Ανασκόπηση. Λευχαιμία από μεγάλα κοκκιώδη λεμφοκύτταρα. Μιχάλης Χ. Σπανουδάκης, Χριστίνα Καλπαδάκη, Ελένη Α. Παπαδάκη. Εισαγωγή

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ανασκόπηση. Λευχαιμία από μεγάλα κοκκιώδη λεμφοκύτταρα. Μιχάλης Χ. Σπανουδάκης, Χριστίνα Καλπαδάκη, Ελένη Α. Παπαδάκη. Εισαγωγή"

Transcript

1 Ανασκόπηση Λευχαιμία από μεγάλα κοκκιώδη λεμφοκύτταρα Μιχάλης Χ. Σπανουδάκης, Χριστίνα Καλπαδάκη, Ελένη Α. Παπαδάκη ΠΕΡΙΛΗΨΗ: Η από μεγάλα κοκκιώδη λεμφοκύτταρα (Large Granular Lymphocytes, LGLs) είναι σχετικά σπάνια νοσολογική οντότητα που εκδηλώνεται συνήθως ως ήπια ασθένεια και σπανιότερα ως επιθετική μορφή. Αντιπροσωπεύει ένα φάσμα λεμφοϋπερπλαστικών νοσημάτων, που αφορά σε CD3+ T κύτταρα ή σε CD3- ΝK κύτταρα. Με βάση την κλινική εικόνα διακρίνεται στην ήπια T-LGL, τη χρόνια NK-LGL, την επιθετική T-LGL και την επιθετική NK-LGL. Συχνότερη μορφή είναι η ήπια T-LGL με επικρατέστερο εργαστηριακό εύρημα τις κυτταροπενίες στο αίμα. Στα αίτια της νόσου αναφέρεται ο χρόνιος αντιγονικός ερεθισμός από ενδογενή αυτοαντιγόνα ή αντιγόνα ιών. Για την τεκμηρίωση της νόσου απαιτείται η απόδειξη κλωνικότητας των Τ ή ΝΚ κυττάρων και η ανεύρεση χαρακτηριστικού ανοσοφαινοτύπου. Η θεραπευτική αντιμετώπιση στηρίζεται σε ανοσοκατασταλτική αγωγή με χαμηλές δόσεις μεθοτρεξάτης, κυκλοφωσφαμίδης, ή κυκλοσπορίνης A με ή χωρίς στεροειδή καθώς και στη χορήγηση αυξητικών αιμοποιητικών παραγόντων. Για τις ανθεκτικές μορφές της νόσου έχουν δοκιμαστεί το μονοκλωνικό αντίσωμα αντι-cd52 (alemtuzumab) και τα ανάλογα πουρινών ενώ για επιλεγμένες περιπτώσεις προτείνεται η σπληνεκτομή. Για τις πιο επιθετικές μορφές της νόσου έχει χρησιμοποιηθεί η συνδυασμένη χημειοθεραπεία που περιλαμβάνει σχήματα ανάλογα των χορηγούμενων στην οξεία λεμφοβλαστική αλλά και η αλλογενής μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων. Haema 2010; 1(1): Copyright EAE Εισαγωγή Τα μεγάλα κοκκιώδη λεμφοκύτταρα (Large Granular Lymphocytes (LGLs) αντιπροσωπεύουν το 10%-15% του συνόλου των λεμφομονοπυρήνων του αίματος στους φυσιολογικούς ενήλικες. 1 Στην πλειονότητα τους (85%) πρόκειται για CD3 - κύτταρα φυσικούς φονείς (natural killer cells, NK) ενώ σπανιότερα (15%) είναι CD3 + Τ λεμφοκύτταρα. Μορφολογικά τα LGL είναι μέσου προς μεγάλου μεγέθους κύτταρα, με έκκεντρο πυρήνα, άφθονο πρωτόπλασμα και αδρά αζουρόφιλα κοκκία. Τα T-LGL κύτταρα είναι ώριμα μεταθυμικά, ενεργοποιημένα CD8 + T λεμφοκύτταρα. Τα ΝΚ LGLs ανήκουν στο σύστημα της φυσικής ανοσίας και έχουν κυτταροτοξικές ικανότητες που δεν απαιτούν τη συμμετοχή του μείζονος σύμπλεγματος ιστοσυμβατότητας. 2 Αιματολογική Κλινική Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου Κρήτης Διεύθυνση Αλληλογραφίας: Ελένη Α. Παπαδάκη, Καθηγήτρια Αιματολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης, Αιματολογική Κλινική ΠαΓΝΗ, Τ.Θ. 1352, Ηράκλειο, Κρήτη, Τηλ./Fax: , epapadak@ med.uoc.gr Η LGL περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1985 από τον Loughran και το 1993 αναγνωρίστηκαν δύο χωριστές οντότητες με βάση την προέλευση των κυττάρων (Τ ή ΝΚ). 3,4 Οι LGL λευχαιμίες αντιπροσωπεύουν ένα ετερογενές φάσμα λεμφοϋπερπλαστικών νοσημάτων ως προς την κλινική πορεία και την πρόγνωση (Πίνακας 1). 2,5,6 Η πρόσφατα αναθεωρημένη ταξινόμηση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (World Health Organization, WHO) περιλαμβάνει την T-LGL και την επιθετική NK- ως δυο ξεχωριστές οντότητες που εντάσσονται στις T/NK λευχαιμίες/λεμφώματα. Δοθέντος ότι η επιθετική μορφή της T-LGL ς είναι σπάνια, δεν υπάρχει ξεχωριστή αναφορά στην ταξινόμηση κατά WHO για τη νοσολογική αυτή οντότητα. Επιπλέον, αναγνωρίζονται δυο καλοήθεις καταστάσεις που εντάσσονται στο φάσμα των LGL διαταραχών: η παροδική (<6 μήνες) και η χρόνια (>6 μήνες) αύξηση των LGL. Παροδική (<6 μήνες) αντιδραστική αύξηση των LGL παρατηρείται σε περιπτώσεις ιογενών λοιμώξεων, αυτοάνοσων νοσημάτων, κακοηθειών και μετά από μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων. 7 Οι αντιδραστικές αυτές αυξήσεις των LGL είναι πολυκλωνικές και αφορούν στα CD3 + T-LGL,

2 Λευχαιμία από μεγάλα κοκκιώδη λεμφοκύτταρα 53 Πίνακας 1. Κλινικά χαρακτηριστικά της LGL ς Ήπια T-LGL Επιθετική T-LGL Επιθετική ΝΚ-LGL Χρόνια NK- LGL Μέση ηλικία (έτη) ,5 Άνδρες:Γυναίκες 1:1 2:1 1:1 7:1 Ανοσοφαινότυπος CD3 +, TCRαβ + CD8 +, CD57 +, CD16 + CD3 +, TCRαβ + CD8 +, CD16 +, CD56 + CD2 +,CD3 -, CD16 +, CD56 + CD2 +,CD3 -, CD16 +, CD56 + Κλινική εικόνα Το 1/3 χωρις συμπτωματα. Τα 2/3 με συμπτώματα, κυτταροπενίες σπληνομεγαλία ρευματοειδή αρθρίτιδα Β συμπτώματα, οργανομεγαλία, λεμφαδενοπάθεια, κυτταροπενίες. Β συμπτωματα, οργανομεγαλία, λεμφαδενοπάθεια, κυτταροπενίες Το 60% χωρίς συμπτώματα. Το 40% με συμπτώματα, κυτταροπενίες, αγγειίτιδα, νευροπάθεια, σπληνομεγαλία Θεραπεία Παρακολούθηση, ανοσοκαταστολή Χημειοθεραπεία με σχήματα ανάλογα των χορηγούμενων στην οξεία λεμφοβλαστική Χημειοθεραπεία με σχήματα ανάλογα των χορηγούμενων στην οξεία λεμφοβλαστική Πρόγνωση Καλή Πτωχή Πολύ πτωχή Καλή Παρακολούθηση, ανοσοκαταστολή αποκαθίστανται δε αυτόματα ή μετά από θεραπεία του υποκείμενου νοσήματος. Σε ηλικιωμένα άτομα έχει παρατηρηθεί με μελέτη του ρεπερτορίου του υποδοχέα του Τ-λεμφοκυττάρου (T-cell receptor, TCR), η ύπαρξη ολιγοκλωνικών ή και κλωνικών πληθυσμών κυτταροτοξικών Τ-λεμφοκυττάρων που στις περιπτώσεις χωρίς υποκείμενη συμπτωματολογία χαρακτηρίζονται ως «μονοκλωνικές κλωνοπάθειες αδιευκρίνιστης αιτιολογίας» (monoclonal clonopathy of unclear singnificance (MCUS). 8 Καθώς είναι δύσκολο να αποδειχθεί η κλωνικότητα για τα ΝΚ κύτταρα, δεν μπορεί να τεκμηριωθεί αν οι χρόνιες ΝΚ λεμφοκυτταρώσεις αντιπροσωπεύουν χρόνια ΝΚ. Η κλινική εικόνα είναι εκείνη που συνήθως κατευθύνει προς μια τέτοια διάγνωση 2. Έτσι, ασθενείς με συστηματικά συμπτώματα, διήθηση σπληνός, ήπατος ή μυελού των οστών ταξινομούνται ως χρόνιες ΝΚ λευχαιμίες, ενώ οι ασυμπτωματικοί ασθενείς κατατάσσονται στις περιπτώσεις των καλοήθων ΝΚ λεμφοκυτταρώσεων. Επιδημιολογία Η LGL αντιπροσωπεύει το 2%-5% του συνόλου των Τ/NK κακοηθειών. Συνολικά, 400 τέτοιες περιπτώσεις έχουν αναφερθεί στη διεθνή βιβλιογραφία. 9 Η ήπια T- LGL είναι η πιο συνηθισμένη περίπτωση, αντιστοιχεί δε περίπου στο 85% των περιπτώσεων που διαγιγνώσκονται στον Δυτικό κόσμο. Απαντάται εξίσου και στα δυο φύλα με αναλογία 1:1 και με μέση ηλικία εμφάνισης τα 60 έτη. Ωστόσο, έχουν περιγραφεί περιπτώσεις σε όλες τις ηλικιακές ομάδες ακόμα και σε παιδιά. Η επιθετική ΝΚ- τυπικά απαντάται σε μικρότερες ηλικίες με μέση ηλικία διάγνωσης τα 39 έτη και μεγαλύτερο επιπολασμό στην Ασία και τη Νότια Αμερική. 4,10,11 Λιγότερες από 100 περιπτώσεις έχουν περιγραφεί στη διεθνή βιβλιογραφία. 12 Παθογένεια Η παθογένεια της LGL ς δεν έχει πλήρως διευκρινισθεί. Έχει προταθεί ως αρχικό γεγονός στη διαδικασία εμφάνισης της LGL, ο χρόνιος αντιγονικός ερεθισμός είτε από αυτοαντιγόνα είτε από εξωγενή αντιγόνα, όπως εκείνα ιών (π.χ. του ανθρώπινου Τ-λεμφοτρόπου ιού, human T-cell lymphotrophic virus-htlv). 13 Δεν έχει αποσαφηνιστεί αν απαιτείται και δεύτερο μοριακό γεγονός προκειμένου να εκδηλωθεί σε πλήρη μορφή η ασθένεια. Έχει, επίσης, προταθεί ότι η T-LGL θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει μια αυτοάνοση διαταραχή που προκαλείται από χρόνιο αντιγονικό ερεθισμό και οδηγεί σε ανάπτυξη ενός προέχοντος CD8 + T-κυτταροτοξικού κυτταρικού κλώνου. Η συνύπαρξη της T-LGL ς με πολλά αυτοάνοσα νοσήματα υποστηρίζει αυτήν τη θεωρία. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι από ανάλυση της υπερμεταβλητής περιοχής 3 (complementarity determining region 3, CDR3) της β αλύσου του TCR σε ασθενείς με T-LGL, έχει αποδειχθεί η μη τυχαία κλωνι-

