Ο Πόλυς Πεσλίκας ψάχνει το καινούργιο πρόσωπo

Transcript

1 ΥΓ. 10/09

2

3 σκέψου ελεύθερα

4 Ο Πόλυς Πεσλίκας ψάχνει το καινούργιο πρόσωπo ΥΓ. 04

5 05 ΥΓ.

6 ΥΓ. 06

7 07 ΥΓ.

8 ΥΓ. 08

9 editorial ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ «Ξέχασα να ταΐσω τα ψάρια». Έτσι στο ξαφνικό το θυμήθηκε, εκεί που τρώγαμε ρύζια και γιαούρτια στο εστιατόριο της δουλειάς και έτσι στο ξαφνικό μας το ξεστόμισε. Υπέθεσα από το ύφος της πως θα άρπαζε κλει- διά και κινητά κ.τλ και θα πεταγόταν μέχρι το σπίτι για να ρίξει την τροφή στη γυάλα, αλλά σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα συνειδητοποίησα ότι πολύ λάθος υπέθεσα. Ατάραχη και πάνω από όλα ψύχραιμη, πήρε το κινητό της, ένα i-phone με δεκάδες εικονίδια πάνω, χαΐδεψε ένα κουμπί, χαΐδεψε κι άλλο έκανε ένα δύο κινήσεις ακόμα και μας ανακοίνωσε ότι «οκ, διευθετήθηκε το ζήτημα». Έμεινα και την κοιτούσα σαν χάννος. εν πρόλαβα να μιλήσω και πετάχτηκε η άλλη, η οποία προφανώς, σε αντίθεση με μένα, είχε κατανοήσει πλήρως το θέμα, ρώτησε μάλιστα με πραγμα- τικό ενδιαφέρον τι γίνονται τα ψάρια (λες και τα ψάρια είχαν κανένα νέο, πόσο μάλλον τα εικονικά) κι ύστερα άνοιξε κουβέντα για ένα πράσινο αν- θρωπάκι. Ήταν μάλιστα πολύ έξαλλη γιατί αυτό το συγκεκριμένο πράσινο ανθρωπάκι δεν της έδωσε, είπε, καμία σημασία, ούτε τι κάνεις, ούτε τί- ποτα, την αγνόησε παντελώς και συνέχισε να συνομιλεί με άλλα πράσινα ανθρωπάκια, μέχρι που εκείνη τσαντίστηκε και κοκκίνισε. εν κοκκίνισε από το θυμό της (μπορεί βέβαια να συνέβη παράλληλα και αυτό) απλά μετατράπηκε αυτομάτως είπε - σε κόκκινο ανθρωπάκι που πάει να πει πως δήλωνε απούσα από την ανοιχτή γραμμή συνομιλίας. Μούγκα εγώ. Εκείνες πάλι, σε πλήρη συνεννόηση συνέχισαν να μιλούν σ αυτή τη γλώσσα, της οποίας το νόημα προσπαθούσα απεγνωσμένα να αποκωδικοποι- ήσω. «Σου πα το άλλο;» είπε η μια λίγο μετά. «Τελικά φύτεψα στην αυλή μου ντοματιές και αντάλλαξα με τον τάδε τα γουρούνια μου». «Σοβαρά;» ενθουσιάστηκε η άλλη κι εγώ να χω πια παρατήσει και ρύζια και γιαούρτια και να είμαι σε κανονική κρίση ταυτότητας. Τι να υποθέσω; Ότι οργώνει το μπαλκόνι της και το παίζει αγροτουρισμό σε ένα διαμέρισμα στο μέσο της Ακρόπολης; Και τα γουρούνια; Αυτό πάλι; Η σοβαρότητα με την οποία αντάλλαζαν αυτές τις πληροφορίες δεν μου επέτρεπε να υποψιαστώ πως μου κάνανε πλάκα. Εκείνο ωστόσο που κατάφερα να υποψιαστώ, αφότου έμαθα τελικά πως η γυάλα με τα ψάρια υπήρχε μόνο μέσα στο i-phone, το πράσινο ανθρωπάκι στο msn και τα γουρούνια σε ένα παιχνίδι λέει που παίζουν στο facebook, ήταν πως γι αυτή ακριβώς τη γενιά μού μιλούσε λίγες μέρες πριν, στο γραφείο του στην Αθήνα, όπου τον συνάντησα για συνέντευξη, ο Στάθης Τσαγκαρουσιάνος. Τη γενιά των που μεγάλω- σε μέσα στο Ίντερνετ και γι αυτό ακριβώς δεν μασά εύκολα αλλά κυρίως δεν δένεται εύκολα με κανένα medium. Ήταν μια κουβέντα, όπου μιλούσαμε για το καινούριο, πού υπάρχει, ποιοι το καθορίζουν και ποιοι κυρίως ξέρουν πού να το αναζητήσουν. Και όταν λέμε καινούριο εννοούμε το φρέσκο, αυτό που αναδύει μιαν άλλη ενέργεια και ζωντάνια, μιαν άλλου είδους ελευθερία, πραγματική, που δεν πρόλα- βε δηλαδή να αποδεχτεί αγκυλώσεις, ούτε και να υιοθετήσει βεβαιότητες, αλλά ξέρει μόνο να υποκλίνεται στη μαγκιά του ρίσκου, ακριβώς επειδή τις ήττες δεν τις μετρά σαν αποτυχία αλλά σαν το μοναδικό τρόπο να πει- σμώσεις για ό,τι εσύ στοχεύεις για νίκη. Γι αυτή την ελευθερία μιλούσαμε, στην έκφραση, στη γραφή, στη ματιά, στη σκέψη, η οποία δεν γουστάρει να σου υποδείξει κανένα τρόπο ζωής ως ορθό ή κοινωνικά αποδεκτό αλλά να σου αποδείξει πως έχεις όλες τις επιλογές δικές σου (και πιο πολλές από κείνες που φαντάζεσαι), αρκεί να συνειδητοποιήσεις τι θες κι αν το θες πολύ, ανεξάρτητα από το τι δέχονται ή πιστεύουν οι άλλοι (οι όποιοι άλλοι). Αυτή η γενιά, λοιπόν, που έχει μια γυάλα από ψάρια στο κινητό της και θυμώνει με την πράσινη αγένεια, είναι και αυτή που σερφάροντας ανακαλύπτει την καινούρια μουσική, ανταλλάζει καινούριες εικόνες με μηνύματα, κάνει download την πληροφορία πριν καν κυκλοφορήσει σαν είδηση και ό,τι δεν την ενδιαφέρει, απλά πατά ένα κουμπί και το κάνει delete. Αυτή η γενιά δεν έχει κανένα απολύτως λόγο να δεχτεί το κηρυγματολογικό στιλ των μίντια, γιατί ακριβώς θέλει να ορίζει η ίδια το περιε- χόμενο που εισρέει στο μυαλό της και γιατί έχει ήδη ένα μέσο έκφρασης προσωπικό, γράφει στα μπλοκ και μιλά κάθε βράδυ στα communities που έχει δημιουργήσει. Και ο μόνος τρόπος να πειστεί πως έχεις κάτι καινού- ριο να της πεις, είναι μόνο αν προηγουμένως την έχεις ήδη πείσει, πως έχεις επίγνωση ότι αυτή είναι κυρίως που έχει κάτι καινούριο να σου μάθει. Έτσι και υποψιαστεί ότι προσπαθείς να την εγκλωβίσεις με τις βεβαι- ότητές σου, τότε γίνεται αυτομάτως κόκκινο ανθρωπάκι και εξαφανίζεται. Κι εσύ μένεις να διερωτάσαι πώς στο καλό εμφανίστηκαν ξαφνικά ψάρια στο καινούριο σου κινητό Υγ. Tην επομένη το πρωί βρήκα στο γραφείο μου ένα cd με μουσικές που δεν είχα ξανακούσει. Πήρα αμέσως τη Μ. και την ευχαρίστησα. Που μου σύστησε ένα καινούριο τραγούδι. Και μου έφτιαξε τη μέρα μου. υγ 09 ΥΓ.

