Νεοελληνική Γλώσσα Β Λυκείου

Transcript

1 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: Άννα Αδάμ Νεοελληνική Γλώσσα Β Λυκείου Α. Nα αποδώσετε περιληπτικά το κείμενο ( λέξεις). Η πλειονότητα των ανθρώπων σήμερα στις αναπτυσσόμενες χώρες στερούνται βασικά δικαιώματα, όπως αυτό στην εργασία, βιώνοντας τον κοινωνικό αποκλεισμό. Προκειμένου να επιβιώσουν αναγκάζονται να εργαστούν σε απάνθρωπες συνθήκες. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης διακυβεύεται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ενώ το άγχος περισσεύει. Η επιτυχία αποτιμάται με οικονομικά κριτήρια και η κάλυψη των προσωπικών, υλικών κυρίως, αναγκών γίνεται στόχος ζωής. Στην κοινωνία της αφθονίας και της σπατάλης, ο πλούτος συγκεντρώνεται στους λίγους που απολαμβάνουν ανενδοίαστα. Αυτή η ηθική κατάπτωση ωθεί τον απλό άνθρωπο στην απόγνωση και τον ατομικισμό. Β1. Ποιες είναι, κατά το συγγραφέα, οι κύριες αιτίες του αποκλεισμού πολλών ανθρώπων από την αγορά εργασίας και τελικά από την ίδια την κοινωνία; ( λέξεις). Ο εργασιακός και κατ επέκταση ο κοινωνικός αποκλεισμός πολλών ανθρώπων οφείλεται κατά το συγγραφέα καταρχάς στη δημογραφική έκρηξη, δηλαδή την υπερπροσφορά των εργαζομένων σε σχέση με τις θέσεις εργασίας. Περισσότερο, ωστόσο, εστιάζει στην αδυναμία της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας να διασφαλίσει το δικαίωμα στην εργασία. Το θεμελιώδες αυτό δικαίωμα θυσιάζεται σήμερα στο βωμό του κέρδους και η οικονομική ανάπτυξη νοείται ανεξάρτητα από τον άνθρωπο. Η φιλοχρηματία, λοιπόν, και ο ευδαιμονισμός σε συνδυασμό με την απουσία ηθικών αξιών και την αδιαφορία για τον πάσχοντα συνάνθρωπο είναι οι κύριες παράμετροι του προβλήματος. Β2. Να γράψετε τα δομικά στοιχεία της πρώτης παραγράφου. Θεματική περίοδος : Σχόλια Λεπτομέρειες : Κατακλείδα : «Κάθε πρωί αναζήτηση εργασίας». «Είναι οι απόκληροι και από τη γη τους». «Και αυτοί οι άνθρωποι τη μεγάλη πλειονότητα». Γ1. Να δημιουργήσετε μία πρόταση με καθεμιά από τις λέξεις του κειμένου με έντονη γραφή έτσι, ώστε να γίνει φανερή η σημασία τους.

2 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014 Δυστυχώς, οι προσπάθειές μας απέβησαν άκαρπες. Οι απόκληροι της ζωής γνωρίζουν συχνά την κοινωνική αδιαφορία και αναλγησία. Η πολιτεία πρέπει να διασφαλίζει το δικαίωμα στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για όλους ανεξαιρέτως. Δεν υπάρχει στο χώρο πρόσβαση ειδικά διαμορφωμένη για ανθρώπους με κινητικά προβλήματα. Η αναλγησία του πηγάζει από τον απύθμενο εγωισμό του. Γ2. Να επισημάνετε στο κείμενο ένα σημείο στο οποίο υπάρχει σαρκασμός ειρωνεία. 3 η παράγραφος : «Πείθει μάλιστα τον κάθε φτωχοδιάβολο μ ένα δολάριο τη μέρα».

