ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Piaget Προσεγγίσεις επεξεργασίας πληροφοριών Κοινωνικογνωστική σύγκρουση Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Piaget Προσεγγίσεις επεξεργασίας πληροφοριών Κοινωνικογνωστική σύγκρουση Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ"

Transcript

1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Piaget Προσεγγίσεις επεξεργασίας πληροφοριών Κοινωνικογνωστική σύγκρουση Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ

2

3 Το σώμα: Από τα 2 έως τα 6 Σημαντικές σωματικές αλλαγές (αν και επιβραδύνεται ο ρυθμός σε σχέση με τη βρεφική ηλικία) Το παιδί χάνει τη βρεφική του όψη: μεταβάλλεται σε σωματικές αναλογίες (το κεφάλι από ¼ του σώματος σε 1/8 του σώματος) και σχήμα (βρεφικό πάχος)-τις αναπτυξιακές καμπύλες εξακολουθεί να ελέγχει ο παιδίατρος Ραγδαία ανάπτυξη του εγκεφάλου (βλ. και θέματα περιβαλλοντικής αποστέρησης ή υποσιτισμού)

4 Το σώμα: Από τα 2 έως τα 6 Τάση προτίμησης χρήσης του ενός χεριού (πλευρίωση): έως το τέλος της πρώτης παιδικής ηλικίας Βελτίωση των κινητικών δεξιοτήτων α) εντυπωσιακές μεταβολές στην αδρή κινητικότητα: από 3 ετών αυτοματισμός στη βάδιση και στο τρέξιμο, από 4 ετών αναπήδηση κλπ. Γενικό επίπεδο δραστηριότητα κορυφώνεται μεταξύ 2-3 χρ. και μετά υποχωρεί σταδιακά (πρώτα για τα κορίτσια, βλ. αγόρια και είσοδος στο νηπιαγωγείο)

5 Το σώμα: Από τα 2 έως τα 6 Βελτίωση των κινητικών δεξιοτήτων β) πιο αργή ανάπτυξη λεπτών κινητικών δεξιοτήτων (συντονισμένη και επιδέξια χρήση των χεριών, δαχτύλων). Από 3 χρ. κάποιος αυτοματισμός (πχ. στη χρήση πηρουνιού), αλλά ακόμα δυσκολία στην ακρίβεια της κίνησης. Έως την ηλικία των 4-5 χρ. μπορούν να ντυθούν/ξεντυθούν χωρίς βοήθεια.

6 Από τα 2 έως τα 6 What s the matter love? Didn t you like it at school then? They never gave me the present Present? What present? They said they d give me a present Well, now, I m sure they didn t They did! They said: You re Laurie Lee, aren t you? Well, just you sit there for the present. I sat there all day but I never got it. I am not going back there again. Από το βιβλίο της Margaret Donaldson (1978) Children s Minds, Fontana Press, σελ. 17

7 Από τα 2 έως τα 6 Το παιδί του προηγούμενου αποσπάσματος, σίγουρα δεν κατάλαβε τον ενήλικο Αν βέβαια το ξανασκεφτούμε Και ο ενήλικος επίσης απέτυχε να καταλάβει το παιδί να μπει στη θέση του

8 Από τα 2 έως τα 6 «Ο τρόπος της σκέψης μοιάζει να ταλαντεύεται ανάμεσα στο λογικό και στο μαγικό, στην επίγνωση και στην άγνοια, στο λογικό και στο παράλογο» «Συνήθως τα μικρά παιδιά θυμούνται τα ονόματα και τις περιγραφές των αγαπημένων τους δεινοσαύρων, λεπτομέρειες από την επίσκεψη στον παιδίατρο με ακρίβεια που καταπλήσσει τους γονείς δυσκολεύονται όμως να θυμηθούν μια σειρά από αντικείμενα παιχνίδια, αμέσως μόλις τους ζητηθεί να τα θυμηθούν» M. Cole & S. Cole (2001), Η Ανάπτυξη των Παιδιών, β τόμος. Gutenberg, σελ. 119.

9 Από τα 2 έως τα 6 Τα μικρά παιδιά έχουν να διανύσουν μια τεράστια απόσταση όσον αφορά ικανότητες που είναι απαραίτητες για τη σχολική τους εκπαίδευση Graig & Baucum (2007) Η Ανάπτυξη του Ανθρώπου, σελ. 431.

10 Από τα 2 έως τα 6 Όμως, η περίοδος αυτή δεν είναι απλά προ-ετοιμασία για την επόμενη σημαντικότερη περίοδο Αντίθετα, χαρακτηρίζεται από σημαντικές αλλαγές και κατακτήσεις σε όλους τους τομείς της ανάπτυξης Feldman (2009) Εξελικτική Ψυχολογία, Δια Βίου ανάπτυξη, α τόμος.

11 Η εξήγηση του Jean Piaget

12 Γνωστική ανάπτυξη-piaget Η παρουσίαση που ακολουθεί βασίζεται στην παρακάτω βιβλιογραφία: 1. Craig,J. & Baucum, D. (2007) Η Ανάπτυξη του Ανθρώπου. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση (Τόμος Α). 2. Feldman, R.S. (2009) Εξελικτική Ψυχολογία. Δια Βίου Μάθηση. Αθήνα: Εκδόσεις Gutenberg (Τόμος Α) 3. Cole, M. & Cole, S. (2001) Η Ανάπτυξη των Παιδιών. Αθήνα: Gutenberg 4. Μαράτου, Ο. (2002) Οι Διαδρομές του Jean Piaget. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη.

13 Γνωστική ανάπτυξη-piaget 5. Kουγιουμουτζάκης, Γ. (Eπιμέλεια Έκδοσης), (1995). Aναπτυξιακή ψυχολογία : παρελθόν, παρόν και μέλλον. Hράκλειο, Kρήτη: Πανεπιστημιακές Eκδόσεις Kρήτης 6. Salkind, N. (2004) Θεωρίες της Ανθρώπινης Ανάπτυξης. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη 7. Siegler, R. (2002) Πως Σκέφτονται τα Παιδιά. Αθήνα: Gutenberg 8. Παπαδοπούλου, Κ. & Μαράτου, Ο. (2008) Η θεωρία του Jean Piaget: σκέψεις για την κοινωνική της διάσταση. Στο Γ. Τσιάντης & Α. Αλεξανδρίδης (Επιμ) Προσχολική Παιδοψυχιατρική. Τόμος Ι Ανάπτυξη. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη.

14 Γνωστική ανάπτυξη- Piaget Το στάδιο της προ-ενεργητικής ή προ-λογικής ή προεννοιολογικής νόησης Η περίοδος αυτή είναι μια μετάβαση από τη βρεφική ηλικία (αισθητηριοκινητική νόηση), όπου η σκέψη βασίζεται στη δράση, στην παιδική ηλικία (ενεργητική νόηση ή συγκεκριμένες νοητικές ενέργειες) όπου η σκέψη βασίζεται σε εσωτερικευμένες νοητικές ενέργειες.

15 Γνωστική ανάπτυξη-piaget Στο τέλος του σταδίου της αισθητηριοκινητικής νόησης, τα παιδιά έχουν κατακτήσει τα στοιχεία της αναπαραστατικής σκέψης. Αναπαριστούν γεγονότα ή πράγματα και δεν εξαρτώνται πια τόσο πολύ από την αισθητηριοκινητική τους εμπειρία για να κατανοήσουν τον κόσμο γύρω τους. Βασικό στοιχείο της προ-ενεργητικής περιόδου είναι η συμβολική λειτουργία, δηλαδή το παιδί μπορεί να χρησιμοποιεί ένα πράγμα στη θέση κάποιου άλλου. Χρησιμοποιούν σύμβολα, λέξεις ή αντικείμενα, τα οποία αντιπροσωπεύουν κάτι που δεν είναι υλικά παρόν εκείνη τη στιγμή.

16 Γνωστική ανάπτυξη-piaget Χρησιμοποιούν λοιπόν σύμβολα για να αναπαραστήσουν πράξεις, γεγονότα και αντικείμενα. Η νέα αυτή ικανότητα φαίνεται με μεγαλύτερη σαφήνεια στην ανάπτυξη της γλώσσας και στο συμβολικό παιχνίδι (ή παιχνίδι προσποίησης).

17 Γνωστική ανάπτυξη- Piaget Κατά την περίοδο αυτή, τα παιδιά σημειώνουν μεγάλη πρόοδο στις γλωσσικές τους δεξιότητες. Η ανάπτυξη της γλώσσας επιτρέπει στο παιδί να αποδεσμεύεται από το «εδώ και τώρα» Η πρόοδος στη γλώσσα συνδέεται με τις σημαντικές αλλαγές που σημειώνονται στον τρόπο σκέψης. Κατά τον Piaget, οι κατακτήσεις του σταδίου της αισθητηριοκινητικής νόησης είναι απαραίτητες για την ανάπτυξη της γλώσσας. Η συνεχιζόμενη ανάπτυξη των νοητικών ικανοτήτων αποτελεί τη βάση για την ανάπτυξη των γλωσσικών ικανοτήτων. Η γλώσσα εκφράζει τις κατακτήσεις στη σκέψη.

