Εξετάζονταςτομέλλον. ΜιασεβάθοςμελέτητηςΚοινήςΓνώμηςστηνΚύπρο

Transcript

1 Εξετάζονταςτομέλλον ΜιασεβάθοςμελέτητηςΚοινήςΓνώμηςστηνΚύπρο Λευκωσία, εκέµβριος 2009

2 ΜΕΡΗ ΜΕΡΟΣ Α: Υποκείμενες Αντιλήψεις ΜΕΡΟΣ Β: Ειρηνευτική Διαδικασία και Μελλοντικό Δημοψήφισμα ΜΕΡΟΣ Γ: Ασφάλεια και Εγγυήσεις ΜΕΡΟΣ Δ: Περιουσιακό και Εδαφικό ΜΕΡΟΣ Ε: Διακυβέρνηση

3 ΠΡΟΦΙΛΕΡΕΥΝΑΣ Μέγεθος Δείγματος: 1,000 Ελληνοκύπριοι και 1,000 Τουρκοκύπριοι Δειγματοληπτική Διαδικασία: Πολυσταδιακή Διαστρωματική Δειγματοληψία Μέθοδος Συλλογής Δεδομένων: Συνεντεύξεις πρόσωπο με πρόσωπο βάσει δομημένου ερωτηματολογίου στις οικίες των ερωτηθέντων και στη μητρική τους γλώσσα Περίοδος Συλλογής Δεδομένων: 06 Οκτωβρίου 06 Νοεμβρίου 2009 Εποπτεία Προγράμματος: Αχμέτ Σοζέν, Σπύρος Χρίστου Συντονισμός Έρευνας: Αλέξανδρος Λόρδος, Έρολ Καϊμάκ Ανάλυση Δεδομένων: Χρίστος Αναστασιάδης Έρευνα Πεδίου: Symmetron Market Research για τους Ελληνοκυπρίους και KADEM Cyprus Social Research για τους Τουρκοκυπρίους

4 ΜΕΡΟΣ Α ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΕΣ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ

5 Σε ποιο βαθµό συµφωνείτε ή διαφωνείτε µε τις ακόλουθες δηλώσεις; (Ελληνοκύπριοι) Αναγνωρίζω ότι και οι δύο κοινότητες έχουν κάνει λάθη στο παρελθόν Το κυπριακό πρόβλημα θα πρέπει να λυθεί στη βάση ενός αμοιβαίως αποδεκτού συμβιβασμού Προσπαθώ να βλέπω το κυπριακό πρόβλημα και από τη σκοπιά των Ελληνοκυπρίων και από τη σκοπιά των Τουρκοκυπρίων Δεν θα με ενοχλούσε να έχω Τουρκοκύπριους γείτονες Έχουμε πολλά κοινά με τους Τουρκοκύπριους Δε χάνω το χρόνο μου ακούγοντας τα επιχειρήματα των Τουρκοκυπρίων Το κυπριακό πρόβλημα θα πρέπει να λυθεί με ένοπλο αγώνα 2 4 7% 38% 49% 7% 6% 13% 36% 39% 8% 8% 20% 36% 29% 20% 13% 15% 23% 30% 18% 14% 18% 31% 19% 22% 20% 26% 17% 15% 89% 5 32 Διαφωνώ απόλυτα Διαφωνώ κάπως Ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ Συμφωνώ κάπως Συμφωνώ απόλυτα Προοπτικές Συμφιλίωσης(Ελληνοκύπριοι) Μια μεγάλη πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων αναγνωρίζει ότι το Κυπριακό θα πρέπει να λυθεί μέσω ενός αμοιβαίως αποδεχτού συμβιβασμού. Μια μικρότερη πλειοψηφία, δηλώνει ότι δεν θα τους ενοχλούσε να έχουν Τουρκοκύπριους γείτονες. Τέλος, η συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων αποστρέφεται τη χρήσηβίαςωςμέσοεπίτευξηςπολιτικώνστόχων.

6 Σε ποιο βαθµό συµφωνείτε ή διαφωνείτε µε τις ακόλουθες δηλώσεις; (Τουρκοκύπριοι) Το κυπριακό πρόβλημα θα πρέπει να λυθεί στη βάση ενός αμοιβαίως αποδεκτού συμβιβασμού Αναγνωρίζω ότι και οι δύο κοινότητες έχουν κάνει λάθη στο παρελθόν Προσπαθώ να βλέπω το κυπριακό πρόβλημα και από τη σκοπιά των Τουρκοκυπρίων και από τη σκοπιά των Ελληνοκυπρίων Δε χάνω το χρόνο μου ακούγοντας τα επιχειρήματα των Ελληνοκυπρίων Δεν θα με ενοχλούσε να έχω Ελληνοκύπριους γείτονες Έχουμε πολλά κοινά με τους Ελληνοκύπριους 15% 9% 21% 17% 38% 14% 12% 22% 23% 30% 16% 12% 23% 22% 28% 26% 16% 22% 16% 20% 23% 15% 28% 14% 20% 32% 18% 17% 20% 12% Διαφωνώ απόλυτα Διαφωνώ κάπως Ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ Συμφωνώ κάπως Το Κυπριακό πρόβλημα θα πρέπει να λυθεί με ένοπλο αγώνα 66% 9% 13% 8% 4% Συμφωνώ απόλυτα Προοπτικές Συμφιλίωσης(Τουρκοκύπριοι) Η πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων πιστεύει ότι το Κυπριακό πρόβλημα θα πρέπει να λυθεί στη βάση ενός αμοιβαίως αποδεκτού συμβιβασμού. Παρά ταύτα, οι απόψεις σχετικά με την προοπτική συνύπαρξης με τους Ελληνοκυπρίους στο πλαίσιο της καθημερινότητας διίστανται. Η χρησιμοποίηση βίας ως μέσο επίτευξης πολιτικών στόχων απορρίπτεται από την πλειοψηφία των Τουρκοκυπρίων.

7 Σεποιοβαθµόσυµφωνείτεήδιαφωνείτεµεκάθεµιααπότιςακόλουθεςδηλώσειςσχετικάµετηνεθνικήκαι πολιτιστική ταυτότητα; (Ελληνοκύπριοι) Θεωρώ ότι έχω ελληνικές πολιτιστικές ρίζες 326% 21% 67% Διαφωνώ απόλυτα Διαφωνώ κάπως Η Κύπρος ιστορικά είναι ελληνική % 25% 58% Ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ Θεωρώ την Ελλάδα Μητέρα Πατρίδα 21% 10% 16% 18% 35% Συμφωνώ κάπως Συμφωνώ απόλυτα Εθνική και Πολιτιστική Ταυτότητα(Ελληνοκύπριοι) Οι Ελληνοκύπριοι εξακολουθούν ακόμα να ταυτίζονται έντονα με τις Ελληνικές πολιτιστικές τους ρίζες, αλλά πολλοί από αυτούς έχουν πια εγκαταλείψει την αντίληψη της Ελλάδας ως μητέρας πατρίδας.

8 Σεποιοβαθµόσυµφωνείτεήδιαφωνείτεµεκάθεµιααπότιςακόλουθεςδηλώσειςσχετικάµετηνεθνικήκαι πολιτιστική ταυτότητα; (Τουρκοκύπριοι) Θεωρώ την Τουρκία Μητέρα Πατρίδα 7% 6% 13% 16% 59% Διαφωνώ απόλυτα Διαφωνώ κάπως Θεωρώ ότι έχω τουρκικές πολιτιστικές ρίζες 3 8% 13% 21% 56% Ούτε συμφωνώ ούτε διαφωνώ Η Κύπρος ιστορικά είναι τουρκική 8% 9% 18% 23% 43% Συμφωνώ κάπως Συμφωνώ απόλυτα Εθνική και Πολιτιστική Ταυτότητα(Τουρκοκύπριοι) Οι Τουρκοκύπριοι παραμένουν ακόμα προσκολλημένοι στην αντίληψη της Τουρκίας ως μητέρας πατρίδας, τουλάχιστο στο βαθμό που αναγνωρίζουν ότι έχουν τουρκικές πολιτιστικές ρίζες.

