Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Η Ε Ρ Γ Α Σ Ι Α Θεοφάνης Μπάκας ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΚΑΙ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ (LOGISTICS) ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ : ΠΛΑΙΣΙΟ Α.Ε.Β.Ε ΛΕΥΚΑΔΑ,2014

2 Η παρούσα πτυχιακή εργασία εκπονήθηκε στο πλαίσιο των σπουδών για την απόκτηση πτυχίου που απονέμει το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (πρώην Τμήμα Εφαρμογών Πληροφορικής στη Διοίκηση και στην Οικονομία) 1 της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων. Εξεταστική Επιτροπή 1. Χριστίνα Μπενέκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Προεδρικό Διάταγμα υπ αριθμ. 103, ΦΕΚ 136/

3 ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 2 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α : Πληροφοριακά Συστήματα και Logistics... 4 Α.1.1 Πληροφοριακά Συστήματα - Ορισμοί... 4 Α.1.2 Αναγκαιότητα τους στη λειτουργία της επιχείρησης... 5 Α.2.1 Εφοδιαστική Αλυσίδα Logistics... 8 A.2.2 Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας, ένας νέος μηχανισμός στην υπηρεσία της εύρυθμης λειτουργίας των επιχειρήσεων ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β : Αλληλεπίδραση Πληροφοριακών Συστημάτων και Εφοδιαστικής Αλυσίδας Β.1 Στρατηγική Εφοδιαστικής Αλυσίδας Β.2 Συστήματα κ Εφαρμογές Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας Β.3.1 Η Ανάπτυξη των Logistics στην Ελλάδα στον 21 Ο αιώνα Β.3.2 Η Σημερινή Εικόνα των Logistics στην Ελλάδα Β.4.1 Τεχνολογίες e-logistics Β.4.2 Αποθήκευση κ e-logistics ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ : Πληροφοριακά Συστήματα ERP Γ.1.1 Εισαγωγή Γ.1.2 Ορισμός ERP Συστημάτων Γ.2.1 Χαρακτηριστικά ERP Συστημάτων Γ.2.2 Οφέλη ERP Συστημάτων στην Επιχείρηση Γ.2.3 Μειονεκτήματα των ERP Συστημάτων Γ.2.4 Εφαρμογές που συμπληρώνουν τα E.R.P. συστήματα Γ.3.1 Ο Ρόλος του ERP στη Διαχείριση της Εφοδιαστικής Αλυσίδας Γ.3.2 Ενσωμάτωση της SCM στο ERP ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ : Μελέτη Περίπτωσης Πλαίσιο Α.Ε.Β.Ε Δ.1 Ιστορική Αναδρομή... 36

4 Δ.2 Πολυκαναλικό Μοντέλο Δ.3 Ενοποίηση Συστημάτων Εφοδιαστικής Αλυσίδας Δ.4 Πολιτικές Logistics της Εφοδιαστικής Αλυσίδας Δ.5 Διαχείριση Παραγγελιών Δ.6 Διαχείριση Αποθηκευτικού Χώρου Δ.7 Ηλεκτρονικές Αγορές Δ.8 Μελλοντικές Εξελίξεις ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε :Συμπεράσματα ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ... 51

5 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στις μέρες μας γίνεται καθημερινά ολοένα και περισσότερο λόγος για την καλύτερη και αποτελεσματικότερη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας στο χώρο τόσο των επιχειρήσεων όσο και στους οργανισμούς. Στόχος της εργασίας αυτής είναι να δείξει το πόσο σημαντική είναι η χρήση των πληροφοριακών συστημάτων για την αποτελεσματικότερη λειτουργία μίας επιχείρησης. Αναφέρεται η αλληλεπίδραση των πληροφοριακών συστημάτων και της εφοδιαστικής αλυσίδας, η οποία σαν μια λειτουργική δραστηριότητα έχει σκοπό την υποστήριξη της επιχειρηματικής και κατά συνέπεια της επιχειρησιακής στρατηγικής. Μέσω της βέλτιστης διαχείρισης των πόρων που διαθέτει, η εφοδιαστική αλυσίδα μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην ανάπτυξη ικανοτήτων και δεξιοτήτων που θα έχουν σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. Με πρωταρχικό στόχο, η εφοδιαστική αλυσίδα συμβάλλει σημαντικά στη μείωση του λειτουργικού κόστους, και τη βελτίωση του επιπέδου εξυπηρέτησης των πελατών, πράγμα που μπορεί να εξασφαλίσει στην επιχείρηση σημαντικό ανταγωνιστικό προβάδισμα. Στη συνέχεια, θα διαπιστώσουμε ότι ο μόνος ίσως τρόπος αποτελεσματικής διαχείρισης και κάλυψης των ανωτέρω απαιτήσεων επιτυγχάνεται με τη χρήση σύγχρονων πληροφοριακών συστημάτων διαχείρισης επιχειρησιακών πόρων, γνωστών και ως Enterprise Resource Planning (ERP). Τα πληροφοριακά αυτά συστήματα είναι ολοκληρωμένες επιχειρηματικές λύσεις, οι οποίες καλύπτουν πλήρως όλο το φάσμα των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων μιας εταιρίας (παραγωγική, εμπορική, υπηρεσίες, κλπ. ) σε ένα ενιαίο σύστημα. Τέλος, παρουσιάζεται η μελέτη περίπτωσης στην Πλαίσιο Α.Ε.Β.Ε που ανήκει στον ευρύτερο κλάδο της εμπορίας ειδών πληροφορικής και τηλεπικοινωνίας και δραστηριοποιείται κυρίως, στην συναρμολόγηση και την εμπορία προϊόντων πληροφορικής, κινητής και σταθερής τηλεφωνίας καθώς και την εμπορία ειδών γραφείου και ειδικών προϊόντων. Θα γίνει αναφορά στην ιστορική αναδρομή της εταιρίας, στην εξέλιξη της μέχρι σήμερα καθώς και στην υιοθέτηση κ εφαρμογή πληροφοριακών συστημάτων για την επίτευξη του επιχειρηματικού της μοντέλου. 1

6 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι επιχειρήσεις σήµερα αντιμετωπίζουν ένα συνεχώς αυξανόμενο, ανταγωνιστικό περιβάλλον (Porter & Stern, 2001). Καθώς οι εµπορικοί φραγµοί εξαλείφονται και οι λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες εισέρχονται ανταγωνιστικά στην αγορά, οι επιχειρήσεις έχουν τώρα να αντιμετωπίσουν ένα μεγαλύτερο αριθµό ανταγωνιστών, ικανών να εισάγουν νέα προϊόντα και υπηρεσίες, ταχύτερα και πιο οικονοµικά από ποτέ (Garten,1998). Οι ολοένα και αυξανόμενες δυνατότητες των τεχνολογιών πληροφορικής, µε συνακόλουθη τη μείωση του επενδυμένου κεφαλαίου, επιτρέπουν την άμεση ροή κεφαλαίου και πληροφοριών. Επιπλέον, όπως έχουν αναφέρει και οι Ellinger.(1997) οι καταναλωτές έχουν γίνει περισσότερο απαιτητικοί, και έτσι ο κύκλος ζωής των προϊόντων τείνει να μικραίνει, αναγκάζοντας τις εταιρείες να μικρύνουν το χρόνο προς την εμπορευματοποίηση τους (commercialization) (Lovelace etal., 2001) αλλά και να παρέχουν υψηλού επιπέδου εξυπηρέτηση στους πελάτες καθώς και εξειδικευμένα, κατά παραγγελία, προϊόντα. Κατά συνέπεια, οι περισσότερες επιχειρήσεις έχουν εισέλθει σε µία αγορά που χαρακτηρίζεται από αυξηµένο ανταγωνισµό, αβεβαιότητα και πολυπλοκότητα (Merrifield, 2000). Σε αυτό το ανταγωνιστικό περιβάλλον που καλούνται να δραστηριοποιηθούν οι επιχειρήσεις, η καινοτομία (innovation) στις οργανωτικές διαδικασίες καθώς και στα προϊόντα είναι η µεγαλύτερη πρόκληση (Tornatzky & Fleischer, 1990) και ταυτόχρονα πολύ κρίσιµη για την επιτυχία της επιχείρησης. Καινοτόμες τεχνολογίες πληροφορικής έχουν την ικανότητα να επηρεάζουν την οργανωτική δοµή, τη στρατηγική των επιχειρήσεων, την ανταλλαγή πληροφοριών, τις παραγωγικές διαδικασίες, τις σχέσεις µεταξύ αγοραστή και προµηθευτή, αλλά και τη διαπραγματευτική δύναµη της κάθε επιχείρησης (Bowersox & Daugherty, 1995). Οι τεχνολογίες πληροφορικής µπορούν επίσης να βελτιώσουν και να αυξήσουν την παραγωγικότητα, την ευελιξία και την ανταγωνιστικότητα της επιχείρησης και να παρακινήσουν στη δημιουργία δικτύωσης µεταξύ των οργανισµών. Στη σημερινή παγκοσµιοποιηµένη αγορά, η αυξανόμενη ανάγκη των εταιρειών να ανταγωνίζονται πάνω στις διαστάσεις κόστους, ποιότητας, ταχύτητας, ευελιξίας, καινοτομίας 2

