mmii ΜΕΛΕΤΗ & ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΝΟΣ ΥΠΑΙΘΡΙΟΥ ΧΩΡΟΥ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ S5 90U SIMATIC ΙΐΑ Λ Α ΙδΑ ΐ^Ι^ΙΙί^

Transcript

1 ΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗ & ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΝΟΣ ΥΠΑΙΘΡΙΟΥ ΧΩΡΟΥ ΣΤΑΘΜΕΥΣΗΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ S5 90U SIMATIC ΙΐΑ Λ Α ΙδΑ ΐ^Ι^ΙΙί^ mmii

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Τ. Ε. Ι. Κ Α Β Α Λ Α Σ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑΣ Αριθμ. Πρωτ... Ημερομηνία...\ 2 Ρί?Λ. Σελίδες ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 6 ' ΚΕΦΑΛΑΙΟ f Τα PLC μέσα στην ιστορία Τι είναι προγραμματιζόμενος λογικός ελεγκτής (PLC) Τα PLC σε αντιπαράθεση με τους Η/Υ Πλεονεκτήματα των PLC σε σχέση με τον κλασσικό αυτοματισμό Στάδια εργασίας στον προγραμματιζόμενο αυτοματισμό Δομή προγραμματιζόμενου ελεγκτή Πλαίσιο τοποθέτησης μονάδων 14 a) Πλαίσιο επέκτασης (ένα ή περισσότερα) 15 b) Χωροταξιακή διάταξη των PLC 15 - Κεντρικό σύστημα 16 - Αποκεντρωμένο σύστημα 16 - Σύγκριση κεντρικού - αποκεντρωμένου συστήματος Κεντρική μονάδα επεξεργασίας (CPU) 18 a) Μονάδα τροφοδοσίας 18 - Ονομαστικό ρεύμα εξόδου 18 - Μπαταρία διατήρησης μνήμης RAM 19 b) Μονάδα μικροεπεξεργαστή 20 c) Μονάδα μνήμης 20 - Τύποι μνήμης 21 - Μνήμες μόνο ανάγνωσης (ROM) 21 - Μνήμες τυχαίας προσπέλασης (RAM ή R/W) Μονάδες εισόδων - εξόδων (I/O) 22 a) Τύποι μονάδων I/O 23 b) Προδιαγραφές I/O 24

3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ f Τεχνικά χαρακτηριστικά του S5-90U 27 a) Χωρητικότητα μνήμης 28 b) Βοηθητικά, είσοδοι, έξοδοι, χρονικά, απαριθμητές 28 C) BLOCKS 29 d) Συσκευή τροφοδοσίας 29 e) Μπαταρία 29 f) Έξοδοι Επεκτάσεις Μηχανική εγκατάσταση 32 a) Μοντάρισμα του S5-90U με επιτοίχιους βραχίονες στήριξης 32 b) Μοντάρισμα του S5-90U σε σταθερές ράγες μονταρίσματος 33 c) Τρόπος σύνδεσης της βοηθητικής μονάδας ΙΜ 90 και μιας μονάδας επέκτασης στο S5-90U Ηλεκτρική εγκατάσταση Σύνδεση του S5-90U με την πηγή τροφοδοσίας 36 a) Σύνδεση εισόδων με την τροφοδοσία 37 - Σύνδεση των ψηφιακών εισόδων 37 - Σύνδεση στην είσοδο διακοπής 38 - Σύνδεση στην είσοδο μετρητή 38 - Σύνδεση ψηφιακών εισόδων Προετοιμασίες για τον προγραμματισμό 39 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3" Γλώσσες προγραμματισμού των PLC Η συσκευή προγραμματισμού προγραμματιστής PG 710 της SIEMENS Το πακέτο STEP STEP INPU T-F1 47

4 OUTPUT - F TEST-F PC FCT -F PC INFO -F PRESET - F AUX FC T -F ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΝΤΟΛΕΣ 51 A) I - STACK 51 B) DOCUMENTASION 51 C) COMPESS 51 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γενικά Εντολές προγραμματισμού Εντολή AND Εντολή OR Εντολή = Εντολή S (SET) Εντολή R (RESET) Εντολή L (LOAD) Εντολή Τ (TRANSFER) Εντολές χρονικού 57 a) Πρόσδοση χρόνου 57 b) Εντολή διέγερσης 57 c) Αποδιέγερση χρονικού 58 d) Ερώτηση χρονικού 58 e) Διάβασμα του απομένοντος χρόνου Εντολές απαριθμητών 59 a) Εντολή ιρόρτωσης αριθμητικής τιμής 59 b) Εντολή εκκίνησης λειτουργίας απαριθμητή 59 c) Αύξηση του περιεχομένου του απαριθμητή 59 d) Μείωση του περιεχομένου του απαριθμητή 60 e) Μηδενισμός περιεχομένου 60 f) Ερώτηση απαριθμητή 60