3 54 Μ.Χ. Σπανουδάκης et al κή επιλογή, σε αντίθεση με τη φυσιολογική πολυκλωνική εμφάνιση που αναμένεται υπό φυσιολογικές συνθήκες. 14 Το εύρημα αυτό είναι ενδεικτικό ύπαρξης υποκείμενου κοινού αντιγονικού ερεθισμού μεταξύ των ασθενών που πιθανότατα επάγει τον μονοκλωνικό πολλαπλασιασμό αυτό των κυττάρων. Ο ακριβής ρόλος των ιών στην παθογένεια της νόσου δεν έχει πλήρως τεκμηριωθεί. Ένας επιπρόσθετος μηχανισμός που ενέχεται στην παθοφυσιολογία της T-LGL ς είναι η αναστολή της απόπτωσης. Συγκεκριμένα, έχει περιγραφεί διαταραχή σε διάφορα ενδοκυττάρια μονοπάτια που σχετίζονται με απόπτωση συμπεριλαμβανομένου του Fas/FAS-ligand και ποικίλων κινασών (phosphatidylinositol-3 kinase, PI3K; mitogen-activated proteinkinase/extracellular signal-regulated kinase, MAPK/ERK), με αποτέλεσμα ενδογενή αντίσταση των λευχαιμικών LGL στην απόπτωση. 7,15 Ο ιός Epstein Barr έχει συσχετιστεί με την επιθετική μορφή της NK ς που πιθανά αντιπροσωπεύει τη λευχαιμική έκφραση του NK/T λεμφώματος. 16 Ανοσοφαινοτυπικά χαρακτηριστικά Το φυσιολογικό T-LGL κύτταρο είναι ένα κυτταροτοξικό T λεμφοκύτταρο με ανοσοφαινότυπο CD2 +, CD3 +, CD4, CD5 +, CD7 +, CD8 +, CD16, CD56, TCRαβ +, και TCRγδ. 17 Η LGL, όπως περιγράφεται και στον Πίνακα 1, έχει ανοφαινοτυπικά χαρακτηριστικά ώριμου Τ ή ΝΚ κυττάρου. Το CD57, που βρίσκεται στα ΝΚ κύτταρα και στα ενεργοποιημένα κυτταροτοξικά/κατασταλτικά CD8 + T-κύτταρα, αποτελεί χαρακτηριστικό δείκτη της LGL ς. Έχουν περιγραφεί πολύ πιο σπάνια, περιπτώσεις με ανοσοφαινότυπο CD3 + /TCRαβ + /CD4 + CD8 +, CD3 + / TCRαβ + /CD4 CD8, και CD3 + /TCRγδ + /CD4 CD8 1,17. Η παθολογική έκφραση των παν-τ κυτταρικών δεικτών όπως το CD5 και/ή το CD7μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διάκριση των φυσιολογικών από τα λευχαιμικά Τ λεμφοκύτταρα, καθώς στις LGL λευχαιμίες παρατηρείται ασθενής ή απουσία έκφρασης ή ακόμα και παθολογικά έντονη έκφραση αυτών των δυο δεικτών. 18 Σε περιπτώσεις ασυμπτωματικής χρόνιας (> 6 μήνες) ή παροδικής (<6 μήνες) LGL λεμφοκυττάρωσης ο ανοσοφαινότυπος που ανιχνεύεται είναι CD3 + /CD8 + /CD57 + ή CD2 + /CD3 - /CD16 + /CD56 + χωρίς ανίχνευση μονοκλωνικότητας του TCRγ. Το CD56, δείκτης των ΝΚ κυττάρων, τυπικά ανιχνεύεται στις επιθετικές ΝΚ-LGL λευχαιμίες. 19 Ο ανοσοφαινότυπος σε αυτές τις περιπτώσεις είναι παρόμοιος με εκείνον που ανιχνεύεται στον ρινικό τύπο του NK/T λεμφώματος, δηλαδή CD2 + /CD56 + /CD3ε +. Επίσης η έκφραση του CD56 στις T-LGL λευχαιμίες σχετίζεται με περισσότερο επιθετικές μορφές. Κυτταρογενετικά χαρακτηριστικά Οι περισσότερες περιπτώσεις της ήπιας T-LGL ς παρουσιάζουν φυσιολογικό καρυότυπο. Λιγότερο από 10% των ασθενών εμφανίζουν χρωμοσωμικές ανωμαλίες όπως αναστροφή του 12p, 14q και χρωμοσώματος 7, έλλειψη του 5q, τρισωμία των χρωμοσωμάτων 3, 8, 14 και τέλος διαμετάθεση t(11;14). 3 Στην επιθετική ΝΚ-LGL η συχνότερη καρυοτυπική ανωμαλία είναι η έλλειψη του 6q χρωμοσώματος, ενώ έχουν αναφερθεί και περιπτώσεις σύνθετων καρυοτυπικών ανωμαλιών. Ανίχνευση κλωνικότητας Η απόδειξη της κλωνικότητας στις T-LGL διαταραχές μπορεί να τεκμηριωθεί με τη μελέτη του TCR που αποτελεί τη μοριακή ταυτότητα του κυττάρου. Ο λευχαιμικός LGL πληθυσμός προέρχεται από ένα αρχικό παθολογικό κύτταρο και, επομένως, έχει ακριβώς το ίδιο ανασυνδυασμό γονιδίων του TCR. Για την επιβεβαίωση της κλωνικότητας χρησιμοποιούνται οι μέθοδοι PCR και Southern blotting. Επιπλέον μπορεί να χρησιμοποιηθεί η κυτταρομετρία ροής με ένα panel διαθέσιμων μονωκλωνικών αντισωμάτων έναντι της Vβ περιοχής του TCR. 20 Αναφορικά με τα NK LGL στα οποία τα γονίδια του TCR δεν είναι ανασυνδυασμένα και επομένως δεν εκφράζεται TCR, η κλωνικότητα αποδεικνύεται με μεθόδους που στηρίζονται στην απενεργοποίηση ενός Χ χρωμοσώματος. Πρόσφατα, έχει βρεθεί μια νέα ομάδα υποδοχέων των ΝΚ κυττάρων που ονομάζονται killer cell immunoglobulin-like receptors (KIRs) και ανιχνεύονται στην επιφάνεια των NK κυττάρων και σε ένα υποπληθυσμό των T κυττάρων. 21 Σε πληθυσμούς LGL κυττάρων έχει παρατηρηθεί αύξηση της έκφρασης των ενεργοποιημένων και μείωση των ανασταλτικών KIR. Ο τρόπος έκφρασης των KIR χρησιμοποιείται ως δείκτης κλωνικότητας. Κλινική εικόνα και παθογενετική ερμηνεία των κυτταροπενιών Τα 2/3 των ασθενών με ήπια T-LGL αναπτύσσουν κυτταροπενίες και επαναλαμβανόμενες βακτηριακές λοιμώξεις, αυτοάνοσες διαταραχές και/ή σπληνομεγαλία κατά τη πορεία της νόσου. 1,2 Το 80% αναπτύσσουν ουδετεροπενία, ενώ το 45% θα εκδηλώσει βαριά ουδετεροπενία με απόλυτο αριθμό ουδετεροφίλων <500/μl. Επαναλαμβανόμενες βακτηριακές λοιμώξεις λόγω της ουδετεροπενίας παρατηρούνται σε ποσοστό 20%-40% των ασθενών, ωστόσο, οι ασθενείς μπορεί να παραμένουν για μεγάλο διάστημα ελεύθεροι λοιμώξεων ανεξάρτητα από τον απόλυτο αριθμό των ουδετερόφιλων. 2,8

4 Λευχαιμία από μεγάλα κοκκιώδη λεμφοκύτταρα 55 Διάφοροι μηχανισμοί έχουν προταθεί για την ουδετροπενία, όπως πρόωρη απόπτωση των ουδετεροφίλων μέσω του μονοπατιού Fas/Fas-ligand, καταστροφή τους μέσω αντισωμάτων ή ανοσοσυμπλεγμάτων, υπερσπληνισμός, και τέλος καταστολή των προβαθμίδων των ουδετερόφιλων στο μυελό. 8,2,1 Έχουν αναφερθεί σπάνιες περιπτώσεις επίκτητης κυκλικής ουδετεροπενίας των ενηλίκων σχετιζόμενες με την ύπαρξη LGL ς. Αναιμία με Hb <11 gr/dl βρίσκεται στο 48% των ασθενών με T-LGL. Σπάνια οφείλεται σε αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία. Η T-LGL είναι η συχνότερη αιτία αμιγούς απλασίας της ερυθράς σειράς 2. Η καταστροφή των ερυθροκυτταρικών προβαθμίδων οφείλεται στο γεγονός ότι κατά την ωρίμανση τους τα κύτταρα της ερυθράς σειράς χάνουν φυσιολογικά τα HLA-Ι αντιγόνα ενώ οι KIR υποδοχείς των Τ ή ΝΚ LGL κυττάρων αναστέλλουν την κυτταροτοξική τους δράση μόνο επί παρουσίας των αντιγόνων αυτών. Έτσι, η απώλεια των HLA-I αντιγόνων από τις ωριμάζουσες ερυθροκυτταρικές προβαθμίδες, τις καθιστά ευάλωτες στην καταστροφή από LGL κύτταρα. 2,22 Σε ποσοστό 20% η T-LGL μπορεί να εκδηλωθεί με θρομβοπενία. Πιθανοί μηχανισμοί ανάπτυξης θρομβοπενίας είναι η αναστολή της μεγακαρυοποίησης στο μυελό των οστών από τα LGL λευχαιμικά κύτταρα, η περιφερική καταστροφή των αιμοπεταλίων μέσω αντισωμάτων, και η παγίδευση στο σπλήνα σε περιπτώσεις σπληνομεγαλίας. 9 Β-συπτωματολογία με πυρετό, νυκτερινές εφιδρώσεις και απώλεια βάρους παρατηρείται στο 20%-40% των ασθενών. Μικρή έως μέτρια σπληνομεγαλία βρίσκεται στο 20%-50% ενώ ηπατομεγαλία στο 10%-20% των ασθενών. 4 Λεμφαδενοπάθεια είναι εξαιρετικά σπάνια. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι το πιο συχνό αυτοάνοσο νόσημα που συνοδεύει την T-LGL (30%). Το σύνδρομο Felty που χαρακτηρίζεται από ρευματοειδής αρθρίτιδα, ουδετεροπενία και σπληνομεγαλία, δύσκολα μπορεί να διαφοροδιαγνωστεί από την T-cell LGL με συνοδό ρευματοειδή αρθρίτιδα. 1,4 Και οι δυο περιπτώσεις σχετίζονται με το HLA-DR4, προφανώς λόγω κοινού ανοσολογικού μηχανισμού. 15 Πρόσφατα έχει αναφερθεί αυξημένη συχνότητα εμφάνισης συνδρόμου Sjogren σε ασθενείς με T-LGL. Έχει αναφερθεί συνύπαρξη με άλλα αυτοάνοσα νοσήματα όπως συστηματικό ερυθυματώδη λύκο, θυρεοειδίτιδα Hashimoto, σύνδρομο Evans, σύνδρομο αυτοάνοσης πολυενδοκρινοπάθειας, νόσο Graves, σύνδρομο Cushing, υπερπαραθυρεοειδισμό, πολλαπλή σκλήρυνση, ελκώδη κολίτιδα, υποτροπιάζουσα ιριδοκυκλίτιδα και ψωρίαση. Στο 40%- 60% των ασθενών ανιχνεύονται στον ορό αντιπυρηνικά αντισώματα, ρευματοειδής παράγοντας και κυκλοφορούντα ανοσοσυμπλέγματα (Πίνακας 2). 7,17,23 Η T-LGL μπορεί να συνοδεύει αιματολογικά Πίνακας 2. Παθολογικά ευρήματα στον ορό στην LGL. Συχνότητα Παθολογικά ευρήματα στον ορό εμφάνισης % Αύξηση της β2 μικροσφαιρίνης 70 Ρευματοειδής παράγων 61 Αντιπυρηνικά αντισώματα 44 Αύξηση της LDH 33 Αντιαιμοπεταλικά αντισώματα 25 Αντιπολυμορφοπυρηνικά αντισώματα 20 Θετική άμεση Coombs 14 Μονοκλωνική γαμμοπαθεια 8 Υπερ-γαμμασφαιριναιμία 5 νοσήματα όπως μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα, απλαστική αναιμία και παρυξυσμική νυκτερινή αιμοσφαιρινουρία. Στον Πίνακα 3 φαίνονται τα αιματολογικά νοσήματα που σχετίζονται με LGL 2 Η επιθετική μορφή της T-LGL και ΝΚ ς χαρακτηρίζονται από οξεία νόσο με Β συμπτώματα, λεμφοκυττάρωση, ηπατοσπληνομεγαλία, λεμφαδενοπάθεια, βαριά αναιμία ή/και θρομβοπενία, και αιμοφαγοκυτταρικό συνδρομο. 2 Η καλοήθης αντιδραστική LGL λεμφοκυττάρωση σχετίζεται με ποικίλες καταστάσεις όπως σπληνεκτομή, HIV λοίμωξη, άλλες ιογενείς λοιμώξεις, αλλογενή μεταμόσχευση μυελού των οστών, και μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων. Τέλος, η χρόνια ΝΚ λεμφοκυττάρωση συνήθως έχει ήπια κλινική εικόνα, με καλή πρόγνωση. Σπάνιες εκδηλώσεις αποτελούν οι κυτταροπενίες, η δερματική αγγειίτιδα, η περιφερική νευροπάθεια και η σπληνομεγαλία. 2 Πίνακας 3. Αιματολογικές διαταραχές/νόσοι που σχετίζονται με LGL Συνήθεις αιματολογικές διαταραχές/νόσοι Αυτοάνοση θρομβοπενική πορφύρα Αυτοάνοση αιμολυτική αναιμία Αμιγής απλασία της ερυθράς σειράς Απλαστική αναιμία Παροξυσμική νυκτερινή αιμοσφαιρινουρία Μυελοδυσπλαστικά σύνδρομα Λευχαιμία εκ τριχωτών κυττάρων Β- λεμφουπερπλαστικά συνδρομα Πολλαπλούν Μυέλωμα Κλασσική νόσος Hodgkin

