º ª ƒπ ª À K ÚÔÏÔ appleô ÏÈ. ÙÔ Î ÓÙÚÔ ÙË ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË, ÛÙË HELEXPO, appleâú appleùâú 13, 14, 15

Transcript

1 4Ë π µπµ π À π º ª ƒπ ª À 2007 π π Àà 2 ƒ À 18 ª À 2007 π ª π øƒ 06 fiappleô : ÁÁÔÓfiappleÔ ÏÔ ÌÂÚ Ù ÂÁÎ ÓÈ ÙË ÎıÂÛË ÛÙÔ ªª ÓÂÓÙ ÍÂÈ Ï Ï ÛÔ ÓÈ, ª ÓË Ô Ì ÓÙ Ú, ÙÔ ÙÚ ÎÈÔ 14 µè ÏÈÔapple Ú ÁˆÁ 2006 appleèô appleúfiûê Ù ÛÙÔÈ Â, Û ÌÊˆÓ Ì ÚÂ Ó ÙÔ µπ 20 Thessaloniki Book Fair in English! ÙÔ Î ÓÙÚÔ ÙË ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË, ÛÙË HELEXPO, appleâú appleùâú 13, 14, 15 Ô È Ï Ô Â Ó È Ó Û Ì ÔÏÔ ÍÈÒÓ Î È Ì ÛÔ Ó - ÙËÛË ÙË ÙÔÌÈÎ Î È Û ÏÏÔÁÈÎ Ì applefiûù - ÛË. Ô Î ıâ È Ï Ô Â Ó È Ó ÔÏÔ ÒÓÙ ÓÔ Î È Êˆ- ÙÂÈÓfi ıëû Úfi ÁÓÒÛˆÓ, È ÂÒÓ Î È ÛÎ Ë K ÚÔÏÔ appleô ÏÈ

2 02 4Ë π µπµ π À π editorial Ô È Ï Ô, appleúfiûîïëûë ÛÂ Ù Í È H λογοτεχνία δεν είναι ποτέ πιο ζωντανή, επείγουσα και αναγκαία όσο όταν έχει τη φιλοδοξία να εκφράζει τον ίδιο τον κόσµο και να εµπλουτίζει µια γλώσσα µε καινούργιες εικόνες και ιδιωµατισµούς. Κάθε συγγραφέας είναι φορέας ενός κόσµου, κι αυτό ακριβώς µας κάνει να διαβάζουµε βιβλία. Στην εποχή µας όµως ένα καινούργιο φαινόµενο παίρνει τεράστιες διαστάσεις. Οικονοµικοί ή πολιτικοί µετανάστες, εξόριστοι ή ξενιτεµένοι, γεννηµένοι σε έναν άλλο πολιτισµό, που ζουν µερικές φορές σε µια χώρα όπου δεν µιλούν τη µητρική τους γλώσσα, όλοι αυτοί οι συγγραφείς είναι οι δηµιουργοί µιας νέας διεθνούς τάξης πραγµάτων. Και γίνονται ολοένα και περισσότεροι. Ο πολυπολιτισµός κερδίζει έδαφος, διευρύνεται, εκδηλώνεται ανεµπόδιστα. Ένας από τους σηµαντικότερους εν ζωή Ολλανδούς συγγραφείς, ο Abdelkader Benali, είναι µαροκινής καταγωγής. Θα τον συναντήσουµε στο στρογγυλό τραπέζι µε τίτλο «Ταξίδι σε µιαν άλλη γλώσσα», σήµερα στις το µεσηµέρι, µαζί µε τον Γερµανό συγγραφέα ελληνικής καταγωγής Περικλή Μονιούδη και τον Αλβανό Γκασµέτ Καπλάνι που ζει στην Ελλάδα και γράφει στα ελληνικά, ίσως τον πρωτοπόρο του είδους στην Ελλάδα. Όσον αφορά τα πιο γνωστά ονόµατα της νέας γερµανικής λογοτεχνίας, κατάγονται από την Τουρκία, το Ιράν ή την Κροατία. Και τι να πούµε για την αγγλική λογοτεχνία! Εκεί δεν έχουν καν ανάγκη να µεταφράσουν. Ο κόσµος τους ανήκει. Από την Ινδία, το Μπαγκλαντές, µέχρι τον δικό µας Πάνο Καρνέζη, που έφυγε για σπουδές στην Αγγλία, έµεινε εκεί, και σήµερα γράφει στα αγγλικά. Μια λογοτεχνία µε ποικίλες εκφάνσεις και χροιές ανθίζει. Όπως αναρωτιέται ο Ινδός συγγραφέας και σκηνοθέτης Vijay Singh: «στις µέρες της παγκοσµιοποίησης, µήπως η Γη γίνεται επιτέλους στρογγυλή;». Κατρίν Βελισσάρη ιευθύντρια του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) º ª ƒπ π OY µπµ π À π ƒ À 18 ª À 2007 π ª π øƒ π π ÀÃ Ë µ ÌappleÚ ÂÁÎ ÓÈ applefi ÙÔÓ appleúfiâ ÚÔ ÙË ËÌÔÎÚ Ù 06 fiappleô : ÁÁÔÓfiappleÔ ÏÔ ÌÂÚ ÛÙÈ Ù ÂÁÎ ÓÈ ÙË ÎıÂÛË ÛÙÔ ªª 08 Í È ÛÙË ÁÏÒÛÛ ÂÚÈÎÏ ªÔÓÈÔ Ë, Ô Gazmed Kaplani Î È Ô Abdelkader Benali ÁÚ ÊÔ Ó ÛÙË ÁÏÒÛÛ ÙˆÓ ÏÏˆÓ 09 Ï Ï ÛÔ ÓÈ ÈÁ appleùèô Û ÁÁÚ Ê Î È ÙÔ «ª Á ÚÔ È ÎÔ ÌappleÈ Ó» ÙÔ applefi  ÛÙÈ ÛÙÔ «Ï ÌappleÈÔÓ» 10 ƒâappleôúù È ÁÈÓÂ, ÙÈ ı Á ÓÂÈ 12 ºˆÙÔÚÂappleÔÚÙ ÎıÂÛË Û ÂÈÎfiÓ 14 µè ÏÈÔapple Ú ÁˆÁ 2006 appleèô appleúfiûê Ù ÛÙÔÈ Â Û ÌÊˆÓ Ì ÚÂ Ó ÙÔ µπ 16 ª ÓË Ô Ì ÓÙ Ú «Û ÁÁÚ Ê ÂÓ ÂÈ Ó ÁÎË applefi ÙÚÔ» 17 ÙÔ ÙÚ ÎÈÔ «appleô ËÛË Î Ú Ú Ë ˆ ÁÚ Ê, ÌÂÈÔ ËÊÈÎ ˆ Ó ÁÓˆÛË» 20 4th Thessaloniki Book Fair πn English! 22 Book & the city ÚfiÁÚ ÌÌ ÂÎ ËÏÒÛÂˆÓ - ÚÔÛˆappleÈÎfiÙËÙ ÙË ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË Û ÔÏÈ Ô Ó BOOK fair ÂÚÈÔ ÈÎ Î ÔÛË ÙË ÈÂıÓÔ ŒÎıÂÛË µè Ï Ô ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË, È Ó ÌÂÙ È ˆÚÂ Ó appleèîôèóˆó : tbf@helexpo.gr Î fiùë ıóèîfi ÓÙÚÔ µè Ï Ô, ËÌ ÙÚË fiïï È ı ÓÛË Î ÔÛË ÙÚ Ó µâïèûû ÚË Ú ÈÛ ÓÙ ÎÙË µ Û ÏË ÁÎ ÏÔ Ì Ô ÏÔ Î ÔÛË ÕÛapple à ÛÈÒÙË ÓÙ ÎÙÈÎ ÔÌ ÁÂÓ ª ÚÓ, ÃÚ Û ÓÔ, ÚÈ Î ÛÔÏ ÎË Àapple ı ÓË ÏË µ Ûˆ Ô Ô ÈÔÚıˆÙ ÎÂÈÌ ÓˆÓ µ Û ÏË ÁÎ ÏÔ ºˆÙÔÁÚ Ê Â ª. appleappleô -. ÁÁÂÏ Ë Art director Ó ÛË ÂˆÚÁ Ô ÎÙ appleˆûë «º ÏÈappleappleÔ» Î ÔÙÈÎ µôúâ Ô ÏÏ Ô A.E. à ƒ π À Àƒ π ª π - ƒ / ª π - π ª ƒãπ π π ª À- π / ƒπ π π ªπ π / ø À ø ª ƒ πø º ª ƒπ ø ª π - ƒ ( ª- ) / π ƒ πª ø «. µ π» / BOLD OGILVY / ILLY CAFE à ƒ π π π ø π π ƒ π ºø π - ƒ 3 ( ƒ 3) / DEUTSCHE WELLE / ª π ƒ π (TV100) / ª π ƒ π ºø π (FM100) / º ª ƒπ π º ƒ - π º ƒ Àƒπ / º ª ƒπ ATHENS VOICE / ƒ ƒ π π ø - ª π ƒ ƒ π π ø ( - ª ) à ƒ π π π ø π ª π π ƒ π ºø π KOSMOS 93.6FM / π ƒ π ºø π 9.58FM / ƒπ π PASSPORT à ƒ π π ø π π π ø π ƒπ π ª À π π À À ƒπ GOETHE - INSTITUT THESSALONIKI / º πµ π ª ƒ º À π ƒ À à ª Àª Àƒø ø ( ) π À Àƒ π π π ª À/ πã πƒ π ƒ ƒ ªª π π ª

3

4

5 Η ιεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης έχει κατακτήσει επάξια µια ξεχωριστή θέση στη συνείδηση και στην καρδιά όχι µόνο των ανθρώπων που αγαπούν το βιβλίο, αλλά όλων των Ελλήνων Κάρολος Παπούλιας ÌappleÚ ÂÁÎ ÓÈ! T o στίγµα της ιεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης έδωσε χθες στην τελετή των εγκαινίων µε την παρουσία του ο πρώτος πολίτης της χώρας, ο Πρόεδρος της ηµοκρατίας Κάρολος Παπούλιας, ο οποίος κήρυξε την έναρξη της µεγάλης γιορτής του βιβλίου στην αίθουσα «Corona» της HELEXPO. Πολιτικοί, κοινωνικοί και πολιτιστικοί φορείς, παράγοντες του βιβλίου από όλη την Ελλάδα και από πολλά µέρη του κόσµου, γνωστοί συγγραφείς και καλλιτέχνες τίµησαν µε την παρουσία τους την εκδήλωση, που φέτος είχε πιο λα- µπερό χαρακτήρα από ποτέ. Η παρουσίαση και ο συντονισµός από τον ηθοποιό Ιεροκλή Μιχαηλίδη έδωσε έναν ίσως πιο ευρηµατικό και εορταστικό τόνο σε σχέση µε άλλες χρονιές. Ευχάριστη έκπληξη αποτέλεσε το εναρκτήριο χάπενιγκ. Νεαροί και νεαρές µιµούµενοι τους ταξιδευτές -αφού και η κεντρική θεµατική της Έκθεσης αφορά στο ταξίδι- κρατώντας βαλίτσες βρέθηκαν στο κέντρο του χώρου φωνάζοντας: «Ταξίδι στο σώµα, στην καρδιά, στο µυαλό, στον κόσµο, µε το βιβλίο!». Μ' αυτόν τον τρόπο οι επικεφαλής της 4ης ΕΒΘ θέλησαν εµφανώς, πέραν της αφορµής που δίνει ο κεντρικός άξονάς της, να τονίσουν τον οικουµενικό χαρακτήρα που αποκτά το σηµαντικό αυτό γεγονός για τη Θεσσαλονίκη, αλλά και γενικότερα για την Ελλάδα. «Η ΕΒΘ κατέκτησε όλους τους Έλληνες» Εκθειαστικά ήταν για την Έκθεση τα λόγια του Προέδρου της ηµοκρατίας Κάρολου Παπούλια: «Το βιβλίο είναι ένα σύµβολο αξιών και µέσο αναζήτησης της ατοµικής και συλλογικής µας υπόστασης. Το κάθε βιβλίο είναι ένας ολοζώντανος και φωτεινός θησαυρός γνώσεων, ιδεών και σκέψης. Είναι νοµίζω περιττό να επισηµάνω την ανεκτίµητη και αναµφισβήτητη επίδρασή του στην καλλιέργεια της κριτικής σκέψης, της δηµιουργικής αναζήτησης, της γόνιµης ανησυχίας σε όλους µας. Σήµερα είµαστε µάρτυρες ταχύτατων εξελίξεων στον χώρο του διαδικτύου και των ηλεκτρονικών µέσων ενηµέρωσης. Είναι ένας νέος κόσµος, όπου η ταχύτητα µετάδοσης της γνώσης συναγωνίζεται τον όγκο των πληροφοριών. Ένας κόσµος όµως στον οποίο το βιβλίο όχι µόνο δεν πρέπει να χάσει τη σηµασία του, αλλά αντιθέτως να την ενδυναµώσει, για τον απλό λόγο ότι αποτελεί το κυριότερο εργαλείο διύλισης και επεξεργασίας αυτών των πληροφοριών. Γι' αυτούς τους λόγους είναι πολύ σηµαντικό και αξιόλογο γεγονός η διοργάνωση της 4ης ιεθνούς Έκθεσης Βιβλίου εδώ, στη Θεσσαλονίκη. Μιας εκδήλωσης που έχει κατακτήσει επάξια µια ξεχωριστή θέση στη συνείδηση και στην καρδιά όχι µόνο των ανθρώπων που αγαπούν το βιβλίο, αλλά όλων των Ελλήνων», τόνισε µεταξύ άλλων. Τον Πρόεδρο της ηµοκρατίας στο βήµα κάλεσε ο πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) ηµήτρης Νόλλας, που στη σύντοµη οµιλία του ανέτρεξε στη δηµιουργία του θεσµού τονίζοντας: «Μια νεαρής ηλικίας έκθεση, µόλις τεσσάρων ετών, µε σηµάδια ραγδαίας αλλά και σταθερής ανάπτυξης, κάτι σηµαίνει. Μια τόσο νέα έκθεση, που οι ξένοι φίλοι µας την περιέλαβαν ήδη στον στενό κύκλο των 25 µεγαλύτερων Εκθέσεων Βιβλίου του κόσµου, υπήρξε αποτέλεσµα σκληρής και επίµονης δουλειάς και φαντασίας». Χαιρετισµό απηύθυναν επίσης, µεταξύ άλλων, ο υπουργός Μακεδονίας-Θράκης Γιώργος Καλατζής, ο γενικός γραµµατέας του υπουργείου Πολιτισµού Χρήστος Ζαχόπουλος, η εκπρόσωπος της υπουργού Παιδείας Ευγενία Κεφαλληναίου, ο νοµάρχης Θεσσαλονίκης Παναγιώτης Ψωµιάδης, ο αντιδήµαρχος Πολιτισµού Βασίλης Γάκης, ο πρόεδρος της HELEXPO Αριστοτέλης Θωµόπουλος και ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Οµοσπονδίας Εκδοτών Βιβλιοπωλών Γιώργος Παρίκος.