18 Στάδια της προ-ενεργητικής νόησης 1. Προεννοιολογική περίοδος (2-4 χρ.): αρχίζει η συστηματική χρήση συμβόλων, πιο ευέλικτη σκέψη αλλά ανιμισμός, απόδοση υπόστασης (πχ. οι άνθρωποι στις σκέψεις είναι πραγματικοί) και εγωκεντρισμός (η τάση του παιδιού να βλέπει τα πράγματα υπό το πρίσμα της προσωπικής άποψης, πχ. το μέλι υπάρχει για να το τρώω) 2. ενορατική ή μεταβατική περίοδος (5-7χρ): αρχίζουν να διαχωρίζουν τη νοητική από τη φυσική πραγματικότητα, αλλά ακόμα μεταβατικό στάδιο, όχι μονιμότητα

19 Γνωστική ανάπτυξη- Piaget Περιορισμοί της σκέψης κατά το στάδιο της προ-ενεργητικής νόησης Επικέντρωση Μη αναστρεψιμότητα ή ατελής κατανόηση ενός μετασχηματισμού Εγωκεντρισμός Ελλιπής κατανόηση για τις αλληλουχίες αιτίας-αποτελέσματος Οι έννοιες είναι θεματικές δηλαδή οργανωμένες βάσει μιας κοινής δραστηριότητας ή θέματος (πχ. καρέκλα και γάτα μαζί, επειδή η γάτα κοιμάται στην καρέκλα) και όχι ταξινομικές δηλαδή οργανωμένες ανάλογα με ιεραρχικά οργανωμένες κατηγορίες (πχ. γάτα, σκύλος μαζί ως ζώα)

20 Γνωστική ανάπτυξη- Piaget Επικέντρωση Επικέντρωση: η σκέψη εστιάζεται σε μια μόνο πλευρά ή διάσταση ενός ερεθίσματος, αγνοώντας ή αποκλείοντας τις άλλες. Η προσοχή εστιάζεται στα προφανή στοιχεία που μπορούν να παρατηρηθούν άμεσα, εκείνα που αντιληπτικά είναι τα πιο προφανή. Ο περιορισμός αυτός (δηλαδή η επικέντρωση) μπορεί να παρατηρηθεί σε προβλήματα Κατηγοριοποίησης Διατήρησης Και στη σύγχυση φαινομενικού-πραγματικού

21 Γνωστική ανάπτυξη-piaget Επικέντρωση-παραδείγματα Κατηγοριοποίηση: Αν έχουμε κόκκινες και κίτρινες ξύλινες χάντρες, και ρωτήσουμε τα παιδιά αν έχουμε περισσότερες κίτρινες χάντρες ή περισσότερες ξύλινες χάντρες, δεν μπορούν ταυτόχρονα να σκεφτούν και το χρώμα και το υλικό. Διατήρηση: π.χ.

22 Γνωστική ανάπτυξη-piaget Επικέντρωση-παραδείγματα Σύγχυση φαινομενικού-πραγματικού: Αν στο κεφάλι μιας γάτας τοποθετήσουμε μια μάσκα σκύλου, τι ζώο είναι αυτό που βλέπουμε; Παιδιά 3 ετών έκαναν λάθος Παιδιά 4 και 5 ετών, μπερδεύονταν: δεν πίστευαν ότι η γάτα έγινε σκύλος αλλά δεν απαντούσαν πάντα σωστά De Vries (1969)

23 Γνωστική ανάπτυξη-piaget Μη αναστρεψιμότητα ή ατελής κατανόηση του μετασχηματισμού -Έχεις αδελφή; -Ναι. -Πώς τη λένε; -Μαρία -Η Μαρία έχει αδελφή; -Όχι Απόσπασμα διαλόγου μεταξύ ενήλικα και παιδιού 3 ετών Craig & Baucum (2007), σελ. 452

24 Γνωστική ανάπτυξη-piaget Μη αναστρεψιμότητα ή ατελής κατανόηση του μετασχηματισμού Τι σημαίνει το απόσπασμα αυτό; Το παιδί γνωρίζει ότι έχει αδελφή, δεν αναγνωρίζει όμως ακόμα τον εαυτό του ως αδελφή της Μαρίας.

25 Γνωστική ανάπτυξη-piaget Μη αναστρεψιμότητα ή ατελής κατανόηση του μετασχηματισμού Η σκέψη δεν είναι ακόμα αντιστρέψιμη. Τα παιδιά αυτού του σταδίου βλέπουν τα γεγονότα προς μια μόνο κατεύθυνση και δεν μπορούν να φανταστούν πως θα μπορούσαν (τα γεγονότα) να επιστρέψουν στην αρχική τους κατάσταση. Δεν μπορούν να σκεφτούν διεξοδικά μια πράξη και στη συνέχεια να την αντιστρέψουν. Η αντιστρεψιμότητα είναι βασική ιδιότητα της λογικής σκέψης (που δεν έχει ακόμα κατακτηθεί ).

26 Γνωστική ανάπτυξη-piaget Εγωκεντρισμός Ο κόσμος αντιμετωπίζεται/ερμηνεύεται αποκλειστικά από την προσωπική σκοπιά χωρίς να λαμβάνονται υπόψη εναλλακτικές προοπτικές. Τα παιδιά εστιάζονται στην δική τους οπτική και δεν εξετάζουν την οπτική ενός άλλου. Η εγωκεντρική φύση της σκέψης των παιδιών του σταδίου αυτού εκφράζεται με διάφορους τρόπους:

27 Γνωστική ανάπτυξη-piaget Εγωκεντρισμός 1. Δυσκολεύονται να φανταστούν πως φαίνονται τα πράγματα από τη θέση που βρίσκεται ένας άλλος. Το κλασσικό παράδειγμα αυτής της δυσκολίας είναι το πρόβλημα των 3 βουνών (Piaget & Inhelder, 1956).

28 Γνωστική ανάπτυξη-piaget Εγωκεντρισμός Τα παιδιά διάλεγαν σωστά την εικόνα που αντιστοιχούσε στο «τι έβλεπαν τα ίδια», αλλά τα περισσότερα έκαναν λάθος όταν έπρεπε να επιλέξουν την εικόνα που αντιστοιχούσε στο «τι έβλεπε η κούκλα» (επέλεγαν ξανά την εικόνα με τη δική τους οπτική)

29 Γνωστική ανάπτυξη-piaget Εγωκεντρισμός 2. Εγωκεντρικός λόγος: Το παιδί μπορεί να μιλάει στον εαυτό του ακόμα και παρουσία άλλων, ή να δυσκολεύεται να επικοινωνήσει επειδή είναι παγιδευμένο στην άποψή του. Εκφράζει την αδυναμία του παιδιού να κατανοήσει την άποψη του άλλου. Συλλογικοί μονόλογοι: η ομιλία παιδιών που παίζουν δίπλα-δίπλα και το καθένα μιλάει χωρίς να παίρνει πραγματικά υπόψη τον συμπαίκτη του.

30 Γνωστική ανάπτυξη-piaget Εγωκεντρισμός 3. Αδυναμία κατανόησης της σκέψης των άλλων. «Μια φορά ήταν ένα αγοράκι που του άρεσαν τα γλυκά. Μια μέρα έβαλε μια σοκολάτα σ ένα κουτί πάνω στο τραπέζι και έφυγε για λίγο Η μαμά του έβαλε τη σοκολάτα μέσα στο συρτάρι που φυλάει τις κάλτσες του. Το αγοράκι γύρισε σπίτι. Πήγε να πάρει τη σοκολάτα του» -Πού θα ψάξει το αγοράκι; Cole& Cole (2001), σελ. 126

31 Γνωστική ανάπτυξη-piaget Εγωκεντρισμός 3. Αδυναμία κατανόησης της σκέψης των άλλων. Στο προηγούμενο παράδειγμα, τα παιδιά περίπου 4 ή 5 ετών καταλαβαίνουν ότι το αγόρι δεν έχει δει την αλλαγή και επομένως θα ψάξει στο κουτί πάνω στο τραπέζι. Πιο μικρά παιδιά, πιστεύουν ότι θα ψάξει στο συρτάρι Η ικανότητα των παιδιών να σκέπτονται τη νοητική κατάσταση των άλλων, εμφανίζεται περίπου στην ηλικία των 4 ετών, όπως δείχνουν δεδομένα στο πλαίσιο της θεωρίας του νου.

32 Γνωστική ανάπτυξη-piaget Ελλιπής κατανόηση για τις αλληλουχίες αιτίαςαποτελέσματος Χρησιμοποιεί ορισμένα αντιληπτικά στοιχεία και να κάνει ένα στοιχειώδη συλλογισμό, η σκέψη όμως δεν είναι ακόμα λογική, διότι είναι δέσμια της δραστηριότητας και της αντιληπτικής εντύπωσης. Η σκέψη δεν είναι αντιστρέψιμη, άρα δεν μιλάμε για καθαρή νόηση. Επίσης, η σκέψη δεν λαμβάνει υπόψη τη σχέση αιτίας αποτελέσματος αλλά ο συλλογισμός γίνεται από ένα ειδικό θέμα σ ένα άλλο και έτσι συγχέουν την αιτία με το αποτέλεσμα

33 Γνωστική ανάπτυξη-piaget Επίσης περιορισμοί στον τρόπο που αντιλαμβάνονται τα φυσικά φαινόμενα: Ρεαλισμός: η τάση να αγνοεί το παιδί τη διαφοροποίηση ανάμεσα στον εαυτό και την εξωτερική πραγματικότητα (π.χ. Σκέψη, όνειρα) Ανιμισμός: η απόδοση συνείδησης σε αντικείμενα Αρτιφισιαλισμός: τα φυσικά φαινόμενα είναι συνέπειες ανθρώπινων εφευρέσεων (π.χ. Ο ήλιος έγινε από ένα σπίρτο που πέταξε ο άνθρωπος)

34 Piaget: Δοκιμασίες διατήρησης Διατήρηση: η γνώση ότι οι ιδιότητες των αντικειμένων (π.χ. η ποσότητα) δεν εξαρτώνται από τις μεταβολές στην εμφάνιση.

35 Piaget: Δοκιμασίες διατήρησης Είδος διατήρησης (η απουσία μεταβολής γίνεται κατανοητή σε διαφορετική ηλικία, ανάλογα με το είδος διατήρησης): Αριθμός Ποσότητα Μήκος Έκταση/εμβαδόν Βάρος Όγκος

36 Piaget: Δοκιμασίες διατήρησης Τα παιδιά αυτού του σταδίου κάνουν λάθος σε προβλήματα που απαιτούν την ικανότητα για διατήρηση κυρίως λόγω: Επικέντρωσης της προσοχής σε ένα μόνο στοιχείο του προβλήματος Δεν μπορεί να ακολουθήσει τους μετασχηματισμούς και να αντιστρέψει (νοερά) τις αλλαγές.