10 info ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΣΚΟΡ Η κάνε κράτηση Όσοι θεατρόφιλοι προσέλθετε Οι σκηνές ανοίγουν την αυλαία τους και προτείνουν * Αν και συνηθίσαμε τον πολύ καλό Αντρέα Τσουρή στην ερμηνεία, αυτή τη φορά επιλέγει να σκηνοθετήσει για το Θέατρο ιόνυσος την κωμωδία «Να ζει κανείς ή να συζεί;» του Λόρενς Κάσλερ. Η υπόθεση ακούγεται πρωτότυπη και διασκεδαστική, με δυο ζευγάρια που το ρίχνουν στην κουβέντα την ώρα μιας «βαρετής» θεατρικής παράστασης. Οι ανατροπές στη σκηνή δεν είναι τίποτα μπροστά σε ό,τι συμβαίνει στα καθίσματα. Σκηνικά-κοστούμια: Στέφανος Αθηαινίτης. Παίζουν οι Γιώργος Τσι- άκκας, Κατερίνα Σκουφάρη, Πέτρος Κονόμου, Μικαέλα Κουτουμάνου. Πρεμιέρα: 2/10, * Το όνομα του Χρίστου Ζάνου είναι δύσκολο να μην ταυτιστεί με το Σατιρικό. Η ιδέα όμως του να σκηνοθετήσει μια άλλη θεατρική ομάδα, είναι κίνηση ανανέωσης για οποιονδήποτε καλλιτέχνη. Το «Όλα ή Tίποτα», του Rene Taylor-Joseph Bologna, είναι ένα έργο γραμμένο από τους ηθοποιούς Ρενέ Τέιλορ και Τζόζεφ Μπολόνια, με ΥΓ. 10 «ήρωες» μιαν ηθοποιό και ένα σκηνοθέτη. Παίζουν οι Έρρικα Μπεγέτη και Μανώλης Μιχαηλίδης. Σκηνικά: Χάρης Καυκαρίδης. Στη Β ημοτική Αγορά στη Λεμεσό μέχρι τις 8/10 (πλην της ευτέρας 5/10). Από τις 4 /11 κάθε Σάββατο και Κυριακή στον «Άλλο Χώρο» Ένα, Λευκωσία. * Τη βουλγάρικη σάτιρα «Ρωμαϊκό Λουτρό», του Στανισλάβ Στρατίεβ, ανεβάζει από τις 10/10 το Σατιρικό Θέατρο σε σκηνοθεσία του Σλάβκο Πέεφ. Ο συγγραφέας δανείζεται, όχι τυχαία, ένα ακραίο παράδειγμα. Πως και ο δήθεν σεβασμός στις πολιτιστι- κές αξίες μπορεί να καταστεί πρόφαση για την εξόντωση του ανθρώπου, που δηλώνει μεν πως θέλει να ζήσει μια απλή και ήσυχη ζωή, αλλά με τη στάση του καθίσταται «επικίνδυνος»... Σκηνικά: Μίκης Λοΐζου. Κοστούμια: Κώστας Καυκαρίδης. Παραστά- σεις στο Πολιτιστικό Κέντρο Βλαδίμηρος Καυκαρίδης, στην Αγλαντζιά. * Για να μην ξεχάσω, σημειώνω ήδη στην ατζέντα μου την ημερομηνία 21/11 και την

