ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΙH ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΜΖΜΑ ΓΔΝΗΚΖ ΓΗΟΗΚΖΖ ΣΔΛΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ. Θέκα:

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΙH ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΜΖΜΑ ΓΔΝΗΚΖ ΓΗΟΗΚΖΖ ΣΔΛΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ. Θέκα:"

Transcript

1 Δ ΔΘΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΖΜΟΗΑ ΓΗΟΗΚΖΖ ΙH ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΜΖΜΑ ΓΔΝΗΚΖ ΓΗΟΗΚΖΖ ΣΔΛΗΚΖ ΔΡΓΑΗΑ Θέκα: Αλαπηπμηαθόο Νόκνο, Ξέλεο Άκεζεο Δπελδύζεηο θαη Πεξηθεξεηαθή Αλάπηπμε ζηελ Διιάδα Δπηβιέπσλ Φπράξεο Η. πνπδάζηξηα: Μαξγαξίηε νθία ΑΘΖΝΑ

2 ε ι ί δ α 2 Περύληψη τόχοσ τησ παρούςασ εργαςύασ εύναι η αξιολόγηςη του Επενδυτικού Πλαιςύου τησ χώρασ μασ τα τελευταύα χρόνια, όπωσ αυτό διαμορφώθηκε από τρεισ κύριουσ επενδυτικούσ Νόμουσ: τουσ 1892/1990, 2601/98, 3299/04 και τισ τροποποιόςεισ τουσ. Ποιεσ όταν οι εκϊςτοτε κυβερνητικϋσ επιδιώξεισ και ποια αναπτυξιακϊ εργαλεύα χρηςιμοποιόθηκαν τα δεκαπϋντε τελευταύα ϋτη; Πωσ ςχεδιϊςτηκε και εφαρμόςτηκε η αναπτυξιακό πολιτικό; Ποιϋσ εύναι οι ομοιότητεσ και οι διαφορϋσ που μπορούν να εντοπιςτούν διαχρονικϊ; Ποια η εμπλοκό τησ Ευρωπαώκόσ Ϊνωςησ ςε μύα πολιτικό που ςτο παρελθόν χαρακτηρύζονταν ωσ καθαρϊ «εθνικό»; Κατϊφεραν οι Αναπτυξιακού Νόμοι να προςελκύςουν Ξϋνεσ Ωμεςεσ Επενδύςεισ; Σι δεύχνουν τα απολογιςτικϊ ςτοιχεύα ςε ςχϋςη με την περιφερειακό και κλαδικό κατανομό; Η μεθοδολογύα που χρηςιμοποιόςαμε αφορϊ ςτην μελϋτη τησ πρωτογενούσ νομοθεςύασ που διαμορφώνει το Ελληνικό Νομοθετικό Πλαύςιο, που οδόγηςε ςε αντιπαραβολό και ςυγκριτικό αξιολόγηςη χρηςιμοποιώντασ κοινϊ κριτόρια, λαμβϊνοντασ ταυτόχρονα υπόψη την Νομοθεςύα τησ Ευρωπαώκόσ Ϊνωςησ. ε ςχϋςη με την αξιολόγηςη των απολογιςτικών ςτοιχεύων, χρηςιμοποιόςαμε πρωτογενό δεδομϋνα που αξιολογόθηκαν περιγραφικϊ. Σο κύριο ςυμπϋραςμα τησ εργαςύασ εύναι ότι ενώ οι Αναπτυξιακού Νόμοι εύχαν Περιφερειακϊ αναπτυξιακϊ χαρακτηριςτικϊ και πϋτυχαν να προςελκύςουν επενδύςεισ ςτην περιοχό τησ Θρϊκησ, εμφανύζονται αδύναμοι να κινητοποιόςουν επενδύςεισ ςτισ υπόλοιπεσ μειονεκτούςεσ περιοχϋσ τησ χώρασ μασ, με το παρϊδοξο ότι η Περιφϋρεια τησ Αττικόσ ςταθερϊ να επωφελεύται από όλουσ τουσ Αναπτυξιακούσ Νόμουσ, παρόλο που δεν ϊνηκε ποτϋ ςε ζώνη υψηλόσ προτεραιότητασ. Επιπλϋον η ςύνδεςη όλων των οριζόντιων ςτόχων με τον Αναπτυξιακό Νόμο, δημιουργεύ προβλόματα ςτισ υπόλοιπεσ οριζόντιεσ πολιτικϋσ τόςο ςτον ςχεδιαςμό και ςτην υλοπούηςη όςο και ςτην αποτελεςματικό αξιολόγηςη. Λέμεηο Κιεηδηά Αναπτυξιακόσ Νόμοσ, Επενδυτικόσ Νόμοσ, Περιφερειακό Ανϊπτυξη, Ξϋνεσ Ωμεςεσ Επενδύςεισ, Κρατικϋσ Ενιςχύςεισ, Περιφερειακϋσ Ενιςχύςεισ, Δύκαιο Ανταγωνιςμού, Φϊρτησ Περιφερειακών Ενιςχύςεων, 1892/1990, 2601/1998, 3299/2004, 3255/2006

3 ε ι ί δ α 3 Abstract T he objective of this paper is to assess the investment framework in Greece during the past fifteen years, as it was designed by three main Acts, namely: 1892/1990, 2601/98, 3299/04 as well as by their amendments, both in terms of design and implementation. What were the main government objectives and what kind of investment tools were used throughout the years? How has the investment policy been designed and implemented? Which similarities and differences can be recognized? What was the role of the European Union in a policy, which, in the past, was recognized as purely domestic? Was the investment scheme successful in mobilizing foreign direct investments? What do the first after-action results indicate concerning the direction of the subsidies both in terms of regional and industrial distribution? The methodology used the study of the primary legislation that lead to a comparative assessment and analysis using common criteria, taking into account the Commission s directives and regulations. With regards to the economic assessment, a descriptive statistic analysis of the hard-data available was performed. The main conclusion is that while Greek investment laws, which were declaring to have regional objectives, were successful in stimulating private investments in the area of Thrace, still, they failed in mobilizing investments in the other areas of poor economic performance. The paradox is that the area of Attica is benefited by all investment laws, even though it doesn t belong to a first-priority investment zone. At the same time, since the vast percent of the Greek state aid is being distributed through the Development Acts, which have regional characteristics by giving quotas in certain areas, the rest of the horizontal objectives are poorly designed and thus, weakened. Key Words Investment Law, Development Law, Regional Development, Foreign Direct Investments, State Aid, Regional Aid, Competition Law, Regional State Aid Map, 1892/1990, 2601/1998, 3299/2004, 3255/2006

4 ε ι ί δ α 4 Ευχαριςτύεσ το ςημεύο αυτό θα όθελα να ευχαριςτόςω τον επιβλϋποντα καθηγητό μου, κύριο Ιωϊννη Χυχϊρη, για την υποςτόριξό του και τον χρόνο που αφιϋρωςε για την επύβλεψη τησ εργαςύασ. Η καθοδόγηςό του και τα ερωτόματα που ϋθετε κατϊ τισ μεταξύ μασ ςυναντόςεισ, όταν απαραύτητεσ προώποθϋςεισ ώςτε να τεκμηριωθεύ επιςτημονικϊ η παρούςα μελϋτη. Οι ςυμβουλϋσ του για περιεκτικό αντιμετώπιςη των θεμϊτων που κϊθε φορϊ ϊγγιζα, με βοόθηςε ώςτε να ςυμπυκνωθεύ η ςκϋψη μου προσ την κατεύθυνςη τησ ουςιαςτικόσ ανϊλυςησ των ζητημϊτων που ανϋκυπταν. Σον ευχαριςτώ ακόμα για την αμϋριςτη εμπιςτοςύνη που μου ϋδειξε από την αρχό μϋχρι το τϋλοσ τησ εργαςύασ, για την ελευθερύα και τον βαθμό πρωτοβουλύασ που μου επϋτρεψε να αναπτύξω, ώςτε τελικϊ, μεγϊλο μϋροσ του κειμϋνου τησ εργαςύασ, να αποτελεύ προώόν προςωπικών προβληματιςμών. Επιπλϋον θα όθελα να ευχαριςτόςω μύα ςειρϊ από ςτελϋχη του Τπουργεύου Οικονομικών, για τισ διευκρινόςεισ και τον χρόνο που μου αφιϋρωςαν, ώςτε να διαλευκανθεύ το πλαύςιο των κρατικών ενιςχύςεων. Σην κ. Μαλακατϋ, υπϊλληλο τησ Γ.Γ. Ιδιωτικών Επενδύςεων, για την ςύντομη αλλϊ ουςιαςτικό επικοινωνύα που εύχαμε. Σην κ. Ιατρϋλλη, προώςτϊμενη του τμόματοσ τατιςτικόσ Παρακολούθηςησ, για την τηλεφωνικό μασ επικοινωνύα. Σην κ. Μιχαλοπούλου, Τπεύθυνη Επενδύςεων ςτο Ελληνικό Κϋντρο Επενδύςεων, για την ϋγκαιρη ενημϋρωςη και την ϊμεςη χορόγηςη ςτοιχεύων που αφορούν ςτουσ αναπτυξιακούσ Νόμουσ. Επύςησ, όθελα να ευχαριςτόςω τα ςτελϋχη του Τπουργεύου Σουριςμού και του ΕΟΣ για το χρόνο και την ενημϋρωςη που μου παρεύχαν, προκειμϋνου να καταλόξω ςε ςυμπερϊςματα για τισ διοικητικϋσ πτυχϋσ των αναπτυξιακών Νόμων. υγκεκριμϋνα, τον κ. Καββαδύα, τον κ. Βούρτςη, και την κ. κουρολιϊκου, ςτελϋχη τησ Διεύθυνςησ Επενδύςεων του ΕΟΣ, καθώσ και τον κ. Αντωνόπουλο και την κ. Μιχαλοπούλου από το Τπουργεύο Σουριςμού. Ευχαριςτώ ακόμα τον κ. Μαργώνη, υπεύθυνο του Σομϋα Ιςοζυγύου Πληρωμών τησ Διεύθυνςησ τατιςτικόσ ςτην Σρϊπεζα τησ Ελλϊδασ, ο οπούοσ πολύ πρόθυμα μου χορόγηςε τα δεδομϋνα για τισ ξϋνεσ ϊμεςεσ επενδύςεισ, με καθοδόγηςε ςτην βιβλιογραφύα και μου εξόγηςε τον τρόπο ςυλλογόσ και τόρηςησ των ςτοιχεύων. Σϋλοσ, θα όθελα να ευχαριςτόςω την υπεύθυνη του τμόματοσ περιοδικών τησ βιβλιοθόκησ του Οικονομικού Πανεπιςτημύου Αθηνών, η οπούα πϊντα μεριμνούςε ςτο να αναζητηθούν και να μου χορηγηθούν τα παλιότερα τεύχη των περιοδικών τα οπούα δεν όταν διαθϋςιμα ςτην υπϊρχουςα βϊςη δεδομϋνων.

5 ε ι ί δ α 5 Πύνακασ περιεχομϋνων Πεξίιεςε... 2 Abstract... 3 Δπραξηζηίεο... 4 Πίλαθαο πεξηερνκέλσλ... 5 Δπξεηήξηα... 8 Δπξεηήξην Πηλάθσλ... 8 Δπξεηήξην Υαξηώλ... 8 Δπξεηήξην Γηαγξακκάησλ Ρνήο... 9 Δπξεηήξην Γξαθεκάησλ... 9 Δηζαγσγή Η έλλνηα ησλ Κξαηηθώλ Δληζρύζεσλ Μορφϋσ Αναπτυξιακών Εργαλεύων Η Ακαδημαώκό υζότηςη Σν πιαίζην ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο Οι εξαιρϋςεισ του Ωρθρου 87& Οι εξαιρϋςεισ του ϊρθρου 88& Οι εξαιρϋςεισ των ϊρθρων 108 & Κρατικϋσ Ενιςχύςεισ Περιφερειακού Φαρακτόρα και Ε.Ε Ο Αλαπηπμηαθόο Νόκνο 1892/ Οι αλλαγϋσ που ϋφερε ο Ν. 1892/ Τπαγόμενεσ Επιχειρόςεισ Οριςμόσ Παραγωγικόσ Επϋνδυςησ Διαύρεςη τησ Επικρϊτειασ ςε ζώνεσ Εύδοσ και ϋνταςη των Παρεχόμενων Ενιςχύςεων Προςαύξηςη επιχορηγόςεων Αυξημϋνεσ Αποςβϋςεισ Προώποθϋςεισ για την Τπαγωγό Διαδικαςύεσ Ϊνταξησ Η ηξνπνπνίεζε ησλ άξζξσλ 23 α θαη 23 β ηνπ Ν. 2234/ Ο Αλαπηπμηαθόο Νόκνο 2601/ Εύδη επενδυτικών Κινότρων Οι Επιχειρόςεισ που υπϊγονται ςτον 2601/ Διαύρεςη τησ Επικρϊτειασ ςε ζώνεσ... 45

6 ε ι ί δ α 6 Ποςοςτϊ παρεχόμενων Ενιςχύςεων Προώποθϋςεισ/ Όροι για την Τπαγωγό Διαδικαςύεσ Ϊνταξησ Οη Σξνπνπνηήζεηο ηνπ Ν Δπελδπηηθόο Νόκνο 3299/ Οι τόχοι Ποια Επενδυτικϊ χϋδια Αφορϊ Ζώνεσ κινότρων Ενιςχυόμενεσ Δαπϊνεσ Παρεχόμενεσ Ενιςχύςεισ Μεγϊλα Επενδυτικϊ χϋδια Επενδύςεισ ςτην Αλλοδαπό Όροι για την Ϊνταξη Κριτόρια Αξιολόγηςησ Αξιολόγηςη αξιοπιςτύασ του Επενδυτικού Υορϋα Διαδικαςύεσ Ϊνταξησ Σξνπνπνηήζεηο ηνπ Ν. 3299/ Ο Νόμοσ 3427/ Αναθεώρηςη του Φϊρτη Περιφερειακών Ενιςχύςεων Ο Νόμοσ 3522/ Οι κυριότερεσ αλλαγϋσ Ζώνεσ Κινότρων Ποια Επενδυτικϊ χϋδια Τπϊγονται ςτον 3522/ Παρεχόμενεσ Ενιςχύςεισ Μεγϊλα Επενδυτικϊ χϋδια Ωλλεσ Αλλαγϋσ Οη Ξέλεο Άκεζεο Δπελδύζεηο θαη ε Διιεληθή Πξαγκαηηθόηεηα Σι ορύζουμε ωσ Ξϋνεσ Ωμεςεσ Επενδύςεισ Σα Οφϋλη από τισ Ξϋνεσ Ωμεςεσ Επενδύςεισ Σρόποι Προςϋλκυςησ Οι ροϋσ των Ξϋνων Ωμεςων Επενδύςεων ςτην Ευρωπαώκό Ϊνωςη Η Περύπτωςη τησ Ελλϊδασ Η Διαχρονικό Πορεύα των ΞΑΕ ςτην Ελλϊδα Η Περύπτωςη του ΕΛ.Κ.Ε Γηαρξνληθή Δμέηαζε ηνπ Δπελδπηηθνύ Πιαηζίνπ ζηελ Διιάδα & πκπεξάζκαηα Εύδη Παρεχόμενων Ενιςχύςεων Πρόςβαςη ςτισ Μορφϋσ Ενιςχύςεων Επιλϋξιμεσ Δαπϊνεσ/ Επιλϋξιμοι Επενδυτικού Υορεύσ... 93

7 ε ι ί δ α 7 Ειδικϊ Καθεςτώτα ενύςχυςησ Επενδυτικού Φϊρτεσ άδια υμμετοχό Δυνατότητεσ Προςαύξηςησ Ελϊχιςτο ύψοσ Επϋνδυςησ Ωνω όρια επιχορόγηςησ Επενδύςεισ ςτην Αλλοδαπό Διαδικαςύα Εμπλεκόμενοι Υορεύσ Αλάιπζε ησλ Απνινγηζηηθώλ ηνηρείσλ ησλ Νόκσλ ηεο πεξηόδνπ & πκπεξάζκαηα Ν.1892/1990 και Ν.2234/ Ν.2601/ Ν.3299/2004, ςτοιχεύα ϋωσ τον Δεκϋμβριο Η Περύπτωςη του ΕΛ.Κ.Ε ( ) υμπερϊςματα Η πξννπηηθή κεηά ην 2010 & Πξνηάζεηο Οι Επιταγϋσ τησ Ευρωπαώκόσ Ϊνωςησ Η Προοπτικό για την Ελλϊδα Δπίινγνο Περιοριςμού ςτην Εργαςύα Βηβιηνγξαθία Παξάξηεκα Γεληθά ηνηρεία Απνινγηζηηθά ηνηρεία ηνπ Νόκνπ 1892/ Απνινγηζηηθά ηνηρεία ηνπ Νόκνπ 2601/ Απνινγηζηηθά ηνηρεία ηνπ Ν. 3299/2004 (Γηα ηα ζρέδηα< 2 εθ) Η Πεξίπησζε ηνπ ΔΛ.Κ.Δ 1 ε Πεξίνδνο ιεηηνπξγίαο Η Πεξίπησζε ηνπ ΔΛ.Κ.Δ 2 ε Πεξίνδνο ιεηηνπξγίαο Η Πεξίπησζε ηνπ ΔΛ.Κ.Δ 3 ε Πεξίνδνο ιεηηνπξγίαο Έγγξαθν Κνηλνπνίεζεο ζηελ Δ.Δ Μία ηζηνξηθή αλαδξνκή ησλ Δπελδπηηθώλ Κηλήηξσλ ζηελ Διιάδα

8 ε ι ί δ α 8 Ευρετόρια Δπξεηήξην Πηλάθσλ ΠΛΝΑΚΑ 1 ΚΑΣΕΤΚΤΝΣΘΡΛΕ ΓΡΑΜΜΕ 2000 ΕΝΛΧΤΘ ΒΑΘ 88&3Α) ΠΙΝΑΚΑ 2 - ΚΑΣΕΤΘΤΝΣΗΡΙΕ ΓΡΑΜΜΕ 2000 ΕΝΙΧΤΗ ΒΑΗ 88&3Γ) ΠΛΝΑΚΑ 3 ΚΑΣΕΤΚΤΝΣΘΡΛΕ ΓΡΑΜΜΕ 2005 ΕΝΛΧΤΕΛ ΒΑΘ 88&3Α) ΠΛΝΑΚΑ 4 - ΚΑΣΕΤΚΤΝΣΘΡΛΕ ΓΡΑΜΜΕ 2005 ΕΝΛΧΤΕΛ ΒΑΘ 88&3Γ) ΠΛΝΑΚΑ 5 ΓΕΝΛΚΑ ΠΟΟΣΑ ΕΠΛΧΟΡΘΓΘΕΩΝ ΣΟΜΕΑ ΜΕΣΑΠΟΛΘΘ Ν. 1892/ ΠΛΝΑΚΑ 6 ΓΕΝΛΚΑ ΠΟΟΣΑ ΑΦΟΡΟΛΟΓΘΣΩΝ ΕΚΠΣΩΕΩΝ ΣΟΜΕΑ ΜΕΣΑΠΟΛΘΘ Ν. 1892/ ΠΛΝΑΚΑ 7 ΓΕΝΛΚΑ ΠΟΟΣΑ ΕΠΛΧΟΡΘΓΘΕΩΝ ΣΟΤΡΛΣΛΚΟΤ ΣΟΜΕΑ Ν. 1892/ ΠΛΝΑΚΑ 8 ΓΕΝΛΚΑ ΠΟΟΣΑ ΑΦΟΡΟΛΟΓΘΣΩΝ ΕΚΠΣΩΕΩΝ ΣΟΤΡΛΣΛΚΟΤ ΣΟΜΕΑ Ν. 1892/ ΠΛΝΑΚΑ 9 ΕΠΛΔΟΣΘΘ ΕΠΛΣΟΚΛΟΤ Ν. 1892/ ΠΛΝΑΚΑ 10 ΑΤΞΑΝΟΜΕΝΕ ΑΠΟΒΕΕΛ -ΜΕΣΑΠΟΛΘΣΛΚΕ ΕΠΛΧΕΛΡΘΕΛ - Ν. 1892/ ΠΛΝΑΚΑ 11 - ΑΤΞΑΝΟΜΕΝΕ ΑΠΟΒΕΕΛ - ΣΟΤΡΛΣΛΚΕ ΕΠΛΧΕΛΡΘΕΛ - Ν. 1892/ ΠΛΝΑΚΑ 12 ΕΛΑΧΛΣΟ ΥΨΟ ΕΠΕΝΔΤΘ Ν. 1892/ ΠΛΝΑΚΑ 13 ΒΛ.ΠΕ Ε ΛΕΛΣΟΤΡΓΛΑ ΜΕΧΡΛ ΣΟ ΠΛΝΑΚΑ 14 - % άδια ΤΜΜΕΣΟΦΗ Ν. 1892/ ΠΛΝΑΚΑ 15 ΠΡΟΒΑΘ Ε ΟΜΑΔΕ ΚΛΝΘΣΡΩΝ Ν. 2601/ ΠΛΝΑΚΑ 16 - ΕΛΔΟ ΕΠΛΛΕΞΛΜΩΝ ΕΠΛΧΕΛΡΘΕΩΝ ΠΡΟ ΕΝΛΧΤΘ Ν. 2601/ ΠΛΝΑΚΑ 17 ΓΕΝΛΚΑ ΠΟΟΣΑ ΕΝΛΧΤΘ Ν. 2601/ ΠΛΝΑΚΑ 18 ΕΛΔΛΚΑ ΠΟΟΣΑ ΕΝΛΧΤΘ Ν. 2601/98: ΛΔΡΤΘ/ ΕΠΕΚΣΑΘ ΞΕΝΟΔΟΧΕΛΑΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ: ΠΛΝΑΚΑ 19 - ΕΛΔΛΚΑ ΠΟΟΣΑ ΕΝΛΧΤΘ Ν. 2601/98: CAMPING: ΠΛΝΑΚΑ 20 - ΕΛΔΛΚΑ ΠΟΟΣΑ ΕΝΛΧΤΘ Ν. 2601/98: ΜΕΣΑΣΡΟΠΘ ΔΛΑΣΘΡΘΣΕΩΝ: ΠΛΝΑΚΑ 21 - ΕΛΔΛΚΑ ΠΟΟΣΑ ΕΝΛΧΤΘ Ν. 2601/98: ΤΝΕΔΡΛΑΚΑ ΚΕΝΣΡΑ, ΓΚΟΛΦ, ΕΛΔΛΚΕ ΜΟΡΦΕ ΣΟΤΡΛΜΟΤ: ΠΛΝΑΚΑ 22 - ΕΛΔΛΚΑ ΠΟΟΣΑ ΕΝΛΧΤΘ Ν. 2601/98: - ΕΛΔΛΚΑ ΧΕΔΛΑ ΠΛΝΑΚΑ 23 - ΕΛΔΛΚΑ ΠΟΟΣΑ ΕΝΛΧΤΘ Ν. 2601/98: ΙΠΙΕ ΜΟΡΥΕ ΕΝΕΡΓΕΙΑ: ΠΛΝΑΚΑ 24 Ν. 2601/98 ΕΞΑΛΡΕΕΛ: ΠΡΟΒΑΘ Ε ΟΛΕ ΣΛ ΜΟΡΦΕ ΕΝΛΧΤΕΩΝ ΠΛΝΑΚΑ 25 ΕΛΑΧΛΣΟ ΥΨΟ ΕΠΕΝΔΤΘ Ν. 2601/ ΠΛΝΑΚΑ 26 ΕΞΑΛΡΕΕΛ Ν. 2601/98: ΑΠΟΤΝΔΕΘ ΕΠΛΧΟΡΘΓΘΘ ΑΠΟ ΣΘΝ ΔΘΜΛΟΤΡΓΛΑ ΚΕΕΩΝ ΕΡΓΑΛΑ ΠΛΝΑΚΑ 27 ΕΝΛΧΤΟΜΕΝΑ ΕΠΕΝΔΤΣΛΚΑ ΧΕΔΛΑ Ν. 3299/2004 ΠΡΩΣΟΓΕΝΘ/ ΔΕΤΣΕΡΟΓΕΝΘ ΣΟΜΕΑ ΚΑΛ ΣΟΜΕΑ ΣΟΤΡΛΜΟΤ ΠΛΝΑΚΑ 28 - ΕΝΛΧΤΟΜΕΝΑ ΕΠΕΝΔΤΣΛΚΑ ΧΕΔΛΑ Ν. 3299/2004 ΛΟΛΠΟ ΣΡΛΣΟΓΕΝΘ ΣΟΜΕΑ ΚΑΛ ΕΛΔΛΚΑ ΕΠΕΝΔΤΣΛΚΑ ΧΕΔΛΑ ΠΛΝΑΚΑ 29 Ν. 3299/ ΕΠΙΦΟΡΗΓΗΗ Η/ΚΑΙ ΕΠΙΔΟΣΗΗ ΦΡΗΜΑΣΟΔΟΣΙΚΗ ΜΙΘΨΗ ΠΛΝΑΚΑ 30 - Ν. 3299/ ΕΠΙΦΟΡΗΓΗΗ ΣΟΤ ΚΟΣΟΤ ΣΗ ΔΗΜΙΟΤΡΓΗΜΕΝΗ ΑΠΑΦΟΛΗΗ ΠΛΝΑΚΑ 31 - Ν. 3299/ ΥΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΠΛΝΑΚΑ 32 Ν. 3299/2004 ΜΕΓΑΛΑ ΕΠΕΝΔΤΣΛΚΑ ΧΕΔΛΑ ΠΛΝΑΚΑ 33 ΕΠΛΛΕΞΛΜΟΣΘΣΑ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΩΝ ΒΑΘ ΣΟΤ ΝΕΟΤ ΧΑΡΣΘ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑΚΩΝ ΕΝΛΧΤΕΩΝ ΠΛΝΑΚΑ 34 Ν. 3522/ ΕΠΛΛΕΞΛΜΑ ΠΡΟ ΕΝΛΧΤΘ ΕΠΕΝΔΤΣΛΚΑ ΧΕΔΛΑ ΠΛΝΑΚΑ 35 Ν. 3522/ ΕΠΙΦΟΡΗΓΗΗ Η/ΚΑΙ ΕΠΙΔΟΣΗΗ ΦΡΗΜΑΣΟΔΟΣΙΚΗ ΜΙΘΨΗ, Η ΕΠΙΦΟΡΗΓΗΗ ΣΟΤ ΚΟΣΟΤ ΣΗ ΔΗΜΙΟΤΡΓΟΤΜΕΝΗ ΑΠΑΦΟΛΗΗ ΠΛΝΑΚΑ 36 Ν. 3522/ ΥΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΠΛΝΑΚΑ 37 Ν. 3255/2006 ΜΕΓΑΛΑ ΕΠΕΝΔΤΣΛΚΑ ΧΕΔΛΑ ΠΛΝΑΚΑ 38 - ΟΡΛΗΟΝΣΛΑ ΤΓΚΡΛΘ ΣΘ ΜΕΣΑΒΟΛΘ ΣΩΝ ΠΟΟΣΩΝ (Ν. 3299/2004 Ν. 3522/2006) ΠΛΝΑΚΑ 39 ΣΡΟΠΟΛ ΠΡΟΕΛΚΤΘ ΞΕΝΩΝ ΆΜΕΩΝ ΕΠΕΝΔΤΕΩΝ ΠΛΝΑΚΑ 40 ΕΞΑΓΟΡΕ ΚΑΛ ΤΓΧΩΝΕΤΕΛ ΣΘΝ ΕΛΛΑΔΑ ΠΛΝΑΚΑ 41 ΠΡΟΣΕΛΝΟΜΕΝΑ ΚΑΚΕΣΩΣΑ ΚΡΑΣΛΚΩΝ ΕΝΛΧΤΕΩΝ (SCHEMES) ΠΛΝΑΚΑ 42 - ΣΘΡΘΘ ΣΑΣΛΣΛΚΩΝ ΣΟΛΧΕΛΩΝ ΑΠΟ ΣΟ ΤΠΟΤΡΓΕΛΟ ΟΛΚΟΝΟΜΛΚΩΝ Δπξεηήξην Χαξηώλ ΧΑΡΣΘ 1 Ν. 1892/1990 ΣΟΜΕΑ ΜΕΣΑΠΟΙΗΗ/ ΒΙΟΜΗΦΑΝΙΑ... 28

9 ε ι ί δ α 9 ΧΑΡΣΘ 2 Ν. 1892/1990 ΣΟΜΕΑ ΣΟΤΡΙΜΟΤ ΧΑΡΣΘ 3- Ν. 2601/ ΧΑΡΣΘ 4 Ν. 3299/ ΧΑΡΣΘ 5 Ν. 3522/ ΧΑΡΣΘ 6 - ΕΤΡΩΠΑΪΚΟ ΧΑΡΣΘ ΚΡΑΣΛΚΩΝ ΕΝΛΧΤΕΩΝ ΣΘΝ ΠΕΡΛΟΔΟ ΧΑΡΣΘ 7 - ΕΤΡΩΠΑΪΚΟ ΧΑΡΣΘ ΚΡΑΣΛΚΩΝ ΕΝΛΧΤΕΩΝ ΣΘΝ ΠΕΡΛΟΔΟ ΧΑΡΣΘ 8 ΧΑΡΣΘ ΔΛΑΡΚΡΩΣΛΚΩΝ ΣΑΜΕΛΩΝ ΧΑΡΣΘ 9 - ΒΛΟΜΘΧΑΝΛΚΕ ΠΕΡΛΟΧΕ ΧΑΡΣΘ 10 - ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑΚΘ ΑΝΑΠΣΤΞΘ ΧΑΡΣΘ 11 - ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑΚΘ ΑΝΑΠΣΤΞΘ ΧΑΡΣΘ 12 - ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑΚΘ ΑΝΑΠΣΤΞΘ ΧΑΡΣΘ 13 - ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑΚΘ ΑΝΑΠΣΤΞΘ Δπξεηήξην Γηαγξακκάησλ Ρνήο ΔΛΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΘ 1 ΔΛΑΔΛΚΑΛΕ ΖΝΣΑΞΘ Ν. 1892/ ΔΛΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΘ 2 ΔΛΑΔΛΚΑΛΕ ΕΚΣΑΜΛΕΤΘ Ν. 2234/ ΔΛΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΘ 3 ΔΛΑΔΛΚΑΛΕ ΖΝΣΑΞΘ Ν. 2601/ ΔΛΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΘ 4 ΔΛΑΔΛΚΑΛΕ ΖΝΣΑΞΘ Ν. 3299/ ΔΛΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΘ 5 ΦΟΡΟΑΠΑΛΛΑΓΕ ΕΩ Δπξεηήξην Γξαθεκάησλ ΓΡΑΦΘΜΑ 1 ΡΟΘ ΞΑΕ ΠΡΟ ΝΕΑ ΚΡΑΣΘ ΜΕΛΘ ΓΡΑΦΘΜΑ 2 ΠΟΡΕΛΑ ΞΑΕ ΣΘΝ ΕΛΛΑΔΑ, Ε ΑΠΟΛΤΣΟ ΑΡΛΚΜΟ ΓΡΑΦΘΜΑ 3 ΠΟΡΕΛΑ ΞΑΕ ΣΘΝ ΕΛΛΑΔΑ, Ω % ΣΟΤ ΑΕΠ ΓΡΑΦΘΜΑ 4 ΚΡΑΣΛΚΕ ΕΝΛΧΤΕΛ ΣΛ ΧΩΡΕ ΣΘ Ε.Ε ΓΡΑΦΘΜΑ 5 ΠΟΡΕΛΑ ΚΡΑΣΛΚΩΝ ΕΝΛΧΤΕΩΝ ΣΘΝ ΕΛΛΑΔΑ Ω % ΣΟΤ ΑΕΠ ΓΡΑΦΘΜΑ 6 ΤΝΟΛΛΚΘ ΑΠΟΣΛΜΘΘ Ν. 1892/ ΓΡΑΦΘΜΑ 7 ΤΜΜΕΣΟΧΘ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΩΝ ΣΟΝ Ν. 1892/ ΓΡΑΦΘΜΑ 8 Ν. 1892/90, ΣΟΜΕΑ ΜΕΣΑΠΟΛΘΘ, Α ΠΕΡΛΟΔΟ ΓΡΑΦΘΜΑ 9 Ν. 1892/90 ΣΟΜΕΑ ΜΕΣΑΠΟΛΘΘ, Β ΠΕΡΛΟΔΟ ΓΡΑΦΘΜΑ 10 Ν. 1892/1990, Α VS. Β ΠΕΡΛΟΔΟ ΕΦΑΡΜΟΓΘ ΓΡΑΦΘΜΑ 11 Ν. 1892/90, ΑΠΑΧΟΛΘΘ ΑΝΑ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑ ΓΡΑΦΘΜΑ 12 Ν. 1892/1990, ΜΕΟ ΥΨΟ ΕΠΕΝΔΤΘ ΑΝΑ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑ ΓΡΑΦΘΜΑ 13 Ν. 1892/1990, ΚΑΣΑΝΟΜΘ ΕΠΕΝΔΤΕΩΝ ΣΘΝ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑ ΑΝ, ΜΑΚ. ΚΑΛ ΚΡΑΚΘ ΓΡΑΦΘΜΑ 14 ΑΠΟΛΟΓΛΜΟ Ν. 2601/ ΓΡΑΦΘΜΑ 15 ΑΛΣΘΕΛ VS. ΕΓΚΡΛΕΛ Ν. 2601/ ΓΡΑΦΘΜΑ 16 ΕΓΚΡΛΕΛ ΑΝΑ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑ ΓΡΑΦΘΜΑ 17 ΤΜΜΕΣΟΧΘ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΩΝ ΣΛ ΕΠΛΧΟΡΘΓΘΕΛ ΣΟΤ Ν. 2601/ ΓΡΑΦΘΜΑ 18 Ν. 2601/98, ΔΘΜΛΟΤΡΓΟΤΜΕΝΘ ΑΠΑΧΟΛΘΘ ΓΡΑΦΘΜΑ 19 ΜΕΟ ΥΨΟ ΕΠΕΝΔΤΘ Ν. 2601/98 ΑΝΑ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑ ΓΡΑΦΘΜΑ 20 ΧΕΔΛΑ Ν. 3299/2004 ΑΝΑ ΣΟΜΕΑ ΠΑΡΑΓΩΓΘ ΓΡΑΦΘΜΑ 21 Ν. 3299/2004 ΤΜΜΕΣΟΧΘ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΩΝ ΣΑ ΜΛΚΡΑ ΕΠΕΝΔΤΣΛΚΑ ΧΕΔΛΑ ΓΡΑΦΘΜΑ 22 Ν. 3299/2004, ΜΕΟ ΤΨΟ ΜΛΚΡΩΝ ΕΠΕΝΔΤΣΛΚΩΝ ΧΕΔΛΩΝ ΓΡΑΦΘΜΑ 23 Ν. 3299/2004, ΕΠΕΝΔΤΘ VS. ΕΠΛΧΟΡΘΓΘΘ ΑΝΑ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑ ΓΡΑΦΘΜΑ 24, ΔΘΜΛΟΤΡΓΟΤΜΕΝΘ ΑΠΑΧΟΛΘΘ Ν. 3299/2004 ΑΝΑ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑ ΓΡΑΦΘΜΑ 25 ΕΛ.Κ.Ε. Ν. 1892/1990, ΕΛΔΟ ΕΠΕΝΔΤΘ ΓΡΑΦΘΜΑ 26 ΕΛ.Κ.Ε. Ν. 1892/1990, ΚΛΑΔΛΚΘ ΔΛΑΡΚΡΩΘ ΕΠΕΝΔΤΕΩΝ ΓΡΑΦΘΜΑ 27 ΕΛ.Κ.Ε. Ν. 1892/1990, ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑΚΘ ΚΑΣΑΝΟΜΘ ΓΡΑΦΘΜΑ 28 ΕΛ.Κ.Ε. Ν. 1892/1990, ΜΕΟ ΥΨΟ ΕΠΕΝΔΤΘ ΑΝΑ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑ ΓΡΑΦΘΜΑ 29 ΕΛ.Κ.Ε. Ν. 1892/1990 ΑΠΑΧΟΛΘΘ ΑΝΑ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑ ΓΡΑΦΘΜΑ 30 ΕΛ.Κ.Ε. Ν. 1892/1990 ΤΠΑΓΩΓΕ ΣΑ ΑΡ. 23 Α ΚΑΛ Β ΓΡΑΦΘΜΑ 31 ΕΛ.Κ.Ε. Ν. 1892/1990 ΞΑΕ ΑΝΑ ΧΩΡΑ ΠΡΟΕΛΕΤΘ ΓΡΑΦΘΜΑ 32 ΕΛ.Κ.Ε. Ν. 1892/1990 ΞΑΕ ΑΝΑ ΚΛΑΔΟ ΓΡΑΦΘΜΑ 33 ΕΛ.Κ.Ε. Ν. 1892/1990, ΞΑΕ ΑΝΑ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑ

10 ε ι ί δ α ΓΡΑΦΘΜΑ 34 ΕΛ.Κ.Ε. Ν. 2601/98, ΕΛΔΟ ΕΠΕΝΔΤΘ ΓΡΑΦΘΜΑ 35 - ΕΛ.Κ.Ε. Ν. 2601/98, ΚΛΑΔΛΚΘ ΚΑΣΑΝΟΜΘ ΓΡΑΦΘΜΑ 36 - ΕΛ.Κ.Ε. Ν. 2601/98, ΚΑΣΑΝΟΜΘ ΑΝΑ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑ ΓΡΑΦΘΜΑ 37 - ΕΛ.Κ.Ε. Ν. 2601/98, ΜΕΟ ΥΨΟ ΕΠΕΝΔΤΘ ΑΝΑ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑ ΓΡΑΦΘΜΑ 38 - ΕΛ.Κ.Ε. Ν. 2601/98, ΑΠΑΧΟΛΘΘ ΑΝΑ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑ ΓΡΑΦΘΜΑ 39, ΕΛ.Κ.Ε. Ν. 2601/98, ΞΑΕ ΑΝΑ ΧΩΡΑ ΠΡΟΕΛΕΤΘ ΓΡΑΦΘΜΑ 40 - ΕΛ.Κ.Ε. Ν. 2601/98, ΞΑΕ ΑΝΑ ΚΛΑΔΟ ΓΡΑΦΘΜΑ 41 - ΕΛ.Κ.Ε. Ν. 2601/98, ΞΑΕ ΑΝΑ ΠΕΡΛΦΕΡΕΛΑ ΓΡΑΦΘΜΑ 42 Ν. 3299/2004, ΞΑΕ ΑΝΑ ΚΛΑΔΟ ΓΡΑΦΘΜΑ 43 Ν. 3299/2004, ΜΕΟ ΥΨΟ ΕΠΕΝΔΤΘ ΞΑΕ ΑΝΑ ΚΛΑΔΟ

11 ε ι ί δ α 11 Ειςαγωγό Σ α αναπτυξιακϊ κύνητρα, ωσ εργαλεύο ανϊπτυξησ, εύναι διεθνώσ και διαχρονικϊ ϋνα από τα κύρια μϋςα ϊςκηςησ αναπτυξιακόσ πολιτικόσ. Ϊχουν χρηςιμοποιηθεύ πολλϊ εργαλεύα για την προώθηςη τησ ανϊπτυξησ. Η αποτελεςματικότητα των εργαλεύων αυτών, αποτελεύ πεδύο επιςτημονικόσ ϋρευνασ, αλλϊ η επιλογό τουσ δεν εξαρτϊται μόνο από οικονομικϋσ παραμϋτρουσ, αλλϊ από ϋνα μεύγμα κοινωνικών, πολιτικών, νομικών παραγόντων και παραγόντων εξουςύασ. Αφορμό για την ςυγγραφό αυτόσ τησ εργαςύασ αποτϋλεςε η τροποπούηςη του υφιςτϊμενου Αναπτυξιακού Νόμου 3299/2004, με τον Νόμο 3255/2006. Αυτό η τροποπούηςη όταν εν μϋρει επιβεβλημϋνη από την Ευρωπαώκό Ϊνωςη, μετϊ τισ τελευταύεσ αλλαγϋσ του αναπτυξιακού προφύλ τησ χώρασ μασ. Επιλϋξαμε λοιπόν να εξετϊςουμε τισ διοικητικϋσ πτυχϋσ και τα οικονομικϊ αποτελϋςματα των τριών τελευταύων Αναπτυξιακών Νόμων, οι οπούοι ςημϊδεψαν το εθνικό και περιφερειακό αναπτυξιακό μασ μοντϋλο. τόχοσ μασ όταν να αξιολογόςουμε τισ προτεραιότητεσ κϊθε Νόμου, να εντοπύςουμε τισ διαφορϋσ και τισ ομοιότητεσ κϊθε νομοθετικού πλαιςύου, και να διερευνόςουμε τα αποτελϋςματϊ τουσ χρηςιμοποιώντασ εκεύνα τα απολογιςτικϊ ςτοιχεύα που όδη μπορούν να αξιολογηθούν. το τελευταύο μϋροσ τησ εργαςύασ μασ καταλόγουμε ςε προτϊςεισ βελτύωςησ του πλαιςύου ενιςχύςεων, λαμβϊνοντασ υπόψη τισ επιταγϋσ τησ Ευρωπαώκόσ Ϊνωςησ, αναγνωρύζοντασ ταυτόχρονα την ςπουδαιότητϊ του ςτην διαμόρφωςη ενόσ αποτελεςματικού εθνικού αναπτυξιακού μοντϋλου.

12 ε ι ί δ α 12 Η ϋννοια των Κρατικών Ενιςχύςεων Κ ϊνοντασ μύα επιςκόπηςη ςτην διεθνό βιβλιογραφύα, διαπιςτώνουμε ότι δεν υπϊρχει ϋνασ κοινόσ οριςμόσ για την ϋννοια των κρατικών ενιςχύςεων διότι παρουςιϊζονται δυςκολύεσ ςτην οριοθϋτηςη του όρου. Η προςπϊθεια ανεύρεςησ ενόσ αντικειμενικού οριςμού, όμωσ, ϋχει ςημαςύα, αφού μόνον τότε θα μπορούμε να αξιολογόςουμε, χωρύσ μεθοδολογικϊ προβλόματα, την αποτελεςματικότητα κϊθε κρατικόσ πολιτικόσ, τόςο με οικονομικούσ όςο και με πολιτικούσ όρουσ. ε ςχϋςη με το πρωτογενϋσ και δευτερογενϋσ Δύκαιο τησ Ευρωπαώκόσ Ϊνωςησ αλλϊ και την νομολογύα του Δ.Ε.Κ. (η οπούα και ςε τελικό ανϊλυςη εύναι το κύριο ερμηνευτικό εργαλεύο ςτην διϊθεςη του μελετητό ςε ςχϋςη με την διερεύνηςη του όρου «Κρατικϋσ Ενιςχύςεισ» ςτο Ευρωπαώκό ϋςτω Πλαύςιο), διαπιςτώνουμε ότι προχωρϊ ςε ϋναν διευρυμϋνο οριςμό των Κρατικών Ενιςχύςεων. Κρατικό Ενύςχυςη, λοιπόν εύναι «οποιαδόποτε επιλεκτικό παροχό από το Κρϊτοσ προσ τισ Επιχειρηματικϋσ Μονϊδεσ η οπούα ϋχει ςαν αποτϋλεςμα την απόδοςη ανταγωνιςτικού πλεονεκτόματοσ». Δομικϊ ςτοιχεύα του οριςμού αυτού εύναι η παροχό πλεονεκτόματοσ από το Κρϊτοσ Μϋλοσ και ο επιλεκτικόσ χαρακτόρασ του μϋτρου. ε ςχϋςη με την παροχό ανταγωνιςτικού πλεονεκτόματοσ, αυτό, δεν περιλαμβϊνει μόνο θετικϋσ παροχϋσ (δηλαδό αυξητικϋσ των κερδών πρακτικϋσ όπωσ πχ. η απευθεύασ μεταφορϊ χρηματικών πόρων) αλλϊ και αποθετικϋσ του κόςτουσ πρακτικϋσ, (όπωσ για παρϊδειγμα η καταςκευό μεταφορικών υποδομών που διευκολύνει υπϋρμετρα μύα επιχειρηματικό μονϊδα). ε ςχϋςη με την επιλεκτικότητα τησ παροχόσ, αυτό δεν ερμηνεύεται περιοριςτικϊ. Για να χαρακτηριςτεύ δηλαδό ϋνα μϋτρο ωσ κρατικό ενύςχυςη, αρκεύ να ϋχει ωσ αποδϋκτη κϊποια ό κϊποιεσ επιχειρόςεισ, ό κϊποιουσ κλϊδουσ παραγωγόσ. Ο επιλεκτικόσ χαρακτόρασ βρύςκεται ςε αντιδιαςτολό με τα μϋτρα γενικόσ εφαρμογόσ που εφαρμόζονται ςτο ςύνολο τησ οικονομύασ και δεν απευθύνονται

13 ε ι ί δ α 13 ςε ςυγκεκριμϋνουσ αποδϋκτεσ ούτε καν ευνοούν εκ των προτϋρων οριςμϋνο κύκλο επιχειρόςεων (όπωσ τα φορολογικϊ μϋτρα γενικόσ εφαρμογόσ) 1 Οι πολιτικϋσ κρατικών ενιςχύςεων ςυνδϋονται ϊρρηκτα με τισ γενικότερεσ αναπτυξιακϋσ πολιτικϋσ και ςυνεπώσ εξυπηρετούν αναπτυξιακούσ κυρύωσ ςτόχουσ. Μορφϋσ Αναπτυξιακών Εργαλεύων Κϊνοντασ μύα ϋρευνα ςτην διεθνό βιβλιογραφύα, θα παρουςιϊςουμε ςε αυτό το ςημεύο τα βαςικότερα δημοςιονομικϊ εργαλεύα που ϋχει ςτην διϊθεςό του κϊθε κρϊτοσ για να εφαρμόςει την πολιτικό Κρατικών Ενιςχύςεων ςτον ιδιωτικό Κξαηηθή Δλίζρπζε, είλαη νπνηαδήπνηε επηιεθηηθή παξνρή από ην Κξάηνο πξνο ηηο Δπηρεηξεκαηηθέο Μνλάδεο ε νπνία έρεη ζαλ απνηέιεζκα ηελ απόδνζε αληαγσληζηηθνύ πιενλεθηήκαηνο Σομϋα. καταγραφό, Η δεν εύναι εξαντλητικό, και ϋχει ςαν ςτόχο να κϊνει μύα επιςκόπηςη τησ διεθνούσ αλλϊ και ελληνικόσ πρακτικόσ ςε ςχϋςη με τισ κρατικϋσ ενιςχύςεισ. Επιδότηςη: Αυτό η κατηγορύα ενιςχύςεων, η οπούα απαντϊται διεθνώσ, ςυνύςταται ςτην μεταφορϊ χρηματικών πόρων από τον Κρατικό Προώπολογιςμό ςτισ ιδιωτικϋσ Επιχειρηματικϋσ Μονϊδεσ, και ςυνδϋεται με την παραγωγό. τόχο ϋχουν την κινητοπούηςη των παραγωγικών ςυντελεςτών που χρηςιμοποιούνται (κεφϊλαιο ό εργαςύα), οπότε και επιδρούν εύτε αυξητικϊ ςτην παραγωγό εύτε μειωτικϊ ςτην τιμό πώληςησ, γι αυτό και λϋγεται ότι λειτουργεύ ςτρεβλωτικϊ για τον ανταγωνιςμό. Επιχορόγηςη: Η διαφορϊ τησ επιχορόγηςησ με την επιδότηςη εύναι ότι η πρώτη δεν επιβραβεύει την παραγωγό, αλλϊ κϊποια ιδιότητα τησ επιχειρηματικόσ μονϊδασ. Η αποςύνδεςη τησ επιχορόγηςησ από την παραγωγό δύνει το πλεονϋκτημα ότι δεν επηρεϊζει ϊμεςα την τιμό και την παραγόμενη ποςότητα απλώσ αυξϊνει το ειςόδημα του παραγωγού ό τησ επιχειρηματικόσ μονϊδασ. Σο οικονομικό αποτϋλεςμα εύναι πιο όπιο ςε ςχϋςη με τον ανταγωνιςμό, γι αυτό και προτιμϊται ςε ςχϋςη με το εργαλεύο τησ επιδότηςησ. 1 Καξύδεο Γ. (2004): Δπξσπατθό Γίθαην Δπηρεηξήζεσλ θαη Αληαγσληζκνύ, Θεκειηώδεηο Διεπζεξίεο, Αληαγσληζκόο θαη Κξαηηθέο Δληζρύζεηο, Δθδόζεηο άθθνπια, Αζήλα

14 ε ι ί δ α 14 Επιδότηςη Επιτοκύου: Αυτό η πρακτικό ςτόχο ϋχει να μειώςει το κόςτοσ του χρόματοσ για τισ επιχειρόςεισ. την περύπτωςη αυτό, η επιχεύρηςη παύρνει δϊνειο με χαμηλότερο επιτόκιο από αυτό που επικρατεύ την αγορϊ και η διαφορϊ πληρώνεται από το Δημόςιο. Υοροαπαλλαγό: ε ςχϋςη με τα καθεςτώτα φοροαπαλλαγόσ, η ςυνόθησ πρακτικό εύναι η χρόςη χαμηλότερων φορολογικών ςυντελεςτών ςε οριςμϋνεσ κατηγορύεσ ειςοδημϊτων μϋςω τησ δημιουργύασ αφορολόγητων αποθεματικών για μύα ςειρϊ ετών. Σο καθεςτώσ των φοροαπαλλαγών προώποθϋτει την ύπαρξη κερδών αλλϊ και ταμειακόσ ρευςτότητασ οπότε και περιορύζει τον κατϊλογο των αποδεκτών του μϋτρου αυτού 2. Επιπλϋον, η χρόςη αυτού του εργαλεύου διαφϋρει ουςιωδώσ από όλα τα προηγούμενα, διότι το δημοςιονομικό του αποτϋλεςμα δεν ςυνύςταται ςτην αύξηςη των δημοςύων δαπανών αλλϊ ςτην απώλεια φορολογικών εςόδων, και αυτό του το χαρακτηριςτικό ϋχει ϊμεςο αποτϋλεςμα ςτισ προςταγϋσ για δημοςιονομικό διαφϊνεια 3. ε κϊθε περύπτωςη, ακόμα και αν η φοροαπαλλαγό δεν ςυνδϋεται ϊμεςα με δαπϊνη του Δημοςύου, αποτελεύ ϋμμεςο ϋξοδο και ωσ τϋτοιο χρόζει κυβερνητικού ελϋγχου. Αύξουςεσ Αποςβϋςεισ: Με αυτό το εργαλεύο δύδεται η δυνατότητα ςτισ επιχειρόςεισ να αυξόςουν τεχνητϊ τα ϋξοδϊ τουσ, οπότε και το αποτϋλεςμα δρα μειωτικϊ των κερδών, οπότε και του αναλογούντοσ φόρου. Εύναι ϋνα μϋτρο φόρο-ελαφρύνςεων και εντϊςςεται ςτην προηγουμϋνη ςυζότηςη ςχετικϊ με τισ φοροαπαλλαγϋσ. Παροχό Δανεύου με εγγύηςη του Δημοςύου: ε αυτό την περύπτωςη μειώνεται τεχνητϊ ο κύνδυνοσ μη εύςπραξησ του Δανεύου από πλευρϊσ τησ Σρϊπεζασ οπότε και ςυνϊπτεται το Δϊνειο με ευνοώκότερουσ όρουσ από τισ επιχειρόςεισ (risk premium). Σο Κρϊτοσ δεν αναλαμβϊνει κϊποιο ϊμεςο ταμειακό κόςτοσ, αλλϊ ςε περύπτωςη μη εξυπηρϋτηςησ των δόςεων του Δανεύου, αναλαμβϊνει την αποπληρωμό του. Ενύςχυςη μϋςω τησ υμμετοχόσ του Δημοςύου ςτο Μετοχικό Κεφϊλαιο των Επιχειρόςεων: Αυτό η μορφό ενύςχυςησ, ενδϋχεται να υποκρύπτει Κρατικό 2 Woodside K. (1979): Tax incentives vs. subsidies: Political Considerations in Governmental Choice, University of Toronto, Canada 3 Παηζνπξάηεο Β (1993): Κξαηηθέο εληζρύζεηο: Δπηδνηήζεηο, επηρνξεγήζεηο, κεηαβηβαζηηθέο πιεξσκέο, Ιλζηηηνύην Οηθνλνκηθώλ θαη Βηνκεραληθώλ Δξεπλώλ, Δηδηθέο Μειέηεο 21, Αζήλα

15 ε ι ί δ α 15 Ενύςχυςη εϊν ςυνδϋεται με προνομιακούσ όρουσ για την επιχεύρηςη όπωσ μη υποχρϋωςη καταβολόσ μερύςματοσ, οπότε και η ςυνδρομό των προώποθϋςεων για να οροθετηθεύ το μϋτρο ωσ κρατικό ενύςχυςη, κρύνεται κατϊ περύπτωςη. Ωλλεσ μορφϋσ ενιςχύςεων: την Ελλϊδα αλλϊ και διεθνώσ ϋχουν χρηςιμοποιηθεύ και ϊλλα εργαλεύα ενιςχύςεων τησ εθνικόσ οικονομύασ, όπωσ οι ενιςχύςεισ εξαγωγών ό ενιςχύςεισ μϋςω των κρατικών προμηθειών. Οι νϋεσ οικονομικϋσ ςυνθόκεσ όμωσ από την μύα (ΠΟΕ, Ευρωπαώκό Ϊνωςη), και το παρεπόμενο νομικό πλαύςιο από την ϊλλη τεύνουν να εξαλεύψουν αυτϊ τα παραδοςιακϊ εργαλεύα. Κανϋνα από τα προαναφερόμενα εργαλεύα δεν χρηςιμοποιεύται αποκλειςτικϊ αλλϊ ςε ςυνδυαςμό ό ςε αντιδιαςτολό. Σο δύλημμα για την επιλογό των αναπτυξιακών εργαλεύων ϋχει να κϊνει με τουσ όρουσ διαφϊνειασ, ιςότητασ, αναλογικότητασ, αποτελεςματικότητασ και ταχύτητασ που υπόςχεται καθϋνα από αυτϊ. την βιβλιογραφύα υπϊρχει μεγϊλη ςυζότηςη για το πιο αναπτυξιακό εργαλεύο υπόςχεται καλύτερα αποτελϋςματα, και ποια προβλόματα παρουςιϊζει η εφαρμογό την αναπτυξιακόσ πολιτικόσ μϋςα από την χρόςη των εργαλεύων αυτών. Η ακαδημαώκό ςυζότηςη επικεντρώνεται επιπλϋον, ςτο αν τελικϊ τα αναπτυξιακϊ εργαλεύα καταφϋρνουν να επιτύχουν τουσ ςτόχουσ που εξαγγϋλλουν. το ςημεύο αυτό θα παρουςιϊςουμε με ςυντομύα τα επιχειρόματα υπϋρ και κατϊ τησ κρατικόσ παρϋμβαςησ ςτη ιδιωτικό οικονομύα μϋςω τησ χρόςησ κινότρων. Η Ακαδημαώκό υζότηςη4 Σα αναπτυξιακϊ κύνητρα, ωσ εργαλεύο προώθηςησ και κατεύθυνςησ τησ ανϊπτυξησ, εύναι διεθνώσ και διαχρονικϊ ϋνα από τα κύρια μϋςα ϊςκηςησ αναπτυξιακόσ πολιτικόσ. Ο ςκληρόσ πυρόνασ τησ φιλοςοφύασ των εργαλεύων κρατικόσ ενύςχυςησ, ςυνδϋεται όχι με την υποκατϊςταςη τησ ιδιωτικόσ χρηματοδότηςησ, αλλϊ με την πραγματοπούηςη επενδύςεων ςε τομεύσ ό/και ςε περιοχϋσ, που, απουςύα των κινότρων, δεν θα πραγματοποιούνταν. Οι ενιςχύςεισ, ενώ «μοχλεύουν» τισ επενδύςεισ, ςτερούνται αποτελεςματικότητασ όταν 4 Παηζνπξάηεο Β (1993): Κξαηηθέο εληζρύζεηο: Δπηδνηήζεηο, επηρνξεγήζεηο, κεηαβηβαζηηθέο πιεξσκέο, Ιλζηηηνύην Οηθνλνκηθώλ θαη Βηνκεραληθώλ Δξεπλώλ, Δηδηθέο Μειέηεο 21, Αζήλα

16 ε ι ί δ α 16 παραγκωνύζουν εναλλακτικϋσ πηγϋσ χρηματοδότηςησ. Οι ςτόχοι κϊθε φορϊ του αναπτυξιακού μοντϋλου που υπηρετούν τα προγρϊμματα κρατικών ενιςχύςεων μπορεύ να εύναι εύτε οριζόντιοι, εύτε τομεακού, εύτε κλαδικού, εύτε αναπτυξιακού, εύτε περιφερειακού εύτε ςυνδυαςμόσ των όλων, ενώ η αποτελεςματικότητα των αναπτυξιακών εργαλεύων, αποτελεύ πεδύο επιςτημονικόσ ϋρευνασ. Οι υπϋρμαχοι τησ οικονομύασ τησ αγορϊσ, επικρύνουν τισ κρατικϋσ ενιςχύςεισ ωσ μϋςο παρϋμβαςησ του κρϊτουσ ςτην Ιδιωτικό Οικονομύα, διότι δημιουργούν ςτρεβλώςεισ ςτην λειτουργύα του ελεύθερου ανταγωνιςμού, με αποτϋλεςμα τελικϊ να μειώνουν την οικονομικό και κοινωνικό ευημερύα. Θεωρούν, ότι πϋρα από τισ ανιςότητεσ που δημιουργούνται μεταξύ επιδοτούμενων και μη επιδοτούμενων επιχειρόςεων, ό ακόμα επιδοτούμενων και μη επιδοτούμενων κλϊδων παραγωγόσ, οι κρατικϋσ ενιςχύςεισ οδηγούν ςε ςπατϊλη παραγωγικών πόρων, εξϊρτηςη από μη ανταγωνιςτικούσ κλϊδουσ τησ οικονομύασ, υπερπαραγωγό ό υπϋρ-προςφορϊ ενιςχυόμενων αγαθών και λειτουργύα μύασ παρϊλληλησ αγορϊσ που αναζητϊ την εύςπραξη τησ ενύςχυςησ 5. Οι κρατικϋσ ενιςχύςεισ ςύμφωνα με τουσ υποςτηρικτϋσ αυτόσ τησ θεωρύασ- ςτο μακροχρόνιο διϊςτημα προκαλούν περιςςότερα προβλόματα από αυτϊ που υποτύθεται ότι λύνουν. Η διεθνοπούηςη του εμπορύου, ϊλλωςτε (μϋςω τόςο τησ Ε.Ε. όςο και του Π.Ο.Ε. για την Ελληνικό πραγματικότητα) δυςχεραύνει όποια εθνικό προςτατευτικό προςπϊθεια. τον αντύποδα βρύςκονται οι υπϋρμαχοι των κρατικών ενιςχύςεων οι οπούοι προβϊλλουν και αυτού με την ςειρϊ τουσ πολλαπλϊ επιχειρόματα, τόςο κοινωνικϊ όςο και καθαρϊ οικονομικϊ. Πϋρα από τα κλαςςικϊ επιχειρόματα για τισ ατϋλειεσ που εμφανύζονται ςτον πλόρη ανταγωνιςμό (market failures: ατελόσ πληροφόρηςη, εξωτερικότητεσ, δημόςια αγαθϊ, ύπαρξη ιςχύοσ, αποςταθεροπούηςη τησ οικονομύασ, μη δύκαιη αναδιανομό του ειςοδόματοσ), η ςύγχρονη θεωρύα γύρω από τισ κρατικϋσ ενιςχύςεισ ςυνδϋεται ϊρρηκτα με την αναπτυξιακό πολιτικό. Σο μοντϋλο ανϊπτυξησ το οπούο ενθαρρύνει την παρϋμβαςη του Κρϊτουσ ςτην Οικονομύα, αναγνωρύζει ότι οριςμϋνεσ κρατικϋσ πολιτικϋσ (Περιφερειακό πολιτικό, πολιτικό υνοχόσ, πολιτικό για την Απαςχόληςη, πολιτικό για το Περιβϊλλον, πολιτικό για την Ϊρευνα και Ανϊπτυξη), 5 Ο Παηζνπξάηεο παξαζέηεη ηηο απόςεηο ησλ Krueger θαη Bhagwati νη νπνίνη αληηπαξαβάιινπλ ηηο θξαηηθέο εληζρύζεηο κε ηελ απόδνζε ηδηνθηεζηαθώλ δηθαησκάησλ

17 ε ι ί δ α 17 δεν μπορούν να φϋρουν αποτελϋςματα, παρϊ μόνο όταν ςυνδεθούν με κϊποιασ μορφόσ παρϋμβαςη ςτην Ιδιωτικό Οικονομύα. την ςυζότηςη αυτό, δεν αμφιςβητεύται το μοντϋλο του ελευθϋρου ανταγωνιςμού, αλλϊ, ςτο πλαύςιο τησ αναπτυξιακόσ πρόκληςησ, το Κρϊτοσ μϋςω των κρατικών πολιτικών εξακολουθεύ να παύζει κατευθυντόριο ρόλο. ε αυτό το πλαύςιο κινεύται και η Ευρωπαώκό Ϊνωςη, η οπούα, παρόλο το αυςτηρό νομικό πλαύςιο που διαμορφώνει το Δύκαιο του Ανταγωνιςμού, θεωρεύ ςυμβιβϊςιμεσ με την κοινό αγορϊ οριςμϋνεσ μορφϋσ κρατικών ενιςχύςεων οι οπούεσ εξυπηρετούν οριςμϋνουσ προκαθοριςμϋνουσ ςτόχουσ.

18 ε ι ί δ α 18 Σο πλαύςιο τησ Ευρωπαώκόσ Ϊνωςησ την Ελλϊδα, όπωσ και ςε όλεσ τισ χώρεσ τησ Ευρωπαώκόσ Ϊνωςησ, ο βαθμόσ ευελιξύασ των κυβερνητικών ςτόχων ςε ςχϋςη με την ϋνταςη και την κατεύθυνςη των κρατικών ενιςχύςεων εύναι ςαφώσ περιοριςμϋνοσ. Και αυτό γιατύ ςύμφωνα με το Δύκαιο του Ανταγωνιςμού, οι κρατικϋσ ενιςχύςεισ κατ αρχϊσ απαγορεύονται 6, ώςτε μϋςα ςτα όρια τησ Ευρωπαώκόσ Αγορϊσ, να επικρατούν ςυνθόκεσ ανόθευτου ανταγωνιςμού. Και με τον όρο Κρατικϋσ Ενιςχύςεισ, νοεύται οποιαδόποτε παροχό που ϋχει ςχϋςη με επιδοτόςεισ/ επιχορηγόςεισ, φοροαπαλλαγϋσ, κρατικϋσ εγγυόςεισ, επιδοτόςεισ επιτοκύων, αναβολϋσ εύςπραξησ φόρων ό κοινωνικών ειςφορών, ευνοώκό κοςτολόγιο από κρατικό φορϋα, κλπ 7 Η ϋννοια του ανταγωνιςμού ςτην Ε.Ε., όμωσ, δεν εξομοιώνεται με την κλαςςικό ηα Κξάηε-Μέιε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, νη Κξαηηθέο Δληζρύζεηο θαη αξράο απαγνξεύνληαη ϋννοια του ελεύθερου ανταγωνιςμού. ύμφωνα με την τελεολογικό ερμηνεύα των υνθηκών, και εφόςον ςτόχοσ τησ Ε.Ε. εύναι η επύτευξη τησ οικονομικόσ ολοκλόρωςησ και του γενικότερου οικονομικού ςυμφϋροντοσ, ϋχει θεςπιςτεύ ϋνα καθεςτώσ εξαιρϋςεων, ςύμφωνα με το οπούο, επιτρϋπονται εκεύνεσ οι κρατικϋσ ενιςχύςεισ οι οπούεσ πληρούν κϊποιεσ προώποθϋςεισ που ςυνδϋονται με τουσ ςτόχουσ τησ Ε.Ε 8. υγκεκριμϋνα, το καθεςτώσ εξαιρϋςεων με βϊςη το οπούο επιτρϋπονται οι κρατικϋσ ενιςχύςεισ διαμορφώνεται από τα εξόσ ϊρθρα: 6 Άξζξν 87&1 πλζήθε ΔΚ, πξώελ 92&1 7 πλνδηλόο Υ. (1998): Οη θξαηηθέο εληζρύζεηο ππό ηνλ έιεγρν ηνπ θνηλνηηθνύ δηθαίνπ, παξάζεζε ησλ ζεκαληηθόηεξσλ απνθάζεσλ ηνπ Γηθαζηεξίνπ ησλ Δπξσπατθώλ Κνηλνηήησλ, εθδόζεηο άθθνπια, Αζήλα 8 ην ζεκείν απηό δελ ζα θάλνπκε αλαθνξά ζε ζρέζε κε ηηο επηηξεπόκελεο εληζρύζεηο πνπ αληηζηνηρνύλ ζηελ απνθαηάζηαζε βαξώλ πνπ είλαη ζπλπθαζκέλα κε ηελ έλλνηα ηεο δεκόζηαο ππεξεζίαο (π.ρ. δεκόζηεο επηρεηξήζεηο), αιιά ζα επηθεληξσζνύκε θαζαξά ζηηο εληζρύζεηο ζηηο Δπηρεηξεκαηηθέο Μνλάδεο θαη πνπ έρνπλ λα θάλνπλ κε θαζαξά ηδησηηθά αγαζά.

