ορθοστατικής υπότασης και συνδρόµου καρωτιδικού κόλπου.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ορθοστατικής υπότασης και συνδρόµου καρωτιδικού κόλπου."

Transcript

1 Κλινικές υποδείξεις περιεγχειρητικής αντιµετώπισης υπερηλίκων Αικατερίνη Λαµπαδαρίου *, Ελένη Παπαϊωάννου *, Παντελία Νασοπούλου **, Βίρνα Τανού ** * Αναισθησιολόγοι Γ.Ν.Α. «Λαϊκό» ** Αναισθησιολόγοι Γ.Ν.Α. «Κοργιαλένειο Μπενάκειο» Α. Εισαγωγή Η γήρανση είναι ένα φυσιολογικό φαινόµενο, όπου µε την πάροδο του χρόνου παρατηρούνται προοδευτικές, µη αναστρέψιµες µεταβολές στη λειτουργία των οργάνων, µε µηχανισµούς που δεν µας είναι ακόµη πλήρως κατανοητοί. Παρά το γεγονός ότι υπάρχει διάκριση µεταξύ «χρονολογικής» και «βιολογικής» ηλικίας, η οποία και απεικονίζει τη φυσιολογική φθορά, ο οργανισµός χάνει κάθε χρόνο µετά το 40 ο έτος ηλικίας το 1% των φυσιολογικών του λειτουργιών. Αποτέλεσµα αυτού είναι οι µειωµένες εφεδρείες απαραίτητες για την εξασφάλιση της οµοιοστασίας που οδηγούν σε αυξηµένη ευαισθησία σε καταστάσεις stress. Σχετικά αυθαίρετα, οι ασθενείς άνω των 65 ετών θεωρούνται ηλικιωµένοι ενώ οι άνω των 80 ετών υπερήλικες. Σύµφωνα µε τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας για το 2006, το 18% του ελληνικού πληθυσµού είναι άνω των 65 ετών. Υπολογίζεται ότι το 1/3 των εγχειρήσεων που εκτελούνται καθηµερινά στις αναπτυγµένες χώρες, αφορά σε ασθενείς άνω των 65 ετών ενώ σε 50 χρόνια αυτή η πληθυσµιακή οµάδα θα απορροφά το 50% των εξόδων υγείας. Όσο αυξάνει η ηλικία των ασθενών που χρειάζεται να υποβληθούν σε εγχείρηση, τόσο αυξάνει και η περιεγχειρητική νοσηρότητα και θνητότητα και φυσικά το κόστος των παρεχόµενων υπηρεσιών υγείας. Συνεπώς, είναι πολύ σηµαντικό στο άµεσο µέλλον, για µια σειρά ιατρών διαφόρων ειδικοτήτων µεταξύ των οποίων και οι αναισθησιολόγοι η απόκτηση ειδικών γνώσεων σε θέµατα φροντίδας, εξοπλισµού και εκπαίδευσης, που αφορούν σε αυτή την κατηγορία του πληθυσµού. Β. Παθοφυσιολογικές µεταβολές των κυριότερων συστηµάτων των υπερηλίκων Β.1.1. Καρδιαγγειακό και αυτόνοµο νευρικό σύστηµα (ΑΝΣ) Η γήρανση του καρδιαγγειακού των υπερηλίκων, όπως και των άλλων συστηµάτων, διαφέρει από άτοµο σε άτοµο και επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες. Οι πιο σηµαντικές µεταβολές, που επηρεάζουν την αναισθησιολογική αντιµετώπιση, συνοψίζονται στα εξής: µείωση της ελαστικότητας της καρδιάς και των αγγείων, που οδηγεί σε αύξηση του µεταφορτίου (SVR) και της αρτηριακής πίεσης κυρίως της συστολικής και σε υπερτροφία της αριστερής κοιλίας (LV) ενδογενής β αποκλεισµός λόγω: α) της ελάττωσης των β υποδοχέων και της συγγένειάς τους µε τους β αγωνιστές και β) της ελαττωµένης ενεργοποίησης της αδενυλοκυκλάσης.οι µεταβολές αυτές οδηγούν τελικά σε µείωση του τόνου του συµπαθητικού (ΣΝΣ), τόσο στην ηρεµία όσο και στην άσκηση, παρά το γεγονός ότι τα επίπεδα των κυκλοφορούντων κατεχολαµινών είναι σηµαντικά αυξηµένα µείωση του τόνου του παρασυµπαθητικού (ΠΝΣ) µειωµένη ευερεθιστότητα των τασεοϋποδοχέων και συχνότερη εκδήλωση ορθοστατικής υπότασης και συνδρόµου καρωτιδικού κόλπου. Β.1.2. Επιδράσεις της αναισθησίας στο καρδιαγγειακό σύστηµα Τα περισσότερα αναισθητικά φάρµακα µειώνουν γενικά τη συσταλτικότητα του µυοκαρδίου, τη συµπαθητική δραστηριότητα και τον αγγειακό τόνο, µε αποτέλεσµα την πρόκληση υπότασης και βραδυκαρδίας. Στους υπερήλικες τα φαινόµενα αυτά είναι εντονότερα, για αυτό δεν ανέχονται καλά καταστάσεις που επιδεινώνουν την υπόταση όπως η υπογκαιµία ή η οξεία απώλεια αίµατος. Επιπλέον, είναι ευαίσθητοι κυρίως οι υπερτασικοί στην υπερφόρτωση µε υγρά λόγω της άκαµπτης κοιλίας και της µειωµένης ινότροπης εφεδρείας.σε περίπτωση που χαθεί η λειτουργία του φλεβόκοµβου παρατηρείται αξιοσηµείωτη µείωση της καρδιακής παροχής (CO) και της αρτηριακής πίεσης. Η ινότροπη και χρονότροπη απάντηση του καρδιαγγειακού των υπερηλίκων στη χορήγηση των β αγωνιστών είναι µειωµένη ενώ δεν επηρεάζεται η απάντηση στους β ανταγωνιστές. Πρέπει

2 να λαµβάνεται υπ όψιν ότι η καρδιακής συχνότητα (HR), ο όγκος παλµού (SV), το κλάσµα εξώθησης (EF), η καρδιακή παροχή (CO) και η προσφορά οξυγόνου (DO 2 ) στους ιστούς, που διατηρούνται χωρίς αξιοσηµείωτες µεταβολές στις φυσιολογικές δραστηριότητες του υπερήλικα, µειώνονται σε διάφορο βαθµό σε συνθήκες stress όπως η περιεγχειρητική περίοδος. Σε αυτές τις µεταβολές που οφείλονται στην ηλικία, θα πρέπει να συνυπολογιστεί ότι πάνω από το 50% των υπερηλίκων, πάσχει από ένα ή συνήθως περισσότερα νοσήµατα του καρδιαγγειακού (στεφανιαία νόσο, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, αρρυθµίες, καρδιακή ή συµφορητική καρδιοπάθεια, βαλβιδοπάθειες, µειωµένο ενδαγγειακό όγκο από χρήση διουρητικών). Β.2.1. Αναπνευστικό σύστηµα Με την πάροδο της ηλικίας µειώνονται: η ελαστικότητα των πνευµόνων και του θωρακικού τοιχώµατος, µε επακόλουθο την υπερδιάταση των πνευµόνων και την πρώϊµη σύγκλειση των µικρών αεραγωγών. Έτσι, παρατηρείται σταδιακή αύξηση της χωρητικότητας σύγκλεισης (Closing Capacity, CC) µέχρι τη λειτουργική υπολειπόµενη χωρητικότητα (FRC), µείωση της ολικής πνευµονικής χωρητικότητας (TLC), αύξηση του ανατοµικού και λειτουργικού νεκρού χώρου. Οι µεταβολές αυτές οδηγούν σε αύξηση των διαταραχών αερισµού αιµάτωσης (V/Q) και σε µειωµένη µερική πίεση οξυγόνου αρτηριακού αίµατος (PaO 2 ) η ισχύς των αναπνευστικών µυών, µε αποτέλεσµα τη µείωση της ζωτικής χωρητικότητας (VC), της FEV 1 και της ικανότητας για βήχα και την αύξηση του αναπνευστικού έργου τα προστατευτικά αντανακλαστικά, µε αποτέλεσµα την αυξηµένη προδιάθεση για µικροεισροφήσεις η απάντηση στην υποξία και την υπερκαπνία Β.2.2. Επιδράσεις της αναισθησίας στο αναπνευστικό σύστηµα Οι προαναφερόµενες συνέπειες της γήρανσης του αναπνευστικού συστήµατος και των µεταβολών που επιφέρουν στις αναπνευστικές παραµέτρους, οδηγούν σε ένα συνδυασµό αποφρακτικού και περιοριστικού τύπου πνευµονοπάθειας, που πρέπει να γνωρίζει ο αναισθησιολόγος κατά την περιεγχειρητική αντιµετώπιση των υπερηλίκων. Η γενική αναισθησία έχει δυσµενή επίδραση στις ήδη επηρεασµένες αναπνευστικές παραµέτρους, που επιδεινώνονται περισσότερο αν το είδος της εγχείρησης αφορά στο θώρακα ή στην άνω κοιλιά. Εκτός των άλλων, οι συνυπάρχουσες νόσοι του αναπνευστικού (χρόνια βρογχίτιδα, εµφύσηµα, πνευµονία, παχυπλευρίτιδα, παλαιά φυµατιώδη σπήλαια, καρκίνος, κ.α.) εµφανίζονται µε µεγαλύτερη συχνότητα στους υπερήλικες. Οι ανωτέρω καταστάσεις, υπαγορεύουν τη στενή παρακολούθηση του αναπνευστικού του υπερήλικα, την έγκαιρη παρέµβαση και τους κατάλληλους προληπτικούς και θεραπευτικούς χειρισµούς σε όλη την περιεγχειρητική περίοδο, για µείωση της νοσηρότητας και θνητότητας. Αναλυτικά: επιβάλλεται η λεπτοµερής προεγχειρητική εκτίµηση και η άριστη προετοιµασία του αναπνευστικού, µε διακοπή του καπνίσµατος, φυσιοθεραπεία και χορήγηση βρογχοδιασταλτικών, αποχρεµπτικών και αντιβιοτικών φαρµάκων, ανάλογα µε την εκτίµηση του προβλήµατος. Η προγραµµατισµένη εγχείρηση πρέπει να αναβάλλεται µέχρι την επίτευξη της βέλτιστης κατάστασης του αναπνευστικού η µείωση των προστατευτικών αντανακλαστικών και της ικανότητας για βήχα σε συνδυασµό µε τη µειωµένη απάντηση στην υποξία και υπερκαπνία, εφιστά την προσοχή στη χορήγηση των αναισθησιολογικών φαρµάκων, κυρίως των οπιοειδών και επιβάλλει την πλήρη αναστροφή των νευροµυϊκών αποκλειστών (ΝΜΑ) και τη χορήγηση οξυγόνου τουλάχιστον κατά την άµεση µετεγχειρητική περίοδο η αυξηµένη προδιάθεση για αναπνευστική καταστολή, µικροεισροφήσεις, ατελεκτασίες και λοιµώξεις εξ αιτίας των παθοφυσιολογικών µεταβολών που επιφέρει η πάροδος της ηλικίας κάνουν επιτακτική την ανάγκη πλήρωσης των συνθηκών, που επιτρέπουν την ταχεία αποδέσµευση από την τεχνητή αναπνοή. Η άριστη µετεγχειρητική αναλγησία, η φυσιοθεραπεία, η κατάλληλη φαρµακευτική αγωγή για την αποβολή των εκκρίσεων και την αντιµετώπιση των λοιµώξεων και η έγκαιρη έναρξη της σίτισης, είναι καθοριστικοί παράγοντες για τη γρήγορη κινητοποίηση και τη βελτίωση της ψυχολογίας του ασθενούς, που αποτελούν απαραίτητες προϋποθέσεις της οµαλής αποκατάστασης του αναπνευστικού συστήµατος και της γενικότερης καλής έκβασης.