5 10. Εντολές κλήσης BLOCK 60 a) Κλήση BLOCK χωρίς προϋπόθεση JU (Jump Unconditional) 60 b) Κλήση BLOCK με προϋπόθεση JC (Jump Conditional) Εντολές τέλους BLOCK 61 a) Εντολή BE 61 b) Εντολή BEU 61 c) Εντολή BEC Εντολές σύγκρισης Εντολή STP 61 ΚΕΦΑΛΑΙΟ f 1. Κατασκευή Μακέτας Ειδικοί κανονισμοί υπαίθριων σταθμών αυτοκινήτων Πρόγραμμα του PLC σε STL Ηλεκτρολογικά σχέδια 71

6 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Με το τέλος των σπουδών, όπως κάθε σπουδαστής, έτσι και εμείς καλούμαστε να φέρουμε εις πέρας ένα ιδιαίτερα σημαντικό κομμάτι της (ροίτησής μας, την «Πτυχιακή Εργασία». Αποτελεί την κατακλείδα των θεωρητικών γνώσεων, τις οποίες προσπάθησαν μέσα σε όλα αυτά τα 3,5 χρόνια της παρουσίας μας στον χώρο των Τ.Ε.Ι., να μας μεταβιβάσουν με ιδιαίτερο ζήλο οι καταξιωμένοι καθηγητές μας. Στο μέρος αυτό της εκπαίδευσής μας δίνεται για πρώτη φορά η ευκαιρία να επιλέξουμε εμείς το αντικείμενο, με το οποίο θέλουμε να ασχοληθούμε. Με αυτόν τον τρόπο αποκτά ο σπουδαστής μια πιο υποκειμενική εικόνα για τον ειδικότερο κλάδο της Ηλεκτρολογίας, που τον ελκύει περισσότερο. Παράλληλα του δίνεται η δυνατότητα να περάσει αρκετές ώρες με αυτό και μέσα από αυτήν την επεξεργασία να αποκτήσει τις πρώτες του ουσιαστικότερες εμπειρίες, σχετικά με τον κλάδο, που ίσως αργότερα γίνει η επαγγελματική του σταδιοδρομία. Για όλους τους λόγους αυτούς τους λόγους χρειάστηκε περισσή σκέψη, μέχρι να καταλήξουμε στο θέμα με το οποίο θα ασχοληθούμε. Αποφασίσαμε, λοιπόν, να επιλέξουμε σαν αντικείμενο επεξεργασίας τους Προγραμματιζόμενους Λογικούς Ελεγκτές(Ρ.Ε,Ο). Η ιδέα, ότι είναι μια ανερχόμενη ειδικότητα, τόσο στον χώρο της βιομηχανίας, όσο και στην καθημερινή πρακτική, ήταν λόγος ιδιαίτερα ελκυστικός. Με τη βοήθεια, λοιπόν, του καθηγητή μας κ. Γ. Βαλαβάνη, καταλήξαμε σε ένα θέμα, το οποίο δουλέψαμε με πολα ευσυνειδησία και θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε στις επόμενες σελίδες.

7 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι Προγραμματιζόμενοι Λογικοί Ελεγκτές, αποτελούν πια σήμερα, σχεδόν αποκλειστικά, το «εργαλείο» για την πραγματοποίηση κάθε είδους αυτοματισμού. Εφαρμογές τους μπορούμε να βρούμε από από έναν απλό και καθημερινό μηχανισμό, όπως το ασανσέρ, μέχρι τις εφαρμογές των εργοστασίων μαζικής παραγωγής(αντλιοστάσια, μεταφορικές ταινίες), ακόμα σε παραγωγικές μηχανές είτε μια διαδικασία αυτοματισμού σε ένα εργοστάσιο. Με τον κλασσικό αυτοματισμό, ο τρόπος συνδεσμολογίας θα ήταν πιο δαπανηρός, περισσότερο πολύπλοκος και, σαφώς, λιγότερο αξιόπιστος. Το γεγονός ότι είναι συσκευές «ουδέτερες» και με το κατάλληλο πρόγραμμα μπορούν να προσαρμοστούν σε οποιαδήποτε εφαρμογή, οδήγησε στην ραγδαία εξάπλωσή τους. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα, τον σταδιακό παραμερισμό των συμβατικών ηλεκτρονόμων και των ακριβών, σύνθετων συσκευών, οι οποίες είναι αποκλειστικά αφιερωμένες σε ένα και μόνο σκοπό. Καθίσταται λοιπόν σαφές η τεράστια σημασία των P.L.C.. Η χρήση τους, όμως, προϋποθέτει έναν χρήστη μυημένο στον τρόπο προγραμματισμού ενός P.L.C.. Στις σελίδες, που θα ακολουθήσουν, θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε ένα από τα P.L.C., που κυκλοφορούν και είναι αρκετά διαδεδομένο στην ευρύτερη αγορά. Πρόκειται για το S5-90U της SIEMENS, μιας καταξιωμένης εταιρίας σε ολόκληρο τον κόσμο. Θα καταγραφεί ο τρόπος σύνδεσης και λειτουργίας του S5-90U, θα αναφερθούν οι εντολές, που είναι απαραίτητες για τον προγραμματισμό του, καθιος και ο τρόπος προγραμματισμού και, τέλος, θα παρουσιαστεί ένα παράδειγμα πάνω στον Προγραμματιζόμενο Λογικό Ελεγκτή S5-90U της SIEMENS. Ελπίζουμε η πτυχιακή αυτή εργασία να αποτελέσει ένα σημαντικό βοήθημα, με όποιον έχει σκοπό να ασχοληθεί με το πολύ ενδιαφέρον και χρήσιμο, παράλληλα, αντικείμενο των P.L.C.! Αργυρόττουλος Στυλιανός