9 Θεωρώτονεαυτόµου: 70% 60% 62% 50% 45% 40% 30% 29% 20% 10% 0% 1% 9% Μόνο Έλληνα / Τούρκο και καθόλου Κύπριο 5% 11% Κυρίως Έλληνα / Τούρκο αλλά και λίγο Κύπριο Έλληνα / Τούρκο και Κύπριο στον ίδιο βαθμό 13% Κυρίως Κύπριο αλλά και λίγο Έλληνα / Τούρκο 19% 5% Μόνο Κύπριο και καθόλου Έλληνα / Τούρκο Ελληνοκύπριοι Τουρκοκύπριοι Διαχείριση Αντικρουόμενων Ταυτοτήτων Οι Ελληνοκύπριοι είναι εξίσου διαμοιρασμένοι σε αυτούς που θεωρούν τους εαυτούς τους περισσότερο Κύπριους παρά Έλληνες και σε αυτούς που θεωρούν τους εαυτούς τους Έλληνες και Κύπριους στον ίδιο βαθμό ενώ λίγοι είναι αυτοί που θεωρούν τους εαυτούς τους περισσότερο Έλληνες παρά Κυπρίους. Οι Τουρκοκύπριοι παρουσιάζουν μια πιο ομοιόμορφη εικόνα, με μια σαφή πλειοψηφία να θεωρούν τους εαυτούς τους Κύπριους και Τούρκους στον ίδιο βαθμό, και περίπου ίσες μειοψηφίες να θεωρούν τους εαυτούς τους, από τη μια, περισσότερο Κύπριους παρά Τούρκους, και από την άλλη, περισσότερο Τούρκους παρά Κύπριους.

10 Σηµαντικές αξίες τις οποίες τα παιδιά µπορούν να ενθαρρύνονται να µαθαίνουν στο σπίτι 70% 60% 59% 56% 64% 61% 50% 40% 39% 39% 45% 49% 30% 20% 18% 23% 26% 25% 19% 29% 18% 10% 0% 6% Υπακοή Φαντασία και Δημιουργικότητα Να μην είναι εγωιστές Αποφασιστικότητα και επιμονή Θρησκευτική πίστη Ανεξαρτησία Ανεκτικότητα και σεβασμός για τους άλλους Αίσθημα Υπευθυνότητας Ελληνοκύπριοι Τουρκοκύπριοι Αξίες με τις οποίες οι Κύπριοι ταυτίζονται Στο ερώτημα του ποιες αξίες θα δίδασκαν στα παιδιά τους, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι συμφωνούν: Υψηλή προτεραιότητα δίνεται στην καλλιέργεια αισθήματος υπευθυνότητας, ανεξαρτησίας, και της μάθησης της ανεκτικότητας και του σεβασμού για τους άλλους. Σε αντίθεση, και οι δύο κοινότητες τοποθετούν χαμηλή προτεραιότητα στην καλλιέργεια φαντασίας και δημιουργικότητας και στο να μάθουν να μην είναι εγωιστές.

11 Πολιτική Τοποθέτηση 50% 45% 43% 40% 35% Ελληνοκύπριοι 30% 25% 25% 22% 28% 20% 17% 15% 10% 5% 0% 12% 10% 9% 5% 10% 7% 5% 4% 4% Άκρα Αριστερά Αριστερά Κεντροαριστερά Κέντρο Κεντροδεξιά Δεξιά Άκρα Δεξιά Τουρκοκύπριοι Δεξιά ή Αριστερά; Οι Ελληνοκύπριοι δείχνουν προς το παρόν μια μικρή τάση προς τη δεξιά με ένα συγκριτικά αδύνατο κέντρο. Οι Τουρκοκύπριοι είναι ίσα διαμοιρασμένοι, με το ένα τρίτο να δηλώνουν δεξιοί, το ένα τρίτο κεντρώοι και το ένα τρίτοαριστεροί.

12 Πόσο πολύ εµπιστεύεστε τον κάθε ένα από τους ακόλουθους θεσµούς; (Ελληνοκύπριοι) Τα δικαστήρια 12% 14% 32% 31% 12% Καθόλου Την εκκλησία Την κυβέρνηση Τις ένοπλες δυνάμεις 19% 15% 22% 22% 23% 15% 19% 27% 24% 15% 16% 20% 28% 24% 12% Λίγο Μέτρια Την αστυνομία Τα πολιτικά κόμματα 17% 21% 32% 22% 8% 28% 26% 33% 10% 3 Αρκετά Απόλυτα Εμπιστοσύνη στους Θεσμούς(Ελληνοκύπριοι) Οι Ελληνοκύπριοι δείχνουν μέτριο με υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης στα Δικαστήρια και την Εκκλησία, μέτριο επίπεδο εμπιστοσύνης στην Κυβέρνηση και το Στρατό, και χαμηλό επίπεδο εμπιστοσύνης στα Πολιτικά ΚόμματακαιτηνΑστυνομία.

13 Πόσο πολύ εµπιστεύεστε τον κάθε ένα από τους ακόλουθους θεσµούς; (Τουρκοκύπριοι) Τις ένοπλες δυνάμεις 7% 4% 13% 30% 47% Καθόλου Την αστυνομία Τα δικαστήρια Την κυβέρνηση 12% 5% 21% 29% 33% 11% 8% 25% 29% 28% 23% 13% 23% 18% 22% Λίγο Μέτρια Τις θρησκευτικές αρχές Τα πολιτικά κόμματα 29% 15% 22% 18% 17% 35% 19% 26% 11% 9% Αρκετά Απόλυτα Εμπιστοσύνη στους Θεσμούς(Τουρκοκύπριοι) Οι Τουρκοκύπριοι δείχνουν υψηλό επίπεδο εμπιστοσύνης στο Στρατό, μέτριο επίπεδο εμπιστοσύνης στην Κυβέρνηση, τα Δικαστήρια και την Αστυνομία, χαμηλό προς μέτριο επίπεδο εμπιστοσύνης στις Θρησκευτικές αρχές, και χαμηλό επίπεδο εμπιστοσύνης στα Πολιτικά Κόμματα.

14 Πιο συγκεκριµένα, σε ποιο βαθµό εµπιστεύεστε τους χειρισµούς σε ότι αφορά το κυπριακό πρόβληµα των πιο κάτω θεσµών ή ατόµων οι οποίοι είναι µε διαφορετικούς τρόπους αναµειγµένοι στη διαπραγµατευτική διαδικασία; (Ελληνοκύπριοι) Του Ελληνοκύπριου ηγέτη Δημήτρη Χριστόφια Της Ευρωπαϊκής Ένωσης Της Ελληνικής κυβέρνησης Των Ηνωμένων Εθνών Του Τουρκοκύπριου ηγέτη Μεχμέτ Αλί Ταλάτ Της Βρετανικής κυβέρνησης Της Τουρκικής κυβέρνησης 12% 16% 21% 30% 20% 12% 19% 35% 27% 8% 21% 24% 31% 19% 6% 31% 27% 29% 11% 2 76% 14% 7% 81% 13% 5% 91% 7% 3 Καθόλου Λίγο Μέτρια Αρκετά Απόλυτα Εμπιστοσύνη σε άτομα και θεσμούς που εμπλέκονται στην ειρηνευτική διαδικασία(ελληνοκύπριοι) Σε σχέση με την Ειρηνευτική Διαδικασία, οι Ελληνοκύπριοι κατ αρχήν εμπιστεύονται τον ίδιο τον ηγέτη τους, Δημήτρη Χριστόφια, καθώς επίσης και την Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά πρέπει να σημειωθεί ότι ακόμα και για αυτούς τους παράγοντες υπάρχει ένας σημαντικός βαθμός αμφισβήτησης. Σε αντίθεση, οι Ελληνοκύπριοι δεν εμπιστεύονταικαθόλουτιςκυβερνήσειςτουηνωμένουβασιλείουκαιτηςτουρκίας.