19 ε ι ί δ α 19 Οι εξαιρϋςεισ του Άρθρου 87&3 Α) Οι ενιςχύςεισ για την προώθηςη τησ οικονομικόσ ανϊπτυξησ περιοχών ςτισ οπούεσ το βιοτικό επύπεδο εύναι αςυνόθιςτα χαμηλό και ςτισ οπούεσ επικρατεύ ε όιεο ηηο άιιεο πεξηθέξεηεο, πνπ δελ είλαη επηιέμηκεο, ρξεηάδεηαη ε δηακόξθσζε ελόο νξηδόληηνπ πιαηζίνπ, γηα λα απνδίδνληαη νξηδόληηεο εληζρύζεηο ςοβαρό υποαπαςχόλης Β) Οι ενιςχύςεισ για την προώθηςη ςημαντικών ςχεδύων κοινού Ευρωπαώκού ενδιαφϋροντοσ ό για την ϊρςη ςοβαρόσ διαταραχόσ κϊποιου Κρϊτουσ - Μϋλουσ. Γ) Οι ενιςχύςεισ για την ανϊπτυξη οριςμϋνων οικονομικών δραςτηριοτότων ό οικονομικών περιοχών με τον όρο ότι δεν αλλοιώνουν τουσ όρουσ των ςυναλλαγών κατϊ τον τρόπο που θα αντύκειται προσ το κοινό ςυμφϋρον. Δ) Οι ενιςχύςεισ για την προώθηςη του πολιτιςμού και την διατόρηςη τησ πολιτιςτικόσ μασ κληρονομιϊσ εφόςον δεν αλλοιώνουν τουσ όρουσ των ςυναλλαγών και του ανταγωνιςμού Ε) Ωλλεσ κατηγορύεσ που καθορύζονται από το υμβούλιο το οπούο αποφαςύζει με ειδικό πλειοψηφύα μετϊ από πρόταςη τησ Επιτροπόσ. Οι εξαιρϋςεισ των ςημεύων α) και γ) αφορούν ϊμεςα τισ ενιςχύςεισ περιφερειακού χαρακτόρα. Διακρύνονται δε από τισ ϊλλεσ κατηγορύεσ κρατικών ενιςχύςεων 9 από το γεγονόσ ότι προορύζονται για ςυγκεκριμϋνεσ γεωγραφικϋσ ζώνεσ και για την οικονομικό ανϊπτυξη αυτών των ζωνών μϋςω τησ ενύςχυςησ των επενδύςεων και τησ δημιουργύασ απαςχόληςησ. Σο 87.3.α) ορύζει ότι οι ενιςχύςεισ μπορεύ να εύναι ςυμβατϋσ για περιφϋρειεσ όπου οι όροι διαβύωςησ εύναι ιδιαύτερα χαμηλού ό όπου υπϊρχει ςημαντικό ποςοςτό ανεργύασ. Η Επιτροπό πιςτεύει ότι τα κριτόρια αυτϊ πληρούνται ςε περιπτώςεισ που το κατϊ κεφαλόν ΑΕΠ ωσ αγοραςτικό δύναμη εύναι λιγότερο από 75% του μϋςου όρου τησ Κοινότητασ, λαμβϊνοντασ υπόψη τον μϋςο όρο τησ Κοινότητασ των κρατών μελών τησ Ϊνωςησ. Σο ϊρθρο 87.3.γ) προςφϋρει μεγαλύτερη ευελιξύα για να οριςτούν και ϊλλεσ περιφϋρειεσ που ϋχουν λιγότερο ςοβαρϊ προβλόματα ςε ςχϋςη με τισ περιφϋρειεσ ϊλλεσ που αναφϋραμε παραπϊνω, αλλϊ και πϊλι η Επιτροπό ορύζει, και ςε ςυνϊφεια με το καθεςτώσ των κατ εξαύρεςη χορηγόςεων των κρατικών η 9 Γπλεηηθέο Δληζρύζεηο: νξηδόληηεο εληζρύζεηο, ηνκεαθέο εληζρύζεηο, πνιηηηζηηθέο εληζρύζεηο, Απηνδίθαηεο Δληζρύζεηο: εληζρύζεηο πξνο κεκνλσκέλνπο θαηαλαισηέο, εληζρύζεηο γηα απνθαηάζηαζε δεκηώλ πνπ πξνθαινύληαη από ζενκελίεο, εληζρύζεηο απαξαίηεηεο γηα ηελ ελνπνίεζε ηεο Γεξκαλίαο.

20 ε ι ί δ α 20 εγγυόςεων, ότι μόνο ϋνα μικρό κομμϊτι τησ επικρϊτειασ κϊθε κρϊτουσ μϋλουσ μπορεύ να λαμβϊνει περιφερειακό ενύςχυςη και θα πρϋπει να εύναι λιγότερο από 50% του πληθυςμού κϊθε χώρασ, που δεν καλύπτεται από την παρϋκκλιςη του 87.3.α). Οι εξαιρϋςεισ του ϊρθρου 88&2 ε αυτό το ϊρθρο δύνεται η διακριτικό ευχϋρεια ςτο υμβούλιο να αποφαςύςει αν μύα κρατικό ενύςχυςη εύναι κατ εξαύρεςη ςυμβιβϊςιμη με την κοινό αγορϊ εφόςον εξαιρετικϋσ περιςτϊςεισ την δικαιολογούν. Οι εξαιρϋςεισ των ϊρθρων 108 & 109 Πρόκειται για μύα ρότρα διαςφϊλιςησ που ϋχουν ςτην διϊθεςό τουσ τα Κρϊτη μϋλη, εφόςον θελόςουν να λϊβουν εξαύρεςη για κϊποιο μεγϊλου μεγϋθουσ πρόγραμμα κρατικών ενιςχύςεων. Οι διατϊξεισ αυτϋσ ενεργοποιούνται εφόςον υπϊρξει περύπτωςη εμφϊνιςησ απειλόσ ό αιφνύδιασ κρύςησ ςτο ιςοζύγιο πληρωμών ενόσ κρϊτουσ μϋλουσ 10. Η ευθύνη για την εφαρμογό του Δύκαιου του Ανταγωνιςμού, εναπόκειται ςτην Ευρωπαώκό Επιτροπό η οπούα εύναι αρμόδια να εξετϊζει αν και κατϊ πόςον μύα κρατικό ενύςχυςη η ϋνα καθεςτώσ ενιςχύςεων παραβιϊζει το δύκαιο του ανταγωνιςμού. Ο ϋλεγχοσ πραγματοποιεύται μϋςα από μύα διαδικαςύα κοινοποιόςεων 11. Αν διαπιςτωθεύ παραβύαςη των όρων του ανταγωνιςμού, υιοθετεύ τα κατϊλληλα μϋτρα που μπορεύ να ποικύλουν από την ςύςταςη για τροποπούηςη του καθεςτώτοσ ενιςχύςεων ϋωσ και την ϋκδοςη απόφαςησ ανϊκτηςησ τησ παρϊνομησ ενύςχυςησ Με ηελ 85/394 απόθαζή ηεο ε Δπηηξνπή δέρηεθε σο ζπκβηβάζηκεο κε ηελ Κνηλή Αγνξά, κε βάζε ηελ εμαίξεζε απηώλ ησλ άξζξσλ, ην θαζεζηώο εμαγσγηθώλ εληζρύζεσλ πνπ δηαηεξνύζε ε ρώξα καο δπλάκεη ηεο 1574/70 απόθαζεο ηεο Ννκηζκαηηθήο Δπηηξνπήο 11 Παξάξηεκα 8 12 Δπξσπατθό πκβνύιην (1999), Καλνληζκόο 659 «γηα ηελ ζέζπηζε ιεπηνκεξώλ θαλόλσλ εθαξκνγήο ηνπ άξζξνπ 93 ηεο πλζδκ», , Βξπμέιιεο 13 Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2004), Καλνληζκόο 794 «ζρεηηθά κε ηελ εθαξκνγή ηνπ θαλνληζκνύ (ΔΚ) αξηζ. 659/1999 ηνπ πκβνπιίνπ γηα ηε ζέζπηζε ιεπηνκεξώλ θαλόλσλ εθαξκνγήο ηνπ άξζξνπ 93 ηεο ζπλζήθεο ΔΚ», , Βξπμέιιεο 14 Γηα ηελ ρώξα καο, ε ζεκαληηθόηεξε απόθαζε αλάθηεζεο ηεο Δπηηξνπήο αθνξνύζε ηελ Οιπκπηαθή. Η ρώξα καο, πξνζέθπγε ζην Πξσηνδηθείν, ην νπνίν έθαλε ελ κέξεη δεθηή ηελ πξνζθπγή ηεο Διιάδαο (Case T-68/03 Olympiaki Aeroporia Ypiresies vs. European Commission). Δπίζεο ε Δπηηξνπή εμέδσζε απόθαζε αλάθηεζεο ησλ παξάλνκσλ θξαηηθώλ εληζρύζεσλ (IP/07/1111, Date: 18/07/2007) πνπ ρνξεγήζεθαλ βάζεη ηνπ Ν. 3220/2004, ζπλνιηθνύ ύςνπο 200εθ. Η ρώξα καο, όηαλ γξάθνληαλ ε παξνύζα εξγαζία δελ είρε αθόκα αληηδξάζεη λνκηθά.

21 ε ι ί δ α 21 Κρατικϋσ Ενιςχύςεισ Περιφερειακού Φαρακτόρα και Ε.Ε. Από 1ησ Ιανουαρύου 2000, η Ευρωπαώκό Επιτροπό εύχε ςτόχο να εφαρμόςει ϋνα διαφανϋςτερο καθεςτώσ ωσ προσ τισ ενιςχύςεισ περιφερειακού χαρακτόρα. Μετϊ την ανηςυχητικό διαπύςτωςη ότι από το ςύνολο των κρατικών ενιςχύςεων που διατϋθηκαν ςτο χώρο τησ Κοινότητασ την περύοδο , το 85% διοχετεύτηκαν ςτισ ευπορότερεσ χώρεσ τησ Κοινότητασ, ενώ οι χώρεσ ςυνοχόσ απορρόφηςαν μόνο το 8%, η Επιτροπό, εμπνεύςτηκε ϋνα ςχϋδιο αναμόρφωςησ που βαςύςτηκε ςε τϋςςερα βαςικϊ ςημεύα: επικϋντρωςη των περιφερειακών ενιςχύςεων ςτισ φτωχότερεσ περιοχϋσ, μεύωςη του ςυνολικού όγκου των ενιςχύςεων, αξιολόγηςη των ενιςχύςεων με βϊςη την πραγματικό τουσ επύδραςη ςτην απαςχόληςη, ςυνοχό των «χαρτών» για τισ περιφερειακϋσ ενιςχύςεισ με τα ευρωπαώκϊ διαρθρωτικϊ ταμεύα, και η ςυνοχό των κρατικών πολιτικών των Κρατών Μελών για τισ κρατικϋσ Ενιςχύςεισ 16. Ο πυρόνασ τησ φιλοςοφύασ τησ αναμόρφωςησ του ςυςτόματοσ, βαςύζεται ςτο ότι η (γεωγραφικό) επικϋντρωςη των περιφερειακών ενιςχύςεων εύναι απαραύτητη προκειμϋνου να βελτιωθεύ η αποτελεςματικότητϊ τουσ. Η διϊχυςό τουσ ςτισ διϊφορεσ περιφϋρειεσ δεν εύναι αποτελεςματικό και μϊλιςτα επιδρϊ «ακυρωτικϊ» μεταξύ των ενιςχυόμενων περιοχών. Ωρα, ςτόχοσ των περιφερειακών ενιςχύςεων θα πρϋπει να εύναι να δημιουργηθεύ ϋνα ςύςτημα «θετικών» διακρύςεων υπϋρ των πλϋον μειονεκτικών περιοχών. ε ςχϋςη με την αύξηςη τησ απαςχόληςησ, που πλϋον αποτελεύ και πυρόνα τησ φιλοςοφύασ των κοινοτικών πολιτικών, προτϊθηκε, να αποςυνδεθεύ ο κεντρικόσ πυρόνασ τησ φιλοςοφύασ των κρατικών ενιςχύςεων που μϋχρι τότε υπολογύζονταν ωσ ποςοςτό επύ τησ ϋνταςησ τησ επϋνδυςησ μόνο, και να ςυνδεθεύ ταυτόχρονα με την απαςχόληςη. Από τότε δηλαδό, επιτρϊπηκε η ενύςχυςη μύασ κατ εξοχόν λειτουργικόσ δαπϊνησ, τησ δαπϊνησ για απαςχόληςη. Εκδόθηκαν για πρώτη φορϊ το 1998 Κατευθυντόριεσ Γραμμϋσ για τισ κρατικϋσ Ενιςχύςεισ Περιφερειακού Φαρακτόρα 17, που θα εφαρμόζονταν για την 15 Δπξσπατθή Δπηηξνπή (1995), «Πίλαθαο απνηειεζκάησλ γηα ηηο θξαηηθέο εληζρύζεηο», Δπηηξνπή ησλ Δπξσπατθώλ Κνηλνηήησλ», Λνπμεκβνύξγν 16 Παξάξηεκα 1.1.1, 1.1.2, 1.2

22 ε ι ί δ α 22 προγραμματικό Περύοδο ύμφωνα με αυτϋσ θα προτεύνονται τα όρια ανώτατησ ϋνταςησ ενύςχυςησ για την χορόγηςη κρατικών ενιςχύςεων ςε κϊθε περιφϋρεια από την Επιτροπό, και ςτην ςυνϋχεια κϊθε χώρα θα πρότεινε ϋναν Φϊρτη Περιφερειακών Ενιςχύςεων με ςυγκεκριμϋνα ανώτατα ποςοςτϊ (ceilings) που ύςχυαν για όλη την επταετύα. Ο Φϊρτησ αφού εγκριθεύ από την Επιτροπό, εύναι απόλυτα δεςμευτικόσ για κϊθε χώρα κατϊ την εφαρμογό τησ πολιτικόσ τησ για τισ Κρατικϋσ Ενιςχύςεισ. Οι ενιςχύςεισ διαμορφώθηκαν αρχικϊ ωσ εξόσ: Πίλαθαο 1 Καηεπζπληήξηεο Γξακκέο 2000 Δλίζρπζε βάζε 88&3α) Ζώνεσ (του επιπϋδου NUTS II) που μπορούν να υπαχθούν ςτισ εξαιρϋςεισ του ϊρθρου 87, παρϊγραφοσ 3, ςημεύο α) Ϊνταςη τησ ενύςχυςησ Γενικόσ κανόνασ 50% ςε Κ.Ι.Ε. Επιλϋξιμεσ περιοχϋσ με το ΑΕΠ ανϊ κϊτοικο να υπερβαύνει 40% ςε Κ.Ι.Ε. το 60% του κοινοτικού μϋςου όρου Τπϋρ-απομακρυςμϋνεσ περιοχϋσ: 65% ςε Κ.Ι.Ε. Τπϋρ-απομακρυςμϋνεσ περιοχϋσ όπου το ΑΕΠ ανϊ κϊτοικο 50% ςε Κ.Ι.Ε. υπερβαύνει το 60% του κοινοτικού μϋςου όρου Πηγό: Εφημερύδα των Ευρωπαώκών Κοινοτότων, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Πίλαθαο 2 - Καηεπζπληήξηεο Γξακκέο 2000 Δλίζρπζε βάζε 88&3γ) Ζώνεσ (γενικϊ του επιπϋδου NUTS III) που μπορούν να υπαχθούν ςτισ εξαιρϋςεισ του ϊρθρου 87, παρϊγραφοσ 3, ςημεύο γ) Ϊνταςη ςτισ ενύςχυςησ Γενικόσ κανόνασ 20% ςε Κ.Ι.Ε. Περιοχϋσ όπου το ΑΕΠ ανϊ κϊτοικο εύναι μεγαλύτερο από τον κοινοτικό μϋςο όρο και το ποςοςτό ςτισ ανεργύασ 10% ςε Κ.Ι.Ε. 20% ςε Κ.Ι.Ε. μικρότερο από τον κοινοτικό μϋςο όρο. τισ περιοχϋσ αυτϋσ περιλαμβϊνονται αυτϋσ που ςυνορεύουν με περιοχϋσ οι οπούεσ μπορούν να υπαχθούν ςτισ εξαιρϋςεισ του ςημεύου α) Τπϋρ-απομακρυςμϋνεσ περιοχϋσ ό αραιοκατοικημϋνεσ 30% ςε Κ.Ι.Ε. περιοχϋσ Τπϋρ-απομακρυςμϋνεσ περιοχϋσ ό αραιοκατοικημϋνεσ 20% ςε Κ.Ι.Ε. περιοχϋσ όπου το ΑΕΠ ανϊ κϊτοικο εύναι μεγαλύτερο από τον κοινοτικό μϋςο όρο και το ποςοςτό ανεργύασ μικρότερο από τον κοινοτικό μϋςο όρο Πηγό: Εφημερύδα των Ευρωπαώκών Κοινοτότων, Επεξεργαςύα: Δικό μασ 17 Δπξσπατθή Δπηηξνπή (1998), C 74 «ζρεηηθά κε ηηο Καηεπζπληήξηεο Γξακκέο Πεξηθεξεηαθνύ Χαξαθηήξα γηα ηελ Πεξίνδν », , Λνπμεκβνύξγν

23 ε ι ί δ α 23 Η Αναθεώρηςη των Κατευθυντόριων Γραμμών ςχετικϊ με τισ Κρατικϋσ Ενιςχύςεισ Περιφερειακού Φαρακτόρα το , ενόψει και των παρεπόμενων αλλαγών ςτο πλαύςιο χρηματοδοτόςεων τησ Ευρωπαώκόσ Ϊνωςησ (Εθνικό τρατηγικό Πλαύςιο Αναφορϊσ, Νϋοσ Κανονιςμόσ των Διαρθρωτικών Σαμεύων), διαμόρφωςε ϋνα καινούριο πλαύςιο για την Ευρώπη, αλλϊ και για την χώρα μασ. Σα ανώτατα ποςοςτϊ ϋνταςησ ενύςχυςησ που ειςϊγουν οι Νϋεσ Κατευθυντόριεσ Γραμμϋσ για τισ κρατικϋσ Ενιςχύςεισ περιφερειακού Φαρακτόρα για την τρϋχουςα Προγραμματικό Περύοδο ςυμπυκνώνονται ςτον πύνακα που ακολουθεύ: Πίλαθαο 3 Καηεπζπληήξηεο γξακκέο 2005 Δληζρύζεηο βάζε 88&3α) Περιοχϋσ που εμπύπτουν ςτο Άρθρο 87(3)(α) τησ υνθόκησ ΕΚ Περιφϋρειεσ με κατϊ κεφαλό ΑΕΠ μικρότερο του 45% του μϋςου κατϊ κεφαλό τησ ΕΕ-25 Περιφϋρειεσ με κατϊ κεφαλό ΑΕΠ μεγαλύτερο ό ύςο του 45% και μικρότερο του 60% του μϋςου κατϊ κεφαλό τησ ΕΕ-25 Περιφϋρειεσ με κατϊ κεφαλό ΑΕΠ μεγαλύτερο ό ύςο του 60% και μικρότερο του 75% του μϋςου κατϊ κεφαλό τησ ΕΕ-25 Πηγό: Εφημερύδα των Ευρωπαώκών Κοινοτότων Ϊνταςη Ενύςχυςησ 50% ςε Α.Ι.Ε. 40% ςε Α.Ι.Ε. 30% ςε Α.Ι.Ε. Πίλαθαο 4 - Καηεπζπληήξηεο γξακκέο 2005 Δληζρύζεηο βάζε 88&3γ) Περιοχϋσ που εμπύπτουν ςτο Άρθρο 87(3)(γ) τησ υνθόκησ τησ υνθόκησ ΕΚ Περιφϋρειεσ με κατϊ κεφαλό ΑΕΠ μεγαλύτερο του 75% του μϋςου κατϊ κεφαλό τησ ΕΕ-25 Περιφϋρειεσ με κατϊ κεφαλό ΑΕΠ μεγαλύτερο του 75% του μϋςου κατϊ κεφαλό τησ ΕΕ-25 και μικρότερο του 75% του μϋςου κατϊ κεφαλό τησ ΕΕ- 15 Περιφϋρειεσ με κατϊ κεφαλό ΑΕΠ μεγαλύτερο του 100% του μϋςου κατϊ κεφαλό τησ ΕΕ-25 Πηγό: Εφημερύδα των Ευρωπαώκών Κοινοτότων Ένταςη Ενύςχυςησ 15% ςε Α.Ι.Ε. 20% ςε Α.Ι.Ε ϋωσ το % ςε Α.Ι.Ε. Οι γενικόσ φύςεωσ αλλαγϋσ ςτο ςχεδιαςμό του ςχόματοσ των κρατικών ενιςχύςεων εύναι οι ακόλουθεσ: Μεταβληθόκαν τα ανώτατα όρια ϋνταςησ ενιςχύςεων για τισ μεγϊλεσ επιχειρόςεισ και τροποποιόθηκαν οι προςαυξόςεισ για μικρϋσ και μεςαύεσ επιχειρόςεισ. Ο τρόποσ υπολογιςμού των ορύων ϋνταςησ ενιςχύςεων θα γύνεται πλϋον ςε Ακαθϊριςτα Ιςοδύναμα Επιχορόγηςησ (Α.Ι.Ε.), ςε αντύθεςη με τισ προηγούμενεσ Κατευθυντόριεσ Γραμμϋσ, όπου ο αντύςτοιχοσ υπολογιςμόσ 18 Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2006), C 54 «ζρεηηθά κε ηηο Καηεπζπληήξηεο Γξακκέο γηα ηηο Κξαηηθέο Δληζρύζεηο Πεξηθεξεηαθνύ Χαξαθηήξα γηα ηελ Πεξίνδν », Λνπμεκβνύξγν

24 ε ι ί δ α 24 γύνεται ςε Καθαρϊ Ιςοδύναμα Επιχορόγηςησ (Κ.Ι.Ε.). [ςε ςχϋςη δηλαδό με την αφαύρεςη του αναλογούντοσ φόρου] Προβλϋπονται για πρώτη φορϊ διατϊξεισ για την ενύςχυςη του κόςτουσ ύδρυςησ νϋων μικρών επιχειρόςεων. Ενςωματώνονται ρυθμύςεισ ςχετικϊ με τη χορόγηςη των ενιςχύςεων περιφερειακού χαρακτόρα ςε μεγϊλα επενδυτικϊ ϋργα με ςημαντικότερεσ εκεύνεσ που αφορούν ςτην προςαρμογό του ποςοςτού ενύςχυςησ ανϊλογα με το ύψοσ του επενδυτικού ςχεδύου. Προβλϋπονται ςυγκεκριμϋνεσ διατϊξεισ για την κοινοπούηςη και ϋγκριςη ενιςχύςεων μεμονωμϋνου χαρακτόρα (ad hoc). Επιςημαύνουμε, ότι προβλϋπεται ενδιϊμεςη αναθεώρηςη του Φϊρτη Περιφερειακών Ενιςχύςεων το 2010 όπου θα αποφαςιςθούν τα ανώτατα ποςοςτϊ ϋνταςησ ενύςχυςησ για τισ Περιφϋρειεσ τατιςτικού Αντύκτυπου. το Παρϊρτημα 19 τησ παρούςασ εργαςύασ, παραθϋτουμε μύα ιςτορικό αναδρομό ςτα αναπτυξιακϊ εργαλεύα που χρηςιμοπούηςε η χώρα μασ, για την προώθηςη ενόσ Αναπτυξιακού Μοντϋλου. Από το 1981 μϋχρι και ςόμερα ςτην Ελλϊδα, βαςικό εθνικό νομικό εργαλεύο για την πραγματοπούηςη των κρατικών ενιςχύςεων εύτε οριζόντιου εύτε περιφερειακού χαρακτόρα εύναι ο κατϊ περύπτωςη ιςχύων Αναπτυξιακόσ Νόμοσ. Ο νόμοσ αυτόσ παραμϋνει ϋνα από τα κύρια μϋςα ϊςκηςησ αναπτυξιακόσ και περιφερειακόσ πολιτικόσ, ςε ςυνδυαςμό βϋβαια και με τα παρϊλληλα μϋτρα που υλοποιούνται από την Ευρωπαώκό Ϊνωςη. το ςημεύο αυτό θα επιχειρόςουμε μύα διαχρονικό εξϋταςη τησ διαμόρφωςησ του αναπτυξιακού πλαιςύου ςτην Ελλϊδα από το 1990 μϋχρι και ςόμερα, και θα προςπαθόςουμε να διερευνόςουμε αν το πλαύςιο αυτό ϋχει μεταβληθεύ διαχρονικϊ, ςε ςχϋςη τόςο με τον ςχεδιαςμό, όςο με τα αποτελϋςματα τα οπούα μϋχρι ςόμερα ϋχουν καταγραφεύ. 19 Παξάξηεκα 9

25 ε ι ί δ α 25 Ο Αναπτυξιακόσ Νόμοσ 1892/ Οι αλλαγϋσ που ϋφερε ο Ν. 1892/1990 Ε πύ τησ ουςύασ, ο 1892/1990 δεν αποτϋλεςε κϊποιο καινούριο νόμο ςε ςχϋςη με τον προηγούμενο του 1982, αλλϊ προχώρηςε ςε μύασ μεγϊλησ κλύμακασ ςυμπλόρωςό του. Τπαγόμενεσ Επιχειρόςεισ τισ διατϊξεισ του Νόμου μπορούν να ενταχθούν οι ακόλουθεσ μορφϋσ επιχειρόςεων: Κλϊδοι Βιομηχανύασ/ Βιοτεχνύασ/ Φειροτεχνύασ Με βϊςη το ϊρθρο 2, όλοι οι κλϊδοι αυτών των επιχειρόςεων εύναι επιλϋξιμοι για ενύςχυςη. τισ περιπτώςεισ όπου υπϊρχουν δυςκολύεσ ςτην κατϊταξη, προηγεύται απόφαςη του Τπουργού Εθνικόσ Οικονομύασ μετϊ από ειςόγηςη των αρμόδιων γνωμοδοτικών επιτροπών. Κλϊδοσ Γεωργύασ Αγροτικϋσ, κτηνοτροφικϋσ αλιευτικϋσ και δαςικϋσ επιχειρόςεισ ςύγχρονησ τεχνολογύασ, ςυνεταιριςμού αξιοπούηςησ αποβλότων και επιχειρόςεισ τυποπούηςησ αγροτικών προώόντων Κλϊδοσ Ενϋργειασ Επιχειρόςεισ παραγωγόσ Εναλλακτικών πηγών ενϋργειασ ό παραγωγόσ μηχανιςμών για την εξοικονόμηςη ενϋργειασ, παραγωγόσ βιομϊζασ, παραγωγόσ ηλεκτριςμού από όπιεσ μορφϋσ ενϋργειασ ό παραγωγόσ και διακύνηςησ υγρών καυςύμων (μόνο για τισ περιοχϋσ Γ και Δ }. Σουριςτικόσ Κλϊδοσ Ξενοδοχειακϋσ επιχειρόςεισ ό ξενώνεσ, και επιχειρόςεισ εναλλακτικών μορφών τουριςμού. Επιχειρόςεισ οργανιςμών ΟΣΑ Ιερϋσ μονϋσ Μόνο για την μετατροπό των κτηρύων τουσ ςε ξενώνεσ 20 Ν. 1892/1990, «Κίλεηξα γηα ηεο πξαγκαηνπνίεζε παξαγσγηθώλ Δπελδύζεσλ» (ΦΔΚ 101/Α / )

26 ε ι ί δ α 26 Οριςμόσ Παραγωγικόσ Επϋνδυςησ Ο νόμοσ ξεκινϊει με το πρώτο ϊρθρο του περιγρϊφοντασ αναλυτικϊ την ϋννοια τησ παραγωγικόσ επϋνδυςησ. υνοπτικϊ, ωσ Παραγωγικό Επϋνδυςη ςύμφωνα με τισ διατϊξεισ του Νόμου αναγνωρύζεται δαπϊνη για 21 : 1. τισ βιομηχανικϋσ επιχειρόςεισ/ βιοτεχνικϋσ/ μεταλλευτικϋσ επιχειρόςεισ: Η καταςκευό, επϋκταςη, ό εκςυγχρονιςμό κτηριακών εγκαταςτϊςεων, βοηθητικών χώρων, ό εργατικών κατοικιών (ςε οικόπεδο που να ανόκει ςτην κυριότητα τησ επιχεύρηςησ) Η αγορϊ μη αδρανών κτηριακών εγκαταςτϊςεων εφόςον βρύςκονται εύτε ςτην Θρϊκη ό χρηςιμοποιηθούν για μετεγκατϊςταςη επιχειρόςεων από την ζώνη Α ςε ϊλλεσ περιοχϋσ Η αγορϊ και εγκατϊςταςη ό μετεγκατϊςταςη μηχανολογικού εξοπλιςμού, εγκατϊςταςη software και εκπαύδευςη του προςωπικού Η αγορϊ μεταφορικών μϋςων Δαπϊνεσ για εκπόνηςη μελετών 2. τισ τουριςτικϋσ επιχειρόςεισ Η δημιουργύα, επϋκταςη, εκςυγχρονιςμό ξενοδοχειακών εγκαταςτϊςεων ανώτερησ τησ Β τϊξησ 22, ό η δημιουργύα ςύγχρονων μορφών τουριςμού και δαπϊνεσ για αγορϊ του αντύςτοιχου εξοπλιςμού, εγκατϊςταςησ software και εκπαύδευςησ του προςωπικού Η αποκατϊςταςη παραδοςιακών οικημϊτων/ διατηρητϋων κτηρύων Η καταςκευό λιμϋνων αναψυχόσ 3. τισ γεωργικϋσ επιχειρόςεισ (κτηνοτροφύα, γεωργύα, υδατοκαλλιϋργειεσ) Ο εκςυγχρονιςμόσ τησ γεωργικόσ παραγωγόσ 4. τισ επιχειρόςεισ που επιχειρούν επϋκταςη ςτο εξωτερικό Η αγορϊ ό εγκατϊςταςη μηχανολογικού εξοπλιςμού, ό ειςφορϊ ςτο μετοχικό κεφϊλαιο βιομηχανικόσ εταιρύασ που ό ειςφορϊ που προορύζεται 21 Η νκαδνπνίεζε αλά ηύπν επηρείξεζεο έγηλε κε δηθή καο πξσηνβνπιία κε ζθνπό ζηελ πιεξέζηεξε θαηαλόεζε ησλ δηαηάμεσλ ηνπ Νόκνπ. Γελ απαγνξεύεηαη δειαδή από ην Νόκν από κία μελνδνρεηαθή επηρείξεζε, λα αλαγλσξίζεη δαπάλεο γηα ηελ αγνξά κεηαθνξηθώλ κέζσλ από ηελ ζηηγκή πνπ ζπλδένληαη κε ηηο ζπλήζεηο δξαζηεξηόηεηεο ηεο επηρείξεζεο. 22 Ο πεξηνξηζκόο ηάμεο γηα ηα μελνδνρεία εηζήρζε κεηά ηελ αλαζεώξεζε ηνπ Νόκνπ κε ηνλ Ν. 2234/1994 «Σξνπνπνίεζε ηνπ Ν. 2234/2004 θαη άιιεο δηαηάμεηο» (ΦΔΚ 142/Α/ ). Μέρξη ηόηε, όιεο νη μελνδνρεηαθέο κνλάδεο ζα κπνξνύζαλ λα απνιαύζνπλ ηα θίλεηξα ηνπ Νόκνπ.

27 ε ι ί δ α 27 για την αγορϊ ό αποπερϊτωςη κτηριακών εγκαταςτϊςεων εταιρεύασ που βρύςκεται ςτην Επικρϊτεια τησ Αλβανύασ. Διαύρεςη τησ Επικρϊτειασ ςε ζώνεσ το ϊρθρο αυτό γύνεται ρητό αναφορϊ ςτην ανϊγκη για περιφερειακό και ταυτόχρονα ιςόρροπη ανϊπτυξη. Με ςτόχο την αποκϋντρωςη των οικονομικών δραςτηριοτότων και την διαςπορϊ τουσ ςτο ςύνολο τησ Επικρϊτειασ, η Επικρϊτεια διαιρϋθηκε ςε πϋντε ευρεύεσ ζώνεσ ανϊπτυξησ για την υλοπούηςη τησ πολιτικόσ ενιςχύςεων ςε όλουσ τουσ κλϊδουσ τησ οικονομύασ, και ςε ϊλλεσ πϋντε λύγο διαφοροποιημϋνεσ- για την υλοπούηςη τησ πολιτικόσ αυτόσ ςτον τομϋα του τουριςμού 23. Και ςτισ δύο περιπτώςεισ, οι περιοχϋσ ανϊπτυξησ αφορούν τισ ζώνεσ Α, Β, Γ, Δ, Ηθαλή θαη αλαγθαία ζπλζήθε γηα ηελ ππαγσγή είλαη ε επηρείξεζε λα δξαζηεξηνπνηείηαη ζε έλα θιάδν πνπ πεξηγξάθεηαη ζην άξζξν 2 ην είδνο ηεο επέλδπζεο λα κλεκνλεύεηαη ζην άξζξν 1, θαη ε επέλδπζε λα πξαγκαηνπνηείηαη ζε κία από ηηο δώλεο πνπ ηνπ άξζξνπ 3 ενύςχυςησ. και την Περιοχό τησ Θρϊκησ με αυξανόμενα κϊθε φορϊ ποςοςτϊ Με κοινό απόφαςη του Τπουργού Οικονομύασ, και Φωροταξύασ. και μετϊ από γνώμη των περιφερειακών οργϊνων προγραμματιςμού, δύναται ςε περιοχϋσ που ανόκουν ςε κϊποια ζώνη ανϊπτυξησ να εφαρμόζονται διαφορετικϊ ποςοςτϊ ενύςχυςησ (ευμενϋςτερα ό δυςμενϋςτερα) ανϊλογα με το επιμϋρουσ επύπεδο ανϊπτυξησ που παρουςιϊζουν. Οι περιοχϋσ αυτϋσ ονομϊζονται Ειδικϋσ Ζώνεσ Ενύςχυςησ. Η Διαύρεςη τησ Επικρϊτειασ ςε ζώνεσ, πραγματοποιόθηκε ςύμφωνα με τουσ Αναπτυξιακούσ Φϊρτεσ που ακολουθούν 24 : 23 Γηα παξάδεηγκα, ελώ νη Κπθιάδεο αλήθνπλ ζηελ πεξηνρή Γ από πιεπξάο θηλήηξσλ γηα ηνπξηζηηθέο επελδύζεηο, ε λήζνο Μύθνλνο αλήθεη ζηελ Πεξηνρή Β, δειαδή ζε δπζκελέζηεξε από πιεπξάο θηλήηξσλ πεξηνρή. 24 ΔΣΒΑ (1996): Δπελδύζηε ζηελ Διιάδα: όια όζα ζα πξέπεη λα μέξεηε γηα ηηο Δπελδύζεηο ζηελ Διιάδα, Δθδόζεηο ΔΣΒΑ, Αζήλα

28 ε ι ί δ α 28 Υάξηεο 1 Ν. 1892/1990 Σομϋασ Μεταπούηςησ/ Βιομηχανύασ

29 ε ι ί δ α 29 Υάξηεο 2 Ν. 1892/1990 Σομϋασ Σουριςμού

30 ε ι ί δ α 30 Εύδοσ και ϋνταςη των Παρεχόμενων Ενιςχύςεων Οι επιχειρόςεισ, κατϊ την υπαγωγό τουσ ςτον Επενδυτικό Νόμο, ϋχουν να επιλϋξουν εναλλακτικϊ μύα από τισ δύο δϋςμεσ κινότρων: Απευθεύασ Επιχορόγηςη, Επιδότηςη Επιτοκύου, και Αυξανόμενεσ Αποςβϋςεισ ό εναλλακτικϊ, Αφορολόγητεσ Εκπτώςεισ πϊγιου εξοπλιςμού και εξοπλιςμού που αποκτόθηκε μϋςω τησ χρηματοδοτικόσ μύςθωςησ (leasing) και Αυξημϋνεσ Αποςβϋςεισ 25. Η επιχορόγηςη 26, ςύμφωνα με το ϊρθρο 4, ςυνύςταται ςε δωρεϊν κεφαλαιακό ενύςχυςη εκ μϋρουσ του Δημοςύου. Η επιδότηςη επιτοκύου 27 μϋςο-μακροπρόθεςμου τραπεζικού δανεύου ανεξαρτότωσ ύψουσ, αφορϊ επιδότηςη ςε ποςοςτό ύςο με το ποςοςτό τησ επιχορόγηςησ 28. Σο κύνητρο των αυξημϋνων αποςβϋςεων 29, αφορούςε ςτην εφαρμογό αυξημϋνων ποςοςτών απόςβεςησ ανϊ βϊρδια εργαςύασ αλλϊ ύςχυςε για 4 χρόνια αφού καταργόθηκε με την τροποπούηςη του 2234/ Η αφορολόγητη ϋκπτωςη 30 που προκύπτει από δαπϊνεσ αγορϊσ ό μύςθωςησ πϊγιων περιουςιακών ςτοιχεύων 31. υγκεκριμϋνα, ανϊλογα με την περιοχό, το εύδοσ τησ επιχεύρηςησ και το ύψοσ τησ επϋνδυςησ, τα ποςοςτϊ ανϊ εύδοσ ενύςχυςησ εύναι τα ακόλουθα: 25 Η δπλαηόηεηα ζρεκαηηζκνύ απμαλόκελσλ απνζβέζεσλ θαηαξγήζεθε κε κεηαγελέζηεξε ηξνπνπνίεζε ηνπ λόκνπ κε ηνλ Ν. 2234/ Άξζξα 4, Άξζξν πξαγκαηνπνηείηαη γηα ρξνληθή δηάξθεηα 4 εηώλ γηα όιεο ηηο πεξηνρέο, 6 εηώλ γηα ηηο εηδηθέο δώλεο ηεο πεξηνρήο Γ, θαη 10 εηώλ γηα ηελ Πεξηνρή ηεο Θξάθεο, ππό ηελ αίξεζε όηη δελ έρεη ζρεκαηίζεη αθνξνιόγεηα απνζεκαηηθά. 29 Άξζξν Άξζξν ζύκθσλα κε ην Άξζξν 14, ζπλίζηαηαη ζηελ κείσζε ησλ θεξδώλ πξν θόξσλ, κέζσ ηνπ ζρεκαηηζκνύ αθνξνιόγεηνπ απνζεκαηηθνύ ην νπνίν ζα αθαηξείηαη από ηα αδηαλέκεηα θαζαξά θέξδε πξν θόξσλ. Γηα λα εθπέζνπλ από ηα θέξδε νη δαπάλεο από ζπκβάζεηο ρξεκαηνδνηηθήο κίζζσζεο, ζα πξέπεη ε δηάξθεηα ηεο κίζζσζεο λα είλαη ηνπιάρηζηνλ 10 έηε θαη ν εμνπιηζκόο λα πεξηέξρεηαη ζηελ θπξηόηεηα ηνπ επελδπηή κεηά ηελ ιήμε ηεο κίζζσζεο.

31 ε ι ί δ α 31 Πίλαθαο 5 Γεληθά Πνζνζηά Δπηρνξεγήζεσλ Σνκέα Μεηαπνίεζεο Ν. 1892/ Επιχορόγηςη ςε ποςοςτό/ Επιδότηςη Επιτοκύου Σραπεζικού Ζώνεσ A B Γ Δ Θρϊκη Όλεσ οι κατηγορύεσ μϋχρι 5 δισ δρχ ό 40 45/ 50 Ειδικϋσ επενδύςεισ μϋχρι 5 δισ δρχ. Επενδύςεισ μεταποιητικών επιχειρόςεων από 5-25 δισ δρχ Ειδικϋσ επενδύςεισ μεταποιητικών επιχειρόςεων από 5-25 δισ δρχ Πηγό: Ν.1892/1990 και 2234/1994, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Πίλαθαο 6 Γεληθά Πνζνζηά Αθνξνιόγεησλ Δθπηώζεσλ Σνκέα Μεηαπνίεζεο Ν. 1892/90 Αφορολόγητεσ Εκπτώςεισ Ζώνεσ A B Γ Δ Θρϊκη % ϋκπτωςησ επύ τησ αξύασ τησ επϋνδυςησ ανώτατο % κερδών που εκπύπτουν Όλεσ οι επενδύςεισ Ειδικϋσ επενδύςεισ Όλεσ οι επενδύςεισ Ειδικϋσ επενδύςεισ Πηγό: Ν.1892/1990 και 2234/1994, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Πίλαθαο 7 Γεληθά Πνζνζηά Δπηρνξεγήζεσλ Σνπξηζηηθνύ Σνκέα Ν. 1892/90 34 Επιχορόγηςη ςε ποςοςτό/ Επιδότηςη Επιτοκύου Σραπεζικού Δανεύου A B Γ Δ Θρϊκη Επενδύςεισ επιχειρόςεων ςε ΠΟΣΑ ό ςε ζώνεσ που καθορύζονται από τον ΕΟΣ ό Ειδικϋσ μορφϋσ τουριςμού Μετατροπό παραδοςιακών ςε ξενοδοχεύα Πηγό: Ν.1892/1990 και 2234/1994, Επεξεργαςύα: Δικό μασ 32 Οη εηδηθέο επελδύζεηο αθνξνύλ επελδύζεηο γηα ηελ πξνζηαζία πεξηβάιινληνο, ελεξγεηαθνύ ραξαθηήξα, πςειήο ηερλνινγίαο θιπ. 33 Οη εηδηθέο επελδύζεηο, εληάρζεθαλ κεηά ηελ αλαζεώξεζε κε ηνλ Ν. 2234/1994 «Σξνπνπνίεζε ηνπ Ν. 2234/2004 θαη άιιεο δηαηάμεηο» (ΦΔΚ 142/Α/ ) 34 Η έληαμε ησλ ΠΟΣΑ έγηλε κεηά ηελ αλαζεώξεζε κε ηνλ Ν. 2234/1994 «Σξνπνπνίεζε ηνπ Ν. 2234/2004 θαη άιιεο δηαηάμεηο» (ΦΔΚ 142/Α/ )

32 ε ι ί δ α 32 Πίλαθαο 8 Γεληθά Πνζνζηά Αθνξνιόγεησλ Δθπηώζεσλ Σνπξηζηηθνύ Σνκέα Ν. 1892/90 % ϋκπτωςησ επύ τησ αξύασ τησ επϋνδυςησ Αφορολόγητεσ Εκπτώςεισ A B Γ Δ Θρϊκη Επενδύςεισ Ξενοδοχειακών Επιχειρόςεων Ειδικϋσ μορφϋσ τουριςμού Μονϊδεσ εξυπηρ. Θεραπ. Και αθλ. Ϋ χειμ. Σουρ. ανώτατο % κερδών που εκπύπτουν Επενδύςεισ Ξενοδοχειακών Επιχειρόςεων Ειδικϋσ μορφϋσ τουριςμού Μονϊδεσ εξυπηρ. Θεραπ. Και αθλ. Ϋ χειμ. Σουρ. Πηγό: Ν.1892/1990 και 2234/1994, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Πίλαθαο 9 Δπηδόηεζε Δπηηνθίνπ Ν. 1892/90 Περιοχό Έτη Όλεσ οι Ζώνεσ 4 Ειδικϋσ Ζώνεσ Ενύςχυςησ 6 Θρϊκη 10 Πηγό: Ν.1892/1990 και 2234/1994, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Σο ανώτατο όριο τησ ενύςχυςησ ορύζεται ςτα 3 35 δισ δρχ. Προςαύξηςη επιχορηγόςεων Για επιχειρόςεισ που ιδρύονται ό μετ-εγκαθύςτανται εντόσ των ορύων τησ διευρυμϋνησ Νομαρχιακόσ Αυτοδιούκηςησ Ροδόπησ/Ϊβρου, η επιχορόγηςη προςαυξανόταν κατϊ 5 ποςοςτιαύεσ μονϊδεσ, ενώ για επενδυτικϊ ςχϋδια τα οπούα υλοποιούνταν εντόσ Βιομηχανικών Περιοχών (Βι.Πε) [ςτισ περιπτώςεισ ύδρυςησ ό/και μετεγκατϊςταςησ] προβλϋπονταν επιπλϋον επιχορόγηςη 7%]. Κατϊ 5%, αυξϊνονταν η επιχορόγηςη ςτισ περιπτώςεισ που η επιδοτούμενη επιχεύρηςη προϋκυπτε από ςυγχώνευςη δύο ό περιςςοτϋρων εταιριών νομικόσ μορφόσ ανώτερησ τησ Εταιρύασ Περιοριςμϋνησ Ευθύνησ, για την πραγματοπούηςη μεταποιητικών ό βιοτεχνικών επενδύςεων. ε κϊθε περύπτωςη το ανώτατο Ύψοσ Επιχορόγηςησ δεν θα πρϋπει να υπερβαύνει τα 2,5 εκ. δρχ. 35 Απηό θαζνξίζηεθε κεηά ηελ ηξνπνπνίεζε ηνπ Νόκνπ κε ηνλ Ν. 2234/1994 «Σξνπνπνίεζε ηνπ Ν. 2234/2004 θαη άιιεο δηαηάμεηο» (ΦΔΚ 142/Α/ ). Αξρηθά ην όξην ήηαλ 2.5 δηο δξρ.

33 ε ι ί δ α 33 Αυξημϋνεσ Αποςβϋςεισ 36 Η ρύθμιςη ςχετικϊ με τισ αυξημϋνεσ αποςβϋςεισ, ορύζει αύξηςη του καθοριςμϋνου ποςοςτού απόςβεςησ, κατϊ τα ποςοςτϊ του παρακϊτω πύνακα, ανϊλογα με την περιοχό εγκατϊςταςησ και τισ βϊρδιεσ εργαςύασ, αφού μειωθεύ η αξύα κτόςησ των παγύων κατϊ το ποςό τησ τυχόν δωρεϊν επιχορόγηςησ που ϋχει λϊβει η επιχεύρηςη από το Δημόςιο. υγκεκριμϋνα: Πίλαθαο 10 Απμαλόκελεο Απνζβέζεηο -Μεηαπνηεηηθέο Δπηρεηξήζεηο - Ν. 1892/1990 Ποςοςτϊ κατϊ βϊρδια Περιοχό Α Β Γ Δ α' βϊρδια β' βϊρδια γ' βϊρδια Πηγό: Ν.1892/1990 και 2234/1994, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Πίλαθαο 11 - Απμαλόκελεο Απνζβέζεηο - Σνπξηζηηθέο Δπηρεηξήζεηο - Ν. 1892/1990 Ποςοςτϊ Περιοχό Α Β Γ Δ Αυξημϋνα ποςοςτϊ Πηγό: Ν.1892/1990 και 2234/1994, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Προώποθϋςεισ για την Τπαγωγό 1. Ελϊχιςτο ύψοσ Επϋνδυςησ Ανϊ εύδοσ ενιςχυόμενησ επιχεύρηςησ και ανϊ κατηγορύα παραγωγικόσ Επϋνδυςησ, προδιαγρϊφονταν τα παρακϊτω ελϊχιςτα ποςϊ για τα προτεινόμενα επενδυτικϊ ςχϋδια. Σα ποςϊ που αναγρϊφονται εύχαν υποςτεύ διϊφορεσ τροποποιόςεισ τα ϋτη που ακολούθηςαν. 36 Ίζρπζαλ κέρξη ηελ πξώηε πεξίνδν εθαξκνγήο ηνπ Νόκνπ, πξηλ ηελ αλαζεώξεζή, κέρξη ηελ

34 ε ι ί δ α 34 Πίλαθαο 12 Διάρηζην Ύςνο Δπέλδπζεο Ν. 1892/90 Εύδοσ Επιχεύρηςησ Εύδοσ Επϋνδυςησ Ελϊχ. ύψοσ Επϋνδυςησ (εκ. δρχ.) Παροχόσ υπηρεςιών εξαιρετικϊ προηγμϋνησ εκςυγχρονιςμόσ-ύδρυςη-επϋκταςη 2 και 5 τεχνολογύασ Εφαρμογόσ βιομηχανικόσ και μεταλλευτικόσ εκςυγχρονιςμόσ-ύδρυςη-επϋκταςη 2 και 5 ϋρευνασ Ανϊπτυξησ λογιςμικού εκςυγχρονιςμόσ-ύδρυςη-επϋκταςη 2 και 5 Σουριςτικϋσ επιχειρόςεισ Εκςυγχρονιςμόσ 50 Λοιπϋσ επιχειρόςεισ εκςυγχρονιςμόσ 25 οικύεσ/ εργαςτόρια παραγωγόσ επιςκευό μετατροπό κλπ 15 παραδοςιακών βιοτεχνικών προώόντων γεωργικϋσ κλπ. Επιχειρόςεισ ςύγχρονησ ύδρυςη-επϋκταςη 30 τεχνολογύασ Επιχειρόςεισ παροχόσ ςύγχρονων μορφών άδρυςη-επϋκταςη τουριςμού υνεταιριςμού επενδύςεισ ςε τεχνολογικό εξοπλιςμό 30 Γεωργικϋσ επιχειρόςεισ αποξόρανςησ ύδρυςη-επϋκταςη 30 αγροτικών προώόντων Συποπούηςησ ςυςκευαςύασ ύδρυςη-επϋκταςη 30 Παραγωγόσ βιομϊζασ ύδρυςη-επϋκταςη 30 Βιοτεχνικϋσ και χειροτεχνικϋσ επιχειρόςεισ ύδρυςη-επϋκταςη 45 Λοιπϋσ επιχειρόςεισ ύδρυςη-επϋκταςη 60 Τφιςτϊμενεσ Μεταποιητικϋσ Επιχειρόςεισ business plan (2-5 ϋτη) 1000 Τφιςτϊμενεσ Επιχειρόςεισ Λογιςμικού business plan (2-5 ϋτη) (200 ςτη Θρϊκη) Βιομηχανικϋσ μεταποιητικϋσ επιχειρόςεισ ό Δαπϊνεσ μελϋτησ, εξοπλιςμού, 50 επιχειρόςεισ παροχόσ υπηρεςιών ποιότητασ εγκατϊςταςησ κλπ Δαπϊνεσ μετατροπόσ μονϊδων 50 Δαπϊνεσ ειςαγωγόσ τεχνολογύασ φιλικόσ 50 προσ το περιβϊλλον Δαπϊνεσ παραγωγόσ καινοτομικών 50 προώόντων Δαπϊνεσ επϋκταςησ εργαςτηρύων για την 50 παροχό υπηρεςιών ποιότητασ Δαπϊνεσ ύδρυςησ εργαςτηρύων για την 250 παροχό υπηρεςιών ποιότητασ Δαπϊνεσ ύδρυςησ βιομηχανικών μονϊδων 250 για την οικολογικό αποςυναρμολόγηςη Πηγό: Ν.1892/1990 και 2234/1994, Επεξεργαςύα: Δικό μασ 2. Νομικό Μορφό Εταιρύασ ύμφωνα με τον 1982/1990 η επιχεύρηςη που εντϊςςεται ςτον Επενδυτικό νόμο υποχρεούται να λειτουργεύ με Νομικό Μορφό Εταιρεύασ (ςυμπεριλαμβϊνονται και οι ςυνεταιριςμού). 3. Εγκατϊςταςη ςε Βι.Πε. Με την τροποπούηςη του βαςικού νόμου με τα ϊρθρα 23 α και 23 β του 2234/1994, η εγκατϊςταςη τησ επιδοτούμενησ επιχεύρηςησ ςε βιομηχανικϋσ περιοχϋσ τησ αρμοδιότητασ τησ ΕΣΒΑ εύναι προώπόθεςη υπαγωγόσ ςτα κύνητρα του

35 ε ι ί δ α 35 αναπτυξιακού νόμου, εκτόσ εϊν η κατϊ περύπτωςη γνωμοδοτικό επιτροπό αποφανθεύ ότι για ειδικούσ λόγουσ η παραγωγικό επϋνδυςη θα πρϋπει να γύνει εκτόσ Βι.Πε. Οι βιομηχανικϋσ περιοχϋσ που λειτουργούςαν εκεύνη τησ περύοδο την Ελλϊδα εύναι οι ακόλουθεσ: Πίλαθαο 13 Βη.Πε ζε ιεηηνπξγία κέρξη ην 1996 Περιοχό Α' Περιοχό Β' Περιοχό Γ' Περιοχό Δ' Θρϊκη Θεςςαλονύκη Πϊτρα Καβϊλα Κιλκύσ Κομοτηνό Ηρϊκλειο Δρϊμα Υλώρινα Ξϊνθη Βόλοσ ϋρρεσ Ϊδεςα Αλεξανδρούπολη Λϊριςα Ιωϊννινα Καλαμϊτα Α' Ρόδοσ Πρϋβεζα Καλαμϊτα Β' Λαμύα Σρύπολη Καρδύτςα Αργοςτόλι Φανιϊ Να. Βι.Πε. Αιτωλοακαρνανύασ Πηγό: ΕΣΒΑ (1996), Επεξεργαςύα: Δικό μασ 4. Ύψοσ ύδιασ υμμετοχόσ Για την υπαγωγό ςτα καθεςτώτα ενύςχυςησ, η επιχεύρηςη οφεύλει να ςυμμετϋχει η ύδια ςτο κόςτοσ επϋνδυςησ, με τα ποςοςτϊ του πύνακα που ακολουθεύ, τα οπούα φθύνουν ανϊλογα με την εγκατϊςταςη τησ επϋνδυςησ: Πίλαθαο 14 - % Ίδιασ υμμετοχόσ Ν. 1892/ Όλεσ οι κατηγορύεσ μϋχρι 5 δισ δρχ. Επενδύςεισ μεταποιητικών επιχειρόςεων από 5-25 δισ δρχ. Ποςοςτό Ελϊχιςτησ Ίδιασ υμμετοχόσ A B Γ Δ Θρϊκη - / / / / / Πηγό: Ν.1892/1990 και 2234/1994, Επεξεργαςύα: Δικό μασ 5. Βαθμολόγηςη Κριτηρύων Η επιχεύρηςη, για την υπαγωγό τησ ςτον αναπτυξιακό Νόμο, βαθμολογούνταν ςε ςχϋςη με κριτόρια βιωςιμότητασ τησ επενδυτικόσ πρόταςησ και κριτόρια ςε ςχϋςη 37 Πξηλ θαη κεηά ηελ αλαζεώξεζε 38 Η δηάθξηζε έσο 5 θαη έσο 25εθ δξρ., έγηλε κεηά ηελ αλαζεώξεζε ηνπ Ν. 2234/1994 «Σξνπνπνίεζε ηνπ Ν. 2234/2004 θαη άιιεο δηαηάμεηο» (ΦΔΚ 142/Α/ )

36 ε ι ί δ α 36 με την αξιοπιςτύα του επενδυτικού φορϋσ που την υπϋβαλλε. Σα κριτόρια ορύςτηκαν με μεταγενϋςτερη υπουργικό απόφαςη 39. Σα κριτόρια επιβραβεύουν την ανταγωνιςτικότητα του κλϊδου ςτον οπούο πραγματοποιεύται η επϋνδυςη, τον βαθμό ανϊληψησ κινδύνου από την ύδια την επιχεύρηςη, και την αποδοτικότητα των ύδιων κεφαλαύων που παρουςύαζε η επιχεύρηςη ςτο παρελθόν. Ιδιαύτερη ϋμφαςη δύνεται ςτα επιχειρηματικϊ ςχϋδια που ςυμβϊλλουν ςτην εξοικονόμηςη ενϋργειασ, και ςτα επιχειρηματικϊ ςχϋδια υψηλόσ τεχνολογύασ. 7. Καμύα ϊλλη επιχορόγηςη από ϊλλη πηγό Διαδικαςύεσ Ένταξησ Η διαδικαςύα για την υπαγωγό ςτα καθεςτώτα επιχορόγηςησ, και οι διαδικαςύεσ ελϋγχου και εκταμύευςησ, φαύνονται ςτο διϊγραμμα ροόσ που ακολουθεύ. 39 Τπνπξγηθή Απόθαζε 22353/91, (ΦΔΚ 30/Β/91), Τπνπξγηθή Απόθαζε 22352/91, (ΦΔΚ 28/Β/91), Τπνπξγηθή Απόθαζε 22488, (ΦΔΚ 30/Β/91), Τπνπξγηθή Απόθαζε 22602/91, (ΦΔΚ 35/Β/91), Τπνπξγηθή Απόθαζε 3391, (ΦΔΚ 875/Β/94), Τπνπξγηθή Απόθαζε 3392, (ΦΔΚ 875/Β/94), Τπνπξγηθή Απόθαζε 722/88, (ΦΔΚ.22/Β/95)

37 ε ι ί δ α 37 Γηάγξακκα Ρνήο 1 Γηαδηθαζίεο Έληαμεο Ν. 1892/1990 ΑΙΣΗΗ ΤΠΑΓΩΓΗ ΔΝΓΙΑΦΔΡΟΜΔΝΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΗ XOR ΤΠΔΘΟ Ή ΤΠΟΙΚ ρέδηα > 500 εθ. δξρ. Γπαθεία Πεπιθεπειακήρ Ανάπηςξηρ (Τ.Π.ΟΙ.Ο) ρέδηα < 500 εθ. δξρ ΤΠΟΔΘΟ ΚΑΙ ΤΒΔΣ Βηνκερ. ρέδηα > 5 δηο δξρ ΑΣΔ ρέδηα αγξνηηθώλ Δπηρεηξήζεσλ < 300 εθ. δξρ ΔΟΜΜΔΥ ρέδηα βηνηερληθώλ θαη ρεηξνλαθηηθώλ επηρεηξξήζεσλ < 120 εθ.δξρ. Γλσκνδόηεζε Καηά πεξίπησζε Γλσκνδνηηθή Δπηηξνπή Απόθαζε Τπαγσγήο Καηά πεξίπησζε Αξκόδην Όξγαλν Γεκνζίεπζε ζε ΦΔΚ Δλαξμε Δθηακίεπζεο Πηζηνπνίεζε Οινθιήξσζεο ηεο Δπέλδπζεο Καηαβνιή ζε κία δόζε Πηγό: Ν.1892/1990, Επεξεργαςύα: Δικό μασ

38 ε ι ί δ α 38 Η τροποπούηςη των ϊρθρων 23 α και 23 β του Ν. 2234/1994 Γ ια πρώτη ύςωσ φορϊ, μύα κυβερνητικό αλλαγό δεν ςυνοδεύτηκε από κατϊργηςη του επενδυτικού νόμου που ύςχυε μϋχρι εκεύνη την περύοδο, αλλϊ με αλλαγϋσ, που όρθαν να ςυμπληρώςουν, και ςε ϊλλεσ περιπτώςεισ να αλλϊξουν τον βαςικό επενδυτικό νόμο, ο οπούοσ όμωσ διατηρόθηκε αμετϊβλητοσ ςτον βαςικό του πυρόνα. Οι αλλαγϋσ του Αναπτυξιακού Νόμου, θα μπορούςαν να ςυνοψιςτούν ςε τρύα επύπεδα. Από την μύα μπορούμε να μιλόςουμε για τροποποιόςεισ οι οπούεσ καθιςτούν λεκτικϋσ διορθώςεισ του επενδυτικού νόμου, οι οπούεσ ενδεχομϋνωσ να προϋκυψαν από την πεύρα τησ λειτουργύασ του. Αναδιατυπώνεται ςε μερικϊ ςημεύα η ϋννοια τησ Παραγωγικόσ Επϋνδυςησ Μεταβϊλλεται ο κατϊλογοσ των επιχειρόςεων που μπορούν να υπαχθούν ςτα καθεςτώτα κινότρων Επαναπροςδιορύζονται κϊποια ποςϊ Επιπλϋον, θα μπορούςαμε να μιλόςουμε για αλλαγϋσ ςτο ςύςτημα παροχόσ κινότρων, αλλαγϋσ που κατϊ τα ϊλλα δεν θύγουν την δομό του προηγούμενου νόμου. Δηλαδό: Αυξόθηκε το ανώτατο ύψοσ επιχορηγούμενησ επϋνδυςησ, και ϋγινε διϊκριςη ςτα ςχϋδια μϋχρι 5 δισ δρχ. που για τισ μεταποιητικϋσ επιχειρόςεισ ϋγινε 25 δισ δρχ. Αυξόθηκε το ποςοςτό τησ επιχορόγηςησ ςτην περιοχό τησ Θρϊκησ από 45 ςε 50%. Αυξόθηκε το ανώτατο όριο τησ επιχορόγηςησ από 2,5 ςτα 3 δισ ευρώ Θεςμοθετόθηκε ο ϋλεγχοσ τησ παραγωγικόσ δρϊςησ τησ ενιςχυθεύςασ επιχεύρηςησ

39 ε ι ί δ α 39 υνδϋθηκε η καταβολό ςε δόςεισ με την πρόοδο εργαςιών του επενδυτικού ςχεδύου. υγκεκριμϋνα: Γηάγξακκα Ρνήο 2 Γηαδηθαζίεο Δθηακίεπζεο Ν. 2234/1994 Δλαξμε Δθηακίεπζεο Γηα επηρνξγεζε < 500 εθ. δξρ XOR Γηα επηρνξήγεζε > 500 δξρ Καηαβνιή ηνπ 60% ζε δόζεηο Καηαβνιή ηνπ 40% ζε δόζεηο Καηαβνιή 50% Ι.Κ. θαη 25% δαλεηαθώλ θεθααίσλ Καηαβνιή ηνπ 20% Καηαβνιή ηνπ 40% Πηζηνπνίεζε Οινθιήξσζεο ηεο Δπέλδπζεο Καηαβνιή ηνπ 20% Καηαβνιή ηνπ 20% Πηζηνπνίεζε Έλαξμεο Λεηηνπξγίαο Πηγό: Ν. 2234/1994, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Οι νϋεσ βιομηχανικϋσ επενδύςεισ κατευθύνονται υποχρεωτικϊ τισ Βι.Πε. Οι τουριςτικϋσ επενδύςεισ θα κατευθύνονται πλϋον υποχρεωτικϊ μόνο ςε τουριςτικϊ αξιοποιόςιμεσ περιοχϋσ Θεςπύςτηκε ο θεςμόσ των Π.Ο.Σ.Α (Περιοχϋσ Ολοκληρωμϋνησ Σουριςτικόσ Ανϊπτυξησ) κατϊ το Πρότυπο των Βι.Πε Σϋλοσ, θεςμοθετόθηκαν νϋα ςυςτόματα και διαδικαςύεσ, για την παροχό κινότρων ςε ςυγκεκριμϋνεσ περιπτώςεισ. Για επενδύςεισ ιδιαζόντωσ ςημαντικϋσ για την ελληνικό οικονομύα, με ςημαντικό επύπτωςη ςτην εθνικό ανταγωνιςτικότητα τησ χώρασ ςτην διεύρυνςη τησ παραγωγικόσ βϊςησ, και ιδιαύτερη ςυμβολό την απαςχόληςη, που υπερβαύνουν τα όριο των 25 δισ δρχ., η επιχορόγηςη υπολογύζεται κατϊ περύπτωςη, με κοινϋσ αποφϊςεισ των Τπουργών Οικονομύασ, Βιομηχανύασ και όλων των ςυναρμοδύων Τπουργών, με

40 ε ι ί δ α 40 Τπουργικϋσ Αποφϊςεισ που εκδύδονται κατϊ περύπτωςη, οι οπούεσ θα κυρώνονται από το κοινοβούλιο. Θεςμοθετόθηκαν ειδικϊ κύνητρα για επενδύςεισ οι οπούεσ διευρύνουν και εκςυγχρονύζουν την παραγωγικό βϊςη τησ χώρασ το δεύτερο πλαύςιο εντϊςςονται και τα παρεχόμενα κύνητρα των ϊρθρων 23 α και 23 β. υγκεκριμϋνα: Για επιχειρηματικϊ ςχϋδια μεταποιητικών επιχειρόςεων και επιχειρόςεων λογιςμικού τύπου business plan, ανεξαρτότωσ περιοχόσ εγκατϊςταςησ, ελϊχιςτου κόςτουσ 1 δισ δρχ. (που για τισ επιχειρόςεισ λογιςμικού περιορύζεται ςτα 500εκ δρχ.), ορύζονται ποςοςτϊ επιχορηγόςεων ύψουσ 35% επύ όλησ τησ δαπϊνησ του επιχειρηματικού ςχεδύου, ενώ το ποςοςτό τησ ύδια ςυμμετοχόσ καθορύζεται ςτο 33%. Η υπαγωγό γύνεται μετϊ από κοινό Τπουργικό Απόφαςη του Τπ.Εθ.Ο. και Τπ.Β.Ε.Σ., χωρύσ να χρειϊζεται προηγούμενη κύρωςη από το Κοινοβούλιο. Ο νόμοσ δεν καθορύζει ποιεσ δαπϊνεσ εντϊςςονται ςτην κατηγορύα αυτό του ϊρθρου 23 α. Αναφϋρεται όμωσ χαρακτηριςτικϊ ότι δεν εντϊςςονται μόνο οι κλαςςικϋσ επενδύςεισ για αγορϊ υλικών ςτοιχειών ενεργητικού αλλϊ και επενδύςεισ που ϋχουν να κϊνουν με τον διοικητικό, τεχνολογικό, επιχειρηςιακό εκςυγχρονιςμό των επιχειρόςεων. Σα κύνητρα αυτϊ επιτρϋπουν για πρώτη φορϊ επενδύςεισ ςε ϊυλα πϊγια. Για επενδύςεισ εκςυγχρονιςμού, βελτύωςησ ποιότητασ, και προςταςύασ του περιβϊλλοντοσ, εντϊςςονται επιχειρόςεισ με απόφαςη του Τπ.Β.Ε.Σ. (όχι του Τπ.Εθ.Ο.), όπου εφαρμόζεται ςυντελεςτόσ επιχορόγηςησ 40%, ανεξαρτότωσ περιοχόσ εγκατϊςταςησ, με ελϊχιςτο ποςοςτό ύδιασ ςυμμετοχόσ το 40%. Η δυνατότητα αυτό του ϊρθρου 23 β ϋχει ςχϋςη με την προςπϊθεια επύτευξησ μεγαλύτερησ ευελιξύασ ςε επιχειρόςεισ ανεξαρτότωσ μεγϋθουσ ό εγκατϊςταςησ. Όλη η χώρα, ϋγινε ςυνεπώσ επιλϋξιμη για αυτϋσ τισ κατηγορύεσ επενδυτικών ςχεδύων, με ενιαύα ποςοςτϊ.