8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο

9 1,1 Τα PLC Μέσα Στην Ιστορία Από καταβολής του ανθρώπινου γένους στον κόσμο, ο άνθρωπος αναζητούσε τρόπους για να κάνει πιο εύκολη και άνετη τη ζωή του. Έτσι ξεκινώντας από τη φωτιά και τα πρώτα εργαλεία, φτάνουμε μέχρι τη σημερινή εποχή και τα διαστημόπλοια για την εξερεύνηση του σύμπαντος. Μέσα σε όλη αυτή την ιστορική διαδρομή, συναντάμε και τα πρώτα ίχνη εμιράνισης του αυτοματισμού στην αρχαία Αίγυπτο και την αρχαία Ελλάδα. Σε διάφορες θρησκευτικές τελετές, χρησιμοποιούσαν ένα αυτόματο σύστημα για να ανοιγοκλείνουν τις πόρτες από όπου έμπαινε ο ιερέας. Μια αναμμένη φωτιά μετέδιδε τη θερμότητά της σε μια μεγάλη γυάλα γεμάτη με νερό. Καθώς αυτό εξατμιζόταν, έκανε τη γυάλα να γίνεται ελαφρύτερη και να ανασηκώνεται προς τα πάνω. Ταυτόχρονα όμως το εξατμιζόμενο νερό, μεταφερόταν μέσω σωληνώσεων σε μία άλλη γυάλα, η οποία λόγω του αυξανόμενου βάρους έχανε συνεχώς ύψος. Το όλο αυτό σύστημα ήταν συνδεδεμένο με σχοινιά τα οποία ανοιγόκλειναν τις πύλες του ναού. Αυτό είναι και το πρώτο καταγεγραμμένο σύστημα αυτοματισμού. Από τότε μέχρι σήμερα έχουν γίνει τεράστιες πρόοδοι πάνω σε αυτό το θέμα. Ειδικά μετά την ανακάλυψη του Transistor, υπήρξε επανάσταση στην τεχνολογία. Μέχρι πριν από λίγο καιρό, η τεχνική του αυτοματισμού βασίζονταν, στο μεγαλύτερο μέρος της, στα συστήματα της συρματωμένης λογικής. Έτσι, για αυτοματισμούς με ηλεκτρονόμους έπρεπε να συρματωθούν επαφές, πηνία, Relai χρονικά κ.τ.λ., ενώ για ηλεκτρονικές πλακέτες οι πύλες AND, OR. NOT, EXOR κ.τ.λ.. Επιπλέον, κάθε τροποποίηση του όλου κυκλώματος, εκτός του ότι ήταν επίπονη, είχε το γνωστό πρόβλημα, αν φτάνουν ή όχι οι ελεύθερες επαφές των ηλεκτρονόμων ή αν υπάρχει ελεύθερος χώρος, στον πίνακα όπου γίνονταν η συρμάτωση, για προσθήκη νέου υλικού. Λύση σε όλα αυτά τα προβλήματα, ήρθε να δώσει μία επαναστατική συσκευή, που ονομάστηκε Προγραμματιζόμενος Λογικός Ελεγκτής. Είναι ένα σύστημα αυτοματισμού, που λειτουργεί με βάση την τεχνολογία των Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και είναι σε θέση: λ Να δέχεται διάφορα ηλεκτρικά σήματα ρεύματος ή τάσης(inputs) ^ Να τα επεξεργάζεται και 'λ Να παράγει τα κατάλληλα σήματα εξόδoυ(outputs), τα οποία θα ενεργοποιήσουν τις υπό έλεγχο διατάξεις.

