Καινοτομία και τεχνολογίες αιχμής στο επίκεντρο της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας

Transcript

1 ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ 4 Καινοτομία και τεχνολογίες αιχμής στο επίκεντρο της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας 14 Τρέξτε στις πίστες και όχι στους δρόμους! 20 Η «Αριάδνη» αντιμετωπίζει τον εθισμό των εφήβων στο Διαδίκτυο 30 PERSEUS: Έρευνα για τα θαλάσσια οικοσυστήματα της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας

2 Περιεχόμενα σελ. 4 Καινοτομία και τεχνολογίες αιχμής στο επίκεντρο της παραγωγικής... σελ. 10 «Παρούσα» η Ελλάδα στην αξιοποίηση των συνεργατικών σχηματισμών... σελ. 12 «Η Ελλάδα Καινοτομεί» Ταυτότητα Περιοδική ενημερωτική έκδοση της Γενικής Γραμματείας Έρευνας & Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού Υπεύθυνος έκδοσης: Αλέξανδρος Δημακάκος σελ. 14 σελ. 16 σελ. 18 σελ. 20 σελ. 24 Τρέξτε στις πίστες και όχι στους δρόμους! Κοινωνία και Υγεία: Νέος κύκλος ομιλιών από το Εθνικό Ίδρυμα... ΕΔΕΤ: Φθηνό mobile Ιnternet για τους φοιτητές και το προσωπικό... Η «Αριάδνη» αντιμετωπίζει τον εθισμό των εφήβων στο Διαδίκτυο Το Κοινωνικό Πορτραίτο της Ελλάδας 2012 Επιμέλεια και διόρθωση κειμένων: Μαρία Αποστολάκη Αυτοτελές Τμήμα Εκδόσεων, Συνεδρίων & Εκθέσεων Τηλ: , Fax: Γραφεία ΓΓET: Λ. Μεσογείων 14 18, Τ.Κ , Αθήνα Τηλ: ΤΟ ΕΡΓΟ ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΕΙΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΕΘΝΙΚΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ σελ. 28 σελ. 30 σελ. 42 Το ΙΔΕΠ του ΕΚΕΤΑ συντονίζει έρευνα για κυψέλες καυσίμου με... PERSEUS: Έρευνα για τα θαλάσσια οικοσυστήματα της Μεσογείου... Λάβατε θέσεις! Σχεδιασμός, Παραγωγή: POSTSCRIPTUM information architecture Παπαδιαμαντοπούλου 4, Aθήνα Τηλ: , vnikol@postscriptum.gr σελ. 44 H θάλασσα και το διάστημα συναντώνται σε Ελλάδα και Ιρλανδία για Lay out και σελιδοποίηση: Βαγγέλης Νικολάου Συντακτική Ομάδα: Ελληνική Ένωση Δημοσιογράφων Επιστήμης - Science View Μακρή 3, , Αθήνα, Τηλ: info@scienceview.gr Ηλίας Αγγελόπουλος (Δημοσιογραφική Επιμέλεια) Αθανάσιος Κουτσουρίδης (Σύμβουλος Έκδοσης) Μενέλαος Σωτηρίου (Σύμβουλος Έκδοσης) Θεώνη Χαραλαμπίδου (Γραμματειακή Υποστήριξη) Τεύχος 12, Νοέμβριος 2012 σελ. 46 σελ. 50 σελ. 52 Στους -20 º C η θερμοκρασία στον «Ελληνικό Κόσμο»! Τα Hydrobots του ΜΙΤ πάνε στο Ίδρυμα Ευγενίδου! Ε&Τ Online in English 2 3

3 Καινοτομία και τεχνολογίες αιχμής στο επίκεντρο της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας «Η ΓΓΕΤ, με στοχευμένες παρεμβάσεις ενίσχυσης της ΕΤΑΚ συμμετέχει στη συλλογική προσπάθεια για την έξοδο από τη βαθιά δημοσιονομική κρίση, με απώτερο σκοπό τον εκσυγχρονισμό του αναπτυξιακού προτύπου της χώρας», τόνισε ο Γ.Γ. Έρευνας και Τεχνολογίας Β. Μάγκλαρης Η καινοτομία και οι τεχνολογίες αιχμής, ως πυλώνες χάραξης εθνικών στρατηγικών και ως καθοριστικές παράμετροι για την ανάπτυξη μιας δυναμικής οικονομίας που θα στηρίζει σύγχρονες θέσεις εργασίας, τέθηκαν στο επίκεντρο εκδήλωσης του ΣΕΒ με θέμα: «Παραγωγική Ανασυγκρότηση και Τεχνολογικές Προτεραιότητες». Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε την Τρίτη, 6 Νοεμβρίου 2012 στο «ΘΕΑΤΡΟΝ» του Κέντρου Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος». Σκοπός της παρέμβασης του ΣΕΒ είναι να συμβάλει σε μία ευρύτερη δημόσια συζήτηση για τις τεχνολογικές προτεραιότητες της χώρας και να αναδείξει τη σπουδαιότητα καθώς και την αλληλεξάρτηση τεχνολογίας, καινοτομίας, έρευνας και ανταγωνιστικότητας. Ενίσχυση των πολιτικών ΕΤΑΚ «Απαραίτητη προϋπόθεση προκειμένου να καταστεί ανταγωνιστική η Ελληνική οικονομία στο διεθνές περιβάλλον είναι η ενίσχυση των δημόσιων πολιτικών που αφορούν στην έρευνα, την τεχνολογική ανάπτυξη και την καινοτομία (ΕΤΑΚ)», σημείωσε στην ομιλία του ο γενικός γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας, κ. Βασίλης Μάγκλαρης. Ο γενικός γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας, κ. Βασίλης Μάγκλαρης «Η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας, με στοχευμένες παρεμβάσεις ενίσχυσης της ΕΤΑΚ συμμετέχει στη συλλογική προσπάθεια που καταβάλλεται από την Πολιτεία για την έξοδο από τη βαθιά δημοσιονομική κρίση των τελευταίων ετών με απώτερο σκοπό τον εκσυγχρονισμό του αναπτυξιακού προτύπου της χώρας», υπογράμμισε ο κ. Μάγκλαρης. Όπως σημείωσε ο γενικός γραμματέας της ΓΓΕΤ, ιδιαίτερη σημασία πρέπει να δοθεί στη δημιουργία σταθερού θεσμικού πλαισίου για επενδύσεις σε Συμπράξεις Δημόσιου & Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) και στην παροχή κινήτρων για τη δημιουργία μίας οικονομίας που θα χαρακτηρίζεται από ένταση γνώσης/καινοτομίας για την παραγωγή αγαθών και υπηρεσίων υψηλής προστιθέμενης αξίας. «Η ΓΓΕΤ φιλοδοξεί να αναδείξει τις απαιτούμενες συνέργειες των ερευνητικών ομάδων που δραστηριοποιούνται στα ΑΕΙ και στους ερευνητικούς της φορείς με την παραγωγή καινοτομίας από τις επιχειρήσεις». Όπως τόνισε ο κ. Μάγκλαρης, η ΓΓΕΤ έχει δρομολογήσει την επιτάχυνση της απορρόφησης του ΕΣΠΑ, στο πλαίσιο απλοποιημένων διαδικασιών που στηρίζονται σε αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών, καθώς και την κατάρτιση του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Έρευνας και Καινοτομίας για την προγραμματική περίοδο συνεχίζεται...

4 (συνέχεια) Καινοτομία και τεχνολογίες αιχμής στο επίκεντρο της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας η ενίσχυση της ερευνητικής αριστείας σε δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς καινοτομίας, η υλοποίηση δράσεων ΕΤΑΚ που υποστηρίζουν τις εθνικές αναπτυξιακές προτεραιότητες, η ενίσχυση και ενθάρρυνση της περιφερειακής καινοτομίας μέσω της έξυπνης εξειδίκευσης (RIS3, Regional Innovation Strategies for Smart Specialization), η αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού σε ΑΕΙ και ερευνητικά κέντρα προς όφελος του παραγωγικού ιστού αλλά και της κοινωνίας (π.χ. ΣΔΙΤ), η αναδιάρθρωση του ερευνητικού ιστού της χώρας, Απαριθμώντας τους κύριους άξονες πολιτικής της ΓΓΕΤ, ο κ. Μάγκλαρης υπογράμμισε ότι σε αυτούς περιλαμβάνονται: η ενίσχυση υφιστάμενων ερευνητικών υποδομών και η δημιουργία νέων, γικής πληροφόρησης για την αποτελεσματική παρακολούθηση των τεχνολογικών θεμάτων. Ο μηχανισμός αυτός είναι το Δίκτυο Επιχειρηματικής και Τεχνολογικής Ενημέρωσης που υλοποιείται σε συνεργασία με το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας. Το Δίκτυο αυτό δίνει τώρα τα πρώτα αποτελέσματα, που αφορούν στον προσδιορισμό και τη χαρτογράφηση τεχνολογιών αιχμής σε οκτώ τομείς ιδιαίτερης σημασίας για την ελληνική επιχειρηματικότητα και ανταγωνιστικότητα» η αυξημένη συμμετοχή στον ευρωπαϊκό χώρο έρευνας και ειδικότερα στο Horizon 2020, η συνέργεια δημόσιων και ιδιωτικών πόρων σε συνδυασμό με διαρθρωτικά και ανταγωνιστικά προγράμματα ΕΤΑΚ τόσο σε εθνικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο, η αξιοποίηση της καινοτομίας από το δημόσιο καθώς και η προετοιμασία σε θέματα ΕΤΑΚ της ελληνικής προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο Α εξάμηνο 2014». Δίκτυο Επιχειρηματικής και Τεχνολογικής Ενημέρωσης Στο πλαίσιο της εκδήλωσης του ΣΕΒ, ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος του Συνδέσμου κ. Χάρης Κυριαζής, σημείωσε: «Ο ΣΕΒ αντιλαμβάνεται ότι οι τεχνολογικές εξελίξεις αποτελούν καθοριστική παράμετρο στην ανάπτυξη μίας δυναμικής και ανταγωνιστικής οικονομίας. Σε αυτό το πλαίσιο πήρε την πρωτοβουλία για τη δημιουργία ενός μηχανισμού στρατηγικής τεχνολο- Επιχειρηματικές ευκαιρίες Παρουσιάζοντας το Δίκτυο Τεχνολογικής και Επιχειρηματικής Πληροφόρησης και τις τεχνολογίες αιχμής που ανέλαβε να καταγράψει με ορίζοντα το 2020, ο κ. Νίκος Μελανίτης από το ΔΙΚΤΥΟ ΠΡΑΞΗ, επισήμανε: «Οι τεχνολογίες αιχμής επιλέχθηκαν από 60 εμπειρογνώμονες από τον ερευνητικό και επιχειρηματικό χώρο και αναδείχθηκαν ως ευκαιρίες επιχειρηματικής δραστηριότητας και οικονομικής ανάπτυξης με μεθοδολογικά κριτήρια την ύπαρξη αγοράς, διακεκριμένης τεχνολογικής και ερευνητικής παραγωγής, δραστηριοποιούμενων επιχειρήσεων με εκφρασμένο ενδιαφέρον στην τεχνολογία, και τέλος, προσδοκώμενη προστιθέμενη αξία στην ελληνική αγορά ή στο ελληνικό περιβάλλον σε ορίζοντα ως το 2020». Σύμφωνα με τη σχετική μελέτη του ΣΕΒ, εντοπίζονται επιχειρηματικές ευκαιρίες σε 50 τεχνολογίες αιχμής από οκτώ κλάδους 6 7 συνεχίζεται...