5 56 Μ.Χ. Σπανουδάκης et al Αιματολογικά χαρακτηριστικά - Διάγνωση Η μελέτη του επιχρίσματος του αίματος είναι απαραίτητη για τη διάγνωση της LGL ς. Η τεκμηρίωση της νόσου παλαιότερα απαιτούσε > 2000/μl LGL κύτταρα για χρονικό διάστημα άνω των 6 μηνών 4, κάτι το οποίο έχει τροποποιηθεί. Η κυτταρομετρία και οι μοριακές μέθοδοι επιτρέπουν πλέον την ανίχνευση μικρών κλωνικών LGL πληθυσμών. Με την κυτταρομετρία, μάλιστα, μπορούν να ανιχνευθούν πληθυσμοί που έχουν ανοσοφαινότυπο τυπικό για LGL, αλλά χωρίς να έχουν την τυπική μορφολογία στο επίχρισμα του αίματος. 24 Επίσης η ανίχνευση μικρότερων LGL πληθυσμών, σε ασθενείς με συστηματικά συμπτώματα ή κυτταροπενίες δεν απαιτεί την αναμονή των 6 μηνών για να τεθεί η διάγνωση της LGL ς. 9 Η αναρρόφηση μυελού των οστών δεν είναι απαραίτητη για τη διάγνωση της LGL ς, αλλά ίσως να φανεί χρήσιμη στην ανίχνευση μικρών LGL πληθυσμών. 4 Διήθηση του μυελού από LGL κύτταρα με τη χρήση ανοσοϊστοχημείας ανευρίσκεται σε ποσοστό 85% των ασθενών αυτών. Δεν φαίνεται ωστόσο να σχετίζεται ο βαθμός διήθησης του μυελού με τον βαθμό των κυτταροπενιών ή τη βαρυτητα των συστηματικών εκδηλώσεων. Η διάγνωση της T- LGL στηρίζεται στα παρακάτω κριτήρια: 2 α) Στον εμμένοντα αυξημένο αριθμό T-LGL στο αίμα. Συνήθως υπάρχει απόλυτη ή σχετική λεμφοκυττάρωση αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις λευκοπενίας. Ο λόγος CD4/CD8 είναι ανεστραμμένος στις περισσότερες περιπτώσεις. Στο επίχρισμα του αίματος αναγνωρίζονται LGL κύτταρα. Η λεμφοκυττάρωση συνήθως κυμαίνεται από 2-20Χ10 9 /l, ωστόσο, 25%-30% των ασθενών παρουσιάζουν μικρότερο αριθμό κυκλοφορούντων LGL κυττάρων (<0.5 x 10 9 /l). 1 β) Στην ανεύρεση του συγκεκριμένου ανοσοφαινότυπου που περιγράφηκε παραπάνω (Πίνακας 1). γ) Στην τεκμηρίωση της κλωνικότητας του Τ-κυτταρικού πληθυσμού μετά από μελέτη του ανασυνδυασμού των γονιδίων του TCR με χρήση PCR ή Southern blotting ή με μελέτη του Vβ ρεπερτορίου του TCR με κυτταρομετρία ροής. 4 Η τεκμηρίωση της κλωνικότητας στα ΝΚ κύτταρα είναι πιο δύσκολη όπως προαναφέρθηκε. δ) Στην κλινική εικόνα. Η κλινική εικόνα είναι σημαντική στην όλη διαγνωστική διαδικασία καθώς όπως περιγράφηκε, κύτταρα ίδιας μορφολογίας με εκείνα της T/NK LGL ς, μπορεί να βρεθούν και σε άλλες καταστάσεις. Οι κυτταροπενίες, η σπληνομεγαλία και η ρευματοειδής αρθρίτιδα ενισχύουν τη διάγνωση της LGL ς. Αντίθετα, η οξεία έναρξη της νόσου με Β συμπτώματα και οργανομεγαλία διαφοροδιαγιγνώσκει την επιθετική NK-LGL από τη χρόνια μορφή. 2 Και τα τρία πρώτα διαγνωστικά κριτήρια απαιτούνται για τη διάγνωση της T-LGL ς. Η μελέτη του μυελού των οστών δίνει περισσότερες πληροφορίες μόνο σε περιπτώσεις που ο κλωνικός πληθυσμός είναι μικρός (<0.5x10 9 /l), καθώς η διήθηση του μυελού από κλωνικά LGL κύτταρα τεκμηριώνει τη διάγνωση. 2 Από την άλλη, ένας μικρός κλωνικός πληθυσμός T-LGL, σε συμπτωματικό ασθενή, είναι αρκετός για να θέσει τη διάγνωση. Θεραπεία Η θεραπεία της T-LGL ς δεν είναι επαρκώς τεκμηριωμένη, καθώς βασίζεται σε αναδρομικές μελέτες που περιλαμβάνουν περιορισμένο αριθμό ασθενών. 2 Ασθενείς με ασυμπτωματικές, ήπιες κυτταροπενίες δεν χρήζουν θεραπείας. Περίπου το ένα τρίτο των ασθενών κατά τη διάγνωση εμπίπτουν στην κατηγορία αυτή και χρήζουν μόνο στενής παρακολούθησης. Οι πιο συχνές ενδείξεις έναρξης θεραπείας είναι οι υποτροπιάζουσες λοιμώξεις λόγω σοβαρής ουδετεροπενίας, η εξαρτώμενη από μεταγγίσεις αναιμία, η συμπτωματική θρομβοπενία, η επιδεινούμενη λεμφοκυττάρωση και/ή σπληνομεγαλία. 25,26 Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν αυξητικούς παράγοντες, κυτταροτοξικές θεραπείες (αλκυλιούντες παράγοντες, ανάλογα πουρινών, μεθοτρεξάτη), ανοσοκατασταλτικά φάρμακα (κυκλοσπορίνη Α, στεροειδή, σπάνια αντιθυμοκυτταρικό ορό) και, τέλος, τη σπληνεκτομή. 8 Τα πιο ενθαρρυντικά αποτελέσματα έχουν αναφερθεί με τη χορήγηση χαμηλών δόσεων από του στόματος μεθοτρεξάτης, όπως επίσης με κυκλοσπορίνη και κυκλοφωσφαμίδη. Οι παράγοντες αυτοί μπορεί να χρησιμοποιηθούν είτε ως μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με πρεδνιζόνη. Με τις θεραπευτικές αυτές προσεγγίσεις δεν επιτυγχάνονται συχνά πλήρεις υφέσεις, αλλά στόχος τους είναι κυρίως η βελτίωση των κυτταροπενιών και η ανακούφιση των συμπτωμάτων της νόσου. Για το σκοπό αυτό συνήθως απαιτείται μακροχρόνια θεραπεία σε χαμηλές δόσεις καθώς το νόσημα έχει την τάση να υποτροπιάζει μετά τη διακοπή της. Παρακάτω γίνεται ξεχωριστή αναφορά σε καθεμία από τις προαναφερθείσες θεραπευτικές επιλογές. Μεθοτρεξάτη: Συνήθως χορηγείται σε χαμηλή δόση (10 mg/m 2 από του στόματος μια φορά την εβδομάδα). Οι ανταποκρίσεις κυμαίνονται από % στις διάφορες μελέτες. 27 Οι πλήρεις υφέσεις είναι σπάνιες (αντοχή του κλώνου) και η θεραπεία πρέπει να συνεχίζεται εφόρου ζωής. Η μεθοτρεξάτη φαίνεται να δρα μέσω απόπτωσης του LGL κλώνου. Απαιτείται παρακολούθηση της ηπατικής και νεφρικής λειτουργίας σε όλη τη διάρκεια της θεραπείας, ενώ θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι μπορεί να παρατηρηθεί αρχικά παροδική επιδείνωση των κυτταροπενιών. Κυκλοφωσφαμίδη: Η κυκλοφωσφαμίδη μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναλλακτικά της μεθοτρεξάτης σε δόσεις

6 Λευχαιμία από μεγάλα κοκκιώδη λεμφοκύτταρα mg από του στόματος καθημερινά ή mg ενδοφλεβίως εβδομαδιαίως, με αιματολογικές ανταποκρίσεις στο 70% περίπου των ασθενών. Επιπλέον, σε συνδυασμό με πρεδνιζόνη είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική στις περιπτώσεις αμιγούς απλασίας της ερυθράς σειράς που σχετίζεται με Τ-LGL. 6,25 Η θεραπεία συνεχίζεται μέχρι να επιτευχθεί η μέγιστη ανταπόκριση. Κυκλοσπορίνη: Η συνιστώμενη δόση χορήγησης είναι 5-10 mg/kg ημερησίως από του στόματος διαιρεμένη σε δύο δόσεις για τουλάχιστον 3 μήνες, με στόχο την επίτευξη θεραπευτικών επιπέδων αίματος της τάξης των ng/ml. Οι ανταποκρίσεις κυμαίνονται από %. 28,29 Η παρουσία του HLA-DR4 συσχετίζεται σημαντικά με την ανταπόκριση στην κυκλοσπορίνη. 30 Ωστόσο καθώς ο LGL κλώνος δεν εκριζώνεται με τη θεραπεία αυτή, η ουδετεροπενία επανεμφανίζεται μετά τη διακοπή της κυκλοσπορίνης. Η μακροχρόνια χορήγηση κυκλοσπορίνης σε μικρές σειρές ασθενών έχει δείξει ότι ελέγχει επί μακρό την ουδετεροπενία. Επειδή ωστόσο η τοξικότητα εκ της θεραπείας δεν είναι αμελητέα, συστήνεται η γρήγορη μείωση της δόσης μετά την επίτευξη της μέγιστης ανταπόκρισης, ώστε να χορηγείται η μικρότερη δυνατή δόση συντήρησης που μπορεί να διατηρήσει το επιθυμητό θεραπευτικό αποτέλεσμα. Η ανταπόκριση στις παραπάνω θεραπείες (μεθοτρεξάτη, κυκλοφωσφαμίδη, κυκλοσπορίνη) μπορεί να καθυστερήσει μερικούς μήνες. Για το λόγο αυτό πριν χαρακτηρίσουμε μια θεραπεία ως αναποτελεσματική, θα πρέπει να την έχουμε χορηγήσει για τουλάχιστον 2-3 μήνες. Κορτικοειδή: Ο ρόλος τους είναι συνήθως επικουρικός. Η πρεδνιζόνη σε δόση 1 mg/m 2 ημερησίως μπορεί να βελτιώσει τις κυτταροπενίες και να ανακουφίσει τους ασθενείς από τα συμπτώματα της νόσου. Ωστόσο, οι ανταποκρίσεις είναι συνήθως παροδικές. Η συνδυασμένη χορήγηση των κορτικοστεροειδών με χαμηλές δόσεις μεθοτρεξάτης ή κυκλοφωσφαμίδης οδηγεί σε γρηγορότερη επίτευξη της επιθυμητής ανταπόκρισης και τα κορτικοειδή μπορεί να διακόπτονται τον 2ο μήνα θεραπείας. 2,8,25 Αυξητικοί παράγοντες: Οι αιμοποιητικοί παράγοντες GM-CSF και G-CSF προκαλούν συνήθως μερική και παροδική αποκατάσταση της ουδετεροπενίας και συνήθως χρησιμοποιούνται ως υποστηρικτική αγωγή σε συνδυασμό με ανοσοκατασταλτική θεραπεία καθώς και για τη γρήγορη αποκατάσταση των ουδετεροφίλων σε περίπτωση λοίμωξης. 31 Συνοψίζοντας, η μεθοτρεξάτη και η κυκλοφωσφαμίδη με ή χωρίς πρεδνιζόνη αποτελούν τις μέχρι στιγμής θεραπείες εκλογής. Επί μη ανταπόκρισης στον ένα από τους δύο παράγοντες μετά από περίοδο τουλάχιστον 3 μηνών, θα πρέπει να γίνεται αλλαγή στον άλλο. Η κυκλοσπορίνη με ή χωρίς πρεδνιζόνη συστήνεται σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στις παραπάνω θεραπείες. Στις περιπτώσεις ανθεκτικών κυτταροπενιών οι θεραπείες που προτείνονται περιλαμβάνουν: Alemtuzumab: Το μονοκλωνικό αντίσωμα αντι- CD52 (Alemtuzumab, Campath) έχει δοκιμασθεί σε περιορισμένο αριθμό ασθενών με καλά αποτελέσματα, καθώς στο 50% διαπιστώθηκε αποκατάσταση των κυτταροπενιών, οι οποίες ήταν ανθεκτικές σε άλλες θεραπείες. Η συνιστώμενη δόση είναι μικρότερη από αυτή που δίνεται στην Β-χρόνια λεμφοκυτταρική (10mg υποδορίως 2 φορές την εβδομάδα για 3-4 εβδομάδες). 32 Ανάλογα πουρινών: Συνήθως χορηγούνται επί αποτυχίας της θεραπείας 1ης γραμμής. Το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο φάρμακο της κατηγορίας αυτής είναι η πεντοστατίνη σε δόση 4 mg/m 2 ενδοφλεβίως κάθε 1-2 εβδομάδες μέχρι την επίτευξη της μέγιστης ανταπόκρισης. 33,34 Σπληνεκτομή: Διενεργείται σπάνια σε περιπτώσεις ανθεκτικής αυτοάνοσης αιμολυτικής αναιμίας ή αυτοάνοσης θρομβοπενίας. Γενικά η αποτελεσματικότητα της προσέγγισης αυτής είναι μέτρια καθώς προσφέρει συνήθως παροδική αποκατάσταση της θρομβοπενίας, χωρίς βελτίωση της ουδετεροπενίας, ενώ επιδεινώνεται η λεμφοκυττάρωση. 35 Νέοι παράγοντες υπό μελέτη είναι ο αναστολέας της farnesyl transferase tipifarnib (Zarnestra) και το αντι-cd2 μονοκλωνικό αντίσωμα (Siplizumab). 36 Για την αντιμετώπιση της επιθετικής μορφής της LGL ς συνιστάται χορήγηση συνδυασμένης χημειοθεραπεία με σχήματα εμπεριέχοντα ανθρακυκλίνη (π.χ. CHOP, hyper-cvad). Εναλλακτικές θεραπείες είναι η μεθοτρεξάτη και τα ανάλογα πουρινών (φλουνταραμπίνη και πεντοστατίνη). Ωστόσο οι ανταποκρίσεις είναι πτωχές και οι περισσότεροι ασθενείς πεθαίνουν εντός έτους από τη διάγνωση. 12 Πιο εντατικά θεραπευτικά σχήματα όπως αυτά που χρησιμοποιούνται στις οξείες λεμφοβλαστικές λευχαιμίες ακολουθούμενα από αλλογενή μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων έχουν χρησιμοποιηθεί σε μικρό αριθμό ασθενών με ενθαρρυντικά αποτελέσματα. 37