37 Γνωστική ανάπτυξη- Piaget Οι έννοιες Οι έννοιες είναι θεματικές δηλαδή οργανωμένες βάσει μιας κοινής δραστηριότητας ή θέματος και όχι ταξινομικές δηλαδή οργανωμένες ανάλογα με ιεραρχικά οργανωμένες κατηγορίες Πχ. ζητώντας από τα παιδιά να βάλουν σε ομάδες διάφορα αντικείμενα όπως ζωάκια, σχήματα, φρούτα, πιατικά κλπ., τα μικρά παιδιά μπορούν να βάλουν μαζί μια γάτα και μια καρέκλα «επειδή οι γάτες κοιμούνται στις καρέκλες», ενώ τα μεγαλύτερα (του επόμενου σταδίου) θα βάλουν μαζί τα ζώα, μαζί τα φρούτα κ.ο.κ. Παρόμοια άποψη και στην προσέγγιση Vygotsky, όπου αρχικά η πορεία ανάπτυξης των εννοιών προσδιορίστηκε από τις θεματικές, στις αλυσιδωτές, στις αληθινές. Αργότερα, μίλησε για τις καθημερινές και τις επιστημονικές έννοιες. Νεότερες έρευνες δείχνουν την επιρροή των ενδιαφερόντων/νοήματος που έχει για τα παιδιά η ταξινόμηση (δηλ. βρίσκουν τη σχέση γάτας-καρέκλας πιο ενδιαφέρουσα) και απαντούν βάσει του τι βρίσκουν πιο ενδιαφέρον. Μπορεί δηλαδή να κατέχουν την έννοια, αλλά να μην την εφαρμόζουν στην συγκεκριμένη περίπτωση. Επίσης, μπορεί να οφείλεται σε ελλιπείς γνώσεις.

38 Piaget: Περιορισμοί της θεωρίας Υποτίμηση των ικανοτήτων των μικρών παιδιών Η αποτυχία μπορεί να οφείλεται στη φύση της δοκιμασίας και στον τρόπο αντίδρασης που απαιτείται (π.χ. στη δοκιμασία των 3 βουνών, στη σύγχυση φαινομενικού-πραγματικού) Παιδιά 3 έως 5 ετών μπορεί να εμφανίζουν μη εγωκεντρικές αντιλήψεις σχετικά με την προοπτική στο χώρο, όταν τα κίνητρα και οι προθέσεις των εμπλεκομένων στο πρόβλημα είναι σαφή και οικεία στο παιδί ώστε να έχουν νόημα Και στη σύγχυση φαινομενικού-πραγματικού, τα μικρά παιδιά (4 ετών) δείχνουν την ικανότητα να διακρίνουν τα πραγματικά από τα φαινομενικά συναισθήματα Κοινωνική αλληλεπίδραση και κοινωνικό περιβάλλον (ελλιπής παρουσία και ανάλυση της συμβολής στην ανάπτυξη του παιδιού)

39 Piaget: Περιορισμοί της θεωρίας Προβληματισμός σχετικά με τη διατύπωση των ερωτήσεων προς τα παιδιά, τα οποία συχνά επηρεάζονται από τις υποδείξεις των μεγάλων (βλ. και μαρτυρίες μικρών παιδιών σε δικαστήριο)

40 Ανομοιόμορφα επίπεδα επίδοσης Πλέον είναι σαφές ότι τα παιδιά του σταδίου της προλειτουργικής νόησης επιδεικνύουν γνωστικές ικανότητες πολύ νωρίτερα απ ότι πίστευε ο Piaget (πχ. προσέχουν περισσότερες από μία διαστάσεις τη φορά ή σκέφτονται με αντιστρεψιμότητα). Όμως αυτές δεν μοιάζει να είναι οι κυρίαρχες μορφές της σκέψης τους και εμφανίζονται κάτω από ορισμένες συνθήκες. Πλέον μιλάμε για ανομοιόμορφα επίπεδα επίδοσης των παιδιών του σταδίου προλειτουργικής νόησης.

41 Πέραν της θεωρίας του Piaget

42 Προσεγγίσεις επεξεργασίας πληροφοριών Siegler, R. (2002) Πώς Σκέφτονται τα Παιδιά. Αθήνα: Gutenberg.

43 Προσεγγίσεις επεξεργασίας πληροφοριών Η γνωστική ανάπτυξη είναι μια διαδικασία διεύρυνσης της προσοχής, της μνήμης και της ικανότητας επίλυσης προβλημάτων. Προσομοιάζουν τις λειτουργίες της σκέψης με τον ηλεκτρονικό υπολογιστή (δηλαδή, τις περιγράφουν τόσο λεπτομερειακά ώστε να μπορούν να εκτελεστούν από ηλ. υπολογιστή). Οι γνωστικές δυσκολίες εξηγούνται μέσω περιορισμών στη γνώση, στη μνήμη, στην προσοχή καθώς και σε περιορισμένες στρατηγικές απόκτησης και χρήσης πληροφοριών Οι περιορισμοί σταδιακά μειώνονται με την ωρίμανση του «εξοπλισμού» και την ανάπτυξη πιο αποτελεσματικών στρατηγικών επεξεργασίας πληροφοριών

44 Μοντέλο επεξεργασίας πληροφοριών των Αtkinson & Shiffrin (1968) Το βασικό προτεινόμενο μοντέλο περιλαμβάνει: αισθητηριακή καταγραφή, βραχύχρονη ή μνήμη εργασίας και μακρόχρονη μνήμη

45 Μοντέλο επεξεργασίας πληροφοριών των Αtkinson & Shiffrin (1968) Οι γνωστικές δυσκολίες των μικρών παιδιών προκαλούνται από γενικούς γνωστικούς παράγοντες, όπως οι περιορισμοί στη μνήμη, τον έλεγχο της προσοχής και την ταχύτητα επεξεργασίας των πληροφοριών, καθώς και από περιορισμένες στρατηγικές για την απόκτηση και χρήση πληροφοριών. Οι δυσκολίες μπορεί να είνα μικρότερες όταν τα παιδιά έχουν προγενέστερη γνώση (συνδέσεις) ή όταν οι πρακτικές επεξεργασίας αυτών που τα φροντίζουν ενθαρρύνουν την επανάληψη/απομνημόνευση. Καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν, η επίδοσή του βελτιώνεται καθώς οι γνωστικοί περιορισμοί μειώνονται βαθμιαία μέσω της ωρίμανσης του εγκεφάλου («λειτουργικό») και της ανάπτυξης πιο αποτελεσματικών στρατηγικών επεξεργασίας των πληροφοριών («λογισμικό»).

46 Η προσέγγιση της κοινωνικογνωστικής σύγκρουσης Doise, W. & Mugny, G. (1987) Η Κοινωνική Ανάπτυξη της Νοημοσύνης. Αθήνα: Εκδόσεις Πατάκη.

47 Η κοινωνικογνωστική σύγκρουση Η θεωρία της κοινωνικο-γνωστικής σύγκρουσης, θεωρεί την κοινωνική αλληλεπίδραση ως πηγή της γνωστικής σύγκρουσης που, όπως και στη θεωρία του Piaget, θεωρείται απαραίτητη για την γνωστική αναδόμηση. Αρχικοί εμπνευστές της προσέγγισης αυτής είναι οι Doise και Mugny.

48 Η κοινωνικογνωστική σύγκρουση Κατά τον Piaget, η σύγκρουση που βιώνει το παιδί μέσα από τις δικές του αντιφατικές απαντήσεις (ενδο-ατομική), καθιστά δυνατή τη νοητική ανάπτυξη προς μια ισορροπία ανώτερου επιπέδου. Στη θεωρία κοινωνικο-γνωστικής σύγκρουσης, η διαταραχή (σύγκρουση) που αναμορφώνει τις γνωστικές δομές, έχει κοινωνικό χαρακτήρα (είναι διατομική και έχει κοινωνική προέλευση). Στη θεωρία του Piaget, στα πρώτα κυρίως έργα του, η κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ συνομηλίκων είναι σημαντική για την αποκέντρωση. Σε τέτοιες σχέσεις, το παιδί εκτίθεται σε διαφορετικές και ίσως αντικρουόμενες απόψεις, τις οποίες καλείται να επιλύσει μέσα σε μια συμμετρική σχέση. Αντίθετα, η ασύμμετρη σχέση μεταξύ παιδιού και ενηλίκου, μπορεί να οδηγήσει στην παθητική απορρόφηση και την ενίσχυση της επικέντρωσης.

49 Η κοινωνικογνωστική σύγκρουση Η κοινωνική αλληλεπίδραση μεταξύ συνομηλίκων, αποτέλεσε θέμα σημαντικών ερευνών κατά τη δεκαετία του 70, από ομάδα ερευνητών στη Γενεύη με κεντρικό πρόσωπο τον Willem Doise.

50 Η κοινωνικογνωστική σύγκρουση Θεωρείται ότι, στο πλαίσιο της κοινωνικής αλληλεπίδρασης, το «άλλο παιδί» εισάγει μια αντίθετη επικέντρωση. Επομένως, το παιδί βρίσκεται μπροστά σε μια σύγκρουση που δεν είναι μόνο γνωστική αλλά και κοινωνική. Αυτό σημαίνει ότι, την ίδια στιγμή, μέσα στην ίδια κατάσταση, συνυπάρχουν δύο αντίθετες επικεντρώσεις, τις οποίες το παιδί δεν μπορεί να αρνηθεί με την ίδια ευκολία όσο στην περίπτωση της σύγκρουσης που προέρχεται από τις εναλλακτικές μεταπηδήσεις που πραγματοποιεί το παιδί ανάμεσα σε αλληλοδιάδοχες, ατομικές επικεντρώσεις.

51 Η κοινωνικογνωστική σύγκρουση Οι ερευνητικές μελέτες είχαν μια βασική δομή, και χρησιμοποιήθηκαν δοκιμασίες από την προσέγγιση του Piaget, όπως τα πειράματα διατήρησης. Η δομή αυτή της πειραματικής διαδικασίας, περιελάμβανε: ατομική εξέταση του παιδιού σ ένα πρόβλημα 1 ή περισσότερες συναντήσεις κατά τις οποίες 2 ή περισσότερα παιδιά δούλευαν μαζί στο ίδιο πρόβλημα ατομική επανεξέταση στο ίδιο πρόβλημα Ευρήματα έδειξαν καλύτερη επίδοση των παιδιών στις περιπτώσεις αλληλεπίδρασης.