11 ΦΩΤΟ: ΗΜΗΤΡΗΣ ΒΑΤΤΗΣ επόμενη παραγωγή του Σατιρικού. Γιατί οπωσδήποτε θέλω να δω τη έσποινα Μπε- μπεδέλη στο ρόλο της Ιοκάστης, στο pop family story του Άκη ήμου «Απόψε τρώμε στης Ιοκάστης», παράσταση την οποία και σκηνοθετεί. Ηρωίδα, λοιπόν, μια χήρα ερ- γοστασιάρχη, που ψάχνει να βρει τον ένοχο ενός ερωτικού εγκλήματος. Εν τω μεταξύ φτάνει στο σπίτι ο νεκρός σύζυγός της (Στέλιος Καυκαρίδης), η σεφ κόρη της (Μαριάννα Καυκαρίδου), ο καθόλου στρέιτ γιος της (Φώτης Αποστολίδης), μια μυστηριώ- δης Ρωσίδα (Ξένια Μιχαήλ) και βέβαια ο καινούριος μπάτλερ (Βασίλης Μιχαήλ). * Το Νοέμβριο ανοίγει η αυλαία και για τις τρεις σκηνές του ΘΟΚ. Στην Κεντρική Σκη- νή, το Festen του David Eldridge σκηνοθετεί ο Νεόφυτος Ταλιώτης. Πρόκειται για ένα ψυχολογικό θρίλερ, ένα σκοτεινό ταξίδι σε μια απαγορευμένη οικογενειακή αλήθεια που θα συντρίψει τις επιφανειακές ισορροπίες των μελών της. Στη σκηνή θα δεις μετα- ξύ άλλων τους Στέλα Φυρογένη, Σταύρο Λούρα, Αντρέα Τσουρή, Χριστόδουλο Μαρτά, Γιώργο Μουαΐμη κ.ά. (Πρεμιέρα Σάββατο 7/11). * Στο ερώτημα «Ποιανού ζωή είναι αυτή τελικά», απάντηση το πιθανότερο θα δώσεις εσύ. Γιατί ο Brian Clark στο έργο του καταπιάνεται με το θέμα της ευθανασίας. Τη σκηνοθεσία του έργου υπογράφει η Αθανασία Καραγιαννοπούλου. Πρωταγωνιστεί ο Νεο- κλής Νεοκλέους. Πρεμιέρα 6/11 στη Νέα Σκηνή του ΘΟΚ. Η νεαρή σκηνοθέτις Μαγδαλένα Ζήρα βασίστηκε στους γνωστούς και υπέροχους μύ- θους που συγκεντρώνει ο Οβίδιος στο ποίημά του «Μεταμορφώσεις», που αποδίδει με σύγχρονη γλώσσα και αισθητική, χιούμορ και αμεσότητα. Ερμηνεύουν Λέα Μαλένη, Νιόβη Χαραλάμπους, Κατερίνα Λούρα, Κωνσταντίνος Γαβριήλ, Ανδρέας Κουτσουμπάς κ.ά. Πρεμιέρα: 18/11 στην Πειραματική του ΘΟΚ. * Τέλος, θυμίζω πως το γνωστό έργο του Stephen Belber «Τape» κατεβαίνει στις 31/10. Κεντρικοί ήρωες τρεις φίλοι που θα συναντηθούν μετά από δέκα χρόνια, έρχονται αντιμέτωποι με ένα συγκλονιστικό γεγονός από το παρελθόν. Σκηνοθεσία: Νικόλα Κου- ρουμτζή. Ερμηνεύουν: Σωτήρης Μεστάνας, Μαργαρίτα Ζαχαρίου, Ανδρέας Αραούζος. 11 ΥΓ.

12 info ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΝΑΣ ΣΚΟΡ Η amanuensis Εξετάζει τις αναμνήσεις των αντικειμένων και τον τρόπο που αναπτύσσεται η σχέση ανάμεσα σ αυτά και τους ανθρώπους. Αυτό είναι το έργο της Elizabeth Hoak Doering, της οποίας δουλειά είχαμε δει τον περασμένο Ιούνιο στο ημοτικό Κέντρο Τεχνών Λευκωσίας. Στις εγκαταστάσεις της τότε, τα αντικείμενα αυτά παρουσιάστηκαν αιωρούμενα, δημιουργώντας έτσι σχέδια πάνω σε επιφάνειες του εδάφους. Ως εκ τούτου, τα σχέδια που εκτίθενται στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Φάρος αυτή τη φορά, είναι αποτέλεσμα της κίνησης των θεατών στο χώρο, καθώς και της παρουσίας ανιχνευτών κίνησης, αναλογικών ηλεκτρονικών συστημάτων και της ιδιοποίησης κινητήρων. Έχοντας προσεγγίσει, με μια ιδιαίτερα εκλεπτυ- σμένη ευαισθησία, υλικά αντικείμενα στο πλαίσιο της χρηστικότητάς τους, θέτει ερωτήματα και εισηγείται δυνατότητες/προοπτικές ως προς τον τρόπο με τον οποίο τα αντικείμενα αυτά σηματο- δοτούν το πέρασμα του χρόνου και καθίστανται συμμέτοχα στη συγκρότηση και συγγραφή της ιστορίας. Για την έκθεση amanuensis, η Doering συνέλεξε αντικείμενα ορισμένα εκ των οποίων χρονολο- γούνται τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1970 και από τις δύο πλευρές της μοιρασμένης πόλης της Λευκωσίας, τα οποία συνέδεσε με προσθετι- κές σχεδιαστικές γραφίδες. Τα σχέδια και τα «ηχοτοπία» που παρουσιάζονται στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Φάρος, υποδηλώ- νουν ενδεχομένως ότι τα αντικείμενα μπορούν να εξωτερικευτούν: παραθέτουν τις προσπάθειές τους και μια πληθώρα τρόπων [αυτο-] έκφρασης. Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Φάρος, ( ημοσθένη Σεβέρη 24, Λευκωσία). ιάρκεια Έκθεσης μέχρι 6 Νοεμβρίου ευτέρα Παρασκευή I heard a fly Μια σειρά έργων που δημιουργήθηκαν με τη βοήθεια του ηλεκτρονικού υπολογιστή, παρου- σιάζει στην πρώτη ατομική της έκθεση η Γιάννα Χριστοφόρου. Στα έργα με τίτλο «I heard a fly» ο σουρεαλισμός, η τεχνική του ψηφιακού κολάζ, οι σπιρογράφοι, οι art deco διαφημίσεις, το folk art και ο κόσμος των ονείρων επηρέ- ασαν τη δημιουργία αυτών των archival giclée prints που παρου- σιάζονται σ αυτή την έκθεση. Στο Dino Art Café στη Λεμεσό, από 5 Οκτωβρίου μέχρι 1η Νοεμβρίου. ΥΓ. 12 Σόλο για τρεις Γνωστή η παράσταση - ευκαιρία να τη δείτε αν την έχετε χάσει τις προηγούμενες φορές που ανέβηκε - φρεσκάρουμε μόνο δυο σημεία: Πως είναι βασισμένη στο μονόπρακτο του Jean Genet «Οι ούλες» και πως τη σκηνοθεσία υπογράφει η Μαρία Καρσερά. Οι δύο αδερφές Σολάνζ και Κλαίρη εργάζονται ως υπηρέτριες στο σπίτι μιας αστής κυρίας. Κάθε βράδυ, ενώ η κυρία τους απουσιάζει από το σπίτι, οι δύο αδερφές επιδίδονται σ ένα μυστικό παι- χνίδι τελετουργίας και εκδίκησης. Υποδύονται εναλλάξ τη δούλα και την κυρία, επιτρέποντας έτσι στους εαυτούς τους να εξωτερι- κεύουν τα καταπιεσμένα συναισθήματά τους. Όταν μαθαίνουν ότι ο κύριος αποφυλακίζεται (για τη φυλάκισή του οι δούλες είχαν παίξει το ρόλο τους) και από φόβο μήπως βρουν τον μπελά τους, αποφασίζουν να σκοτώσουν την κυρία... Παίζουν η Χριστίνα Χριστόφια, Έλενα Αντωνίου και Μόνικα Χατζηβασιλείου. Στις 12, 13, 14, 15, 16/10, στις στην Πύλη Αμμοχώστου. Τηλ ,