10 1.2 Τι Είναι Προγραμματιζομενος ΛΟΓΙΚΟΣ Εαεγκτης (PLC) Ένας προγραμματιζόμενος λογικός ελεγκτής (PLC), είναι μία συσκευή στερεός κατάστασης σχεδιασμένη να εκτελεί λογικές λειτουργίες, που μέγjn τώρα επιτυγχάνονταν με ηλεκτρονικούς μεταγωγούς Η σχεδίαση των περισσοτέρων PLC είναι παρόμοια με αυτήν ενός ΗΛΓ. Βασικά το PLC είναι μία ομάδα λογικών ψηφιακών στοιχείων στερεός κατάστασης σχεδιασμένη να παίρνει λογικές αποφάσεις και να παρέχει εξόδους. Τα PLC χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο και την λειτουργία βιομηχανικής παραγωγής συσκευών και μηχανημάτων. Οι προγραμματιζόμενοι λογικοί ελεγκτές παρέχουν αρκετά πλεονεκτήματα έναντι του ελέγχου με συμβατικό τύπο μεταγωγών. Οι μεταγωγοί πρέπει να καλωδ. οθούν για να εκτελέσουν μία συγκεκριμένη λειτουργία. Οταν οι απαιτήσεις του συστήματος αλλάζουν, η καλωδίωση των μεταγωγών πρέπει να αλλάξει ή να τροποποιηθεί. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως είναι η βιομηχανία αυτοκινήτων, ολόκληροι πίνακες ελ^χου έπρεπε να αντικατασταθούν, τη στιγμή που ήταν οικονομικά αδύνατο να τροποποιηθούν οι παλιοί πίνακες για κάθε αλλαγή μοντέλου. Ο προγραμματιζόμενος ελεγκτής έχει σχεδόν εξαλείψει την καλωδίωση με το χέρι, που συναντάται στα συμβατικά κυκλώματα ελέγχου μεταγωγών. Είναι μικρός και φθηνός, συγκρινόμενος με το αντίστοιχο σύστημα ελέγχου επεξεργασίας, που βασίζεται σε μεταγωγούς. Οι προγραμματιζόμενοι ελεγκτές παρέχουν επίσης αξιοπιστία στερεός κατάστασης, χαμηλότερη κατανάλωση ισχύος και ευκολία επέκτασης.

11 1.3 Τα PLC Σε Αντιπαράθεση Με Τους Η/Υ Η αρχιτεκτονική ενός PLC, είναι βασικά η ίδια με έναν Η/Υ γενική χρήσης. Όμως κάποια σημαντικά χαρακτηριστικά διαφοροποιούν τα PLC από τους Η/Υ. Κατ αρχήν τα PLC σε αντίθεση με τους Η/Υ, είναι σχεδιασμένα να λειτουργούν σε βιομηχανικό περιβάλλον με μεγάλες μεταβολές θερμοκρασίας και υγρασίας. Ένα καλοσχεδιασμένο PLC, συνήθως δεν επηρεάζεται από βιομηχανικά παράσιτα (ηλεκτρικό θόρυβο), αναπόφευκτα σε τέτοιες τοποθεσίες. Μια δεύτερη διαφορά μεταξύ των PLC και των Η/Υ, είναι ότι τα πρώτα είναι σχεδιασμένα για εύκολη χρήση από τους τεχνικούς και ηλεκτρονικούς του εργοστασιακού χώρου. Αντιθέτως με τους Η/Υ, τα PLC είναι προγραμματισμένα σε λογική κλίμακα μεταγωγών, ή άλλες εύκολα κατανοητές γλώσσες προγραμματισμού. Οι Η/Υ είναι σύνθετες υπολογιστικές μηχανές, ικανές να εκτελέσουν πολλά προγράμματα ή λειτουργίες ταυτόχρονα ή σε οποιαδήποτε σειρά. Αντιθέτως τα PLC, εκτελούν ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα με ένα τρόπο τακτικό και σειριακό, από την πρώτη μέχρι την τελευταία εντολή. Ίσως η πιο σημαντική διαφορά μεταξύ ενός PLC και ενός Η/Υ, είναι ότι τα πρώτα έχουν σχεδιαστεί για εγκατάσταση και συντήρηση από τεχνικούς που δεν είναι απαραίτητο ναι είναι υψηλά εκπαιδευμένοι τεχνικού Η/Υ. Η ανίχνευση βλαβών απλοποιείται στην κατασκευή των περισσοτέρων PLC, με την ενσωμάτωση ενδεικτών βλάβης και γραπτών πληροφοριών κακής λειτουργίας, που εμφανίζεται στην οθόνη του προγραμματιστού. Η τμηματική κατασκευή των μονάδων διασύνδεσης (Interfaces), είναι στην ουσία μέρη του PLC και εύκολα συνδέονται και αντικαθίστανται.

12 1.4 Πλεονεκτήματα Των PLC Τα πλεονεκτήματα ενός P.L.C. σε σχέση με τον κλασσικό συμβατικό αυτοματισμό, είναι πάρα πολλά και ουσιαστικά. Έτσι, λοιπόν: > Στο στάδιο της μελέτης δεν υπάρχει το πρόβλημα του αν επαρκούν οι επαφές των Relai, των χρονικών ή των εξωτερικών τερματικών. > Η λειτουργία του αυτοματισμού, μπορεί να αλλάξει πολύ εύκολα, σε οποιοδήποτε στάδιο (μελέτη, κατασκευή, θέση σε λειτουργία ή αργότερα). > Ο εντοπισμός βλαβών διευκολύνεται, γιατί για κάθε εξωτερική εντολή υπάρχει αντίστοιχο LED. Συγχρόνως, η ροή του αυτοματισμού μπορεί να παρακολουθηθεί άνετα, με τη βοήθεια μας συσκευής προγραμματισμού. > Ο αυτοματισμός παραδίνεται συντομότερα σε λειτουργία, γιατί η μελέτη μπορεί να γίνεται παράλληλα με την τοποθέτηση και την συρμάτωση του P.L.C.. > Δεν υπάρχει το γνωστό πρόβλημα των «μη ενημερωμέν'ων» σχεδίων του πίνακα αυτοματισμού μετά από λίγο καιρό. Το P.L.C. έχει πάντα κρατημένο «μέσα του» το τελευταίο πρόγραμμα, το οποίο μπορεί να διαβαστεί με μία συσκευή προγραμματισμού ή να εκτυπωθεί σε χαρτί. > Υπάρχει σημαντική οικονομία στο χώρο, τη συντήρηση(αφού δεν υπάρχουν μηχανικές επαφές), και την κατανάλωση ενέργειας. > Η τοποθέτηση μπορεί να γίνει χωρίς κίνδυνο και μέσα σε μαγνητικά πεδία ισχύος, τα οποία καθιστούν προβληματική τη λειτουργία των ηλεκτρονόμων. > Ένα P.L.C. μπορεί να συνδεθεί με περιφερειακές μονάδες για επιτήρησηέλεγχο της εγκατάστασης (οθόνη, εκτυπωτής πληκτρολόγιοχ καταργώντας το κλασσικό μιμητικό διάγραμμα και τον πίνακα