52 Η κοινωνικογνωστική σύγκρουση Προϋποθέσεις Το ότι μέσω της κοινωνικής αλληλεπίδρασης συγκροτούνται οι γνωστικές δομές, δηλαδή η κοινωνική αλληλεπίδραση παράγει νέους γνωστικούς συντονισμούς, δεν σημαίνει ότι οποιαδήποτε αλληλεπίδραση σε οποιαδήποτε στιγμή της γνωστικής ανάπτυξης θα ήταν επιτυχής ως προς το σκοπό της. Υπάρχουν προϋποθέσεις, οι οποίες με τη σειρά τους είναι προϊόν προηγούμενων και απλούστερων μορφών κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Οι προϋποθέσεις αυτές είναι: 1. πρέπει να υπάρχει κίνητρο για το συντονισμό των διαφορετικών απόψεων. Αν το αποτέλεσμα της συλλογικής εργασίας μπορεί να επιτευχθεί ως άθροισμα ατομικών, τότε δεν υπάρχει ανάγκη συντονισμού και η αλληλεπίδραση δεν θα οδηγήσει σε γνωστική αναδόμηση.

53 Η κοινωνικογνωστική σύγκρουση 2. πρέπει οι συμμετέχοντες να κατέχουν την ικανότητα που απαιτείται σε κάποιο βαθμό. Αυτό διότι θεωρείται ότι οι γνωστικές δομές συγκροτούνται προοδευτικά και ότι η ανάπτυξη αυτή συντελείται σε αλληλοδιάδοχες φάσεις. Έτσι, για να μπορέσει το παιδί να επωφεληθεί από τις συλλογικές ρυθμίσεις μιας ανώτερης νοητικής βαθμίδας, πρέπει να μπορεί να πραγματοποιήσει τις κατάλληλες διακανονιστικές ρυθμίσεις στην κατώτερη βαθμίδα (π.χ. πρέπει να μπορώ να αναγνωρίσω ότι οι άλλοι είναι δυνατό να έχουν διαφορετική άποψη για να μπορέσω να επωφεληθώ από αυτή).

54 Η κοινωνικογνωστική σύγκρουση 3. Πρέπει να υπάρχει κάποιος βαθμός ασυμμετρίας, για να καταστεί δυνατή η βελτίωση της επίδοσης. Η ασυμμετρία αυτή, δεν είναι μοντέλο προς μίμηση, αλλά πηγή της γνωστικής σύγκρουσης ανάμεσα στην άποψη του παιδιού και αυτής των άλλων. Γιατί δεν πρόκειται για απλή μίμηση; Ως αποτέλεσμα των αλληλεπιδράσεων, τα παιδιά δεν είναι απλώς ικανά να παράγουν στη σκέψη τους γνωστικές δομές πιο επεξεργασμένες από πριν την αλληλεπίδραση, αλλά είναι ικανά να επαναλάβουν μόνα τους αυτές τις γνωστικές κατακτήσεις, γεγονός που φαίνεται από: (1) τη γενίκευση σε τομείς και υλικά που δεν υπήρχαν κατά την αλληλεπίδραση, (2) την αλλαγή στην επιχειρηματολογία του παιδιού, (3) την εφαρμογή σε συναφείς δοκιμασίες. Το ορθό μαθησιακό πρότυπο παίζει ρόλο στο βαθμό που υποκινεί την κοινωνικογνωστική σύγκρουση, εισάγοντας αντίθετες επικεντρώσεις και προσφέροντας στο «διαταραγμένο» μαθησιακά άτομο σημαντικά στοιχεία για την αναδιοργάνωση της γνωστικής του προσέγγισης.

55 Η κοινωνικογνωστική σύγκρουση- Η κοινωνική σήμανση Το παιδί έχει κατακτήσει κανόνες στην κοινωνική σφαίρα, οι οποίοι «μεταφέρονται» στις γνωστικές δοκιμασίες και οδηγούν σε σύγκρουση ανάμεσα στις απαιτήσεις των κοινωνικών κανόνων που έχουν ήδη κατακτηθεί και στις απαιτήσεις της γνωστικής δοκιμασίας. Έτσι, Η διαφορά ανάμεσα στην στην κοινωνική και γνωστική κατανόηση φαίνεται ότι «προκαλεί» τη γνωστική ανάπτυξη, όπως και η διαφορά ανάμεσα στην ατομική άποψη και την άποψη των άλλων. Αυτή είναι η «φύση» της κοινωνικής αλληλεπίδρασης η οποία, σ αυτήν την προσέγγιση, διαμεσολαβεί τη γνωστική ανάπτυξη.

56 Η κοινωνικογνωστική σύγκρουση- Η κοινωνική σήμανση Πως λειτουργεί η κοινωνική σήμανση; Πραγματοποιείται ένας κοινωνικός συντονισμός μέσα από μια γνωστική ανασυγκρότηση με τέτοιον τρόπο ώστε η κοινωνικογνωστική σύγκρουση απορροφάται μέσα στη συμφωνία που βασίζεται σ έναν κανόνα. Η εγγραφή των συγκρούσεων σ ένα πλαίσιο φορτισμένο με κάποια κοινωνική σημασία, μπορεί να προκαλέσει κοινωνικογνωστική σύγκρουση (ακόμα κι όταν ένα παιδί λειτουργεί μόνο του) που θα οδηγήσει σε νέα γνωστική διακανονιστική ρύθμιση.

Σωματική και γνωστική ανάπτυξη. Καλλιρρόη Παπαδοπούλου- Λήδα Αναγνωστάκη ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ

Σωματική και γνωστική ανάπτυξη. Καλλιρρόη Παπαδοπούλου- Λήδα Αναγνωστάκη ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Σωματική και γνωστική ανάπτυξη Καλλιρρόη Παπαδοπούλου- Λήδα Αναγνωστάκη ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Το σώμα: Από τα 2 έως τα 6 Σημαντικές σωματικές αλλαγές (αν και επιβραδύνεται ο ρυθμός σε σχέση με τη βρεφική

Διαβάστε περισσότερα

Πέραν της θεωρίας του Piaget. Κ. Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ

Πέραν της θεωρίας του Piaget. Κ. Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Πέραν της θεωρίας του Piaget Κ. Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Προσεγγίσεις επεξεργασίας πληροφοριών Siegler, R. (2002) Πώς Σκέφτονται τα Παιδιά. Αθήνα: Gutenberg. Προσεγγίσεις επεξεργασίας πληροφοριών Η γνωστική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Piaget Προσεγγίσεις επεξεργασίας πληροφοριών Κοινωνικογνωστική σύγκρουση Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Piaget Προσεγγίσεις επεξεργασίας πληροφοριών Κοινωνικογνωστική σύγκρουση Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Piaget Προσεγγίσεις επεξεργασίας πληροφοριών Κοινωνικογνωστική σύγκρουση Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Από τα 2 έως τα 6 What s the matter love? Didn t you

Διαβάστε περισσότερα

Μέση παιδική ηλικία Γνωστική ανάπτυξη. Ανάπτυξη του παιδιού ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου- Λήδα Αναγνωστάκη ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ

Μέση παιδική ηλικία Γνωστική ανάπτυξη. Ανάπτυξη του παιδιού ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου- Λήδα Αναγνωστάκη ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Μέση παιδική ηλικία Γνωστική ανάπτυξη Ανάπτυξη του παιδιού ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου- Λήδα Αναγνωστάκη ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Βασική βιβλιογραφία Craig,J. & Baucum, D. (2007) Η Ανάπτυξη του Ανθρώπου. Αθήνα: Εκδόσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Ι Η Γνωστική προσέγγιση. Η θεωρία του Jean Piaget. Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ-ΤΕΑΠΗ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Ι Η Γνωστική προσέγγιση. Η θεωρία του Jean Piaget. Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ-ΤΕΑΠΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Ι Η Γνωστική προσέγγιση Η θεωρία του Jean Piaget Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ-ΤΕΑΠΗ Η γνωστική προσέγγιση στην ανάπτυξη «Όταν οι γονείς του τρίχρονου Γιώργου τον ρωτούν γιατί βρέχει,

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Ψυχολογία Μάθημα 2 ο. Γνωστικές Θεωρίες για την Ανάπτυξη: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση

Εκπαιδευτική Ψυχολογία Μάθημα 2 ο. Γνωστικές Θεωρίες για την Ανάπτυξη: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση Εκπαιδευτική Ψυχολογία Μάθημα 2 ο Γνωστικές Θεωρίες για την Ανάπτυξη: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση Αντιπαράθεση φύσης ανατροφής η ανάπτυξη είναι προκαθορισμένη κατά την γέννηση από την

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ 2016-17 Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ 1.Συνομήλικοι, φιλίες 2.Οικογένεια Βασική βιβλιογραφία 1. Craig,J. & Baucum, D. (2007) Η Ανάπτυξη του Ανθρώπου. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ 2017-18 Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ 1.Συνομήλικοι, φιλίες 2.Οικογένεια Βασική βιβλιογραφία 1. Craig,J. & Baucum, D. (2007) Η Ανάπτυξη του Ανθρώπου. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία

Αναπτυξιακή Ψυχολογία Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 2: Η ανάπτυξη της σκέψης του παιδιού Η γνωστική-εξελικτική θεωρία του J. Piaget Μέρος Ι Θέματα διάλεξης Νοημοσύνη Ανάπτυξη Μάθηση Οι κύριοι παράγοντες που ορίζουν την ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρίες για την Ανάπτυξη

Θεωρίες για την Ανάπτυξη Θεωρίες για την Ανάπτυξη Πολιτισμική προσέγγιση (Vygotsky) Βιο-οικολογική προσέγγιση Bronfenbrenner ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Ι 2015-16 Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ ΒΑΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Vygotsky, L.S. (1978/1997)

Διαβάστε περισσότερα

18/11/ η ΠΑΡΑΔΟΣΗ. Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ (Κονστρουκτιβιστική προσέγγιση)

18/11/ η ΠΑΡΑΔΟΣΗ. Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ (Κονστρουκτιβιστική προσέγγιση) 2 η ΠΑΡΑΔΟΣΗ JEAN PIAGET JEAN PIAGET Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ (Κονστρουκτιβιστική προσέγγιση) 1 Το κονστρουκτιβιστικό πλαίσιο αναφοράς «Η Η νοημοσύνη είναι μία προσαρμογή», (Piaget 1936, 1977, σελ. 15),

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ 2015-16 Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ 1.Συνομήλικοι, φιλίες 2.Οικογένεια Βασική βιβλιογραφία 1. Craig,J. & Baucum, D. (2007) Η Ανάπτυξη του Ανθρώπου. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ ΒΡΕΦΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ. Καλλιρρόη Παπαδοπούλου και Λήδα Αναγνωστάκη ΤΕΑΠΗ/ΕΚΠΑ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ ΒΡΕΦΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ. Καλλιρρόη Παπαδοπούλου και Λήδα Αναγνωστάκη ΤΕΑΠΗ/ΕΚΠΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ ΒΡΕΦΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου και Λήδα Αναγνωστάκη ΤΕΑΠΗ/ΕΚΠΑ 2016-17 Βιβλιογραφικές πηγές παρουσίασης Η παρουσίαση που ακολουθεί βασίζεται στην παρακάτω βιβλιογραφία: 1.