3 Β.3.1. Νεφρική λειτουργία Στον υπερήλικα παρατηρείται: µείωση της νεφρικής µάζας (κυρίως του φλοιού) µείωση της νεφρικής αιµατικής ροής και του ρυθµού σπειραµατικής διήθησης (GFR) µείωση της κάθαρσης κρεατινίνης µε φυσιολογική απόλυτη τιµή κρεατινίνης ορού λόγω µειωµένης παραγωγής της από τον ατροφικό µυϊκό ιστό. Η κάθαρση κρεατινίνης (Cl Cr ), ως πιο αξιόπιστος δείκτης GFR, µπορεί να υπολογιστεί εύκολα για άτοµα µε σταθερή κατάσταση νεφρικής λειτουργίας, από την εξίσωση Cockcroft Gault: Cl Cr (ml/min) = (140 - ηλικία) Χ βάρος (kg) / Cr ορού (mg/dl) Χ 72. Η εξίσωση αυτή, λαµβάνει υπόψιν την αύξηση της παραγωγής κρεατινίνης µε την αύξηση του σωµατικού βάρους και τη µείωση της παραγωγής της µε την αύξηση της ηλικίας. Προκειµένου να υπολογιστεί η κάθαρση κρεατινίνης στις γυναίκες επειδή έχουν µικρότερη µυϊκή µάζα από τους άνδρες το αποτέλεσµα της εξίσωσης πρέπει να πολλαπλασιάζεται µε τον αριθµό µείωση της σωληναριακής λειτουργίας και ως εκ τούτου έκπτωση της συµπυκνωτικής ικανότητας, που εκδηλώνεται µε µείωση του ειδικού βάρους των ούρων καθώς και µείωση της απορρόφησης νατρίου και ύδατος µειωµένη επαναρρόφηση καλίου, που σε συνδυασµό µε τη µειωµένη παραγωγή του από το µυϊκό ιστό οδηγεί σε µείωση των αποθεµάτων του µειωµένη επαναρρόφηση και άλλων ηλεκτρολυτών µειωµένη απάντηση του συστήµατος ρενίνης αγγειοτενσίνης στις διάφορες αιµοδυναµικές και ορµονικές αλλαγές µειωµένη απέκκριση φαρµάκων και µεταβολιτών µε αποτέλεσµα παράταση της δράσης τους ή / και εκδήλωση παρενεργειών. Β.3.2. Περιεγχειρητική νεφρική ανεπάρκεια Εκτός από τις φυσιολογικές µεταβολές της ηλικίας, σε πολλούς υπερήλικες συνυπάρχουν διάφορα νοσήµατα και καταστάσεις που επιδεινώνουν περαιτέρω τη νεφρική λειτουργία, όπως σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση, συµφορητική καρδιακή ανεπάρκεια και διουρητική αγωγή µε συνεπακόλουθο υποκαλιαιµία και συγκαλυµµένη υπογκαιµία. Ιδιαίτερα κατά την περιεγχειρητική περίοδο, η υπογκαιµία και η αφυδάτωση επιδεινώνονται από τη µειωµένη λήψη ύδατος, λόγω του άγχους, των διαφόρων εξετάσεων, την αναµονή της εγχείρησης καθώς και την ελλειπή αναπλήρωση υγρών από το φόβο των θεραπόντων ιατρών για πιθανή υπερφόρτωση. Για τους λόγους αυτούς, οι υπερήλικες εµφανίζουν 5/πλάσια προδιάθεση για ανάπτυξη οξείας νεφικής ανεπάρκειας την περιεγχειρητική περίοδο, που ευθύνεται για το 20% των περιεγχειρητικών θανάτων. Συνεπώς, είναι επιβεβληµένη η στενή παρακολούθηση του ισοζυγίου των υγρών και ηλεκτρολυτών των υπερηλίκων και η αποφυγή ή τουλάχιστον η καλή τιτλοποίηση της χορήγησης των δυνητικά νεφροτοξικών φαρµάκων, σε όλη την περιεγχειρητική περίοδο και ιδιαίτερα αν υποβάλλονται σε µείζονος βαρύτητας εγχειρήσεις. Β.4. Ηπατική λειτουργία Στην ηλικία των 80 ετών το µέγεθος του ήπατος ελαττώνεται κατά 40% ενώ η ηπατική λειτουργία υπολογίζεται ότι µειώνεται κατά 1% ανά έτος µετά την ηλικία των 30 ετών. Τα νεότερα αναισθητικά φάρµακα αν και δεν είναι άµεσα ηπατοτοξικά µειώνουν περαιτέρω την ήδη επηρεασµένη από την ηλικία ηπατική αιµατική ροή, µέσω υπότασης και ανακατανοµής της καρδιακής παροχής. Αν οι χειρουργικοί χειρισµοί αφορούν στο ήπαρ ή σε περιοχή κοντά σε αυτό, µειώνουν ακόµη περισσότερο την αιµάτωση του οργάνου µε αποτέλεσµα την εκδήλωση ποικίλου βαθµού ηπατικής ανεπάρκειας. Επιπλέον, τα περισσότερα αναισθητικά φάρµακα επειδή µεταβολίζονται από το ήπαρ, εµφανίζουν παρατεταµένη δράση λόγω της µειωµένης κάθαρσης στους υπερήλικες. Β.5. Μυοσκελετικό σύστηµα Ένα κοινό πρόβληµα των υπερηλίκων είναι η µεταβολή της σύνθεσης των οστών, που προδιαθέτει σε εύκολα κατάγµατα από βίαιους χειρισµούς ή κακή τοποθέτηση στο χειρουργικό τραπέζι. Οι εκφυλιστικές αλλοιώσεις στη σπονδυλική στήλη µπορεί να προκαλέσουν δυσκολίες στη διασωλήνωση αν και ο παράγοντας αυτός αντιρροπείται µερικά από την έλλειψη οδόντων. Το δέρµα των υπερηλίκων αποκτά λεπτή υφή µε αποτέλεσµα την

4 εύκολη δηµιουργία κατακλίσεων, για αυτό πρέπει να προστατεύονται τα σηµεία του σώµατος που υφίστανται πίεση ιδιαίτερα στις πολύωρες εγχειρήσεις. Β.6. Θερµορρύθµιση Οι υπερήλικες σε σχέση µε τους νέους ενήλικες, έχουν µειωµένη ικανότητα ρύθµισης της θερµοκρασίας γιατί εµφανίζουν µείωση του βασικού µεταβολισµού (1% για κάθε έτος µετά την ηλικία των 30 ετών) και της αντανακλαστικής αγγειοσύσπασης. Οι αρνητικές επιδράσεις της αναισθησίας στους ήδη επηρεασµένους µηχανισµούς θερµορρύθµισης, καθιστούν τους υπερήλικες πολύ επιρρεπείς στην εµφάνιση διεγχειρητικής υποθερµίας και ιδιαίτερα αν αυτοί υποβάλλονται σε µείζονος βαρύτητας ενδοκοιλιακές και ενδοθωρακικές εγχειρήσεις. Επιπτώσεις της υποθερµίας Οι επιπτώσεις της υποθερµίας συνδέονται µε παράταση της δράσης των αναισθητικών φαρµάκων και µε διαταραχή του πηκτικού µηχανισµού. Η υποθερµία προκαλεί ρίγος κατά την άµεση µετεγχειρητική περίοδο, που αυξάνει την κατανάλωση οξυγόνου και την επίπτωση υποξαιµίας, ισχαιµίας ή / και εµφράγµατος του µυοκαρδίου και απειλητικών αρρυθµιών. Οι καταστάσεις αυτές είναι ιδιαίτερα επιζήµιες για την τελική έκβαση του υπερήλικα. Επίσης, στην υποθερµία αποδίδεται αυξηµένος κίνδυνος εκδήλωσης περιεγχειρητικών λοιµώξεων. Πρόληψη αντιµετώπιση υποθερµίας Για την προστασία του ασθενούς από την υποθερµία πρέπει να εφαρµόζονται µέτρα και η ανάγκη είναι πιο επιτακτική αν είναι υπερήλικας. Συγκεκριµένα: η θερµοκρασία της χειρουργικής αίθουσας πρέπει να διατηρείται αυξηµένη µέχρι την κάλυψη του ασθενούς η προετοιµασία και ο καθαρισµός του ασθενούς πρέπει να γίνεται µε θερµά υγρά ο ασθενής πρέπει να τοποθετείται διεγχειρητικά ή / και µετεγχειρητικά ανάλογα µε τη θερµοκρασία του, επάνω σε θερµαινόµενα στρώµατα και να καλύπτονται τα µέρη του σώµατος που είναι εκτός του χειρουργικού πεδίου µε θερµαινόµενες κουβέρτες όλα τα υγρά και το αίµα, πρέπει να χορηγούνται µέσω των ειδικών συσκευών θερµάνσεως και ιδιαίτερα αν η εγχείρηση συνοδεύεται από µεγάλες απώλειες είναι εξαιρετικά επικίνδυνο να επιχειρείται η αφύπνιση του υπερήλικα, αν πρώτα δεν έχει καταστεί νορµοθερµικός. Β.7.1. Κεντρικό νευρικό σύστηµα (ΚΝΣ) Επειδή το ΚΝΣ είναι στόχος όλων σχεδόν των αναισθητικών αλλά και πολλών άλλων φαρµάκων, οι µεταβολές που υφίσταται µε τη γήρανση έχουν µεγάλη σπουδαιότητα την περιεγχειρητική περίοδο, γιατί επηρεάζουν καθοριστικά τη νοσηρότητα και θνητότητα. Οι σηµαντικότερες µεταβολές που παρατηρούνται στο ΚΝΣ του υπερήλικα είναι: µείωση της εγκεφαλικής ουσίας και αύξηση του όγκου των κοιλιών, µε αποτέλεσµα τη δηµιουργία ενός είδους υδροκέφαλου χαµηλής πίεσης σηµαντική µείωση των νευρώνων, αφού από τη γέννηση µέχρι το θάνατο υπολογίζεται ότι χάνονται περίπου νευρώνες ηµερησίως µείωση των υποδοχέων και της παραγωγής νευροδιαβιβαστικών ουσιών (σεροτονίνης, ακετυλοχολίνης, ντοπαµίνης) µείωση της αγωγιµότητας των νευρικών κυττάρων, µε αποτέλεσµα αύξηση του ουδού του πόνου αλλά και των λοιπών αισθήσεων (όρασης, ακοής, αφής, θερµοκρασίας) και της απάντησης του ΑΝΣ διαταραχή του ύπνου διαταραχή της πρόσφατης µνήµης και κρίσης, που καθιστούν συχνά δύσκολη και αναξιόπιστη τη λήψη του ιστορικού συχνή συνύπαρξη εκφυλιστικών και άλλων νόσων του ΚΝΣ, όπως άνοια, ΑΕΕ, νόσος Parkinson, νόσος Alzheimer. Β.7.2. Μετεγχειρητική διέγερση (Μ ) Οι υπερήλικες είναι επιρρεπείς στην εµφάνιση µετεγχειρητικής διέγερσης (delirium), σε ποσοστό 1-60% και ιδιαίτερα µετά από µεγάλες και επείγουσες εγχειρήσεις. Εκδηλώνεται ανεξάρτητα από το είδος της αναισθησίας γενική ή περιοχική µε µεγαλύτερη ένταση τη 2 η µετεγχειρητική ηµέρα και έχει συνήθως συνολική διάρκεια περίπου µία εβδοµάδα.η Μ παρατείνει την ενδονοσοκοµειακή νοσηλεία, αυξάνει τις επιπλοκές και οδηγεί στο θάνατο το 20-30% των υπερηλίκων που την εκδηλώνουν. Παρά τις µεγάλες προόδους στην αναισθησιολογική πρακτική και τις συνθήκες ασφάλειας, το ποσοστό εµφάνισης Μ

5 δεν έχει µειωθεί γιατί έχει αυξηθεί ο αριθµός, η ηλικία αλλά και η βαρύτητα τόσο των ασθενών όσο και των εγχειρήσεων, στις οποίες πλέον υποβάλλονται. Η παθοφυσιολογία της Μ είναι ασαφής και περίπλοκη, όµως ενοχοποιούνται κυρίως µεταβολές διαφόρων νευροδιαβιβαστών ( ακετυλοχολίνης, τρυπτοφάνης, κορτιζόλης, κ.α.) που δρουν στο ΚΝΣ. Οι µεταβολές αυτές, φαίνεται ότι σχετίζονται µε την φλεγµονώδη αντίδραση που πυροδοτεί το χειρουργικό stress και όχι µε την αναισθησία, για αυτό και η Μ εκδηλώνεται στους ασθενείς στα ίδια ποσοστά, ανεξάρτητα από το αν έλαβαν γενική ή περιοχική αναισθησία. Οι σηµαντικότεροι παράγοντες που σχετίζονται µε την εκδήλωση Μ είναι: φάρµακα (βενζοδιαζεπίνες, αντιχολινεργικά, αλκοόλ, αντιαρρυθµικά, κ.α.) περιβαλλοντικοί παράγοντες (απώλεια γυαλιών ή ακουστικών, άγνωστοι ήχοι, χώροι και πρόσωπα, διαταραχές του ύπνου, κ.α.) συνυπάρχουσες ασθένειες του ΚΝΣ (άνοια, ΑΕΕ, νόσος Parkinson, κ.α.) ασθένειες του καρδιοαναπνευστικού συστήµατος µεταβολικές και ενδοκρινολογικές διαταραχές υπερθερµία ή υποθερµία πόνος, που συνήθως υποεκτιµάται και υποθεραπεύεται στους υπερήλικες η διάρκεια και ο χαρακτήρας της εγχείρησης λοιµώξεις Πρόληψη αντιµετώπιση Η πρόληψη της Μ, συνίσταται στην προσπάθεια αποφυγής ή τουλάχιστον περιορισµού των παραγόντων που σχετίζονται µε την εµφάνισή της. Είναι σηµαντικό να εντοπίζονται και να αντιµετωπίζονται κατά το δυνατόν, τα αίτια που την προκάλεσαν. Η χορήγηση mg αλοπεριδόλης per os, 1-2 ώρες πριν την κατάκλιση είναι η θεραπεία επιλογής. Για τους ασθενείς µε έντονη επιθετικότητα συνιστάται η ενδοµυϊκή χορήγηση αλοπεριδόλης (0.5 mg / ώρα µέχρι την υποχώρηση των συµπτωµάτων). Η ενδοφλέβια χορήγηση διαζεπάµης ή δροπεριδόλης προτιµάται συχνά για την ταχεία ηρέµηση του ασθενούς. Αν είναι γνωστό ότι συνυπάρχει αλκοολισµός, συνιστάται η χορήγηση ενδοφλέβιου διαλύµατος αλκοόλης και θειαµίνη για την αντιµετώπιση της αλκοολικής ψύχωσης. Μετά την παρέλευση της οξείας φάσης, πρέπει πάντα να διενεργείται ψυχιατρική εκτίµηση. Β.7.3. Μετεγχειρητική γνωστική έκπτωση Η µετεγχειρητική γνωστική έκπτωση είναι τελείως διαφορετική από τη Μ, γιατί ο άρρωστος είναι απόλυτα ενσυνείδητος και προσανατολισµένος. Παρατηρείται σε ποσοστό 10%, περίπου 3 µήνες µετά την εγχείρηση και διαγνώσκεται µε ειδικές νευροψυχολογικές δοκιµασίες. Είναι άγνωστο αν είναι µόνιµη ή προσωρινή ενώ δεν υπάρχει πρόληψη. Γ. Φαρµακοκινητικές και φαρµακοδυναµικές διαφορές των Υπερηλίκων Γ.1. Γενικά Οι υπερήλικες σε σχέση µε τους νέους ενήλικες εµφανίζουν: αυξηµένη σχέση λίπους / ύδατος, που σηµαίνει αυξηµένος χρόνος ηµιζωής για τα λιποδιαλυτά φάρµακα µειωµένο όγκο πλάσµατος, ιδιαίτερα αν είναι κατάκοιτοι, υπερτασικοί, µε χρόνια νοσήµατα ή υπό συστηµατική διουρητική αγωγή µειωµένη σύνδεση των φαρµάκων µε τις πρωτεΐνες του πλάσµατος και συνεπώς περισσότερο δραστικό κλάσµα ελεύθερου φαρµάκου βραδύτερο µεταβολισµό και αποβολή του φαρµάκου από τον οργανισµό φαρµακοδυναµικές µεταβολές µεταβολή αριθµού ή συγγένειας υποδοχέων, ανταγωνισµός ή συνέργεια άλλων φαρµάκων που οδηγούν σε µεγαλύτερη ευαισθησία στο χορηγούµενο φάρµακο. Βασικές αρχές χορήγησης των αναισθητικών στους υπερήλικες Οι ανωτέρω φαρµακοκινητικές και φαρµακοδυναµικές µεταβολές, που συµβαίνουν µε την πρόοδο της ηλικίας, υπαγορεύουν η χορήγηση των φαρµάκων στους υπερήλικες να γίνεται µε: µικρότερες δόσεις βραδεία έγχυση αύξηση των µεσοδιαστηµάτων χορήγησης των επαναληπτικών δόσεων

