ΘΕΜΑ: Λογοθεραπευτική και εκπαιδευτική υποστήριξη σε

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΘΕΜΑ: Λογοθεραπευτική και εκπαιδευτική υποστήριξη σε"

Transcript

1 ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: Λογοθεραπευτική και εκπαιδευτική υποστήριξη σε παιδιά με σχιστία Αναστασία Παπαδοπούλου A.M Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Ναυσικά Ζιάβρα -Ιωάννινα I

2 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Η ολοκλήρωση αυτής της πτυχιακής υλοποιήθηκε με την υποστήριξη ενός αριθμού ανθρώπων στους οποίους θα ήθελα να εκφράσω τις θερμότερες ευχαριστίες μου. Πρώτα από όλους θα ήθελα να ευχαριστήσω την επιβλέπουσα καθηγήτρια μου κ. Ναυσικά Ζιάβρα για την καθοδήγηση, για την πολύτιμη βοήθεια και για τον χρόνο που μου διέθεσε για την διεκπεραίωση αυτής της πτυχιακής. Επίσης, θα ήθελα να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στους γονείς μου και την αδερφή μου για την στήριξη, βοήθεια και την εμπιστοσύνη που μου έδειξαν όλα αυτά τα χρόνια των μαθητικών και ακαδημαϊκών σπουδών μου. Τέλος, να ευχαριστήσω τους καρδιακούς φίλους μου για την πολύτιμη συμπαράσταση, κατανόηση και στήριξη της προσπάθειας αυτής. II

3 Περιεχόμενα ΕΙΣΑΓΩΓΗ )Τι είναι η σχιστία; )Η συχνότητα εμφάνισης των χειλεογναθοϋπερωιοσχιστίων )Το κρανιοπροσωπικό σύμπλεγμα κατά την ενδομήτρια ζωή... 6 Εμβρυολογία ) Η ανάπτυξη του προσώπου )Η ανάπτυξη της μύτης )Η ανάπτυξη της υπερώας ) ΑΙΤΙΑ ΣΧΙΣΤΙΩΝ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ) Ταξινόμηση των Σχιστιών ) ΤΥΠΟΙ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ )Επιπτώσεις στη Δομή και στη Λειτουργία ) Τύποι και σοβαρότητα ) Επιπτώσεις στη Δομή και την Λειτουργία )ΥΠΟΒΛΕΝΝΟΓΟΝΟΣ ΥΠΕΡΩΪΟΧΙΣΤΙΑ )Τύποι και Σοβαρότητα )Επιπτώσεις στη Δομή και τη Λειτουργία ) Θεραπεία Υποβλεννογόνου Σχιστίας Κεφάλαιο 2 ο ) Η ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΤΩΝ ΣΧΙΣΤΙΩΝ )Ταξινόμηση σχιστιών )Κλινική προσέγγιση των σχιστιών )Κλινική εξέταση )Ειδικός εργαστηριακός έλεγχος ) Σύνδρομο Pierre- Robin ή αλληλουχία Robin ) Σύνδρομο Van der Woude ) Σύνδρομο Stickler )Έλλειμμά του χρωμοσώματος 22q ) Σύνδρομο Treacher-Collins (γναθο-προσωπική δυσόστωση) ) Σύνδρομο Opitz G III

4 2.4.7) Τρισωμία ) Σύνδρομο Wolf-Hirschhorn ) Σύνδρομο Kabuki ) Σύνδρομο Smith-Lemli-Opitz ) Σύνδρομο Εμβρυικού αλκοολισμού (ΣΕΑ) ) Φυλοσύνδετη σχιστία υπερώας με αγκυλογλωσσία ) Εκτροδακτυλία-Εκτοδερμική δυσπλασία-σχιστία (Ε.Ε.Σ) ) Μη συνδρομική σχιστία χείλους/υπερώας ) Γενετική συμβουλευτική ) Κίνδυνός επανάληψης ) Διαταραχές σίτισης βρεφών με χειλεοσχιστία/ υπερωϊοσχιστία ) Τα χαρακτηριστικά σίτισης των παιδιών με σχιστία ) Διαταραχές σίτισης λόγω άλλων ανωμαλιών )Αλληλουχία Pierre Robin ) Σύνδρομο Moebius ) Ημιπροσωπική Μικροσωμία ) Σύνδρομο Treacher Collins ) Τεχνικές σίτισης )Προεγχειρητική φροντίδα )Προεγχειρητική διατροφή πασχόντων παιδιών )Σίτιση έπειτα από επιδιόρθωση χειλεοσχιστίας και υπερωϊοσχιστίας Κεφάλαιο 4 ο )Η Χειρουργική Αντιμετώπιση των Σχιστιών και της Υπερωοφαρυγγικής Δυσλειτουργίας )Πρωτόκολλο αντιμετώπισης σχιστιών σύμφωνα με το Eurocleft progect )Επιδιόρθωση Χειλεοσχιστίας )Πλήρης ετερόπλευρη χειλεογναθοσχιστία ) Αμφοτερόπλευρη χειλεοσχιστία ) Διορθωτικές επεμβάσεις για την αποκατάσταση των βασικών μετεγχειρητικών δυσμορφιών του χείλους και των ρωθώνων )Ετερόπλευρες σχιστίες του χείλους ) EΠΙΔΙΟΡΘΩΣΗ ΥΠΕΡΩΙΟΣΧΙΣΤΙΑΣ- ΥΠΕΡΩΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ) ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΤΗΣ ΣΧΙΣΤΙΑΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΩΑΣ ) Ετερόπλευρη σχιστία της υπερώας IV

5 4.5.3) Αμφοτερόπλευρη σχιστία της υπερώας ) Οδηγίες μετά την χειρουργική επιδιόρθωση ) ΟΔΟΝΤΟΦΥΙΑ ) Η όψιμη θεραπευτική αγωγή ) Η ορθοδοντική θεραπεία σε ασθενείς με σχιστίες ) ΑΚΟΗ Κεφάλαιο 5 ο )Λόγος-Γναθοπροσωπικέςς Ανωμαλίες-Σχιστίες ) Συμπτώματα στην ομιλία των ασθενών με σχιστίες ) Διαφορές των διαταραχών της ομιλίας στις διαφορετικές μορφές σχιστιών ) Κοινές διαδικασίες αξιολόγησης ) Η ΛΗΨΗ ΛΟΓΟΠΑΘΟΛΟΓΙΚΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ )Η ΣΤΟΜΑΤΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ) ΑΚΟΟΛΟΓΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ) Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΔΙΑΔΟΧΟΚΙΝΗΤΙΚΩΝ ΣΥΛΛΑΒΩΝ )ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΔΕΙΓΜΑ ΛΟΓΟΥ-ΟΜΙΛΙΑΣ-ΦΩΝΗΣ ) ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ ) Τα αναπτυξιακά θέματα σε: Γλώσσα, Γνωστικές λειτουργίες και Φωνολογία ) Η Γλωσσική και Γνωστική ανάπτυξη ) Η φωνολογική ανάπτυξη ) Αναπτυξιακές αρθρωτικές διαταραχές ) Οι ανωμαλίες της στοματικής κοιλότητας )Υπερρινικότητα και Ρινική διαφυγή ) Οι Αντισταθμιστικές και υποχρεωτικές αρθρωτικές παραγωγές ) Η Λογοθεραπευτική αγωγή σε παιδιά με σχιστίες ) Η εκπαίδευση του παιδιού με σχιστία ) Οι τεχνικές μυϊκής ενδυνάμωσης ) Οι τεχνικές βιοανάδρασης ) Υπερρινικότητα και ρινική διαφυγή ( με Αδύναμα σύμφωνα) ) Αντιμετώπιση λανθασμένης άρθρωσης (αντισταθμιστικές παραγωγές και φωνημικά-ειδική ρινικότητα) ) Αρχές του λογοθεραπευτικού προγράμματος Κεφάλαιο 6 ο )Κοινωνικά θέματα V

6 6.1.1) Η ψυχολογική υποστήριξη Η κοινωνική ένταξη )Περιπτώσεις αποκλεισμού ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ VI

7 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι χειλεοσχιστίες και οι υπερωϊοσχιστίες ή αλλιώς λαγόχειλο και λυκόστομα αντίστοιχα, είναι γνωστές σαν δυσμορφίες του προσώπου από αρχαιοτάτων χρόνων. Αγαλματίδια με γναθοπροσωπικές ανωμαλίες υπάρχουν στο μουσείο της Κορίνθου, αλλά και σε Αιγυπτιακές παπύρους. Ό πρώτος που ανέφερε λεπτομερώς την διαδικασία σύγκλεισης της χειλεοσχιστίας ήταν ένας κινέζος χειρούργος. Με το πέρασμα των χρόνων, έγιναν πολλές προσπάθειες αποκαταστάσεις των σχιστιών χωρίς όμως να υπάρξουν τα επιθυμητά αποτελέσματα από πλευράς αισθητικής και λειτουργικής. Το 1884, ο Mirault, ήταν ο πρώτος που παρουσίασε μια νέα τεχνική σύγκλεισης της χειλεοσχιστίας με χρήση κρημνών, γεγονός που έφερε επανάσταση και εκπληκτικά αποτελέσματα στην αποκατάσταση των σχιστιών. 1 Η αιτιολογία εμφάνισης στοματοπροσωπικής σχισμής είναι πολύπλοκη και πολυπαραγοντική, συμπεριλαμβανομένων των πολλαπλών γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Οι μη συνδρομικές μορφές στοματοπροσωπικών σχιστιών είναι συχνότερες και είναι πιθανό να οφείλονται σε δευτερογενείς αλληλεπιδράσεις γονιδίων-περιβάλλοντος. Οι πρόσφατες εξελίξεις με βάση τις μοριακές και ποσοτικές προσεγγίσεις έχουν αρχίσει να εντοπίζουν τα γονίδια που είναι υπεύθυνα για τις σπάνιες μορφές συνδρόμων των σχιστιών και έχουν εντοπιστεί επίσης δύο υποψήφια γονίδια και θέσεις για τις πιο κοινές και πολύπλοκες μη συνδρομικές παραλλαγές. Ζωικά μοντέλα, κυρίως το ποντίκι, έχουν επίσης συμβάλει σε μεγάλο βαθμό για την κατανόηση αυτών των διαταραχών. Αυτή η ανασκόπηση περιγράφει τα γονίδια που εμπλέκονται στις στοματοπροσωπικές σχισμές σε ανθρώπους και σε ζωικά μοντέλα και εξερευνά γενετικές προσεγγίσεις για τον εντοπισμό πρόσθετων γονιδίων και αλληλεπιδράσεις γονιδίων-περιβάλλοντος, που αποτελούν τους σημαντικότερους παράγοντες των στοματοπροσωπικών σχιστιών. 2 1 Ωτορινολαρυγγολογία χειρουργικής κεφαλής & τραχήλου: τεύχος 30, 30 Οκτωβρίου- Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 2007, Η αποκατάσταση των σχιστιών του χείλους, Εμμ. Κουδουμνάκης. 2 The many faces and factors of orofacial clefts. Schutte BC, Murray JC. Hum Mol Genet Department of Pediatrics, University of Iowa, Iowa City , USA, PMID:

8 3 Cleft Palate and Craniofacial anomalies: effects on speech and resonance, Ann W. Kummer 2 Λογοθεραπευτική και εκπαιδευτική υποστήριξε σε παιδιά με σχιστία Αυτές οι δυσμορφίες αποτελούν την τέταρτη πιο γεννητική και η πιο συχνή συγγενής ανωμαλία του προσώπου. Ο επιπολασμός των σχιστιών, συνήθως, διαφέρει ανάλογα με το φυλετικό υπόβαθρο. Αυτή η εκτίμηση δεν συμπεριλαμβάνει τον επιπολασμό της δισχιδούς σταφυλής, της υποβλεννογόνου υπερωϊοσχιστίας ή της συγγενούς υπερωικής ανεπάρκειας. Επιπλέον, στις μεμονωμένες σχιστίες, υπάρχουν περίπου 300 αναγνωρισμένα σύνδρομα, τα οποία περιλαμβάνουν την υπερωϊοσχιστία ως ένα από τα χαρακτηριστικά τους. Όταν η υπερωϊοσχιστία εμφανίζεται ως μέρος ενός συνδρόμου, υπάρχουν, συνήθως, άλλες σχετικές κρανιοπροσωπικές δυσμορφίες. Πρόσθετα στην χειλεοσχιστία και την υπερωϊοσχιστία, υπάρχουν πολλοί, άλλοι τύποι συγγενών κρανιοπροσωπικών ανωμαλιών, οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν τις επικοινωνιακές ικανότητες. 3