7 58 Μ.Χ. Σπανουδάκης et al T-cell large granular lymphocytic leukemia by M. Spanoudakis, C. Kalpadakis and H. Papadaki Department of Haematology, University of Crete, School of Medicine ABSTRACT: Clonal disorders of large granular lymphocytes (LGL) comprise a relatively rare spectrum of lymphoproliferative diseases originating from mature T- or natular killer (NK) cells. According to their clinical presentation, four clinical subtypes have been recognized: indolent LGL leukemias of T-cell or NK-cell origin and the aggressive respective ones. The most common form is the indolent T- cell LGL leukemia which is usually characterized by the presence of one or more cytopenias. The etiology remains unclear. Chronic antigenic stimulation (autoantigens or viral) leading to activation of T cells have been implicated in disease pathogenesis. Diagnosis is mainly based on the identification of clonality along with expression of characteristic immunophenotype and on specific clinical findings, if present. Immunosuppressive therapy with low dose methotrexate, cyclophosphamide or cyclosporine A with or without steroids is effective for the management of cytopenias. Haemopoetic growth factors are also used in this setting. The refractory forms can be managed with alemtuzumab, purine analogues or splenectomy in selected cases. The aggressive variant is usually refractory to conventional chemotherapy and more intensive, acute lymphoblastic leukaemia-like regimens have been used as well as allogenic stem cell transplantation. Βιβλιογραφία 1. Lamy T, Loughran TP. Large Granular Lymphocyte Leukemia. Cancer Control. 1998; 5: Sokol L, Loughran TP, Jr. Large granular lymphocyte leukemia. Oncologist. 2006; 11: Loughran TP, Jr., Kadin ME, Starkebaum G, et al. Leukemia of large granular lymphocytes: association with clonal chromosomal abnormalities and autoimmune neutropenia, thrombocytopenia, and hemolytic anemia. Ann Intern Med. 1985; 102: Loughran TP, Jr. Clonal diseases of large granular lymphocytes. Blood. 1993; 82: Semenzato G, Pandolfi F, Chisesi T, et al. The lymphoproliferative disease of granular lymphocytes. A heterogeneous disorder ranging from indolent to aggressive conditions. Cancer. 1987; 60: Dhodapkar MV, Li CY, Lust JA, Tefferi A, Phyliky RL. Clinical spectrum of clonal proliferations of T-large granular lymphocytes: a T-cell clonopathy of undetermined significance? Blood. 1994; 84: Rose MG, Berliner N. T-cell large granular lymphocyte leukemia and related disorders. Oncologist. 2004; 9: Mohan SR, Maciejewski JP. Diagnosis and therapy of neutropenia in large granular lymphocyte leukemia. Curr Opin Hematol. 2009; 16: Lamy T, Loughran TP, Jr. Clinical features of large granular lymphocyte leukemia. Semin Hematol. 2003; 40: Fernandez LA, Pope B, Lee C, Zayed E. Aggressive natural killer cell leukemia in an adult with establishment of an NK cell line. Blood. 1986; 67: Suzuki R, Suzumiya J, Nakamura S, et al. Aggressive natural killer-cell leukemia revisited: large granular lymphocyte leukemia of cytotoxic NK cells. Leukemia. 2004; 18: Ruskova A, Thula R, Chan G. Aggressive Natural Killer-Cell Leukemia: report of five cases and review of the literature. Leuk Lymphoma. 2004; 45: Epling-Burnette PK, Loughran TP, Jr. Survival signals in leukemic large granular lymphocytes. Semin Hematol. 2003; 40: Wlodarski MW, O Keefe C, Howe EC, et al. Pathologic clonal cytotoxic T-cell responses: nonrandom nature of the T-cell-receptor restriction in large granular lymphocyte leukemia. Blood. 2005; 106: Alekshun TJ, Sokol L. Diseases of large granular lymphocytes. Cancer Control. 2007; 14: Baker BW, Wilson CL, Davis AL, et al. Busulphan/cyclophosphamide conditioning for bone marrow transplantation may lead to failure of hair regrowth. Bone Marrow Transplant. 1991; 7: O Malley DP. T-cell large granular leukemia and related proliferations. Am J Clin Pathol. 2007; 127: Lundell R, Hartung L, Hill S, Perkins SL, Bahler DW. T-cell large granular lymphocyte leukemias have multiple phenotypic abnormalities involving pan-t-cell antigens and receptors for MHC molecules. Am J Clin Pathol. 2005; 124: Loughran TP, Jr. CD56+ hematologic malignancies. Leuk Res. 1999; 23: van den Beemd R, Boor PP, van Lochem EG, et al. Flow cytometric analysis of the Vbeta repertoire in healthy controls. Cytometry. 2000; 40: Zambello R, Semenzato G. Natural killer receptors in patients

8 Λευχαιμία από μεγάλα κοκκιώδη λεμφοκύτταρα 59 with lymphoproliferative diseases of granular lymphocytes. Semin Hematol. 2003; 40: Fisch P, Handgretinger R, Schaefer HE. Pure red cell aplasia. Br J Haematol. 2000; 111: Starkebaum G, Loughran TP, Jr., Gaur LK, Davis P, Nepom BS. Immunogenetic similarities between patients with Felty s syndrome and those with clonal expansions of large granular lymphocytes in rheumatoid arthritis. Arthritis Rheum. 1997; 40: Gonzales-Chambers R, Przepiorka D, Winkelstein A, et al. Lymphocyte subsets associated with T cell receptor beta-chain gene rearrangement in patients with rheumatoid arthritis and neutropenia. Arthritis Rheum. 1992; 35: Osuji N, Matutes E, Tjonnfjord G, et al. T-cell large granular lymphocyte leukemia: A report on the treatment of 29 patients and a review of the literature. Cancer. 2006; 107: Kwong YL, Wong KF. Association of pure red cell aplasia with T large granular lymphocyte leukaemia. J Clin Pathol. 1998; 51: Loughran TP, Jr., Kidd PG, Starkebaum G. Treatment of large granular lymphocyte leukemia with oral low-dose methotrexate. Blood. 1994; 84: Sood R, Stewart CC, Aplan PD, et al. Neutropenia associated with T-cell large granular lymphocyte leukemia: long-term response to cyclosporine therapy despite persistence of abnormal cells. Blood. 1998; 91: Bargetzi MJ, Wortelboer M, Pabst T, et al. Severe neutropenia in T-large granular lymphocyte leukemia corrected by intensive immunosuppression. Ann Hematol. 1996; 73: Battiwalla M, Melenhorst J, Saunthararajah Y, et al. HLA- DR4 predicts haematological response to cyclosporine in T-large granular lymphocyte lymphoproliferative disorders. Br J Haematol. 2003; 123: Weide R, Heymanns J, Koppler H, et al. Successful treatment of neutropenia in T-LGL leukemia (T gamma-lymphocytosis) with granulocyte colony-stimulating factor. Ann Hematol. 1994; 69: Osuji N, Del Giudice I, Matutes E, et al. CD52 expression in T-cell large granular lymphocyte leukemia--implications for treatment with alemtuzumab. Leuk Lymphoma. 2005; 46: Mercieca J, Matutes E, Dearden C, MacLennan K, Catovsky D. The role of pentostatin in the treatment of T-cell malignancies: analysis of response rate in 145 patients according to disease subtype. J Clin Oncol. 1994; 12: Sternberg A, Eagleton H, Pillai N, et al. Neutropenia and anaemia associated with T-cell large granular lymphocyte leukaemia responds to fludarabine with minimal toxicity. Br J Haematol. 2003; 120: Loughran TP, Jr., Starkebaum G, Clark E, Wallace P, Kadin ME. Evaluation of splenectomy in large granular lymphocyte leukaemia. Br J Haematol. 1987; 67: Epling-Burnette PK, Bai F, Wei S, et al. ERK couples chronic survival of NK cells to constitutively activated Ras in lymphoproliferative disease of granular lymphocytes (LDGL). Oncogene. 2004; 23: Okamura T, Kishimoto T, Inoue M, et al. Unrelated bone marrow transplantation for Epstein-Barr virus-associated T/NK-cell lymphoproliferative disease. Bone Marrow Transplant. 2003; 31:

9 Ο ρόλος της μεταμόσχευσης αιμοποιητικών κυττάρων στην αντιμετώπιση των περιφερικών Τ λεμφωμάτων 109 transplantation is able to induce long-tem remissions in angioimmunoblastic T-cell lymphoma: A retrospective study from the Lymphoma Working Party of the European Group for Blood and Marrow Transplantation. J Clin Oncol. 2009; 27: Domm JA, Thompson M, Kuttesch JF, et al. Allogeneic bone marrow transplantation for chemotherapy-refractory hepatosplenic gammadelta T-cell lymphoma: case report and review of the literature. J Pediatr Hematol Oncol. 2005; 27: Al-Toma A, Verbeek WH, Visser OJ, et al. Disappointing outcome of autologous stem cell transplantation for enteropathy-associated T-cell lymphoma. Dig Liver Dis. 2007; 39: Perez-Persona E, Mateos-Mazon JJ, Lopez-Villar O, et al. Complete remission of subcutaneous panniculitis T-cell lymphoma after allogeneic transplantation. Bone Marrow Transplant. 2006; 38: Willemze R, Jansen PM, Cerroni L, et al. Subcutaneous panniculitis-like T-cell lymphoma: definition, classification, and prognostic factors: an EORTC Cutaneous Lymphoma Group Study of 83 cases. Blood. 2008; 111:

Σύνοψη της προσέγγισης ασθενούς με πανκυτταροπενία. Ιατρικό Τμήμα Πανεπιστημίου Πατρών Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία Αργύρης Συμεωνίδης

Σύνοψη της προσέγγισης ασθενούς με πανκυτταροπενία. Ιατρικό Τμήμα Πανεπιστημίου Πατρών Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία Αργύρης Συμεωνίδης Σύνοψη της προσέγγισης ασθενούς με πανκυτταροπενία Ιατρικό Τμήμα Πανεπιστημίου Πατρών Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία Αργύρης Συμεωνίδης Αρχική κλινική προσέγγιση Συμπτωματικός ή μη συμπτωματικός

Διαβάστε περισσότερα

Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα. Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις

Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα. Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις Διαγνωστική προσέγγιση και διαφορική διάγνωση λεμφοκυττάρωσης Ορισμός λεμφοκυττάρωσης: Aπόλυτη λεμφοκυττάρωση:

Διαβάστε περισσότερα

Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα. Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις

Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα. Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις Διαγνωστική προσέγγιση και διαφορική διάγνωση λεμφοκυττάρωσης Ορισμός λεμφοκυττάρωσης: Aπόλυτη λεμφοκυττάρωση:

Διαβάστε περισσότερα

Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα. Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις

Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα. Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις Λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα με έκφραση στο αίμα Χρόνια Λεμφογενής Λευχαιμία και άλλες λεμφοκυτταρώσεις Διαγνωστική προσέγγιση και διαφορική διάγνωση λεμφοκυττάρωσης Ορισμός λεμφοκυττάρωσης: > 4000 /mm 3

Διαβάστε περισσότερα

ΑΜΙΓΗΣ ΑΠΛΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΥΘΡΑΣ ΣΕΙΡΑΣ ΥΠΟΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΜΥΕΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΛΟΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΟΣ

ΑΜΙΓΗΣ ΑΠΛΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΥΘΡΑΣ ΣΕΙΡΑΣ ΥΠΟΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΜΥΕΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΛΟΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΟΣ ΑΜΙΓΗΣ ΑΠΛΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΥΘΡΑΣ ΣΕΙΡΑΣ ΥΠΟΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΜΥΕΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΕΛΛΟΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΟΣ ΥΠΟΠΛΑΣΤΙΚΟΣ ΜΥΕΛΟΣ Κυτταροβρίθεια Μυελού = Αιμοποιητικά κύτταρα / Λιποκύτταρα Νεογνά ~ 100% Ενήλικες ~ 30% 70% Υποκυτταρικός

Διαβάστε περισσότερα

Μπρούζου Κάτια- Ουρανία Πιστιόλα Χρυσούλα. Μάθημα επιλογής Λευχαιμίες

Μπρούζου Κάτια- Ουρανία Πιστιόλα Χρυσούλα. Μάθημα επιλογής Λευχαιμίες Μπρούζου Κάτια- Ουρανία Πιστιόλα Χρυσούλα Μάθημα επιλογής Λευχαιμίες ΧΛΛ Η συχνότερη Λευχαιμία Μονοκλωνικά Β κύτταρα > 5x10 9 /L τυχαία εξέταση αίματοςà Λεμφοκυττάρωση! Διογκωμένοι LN αναιμία ηπατοσπληνομεγαλία

Διαβάστε περισσότερα

Κανένα για αυτήν την παρουσίαση. Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini,

Κανένα για αυτήν την παρουσίαση. Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini, Κανένα για αυτήν την παρουσίαση Εκπαιδευτικές-ερευνητικές-συμβουλευτικές επιχορηγήσεις την τελευταία διετία: Abbvie,Novartis, MSD, Angelini, 2 Κυκλοσπορίνη-θεραπευτικές ενδείξεις 3 Θεραπεία σοβαρών μορφών

Διαβάστε περισσότερα

Αλλογενής Μεταµόσχευση Αρχέγονων Αιµοποιητικών Κυττάρων:βασικές αρχές, ενδείξεις και διαδικασία. Επιλεγόµενο Μάθηµα Αιµατολογίας

Αλλογενής Μεταµόσχευση Αρχέγονων Αιµοποιητικών Κυττάρων:βασικές αρχές, ενδείξεις και διαδικασία. Επιλεγόµενο Μάθηµα Αιµατολογίας Αλλογενής Μεταµόσχευση Αρχέγονων Αιµοποιητικών Κυττάρων:βασικές αρχές, ενδείξεις και διαδικασία Επιλεγόµενο Μάθηµα Αιµατολογίας Βασικές αρχές Η µεταµόσχευση αρχέγονων αιµοποιητικών κυττάρων αποτελεί σηµαντική

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΥΧΑΙΜΙΕΣ. Λ.Β. Αθανασίου

ΛΕΥΧΑΙΜΙΕΣ. Λ.Β. Αθανασίου ΛΕΥΧΑΙΜΙΕΣ Λ.Β. Αθανασίου ΟΡΙΣΜΟΙ Λευχαιμίες Κακοήθη νεοπλάσματα των πρόδρομων αιμοκυττάρων του μυελού των oστών. Ατελής διαφοροποίηση οδηγεί σε πολλαπλασιασμό μη ώριμων (και μη λειτουργικών) κυττάρων.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ

ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ Εργαστήριο Γεν. Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής Α.Π.Θ. 5o ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΛΕΜΦΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Διδάσκοντες: Αγγελική Χέβα Παθολογοανατόμος, ΠΓΝΘ «Γ. Παπανικολάου» Επιστημονικός

Διαβάστε περισσότερα

Β ΟΞΕΙΑ ΛΕΜΦΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ (B ΟΛΛ) ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ (MRD)

Β ΟΞΕΙΑ ΛΕΜΦΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ (B ΟΛΛ) ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ (MRD) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΤΡΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ - Γ ΜΕΡΟΣ «Η ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΤΡΙΑ ΡΟΗΣ ΣΤΗΝ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ» Β ΟΞΕΙΑ ΛΕΜΦΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ (B ΟΛΛ) ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ (MRD) ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΕΙΡΗΝΗ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

-Αναστολή της οργανικής σύνδεσης του ιωδίου που προσλαμβάνεται από το θυρεοειδή αδένα -Ανοσοκατασταλτική δράση με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής

-Αναστολή της οργανικής σύνδεσης του ιωδίου που προσλαμβάνεται από το θυρεοειδή αδένα -Ανοσοκατασταλτική δράση με αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής Άννα Ναξάκη Επιμελήτρια Α Γ Παθολογική Κλινική ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΘΕΙΟΥΡΙΑΣ(ΠΡΟΠΥΛΟ ΚΑΙ ΜΕΘΥΛΟΘΕΙΟΥΡΑΚΙΛΗ) ΠΑΡΑΓΩΓΑ ΙΜΙΔΑΖΟΛΗΣ(ΚΑΡΒΙΜΑΖΟΛΗ ΚΑΙ ΘΕΙΑΜΑΖΟΛΗ) -Αναστολή της οργανικής σύνδεσης του ιωδίου που προσλαμβάνεται

Διαβάστε περισσότερα

T και NK Λεμφοϋπερπλαστικά Νοσήματα και Υπολειμματική Νόσος. Ιωάννα Αθανασιάδου Κλινικός Βιοχημικός (M.Sc.) Γ.Ν.Α Λαϊκό Νοσοκομείο

T και NK Λεμφοϋπερπλαστικά Νοσήματα και Υπολειμματική Νόσος. Ιωάννα Αθανασιάδου Κλινικός Βιοχημικός (M.Sc.) Γ.Ν.Α Λαϊκό Νοσοκομείο T και NK Λεμφοϋπερπλαστικά Νοσήματα και Υπολειμματική Νόσος Ιωάννα Αθανασιάδου Κλινικός Βιοχημικός (M.Sc.) Γ.Ν.Α Λαϊκό Νοσοκομείο Περιφερικά T / NK Λεμφώματα Ετερογενής ομάδα σπάνιων χρόνιων λεμφοϋπερλαστικών

Διαβάστε περισσότερα

Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας.

Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας. Φλεγμονωδης πολυσυστηματικη αυτόάνοση νοσος που αφορα συχνοτερα νεες γυναικες αναπαραγωγικης ηλικιας. Ηλίας Κουρής - Ρευματολόγος Η κλινική εικόνα της πάθησης περιλαμβάνει την παρουσια γενικων συμπτωματων

Διαβάστε περισσότερα

Μ ε τ α μ ό σ χ ε υ σ η α ι μ ο π ο ι η τ ι κ ώ ν κ υ τ τ ά ρ ω ν

Μ ε τ α μ ό σ χ ε υ σ η α ι μ ο π ο ι η τ ι κ ώ ν κ υ τ τ ά ρ ω ν Μ ε τ α μ ό σ χ ε υ σ η α ι μ ο π ο ι η τ ι κ ώ ν κ υ τ τ ά ρ ω ν Αιματολογική Κλινική και Λεμφωμάτων, Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού Οστών Δημήτρης Καρακάσης Σχεδιάγραμμα της ομιλίας Εισαγωγή Ασθενής - ενδείξεις

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας

Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2015 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης Οντότητες μη Hodgkin λεμφωμάτων που θα αναφερθούν Πρωτοπαθές Β-λέμφωμα

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση περιστατικού : Σοβαρού βαθμού αναιμία σε ασθενή 18 ετών

Παρουσίαση περιστατικού : Σοβαρού βαθμού αναιμία σε ασθενή 18 ετών Παρουσίαση περιστατικού : Σοβαρού βαθμού αναιμία σε ασθενή 18 ετών Αιματολογική Κλινική Λεμφωμάτων Μ.Μ.Μ.Ο. Γ.Ν.Α Ευαγγελισμός Απρίλιος 2018 Κουνατίδης ημήτρης Αιτία προσέλευσης Νεαρή ενήλικας 18 ετών

Διαβάστε περισσότερα

Γενική αίµατος. Καταµέτρηση των έµµορφων στοιχείων του αίµατος

Γενική αίµατος. Καταµέτρηση των έµµορφων στοιχείων του αίµατος Γενική αίµατος Αθανασία Μουζάκη, Καθηγήτρια Εργαστηριακής Αιµατολογίας-Αιµοδοσίας, Εργαστήριο Αιµατολογίας, Αιµατολογικό Τµήµα, Παθολογική Κλινική, Τµήµα Ιατρικής, Παν/ο Πατρών Γενική αίµατος Καταµέτρηση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΠΑΓΚΥΤΤΑΡΟΠΕΝΙΑ ΚΑΙ ΠΥΡΕΤΟ. Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2014

ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΠΑΓΚΥΤΤΑΡΟΠΕΝΙΑ ΚΑΙ ΠΥΡΕΤΟ. Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2014 ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΠΑΓΚΥΤΤΑΡΟΠΕΝΙΑ ΚΑΙ ΠΥΡΕΤΟ Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2014 Ιστορικά ασθενών με σύνδρομα μυελικής ανεπάρκειας 1 ο ιστορικό: Ανδρας 65 ετών με ήπιο σακχαρώδη διαβήτη από 5-ετίας παρουσιάζει

Διαβάστε περισσότερα

9. Ενδογενείς ηωσινοφιλίες Νοσήματα με ηωσινοφιλία που ευθύνονται τα ίδια τα ηωσινόφιλα

9. Ενδογενείς ηωσινοφιλίες Νοσήματα με ηωσινοφιλία που ευθύνονται τα ίδια τα ηωσινόφιλα 9. Ενδογενείς ηωσινοφιλίες Νοσήματα με ηωσινοφιλία που ευθύνονται τα ίδια τα ηωσινόφιλα Γ.Χρ. Μελέτης 1, Α. Σαραντόπουλος 1, Σ. Μασουρίδη 1, Ε. Βαριάμη 1, Ε. Τέρπος 2 ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ Ενδογενείς ηωσινοφιλίες

Διαβάστε περισσότερα

Acute promyelocy-c leukemia: where did we start, where are we now and the future

Acute promyelocy-c leukemia: where did we start, where are we now and the future Acute promyelocy-c leukemia: where did we start, where are we now and the future Θεοδώρα Δημητρίου Μάθημα επιλογής «Λευχαιμίες» Blood Cancer Journal (2015) 5, e304 Οξεία προμυελοκυτταρική λευχαιμία (ΟΠΛ)

Διαβάστε περισσότερα

Οξεία μυελογενής λευχαιμία

Οξεία μυελογενής λευχαιμία Οξεία μυελογενής λευχαιμία Γενικά στοιχεία Ταξινόμηση και τύποι Ενδείξεις και συμπτώματα Αίτια πρόκλησης Διάγνωση Παρουσίαση και επαναστόχευση από Βικιπαίδεια Οξεία μυελογενής λευχαιμία : Ζήσου Ιωάννης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΆΔΝΗ ΟΜΆΔΑ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ ΑΣΘΕΝΏΝ ΜΕ ΧΛΛ. Εισαγωγή στην αιματολογία

ΑΡΙΆΔΝΗ ΟΜΆΔΑ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ ΑΣΘΕΝΏΝ ΜΕ ΧΛΛ. Εισαγωγή στην αιματολογία ΑΡΙΆΔΝΗ ΟΜΆΔΑ ΥΠΟΣΤΉΡΙΞΗΣ ΑΣΘΕΝΏΝ ΜΕ ΧΛΛ Εισαγωγή στην αιματολογία Αιματολογία Κλινική και εργαστηριακή Διαγνωστική και θεραπευτική Αυτόνομη και συνεργατική Αίμα-Λειτουργίες Μεταφορά οξυγόνου Απομάκρυνση

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕΙΑ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ Θεραπευτικές Εξελίξεις Χ. ΜΑΤΣΟΥΚΑ Ε. ΤΡΑΙΤΣΕ 31/03/2018

ΟΞΕΙΑ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ Θεραπευτικές Εξελίξεις Χ. ΜΑΤΣΟΥΚΑ Ε. ΤΡΑΙΤΣΕ 31/03/2018 ΟΞΕΙΑ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ Θεραπευτικές Εξελίξεις Χ. ΜΑΤΣΟΥΚΑ Ε. ΤΡΑΙΤΣΕ 31/03/2018 Μπλινατουμάμπη σε υποτροπή ή ανθεκτική Οξεία Λεμφοβλαστική Λευχαιμία Σε ενήλικες ασθενείς με ανθεκτική ή υποτροπή ΟΛΛ, με την χορήγηση

Διαβάστε περισσότερα

Αιμολυτικές Αναιμίες- Κληρονομικές και Επίκτητες. Ελενα Σολωμού Επικ. Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπ.

Αιμολυτικές Αναιμίες- Κληρονομικές και Επίκτητες. Ελενα Σολωμού Επικ. Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπ. Αιμολυτικές Αναιμίες- Κληρονομικές και Επίκτητες Ελενα Σολωμού Επικ. Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπ. Πατρών Aίτια Αιμόλυσης Εξωαγγειακή Αιμόλυση Ενδογενή Αίτια: Διαταραχές

Διαβάστε περισσότερα

Νόρα Βύνιου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αιματολογίας ΜΥΕΛΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ

Νόρα Βύνιου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αιματολογίας ΜΥΕΛΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ Νόρα Βύνιου Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αιματολογίας ΜΥΕΛΟΫΠΕΡΠΛΑΣΤΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Μυελοϋπερπλαστικά νοσήματα (MΥΝ) Χρόνια Μυελογενής Λευχαιμία (ΧΜΛ), BCR-ABL1 + Χρόνια Ουδετεροφιλική Λευχαιμία (ΧΟΛ)

Διαβάστε περισσότερα

Αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων Λίγκα Μαρία

Αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων Λίγκα Μαρία Αυτόλογη μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων Λίγκα Μαρία Αιματολόγος, Επιμελήτρια Β Αιματολογικό Τμήμα Παθολογικής Κλινικής Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Πατρών Μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων (ΜΑΚ)

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής

Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής Μηχανισμοί αντίστασης στους αναστολείς του Β κυτταρικού υποδοχέα κατά τη θεραπεία της Χρόνιας Λεμφοκυτταρικής Λευχαιμίας «ΛΕΥΧΑΙΜΙΕΣ» ΓΑΤΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ANCA(+) ΑΓΓΕΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ RITUXIMAB

ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ANCA(+) ΑΓΓΕΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ RITUXIMAB ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΕΚΒΑΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ANCA(+) ΑΓΓΕΙΤΙΔΑ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΗ ΝΕΦΡΙΚΗ ΠΡΟΣΒΟΛΗ: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΜΕ RITUXIMAB Σ. Μαρινάκη, Χ. Σκαλιώτη, Ε. Κάψια, Ε. Ξαγάς, Ε. Καλαϊτζάκης, Κ. Βαλλιάνου, Ι.Ν. Μπολέτης

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΜΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΑΛΛΟΓΕΝΩΝ ΑΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ (ΜΑΚ) ΜΕ ΜΕΙΖΟΝΑ

ΑΙΜΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΑΛΛΟΓΕΝΩΝ ΑΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ (ΜΑΚ) ΜΕ ΜΕΙΖΟΝΑ ΑΙΜΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΑΛΛΟΓΕΝΩΝ ΑΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ (ΜΑΚ) ΜΕ ΜΕΙΖΟΝΑ ΑΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΑΒΟ Εισαγωγή ABO-histo blood group incompatibility in hematopoietic stem cell and solid organ transplantation

Διαβάστε περισσότερα

Aιμοφαγοκυτταρικό Σύνδρομο ή Αιμοφαγοκυτταρική Λεμφοϊστιοκυττάρωση HLH

Aιμοφαγοκυτταρικό Σύνδρομο ή Αιμοφαγοκυτταρική Λεμφοϊστιοκυττάρωση HLH Aιμοφαγοκυτταρικό Σύνδρομο ή Αιμοφαγοκυτταρική Λεμφοϊστιοκυττάρωση HLH Aιμοφαγοκυτταρικό Σύνδρομο ή Αιμοφαγοκυτταρική Λεμφοϊστιοκυττάρωση HLH Υπερφλεγμονώδες σύνδρομο Aιμοφαγοκυτταρικό Σύνδρομο ή Αιμοφαγοκυτταρική

Διαβάστε περισσότερα

ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΨΥΧΡΟΣΥΓΚΟΛΛΗΤIΝΩΝ ΣΤΟΝ ΟΡΟ ΑΣΘΕΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΝΤΑΕΤΙΑ

ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΨΥΧΡΟΣΥΓΚΟΛΛΗΤIΝΩΝ ΣΤΟΝ ΟΡΟ ΑΣΘΕΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΝΤΑΕΤΙΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΨΥΧΡΟΣΥΓΚΟΛΛΗΤIΝΩΝ ΣΤΟΝ ΟΡΟ ΑΣΘΕΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΝΤΑΕΤΙΑ 2013-2017 Σπαθαράκη Παρασκευή επιμ. Α Αιματολογικό Εργαστήριο ΠΑΓΝΗ Απρίλιος 2018 1 Εισαγωγή Η νόσος των ψυχροσυγκολλητινών