41 ε ι ί δ α 41 Ο Αναπτυξιακόσ Νόμοσ 2601/1998 Ο Ν. 2601/1998, κατόργηςε τον προηγούμενο Νόμο του 1990, και ενεργοπούηςε ϋνα καινούριο επενδυτικό ςύςτημα το οπούο θα λειτουργούςε, για ϋξι ϋτη. το ϊρθρο 1 προςδιορύζεται ο ςκοπόσ του Νόμου, που αναλύεται ςτην ανϊπτυξη των ιδιωτικών επενδύςεων ςτην Ελλϊδα και μϋςω αυτόσ ςτην επύτευξη των Περιφερειακών ςτόχων, ςτην αναδιϊρθρωςη την βελτύωςη τησ ανταγωνιςτικότητασ, ςτην ενύςχυςη τησ οικονομύασ τησ Ελληνικόσ Επικρϊτειασ και ςτην αξιοπούηςη των επιχειρηματικών ευκαιριών ςτον Ελληνικό και ςτον διεθνό χώρο. Είδη επενδυτικών Κινήτρων Οι κατηγορύεσ των ενιςχύςεων που ενεργοποιεύ ο καινούριοσ νόμοσ εύναι οι ακόλουθεσ: Επιχορόγηςη, που ςυνύςταται κατϊ τα γνωςτϊ ςε δωρεϊν παροχό από το Δημόςιο ςτισ ιδιωτικϋσ επιχειρόςεισ. Επιδότηςη τόκων, που ςημαύνει κϊλυψη από το Δημόςιο μϋροσ των τόκων μϋςο-μακροπρόθεςμων δανεύων που λαμβϊνονται για την πραγματοπούηςη μιασ επϋνδυςησ για 6 ϋτη από την ςτιγμό τησ ανϊληψησ τησ πρώτησ δόςησ. Επιδότηςη χρηματοδοτικόσ μύςθωςησ, που ςημαύνει κϊλυψη μϋρουσ των δόςεων leasing που ςυνϊφθηκε για την αγορϊ εξοπλιςμού που ςυνδϋεται με την πραγματοπούηςη του επενδυτικού ςχεδύου, με την προώπόθεςη ότι ο εξοπλιςμόσ θα περιϋρχεται ςτην ιδιοκτηςύα τησ επιχεύρηςησ Υορολογικό απαλλαγό, που ςημαύνει απαλλαγό από την υποχρϋωςη καταβολόσ μϋροσ του φόρου που αναλογεύ ςτην επιχεύρηςη, μϋςω του ςχηματιςμού αφορολόγητου αποθεματικού.

42 Β ομϊδα Α ομϊδα ε ι ί δ α 42 Σα Ειδικϊ κύνητρα του 2234/1994, ςχετικϊ με τισ ςημαντικϋσ για την ελληνικό οικονομύα επενδύςεισ ϊνω των 25 εκ. δρχ. τα οπούα παρϋμειναν ςε ιςχύ. Για την υπαγωγό ςε καθεςτώσ ενύςχυςησ, οι επιλϋξιμοι φορεύσ διακρύνονται ςε δύο κατηγορύεσ: Νϋοι: ορύζονται οι νεοώδρυόμενεσ εταιρικϋσ ό ατομικϋσ επιχειρόςεισ, καθώσ και εκεύνεσ που υποβϊλλουν αύτηςη για εφαρμογό των ενιςχύςεων του παρόντοσ πριν παρϋλθει πενταετύα από τη ςύςταςό τουσ 40. Παλιού: εύναι εκεύνοι που υποβϊλλουν αύτηςη για εφαρμογό των ενιςχύςεων του παρόντοσ, μετϊ την πϊροδο πενταετύασ από τη ςύςταςό τουσ. Η κατϊταξη μύασ επιχεύρηςησ ςε κϊθε μύα από τισ παραπϊνω κατηγορύεσ ϋχει ςημαςύα γιατύ θα καθορύςει το εύδοσ και την ϋνταςη τησ ενύςχυςησ που δικαιούται κϊθε επιχεύρηςη. υγκεκριμϋνα: Πίλαθαο 15 Πξόζβαζε ζε Οκάδεο Κηλήηξσλ Ν. 2601/98 Εύδοσ Υορϋα Ομϊδεσ Κινότρων Νϋοι Παλιού Επιχορόγηςη Φ Επιδότηςη τόκων δανεύου Επιδότηςη δόςεων leasing ό εναλλακτικϊ Υορολογικό απαλλαγό Επιδότηςη τόκων δανεύου Πηγό: Ν.2601/1998, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Παρόλα αυτϊ, ο 2601/98 διακρύνει κϊποιεσ περιπτώςεισ παλιών φορϋων οι οπούοι ϋχουν πρόςβαςη ςε όλεσ τισ κατηγορύεσ ενιςχύςεων. Αυτού εύναι: Μεταποιητικϋσ επιχειρόςεισ οι οπούεσ πραγματοποιούν ςχϋδιο ϊνω του 1 δισ δρχ. ό ςχϋδια διϊςωςησ και αναδιϊρθρωςησ 40 Ο Νόκνο έρεη κία αζθαιηζηηθή δηθιείδα γηα λα απνθύγεη ηελ ππαγσγή επηρεηξήζεσλ ζε επλντθόηεξν θαζεζηώο κέζσ ηεο ζπγρώλεπζεο παιαηώλ επηρεηξήζεσλ.

43 ε ι ί δ α 43 Επιχειρόςεισ που πραγματοποιούν ςχϋδιο ανϊπτυξησ λογιςμικού κόςτουσ τουλϊχιςτον 500 εκ δρχ. Μεταλλευτικϋσ επιχειρόςεισ που πραγματοποιούν ςχϋδιο ϊνω του 1 δισ δρχ. Οι μεταποιητικϋσ επιχειρόςεισ με πϊνω από 150 ϊτομα προςωπικό οι οπούεσ βρύςκονται ςε δυςμενόσ θϋςη Οι ξενοδοχειακϋσ επιχειρόςεισ που πραγματοποιούν εκςυγχρονιςμό ολοκληρωμϋνησ μορφόσ Οι επιχειρόςεισ που πραγματοποιούν μεγϊλα επενδυτικϊ ςχϋδια Επιπλϋον, οριςμϋνα εύδη επενδυτικού ςχεδύου, ϋχουν πρόςβαςη ςε μεμονωμϋνα εύδη κινότρων, όπωσ θα δούμε και παρακϊτω. Οι Επιχειρόςεισ που υπϊγονται ςτον 2601/1998 Ο νόμοσ ορύζει περιοριςτικϊ το εύδοσ των επιχειρόςεων οι οπούεσ μπορούν να υπαχθούν ςτισ διατϊξεισ του αναπτυξιακού Νόμου. υγκεκριμϋνα:

44 ε ι ί δ α 44 Πίλαθαο 16 - Δίδνο Δπηιέμηκσλ επηρεηξήζεσλ πξνο ελίζρπζε Ν. 2601/ Επιχειρόςεισ που δραςτηριοποιούνται ςτην Ελλϊδα Μεταποιητικϋσ επιχειρόςεισ Επιχειρόςεισ παραγωγόσ ενϋργειασ Ερευνητικϊ εργαςτόρια Επιχειρόςεισ παροχόσ υπηρεςιών προηγμϋνησ τεχνολογύασ Επιχειρόςεισ ανϊπτυξησ λογιςμικού Μεταλλευτικϋσ επιχειρόςεισ Επιχειρόςεισ αξιοπούηςησ βιομηχανικών ορυκτών Γεωργικϋσ. Βιομηχανικϋσ και μεταλλευτικϋσ επιχειρόςεισ υνεταιριςμού Επιχειρόςεισ τυποπούηςησ και ςυςκευαςύασ Επιχειρόςεισ εκμετϊλλευςησ ςταθμών αυτοκινότων Επιχειρόςεισ υγρών καυςύμων και υγραερύων Ναυτιλιακϋσ επιχειρόςεισ Κϋντρα κοινόσ επιχειρηματικόσ δρϊςησ Εταιρύεσ διεθνούσ εμπορύου Εμπορικϋσ επιχειρόςεισ Κϋντρα αποθεραπεύασ Σουριςτικϋσ επιχειρόςεισ Σεχνικϋσ εταιρεύεσ Επιχειρόςεισ που ςτεγϊζονται ςε διατηρητϋα κτόρια Επιχειρόςεισ των ΟΣΑ α και β βαθμού Ιερϋσ Μονϋσ Για επιχειρόςεισ που δραςτηριοποιούνται ςτην αλλοδαπό Μεταποιητικϋσ επιχειρόςεισ μόνο για την ύδρυςη παραγωγικών μονϊδων Γεωργικϋσ κτηνοτροφικϋσ και αλιευτικϋσ επιχειρόςεισ Κϋντρα κοινόσ επιχειρηματικόσ δρϊςησ Εταιρύεσ διεθνούσ εμπορύου Πηγό: Ν.2601/1998, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Καηεγνξίεο Γαπαλώλ πνπ είλαη επηιέμηκεο γηα ελίζρπζε 42 Ανϊ εύδοσ επενδυτικού φορϋα, γύνεται λεπτομερειακό και περιοριςτικό καταγραφό των επιλϋξιμων δαπανών, ϊρα και ερμηνεύα του όρου «παραγωγικό επϋνδυςη» βϊςει του Σα εύδη των επιλϋξιμων δαπανών που ενιςχύονται δεν διαφϋρουν κατϊ πολύ από αυτϊ του νόμου 1892/90, γι αυτό δεν κρύνουμε απαραύτητο να τα καταγρϊψουμε αναλυτικϊ. 41 ην άξζξν 15 γίλεηαη θαηαγξαθή ησλ κεηαπνηεηηθώλ επηρεηξήζεσλ πνπ δξαζηεξηνπνηνύληαη ζηελ Διιάδα, βάζεη ηεο θσδηθνπνίεζεο ΣΑΓΟΓ 91, πνπ ρξεζηκνπνηεί ε ηαηηζηηθή Τπεξεζία. 42 Άξζξν 4

45 ε ι ί δ α 45 Ενεργοποιούνται και πϊλι οι περιοριςμού αναγνώριςησ οριςμϋνων κατηγοριών επενδύςεων ωσ παραγωγικϋσ, του Νόμου 1892/90, ενώ προςτύθεται ότι δεν εντϊςςονται ςτον αναπτυξιακό Νόμο, επιχειρόςεισ που τηρούν βιβλύα πρώτησ κατηγορύασ. Ο Τπουργόσ Εθνικόσ Οικονομύασ, διατηρεύ την ευχϋρεια να μεταβϊλλει τισ κατηγορύεσ των επιχειρηματικών ςχεδύων που δικαιούνται να λϊβουν επιχορόγηςη βϊςη του επενδυτικού Νόμου, όμωσ, μετϊ την πϊροδο διετύασ από την ϋκδοςό του. Διαύρεςη τησ Επικρϊτειασ ςε ζώνεσ Κατϊ την γνωςτό πρακτικό των τελευταύων νόμων, και ςύμφωνα με την λογικό τησ περιφερειακόσ διϊρθρωςησ των κινότρων, η επικρϊτεια διαιρεύται ςε τϋςςερισ ζώνεσ ενύςχυςησ ανϊλογα με το επύπεδο ανϊπτυξησ τησ κϊθε περιφϋρειασ. Η διαφορϊ με το προηγούμενο καθεςτώσ εύναι ότι ενεργοποιόθηκε ϋνασ ενιαύοσ επενδυτικόσ Φϊρτησ, ανεξϊρτητα από το εύδοσ τησ επιχειρηματικόσ δρϊςησ που προωθεύ. υγκεκριμϋνα:

46 ε ι ί δ α 46 Υάξηεο 3- Ν. 2601/1998 Πηγό: ΕΛ.Κ.Ε, Επεξεργαςύα: Δικό μασ

47 ε ι ί δ α 47 Για την περιοχό Γ η αρχικό διατύπωςη ςτον Νόμο όταν η ακόλουθη: Περιοχό Γ' 43 : «Περιλαμβϊνει περιφϋρειεσ ό νομούσ τησ Επικρϊτειασ, που εμφανύζουν ϋντονα προβλόματα ανεργύασ ό και μεύωςησ του ενεργού πληθυςμού, πλην των Νομών Αττικόσ και Θεςςαλονύκησ και των νομών ό τμημϊτων τουσ που περιλαμβϊνονται ςτη Δ' Περιοχό. όπου: o Ο μϋςοσ όροσ τησ ανεργύασ, υπερβαύνει κατϊ μύα τουλϊχιςτον ποςοςτιαύα μονϊδα το μϋςο όρο τησ ανεργύασ ςε όλη τη χώρα για την περύοδο αυτό. o Εμφανύζει μεύωςη ο ενεργόσ πληθυςμόσ τησ χώρασ». Αργότερα όδη από 1998, με τροποπούηςη του Νόμου όλεσ οι περιοχϋσ που δεν ανόκαν ςτισ περιοχϋσ Α, Β, και Δ, εντϊχθηκαν ςτην Γ. Ποςοςτϊ παρεχόμενων Ενιςχύςεων ύμφωνα με τον Επενδυτικό Νόμο 2601/98 εφαρμόζονται ανϊ επενδυτικό ζώνη, εύδοσ επιχεύρηςησ και εύδοσ ενύςχυςησ τα εξόσ ποςοςτϊ ενύςχυςησ: Σα γενικϊ ποςοςτϊ που αφορούν όλεσ τισ επιχειρόςεισ εύναι τα εξόσ: Πίλαθαο 17 Γεληθά Πνζνζηά Δλίζρπζεο Ν. 2601/98 Επενδυτικό Ζώνη Α Β Γ Δ Κατηγορύα Υορϋα Παλιού Νϋοι Επιχορόγηςη Φ Επιδότηςη Σόκων Φ Επιδότηςη leasing Φ ό εναλλακτικϊ Επιδότηςη Σόκων Υορολογικό Απαλλαγό Πηγό: Ν.2601/1998, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Για ςυγκεκριμϋνεσ κατηγορύεσ επιχειρόςεων ορύζονται ειδικϊ ποςοςτϊ ενύςχυςησ που αναλύονται ωσ εξόσ: 43 Η Γ πεξηνρή δηεπξύλζεθε αξγόηεξα κε ηνλ Ν. 2638/1998 «Καζνξηζκόο Γ Πεξηνρήο Νόκνπ 2601/1998» (ΦΔΚ/204/Α/1998)

48 ε ι ί δ α 48 Πίλαθαο 18 Δηδηθά πνζνζηά ελίζρπζεο Ν. 2601/98: ίδξπζε/ επέθηαζε μελνδνρεηαθώλ κνλάδσλ: Επενδυτικό Ζώνη Α Β Γ Δ Κατηγορύα Υορϋα Παλιού Νϋοι Επιχορόγηςη Φ Επιδότηςη Σόκων Φ Επιδότηςη leasing Φ ό εναλλακτικϊ Επιδότηςη Σόκων Υορολογικό Απαλλαγό Πηγό: Ν.2601/1998, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Πίλαθαο 19 - Δηδηθά πνζνζηά ελίζρπζεο Ν. 2601/98: Camping: Επενδυτικό Ζώνη Όλεσ οι ζώνεσ Κατηγορύα Υορϋα Παλιού Νϋοι Επιχορόγηςη 25 Φ Επιδότηςη Σόκων Φ Επιδότηςη leasing Φ ό εναλλακτικϊ Επιδότηςη Σόκων 25 Υορολογικό Απαλλαγό 60 Πηγό: Ν.2601/1998, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Πίλαθαο 20 - Δηδηθά πνζνζηά ελίζρπζεο Ν. 2601/98: Μεηαηξνπή δηαηεξεηέσλ: Επενδυτικό Ζώνη Όλεσ οι ζώνεσ Κατηγορύα Υορϋα Παλιού Νϋοι Επιχορόγηςη 40 Φ Επιδότηςη Σόκων Φ Επιδότηςη leasing Φ ό εναλλακτικϊ Επιδότηςη Σόκων 40 Υορολογικό Απαλλαγό 100 Πηγό: Ν.2601/1998, Επεξεργαςύα: Δικό μασ

49 ε ι ί δ α 49 Πίλαθαο 21 - Δηδηθά πνζνζηά ελίζρπζεο Ν. 2601/98: πλεδξηαθά Κέληξα, γθνιθ, εηδηθέο κνξθέο ηνπξηζκνύ: Επενδυτικό Ζώνη Όλεσ οι ζώνεσ Κατηγορύα Υορϋα Εντόσ ξενοδοχειακών Εκτόσ Παλιού Νϋοι μονϊδων ξενοδοχειακών μονϊδων Επιχορόγηςη Φ Επιδότηςη Σόκων Φ Επιδότηςη leasing Φ ό εναλλακτικϊ Επιδότηςη Σόκων Υορολογικό Απαλλαγό Πηγό: Ν.2601/1998, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Μεταποιητικϋσ επιχειρόςεισ για την παραγωγό προώόντων εξαιρετικϊ προηγμϋνησ τεχνολογύασ, εφαρμοςμϋνησ βιομηχανικόσ ενϋργειασ, επιχειρόςεισ ανϊπτυξησ λογιςμικού, ςχϋδια για την προςταςύα του περιβϊλλοντοσ, επιχειρόςεισ ΟΣΑ, ανανεώςιμεσ πηγϋσ ενϋργειασ, ϋρευνα και ανϊπτυξη. Πίλαθαο 22 - Δηδηθά πνζνζηά ελίζρπζεο Ν. 2601/98: - Δηδηθά ρέδηα Δπελδπηηθή Εώλε Α Β Γ Γ Καηεγνξία Φνξέα Παιηνί Νένη Δπηρνξήγεζε Υ Δπηδόηεζε Σόθσλ Υ Δπηδόηεζε leasing Υ ή ελαιιαθηηθά Δπηδόηεζε Σόθσλ Φνξνινγηθή Απαιιαγή Πηγό: Ν.2601/1998, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Πίλαθαο 23 - Δηδηθά πνζνζηά ελίζρπζεο Ν. 2601/98: Ήπιεσ μορφϋσ ενϋργειασ: Επενδυτικό Ζώνη Όλεσ οι ζώνεσ Κατηγορύα Υορϋα Παλιού Νϋοι Επιχορόγηςη 40 Φ Επιδότηςη Σόκων Φ Επιδότηςη leasing Φ ό εναλλακτικϊ Επιδότηςη Σόκων 40 Υορολογικό Απαλλαγό 100 Πηγό: Ν.2601/1998, Επεξεργαςύα: Δικό μασ

50 ε ι ί δ α 50 Επιπλϋον, οριςμϋνεσ κατηγορύεσ επενδυτικών ςχεδύων δικαιούνται ςυγκεκριμϋνων μορφών ενύςχυςησ, ανεξϊρτητα από την ζώνη που εγκαθύςτανται και την κατηγορύα του φορϋα που αναλαμβϊνει το επενδυτικό ςχϋδιο. υγκεκριμϋνα:

51 ε ι ί δ α 51 Πίλαθαο 24 Ν. 2601/98 Δμαηξέζεηο: Πξόζβαζε ζε όιεο ηηο Μνξθέο Δληζρύζεσλ Πηγό: Ν.2601/1998, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Εύδοσ Επϋνδυςησ Εύδοσ Ενύςχυςησ Περιοχό Υορεύσ Επιχ/ςη leasing Σόκοι Β ΟΜΑΔΑ Ελλϊδα Εξ/κό Παλιού Νϋοι Υορ/γό Σόκοι Ωυλα Πϊγια 40% Όλεσ - Τπηρεςύεσ Ποιότητασ 40% Όλεσ - Θϋςεισ τϊθμευςησ 600χιλ./θϋςη Όλεσ - Κ. Κ. Επιχ. Δρ. 30% 30% 30% Όλεσ 25% Εμπορικϋσ 50% Όλεσ - Μεταφορϋσ 25% 25% Όλεσ - Μεταλλευτικϋσ 30% 30% 30% 70% 15% Όλεσ - Υορ/γό Business plans 35% Όλεσ 25% χϋδια > 25 δισ Ad hoc Ad hoc Ad hoc Ad hoc Ad hoc Όλεσ - Αλλοδαπό 30% - Ναι Βι.Πε. 40% 15% Όλεσ - Ιερϋσ Μονϋσ 30% εκτόσ Α - Σεχνικϋσ Εταιρεύεσ 10% Όλεσ - Μετεγκατϊςταςη 40% 15% Όλεσ - Παραδοςιακϊ κτόρια 40% 40% 100% 40% Όλεσ -

52 ε ι ί δ α 52 Αυξημϋνα ποςοςτϊ ενύςχυςησ, πλϋον αυτών που αναφϋρονται, δικαιούνται οι μεταποιητικϋσ επιχειρόςεισ των Νομών Δρϊμασ, Καβϊλασ Ξϊνθησ Ροδόπησ και Ϊβρου κατϊ 5%. Προώποθϋςεισ/ Όροι για την Τπαγωγό Ελϊχιςτο Ύψοσ Επϋνδυςησ ύμφωνα με το ϊρθρο 6, το ελϊχιςτο ύψοσ επϋνδυςησ, ανϊ κατηγορύα επϋνδυςησ, ορύζεται ςτα εξόσ: Πίλαθαο 25 Διάρηζην Ύςνο Δπέλδπζεο Ν. 2601/98 Εύδοσ Επιχεύρηςησ/ ςχεδύου Εύδοσ Επϋνδυςησ Ελϊχιςτο ύψοσ Επϋνδυςησ (ςε εκ. δρχ.) Μεταποιητικϋσ επιχειρόςεισ - ύδρυςη 45 Μεταποιητικϋσ επιχειρόςεισ εκςυγχρονιςμόσ 10 Μεταποιητικϋσ επιχειρόςεισ λοιπϋσ δαπϊνεσ 25 Βιοτεχνικϋσ επιχειρόςεισ ύδρυςη και 250 αποςυναρμολόγηςη Νϋεσ τουριςτικϋσ μονϊδεσ ύδρυςη 250 για την Δ 150 Σουριςτικϋσ μονϊδεσ Εκςυγχρονιςμόσ 50 - για την Δ 25 Σουριςτικϋσ μονϊδεσ - Επϋκταςη 150 για την Δ 100 Αποκατϊςταςη διατηρητϋων για τουριςτικούσ ςκοπούσ άδρυςη/ Επϋκταςη 25 Camping άδρυςη/ επϋκταςη 25 ύγχρονεσ Αγροτικϋσ μονϊδεσ παραγωγόσ ύδρυςη 30 ύγχρονεσ Αγροτικϋσ μονϊδεσ παραγωγόσ - εκςυγχρονιςμόσ 10 ύγχρονεσ μονϊδεσ τυποπούηςησ αγρ. προώόντων εκςυγχρονιςμόσ 30 Παραγωγό βιομϊζασ άδρυςη/ Επϋκταςη 30 Ϊρευνα και Ανϊπτυξη άδρυςη/ επϋκταςη 15 Ϊρευνα και Ανϊπτυξη εκςυγχρονιςμόσ 5 Παροχό Τπηρεςιών Ποιότητασ άδρυςη/ επϋκταςη 250 Business plans Πραγματοπούηςη Ανϊπτυξη λογιςμικού Πραγματοπούηςη 500 Εξοπλιςμόσ εταιρειών Διεθνούσ Εμπορύου άδρυςη/ Επϋκταςη 100 Λοιπϋσ κατηγορύεσ μεταποιητικών άδρυςη/ επϋκταςη 60 Σεχνικϋσ εταιρεύεσ Εκςυγχρονιςμόσ 50 Λοιπϋσ κατηγορύεσ μεταποιητικών εκςυγχρονιςμόσ 10 Επενδύςεισ ςτην Αλλοδαπό άδρυςη/ Επϋκταςη Εύροσ με Τπ. Απόφαςη Βιοτεχνικϋσ ςε παραδοςιακϊ κτόρια άδρυςη/ Επϋκταςη 250 Πηγό: Ν.2601/1998, Επεξεργαςύα: Δικό μασ 44 Άξζξν 6

53 ε ι ί δ α Ανώτατο Όριο Επιχορόγηςησ ύμφωνα με τον 2601/98, οι παρεχόμενεσ ενιςχύςεισ τησ επιχορόγηςησ και επιδότηςησ δεν μπορούν να υπερβαύνουν τα 15εκ δρχ. ανϊ μόνιμη θϋςη απαςχόληςησ που δημιουργεύται εξαιτύασ τησ παραγωγικόσ επϋνδυςησ 45. Συχόν θϋςεισ εργαςύασ που δημιουργούνται μετϊ την ϋναρξη λειτουργύασ, δεν δικαιούνται πρόςθετησ επιχορόγηςησ. Η διϊταξη αυτό δεν ϋχει εφαρμογό για: Πίλαθαο 26 Δμαηξέζεηο Ν. 2601/98: απνζύλδεζε επηρνξήγεζεο από ηελ δεκηνπξγία ζέζεσλ εξγαζίαο Ολοκληρωμϋνησ μορφόσ ξενοδοχειακϋσ μονϊδεσ Προγρϊμματα προςταςύασ περιβϊλλοντοσ Προγρϊμματα αξιοπούηςησ φιλικόσ προσ το περιβϊλλον τεχνολογύασ Επενδύςεισ δημιουργύασ θϋςεων ςτϊθμευςησ Επεξεργαςύασ υγρών καυςύμων Μεγϊλεσ επενδύςεισ (ϊνω των 25 δισ. δρχ.) χϋδια διϊςωςησ και αναδιϊρθρωςησ χϋδια μεταλλευτικών επιχειρόςεων χϋδια ανϊπτυξησ λογιςμικού χϋδια Ιερών Μονών χϋδια Επιχειρόςεων ΟΣΑ Επενδύςεισ τεχνικών Εταιρειών Πηγό: Ν.2601/1998, Επεξεργαςύα: Δικό μασ ε κϊθε περύπτωςη το ανώτατο όριο επιχορόγηςησ δεν μπορεύ να υπερβαύνει τα 5 δισ. δρχ. για το ύδιο επιχειρηματικό ςχϋδιο (κανόνασ τησ ςυςςώρευςησ) για μύα πενταετύα. 3. Νομικό Μορφό Οι επιχειρόςεισ που εντϊςςονται ςτισ διατϊξεισ του αναπτυξιακού νόμου (εκτόσ από τισ Ιερϋσ Μονϋσ) υποχρεούνται να λειτουργούν με την Νομικό μορφό Εταιρεύασ. 4. Ποςό ύδιασ υμμετοχόσ Η επιχεύρηςη που αναλαμβϊνει το Επενδυτικό χϋδιο, υποχρεούται να ςυμμετϋχει το κόςτοσ τησ Επϋνδυςησ τουλϊχιςτον κατϊ 40%, χωρύσ την δυνατότητα εκ των υςτϋρων μεύωςησ. 45 Μόληκε Θέζε απαζρόιεζεο λνείηαη θαη ε επνρηαθή ζέζε απαζρόιεζεο ηξίκελεο ηνπιάρηζηνλ δηάξθεηαο

54 ε ι ί δ α Τποχρεωτικό Εγκατϊςταςη ςε Βι.Πε. Οι μεταποιητικϋσ επιχειρόςεισ που επιδοτούνται, υποχρεούνται να εδρεύουν ςε νομούσ ςτουσ οπούουσ λειτουργούν Βι.Πε., και να εγκαθύςτανται εντόσ των περιοχών αυτών, εκτόσ εϊν η Γνωμοδοτικό Επιτροπό δεχτεύ ότι για ειδικούσ λόγουσ, η επιχεύρηςη θα πρϋπει να εγκαταςταθεύ εκτόσ των περιοχών αυτών. 6. Γνωμοδοτόςεισ Ο χαρακτηριςμόσ οριςμϋνων κατηγοριών επενδυτικών ςχεδύων τουριςτικόσ και τεχνολογικόσ φύςεων (π.χ. ςχϋδια προηγμϋνησ τεχνολογύασ, ολοκληρωμϋνησ τουριςτικόσ ανϊπτυξησ κλπ), διαπιςτώνεται από τισ κατϊ περύπτωςη αρμόδιεσ γνωμοδοτικϋσ επιτροπϋσ (Γ.Γ.Ε.Σ. και Ε.Ο.Σ.). 7. Δελτύα Προόδου Η επιχεύρηςη υποχρεούται να αποςτϋλλει ςτην υπηρεςύα που εξϋδωςε την απόφαςη υπαγωγόσ εξαμηνιαύα δελτύα προόδου, όπου θα παρακολουθεύται η εξϋλιξη τησ επϋνδυςησ. 8. Βαθμολόγηςη Κριτηρύων 46 το κεύμενο του Νόμου, εντϊςςονται αναλυτικϊ και περιοριςτικϊ τα κριτόρια με βϊςη τα οπούα θα γύνεται η βαθμολόγηςη των υποψηφιοτότων προσ υπαγωγό. Η ςτϊθμιςη και ο τρόποσ βαθμολόγηςησ των κριτηρύων ορύζεται με μεταγενϋςτερη Τπουργικό Απόφαςη 47. Κϊθε επϋνδυςη βαθμολογεύται ςε ςχϋςη με: Σην αξιοπιςτύα του φορϋα που υποβϊλλει την πρόταςη Σην πληρότητα /βιωςιμότητα του ςχεδύου που προτεύνει Σην ςυμβολό του ςτουσ ςτόχουσ του Επενδυτικού Νόμου Σα κριτόρια βαθμολόγηςησ, ομαδοποιούνται πλϋον ςε αναλυτικϊ ϋντυπα, τα οπούα θα ςυμπληρώνει ο ύδιοσ ο φορϋασ που υποβϊλλει την πρόταςη, και θα τα καταθϋτει ςτην υπηρεςύα που εύναι αρμόδια να γνωμοδοτόςει επύ τησ υπαγωγόσ. Διαδικαςύεσ Ένταξησ Η διαδικαςύα για την υπαγωγό ςτα καθεςτώτα επιχορόγηςησ, και οι διαδικαςύεσ ελϋγχου και εκταμύευςησ, φαύνονται ςτο διϊγραμμα ροόσ που ακολουθεύ. 46 Άξζξν 7 47 Τπνπξγηθή Απόθαζε 58541/98, (ΦΔΚ 854/Β/ )

55 ε ι ί δ α 55 Γηάγξακκα Ρνήο 3 Γηαδηθαζίεο Έληαμεο Ν. 2601/98 ΑΙΣΗΗ ΤΠΑΓΩΓΗ ΔΝΓΙΑΦΔΡΟΜΔΝΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΗ XOR ΠΑΡΑΒΟΛΟ Δ Γ.Ο.Τ. ΤΠΔΘΟ Ή ΤΠΟΙΚ 1. ρέδηα > 700 δηο δξρ 2. ρέδηα > 1,2 δηο δξρ Αλ. Μαθ. Θξ. 3. Αλεμαξηήησο ύςνπο γηα νξηζκέλεο θαηεγνξίεο Τπ. Ιδ. Δπ. (Τ.Π.ΟΙ.Ο) Πεπιθεπειών 1. ρέδηα < 700 εθ. δξρ 2. Αλ Μαθ Θξ. <1,2 δηο δξρ. Γ.Γ.Β. 1. Πνιπεηή ζρέδηα > 3 δηο δξρ 2. Αλεμαξηήησο ύςνπο Οξηζκέλα ζρέδηα ΔΟΜΜΔΥ Βηνηερληθά ρέδηα επηρεηξήζεσλ εληόο Αηηηθήο < 200 εθ.δξρ. Γπ. Πεπ. Αν. Γωδ. ρέδηα < 700 εθ δξρ ΔΛΚΔ 1. ρέδηα > 25 εθ δξρ. 2. Ξέλεο επελδύζεηο Γλσκνδόηεζε Καηά πεξίπησζε Γλσκνδνηηθή Δπηηξνπή 3κελε πξνζεζκία Απόθαζε Τπαγσγήο Καηά πεξίπησζε Όξγαλα Γεκνζίεπζε ζε ΦΔΚ Δλαξμε Τινπνίζεζεο Πηζηνπνίεζε θαηαβνιήο 1. 50% ηεο Ιδ. πκ % ζπκ. ηξάπεδαο Πηζηνπνίεζε θαηαβνιήο 60% Ι.Κ. θαη 60% Γαλείνπ Όξγαλν Διέγρνπ ρέδηα Τπ. Αλ. Καηαβνιή 50% Λνηπά ρέδηα 60% ζε 2 δόζεηο Δγθξηηηθή Απόθαζε Πεξίνδν Πξαγκ/ζεο Πηζηνπνίεζε Έλαξμεο Λεηηνπξγίαο Όξγαλν Διέγρνπ Καηαβνιή 50% 20% 20% Όξγαλν Διέγρνπ Όξγαλν Διέγρνπ Πηζηνπνίεζε Οινθιήξσζεο Πηζηνπνίεζε Έλαξμεο Λεηηνπξγίαο Πηγό: Ν.2601/1998, Επεξεργαςύα: Δικό μασ

56 ε ι ί δ α 56 Οι Σροποποιόςεισ του Ν Ο Επενδυτικόσ Νόμοσ ςτην εξαετό περύοδο ιςχύσ του, δϋχτηκε δώδεκα τροποποιόςεισ που εύτε αφορούςαν διαδικαςτικϊ θϋματα, εύτε ϊπτονταν θεμϊτων ςχεδιαςμού. Οι ςημαντικότερεσ τροποποιόςεισ όταν οι ακόλουθεσ: χετικϊ με την Περιοχό Γ 48, δεν εφαρμόςτηκαν τα κριτόρια τησ ανεργύασ και τησ μεύωςησ του ενεργού πληθυςμού, αλλϊ εντϊχθηκαν αφαιρετικϊ, όλεσ οι περιοχϋσ τησ Επικρϊτειασ που δεν καλύπτονταν από τισ προηγούμενεσ ζώνεσ. Δόθηκαν αυξημϋνα ποςοςτϊ επιχορόγηςησ για τισ μεταποιητικϋσ επιχειρόςεισ που πραγματοποιούςαν επενδύςεισ ςτισ περιοχϋσ τησ Ανατολικόσ Μακεδονύασ και Θρϊκησ 49 Μειώθηκε το ύψοσ των ενιςχυόμενων επενδύςεων από 5 δισ δρχ. ςτα 500 εκ. δρχ., ενώ αποκλεύςτηκαν οι επιχειρόςεισ που απαςχολούν πϊνω από 250 ϊτομα 50 Ιδρύθηκε ο Ε..Ο.Α.Β. (Ελληνικό χϋδιο για την Οικονομικό Αναςυγκρότηςη των Βαλκανύων) ο οπούοσ θα αποφαςύζει για την υπαγωγό επενδυτικών ςχεδύων τησ αλλοδαπόσ ςτισ διατϊξεισ του Επενδυτικού Νόμου 51 Οριςμϋνα Επενδυτικϊ χϋδια ϋγιναν επιλϋξιμα για όλεσ τισ μορφϋσ ενιςχύςεων ανεξϊρτητα από τον φορϋα που υλοποιεύ την επενδυτικό πρόταςη (παλιόσ ό νϋοσ) 52 Δόθηκε το ανώτατο όριο περιφερειακόσ ενύςχυςησ ςε οριςμϋνουσ φορεύσ υπό την αύρεςη κϊποιων προώποθϋςεων- ανεξϊρτητα από την δημιουργούμενη απαςχόληςη Ορύςτηκαν ςυγκεκριμϋνεσ υποχρεώςεισ για τισ επιχειρόςεισ ςε ςχϋςη με την διατόρηςη του εργατικού δυναμικού, την μη διανομό του αφορολόγητου αποθεματικού, και την μη μεταβολό τησ εταιρικόσ 48 Ν. 2638/1998 «Καζνξηζκόο Γ Πεξηνρήο Νόκνπ 2601/1998» (ΦΔΚ/204/Α/1998) 49 Ν. 2873/2000 «Φνξνινγηθέο ειαθξύλζεηο θαη απινπζηεύζεηο θαη άιιεο δηαηάμεηο» (ΦΔΚ 285/Α/ ) 50 Ν. 2941/2001 «Σξνπνπνίεζε ηνπ Ν. 2601/1998» (ΦΔΚ: 201/Α/ ) 51 Ν. 2996/2002 «Διιεληθό ζρέδην νηθνλνκηθήο αλαζπγθξόηεζεο ησλ Βαιθαλίσλ» (ΦΔΚ:62/ ) 52 Ν. 3130/2003 «Σξνπνπνίεζε ηνπ Ν. 2601/1998» (ΦΔΚ 76/Α/ )

57 ε ι ί δ α 57 ςύνθεςησ τησ εταιρύασ, ενώ προςδιορύςτηκαν και οι κυρώςει ςε περύπτωςη παραβύαςησ των παραπϊνω όρων υμμορφώθηκε το Πλαύςιο με τισ Κατευθυντόριεσ Γραμμϋσ τησ Ευρωπαώκόσ ϋνωςησ για τισ Κρατικϋσ Ενιςχύςεισ Περιφερειακού Φαρακτόρα (πχ, Επενδυτικϊ χϋδια> 50εκ) Θεςπύςτηκε η δυνατότητα προκαταβολόσ ύψουσ 30%, ώςτε να επιταχυνθεύ η διαδικαςύα υλοπούηςησ τησ επϋνδυςησ Περιορύςτηκε η δυνατότητα επενδύςεων ςτην Αλλοδαπό. υγκεκριμϋνα μπορούν να υπαχθούν μόνο οι μικρομεςαύεσ επιχειρόςεισ οι οπούεσ δεν προβαύνουν ςε μεύωςη προςωπικού όταν δραςτηριοποιούνται ςτην Ελλϊδα Ν. 3219/2004 «Σξνπνπνίεζε ηνπ Ν. 2601/1998» (ΦΔΚ 13/Α/ )

58 ε ι ί δ α 58 Επενδυτικόσ Νόμοσ 3299/2004 Σ ο 2004, με την τότε Κυβερνητικό αλλαγό, ψηφύςτηκε νϋοσ Επενδυτικόσ Νόμοσ ο οπούοσ ϊλλαξε εκ νϋου το πλαύςιο ενιςχύςεων που εύχε διαμορφωθεύ ςτην χώρα μασ. Ο Νόμοσ αυτόσ εξακολουθεύ να βρύςκεται ςε ιςχύ αν και δϋχθηκε επύ τησ ουςύασ δύο τροποποιόςεισ με τουσ Ν. 3427/2005, και Ν. 3522/2006. Οι τόχοι 54 Οι ςτόχοι του νόμου 3299, κατϊ την θϋςπιςό του, όταν η ενδυνϊμωςη τησ ιςόρροπησ ανϊπτυξησ, η αύξηςη τησ απαςχόληςησ, η βελτύωςη τησ ανταγωνιςτικότητασ τησ οικονομύασ, η προώθηςη τησ τεχνολογικόσ αλλαγόσ, η προςταςύα του περιβϊλλοντοσ, η εξοικονόμηςη τησ ενϋργειασ, και η επύτευξη τησ περιφερειακόσ ςύγκλιςησ. Ποια Επενδυτικϊ χϋδια Αφορϊ 55 Για πρώτη φορϊ, δεν χρηςιμοποιεύται κατϊλογοσ επιχειρόςεων οι οπούεσ εύναι επιλϋξιμεσ για ενύςχυςη ςτην βϊςη του Αναπτυξιακού Νόμου, αλλϊ επενδυτικϊ ςχϋδια που μπορούν να αναλαμβϊνονται από οποιαδόποτε επιχεύρηςη. Αυτό η αλλαγό, που προφανώσ ϋγινε ςτα πλαύςια τησ ςχεδιαςτικόσ απλούςτευςησ, δύνει κύνητρα ςε όλεσ τισ επιχειρόςεισ να ενταχθούν, αν δρουν ςτην κατεύθυνςη των παραγωγικών επενδύςεων που προτεύνει ο νϋοσ Νόμοσ. Οι κατηγορύεσ των επενδυτικών ςχεδύων που μπορούν να υπαχθούν ςτισ διατϊξεισ του Νόμου, ομαδοποιούνταν ςε πϋντε κατηγορύεσ και περιγρϊφονται ςτο ϊρθρο 3. Αναφϋρονται επύςησ, οι περιπτώςεισ που δεν υπϊγονται ςτον 3299/ ςε ςυμμόρφωςη με τισ Κατευθυντόριεσ Γραμμϋσ για τισ Κρατικϋσ Ενιςχύςεισ Περιφερειακού Φαρακτόρα. υγκεκριμϋνα: 54 Άξζξν 1 55 Άξζξν 3 56 θιάδνο ραιπβνπξγίαο, λαππεγηθόο θιάδνο, δεκόζηεο επηρεηξήζεηο, αζηηθέο εηαηξείεο, εηαηξείεο πνπ δελ ιεηηνπξγνύλ κε ηελ λνκηθή κνξθή ηεο Δκπνξηθήο Δηαηξείαο, ή πλεηαηξηζκνί.

59 Σουριςμόσ Δευτερογενόσ Πρωτογενόσ ε ι ί δ α 59 Πίλαθαο 27 Δληζρπόκελα Δπελδπηηθά ρέδηα Ν. 3299/2004 Πξσηνγελήο/ δεπηεξνγελήο ηνκέαο θαη ηνκέαο ηνπξηζκνύ ΣΟΜΕΑ ΚΑΣΗΓΟΡΙΑ 1 ΚΑΣΗΓΟΡΙΑ 2 ΚΑΣΗΓΟΡΙΑ 3 ΚΑΣΗΓΟΡΙΑ 4 ΚΑΣΗΓΟΡΙΑ 5 Εξόρυξησ ορυκτών Μηχανικϊ μϋςα ςπορϊσ Συποπούηςη γεωργικών προώόντων θερμοκόπια Αξιοπούηςη ορυκτών Μεταλλευτικϊ ςχϋδια Μεταπούηςη Θερμού αϋρα Βύο-καύςιμα Αφαλϊτωςη Συποπούηςησ γεωργ. Προώόντων εφόςον ςτεγϊζονται ςε παραδοςιακϊ κτόρια Θεματικϊ Πϊρκα Εκςυγχρονιςμόσ αυτοκινητοδρομιών Πηγό: Ν. 3299/2004, Επεξεργαςύα δικό μασ άδρυςη μονϊδων τουλϊχιςτον 3 ων αςτϋρων Ϋπιεσ Μορφϋσ Ενϋργειασ Μετεγκατϊςταςη Βυρςοδεψιών Εκςυγχρονιςμόσ ολοκληρωμϋνων ξενοδοχειακών μονϊδων Εκςυγχρονιςμόσ μονϊδων/ επϋκταςη εγκατϊςταςησ Μετατροπό από διατηρητϋα Camping υνεδριακϊ κϋντρα Φιονοδρομικϊ Ιαματικόσ τουριςμόσ Σουριςτικού λιμϋνεσ Γκολφ Θαλαςςοθεραπεύασ Σουριςμόσ υγεύασ Αθλητικόσ τουριςμόσ

60 Ειδικϊ Επενδυτικϊ χϋδια Λοιπόσ Σριτογενόσ ε ι ί δ α 60 Πίλαθαο 28 - Δληζρπόκελα Δπελδπηηθά ρέδηα Ν. 3299/2004 Λνηπόο ηξηηνγελήο ηνκέαο θαη εηδηθά επελδπηηθά ζρέδηα Εκμετϊλλευςησ Βιοτεχνικών Κϋντρων Αναμόρφωςησ Βιοτεχνικών κϋντρων με ςκοπό την πολιτιςμικό Αξιοπούηςη Επιχειρόςεισ Τγρών Καυςύμων Αποθεραπεύασ και αποκατϊςταςησ ανθρώπων με ειδικϋσ ανϊγκεσ Επενδύςεισ Ωγιου όρουσ Parking τουλϊχιςτον 30 θϋςεων Μεταφορικϋσ Επιχειρόςεισ Εγκαταςτϊςεισ Αποθόκευςησ Τπηρεςύεσ Εφοδιαςτικόσ Αλυςύδασ Ευρυζωνικϊ Δύκτυα Σηλεπικοινωνύεσ Ανϊπτυξησ Λογιςμικού Εργαςτόρια Ϊρευνασ για πρωτογενό τομϋα Προηγμϋνησ Σεχνολογύασ Μϋςα Μεταφορϊσ Προςταςύασ του Περιβϊλλοντοσ Ανανεώςιμεσ Πηγϋσ Ενϋργειασ Εξοικονόμηςη Ενϋργειασ Νϋα Προώόντα Βιομηχανικόσ Ϊρευνασ Υιλικόσ Σεχνολογύασ Καινοτομικϊ Προώόντα Επενδύςεισ ςτην Ποιότητα Αυτοματοπούηςησ Διαδικαςιών Διαχεύριςη υςκευαςιών Ολοκληρωμϋνα Πολυετό Επενδυτικϊ χϋδια Πηγό: Ν. 3299/2004, Επεξεργαςύα δικό μασ

61 ε ι ί δ α 61 Ζώνεσ κινότρων Κατϊ την εφαρμογό των διατϊξεων του Ν. 3299/2004, ϊρθρο 2, η Επικρϊτεια διαιρεύται ςε τϋςςερισ ζώνεσ και τρεισ υπό-ζώνεσ (Περιοχϋσ Α, Β, Γ, Δ, και ζώνεσ Δ1, Δ2, Δ3), ςε ϋναν και πϊλι ενιαύο Φϊρτη όπωσ φαύνεται χαρακτηριςτικϊ ςτο διϊγραμμα που ακολουθεύ. Υάξηεο 4 Ν. 3299/2004 Πηγό:

62 ε ι ί δ α 62 Ενιςχυόμενεσ Δαπϊνεσ Σα επενδυτικϊ ςχϋδια που υπϊγονται ςτον 3299/2004, εν πολλούσ αφορούν τισ δαπϊνεσ αγορϊσ και εγκατϊςταςησ πϊγιων, αλλϊ και ϊυλων αποςβεςτϋων ςτοιχεύων ενεργητικού όπωσ και ςτουσ προηγούμενουσ Νόμουσ. Οι ενιςχυόμενεσ δαπϊνεσ ανϊ κατηγορύα επϋνδυςησ πλϋον καθορύζονται με απόφαςη του Τπουργού Οικονομύασ και Οικονομικών ό με Κοινό Τπουργικό Απόφαςη του Τπουργού Οικονομύασ και Οικονομικών και του Τπουργού Ανϊπτυξησ. Οι λειτουργικϋσ δαπϊνεσ δεν εντϊςςονται ςτον αναπτυξιακό Νόμο, με εξαύρεςη πλϋον το Κόςτοσ Απαςχόληςησ που ςυνδϋεται με την νϋα επϋνδυςη, μετϊ και την ϋκδοςη των Κατευθυντόριων Γραμμών για τισ Κρατικϋσ Ενιςχύςεισ Περιφερειακού Φαρακτόρα που το επιτρϋπουν. Παρεχόμενεσ Ενιςχύςεισ τα επενδυτικϊ ςχϋδια που εντϊςςονται ςτο Νόμο, παρϋχονται τα ακόλουθα εύδη ενιςχύςεων (Ωρθρο 4): Απευθεύασ Επιχορόγηςη που ςυνύςταται ςτην κϊλυψη τμόματοσ τησ δαπϊνησ του επενδυτικού ςχεδύου από το Δημόςιο, ό/και Επιδότηςη χρηματοδοτικόσ μύςθωςησ (leasing) το πολύ πενταετούσ διϊρκειασ, που ςυνύςταται ςτην κϊλυψη από το Δημόςιο τμόματοσ των καταβαλλομϋνων δόςεων χρηματοδοτικόσ μύςθωςησ για την απόκτηςη εξοπλιςμού που εύναι επιλϋξιμοσ, με την προώπόθεςη ότι ο μιςθωμϋνοσ εξοπλιςμόσ θα περιϋλθει ςτην ιδιοκτηςύα τησ επιχεύρηςησ μετϊ το πϋρασ τησ περιόδου τησ χρηματοδοτικόσ μύςθωςησ. Επιδότηςη τμόματοσ του μιςθολογικού κόςτουσ (για δύο ςυνεχό ϋτη) τησ απαςχόληςησ που ςυνδϋεται με την επϋνδυςη και δημιουργεύται εξαιτύασ αυτόσ, μϋςα ςτην πρώτη τριετύα από την πρώτη υλοπούηςό τησ. Σο κόςτοσ αυτό περιλαμβϊνει το μιςθό προ φόρων καθώσ και το αςφαλιςτικό κόςτοσ, ό εναλλακτικϊ Υορολογικό απαλλαγό. Η ενύςχυςη αυτό ςυνύςταται ςτην απαλλαγό από την υποχρϋωςη καταβολόσ φόρου ειςοδόματοσ μη διανεμομϋνων κερδών για την πρώτη δεκαετύα από την πραγματοπούηςη τησ επϋνδυςησ, με το ςχηματιςμό αφορολόγητου αποθεματικού που θα

63 ε ι ί δ α 63 ιςούται με ϋνα ποςοςτό ό το ςύνολο τησ ενιςχυόμενησ δαπϊνησ ό/και τησ αξύασ των δόςεων του leasing. Για τα επενδυτικϊ ςχϋδια παρϋχονται κατϊ ζώνη και ανϊ κατηγορύα οι ακόλουθεσ ενιςχύςεισ (Ωρθρο 4): Πίλαθαο 29 Ν. 3299/ Επιχορόγηςη ό/και επιδότηςη χρηματοδοτικόσ μύςθωςησ Κατηγορύα επϋνδυςησ Α Β Γ Δ1 Δ2 Δ3 Κατηγορύα 1 0% 18% 30% 35% 40% 40% Κατηγορύα 2 0% 13% 25% 35% 35% 35% Κατηγορύα 3 40% 40% 40% 40% 40% 40% Κατηγορύα 4 30% 30% 35% 35% 40% 40% Κατηγορύα 5 35% 35% 35% 35% 35% 35% Πηγό: Ν. 3299/2004, Επεξεργαςύα δικό μασ Πίλαθαο 30 - Ν. 3299/ Επιχορόγηςη του κόςτουσ τησ δημιουργημϋνησ απαςχόληςησ Κατηγορύα επϋνδυςησ Α Β Γ Δ1 Δ2 Δ3 Κατηγορύα 1 0,0% 18,4% 35,1% 40,0% 45,5% 48,1% Κατηγορύα 2 0,0% 18,4% 33,2% 40,0% 45,5% 45,5% Κατηγορύα 3 40,0% 40,0% 40,0% 40,0% 40,0% 40,0% Κατηγορύα 4 35,0% 35,0% 40,0% 40,0% 45,5% 48,1% Κατηγορύα 5 35,0% 35,0% 35,0% 35,0% 35,0% 35,0% Πηγό: Ν. 3299/2004, Επεξεργαςύα δικό μασ Πίλαθαο 31 - Ν. 3299/ Υορολογικό απαλλαγό Κατηγορύα επϋνδυςησ Α Β Γ Δ1 Δ2 Δ3 Κατηγορύα 1 0% 50% 100% 100% 100% 100% Κατηγορύα 2 0% 50% 100% 100% 100% 100% Κατηγορύα 3 100% 100% 100% 100% 100% 100% Κατηγορύα 4 100% 100% 100% 100% 100% 100% Κατηγορύα 5 100% 100% 100% 100% 100% 100% Πηγό: Ν. 3299/2004, Επεξεργαςύα δικό μασ ημειώνουμε ότι, με την επιφύλαξη των ανώτατων ορύων κρατικών ενιςχύςεων όπωσ ϋχουν προαποφαςιςτεύ από τον εγκεκριμϋνο από την Ευρωπαώκό Επιτροπό Φϊρτη Περιφερειακών Ενιςχύςεων, ςτα ποςοςτϊ επιχορόγηςησ ό επιδότηςησ χρηματοδοτικόσ μύςθωςησ προςτύθεται: τισ μεςαύεσ επιχειρόςεισ παρϋχεται επιπλϋον ποςοςτό ενύςχυςησ ϋωσ 15%, εκτόσ του τομϋα των μεταφορών.

64 ε ι ί δ α 64 Επιπλϋον επιδότηςη ύςη με 15% του κόςτουσ τησ ενιςχυόμενησ επϋνδυςησ δύδεται τουσ νομούσ με κκ. ΑΕΠ <65% του μ. ο. τησ Ε.Ε Επιπλϋον επιδότηςη ύςη με 5% του κόςτουσ τησ ενιςχυόμενησ επϋνδυςησ δύδεται τουσ νομούσ με κκ. ΑΕΠ >65% του μ. ο. τησ Ε.Ε Σο κόςτοσ την επϋνδυςησ εύναι δυνατό να αναμορφωθεύ το πολύ κατϊ 15%. ε κϊθε περύπτωςη το ανώτατο όριο κρατικόσ ενύςχυςησ δεν θα υπερβαύνει το 55% του κόςτουσ επϋνδυςησ Οι παρερχόμενεσ ενιςχύςεισ για την ύδια επϋνδυςη, ςωρευτικϊ, δεν μπορούν να υπερβούν τα 20 εκ. ευρώ για μύα δεκαετύα Μεγϊλα Επενδυτικϊ χϋδια Για τα επενδυτικϊ ςχϋδια που υπερβαύνουν τα 50εκ. το ανώτατο ποςό επιχορόγηςησ χωρύσ την δυνατότητα προςαύξηςησ κατϊ τα προηγούμεναορύζεται ωσ εξόσ με επιφύλαξη τησ προηγούμενησ ϋγκριςησ τησ Επιτροπόσ, εϊν απαιτεύται: Πίλαθαο 32 Ν. 3299/2004 Μεγάια Δπελδπηηθά ρέδηα ΠΟΟ ΦΕΔΙΟΤ Για τα πρώτα Για το τμόμα από ϋωσ Για το τμόμα από και ϊνω Πηγό: Ν. 3299/2004, Επεξεργαςύα δικό μασ ΕΠΙΦΟΡΗΓΗΗ 100% του ανώτατου ορύου περιφερειακόσ ενύςχυςησ 50% του ανώτατου ορύου περιφερειακόσ ενύςχυςησ 30% του ανώτατου ορύου περιφερειακόσ ενύςχυςησ Επενδύςεισ ςτην Αλλοδαπό ημαντικό εύναι να αναφϋρουμε την πρόβλεψη, μόνο μικρομεςαύεσ επιχειρόςεισ όπου πραγματοποιούν επιχειρηματικϊ ςχϋδια ςτην αλλοδαπό να μπορούν να υπαχθούν μόνο ςτο καθεςτώσ των απευθεύασ επιχορηγόςεων, όχι φυςικϊ ςε αυτό των φοροαπαλλαγών. Σο ποςό θα ορύζεται κατϊ περύπτωςη με απόφαςη του Τπουργού Εθνικόσ Οικονομύασ. Όροι για την Ένταξη άδια ςυμμετοχό του επενδυτό, που δεν μπορεύ να εύναι μικρότερη του 25% τησ ενιςχυόμενησ δαπϊνησ, Για επενδύςεισ επιχορόγηςησ/ επιδότηςησ χρηματοδοτικόσ μύςθωςησ, η ιδύα ςυμμετοχό ορύζεται ωσ καταβεβλημϋνο αρχικό κεφϊλαιο (για τισ υπό

65 ε ι ί δ α 65 ύδρυςη) ό ωσ αύξηςη μετοχικού κεφαλαύου (για τισ υφιςτϊμενεσ). ε αυτό την περύπτωςη, το υπολειπόμενο ποςοςτό (πλην ιδύασ ςυμμετοχόσ και επιχορόγηςησ) μπορεύ να καλύπτεται με τραπεζικό δανειςμό. Ελϊχιςτο ύψοσ επϋνδυςησ προκαθοριςμϋνο πλϋον ανϊλογα με το μϋγεθοσ των επιχειρόςεων 57, και όχι ανϊλογα με το εύδοσ τησ επϋνδυςησ (που όταν η προηγούμενη πρακτικό) και αναλύεται ςε: o Μεγϊλεσ επιχειρόςεισ: o Μεςαύεσ επιχειρόςεισ: o Μικρϋσ επιχειρόςεισ: o Πολύ μικρϋσ επιχειρόςεισ: Νομικό μορφό τησ ενιςχυόμενησ Εταιρεύασ (ό Εμπορικό Εταιρεύα η οπούα τηρεύ βιβλύα Β ό Γ κατηγορύασ ςύμφωνα με τον ιςχύοντα ΚΒ ό υνεταιριςμόσ) Φρονικού Περιοριςμού που αφορούν την τόρηςη τισ προθεςμύασ ολοκλόρωςησ τησ επϋνδυςησ, και την ϋναρξη υλοπούηςησ των επενδυτικών ςχεδύων Σεχνικού Περιοριςμού που ςχετύζονται με διϊφορεσ επιλϋξιμεσ δαπϊνεσ 58, όπου ςε αυτϋσ τισ περιπτώςεισ αποφαύνεται Ειδικό Επιτροπό Εμπειρογνωμόνων τησ εκϊςτοτε αρμόδιασ υπηρεςύασ. Κριτόρια Αξιολόγηςησ Αξιολόγηςη αξιοπιςτύασ του Επενδυτικού Υορϋα Οικονομικοτεχνικού όροι για την βιωςιμότητα τησ πρόταςησ και τησ επιχεύρηςησ, Κριτόρια ςυμβολόσ ςτουσ ςτόχουσ του αναπτυξιακού νόμου, η ςυνδρομό των οπούων εξετϊζονται από τισ αρμόδιεσ γνωμοδοτικϋσ επιτροπϋσ του Τπουργεύου Οικονομικών, Ανϊπτυξησ ό των Περιφερειών. Με Τπουργικό Απόφαςη η οπούα εκδόθηκε κατ εξουςιοδότηςη αρθρ 6. &3 Ν. 3299/ , καθορύζονται επακριβώσ τα κριτόρια αξιολόγηςησ ο τρόποσ βαθμολόγηςησ και κϊθε ϊλλη λεπτομϋρεια για την εφαρμογό του νόμου. 57 Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2001), Καλνληζκόο 70, «γηα ηελ εθαξκνγή ησλ άξζξσλ 87 θαη 88 ηεο ζπλζήθεο ΔΚ ζηηο θξαηηθέο εληζρύζεηο πξνο κηθξέο θαη κεζαίεο επηρεηξήζεηο», , Βξπμέιιεο 58 πρ ραξαθηεξηζκόο πξντόλησλ σο εμαηξεηηθά πξνεγκέλεο ηερλνινγίαο 59 «ζα πξέπεη λα δίλεη βάξνο ζηελ δηεύξπλζε ησλ παξαγσγηθώλ δξαζηεξηνηήησλ ησλ παξακεζνξίσλ πεξηνρώλ ζηελ νπνία πξαγκαηνπνηείηαη ε επέλδπζε θαη ζηελ ζπγθξάηεζε πιεζπζκώλ ζηηο πεξηνρέο απηέο».