7 και υπηρεσιών, έχει οδηγήσει στην τάση να αναπτύσσονται συνεχώς νέα πληροφοριακά συστήµατα, αποδοτικότερα από τα αντίστοιχα του παρελθόντος. Αναγνωρίζεται επιπλέον, όλο και περισσότερο ότι µέσω µιας αποτελεσματικής διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι εφικτό να επιτευχτεί ο απώτερος στόχος κάθε επιχείρησης. Πιο συγκεκριμένα, στόχος µπορεί να είναι η μείωση του κόστους παραγωγής, έτσι ώστε να είναι δυνατή η παραγωγή προϊόντων µε το χαµηλότερο δυνατό κόστος, καθώς επίσης και η αξιοποίηση όλων των υλικών µέσων που βρίσκονται στη διάθεση της επιχείρησης, η µεταφορά των προϊόντων της µε το χαµηλότερο δυνατό κόστος και τις µικρότερες δυνατές καθυστερήσεις και τελικά η επίτευξη κερδοφορίας και οικονομιών κλίµακας για την επιχείρηση. Όπως, διακηρύσσουν σηµαντικές ακαδηµαϊκές προσωπικότητες στον συγκεκριμένο τοµέα (Christopher, 2005), ο ανταγωνισµός δεν θα γίνεται πλέον σε επίπεδο επιχειρήσεων, αλλά στο επίπεδο των εφοδιαστικών τους αλυσίδων. 3

8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α Πληροφοριακά Συστήματα και Logistics Α.1.1 Πληροφοριακά Συστήματα Ορισμοί Ένα πληροφοριακό σύστημα διοίκησης, ή απλά πληροφοριακό σύστημα, είναι ένα ολοκληρωμένο σύστημα χρήστη-μηχανής με σκοπό την υποστήριξη των διοικητικών και λειτουργικών δραστηριοτήτων και των διαδικασιών λήψης αποφάσεων, καθώς και χειρόγραφων εργασιών. Με τον όρο ολοκληρωμένο εννοείται ότι τα λειτουργικά τμήματα του πληροφοριακού συστήματος είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους σε μια οντότητα. Έτσι, σ'ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα υπάρχει ολοκλήρωση των δεδομένων, τεχνολογική ολοκλήρωση και ολοκλήρωση των λειτουργιών. Ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα αποτελείται από επιμέρους εφαρμογές κάθε μία από τις οποίες αποβλέπει στην ικανοποίηση των πληροφοριακών αναγκών μιας συγκεκριμένης λειτουργίας του οργανισμού. Όμως, ο σχεδιασμός των εφαρμογών αυτών γίνεται στα πλαίσια μιας ολικής θεώρησης των πληροφοριακών αναγκών του οργανισμού. Δηλαδή, οι διάφορες λειτουργικές περιοχές δεν αντιμετωπίζονται μεμονωμένα αλλά πάντοτε σε σχέση με το όλο σύστημα. Οι επιμέρους εφαρμογές ενός πληροφοριακού συστήματος αναπτύσσονται για την εξυπηρέτηση των πληροφοριακών αναγκών διαφορετικών ομάδων χρηστών. Επομένως, εάν δεν υπάρχουν ολοκληρωμένοι μηχανισμοί και επεξεργασίες οι επιμέρους αυτές εφαρμογές μπορεί να είναι ακόλουθες και ασύμβατες μεταξύ τους. Τα Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης (ΠΣΔ), συλλέγουν και επεξεργάζονται δεδομένα και μεταφέρουν τις προκύπτουσες πληροφορίες, που είναι απαραίτητες για την λήψη των δομημένων κυρίως αποφάσεων, στα διευθυντικά στελέχη. Με άλλα λόγια σκοπός ενός ΠΣΔ είναι όχι μόνο η συλλογή και επεξεργασία των δεδομένων αλλά και η διανομή των πληροφοριών στα διευθυντικά στελέχη, έτσι ώστε, να μπορούν να αξιολογούν τις παρουσιαζόμενες καταστάσεις και χρησιμοποιώντας τις απαραίτητες πληροφορίες, την κρίση και την διαίσθηση τους, να παίρνουν τις καλύτερες δυνατές αποφάσεις. Τα ΠΣΔ συνήθως παρέχουν αναφορές και στατιστικές αναλύσεις, όπως π.χ. Μηνιαίες πωλήσεις ανά προϊόν, ομάδα προϊόντων, πωλητή, γεωγραφική περιοχή κ.τ.λ., στοιχεία σχετικά με τους 4

9 εργαζομένους. Βέβαια, για την επίτευξη του στόχου τους τα ΠΣΔ συλλέγουν πληροφορίες από τα συστήματα επεξεργασίας συναλλαγών(ηεδ) και τα μετατρέπουν σε πολύτιμη πληροφόρηση. Ωστόσο, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι τα ΠΣΔ δεν παίρνουν από μόνα τους τις αποφάσεις, ούτε λένε στα διευθυντικά στελέχη πώς να τις πάρουν, αλλά απλά παρέχουν τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων. Α.1.2 Αναγκαιότητα τους στη λειτουργία της επιχείρησης Η χρήση των νέων τεχνολογιών δίνει σε όλες τις επιχειρήσεις σημαντικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, ενώ αντίθετα η έλλειψη των νέων τεχνολογιών μπορεί να αποβεί μοιραία για μια επιχείρηση και να αποφέρει ακόμα και την λήξη της. Τέσσερις είναι οι ισχυρές παγκόσμιες αλλαγές που έχουν διαφοροποιήσει το επιχειρηματικό περιβάλλον: η παγκοσμιοποίηση, η άνοδος της οικονομίας της πληροφορίας, ο μετασχηματισμός της επιχείρησης και η εμφάνιση της ψηφιακής επιχείρησης. Για να παραμείνουν λοιπόν στο προσκήνιο οι επιχειρήσεις, επενδύουν σε Πληροφοριακά Συστήματα και πληροφοριακές τεχνολογίες που βοηθάνε όχι μόνο στην παραγωγή, αλλά γενικότερα στην διοίκηση όλης της επιχείρησης. Με τη χρήση αυτών των συστημάτων οι επιχειρήσεις μπορούν να βελτιώσουν σημαντικά την παραγωγή τους και επομένως και την ανταγωνιστικότητά τους. Παρόλα αυτά, η υιοθέτηση των εν λόγω συστημάτων δεν σημαίνει την αυτόματη επιτυχία τους. Η επιχείρηση που θα εγκαταστήσει ένα τέτοιο σύστημα πρέπει να είναι σε θέση να αλλάξει ριζικά όλες τις διαδικασίες της και να τις μετατρέψει ώστε να λειτουργήσει σωστά το νέο σύστημα. Ως σύστημα μπορούμε να ορίσουμε ένα σύνολο συνιστωσών που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους για να επιτύχουν κάποιο σκοπό. Οι συνιστώσες αυτές μπορεί να είναι όντα, υλικά, ιδέες, ακόμη και αξίες. Τα διάφορα μέρη ενός συστήματος είναι με τη σειρά τους συστήματα σε μικρότερη κλίμακα τα οποία αποτελούν υποσυστήματα του αρχικού συστήματος. Επομένως κάθε σύστημα είναι υπερσύστημα κάποιων συστημάτων, αλλά αποτελεί παράλληλα και υποσύστημα κάποιου άλλου συστήματος. Όλα τα συστήματα περικλείονται από το περιβάλλον τους, δηλαδή κάθε οντότητα που βρίσκεται έξω από τα όρια του συστήματος. Σε κάθε σύστημα εισέρχονται δεδομένα από το περιβάλλον του, μετατρέπονται σε πληροφορίες και τέλος εξάγονται προς το περιβάλλον. Επομένως κάθε σύστημα έχει μια Είσοδο (Input), Επεξεργασία (Processing), και μια Έξοδο (Output) [βλ. Σχήμα 1]. Ως δεδομένα (data) μπορούμε να ορίσουμε τα γεγονότα ή τις τιμές κάποιων χαρακτηριστικών 5

10 που ανήκουν σε οντότητες και για να είναι χρήσιμα θα πρέπει να έχουν ακρίβεια, πληρότητα, σχετικότητα και διαθεσιμότητα. Όταν ένα σύστημα χρησιμοποιεί σαν είσοδο την έξοδο κάποιου άλλου, τότε έχουμε αλληλεπίδραση μεταξύ των συστημάτων. Πληροφορία (information) είναι τα δεδομένα που έχουν επεξεργαστεί και έχουν μορφή αναγνωρίσιμη και χρήσιμη στους τελικούς χρήστες του συστήματος. Σχήμα 1 : Πληροφοριακό Σύστημα - Laudon&Laudon, 2006 Τα συστήματα μπορούν να χωριστούν σε φυσικά και τεχνητά, ανάλογα με τον τρόπο δημιουργίας τους, σε ανοικτά και κλειστά, βάσει της επικοινωνίας τους με το περιβάλλον τους, σε δυναμικά και στατικά, ανάλογα με το ρυθμό εξέλιξής τους στο χρόνο. Σε κάθε σύστημα, υπάρχει το στοιχείο του ελέγχου, δηλαδή της διαδικασίας διαπίστωσης του αν η λειτουργία του συστήματος πραγματοποιείται μέσα σε αποδεκτά επίπεδα απόδοσης που τα ονομάζουμε πρότυπα (standards). Η πληροφορία που δείχνει την απόκλιση των αποτελεσμάτων του συστήματος από τα πρότυπα, ονομάζεται ανάδραση (feedback). Συνδυάζοντας λοιπόν την πληροφορία και το σύστημα προχωράμε στον ορισμό του Πληροφοριακού Συστήματος: Πληροφοριακό Σύστημα λοιπόν, είναι ένα σύνολο αλληλοσυνδεόμενων μερών που συνεργάζονται για τη συλλογή, επεξεργασία, αποθήκευση και διάχυση πληροφοριών με σκοπό την υποστήριξη της λήψης αποφάσεων, του συντονισμού, του ελέγχου και της ανάλυσης δεδομένων, μέσα σε μια επιχείρηση ή έναν 6