13 Brazilian Culture Month Μια σειρά εκδηλώσεων αφιερωμένη στην τέχνη και την κουλτούρα της Βραζιλίας, μέσα από την τέχνη, τη μουσική, τις ταινίες και τα βιβλία. Ο μήνας Βραζιλίας κι αυτή τη χρονιά παρουσιάζει αξιόλογες εκδηλώσεις: Έκθεση βιβλίου Μaria Lucia Cattani, μέχρι τις 17 Οκτωβρίου στο βιβλιοπωλείο Moufflon. Στον ίδιο χώρο παρουσιάζονται και άλλες βραζιλιάνι- κες εκδώσεις. 6ο Φεστιβάλ Βραζιλιάνικων Ταινιών, 4-9 Οκτωβρίου, 20.30, στο Τhe Shoe Factory (oδός Ερμού 304) Λευκωσία. Ρεσιτάλ Κιθάρας ημήτρη Ρεγγίνου, 22 Οκτωβρίου, 20.30, στο Τhe Shoe Factory (oδός Ερμού 304) Λευκωσία. Έκθεση Rosbngela Renns. 23 Nοεμβρίου στο Πολιτιστικό Ίδρυμα Φάρος. ιάρκεια μέχρι 15 Ιανουαρίου Anna Maria Maiolino Παρουσίαση του βιβλίου της με δουλειά την οποία παρουσίασε στο Φάρο, 23 Νοεμβρίου. One Woman Show Μια performance αναζητά ρόλους για να υπάρ- ξει σαν έργο. Μια ηθοποιός η οποία αναζητά αντοχές για να βρει μέσω των ρόλων του θεά- τρου το δικό της ρόλο στη ζωή. Μια συρραφή κειμένων από όλο το φάσμα του παγκόσμιου ρεπερτορίου. Ηθοποιός: Κατερίνα Λούρα. 5 Οκτωβρίου στο ίδρυμα ARTos στη Λευκωσία, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ 1st X-Dream Arts Festival. Τηλ Μακρινή Χώρα Η νέα χορογραφική δουλειά της Μάχης ημητριάδου Lindl βα- σίζεται στο ομώνυμο ποίημα του Σουηδού ποιητή Gunnar Ekelof. «Μακρινή Χώρα είναι αυτή που αφήσαμε και ταυτόχρονα βρίσκε- ται εδώ.... το σώμα γίνεται τόπος, ο άνθρωπος είναι η χώρα». Μαζί της χορεύει η Ομάδα Ασώματος υνάμεις. Τη μουσική υπογράφει ο Ragnar Grippe, τα σκηνικά/ video: η Lovisa Johansson και τα κοστούμια η Μελίτα Κούτα. Μουσικοί επί σκη- νής: Sorin Alexandru Horlea (βιολί), ώρος Ζησίμου (βιολοντσέλο). Τρίτη 27 Οκτωβρίου, Θέατρο Ριάλτο, Λεμεσός. Art-e-choke Με αφορμή την πρώτη κυκλοφορία του ηλεκτρονικού περιοδικού art-e-choke, η Gnosyart σε συνεργασία με το πολιτιστικό ίδρυμα Άρτος παρουσιάζουν ομαδική έκθεση τέχνης.τα εγκαίνια της έκθεσης πραγματοποιούνται την Πέμπτη 15/10 στο πολιτιστικό ίδρυμα Άρτος. Στην έκθεση συμμετέχουν οι καλλιτέχνες και μέλη της Gnosyart: Νίτσα Χατζηγεωρ- γίου, Μελίνα Σιουκιούρογλου (φωτό), Μαρία Γιαννούρα, Μαρία Παπαχαραλάμπους, Πόλα Χατζήπαπα, Χρίστος Χρί- στου και Αχιλλέας Κεντώνης. Η έκθεση που αποτελείται από 35 περίπου εικαστι- κές προτάσεις, περιλαμβάνει επίσης έργα των ίδιων καλλιτεχνών, τα οποία παρου- σιάζονται και πωλούνται στην ιστοσελίδα της Gnosyart ( Η έκθεση διαρκεί μέχρι 18 του μήνα και είναι ανοικτή καθημερινά από τις και ΥΓ.