Διαβάστε περισσότερα

ITP Ιδιοπαθής/ αυτοάνοση θρομβοπενική πορφύρα

ITP Ιδιοπαθής/ αυτοάνοση θρομβοπενική πορφύρα ITP Ιδιοπαθής/ αυτοάνοση θρομβοπενική πορφύρα Αθανασία Μουζάκη, Καθηγήτρια Εργαστηριακής Αιματολογίας-Αιμοδοσίας, Αιματολογικό Τμήμα, Παθολογική Κλινική, Τμήμα Ιατρικής, Παν/ο Πατρών Τα είδη της ITP είναι:

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN. Αλεξάνδρα Κουράκλη-Συμεωνίδου Απαρτιωμένη διδασκαλία 2015

ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN. Αλεξάνδρα Κουράκλη-Συμεωνίδου Απαρτιωμένη διδασκαλία 2015 ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN Αλεξάνδρα Κουράκλη-Συμεωνίδου Απαρτιωμένη διδασκαλία 2015 ΛΕΜΦΩΜΑ ΗΟDGKIN Επιδημιολογία - Αιτιοπαθογένεια Δικόρυφη καμπύλη εμφάνισης κορυφές: 15-40 έτη, >60 έτη : = Μικρή υπεροχή (1.5-2.0/1)

Διαβάστε περισσότερα

Παναγιώτα Κουτσογιάννη Αιµατολόγος ΝΥ Αιµοδοσίας Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισµός»

Παναγιώτα Κουτσογιάννη Αιµατολόγος ΝΥ Αιµοδοσίας Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισµός» ΑΙΜΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΣΕ ΜΑΚ ΜΕ ΜΙΚΤΗ ΑΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ ΑΒΟ Παναγιώτα Κουτσογιάννη Αιµατολόγος ΝΥ Αιµοδοσίας Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισµός» ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΑΙΜΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ (ΜΑΚ) Αποδεκτή θεραπεία για ασθενείς µε: συγγενείς

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι το Πολλαπλούν Μυέλωμα και σε τί διαφέρει από τους άλλους Αιματολογικούς καρκίνους

Τι είναι το Πολλαπλούν Μυέλωμα και σε τί διαφέρει από τους άλλους Αιματολογικούς καρκίνους Τι είναι το Πολλαπλούν Μυέλωμα και σε τί διαφέρει από τους άλλους Αιματολογικούς καρκίνους Δρ Ειρήνη Κατωδρύτου Αιματολόγος, Διευθύντρια ΕΣΥ Αιματολογική Κλινική Α.Ν.Θ. «Θεαγένειο» Πολλαπλούν Μυέλωμα Είδος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΞΥΣΜΙΚΗ ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΟΥΡΙΑ (PNH) Αχιλλέας Θ. Καραμούτσιος Μονάδα Μοριακής Βιολογίας, Αιματολογικό Εργαστήριο ΠΓΝ Ιωαννίνων

ΠΑΡΟΞΥΣΜΙΚΗ ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΟΥΡΙΑ (PNH) Αχιλλέας Θ. Καραμούτσιος Μονάδα Μοριακής Βιολογίας, Αιματολογικό Εργαστήριο ΠΓΝ Ιωαννίνων ΠΑΡΟΞΥΣΜΙΚΗ ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΟΥΡΙΑ (PNH) Αχιλλέας Θ. Καραμούτσιος Μονάδα Μοριακής Βιολογίας, Αιματολογικό Εργαστήριο ΠΓΝ Ιωαννίνων Ιωάννινα, Σεπτέμβριος 2013 PNH Σπάνια διαταραχή του αρχέγονου αιμοποιητικού

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΜΦΩΜΑΤΑ. Σταυρούλα Β. Αλεξιά. Διευθύντρια Αιματολογικού Τμήματος Ε.Α.Ν.Π. «ΜΕΤΑΞΑ»

ΛΕΜΦΩΜΑΤΑ. Σταυρούλα Β. Αλεξιά. Διευθύντρια Αιματολογικού Τμήματος Ε.Α.Ν.Π. «ΜΕΤΑΞΑ» ΛΕΜΦΩΜΑΤΑ Σταυρούλα Β. Αλεξιά Διευθύντρια Αιματολογικού Τμήματος Ε.Α.Ν.Π. «ΜΕΤΑΞΑ» ΛΕΜΦΩΜΑΤΑ Τα λεμφώματα είναι νεοπλάσματα του λεμφικού ιστού. Έως τις αρχές της δεκαετίας του 1990 οι ταξινομήσεις των

Διαβάστε περισσότερα

ΛΕΥΧΑΙΜΙΕΣ. Λ.Β. Αθανασίου

ΛΕΥΧΑΙΜΙΕΣ. Λ.Β. Αθανασίου ΛΕΥΧΑΙΜΙΕΣ Λ.Β. Αθανασίου ΟΡΙΣΜΟΙ Λευχαιμίες Κακοήθη νεοπλάσματα των πρόδρομων αιμοκυττάρων του μυελού των oστών. Ατελής διαφοροποίηση οδηγεί σε πολλαπλασιασμό μη ώριμων (και μη λειτουργικών) κυττάρων.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΤΡΙΑ ΡΟΗΣ FLOW CYTOMETRY

ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΤΡΙΑ ΡΟΗΣ FLOW CYTOMETRY ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΤΡΙΑ ΡΟΗΣ FLOW CYTOMETRY ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΤΡΙΑ ΡΟΗΣ Γενικά χαρακτηριστικά Απεικόνιση των κυτταρικών πληθυσμών με βάση: το μέγεθος την κοκκίωση το φθορισμό ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΤΡΙΑ ΡΟΗΣ Υδροδυναμική ροή Πρόσθιος

Διαβάστε περισσότερα

Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας

Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας Ιδιαίτερες νοσολογικές οντότητες στα λεμφώματα υψηλού βαθμού κακοηθείας Απαρτιωμένη διδασκαλία στην Αιματολογία 2013 Αργύρης Σ. Συμεωνίδης Οντότητες μη Hodgkin λεμφωμάτων που θα αναφερθούν Πρωτοπαθές Β-λέμφωμα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΥΤΟΑΝΟΣΗΣ ΑΙΜΟΛΥΤΙΚΗΣ ΑΝΑΙΜΙΑΣ. Μαρία Γκανίδου Νοσοκομειακή Υπηρεσία Αιμοδοσίας ΓΝΘ Γ.Παπανικολάου

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΥΤΟΑΝΟΣΗΣ ΑΙΜΟΛΥΤΙΚΗΣ ΑΝΑΙΜΙΑΣ. Μαρία Γκανίδου Νοσοκομειακή Υπηρεσία Αιμοδοσίας ΓΝΘ Γ.Παπανικολάου ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΥΤΟΑΝΟΣΗΣ ΑΙΜΟΛΥΤΙΚΗΣ ΑΝΑΙΜΙΑΣ Μαρία Γκανίδου Νοσοκομειακή Υπηρεσία Αιμοδοσίας ΓΝΘ Γ.Παπανικολάου Αυτοάνοση Αιμολυτική Αναιμία (ΑΑΑ) 1.Αυξημένη καταστροφή των ερυθρών αιμοσφαιρίων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΤΟΠΑΘΕΙΣ ΑΝΟΣΟΑΝΕΠΑΡΚΕΙΕΣ: ΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ

ΠΡΩΤΟΠΑΘΕΙΣ ΑΝΟΣΟΑΝΕΠΑΡΚΕΙΕΣ: ΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΠΡΩΤΟΠΑΘΕΙΣ ΑΝΟΣΟΑΝΕΠΑΡΚΕΙΕΣ: ΟΙ ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΕ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ Α) Ειδικής Ανοσίας 1) Β-Λεμφοκυττάρων 2) Τ-Λεμφοκυττάρων Β) Μη Ειδικής Ανοσίας 1)

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΡΙΠΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο ΓΡΙΠΗΣ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΡΙΠΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο ΓΡΙΠΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΡΙΠΗ 2010-2011 ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο ΓΡΙΠΗΣ 2010-2011 ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΧΡΗΣΗΣ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΓΡΙΠΗΣ 15 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2011 ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ Κατά την περίοδο

Διαβάστε περισσότερα

Αρχική εμπειρία από την χορήγηση anakinra σε δέκα ενήλικες ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα

Αρχική εμπειρία από την χορήγηση anakinra σε δέκα ενήλικες ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα Αρχική εμπειρία από την χορήγηση anakinra σε δέκα ενήλικες ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα Γ. Λάζαρος, Π. Βασιλείου, Κ. Αντωνάτου, Χ. Κουτσιανάς, Γ. Γεωργιόπουλος, Δ. Βασιλόπουλος,

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστική προσέγγιση ασθενούς με ποσοτικές διαταραχές αιμοπεταλίων- Θρομβοκυττάρωση

Διαγνωστική προσέγγιση ασθενούς με ποσοτικές διαταραχές αιμοπεταλίων- Θρομβοκυττάρωση Διαγνωστική προσέγγιση ασθενούς με ποσοτικές διαταραχές αιμοπεταλίων- Θρομβοκυττάρωση Διαγνωστική προσέγγιση ασθενούς με θρομβοκυττάρωση Εισαγωγή Αριθμός ΑΜΠ 450x10 9 /L γενικά αποδεκτός ως θρομβοκυττάρωση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ

ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ Ιούλιος 2009 Το παρόν έγγραφο

Διαβάστε περισσότερα

Αιματολογία για Ρευματολόγους Μυελοδυσπλαστικά Σύνδρομα : διάγνωση, πρόγνωση, αυτοάνοσες εκδηλώσεις

Αιματολογία για Ρευματολόγους Μυελοδυσπλαστικά Σύνδρομα : διάγνωση, πρόγνωση, αυτοάνοσες εκδηλώσεις 9 ο ΚΡΗΤΟΚΥΠΡΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Αιματολογία για Ρευματολόγους Μυελοδυσπλαστικά Σύνδρομα : διάγνωση, πρόγνωση, αυτοάνοσες εκδηλώσεις Μαρία Ξημέρη Επικουρική Αιματολόγος Case presentation Παρουσίαση

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Π.Γ.Ν.Θ.ΑΧΕΠΑ ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΑΡΤΕΜΙΣ ΚΟΛΥΝΟΥ

ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Π.Γ.Ν.Θ.ΑΧΕΠΑ ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΑΡΤΕΜΙΣ ΚΟΛΥΝΟΥ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Π.Γ.Ν.Θ.ΑΧΕΠΑ ΙΑΤΡΟΣ ΒΙΟΠΑΘΟΛΟΓΟΣ ΑΡΤΕΜΙΣ ΚΟΛΥΝΟΥ Τα λεμφοκύτταρα προέρχονται από την λεμφική σειρά, ενώ τα μονοπύρηνα, τα πολυμορφοπύρηνα λευκοκύτταρα (κοκκιοκύτταρα) και τα βασεόφιλα

Διαβάστε περισσότερα

Άνδρας 45 ετών παραπέμπεται από Κ.Υ. λόγω ανεύρεσης χαμηλής τιμής PLT (10.000/mm³)

Άνδρας 45 ετών παραπέμπεται από Κ.Υ. λόγω ανεύρεσης χαμηλής τιμής PLT (10.000/mm³) Άνδρας 45 ετών παραπέμπεται από Κ.Υ. λόγω ανεύρεσης χαμηλής τιμής PLT (10.000/mm³) Στο Κ.Υ. προσήλθε για υδαρείς διαρροϊκές κενώσεις με συνοδό εμπύρετο έως 39,5 C, με ρίγος από διημέρου. Α/Α: ελεύθερο

Διαβάστε περισσότερα

Η κυτταρομετρία ροής στα Β λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα. Ελένη Καψάλη Επίκουρη Καθηγήτρια Αιματολογίας

Η κυτταρομετρία ροής στα Β λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα. Ελένη Καψάλη Επίκουρη Καθηγήτρια Αιματολογίας Η κυτταρομετρία ροής στα Β λεμφοϋπερπλαστικά νοσήματα Ελένη Καψάλη Επίκουρη Καθηγήτρια Αιματολογίας Κατάταξη λεμφικών νεοπλασμάτων Τα νεοπλάσματα των Β, Τ, ΝΚ λεμφοκυττάρων είναι όγκοι από ανώριμα και

Διαβάστε περισσότερα

Λέµφωµα Hodgkin. Βλαχάκη Ευθυµία Επίκουρη Καθηγήτρια Αιµατολογίας-Αιµοσφαιρινοπαθειών ΑΠΘ

Λέµφωµα Hodgkin. Βλαχάκη Ευθυµία Επίκουρη Καθηγήτρια Αιµατολογίας-Αιµοσφαιρινοπαθειών ΑΠΘ Λέµφωµα Hodgkin Βλαχάκη Ευθυµία Επίκουρη Καθηγήτρια Αιµατολογίας-Αιµοσφαιρινοπαθειών ΑΠΘ Λεµφώµατα Κακοήθη νεοπλάσµατα του λεµφικού ιστού. Προσβάλλουν κυρίως τους λεµφαδένες, το σπλήνα και το µυελό των

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΕΡΓΕΙΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ

ΕΝΕΡΓΕΙΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΑΛΛΟΓΕΝΗΣ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ 1. Protocol Nο.:2215-CL-0302 Μία πολυκεντρική, τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο κλινική μελέτη Φάσης 3,

Διαβάστε περισσότερα

Ηλίας Κουρής - Ρευματολόγος. www.rheuma,gr

Ηλίας Κουρής - Ρευματολόγος. www.rheuma,gr Πολλες από τις ρευματικες παθησεις των ενηλικων προσβαλουν και τα παιδια,αν και σε μικροτερη συχνοτητα. Επιπλεον καποιες παθησεις όπως είναι ο συστηματικης έναρξης ή ο ολιγοαρθρικος τυπος εναρξης της Νεανικης