15 Πιο συγκεκριµένα, σε ποιο βαθµό εµπιστεύεστε τους χειρισµούς σε ότι αφορά το κυπριακό πρόβληµα των πιο κάτω θεσµών ή ατόµων οι οποίοι είναι µε διαφορετικούς τρόπους αναµειγµένοι στη διαπραγµατευτική διαδικασία; (Τουρκοκύπριοι) Της Τουρκικής κυβέρνησης Του Τουρκοκύπριου ηγέτη Μεχμέτ Αλί Ταλάτ Της Ευρωπαϊκής ένωσης Των Ηνωμένων Εθνών Της Βρετανικής κυβέρνησης Της Ελληνικής κυβέρνησης Του Ελληνοκύπριου ηγέτη Δημήτρη Χριστόφια 13% 10% 19% 23% 36% 27% 14% 28% 19% 12% 35% 15% 27% 16% 7% 37% 16% 31% 11% 5% 53% 15% 19% 11% 3 59% 17% 15% 7% 2 61% 14% 17% 6% 2 Καθόλου Λίγο Μέτρια Αρκετά Απόλυτα Εμπιστοσύνη σε άτομα και θεσμούς που εμπλέκονται στην ειρηνευτική διαδικασία(τουρκοκύπριοι) Σε σχέση με την Ειρηνευτική Διαδικασία, οι Τουρκοκύπριοι κατ αρχήν εμπιστεύονται την κυβέρνηση της Τουρκίας, και σε μικρότερο βαθμό τον ηγέτη τους Μεχμέτ Αλί Ταλάτ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έρχεται τρίτη, παρόλοπουσεαυτήτηνπερίπτωσηοιτουρκοκύπριοικατάτοήμισυεκφράζουναμφισβήτηση.

16 ΜΕΡΟΣ Β Η ΕΙΡΗΝΕΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΕΝΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟΥ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ

17 Επίπεδο επιθυµίας για επιτυχή κατάληξη των διαπραγµατεύσεων 80% 70% 60% 69% Προτιμώ να μην υπάρχει κανένα αποτέλεσμα από αυτή τη διαδικασία 50% 40% 34% 42% Ανάμικτα αισθήματα 30% 20% 10% 17% 14% 24% Εύχομαι αυτή η διαδικασία να οδηγήσει σε λύση 0% Ελληνοκύπριοι Τουρκοκύπριοι Υπάρχει επιθυμία για επιτυχή κατάληξη των διαπραγματεύσεων; Η πλειοψηφία της Ελληνοκυπριακής κοινότητας θα ήθελε να δει την ειρηνευτική διαδικασία να ολοκληρώνεται επιτυχώς και να καταλήγει σε μια συνολική Λύση του Κυπριακού, ενώ και οι Τουρκοκύπριοι τείνουν να ασπάζονταιτονίδιοστόχο.

18 Επίπεδο ελπίδας ότι η διαπραγµατευτική διαδικασία θα επιφέρει αποτέλεσµα 70% 60% 61% 58% Καμιά Ελπίδα 50% 40% 30% 24% 26% Ανάμικτα αισθήματα 20% 10% 15% 16% Μεγάλη Ελπίδα 0% Ελληνοκύπριοι Τουρκοκύπριοι Υπάρχει προσδοκία ότι πράγματι η Ειρηνευτική Διαδικασία θα έχει αποτέλεσμα; Σε αντίθεση, οι πλειοψηφίες και των δύο κοινοτήτων έχουν χαμηλές προσδοκίες ότι η ειρηνευτική διαδικασία θαπετύχειπράγματινακαταλήξεισεμιασυνολικήλύσητουκυπριακού.

19 Όσο αφορά το γενικό πλαίσιο µιας Συνολικής Λύσης, και λαµβάνοντας υπόψη το καθένα από τα ακόλουθα εναλλακτικά µοντέλα λύσης, πόσο αποδεκτά ή µη αποδεκτά, ως αρχή, θεωρείτε το καθένα από τα παρακάτω µοντέλα λύσης; (Ελληνοκύπριοι) Ένα ενιαίο κράτος και κεντρική κυβέρνηση για όλη την Κύπρο Μια Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία 11% 12% 16% 27% 35% 28% 31% 23% 11% 8% Εντελώς απαράδεκτη Ανεκτή εάν είναι αναγκαία Τη συνέχιση της παρούσας κατάστασης 63% 21% 9% 3 3 Ικανοποιητική γενικά Μια Συνομοσπονδία δύο κυρίαρχων κρατών 71% 20% 7% 2 Πολύ επιθυμητή Δύο ξεχωριστά και διεθνώς αναγνωρισμένα κράτη 80% 8% 5% 4 4 Απόλυτα απαραίτητη Αξιολόγηση των Εναλλακτικών Μοντέλων Λύσης(Ελληνοκύπριοι) Οι Ελληνοκύπριοι θα προτιμούσαν ως ιδανική λύση ένα ενιαίο κράτος αλλά είναι την ίδια ώρα πρόθυμοι να ανεχθούν ως αναγκαία μια λύση διζωνικής δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Σε αντίθεση, οι Ελληνοκύπριοι απορρίπτουνσαφώςταδύοκράτη, τησυνομοσπονδίαήτησυνέχισητηςπαρούσαςκατάστασης.

20 Όσο αφορά το γενικό πλαίσιο µιας Συνολικής Λύσης, και λαµβάνοντας υπόψη το καθένα από τα ακόλουθα εναλλακτικά µοντέλα λύσης, πόσο αποδεκτά ή µη αποδεκτά, ως αρχή, θεωρείτε το καθένα από τα παρακάτω µοντέλα λύσης; (Τουρκοκύπριοι) Δύο ξεχωριστά και διεθνώς αναγνωρισμένα κράτη Μια Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία 12% 17% 23% 14% 34% 16% 26% 22% 12% 23% Εντελώς απαράδεκτη Ανεκτή εάν είναι αναγκαία Τη συνέχιση της παρούσας κατάστασης 25% 26% 18% 13% 18% Ικανοποιητική γενικά Μια Συνομοσπονδία δύο κυρίαρχων κρατών 25% 28% 23% 12% 12% Πολύ επιθυμητή Ένα ενιαίο κράτος και κεντρική κυβέρνηση για όλη την Κύπρο 42% 22% 19% 7% 10% Απόλυτα απαραίτητη Αξιολόγηση των Εναλλακτικών Μοντέλων Λύσης(Τουρκοκύπριοι) Οι Τουρκοκύπριοι θα προτιμούσαν ως ιδανική τη λύση δύο κρατών αλλά είναι πρόθυμοι να ανεχθούν ως αναγκαία μια λύση διζωνικής δικοινοτικής Ομοσπονδίας. Άλλα μοντέλα λύσης για το μέλλον (συνομοσπονδία, συνέχιση της παρούσας κατάστασης, ενιαίο κράτος) λαμβάνουν χαμηλότερα επίπεδα υποστήριξης, χωρίς όμως νααπορρίπτονταιεξ ολοκλήρου.

21 Βαθµός αποδοχής των αρχών οι οποίες συµφωνήθηκαν από τους δύο ηγέτες για τη Συνολική Λύση του κυπριακού προβλήµατος 30% 25% 20% 21% 20% 20% 28% 28% 24% 19% Διαφωνώ απόλυτα Διαφωνώ κάπως 15% 13% 15% Αβέβαιος 10% 10% Συμφωνώ κάπως 5% Συμφωνώ απόλυτα 0% Ελληνοκύπριοι Τουρκοκύπριοι Έχει γίνει αποδεκτό από το ευρύτερο κοινό το συμφωνημένο Πλαίσιο Λύσης; Όσον αφορά τη βάση των διαπραγματεύσεων που έχει συμφωνηθεί μεταξύ των δύο ηγετών δηλαδή ότι η λύση θα πρέπει να βασίζεται σε Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται από σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, με δύο συνιστώσες πολιτείες που θα έχουν ισότιμο καθεστώς, και με μία διεθνή προσωπικότητα, κυριαρχία και ιθαγένεια και οι δύο κοινότητες εκφράζουν αμφιθυμία χωρίς όμως να το απορρίπτουν. Η αμφισβήτηση είναι κάπως ισχυρότερη στην Ελληνοκυπριακή κοινότητα, ενώ και στις δύο κοινότητες η μέτρια υποστήριξη του πλαισίου λύσης είναι πιο συχνήκατάστασηαπότην πλήρηυποστήριξη.