14 ΕΡΓΟ ΤΟΥ CY TOWBLY

15 ΤΗΣ ΜΑΡΙΝΑΣ ΦΩΚΙ Η η απόβαση του Gagosian στην Αθήνα Μπορεί το φθινόπωρο να μην ξεχωρίζει για το πλήθος των κορυφαίων εικαστικών γεγονότων, όμως υπάρχει μια καυτή είδηση που θα αλλάξει την εικαστική σκηνή: ανοίγει στην Αθήνα ο καινούριος χώρος της φημισμένης Gagosian Gallery «Είμαι πανευτυχής που εγκαινιάζω ένα νέο χώρο στην ιστορική πόλη των Αθηνών. Προσδοκία μου είναι να συμμετά- σχουμε ενεργά στην ανερχόμενη σκηνή σύγχρονης τέχνης σε αυτήν την εξαίσια πόλη» δηλώνει ο uber γκαλερίστας Larry Gagosian, ιδιοκτήτης οκτώ αιθουσών μοντέρνας και σύγχρονης τέχνης ανά τον κόσμο σε περιοχές όπως η Νέα Υόρκη, το Μπέβερλι Χιλς, το Λονδίνο, η Ρώμη, καθώς και το Χονγκ Κονγκ. Ύστερα από την ίδρυσή της το 1979 στη Νέα Υόρκη, η Gagosian Gallery άλλαξε σημαντικά το τοπίο της αγοράς τέχνης, τόσο θετικά όσο και αρνητικά, όπως έχει ειπωθεί στο παρελθόν από τους πιο ρομαντικούς. Ο Gagosian έφερε την έννοια του franchising στην τέχνη και μπόρεσε να κτίσει μια αυτοκρατορία που σύντομα έφερε τα πάνω κάτω, βάζοντας καλλιτέχνες σε διλήμματα με τις δελεαστικές του προτάσεις, γοητεύοντας και κερδίζοντας συλλέκτες με το προσωπικό του ταλέντο για αγοραπωλη- σίες, το «μάτι» του αλλά και την «επαγγελματικότητα» του άψογα εκπαιδευμένου προσωπικού του. Το κοινό μυστικό για επιτυχία στην τέχνη είναι η απαράμιλλη ικανότητα για business, το όραμα αλλά και ο αδί- στακτος χαρακτήρας που απαιτείται για να φέρει κανείς σε πέρας τέτοιες επιχειρήσεις. Όταν, τελευταίως, άνοιξε την γκαλερί του στη Ρώμη, μια πόλη όμοια με την Αθήνα, όπου η διεθνής αγορά τέχνης δεν είναι τόσο ανεπτυγμέ- νη, ο Τύπος έγραφε: «Ο Larry Gagosian δεν χρειάζεται την τοπική σκηνή για να τον υποστηρίξει, αλλά δημιουργεί τη σκηνή όπου και να πάει». Και ελπίζουμε να συμβεί το ίδιο και στην Αθήνα! Πέρα όμως από το επιχειρηματικό κομμάτι, στην Gagosian Gallery έχουμε δει εκθέσεις των ση- μαντικότερων εκπροσώπων της σύγχρονης τέχνης όπως οι Walter de Maria, Richard Hamilton, Damien Hirst, Mike Kelley, Jeff Koons, Richard Prince (ένα μικρό δείγμα, ανάμεσα σε πολλούς άλλους), αλλά και σημαντικές μονογραφίες καλλιτεχνών του κλασικού μοντερνισμού. Τον περα- σμένο Μάρτιο στη Νέα Υόρκη η ρετροσπεκτίβα του Pieρo Manzoni ήταν το πιο λαμπρό γεγονός, ενώ η πρόσφατη έκθεση στη Νέα Υόρκη που αφιερώθηκε στον Πικάσο με τίτ- λο «Mosqueteros» προσέλκυσε σχεδόν επισκέπτες. Gagosian: η περίπτωση της Αθήνας Σε μια πόλη όπως η Αθήνα, με σημαντική έλλειψη σημα- ντικών ερεθισμάτων λόγω της απουσίας ενός Μουσείου Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης, η έλευση του Gagosian μοιάζει με μάννα εξ ουρανού! Στις 25 Σεπτεμβρίου άνοι- ξε ο καινούριος χώρος κάτω από διεύθυνση της Μαρίνας Λιβανού, γόνου της διάσημης εφοπλιστικής οικογένειας, με την ατομική του σημαντικότατου εν ζωή καλλιτέχνη Cy Towbly. Κάτω από τον τίτλο «λιποίσαν και Πάφον περιρρύταν» ο Cy Towbly παρουσιάζει τέσσερις καινούριους καμβάδες, που αντλούν την έμπνευσή τους από ένα απόσπασμα στίχων του Αλκμάνος, λυρικού χορικού ποιητή του 7ου αιώνα π.χ.. Γεννημένος το 1928 στο Λέξινγκτον της Βιρτζί- νια, ένας από τους κεντρικούς καλλιτέχνες της Gagosian Gallery - αλλά και της εποχής μας - ο Cy Towbly εγκατα- στάθηκε από το 1959 στην Ιταλία. Ακούγεται πως νιώθει ιδιαίτερη τιμή που δείχνει τη δουλειά του στην Αθήνα, αλλά τελικά η τιμή είναι όλη δική μας γι αυτό το ξεκίνημα με έναν Αμερικανό καλλιτέχνη που δηλώνει πως είναι Με- σογειακός ζωγράφος! 15 ΥΓ.