9 Κεφάλαιο 1 ο 1.1)Τι είναι η σχιστία; Μια σχιστία είναι ένα μη φυσιολογικό άνοιγμα ή μια σχισμή σε μια ανατομική δομή, η οποία φυσιολογικά είναι κλειστή. Μια χειλεοσχιστία χαρακτηρίζεται από την ατελή σύγκλειση του άνω χείλους. Δεν δημιουργεί λειτουργικά προβλήματα στον θηλασμό. Η αισθητική αποκατάσταση πραγματοποιείται μετά τον δεύτερο μήνα ζωής με την χειρουργική επιδιόρθωση της σχισμής του άνω χείλους. Η υπερωϊοσχιστία παρουσιάζεται, ως την ανεπαρκή σύγκλειση των δυο πετάλων της υπερώας με σχισμή στη σταφυλή ή και μέχρι την μαλακή υπερώα, αφήνοντας ένα μεγάλο άνοιγμα μεταξύ της στοματικής και της ρινικής κοιλότητας. 4 Οι σχιστίες μπορούν να ποικίλουν σε μήκος και πλάτος, ανάλογα με τον βαθμό της σύντηξης των ξεχωριστών μερών. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι, όταν υπάρχει μια χειλεοσχιστία και ή/ υπερωϊοσχιστία, υπάρχουν όλες οι δομές, το μόνο πρόβλημα είναι ότι δεν ενώνονται μεταξύ τους φυσιολογικά όπως θα έπρεπε. Επιπλέον, οι δομές αυτές μπορεί να είναι υποπλαστικές, ή υποανάπτυκτες, στον σχηματισμό τους. Η χειλεοσχιστία και η υπερωϊοσχιστία είναι δυο από τις πιο συνηθισμένες δυσμορφίες που πλήττουν περίπου 1 στα έμβρυα. Εμφανίζονται κατά τις πρώτες εβδομάδες της κύησης, και οφείλονται σε κακή ανάπτυξη και αδυναμία συνένωσης των οστών του προσώπου και της σκληρής υπερώας (ουρανίσκος) του εμβρύου. Η θεραπεία αυτών δυσμορφιών γίνεται μέσω μιας σειράς επεμβάσεων και με την συμβολή λογοθεραπευτικών τεχνικών, ενώ ο κίνδυνος επανεμφάνισής τους είναι από 30 έως 40% μεγαλύτερος αν υπάρχει ιστορικό προηγούμενου παιδιού με τις ίδιες παραμορφώσεις και δυσλειτουργίες στις στοματοπροσωπικές δομές. 4 Παιδιατρική, Γεώργιος Βρυώνης, Εκδόσεις Εφύρα, Ιωάννινα

10 Σχήμα 1 ο Με βάση τις πληροφορίες που συλλέγονται σήμερα, ο κυρίαρχος λόγος για την εμφάνιση των δυσμορφιών έχει να κάνει με τη μετάλλαξη ενός γονιδίου στον οργανισμό της μητέρας, το οποίο φέρει την ονομασία μεθυλενοτετραϋδροφυλική ρεδουκτάση και προκαλεί με τη σειρά του αλλοιώσεις στο μεταβολισμό του φυλικού οξέος. 5 Όπως επισημαίνουν, ωστόσο, Βρετανοί επιστήμονες από το Ινστιτούτο Παιδικής Υγείας του Λονδίνου, η λήψη φυλικού οξέος από τις εγκύους μπορεί να ελαττώσει σημαντικά την πιθανότητα εμφάνισης των δυσμορφιών στα έμβρυα και ακόμη, η λήψη μεγαλύτερων ποσοτήτων της συγκεκριμένης βιταμίνης μπορεί να αποβεί ιδιαίτερα ευεργετική. 6 Μια χειλεοσχιστία προκαλεί πιο σοβαρές αισθητικές ανησυχίες από ότι η υπερωϊοσχιστία, αλλά μια υπερωϊοσχιστία δημιουργεί πιο σοβαρές λειτουργικές διαταραχές, ιδιαίτερα διαταραχές στην ομιλία και στον λόγο του ατόμου. Μια σχιστία περιλαμβάνει αλλαγές στο σχήμα της μύτης, κακώς ευθυγραμμισμένα δόντια, δυσκολία αύξησης βάρους, προβλήματα σίτισης, ροή του γάλακτος μέσω των ρινικών διόδων κατά την διάρκεια της σίτισης, κακή ανάπτυξη, επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις των ώτων, και δυσκολίες στην ομιλία. 7 Η πρόοδος στην εμβρυολογία και την γενετική των στοματοπροσωπικών δομών, έχει μελετηθεί αρκετά. Αναμένεται ότι η φροντίδα των ασθενών που έχουν ρωγμές, θα συνεχίσουν να εξελίσσονται λόγω 5 Cleft Palate and Craniofacial anomalies: effects on speech and resonance, Ann W. Kummer 6 Λαγόχειλο ή Λυκόστομα, Lampirella, Τρίτη 24 Οκτ. 2006, 7 Cleft and palate, cleft palate: Craniofacial defect, May 1, 2011, A.D.A.M Medical Encyclopedia. [Pubmed] 4

11 των εξελίξεων στους τομείς της μηχανικής των ιστών, τη γενετική και την εμβρυική χειρουργική επέμβαση )Η συχνότητα εμφάνισης των χειλεογναθοϋπερωιοσχιστίων Οι σχιστίες αποτελούν συχνές μορφές δυσπλασίας που εκδηλώνονται στα χείλη, στη υπερώα (ουρανίσκος) ή και στα δυο και οφείλονται στη ελλιπή ανάπτυξη και συνένωση τους κατά την εμβρυική περίοδο. 9 Οι σχιστίες ήταν από αρχαιοτάτων χρόνων γνωστές συγγενείς ανωμαλίες και τα παιδιά αυτά σε διάφορες κοινωνίες αλλά και πολιτισμούς ή τα απέρριπταν ή τα θυσίαζαν ή τα θεωρούσαν υπερφυσικά όντα και τα χρησιμοποιούσαν αναλόγως. Σήμερα παιδιά με σχιστίες γεννιούνται σε αναλογία 1,34 στα περίπου και τα παιδιά αυτά επιβιώνουν διότι έχουν αναπτυχθεί,με νέες τεχνολογίες,πολύ οι μονάδες των νεογνών στις οποίες τα παιδιά αυτά νοσηλεύονται αμέσως μετά τη γέννησή τους, αναπτύσσονται και μετά από ένα χρονικό διάστημα που αποκτούν δυνάμεις να είναι σε θέση να χειρουργηθούν. 10 Με την χρήση της τεχνολογίας και την αύξηση των υπερηχογραφημάτων, αναφέρεται μείωση των γεννήσεων παιδιών με σχιστίες, διότι οι γονείς, τρομοκρατημένοι από τη διάγνωση της σχιστίας, προβληματίζονται πάρα πολύ στη σκέψη ότι θα αποκτήσουν ένα παιδί με κάποιο εφ' όρου ζωής στίγμα και προβαίνουν σε διακοπή της κυήσεως. Αυτό βεβαίως δεν είναι ο κανόνας, υπάρχουν και εξαιρέσεις. Στη δεκαετία του τριάντα του εικοστού αιώνα, οι γναθοχειρουργοί W. Rosenthal, G. Axhausen και V.Veau ανέφεραν ότι η συχνότητα σχιστιών ήταν 1 ανά γεννήσεις, τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των παιδιών με σχιστίες διπλασιάστηκε σε μερικές χώρες. Έτσι σήμερα η χειλεογναθοϋπερωιοσχιστίες, με μια συχνότητα ενός περιστατικού, ανά 500 γεννήσεις, ανήκουν στις συχνότερα εμφανιζόμενες ανωμαλίες 8 Cleft lip and palate, Arosarena OA, Otolaryngol Clin North Am Feb, PMID: Σχιστίες χειλιών-υπερώας, Πανελλήνιος Σύλλογος Λογοπεδικών Λογοθεραπευτών, Χαρά Καραμήτσου Λογοπεδικός, 10 Και το παιδί χρειάζεται πλαστική, Σταυρούλα Αργυροπούλου-Μποφούνου, Enter.gr Ελευθεροτυπία 5

12 διάπλασης στην Ευρώπη. Στην Γερμανία γεννιούνται ετησίως περίπου 1,600 παιδιά με σχιστίες. Στις ασιατικές χώρες (Ιαπωνία, Κίνα) η συχνότητα παραμένει υψηλότερη: 3, 74 παιδιά με σχιστίες στις γεννήσεις. Στους πληθυσμούς των μαύρων λαών η συχνότητα παραμένει αναλλοίωτα χαμηλή: 0,18 μέχρι 1,67 στις γεννήσεις. Ανάμεσα σε όλες τις μορφές σχιστιών, οι χειλεογναθοϋπερωιοσχιστίες είναι οι συχνότερα εμφανιζόμενες, αποτελώντας περίπου το 50% του συνόλου των περιπτώσεων. Οι μονόπλευρες χειλεογναθοϋπερωιοσχιστίες εμφανίζονται συχνότερα από ότι οι αμφοτερόπλευρες. Στη συχνότητα εμφάνισης των διαφορετικών χειλεογναθοϋπερωιοσχιστίων παρουσιάζονται διαφορές οι οποίες σχετίζονται με το φύλο: η χειλεογναθοϋπερωιοσχιστία εμφανίζεται σε αγόρια συχνότερα από ότι σε κορίτσια και κυρίως, στην αριστερή πλευρά. Αντίθετα, η μεμονωμένη γναθοσχιστία εμφανίζεται συχνότερα στα κορίτσια από ότι στα αγόρια )Το κρανιοπροσωπικό σύμπλεγμα κατά την ενδομήτρια ζωή Η πιο σημαντική περίοδος για την διαμόρφωση του ανθρώπινου προσώπου είναι ο δεύτερος εμβρυικός μήνας δηλαδή η χρονική περίοδος ανάμεσα στην πέμπτη και ένατη εβδομάδα κύησης, μετά τη γονιμοποίηση του ωαρίου. Οι διαφοροποιήσεις που πραγματοποιούνται αυτή τη χρονική περίοδο σε συνδυασμό με τις διαφορικές αυξήσεις του αριθμού των κυττάρων προσδιορίζουν το σχηματισμό του ανθρώπινου προσώπου. 12 Εμβρυολογία 1.3.1) Η ανάπτυξη του προσώπου 11 Βασικές γνώσεις ορθοδοντικής για λογοθεραπευτές, Renate Clausnitzer, Εκδόσεις Ρόδων, Θεσσαλονίκη Σχιστίες του Γναθοπροσωπικού Συστήματος, Υπερωϊοσχιστίες & Χειλεοσχιστίες, Μανώλης Κουδουμνάκης & Επιστημονικοί συνεργάτες, Εκδόσεις Π.Χ Πασχαλίδης,

13 Οι καταβολές του προσώπου που είναι 5 αρχίζουν να εμφανίζονται γύρω από την αρχέγονη στοματική κοιλότητα με την έναρξη της τέταρτης εβδομάδας κύησης και προέρχονται από το 1 ο βραγχιακό ή φαρυγγικό τόξο. Οι 5 αυτές καταβολές ή αλλιώς αποφύσεις είναι: Η μετωπορρινική απόφυση (μονήρης σε κεφαλική θέση ως προς την αρχέγονη στοματική κοιλότητα) Η άνω γναθιαίες αποφύσεις (διφυείς, στα πλάγια της αρχέγονης στοματικής κοιλότητας) Οι κάτω γναθιαίες αποφύσεις (διφυείς, σε ουραία θέση ως προς την αρχέγονη στοματική) Η ανάπτυξη του προσώπου αρχίζει την 4 η εβδομάδα κύησης και ολοκληρώνεται γύρω στα 18 έτη )Η ανάπτυξη της μύτης Αρχίζει μεταξύ της 3 ης και 4 ης εβδομάδας κύησης, με πάχυνση του εξωδέρματος άφω, (ρινικά πλακοειδή) στο κατώτερο μέρος της FP. Την 5 η εβδομάδα κύησης δημιουργούνται οι μέσες και πλάγιες ρινικές αποφύσεις και κατά συνέπεια οι αρχέγονες ρινικές χοανές. Στο τέλος της 5 ης εβδομάδας αναπτύσσεται η πρωτογενής ή μέση υπερώια απόφυση Premaxilla (primitive palate). Σχηματίζει μια μάζα σφηνοειδή από μεσόδερμα ανάμεσα από τις γναθικές αποφύσεις της αναπτυσσόμενης άνω γνάθου. Την 6 η -7 η εβδομάδα κύησης γίνεται η συνένωση των μέσων ρινικών αποφύσεων από την οποία δημιουργείται το αρχέγονο ρινικό διάφραγμα. Παράλληλα ενώνονται οι 13 Σχιστίες του Γναθοπροσωπικού Συστήματος, Υπερωϊοσχιστίες & Χειλεοσχιστίες, Μανώλης Κουδουμνάκης & Επιστημονικοί συνεργάτες, Εκδόσεις Π.Χ Πασχαλίδης,