13 χειρισμών. Επίσης μπορεί να συνδεθεί με ανώτερο υπολογιστή για ανταλλαγή στοιχείων. > Η γλώσσα προγραμματισμού είναι προσαρμοσμένη στο βιομηχανικό αυτοματισμό και άρα είναι προσιτή στο προσωπικό, που μέχρι σήμερα συντηρούσε τους κλασσικού πίνακες αυτοματισμού. > Είναι αξιόπιστα, έχουν μεγάλη ταχύτητα, χαμηλό κόστος και πολύ μεγάλη διάρκεια ζωής. > Τα P.L.C. διαθέτουν χώρο για αντιγραφή των προγραμμάτων προς αpχειoθέγηση(eprom). > Τα σήματα στις εισόδους ή εξόδους μπορεί να είναι: ί. Ψηφιακά(Οί ίί3ΐ Signals): σήματα με σταθερό πλάτος, των οποίων η διάρκεια μπορεί να μεταβάλλεται. ϋ. Αναλογικά(Αηα1θ Signals): π.χ. μια ημιτονική τάση, κάποιο μεταβαλλόμενο μέγεθος πίεσης, υγρασίας, θερμοκρασίας κ.τ.λ.. > Είναι οικονομικότεροι για αυτοματισμούς στους οποίους χρησιμοποιούνται περισσότεροι από δέκα ηλεκτρονόμοι. > Η εμπειρία έχει δείξει ότι μόνο το 5% των σφαλμάτων ολόκληρου του προς αυτοματοποίηση συστήματος προέρχεται από σφάλμα στο P.L.C.. Συμπερασματικά μπορούμε να πούμε, ότι σήμερα η λύση των προβλημάτων αυτοματισμού δίνεται από τις διάφορες προγραμματιζόμενες συσκευές. Με τη λέξη «διάφορες»,, εννοούμε ότι υπάρχει μια τεράστια ποικιλία P.L.C., οι οποίοι διαφέρουν μεταξύ τους α ν ά ^ α με την κατασκευάστρια εταιρία, το μέγεθος, τις δυνατότητες και το κόστος τους. Αργυρότωυλος Στυλιανός

14 1.5 Στάδιά Εργασίας Στον Προγραμματιζομενο ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟ Κατά την επίλυση ενός προβλήματος αυτοματισμού με ένα P.L.C. συναντάμε μια διαδικασία τριών βημάτων: ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΖΟΜΕΝΗ ΣΥΡΜΑΤΩΜΕΝΗ ΛΟΓΙΚΗ ΛΟΓΙΚΗ 1. Επιλογή ελεγκτή προγραμματιζόμενου 1. Επιλογή βοηθ. ηλεκτρονόμων, χρονικών, κ.τ.λ, που χρειάζονται για τον αυτοματισμό βάση του συνδεσμολογικού σχεδίου 2. Τοποθέτηση προγρ. ελεγκτή σε πίνακα Συρμάτωση εξωτερικών στοιχείων της εγκατάστασης (τερματικοί, Relai ισχύος, μπουτόν, διακόπτες, λυχνίες, βαλβίδες, διακόπτες κ.τ.λ.), πάνω στις κλέμες του P.L.C. 2. Απλή τοποθέτηση του υλικού (βοηθ. Relai, χρονικά) μέσα στον πίνακα Συρμάτωση των εξωτερικών στοιχείων της εγκατάστασης (τερματικοί, Relai ισχύος, μπουτόν, διακόπτες, λυχνίες, βαλβίδες, διακόπτες κ.τ.λ.), πάνω στην κλεμοσειρά του πίνακα 3. Προγραμματισμός 3. Συρμάτωση του υλικού αυτοματισμού μέσα στον πίνακα μεταξύ τους, σύμφωνα με το συνδεσμολογικό σχέδιο Αργυρόποολος Στυλιανός