6 06 4Ë π µπµ π À π Α ινιγµατική, σύνθετη, αντισυµβατική, ενίοτε σαρκαστική και τολµηρή, όπως το έργο και η προσωπικότητα του ίδιου του δηµιουργού, στον οποίο αποτίει φόρο τιµής. Η έκθεση «Τόπος: Εγγονόπουλος» («Τopos: Engonopoulos») φιλοδοξεί να ανοίξει µια νέα σελίδα στην ουσιαστική µελέτη του εικαστικού έργου ενός ανθρώπου που κατά ειρωνικό τρόπο θεωρήθηκε µεγάλος ζωγράφος από τους ποιητές και µεγάλος ποιητής από τους... ζωγράφους. Πρόκειται για µια θεµατική-ερευνητική έκθεση, που εγκαινιάζεται σήµερα, Παγκόσµια Ηµέρα των Μουσείων, στις 9 το βράδυ στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΜΜΣΤ), στο πλαίσιο της 4ης ιεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονίκης. Η εικαστική έκθεση, που θα διαρκέσει ως τις 29 Ιουλίου, διοργανώνεται από το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Εθνικό Κέντρο Βιβλίο υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισµού και εντάσσεται στο πρόγραµµα του ΕΚΕΒΙ «Νίκος Εγγονόπουλος ( ): εκατό χρόνια από τη γέννησή του». Στις αίθουσες του Μουσείου συγκεντρώνεται µια σειρά από έργα-κλειδιά του Εγγονόπουλου, τα οποία έρχονται αντιµέτωπα µε έργα που έχουν δηµιουργήσει νεότεροι καλλιτέχνες: Αλέξανδρος Αβρανάς, Γιώργος Γυπαράκης, Θράφια, Σία Κυριακάκος, Ηλίας Μαρµαράς, Μαρία Παπαδηµητρίου, Ηλίας Παπαηλιάκης, Γιώργος Σαπουντζής, Κύριλλος Σαρρής, Άγγελος Σκούρτης, Στέφανος Τσιβόπουλος, Νίκος Χαραλαµπίδης, Πάνος Χαραλάµπους και Γιώργος Χατζηµιχάλης. Πρόθεση των υπεύθυνων της έκθεσης δεν ήταν η συγκρότηση µιας υφολογικής συνέχειας, ενότητας, σχολής ή στιλ. «Χωρίς να θεωρηθεί ότι οι καλλιτέχνες που συµµετέχουν είναι συνεχιστές ή έχουν επηρεαστεί από τον Εγγονόπουλο, µπορεί κανείς να διαβάσει στα έργα τους χειρονοµίες αινιγµατικές όπως στον Εγγονόπουλο», παρατηρεί ο Ντένης Ζαχαρόπουλος, διευθυντής του ΜΜΣΤ. Αδικηµένος ο ζωγράφος Εγγονόπουλος «Η έκθεση αυτή είναι η αρχή, όχι το τέλος στη µελέτη του ζωγράφου Εγγονόπουλου, που µόλις σήµερα µπορούµε να πούµε ότι αρχίζουµε να τον καταλαβαίνουµε», λέει ο κ. Ζαχαρόπουλος, που ανέλαβε την επιµέλεια της έκθεσης µε τη συνδροµή της Νίκης Λοϊζίδη. «Πριν από κάποια χρόνια ήταν αδύνατο να σκεφτούµε το ζωγραφικό έργο του Εγγονόπουλου ως ολοκληρωµένο προσωπικό λόγο. Λέγαµε ότι θυµίζει λίγο Νταλί, θυµίζει λίγο Ντε Κίρικο, τα χρώµατά του είναι πολύ φανταχτερά, λίγο αντιγράφει. Ήταν, αν όχι µπροστά, πάντως έξω από τα δεδοµένα της κοινωνίας του». Ζωγράφος που ήταν ζωγράφος και ποιητής πnfo ªÂÙ ÙËÓ ÂappleÈÙ ËÌ ÓË apple Ú ÛÙ ÛË ÛÙÔ ª Á ÚÔ ªÔ ÛÈÎ ıëóòó, Û ÛÎËÓÔıÂÛ È ÓÓË ÎÏ, Î È ÙÔ «Ù Í È» ÙˆÓ ÛÙ ˆÓ ÙÔ ÁÁÔÓfiappleÔ ÏÔ ÌÂ Ù Ì Û Ì ÈÎ ÌÂÙ ÊÔÚ ÛÙÔ appleï ÛÈÔ ÙË ÁÎfiÛÌÈ Ì Ú Ô ËÛË, ÙÔ appleúfiáú ÌÌ ÙˆÓ ÂÎ ËÏÒÛÂˆÓ ÙÔ µπ ÁÈ ÙÔ ÙÔ ÁÁÔÓfiappleÔ ÏÔ appleâúèï Ì ÓÂÈ: È ÌÂÚÔ ÂappleÈÛÙËÌÔÓÈÎfi Û Ó ÚÈÔ: «ÁÁÔÓfiappleÔ ÏÔ 2007: Ô appleôèëù Î È Ô ˆÁÚ ÊÔ» Ì ÙË Û ÌÌÂÙÔ 35 ÌÂÏÂÙËÙÒÓ ÙÔ ÚÁÔ ÙÔ applefi ÙËÓ ÏÏ Î È ÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi ÛÙÔ ªÔ ÛÂ Ô ªappleÂÓ ÎË (23-24/11) appleâùâè Î ÎıÂÛË appleô ÔÚÁ ÓÒÓÂÈ ÙÔ ªÔ ÛÂ Ô ªappleÂÓ ÎË (13/11/07-6/1/08) Ó Ó ˆÛË Î È ÂÌappleÏÔ ÙÈÛÌfi ÙÔ È ÈÎÙ ÎÔ ÙfiappleÔ ÛÂ Û ÓÂÚÁ Û Ì ÙËÓ ÔÈÎÔÁ ÓÂÈ ÁÁÔÓfiappleÔ ÏÔ. ÈÓËÙ ÎıÂÛË- ÊÈ ÚˆÌ appleô appleôùâïâ Ù È applefi Ù ÌappleÏfi Ì ÂÚÁÔ- ÈÔÁÚ ÊÈÎ ÛÙÔÈ Â, ÂÍÒÊ ÏÏ È Ï ˆÓ, ʈÙÔÁÚ Ê Â Î È ÏÏÔ Ú ÂÈ Îfi ÏÈÎfi Î È Û ÓÔ Â ÂÙ È applefi Ù ÈÓ Â Ì ı Ì ÙË ˆ ÙÔ ÁÁÔÓfiappleÔ ÏÔ ÂÌappleÓ ÛÌ Ó applefi ÙÔ ÚÁÔ ÙÔ. Í ÏÔ ÂÈ ÂÎ Ôı applefi ÙÔ µπ Î È Î ÎÏÔÊÔÚ ÙÔ ÏÂ ÎˆÌ «ÎÔ ÁÁÔÓfiappleÔ ÏÔ - ÂÎ Ùfi ÚfiÓÈ applefi ÙË Á ÓÓËÛ ÙÔ : Á appleë Â Ó È Ô ÌfiÓÔ ÙÚfiappleÔ...» που ήταν ποιητής, και «όχι λίγο ποιητής και λίγο ζωγράφος», όπως παρατηρεί ο κ. Ζαχαρόπουλος, ο Νίκος Εγγονόπουλος έχει αδικηθεί ως προς τον τρόπο που προσεγγίστηκε µέχρι σήµερα από τους ειδικούς σε σχέση µε την εικαστική του δηµιουργία. «Για τον ποιητή Εγγονόπουλο άνθρωποι όπως η Φραγκίσκη Αµπατζοπούλου, ο Γιώργης Γιατροµανωλάκης, ο Αλέξανδρος Αργυρίου έχουν δώσει ένα µεγάλο εύρος της προσωπικότητάς του -όχι της βιογραφίας του αλλά της συνθετότητας του λόγου του - πράγµα που δεν έχει συµβεί για τον ζωγράφο Εγγονόπουλο». Πίσω από τα στερεότυπα Συχνά ο Νίκος Εγγονόπουλος θεωρείται καλλιτέχνης των στερεοτύπων. «Αν κοιτάξει κανείς πιο ουσιαστικά το έργο του θα αντιληφθεί ότι µόνο επιφανειακά χρησιµοποιεί τις συµβάσεις, για να τις σκάψει από τα µέσα και να τις αποσταθεροποιήσει µε τον πιο σοβαρό τρόπο, κάτι που κάνει και ως ποιητής», λέει ο κ. Ζαχαρόπουλος. Ο επιµελητής της έκθεσης επισηµαίνει τρία βασικά προβλήµατα στη µελέτη του ζωγραφικού έργου του Νίκου Εγγονόπουλου: την άλυτη σχέση της ιστορίας της τέχνης στην Ελλάδα µε τον µοντερνισµό, την αδυναµία πρόσληψης της διάστασης της σεξουαλικότητας στα έργα του και το καθαρά ζωγραφικό ζήτηµα. «Αυτή η κραυγαλέα ζωγραφική θεωρήθηκε κακόγουστη γιατί είναι πραγµατικά µοντέρνα», παρατηρεί ο κ. Ζαχαρόπουλος. Η έκθεση στο ΜΜΣΤ φιλοδοξεί να προσεγγίσει τον ερευνητικό και ερ- µηνευτικό «τόπο» που συνιστά το έργο του Εγγονόπουλου µέσα στη σύγχρονη εικαστική πραγµατικότητα, να φέρει στην επιφάνεια τα θέµατα της αναπαράστασης από την τυχαία σύµπτωση µέχρι την πιο συστηµατική αντιπαράθεση κι από την ειρωνεία και τον σαρκασµό µέχρι την τραγικότητα και την αυστηρή εσωτερικότητα που διέπουν το σύνθετο αυτό έργο. Με επίκεντρο τον Εγγονόπουλο, η έκθεση παρουσιάζει το γενεαλογικό άλµα µέσα από το οποίο η υπερρεαλιστική προοπτική εµφανίζεται στην ιστορία της νεοελληνικής τέχνης. Η εικαστική αυτή διοργάνωση εγγράφεται σε µια σειρά από εκθέσεις του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης µε προβληµατική το Πρόσωπο και τον Χρόνο και το ερώτηµα «Ποιος είναι εδώ;», που αποτελούν την ευρύτερη συµµετοχή του ΜΜΣΤ στην 1η Μπιενάλε Θεσσαλονίκης. fiappleô : ÁÁÔÓfiappleÔ ÏÔ ÌÂÚ, ÁÎfiÛÌÈ Ì Ú ÙˆÓ ªÔ Û ˆÓ, ÛÙÈ Ù ÂÁÎ ÓÈ ÙË ÎıÂÛË ÛÙÔ ª ΠÔÓÈÎfi ªÔ ÛÂ Ô Á ÚÔÓË ÓË flúâ ÏÂÈÙÔ ÚÁ : Ú ÙË - ÙÔ: & , ÚÈ Î : , Â Ù Ú : ÎÏÂÈÛÙ ÂÓ Á ÛÂÈ Î È ÂÎapple È Â ÙÈÎ appleúôáú ÌÌ Ù appleú ÁÌ ÙÔappleÔÈÔ ÓÙ È appleâèù applefi Û ÓÂÓÓfiËÛË (ÙËÏ )  ÌÂÓÔ ÃÚ Û ÓÔ