16 χαράζοντας στο φως Ένα σεμινάριο, ένα εργαστήρι και μια έκθεση ήταν οι αφορμές για να συναντήσω τους καλλιτέχνες που χαράσσουν τη φαντασία. Πλατεία Ηρώων. Εκεί στην πετρόχτιστη γειτονιά της Αγλαντζιάς, ένα από- γευμα με υπέροχο φως, σε ένα από τα διατηρητέα της πλατείας, πίνω χυμό πορτοκαλιού και ακούω ιστορίες που είναι για να μείνουν χαραγμένες. Οι πρέσες σβηστές, τα μεγάλα τραπέζια γεμάτα αποτυπώματα μελανιών και άλλων υλικών και στους τοίχους σημειώσεις και προσχέδια. Αυτή είναι η ατμόσφαιρα. Και η παρέα Ο Ευκλείδης Παπαδόπουλος, η Ευγενία Βασιλούδη και η Στέλλα Λάντσια, καθισμένοι σε κύκλο κι εγώ να βάζω ερωτή- σεις. Αυτοί είναι και ο πυρήνας (μαζί με τον Peter Baron) της ίδρυσης του πρότυπου εργαστηρίου χαρακτικής-εκατε, το οποίο σαν ιδέα γεννήθηκε πριν πολλά χρόνια (συγκεκριμένα το 1996) για να φτάσει στην πορεία να αποτελεί πια ένα ουσιαστικό υπόβαθρο της χαρακτικής τέχνης. Παραδέχομαι πως με εντυπωσιάζει η χαρακτική. Έχει μια δική της ξέχωρη γοητεία, που δεν αποτελεί μόνο περιεχόμενο του τελικού αποτελέσματος, αλλά κυρίως της διαδικασίας δημιουργίας του έργου. Η χρήση του ίδιου εξοπλισμού υπαγορεύει στους καλλιτέχνες το λεγόμενο team spirit, μοιρά- ζονται τον ίδιο χώρο, τα ίδια μηχανήματα, τα ίδια υλικά, πράγμα που δεν ισχύει στις άλλες μορφές τέχνης, οι οποίες υποβάλλουν μια πιο ιδιωτική οδό. «Ανταλλάζουμε γνώμες, πληροφορίες, μυστικά, είναι φορές μάλιστα, που δημιουργείται ένταση κι άλλες, όμως, που πειράζει ο ένας τον άλλο και γελάμε. εν υπάρχει μεγαλύτερο σχολείο από το να δουλεύεις μ αυτόν το τρόπο, να ρωτάς τη γνώμη του άλλου, να ψάχνεις τη δική του ματιά, να χαίρεσαι με τη δική του φαντασία». Η Ευγενία περιγράφει με γλυκύτητα, προσπαθεί να μου μεταδώσει την ατμόσφαιρα, μου δείχνει φωτογραφί- ες με στιγμιότυπα όπου βρίσκονται όλοι στο χώρο, φορώντας τα γάντια ή τα σκουφιά τους, μοιάζουν στα μικρά παιδιά που παίζουν, της το λέω, χαμογελά. Οι αλληλοεπιδράσεις τους γίνονται ακόμη πιο ενδιαφέρουσες αν σκεφτείς πως ο καθένας τους προέρχεται από διαφορετικό περιβάλλον σχολής καλών τεχνών. Η Ευγενία σπούδασε στο Κίεβο, η Στέλλα στη Γαλ- λία (ναι, αυτή είναι η Γαλλίδα μας, λένε), ο Ευκλείδης Νότιο Αφρική και ο Πίτερ Αγγλία. Εκεί όμως στο διατηρητέο της Αγλαντζιάς όπου στεγάζεται το εργαστήρι τους, οι νοοτροπίες σμίγουν μεταξύ τους και τα διαφορετικά σημεία αναφοράς μπαίνουν σε ένα ομαδικό κουτί, από όπου ο καθένας τραβά ό,τι του ταιριάζει. Λίγες μέρες πριν, έγιναν τα εγκαίνια της έκθεσης που οργάνωσαν κάτω από τον τίτλο «Χαράζοντας στο Φως». Πήγα, είδα τα έργα τους, το καθένα με μια ξέχωρη ευαισθησία, μικρά χαρακτικά κομμάτια, τα οποία δημιουρ- γήθηκαν ωστόσο με μια αλλιώτικη σύγχρονη τεχνική. Η ομάδα μου δίνει τις απαραίτητες πληροφορίες για το σκεπτικό της έκθεσης και για το τι προηγήθηκε. Ένα σεμινάριο με προσκεκλημένο τον καθηγητή της Σχολής Καλών Τεχνών Αθηνών Γιάννη Γουρζή, που διοργανώθηκε στο εργαστήριό τους τον προηγούμενο Μάρτιο, και είχε σκοπό την εφαρμογή νέων εναλ- λακτικών τεχνικών χάραξης, τεχνικών φιλικών προς το περιβάλλον (όπως η χάραξη σε φωτοευαίσθητη πολυμερική πλάκα), ήταν και η αφορμή για να εκθέσουν την καινούρια τους δουλειά. Η Στέλλα μου δείχνει μια φωτο- γραφία στην οποία μου εξηγεί πως ένα από τα υλικά που κρατά, είναι ένα είδος φυτοφάρμακου. Μένω έκπληκτη. «Μπορείς πια να κάνεις χαρακτι- ΥΓ. 16

17 TΗΣ ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ κή με υλικά από τον μπακάλη σου», συμπληρώνει ο Ευκλείδης χαριτολογώντας. Αυτή είναι άλλωστε και η τάση της εποχής, οι νεαροί στις σχολές αυτά μαθαίνουν, εξηγεί η Ευγενία. Μου περιγράφουν πόσο χαρισματικός σαν δάσκαλος ήταν ο κ. Γουρζής, μιλούν με ενθουσιασμό, μου λένε για την εκδρομή όπου πήγαν όλοι μαζί στα Πλατανίσκια, στο Μουσείο Χαρακτικής του Χαμπή Τσαγγάρη. Ο Χαμπής ήταν πάντα κοντά τους και στήριγμά τους σε ό,τι έχουν κάνει μέχρι τώρα. Το υπογραμ- μίζουν με κόκκινο μελάνι. Όπως και η Ελληνική Τράπεζα. «Χωρίς τη στήριξη της Ελληνικής Τράπεζας και των Πολιτιστικών Υπηρεσιών», συμφωνούν όλοι, «τίποτα από όλα όσα βλέπεις δεν θα υπήρχε και ελάχιστες από τις εκδηλώσεις που κάναμε, θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν». Και όπως διαβάζω μετά στα ενημερωτικά τους δελτία, οι εκδηλώσεις τους στα χρόνια ήταν πάντα αξιοσημείωτες και ποικί- λες: ομαδικές εκθέσεις (και λιγότερες ατομικές), εργαστήρια για παιδιά, ειδικές εκδόσεις, διαλέξεις, πάντα με στόχο την ενίσχυση του ενδιαφέροντος του φιλό- τεχνου κοινού για το πρωτότυπο χαρακτικό έργο και την αισθητική του αξία. Είναι απίστευτο πώς κρατηθήκατε σαν ομάδα στα χρόνια, κάνω σχόλιο. Το παραδέχο- νται, πως αυτό το καταχωρούν σαν δύναμη της ομάδας αλλά και της αγάπης και της έγνοιας τους για τη χαρακτική. Εκεί λοιπόν, στην πλατεία Ηρώων, σε ένα υπέροχο διατηρητέο σπίτι που έχει σαν θέα την πόλη, σε μια γειτονιά που μοιάζει με σκηνικό, οι Κύπριοι χαράκτες συναντιούνται συχνά και χαράσσουν με τα έργα τους, με τη συνεργασία και τις αλληλοε- πιδράσεις τους, το προφίλ της χαρακτικής στην Κύπρο. Η ομάδα έχει εμπλουτιστεί με την παρουσία νέων παιδιών που έχουν μεράκι να δουλεύουν με τα χέρια τους και τις έντονες μυρωδιές, να τυπώνουν τη φαντασία τους σε μια υπερσύγχρονη πρέσα και να βγάζουν τη δημιουργία τους μετά στον ήλιο να στεγνώσει. Φεύγω και τους υπόσχομαι πως θα τα ξαναπούμε. Όχι μόνο γιατί πέρασα ένα ωραίο απόγευμα μαζί τους αλλά γιατί πράγματι ό,τι είδα, άξιζε να... χαρακτεί στη μνήμη μου. 17 ΥΓ.