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 3: Η ανάπτυξη της σκέψης του παιδιού Η γνωστική-εξελικτική θεωρία του J. Piaget Μέρος ΙI

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 3: Η ανάπτυξη της σκέψης του παιδιού Η γνωστική-εξελικτική θεωρία του J. Piaget Μέρος ΙI Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 3: Η ανάπτυξη της σκέψης του παιδιού Η γνωστική-εξελικτική θεωρία του J. Piaget Μέρος ΙI Θέματα διάλεξης Το στάδιο ανάπτυξης της συγκεκριμένης λογικής σκέψης Tο στάδιο ανάπτυξης

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Clements & Sarama, 2009; Sarama & Clements, 2009 Χωρική αντίληψη και σκέψη Προσανατολισμός στο χώρο Οπτικοποίηση (visualization) Νοερή εικονική αναπαράσταση Νοερή

Διαβάστε περισσότερα

Εξελικτική Ψυχολογία

Εξελικτική Ψυχολογία Εξελικτική Ψυχολογία Ενότητα 6: Αναπτυξιακά χαρακτηριστικά της προσχολικής ηλικίας Ι Ασημίνα Ράλλη Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας Προσχολική ηλικία Αναπτυξιακά χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ 2015-16 Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ 1.Έννοια του εαυτού 2.Αναπτυξιακές συγκρούσεις 3. Hθικότητα Βασική βιβλιογραφία 1. Craig,J. & Baucum, D. (2007) Η Ανάπτυξη του Ανθρώπου.

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική ανάπτυξη Piaget

Γνωστική ανάπτυξη Piaget Γνωστική ανάπτυξη Piaget ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ 2016-17 Κ. Παπαδοπούλου & Λ. Αναγνωστάκη Jean Piaget (1869-1980) Τα παιδιά προοδεύουν διαμέσου μίας σειράς σταδίων γνωστικής ανάπτυξης που καθένα αντανακλά

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Ψυχολογία Μάθημα 2 ο. Γνωστικές Θεωρίες για την Ανάπτυξη: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση

Εκπαιδευτική Ψυχολογία Μάθημα 2 ο. Γνωστικές Θεωρίες για την Ανάπτυξη: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση Εκπαιδευτική Ψυχολογία Μάθημα 2 ο Γνωστικές Θεωρίες για την Ανάπτυξη: Θεωρητικές Αρχές και Εφαρμογές στην Εκπαίδευση Αντιπαράθεση φύσης ανατροφής η ανάπτυξη είναι προκαθορισμένη κατά την γέννηση από την

Διαβάστε περισσότερα

Η Θεωρία του Piaget για την εξέλιξη της νοημοσύνης

Η Θεωρία του Piaget για την εξέλιξη της νοημοσύνης Η Θεωρία του Piaget για την εξέλιξη της νοημοσύνης Σύμφωνα με τον Piaget, η νοημοσύνη είναι ένας δυναμικός παράγοντας ο οποίος οικοδομείται προοδευτικά, έχοντας σαν βάση την κληρονομικότητα, αλλά συγχρόνως

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 1: Εισαγωγή στην αναπτυξιακή Ψυχολογία

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 1: Εισαγωγή στην αναπτυξιακή Ψυχολογία Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 1: Εισαγωγή στην αναπτυξιακή Ψυχολογία Θέματα Διάλεξης Το πεδίο της αναπτυξιακής ψυχολογίας Η δια βίου προσέγγιση στην ανάπτυξη Σημαντικά θέματα στην αναπτυξιακή ψυχολογία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες. Θεματική Ενότητα 5: Σχολές σκέψης στην ψυχολογία: III

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες. Θεματική Ενότητα 5: Σχολές σκέψης στην ψυχολογία: III ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες Θεματική Ενότητα 5: Σχολές σκέψης στην ψυχολογία: III Θεματική Ενότητα 5: Στόχοι: Η εισαγωγή των φοιτητών στην ψυχολογική προσέγγιση της Σχολής

Διαβάστε περισσότερα

Η ιστορία της παιδικής συμπεριφοράς γεννιέται από την συνύφανση αυτών των δύο γραμμών (Vygotsky 1930/ 1978, σελ. 46).

Η ιστορία της παιδικής συμπεριφοράς γεννιέται από την συνύφανση αυτών των δύο γραμμών (Vygotsky 1930/ 1978, σελ. 46). 1896 1934 2 ξεχωριστές στην καταγωγή τους γραμμές ανάπτυξης: Α) Μία πρωτόγονη, φυσική γραμμή ανάπτυξης,, αυτόνομης εκδίπλωσης των βιολογικών δομών του οργανισμού, και Β) μία πολιτισμική, ανώτερη ψυχολογική

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΊΕς ΜΆΘΗΣΗς ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΆ

ΘΕΩΡΊΕς ΜΆΘΗΣΗς ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΆ ΘΕΩΡΊΕς ΜΆΘΗΣΗς ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΆ ΔΟΜΕΣ Δομή Ομάδας Σύνολο Α και μια πράξη η πράξη είναι κλειστή ισχύει η προσεταιριστική ιδότητα υπάρχει ουδέτερο στοιχείο υπάρχει αντίστροφο στοιχείο ισχύει η αντιμεταθετική

Διαβάστε περισσότερα

Στη θεωρία του L.S. Vygotsky ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ, Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ

Στη θεωρία του L.S. Vygotsky ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ, Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Στη θεωρία του L.S. Vygotsky ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ, 2018-19 Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Βασική βιβλιογραφία Vygotsky, L.S. (1978/1997) Νους στην Κοινωνία. Αθήνα: Gutenberg. Vygotsky, L.S. (1934/1987)

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Θέματα διάλεξης Η σημασία της αυτοαντίληψης Η φύση και το περιεχόμενο της αυτοαντίληψης Η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης Παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

Στη θεωρία του L.S. Vygotsky ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ. Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ

Στη θεωρία του L.S. Vygotsky ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ. Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Στη θεωρία του L.S. Vygotsky ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Βασική βιβλιογραφία Vygotsky, L.S. (1978/1997) Νους στην Κοινωνία. Αθήνα: Gutenberg. Vygotsky, L.S. (1934/1987) Σκέψη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Παπαϊωάννου Σοφία Ψυχολόγος, PhD

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ. Παπαϊωάννου Σοφία Ψυχολόγος, PhD ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Παπαϊωάννου Σοφία Ψυχολόγος, PhD Στόχοι του μαθήματος Απόκτηση βασικών θεωρητικών γνώσεων για τη γνωστική ανάπτυξη (νοητική και γλωσσική), την κοινωνική ανάπτυξη και την ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

ΗΘεωρία του Πιαζέ. Στέλλα Βοσνιάδου Πανεπιστήμιο Αθηνών

ΗΘεωρία του Πιαζέ. Στέλλα Βοσνιάδου Πανεπιστήμιο Αθηνών ΗΘεωρία του Πιαζέ Στέλλα Βοσνιάδου Πανεπιστήμιο Αθηνών Jean Piaget (1896-1986) Γεννήθηκε στο Νιουσατέλ της Ελβετίας όπου και σπούδασε βιολογία. Δούλεψε στο εργαστήριο του Alferd Binet και ενδιαφέρθηκε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ ΒΡΕΦΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ. Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΤΕΑΠΗ/ΕΚΠΑ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ ΒΡΕΦΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ. Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΤΕΑΠΗ/ΕΚΠΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ ΒΡΕΦΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΤΕΑΠΗ/ΕΚΠΑ 2015-16 Βιβλιογραφικές πηγές παρουσίασης Η παρουσίαση που ακολουθεί βασίζεται στην παρακάτω βιβλιογραφία: 1. Craig,J. & Baucum,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ I

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ I Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ I Θεωρητικά πλαίσια: 1. Η προσέγγιση της βιολογίας-ωρίμανσης 2. Συμπεριφορισμός-μάθηση Κ. Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ Θεωρητικά πλαίσια: 1. Η προσέγγιση της βιολογίας-ωρίμανσης 2. Συμπεριφορισμός-μάθηση

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία Ενότητα 11: Πρώτη Παιδική Ηλικία: Γνωστική Ανάπτυξη

Αναπτυξιακή Ψυχολογία Ενότητα 11: Πρώτη Παιδική Ηλικία: Γνωστική Ανάπτυξη Αναπτυξιακή Ψυχολογία Ενότητα 11: Πρώτη Παιδική Ηλικία: Γνωστική Ανάπτυξη Διδάσκουσα: Ειρήνη Σκοπελίτη Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας Παρουσίαση των

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου-Λήδα Αναγνωστάκη ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου-Λήδα Αναγνωστάκη ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ 2016-17 Καλλιρρόη Παπαδοπούλου-Λήδα Αναγνωστάκη ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ 1.Έννοια του εαυτού 2.Αναπτυξιακές συγκρούσεις 3. Hθικότητα Βασική βιβλιογραφία 1. Craig,J. & Baucum, D. (2007) Η Ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

