αρβανfπι<α μεrαπολεμ11<n δ1σι<ογραφ11<n Ελλάδα Βλάχ11<α σm στα Ι ,, σχεηκα με τnν ,, 1στορ1α των ,,,, κων 1<01νοτnτων Τάσε1ς και διαmστώσεις

Transcript

1 Η δ1σι<ογραφ<n / παραγωγn στα Ι αρβανfπι<α ι<α1 τα Βλάχ<α σm μεrαπολεμ<n Ελλάδα Τάσε1ς και διαmστώσεις,, σχεηκα με τnν,, 1στορ1α των γ λωσσοπολ1τισμ1-,,,, κων 1<01νοτnτων Λάμπρος Μπαλτσιώτης Πάντειο Ιστορικός, Πανεπιστnμιο Η παρούσα εργασ(α βασ(ζετα1 σε μ1α πρώτn επεξεργασ(α των δεδομένων τnς έρευνας. Εξετάζοντω δύο γλωσσ1κές κο1νότnπ:ς. σχnμαηκά Βλάχο1 κα1 Αρβαν(τες. λόγω των 1<01νών χαρακτnρ10ηκών τους σε σχέσn με τnν γλωσσ1κn καταστολrl απ ' τnν μερ1ά των κραηκών μnχαν10μών. 01 γλωσσ1κές αυτές ομάδες δεν υπέστnσαν θεσμοθετnμένn καταστολrl ανάλογn με αυτn των μακεδόν1κων/βουλγάρ1κων. ούτε υπnρξε 1δ1α(τερn απαγόρευσn τnς παρουσ(ας τους στο δnμόσ10 χώρο 1 Με10νοηκές γλώσσες όπως τα τούρκ1κα κω τα βουλγαρ1κά/πομάκ<0 τnς Με1ονότnτας στn θράκn εντάσσοντω εν τέλε1 σε εντελώς δ1αφορετ1κά πλα!σ1α κω εγε(ρουν δ1αφορετ1κn πολπ1κn αντψετώπ10n. ε1δ1κά n τουρκ1κn που απολαμβάνε1 ενός ε(δους θεσμ1κn θωράκ1σn. Ακόμn. n τουρκόγλωσσn παραγωγn τραγουδ1ών στnν Ελλάδα. ακρ1βώς επε1δι1 δεν σχετ(ζετω κυρ(ως με τους τουρκόφωνους Μ1κρασ1άτες πρόσφυγες. αλλά γεν1κόπ:ρα με τους πρόσφυγες. απευθύνετω όμως κω στο ελλnνόφωνο ακροατnρ10. εκφεύγε1 τnς παρούσας έρευνας. όπως κω n παραγωγn σε δ1άφορες ρομαν( δ1αλέκτους. κα1 στnν ποντ1ακn δ1άλεκτο. μn κατανοnτn από τον ομ1λnτn τnς κο1νnς ελλnν1κnς. Βλάχο1 κω Αρβαν(π:ς ε(να1 ομάδες όχ1 εν1α(ες στο εσωτερ1κό τους. 01 Αρβαν(π:ς χαρακτnρ(ζοντω από εντονότερn γλωσσ1κn μετατόπ10n προς τα ελλnν1κά 1 ε1δ1κά στn Νόηα Ελλάδα. τουλάχ10τον από τn δεκαετ(α του Στnν Ήπεφο. n γλώσσα δ1ατnρε(τα1 γεν1κά περ1σσότερο. όπως κα1 σε μερ1κούς 01κ10μούς τnς θράκnς κα1 των Σερρών Ό 01 Βλάχο1 συν1στούν ακόμn π10 πολύπλοκο σύνολο 4 από πρώnν nμ1νομάδες ισnνοτρόφους μέχρ1 πρώψα ασηκοπο1nμένα στρώματα που συμμετε(χαν στ1ς ελlτ τnς χώρας. Αν κω n στάσn τους απέναντ1 στn γλωσσ1κn τους ετερότnτα πο1κ1λε1. σnμαντ1κό στο1χε(ο συν10τά το γεγονός όη πλέον το μεγαλύτερο τμnμα του βλαχόφωνου πλnθυσμού τnς Ελλάδας 1<0το1κε( σε ασηκά rl nμ1ασηκά κέντρα ΚΟ1 δ1ατnρε( περ10σότερο από τους Αρβαν(τες τn γλώσσα. Αλλά ΕΤΕΡΟΤΗΤΕΣ / G & ΜΟΥΣΙΚΗ Ό

2 ακόμn κι αν τnν έχει χάσει. εξακολουθεί να αυτοπροσδιορίζεται ως Βλάχος. σε αντίθεσn με τον ΑρΒαν ίτn. Μια ακόμn ενδοκοινοτικn διάκρισn των Βλάχων. n οποία πρέπει να αναφερθεί. αφορά τnν ομάδα που σχnματικά ονομάζεται ΑρΒαvιτόΒλαχοι. Η ομάδα αυτn. συνnθως με χαμnλότερο κοινωνικοοικονομικό status από τους υπόλοιπους Βλάχους και με έντονn nμινομαδικn δραστnριότnτα που συνεχίζεται σε αρκετές περιπτώσεις και μέσα στον 2 Οό αιώνα. φαίνεται ότι διατnρεί περισσότερο τn γλώσσα 5 Η δισκογραφικn παραγωγn πριν τον Β ' Παγκόσμιο Πόλεμο στις δύο αυτές γλώσσες στnν Ελλάδα φαίνεται ότι περιορίζεται σε μερικά μόνο τραγούδια 6 Όπως έχει υποστnριχθεί. ο Εμφύλιος και n σχετικn μακεδονικn διαμάχn επιβάλλουν στnν μετεμφυλιακn Ελλάδα τnν απόλυτn αποσιώπnσn και απόκρυψn σ χ ετικά με τις λιγότερο ομιλούμενες γλώσσες. κάτι που αντανακλάται και στnν οποιασδr1ποτε μορφnς έκφρασn τους στο δnμόσιο χώρο. Αυτn n απόκρυψn χαλαρώνει σταδιακά μόνο μετά τnν Μεταπολίτευσn. οπότε και εντοπίζεται. τουλάχιστον από τn μέχρι τώρα έρευνα. n σχετικn παραγωγn 1 Αυrό που μας ενδιαφέρει στnν παρούσα εργασ ία δεν είναι n μουσικn μουσικολογικn πλευρά των εκδόσεων. αλλά n σχέσn τους με τnν εκάστοτε γλωσσικn κοινότnτα και τnν ιστορία των δύο γλωσσών ως ιστορικών υποκειμένων και όχι από γλωσσολογικn άποψn. Το πλέον τυπικό μέσο με το οποίο διαχέεται n εν λόγω παραγωγn δεν είναι τα LP. απρόσιτα τότε λόγω κόστους. αλλά οι κασέτες (σε επόμενn φάσn τα CD). που υπερτερούν αριθμnτικά ως εκδόσεις. αλλά προπαντός που έχουν τnν πιο πλατιά ανταπόκρισn στο κοινό. Με Βάσn το ύφος εκτέλεσnς των τραγουδιών που αυτές ανθολογούν. θα μπορούσαμε να τις προσδιορίσουμε ως «πανnγυριώτικες» n «του πάγκου» n «τnς Ομόνοιας». χωρίς όμως αυτό να είναι απόλυτο. ειδικά στnν περ ίπτωσn των Βλάχικων. Τέτοιου τύπου nταν συχνά οι πρώτες κυκλοφορίες. αλλά αυτές παραμένουν ακόμn και σnμερα ισχυρές αριθμnτικά. Αργότερα προστίθενται εκδόσεις είτε αυτόνομες. δnλαδr1 συντελεστών που προέρχονται από τις κοινότnτες και δισκογραφούν στις σ χ ετιζόμενες με το δnμοτικό τραγούδι εταιρίες 8 είτε υπό τnν αιγίδα συλλόγων εθνοτοπικού χαρακτnρα ( π. χ. Σύλλογος Βλάχων Βέροιας). που προσπαθούν να επιβάλλουν ένα παραδοσιακό «αυθεντικό» ύφος στις εκτελέσεις n χρnσιμοποιούν συντελεστές πολύ πιο κοντά σε αυτό. Τέλος. μια μικρn τρίτn ομάδα εκδόσεων αφορά μουσικούς που προέρχονται μεν από τις κοινότnτες. αλλά εντάσσονται σε αυτό που θα χαρακτnρίζαμε ως ελίτ των κοινοτnτων. πράγμα που αντανακλάται στnν προσπάθειά τους να δnμιουργnσουν ένα πιο προωθnμένο στυλ εκτέλεσnς. λιγότερο n περισσότερο παραδοσιακό. Δύο είναι οι σnμαντ ι κές τέτοιες περιπτώσεις. ο θανάσnς Μωρα fτnς στα αρβανίτικα. με παρουσ ία είκοσι χρόνων στο χώρο αυτό. και ο Χρnστος Τζιτζιμίκας στα Βλάχικα. Οι nχογραφnσεις γίνονται στις μικρές εταιρείες που ασχολούνται με το δnμοτικό τραγούδι. κυρίως στnν Αθnνα. και αργότερα και στnν περιφέρεια 9 Σε μερικές περιπτώσεις τοπικά στούντιο (όπως του Ζιώγα στα Γ ρεβενά) κυκλοφορούν nχογραφnσεις nμιπαράνομα 10 Επίσnς nμιπαράνομα προκύπτουν κασέτες μέσω τnς κονσόλας στο πανnγύρι. αφού πλnρωθεί ένα εφάπαξ ποσό τnν ορχnστρα. μέθοδος που ΕΓΕΡΟΤΗΤΕΣ 1,' Ι & Μ ΟΥ ΣΙ Κ Η ο ΣΤΑ ΒΑΛ ΚΑ ΝΙΑ ~

3 βέβα10 εφαρμόζεται καθολ1κώς γ10 τnν nχογράφnσn των πανnγυρ1ών Αν και 01 περ1σσότερες nχογραφnσε1ς αφορούν γνωστά παραδοσ1ακά τραγούδ10 τnς κο1νότnτας. από ένα σnμεfο και πέρα " νέα " τραγούδ1α δnμ1ουργούνται. πάνω σε γνωστές μελωδfες τnς ευρύτερnς δnμοτ~κnς παράδοσnς ( ακόμn και πάνω σε νnσ1ώτ~κους σκοπούς) 12 Αυτό μας οδnγεf στnν πρώτn δ~απfστωσn σχετ~κά με το ότ~ 01 γλώσσες αυτές εfναι ζωντανές. n έστω ΠΙΟ ζωντανές απ' ό. ΤΙ συνnθως π1στεύετα1. Σε κάπο1ες εκδόσε1ς τα τραγούδ1α που nχογραφούντα1 στn με1ονοτ~κn γλώσσα μπορεf να εfνα1 μόνο ένα n δυο. ενώ σε άλλες αυτn αφορά τα περ1σσότερα n και όλα. Στο πέρασμα του χρόνου. n παραγωγn μεγαλώνε1 σταδ1ακά. ε1δ1κά στnν περfπτωσn των βλάχ1κων κάτ~ που μπορεf υποστnρfξε1 μ~α ακόμn πρωθύστερn δ~απ!στωσn. τn σταδ~ακn απενοχοπο!nσn σχετ~κά με τn γλωσσ1κn δ~αφορά. αλλά και τnν αποδυνάμωσn τnς αυτολογοκρ1σ!ας. n ακόμn κα1 τnς άτυπnς λογοκρ1σ!ας που λάμβανε τn μορφn τnς νουθεσ!ας. Δυο χαρακτnρ1στ~κά παραδεfγματα αυτnς τnς πορεfας προσφέρουν. για τnν μεν λεπουργ!α τ nς άτυπnς λογοκρ1σ!ας ο δlσκος τnς Σαλαμ1νας 14 γ10 τnν δε απενοχοπο!nσn n κυκλοφορ!α σχετ~κά πρόσφατα μερ1κών αρβαν!τ~κων τpαγουδ1ών από τον Παναγ1ώτn Λάλεζα. όταν πλέον αυτός καταξ1ώθnκε ως ερμnνευτnς 1 5. Ι<ατά δ~αστnματα έχουν κυκλοφορnσε1 κα1 λlγες nχογραφnσε1ς ερευνnτών. ξένων κυρ!ως. σε δlσκους εταφ1ών δ~εθνούς εθνογραφ1κού ενδ~αφέροντος. Κάπο101 από αυτούς δ~ατέθnκαν και από τα εκάστοτε ε1δ1κευμένα δ10κοπωλε!α τnς Αθnνας. όμως 01 κο1νότnτες ποτέ δεν σχετ!στnκαν με αυτn τn μ~κρn παραγωγn 16 Ας εξετάσουμε αναλυτ~κότερα τα δ1σκογραφ1κά δεδομένα : ο. Αρβοvίτικο Η γλωσσ1κn αυτn κο1νότnτα στn Νότ~α Ελλάδα εκτεfνεται από τnν Νοτ~οανατολ1κn Φθ1ώτ~δα και τnν Βο1ωτ!α ως τnν Απ1κn. τn Νότ~α Εύβο10. τnν Κορ1νθ!α και τnν Αργολ!δα. Η γλώσσα φθ!νε1 με ταχε!ς ρυθμούς στnν Αχα'fα. τn Βόρε1αΆνδρο. τnν Ανατολ1κn Ι<ορ1νθ!α. τα λfγα χωρ1ά τnς Μεσσnν!ας κα1 τα ελάχ1στα τnς Λακωνfας. Από τ~ς πέντε αυτές περ1οχές. σε καμfα έκδοσn δεν υπάρχουν συντελεστές που να τραγουδούν στα αρβαν!τ~κα. πλnν τnς πρόσφατnς του Παναγ1ώτn Λάλεζα στnν οπο!α αναφερθnκαμε παραπάνω. Άρα. ε1δ1κά στα αρβαν!τ~ιω τnς Νότ~ας Ελλάδας. μ~α πρώτn δ~απfστωσn αφορά τn σχέσn γλωσσ1κnς μετατόπ1σnς και παραγωγnς. Συμβα!νε1 όμως να μnν εμφαν!ζεται δ1σκογραφ1κn παραγωγn και σε περ1οχές με συμπαγn πλnθυσμό κα1 σχετ~κά έντονn χρnσn τnς γλώσσας. ε1δ1κά στnν Καρυστ!α. τn Δυτ~κn Κορ1νθ!α και τn Νοτ~οανατολ1κn Φθ1ώτ~δα Ένας δεύτερος. σnμαντ1κότερος εν τέλε1. παράγοντας οφεfλε1 να εξεταστεf ώστε να εξnγnσε1 τnν απουσ!α δ1σκογραφ1κnς παραγωγnς από αυτές τ~ς περ1οχές : n συμμετοχn σε αυτό που θα μπορούσαμε να ορ!σουμε ως ταυτοτ~κn αναζnτnσn των Αρβανπών τnν δεκαετ!α του 19 8 Ο. Εξετάζοντας τnν 1στορ!α του Αρβαν!τ~κου Συνδέσμου που 1δρύθnκε το θα δούμε ότ~ 01 περ10χές αυτές δεν συμμετέχουν σε αυτό το 1δ10Ιτερο πολπ10μ1κό ι<lνnμα τnς περ1όδου το οπο!ο θέτε1 και το ζnτnμα δ~ατnρnσnς τnς γλώσσας 18 Αντ!θετα. 01 περ10χές που συμμετέχουν. δnλαδιl n Απ1κn ( μέχρ1 1<01 τnν Περαχώρα) 19 κα1 n Βο1ωτ!α. ε!ναι αυτές που μας δlνουν το σύνολο σχεδόν τnς σχετ~κnς παραγωγnς 20 ΕΤΕΡΟΤΗΤΕΣ & ΜΟΥΣΙΚΗ