5 (συνέχεια) Καινοτομία και τεχνολογίες αιχμής στο επίκεντρο της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας της οικονομίας (υγεία, τρόφιμα, πληροφορική, νανοτεχνολογία, υλικά, ενέργεια, περιβάλλον και μεταφορές). Σε αυτές περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων τα φωτοβολταϊκά, τα βιοκαύσιμα, τα ευφυή ηλεκτρικά δίκτυα, οι «έξυπνες» συσκευασίες τροφίμων, οι διαδικασίες επεξεργασίας αποβλήτων, η ηλεκτροκίνηση, τα ρομποτικά συστήματα, η κατεργασία υλικών με laser, κ.α. Έξυπνη Εξειδίκευση Ο επικεφαλής της Μονάδας Regional Dimension of Innovation and Links with Cohesion Policy της Γενικής Διεύθυνσης για την Έρευνα και Καινοτομία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Δημήτρης Κορπάκης, στην παρέμβασή του υπογράμμισε: «Στο πλαίσιο της στρατηγικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ευρώπη 2020, θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στα θέματα έρευνας και καινοτομίας που θεωρούνται θεμελιώδη για την οικονομική παραγωγική ανασυγκρότηση της Ευρώπης για την περίοδο Ξεκινώντας από τη Συνθήκη που δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Ερευνητικού Χώρου, η στρατηγική Ευρώπη 2020 θα συνδυάσει τις δυνάμεις του νέου Προγράμματος Πλαισίου (Ορίζοντας 2020) με τους σημαντικούς πόρους των νέων Διαρθρωτικών Ταμείων για να προσανατολίσει τις Ευρωπαϊκές περιφέρειες σε μια πολιτική οικονομικής αναδιάρθρωσης με εργαλείο την Έξυπνη Εξειδίκευση (Smart Specialization). Επιλέγοντας τομείς με ιδιαίτερο συγκριτικό πλεονέκτημα και εστιάζοντας τις προσπάθειές τους στον προσανατολισμό των επενδύσεών τους σε έρευνα και καινοτομία στους τομείς αυτούς μέσα από μια διαδικασία «επιχειρηματικής ανακάλυψης», όλες οι περιφέρειες μπορούν να πετύχουν σημαντικά οφέλη, κατακτώντας ιδιαίτερες θέσεις στις διεθνείς αλυσίδες παραγωγής και αξιοποίησης αγαθών και υπηρεσιών. Οι Ελληνικές περιφέρειες έχουν όλες τις προϋποθέσεις για να πετύχουν». Στην εικόνα σχηματική απεικόνιση του Δικτύου Επιχειρηματικής και Τεχνολογικής Ενημέρωσης. Στην εκδήλωση απηύθυνε χαιρετισμό ο υπουργός Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, κ. Κωστής Χατζηδάκης, ενώ από το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας παρευρέθη η κυρία Άννα Δαλλαπόρτα, Γενική Γραμματέας Διαχείρισης Κοινοτικών και Άλλων Πόρων. Ακολούθησε ο χαιρετισμός του προέδρου του ΣΕΒ, κ. Δημήτρη Δασκαλόπουλου, ενώ την εκδήλωση χαιρέτησε, επίσης, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Έρευνας και Τεχνολογίας, κ. Κώστας Φωτάκης. Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη πρωτοβουλία του ΣΕΒ υλοποιείται σε συνεργασία με το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας (ΙΤΕ) και συγχρηματοδοτήθηκε από το επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ Λεπτομερή στοιχεία για την εκδήλωση και τις παρουσιάσεις μπορείτε να βρείτε στην ακόλουθη ηλεκτρονική διεύθυνση: 8 9

6 Οικονομία + Ανάπτυξη «Παρούσα» η Ελλάδα στην αξιοποίηση των συνεργατικών σχηματισμών στην Ν.Α. Ευρώπη «Smarter Cluster Policies for South East Europe - ClusterPoliSEE», με ορίζοντα την αναπτυξιακή στρατηγική «Ευρώπη 2020» Με κοινό όραμα για το μέλλον της Ν.Α. Ευρώπης και ορίζοντα την αναπτυξιακή στρατηγική «Ευρώπη 2020», πραγματοποιήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2012 στην Ανκόνα της Ιταλίας, η έναρξη των εργασιών του έργου «Smarter Cluster Policies for South East Europe - ClusterPoliSEE» με τη συμμετοχή εκπροσώπων 24 εταίρων από τις εξής χώρες: Αλβανία, Αυστρία, Βουλγαρία, Ελλάδα, Ιταλία, Κροατία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Σερβία, Σλοβακία και Σλοβενία. Στο έργο συμμετέχουν από την Ελλάδα το Corallia, η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος και η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. τος διακρατικής συνεργασίας South East Europe Transnational Programme και συγκεκριμένα στον άξονα προτεραιότητας 1 του προγράμματος με σκοπό την «διευκόλυνση της καινοτομίας και του επιχειρηματικού πνεύματος». Σύμφωνα με την αναπτυξιακή στρατηγική «Ευρώπη 2020» για την επόμενη δεκαετία, η Ευρώπη καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για μια πιο ανταγωνιστική, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς οικονομία με υψηλά επίπεδα απασχόλησης, παραγωγικότητας και κοινωνικής συνοχής. Το ClusterPoliSEE φιλοδοξεί να επιτύχει την ενδυνάμωση της συνεργασίας των φορέων χάραξης πολιτικής στη Ν.Α. Ευρώπη, με στόχο την ενίσχυση της απασχόλησης και της ανταγωνιστικότητας, την βελτίωση της ποιότητας ζωής, την οικονομική και αειφόρο ανάπτυξη με την ενδυνάμωση των πολιτικών για τους συνεργατικούς σχηματισμούς (clusters) στην περιοχή. Το Corallia, στο έργο αυτό, θα αναλάβει τον σχεδιασμό και την εφαρμογή πιλοτικών πολιτικών παρεμβάσεων, όπως η ενδυνάμωση της διεθνούς συνεργασίας των clusters στην περιοχή, η υποστήριξη των clusters σε θέματα χρηματοδότησης, η αξιοποίηση τους στην ανάδειξη βιομηχανιών στην περιοχή, καθώς και ένα ιδιαιτέρως σημαντικό ζήτημα που αφορά όλες τις χώρες της περιοχής, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας. Το έργο ClusterPoliSEE υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμμα- Αντίστοιχα, ο στρατηγικός στόχος του προγράμματος «South East Europe» συνίσταται στην αναβάθμιση της διαδικασίας εδαφικής, οικονομικής και κοινωνικής ολοκλήρωσης και στη συνοχή, στη σταθερότητα και στην ανταγωνιστικότητα μέσω της ανάπτυξης διακρατικών εταιρικών σχέσεων, ιδιαίτερα σε τομείς υψηλού αναπτυξιακού δυναμικού. Στο ανωτέρω πλαίσιο, το έργο «ClusterPoliSEE» έχοντας ένα «κοινό όραμα» (jointly for our common future) επιδιώκει να συμβάλλει ουσιαστικά στη μελλοντική ανάπτυξη της N.A. Ευρώπης ως περιοχής καινοτομίας, στη διευκόλυνση του επιχειρηματικού πνεύματος και της οικονομίας της γνώσης, στην αναβάθμιση της ολοκλήρωσης και των οικονομικών σχέσεων, αποσκοπώντας παράλληλα και στην επίτευξη των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Οι εν λόγω στόχοι θα επιτευχθούν με την αξιοποίηση των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της Ν.Α. Ευρώπης, την ανάπτυξη δικτύων τεχνολογίας και καινοτομίας, την προώθηση ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για την καινοτόμο επιχειρηματικότητα και την αναβάθμιση των όρων πλαισίωσης για την καινοτομία