66 ε ι ί δ α 66 Διαδικαςύεσ Ένταξησ Οι διαδικαςύεσ ϋνταξησ ςτα καθεςτώτα επιχορόγηςησ, ϋγκριςησ, ο τρόποσ καταβολόσ τησ ανϊλογησ επιχορόγηςησ και η παρακολούθηςη και ο ϋλεγχοσ τησ προόδου του ϋργου φαύνεται ςτο διϊγραμμα ροόσ που ακολουθεύ. Γηάγξακκα Ρνήο 4 Γηαδηθαζίεο Έληαμεο Ν. 3299/2004 ΑΙΣΗΗ ΤΠΑΓΩΓΗ ΔΝΓΙΑΦΔΡΟΜΔΝΗ ΔΠΙΥΔΙΡΗΗ XOR ΤΠ.ΟΙ.Ο. ρέδηα > 4 εθ. Π-03 ρέδηα > 2 εθ Δπηθξάηεηα ΠΔΡΙΦΔΡΔΙΔ ρέδηα < 4εθ Π-03 ρέδηα < 2εθ Δπηθξάηεηα Δ.Λ.Κ.Δ. ρέδηα > 15 εθ ρέδηα > 3 εθ, αλ 50% μέλα Κεθάιαηα Γ.Γ. Β. Οξηζκέλα ζρέδηα θαη εμαίξεζε Γλσκνδόηεζε (max 3 κήλεο) Καηά πεξίπησζε Γλσκνδνηηθή Δπηηξνπή Απόθαζε Τπαγσγήο (max 1 κήλα) Καηά πεξίπησζε Αξκόδην Όξγαλν Γεκνζίεπζε ζε ΦΔΚ Έιεγρνο Πξνόδνπ Καηά πεξίπησζε Διεγθηηθά Όξγαλα Καηαβνιή Δπηρνξήγεζεο 50% κε ηελ νινθιήξσζε ηνπ 50% ηεο Δπέλδπζεο, Δμόθιεζε κε νινθιήξσζε ηεο επέλδπζεο Δπισοπήγηζη V Δπιδόηηζη Υπημ/κήρ Μίζθωζηρ Δπιδόηηζη Κόζηοςρ Δπγαζίαρ Αλά 6κελν κεηά από αίηεζε XOR Δθάπαμ Πξνθαηαβνιή max 30%, Δμόθιεζε κε ηελ νινθιήξσζε ηεο Δπέλδπζεο 50% κε ηελ εγθαηάζηαζε ησλ κερ/ησλ, Δμόθιεζε κεηά ηελ κεηαθνξά ηδηνθηεζίαο Πηγό: Ν. 3299/2004, Επεξεργαςύα δικό μασ

67 ε ι ί δ α 67 Σροποποιόςεισ του Ν. 3299/2006 Ο Νόμοσ 3427/2005 τισ 27/12/2005, και ϋνα χρόνο μετϊ την πρώτη εφαρμογό του 3299/2004, ο Αναπτυξιακόσ Νόμοσ τροποποιόθηκε, ςε ϋνα βαςικό του ςημεύο. Με μύα τροποπούηςη ςτον νόμο 3427/ , με το ϊρθρο 46, οι Νομού Δρϊμασ και Καβϊλασ μετατϊχθηκαν από την Γ ςτην Δ επενδυτικό ζώνη και ςυγκεκριμϋνα ςτην Δ3 περιοχό. Αναθεώρηςη του Φϊρτη Περιφερειακών Ενιςχύςεων Η υποχρϋωςη τησ Ελλϊδασ να αναθεωρόςει τον Φϊρτη Περιφερειακών Ενιςχύςεων, ο οπούοσ εγκρύθηκε από την Ευρωπαώκό Επιτροπό 61 το 2006, και η παρεπόμενη αλλαγό ςτα επιτρεπόμενα ποςοςτϊ ενιςχύςεων ανϊ περιφϋρεια, οδόγηςε ςτην αλλαγό του αναπτυξιακού προφύλ τησ χώρασ. Πλϋον η Ελλϊδα, εξακολουθεύ να εύναι επιλϋξιμη χώρα για τισ ενιςχύςεισ περιφερειακού χαρακτόρα, αλλϊ όχι βϊςει του Αρθρ. 88&3 ςημεύο α τησ ΕΚ, αλλϊ εν μϋρει και βϊςει του Αρθρ. 88&3. ςημεύο γ τησ ΕΚ. υγκεκριμϋνα: 60 Ν. 3427/2005 «Φόξνο πξνζηηζέκελεο αμίαο ζηηο Νέεο Οηθνδνκέο, κεηαβνιέο ζηελ θνξνινγία θεθαιαίνπ, θαη άιιεο δηαηάμεηο» (ΦΔΚ. 312/Α/ ) 61 Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2006), Καλνληζκόο 1628, «γηα ηελ εθαξκνγή ησλ άξζξσλ 87 θαη 88 ηεο πλζήθεο ζηηο εζληθέο επελδπηηθέο εληζρύζεηο πεξηθεξεηαθνύ ραξαθηήξα», Βξπμέιιεο Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2006), Απόθαζε 3867, «Κξαηηθή ελίζρπζε Διιάδα, Χάξηεο πεξηθεξεηαθώλ εληζρύζεσλ, », , Βξπμέιιεο

68 ε ι ί δ α 68 Πίλαθαο 33 Δπηιεμηκόηεηα Πεξηθεξεηώλ Βάζε ηνπ Νένπ Υάξηε Πεξηθεξεηαθώλ Δληζρύζεσλ ΠΕΡΙΥΕΡΕΙΕ Νομικό Βϊςη ό ΑΕΠ % ΕΕ Περιφϋρειεσ τόχου ύγκλιςη (Convergence Regions) Ανατολικό Μακεδονύα & 87 & 3 ςτοιχεύο α 40% 40% - 57,3% Θρϊκη Ϋπειροσ 87 & 3 ςτοιχεύο α 40% 40% - 59,2% Δυτικό Ελλϊδα 87 & 3 ςτοιχεύο α 40% 40% - 56,3% Πελοπόννηςοσ 87 & 3 ςτοιχεύο α 40% 30% - 73,6% Βόρειο Αιγαύο 87 & 3 ςτοιχεύο α 40% 30% - 74,2% Θεςςαλύα 87 & 3 ςτοιχεύο α 30% 30% - 62,9% Νηςιϊ Ιονύου 87 & 3 ςτοιχεύο α 30% 30% - 65,5% Κρότη 87 & 3 ςτοιχεύο α 30% 30% - 72,2% Περιφϋρειεσ τατιςτικόσ ύγκλιςησ (phasing out regions) Αττικό 87&3 ςτοιχεύο α ό γ 30% 30% 20% 78,9% Κεντρικό Μακεδονύα 87&3 ςτοιχεύο α ό γ 30% 30% 20% 76,7% Δυτικό Μακεδονύα 87&3 ςτοιχεύο α ό γ 30% 30% 20% 75,8% Περιφϋρειεσ Πραγματικόσ ύγκλιςησ (phasing in regions) τερεϊ Ελλϊδα 87&3 ςτοιχεύο γ 30% 20% ό - 105,2% (διαφορετικϊ ποςοςτϊ ανϊ Νομό) 15% Βοιωτύα 87&3 ςτοιχεύο γ 30% 15% - Εύβοια 87&3 ςτοιχεύο γ 30% 15% - Υωκύδα 87&3 ςτοιχεύο γ 30% 15% - Υθιώτιδα 87&3 ςτοιχεύο γ 30% 20% - Ευρυτανύα 87&3 ςτοιχεύο γ 30% 20% - Ν. Αιγαύο 87&3 ςτοιχεύο γ 30% 15% - 87,7% Πηγό: Επεξεργαςμϋνα τοιχεύα από τον Φ.Π.Ε. και την Eurostat Η νομικό βϊςη ενύςχυςησ για τισ Περιφϋρειεσ τησ Αττικόσ, τησ Κεντρικόσ Μακεδονύασ και τησ Δυτικόσ Μακεδονύασ, ϋχει ςημαςύα, γιατύ θα καθορύςει τα ανώτατα ποςοςτϊ ενύςχυςησ για την περύοδο τρατηγικό επιλογό τησ Ελλϊδασ κατϊ την υποβολό του Αναπτυξιακού τησ Φϊρτη, όταν να εξαντλόςει τα νομικϊ περιθώρια ενιςχύςεων για όλεσ τισ Περιφϋρειεσ. Για να το κϊνει αυτό, αξιοπούηςε εξαιρϋςεισ και δυνατότητεσ των Κατευθυντόριων Γραμμών για τισ Ενιςχύςεισ Περιφερειακού Φαρακτόρα, ώςτε να ξεπερϊςουμε προβλόματα που δημιουργούνται: 1. από την βύαιη αποκοπό 62 τησ δυνατότητασ επιχορόγηςησ ςε οριςμϋνεσ περιοχϋσ, πρόβλημα, που λύθηκε με τη ςταδιακό μεύωςη τησ δυνατότητασ ενιςχύςεων ςτισ περιοχϋσ phasing out, και 62 Παξάγξαθνο 92 ησλ ΚΓΠΔ: «νζάθηο ε εθαξκνγή ησλ θαηεπζπληήξησλ γξακκώλ ζα νδεγεί ζε κείσζε ηνπ κέγηζηνπ ύςνπο ησλ εληζρύζεσλ θαηά 15 εθαηνζηηαίεο κνλάδεο θαη πιένλ, ε κείσζε είλαη δπλαηόλ λα εθαξκόδεηαη ζε δύν θάζεηο, κε κείσζε θαηά ηνπιάρηζηνλ 10 εθαηνζηηαίεο κνλάδεο από ηελ 1ε Ιαλνπαξίνπ 2007 θαη θαηά ην ππόινηπν από ηελ 1 ε Ιαλνπαξίνπ 2011».

69 ε ι ί δ α από την χρόςη του Περιφερειακού ΑΕΠ ςαν βϊςη για την ςτατιςτικό αποτύμηςη τησ Ανϊπτυξησ, που λύθηκε με την εφαρμογό ξεχωριςτών ποςοςτών ςτουσ νομούσ τησ τερεϊσ, ώςτε να υπερβούμε το πρόβλημα του πλαςματικού πλούτου τησ περιφϋρειασ λόγω τησ ςυγκϋντρωςησ βιομηχανικόσ δραςτηριότητασ ςτον Νομό Βοιωτύασ ώςτε να μην τιμωρηθούν οι γειτονικού Νομού τησ Ευρυτανύασ και τησ Υωκύδασ 63. Η ενδιϊμεςη αναθεώρηςη του Φϊρτη, το 2010, ενδϋχεται να οδηγόςει ςε μεύωςη των ενιςχύςεων ςτισ περιφϋρειεσ ςτατιςτικόσ ςύγκλιςησ, εϊν ο ρυθμόσ ανϊπτυξησ αυξηθεύ ςε ςχϋςη με τον μϋςο όρο ανϊπτυξησ των Κρατών-Μελών τησ ΕΕ των 25. Ο Νόμοσ 3522/ Οι κυριότερεσ αλλαγϋσ Με τον νόμο 3522/ , ςτο ϊρθρο 37, η Ελλϊδα τροποπούηςε τον Επενδυτικό Νόμο ώςτε να ανταποκριθεύ ςτισ νϋεσ τησ δεςμεύςεισ. υγκεκριμϋνα: Ζώνεσ Κινότρων Με την παρϊγραφο 2 ςημεύο 1, η Επικρϊτεια πλϋον χωρύζεται πλϋον ςε 3 περιοχϋσ κινότρων (Α, Β και Γ) ςτο πλαύςιο που επιτρϋπει ο νϋοσ Φϊρτησ Περιφερειακόσ Ενιςχύςεων. Η Ελλϊδα παρόλο που δεν εύναι εξολοκλόρου επιλϋξιμη για τον τόχο ύγκλιςη, διατηρεύ την ευχϋρεια, ςτα πλαύςια τησ ϊςκηςησ τησ εθνικόσ πολιτικόσ τηρώντασ τα ϊνω όρια ενιςχύςεων, να προβεύ ςε αναλυτικότερη γεωγραφικό ομαδοπούηςη αιτιολογημϋνα. 63 Τπνζεκείσζε 45 ησλ ΚΓΠΔ: «είλαη δπλαηόλ λα επηηξαπεί πςειόηεξε ελίζρπζε ζηελ πεξίπησζε κηαο πεξηθέξεηαο επηπέδνπ NUTS-III ή ρακειόηεξνπ ε νπνία γεηηληάδεη κε πεξηθέξεηα ηνπ άξζξνπ 87 παξάγξαθνο 3 ζηνηρείν α) εθόζνλ ηνύην είλαη αλαγθαίν έηζη ώζηε ε δηαθνξά κεηαμύ ησλ δύν πεξηθεξεηώλ λα κελ ππεξβαίλεη ην 20%». 64 Ν. 3522/2006 «Μεηαβνιέο ζηελ Φνξνινγία εηζνδήκαηνο, απινύζηεπζε ζηνλ Κώδηθα Βηβιίσλ θαη ηνηρείσλ, θαη άιιεο δηαηάμεηο» (ΦΔΚ 276/Α/ )

70 ε ι ί δ α 70 Υάξηεο 5 Ν. 3522/2006

71 ε ι ί δ α 71 Πηγό:

72 ε ι ί δ α 72 Ποια Επενδυτικϊ χϋδια Τπϊγονται ςτον 3522/2006 Με το Νϋο Ωρθρο 4 οι κατηγορύεσ των επενδυτικών ςχεδύων που μπορούν να υπαχθούν ςτισ διατϊξεισ του Νόμου, πλϋον ομαδοποιούνται ςε δύο από πϋντε κατηγορύεσ. ημειώθηκαν επύςησ κϊποιεσ φραςτικϋσ αλλαγϋσ ώςτε να απλοποιηθεύ η διατύπωςη του Νόμου, να ςυμμορφωθεύ ςτην Ευρωπαώκό Νομοθεςύα 65, αλλϊ και κϊποιεσ ουςιαςτικϋσ αλλαγϋσ για να διευκολύνει 66 ό/και να αμβλύνει τα κριτόρια εκλεξιμότητασ 67. υγκεκριμϋνα: 65 Άξζξν 37&3 πεξίπησζε ζη 66 Άξζξν 37&3 πεξίπησζε ε, ειάρηζην πεξηερόκελν ππνβαιιόκελνπ επηρεηξεκαηηθνύ ζρεδίνπ 67 Άξζξν 37&3 πεξίπησζε α, πνπ δηακνξθώλεη πξνζαξκνζκέλε αληηκεηώπηζε αλάινγα κε ην κέγεζνο ηεο επηρείξεζεο θαηά ηελ ππνβνιή νινθιεξσκέλσλ θαη πνιπεηώλ επηρεηξεκαηηθώλ ζρεδίσλ (2-5 εηώλ)

73 Ειδικϊ Επενδυτικϊ χϋδια Λοιπόσ τριτογενόσ Σουριςμόσ Δευτερογενόσ Πρωτ/νόσ ε ι ί δ α 73 Πίλαθαο 34 Ν. 3522/ Δπηιέμηκα πξνο Δλίζρπζε Δπελδπηηθά ρέδηα ΣΟΜΕΑ ΚΑΣΗΓΟΡΙΑ 1 ΚΑΣΗΓΟΡΙΑ 2 Εξόρυξησ ορυκτών Μηχανικϊ μϋςα ςπορϊσ Συποπούηςη γεωργικών προώόντων Θερμοκόπια Ϋπιεσ Μορφϋσ Ενϋργειασ Μετεγκατϊςταςη Βυρςοδεψιών Αξιοπούηςη ορυκτών Μεταλλευτικϊ ςχϋδια Μεταπούηςη Θερμού αϋρα Βύο-καύςιμα Αφαλϊτωςη Συποπούηςησ γεωργικών Προώόντων εφόςον ςτεγϊζονται ςε παραδοςιακϊ κτόρια Εκςυγχρονιςμόσ ολοκληρωμϋνων ξενοδοχειακών μονϊδων Εκςυγχρονιςμόσ μονϊδων/ επϋκταςη εγκατϊςταςησ Μετατροπό από διατηρητϋα Camping υνεδριακϊ κϋντρα Φιονοδρομικϊ Ιαματικόσ τουριςμόσ Σουριςτικού λιμϋνεσ ςκαφών αναψυχόσ Γκολφ Θαλαςςοθεραπεύασ Σουριςμόσ υγεύασ Αθλητικόσ τουριςμόσ Parking τουλϊχιςτον 30 θϋςεων Μεταφορικϋσ Επιχειρόςεισ Εγκαταςτϊςεισ Αποθόκευςησ Τπηρεςύεσ Εφοδιαςτικόσ Αλυςύδασ Ευρυζωνικϊ Δύκτυα Σηλεπικοινωνύεσ Ανϊπτυξησ Λογιςμικού Εργαςτόρια Ϊρευνασ για πρωτογενό τομϋα Προηγμϋνησ Σεχνολογύασ Μϋςα Μεταφορϊσ Προςταςύασ του Περιβϊλλοντοσ Ανανεώςιμεσ Πηγϋσ Ενϋργειασ Εξοικονόμηςη Ενϋργειασ Νϋα Προώόντα Υιλικόσ Σεχνολογύασ Καινοτομικϊ Προώόντα Επενδύςεισ ςτην Ποιότητα Αυτοματοπούηςησ Διαδικαςιών Διαχεύριςη υςκευαςιών Βιομηχανικόσ Ϊρευνασ Ολοκληρωμϋνα Πολυετό Επενδυτικϊ χϋδια Θεματικϊ Πϊρκα Ίδρυςη μονϊδων τουλϊχιςτον 3 ων αςτϋρων Εκςυγχρονιςμόσ αυτοκινητοδρομιών Εκμετϊλλευςησ Βιοτεχνικών Κϋντρων Αναμόρφωςησ Βιοτεχνικών κϋντρων με ςκοπό την πολιτιςμικό Αξιοπούηςη Επιχειρόςεισ Τγρών Καυςύμων Αποθεραπεύασ και αποκατϊςταςησ ανθρώπων με ειδικϋσ ανϊγκεσ Επενδύςεισ Ωγιου όρουσ Πηγό: Ν. 3522/2006, Επεξεργαςύα: Δικό Μασ

74 ε ι ί δ α 74 Παρεχόμενεσ Ενιςχύςεισ Με το Νϋο Ωρθρο 4 αντικαθύςταται το ςύνολο των ορύων επιχορόγηςησ όπωσ ύςχυε με τον 3299/2004. Πίλαθαο 35 Ν. 3522/ Επιχορόγηςη ό/και επιδότηςη χρηματοδοτικόσ μύςθωςησ, ό επιχορόγηςη του κόςτουσ τησ δημιουργουμϋνησ απαςχόληςησ Κατηγορύα επϋνδυςησ Α Β Γ Κατηγορύα 1 20% 30% 40% Κατηγορύα 2 15% 25% 35% Πηγό: Ν.3522/2006, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Πίλαθαο 36 Ν. 3522/ Υορολογικό απαλλαγό Κατηγορύα επϋνδυςησ Α Β Γ Κατηγορύα 1 60% 100% 100% Κατηγορύα 2 50% 100% 100% Πηγό: Ν.3522/2006, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Σα όρια που λόφθηκαν υπόψη όταν τα ανώτατα που προβλϋπονται από το Φϊρτη Περιφερειακών Ενιςχύςεων , ενώ το ποςοςτό αυτό ορύςτηκε βϊςη του κκ. ΑΕΠ τησ εκϊςτοτε Περιφϋρειασ. Σο 2010 θα υπϊρξει επαναξιολόγηςη των ποςοςτών αυτών. τα ανωτϋρω ποςοςτϊ ενύςχυςησ υπϊρχει η δυνατότητα να προςτύθεται ποςοςτό: 10% ςτισ μεςαύεσ επιχειρόςεισ 20% ςτισ πολύ μικρϋσ και μικρϋσ επιχειρόςεισ Μεγϊλα Επενδυτικϊ χϋδια Για τα επενδυτικϊ ςχϋδια που υπερβαύνουν τα 50εκ. το τελικό ανώτατο ποςό επιχορόγηςησ χωρύσ την δυνατότητα προςαύξηςησ- ορύζεται ωσ εξόσ, με την επιφύλαξη τησ προηγούμενησ ϋγκριςησ τησ Επιτροπόσ, εϊν απαιτεύται: Πίλαθαο 37 Ν. 3255/2006 Μεγάια Δπελδπηηθά ρέδηα ΠΟΟ ΦΕΔΙΟΤ ΕΠΙΦΟΡΗΓΗΗ Για τα πρώτα % του ανώτατου ορύου περιφερειακόσ ενύςχυςησ <τμόμα< % του ανώτατου ορύου περιφερειακόσ ενύςχυςησ και ϊνω 34% του ανώτατου ορύου περιφερειακόσ ενύςχυςησ Πηγό: Ν.3522/2006, Επεξεργαςύα: Δικό μασ

75 ε ι ί δ α 75 Όποια κανονιςτικό πρϊξη 68 διαφοροποιεύ τα ανωτϋρω όρια επιχορόγηςησ ςε κϊποια περιοχό θα πρϋπει να αιτιολογεύται ειδικϊ με βϊςη το ΑΕΠ κϊθε περιοχόσ και τησ γεωγραφικόσ τησ θϋςησ. Για την καλύτερη επιςκόπηςη των αλλαγών ςτα ποςοςτϊ μετϊ την αναθεώρηςη του Φϊρτη Περιφερειακών Ενιςχύςεων παραθϋτουμε τον παρακϊτω πύνακα. 68 Γελ είρε αθόκα εθδνζεί όηαλ γξαθόηαλ ε παξνύζα εξγαζία

76 ε ι ί δ α 76 Πίλαθαο 38 - Οξηδόληηα ύγθξηζε ηεο Μεηαβνιήο ησλ Πνζνζηώλ (Ν. 3299/2004 Ν. 3522/2006) 6970 Περιφϋρειεσ Περιοχό Αναπτυξιακόσ Νόμοσ 2006 Περιοχό Αναπτυξιακόσ Νόμοσ 2004 Διαφορϋσ ΑΕΠ % ΕΕ Κατ 1 Κατ 2 Κατ. 1 Κατ. 2 Κατ 1 Κατ 2 Eurostat Περιφϋρειεσ τόχου ύγκλιςησ Αν. Μακεδονύα Θρϊκη Γ 40% 35% Δ3 40% 40% 0% -5% 57,3% Ϋπειροσ Γ 40% 35% Γ 35% 30% 5% 5% 59,2% Δυτικό Ελλϊδα Γ 40% 35% Γ 35% 30% 5% 5% 56,3% Πελοπόννηςοσ Γ 40% 35% Γ 35% 30% 5% 5% 73,6% Βόρειο Αιγαύο Γ 40% 35% Δ2 40% 40% 0% -5% 74,2% Θεςςαλύα Β 30% 25% Γ 35% 30% -5% -5% 62,9% Νηςιϊ Ιονύου Β 30% 25% Γ 35% 30% -5% -5% 65,5% Κρότη Β 30% 25% Γ 35% 30% -5% -5% 72,2% Περιφϋρειεσ τατιςτικόσ ύγκλιςησ Αττικό Α 20% 15% Α 30% 0% -10% 15% 78,9% Κεντρικό Μακεδονύα Β 30% 25% Γ 35% 30% -5% -5% 76,7% Νομόσ. Θεςςαλονύκησ Α 20% 15% Α/Β 30% 0% -10% 15% 75,8% Δυτικό Μακεδονύα Β 30% 25% Γ 35% 30% -5% -5% Περιφϋρειεσ Ανϊπτυξησ τερεϊ Ελλϊδα Β 30% 25% Γ 35% 30% -5% -5% 105,2% Νότιο Αιγαύο Β 30% 25% Δ1/Δ2 35% 35% -5% -10% 87,7% Πηγό: Ν. 3299/2004 και 3522/2006, Επεξεργαςύα: Δικό μασ 69 Γηα ηελ παξνπζίαζε, πξνεγήζεθε αληηζηνίρεζε ησλ θαηεγνξηώλ γηα λα κπνξέζνπκε λα ζπγθξίλνπκε ηα απνηειέζκαηα 70 Όπνπ απμήζεθαλ ηα πνζνζηά ησλ εληζρύζεσλ ε δηαθνξά επηζεκαίλεηαη κε πξάζηλν, ελώ όπνπ κεηώζεθαλ, κε θόθθηλν ρξώκα.

77 ε ι ί δ α 77 Άλλεσ Αλλαγϋσ Επύςησ: Μειώνεται από 15% ςε 5% η δυνατότητα αναμόρφωςησ του ενιςχυόμενου κόςτουσ δαπϊνησ του επιχειρηματικού ςχεδύου. Ϊκδοςη απόφαςησ καταρχόν αποδοχόσ τησ αύτηςησ υπαγωγόσ υπό την αύρεςη λεπτομερούσ επαλόθευςησ τησ τόρηςησ των όρων και των προώποθϋςεων που ορύζει ο Νόμοσ. 71 Προβλϋπεται η ηλεκτρονικό υποβολό αιτόςεων υποψηφιότητασ η οπούα ςταδιακϊ θα αντικαταςτόςει το υπϊρχον ςύςτημα. Προβλϋπεται η δυνατότητα αύξηςησ του ποςοςτού προκαταβολόσ επιχορόγηςησ από 30% ςε 50% με την προςκόμιςησ ιςόποςησ εγγυητικόσ επιςτολόσ προςαυξημϋνησ πϊντα κατϊ 10%. Προβλϋπεται η δυνατότητα καταβολόσ τησ επιχορόγηςησ ςε περιςςότερεσ των 2 δόςεων Δόθηκε η δυνατότητα ενύςχυςησ ςε ποςοςτό 10% τησ αξύασ κτόςεωσ γηπϋδων, για τισ μικρομεςαύεσ επιχειρόςεισ Μειώνεται από 3 ςε 2 μόνεσ η προθεςμύα εξϋταςησ κϊθε αύτηςησ για υπαγωγό από την αρμόδια υπηρεςύα και την αρμόδια γνωμοδοτικό επιτροπό. ημαντικό εύναι να αναφϋρουμε την τροποπούηςη τησ διοικητικόσ διαδικαςύασ που επιβϊλλονταν ςε περιπτώςεισ μεταβολόσ εταιρικόσ ςύνθεςησ τησ εταιρεύασ, με την ελπύδα η ρυθμιςτικϋσ επιταγϋσ του επενδυτικού νόμου να μην λειτουργούν αναςταλτικϊ ςτην φυςιολογικό ροό τησ επιχειρηματικόσ δραςτηριότητασ και των επιχειρηματικών αποφϊςεων. Σϋλοσ, θεςπύςτηκε ϋλεγχοσ παρακολούθηςησ του καθεςτώτοσ φοροαπαλλαγών. υγκεκριμϋνα οι φορεύσ επενδύςεων που επιλϋγουν την ενύςχυςη τησ φορολογικόσ απαλλαγόσ υποχρεούνται, όπου απαιτεύται, να εφοδιαςτούν, με ιδύα πρωτοβουλύα, με τισ αναγκαύεσ γνωμοδοτόςεισ, από τισ αρμόδιεσ Επιτροπϋσ, ενώ υποχρεούνται ςτην υποβολό δόλωςησ Υορολογικόσ Απαλλαγόσ 71 Οη θνξείο ησλ επελδπηηθώλ ζρεδίσλ κπνξνύλ λα αξρίζνπλ λα πξαγκαηνπνηνύλ δαπάλεο, πξηλ από ηελ έθδνζε απόθαζε ππαγσγήο ζην θαζεζηώο επηρνξήγεζεο, ζε αληίζεζε κε ην πξνεγνύκελν πιαίζην, πνπ, επέηξεπε κελ ζηνπο θνξείο λα πξαγκαηνπνηήζνπλ δαπάλεο, επηιέμηκεο όκσο ζα ήηαλ νη δαπάλεο πνπ νπνίεο ρξνληθά έπνληαη ηεο απόθαζεο ππαγσγήο

78 ε ι ί δ α 78 Οι Ξϋνεσ Ωμεςεσ Επενδύςεισ και η Ελληνικό Πραγματικότητα Π ολύσ λόγοσ γύνεται για το πρόβλημα προςϋλκυςησ Ξϋνων Ωμεςων Επενδύςεων ςτην Φώρα μασ. Οι μετρόςεισ των Διεθνών Οργανιςμών δεν εύναι ενθαρρυντικϋσ για την πορεύα τησ προςϋλκυςησ επενδύςεων ξϋνου κεφαλαύου, και τόςο ςτον οικονομικό τύπο όςο και ςτουσ αρμόδιουσ Οργανιςμούσ γύνεται πολύσ λόγοσ για το πώσ θα προςελκύςουμε Ξϋνεσ Επενδύςεισ ςτην Ελλϊδα. το ςημεύο αυτό, και λόγω τησ ςύνδεςησ των ξϋνων Επενδύςεων με τον Επενδυτικό Νόμο, κρύνουμε απαραύτητο να περιγρϊψουμε τισ βαςικϋσ ϋννοιεσ των ξϋνων επενδύςεων, καθώσ και κϊποιεσ ςκϋψεισ ςχετικϊ με το ρόλο τουσ ςτην Ελληνικό Οικονομύα, πριν περϊςουμε ςτην περιγραφό του ΕΛ.Κ.Ε., ωσ ϋναν από τουσ κύριουσ φορεύσ που ςυνδϋεται με τον Αναπτυξιακό Νόμο, που εύναι και το αντικεύμενο τησ εργαςύασ μασ. Σι ορύζουμε ωσ Ξϋνεσ Άμεςεσ Επενδύςεισ Οι Ξϋνεσ Ωμεςεσ Επενδύςεισ, ςε αντύθεςη με τισ επενδύςεισ χαρτοφυλακύου, εύναι οι επενδύςεισ ξϋνου κεφαλαύου από μη κϊτοικο ςτο μετοχικό κεφϊλαιο επιχειρόςεων, διϊρκειασ μεγαλύτερησ του ενόσ ϋτουσ και ύψουσ ϊνω του 10% τησ κεφαλαιακόσ ςυμμετοχόσ. Σα κριτόρια αυτϊ για την ύπαρξη μύασ ξϋνησ επϋνδυςησ ςε μύα χώρα, εύναι προςδιοριςτικϊ τησ μακροπρόθεςμησ ςχϋςησ που αναπτύςςεται μεταξύ του επενδυτό και τησ χώρασ αυτόσ, καθώσ και τον βαθμό επιρροόσ του ξϋνου επενδυτό ςτισ επιχειρηματικϋσ αποφϊςεισ τησ επιχεύρηςησ. Ο επενδυτόσ φυςικϊ, μπορεύ να εύναι εύτε φυςικό πρόςωπο, εύτε επιχεύρηςη ό όμιλοσ επιχειρόςεων, ό θυγατρικό επιχεύρηςησ ό ομύλου επιχειρόςεων 72. Διεθνώσ, χρηςιμοποιούνται διϊφορα κριτόρια για την καταγραφό των Ξϋνων Ωμεςων Επενδύςεων ςε μύα χώρα (εκτόσ ό ςυμπληρωματικϊ αυτών που προαναφϋραμε) αλλϊ όλα με γνώμονα του εντοπιςμού ειςροών ςυναλλϊγματοσ από μη κατούκουσ, 72 OECD (1999): Benchmark Definition for FDI, 3 rd Edition, Paris

79 ε ι ί δ α 79 οι οπούοι θεωρούν την επϋνδυςη μϋςο-μακροπρόθεςμη 73. Οι μορφϋσ που εμφανύζονται, ποικύλουν από την απλό αγορϊ μετοχών, τισ εξαγορϋσ και τισ ςυγχωνεύςεισ ςτην απευθεύασ πραγματοπούηςη παραγωγικών επενδύςεων. Σα Οφϋλη από τισ Ξϋνεσ Άμεςεσ Επενδύςεισ την διεθνό πραγματικότητα, εμφανύζεται ϋνασ ολοϋνα και αυξανόμενοσ ανταγωνιςμόσ μεταξύ κυβερνόςεων και Κρατών για την προςϋλκυςη των Ξϋνων Ωμεςων Επενδύςεων. την διεθνό βιβλιογραφύα υπϊρχει μύα μεγϊλη ςυζότηςη ςε ςχϋςη με την αποτελεςματικότητα και το μϋλλον αυτού του ανταγωνιςμού, αλλϊ και ςε ςχϋςη με το μϋγιςτο μϋγεθοσ των διευκολύνςεων (optimum size) που πρϋπει να προςφϋρει μύα χώρα για να επιταχύνει την ροό ξϋνων κεφαλαύων 74. Σα οφϋλη που προςδοκϊ κϊθε χώρα από τισ ξϋνεσ ϊμεςεσ δεν περιορύζονται ςτην αύξηςη τησ επενδυτικόσ δραςτηριότητασ, αφού, ειδικϊ ςε οικονομικϊ ανεπτυγμϋνεσ χώρεσ, οι ξϋνεσ ϊμεςεσ Επενδύςεισ πραγματοποιούνται μϋςω τησ διαδικαςύασ των εξαγορών και των ςυγχωνεύςεων. Οι ξϋνεσ ϊμεςεσ επενδύςεισ δηλαδό δεν αυξϊνουν απαραιτότωσ το επενδυτικό ιςοζύγιο των ανεπτυγμϋνων Κρατών, αφού, η ςυνόθησ πρακτικό εύναι να ειςχωρούν ςτην χώρα υποδοχόσ εξαγορϊζοντασ υφιςτϊμενη επιχεύρηςη. Η κριτικό λοιπόν που παρουςιϊζεται ςτην βιβλιογραφύα γι αυτό το αποτϋλεςμα εντϊςςεται ςτην θεωρύα των «zero sum games 75». Οι υποςτηρικτϋσ τησ θεωρούν ότι οι ξϋνεσ ϊμεςεσ επενδύςεισ όχι μόνο ςτερούν από μια χώρα την ιδιοκτηςύα του παραγωγικού τησ ιςτού αλλϊ ταυτόχρονα τησ ςτερούν τα ειςοδόματα από μερύςματα, αφού αυτϊ διαρρϋουν ςτισ χώρεσ του εξωτερικού. Όμωσ, από την ϊλλη, μϋςω τησ ςυμμετοχόσ μιασ χώρασ ςτον ςυνολικό όγκο των διακινούμενων ροών των ξϋνων ϊμεςων επενδύςεων διεθνώσ: Αυξϊνεται η ρευςτότητα μύασ επιχεύρηςησ ώςτε να πραγματοποιόςει προγρϊμματα εκςυγχρονιςμού Βελτιώνεται η ανταγωνιςτικότητα και επιταχύνεται η αποτελεςματικότητϊ τησ Μεταφϋρεται τεχνογνωςύα, επιβραβεύεται η καινοτομύα 73 IMF (2001): Foreign Direct Investment Statistics: How countries measure FDI, Washington D.C. 74 OECD (2000): Policy Competition for foreign Direct Investment a study for competition of governments to attract FDI, France 75 ύκθσλα κε ηελ ζεσξία ησλ παηγλίσλ

80 ε ι ί δ α 80 Αυξϊνονται ϋμμεςα, ποςοτικϊ και ποιοτικϊ οι θϋςεισ εργαςύασ, και δημιουργούνται νϋοι τομεύσ εξειδύκευςησ Αυξϊνονται ϋμμεςα τα φορολογικϊ ϋςοδα μϋςω τησ αύξηςησ κερδών Η αύξηςη ροών των ξϋνων ϊμεςων επενδύςεων δεύχνει ςτο εξωτερικό καλύτερη εικόνα για την οικονομύα μύασ χώρασ 76 Σρόποι Προςϋλκυςησ Οι προςδιοριςτικού παρϊγοντεσ που επιδρούν ςτην απόφαςη μύασ επενδυτικόσ επιχεύρηςησ για να επιλϋξει την χώρα ςτην οπούα θα επενδύςει 77, και κατϊ ςυνϋπεια, τα εργαλεύα που ϋχει ςτην διϊθεςό τησ μύα χώρα για να προςελκύςει Ξϋνεσ Ωμεςεσ Επενδύςεισ, ανϊλογα με το εύδοσ τησ Επϋνδυςησ, εύναι τα ακόλουθα 78 : Πίλαθαο 39 Σξόπνη πξνζέιθπζεο Ξέλσλ Άκεζσλ Δπελδύζεσλ 76 θνύξαο Α. (2002) «Γηαηί ζέινπκε αιιά δελ έρνπκε μέλεο άκεζεο επελδύζεηο», Οηθνλνκηθόο Σαρπδξόκνο, v.52, p Filippaios F. Kottaridi C, Papanastasiou M. and Pearce R (2004): Empirical Evidence on the strategic behavior of US MNEs within the framework of dynamic differentiated networks, in Multinational Firm s Location and the New Economic Geography: Edited by Mucchielli J.L. and Mayer T., Centre for International Business, University of Leeds, Edward Elgar Publishing Cheltenham, UK 78 Gergely J., (2003): Trends in Foreign Direct Investment Incentives, European Communities Studies Association, Pavia

81 ε ι ί δ α 81 Προςδιοριςτικού Παρϊγοντεσ τησ χώρασ «ςτόχου» ςε ςχϋςη με την Πολιτικό Ι. Πλαύςιο Πολιτικόσ ςε ςχϋςη με τισ ΞΑΕ Οικονομικό και Πολιτικό ταθερότητα Διοικητικϋσ διαδικαςύεσ που απαιτούνται Επιχειρηματικό Κουλτούρα Ψριμότητα Ανταγωνιςμού Πολιτικό Ιδιωτικοποιόςεων Εμπόδια για το Εμπόριο Υορολογικό Πολιτικό ΙΙ) Οικονομικού Παρϊγοντεσ Επιχειρηματικού τόχοι Απόδοςη Κεφαλαύων Μϋγεθοσ Αγορϊσ Ανϊπτυξη Αγορϊσ Πρόςβαςη ςε παρϊλληλεσ Αγορϋσ Καταναλωτικϋσ Προτιμόςεισ Δομό αγορϊσ Αποτελεςματικότητα πόρων Πρόςβαςη ςε Πόρουσ Πρώτεσ Ύλεσ Εργατικό Δυναμικό Σεχνολογύα Τποδομϋσ ΙΙΙ) Διευκολύνςεισ/ Εμπόδια Επιχορηγόςεισ/ Επιδοτόςεισ/ Υοροαπαλλαγϋσ Ποςοςτό Διαφθορϊσ Τποδομϋσ για επενδυτικϋσ επιχειρόςεισ κλπ Αποδοτικότητα υνεργαςιών/ Δύκτυα Μεταφορικϊ κόςτη Πρόςβαςη ςε Δύκτυα Πηγό: European Communities Studies Association (2003), Επεξεργαςύα: Δικό μασ Οι ροϋσ των Ξϋνων Άμεςων Επενδύςεων ςτην Ευρωπαώκό Ένωςη 79 ε ςχϋςη με τισ ροϋσ των ξϋνων ϊμεςων επενδύςεων από χώρεσ τησ Ευρωπαώκόσ Ϊνωςησ με κατεύθυνςη προσ την ύδια την Ϊνωςη, μεγαλύτερη κινητικότητα εμφανύζουν τα νϋα Κρϊτη- Μϋλη 80, όπωσ φαύνεται χαρακτηριςτικϊ ςτο ςχόμα που ακολουθεύ. Σα πλεονεκτόματα που εμφανύζουν τα νϋα Κρϊτη Μϋλη (μεγϊλεσ αγορϋσ, εγγύτητα με τισ χώρεσ τησ Ευρώπησ, φορολογικϊ πλεονεκτόματα, εξωςτρεφόσ κουλτούρα), φαύνεται να τουσ προςδύδουν μεγϊλο ανταγωνιςτικό πλεονϋκτημα ςε ςυνϊρτηςη με τουσ ξϋνουσ επενδυτϋσ, οι οπούοι τα τελευταύα χρόνια, και ιδιαύτερα μετϊ την εύςοδό τουσ ςτην Ευρωπαώκό Ϊνωςη κατευθύνουν εκεύ τον κύριο όγκο των επιχειρηματικών τουσ κεφαλαύων. Γξάθεκα 1 Ρνή ΞΑΔ πξνο λέα Κξάηε Μέιε 79 Eurostat (2005): European Foreign Direct Investment Statistics Yearbook 2005, Office for the Official Publications of the European Communities, Luxemburg 80 UNCTAD, ζηνηρεία δεκνζηεπκέλα ζηνλ Οηθνλνκηθό Σαρπδξόκν ηεο 17 εο /2/2002

82 ε ι ί δ α 82 Πηγό: Τπηρεςύα Επύςημων Εκδόςεων των Ευρωπαώκών Κοινοτότων (2005) Η Περύπτωςη τησ Ελλϊδασ Η θϋςη τησ χώρασ μασ ςτην παγκόςμια κατϊταξη για τισ Ξϋνεσ Ωμεςεσ Επενδύςεισ 81 δεύχνει ότι εύμαςτε ςε μια μεταβατικό περύοδο ςε ςχϋςη με την διεθνό επενδυτικό κύνηςη. Παλιότερα, αποτελούςαμε χώρα προοριςμού ςε επιχειρόςεισ που ζητούςαν φθηνό εργατικό και παραγωγικό κόςτοσ. όμερα το οικονομικό περιβϊλλον τησ χώρασ μασ δεν μασ επιτρϋπει να ανταγωνιςτούμε χώρεσ όπωσ η Πολωνύα ό η Ουκρανύα ςτην Ε.Ε., η Βραζιλύα το Μεξικό η Κύνα και η Ινδύα παγκοςμύωσ. Σα πλεονεκτόματα που παρουςιϊζονται ςτην χώρα μασ για τισ ΞΕΑ εςτιϊζονται ςε τρεισ κατηγορύεσ 82 : o Σα ςταθερϊ πλϋον μακροοικονομικϊ μασ μεγϋθη, μετϊ τησ εύςοδό μασ ςτην ΟΝΕ o Η ελκυςτικότητα που παρουςιϊζουν οριςμϋνου κλϊδοι (τουριςμόσ, βιομηχανύα ορυκτών, ςε ςυνδυαςμό με την απελευθϋρωςη των παλιών κρατικών μονοπωλύων) από ηηο 160 (ζηνηρεία ηεο UNCTAD, 2002) 82 Παπαδεκεηξίνπ. (2003) «Πξέπεη λα πείζνπκε ηνπο Ξέλνπο Δπελδπηέο όηη είλαη εππξόζδεθηνη ζηελ Διιάδα», Οηθνλνκηθόο Σαρπδξόκνο, v.17, p.12

83 ε ι ί δ α 83 o Η εγγύτητα με κϊποιεσ Βαλκανικϋσ χώρεσ Παρϊγοντεσ που θεωρούνται «αντικύνητρα» για τουσ Ξϋνουσ επενδυτϋσ εύναι η γραφειοκρατύα, το ςυνεχώσ μεταβαλλόμενο και πολύπλοκο φορολογικό ςύςτημα, η ςύγχυςη αρμοδιοτότων ςτισ περιπτώςεισ χορόγηςησ αδειών που εμπλϋκουν πολλούσ φορεύσ εξουςύασ (Κεντρικό Διούκηςη, Σοπικό Αυτοδιούκηςη), και η υψηλό κατϊταξη τησ χώρασ μασ ςε ςχϋςη με τη διαφθορϊ. Οι εργατικϋσ ςχϋςεισ, οι οπούεσ εύναι ςε μετϊβαςη, θεωρούνται ότι επιτεύνουν την αρνητικό εικόνα ςτην χώρα μασ ςτο εξωτερικό ςε ςχϋςη με τισ αποφϊςεισ των ξϋνων Επενδυτών να επενδύςουν ςτην χώρα μασ 83, 84. τα πλαύςια αυτόσ τησ Εργαςύασ, δεν θα επιχειρόςουμε να κϊνουμε ανϊλυςη τησ πορεύασ των Ξϋνων Ωμεςων Επενδύςεων ςτη χώρα μασ. Επειδό όμωσ, ϋνασ από τουσ ςτόχουσ των αναπτυξιακών κινότρων εύναι και η προςϋλκυςη ξϋνων επενδυτών, θα παραθϋςουμε κϊποιεσ πληροφορύεσ ςχετικϊ με την φύςη και την διαχρονικό πορεύα των Ξϋνων Ωμεςων Επενδύςεων ςτην χώρα μασ, και ϋπειτα θα αςχοληθούμε με την αποτελεςματικότητα των αναπτυξιακών νόμων ςε ςχϋςη με την προςϋλκυςη Ξϋνων Ωμεςων Παραγωγικών Επενδύςεων. Η Διαχρονικό Πορεύα των ΞΑΕ ςτην Ελλϊδα Όταν βλϋπουμε την πορεύα των Ξϋνων Ωμεςων Επενδύςεων ςτην Ελλϊδα, διαχρονικϊ, παρατηρούμε, ότι ενώ ςτο παρελθόν παρουςύαζαν μύα ςταθερότητα (ωσ ποςοςτό του ΑΕΠ) και ενδεχομϋνωσ μύα αυξητικό τϊςη (ςε απόλυτα μεγϋθη), μετϊ το 1997 και τα δύο γραφόματα παρουςιϊζουν ϋντονεσ διακυμϊνςεισ, ενδεικτικϋσ τησ μεταβατικόσ πορεύασ τησ Ελληνικόσ Οικονομύασ. Γξάθεκα 2 Πνξεία ΞΑΔ ζηελ Διιάδα, ζε απόιπην αξηζκό 83 Σξάπεδα ηεο Διιάδαο (2005): Έθζεζε ηνπ Γηνηθεηή, Αζήλα 84 Σξάπεδα ηεο Διιάδαο (2006): Έθζεζε ηνπ Γηνηθεηή, Αζήλα

84 δισ. Ευρώ ε ι ί δ α 84 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Ξζνεσ Άμεςεσ Επενδφςεισ Ξζνες Άμεσες Επενδφσεις Πηγό: UNCTAD (2003) και Εκθϋςεισ του Διοικητό (2005 και 2006), Επεξεργαςύα: δικό μασ Γξάθεκα 3 Πνξεία ΞΑΔ ζηελ Διιάδα, σο % ηνπ ΑΔΠ Ξζνεσ Άμεςεσ Επενδφςεισ ωσ % του ΑΕΠ 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00-0, % του ΑΕΠ Πηγό: UNCTAD (2003) και Εκθϋςεισ του Διοικητό (2005 και 2006), Επεξεργαςύα: δικό μασ Οι αυξομειώςεισ που παρουςιϊζονται, οφεύλονται κυρύωσ ςτισ μεταβολϋσ ςτην προςχώρηςη ξϋνων επενδυτών από το μετοχικό κεφϊλαιο ελληνικών επιχειρόςεων, αφού, όπωσ χαρακτηριςτικϊ λϋει ο Πρόεδροσ του ΕΛ.Κ.Ε «το 85% των ξϋνων ϊμεςων Επενδύςεων ςτην χώρα μασ και το 70-80% των επενδύςεων διεθνώσ πραγματοποιούνται μϋςω εξαγορών και ςυγχωνεύςεων. πϊνια οι επενδύςεισ των ξϋνων κεφαλαύων πραγματοποιούνται από το μηδϋν green field 85». 85 Παπαδεκεηξίνπ. (2003) «Πξέπεη λα πείζνπκε ηνπο Ξέλνπο Δπελδπηέο όηη είλαη εππξόζδεθηνη ζηελ Διιάδα», Οηθνλνκηθόο Σαρπδξόκνο, v.17, p.12

85 ε ι ί δ α 85 Οι χώρεσ που παρουςιϊζουν τησ μεγαλύτερη Επενδυτικό δραςτηριότητα ςτην χώρα μασ εύναι οι χώρεσ τησ Ε.Ε., ςε ποςοςτό 80% και ακολουθούν οι ΗΠΑ και η αουδικό Αραβύα. Οι τομεύσ τησ οικονομύασ που προτιμούν οι ξϋνοι επενδυτϋσ να κατευθύνουν τα κεφϊλαιϊ τουσ εύναι ο δευτερογενόσ (ςε ποςοςτό 40%) και ο τριτογενόσ (ςε ποςοςτό 57%). Όςον αφορϊ την περιφερειακό κατανομό των ξϋνων ϊμεςων επενδύςεων, οι ξϋνοι Επενδυτϋσ φαύνεται να προτιμούν την Περιφϋρεια τησ Αττικόσ και τησ τερεϊσ, η οπούα απορροφϊ διαχρονικϊ το 75% των ΞΑΕ, ενώ ακολουθούν με μεγϊλη διαφορϊ οι περιφϋρειεσ τησ τερεϊσ Ελλϊδασ, τησ Κεντρικόσ Μακεδονύασ και τησ Δυτικόσ Μακεδονύασ, με ποςοςτϊ κϊτω του 5% 86. Ενδεικτικϊ παρουςιϊζουμε το ςύνολο των εξαγορών και ςυγχωνεύςεων που ϋγιναν ςτην χώρα μασ την περύοδο Πίλαθαο 40 Δμαγνξέο θαη ζπγρσλεύζεηο ζηελ Διιάδα Εξαγορϋσ και ςυγχωνεύςεισ Ειςροϋσ (εκατ. Δολ.) Ϊτη Εξαγορϋσ Πηγό: ΟΟΑ (2003), Δημοςιευμϋνα ςτοιχεύα ςτο περιοδικό Σϊςεισ (2004) Δεδομϋνου λοιπόν ότι από των κομμϊτι των ΞΑΕ που παρουςιϊςαμε, ϋνα πολύ μικρό μϋροσ αφορϊ παραγωγικϋσ επενδύςεισ, ςτο ςημεύο αυτό θα δούμε πώσ το Ελληνικό Κϋντρων Επενδύςεων προςπαθεύ να πεύςει τουσ Ξϋνουσ Επενδυτϋσ να πραγματοποιόςουν μεγϊλεσ παραγωγικϋσ Επενδύςεισ ςτην Ελλϊδα και πωσ αυτού ανταποκρύνονται ςτα Επενδυτικϊ Κύνητρα που τουσ δύδονται από τουσ διϊφορουσ Επενδυτικούσ Νόμουσ. 86 Petrakos G. and Totev S. (2000): Geographical proximity matters in the orientation of F.D.I.: Greek F.D.I. in the C.E.E.Cs". (Eds.) Economic co-operation in the Balkans: a regional approach to European integration Ashgate, Aldershot, αλαδεκνζίεπζε ζην πεξηνδηθό Σάζεηο (2003)

86 ε ι ί δ α 86 Η Περύπτωςη του ΕΛ.Κ.Ε. Tο Ελληνικό Κϋντρο Επενδύςεων (ΕΛ.Κ.Ε.) εύναι ο αρμόδιοσ εθνικόσ φορϋασ για την προώθηςη, προςϋλκυςη και υποςτόριξη των ξϋνων ϊμεςων επενδύςεων ςτην Ελλϊδα. Ιδρύθηκε με τον Ν. 2372/96 87 κατϊ τα πρότυπα των Κϋντρων Τποδοχόσ Επενδυτών που λειτουργούν εδώ και χρόνια ςε ϊλλεσ χώρεσ τησ Ευρωπαώκόσ Ϊνωςησ, με ςτόχο την προςϋλκυςη και υποςτόριξη των ϊμεςων επενδύςεων ςτην χώρα και την υποβοόθηςη ςυνεργαςιών των ελληνικών επιχειρόςεων με διεθνεύσ οργανιςμούσ. Εύναι ανώνυμη εταιρεύα με μόνο μϋτοχο το δημόςιο, λειτουργεύ με ιδιωτικοοικονομικϊ κριτόρια και χρηματοδοτεύται από την Ευρωπαώκό Ϊνωςη και τον κρατικό προώπολογιςμό. Διοικεύται από εννεαμελϋσ Διοικητικό υμβούλιο που διορύζεται με απόφαςη του αρμόδιου Τπουργού, ενώ μϋλη του διορύζονται ανώτερα τραπεζικϊ ςτελϋχη, ςτελϋχη επιμελητηρύων και ςτελϋχη του δημοςύου τομϋα με εμπειρύα ςτα θϋματα επενδύςεων. Εποπτεύεται από το Τπουργεύο Οικονομύασ & Οικονομικών και παρϋχει δωρεϊν τισ ακόλουθεσ υπηρεςύεσ: Προβϊλλει την Ελλϊδα ωσ τόπο επενδυτικού προοριςμού με ϋμφαςη ςτουσ κλϊδουσ που παρουςιϊζουν ανταγωνιςτικϊ πλεονεκτόματα. Παρϋχει ϋγκυρη πληροφόρηςη για τα επενδυτικϊ κύνητρα και τισ διαδικαςύεσ που απαιτούνται ςε κϊθε ςτϊδιο υλοπούηςησ τησ επϋνδυςησ. Διευκολύνει τουσ επενδυτϋσ ςτισ επαφϋσ τουσ με την κεντρικό διούκηςη και την αυτοδιούκηςη. Παραλαμβϊνει τισ αιτόςεισ υπαγωγόσ ςτισ ενιςχύςεισ του Αναπτυξιακού Νόμου επενδύςεων ύψουσ ϊνω των 15 εκατομμυρύων, καθώσ και επενδύςεων ό επιχειρηματικών ςχεδύων 3 εκατομμυρύων και ϊνω, εφόςον το 50% τουλϊχιςτον τησ ύδιασ ςυμμετοχόσ προϋρχεται από κεφϊλαια εξωτερικού. Σο ΕΛ.Κ.Ε. εκπροςωπεύται από τον Πρόεδρό του ςτην αρμόδια γνωμοδοτικό Επιτροπό όπου αποφαςύζεται η ϋγκριςη ό η απόρριψη τησ αύτηςησ υπαγωγόσ. Επεξεργϊζεται και υποβϊλλει ςυγκεκριμϋνεσ προτϊςεισ για τη βελτύωςη του θεςμικού πλαιςύου που διϋπει τισ επενδύςεισ ςτην Ελλϊδα, που εντοπύζει μετϊ από την εκπόνηςη ςχετικών μελετών. 87 N. 2372/96 «ύζηαζε θνξέσλ γηα ηελ επηηάρπλζε ηεο αλαπηπμηαθήο δηαδηθαζίαο θαη άιιεο δηαηάμεηο» (ΦΔΚ 29Α/ )

87 ε ι ί δ α 87 την ουςύα αποτελεύ ϋνα One-stop-shop για τουσ επενδυτϋσ που επιθυμούν να επενδύςουν ςτην Ελλϊδα. Σα ςτελϋχη του ενημερώνουν και καθοδηγούν το επενδυτικό κοινό, ενώ διαμεςολαβούν, ςε περύπτωςη που υπϊρχουν διοικητικϊ προβλόματα τα οπούα δυςκολεύουν την πραγματοπούηςη παραγωγικών επενδύςεων. υνεργϊζεται με όλουσ τουσ φορεύσ που εμπλϋκονται κατϊ την διαδικαςύα πραγματοπούηςησ μύασ επϋνδυςησ (κεντρικό διούκηςη και τοπικό αυτοδιούκηςη, ςυλλογικού φορεύσ, θεςμικού εταύροι, ελληνικϋσ και ξϋνεσ πρεςβεύεσ).

88 ε ι ί δ α 88 Διαχρονικό Εξϋταςη του Επενδυτικού Πλαιςύου ςτην Ελλϊδα & υμπερϊςματα Σ ο Επενδυτικό Πλαύςιο ςτην Ελλϊδα, τα τελευταύα δεκαπϋντε ϋτη, διαμορφώνεται μϋςα από τουσ αναπτυξιακούσ Νόμουσ που περιγρϊψαμε παραπϊνω. Σον Ν. 1892/1990, την τροποπούηςη με τα ϊρθρα 23 α και 23 β του 2234/94, τον Ν.2601/98, και τουσ Ν.3299/94 με την τροποπούηςη του Ν.3522/06. το ςημεύο αυτό θα επιχειρόςουμε να ςυγκρύνουμε οριζόντια με βϊςη κοινϊ κριτόρια τουσ βαςικούσ αυτούσ Νόμουσ, για να αναγνωρύςουμε ομοιότητεσ και να εντοπύςουμε διαφορϋσ. Εύδη Παρεχόμενων Ενιςχύςεων Η επιλογό των αναπτυξιακών εργαλεύων, διαχρονικϊ, διαμορφώνει ϋνα παρεμφερϋσ ςύςτημα παρ όλεσ τισ αλλαγϋσ του Νομοθετικού πλαιςύου. Ο 1892/1990, ϋδινε την επιλογό ςτισ επιχειρόςεισ να ενιςχυθούν μϋςω τησ απευθεύασ επιχορόγηςησ τησ επιδότηςησ τόκων επιχειρηματικού δανεύου, των αυξημϋνων αποςβϋςεων, ό εναλλακτικϊ του ςχηματιςμού αφορολόγητου αποθεματικού και των αυξημϋνων αποςβϋςεων. Η τροποπούηςη με τον Ν. 2234/94 κατόργηςε το εργαλεύο των αυξημϋνων αποςβϋςεων, αλλϊ αυτό η κατϊργηςη, δεν ϊλλαξε το ουςιαςτικό πλαύςιο τησ διαδικαςύασ ενύςχυςησ, αφού, το εν λόγω κύνητρο, λειτουργούςε ςυμπληρωματικϊ με τα υπόλοιπα, αποτελώντασ ϋνα μικρό μϋροσ των ςυνολικών ενιςχύςεων επιταχύνοντασ μόνο τισ επενδύςεισ ςε πϊγιο εξοπλιςμό. Ο Ν. 2601/98, ειςόγαγε ςυμπληρωματικϊ ςτο προώπϊρχον καθεςτώσ το κύνητρο τησ επιδότηςησ δόςεων leasing, ακολουθώντασ με αυτόν τον τρόπο τισ νϋεσ χρηματοδοτικϋσ δυνατότητεσ που εξελύςςονταν ςτο τραπεζικό και χρηματοδοτικό ςύςτημα που εκςυγχρονύζονταν ςτην Ελλϊδα. Σϋλοσ, ο Ν. 3299/04 κατόργηςε το καθεςτώσ τησ επιδότηςησ τόκων επιχειρηματικού δανεύου, αλλϊ αυτό η κατϊργηςη, δεν μπορεύ να χαρακτηριςτεύ ωσ τομό ςτο ςύςτημα κινότρων, ούτε ωσ περιοριςμόσ ςτισ δυνατότητεσ ενύςχυςησ των επιχειρόςεων αφού η μεύωςη των επιτοκύων και του κόςτουσ του χρόματοσ

89 ε ι ί δ α 89 γενικϊ, επιτρϋπει πολύ περιςςότερο ςόμερα την πρόςβαςη των επιχειρόςεων ςε χρηματοδοτικϊ προώόντα από ότι ςτο παρελθόν 88. Ϊδωςε όμωσ την δυνατότητα επιχορόγηςησ του κόςτουσ εργαςύασ, που ςυνύςταται ςτην κϊλυψη του μιςθολογικού και του αςφαλιςτικού κόςτουσ. ε όλουσ τουσ Νόμουσ ανεξαιρϋτωσ, ξεκινώντασ από τον 1892/90 ο οπούοσ το ειςόγαγε, δύδονταν το κύνητρο των φοροαπαλλαγών, ωσ εναλλακτικό κύνητρο των υπολούπων. Η επιχεύρηςη, δηλαδό, μπορεύ να ενταχθεύ εναλλακτικϊ του καθεςτώτοσ επιχορηγόςεων ςε αυτό των φοροαπαλλαγών, αν το επιθυμεύ. Η απόφαςη μύασ επιχεύρηςησ να υπαχθεύ ςε καθεςτώσ φοροαπαλλαγόσ αντύ ςε αυτό τησ απευθεύασ επιχορόγηςησ, εύναι προφανϋσ ότι εξαρτϊται από το μϋγεθοσ τησ επιχεύρηςησ, την ταμειακό τησ ρευςτότητα, και την ικανότητϊ τησ να υποςτηρύξει ϋνα επενδυτικό πρόγραμμα, χωρύσ ϊμεςη κρατικό βοόθεια. Κατϊ τεκμόριο, εύρωςτεσ επιχειρόςεισ επιλϋγουν αυτόν τον τρόπο ενύςχυςησ οι οπούεσ μπορούν να υποςτηρύξουν ταμειακϊ το επενδυτικό τουσ πρόγραμμα από μόνεσ τουσ, και ςτο τϋλοσ κϊθε ϋτουσ να πληρώνουν μειωμϋνο φόρο. Σο καθεςτώσ των φοροαπαλλαγών, λύνει αρκετϊ γραφειοκρατικϊ προβλόματα, μειώνοντασ διαχειριςτικϊ κόςτη που προκύπτουν από την μεταφορϊ πιςτώςεων από τον Κρατικό Προώπολογιςμό ςτουσ Ιδιώτεσ, αφού ςύμφωνα με το υπϊρχον Νομικό Πλαύςιο, δεν αντιμετωπύζεται ωσ μεταφορϊ δημοςύων πόρων ςε ιδιώτεσ, αλλϊ ωσ απώλεια φορολογικών εςόδων. Μϋχρι το 2007 η διαδικαςύα υπαγωγόσ όταν οι εξόσ: Γηάγξακκα Ρνήο 5 Φνξναπαιιαγέο έσο 2006 Πηγό: Νόμοσ 3299/2004, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Μεγϊλο μειονϋκτημα των φοροαπαλλαγών, που δεν εντοπύζεται μόνο ςτην Ελλϊδα, εύναι ότι εμφανύζει προβλόματα ςτην τόρηςη απολογιςτικών ςτοιχεύων, αφού εύναι δύςκολο να ςυνδεθεύ χρονικϊ η λόψη φοροαπαλλαγόσ με την πραγματοπούηςη τησ επϋνδυςησ 89. Πρϋπει να ςημειωθεύ ότι ιδιαύτερα ςτο 88 Από 15,3 ην 1993 ηα καθξνπξόζεζκα επελδπηηθά δάλεηα έπεζαλ ζην 4,4 ην 2007 ζύκθσλα κε ζηνηρεία ηεο Σξάπεδαο ηεο Διιάδαο. 89 Woodside K. (1979): Tax incentives vs. subsidies: Political Considerations in Governmental Choice, University of Toronto, Canada

90 ε ι ί δ α 90 παρελθόν, το κύνητρο όταν πολύ ιςχυρότερο για τισ επιχειρόςεισ, αφού οι φορολογικού ςυντελεςτϋσ όταν πολύ υψηλότεροι 90. την Ελλϊδα, δεν τηρούνταν κανϋνα απολογιςτικό ςτοιχεύο υπαγωγόσ των επιχειρόςεων ςε καθεςτώσ φοροαπαλλαγών μϋχρι τον Ιούνιο του , πρϊγμα που αλλοιώνει όποια προςπϊθεια ex post αξιολόγηςησ των Επενδυτικών Νόμων δημιουργώντασ παρϊλληλα αδιαφϊνεια ςτον τρόπο που επιλϋγονται και αξιοποιούνται τα επενδυτικϊ κύνητρα. Με την αναθεώρηςη του Ν. 3470/2006, οι φορεύσ επενδύςεων που επιλϋγουν την ενύςχυςη τησ φορολογικόσ απαλλαγόσ υποχρεούνται, όπου απαιτεύται, να εφοδιαςτούν, με ιδύα πρωτοβουλύα, με τισ αναγκαύεσ γνωμοδοτόςεισ, χαρακτηριςμούσ ό εγκρύςεισ των επενδυτικών ςχεδύων τουσ, από τισ Ειδικϋσ Επιτροπϋσ ό ϊλλεσ αρμόδιεσ υπηρεςύεσ του δημοςύου. Επύςησ υποχρεούνται ςτην υποβολό δόλωςησ Υορολογικόσ Απαλλαγόσ (Δ.Υ.Α.). Ϊτςι, καταργεύται ο δυώςμόσ ςτην διαδικαςύα, αποκαθύςταται η διαφϊνεια και δύνεται η δυνατότητα ςτην Γ.Δ. Ιδιωτικών Επενδύςεων, να παρακολουθεύ ςτατιςτικϊ τισ υπαγωγϋσ ςτο καθεςτώσ φοροαπαλλαγών ώςτε να αποκτόςει μύα ολοκληρωμϋνη εικόνα ςε ςχϋςη με την αποτελεςματικότητα του ςυςτόματοσ κινότρων, και την απώλεια φορολογικών εςόδων. Πρόςβαςη ςτισ Μορφϋσ Ενιςχύςεων Όλοι οι Νόμοι, με μύα εξαύρεςη, ϋδιναν ςτισ επιχειρόςεισ την δυνατότητα επιλογόσ δύο πακϋτων κινότρων εναλλακτικϊ. Από την μύα κύνητρα που ςχετύζονται με την απευθεύασ παροχό χρηματικών πόρων από τον κρατικό προώπολογιςμό ςτισ επιχειρόςεισ (επιχορηγόςεισ/ επιδοτόςεισ) και από την ϊλλη κύνητρα αποθετικϊ των φόρων (φοροαπαλλαγϋσ). Η επιλογό για τισ επιχειρόςεισ όταν ελεύθερη. Ο Ν. 2601/98, ςτον βαςικό του πυρόνα, όμωσ, ϋδινε δυνατότητα πρόςβαςησ ςτα δύο πακϋτα κινότρων, εναλλακτικϊ, μόνο ςτουσ νϋουσ φορεύσ, δηλαδό ςτισ 90 Σν 1990, νη κε εηζεγκέλεο επηρεηξήζεηο, θαη νη επηρεηξήζεηο μέλνπ θεθαιαίνπ θνξνινγνύληαλ κε ζπληειεζηή 40%, θαη νη εηζεγκέλεο ειιεληθέο επηρεηξήζεηο κε 35%. ήκεξα, αλεμάξηεηα από ηελ είζνδό ηνπο ζην ρξεκαηηζηήξην νη επηρεηξήζεηο θνξνινγνύληαη κε εληαίν ζπληειεζηή 35%, ελώ πιένλ ηα δηαλεκόκελα θέξδε από επηρεηξεκαηηθή δξαζηεξηόηεηα παξακέλνπλ αθνξνιόγεηα. 91 Γλώκε ηεο Ο.Κ.Δ. 160 (2006): ρεηηθά κε ηελ Αλακόξθσζε ηνπ Δπελδπηηθνύ Νόκνπ, Αζήλα, ζει. 6: «Σα ζηνηρεία πνπ είλαη δηαζέζηκα είλαη πνιύ γεληθά θαη δελ πεξηιακβάλνπλ ηηο επελδύζεηο πνπ εληάζζνληαη ζηελ θαηεγνξία ησλ θνξναπαιιαγώλ... Ζ έιιεηςε ζηαηηζηηθώλ ζηνηρείσλ, ηα νπνία ζα πξέπεη απαξαίηεηα λα ζπλνδεύνπλ ηελ εηζεγεηηθή έθζεζε ηνπ Νόκνπ, θαζηζηά αδύλαηε ηελ δηαηύπσζε ζπγθεθξηκέλσλ πξνηάζεσλ θαη βειηηώζεσλ. Ζ Ο.Κ.Δ. αξθείηαη ζηελ δηαηύπσζε γεληθώλ Αξρώλ θαη θαηεπζπληήξησλ γξακκώλ».