4 Εκδnλώσεις. «μουσικές βραδιές " κλπ. ανέδειξαν τους εμπορικούς μουσικούς πάνω στους οποfους αυτn στnρfζεται. χωρf ς να σnμαfνει ότι και κάποιοι δεν προσχωρούν εκ των υστέρων. όπως συμβαfνει με τον Νfκο Σαραγούδα από τα Σπάτα. Αν εξαιρέσουμε τις δυο nχογραφnσεις του Μιχάλn Μενιδιάτn. ο πρώτος δίσκος που περιέχει αρβανfτικα τραγούδια ( και μάλιστα αποκλειστικά) εμφανίζεται το ( βλ. Παράρτnμα). Ο Αρβανίτικος Σύνδεσμος εκδίδει το μια κασέτα ( βλ. Παράρτnμα). που διατίθεται από τα γραφεία του Η παραγωγn αυξάνεται σταδιακά για να πέσει πάλι από τα μέσα τnς δεκαετίας του 19 9 Ο. οπότε και n εν γένει πολπιστικri κίνnσn καθιζάνει ri εξαφανίζεται. Ένα ενδιαφέρον στοιχεfο είναι ότι το διπλό LP του θανάσn Μωρα fτn. εκδομένα το αναπαράγεται από τα τοπικά δισκάδικα σε όλn τn Νότια Ελλάδα. ενώ τα τραγούδια του συχνά χαρακτnρίζονται ως «αυθεντικά». «yνnσια,, αρβανίτικα. Στn συνέχεια το LP αναπαράγεται πλέον και από τις κοινότnτες του Έβρου. των Μανδρών Κιλκίς και τnς Φλώρινας (λιγότερο όμως τnς Ηπείρου). εντασσόμενο σε αυτό που έχουμε ορίσει ως «νέα αρβανίτικn " ταυτότnτα. δnλ. τnν ταύτισn των παραπάνω αλβανόφωνων με τους Αρβανfτες τnς Νότιας Ελλάδας και τnν υιοθέτnσn μερικών τραγουδιών ως παναρβανfτικων Δύο τραγούδια δεν λείπουν από καμιά σχεδόν κυκλοφορία. το "Ντο τα πρες" και το " Ρα καμπάνα». έχοντας πάρει τn θέσn ενός εθνοτιι<ού δείκτn ( marker). Αυτά είναι που εκπροσωπούν το είδος και στις γενικές συλλογές δnμοτικών τραγουδιών ( βλ. Παράρτnμα) 14 Οι nχογραφriσεις του Μουσικού Λαογραφικού Αρχείου ( βλ. Παράρτnμα) επιχειρούν μια πιο λόγια προσέγγισn των αρβανίτικων τραγουδιών. Εδώ εντάσσεται και n έκδοσn των αρβανίτικων τραγουδιών που είχε ερμnνεύσει ο Παπασιδέρnς προπολεμ1κά 1 5. Λόγω τnς μεγάλnς αποδοχnς του τραγουδιστn. το CD αυτό φαίνεται ότι είχε σχετικά μεγάλn απrixnσn στις κοινότnτες. Οι εκδόσεις επιστnμονικού χαρακτriρα που περιέχουν επιτόπιες καταγραφές λόγου και τραγουδιών απευθύνονται κατά κάποιο τρόπο και στις κοινότnτες 16, εδώ όμως το κυρίαρχο στοιχείο είναι το μνnμεfο του λόγου και όχι n μουσικri. Ακόμn και στnν μεγάλn συλλογn αλβανόγλωσσων τραγουδιών από όλn τnν Ελλάδα που εκδίδει ο θανάσnς Μωρα ίτnς. ο στόχος είναι n καταγραφri και n ανάλυσri τους. και όχι οποιασδriποτε μορφriς ψυχαγωγικn λεπουργία 18 Ας σnμειωθεί ωστόσο και n περίπτωσn μιας επιστnμονικnς έκδοσnς που περιλαμβάνει τραγούδια τnς θράκnς και κυκλοφορεί από τοπικούς φορείς. και που έχει προσλάβει μεγαλύτερn συμβολικn σnμασία. καθόσον βγάζει στο δnμόσιο χώρο τα τούρκικα των προσφύγων και τα αρβανίτικα μαζί με τα τούρκικα και τα πομάκικα τnς μειονότnτας 19 ΣτnνΉπειρο n κατάστασn είναι διαφορετικri. Παρά τnν έντονn xρriσn τnς γλώσσας. n παραγωγri είναι πολύ μικρri, και αν εξαιρεθούν τρεις nχογραφnσεις τnς δεκαετίας του 19 7 Ο. n απογραφn του σχετικού υλιιωύ δεν αποδίδει ουσιαστικά παρά μόνο 3-4 nχογραφnμένα τραγούδια και μια ολόκλnρn κασέτα - CD 10 Εδώ n αυτολογοκρισία των κοινοτriτων είναι ιδιαfτερα αισθnτri : τα γεγονότα τnς Κατοχriς με τnν εκδfωξn των Μουσουλμάνων Τσάμnδων. καθώς και n επίγνωσn των γλωσσικών ομοιοτriτων με τους τελευταίους και με τnν Αλβανία. καθιστούν πολύ πιο επιφυλακτικri τnν κοινότnτα στο να δnμοσ1οπο1riσε1 τn γλωσσικn τnς διαφορά. Μάλιστα είναι χαρακτnριστικό ότt. αν και οι 3 ~ ΕΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ' & ΜΟΥΣΙΚΗ ο ΣΤΑ ΒΜΚΑΝΙΑ

5 τρε1ς πρώτες παραγωγές κάνουν πολύ νωρίς τnν εμφάνισn τους. δεν προέρχοντα1 από τον πραγματ~κό και συμβολ1κό πυρnνα τnς αλβανόφωνnς περ1οχnς. Πρόκεπαι γω ένα τραγούδ1 που κυκλοφορεί ένας αλβανόφωνος Ρομά του Μαργαρπίου και δύο τραγούδω του Αλέκου Κώστα από το Δεσποτ~κό Πρέβεζας. χωρ1ό με όχ1 τόσο έντονn χρnσn τnς γλώσσας στn νότ~α περ1φέρε10 τnς αλβανοφωνίας. Μόνο τnν δεκαετία του '90 θα εμφαν1στούν αυτά τα 3-4 ακόμn τραγούδω. και. μlα δεκαετία αργότερα. μlα ολόκλnρn κασέτα -CD από τnν θεσπρωτία Όμως n κυκλοφορία κασετών από τnν Αλβανία καταγράφεται πολύ νωρίτερα. πρ1ν το Τέτο1ες nχογραφnσε1ς μάλιστα αναπαραγόταν από ένα τουλάχ1στον δlσκάδ1κο τnς Ηγουμενίτσας Τέλος. εδώ και μερικά χρόνω εμφανίζεται παραγωγn κασετών από αλβανόφωνους n ελλnνόφωνους Αλβανούς καλλπέχνες στnν Ελλάδα. που περ1έχουν αλβανόγλωσσα τραγούδια τnς περιοχnς και καταλαμβάνουν ιδιαίτερn θέσn στα δισκάδικα και τους πάγκους τnς Ηγουμενίτσας και τnς περ ι φέρειάς τnς. Συμπερασματ~κά. θα λέγαμε ότ~ στnνήπειρο φαίνεται ότ~ n μερικn αυτn απενοχοποίnσn nρθε αρκετά καθυστερnμένα. προκαλώντας μετά το '90 τn γένεσn αυτnς τnς μικρnς παραγωγnς. Το σχnμα nερί ένταξnς σε μια πανελλαδικn αρβανίτικn ταυτότnτα. αποκομμένn από τnν Αλβανία. που εμφανίζεται στn Θεσπρωτία και τnν Πρέβεζα μετά το '90 λειτουργεί εν μέρει απελευθερωτ~κά για τ~ς κοινότnτες. παρά τον φόβο του Τσάμικου ζnτnματος που ταλανίζει τnν περιοχn. ειδικά τnν Θεσπρωτία. Σε ό. τ~ αφορά τ~ς περιοχές των Σερρών. του Έβρου και τnς Φλώρινας. είναι εμφανές δεν υπάρχει σχετ~κn παραγωγn. Τέλος. σε αντίθεσn με τα Βλάχικα. κανένας πολπιστ~κός σύλλογος, πλnν του Αρβανίτ~κου Συνδέσμου που προαναφέρθnκε. δεν έχει εκδώσει μέχρι σnμερα nχογράφnσn που να περιέχει αρβανίτ~κα τραγούδια. β. Βλάχικο Τρία χρόνια μετά τnν κυκλοφορία του πρώτου αρβανίτ~κου LP. εμφανίζεται το LP του Στέργιου Δαρδακούλn από το Περιβόλι Γρεβενών «Βλαχοχώρια μου αγαπnμένα» 14. Έκτοτε n παραγωγn προοδευτ~κά αυξάνεται με θεαματ~κό τρόπο και. σε αντίθεσn με τα αρβανίτ~κα. δεν μειώνεται μετά το '90. ούτε καν μετά το παρόλο που στο δεύτερο μισό τnς δεκαετίας του 1990 n συζnτnσn περί διάσωσnς και ιωλλιέργεως τnς γλώσσας δnμιουργεί σnμαντικές αντιπαραθέσεις στις κοινότnτες. θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότ~ n διαφοροποίnσn στn γλωσσικn υποχώρnσn σε σχέσn με τα αρβανίτ~κα καθορίζει και τnν επισnμαινόμενn σnμαντικn απόκλισn στn δισκογραφικn παραγωγn ( Βλ. Παράρτnμα). Πέραν τnς πλούσιας εμπορικnς παραγωγnς. 01 κασέτες που κυκλοφορούν εκτός επίσnμου δlκτύου είναι λίγες. αλλά έχουν σχετ~κά μεγάλn δlάδοσn. Συνnθως πρόκεπαι γω ζωντανές nχογραφnσε1ς εκδnλώσεων. όπως αυτn του Συλλόγου Βλάχων Βέροιας στn θεσσαλονίκn τον Ιανουάριο του 199'31 5 Άλλες τέτο1ες κασέτες που εντοπίσαμε είναι 01 εξnς: α. Δnμnτρnς Αλεξίου με τnν ένδε1ξn Μακρυχώρ1 Λάρισας (περίπου 2000) Β. Βλάχ1κα. Αλμυρός ( πρ1ν το 1995) ΕΤΕΡΟΤΗΤΕΣ Ό/ 4 8. ΜΟΥΣΙΚΗ