Διαβάστε περισσότερα

ΣΚΟΥΡΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ Επιμελήτρια Α «Κωνσταντοπούλειο ΓΝΝΙωνίας»

ΣΚΟΥΡΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ Επιμελήτρια Α «Κωνσταντοπούλειο ΓΝΝΙωνίας» ΣΚΟΥΡΑ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ Επιμελήτρια Α «Κωνσταντοπούλειο ΓΝΝΙωνίας» ΧΡΟΝΙΕΣ ΛΕΥΧΑΙΜΙΕΣ Βραδεία κλινική εξέλιξη Ωριμότερα κύτταρα ΜΥΕΛΟΓΕΝΕΙΣ ΛΕΜΦΟΓΕΝΕΙΣ WHO 2008 Μυελοϋπερπλαστικές κακοήθειες ΧMΛ Αληθής πολυκυτταραιμία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ

ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΣΤΗ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ Γενικά Η πρόληψη των επεισοδίων οξείας απόρριψης και η μακροχρόνια διατήρηση του νεφρικού μοσχεύματος αποτελούν τους στόχους της

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ-ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΝΑΙΜΙΑΣ

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ-ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΝΑΙΜΙΑΣ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ-ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΑΝΑΙΜΙΑΣ ΑΠΑΡΤΙΩΜΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2015 Αλ. Κουράκλη-Συμεωνίδου ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΑΝΑΙΜΙΑ Βαρύτητα αναιμίας Μικρή (Ηb >10 gr/dl)

Διαβάστε περισσότερα

Γενική αίµατος. Καταµέτρηση των έµµορφων στοιχείων του αίµατος

Γενική αίµατος. Καταµέτρηση των έµµορφων στοιχείων του αίµατος Γενική αίµατος Αθανασία Μουζάκη, Καθηγήτρια Εργαστηριακής Αιµατολογίας-Αιµοδοσίας, Εργαστήριο Αιµατολογίας, Αιµατολογικό Τµήµα, Παθολογική Κλινική, Τµήµα Ιατρικής, Παν/ο Πατρών Γενική αίµατος Καταµέτρηση

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΛΕΤΣΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ Λέκτορας Εργαστήριο Γενικής Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής, ΑΠΘ

ΚΟΛΕΤΣΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ Λέκτορας Εργαστήριο Γενικής Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής, ΑΠΘ ΜΥΕΛΟΣ ΤΩΝ ΟΣΤΩΝ ΚΟΛΕΤΣΑ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ Λέκτορας Εργαστήριο Γενικής Παθολογίας και Παθολογικής Ανατομικής, ΑΠΘ ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ Αντικατάσταση ΜΟ από κλωνικούς απογόνους εξαλλαγμένου πολυδύναμου

Διαβάστε περισσότερα

Ασθενής άρρεν 67 ετών προσήλθε λόγω ρινορραγίας από 4ημέρου, ενός επεισοδίου μέλαινας κένωσης προ 8ώρου, με συνοδό αδυναμία και καταβολή.

Ασθενής άρρεν 67 ετών προσήλθε λόγω ρινορραγίας από 4ημέρου, ενός επεισοδίου μέλαινας κένωσης προ 8ώρου, με συνοδό αδυναμία και καταβολή. Ασθενής άρρεν 67 ετών προσήλθε λόγω ρινορραγίας από 4ημέρου, ενός επεισοδίου μέλαινας κένωσης προ 8ώρου, με συνοδό αδυναμία και καταβολή. ΑΤΟΜΙΚΟ ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΟ Μικροκυτταρικός καρκίνος πνεύμονα από έτους(λόγω

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματική ανασκόπηση όλων των δημοσιευμένων περιπτώσεων χορήγησης Anakinra σε ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα

Συστηματική ανασκόπηση όλων των δημοσιευμένων περιπτώσεων χορήγησης Anakinra σε ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα Συστηματική ανασκόπηση όλων των δημοσιευμένων περιπτώσεων χορήγησης Anakinra σε ασθενείς με ανθεκτική ιδιοπαθή υποτροπιάζουσα περικαρδίτιδα Γ. Λάζαρος, Π. Βασιλείου, M. Imazio, Χ. Βλαχόπουλος, Ε. Οικονόμου,

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΠΛΗΘΥΣΜΟΙ Τ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ. Αλεξάνδρα Φλέβα Ph.D Βιολόγος Τμήμα Ανοσολογίας-Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν. «Παπαγεωργίου»

ΥΠΟΠΛΗΘΥΣΜΟΙ Τ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ. Αλεξάνδρα Φλέβα Ph.D Βιολόγος Τμήμα Ανοσολογίας-Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν. «Παπαγεωργίου» ΥΠΟΠΛΗΘΥΣΜΟΙ Τ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ Αλεξάνδρα Φλέβα Ph.D Βιολόγος Τμήμα Ανοσολογίας-Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν. «Παπαγεωργίου» Η αξιοποίηση του εύρους των δυνατοτήτων της κυτταρομετρίας ροής στην Ανοσολογία προσφέρει

Διαβάστε περισσότερα

ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΕ ΑΥΤΟΑΝΟΣΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΕ ΑΥΤΟΑΝΟΣΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΜΕ ΑΥΤΟΑΝΟΣΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ 7ο ΚΡΗΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ "H ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΣΗΜΕΡΑ" ΛΑΡΝΑΚΑ, 23/10/2015 ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΛΛΙΤΣΑΚΗΣ ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΟΣ Άντρας 68 ετών με α/α : ΡΠ σε νεαρή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΔΡΟΜΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

ΠΡΟΔΡΟΜΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΥΠΟΠΛΗΘΥΣΜΩΝ Τ-ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ ΤΕΛΙΚΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΞΩΝΕΦΡΙΚΗΣ ΚΑΘΑΡΣΗΣ ΠΡΟΔΡΟΜΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Ε. Σαμπάνη 1, Μ. Στάγκου 1, Δ-Β.

Διαβάστε περισσότερα

Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία

Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία 27o Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρίας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία Παπαμικρούλης Γ.Α., Θωμόπουλος Θ., Πετρίδου Ε. Εργαστήριο Υγιεινής,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ «ΔΙΑΒAΖΕΤΑΙ» Η ΓΕΝΙΚH AIΜΑΤΟΣ. Φυσιολογικές τιμές αιματολογικών παραμέτρων

ΠΩΣ «ΔΙΑΒAΖΕΤΑΙ» Η ΓΕΝΙΚH AIΜΑΤΟΣ. Φυσιολογικές τιμές αιματολογικών παραμέτρων ΠΩΣ «ΔΙΑΒAΖΕΤΑΙ» Η ΓΕΝΙΚH AIΜΑΤΟΣ Μ. Οικονόμου Εισαγωγή Η «γενική αίματος» αποτελεί τη συνηθέστερα χρησιμοποιούμενη εξέταση στην παιδιατρική κλινική πράξη. Ο προσδιορισμός των αιματολογικών παραμέτρων

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΑΙΜΑΦΑΙΡΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΤΟΥ Γ.Ν.Α Γ.ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΚΟΡΤΖΟΛΙΔΗΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΟΣ

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΑΙΜΑΦΑΙΡΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΤΟΥ Γ.Ν.Α Γ.ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΚΟΡΤΖΟΛΙΔΗΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΟΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΑΙΜΑΦΑΙΡΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΤΟΥ Γ.Ν.Α Γ.ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΚΟΡΤΖΟΛΙΔΗΣ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΟΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΑΙΜΑΦΑΙΡΕΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΤΟΥ Γ.Ν.Α Γ.ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ Πλασμαφαιρέσεις

Διαβάστε περισσότερα

Παθολογοανατομική προσέγγιση διάγνωση. Σχολιασμός Δημ. Σαμπαζιώτης, Ειδικευόμενος

Παθολογοανατομική προσέγγιση διάγνωση. Σχολιασμός Δημ. Σαμπαζιώτης, Ειδικευόμενος Παθολογοανατομική προσέγγιση διάγνωση Σχολιασμός Δημ. Σαμπαζιώτης, Ειδικευόμενος Παρασκευή Οστεομυελικής βιοψίας (ΟΜΒ) Επαρκής διαγνωστική ΟΜΒ πρέπει να είναι τουλάχιστον 1.5εκ, με απουσία crush artifact

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Παθοφυσιολογία ΙΙ Αιματολογία Υπεύθυνος μαθήματος: Καθηγητής Αλέξανδρος Α. Δρόσος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΤΡΙΑ ΡΟΗΣ FLOW CYTOMETRY

ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΤΡΙΑ ΡΟΗΣ FLOW CYTOMETRY ΚΥΤΤΑΡΟΜΕΤΡΙΑ ΡΟΗΣ FLOW CYTOMETRY Κυτταρομετρία Ροής Η Κυτταρομετρία Ροής είναι μια τεχνική που εκμεταλλεύεται την μέτρηση ορισμένων βιοχημικών και βιοφυσικών παραμέτρων των κυττάρων μεμονωμένα, όταν αυτά

Διαβάστε περισσότερα

Ασθενής. Μετά από μεταμόσχευση νεφρού Λεμφαδενοπάθεια Πυρετός Θετική PCR-EBV

Ασθενής. Μετά από μεταμόσχευση νεφρού Λεμφαδενοπάθεια Πυρετός Θετική PCR-EBV Συζήτηση Περίπτωσης Παναγιώτης Τσιριγώτης Αναπληρωτής Καθηγητής Αιματολογίας Β-Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο ΑΤΤΙΚΟΝ Ασθενής Μετά από μεταμόσχευση νεφρού Λεμφαδενοπάθεια

Διαβάστε περισσότερα

Διάγνωση Λευχαιµίας Το λευχαιµικό κύτταρο. Επιλεγόµενο Μάθηµα Αιµατολογίας

Διάγνωση Λευχαιµίας Το λευχαιµικό κύτταρο. Επιλεγόµενο Μάθηµα Αιµατολογίας Διάγνωση Λευχαιµίας Το λευχαιµικό κύτταρο Επιλεγόµενο Μάθηµα Αιµατολογίας Εισαγωγή Η κατανόηση των αιµατολογικών παθήσεων συµπεριλαµβανοµένων των οξειών λευχαιµιών προϋποθέτει την γνώση του µηχανισµού

Διαβάστε περισσότερα

Λεμφώματα πνεύμονα (συνέχεια) Πηνελόπη Κορκολοπούλου Επ. Καθηγήτρια Εργαστήριο Παθολογικής Ανατομικής Πανεπιστημίου Αθηνών

Λεμφώματα πνεύμονα (συνέχεια) Πηνελόπη Κορκολοπούλου Επ. Καθηγήτρια Εργαστήριο Παθολογικής Ανατομικής Πανεπιστημίου Αθηνών Λεμφώματα πνεύμονα (συνέχεια) Πηνελόπη Κορκολοπούλου Επ. Καθηγήτρια Εργαστήριο Παθολογικής Ανατομικής Πανεπιστημίου Αθηνών Αγγειοκεντρική ανοσοϋπερπλαστική νόσος / λέμφωμα πνεύμονος ΕΒV B T/NΚ Λεμφωματώδης

Διαβάστε περισσότερα

MRD ΠΜ ΧΛΛ. Σωσάνα Δελήμπαση ΓΝ<<Ο Ευαγγελισμός>>

MRD ΠΜ ΧΛΛ. Σωσάνα Δελήμπαση ΓΝ<<Ο Ευαγγελισμός>> MRD ΠΜ ΧΛΛ Σωσάνα Δελήμπαση ΓΝ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ MRD Κάθε προσέγγιση που έχει σαν στόχο την ανίχνευση και αν είναι εφικτό τη μέτρηση των υπολειμματικών καρκινικών κυττάρων πέρα από την ευαισθησία

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΟΡΟΑΡΝΗΤΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΑ. Χατζημιχαηλίδου Σοφία

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΟΡΟΑΡΝΗΤΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΑ. Χατζημιχαηλίδου Σοφία ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΣΘΕΝΗ ΜΕ ΟΡΟΑΡΝΗΤΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΟΠΑΘΕΙΑ Χατζημιχαηλίδου Σοφία ΟΡΟΑΡΝΗΤΙΚΕΣ ΣΠΟΝΔΥΛΑΡΘΡΙΤΙΔΕΣ Οσφυαλγία (φλεγμονώδους τύπου) Ιερολαγονίτιδα Ασύμμετρη περιφερική αρθρίτιδα Ενθεσίτιδα

Διαβάστε περισσότερα

13. Ηωσινόφιλο κύτταρο στα επιχρίσματα περιφερικού αίματος και μυελού των οστών

13. Ηωσινόφιλο κύτταρο στα επιχρίσματα περιφερικού αίματος και μυελού των οστών 13. Ηωσινόφιλο κύτταρο στα επιχρίσματα περιφερικού αίματος και μυελού των οστών Γ.Χρ. Μελέτης 1, Α. Σαραντόπουλος 1, Σ. Μασουρίδη 1, Ε. Βαριάμη 1, Ε. Τέρπος 2 Τα ηωσινόφιλα παράγονται όπως όλα τα κύτταρα

Διαβάστε περισσότερα

Ο φυσιολογικός μυελός των οστών. Κατερίνα Ψαρρά Τμήμα Ανοσολογίας - Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν.Α. "Ο Ευαγγελισμός"

Ο φυσιολογικός μυελός των οστών. Κατερίνα Ψαρρά Τμήμα Ανοσολογίας - Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν.Α. Ο Ευαγγελισμός Ο φυσιολογικός μυελός των οστών Κατερίνα Ψαρρά Τμήμα Ανοσολογίας - Ιστοσυμβατότητας Γ.Ν.Α. "Ο Ευαγγελισμός" μυελός των οστών πολύπλοκος όλες οι κυτταρικές σειρές από αρχέγονο αδιαφοροποίητο κύτταρο μέχρι

Διαβάστε περισσότερα

Η ΝΕΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΗΣ WHO

Η ΝΕΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΗΣ WHO ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΟΞΕΙΩΝ ΛΕΥΧΑΙΜΙΩΝ Η ΝΕΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΗΣ WHO Μαρία Γ. Βάγια Αιματολόγος, 401 ΓΣΝΑ Μαρία Ν. Παγώνη Αιματολόγος Αιματολογική - Λεμφωμάτων Κλινική και ΜΜΜΟ ΓΝΑ «ο Ευαγγελισμός» Ιωάννινα, 13 Σεπτεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

1 Νεφρολογική κλινική Α.Π.Θ., Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης. 2 Τμήμα Ανοσολογίας και Ιστοσυμβατότητας, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης

1 Νεφρολογική κλινική Α.Π.Θ., Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης. 2 Τμήμα Ανοσολογίας και Ιστοσυμβατότητας, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΥΠΟΠΛΗΘΥΣΜΩΝ Τ-ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΩΝ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ ΤΕΛΙΚΟΥ ΣΤΑΔΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΕΞΩΝΕΦΡΙΚΗΣ ΚΑΘΑΡΣΗΣ ΠΡΟΔΡΟΜΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Ε. Σαμπάνη 1, Μ. Στάγκου 1, Δ-Β.