22 Πόσοαποδεκτάήµηαποδεκτάθεωρείτετοκάθεένααπόταακόλουθαστοιχείατωνσυµφωνιών; (Ελληνοκύπριοι) Μια κυριαρχία Μια ιθαγένεια Μια διεθνής προσωπικότητα Πολιτική ισότητα όπως ορίζεται από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών Ομοσπονδιακή κυβέρνηση Δικοινοτικότητα Διζωνικότητα Ελληνοκυπριακή Πολιτεία και Τουρκοκυπριακή Πολιτεία με ισότιμο καθεστώς 13% 18% 69% 14% 17% 69% 15% 20% 65% 33% 35% 32% 42% 28% 31% 46% 35% 18% 50% 31% 19% 60% 25% 15% Αντιτίθεμαι Αβέβαιος Υποστηρίζω Αποδοχή συγκεκριμένων στοιχείων του συμφωνηθέντος πλαισίου(ελληνοκύπριοι) Οι Ελληνοκύπριοι βλέπουν ευνοϊκά τις αρχές της μίας κυριαρχίας, μίας ιθαγένειας και μίας διεθνούς προσωπικότητας, είναι αμφίθυμοι όσο αφορά την πολιτική ισότητα, την δικοινοτικότητα και την προοπτική ότι θα υπάρχει ομοσπονδιακή κυβέρνηση, ενώ αμφισβητούν έντονα την αρχή της διζωνικότητας και την προοπτικήότιθαυπάρχειελληνοκυπριακήκαιτουρκοκυπριακήσυνιστώσαπολιτείαμεισότιμοκαθεστώς.

23 Πόσοαποδεκτάήµηαποδεκτάθεωρείτετοκάθεένααπόταακόλουθαστοιχείατωνσυµφωνιών; (Τουρκοκύπριοι) Διζωνικότητα Δικοινοτικότητα Πολιτική ισότητα όπως ορίζεται από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών Ελληνοκυπριακή Πολιτεία και Τουρκοκυπριακή Πολιτεία με ισότιμο καθεστώς Ομοσπονδιακή κυβέρνηση Μια διεθνής προσωπικότητα Μια ιθαγένεια Μια κυριαρχία 20% 29% 51% 21% 30% 49% 21% 30% 49% 26% 30% 44% 33% 35% 32% 38% 25% 37% 41% 23% 36% 43% 25% 32% Αντιτίθεμαι Αβέβαιος Υποστηρίζω Αποδοχήσυγκεκριμένωνστοιχείωντουσυμφωνηθέντοςπλαισίου(Τουρκοκύπριοι) Όσο για τους Τουρκοκύπριους, υποστηρίζουν τις αρχές της διζωνικότητας, δικοινοτικότητας, και πολιτικής ισότητας, καθώς επίσης και την προοπτική ότι θα υπάρχει Τουρκοκυπριακή και Ελληνοκυπριακή συνιστώσα πολιτεία με ισότιμο καθεστώς. Την ίδια ώρα, είναι αμφίθυμοι αναφορικά με την προοπτική ύπαρξης ομοσπονδιακής κυβέρνησης και την αρχή της μίας διεθνούς προσωπικότητας, και τέλος είναι κάπως αρνητικοί απέναντιστιςαρχέςτηςμίαςιθαγένειαςκαιμίαςκυριαρχίας.

24 Κατά τη γνώµη σας ποια είναι τα ζητήµατα στα οποία πρέπει να δοθεί υψηλότερη προτεραιότητα στις διαπραγµατεύσεις; 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 15% 9% 23% 15% 39% 28% 33% 34% 20% 29% 51% 42% 59% 27% 72% 71% Στο ζήτημα του Στον τρόπο που η ποιες αρμοδιότητες λύση θα επηρεάσει θα τεθούν κάτω την προσωπική μας από ομοσπονδικαό κατάσταση επίπεδο και ποιες κάτω από πολιτειακό επίπεδο Στο ζήτημα της κυριαρχίας Στο ζήτημα της Προεδρίας Στο εδαφικό και σχετικά ζητήματα επανεγκατάστασης Στο περιουσιακό Στο ζήτημα των εποίκων Στο ζήτημα της Ασφάλειας και των Εγγυήσεων Ελληνοκύπριοι Τουρκοκύπριοι Προτεραιότητες του ευρύτερου κοινού ως προς τις διαπραγματεύσεις Φαίνεται ότι Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι τείνουν να ιεραρχούν με τον ίδιο τρόπο τους τομείς στους οποίους θα πρέπει οι διαπραγματεύσεις να δώσουν προτεραιότητα. Συγκεκριμένα, και οι δύο κοινότητες θεωρούν κατ αρχήν ως προτεραιότητα το ζήτημα της ασφάλειας και των εγγυήσεων, ακολούθως το ζήτημα του περιουσιακού και εδαφικού, και τέλος τα συνταγματικά ζητήματα και την πτυχή της διακυβέρνησης. Ο μόνος τομέας όπου η προτεραιότητα μεταξύ των δύο κοινοτήτων φαίνεται να διαφέρει σημαντικά, είναι το ζήτημα των εποίκων, το οποίο θεωρείται προτεραιότητα από την πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων - συγκεκριμένα είναι η δεύτερη προτεραιότητα μετά την Ασφάλεια και τις Εγγυήσεις - αλλά θεωρείται προτεραιότηταμόνοαπότοένατέταρτοτωντουρκοκυπρίων.

25 Ψήφος σε Ενδεχόµενο Μελλοντικό ηµοψήφισµα 45% 40% 39% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 22% 31% 12% 16% 27% 8% 10% 18% 16% 5% 0% Σίγουρα ή σχεδόν σίγουρα θα ψήφιζα 'Όχι' Προς το παρόν τείνω να ψηφίσω 'Όχι' παρόλο που μπορεί εκείνη την ώρα να αλλάξω προς το 'Ναι' Προς το παρόν είναι ίσες οι πιθανότητες να ψηφίσω είτε 'Ναι' είτε 'Όχι' Προς το παρόν τείνω να ψηφίσω 'Ναι' παρόλο που μπορεί εκείνη την ωρα να αλλάξω προς το 'Όχι' Σίγουρα ή σχεδόν σίγουρα θα ψήφιζα 'Ναι' Ελληνοκύπριοι Τουρκοκύπριοι ΤάσηπροςτοΝαι, ήτάσηπροςτοόχι; Στο ερώτημα του τι θα ψήφιζαν σε μελλοντικό δημοψήφισμα, υποθέτοντας ότι οι διαπραγματεύσεις μεταξύ των δύο ηγετών καταλήγουν σε συμφωνία και διαμορφώνεται ένα σχέδιο λύσης, οι δύο κοινότητες δείχνουν παρόμοιο προσανατολισμό. Συγκεκριμένα, το ένα πέμπτο των Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων προτίθενται να ψηφίσουν Ναι, το ένα τέταρτο των Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων προτίθενται να ψηφίσουν Όχι, ενώ οι υπόλοιποι είναι αναποφάσιστοι ψηφοφόροι οι οποίοι δεν έχουν λάβει ακόμη μια τελική απόφαση, πολλοίαπότουςοποίουςπιθανόννααναμένουνναδουν πως θα διαμορφωθεί η τελική συμφωνία ή οι θέσεις τηςπολιτικήςηγεσίαςπροτούαποφασίσουν.

26 "Ψήφος σε ενδεχόµενο µελλοντικό δηµοψήφισµα", σε σχέση µε"ηλικιακή Οµάδα" (Ελληνοκύπριοι) % 12% 38% 7% 27% 18% 10% 43% 9% 20% 21% 13% 36% 9% 22% 25% 9% 41% 10% 15% Σίγουρα ή σχεδόν σίγουρα θα ψήφιζα 'Όχι' Προς το παρόν τείνω να ψηφίσω 'Όχι' παρόλο που μπορεί εκείνη την ώρα να αλλάξω προς το 'Ναι' Προς το παρόν είναι ίσες οι πιθανότητες να ψηφίσω είτε 'Ναι είτε 'Όχι' % 15% 42% 7% 12% % 12% 35% 6% 17% Προς το παρόν τείνω να ψηφίσω 'Ναι' παρόλο που μπορεί εκείνη την ώρα να αλλάξω προς το 'Οχι' Σίγουρα ή σχεδόν σίγουρα θα ψήφιζα 'Ναι' Ενδεχόμενη ψήφος σε μελλοντικό δημοψήφισμα σε σχέση με την ηλικιακή ομάδα(ελληνοκύπριοι) Οι νεότεροι Ελληνοκύπριοι παρουσιάζουν τάση προς αρνητική ψήφο σε ένα μελλοντικό δημοψήφισμα, παρόλο που η πλειοψηφία των νέων παραμένει ανοιχτή στο ενδεχόμενο να ψηφίσει Ναι. Οι μεγαλύτεροι Ελληνοκύπριοι, ηλικίας 65 και άνω, παρουσιάζουν τάση προς μια θετική ψήφο σε ένα μελλοντικό δημοψήφισμα.