6 γ. Βλάχ1κα - Μανέκας 16 δ. Γ. Μανέκας ( Βέροω) - Φωτ. Καραβ1ώτnς ( Γ~δά) 17 ( πρ1ν το πρόκεπα1 μάλλον γω ζωντανn nχογράφnσn). Μ~α σεφά εππόπ1ων nχογραφnσεων περ1έχοντα1 σε σχεηκές μελέτες. περ1σσότερο n λ~γότερο μουσ1κολογ1κού χαρακτnρα. Αν και n κασέτα που περ1έχεται στο β~βλfο του Σfμωνα Ι<αρρά. ΜικρόΒΛαχοι. Δίγλωσσοι ΕΛΛnvικοί πλnθυσμοί. Αθnνα 199'3. παραμένε1 σχεηκά άγνωστn. μεγαλύτερn απnχnσn έχε1 το β~βλfο του Samuel Baud-Bovy. κα1 το CD που περ1έχεται σε αυτό. Chansons Aromounes de Thessalie / Ι<ουτσοΒΛάχικα τραγούδια τnς Θεσσαλίας. ΦΙ.ΛΟ.Σ Τρ1κκάλων. Αφοf Κυρ1ακfδn. θεσσαλονfκn Αρκετά τραγούδω και έμμετρα στ~χουργnματα από τnν Κουτσούφλ1ανn περ1έχοντα1 και στο σχετ~κό με το χωρ1ό β~βλfο των Dietrich - Kahl - Σάρρου 19 Σnμαντ~κό χαρακτnρ10κό τnς βλαχόγλωσσnς παραγωγnς εfναι ότ~ σε αυτnν συμμετέχουν μω σεφά από σύλλογο~. άλλο~ εθνοτοπ<0ύ χαρακτnρα και άλλο~ όχ1 ( βλ. Παράρτnμα). Μάλ1στα αυτό δεν συμβαfνε1 μόνο σε περ1πτώσε1ς όπου υπάρχε1 εκπεφρασμένn άτtοψn γω τnν καλλ1έργε10 τnς γλώσσας. όπως στn Βέροω. αλλά και σε περ1πτώσεις όπως του Συρράκου. όπου απουσ1άζε1 οποιαδrlποτε έμφασn στnν ετερότnτα. Πιθανόν n γλώσσα εντάσσεται στο ιδιότυπο βλάχ1κο «ethnic pride». αν και δεν αποτελεf συστατ~κό του. Το παρελθόν των κο1νοτnτων και n σχέσn τους με τn Ρουμανf α δεν φαfνετα1 να συνιστούν παράγοντα που επnρεάζε1 τnν εμφάν10n τnς γλωσσικnς τους ετερότnτας στο δnμόσ10 χώρο. Κάτ~ τέτο10 δεν θα πρέπει ωστόσο να αποκλειστεf στnν περfπτωσn των Αρβανπόβλαχων 40 Η σnμαντ~κn παρουσf α του Μετζιηέ (Κεφαλόβρυσο) στn βλαχόγλωσσn δ10κογραφfα οφε1'λεται σε μω σεφά παραγόντων που δεν εξετάζονται εδώ. Οι Βλάχο~ τnς Ημαθfας. του Ασπροποτάμου. όλων των 01κ10μών των Γρεβενών και του Μετσόβου αντ~προσωπεύονται στn σχετ~κn παραγωγn. Μερ1κοf 01κισμοf μάλ10τα. ιδιαfτερα το Κεφαλόβρυσο και n Κουτσούφλωνn ( Παναγf α) εμφανfζουν ιδιαfτερα αυξnμένn συμμετοχn σε αυτn 41 Περαπέρω έρευνα χρειάζεται ο εντοπισμός τnς συχνότnτας με τnν οποfα εμφανfζονται στο δnμόσ10 χώρο τραγουδιστές που προέρχονται μεν από τnν {δια «μnτροπολπ1κn εγκατάστασn». αλλά διαβιούν σε δ10φορεκές περ10χές. Έτσι γ~α παράδειγμα αν και n ιωτάταξn ενός τραγουδιστn ως «Περιβολ1ώτn» μας δ1νε1 μω πρώτn ε~κόνα. θα πρέπε1 να εξεταστεf και από ποια νεότερn εγκατάστασn προέρχετα1 π. χ. Βελεστfνο. Τύρναβο. Νέο Περ1βόλ1. Μικρό Περιβολάκι κλπ. Υπάρχουν επfσnς περ1οχές που δεν φαfνετα1 να συμμετέχουν στn δ10κογραφικn αυτn δραστnρ1ότnτα. ούτε μέσω εκδόσεων συλλόγων. ούτε μέσω αυτόνομων ερμnνευτών. Πρόκεπαι γω περιοχές όπως n Ακαρνανfα. τα χωριά του Αώου 41, οι Σέρρες. τα χωρ1ά των Μεγλενπών Βλάχων. αλλά και 01κ10μοf με σnμαντικό πλnθυσμό. όπως τα Μεγάλα Λιβάδ1α. Σε μερικές περιπτώσεις. όπως στα Νάματα Κοζάνnς. όπου n βλαχοφωνfα αμφ1σβnτεfται από τnν fδω τnν κοινότnτα. n εκτέλεσn και πολύ περ10σότερο n έκδοσn βλαχόφωνου τραγουδιού προκαλεf έντονες αντ1θέσε1ς στο εσωτερικό τnς 41 Μια ακόμn ιδιαπερότnτα δρομολογεfται με τn μεγάλn εfσοδο Βλάχων από τnν Αλβανfα μετά το Σε μερ1κές κοινότnτες Αρβανπόβλαχων που γνωρfζουν και αλβανικά (ο ι ΕΤΕΡΟΤΗΤΕΣ ο/ 5 & ΜΟΥΣΙΚΗ

7 παλ1ότερες γεν1ές τουλάχ1στον). n επαφn με τους πέραν των συνόρων προερχόμενους Βλάχους εfνα1 1δ1αfτερα έντονn 44 κ01 επηεfνετα1 από το γεγονός όη n ελλnν1κn Ποληεfα αναγνωρfζε1 τnν πλε10ψnφf α των Βλάχων τnς Αλβανf ας ως ομογενεf ς. δnλ. ως μέλn τnς ελλnν1κnς με1ονότnτας. ωςέλλnνες.έτσ1 01 ντόπ1ες κο1νότnτες απενοχοπο10ύντ01 ως προς τnν συνεργασfα τους με τους Βλάχους τnς Αλβανf ας κα1 01 δεύτερο1. εφόσον n ελλnν1κn Ποληεfα θεωρεf τn «βλαχ1κότnτα» κ01 τn γνώσn τnς βλάχ1κnς γλώσσας ως ένδε1ξn ελλnν1κότnτας, ωθούντα1 να ης επ1δε1κνύουν ως τέτο1α τεκμnρ10. Σε κάθε περfπτωσn. 01 Βλάχο1 τnς Αλβανfας συμμετέχουν στnν δ1σκογραφ1κn παραγωγn ( Βλ. Παράρτnμα). Αντfθετα. n σnμαντ1κn δ1σκογραφ1κn παραγωγn «νεοβλάχ1κων» τραγουδ1ών στn Ρουμανfα. κα1 πολύ λ1γότερο στnν πγδμ. δεν φαfνετ01 να έχε1 επnρεάσε1 ης κο1νότnτες στnν Ελλάδα, ούτε κ01 εμφανfζετ01. από τn μέχρ1 σηγμnς έρευνα. δωκfνnσn n πώλnσn σχεηκών CD. Η παλα1ότερn. πρ1ν το δ1ακfνnσn κασετών από τn Ρουμανfα κ01 τn βλάχ1κn δ1ασπορά πρέπε1 να γfνε1 αντ1κεfμενο περαηέρω έρευνας. αν κ01 δεν φαfνετ01 να έχε1 σnμαντ1κn έκτασn 45 Παρόλο που κα1 στnν περfπτwσn των Βλάχων δεν απουσ1άζουν τραγούδ1α που λεηουργούν ως δεfκτnς. εfτε «πανβλαχ1κά», εfτε τnς περ10χnς. εfτε του 01κ10μού. εfτε ακόμn τnς ευρύτερnς ομάδας (όπως 01 Αρβανηόβλαχο1), το ρεπερτόρ10 φαfνετα1 να βασfζετ01 πολύ περ~σσότερο σε παραδοσ1ακά τραγούδ1α. καθόσον n δεξαμενn εfνα1 πολύ μεγαλύτερn από αυτn των αρβανfηκων 4 6 Συμπερασμαηκά. σε σχέσn με τους Αρβανfτες. n ε1κόνα τnς βλαχόγλωσσnς παραγωγnς επ1βεβ01ώνε1 αφενός τnν πολύ π10 ζωντανn μουσ1κn παράδοσn των κο1νοτnτων. αφετέρου κ01 κυρfως δε τnν ευρύτερn γνώσn κα1 αποδοχn τnς Βλαχ1κnς γλώσσας από ης κο1νότnτες. Φαfνετα1 επ1πλέον όη 01 κο1νότnτες επ1δ1ώκουν σε κάπο1ον Βαθμό να δnλώσουν τnν δ1ακρηότnτά τους μέσω ( κα1) του Βλαχόγλωσσου τραγουδ1ού. Πορόρτημο: Εκδόσεις εμπορικού χοροκτήρο που περιέχουν ivo ή περισσότερο τραγούδια στο ορβοvίτικο ή στο βλόχικο 47 Εκδόσε1ς κυρfως ( n κα1) επ1στnμον1κού χαρακτnρα 1. Folk music of Greece ( collected and edited by Wolf Dietrich. Arvanitikos ( dance melody) [Αραχναfον ( Χέλ1) Αργολfδας]. Vlachiko ( Aromunian weddimg song) [Παναγfα (Κουτσούφλ1ανn) Τρ1κκάλων]. recordings: Topic World series. TSCD ; CD. πρώτn έκδοσn LP 1974: 2. Τραγούδια και χοροί τnς Σαλαμίνας. Λύκε1ον των Ελλnνfδων. LCGW LP CD. Στο CD περ1έχοντ01: ένα θρnσκευηκό τραγούδ1 κ01 πέντε ακόμn στα αρβανfηκα '3. Καρυστία. Ηχογραφnσεις στn Νότια ΕύΒοια Αδελφότnτα Καρυστfων Φfλο1 Μουσ1κού Λαογραφ1κού Αρχεfου. Friends of MLA CD Μονωδίες από τον Παρνασσό και τον Ελικώνα. Επψέλε1α παραγωγnς -έκδοσnς: Μάρκος Φ. Δραγούμnς. θανάσnς Μωρα fτnς. Κέντρο Μ1κρασ1αηκών Σπουδών - Φfλο1 Μουσ1κού Λαογραφ1κού Αρχεfου [ΜΛΑ] Μέλπως Μερλ1έ CD 7. Χορnγός Υπουργεfο ΕΤΕΡΟΤΗΤΕΣ & ΜΟΥΣΙΚΗ 00