11 οργανισμό. Από επιχειρηματική σκοπιά, θα μπορούσαμε να ορίσουμε ένα Πληροφοριακό Σύστημα (Π.Σ.) ως μια διοικητική λύση, βασισμένη στην τεχνολογία της Πληροφορικής και των Τηλεπικοινωνιών, που απαντά σε διάφορα προβλήματα της επιχείρησης και του περιβάλλοντός της. Τα Πληροφοριακά Συστήματα, όπως όλα τα συστήματα έχουν και αυτά ένα σκοπό. Την επίλυση των προβλημάτων της επιχείρησης ή του οργανισμού μέσα στον οποίο λειτουργούν. Από τους πιο βασικούς σκοπούς τους είναι η συλλογή και αποθήκευση δεδομένων, η επεξεργασία τους, η παροχή λειτουργικής πληροφόρησης στους εργαζομένους, η παροχή στρατηγικής πληροφόρησης στα διευθυντικά στελέχη και η επέκταση της αλυσίδας αξίας της επιχείρησης, μέσω της σύνδεσης του Πληροφοριακού Συστήματος της επιχείρησης με εκείνα των προμηθευτών, των ενδιάμεσων και των πελατών της, προκειμένου να δημιουργηθούν οφέλη από την απόκτηση επιπρόσθετης πληροφόρησης. Ως βασικοί πόροι ενός Πληροφοριακού Συστήματος λογίζονται οι ανθρώπινοι και υλικοί πόροι (Άτομα και συσκευές), οι πόροι λογισμικού (το λογισμικό συστήματος και το λογισμικό εφαρμογών) και οι πόροι δεδομένων (Βάσεις δεδομένων, βάσεις μοντέλων καθώς και βάσεις γνώσεων). Αυτά τα δεδομένα θα πρέπει να μετατραπούν σε χρήσιμη πληροφορία, δηλαδή γνώση για την επιχείρηση. Σε πρώτη φάση βρίσκεται η συλλογή των δεδομένων, τόσο από το εσωτερικό, όσο και από το εξωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης. Αυτά τα δεδομένα οργανώνονται, επεξεργάζονται και ομαδοποιούνται. Παράλληλα ελέγχεται η ακρίβεια και η αξιοπιστία τους. Κατ' αυτό τον τρόπο τα δεδομένα μετατρέπονται σε πληροφορία. Η πληροφορία μετατρέπεται σε γνώση, εντοπίζοντας τα μοντέλα και τους κανόνες στα οποία υπακούουν. Σε αυτή τη μορφή τα δεδομένα ερμηνεύονται, χρησιμοποιούνται για τη δημιουργία ή τον εμπλουτισμό των βάσεων γνώσης και γίνονται εργαλεία για προβλέψεις, σχεδιασμό και λήψη αποφάσεων. Η επιχείρηση χωρίζεται σε τρία επίπεδα. Στο λειτουργικό επίπεδο (operational level), στο τακτικό επίπεδο (tactical level) και στο στρατηγικό επίπεδο (strategic level). Το λειτουργικό επίπεδο έχει να κάνει με αποφάσεις που αφορούν τις καθημερινές λειτουργίες της επιχείρησης. Το τακτικό επίπεδο αφορά την κατανομή και τον έλεγχο των πόρων της επιχείρησης για την επίτευξη αντικειμενικών σκοπών. Το στρατηγικό επίπεδο τέλος, είναι το επίπεδο που αναλαμβάνει τους μακροπρόθεσμους στόχους της επιχείρησης. Οι αποφάσεις αυτές καθορίζουν τη βάση πάνω στην οποία θα κινηθεί η επιχείρηση και προσδιορίζουν το 7

12 πλαίσιο που θα ακολουθήσουν οι λειτουργικές και τακτικές αποφάσεις. [Lambert D.M., Stock J.R., 2004] Α.2.1 Εφοδιαστική Αλυσίδα Logistics Ο όρος εφοδιαστική αλυσίδα εμφανίζεται ήδη από τα αρχαία χρόνια και πιο συγκεκριμένα αναφέρεται στα έργα του πατέρα της Ιστορίας, Ηρόδοτου. Ο Ηρόδοτος χρησιμοποίησε τον όρο θέλοντας να περιγράψει τις ικανότητες των Περσών στον τομέα του εφοδιασμού, του σχεδιασμού και της λογιστικής υποστήριξης μεγάλων εκστρατειών κατά των Ελλήνων. Με άλλα λόγια, ήθελε να αποδώσει με τον όρο εφοδιαστική αλυσίδα τη διοικητική μέριμνα, τον εφοδιασμό και την επιμελητεία σε θέματα διακίνησης προϊόντων και ατόμων. Ο πρώτος που εφάρμοσε τις μεθόδους της εφοδιαστικής αλυσίδας στις εκστρατείες του ήταν ο Μέγας Αλέξανδρος όπου είχε αναλάβει τον εφοδιασμό των στρατευμάτων του κατά τις μετακινήσεις των στρατιωτών από μια γεωγραφική περιοχή σε μια άλλη με μόνο σκοπό τη μείωση του κόστους. Η σύνδεση της εφοδιαστικής αλυσίδας με στρατιωτικά θέματα συνέχισε να υφίσταται και αργότερα στα χρόνια του Λέοντα του Σοφού ο οποίος με τη σειρά του όρισε την εφοδιαστική αλυσίδα περιλαμβάνοντας έννοιες όπως τη ροή των αγαθών, την αποθήκευση και μεταφορά τους. Με το πάροδο των ετών, η εφοδιαστική αλυσίδα συνέχισε να συνδέεται με στρατιωτικές εκβάσεις που πραγματοποιούνταν και χρησιμοποιούνταν για τον εφοδιασμό των στρατευμάτων σε είδη όπως ρουχισμό, τρόφιμα, πολεμοφόδια, χώρους διαμονής των στρατιωτών και γενικά για την κάλυψη αναγκών. Στο Β παγκόσμιο πόλεμο, η ανάγκη των στρατιωτών να έχουν τα εφόδια για τη νίκη στο χώρο και τη στιγμή που τα χρειάζονταν, οδήγησε την κεντρική διοίκηση προς το σχεδιασμό και τη λήψη μέτρων ώστε να επιτευχθεί ο εφοδιασμός την ώρα που έπρεπε με όσο το δυνατό μικρότερο κόστος. Από εκείνη τη στιγμή μέχρι και σήμερα, η εφοδιαστική αλυσίδα είχε ένα ακόμα χαρακτηριστικό, την άμεση εφαρμογή της όταν χρειαζόταν και τη δημιουργία του όρου Just in time. [ Σιφνιώτης Κ., 1997 ] Η εφοδιαστική αλυσίδα στην εξέλιξή της έπαψε να είναι μέρος μόνο του στρατού αλλά εισήχθη και στις επιχειρήσεις τόσο για την παραγωγή όσο και για την προώθηση των 8

13 προϊόντων και των υπηρεσιών. Με αυτό τον τρόπο, θεωρήθηκε αναγκαίο το γεγονός της αποσαφήνισης των εννοιών της εφοδιαστικής αλυσίδας (supply chain) και των Logistics. Η εφοδιαστική αλυσίδα είναι ένα σύστημα που αποτελείται από επιμέρους διαδικασίες (processes) ή λειτουργίες (functions) οι οποίες με τη σειρά τους αναλύονται δραστηριότητες (activities) και στοιχεία (items) με απώτερο στόχο τη μείωση του κόστους και τη βελτίωση του τομέα της εξυπηρέτησης πελατών (customer service). Για αυτό το λόγο, έχει αναφερθεί ότι η εφοδιαστική αλυσίδα κινείται στα πλαίσια μιας ολιστικής θεωρίας που είναι η μείωση κόστους και η καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών μέσω ικανής διοίκησης (management) και κατ επέκταση γίνεται λόγος για το λεγόμενο supply chain management. [Μαλινδρέτος Γ., 2007] Σχήμα 2 : Ροή Εφοδιαστικής Αλυσίδας. Logistics είναι το τµήµα της Διαχείρισης της Εφοδιαστικής Αλυσίδας που σχεδιάζει, υλοποιεί και ελέγχει την αποδοτική και αποτελεσµατική ροή και αποθήκευση των προϊόντων, υπηρεσιών και πληροφοριών από το σηµείο προέλευσής τους έως το σηµείο κατανάλωσής τους. Τα Logistics βρίσκουν εφαρµογή σε δύο κυρίως πεδία. Το πρώτο είναι η επιχείρηση, η οποία πρέπει να οργανώνει την εισροή, την εσωτερική διακίνηση και την εκροή υλικών και προϊόντων κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να εξασφαλίζει τη μέγιστη ικανοποίηση των πελατών της. Το δεύτερο πεδίο είναι η Εφοδιαστική Αλυσίδα, η οποία αποτελείται από όλες εκείνες τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς που είναι απαραίτητοι ώστε ένα προϊόν από πρώτες ύλες να καταλήξει στον τελικό καταναλωτή. Ο όρος Logistics αποτελεί πολυσήµαντη και πολυσύνθετη έννοια, καλύπτοντας µια τεράστια γκάµα διαδικασιών σχεδιασµού, υλοποίησης και ελέγχου στο επιχειρηματικό πεδίο. Τα βασικά στοιχεία που συνυφαίνουν τα Logistics είναι η διοίκηση και ο στρατηγικός σχεδιασµός της επιχείρησης, η βέλτιστη αξιοποίηση των έµψυχων και των άψυχων πόρων 9