27 "Ψήφος σε ενδεχόµενο µελλοντικό δηµοψήφισµα", σε σχέση µε"ηλικιακή Οµάδα" (Τουρκοκύπριοι) % 16% 24% 11% 4% 27% 17% 29% 8% 19% 27% 16% 26% 12% 19% 37% 19% 22% 8% 14% Σίγουρα ή σχεδόν σίγουρα θα ψήφιζα 'Όχι' Προς το παρόν τείνω να ψηφίσω 'Όχι' παρόλο που μπορεί εκείνη την ώρα να αλλάξω προς το 'Ναι' Προς το παρόν είναι ίσες οι πιθανότητες να ψηφίσω είτε 'Ναι είτε 'Όχι' % 15% 27% 9% 17% % 15% 28% 12% 16% Προς το παρόν τείνω να ψηφίσω 'Ναι' παρόλο που μπορεί εκείνη την ώρα να αλλάξω προς το 'Οχι' Σίγουρα ή σχεδόν σίγουρα θα ψήφιζα 'Ναι' Ενδεχόμενη ψήφος σε μελλοντικό δημοψήφισμα σε σχέση με την ηλικιακή ομάδα(τουρκοκύπριοι) Ανάμεσα στους Τουρκοκυπρίους, τα μεγαλύτερης ηλικίας άτομα, 65 ετών και άνω, δείχνουν τη μεγαλύτερη τάσηπροςτονα ψηφίσουνόχι. Ταάτομαμικρότερηςηλικίας, και25 34, καιταάτομαμέσης ηλικίας, 45 54, και55 64, δείχνουν περισσότεροανοιχτοίστηνπροοπτικήθετικήςψήφου.

28 "Ψήφοςσεενδεχόµενοµελλοντικόδηµοψήφισµα", σεσχέσηµε"ψήφοστιςτελευταίεςβουλευτικέςεκλογές" (Ελληνοκύπριοι) ΑΚΕΛ 12% 10% 41% 10% 26% Σίγουρα ή σχεδόν σίγουρα θα ψήφιζα 'Όχι' ΔΗΣΥ ΕΔΕΚ ΔΗΚΟ 18% 12% 39% 8% 24% 24% 11% 40% 13% 11% 32% 14% 44% 2% 8% Προς το παρόν τείνω να ψηφίσω 'Όχι' παρόλο που μπορεί εκείνη την ώρα να αλλάξω προς το 'Ναι' Προς το παρόν είναι ίσες οι πιθανότητες είτε να ψηφίσω 'Ναι' είτε 'Όχι' Προς το παρόν τείνω να ψηφίσω 'Ναι' παρόλο που μπορεί εκείνη την ώρα να αλλάξω προς το 'Οχι' Σίγουρα ή σχεδόν σίγουρα θα ψήφιζα 'Ναι' Ενδεχόμενη Ψήφος σε Μελλοντικό Δημοψήφισμα σε σχέση με το κόμμα (Ελληνοκύπριοι) Στην Ελληνοκυπριακή κοινότητα, τα πολιτικά κόμματα ήδη δείχνουν σαφείς τάσεις ως προς το υπόδειγμα πρόθεσης ψήφου των υποστηρικτών τους. Οι υποστηρικτές του ΑΚΕΛ τείνουν περισσότερο να δείξουν προτίμηση σε ψήφο υπέρ του Ναι σε μελλοντικό δημοψήφισμα, ακολουθούν οι ψηφοφόροι του ΔΗΣΥ, έπειτα της ΕΔΕΚ, ενώ οι υποστηρικτές του ΔΗΚΟ τείνουν σαφώς προς μια αρνητική ψήφο σε μελλοντικό δημοψήφισμα.

29 "Ψήφοςσεενδεχόµενοµελλοντικόδηµοψήφισµα", σεσχέσηµε"ψήφοστιςτελευταίεςβουλευτικέςεκλογές" (Τουρκοκύπριοι) TDP 27% 23% 8% 42% Σίγουρα ή σχεδόν σίγουρα θα ψήφιζα 'Όχι' CTP DP UBP 10% 19% 22% 13% 37% 33% 27% 18% 15% 6% 42% 18% 24% 10% 7% Προς το παρόν τείνω να ψηφίσω 'Όχι' παρόλο που μπορεί εκείνη την ώρα να αλλάξω προς το 'Ναι' Προς το παρόν είναι ίσες οι πιθανότητες είτε να ψηφίσω 'Ναι' είτε 'Όχι' Προς το παρόν τείνω να ψηφίσω 'Ναι' παρόλο που μπορεί εκείνη την ώρα να αλλάξω προς το 'Οχι' Σίγουρα ή σχεδόν σίγουρα θα ψήφιζα 'Ναι' Ενδεχόμενη ψήφος σε μελλοντικό δημοψήφισμα σε σχέση με το κόμμα (Τουρκοκύπριοι) Στην Τουρκοκυπριακή κοινότητα, υποστηρικτές του CTP και TDP τείνουν να ψηφίσουν Ναι σε μελλοντικό δημοψήφισμα, ενώ υποστηρικτές του UBP και DP τείνουν να ψηφίσουν Όχι. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει σημαντικός αριθμός προσώπων σε κάθε κόμμα που υποστηρίζουν την εναλλακτική άποψη.

30 ΜΕΡΟΣ Γ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ

31 Εάν επιτυγχανόταν µια τελική συµφωνία για επίλυση του Κυπριακού, πόσο αποδεκτές ή µη αποδεκτές θεωρείτε την κάθε µια από τις ακόλουθες χώρες ή διεθνείς οργανισµούς για να είναι εγγυητές της νέας κατάστασης στην Κύπρο; (Ελληνοκύπριοι) Την Ευρωπαϊκή Ένωση Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών Την Ελλάδα Το Ηνωμένο Βασίλειο 14% 20% 66% 27% 26% 47% 52% 18% 30% 88% 9% 4 Αντιτίθεμαι Αβέβαιος Την Τουρκία 98% Υποστηρίζω Αξιολογώντας Πιθανούς Εγγυητές(Ελληνοκύπριοι) Στην αξιολόγηση ενδεχόμενων εγγυητών μιας λύσης, οι Ελληνοκύπριοι απορρίπτουν έντονα το Ηνωμένο Βασίλειο και την Τουρκία, ενώ τείνουν επίσης να απορρίπτουν και πιθανό ρόλο της Ελλάδας. Σε αντίθεση, υπάρχει ανοχή σε πιθανό ρόλο του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και έντονη υποστήριξη σε πιθανόρόλοτηςευρωπαϊκήςένωσης.

32 Εάν επιτυγχανόταν µια τελική συµφωνία για επίλυση του Κυπριακού, πόσο αποδεκτές ή µη αποδεκτές θεωρείτε την κάθε µια από τις ακόλουθες χώρες ή διεθνείς οργανισµούς για να είναι εγγυητές της νέας κατάστασης στην Κύπρο; (Τουρκοκύπριοι) Την Τουρκία Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών Την Ευρωπαϊκή 'Ενωση Την Ελλάδα 11% 10% 79% 41% 29% 30% 42% 31% 27% 63% 17% 20% Αντιτίθεμαι Αβέβαιος Το Ηνωμένο Βασίλειο 62% 22% 16% Υποστηρίζω Αξιολογώντας Πιθανούς Εγγυητές(Τουρκοκύπριοι) Οι Τουρκοκύπριοι προτιμούν έντονα η Τουρκία να έχει ρόλο στην εγγύηση μιας λύσης αλλά αυτό δεν ισχύει για τους άλλους δύο ιστορικούς εγγυητές, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελλάδα. Όσον αφορά το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, οι Τουρκοκύπριοι φανερώνουν αμφιθυμία για πιθανό του ρόλο, ενώ η ίδια αμφιθυμίαφανερώνεταισχετικάμεπιθανόρόλοτηςευρωπαϊκήςένωσης.