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 2011: Λεμφώματα

Ενότητα 2011: Λεμφώματα Κλινικοεργαστηριακή Εκπαίδευση στην Αιματολογία Ενότητα 2011: Λεμφώματα 23-24 Σεπτεμβρίου 2011 Ηράκλειο, Κρήτη Διοργάνωση Ίδρυμα Ελληνικής Αιματολογικής Εταιρείας και Αιματολογική Κλινική Ιατρικής Σχολής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΘΟΧΡΩΜΕΣΟΡΘΟΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΑΙΜΙΕΣ. ΑΗΔΟΝΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Διευθυντής Αιματολογικού Εργαστηρίου Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός»

ΟΡΘΟΧΡΩΜΕΣΟΡΘΟΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΑΙΜΙΕΣ. ΑΗΔΟΝΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Διευθυντής Αιματολογικού Εργαστηρίου Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός» ΟΡΘΟΧΡΩΜΕΣΟΡΘΟΚΥΤΤΑΡΙΚΕΣ ΑΝΑΙΜΙΕΣ ΑΗΔΟΝΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Διευθυντής Αιματολογικού Εργαστηρίου Γ.Ν.Α. «Ο Ευαγγελισμός» ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΑΝΑΙΜΙΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Η εμπειρία των Αιματολόγων από τη χρήση μεθόδων Αφαίρεσης

Η εμπειρία των Αιματολόγων από τη χρήση μεθόδων Αφαίρεσης 12 η Ημερίδα Ελληνικής Εταιρείας Αιμαφαίρεσης Η εμπειρία των Αιματολόγων από τη χρήση μεθόδων Αφαίρεσης Θεώνη Κανελλοπούλου Αιματολόγος Επιμελήτρια Β Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο Επιστημονικός Συνεργάτης

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ

ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ 1 ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Έκδοση του IΔPYMAΤΟΣ EΛΛHNIKHΣ AIMATOΛOΓIKHΣ ETAIPEIAΣ Οκτώβριος 2016 ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΜΦΟΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΛΑΠΛΟΥΝ ΜΥΕΛΩΜΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ. Έκδοση του IΔPYMAΤΟΣ EΛΛHNIKHΣ AIMATOΛOΓIKHΣ ETAIPEIAΣ. Οκτώβριος 2016.

ΠΟΛΛΑΠΛΟΥΝ ΜΥΕΛΩΜΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ. Έκδοση του IΔPYMAΤΟΣ EΛΛHNIKHΣ AIMATOΛOΓIKHΣ ETAIPEIAΣ. Οκτώβριος 2016. ΠΟΛΛΑΠΛΟΥΝ ΜΥΕΛΩΜΑ 1 ΠΟΛΛΑΠΛΟΥΝ ΜΥΕΛΩΜΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Έκδοση του IΔPYMAΤΟΣ EΛΛHNIKHΣ AIMATOΛOΓIKHΣ ETAIPEIAΣ Οκτώβριος 2016 2η Έκδοση ΠΟΛΛΑΠΛΟΥΝ ΜΥΕΛΩΜΑ 1 Πρόλογος Το Ίδρυμα της

Διαβάστε περισσότερα

Θρομβοπενίες και θρομβασθένειες. Α. Μούγιου Αιματολόγος ΠΓΝΠ 7-3-2014

Θρομβοπενίες και θρομβασθένειες. Α. Μούγιου Αιματολόγος ΠΓΝΠ 7-3-2014 Θρομβοπενίες και θρομβασθένειες Α. Μούγιου Αιματολόγος ΠΓΝΠ 7-3-2014 Αιμοπετάλια Φυσιολογικός αριθμός: 150-400.000/μL Ζουν περίπου 4 μέρες To μικρότερο (2-3 μ) απύρηνο κύτταρο του περιφερικού αίματος Παράγονται

Διαβάστε περισσότερα

ΘΡΟΜΒΩΤΙΚΗ ΘΡΟΜΒΟΠΕΝΙΚΗ ΠΟΡΦΥΡΑ ΜΕ ΑΤΥΠΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

ΘΡΟΜΒΩΤΙΚΗ ΘΡΟΜΒΟΠΕΝΙΚΗ ΠΟΡΦΥΡΑ ΜΕ ΑΤΥΠΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΠΟΡΦΥΡΑ ΜΕ ΑΤΥΠΗ 1 Παθολογική Κλινική Νοσοκομείου Ξάνθης, 2 Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών Νοσοκομείου Ξάνθης, 3Αιματολογική Κλινική Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η θρομβωτική θρομβοπενική πορφύρα

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα IV. Επιστημονικά πορίσματα

Παράρτημα IV. Επιστημονικά πορίσματα Παράρτημα IV Επιστημονικά πορίσματα 1 Επιστημονικά πορίσματα Στις 10 Μαρτίου 2016, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πληροφορήθηκε ότι η Ανεξάρτητη Ομάδα Παρακολούθησης Δεδομένων Ασφαλείας παρατήρησε σε τρεις κλινικές

Διαβάστε περισσότερα

Επιστηµονικό Πρόγραµµα

Επιστηµονικό Πρόγραµµα Επιστηµονικό Πρόγραµµα Υπεύθυνοι διοργάνωσης κ.κ.: Π. Παναγιωτίδης Αναπληρωτής Καθηγητής Αιματολογίας Ιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α., Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Γ.Ν.Α. «Λαϊκό» Κ. Σταματόπουλος Ιατρός

Διαβάστε περισσότερα

Adcetris (μπρεντουξιμάβη βεδοτίνη)

Adcetris (μπρεντουξιμάβη βεδοτίνη) EMA/996/2019 EMEA/H/C/002455 Ανασκόπηση του Adcetris και αιτιολογικό έγκρισης στην ΕΕ Τι είναι το Adcetris και σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται; Το Adcetris είναι αντικαρκινικό φάρμακο που χρησιμοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

Νεανική σπονδυλοαρθρίτιδα/αρθρίτιδα που σχετίζεται με ενθεσίτιδα (jspa/era)

Νεανική σπονδυλοαρθρίτιδα/αρθρίτιδα που σχετίζεται με ενθεσίτιδα (jspa/era) www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Νεανική σπονδυλοαρθρίτιδα/αρθρίτιδα που σχετίζεται με ενθεσίτιδα (jspa/era) Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΝΕΑΝΙΚΗ ΣΠΟΝΔΥΛΟΑΡΘΡΙΤΙΔΑ/ΑΡΘΡΙΤΙΔΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΕΤΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ. Εργαστήριο Γενετικής, ΓΠΑ

ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ. Εργαστήριο Γενετικής, ΓΠΑ ΑΝΟΣΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΟΝΟΚΛΩΝΙΚΑ ΑΝΤΙΣΩΜΑΤΑ ΕΜΒΟΛΙΑ Στάδια μικροβιακής λοίμωξης δημιουργία αποικίας σε εξωτερική επιφάνεια διείσδυση στον οργανισμό τοπική μόλυνση συστηματική (γενικευμένη) μόλυνση H σημασία

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστική προσπέλαση και διαφορική διάγνωση ασθενών με σπληνομεγαλία

Διαγνωστική προσπέλαση και διαφορική διάγνωση ασθενών με σπληνομεγαλία Διαγνωστική προσπέλαση και διαφορική διάγνωση ασθενών με σπληνομεγαλία Αξιολόγηση βαρύτητας σπληνομεγαλίας και υφής του σπληνός Σπλήνας ψηλαφητικά επώδυνος ή ανώδυνος Σπληνικό χείλος οξύ ή αποστρογγυλομένο

Διαβάστε περισσότερα

Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοσκομείο «Ιπποκράτειο» 3

Β Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοσκομείο «Ιπποκράτειο» 3 Αποτελεσματικότητα και έκβαση προφυλακτικής αντιιικής αγωγής σε HBsAg αρνητικούς/anti-hbc θετικούς ασθενείς που λαμβάνουν χημειοθεραπεία: μελέτη καθημερινής πρακτικής Παπαδόπουλος Ν 1, Deutsch M 2, Μανωλακόπουλος

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΠΩΣ ΕΧΩ ΛΕΜΦΩΜΑ; ΠΩΣ ΘΑ ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΩ;

ΜΗΠΩΣ ΕΧΩ ΛΕΜΦΩΜΑ; ΠΩΣ ΘΑ ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΩ; ΜΗΠΩΣ ΕΧΩ ΛΕΜΦΩΜΑ; ΠΩΣ ΘΑ ΤΟ ΚΑΤΑΛΑΒΩ; Με την επιστημονική συνεργασία της Αιματολογικής Μονάδας, Γ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Αθηνών Με την ευγενική χορηγία της Roche

Διαβάστε περισσότερα

Μυελοδυσπλαστικά Σύνδρομα (ΜΔΣ)

Μυελοδυσπλαστικά Σύνδρομα (ΜΔΣ) Μυελοδυσπλαστικά Σύνδρομα (ΜΔΣ) Ευγενία Βερίγου Πανεπιστήμιο Πατρών Γ' Μέρος Βασικής Εκπαίδευσης στην Κυτταρομετρία Κυτταρομετρία Ροής και Aιματολογία ΜΔΣ- κλινική Δχ κ Πχ κατηγοριοποίηση και η σημασία

Διαβάστε περισσότερα

τα κύτταρα του αίματος στην καθημερινή ιατρική Κ. Κωνσταντόπουλος 2017

τα κύτταρα του αίματος στην καθημερινή ιατρική Κ. Κωνσταντόπουλος 2017 τα κύτταρα του αίματος στην καθημερινή ιατρική Κ. Κωνσταντόπουλος 2017 όλα τα κύτταρα του περιφερικού αίματος (ερυθρά-λευκά-αιμοπετάλια) προέρχονται από έναν κοινό πρόγονο, το αρχέγονο αιμοποιητικό κύτταρο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ 1 ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ. Έκδοση του IΔPYMAΤΟΣ EΛΛHNIKHΣ AIMATOΛOΓIKHΣ ETAIPEIAΣ

ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ 1 ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ. Έκδοση του IΔPYMAΤΟΣ EΛΛHNIKHΣ AIMATOΛOΓIKHΣ ETAIPEIAΣ ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ 1 ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΦΥΛΛΑΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Έκδοση του IΔPYMAΤΟΣ EΛΛHNIKHΣ AIMATOΛOΓIKHΣ ETAIPEIAΣ Οκτώβριος 2016 ΑΠΛΑΣΤΙΚΗ ΑΝΑΙΜΙΑ 1 Πρόλογος Το Ίδρυμα της Ελληνικής Αιματολογικής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΕ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΕ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΑΣΘΕΝΗΣ ΜΕ ΜΥΕΛΟΔΥΣΠΛΑΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΣΕ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ Παρούσα νόσος Ασθενής 53 ετών προσήλθε στο ΓΝ Καστοριάς λόγω εύκολης κόπωσης και αδυναμίας Έναρξη συμπτωμάτων προ διμήνου με επιδείνωση

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΣΟΙ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΠΛΗΝ ΝΕΟΠΛΑΣΙΩΝ Θεραπευτικές Εξελίξεις Δ. Σ. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ ΑΙΚ. Θ. ΞΗΡΟΚΩΣΤΑ 31/03/2018

ΝΟΣΟΙ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΠΛΗΝ ΝΕΟΠΛΑΣΙΩΝ Θεραπευτικές Εξελίξεις Δ. Σ. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ ΑΙΚ. Θ. ΞΗΡΟΚΩΣΤΑ 31/03/2018 ΝΟΣΟΙ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ ΠΛΗΝ ΝΕΟΠΛΑΣΙΩΝ Θεραπευτικές Εξελίξεις Δ. Σ. ΜΠΑΡΜΠΑΡΟΥΣΗ ΑΙΚ. Θ. ΞΗΡΟΚΩΣΤΑ 31/03/2018 Αντιμετώπιση σιδηροπενίας με μία πρωινή δόση Fe κάθε 2η ημέρα Η σιδηροπενική αναιμία είναι το πιο

Διαβάστε περισσότερα

Simponi (γολιμουμάμπη)

Simponi (γολιμουμάμπη) EMA/792301/2018 EMEA/H/C/000992 Περίληψη EPAR για το κοινό Ανασκόπηση του Simponi και αιτιολογικό έγκρισης στην ΕΕ Τι είναι το Simponi και σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιείται; Το Simponi είναι αντιφλεγμονώδες

Διαβάστε περισσότερα