14 της, η παραγωγή, η αποθήκευση και η διανοµή των αγαθών, από την πρώτη ύλη µέχρι το έτοιµο προϊόν και από την παραγωγή στο ράφι. Θεωρητικά τα logistics εξυπηρετούν την κερδοφορία µιας επιχείρησης, εξασφαλίζοντας τη συνεχή διαθεσιμότητα των προϊόντων και των λοιπών πόρων της, επιτρέποντας παράλληλα την οµαλή ροή επιτέλεσης των διαδικασιών που αναφέρθηκαν παραπάνω. Τα Logistics αποσκοπούν στην παραγωγή προϊόντων µε όσο το δυνατόν χαµηλότερο κόστος, στη διατήρηση των προϊόντων µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο, στην πλήρη αξιοποίηση των υλικών µέσων της επιχείρησης, στη µεταφορά των προϊόντων µε το χαµηλότερο δυνατό κόστος και τις µικρότερες δυνατές καθυστερήσεις και τελικά στην επίτευξη κερδοφορίας και οικονοµίας κλίµακας για την επιχείρηση. Αν και αφορούν σε κάθε είδους επιχειρηµατικό τοµέα και κάθε είδους επιχείρηση, εκεί που βρίσκουν κατεξοχήν πρόσφορο έδαφος εφαρµογής είναι οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην εφοδιαστική αλυσίδα (εµπορικές, µεταφορικές, παραγωγικές, εταιρίες αποθήκευσης κ.ά.), ανεξαρτήτως του τοµέα της οικονοµίας στον οποίο ανήκουν. Ο όρος "Εφοδιαστική Αλυσίδα", όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, περιγράφει το πλέγµα διαδικασιών που απαιτούνται ώστε ένα προϊόν να περάσει από τη φάση της παραγωγής στη φάση της κατανάλωσης. Μεταξύ των διαδικασιών αυτών ξεχωρίζει η παραγωγή, η τυποποίηση, η αποθήκευση, η διακίνηση και η διάθεση του προϊόντος. Όπως διαφαίνεται από τα παραπάνω, Logistics και Εφοδιαστική Αλυσίδα συνδέονται άρρηκτα. Η Εφοδιαστική Αλυσίδα αποτελεί το βασικότερο πεδίο εφαρµογής των Logistics, τα οποία αποτελούν το βασικότερο ζητούµενο για την ορθολογικοποίηση και την επιτυχία των διαδικασιών της Εφοδιαστικής Αλυσίδας. Τα Logistics απαντούν στο πώς πρέπει να οργανωθούν οι διαδικασίες της Εφοδιαστικής Αλυσίδας π.χ. πώς πρέπει να γίνεται η διακίνηση των προϊόντων, µε τι συχνότητα πρέπει να εκτελούνται οι παραδόσεις, µέσω ποιου δροµολογίου κ.λπ. A.2.2. Διαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας, ένας νέος μηχανισμός στην υπηρεσία της εύρυθμης λειτουργίας των επιχειρήσεων Ορισμοί: Η Διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας (ΔΕΑ) είναι η διαχείριση ενός δικτύου εσωτερικά συνδεδεμένων επιχειρήσεων που συμμετέχουν στην απώτερη παροχή πακέτων προϊόντων και υπηρεσιών, τα οποία απευθύνονται στους τελικούς καταναλωτές. Η διαχείριση 10

15 εφοδιαστικής αλυσίδας εκτείνεται σε όλη τη διαδικασία μεταφοράς και αποθήκευσης των πρώτων υλών, απογραφής της εσωτερικής διαδικασίας και παροχής ολοκληρωμένων αγαθών από πλευράς προέλευσης μέχρι και την κατανάλωση τους. [Harland, 1996] Οι πιο συνηθισμένοι και αποδεκτοί ορισμοί για τη διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας είναι: Η διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας είναι ο συστηματικός, στρατηγικός συντονισμός των παραδοσιακών επιχειρηματικών λειτουργιών μέσα στην επιχείρηση και μεταξύ των επιχειρήσεων μέσα στην εφοδιαστική αλυσίδα, για τους σκοπούς βελτίωσης της μακροπρόθεσμης απόδοσης των μεμονωμένων επιχειρήσεων και της εφοδιαστικής αλυσίδας ως σύνολο). Ένας πελατοκεντρικός ορισμός δίνεται από τον Heins ( 2004, σελ.76 ): Οι στρατηγικές εφοδιαστικής αλυσίδας απαιτούν μια συνολική εικόνα των συστημάτων διασύνδεσης στην αλυσίδα, τα οποία συνεργάζονται αποτελεσματικά για να δημιουργήσουν ικανοποίηση στον πελάτη κατά το τελικό στάδιο παράδοσης (των προϊόντων) σ' αυτόν. Ως συνέπεια, το κόστος πρέπει να μειώνεται διαμέσου της αλυσίδας με το να αποκλείονται μη απαραίτητα κόστη και να εστιάζεται η προσοχή στην πρόσθετη αξία. Μέσα απ' όλα αυτά, πρέπει να αυξάνεται η αποτελεσματικότητα, να παρακάμπτονται τα κωλύματα και η μέτρηση της απόδοσης πρέπει να εστιάζεται στην αποτελεσματικότητα των ολικών συστημάτων και στην δίκαιη κατανομή ανταμοιβής σε αυτά. Το σύστημα εφοδιαστικής αλυσίδας πρέπει να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις του πελάτη. Σύμφωνα με το Συμβούλιο των Επαγγελματιών Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας (CSCMP), η διαχείριση εφοδιαστικής αλυσίδας περιλαμβάνει το σχεδιασμό και τη διαχείριση όλων των δραστηριοτήτων που εμπλέκονται στην προμήθεια, τη μετατροπή και τη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας. Περιλαμβάνει επίσης τις βασικές συνιστώσες του συντονισμού και της συνεργασίας με εταιρικά κανάλια, τα οποία μπορεί να είναι οι προμηθευτές, μεσάζοντες, τρίτοι πάροχοι υπηρεσιών και οι πελάτες. Στην ουσία, η διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας ενσωματώνει την διαχείριση της προσφοράς και της ζήτησης εντός και μεταξύ των εταιρειών. Πιο πρόσφατα, η αυτοοργάνωση του δικτύου των επιχειρήσεων που συνεργάζονται για την παροχή προϊόντων και υπηρεσιών έχει χαρακτηριστεί ως διευρυμένη επιχείρηση. Μια εφοδιαστική αλυσίδα, σε αντίθεση με την διαχείριση της (εφοδιαστικής αλυσίδας), είναι ένα σύνολο από οργανώσεις που συνδέονται άμεσα με μία ή περισσότερες ανοδικές (upstream) και καθοδικές (downstream) ροές προϊόντων, υπηρεσιών, χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και πληροφοριών από μια πηγή σε έναν πελάτη. Το λογισμικό διαχείρισης 11