3 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: Άννα Αδάμ Νεοελληνική Γλώσσα Β Λυκείου Α. Nα αποδώσετε περιληπτικά το κείμενο ( λέξεις). Η πλειονότητα των ανθρώπων σήμερα στον «αναπτυσσόμενο» κόσμο στερούνται βασικά δικαιώματα, ζώντας άνεργοι στο περιθώριο της κοινωνίας. Αιτία η πληθυσμιακή αύξηση σε συνδυασμό με το οικονομικό σύστημα που αδιαφορεί για τον άνθρωπο. Προκειμένου να επιβιώσουν αναγκάζονται να εργαστούν σε απάνθρωπες συνθήκες. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης διακυβεύεται η ανθρώπινη αξιοπρέπεια, ενώ το άγχος περισσεύει. Η επιτυχία αποτιμάται με οικονομικά κριτήρια και η κάλυψη των προσωπικών, υλικών κυρίως, αναγκών γίνεται στόχος ζωής. Στην κοινωνία της αφθονίας και της σπατάλης, ο πλούτος συγκεντρώνεται στους λίγους που απολαμβάνουν ανενδοίαστα. Αυτή η ηθική κατάπτωση ωθεί τον απλό άνθρωπο στην απόγνωση και τον ατομικισμό. Β1. Γιατί, κατά το συγγραφέα, «το άγχος είναι το μόνο που έφτασε σε επίπεδα πρωτόγνωρα σε μας ως τώρα»; (60-80 λέξεις) Το άγχος, η λεγόμενη «ασθένεια της εποχής», δεν είναι άσχετο με τις αλλοτριωτικές συνθήκες της σύγχρονης ζωής. Στο απαιτητικό περιβάλλον της παγκοσμιοποιημένης ανταγωνιστικής οικονομίας, θεμελιώδη δικαιώματα, όπως αυτό στην εργασία, είναι πλέον επισφαλή. Η φτώχια, η εξαθλίωση, η δραματική επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου γενικεύονται την ίδια ώρα ο καταναλωτισμός προβάλλει ως κυρίαρχο όραμα ζωής. Όλα αυτά μαρτυρούν το ηθικό κενό και το έλλειμμα αξιών μιας κοινωνίας σε κρίση, που γεννά στον άνθρωπο αισθήματα αδυναμίας, απόγνωσης και αγωνίας για το αύριο. Β2. Πώς επιτυγχάνεται η συνοχή ανάμεσα στην τρίτη και την τέταρτη παράγραφο ; Η συνοχή ανάμεσα στην τρίτη και την τέταρτη παράγραφο του κειμένου επιτυγχάνεται με τη χρήση του συνδέσμου και. Ο σύνδεσμος και λειτουργεί και ως μεταβατικός, δηλαδή μπαίνει στην αρχή μιας περιόδου, για να γίνει η μετάβαση από τα προηγούμενα στα επόμενα. Γ1α. Να γράψετε από ένα συνώνυμο για τις λέξεις του κειμένου με έντονη γραφή.

4 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014 απελπισμένη = απογοητευμένη, (αποκαρδιωμένη, αποθαρρυμένη) φτωχοί = άποροι, (ενδεείς, πένητες) αποκαλεί = χαρακτηρίζει, (επονομάζει) (να) δώσει = (να) προσφέρει, (να παράσχει) πρωτόγνωρα = πρωτοφανή Γ1β. Να γράψετε από ένα αντώνυμο για τις λέξεις του κειμένου με υπογράμμιση. εκτός = εντός υπόγεια = υπέργεια επιτυχίες = αποτυχίες συνεχίσουν = σταματήσουν αναλγησία = ευαισθησία Γ2α. Να επισημάνετε στο κείμενο δύο παραδείγματα μεταφορικής χρήσης της γλώσσας. «πλοία - κάτεργα», «οι πιο άτυχοι πνίγονται στα βαθιά νερά» Γ2β. Να αιτιολογήσετε την επιλογή σας. Η μεταφορική / συνυποδηλωτική χρήση της γλώσσας γίνεται όταν οι λέξεις δεν χρησιμοποιούνται με την κυριολεκτική τους σημασία ( δεν αναφέρονται σε αυτό ακριβώς το οποίο δηλώνουν ), αλλά υπονοούν ( υποδηλώνουν ) κάτι άλλο, με το οποίο έχουν κοινά σημασιολογικά χαρακτηριστικά. Έτσι, τα «πλοία - κάτεργα», είναι πλοία που μοιάζουν με φυλακές, στα οποία δηλαδή η εργασία θυμίζει τις σκληρές και καταναγκαστικές εργασίες που συνεπάγεται συχνά η φυλάκιση. Ομοίως η φράση «οι πιο άτυχοι πνίγονται στα βαθιά νερά» σημαίνει ότι αντιμετωπίζουν πολύ δύσκολα ή και αξεπέραστα προβλήματα.