18 ΥΓ. 18 σκοτεινό δωμάτιο mind the gap! ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΦΩΤΙΟΥ Κάποτε, φίλε, είχα πει σε έναν άνθρωπο πως θα ήμουνα για πά- ντα εκεί. Όλοι μας κάποια στιγμή έχουμε ενδώσει στο έγκλημα. Του αιώνιου όρκου. Της απόλυτης αφοσίωσης. Του εγώ κι εσύ είμαστε ένα. Συναισθηματικές φλυαρίες, τις ονομάζω εγώ. Μια προσπάθεια να δώσουμε επίθετα και ορισμούς σε μια λέξη απλή, με έξι γράμματα. Λες και δεν αρκεί από μόνη της, φίλε. Λες και είναι λειψή. Και πρέπει να της βάλεις δεκανίκια. Κι αστραφτερό περιτύλιγμα. Για να αρέσει. Να μην ακουστεί κοινότυπη. Πεζή. Την έδωσα, λοιπόν κι εγώ την υπόσχεση, φίλε. Κι ας μην είμαι η πιο νορμάλ περίπτωση σχεσάκια. Καθότι, με πλησιάζεις, πνίγο- μαι. Λίγο απομακρύνεσαι και χάνομαι. Απορυθμίζομαι. Και μετά, πτου κι απ την αρχή. Πνιγμός. Απορύθμιση. Πνιγμός Περίπλο- κο σου ακούγεται; Κι εμένα. Γιατί, στην τελική, τι πιο ωραίο από έναν άνθρωπο να σου λέει καληνύχτα. Αλλά, έλα που με το που μπαίνουν σ ένα δρόμο τα πράγματα, ξημερώνει και αλλάζουν όλα. Την υπόσχεση, λοιπόν, την έδωσα φίλε. Παρά την προειδοποίηση της ημουλά - «Μόνον άγλυκες υποσχέσεις». Κάθε άλλο παρά άγλυκες, εγώ. Τίγκα στα λιπαρά. Και πάχυναν οι στερήσεις. Αμ- φότερες. Και οι μέρες πέρασαν, φίλε. Έγιναν μήνες. Και οι μήνες έγιναν χρόνια. Λίγα. Και ήρθε η στιγμή που η ύβρις μου επιστράφηκε. «Εσύ που έλεγες πως θα είσαι για πάντα εδώ». Εννοεί- ται πως δεν ήμουνα. Γιατί στην πορεία, πνίγηκα. Ένιωσα να είμαι κτήμα. Και θέλησα να γίνω ξανά ο Κύριος μου και ο Θεός μου. Νοστάλγησα την ευθραυστότητα της παλιάς μου ζωής. Και την περιπλάνηση. «Εσύ που έλεγες πως θα είσαι για πάντα εδώ». εν υπάρχει χειρότερό μου απ αυτές τις τρεις λέξεις. «Εσύ που έλεγες». Με φέρνει σε αμηχανία. Νιώθω ότι έχω ανοιχτούς λο- γαριασμούς. Πως δεν έχω κάνει απόσβεση. Όχι πως τα πάω καλά με τους ισολογισμούς. Αλλά λογιστή δεν θέλω. ιάβασε και θα κα- ταλάβεις, έλεγε η σημείωση του δώρου. Με το στιλό και το βιβλίο. Σελίδες 311 το βιβλίο. ιάβασα τις 179 για να βρω τη σημασία του δώρου. «Άνοιξε την τσάντα κι έβγαλε ένα στιλό Αυτό είναι για σένα Έχει λίγο από τον ιδρώτα μου, τη συγκέντρωσή μου, τη θέλησή μου Σου δίνω κάτι που είναι δικό μου, πραγματικά δικό μου Έχεις το θησαυρό μου: το στιλό που μαζί του σού έγραψα μερικά όνειρά μου»... Και οι μέρες πέρασαν, φίλε. Έγιναν μήνες. Και οι μήνες έγιναν χρόνια. Πιο πολλά. Τις προάλλες έτυχε να συναντηθούμε ξανά. Μετά από πολύ καιρό. «ιάβασα πρόσφατα ένα βιβλίο», μου είπε. «Και νομίζω πως κατάλαβα. Μιλούσε για ένα τραπέζι το βιβλίο. Για ένα δέντρο, για την ακρίβεια, που το κάνουν τραπέζι. Και μα- θαίνει πως από εδώ και πέρα θα ζει με τέσσερα πόδια, όπως τα ζώα. Μόνο που αυτό δεν θα μπορεί να περπατά, όπως εκείνα, για- τί θα ζει με καρφιά, αφού ο άνθρωπος ό,τι χρειάζεται το καρφώνει για να το κρατά κοντά του. Κι αν χρειάζεται έναν άλλο άνθρωπο, τότε τι κάνει; Τον καρφώνει κι αυτόν;, αναρωτιέται το τραπέζι. Κάποια στιγμή πληροφορείται πως το μόνο ξύλινο δημιούργη- μα που δεν έχει καρφιά και κυκλοφορεί στους δρόμους ελεύθερο είναι κάτι χοντρό σαν φίδι, που το λένε μπαστούνι. Έτσι, παρόλο που μισεί και φοβάται τα φίδια, βάζει σκοπό της ζωής του να γίνει μπαστούνι». Μου έκανε λίγο χαζή η ιστορία, αλλά ρώτησα. - «Και τελικά; Τα καταφέρνει;». - «Εσύ τα κατάφερες;». - «Να γίνω μπαστούνι;». - «Ελεύθερος». - «Ξέρεις Όταν έφυγα», κάτι πήγα να ψελλίσω. - «Όταν έφυγες; Μα εσύ δεν ήρθες ποτέ», απάντησε.

19

20 ΣΚΙΤΣΟ: ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΘΕΟ ΩΡΙ ΗΣ ΥΓ. 20