7 Inbox + Περισκόπιο «Η Ελλάδα Καινοτομεί» 2ος Διαγωνισμός εφαρμοσμένης έρευνας και καινοτομίας Το 2ο Διαγωνισμό εφαρμοσμένης έρευνας και καινοτομίας «Η Ελλάδα Καινοτομεί!», συνδιοργανώνουν ο ΣΕΒ και η Eurobank. Στόχος, και φέτος, του διαγωνισμού είναι η ενθάρρυνση της έρευνας και παραγωγής καινοτομίας καθώς και της εξωστρέφειας, ως βασικής φιλοσοφίας για την αναβάθμιση της ανταγωνιστικότητας της χώρας και την προβολή των δημιουργικών και παραγωγικών δυνατοτήτων της. Στόχος του 2ου Διαγωνισμού εφαρμοσμένης έρευνας και καινοτομίας είναι η ανάπτυξη συνεργασιών ανάμεσα στην επιχειρηματική κοινότητα, τους εκπροσώπους του χρηματοπιστωτικού κλάδου, τους ερευνητές και τους φορείς καινοτομίας, έτσι ώστε οι καινοτόμες ιδέες και προϊόντα να βρουν το δρόμο προς την επιχειρηματική αξιοποίησή τους. Τα βραβεία του διαγωνισμού είναι χρηματικά: για τον πρώτο νικητή και για τον δεύτερο, κάθε μιας από τις δύο κατηγορίες (Εφαρμοσμένη Έρευνα και Καινοτομία).Οι 20 προτάσεις που θα περάσουν στην δεύτερη φάση μετά από την αρχική αξιολόγηση, θα παρουσιαστούν σε ανοιχτές για το κοινό εκθέσεις και σε επιστημονικές ημερίδες σε ολόκληρη τη χώρα, θα έρθουν σε επαφή με τον επιχειρηματικό κόσμο και θα προβληθούν μέσα από τις έντυπες και ηλεκτρονικές εκστρατείες δημοσιότητας του διαγωνισμού! «Στόχος μας είναι πάντα να αναδείξουμε το πλούσιο σε ιδέες και ανθρώπους υπέδαφος της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, να προσφέρουμε ελπίδα και προοπτική σ αυτούς που θέλουν και μπορούν και να συνεισφέρουμε στην έξοδο της χώρας μας, όχι απλά από το οικονομικό, αλλά πολύ περισσότερο, από το διανοητικό τέλμα στο οποίο έχει πέσει», δήλωσε σχετικά ο Πρόεδρος του ΣΕΒ, κ. Δημήτρης Δασκαλόπουλος. «Πιστεύοντας ακράδαντα πως καινοτομία και επιχειρηματικότητα συνθέτουν το αναγκαίο δυναμικό δίπολο που ορίζει το πλαίσιο της νέας στρατηγικής ανάπτυξης που θα οδηγήσει τη χώρα στο μέλλον, στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον συνάντησης για τις δημιουργικές δυνάμεις της επιστημονικής και της επιχειρηματικής κοινότητας στη χώρα μας και να χτίσουμε μεταξύ τους γέφυρες δημιουργικής συνεργασίας», τόνισε ο Διευθύνων Σύμβουλος του ομίλου Eurobank, κ. Νικόλαος Νανόπουλος, με την ευκαιρία της έναρξης του 2ου διαγωνισμού «Η Ελλάδα Καινοτομεί!». Στο επίσημο ιστοχώρο του διαγωνισμού, θα αναρτώνται τακτικά κείμενα, δημοσιεύματα, άρθρα και γενικά πληροφοριακό υλικό, γύρω από θέματα έρευνας/ καινοτομίας και της σχετικής επιχειρηματικής δραστηριότητας, δημιουργώντας έναν ανοιχτό πόλο αναφοράς για τις κοινότητες που έχουν ένα ευρύτερο ενδιαφέρον για τη συγκεκριμένη θεματολογία. Σχετικοί σύνδεσμοι

8 Inbox + Περισκόπιο Τρέξτε στις πίστες και όχι στους δρόμους! Μια νέα πρωτοβουλία για την ασφαλή οδήγηση από το Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας & Δικτύων Μεταφορών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης Με αφετηρία την Πάτρα άρχισε μία νέα πρόταση για ασφαλή οδήγηση, με το σύνθημα: «ΤΡΕΞΤΕ ΣΤΙΣ ΠΙΣΤΕΣ, ΟΧΙ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ». Το μήνυμα είναι πως η γρήγορη οδήγηση μαζί με την απόλαυση και την εκτόνωση που προσφέρει, διεξάγεται με ασφάλεια μόνο σε δρόμους κλειστούς στην κυκλοφορία και στις αγωνιστικές πίστες με τις κατάλληλες προδιαγραφές και σίγουρα ποτέ στο δρόμο που κυκλοφορούν συμπολίτες μας. Συνδιοργανωτές ήταν το Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας & Δικτύων Μεταφορών (ΙΜΕΤ) του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), ο Σύλλογος Σχολών Οδηγών Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας και η βιομηχανία αναψυκτικών ΛΟΥΞ, με υποστηρικτές το Σύλλογο Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων (ΣΕΣ) και το Παρατηρητήριο Οδικής Ασφάλειας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ). Οι δρόμοι των Πατρών έκλεισαν για δύο μέρες στις 29 και 30 Σεπτεμβρίου γύρω από την Πλατεία Γεωργίου Α, όπου αγωνιζόμενοι και δεξιοτέχνες οδήγησαν σε κλειστή για το κοινό διαδρομή. Πλήθος κόσμου υπό την αποκλειστική καθοδήγηση εκπαιδευτών, οδήγησαν τον προσομοιωτή του ΙΜΕΤ/ ΕΚΕΤΑ σε συνθήκες αγωνιστικής οδήγησης σε προσομοιωμένο και ασφαλές περιβάλλον (πίστα). Σημαντική ήταν επίσης η προσέλευση Ελλήνων και ξένων οδηγών αγώνων, οι οποίοι δοκίμαζαν τις ικανότητές τους στον προσομοιωτή. «Οι ειδικοί στο drifting και οι οδηγοί αγώνων ήταν αυτοί που διατηρούσαν την πορεία τους στην πίστα του προσομοιωτή, γι αυτό και μας είπαν πόσο θετικά βλέπουν το μήνυμα για τους απλούς, καθημερινούς οδηγούς, οι οποίοι δυστυχώς προσπαθούν να τους μιμηθούν στο δρόμο με ολέθρια αποτελέσματα», δήλωσε ο Παναγιώτης Τσάμης, Πρόεδρος των Συλλόγου Σχολών Οδηγών Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδας. Ο συγκοινωνιολόγος - υπ. δημ. δράσεων του ΙΜΕΤ/ΕΚΕΤΑ Σάκης Τσιούτρας, δήλωσε «τη στιγμή που ακόμα δεν υπάρχει επίσημα στα σχολεία μάθημα κυκλοφοριακής αγωγής, είμαστε αναγκασμένοι να υλοποιούμε δράσεις όπως αυτή και η Πάτρα ήταν η ιδανική αφετηρία για την πρώτη παρουσίαση του μηνύματος»

9 Φορείς + Δραστηριότητες Κοινωνία και Υγεία: Νέος κύκλος ομιλιών από το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών Όλες οι εξελίξεις και τα σύγχρονα επιτεύγματα σε τομείς που αφορούν τα φάρμακα, τα βλαστοκύτταρα, τα λειτουργικά τρόφιμα, και τις νευροεκφυλιστικές παθήσεις Στις 20 Νοεμβρίου ολοκληρώνεται ο Α κύκλος ομιλιών με θέμα «Κοινωνία και Υγεία», που διοργανώνει για δωδέκατη χρονιά το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών. Κεντρικό θέμα των ομιλιών της εκδήλωσης της 20ης Νοεμβρίου είναι «Βλαστοκύτταρα: Θεραπευτικές εφαρμογές και βιοηθικά διλήμματα στη χρήση τους». Βασικός στόχος των εκδηλώσεων, που καλύπτουν σημαντικά θέματα υγείας, είναι η ενημέρωση του κοινού για τα σύγχρονα επιτεύγματα και τις εξελίξεις της έρευνας σε τομείς που αφορούν τα φάρμακα, τα βλαστοκύτταρα, τα λειτουργικά τρόφιμα, και τις νευροεκφυλιστικές παθήσεις. Επίσης παρουσιάζεται η πρόοδος στην έρευνα σχετικά με την επίδραση στην υγεία -κατά την παιδική και την ενήλικη ζωήτων περιβαλλοντικών εκθέσεων ακόμη και κατά τη διάρκεια της κύησης. Στο πλαίσιο του κύκλου αυτού πραγματοποιείται κι ένα διήμερο επιστημονικό συνέδριο που διοργανώνει, για 5η χρονιά, το Ινστιτούτο Βιολογίας, Φαρμακευτικής Χημείας & Βιοτεχνολογίας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Örebro (Σουηδίας) με τίτλο: Από την ανάδειξη νέων βιοδεικτών νοσηρότητας και την ταυτοποίηση φαρμακευτικών στόχων στην ανάπτυξη καινοτόμων θεραπευτικών ουσιών. Ο κύκλος είναι αφιερωμένος στη μνήμη του αείμνηστου Κωνσταντίνου Σέκερη ως ελάχιστη προσφορά στο έργο και τη φυσιογνωμία του. Ο ίδιος θεσμοθέτησε στο πρόγραμμα των μορφωτικών εκδηλώσεων τον κύκλο ομιλιών «Κοινωνία & Υγεία». Παράλληλα ερευνητές του Ινστιτούτου Βιολογίας, Φαρμακευτικής Χημείας & Βιοτεχνολογίας του Εθνικού Ιδρύμaτος Ερευνών παρουσιάζουν τη συμβολή των ερευνητικών τους δραστηριοτήτων στη δημιουργία «Νέων οριζόντων στην έρευνα για την Υγεία». Διοργάνωση: Ινστιτούτο Βιολογίας, Φαρμακευτικής Χημείας & Βιοτεχνολογίας του Εθνικού Ιδρύμaτος Ερευνών 16 17