Εξελικτική Ψυχολογία

Εξελικτική Ψυχολογία Εξελικτική Ψυχολογία Ενότητα 4: Αναπτυξιακά χαρακτηριστικά της βρεφικής ηλικίας Ι Ασημίνα Ράλλη Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας Βρεφική Ηλικία Αναπτυξιακά χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ EΠEAEK Αναμόρφωση του Προγράμματος Προπτυχιακών Σπουδών του ΤΕΦΑΑ - Αυτεπιστασία Αναπτυξιακή Ψυχολογία Ειρήνη Δερμιτζάκη -Μάριος Γούδας Διάλεξη 9: To παιχνίδι ως αναπτυξιακή διαδικασία ΤΙΤΛΟΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΝΟΤΗΤΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση Διδακτικής του Μαθήµατος των Θρησκευτικών. Γ Οµάδα

Άσκηση Διδακτικής του Μαθήµατος των Θρησκευτικών. Γ Οµάδα Άσκηση Διδακτικής του Μαθήµατος των Θρησκευτικών Γ Οµάδα Διδάσκων: Αθ. Στογιαννίδης Λέκτορας 11ο Μάθηµα Διερεύνηση Προϋποθέσεων Διδασκαλίας - Α : Η θεωρία του Jean Piaget για τη νοητική ανάπτυξη του ανθρώπου

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ Ι. Εισαγωγή. Κεφάλαιο 1. Η ψυχολογία ως επιστήμη: σύντομη γνωριμία... 25

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ Ι. Εισαγωγή. Κεφάλαιο 1. Η ψυχολογία ως επιστήμη: σύντομη γνωριμία... 25 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος... 13 Το αντικείμενο του συγγράμματός μας... 13 Οι στόχοι και το κοινό μας... 14 Οργάνωση του βιβλίου... 15 Άλλα χαρακτηριστικά του βιβλίου... 16 Ευχαριστίες... 18 ΜΕΡΟΣ Ι Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ. ΒΡΕΦΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη. Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΤΕΑΠΗ/ΕΚΠΑ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ. ΒΡΕΦΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη. Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΤΕΑΠΗ/ΕΚΠΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ ΒΡΕΦΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΤΕΑΠΗ/ΕΚΠΑ 2015-16 Βιβλιογραφικές πηγές παρουσίασης Η παρουσίαση που ακολουθεί βασίζεται στην παρακάτω βιβλιογραφία:

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία Ενότητα 8: Βρεφική ηλικία: Γνωστική Ανάπτυξη

Αναπτυξιακή Ψυχολογία Ενότητα 8: Βρεφική ηλικία: Γνωστική Ανάπτυξη Αναπτυξιακή Ψυχολογία Ενότητα 8: Βρεφική ηλικία: Γνωστική Ανάπτυξη Διδάσκουσα: Ειρήνη Σκοπελίτη Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας Παρουσίαση των γνωστικών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ Εισαγωγή Ενεργός συμμετοχή Κοινωνική αλληλεπίδραση Δραστηριότητες που έχουν νόημα Σύνδεση των νέων πληροφοριών με τις προϋπάρχουσες γνώσεις Χρήση στρατηγικών Ανάπτυξη της αυτορρύθμισης και εσωτερική σκέψη

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Ψυχολογία με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες

Εισαγωγή στην Ψυχολογία με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στην Ψυχολογία με έμφαση στις γνωστικές λειτουργίες Σχολές σκέψης στην ψυχολογία: ΙΙΙ Διδάσκουσα: Επίκ. Καθ. Γεωργία Α. Παπαντωνίου Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου)

Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου) Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου) Ομιλία-συζήτηση με βασικό άξονα προσέγγισης το Φάσμα του Αυτισμού και με αφορμή το βιβλίο της Εύας Βακιρτζή «Το Αυγό» στο

Διαβάστε περισσότερα

Στην ρίζα της δυσλεξίας, της ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπέρ-κινητικότητα και άλλων μαθησιακών δυσκολιών υπάρχει ένα χάρισμα, ένα ταλέντο.

Στην ρίζα της δυσλεξίας, της ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπέρ-κινητικότητα και άλλων μαθησιακών δυσκολιών υπάρχει ένα χάρισμα, ένα ταλέντο. Πώς ένα χάρισμα μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργία Στην ρίζα της δυσλεξίας, της ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπέρ-κινητικότητα και άλλων μαθησιακών δυσκολιών υπάρχει ένα χάρισμα, ένα ταλέντο. Αυτό

Διαβάστε περισσότερα

18/11/ η ΠΑΡΑΔΟΣΗ. Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ (Κονστρουκτιβιστική προσέγγιση)

18/11/ η ΠΑΡΑΔΟΣΗ. Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ (Κονστρουκτιβιστική προσέγγιση) 2 η ΠΑΡΑΔΟΣΗ JEAN PIAGET JEAN PIAGET Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ (Κονστρουκτιβιστική προσέγγιση) 1 Το κονστρουκτιβιστικό πλαίσιο αναφοράς «Η Η νοημοσύνη είναι μία προσαρμογή», (Piaget 1936, 1977, σελ. 15),

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ 2016-2017 Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις βασικές έννοιες Προτεινόμενη Βιβλιογραφία Elliot, S. N., Kratochwill, T. R., Cook, J. L., & Travers, J. F. (2008). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Αποτελεσματική

Διαβάστε περισσότερα

Χωρικές σχέσεις και Γεωμετρικές Έννοιες στην Προσχολική Εκπαίδευση

Χωρικές σχέσεις και Γεωμετρικές Έννοιες στην Προσχολική Εκπαίδευση Χωρικές σχέσεις και Γεωμετρικές Έννοιες στην Προσχολική Εκπαίδευση Ενότητα 3: Τοπολογικές και προβολικές σχέσεις στο χώρο Δημήτρης Χασάπης Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Βασικές σχέσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00)

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00) ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ (ΨΧ 00) Πέτρος Ρούσσος ΔΙΑΛΕΞΗ 6 Τι είναι Νοημοσύνη; Η ικανότητα του ατόμου να αφομοιώνει νέες πληροφορίες, να επωφελείται από τις εμπειρίες του και να προσαρμόζεται ρμ σε νέες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις βασικές έννοιες Προτεινόμενη Βιβλιογραφία Elliot, S. N., Kratochwill, T. R., Cook, J. L., & Travers, J. F. (2008). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Αποτελεσματική

Διαβάστε περισσότερα

ΨΥΧ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΨΥΧ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΨΥΧ 101.2 ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2019-2020 ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: Στέφανη Στεφάνου EMAIL: stephanou.stephanie@ucy.ac.cy ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ: 5 ECTS ΜΕΡΕΣ & ΩΡΕΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΝ: Τρίτη & Παρασκευή @ 12:00

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός διαφοροποίησης για την πρωτοβάθµια

Οδηγός διαφοροποίησης για την πρωτοβάθµια Οδηγός διαφοροποίησης για την πρωτοβάθµια Γιατί χρειάζεται να κάνουµε τόσο ειδική διαφοροποίηση; Τα παιδιά που βρίσκονται στο φάσµα του αυτισµού έχουν διαφορετικό τρόπο σκέψης και αντίληψης για τον κόσµο,

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Ψυχολογία Ενότητα 5: Θεωρίες για την ανθρώπινη ανάπτυξη: Γνωστική Ανάπτυξη

Εισαγωγή στην Ψυχολογία Ενότητα 5: Θεωρίες για την ανθρώπινη ανάπτυξη: Γνωστική Ανάπτυξη Εισαγωγή στην Ψυχολογία Ενότητα 5: Θεωρίες για την ανθρώπινη ανάπτυξη: Γνωστική Ανάπτυξη Διδάσκουσα: Ειρήνη Σκοπελίτη Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας

Διαβάστε περισσότερα

Τι μαθησιακός τύπος είναι το παιδί σας;

Τι μαθησιακός τύπος είναι το παιδί σας; Για τους γονείς και όχι μόνο από το Τι μαθησιακός τύπος είναι το παιδί σας; Ακουστικός, οπτικός ή μήπως σφαιρικός; Ανακαλύψτε ποιος είναι ο μαθησιακός τύπος του παιδιού σας, δηλαδή με ποιο τρόπο μαθαίνει

Διαβάστε περισσότερα

H μάθηση υπό το πρίσμα των σύγχρονων παιδαγωγικών αντιλήψεων

H μάθηση υπό το πρίσμα των σύγχρονων παιδαγωγικών αντιλήψεων H μάθηση υπό το πρίσμα των σύγχρονων παιδαγωγικών αντιλήψεων Συζητήστε τι σημαίνει για σας μαθαίνω; Πώς θεωρείτε ότι μαθαίνουν τα παιδιά; Σημειώστε κάτι που θεωρείτε ότι έμαθαν τα παιδιά σε κάποια από

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. εισαγωγή 13. κεφάλαιο 1 ο. Η σημασία των ερωτήσεων για την ανάπτυξη της σκέψης και τη μάθηση 19. κεφάλαιο 2 ο

Περιεχόμενα. εισαγωγή 13. κεφάλαιο 1 ο. Η σημασία των ερωτήσεων για την ανάπτυξη της σκέψης και τη μάθηση 19. κεφάλαιο 2 ο Περιεχόμενα Περιεχόμενα εισαγωγή 13 κεφάλαιο 1 ο Η σημασία των ερωτήσεων για την ανάπτυξη της σκέψης και τη μάθηση 19 Εισαγωγή 21 1.1 Η δύναμη των ερωτήσεων 25 1.2 Προς μια παιδαγωγική του διαλόγου 32

Διαβάστε περισσότερα

περιλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες

περιλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες 2. Πηγή δυσκολιών για την ατομική θεωρία Η ατομική θεωρία περιλαμβάνει αντιδιαισθητικές έννοιες Η καθημερινή αισθητηριακή εμπειρία υπαγορεύει ότι : τα στερεά και τα υγρά είναι συνεχή - π.χ. το έδαφος είναι