16 εφοδιαστικής αλυσίδας περιλαμβάνει εργαλεία ή ενότητες που χρησιμοποιούνται για την εκτέλεση των συναλλαγών της εφοδιαστικής αλυσίδας, τη διαχείριση των σχέσεων με τους προμηθευτές και τον έλεγχο που συνδέεται με τις επιχειρηματικές διαδικασίες. Η περίπτωση διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας (SCEM-Supply chain event management) είναι μια εξέταση όλων των πιθανών γεγονότων και παραγόντων που μπορούν να αναστατώσουν μια αλυσίδα εφοδιασμού. Με το SCEM, δημιουργούνται πιθανά σενάρια μπορούν προκειμένου να επινοηθούν οι αντίστοιχες λύσεις. Δραστηριότητες: Η διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι μια προσέγγιση πολλαπλών λειτουργιών που περιλαμβάνει την διαχείριση της κυκλοφορίας των πρώτων υλών σε μια επιχείρηση, ορισμένες πτυχές της εσωτερικής μεταποίησης των υλών σε τελικά προϊόντα και την κυκλοφορία των τελικών προϊόντων από την επιχείρηση προς τον τελικό καταναλωτή. Καθώς οι επιχειρήσεις προσπαθούν να εστιάσουν στις βασικές ικανότητες και να γίνουν πιο ευέλικτες, μειώνουν την ιδιοκτησία τους από πηγές πρώτων υλών και καναλιών διανομής. Οι λειτουργίες αυτές είναι εξωτερικής ανάθεσης (outsourcing) σε άλλα πρόσωπα που μπορούν να εκτελέσουν τις δραστηριότητες καλύτερα ή πιο αποδοτικά. Το αποτέλεσμα είναι να αυξηθεί ο αριθμός των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στην ικανοποίηση της ζήτησης των πελατών, με ταυτόχρονη μείωση του διαχειριστικού ελέγχου των καθημερινών λειτουργιών logistics. Λιγότερος έλεγχος και περισσότεροι εταίροι της εφοδιαστικής αλυσίδας οδήγησαν στη δημιουργία των εννοιών διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας. Ο σκοπός της ΔΕΑ είναι η βελτίωση της εμπιστοσύνης και της συνεργασίας μεταξύ των εταίρων της εφοδιαστικής αλυσίδας, βελτιώνοντας έτσι την απογραφή των αποθεμάτων και την ταχύτητα της κίνησης τους. Αρκετά μοντέλα έχουν προταθεί για την κατανόηση των δραστηριοτήτων που απαιτούνται για τη διαχείριση της διακίνησης των υλικών σε όλα τα οργανωτικά και λειτουργικά όρια. Το SCOR είναι ένα μοντέλο διαχείρισης αλυσίδας εφοδιασμού που προωθείται από το Συμβούλιο της Εφοδιαστικής Αλυσίδας. Ένα άλλο μοντέλο είναι το μοντέλο SCM που προτείνεται από το Παγκόσμιο Φόρουμ Εφοδιαστικής Αλυσίδας (GSCF). Δραστηριότητες της εφοδιαστικής αλυσίδας μπορούν να ομαδοποιηθούν σε θέματα στρατηγικής, τακτικής, καθώς και σε επιχειρησιακό επίπεδο. 12

17 Σχήμα 3 : Πηγή http: //txemainlogisticsworld.wordpress.com Σημασία: Οι επιχειρήσεις διαπιστώνουν σήμερα όλο και πιο πολύ ότι πρέπει να στηριχθούν στην αποτελεσματική εφοδιαστική αλυσίδα, ή δίκτυο, προκειμένου να ανταγωνιστούν στην παγκόσμια αγορά και την δικτυωμένη οικονομία. Στα υποδείγματα του Peter Drucker για τη διαχείριση (1998),η έννοια αυτή των επιχειρηματικών σχέσεων εκτείνεται πέρα από τα παραδοσιακά όρια των επιχειρήσεων και επιδιώκει να οργανώσει ολόκληρες επιχειρηματικές διαδικασίες σε μια αλυσίδα αξίας πολλών εταιρειών. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, η παγκοσμιοποίηση, η εξωτερική ανάθεση και η τεχνολογία της πληροφόρησης έδωσαν τη δυνατότητα σε πολλές επιχειρήσεις, όπως την Dell και την Hewlett Packard να λειτουργήσουν με επιτυχία μια σειρά συνεργατικών εφοδιαστικών δικτύων στα οποία κάθε εξειδικευμένος συνεργάτης επικεντρώνονταν μόνο σε μερικές βασικές στρατηγικές δραστηριότητες (Scott, 1993). Αυτό το εσωτερικό δίκτυο 13

18 εφοδιασμού μπορεί να αναγνωριστεί ως μια νέα μορφή οργάνωσης. Ωστόσο, με τις πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις μεταξύ των παικτών η δομή του δικτύου δεν ταιριάζει ούτε στην «αγορά», ούτε στην «ιεραρχία»(powell, 1990). Δεν είναι σαφές τι είδους επιπτώσεις θα έχουν στην απόδοση των επιχειρήσεων δίκτυα διανομών με διαφορετικές δομές. Ακόμα, λίγα είναι γνωστά για τους όρους συντονισμού και τους συμβιβασμούς που μπορεί να υπάρχουν μεταξύ των επιχειρήσεων. Από τη σκοπιά των συστημάτων, μία σύνθετη δομή ενός δικτύου μπορεί να αναλυθεί σε επιμέρους επιχειρηματικές συνιστώσες (Zhang και Dilts, 2004). Παραδοσιακά, οι εταιρείες σε ένα δίκτυο εφοδιασμού, επικεντρώνονται στις εισόδους και εξόδους των διαδικασιών, με λίγη ανησυχία για την εσωτερική διαχείριση της εργασίας των άλλων επιμέρους παραγόντων. Ως εκ τούτου, η επιλογή της διάρθρωσης εσωτερικού ελέγχου της διαχείρισης είναι γνωστό ότι επηρεάζει τοπικά την απόδοση της επιχείρησης (Mintzberg, 1979). Στον 21ο αιώνα, οι αλλαγές στο επιχειρηματικό περιβάλλον συνέβαλαν στην ανάπτυξη των δικτύων εφοδιαστικής αλυσίδας. Πρώτον, ως αποτέλεσμα της παγκοσμιοποίησης και της εξάπλωσης των πολυεθνικών εταιρειών, κοινοπραξιών, στρατηγικές συμμαχίες και επιχειρηματικές συνεργασίες, σημαντικοί παράγοντες επιτυχίας εντοπίστηκαν, συμπληρώνοντας τις προηγούμενες "Just-In-Time", "Lean Manufacturing» και «ευέλικτη παραγωγή» πρακτικές. Δεύτερον, οι τεχνολογικές αλλαγές, κυρίως στη δραματική πτώση του κόστους των πληροφοριών και των επικοινωνιών, οι οποίες αποτελούν σημαντική συνιστώσα του κόστους των συναλλαγών, έχουν οδηγήσει σε αλλαγές στο συντονισμό μεταξύ των μελών του δικτύου της εφοδιαστικής αλυσίδας (Coase, 1998). 14

19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β Αλληλεπίδραση Πληροφοριακών Συστημάτων κ Εφοδιαστικής Αλυσίδας Β.1 Στρατηγική Εφοδιαστικής Αλυσίδας Ο βασικός σκοπός της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι να μεγιστοποιήσει την ολική αξία (overall value), όπου η αξία αναφέρεται στην διαφορά μεταξύ του τι αξίζει το τελικό προϊόν για τον πελάτη και την προσπάθεια που καταβλήθηκε από την εφοδιαστική αλυσίδα για να ικανοποιήσει την απαίτηση του πελάτη. Συνεπώς ο σκοπός της διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι να την καταστήσει εφικτή και αποτελεσματική ως προς το κόστος καθ όλο το μήκος του συστήματος: Το ολικό κόστος (overall cost) που προέρχεται από τις μεταφορές, την διανομή, κ.λ.π. πρέπει να ελαχιστοποιηθεί. Έπεται ότι η έμφαση της διαχείρισης είναι όχι στην ελαχιστοποίηση του κόστους της κάθε δραστηριότητας χωριστά, π.χ. ελαχιστοποίηση κόστους αποθεμάτων ή ελαχιστοποίηση κόστους μεταφορών, αλλά στο να ληϕθεί υπ όψιν ολόκληρο το σύστημα. Με άλλα λόγια η διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας βασίζεται σε μία συνολική προσέγγιση του συστήματος (systems approach) και όχι σε ξεχωριστή διαχείριση των επιμέρους στοιχείων του συστήματος (components approach). Η συνολική προσέγγιση του συστήματος προϋποθέτει την κατανόηση της κάθε δραστηριότητας και λειτουργίας που λαμβάνει χώρα στην εφοδιαστική αλυσίδα σε σχέση με την αλληλεπίδρασής της με άλλα στοιχεία της αλυσίδας. Η ιδέα βασίζεται στο ότι το αποτέλεσμα μίας σειράς δραστηριοτήτων, όπου οι αλληλεξαρτήσεις και αλληλεπιδράσεις λαμβάνονται υπ όψιν, είναι καλύτερο από το άθροισμα των ατομικών αποτελεσμάτων των επιμέρους δραστηριοτήτων. Εάν μόνον οι επιμέρους δραστηριότητες βελτιστοποιούνται ατομικά, το συνολικό αποτέλεσμα είναι υποβέλτιστο(suboptimal) και περαιτέρω βελτίωση είναι δυνατή δια της συνολικής προσέγγισης του συστήματος, π.χ. μείωση του κόστους μεταφορών δύναται να οδηγήσει σε αύξηση του κόστους των αποθεμάτων και αντίστροφα. Παρομοίως, το ολικό κέρδος (overall profitability) της εφοδιαστικής αλυσίδας αναφέρεται στο ολικό κέρδος που πρέπει να διανεμηθεί κατά μήκος της αλυσίδας. Και πάλι, η απόδοση της δεν θα πρέπει να μετρηθεί με τα επιμέρους κέρδη των μεμονωμένων στοιχείων της. Συνεπώς, ο σκοπός της διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδας εμπεριέχει την διαχείριση των ροών μεταξύ των σταδίων της εφοδιαστικής αλυσίδας για να μεγιστοποιήσει το ολικό κέρδος. 15