91 ε ι ί δ α 91 νεοώδρυθεύςεσ επιχειρόςεισ. Οι παλιού φορεύσ μπορούςαν να απολαύςουν μόνο το καθεςτώσ των φοροαπαλλαγών. Η λογικό αυτόσ τησ ρύθμιςησ, όταν, οι νϋοι φορεύσ, οι οπούοι κατϊ κανόνα ϋχουν περιςςότερεσ ταμειακϋσ ανϊγκεσ, να ϋχουν πρόςβαςη, αν το επιθυμούν ςτα καθεςτώτα επιχορόγηςησ/ επιδότηςησ. Από την ϊλλη, ο Νόμοσ, περιορύζει τουσ παλιούσ φορεύσ ςτο καθεςτώσ των φοροαπαλλαγών, με την ϋννοια, ότι οι ανϊγκεσ για ταμειακό ρευςτότητα εύναι μειωμϋνεσ. Αν πϊλι οι παλιού φορεύσ, ϋχουν πρόβλημα ρευςτότητασ, ςημαύνει ότι αντιμετωπύζουν δυςκολύεσ, οπότε και ο Επενδυτικόσ Νόμοσ, ο οπούοσ ςτοχεύει ςτην ενδυνϊμωςη όδη αυτοδύναμων επιχειρόςεων, τουσ αγνοεύ. Ο Νόμοσ, εξαιτύασ αυτού του δυιςμού που προκϊλεςε ςε παλιούσ και νϋουσ φορεύσ, δϋχτηκε μεγϊλη κριτικό. Θεωρόθηκε ότι δημιουργεύ πρόςθετα γραφειοκρατικϊ εμπόδια ςτισ υπϊρχουςεσ επιχειρόςεισ, οι οπούεσ αν θϋλουν να επωφεληθούν του καθεςτώτοσ των επιχορηγόςεων θα πρϋπει να ιδρύςουν νϋεσ επιχειρόςεισ. Μύα πιο «ρεαλιςτικό» λύςη θα όταν να μπορούν να ϋχουν πρόςβαςη και οι παλιού φορεύσ ςτο καθεςτώσ των επιχορηγόςεων, εφόςον επενδύουν ςε νϋεσ δραςτηριότητεσ. Σο μεγαλύτερο πρόβλημα αυτόσ τησ διϊκριςησ, πϊντωσ, εύναι ότι οδόγηςε ςε μια ςειρϊ από εξαιρϋςεισ, και μεταγενϋςτερεσ τροποποιόςεισ, όπου παλιού και νϋοι φορεύσ ϋχουν πρόςβαςη και ςτα δύο πακϋτα κινότρων εναλλακτικϊ, ό την πρόςβαςη μόνο ςτο καθεςτώσ τησ επιχορόγηςησ, χωρύσ πϊντα ςαφό κριτόρια, με αποτϋλεςμα, την ςχεδιαςτικό πολυπλοκότητα του Νόμου. Ο δυιςμόσ αυτόσ αποκαταςτϊθηκε με τον 3299/2004, και ϋκτοτε όλοι οι φορεύσ ϋχουν πρόςβαςη ςε όλα τα πακϋτα κινότρων. Εύναι πϊντωσ ςαφϋσ ότι οι επιχειρόςεισ που δεν ϋχουν πρόβλημα ρευςτότητασ, εύναι δεδομϋνο ότι επιλϋγουν το καθεςτώσ τησ φοροαπαλλαγόσ, αφού η ϋνταξό τουσ γύνεται χωρύσ γραφειοκρατικϋσ διαδικαςύεσ 92. Ειδικϊ ςτο παρελθόν, η ϋνταξη, δύνονταν με την απόδοςη του Υόρου Ειςοδόματοσ Νομικών Προςώπων με απλό ενημϋρωςη ςτην αρμόδια ΔΟΤ. όμερα, οι επιχειρόςεισ που εντϊςςονται ςτα καθεςτώτα φοροαπαλλαγόσ, εύναι υποχρεωμϋνεσ με δικό τουσ ευθύνη να ςυλλϋξουν τισ κατϊ περύπτωςη γνωμοδοτόςεισ, αλλϊ και πϊλι, εύναι πιο εύκολο για αυτϋσ να κϊνουν οικονομικό προγραμματιςμό μϋςο-μακροπρόθεςμα, χωρύσ να 92 Παηζνπξάηεο Β (1993): Κξαηηθέο εληζρύζεηο: Δπηδνηήζεηο, επηρνξεγήζεηο, κεηαβηβαζηηθέο πιεξσκέο, Ιλζηηηνύην Οηθνλνκηθώλ θαη Βηνκεραληθώλ Δξεπλώλ, Αζήλα

92 ε ι ί δ α 92 υπϊρχουν αγκυλώςεισ από καθυςτερόςεισ ςτην εκταμύευςη, ό εκ των υςτϋρων νομικϊ προβλόματα. Σο 2001, ο Νόμοσ 2601/98 τροποποιόθηκε ςε ϋνα βαςικό του ςημεύο. Αναφορικϊ με τα κριτόρια επιλεξιμότητασ, όριςε ότι για να υπαχθεύ μύα επιχεύρηςη ςτισ διατϊξεισ του Επενδυτικού θα πρϋπει να εύναι μικρομεςαύα επιχεύρηςη (να απαςχολεύ δηλαδό λιγότερα από 250 ϊτομα). Επύςησ μεύωςε δραςτικϊ το ανώτατο επιτρεπόμενο ποςό επιχορόγηςησ από 5 δισ ςτα 500 εκ δρχ. Εύναι προφανϋσ ότι ςτόχοσ αυτόσ τησ τροποπούηςησ όταν να ευνοηθούν οι μικρομεςαύεσ επιχειρόςεισ που κατϊ κανόνα προτεύνουν και μικρϊ επενδυτικϊ ςχϋδια, οι οπούεσ ϋχουν και ιδιαύτερη ςημαςύα για την Ελληνικό Οικονομύα. Αυτό η ρύθμιςη ϋφερε αναςτϊτωςη ςτον επενδυτικό κόςμο, και εκφρϊςτηκε ο φόβοσ, ότι οι μεγϊλεσ επιχειρόςεισ ςτην Ελλϊδα, οι οπούεσ ςτόριζαν παραδοςιακϊ την ανϊπτυξη και την ανταγωνιςτικότητϊ τουσ ςτην Κρατικό χρηματοδοτικό ικανότητα (τςιμεντοβιομηχανύα, ορυκτϊ κλπ), δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν ςτον διεθνό ανταγωνιςμό. Εύχαν εκφραςτεύ επιχειρόματα ότι υπόρχαν ϊλλοι τρόποι να ενιςχυθούν οι ΜΜΕ. Για παρϊδειγμα να δύνεται προτεραιότητα, ςτον προγραμματιςμό των κονδυλύων με ποςοςτό 80/20 υπϋρ των μικρομεςαύων επιχειρόςεων χωρύσ να αποκλεύονται από την χρηματοδότηςη οι μεγϊλεσ ελληνικϋσ επιχειρόςεισ. Η προβληματικότητα αυτών των ρυθμύςεων, όπωσ θα αναπτύξουμε και ςτην ςυνϋχεια, εύναι ότι όλεσ οι κρατικϋσ ενιςχύςεισ δύνονται ςτην βϊςη του Αναπτυξιακού Νόμου, ο οπούοσ θϋτει γενικούσ ςτόχουσ. Ο ςτόχοσ για την ενδυνϊμωςη και ςτόριξη των μικρομεςαύων επιχειρόςεων, ο οπούοσ αποτελεύ πρόκληςη για την Ελληνικό και την Ευρωπαώκό οικονομύα, θα ευοδωθεύ μόνον όταν δημιουργηθεύ ϋνα νομικό πλαύςιο για τισ κρατικϋσ ενιςχύςεισ ςτοχευμϋνο προσ τισ μικρομεςαύεσ επιχειρόςεισ, με απλούςτερεσ διαδικαςύεσ, ειδικϊ την φϊςη τησ πιςτοπούηςησ και εκταμύευςησ, δεδομϋνου ότι αυτϋσ οι μορφϋσ επιχειρόςεων υφύςτανται το μεγαλύτερο βϊροσ των γραφειοκρατικών διαδικαςιών και τησ δυςκαμψύασ του Δημοςύου Λογιςτικού. Η ρύθμιςη που περιόριζε την πρόςβαςη των μεγϊλων επιχειρόςεων, εύχε μόλισ δύο χρόνια ζωόσ, αφού με τον νϋο Νόμο 3299/2004, όλεσ οι επιχειρόςεισ, ανεξϊρτητα από το μϋγεθόσ τουσ, ϋχουν πρόςβαςη ςτα κύνητρα του επενδυτικού Νόμου, με maximum ποςό επιχορόγηςησ τα 20 εκ ευρώ ςε ορύζοντα δεκαετύασ.

93 ε ι ί δ α 93 Επιλϋξιμεσ Δαπϊνεσ/ Επιλϋξιμοι Επενδυτικού Υορεύσ Οι ρυθμύςεισ ςχετικϊ με την επιλεξιμότητα, τόςο των επενδυτικών φορϋων, όςο και των επενδυτικών δαπανών, περιγρϊφουν την κεντρικό επιλογό ςε ςχϋςη με την τομεακό/κλαδικό ςτοχοθεςύα. Απαντούν δηλαδό ςτο ερώτημα: Ποιοι τομεύσ θεωρούνται ςε δεδομϋνη χρονικό ςτιγμό κρύςιμοι για την Ελληνικό Οικονομύα, οπότε ποιοι τομεύσ/κλϊδοι παραγωγόσ και ποιεσ επενδυτικϋσ δραςτηριότητεσ, χρόζουν ενύςχυςησ. Ο Ν. 1892/1990, από νομοτεχνικόσ φύςεωσ, επϋλεξε να καταγρϊψει περιοριςτικϊ ςτο ϊρθρο 2 ϋναν κατϊλογο με τισ δικαιούχεσ επιχειρόςεισ, και να καθορύςει, πϊλι περιοριςτικϊ, ςτο ϊρθρο 1, τον οριςμό τησ παραγωγικόσ επϋνδυςησ, μϋςω τησ καταγραφόσ δαπανών οι οπούεσ διαμορφώνουν επϋνδυςη η οπούα διευρύνει το αναπτυξιακό δυναμικό τησ χώρασ. Δηλαδό, μόνο αν μύα επιχεύρηςη αναφϋρεται ςτο ϊρθρο 2 και πραγματοποιεύ δαπϊνεσ για την υλοπούηςη μιασ επϋνδυςησ, οι οπούεσ περιγρϊφονται ςτο ϊρθρο 1 δικαιούται επιχορόγηςησ. Η πρακτικό αυτό υπόρξε ςυνϋχεια του Νόμου τον οπούο αντικατϋςτηςε ο 1892/90, ο οπούοσ ακολουθούςε αυτό την λογικό, απορρύπτοντασ μύα πιο ευϋλικτη λύςη από νομικόσ ϊποψησ. Η λύςη τησ περιοριςτικόσ καταγραφόσ επιχειρόςεων και δαπανών ςυνϋχιςε με τον 2234/94, και τον επόμενο Νόμο 2610/98, ο οπούοσ όμωσ επϋλεξε να ομαδοποιόςει ανϊ επιχειρηματικό φορϋα τισ δαπϊνεσ που θεωρούνται επιλϋξιμεσ. Ο επόμενοσ Νόμοσ, ο Ν. 3299/04, επϋλεξε να περιοριςτεύ ςτην καταγραφό επενδυτικών ςχεδύων τα οπούα θα μπορούν να υλοποιούνται από οποιοδόποτε επιχειρηματικό φορϋα. Ϊτςι, με αυτόν τον τρόπο, το ϋνα ςκϋλοσ τησ νομικόσ δυςκαμψύασ παρακϊμπτεται, αλλϊ και πϊλι, η λύςη τησ περιοριςτικόσ καταγραφόσ δεν αμφιςβητεύται. Η πρακτικό αυτό, που, με τον ϋναν ό τον ϊλλον τρόπο ακολουθεύται από το ςύνολο των επενδυτικών νόμων, δϋχεται μεγϊλη κριτικό, τόςο από τουσ ενδιαφερόμενουσ φορεύσ όςο και από τουσ οικονομικούσ αναλυτϋσ. Θεωρεύται ότι περιορύζει υπϋρμετρα τα κριτόρια εκλεξιμότητασ, αφού, όςο και λεπτομερειακό να εύναι οποιαδόποτε προςπϊθεια καταγραφόσ, ςύγουρα, δεν λαμβϊνει υπόψη τησ όλεσ τισ περιπτώςεισ επενδυτικών δαπανών, που θα μπορούςαν να ςυνιςτούν παραγωγικό επϋνδυςη. Ϊχει προταθεύ η λύςη, ςε ςχϋςη με την ςχεδιαςτικό απλούςτευςη, τουλϊχιςτον για τισ νεοώδρυόμενεσ επιχειρόςεισ, να μπορούν να χαρακτηρύςουν όλεσ τισ

94 ε ι ί δ α 94 δαπϊνεσ ύδρυςησ και πρώτησ εγκατϊςταςησ, παραγωγικϋσ επενδύςεισ, εκτόσ από την αγορϊ γηπϋδων, που αποκλεύεται ςταθερϊ από όλουσ τουσ Νόμουσ 93. ε ςχϋςη με την φύςη των επιλϋξιμων δαπανών, παρατηρούμε ότι διαχρονικϊ υπϊρχει διαφοροπούηςη. Ενώ δηλαδό ςτον πρώτο Νόμο που εξετϊςαμε, επιλϋξιμεσ δαπϊνεσ θεωρούνταν εν πολλούσ δαπϊνεσ απόκτηςησ πϊγιων ςτοιχεύων ενεργητικού, η τροποπούηςη με τα ϊρθρα του Ν. 2234/94, ειςόγαγε ωσ επιλϋξιμα και ϊυλα ςτοιχεύα, όπωσ, με το ϊρθρο 23 α δαπϊνεσ για εγκατϊςταςη ςυςτημϊτων διαςφϊλιςη τησ ποιότητασ, προώθηςη των πωλόςεων, ςυμμετοχό ςε δύκτυα, πραγματοπούηςη ςχεδύων επιχειρηματικόσ ανϊπτυξησ, ειςϊγοντασ το ςτοιχεύο του προγραμματιςμού (business plan) αλλϊ και με το ϊρθρο 23 β, δαπϊνεσ για την παροχό προώόντων υψηλόσ ποιότητασ, δαπϊνεσ για την μετατροπό ςυμβατικών παραγωγικών μονϊδων ςε ευϋλικτεσ, δαπϊνεσ κατοχύρωςησ ευρεςιτεχνιών λειτουργύα μονϊδων για την οικολογικό αποςυναρμολόγηςη. Εύναι προφανϋσ ότι η διεύρυνςη τησ ϋννοιασ τησ παραγωγικόσ επϋνδυςησ, εύχε ςαν ςτόχο την διαςφϊλιςη ενόσ καλύτερου και ανταγωνιςτικότερου πλαιςύου λειτουργύασ για τισ ελληνικϋσ επιχειρόςεισ, και την χρηματοδότηςη όχι μόνον ςχεδύων κατϊ την φϊςη τησ παραγωγικόσ επϋνδυςησ (ύδρυςη και πρώτη εγκατϊςταςη, επϋκταςη και εκςυγχρονιςμόσ τησ παραγωγικόσ λειτουργύασ) αλλϊ και των δραςτηριοτότων που ϋπονται αυτόσ. ε ςχϋςη τώρα με την επιλεξιμότητα των επιχειρηματικών φορών ανϊλογα με τον κλϊδο δραςτηριότητασ, παρατηρούμε ότι διαχρονικϊ υπϊρχει και εδώ διαφοροπούηςη. ε όλουσ τουσ Νόμουσ επιχορηγούνται μεταποιητικϋσ επιχειρόςεισ (ξεκινώντασ από την χειροτεχνύα και φτϊνοντασ ςτην βιομηχανύα), επιχειρόςεισ που δραςτηριοποιούνται ςτον μεταλλευτικό κλϊδο, τον κλϊδο του τουριςμού, επιχειρόςεισ που ανόκουν ςτον κλϊδο τησ ενϋργειασ, και τϋλοσ επιχειρόςεισ που επενδύουν ςτον εκςυγχρονιςμό τησ γεωργικόσ παραγωγόσ. Ο Ν. 2601/98 ενϋταξε και τισ τεχνικϋσ εταιρεύεσ ωσ επιλϋξιμεσ ςτον Αναπτυξιακό Νόμο, αλλϊ θεωρούμε ότι αυτό ϋγινε ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων, όπου ςτην χώρα ηελ Διιάδα ζήκεξα, ην 90% ησλ νξηδόληησλ ζηόρσλ πινπνηνύληαη κέζσ ησλ Κξαηηθώλ Δληζρύζεσλ Πεξηθεξεηαθνύ Χαξαθηήξα μασ γύνονταν μεγϊλεσ επενδύςεισ ςτον καταςκευαςτικό τομϋα. Επιπλϋον, μετϊ το 1998, ενιςχύονται επιχειρόςεισ logistics και διαχεύριςησ εφοδιαςτικόσ αλυςύδασ, ενώ μετϊ το 2004, ενιςχύονται 93 εθηόο από κία εμαίξεζε πνπ εηζήρζε ζηνλ ηειεπηαίν γηα ηηο κηθξνκεζαίεο επηρεηξήζεηο

95 ε ι ί δ α 95 επενδύςεισ ςτα ευρυζωνικϊ δύκτυα. Επιπλϋον, διαφοροπούηςη παρατηρεύται ςτον κλϊδο του τουριςμού ςε ςχϋςη με την ϋνταξη των ΠΟΣΑ που ϊρχιςε με τον 2234/94, την εςτύαςη ςτισ εναλλακτικϋσ μορφϋσ τουριςμού με τον 2601/98 και διατηρόθηκε με τον 3299/ το ςημεύο αυτό πρϋπει να κϊνουμε την εξόσ παρατόρηςη: Σο 90% των οριζόντιων ςτόχων τησ Ε.Ε. ενιςχύονται ςτην Ελλϊδα μϋςω του Νόμου για την Περιφερειακό Ανϊπτυξη. Οι κρατικϋσ ενιςχύςεισ για την ϋρευνα και ανϊπτυξη, για το περιβϊλλον, για την ενύςχυςη των μικρομεςαύων επιχειρόςεων, και την ενεργειακό αυτονομύα, ενιςχύονται με βϊςη τον Επενδυτικό Φϊρτη που κϊθε φορϊ διαμορφώνεται από τουσ εκϊςτοτε Επενδυτικούσ Νόμουσ. Και αν αυτό ςτο παρελθόν απλϊ δημιουργούςε προβλόματα ςχεδιαςτικόσ δυςλειτουργύασ, (πολλϋσ εξαιρϋςεισ ώςτε να επιτρϋπεται να ενιςχυθούν οριζόντια όλεσ οι επενδυτικϋσ ζώνεσ με ενιαύα ποςοςτϊ) ςόμερα, με τισ αλλαγϋσ ςτον Φϊρτη Περιφερειακών ενιςχύςεων αποκλεύονται περιοχϋσ που θα μπορούςαν και θα ϋπρεπε να ενιςχυθούν, αν ϋνα διαφορετικό νομικό πλαύςιο όταν ςε ιςχύ. Η Ευρωπαώκό Ϊνωςη ϋχει εκδώςει παρόμοια με τισ κατευθυντόριεσ γραμμϋσ περιφερειακού χαρακτόρα, κατευθυντόριεσ γραμμϋσ για επενδύςεισ για το περιβϊλλον και την ανϊπτυξη τεχνολογύασ φιλικόσ προσ το περιβϊλλον 95, για την ενδυνϊμωςη τησ ϋρευνασ τησ καινοτομύασ και τησ τεχνολογύασ 96, την ενδυνϊμωςη τησ επιχειρηματικότητασ ςε μικρομεςαύεσ επιχειρόςεισ 97, οι οπούεσ επιτρϋπουν αυξημϋνα ποςοςτϊ ενιςχύςεων ανεξϊρτητα από την ϋδρα τησ επιχεύρηςησ. Η Ευρωπαώκό Επιτροπό, ϋχει κϊνει ςυςτϊςεισ ςτην χώρα μασ, να εντεύνει τα οριζόντια μϋτρα ενύςχυςησ των επιχειρόςεων, προκειμϋνου να ςυμβϊλλει και η Ελλϊδα, ςτην επύτευξη των υπόλοιπων ςτόχων τησ Ευρωπαώκόσ Ϊνωςησ που ϊρχιςαν να διαμορφώνονται από το Γηα παξάδεηγκα, ελδερνκέλσο ε πεξηνρή ηεο Βνησηίαο λα ρξήδεη ηζρπξόηεξσλ θηλήηξσλ γηα επελδύζεηο ζην πεξηβάιινλ, ιόγσ ηεο ππέξζπγθέληξσζεο βηνκεραληθήο δξαζηεξηόηεηαο, παξόιν πνπ αλήθεη ζηηο πεξηθέξεηεο αλάπηπμεο 94 εκεηώλνπκε όηη παξόιν πνπ νη ελαιιαθηηθέο κνξθέο ηνπξηζκνύ πξνσζνύληαλ ήδε από ην 1998, νη εηδηθέο πξνδηαγξαθέο γηα ηα επελδπηηθά απηά ζρέδηα δηακνξθώζεθαλ κεηά από κία δεθαεηία. Έηζη νη δηαηάμεηο απηέο έκεηλαλ νπζηαζηηθά αλελεξγέο. 95 European Commission (2001), C 37 Community guidelines on State aid for environmental protection, Luxembourg 96 European Commission (2006) C 323 Community Framework for State aid for Research and Development and Innovation, Luxembourg 97 European Commission (2006) C 194 Community guidelines on state aid to promote risk capital investments in small and medium-sized enterprises, Luxembourg

96 ε ι ί δ α και ϋπειτα. Η ςύνδεςη όλων των οριζόντιων ςτόχων ςτην χώρα μασ με τον Αναπτυξιακό Νόμο, ο οπούοσ ϋχει καθαρϊ περιφερειακό χαρακτόρα, δεν βοηθϊ την ευόδωςη οριζόντιων ευρωπαώκών, εθνικών και ςε τελικό ανϊλυςη περιφερειακών ςτόχων. Ειδικϊ Καθεςτώτα ενύςχυςησ Όλοι οι επενδυτικού Νόμοι, αρχύζοντασ από τον Νόμο του 1994, ϋδιναν μεγϊλη ςημαςύα ςτην ενύςχυςη τησ ςυγκϋντρωςησ τησ οικονομικόσ δραςτηριότητασ μϋςω τησ ενύςχυςησ μεγϊλων επενδυτικών ςχεδύων, που κρύνονταν κϊθε φορϊ ότι εύναι ουςιώδουσ ςημαςύασ για την ανταγωνιςτικότητα τησ Ελληνικόσ Οικονομύασ. Ο Νόμοσ 2234/2004 ςτο ϊρθρο 4, ϋδωςε πρώτη φορϊ την δυνατότητα ςτισ επιχειρόςεισ με την προώπόθεςη ότι θα πραγματοποιόςουν επενδύςεισ ϊνω των 25 δισ ευρώ οι οπούεσ δημιουργούν πϊνω από 300 θϋςεισ απαςχόληςησ να επιχορηγούνται βϊςει ειδικού καθεςτώτοσ (ad hoc), μετϊ από κοινό απόφαςη του Τπουργού Εθνικόσ Οικονομύασ και του Τπουργού Βιομηχανύασ Ϊρευνασ και Σεχνολογύασ. Σο ειδικό αυτό καθεςτώσ ςυνύςταται: την δυνατότητα παρεκκλύςεων από τισ ςυνόθεισ διαδικαςύεσ ςε ςχϋςη με το ποςό τησ επιχορόγηςησ, το ύψοσ τησ ύδιασ ςυμμετοχόσ, τησ διαδικαςύεσ και το χρόνο εκταμύευςησ τησ επιχορόγηςησ, την ςύνθεςη τησ γνωμοδοτικόσ επιτροπόσ, το ύψοσ τησ επιδότηςησ του επιτοκύου, την δυνατότητα ςυμμετοχόσ ςτην επϋνδυςη δημοςύων επιχειρόςεων με ςκοπό την μεταφορϊ τησ πλεονϊζουςασ τεχνογνωςύασ την δυνατότητα αποκλειςτικόσ χρηςιμοπούηςησ λιμενικών ϋργων την δυνατότητα αποκλειςτικόσ χρόςησ αιγιαλού για 15 ϋτη την απαλλοτρύωςη των αναγκαύων εκτϊςεων την απευθεύασ, χωρύσ δημοπραςύα εκπούηςη γηπϋδων του δημοςύου την παραχώρηςη θαλϊςςιασ ϋκταςησ προσ δημιουργύα γηπϋδου Σο καθεςτώσ αυτό ϋδινε προφανό δικαιώματα εκμετϊλλευςησ ςτισ ενιςχυόμενεσ επιχειρόςεισ, και γι αυτό τελούςε υπό την αύρεςη τησ προηγούμενησ κύρωςησ τησ με Νόμο από την Ολομϋλεια τησ Βουλόσ, ϋνα πλαύςιο δηλαδό παρόμοιο με τισ ςυμβϊςεισ παραχώρηςησ. Οι Νόμοι του 1998 και του 2004, διατόρηςαν την δυνατότητα θϋςπιςησ ειδικών καθεςτώτων, ςτο ύδιο πλαύςιο, αλλϊ με την προώπόθεςη τησ εκπόνηςησ ειδικόσ

97 ε ι ί δ α 97 μελϋτησ ςκοπιμότητασ. Η μόνη διαφορϊ όταν ότι η νομοθετικό πρϊξη, δεν θα όταν Τπουργικό Απόφαςη, αλλϊ προεδρικό διϊταγμα, προφανώσ δύνοντασ ϋτςι μεγαλύτερεσ εγγυόςεισ διαφϊνειασ. Επενδυτικού Φϊρτεσ Όλοι ανεξαιρϋτωσ οι νόμοι, χρηςιμοποιούν την μϋθοδο τησ διαύρεςησ τησ Επικρϊτειασ ςε ζώνεσ ενύςχυςησ, και τησ εφαρμογόσ διαφορετικών ποςοςτών ανϊ ζώνη, ανϊλογα με το επύπεδο ανϊπτυξησ τησ κϊθε περιφϋρειασ. Αυτό η μϋθοδοσ εύχε εφαρμοςτεύ πρώτη φορϊ με τον επενδυτικό Νόμο 1262/82, και αποτϋλεςε βϊςη για την εφαρμογό τησ ελληνικόσ περιφερειακόσ πολιτικόσ μϋχρι και ςόμερα. Με τον 1892/1990, οι χϊρτεσ όταν δύο, ανϊλογα με το εύδοσ τησ επϋνδυςησ (μεταπούηςη ό τουριςμόσ), αλλϊ αυτό η διϊκριςη αποκαταςτϊθηκε με τον 2601/98, και από τότε εφαρμόζεται ϋνασ ενιαύοσ χϊρτησ, με ςτόχο προφανώσ την ςχεδιαςτικό απλούςτευςη. Από Νόμο ςε Νόμο, αλλϊζει και ο αριθμόσ των ζωνών και τα ποςοςτϊ ενύςχυςησ Ποια όμωσ εύναι τα κοινϊ ςτοιχεύα όλων των διαιρϋςεων ςε ζώνεσ; Η Περιοχό Α η οπούα λαμβϊνει τα μικρότερα ποςοςτϊ ενιςχύςεων πϊντοτε αποτελεύται από την Περιοχό τησ Αττικόσ και τον Ν Θεςςαλονύκησ, οι οπούεσ περιοχϋσ, όδη από το 1990, θεωρούνταν ότι μονοπωλούν το κύριο όγκο τησ αναπτυξιακόσ δραςτηριότητασ. Όμωσ με τον 3299, η ζώνη Α γύνεται επιλϋξιμη για όλεσ τισ κατηγορύεσ επενδυτικών ςχεδύων. Η κλιμϊκωςη ςτισ επόμενεσ ζώνεσ ϋχει ςε όλουσ τουσ αναπτυξιακούσ χϊρτεσ κριτόριο και την απόςταςη από τα μητροπολιτικϊ κϋντρα και τισ μεγϊλεσ αγορϋσ, αλλϊ και το επύπεδο ανϊπτυξησ κϊθε περιοχόσ. Οι περιοχϋσ που ςυνορεύουν με τον Πα. Θε. ανόκουν ςε περιοχό μϋςησ ϋνταςησ ενύςχυςησ. Η Περιοχό που, μϋχρι το 2006, λαμβϊνει πϊντα τα υψηλότερα ποςοςτϊ ενύςχυςησ ανεξϊρτητα από την χρονικό περύοδο αναφορϊσ εύναι η περιοχό τησ Θρϊκησ, με εξαύρεςη τον Ν. 3427/2005, όπου προςτϋθηκε ςτισ περιςςότερο ευνοούμενεσ περιοχϋσ η Περιοχό τησ Δρϊμασ και τησ Καβϊλασ. Η Περιοχό τησ Δυτικόσ Ελλϊδασ, και τησ Ηπεύρου, παρόλο που χαρακτηρύζεται ωσ μειονεκτούςα περιοχό, με αναπτυξιακϊ χαρακτηριςτικϊ (ανεργύα και ςυμμετοχό ςτο κκ. ΑΕΠ τησ χώρασ) παρόμοια με αυτϊ τησ

98 ε ι ί δ α 98 περιοχόσ τησ Θρϊκησ, λαμβϊνει ςταθερϊ ποςοςτιαύεσ μονϊδεσ ενύςχυςησ λιγότερεσ από την Περιοχό τησ Θρϊκησ μϋχρι το Αναφορικϊ με τισ εξαιρϋςεισ: Όλοι οι Νόμοι δύνουν αυξημϋνα ποςοςτϊ ενύςχυςησ ςε μεγϊλα επενδυτικϊ ςχϋδια ανεξαρτότωσ περιοχόσ εγκατϊςταςησ (ad hoc ενιςχύςεισ) Όλοι οι Νόμοι δύνουν ενιαύα ποςοςτϊ ςτουσ κϊδουσ που θεωρούνται κρύςιμοι για την ελληνικό οικονομύα (νϋεσ μορφϋσ τουριςμού, επενδύςεισ ςε υψηλό τεχνολογύα, ενϋργεια και περιβϊλλον, ολοκληρωμϋνα πολυετό επιχειρηματικϊ ςχϋδια κλπ) Σο πλόθοσ των εξαιρϋςεων που αναγνωρύζονται ςτουσ αναπτυξιακούσ νόμουσ των τελευταύων δεκαετιών, εύναι προφανϋσ ότι απαξιώνουν και τον πρωταρχικό ςκοπό τουσ: την περιφερειακό ανϊπτυξη και ςύγκλιςη. Δεδομϋνου ότι οι εξαιρϋςεισ αφορούν τα μεγϊλα επενδυτικϊ ςχϋδια, και τισ επενδύςεισ με μεγϊλο αρχικό κόςτοσ επϋνδυςησ (ενϋργεια, υψηλό τεχνολογύα κλπ), εύναι αναμενόμενο ότι τελικϊ οι Νόμοι για την Περιφερειακό Ανϊπτυξη ςε ςύνολο, δεν εμφανύζουν ιςχυρό περιφερειακό διαφοροπούηςη. Εύναι επύςησ προφανϋσ ότι το πλόθοσ των εξαιρϋςεων και τησ διαφορϊσ ςτην μεταχεύριςη των ποςοςτών ενιςχύςεων ανϊλογα με το εύδοσ του ενιςχυόμενου φορϋα εύναι απόρροια τησ ςύνδεςησ του Νόμου με ςτόχο την Περιφερειακό Ανϊπτυξη με ϊλλουσ οριζόντιουσ ςτόχουσ. Η εφαρμογό, για παρϊδειγμα ενιαύων ποςοςτών για επενδύςεισ ςτο περιβϊλλον, ανεξαρτότωσ ζώνησ εγκατϊςταςησ, εύναι απολύτωσ λογικό, αφού η προςταςύα του περιβϊλλοντοσ και η περιφερειακό πολιτικό δεν εύναι ανταγωνιςτικϋσ. Αυτό όμωσ, όπωσ αναφϋραμε και προηγουμϋνωσ, δημιουργεύ αγκυλώςεισ ςτο νομικό μασ πλαύςιο και δυςκολεύει την αποδοτικό από ςχεδιαςτικόσ πλευρϊσ και από πλευρϊσ υλοπούηςησυλοπούηςη παρϊλληλων πολιτικών. Επιπλϋον, ςτο παρελθόν, όταν δυνατό να κϊνουμε τϋτοιου εύδουσ εξαιρϋςεισ ςτον Επενδυτικό μασ Νόμο αφού όλη η Ελλϊδα, όταν επιλϋξιμη βϊςη τησ εξαύρεςησ του ϊρθρου 88&3α) τησ υνθ. ΕΚ. όμερα όμωσ αυτό δεν εύναι εφικτό. Προφανώσ λοιπόν, γι αυτό, από το 2006 και ϋπειτα, η περιοχό Α ϋγινε επιλϋξιμη, ϋςτω και με τα ελϊχιςτα ποςοςτϊ ενύςχυςησ για όλεσ τισ κατηγορύεσ επενδυτικών ςχεδύων, ώςτε να μπορεύ να απορροφόςει ενιςχύςεισ για τουσ υπόλοιπουσ

99 ε ι ί δ α 99 οριζόντιουσ ςτόχουσ τησ Ε.Ε αλλϊ και τησ χώρασ μασ. Η λύςη όμωσ αυτό κρύνεται αποςπαςματικό, και ςε καμύα περύπτωςη δεν δύνει με αποτελεςματικότητα κύνητρα ςτισ επιχειρόςεισ να υιοθετόςουν επενδυτικϋσ πολιτικϋσ προσ τησ κατεύθυνςη των εθνικών επιταγών. Εύναι προφανϋσ ότι η αποςτϋρηςη του 50% του επενδυτικού δυναμικού τησ χώρασ από κϊθε κύνητρο εκςυγχρονιςμού, μπορεύ να αποβεύ επικύνδυνη ό και καταςτροφικό. ε ςχϋςη με την χωροθϋτηςη τησ Ανϊπτυξησ, θα πρϋπει να ςημειώςουμε ότι από τον Νόμο 2234/94, η εγκατϊςταςη ςε Βι.Πε ϋγινε προώπόθεςη για την υπαγωγό ςτισ διατϊξεισ του Αναπτυξιακού Νόμου, και πριν ςτισ επενδύςεισ που πραγματοποιούνταν εντόσ Βι.Πε. δύδονταν προςαυξόςεισ. Και ςτισ δύο περιπτώςεισ, αυτό ϋγινε ςε μύα περύοδο, που οι βιομηχανικϋσ περιοχϋσ τησ χώρασ μασ αναπτύςςονταν και οργανώνονταν. Επιπλϋον, η εγκατϊςταςη ςε βιομηχανικό ζώνη, ςυνεπϊγονταν ταυτόχρονα και ενύςχυςη ανϊλογα με την αναπτυξιακό ζώνη που ϊνηκε η Βι.Πε. Δηλαδό, οι επιχειρόςεισ που εγκαθύςτατο ςτην Βι.Πε. Ν. Ξϊνθησ λϊμβαναν μεγαλύτερη ενύςχυςη από αυτϋσ που ϊνηκαν ςτην Βι.Πε. Αιτωλοακαρνανύασ. Ο Ν. 3299/04 αντικατϋςτηςε αυτό την διαφοροπούηςη, και ενϋταξε όλεσ τισ Βι.Πε ςτην ζώνη Β, με αποτϋλεςμα, όλεσ οι βιομηχανικϋσ επενδύςεισ, να λαμβϊνουν ακριβώσ τησ ύδιασ ϋνταςησ κύνητρο, χωρύσ καμύα περιφερειακό διαφοροπούηςη. Ο 3522/2006, αποκατϋςτηςε την περιφερειακό ιςορροπύα δύνοντασ ςτισ βιομηχανικϋσ επενδύςεισ περιφερειακϊ χαρακτηριςτικϊ, αφού ςυνϋδεςε τισ Βι.Πε. με τισ ζώνεσ που εδρεύουν. Αναφορικϊ τώρα με τισ περιφϋρειεσ τησ Δυτικόσ Ελλϊδασ τησ Πελοποννόςου και τησ Ηπεύρου, ο νομοθϋτησ διαχρονικϊ, δεν δύνει αποτελεςματικϊ κύνητρα για την ύδρυςη ό μετεγκατϊςταςη επιχειρόςεων προσ αυτϋσ, παρόλο που όλοι οι αναπτυξιακού δεύκτεσ τισ κατατϊςςουν ςτισ περιοχϋσ με μεγϊλα αναπτυξιακϊ προβλόματα. Και αυτό ςε αντιδιαςτολό με την Περιοχό τησ Θρϊκησ, η οπούα ε όινπο ηνπο Αλαπηπμηαθνύο Νόκνπο, νη Πεξηθέξεηεο ηεο Πεινπνλλήζνπ θαη ηεο Γπηηθήο. Διιάδαο θαη ηεο Ζπείξνπ δελ ιακβάλνπλ ηα κέγηζηα πνζνζηά εληζρύζεσλ, ζε αληίζεζε κε ηελ πεξηνρή ηεο Θξάθεο, παξόιν πνπ παξνπζηάδνπλ παξόκνηα αλαπηπμηαθά ραξαθηεξηζηηθά τυγχϊνει διαχρονικϊ των ευνοώκότερων ρυθμύςεων των επενδυτικών νόμων. Η πρακτικό ϊλλαξε το 2006, με την τελευταύα αναθεώρηςη του 3299/2004, όπου για πρώτη φορϊ η περιοχό τησ Δ. Ελλϊδασ και τησ Ηπεύρου εντϊχθηκε ςτην ύδια ζώνη με την περιοχό τησ Αν. Μακεδονύασ και Θρϊκησ και αυτό

100 ε ι ί δ α 100 γιατύ ςτρατηγικόσ ςτόχοσ όταν να εξαντληθούν τα κύνητρα όπωσ ορύζονταν από τον Φϊρτη Περιφερειακών Ενιςχύςεων. Εύναι προφανϋσ, ότι πϋρα από το αναπτυξιακό και οικονομικό κριτόριο, για τον καθοριςμό των ζωνών και την εφαρμογό των ποςοςτών ενύςχυςησ, παρειςφρϋει και το κριτόριο τησ ευρύτερησ εθνικόσ πολιτικόσ. ταθερϊ, ςτην εξωτερικό πολιτικό τησ Ελλϊδασ, η Θρϊκη, παύζει ςτρατηγικό ρόλο. Η ύπαρξη και ενδυνϊμωςη τησ επιχειρηματικόσ δραςτηριότητασ ςτην περιοχό αυτό, ενιςχύει παρϊλληλεσ ςτρατηγικϋσ επιδιώξεισ τισ χώρασ μασ που δεν λαμβϊνουν υπόψη τουσ μόνο οικονομικϊ, αναπτυξιακϊ ό περιφερειακϊ δεδομϋνα. Η εφαρμογό αυξημϋνων ποςοςτών ενύςχυςησ ςτην περιοχό τησ Θρϊκησ, όμωσ, εύχε την ακόλουθη παρενϋργεια. Παρόλο που όλοι οι Νόμοι, πϋτυχαν να δημιουργόςουν μύα παραγωγικό βϊςη ςτην περιοχό τησ Θρϊκησ, πρϋπει να ςημειώςουμε το εξόσ. Λόγω του δυιςμού τησ ύδιασ περιφϋρειασ (Αν. Μακεδονύα και Θρϊκη) ςε δύο ζώνεσ ενύςχυςησ και την απόκλιςη των ποςοςτών ενύςχυςησ που ϋφτανε ςε κϊποιεσ περιόδουσ μϋχρι και 15 ποςοςτιαύεσ μονϊδεσ, ενϋτεινε τισ ενδοπεριφερειακϋσ ανιςότητεσ. Οι επιχειρόςεισ οι οπούεσ κινητοποιούνταν από τον επενδυτικό νόμο, επϋλεγαν να μετ-εγκαθύςτανται από την γειτονικό περιφϋρεια τησ Καβϊλασ, ςτην περιοχό τησ Θρϊκησ και μϊλιςτα ςτον Νομό τησ Ξϊνθησ, ο οπούοσ εύναι και ο κοντινότεροσ ςε ςχϋςη με την χιλιομετρικό απόςταςη. Η Ξϊνθη ϋχει απορροφόςει το μεγαλύτερο αριθμό ςτισ μεγϊλεσ επενδύςεισ διαχρονικϊ 98. την αποκατϊςταςη τησ παρενϋργειασ αυτόσ των Νόμου, προφανώσ ςτόχευαν τα αυξημϋνα ποςοςτϊ ενύςχυςησ ςε όλη την Περιφϋρεια τησ ανατολικόσ Μακεδονύασ και Θρϊκησ με τον 2601/98 και η μετϊταξη των Νομών Δρϊμασ και Καβϊλασ από την Ζώνη Γ ςτην Ζώνη Δ με τροποπούηςη το 2005, παρόλο που, οι φόβοι για τα αποτελϋςματα αυτϊ, εκφρϊζονταν πολύ ςυχνϊ ςτον περιοδικό οικονομικό τύπο. Ίδια υμμετοχό Η υποχρϋωςη για αυτοχρηματοδότηςη του επιχειρηματικού ςχεδύου από κεφϊλαια τησ ύδιασ τησ επιχεύρηςησ, ϋχει από την μύα το νόημα του επιμεριςμού του κινδύνου και από την ϊλλη την επιδύωξη τησ αυτοδύναμησ ανϊπτυξησ. Οι 98 Πεξηθέξεηα Αλ. Μαθεδνλίαο θαη Θξάθεο (1999): Οη Ηδησηηθέο Δπελδύζεηο ζηελ Πεξηθέξεηα ηεο Αλαηνιηθήο Μαθεδνλίαο θαη Θξάθεο: Ο Αλαπηπμηαθόο Νόκνο 1892/1990 θαη ε αμηνιόγεζε ησλ απνηειεζκάησλ ηνπ, Κνκνηελή

101 ε ι ί δ α 101 επιχειρόςεισ αναζητώντασ εναλλακτικϋσ πηγϋσ χρηματοδότηςησ από τα Κρϊτοσ δεν ςημαύνει ότι αδυνατούν να αναλϊβουν μϋροσ του κόςτουσ του ςχεδύου που προτεύνουν, με την ϋννοια ότι πρϋπει να εύναι ικανϋσ να ςυντηρόςουν και την αναπτυξιακό τουσ πορεύα μετϊ την χρηματοδότηςό τουσ από το Κρϊτοσ. Επύςησ, αναλαμβϊνοντασ μϋροσ του κινδύνου, αυτό λειτουργεύ ωσ κύνητρο για να αποπερατωθεύ το ςχϋδιο με επιτυχύα. Η κλιμϊκωςη τησ ύδιασ ςυμμετοχόσ ςτον πρώτο Νόμο (1982/90) λειτουργούςε ςαν εργαλεύο για την περιφερειακό ανϊπτυξη. Ϊτςι ενώ ξεκινούςε από το 40% για τισ λιγότερο ευνοούμενεσ περιοχϋσ ϋφτανε μόλισ το 15% για τισ περιοχϋσ τησ Θρϊκησ. Ο Ν. 2601/98 κλεύδωςε το ποςοςτό ύδιασ ςυμμετοχόσ ςτο 40% ανεξϊρτητα από την περιφερειακό διϊςταςη, ςτοχεύοντασ την ενύςχυςη ιςχυρών επιχειρηματικών μονϊδων, ενώ ο τελευταύοσ Ν. 3299/04, μεύωςε το ποςοςτό ςτο 25%. Αυτό η μεύωςη ϋτυχε ευρεύασ αποδοχόσ από τον επιχειρηματικό κόςμο, αλλϊ από την ϊλλη, δϋχτηκε κριτικό με το επιχεύρημα ότι διευρύνεται η εξϊρτηςη των ιδιωτικών επενδύςεων από την κρατικό χρηματοδοτικό ικανότητα, δημιουργώντασ εμπόδια ςτην αυτοδύναμη και ςε τελικό ανϊλυςη αειφόρο ανϊπτυξη. Δυνατότητεσ Προςαύξηςησ Όταν δύνεται δυνατότητα προςαύξηςησ ςτα επιτρεπόμενα ποςοςτϊ ενύςχυςησ, εύναι φανερό ότι οριςμϋνεσ μορφϋσ επενδύςεων κρύνονται ςημαντικότερεσ από κϊποιεσ ϊλλεσ, οι οπούεσ θα ενιςχύονται μεν, αλλϊ με βϊςει τα γενικϊ ποςοςτϊ ενύςχυςησ. Ο Ν. 1892/90, ϋδινε προςαύξηςη που κυμαύνονταν από 5-7% ςτισ επιχειρόςεισ που υλοποιούςαν επενδυτικϊ ςχϋδια εντόσ Βι.Πε, ςτισ επενδύςεισ ςτην περιοχό τησ Θρϊκησ, και ςτισ επενδύςεισ που υλοποιούνταν από φορϋα ο οπούοσ προϋκυπτε από ςυγχώνευςη δύο εταιρειών. Ωρα, κρύςιμη ςημαςύα δύδονταν ςτισ βιομηχανικϋσ επενδύςεισ, ςτισ επενδύςεισ ςτην Θρϊκη και τϋλοσ ςτην ςυγκϋντρωςη επιχειρόςεων για την πραγματοπούηςη οικονομιών κλύμακασ. Ο Ν. 2601/98, ϋδινε επιπλϋον ποςοςτϊ ενύςχυςησ ςτισ επιχειρόςεισ που επενδύουν ςτην Περιφϋρεια τησ Αν. Μακεδονύασ και Θρϊκησ. Οπότε όταν το γεωγραφικό κριτόριο που επιςτρατεύονταν. Σϋλοσ ο 3299/04 ϋδινε δυνατότητα προςαύξηςησ από 5-15% ςτισ επιχειρόςεισ που εδρεύουν ςε νομούσ με κκ ΑΕΠ πολύ μικρότερο από αυτό τησ Ε.Ε., ώςτε να επωφεληθούν όλοι οι νομού τησ χώρασ με τα ανώτατα ποςοςτϊ του Φϊρτη

102 ε ι ί δ α 102 Περιφερειακών Ενιςχύςεων, που τότε όρθε ςε ιςχύ, και 10-20% ςτισ μεςαύεσ επιχειρόςεισ και πολύ μικρϋσ και μικρϋσ επιχειρόςεισ αντύςτοιχα. Οι προςαυξόςεισ αυτϋσ επιτρϋπονταν και παροτρύνονταν να δύνονται από την Ε.Ε. η οπούα τοποθετεύ την πολιτικό για τισ ΜΜΕ, και την περιφερειακό πολιτικό, ςε υψηλό προτεραιότητα και για την ύδια και τα κρϊτη μϋλη τησ. Ελϊχιςτο ύψοσ Επϋνδυςησ Μϋχρι το 2004, το ελϊχιςτο ύψοσ επϋνδυςησ, κρύνονταν ανϊλογα με το εύδοσ τησ επϋνδυςησ. Ϊτςι οι Νόμοι τησ περιόδου αυτόσ, όριζαν ϋναν κατϊλογο με το ελϊχιςτο ύψοσ ανϊ επιχειρηματικό δραςτηριότητα ωσ προώπόθεςη για την υπαγωγό ςτισ διατϊξεισ του αναπτυξιακού Νόμου. Ο τελευταύοσ Νόμοσ, εύχε ϊλλη φιλοςοφύα. Μϋτρο για το ελϊχιςτο ύψοσ επϋνδυςησ, ορύςτηκε το μϋγεθοσ τησ επιχεύρηςησ. Ϊτςι, ο εκτενόσ κατϊλογοσ αντικαταςτϊθηκε με τϋςςερα ποςϊ, ανϊλογα με το μϋγεθοσ τησ επιχεύρηςησ 99 με μύα διαβϊθμιςη από ϋωσ Η αλλαγό αυτό, όρθε ςαν αποτϋλεςμα των νϋων κατευθύνςεων τησ Ευρωπαώκόσ Ϊνωςησ, όπωσ ορύςτηκαν με τισ Νϋεσ Κατευθυντόριεσ Γραμμϋσ. Άνω όρια επιχορόγηςησ Ο Νόμοσ 1892/1990, ςτην πρώτη εκδοχό του όριζε ότι το ανώτατο ποςό τησ επιχορόγηςησ, ςε κϊθε περύπτωςη [ςυμπεριλαμβανομϋνων και των επιτρεπόμενων προςαυξόςεων] δεν μπορεύ να υπερβαύνει τα 2,5 δισ Ευρώ. Η αναθεώρηςό του με τον 2234/1994 ανϋβαςε το όριο ςτα 3 δισ Ευρώ. Ο Νόμοσ 2601/1998 προχώρηςε ςε μύα τομό. Όριςε το ανώτατο όριο για επιχορόγηςη ςε 15 εκ δρχ. ανϊ θϋςη απαςχόληςησ. Ϊδεςε δηλαδό την επιχορόγηςη με την δυνατότητα του επιχειρηματικού ςχεδύου να δημιουργόςει θϋςεισ εργαςύασ. Ϊτςι, εϊν οι επιχειρόςεισ όθελαν να απολαύςουν ολόκληρο το ποςοςτό τησ επιχορόγηςησ που τουσ αναλογούςε, με βϊςη των επενδυτικό Φϊρτη, θα ϋπρεπε να δημιουργόςουν τισ αναλογούςεσ θϋςεισ εργαςύασ, διαφορετικϊ θα δικαιούνταν μικρότερο ποςό. 99 Μεγάιεο επηρεηξήζεηο, Μεζαίεο επηρεηξήζεηο, Μηθξέο επηρεηξήζεηο, Πνιύ κηθξέο επηρεηξήζεηο

103 ε ι ί δ α 103 Η κριτικό που δϋχτηκε αυτό η ρύθμιςη εύναι διττό. Από την μύα θεωρόθηκε ότι πριμοδοτεύ τισ επενδύςεισ ϋνταςησ εργαςύασ, και όχι αυτϋσ ϋνταςησ κεφαλαύου, αφού μόνον οι πρώτεσ μπορούν να δημιουργόςουν, χωρύσ παρϋμβαςη και βϊςη ορθολογικών επιχειρηματικών αποφϊςεων, περιςςότερεσ θϋςεισ εργαςύασ. Από την ϊλλη, θεωρόθηκε ότι με αυτόν τον τρόπο απαξιώνεται το περιφερειακό κριτόριο. Δηλαδό, για επενδύςεισ ϋνταςησ κεφαλαύου, εύναι αδιϊφορο για τον επιχειρηματύα να επιλϋξει ζώνη εγκατϊςταςησ, οπότε με αυτό την ϋννοια η περιφερειακό διϊςταςη των ενιςχύςεων απαξιώνεται. Σο αντεπιχεύρημα εύναι ότι ο κϊθε επενδυτόσ θα μπορεύ να απολαύει το maximum κριτόριο τησ περιοχόσ, αρκεύ να προςλϊβει τον ανϊλογο αριθμό εργαζομϋνων. Σο δυςκολότερο ςημεύο αυτόσ τησ ρύθμιςησ κατϊ την γνώμη μασ, εύναι ότι ςυνεπϊγονταν πολλϋσ εξαιρϋςεισ, αφού πολλϊ επιχειρηματικϊ ςχϋδια από την φύςη τουσ δεν ςυνεπϊγονται δημιουργύα νϋων θϋςεων εργαςύασ (προγρϊμματα προςταςύασ του περιβϊλλοντοσ), ό γιατύ η πραγματοπούηςη των ύδιων των επενδύςεων κρινόταν ςημαντικότεροσ ςτόχοσ από την καταπολϋμηςη τησ ανεργύασ (τεχνικϋσ εταιρεύεσ, δημιουργύα ολοκληρωμϋνησ μορφόσ ξενοδοχειακών μονϊδων). Σο πλόθοσ των εξαιρϋςεων, και ο αριθμόσ των τροποποιόςεων που ακολούθηςε, δεύχνουν ότι αυτό η ςύνδεςη όταν προβληματικό. Παρόλα αυτϊ, όταν μύα ριζοςπαςτικό τομό, τουλϊχιςτον ςτην πρώτη εκδοχό τησ, και ϋλυνε νομικϊ το πρόβλημα ϋμμεςησ ενύςχυςησ λειτουργικών δαπανών, ςε μύα περύοδο που η Ευρωπαώκό Ϊνωςη δεν ενθϊρρυνε τισ ενιςχύςεισ αυτόσ τησ μορφόσ. Παξάδεηγκα 1 Γηα επέλδπζε 1000 εθ δξρ. πνπ δεκηνπξγεί 12 ζέζεηο εξγαζίαο, εάλ ν Δπελδπηήο επηιέμεη ηελ Θξάθε δηθαηνύηαη ιόγσ πεξηνρήο επηρνξήγεζε 40% ήηνη 400 εθ δξρ. αιιά ηειηθά επεηδή δεκηνπξγεί 12 ζέζεηο εξγαζίαο ζα ιάβεη 180 εθ δξρ., δειαδή ην 45% ηνπ θηλήηξνπ πνπ πξνβιέπεηαη από ηελ Πεξηνρή. Παξάδεηγκα 2 Γηα επέλδπζε ηνπ ίδηνπ ύςνπο πνπ δεκηνπξγεί 12 ζέζεηο εξγαζίαο, αλ ν επελδπηήο επηιέμεη ηελ Πεξηνρή Β δηθαηνύηαη 15% ιόγσ πεξηνρήο ήηνη 150 εθ δξρ. Δπεηδή δεκηνπξγεί 12 ζέζεηο εξγαζίαο, ππεξθαιύπηεη ην επηηξεπόκελν όξην ελίζρπζεο, νπόηε ηειηθά ζα ιάβεη ην 100% ηνπ θηλήηξνπ πνπ πξνβιέπεηαη γηα ηελ Πεξηνρή. Παξάδεηγκα 3 Γηα επέλδπζε ύςνπο πάιη 1000 εθ δξρ. ε νπνία δεκηνπξγεί 6 λέεο ζέζεηο εξγαζίαο, αλ ν επελδπηήο επηιέμεη ηελ πεξηνρή Β ζα ιάβεη, κε ηνλ ίδην ηξόπν ππνινγηζκνύ 90 εθ δξρ., αλ επηιέμεη ηελ πεξηνρή Γ ζα ιάβεη 90 εθ δξρ., ελώ αλ επηιέμεη ηελ πεξηνρή Γ ζα ιάβεη πάιη 90 εθ δξρ., δειαδή ην 100% ηνπ νξίνπ ελίζρπζεο ηεο πεξηνρή Β θαη Γ, θαη ην 23% ηεο πεξηνρήο Γ. Όζν ηζρπξόηεξεο έληαζεο θεθαιαίνπ είλαη κία επέλδπζε, ηόζν απαμηώλεηαη ην πεξηθεξεηαθό θξηηήξην Ο επόμενοσ νόμοσ αποςύνδεςε την ϋνταςη τησ ενύςχυςησ από την δημιουργούμενη απαςχόληςη και τη ςύνδεςε με το ύψοσ τησ επιχορόγηςησ, όταν πια η Ευρωπαώκό Ϊνωςη εύχε εκδώςει ςχετικϋσ κατευθυντόριεσ γραμμϋσ. χετικϊ με το ϊνω όριο τησ επιχορόγηςησ, το όριςε με την μορφό ποςοςτού (55% του ύψουσ τησ

104 ε ι ί δ α 104 επϋνδυςησ) και προςδιόριςε ότι ςωρευτικϊ η επιχεύρηςη δεν μπορεύ να λαμβϊνει ϊνω των 20 εκ ευρώ για το ύδιο επιχειρηματικό ςχϋδιο ςε ορύζοντα δεκαετύασ (aggregation principle). Επενδύςεισ ςτην Αλλοδαπό Όλοι οι Αναπτυξιακού Νόμοι, ξεκινώντασ από τον 1982/90 που εξετϊςαμε, και φθϊνοντασ ςτον 3299/2004, όπωσ τροποποιόθηκε και ιςχύει, ϋδιναν κύνητρα ςτισ ελληνικϋσ επιχειρόςεισ, για επϋκταςη ςε χώρεσ τησ αλλοδαπόσ, ενιςχύοντασ την εξωςτρϋφειϊ τουσ. το Νόμο του 1990, προςδιορύςτηκε με Τπουργικό Απόφαςη ωσ χώρα προοριςμού των ελληνικών επενδυτικών κεφαλαύων που ενιςχύονται, η χώρα τησ Αλβανύασ. Με τον επόμενο Νόμο του 1998, οι χώρεσ προοριςμού αυξόθηκαν, περιλαμβϊνοντασ όλεσ τισ χώρεσ των Βαλκανύων. Για το ςκοπό αυτό ιδρύθηκε αργότερα ο Ε..Ο.Α.Β. (Οργανιςμόσ για την οικονομικό αναςυγκρότηςη των Βαλκανύων) ςτον οπούο θα κατατύθενται τα επιχειρηματικϊ ςχϋδια προσ ϋγκριςη. Μόλισ το 2004, με τροποπούηςη του βαςικού Νόμου, ορύςτηκαν οι προώποθϋςεισ για τισ επιχειρόςεισ που ενιςχύονται για την επιχειρηματικό δραςτηριότητϊ τουσ ςτην αλλοδαπό. Οι επιλϋξιμεσ επιχειρόςεισ εύναι μόνον οι μικρομεςαύεσ εταιρεύεσ, οι οπούεσ για την επϋκταςό τουσ δεν ακυρώνουν ούτε μειώνουν την λειτουργύα τουσ ςτην Ελλϊδα, ούτε προβαύνουν ςε μεύωςη προςωπικού. Σο 2004, διατηρόθηκε αυτό η ρύθμιςη, εξακολουθώντασ να περιορύζεται η δυνατότητα ενύςχυςησ μόνο ςτισ μικρομεςαύεσ επιχειρόςεισ, οι οπούεσ θα αναλαμβϊνουν τισ ύδιεσ δεςμεύςεισ, αλλϊ αυτό την φορϊ θα δραςτηριοποιούνται ςτον τομϋα τησ μεταπούηςησ και ςτον αγροτικό τομϋα. ε ςχϋςη με αυτϋσ τισ επιλογϋσ εκφρϊςτηκε ο φόβοσ ότι με αυτόν τον τρόπο ενθαρρύνεται η μετανϊςτευςη εθνικών επιχειρόςεων προσ τισ χώρεσ με φθηνότερο εργατικό κόςτοσ και κόςτοσ παραγωγόσ με επιζόμια αποτελϋςματα και ςτην εθνικό ανταγωνιςτικότητα και ςτο εμπορικό ιςοζύγιο, και ςτην εγχώρια απαςχόληςη. Επιπλϋον, υπόρξε η ϊποψη ότι οι επενδυτικϋσ ενιςχύςεισ εύναι υπόθεςη τησ χώρασ υποδοχόσ. Εϊν επιθυμεύ μια χώρα να προςελκύςει ξϋνεσ ϊμεςεσ επενδύςεισ, εύναι δικό τησ υπόθεςη να δώςει κύνητρα ώςτε να κινητοποιόςει επιχειρηματικϊ κεφϊλαια.

105 ε ι ί δ α 105 Παρατηρούμε βϋβαια, ότι παρόλο που η ενύςχυςη των επιχειρόςεων ςτην αλλοδαπό υπϊρχει ςταθερϊ ςε όλο το επενδυτικό νομικό πλαύςιο τησ χώρασ μασ, διαχρονικϊ, τα κριτόρια επιλεξιμότητασ γύνονται πιο αυςτηρϊ. Και αυτό μασ οδηγεύ ςτο ςυμπϋραςμα ότι προφανώσ υπόρξαν προβλόματα διαρροόσ επιχειρόςεων με παρενϋργειεσ ςτην ελληνικό οικονομύα. Από την ϊλλη δεν θα πρϋπει να παραβλϋψουμε ότι πολλϋσ φορϋσ, η επϋκταςη προσ το εξωτερικό εύναι μύα αναγκαύα επιχειρηματικό επιλογό για οριςμϋνουσ κλϊδουσ τησ ελληνικόσ οικονομύασ οι οπούοι θϋλουν να επιβιώςουν ςτον διεθνό ανταγωνιςμό. Με αυτό την ϋννοια δεν εύναι εντελώσ αςύνδετη η εξωςτρϋφεια των ελληνικών επιχειρόςεων από τισ εθνικϋσ μασ επιδιώξεισ, λαμβϊνοντασ πϊντα υπόψη και τα γεωπολιτικϊ ςυμφϋροντϊ ςτην ευρύτερη περιοχό των Βαλκανύων. Διαδικαςύα ε ςχϋςη με την διαδικαςύα, διαχρονικϊ παρατηρεύται μύα προςπϊθεια να βρεθεύ μύα ιςορροπύα ανϊμεςα ςτην πιςτοπούηςη τησ ορθολογικόσ κατανομόσ των κρατικών κονδυλύων με ςτόχο την διαφϊνεια από την μύα, και ςτην ταχύτητα ςτην εκταμύευςη των ποςών από την ϊλλη, με ςτόχο την αποτελεςματικότητα και την ικανοπούηςη τησ ιδιωτικόσ πρωτοβουλύασ. ε όλα τα νομοθετόματα, ορύζεται ςχεδόν η ύδια διαδικαςύα που περιλαμβϊνει μύα ςειρϊ από γνωμοδοτόςεισ που προηγούνται τησ απόφαςησ υπαγωγόσ από τισ αρμόδιεσ επιτροπϋσ, και μύα ςειρϊ από πιςτοποιόςεισ για την ομαλό υλοπούηςη τησ επϋνδυςησ που προηγούνται τησ εκταμύευςησ των ποςών. Ϊτςι, ενώ ο πρώτοσ νόμοσ (1892/2004) προϋβλεπε εκταμύευςη του ποςού χωρύσ να ςυνδϋεται με την διαδικαςύα ελϋγχου προόδου και πιςτοπούηςησ ολοκλόρωςησ τησ επϋνδυςησ, ςτην αναθεώρηςη του 2234/1994, προβλϋφθηκε η εκταμύευςη του ποςού ςε δόςεισ ανϊλογα με την πρόοδο των εργαςιών, ώςτε να διευκολυνθεύ η επιχειρηματικό λειτουργύα. Ο 2601/98 διατόρηςε την πρόβλεψη για εκταμύευςη ςε δόςεισ, ενώ θϋςπιςε τρύμηνη προθεςμύα, προκειμϋνου για την ϋκδοςη τησ απόφαςησ υπαγωγόσ, αναγνωρύζοντασ ότι ο χρόνοσ εύναι κρύςιμοσ παρϊγοντασ για τον οικονομικό προγραμματιςμό των επιχειρηματικών μονϊδων. Με τροποπούηςη του Νόμου δόθηκε η δυνατότητα προκαταβολόσ ύψουσ 30% του ςυνολικού ποςού τησ επιχορόγηςησ με κατϊθεςη ιςόποςησ εγγυητικόσ επιτολόσ.