33 Πόσο αποδεκτές ή µη αποδεκτές θεωρείτε την κάθε µια από τις ακόλουθες επιλογές; (Ελληνοκύπριοι) Όλα τα Ελληνικά και Τουρκικά στρατεύματα να αποχωρήσουν αμέσως μετά την επίτευξη λύσης % 74% Εντελώς απαράδεκτο Ελληνικά και Τουρκικά στρατεύματα να παραμείνουν για περίοδο τριών χρόνων μετά την επίτευξη λύσης Ελληνικά και Τουρκικά στρατεύματα να παραμείνουν για περίοδο επτά χρόνων μετά την επίτευξη λύσης Ελληνικά και Τουρκικά στρατεύματα να παραμείνουν έως ότου η Τουρκία γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ελληνικά και Τουρκικά στρατεύματα να παραμείνουν μόνιμα μετά την επίτευξη λύσης 58% 26% 11% 3 86% 10% 3 87% 9% 3 94% 4 Ανεκτό εάν είναι αναγκαίο Ικανοποιητικό γενικά Πολύ επιθυμητό Απόλυτα απαραίτητο Χρονοδιαγράμματα για Αποχώρηση Στρατευμάτων(Ελληνοκύπριοι) Οι Ελληνοκύπριοι απορρίπτουν κάθε πρόταση που προνοεί καθυστέρηση στην αποχώρηση των Τουρκικών και Ελληνικών στρατευμάτων ενώ σε αντίθεση, θεωρούν την άμεση αποχώρηση όλων των Τουρκικών και Ελληνικών στρατευμάτων απολύτως αναγκαία. Εντούτοις, τα επίπεδα απόρριψης είναι χαμηλότερα όταν προτείνεταιμιασύντομημεταβατικήπερίοδος.

34 Πόσοαποδεκτέςήµηαποδεκτέςθεωρείτετηνκάθεµιααπότιςακόλουθεςεπιλογές; (Τουρκοκύπριοι) Ελληνικά και Τουρκικά στρατεύματα να παραμείνουν μόνιμα μετά την επίτευξη λύσης 34% 19% 14% 9% 24% Εντελώς απαράδεκτο Ελληνικά και Τουρκικά στρατεύματα να παραμείνουν για περίοδο τριών χρόνων μετά την επίτευξη λύσης Ελληνικά και Τουρκικά στρατεύματα να παραμείνουν για περίοδο επτά χρόνων μετά την επίτευξη λύσης Ελληνικά και Τουρκικά στρατεύματα να παραμείνουν έως ότου η Τουρκία γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Όλα τα Ελληνικά και Τουρκικά στρατεύματα να αποχωρήσουν αμέσως μετά την επίτευξη λύσης 35% 31% 20% 7% 7% 40% 29% 19% 7% 6% 40% 25% 18% 9% 8% 46% 18% 14% 11% 11% Ανεκτό εάν είναι αναγκαίο Ικανοποιητικό γενικά Πολύ επιθυμητό Απόλυτα απαραίτητο Χρονοδιαγράµµατα για αποχώρηση στρατευµάτων(τουρκοκύπριοι) Σε αντίθεση, οι Τουρκοκύπριοι, φαίνονται πρόθυμοι να ανεχτούν διάφορα μοντέλα στο θέμα της αποχώρησης στρατευμάτων, παρόλο που κατ ακρίβεια όλες οι προτεινόμενες επιλογές είναι αμφιλεγόμενες σε ένα ή άλλο τμήμα της Τουρκοκυπριακής κοινότητας. Φαίνεται να μην υπάρχει κάποια προσέγγιση σε αυτό το πρόβλημα, που να προνοεί συμμετρική παρουσία ή αποχώρηση των Τουρκικών και Ελληνικών Στρατευμάτων, η οποία ταυτοχρόνωςθαικανοποιούσετηνπλειοψηφίατωντουρκοκυπρίων.

35 ΜΕΡΟΣ ΕΔΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΟ

36 Για την κάθε µια από τις ακόλουθες κατηγορίες περιουσίας, ποια είδη διευθέτησης θα ήσασταν πρόθυµος/η να δεχθείτε; (Ελληνοκύπριοι) Άδεια χωράφια Αγροτική γή 78% 8% 12% 77% 9% 13% Τέτοιες περιουσίες σίγουρα να επιστραφούν στους αρχικούς ιδιοκτήτες Προτιμητέο να επιστραφούν στους αρχικούς ιδιοκτήτες Σπίτια και Κατοικίες Ακίνητα εμπορικής χρήσης, όπως εργοστάσια, καταστήματα ή γραφεία Περιουσίες στις οποίες έχουν κτιστεί κτίρια δημόσιας χρήσης, όπως αεροδρόμια, νοσοκομεία, πανεπιστήμια κτλ 76% 11% 12% 65% 15% 18% 32% 9% 43% 11% 5 Ανοικτός και στις δύο εναλλακτικές λύσεις Προτιμητέο να παραμείνουν στους σημερινούς χρήστες Σίγουρα να παραμείνουν στους σημερινούς χρήστες Αποκατάσταση ή Αποζημίωση;(Ελληνοκύπριοι) Ως τάση, περίπου το 80% των Ελληνοκυπρίων δίνουν προτεραιότητα στους αρχικούς ιδιοκτήτες, περίπου το 20% είναι ανοιχτοί και στους δύο τύπους λύσης, ενώ δεν υπάρχει σχεδόν κανείς που να δείχνει προτίμηση όπως περιουσίες αποδοθούν στους σημερινούς χρήστες. Πέρα από αυτή τη τάση, παρατηρούνται κάποιες διαφοροποιήσεις στη βάση του τύπου περιουσίας. Συγκεκριμένα, οι Ελληνοκύπριοι είναι πρόθυμοι να δείξουν συγκριτικά περισσότερη ευελιξία(δηλαδή, πιθανή αποδοχή όπως η προτεραιότητα να δοθεί στους σημερινούς χρήστες) σε περιπτώσεις όπου έχουν χτιστεί δημόσιες υπηρεσίες και σε περιπτώσεις που περιουσίες χρησιμοποιούνται για εμπορικούς σκοπούς ή βιομηχανική παραγωγή.

37 Για την κάθε µια από τις ακόλουθες κατηγορίες περιουσίας, ποια είδη διευθέτησης θα ήσασταν πρόθυµος/η να δεχθείτε; (Τουρκοκύπριοι) Άδεια χωράφια Σπίτια και Κατοικίες 17% 19% 23% 14% 28% 14% 13% 22% 18% 32% Τέτοιες περιουσίες σίγουρα να επιστραφούν στους αρχικούς ιδιοκτήτες Προτιμητεό να επιστραφούν στους αρχικούς ιδιοκτήτες Αγροτική γή Ακίνητα εμπορικής χρήσης όπως, εργοστάσια, καταστήματα ή γραφεία Περιουσίες στις οποίες έχουν κτιστεί κτήρια δημόσιας χρήσης 12% 14% 25% 17% 32% 11% 15% 24% 19% 30% 11% 15% 24% 19% 32% Ανοικτός και στις δύο εναλλακτικές λύσεις Προτιμητέο να παραμείνουν στους σημερινούς χρήστες Σίγουρα να παραμείνουν στους σημερινούς χρήστες Αποκατάσταση ή Αποζημίωση;(Τουρκοκύπριοι) Ως τάση, το 50% περίπου των Τουρκοκυπρίων προτιμά οι σημερινοί χρήστες να έχουν προτεραιότητα σε περιουσίες που επηρεάζονται, το 25% περίπου είναι ανοιχτό και στους δύο τύπους λύσης, ενώ το 25% περίπου προτιμά να δοθεί προτεραιότητα στους αρχικούς ιδιοκτήτες. Πέρα από αυτή την τάση, παρατηρούνται κάποιες διαφοροποιήσεις στη βάση του τύπου περιουσίας. Συγκεκριμένα, οι Τουρκοκύπριοι είναι πρόθυμοι να δείξουν σχετικά περισσότερη ευελιξία (δηλαδή, πιθανή αποδοχή όπως η προτεραιότητα δοθεί στους αρχικούς ιδιοκτήτες) σεπεριπτώσειςστιςοποίεςηγηείναιάδειαήαχρησιμοποίητη.