7 ƒ À 18 ª À Ë π µπµ π À π 07

8 08 4Ë π µπµ π À π id O ÈÁ appleùèô Û ÁÁÚ Ê Ï Ï ÛÔ ÓÈ (1957), Ì applefi ÙÈ appleèô ÛËÌ ÓÙÈÎ ÌÔÚÊ ÙË Û Á ÚÔÓË È ÓfiËÛË ÛÙË ÒÚ ÙÔ, Â Ó È Ô appleèô ÁÓˆÛÙfi Û ÁÁÚ Ê ÛÙËÓ Á appleùô ÌÂÙ ÙÔÓ ÓÔÌappleÂÏ ÛÙ ÁÎ Ìapple ª ÊÔ. Ù Ì ıëùèî ÙÔ ÚfiÓÈ ÊÔ ÙËÛ Û Á ÏÏfiʈÓÔ Û ÔÏÂ Ô Î È ÛÙË Û Ó ÂÈ ÛappleÔ ÛÂ Ô ÔÓÙÈ ÙÚÈÎ ÛÙÈ ÓˆÌ Ó ÔÏÈÙ Â, Âapple ÁÁÂÏÌ ÙÔ ÔappleÔ Ô ÂÍ ÛΠÛÙÔ ÈÚÔ. Ú ÏÏËÏ ÚıÚÔÁÚ Ê Û ÂÊËÌÂÚ Â. Ú ÊÂÈ ÔÓÙ ÛÙ Ó ÚÈ ÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ Ú ÏÈÛÌÔ, Ê ÓÔÓÙ È Ì ÁÈ ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎ appleú ÁÌ ÙÈÎfiÙËÙ ÙË apple ÙÚ ÙÔ. Ô Ì ıèûùfiúëì «Ô ª Á ÚÔ È ÎÔ ÌappleÈ Ó» (2002, ÛÙ ÂÏÏËÓÈÎ applefi ÙÈ ÂÎ fiûâè fiïè, 2007) Î Ù ÎÙËÛ ÙÔ Ú fiêˆóô Ó ÁÓˆÛÙÈÎfi ÎÔÈÓfi, ÁÈÓÂ Ì Ûˆ ÌappleÂÛÙ Û ÏÂÚ Î È ÌÂÙ ÊÚ ÛÙËΠ̠ÌÂÁ ÏË ÂappleÈÙ ÛÙ Á ÏÏÈÎ, ÛÙ ÁÁÏÈÎ Î È ÛÙ ÈÙ ÏÈÎ. ÌÂÚ Ú ÛΠ18 ª Ô ÛÙÈ Ô Û ÁÁÚ Ê ı Ú ÛÎÂÙ È ÛÙÔÓ ÎÈÓËÌ ÙÔÁÚ ÊÔ «Ï ÌappleÈÔÓ» (appleï Ù ÚÈÛÙÔÙ ÏÔ ), fiappleô Î È ı Á ÓÂÈ Ë apple ÚÔ Û ÛË ÙÔ È Ï Ô ÙÔ «Ô ª Á ÚÔ È ÎÔ ÌappleÈ Ó», Ì ÔÌÈÏËÙ ÙÔÓ ÈÔ Î È ÙÔÓ ÌÂÙ ÊÚ ÛÙ ÙÔ, Û ÁÁÚ Ê ÈÏÏ ÚÈ Î Ë. ÎÔÏÔ ı ÛÂÈ ÛÙÈ Ë appleúô ÔÏ ÙË ÔÌÒÓ ÌË Ù ÈÓ («Ô ª Á ÚÔ È ÎÔ ÌappleÈ Ó», 2006) ÙÔ ª ÚÔ Ó Ã Ì ÓÙ, Ë ÔappleÔ Û ÂÙ È ÛÙÔ Ì ıèûùfiúëì ÙÔ Ï ÂÏ ÛÔ ÓÈ. ÙËÓ ÂΠψÛË ı apple Ú ÂÈ Ù Ùfi ÚÔÓË ÌÂÙ ÊÚ ÛË Î È Ë Â ÛÔ Ô Â Ó È ÂÏ ıâúë. Γιατί επιλέξατε µια πολυκατοικία στο κέντρο του Καΐρου ως υπόβαθρο για την εξέλιξη της ιστορίας και τη δράση των ηρώων; Το µυθιστόρηµά µου εµπίπτει στο είδος εκείνο όπου ο τόπος είναι πρωταγωνιστής. Οι σχέσεις των χαρακτήρων απορρέουν ή διαµορφώνονται από τη σχέση τους µε τον τόπο. Το είδος αυτό εµφανίστηκε στη λογοτεχνία τον 19ο αιώνα και το χρησιµοποίησαν ο Μπαλζάκ, ο Ντίκενς, ο Γιουγκοσλάβος συγγραφέας Ίβο Άντριτς στο µυθιστόρηµά του Η γέφυρα του ποταµού Ντρίνα, ο Ντάρελ στο Αλεξανδρινό κουαρτέτο και ο Ναγκίµπ Μαχφούζ κατά κόρον. Το κτίριο στο µυθιστόρηµά µου, αν και υπάρχει στα αλήθεια, είναι ουσιαστικά φανταστικό. Το χρησιµοποίησα ως λογοτεχνικό τέχνασµα. Η επιλογή του πηγάζει και από τη νοσταλγία µου για την κοσµοπολίτικη Αίγυπτο µε τις ξένες παροικίες. Το κτίριο αυτό συµβολίζει τον µικρόκοσµο κάθε σύγχρονης κοινωνίας εκτός Αιγύπτου; Η λογοτεχνία είναι µια τέχνη που υπηρετεί και εκφράζει τον άνθρωπο. Χρησιµοποιεί την πραγµατικότητα, την εξυφαίνει µε τη φαντασία για να πετύχει την οικουµενική αποστολή της. Οι χαρακτήρες στο βιβλίο µου είναι Αιγύπτιοι. Αφού τους ανέλυσα και φανέρωσα τις συγκρούσεις τους, µεταφέρθηκα από την αιγυπτιακή πραγµατικότητα στην πανανθρώπινη. Έτσι ο αναγνώστης, ακόµη κι αν δεν γνωρίζει την Αίγυπτο, κατανοεί σε βάθος τους χαρακτήρες. Από τις σπουδαιότερες λειτουργίες της τέχνης της γραφής είναι να παρουσιάζει τους χαρακτήρες όχι ως µουσουλµάνους ή χριστιανούς, ως Αιγύπτιους ή Έλληνες, αλλά ως ανθρώπινες περιπτώσεις - κι αυτό ανάγει τη λογοτεχνία σε οικουµενική τέχνη. Προκαλείτε µε τα θέµατά σας. Γιατί τα επιλέξατε; εν επιλέγω θέµατα, επιλέγω χαρακτήρες. Επιλέγω θέµατα µόνο όταν πρόκειται να γράψω κάποιο άρθρο. Εργάζοµαι λεπτοµερώς επάνω στους χαρακτήρες µήνες ολόκληρους, ώσπου να µπορέσω να τους δω να αναπνέουν. Μέσα απ' αυτούς ανακαλύπτω τα θέµατα: το κοινωνικό, το πολιτικό κτλ. Ο συγγραφέας που γράφει για να αναλύσει κάποιο ζήτηµα είναι αποτυχηµένος, γιατί το έργο του γίνεται θεωρητικό και χωρίς πνοή. Το µυθιστόρηµα πρέπει να είναι ζωντανό και µόνο µέσα από τους χαρακτήρες επιτυγχάνεται κάτι τέτοιο. Ποιοι ξένοι συγγραφείς σας επηρέασαν; έχτηκα επιρροές από τον Καζαντζάκη -µία από τις µεγαλύτερες µορφές της παγκόσµιας λογοτεχνίας-, από την κλασική ρωσική λογοτεχνία (Ντοστογιέφσκι, Τσέχοφ, Τολστόι, Τουργκένιεφ, Πούσκιν) αλλά και τη γαλλική (Μολιέρο, Μπαλζάκ, Ουγκό...). Ο Μ. Καραγάτσης έγραψε ένα µυθιστόρηµα µε ανάλογο θέµα, µια πολυκατοικία στην Αθήνα. Τι γνωρίζουν οι Αιγύπτιοι για τη σύγχρονη Ελλάδα και τη λογοτεχνία της; εν γίνεται να γραφτεί η ιστορία της Αιγύπτου χωρίς την αναφορά στους Έλληνες. Ελληνικά µνηµεία καταµαρτυρούν την παρουσία και την προσφορά τους. Στη σύγχρονη ιστορία, η ελληνική παροικία υπήρξε από τις πιο δηµιουργικές στην κοσµοπολίτικη Αίγυπτο και ενσωµατώθηκε στην αιγυπτιακή κοινωνία. εν θα βρείτε καµία καλλιτεχνική δηµιουργία εκείνης της εποχής χωρίς τη συµµετοχή ενός Έλληνα. Ακόµη και στα τραγούδια του Σάιντ Νταρουίς υπάρχουν ελληνικές λέξεις. Και ας µην ξεχνάµε τον Καβάφη, που συµβολίζει την αδελφοποίηση Ελλήνων και Αιγυπτίων. Πρέπει να µάθουµε περισσότερα για τη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία. Παράλειψή µας που δεν γνωρίζου- µε πολλά, αλλά αυτό οφείλεται στην έλλειψη µεταφράσεων. Ï Ï ÛÔ ÓÈ «ÏÔÁÔÙÂ Ó ÂÈ ÔÈÎÔ ÌÂÓÈÎ appleôûùôï» ÌÂÚ ÛÙÈ ÛÙÔÓ ÎÈÓËÌ ÙÔÁÚ ÊÔ «Ï ÌappleÈÔÓ» (appleï Ù ÚÈÛÙÔÙ ÏÔ ) Ô ÈÁ appleùèô Û ÁÁÚ Ê apple ÚÔ ÛÈ ÂÈ ÙÔ È Ï Ô ÙÔ «Ô ª Á ÚÔ È ÎÔ ÌappleÈ Ó». ÎÔÏÔ ı ÛÂÈ appleúô ÔÏ ÙË ÔÌÒÓ ÌË Ù ÈÓ Ó ÓÙ ÍË ÚÛ Ô ÌÔ ÙÛË ÁÁÚ Ê - ÌÂÙ ÊÚ ÛÙÚÈ applefi Ù Ú ÈÎ

9 ƒ À 18 ª À Ë π µπµ π À π 09 ÌÂÚ ÛÙÈ ÛÙËÓ ıô Û ÁÁÔÓfiappleÔ ÏÔ, appleâú appleùâúô 15 Η περιπέτεια της συγγραφής σε µια γλώσσα που δεν είναι η µητρική ενώνει τους τρεις συγγραφείς οι οποίοι συµµετέχουν στο στρογγυλό τραπέζι «Ταξίδι σε µια άλλη γλώσσα» που διοργανώνει το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) σήµερα Παρασκευή στην αίθουσα «Εγγονόπουλος». Ο Αµπντελκαντέρ Μπεναλί, ο Περικλής Μονιούδης και ο Γκαζµέντ Καπλάνι µπορεί να προέρχονται από εντελώς διαφορετικά περιβάλλοντα, να είναι εκφραστές διαφορετικών πολιτισµικών, κοινωνικών και φυλετικών καταβολών, ωστόσο έχουν κοινή την εµπειρία της µετανάστευσης. Ακόµη περισσότερο από άλλους οµοεθνείς τους που επίσης βίωσαν τη µετάβαση σε έναν ξένο τόπο και τη συχνά οδυνηρή όσο και γοητευτική προσπάθεια της προσαρµογής, οι τρεις συµµετέχοντες στην εκ-  ÌÂÓÔ ÁÂÓ ª ÚÓ δήλωση διαµόρφωσαν τη συγγραφική τους ταυτότητα τροφοδοτούµενοι, αλλά και παράλληλα απειλούµενοι, από έναν διχασµό: άλλη γλώσσα έµαθαν από τους γονείς τους και σε άλλη κατέληξαν να γράφουν, στη γλώσσα της χώρας υποδοχής τους και όχι στη µητρική τους. Παρά το ότι ο Μπεναλί, ο Μονιούδης και ο Καπλάνι σπούδασαν, εργάστηκαν, έζησαν την καθηµερινότητά τους στη γλώσσα της χώρας υποδοχής, η διαδικασία του να την κατακτήσουν και να την τιθασεύσουν ως συγγραφείς ήταν και είναι επίπονη, αγωνιώδης και αποκαλυπτική, καθώς έφερε στην επιφάνεια και άλλα, σπουδαία ερωτή- µατα για τους ίδιους και την ταυτότητά τους. Ένα πραγµατικό ταξίδι σε µια άλλη γλώσσα. Ô ÛÙÚÔÁÁ Ïfi ÙÚ apple È Û ÓÙÔÓ ÂÈ Ë Margot Dijkgraaf, ÎÚÈÙÈÎfi ÏÔÁÔÙÂ Ó ÛÙËÓ ÏÏ Ó, appleâ ı ÓË ÙÔ appleôïèùèûùèîô Î È Î ËÌ ÎÔ Î ÓÙÚÔ Spui 25 ÛÙÔ ÕÌÛÙÂÚÓÙ Ì. Ú ÊÔÓÙ ÛÙË ÁÏÒÛÛ ÙˆÓ ÏÏˆÓ Perikles Monioudis - ÂÚÈÎÏ ªÔÓÈÔ Ë ( ÏÏ / ÂÚÌ Ó ) ÁÂÚÌ ÓfiʈÓÔ Û ÁÁÚ Ê ÂÏÏËÓÈÎ Î Ù ÁˆÁ ÂÚÈÎÏ ªÔÓÈÔ Ë ÂÈ ÚÂı ÛÙË ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË apple Ï ÈfiÙÂÚ, Ì ÛÎÔapplefi Ó ÓÙÏ ÛÂÈ ÏÈÎfi ÁÈ Î appleôèô Ì ıèûùfiúëì ÙÔ, ÂÓÒ Ê ÙÔ ı ÙËÓ ÂappleÈÛÎÂÊı ÁÈ Ó Û Ó ÓÙ ÛÂÈ ÙÔ Ó ÁÓÒÛÙ ÛÙÔ appleï ÛÈÔ ÙË ŒÎıÂÛË. ÂÚÈÎÏ ªÔÓÈÔ Ë ÁÂÓÓ ıëîâ ÙÔ 1966 ÛÙÔ ÎÏ ÚÔ ÙË Ï ÂÙ applefi ŒÏÏËÓ ÁÔÓ appleô Â Ó ÌÂÙ Ó ÛÙ ÛÂÈ ÛÙË ÒÚ Ô ÚfiÓÈ appleúèó applefi ÙË Á ÓÓËÛ ÙÔ. ªÂ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎ ˆ ÌËÙÚÈÎ ÁÏÒÛÛ, ÙË ÁÏÒÛÛ appleô ÌÈÏÔ Û Ó Ì Û ÛÙÔ Ûapple ÙÈ ÔÈ ÁÔÓ ÙÔ, Î È Ù ÁÂÚÌ ÓÈÎ ˆ ÙË ÁÏÒÛÛ ÙË Î ıëìâúèófiùëù, ÙË ÎÔÈÓˆÓ fiappleô Ô ÛÂ, Ô ªÔÓÈÔ Ë appleâúó ÂÈ Ó applefiêâ ÎÙ ÙËÓ ÂÌappleÂÈÚ ÙÔ Ù ÛÙ È Ï ÙÔ, Î ıò ıâˆúâ appleˆ ÁÈ Ó Ó Û ÁÁÚ Ê ÙÔ appleúôûˆappleèîfi Î È Ë Ê ÁËÛË ÙÔ appleúôûˆappleèîô Â Ó È ÏÏËÏ Ó ÂÙ. ÂÚÈÎÏ ªÔÓÈÔ Ë ÛappleÔ Û ÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁ Î È ÔÏÈÙÈÎ appleèûù Ì ÛÙÔ ÓÂappleÈÛÙ ÌÈÔ ÙË Ú Ë, ÂÓÒ ÂÚÁ ÛÙËΠˆ ËÌÔÛÈÔÁÚ ÊÔ ÁÈ ÚÎÂÙ ÚfiÓÈ. È Ù Ì ıèûùôú Ì Ù ÙÔ («ÏÏ ÈÔ», «ÁÔ», «Ù ÛË ÁÈ ÙË ÂÚÌ Ó» Î..) ÂÈ ÙÈÌËı Ì appleôïï Ú Â, fiappleˆ ÙÔ Ú Â Ô Conrand Ferdinand Meyer. Ô 1996 ÂÁ Ù ÛÙ ıëîâ ÌfiÓÈÌ ÛÙÔ µâúôï ÓÔ, Î ıò Î Ú ÈÛ ÙËÓ appleôùúôê Literarisches Colloquium. ŒÚÁ ÙÔ Ô Ó ÌÂÙ ÊÚ ÛÙ ÛÙ ÂÏÏËÓÈÎ, Ù ÙÔ ÚÎÈÎ Î È Ù Á ÏÏÈÎ. ÙËÓ ÏÏ Ù È Ï ÙÔ Î ÎÏÔÊÔÚÔ Ó applefi ÙÈ ÂÎ fiûâè ÛÙ. Gazmed Kaplani - Î Ì ÓÙ appleï ÓÈ ( Ï Ó / ÏÏ ) Î Ì ÓÙ appleï ÓÈ ÂÈ Û ÓËı ÛÂÈ Ó È Û ÂÈ Ù Û ÓÔÚ, ÙfiÛÔ Ù ÁˆÁÚ ÊÈÎ, fiù Ó apple Ú Û applefi ÙËÓ Ï Ó ÛÙËÓ ÏÏ, fiûô Î È Ù fiú Ù, Ù ÓÔËÙ Û ÓÔÚ ÙË ÍÂÓÈÙÈ, ÌÈ ÏÏË ÁÏÒÛÛ, ÌÈ ÏÏË ÎÔÈÓˆÓ. ÂÓÓ ıëîâ ÙÔ 1967 ÛÙË Ô ÛÓÈ ÙË Ï Ó Î È ÙÔÓ π ÓÔ ÚÈÔ ÙÔ 1991, Û ËÏÈÎ 18 ÂÙÒÓ, apple Ú Û Ì ٠applefi È Ù Û ÓÔÚ Ó ÌÂÛ ÛÙÈ Ô ÒÚÂ. Ú ÊÂÙ È ÛÙË ºÈÏÔÛÔÊÈÎ ÔÏ ÙÔ ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô ıëóòó Î È Î ÙÔÚıÒÓÂÈ apple Ú ÙÈ ÛÎÔÏ Â Ó appleôêôèù ÛÂÈ, ÂÓÒ apple Ú ÏÏËÏ ÁÈ Ó ÂappleÈ ÈÒÛÂÈ ÂÚÁ ÂÙ È ˆ ÔÈÎÔ fiìô, appleâúèappleùâú, Ï ÓÙ È ÚË. Ó ÂÈ ÙÈ ÛappleÔ ÙÔ Ì ÙËÓ ÂÎapplefiÓËÛË È ÎÙÔÚÈÎ È ÙÚÈ ÛÙÔ ÙÌ Ì ÔÏÈÙÈÎ appleèûù ÌË Î È πûùôú ÙÔ ÓÙÂ Ô ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô, ÌÂ Ó ı Ì appleúôûˆappleèîfi ÁÈ ÂΠÓÔÓ ÏÏ Î È ÎÔÈÓˆÓÈÎfi, Âapple Î ÈÚÔ ÛÙË ÛËÌÂÚÈÓ ÏÏ, appleô ÊÔÚ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ ÙˆÓ Ï ÓÒÓ ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi appleô Î È ÓÙ ÛÙÚÔÊ ÙËÓ ÂÈÎfiÓ ÙˆÓ ÏÏ ÓˆÓ ÛÙÔÓ Ï ÓÈÎfi appleô. ªÂ ÙÈ Ú ÈÔʈÓÈÎ ÙÔ ÂÎappleÔÌapple ÛÙË Î È ÙÔ Ú ÈfiʈÓÔ ÙË ƒ Ô Î Ì ÓÙ appleï ÓÈ ÂappleÈÎÂÓÙÚÒÓÂÙ È Û ı Ì Ù Ú ÙÛÈÛÌÔ Î È ÂıÓÈÎÈÛÌÔ, ÌÈÏÒÓÙ apple ÓÙ Ì ÙfiÏÌË ÁÈ Ù ÈÎ ÈÒÌ Ù ÙˆÓ ÌÂÙ Ó ÛÙÒÓ Î È ÊˆÙ ÔÓÙ ÙÈ ÂÌappleÂÈÚ Â ÙÔ ÛÙË ÒÚ appleô Ô ÙÔ, ÙËÓ ÏÏ. applefi ÙÔ 2001 ÚıÚÔÁÚ Ê ÛÙËÓ ÂÊËÌÂÚ Î È apple Ú ÏÏËÏ Û ÓÂÚÁ ÂÙ È Ì ÙË ÌÂÁ Ï ÙÂÚË ÂÊËÌÂÚ ÙË Ï Ó, ÙËÓ «fi ÈfiÓ». Œ ÂÈ ËÌÔÛÈ ÛÂÈ appleôèëùèî Û ÏÏÔÁ ÛÙË ÌËÙÚÈÎ ÙÔ ÁÏÒÛÛ Î È Ù ÂÏÏËÓÈÎ, ÂÓÒ ÙÔ 2006 Î ÎÏÔÊfiÚËÛ applefi ÙÈ ÂÎ fiûâè.. È ÓË ÙÔ È Ï Ô ÙÔ «ªÈÎÚfi ËÌÂÚÔÏfiÁÈÔ Û ÓfiÚˆÓ». Abdelkader Benali - ÌappleÓÙÂÏÎ ÓÙ Ú ªappleÂÓ Ï (ª ÚfiÎÔ/ ÏÏ Ó ) Û ÁÁÚ Ê, appleô ÁÂÓÓ ıëîâ ÛÙÔ πáî Ì ÙÔ ª ÚfiÎÔ ÙÔ 1975, ÁÚ ÊÂÈ Û ÌÂÚ ÛÙ ÔÏÏ Ó ÈÎ, ÔÓÙ ÎÂÚ ÛÂÈ ÛËÌ ÓÙÈÎ È ÎÚ ÛÂÈ. O ªappleÂÓ Ï ËÛ ٠appleúòù Ù ÛÛÂÚ ÚfiÓÈ ÙË ˆ ÙÔ ÛÙÔ ª ÚfiÎÔ Î È appleâèù ÌÂÙ ÎfiÌÈÛ ÛÙÔ ƒfiùâúóù Ì. appleô Û ÈÛÙÔÚ ÛÙÔ ÓÂappleÈÛÙ ÌÈÔ ÙÔ ÈÓÙÂÓ Î È ÁÚ Â ÙÔ appleúòùô ÙÔ Ì ıèûùfiúëì, «Ú ı Ï ÛÛÈÔ Á ÌÔ», Û ËÏÈÎ 21 ÂÙÒÓ. Ó Î È Ë ÌËÙÚÈÎ ÙÔ Ù Ó Ù ÂÚ ÂÚÈÎ, Ô ªappleÂÓ Ï Î ÙfiÚıˆÛÂ Ó ÁÚ ÂÈ ÛÙ ÔÏÏ Ó ÈÎ Ì ÂappleÈÙ. Ú ÈÎ ÙÔ Ì ıèûùfiúëì ÙÔ apple Ú Û apple Ú Ù ÚËÙÔ applefi ÙÔ ÎÚÈÙÈÎÔ, Ó ÚfiÓÔ ÚÁfiÙÂÚ fiìˆ Î Ú ÈÛ ÙÔ Ú Â Ô Ã ÚÙÁÈ Ó Ô ÌappleÂÚ Ô ÂÓ ÁÈ ÙÔÓ Î Ï ÙÂÚÔ appleúˆùôâìê ÓÈ fiìâóô Û ÁÁÚ Ê. ÙË Û Ó ÂÈ Ô ªappleÂÓ Ï ÛÙÚ ÊËÎÂ Î È ÛÙË Û ÁÁÚ Ê ıâ ÙÚÈÎÒÓ ÚÁˆÓ Î È ËÌÔÛ Â Û ÌÈ Û ÏÏÔÁ ÈËÁËÌ ÙˆÓ Ì ٠ÙÏÔ «ÓÙ appleôîú ÛÂÈ applefi ÙÔ Maanzaad». ÔÓ πô ÓÈÔ ÙÔ 2006 Ô ÌappleÓÙÂÏÎ ÓÙ Ú ªappleÂÓ Ï Ú ÛÎÂÙ È ÛÙË µëú Ùfi, Ì ÛÎÔapplefi Ó ÌÂÏÂÙ ÛÂÈ ÙËÓ Ú ÈÎ ÁÏÒÛÛ Î È Ûˆ Ó ÁÚ ÂÈ Î È Ó È Ï Ô ÁÈ ÙËÓ Î Ù ÛÙ ÛË ÙÔ Ú ÈÎÔ ÎfiÛÌÔ Û ÌÂÚ. ŸÌˆ Ï ÁÂ Ì Ú ÌÂÙ ÙËÓ ÊÈÍ ÙÔ ÛÙËÓ applefiïë Ú ÂÈ Ô ÔÌ Ú ÈÛÌfi ÙË, Î È Ô ªappleÂÓ Ï ÂappleÈÏ ÁÂÈ Ó Ì ÓÂÈ ÁÈ Ó Î Ù ÁÚ ÂÈ ÙËÓ ÂÌappleÂÈÚ ÙÔ applefi ÙÔ ÔÌ Ú ÈÛÌÔ Ì Ú ÙË Ì Ú, ÛÂ Ó Â Ô appleôïâìèîô ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÔ ËÌÂÚÔÏÔÁ Ô, appleô È ÛÙËΠ۠fiïô ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ì Û applefi Ùo blog appleô ËÌÈÔ ÚÁËÛÂ. ÌÂÚ Ô ÌappleÓÙÂÏÎ ÓÙ Ú ªappleÂÓ Ï ÂÈ Î È ÂÚÁ ÂÙ È ÛÙÔ ÕÌÛÙÂÚÓÙ Ì, ÂÓÒ Ì ıèûùôú Ì Ù ÙÔ Ô Ó ÌÂÙ ÊÚ ÛÙ ÛÙ ÁÁÏÈÎ, Ù Á ÏÏÈÎ, Ù ÁÂÚÌ ÓÈÎ, Ù ÈÙ ÏÈÎ, Ù Ó ÈÎ, Ù ÈÛapple ÓÈÎ, Ù appleôúùôá ÏÈÎ Î È Ù ÂÏÏËÓÈÎ («Ú ı Ï ÛÛÈÔ Á ÌÔ», ÂÎ fiûâè ÚÔ ).