106 ε ι ί δ α 106 Σϋλοσ, ο 3299/2004, με την τροποπούηςό του το 2006 μεύωςε την προθεςμύα για ϋκδοςη τησ απόφαςησ υπαγωγόσ από τρεύσ ςε δύο μόνεσ, ενώ αύξηςε το ποςοςτό τησ προκαταβολόσ ςε 50% και ϋδωςε την δυνατότητα ϋκδοςησ απόφαςησ κατ αρχόν υπαγωγόσ ςτον Αναπτυξιακό Νόμο, μϋχρι να ολοκληρωθούν οι διαδικαςύεσ γνωμοδοτόςεων. ε όλουσ όμωσ τουσ Νόμουσ, ορύζονται Γνωμοδοτικϋσ Επιτροπϋσ, ανϊ φορϋα, οι οπούεσ θα βαθμολογόςουν τισ επενδυτικϋσ προτϊςεισ, Ειδικϋσ Γνωμοδοτικϋσ Επιτροπϋσ οι οπούεσ θα πιςτοποιόςουν ότι οριςμϋνεσ μορφϋσ επενδύςεων δικαιούνται ειδικόσ μεταχεύριςησ, και όργανα ελϋγχου τα οπούα θα πραγματοποιούν τον ϋλεγχο προόδου τησ επϋνδυςησ. Η τομό για την ταχύτητα τησ διαδικαςύασ, πραγματοποιεύται μόλισ το 2007, όπου οι αιτόςεισ υπαγωγόσ θα πραγματοποιούνται και ηλεκτρονικϊ. Με αυτόν τον τρόπο οριςμϋνα κριτόρια θα βαθμολογούνται αυτόματα, ο χρόνοσ ολοκλόρωςησ προφανώσ θα ελαχιςτοποιεύται, ενώ παρϊλληλα θα ενιςχύεται η διαφϊνεια και η αξιοπιςτύα των τελικών αποτελεςμϊτων. Προφανώσ, για να λειτουργόςει το ςύςτημα με την μϋγιςτη αποδοτικότητα, θα πρϋπει το ηλεκτρονικό ςύςτημα να αντικαταςτόςει πλόρωσ το υφιςτϊμενο. Εμπλεκόμενοι Υορεύσ το ςημεύο αυτό, και τελειώνοντασ με την παρουςύαςη τησ διαχρονικόσ εξϋλιξησ του νομοθετικού πλαιςύου, θα προςπαθόςουμε να εξετϊςουμε την κατανομό αρμοδιοτότων ανϊμεςα ςτουσ εμπλεκόμενουσ φορεύσ κατϊ τισ διαδικαςύεσ υποβολόσ τησ αύτηςησ, γνωμοδότηςησ και ϋκδοςησ τησ απόφαςησ υπαγωγόσ. Σην πρώτη περύοδο εφαρμογόσ του Ν. 1892/90, το Τπουργεύο Οικονομύασ και Οικονομικών ϋπαιζε καθοριςτικό ρόλο. Ϋταν καταρχόν το μόνο αρμόδιο να εκδώςει την απόφαςη υπαγωγόσ, αν και ο Τπουργόσ εύχε την δυνατότητα να εκχωρόςει την αρμοδιότητα ϋγκριςησ ςτον Διοικητό τησ ΑτΕ και τον Πρόεδρο του ΕΟΜΜΕΦ για τα ςχϋδια που εμπύπτουν ςτον τομϋα των αρμοδιοτότων τουσ, αν το επιθυμούςε. Οι γνωμοδοτικϋσ επιτροπϋσ ουςιαςτικϊ αποτελούνταν από ςτελϋχη του Τπουργεύου Οικονομικών με μύα μικρό εξαύρεςη τησ Ειδικόσ Γνωμοδοτικόσ Επιτροπόσ του ΤΒΕΣ όπου γνωμοδοτούςε για τισ ειδικϋσ επενδύςεισ προσ υπαγωγό. Ο Τπουργόσ Οικονομικών εύχε την διακριτικό ευχϋρεια να τροποποιόςει

107 ε ι ί δ α 107 μϊλιςτα κϊθε απόφαςη υπαγωγόσ αυτού ό προηγούμενου Νόμου χωρύσ την προηγούμενη γνώμη τησ αρμόδιασ επιτροπόσ. Ο 2234/94, ιςχυροπούηςε την θϋςη του ΤΒΕΣ δύδοντασ του την δυνατότητα εύτε αυτοτελώσ εύτε από κοινού με το Τπουργεύο Οικονομικών να εκδύδουν την εγκριτικό απόφαςη για οριςμϋνεσ κατηγορύεσ επενδυτικών ςχεδύων. Για τα μεγϊλα επενδυτικϊ ςχϋδια (ad hoc ενιςχύςεισ), μϊλιςτα, ο Νόμοσ επϋβαλε την ςύμπραξη τησ Βουλόσ. Με τον 2601, η ΑτΕ ϋπαψε αναλαμβϊνει την παραλαβό και εξϋταςη επιχειρηματικών ςχεδύων ενώ ανατϋθηκαν ςτο ΕΛ.Κ.Ε. οριςμϋνεσ αρμοδιότητεσ για τα μεγϊλα επενδυτικϊ ςχϋδια. Διατηρόθηκε η αυξημϋνη επιρροό του Τπουργεύου Ανϊπτυξησ, ενώ δόθηκε απ ευθεύασ από τον Νόμο ςτον Γενικό Γραμματϋα Περιφϋρειασ η αρμοδιότητα ϋγκριςησ των αντύςτοιχων ςχεδύων. Με τον 3299, μόνοι αρμόδιοι φορεύσ για την παραλαβό των αιτόςεων παρϋμειναν το Τπουργεύο Εθνικόσ Οικονομύασ, το Τπουργεύο Ανϊπτυξησ το ΕΛ.Κ.Ε. και οι Τπηρεςύεσ Ιδιωτικών Επενδύςεων, αποδεςμεύτηκε δηλαδό ο ΕΟΜΜΕΦ από την ευθύνη παραλαβόσ και εξϋταςησ των αντύςτοιχων επενδυτικών ςχεδύων. Σισ εγκριτικϋσ αποφϊςεισ τισ εκδύδει κατϊ περύπτωςη ο Τπουργόσ Οικονομύασ, ο Τπουργόσ Ανϊπτυξησ και ο Γενικόσ Γραμματϋασ τησ κϊθε Περιφϋρειασ. Παρατηρούμε ότι την δεκαετύα , υπόρχε μύα ςταδιακό αποδυνϊμωςη του Τπουργεύου Οικονομικών υπϋρ του Τπουργεύου Ανϊπτυξησ, ιςορροπύα που ϋχει διατηρηθεύ μϋχρι τον τελευταύο Νόμο 3299/2004. Τπενθυμύζουμε ότι οι ειδικϋσ αυτϋσ επενδύςεισ, που υποβϊλλονται ςτο Τπουργεύο Ανϊπτυξησ αφορούν: Ειςαγωγό περιβαλλοντικϊ φιλικόσ τεχνολογύασ ςτην παραγωγικό διαδικαςύα 100 Παραγωγό καινοτομικών προώόντων και ειςαγωγό καινοτομιών ςτην παραγωγικό διαδικαςύα 101 Αναβϊθμιςη τησ ποιότητασ 102 υςτόματα αυτοματοπούηςησ και μηχανοργϊνωςησ αποθηκών ςτο χώρο του βιομηχανοςταςύου άξζξν 3, παξ.1 (ε), (vi), Ν. 3299/ άξζξν 3, παξ. 1 (ε), (vii), Ν. 3299/ άξζξν 3, παξ. 1 (ε), (viii), Ν. 3299/ άξζξν 3, παξ. 1 (ε), (ix), Ν. 3299/04

108 ε ι ί δ α 108 Εναλλακτικό διαχεύριςη ςυςκευαςιών και αναλωθϋντων προώόντων (ανακύκλωςη) 104 Εργαςτόρια υπηρεςιών ποιότητασ, πιςτοποιόςεων, δοκιμών κλπ 105 Ολοκληρωμϋνα Πολυετό Επιχειρηματικϊ χϋδια 2-5 ετών 106. Πϊντωσ όποια και αν όταν η εκϊςτοτε δημιουργούμενη ςχϋςη ιςορροπύασ, τον κεντρικό ρόλο ςε όλη την διαδικαςύα παύζει η κεντρικό Διούκηςη, με τουσ εμπλεκόμενουσ φορεύσ (ΕΒ, ΓΕΕΕ, μϋλη τοπικών επιμελητηρύων, Νομαρχύεσ και Δόμοι κλπ) να ςυμμετϋχουν ςε γνωμοδοτικϋσ επιτροπϋσ, που χορηγούν απλό γνώμη. Ακόμη και οι προςπϊθειεσ μερικόσ αποκϋντρωςησ τησ διαδικαςύασ (μϋςω για παρϊδειγμα τησ ςύςταςησ του ΕΛ.Κ.Ε.) παραμϋνει ϊτολμο βόμα, αφού ο οργανιςμόσ αρκεύται ςτο να παραλαμβϊνει την αύτηςη υπαγωγόσ και να εκπροςωπεύται από τον Πρόεδρό του ςτισ αρμόδια γνωμοδοτικό επιτροπό του Τπουργεύου Οικονομικών ό του Τπουργεύου Ανϊπτυξησ κατϊ περύπτωςη. Η απεμπλοκό τησ ΑτΕ από την ευθύνη για παραλαβό και εξϋταςη των επενδυτικών ςχεδύων για τον εκςυγχρονιςμό του αγροτικού τομϋα, ςυνδϋεται φυςικϊ με την απελευθϋρωςη του τραπεζικού τομϋα. Όμωσ, η αποδϋςμευςη του ΕΟΜΜΕΦ, ο οπούοσ εύναι ο κατεξοχόν αρμόδιοσ φορϋασ ςτην Ελλϊδα για τισ ΜΜΕ και τισ επιχειρόςεισ χειροτεχνύασ, και που ϋχει αναπτύξει τεχνογνωςύα γύρω από αυτό το κομμϊτι τησ ελληνικόσ οικονομύασ εύναι μύα ςυγκυρύα η οπούα δεν ςυμβαδύζει με την κοινοτικό αλλϊ και εθνικό πολιτικό για την ςτόριξη των ΜΜΕ όπωσ εκφρϊζεται όχι μόνο μϋςα από τισ Κατευθυντόριεσ Γραμμϋσ, αλλϊ και μϋςα από τον Αναπτυξιακό Νόμο. 104 άξζξν 3, παξ.1(ε), (x), Ν. 3299/ άξζξν 3, παξ. 1(δ), (ix), Ν. 3299/ άξζξν 3, παξ. 1 (ε), (xi), Ν. 3299/04

109 ε ι ί δ α 109 Ανϊλυςη των Απολογιςτικών τοιχεύων των Νόμων τησ περιόδου & υμπερϊςματα Π ριν προχωρόςουμε ςτην ανϊλυςη των απολογιςτικών ςτοιχεύων του Αναπτυξιακού Νόμου 107, πρϋπει να κϊνουμε την εξόσ διευκρύνιςη. Επειδό ςτϊθηκε αδύνατο να ςυλλϋξουμε αναλυτικϊ ςτοιχεύα από την βϊςη δεδομϋνων του Τπουργεύου Οικονομικών, τα ςτοιχεύα που παρουςιϊζουμε, προϋρχονται από αναδημοςιεύςεισ ςτον περιοδικό οικονομικό τύπο 108. Επειδό, προφανώσ, τα ςτοιχεύα δεν προϋρχονται από μύα πηγό, δεν όταν πϊντα δυνατόν να προχωρόςουμε ςε ςυγκρύςιμη ανϊλυςη και παρουςύαςη των ςτοιχεύων διαχρονικϊ. Αν αυτού, επιλϋξαμε να προχωρόςουμε ςε όςο αναλυτικό επεξεργαςύα όταν κϊθε φορϊ δυνατόν με βϊςη τα διαθϋςιμα ςτοιχεύα. Επειδό όμωσ εύναι κρύςιμο, ςε όρουσ διαφϊνειασ και κοινωνικού ϋλεγχου να παρϋχεται αξιόπιςτη, αναλυτικό και ϋγκαιρη πληροφόρηςη για την κατανομό δημόςιων κονδυλύων από το Τπουργεύο Οικονομικών, προτεύνουμε να παρουςιϊζονται ςτο Internet, ό ϋςτω μετϊ από αύτηςη του ενδιαφερομϋνου, ϊμεςα, απολογιςτικϊ ςτοιχεύα που αφορούν τισ Τπαγωγϋσ ςτον εκϊςτοτε Αναπτυξιακό Νόμο, ςε εξϊμηνη βϊςη, με την ανϊλυςη που προτεύνεται ςτο Παρϊρτημα 109. Ν.1892/1990 και Ν.2234/94 ε ςχϋςη με την περιφερειακό διϊςταςη των επενδύςεων, παρατηρούμε ότι το 54% του όγκου των επενδυτικών ςχεδύων που υπϊχθηκαν ςτισ διατϊξεισ του αναπτυξιακού Νόμου και το 51% των Νϋων Θϋςεων εργαςύασ που δημιουργόθηκαν αφορούςαν ςτισ αναπτυγμϋνεσ (Αττικό, Κεντρικό Μακεδονύα, Νότιο Αιγαύο) και ςτισ ςχετικϊ ανεπτυγμϋνεσ περιοχϋσ τησ χώρασ (τερεϊ Ελλϊδα, Κρότη), ενώ μόλισ το 46% του ςυνολικού όγκου των επενδύςεων και το 49% των 107 Όια ηα γξαθήκαηα ππάξρνπλ αλαιπηηθά ζην Παξάξηεκα ( ) 108 Οηθνλνκηθόο Σαρπδξόκνο: έηε , Δπηινγή: έηε , Σάζεηο: έηε Γηα αλαιπηηθή παξνπζίαζε ηεο αξζξνγξαθίαο βιέπε βηβιηνγξαθία 109 Παξάξηεκα 1.3

110 ε ι ί δ α 110 Νϋων Θϋςεων Εργαςύασ αφορούςαν ςτισ αναπτυξιακϊ υποβαθμιςμϋνεσ περιοχϋσ 110. Πρϋπει να ςημειώςουμε ότι αυτό το ποςοςτό κατανϋμεται ανορθολογικϊ μεταξύ των υποανϊπτυκτων περιοχών, με την Περιφϋρεια τησ Ανατολικόσ Μακεδονύασ και Θρϊκησ να μονοπωλεύ το επενδυτικό ενδιαφϋρον (31% του κόςτουσ επϋνδυςησ και 66% των Νϋων Θϋςεων εργαςύασ), ενώ όλεσ οι ϊλλεσ περιοχϋσ που λαμβϊνουν αναπτυξιακό βοόθεια μοιρϊζονται το υπόλοιπο 19% των επενδύςεων. Κϊνοντασ ιδιαύτερη μνεύα ςτην Περιφϋρεια Ανατολικόσ Μακεδονύασ και Θρϊκησ, παρατηρούμε ότι ςυμμετεύχε ςε υπερδιπλϊςιο πόςο και ποςοςτό τόςο ςε ςχϋςη με τισ επενδύςεισ που πραγματοποιόθηκαν, όςο και ςε ςχϋςη με τισ επιχορηγόςεισ που διανεμόθηκαν και με τισ θϋςεισ εργαςύασ που δημιουργόθηκαν ςε ςχϋςη με την δεύτερη πιο ευνοούμενη περιφϋρεια (Κεντρικό Μακεδονύα). Αντύθετα, οι εξύςου μειονεκτικϋσ περιοχϋσ (Δυτικό Ελλϊδα και Ϋπειροσ) δεν κινητοπούηςαν διόλου αξιοςημεύωτο ποςοςτό επενδύςεων, αφού, όπωσ εύπαμε και προηγούμενα, οι Νόμοι δεν παρεύχε ιδιαύτερα ελκυςτικό πακϋτο κινότρων. ε ςχϋςη με την Περιφϋρεια τησ Αττικόσ, παρόλο που ο Νόμοσ, κατ αρχϊσ την εξαιρούςε από οποιαδόποτε παροχό, εντούτοισ ςυμμετεύχε με ποςοςτό 12% ςτισ ςυνολικϋσ επιχορηγόςεισ, και μϊλιςτα, τα προτεινόμενα επενδυτικϊ ςχϋδια που εντϊχθηκαν όταν μεγϊλου μϋςου ύψουσ 111 (περύπου 465 δισ δρχ., ενώ ο μϋςοσ όροσ όταν 392 δισ δρχ.). Ο 2234/2004, αύμεζε θαηά 500% ηηο εγθεθξηκέλεο επελδύζεηο Σα ςυνολικϊ διαχρονικϊ απολογιςτικϊ αποτελϋςματα του 1892/1990 δεύχνουν πωσ η αναθεώρηςη του 2234/1994, ϋδωςε μεγϊλη ώθηςη ςτην αναπτυξιακό δραςτηριότητα, αφού τα ςτοιχεύα δεύχνουν 500% αύξηςη ςτο κόςτοσ εγκεκριμϋνων επενδύςεων, οπότε ςυμπεραύνουμε ότι απελευθϋρωςε επενδυτικϊ κεφϊλαια, προοριςμϋνα για τον εκςυγχρονιςμό και την ποιοτικό αναβϊθμιςη των ελληνικών μεταποιητικών επιχειρόςεων 112. Η περιφερειακό όμωσ κατανομό τησ αύξηςησ που προκϊλεςαν τα ϊρθρα 23 α και 23 β (όπωσ μπορούμε να εξϊγουμε επαγωγικϊ από τισ επενδύςεισ που εντϊχθηκαν μϋςω του ΕΛ.Κ.Ε που κατϊ κανόνα αφορούν και τα μεγϊλα επενδυτικϊ ςχϋδια) 110 Παξάξηεκα 2.2, Παξάξηεκα Παξάξηεκα 2.1

111 ε ι ί δ α 111 δεύχνει ότι οι περιφϋρειεσ που επωφελόθηκαν εύναι οι περιφϋρειεσ ανϊπτυξησ, με την περιφϋρεια τησ Αττικόσ να ςυγκεντρώνει το 56% του όγκου των Τπαγωγών και την Κεντρικό Μακεδονύα να ακολουθεύ με ποςοςτό 32% 113. Αν δούμε αυτό το Ζ Αηηηθή ζπκκεηείρε θαηά 12% θαη 10% αληίζηνηρα ζηηο ζπλνιηθέο επελδύζεηο ησλ Νόκσλ 1892/90 θαη 2601/98 αληίζηνηρα παξόιν πνπ αλήθαλ ζηελ Α επελδπηηθή Εώλε θηλήηξσλ ςτοιχεύο ςε ςυνδυαςμό με το μϋςο ύψοσ επϋνδυςησ ανϊ περιφϋρεια, καταλόγουμε ςτο ςυμπϋραςμα ότι οι ανεπτυγμϋνεσ περιφϋρειεσ πετυχαύνουν να προςελκύςουν μεγϊλεσ επενδύςεισ, ανεξϊρτητα από τα επενδυτικϊ κύνητρα που κϊθε φορϊ ιςχύουν. ε ςχϋςη με την κλαδικό διϊρθρωςη των εγκρύςεων, παρατηρούμε ότι το 77% των επενδύςεων αφορούν ςχϋδια για ύδρυςη, επϋκταςη κι εκςυγχρονιςμό βιομηχανικών μονϊδων, οι οπούοι κατανεμόθηκαν ςχεδόν κατ αποκλειςτικότητα με την ακόλουθη ςειρϊ - ςτισ Περιφϋρειεσ τησ Ανατολικόσ Μακεδονύασ, Κεντρικόσ Μακεδονύασ, τερεϊσ Ελλϊδασ και Αττικόσ 114. Σϋλοσ ο δεύκτησ. κυμϊνθηκε ςτα , και ο δεύκτησ κυμϊνθηκε ςτα Ν.2601/1999 ε ςχϋςη με τα αποτελϋςματα του Ν. 2601/98, παρατηρούμε ότι, και πϊλι ςε ςχϋςη με την περιφερειακό διϊςταςη, οι ανεπτυγμϋνεσ και ςχετικϊ ανεπτυγμϋνεσ περιφϋρειεσ (Αττικό, Κεντρικό Μακεδονύα, Ν. Αιγαύο και τερεϊ Ελλϊδα, Κρότη) ςυμμετεύχαν κατϊ 62% ςτισ επιχορηγόςεισ που διατϋθηκαν και κατϊ 59% ςτισ θϋςεισ εργαςύασ που δημιουργόθηκαν. Δηλαδό η παρουςύα αυτών των περιφερειών ςτισ υπαγωγϋσ του Αναπτυξιακού Νόμου, όταν εντονότερη κατϊ 12%, πρϊγμα αναμενόμενο αφού οι δυνατότητεσ οριζόντιασ ενύςχυςησ όταν μεγαλύτερεσ. Αντύθετα, οι περιφϋρειεσ που μειονεκτούν, ςυμμετεύχαν κατϊ μόλισ 38% ςτισ επενδύςεισ που υπόχθηςαν και κατϊ 41% ςτισ θϋςεισ εργαςύασ που δημιουργόθηκαν Παξάξηεκα Παξάξηεκα 2.3, 2.4, ε ζηαζεξέο ηηκέο ηνπ Παξάξηεκα 3.3, 3.4, 3.5

112 ε ι ί δ α 112 Κϊνοντασ ξανϊ ιδιαύτερη αναφορϊ ςτην περιφϋρεια Ανατολικόσ Μακεδονύασ και Θρϊκησ, βλϋπουμε ότι εξακολούθηςε και εκεύνη την περύοδο να μονοπωλεύ το επενδυτικό ενδιαφϋρον ςε ςχϋςη με τισ μειονεκτούςεσ περιοχϋσ, απολαμβϊνοντασ περύπου το 30% των αντύςτοιχων επενδύςεων και το 46% τησ δημιουργούμενησ απαςχόληςησ. Αντύθετα, οι υπόλοιπεσ μειονεκτούςεσ περιφϋρειεσ (Δυτικό Μακεδονύα, Ϋπειροσ, Δυτικό Ελλϊδα, Πελοπόννηςοσ, Β. Αιγαύο και Ιόνιοι Νόςοι) μοιρϊςτηκαν μόλισ το υπόλοιπο 20% του ςυνολικού ύψουσ των εγκεκριμϋνων ςχεδύων. Σαυτόχρονα, η Περιφϋρεια τησ Αττικόσ, παρόλο που ανόκει ςτην Α ζώνη ενύςχυςησ ςυμμετϋχει κατϊ 10% ςτον ςυνολικό όγκο των διατιθϋμενων επιχορηγόςεων. ε ςχϋςη με το μϋςο ύψοσ επϋνδυςησ, η Περιφϋρεια τησ Αττικόσ και τησ τερεϊσ Ελλϊδασ, κρατϊει αυτόν την φορϊ τα πρωτεύα, ενώ βρύςκεται μιϊμιςη και μύα φορϊ αντύςτοιχα πϊνω από το μϋςο όρο των επενδύςεων. Αντύθετα, οι Περιφϋρειεσ τησ Ηπεύρου, τησ Δυτικόσ Μακεδονύασ και των Ιονύων νόςων, εντϊςςονται με επενδυτικϊ ςχϋδια μϋςου ύψουσ μιςόσ φορϊσ μικρότερα από τον μϋςο όρο. Ϊτςι, όχι μόνο δεν ςυμμετϋχουν με μεγϊλα ποςοςτϊ ςτην ςυνολικό κατανομό, αλλϊ και ςυμμετϋχουν με επενδυτικϊ ςχϋδια ϋξι φορϋσ μικρότερα ςε ςχϋςη με αυτϊ των ανεπτυγμϋνων περιφερειών 117. Εύναι δηλαδό προφανϋσ, ότι με τον Ν. 2601/98, οι περιςςότερο ανεπτυγμϋνεσ περιφϋρειεσ, εύχαν μεγαλύτερεσ δυνατότητεσ να ενταχθούν ςτον αναπτυξιακό Νόμο ςε ςχϋςη με τον προηγούμενο 1892/90, ενώ, η αναπτυξιακό τουσ δυναμικό, τουσ ϋδωςε την δυνατότητα να απολαύςουν μεγαλύτερησ ϋνταςησ επενδύςεισ και κατϊ ςυνϋπεια ενιςχύςεισ. Σα ςυνολικϊ διαχρονικϊ απολογιςτικϊ ςτοιχεύα του 2601/1998, δεύχνουν ότι ενώ μϋχρι το 2001 παρατηρεύται μύα διαχρονικό αύξηςη τόςο των αιτόςεων, όςο και των εγκρύςεων αλλϊ και του όγκου των ενιςχύςεων, από το 2001 και μετϊ παρατηρεύται μύα ύφεςη. Αυτό εύναι φυςικό αφού, μετϊ την τροποπούηςη του 2001, μόνον μικρϊ επενδυτικϊ ςχϋδια θα μπορούςαν να ενταχθούν ςτισ διατϊξεισ του επενδυτικού Νόμου. Ϊτςι, μειώθηκε δραςτικϊ και ο αριθμόσ των προτϊςεων και το μϋγεθοσ των προτεινόμενων ςχεδύων. 117 Παξάξηεκα 3.6

113 ε ι ί δ α 113 Σϋλοσ ο δεύκτησ. κυμϊνθηκε ςτα , και ο δεύκτησ κυμϊνθηκε ςτα Ν.3299/2004, ςτοιχεύα ϋωσ τον Δεκϋμβριο 2006 Σα απολογιςτικϊ ςτοιχεύα, μϋχρι τον 12/2006 δεύχνουν ότι ο 3299/2004 κινητοπούηςε 3,3εκ ςε ενϊμιςη μόνο ϋτοσ λειτουργύασ, όςα δηλαδό κινητοπούηςε ο 2601/1998 ςε ϋξι ϋτη Ο δείθηεο Δπηρνξήγεζε/ ζέζε Δξγαζίαο δηπιαζηάζηεθε εφαρμογόσ. Υαύνεται δηλαδό ότι η μεύωςη του ποςοςτού ύδιασ ςυμμετοχόσ και η αύξηςη των ποςοςτών επιχορόγηςησ κινητοπούηςαν, ςτην αρχό ϋςτω τησ λειτουργύασ του Νόμου, πολλϊ επενδυτικϊ κεφϊλαια. άςωσ βϋβαια, η επενδυτικό αυτό ϋκρηξη να οφεύλεται ςτο ότι πολλού επενδυτϋσ ανϋμεναν τον καινούριο επενδυτικό Νόμο πριν προχωρόςουν ςτισ επενδύςεισ τουσ, αφού ουςιαςτικϊ, ςτα τϋλη του 2004 ο τότε Επενδυτικόσ Νόμοσ παρϋμεινε ανενεργόσ. ε ςχϋςη με τα διαθϋςιμα απολογιςτικϊ ςτοιχεύα του 3299/2004, τα οπούα εμφανύζουν μερικό ανϊλυςη ςε επύπεδο φορϋα Τπαγωγόσ, ϋχουμε να παρατηρόςουμε τα εξόσ. Ποςοςτό 51% του ςυνολικού όγκου των επενδύςεων αναφϋρονται ςε επενδυτικϊ ςχϋδια μικρότερα των 2 εκ. Ευρώ, ενώ ποςοςτό 49% ςε ςχϋδια ύψουσ μεγαλύτερα των 2 εκ Ευρώ, τα οπούα όπωσ εύπαμε εντϊςςονται απευθεύασ μϋςω του Τπουργεύου Οικονομικών. ε ςχϋςη με τα μικρϊ ςχϋδια, η Περιφϋρεια τησ Κρότησ, τησ Ανατολικόσ Μακεδονύασ και τησ Θρϊκησ, αυτό τησ Κεντρικόσ Μακεδονύασ εμφανύζουν την μεγαλύτερη ςυνολικό ςυμμετοχό 119. Όμωσ, αν δούμε το αντύςτοιχο μϋςο ύψοσ επϋνδυςησ, βλϋπουμε ότι η Αττικό, η τερεϊ Ελλϊδα, και η Ανατολικό Μακεδονύα και Θρϊκη εξακολουθούν να προςελκύουν τισ μεγαλύτερεσ ςε ϋνταςη ενιςχύςεισ 120. ε ςχϋςη με την κλαδικό διϊρθρωςη των επενδύςεων, παρατηρούμε ότι ο τομϋασ τησ μεταπούηςησ, απορροφϊ το 50% των ςυνολικών ενιςχύςεων, ποςοςτό μικρότερο από τουσ προηγούμενουσ νόμουσ, αλλϊ αρκετϊ υψηλό. Σο 35% των 118 ε ζηαζεξέο ηηκέο ηνπ Παξάξηεκα Παξάξηεκα 4.3

114 ε ι ί δ α 114 υπαγωγών αφορούν ςχϋδια ςτον τομϋα του τουριςμού, ενώ μόλισ το 15% ϋχει να κϊνει με τον τομϋα των υπηρεςιών. Σα ςχϋδια ςε ςχϋςη με τον εκςυγχρονιςμό τησ αγροτικόσ παραγωγόσ απορροφούν μόλισ το 4% του ςυνόλου των επιχορηγόςεων 121. Σν κέζν ύςνο επηρνξήγεζεο ηεηξαπιαζηάζηεθε Σϋλοσ ο δεύκτησ. κυμϊνθηκε ςτα , και ο δεύκτησ κυμϊνθηκε ςτα Η Περύπτωςη του ΕΛ.Κ.Ε ( ) Σα διαθϋςιμα απολογιςτικϊ ςτοιχεύα του ΕΛ.Κ.Ε. θα τα αναλύςουμε πρώτα ςυνολικϊ δεδομϋνου αποτελούν το διακριτό κομμϊτι των μεγϊλων επενδυτικών ςχεδύων. ημειώνουμε, ότι την περύοδο , κατϊ την εφαρμογό του Νόμου 2601/98 οι υπαγωγϋσ αρμοδιότητασ ΕΛ.Κ.Ε. ϋφταςαν ςτο 45% του ςυνόλου των υπαγωγών του αναπτυξιακού Νόμου, πρϊγμα που δεύχνει ότι τα μεγϊλα αναπτυξιακϊ ςχϋδια αποτελούν το μεγαλύτερο κομμϊτι των επενδύςεων που απολαμβϊνουν κϊθε φορϊ τα κύνητρα του Αναπτυξιακού Νόμου. Ϊπειτα, θα δούμε ποιϋσ ξϋνεσ ϊμεςεσ παραγωγικϋσ ενιςχύςεισ επωφελόθηκαν των διατϊξεων των αναπτυξιακών Νόμων διαχρονικϊ. ε ςχϋςη με τισ υπαγωγϋσ ςτον 1892/1990, και επειδό το ΕΛ.Κ.Ε ςυςτϊθηκε το 1996, τα ςτοιχεύα μασ αφορούν μόνο 47 υπαγωγϋσ. Από αυτϋσ το αφορούν επενδυτικϊ ςχϋδια μετεγκατϊςταςησ, ενώ το αφορούν ςχϋδια ύδρυςησ, δηλαδό ςχϋδια που αυξϊνουν τον παραγωγικό ιςτό τησ χώρασ. Σα υπόλοιπα αφορούν ςχϋδια εκςυγχρονιςμού 123. Εύναι ςαφϋσ ότι ςτα αποτελϋςματα του 1892, αντανακλϊται η αποτελεςματικότητα των αυξημϋνων κύνητρων για μετεγκατϊςταςη βιομηχανικών μονϊδων ςε Βι.Πε εκτόσ Νομού Αττικόσ, απορροφώντασ αρκετϊ μεγϊλο κομμϊτι των επενδύςεων. Ο Νόμοσ 2601/98 ϋδωςε μεγαλύτερη ώθηςη ςε επενδύςεισ για ύδρυςη ςε εκςυγχρονιςμό, ενώ οι επενδύςεισ για μετεγκατϊςταςη περιορύςτηκαν μόλισ ςτο 5%, ύςωσ γιατύ ϋδινε ο Νόμοσ αυξημϋνα κύνητρα ςτουσ νεοώδρυόμενουσ φορεύσ Παξάξηεκα ε ζηαζεξέο ηηκέο ηνπ Παξάξηεκα Παξάξηεκα 6.1

115 ε ι ί δ α 115 Και ςτην περύπτωςη του ΕΛ.Κ.Ε φαύνεται η προτύμηςη του επενδυτικού ενδιαφϋροντασ ςτην Περιφϋρεια τησ Ανατολικόσ Μακεδονύασ και Θρϊκησ τόςο ςε αριθμό ςχεδύων όςο και ςε ύψοσ επενδύςεων. τουσ Νόμουσ όπου υπϊρχουν διαθϋςιμα ςτοιχεύα, οι επενδύςεισ ςτην Περιφϋρεια αυτό ςυμμετϋχουν κατϊ 41% και 30% αντύςτοιχα. Οι ανεπτυγμϋνεσ και ςχετικϊ ανεπτυγμϋνεσ περιφϋρειεσ ςυμμετϋχουν ςτην περιφερειακό κατανομό των επενδύςεων κατϊ 51% και 60% αντύςτοιχα, ενώ οι λιγότερο ανεπτυγμϋνεσ περιφϋρειεσ τησ Ελλϊδασ μόνο κατϊ 8% και 9% αντύςτοιχα 125. Ο δεύτεροσ νόμοσ δηλαδό μετακύνηςε ςημαντικϊ κεφϊλαια από την Περιφϋρεια Ανατολικόσ Μακεδονύασ και Θρϊκησ ςτισ Περιφϋρειεσ τησ Αττικόσ, τερεϊσ Ελλϊδασ και Κεντρικόσ Μακεδονύασ. υγκρύνοντασ και το μϋςο ύψοσ επϋνδυςησ ανϊ περιφϋρεια, βλϋπουμε ότι οι Περιφϋρειεσ τησ τερεϊσ Ελλϊδασ και Αττικόσ μετακινόθηκαν από τη 5 η και 6 η θϋςη ςτην 2 η και 3 η θϋςη αντύςτοιχα 126. ε ςχϋςη με την τομεακό κατανομό των επενδύςεων, παρατηρούμε ότι υπϊρχει μύα ςταδιακό μετακύνηςη από τουσ παραδοςιακούσ κλϊδουσ τησ Ελληνικόσ Οικονομύασ (ορυκτϊ, τρόφιμα και ποτϊ, κλωςτοώφαντουργύα με τον 1892/90), ςε πιο δυναμικούσ κλϊδουσ (ενϋργεια, υψηλό τεχνολογύα και τουριςμόσ 2601/98) 127. ε ςχϋςη με τισ Ξϋνεσ Ωμεςεσ Επενδύςεισ, η περιγραφικό τουσ ανϊλυςη ϋχει πϊρα πολύ ενδιαφϋρον, αφού, τουλϊχιςτον θεωρητικϊ, οι ξϋνοι επενδυτϋσ, επενδύουν ςε τομεύσ οι οπούοι ςε κϊθε χρονικό περύοδο, εύναι οι πιο αποδοτικού ςε οικονομικούσ όρουσ. Κατ αρχϊσ, ςταθερϊ οι χώρεσ προϋλευςησ των ξϋνων ϊμεςων επενδύςεων, εύναι με ποςοςτό πϊνω του 80% χώρεσ τισ Ε.Ε., ενώ η παρουςύα των ΗΠΑ εύναι αιςθητό, ςε όλουσ τουσ επενδυτικούσ νόμουσ 128. Σα επενδυτικϊ ςχϋδια των ξϋνων επενδυτών αφορούςαν την περύοδο τον κλϊδο των τροφύμων και ποτών και τον τομϋα των ορυκτών και πετρελαιοειδών ενώ την περύοδο τουσ κλϊδουσ τησ ενϋργειασ και τησ υψηλόσ τεχνολογύασ. Σην περύοδο οι ξϋνοι επενδυτϋσ επϋνδυςαν ςτον κλϊδο τησ ενϋργειασ και των ορυκτών 125 Παξάξηεκα 5.3, Παξάξηεκα Παξάξηεκα 5.4, Παξάξηεκα Παξάξηεκα 5.2, Παξάξηεκα Παξάξηεκα 5.7, Παξάξηεκα 6.6

116 ε ι ί δ α 116 καυςύμων, κλϊδοι οι οπούοι εμφανύζουν υψηλό αποδοτικότητα κεφαλαύων ςτην ελληνικό οικονομύα 129. Πρϋπει πϊντωσ να ςημειώςουμε, όμωσ, ότι οι υπαγωγϋσ από ξϋνα κεφϊλαια, αφορούν, και ςτουσ τρεύσ νόμουσ περύπου το 10% των επενδύςεων αρμοδιότητασ του ΕΛ.Κ.Ε. [62 εκ Ευρώ για την πρώτη περύοδο 119 εκ ευρώ για την δεύτερη] και λιγότερο από το 4% των ςυνολικών επενδύςεων που επωφελόθηκαν των διατϊξεων του αναπτυξιακού Νόμου. Επύςησ, εύναι αξιοςημεύωτο ότι όλεσ οι επενδύςεισ ξϋνων κεφαλαύων ςυγχρηματοδοτούνται ταυτόχρονα από ελληνικϊ κεφϊλαια (κατϊ μϋςο όρο κατϊ τουλϊχιςτον 70% ςε όλουσ τουσ Νόμουσ) 130. Δηλαδό οι ξϋνοι επενδυτϋσ επιμερύζουν κατϊ πολύ τον κύνδυνο των επενδύςεων, αναζητώντασ ταυτόχρονα ϋναν τοπικό εταύρο (local partner). Σϋλοσ, ςημειώνουμε ότι ςε καμύα περύπτωςη το ύψοσ του ειςερχόμενου ςυναλλϊγματοσ, δεν υπερκαλύπτει το ύψοσ τησ επιχορόγηςησ. Δηλαδό, τα επενδυτικϊ κύνητρα, ακόμα και όταν καταφϋρνουν να προςελκύςουν ξϋνα κεφϊλαια, το αποτϋλεςμα δεν λειτουργεύ αυξητικϊ για την Ελλϊδα. υμπερϊςματα 1. Η Περιφϋρεια τησ Ανατολικόσ Μακεδονύασ και Θρϊκησ, και ιδιαύτερα η περιοχό τησ Θρϊκησ, επωφελεύται από τα αυξημϋνα επενδυτικϊ κύνητρα όλων των αναπτυξιακών νόμων, ςυγκεντρώνοντασ το μεγαλύτερο μϋροσ των επιχορηγόςεων. Η επιτυχύα των αναπτυξιακών Νόμων να κινητοποιόςουν επενδύςεισ ςτην Περιφϋρεια αυτό οφεύλεται ςτα αυξημϋνα ποςοςτϊ ενύςχυςησ ςε ςχϋςη με την υπόλοιπη Επικρϊτεια, αλλϊ και ςτην εθνικό και πολιτικό επιλογό να αποκτόςουμε ενιςχυμϋνη οικονομικό παρουςύα ςε μύα εθνικϊ ευαύςθητη περιοχό που αντανακλϊται ςτην πορεύα των εγκρύςεων ςτο γεωγραφικό διαμϋριςμα τησ Θρϊκησ Η αντύδραςη των επιχειρόςεων ςτα αυξημϋνα κύνητρα ςτην ευρύτερη περιοχό τησ Θρϊκησ ενϋτεινε τισ ενδοπεριφερειακϋσ ανιςότητεσ. Η Ξϊνθη, επύςησ υποδϋχθηκε τον μεγαλύτερο όγκο των μεγϊλων επενδύςεων, και επιχειρόςεισ οι οπούεσ μετ-εγκαταςτϊθηκαν από την γειτονικό περιφϋρεια τησ Καβϊλασ. 129 Παξάξηεκα 5.8, Παξάξηεκα 6.8, Παξάξηεκα Παξάξηεκα 5.9, Παξάξηεκα κία ζηηο δύν επελδύζεηο εγθξίλεηαη

117 ε ι ί δ α Οι εξαιρϋςεισ και οι οριζόντιεσ πολιτικϋσ των αναπτυξιακών Νόμων, δύνουν την δυνατότητα ςτισ ανεπτυγμϋνεσ περιφϋρειεσ να απολαύςουν επενδυτικϊ κύνητρα, παρόλο που ανόκουν ςτισ Α ό Β ζώνεσ ανϊπτυξησ. 4. Η Περιφϋρεια τησ Αττικόσ, ςυμμετϋχει ςταθερϊ με ποςοςτϊ πϊνω από 10% ςτον ςυνολικό όγκο των εγκεκριμϋνων επενδύςεων. 5. Οι Περιφϋρειεσ τησ Δυτικόσ Ελλϊδασ και τησ Πελοποννόςου, εύναι ςταθερϊ ςτισ τελευταύεσ θϋςεισ τησ περιφερειακόσ κατανομόσ των επενδύςεων παρόλο που ανόκουν ςτισ περιφϋρειεσ ςύγκλιςησ, ενώ περύπου το 80% των επενδύςεων κατευθύνονται ςτισ Περιφϋρειεσ που ςυνορεύουν με τον Πα.Θε. και την Περιφϋρεια τησ Ανατολικόσ Μακεδονύασ και Θρϊκησ. 6. Οι αναπτυξιακού Νόμοι δεν καταφϋρνουν να προςελκύςουν ςημαντικό όγκο ξϋνων ϊμεςων Επενδύςεων διαχρονικϊ. 7. Η τομεακό κατανομό των επενδύςεων, δεύχνουν μύα ςτροφό προσ τισ επενδύςεισ που κϊθε φορϊ παρουςιϊζουν μεγαλύτερη αποδοτικότητα κεφαλαύων αλλϊ και υψηλό εθνικό προτεραιότητα που αντανακλϊται ςτα κύνητρα που παρϋχονται (ενϋργεια, τεχνολογύα, τηλεπικοινωνύεσ, τουριςμόσ). 8. Παρόλο που ο Ν. 2601/98 «ϋδεςε» την απαςχόληςη με το ύψοσ τησ επιχορόγηςησ ο δεύκτησ, δεν ϋπεςε θεαματικϊ ςε ςχϋςη με τον 1892/90. Αντύθετα, ςτα δύο πρώτα χρόνια εφαρμογόσ του Νόμου 3299/2004 παρατηρούμε ότι ο εν λόγω δεύκτησ διπλαςιϊςτηκε πρϊγμα που ςημαύνει ότι η αποδϋςμευςη τησ δημιουργούμενησ απαςχόληςησ από την ϋνταςη τησ ενύςχυςησ, ϋδωςε ώθηςη ςτισ επενδύςεισ ϋνταςησ κεφαλαύου 132, με αποτϋλεςμα να δημιουργηθούν αναλογικϊ λιγότερεσ θϋςεισ εργαςύασ. 9. Από τον δεύκτη (που υπόπενταπλαςιϊςτηκε) φαύνεται ότι το ςύνολο των επιχορηγόςεων του 2601/98, κατευθύνθηκαν ςτα μικρϊ επενδυτικϊ ςχϋδια, πρϊγμα που αντανακλϊ τισ προτεραιότητεσ του Νόμου, όπωσ φϊνηκε και με την αναθεώρηςη του Αντύθετα, με τον 3299/04, το μϋςο ύψοσ επιχορόγηςησ τετραπλαςιϊςτηκε, αντανακλώντασ την αντύδραςη τησ αγορϊσ, από την κατϊργηςη του ανώτατου 132 Γηα ηελ πξνεμόθιεζε ρξεζηκνπνηήζακε ηνλ γλσζηό ηύπν, ζε ζηαζεξέο ηηκέο ηνπ 1997 κε πξνεμνθιεηηθό επηηόθην ηεο Σξάπεδαο ηεο Διιάδνο.

118 ε ι ί δ α 118 ποςού επιχορόγηςησ και την αποςύνδεςό τησ από την δημιουργύα θϋςεων εργαςύασ 133, και 10. Η διαχρονικό εξϋταςη των πιςτώςεων των Κρατικών Ενιςχύςεων ωσ ποςοςτό του ΑΕΠ τησ τελευταύασ περιόδου δεύχνουν μύα ςταθερϊ μειούμενη πορεύα Ο δείθηεο ρξεζηκνπνηεί θαη πάιη πξνεμνθιεκέλα πνζά ζε ζηαζεξέο ηηκέο ηνπ Γξάθεκα 5 ηεο παξνύζαο εξγαζίαο

119 ε ι ί δ α 119 Η προοπτικό μετϊ το 2010 & Προτϊςεισ Οι Επιταγέσ τησ Ευρωπαΰκήσ Ένωςησ Σ α δημοςιονομικϊ ελλεύμματα, η ςτενότητα των πόρων, αλλϊ και ο ςκεπτικιςμόσ που αρχύζει να αναπτύςςεται ςε ςχϋςη με την αποτελεςματικότητα των αναπτυξιακών εργαλεύων οδηγεύ ςταδιακϊ τισ χώρεσ τησ Ε.Ε. ςτην πολιτικό μεύωςησ των επιτρεπόμενων κρατικών ενιςχύςεων. Η προοπτικό για τισ Κρατικϋσ Ενιςχύςεισ για μετϊ το 2010 και περιςςότερο για την επόμενη προγραμματικό περύοδο, εύναι η καλύτερη ςτόχευςη των κρατικών ενιςχύςεων προσ τουσ τομεύσ ενδιαφϋροντοσ τησ Ε.Ε. Όταν όμωσ η Ε.Ε. μιλϊει για λιγότερεσ και καλύτερα ςτοχευμϋνεσ ενιςχύςεισ δεν Όηαλ ε Δ.Δ. κηιάεη γηα ιηγόηεξεο θαη θαιύηεξα ζηνρεπκέλεο θξαηηθέο εληζρύζεηο δελ ελλνεί κείσζε ηνπ ζπλνιηθνύ όγθνπ ησλ παξερόκελσλ εληζρύζεσλ μιλϊει για τον Νόμο για την Περιφερειακό Ανϊπτυξη ςτην Ελλϊδα και τισ διαθϋςιμεσ πιςτώςεισ. Μιλϊει για τα ςχϋδια διϊςωςησ και αναδιϊρθρωςησ και τα ad hoc κύνητρα που παρϋχουν οριςμϋνεσ χώρεσ. Η πρακτικό τησ ενύςχυςησ ιδιωτικών επιχειρόςεων με περιφερειακϊ κριτόρια εύναι μύα οριζόντια πολιτικό η οπούα εύναι υψηλόσ προτεραιότητασ για την Ευρωπαώκό Ϊνωςη. Εκτόσ από τισ περιφερειακϋσ ενιςχύςεισ η Ε.Ε., ενθαρρύνει και ϊλλεσ οριζόντιεσ πολιτικϋσ (Ε&Α, περιβϊλλον κλπ) οι οπούεσ μπορούν και πρϋπει να τύχουν αποτελεςματικόσ εφαρμογόσ 135. Η Ευρωπαώκό Επιτροπό επιτρϋπει την διαμόρφωςη ενόσ πλαιςύου ενιςχύςεων παρόμοιο με αυτό των ενιςχύςεων για την περιφερειακό ανϊπτυξη, για την κινητοπούηςη των επιχειρόςεων ςτην Ε&Α, ςτην προςταςύα του περιβϊλλοντοσ και την επιτϊχυνςη των επενδύςεων ςτισ φιλικϋσ προσ το περιβϊλλον μορφϋσ ενϋργειασ. Μϋχρι ςτιγμόσ, ςτην Ελλϊδα, όπωσ ϋχουμε πει, όλεσ οι οριζόντιεσ αυτϋσ πολιτικϋσ υλοποιούνται ςτο πλαύςιο του εκϊςτοτε επενδυτικού νόμου, 135 Δπξσπατθή Δπηηξνπή (2005), C 107 «ρέδην Γξάζεο γηα ηηο θξαηηθέο Δληζρύζεηο: Ληγόηεξεο θαη θαιύηεξα ζηνρεπκέλεο θξαηηθέο εληζρύζεηο: νδηθόο ράξηεο γηα ηε κεηαξξύζκηζε ησλ θξαηηθώλ εληζρύζεσλ », Λνπμεκβνύξγν

120 ε ι ί δ α 120 περιορύζοντασ πλϋον τισ δυνατότητεσ ενύςχυςησ ςτισ περιοχϋσ οι οπούεσ εμφανύζουν υψηλϊ ποςοςτϊ ανϊπτυξησ. Όπωσ ϋχουμε αναφϋρει ο ΦΠΕ πρόκειται να αναθεωρηθεύ το 2010, ενώ υπϊρχει μεγϊλη πιθανότητα, εκτόσ των περιφερειών Ν. Αιγαύου και τ. Ελλϊδασ, τησ Πελοποννόςου και τησ Θεςςαλύασ, ςτισ περιφϋρειεσ τατιςτικόσ ύγκλιςησ, να υπϊρξουν μειώςεισ των επιτρεπόμενων ενιςχύςεων. Εύναι προφανϋσ, ότι η αποςτϋρηςη του 50% του αναπτυξιακού δυναμικού τησ χώρασ από οποιαδόποτε μορφό ενύςχυςησ, θα επιφϋρει μη αναςτρϋψιμεσ ςυνϋπειεσ για την εθνικό μασ ανταγωνιςτικότητα και την αναπτυξιακό μασ πορεύα, όταν μϊλιςτα όλεσ οι χώρεσ τησ Ε.Ε. δύνουν πολύ ςημαντικϊ κεφϊλαια ςτον ιδιωτικό τομϋα προσ τισ παρϊλληλεσ προαναφερόμενεσ οριζόντιεσ περιφερειακϋσ ό τομεακϋσ πολιτικϋσ 136. Φαρακτηριςτικό εύναι το διϊγραμμα που ακολουθεύ. Γξάθεκα 4 Κξαηηθέο Δληζρύζεηο ζηηο Υώξεο ηεο Δ.Δ Πηγό: D.G. Completion, European Commission, Επεξεργαςύα: Δικό μασ 136 European Commission (2006), Decision 390 State aid scheme - Program CENIT, Spain, Research and development, Direct Grant, , , Brussels European Commission (2006), Decision 938, State aid scheme - CASIMIR - Program 2005, Netherlands, Research and development, Direct grant, , , Brussels European Commission (2006), Decision 407, State aid of individual application N 407 / Food retail and production CS GmbH, Germany/SACHSEN-ANHALT, SMEs, Direct grant, , Brussels European Commission (2006), Decision 413, State aid scheme - Aid for distribution of renewable fuel, Sweden/ SVERIGE, Environmental protection, Sector: Retail trade, except of motor vehicles and motorcycles; repair of personal and household goods, Direct grant, , , Brussels European Commission (2006), Decision 418, State aid scheme - Renewable Transport Fuel Obligation, direct grand- UK, , Brussels

121 ε ι ί δ α 121 Η Προοπτική για την Ελλάδα Εύναι ςαφϋσ ότι η πορεύα των κρατικών ενιςχύςεων εύναι ςυνδεδεμϋνη με την κρατικό χρηματοδοτικό ικανότητα. Όπωσ βλϋπουμε ςτο ςχόμα που ακολουθεύ, ςτην Ελλϊδα, η πορεύα των κρατικών επιχορηγόςεων εμφανύζει (ωσ ποςοςτό του ΑΕΠ) μύα ςταθερϊ μειούμενη πορεύα Γξάθεκα 5 Πνξεία Κξαηηθώλ Δληζρύζεσλ ζηελ Διιάδα σο % ηνπ ΑΔΠ Δπξσπατθόο Μέζνο Όξνο Πηγό: D.G. Completion, European Commission, Επεξεργαςύα: Δικό μασ Εύναι επύςησ ςαφϋσ ότι οι κρατικϋσ ενιςχύςεισ δεν εύναι μηδενικού κόςτουσ για ϋνα κρϊτοσ. Πϋρα από το κόςτοσ ςτον Κρατικό Προώπολογιςμό (το πραγματικόεπιχορηγόςεισ και το διαφυγόν- φοροαπαλλαγϋσ) περιλαμβϊνει και ϋνα κόςτοσ ευκαιρύασ δεδομϋνου ότι η χορόγηςό τουσ ςε οριςμϋνεσ επιχειρόςεισ γύνεται ςε βϊροσ ϊλλων τομϋων κρατικόσ παρϋμβαςησ. Οι κρατικού πόροι, εύναι περιοριςμϋνοι και χρειϊζονται για διϊφορουσ ουςιώδουσ ςημαςύασ ςκοπούσ, όπωσ η παιδεύα, η υγεύα, η εθνικό αςφϊλεια, η κοινωνικό πρόνοια και ϊλλοι. Επομϋνωσ, τα κρϊτη μϋλη, και η Ελλϊδα πρϋπει να προβαύνουν ςτισ επιλογϋσ τουσ με διαφϊνεια και να καθορύζουν προτεραιότητεσ. Και ακριβώσ επειδό οι κρατικϋσ ενιςχύςεισ προϋρχονται από κρατικϋσ δαπϊνεσ, θα πρϋπει οι προτεραιότητασ να εύναι ξεκϊθαρεσ, ο ςχεδιαςμόσ λεπτομερόσ, η παρακολούθηςη ςτενό, και η αξιολόγηςη ενδελεχόσ. Η πρακτικό τησ ςύνδεςησ του Επενδυτικού Νόμου με όλεσ τισ οριζόντιεσ πολιτικϋσ δεν βοηθϊ ςε καμύα περύπτωςη ούτε την εφαρμογό, ούτε την αξιόπιςτη τόρηςη ςτοιχεύων με ςκοπό την αξιολόγηςη τησ πολιτικόσ.

122 ε ι ί δ α 122 Κρύνεται αναγκαύο να διαςπαςτεύ ο Επενδυτικόσ Νόμοσ ςε περιςςότερα πλαύςια ενιςχύςεων για τισ Ιδιωτικϋσ Επενδύςεισ που ενδεχομϋνωσ θα ϋχουν και περιφερειακό διϊςταςη ό και εξειδικευμϋνη χωροταξικό ςτόχευςη. Αυτό η λύςη δεν θα αντικαθιςτούςε, αλλϊ θα ενδυνϊμωνε το υφιςτϊμενο πλαύςιο ενιςχύςεων: Πίλαθαο 41 Πξνηεηλόκελα Καζεζηώηα Κξαηηθώλ Δληζρύζεσλ (Schemes) 137 Προτεινόμενα εξειδικευμϋνα καθεςτώτα ενύςχυςησ χϋδιο για την ςτόριξη των ιδιωτικών Επενδύςεων με περιφερειακϊ κριτόρια (Αναπτυξιακόσ Νόμοσ) χϋδιο για την κινητοπούηςη επενδύςεων για Ε&Α χϋδιο για την κινητοπούηςη επενδύςεων για την προςταςύα του περιβϊλλοντοσ χϋδιο για την κινητοπούηςη επενδύςεων βελτύωςησ τησ ενεργειακόσ υποδομόσ τησ χώρασ μασ χϋδιο για την κινητοπούηςη επενδύςεων για τισ ΜΜΕ χϋδιο για την κινητοπούηςη επενδύςεων προσ καινοτομικϊ προώόντα χϋδιο για την διατόρηςη τησ πολιτιςμικόσ κληρονομιϊσ Όλοι αυτού οι ςτόχοι εύναι διακριτού, πρϋπει να εξειδικευτούν παύρνοντασ πληροφόρηςη από διαφορετικούσ εμπλεκομϋνουσ, πρϋπει να διατρϋχονται από διαφορετικϋσ διαδικαςύεσ, και να αξιολογούνται με διαφορετικϊ κριτόρια και από διαφορετικούσ φορεύσ. ε ςχϋςη με την περιφερειακό διϊςταςη του Επενδυτικού Νόμου, η οπούα εύναι και κυρύαρχοσ διαχρονικόσ ςτόχοσ, κρύνεται απαραύτητο να υπϊρξει ϋνασ εξορθολογιςμόσ των διατιθϋμενων πόρων από το διαμϋριςμα τησ Θρϊκησ, ςτισ υπόλοιπεσ περιφϋρειεσ που μειονεκτούν (Ϋπειροσ, Δ. Ελλϊδα, Πελοπόννηςοσ). Επύςησ, ο δυιςμόσ τησ Περιφϋρειασ Ανατολικόσ Μακεδονύασ και Θρϊκησ ςε δύο επενδυτικϋσ ζώνεσ την καταδύκαςε ςε δύο ταχύτητεσ ανϊπτυξησ, ενώ δημιούργηςε ϋνα ϋντονο μοντϋλο βιομηχανοπούηςησ τησ περιοχόσ, που λύγο ςυνϋβαλλε ςε τελικό ανϊλυςη ςτην αύξηςη του πραγματικού ΑΕΠ τησ περιφϋρειασ 138. Τπϊρχει επιπλϋον η Νομικό δυνατότητα, ςτα πλαύςια του υφιςτϊμενου εθνικού νομικού πλαιςύου να παρακϊμψουμε τα προβλόματα που προκύπτουν από τουσ περιοριςμούσ ςτον Φϊρτη Περιφερειακών Ενιςχύςεων 139. Εναπόκειται όμωσ ςτην 137 Οη αληίζηνηρεο θαηεπζπληήξηεο γξακκέο είλαη ζην ζηάδην ηεο δηαβνύιεπζεο 138 Παξάξηεκα Πεξεηαίξσ ελίζρπζε κπνξεί λα δνζεί «ζε δεόλησο αηηηνινγεκέλεο πεξηπηώζεηο, ζε άιιεο πεξηθέξεηο πνπ ζπγθξνηνύλ γεηηνληθέο πεξηνρέο θαη έρνπλ πιεζπζκό ηνπιάρηζηνλ θαηνίθνπο, αλ αληηκεηωπίδνπλ κείδνλα δηαξζξωηηθή αιιαγή ή ζρεηηθά ζνβαξή παξαθκή ζε ζύγθξηζε κε άιιεο,

123 ε ι ί δ α 123 διαχειριςτικό ετοιμότητα και ικανότητα τησ Ελλϊδασ, να διαμορφώςει μύα επιςτημονικϊ τεκμηριωμϋνη περιφερειακό και τομεακό αναπτυξιακό ςτρατηγικό όχι μόνο ςε επύπεδο Περιφερειών, Νομών αλλϊ και Περιοχών. Επιςημαύνουμε ότι πολλϋσ μελϋτεσ εξειδικευμϋνων ελληνικών οργανιςμών, αναγνωρύζουν ότι η περιφερειακό διϊκριςη των περιοχών τησ χώρασ εξυπηρετεύ την διοικητικό αποκϋντρωςη. Ενώ λοιπόν εντόσ των περιφερειών εμφανύζονται αναπτυξιακϋσ και οικονομικϋσ ανομοιογϋνειεσ, αυτϋσ, δεν λαμβϊνονται υπόψη ςε ϋναν επενδυτικό Νόμο που χρηςιμοποιεύ το περιφερειακό κριτόριο για την κατανομό των κινότρων 140. το ιςχύον πλαύςιο επιδοτόςεων, οι περιοριςμού ςτισ πιςτώςεισ του προώπολογιςμού, η καθυςτϋρηςη ςτισ εκταμιεύςεισ, και το χαμηλό ποςοςτό ολοκλόρωςησ αναπτυξιακών ςχεδύων ελαχιςτοποιούν τα αναμενόμενα οφϋλη από την εφαρμογό οποιαςδόποτε αναπτυξιακόσ προςπϊθειασ. Αναφορικϊ λοιπόν με την διαδικαςύα, και για την ταχύτερη πραγματοπούηςη των επενδύςεων θα μπορούςε να ενιςχυθεύ η εμπλοκό των τραπεζών για τισ ενιςχύςεισ ςτισ ΜΜΕ ςε κϊποια ςτϊδια, ιδιαύτερα ςε ςχϋςη με την παρακολούθηςη των επενδύςεων και την εκταμύευςη των επιχορηγόςεων, ςτα πρότυπα τησ διαχεύριςησ κονδυλύων του ΠΕΠ του Γ ΚΠ, δεδομϋνου ότι ϋχουν και την εμπειρύα και το προςωπικό και το διαθϋςιμο δύκτυο. Προτεύνουμε τϋλοσ, ςτα πλαύςιο τησ αποκϋντρωςησ, και τησ αποτελεςματικότερησ εφαρμογόσ μιασ περιφερειακόσ αναπτυξιακόσ πολιτικόσ, με την παραδοχό ότι οι τοπικού εταύροι μπορούν καλύτερα και αποτελεςματικότερα να κρύνουν την ποιότητα και την χρηςιμότητα μύασ επϋνδυςησ για την τοπικό κοινωνύα, τουλϊχιςτον για τισ επενδύςεισ που πραγματοποιούνται μϋςω των Περιφερειών, την εφαρμογό ειδικόσ ρύθμιςησ, ςτην οπούα οι περιφερειακού φορεύσ, θα καθορύζουν την εφαρμογό ειδικών θεμϊτων ό ακόμα και βαθμολόγηςη ειδικών κριτηρύων που θα αφορούν τον κατϊ περύπτωςη ιςχύοντα Αναπτυξιακό Νόμο. παξόκνηεο πεξηθέξεηεο», θαη «γηα ηελ πξνζπάζεηα απάιεηςεο πνιύ ζπγθεθξηκέλωλ πεξηθεξεηαθώλ αληζνηήηωλ, θάηω από ην επίπεδν NUTS III, πξνο άιιεο, κηθξόηεξεο πεξηνρέο αξθεί λα έρνπλ πιεζπζκό ηνπιάρηζηνλ θαηνίθνπο» κεηά από αηηηνινγεκέλε αίηεζε κε ηελ ρξήζε απνδεθηώλ νηθνλνκηθώλ δεηθηώλ. 140 Καββαδίαο (1992): Γείθηεο πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο ηεο Διιάδαο : θαηάξηηζε, αμηνιόγεζε θαη εθαξκνγέο, Κέληξν Πξνγξακκαηηζκνύ θαη Οηθνλνκηθώλ Δξεπλώλ, Αζήλα

124 ε ι ί δ α 124 Επύλογοσ Θ α όταν παρϊλογο να υποςτηρύξει κανεύσ ότι από μόνο του ϋνα ςύςτημα χρηματοδοτικών ενιςχύςεων οδηγεύ ςτο επιθυμητό αποτϋλεςμα ανϊπτυξησ. Για την περύπτωςη τησ Ελλϊδασ, ϋχει μετρηθεύ ότι μόλισ το 30% των ιδιωτικών επενδύςεων κινητοποιούνται από τον εκϊςτοτε Επενδυτικό Νόμο 141. Βαςικότεροι ςυντελεςτϋσ για μύα βιώςιμη και αειφόρο ανϊπτυξη και για την τόνωςη τησ επιχειρηματικόσ δραςτηριότητασ ϋχουν αναδειχθεύ παρϊγοντεσ όπωσ η εξαςφϊλιςη ςταθερού μακροοικονομικού περιβϊλλοντοσ, η απλοπούηςη των γραφειοκρατικών διαδικαςιών, η κατϊργηςη τησ πολυνομύασ, η απλούςτευςη τησ φορολογικόσ νομοθεςύασ, η ολοκλόρωςη του χωροταξικού ςχεδιαςμού, η διαφϊνεια και η εξϊλειψη των παραγόντων ςτρϋβλωςησ του ανταγωνιςμού, και η ςυνϋργεια των αναπτυξιακών εργαλεύων με τισ υπόλοιπεσ αναπτυξιακϋσ και περιφερειακϋσ πολιτικϋσ 142. Ζ επηινγή ηνπ αλαπηπμηαθνύ κνληέινπ είλαη κία πνιηηηθή απόθαζε Ο Αλαπηπμηαθόο Νόκνο είλαη ίζσο αλαγθαία αιιά ζίγνπξα όρη ηθαλή ζπλζήθε γηα ηελ βειηίσζε ηεο αληαγσληζηηθόηεηαο. Δεν εύναι όμωσ τυχαύο ότι τα αναπτυξιακϊ εργαλεύα χρηςιμοποιούνται από όλεσ τισ χώρεσ του κόςμου, ακόμα και από τισ πιο φιλελεύθερεσ. Πϋρα από την επιτϊχυνςη τησ αναπτυξιακόσ διαδικαςύασ, τα εργαλεύα ςυνδϋονται με ςτο ςκληρό πυρόνα του ρόλου του κρϊτουσ που ϋχει να κϊνει με την προώθηςη ενόσ αναπτυξιακού μοντϋλου 143. Η επιλογό του μοντϋλου αυτού εύναι μια πολιτικό απόφαςη. Ωρα, η αξιολόγηςό του πρϋπει να γύνεται όχι μόνο με κριτόρια τουσ διακηρυγμϋνουσ ςτόχουσ αλλϊ με 141 ηνηρεία από ηε ΓΔΔ, δεκνζηεπκέλα ζηνλ Οηθνλνκηθό Σαρπδξόκν, 14/8/2004, ζ OECD (2005): Checklist for Foreign Direct Investment Incentive Policies, France 143 εμσζηξέθεηα, πξνζέιθπζε μέλσλ επελδύζεσλ, ελζάξξπλζε θιάδσλ δσηηθήο ζεκαζίαο ζηελ νηθνλνκία κίαο ρώξαο, δεκηνπξγία εζληθώλ πξσηαζιεηώλ/national champions, εζληθή νηθνλνκηθή απηάξθεηα, αεηθόξνο αλάπηπμε, νξζνινγηθή ρσξνζέηεζε ηεο αλάπηπμεο, πεξηθεξεηαθή αλάπηπμε, ελίζρπζε ηεο απαζρόιεζεο, αύμεζε ηεο αληαγσληζηηθόηεηαο θιπ