6 επιλογή φαρµάκων µικρής ή µέσης διάρκειας δράσης. Γ.2. Ενδοφλέβια αναισθητικά Θειοπεντάλη: ο χρόνος ηµιζωής του φαρµάκου είναι διπλάσιος στους υπερήλικες, για αυτό και απαιτείται µείωση της χορηγούµενης δόσης κατά 25 50%. Ο χρόνος κατά τον οποίο επέρχεται η απώλεια συνείδησης είναι αυξηµένος. Η δράση της θειοπεντάλης ενισχύεται από τη σύγχρονη χορήγηση οπιοειδών. Κεταµίνη: είναι γνωστό ότι προκαλεί διέγερση του καρδιαγγειακού συστήµατος και αύξηση της ενδοκράνιας και ενδοφθάλµιας πίεσης, συνεπώς η χορήγησή της έχει ευνοϊκή επίδραση στον υπογκαιµικό ασθενή ενώ πρέπει να αποφεύγεται στον ασθενή µε ισχαιµική καρδιοπάθεια ή αυξηµένη ενδοκράνια ή ενδοφθάλµια πίεση. Ετοµιδάτη: είναι φάρµακο που διατηρεί την καρδιαγγειακή σταθερότητα και για αυτό είναι καλός παράγοντας εισαγωγής για τον αιµοδυναµικά ασταθή υπερήλικα. Μειονεκτήµατά της είναι τα υψηλά ποσοστά µετεγχειρητικής ναυτίας και εµέτου καθώς και η καταστολή του φλοιού των επινεφριδίων. Προποφόλη: είναι άριστος παράγοντας εισαγωγής όταν χορηγείται βραδέως, σε µειωµένες δόσεις και τιτλοποιείται προσεκτικά. Επίσης, η χορήγησή της συνδέεται µε µικρότερα ποσοστά νοητικής δυσλειτουργίας. Μειονέκτηµά της είναι ότι προκαλεί δοσοεξαρτώµενη καρδιοαναπνευστική καταστολή. Βενζοδιαζεπίνες: η χορήγησή τους στους υπερήλικες συνδέεται µε πολύ µεγάλη παράταση του χρόνου ηµιζωής τους, για αυτό και προτιµάται η µιδαζολάµη, που έχει βραχύτερο χρόνο ηµιζωής. Οι δόσεις των βενζοδιαζεπινών πρέπει να µειώνονται κατά 25 50%. Είναι φάρµακα που χορηγούνται ως αγχολυτικά και για την πρόκληση απώλειας της πρόσφατης µνήµης όµως µπορεί να προκαλέσουν διέγερση και επιθετικότητα, ιδιαίτερα στους υπερήλικες. Γ.3. Πτητικά αναισθητικά Η ΜΑC των πτητικών αναισθητικών ελαττώνεται στους υπερήλικες κατά 30%. Πρέπει να προτιµούνται τα νεότερα πτητικά δεσφλουράνιο και σεβοφλουράνιο, λόγω των χαµηλών συντελεστών διαλυτότητας που έχουν και του ελάχιστου µεταβολισµού τους. Γ.4. Οπιοειδή Τα οπιοειδή φαιντανύλη, αλφεντανίλη, σουφεντανίλη και ρεµιφεντανύλη, είναι καλοί παράγοντες αναλγησίας και για τους υπερήλικες, κυρίως για διεγχειρητική χορήγηση, όµως πρέπει να χορηγούνται σε µειωµένες δόσεις και να τιτλοποιούνται προσεκτικά, ανάλογα µε τις ιδιαίτερες ανάγκες και την ανταπόκριση του κάθε ασθενούς, λόγω της: σηµαντικής παράτασης του χρόνου ηµιζωής, που εµφανίζουν στους υπερήλικες και η οποία οφείλεται στην αυξηµένη λιποδιαλυτότητα, στον αυξηµένο όγκο κατανοµής και στη µειωµένη ηπατική κάθαρση αυξηµένης ευαισθησίας του υπερήλικα εγκεφάλου στη δράση των οπιοειδών. Γ.5. Νευροµυϊκοί αποκλειστές (ΝΜΑ) Ο χρόνος έναρξης δράσης τόσο των αποπολωτικών όσο και των µη αποπολωτικών ΝΜΑ είναι αυξηµένος. Η χορήγηση της αρχικής δόσης είναι ίση µε των νεότερων ενηλίκων όµως η µεγαλύτερη χρονική διάρκεια δράσης, υπαγορεύει να χορηγούνται µειωµένες επαναληπτικές δόσεις σε αυξηµένα χρονικά µεσοδιαστήµατα. Η διεγχειρητική υποθερµία παρατείνει σηµαντικά τη δράση των ΝΜΑ. Συνιστάται η επιλογή ΝΜΑ µικρής ή µέσης διάρκειας δράσης ακόµη και για τις µακράς διάρκειας εγχειρήσεις. Η ανεπαρκής ή ατελής ανάνηψη της νευροµυϊκής λειτουργίας, συνδέεται µε αυξηµένο ποσοστό µετεγχειρητικών αναπνευστικών επιπλοκών.. Προεγχειρητική εκτίµηση και φροντίδα.1. Ιστορικό Η λήψη του ιστορικού πρέπει να είναι λεπτοµερής και να επικεντρώνεται κυρίως: σε προηγούµενες εγχειρήσεις και τυχόν περιεγχειρητικές επιπλοκές στα συνυπάρχοντα νοσήµατα (Α.Υ., Σ.., Σ.Ν., ΑΕΕ, κ.α.) στην παθολογία της παρούσας χειρουργικής νόσου στην φαρµακευτική αγωγή που λαµβάνει ο ασθενής στις φυσικές δραστηριότητες του ασθενούς (κλινήρης, περιπατητικός, κ.λ.π.) στην εκτίµηση των νοητικών και γνωστικών λειτουργιών του.

7 .2. Κλινική εξέταση εκτίµηση φυσικής κατάστασης Η κλινική εκτίµηση και η εκτίµηση της φυσικής κατάστασης του υπερήλικα δεν πρέπει ποτέ να παραλείπεται, γιατί είναι καθοριστικής σηµασίας για την περιεγχειρητική αντιµετώπιση, φροντίδα και πρόγνωση και πρέπει να περιλαµβάνει την: εκτίµηση της όψης (ωχρός, κυανωτικός) και θρέψης (παχυσαρκία, καχεξία) του ασθενούς λεπτοµερή εξέταση κατά συστήµατα, µε ιδιαίτερη έµφαση στην κατάσταση του: αεραγωγού (κινητικότητα ΑΜΣΣ, οδοντοστοιχίες) αναπνευστικού συστήµατος (ακρόαση και επισκόπηση θώρακος, τύπος αναπνοής) και καρδιαγγειακού συστήµατος (αρτηριακή πίεση, καρδιακός ρυθµός, σηµεία κεντρικής ή περιφερικής στάσης, εκτίµηση σφαγίτιδων) εκτίµηση του δέρµατος (αφυδάτωση, κατακλίσεις) και του µυοσκελετικού συστήµατος (παραµορφώσεις στις αρθρώσεις, σπονδυλική στήλη, κ.α.)..3. Εργαστηριακός έλεγχος Συνιστάται ο ακόλουθος έλεγχος: ΗΚΓ, α/α θώρακος γενική αίµατος, σάκχαρο, ουρία, κρεατινίνη, ηλεκτρολύτες και πρωτεΐνες πλάσµατος έλεγχος πηκτικότητας (INR, aptt) περαιτέρω εξετάσεις καθορίζονται ανάλογα µε την εγχείρηση, τα συνυπάρχοντα νοσήµατα και τη φαρµακευτική αγωγή του ασθενούς.4. Φαρµακευτική αγωγή Οι υπερήλικες συνήθως παίρνουν πολλά φάρµακα και περιεγχειρητικά θα λάβουν 5 10 επιπλέον. Πρέπει να διακοπεί προεγχειρητικά η φαρµακευτική αγωγή και υπάρχουν επικίνδυνες αλληλεπιδράσεις µε τα αναισθητικά; τα αντιϋπερτασικά και τα φάρµακα για τις καρδιακές παθήσεις πρέπει να χορηγούνται µέχρι και την ηµέρα της εγχείρησης. Εξαίρεση αποτελούν οι αναστολείς του µετατρεπτικού ενζύµου της αγγειοτενσίνης, που η λήψη τους πρέπει να διακόπτεται για 24 ώρες, γιατί σε συνέργεια µε τα αναισθητικά φάρµακα προκαλούν σοβαρά υποτασικά επεισόδια πρέπει να διακόπτονται πριν από προγραµµατισµένη εγχείρηση: οι αναστολείς της ΜΑΟ (15 ηµέρες) τα υπογλυκαιµικά (24 ώρες) η ασπιρίνη (7 ηµέρες) τα ΜΣΑΦ (24 ώρες) τα κουµαρινικά αντιπηκτικά (3-4 ηµέρες)..5. Περιεγχειρητικός κίνδυνος Η µεγάλη ηλικία δεν αποτελεί σε καµία περίπτωση αντένδειξη για καλά προετοιµασµένη εγχείρηση, αποτελεί όµως από µόνη της ανεξάρτητο παράγοντα αυξηµένης νοσηρότητας και θνητότητας, γιατί συνδέεται συχνά µε: µειωµένες εφεδρείες για την αντιµετώπιση αυξηµένων αναγκών, όπως αυτές της περιεγχειρητικής περιόδου πολλά και ποικίλης βαρύτητας συνυπάρχοντα νοσήµατα, που αποτελούν και τον καθοριστικό προγνωστικό δείκτη για δυσάρεστα περιεγχειρητικά συµβάµατα επηρεασµένη διανοητική κατάσταση, που αυξάνει τη νοσηρότητα και θνητότητα. Σηµαντικοί επίσης, επιπρόσθετοι παράγοντες που αυξάνουν τον περιεγχειρητικό κίνδυνο είναι η: επείγουσα εγχείρηση (αύξηση κινδύνου 3 10 φορές) περιοχή της εγχείρησης (θώρακας, άνω κοιλιά) φυσική κατάσταση του ασθενούς (ταξινόµηση κατά ASA)..6. Στόχοι περιεγχειρητικής φροντίδας