20 Ο χρονικός κύκλος (cycle time) είναι ο ολικός χρόνος που απαιτείται για να ολοκληρωθεί η ολική διαδικασία από τις πρώτες ύλες στο έτοιμο προϊόν στον πελάτη. Υπολογίζεται ότι γενικά μόνον το 5% του κύκλου χρησιμοποιείται για την εκτέλεση της πραγματικής διαδικασίας. Η διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας θα πρέπει να αποσκοπεί στην βελτίωση αυτής της απόδοσης. Δυστυχώς, αν και μέσω της ολοκλήρωσης της εφοδιαστικής αλυσίδας μία εταιρεία δύναται να επιτύχει σημαντική μείωση κόστους και ταυτόχρονα βελτίωση του επιπέδου των υπηρεσιών που προσφέρει, η ολοκλήρωση αυτή δεν είναι πάντοτε εύκολη για δύο κυρίως λόγους : Διάφορα στοιχεία της αλυσίδας δύνανται να έχουν διαφορετικές και πιθανώς συγκρουόμενες στοχεύσεις. Π.χ. η επιθυμία των προμηθευτών για μεγάλες αγορές σε σταθερές ποσότητες με ελαστικές ημερομηνίες παράδοσης συγκρούεται με την ελαστική ζήτηση που αντιμετωπίζουν οι κατασκευαστές. Η εφοδιαστική αλυσίδα είναι ένα δυναμικό σύστημα που εξελίσσεται με το χρόνο. Π.χ. η ζήτηση των πελατών και η δυνατότητα των προμηθευτών υπόκεινται σε διακυμάνσεις, αλλά ακόμη και οι σχέσεις μέσα στην αλυσίδα αλλάζουν δυναμικά. Έτσι καθώς η δύναμη των καταναλωτών αυξάνει, οι κατασκευαστές και οι προμηθευτές πιέζονται για την παραγωγή μεγαλύτερης ποικιλίας προϊόντων και υψηλότερης ποιότητας. Έχει επίσης παρατηρηθεί ότι ακόμη και αν η ζήτηση για κάποιο συγκεκριμένο προϊόν δεν μεταβάλλεται αισθητά, αποθέματα (inventory) και ανικανοποίητες παραγγελίες (back-order) δύνανται να υπόκεινται σε ουσιαστικές διακυμάνσεις κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας. Β.2. Συστήματα και Εφαρμογές Διαχείρισης Εφοδιαστικής Αλυσίδας Οι επιχειρήσεις,στην προσπάθεια τους να υλοποιήσουν εφαρμογές πληροφοριακής τεχνολογίας στην εφοδιαστική αλυσίδα, ακολουθούν συνήθως δύο είδη προσεγγίσεων: 1. Επιλογή best of breed εφαρμογών,δηλαδή η υλοποίηση συστημάτων, τα οποία είναι οι καλύτερες δυνατές επιλογές της αγοράς στην κατηγορία τους και προέρχονται συνήθως από διαφορετικούς κατασκευαστές. Τέτοιες εφαρμογές είναι τα ΑPS, OMS, 16

21 MES, TMS, WMS, καθώς και τα υποσύνολα-λειτουργικές περιοχές αυτών. Τα τελευταία χρόνια ορισμένοι από τους κατασκευαστές των εφαρμογών αυτών έχουν προχωρήσει στη δημιουργία νέων προϊόντων που είναι ενοποιημένοι συνδυασμοί των παραπάνω εφαρμογών. 2. Αγορά του ERP και μίας ή περισσότερων αναλυτικών λειτουργικών περιοχών (ERP SCM module) της εφοδιαστικής αλυσίδας ως μία συνολική λύση από τον ίδιο τον κατασκευαστή ή η ενσωμάτωση στο υπάρχον ERP σύστημα των παραπάνω λειτουργικών περιοχών. Στο σημείο αυτό αξίζει να αναφέρουμε ότι υπάρχει και μία ακόμη προσέγγιση η οποία αφορά την ιδιόκτητη ανάπτυξη εφαρμογών πληροφοριακής τεχνολογίας στην εφοδιαστική αλυσίδα που συνήθως την επιλέγουν πολύ μεγάλες επιχειρήσεις, οι οποίες διαθέτουν έμπειρα τμήματα πληροφοριακής έρευνας και ανάπτυξης, καθώς και την απαιτούμενη τεχνογνωσία. Οι περισσότερες από τις best of breed SCM λύσεις (κυρίως OMS, TMS και WMS) παρέχονται πλέον και μέσω του internet από παροχής υπηρεσιών εφαρμογών περιορίζοντας έτσι σημαντικά το κόστος χρήσης ενός τέτοιου συστήματος ή συνδυασμού συστημάτων. Κάθε μία από τις παραπάνω προσεγγίσεις έχει τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά της και η τελική επιλογή μιας επιχείρησης στο ζήτημα αυτό διέρχεται σε μεγάλο βαθμό από την οργανωσιακή της δομή, την στρατηγική που εφαρμόζει, την πολιτική της και το επιχειρηματικό περιβάλλον (κλάδος και χώρες) στο οποίο δραστηριοποιείται. Είναι γεγονός πάντως ότι ανάμεσα στις συνήθεις προσεγγίσεις των επιχειρήσεων στην πορεία υλοποίησης ενός ή περισσότερων συστημάτων SCM ξεχωρίζουν κατά κύριο λόγο οι Best of Breed λύσεις, καθώς και η αγορά ERP λειτουργικών περιοχών SCM αυτού από τον ίδιο προμηθευτή. Η βέλτιστη στάση των επιχειρήσεων στον τομέα αυτό περιλαμβάνει σε κάθε περίπτωση το συνδυασμό του ERP συστήματος με τις αναλυτικές SCM εφαρμογές. Οι Best of Breed εφαρμογές των συστημάτων αυτών διαφέρουν πλέον σημαντικά από κατασκευαστή σε κατασκευαστή και εξελίσσονται με ταχύτατους ρυθμούς. Από αυτές οι εφαρμογές Προηγμένου Σχεδιασμού και Προγραμματισμού (APS) βασίζονται στην πληροφορία που προέρχεται από τις παραγγελίες των πελατών, περιέχουν τη δυνατότητα του ταχύτατου σχεδιασμού και προγραμματισμού της ζήτησης των πελατών, λαμβάνοντας ταυτόχρονα υπόψη τους περιορισμούς σε πρώτες ύλες και δυναμικότητα και συνθέτουν μία πλήρης εικόνα της ζήτησης και ένα συνολικό σχέδιο διαχείρισης της 17

22 εφοδιαστικής αλυσίδας. Δημιουργήθηκαν και εξελίσσονται ταχύτατα μέσα από την πολλαπλών κλάδων (τεχνίτη νοημοσύνη, βιομηχανική μηχανική, επιχειρησιακή έρευνα, logistics κ.α.),απαιτούν τεραστία τεχνογνωσία και συνιστούν για πολλούς ένα ιδιαίτερα συγκεχυμένο πλαίσιο εφαρμογών της εφοδιαστικής αλυσίδας. Τα συστήματα Διαχείρισης Παραγγελιών (OMS) αποτελούν τις πιο θεμελιώδες εφαρμογές της εφοδιαστικής αλυσίδας, αφού γεφυρώνουν στην ουσία τις εφαρμογές σχεδιασμού και εκτέλεσης. Τα συστήματα αυτά συντονίζουν κεντρικούς κόμβους πληροφοριών, οι οποίοι ενεργοποιούν όλα τα συστήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας, λαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τις παραγγελίες των πελατών και γνωρίζοντας τη διαθεσιμότητα των αποθεμάτων, ομαδοποιούν και βελτιστοποιούν τις παραγγελίες της επιχείρησης ανά πελάτη και προτεραιότητα, με βάση το σχέδιο Διαχείρισης των APS. Στη συνέχεια παραδίδουν τα νέα δεδομένα στα SCE συστήματα για περαιτέρω διεκπεραιώσει των παραγγελιών. Ιδιαίτερη σημασία έχει πλέον αποδοθεί στο ρόλο των επεκταμένων συστημάτων OMS με στόχο την συνολική βελτιστοποίηση της διαχείρισης παραγγελιών μιας επιχείρησης. Τα συστήματα MES υποστηρίζουν αποτελεσματικά την παραγωγική λειτουργία των επιχειρήσεων, έχοντας ως κύριο στόχο να ισορροπήσουν τα δεδομένα των προβλέψεων με τα πραγματικά δεδομένα. Συγκεντρώνουν και οργανώνουν, σε πραγματικό χρόνο, δεδομένα από το χώρο της παραγωγής και τα παρέχουν στα συστήματα σχεδιασμού της εφοδιαστικής αλυσίδας (SCP), συμβάλλοντας στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Ταυτόχρονα αποδέχονται τις προβλέψεις, τις δαπάνες και τις πληροφορίες προγραμματισμού από τα συστήματα (SCP),καθώς και τις παραγγελίες προς κατασκευή, και φροντίζουν να διαχειρίζονται δυναμικά τους πόρους της επιχείρησης (εξοπλισμό, εργατικό δυναμικό, αποθέματα) στις μονάδες παραγωγής των εργοστασίων. Επιπλέον, παρέχουν διασυνδέσεις και με άλλα πληροφοριακά συστήματα όπως τα SRM και CRM. Τα Συστήματα Διαχείρισης Αποθηκών (WMS) θεωρούνται κομβικά σημεία για τη μηχανογράφηση των λειτουργιών μιας αποθήκης ή ενός κέντρου διανομής, αφού διαχειρίζονται επαρκώς ακριβείς και έγκυρες πληροφορίες για κάθε λειτουργία της, ενώ παράλληλα παρακολουθούν την παραγωγή. Συνιστούν ιδιαίτερα παραμετρικές εφαρμογές, κύριος στόχος των οποίων είναι η ελαχιστοποίηση των αποθεμάτων,η βελτίωση του 18