125 ε ι ί δ α 125 ςυνδυαςμό πολιτικών, κοινωνικών, οικονομικών κριτηρύων, και πϊντα ςε αντιπαραβολό με τισ εναλλακτικϋσ 144. Περιοριςμού ςτην Εργαςύα Εύναι προφανϋσ ότι ςτα πλαύςια αυτόσ τησ εργαςύασ αρκεςτόκαμε ςτο να παρουςιϊςουμε το επενδυτικό πλαύςιο ςτην χώρα μασ, όπωσ διαμορφώνεται από του Επενδυτικούσ Νόμουσ, να προχωρόςουμε ςε μύα οριζόντια ςύγκριςη των Νόμων με βϊςη κοινϊ κριτόρια, να αναλύςουμε περιγραφικϊ τα αποτελϋςματα του αναπτυξιακού Νόμου, και να αναγνωρύςουμε δυνατότητεσ ςτην βϊςη του Πλαιςύου τησ Ευρωπαώκόσ Ϊνωςησ, που με πρώτη ματιϊ περιορύζει την ευχϋρεια του Κρϊτουσ να εφαρμόςει μια αυτοδύναμη πολιτικό Κρατικών Ενιςχύςεων. Μύα προςπϊθεια όμωσ ολοκληρωμϋνησ παρουςύαςησ των αναπτυξιακών πολιτικών προώποθϋτει πρόςβαςη ςε αναλυτικότερα ςτοιχεύα ςε ςχϋςη με την κλαδικό και χωρικό κατανομό ςε αντιπαραβολό με το ςύνολο των χρηματοδοτόςεων ςτον ιδιωτικό τομϋα, αξιολόγηςη τησ δυναμικόσ των κλϊδων τησ Ελληνικόσ Οικονομύασ, παρουςύαςη του μικροοικονομικού και μακροοικονομικού περιβϊλλοντοσ, των δημογραφικών ςτοιχεύων, των γραφειοκρατικών μηχανιςμών, των βαςικών υποδομών ςτη χώρα μασ,, και των φορολογικών ρυθμύςεων. Πιςτεύουμε ότι μια ολοκληρωμϋνη προςπϊθεια αξιολόγηςησ των κρατικών πολιτικών παρϋμβαςησ ςτην ιδιωτικό οικονομύα τησ χώρασ μασ, εύναι απαραύτητη προώπόθεςη ώςτε να υπϊρχει η πρακτικό δυνατότητα ανταλλαγόσ επιςτημονικϊ τεκμηριωμϋνων επιχειρημϊτων, με ςτόχο να αναζητηθεύ η βϋλτιςτη δυνατό αναπτυξιακό επιλογό και ο ρόλοσ του Κρϊτουσ, για την βελτύωςη τησ ανταγωνιςτικότητασ ςτην χώρα μασ. 144 Δλαιιαθηηθή κπνξεί λα είλαη είηε ε επηινγή κεηαμύ ησλ αλαπηπμηαθώλ εξγαιείσλ, όπσο ηα παξνπζηάζακε πξνεγνπκέλσο, είηε επηινγή αλάκεζα ζε άιια εξγαιεία θξαηηθήο παξέκβαζεο (πρ. ξύζκηζε αληί γηα θξαηηθή ελίζρπζε)

126 ε ι ί δ α 126 Βιβλιογραφύα Ειιεληθή Ννκνζεζία Ν. 1892/1990, «Κύνητρα για τησ πραγματοπούηςη παραγωγικών Επενδύςεων» (ΥΕΚ 101/Α / ) Ν. 2234/1994 «Σροποπούηςη του Ν. 2234/2004 και ϊλλεσ διατϊξεισ» (ΥΕΚ 142/Α/ ) N. 2372/96 «ύςταςη φορϋων για την επιτϊχυνςη τησ αναπτυξιακόσ διαδικαςύασ και ϊλλεσ διατϊξεισ» (ΥΕΚ 29Α/ ) Ν. 2601/1998 «Ενιςχύςεισ Ιδιωτικών Επενδύςεων για την Οικονομικό και Περιφερειακό Ανϊπτυξη τησ Φώρασ και ϊλλεσ Διατϊξεισ» (ΥΕΚ 81/Α/ ) Ν. 2638/1998 «Καθοριςμόσ Γ Περιοχόσ Νόμου 2601/1998» (ΥΕΚ/204/Α/1998) Ν.2819/2000 «Ίδρυςη Εταιρεύασ Ολυμπιακό Φωριό 2004 Α.Ε." προςταςύα Ολυμπιακών υμβόλων και ημϊτων και ϊλλεσ διατϊξεισ» (ΥΕΚ 84/Α/ ) Ν. 2873/2000 «Υορολογικϋσ ελαφρύνςεισ και απλουςτεύςεισ και ϊλλεσ διατϊξεισ» (ΥΕΚ 285/Α/ ) Ν. 2941/2001 «Σροποπούηςη του Ν. 2601/1998» (ΥΕΚ: 201/Α/ ) N.2947/2001 «Θϋματα Ολυμπιακόσ Υιλοξενύασ, Έργων Ολυμπιακόσ Τποδομόσ και ϊλλεσ διατϊξεισ» (ΥΕΚ 228/Α/ ) Ν.2992/2002 «Μϋτρα για την ενύςχυςη τησ κεφαλαιαγορϊσ και την ανϊπτυξη τησ επιχειρηματικότητασ και ϊλλεσ διατϊξεισ» (ΥΕΚ 54/Α/ ) Ν. 2996/2002 «Ελληνικό ςχϋδιο οικονομικόσ αναςυγκρότηςησ των Βαλκανύων» (ΥΕΚ:62/ ) Ν. 3049/2002 «Σροποπούηςη του Ν. 2601/1998» (ΥΕΚ 212/Α/ ) Ν. 3091/2002 «Σροποπούηςη του Ν. 2601/1998» (ΥΕΚ 330/Α/ ) Ν. 3105/2003 «Σροποπούηςη του Ν.2601/1998» (ΥΕΚ 29/Α/ ) Ν. 3130/2003 «Σροποπούηςη του Ν. 2601/1998» (ΥΕΚ 76/Α/ ) Ν. 3219/2004 «Σροποπούηςη του Ν. 2601/1998» (ΥΕΚ 13/Α/ ) Ν. 3259/2004 «Σροποπούηςη του Ν.2601/1998» (ΥΕΚ 149 /Α/ )

127 ε ι ί δ α 127 Ν.3299/2004 «Κύνητρα ιδιωτικών επενδύςεων για την οικονομικό ανϊπτυξη και περιφερειακό ςύγκλιςη» (ΥΕΚ 261/A/ ) Ν. 3427/2005 «Υόροσ προςτιθϋμενησ αξύασ ςτισ Νϋεσ Οικοδομϋσ, μεταβολϋσ ςτην φορολογύα κεφαλαύου, και ϊλλεσ διατϊξεισ» (ΥΕΚ. 312/Α/ ) N. 3470/2006 (ΥΕΚ. 132/Α/ ) Ν.3508/2006 «Ρυθμύςεισ Θεμϊτων του Τπουργεύου Αγροτικόσ Ανϊπτυξησ και Σροφύμων και ϊλλεσ διατϊξεισ» (ΥΕΚ. 249/Α/ ) Ν. 3522/2006 «Μεταβολϋσ ςτην Υορολογύα ειςοδόματοσ, απλούςτευςη ςτον Κώδικα Βιβλύων και τοιχεύων, και ϊλλεσ διατϊξεισ» (ΥΕΚ 276/Α/ ) Τπουργικό Απόφαςη 22353/91, (ΥΕΚ 30/Β/91) Τπουργικό Απόφαςη 22352/91, (ΥΕΚ 28/Β/91) Τπουργικό Απόφαςη 22488, (ΥΕΚ 30/Β/91) Τπουργικό Απόφαςη 22602/91, (ΥΕΚ 35/Β/91) Τπουργικό Απόφαςη 3391, (ΥΕΚ 875/Β/94) Τπουργικό Απόφαςη 3392, (ΥΕΚ 875/Β/94) Τπουργικό Απόφαςη 722/88, (ΥΕΚ.22/Β/95) Τπουργικό Απόφαςη 58541/98, (ΥΕΚ 854/Β/ ) Τπουργικό Απόφαςη, (ΥΕΚ/350/Β/ ) Τπουργικό Απόφαςη, (ΥΕΚ 428 /Β/ ) Τπουργικό Απόφαςη 13752/06, (ΥΕΚ 425/Β/ ) Επξωπαϊθή Ννκνζεζία Ευρωπαώκό Επιτροπό (1995), «Πύνακασ αποτελεςμϊτων για τισ κρατικϋσ ενιςχύςεισ», Επιτροπό των Ευρωπαώκών Κοινοτότων», Λουξεμβούργο Ευρωπαώκό Επιτροπό (1998), C 74 «ςχετικϊ με τισ Κατευθυντόριεσ Γραμμϋσ Περιφερειακού Φαρακτόρα για την Περύοδο », , Λουξεμβούργο Ευρωπαώκό Επιτροπό (2000), C 205 «Έβδομη ϋκθεςη για τισ κρατικϋσ ενιςχύςεισ ςτη Ευρωπαώκό Ένωςη», Λουξεμβούργο Ευρωπαώκό Επιτροπό (2000), «Κοινοτικό νομοθεςύα περύ κρατικών ενιςχύςεων : οδηγόσ» Λουξεμβούργο European Commission (2001), C 37 Community guidelines on State aid for environmental protection, Luxembourg

128 ε ι ί δ α 128 Ευρωπαώκό Επιτροπό (2001), Κανονιςμόσ 69, «για την εφαρμογό των ϊρθρων 87 και 88 τησ ςυνθόκησ ΕΚ ςτισ ενιςχύςεισ όςςονοσ ςημαςύασ» , Βρυξϋλλεσ Ευρωπαώκό Επιτροπό (2001), Κανονιςμόσ 70, «για την εφαρμογό των ϊρθρων 87 και 88 τησ ςυνθόκησ ΕΚ ςτισ κρατικϋσ ενιςχύςεισ προσ μικρϋσ και μεςαύεσ επιχειρόςεισ», , Βρυξϋλλεσ Ευρωπαώκό Επιτροπό (2003), C 225 «Πύνακασ αποτελεςμϊτων για τισ κρατικϋσ ενιςχύςεισ», Λουξεμβούργο Ευρωπαώκό Επιτροπό (2003), C 635 «Πύνακασ αποτελεςμϊτων για τισ κρατικϋσ ενιςχύςεισ», Λουξεμβούργο European Commission (2004), C 244 Community guidelines on State aid for rescuing and restructuring firms in difficulty, Luxembourg Ευρωπαώκό Επιτροπό (2004), Κανονιςμόσ 794 «ςχετικϊ με την εφαρμογό του κανονιςμού (ΕΚ) αριθ. 659/1999 του υμβουλύου για τη θϋςπιςη λεπτομερών κανόνων εφαρμογόσ του ϊρθρου 93 τησ ςυνθόκησ ΕΚ», , Βρυξϋλλεσ Ευρωπαώκό Επιτροπό (2005), C 107 «χϋδιο Δρϊςησ για τισ κρατικϋσ Ενιςχύςεισ: Λιγότερεσ και καλύτερα ςτοχευμϋνεσ κρατικϋσ ενιςχύςεισ: οδικόσ χϊρτησ για τη μεταρρύθμιςη των κρατικών ενιςχύςεων », Λουξεμβούργο Ευρωπαώκό Επιτροπό (2005), C 107 «χϋδιο Δρϊςησ για τισ κρατικϋσ Ενιςχύςεισ: Λιγότερεσ και καλύτερα ςτοχευμϋνεσ κρατικϋσ ενιςχύςεισ: οδικόσ χϊρτησ για τη μεταρρύθμιςη των κρατικών ενιςχύςεων », Λουξεμβούργο Ευρωπαώκό Επιτροπό (2006), C 54 «ςχετικϊ με τισ Κατευθυντόριεσ Γραμμϋσ για τισ Κρατικϋσ Ενιςχύςεισ Περιφερειακού Φαρακτόρα για την Περύοδο », Λουξεμβούργο Ευρωπαώκό Επιτροπό (2006), Απόφαςη 3867, «Κρατικό ενύςχυςη Ελλϊδα, Φϊρτησ περιφερειακών ενιςχύςεων, », , Βρυξϋλλεσ Ευρωπαώκό Επιτροπό (2006), C 728 «Ανακούνωςη τησ Επιτροπόσ προσ το υμβούλιο, το Ευρωπαώκό Κοινοβούλιο και την Ευρωπαώκό Οικονομικό και Κοινωνικό Επιτροπό. Για μια αποτελεςματικότερη χρηςιμοπούηςη των φορολογικών κινότρων υπϋρ τησ Έρευνασ και Ανϊπτυξησ», Λουξεμβούργο

129 ε ι ί δ α 129 Ευρωπαώκό Επιτροπό (2006), C 54 «ςχετικϊ με τισ Κατευθυντόριεσ Γραμμϋσ για τισ Κρατικϋσ Ενιςχύςεισ Περιφερειακού Φαρακτόρα για την Περύοδο », Λουξεμβούργο Ευρωπαώκό Επιτροπό (2006), Κανονιςμόσ 1628, «για την εφαρμογό των ϊρθρων 87 και 88 τησ υνθόκησ ςτισ εθνικϋσ επενδυτικϋσ ενιςχύςεισ περιφερειακού χαρακτόρα», Βρυξϋλλεσ Ευρωπαώκό υμβούλιο (1999), Κανονιςμόσ 659 «για την θϋςπιςη λεπτομερών κανόνων εφαρμογόσ του ϊρθρου 93 τησ υνθεκ», , Βρυξϋλλεσ European Commission (2006), Decision 390 State aid scheme - Program CENIT, Spain, Research and development, Direct Grant, , , Brussels European Commission (2006), Decision 938, State aid scheme - CASIMIR - Program 2005, Netherlands, Research and development, Direct grant, , , Brussels European Commission (2006), Decision 407, State aid of individual application N 407 / Food retail and production CS GmbH, Germany/SACHSEN- ANHALT, SMEs, Direct grant, , Brussels European Commission (2006), Decision 413, State aid scheme - Aid for distribution of renewable fuel, Sweden/ SVERIGE, Environmental protection, Sector: Retail trade, except of motor vehicles and motorcycles; repair of personal and household goods, Direct grant, , , Brussels European Commission (2006), Decision 418, State aid scheme - Renewable Transport Fuel Obligation, direct grand- UK, , Brussels European Commission (2006) C 194 Community guidelines on state aid to promote risk capital investments in small and medium-sized enterprises, Luxembourg European Commission (2006) C 323 Community Framework for State aid for Research and Development and Innovation, Luxembourg Ειιεληθή Βηβιηνγξαθία Αρταβϊνη Μ. (1998): Σα νϋα μϋςα τησ περιφερειακόσ πολιτικόσ και η ςυμβολό τουσ την τοπικό ανϊπτυξη ςτην Ελλϊδα, Διπλωματικό Διατριβό, Πϊντειο Πανεπιςτόμιο Αθόνα

130 ε ι ί δ α 130 Καρύδησ Γ. (2004): Ευρωπαώκό Δύκαιο Επιχειρόςεων και Ανταγωνιςμού, Θεμελιώδεισ Ελευθερύεσ, Ανταγωνιςμόσ και Κρατικϋσ Ενιςχύςεισ, Εκδόςεισ ϊκκουλα, Αθόνα Γιαννύτςησ T. (1988): Η ελληνικό βιομηχανύα: Ανϊπτυξη και κρύςη, εκδόςεισ Gutenberg, Αθόνα Γνώμη τησ ΟΚΕ 14 (1998): Ενύςχυςη Ιδιωτικών Επενδύςεων, Αθόνα Γνώμη τησ Ο.Κ.Ε 122 (2004): Νϋοσ Αναπτυξιακόσ Νόμοσ, Αθόνα Γνώμη τησ Ο.Κ.Ε. 160 (2006): χετικϊ με την Αναμόρφωςη του Επενδυτικού Νόμου, Αθόνα ΕΣΒΑ (1996): Επενδύςτε ςτην Ελλϊδα: όλα όςα θα πρϋπει να ξϋρετε για τισ Επενδύςεισ ςτην Ελλϊδα, Εκδόςεισ ΕΣΒΑ, Αθόνα Καββαδύασ (1992): Δεύκτεσ περιφερειακόσ ανϊπτυξησ τησ Ελλϊδασ : κατϊρτιςη, αξιολόγηςη και εφαρμογϋσ, Κϋντρο Προγραμματιςμού και Οικονομικών Ερευνών, Αθόνα Κουμαρτζόσ Α. (2002): Η παγκοςμιοπούηςη και το αναπτυξιακό ςπιρϊλ ςτην Ελλϊδα : περιφερειακϋσ και ειςοδηματικϋσ ανιςότητεσ ( ), Ινςτιτούτο τρατηγικών και Αναπτυξιακών Μελετών, Αθόνα Καρϊγιωργασ. και Πϊκοσ Θ. (1986): Κοινωνικϋσ και Οικονομικϋσ ανιςότητεσ: η Ελλϊδα ςε εξϋλιξη, εκδόςεισ Εξϊντασ, Αθόνα Παπαδούλησ Α., Χυχϊρησ Γ. και Πετρϊκοσ Γ. (2003): Πολιτικϋσ Επενδυτικών Κινότρων και Περιφερειακό Ανϊπτυξη: Επιςκόπηςη και Πρώτη Αξιολόγηςη, ειρϊ Ερευνητικών Εργαςιών (9):15, Βόλοσ Πατςουρϊτησ Β (1993): Κρατικϋσ ενιςχύςεισ: Επιδοτόςεισ, επιχορηγόςεισ, μεταβιβαςτικϋσ πληρωμϋσ, Ινςτιτούτο Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών, Ειδικϋσ Μελϋτεσ 21, Αθόνα Περιφϋρεια Αν. Μακεδονύασ και Θρϊκησ (1999): Οι Ιδιωτικϋσ Επενδύςεισ ςτην Περιφϋρεια τησ Ανατολικόσ Μακεδονύασ και Θρϊκησ: Ο Αναπτυξιακόσ Νόμοσ 1892/1990 και η αξιολόγηςη των αποτελεςμϊτων του, Κομοτηνό υνοδινόσ Φ. (1998): Οι κρατικϋσ ενιςχύςεισ υπό τον ϋλεγχο του κοινοτικού δικαύου, παρϊθεςη των ςημαντικότερων αποφϊςεων του Δικαςτηρύου των Ευρωπαώκών Κοινοτότων, εκδόςεισ ϊκκουλα, Αθόνα Σαγκαλϊκη Βαςιλικό (1998): Σα αναπτυξιακϊ κύνητρα του Ν. 1892/90 και η επύδραςό τουσ ςτισ Περιφερειακϋσ Βιομηχανικϋσ Επενδύςεισ, διπλωματικό

131 ε ι ί δ α 131 Εργαςύα, Μεταπτυχιακό Σμόμα Διεθνών και Ευρωπαώκών Οικονομικών πουδών, Οικονομικό Πανεπιςτόμιο Αθηνών, Αθόνα Σρϊπεζα τησ Ελλϊδασ (2005): Έκθεςη του Διοικητό, Αθόνα Σρϊπεζα τησ Ελλϊδασ (2006): Έκθεςη του Διοικητό, Αθόνα Ξελόγιωζζε Βηβιηνγξαθία Anthoine R. (1979): Tax incentives for private investment in developing countries, Kluwer, Boston Annual Report (2007): Industrial Development Act 1982 for the year ended 31 March 2007, The Secretary of State for Trade and Industry, Barrios S., Holger G., Strobl E. (2003): Multinationals location choice, agglomeration economies and public incentives, Core Discussion Paper (17):2003, Université catholique de Louvain, Belgium Demekas, D. Horvath G., Balazs, and Ribakova E., (2005): Foreign direct investment in South-eastern Europe: how (and how much) can policies help?, IMF, Washington Gergely J., (2003): Trends in Foreign Direct Investment Incentives, European Communities Studies Association, Pavia Eurostat (2005): European Foreign Direct Investment Statistics Yearbook 2005, Office for the Official Publications of the European Communities, Luxemburg Eurostat (2006): European Union foreign direct investment yearbook: data Office for Official Publications of the European Communities, Luxembourg Fromm G. (1971): Tax incentives and capital spending: the Effects of Tax Policy on Investment, Brookings Institution, Washington DC Filippaios F. Kottaridi C, Papanastasiou M. and Pearce R (2004): Empirical Evidence on the strategic behavior of US MNEs within the framework of dynamic differentiated networks, in Multinational Firm s Location and the New Economic Geography: Edited by Mucchielli J.L. and Mayer T., Centre for International Business, University of Leeds, Edward Elgar Publishing Cheltenham, UK Hines J. (1993): Altered States: taxes and the location of foreign direct investment, National Bureau of Economic Research

132 ε ι ί δ α 132 IMF (2001): Foreign Direct Investment Statistics: How countries measure FDI, Washington D.C. Laffont J. (2000): Incentives and political economy, Oxford publications Nijkamp P. (1998): European Regional Development Policies and Foreign Direct Investment, Vrije Univesiteit, Amsterdam OECD (2000): Policy Competition for foreign Direct Investment a study for competition of governments to attract FDI, France OECD (1999): Benchmark Definition for FDI, 3 rd Edition, Paris OECD (2005): Checklist for Foreign Direct Investment Incentive Policies, France Petrakos G. and Totev S. (2000): Geographical proximity matters in the orientation of F.D.I.: Greek F.D.I. in the C.E.E.Cs". (Eds.) Economic co-operation in the Balkans: a regional approach to European integration Ashgate, Aldershot. Razin A. Rubinstein Y. and Sadka E. (2004): Which countries export FDI, and how much? Centre for Economic Policy Research, London United Nations Conference on Trade and Development (2000): Tax incentives and foreign direct investment: a global survey, UNCTD, New York United Nations Conference on Trade and Development (2001): Home country measures, UNCTD, New York Woodside K. (1979): Tax incentives vs. subsidies: Political Considerations in Governmental Choice, University of Toronto, Canada Αξζξνγξαθία Δρυλλερϊκη K. (1994): «Οι ενιςχυόμενεσ επενδύςεισ για την ανϊπτυξη», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.49, p.24 τεργύου Δ. (1994): «Πώσ θα ρθει η ανϊπτυξη», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.51, p.48) Βϊμβουκα Γ. (1994): «Για μια ςωςτό αναπτυξιακό πολιτικό», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.51, p.49 Φριςτόπουλου Κ. (1994): «Νομοθεςύα: Ποια τα κύνητρα για επενδύςεισ», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.51, p.62 Αφιϋρωμα (1994): «Παρϊρτημα Ι: Περιοχϋσ τησ επικρϊτειασ ςύμφωνα με το νόμο για τα κύνητρα επενδύςεων», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.51, p.78

133 ε ι ί δ α 133 Παπαζόςη Ι. (1994): «Επενδύςεισ ξϋνου κεφαλαύου: $2,3 δις. την περύοδο », Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.51, p.86 τεργύου Λ. (1995): «Πανόραμα εγκριθειςών επενδύςεων το 1994», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.10, p.47 Φριςτόπουλου Κ. (1995): «Αναπτυξιακού. Νόμοι: Σα κύνητρα για επενδύςεισ», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.25, p.100 Μαρύνου Γ. (1995): «Δεν θϋλει ο νόμοσ τισ επενδύςεισ ςτη Θρϊκη», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.31, p.4 Δρόςου Π. (1995): «Ξϋνεσ επενδύςεισ και ελληνικό πραγματικότητα», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.40, p.112 Αλεξανδρϊκη Κ. (1995): «Ξϋνεσ επενδύςεισ και ελληνικό πραγματικότητα», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.40, p.112 Λινϊρδου Π. (1995): «Αύξηςη των επιδοτούμενων επενδυτικών ςχεδύων», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.42, p.70 πύρου. (1996): «Πλόρησ κρατικό αδιαφορύα για μια ακριτικό επϋνδυςη», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.16, p.66 Αφιϋρωμα (1996): «Ιδρύθηκε και ςτην Ελλϊδα Κϋντρο Επενδύςεων», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.52, p.68 Αγγελόσ Γ. και Παπαδοκωςτόπουλοσ Α. (1997): «Αλλαγϋσ ςτον αναπτυξιακό νόμο κατϊ το πνεύμα των καιρών», Επιλογό: v.35, p 42 τεργύου Λ. (1997): «Νϋοσ επενδυτικόσ χϊρτησ με αβεβαιότητεσ», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.1, p.82 εώμανύδη Α. (1997): «Μύτοσ για το δαιδαλώδεσ αναπτυξιακό νομοςχϋδιο», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.10, p.84 Υϊκα Β. (1997): «Ερωτόςεισ-απαντόςεισ για τα αναπτυξιακϊ κύνητρα», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.11, p.14 εώμανύδη Α. (1997): «Λιτόσ και ο νϋοσ αναπτυξιακόσ νόμοσ», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.11, p.17 Παπανικολϊου Γ. (1997): «Ελληνικό Κϋντρο Επενδύςεων: Απαραύτητο όργανο επενδύςεων», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.29, p.94 Αφιϋρωμα (1998): «Η αποτελεςματικότητα των επενδυτικών κινότρων», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.22, p.34

134 ε ι ί δ α 134 Σρύγκα Ν. (1998): «Τπερδιπλαςιαςμόσ ιδιωτικών επενδύςεων», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.31, p.62 Πϊχτα Φ. (2000): «Νϋο περιβϊλλον για παραγωγικϋσ επενδύςεισ ςτην Ελλϊδα», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.35, p.34) Αφιϋρωμα (2000): «Αναπτυξιακόσ νόμοσ: Ελκυςτικό πακϋτο κινότρων για υποψόφιουσ επενδυτϋσ», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.35, p.38 Κουλουμπό Ε. (2000): «ΕΛΚΕ: ϋνασ πρεςβευτόσ για προςϋλκυςη επενδύςεων», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.35, p.54 Αφιϋρωμα (2000): «ΕΛΚΕ: Ελκυςτικό για επενδύςεισ η Ελλϊδα» Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.35, p.110 Αφιϋρωμα (2000): «Ελληνικό Κϋντρο Επενδύςεων. Κι όμωσ, οι επενδύςεισ προχωρούν» Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.38, p.061 Αφιϋρωμα (2000): «Διόλου παρϊξενη η ϊπνοια ςε ξϋνεσ επενδύςεισ», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.45, p.025 υζότηςη (2001): «τη φορολογύα το κλειδύ των ξϋνων επενδύςεων», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.33, p.021 Παπαδόπουλοσ Α. (2001): «Φρειϊζεται αναθεώρηςη ο αναπτυξιακόσ νόμοσ», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.43, p.051 Αφιϋρωμα (2002): «Γιατύ πρϋπει να αλλϊξει ο αναπτυξιακόσ νόμοσ», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.2, p.12 Αφιϋρωμα (2002): «Οι ξϋνεσ επενδύςεισ εύναι το κλειδύ τησ ανϊπτυξησ», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.6, p.016 Αφιϋρωμα (2002): «Οι 100 πρωταθλητϋσ των ξϋνων επενδύςεων», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.6, p.019 Αφιϋρωμα (2002): «Πρόγραμμα προςϋλκυςησ ξϋνων επενδύςεων από το ΕΛΚΕ», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.6, p.020 Αφιϋρωμα (2002): «ε αναζότηςη επενδυτικών κινότρων», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.13, p.012 Αφιϋρωμα (2002): «Η αλόθεια για τισ επενδύςεισ και η αποπομπό του προϋδρου του ΕΛΚΕ», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.21, p.024 Αφιϋρωμα (2002): «Δύκτυο επικοινωνύασ για τισ ξϋνεσ επενδύςεισ», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: (v.38, p.060

135 ε ι ί δ α 135 Αφιϋρωμα (2002): «Γιατύ θϋλουμε, αλλϊ δεν ϋχουμε, ξϋνεσ επενδύςεισ», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.52, p.060 Αφιϋρωμα (2003): «Γιατύ η Ελλϊδα εύναι τελευταύα ςτισ ξϋνεσ επενδύςεισ;» Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.17, p.007 Αφιϋρωμα (2003): «Γιατύ οι ξϋνοι επενδυτϋσ μασ γυρύζουν την πλϊτη», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.17, p.009 Κλαυδιανόσ Π. (2003): «Πρϋπει να πεύςουμε τουσ επενδυτϋσ ότι εύναι ευπρόςδεκτοι ςτην Ελλϊδα», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.17, p.012 Αφιϋρωμα (2003): «Η προςϋλκυςη ξϋνων επενδύςεων», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.19, p.008 Αφιϋρωμα (2003): «Διαφϊνεια και ξϋνεσ επενδύςεισ», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.19, p.069 Αφιϋρωμα (2003): «Απαλλϊξτε από τουσ φόρουσ για μια τριετύα όλεσ τισ καινούργιεσ επιχειρόςεισ», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.23, p.009 Αφιϋρωμα (2003): «Λιγότεροι φόροι, περιςςότερεσ επενδύςεισ», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.23, p.013 Αφιϋρωμα (2003): «Πώσ θα προςελκύςουμε ξϋνεσ ϊμεςεσ επενδύςεισ», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.24, p.063 Αφιϋρωμα (2003): «Οι "ξεχαςμϋνοι" επενδυτϋσ», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.27, p.021 Αφιϋρωμα (2003): «Ο αναπτυξιακόσ νόμοσ που όλοι φοβούνται», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.33, p.006 Αφιϋρωμα (2003): «Οι ϊμεςεσ ξϋνεσ επενδύςεισ ςτην Ελλϊδα και ςτα νϋα κρϊτη-μϋλη τησ ΕΕ», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.38, p.059 Αφιϋρωμα (2003): «Γιατύ φεύγουν οι ξϋνοι από την Ελλϊδα», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.47, p.014 Αφιϋρωμα (2004): «Οι ιδιωτικϋσ επενδύςεισ θα πϊρουν τη ςκυτϊλη», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.2, p.055 Αφιϋρωμα (2004): «Ξϋνεσ επενδύςεισ. Ασ ξεκαθαρύςουμε πρώτα τι θϋλουμε», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.5, p.012 Κορφιϊτησ Φ. (2004): «Προϋχει η προςϋλευςη επενδύςεων», Οικονομικόσ Σαχυδρόμοσ: v.12, p.029

136 ε ι ί δ α 136 Παρϊρτημα

137 ε ι ί δ α Γενικϊ τοιχεύα

138 ε ι ί δ α Υάξηεο 6 - Δπξσπατθόο Υάξηεο Κξαηηθώλ Δληζρύζεσλ ηελ Πεξίνδν

139 ε ι ί δ α Υάξηεο 7 - Δπξσπατθόο Υάξηεο Κξαηηθώλ Δληζρύζεσλ ηελ Πεξίνδν

140 ε ι ί δ α Υάξηεο 8 Υάξηεο Γηαξζξσηηθώλ Σακείσλ

141 ε ι ί δ α Πίλαθαο 42 - Σήξεζε ηαηηζηηθώλ ηνηρείσλ από ην Τπνπξγείν Οηθνλνκηθώλ 1) Δμακεληαία Απνινγηζηηθά ηνηρεία κέρξη 31/12/200Υ γηα ηηο Τπαγσγέο ζην Καζεζηώο Πεξηθεξεηαθώλ Δληζρύζεσλ Ν. 3299/2004, όπσο ηξνπνπνηήζεθε θαη ηζρύεη 87&3 ζεκείν α) Πεξηθέξεηεο ύγθιηζεο 87&3 ζεκείν γ) Πεξηθέξεηα Ννκόο Κιάδνο Αξηζκόο Αηηεκάησλ Αλ. Μαθ. Θξάθε Έβξνο Ύςνο Δπέλδπζεο Ύςνο Αηηνύκελεο Δπηρνξήγεζεο Αξηζκόο Δγθξίζεσλ Ύςνο Δγθ. Δπέλδπζεο 1) Βηνκεραλία Σξνθίκσλ θαη - Πνηώλ ύλνιν Έβξνο - Ρνδόπε ύλνιν Αλαηνιηθή Μαθεδνλία θαη Θξάθε - Δπηρ/ζεηο Α' Οκάδα Δπηδ. leasing Δπηδ. Κ. Δξγ. Β' Οκάδα Φνξ/γέο ύλνιν Ήπεηξνο - Δθη/ζεηο ύλνιν Γπη. Διιάδα ύλνιν Πεινπόλλεζνο - ύλνιν Β. Αηγαίν ύλνιν Θεζζαιία - ύλιν Ν. Ηνλίνπ ύλνιν Κξήηε - ύνολο για 87&3 ςημεύο α) ύλνιν γηα ηηο Πεξηθέξεηεο ηαηηζηηθήο ύγθιηζεο - ύλνιν γηα ηηο Πεξηθέξεηεο Πξαγκαηηθήο ύγθιηζεο ύνολο για 87&3 ςημεύο γ) - Γεληθό ύλνιν 2) Δμακεληαία Απνινγηζηηθά ηνηρεία κέρξη 31/12/200Υ γηα ηηο Τπαγσγέο ζην Καζεζηώο Ad Hoc Δληζρύζεσλ ηνπ Άξζξνπ 9 ηνπ Ν. 3299/2004, όπσο ηξνπνπνηήζεθε θαη ηζρύεη 1. η. Διι. Βνησηία Πεξηβάιινλ - ΝΘΔ

142 ε ι ί δ α 142 Γεληθό ύλνιν -

143 ε ι ί δ α Υάξηεο 9 - Βηνκεραληθέο Πεξηνρέο

144 ε ι ί δ α Υάξηεο 10 - Πεξηθεξεηαθή Αλάπηπμε

145 ε ι ί δ α Υάξηεο 11 - Πεξηθεξεηαθή Αλάπηπμε

146 ε ι ί δ α Υάξηεο 12 - Πεξηθεξεηαθή Αλάπηπμε

147 ε ι ί δ α Υάξηεο 13 - Πεξηθεξεηαθή Αλάπηπμε

148 ε ι ί δ α Απολογιςτικϊ τοιχεύα του Νόμου 1892/1990

149 ε ι ί δ α Γξάθεκα 6 πλνιηθή Απνηίκεζε Ν. 1892/90 Πηγό: Τπ.Οικ., Επεξεργαςύα: Δικό μασ 1.8 Γξάθεκα 7 πκκεηνρή Πεξηθεξεηώλ ζηνλ Ν. 1892/90 Πηγό: Τπ.Οικ., Επεξεργαςύα: Δικό μασ

150 ε ι ί δ α Γξάθεκα 8 Ν. 1892/90, Σνκέαο Μεηαπνίεζεο, Α Πεξίνδνο 1.10 Γξάθεκα 9 Ν. 1892/90 Σνκέαο Μεηαπνίεζεο, Β Πεξίνδνο

151 ε ι ί δ α Γξάθεκα 10 Ν. 1892/1990, Α vs. Β Πεξίνδνο Δθαξκνγήο Πηγό: Τπ.Οικ., Επεξεργαςύα: Δικό μασ 1.12 Γξάθεκα 11 Ν. 1892/90, Απαζρόιεζε αλά Πεξηθέξεηα Πηγό: Τπ.Οικ., Επεξεργαςύα: Δικό μασ

152 ε ι ί δ α Γξάθεκα 12 Ν. 1892/1990, Μέζν Ύςνο Δπέλδπζεο αλά Πεξηθέξεηα Πηγό: Τπ.Οικ., Επεξεργαςύα: Δικό μασ 1.14 Γξάθεκα 13 Ν. 1892/1990, Καηαλνκή Δπελδύζεσλ ζηελ Πεξηθέξεηα Αλ, Μαθ. Καη Θξάθεο Πηγό: Τπ.Οικ., Επεξεργαςύα: Δικό μασ

153 ε ι ί δ α Απολογιςτικϊ τοιχεύα του Νόμου 2601/1998

154 ε ι ί δ α Γξάθεκα 14 Απνινγηζκόο Ν. 2601/98 Πηγό: Τπ.Οικ., Επεξεργαςύα: Δικό μασ 2.2 Γξάθεκα 15 Αηηήζεηο vs. Δγθξίζεηο Ν. 2601/98 Πηγό: Τπ.Οικ., Επεξεργαςύα: Δικό μασ

155 ε ι ί δ α Γξάθεκα 16 Δγθξίζεηο Αλά Πεξηθέξεηα Πηγό: Τπ.Οικ., Επεξεργαςύα: Δικό μασ 2.4 Γξάθεκα 17 πκκεηνρή Πεξηθεξεηώλ ζηηο Δπηρνξεγήζεηο ηνπ Ν. 2601/98 Πηγό: Τπ.Οικ., Επεξεργαςύα: Δικό μασ

156 ε ι ί δ α Γξάθεκα 18 Ν. 2601/98, Γεκηνπξγνύκελε Απαζρόιεζε Πηγό: Τπ.Οικ., Επεξεργαςύα: Δικό μασ 2.6 Γξάθεκα 19 Μέζν Ύςνο Δπέλδπζεο Ν. 2601/98 αλά Πεξηθέξεηα Πηγό: Τπ.Οικ., Επεξεργαςύα: Δικό μασ

157 ε ι ί δ α Απολογιςτικϊ τοιχεύα του Ν. 3299/2004 (Για τα ςχϋδια< 2 εκ)

158 ε ι ί δ α Γξάθεκα 20 ρέδηα Ν. 3299/2004 αλά ηνκέα παξαγσγήο Πηγό: Τπ.Οικ., Επεξεργαςύα: Δικό μασ 3.2 Γξάθεκα 21 Ν. 3299/2004 πκκεηνρή Πεξηθεξεηώλ ζηα κηθξά επελδπηηθά ζρέδηα Πηγό: Τπ.Οικ., Επεξεργαςύα: Δικό μασ

159 ε ι ί δ α Γξάθεκα 22 Ν. 3299/2004, Μέζν ύςνο κηθξώλ επελδπηηθώλ ζρεδίσλ Πηγό: Τπ.Οικ., Επεξεργαςύα: Δικό μασ 3.4 Γξάθεκα 23 Ν. 3299/2004, Δπέλδπζε vs. Δπηρνξήγεζε αλά Πεξηθέξεηα Πηγό: Τπ.Οικ., Επεξεργαςύα: Δικό μασ

160 ε ι ί δ α Γξάθεκα 24, Γεκηνπξγνύκελε Απαζρόιεζε Ν. 3299/2004 αλά πεξηθέξεηα Πηγό: Τπ.Οικ., Επεξεργαςύα: Δικό μασ

161 ε ι ί δ α Η Περύπτωςη του ΕΛ.Κ.Ε 1 η Περύοδοσ λειτουργύασ

162 ε ι ί δ α Γξάθεκα 25 ΔΛ.Κ.Δ. Ν. 1892/1990, Δίδνο Δπέλδπζεο Πηγό ΕΛ.Κ.Ε. Επεξεργαςύα: Δικό μασ 4.2 Γξάθεκα 26 ΔΛ.Κ.Δ. Ν. 1892/1990, Κιαδηθή δηάξζξσζε Δπελδύζεσλ Πηγό ΕΛ.Κ.Ε. Επεξεργαςύα: Δικό μασ

163 ε ι ί δ α Γξάθεκα 27 ΔΛ.Κ.Δ. Ν. 1892/1990, Πεξηθεξεηαθή Καηαλνκή Πηγό ΕΛ.Κ.Ε. Επεξεργαςύα: Δικό μασ 4.4 Γξάθεκα 28 ΔΛ.Κ.Δ. Ν. 1892/1990, Μέζν Ύςνο Δπέλδπζεο αλά Πεξηθέξεηα Πηγό ΕΛ.Κ.Ε. Επεξεργαςύα: Δικό μασ

164 ε ι ί δ α Γξάθεκα 29 ΔΛ.Κ.Δ. Ν. 1892/1990 Απαζρόιεζε αλά Πεξηθέξεηα Πηγό ΕΛ.Κ.Ε. Επεξεργαςύα: Δικό μασ 4.6 Γξάθεκα 30 ΔΛ.Κ.Δ. Ν. 1892/1990 Τπαγσγέο ζηα αξ. 23 Α θαη Β Πηγό ΕΛ.Κ.Ε. Επεξεργαςύα: Δικό μασ

165 ε ι ί δ α Γξάθεκα 31 ΔΛ.Κ.Δ. Ν. 1892/1990 ΞΑΔ αλά ρώξα πξνέιεπζεο Πηγό ΕΛ.Κ.Ε. Επεξεργαςύα: Δικό μασ 4.8 Γξάθεκα 32 ΔΛ.Κ.Δ. Ν. 1892/1990 ΞΑΔ αλά θιάδν Πηγό ΕΛ.Κ.Ε. Επεξεργαςύα: Δικό μασ

166 ε ι ί δ α Γξάθεκα 33 ΔΛ.Κ.Δ. Ν. 1892/1990, ΞΑΔ αλά πεξηθέξεηαο Πηγό ΕΛ.Κ.Ε. Επεξεργαςύα: Δικό μασ

167 ε ι ί δ α Η Περύπτωςη του ΕΛ.Κ.Ε 2 η Περύοδοσ λειτουργύασ

168 ε ι ί δ α Γξάθεκα 34 ΔΛ.Κ.Δ. Ν. 2601/98, Δίδνο Δπέλδπζεο Πηγό ΕΛ.Κ.Ε. Επεξεργαςύα: Δικό μασ 5.2 Γξάθεκα 35 - ΔΛ.Κ.Δ. Ν. 2601/98, Κιαδηθή Καηαλνκή Πηγό ΕΛ.Κ.Ε. Επεξεργαςύα: Δικό μασ

169 ε ι ί δ α Γξάθεκα 36 - ΔΛ.Κ.Δ. Ν. 2601/98, Καηαλνκή αλά Πεξηθέξεηα Πηγό ΕΛ.Κ.Ε. Επεξεργαςύα: Δικό μασ 5.4 Γξάθεκα 37 - ΔΛ.Κ.Δ. Ν. 2601/98, Μέζν Ύςνο Δπέλδπζεο αλά Πεξηθέξεηα Πηγό ΕΛ.Κ.Ε. Επεξεργαςύα: Δικό μασ

170 ε ι ί δ α Γξάθεκα 38 - ΔΛ.Κ.Δ. Ν. 2601/98, Απαζρόιεζε αλά Πεξηθέξεηα Πηγό ΕΛ.Κ.Ε. Επεξεργαςύα: Δικό μασ 5.6 Γξάθεκα 39, ΔΛ.Κ.Δ. Ν. 2601/98, ΞΑΔ αλά ρώξα πξνέιεπζεο Πηγό ΕΛ.Κ.Ε. Επεξεργαςύα: Δικό μασ

171 ε ι ί δ α Γξάθεκα 40 - ΔΛ.Κ.Δ. Ν. 2601/98, ΞΑΔ αλά Κιάδν Πηγό ΕΛ.Κ.Ε. Επεξεργαςύα: Δικό μασ 5.8 Γξάθεκα 41 - ΔΛ.Κ.Δ. Ν. 2601/98, ΞΑΔ αλά Πεξηθέξεηα Πηγό ΕΛ.Κ.Ε. Επεξεργαςύα: Δικό μασ

172 ε ι ί δ α Η Περύπτωςη του ΕΛ.Κ.Ε 3 η Περύοδοσ λειτουργύασ

173 ε ι ί δ α Γξάθεκα 42 Ν. 3299/2004, ΞΑΔ αλά Κιάδν Πηγό ΕΛ.Κ.Ε. Επεξεργαςύα: Δικό μασ 6.2 Γξάθεκα 43 Ν. 3299/2004, Μέζν Ύςνο Δπέλδπζεο ΞΑΔ αλά θιάδν Πηγό ΕΛ.Κ.Ε. Επεξεργαςύα: Δικό μασ

Ενημερωτικό Σημεύωμα για το Ειδικό Καθεςτώσ τησ Επιχειρηματικότητασ των Νϋων του Επενδυτικού Νόμου 3908/2011, για το ϋτοσ 2011

Ενημερωτικό Σημεύωμα για το Ειδικό Καθεςτώσ τησ Επιχειρηματικότητασ των Νϋων του Επενδυτικού Νόμου 3908/2011, για το ϋτοσ 2011 Ενημερωτικό Σημεύωμα για το Ειδικό Καθεςτώσ τησ Επιχειρηματικότητασ των Νϋων του Επενδυτικού Νόμου 3908/2011, για το ϋτοσ 2011 Με το ειδικό καθεςτώσ ενιςχύςεων τησ Επιχειρηματικότητασ των Νϋων ενιςχύονται

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΟΓΙΚΟΣ ΦΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΣΑΚΦΑΡΩΓΗ ΓΙΑΒΗΤΗ ΣΤΗΝ ΔΛΛΑΓΑ

Ο ΟΓΙΚΟΣ ΦΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΣΑΚΦΑΡΩΓΗ ΓΙΑΒΗΤΗ ΣΤΗΝ ΔΛΛΑΓΑ Ο ΟΓΙΚΟΣ ΦΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΣΑΚΦΑΡΩΓΗ ΓΙΑΒΗΤΗ ΣΤΗΝ ΔΛΛΑΓΑ 1 Ο Σακχαρώδησ Διαβότησ (ΣΔ) εύναι μια μεταβολικό διαταραχό και αποτελεύ ϋνα από τα ςυχνότερα χρόνια νοςόματα και μια από τισ ςημαντικότερεσ αιτύεσ πρόωρησ

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνικόσ Μαγειρικόσ Τϋχνησ Αρχιμϊγειρασ (Chef) Β Εξϊμηνο

Τεχνικόσ Μαγειρικόσ Τϋχνησ Αρχιμϊγειρασ (Chef) Β Εξϊμηνο Τεχνικόσ Μαγειρικόσ Τϋχνησ Αρχιμϊγειρασ (Chef) Β Εξϊμηνο 1 Οριςμοί Ζννοια τησ Λογιςτικήσ Εύναι μϋςο παροχόσ οικονομικών πληροφοριών προσ διϊφορεσ ομϊδεσ ενδιαφερομϋνων για την πορεύα μιασ επιχεύρηςησ που

Διαβάστε περισσότερα

Θεςμική Αναμόρφωςη τησ Προ-πτωχευτικήσ Διαδικαςίασ Εξυγίανςησ Επιχειρήςεων

Θεςμική Αναμόρφωςη τησ Προ-πτωχευτικήσ Διαδικαςίασ Εξυγίανςησ Επιχειρήςεων Ενημερωτικό ημείωμα Θεςμική Αναμόρφωςη τησ Προ-πτωχευτικήσ Διαδικαςίασ Εξυγίανςησ Επιχειρήςεων -Σι προβλέπει η νομοθετική ρύθμιςη για την προ-πτωχευτική διαδικαςία εξυγίανςησ επιχειρήςεων; Με την προτεινόμενη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΣΑΓΩΝΙΣΙΚΟΣΗΣΑ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΣΙΚΟΣΗΣΑ & ΚΑΙΝΟΣΟΜΙΑ» ΕΝΙΑΙΑ ΔΡΑΗ ΚΡΑΣΙΚΩΝ ΕΝΙΧΤΕΩΝ ΕΣΑΚ «ΕΡΕΤΝΩ ΔΗΜΙΟΤΡΓΩ ΚΑΙΝΟΣΟΜΩ»

ΕΠΙΧΕΙΡΗΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΣΑΓΩΝΙΣΙΚΟΣΗΣΑ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΣΙΚΟΣΗΣΑ & ΚΑΙΝΟΣΟΜΙΑ» ΕΝΙΑΙΑ ΔΡΑΗ ΚΡΑΣΙΚΩΝ ΕΝΙΧΤΕΩΝ ΕΣΑΚ «ΕΡΕΤΝΩ ΔΗΜΙΟΤΡΓΩ ΚΑΙΝΟΣΟΜΩ» ΕΠΙΧΕΙΡΗΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «ΑΝΣΑΓΩΝΙΣΙΚΟΣΗΣΑ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΣΙΚΟΣΗΣΑ & ΚΑΙΝΟΣΟΜΙΑ» ΕΝΙΑΙΑ ΔΡΑΗ ΚΡΑΣΙΚΩΝ ΕΝΙΧΤΕΩΝ ΕΣΑΚ «ΕΡΕΤΝΩ ΔΗΜΙΟΤΡΓΩ ΚΑΙΝΟΣΟΜΩ» Π Ρ Ο Κ Η Ρ Τ Ξ Η Σαυτότητα τησ Δράςησ Βαςικόσ ςτόχοσ τησ ενιαύασ

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγόσ πουδών 2014-2015

Οδηγόσ πουδών 2014-2015 Οδηγόσ πουδών 2014-2015 ΕΞ ΑΠΟΣΑΕΨ ΕΠΙΜΟΡΥΨΣΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ «Νεοελληνικό Λογοτεχνύα & Χηφιακϋσ Σεχνολογύεσ» ΚΕΝΣΡΟ ΔΙΑ ΒΙΟΤ ΜΑΘΗΗ ΕΡΓΑΣΗΡΙΟ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΥΙΛΟΛΟΓΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΗΜΙΟ ΙΨΑΝΝΙΝΨΝ Ειςαγωγικϊ τοιχεύα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΥΑΛΑΙΟ Z ΜΕΣΡΑ ΓΙΑ ΣΗΝ ΟΛΙΚΗ ΑΠΑΓΟΡΕΤΗ ΣΟΤ ΚΑΠΝΙΜΑΣΟ ΣΟΤ ΔΗΜΟΙΟΤ ΦΩΡΟΤ ΣΡΟΠΟΠΟΙΗΗ ΣΩΝ ΝΟΜΩΝ 3730/2008 ΚΑΙ 3370/2005

ΚΕΥΑΛΑΙΟ Z ΜΕΣΡΑ ΓΙΑ ΣΗΝ ΟΛΙΚΗ ΑΠΑΓΟΡΕΤΗ ΣΟΤ ΚΑΠΝΙΜΑΣΟ ΣΟΤ ΔΗΜΟΙΟΤ ΦΩΡΟΤ ΣΡΟΠΟΠΟΙΗΗ ΣΩΝ ΝΟΜΩΝ 3730/2008 ΚΑΙ 3370/2005 ΚΕΥΑΛΑΙΟ Z ΜΕΣΡΑ ΓΙΑ ΣΗΝ ΟΛΙΚΗ ΑΠΑΓΟΡΕΤΗ ΣΟΤ ΚΑΠΝΙΜΑΣΟ ΣΟΤ ΔΗΜΟΙΟΤ ΦΩΡΟΤ ΣΡΟΠΟΠΟΙΗΗ ΣΩΝ ΝΟΜΩΝ 3730/2008 ΚΑΙ 3370/2005 Κωδικοπούηςη Άρθρο 17 Νόμου 3868/2010 (ΥΕΚ 129Α /3.8.2010): Όπωσ ιςχύει: Άρθρο 1 Προςταςύα

Διαβάστε περισσότερα

Αθόνα, 29 Απριλύου 2011. Αναλυτικά οι Δράςεισ του «Ταμείου Επιχειρηματικότητασ»

Αθόνα, 29 Απριλύου 2011. Αναλυτικά οι Δράςεισ του «Ταμείου Επιχειρηματικότητασ» Αθόνα, 29 Απριλύου 2011 Αναλυτικά οι Δράςεισ του «Ταμείου Επιχειρηματικότητασ» 1. Κατηγορύα Α, Β και Γ Επενδύςεισ που υπϊγονται ςτον επενδυτικό νόμο 3908/2011 Αυτό η κατηγορύα ςτοχευμϋνων δραςτηριοτότων

Διαβάστε περισσότερα

Εγχειρίδιο Χρήσης των Εργαλείων Αναγνώρισης Χαρισματικών Μαθητών στα Μαθηματικά

Εγχειρίδιο Χρήσης των Εργαλείων Αναγνώρισης Χαρισματικών Μαθητών στα Μαθηματικά Εγχειρίδιο Χρήσης των Εργαλείων Αναγνώρισης Χαρισματικών Μαθητών στα Μαθηματικά ΕΓΦΕΙΡΙΔΙΟ ΦΡΗΗ ΕΡΓΑΛΕΙΨΝ ΑΝΑΓΝΨΡΙΗ ΕΙΑΓΨΓΗ Η ύπαρξη ϋγκυρων και αξιόπιςτων εργαλεύων αναγνώριςησ χαριςματικών μαθητών κρύνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΛΤΕΙ / 12. Οικονομικό κρύςη και μϋθοδοι αναζότηςησ εργαςύασ

ΑΝΑΛΤΕΙ / 12. Οικονομικό κρύςη και μϋθοδοι αναζότηςησ εργαςύασ ΑΠΡΙΛΙΟ 2012 ΑΝΑΛΤΕΙ / 12 Οικονομικό κρύςη και μϋθοδοι αναζότηςησ εργαςύασ ΑΓΓΕΛΟ ΕΤΣΡΑΣΟΓΛΟΤ ΕΡΕΤΝΗΣΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΑΠΑΧΟΛΗΗ ΚΑΙ ΕΡΓΑΙΑΚΩΝ ΧΕΕΩΝ Περιεχόμενα 1. Ειςαγωγό... 2 2. Η θεωρητικό τεκμηρύωςη των μεθόδων

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: Ζγκριςη προγράμματοσ ΤΟΠΕΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

ΘΕΜΑ: Ζγκριςη προγράμματοσ ΤΟΠΕΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΘΕΜΑ: Ζγκριςη προγράμματοσ ΤΟΠΕΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Εγκρύθηκε η πρόταςη υποβολόσ προγρϊμματοσ με την ονομαςύα ΣΟΠΕΚΟ ΛΕΤΚΑΔΑ, ςυνολικού προώπολογιςμού 525.000,00. Η Πρϊξη χωροθετεύται ςτην Περιφερειακό Ενότητα

Διαβάστε περισσότερα

Πωσ αλλάζει τη Μεςόγειο το ενεργειακό παζλ

Πωσ αλλάζει τη Μεςόγειο το ενεργειακό παζλ Πωσ αλλάζει τη Μεςόγειο το ενεργειακό παζλ Τουσ τελευταύουσ μόνεσ κυοφορούνται εξελύξεισ προσ την κατεύθυνςη επύλυςησ διαφόρων ζητημϊτων που ταλανύζουν την ανατολικό Μεςόγειο και τη Μϋςη Ανατολό. Η παρατεταμϋνη

Διαβάστε περισσότερα

EETT Δημόςια Διαβούλευςη ςχετικά με την εκχώρηςη δικαιώματων χρήςησ ραδιοςυχνοτήτων ςτη Ζώνη 27,5 29,5 GHz

EETT Δημόςια Διαβούλευςη ςχετικά με την εκχώρηςη δικαιώματων χρήςησ ραδιοςυχνοτήτων ςτη Ζώνη 27,5 29,5 GHz EETT Δημόςια Διαβούλευςη ςχετικά με την εκχώρηςη δικαιώματων χρήςησ ραδιοςυχνοτήτων ςτη Ζώνη 27,5 29,5 GHz 1. Περί των Τύπων των Υπηρεςιών και των Δικτύων Η οικονομικώσ αποτελεςματικό χρόςη του φϊςματοσ

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα: Το ςύςτημα Μελέτη - Καταςκευή ςτισ Δημόςιεσ ςυμβάςεισ παραγωγήσ περιβαλλοντικών έργων.

Θέμα: Το ςύςτημα Μελέτη - Καταςκευή ςτισ Δημόςιεσ ςυμβάςεισ παραγωγήσ περιβαλλοντικών έργων. Θέμα: Το ςύςτημα Μελέτη - Καταςκευή ςτισ Δημόςιεσ ςυμβάςεισ παραγωγήσ περιβαλλοντικών έργων. Στισ ςημερινϋσ οικονομικϋσ και κοινωνικϋσ ςυνθόκεσ τα ϋργα περιβϊλλοντοσ με την ευρύτερη ϋννοια, αποκτούν προτεραιότητα

Διαβάστε περισσότερα

Διαμοιραςμόσ Υποδομών ΤΠΕ ωσ μοχλόσ τοπικόσ και περιφερειακόσ ανϊπτυξησ

Διαμοιραςμόσ Υποδομών ΤΠΕ ωσ μοχλόσ τοπικόσ και περιφερειακόσ ανϊπτυξησ Διαμοιραςμόσ Υποδομών ΤΠΕ ωσ μοχλόσ τοπικόσ και περιφερειακόσ ανϊπτυξησ Το Σεμινϊριο τησ Ερμούπολησ για την Κοινωνύα τησ Πληροφορύασ 2014 Τύτλοσ ςεμιναρύου: Ο ρόλοσ τησ τεχνολογύασ και τησ καινοτόμου επιχειρηματικότητασ

Διαβάστε περισσότερα

Ένασ άνθρωποσ που δεν ςτοχάζεται για τον εαυτό του δεν ςτοχάζεται καθόλου». Oscar Wilde

Ένασ άνθρωποσ που δεν ςτοχάζεται για τον εαυτό του δεν ςτοχάζεται καθόλου». Oscar Wilde Ένασ άνθρωποσ που δεν ςτοχάζεται για τον εαυτό του δεν ςτοχάζεται καθόλου». Oscar Wilde Σπανάκη Βιργινία Αναπληρώτρια Προϊςταμένη ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Ν. Ηρακλείου Τι είναι το θμερολόγιο αναςτοχαςμοφ; Ο όροσ ημερολόγιο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΑ ΕΠΙΔΟΣΗΕΩΝ Νοέμβριος 2010

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΑ ΕΠΙΔΟΣΗΕΩΝ Νοέμβριος 2010 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΑ ΕΠΙΔΟΣΗΕΩΝ Νοέμβριος 2010 2 ΣΙΣΛΟ Μεταπούηςη ςτισ Νϋεσ υνθόκεσ ΔΗΜΟΙΕΤΗ Ιούλιοσ 2010 ΔΙΚΑΙΟΤΦΟΙ Τφιςτϊμενεσ Πολύ Μικρϋσ & Μικρϋσ Επιχειρόςεισ, Εταιρικϋσ επιχειρόςεισ (ΑΕ, ΕΠΕ, ΟΕ, ΕΕ), νϋεσ

Διαβάστε περισσότερα

Δομή και ςτρατηγική των ελαιοκομικών ςυνεταιριςμών τησ Περιφέρειασ Κρήτησ. 1

Δομή και ςτρατηγική των ελαιοκομικών ςυνεταιριςμών τησ Περιφέρειασ Κρήτησ. 1 Δομή και ςτρατηγική των ελαιοκομικών ςυνεταιριςμών τησ Περιφέρειασ Κρήτησ. 1 Σχετικά με την Μελέτη H Ευρωπαώκό Επιτροπό, ςε μια προςπϊθεια να ενιςχύςει την ανταγωνιςτικότητα των επιχειρόςεων που ςυμμετϋχουν

Διαβάστε περισσότερα

ημειώςεισ των αςκόςεων του μαθόματοσ Κεφαλαιαγορϋσ- Επενδύςεισ Ενότητα: Χρηματοοικονομικόσ Κύνδυνοσ Διδϊςκων : Αγγελϊκησ Γιώργοσ Εργαςτηριακόσ

ημειώςεισ των αςκόςεων του μαθόματοσ Κεφαλαιαγορϋσ- Επενδύςεισ Ενότητα: Χρηματοοικονομικόσ Κύνδυνοσ Διδϊςκων : Αγγελϊκησ Γιώργοσ Εργαςτηριακόσ ημειώςεισ των αςκόςεων του μαθόματοσ Κεφαλαιαγορϋσ- Επενδύςεισ Ενότητα: Χρηματοοικονομικόσ Κύνδυνοσ Διδϊςκων : Αγγελϊκησ Γιώργοσ Εργαςτηριακόσ υνεργϊτησ :ιώπη Ευαγγελύα Κίνδυνοσ Ωσ κύνδυνο θα µπορούςαµε

Διαβάστε περισσότερα

Βαγγϋλησ Οικονόμου Διϊλεξη 4. Δομ. Προγραμ. - Διϊλεξη 4

Βαγγϋλησ Οικονόμου Διϊλεξη 4. Δομ. Προγραμ. - Διϊλεξη 4 Βαγγϋλησ Οικονόμου Διϊλεξη 4 Δομ. Προγραμ. - Διϊλεξη 4 1 Περιεχόμενα Προτϊςεισ επανϊληψησ Προτϊςεισ Διακλϊδωςησ Δομ. Προγραμ. - Διϊλεξη 4 2 Προτάςεισ επανάληψησ Οι προτϊςεισ επανϊληψησ (iterative ό loop

Διαβάστε περισσότερα

υλλογικέσ διαπραγματεύςεισ και προςδιοριςτικοί παράγοντεσ τησ ανταγωνιςτικότητασ

υλλογικέσ διαπραγματεύςεισ και προςδιοριςτικοί παράγοντεσ τησ ανταγωνιςτικότητασ ΕΠΣΕΜΒΡΙΟ 2011 ΑΝΑΛΤΕΙ / 7 υλλογικέσ διαπραγματεύςεισ και προςδιοριςτικοί παράγοντεσ τησ ανταγωνιςτικότητασ ΓΕΩΡΓΙΟ ΑΡΓΕΙΣΗ ΕΡΕΤΝΗΣΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΜΑΚΡΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΤ ΜΕΣΑΧΗΜΑΣΙΜΟΤ Ειςήγηςη

Διαβάστε περισσότερα

ςτην περύπτωςη που η μόνη αλλαγό αφορϊ ςτη Δημόςια Φρηματοδότηςη ανϊ ϋτοσ (2013, 2014).