8 Η περιεγχειρητική φροντίδα πρέπει να στοχεύει στη µείωση της νοσηρότητας και θνητότητας µε τελικό σκοπό την καλή άµεση και απώτερη έκβαση του ασθενούς. Αυτό επιτυγχάνεται µε: εκτίµηση του περιεγχειρητικού κινδύνου και ισοζυγισµό του οφέλους και του κόστους της προτεινόµενης θεραπευτικής αντιµετώπισης, για την ασφάλεια και την ποιότητα ζωής του ασθενούς ρύθµιση και βελτιστοποίηση των ζωτικών λειτουργιών µέχρι και την ηµέρα της εγχείρησης διατήρηση της οµοιόστασης του ασθενούς τόσο διεγχειρητικά όσο και µετεγχειρητικά. Ε. ιεγχειρητική εκτίµηση και φροντίδα Ε.1. Γενικές αρχές Το είδος της αναισθησίας και το monitoring δεν καθορίζονται από την ηλικία, αλλά από: την φυσική κατάσταση του ασθενούς τα συνυπάρχοντα νοσήµατα το είδος και τη βαρύτητα της εγχείρησης Ε.2. Γενική ή περιοχική αναισθησία; Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1980 υπήρχε η πεποίθηση ότι η περιοχική αναισθησία είναι ευνοϊκότερη από τη γενική για τους υπερήλικες. Όµως νεότερες εργασίες δείχνουν ότι όταν επιτυγχάνεται και διατηρείται περιεγχειρητική αιµοδυναµική σταθερότητα και καλή µετεγχειρητική αναλγησία, τα δύο είδη αναισθησίας δεν διαφέρουν σηµαντικά στα ποσοστά µετεγχειρητικής νοσηρότητας, θνητότητας και διανοητικής διαταραχής. Αν επιλεγεί η χορήγηση γενικής αναισθησίας, οι µεταβολές της φαρµακοδυναµικής και φαρµακοκινητικής που συµβαίνουν στον οργανισµό του υπερήλικα, καθιστούν φρόνιµη την επιλογή φαρµάκων βραχείας ή µέσης διάρκειας δράσης, τα οποία θα πρέπει να χορηγούνται σε µειωµένες δόσεις, µε βραδύ ρυθµό έγχυσης και µεγαλύτερα µεσοδιαστήµατα επανάληψης των δόσεων. Είναι πολύ σηµαντικό να εφαρµόζονται τα µέτρα πρόληψης της διεγχειρητικής υποθερµίας. Αν επιλεγεί η χορήγηση περιοχικής αναισθησίας, οι καρδιαγγειακές µεταβολές που µπορεί να συµβούν είναι εντονότερες και σοβαρότερες στους υπερήλικες. Η παραδοσιακή προφυλακτική χορήγηση υγρών, µπορεί σε καρδιολογικούς ασθενείς να προκαλέσει στηθάγχη ή καρδιακή ανεπάρκεια µετά την παρέλευση του αποκλεισµού και την επάνοδο του αγγειακού τόνου. Επίσης, ο αποκλεισµός των περιφερικών νεύρων είναι παρατεταµένης διάρκειας και το ποσοστό νευρικών βλαβών ή νευροαπραξιών, είναι υψηλότερο στους υπερήλικες σε σχέση µε τις νεότερες ηλικίες. Στην επισκληρίδιο αναισθησία πρέπει να χορηγούνται µικρότεροι όγκοι φαρµάκων και η χορήγηση να γίνεται σταδιακά, γιατί ο επισκληρίδιος χώρος των υπερηλίκων έχει ελαττωµένη ευενδοτότητα και υπάρχει αυξηµένος κίνδυνος κεφαλικής διασποράς του φαρµάκου. Παραδόξως όµως, ο αποκλεισµός έχει µικρότερη διάρκεια στους υπερήλικες σε σχέση µε τους νεότερους ενήλικες. Αντίθετα, η υπαραχνοειδής αναισθησία στον υπερήλικα χαρακτηρίζεται από εντονότερο αποκλεισµό µε ταχύτερη εγκατάσταση. Ο αισθητικός αποκλεισµός έχει µεγαλύτερη χρονική διάρκεια ενώ ο κινητικός δεν επηρεάζεται από την ηλικία ως προς τη διάρκεια. Αξίζει να αναφερθεί ότι η επισκληρίδιος αναλγησία ιδιαίτερα όταν αρχίζει πριν τη χειρουργική τοµή, συνεχίζεται διεγχειρητικά και χορηγείται για 2 τουλάχιστον ηµέρες µετεγχειρητικά έχει πολύ ευνοϊκή επίδραση στην αναστροφή του µετεγχειρητικού ειλεού, που αναπτύσσεται στις εγχειρήσεις κοιλιάς και παρατείνει το χρόνο παραµονής των υπερηλίκων στο νοσοκοµείο. Επίσης, µειώνει τα ποσοστά εµφάνισης θροµβοεµβολικών επεισοδίων, αυξάνει τη σύνθεση των πρωτεϊνών και µειώνει την αποδόµησή τους. ΣΤ. Μετεγχειρητική (ΜΤΧ) εκτίµηση και φροντίδα ΣΤ.1 Γενικές οδηγίες Η ΜΤΧ εκτίµηση και φροντίδα των υπερηλίκων, απαιτεί στενή συνεργασία του αναισθησιολόγου µε άλλες ιατρικές ειδικότητες (παθολόγοι γεροντολόγοι, καρδιολόγοι, νευρολόγοι, πνευµονολόγοι, νεφρολόγοι, χειρούργοι, εντατικολόγοι), µε σκοπό τη διατήρηση της οµοιόστασης του ασθενούς και την αποφυγή επιπλοκών σχετιζοµένων µε την ηλικία και τα συνοδά παθολογικά νοσήµατα. Ιδανικά, όλοι οι υπερήλικες ΜΤΧ, θα έπρεπε να νοσηλεύονται για ένα τουλάχιστον 24ωρο σε θάλαµο ανάνηψης ή µονάδα αυξηµένης φροντίδας.

9 Συγκεκριµένα, πρέπει να λαµβάνεται ειδική µέριµνα για την: αντιµετώπιση των συνοδών παθολογικών νοσηµάτων (αρτηριακή υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, στεφανιαία νόσο, κ.α.) ρύθµιση των υγρών και ηλεκτρολυτών (αποφυγή υπερφόρτωσης κυκλοφορίας, νεφρικής δυσλειτουργίας) σίτιση (εντερική ή παρεντερική), που πρέπει να συνεχίζεται ή να εφαρµόζεται άµεσα ΜΤΧ, για διατήρηση της θρέψης και του ισοζυγίου υδατανθράκων και πρωτεϊνών διατήρηση νορµοθερµίας πρόληψη των θροµβοεµβολικών επεισοδίων (χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής, ελαστική περίδεση κάτω άκρων, συσκευές συµπίεσης κάτω άκρων) αποφυγή ελκών από κατάκλιση (χρήση ειδικών στρωµάτων) ταχεία κινητοποίηση, όσο επιτρέπει η κατάσταση του ασθενούς πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και αντιµετώπιση της ΜΤΧ διέγερσης εκτίµηση µετεγχειρητικών γνωστικών λειτουργιών µε έλεγχο προσανατολισµού στο χώρο, το χρόνο και µε τη βοήθεια ειδικών δοκιµασιών αντιµετώπιση του πόνου. ΣΤ.2. Αντιµετώπιση του µετεγχειρητικού πόνου στους υπερήλικες ΣΤ.2.1. Προβλήµατα στην καταστολή του πόνου στους υπερήλικες Ο µετεγχειρητικός (ΜΤΧ) πόνος στους υπερήλικες, αποτελεί έναν από τους κορυφαίους παράγοντες περιεγχειρητικής νοσηρότητας και θνητότητας περισσότερο και από την επιλογή της αναισθητικής τεχνικής. Κατά κανόνα υποθεραπεύεται και αυτό οφείλεται: σε λανθασµένες αντιλήψεις ότι οι υπερήλικες έχουν µειωµένη αντίληψη του πόνου και δεν ανέχονται τα οπιοειδή στην υποεκτίµηση του πόνου σε ασθενείς µε γνωστικές διαταραχές και δυσχερή επικοινωνία στην έλλειψη εκπαίδευσης ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, στις νέες απόψεις και µεθόδους αντιµετώπισης του πόνου. ΣΤ.2.2. Φαρµακολογικές µέθοδοι Οι µέθοδοι της µετεγχειρητικής αναλγησίας µπορεί να αφορούν σε πολύ απλές φαρµακολογικές παρεµβάσεις µέχρι και σε σύνθετες τεχνικές. Η επιλογή της αναλγητικής µεθόδου υπαγορεύεται από το είδος της εγχείρησης, το διαθέσιµο εξοπλισµό, την εκπαίδευση και την επιδεξιότητα του αναισθησιολόγου στην εφαρµογή των διαφόρων τεχνικών και τέλος από τη δυνατότητα παρακολούθησης του ασθενούς και την παροχή επαρκούς νοσηλευτικής φροντίδας. Η συστηµατική χορήγηση αναλγητικών φαρµάκων από το στόµα για την αντιµετώπιση ήπιου ή µέτριου πόνου και εφόσον το επιτρέπει η γενική κατάσταση του ασθενούς, είναι µέθοδος αποτελεσµατική και οικονοµική. Τα µη στεροειδή αντιφλεγµονώδη (ΜΣΑΦ) σε συνδυασµό µε την παρακεταµόλη και τα οπιοειδή από το στόµα ή παρεντερικά χορηγούνται για την αντιµετώπιση του σοβαρότερου πόνου. Η ενδοµυϊκή ή υποδόρια «κατ επίκληση» χορήγηση οπιοειδών, είναι δηµοφιλής µέθοδος από το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, όµως δεν προτείνεται γιατί είναι επώδυνη και επιπλέον, η απορρόφηση των φαρµάκων είναι µεταβαλλόµενη λόγω της µειωµένης µυϊκής µάζας και του αυξηµένου λιπώδους ιστού των υπερηλίκων µε αποτέλεσµα να οδηγεί σε απρόβλεπτες συγκεντρώσεις των φαρµάκων στο αίµα. Πολύ καλή µέθοδος είναι η συνεχής ή / και ελεγχόµενη από τον ασθενή ενδοφλέβιος ή επισκληρίδιος ή περιοχική αναλγησία (Patient Control Analgesia, PCA), που επιτυγχάνεται µε τη χρήση ηλεκτρονικών αντλιών µετά από την τοποθέτηση των αντίστοιχων καθετήρων. Ως εκ τούτου, η PCA προϋποθέτει αφενός τον εξοπλισµό, τη συντήρηση και την εξοικείωση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού µε τη µέθοδο και αφετέρου την προθυµία και την ικανότητα του ασθενούς ή / και του οικογενειακού του περιβάλλοντος να εκπαιδευτεί στη χρήση της αντλίας. Εναλλακτική λύση των ηλεκτρονικών αντλιών, αποτελούν οι πιο απλές, ελαστοµερείς αντλίες σταθερής έγχυσης, που παρέχουν ικανοποιητική αναλγησία όµως απαιτείται προσεκτική και εξατοµικευµένη τιτλοποίηση των δόσεων των χορηγούµενων φαρµάκων και καλή νοσηλευτική φροντίδα. Οι περιφερικοί αποκλεισµοί νεύρων κερδίζουν έδαφος, γιατί παρέχουν άριστη και ασφαλή αναλγησία αν εφαρµοστούν σωστά και ιδιαίτερα αν χρησιµοποιούνται καθετήρες που

10 επιτρέπουν τη συνεχή ή διαλείπουσα έγχυση τοπικού αναισθητικού για 3 έως 5 ηµέρες µετεγχειρητικά. Τέλος, η διήθηση της τοµής µε τοπικό αναισθητικό είναι εύκολη και ασφαλής µέθοδος ανακούφισης από το ΜΤΧ πόνο. Τα φάρµακα που συνήθως χρησιµοποιούνται κατά την εφαρµογή των ανωτέρω µεθόδων είναι τα εξής: Παρακεταµόλη: αναλγητικό και αντιπυρετικό φάρµακο, που λόγω της ηπατοτοξικότητάς του, η µέγιστη ηµερήσια δόση δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 4 gr. ΜΣΑΦ: πρέπει να προτιµάται η χορήγηση σκευασµάτων µε µικρό χρόνο ηµιζωής (δικλοφενάκη, ιβουπροφένη, κ.α.) και να αποφεύγεται η χορήγησή τους για πάνω από 5 ηµέρες. Τα ΜΣΑΦ είναι πολύ χρήσιµα στην κλινική πράξη αφού µειώνουν τις ανάγκες σε οπιοειδή όµως µπορούν να προκαλέσουν σοβαρές και δυνητικά θανατηφόρες επιπλοκές από το γαστρεντερικό και τους νεφρούς, δυσλειτουργία των αιµοπεταλίων και πιθανώς δυσµενή επίδραση στην επούλωση των τραυµάτων και καταγµάτων. Οπιοειδή: συνιστάται η χρήση οπιοειδών µε µικρό χρόνο ηµιζωής (µορφίνη, υδροµορφίνη, κωδεΐνη, κ.α.), τα οποία πρέπει να τιτλοποιούνται προσεκτικά, ανάλογα µε τις ιδιαίτερες ανάγκες του κάθε ασθενούς. Η µορφίνη έχει ενεργούς µεταβολίτες (M3G και M6G) µε νεφρική απέκκριση και σε περίπτωση νεφρικής δυσλειτουργίας, µπορεί να εµφανιστεί παρατεταµένη δράση και κίνδυνος αναπνευστικής καταστολής. Η χορήγηση πεθιδίνης είναι καλό να αποφεύγεται στους υπερήλικες, γιατί πιθανή συσσώρευση του ενεργού µεταβολίτη της (νορµεπεριδίνη) προκαλεί διέγερση του ΚΝΣ. Η συνοδός χορήγηση επικουρικών φαρµάκων, όπως η παρακεταµόλη και τα ΜΣΑΦ, βοηθούν στη µείωση των δόσεων και των µεσοδιαστηµάτων χορήγησης των οπιοειδών. Απαιτείται προσεκτική παρακολούθηση των ασθενών για την πρόληψη και έγκαιρη αντιµετώπιση των πολλών και σοβαρών ανεπιθύµητων ενεργειών των οπιοειδών όπως η ναυτία, ο έµετος, ο ειλεός, ο κνησµός, η επίσχεση ούρων, η ορθοστατική υπόταση, αλλά κυρίως η αναπνευστική καταστολή και η καταστολή του επιπέδου συνείδησης. Τοπικά αναισθητικά: τα διαλύµατα τοπικών αναισθητικών παρέχουν εξαιρετική αναλγησία µε µικρό κινητικό αποκλεισµό. Χορηγούνται επισκληριδίως ή εκλεκτικά σε περιφερικά νεύρα, για τον αποκλεισµό αυτών. Σηµαντική συνέργεια εµφανίζει ο συνδυασµός χαµηλής πυκνότητας διαλυµάτων τοπικών αναισθητικών και µικρών δόσεων οπιοειδών, ο οποίος προσφέρει εξαιρετική αναλγησία, ασφάλεια και λιγότερες ανεπιθύµητες ενέργειες, λόγω των µικρότερων χορηγούµενων δόσεων των φαρµάκων. Οι παράγοντες που χρησιµοποιούνται συχνότερα είναι η βουπιβακαΐνη σε διάλυµα % και η ροπιβακαΐνη 0.2 %. Ο ρυθµός έγχυσης πρέπει να εξατοµικεύεται για κάθε ασθενή. Γενικά, προτεινόµενοι ρυθµοί συνεχούς έγχυσης 5 10 ml/h επισκληριδίως και 5 15 ml/h για περιφερικούς αποκλεισµούς, παρέχουν ασφαλή και ικανοποιητική αναλγησία. ΣΤ.2.3. Μη φαρµακολογικές µέθοδοι Αυτές οι µέθοδοι, βοηθούν ασθενείς µε παρατεταµένη περίοδο ανάρρωσης, µε έντονο φόβο και άγχος, µε σύγχρονη χορήγηση αγωγής για αντιµετώπιση καρκίνου ή µε µη καλή ανταπόκριση στη φαρµακευτική αναλγητική αγωγή. Συνίστανται σε: τεχνικές χαλάρωσης µουσική βιοανάδραση εφαρµογή ψυχρών ή θερµών επιθεµάτων διαδερµική ηλεκτρική νευρική διέγερση (TENS) Ζ. Υπερήλικας και ειδικές καταστάσεις Ζ.1 Χορήγηση αναισθησίας σε υπερήλικες εκτός χειρουργείου Στην επόµενη δεκαετία 20 40% των αναισθησιολογικών πράξεων θα εκτελείται εκτός του χειρουργείου. Η χορήγηση καταστολής ή αναισθησίας σε υπερήλικες εκτός χειρουργείου, πρέπει να διέπεται από τις βασικές αρχές που ισχύουν εντός του χειρουργείου και σε κάθε περίπτωση πρέπει να πληρούνται οι διεθνείς προδιαγραφές για το monitoring και την ποιότητα και ασφάλεια χορήγησης καταστολής ή αναισθησίας. Η ειδική φροντίδα πρέπει να περιλαµβάνει: την πρόληψη της διέγερσης µε αποφυγή µιδαζολάµης, πεθιδίνης και αντιχολινεργικών την αποφυγή ακινησίας και παρατεταµένης νηστείας από το στόµα τη χρήση ειδικών αµαξιδίων για τις µετακινήσεις των υπερηλίκων