8 1999. CD Πολπ1σμού. 5. ΑρΒανίτικα τραγούδια από τα χωριά τnς Φλώρινας (Φλάμπουρο. ΛέχοΒο. Δροσοπnγrί) τnς Κόνιτσας ( Πλnκάτι) και του ΈΒρου (Νέο Χειμώνιο. Ρrίγιο) [Ηχογραφrίσεις ]. Επψέλε10: Μάρκος Φ. Δραγούμnς. θανάσnς Μωρα Πnς. ΜΛΑ - Φίλο~ ΜΛΑ Μέλπως Μερλ1έ CD 7. Χορnγός Υπουργεfο Πολ1ησμού. Φ1'λο1 ΜΛΑ CD CD 6. Τραγούδια. διnγrίματα. παραμύθια. νανουρίσματα [Κουτσούφλιανn (Παναγία)]. ένθετο CD στο δ~'λγωσσο ( ελλnν1κά -γερμαν1κά) Β1Βλfο των Wo1f Dietrich. Thede Kahl, Γεωργfου Σάρρου. Κουτσούφλιανn. Λαογραφικrί έρευνα ενός Βλάχικου χωριού στnν Πίνδο (Παναγία Τρικάλων). Αφοf Κυρ1ακfδn. θεσσαλονfκn Νάματα - Πιπιλίστα Κοζάνnς. Παραδοσιακά τραγούδια και σκοποί. «Κούσκρα ανάλτα σ μαυρομάτα - Πουλάκ1 εfχα στnν αυλrl». Φ1λοπροοδευηκn Ένωσn Ναμάτων «Ο Άγ10ς Ν~κόλαος», FENAN001Α Β CD ΑρΒανfτ1κα Νότ1ας Ελλάδας 1. ΑρΒανίτικα με τον Μnτσάρα. Venus 1Ο ' 8 2. ΑρΒανίτικα. Αλέκος Μμου. Paniνar. ΡΑ LP 3. ΑρΒανίτικα. Αλέκος Μμου (κασέτα). Paniνar / 01ympia 2004[1] ΑρΒανίτικος γάμος. Αθ. Σfνnς. Κ. Π1σfνας. Κυρ. Αδάμ. Mix. Κατσανέας. ΑρΒανfηκος Σύνδεσμος Ελλάδος ΑρΒανιτιά. Γλέντι και παράδοσn, Αλέκος Δnμου. is [intersound] sin κα1 Sibia. SBL κ01 LP intersound sin 2051 Τα fδia τραγούδ10 περ1έχοντ01 κ01 σε: α. ΑρΒανίτnς τραγουδάει Να 1. Αλέκος Μμου. Φοfν1ξ. FS 7 Ο 5 Β. ΑρΒανίτικα τραγούδια. Έτσι γλεντούν οι ΑρΒανίτες. Αλέκος Δrίμου Να 3. sound Lionetti L ΑρΒανίτικα, Αλέκος Μμου, Cronos, NS 627, [ n ΚΟ1 αργότερα], CD 7. ΑρΒανίτικn παράδοσn. Αλέκος Δrlμου. Symban sound. Α.Σ ΑρΒανίτικα τραγούδια. Κώστας Π10fνας. Genera1 Music, GM 384, [1986?], 2n π1θανn κυκλοφορfα n περfπου ΑρΒανίτικα τραγούδια. Κώστας Τσfγκος. Symban sound, Α.Σ. 621 [πρ1ν το 1990] 10. ΑρΒανίτικα. Νfκος Πανουργ1άς. Φοfν1ξ sound. F-S 352 [πρ1ν το π1θανώς 1988]. ΑρΒανίτικα Να 2. Νfκος Πανουργ1άς, Φοfν1ξ sound. F-S 372 [πρ1ν το π1θανώς 1988] 12. ΑρΒανίτικα Να 3. Nf κος Πανουργ1άς. Φοfν1ξ. F-S κ01 LP (φέρε~ τnν ένδε1ξn Δnμοηκά χορευηκά), [ 1991] 13. Παραδοσιακά ΑρΒανίτικα Να 4. Nf κος Πανουργ1άς. Φοfν1ξ sound. F-S 'Ερnμο πουλί. θανάσnς Σfνnς ' 9 «Αχ μό1 Βά1ζμπουκουραν». «Ν. Βρεστ ν. Βρεστ». Φοfν1ξ. F-S [ ] 15. ΑρΒανίτικα τραγούδια. Κώστας Π10fνας. Genera1 Music. GM Ιστορικά τραγούδια του τόπου μας (των ΔερΒενοχωρίων). Nf κος Πανουργ1άς. «Ο 7 ΕΤΕΡ ΟΤΗΤΕΣ ο/ & ΜΟ Υ ΣΙΚΗ

9 Σκουρταν1ώτnς» [ελλnν1κά κα1 αρβανfηκα]. «Γ1ώργο Μαλέσn». «Ο Καπετάν - Βόγλnς» [αναφορά σε ΑρΒανιτιάJ. «Ο Σκουρταν1ώτnς» [αναφορά σε ΑρΒανίτες εναντίον Γερμανών]. Φοfν1ξ. FS CD 17. Γιώργος Νίκος. «Τοτα πρες» και το ελλnνόγλωσσο «Τα Μεσόγε1α». Symban sound. Α. Σ CD 18. CD που δ1ακ1νεf δ~σκοπωλεfο τnς Καρύστου. τραγούδ1 Κώστας Τ σαπαθώνnς (από τον ελλnνόφωνο 01κ10μό τnς Καρυστfας Πλαταν1στό). περ1έχε1 το " Do te pres». γραμμένο από το πανnγύρ1 του Πλαταν1στού ri γεπον1κού 01κ10μού. μάλλον τέλn δεκαετfας ΑρΒανίτικα τραγούδια. θανάσnς ΜωραϊΊ-nς. συμμετέχουν: Φωτούλα Σοφού. Γ εωργfα Μωρα fτn. Μαfρn Χρονοπούλου. μουσ1κri επψέλεω : Δnμriτρnς Λέκκας. συλλογri και 1στορ1κολαογραφ1κri έρευνα: Αρ1στεfδnς Κόλλ1ας. Ιουλ1ανός. ΜΤΙ LP. Επανεκδόθnκε σε CD το 1994 χωρfς το τραγούδ1 από τονέβρο που τραγουδούσε n Μαfρn Χρονοπούλου 2. Τριαντάφυλλο του Βράχου. ΑρΒανίτικα τραγούδια από τnν Κάτω Ιταλία και τnν Ελλάδα. θανάσnς Μωρα"fτnς ( συμμετοχri Δόμνα Σαμfου. Αφροδfτn Μάνου). Α~γαfο FM ΜΒΙ Χρόνος. CD CD 3. Αρβανίτικα τραγούδια. Νfκος Σαραγούδας. Νfκος Πανουργ1άς. Βαγγέλnς Κώτσου. θέλμα Καραγ1άννn. Δiaθriκn - RIA music CD κα1 κασέτα Δnμοτικά του ραδιοφώνου. Παναγιώτnς Λάλεζας. τρ fα τραγούδια στα αρβανfηκα. General Music. GM [αγορά τον Μάρηο 2006]. CD Αρβανfτικα Ηπεf ρου 1. Αλέκος Κώστας «Τ αλαντούσε» (άγνωστα τα στοιχεfα τnς κασέτας) 2. Νο 7. Αλέκος Κώστας. " Σάλ1ω μόι σαλ1ούσε». Ρanνοχ Παρακάλαμος. Γιάνγκος Αντωνf ου. «Μπρφμπfλnς ( Αρβανfηκος). Ρanνοχ. SPV LP 4. Χορεύει n Θεσπρωτία. Κώστας Τσάμπας. Ηχογέwnσn. ΗΧ Ηπειρώτικα: «Τραγουδώ για τn Θεσπρωτία ". θανάσnς Βασ1λεfου. «Σάλιου μόι σαλιούσε», Ηχογέννnσn. ΗΧ Εσύ Βρε Γουμενίτσα. Σωτriρnς Νικολάου. «Μόσ~α σε ( αρβανfηκο)». «Μόι ταν (βλάχικο)», «Περντfα μοα (βλάχικο)». «Τζιάν (βλάχ<0)», Ηχογέννnσn. ΗΧ ΑρΒανίτικα τραγούδια. Σέας Γ κf κας. κλαρfνο, ντέφι. ακορντεόν. β ~ ολf παfζουν Αλβανοf μουσικοf. Symban sound. Α.Σ CD και κασέτα [- 2002] 8. Ηπειρώτικα χορευτικά τραγούδια. Ηπειρώτικο σεργιάνι. Σέας Γκfκας [και Άννα Ματζούκn]. «Ντομάρ τσ1φτέ». GSF records. CYS CD Βορειοnπειρώτικο συγκρότnμα. Ηπειρώτικα Νο 1. Γ1άννnς Ρώσσnς. " Νταλεντύσσε». «Τσ1ελιομεζάνι». Ηχογέννnσn. ΗΧ Ο. ΑλΒαvία 22 και ΑλΒανία 2 3 ( Ηγουμενfτσα) ΕΤΕΡΟΤΗΤΕΣ / (""'\ & ΜΟΥΣΙΚΗ h Η \.J \_;

10 . Kenge popullore. Kristina Bicuni. Genera1 Music. GM Kenge popullore. Kristina Bicuni. Symban sound. Α. Σ Ηπειρώτικες αvαμvnσεις. Ηπειρώτικα. Σέας Γ κfκας «Να διαβάζετε Β1Βλfα» ( 01 στfχο1 πραγματεύοντα~ τnν ελλnνοαλβαν1κn δ1αμάχn γ1α τnν Τ σαμουρ1ά). «Mn το συζnτάς Αλβανέ» (με το fδ10 θέμα). «Λεβεντογέννα Τζαμουρ1ά». GSF records. CYS CD 14. Ζωvταvn nχογράφnσn: Γλέντι στις Λι8αvάτες με τους ΚοντοΒάδες. «Γλυκε1ά αρβανποπούλα μου» [στα ελλnν1κά]. Φοfν1ξ. F-S Σουλιμέικα Νο 4. Λεωνfδας Παπακώστας. " 01 Ντρέδες» [στα ελλnν1κά]. Φοfν1ξ. F-S Ζωvταvn nχογράφnσn. Παvnγύρι στο Σχnματάρι. Αλέκος Κάλλnς. " Κάτω στ" αρβανποχώρια» [στα ελλnν1κά]. Genera1 Music. GM [20061 CD Τα Μεσογείτικα. Λένα Παπαδοπούλου. Αθnναϊκn Δ1σκογραφfα 134. CD [κανένα τραγούδ1 στα αρβανfηκα] 18. Ελλnvικό γλέντι 1. «Ντοτα πρες - Γ1ώργος Μαργαρfτnς ". Nitro music. ΝΜ CD 19. Χορέψτεελλnvικά. Βά10ς Μαργαρfτnς. «Τοταπρες», Legend CD 20. Δnμοτικό παvnγύρι Νο 5. Αλέκος Μμου. «Αρβανfηκο». Αθnναϊκn Δ1σκογραφ1κn Νο 139. [περfπου 2003]. CD 21. Αρ8αvίτικα. καγγέλια. τσάμικα. κλέφτικα, Αλέκος Δnμου. «Αρβανfηκο (Μπουκουράνα) " «Αρβανfηκο καγγέλ1 - Ρακαμπάνα Υπαπαντn ". «Τσοπανάκ1 ( Αρβανfηκο)». Αθnναϊκn Δ1σκογραφ1κn Νο [περfπου ]. CD 2 2. Τά Προπολεμικά δnμοτικά Νο 3. Ιστορικές nχογραφnσεις στις 7 8 στροφές [τnv περίοδο ]. «Ανθfσn ντρfζα εμάλ1», «Τσε κα ρούγα τσε γκεμόν», «Ν1έ Βά1ζε άρχοντε», κα1 τα τρfα με τnν ένδε1ξn «( Αρβανfηκο) Γ1ώργος Παπασ1δέρnς». Αθnναϊκn Δ1σκογραφ1κn Νο 171. [περfπου 2004]. CD 23. Τα προπολεμικά δnμοτικά Νο 5. Οι μεγάλες φωνές του δnμοτικού. /( Ρούκουνας. Γιώργος Παπασιδέρnς, Δnμnτρnς Αραπάκnς. " Ρα καμπάνα Παπαντn (παραδοσιακό) Γ1ώργος Παπασ1δέρnς ( 1933)». Αθnναϊκn Δ1σκογραφ1κn Νο 173 [περfπου 2004]. CD 2 4. Αρ8αvίτικα, καγγέλια. τσάμικα. κλέφτικα. Νο 2. Αλέκος Μμου. «Τ σέκα ρούγα Τ σεγκεμόν / Ανθfσn ντρfζα εμάλ1 ". Αθnναϊκn Δ1σκογραφ1κn Νο 182. [περfπου 2004]. CD Βλάχ1κα 1. Βλαχοχώρια μου αγαπnμέvα. Στέργ1ος [στο εξώφυλλο του δfσκου το όνομα αναφέρετα~ ως Στέλ1ος] Δαρδακούλnς. 5 τραγούδια στα Βλάχ1κα. Vasipap. VAS LP 2. Βλάχικα και Πωγωvnσια, Στέργ10ς Δαρδακούλnς, 6 τραγούδια στα Βλάχ1κα. Vasipap. V AS LP 3. Ηπειρώτικα Τραγούδια. Ανθούλα Νούσn. «Βλάχ1κο ". Symban sound Α.Σ. 299 [1985:. ΕΤΕΡΟΤΗΤΕΣ & ΜΟΥΣΙΚΗ 0.: 9