10 Φορείς + Δραστηριότητες ΕΔΕΤ: Φθηνό mobile Ιnternet για τους φοιτητές και το προσωπικό ΑΕΙ και ΤΕΙ Το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας προσφέρει στους φοιτητές και το προσωπικό των Ελληνικών Πανεπιστημίων και ΤΕΙ τη δυνατότητα απόκτησης κινητής σύνδεσης 3G στο Διαδίκτυο με προνομιακούς όρους Στο πλαίσιο των προσπαθειών στήριξης της ακαδημαϊκής κοινότητας, το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΔΕΤ) ανακοίνωσε ότι προσφέρει στους φοιτητές και το προσωπικό των ελληνικών πανεπιστημίων και ΤΕΙ τη δυνατότητα απόκτησης κινητής σύνδεσης 3G στο Διαδίκτυο με προνομιακούς όρους. Συγκεκριμένα, το ΕΔΕΤ διαθέτει από φέτος το «University Mobile Internet», ένα πακέτο mobile Internet με όριο τα 4 Gigabyte στην τιμή των 4,74 ευρώ το μήνα. Το πακέτο παρέχεται σε συνεργασία με τη Vodafone, η οποία επιλέχθηκε έπειτα από ανοικτό διεθνή διαγωνισμό που διενήργησε η ΕΔΕΤ Α.Ε. Με την πρωτοβουλία αυτή οι φοιτητές και τα μέλη του προσωπικού της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αποκτούν απρόσκοπτη πρόσβαση σε εκπαιδευτικό περιεχόμενο το οποίο φιλοξενείται, είτε στα οικεία ιδρύματά τους, είτε στο Διαδίκτυο μπορούν να κάνουν χρήση και να αναπτύξουν καινοτόμες υπηρεσίες που βασίζονται σε πλατφόρμες κινητής τηλεφωνίας Για τους φοιτητές, η διαδικασία ταυτοποίησης πραγματοποιείται με την επίδειξη της ακαδημαϊκής ταυτότητας και για το προσωπικό Πανεπιστημίων και ΤΕΙ με την επίδειξη αντιγράφου μισθοδοσίας ή βεβαίωσης από το οικείο ίδρυμα

11 Δι-ερευνώντας Η «Αριάδνη» αντιμετωπίζει τον εθισμό των εφήβων στο Διαδίκτυο Ειδικό πρόγραμμα από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με την επιστημονική ευθύνη της Μονάδας Εφηβικής Υγείας της Β Παιδιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, του Νοσοκομείου Παίδων «Π. & Α. Κυριακού» Το πρόγραμμα «Αριάδνη» για την πρόληψη και αντιμετώπιση του εθισμού των εφήβων στο Διαδίκτυο, το οποίο υλοποιεί το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών με την επιστημονική ευθύνη της Μονάδας Εφηβικής Υγείας της Β Παιδιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, του Νοσοκομείου Παίδων «Π. & Α. Κυριακού», παρουσιάστηκε στις 3 Οκτωβρίου 2012 σε σχετική συνέντευξη Τύπου. Η παρουσίαση του Προγράμματος έγινε από την κα Άρτεμις Τσίτσικα, λέκτορα Εφηβικής Ιατρικής επιστημονική υπεύθυνη του προγράμματος «Αριάδνη» και της Μονάδας Εφηβικής Υγείας της Β Παιδιατρικής Κλινικής του Νοσοκομείου Παίδων «Π. & Α. Κυριακού», καθώς και από τους επιστημονικούς συνεργάτες της Μονάδας Εφηβικής Υγείας: κ. Γιώργο Κορμά ιατρό, συντονιστή προγράμματος «Αριάδνη» και την ψυχολόγο/παιδοψυχολόγο κα Μαρία Δάρα. Οι ομιλητές ανέπτυξαν το νέο περιβάλλον που δημιουργεί η συνεχώς αυξανόμενη χρήση του διαδικτύου από τα παιδιά και τους εφήβους, η οποία σε συνδυασμό με τον ψηφιακό αναλφαβητισμό πολλών γονιών, την ανεπάρκεια των φορέων να εκπαιδεύσουν τα παιδιά στο ασφαλές και παραγωγικό Διαδίκτυο, την κρίση στο θεσμό της οικογένειας, την οικονομική κρίση και την έλλειψη ενίσχυσης ενδιαφερόντων και δραστηριοτήτων, οδηγούν στην ολοένα αυξανόμενη δημιουργία εθιστικών συμπεριφορών μέσα από το Διαδίκτυο και αφήνουν τα παιδιά απροστάτευτα απέναντι σε κάθε κακόβουλη συμπεριφορά. Δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στο αντικείμενο, τους στόχους και τα οφέλη του Προγράμματος, που αφορούν: στην επιμόρφωση και αποτελεσματική κινητοποίηση των επαγγελματιών ψυχικής υγείας, ώστε να «θωρακίσουν» τους νέους ανθρώπους απέναντι στις «ψηφιακές» απειλές, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην οικοδόμηση στέρεων βάσεων για την ενδεδειγμένη χρήση του Διαδικτύου, συνεχίζεται...

12 Δι-ερευνώντας (συνέχεια) Η «Αριάδνη» αντιμετωπίζει τον εθισμό των εφήβων στο Διαδίκτυο στην έγκυρη ενημέρωση των παιδιών και των εφήβων για τους «κανόνες» ασφαλούς πλοήγησης, προκειμένου να προστατεύονται από τις «παγίδες» που κρύβει το Διαδίκτυο, στην αξιόπιστη υποστήριξη και καθοδήγηση σε γονείς για διαρκή «επαγρύπνηση» και διακριτική επίβλεψη, ώστε να διασφαλίσουν μια δημιουργική και «υγιή» σχέση των παιδιών τους με το Διαδίκτυο, στην ευαισθητοποίηση και «εγρήγορση» των εκπαιδευτικών για να μπορούν να διακρίνουν εγκαίρως πιθανές ενδείξεις μη ορθολογικής χρήσης του Διαδικτύου και να επιλέγουν κατάλληλους τρόπους προσέγγισης και θετικού επηρεασμού των μαθητών τους. Ειδικότερα, το πρόγραμμα κατάρτισης αφορά σε ειδικούς επιστήμονες υγείας (ιατρούς, ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, συμβούλους ψυχικής υγείας, εκπαιδευτικούς κ.ά.), οι οποίοι καλούνται να αναγνωρίσουν φαινόμενα διαδικτυακού εθισμού και να προσφέρουν υπεύθυνα και αξιόπιστα συμβουλευτική, καθώς και ιατρική υποστήριξη για την αντιμετώπιση της εξάρτησης. Τα εκπαιδευτικά σεμινάρια πραγματοποιούνται σε ολόκληρη τη χώρα σε τμήματα των 25 ατόμων και έχουν διάρκεια 85 ωρών. Μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία, οι συμμετέχοντες αποκτούν σφαιρική, αλλά και ειδική γνώση σε θέματα πρόληψης και θεραπείας του «εθισμού» και αντιμετώπισης των κινδύνων του Διαδικτύου. Παρουσιάστηκαν αναλυτικά και οι ενέργειες που θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο ενημέρωσης και προσέγγισης των ειδικών Επιστημόνων, αλλά και του κοινού προκειμένου να εξασφαλιστεί η ενεργή συμμετοχή στις δράσεις του έργου και η γνώση του κοινού για τα οφέλη και τα αποτελέσματα του προγράμματος. Οι ενέργειες αυτές συνοψίζονται ως εξής: τοποθέτηση infokiosks σε Κεντρικά Νοσοκομεία της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας & του Ηρακλείου Κρήτης, οργάνωση ενημερωτικού roadshow στις 15 μεγαλύτερες πόλεις της Ελλάδας, πραγματοποίηση Happening σε κεντρικά σημεία της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα του Παιδιού (11/12/2012). τη συμμετοχή σε εκθέσεις που λαμβάνουν μέρος φορείς των Υπουργείων Υγείας και Παιδείας. Παράλληλα, έγινε ενημέρωση για τη γραμμή Βοήθειας ΥποΣ- ΤΗΡΙΖΩ (τηλ ) του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου που τελεί υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και την οποία διαχειρίζεται η Μονάδα Εφηβικής Υγείας (Μ.Ε.Υ.) της Β Παιδιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών και απευθύνεται σε εφήβους και στις οικογένειές τους, παρέχοντας στήριξη και συμβουλές για θέματα που σχετίζονται με τη χρήση του Διαδικτύου (παρενόχληση, εξάρτηση, επιβλαβές περιεχόμενο, κ.ά.)