5 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014

6 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014

7 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014

8 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 24/11/14 Νεοελληνική Γλώσσα Β Λυκείου ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΜΑΤΙΑΤΟΥ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ Α. Ο συντάκτης πραγματεύεται το μείζον πρόβλημα της ανεργίας και τις συνέπειές του στον κοινωνικό τομέα. - Οι άνεργοι αντιμετωπίζονται ως παρίες της κοινωνίας και στερούνται ακόμη και τα αναγκαία για την επιβίωσή τους. - Οι αξίες θυσιάζονται στο βωμό του κέρδους και καταπατούνται καθημερινά τα δικαιώματα των εργαζομένων. - Οι οικονομικά προνομιούχοι αδιαφορούν για τους κοινωνικά αποκλεισμένους. - Η έκπτωση των ηθικών αξιών και η κοινωνική αναλγησία έχουν ως αποδέκτες τα κατώτερα κοινωνικά στρώματα. Β1. Στον «αναπτυσσόμενο» κόσμο οι φτωχοί χαρακτηρίζονται πλέον ως «οι εκτός». Το ποσοστό των ανέργων αυξάνεται καθημερινά και η ανθρώπινη οντότητα υποβαθμίζεται, καθώς πλέον οι φτωχοί θεωρούνται οι απόκληροι της κοινωνίας. Οι κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν είναι τέτοιες, ώστε παραγκωνίζονται τα άτομα που δε θεωρούνται πλέον παραγωγικά, γιατί κυριαρχεί η πεποίθηση ότι περισσεύουν. Οι άνθρωποι αυτοί στερούνται τα βασικά και αδυνατούν να καλύψουν τις ανάγκες για επιβίωση, όχι από προσωπική τους επιλογή, αλλά επειδή τους το επιβάλλει το ίδιο το σύστημα. Β2. Οι θυσίες των εργαζομένων για την εξασφάλιση μιας θέσης εργασίας. Γ1.α. άκαρπη: ατελέσφορη καινούργια: νέα εκτοπίζονται: απομακρύνονται εξασφαλίσουν: κατοχυρώσουν αποδίδει: αποφέρει Γ1.β. ανικανότητα: δυνατότητα αποκλείονται: συμπεριλαμβάνονται βασικό: επουσιώδες επιτυχίες: αποτυχίες αφθονία: έλλειψη Γ2.α. Η ενεργητική σύνταξη επιλέγεται από τον συγγραφέα για να δοθεί έμφαση στο υποκείμενο της ρηματικής ενέργειας. Γ2.β. Από κάποιους ελάχιστους μετατρέπονται οι επιτυχίες τους σε χρήμα.