15 1.6 Δ ο μ ή Π ρ ο γ ρ α μ μ α τ ι ζ ο μ ε ν ο υ Ε α ε γ κ τ η Η επιλογή ενός P.L.C. (τύπος-μέγεθος-κόστος) εξαρτάται κυρίως, από το πλήθος των στοιχείων, που δίνουν την εντολή σε αυτόν(είσοδοι) και το πλήθος των στοιχείων που δέχονται εντολή από αυτόν(έξοδοι), καθώς και από το πλήθος των λειτουργιών, που απαιτείται να κάνει ο αυτοματισμός. Ανεξάρτητα όμως από τον τύπο και το μέγεθος, συναντάμε σε κάθε P.L.C. τα εξής παρακάτω απαραίτητα στοιχεία: Πλαίσιο για τοποθέτηση των μονάδων Κεντρική μονάδα (CPU) με τον επεξεργαστή και τη μνήμη για το πρόγραμμα Μονάδα τροφοδοσίας Μονάδες εισόδων Μονάδες εξόδων Πλαίσιο τοποθέτησης μονάδων Όλες οι μονάδες, από τις οποίες αποτελείται ένα P.L.C., πρέπει να τοποθετηθούν σε κάποιο πλαίσιο. Σ αυτό είναι ενσωματωμένο το σύστημα ζυγών, δηλαδή το σύστημα αγωγών, μέσω των οποίων επικοινωνούν οι διάφορες μονάδες μεταξύ τους για την ανταλλαγή πληροφοριών και για την τροφοδοσία τους.

16 a) Πλαίσιο επέκτασιις (ένα τί περισσότερα) Σ οωτό τοποθετούνται μόνο μονάδες εισόδων - εξόδων. Χρησιμοποιείται αν δεν φτάνουν οι θέσεις του κεντρικού πλαισίου, για να χωρέσουν όλες οι απαιτούμενες μονάδες. Διασυνδέεται με το κεντρικό (ή με άλλα πλαίσια επέκτασης), μέσω ειδικής μονάδας διασύνδεσης και καλωδίου. Μια άλλη μορφή πλαισίου τοποθέτησης μονάδων είναι το λεγόμενο «μόντουλαρ πλαίσιο». Συγκεκριμένα το πλαίσιο δημιουργείται τοποθετώντας όσες «μονάδες πλαισίου» απαιτούνται τη μία δίπλα στην άλλη και συνδέοντάς τις. Κάθε τέτοια μονάδα πλαισίου έχει δύο θέσεις για τοποθέτηση μονάδων εισόδων - εξόδων. Σημαντικό πλεονέκτημα του «μόντουλαρ πλαισίου», είναι το γεγονός ότι το κόστος και οι διαστάσεις του P.L.C. είναι ακριβώς προσαρμόσιμα στην κάθε εφαρμογή. Δεν υπάρχει π.χ. η περίπτωση να χρειαστεί ένα ολόκληρο πλαίσιο 7-θέσεων I/Q. Επίσης, ποτέ δεν θα παρουσιαστεί η περίπτωση να χρειαστούμε ένα ολόκληρο πλαίσιο επέκτασης για μία μόνο μονάδα I/Q, επειδή οι θέσεις του κεντρικού πλαισίου δεν φτάνουν. b) Χωροτα^ιακή διάτα^ιι πλαισίων PLC Όπως είπαμε προηγουμένως, ένα P.L.C. αποτελείται από ένα κεντρικό πλαίσιο και τα απαιτούμενα πλαίσια επέκτασης. Ανάλογα με την απόσταση από το κεντρικό πλαίσιο, στην οποία τοποθετούνται τα πλαίσια επέκτασης, διακρίνουμε δύο περιπτώσεις; Κεντρικό σύστημα Αποκεντρωμένο σύστημα

17 - Κεντρικό σύστηαα Το κεντρικό πλαίσιο και όλα τα πλαίσια επέκτασης βρίσκονται χωροταξικά σε μία θέση (π.χ. τοποθετημένα μέσα σε έναν πίνακα). Η απόσταση του πιο μακρινού πλαισίου επέκτασης από το κεντρικό, δεν επιτρέπεται να είναι μεγαλύτερη από π.χ m (μήκος καλωδίων διασύνδεσης πλαισίων!). Αυτή είναι και η συνηθέστερη περίπτωση στην πράξη. Εκτός από τις καθορισμένες θέσεις των μονάδων τροφοδοσίας, CPU και διασύνδεσης, σε όλες τις άλλες θέσεις μπορούν να τοποθετηθούν μονάδες εισόδων - εξόδων. - Αποκεντρωμένο σύστημα Στο αποκεντρωμένο σύστημα ορισμένα πλαίσια επέκτασης βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από το κεντρικό, π.χ. 200m. Ένα αποκεντρωμένο σύστημα έχει νόημα, αν η προς αυτοματισμό εγκατάσταση έχει τα στοιχεία της (τερματικοί, μπουτόν, βαλβίδες, Relai ισχύος κτλ.) «μοιρασμένα» σε περισσότερα «κέντρα βάρους». Σε μια τέτοια περίπτωση «αντιστοιχούμε» ένα ή περισσότερα πλαίσια επέκτασης σε κάθε τέτοιο κέντρο βάρους. Αποτέλεσμα είναι η μεγάλη οικονομία καλωδίωσης απ τα στοιχεία της εγκατάστασης προς τις μονάδες εισόδων - εξόδων. Η διασύνδεση δύο μακρινών μεταξύ τους πλαισίων επιτυγχάνεται μέσω ειδικών μονάδων διασύνδεσης σε κάθε πλαίσιο και ειδικού καλωδίου. Στα πλαίσια αυτά είναι επίσης απαραίτητο να υπάρχει και μονάδα τροφοδοσίας. Το πιο απομακρυσμένο πλαίσιο μπορεί να απέχει από το κεντρικό max. 600 m. Πάνω σε κάθε κλάδο της «αλυσίδας», επιτρέπεται να υπάρχουν μέχρι 4 «σημεία», στα οποία θα τοποθετηθούν πλαίσια επέκτασης.