14 υπερώιες αποφύσεις των άνω γναθιαίων αποφύσεων μεταξύ τους και με το ουραίο τμήμα του ρινικού διαφράγματος. Δημιουργούνται επίσης εξωτερικά οι ρωθώνες )Η ανάπτυξη της υπερώας. Η υπερώα σχηματίζεται από την συνένωση της πρωτογενούς και της δευτερογενούς υπερώας. Στο τέλος της 5 ης εβδομάδας κύησης αναπτύσσεται η πρωτογενής ή μέση υπερώια απόφυση Premaxilla (Primitive palate). Πρόκειται για μια μάζα σφηνοειδή από μεσόδερμα που σχηματίζεται ανάμεσα από τις γναθικές αποφύσεις της αναπτυσσόμενης άνω γνάθου. Το μεσογναθικό τμήμα της άνω γνάθου σχηματίζεται από τα μέσα ρινικά επάρματα ή αποφύσεις, από αυτό δε στη συνέχεια σχηματίζεται το μέσο τμήμα του άνω χείλους ( φίλτρο), το μέσο τμήμα της άνω γνάθου με τα ούλα και η πρωτογενής υπερώα. Ξεχωρίζει τη στοματική από την ρινική κοιλότητα προς τα εμπρός. Η ανάπτυξη της συμβαίνει μεταξύ 4 ης -7 ης εβδομάδας και είναι σχεδόν πλήρης πριν ακόμα αρχίσει ο σχηματισμός της δευτερογενούς υπερώας ) ΑΙΤΙΑ ΣΧΙΣΤΙΩΝ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ Οι σχιστίες συμβαίνουν νωρίς στην εγκυμοσύνη, όταν το πρόσωπο του εμβρύου αρχίζει και σχηματίζεται. Μερικές φορές οι σχισμές είναι κληρονομικές σε κάποιες οικογένειες. Από την άλλη όμως, αυτή η δυσμορφία μπορεί να συμβεί όταν ένα παιδί έχει άλλα προβλήματα, όπως γενετικές διαταραχές. Οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι υπάρχουν πολλές πιθανές αιτίες για τις σχισμές και προσπαθούν να ανακαλύψουν περισσότερα για την εμφάνιση αυτής της δυσμορφίας Σχιστίες του Γναθοπροσωπικού Συστήματος, Υπερωϊοσχιστίες & Χειλεοσχιστίες, Μανώλης Κουδουμνάκης & Επιστημονικοί συνεργάτες, Εκδόσεις Π.Χ Πασχαλίδης, Σχιστίες του Γναθοπροσωπικού Συστήματος: Υπερωϊοσχιστίες & Χειλεοσχιστίες, Μανώλης Κουδουμνάκης & Επιστημονικοί συνεργάτες, Εκδόσεις Π.Χ. Πασχαλίδη, Cleft lip and Cleft palate, American Speech-Language-Hearing Association, 8

15 1.5) Αίτια σχιστιών Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αιτία για την χειλεοσχιστία και την υπερωϊοσχιστία είναι άγνωστη. Αυτές οι συνθήκες δυστυχώς δεν μπορούν να προληφθούν. Οι περισσότεροι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι σχιστίες οφείλονται σε έναν συνδυασμό γενετικών και περιβαλλοντικών παραγόντων. Επειδή το λαγόχειλο και το λυκόστομα μπορεί να είναι γενετικές παθήσεις, είναι πιθανό ότι μια επόμενη εγκυμοσύνη να οδηγήσει σε ένα άλλο μωρό με λαγόχειλο ή λυκόστομα, αν και οι πιθανότητες είναι σχετικά χαμηλές. Εάν υπάρχει ένα μόνο μέλος της οικογένειας που πλήττονται, οι πιθανότητες ενός άλλου παιδιού να γεννηθεί με στοματική σχισμή είναι περίπου 4 τοις εκατό. Αν έχουν προσβληθεί δύο ή περισσότερα μέλη της οικογένειας, οι πιθανότητες ένα άλλο παιδί να γεννηθεί με σχισμή είναι περίπου 9 τοις εκατό. Ένα άλλο πιθανό αίτιο μπορεί να σχετίζεται για τυχόν φάρμακα που μπορεί να πήρε η μητέρα κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Μερικά φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν χειλεοσχιστία και υπερωϊοσχιστία. Μεταξύ άλλων, φάρμακα ακμής, μεθοτρεξάνη ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται συνήθως για την θεραπεία του καρκίνου, της αρθρίτιδας και της ψωρίασης. Η χειλεοσχιστία και η υπερωϊοσχιστία μπορεί επίσης να εμφανιστεί ως αποτέλεσμα της έκθεσης σε ιούς ή χημικές ουσίες ενώ το έμβρυο αναπτύσσεται στη μήτρα. Σε άλλες περιπτώσεις, η χειλεοσχιστία και η υπερωϊοσχιστία μπορεί να είναι μέρος μιας άλλης ιατρικής κατάστασης ) Ταξινόμηση των Σχιστιών Υπάρχουν πολλοί και διάφοροι τύποι σχιστιών με διαφορετικούς συνδυασμούς και για αυτό το λόγο η ονομασία και η ταξινόμηση τους θεωρείται πρόκληση. Παρουσιάζονται πολλά συστήματα ταξινόμησης των σχιστιών αλλά αυτό που κέρδισε τις εντυπώσεις, είναι αυτό που έχει προταθεί από τους Kernahan και Stark. Οι Kernahan και Stark πρότειναν ότι θα ήταν καλό οι σχιστίες να ταξινομούνται με βάση 17 Thousands of U.S Babies Born With Cleft Lip, Palate Each Year, but most of the time surgery can correct the defect, experts say, December 31, 2012, Serena Cordon-Health Reporte U.S News Weekly 9

16 την εμβρυολογική ανάπτυξη με δυο βασικές κατηγορίες : σχιστίες της βασικής υπερώας (πρωτογενούς) και σχιστίες της δευτερεύουσας υπερώας και με το τομικό τρήμα ως το διαχωριστικό σημείο μεταξύ τους. Η βασική υπερώα περιλαμβάνει τις δομές, οι οποίες βρίσκονται μπροστά από το τομικό τρήμα. Αυτές ο δομές, οι οποίες συνενώνονται γύρω στη 7 η εβδομάδα της κύησης και περιλαμβάνουν το φατνίο και το χείλος (παρόλο που η ορολογία είναι «βασική υπερώα». Η δευτερεύουσα υπερώα περιλαμβάνει τις δομές οι οποίες βρίσκονται πίσω από το τομικό τρήμα. Αυτές είναι οι δομές, οι οποίες συνενώνονται γύρω στην 9 η εβδομάδα κύησης και περιλαμβάνουν την σκληρή υπερώα (εξαιρουμένου του φατνίου) και το υπερώιο ιστίο. Οι σχιστίες μπορεί να βρίσκονται είτε στην βασική, είτε στην δευτερεύουσα υπερώα, είτε και στις δυο. Σύνοψη της Ταξινόμησης των Σχιστιών Βασική Υπερώα (ονομάζεται και προϋπερώα ή μεσογνάθιο τμήμα) Μπροστά από το τομικό τρήμα Περιλαμβάνει χείλος και φατνίο Οι σχιστίες περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: Πλήρης ( μέσω του τομικού τρήματος) ή ατελής (όπως, μόνο στο χείλος) Μονόπλευρες ή αμφίπλευρες Δευτερεύουσα Υπερώα Πίσω από το τομικό τρήμα Περιλαμβάνει την σκληρή και την μαλακή υπερώα Οι σχιστίες περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: Πλήρης (συμπεριλαμβανομένης της σκληρής υπερώας έως το τομικό τρήμα) ή ατελής (όπως, μόνο σε τμήμα του υπερώιου ιστίου) ή υποβλεννογόνος 10

17 18 Cleft Palate and Craniofacial anomalies: effects on speech and resonance, Ann W. Kummer 11 Λογοθεραπευτική και εκπαιδευτική υποστήριξε σε παιδιά με σχιστία Στην σκληρή υπερώα μπορεί να είναι μονόπλευρες ή αμφίπλευρες Παρόλο που αυτό το σύστημα ταξινόμησης χρησιμοποιείται πιο συχνά από τους επαγγελματίες, μια τροποποίηση του συστήματος ταξινόμησης των Kernahan και Stark προτάθηκε μετέπειτα από τον Kernahan. Επειδή οι σχιστίες ποικίλουν σε σοβαρότητα, αυτό το σύστημα είναι πιο λεπτομερές. Χρησιμοποίει ένα σχήμα «γραμμωτού Υ» ως ένα μέσο προσδιορισμού της έκτασης της ταξινόμησης της σχιστίας. Οι άνω βραχίονες του Υ αντιπροσωπεύουν την βασική υπερώα και η βάση του Υ αντιπροσωπεύει την δευτερεύουσα υπερώα. Το σχήμα Υ χωρίζεται σε τμήματα, τα οποία αριθμούνται. Τα άνω στελέχη χωρίζονται σε τρία τμήματα, με την δεξιά πλευρά να αριθμείται ως 1,2 και 3 και την αριστερή πλευρά να αριθμείται ως 4, 5 και 6. Το πιο πρόσθιο τμήμα αντιπροσωπεύει το χείλος, το μεσαίο τμήμα αντιπροσωπεύει το φατνίο και το οπίσθιο τμήμα αντιπροσωπεύει την περιοχή μεταξύ του φατνίου και του τομικού τρήματος. Η δευτερεύουσα υπερώα χωρίζεται επίσης, σε τρία τμήματα, τα οποία αριθμούνται ως 7, 8 και 9. Όταν τα τμήματα, τα οποία επηρεάζονται από την σχιστία σκουραίνουν στο διάγραμμα, μπορεί να γίνει μια οπτική αναπαράσταση του τύπου και της έκτασης της σχιστίας. Εάν υπάρχει μια υποβλεννογόνος σχιστία, τα τμήματα που επηρεάζονται, σημειώνονται με σταυρό. Χρησιμοποιώντας αυτό το σχήμα, η έκταση μιας σχιστίας μπορεί να περιγραφεί ή να απεικονιστεί, χρησιμοποιώντας το διάγραμμα. 18 Σχήμα 2 ο

18 1.7) ΣΧΙΣΤΙΕΣ ΤΗΣ ΒΑΣΙΚΗΣ ΥΠΕΡΩΑΣ (ΧΕΙΛΟΣ ΚΑΙ ΦΑΤΝΙΟ) 1.7.1) ΤΥΠΟΙ ΚΑΙ ΣΟΒΑΡΟΤΗΤΑ Οι σχιστίες της βασικής υπερώας προκαλούνται κατά την 5 η και την 7 η εβδομάδα κύησης λόγω της αδυναμίας σύγκλεισης των άνω γναθιαίων αποφύσεων με τις μέσες ρινικές αποφύσεις. Στην περιοχή όπου ενώνονται μεταξύ τους οι αποφύσεις της άνω γνάθου και οι ρινικές αποφύσεις, προκαλείται αμφοτερόπλευρα μια επιθηλιακή πλάκα δυο στρωμάτων, που ονομάζεται Hochstetter. Αυτή η πλάκα πολύ γρήγορα αντικαθιστάται από ένα μεσεγχυματικό ιστό και με αυτόν τον τρόπο ενώνονται τα προσωπικά πέταλα. Όταν η διάλυση του επιθηλιακού τοιχίου ή οι προσωπικές αποφύσεις δεν ενώνονται σύντομα και γρήγορα, τότε δημιουργούνται οι σχιστίες της βασικής υπερώας. Οι χειλεοσχιστίες διακρίνονται στις πλήρες και στις ατελείς. Μια πλήρης χειλεοσχιστία, μπορεί να εμφανιστεί μονόπλευρα ή αμφοτερόπλευρα. Η σχισμή προχωράει μέχρι και το εσωτερικό της ρινικής εισόδου. Στην μονόπλευρη πλήρη χειλεοσχιστία, το πτερύγιο της μύτης λυγίζει προς τα πλάγια και ορισμένες φορές είναι επιμηκυμένο με αποτέλεσμα η μύτη να είναι ασύμμετρη. Από την άλλη σε μια πλήρης αμφοτερόπλευρη χειλεοσχιστία, το μέσο τμήμα του άνω χείλους δεν περιέχει κανένα τμήμα του σφιγκτήρα, ο οποίο βλάπτεται ως μια σημαντική λειτουργική δομή, και η μύτη διατηρεί την συμμετρία της. Η ατελής χειλεοσχιστία εμφανίζεται μονόπλευρα ή αμφοτερόπλευρα. Κατευθύνεται από το ερυθρό (προχειλίδιο) και λευκό (γένειο) τμήμα του χείλους, και παρουσιάζεται εκεί ως αύλακας. Στην μονόπλευρη ατελή χειλεοσχιστία το πτερύγιο της μύτης στην πλευρά της σχιστίας στραβώνει ελάχιστα ή καθόλου. Η εμφάνιση των χειλεογναθισχιστιών είναι πολύ σπάνια και μπορεί να διακριθούν σε μονόπλευρες και αμφοτερόπλευρες. Εκτός του χείλους, σ αυτές τις σχιστίες διαχωρίζεται και η φατνιακή απόφυση, από το σημείο μεταξύ του πλάγιου τομέα και του κυνόδοντα. Στην μονόπλευρη χειλεογναθοσχιστία παρατηρείται έντονη δυσμορφία της μύτης. Το ρινικό διάφραγμα βρίσκεται προς την υγιή πλευρά για να μπορέσει το ρινικό πτερύγιο στην πλευρά που βρίσκεται η σχιστία να είναι επίπεδο. 12

19 19 Βασικές γνώσεις ορθοδοντικής για λογοθεραπευτές, Renate Clausnitzer, Εκδόσεις Ρόδων, Θεσσαλονίκη Λογοθεραπευτική και εκπαιδευτική υποστήριξε σε παιδιά με σχιστία Από την άλλη στην αμφοτερόπλευρη χειλεογναθοσχιστία, τα δύο ρινικά πτερύγια μετατοπίζονται πλάγια και το πρόσθιο μέρος του οστού της άνω γνάθου βρίσκεται απομονωμένο ή μπορεί και να κατευθύνεται προς το επάνω μέρος του κρανίου )Επιπτώσεις στη Δομή και στη Λειτουργία Επειδή μια πλήρης σχιστία του χείλους και του φατνίου πορεύεται διαμέσου του κατωφλιού του ρουθουνιού, η μύτη μπορεί να επηρεαστεί δυσμενώς. Η μύτη μπορεί να φαίνεται πολύ πλατιά και επίπεδη, λόγω του διαχωρισμού του κυκλοτερή στοματικού μυ, ο οποίος είναι ο μυς, που περιλαμβάνει το στόμα και λειτουργεί για το κλείσιμο των χειλιών. Αυτός ο μυς, όχι μόνο διαχωρίζεται, αλλά δεν είναι ευθυγραμμισμένος και καμπυλώνει προς τα πάνω, κατά μήκος των άκρων του ερυθρού τμήματος του χείλους. Ο πλατύς χώρος μέσα στη σχιστία μπορεί να παραμορφώσει περαιτέρω την μύτη, επεκτείνοντας το ρινικό πτερύγιο. Στην πραγματικότητα, όσο πιο πλατιά είναι η σχιστία, τόσο πιο παραμορφωμένα θα είναι τα ρινικά χαρακτηριστικά. Ο σχηματισμός του στυλίσκου της μύτης μπορεί επίσης, να επηρεαστεί σε πολύ μεγάλο βαθμό από μια χειλεοσχιστία και ο στυλίσκος να είναι αφύσικα κοντός. Εάν, η σχιστία είναι μονόπλευρη, ο στυλίσκος θα είναι πιο κοντός στη πλευρά της σχιστίας και σε πιο πλάγια θέση, με την βάση του να αποκλίνει προς άλλη πλευρά (χωρίς την σχιστία). Όταν η σχιστία είναι αμφίπλευρη και πλήρης, ο στυλίσκος μπορεί να είναι τόσο κοντός, που μπορεί κατ ουσίαν να μην υπάρχει, δίνοντας την εντύπωση ότι το προχειλίδιο και το μεσογνάθιο οστό είναι προσκολλημένα στην άκρη της μύτης. Σε λιγότερο συχνές περιπτώσεις, όπως στην περίπτωση μιας άτυπης σχιστίας, το χείλος, είναι ουσιαστικά άθικτο, αλλά μπορεί να υπάρχουν ενδείξεις ρινικής δυσμορφίας και ρινική ασυνέχεια, οι οποίες βρίσκονται, χαρακτηριστικά, με χειλεοσχιστία. Οι σχιστίες της βασικής υπερώας ή αλλιώς πρωτογενής και ( της δευτερεύουσας) υπερώας, συχνά, προκαλούν δυσμορφίες της ρινικής κοιλότητας, οι οποίες έχουν σαν αποτέλεσμα να μειώνουνε τον ρινικό αεραγωγό. Ο αεραγωγός, είναι μικρότερος σε

20 20 Cleft Palate and Craniofacial anomalies: effects on speech and resonance, Ann W. Kummer 14 Λογοθεραπευτική και εκπαιδευτική υποστήριξε σε παιδιά με σχιστία άτομα με μονόπλευρη χειλεοσχιστία και υπερωϊοσχιστία και είναι μεγαλύτερος σε άτομα με αμφοτερόπλευρες σχιστίες. Παρόλο που η μύτη συνεχίζει να μεγαλώνει με την ηλικία, παραμένει περίπου 30% μικρότερη, από ότι η μύτη χωρίς σχιστία. Η επιδιορθώσει του χείλους μπορεί, επίσης, να προκαλέσει ρινική απόφραξη, εάν επιφέρει στένωση της ρινικής αίθουσας. Έχει αποδειχθεί ότι η χειρουργική επιδιόρθωση των χειλικών, ρινικών, υπερωικών και φαρυγγικών δομών, ενδεχομένως, να παρεμποδίσει περαιτέρω την αναπνοή. Εξαιτίας των δυσμορφιών που παρατηρούνται στην ρινική κοιλότητα και λόγω της χειρουργικής επιδιόρθωσης, η απόφραξη της άνω αεραγωγού παρατηρείται πιο συχνά στα άτομα με σχιστίες σε σχέση με τα άτομα χωρίς σχιστίες. Αυτή η απόφραξη, μπορεί επίσης, να προκαλέσει μια μη φυσιολογική αντήχηση. Μια πλήρης σχιστία της βασικής υπερώας, ενδεχομένως να προκαλέσει ανωμαλίες στην σύγκλειση, καθώς αναπτύσσεται η οδοντοφυΐα. Αυτό μπορεί να προκαλέσει συγκεκριμένα αρθρωτικά λάθη, ιδιαίτερα στους εμπρόσθιους ομιλητικούς ήχους. Η παραγωγή των εμπρόσθιων ήχων επηρεάζεται συχνά, από την οδοντική παρέμβαση στην κίνηση της άκρης της γλώσσας ή στο συνωστισμό στο εμπρόσθιο τμήμα στης στοματικής κοιλότητας ) ΣΧΙΣΤΙΕΣ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΑΣ ΥΠΕΡΩΑΣ (ΣΚΛΗΡΗ ΥΠΕΡΩΑ ΚΑΙ ΥΠΕΡΩΙΟ ΙΣΤΙΟ) 1.8.1) Τύποι και σοβαρότητα Κατά την 9 η μέχρι και την 12 η εβδομάδα κύησης, οι άνω γναθιαίες αποφύσεις που βρίσκονται σε οριζόντια θέση και το προς τα κάτω στο αναπτυσσόμενο ρινικό διάφραγμα, αρχίζουν και πλησιάζουν το ένα προς το άλλο και συνενώνονται, αρχικά πίσω από την πρωτογενή υπερώα και από εκεί συνεχίζοντας προς τα πίσω. Στην περιοχή όπου ενώνονται, δημιουργείται ένα επιθηλιακό τοιχίο, το οποίο στην εξέλιξη διαλύεται και αντικαθιστάται από μεσεγχυματικό ιστό. Σε περίπτωση μιας διαταραχής της ανάπτυξης, δημιουργούνται μεμονωμένες γναθοσχιστίες. Αυτές οι

Αν διαχωρίζει τελείως το χείλος η σχιστία λέγεται πλήρης, ενώ αν χωρίζει τμήμα μόνο του χείλους λέγεται ατελής.

Αν διαχωρίζει τελείως το χείλος η σχιστία λέγεται πλήρης, ενώ αν χωρίζει τμήμα μόνο του χείλους λέγεται ατελής. Μια από τις πιο συχνές ανωμαλίες που παρουσιάζονται κατά την γέννηση και έρχονται να διαταράξουν την ευτυχία που φέρνει στους γονείς ο ερχομός ενός παιδιού, είναι η σχιστία του χείλους, της υπερώας ή και

Διαβάστε περισσότερα

Συγγενείς ανωμαλίες κρανιοπροσωπικής. A. Κοτσίνας Επικ. Καθηγητής

Συγγενείς ανωμαλίες κρανιοπροσωπικής. A. Κοτσίνας Επικ. Καθηγητής Συγγενείς ανωμαλίες κρανιοπροσωπικής ανάπτυξης A. Κοτσίνας Επικ. Καθηγητής Φαρυγγικά τόξα Εμφανίζονται με κρανιοουραία αλληλουχία πέντε ζεύγη το πρώτο ζεύγος -την 22η ημέρα το δεύτερο και τρίτο ζεύγος

Διαβάστε περισσότερα

Οδοντιατρική Σχολή Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Οδοντιατρική αντιμετώπιση παιδιών και εφήβων με σχιστία

Οδοντιατρική Σχολή Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Οδοντιατρική αντιμετώπιση παιδιών και εφήβων με σχιστία Οδοντιατρική Σχολή Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Οδοντιατρική αντιμετώπιση παιδιών και εφήβων με σχιστία Δρ. Σωτηρία Γκιζάνη Επικ. Καθηγήτρια Εργαστήριο Παιδοδοντιατρικής Από τις πιο συχνές

Διαβάστε περισσότερα

ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ

ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΚΛΙΝΙΚΩΝ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΟΡΙΣΜΟΣ Ως ινιακή πλαγιοκεφαλία χαρακτηρίζεται η ασυμμετρία και αποπλάτυνση του οπισθίου τμήματος της κεφαλής (βρεγματοϊνιακή χώρα) (όπως αναφέρεται και στο κεφάλαιο των κρανιοσυνοστεώσεων). Ο προσδιορισμός

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ. Μαλτέζος Ιωάννης

ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ. Μαλτέζος Ιωάννης ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ Μαλτέζος Ιωάννης Κληρονομικότητα Το σώμα μας αποτελείται από εκατομμύρια κύτταρα εκ των οποίων τα περισσότερα εξ αυτών

Διαβάστε περισσότερα

Πλαστική Χειρουργική

Πλαστική Χειρουργική Εκπαιδευτήριο TO ΠΑΓΚΡΗΤΙΟΝ Σχολικό Έτος 2007-2008 Συνθετικές εργασίες στο μάθημα Πληροφορική Τεχνολογία της Β Γυμνασίου: Όψεις της Τεχνολογίας Θέμα: Πλαστική Χειρουργική Τμήμα: ΗΥ: Ομάδα: Β2 pc25 Μιχαήλου

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ - ΥΣΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ - ΥΣΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ - ΥΣΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΕΛ. ΦΡΥΣΙΡΑ Επ. Καθηγήτρια Κλινικής Γενετικής ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙ ΩΝ «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ κ.ε. ΚΑΝΑΒΑΚΗΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Ε.Ι. ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Επιβλέπουσα: Ζακοπούλου Βικτωρία.

Τ.Ε.Ι. ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Επιβλέπουσα: Ζακοπούλου Βικτωρία. Τ.Ε.Ι. ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: «Εγκεφαλική Παράλυση στην παιδική ηλικία». Εκπόνηση εργασίας: Παπαδοπούλου Ειρήνη Α.Μ. 12148 Επιβλέπουσα:

Διαβάστε περισσότερα

Οπή Ωχράς Κηλίδας. Τι είναι οπή της ωχράς;

Οπή Ωχράς Κηλίδας. Τι είναι οπή της ωχράς; Οπή Ωχράς Κηλίδας Τι είναι οπή της ωχράς; Ο αμφιβληστροειδής χιτώνας είναι το φωτοευαίσθητο στρώμα ιστού που βρίσκεται στο πίσω μέρος του ματιού. Μία ειδική περιοχή του αμφιβληστροειδούς, που ονομάζεται

Διαβάστε περισσότερα

Αρθρωτικές-Φωνολογικές διαταραχές Αποκατάσταση φωνημάτων /f/ - /v/

Αρθρωτικές-Φωνολογικές διαταραχές Αποκατάσταση φωνημάτων /f/ - /v/ Αρθρωτικές-Φωνολογικές διαταραχές Αποκατάσταση φωνημάτων /f/ - /v/ Φοιτήτρια : Τεκτονίδου Βαρβάρα (12871) Καθηγήτρια: Παίλα Νικολέτα T.E.I Ηπείρου, 2014 Ταξινόμηση φωνολογικών/αρθρωτικών διαταραχών Αναπτυξιαξή

Διαβάστε περισσότερα

Υποστηρίζοντας τα παιδιά με γενετικά νοσήματα - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Πέμπτη, 16 Ιούνιος :58

Υποστηρίζοντας τα παιδιά με γενετικά νοσήματα - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Πέμπτη, 16 Ιούνιος :58 Από: K-Life (Καθημερινή) Τα γενετικά νοσήματα είναι ιδιαίτερα σπάνιες ασθένειες που οφείλονται σε μεταλλάξεις γονιδίων. Τα παιδιά που πάσχουν από αυτά χρειάζονται φροντίδα, ψυχολογική στήριξη αλλά και

Διαβάστε περισσότερα

ΣΚΟΛΙΩΣΗ ΡΙΝΙΚΟΥ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΣ

ΣΚΟΛΙΩΣΗ ΡΙΝΙΚΟΥ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΣ ΣΚΟΛΙΩΣΗ ΡΙΝΙΚΟΥ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΣ Γενικά Η κεντρική θέση και ο σημαντικότατος ρόλος που κατέχει η μύτη στην ανατομία και την λειτουργία του ανώτερου αναπνευστικού και συνολικά του ΩΡΛ συστήματος είναι αδιαμφισβήτητος

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίμηση ορθοδοντικών προβλημάτων από τον Γενικό Οδοντίατρο

Εκτίμηση ορθοδοντικών προβλημάτων από τον Γενικό Οδοντίατρο ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ 3 η ΥΠΕ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΗΜΕΡΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ Κ.Υ.Α.Τ. ΕΥΟΣΜΟΥ Νοέμβριος, 2015 Εκτίμηση ορθοδοντικών προβλημάτων από τον Γενικό Οδοντίατρο Ιουλία Ιωαννίδου-Μαραθιώτου Αναπληρώτρια

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία στη Βιολογία

Εργασία στη Βιολογία Εργασία στη Βιολογία Τι είναι το χρωμόσωμα? Το χρωμόσωμα είναι μια οργανωμένη δομή DNA και πρωτεϊνών που βρίσκεται στα κύτταρα. Είναι ένα μοναδικό κομμάτι DNA που περιλαμβάνει πολλά γονίδια και άλλες ακολουθίες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΔΥΣΠΛΑΣΙΕΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΝΑΘΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΔΥΣΠΛΑΣΙΕΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΝΑΘΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΔΥΣΠΛΑΣΙΕΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΓΝΑΘΟΠΡΟΣΩΠΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ...... Εισαγωγή. Μετωπορινογενείς δυσπλασίες (δυσπλασίες μέσης γραμμής)... Κρανιοσυνοστώσεις ή κρανιοσυνοστεώσεις.. Βραγχιακές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΕΞΙΑ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ Α.Μ Πτυχιακή εργασία ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2011

ΑΛΕΞΙΑ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ Α.Μ Πτυχιακή εργασία ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2011 ΑΛΕΞΙΑ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥ Α.Μ.10159 Πτυχιακή εργασία ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2011 Σύνδρομο Down ή αλλιώς Τρισωμία 21 ή Τρισωμία G είναι η περιγραφή μια ανωμαλίας, που περικλείει ένα σύνολο χαρακτηριστικών,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΩΣ ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΔΡ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΟΣ, ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ, ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ, ΟΕΕ

Η ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΩΣ ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΔΡ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΟΣ, ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ, ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ, ΟΕΕ Η ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΩΣ ΜΙΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΑ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΔΡ. ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΛΑΒΡΥΤΙΝΟΣ, ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΩΝ ΔΡΑΣΕΩΝ, ΟΡΘΟΔΟΝΤΙΚΟΣ, ΟΕΕ Το πρόγραμμα εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού

Διαβάστε περισσότερα

Κλινική γενετικών νοσημάτων και σπάνια νοσήματα

Κλινική γενετικών νοσημάτων και σπάνια νοσήματα Κλινική γενετικών νοσημάτων και σπάνια νοσήματα Πέμπτη 10 Μαρτίου 2010 Για την συμμαχία Κυπρίων ασθενών με σπάνια νοσήματα CARD Δρ Bιολέττα Χριστοφίδου Αναστασιάδου MD, PhD Κλινική Γενετική Δράση: 1994-έως

Διαβάστε περισσότερα

Χρωµοσωµικές Αλλαγές. Πληροφορίες για Ασθενείς και Οικογένειες

Χρωµοσωµικές Αλλαγές. Πληροφορίες για Ασθενείς και Οικογένειες 12 Orphanet Ιστοσελίδα ελεύθερης πρόσβασης που παρέχει πληροφορίες για τις σπάνιες παθήσεις, τα κλινικά πειράµατα, τα φάρµακα και συνδέσµους για οµάδες υποστήριξης σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ιστοσελίδα: www.orpha.net

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΠΝΟΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΥΠΝΟ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΠΝΟΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΥΠΝΟ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΠΝΟΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΥΠΝΟ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΑΠΝΟΙΑ Αποφρακτική άπνοια είναι οι συνεχείς και επαναλαμβανόμενες διακοπές της αναπνοής λόγω αποφράξεως των ανώτερων αναπνευστικών οδών

Διαβάστε περισσότερα

Το μυϊκό σύστημα αποτελείται από τους μύες. Ο αριθμός των μυών του μυϊκού συστήματος ανέρχεται στους 637. Οι μύες είναι όργανα για τη σωματική

Το μυϊκό σύστημα αποτελείται από τους μύες. Ο αριθμός των μυών του μυϊκού συστήματος ανέρχεται στους 637. Οι μύες είναι όργανα για τη σωματική Μύες Το μυϊκό σύστημα αποτελείται από τους μύες. Ο αριθμός των μυών του μυϊκού συστήματος ανέρχεται στους 637. Οι μύες είναι όργανα για τη σωματική κινητικότητα, την σπλαχνική κινητικότητα και τη κυκλοφορία

Διαβάστε περισσότερα

Μαρκομανωλάκη Ελένη Α. Μ. : 9799 Επιβλέπων καθηγητής : Νάσιος Γρηγόριος

Μαρκομανωλάκη Ελένη Α. Μ. : 9799 Επιβλέπων καθηγητής : Νάσιος Γρηγόριος Μαρκομανωλάκη Ελένη Α. Μ. : 9799 Επιβλέπων καθηγητής : Νάσιος Γρηγόριος Είναι κακώσεις που συμβαίνουν στην περιοχή της κεφαλής Οι κακώσεις αυτές προκαλούνται, όταν : Α) ένα κινούμενο αντικείμενο χτυπήσει

Διαβάστε περισσότερα

- αποκλίνοντα ή εξωτροπία (το μάτι βρίσκεται προς τα έξω)

- αποκλίνοντα ή εξωτροπία (το μάτι βρίσκεται προς τα έξω) ΣΤΡΑΒΙΣΜΟΣ Σαββίδου Αβρόρα. Παιδίατρος Στραβισμός είναι μία νευρομυϊκή διαταραχή, κατά την οποία όταν κάποιος προσηλώνει σε ένα σημείο, τότε το ένα μάτι του προσηλώνει στο σημείο αυτό και το άλλο είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΛΕΤΗ ΥΠΝΟΥ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΠΟΥ ΡΟΧΑΛΙΖΕΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΠΝΟΙΑΣ -ΥΠΟΠΝΟΙΑΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ (ΣΑΑΥ - OSAS) ΡΟΧΑΛΗΤΟ Ή ΡΕΓΧΩ ΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗ Ή ΡΕΓΧΑΣΜΟΣ: Ορισμός

ΜΕΛΕΤΗ ΥΠΝΟΥ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΠΟΥ ΡΟΧΑΛΙΖΕΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΠΝΟΙΑΣ -ΥΠΟΠΝΟΙΑΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ (ΣΑΑΥ - OSAS) ΡΟΧΑΛΗΤΟ Ή ΡΕΓΧΩ ΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗ Ή ΡΕΓΧΑΣΜΟΣ: Ορισμός ΜΕΛΕΤΗ ΥΠΝΟΥ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΠΟΥ ΡΟΧΑΛΙΖΕΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΠΝΟΙΑΣ -ΥΠΟΠΝΟΙΑΣ ΣΤΟΝ ΥΠΝΟ (ΣΑΑΥ - OSAS) ΡΟΧΑΛΗΤΟ Ή ΡΕΓΧΩ ΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗ Ή ΡΕΓΧΑΣΜΟΣ: Ορισμός Ένας ήχος ή θορυβώδης αναπνοή (διαταραχή αναπνοής)

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ. Κεφάλαιο 3

Περιεχόμενα ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΠΝΟΗΣ. Κεφάλαιο 3 Πρόλογος Aγγλικής Έκδοσης xiii Λίγα Λόγια για τους Συγγραφείς xv Ευχαριστίες xvii Εισαγωγή xix Χρησιμοποιώντας το Βιβλίο xxi Πρόλογος Ελληνικής Έκδοσης xxiii Κεφάλαιο 1 ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ Ανατομία

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ

ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ 7 ΙΑΦΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ Σε µια καρδιά που λειτουργεί φυσιολογικά, το αίµα µε χαµηλή περιεκτικότητα σε οξυγόνο ρέει από το σώµα στη δεξιά πλευρά της καρδιάς (στο δεξιό κόλπο και από εκεί στη δεξιά κοιλία).

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων

Διαβάστε περισσότερα

Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής. Το θαύµα... της ζωής!

Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής. Το θαύµα... της ζωής! Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής Το θαύµα... της ζωής! Οι Υπέρηχοι Εγκυμοσύνης... Τμήμα Υπερήχων & Εμβρυομητρικής Ιατρικής Στο Τμήμα Υπερήχων & Εμβρυομητρικής Ιατρικής της ΡΕΑ Μαιευτικής Γυναικολογικής

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχειώδεις παθολογικές μεταβολές του Γεννητικού Συστήματος

Στοιχειώδεις παθολογικές μεταβολές του Γεννητικού Συστήματος Στοιχειώδεις παθολογικές μεταβολές του Γεννητικού Συστήματος του Θήλεος ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Προσοχή: Οι παρουσιάσεις μαθημάτων αποτελούν βοήθημα παρακολούθησης των παραδόσεων

Διαβάστε περισσότερα

Μετωπιαίο, Σφηνοειδές, Ηθμοειδές, Δακρυϊκό, Άνω γνάθος, Ζυγωματικό, Υπερώιο

Μετωπιαίο, Σφηνοειδές, Ηθμοειδές, Δακρυϊκό, Άνω γνάθος, Ζυγωματικό, Υπερώιο Μετωπιαίο, Σφηνοειδές, Ηθμοειδές, Δακρυϊκό, Άνω γνάθος, Ζυγωματικό, Υπερώιο Οφρύς Βλέφαρα Βλεφαρίδες Βλεφαρικοί και Σμηγματογόνοι αδένες των βλεφάρων Ανελκτήρας μυς του άνω βλεφάρου Σφιγκτήρας μυς των

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΟΚΗΛΗ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ

ΥΔΡΟΚΗΛΗ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ ΠΑΘΗΣΕΙΣ ΟΣΧΕΟΥ - ΥΔΡΟΚΗΛΗ - ΚΙΡΣΟΚΗΛΗ - ΣΥΣΤΡΟΦΗ ΣΠΕΡΜΑΤΙΚΟΥ ΤΟΝΟΥ - ΚΥΣΤΗ ΕΠΙΔΙΔΥΜΙΔΑΣ - ΣΠΕΡΜΑΤΟΚΥΣΤΗ - ΚΥΣΤΕΣ ΟΣΧΕΟΥ ΥΔΡΟΚΗΛΗ Είναι η συλλογή υγρού μεταξύ των πετάλων του ιδίως ελυτροειδούς χιτώνα

Διαβάστε περισσότερα

Οι διαταραχές του λόγου και τις οµιλίας στην παιδική ηλικία. Αναστασία Λαµπρινού Δεκέµβριος 2001

Οι διαταραχές του λόγου και τις οµιλίας στην παιδική ηλικία. Αναστασία Λαµπρινού Δεκέµβριος 2001 Οι διαταραχές του λόγου και τις οµιλίας στην παιδική ηλικία Αναστασία Λαµπρινού Δεκέµβριος 2001 Γλώσσα- είναι µία ταξινοµική αρχή, ένας κώδικας επικοινωνίας, ένα κοινωνικό φαινόµενο έξω από το άτοµο. Οµιλία-

Διαβάστε περισσότερα

- Έκπτωση στη χρήση εξoλεκτικών συμπεριφορών πχ βλεμματικής επαφής, εκφραστικότητας προσώπου.

- Έκπτωση στη χρήση εξoλεκτικών συμπεριφορών πχ βλεμματικής επαφής, εκφραστικότητας προσώπου. ΑΥΤΙΣΜΟΣ- ΔΙΑΧΥΤΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Η Διάχυτη Διαταραχή της Ανάπτυξης σύμφωνα με το ICD-10 το σύστημα της Διεθνούς Ταξινόμησης των Νόσων είναι μια διαταραχή που περιλαμβάνει δυσκολίες στην ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. «Λογοθεραπευτική παρέμβαση στο πλαίσιο του συνδρόμου της Οζώδους Σκλήρυνσης»

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. «Λογοθεραπευτική παρέμβαση στο πλαίσιο του συνδρόμου της Οζώδους Σκλήρυνσης» ΤΕΙ ΗΠΕΙΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Λογοθεραπευτική παρέμβαση στο πλαίσιο του συνδρόμου της Οζώδους Σκλήρυνσης» Εκπόνηση : Χατζή Κατερίνα ΑΜ:11625 Επιβλέπουσα

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι το γλαύκωμα;

Τι είναι το γλαύκωμα; Τι είναι το γλαύκωμα; Το γλαύκωμα περιλαμβάνει μια ομάδα παθήσεων που βλάπτουν το οπτικό νεύρο, προκαλώντας διαταραχές όρασης, οι οποίες, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, μπορούν να εξελιχθούν και να επιφέρουν

Διαβάστε περισσότερα

prenatal Μη επεμβατικός προγεννητικός έλεγχος

prenatal Μη επεμβατικός προγεννητικός έλεγχος prenatal Μη επεμβατικός προγεννητικός έλεγχος 1 Είστε έγκυος. Συγχαρητήρια! 2 Αγαπητοί μελλοντικοί γονείς, Αυτή είναι μια πολύ συναρπαστική περίοδος για εσάς και είναι πολύ φυσικό να ανησυχείτε για την

Διαβάστε περισσότερα

ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΙΚΆ ΠΡΟΒΛΉΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΆΔΥΣΗ

ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΙΚΆ ΠΡΟΒΛΉΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΆΔΥΣΗ ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΙΚΆ ΠΡΟΒΛΉΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΆΔΥΣΗ Όπως θα πρέπει να είναι γνωστό σε όλους όσους ασχολούνται με την κατάδυση, περισσότερο από 50% των εμφανιζομένων προβλημάτων αφορούν τον Ωτορινολαρυγγολόγο

Διαβάστε περισσότερα

Προγεννητικός Έλεγχος - Μαιευτικό Υπερηχογράφημα

Προγεννητικός Έλεγχος - Μαιευτικό Υπερηχογράφημα Προγεννητικός Έλεγχος - Μαιευτικό Υπερηχογράφημα upadate swfobject.embedswf('/plugins/content/avreloaded/mediaplayer.swf','avreloaded0','400','320','7. 0.14','/plugins/content/avreloaded/expressinstall.swf',

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6: Μεταλλάξεις

Κεφάλαιο 6: Μεταλλάξεις Κεφάλαιο 6: Μεταλλάξεις ΕΛΕΓΧΟΣ ΓΝΩΣΕΩΝ 1. Τι ονομάζονται μεταλλάξεις και ποια τα κυριότερα είδη τους; 2. Ποιες οι διαφορές μεταξύ γονιδιακών και χρωμοσωμικών μεταλλάξεων; 3. Οι μεταλλάξεις στα σωματικά

Διαβάστε περισσότερα

Εξωστοματικές τεχνικές τοπικής αναισθησίας

Εξωστοματικές τεχνικές τοπικής αναισθησίας Εξωστοματικές τεχνικές τοπικής αναισθησίας ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Εργαστήριο 5 ου εξαμήνου Βασίλης Κ. Πετσίνης Επίκουρος Καθηγητής Στοματικής και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής Άνω γναθικό νεύρο (στρογγύλο

Διαβάστε περισσότερα

Σύνδροµο Μηροκοτυλιαίας Πρόσκρουσης Femoroacetabular Impingement Syndrome (FAI)

Σύνδροµο Μηροκοτυλιαίας Πρόσκρουσης Femoroacetabular Impingement Syndrome (FAI) Σύνδροµο Μηροκοτυλιαίας Πρόσκρουσης Femoroacetabular Impingement Syndrome (FAI) Τι είναι το σύνδροµο µηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης; Φυσιολογικά, η κεφαλή του ισχίου δεν προσκρούει στο χείλος της κοτύλης κατά

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΒΑΣ. ΣΙΔΕΡΗΣ, ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 6, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ 115 27, ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ: 210 7777.654, FAX

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΒΑΣ. ΣΙΔΕΡΗΣ, ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 6, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ 115 27, ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ: 210 7777.654, FAX ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Μικροβιολογικό & Ερευνητικό Εργαστήριο Καθ έξιν Αποβολές Οι καθ 'έξιν αποβολές είναι μια ασθένεια σαφώς διακριτή από τη στειρότητα, και που ορίζεται ως δύο ή περισσότερες αποτυχημένες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 3. ΙΣΤΟΡΙΚΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Πρωτόγονη και αρχαία περίοδος. Ελληνική και Ρωμαϊκή περίοδος.. Μεσαίωνας..

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 3. ΙΣΤΟΡΙΚΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Πρωτόγονη και αρχαία περίοδος. Ελληνική και Ρωμαϊκή περίοδος.. Μεσαίωνας.. 8 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ Α 1. ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ Φύση και έννοια της αναπηρίας Η συνειδητοποίηση της αναπηρίας.. Η στάση της οικογένειας απέναντι στο παιδί με αναπηρία Στάσεις της

Διαβάστε περισσότερα

αμινοξύ. Η αλλαγή αυτή έχει ελάχιστη επίδραση στη στερεοδιάταξη και τη λειτουργικότητα της πρωτεϊνης. Επιβλαβής

αμινοξύ. Η αλλαγή αυτή έχει ελάχιστη επίδραση στη στερεοδιάταξη και τη λειτουργικότητα της πρωτεϊνης. Επιβλαβής Κεφάλαιο 6: ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ -ΘΕΩΡΙΑ- Μεταλλάξεις είναι οι αλλαγές που συμβαίνουν στο γενετικό υλικό ενός οργανισμού, τόσο σε γονιδιακό επίπεδο (γονιδιακές μεταλλάξεις) όσο και σε χρωμοσωμικό επίπεδο (χρωμοσωμικές

Διαβάστε περισσότερα

Ρήξη του Τενοντίου Πετάλου του Ώμου: Γενικές Πληροφορίες

Ρήξη του Τενοντίου Πετάλου του Ώμου: Γενικές Πληροφορίες Ρήξη του Τενοντίου Πετάλου του Ώμου: Γενικές Πληροφορίες Ποιά είναι η ανατομική κατασκευή του ώμου; Η άρθρωση του ώμου σχηματίζεται από την σύνδεση τριών οστών: του βραχιονίου, της ωμοπλάτης και της κλείδας.

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω Σκληρόδερµα;

Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Για να πληροφορηθώ µýëïò ôçò Σπάνιος ναι... Μόνος όχι Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών σπανίων παθήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Συγγενές Εξάρθρηµα του Ισχίου. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός

Συγγενές Εξάρθρηµα του Ισχίου. Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός Συγγενές Εξάρθρηµα του Ισχίου Χρήστος Κ. Γιαννακόπουλος Ορθοπαιδικός Χειρουργός ΣΥΓΓΕΝΕΣ ΕΞΑΡΘΡΗΜΑ ΙΣΧΙΟΥ ΟΡΙΣΜΟΣ Συγγενής διαταραχή του ισχίου που προκαλείται από την ανώµαλη ανάπτυξη ενός ή όλων των

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΓΙΑ ΜΑΡΙΑ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ

ΒΑΓΙΑ ΜΑΡΙΑ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ ΒΑΓΙΑ ΜΑΡΙΑ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ ΟΡΙΣΜΟΣ Είναι μια χρόνια προοδευτικά εξελισσόμενη εκφυλιστική νόσος του εγκεφάλου που επηρεάζει κυρίως την κίνηση. Τι προκαλεί την νόσο; Τι προκαλεί την νόσο; Για να γίνει η έναρξη

Διαβάστε περισσότερα

Από τους πιο σημαντικούς ελέγχους που πρέπει να κάνουμε πολύ συχνά μέχρι μια συγκεκριμένη ηλικία του παιδιού είναι η σωματική του ανάπτυξη!

Από τους πιο σημαντικούς ελέγχους που πρέπει να κάνουμε πολύ συχνά μέχρι μια συγκεκριμένη ηλικία του παιδιού είναι η σωματική του ανάπτυξη! Από τους πιο σημαντικούς ελέγχους που πρέπει να κάνουμε πολύ συχνά μέχρι μια συγκεκριμένη ηλικία του παιδιού είναι η σωματική του ανάπτυξη! Το ύψος του, το βάρος, η περίμετρος των σημείων του σώματος του

Διαβάστε περισσότερα

Σχετιζομενος Με Το NLRP-12 Υποτροπιαζων Πυρετος

Σχετιζομενος Με Το NLRP-12 Υποτροπιαζων Πυρετος www.printo.it/pediatric-rheumatology/cy/intro Σχετιζομενος Με Το NLRP-12 Υποτροπιαζων Πυρετος Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΟΣ ΜΕ ΤΟ NLRP12 ΥΠΟΤΡΟΠΙΑΖΩΝ ΠΥΡΕΤΟΣ 1.1 Τι είναι; Ο σχετιζόμενος με

Διαβάστε περισσότερα

Σύγχρονες μεθοδολογίες μοριακής βιολογίας και γενετικής στη γυναικολογία

Σύγχρονες μεθοδολογίες μοριακής βιολογίας και γενετικής στη γυναικολογία ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΕΣ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ - ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ Σύγχρονες μεθοδολογίες μοριακής βιολογίας και γενετικής στη γυναικολογία ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΕΛΕΝΗ, Ph.D. Λέκτορας Εργαστήριο Βιολογίας, Ιατρική Σχολή Αθηνών

Διαβάστε περισσότερα

FOUNDERS CLUB. Πλήρες Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για Τελειόφοιτους & Νέους Επαγγελματίες Λογοθεραπευτές

FOUNDERS CLUB. Πλήρες Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για Τελειόφοιτους & Νέους Επαγγελματίες Λογοθεραπευτές FOUNDERS CLUB Πλήρες Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα για Τελειόφοιτους & Νέους Επαγγελματίες Λογοθεραπευτές Το Πρόγραμμα Founders Club είναι το πληρέστερο πρόγραμμα ιδιωτικής εκπαίδευσης Λογοθεραπείας που υπάρχει.