9 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΚΩΔΙΚΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 24/11/2014 Νεοελληνική Γλώσσα Β Λυκείου ΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΜΑΓΓΙΝΑ ΞΑΝΘΙΠΠΗ Α. Ο συγγραφέας του κειμένου σχολιάζει τον τρόπο με τον οποίο η απουσία των ηθικών αξιών έχει επηρεάσει συνολικά τη ζωή μας. Αρχικά, καταγράφει την άποψη πως το υπάρχον αδύναμο οικονομικό σύστημα έχει οδηγήσει στην αύξηση του φτωχού πληθυσμού. Υποστηρίζει πως οι ηθικές αξίες θυσιάστηκαν στο βωμό του χρήματος, με αποτέλεσμα οι πολίτες πλέον να αγωνίζονται για την επιβίωσή τους. Παράλληλα, τονίζει τη σημαντική αύξηση των ποσοστών του άγχους, εντείνοντας το άνοιγμα της κοινωνικής ψαλίδας που αποτελεί βασικό χαρακτηριστικό της εποχής. Σημειώνει τη θλίψη που του προκαλεί η εικόνα των κλειστών επιχειρήσεων και καταλήγει τονίζοντας την αντίθεση στον τρόπο διαβίωσης ανάμεσα στους ανθρώπους της εξουσίας και τους απλούς πολίτες. Β1. Η παγκοσμιοποίηση διακήρυσσε τις ιδέες της πολιτικής ενοποίησης, της οικονομικής ανάπτυξης, της ειρηνικής συνύπαρξης, της ομοιογένειας, της κατοχύρωσης δικαιωμάτων. Ωστόσο, κανένας από τους ισχυρούς του κόσμου δεν υποστήριξε πως για την επίτευξη ενός εγχειρήματος ο πολίτης χρειάζεται να θέτει ως σημαία του την αξιοπρέπεια, να την προασπίζεται και με αυτή ως πυξίδα του να πορεύεται. Παρ όλα αυτά, οι σημερινές συνθήκες δείχνουν πως τελικά όλες οι διακηρύξεις έγιναν έρμαια στην ανάγκη για οικονομική ανάπτυξη και πλουτισμό. Οι άνθρωποι προκειμένου να γίνουν πλουσιότεροι αποκήρυξαν τα πιστεύω τους, καταπάτησαν τις ηθικές αξίες και τα ιδανικά τους στο βωμό του χρήματος και προκειμένου να ανταποκριθούν στο απαιτήσεις του κοινωνικού συστήματος αποκήρυξαν κάθε ίχνος αξιοπρέπειας. Β2. Θεματική περίοδος: «Όπως φαίνεται παγκοσμιοποίησης». Λεπτομέρειες: «Από την άλλη οικονομολόγων». Κατακλείδα: Δεν έχει Γ1. -Επειδή είναι εξαιρετικό τεχνίτης στη μπάλα τον αποκαλεί συνεχώς «παικταρά»! - Μετά το τέλος της χρονιάς παραιτήθηκε από τη δουλειά του, αφού οι συνθήκες εργασίας ήταν άθλιες. - Ήθελαν να εξασφαλίσουν την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας, ώστε να πάνε την πενθήμερη εκδρομή τους. - Οι διαφημίσεις μετατρέπουν τους τηλεθεατές σε καταναλωτικά όντα. - Είχε την αίσθηση ότι τον είχε ξαναδεί σε μία οικογενειακή γιορτή. Γ2.α. Η γλώσσα στο συγκεκριμένο χωρίο λειτουργεί μεταφορικά/ συνυποδηλωτικά, αφού παρατηρούμε πως χρησιμοποιεί λέξεις με συναισθηματικό υπόβαθρο και απευθύνεται κυρίως στη συγκινησιακή λειτουργία του δέκτη. Παράλληλα, το ύφος γίνεται πιο άμεσο και πιο ζωντανό.

10 ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ 2014 Γ2.β. Δηλωτική λειτουργία: «Εξαιτίας του χιονιού η στέγη του παλαιού σπιτιού κατέρρευσε». Συνυποδηλωτική λειτουργία: «Ο δήμος προσέφερε στέγη στους άστεγους πολίτες».