18 Στα τέσσερα αυτά σημεία μπορούν να τοποθετηθούν περισσότερα από ένα πλαίσιο με τη μέθοδο του κεντρικού συστήματος. Παρατήρηση 1η: Αν και οι διάφορες είσοδοι - έξοδοι δεν είναι χωροταξικά στην ίδια θέση, αυτό δεν ενοχλεί πουθενά το χρήστη, όταν φτιάχνει το πρόγραμμα. Προγραμματικά δηλαδή, δεν γίνεται καμία διάκριση σε «κοντινές» και «μακρινές» I/Q. Παρατήρηση 2η: Εκτός από τη μέθοδο αποκεντρωμένου συστήματος με τη μορφή της αλυσίδας, υπάρχει και η λεγάμενη «ακτινική» μορφή. Σ αυτήν μπορούν να συνδεθούν ακτινικά με το κεντρικό πλαίσιο, μέχρι 3 αποκεντρωμένες θέσεις - κάθε μια σε απόσταση 1 km. Σε κάθε αποκεντρωμένη θέση μπορεί να τοποθετηθούν περισσότερα από ένα πλαίσια με τη μέθοδο του κεντρικού συστήματος. - Σύγκρισίΐ κεντρικού - αποκεντρωαένου συστήματος Σε μια εγκατάσταση με χωροταξικά «μαζεμένα» όλα τα στοιχεία της, χρησιμοποιούμε πάντα το κεντρικό σύστημα. Αντίθετα, σε μια εγκατάσταση με κατανεμημένα χωροταξικά τα στοιχεία της σε περισσότερα κέντρα βάρους, πρέπει να εξεταστεί οικονομοτεχνικά, αν συμφέρει το αποκεντρωμένο σύστημα. Ένα αποκεντρωμένο σύστημα έχες συγκρινόμενο με ένα κεντρικό, τις παρακάτω διαφορές: Αιγότερο κόστος καλωδίωσης των στοιχείων της εγκατάστασης προς τις μονάδες εισόδων - εξόδων. Περισσότερο κόστος του P.L.C., λόγω των ειδικών μονάδων και του ειδικού καλωδίου διασύνδεσης, καθώς και λόγω τοποθέτησης πρόσθετων μονάδων τροφοδοσίας - μια σε κάθε αποκεντρωμένη θέση.

19 1.6.2 Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας (CPU) Η κεντρική Μονάδα Ετιεξεργασίας, αποτελεί την καρδιά του PLC. Αποτελείται από τη μονάδα του μικροεπεξεργαστή και τη μονάδα της μνήμης. Ο μικροεπεξεργαστής επεξεργάζεται (τυνεχώς (κυκλικά) το πρόγραμμα, που είναι γραμμένο στη μνήμη. Ρωτάει συνεχώς, αν οι διάφορες είσοδοι έχουν ή δεν έχουν τάση (επαφές κλειστές ή ανοιχτές), επεξεργάζεται τις εντολές του προγράμματος και βάση αυτών εξαναγκάζει εξόδους να διεγερθούν ή όχι. Πολλές φορές στην κεντρική μονάδα επεξεργασίας ανήκει και η μονάδα τροφοδοσίας. a) Μονάδα τροφοδοσίας Η μονάδα τροφοδοσίας έχει δύο σκοπούς: (a) Να μετασχηματίσει την τάση του δικτύου και να τροφοδοτήσει τα εσοπερικά ηλεκτρονικά κυκλώματα του P.L.C.. (ύ)με μια ενσωματωμένη μπαταρία διατηρεί το περιεχόμενο της μνήμης RAM του επεξεργαστή, σε περίπτωση διακοπής της τάσης του δικτύου. Η ύπαρξη ή όχι της μπαταρίας, εξαρτάται από τον τύπο της μνήμης, αν δηλαδή η μνήμη είναι πτητική (volatile) ή μη-πτητικές (non-volatile). Τυπικές εσωτερικές τάσεις: 5V DC, 9V DC, 24V DC. Τυποποιημένες εντάσεις τροφοδοσίας: 3Α, 7Α, 15Α. - Ονοααστικό ρεύμα εξόδου Το ονομαστικό ρεύμα εξόδου της μονάδας τροφοδοσίας, πρέπει να ελέγχεται ότι είναι μεγαλύτερο από το συνολικό ρεύμα, που απορροφούν οι υπόλοιπες μονάδες του συστήματος.