Διαβάστε περισσότερα

Περίγραμμα Εισηγήσεων

Περίγραμμα Εισηγήσεων Περίγραμμα Εισηγήσεων Τίτλος Μαθήματος: Αναπτυξιακή ψυχολογία Κωδικός Μαθήματος: 724 Διάλεξη 1 Εισαγωγή στην αναπτυξιακή ψυχολογία πρέπει να γνωρίζουν: τους στόχους και το αντικείμενο της Εξελικτικής Ψυχολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Seminar s outline ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Διαχρονική και σταθερή αξία στην εκπαιδευτική πραγματικότητα φέρει ο εκπαιδευτικός. Αδιαμφισβήτητα διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο στην εξέλιξη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ & ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Ευδοξία Ντεροπούλου-Ντέρου

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ & ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ. Ευδοξία Ντεροπούλου-Ντέρου ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ & ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ευδοξία Ντεροπούλου-Ντέρου ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Ονοματεπώνυμο του παιδιού Ημερομηνία σύνταξης της παιδαγωγικής έκθεσης Ημερομηνία γέννησης του παιδιού

Διαβάστε περισσότερα

Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού

Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού Διαβάστε προσεκτικά την λίστα που ακολουθεί. Ποιες από τις δραστηριότητες που αναφέρονται θεωρείτε ότι θα συνέβαλαν περισσότερο στην προώθηση του γραμματισμού των παιδιών

Διαβάστε περισσότερα

Η προσέγγιση του γραπτού λόγου και η γραφή. Χ.Δαφέρμου

Η προσέγγιση του γραπτού λόγου και η γραφή. Χ.Δαφέρμου Η προσέγγιση του γραπτού λόγου και η γραφή Πώς μαθαίνουν τα παιδιά να μιλούν? Προσπαθώντας να επικοινωνήσουν Πώς μαθαίνουν τα παιδιά να γράφουν? Μαθαίνoυν να γράφουν γράφοντας Η γραφή λύνει προβλήματα

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήµατα. Πώς θα µπορούσε η προσέγγιση των εθνικών επετείων να αποτελέσει δηµιουργική διαδικασία µάθησης και να ενεργοποιήσει διαδικασίες σκέψης;

Ερωτήµατα. Πώς θα µπορούσε η προσέγγιση των εθνικών επετείων να αποτελέσει δηµιουργική διαδικασία µάθησης και να ενεργοποιήσει διαδικασίες σκέψης; ΕΘΝΙΚΕΣ ΓΙΟΡΤΕΣ Παραδοχές Εκπαίδευση ως μηχανισμός εθνικής διαπαιδαγώγησης. Καλλιέργεια εθνικής συνείδησης. Αίσθηση ομοιότητας στο εσωτερικό και διαφοράς στο εξωτερικό Αξιολόγηση ιεράρχηση εθνικών ομάδων.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Νάκου Αλεξάνδρα Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής Ο όρος ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ δημιουργεί μία αίσθηση ασάφειας αφού επιδέχεται πολλές εξηγήσεις. Υπάρχει συνεχής διάλογος και προβληματισμός ακόμα

Διαβάστε περισσότερα

Μοντεσσόρι: Ένας κόσμος επιτευγμάτων. Το πρώτο μου βιβλίο για τους ΑΡΙΘΜΟΥΣ. με πολλά φανταστικά αυτοκόλλητα

Μοντεσσόρι: Ένας κόσμος επιτευγμάτων. Το πρώτο μου βιβλίο για τους ΑΡΙΘΜΟΥΣ. με πολλά φανταστικά αυτοκόλλητα Μοντεσσόρι: Ένας κόσμος επιτευγμάτων Το πρώτο μου βιβλίο για τους ΑΡΙΘΜΟΥΣ με πολλά φανταστικά αυτοκόλλητα ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΟΥ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ Η απόκτηση μιας δεξιότητας ή η ανάπτυξη της γνώσης απαιτεί

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Διαστάσεις της διαφορετικότητας Τα παιδιά προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Βασίλειος Κωτούλας vaskotoulas@sch.gr h=p://dipe.kar.sch.gr/grss Αρχαιολογικό Μουσείο Καρδίτσας Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Η Δομή της εισήγησης 1 2 3 Δυο λόγια για Στόχοι των Ερευνητική

Διαβάστε περισσότερα

Οι Θεωρίες του Πιαζέ και του Βιγκότσκι. Στέλλα Βοσνιάδου

Οι Θεωρίες του Πιαζέ και του Βιγκότσκι. Στέλλα Βοσνιάδου Οι Θεωρίες του Πιαζέ και του Βιγκότσκι Στέλλα Βοσνιάδου Jean Piaget (1896-1986) Γεννήθηκε στο Νιουσατέλ της Ελβετίας όπου και σπούδασε βιολογία. ούλεψε στο εργαστήριο του Alferd Binet και ενδιαφέρθηκε

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 5: Η Kοινωνικοπολιτισμική Θεωρία του Lev Vygotsky

Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 5: Η Kοινωνικοπολιτισμική Θεωρία του Lev Vygotsky Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 5: Η Kοινωνικοπολιτισμική Θεωρία του Lev Vygotsky Διδάσκουσα: Ειρήνη Σκοπελίτη Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας Παρουσίαση

Διαβάστε περισσότερα

Δομώ - Οικοδομώ - Αναδομώ

Δομώ - Οικοδομώ - Αναδομώ Δομώ - Οικοδομώ - Αναδομώ Χριστίνα Τσακαρδάνου Εκπαιδευτικός Πανθομολογείται πως η ανάπτυξη του παιδιού ορίζεται τόσο από τα γενετικά χαρακτηριστικά του, όσο και από το πλήθος των ερεθισμάτων που δέχεται

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση σε νέα τεχνολογικά περιβάλλοντα

Μάθηση σε νέα τεχνολογικά περιβάλλοντα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μάθηση σε νέα τεχνολογικά περιβάλλοντα Ενότητα 4: Γνωστικές Θεωρίες Μάθησης Βασιλική Μητροπούλου-Μούρκα Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 9: Θεωρίες Εννοιολογικής Ανάπτυξης

Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 9: Θεωρίες Εννοιολογικής Ανάπτυξης Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 9: Θεωρίες Εννοιολογικής Ανάπτυξης Διδάσκουσα: Ειρήνη Σκοπελίτη Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας Εισαγωγή στον τρόπο με τον

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Τεχνολογία και Θεωρίες Μάθησης

Εκπαιδευτική Τεχνολογία και Θεωρίες Μάθησης Θεωρίες Μάθησης Εκπαιδευτική Τεχνολογία και Θεωρίες Μάθησης Κάθε εκπαιδευτικός (εκούσια ή ακούσια) υιοθετεί μια θεωρία μάθησης. Το ίδιο ισχύει και για τις διάφορες εκπαιδευτικές τεχνολογίες. Για την εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

14 Δυσκολίες μάθησης για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και αιτιολογίες για τις

14 Δυσκολίες μάθησης για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και της εκπαιδευτικής πραγματικότητας. Έχουν προταθεί διάφορες θεωρίες και αιτιολογίες για τις ΠΡΟΛΟΓΟΣ Οι δυσκολίες μάθησης των παιδιών συνεχίζουν να απασχολούν όλους όσοι ασχολούνται με την ανάπτυξη των παιδιών και με την εκπαίδευση. Τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι, μέσα στην τάξη τους, βρίσκονται

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΙ ΚΑΙ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Ενότητα #6: ΕΤΟΙΜΑ ΠΑΙΔΙΑ Διδάσκων: Γουργιώτου Ευθυμία ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΕΡΩΤΗΣΗΣ, ΟΠΩΣ

ΜΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΕΡΩΤΗΣΗΣ, ΟΠΩΣ ΚΕΦAΛΑΙΟ 3 Ερωτήσεις: εργαλείο, μέθοδος ή στρατηγική; Το να ζει κανείς σημαίνει να συμμετέχει σε διάλογο: να κάνει ερωτήσεις, να λαμβάνει υπόψη του σοβαρά αυτά που γίνονται γύρω του, να απαντά, να συμφωνεί...

Διαβάστε περισσότερα

Ε. Γαλανάκη, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Ε. Γαλανάκη, Πανεπιστήμιο Αθηνών Εγωκεντρισμός ή επικέντρωση O Jean Piaget σε οικογενειακές στιγμές Είναι φυσιολογικό αναπτυξιακό φαινόμενο. Είναι η αποτυχία (δυσκολία) διαφοροποίησης υποκειμένου αντικειμένου. Η πηγή του είναι η έλλειψη

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις: «Η δύναµη των ερωτήσεων» - Ερωτήσεις πριν κατά τη διάρκεια και µετά την ανάγνωση ενός βιβλίου ανειστική Βιβλιοθήκη Ράνια Ιατροπούλου

Απαντήσεις: «Η δύναµη των ερωτήσεων» - Ερωτήσεις πριν κατά τη διάρκεια και µετά την ανάγνωση ενός βιβλίου ανειστική Βιβλιοθήκη Ράνια Ιατροπούλου Απαντήσεις: «Η δύναµη των ερωτήσεων» - Ερωτήσεις πριν κατά τη διάρκεια και µετά την ανάγνωση ενός βιβλίου ανειστική Βιβλιοθήκη Ράνια Ιατροπούλου Ο ρόλος των ερωτήσεων στη ζωή ενός παιδιού αποτελεί δοµικό

Διαβάστε περισσότερα

Εξελικτική Ψυχολογία

Εξελικτική Ψυχολογία Εξελικτική Ψυχολογία Ενότητα 8: Αναπτυξιακά χαρακτηριστικά της σχολικής ηλικίας Ι Ασημίνα Ράλλη Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας Σχολική Ηλικία Αναπτυξιακά χαρακτηριστικά

Διαβάστε περισσότερα

Ειδίκευση: Ειδική Αγωγή. Ύλη εισαγωγικών εξετάσεων για το μάθημα Παιδαγωγική Ψυχολογία

Ειδίκευση: Ειδική Αγωγή. Ύλη εισαγωγικών εξετάσεων για το μάθημα Παιδαγωγική Ψυχολογία Ειδίκευση: Ειδική Αγωγή Ύλη εισαγωγικών εξετάσεων για το μάθημα Παιδαγωγική Ψυχολογία 1. Νοημοσύνη 1.1. Έννοια και ορισμός της νοημοσύνης 1.2. Αρχές και θεωρίες της νοητικής ανάπτυξης του ανθρώπου 1.2.1.