11 το συχνό έλεγχο του προσανατολισµού τη διατήρηση των αισθήσεων µε την κατάλληλη βοήθεια (να είναι σε εγρήγορση) γραπτές ή προφορικές αλλά οπωσδήποτε εύκολα κατανοητές ΜΤΧ οδηγίες την 24ωρη παρακολούθηση των ασθενών µε οριακή κατάσταση προσανατολισµού Ζ.2 Ο υπερήλικας τραυµατίας Οι µειωµένες εφεδρείες και η έκπτωση της λειτουργίας των διαφόρων συστηµάτων, επηρεάζουν κυρίως την απάντηση του ΑΝΣ και του ενδοκρινικού συστήµατος στο stress του τραυµατισµού, µε επακόλουθο αυξηµένη επίπτωση συνδρόµου πολλαπλής έκπτωσης οργάνων (MOFS) και θανάτου. Απαραίτητες ενέργειες κατά την αντιµετώπιση είναι η: λήψη λεπτοµερούς ιστορικού πρόκλησης της κάκωσης (η πτώση είναι η συχνότερη αιτία τραύµατος στους ηλικιωµένους) και η διευκρίνιση ότι δεν υπήρξαν άλλες αιτίες, όπως ισχαιµία του µυοκαρδίου, µεταβολική πάθηση ή ΑΕΕ τοποθέτηση αρτηριακού καθετήρα, κεντρικής φλεβικής γραµµής (µε ή χωρίς βηµατοδότη), ουροκαθετήρα και αντιµετώπιση των επιµέρους κακώσεων π.χ. τοποθέτηση σωλήνα παροχέτευσης θώρακα εφαρµογή monitoring, για την εξασφάλιση επαρκούς ιστικής οξυγόνωσης επαρκής αναπλήρωση των υγρών αντιµετώπιση του πόνου έγκαιρη εφαρµογή µη επεµβατικού µηχανικού αερισµού ή και διασωλήνωση της τραχείας και εφαρµογή µηχανικού αερισµού έγκαιρη εισαγωγή στη ΜΕΘ για επεµβατικό monitoring και αυξηµένη φροντίδα. Η. Ηθικοί προβληµατισµοί κατά την περιεγχειρητική αντιµετώπιση των υπερηλίκων Οι ηθικές αρχές που διέπουν την ιατρονοµική αντιµετώπιση των υπερηλίκων, είναι ανάλογες µε αυτές που εφαρµόζονται και στον υπόλοιπο ενήλικο πληθυσµό. Η αρχή σεβασµού της αυτονοµίας του ασθενούς στη λήψη αποφάσεων που επηρεάζουν άµεσα τη ζωή του πρέπει πάντοτε να εφαρµόζεται, µετά από ενηµέρωση του από το θεράποντα ιατρό. Απαραίτητη η λήψη έγγραφης συγκατάθεσης από: τον ίδιο τον ασθενή, όταν οι γνωστικές του λειτουργίες το επιτρέπουν τους πληρεξούσιους συγγενείς, σε περίπτωση ανικανότητας γνωστικής έκπτωσης. Όταν και αυτό είναι αδύνατο, οι ιατροί οφείλουν να λάβουν µετά από συµβούλιο την απόφαση για την εκτέλεση οποιασδήποτε ιατρικής πράξης, µε γνώµονα τη βελτίωση της υγείας ή της ποιότητας ζωής του ασθενούς. Η διαδικασία λήψης της απόφασης πρέπει να είναι καταγεγραµµένη. Βιβλιογραφία 1. American Society of Anesthesiologists. Syllabus on Geriatric Anesthesiology. Oct Anaesthesia and peri-operative care of the elderly published by The Association of Anaesthetists of Great Britain and Ireland. December Katz PR, Grossberg GT, Potter JF, Solomon DH. Geriatrics Syllabus for Specialists. New York, American Geriatrics Society, Kiehel SW. Anaesthesia and the elderly patient. In: Nimmo WS, Rowbotham DJ, Smith G (eds). Anaesthesia. 2 nd edition, Oxford, Blackwell, 1994: Ρουσάκης Γ: Αναισθησία στην τρίτη ηλικία. Στο: Συνεχιζόµενη Εκπαίδευση στην Αναισθησιολογία (υπό την αιγίδα της Ε.Ε., FEEA), κύκλος ΣΤ, 28-29/11/2003, Νέα Ερυθραία, Ελλάς. 6. Ανίσογλου-Αναστασιάδου Γ: Αναισθησία σε υπερήλικες. Στο: Στοιχεία Περιεγχειρητικής Ιατρικής, Ν.Γ. Μπαλαµούτσος, εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη Priebe H. The aged cardiovascular risk patient. Br J Anaesth 2000; 85:

12 8. Rooke G. Autonomic and cardiovascular function in the geriatric patient. Anesthesiol Clin North Am 2000; 18: Epstein M. Aging and the kidney. J Am Soc Nephrol 1996; 7: Darling E. Practical considerations in sedating the elderly. Crit Care Nurs Clin North Am 1997; 9: Peters A. Structural changes that occur during normal aging of primate cerebral emispheres. Neurosci Biobehav Rev 2002; 26: Kaneko T, Takahashi S, Naka T, et al. Postoperative delirium following gastrointestinal surgery in elderly patients. Surg Today 1997; 27: Moller JT, Cluitmans P, Rasmussen LS, et al. Long-term postoperative cognitive dysfunction in the elderly ISPOCD1 study. Lancet 1998; 351: Merle L, Laroche ML, Dantoine T, Charmes JP. Predicting and preventing adverse drug reactions in the very old. Drugs aging 2005; 22 (5): Eger E. Age, minimum alveolar anesthetic concentration, and minimum alveolar anesthetic concentration - awake. Anesth Analg 2001; 93: Paqueron X, Boccara G, Bendhalou M, et al. Brachial plexus nerve block exhibits prolonged duration in the elderly. Anesthesiology 2002; 97: Eisler J, Cornwall R, Strauss E, et al. Outcomes of elderly patients with nondisplaced femoral neck fractures. Clin Orthop 2002; 399: Finlayson EV, Birkmeyer JD. Operative mortality with elective surgery in older adults. Eff Clin Pract 2001; 4: Jin F, Chung F. Minimizing perioperative adverse events in the elderly. Br J Anaesth 2001; 87: Johnson CL, Margulies DR, Kearney TJ, et al. Trauma in the elderly: An analysis of outcome based on age. Am. Surg 1994; 60(11):

Θέσεις και αντιθέσεις στη Λαπαροσκοπική Χειρουργική - η Αναισθησιολογική Άποψη Δρ. Ράνια Πατρώνη Δ/ντρια Αναισθησιολογίας ΠΓΝ Πατρών «ο Άγιος Ανδρέας» Λαπαροσκοπική Χειρουργική: Προτερήματα Προτερήματα:

Διαβάστε περισσότερα

Πληροφορίες σχετικά με την Μετεγχειρητική Αναλγησία

Πληροφορίες σχετικά με την Μετεγχειρητική Αναλγησία Πληροφορίες σχετικά με την Μετεγχειρητική Αναλγησία H εξασφάλιση μετεγχειρητικής αναλγησίας είναι εξίσου σημαντική με την επιτυχή πραγματοποίηση της επέμβασης. Η αναλγησία εξασφαλίζει την ομαλή μετεγχειρητική

Διαβάστε περισσότερα

1 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΜΕΤΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ ΦΡΟΝΤΙ ΑΣ ΤΩΝ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ Κασσιανή Θεοδωράκη, Αντεια Παρασκευά, ηµήτρης Βαλσαµίδης, Αργυρώ Φασουλάκη Σκοπός της ύπαρξης κατευθυντηρίων οδηγιών µεταναισθητικής

Διαβάστε περισσότερα

Επιστημονική ημερίδα με θέμα. "Σακχαρώδης Διαβήτης: Ένα σύγχρονο πρόβλημα υγείας"

Επιστημονική ημερίδα με θέμα. Σακχαρώδης Διαβήτης: Ένα σύγχρονο πρόβλημα υγείας Επιστημονική ημερίδα με θέμα "Σακχαρώδης Διαβήτης: Ένα σύγχρονο πρόβλημα υγείας" ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ ΚΑΙ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ Σωτήριος Τόζιος, Νοσηλευτής Τ.Ε, MSc ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2018 Επιδημιολογικά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΠΟΥ ΘΗΛΑΖΕΙ

ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΠΟΥ ΘΗΛΑΖΕΙ ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΣΤΗ ΜΗΤΕΡΑ ΠΟΥ ΘΗΛΑΖΕΙ ABM Clinical Protocol#15 Μούγιου Βασιλική Ειδικευομένη Παιδιατρικής Υποψήφια διδάκτωρ ΕΚΠΑ Η διαθέσιµη πληροφόρηση βασίζεται σε: Expert opinions Μελέτες

Διαβάστε περισσότερα

OΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ

OΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ OΣΑ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Αναισθησιολογικό Τµήµα Η χορήγηση αναισθησίας είναι απαραίτητη προϋπόθεση σχεδόν για όλες τις χειρουργικές επεµβάσεις. Ο ρόλος του αναισθησιολόγου είναι εξαιρετικά

Διαβάστε περισσότερα

(Monitored Anesthesia Care MAC)

(Monitored Anesthesia Care MAC) ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑΣ ΣΕ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ ΜΙΑ ΗΜΕΡΑΣ Α. Μπαϊρακτάρη, Β. Αρώνη, Φ. Γιαννακά, Μ. Κοκολάκη, Ε. Μαστροκώστα H χειρουργική και η αναισθησία σε επεµβάσεις µιας ηµέρας θεωρείται

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΘ

ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΘ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΤΟΥ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΣΤΗ ΜΕΘ Χ Ο Ν Δ Ρ Ο Μ Α Τ Ι Δ Ο Υ Μ Α Ρ Ι Α Ν Ο Σ Η Λ Ε Υ Τ Ρ Ι Α T E, M S C, Μ Ε Θ Α, Π Γ Ν Α Χ Ε Π Α ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ.. Όπως είναι ευρέως

Διαβάστε περισσότερα

ΠEΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος... 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ

ΠEΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Πρόλογος... 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ ΠEΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος... 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ Ι. Φυσιολογία και παθοφυσιολογία του πόνου... 15 1. Ορισμός και τύποι του πόνου... 15 1.1. Ο ορισμός του πόνου... 15 1.2.

Διαβάστε περισσότερα

Φαρμακολογία Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ.

Φαρμακολογία Τμήμα Ιατρικής Α.Π.Θ. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Α.Π.Θ. Ενότητα 10: Οπιοειδή Αναλγητικά Φάρμακα Μαρία Μυρωνίδου-Τζουβελέκη Α.Π.Θ. Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε

Διαβάστε περισσότερα

Προ εγχειρητικός Καρδιολογικός Έλεγχος

Προ εγχειρητικός Καρδιολογικός Έλεγχος Προ εγχειρητικός Καρδιολογικός Έλεγχος Οδηγίες Συνταγογράφηση γνωματεύσεων Dr ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ ΑΝΔΡΕΑΣ Καρδιολόγος 1) ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ 2) Βαρύτητα επέμβασης Βαρύτητα επέμβασης 1)χαμηλού κινδύνου 2)μέτριου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΤΟ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΛΑΜΠΡΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΣ BscN, Msc(c), TCN(C).

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΤΟ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΛΑΜΠΡΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΣ BscN, Msc(c), TCN(C). ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΤΡΙΤΗ ΗΛΙΚΙΑ ΣΤΟ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΠΑΠΑΛΑΜΠΡΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗΣ BscN, Msc(c), TCN(C). ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ Η ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΓΕΜΙΖΕΙ ΤΟ ΚΕΝΟ ΜΕΤΑΞΥ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Β Καρδιολογική Κλινική Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Οι γυναίκες σήµερα πληρώνουν (όπως και οι άνδρες) το τίµηµα της σύγχρονης ζωής. Η παράταση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΣΕ. Παρουσίαση περιστατικού. ΑΜΕΘ Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου»

ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΣΕ. Παρουσίαση περιστατικού. ΑΜΕΘ Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου» ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΣΕ ARDS - ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΜΕ ΝΟ Παρουσίαση περιστατικού ΑΜΕΘ Γ.Ν.Θ. «Γ. Παπανικολάου» Παρουσίαση περιστατικού Από τον απεικονιστικό έλεγχο διαπιστώθηκαν: κατάγµατα λεκάνης και δεξιού άνω

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΟΝΕΦΡΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Ε.Σ.Υ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν.

ΚΑΡΔΙΟΝΕΦΡΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Ε.Σ.Υ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν. ΚΑΡΔΙΟΝΕΦΡΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΑΥΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ Ε.Σ.Υ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν.Α ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΟΡΙΣΜΟΣ Το καρδιονεφρικό σύνδρομο (CRS) αναφέρεται σε παθοφυσιολογικές

Διαβάστε περισσότερα

Θωρακική Επισκληρίδιος Αναισθησία σε Καρδιοχειρουργικούς Ασθενείς.

Θωρακική Επισκληρίδιος Αναισθησία σε Καρδιοχειρουργικούς Ασθενείς. Θωρακική Επισκληρίδιος Αναισθησία σε Καρδιοχειρουργικούς Ασθενείς. Υπάρχει δίλημμα; Κ.Θεοδωράκη, Αναισθησιολόγος Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο Εισαγωγή Συνεχώς αυξανόμενο ενδιαφέρον όσον αφορά τη χρήση

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ TXHΣ (ΥΝ) ΓΟΥΛΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ

ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ TXHΣ (ΥΝ) ΓΟΥΛΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ TXHΣ (ΥΝ) ΓΟΥΛΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι καρδιακές παθήσεις μπορεί να προϋπάρχουν της θεραπείας

Διαβάστε περισσότερα

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος της οικογένειάς μου οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλου είδους όφελος από

Διαβάστε περισσότερα

Μετεγχειρητική φροντίδα παιδιατρικών ασθενών που έχουν υποβληθεί σε ηπατεκτομή

Μετεγχειρητική φροντίδα παιδιατρικών ασθενών που έχουν υποβληθεί σε ηπατεκτομή Μετεγχειρητική φροντίδα παιδιατρικών ασθενών που έχουν υποβληθεί σε ηπατεκτομή Κουλουριώτης Γεώργιος-Χρήστος Ειδικευόμενος Γενικής Χειρουργικής Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών Παν & Αγλαίας Κυριακου Α

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ. Γεώργιος Ι. Πανουτσόπουλος Δρ. Φυσιολογίας του Ανθρώπου Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου

ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ. Γεώργιος Ι. Πανουτσόπουλος Δρ. Φυσιολογίας του Ανθρώπου Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΙ ΦΑΡΜΑΚΑ Γεώργιος Ι. Πανουτσόπουλος Δρ. Φυσιολογίας του Ανθρώπου Τμήμα Νοσηλευτικής Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου 1 Ο πρώτος χρόνος μετά τη γέννηση έχει τις μεγαλύτερες και ταχύτερες φυσιολογικές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΡΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΕΠΕΞΗΓΗΣΗ ΟΡΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Προς τα εµπρός ανεπάρκεια: αδυναµία προώθησης του αίµατος στη συστηµατική κυκλοφορία Προς τα πίσω ανεπάρκεια: αύξηση του όγκου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς,Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 4 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ & ΑΣΚΗΣΗ 1 Στις 2 Απριλίου

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ (Ι) Γυναίκα 34 ετών με διαβήτη προσέρχεται στο τμήμα επειγόντων περιστατικών με πυρετό, αίσθημα ρίγους, πόνο στην πλάτη, ίλιγγο και δυσκολία

Διαβάστε περισσότερα

Καταπληξία. Δημήτριος Τσιφτσής ΤΕΠ ΓΝ Νικαίας

Καταπληξία. Δημήτριος Τσιφτσής ΤΕΠ ΓΝ Νικαίας Καταπληξία Δημήτριος Τσιφτσής ΤΕΠ ΓΝ Νικαίας Εφημερία στο ΚΥ Αγ. Βαρβάρας Ν. Ηρακλείου. 50 χλμ από μεγάλο νοσοκομείο Βασικός ιατρικός εξοπλισμός Διακομιδή με ιδιωτικό μέσο. Άνδρας 84 ετών τον βρήκαν οι

Διαβάστε περισσότερα

Περιεγχειρητική φροντίδα ασθενούς με σακχαρώδη διαβήτη. Χαϊνοπούλου Θ. RN,MSc(c) Προϊσταμένη Μ.ΜΑ.Φ. Γ.Ν. Άγιος Παύλος Θεσσαλονίκη

Περιεγχειρητική φροντίδα ασθενούς με σακχαρώδη διαβήτη. Χαϊνοπούλου Θ. RN,MSc(c) Προϊσταμένη Μ.ΜΑ.Φ. Γ.Ν. Άγιος Παύλος Θεσσαλονίκη Περιεγχειρητική φροντίδα ασθενούς με σακχαρώδη διαβήτη Χαϊνοπούλου Θ. RN,MSc(c) Προϊσταμένη Μ.ΜΑ.Φ. Γ.Ν. Άγιος Παύλος Θεσσαλονίκη Σακχαρώδης Διαβήτης είναι μια μεταβολική διαταραχή, η οποία αφορά τη διαταραχή

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΘΕΡΜΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΥΠΟΘΕΡΜΙΑΣ

ΥΠΟΘΕΡΜΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΥΠΟΘΕΡΜΙΑΣ ΥΠΟΘΕΡΜΙΑ Όταν η εσωτερική θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος πέφτει κάτω από 35ο C, το αποτέλεσμα είναι η υποθερμία. Όταν η θερμοκρασία ελαττωθεί κάτω από τα κανονικά επίπεδα λειτουργίας του θερμοστάτη

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της ΜΕΘ στη δωρεά οργάνων

Ο ρόλος της ΜΕΘ στη δωρεά οργάνων Ο ρόλος της ΜΕΘ στη δωρεά οργάνων Ανδρέας Π. Καραμπίνης Διευθυντής ΜΕΘ Π.Γ.Ν.Α. «Γ. Γεννηματάς» μεταμόσχευση ιστών και οργάνων αποτελεί σήμερα ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα της σύγχρονης ιατρικής

Διαβάστε περισσότερα

Νοσηλευτικά Πρωτόκολλα διαχείρισης καρδιολογικών ασθενών στην εξωνεφρική κάθαρση. Μονάδα Τεχνητού Νεφρού ΠΓΝ «Αττικόν», Αθήνα

Νοσηλευτικά Πρωτόκολλα διαχείρισης καρδιολογικών ασθενών στην εξωνεφρική κάθαρση. Μονάδα Τεχνητού Νεφρού ΠΓΝ «Αττικόν», Αθήνα Νοσηλευτικά Πρωτόκολλα διαχείρισης καρδιολογικών ασθενών στην εξωνεφρική κάθαρση { Μονάδα Τεχνητού Νεφρού ΠΓΝ «Αττικόν», Αθήνα Το νοσηλευτικό έργο στις ΜΤΝ Σκοπός της η παροχή εξειδικευµένης φροντίδας

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΟΚΕΦΑΛΟΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ

ΥΔΡΟΚΕΦΑΛΟΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΥΔΡΟΚΕΦΑΛΟΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ Τι είναι ο υδροκέφαλος παθολογική αύξηση της ποσότητας εγκεφαλονωτιαίου υγρού εντός της κρανιακής κοιλότητας που αντανακλά σε αύξηση των διαστάσεων των κοιλιών του εγκεφάλου. Η

Διαβάστε περισσότερα

Ψυχολογικά προβλήματα στον ασθενή υπό μηχανικό αερισμό: delirium στη ΜΕΘ

Ψυχολογικά προβλήματα στον ασθενή υπό μηχανικό αερισμό: delirium στη ΜΕΘ ΠΜΣ Μονάδες Εντατικής Θεραπείας Αναπνευστική Ανεπάρκεια Μηχανικός αερισμός Ψυχολογικά προβλήματα στον ασθενή υπό μηχανικό αερισμό: delirium στη ΜΕΘ Άννα Κυριακούδη Εντατικολόγος Πνευμονολόγος ΜΕΘ Α Πανεπιστημικής

Διαβάστε περισσότερα

Χρόνια βρογχίτιδα στην τρίτη ηλικία. Χρυσόστομος Αρβανιτάκης 7ο εξάμηνο

Χρόνια βρογχίτιδα στην τρίτη ηλικία. Χρυσόστομος Αρβανιτάκης 7ο εξάμηνο Χρόνια βρογχίτιδα στην τρίτη ηλικία Χρυσόστομος Αρβανιτάκης 7ο εξάμηνο Τι είναι η χρόνια βρογχίτιδα? Βρογχίτιδα είναι μια φλεγμονή των βρογχικών σωλήνων, που μεταφέρουν τον αέρα στους πνεύμονες. Χρόνια

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης

Παράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης Παράρτημα ΙΙΙ Τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και του φύλλου οδηγιών χρήσης Σημείωση: Αυτές οι τροποποιήσεις στις σχετικές παραγράφους της περίληψης

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΘΕΟΦΑΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΤΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΘΕΟΦΑΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΟ ΑΓΓΕΙΑΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ ΘΕΟΦΑΝΙΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΙΑ ΒΡΑΔΙΑ ΣΤΑ ΕΠΕΙΓΟΝΤΑ... «Ήταν μια χαρά μέχρι πριν από 1 ώρα» σας λέει με αγωνία η κόρη του 68χρονου που έχει έρθει στα επείγοντα όπου εργάζεστε.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ. Γαργάνη Κωνσταντίνα: ΤΕ Νοσηλεύτρια Σ/Μ ΓΝΘ Παπανικολάου

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ. Γαργάνη Κωνσταντίνα: ΤΕ Νοσηλεύτρια Σ/Μ ΓΝΘ Παπανικολάου Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ Γαργάνη Κωνσταντίνα: ΤΕ Νοσηλεύτρια Σ/Μ ΓΝΘ Παπανικολάου Η στεφανιαία νόσος είναι µία πάθηση των αρτηριών της καρδιάς που οφείλεται

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Διαμερίσματα σωματικών υγρών 28,0 L Νεφρικοί μηχανισμοί ρύθμισης εξωκυτταρίου υγρού Ο όγκος του εξωκυτταρίου

Διαβάστε περισσότερα

Η κλινική Προσέγγιση του Ασθενούς σε Κωματώδη Κατάσταση στο ΤΕΠ. Βασίλης Γροσομανίδης Αναισθησιολόγος

Η κλινική Προσέγγιση του Ασθενούς σε Κωματώδη Κατάσταση στο ΤΕΠ. Βασίλης Γροσομανίδης Αναισθησιολόγος Η κλινική Προσέγγιση του Ασθενούς σε Κωματώδη Κατάσταση στο ΤΕΠ Βασίλης Γροσομανίδης Αναισθησιολόγος Αίτια κώματος coma c erebral o verdose m etabolic a sphyxia tipps t trauma i infection p psychogenic

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΙΑ. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ ΣΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ

ΑΝΟΙΑ. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ ΣΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΟΙΑ. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ ΣΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ Δ.Α. ΚΑΖΗΣ ΕΠΙΚ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΑΣ 3Η ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΠΘ ΝΟΣ «Γ.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ» Άνοια Ύπνος Αποφρακτική άπνοια Ορισμοί

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΕΡΟΣΜΩΤΙΚΟ ΜΗ ΚΕΤΩΝΙΚΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΚΩΜΑ. Φροντίδα στο Σακχαρώδη Διαβήτη- Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Τμήματος

ΥΠΕΡΟΣΜΩΤΙΚΟ ΜΗ ΚΕΤΩΝΙΚΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΚΩΜΑ. Φροντίδα στο Σακχαρώδη Διαβήτη- Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Τμήματος ΥΠΕΡΟΣΜΩΤΙΚΟ ΜΗ ΚΕΤΩΝΙΚΟ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΚΩΜΑ Φροντίδα στο Σακχαρώδη Διαβήτη- Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Τμήματος Γυναίκα 68 ετών μεταφέρεται στο Τμήμα Επειγόντων. Η ασθενής νοσηλεύονταν σε μονάδα αποκατάστασης

Διαβάστε περισσότερα

Προσέγγιση παιδιού με απώλεια συνείδησης (λιποθυμία)

Προσέγγιση παιδιού με απώλεια συνείδησης (λιποθυμία) Προσέγγιση παιδιού με απώλεια συνείδησης (λιποθυμία) Ανδρέας Χ. Γιαννόπουλος Αναπλ. Καθηγητής Παιδιατρικής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. 8 ο Επιστημονικό συνέδριο Τμήματος Ιατρικής Α.Π.Θ. ΚΕΔΕΑ Θεσ/νίκης 14-16/3/2019

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ

ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ Ιούλιος 2009 Το παρόν έγγραφο

Διαβάστε περισσότερα

Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα. Επιπλοκές Πρόγνωση Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη

Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα. Επιπλοκές Πρόγνωση Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη Καρδιακή Ανεπάρκεια Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα Διαγνωστικά κριτήρια Επιπλοκές Πρόγνωση Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη Η ικανότητα της καρδιάς να ανταποκρίνεται άµεσα στις απαιτήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Γυναίκα 50 ετών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι εισάγεται με ιστορικό από 48ωρου ανορεξίας, δύσπνοιας και κεφαλαλγίας. Το σάκχαρο αίματος ήταν 550mg/dl

Γυναίκα 50 ετών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι εισάγεται με ιστορικό από 48ωρου ανορεξίας, δύσπνοιας και κεφαλαλγίας. Το σάκχαρο αίματος ήταν 550mg/dl Γυναίκα 50 ετών με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι εισάγεται με ιστορικό από 48ωρου ανορεξίας, δύσπνοιας και κεφαλαλγίας. Το σάκχαρο αίματος ήταν 550mg/dl και η αναπνοή της μύριζε κετόνη. Την είχε βρει ο άνδρας

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΙΑΚΑΘΕΤΗΡΙΑΚΗΣ ΕΜΦΥΤΕΥΣΗΣ ΑΟΡΤΙΚΩΝ ΒΑΛΒΙΔΩΝ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΙΑΚΑΘΕΤΗΡΙΑΚΗΣ ΕΜΦΥΤΕΥΣΗΣ ΑΟΡΤΙΚΩΝ ΒΑΛΒΙΔΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔΙΑΚΑΘΕΤΗΡΙΑΚΗΣ ΕΜΦΥΤΕΥΣΗΣ ΑΟΡΤΙΚΩΝ ΒΑΛΒΙΔΩΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ Μπλιάμπλιας Δημήτρης MD MSc Επιμελητής Β Αναισθησιολόγος Εντατικολόγος Γ.Ν Θεσσαλονίκης «Παπαγεωργίου» ΣΚΟΠΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Αρρυθµίες στο οξύ έµφραγµα του µυοκαρδίου ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΠΑΝΤΕΛΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ Β Κ.Κ. Γ.Ν.Θ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ

Αρρυθµίες στο οξύ έµφραγµα του µυοκαρδίου ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΠΑΝΤΕΛΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ Β Κ.Κ. Γ.Ν.Θ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Αρρυθµίες στο οξύ έµφραγµα του µυοκαρδίου ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΠΑΝΤΕΛΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ Β Κ.Κ. Γ.Ν.Θ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Παρά την εντυπωσιακή πρόοδο στη διάγνωση και στην αντιµετώπιση του εµφράγµατος

Διαβάστε περισσότερα

Η εφαρμογή της Καρδιοαναπνευστικής δοκιμασίας κόπωσης σε ασθενείς με Πνευμονική Αρτηριακή υπέρταση

Η εφαρμογή της Καρδιοαναπνευστικής δοκιμασίας κόπωσης σε ασθενείς με Πνευμονική Αρτηριακή υπέρταση Η εφαρμογή της Καρδιοαναπνευστικής δοκιμασίας κόπωσης σε ασθενείς με Πνευμονική Αρτηριακή υπέρταση Κωνσταντίνος Κώντσας, Παρασκευή Τριβήλου, Αναστασία Καραγκιούλη, Ελένη Τριανταφυλλίδη Εργαστήριο Καρδιοαναπνευστικής

Διαβάστε περισσότερα

12ο ΒΟΡΕΙΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙ0. ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Τύποι- Πρόγνωση- Θεραπεία

12ο ΒΟΡΕΙΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙ0. ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Τύποι- Πρόγνωση- Θεραπεία 12ο ΒΟΡΕΙΟΕΛΛΑΔΙΚΟ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙ0 Στρογγυλό Τραπέζι: Συγγενείς καρδιοπάθειες ενηλίκων- πνευµονική υπέρταση ΜΕΣΟΚΟΛΠΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Τύποι- Πρόγνωση- Θεραπεία Κωνσταντίνος Θωµαϊδης, Γ.Ν. «Γ.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ»

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΓΗ HACCP ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ. Ελπίδα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος, Ε. Α. Ν. Πειραιά «ΜΕΤΑΞΑ»

ΕΦΑΡΜΟΓΗ HACCP ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ. Ελπίδα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος, Ε. Α. Ν. Πειραιά «ΜΕΤΑΞΑ» ΕΦΑΡΜΟΓΗ HACCP ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΙΤΕΣ Ελπίδα Παπαδοπούλου Διαιτολόγος, Ε. Α. Ν. Πειραιά «ΜΕΤΑΞΑ» ΣΧΕΣΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ Πρόληψη εμφάνισης νοσημάτων Θεραπεία ασθενών στο χώρο του νοσοκομείου

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς,Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 3 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Περιεχόμενο Συνδεση με τα προηγουμενα Πριν

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ ΣΥΓΚΟΠΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ-ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ- ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ Κόγιας Ιωάννης: Διευθυντής Καρδιολογικής κλινικής Γενικού Νοσοκομείου Καρδίτσας Μουλατζίκος Θωμάς:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Αθήνα 8 Μαρτίου 2011 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ένας στους δυο θανάτους, ασθενών με Χρόνια Νεφρική Νόσο, οφείλεται σε καρδιαγγειακό επεισόδιο και όχι στη νόσο αυτή καθ αυτή!!! Αυτό ανέφερε

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Οι δυσλιπιδαιμίες είναι παθολογικές καταστάσεις με διαταραχές των λιπιδίων του αίματος ποσοτικές αλλά

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση Η-11: Δύσπνοια ταχυκαρδία οιδήματα κυάνωση. Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ

Άσκηση Η-11: Δύσπνοια ταχυκαρδία οιδήματα κυάνωση. Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ Άσκηση Η-11: Δύσπνοια ταχυκαρδία οιδήματα κυάνωση Δημήτρης Φαρμάκης Καρδιολόγος Α Παθολογική Κλινική ΕΚΠΑ Βασικά συμπτώματα καρδιαγγειακού Προκάρδιο άλγος Δύσπνοια Αίσθημα παλμών Συγκοπή Οίδημα Καταβολή,

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας

Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας Εφαρμογές αρχών φαρμακολογίας Χριστίνα Δάλλα Λέκτορας Φαρμακολογίας Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών cdalla@med.uoa.gr www.med.uoa.gr/pharmacology Ισχύς (potency) ενός φαρμάκου (συνήθως εκφράζεται σε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗ ΣΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ 1. 31/3/2011 Bogdan Raitsiou M.D 1

ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗ ΣΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ 1. 31/3/2011 Bogdan Raitsiou M.D 1 ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΑΚΟΠΗ ΣΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ 1 Bogdan Raitsiou M.D 1 Πνιγμός στο νερό Ξένο σώμα Θερμοπληξία Υποθερμία Bogdan Raitsiou M.D 2 ΠΝIΓΜΟΣ Εμβύθιση ή κατάδυση εντός υγρού, συχνά συνδυάζεται με : *

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΑΣΘΕΝ-Ν ΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΜΟΝΑΔΑ ΚΑΙ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤ-ΠΙΣΗ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΟΥ ΦΑΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ Τ.Ε. Β Γ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Η στεφανιαία µονάδα είναι ένας χώρος

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΡΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΡΔΑΒΕΛΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ

ΓΕΩΡΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΡΔΑΒΕΛΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΑΝΟΙΚΤΟΣ ΑΡΤΗΡΙΑΚΟΣ ΠΟΡΟΣ ΣΕ ΝΕΟΓΝΑ ΓΕΩΡΓΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΧΑΡΔΑΒΕΛΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ Συγγενείς ανωμαλίες της καρδιάς, είναι οι ατέλειες στη δομή της καρδιάς, που είναι παρούσες κατά τη γέννηση. Μια από αυτές είναι

Διαβάστε περισσότερα

39. ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ - ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ

39. ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ - ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ΠΕΡΙΑΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ 1. Διεξαγωγή λεπτομερούς ιστορικού πριν από κάθε χορήγηση αναισθησίας: Αναισθησιολογικό ιστορικό καθώς και ατομικό αναμνηστικό της μητέρας Πλήρες ιστορικό της τρέχουσας κύησης

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΕΠΑ

ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΕΠΑ ΝΕΟΤΕΡΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ ΣΤΑ ΚΕΠΑ Ανδρέας Πιτταράς Καρδιολόγος - Hypertension Specialist ESH Ass. Prof. George Washington University USA Ασκληπιείο Βούλας Metropolitan General

Διαβάστε περισσότερα

OΞΥ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΛΥΒΟΥ ΕΛΕΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ Τ.Ε.Π ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Γ.Ν.Α

OΞΥ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΛΥΒΟΥ ΕΛΕΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ Τ.Ε.Π ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Γ.Ν.Α OΞΥ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΟ ΟΙΔΗΜΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΠΑΛΥΒΟΥ ΕΛΕΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ Τ.Ε.Π ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ Γ.Ν.Α Είναι η συσσώρευση υγρού στον διάµεσο ιστό και στις πνευµονικές κυψελίδες. Η συσσώρευση υγρού µπορεί να εµποδίσει

Διαβάστε περισσότερα

Κλινικό Φροντιστήριο «Εφαρμόζοντας τις Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Αρτηριακή Υπέρταση στο Σχεδιασμό της Νοσηλευτικής Φροντίδας»

Κλινικό Φροντιστήριο «Εφαρμόζοντας τις Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Αρτηριακή Υπέρταση στο Σχεδιασμό της Νοσηλευτικής Φροντίδας» Κλινικό Φροντιστήριο «Εφαρμόζοντας τις Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Αρτηριακή Υπέρταση στο Σχεδιασμό της Νοσηλευτικής Φροντίδας» Παρουσίαση Κλινικής Περίπτωσης : Χατζοπούλου Μ., Νοσηλεύτρια ΠΕ, MSc,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΥΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ.

ΣΤΥΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ. ΣΤΥΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ. Η στυτική δυσλειτουργία είναι ένα από τα συχνότερα νοσήματα των ανδρών στην σημερινή εποχή.σε νεαρότερες ηλικίες το 30% οφείλεται σε οργανικές αιτίες και το 70 % σε ψυχολογικά αίτια

Διαβάστε περισσότερα

Οστεοπόρωση. Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Οστεοπόρωση. Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία. Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Οστεοπόρωση Διάγνωση, πρόληψη και θεραπεία Δρ. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Η οστεοπόρωση είναι πιο συχνή από τις παθήσεις της καρδιάς και των πνευμόνων Οστεοπόρωση: Η σιωπηλή επιδημία

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της υπερδιήθησης στο Καρδιονεφρικό Σύνδροµο.! Ιωάννης Μακρής Νοσηλευτής MSc Μ.Τ.Ν. ΓΝΑ «Ιπποκράτειο»

Ο ρόλος της υπερδιήθησης στο Καρδιονεφρικό Σύνδροµο.! Ιωάννης Μακρής Νοσηλευτής MSc Μ.Τ.Ν. ΓΝΑ «Ιπποκράτειο» Ο ρόλος της υπερδιήθησης στο Καρδιονεφρικό Σύνδροµο Ιωάννης Μακρής Νοσηλευτής MSc Μ.Τ.Ν. ΓΝΑ «Ιπποκράτειο» Καρδιονεφρικό Σύνδροµο (CRS) Ορισµός Οι διαταραχές της καρδιάς και των νεφρών, όπου οξεία ή χρόνια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΑΣΘΕΝΟΥΣ. ΚΑΡΑΤΖΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ P.N.FTh M.TTh

ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΑΣΘΕΝΟΥΣ. ΚΑΡΑΤΖΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ P.N.FTh M.TTh ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΟΥΣ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΚΑΡΑΤΖΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΥΤΗΣ P.N.FTh M.TTh ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΣΤΟ ΚΑΡΔΙΟΑΓΓΕΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ VO2=COX A VO2 CO=ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΠΑΡΟΧΗ A VO=ΑΡΤΗΡΙΟ ΦΛΕΒΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΑ ΟΞΥΓΟΝΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Γενική αναισθησία είναι η πλήρης, αλλά αναστρέψιμη απώλεια της συνείδησης, που συνοδεύεται από κατάργηση των αισθήσεων, αναλγησία κα

ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Γενική αναισθησία είναι η πλήρης, αλλά αναστρέψιμη απώλεια της συνείδησης, που συνοδεύεται από κατάργηση των αισθήσεων, αναλγησία κα ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΚΑΙ ΑΝΑΛΓΗΣΙΑ ΜΕ ΕΝΔΟΦΛΕΒΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΛΑΜΠΡΟΣ Π. ΓΚΟΥΤΖΑΝΗΣ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΝΑΘΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΓΕΝΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Γενική αναισθησία

Διαβάστε περισσότερα

Όταν χρειάζεται ρύθμιση της ποσότητας των χορηγούμενων υγρών του ασθενή. Όταν θέλουμε να προλάβουμε την υπερφόρτωση του κυκλοφορικού συστήματος

Όταν χρειάζεται ρύθμιση της ποσότητας των χορηγούμενων υγρών του ασθενή. Όταν θέλουμε να προλάβουμε την υπερφόρτωση του κυκλοφορικού συστήματος Ερωτήσεις Αξιολόγησης Εργαστηριακού Μαθήματος Θέμα: «Κεντρική Φλεβική Πίεση» 1. Τι είναι η Κεντρική Φλεβική Πίεση (ΚΦΠ); Είναι η υδροστατική πίεση των μεγάλων φλεβών που είναι πλησιέστερα στην καρδιά,

Διαβάστε περισσότερα

Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα ιαγνωστικά κριτήρια Επιπλοκές Πρόγνωση Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη

Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα ιαγνωστικά κριτήρια Επιπλοκές Πρόγνωση Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη Καρδιακή Ανεπάρκεια Ορισµός Ταξινόµηση Επιδηµιολογία Παθογένεια Κλινική εικόνα ιαγνωστικά κριτήρια Επιπλοκές Πρόγνωση Προσέγγιση Θεραπεία Πρόληψη Η ικανότητα της καρδιάς να ανταποκρίνεται άµεσα στις απαιτήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Καρβελάς Φώτης Δ/ντής Χειρουργικής κλινικής «Άγιος Ανδρέας»