21 το σενάριο Ο Ευθύμης Φιλίππου,, σεναριογράφος απο κοινού με τον Γιώργο Λάνθιμο για την ταινία «Κυνόδοντας», η οποία απέσπασε βραβείο στις Κάννες και διθυραμβικές κριτικές στα μίντια, απαντά στην ερώτηση: Πώς είναι να γράφεις ένα σενάριο; Eίναι ωραίο να μπορείς να κάνεις τους ανθρώπους να κάνουν ό,τι θες και να αποφασίζεις πώς θα αντιδρούν, αν θα κλάψουν, πόσες μπάλες παγωτό θα φάνε και τι γεύσεις, πόσο κοντά θα κουρέψουνε τα μαλλιά τους, τι μουσική θα ακούνε, ποιους στίχους θα λένε λάθος, πόσο θα αγαπούν τα αδέλφια τους, τι θα απαντήσουν στην ερώτηση Πώς είναι η θάλασσα σήμερα;, τι χρώμα βερμούδα θα φοράνε, πόσο ψηλές θα είναι οι κάλτσες τους, πόσο θα πονάει ένα χαστούκι, πόσο θα πονάει μία μπουνιά, αν θα γλιστρίσουν τρέχοντας στον κήπο, αν όταν πίνουν λεμονάδα ευχαριστιούνται ή θυμώνουν, πότε θα φύγουν χτυπώντας με δύναμη την εξώπορτα ενός σπιτιού, αν θα φωνάξουν ποτέ ξανά ρε μαλακισμένο, ποτέ ξανά, αν θα χορεύουν, πόσο θα χορεύουν, τι θα χορεύουν, πώς θα χορεύουν, αν θα έχουν σκάφος, αν θα το λένε Bobby, πότε θα γυρίσουν τα dvds στο video club, αν θα πάνε στη Γε- νεύη, πόσο θα κάτσουν, τι θα τραγουδάνε όταν κάτσουν στο μπαλκόνι του ξενοδοχείου και βάλουν το ένα πόδι πάνω στο άλλο, πόσο καλά θα σφυρίζουν, πόσες τσίχλες θα τρώνε, πότε θα τους πούνε κάποιοι άλλοι ωραίο μπλουζάκι, πόσο θα τους αρέσει το θαλάσσιο σκι, αν θα φάνε κοτόπουλο λεμονάτο με πατάτες φούρνου την Πέμπτη το βρά- δυ με τους γονείς τους, πόσο θα κοιμηθούν μετά και με ποιους, πόσο συχνά θα ποτίζουν το γιούκα, τι σκέφτονται όταν περπατάνε και κάτω είναι λίγο βρεγμένα, αν θα υπάρχει σε ένα υπνοδωμάτιο ένας σκίου- ρος, πόσων ετών θα είναι ο πατέρας τους, αν θα είναι χοντρός, αν θα έχει φαλάκρα, αν θα φοράει after shave ή απλώς κολόνια, πόσο καιρό χρειάζεται ένας σκύλος για να εκπαιδευτεί, τι περιμένει ένας σκύλος από έναν άλλο σκύλο που τον πλησιάζει, πόσο καλά θα θυμάται κά- ποιος μετά από χρόνια τον περιοδικό πίνακα των χημικών στοιχείων, τι θέλει ένας ηλικιωμένος κύριος που φοράει μια τσαλακωμένη μπλε μπλούζα από τους άλλους ηλικιωμένους κυρίους, τι καιρό κάνει, πότε θα βρέξει και πόσο θα βραχούνε αυτοί που δεν έχουν ομπρέλα, πόσο θα επιμείνει αυτός ο αέρας, ποιο σημείο του παντελονιού θα σκιστεί, πού θα κάνουν μπάνιο, πόσα πλακάκια στο μπάνιο θα βραχούν, πόσες σταγόνες νερού θα σκάσουν στο χαλάκι και με τι ταχύτητα, αν θα εί- ναι το σαμπουάν που χρησιμοποιούν κατά της πιτυρίδας, ποια σημεία της πλάτης τους θα τρίψουν, πόση ώρα θα κάθονται όρθιοι, αν είναι παντρεμένοι και αν έχουν παιδιά που τα αγαπάνε και τους μαθαίνουν διάφορα πράγματα, αν οι γυναίκες των αντρών που φωνάζουν όταν μπαίνουν στο σπίτι, μετά κάθονται στον καναπέ ή σε καρέκλες με μαξιλαράκια, του πότε είναι το αυτοκίνητο που οδηγεί μια που κλαίει και πηγαίνει πολύ αργά το βράδυ σε επαρχιακό δρόμο παράλλη- λο της εθνικής οδού, αν είναι ψευδός ο αδελφός της μαμάς κάποιας κοπέλας, πόσο πολύ θα φοβάται ένα μωρό έναν με ένα μουστάκι ή μούσια, τι σχήμα θα έχει μια τούρτα και ποιος θα φυσήξει το κεράκι πάνω, αν ένα πουλόβερ είναι πεταμένο πάνω σε ένα σκαμπό ή πάνω σε ένα δέντρο ή πάνω σε μια μηχανή Ηonda CRF 230M ή μπροστά από μια τεράστια κοιμισμένη αρκούδα, πόσο φωσφοριζέ θα είναι το φως, ποιανού θα είναι η φωνή, ποιανού θα είναι το χέρι, πόσο θα πρέπει να τρέξει κάποιος πριν τον πιάσουν, πόσοι θα τον κυνηγάνε, πώς θα τον ακινητοποιήσουν, τι ρολόι θα φοράνε, ποιος θα γυρνά όταν κάποιος άλλος φωνάξει Μπρους, πότε θα τους πάρουν αγκαλιά και θα τους χαϊδέψουν, πότε θα τους γεμίσουν τη μούρη σάλια μεθυσμένοι που θα επαναλαμβάνουν ξανά και ξανά πόσο κρίμα που δεν είχαν καταλάβει τόσο καιρό τι γινόταν γύρω τους, αν θα πετάξουν τα αεροπλάνα, αν θα κερδίσει ο καλύτερος, αν ο καλύτερος είναι ο πιο ωραίος ή ο πιο άσχημος, αν θα καεί μια λάμπα, πόσο θα κάνει ένα σάντουιτς, πότε θα χιονίσει ξανά, πόση λάσπη θα μπει στις τρακτερωτές σόλες ενός κοριτσιού γύρω στα 25, πότε θα μάθει να παλεύει, γιατί παλεύει αυτός για να μη χρειαστεί να παλεύει αυτή, τι δέντρα θα έχει το δάσος και τι ζώα θα τους κατασπαράξουν, για το αν γίνεται να πει κάποιος σε κάποιον άλλο ότι θα τον σκοτώσει τη στιγμή που ο άλλος είναι ένα μηχάνημα που έχουν κατασκευάσει οι Κινέζοι με σκοπό να αφανίσουν από τη γη όλους τους πελεκάνους, τι θα περιλαμβάνει ένα πρωινό, τι θα πει η λέξη αυτοκινητόδρομος, ποτε θα ξεκολλήσει μια γάζα από ένα γόνατο, ποιος θα είναι αύτός που οι άλλοι θα νομίζουν ότι είναι ο δολοφόνος της παρέας που κολυμπούσε εκεί πέρα, πόσα κομμάτια κέικ θα μπούνε μέσα σε ένα πλαστικό ή μπορεί και χάρτινο πιάτο και πότε θα σταματήσουν να γελούν αυτοί που γελούν. 21 ΥΓ.