11 τουλάχ1στον μ~α επανέκδοσn μετά το 2 Ο Ο 5] 4. Ηπειρώτικα.Ανθούλα Νούσn. «Βλάχ1κο ". Φοfν1ξ, FS 62 [πρ1ντο 1985:] 5. Βλάχικα. Βουνά και κάμποι. Nf κος Γ κ1ουλέκας. Paniνar Γνrίσια Βλαχοτράγουδα ΜετσόΒου και Ασπροποτάμου. Σπύρος Μάσος. Symban sound. Α. Σ Βλάχικn Παράδοσn [- ις]. Κώστας Ζούκας. Symban sound Α. Σ Ηπειροθεσσαλικrί παράδοσn. Κωνσταντfνος Ζούκας. Symban sound Α.Σ Η μουσικrί παράδοσn του Συρράκου. Σύνδεσμος Συρρακ1ωτών Ιωαννfνων. δύο κασέτες. 1 n κασέτα: δύο τραγούδ1α στα Βλάχ1κα. 2 n κασέτα τρfα τραγούδ~α στα Βλάχικα. Symban sound. Α.Σ Ο. Ροϊδούλα. Τραγούδια Ασπροποτάμου. Σωτnρnς Γοργογέτας - Σωτnρnς Τόγελος. «Ντόου φιάτι ". Symban sound Α. Σ Γλέντι στο Πογώνι. Γιώργος Πότσnς. 5 τραγούδ1α στα Βλάχ1κα. Symban sound ΑΣ Βλαχουριά μου αγαπnμένn. 12 Βλάχικα τραγούδια. Στέργ1ος Δαρδακούλnς. Vasiρaρ θερμαϊκός. θερμ273. [2005:]. (περ1έχε1 τραγούδ1 με τfτλο «Μουσ1άτα γραμμουστιάνα") 13. Μιτζιντόνιεσε. Ηπειρώτικα και Βλάχικα. Γ1ώργος Πότσnς 51 Media studio [Ιωάννινα]. [20061 CD 14. Βλάχικα. «Οι Βλάχοι στn Βόρειο Ήπειρο ". Ηλfας Μπάσ1ος. παραγωγn ΝΙΒΑΣ music (Ιωάνν1να). Δ~άθεσn Φοfνιξ FS 1028 [2000:] 15. Βλάχικα Νο 2. Ηλfας Μπάσ1ος. Κλαρfνο: Αρτάν Τσόμπο. παραγωγn ΝΙΒΑΣ music ( Ιωάνν1να). Δ~άθεσn Φοfν1ξ FS 1Ο Μουσικοf θnσαυροf τnς Ηπεfρου. Αφιέρωμα στο ΜέτσοΒο. Στέργ1ος Μπάος. «Τούτι φ1άτιλε ". «Τζάλου ναζ1 όλου μπάρδα», Genera1 Music. GM [1995:] 17. Ηπειρώτικο γλέντι. Μαfρn Τζαλαλn. " Μπζπέ~ Βρούτε ( Βλάχ1κο). τραγούδ1: [1<01] Γ1ώργος Ιωάννου ". «Σάλ10 ( Βλάχ1κο) ". Πανnπεφωτικn Ένωσn Βλάχων. Symban sound. ΑΣ 859. [πριν το 2005]. 2 CD 18. Βλαχοnπειρώτικα. Αποστόλnς κα1 Ζnκος Πότσnς. ( περ1έχε1 κα1 το " Ντομάρ τσιφτέν». Ζουμπάς ( Ιωάνν1να). Zoumpas sound 19. Βλαχοnπειρώτικα Νο 2. Παναγ1ώτnς Πυτούλnς. Ζουμπάς ( Ιωάνν1να). Zoumpas sound. [μετάφρασn των Βλάχ1κων τfτλων στα ελλnν1κά] 2 Ο. Ζωντανrί nχογράφnσn. ΑρΒαντοΒλάχικα[.]. Ζουμπάς ( Ιωάνν1να). Zoumpas sound Ζωντανrί nχογράφnσn: Σκάρος με Βλάχικο καβγά. Κωνσταντfνος Μπατατόλnς 55 GSF records. CYS 4. [2 00 2]. [κα1 CD] 22. Παραδοσιακά δnμοτικά. Καντάρα. Κώστας Μπατατόλnς. " Βαγγελfτσα Βλάχ1κο ". GSF records. CYS 389. [2007]. CD 23. CD που δ~ακ1νεf δισκοπωλεfο τnς Ηγουμενfτσας «Τ άσσnς κλαρfνο. Τ όρnς τραγούδ1». περ1έχε1 τρfα τραγούδ~α στα Βλάχ1κα κα~ το " Do marr ςif ten ". [πρ1ν το 2 Ο Ο 4] 1. Βλάχικα. Σκοποf και τραγούδια των Βλάχων τnς Πfνδου. Ανδρέας ΜετσοΒfτnς (Μπάος). Δiaθnκn - R.I.A. music CD. [2000] ΕΤΕΡΟΤΗΤΕΣ & ΜΟΥΣΙΚΗ 7 G

12 2. Τα μετσοβίτικα με ΤΟΥ Αυγέρα [Μπάο]. 'Ιδρυμα Εγνατfα Ηπεf ρου. CD. Ιωάννινα Πατrίματα. Χρnστος Τζιτζιμf κας. «'Αιντε ς λάι φιτσιόρι παρέι». «Τ σένιτσε ντι τ ' Αλβανfι», «Κάπου τσιν μι ντουάρι»,'ιαμβος Ζωντανές nχογραφrίσεις. «ΓρεΒεvιώτικα μπεράτια». [διάφοροι]. «Ποτ πουρf βλάχικα». Ζιώγας. Ζ-2. CD Ζωντανές nχογραφrίσεις. «ΓρεΒεvιώτικα τραγούδια ". Κώστας Ζέρβας. «Ποτ πουρf από βλάχικα». «Βλάχικο». Ζιώγας. Ζ - 4. CD 3. Ζωντανές nχογραφrίσεις. Παραδοσιακά ΓρεΒεvιώτικα και Ηπειρώτικα τραγούδια. Κώστας Ζέρβας. «Τζόνn ντάρι», «Μωρ βιτσfνα. μωρ σοράτα», Ζιώγας. Ζ - 7. CD 4. Ζωντανές nχογραφrίσεις. Τα Ηπειρώτικα. [Κώστας Ζέρβας -Χρnστος Μπέρκας Αθανάσιος Τ σιοτfκας-νικολέτα Γ άτσιου]. δύο τραγούδια με τnν ένδειξn «βλάχικο». z- 8. CD 5. Γυρίσματα 2 - ΓρεΒεvιώτικα μπεράτια. [Κώστας Ζέρβας {Απόστολος Κασιάρας}]. " Ναθεμάτς (βλάχικο)». «Καπουτσfνι (βλάχικο)». Ζιώγας. Ζ - 1 Ο και CD 6. Ζωντανές nχογραφrίσεις. Τα οργανικά. [Nf κος Γκιουλέκας]. «Κινγκ». Ζιώγας. Ζ CD 7. Ζωντανές nχογραφrίσεις. «ΓρεΒεvιώτικα μπεράτια ". [διάφοροι]. Ζιώγας. Ζ CD 8. Ζωνταvrί nχογράφnσn. Παραδοσιακά ΓρεΒεvιώτικα και Ηπειρώτικα τραγούδια. Κώστας Ζέρβας. «Βλάχικο». Ζιώγας. Ζ CD 9. Ζωντανές nχογραφrίσεις. Παραδοσιακά ΓρεΒεvιώτικα και Ηπειρώτικα τραγούδια. Κώστας Ζέρβας. «Μωρ βιτσfνα μωρ σοράτα». «Βλάχικο», Ζιώγας. Ζ CD 10. Ζωντανές nχογραφrίσεις. Παραδοσιακά «ΓρεΒεvιώτικα τραγούδια " [Νο 2]. Κώστας Ζέρβας. «Βλάχικο». «Λα κριστfνα». «Βούλου μωρ Βούλου», Ζιώγας. Ζ CD. Ζωντανές nχογραφrίσεις. Παραδοσιακά «ΓρεΒεvιώτικα τραγούδια ". Γιώργος Αδάμος. «Κάρι μπάτι νάπτια». «Μωρ βιτσfνα». Ζιώγας. Ζ CD 12. Ζωντανές nχογραφrίσεις. Ευάγγελος Κασιάρας. «Βλάχικο». Ζιώγας. Ζ CD 13. Ζωντανές nχογραφrίσεις. Παραδοσιακά ΓρεΒεvιώτικα και Ηπειρώτικα τραγούδια. Παν. Ζωσιμάς 5 7 δύο τραγούδια με τnν ένδειξn «Βλάχικο». Ζιώγας. Ζ CD 14. Ζωνταvrί nχογράφnσn. Γλέντι με τους Στέλιο Ευαγγελάκn και Νίκο Τσουκόπουλο. «Αρβανιτοβλάχα». Ζιώγας. Ζ CD 15. Ηπειρώτικοι και Βλάχικοι θnσαυροί. Στέργιος Δαρδακούλnς. «'Αλμπα αμιά (βλάχικο)». «Τσιπούνι βινnτα (βλάχικο)». Ζιώγας. Ζ Ζωνταvrί nχογράφnσn. Παραδοσιακά ΓρεΒεvιώτικα και Ηπειρώτικα τραγούδια. Κώστας Ζέρβας. «Βλάχικο». «Μωρ βιτσfνα - μωρ σοράτα». Ζιώγας. Ζ CD 17. Ζωνταvrί nχογράφnσn. Παραδοσιακά Ηπειρώτικα και ΓρεΒεvιώτικα τραγούδια. Απόψε μαυρομάτα μου. Παναγιώτnς Ζωσιμάς. «Βλάχικο», Ζιώγας. Ζ CD 18. Ζωντανές nχογραφrίσεις. Παραδοσιακά ΓρεΒεvιώτικα τραγούδια. Κων. Ζέρβας. «Ναθnμάτς (βλάχικο) " «Σκάρn μπάτn λάπια - Λέι - λέι κόλιμ». Ζιώγας. Ζ Ζωνταvrί nχογράφnσn. Γλ έντι στα ΓρεΒεvά 2. τέσσερα τραγούδια στα βλάχικα (Βαγγελιώ Ρεγγ fνα). Ζιώγας. Ζ CD 20. Ζωνταvn nχογράφnσn. Όταν πατrίσαv τn Βλαχιά [Νο 2 (στο CD)]. Ράνια Χελιδώνn. ΕΤΕΡΟΤΗΤΕΣ & Μ ΟΥ ΣΙ Κ Η 7 Ι

13 Ζιώγας. Ζ CD. κασέτα 21. Ζωνταvές nχογραφrίσεις. Τα Βλάχικα. Κ. Ζέρβας. Χρ. Μπέρκας. Ρ. Χελιδώνn. Στ. Δαρδακούλnς. Ν. Γ άτσιου. Χρ. Ντάγκαλας, Ζιώγας. Ζ - 1Ο1. CD 22. Ζωvταvrί nχογράφnσn. Ιnμερώματα με τους μερακλrίδες. Γιώργος Πότσnς. «Ρωμανιώτισσα γλυκειά μου». «Βλάχικο». Ζιώγας. Ζ - 9. CD 23. Ζωνταvrί nχογράφnσn. «Μικρό μου γιασεμάκι". Κώστας Πάιλας, «Μιτσετέλι Βρούτε». Ζιώγας. Ζ CD 24. Ζωνταvrί nχογράφnσn. Πολυφωvικά τραγούδια τnς παρέας 2. «Tnv χρυσrί μου τnv παρέα», Διάφοροι, Ζιώγας. Ζ CD 25. Ζωνταvrί nχογράφnσn. <fεvας λεβέντnς χόρευε". Χρnστος Λόζιος. «Μαντf κονfκα», «Βλάχικο», Ζιώγας. Ζ CD 26. Ζωνταvrί nχογράφnσn. «Σαρακατσάvικο γλέντι". «Φωτιά στn γειτοvιά σου". Χρnστος Λόζιος, «θα κάνω Βλάχο πεθερό». «Βλάχικο». Ζιώγας. Ζ CD 2 7. Ζωνταvές nχογραφrίσεις. Βλαχοnπειρώτικο γλέντι. Φιάτε όλα φιάτε. Βαγγέλnς Τ όρnς. Ζιώγας. Ζ CD 28. Ζωνταvrί nχογράφnσn. Πολυφωvικά τραγούδια. «Λάλα τ ' αnδόvι μ' λάλα το". [και] Παναγιώτnς Ζωσιμάς. «Μωρ Βιτσfνα», «Λέι λε ντάτο". Ζιώγας. Ζ CD 2 9. Δnμώδn άσματα τωv Αρμάvωv. Κάντιτσι ντι -του ιvίμα. [κλαρfνο Δnμnτρnς Παράσχος]. Αποστολfα Παπαευαγγέλου 58 Ζιώγας. Ζ CD 30. Ζωνταvrί nχογράφnσn. Γλέντι στnv Ιεροπnγrί Καστοριάς. Βλάχικα. Ηπειρώτικα και ΓρεΒεvιώτικα τραγούδια. Ευάγγελος Τ όρρnς. Ζιώγας. Ζ CD 31. Ζωνταvrί nχογράφnσn. «Γλυκοχαράζουv τα Βουvά κι αγάπn μου κοιμάται" Γλέντι στο κέντρο «Τσικάρnς". Θόδωρος Μουστάκας. «Βούλου μωρ' Βούλου». «Λάι βιτσfνα», Ζιώγας. Ζ CD 1. Τα ΜετσοΒίτικα. Παραδοσιακά τραγούδια ΜετσόΒου. Ηχογέννnσn. ΗΧ - 3 5! Τραγούδια ΜετσόΒου. έξι τραγούδια με βλάχικο τfτλο. Ηχογέννnσn. ΗΧ Ο 3. Τα ΜετσοΒίτικα. [Μπααfοι]. έξι τραγούδια με τον τfτλο «Βλάχικο». Ηχογέννnσn. ΗΧ Δnμοτικά τραγούδια «Μ' αγαπάς εσύ. σ' αγαπώ και 'γω», Μfνα Πασσαλrl. «Τζουfλ ανιέλ (Ο λεβέντnς ο δικός μου)». «Ντένιου λα μουάσι φιάτα». Ηχογέννnσn. ΗΧ Δnμοτικά τραγούδια με τn ΓρεΒεvιώτικn Κομπαvία Κωvσταντίvου Τ σιοτίκα. «Ι<άρι μπάη νάπτια». Ηχογέννnσn. ΗΧ Ο 6. ΑρΒαντοΒλάχικα. θανάσnς Κουτfνας. Ηχογέννnσn. ΗΧ-486 [ ?] 7. Το πιο μεγάλο λάθος μου. Δnμnτρnς Χατζάρας. «Μfνι σόρι τfνι λούνα». Ηχογέννnσn. ΗΧ Βλαχοnπειρώτικα. Παναγιώτnς Πιτούλnς. οι τfτλοι των τραγουδιών στα βλάχικα και με μετάφρασn στα ελλnνικά. Ηχογέννnσn. ΗΧ [πιθανότατα επανακυκλοφόρnσε μεταξύ ] 9. «'Ολο μου παραποvιέσαι". Ηπειρώτικα. Δnμnτρnς Χατζάρας. δύο τραγούδια με τnν r ', 7 ΕΤΕΡΟΤΗΤΕΣ & ΜΟΥΣΙΚΗ / L..,ι