Καρβελάς Φώτης Δ/ντής Χειρουργικής κλινικής «Άγιος Ανδρέας» Καρβελάς Φώτης Δ/ντής Χειρουργικής κλινικής «Άγιος Ανδρέας» Όσο πιο προσεκτικοί, ήπιοι και ευγενικοί είναι οι χειρουργικοί χειρισμοί, τόσο λιγότερος είναι ο μετεγχειρητικός πόνος του ασθενούς, πιο σύντομη

Διαβάστε περισσότερα

Επίπεδο της συνείδησης

Επίπεδο της συνείδησης Καθηγητής ρ. Λάζαρος Ι. Τσούσκας ΠΡΩΤΕΣ ΒΟΗΘΕΙΕΣ Θεσσαλονίκη 2003: 20-25 Επίπεδο της συνείδησης Η µερική ή ολική απώλεια της συνείδησης του πάσχοντος είναι µια σοβαρή κατάσταση, κατά την οποία διαταράσσεται

Διαβάστε περισσότερα

Οι τομείς πρακτικής άσκησης περιλαμβάνουν : Α. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Β. ΔΙΟΙΚΗΣΗ Α. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Α.1. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ

Οι τομείς πρακτικής άσκησης περιλαμβάνουν : Α. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Β. ΔΙΟΙΚΗΣΗ Α. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Α.1. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΣΤΗΝ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ Οι τομείς πρακτικής άσκησης περιλαμβάνουν : Α. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Β. ΔΙΟΙΚΗΣΗ Α. ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΕΣ Α.1. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ Η άσκηση σε νοσηλευτικά τμήματα παθολογικής ειδικότητας

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Παράρτημα III Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Σημείωση: Οι σχετικές παράγραφοι της Περίληψης των Χαρακτηριστικών του

Διαβάστε περισσότερα

Αιτιοπαθογένεια της νόσου

Αιτιοπαθογένεια της νόσου Νόσος ALZHEΪMER Η νόσος Alzheϊmer είναι η συνηθέστερη & περισσότερο σημαντική εκφυλιστική πάθηση του εγκεφάλου. Μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε περίοδο της ενήλικης ζωής & κυρίως σε άτομα άνω των 50

Διαβάστε περισσότερα

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι. gr

Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι.  gr Dr ΣΑΡΡΗΣ Ι. - αµ. επ. καθηγ. ΑΒΡΑΜΙ ΗΣ Α. ενδοκρινολόγοι ΕΙΣΑΓΩΓΗ Κατά τη διάρκεια υποσιτισµού ή βαριάς µη θυρεοειδικής νόσου, παρατηρούνται µεταβολές των επιπέδων των θυρεοειδικών ορµονών στο αίµα, που

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Καρδιαγγειακή ανταπόκριση στην οξεία άσκηση Βασίλης Πασχάλης Επίκουρος καθηγητής ΤΕΦΑΑ - ΕΚΠΑ Καρδιαγγειακό σύστημα Καρδιαγγειακό σύστημα Κύριες λειτουργίες Μεταφέρει

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΤΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ STRESS ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΥ ΥΨΟΜΕΤΡΟΥ Η ατμοσφαιρική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΘΡΕΠΤΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ

ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΣΛΗΨΗ ΘΡΕΠΤΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ Περιορισμοί της άσκησης σε άτομα με ΣΔ Παναγιώτης Β. Τσακλής PhD Καθηγητής Εµβιοµηχανικής Τµ Φυσικοθεραπείας - ΑΤΕΙΘ Dept Mechanical Engineering Fibers & Polymers Lab Massachusetts Institute of Technology

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΥΜΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΝΕΥΡΩΣΗΣ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΑΡΤΗΡΙΩΝ

ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΥΜΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΝΕΥΡΩΣΗΣ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΑΡΤΗΡΙΩΝ 1 ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΣΥΜΠΑΘΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΝΕΥΡΩΣΗΣ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΑΡΤΗΡΙΩΝ Στο πρωτόκολλο θα συμπεριληφθούν αυστηρά και μόνο ασθενείς με ανθεκτική υπέρταση που ορίζεται ως η αδυναμία ρύθμισης της αρτηριακής πίεσης παρά τη

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΚΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ, MSc, ΒΠΓΝΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ

ΜΑΡΚΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ, MSc, ΒΠΓΝΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΜΑΡΚΑΚΗ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΚΟΥ, MSc, ΒΠΓΝΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ 2017-2018 ΠΑΡΕΧΕΙ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ- ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΜΕΧΡΙ ΕΞΟΔΟΥ ΑΣΘΕΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΝΑΣΙΔΟΥ Ε.

ΜΗΝΑΣΙΔΟΥ Ε. ΔΙΑΒΗΤΙΚΗ ΚΕΤΟΞΕΩΣΗ (ΔΚΟ) Μεταβολική οξέωση που παρατηρείται λόγω απορρύθμισης της έκκρισης ινσουλίνης Η ΔΚΟ χαρακτηρίζεται από: Σάκχαρο πλάσματος >200mg/dl(>11 mmol/l) Οξέωση: ph

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΙΑΝΝΑΡΟΥ: Γ.Ν. ΠΕΙΡΑΙΑ «ΤΖΑΝΕΙΟ» ΕΛΕΝΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΥ: «ΩΝΑΣΕΙΟ» ΚΑΡΔΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΟΞΥ

Διαβάστε περισσότερα

Η επίδραση των ανταγωνιστών αλδοστερόνης στους παχύσαρκους υπερτασικούς

Η επίδραση των ανταγωνιστών αλδοστερόνης στους παχύσαρκους υπερτασικούς ΒΗΜΑ ΝΕΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Η επίδραση των ανταγωνιστών αλδοστερόνης στους παχύσαρκους υπερτασικούς Ηλιάκης Παναγιώτης Επιστημονικός συνεργάτης Μονάδα Υπέρτασης, Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική κλινική

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ

ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ 2003, 2018, Λάμπρος Αθανασίου, FRCA, DEAA, αναισθησιολόγος Είναι πολύ συνηθισμένο ασθενείς που πρόκειται να χειρουργηθούν, να αντιμετωπίζουν την αναισθησία με ανησυχία

Διαβάστε περισσότερα

Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό;

Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό; Ποιες βλάβες μπορεί να προκαλέσει η υπέρταση στον οργανισμό; H υπέρταση δεν είναι αυτή καθ αυτή πάθηση, αλλά παθολογική κατάσταση, που δυνητικά μπορεί να προκαλέσει βλάβη ζωτικών οργάνων και νόσο, ανάλογα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι MK1118 ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 4 ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΤΣΑΤΟΥ, PHD ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΑΝΑΤΩΝ 450,000 400,000 350,000 300,000 250,000 200,000 150,000 100,000

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΟΞΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ. ΚΟΥΛΟΥΡΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ Ειδικός Καρδιολόγος Επιμελητής Β, Γ.Ν. Κοζάνης Μαμάτσειο

ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΟΞΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ. ΚΟΥΛΟΥΡΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ Ειδικός Καρδιολόγος Επιμελητής Β, Γ.Ν. Κοζάνης Μαμάτσειο ΚΛΙΝΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΟΞΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΚΟΥΛΟΥΡΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ Ειδικός Καρδιολόγος Επιμελητής Β, Γ.Ν. Κοζάνης Μαμάτσειο Get to the point It s 2:30 a.m. You re paged to the ED to see this

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραδοσιακά θεωρούνται νοσήματα των ανδρών. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ ΕΝΤΑΤΙΚΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α ΓΕΝ.ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΧΑΠ Απλά

Διαβάστε περισσότερα

Αποκατάσταση ρυθµού ή διατήρηση συχνότητας στην κολπική µαρµαρυγή; Β.Μ. Σκέµπερης. Γ Καρδιολογική Κλινική Α.Π.Θ. Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο, Θεσσαλονίκη

Αποκατάσταση ρυθµού ή διατήρηση συχνότητας στην κολπική µαρµαρυγή; Β.Μ. Σκέµπερης. Γ Καρδιολογική Κλινική Α.Π.Θ. Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο, Θεσσαλονίκη Αποκατάσταση ρυθµού ή διατήρηση συχνότητας στην κολπική µαρµαρυγή; Β.Μ. Σκέµπερης Γ Καρδιολογική Κλινική Α.Π.Θ. Ιπποκράτειο Νοσοκοµείο, Θεσσαλονίκη Η κολπική µαρµαρυγή (ΚΜ) είναι µία αρρυθµία της ενηλικίωσης

Διαβάστε περισσότερα

Η ροή υγρών μέσω σωλήνων διέπεται από το νόμο του Poiseuille Q = dp / R dp = Q x R PA LA = Q x R PA = Q x R + LA

Η ροή υγρών μέσω σωλήνων διέπεται από το νόμο του Poiseuille Q = dp / R dp = Q x R PA LA = Q x R PA = Q x R + LA ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ Η ροή υγρών μέσω σωλήνων διέπεται από το νόμο του Poiseuille Q = dp / R dp = Q x R PA LA = Q x R PA = Q x R + LA ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ Σύστημα : χαμηλών αντιστάσεων υψηλής ενδοτικότητος

Διαβάστε περισσότερα

Μονάδα Μεταναισθητικής Φροντίδας

Μονάδα Μεταναισθητικής Φροντίδας ΘΕΜΑΤΑ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΤΑΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ 253 Μονάδα Μεταναισθητικής Φροντίδας ΜΑΡΙΑ ΖΟΥΚΑ, ΜΑΡΙΑ-ΛΟΥΪΖΑ ΚΟΝΤΕΛΙΔΟΥ, ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΖΗΡΝΑ, ΛΕΟΝΤΙΑ ΤΑΡΑΜΟΝΛΗ, ΕΛΠΙΔΑ ΚΟΝΤΕΣΙΔΟΥ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι Μονάδες Μεταναισθητικής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ SHOCK

ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ SHOCK ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΕΡΓΙΚΟ SHOCK Η αναφυλαξία είναι μια δυνητικά θανατηφόρος κατάσταση που χρήζει άμεσης και σωστής αντιμετώπισης Η συχνότητα της έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια στις αναπτυγμένες χώρες

Διαβάστε περισσότερα

Κύηση και συγγενείς καρδιοπάθειες. Στέλλα Μπρίλη Α! Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών

Κύηση και συγγενείς καρδιοπάθειες. Στέλλα Μπρίλη Α! Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών Κύηση και συγγενείς καρδιοπάθειες Στέλλα Μπρίλη Α! Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών Αιµοδυναµικές αλλαγές κατά την εγκυµοσύνη Όγκος αίµατος 30-50% Μέγιστο 20-24 εβδ Όγκος παλµού Καρδιακή Συχνότητα

Διαβάστε περισσότερα

Βογιατζόγλου E, Βογιατζόγλου Δ. Γενικό Νοσοκομείο «Αμαλία. Δόνου Α.,

Βογιατζόγλου E, Βογιατζόγλου Δ. Γενικό Νοσοκομείο «Αμαλία. Δόνου Α., ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΠΟΔΙΟΥ. Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΜΑΣ ΣΤΟ ΙΑΤΡΕΙΟ ΦΡΟΝΤΙΔΑΣ ΔΙΑΒΗΤΙΚΟΥ ΠΟΔΙΟΥ, ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «ΑΜΑΛΙΑ ΦΛΕΜΙΝΓΚ». Μεϊμέτη Ε., Καφαντάρης Ι., Δόνου Α., Βογιατζόγλου E, Βογιατζόγλου Δ.

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και Καρδιοπάθειες

Άσκηση και Καρδιοπάθειες Συμμαχία για την υγεία - Άσκηση Άσκηση και Καρδιοπάθειες Συγγραφική ομάδα: Φλουρής Ανδρέας, Ερευνητής Βογιατζής Ιωάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ Σταυρόπουλος- Καλίνογλου Αντώνης, Ερευνητής Σύγχρονες

Διαβάστε περισσότερα

Επιστηµονικό Πρόγραµµα Σεµινάριο Ιατρικής Προσοµοίωσης «Ο Καρδιοπαθής ασθενής» Οµιλητές. Microsimulation

Επιστηµονικό Πρόγραµµα Σεµινάριο Ιατρικής Προσοµοίωσης «Ο Καρδιοπαθής ασθενής» Οµιλητές. Microsimulation Επιστηµονικό Πρόγραµµα Σεµινάριο Ιατρικής Προσοµοίωσης «Ο Καρδιοπαθής ασθενής» Σάββατο 10 & Κυριακή 11 Μαρτίου 2018 Συνεδριακή Αίθουσα Ξενοδοχείου SAZ City Life Hotel Ιωάννινα. Οµιλητές 1. Παπαδόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

TIMI SCORE ΣΕ NSTEMI, ΗΜΕΡΕΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ, ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ ΔΙΑΒΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗ

TIMI SCORE ΣΕ NSTEMI, ΗΜΕΡΕΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ, ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ ΔΙΑΒΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗ TIMI SCORE ΣΕ NSTEMI, ΗΜΕΡΕΣ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ, ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ ΔΙΑΒΗΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗ Χατζηελευθερίου Χ., Σαατσόγλου Β., Τσαουσίδης Α., Ουζουνίδης Ι., Λαζαρίδης Χ., Μπακόπουλος Χ., Σαββίδου Ε., Ρωμανίδου Ν., Ματζινού

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΤΧΗΣ (ΥΝ) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ

Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΤΧΗΣ (ΥΝ) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΤΧΗΣ (ΥΝ) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ 1 Η καρδιά και οι πνεύμονες αποτελούν ίσως τα 2 βασικότερα όργανα του ανθρώπου, καθώς από τη συνδυασμένη

Διαβάστε περισσότερα