23 προγραμματισμού και η δρομολόγηση των μεταφορών και η συνεχής αύξηση της ωφελιμότητας του εξοπλισμού και των εγκαταστάσεων της επιχείρησης. Θεμελιώδης συνιστώσα των συστημάτων WMS είναι διασύνδεσή τους με MR τεχνολογίες ραδιοσυχνοτήτων και barcode για την διασφάλιση πληροφοριών και αποκρίσεων σε πραγματικό χρόνο. Τα συστήματα TMS βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο της εφοδιαστικής αλυσίδας και έχουν ως κύριο μέλημα τους τη βέλτιστη διαχείριση του ολόκληρου κύκλου ζωής μίας διαδικασίας μεταφοράς. Δέχονται τις παραγγελίες από τα OMS, επιβεβαιώνουν ένα σύνολο παραμέτρων μεταφοράς με γνώμονα την ικανοποίηση του πελάτη και στη συνέχεια υποστηρίζουν την πλήρη ιχνηλάτηση των παραγγελιών, καταφέρνοντας έτσι την ολοκλήρωση όλων των σχεδιασμένων και προγραμματισμένων εργασιών. [Johnson, G. και Scholes, K., 1999] Β.3.1 Η Ανάπτυξη των Logistics στην Ελλάδα στον 21 Ο αιώνα. Τα Logistics στην Ελλάδα ήλθαν πολύ καθυστερημένα και για να ακριβολογούμε η έννοια των Ολοκληρωμένων Logistics καθυστέρησε υπερβολικά, όπως άλλωστε όλες οι σύγχρονες επιστήμες και τάσεις. Η προσπάθεια ξεκίνησε όπως και σε άλλες χώρες από τις Ένοπλες Δυνάμεις, αφού σε αυτές η έννοια της υποστήριξης των οπλικών συστημάτων είναι μια έννοια αναγκαστικά υποχρεωτική, αφού άλλωστε και το στοιχείο του κόστους δεν διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, τουλάχιστον ακόμη. Οι ελληνικές εταιρείες ανακαλύπτουν μέρα με την ημέρα, ολοένα και περισσότερο, τον κλάδο των Logistics, χωρίς βεβαία αυτό να σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και εμπόδια που θα πρέπει να υπερπηδηθούν. Η σταδιακή βελτίωση των υποδομών στις μεταφορές αποτελεί, μεταξύ άλλων, απαραίτητη προϋπόθεση για την ανάπτυξη των Logistics στην Ελλάδα, ενός τομέα που -αν και παρουσιάζει σταθεροποίηση από τις αρχές του 2005 και ευοίωνες προοπτικές έχει να καλύψει ακόμη μεγάλη απόσταση για να φτάσει τα επίπεδα της Ευρώπης. Το παραπάνω συμπέρασμα προκύπτει από έρευνα της Hellastat, στην οποία επισημαίνεται ότι η βελτίωση των υποδομών στις μεταφορές, οι επενδύσεις σε πάγιο εξοπλισμό, αλλά και η άνθηση του εξωτερικού εμπορίου που συνδέεται άμεσα με τις επενδύσεις του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, την κατανάλωση και τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων, συνθέτουν το επιχειρηματικό περιβάλλον που δημιούργησε διψήφιους και μάλιστα αυξανόμενους ρυθμούς ανάπτυξης στον τομέα των υπηρεσιών διακίνησης φορτίων την τελευταία 4ετία. 19

24 Η αλματώδης ανάπτυξη της αγοράς των υπηρεσιών διακίνησης φορτίων που ξεκίνησε από τις αρχές της δεκαετίας του 90, συνδέεται άμεσα με τη διάδοση του θεσμού του outsourcing στην αλυσίδα των βιομηχανικών και εμπορικών επιχειρήσεων, και συγκεκριμένα στα inbound (πρώτες ύλες) και οutbound (έτοιμα προϊόντα) Logistics. Ειδικότερα, η εξοικονόμηση κεφαλαίων και ανθρώπινων πόρων, οι οικονομίες κλίμακας και η βελτιστοποίηση του δικτύου διανομής είναι τα βασικότερα από τα δυνατά σημεία για την ανάθεση της διακίνησης φορτίων σε τρίτους συνεργάτες. Ο τομέας των Logistics παρουσιάζει, με άλλα λόγια, ευοίωνες προοπτικές και ο αριθμός των δραστηριοποιούμενων επιχειρήσεων αυξάνεται συνεχώς λόγω αυξημένης ζήτησης για περισσότερες και πιο εξειδικευμένες υπηρεσίες- είτε με την επέκταση των δραστηριοτήτων των ήδη υπαρχουσών μεταφορικών εταιρειών, είτε με την είσοδο νέων. Βέβαια, παρά τη συνεχή είσοδο νέων επιχειρήσεων στον κλάδο, οι υπηρεσίες Logistics στην Ελλάδα έχουν να καλύψουν ακόμη μεγάλη απόσταση για να συγκλίνουν με τα αντίστοιχα επίπεδα που παρατηρούνται στην υπόλοιπη Ευρώπη. Οι πιο συνήθεις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις του κλάδου επικεντρώνονται: Στην ανεπάρκεια ακινήτων σε προσιτές τιμές για την κατασκευή αποθηκευτικών χώρων, καθώς οι διαθέσιμοι χώροι στους νομούς Αττικής και Θεσσαλονίκης σταδιακά εξαντλούνται. Στην ανεπάρκεια των οδικών σιδηροδρομικών και λιμενικών υποδομών. Στους τομείς αυτούς, η ολοκλήρωση της Εγνατίας Οδού, η κατασκευή της Ιόνιας Οδού καθώς και του εμπορευματικού κέντρου του ΟΣΕ στο Θριάσιο Πεδίο αλλά και η εξασφάλιση χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (Ε.Τ.Επ) για τους λιμένες αναμένεται να βελτιώσουν σημαντικά τις παρατηρούμενες ελλείψεις. Επιπλέον, η δυναμική της αγοράς έχει αναγκάσει πλέον τις επιχειρήσεις να επανεξετάσουν και να επαναπροσδιορίσουν τις στρατηγικές των εφοδιαστικών αλυσίδων τους. Οι βασικές δυνάμεις που οδηγούν τα νέα πρότυπα των εφοδιαστικών αλυσίδων επιβάλλουν νέες και διαφορετικές προκλήσεις στις επιχειρήσεις, οι οποίες είναι εκ των πραγμάτων αναγκασμένες να αναθεωρήσουν τις μέχρι τώρα προσεγγίσεις τους σε θέματα Logistics. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να κατανοήσουν πως: ο καταναλωτής απαιτεί μεγαλύτερη ποικιλία, χαμηλότερο κόστος και υψηλότερη ταχύτητα στο μέλλον, οι αλυσίδες εφοδιασμού είναι πλέον εκείνες που θα ανταγωνίζονται και όχι οι επιχειρήσεις. 20

25 ο κύκλος ζωής τόσο των προϊόντων, όσο και της τεχνολογίας, θα συνεχίσουν να συντομεύονται η ζήτηση θα εξακολουθήσει να γίνεται όλο και πιο απρόβλεπτη, δυσχεραίνοντας, κατά συνέπεια, τις προβλέψεις οι αλυσίδες εφοδιασμού θα διεθνοποιούνται όλο και περισσότερο Τα στοιχεία που διαμόρφωσαν το σκηνικό ανόδου και εκτίναξης προς τα άνω της επιστήμης των Logistics και των επαγγελματικών της εφαρμογών ήταν τα ακόλουθα: 1. Η εισβολή στην Ελλάδα των μεγάλων πολυεθνικών κολοσσών, στων οποίων τα οργανογράμματα περιλαμβάνονταν θέσεις με δραστηριότητες και λειτουργίες Logistics. 2. Η επέκταση - το "μεγάλωμα" θα έλεγα - των ελληνικών επιχειρήσεων, οι οποίες αναγκάστηκαν να εφαρμόσουν αρχές και διαδικασίες Logistics. 3. Η ανάπτυξη επιχειρήσεων που προσέφεραν "υπηρεσίες σε τρίτους". 4. Η εμφάνιση και δραστηριοποίηση εταιριών μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που είχαν σαν στόχο την ανάπτυξη και διάδοση των Logistics και των επιχειρηματικών τους εφαρμογών. 5. Η εμφάνιση εταιριών πληροφορικής που ανέπτυξαν ολοκληρωμένα συστήματα Logistics. Προς έκπληξη των απαισιόδοξων κερδήθηκε σημαντικό κομμάτι από το χαμένο έδαφος, παρ' όλο που τα τεράστια άλματα συνέβαλαν σε κάποια αταξία που σε ορισμένες περιπτώσεις άγγιζε τα όρια της προχειρότητας. [Περιοδικό Plant-Management, 2000] 21