10 10 4Ë π µπµ π À π Ο ανθρώπινος λόγος µοιάζει µε ραγισµένη χύτρα, που πάνω της παίζουµε µελωδίες κατάλληλες για να χορεύουν αρκούδες, ωστόσο η θέλησή µας είναι να συγκινήσουµε τα άστρα. Γκιστάβ Φλοµπέρ Susanne Koppe ÍÈ ÈÒÙ applefi ÙÔ apple ÚÂÏıfiÓ... Έ να ταξίδι στην αρχαιότητα επιχείρησε χθες ο συγγραφέας Άρης Σφακιανάκης µε αφορµή την έκδοση του ΕΚΕΒΙ «Αρχαίοι Έλληνες Ταξιδευτές», η οποία διανέµεται δωρεάν στην είσοδο της ΕΒΘ και την οποία επιµελήθηκε ο ίδιος µαζί µε την Άσπα Χασιώτη. Η έκδοση περιλαµβάνει ταξιδιωτικά κείµενα αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων, από τον Ηρόδοτο και τον Ξενοφώντα µέχρι τον Λουκιανό και τον Παυσανία. Ο λόγος που επελέγησαν αρχαίοι και όχι σύγχρονοι είναι, όπως τόνισε ο Άρης Σφακιανάκης, η ανάγκη να έρθουµε κοντά στους προγόνους µας και να γνωρίσουµε καλύτερα τις ρίζες µας. «Επί 47 χρόνια δεν είχα διαβάσει αρχαίους Έλληνες συγγραφείς. Κάποια στιγµή 'έπεσα' πάνω στον Ηρόδοτο και σκέφτηκα ότι θα πεθάνω και δεν θα έχω προλάβει να γνωρίσω αυτή τη µαγεία που κρύβει η αρχαιοελληνική γραµ- µατεία», είπε χαρακτηριστικά. Η Άσπα Χασιώτη εξήγησε ότι ήταν αδύνατο στη µικρή αυτή έκδοση να συ- µπεριληφθούν όλοι οι εκδοτικοί οίκοι που έχουν εκδώσει αρχαία κείµενα, ενώ επεσήµανε ότι σκοπός του ΕΚΕΒΙ είναι και τις επόµενες χρονιές η είσοδος στην έκθεση να συνοδεύεται από ένα βιβλίο-δώρο....και από το παρόν Αµέσως µετά, η συγγραφέας Αννίτα Πανάρετου έκανε µια περιήγηση στους δρόµους της νεότερης ελληνικής πεζογραφίας, αναφερόµενη στις «ιδιοµορφίες» της ταξιδιωτικής πεζογραφίας αλλά και στην «ευθύνη» να σιογραφία, αλλά και στα ταξιδιωτικά βιβλία για παιδιά. βλέπει κάποιος για λογαριασµό των άλλων. ιατρέχοντας την ελληνική πεζογραφία από το ξεκίνηµά της έκανε λό- από κείµενα διάβασε ο ηθοποιός Στρά- Και στις δύο εκδηλώσεις αποσπάσµατα γο για συγγραφείς όπως ο ηµήτριος Βικέλας, ο Νίκος Καζατος Τζώρτζογλου. ντζάκης, ο ηµήτρης Νόλλας, ο Αναστάσης Βιστωνίτης, η Κάτια Αντωνοπούλου κ.ά. Παράλληλα αναφέρθηκε στην ταξιδιωτική δη- µο- ÕÚË Ê ÎÈ Ó ÎË, ÕÛapple à ÛÈÒÙË µè Ï Ô applefi ÙÔÓ... «fiappleô» ÛÔ Στη λογοτεχνία αλλά και στο επιστηµονικό και δοκιµιακό βιβλίο θα δραστηριοποιηθεί ο νέος εκδοτικός οίκος «Τόπος», οι επικεφαλής του οποίου επέλεξαν τη ιεθνή Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης για να κάνουν την επίσηµη «πρώτη» και να δώσουν τα «διαπιστευτήριά» του. «Θα εθελοτυφλούσαµε αν πιστεύαµε ότι η περίοδος είναι η πλέον ευνοϊκή, ωστόσο πιστεύουµε ότι υπάρχει εκείνο το δυναµικό που αναζητεί και βρίσκει τις δηµιουργικές εκδοτικές προτάσεις», είπε µεταξύ άλλων χθες ο γενικός διευθυντής του «Τόπου» Βαγγέλης Γεωργακάκης, ενώ ο διευθυντής λογοτεχνίας Άρης Μαραγκόπουλος πρόσθεσε: «Οι εκδόσεις 'Τόπος' είναι πολλοί ουτοπιστές µαζί: στο σχήµα αυτό συνεταιριζόµαστε επαγγελµατίες από όλες τις κατηγορίες του εντύπου λόγου επειδή συµφωνούµε στο πιο βασικό: αξίζει ακόµη να περιγράφουµε ή να διαβάζουµε µύθους και ιστορίες». Όσο για την πρώτη «φουρνιά» συγγραφέων που θα εµπιστευτούν τα νέα τους βιβλία στον «Τόπο»; Ο Βασίλης Βασιλικός, η Νένη Ευθυµιάδη, ο ηµήτρης Καλοκύρης, ο Κώστας Μουρσελάς, ο Γιάννης Ξανθούλης, ο Θανάσης Σκρουµπέλος είναι µερικοί από αυτούς. Περισσότερες πληροφορίες προσεχώς στο