38 Έχετε έντονες αναµνήσεις, άµεσες ή έµµεσες, από τη ζωή σας στην περιοχή που κατοικούσατε πριν από τα γεγονότα του 1974; 70% 61% 60% 50% 40% 33% 30% 20% 10% 0% 18% 15% 18% Όχι, δεν είχα γεννηθεί ή ήμουν πολύ μικρός / ή και οι γονείς δεν μου έχουν μιλήσει πολύ για εκείνον τον καιρό Μόνο έμμεσα, δεν είχα γεννηθεί ή ήμουν πολύ μικρός / ή αλλά οι γονείς μου, μου έχουν μιλήσει εκτενώς για τη ζωή στο σπίτι που είχαν πριν από τα γεγονότα του % 18% 2% 4% Λίγο: έχω μόνο ασαφείς και αόριστες αναμνήσεις από την εκεί παιδική μου ηλικία Μέτρια: έχω κάποιες αναμνήσεις από τη ζωή μου εκεί αλλά φαίνονται τώρα πολύ απόμακρες 19% Ναι, έχω έντονες αναμνήσεις από τη ζωή στο σπίτι που είχα πριν από τα γεγονότα του 1974 Ελληνοκύπριοι Τουρκοκύπριοι H ζωή πριν : Ισχύς των Αναμνήσεων Οι Ελληνοκύπριοι εκτοπισμένοι, δηλώνουν ότι έχουν ισχυρές αναμνήσεις από τη ζωή στο αρχικό τους σπίτι. Ακόμη και στις περιπτώσεις όσων ήταν πολύ μικροί για να έχουν άμεσες αναμνήσεις, έχουν φροντίσει οι γονείς να καλύψουν το χάσμα μιλώντας εκτενώς στα παιδιά τους για τη ζωή πριν το Σε αντίθεση, λίγοι Τουρκοκύπριοι διατηρούν ισχυρές αναμνήσεις από τη ζωή στο αρχικό τους σπίτι, ενώ οι Τουρκοκύπριοι γονείς δενμιλούνκατάκανόνασταπαιδιάτουςγια τηζωήπριν.

39 Στο βαθµό που έχετε αναµνήσεις ή αναπαραστάσεις από τη ζωή σας στην περιοχή που κατοικούσατε πριν απόταγεγονότατου1974, θαλέγατεότιοιµνήµεςαυτέςείναιθετικέςήαρνητικές; 100% 90% 80% 70% 60% 93% Αρνητικές 50% 40% 35% 41% Ούτε θετικές ούτε αρνητικές 30% 24% 20% 10% 0% 1% 5% Θετικές Ελληνοκύπριοι Τουρκοκύπριοι Η ζωή πριν : Ποιότητα Αναμνήσεων Ανάμεσα στους Ελληνοκυπρίους, οι αναμνήσεις από τη ζωή στο αρχικό σπίτι δηλώνονται ως αδιαμφισβήτητα θετικές, ενώ ανάμεσα στους Τουρκοκυπρίους διαφορετικές ομάδες αναφέρουν ότι έχουν θετικές, ανάμικτες ή αρνητικέςμνήμεςαπότηζωήστοαρχικότουςσπίτι.

40 Ανσαςδίνοντανοιακόλουθεςεπιλογές, τιθακάνατεσήµεραµετηνπεριουσίασαςπουείχατεπριντο 1974 σε µια ενδεχόµενη λύση; 50% 45% 40% 35% 30% 20% 10% 0% 3% 8% 2% 3% Θα αποδεχόμουν αποζημίωση υπό μορφή εγγυημένων κυβερνητικών ομολόγων Θα στέγαζα επιχείρηση σε αυτήν 18% 6% Θα δεχόμουν ανταλλαγή προκειμένου να κρατήσω την περιουσία που χρησιμοποιώ τώρα 21% 24% 13% 14% Θα την ενοικίαζα για εισόδημα Θα αποδεχόμουν αποζημίωση σε μετρητά 20% 8% Θα δεχόμουν ανταλλαγή προκειμένου να μου δοθεί περιουσία ισότιμης αξίας αλλού 14% Θα την χρησιμοποιούσα ως εξοχική κατοικία 30% Θα την χρησιμοποιούσα ως πρώτη κατοικία Ελληνοκύπριοι Τουρκοκύπριοι Και αν πάρετε την περιουσία σας πίσω; Όταν ρωτήθηκαν αναφορικά με την μελλοντική αξιοποίηση των περιουσιών τους στο ενδεχόμενο επιστροφής τους στο πλαίσιο μιας λύσης, σχεδόν οι μισοί από τους Ελληνοκύπριους εκτοπισμένους ιδιοκτήτες απάντησαν ότι θα ήθελαν να τη χρησιμοποιήσουν ως πρώτη κατοικία (παρόλο που, όπως θα φανεί παρακάτω, αυτό θα εξαρτηθεί από το αν θα επιστραφεί υπό Ελληνοκυπριακή ή Τουρκοκυπριακή διοίκηση), ενώ το ένα τρίτο προσανατολίζεται στη προοπτική αξιοποίησης της ως εξοχικής κατοικίας. Ανάμεσα στους Τουρκοκύπριους εκτοπισμένους ιδιοκτήτες, μόνο το ένα τρίτο απάντησε ότι θα χρησιμοποιούσε το αρχικό του σπίτι ως πρώτη κατοικία, ενώέναςστουςπέντεθαενοικίαζετηνπεριουσίατουγιαεισόδημα.

41 Θα επιστρέφατε στην κατοικία που είχατε πριν τα γεγονότα του 1974 για να ζήσετε εκεί αν επιστρεφόταν υπό Ελληνοκυπριακή διοίκηση; (Ελληνοκύπριοι) 70% 60% 59% 50% 40% 30% 20% 10% 9% 7% 15% 10% 0% Σίγουρα όχι Μάλλον όχι Δεν ξέρω αν θα επέστρεφα Μάλλον ναι Σίγουρα ναι Προθυμία Ελληνοκυπρίων να επιστρέψουν υπό Ελληνοκυπριακή διοίκηση Οι Ελληνοκύπριοι εκτοπισμένοι επιδεικνύουν μεγάλη προθυμία να επιστρέψουν στο αρχικό τους σπίτι, νοουμένουότιαυτόεπιστρέφεταιυπόελληνοκυπριακήδιοίκηση.

42 Θα επιστρέφατε στην κατοικία που είχατε πριν τα γεγονότα του 1974 για να ζήσετε εκεί αν επιστρεφόταν υπό Τουρκοκυπριακή διοίκηση; (Ελληνοκύπριοι) 70% 64% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 9% 11% 7% 10% 0% Σίγουρα όχι Μάλλον όχι Δεν ξέρω αν θα επέστρεφα Μαλλον ναι Σίγουρα ναι Προθυμία Ελληνοκυπρίων να επιστρέψουν υπό Τουρκοκυπριακή διοίκηση Σε αντίθεση, η πλειοψηφία των εκτοπισμένων Ελληνοκυπρίων δηλώνει ότι δεν θα ενδιαφερόταν να επιστρέψειστοαρχικότουςσπίτι, ανεπιστρεφότανυπότουρκοκυπριακήδιοίκηση.