13 Η Ελλάδα που ερευνά Το Κοινωνικό Πορτραίτο της Ελλάδας 2012 Συλλογική έκδοση του Ινστιτούτου Κοινωνικής Πολιτικής του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών Επιστημονικές αναλύσεις και άρθρα που αποτυπώνουν την κοινωνική κατάσταση στη χώρα μας με βάση τα επίσημα στατιστικά στοιχεία, καθώς και επεξεργασία ειδικών θεμάτων αιχμής της επικαιρότητας, περιλαμβάνει η Συλλογική έκδοση του Ινστιτούτου Κοινωνικής Πολιτικής του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών «Το Κοινωνικό Πορτραίτο της Ελλάδας 2012». Η έκδοση έχει στόχο να αποτελέσει ένα χρήσιμο εργαλείο στα χέρια μιας ευρύτατης γκάμας μελετητών και φοιτητών. Μέχρι στιγμής έχουν εκδοθεί πέντε τεύχη: «Το Κοινωνικό Πορτραίτο της Ελλάδας, 2001» «Κοινωνικό Πορτραίτο της Ελλάδας » «Το Κοινωνικό Πορτραίτο της Ελλάδας, 2006». «Το Κοινωνικό Πορτραίτο της Ελλάδας, 2010». «Το Κοινωνικό Πορτραίτο της Ελλάδας, 2012». Το «Κοινωνικό Πορτραίτο της Ελλάδας 2012» καλύπτει χρονικά την περίοδο που οριοθετείται από την ένταξη της Ελλάδας στον μηχανισμό διάσωσης την άνοιξη του 2010 μέχρι και τις πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις. ΕΚΚΕ με μακρόχρονη ενασχόληση με τα θέματα κοινωνικής πολιτικής και απασχόλησης, επιχειρούν μέσα από τα άρθρα τους να αποτυπώσουν με νέες αναλύσεις και δεδομένα τις εξελίξεις της τελευταίας διετίας στην αγορά εργασίας, την ανεργία, τη μετανάστευση, τη φτώχεια και τις κοινωνικές ανισότητες, καθώς και να διερευνήσουν τις ευρύτερες επιπτώσεις των μετασχηματισμών που δρομολόγησε η κρίση»,εξηγεί ο κ. Διονύσης Μπαλούρδος, Διευθυντής Ερευνών του ΕΚΚΕ. «Τον Ιούνιο του 2010, όταν ως Ινστιτούτο Κοινωνικής Πολιτικής του ΕΚΚΕ παρουσιάσαμε την έκδοση του Κοινωνικού Πορτραίτου της Ελλάδας 2010, η οικονομική κρίση στη χώρα μας, που σύντομα επρόκειτο να αποκτήσει κοινωνικές, πολιτικές και πολιτισμικές διαστάσεις, είχε ήδη ξεσπάσει, ως διπλή κρίση χρέους και δημοσιονομικών ελλειμμάτων», σημειώνει ο κ. Μπαλούρδος και υπογραμμίζει: «Η έκδοση αποτελείται από δύο μέρη. Στο πρώτο παρουσιάζονται οι θέσεις για την κρίση πέντε έγκυρων πανεπιστημιακών, με μακρά πείρα στο γνωστικό τους αντικείμενο, των οποίων ζητήθηκε η γνώμη σχετικά με τις διάφορες εκφάνσεις της κρίσης στη χώρα μας. Στο δεύτερο μέρος οι συγγραφείς, ερευνητές του «Το Κοινωνικό Πορτραίτο της Ελλάδας, 2001» «Κοινωνικό Πορτραίτο της Ελλάδας » «Έκτοτε, ο καταιγιστικός ρυθμός των ανατροπών δημιούργησε την ανάγκη επικαιροποίησης κάποιων δεδομένων, όσο το επέτρεπαν τα στοιχεία που οι αρθρογράφοι του τεύχους είχαν στη διάθεσή τους. Η διαρκής ρευστότητα, οι συνεχόμενες αλλαγές και ανακατατάξεις που επικράτησαν στους τομείς των εργασιακών σχέσεων, της απασχόλησης και της λειτουργίας του κοινωνικού κράτους, καθώς και η αυξημένη αβεβαιότητα που έχει, μεταξύ άλλων, και ψυχολογικές συνέπειες συνεχίζεται...

14 Η Ελλάδα που ερευνά (συνέχεια) Το Κοινωνικό Πορτραίτο της Ελλάδας 2012 «To Κοινωνικό Πορτραίτο της Ελλάδας 2006» σε κοινωνικό και ατομικό επίπεδο, έχουν διαμορφώσει ένα περιβάλλον όπου τα δεδομένα αναθεωρούνται με ραγδαίους ρυθμούς». Το Ινστιτούτο Κοινωνικής Πολιτικής (ΙΝΚΠΟ) του ΕΚΚΕ έχει ως κύρια δραστηριότητα τη θεωρητική διερεύνηση, μελέτη και ερμηνεία των διαφόρων πτυχών της κοινωνικής κατάστασης, καθώς και την παρακολούθηση και αξιολόγηση των τρεχουσών εξελίξεων στο πεδίο της κοινωνικής πολιτικής. Το Ινστιτούτο, εκτός από τη βασική έρευνα, προωθεί και την εφαρμοσμένη και εμπειρική έρευνα, αναλαμβάνοντας την εκπόνηση ερευνητικών προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από υπουργεία, κρατικούς οργανισμούς, αλλά και ιδιωτικούς φορείς, όπως επίσης και από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλους διεθνείς οργανισμούς. Σήμερα η ερευνητική δραστηριότητα των ερευνητών του ΙΝΚΠΟ καλύπτει τους παρακάτω τομείς: Διαστάσεις της κοινωνικής και οικονομικής ανισότητας: εισοδηματικές ανισότητες (φτώχεια), εκπαιδευτικές ανισότητες, παιδική φτώχεια, αποκλεισμός από την αγορά εργασίας, φύλο, διακρίσεις, φτώχεια και κοινωνικός αποκλεισμός σε εθνικό και τοπικό επίπεδο, ανισότητες πρόσβασης στις υπηρεσίες φροντίδας και υγείας κ.α. «To Κοινωνικό Πορτραίτο της Ελλάδας » στρατηγικές της ΕΕ στο πλαίσιο της ανοιχτής μεθόδου συντονισμού, ενεργός ένταξη, δίχτυ προστασίας (ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα) κ.α. Χαρακτηριστικά, προβλήματα και ανάγκες των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού: ΑΜΕΑ, παιδιά με αναπηρία, μετανάστες, μονογονεϊκές οικογένειες, φυλακισμένοι, αποφυλακισμένοι κ.ά. Δημογραφικές Εξελίξεις: Γενικές Τάσεις, Γονιμότητα, Γήρανση, ο θεσμός της οικογένειας, Δημογραφική και Οικογενειακή πολιτική, Μεταναστευτική πολιτική κ.ά. Αγορά Εργασίας: Διάρθρωση και μορφές απασχόλησης, εργασιακές σχέσεις, ανεργία, πολιτικές για την απασχόληση και την αγορά εργασίας κ.ά. Πολιτικές κοινωνικής συνοχής: κοινωνική και οικονομική ένταξη των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού, «Το Κοινωνικό Πορτραίτο της Ελλάδας, 2010» Κοινωνική οικονομία και κοινωνική επιχειρηματικότητα: Χαρακτηριστικά των φορέων της κοινωνικής οικονομίας και των δραστηριοτήτων τους, συγκριτικά πλεονεκτήματα, προστιθέμενη αξία, ο ρόλος τους στην κοινωνική συνοχή, στην τοπική ανάπτυξη και στη βιωσιμότητα της ανάπτυξης κ.ά

15 Η Ελλάδα που ερευνά Το ΙΔΕΠ του ΕΚΕΤΑ συντονίζει έρευνα για κυψέλες καυσίμου με φυσικό αέριο To Ινστιτούτο Χημικών Διεργασιών και Ενεργειακών Πόρων (ΙΔΕΠ) του ΕΚΕΤΑ συντονιστής Η εναρκτήρια συνάντηση του έργου T-CELL (Innovative SOFC Architecture based on Triode Operation) πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ) την 1η Οκτωβρίου 2012, παρουσία εκπροσώπων όλων των συνεργαζόμενων φορέων. Το T-CELL συντονίζεται από το Εργαστήριο Ανάπτυξης Ολοκληρωμένων Συστημάτων Διεργασιών (ΕΑΝΟΣΥΣ) του ΙΔΕΠ/ΕΚΕΤΑ και χρηματοδοτείται από το Fuel Cells and Hydrogen Joint Undertaking (FCH JU) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι κυψέλες καυσίμου στερεού οξειδίου (Solid Oxide Fuel Cells, SOFCs) παράγουν ηλεκτρική ενέργεια με υψηλή απόδοση, ενώ ταυτόχρονα είναι πιο ευέλικτες όσον αφορά την χρήση υδρογόνου ή άλλων καυσίμων με βάση τον άνθρακα. Παρά τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα, δεν έχουν οδηγήσει ακόμη σε εμπορικά προϊόντα και σε αυτό ευθύνεται το υψηλό κόστος τους, αλλά και ο περιορισμένος χρόνος ζωής τους. σε έρευνα για «Κυψέλες Καυσίμου» με φυσικό αέριο Το ΙΔΕΠ του ΕΚΕΤΑ βρίσκεται στην αιχμή της έρευνας για την ανάπτυξη κυψελών καυσίμου με υψηλή απόδοση, αλλά σε βιώσιμο κόστος. Σύμφωνα με το World Energy Technology and Climate Policy Outlook (WETO), οι παγκόσμιες ανάγκες για ενέργεια αυξάνονται με μέσο ρυθμό αύξησης της τάξης του 1.8% / έτος για την περίοδο Σήμερα, η κύρια πηγή ενέργειας είναι τo πετρέλαιο με τα παράγωγά του, η καύση των οποίων παράγει ουσίες που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Στην προσπάθεια της εξεύρεσης περιβαλλοντικά φιλικών πηγών ενέργειας, οι κυψέλες καυσίμου (fuel cells) φαίνεται να αποτελούν μια εναλλακτική, περιβαλλοντικά φιλική τεχνολογία. Το ερευνητικό πρόγραμμα T-CELL προτείνει μια πρωτότυπη ηλεκτροχημική προσέγγιση, η οποία στοχεύει την αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων, μέσω της ανάπτυξης μιας νέας τριοδικής διάταξης, ως μία προηγμένη αρχιτεκτονική για τον σχεδιασμό κυψελών. Η εξέλιξη αυτή βασίζεται στην ανάπτυξη υλικών και καινοτόμων διατάξεων που επιτρέπουν τον αποτελεσματικό έλεγχο της λειτουργίας μιας κυψέλης καυσίμου με καύσιμο το φυσικό αέριο. Η ανάπτυξη κυψελών καυσίμου που λειτουργούν με καύσιμο υδρογονάνθρακες (φυσικό αέριο, βιοκαύσιμα κ.ά.) είναι το κλειδί για την βραχυπρόθεσμη και μεσοπρόθεσμη εμπορευματοποίησή τους. Η συμμετοχή στο έργο εξειδικευμένων εταιρειών του χώρου θα μπορούν να ωθήσουν στην ταχύτερη διείσδυση στην αγορά. Στο έργο συμμετέχουν 8 φορείς, από γνωστά πανεπιστήμια και ερευνητικά ιδρύματα, αλλά και το χώρο της βιομηχανίας από 7 ευρωπαϊκές χώρες (Ελλάδα, Γαλλία, Ελβετία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ιταλία, Ισπανία και Νορβηγία)