11 ƒ À 18 ª À Ë π µπµ π À π 11 ÚÔÛÔ ÛÙ ÈÏ ÁÚ ÌÌ Ù! Παιδικό βιβλίο και πνευµατικά δικαιώµατα. Μπορεί το θέµα να ακούγεται τεχνοκρατικό και εξειδικευµένο, αλλά το σεµινάριο που έκανε χθες η Γερµανίδα λογοτεχνική πράκτορας Susanne Koppe αποδείχθηκε χρησιµότατο. Πέρα από τη γενικότερη ενηµέρωση για τις τάσεις του παιδικού βιβλίου παγκοσµίως, η κυρία Koppe ανέλυσε ένα πρότυπο συµβολαίου παράγραφο προς παράγραφο και επισήµανε την προσοχή σε όλα τα σηµεία όπου µπορούν να υπάρχουν παγίδες. Για παράδειγµα, πρέπει πάντοτε να διευκρινίζεται πότε θα πραγµατοποιηθεί µια έκδοση, γιατί πολλοί οίκοι αγοράζουν µεν δικαιώµατα αλλά δεν εκδίδουν ποτέ το βιβλίο! «ÃÚ Û Î ÚÙ» ÁÈ ÙË ºÚ ÁÎÊÔ ÚÙË Σ αν βγεις στον πηγαιµό για τη Φραγκφούρτη, θα εύχεσαι να... είχες ακούσει την Bärbel Becker. Η διευθύντρια διεθνών σχέσεων της ιεθνούς Έκθεσης Βιβλίου της Φραγκφούρτης ( ΕΒΦ), στη διάρκεια παρουσίασης που έγινε χθες στην αίθουσα Εγγονόπουλος µε τίτλο «How to do Frankfurt», έδωσε µια σειρά από «χρυσούς κανόνες», που είναι σκόπιµο να ακολουθήσουν όσοι ενδιαφέρονται να συµµετάσχουν στη µεγάλη διοργάνωση τον ερχόµενο Οκτώβριο. Ποιοι είναι µερικοί από τους πολύτιµους αυτούς «κανόνες»; Χρησιµοποίησε τις άφθονες πληροφορίες 01 που διαθέτει η ΕΒΦ εντύπως αλλά και ηλεκτρονικά. Κάνε premium εγγραφή µε 24 ευρώ στην 02ιστοσελίδα της ΕΒΦ για πλήρη πρόσβαση στο υλικό της. Κλείσε τα επαγγελµατικά ραντεβού σου 03εγκαίρως. Οι πολυάσχολοι λογοτεχνικοί πράκτορες και άλλοι του χώρου γεµίζουν την ατζέντα τους ήδη από τον Ιούλιο. Κλείσε ξενοδοχείο επίσης εγκαίρως (υπάρ- µεγάλη ποικιλία για όλα τα βαλάντια, 04χει από 70 ευρώ µέχρι και 800 ευρώ το δωµάτιο, όπως µας είπε η κ. Becker). Απόφυγε τις ουρές της τελευταίας στιγ- 05µής στις εισόδους της ΕΒΦ κάνοντας από νωρίς προαγορές εισιτηρίων µέσω Ίντερνετ. Η διευθύντρια διεθνών σχέσεων της ΕΒΦ έδωσε ακόµη ένα πλήθος πληροφοριών σχετικά µε την πιο µεγάλη έκθεση βιβλίου στον κόσµο, στην οποία συµµετέχουν περισσότερες από 110 χώρες. Έθιξε επίσης πολλά και χρήσιµα πρακτικά ζητήµατα, µας έδειξε µάλιστα σε οθόνη την κάτοψη του χώρου της προσεχούς διοργάνωσης και µας επισήµανε το σηµείο όπου θα βρίσκεται το ελληνικό συλλογικό περίπτερο - «είναι σε πολύ καλή θέση, δίπλα ακριβώς στη Γαλλία» µας διαβεβαίωσε. Εν ολίγοις: Kommen Sie nach Frankfurt? Natürlich! 9.58 ªÂ ÂÈÛÈÙ ÚÈÔ Ó È Ï Ô apple ÓÙ ÛÙÂ Î È ÎÂÚ ÛÙ ÛÙÔÓ Ú ÈÔʈÓÈÎfi È ÁˆÓÈÛÌfi ÙÔ 9.58 fm È Û ÌÌÂÙÔ ÁÈ Ù È Ï Á ÓÔÓÙ È ÙËÏÂʈÓÈÎÒ Î È Ì SMS Î È ÁÈ Ù Ù Í È ÌfiÓÔ Ì SMS. Ï ÚˆÛË ÒÚˆÓ ÌappleÏËÚÒÛÙ ٠ÛÙÔÈ Â Û ÛÙÔ ÎÔ applefióè appleô È Ó ÌÂÙ È ÛÙÈ ÂÈÛfi Ô ÙË 4Ë µ Î È ËÏÒÛÙÂ Û ÌÌÂÙÔ ÛÙËÓ ÎÏ ÚˆÛË Ì ÒÚ Ù Í È! ƒ ÍÙ ÙÔ ÎÔ applefióè ÛÙËÓ ÂÈ ÈÎ Î ÏappleË appleô Ú ÛÎÂÙ È ÛÙÔ appleâú appleùâúô ÙË ıâì ÙÈÎ ÎıÂÛË π π. ÌÌÂÙÔ Ó ÎÔ applefióè Ó ÙÔÌÔ. ÎÏ ÚˆÛË ÙˆÓ Ù ÂÚÒÓ ı Á ÓÂÈ ÙËÓ ÚÈ Î 20/5/2007 ÛÙÈ ÙÔ ÌÂÛËÌ ÚÈ ÛÙËÓ ıô Û (appleâú appleùâúô 13). ÒÚ Â Ó È È Ó ÎÙÂÚ ÛÂÈ Û ÁÓˆÛÙ ÍÂÓÔ Ô Â ÙË ÏÏ. ÃÔÚËÁÔ : Galaxia Vacation Club - ŸÌÈÏÔ. ÛÎ Ï ÓÙˆÓ ÎË Î È π ƒ π ª Àƒπ ª À ( ). ÌÂÚ ÙÔ ÌÊÈı ÙÚÔ ÙË ıâì ÙÈÎ ÎıÂÛË ÚÔ ÔÏ ÙÔ ÓÙÔÎÈÌ ÓÙ Ú «ª ÚfiÎÔ» ÙÔ ÂˆÓ ÓÙˆÓfiappleÔ ÏÔ applefi ÙË ÛÂÈÚ π ª À π π À ª À ÚÔ ÔÏ ÙÔ ÓÙÔÎÈÌ ÓÙ Ú «IÓ - È Ó ÁÁÈ ÙÔÈ» ÙÔ ÈÒÚÁÔ ÁÂÚfiappleÔ ÏÔ applefi ÙË ÛÂÈÚ ÚÔ ÔÏ ÙÔ ÓÙÔÎÈÌ ÓÙ Ú «ÈıÈÔapple» ÙË ª ÁÈ ÛfiÎÏË applefi ÙË ÛÂÈÚ π À «flú ÁÈ Frappe» ÚÔ Û ÛË ÙÔ È Ï Ô «Frappe Nation». ÌÈÏËÙ : Ù Ê Óos ÛÈÙÛfiappleÔ ÏÔ, È ı ÓÙ ÙÔ appleâúèô ÈÎÔ «Soul». Î fiûâè ª ÚÔ ÔÏ ÙÔ ÓÙÔÎÈÌ ÓÙ Ú «Í È ÛÙÔ ÌÂÛÔÁÂÈ Îfi ı Ï ÛÛÈÔ ÎfiÛÌÔ» Î fiûâè π À - Ï ÛÛfiÎÔÛÌÔ «Ó ÚÂ Ô Ú ÙË» ÚÔ ÔÏ ÙÔ ÓÙÔÎÈÌ ÓÙ Ú «µ ÚÎÂÏÒÓË» ÙÔ ÂˆÓ ÓÙˆÓfiappleÔ ÏÔ applefi ÙË ÛÂÈÚ π ª À π π À ª À ÚÔ ÔÏ ÙÔ ÓÙÔÎÈÌ ÓÙ Ú «ÛÙÂÏfiÚÈ Ô» ÙË ª ÁÈ ÛfiÎÏË applefi ÙË ÛÂÈÚ π À ÚÔ ÔÏ ÙÔ ÓÙÔÎÈÌ ÓÙ Ú «ÎÏ ÔÈ, ÁËÚ» ÙÔ ÈÒÚÁÔ ÁÂÚfiappleÔ ÏÔ applefi ÙË ÛÂÈÚ

12 12 4Ë π µπµ π À π Úfi ÚÔ ÙË ËÌÔÎÚ Ù ÚÔÏÔ appleô ÏÈ apple Ú ÎÔÏÔ ıâ Ì appleúôûô ÙËÓ ÔÌÈÏ ÙÔ appleúô ÚÔ ÙË ÓÂÏÏ ÓÈ ÌÔÛappleÔÓ Î ÔÙÒÓ µè ÏÈÔappleˆÏÒÓ ÈÒÚÁÔ Ú ÎÔ, Î Ù Ù ÂÁÎ ÓÈ ÙË 4Ë µ. ıôúèûùèî Ë Û Ì ÔÏ ÙÔ ÁÓˆÛÙÔ ËıÔappleÔÈÔ πâúôîï ªÈ ËÏ Ë ÛÙËÓ ÂΠψÛË ÙˆÓ ÂÁÎ ÈÓ ˆÓ. appleúfiâ ÚÔ ÙË ËÌÔÎÚ Ù appleï ÈÛÈˆÌ ÓÔ applefi ÙÔÓ ÁÂÓÈÎfi ÁÚ ÌÌ Ù ÙÔ appleô ÚÁÂ Ô ÔÏÈÙÈÛÌÔ ÃÚ ÛÙÔ fiappleô ÏÔ, ÙÔÓ appleúfiâ ÚÔ ÙË HELEXPO ÚÈÛÙÔÙ ÏË ˆÌfiappleÔ ÏÔ ( ÚÈÛÙÂÚ ) Î È ÙË È ı ÓÙÚÈ ÙÔ ıóèîô ÓÙÚÔ µè Ï Ô ÙÚ Ó µâïèûû ÚË Î È ÙÔÓ appleô ÚÁfi ª ΠÔÓ - Ú ÎË ÈÒÚÁÔ Ï Ù ( ÂÍÈ ). x Σε πολλά περίπτερα της 4ης ΕΒΘ ξεναγήθηκε αµέσως µετά τα εγκαίνια ο πρόεδρος της ηµοκρατίας Κάρολος Παπούλιας. Πού έκανε τις πιο παρατεταµένες στάσεις; Φυσικά στα σταντ του υπουργείου Πολιτισµού και του ΕΚΕΒΙ, ενώ από τις ξένες συµµετοχές προτίµησε τη Γερµανία -όπου είχε και µια σύντοµη συζήτηση στα γερµανικά-, την Κύπρο, τη Ρωσία και την Τουρκία. Οι εκπρόσωποι της γειτονικής χώρας έδωσαν µάλιστα στον κ. Παπούλια δώρο ένα βιβλίο µε παλιές καρτ ποστάλ από τη Θεσσαλονίκη. Τίτλος του: «Yadigar - I Selanik». x Χίλιες και µία εκπλήξεις περιελάµβανε η τελετή των εγκαινίων. Γιατί δεν ήταν µόνο το χάπενιγκ µε τις νεαρές ταξιδιώτισσες που εισέβαλαν στον χώρο ξαφνιάζοντας αρκετούς από το κοινό. Ήταν ακόµη οι φωτισµοί - σπέσιαλ εφέ, που µετέτρεψαν σε αστροφωτισµένο ουρανό την οροφή του περιπτέρου Ù Ó Ó ÙfiÓ Ó ÌËÓ ÂappleÈÛÎÂÊı ÙÔ ÛÙ ÓÙ ÙÔ ÛÙÔ appleâú appleùâúô 13 Ë appleô ÚÁfi Ô ÚÈÛÙÈÎ Ó appleù ÍË º ÓË ÏÏË- ÂÙÚ ÏÈ ; Ô ÊÂÙÈÓfi ı Ì ÙË µ ÏψÛÙÂ Â Ó È ÙÔ Ù Í È. ª ÙË Ô Ô Ï ٠٠ÚÔ Ï Ê ÙË, Ô appleúfiâ ÚÔ ÙË HELEXPO ÚÈÛÙÔÙ ÏË ˆÌfiappleÔ ÏÔ Î È Ô ÁÂÓÈÎfi ÁÚ ÌÌ Ù ÙÔ appleô ÚÁÂ Ô ª ΠÔÓ - Ú ÎË Ô Î Ó Ó Î. Î ÙÔÓÙ Â Ì ıëù Î Ù ÎÏ Û Ó ıâ ÙÔ appleúˆ ÙËÓ È ÈÎ ˆÓÈ Î È fiappleˆ Ê ÓÂÙ È ÛÙË ÊˆÙÔÁÚ Ê apple Ú Û Ó Ù ÏÂÈ. Ò 4Ë µ! Ï ÓË Ô ÚÙ Ô Î È Ô È ÓÓË ÎÚÔÛ ÓË applefi ÙÔÓ 9.58 Î È Ë µâúôó ÎË apple ˆ ÓÓÔ applefi ÙÔÓ KOSMOS fm Á Ô Ó ÛÙÔÓ Ú ÂÎappleÔÌapple Ì Û applefi ÙÈ ÂÁÎ Ù ÛÙ ÛÂÈ ÙË ŒÎıÂÛË.  ÌÂÁ ÏÔ ÏËÌÌ Ë ËÌÔÛÈÔÁÚ ÊÔ ÚÈ Î ÛÔÏ ÎË: Ó appleúôùèì ÛÂÈ ÙË ÏÔÁÔÙÂ Ó Î È ÙÔÓ ÕÚË Ê ÎÈ Ó ÎË ÙËÓ appleôîúèùèî Î È ÙÔÓ ÙÚ ÙÔ ÒÚÙ ÔÁÏÔ ; «Corona». Ήταν επίσης τα κείµενα που διάβασε ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης: Ελύτη, Ντιράς, Νίτσε, Εγγονόπουλο. Ήταν επίσης τα βίντεο µε τις ταξιδιάρικες εικόνες που προβάλλονταν στις τέσσερις µεγάλες οθόνες του χώρου. x ΕΚΕΒΙ c est la vie: η ατάκα που «πέταξε» στην εκδήλωση των εγκαινίων προς τη διευθύντρια του ΕΚΕΒΙ Κατρίν Βελισσάρη ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης. Parfait! x Πόσες λέξεις µπορείτε να σκεφτείτε που να παραπέµπουν στο ταξίδι; Περιήγηση, περιπλάνηση, διαδροµή, απόπλους, έξοδος, εκδροµή, ανάβασις, περιοδεία, περίπλους, απογείωση, δραπέτευση, αγναντεύω. Αυτές και πολλές άλλες µας θύµισε ο Ιεροκλής Μιχαηλίδης. x Πώς µπορείς να ξεχωρίσεις έναν ξένο από έναν Έλληνα που συµµετέχει στην 4η ΕΒΘ; Από τις πόζες για ƒ À 18 ª À Ë π µπµ π À π 13 αναµνηστικές φωτογραφίες. Στο «σπορ» αυτό οι ξένοι προσκεκληµένοι µας σηµειώνουν άριστες επιδόσεις. x Με µια αγκαλιά φύλλα της εφηµερίδας «Bookfair» κυκλοφορούσε χθες από το πρωί στους χώρους της ΕΒΘ η διευθύντρια του ΕΚΕΒΙ Κατρίν Βελισσάρη µοιράζοντάς τες σε όλους, ενώ δεν έκρυβε τον ενθουσιασµό της που η Έκθεση απέκτησε φέτος το δικό της έντυπο. Ακούσαµε ότι τα σχόλιά της ήταν παντού θετικά. Πολύ ευγενική η κυρία διευθυντής... Σας ευχαριστούµε! x Έκπληξη για το κοινό που επισκέφθηκε την Έκθεση τις απογευµατινές ώρες ήταν η περιήγηση στον χώρο µιας οµάδας ξυλοπόδαρων, που σταµατούσαν σχεδόν σε κάθε γωνιά αυτοσχεδιάζοντας συνεχώς και κάνοντας διάφορα δρώµενα. Ευχάριστη νότα για όσους είχαν την ευκαιρία να τους δουν. Û appleô Ì ÙÈ ÍÂÊ ÏÏ ÂÈ Ë ÂappleÈÛÎ appleùúè ÙË ŒÎıÂÛË ; Ô ÏÂ ÎˆÌ ÊˆÙÔÁÚ ÊÈÒÓ ÙÔ È ÓÓË æèï ÎË, Ë ÎıÂÛË ÙÔ ÔappleÔ Ô ÊÈÏÔÍÂÓÂ Ù È ÛÙÔ appleâú appleùâúô 13. ÔÏ ÎfiÛÌÔ apple Ú Û ıâ applefi ÙÔ appleâú appleùâúô ÙÔ µπ appleúôîâèì ÓÔ Ó ÂÓËÌÂÚˆı ÁÈ ÙÈ È ÊÔÚÂ Ú ÛÂÈ ÙÔ, fiappleˆ ÔÈ Ï Û Â Ó ÁÓˆÛË, ÙËÓ appleèô appleúfiûê ÙË Î Ìapple ÓÈ ÙÔ. Ò ÌappleÔÚÂ Ó È Ï Ô Ó ÚÂÈ ÙÔÓ ÚfiÌÔ ÙÔ applefi ÙÔÓ ÂÎ fiùë ÛÙË ÈÙÚ Ó ÙÔ È ÏÈÔappleˆÏÂ Ô ; ÂÎ fiùúè Sabine Wespieser Úı applefi ÙÔ Ú ÛÈ Ì fiïâ ÙÈ apple ÓÙ ÛÂÈ. «ÎfiÛÌÔ Â Ó È Ó»: ÙÔ È appleèûùòóâè fiappleôèô Ï appleâè ÙÈ ÊˆÙÔÁÚ Ê Â ÙÔ È ÓÓË æèï ÎË. ÙÔ appleâú appleùâúô ÙË appleúô ÛÙ Ì ÙËÛ ÁÈ ÚÎÂÙ ÒÚ Ô Î. ÚÔÏÔ appleô ÏÈ Î È ÂÓËÌÂÚÒıËΠÁÈ ÙÈ Î appleúè Î ÂÎ fiûâè.

13 14 4Ë π µπµ π À π ƒ À µπ π µπµ π ƒ ø 2006 ŒÛapple Û ÙÔ ÊÚ ÁÌ ÙˆÓ Ó ˆÓ Ù ÙψÓ! Γ ια την ελληνική βιβλιοπαραγωγή ισχύει το «κάθε φέτος και καλύτερα». Οι επιδόσεις που σηµειώθηκαν στον χώρο κατά το 2006 είναι εντυπωσιακές: νέοι τίτλοι βιβλίων εκδόθηκαν στην Ελλάδα, αύξηση κατά 9,1% σε σύγκριση µε το Σύµφωνα µε τα στοιχεία µελέτης που πραγ- µατοποιήθηκε, υπό τον συντονισµό της διευθύντριας του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (ΕΚΕΒΙ) Κατρίν Βελισσάρη, από τον ειδικό σύµβουλο του ΕΚΕΒΙ Σωκράτη Καµπουρόπουλο, το µισό περίπου της αύξησης οφείλεται στο φαινόµενο της παραγωγής και διανοµής βιβλίων µέσω του Τύπου, που ση- µειώθηκε για πρώτη φορά σε τέτοια έκταση την περσινή χρονιά (περίπου 400 νέοι τίτλοι). Τα µη λογοτεχνικά βιβλία (θεωρητικές και θετικές επιστήµες, σχολικά βοηθήµατα και βιβλία τέχνης) καταλαµβάνουν την πρώτη θέση µε 56,7%, ενώ ακολουθούν τα παιδικά βιβλία µε 22,4% και η λογοτεχνία µε 20,7%. Μεταφράσεις Ιδιαίτερο δυναµισµό παρουσιάζει η παραγωγή µεταφρασµένων βιβλίων - από το σύνολο της βιβλιοπαραγωγής το 2006 κατέλαβε το 44%, ποσοστό που αντιστοιχεί σε τίτλους και αύξηση κατά 13,6% σε σύγκριση µε το Οι µεταφρασµένοι τίτλοι καλύπτουν όλο το φάσµα των θε- µατικών κατηγοριών. Ποια γλώσσα είναι η πρωταθλήτρια στον τοµέα; Φυσικά τα αγγλικά µε 53,2%, ενώ ακολουθούν τα γαλλικά µε 12,3%, τα γερµανικά µε 5,3%, τα ιταλικά µε 5% και τα ισπανικά µε 4,3%. Εντυπωσιακή είναι η αύξηση των µεταφράσεων από τα αρχαία ελληνικά. Πώς «µεταφράζονται» τα ποσοστά αυτά στον χώρο του µυθιστορήµατος; Στα ράφια των ελληνικών βιβλιοπωλείων έφτασαν τη χρονιά που πέρασε µυθιστορήµατα από 24 γλώσσες, ανάµεσα στις οποίες, εκτός από τις πέντε κυρίαρχες ευρωπαϊκές και τα ρωσικά, είναι τα τουρκικά, τα ολλανδικά, τα κινεζικά, τα φινλανδικά και τα ιαπωνικά. Τα αγγλόφωνα µυθιστορήµατα καταλαµβάνουν κι εδώ τη µερίδα του λέοντος (172 βιβλία Αµερικανών συγγραφέων και 140 Άγγλων και αγγλόφωνων), ενώ ακολουθούν τα γαλλικά και γαλλόφωνα µυθιστορήµατα που έφτασαν τα 103 (αύξηση 21,2% σε σύγκριση µε το 2005). Θεµατικές κατηγορίες Οι θεωρητικές επιστήµες παραµένουν ο ση- µαντικότερος τοµέας της εκδοτικής παραγωγής το 2006 µε ποσοστό 24,8% του συνόλου (αύξηση 2,3% σε σύγκριση µε το 2005): για πρώτη φορά τα βιβλία δικαίου περνούν στην πρώτη θέση της παραγωγής, την οποία τα προηγούµενα χρόνια κατείχαν τα βιβλία ιστορίας, που όµως παρουσίασαν πέρυσι πτωτική πορεία. Οι επικρατέστερες κατηγορίες που ακολουθούν είναι οι κοινωνικές επιστήµες, η φιλοσοφία, η θρησκεία και οι πολιτικές επιστήµες. Λογοτεχνία Ανοδική πορεία ακολούθησε η παραγωγή βιβλίων λογοτεχνίας µε νέους τίτλους (24 περισσότεροι από το 2005). Η ελληνική λογοτεχνία διατήρησε τα πρωτεία έναντι της ξένης -890 νέοι τίτλοι και 753 αντίστοιχα-, σηµείωσε όµως κάµψη το 2006 κατά 5,9% σε σύγκριση µε το Αξιοσηµείωτη αύξηση (26,3%) παρουσιάζουν τα βιβλία της αρχαίας ελληνικής γραµµατείας. Το µυθιστόρηµα δύσκολα θα χάσει την πρώτη θέση στην κατηγορία της ελληνικής λογοτεχνίας (332 νέοι τίτλοι, συµπτωµατικά όσοι ακριβώς κυκλοφόρησαν και το 2005). Ακολουθούν η ποίηση µε το καθόλου ευκαταφρόνητο «σκορ» των 264 τίτλων (αν και χαµηλότερο από το 2005 και το 2004), καθώς και τα µικρότερα πεζά, δηλαδή διηγήµατα, αφηγήµατα και νουβέλες (159 τίτλοι). Η Ελλάδα παραµένει µία από τις χώρες στην οποία εκδίδονται τα περισσότερα µεταφρασµένα λογοτεχνικά βιβλία σε σύγκριση µε την υπόλοιπη Ευρώπη (47,9% του συνόλου). Κι εδώ την πρώτη θέση καταλαµβάνει το µυθιστόρηµα, ενώ ακολουθούν τα µικρότερα πεζογραφήµατα και τα θεατρικά και µόλις στην τέταρτη θέση οι ποιητικές συλλογές. Παιδικά βιβλία Θεαµατική πορεία ακολουθεί ο τοµέας του παιδικού βιβλίου που καταλαµβάνει πλέον το ένα τέταρτο της ελληνικής βιβλιοπα-

14 ÌÂÚ Ù appleèô appleúfiûê Ù ÛÙÔÈ Â Στις στην αίθουσα Εγγονόπουλος, περίπτερο 15, για πρώτη φορά χάρη στη βάση δεδοµένων «Βιβλιονέτ» παρουσιάζονται τα πλέον πρόσφατα στοιχεία για την ελληνική βιβλιοπαραγωγή. ραγωγής. Είναι ενδεικτικό ότι µέσα στην τελευταία εξαετία ο συνολικός αριθµός των βιβλίων για παιδιά διπλασιάστηκε (2.064 το 2006 έναντι το 2001). Στην κατηγορία αυτή την πρώτη θέση έχουν τα βιβλία για παιδιά προσχολικής ηλικίας µε ποσοστό 46% του συνόλου, ενώ ακολουθούν τα βιβλία παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας (21,6%). Από αυτά τα περισσότερα έργα είναι ξενόγλωσσα σε µετάφραση (1.416 έναντι 648 ελληνικών). Σηµαντική αύξηση στον το- µέα αυτό παρουσιάζουν τα βιβλία γνώσεων, που υπερδιπλασιάστηκαν µέσα σε έξι χρόνια (243 το 2006 από µόλις 53 το 2001). Πρακτικά και άλλα Ταξιδιωτικοί οδηγοί και χάρτες, γαστρονοµία και αποκρυφισµός βρίσκονται στις πρώτες θέσεις της παραγωγής νέων τίτλων στην κατηγορία γενικών και πρακτικών βιβλίων. Πρόκειται για έναν τοµέα που «καλπάζει»: ο αριθµός των νέων τίτλων έφτασε τη χρονιά που πέρασε τους 932 έναντι 565 το Ανοδική πορεία παρουσιάζουν και τα βιβλία τέχνης (636 νέοι τίτλοι το 2006). Πολλοί από τους τίτλους αυτούς διακινήθηκαν σχεδόν αποκλειστικά στα περίπτερα, µέσω εκδοτικών σειρών που διατέθηκαν σε προσιτές τιµές στο κοινό. Οι εκδοτικοί οίκοι Ο αριθµός των «ενεργών» εκδοτικών οίκων (όσων δηλαδή εξέδωσαν έστω και έναν τίτλο κατά τη διάρκεια της χρονιάς) παρέµεινε σταθερός σε σχέση µε το 2004 (730 ιδιωτικές επιχειρήσεις, νοµικά πρόσωπα του δηµοσίου και κοινωφελείς οργανισµοί). Ο κλάδος πάντως γιγαντώθηκε σε σύγκριση µε τις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν ο αριθµός των «ενεργών» εκδοτικών οίκων ήταν 374. Χρόνο µε τον χρόνο πάντως αυξάνεται το µερίδιο των «µεγάλων» εκδοτών (αυτών δηλαδή που εκδίδουν περισσότερους από 80 τίτλους τον χρόνο), οι οποίοι κάλυψαν το 2006 ποσοστό 39,7% του συνόλου. Το στρογγυλό τραπέζι Στρογγυλό τραπέζι µε τίτλο «Η ελληνική βιβλιοπαραγωγή. Τα στοιχεία του 2006» θα πραγµατοποιηθεί σήµερα ( ) στο περίπτερο 15, αίθουσα «Εγγονόπουλος». Οµιλητές θα είναι οι: Σωκράτης Καµπουρόπουλος, ειδικός σύµβουλος του ΕΚΕΒΙ, Γιώργος Σορολοπίδης, εκπρόσωπος των εκδόσεων Καστανιώτη, Νώντας Παπαγεωργίου, διευθυντής των εκδόσεων Μεταίχ- µιο, και Ελευθέριος Καρτάκης, διευθυντής των εκδόσεων Printa - Ροές. Τον συντονισµό θα κάνει ο Γιάννης Μπασκόζος, διευθυντής του περιοδικού ιαβάζω.

15 16 4Ë π µπµ π À π id applefi ÙÔ ÛËÌ ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ Û Á ÚÔÓÔ Û ÁÁÚ Ê Ì, Ô ª ÓË Ô Ì ÓÙ Ú appleúˆù ÁˆÓÈÛÙ ÛÙË ÏÔÁÔÙ ÓÈÎ ÛÎËÓ Â Ò Î È Ù ÛÛÂÚÈ ÂÎ ÂÙ Â, applefi ÙÔ 1962 appleô ÂÌÊ Ó ÛÙËΠÛÙ ÁÚ ÌÌ Ù. Ô ÚÁÔ ÙÔ - ÈËÁ Ì Ù, ÓÔ ÏÂ, Ì ıèûùôú Ì Ù - ÂÛÙÈ ÂÈ ÛÙÔ ÓıÚÒappleÔ Î È ÛÙÈ Û ÛÂÈ ÙÔ, apple ÓÙÔÙ Û ÛÙÂÓ Û Ó ÂÛË Ì ÙË ÓÂÔÂÏÏËÓÈÎ appleú ÁÌ ÙÈÎfiÙËÙ. πûôúúôappleòóù Ó ÌÂÛ ÛÙËÓ Ó apple Ú ÛÙ ÛË Î È ÙÔÓ ÛÙÔ ÛÌfi, Ó ÌÂÛ ÛÙËÓ appleïôî Î È ÙËÓ ÔÁÚ Ê, Ó ÌÂÛ ÛÙËÓ applefiûù ÛË Î È ÙË Û Ìapple ıâè, Ô Ô Ì ÓÙ Ú ÓÂÈ ÏÔÁÔÙ ÓÈÎ È ÛÙ ÛÂÈ Û ÂÈÎfiÓ ÙË Î ıëìâúèófiùëù, Ì Û applefi ÙÈ ÔappleÔ Â Ó ÔÓÙ È ÍÔ ÔÈ ÁÏ Ê ÚÔ Ú ÎÙ ÚÂ. ÌÂÚ Ú ÛΠ18 ª Ô ÛÙÈ 8.00 ÙÔ Ú, Û ÌÈ ÎÔÈÓ ÂΠψÛË ÙˆÓ ÂÎ fiûâˆó ÚÔ, ı apple ÚÔ ÛÈ ÛÙÔ Ó ÙÔ È Ï Ô ÙÔ ª ÓË Ô Ì ÓÙ Ú «Á Ó Î appleô appleâù ÂÈ», Ì ÔÌÈÏ ÙÚÈ ÙËÓ Î ıëá ÙÚÈ ÙÔ ºÚ ÁÎ ÛÎË Ìapple Ù ÔappleÔ ÏÔ, Î È ÙÔ È Ï Ô ÙÔ ÙÔ ÙÚ ÎÈÔ «ÂÚÈapple ÙÂÈ Û ÙÚÂÈ Û Â Â» ( ıô Û ÁÁÔÓfiappleÔ ÏÔ, appleâú appleùâúô 15). «Á Ó Î appleô appleâù ÂÈ» Â Ó È ÙÔ appleúfiûê ÙÔ ÚÁÔ ÙÔ ª ÓË Ô Ì ÓÙ Ú, ÌÈ Û ÏÏÔÁ ÈËÁËÌ ÙˆÓ, Ë ÔappleÔ Ì ÏÈÛÙ appleúèó applefi Ï Á  ÔÌ Â ÙÈÌ ıëîâ Î È Ì ÙÔ µú Â Ô ÈËÁ Ì ÙÔ 2007 ÙÔ appleâúèô ÈÎÔ «È ˆ». applefi ÙÔ È Ï Ô Ùfi ÍÂÎ ÓËÛÂ Î È Ë ÙËÏÂʈÓÈÎ Û ÓÔÌÈÏ Ì Ì ÙÔÓ Û ÁÁÚ Ê. Κάθε βιβλίο έχει µια ιστορία. Ποια είναι η ιστορία της Γυναίκας που πετάει; εν ξεκίνησε ως κάτι ενιαίο. Κάθε διήγηµα ξεκίνησε µε τον δικό του τρόπο, άλλο ως παραγγελία, άλλο ως µια οφειλή χρόνων στον εαυτό µου. Παρ όλα αυτά υπάρχει ένα αόρατο νήµα που ενώνει όλα αυτά τα κείµενα; Βέβαια, ελπίζω ότι αυτό το νήµα είµαι εγώ ο ίδιος και η δηµιουργική φάση στην οποία βρισκόµουν όταν έγραφα αυτά τα διηγήµατα. Πολλοί κριτικοί επισήµαναν µια έντονη αυτοβιογραφική διάσταση στα κείµενα αυτού του βιβλίου. Πιστεύετε πως η φόρ- µα του διηγήµατος προδιαθέτει περισσότερο την ανάπτυξη αυτοβιογραφικών ιστοριών; Όχι, δεν θα το λεγα. Οτιδήποτε µπορεί να προδιαθέσει κάποιον για µια ιστορία µε αυτοβιογραφική καταβολή. Απλώς οι δόσεις της µυθοπλασίας και της αυτοβιογραφίας, τουλάχιστον σε έναν συγγραφέα που τιµά την εµπιστοσύνη των αναγνωστών, πρέπει να είναι σε µια χρυσή ζυγαριά. Πάντως πρέπει να πω ότι το διήγηµα είναι µια φόρµα στην οποία αισθάνοµαι πάρα πολύ άνετα. Από εκεί ξεκίνησα, από αυτές τις διαστάσεις. Για ποιον λόγο επιστρέψατε στο διήγηµα; εν βρίσκονται όλα στο επίπεδο του συνειδότος, δεν έχουµε πάντα επίγνωση γιατί διαλέγουµε το διήγηµα ή κάτι άλλο. Οπωσδήποτε αυτό που γνωρίζει ένας δηµιουργός είναι αν το θέµα του προορίζεται για µυθιστόρηµα, για νουβέλα ή για διήγηµα. Αυτό «φωνάζει». Νοµίζω ότι κάθε θέµα ορίζει και τις διαστάσεις και τη φόρµα. Εσείς συγκεκριµένα πώς ξεκινάτε να γράψετε κάτι; Από τα θέµατα, από τα πρόσωπα, από µια φράση; Καµιά φορά µου καρφώνεται ένας τίτλος, ή ξέρω τον τίτλο του βιβλίου εξαρχής, όπως συνέβαινε µε τον Ωραίο λοχαγό. Και καµιά φορά παιδεύοµαι πολύ για να βρω τον τίτλο. Αλλά το πώς ξεκινά κανείς είναι ένα από τα µυστήρια της συγγραφής. Μοιάζει µε τη δηµιουργία του κόσµου σε µικρογραφία. Αν υποθέσουµε ότι ο κόσµος, η έµβια ζωή, έχει δηµιουργηθεί µέσα από µικροοργανισµούς, έτσι και ο συγγραφέας ξεκινά από διάφορες λεπτοµέρειες, από διάφορα πράγµατα. εν είναι ανάγκη να έχεις καθορίσει ένα θέ- µα και να πεις «θα γράψω για αυτό». Τι διαφορές έχουν οι γυναίκες από τους άνδρες ως λογοτεχνικοί ήρωες; Νοµίζω ότι καµιά φορά -όχι πάντα- οι γυναίκες είναι πιο ενδιαφέρουσες ως µυθιστορηµατικές ηρωίδες απ ό,τι ένας άνδρας. Τουλάχιστον στα µάτια ενός άνδρα συγγραφέα µια γυναίκα είναι πιο ενδιαφέρουσα. Όπως φαντάζοµαι ότι και στα µάτια µιας γυναίκας συγγραφέως ο άνδρας είναι πιο ενδιαφέρων. Αυτό δεν σηµαίνει ότι η παγκόσµια λογοτεχνία δεν έχει πλουτιστεί µε εξαιρετικούς άντρες ήρωες. Αλλά σπανίως έχουν δώσει τον τίτλο ενός µυθιστορήµατος, µε τον τρόπο που έχουµε την Άννα Καρένινα ή την Έµα Μποβαρί. Όλοι οι ήρωες είναι ενδιαφέροντες αρκεί να ξεκινά κανείς από µια περιέργεια. Ξέρετε, το γράψιµο ενός βιβλίου, η παρατήρηση του κόσµου µέσω ενός βιβλίου, ξεκινά πολλές φορές από µια περιέργεια. Και βέβαια από διάφορα τραύµατα ή ανοµολόγητες επιθυ- µίες, που καµιά φορά δεν τα οµολογούµε ούτε στον εαυτό µας. Αυτά βγαίνουν στην επιφάνεια µε το γράψιµο. Γι αυτό και νοµίζω ότι ένας συγγραφέας δεν έχει ανάγκη από ψυχαναλυτή ή από ψυχίατρο. Ποια είναι η σχέση σας µε το παρελθόν; εν είµαι νοσταλγός. εν λέω «τότε ήταν καλύτερα». Το µόνο που µπορώ να πω είναι «τότε ήµουν νέος και τα περιθώρια ήταν µεγαλύτερα». Όλοι µας νοσταλγούµε ορισµένα πράγµατα από το παρελθόν, αλλά εγώ προσπαθώ να τα κρατάω σε µια απόσταση. ª ÓË Ô Ì ÓÙ Ú «Û ÁÁÚ Ê ÂÓ ÂÈ Ó ÁÎË applefi ÙÚÔ» ÌÂÚ ÛÙÈ ÛÙËÓ ıô Û ÁÁÔÓfiappleÔ ÏÔ, appleâú appleùâúô 15 apple ÚÔ ÛÈ ÂÙ È ÙÔ È Ï Ô ÙÔ «Á Ó Î appleô appleâù ÂÈ» Ó ÓÙ ÍË µ Û ÏË ÁÎ ÏÔ

16 ƒ À 18 ª À Ë π µπµ π À π 17 id Ô ÙÂÏÂ Ù Ô È Ï Ô ÙÔ ÙÔ ÙÚ ÎÈÔ, appleâ ΠÌÂÓ applefi ÙÔÓ Ù ÙÏÔ «ÂÚÈapple ÙÂÈ Û ÙÚÂÈ Û Â Â», apple ÚÔ ÛÈ - ÂÙ È applefi  ÛÙÈ 8 Ì.Ì. È ÙÔÓ ÁÓˆÛÙfi appleôèëù, appleô ÛÊÚ ÁÈÛ ÙË Û Á ÚÔÓË ÓÂÔÂÏÏËÓÈÎ appleô ËÛË, ÏÏ Î È ÁÈ ÙÔ Û ÁÎÂÎÚÈÌ ÓÔ ÚÁÔ ÙÔ ı ÌÈÏ ÛÂÈ Ô Î ıëáëù ÙÔ ÓÂappleÈÛÙËÌ Ô πˆ ÓÓ ÓˆÓ Ó ÁÈÒÙË Ô ÙÛÔ. ÙËÓ ÂΠψÛË, appleô ÈÔÚÁ ÓÒÓÔ Ó ÔÈ ÂÎ fiûâè ÚÔ, ı apple ÚÔ ÛÈ ÛÙ Âapple ÛË Ë Û ÏÏÔÁ ÈËÁËÌ ÙˆÓ ÙÔ ª ÓË Ô Ì ÓÙ Ú «Á Ó Î appleô appleâù ÂÈ». ÙÔ ÙÚ ÎÈÔ ÁÂÓÓ ıëîâ ÛÙËÓ ı Ó ÙÔ appleôêô ÙËÛ applefi ÙÔ µ Ú ÎÂÈÔ ÙÔ 1946, ÛappleÔ Û ÔÌÈÎ ÛÙËÓ ı Ó Î È ÚÁfiÙÂÚ ÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁ Î È ºÈÏÔÏÔÁ ÛÙÔ Ú ÛÈ. ÚÁ ÛÙËΠˆ ÈÎËÁfiÚÔ, ÎÔÈÓˆÓÈÔÏfiÁÔ, ÌÂÙ ÊÚ ÛÙ ÛÙËÓ ı Ó Î È ˆ ÂappleÈÛÙËÌÔÓÈÎfi Û Ì Ô ÏÔ ÙË UNESCO ÛÙÔ Ú ÛÈ Î È ÙË FAO ÛÙË ƒòìë. Ù ÁÚ ÌÌ Ù appleúˆùôâìê Ó ÛÙËΠÙÔ 1943 ÌÂ Ó appleô ËÌ appleô ËÌÔÛÈ ÙËΠÛÙÔ Ó ÓÈÎfi appleâúèô ÈÎfi «ÂÎ ÓËÌ ÙË ÈfiÙË». ŸÌˆ Ë Ô ÛÈ ÛÙÈÎ ÙÔ apple ÚÔ Û Ú ÈÛ ÙÔ 1954 Ì ÙËÓ Î ÔÛË ÙË Û ÏÏÔÁ «ÃˆÌ Ùfi ÚÔÌÔ». Àapple ÚÍ applefi ÙÔ Û ÓÈ Ú Ù ÙÔ appleâúèô ÈÎÔ «appleèıâòúëûë ÓË» appleô Î ÎÏÔÊfiÚËÛ ÙËÓ È ÂΠÓË ÚÔÓÈ. applefi ÙfiÙ ÂÈ ËÌÔÛÈ ÛÂÈ appleôïï appleôèëùèî Û ÏÏÔÁ, appleâ ΠÌÂÓ, ÔÎ ÌÈ, ÌÂÏ Ù ÁÈ ı Ì Ù ÏÔÁÔÙÂ Ó Î È ÎÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁ, ÚıÚ, Î ıò Î È ÌÂÙ ÊÚ ÛÂÈ. Είστε από τους ποιητές που µε τη γενικότερη δράση σας δεν αποστασιοποιηθήκατε ποτέ από την κοινωνία. Πιστεύετε ότι είναι και αυτός ένας από τους ρόλους που πρέπει να παίζει ένας πνευµατικός άνθρωπος; εν υπάρχει άνθρωπος των γραµµάτων, της λογοτεχνίας και του πνεύµατος που καταφέρνει πλήρως να είναι αποστασιοποιη- µένος. Ακόµη κι εκείνοι που «κλείνονται στον ελεφάντινο πύργο τους» δεν µπορούν να αποστασιοποιηθούν τελείως από την κοινωνική ζωή, γιατί αυτή εφευρίσκει και διαπερνά και τα πιο συµπαγή τείχη. Το πρόβληµα για κάποιον που γράφει είναι σε τι βαθµό συνειδητοποιεί το ότι η απόσταση αυτή µπορεί να αυξοµειώνεται χωρίς ποτέ να καταργείται. Επίσης, σε τι βαθµό αυτή η συνειδητοποίηση µπορεί να περάσει στο έργο του. Όταν οι καιροί γίνονται δύσκολοι, τότε οφείλεις αυτή τη µικρή απόσταση να την ελαχιστοποιήσεις και να ταυτιστείς πια µε τη γενικότερη προβληµατική και πρακτική της κοινωνίας. Στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης θα απαντούσα καταφατικά, αν δεν στεκόµουν στο «πρέπει». Πολλές φορές το πρέπει που µπαίνει στους πνευµατικούς ανθρώπους, ακόµη και όταν κατευθύνεται προς έναν θετικό στόχο, µπορεί να γίνεται καταναγκασµός. Όταν οι ρόλοι γίνονται υποχρεωτικοί, τότε η καταστροφή απέχει µισό µέτρο. Η ποίηση είναι αποτέλεσµα βιωµατικών καταστάσεων ή λογοτεχνικών καταβολών; Θα επαναλάµβανα αυτή την πολύ ωραία φράση του Σεφέρη: «Είναι πολλών γονιών παιδιά τα λόγια µας». Έτσι και η ποίηση είναι πολλών γονιών παιδί. Είναι και παιδί των βιω- µατικών καταστάσεων και παιδί των διαπλοκών µε το κοινωνικό γίγνεσθαι και παιδί της ενδοσκόπησής µας και παιδί των λογοτεχνικών επιρροών και καταβολών και παιδί και άλλων, ίσως αγνώστων πατέρων. Πέραν της ποίησης, έχετε καταθέσει ση- µαντικά δείγµατα πεζού λόγου. Είναι µέσα σας ίδια η λειτουργία των πεζών κει- µένων µε τα ποιήµατα που γράφετε; Καλύπτουν µιαν άλλη ανάγκη, την οποία πολλές φορές συνειδητοποιώ εκ των υστέρων. Έχω δει από τις σηµειώσεις µου κάτι που προορίζεται να γίνει ποίηµα να αντιστέκεται. Είναι σαν να µου λέει: «Κάτι άλλο θέλω να πω, µιαν άλλη έκφραση του λόγου θέλω να φτάσω». Έτσι µε οδηγεί στο να το αναπτύξω διαφορετικά. Γίνεται πεζός λόγος ή κάποτε και δοκίµιο. Στο βιβλίο σας Περιπέτειες σε τρεις σχεδίες περιλάβατε εξοµολογητικά κείµενα µε αυτοβιογραφικά στοιχεία. Τι σας οδήγησε σ αυτό; Η αυτοβιογραφία, επειδή είµαστε ακόµη µια κοινωνία αρκετά συντηρητική και αρκετά λογοκριτική, αντιµετωπίζεται µε κάποια συγκατάβαση αν όχι µε κάποια περιφρόνηση ή ακόµη και αποστροφή. Στο βιβλίο µου αυτό έχω κάποια βιωµατικά στοιχεία, αλλά όχι αυτοβιογραφικά µε την έννοια της έκθεσης πολύ εκτεταµένων περιστατικών της ζωής µου. Ίσως θα έπρεπε κάποτε να τολµήσω να γράψω ακόµη πιο αυτοβιογραφικά κείµενα. Πολλές φορές νοµίζουµε ότι είναι µια µορφή ναρκισσισµού και προσπαθώντας να καταπολεµήσουµε τον ναρκισσισµό µας δεν γράφουµε αυτοβιογραφικά ή γράφουµε αυτοβιογραφικά συγκαλυµµένα. Πρέπει να βρει κανείς µια ισορροπία ανάµεσα στον υπέρµετρο ναρκισσισµό και στην αυτολογοκριτική κατάργησή του. Όταν αρχίσατε να γράφετε ποίηση, το λογοτεχνικό αυτό είδος ήταν µια µορφή έκφρασης που µεσουρανούσε. Τώρα που έχουν αλλάξει τα πράγµατα, πώς βλέπετε την ποίηση στον σύγχρονο κόσµο; Θα έλεγα πως όταν ξεκίνησα να γράφω µεσουρανούσε γενικότερα η λογοτεχνία. Σή- µερα δεν είναι η ποίηση που µπαίνει λιγάκι στο περιθώριο, αλλά κυριαρχούν άλλες µορφές επικοινωνίας. Κυρίως η τηλεόραση και τα οπτικοακουστικά µέσα. Η ποίηση κυριαρχεί ως γραφή και είναι πάρα πολύ µειοψηφική ως ανάγνωση. ÙÔ ÙÚ ÎÈÔ «appleô ËÛË Î Ú Ú Ë ˆ ÁÚ Ê, ÌÂÈÔ ËÊÈÎ ˆ Ó ÁÓˆÛË» ÌÂÚ ÛÙÈ ÛÙËÓ ıô Û ÁÁÔÓfiappleÔ ÏÔ, appleâú appleùâúô 15, apple ÚÔ ÛÈ ÂÙ È ÙÔ È Ï Ô ÙÔ «ÂÚÈapple ÙÂÈ Û ÙÚÂÈ Û Â Â» Ó ÓÙ ÍË ÚÈ Î ÛÔÏ ÎË

17 18 4Ë π µπµ π À π ÒÚ ÙÔ apple È ÈÔ! ε παιδικά χαµόγελα, γάργαρες φωνές Μπου θύµιζαν... βουητό µελισσιού και απίστευτη ζωντάνια γέµισε χθες το περίπτερο 13 της HELEXPO, όπου «Στη διασταύρωση των πέντε ηπείρων» συναντήθηκαν πολλοί από τους λιλιπούτειους φίλους του βιβλίου. Στην καθιερωµένη Παιδική Γωνιά της ΕΒΘ οι επισκέπτες ήταν κυρίως µαθητές σχολείων µε τους δασκάλους και τους συνοδούς τους, οι οποίοι συνοµίλησαν µε συγγραφείς, έµαθαν πολλά νέα πράγµατα, ζωγράφισαν και έπαιξαν παιχνίδια, άκουσαν ιστορίες και παραµύθια, αλλά ήρθαν και σε επαφή µε το θέατρο. Ο χώρος στον οποίο φιλοξενείται αυτή η µικρή παράλληλη διοργάνωση είναι υπέροχα διακοσµηµένος. Στους τοίχους κυριαρχεί το γαλάζιο χρώµα ώστε να θυµίζει θάλασσα µε πολλά ζωγραφισµένα καραβάκια επάνω του. Μια µεγάλη Υδρόγειος βρίσκεται κρεµασµένη στο µέσο, για να µπορεί να προσανατολίζει τους µικρούς «ταξιδευτές», και ένας ουρανός φτιαγµένος από άσπρα και µπλε τούλια βοηθά στο να φεύγει ο νους πολύ µακριά. Άλλωστε, το ταξίδι είναι η φετινή φιλοσοφία στο στήσιµο του συγκεκριµένου χώρου, όπως και όλης της ευρύτερης διοργάνωσης της ΕΒΘ. Απορίες και απαντήσεις Πώς σας έρχονται οι ιδέες όταν γράφετε; Πρέπει να έχει καλή διάθεση ο συγγραφέας για να µπορέσει να γράψει; Πόσον καιρό χρειάζεστε για να γράψετε ένα βιβλίο; Πότε ξεκινήσατε να γράφετε; Πώς αισθάνεστε που είστε συγγραφέας; Αυτές ήταν µερικές µόνο από τις ερωτήσεις που απηύθυναν οι νεαροί αναγνώστες στους συγγραφείς οι οποίοι συµµετείχαν χθες στις εκδηλώσεις. Οι τελευταίοι προσπάθησαν να αναπτύξουν έναν γόνιµο προβληµατισµό στα παιδιά, ενώ µίλησαν για τα βιβλία τους και εξήγησαν πώς το διάβασµα βοηθά έναν «επίδοξο» συγγραφέα στο να µπορεί να προετοιµαστεί και να δηµιουργεί από την τρυφερή ακόµη ηλικία. apple È ÈÎ ÁˆÓÈ 600 Ù.Ì. Ì ÌÈ fiïù ÛÙÔ ÊÂÁÁ ÚÈ; appleâú appleùâúô 13 Σ ε έναν διπλανό στην Παιδική Γωνιά χώρο, το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στα... αστέρια, ενώ το ταξίδι ξεφεύγει από τα όρια της γης και γίνεται µια περιπέτεια στους γαλαξίες. Ξεναγός είναι η εταιρεία «Πλανητάριο Θεσσαλονίκης», που έχει εγκαταστήσει στο σηµείο εκείνο για όλες τις ηµέρες της Έκθεσης ένα κινητό πλανητάριο. Μικροί αλλά και µεγάλοι µπορούν να µπουν σ αυτό έχοντας την αίσθηση ότι βρίσκονται κάτω από τον έναστρο ουρανό. Παράλληλα η εταιρεία -η οποία κάνει εµπόριο ειδών αστρονοµίας, όπως τηλεσκόπια ή κιάλια- έχει φροντίσει να εκθέτει τα εµπορεύµατά της δίνοντας στους επισκέπτες µια ιδέα για το πώς µπορούν να κάνουν και µόνοι τους ένα αυτόνοµο ταξίδι στο φεγγάρι και στους άλλους πλανήτες. «Το πλανητάριο χωρά περίπου 35 παιδιά, ενώ µπορεί να φιλοξενήσει µέχρι είκοσι ενήλικες», τόνισε στο «Bookfair» η υπάλληλος της εταιρείας Ευγενία Παπαντωνίου. Η ίδια έκανε και µια περιγραφή της χρησιµότητας του συγκεκριµένου πλανηταρίου: «Μέσα σ αυτό διδάσκεται κανείς πολλά πράγµατα για τον χώρο της αστρονοµίας. Μαθαίνει τι είναι πλανήτες, ηλιακό σύστηµα ή αστερισµοί. Επίσης, υπάρχει και µια θεµατολογία σχετικά µε τη µυθολογία των αστερισµών. Ας µην ξεχνάµε ότι στην Αρχαία Ελλάδα γεννήθηκαν πολλοί µύθοι γύρω από τα άστρα. Γενικότερα, µέσα στο πλανητάριο γίνονται διάφορες παρουσιάσεις ανάλογα µε την ηλικία και τα ενδιαφέροντα του καθενός. Η χρήση του δηλαδή δεν περιορίζεται σε συγκεκριµένες οµάδες ανθρώπων». Ενδιαφέρουσες είναι και οι εκδόσεις της εταιρείας «Πλανητάριο Θεσσαλονίκης», στο πλαίσιο των οποίων κυκλοφορούν βιβλία µε συναφές περιεχόµενο, τα οποία απευθύνονται σε παιδιά αλλά και ενήλικες. Οι οµάδες των παιδιών µπορούν να επισκέπτονται το πλανητάριο χωρίς ραντεβού.