Διαβάστε περισσότερα

Η γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών.

Η γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών. Η γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών. Κανείς δεν φαντάζεται ότι ο λόγος θα εμφανισθεί απότομα, στην τελική του μορφή μ ένα χτύπημα μιας μαγικής ράβδου, σαν μια μηχανή έτοιμη για χρήση. Η εγκατάσταση του πολύπλοκού

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών. σύμβολα αριθμών. επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου. Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών. σύμβολα αριθμών. επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου. Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών σύμβολα αριθμών επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου 1 αναπαραστάσεις των αριθμών Εμπράγματες Υλικά αντικείμενα ($$$) Εικονικές (***) Λεκτικές (τρία) Συμβολικές, (3, τρία) Διαφορετικές

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Γνωστική Ψυχολογία. επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου

Εισαγωγή στη Γνωστική Ψυχολογία. επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου Εισαγωγή στη Γνωστική Ψυχολογία Inside the black box για µια επιστήµη του Νου Επιστροφή στο Νου Γνωστική Ψυχολογία / Γνωσιακή Επιστήµη Inside the black box για µια επιστήµη του Νου Επιστροφή στο Νου Γνωστική

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΑΝΤΟΧΗΣ. Διερευνώντας τις επαγγελματικές ικανότητες Υποθεμα 3.6

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΑΝΤΟΧΗΣ. Διερευνώντας τις επαγγελματικές ικανότητες Υποθεμα 3.6 ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΓΙΑ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΑΝΤΟΧΗΣ Διερευνώντας τις επαγγελματικές ικανότητες Υποθεμα 3.6 Οι κατάλογοι ελέγχου αναφέρονται σε παραδείγματα πρακτικών δοκιμασιών για τις δραστηριότητες αντοχής

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικές Ανάγκες στον Αυτισμό. Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος»

Εκπαιδευτικές Ανάγκες στον Αυτισμό. Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος» Εκπαιδευτικές Ανάγκες στον Αυτισμό Μαρίτσα Καμπούρογλου Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος» Παράγοντες που επιδρούν στη μάθηση Η σοβαρότητα του αυτισμού Το επίπεδο της νοητικής τους ικανότητας

Διαβάστε περισσότερα

Γραμματισμός στο νηπιαγωγείο. Μαρία Παπαδοπούλου

Γραμματισμός στο νηπιαγωγείο. Μαρία Παπαδοπούλου Γραμματισμός στο νηπιαγωγείο Μαρία Παπαδοπούλου ΠΩΣ ΜΑΘΑΙΝΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ; ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ Η διδακτέα ύλη αντιμετωπίζεται με «ακαδημαϊκό» τρόπο. Θεωρητική προσέγγιση

Διαβάστε περισσότερα

Η Διδακτική της Χημείας και οι αλληλεπιδράσεις με την Ψυχολογία. Άννα Κουκά

Η Διδακτική της Χημείας και οι αλληλεπιδράσεις με την Ψυχολογία. Άννα Κουκά Η Διδακτική της Χημείας και οι αλληλεπιδράσεις με την Ψυχολογία Άννα Κουκά 1. Οι ψυχολόγοι αναπτύσσουν διάφορες θεωρίες για να εξηγήσουν τη μάθηση και την ανάπτυξη της γνώσης Πώς μαθαίνουν τα παιδιά Για

Διαβάστε περισσότερα

Πώς οι αντιλήψεις για την ανάπτυξη επηρεάζουν την εκπαιδευτική διαδικασία

Πώς οι αντιλήψεις για την ανάπτυξη επηρεάζουν την εκπαιδευτική διαδικασία Πώς οι αντιλήψεις για την ανάπτυξη επηρεάζουν την εκπαιδευτική διαδικασία Σκεφτείτε Ποιες είναι οι παραδοχές μας σχετικά με τη μάθηση και την ανάπτυξη στην παιδική ηλικία; Πώς πιστεύετε ότι διευκολύνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ

ΝΟΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΝΟΗΤΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΛΑΠΛΗ ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ Δ Ε Σ Π Ο Ι Ν Α Χ Α ΡΑ Λ Α Μ Π ΟΥ Σ ΛΟ Γ Ο Π ΕΔΙΚΟ Σ Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ο Ν Ι Κ H Σ Υ Ν Ε Ρ Γ ΑΤ Η Σ Ν Ε Υ Ρ ΟΛΟ Γ Ι Κ Η Σ Κ Λ Ι Ν Ι Κ Η Σ Ν ΑΥ Τ Ι ΚΟΥ Ν Ο Σ Ο ΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Ενότητα 4: Θεωρίες διδασκαλίας μάθησης στη διδακτική των Φ.Ε. Σπύρος Κόλλας (Βασισμένο στις σημειώσεις του Βασίλη Τσελφέ)

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΠΡΟ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΠΡΟ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΣΤΙΣ ΠΡΟ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Μαρίτσα Καμπούρογλου, Λογοπεδικός Ίδρυμα για το Παιδί «Η Παμμακάριστος» ΑΝ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΜΙΛΗΣΕΙ... Η γλωσσική παρέμβαση Είναι η διαδικασία μέσω της

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρίες ανάπτυξης και μάθησης του παιδιού σε σχέση με τη μουσική

Θεωρίες ανάπτυξης και μάθησης του παιδιού σε σχέση με τη μουσική Θεωρίες ανάπτυξης και μάθησης του παιδιού σε σχέση με τη μουσική Κληρονομικότητα ή Περιβάλλον; Ζωή Διονυσίου Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 10: Εννοιολογική Ανάπτυξη Καθολικών Εννοιών

Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 10: Εννοιολογική Ανάπτυξη Καθολικών Εννοιών Γνωστική Ανάπτυξη Ενότητα 10: Εννοιολογική Ανάπτυξη Καθολικών Εννοιών Διδάσκουσα: Ειρήνη Σκοπελίτη Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Σκοποί ενότητας Παρουσίαση του τρόπου

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Προλογικό Σημείωμα 9

Περιεχόμενα. Προλογικό Σημείωμα 9 Περιεχόμενα Προλογικό Σημείωμα 9 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.1. Εισαγωγή 14 1.2 Τα βασικά δεδομένα των Μαθηματικών και οι γνωστικές απαιτήσεις της κατανόησης, απομνημόνευσης και λειτουργικής χρήσης τους 17 1.2.1. Η

Διαβάστε περισσότερα

Μοντεσσόρι: Ένας κόσμος επιτευγμάτων. Το πρώτο μου βιβλίο για τα. Χρώματα. με πολλά φανταστικά αυτοκόλλητα

Μοντεσσόρι: Ένας κόσμος επιτευγμάτων. Το πρώτο μου βιβλίο για τα. Χρώματα. με πολλά φανταστικά αυτοκόλλητα Μοντεσσόρι: Ένας κόσμος επιτευγμάτων Το πρώτο μου βιβλίο για τα Χρώματα με πολλά φανταστικά αυτοκόλλητα ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΟΥ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ Η απόκτηση μιας δεξιότητας ή η ανάπτυξη της γνώσης απαιτεί ορισμένες

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΛ ΜΟΙΡΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ» Διδάσκουσα: Β. Δακανάλη

ΓΕΛ ΜΟΙΡΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ» Διδάσκουσα: Β. Δακανάλη ΓΕΛ ΜΟΙΡΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012-2013 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ» Διδάσκουσα: Β. Δακανάλη 26-4-2013 ιστορία της ψυχολογίας -μελέτη των βασικών ψυχολόγων και παιδοψυχολόγων: o Αριστοτέλης,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ Η θεωρία του Jean piaget

Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ Η θεωρία του Jean piaget Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ Η θεωρία του Jean piaget 2 η ΠΑΡΑΔΟΣΗ Το κονστρουκτιβιστικό πλαίσιο αναφοράς «Η Η νοημοσύνη είναι μία προσαρμογή», (Piaget 1936, 1977, σελ. 15), ανάπτυξη νοητικών δομών που εφαρμόζονται

Διαβάστε περισσότερα

«Η κανονική νοητική συνθήκη των ανθρώπων σε κατάσταση εγρήγορσης, που χαρακτηρίζεται από την εμπειρία των αντιλήψεων, σκέψεων, συναισθημάτων,

«Η κανονική νοητική συνθήκη των ανθρώπων σε κατάσταση εγρήγορσης, που χαρακτηρίζεται από την εμπειρία των αντιλήψεων, σκέψεων, συναισθημάτων, 9 Γνωστική Ψυχολογία ΙΙ (ΨΧ 05) Το πρόβλημα της συνείδησης Μια απόπειρα ορισμού της συνείδησης «Η κανονική νοητική συνθήκη των ανθρώπων σε κατάσταση εγρήγορσης, που χαρακτηρίζεται από την εμπειρία των

Διαβάστε περισσότερα

Εξελικτική Ψυχολογία: Κοινωνικο-γνωστική ανάπτυξη

Εξελικτική Ψυχολογία: Κοινωνικο-γνωστική ανάπτυξη ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εξελικτική Ψυχολογία: Κοινωνικο-γνωστική ανάπτυξη Ενότητα 6 Η Θεωρία των Eποικοδομητικών Τελεστών του J. Pascual-Leone Ελευθερία Ν. Γωνίδα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ 2011 ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Τα σύγχρονα

Διαβάστε περισσότερα

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Γιώργος Βλειώρας

Αναπτυξιακή Ψυχολογία. Γιώργος Βλειώρας Αναπτυξιακή Ψυχολογία Γιώργος Βλειώρας gvleioras@gmail.com 1 Στόχος έρευνας Η διαμόρφωση καλών θεωριών 2 Προσοχή!!! Το ίδιο εύρημα μπορεί να ερμηνευτεί διαφορετικά ανάλογα με το θεωρητικό πλαίσιο αναφοράς

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ:

ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ: ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ: σύγχρονες αναγνώσεις Καβάλα 14/11/2015 ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΤΖΕΚΑΚΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2 Γιατί αλλαγές; 1 3 Για ουσιαστική μαθηματική ανάπτυξη, Σύγχρονο πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα