ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚ ΟΣΗ. Ο πράσινος. Η Έρευνα. Ξεκινά. Το CERN στην Ελλάδα. το πιλοτικό πρόγραµµα για τις συστάδες επιχειρήσεων

Transcript

1 ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚ ΟΣΗ 7 14 Ξεκινά 20 Ο πράσινος 26 Η Έρευνα σύµβουλος συνεχίζει της Πολιτείας το καλοκαίρι Το CERN στην Ελλάδα το πιλοτικό πρόγραµµα για τις συστάδες επιχειρήσεων

2 Περιεχόµενα Ταυτότητα Περιοδική ενηµερωτική έκδοση της Γενικής Γραµµατείας Έρευνας & Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδοµών, Μεταφορών και ικτύων σελ. 4 σελ. 7 σελ. 13 Συνεργασία του Εθνικού Κέντρου Τεκµηρίωσης µε το Ινστιτούτο... Το CERN στην Ελλάδα Σηµαντικό βήµα στην κατασκευή ιστών στο εργαστήριο Υπεύθυνος έκδοσης: Αλέξανδρος ηµακάκος Επιµέλεια και διόρθωση κειµένων: Μαρία Αποστολάκη Αυτοτελές Τµήµα Εκδόσεων, Συνεδρίων & Εκθέσεων Τηλ: , Fax: Γραφεία ΓΓET: Λ. Μεσογείων 14 18, Τ.Κ , Αθήνα Τηλ: Σχεδιασµός, Παραγωγή: POSTSCRIPTUM information architecture Παπαδιαµαντοπούλου 4, Aθήνα Τηλ: , vnikol@postscriptum.gr Lay out και σελιδοποίηση: Βαγγέλης Νικολάου ΤΟ ΕΡΓΟ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΕΘΝΙΚΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ σελ. 14 σελ. 18 σελ. 20 σελ. 26 Ξεκινά το πιλοτικό πρόγραµµα για τις συστάδες επιχειρήσεων Η Μεσόγειος στο µικροσκόπιο Ο πράσινος σύµβουλος της Πολιτείας Η Έρευνα συνεχίζει το καλοκαίρι Συντακτική Οµάδα: Ελληνική Ένωση ηµοσιογράφων Επιστήµης Science View Μακρή 3, , Αθήνα, Τηλ: info@scienceview.gr Νίκος Μουµούρης ( ηµοσιογραφική Επιµέλεια) Αθανάσιος Κουτσουρίδης (Σύµβουλος Έκδοσης) Μενέλαος Σωτηρίου (Σύµβουλος Έκδοσης) Θεώνη Χαραλαµπίδου (Γραµµατειακή Υποστηριξη) Τεύχος 08, Ιούνιος 2012 σελ. 31 σελ. 33 ιαδραστικά διήµερα στο Ευγενίδειο Ε&Τ Online in English 2 3

3 Οικονοµία + Ανάπτυξη Συνεργασία του Εθνικού Κέντρου Τεκµηρίωσης µε το Ινστιτούτο Επιστηµονικής & Τεχνολογικής Πληροφόρησης της Κίνας Στόχος η ενίσχυση των διµερών σχέσεων σε θέµατα προώθησης της επιστήµης και τεχνολογίας Το Πλαίσιο Συνεργασίας για την ενίσχυση των σχέσεων Ελλάδας - Κίνας στον τοµέα της επιστηµονικής και τεχνολογικής πληροφόρησης υπέγραψαν το Εθνικό Κέντρο Τεκµηρίωσης (ΕΚΤ) και το Ινστιτούτο Επιστηµονικής και Τεχνολογικής Πληροφόρησης της Κίνας (STIC). Η συµφωνία υπεγράφη στις αρχές Ιουνίου στις εγκαταστάσεις του Εθνικού Ιδρύµατος Ερευνών από τον διευθυντή του ΕΚΤ, κ. Ευάγγελο Μπούµπουκα και τον γενικό διευθυντή του ISTIC, Dr. Defang He. H συνεργασία των δύο φορέων επικεντρώνεται σε θέµατα ψηφιακού περιεχοµένου και δεδο- µένων, επιστηµονικών εκδόσεων, ερευνητικών ηλεκτρονικών υποδοµών, βιβλιοµετρικών µετρήσεων, δεικτών ερευνητικής δραστηριότητας, ανοικτής πρόσβασης στη γνώση, πρακτικών αξιοποίησης των ερευνητικών αποτελεσµάτων. Το Πλαίσιο Συνεργασίας προβλέπει µεταξύ άλλων την ανταλλαγή τεχνογνωσίας και τεχνολογίας, την ανταλλαγή επιστηµόνων µεταξύ των δύο φορέων, την από κοινού συµµετοχή σε διεθνή ερευνητικά και αναπτυξιακά έργα, καθώς και την προώθηση συνεργασιών σε άλλα πεδία που θα συµφωνηθούν και από τα δύο µέρη. Το Πλαίσιο θα παραµείνει σε ισχύ για περίοδο 5 ετών και θα µπορεί να ανανεώνεται µετά από αµοιβαία συµφωνία των δύο µερών. Μετά την τελετή υπογραφής, ο Γενικός ιευθυντής του ISTIC, καθηγητής Defang He, συνοδευόµενος από τη ιευθύντρια του Resource Sharing and Promotion Center του ISTIC, καθηγήτρια Peng Jie, ξεναγήθηκαν στις εγκαταστάσεις του ΕΚΤ (Υπολογιστικό Κέντρο, Πληροφοριακά Συστήµατα, Βιβλιοθήκη) στο Εθνικό Ίδρυµα Ερευνών. Σε δηλώσεις του ο καθηγητής Defang He εξέφρασε την πεποίθησή του ότι η συνεργασία των δύο φορέων θα είναι επιτυχής και καρποφόρα. 4 5 συνεχίζεται...

4 Οικονοµία + Ανάπτυξη (συνέχεια) Συνεργασία του Εθνικού Κέντρου Τεκµηρίωσης µε το Ινστιτούτο Επιστηµονικής και Τεχνολογικής Πληροφόρησης της Κίνας Inbox + Περισκόπιο Το CERN στην Ελλάδα Για περισσότερες πληροφορίες: releases/ htm. Από την πλευρά του ο κ. Ευάγγελος Μπούµπουκας επισή- µανε ότι το ΕΚΤ θα έχει την ευκαιρία να ανταλλάξει ιδέες, τεχνογνωσία και τεχνολογικές εφαρµογές µε έναν από τους σηµαντικότερους φορείς επιστηµονικής πληροφόρησης διεθνώς. Όπως υπογράµµισαν και οι δύο, η συνεργασία αυτή προωθεί την περαιτέρω ανάπτυξη και ενδυνάµωση των σχέσεων Ελλάδας-Κίνας σε θέµατα επιστήµης και τεχνολογίας. Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί ένα σηµαντικό βήµα του ΕΚΤ στο πλαίσιο των στρατηγικών συνεργασιών µε αντίστοιχους φορείς σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Η συνεργασία των δύο φορέων υπογραµµίζει τη διεθνή αναγνώριση και αποδοχή που έχουν: η επιστηµονική πληροφόρηση & τεκµηρίωση στη χώρα µας, οι υποδοµές και δράσεις ανοικτής πρόσβασης που αναπτύσσει το ΕΚΤ, αλλά και οι καινοτόµες υπηρεσίες για την αξιοποίηση των αποτελεσµάτων έρευνας. Επιπρόσθετα το ΕΚΤ στο πλαίσιο των δράσεων του ως Εθνικό Σηµείο Επαφής για ευρωπαϊκά ερευνητικά προγράµ- µατα και µέλος του δικτύου Enterprise Europe Network, θα ενισχύσει τις ερευνητικές συνεργασίες ανάµεσα σε Έλληνες και Κινέζους ερευνητές, καθώς και τη σύνδεση της έρευνας και καινοτοµίας µε τη βιοµηχανία. Μια µατιά στην κινητή έκθεση του CERN ανά την Ελλάδα Η έκθεση CERN Mini Expo είναι µια κινητή έκθεση που ξεναγεί τον επισκέπτη στον Ευρωπαϊκό Οργανισµό Πυρηνικής Έρευνας (CERN) και το Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC), µε τη χρήση µεγάλης κλίµακας πόστερ µε πολύ εξειδικευµένα γραφικά, καθώς και µε προβολές σε οθόνες και βίντεο που συνδυάζονται µε δύο υπό κλιµακα µοντέλα του ανιχνευτή ALEPH και µια εγκάρσια διατοµή τµήµατος του LHC. Ειδικότερα, στην Ελλάδα, η έκθεση του CERN, εµπλουτίστηκε µε επιπλέον υλικό: όπως ο δικτυακός τόπος (cern.ea.gr) που περιέχει κατευθυντήριες γραµµές και οδηγούς για εκπαιδευτικούς, µαθητές αλλά και γονείς, και φυσικά το ήδη υπάρχον ψηφιακό εκπαιδευτικό υλικό (πχ. παιχνίδια όπως το «Hunt for Higgs», το «LHC Game» και η εφαρµογή «Οι δυνά- µεις των έκα»). Κατά την διάρκεια της έκθεσης διανέµονταν επίσης έντυποι οδηγοί για το ευρύ κοινό, για δασκάλους και µαθητές καθώς και εφαρµογές επαυξηµένης πραγµατικότητας και συσκευές χειρός (εφαρµογές κινητών τηλεφώνων ειδικά για τις εκθέσεις της Αθήνας και της Αλεξανδρούπολης), ενώ παρέχονταν και η δυνατότητα για δοκιµαστικές επισκέψεις των εκπαιδευτικών πριν την έναρξη των εκθέσεων συνεχίζεται...

5 Inbox + Περισκόπιο (συνέχεια) Το CERN στην Ελλάδα Επίσης σχεδιάστηκαν και εκπονήθηκαν σεµινάρια (emasterclasses) προκειµένου να παρουσιαστούν στους µαθητές τα πειράµατα του CERN. Ακόµα, οι διοργανωτές είχαν την ευκαιρεία να προωθήσουν τις τοπικές ερευνητικές δραστηριότητες στο πεδίο της Φυσικής Υψηλών Ενεργειών. Η έκθεση ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη τον Οκτώβριο του 2011, όπου και φιλοξενήθηκε στο Κέντρο ιάδοσης Επιστηµών και Μουσείο Τεχνολογίας, Νόησις. Ένα µήνα αργότερα, δηλαδή το Νοέµβριο, µεταφέρθηκε στην Αθήνα. Την έκθεση εκεί, επισκέφθηκαν πάνω από 5000 µαθητές και 200 εκπαιδευτικοί, οι οποίοι συµµετείχαν σε εκπαιδευτικές δραστηριότητες και έλαβαν κάθε είδους υποστηρικτική βοήθεια στο αντικείµενο. Τα εκπαιδευτήρια της Ελληνογερµανικής Αγωγής (Ε.Α.), όπου και φιλοξενήθηκε η έκθεση στην Αθήνα, παρείχαν στους επισκέπτες υποστηρικτικό υλικό, ενώ ταυτόχρονα διοργανώθηκε µια επίσηµη παρουσίαση της έκθεσης, που έλαβε χώρα στις 16 Νοεµβρίου. Παράλληλα, υλοποιήθηκαν διάφορα εκπαιδευτικά σεµινάρια για τους εκπαιδευτικούς που ήθελαν να µάθουν πως µπορούν να ενσωµατώσουν στο µάθηµά τους τις σχετικές µε το CERN δραστηριότητες. Αξίζει να σηµειωθεί πως τόσο η έντυπη όσο και η τηλεοπτική κάλυψη της έκθεσης ήταν ση- µαντική, ενώ η ιστοσελίδα της έκθεσης, είχε περίπου επισκέψεις σε λιγότερο από ένα µήνα. Κατά τη διάρκειά της, φυσικοί από το Τµήµα Έρευνας και Ανάπτυξης της Ε.Α. καθώς και φυσικοί από το Πανεπιστήµιο Αθηνών εκτελούσαν χρέη «ξεναγών». Μετά την επιτυχία της έκθεσης στην Αθήνα, επόµενος σταθµός ήταν η Αλεξανδρούπολη ( εκέµβριος 2011). Και πάλι ο αντίκτυπος στις τοπικές εκπαιδευτικές κοινότητες ήταν πολύ µεγάλος. ιοργανώθηκαν δυο εκπαιδευτικά τµή- µατα για καθηγητές δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης, στο δεύτερο εκ των οποίων µπορούσαν να συµµετάσχουν και µαθητές, ενώ επίσης έλαβαν χώρα και συζητήσεις στρογγυλης τραπέζης. Στη συνέχεια, οι διοργανωτές, µε την υποστήριξη των ελληνικών οµάδων της Ε.Α. και του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστηµίου, αποφάσισαν να επεκτείνουν το µαγικό ταξίδι στο CERN και σε άλλες Ελληνικές πόλεις. Επόµενη στάση λοιπόν ήταν η Καβάλα, και συγκεκριµένα οι εγκαταστάσεις του Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύµατος της Καβάλας. Συνδιοργανωτές του όλου εγχειρήµατος ήταν το Τµήµα Ηλεκτρολογίας του ΤΕΙ Καβάλας, Το τµήµα Καινοτοµίας κι Επιχειρηµατικότητας, το περιοδικό «Journal of Engineering Science and Technology Review» του ΤΕΙ, ενώ την υποστήριξή τους παρείχαν η Ένωση Ελλήνων Φυσικών - Παράρτηµα Καβάλας και το ΤΕΙ Καβάλας. Τρεις καθηγητές και 30 µεταπτυχιακοί φοιτητές - ερευνητές του Τµήµατος Ηλεκτρολογίας του ΤΕΙ, µαζί µε 10 καθηγητές φυσικής δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης, µέλη του Παραρτήµατος Καβάλας της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών, παρείχαν ενεργή υποστήριξη καθ 'όλη τη διάρκεια της έκθεσης ενώ διοργανώθηκαν δύο ακόµα εκπαιδευτικά σεµινάρια για εκπαιδευτικούς και µαθητές. Επόµενος σταθµός, το Μάρτιο του 2012, το Ηράκλειο, η µεγαλύτερη πόλη της Κρήτης. Εκεί η έκθεση φιλοξενήθηκε στις εγκαταστάσεις του 2ου Λυκείου Ηρακλείου, ενώ συνδιοργανωτές ήταν το Παράρτηµα Ανατολικής Κρήτης της Ελληνικής Ένωσης Φυσικών, η οµάδα Φυσικών Υψηλών Ενεργειών, του τµήµατος Φυσικής, του 8 9 συνεχίζεται...

6 Inbox + Περισκόπιο (συνέχεια) Το CERN στην Ελλάδα Πανεπιστηµίου Κρήτης και ο ήµος Ηρακλείου Κρήτης. Στην έκθεση, µεταξύ άλλων, εκπονήθηκαν οπτικοακουστικά σεµινάρια και παρουσιάσεις του υλικού του LHC και των σχετικών µε τον επιταχυντή πειραµάτων. Τον Απρίλιο του 2012 και στην πόλη του Βόλου, οι ηµοτικές Αρχές του Βόλου και του Νοτίου Πηλίου, καθώς και το Πανεπιστήµιο της Θεσσαλίας, παρείχαν τις εγκαταστάσεις (Πολιτιστικό Κέντρο Νέας Ιωνίας, Βόλου) αλλά και την οικονοµική υποστήριξη για τη διεξαγωγή της έκθεσης. Παράλληλα, συστάθηκε οργανωτική επιτροπή από τους ήµους, τη ευτεροβάθµια Εκπαίδευση και την Εταιρεία Αστρονοµίας και ιαστή- µατος Βόλου, η οποία ήταν αρµόδια για όλα τα σχετικά µε την έκθεση θέ- µατα, συµπεριλαµβανοµένου και του προγράµµατος των επισκέψεων. Τέλος το Μάιο του 2012, τη σκυτάλη πήρε η Πάτρα όπου φιλοξένησε την έκθεση στο Συνεδριακό και Πολιτιστικό Κέντρο του Πανεπιστη- µίου Πατρών. Τη διοργάνωση ανέλαβε το τµήµα Φυσικής του Πανεπιστηµίου, όπου περίπου 30 άτοµα, ακαδηµαϊκό προσωπικό αλλά και µεταπτυχιακοί φοιτητές ερευνητές, παρείχαν εθελοντικά τις υπηρεσίες τους είτε ως «ξεναγοί» για τους επισκέπτες, είτε βοηθώντας στο οργανωτικό κοµµάτι και στο κοµµάτι των media. Στον ακόλουθο πίνακα παρατίθενται τα στοιχεία συµµετοχής για κάθε πόλη που φιλοξένησε την έκθεση. Μετά την ολοκλήρωση κάθε έκθεσης η ελληνική οµάδα προχώρησε στην αξιολόγηση της εκπαιδευτικής αξίας για την ελληνική εκπαιδευτική κοινότητα, αυτής της «ταξιδιωτικής εµπειρίας» του CERN. Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν έδειξαν ότι: Ποσοστό 87% των µαθητών είχε ήδη ενηµερωθεί για την έκθεση του CERN τόσο µέσω της ιστοσελίδας, όσο και µέσω των πληροφοριών που τους παρείχαν οι δάσκαλοί τους, γεγονός πραγµατικά ενθαρρυντικό. Οι περισσότεροι από αυτούς δε, είχαν εντυπωσιαστεί από τα διαδραστικά εκθέµατα, τις κινητές εφαρµογές, τα τρισδιάστατα µοντέλα του ανιχνευτή και του LHC, καθώς και από το γεγονός ότι οι παρουσιάσεις που πραγµατοποιήθηκαν από ξεναγούς και δασκάλους, τους ήταν απολύτως κατανοητά. Από τη σκοπιά των εκπαιδευτικών, έγινε φανερό πως οι εκθέσεις αυτές ενίσχυσαν το ενδιαφέρον των µαθητών, καθώς και τα κίνητρά τους για την επιστήµη, ενώ τα εκπαιδευτικά µονοπάτια που προτάθηκαν θεωρούνται ότι µπορούν να φέρουν πιο κοντά την επιστήµη µε το αναλυτικό πρόγραµµα του σχολείου. Εργαλεία, εφαρµογές και εκπαιδευτικό υλικό έγιναν δεκτά µε µεγάλο ενδιαφέρον από την κοινότητα των εκπαιδευτικών οι οποίοι φάνηκαν πρόθυµοι να τα εντάξουν στο πλαίσιο των καθηµερινών µαθηµάτων τους, ώστε να οικοδοµηθεί µια γέφυρα µεταξύ της σύγχρονης επιστήµης και του σχολείου συνεχίζεται...

7 Inbox + Περισκόπιο (συνέχεια) Το CERN στην Ελλάδα Inbox + Περισκόπιο Σηµαντικό βήµα στην κατασκευή ιστών στο εργαστήριο Πηγές: Σ.Σωτηρίου, Χ. Κουρκουµέλη, R.Lewis, Α.Αλεξόπουλος, Report: The CERN miniexhibition visit in Greece, June Αυτό το report συντάχθηκε στο πλαίσιο των Ευρωπαϊκών Έργων PATHWAY και Discover the COSMOS που στόχο έχουν την δηµιουργία αποτελεσµατικών δεσµών έρευνας και σχολικής εκπαίδευσης. Ο τελικός απολογισµός αυτής της κινητής έκθεσης του CERN είναι εντυπωσιακός: την έκθεση επισκέφθηκαν συνολικά περίπου µαθητές, ενώ γενικά, πάνω από επισκέπτες, σε όλες τις ελληνικές πόλεις, βίωσαν έστω και για λίγο την εµπερία του CERN. Το όλο εγχείρηµα αποδείχτηκε πραγµατική ευκαιρεία για το ευρύ κοινό να συναντήσει επιστήµονες που εµπλέκονται στα πειράµατα που διεξάγονται στον Ευρωπαϊκό Οργανισµό, και να έρθουν πιο κοντά σε µέχρι πρότινος αυστηρά επιστηµονικά θέµατα. Η επιστήµη πρέπει να κάνει ένα βήµα προς την κατεύθυνση της κοινωνίας και κυρίως προς το σχολικό περιβάλλον, όπου οι µαθητές, µέσα από τη συµµετοχή τους σε τέτοιου είδους προγράµµατα, εξοικειώνονται µε τα «Σύγχρονα Επιστηµονικά θέµατα» και αποκτούν µια πιο συγκροτηµένη άποψη για το επαγγελµατικό προφίλ που µπορεί να έχει στις µέρες µας η επιστήµη. Ενδεικτικό άλλωστε είναι και το γεγονός πως µετά την έκθεση, όλο και περισσότερος κόσµος επισκέφθηκε websites σχετικά µε τη Φυσική Υψηλών Ενεργειών. Σίγουρα έπεται και συνέχεια, ωστόσο πρωταρχικός στόχος της Ελληνικής οµάδας αυτή την στιγµή είναι να στηρίξει την προσπάθεια που ξεκίνησε στην Ελλάδα µε στόχο να οργανωθούν αντίστοιχες εκθέσεις και σε επόµενους προορισµούς. Ελπιδοφόρα συµπεράσµατα από τη µέχρι σήµερα έρευνα Πολλές ασθένειες όπως για παράδειγµα ο διαβήτης, η νόσος Αλτσχάιµερ και η νόσος Πάρκινσον εξελίσσονται µε την παράλληλη απώλεια κυττάρων. Οι ασθενείς θα µπορούσαν να απολαµβάνουν καλύτερη ποιότητα ζωής ακόµα και να ελπίσουν σε µια µόνιµη λύση στο πρόβληµα υγείας που αντιµετωπίζουν, αν ήταν εφικτή η αντικατάσταση των χαµένων κυττάρων µε νέα. Ερευνητές από τα πανεπιστήµια του Μέριλαντ και του Παρισιού αναφέρουν πως ήδη έκαναν ένα σηµαντικό βήµα προς αυτή την κατεύθυνση. Χρησιµοποίησαν βλαστικά κύτταρα από ενήλικα ποντίκια και µετά από καλλιέργεια στο εργαστήρια κατόρθωσαν να αναπτύξουν ιστό ζωτικών οργάνων όπως η καρδιά ή το πάγκρεας. Η προσπάθεια δηµιουργίας οργάνων στο εργαστήριο παροµοιάζεται διεθνώς από τους ερευνητές µε την αναζήτηση του Ιερού ισκοπότηρου. Οι ερευνητές διαπίστωσαν πως τα βλαστικά κύτταρα των ενηλίκων ατόµων έχουν σχεδόν τις ίδιες ιδιότητες µε τα εµβρυικά και µπορούν να χρησιµοποιηθούν για την κατασκευή ιστών, λειτουργώντας ουσιαστικά σαν πασπαρτού. Βεβαίως οι επιστήµονες σπεύδουν να τονίσουν πως η έρευνα τους είναι σε εξέλιξη και πως µέχρι στιγµής δεν έχουν δοκιµάσει την αποτελεσµατικότητα της τεχνικής τους στον άνθρωπο. Εάν, όµως, επιτύχουν ενδεχοµένως να έχουν ανοίξει ταυτόχρονα τον δρόµο για την αντιµετώπιση µιας µεγάλης σειράς ασθενειών

8 ι-ερευνώντας Ξεκινά το πιλοτικό πρόγραµµα για τις συστάδες επιχειρήσεων Σε λειτουργία η πλατφόρµα υποβολής προτάσεων Στην υποβολή προτάσεων στην πιλοτική φάση λειτουργίας του προγράµµατος «ηµιουργία Καινοτοµικών Συστάδων Επιχειρήσεων - Ένα ελληνικό προϊόν, µια αγορά: Ο πλανήτης» καλούν το υπουργείο Ανάπτυξης και η Γενική Γραµµατεία Έρευνας και Τεχνολογίας. Στόχος της ράσης είναι η ανάπτυξη στην Ελλάδα καινοτοµικών συστάδων επιχειρήσεων σε θεµατικούς τοµείς ή κλάδους της οικονοµίας που εµφανίζουν ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα για την χώρα, µε σκοπό την τόνωση της καινοτο- µικής δραστηριότητας µέσα από την ανάπτυξη καινοτοµικών προϊόντων και υπηρεσιών και την επίτευξη οικονοµιών κλίµακας και σκοπού µε την εξειδίκευση της παραγωγής και την ανάπτυξη στενής συνεργασίας µεταξύ των µελών των συστάδων. Ειδικότερα, στόχος των καινοτοµικών συστάδων είναι η ανάπτυξη και αξιοποίηση καινοτόµων προϊόντων και υπηρεσιών υψηλής προστιθέµενης αξίας, µε διεθνή αναγνώριση και ανταγωνιστικότητα. Η δράση υλοποιείται σε δύο φάσεις: Α. Με ήδη πραγµατοποιηθείσα Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος, η οποία ήταν ανοικτή σε όλους τους θεµατικούς τοµείς και κλάδους της οικονοµίας, κλήθηκαν προϋπάρχοντα δίκτυα επιχειρήσεων και ερευνητικών / ακαδηµαϊκών φορέων, υπό την εκπροσώπηση και τον συντονισµό ενός συντονιστή φορέα [φορέα αρωγού], να υποβάλουν προτάσεις που περιελάµβαναν όλα τα απαραίτητα στοιχεία για την τεκµηρίωση των δυνατοτήτων ανάπτυξης καινοτοµικών συστάδων επιχειρήσεων σε θεµατικούς τοµείς µε ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα για τη χώρα. Στόχος αυτής της πρόσκλησης ήταν να εντοπισθούν πυρήνες επιχειρήσεων και ερευνητικών φορέων ικανών να αξιοποιούν ερευνητικά αποτελέσµατα για την ανάπτυξη καινοτόµων προϊόντων ή υπηρεσιών υψηλής προστιθέµενης αξίας και διεισδυτικότητας σε διεθνείς αγορές. Στο πλαίσιο της πρόσκλησης µε καταληκτική ηµεροµηνία ηλεκτρονικής υποβολής την 17/10/2011, υπεβλήθησαν 23 αιτήσεις. Οι αιτήσεις αξιολογήθηκαν από Επιτροπή ιεθνών Εµπειρογνωµόνων µε βάση συγκεκριµένα κριτήρια και διαδικασία, όπως προβλεπόταν στην Πρόσκληση Εκδήλωσης Ενδιαφέροντος. Από την ανωτέρω διαδικασία κρίθηκε ότι 9 δίκτυα παρουσίασαν τις πλέον αξιόλογες προτάσεις. Το αποτέλεσµα της αξιολόγησης εγκρίθηκε µε Υπουργική Απόφαση και δηµοσιοποιήθηκε µέσω της ιστοσελίδας της ΓΓΕΤ συνεχίζεται...

9 ι-ερευνώντας (συνέχεια) Ξεκινά το πιλοτικό πρόγραµµα για τις συστάδες επιχειρήσεων B. Στην παρούσα (δεύτερη) φάση, τα 9 δίκτυα που ανέδειξε το προηγούµενο στάδιο [φορείς αρωγοί και συµµετέχουσες επιχει- ρήσεις], καλούνται µέσω της Προκήρυξης να υποβάλουν πλήρη 5ετή επιχειρηµατικά σχέδια για την δηµιουργία και ανάπτυξη της καινοτοµικής συστάδας, την οργάνωσή της, το επιχειρηµατικό της πρότυπο, την στρατηγική της, την βιωσιµότητά της κλπ. Επίσης καλούνται να υποβάλουν ειδικότερα χρηµατοδοτικά σχέδια των επιλέξιµων για χρηµατοδότηση συµµετεχόντων φορέων για την πρώτη διετία εφαρµογής του επιχειρηµατικού τους σχεδίου (Φάση Πιλοτικής Λειτουργίας). Επισηµαίνεται στο σηµείο αυτό, ότι η προκήρυξη απευθύνεται αποκλειστικά στους συγκεκριµένους 9 προκριθέντες [φορείς αρωγούς -υποχρεωτικά οι ίδιοι- και συµµετέχοντες στα δίκτυα αυτά φορείς -τουλάχιστον ένα µεγάλο µέρος αυτών]. Παρόλα αυτά, είναι δυνατή η διεύρυνση των προκριθέντων δικτύων µε νέα µέλη [Επιχειρήσεις, ΑΕΙ/ΤΕΙ, Ερευνητικά Κέντρα, κα]. Μετά την αξιολόγηση των αιτήσεων και την έκδοση των αποτελεσµάτων, η ΓΓΕΤ θα χρηµατοδοτήσει την διετή Φάση Πιλοτικής Λειτουργίας των συστάδων εκείνων που θα εµφανίσουν τις µεγαλύτερες προοπτικές επιτυχίας. Ειδικότερα, στην Φάση Πιλοτικής Λειτουργίας, η ΓΓΕΤ θα χρηµατοδοτήσει αφενός τον φορέα αρωγό για τον συντονισµό και την παροχή των αναγκαίων υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις, την ανάπτυξη κοινών υποδοµών, εφόσον χρειάζονται, και την κάλυψη των λειτουργικών εξόδων που αποδεδειγµένα γίνονται προς όφελος της συστάδας, και αφετέρου τις επιχειρήσεις για την υποστήριξη καινοτοµικών δραστηριοτήτων τους όπως η ανάπτυξη πρωτοτύπων, η κατάρτιση, η συµµετοχή σε κοινές εκθέσεις, η προβολή προϊόντων, καθώς και η ενδεχόµενη µετεγκατάστασή τους σε κοινές υποδοµές. Υπολογίζεται να χρηµατοδοτηθούν περίπου 6 καινοτοµικές συστάδες µε για καθεµία. Ο συνολικός προϋπολογισµός της δράσης εκτιµάται ότι θα κυµανθεί από 34 έως 40 εκατ.. Η δηµόσια δαπάνη της δράσης που ανέρχεται σε συγχρηµατοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και από εθνικούς πόρους. Οι προτάσεις θα υποβληθούν στην αγγλική γλώσσα στην ηλεκτρονική πλατφόρµα που λειτουργεί στη διεύθυνση: clusters/phase2/ Ηµεροµηνία έναρξης της ηλεκτρονικής υποβολής των αιτήσεων είναι η 9/7/2012 και η καταληκτική ηµεροµηνία ηλεκτρονικής υποβολής είναι η 17/9/2012 ώρα 17:

10 Η Ελλάδα που ερευνά Η Μεσόγειος στο µικροσκόπιο Οι στόχοι του προγράµµατος Περσέας Τα οικοσυστήµατα της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας ίσως να µην έχουν δεχθεί ποτέ πιέσεις µεγαλύτερες από αυτές που αντιµετωπίζουν σήµερα. Η εντατική αλιεία, η ανάπτυξη αστικών κέντρων κατά µήκος των ακτών, η βιοµηχανοποίηση αλλά και η κλιµατική αλλαγή δοκιµάζουν τις αντοχές των δύο θαλασσών και των οικοσυστηµάτων τους. Φυσικά όλα αυτά είναι γνωστά στην επιστηµονική κοινότητα. Αυτό που δεν είναι τόσο γνωστό είναι πώς αυτές οι πιέσεις αλληλεπιδρούν, πώς ακριβώς επηρεάζουν τη ζωή στη θάλασσα και πώς ο ένας παράγοντας συσχετίζεται µε κάποιον άλλο. Το πρόγραµµα Perseus έχει ως στόχο να διαπιστώσει πώς η ανθρώπινη και η φυσική δραστηριότητα επηρεάζουν η µία την άλλη και, µαζί, την ισορροπία στα δύο µεγάλα θαλάσσια οικοσυστή- µατα της Νότιας Ευρώπης. Το Perseus δεν σταµατά απλώς στην καταγραφή ή στην επιστηµονική αποτύπωση. Στόχος του προγράµµατος είναι να διαπιστώσει πώς µεταφράζονται τα ευρήµατα της προσπάθειας σε κοινωνικούς και οικονοµικούς όρους, προκειµένου τελικά να προβλεφθούν οι µακροπρόθεσµες επιπτώσεις που θα έχουν στη λειτουργία της κοινωνίας οι αλλαγές στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα. Για πρώτη φορά οι πολιτικοί θα έχουν στη διάθεσή τους νέα εργαλεία τα οποία θα στηρίζονται σε επιστηµονικές αποδείξεις για να αναστρέψουν τη σηµερινή εικόνα της διαρκούς υποβάθµισης των δύο θαλασσών. Το πόσο σηµαντικό είναι το πρόγραµµα Perseus φαίνεται και από τον αριθµό των συµµετοχών. Συνολικά, 54 φορείς από 22 χώρες της Ευρώπης, της Β. Αφρικής και της Μ. Ανατολής συνεργάζονται στο πλαίσιο του προγράµµατος το οποίο χρηµατοδοτείται από το 7ο Πρόγραµµα-Πλαίσιο της Ε.Ε. Η Ελλάδα βεβαίως δεν θα µπορούσε να λείψει από ένα τόσο φιλόδοξο και µεγαλεπίβολο πρόγραµµα για τη θάλασσα. Συγκεκριµένα το ΕΛΚΕΘΕ, είναι ο φορέας που έχει αναλάβει το συντονισµό όλου αυτού του project, γεγονός ιδιαίτερα σηµαντικό, για την ελληνική ερευνητική κοινότητα, ενώ παράλληµα µετέχουν και το Καποδιστριακό Πανεπιστήµιο Αθηνών, το Πανεπιστήµιο Αιγαίου και το Πανεπιστήµιο Κρήτης. είτε περισσότερα:

11 Η Ελλάδα που ερευνά Ο πράσινος σύµβουλος της Πολιτείας Συνέντευξη µε τον δρ. Γ. Αγερίδη, γενικό διευθυντή του ΚΑΠΕ Το Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών και Eξοικονόµησης Eνέργειας (KAΠE) είναι ο εθνικός φορέας για τις Aνανεώσιµες Πηγές Eνέργειας (AΠE), την Oρθολογική Xρήση Eνέργειας (OXE) και την Eξοικονόµηση Eνέργειας (EΞE) και από το 1999 είναι το Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο για τους τοµείς στους οποίους δραστηριοποιείται. Το Κέντρο, µετράει ήδη 25 χρόνια λειτουργίας και µε βάση τον ιδρυτικό του νόµο λειτουργεί ως Nοµικό Πρόσωπο Iδιωτικού ικαίου µε οικονοµική και διοικητική αυτοτέλεια, ενώ εποπτεύεται από το υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής. Ο κύριος σκοπός του ΚΑΠΕ είναι η προώθηση των εφαρµογών AΠE/ OXE/EΞE σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, καθώς και η κάθε είδους υποστήριξη δραστηριοτήτων (τεχνολογικών, ερευνητικών, συµβουλευτικών, επενδυτικών) στους ανωτέρω τοµείς, µε γνώµονα τη µείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης στην αλυσίδα παραγωγή/µεταφορά/χρήση της ενέργειας. Το Κέντρο διοικείται από επταµελές ιοικητικό Συµβούλιο, το οποίο περιλαµβάνει εκπροσώπους της Γενικής Γραµµατείας Έρευνας και Τεχνολογίας, της ηµόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισµού καθώς και του ΣΕΒ (Συνδέσµου Επιχειρήσεων και Βιοµηχανιών) ή του ΕΒΕΑ (Εµπορικού και Βιοµηχανικού Επιµελητηρίου Αθηνών), ενώ διαθέτει ένα επιτελείο περισσότερων από 120 έµπειρων και εξειδικευµένων επιστηµόνων. Συναντήσαµε τον δρ. Γιώργο Αγερίδη, γενικό διευθυντή του ΚΑΠΕ µε τον οποίο µιλήσαµε για το Κέντρο, τις δραστηριότητές του και τους στόχους του. Ποιες είναι οι προτεραιότητες που έχει θέσει για την προσεχή περίοδο το ΚΑΠΕ; Το ΚΑΠΕ, στο πλαίσιο του ρόλου του ως σύµβουλος της ελληνικής πολιτείας δραστηριοποιείται δυναµικά για την υποστήριξη της ενεργειακής πολιτικής, εντείνοντας συνεχώς τις προσπάθειές του για την διάδοση και εδραίωση των ΑΠΕ και τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας της χώρας συνεχίζεται...

12 Η Ελλάδα που ερευνά (συνέχεια) Ο πράσινος σύµβουλος της Πολιτείας Παράλληλα, συµβάλλοντας στην καλύτερη αξιοποίηση των πόρων του ΕΣΠΑ, σχεδιάζει, υλοποιεί και διαχειρίζεται µια σειρά από έργα και προγράµµατα, όπως: Χτίζοντας το Μέλλον Πράσινη Πιλοτική Αστική Γειτονιά Βιοκλιµατικές Αναβαθµίσεις ηµόσιων Ανοικτών Χώρων Ενεργειακά Ευφυή Θεµατικά Μουσεία σχεδόν µηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης Πράσινα ώµατα σε ηµόσια Κτήρια. Πράσινες Αγροτικές και Νησιωτικές Κοινότητες- Νέο Πρότυπο Ανάπτυξης Υποστήριξη και παρακολούθηση της πιλοτικής εφαρµογής έργων βελτίωσης ενεργειακής απόδοσης σε δηµόσια κτήρια από Επιχειρήσεις Ενεργειακών Υπηρεσιών (Ε.Ε.Υ.) Άγιος Ευστράτιος Πράσινο Νησί Θαλάσσια Αιολικά Πάρκα Εθνικό Πληροφοριακό Σύστηµα για την Καταµέτρηση της Ενεργειακής Αποδοτικότητας στο Πλαίσιο Υλοποίησης της Οδηγίας 2006/32/ΕΚ Εθνικό Πληροφοριακό Σύστηµα για την Υποστήριξη του Εθνικού Προγραµµατισµού των Α.Π.Ε. στο πλαίσιο υλοποίησης της Οδηγίας 2008/0016/(COD) ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΩ, πρόγραµµα εξοικονόµησης ενέργειας στους ΟΤΑ Αντίστοιχα, στο πλαίσιο ανταγωνιστικών ευρωπαϊκών και διεθνών προγραµµάτων, το ΚΑΠΕ συµµετέχει σε έργα ΑΠΕ/ΕΞΕ, που αναπτύσσουν την έρευνα, αξιοποιούν την υπάρχουσα τεχνογνωσία και δηµιουργούν νέες θέσεις εργασίας, καθώς και σε δράσεις διάδοσης και προώθησης των τεχνολογιών αυτών. Έχετε συµπληρώσει ως φορέας σχεδόν 25 χρόνια λειτουργίας. Στο διάστηµα αυτό ποιες ήταν οι σηµαντικότερες στιγ- µές, τα ορόσηµα, για το ΚΑΠΕ; Τα 25 χρόνια της λειτουργίας του, το Κέντρο βρίσκεται συνεχώς στην πρωτοπορία της εφαρµοσµένης έρευνας για τις νέες ενεργειακές τεχνολογίες και της παροχής εξειδικευµένων υπηρεσιών στην Ευρωπαϊκή βιοµηχανία, καθώς επίσης και σε θέµατα πολι- τικής και υλοποίησης ενεργειακών επενδύσεων. Έχει µέχρι σήµερα συµµετάσχει σε περισσότερα από 600 ευρωπαϊκά έργα, τα οποία αφορούν κυρίως έργα εφαρµοσµένης έρευνας και ανάπτυξης, µέσω των κοινοτικών προγραµµάτων-πλαίσιο για την έρευνα, επιδεικτικά και πιλοτικά έργα, µελέτες ανάλυσης ενεργειακής πολιτικής, ανάπτυξη ενεργειακών πληροφορικών συστηµάτων και ενεργειακών µοντέλων. Ως ορόσηµα στην αναπτυξιακή πορεία του ΚΑΠΕ όλα αυτά τα χρόνια θα µπορούσαµε να αναφέρουµε: Το ρόλο του ως Ενδιάµεσος Φορέας ιαχείρισης για ιδιωτικά και δηµόσια έργα στο χώρο της ενέργειας, από το Β ΚΠΣ ως σήµερα. Την εξασφάλιση από το ΚΑΠΕ προγραµµάτων «αριστείας» για την αναβάθµιση των εργαστηριακών υποδοµών του. Τις µελέτες του Κέντρου για το δυναµικό των ΑΠΕ στην ελληνική επικράτεια. Την λειτουργία του Πεδίου οκιµών Ανεµογεννητριών και της µονάδας παραγωγής υδρογόνου από ΑΠΕ στην Κερατέα. Την Λειτουργία του Πάρκου Ενεργειακής Αγωγής και το ρόλο του Κέντρου στην εκπαίδευση των νέων στα θέµατα ενέργειας συνεχίζεται...

13 Η Ελλάδα που ερευνά (συνέχεια) Ο πράσινος σύµβουλος της Πολιτείας Τη συµµετοχή του ΚΑΠΕ στο σχεδιασµό και την υλοποίηση του πράσινου νησιού Αη Στράτης. Την υποστήριξη που παρείχε στη ΡΑΕ για την έκδοση αδειών παραγωγής. Τη συµµετοχή του στην κατάρτιση των Νόµων για την Ενεργειακή Αποδοτικότητα, τη Συµπαραγωγή Ηλεκτρισµού & Θερ- µότητας, την αδειοδότηση των εγκαταστάσεων ΑΠΕ, τη διείσδυση των βιοκαυσίµων την αξιοποίηση της Γεωθερµίας, κ.α. Τον πρωτεύοντα ρόλο του στη λειτουργική και διοικητική οργάνωση του Εθνικού ενεργειακού Κέντρου της Ιορδανίας. Την µέσω ιδιωτικών συµφωνητικών ανάθεση στο ΚΑΠΕ, από κατασκευαστές ανεµογεννητριών στην Ισπανία, της εκτέλεσης µετρήσεων και δοκιµών, προκειµένου να αποκτήσουν τα αναγκαία πιστοποιητικά τύπου κ.α. Αν δεχθούµε πως το πρόγραµµα «ΗΛΙΟΣ» είναι µια αρχή θα µπορούσε ποτέ η Ελλάδα να αναλάβει το ρόλο του πα- ραγωγού ενέργειας από ΑΠΕ για ένα µεγάλο µέρος της Ευρώπης ή, έστω, της ευρύτερης γεωγραφικής µας περιοχής; Η Ελλάδα θα µπορούσε αναµφισβήτητα να λειτουργήσει ως παραγωγός ενέργειας από ΑΠΕ για µια ευρύτερη γεωγραφική περιοχή, µε την προϋπόθεση ότι θα επιλυθούν µια σειρά από θεσµικά θέµατα σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως οι διακρατικές συµφωνίες µεταφοράς ενέργειας, η θεσµοθέτηση ενιαίων εγγυηµένων τιµών αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (feed in tariffs), οι προτεραιότητες στην απορρόφηση και διάθεση της ενέργειας. κ.α. Επιπρόσθετα θα πρέπει να διευθετηθούν ορισµένα τεχνικά θέ- µατα, όπως η ανάπτυξη των δικτύων, η µείωση των απωλειών κατά τη µεταφορά ενέργειας σε µεγάλες αποστάσεις, η ενιαία αντιµετώπιση των προβληµάτων µεταφοράς και διανοµής. κ.λπ. Όλα αυτά, είναι µεν εφικτά, αλλά λόγω των δυσκολιών που οφείλονται στην τρέχουσα οικονοµική κρίση και τις συνέπειές της δεν φαίνεται ότι µπορούν να υλοποιηθούν σύντοµα. Καθηµερινά σχεδόν ακούµε για τις ΑΠΕ, ωστόσο η συγκυρία είναι σαφές πως δεν ευνοεί τις επενδύσεις ή κάνει πολλούς υποψήφιους επενδυτές να είναι διστακτικοί. Από τη δική σας εµπειρία και την επαφή σας µε ιδιώτες (πολίτες ή επιχειρήσεις) βλέπετε να ελλοχεύει ο κίνδυνος η Ελλάδα να «χάσει το τρένο» της ανάπτυξης στις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας; εν θα έλεγα ότι αντιµετωπίζουµε τέτοιου είδους κίνδυνο, καθώς παρ όλες τις χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες και τα εµπόδια που υπάρχουν σε επίπεδο πολιτείας και τοπικών κοινωνιών, το επενδυτικό ενδιαφέρον παραµένει υψηλό. Ήδη έχουν εγκατασταθεί πάνω από 1700 MW, ενώ από τα στοιχεία της ΡΑΕ αποδεικνύεται το µεγάλο ενδιαφέρον που υπάρχει για πολλαπλάσιες εγκαταστάσεις. Όλα τα στοιχεία αυτά δείχνουν τις µεγάλες επενδυτικές δυνατότητες στο χώρο και το κυριότερο εµπόδιο, προς το παρόν, φαίνεται η διαδικασία δανειοδότησης από τις τράπεζες. ιαπιστώνονται συχνά πυκνά δυσκολίες στο να πειστούν οι τοπικές κοινωνίες να συναινέσουν στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων στις περιοχές τους. Υπάρχει έλλειµµα πληροφόρησης και κατά κάποιον τρόπο «παρεξήγηση» για ορισµένες µορφές ΑΠΕ και αν ναι, έχετε προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση; Όπως αποδεικνύεται από τα θέµατα που κατά καιρούς έχουν δηµιουργηθεί, σε τοπικό συνήθως επίπεδο, υπάρχει σε πολλές περιπτώσεις έλλειµ- µα στην ενηµέρωση των πολιτών, το οποίο είναι εύκολο να «αξιοποιηθεί» για ίδια συµφέροντα. Τα όποια εγγενή προβλήµατα των τεχνολογιών ΑΠΕ είναι σαφώς µικρότερης σηµασίας από τα πλεονεκτήµατα που εµφανίζουν και µπορούν να αντιµετωπισθούν µε σωστό σχεδιασµό και συµµόρφωση µε την υπάρχουσα περιβαλλοντική νοµοθεσία. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγµα καλής πρακτικής για τη βελτίωση της αποδοχής των εγκαταστάσεων ΑΠΕ αποτελεί η διάταξη του Ν.3851/2010 βάσει της οποίας µέρος του αντισταθµιστικού οφέλους µεταφέρεται κατευθείαν στους πολίτες της τοπικής κοινωνίας, µειώνοντας τους λογαριασµούς του ηλεκτρικού ρεύµατος, ενώ το υπόλοιπο συνεχίζει να αξιοποιείται από την τοπική αυτοδιοίκηση. Πέρα από παρόµοιες διατάξεις που µπορεί να θεσπίσει η πολιτεία κάθε έργο λόγω τοπικών ιδιαιτεροτήτων πρέπει να αντιµετωπίζεται ξεχωριστά και µε προσοχή. Η εµπειρία δείχνει ότι όταν η τοπική κοινωνία πεισθεί για τα οφέλη και επωφεληθεί από τις δηµιουργούµενες θέσεις εργασίας αποδέχεται και αγκαλιάζει τα έργα

14 Η Ελλάδα που ερευνά Η Έρευνα συνεχίζει το καλοκαίρι Μερικά από τα Θερινά Σχολεία των ελληνικών ερευνητικών φορέων Η έρευνα δεν σταµατά το καλοκαίρι και πολλοί ερευνητικοί και ακαδηµαϊκοί φορείς οργανώνουν θερινά σχολεία προκειµένου να ενισχύσουν τη συνεργασία µεταξύ επιστηµόνων και ερευνητών αλλά και να δώσουν τη δυνατότητα στο ευρύ κοινό να έρθει σε επαφή µε το έργο τους. Εκτός από τις µεγάλες δυνατότητες που προσφέρουν στην ανταλλαγή εµπειριών και στη σύσφιξη των σχέσεων µεταξύ φορέων και οµάδων ερευνητών, τα θερινά σχολεία λειτουργούν και ως µια διόλου ευκαταφρόνητης αξίας οικονοµική ένεση για τα ιδρύµατα που τα διοργανώνουν. program) και αποτελεί συνέχεια της πολύ επιτυχηµένης σειράς Θερινών σχολείων του Τµήµατος Χηµείας από το 2007 (όπως «Χηµεία Φυσικών Προϊόντων», «Από την Χηµεία στην Βιολογία και Ιατρική µέσω των µεταλλικών ιόντων»). Επίσης αποτελεί παράπλευρη δράση του ερευνητικού ευρωπαϊκού προγράµµατος «ΒIOSOLENUTI» του εργαστηρίου Βιοανόργανης Χηµείας. Περισσότερες πληροφορίες: Θερινό Σχολείο σε «Βιοεµπνεόµενα Υλικά» στη Κρήτη 13 Σχολεία από το Πανεπιστήµιο Αιγαίου Το Θερινό σχολείο θα πραγµατοποιηθεί στις εγκαταστάσεις του Τµήµατος Χηµείας στην Πανεπιστηµιούπολη Βουτών από τις 9 µέχρι τις 21 Ιουλίου µε συµµετοχή των Τµηµάτων Χη- µείας & Υλικών, του Ινστιτούτου Ηλεκτρονικής οµής και Laser του ΙΤΕ, και του ΤΕΙ Κρήτης. Επίσης για πρώτη φορά θα συµµετάσχουν οµιλητές από την Περιφέρεια Κρήτης και το Επιστηµονικό Τεχνολογικό Πάρκο Κρήτης.Το σχολείο υλοποιείται στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράµµατος Erasmus (Intensive Για το καλοκαίρι του 2012 έχουν οργανωθεί από το προσωπικό του Πανεπιστηµίου 13 Θερινά Σχολεία, τα οποία υποστηρίζονται συµπληρωµατικά από ερευνητές που προέρχονται από ερευνητικά κέντρα και άλλα ελληνικά πανεπιστήµια, καθώς και από διεθνώς καταξιωµένους οµιλητές. Τα Σχολεία θα πραγµατοποιηθούν σε 6 νησιά του Αιγαίου (Λήµνος, Λέσβος, Χίος, Σάµος, Ρόδος και Κως) και διοργανώνονται από τη Σχολή Κοινωνικών Επιστηµών, το Τµήµα Επιστήµης Τροφίµων και ιατροφής, τη Σχολή ιοίκησης Επιχειρήσεων, τη Σχολή Θετικών Επιστηµών και τη Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστηµών. Περισσότερες πληροφορίες: συνεχίζεται...

15 Η Ελλάδα που ερευνά (συνέχεια) Η Έρευνα συνεχίζει το καλοκαίρι Για τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας Το Τµήµα Μηχανολόγων Μηχανικών του Πανεπιστηµίου υτ. Μακεδονίας διοργανώνει Θερινό Σχολείο µε θέµα τις ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, αναφορικά µε τη χρήση τους στα κτίρια και την εξοικονόµηση ενέργειας. Το Σχολείο είναι πρωτοποριακό ως προς τη θεµατολογία του όχι µόνο για την Ελλάδα αλλά για όλη τη Βαλκανική χερσόνησο, σηµειώνουν οι οργανωτές του. Περισσότερες πληροφορίες: therina-sxoleia/ Οργανωτής ο «ηµόκριτος» Το µεγαλύτερο πολυκλαδικό ερευνητικό κέντρο της χώρας ανοίγει τις πόρτες του για το διάστηµα από τις 9 µέχρι και τις 20 Ιουλίου για δυο εβδοµάδες σε πτυχιούχους και τελειόφοιτους Πανεπιστηµίων και Ανώτατων Τεχνολογικών Εκπαιδευτι- κών Ιδρυµάτων θετικής κατεύθυνσης. ιακεκριµένοι επιστή- µονες της Ελλάδας και του εξωτερικού προσκαλούν και προκαλούν τους συµ- µετέχοντες σε ένα ταξίδι γνώσης και έµπνευσης και τους ενθαρρύνουν να επεκτείνουν τα όρια των προσδοκιών και επιστηµονικών τους βλέψεων. Οµιλητές και φοιτητές µοιράζονται καινοτό- µες ιδέες, εξερευνούν νέες προοπτικές διεύρυνσης της ερευνητικής προσπά- θειας στην Ελλάδα και προτείνουν λύσεις σε πολύπλοκα προβλή- µατα που απαιτούν τεχνογνωσία υψηλής εξειδίκευσης. Οι θεµατικές περιοχές που καλύπτονται στα πλαίσια του Θερινού Σχολείου 2012 είναι: Περιβάλλον, Ενέργεια, Ασφάλεια Προηγµένα Υλικά, Μικρο- Νανοτεχνολογία, ιατάξεις Βασική Έρευνα στις Φυσικές Επιστήµες Τεχνολογίες Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών Επιστήµες Ζωής Νέες Τεχνολογίες Πολιτιστική Κληρονοµιά Για περισσότερες πληροφορίες: ss12/program Open Discovery Space Ένα Θερινό Σχολείο θα πραγµατοποιηθεί στο Πάνορ- µο, Γεροποτάµου Κρήτης στο διάστηµα 1-6 Ιουλίου, το οποίο εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο του ευρωπαικού προγράµµατος Open Discovery Space (www. opendiscoveryspace.eu). Στόχος του να έχει ένα θετικό αντίκτυπο στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων των µαθητών για την επίλυση προβληµάτων και τη συνεργασία. Το εκπαιδευτικό υλικό που θα χρησιµοποιηθεί έχει αποδείξει την αποτελεσµατικότητα του στην προώθηση της εκπαιδευτικής συνεχίζεται...

16 Η Ελλάδα που ερευνά (συνέχεια) Τα παιδία παίζει και ερευνά Η Έρευνα συνεχίζει το καλοκαίρι ιαδραστικά διήµερα στο Ευγενίδειο διαδικασίας µέσω της µεθόδου επίλυσης προβληµάτων καθώς και της διερευνητικής µάθησης και συνεργασίας (µερικά παραδείγµατα: eu, Οι εκπαιδευτικοί που µετέχουν στο Σχολείο έρχονται µεταξύ άλλων σε επαφή µε τα δωρεάν διαθέσιµα εργαλεία Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών µε τα οποία µπορούν να σχεδιάσουν, αναπτύξουν και µοιραστούν εκπαιδευτικό υλικό για την καλύτερη διαχείριση της ύλης και της τάξης αλλά και για την ανταλλαγή απόψεων επί παιδαγωγικών θεµάτων που τους απασχολούν. Discover the Cosmos Το Θερινό Σχολείο αυτό λαµβάνει χώρα επίσης στο Πάνορµο, Γεροποτάµου Κρήτης, στο διάστηµα 1-6 Ιουλίου, και εντάσσεται στο γενικότερο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράµµατος για τις Ερευνητικές Υποδοµές, Discover the COSMOS ( discoverthecosmos.eu/). Οι συµµετέχοντες θα εξοικειωθούν µε ένα µεγάλο αριθµό εκαπιδευτικού ψηφιακόυ περιεχοµένου για τις φυσικές επιστήµες. Οι συµµετέχοντες θα αναπτύξουν τις δεξιότητες στη χρήση τεχνολογιών, στην εκµάθηση πρακτικών αλλά και µε επισκέψεις σε σχετικές µε το περιεχόµενο τοποθεσίες όπως το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Ηρακλείου, το Αστεροσκοπείο του Σχήνακα, ή µια εικονική περιήγηση στο πείραµα ATLAS-CERN. Τόσo το Discover the Cosmos, όσο και το Open Discovery Space, εντάσσονται στο πρόγραµµα Commenius που συγχρηµατοδοτείται από το πρόγραµµα ια Βίου Μάθησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και συµµετέχουν σε αυτά πολλοί Ελληνικοί φορείς τόσο δηµόσιοι όσο και ιδιωτικοί (Πανεπιστήµιο Αθηνών Φυσικό Τµήµα, Πανεπιστήµιο Κρήτης Φυσικό Τµήµα, ΙΤΕ, Ε ΕΤ, Ελληνογεµανική Αγωγή, Science View κ.α.). Πρόγραµµα Μικροί Ροβινσώνες 2012 Ναυαγούµε σ ένα ερηµονήσι και καλούµαστε να αντιµετωπίσουµε αναπάντεχες προκλήσεις επιβίωσης! Μοναδικά µας εφόδια είναι η δηµιουργική σκέψη, η οµαδική εργασία και φυσικά η επιστήµη! Αυτή είναι η φιλοσοφία των διαδραστικών διηµέρων 2012, «Μικροί Ροβιν- σώνες» του Ιδρύµατος Ευγενίδου. Σε καθένα από τα διήµερα τα παιδιά, σαν σύγχρονοι Ροβινσώνες, κατασκευάζουν τις δικές τους σχεδίες, ψήνουν λουκάνικα στον ήλιο και µαθαίνουν να προσανατολίζονται µε τη βοήθεια των αστεριών. Μάλιστα, την τελευταία ηµέρα του προγράµµατος οι γονείς µπορούν να παρακολουθήσουν τον διαγωνισµό των πλωτών κατασκευών των παιδιών. Τα διαδραστικά διήµερα του τος απευθύνονται σε παιδιά των δύο Ιδρύµατελευταίων τάξεων του ηµοτικού, καθώς και της Α' Γυµνασίου και για το 2012 ορίστηκαν οι ηµεροµηνίες Ιουνίου, Ιουνίου, Ιουνίου, Ιουνίου, 2-3 Ιουλίου, 5-6 Ιουλίου, 9-10 Ιουλίου, Ιουλίου, Ιουλίου, Ιουλίου. Το κόστος συµµετοχής για κάθε παιδί µειώθηκε φέτος στα 20 ευρώ και καλύπτει τις δραστηριότητες και το κόστος των υλικών συνεχίζεται...

17 Τα παιδία παίζει και ερευνά (συνέχεια) ιαδραστικά διήµερα στο Ευγενίδειο M O N T H L Y O N L I N E E D I T I O N Το πρόγραµµα των διαδραστικών διηµέρων Η πρώτη ηµέρα ξεκινάει µε παιχνίδια γνωριµίας και ακολουθεί η πρώτη επίσκεψη στο εργαστήριο όπου οι µικροί Ροβινσώνες µαθαίνουν για την άνωση και την πλεύση. Τι κάνει ένα αντικείµενο να επιπλέει; Πώς αλλάζει η συµπεριφορά µιας σχεδίας όταν τοποθετείται επάνω της ένα φορτίο; Πώς θα φτιάξουµε µια επιτυχηµένη πλωτή κατασκευή; Ακολουθούν κατασκευές κάτω από τον Ήλιο, ο οποίος µπορεί µεν να κρύβει κινδύνους αλλά µπορεί να αποτελέσει πολύτιµο σύµµαχό µας. Στην ενότητα αυτή τα παιδιά κατασκευάζουν ηλιακά ρολόγια, πυξίδες και ηλιακούς φούρνους και µαθαίνουν πώς να τα χρησιµοποιούν στην πράξη. Ακολουθεί η γνωριµία µε το νερό και ένα διασκεδαστικό πείραµα µε το οποίο τα παιδιά µαθαίνουν πώς να αφαιρούν το αλάτι από το θαλασσινό νερό και το πρόγραµµα ολοκληρώνεται αργά το µεσηµέρι µε µια προβολή στο Πλανητάριο αφιερωµένη στο Άστρο της Ηµέρας, γνωστότερο και ως Ήλιος. JUNE 2012 / ISSUE 08 Η δεύτερη ηµέρα ξεκινάει µε επίδειξη πειραµάτων στο νερό και µε την αποκάλυψη των δυνάµεών του. Ακολουθεί µια µεγάλη ενότητα αφιερωµένη στην επιβίωση, την αναζήτηση τροφής και τη σύνθεση της ιδανικής διατροφής, ενώ λίγο πριν το µεσηµέρι οι µικροί Ροβινσώνες παρακολουθούν µια ακόµα προβολή στο Πλανητάριο για το µυστήριο της ζωής. Σειρά παίρνουν ο προσανατολισµός µε τη βοήθεια των αστεριών και η προετοιµασία των πλωτών κατασκευών, οι οποίες πρωταγωνιστούν στην τελετή λήξης µέσα από έναν πρωτότυπο διαγωνισµό. 32

18 Ε&Τ Online in English CERN travels around Greece JUNE 2012 / ISSUE 08 Having a the CERN Mini-exhibition visit in Greece The CERN Mini Expo is a traveling exhibition that presents a brief overview of the research at CERN and its flagship project, the Large Hadron Collider (LHC), through a combination of large graphic panels, on-screen displays and videos that are combined with two scale models of the ALEPH detector and a cross sectional part of the LHC. The CERN Mini-exhibition in Greece was enriched with additional material: Web based material, such as: a website (cern.ea.gr) with guidelines for teachers, students and parents, existing digital educational materials (e.g. Hunt for Higgs Game, the LHC Game, Powers of Ten application), guides for General public, teachers & students were distributed during the exhibition, Augmented Reality tools and handheld devices (mobile applications especially for Athens and Alexandroupolis exhibitions, demo visits for teachers before the openings and e Masterclasses to introduce students to CERN experiments were designed and elaborated in terms of the travelling experience of CERN in Greece. The organizers also had the opportunity to promote local research activities in the field of High Energy Physics. The CERN Mini Expo arrived in Thessaloniki in October 2011 where was hosted at the Science Center NOESIS, Thessaloniki Science Center and Technology Museum. A month later (November 2011) the exhibition was organized in Athens. More than 5,000 students and 200 teachers visited the exhibition and received effective training and support. The hosting organization in Athens, Ellinogermaniki Agogi prepared supporting materials for the expected visitors and organized the official presentation of the exhibition in the 16th of November as well as several training workshops for teachers who wished to learn how they may incorporate CERN related activities in their teaching. The press and the TV coverage was significant, while the exhibition s web site received about 20,000 hits in less than one month. Throughout the exhibition, physicists from the Research and Development Department of the school as well as physicists from the University of Athens served as guides. Following the success of the proposed approach in Athens next stop was Alexandroupolis (December 2011). Again the impact to the local educational communities was unique. Two training sessions were organized for secondary school teachers and in the second one also students took part, while round table sessions and discussions were also implemented during the exhibition. The organizers, with the support of the Greek teams from Ellinogermaniki Agogi and the National and Kapodestrial University, decided to expand the Greek adventure to more cities. Kavala in North Greece (February 2012) was the next stop of the CERN Mini Expo in the premises of the Kavala Institute of Technology under the co-organisation by the Department of Electronic Engineering, Kavala Institute of Technology, the Unit of Innovation and Entrepreneurship, the Journal of Engineering Science and Technology Review with the support of the Hellenic Physical Society Division of Kavala and the Kavala Institute of Technology. Three Professors and 30 graduate research students from the Department of Electronic Engineering along with 10 high school physics teachers, members of the Physical Society Division of Kavala, provided active support throughout the duration of the exhi continues...

19 Ε&Τ Online in English (continue...) CERN travels around Greece JUNE 2012 / ISSUE 08 bition. Two more training seminars were also planned for teachers and students during the exhibition. In Heraklion (March 2012), the biggest city in Crete, the exhibition was organized in the premises of the 2nd Lyceum of Heraklion with the co-organization of the Hellenic Physical Society Eastern Crete Division, the High Energy Physics Group, Department of Physics, University of Crete and the Municipality of Heraklion. Audiovisual sessions and presentation of hardware of the LHC and its associated experiments were also elaborated. In April 2012 in the city of Volos in the Central Greece the Municipalities of Volos and South Pelion and the University of Thessaly provided the venues (Nea Ionia Cultural Center by Municipality of Volos) and the financial support for the exhibition, while an organizing committee was established by the Municipalities, the Secondary Education Administration and the Astronomy Society which handled all the issues related to the exhibition including the visitors program. Finally Patras (May 2012) in Peloponnesse was added to the plan of Cities that would host the mini exhibition in the Conference & Cultural Centre of the University of Patras which was organised by the Physics Department of the university with 30 people, academic staff and postgraduate research students, volunteering to help either as guides for visitors or with administrative and media relations support. Summarizing, these are the figures of attendance from each city where the Mini Expo has travelled depicted in the following picture. Aſter the finalization of each exhibition the Greek Team proceeded to evaluate the educational value of this travelling experience of CERN in the Greek educational community via questionnaires. The data gathered showed that: 87% of the student had already been informed about the CERN Mini Expo content through the web site and the information that was delivered from their teachers, which is really encouraging. Most of them were fascinated by the interactive exhibits, the mobile applications, the 3D models of the detector and the LHC and the fact that the presentations implemented by the guides with their teachers were very understandable to them. From the teachers perspective, these exhibitions increased the interest of students as well their motivation in science while the educational pathways that were proposed could bring closer science with school curriculum. Tools, applications and educational material were faced with great interest by the teachers community for further exploitation in their daily lessons, so as to build a bridge between modern science and school continues...

20 Ε&Τ Online in English (continue...) CERN travels around Greece Ε&Τ Online in English Mediterranean under microscope JUNE 2012 / ISSUE 08 CERN s travelling experience was very impressive: about 18,000 students have visited the exhibition and general more than 25,000 people experienced the CERN atmosphere in the different Greek cities. This had been a great chance for the public to meet Scientists that are involved in the experiments that are being elaborated in CERN and to have a closer view on issues that so far had been strictly scientific. Science needs to come closer to Society and mostly to school environment where students aſter taking part to these programs familiarize themselves with Modern Scientific issues and adopt a more concrete view of the Scientific professional profile. More people were driven to High Energy Physics related sites and content aſter the implementation of the CERN s mini exhibition. More exhibitions are to come, thus the Greek team is aiming to further support the effort that was initiated in Greece in the framework of the presentation of the exhibition in its next destinations. Source S.Sotiriou, C. Kourkoumelis, R.Lewis, A. Alexopoulos, Report: The CERN mini-exhibition visit in Greece, June This Report was prepared in the framework of the PATHWAY and Discover the COSMOS projects that are aiming to create effective links between research and school education. JUNE 2012 / ISSUE 08 The objectives of PERSEUS Project For more information: Probably, never in the past, had the ecosystems of Mediterranean and the Black Sea faced so much exploitation from human activities. Over-fishing, urban development across the shorelines, industri- alization and climate change function as extensive stress-tests to the two ecosystems. Of course the scientific community is aware of this situation but what is not so well understood is how all these factors affect each other. PERSEUS project aims to define how human activities and ral changes affect each other and the balance in the two major natumarine ecosystems of Southern Europe. PERSEUS activities don t reach only the level of elaborating scientific recordings. The project aims to translate the findings into social and economic terms, helping to foresee the long-term effects to the Black Sea and the Mediterranean. The great importance of PERSEUS is evident in the number of partners that consist the Consortium. In total, 54 institutions from 22 countries of Europe, N. Africa and Middle East take part in the project, which is financed by the 7th EU Framework Program (FP7). Greece wouldn't be absent to this whole effort. The Hellenic Centre for Maritime Research is the institution that coordinates the whole project, which is of great importance for the Greek research community. The Universities of: Athens, Aegean and Crete also take part in the PERSEUS consortium