18 ƒ À 18 ª À Ë π µπµ π À π 19 «Πουλώ εικονογραφηµένα βιβλία και ξέρω ότι η αγορά είναι άγρια!» ανέφερε η Γερµανίδα λογοτεχνική πράκτορας Susanne Koppe. Ένας από τους λόγους είναι οι έγχρωµες, πολύ ακριβές παραγωγές, οι οποίες αφήνουν µικρά περιθώρια κέρδους για δηµιουργούς και εκδότες. Η ίδια εξάλλου, αναφερόµενη στον χώρο του γερµανικού παιδικού βιβλίου, πρόσθεσε: Όλοι επιθυµούσαν φαντασία σε στιλ «Χάρι Πότερ», αλλά τελικά προέκυψαν τόσα µέτρια έργα ώστε χρειάστηκε να γίνει... στροφή στην ποιότητα. world H Ù ÏˆÓ ÛÙË ÂÛÛ ÏÔÓ ÎË Περισσότερα από βιβλία τον χρόνο εκδίδονται στα καταλανικά, µια ευρωπαϊκή γλώσσα που µιλιέται όχι µόνο στην Καταλωνία αλλά και σε περιοχές της Γαλλίας, στην Ανδόρα, στην πόλη Αλγκέρ της Σαρδηνίας και στις Βαλεαρίδες, ενώ έχει µια πλούσια λογοτεχνική παράδοση περίπου οκτώ αιώνων. Κι ακόµη, στη γλώσσα αυτή έχουν µεταφραστεί ουκ ολίγοι Έλληνες συγγραφείς. Ανάµεσά τους, µόνο τον τελευταίο χρόνο, ο Θανάσης Βαλτινός, ο Φίλιππος Φιλίππου, ο Νίκος Κοκάντζης, η Λιλή Ζωγράφου. Όλα αυτά τα ενδιαφέροντα µας είπε χθες ο πρόεδρος του Συνδέσµου Εκδοτών στην Καταλανική Γλώσσα Lluis Pages. O κ. Pages, επικεφαλής του εκδοτικού οίκου Milenio ( ήρθε µαζί µε συνεργάτες του στη Θεσσαλονίκη, ενόψει της συµµετοχής του καταλανικού πολιτισµού ως τιµώµενου προσκεκληµένου στη φετινή ιεθνή Έκθεση Βιβλίου της Φραγκφούρτης τον ερχόµενο Οκτώβριο, αλλά και προκειµένου να «ψαρέψει» νέες συνεργασίες µε Έλληνες εκδότες, όπως µας είπε. Είναι η πρώτη φορά που οι επικεφαλής της Έκθεσης της Φραγκφούρτης δεν επιλέγουν ως επίτιµο καλεσµένο µια χώρα αλλά έναν πολιτισµό, απόφαση ενδεικτική για τη σηµασία που δίνουν στη δυναµική καταλανική λογοτεχνία. Sabine Wespieser ξεκίνησε την πορεία Η της στον εκδοτικό χώρο από τον οίκο Actes du Sud και στη συνέχεια δηµιούργησε τον δικό της. Έζησε λοιπόν από το µηδέν την προσπάθεια ενός εκδότη να φέρει τα βιβλία του σε όσο το δυνατόν περισσότερα βιβλιοπωλεία και αυτά να τύχουν ευνοϊκής µεταχείρισης ώστε να καταλήξουν στα χέρια των αναγνωστών. Την πολύτιµη εµπειρία της µοιράστηκε χθες µε όσους συµµετείχαν στο σεµινάριο «Από τον εκδότη στο βιβλιοπώλη: οργάνωση του δικτύου διανοµής». Όπως τόνισε η κ. Wespieser, αυτή η διαδικασία είναι δύσκολη για έναν εκδότη µε περιορισµένη παραγωγή. Παράλληλα, το γεγονός ότι µεγάλο µέρος του κοινού εγκαταλείπει την ανάγνωση κάνει την επιβίωση -και βέβαια την κερδοφορία- ενός µικρού εκδοτικού οίκου ακόµη πιο δύσκολη. CHRISTOPHER MERRILL ÂÌÈÓ ÚÈÔ: «applefi ÙÔÓ ÂÎ fiùë ÛÙÔÓ È ÏÈÔappleÒÏË: ÔÚÁ ÓˆÛË ÙÔ ÈÎÙ Ô È ÓÔÌ» SABINE WESPIESER «ÂÎ fiùë appleú appleâè Ó Á ÓÂÈ Û Ó ÂÈ ÂÎÙfi ÁÚ Ê Ի ÚÔ Û ÛË È Ï Ô : «Í È ÛÙÔÓ Õıˆ» ύο πολιτικά πρόσωπα, ο Γιώργος Πασχαλίδης και ο Σπύρος Βούγιας, µίλησαν για το βιβλίο του Αµερικανού πολεµικού ανταποκριτή και συγγραφέα Christopher Merrill. O ίδιος δικαιολόγησε αυτή την επιλογή εξηγώντας ότι όλα ξεκινούν από την πίστη για να τελειώσουν στην πολιτική. Σε µια κρίσιµη καµπή της ζωής του, εξουθενωµένος από τη φρίκη του πολέµου στην Γιουγκοσλαβία, που τον βίωσε σε όλη του την αγριότητα καλύπτοντάς τον δηµοσιογραφικά, µε οικογενειακά προβλήµατα και σε µια γενικότερη υπαρξιακή κρίση, ο προτεστάντης Merrill αναζήτησε την κάθαρση στο Άγιον Όρος. Η συναναστροφή του µε τους µοναχούς τού έδωσε την ευκαιρία να αναλογιστεί τη µέχρι τότε πορεία του. «Μια µέρα είπα σε κάποιον µοναχό ότι ανακαλύπτω διαρκώς µια καινούργια αποτυχία κι ένα ακόµη λάθος µου. Εκείνος χαµογέλασε και µου είπε: Είσαι σε καλό δρό- µο...». «Εχθρός είναι οι φανατικοί» Στο Άγιον Όρος ο Merrill συνειδητοποίησε ότι µπορεί η θρησκεία να κρύβεται πίσω από πολλούς πολέµους, όµως ο εχθρός είναι οι άνθρωποι που πιστεύουν µε τόσο φανατισµό. «Σαν πολίτης των ΗΠΑ, κατανοώ απόλυτα ότι οι ηγέτες µας πρέπει να πάρουν καλές αποφάσεις, γιατί το καθήκον τους είναι να γράφουν την ιστορία. Ο πρόεδρός µας είναι ένας επαγγελµατίας χριστιανός που σπάνια φέρεται χριστιανικά». Ο Merrill επέλεξε να συνεχίσει τη δουλειά του ως πολεµικός ανταποκριτής, αλλά θα επιθυµούσε πολύ να ξαναβρεθεί για λίγο στο Άγιον Όρος. Μπεκετική... αισιοδοξία Ωστόσο η Γαλλίδα εκδότρια διατηρεί την αισιοδοξία της. Πιστεύει ότι όσοι δραστηριοποιούνται στον χώρο των γραµµάτων πρέπει να διαθέτουν υποµονή, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι τα έργα του Μπέκετ αρχικά πουλούσαν περί τα 400 αντίτυπα ετησίως. Βασικός στόχος της και σήµερα παραµένει το χτίσιµο ουσιαστικών σχέσεων επικοινωνίας µε τους βιβλιοπώλες, που θεωρεί ότι σε έναν βαθµό έχουν αντικαταστήσει τη δουλειά των κριτικών λογοτεχνίας, ήδη µε το να επιλέγουν -από τα χιλιάδες βιβλία- αυτά που τελικά φτάνουν στα ράφια τους. «Όταν ξεκίνησα να δουλεύω ως εκδότρια πίστευα ότι έκανα µια δουλειά γραφείου», είπε η Sabine Wespieser. «Αυτό όµως που κατάλαβα µε τα χρόνια είναι ότι ο εκδότης πρέπει να βγαίνει συνέχεια εκτός γραφείου, να µιλάει µε τους ανθρώπους και να µεταδίδει τον ενθουσιασµό του. Είναι µια δουλειά επικοινωνίας περισσότερο από οτιδήποτε άλλο», κατέληξε. «appleúfiâ ÚÔ ÙˆÓ Â Ó È Ó... Âapple ÁÁÂÏÌ Ù ÚÈÛÙÈ Ófi» ÈÒÚÁÔ Û Ï Ë, Christopher Merrill, apple ÚÔ µô ÁÈ.

19 20 4Ë π µπµ π À π 4th THESSALONIKI BOOK FAIR THE NEWSPAPER 17th - 20th May At the center of Thessaloniki, at Helexpo premises, pavilions 13, 14, 15 open to the public from to (Saturday until 22.00) Free entrance ranslation Vivienne Nilan Free bus transportation from Athens Info: ezikou@ekebi.gr Karolos Papoulias Books and the human quest It was the most exciting opening yet for the Thessaloniki Book Fair. Greek President Mr. Karolos Papoulias officially opened the 4th Thessaloniki Book Fair last night at HELEXPO, demonstrating the support of the greek state for the book industry. Among those present were politicians and prominent personalities from Thessaloniki and the Balkans, writers and book trade professionals from Greece and abroad. Surprising the audience, youngsters with suitcase took center stage shouting «Travel, heart and soul, through books to the world» Golden rules for Frankfurt In her talk "How to do Frankfurt" yesterday at TBF, Frankfurt Book Fair public relations chief Bärbel Becker presented a series of what she called golden rules for people who want to take part in the fair in October. Her golden rules include: Make use of the ample information that Frankfurt Book Fair provides in print and online. Pay 24 euros to make a premium registration at to get full access to the site. Make your professional appointments well in advance Book your hotel well in advance too. Avoid last-minute queues at the fair by buying tickets online ahead of time. Mind the trap! German literary agent Susanne Koppe gave a helpful seminar yesterday on foreign rights for children s literature. Among the many special features of children s books, she mentioned the presence of both author and illustrator and the high cost of production (due to the use of illustrations and colour). She analysed a model contract and pointed out all the potential traps. For instance, she explained, a contract should always state when a book is to be published, because many publishers buy rights but never publish the book. Six Greek writers in search of a publisher The European Translation Centre (EKEMEL) held a meeting yesterday to introduce the latest work of six Greek writers -Aris Maragkopoulos, Eleni Ladia, Ioanna Karystiani, Niki Anastasea, Maria Gavala and Achilleas Kyriakidis - to publishers, translaters and literary agents from abroad. The event brought the visitors up to date on contemporary Greek literature and will help them keep it in mind for their future projects.

20 ƒ À 18 ª À Ë π µπµ π À π 21 Egyptian writer Alaa El-Aswany in Thessaloniki His book «Yacoubian Building», which describes life in a Cairo apartment block, became a bestseller not only in Egypt and the Arab world, but also in France and Britain. A Greek translation by Achilleas Kyriakidis has just been published, and the author has come to Thessaloniki to help launch it. He and the translator will speak at the Olympion cinema in Aristotelous Square at 20:30, before a screening of Marwan Hamid s film based on the book. Children s hour Most of the visitors to Children s Corner at Thessaloniki Book Fair on Thursday were pupils with their teachers and escorts, who came to meet writers, paint, play games, listen to stories and see some theatre. The walls of the Children s Corner are painted blue to look like the sea. A large globe hangs in the middle, and a sky made out of blue and white tulle tempts the imagination to embark on fantastic journeys. After all, travel is the theme of this year s fair. Let's go on a trip to the moon Right beside the Children s Corner, the focus is on the stars at the Starlab mobile planetarium, where young and old can experience the sense of being among the stars. The planetarium can hold around 35 children or 20 adults at a time, say the organizers. Once inside they can learn about the planets, the solar system and the constellations. Groups of children are welcome to visit without an appointment Two eminent Greek writers together Two writers who have each set their An exhibition of surrealist art This year marks the centenary Writing in another language Writers who write in a language Almost 10,000 new titles last year The output of Greek books is booming, own stamp on Greek literature - Menis Koumandareas in fiction and poet Titos Patrikios in prose - will present their latest works today at 20:00 Engonopoulos Room, Pavilion 15. In interview with TBF s newspaper Bookfair today, Koumandareas compares writing with the creation of the world: it starts with small details, just as life started from microorganisms. Patrikios, for his part, says that while poetry today is read by fewer people than before, it continues to be a dominant form of writing. of birth of Nikos Engonopoulos, one of Greece's foremost surrealist poets and painters. Visitors to the fair can get acquainted with his visual artwork at an exhibition that opens at 21:00 at the Macedonian Museum of Contemporary Art on the Helexpo site. Also on display with his works, which pay tribute to an artistic tradition reaching from Byzantine to contemporary art, are paintings by other artists, creating a thoughtprovoking visual conversation. that is not their mother tongue are the topic of a discussion at 12 noon today in the Engonopoulos Room (Pavilion 15). Perikles Monioudis, a writer of Greek origin who writes in German, Gazmend Kapllani from Albania who writes in Greek, and Moroccan Abdelkader Benali, who writes in Dutch, will talk about deciding to write in a language they first had to acquire and make their own. Inevitably the discussion will broaden out to topics such as migration and cultural assimilation. a survey by the National Book Centre of Greece (EKEBI) demonstrates. At 14:00 today (Engonopoulos Room, Pavilion 15), EKEBI will present the figures for 2006, when 9,209 new titles were published, representing an increase of 9.1% over Around half of that increase comes from the distribution of books by the press, a practice that is fairly new to Greece. Works other than literature (science, school books and art books) are the next largest group with 56.7 %, followed by children s books with 22.4% and literature with 20.7%.