16 Η Ελλάδα που ερευνά PERSEUS: Έρευνα για τα θαλάσσια οικοσυστήματα της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας Συνέντευξη με τον Δρ. Ευάγγελο Παπαθανασίου, Αν. Δ/ντή Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας του ΕΛΚΕΘΕ και Συντονιστή του Προγράμματος Το Ευρωπαϊκό επιστημονικό πρόγραμμα PERSEUS (Policyorientated marine Environmental Research for the Southern European Seas) έχει ως στόχο να διαπιστώσει πώς η ανθρώπινη και η φυσική δραστηριότητα επηρεάζουν η μία την άλλη και, μαζί, την ισορροπία στα δύο μεγάλα θαλάσσια οικοσυστήματα. Το συγκεκριμένο πρόγραμμα χρηματοδοτείται από το 7ο Πλαίσιο Στήριξης (FP7), του Προγράμματος «Ωκεανοί του Αύριο» (Ocean of Tomorrow), της Ε.Ε. Το πρόγραμμα PERSEUS δεν σταματά απλώς στην καταγραφή ή στην επιστημονική αποτύπωση. Στόχος του προγράμματος είναι να διαπιστώσει πώς μεταφράζονται τα ευρήματα της προσπάθειας σε κοινωνικούς και οικονομικούς όρους, προκειμένου τελικά να προβλεφθούν οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις που θα έχουν στη λειτουργία της κοινωνίας οι αλλαγές στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα. Για πρώτη φορά οι πολιτικοί θα έχουν στη διάθεσή τους νέα εργαλεία τα οποία θα στηρίζονται σε επιστημονικές αποδείξεις για να αναστρέψουν τη σημερινή εικόνα της διαρκούς υποβάθμισης των δύο θαλασσών. Συναντήσαμε τον Δρ. Ευάγγελο Παπαθανασίου, Αν. Δ/ντή του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας στο ΕΛΚΕΘΕ και συντονιστή του προγράμματος PERSEUS, με τον οποίο μιλήσαμε για το πρόγραμμα, τις δραστηριότητές του και τους στόχους του. Θα θέλαμε αρχικά να μας πείτε λίγα λόγια για το ΕΛΚΕΘΕ γενικότερα και τις δράσεις του. Το ΕΛΚΕΘΕ είναι ένα από τα μεγαλύτερα ινστιτούτα στη Μεσόγειο και από άποψη ανθρώπινου δυναμικού αλλά και από άποψη δραστηριοτήτων. Στην ουσία ασχολείται με ό,τι έχει σχέση με τα θαλάσσια οικοσυστήματα αλλά και με εσωτερικά νερά δηλαδή λίμνες, ποτάμια. Η έρευνα που αφορά τα θαλάσσια οικοσυστήματα ξεκινά από τα νερά, δηλαδή τη φυσική δομή των νερών, τις ιδιότητες τους, και φτάνει ακόμη και σε θέματα γενετικής, στα γονίδια κλπ, άρα καλύπτουμε όλο το φάσμα των θαλασσίων ερευνών που μπορεί κάποιος να πραγματοποιήσει. Το δυναμικό του ΕΛΚΕΘΕ είναι περίπου 450 άτομα, και απο αυτά περίπου 100 είναι ερευνητές σε τομείς όπως αυτοί που προανέφερα (φυσική, βιολογία, γεωλογία, χημεία, γενετική, οικολογία). Ο εξοπλισμός μας είναι αρκετά καλός για τα ελληνικά αλλά και διεθνή δεδομένα και προσπαθούμε συνεχώς να τον εκσυγχρονίζουμε μέσα απο ευρωπαϊκά και εθνικά προγράμματα. Το ΕΛΚΕΘΕ έχει ήδη αρκετά καλή συμμετοχή σε ευρωπαϊκά προγράμματα στα οποία αρκετές φορές έχει το ρόλο του συντονιστή. Θα λέγαμε δηλαδή ότι τα ευρωπαϊκά αλλά και γενικότερα τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα είναι ένας βασικός τρόπος για τη λειτουργία και την έρευνα που διεξάγεται στο Κέντρο; Είναι ο κύριος στόχος μας, διότι τα ευρωπαϊκά προγράμματα, και συνεχίζεται...

17 Η Ελλάδα που ερευνά (συνέχεια) PERSEUS: Έρευνα για τα θαλάσσια οικοσυστήματα της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας EUROPEAN COMMISSION Research & Innovation 7th Framework Programme The Ocean of Tomorrow 2012 RESEaRCh in support to the Good Environmental Status (GES) of our Seas and Oceans Info Day 16th of June 2011 Conference Center Charlemagne, Brussels, Belgium μάλιστα τα τελευταία χρόνια που έχουμε μια συνέχεια μέσα από ορισμένα προγράμματα στα οποία συμμετείχαμε ως συντονιστές, είναι μια διαδικασία που αφενός μας δίνει μεγάλη επιστημονική οντότητα διεθνώς, αφετέρου μας φέρνει και κάποια έσοδα τα οποία χρειαζόμαστε για να μπορούμε να πραγματοποιούμε ερευνητικές δραστηριότητες Άρα ένα τέτοιο έργο είναι και το PERSEUS. Και αυτό είναι συνέχεια κάποιου προγενέστερου προγράμματος; Όχι ακριβώς. Όλα ξεκίνησαν το 2000 όταν ανακοινώθηκε η αλλαγή του τότε υπάρχοντος Προγράμματος Πλαισίου. Τότε έπρεπε να ξεκινήσουμε μια προσπάθεια δικτύωσης με άλλους ευρωπαϊκούς φορείς, για παράδειγμα με φορείς από χώρες της Μεσογείου ή της Μαύρης Θάλασσας, για την αξιοποίηση των νέων ευρωπαϊκών προγραμμάτων. Στην αρχή τα βήματα ήταν διστακτικά, μιας και ο ένας φορέας δεν γνώριζε τον άλλο, ωστόσο η όλη διαδικασία προχώρησε. Ήδη, και προ του 2000, με συνεργάτες, είχαμε την ιδέα να οργανώσουμε ένα μεγάλο Διεθνές Συνέδριο για την λειτουργία των οικοσυτημάτων στη Μεσόγειο και Μαύρη Θάλασσα, που θα έδινε στην Ελλάδα νέα ώθηση. Έπειτα, το 2003 η Ελλάδα ανέλαβε την Προεδρία της Ευρώπης και η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας απευθύνθηκε σε εμάς προκειμένου να οργανώσουμε κάτι ώριμο για την Ελληνική Προεδρία. Το έργο μας, δουλεύοντάς το από το 2000, είχε πλέον ωριμάσει, το προτείναμε και τελικά υλοποιήθηκε ως το διεθνές Συνέδριο IASON με θέμα Sustainable Development of the Eastern and Black Sea Environments που διεξήχθη στη Θεσσαλονίκη. Το συνέδριο, στο οποίο είχαμε καλέσει μεταξύ άλλων εκπροσώπους από τη Μαύρη Θάλασσα και την Ανατολική Μεσόγειο, είχε μεγάλη επιτυχία και απέσπασε τα εύσημα της τότε Γενικής Διεύθυνσης της Έρευνας της Ευρώπης. Μάλιστα προτάθηκε να συνεχιστεί η δράση που είχε ξεκινήσει, καθώς βοηθούσε την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όντως, την επόμενη χρονιά υποβάλλαμε ένα πρόγραμμα, το οποίο όμως δυστυχώς δεν εγκρίθηκε. Εγώ ήμουν ο συντονιστής αυτού του προγράμματος και μετά την αρχική απόρριψή του αμφιταλαντευόμουν για την επαναϋποβολή του. Εν τέλει υποβάλαμε ξανά το πρόγραμμα IASON, αυτή τη φορά με επιτυχία. Αυτή ήταν ουσιαστικά και η αρχή. Εν συνεχεία, και ενώ ήταν σε εξέλιξη το έργο αυτό, βγήκε η επόμενη προκήρυξη που είχε να κάνει με τη λειτουργία των θαλασσίων οικοσυτημάτων, προϋπολογισμού 10 εκατομμυρίων ευρώ. Έχοντας ένα μεγάλο μέρος συνεργατών και χωρών στο IASON, η υποβολή του προγράμματος SESAME (Southern European Seas: Assessing and Modeling Ecosystem changes) ήταν σχεδόν η φυσική συνέχεια. Το SESAME αποτελεί το προοίμιο του PERSEUS, διήρκησε 4 ½ χρόνια, , πήγε εξαιρετικά καλά και μεταξύ άλλων ανέδειξε την ικανότητα συνεργασίας σε επίπεδο Μεσογείου και Μαύρης Θάλασσας αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Κάπως έτσι φτάνουμε στο PERSEUS, το οποίο όμως βασίστηκε σε άλλη φιλοσοφία. Στόχος του προγράμματος είναι να διαπιστώσει πώς μεταφράζονται τα ευρήματα της προσπάθειας σε κοινωνικούς και οικονομικούς όρους, προκειμένου τελικά να προβλεφθούν οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις που θα έχουν στη λειτουργία της κοινωνίας οι αλλαγές στη Μεσόγειο και τη Μαύρη Θάλασσα συνεχίζεται...