14 ένδειξn «Βλάχικο ". Ηχογέννnσn. ΗΧ [μοιάζει νεότερο. fσως επανακυκλοφόρnσcl 1 Ο. Δnμοτικά τραγούδια " Βαρκούλα ". Σωτnρnς Τ όγελος. «Βούλω -Τ σιβούλω (Βλάχικο)». Ηχογέννnσn. ΗΧ Ηπειρώτικα «Μια ζωrί Βασανισμένn ". Δnμnτρης Χατζάρας. «Γιόραε μπούνα (Βλάχικο)». «Ντομάρ τσιφτέν (Βλάχικο)», Ηχογέννnσn. ΗΧ Ηπειρώτικα. Βλάχικα. " Περδικούλα μου Βουνίσια ". Στέργιος Δαρδακούλnς. Ηχογέννnσn. ΗΧ «Ο Περιστεράς». Δnμοτικά τραγούδια. θανάσnς Κουτfνας. Ηχογέννnσn. ΗΧ Βλάχικα παραδοσιακά τραγούδια Προσοτσάνnς. Σύλλογος Βλά χων Προσοτσάνnς Δράμας «Οι Γραμμουστιάνοι». Ηχογέννnσn. ΗΧ Ηπειρώτικα. «Αν μπορούσα... ". Δnμnτρnς Χατζάρας. " Βλάχικο». Ηχογέννnσn. ΗΧ Ηπειρώτικα τραγούδια. " Τριανταφυλλάκι ". Δnμnτρnς Χατζάρας. «Για τι γκιώνε γιοθ μόι σιώκε (Βλάχικο)» 60 Ηχογέννnσn. ΗΧ Αυθεντικά Βλάχικα τραγούδια. «Λα πάτρου τσίντζι μάρμαρι ". Τάκnς Μπέκας. Ηχογέννnσn, ΗΧ Ηπειρώτικα. Γιάννnς Ντfνας. «Ζάλιου (Βλάχικο). Μπουρμπάτε ( Βλάχικο). Ντομάρ τσεφτέ (βλάχικο). Ηχογέννnσn ΗΧ Ηπε ιρώτικn Βραδυά. Βαγγέλnς Τόρnς. «Ντομάρ τσεφτέ ( Βορειοnπεφώτικο). Τσι ντζι λε ( Βορειοnοπεφώτικο). Μπουρμπάτε μουσιάτε (Βλάχικο). Κάπου τσινμι ντόρι (Βλάχικο)». Ηχογέννnσn ΗΧ Ο. Παραδοσιακά τραγούδια ΜετσόΒου. [Μπααfοι]. Ηχογέννnσn. ΗΧ και σε CD. ΗΧ [2 003:] 21. Σαμαρινιώτικα τραγούδια. Γ ρnγόριος Παπαδrl μ ας. «Βλά χ ικο». «Νούντι αρ ντε φ ι άτι νfκα (Βλάχικο)». Ηχογέννnσn. ΗΧ Ηπειρώτικο ξεφάντωμα. Παναγιώτnς Ζωσιμάς. «Μετζπέι». Ηχογέννnσn. ΗΧ Βλάχικn ανθολογία «'Οπαλα Βρε γέροντα ". Γιάννnς Γκουζιώτnς. [ «Κfνικ» ]. Ηχογέννnσn. ΗΧ Ασπροπόταμος - Πίνδος. Τραγούδια. Σωτnρnς Τόγελος. «Τfνι φιάτα ". «Μάρ -Μάρω (Βλάχικο) ". Ηχογέννnσn. ΗΧ , δύο κασέτες. 25. Η αγάπn μrίλο μου 'δωσε. Γιώργος Λιζέκας, [ «Κfνικ» ], Ηχογέννnσn. ΗΧ Πωγωνίσια μεράκια. Μαf ρn Τζαλαλrl. «Μπζιντέι Βρούτε ( Βλάχικο)». Ηχογέννnσn. ΗΧ - 7 Ο Ο Γλέντι στο Πωγώνι. Μαfρn Τζαλαλrl. «Κάπου τσι ντι μόρι». Ηχογέννnσn. ΗΧ Ο Τραγούδια περιοχrίς ΜετσόΒου. Παραδοσιακά - Τραγούδια του γάμου - Συγκαθιστά. [Μπααfοι]. Πνευματικό Κέντρο Δnμου Μετσόβου - Πfχτειο κλnροδότnμα - Εξωραϊστικός Σύλλογος Μετσόβου. Ηχογέννnσn. ΗΧ [1999:]. διπλrl κασέτα 29. Δnμοτικά τραγούδια Ασπροποτάμου. Θεόδωρος Μουστάκας. «Λάι Βιτσfνα», ΕΤΕΡΟΤΗΤΕΣ 7 3 & Μ Ο ΥΣΙ Κ Η 1

15 Ηχογέννnσn. ΗΧ '30. Παραδοσιακά τραγούδια περιοχnς ΜετσόΒου. Πνευματικό Κέντρο Δriμου Μετσόβου. Ηχογέννnσn. ΗΧ-02 και ΗΧ - 100'3. δύο CD '31. Παραδοσιακά τραγούδια περιοχnς Μετσό8ου. Τραγούδια του χορού των κοριτσιών. Τραγουδά ομάδα γυνα1κών από το Μέτσοβο. Πνευματικό Κέντρο Δriμου Μετσόβου - Πίχτε10 Κλnροδότnμα - Εξωραϊστικός Σύλλογος Μετσόβου. Ηχογέννnσn. ΗΧ-04. [2004]. CD 1. Καλαρρυτιώτικα τραγούδια. Παντελrlς Μπεσίρnς - Σπύρος Γ κούμας. Εκπολπ1στικός Λαογραφ1κός Σύνδεσμος ( Γ1άνν1να). Φεβ Τραγούδια τnς Κουτσούφλιανnς. [Κώστας Ζούκας και άλλο~ άνδρες και γυναίκες]. Αδελφότnς Παναγίας CD '3. Δnμοτικά τραγούδια, Σύλλογος Βλάχων Νομού Σερρών. τρία CD. Σέρρες Τραγούδια από το Λαογραφικό Σύλλογο Βλάχων Βέροιας. Γ~ώργος Μανέκας - Νίκος Αυγέ ρος. ΛΣ 1 και LP. και σε κασέτες 5. Τραγούδια από τn ζωn των Βλάχων / Cantίcί dit bana Armanίlor. Σύλλογος Βλάχων Βέρο1ας / Sutsata Armanilor di Veria. Γ~ώργος Μανέκας. Νίκος Αυγέρος [2000]. CD και LP (με τnν 01κονομ1κri υποστriρ1ξn τnς «Ευρωπαϊκriς Εππροπriς» [πρόκεπα1 γ~α τnν τότε ΧΧΙΙ Δ1εύθυνσn]). Στο CD και τnν κασέτα περ1λαμβάνονται δύο ακόμn τραγούδ1α 6. Βλάχικα τραγούδια και σκοποί από τnν Κλεισούρα Καστοριάς. [τραγουδά ομάδα Κλε1σούρ1ωτών]. Δriμος Κλε~σούρας. Star System. [Καστορ1ά]. [πρ1ν το 2005]. CD 7. Μουσικn παράδοσn Τρικάλων, «Αρβανποβλάχα» [οργαν1κό]. «Κίν1κ» [οργαν1κό]. «Ανάμεσα ντ~ ντό1 λα μουντζ. Φ1άτα λά1 μουσάτο. [Κώστας Ζούκας]». «Βούλω Τ σ~βούλω [Σωτriρnς Γ οργογέτας]». "Λα πάτρου τσίντζ1 μάρμαρ1 [Γιώργος Μπ1λντέκnς]». Δriμος Τ ρ~κκαίων - ΔΕΚΑ Τ ρ~κάλων. Αρχείο Ελλnν1κriς Μουσ1κriς. Υπουργείο Πολιτισμού - Εθν1κό Πολιτιστικό Δlκτυο Πόλεων. ΑΕΜ 4Ο1. 4 CD. 2 Ο Ο 5 8. Λαϊκός χειμώνας 4. Αυθεντικές nχογραφnσεις [ 198 5] - Γιώργnς Μελίκnς. Βλαχοχώρια Γρεβενών: Κρανιά - Σαμαρίνα. «Αέστι β~άρα σπρουμιβ1άρα» ( θανάσnς Φασούλας). Δriμος θεσσαλονίκnς - Αντ1δnμαρχία Πολιτισμού. [2 Ο Ο 2 ]. CD 9. Σμίξn. Ηχογραφnσεις από τn Σμίξn ΓρεΒενών. από τnν συλλογri του Γ. Παπαγεωργίου. επιμέλε1α Αλέξανδρος Ζούκας. «Ακολουθία χορών ( Λαϊκri σουίτα) [περ1έχεται το] «Ωρ' κάρι μπάτι νουάπτια». Σύνδεσμος Σμ1ξιωτών Ν. Λάρισας. Δnμοτικri Ραδιοφωνία Λάρισας. ΔΗ. ΡΑ. Λ [1991]. 2 LP 1 Ο. [ ]. 6 τραγούδ1α στα βλάχ1κα. Πολπιστικός Σύλλογος Τούργιας - Κρανιάς. CD. [περίπου 2000] 61. Πολυφωνικά τραγούδια. Παλλάς «Φύλλα πράσ1να τnς σίκαλnς» [«Βλαχόφωνn ομάδα γυνα1κών Μnλέας Μετσόβου»], [περιέχετα1 και ένα τραγούδ1 από το βλάχ1κο χωρ1ό τnς Αλβανίας Andon PociJ, «'Απεφος» - Μελωδία FM. ΑΡ CD 12. [Μανέκας - Αυγέρος - χορωδία]. Σύλλογος Βλάχων Βέρο1ας. κασέτα περ1ορ1σμένnς ΕΤΕΡΟΤΗΤΕΣ 7 4 & ΜΟΥΣΙΚΗ ΠΑ ΒΜΚΑΝΙΑ