Διαβάστε περισσότερα

Κινητικό σύστημα του ανθρώπου Μέρος Ι: Ερειστικό, μυϊκό και συνδεσμικό σύστημα. Μάλλιου Βίβιαν Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ ΔΠΘ Φυσικοθεραπεύτρια

Κινητικό σύστημα του ανθρώπου Μέρος Ι: Ερειστικό, μυϊκό και συνδεσμικό σύστημα. Μάλλιου Βίβιαν Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ ΔΠΘ Φυσικοθεραπεύτρια Κινητικό σύστημα του ανθρώπου Μέρος Ι: Ερειστικό, μυϊκό και συνδεσμικό σύστημα Μάλλιου Βίβιαν Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ ΔΠΘ Φυσικοθεραπεύτρια Τα συστήματα του ανθρώπινου σώματος Αναπνευστικό σύστημα (αποτελείται

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΟ Α ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ 1. Γαστροοισοφαγική παλινδρόµηση (ΓΟΠ) Η συχνότητα της ΓΟΠ σε παιδιά µε ΕΠ αναφέρεται από 26% - 75%, ενώ σε φυσιολογικά παιδιά και βρέφη εκτιµάται περίπου στο 7-8% (Cadman και συν. 1978,

Διαβάστε περισσότερα

Παγκόσμια Ημέρα. Τα 5 λεπτά που μπορούν να σώσουν τη ζωή σου! κατά του. Δωρεάν εξέταση για καρκίνο Κεφαλής και Τραχήλου

Παγκόσμια Ημέρα. Τα 5 λεπτά που μπορούν να σώσουν τη ζωή σου! κατά του. Δωρεάν εξέταση για καρκίνο Κεφαλής και Τραχήλου Παγκόσμια Ημέρα κατά του Τα 5 λεπτά που μπορούν να σώσουν τη ζωή σου! Δωρεάν εξέταση για καρκίνο Κεφαλής και Τραχήλου http://www.ifhnos.org/world- cancer- day Σύλλογος Καρκινοπαθών Μακεδονίας- Θράκης 27η

Διαβάστε περισσότερα

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ

Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Οικογενησ Μεσογειακοσ Πυρετοσ Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΟΙΚΟΓΕΝΗΣ ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΟΣ ΠΥΡΕΤΟΣ 1.1 Τι είναι; Ο Οικογενής Μεσογειακός Πυρετός (ΟΜΠ) είναι ένα γενετικά

Διαβάστε περισσότερα

Ρευματολογία. Ψωριασική Αρθρίτιδα. Στέφανος Πατεράκης Φυσικοθεραπευτής, καθηγητής φυσ/πείας

Ρευματολογία. Ψωριασική Αρθρίτιδα. Στέφανος Πατεράκης Φυσικοθεραπευτής, καθηγητής φυσ/πείας Ρευματολογία Ψωριασική Αρθρίτιδα Στέφανος Πατεράκης Φυσικοθεραπευτής, καθηγητής φυσ/πείας Τι είναι η ψωριασική αρθρίτιδα; Η ψωριασική αρθρίτιδα είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση που προσβάλλει τις αρθρώσεις

Διαβάστε περισσότερα

- Καθυστέρηση λόγου (LLI)

- Καθυστέρηση λόγου (LLI) Πολλά άτομα με βαρηκοΐα/κώφωση (Είναι η μερική ή ολική απώλεια των ηχητικών ερεθισμάτων μέσω της ακουστικής οδού. Γίνεται λοιπόν κατανοητό πως προκύπτει δυσκολία επεξεργασίας και παραγωγής των ήχων συνεπώς

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 1 Ο ΘΕΜΑ 1. Η γέννηση ενός παιδιού με σύνδρομο Down συνήθως οφείλεται: α. στην προσβολή της μητέρας από ερυθρά κατά τη διάρκεια της κύησης, β. στην ανεπαρκή πρόσληψη ασβεστίου

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 1 ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Το ανθρώπινο σώμα προμηθεύεται οξυγόνο και αποβάλει διοξείδιο του άνθρακα με την αναπνοή. Η αναπνοή έχει δύο φάσεις: την εισπνοή κατά την οποία ο αέρας εισέρχεται στους πνεύμονες

Διαβάστε περισσότερα

Νεανική Δερματομυοσίτιδα

Νεανική Δερματομυοσίτιδα www.printo.it/pediatric-rheumatology/gr/intro Νεανική Δερματομυοσίτιδα Έκδοση από 2016 1. ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΝΕΑΝΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΟΜΥΟΣΙΤΙΔΑ 1.1 Τι είδους νόσημα είναι; Η νεανική δερματομυοσίτιδα (ΝΔΜ) είναι ένα σπάνιο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΠΟΥ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΤΡΟΠΟΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΕΙΔΟΣ ΜΕΤΑΛΛΑΞΗΣ Οικογενή υπερχοληστερολαιμία Αυτοσωμική επικρατής κληρονομικότητα Σχετίζεται με αυξημένο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΕΣ ΧΡΩΜΟΣΩΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ

ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΕΣ ΧΡΩΜΟΣΩΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΕΣ ΧΡΩΜΟΣΩΜΙΚΕΣ ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ 1) ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ ΣΤΟΝ ΑΡΙΘΜΟ ΤΩΝ ΧΡΩΜΟΣΩΜΑΤΩΝ ΕΥΠΛΟΕΙΔΙΑ: ΚΑΘΕ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΟ ΤΟΥ ΑΡΙΘΜΟΥ Ν (ΑΠΛΟΕΙΔΕΣ ΓΟΝΙΔΙΩΜΑ) 3Ν ΑΥΘΟΡΜΗΤΕΣ ΑΠΟΒΟΛΕΣ 4Ν τριπλοειδία Α) Γονιμοποίηση ωαρίου

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση συμπτωμάτων vs. Αποκατάσταση της αιτίας του πόνου και της δυσλειτουργίας

Αντιμετώπιση συμπτωμάτων vs. Αποκατάσταση της αιτίας του πόνου και της δυσλειτουργίας ΚΛΙΝΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΣ Αντιμετώπιση συμπτωμάτων vs. Αποκατάσταση της αιτίας του πόνου και της δυσλειτουργίας Ο πατέρας της Οστεοπαθητικής Dr A. T. Still, διατύπωσε την άποψη στις αρχές του 20ου αιώνα ότι

Διαβάστε περισσότερα

Στέφανος Πατεράκης (Φυσικ/τής)

Στέφανος Πατεράκης (Φυσικ/τής) ΜΥΣ Οι μύες είναι όργανα του ανθρωπίνου σώματος. Σχηματίζονται από μυϊκό ιστό. Μαζί με τους τένοντες συμβάλουν στην κίνηση των οστών. Είδη των μυών Ο μυς της καρδιάς, Οι λείοι, και Οι γραμμωτοί. Ο μυς

Διαβάστε περισσότερα

Ιατρική Γενετική (Medical Genetics) Γενετική Ανθρώπου

Ιατρική Γενετική (Medical Genetics) Γενετική Ανθρώπου Ιατρική Γενετική (Medical Genetics) Γενετική Ανθρώπου Εφαρμογή των αρχών της γενετικής στην ιατρική πρακτική Γενετικά νοσήματα (ΑΥ/ΑΕ/Φ-σ) Μελέτη του τρόπου κληρονόμισης νοσήματος σε οικογένεια Χαρτογράφηση

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Αρχές Κλινικής Εξέτασης. Σπύρος Δαμάσκος

Βασικές Αρχές Κλινικής Εξέτασης. Σπύρος Δαμάσκος Βασικές Αρχές Κλινικής Εξέτασης Σκοπός του σεμιναριακού αυτού μαθήματος...... ο φοιτητής να είναι σε θέση να κάνει ενδοστοματική και εξωστοματική κλινική εξέταση, και να αναγνωρίσει τα φυσιολογικά ανατομικά

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής

Κεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής 1 Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά Κεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής Υπάρχει ένα δεδομένο στη σύγχρονη ιατρική που λειτουργεί όπως λειτουργούσε στην

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι ο Κερατόκωνος?

Τι είναι ο Κερατόκωνος? Τι είναι ο Κερατόκωνος? Ο Κερατόκωνος είναι µια διαταραχή του κερατοειδούς - του διαφανούς προσθίου τµήµατος του οφθαλµού Ο κερατοειδής είναι εκείνος που εστιάζει το φως στο πίσω µέρος του µατιού. Έτσι

Διαβάστε περισσότερα

Εμβρυολογία του Αναπνευστικού Συστήματος

Εμβρυολογία του Αναπνευστικού Συστήματος Εμβρυολογία του Αναπνευστικού Συστήματος Ανάπτυξη πνευμόνων Εμβρυική περίοδος (4-5 εβδομάδες) Ψευδοαδενική περίοδος (5-16 εβδομάδες) Περίοδος σχηματισμού του βρογχικού δέντρου Σωληνώδης περίοδος (16-26

Διαβάστε περισσότερα

Στη δυστονία έχουμε ακούσια σύσπαση μυών

Στη δυστονία έχουμε ακούσια σύσπαση μυών Δυστονία Δυστονία Στη δυστονία έχουμε ακούσια σύσπαση μυών προκαλώντας ανεξέλεγκτες επαναλαμβανόμενες ή στροφικές κινήσεις του προσβεβλημένου τμήματος του σώματος. Τα συμπτώματα μπορεί να είναι ήπια ή

Διαβάστε περισσότερα

Μια ενημέρωση για ασθενείς και παρόχους φροντίδας

Μια ενημέρωση για ασθενείς και παρόχους φροντίδας Μια ενημέρωση για ασθενείς και παρόχους φροντίδας Τι είναι το FoundationOne ; Το FoundationOne είναι μια εξέταση που ανιχνεύει γενωμικές μεταβολές (π.χ. μεταλλάξεις) που είναι γνωστό ότι σχετίζονται με

Διαβάστε περισσότερα

θέραπειν Αγίας Σοφίας 3, Ν. Ψυχικό, Τ ,

θέραπειν  Αγίας Σοφίας 3, Ν. Ψυχικό, Τ , θέραπειν Κέντρο Συµβουλευτικών Υπηρεσιών Ψυχικού Το κέντρο συμβουλευτικών υπηρεσιών θέραπειν αποτελεί ένα σύγχρονο κέντρο ειδικών θεραπειών, πρόληψης, διάγνωσης και αποκατάστασης. Στελεχώνεται από εξειδικευμένους

Διαβάστε περισσότερα

Δειγματοληψία Χοριακών Λαχνών (CVS) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ. Μονάδα Πρόληψης Μεσογειακής Αναιμίας και άλλων Αιμοσφαιρινοπαθειών

Δειγματοληψία Χοριακών Λαχνών (CVS) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ. Μονάδα Πρόληψης Μεσογειακής Αναιμίας και άλλων Αιμοσφαιρινοπαθειών Δειγματοληψία Χοριακών Λαχνών (CVS) ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ Μονάδα Πρόληψης Μεσογειακής Αναιμίας και άλλων Αιμοσφαιρινοπαθειών ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΛ: 2310892819

Διαβάστε περισσότερα

Ατλαντό-Ινιακή Δυσλειτουργία Δυσλειτουργία στην ένωση του κρανίου με τον κορμό στο νεογέννητο μωρό (Ατλαντό-Ινιακή Δυσλειτουργία)

Ατλαντό-Ινιακή Δυσλειτουργία Δυσλειτουργία στην ένωση του κρανίου με τον κορμό στο νεογέννητο μωρό (Ατλαντό-Ινιακή Δυσλειτουργία) Ατλαντό-Ινιακή Δυσλειτουργία Δυσλειτουργία στην ένωση του κρανίου με τον κορμό στο νεογέννητο μωρό (Ατλαντό-Ινιακή Δυσλειτουργία) Τα νεογέννητα μωρά διαφέρουν από τους ενήλικες, ή ακόμα από τα μεγαλύτερα

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα Βιολογίας: Βλαστοκύτταρα και η χρήση τους στη θεραπεία ασθενειών. Ζωή Σελά

Μάθημα Βιολογίας: Βλαστοκύτταρα και η χρήση τους στη θεραπεία ασθενειών. Ζωή Σελά Μάθημα Βιολογίας: Βλαστοκύτταρα και η χρήση τους στη θεραπεία ασθενειών Ζωή Σελά Τα βλαστοκύτταρα είναι ένα νέο θεραπευτικό εργαλείο στην Ιατρική διαφορετικό από τα φάρμακα που μέχρι σήμερα είχαμε συνηθίσει.