26 Σχήμα 4 : Πηγή Β.3.2 Η Σημερινή Εικόνα των Logistics στην Ελλάδα Σήμερα η κατάσταση έχει διαμορφωθεί κατά τρόπο που να παρουσιάζεται η ακόλουθη εικόνα: 1. Οι μεγάλες εταιρίες του ιδιωτικού τομέα έχουν αντιληφθεί την αναγκαιότητα των Logistics και κινούνται αποφασιστικά στην υλοποίηση οργανωτικών μεταβολών και στη δημιουργία-εκπόνηση ολοκληρωμένων διαδικασιών Logistics. 2. Ο ευρύτερος δημόσιος τομέας αδυνατεί να συλλάβει την έννοια των Logistics και για το λόγο αυτό βλέπουμε τεράστιες δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς να λειτουργούν κατά τρόπο τελείως αντιπαραγωγικό σε θέματα και λειτουργίες Logistics (βλέπε ΔΕΗ και ΟΤΕ, για παράδειγμα). 3. Στις Ένοπλές Δυνάμεις - αν και ξεκίνησαν πρώτες - υπάρχει μια σαφής καθίζηση και στασιμότητα που δημιουργούν θα έλεγα σοβαρά προβλήματα στην επιχειρησιακή ετοιμότητά τους. 4. Στις μικρομεσαίες ιδιωτικές επιχειρήσεις η εικόνα είναι απογοητευτική με κάποιες ελάχιστες εξαιρέσεις. 22

27 5. Η Κυβέρνηση και τα Υπουργεία αγνοούν τη λέξη Logistics και πολύ περισσότερο τις επαγγελματικές της εφαρμογές. 6. Στην ακαδημαϊκή κοινότητα τα Logistics αναφέρονται και διδάσκονται πρόχειρα και αποσπασματικά, και κάποιες μικρές προσπάθειες που άρχισαν με σωστούς ποιοτικούς οραματισμούς εξελίχθηκαν σε κακέκτυπα διεθνών προτύπων. Β.4.1 Τεχνολογίες e-logistics Οι ψηφιακές τεχνολογίες που απαντώνται συχνότερα στα logistics και την εφοδιαστική αλυσίδα είναι οι ακόλουθες: Συστήµατα πληροφορικής: Είναι εξειδικευµένες εφαρμογές λογισµικού, που αναλαμβάνουν να εξυπηρετήσουν το σύνολο των διαδικασιών της εφοδιαστικής αλυσίδας. Οι πιο γνωστές είναι τα συστήµατα επιχειρηματικού σχεδιασµού (Enterprise Resource Planning ERP) και τα πληροφοριακά συστήµατα διαχείρισης της Εφοδιαστικής Αλυσίδας (Supply Chain Execution SCE). Η συνηθέστερη µορφή των συστηµάτωνsce είναι τα προγράµµατα διαχείρισης αποθηκών (Warehouse Management System WMS), τα οποία εν πολλοίς ταυτίζονται µε τα συστήµαταsce. Τεχνολογίες αναγνώρισης και κτήσης δεδομένων: Είναι εξειδικευµένες τεχνολογικές υποδοµές (hardware και software), που συλλέγουν την πληροφορία τη στιγµή της δηµιουργίας της σε όλα τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας, π.χ. µέσα στην αποθήκη και τη μεταβιβάζουν στο εκάστοτε πρόγραµµα (π.χ. WMS) για επεξεργασία. Τέτοιες υποδοµές είναι τα φορητά τερµατικά χειρός, τα τερµατικά περονοφόρων οχημάτων, οι τεχνολογικές λύσεις Αυτόµατης Αναγνώρισης και Κτήσης εδοµένων (Automatic Identification and Data Capture AIDC), στις οποίες ανήκουν ο γραμμωτός κώδικας (barcode), οι «έξυπνες» κάρτες, τα συστήµατα αναγνώρισης χαρακτήρων και οι εφαρμογές ασύρµατης αναγνώρισης, ευρύτερα γνωστές µε το ακρωνύµιο RFID (Radio Frequency IDentification). Συστήµατα Τηλεµατικής: Είναι τεχνολογίες που χρησιµοποιούνται στις μεταφορές και αποτελούνται από πολλά μέρη hardware (πομποδέκτες, κεραίες, μικροϋπολογιστές, τηλεπικοινωνιακά δίκτυα, δορυφόροι) και software (συστήµαταgis, πρωτόκολλα επικοινωνίας), µε βασική λειτουργία την καταγραφή της γεωγραφικής θέσης του οχήματος σε πραγματικό χρόνο και την απεικόνισή της σε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Χάρη σ αυτά, ο επιχειρηµατίας µπορεί π.χ. να βλέπει ανά πάσα στιγµή πού βρίσκονται τα οχήµατα και τα µπορεύµατά του, ενώ οι δυνατότητες 23

28 σύνδεσης και αξιοποίησης των τεχνολογιών της πρώτης και της δεύτερης κατηγορίας είναι απεριόριστες. Υποδοµές δικτύων: Ο λόγος για τα ενσύρµατα και τα ασύρµατα τοπικά δίκτυα, που συνήθως βρίσκονται σε µια αποθήκη εξυπηρετώντας τη μετάδοση των δεδομένων από τις διάφορες φορητές συσκευές, τους υπολογιστές κλπ. Τα δίκτυα αυτά αποτελούνται από υπολογιστές, καλωδίωση ή ασύρµατα σηµεία πρόσβασης (access points). Η αποθήκη είναι η «καρδιά» των logistics, ή όπως είπε κάποιος θεωρητικός, «αν τα logistics ήταν χώρα, τότε σίγουρα η πρωτεύουσά της θα ήταν η αποθήκη», υποδηλώνοντας την κοµβική σηµασία που έχουν οι αποθήκες και η αποθήκευση γενικά για τα logistics και την εφοδιαστική αλυσίδα. Ας δούµε, όµως, πως ρέει ο χρόνος σε µια σύγχρονη αποθήκη όπου χρησιµοποιούνται οι τεχνολογίες e-logistics, τις οποίες παρουσιάσαµε παραπάνω. Οφέλη: Τα οφέλη που απορρέουν από την ενσωμάτωση νέων τεχνολογιών στα logistics και την εφοδιαστική αλυσίδα είναι σε γενικές γραµµές τα ακόλουθα: α) Καλύτερη εκμετάλλευση των υλικών (άψυχων) πόρων της επιχείρησης: Υλικοί πόροι θεωρούνται τα οχήµατα, οι αποθηκευτικοί χώροι, ο εξοπλισµός κλπ. Για παράδειγµα, η χρήση ενός συστήµατος τηλεµατικής στα οχήµατα της επιχείρησης (διαχείριση στόλου, fleet management) έχει ως αποτέλεσµα πιο οργανωµένες κινήσεις και λιγότερα δρομολόγια. Σχετικά µε τον αποθηκευτικό χώρο, ένα σύστηµαwms και η εγκατάσταση κάποιου ασύρµατου τοπικού δικτύου έχουν ως αποτέλεσµα αφενός την αξιοποίηση κάθε σπιθαµής της αποθήκης, αφετέρου τη γρηγορότερη επιτέλεση των διαδικασιών µέσα σ αυτήν. Λόγου χάρη, το σκάνερ διαβάζει το γραµµωτό κώδικα µιας κούτας και στέλνει αυτόµατα την πληροφορία (τι περιέχει η κούτα) σε κεντρικό υπολογιστή εφοδιασµένο µε σύστηµαwms, µέσω του ασύρµατου τοπικού δικτύου. β) Καλύτερη αξιοποίηση των έµψυχων πόρων της επιχείρησης: Εδώ εντάσσονται όχι µόνο οι εργαζόµενοι αλλά και οι πελάτες, οι προµηθευτές κλπ. Για παράδειγµα, ένα σύστηµαerp ή WMSενηµερώνει σχετικά µε το ποιοι είναι οι επικερδείς πελάτες, εξασφαλίζει πολύτιµες εργατοώρες για το προσωπικό και συντελεί στην καλύτερη οργάνωση των εισερχόµενων ροών από τους προµηθευτές. Ο ενδιαφερόµενος δεν χρειάζεται πλέον να ασχολείται µε τον έλεγχο του στοκ, αφού αυτό το έχει αναλάβει το ίδιο το σύστηµα, η απογραφή αποθήκης γίνεται µε το πάτηµα ενός κουµπιού, ενώ το ίδιο απαιτείται για να μάθουµε τα έσοδα, τα έξοδα και τα κέρδη για µία ηµέρα ή ένα µήνα. Συγχρόνως, γνωρίζει 24