18 Η Ελλάδα που ερευνά (συνέχεια) PERSEUS: Έρευνα για τα θαλάσσια οικοσυστήματα της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας Εν τέλει θα χαρακτήριζα το PERSEUS περισσότερο ως έργο συμπληρωματικό των προηγουμένων παρά ως συνέχεια αυτών. Βέβαια το PERSEUS είναι εντυπωσιακό ως πρόγραμμα, αφού μετέχουν 53 εταίροι από 21 χώρες. Για την ακρίβεια είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα για το περιβάλλον, προϋπολογισμού 13 εκατομμυρίων ευρώ, και ως εκ τούτου περιμένουμε από αυτό πολλά πράγματα με τα οποία κι εμείς θα ασχοληθούμε για πρώτη φορά - αυτή άλλωστε είναι και η γοητεία της έρευνας. Επομένως ο σκοπός του προγράμματος είναι ερευνητικός; Σκοπός του προγράμματος είναι να εφαρμοσθούν και σε χώρες εκτός Ευρώπης, οι ευρωπαϊκές πολιτικές για την θαλάσσια στρατηγική, προκειμένου να γίνει αντιληπτή η αξία της θάλασσας και η σημασία της εφαρμογής των πολιτικών αυτών στην διατήρηση καθαρών υδάτων. Για παράδειγμα, η Μεσόγειος περιβάλλεται από χώρες ευρωπαϊκές και μη. Συνήθως όμως οι δεύτερες δεν ενδιαφέρονται για τις πολιτικές που εφαρμόζουν οι πρώτες. Για να επιτευχθεί ο σκοπός αυτός πρέπει πρώτα να προσπελαστούν εμπόδια και να παρακαμφθούν στερεότυπες αντιλήψεις. Το πρόγραμμα PERSEUS, λοιπόν, προσπαθεί μέσω της έρευνας να διαμορφώσει συντονισμένες κυβερνητικές πολιτικές προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για καθαρές θάλασσες έως το Το έργο που πρέπει να επιτελέσει το PERSEUS είναι αρκετά σύνθετο και πρέπει να καλύψει πολλούς, διαφορετικούς μεν, αλληλένδετους δε, τομείς. Παραδείγματος χάριν, τα αποτελέσματα της έρευνας πρέπει να είναι χρήσιμα για την πολιτική. Αυτό όσο γοητευτικό κι αν ακούγεται, στην ουσία αποτελεί μονόδρομο, στον οποίο πρέπει να συμπορευθούν πολλοί άνθρωποι από διαφορετικές κουλτούρες και διαφορετικά επιστημονικά πεδία. Όλοι αυτοί λοιπόν θα πρέπει να ενωθούν και συντονισμένα να διαμορφώσουν πολιτικές, πρέπει να αποτυπώσουν την υπάρχουσα κατάσταση, να περιγράψουν και να τεκμηριώσουν το επιθυμητό αποτέλεσμα, να αναδείξουν τα μέσα επίτευξής του και άλλα πολλά. Από αυτήν την άποψη και μόνο, για μένα προσωπικά ως συντονιστή, το όλο εγχείρημα είναι γοητευτικό μιας και η υλοποίησή του απαιτεί την από μέρους μου ενημέρωση για θέματα, με τα οποία μέχρι τώρα δεν είχα ασχοληθεί. Αν θα μπορούσαμε να κατηγοριοποιήσουμε τους εταίρους, τους βασικούς τουλάχιστον, από την άποψη του επιστημονικού πεδίου, τι πεδία θα μπορούσαμε να πούμε ότι καλύπτουν; Κυρίως συμμετέχουν ινστιτούτα που ασχολούνται με τις απρόσκοπτες διαδικασίες των υδάτων, π.χ. που θα πάνε οι ρυπαντές, αν θα καταλήξουν στον βυθό ή στην ακτή, πως θα καταλήξουν στην ακτή κ.λ.π. Επίσης ένα άλλο πεδίο σχετίζεται με δείκτες όπως είναι π.χ. η βιοποικιλότητα, τα ξενικά είδη, η αλιεία κ.α. Πρόκειται δηλαδή για ένα έργο που ουσιαστικά εξετάζει όλους αυτούς τους δείκτες που είναι ικανοί να αποτυπώσουν την υπάρχουσα κατάσταση των θαλασσών και που οριοθετούν το πλαίσιο εντός του οποίου θα πρέπει να κινηθούμε για την διατήρηση αυτής της καλής κατάστασης. Εν συνεχεία, και με βάση αυτά τα δεδομένα, θα προσδιορίσει τόσο τις πολιτικές που πρέπει να εφαρμοστούν, όσο και τα προβληματικά σημεία στα οποία κρίνεται σκόπιμη η εφαρμογή των πολιτικών αυτών, ώστε μέχρι το 2020 να έχουμε καθαρές θάλασσες. Πώς όμως θα το διαπιστώσουμε αυτό, το 2020; Τα μοντέλα, κυρίως τα οικολογικά, που διαθέτουμε ήδη και τα οποία αναπτύχθηκαν πάρα πολύ στο πρόγραμμα SESAME θα βοηθήσουν σημαντικά. Με βάση δηλαδή τα σενάρια που έχουν διατυπωθεί, θα μπορούμε για το 2020 να κάνουμε μια αποτίμηση της κατάστασης που τότε θα επικρατεί. Επομένως, μπορούμε να πούμε πως αυτά είναι και τα αποτελέσματα που αναμένουμε από το πρόγραμμα όταν ολοκληρωθεί, μετά από 4 χρόνια; Έτσι ακριβώς. Ουσιαστικά αναμένουμε να προτείνει πολιτικές αλλά και να προσδιορίσει σε τι κατάσταση βρίσκεται συνολικά η θάλασσα, είτε μέσα από μοντέλα είτε μέσα από επιστημονικές αποστολές που έχουν προγραμματιστεί για τη συγκέντρωση δειγμάτων αλλά και την πραγματοποίηση μελετών σε παράκτια τμήματα της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας. Επίσης, σε επίπεδο σεναρίων, προβλέπονται και κάποιες παρεμβάσεις και έχουν ήδη επιλεχθεί για το σκοπό αυτό τέσσερις περιοχές της Μεσογείου και μια στη Μαύρη Θάλασσα συνεχίζεται...