Διαβάστε περισσότερα

Χρωμοσωματικές ανωμαλίες

Χρωμοσωματικές ανωμαλίες Χρωμοσωματικές ανωμαλίες ΧΡΩΜΟΣΩΜΙΚΕΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ ΕΥΘΥΝΟΝΤΑΙ ΓΙΑ: 50% ΤΩΝ ΑΥΘΟΡΜΗΤΩΝ ΑΠΟΒΟΛΩΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΑΠΟ 60 ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΟ ~0.7% ΤΩΝ ΒΡΕΦΩΝ ΕΜΦΑΝΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΟ 2 % ΤΩΝ ΚΥΗΣΕΩΝ ΜΗΤΕΡΩΝ ΑΝΩ ΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Παρακάτω θα αναφερθούμε χωριστά στις επιπτώσεις και την αντιμετώπιση (α) του

Διαβάστε περισσότερα

αντιμετώπιση προβλημάτων σίτισης σε νεογνά και βρέφη

αντιμετώπιση προβλημάτων σίτισης σε νεογνά και βρέφη αντιμετώπιση προβλημάτων σίτισης σε νεογνά και βρέφη ο ρόλος του λογοθεραπευτή Dore Blom Λογοθεραπεύτρια Senior NDT Bobath tutor Διαταραχές σίτισης και κατάποσης στην βρεφική ηλικία «αναπτυξιακή δυσφαγία»

Διαβάστε περισσότερα

ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΙΣΧΊΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΣΧΙΟΥ

ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΙΣΧΊΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΣΧΙΟΥ ΟΛΙΚΗ ΑΡΘΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΙΣΧΊΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΡΘΡΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΙΣΧΙΟΥ Του Δρ. Κωνσταντίνου Δ. Στρατηγού Δ/ντού Ορθοπαιδικής Επανορθωτικής Χειρουργικής

Διαβάστε περισσότερα

Αιμοσφαιρίνες. Αιμοσφαιρίνη Συμβολισμός Σύσταση A HbA α 2 β 2 F HbF α 2 γ 2 A 2 HbA 2 α 2 δ 2 s. Σύγκριση γονιδιακών και χρωμοσωμικών μεταλλάξεων

Αιμοσφαιρίνες. Αιμοσφαιρίνη Συμβολισμός Σύσταση A HbA α 2 β 2 F HbF α 2 γ 2 A 2 HbA 2 α 2 δ 2 s. Σύγκριση γονιδιακών και χρωμοσωμικών μεταλλάξεων A. ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ Αιμοσφαιρίνες Αιμοσφαιρίνη Συμβολισμός Σύσταση A HbA α 2 β 2 F HbF α 2 γ 2 A 2 HbA 2 α 2 δ 2 S HbS s α 2 β 2 Σύγκριση γονιδιακών και χρωμοσωμικών μεταλλάξεων ΓΟΝΙΔΙΑΚΕΣ Αλλαγή σε αζωτούχες

Διαβάστε περισσότερα

ΡΑΧΗ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ

ΡΑΧΗ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΡΑΧΗ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΡΑΧΗ Αποτελεί τον μυοσκελετικό άξονα στήριξης του κορμού με κύριο οστικό στοιχείο τους σπονδύλους και την παράλληλη συμβολή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΘΗΣΕΙΣ - ΕΓΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΒΛΕΦΑΡΩΝ

ΠΑΘΗΣΕΙΣ - ΕΓΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΒΛΕΦΑΡΩΝ ΠΑΘΗΣΕΙΣ - ΕΓΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΒΛΕΦΑΡΩΝ Δερματοχάλαση βλεφάρων Βλεφαροπλαστική Καθώς τα χρόνια περνούν τα βλέφαρα μπορεί να φαίνονται «γερασμένα» και «σακουλιασμένα», καθώς το δέρμα τους χαλαρώνει και «περισσεύει»,

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗ ΜΕΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ Η Καρδιακή Ανεπάρκεια(ΚΑ) είναι ένα πολύπλοκο, προοδευτικά εξελισσόμενο σύνδρομο κλινικών, αιμοδυναμικών και νευροορμονικών διαταραχών

Διαβάστε περισσότερα

Στελεχιαία αναισθησία

Στελεχιαία αναισθησία ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ Στελεχιαία αναισθησία Ενδείξεις και εφαρμογές Ν. Θεολόγη-Λυγιδάκη, Επικ. Καθηγήτρια ΣΓΠΧ Στελεχιαία αναισθησία Είναι η τοπική αναισθησία ενός μεγάλου νευρικού στελέχους Συνήθως

Διαβάστε περισσότερα

~ΝΟΣΟΣ POMPE~ "Τα σημεία και συμπτώματα" Βρεφικής "ΟΡΙΣΜΟΣ" "Απο που προήλθε"

~ΝΟΣΟΣ POMPE~ Τα σημεία και συμπτώματα Βρεφικής ΟΡΙΣΜΟΣ Απο που προήλθε ~ΝΟΣΟΣ POMPE~ "ΟΡΙΣΜΟΣ" Η νόσος Pompe ή γλυκογονίαση τύπου ΙΙ αποτελεί κληρονομική διαταραχή της υδρολυτικής διάσπασης του γλυκογόνου στο λυσόσωμα. Προκαλείται από μεταλλάξεις του γονιδίου της α- γλυκοσιδάσης

Διαβάστε περισσότερα

Αμυγδαλεκτομή στο Παιδί: Έχει κάτι αλλάξει;

Αμυγδαλεκτομή στο Παιδί: Έχει κάτι αλλάξει; Αμυγδαλεκτομή στο Παιδί: Έχει κάτι αλλάξει; Φαρυγγικός λεμφικός ιστός: Φαρυγγική και Παρίσθμιες Αμυγδαλές Φαρυγγική A. Καδίτης Ειδική Μονάδα Παιδιατρικής Πνευμονολογίας Εργαστήριο Διαταραχών Αναπνοής στον

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΚΌΛΛΗΣΗ ΠΛΑΚΟΎΝΤΑ

ΑΠΟΚΌΛΛΗΣΗ ΠΛΑΚΟΎΝΤΑ ΑΠΟΚΌΛΛΗΣΗ ΠΛΑΚΟΎΝΤΑ Παθοφυσιολογία, Διάγνωση και Αντιμετώπιση Alexander Kofinas, MD Director Kofinas Perinatal Associate Professor Clinical Obstetrics and Gynecology Cornell University, College of Medicine

Διαβάστε περισσότερα

Κληρονοµικά νοσήµατα και καταστάσεις που οφείλονται σε γονιδιακές µεταλλάξεις

Κληρονοµικά νοσήµατα και καταστάσεις που οφείλονται σε γονιδιακές µεταλλάξεις Κληρονοµικά νοσήµατα και καταστάσεις που οφείλονται σε γονιδιακές µεταλλάξεις ΤΡΟΠΟΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΗΣΗΣ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΩΝ ΝΟΣΩΝ ΑΥΤΟΣΩΜΙΚΗ ΕΠΙΚΡΑΤΗΣ ΑΥΤΟΣΩΜΙΚΗ ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΗ ΦΥΛΟΣΥΝ ΕΤΗ ΥΠΟΛΕΙΠΟΜΕΝΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ: ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Αντωνίου Χαρά Διευθύντρια Β Χειρουργικής Κλινικής Γενικού Νοσοκομείου Χανίων ΣΕ ΤΙ ΘΑ ΑΝΑΦΕΡΘΟΥΜΕ??? Πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του μαστού? Ποια αίτια τον προκαλούν?

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ

ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ 1 ΓΕΝΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΦΡΟΛΙΘΙΑΣΗ Κυριακή Σταματέλου Ειδικός Νεφρολόγος, MBA Τι είναι η νεφρολιθίαση; Η νεφρολιθίαση λέγεται κοινά «πέτρες στα νεφρά» και είναι γνωστή στην ανθρωπότητα από τα αρχαία χρόνια.

Διαβάστε περισσότερα

Δρ Αφροδίτη Ελισσαίου-Ξενοφώντος

Δρ Αφροδίτη Ελισσαίου-Ξενοφώντος ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΕΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΕΑ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΑΛΚΟΟΛΗΣ ΣΤΑ ΤΡΙΑ ΤΡΙΜΗΝΑ ΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΛΚΟΟΛ ΕΞΑΡΤΗΣΙΟΓΟΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ ΚΑΙ ΘΗΛΑΣΜΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΣΤΗΝ ΚΥΗΣΗ ΚΑΙ ΘΗΛΑΣΜΟ Σύνδρομο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ. Πολυδύναµο Καλλιθέας Φεβρουάριος 2008 Αναστασία Λαµπρινού

ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ. Πολυδύναµο Καλλιθέας Φεβρουάριος 2008 Αναστασία Λαµπρινού ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ Πολυδύναµο Καλλιθέας Φεβρουάριος 2008 Αναστασία Λαµπρινού Ειδική αναπτυξιακή διαταραχή, η οποία συνδέεται µε ελλείµµατα στην έκφραση ή/και στην κατανόηση Ειδική: δυσκολία χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Α Μέρος (από 2) Οστά του Κορμού (Σπονδυλική Στήλης, Θώρακα, Κρανίου)

Α Μέρος (από 2) Οστά του Κορμού (Σπονδυλική Στήλης, Θώρακα, Κρανίου) Α Μέρος (από 2) Οστά του Κορμού (Σπονδυλική Στήλης, Θώρακα, Κρανίου) 01/35 Το Ερειστικό Σύστημα αποτελείται από: 1. Τα Οστά 2. Τις Αρθρώσεις 3. Τους Συνδέσμους 02/35 ΟΣΤΑ ΤΟΥ ΣΚΕΛΕΤΟΥ Σύνολο: 285 οστά

Διαβάστε περισσότερα

DEPAKINE/DEPAKINE CHRONO/DEPAKINE CHRONOSPHERE (ΒΑΛΠΡΟΪΚΟ)

DEPAKINE/DEPAKINE CHRONO/DEPAKINE CHRONOSPHERE (ΒΑΛΠΡΟΪΚΟ) DEPAKINE/DEPAKINE CHRONO/DEPAKINE CHRONOSPHERE (ΒΑΛΠΡΟΪΚΟ) ΦυΛΛΑΔιΟ ενημερωσησ ΑσθενΟυσ Το παρόν φυλλάδιο απευθύνεται σε κορίτσια ή γυναίκες που λαμβάνουν οποιοδήποτε φάρμακο περιέχει βαλπροϊκό Περιλαμβάνει

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ

ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ISBN 978-960-372-099-7 ΘΕΣΣΑΛΙΑ ΑΘΑΝΑΣΟΥΛΗ Ομότιμη Καθηγήτρια Προληπτικής και Κοινωνικής Οδοντιατρικής Πανεπιστημίου Αθηνών ΟΥΡΑΝΙΑ ΝΙΚΟΛΑΤΟΥ - ΓΑΛΙΤΗ Αναπληρώτρια

Διαβάστε περισσότερα

Αθλητική ταξινόμηση. Κατηγορία 1. Κατηγορία ΙΙ (κάτω άκρα) Κατηγορία ΙΙ (άνω άκρα) Β έτος

Αθλητική ταξινόμηση. Κατηγορία 1. Κατηγορία ΙΙ (κάτω άκρα) Κατηγορία ΙΙ (άνω άκρα) Β έτος ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Β έτος Αθλητική ταξινόμηση Κατηγορία 1 Κατηγορία ΙΙ (κάτω άκρα) Κατηγορία ΙΙ (άνω άκρα) 1 .. Κατηγορία ΙΙΙ Κατηγορία IV.. Κατηγορία

Διαβάστε περισσότερα

Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών. Πυελική μάζα

Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών. Πυελική μάζα Γεώργιος Α. Ανδρουτσόπουλος Επίκουρος Καθηγητής Μαιευτικής - Γυναικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών Πυελική μάζα Επιδημιολογία Η πυελική μάζα είναι ένα σχετικά συχνό κλινικό εύρημα. Σε αρκετές περιπτώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Φωτεινή Πολυχρόνη Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιώτα Δημητροπούλου Λέκτορας Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Φωτεινή Πολυχρόνη Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιώτα Δημητροπούλου Λέκτορας Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Μαθησιακές Δυσκολίες Φωτεινή Πολυχρόνη Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιώτα Δημητροπούλου Λέκτορας Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 1 Θεματικές ενότητες του μαθήματος Θεωρητικό πλαίσιο της διαδικασίας εκμάθησης

Διαβάστε περισσότερα