ςτην περύπτωςη που η μόνη αλλαγό αφορϊ ςτη Δημόςια Φρηματοδότηςη ανϊ ϋτοσ (2013, 2014). Ειςαγωγή Για την ολοκλόρωςη μιασ πρϊξησ κρατικών ενιςχύςεων απαιτεύται το ςύνολο των δαπανών τησ να ςυμφωνεύ με την εγκεκριμϋνη δημόςια δαπϊνη όπωσ προκύπτει από το ςε ιςχύ Σεχνικό Δελτύο Πρϊξησ. ε περύπτωςη

Διαβάστε περισσότερα

Επαγγελματικϋσ Δυνατότητεσ

Επαγγελματικϋσ Δυνατότητεσ Επαγγελματικϋσ Δυνατότητεσ Σχολή Θεηικών Επιζηημών Απόθοιηοι Τμήμαηος Μηχανικών Η/Υ και Πληροθορικής πουδϊζοντασ ςτο Σμόμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Τπολογιςτών & Πληροφορικόσ οι φοιτητϋσ αποκτούν γνώςεισ

Διαβάστε περισσότερα

Ο τύτλοσ και μόνο, εύναι αρκετόσ για να δηλώςει την διαφορετικότητα τησ αναπτυςςόμενησ αλυςύδασ ZIO PEPPE Pizza al metro. Όλα ξεκύνηςαν το 1996 ςτη

Ο τύτλοσ και μόνο, εύναι αρκετόσ για να δηλώςει την διαφορετικότητα τησ αναπτυςςόμενησ αλυςύδασ ZIO PEPPE Pizza al metro. Όλα ξεκύνηςαν το 1996 ςτη 1 Ο τύτλοσ και μόνο, εύναι αρκετόσ για να δηλώςει την διαφορετικότητα τησ αναπτυςςόμενησ αλυςύδασ ZIO PEPPE Pizza al metro. Όλα ξεκύνηςαν το 1996 ςτη Ρόδο, όταν για πρώτη φορϊ η κα Κωνςταντύνα Θεοδωροπούλου,

Διαβάστε περισσότερα

Τρύτη Διϊλεξη Μοντϋλα Διαδικαςύασ Λογιςμικού Μϋροσ Α

Τρύτη Διϊλεξη Μοντϋλα Διαδικαςύασ Λογιςμικού Μϋροσ Α Τρύτη Διϊλεξη Μοντϋλα Διαδικαςύασ Λογιςμικού Μϋροσ Α Κύκλοσ Ζωόσ Λογιςμικού Μοντϋλο Διαδικαςύασ Λογιςμικού Διαδικαςύα Λογιςμικού Κριτόρια Αξιολόγηςησ Μοντϋλων Απλότητα και Σταθερότητα Απαιτόςεων Κύνδυνοι

Διαβάστε περισσότερα

Τρίπολη Μάιος Γρηγόριος Σπυράκης MPA, Ph.D

Τρίπολη Μάιος Γρηγόριος Σπυράκης MPA, Ph.D Τρίπολη Μάιος 2016 Γρηγόριος Σπυράκης MPA, Ph.D Η ποιότητα τησ νοςοκομειακόσ περύθαλψησ ϋχει προςελκύςει το μεγαλύτερο μϋροσ του ενδιαφϋροντοσ όλων των εμπλεκομϋνων μερών. Υπϊρχουν τϋςςερεισ (4) βαςικού

Διαβάστε περισσότερα

Κ Ι Ν Η Σ E Ε Π Ι Κ Ο Ι Ν Ψ Ν I Ε:

Κ Ι Ν Η Σ E Ε Π Ι Κ Ο Ι Ν Ψ Ν I Ε: Ίδρυμα Οικονομικών & Βιομηχανικών Ερευνών Κ Ι Ν Η Σ E Ε Π Ι Κ Ο Ι Ν Ψ Ν I Ε: Κ Α Σ Α Λ Τ Σ Η Σ Ο Ν E Ο Α Ν Α Π Σ Τ Ξ Ι Α Κ Ο Τ Π O Δ Ε Ι Γ Μ Α Σ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Α Οκτώβριοσ 2010 Σο IOBE

Διαβάστε περισσότερα

Θϋμα: Σο Παρόν και το Μϋλλον τησ Έρευνασ ςτην Κύπρο: Προοπτικϋσ Απαςχόληςησ Νϋων Ερευνητών

Θϋμα: Σο Παρόν και το Μϋλλον τησ Έρευνασ ςτην Κύπρο: Προοπτικϋσ Απαςχόληςησ Νϋων Ερευνητών Επιςτημονικό Λειτουργόσ Ίδρυμα Προώθηςησ Έρευνασ (ΙΠΕ) Θϋμα: Σο Παρόν και το Μϋλλον τησ Έρευνασ ςτην Κύπρο: Προοπτικϋσ Απαςχόληςησ Νϋων Ερευνητών Ίδρυμα Προώθηςησ Έρευνασ Πανεπιςτόμιο Κύπρου, 16 Νοεμβρύου

Διαβάστε περισσότερα

**************** Η ΤΓΧΡΟΝΗ ΜΟΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΗ ΔΕΤΣΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ:

**************** Η ΤΓΧΡΟΝΗ ΜΟΤΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΣΗ ΔΕΤΣΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ: Σελίδα1 ΚΑΝΕΛΛΑΣΟΤ ΒΙΒΗ Γ., 2009, «Η ςύγχρονη μουςικό παιδεύα ςτη δευτεροβϊθμια εκπαύδευςη, η περύπτωςη των μουςικών ςχολεύων», Πρακτικά 2 ου επιςτημονικού ςυνεδρίου «Μουςική Παιδεία & Μουςικά Σχολεία:

Διαβάστε περισσότερα

ΙΕΚ Πϊτρασ Σεχνικόσ Σουριςτικών Μονϊδων και Επιχειρόςεων Υιλοξενύασ & Διούκηςη Επιχειρόςεων

ΙΕΚ Πϊτρασ Σεχνικόσ Σουριςτικών Μονϊδων και Επιχειρόςεων Υιλοξενύασ & Διούκηςη Επιχειρόςεων ΙΕΚ Πϊτρασ Σεχνικόσ Σουριςτικών Μονϊδων και Επιχειρόςεων Υιλοξενύασ & Διούκηςη Επιχειρόςεων Διούκηςη Επιχειρόςεων Ι Α Εξϊμηνο 1 Ειςαγωγικϋσ Έννοιεσ Έννοια τησ Οργϊνωςησ Οργϊνωςη εύναι μια διακριτό κοινωνικό

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ

ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ Για την ενςωμϊτωςη τησ Οδηγύασ 2013/48/ΕΕ του Ευρωπαώκού Κοινοβουλύου και Συμβουλύου τησ 22ασ Οκτωβρύου 2013 ςχετικϊ με το δικαύωμα πρόςβαςησ ςε δικηγόρο ςτο πλαύςιο ποινικόσ διαδικαςύασ και

Διαβάστε περισσότερα

Παθήςεισ του θυροειδή ςε άτομα με ςύνδρομο Down: Πληροφορίεσ για γονείσ και δαςκάλουσ. Τι είναι ο θυροειδήσ αδένασ;

Παθήςεισ του θυροειδή ςε άτομα με ςύνδρομο Down: Πληροφορίεσ για γονείσ και δαςκάλουσ. Τι είναι ο θυροειδήσ αδένασ; Παθήςεισ του θυροειδή ςε άτομα με ςύνδρομο Down: Πληροφορίεσ για γονείσ και δαςκάλουσ Τι είναι ο θυροειδήσ αδένασ; Dr. jennifer Dennis, Ιατρική Σύμβουλοσ του Συλλόγου για το Σύνδρομο Down (1993) Ο αδϋνασ

Διαβάστε περισσότερα

Νέο Πρόγραμμα Σπουδών του Νηπιαγωγείου. Δρ Ζωή Καραμπατζάκη, Σχολική Σύμβουλος 21 ης Περιφέρειας Π.Α.

Νέο Πρόγραμμα Σπουδών του Νηπιαγωγείου. Δρ Ζωή Καραμπατζάκη, Σχολική Σύμβουλος 21 ης Περιφέρειας Π.Α. Νέο Πρόγραμμα Σπουδών του Νηπιαγωγείου Δρ Ζωή Καραμπατζάκη, Σχολική Σύμβουλος 21 ης Περιφέρειας Π.Α. Γιατύ νϋο Πρόγραμμα; Επειδό η λογικό πορεύα των προγραμμϊτων ςπουδών εύναι η επικαιροπούηςη και η βελτύωςη,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΒΑΗ ΔΙΑΝΟΜΗ ΤΛΙΚΟΤ ΣΟ ΔΙΚΣΤΟ ΠΡΑΚΣΟΡΩΝ ΣΗ ΟΠΑΠ

ΤΜΒΑΗ ΔΙΑΝΟΜΗ ΤΛΙΚΟΤ ΣΟ ΔΙΚΣΤΟ ΠΡΑΚΣΟΡΩΝ ΣΗ ΟΠΑΠ ΤΜΒΑΗ ΔΙΑΝΟΜΗ ΤΛΙΚΟΤ ΣΟ ΔΙΚΣΤΟ ΠΡΑΚΣΟΡΩΝ ΣΗ ΟΠΑΠ το Περιςτϋρι ςόμερα, την... μεταξύ των κϊτωθι ςυμβαλλομϋνων... ςυμφωνόθηκαν, ςυνομολογόθηκαν και ϋγιναν αμοιβαύα αποδεκτϊ τα εξόσ: ΠΡΟΟΙΜΙΟ Η Διεύθυνςη

Διαβάστε περισσότερα

NetMasterII ςύςτημα μόνιμησ εγκατϊςταςησ επιτόρηςη και καταγραφό ςημϊτων από αιςθητόρια και μετατροπεύσ κϊθε εύδουσ ςύςτημα ειδοπούηςησ βλϊβη

NetMasterII ςύςτημα μόνιμησ εγκατϊςταςησ επιτόρηςη και καταγραφό ςημϊτων από αιςθητόρια και μετατροπεύσ κϊθε εύδουσ ςύςτημα ειδοπούηςησ βλϊβη NetMasterII Το NetMasterII εύναι ϋνα ςύςτημα μόνιμησ εγκατϊςταςησ (μό φορητό) για την επιτόρηςη και καταγραφό ςημϊτων από αιςθητόρια και μετατροπεύσ φυςικών μεγεθών κϊθε εύδουσ, καθώσ και γεγονότων που

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚ ΣΨΝ ΠΡΟΣΕΡΨΝ ΑΙΡΕΙΜΟΣΗΣΕ Πρόοδοσ εκπλήρωςησ Ιανουάριοσ 2018 ΕΠ «ΜΕΣΑΡΡΤΘΜΙΗ, ΔΗΜΟΙΟΤ ΣΟΜΕΑ»

ΕΚ ΣΨΝ ΠΡΟΣΕΡΨΝ ΑΙΡΕΙΜΟΣΗΣΕ Πρόοδοσ εκπλήρωςησ Ιανουάριοσ 2018 ΕΠ «ΜΕΣΑΡΡΤΘΜΙΗ, ΔΗΜΟΙΟΤ ΣΟΜΕΑ» ΑΙΡΕΙΜΟΣΗΣΕ Πρόοδοσ εκπλήρωςησ Ιανουάριοσ 2018 ΕΠ «ΜΕΣΑΡΡΤΘΜΙΗ, ΔΗΜΟΙΟΤ ΣΟΜΕΑ» Εθνική Αρχή υντονιςμού Ειδικό Τπηρεςύα τρατηγικόσ, χεδιαςμού και Αξιολόγηςησ Σμάρω Ζηςοπούλου Σταυρούλα Πελεκάςη 1 Ειςαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΚΛΗΗ ΕΚΔΗΛΩΗ ΕΝΔΙΑΥΕΡΟΝΣΟ ΓΙΑ ΤΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΣΑΕΩΝ ΠΡΟ ΤΝΑΨΗ EΩ ΠΕΝΣΕ (5) ΤΜΒΑΕΩΝ ΜΙΘΩΗ ΕΡΓΟΤ ΙΔΙΩΣΙΚΟΤ ΔΙΚΑΙΟΤ (κωδ.: 62Τ)

ΠΡΟΚΛΗΗ ΕΚΔΗΛΩΗ ΕΝΔΙΑΥΕΡΟΝΣΟ ΓΙΑ ΤΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΣΑΕΩΝ ΠΡΟ ΤΝΑΨΗ EΩ ΠΕΝΣΕ (5) ΤΜΒΑΕΩΝ ΜΙΘΩΗ ΕΡΓΟΤ ΙΔΙΩΣΙΚΟΤ ΔΙΚΑΙΟΤ (κωδ.: 62Τ) 1 ΤΠΟΤΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ, ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΘΡΗΚΕΤΜΑΣΩΝ ΚΕΝΣΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΑ Καραμαούνα 1, Πλατεύα κρα 55132 Καλαμαριϊ Θεςςαλονύκησ Σηλ.: +30 2313331 500 Υαξ: +30 2313331 502 e-mail: centre@komvos.edu.gr Θεςςαλονύκη,

Διαβάστε περισσότερα

Η ποιότητα δεν κοςτίζει, Aξίζει

Η ποιότητα δεν κοςτίζει, Aξίζει Η ποιότητα δεν κοςτίζει, Aξίζει ΠΟΛΗ, ΠΟΛΙΣΗ, ΠΟΛΙΣΙΚΗ ΚΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ υντονιςμϋνη προςπϊθεια για το ςυμφϋρον του κοινωνικού ςυνόλου. ΠΟΙΟΣΗΣΑ, ΠΡΟΣΤΠΑ υμπυκνωμϋνη εμπειρύα όλων των εμπλεκόμενων για τη

Διαβάστε περισσότερα

Πίνακασ τεχνικών και λειτουργικών προδιαγραφών. Πλόρεσ ελληνικό περιβϊλλον (interface) για Διαχειριςτϋσ, Εκπαιδευτϋσ, Εκπαιδευόμενουσ

Πίνακασ τεχνικών και λειτουργικών προδιαγραφών. Πλόρεσ ελληνικό περιβϊλλον (interface) για Διαχειριςτϋσ, Εκπαιδευτϋσ, Εκπαιδευόμενουσ Τλοποίηςη προγραμμάτων με την μέθοδο τησ τηλεκατάρτιςησ 1 Τλοπούηςη προγραμμϊτων με την μϋθοδο τησ τηλεκατϊρτιςησ δύναται να λϊβει χώρα μετϊ από πλόρωσ αιτιολογημϋνο αύτημα του Κλαδικού Υορϋα (Αναδόχου),

Διαβάστε περισσότερα

Η Ενεργειακό Συνεταιριςτικό Εταιρύα Καρδύτςασ εύναι αςτικόσ ςυνεταιριςμόσ που η ςύςταςη και λειτουργύα του διϋπεται από το Ν.

Η Ενεργειακό Συνεταιριςτικό Εταιρύα Καρδύτςασ εύναι αςτικόσ ςυνεταιριςμόσ που η ςύςταςη και λειτουργύα του διϋπεται από το Ν. Ενεργειακή Συνεταιριςτική Εταιρία Καρδίτςασ (ΕΣΕΚ) Τι είναι η ΕΣΕΚ Η Ενεργειακό Συνεταιριςτικό Εταιρύα Καρδύτςασ εύναι αςτικόσ ςυνεταιριςμόσ που η ςύςταςη και λειτουργύα του διϋπεται από το Ν.1667/86 Εύναι

Διαβάστε περισσότερα

Αθόνα, 5 Μαρτύου Ειςαγωγή ύμφωνα με τισ διατϊξεισ:

Αθόνα, 5 Μαρτύου Ειςαγωγή ύμφωνα με τισ διατϊξεισ: ΠΡΟΚΛΗΗ ΕΚΔΗΛΩΗ ΕΝΔΙΑΥΕΡΟΝΣΟ ΓΙΑ ΣΗΝ ΕΚΠΟΝΗΗ ΜΕΛΕΣΗ ΓΕΝΙΚΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΙΚΟΤ ΦΕΔΙΟΤ, ΣΡΑΣΗΓΙΚΗ ΜΕΛΕΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΩΝ ΕΠΙΠΣΩΕΩΝ ΚΑΙ ΜΕΛΕΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΩΝ ΕΠΙΠΣΩΕΩΝ ΜΑΡΙΝΑ ΑΛΙΜΟΤ 1. Ειςαγωγή Αθόνα, 5 Μαρτύου

Διαβάστε περισσότερα

Παρουςίαςη προςχεδίου π.δ. για την εναρμόνιςη τησ εθνικήσ νομοθεςίασ με την Ευρωπαΰκή Οδηγία 2013/59/ΕΤΡΑΣΟΜ του υμβουλίου

Παρουςίαςη προςχεδίου π.δ. για την εναρμόνιςη τησ εθνικήσ νομοθεςίασ με την Ευρωπαΰκή Οδηγία 2013/59/ΕΤΡΑΣΟΜ του υμβουλίου Παρουςίαςη προςχεδίου π.δ. για την εναρμόνιςη τησ εθνικήσ νομοθεςίασ με την Ευρωπαΰκή Οδηγία 2013/59/ΕΤΡΑΣΟΜ του υμβουλίου Δρ Ελευθερία Καρίνου www.eeae.gr www.eeae.gr Δομή π.δ. Κεφϊλαια: Α. Αντικεύμενο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΣΟ ΕΣ ΑΚΗΕΩΝ ΓΙΑ ΣΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΟΟΣΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΚΩΝ ΑΠΟΥΑΕΩΝ

ΠΡΩΣΟ ΕΣ ΑΚΗΕΩΝ ΓΙΑ ΣΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΟΟΣΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΚΩΝ ΑΠΟΥΑΕΩΝ ΠΡΩΣΟ ΕΣ ΑΚΗΕΩΝ ΓΙΑ ΣΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΟΟΣΙΚΗ ΑΝΑΛΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΙΚΩΝ ΑΠΟΥΑΕΩΝ Τμθμα: Χρηματοοικονομικθς και Τραπεζικθς Διοικητικθς Εξάμηνο: Γ Μ. Ανθρωπέλοσ. Άςκηςη 1 α) Γρϊψτε το πρόβλημα ςτην τυποποιημϋνη του μορφό.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΕΓΦΟ ΕΜΠΟΡΕΤΜΑΣΨΝ ΣΕΦΝΙΚΟ ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ ΣΕΦΝΗ ΑΡΦΙΜΑΓΕΙΡΑ (CHEF)

ΕΛΕΓΦΟ ΕΜΠΟΡΕΤΜΑΣΨΝ ΣΕΦΝΙΚΟ ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ ΣΕΦΝΗ ΑΡΦΙΜΑΓΕΙΡΑ (CHEF) ΕΛΕΓΦΟ ΕΜΠΟΡΕΤΜΑΣΨΝ ΣΕΦΝΙΚΟ ΜΑΓΕΙΡΙΚΗ ΣΕΦΝΗ ΑΡΦΙΜΑΓΕΙΡΑ (CHEF) 1 Oριςμόσ Προμόθειασ «Οι προμόθειεσ εύναι μια λειτουργύα που αφορϊ την ϋρευνα αγορϊσ, επιλογό, αγορϊ, παραλαβό, αποθόκευςη, και την τελικό

Διαβάστε περισσότερα

Δημιουργύα ενόσ Business Plan

Δημιουργύα ενόσ Business Plan ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΣΟΒΙΟ ΠΟΛΤΣΕΦΝΕΙΟ ΦΟΛΗ ΗΛΕΚΣΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΦΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΦΑΝΙΚΩΝ ΤΠΟΛΟΓΙΣΩΝ ΕΡΓΑΣΗΡΙΟ ΤΣΗΜΑΣΩΝ ΑΠΟΥΑΕΩΝ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΗ Δημιουργύα ενόσ Business Plan Παύγνια Αποφϊςεων 2012-2013 Σι εύναι; Ένα business

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΔΗΜΟΙΕΤΗ ΠΟΤ ΑΥΟΡΑ ΣΗΝ ΠΡΟΚΛΗΗ ΣΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ

ΠΡΟΔΗΜΟΙΕΤΗ ΠΟΤ ΑΥΟΡΑ ΣΗΝ ΠΡΟΚΛΗΗ ΣΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ ΠΡΟΔΗΜΟΙΕΤΗ ΠΟΤ ΑΥΟΡΑ ΣΗΝ ΠΡΟΚΛΗΗ ΣΟΤ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΣΟ «ΕΝΙΦΤΗ ΣΟΤΡΙΣΙΚΩΝ ΜΜΕ ΕΠΙΦΕΙΡΗΕΩΝ ΓΙΑ ΣΟΝ ΕΚΤΓΦΡΟΝΙΜΟ ΣΟΤ ΚΑΙ ΣΗΝ ΠΟΙΟΣΙΚΗ ΑΝΑΒΑΘΜΙΗ ΣΩΝ ΠΑΡΕΦΟΜΕΝΩΝ ΤΠΗΡΕΙΩΝ» Το Πρόγραμμα «Ενύςχυςη Σουριςτικών ΜΜΕ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΡΣΗΣΕΑ ΣΟ ΔΙΑΔΙΚΣΤΟ ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟN-ΠΡΟΘΕΜΙΑ. Αθήνα, 9 Οκτωβρίου 2015 Αριθ. Πρωτ.:Δ.ΟΡΓ.Β.1131645ΕΞ2015

ΑΝΑΡΣΗΣΕΑ ΣΟ ΔΙΑΔΙΚΣΤΟ ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟN-ΠΡΟΘΕΜΙΑ. Αθήνα, 9 Οκτωβρίου 2015 Αριθ. Πρωτ.:Δ.ΟΡΓ.Β.1131645ΕΞ2015 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ ΤΠΟΤΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΣΕΙΑ ΔΗΜΟΙΩΝ ΕΟΔΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΤΘΤΝΗ ΗΛΕΚΣΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΚΤΒΕΡΝΗΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ ΔΙΕΤΘΤΝΗ ΟΡΓΑΝΩΗ ΣΜΗΜΑ Β -ΤΛΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΑΝΑΡΣΗΣΕΑ ΣΟ ΔΙΑΔΙΚΣΤΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥ ΙΑ Η Franchise

ΠΑΡΟΥ ΙΑ Η Franchise ΠΑΡΟΥΙΑΗ Franchise Σι είναι το κατάςτημα La Croissanterie Σο La Croissanterie εύναι ϋνα νϋο concept καταςτημϊτων εςτύαςησ με υψηλόσ ποιότητασ προώόντα. Σο La Croissanterie δημιουργόθηκε τον Ιούλιο του

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΙΛΙΚΗ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΤ. Επιβλϋπων: Γιώργοσ Γιαννόσ, Καθηγητόσ ΕΜΠ Αθόνα, Ιούλιοσ 2016

ΒΑΙΛΙΚΗ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΤ. Επιβλϋπων: Γιώργοσ Γιαννόσ, Καθηγητόσ ΕΜΠ Αθόνα, Ιούλιοσ 2016 Εθνικό Μετςόβιο Πολυτεχνεύο χολό Πολιτικών Μηχανικών Σομϋασ Μεταφορών και υγκοινωνιακόσ Τποδομόσ ΒΑΙΛΙΚΗ ΑΓΑΘΑΓΓΕΛΟΤ Επιβλϋπων: Γιώργοσ Γιαννόσ, Καθηγητόσ ΕΜΠ Αθόνα, Ιούλιοσ 2016 Καθοριςμόσ τόχου Βιβλιογραφικό

Διαβάστε περισσότερα

ΦΕΔΙΟ ΣΡΑΣΗΓΙΚΟΤ ΦΕΔΙΑΜΟΤ

ΦΕΔΙΟ ΣΡΑΣΗΓΙΚΟΤ ΦΕΔΙΑΜΟΤ ΔΗΜΟ ΥΛΨΡΙΝΑ ΦΕΔΙΟ ΣΡΑΣΗΓΙΚΟΤ ΦΕΔΙΑΜΟΤ ΣΡΑΣΗΓΙΚΗ ΣΟΤ ΔΗΜΟΤ ΚΑΙ ΑΝΑΠΣΤΞΙΑΚΕ ΠΡΟΣΕΡΑΙΟΣΗΣΕ 1. ΕΙΑΓΨΓΗ ύμφωνα με το υφιςτϊμενο θεςμικό πλαύςιο για την υλοπούηςη του επιχειρηςιακού ςχεδιαςμού απαιτεύται η

Διαβάστε περισσότερα

Χαιρετιςμόσ Αντιπροέδρου του Συμβουλίου του Οικονομικού Πανεπιςτημίου Αθηνών, Καθηγητή Γεώργιου Ι. Αυλωνίτη

Χαιρετιςμόσ Αντιπροέδρου του Συμβουλίου του Οικονομικού Πανεπιςτημίου Αθηνών, Καθηγητή Γεώργιου Ι. Αυλωνίτη Χαιρετιςμόσ Αντιπροέδρου του Συμβουλίου του Οικονομικού Πανεπιςτημίου Αθηνών, Καθηγητή Γεώργιου Ι. Αυλωνίτη Αθήνα, 17 Ιουνίου 2014 Εύναι ιδιαύτερη χαρϊ και τιμό για μϋνα να παρουςιϊςω ςτο πλαύςιο τησ εκδόλωςησ

Διαβάστε περισσότερα

Φόρουμ Κοινωνικήσ Καινοτομίασ και Επιχειρηματικότητασ: Λειτουργία, αρχέσ, ςτοχοθεςία και αναμενόμενα οφέλη Ευάγγελοσ I. Χαΰνάσ

Φόρουμ Κοινωνικήσ Καινοτομίασ και Επιχειρηματικότητασ: Λειτουργία, αρχέσ, ςτοχοθεςία και αναμενόμενα οφέλη Ευάγγελοσ I. Χαΰνάσ Κοινωνική Επιχειρηματικότητα ςε ςυνθήκεσ κρίςησ. Ανάπτυξη τοπικήσ επιχειρηματικότητασ ςτο Δήμο Αθηναίων Φόρουμ Κοινωνικήσ Καινοτομίασ και Επιχειρηματικότητασ: Λειτουργία, αρχέσ, ςτοχοθεςία και αναμενόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Απολυτόριεσ Εξετϊςεισ Ημερόςιων Γενικών Λυκεύων. Εξεταζόμενο Μϊθημα: Νεοελληνική Γλώςςα, Ημ/νύα: 14 Μαύου 2010. Ενδεικτικέσ Απαντήςεισ Θεμάτων

Απολυτόριεσ Εξετϊςεισ Ημερόςιων Γενικών Λυκεύων. Εξεταζόμενο Μϊθημα: Νεοελληνική Γλώςςα, Ημ/νύα: 14 Μαύου 2010. Ενδεικτικέσ Απαντήςεισ Θεμάτων Απολυτόριεσ Εξετϊςεισ Ημερόςιων Γενικών Λυκεύων Εξεταζόμενο Μϊθημα: Νεοελληνική Γλώςςα, Ημ/νύα: 14 Μαύου 2010 Ενδεικτικέσ Απαντήςεισ Θεμάτων Α1 Σε μια ανϊλυςη ςχετικϊ με την αυτομόρφωςη, η ςυγγραφϋασ πραγματεύεται

Διαβάστε περισσότερα

Έλεγχοι και επύ τόπου μετρόςεισ των επιπϋδων των υψύςυχνων ηλεκτρομαγνητικών πεδύων ςτο περιβϊλλον ςταθμών κεραιών ςε όλη τη χώρα κατϊ το ϋτοσ 2015

Έλεγχοι και επύ τόπου μετρόςεισ των επιπϋδων των υψύςυχνων ηλεκτρομαγνητικών πεδύων ςτο περιβϊλλον ςταθμών κεραιών ςε όλη τη χώρα κατϊ το ϋτοσ 2015 Έλεγχοι και επύ τόπου μετρόςεισ των επιπϋδων των υψύςυχνων ηλεκτρομαγνητικών πεδύων ςτο περιβϊλλον ςταθμών κεραιών ςε όλη τη χώρα κατϊ το ϋτοσ 2015 Συγκεντρωτικϊ ςτοιχεύα Η Ελληνικό Επιτροπό Ατομικόσ Ενϋργειασ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΠΟΤΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑ ΙΑ, ΚΟΙΝΨΝΙΚΗ Α ΥΑΛΙ Η & ΠΡΟΝΟΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΣΕΙΑ ΔΙΑΦΕΙΡΙ Η ΚΟΙΝΟΣΙΚΨΝ & ΑΛΛΨΝ ΠΟΡΨΝ

ΤΠΟΤΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑ ΙΑ, ΚΟΙΝΨΝΙΚΗ Α ΥΑΛΙ Η & ΠΡΟΝΟΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΣΕΙΑ ΔΙΑΦΕΙΡΙ Η ΚΟΙΝΟΣΙΚΨΝ & ΑΛΛΨΝ ΠΟΡΨΝ ΑΔΑ: ΨΞΗΛΛ-Α28 INFORMATICS ΕΠΙΧΕΙΡΗ ΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ DEVELOPMEN T AGENCY Digitally signed by INFORMATICS DEVELOPMENT AGENCY Date: 2014.08.28 15:52:55 EEST Reason: Location:

Διαβάστε περισσότερα

Ελληνική Εταιρεία Επενδφςεων και Εξωτερικοφ Εμπορίου ENTERPRISE GREECE S.A. ΙΔΡΤΣΙΚΗ ΠΑΡΟΤΙΑΗ. Αθήνα 16 Οκτωβρίου 2013

Ελληνική Εταιρεία Επενδφςεων και Εξωτερικοφ Εμπορίου ENTERPRISE GREECE S.A. ΙΔΡΤΣΙΚΗ ΠΑΡΟΤΙΑΗ. Αθήνα 16 Οκτωβρίου 2013 Ελληνική Εταιρεία Επενδφςεων και Εξωτερικοφ Εμπορίου ENTERPRISE GREECE S.A. ΙΔΡΤΣΙΚΗ ΠΑΡΟΤΙΑΗ Αθήνα 16 Οκτωβρίου 2013 1 ΙΣΟΡΙΚΟ ΔΗΜΙΟΤΡΓΙΑ ΝΕΟΤ ΥΟΡΕΑ ΕΞΩΣΡΕΥΕΙΑ Μϊιοσ 2012 Η Ελληνικό Κυβϋρνηςη ζητϊ μϋςω

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΛΕΤΙΝΑ ΠΟΛΙΣΙΣΙΚΗ ΠΡΩΣΕΤΟΤΑ ΣΗ ΕΤΡΩΠΗ 2021

Η ΕΛΕΤΙΝΑ ΠΟΛΙΣΙΣΙΚΗ ΠΡΩΣΕΤΟΤΑ ΣΗ ΕΤΡΩΠΗ 2021 Η ΕΛΕΤΙΝΑ ΠΟΛΙΣΙΣΙΚΗ ΠΡΩΣΕΤΟΤΑ ΣΗ ΕΤΡΩΠΗ 2021 Πριν από τρεισ δεκαετύεσ, με εφαλτόριο την πρωτοβουλύα τησ ηθοποιού Μελύνασ Μερκούρη, που εκεύνη την εποχό όταν η Ελληνύδα Τπουργόσ Πολιτιςμού, η Ευρωπαώκό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΣΙΣΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΙΑ «Νηπίων αναγνώσματα και βιβλιοκαμώματα»

ΠΟΛΙΣΙΣΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΙΑ «Νηπίων αναγνώσματα και βιβλιοκαμώματα» ΠΟΛΙΣΙΣΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΦΙΛΑΝΑΓΝΩΙΑ «Νηπίων αναγνώσματα και βιβλιοκαμώματα» Τπεύθυνη εκπαιδευτικόσ : ΕΤΘΤΜΙΑ ΣΑΤΡΟΘΕΟΔΩΡΟΤ υνεργαζόμενη εκπαιδευτικόσ: ΜΑΡΙΑ ΚΛΕΙΔΕΡΗ 28 ο ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ τμόμα ολοόμερο ςχολ.

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτική Αξιολόγηση. Παναγιώτησ Χατζηλάμπρου.

Εκπαιδευτική Αξιολόγηση. Παναγιώτησ Χατζηλάμπρου. Εκπαιδευτική Αξιολόγηση Παναγιώτησ Χατζηλάμπρου pchatzila@gmail.com Τι είναι αξιολόγηςη; Η διαδικαςύα αποτύμηςησ τησ αξύασ ενόσ προςώπου, πρϊγματοσ, θεςμού, ςυςτόματοσ. Η εφαρμογό τησ Αξιολόγηςησ ςτην

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Ι. Ενημερωτικό Τλικό. 1ησ Πρόςκληςησ Εκδόλωςησ Ενδιαφϋροντοσ για την υποβολό προτϊςεων ςτο πλαύςιο του τοπικού προγρϊμματοσ LEADER

ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Ι. Ενημερωτικό Τλικό. 1ησ Πρόςκληςησ Εκδόλωςησ Ενδιαφϋροντοσ για την υποβολό προτϊςεων ςτο πλαύςιο του τοπικού προγρϊμματοσ LEADER ΠΑΡΑΡΣΗΜΑ Ι Ενημερωτικό Τλικό 1ησ Πρόςκληςησ Εκδόλωςησ Ενδιαφϋροντοσ για την υποβολό προτϊςεων ςτο πλαύςιο του τοπικού προγρϊμματοσ LEADER τησ Ο.Σ.Δ. ΑΚΟΜΜ-ΧΗΛΟΡΕΙΣΗ ΑΝΑΠΣΤΞΙΑΚΗ Α.Ε. ΟΣΑ «Χηλορεύτησ, ο

Διαβάστε περισσότερα

Διεύθυνςη Οδικόσ Αςφϊλειασ και Περιβϊλλοντοσ

Διεύθυνςη Οδικόσ Αςφϊλειασ και Περιβϊλλοντοσ Διεύθυνςη Οδικόσ Αςφϊλειασ και Περιβϊλλοντοσ Πρόταςη αναμόρφωςησ θεςμικού πλαιςύου χορόγηςησ αδειών ςε υποψόφιουσ οδηγούσ: για τη διαςφϊλιςη τησ ποιότητασ και τησ διαφϊνειασ των διαδικαςιών την ενύςχυςη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ ΑΜΘ-Σχολό Διούκηςησ και Οικονομύασ-Τμόμα Λογιςτικόσ και Χρηματοοικονομικόσ

ΤΕΙ ΑΜΘ-Σχολό Διούκηςησ και Οικονομύασ-Τμόμα Λογιςτικόσ και Χρηματοοικονομικόσ ΤΕΙ ΑΜΘ-Σχολό Διούκηςησ και Οικονομύασ-Τμόμα Λογιςτικόσ και Χρηματοοικονομικόσ Διδϊςκων : Αγγελϊκησ Γιώργοσ Εργαςτηριακόσ ςυνεργϊτησ : Σιώπη Ευαγγελύα Καβϊλα Οκτώβριοσ 2018 Θεωρία χαρτοφυλακίου Η θεωρύα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΞΙΟΠΟΙΗΗ ΣΗ ΑΝΑΛΤΗ ΑΠΟΔΟΜΗΗ ΣΗΝ ΠΟΛΤΚΡΙΣΗΡΙΑΚΗ ΙΕΡΑΡΧΗΗ ΧΩΡΩΝ ΣΗ ΕΕ ΜΕ ΒΑΗ ΣΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΕ ΣΟΤ ΕΠΙΔΟΕΙ

ΑΞΙΟΠΟΙΗΗ ΣΗ ΑΝΑΛΤΗ ΑΠΟΔΟΜΗΗ ΣΗΝ ΠΟΛΤΚΡΙΣΗΡΙΑΚΗ ΙΕΡΑΡΧΗΗ ΧΩΡΩΝ ΣΗ ΕΕ ΜΕ ΒΑΗ ΣΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΕ ΣΟΤ ΕΠΙΔΟΕΙ 23 o Εθνικό υνϋδριο τησ Ελληνικόσ Εταιρεύασ Επιχειρηςιακών Ερευνών ΑΞΙΟΠΟΙΗΗ ΣΗ ΑΝΑΛΤΗ ΑΠΟΔΟΜΗΗ ΣΗΝ ΠΟΛΤΚΡΙΣΗΡΙΑΚΗ ΙΕΡΑΡΧΗΗ ΧΩΡΩΝ ΣΗ ΕΕ ΜΕ ΒΑΗ ΣΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΣΙΚΕ ΣΟΤ ΕΠΙΔΟΕΙ Δ. Κοπύδου, Δ.

Διαβάστε περισσότερα

OPOI YMMETOXH ΔIAΓΩNIMOY «ΠΡΩΣΗ ΓΡΑΜΜΗ»

OPOI YMMETOXH ΔIAΓΩNIMOY «ΠΡΩΣΗ ΓΡΑΜΜΗ» OPOI YMMETOXH ΔIAΓΩNIMOY «ΠΡΩΣΗ ΓΡΑΜΜΗ» Η ανώνυμη εταιρύα με την επωνυμύα «ΕΙΔΗΕΙ ΝΣΟΣ ΚΟΜ ΑΝΩΝΤΜΗ ΣΗΛΕΟΠΣΙΚΗ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΣΑΙΡΙΑ ΠΑΡΟΦΗ ΠΛΗΡΟΥΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΗ», που εδρεύει ςτο Ν. Υϊληρο Αττικόσ, οδόσ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΠΑΙΚ Θεςςαλονύκησ, /02/2011

ΕΠΠΑΙΚ Θεςςαλονύκησ, /02/2011 1 ΕΠΠΑΙΚ Θεςςαλονύκησ, 2010-2011 21/02/2011 Εξετϊςεισ ςτη Γενικό και Εξελικτικό Ψυχολογύα Διδϊςκων: Οικονόμου Ανδρϋασ Όνομα φοιτητό / φοιτότριασ:... Τμόμα: E1 E2 E3 E4 E5 Βαθμόσ:. Προςοχό: ϊριςτα οι 100

Διαβάστε περισσότερα

Ελλά δά, Κυ προσ κάι Ιςράη λ: Μεςοπρο θεςμεσ Ευκάιρι εσ κάι Απειλε σ γιά την Ελληνικη Εξωτερικη Πολιτικη

Ελλά δά, Κυ προσ κάι Ιςράη λ: Μεςοπρο θεςμεσ Ευκάιρι εσ κάι Απειλε σ γιά την Ελληνικη Εξωτερικη Πολιτικη Ελλά δά, Κυ προσ κάι Ιςράη λ: Μεςοπρο θεςμεσ Ευκάιρι εσ κάι Απειλε σ γιά την Ελληνικη Εξωτερικη Πολιτικη Ιλζηηηνύην Δηεζλώλ Σρέζεσλ Τνκέαο Επξώ-Αηιαληηθώλ Μειεηώλ: Οκάδα Εηδηθώλ Θεκάησλ 2013 κοπόσ τησ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΣΑΠΣΤΦΙΑΚΗ ΕΡΓΑΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ ΒΙΝΣΕΟ ΜΕ ΦΡΗΗ DSP

ΜΕΣΑΠΣΤΦΙΑΚΗ ΕΡΓΑΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ ΒΙΝΣΕΟ ΜΕ ΦΡΗΗ DSP ΠΟΛΤΣΕΦΝΕΙΟ ΚΡΗΣΗ Σμόμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών & Μηχανικών Η/Τ ΜΕΣΑΠΣΤΦΙΑΚΗ ΕΡΓΑΙΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ ΒΙΝΣΕΟ ΜΕ ΦΡΗΗ DSP ΜΟΙΡΟΓΙΨΡΓΟΤ ΚΨΝΣΑΝΣΙΑ Εξεταςτικό Επιτροπό: Καθ. Μιχϊλησ Ζερβϊκησ (επιβλϋπων) Αν. Καθ. Ευριπύδησ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΚΛΗΗ ΕΚΔΗΛΩΗ ΕΝΔΙΑΥΕΡΟΝΣΟ ΓΙΑ ΤΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΣΑΕΩΝ ΠΡΟ ΤΝΑΨΗ EΩ ΣΡΙΩΝ (3) ΤΜΒΑΕΩΝ ΜΙΘΩΗ ΕΡΓΟΤ ΙΔΙΩΣΙΚΟΤ ΔΙΚΑΙΟΤ

ΠΡΟΚΛΗΗ ΕΚΔΗΛΩΗ ΕΝΔΙΑΥΕΡΟΝΣΟ ΓΙΑ ΤΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΣΑΕΩΝ ΠΡΟ ΤΝΑΨΗ EΩ ΣΡΙΩΝ (3) ΤΜΒΑΕΩΝ ΜΙΘΩΗ ΕΡΓΟΤ ΙΔΙΩΣΙΚΟΤ ΔΙΚΑΙΟΤ 1 ΤΠΟΤΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ, ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΘΡΗΚΕΤΜΑΣΩΝ ΚΕΝΣΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΑ Καραμαούνα 1, Πλατεύα κρα 55132 Καλαμαριϊ Θεςςαλονύκησ Σηλ.: +30 2313 331500 Υαξ: +30 2313 331502 e-mail: centre@komvos.edu.gr Θεςςαλονύκη,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΠΟΜΝΗΜΑ. Επεξήγηςη Συντμήςεων: Α.Φ.= Αυτιςτικό Φάςμα - Π.Σ.= Παράλληλη Στήριξη

ΤΠΟΜΝΗΜΑ. Επεξήγηςη Συντμήςεων: Α.Φ.= Αυτιςτικό Φάςμα - Π.Σ.= Παράλληλη Στήριξη www.asperger.gr Κωνσταντινοσπόλεως 29 155.62 Χολαργός Τηλ. 210.6535666 info@asperger.gr Α.Π. 7331/7-7-2010 Χολαργόσ, 28 Ιουνύου 2010 ΤΠΟΜΝΗΜΑ Θέμα: «Κατάργηςη τησ παράνομησ και αντιςυνταγματικήσ εγκυκλίου

Διαβάστε περισσότερα

1. ΕΙΑΓΩΓΗ ~ 1 ~ τυλιανού. 1 Σο ςχϋδιο μαθόματοσ ςυζητόθηκε με το ςύμβουλο του μαθόματοσ τησ Νϋασ Ελληνικόσ Γλώςςασ κ. Μϊριο

1. ΕΙΑΓΩΓΗ ~ 1 ~ τυλιανού. 1 Σο ςχϋδιο μαθόματοσ ςυζητόθηκε με το ςύμβουλο του μαθόματοσ τησ Νϋασ Ελληνικόσ Γλώςςασ κ. Μϊριο ΔΙΚΣΤΟ ΤΝΕΡΓΑΙΑ ΧΟΛΕΙΩΝ ΔΗΜΟΣΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΤΗ Οικείοσ επιθεωρητήσ: Δρ Ανδρέασ Κυθραιώτησ Α' ΔΗΜΟΣΙΚΟ ΧΟΛΕΙΟ ΓΕΡΙΟΤ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΗ ΤΝΑΝΣΗΗ ΔΙΕΤΘΤΝΣΩΝ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΩΝ ΓΝΩΣΤΙΚΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ: ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΥΑΗ Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΣΕΑ ΣΗ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΣΕΙΑ ΔΗΜΟΙΩΝ ΕΟΔΩΝ

ΑΠΟΥΑΗ Η ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΣΕΑ ΣΗ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΣΕΙΑ ΔΗΜΟΙΩΝ ΕΟΔΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ ΤΠΟΤΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΣΕΙΑ ΔΗΜΟΙΩΝ ΕΟΔΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΤΘΤΝΗ ΗΛΕΚΣΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΚΤΒΕΡΝΗΗ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ ΔΙΕΤΘΤΝΗ ΟΡΓΑΝΩΗ ΣΜΗΜΑ Β -ΤΛΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ Σαχ. Δ/νςη : Λεωχάρουσ

Διαβάστε περισσότερα

1.ΕΘΝΙΚΕ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΙΣΙΚΕ ΠΑΡΑΔΟΕΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΣΟΚΕΣΟ

1.ΕΘΝΙΚΕ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΙΣΙΚΕ ΠΑΡΑΔΟΕΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΣΟΚΕΣΟ 1.ΕΘΝΙΚΕ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΙΣΙΚΕ ΠΑΡΑΔΟΕΙ ΓΙΑ ΣΟΝ ΣΟΚΕΣΟ Ο τοκετόσ εύναι ϋνα ςημαντικό κοινωνικό και ςυναιςθηματικό γεγονόσ όχι μόνο για τη γυναύκα, αλλϊ και για την οικογϋνειϊ τησ και ύςωσ και για ολόκληρη την

Διαβάστε περισσότερα

«Αδελφοπούηςη ςχολεύων Εκπαιδευτικϋσ επιςκϋψεισ: Προώποθϋςεισ, πρωτόκολλο ςυνεργαςύασ, ϋγκριςη μετακύνηςησ»

«Αδελφοπούηςη ςχολεύων Εκπαιδευτικϋσ επιςκϋψεισ: Προώποθϋςεισ, πρωτόκολλο ςυνεργαςύασ, ϋγκριςη μετακύνηςησ» «Αδελφοπούηςη ςχολεύων Εκπαιδευτικϋσ επιςκϋψεισ: Προώποθϋςεισ, πρωτόκολλο ςυνεργαςύασ, ϋγκριςη μετακύνηςησ» Xαρύκλεια Σερζητϊνου Δαςκϊλα, Τπεύθυνη Πολιτιςτικών Θεμϊτων 1 ΣΙ ΙΦΤΕΙ ΓΙΑ ΣΙ ΕΠΙΚΕΧΕΙ ΣΑ ΝΗΠ.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΚΛΗΗ ΕΚΔΗΛΩΗ ΕΝΔΙΑΥΕΡΟΝΣΟ ΓΙΑ ΤΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΣΑΕΩΝ ΠΡΟ ΤΝΑΨΗ ΈΩ ΔΤΟ (2) ΤΜΒΑΕΩΝ ΜΙΘΩΗ ΕΡΓΟΤ ΙΔΙΩΣΙΚΟΤ ΔΙΚΑΙΟΤ (κωδ.: 61Μ)

ΠΡΟΚΛΗΗ ΕΚΔΗΛΩΗ ΕΝΔΙΑΥΕΡΟΝΣΟ ΓΙΑ ΤΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΣΑΕΩΝ ΠΡΟ ΤΝΑΨΗ ΈΩ ΔΤΟ (2) ΤΜΒΑΕΩΝ ΜΙΘΩΗ ΕΡΓΟΤ ΙΔΙΩΣΙΚΟΤ ΔΙΚΑΙΟΤ (κωδ.: 61Μ) 1 ΤΠΟΤΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΘΡΗΚΕΤΜΑΣΩΝ, ΠΟΛΙΣΙΜΟΤ ΚΑΙ ΑΘΛΗΣΙΜΟΤ ΚΕΝΣΡΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΑ Καραμαούνα 1, Πλατεύα κρα 55132 Καλαμαριϊ Θεςςαλονύκησ Σηλ.: +30 2310 459101 Υαξ: +30 2310 459107 e-mail: centre@komvos.edu.gr

Διαβάστε περισσότερα

Ανοικτό Πανεπιςτόμιο Κύπρου

Ανοικτό Πανεπιςτόμιο Κύπρου Ανοικτό Πανεπιςτόμιο Κύπρου χολό Θετικών και Εφαρμοςμϋνων Επιςτημών Μεταπτυχιακό Διατριβό ςτα Πληροφοριακϊ υςτόματα Προςταςύα προςωπικών δεδομϋνων ςτην Ευρωπαώκό Ένωςη και νϋεσ τεχνολογύεσ Mϊιδα Μερόπη

Διαβάστε περισσότερα

Εννοιολογικόσ προςδιοριςμόσ εξωτερικόσ και εςωτερικόσ επικοινωνύασ Μορφϋσ εςωτερικόσ επικοινωνύασ Τρόποι επικοινωνύασ με τισ διϊφορεσ ομϊδεσ κοινού

Εννοιολογικόσ προςδιοριςμόσ εξωτερικόσ και εςωτερικόσ επικοινωνύασ Μορφϋσ εςωτερικόσ επικοινωνύασ Τρόποι επικοινωνύασ με τισ διϊφορεσ ομϊδεσ κοινού Εννοιολογικόσ προςδιοριςμόσ εξωτερικόσ και εςωτερικόσ επικοινωνύασ Μορφϋσ εςωτερικόσ επικοινωνύασ Τρόποι επικοινωνύασ με τισ διϊφορεσ ομϊδεσ κοινού Εννοιολογικόσ προςδιοριςμόσ τυπικόσ και ϊτυπησ επικοινωνύασ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ. Περιεχόμενα 1 ΓΕΝΙΚΑ ΣΟΙΧΕΙΑ... 11

ΕΠΙΧΕΙΡΗΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΠΣΤΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ. Περιεχόμενα 1 ΓΕΝΙΚΑ ΣΟΙΧΕΙΑ... 11 Περιεχόμενα ΤΝΟΧΗ ΠΡΟΚΛΗΗ... 4 ΤΝΣΟΜΟΓΡΑΥΙΕ... 6 1 ΓΕΝΙΚΑ ΣΟΙΧΕΙΑ... 11 1.1 ΟΙΣΜΟΙ... 11 1.2 ΣΚΟΡΟΣ ΤΘΣ ΔΑΣΘΣ... 14 1.3 ΣΥΝΟΡΤΙΚΘ ΡΕΙΓΑΦΘ ΤΘΣ ΔΑΣΘΣ... 14 1.3.1 Αντικείμενο τησ δράςησ... 14 1.3.2 Αντικείμενα

Διαβάστε περισσότερα

A1. Να γρϊψετε την περύληψη του κειμϋνου που ςασ δόθηκε (100-120 λϋξεισ). Μονάδεσ 25

A1. Να γρϊψετε την περύληψη του κειμϋνου που ςασ δόθηκε (100-120 λϋξεισ). Μονάδεσ 25 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΚΑΙ Δ ΣΑΞΗ ΕΠΕΡΙΝΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΔΕΤΣΕΡΑ 18 ΜΑΪΟΤ 2015 ΕΞΕΣΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ:ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΑ ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΟ: Εμείσ και οι αρχαίοι χώροι

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικϊ Γ' Ενιαύου Λυκεύου (μϊθημα κατεύθυνςησ)

Μαθηματικϊ Γ' Ενιαύου Λυκεύου (μϊθημα κατεύθυνςησ) Μαθηματικϊ Γ' Ενιαύου Λυκεύου (μϊθημα κατεύθυνςησ) : 1. ΤΝΑΡΣΗΕΙ Ορύζουν και να αναγνωρύζουν μια ςύνθετη ςυνϊρτηςη 2 1.1 Επανϊληψη Εκφρϊζουν μια ςύνθετη ςυνϊρτηςη ωσ ςύνθεςη ϊλλων ςυναρτόςεων Ορύζουν και

Διαβάστε περισσότερα

5 βρίζθοληαη αποθιεηζηηθά θαη κόλο ζηελ Κύπρο θαη ποσζελά αιιού ζηολ θόζκο 2

5 βρίζθοληαη αποθιεηζηηθά θαη κόλο ζηελ Κύπρο θαη ποσζελά αιιού ζηολ θόζκο 2 1 Κσπρηαθή τιωρίδα 2.000 - δηαθορεηηθά είδε θσηώλ βρίζθοληαη ζηελ Κύπρο 145 θσηά είλαη ελδεκηθά (βρίζθοληαη κόλο ζηελ Κύπρο, θαη ποσζελά αιιού ζηολ θόζκο) 20 είδε ηες Κσπρηαθής τιωρίδας περηιακβάλοληαη

Διαβάστε περισσότερα

Δίκτυα Η/Υ ςτην Επιχείρηςη

Δίκτυα Η/Υ ςτην Επιχείρηςη Δίκτυα Η/Υ ςτην Επιχείρηςη Βαςικϊ θϋματα δικτύων Γκϊμασ Βαςύλειοσ, Εργαςτηριακόσ υνεργϊτησ Δίκτυο Υπολογιςτών Δύκτυο: ςύςτημα επικοινωνύασ δεδομϋνων που ςυνδϋει δύο ό περιςςότερουσ αυτόνομουσ και ανεξϊρτητουσ

Διαβάστε περισσότερα

Σρίτη 10 Νοεμβρίου 2015 Αθήνα, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο

Σρίτη 10 Νοεμβρίου 2015 Αθήνα, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Σρίτη 10 Νοεμβρίου 2015 Αθήνα, Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Μπϋλλησ Βαςύλειοσ Γενικόσ Διευθυντόσ ΑΝ.ΚΑ ΑΕ Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρία Ο.Σ.Α. Το «Οικοςφςτθμα Συνεργατιςμοφ» Κοινωνύα Σύςτημα Διακυβϋρνηςησ Συνεργατικϊ

Διαβάστε περισσότερα

«Προμήθεια Ηλεκτρολογικού Υλικού

«Προμήθεια Ηλεκτρολογικού Υλικού ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΣΙΑ ΝΟΜΟ ΕΤΒΟΙΑ ΔΗΜΟ ΕΡΕΣΡΙΑ ΤΠΗΡΕΙΑ ΗΛΕΚΣΡΟΥΩΣΙΜΟΤ «Προμήθεια Ηλεκτρολογικού Υλικού και Λαμπτήρων» Προώπολογιςμόσ: 36.882,78 (με ΥΠΑ) Φρηματοδότηςη: ΑΝΣΑΠΟΔΟΣΙΚΑ ΕΟΔΑ Κωδ. Προώπ/ςμού:

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικϊ. Β' Ενιαύου Λυκεύου. (μϊθημα κοινού κορμού) Υιλοςοφύα - κοπού

Μαθηματικϊ. Β' Ενιαύου Λυκεύου. (μϊθημα κοινού κορμού) Υιλοςοφύα - κοπού Μαθηματικϊ Β' Ενιαύου Λυκεύου (μϊθημα κοινού κορμού) Υιλοςοφύα - κοπού Η διδαςκαλύα των Μαθηματικών Κοινού Κορμού επιδιώκει να δώςει ςτο μαθητό τα εφόδια για την αντιμετώπιςη καθημερινών αναγκών ςε αριθμητικϋσ

Διαβάστε περισσότερα

Case Studies. χρειάζεται να προςλάβουμε εμείσ άνθρωπο να ςυντηρεί τουσ servers». Επιτεύχθηκε μια επεκτϊςιμη λύςη με γρόγορη προςαρμογό των χρηςτών.

Case Studies. χρειάζεται να προςλάβουμε εμείσ άνθρωπο να ςυντηρεί τουσ servers». Επιτεύχθηκε μια επεκτϊςιμη λύςη με γρόγορη προςαρμογό των χρηςτών. Case Studies Εταιρεία: S&B Industrial Minerals Κλάδοσ: Εξόρυξη και Επεξεργαςύα ορυκτών και μεταλλευμϊτων Περιγραφή: Η S&B Industrial Minerals εύναι ϋνασ διεθνόσ όμιλοσ εταιρειών, που αξιοποιεύ τισ δυνατότητεσ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΣΙΚΗ ΕΝΟΣΗΣΑ: ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΝΟΗΛΕΤΣΙΚΗ

ΘΕΜΑΣΙΚΗ ΕΝΟΣΗΣΑ: ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΝΟΗΛΕΤΣΙΚΗ ΘΕΜΑΣΙΚΗ ΕΝΟΣΗΣΑ: ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΝΟΗΛΕΤΣΙΚΗ 3/3/2015 : Διαταραχές στη λήψη τροφής (Γούλα Αγγελικό, Μακρό οφύα, Αμαραντύδη Γεωργύα, Καραλό Μαρύα). ΝΟΗΛΕΤΣΙΚΗ ΤΠΗΡΕΙΑ Γ.Ν. ΑΜΥΙΑ Ψυχογενόσ διατροφικϋσ διαταραχϋσ

Διαβάστε περισσότερα

Τϋταρτη Διϊλεξη Μοντϋλα Διαδικαςύασ Λογιςμικού Μϋροσ Β

Τϋταρτη Διϊλεξη Μοντϋλα Διαδικαςύασ Λογιςμικού Μϋροσ Β Τϋταρτη Διϊλεξη Μοντϋλα Διαδικαςύασ Λογιςμικού Μϋροσ Β Μοντϋλο Λειτουργικόσ Επαύξηςησ Σπειροειδϋσ Μοντϋλο Μοντϋλο Πύδακα Τεχνολογύα Λογιςμικού Βϊςει Συςτατικών Στοιχεύων Σύγχρονα Μοντϋλα Το μοντϋλο ςυνδυϊζει:

Διαβάστε περισσότερα

Χωπικέρ Ανιζόηηηερ Ειζοδήμαηορ, Ανάπηςξηρ και Φηώσειαρ ζηην Ελλάδα

Χωπικέρ Ανιζόηηηερ Ειζοδήμαηορ, Ανάπηςξηρ και Φηώσειαρ ζηην Ελλάδα ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΣΗΜΟΝΙΚΩΝ ΜΕΛΕΣΩΝ 2011 Χωπικέρ Ανιζόηηηερ Ειζοδήμαηορ, Ανάπηςξηρ και Φηώσειαρ ζηην Ελλάδα Επιζηημονικά Τπεύθσνος Σηαμάηηρ Καλογήπος Λέκηορας, Υαροκόπειο Πανεπιζηήμιο Μέλη Ερεσνηηικής Ομάδας

Διαβάστε περισσότερα

Η κατανομή των ηπείρων και των θαλασσών Ωκεανοί και θάλασσες

Η κατανομή των ηπείρων και των θαλασσών Ωκεανοί και θάλασσες Η κατανομή των ηπείρων και των θαλασσών Ωκεανοί και θάλασσες ΟΜΑΔΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ράλια Θωμά, ΠΕ 70 ΣΧΟΛΕΙΟ Γημοηικό σολείο Βαζιλικών αλαμίναρ Σαλαμίνα, 20 Απριλίοσ 2015 1. ςνοπηική πεπιγπαθή ηηρ ανοισηήρ εκπαιδεςηικήρ

Διαβάστε περισσότερα

τοιχεύα χεδιαςμού και υγκριτικόσ Αξιολόγηςησ Νοςοκομεύων (Hospital benchmarking)

τοιχεύα χεδιαςμού και υγκριτικόσ Αξιολόγηςησ Νοςοκομεύων (Hospital benchmarking) ΧΡΗΣΟ ΜΠΟΤΡΑΝΙΔΗ ΑΝΑΣΑΙΑ ΜΠΑΛΑΟΠΟΤΛΟΤ τοιχεύα χεδιαςμού και υγκριτικόσ Αξιολόγηςησ Νοςοκομεύων (Hospital benchmarking) Διδακτικό Τλικό ΕΠΙΣΗΜΟΝΙΚΟ ΚΕΝΣΡΟ MANAGEMENT ΝΟΟΚΟΜΕΙΩΝ ΑΘΗΝΑ 2009 Σο κεύμενο αποτελεύ,

Διαβάστε περισσότερα

ΖΑΝΝΟ ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟ & ΙΑ Ο.Ε.

ΖΑΝΝΟ ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟ & ΙΑ Ο.Ε. ΖΑΝΝΟ ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟ & ΙΑ Ο.Ε. ΕΡΓΟ: «ΠΑΡΑΓΨΓΗ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟΤ ΤΛΙΚΟΤ ΓΙΑ ΣΙ ΑΝΑΓΚΕ ΚΑΣΑΡΣΙΗ 120 ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΣΙΨΝ ΤΓΕΙΑ» αρ. πρωτ. 53/2012 ΠΑΡΑΔΟΣΕΟ Π.1 - ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΟ ΤΛΙΚΟ ΘΕΜΑΣΙΚΗ ΕΝΟΣΗΣΑ 3 ΕΡΓΑΙΑ ΜΕ ΔΙΚΣΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΣΙΣΙΚΗ ΣΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΕΩΝ

ΣΑΣΙΣΙΚΗ ΣΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΕΩΝ ΣΑΣΙΣΙΚΗ ΣΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΕΩΝ ΣΤΕΦΑΝΟΣ Γ. ΓΙΑΚΟΥΜΑΤΟΣ ΑΝ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΤΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ Ορισμός και εφαρμογζς Στατιςτική εύναι η επιςτόμη που αςχολεύται με τη ςυλλογό, επεξεργαςύα, παρουςύαςη και ανϊλυςη δεδομϋνων

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραςη του κτηριού Ματςάγγου ςτην πόλη του Βόλου καθώσ και ςτην κοινωνία του

Επίδραςη του κτηριού Ματςάγγου ςτην πόλη του Βόλου καθώσ και ςτην κοινωνία του ειε Επίδραςη του κτηριού Ματςάγγου ςτην πόλη του Βόλου καθώσ και ςτην κοινωνία του Η ανϊπτυξη τησ βιομηχανύασ Ματςϊγγου για τον Βόλο, το νομό Μαγνηςύασ και την Ελλϊδα, όταν τόςο ςημαντικό όςο και για την

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΥΑΛΑΙΟ 2 Σο εςωτερικό του υπολογιςτό

ΚΕΥΑΛΑΙΟ 2 Σο εςωτερικό του υπολογιςτό ΚΕΥΑΛΑΙΟ 2 Σο εςωτερικό του υπολογιςτό Οι υπολογιςτϋσ αποτελούνται από πολλϊ ηλεκτρονικϊ εξαρτόματα. Σο κϊθε ϋνα από αυτϊ ϋχει ειδικό ρόλο ςτη λειτουργύα του. Έχουν ςχεδιαςτεύ ϋτςι ώςτε να ςυνεργϊζονται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΟ ΤΝΕΡΓΑ ΙΑ Μυτιλήνη, Ιούλιοσ 2015

ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΟ ΤΝΕΡΓΑ ΙΑ  Μυτιλήνη, Ιούλιοσ 2015 ΠΡΩΣΟΚΟΛΛΟ ΤΝΕΡΓΑΙΑ Μυτιλήνη, Ιούλιοσ 2015 Πρωτόκολλο υνεργαςίασ τησ Εφορείασ Αρχαιοτήτων Λέςβου με τουσ καθηγητέσ Ιςτορίασ τησ αρχαίασ αρχιτεκτονικήσ Δρ Giorgio Rocco και Δρ Monica Livadiotti τησ Πολυτεχνικήσ

Διαβάστε περισσότερα

Αρχϋσ του NCTM. Αρχϋσ του NCTM. Αρχϋσ του NCTM. Διδακτικό Μαθηματικών ΙΙ. Μϊθημα 9 ο Αξιολόγηςη

Αρχϋσ του NCTM. Αρχϋσ του NCTM. Αρχϋσ του NCTM. Διδακτικό Μαθηματικών ΙΙ. Μϊθημα 9 ο Αξιολόγηςη Διδακτικό Μαθηματικών ΙΙ Μϊθημα 9 ο Αξιολόγηςη 1. Μαθηματικϊ: περιεχόμενο ςχολικών Μαθηματικών διϊρθρωςη «ύλησ» η αξιολόγηςη ςυνόθωσ επικεντρώνεται ςε ανϊκληςη αςύνδετων πληροφοριών και λεπτομερειών. Αντύ

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΕΚΣΡΟΝΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΟΤ ΦΟΛΕΙΟΤ ΠΡΟ ΣΟΤ ΓΟΝΕΙ. - Θέςη υπεύθυνου προςώπου για την ςυμπλήρωςη του ερωτηματολογίου: Ερωτηματολόγιο

ΗΛΕΚΣΡΟΝΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΟΤ ΦΟΛΕΙΟΤ ΠΡΟ ΣΟΤ ΓΟΝΕΙ. - Θέςη υπεύθυνου προςώπου για την ςυμπλήρωςη του ερωτηματολογίου: Ερωτηματολόγιο ΗΛΕΚΣΡΟΝΙΚΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΣΟΤ ΦΟΛΕΙΟΤ ΠΡΟ ΣΟΤ ΓΟΝΕΙ Γενικέσ Πληροφορίεσ για το ςχολείο/τον οργανιςμό - Όνομα του ςχολείου: - Διεύθυνςη: - Είδοσ Σχολείου: - Δημοτικό Σχολεύο - Δημοτικό Σχολεύο Ειδικόσ Εκπαύδευςησ

Διαβάστε περισσότερα

Υπουργεύο Παιδεύασ, Δια Βύου Μϊθηςησ και Θρηςκευμϊτων

Υπουργεύο Παιδεύασ, Δια Βύου Μϊθηςησ και Θρηςκευμϊτων Υπουργεύο Παιδεύασ, Δια Βύου Μϊθηςησ και Θρηςκευμϊτων Απόφοιτοι Σεχνικόσ Εκπαύδευςησ (και αντίςτοιχών δομών τησ Ειδικήσ Αγωγήσ) ϋλλειψη πρακτικόσ εμπειρύασ ΔΤΚΟΛΙΑ ςτην εύρεςη ικανοποιητικόσ ΘΕΗ ΕΡΓΑΙΑ?

Διαβάστε περισσότερα

Κυκλοφορία και Ποιότητα Αέρα ςτη Θεςςαλονίκη Ν. Μουςιόπουλοσ

Κυκλοφορία και Ποιότητα Αέρα ςτη Θεςςαλονίκη Ν. Μουςιόπουλοσ Κυκλοφορία και Ποιότητα Αέρα ςτη Θεςςαλονίκη Ν. Μουςιόπουλοσ Laboratory Profile: 3 Faculty Members 7 Senior Researchers 2 Technicians 12 PhD candidates 7 Other Co-workers 11 Pre-graduate Courses Research

Διαβάστε περισσότερα

&

& ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΩΝ Πλ. Άγιων Θεοδώρων 3 Αθήνα, 10561, Τ.Θ. 4239 E-mail: seksociology@gmail.com & ltsapatsari1@gmail.com http://www.sek-sociology.gr Τηλ. επικοινωνίας: 2114037963 Αριθ. Πρωη.

Διαβάστε περισσότερα