43 ΜΕΡΟΣ Ε ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΜΟΙΡΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΞΟΥΣΙΑΣ

44 Σχετικά µε την εκλογή της Προεδρίας του νέου Οµοσπονδιακού Κράτους, πόσο αποδεκτή ή µη αποδεκτή θεωρείτε την κάθε µια από τις ακόλουθες προσεγγίσεις; (Ελληνοκύπριοι) Εντελώς απαράδεκτο Η Προεδρία να εκλέγεται απευθείας από το λαό 5 16% 75% Ανεκτό εάν είναι αναγκαίο Ο λαός να εκλέγει τα πολιτικά κόμματα που θα είναι στην Ομοσπονδιακή Γερουσία, και ακολούθως οι εκπρόσωποι αυτών των κομμάτων στη Γερουσία να εκλέγουν την Προεδρία Ο λαός να ψηφίζει εκλέκτορες, όπου ο κάθε εκλέκτορας θα εκπροσωπεί συγκεκριμένο υποψήφιο, και μετά οι εκλέκτορες να συνεδριάζουν για να ψηφίσουν επίσημα την Προεδρία 49% 18% 20% 9% 4% 68% 17% 11% 3 Ικανοποιητικό γενικά Πολύ επιθυμητό Απόλυτα απαραίτητο Εκλέγοντας την εκτελεστική εξουσία της Ομοσπονδιακής κυβέρνησης(ελληνοκύπριοι) Οι Ελληνοκύπριοι πιστεύουν έντονα ότι η εκτελεστική εξουσία θα πρέπει να εκλέγεται απευθείας από το λαό, και αντιτίθενται σε εναλλακτικά συστήματα έμμεσης εκλογής της εκτελεστικής εξουσίας, όπως διαμέσου της Ομοσπονδιακήςγερουσίαςήκατόπινεκλογήςσώματοςεκλεκτόρων.

45 Σχετικά µε την εκλογή της Προεδρίας του Νέου Οµοσπονδιακού Κράτους, πόσο αποδεκτή ή µη αποδεκτή θεωρείτε την κάθε µια από τις ακόλουθες προσεγγίσεις; (Τουρκοκύπριοι) Εντελώς απαράδεκτο Η Προεδρία να εκλέγεται απευθείας από το λαό 11% 16% 22% 15% 35% Ανεκτό εάν είναι αναγκαίο Ο λαός να εκλέγει τα πολιτικά κόμματα που θα είναι στην Ομοσπονδιακή Γερουσία, και ακολούθως οι εκπρόσωποι αυτών των κομμάτων στη Γερουσία να εκλέγουν την Προεδρία Ο λαός να ψηφίζει εκλέκτορες, όπου ο κάθε εκλέκτορας θα εκπροσωπεί συγκεκριμένο υποψήφιο, και μετά οι εκλέκτορες να συνεδριάζουν για να ψηφίσουν επίσημα την Προεδρία 21% 28% 27% 13% 11% 24% 29% 25% 12% 9% Ικανοποιητικό γενικά Πολύ επιθυμητό Απόλυτα απαραίτητο Εκλέγοντας την εκτελεστική εξουσία της Ομοσπονδιακής κυβέρνησης(τουρκοκύπριοι) Οι Τουρκοκύπριοι επίσης τείνουν να προτιμούν την άμεση εκλογή της εκτελεστικής εξουσίας, αλλά παραμένουν ανοιχτοί στο ενδεχόμενο ενός συστήματος έμμεσης εκλογής της εκτελεστικής εξουσίας, όπως διαμέσουτηςομοσπονδιακήςγερουσίαςήκατόπινεκλογήςσώματοςεκλεκτόρων.

46 Πόσο αποδεκτό ή µη θεωρείτε εσείς το καθένα από τα παρακάτω µοντέλα Προεδρίας; (Ελληνοκύπριοι) Ένα Προεδρικό Συμβούλιο στο οποίο Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θα λειτουργούν συλλογικά Μια προεδρική ομάδα, Προέδρου και Αντιπροέδρου, όπου η θέση του Προέδρου θα εναλλάσσεται τυπικά μεταξύ Ελληνοκυπρίου και Τουρκοκυπρίου, αλλά οι εκτελεστικές αποφάσεις θα λαμβάνονται από κοινού Μια ομάδα Προέδρου-Πρωθυπουργού, όπου ο ένας θα είναι Ελληνοκύπριος και ο άλλος Τουρκοκύπριος, λαμβάνοντας ο κάθε ένας εκτελεστικές αποφάσεις σύμφωνα με τις αρμοδιότητες της θέσης του Μια προεδρική ομάδα, Προέδρου και Αντιπροέδρου, όπου η θέση του Προέδρου θα εναλλάσσεται μεταξύ Ελληνοκυπρίου και Τουρκοκυπρίου, ενώ εκτελεστικές αποφάσεις θα λαμβάνονται από όποιον είναι Πρόεδρος 38% 33% 18% 8% 2 48% 26% 13% 9% 3 62% 23% 10% 3 70% 20% 9% Εντελώς απαράδεκτο Ανεκτό εάν είναι αναγκαίο Ικανοποιητικό γενικά Πολύ επιθυμητό Απόλυτα απαραίτητο Λήψη αποφάσεων στην εκτελεστική εξουσία(ελληνοκύπριοι) Οι Ελληνοκύπριοι προτιμούν μοντέλα εκτελεστικής εξουσίας όπου οι αποφάσεις θα λαμβάνονται από κοινού, όπως ένα προεδρικό συμβούλιο που να λειτουργεί ως ένα συλλογικό σώμα λήψης αποφάσεων ή μια ομάδα Προέδρου / Αντιπροέδρου όπου οι αποφάσεις θα λαμβάνονται από κοινού, και απορρίπτουν μοντέλα που θα δίνουν απόλυτη εξουσία σε ομοσπονδιακό επίπεδο σε ένα οποιοδήποτε πρόσωπο, προφανώς ερμηνεύοντας ως απειλή το ενδεχόμενο ένας Τουρκοκύπριος να έχει απόλυτη εκτελεστική εξουσία σε όλη την Κύπρο έστω καιγιαπεριορισμένηχρονικήπερίοδο.

47 Πόσο αποδεκτό ή µη θεωρείτε εσείς το καθένα από τα παρακάτω µοντέλα Προεδρίας;(Τουρκοκύπριοι) Ένα Προεδρικό Συμβούλιο στο οποίο Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θα λειτουργούν συλλογικά Μια προεδρική ομάδα, Προέδρου και Αντιπροέδρου, όπου η θέση του Προέδρου θα εναλλάσσεται τυπικά μεταξύ Ελληνοκυπρίου και Τουρκοκυπρίου, αλλά οι εκτελεστικές αποφάσεις θα λαμβάνονται από κοινού Μια ομάδα Προέδρου-Πρωθυπουργού, όπου ο ένας θα είναι Ελληνοκύπριος και ο άλλος Τουρκοκύπριος, λαμβάνοντας ο κάθε ένας εκτελεστικές αποφάσεις σύμφωνα με τις αρμοδιότητες της θέσης του Μια προεδρική ομάδα, Προέδρου και Αντιπροέδρου, όπου η θέση του Προέδρου θα εναλλάσσεται μεταξύ Ελληνοκυπρίου και Τουρκοκυπρίου, ενώ εκτελεστικές αποφάσεις θα λαμβάνονται από όποιον είναι Πρόεδρος 24% 26% 26% 15% 9% 25% 28% 26% 12% 9% 29% 28% 25% 13% 5% 30% 26% 23% 15% 7% Εντελώς απαράδεκτο Ανεκτό εάν είναι αναγκαίο Ικανοποιητικό γενικά Πολύ επιθυμητό Απόλυτα απαραίτητο Λήψη αποφάσεων στην εκτελεστική εξουσία (Τουρκοκύπριοι) Στο βαθμό που γενικότερα αποδέχονται ή απορρίπτουν ως θέμα αρχής την πολιτική συνύπαρξη με τους Ελληνοκυπρίους σε μια Ομοσπονδιακή κυβέρνηση, οι Τουρκοκύπριοι φαίνεται να είναι ευέλικτοι ως προς τις λεπτομέρειες του πως θα λαμβάνονται οι απόψεις. Ως τάση, βλέπουμε το ένα τέταρτο περίπου των Τουρκοκυπρίων να απορρίπτει όλα τα μοντέλα διαμοιρασμού της εξουσίας, προφανώς διότι προτιμούν λύση δύο κρατών, έπειτα το ένα τέταρτο των Τουρκοκυπρίων να ανέχεται μοντέλα διαμοιρασμού της εξουσίας ως αναγκαίο συμβιβασμό, και τέλος περίπου τους μισούς Τουρκοκύπριους οι οποίοι ενεργητικά προσδοκούν όπωςδιαμορφωθούνσυνθήκεςδιαμοιρασμούτηςεξουσίαςστοπλαίσιομιαςομοσπονδιακήςλύσης.

48