19 Η Ελλάδα που ερευνά (συνέχεια) PERSEUS: Έρευνα για τα θαλάσσια οικοσυστήματα της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας Ποιες είναι αυτές; Είναι η θάλασσα του Alboran, ο Κόλπος των Λεόντων (Gulf of Lions), η Αδριατική, το Αιγαίο και η βορειοδυτική Μαύρη Θάλασσα. Και αφού ολοκληρώσουμε με αυτές τις περιοχές και καταλήξουμε στις δράσεις που πρέπει να υλοποιηθούν, θα προχωρήσουμε και σε χώρες μη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως είναι το Μαρόκο, η Ουκρανία, η Κροατία και η Γεωργία προκειμένου να διερευνήσουμε το ποσοστό κατανόησης από τις χώρες αυτές όσον αφορά το μέγεθος και τη σημαντικότητα των όσων πραγματοποιούνται εντός Ε.Ε σε επίπεδο συνεργασίας χωρών. Στο σημείο αυτό θα θελα να επισημάνω κι άλλο ένα στοιχείο, επίσης σημαντικό για το PERSEUS, για το οποίο μάλιστα είμαι πολύ περήφανος, και είναι ο τρόπος με τον οποίο οργανώθηκε το πρόγραμμα αυτό. Το έργο ουσιαστικά δομήθηκε από την βάση προς την κορυφή, χτίσθηκε σιγά σιγά μέσα από συζητήσεις και ανταλλαγή απόψεων ατόμων στις οποίες εντάχθηκαν οι συνεισφορές των υπολοίπων επιστημόνων που συμμετέχουν. Δεν υπήρξε δηλαδή μια εξ αρχής διαμορφωμένη πρόταση την οποία διαδέχτηκε απλά ένας καταμερισμός αρμοδιοτήτων αλλά μια συμμετοχική δραστηριότητα που αυτόματα ανεβάζει...τον πήχυ στη Μεσόγειο και Μαύρη Θάλασσα για το μέλλον, σε επίπεδο Ινστιτούτων. Η ουσιαστική συμμετοχή των εμπλεκομένων μερών της κοινωνίας, των stakeholders δηλαδή όπως έχει επικρατήσει να αναφέρονται, έχει προβλεφθεί από τους εταίρους κατά τον προγραμματισμό του έργου και την έγκρισή του από την κοινότητα; Το κυριότερο απ όλα είναι η από πλευράς stakeholders συνειδητοποίηση αυτής τους της ιδιότητας. Αρκετοί από αυτούς δηλαδή, δεν αντιλαμβάνονται ακόμα το πώς εμπλέκονται σε ένα ερευνητικό πρόγραμμα καθώς και το πόσο χρήσιμη μπορεί να είναι για τους ίδιους αλλά και την κοινωνία, εν γένει, η εμπλοκή τους. Για παράδειγμα στο SESAME διοργανώσαμε τρεις συναντήσεις με stakeholders. Η πρώτη είχε πλήρη αποτυχία. Η δεύτερη και η τρίτη, είχαν μεγαλύτερη συμμετοχή χωρίς όμως και πάλι να προκύψουν ιδιαίτερα ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Γενικά θα έλεγα πως το πρόβλημα με τους stakeholders δεν έχει λυθεί ακόμα. Και η κύρια δυσκολία κατ εμέ, έγκειται στην διαφοροποίηση της γλώσσας που μιλάμε οι ερευνητές σε σχέση με την γλώσσα που χρησιμοποιούν. Θέλουμε να τους έχουμε συμμάχους, αλλά τους προσεγγίζουμε τελικά με τέτοιο τρόπο που καταλήγει στο ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα. Άρα έχουμε ένα πρόβλημα διεπαφής το οποίο μάλιστα έχει διαπιστωθεί στα περισσότερα ερευνητικά προγράμματα. Πρέπει όμως να υπερπηδήσουμε το εμπόδιο αυτό και πιστεύω ότι θα τα καταφέρουμε μιας και η έρευνα που διεξάγουμε είναι πραγματικά για την εφαρμογή πολιτικών, είναι δηλαδή για τους stakeholders. Επομένως στο PERSEUS επιχειρούμε να χτίσουμε τη σχέση αυτή από την αρχή. Δεν είναι εύκολο βεβαίως, ωστόσο διαθέτουμε πλέον και αρκετή εμπειρία αλλά και διάφορους μηχανισμούς που μας κάνουν αισιόδοξους για το αποτέλεσμα. Μια ερώτηση τώρα που ίσως να την έκανε κάποιος που είναι εντελώς εξω από όλο αυτό το ερευνητικό κομμάτι. Η κοινότητα δίνει αρκετά χρήματα. Τα 13εκ. είναι μάλλον αρκετά μεγάλο ποσό, συγκρίνοντάς το και με έργα άλλων προγραμμάτων αλλά και γενικά σαν επιδότηση. Μια τέτοια εποχή, που όλος ο κόσμος θεωρεί πως οι επιστήμονες είναι κλεισμένοι στο καβούκι τους και κάνουν την έρευνά τους απλά για να την κάνουν, πως βλέπετε ότι αυτό θα μπορέσει να ωφελήσει και τον απλό κόσμο, ανεξάρτητα από τον stakeholder; Για παράδειγμα εμάς ως πολίτες πώς θα μας ωφελήσει; Και ποιες ενέργειες έχουν προγραμματιστεί για να γίνουν όλα αυτά κατανοητά στον απλό πολίτη; Καταρχάς, ένας σημαντικός στόχος μας, που πιστεύω θα τον επιτύχουμε, είναι να εμπλέξουμε στο όλο εγχείρημα και τους απλούς πολίτες, να τους κάνουμε να αλληλεπιδράσουν με το πρόγραμμα. Τώρα, η κατανόηση από τους πολίτες των αποτελεσμάτων του προγράμματος μπορεί να επιτευχθεί μέσω των αποτελεσμάτων των πολιτικών που θα αναπτυχθούν με βάση τις έρευνές μας, π.χ. με το να διατηρηθούν οι θάλασσες σε καλή κατάσταση χάρη στις πολιτικές που θα έχουμε προτείνει. Εκτός αυτού όμως, όλα μπορούν να αναχθούν και σε οικονομικά συνεχίζεται...

20 Η Ελλάδα που ερευνά (συνέχεια) PERSEUS: Έρευνα για τα θαλάσσια οικοσυστήματα της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας μεγέθη. Π.χ. έχουμε υπολογίσει με τους οικονομολόγους μας, στο SESAME, πως αν η Μεσόγειος σταματούσε να δεσμεύει το διοξείδιο του άνθρακα, αυτό θα κόστιζε περίπου 1 δισ. ευρώ. Ειδικότερα δε στο PERSEUS, τα αποτελέσματα αφορουν τις δραστηριότητες διαφόρων παραγωγικών τομέων όπως είναι ο τουρισμός, η αλιεία, οι καταδύσεις, το περιβάλλον κ.α. Ας πάρουμε το παράδειγμα της Ελλάδας. Η χώρα μας περικλείεται από θάλασσα. Αν αυτή καταστραφεί, θα πληγεί ταυτόχρονα ο τουρισμός μας, και ακόμη παραπέρα η ίδια η οικονομία της χώρας. Οφείλουμε λοιπόν να δώσουμε προτεραιότητα στις θάλασσές μας και να προσέχουμε όσο θα έπρεπε. Και θα πρέπει να σκεφτούμε και το μέλλον, όχι μόνο το παρόν και την υπάρχουσα κατάσταση αλλά και τα όσα θέλουμε να επιτύχουμε μέχρι το Και αυτό ακριβώς είναι κάτι που κάνει το προγραμμα PERSEUS. Θα αναπτύξει πολιτικές τις οποίες, τουλάχιστον οι ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας, θα προσπαθήσουν να εφαρμόσουν σήμερα, για να έχουμε αποτελέσματα στο άμεσο μέλλον. Πολιτικές βασισμένες σε πραγματικά κι επιστημονικά δεδομένα. Κι εδώ ακριβώς έγκειται και η διαφοροποίηση του προγράμματος που έλεγα στην αρχή. Οι επιστήμονες λοιπόν του PERSEUS βγαίνουν από το καβούκι τους, όπως αναφέρατε κι εσείς, προτείνουν δράσεις και αναλαμβάνουν ευθύνες έναντι της κοινωνίας, πιο απλά κάνουν και πολιτική. Κι έτσι πιστεύω ότι θα πρέπει να λειτουργούν και στο μέλλον. Αναφέρατε προηγουμένως ότι ο στόχος το 2020 είναι, για παράδειγμα, η Μεσόγειος να είναι σε πολύ καλή κατάσταση. Μπορούμε αυτό να το ποσοτικοποιήσουμε; Δηλαδή, σε τι κατάσταση είναι αυτή τη στιγμή και σε τι κατάσταση θα πρέπει να βρεθεί για να θεωρείται πολύ καλή; Υπάρχουν δύο κατηγορίες παραγόντων που επηρεάζουν την απρόσκοπτη λειτουργία των θαλασσίων οικοσυστημάτων. Ο ένας είναι τα φυσικά αίτια, όπως οι κλιματικές αλλαγές, τα ηφαίστεια, οι σεισμοί, κ.α. Ο δεύτερος είναι ο ίδιος ο άνθρωπος. Στα φυσικά αίτια δυστυχώς οι δυνατότητες παρέμβασης και ελέγχου είναι περιορισμένες, κάτι που όμως δεν ισχύει για τον ανθρώπινο παράγοντα. Για τον έλεγχο όμως του παράγοντα αυτού, δυστυχώς έχει αποδειχθεί και στην πράξη πως δεν αρκεί απλά και μόνο η χάραξη πολιτικών και η θέσπιση νομοθεσίας. Νόμοι πάντα υπάρχουν, αλλά δεν εφαρμόζονται σωστά και πάντα, γι αυτό από μόνοι τους δεν αρκούν. Αυτό που χρειάζεται είναι παιδεία και αλλαγή νοοτροπίας, ώστε να διαμορφώσουμε όλοι μας, από τον απλό πολίτη μέχρι και τον επαγγελματία της θάλασσας, συνείδηση για την ανάγκη προστασίας των υδάτων. Να μας γίνει βίωμα π.χ. ότι δεν πρέπει να πετάμε στη θάλασσα τα σκουπίδια και τα απόβλητά μας. Και ακόμα παραπέρα, πως πρέπει να σεβόμαστε τη λειτουργία και τις διαδικασίες αναγέννησης κάθε θαλάσσιας περιοχής, πως είναι απαραίτητο μετά από μελέτη που να το δείχνει, να υπάρξει διακοπή π.χ. των αλιευτικών μας δραστηριοτήτων σε μια περιοχή για ένα ικανό χρονικό διάστημα, αν θέλουμε αυτή η περιοχή να διατηρηθεί σε καλή κατάσταση και στο μέλλον. Γι αυτό κι εμείς εξετάζουμε το ενδεχόμενο υλοποίησης ενεργειών αφύπνισης του κοινού, όπως για παράδειγμα μια καμπάνια σε σχολεία ή μια καμπάνια με εθελοντές, που θα τους ονομάζαμε μέλη του PERSEUS και οι οποίοι θα μπορούσαν να ασχοληθούν ενεργά με την έρευνα που θα κάνουμε π.χ. για τα σκουπίδια. Με αυτό τον τρόπο θα είχαμε τη δυνατότητα να τους εμπλέξουμε στη διαδικασία της αποτύπωσης της υπάρχουσας κατάστασης των παραλιών και των γύρω περιοχών τους ώστε να συνειδητοποίησουν μέσω της προσωπικής πλέον εμπειρίας την πραγματικότητα και την ανάγκη να ληφθούν μέτρα και δράσεις προστασίας των θαλασσών. Μέχρι στιγμής, η όλη διαδικασία αλλαγής νοοτροπίας βρίσκεται ακόμα σε εμβρυϊκό στάδιο. Και είναι χρέος δικό μας, των επιστημόνων, να το αναπτύξουμε και να πείσουμε τους απλούς πολίτες. Αυτή τη στιγμή θα σας έλεγα πως η θάλασσα στην Ελλάδα, πέρα από κάποιες «πιέσεις» λόγω σκουπιδιών σε ορισμένες περιοχές, που δεν ξέρουμε το μέγεθος, δεν έχει σοβαρά προβλήματα. Για να διατηρήσουμε όμως αυτή την κατάσταση θα πρέπει τελικά να αλλάξουμε στάσεις, συνήθειες και εν τέλει νοοτροπία συνεχίζεται...