16 δ~ακίνnσnς. κυκλοφόρnσε το [Δ1αβαλκαν1κό Βλάχ1κο τραγούδ1]. Σύλλογος Βλάχων Βέρο1ας, [nχογράφnσn από αντίστο1χες εκδnλώσε1ς του Συλλόγου]. CD περ1ορ1σμένnς δ~ακίνnσnς. 2 Ο Ο [Βλάχ1κα τραγούδ~α]. CD περ10ρ10μένnς δ~ακίνnσnς που αρχ1κά μοφάστnκε μαζί με ένα ακόμn CD μαθnμάτων Βλάχ1κnς γλώσσας στους μαθnτές που παρακολούθnσαν τα μαθnματα του Συλλόγου Μουσικές οικογένειες τnς ΑΒδέλi\ας ΓρεΒενών. Βαγγεί\άκος Κασσιάρας. ΙΝΙΜΑ Πολπ1στ1κn Εταφεία Αβδέλλας. [2006:] Εκ Κονίτσnς. Μουσικrί και τραγούδια από τα Μαστοροχώρια και τnν ευρύτερn περιοχrί τnς Κόνιτσας. "Σάλ1ω { οργαν1κό)». 2 Ο Ο 6. { 2 ) CD 2. Περπατrίματα στο χώρο και το χρόνο. Αδελφοξάδελφα Κολ1ούσn. " Βλάχ1κο ( οργαν1κό)». Φ1λοπρόοδος Όμ1λος Ηγουμενίτσας. General Music [2 Ο Ο 31 CD 3. Τραγούδια από μετσοβίτικο γάμο. Recor Νο 79 [πρ1ν 1980]. κανένα τραγούδ1 στα Βλάχ1κα 4. Εδώ σε τούτn τnν αυi\rί. Κώστας Κόν1αρnς. " Κάτω στ' Αρβανποχώρ1α». Ηχογέννnσn. ΗΧ Χωρίς τα παραπάνω να σnμαίνουν όη οι συγκεκριμένες γλώσσες riταν γενικά αποδεκτές και ουδέποτε υπέστnσαν καταστολri ri κεντρικό σχεδιασμό για τnν γλωσσικri μετατόπισn προς τα ελλnνικά των ομιλnτών τους. Χαρακτnρισηκό είναι το γεγονός όη n πολιτικri του Μεταξά εναντίον των μειονοηκών γλωσσών εφαρμόζεται. με nπιότερο βέβαια τρόπο. και στους Αρβανίτες τnς Απικnς. 1 Σύμφωνα με τn διεθνri βιβλιογραφία. τα αρβανίηκα τnς Νόηας Ελλάδας ( arνanίtika) προέρχονται από μεσαιωνικά νοηοδυηκά αλβανικά ιδιώματα και έκτοτε εξελίχθnκαν χωρίς επαφri με τον χώρο όπου ομ1λείτο συμπαγώς n αλβαν1κri ( βλ. ενδε1κηκά Hans -Jϋrgen Sasse. Arvanitika. Die albanischen Sprachreste in Griechenland. Otto Harrassowitz. Wiesbaden τόμος 1. σσ. 3-13). Η γλώσσα ονομαζόταν από τους ομ1λnτές παλαιότερα arberishte. ενώ σriμερα κυρίως arvanίte και arvanίtika. Αντfθετα n άλλn αλβαν1κri γλώσσα που ομ1λείται στnν Ελλάδα. τα αρβανίηκα τnς Δυηκriς Ηπείρου. εξελfχθnκε σε συνεχri επαφri με τον αλβανόφωνο χώρο. Πρόκεηαι γlα τnν τσάμ1κn τοσκικri υποδιάλεκτο τnς αλβαν1κriς. ri άλλως τα τσάμ1κα 1δ1ώματα ( βλ. ενδε1κηκά Qemal Haxhihasani. «Veshtrim ί pergjitshem mbi te folmen e banoreνe te ςamerise ". Dialektologjia Shqiptare Ι Uniνersiteti ί Tiranes. Tirane σσ ). 01 ομ1λnτές αποκαλούν τn γλώσσα τους shqip. όπως και 1 01 Αρβανίτες τnς θράκnς. Πρόκειται για εγκαταστάσε1ς προσφύγων από τnν Ανατολικri θράκn. Από τnν Βαλκαν1κri Λαηνικri προriλθαν τέσσερις νεολαην1κές γλώσσες. τα Ρουμαν1κά. τα 4 Αρωμουν1κά ( ri ( Κουτσο) Βλάχικα. τα Μεγλενίηκα και τα Ιστρορουμαν1κά ( βλ. ενδεικηκά Ν. Κατσάνnς - Κ. Ντίνας. Γραμματικrί τnς Κοιvrίς ΚουτσοΒΛαχικrίς. Αρχείο Κουτσοβλαχικών Μελετών 1. θεσσαλονίκn σσ. -2 5). Η Ελλάδα και - πολύ λιγότερο - n πγδμ είναι και οι μοναδ1κές χώρες όπου ομιλείται από ντόπιους ομιλnτές n μεγλενιτικri γλώσσα. 1 Με βάσn το πώς αυτοαποκαλούνται στn γλώσσα τους 01 Βλάχοι διακρίνονται σε Aπnarii και Rramaιii (αυτό που ονομάσαμε Αρβανιτόβλαχο1). Για τn διάκρισn αυτri 1<01 τn σnμασία τnς. βλ. Thede Kahl. Ethnizitat und raumliche Verteilung der Aromunen in Sϋdosteuropa. Mϋnstersche Geographische Arbeiten 43. Mϋnster σσ Πρόκεηαι για μερ1κά τραγούδια του δnμοτ1κού τραγουδ1στri από τnν Κούλουρn (Σαλαμίνα) ΕΤΕΡΟΤΗΤΕΣ 1 7 & ΜΟΥΣΙΚΗ 5 ~

17 Γιώργου Παπασιδέρn ( βλ. σχετικά το CD σε επιμέλεια θανάσn Μωρα fτn στο Παράρτnμα) και πιθανόν 2-3 βλάχικα τραγούδια.'ενα τραγούδι. «Λα πάτρο τζίντζ1 μάρμαρι. Δnμοσθένnς Μπλάνας ri Τσιτσιμnτρος» περιλαμβάνεται στο CD Μουσικrί τnς Ηπείρου. Ιστορικές nχογραφrίσεις Ελλάδος Αρχείον. Για τρεις οργαν1κές εκτελέσεις του Νίκου Καρακώστα με τίτλο στα βλάχικα βλ. το CD Η τέχνn του λαϊκού κλαρίνου. Νίκος Καρακώστας - θανάσnς Λαβίδας. Ιστορικές nχογραφrίσεις C 1Ο17. Σε κάθε περίπτωσn. δεν πραγματοποιnσαμε σχετικn έρευνα. 7 Η μόνn γνωστri εξαίρεσn είναι δύο nχογραφnσεις του γνωστού λαϊκού τραγουδιστri Μιχάλn Μενιδιάτn ( Καλογράνn) σε δίσκους 45 στροφών. με τα πολυπαιγμένα τότε στα πανnγύρια τραγούδια " Ra kambana» και «Do te pres koς: fdhete». τα πιο δnμοφιλn άλλωστε μεταξύ των Αρβανιτών τnς Νότιας Ελλάδας. Οι θανάσnς Μωρα fτnς και Λεωνίδας Εμπειρίκος αναφέρουν ότι τα τραγούδια εκδόθnκαν το ( βλ. Λεωνίδας Εμπειρίκος και θανάσnς Μωραϊτnς. «01 Αρβανίτες και τα τραγούδια τους στον Ελλαδικό χ ώρο». σε θ. Μωραϊ'τnς. Ανθολογία αρβανίτικων τραγουδιών τnς Ελλάδας. Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών - Μουσικό Λαογραφικό Αρχείο Μέλπω ς Μερλιέ. Αθnνα σσ ). Πάντως από τnν επανέκδοσn του ενός από αυτά σε CD το ( «Ρα καμπάνα Παπαντriς» ) εμφανίζεται ως χρονιά έκδοσriς του το 1966 ( Μιχάλnς Μενιδιότnς. Τραγούδια από τις 4 5 στροφές. Minos-EMI ). Ο θανάσnς Μωρα fτnς αναφέρει και τnν επανέκδοσn ενός τραγουδιού του Παπασιδέρn σε LP στn δεκαετία του ( βλ. σχετικά σε Λ. Εμπειρίκος κ. ά. ( επιμ. ). Πιωσσικn ετερότnτα στnν Ελλάδα. ΚΕΜΟ. Αλεξάνδρεια. Αθnνα 2ΟΟ1. σ. 34 5). Οι Thede Kahl και Wolf Dietrich σnμειώνουν δύο δίσκους του Ν~κόλαου Νάτσια το χωρίς όμως να αναφέρουν ρnτά ότι περιείχαν τραγούδια στα βλάχικα. Πρόκειται για τους: α. Τραγούδι πονεμένο. Βλάχικο nπειρώτικο. RCA 51 g 3692 και β. Ο καϋμός. Βλάχικο. RCA 51 g 3692 (Wolf Dietrich. Thede Kahl. Γεώργιος Σάρρος. Κουτσούφλιανn. Λαογραφικrί έρευνα ενός βλάχικου χωριού στnν Πίνδο (Παναγία Τρικάλων) [δίγλωσσο βιβλίο : ελλnνικά -γερμανικά]. Αφοί Κυριακίδn. θεσσαλονίκn σ. 436) Βλ. σχετικά στο Παράρτnμα. Με μεγαλύτερn εταιρεία τnν Ηχογ έ ννnσn με έδρα στα Τρίκαλα. Για τις άλλες εταιρείες με έδρα εκτ.ός Αθnνών. βλ. Παράρτnμα 1 CΙ'Οπως μaς Είπε ο ίδιος σε τnλεφωνικn επικοινωνία που είχαμε (Ιούνιος 2008) πολλά CD ( βλ. παρακάτω και Παράρτnμα) προέρχονται από nχογραφnσεις πανnγυριών ri γλεντιών που είχε κάνει ο πατέρας του από το δεύτερο μισό τnς δεκαετίας του 19 7 Ο. Μερικές από αυτές. με τn μορφn κασέτας εκτός εμπορίου. riταν διαθέσιμες riδn από τn δεκαετία του 1990 στο κατάστnμά τους στα Γρεβ ε νά (επιτόπια έρευνα του γράφοντος). Τ έτοια είναι n περίπτωσn δισκοπωλείου στnν Κάρυστο. το οποίο και σnμερα δ~αθ έ τει τέτοια CD ( συν έντευξn του γράφοντος με τον ιδιοκτnτn του τον Δεκέμβρ10 του 2006). Το σnμαντικό ζnτnμα του ρεπερτορίου εκφεύγει τnς παρούσας ανακοίνωσnς. Πάντως. ζnτnματα όπως n «δnμιουργία» νέων τραγουδιών. n ενσωμάτωσn τραγουδιών από άλλες περιοχές. n εμμονri σε συγκεκριμένα τραγούδια χρnζουν εξαντλnτικnς έρευνας. καθώς πρόκειται να μας βοnθriσουν στnν αν ίχνευσn τnς ιστορίας των κοινοτriτων τις τρεις τελ ε υταίες δεκαετίες. ειδικά στnν περίπτωσn των Βλάχων. όπου μάλιστα εμπλέκεται και n συμμετοχri Βλάχων τnς Αλβανίας στις nχογραφnσεις. Β λ. Παράρτnμα. 1 Έτσι στο δίσκο τnς Σαλαμίνας που επιμελriθnκε ο Λευτέρnς Δρανδάκnς απουσιάζουν τα αρβανίτικα τραγούδια. παρόλο που nχογραφnθnκαν ( βλ. σχετικά και τnν παρέμβασn του θανάσn Μωραϊ'τn σε Λ. Εμπειρίκος κ. ά ( επιμ. ). ό.π.. σσ ). Τα τραγούδια περιλnφθnκαν στnν επανέκδοσn σε CD ( βλ. Παράρτnμα). Για μια άλλn μορφn άτυπnς λογοκρ10ίας σχετικά με μ~α nχογράφnσn στα Αθίκια που εν τέλει δεν εκδόθnκε από το Πελοποννnσιακό Λαογραφικό'Ιδρυμα. βλ. τnν παρέμβασn του Μάρκου Δραγούμn σε ibid.. σ Ας μnν ξεχνάμε ότι ο Παναγιώτnς Λάλεζας. από τnν Αρχαία Κόρινθο. ξεκίνnσε τnν «καριέρα» του παιδί τραγουδώντας ( και) αρβανίτικα τραγούδια ( βλ. Αρ. Κόλλιας. «Παναγιώτnς Λάλεζας (Το ΕΤΕΡΟΤΗΤΕΣ 7 / & ΜΟΥΣΙ Κ Η ο ΠΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ

18 πα1δf με τn χρυσn φωνn)». Μπέσα. ' Εκδοσn του Αρβανfηκου Συνδέσμου Ελλάδος. τεύχ. 9. Φλεβ σσ ). 1 6 Από αυτές ης nχογραφnσε1ς γνωρfζουμε ης παρακάτω: α. World Collection of Recorded Folk Music established by Constantin Brailoiu ( ). Macedonian -Rumanians ( Greece. Pinde region ): a) Funeral chant b.c. d) Wedding song. ΑΙΜΡ ΠΙ ( Interantional Archives of Folk Music of the Geneva Museum). Disque III-Europe Ι. VDE GALLO Β. Αγνώστου. Muzica populara macedoromana. EPD 1Ο6 7. Bucure~ti. περfπου 19 7 Ο ( Βλ. Wolf Dietrich κ. ά.. ό. π.. σ. 435 ) γ. Αγνώστου. Poezii in grai aroman. ΕΧΕ Ο Bucure~ti. περ fπου ( ibid.) δ. George Marcu. Cantce aromane~te. Cu Ducius Celea. Gheorge Celea. George Marcu. EPD 306. Bucure~ti 1960 ( ibid. σ. 436) ε. Bernard Lortat-Jacob. Roumanie. Polyphonie νocale des Aroumains. LDX CM 251. Paris 1983 κω σε CD: Le Chant du Monde CNR ( ibid.) στ. Zaharia Pana κω Ovidia Babu-Buznea. Muzica populara Macedo -Romana. Grupul νocal " Far~erotii ". STM-EPE Ο Ο5. Bucure~ ti ( ibid. ) ζ. Marica Pitu. Muzica p9pulara macedoromana. 45-EPC ( ΝΙΙ 433/7 1). Bucureψ περfπου 197 Ο ( ibid. ) n. Orient-Okzident. Sϋdosteuropa 3. Museum Collection Berlin ( West). Museum fϋr Voll<erkunde Berlin. editor: Artur Simon. «Kalanfa ". New Year's carol of the Albanians in Attica. Villia. Attica. MC 3 [μέσα δεκαετfας 197 Ο] θ. Wolf Dietrich. La musique des paysans de Grece / La musique paysanne de Grece: Rra kambana [nχογράφnσn Δfδυμα 19 75). Anthologie de la musique - peuples. Societe franςaise de productions phonographiques - Paris. FP [19 76) ι Wolf Dietrich. Folk music of Greece. «Arvanitikos» [nχογρ. Αραχναfο ( Χέλ1) ]. «Vlachiko. Aromunian wedding song» [nχογρ. Παναγfα ( Κουτσούφλ1ανn)]. Topic-Wold series TSCD Γ10 τnν μnδαμ1νn παραγωγn από τnν Καρυστfα Βλ. Παράρτnμα. 1 8 Ακόμn κω ο Αλέκος Δnμου μέσα από ης κασέτες του κάνε~ έκκλnσn «να μn χαθεf n γλώσσα». 1 9 Μπορούμε να θεωρnσουμε. πολη1σμ1κά. ως προ έκτασn τnς Μεγαρfδας τnν Περαχώρα. θα ορfζαμε ως κέντρο στα δυηκά τnς κfνnσnς των Αρβανηών το χωρ1ό Βfλ1α. Ας μnν ξεχνάμε όη ο Μ~χάλnς Κατσανέας που συμμετέχε1 στnν κασέτα του Αρβανfτ1κου Συνδέσμου εfνα1 από τα Βfλ1α. όπως επfσnς κω Κώστας Π1σfνας Αλέκος Δrlμου κατάγετω από τα Χόσηα (Πρόδρομος) θnβών. κα1 ο Νfκος Πανουργ1άς από τα Σκούρτα των Δερβενοχωρfων. Επfσnς ο θανάσnς ΜωραΊ'τnς κατάγετω από το Κασνέσ1-Βάγ10 θnβών. Γ1 α τnν σχεηκn παραγωγn Βλ. Παράρτnμα. 1 1 Βλ. Μπέσα. τεύχ. 10. Μάρτ σ Η κασέτα δ1αφnμfζετ01 ως «Μουσ1κές παραδό σε1ς κω παραλλαγές του Γάμου κω Αρβανfηκα τραγούδ1α τnς Ελλάδας». Βλ. κω Παράρτnμα. Πρόκεηω γ~α αναπαραγωγn συναυλfας που εfχε πραγματοπο1nθεf περfπου ένα χρόνο πρ1ν. 1 ' Γ~' αυτn τnν δ10δωσfα Βλ. Lambros Baltsiotis. L albanophonie dans!έtat grec. Expension et declin des parlers albanais. EHESS. memoire de Diplδme de IΈHESS ( αδnμοσfευτο). Paris σσ ' Το «Ντο τα πρες» δ10κογραφεf. π1θανόν σης αρχές τnς δεκαετfας του κω ο Γ1ώργος Μαργαρfτnς. Στn συνέχε1α αυτό περ1λαμβάνετα1 σε τουλάχ1στον μ~α συλλογn τραγουδ1ών του. 15 Ο Γιώργος Παπασιδέρnς τραγουδά σπάνια δnμοτικά τραγούδια ( Ελλnνικά και ΑρΒανίτικα). Αυθεντικές nχογραφrίσεις Ο από σπάνιους δίσκους 7 8 στροφών. έρευνα. σχόλ1α. κεfμενα. επψέλε1α: θανάσnς Μωραϊ'τnς. FM Records. FM 767. [1997:). 16 Βλ. Τfτος Γ1οχάλας. ΕύΒοια. Τα ΑρΒανίτικα. Πατάκnς. Αθnνα Στο CD περ1λαμβάνοντ01 ΕΤΕΡΟΤΗΤΕΣ 7 7 & ΜΟΥΣΙΚΗ ΣΤΑ ΒΜΚΑΝΙΑ

19 και σπαράγματα τραγουδ1ών από τnν Άνδρο. αφού δεν εfχαν περ1λnφθεf στον σχετ1κό τόμο του fδ10υ συγγραφέα. Άνδρος. ΑρΒανίτες και ΑρΒανίτικα. Πατάκnς. Αθriνα Ας σnμε1ωθεf ότ~ στnν εν λόγω συλλογri n Δυτ~κriΉπειρος δεν εκπροσωπεfται επαρκώς. αφού περ1έχονται μόνο δύο τραγούδ1α από τnν περ1οχri αυτri. ' 8 Βλ. θ. Μωραϊ'rnς. Ανθολογία.... ό. π. 29 Μουσικrί και Μουσικοί τnς θρόκnς. Υπουργεfο Πολπ1σμού - Εθν1κό Πολπ1στ~κό Δfκτυο Πόλεων - Επ1χεfρnσn Πολπ10τ1κriς Ανάπτυξnς Δriμου Αλεξανδρούπολnς - Κέντρο Μελέτnς Μουσικriς Παράδοσnς θράκnς - Μ1κράς Ασfας - Ευξεfνου Πόντου. Αλεξανδρούπολn δύο CD όπου περιλαμβάνεται ένα ζαλουφιώτ~ιω τραγούδι nχογραφnμένο στο Ρriγιο. 10 Βλ. Παράρτnμα. Ο θανάσnς Μωραϊτnς αναφέρει μια ακόμn nχογράφnσn του «Σάλ10υ» με τον Αρσένn Στεργfου σε συλλογri nπειρώτ~κων τραγουδιών (μεταξύ ) από τnν εταιρεfα LYRA ( Βλ. L. Ba1tsiotis. ό.π.. ο. 136). 1 1 Βλ. Παράρτnμα. Ο Σέας Γκfκας κατάγεται από τnν Κεστρfνn. " Βλ. Παράρτnμα για τ~ς δύο αυτές κασέτες. Δεν εfναι τυχαfα n εμφάνισn σε περfοπτn θέσn στα βιβλ1οπωλεfα τnς Ηγουμενfτσας των Β1Βλfων των Αριστεfδn Κόλλια και Κώστα Μπfρn σχετ~κά με τους Αρβανfτες. 1 Άγνοούμε αν το LP Νfκος Γκιουλέκας. Τα Βλάχικα Νο 1. Vasipap. Vas 236 [μέχρι το 1979] περιέχ ει τραγούδια στα Βλάχικα. 16 Η κασέτα αρχfζει με συνομιλfα στα Βλάχικα ( «Μουαμπέτ~ τσοπαναραfων " ). Πρόκωαι μάλλον για ζωντανri nχογράφnσn. Σχετ~κά με τον ερμnνωτri βλ. και Παράρτnμα ( κυκλοφορfες Βλάχων Βέροιας). Πρόκωαι για τον κλαρινfστα Φώτn Καραβιώτn από τον Γιδά (Αλεξάνδρεια) Ημαθfας. 18 0υσιαστικά όλα τα τραγούδια προέρχονται από τον οικ10μό Αμπ ε λοχώρι Ασπροποτάμου. 19 Wo1f Dietrich. Thede Kah1. Γεώργ10ς Σάρρος. Κουτσούφλιανn. Λαογραφικrί έρευνα ενός Βλάχικου χωριού στnν Πίνδο (Παναγία Τρικάλων) [δfγλωσσο : ελλnνικά -γερμανικά]. Αφοf Κυριακfδn. θεσσαλονfκn ' 0 Βλ. Παράρτnμα. ' 1 Να σnμειωθεf ότ~ ο Κώστας Ζούκας κατάγεται από τnν Κουτσούφλιανn. 'Ό Νfκος Δ10νυσόπουλος ανέφερε στn διάρκεια τnς nμερfδας ότ~ επfκεπαι n έκδοσn nχογραφnμένου τραγουδ10ύ από το Δfστρατο. Πάντως riδn πρ1ν τα μέσα τnς δεκαετfας του 1990 στnν Κόνπσα (κέντρο των χωρ1ών του Αώου) υπriρχε τουλάχ1στον μια κασέτα με Βλάχ1κα τραγούδ1α ( συρραφri τουλάχ10τον δύο nχογραφriσεων). 0 Ερευνα του γράφοντος σχετ1κά με τnν αποδοχri τnς Βλαχοφωνfας στους 01κ10μούς Βλάστn και Νάματα. " Τ nν κυκλοφορfα κασετών τnς Αλβανfδας Βλάχας τραγουδfστρ1ας Ε1ί Fara σnμε1ώνει ο Ελευθέρ10ς Αλεξάκnς. «Η διαπραγμάτευσn τnς συλλογ1κriς ταυτότnτας στουςέλλnνες Βλάχους του Κεφαλόβρυσου ( Μετζπ1έ) Πωγωνfου ". Εθνολογία Αθriνα σσ ο Γ1α συμπερfλnψn στ~ς εκδόσε1ς ως " Βλάχ1κων ". τραγουδ1ών με αλβαν1κό στfχο Βλ. Παράρτnμα. ' 1 Η νοτ~ότερn κο1νότnτα όπου εντοπfσαμε τέτο1α κασέτα αφορά τnν εγκατάστασn από τnν Κουτσούφλιανn στα Εξάρχεια τnς Αθriνας. Στnν κασέτα περ1λαμβανόταν και n μουσ1κri απόδοσn του " Dimandarea Parinteasca " ( " Προσταγri των γονέων» ) γ~α τn δ~ατriρnσn τnς γλώσσας ( εππόπ1α έρευνα του γράφοντος 1995 ). 46 Αυτό δεν σnμαfνε1 ότ1 απουσ1άζουν τραγούδ1α με νεότερο στfχο. 47 Αναφέρεται το όνομα του τραγουδ1στri ως περ10σότερο προσδ1ορ1στ~κό σε σχέσn με το ρεπερτόρ10 από αυτό του κλαρ1ντζri. Όπου κρfθnκε απαραfτnτο. αν δnλαδri δεν προκύπτε1 από τn δ10κογραφfα. συμπλnρώνεται και n καταγωγri του τραγουδ10τri. Ακολουθriθnκε σε όλες τ~ς γλώσσες ( κα1 στα επfσnμα αλβαν1κά) n γραφri στο δ1σκογραφ1κό προϊόν. 01 αναφορές γfνοντα1 ακρ1βώς όπως στο δ10κογραφ1κό προϊόν. Τα τραγούδια αναφέροντα1 μόνο όταν πρόκεπαι γ~α ένα ri δύο μόνο (τα υπόλο1πα εfναι στα ελλnν1κά). ri n περ1γραφri τους παρουσ1άζε1 1διαfτερο 7 ΕΤΕΡΟΤΗΤΕΣ r'\ & ΜΟΥΣΙΚΗ )...( \..,)

20 ενδ~αφέρον για τον ερευνnτn ( π.χ. αναφορά αλβανόφωνου τραγουδιού ως «βλάχ<0" ). Όπου δεν υπάρχε1 n ένδε1ξn LP n CD πρόκεηαι γ~α κασέτα. ' 8 Σύμφωνα με τn μαρτυρία του Αρ10τείδn Κόλλια ( βλ. L. Baltsiotis. ό. π.. σ. l 33). Π1θανόν να είναι και παλαιότερο. ' 9 Καταγωγn από τn Μάνδρα. 10 Για τnν «πρωτότυπn» χρnσn του τραγουδιού βλ. παρακάτω Κώστας Κόνιαρnς. ΗΧ Αναφέρεται σε Wolf Dietrich κ. ά.. ό. π.. σ Αγνοούμε αν περιέχει τραγούδια στα βλάχικα. 12 lbid.. σ Στο ένθετο αναφέρεται ως τόπος γέννnσnς n Αλβανία. Ή κασέτα αυτn μου δόθnκε σε αντίγραφο με ελλ1πn στο1χεία. Καταγωγn από το Γαρδίκι Ασπροποτάμου Η παραγωγn CD και κασετών ξεκίνnσε το 2 Ο Ο l -2 Ο Ο 2. Κατά το 2 Ο 03 σταμάτnσε n έκδοσn των κασετών ( τnλεφων1κn επικοινωνία με τον ιδιοκτnτn τnς εταιρείας. Ιούνιος 2008). Καταγωγn από το Καστράκ1 Καλαμπάκας. 18 Καταγωγn από το Περ1βόλι. 19 Βλ. Wolf Dietrich κ. ά.. ό.π.. σ Επειδn στnν συγκεκριμένn περίπτωσn είναι πιο δυσχερές ν α ανιχνευθεί n γλώσσα. πρόκεηαι για αλβανόγλωσσο τραγούδι. 61 Βλ. Wolf Dietrich κ. ά.. ό.π.. σ lbid. Αγνοούμε αν υπάρχουν τραγούδια στα βλάχικα. Πλnροφορία από τον εκλιπόντα Γιώργο Παδιώτn το 2 Ο Ο 2. ' Τnλεφωνικn επικοινωνία με τον Τάκn Γκαλα"ίτσn. Δεκέμβριος Τ nλεφωνικn επικ01νωνία με τον Τ άκn Γ καλαί'τσn. Δεκέμβριος 2 Ο 07. Αναφέρεται στnν 10τοσελίδα wvννv. νlahoi. net ΕΤΕΡΟΤΗΤΕΣ Ι 7 9 & ΜΟΥΣΙΙ<Η