20 - Μπαταρία διατιιρησιις ανήαης RAM Αν το πρόγραμμα ενός P.L.C. πρόκειται να αποθηκευτεί σε μνήμη RAM, τότε απαραίτητα πρέπει να υπάρχει στο σύστημα και μια μπαταρία για τη διατήρηση του περιεχομένου της μνήμης σε μια διακοπή της τάσης του δικτύου. Αυτή η μπαταρία, που είναι συνήθως λιθίου, τοποθετείται στη μονάδα τροφοδοσίας και μπορεί να κρατήσει το πρόγραμμα της μνήμης RAM, για πολύ μεγάλο διάστημα χωρίς τάση (περίπου ένα χρόνο), όταν είναι καινούργια. Πρέπει να προσεχτούν τα εξής σημεία: Για προληπτικούς λόγους η μπαταρία πρέπει να αλλάζεται με τη συχνότητα που ορίζει ο κατασκευαστής. Η αντικατάσταση της παλιάς μπαταρίας με νέα, γίνεται πάντοτε με το P.L.C. υπό τάση. Διαφορετικά, με το βγάλσιμο της παλιάς μπαταρίας, χάνεται και το πρόγραμμα από την μνήμη. Το SOFTWARE του P.L.C., πρέπει να παρέχει στο χρήστη τη δυνατότητα να αξιολογήσει το γεγονός, ότι η μπαταρία έχει πέσει κάτω από το όριο ασφαλείας. Σε ορισμένους τύπους P.L.C., υπάρχουν επιπλέον και ειδικοί ακροδέκτες πάνω στη μονάδα τροφοδοσίας, στους οποίους μπορεί να συνδεθεί μια εξωτερική μπαταρία για το διάστημα που θα γίνεται η εγκατάσταση. Με αυτόν τον τρόπο αποκλείουμε το ενδεχόμενο να μείνει το σύστημα χωρίς τάση, αν κατά την ώρα της αλλαγής γίνει και διακοπή της τάσης του δικτύου.

21 b) Μονάδα Μικροεπε εί)γαστΐί Όταν σε ένα PLC υπάρχει ένα ορισμένο πρόγραμμα και τρέχουμε το συγκεκριμένο πρόγραμμα, ο μικροεπεξεργαστής κάνει μια κυκλική επεξεργασία στο πρόγραμμα (προσπέλαση), εκατοντάδες φορές σε ελάχιστο χρόνο. Κάθε φορά που γίνεται μια τέτοια προσπέλαση η διαδικασία είναι η εξής: Γίνεται έλεγχος εισόδων. Η κατάσταση των εισόδων 1 ή 0 (αν δηλαδή υπάρχει ή όχι ρεύμα στην αντίστοιχη είσοδο), καταχωρείται σε κάποιες θέσεις μνήμης. Το σήμα εισόδων, μπορεί να είναι ψηφιακό ή αναλογικό. II. Ο επεξεργαστής διαβάζει από τη μνήμη το πρόγραμμα και τις καταστάσεις των εισόδων, των απαριθμητών και των χρονικών. ΙΠ. Ο επεξεργαστής εκτελεί το πρόγραμμα σύμφωνα με τα δεδομένα που έχει διαβάσει προηγουμένως. IV. Δίνει εντολή για ενεργοποίηση των εξόδων όταν απαιτείται και ορίζεται από το πρόγραμμα. Η διαδικασία που προαναφέρθηκε, γίνεται σε ασύλληπτους για οποιοδήποτε παρατηρητή χρόνο. Πρέπει να αναφερθεί, τέλος, ότι κατά το τρέξιμο ενός προγράμματος, γίνονται εκατομμύρια προσπελάσεις στο πρόγραμμα από τον επεξεργαστή και ο οποιοσδήποτε παρατηρητής μπορεί απλά να θαυμάσει τα αποτελέσματα της λειτουργίας ενός PLC. c) Μονάδα uvfiunc Η μνήμη είναι το τμήμα εκείνο του ελεγκτή, σ :ο οποίο αποθηκεύεται το πρόγραμμα ή το σχέδιο ελέγχου. Οι πληροφορίες που αποθηκεύονται στη μνήμη έχουν σχέση με τον τρόπο επεξεργασίας των δεδομένων εισόδου εξόδου. Η πολυπλοκότητα του προγράμματος, καθορίζει το μέγεθος της μνήμης που απαιτείται. Τα στοιχεία μνήμης αποθηκεύουν μεμονωμένες μονάδες πληροφοριών που καλούνται bits (binary-digits). To μέγεθος της μνήμης καθορίζεται σε βήματα των 1000 bits ή του 1Κ = 1024 bytes μνήμης (ένα byte είναι 8 bits).

22 - Τύποι uvtiunc Τα σημερινά PLC, κάνουν χρήση διαφορετικών τύπων πτητικών και μη - πτητικών μονάδων μνήμης. Στη συνέχεια αναφέρονται τα πιο γνωστά από αυτά. Βέβαια κάθε PLC, συνοδεύεται από φυλλάδιο προδιαγραφών στο οποίο αναφέρονται αναλυτικά όλα τα στοιχεία για τα είδη μνήμης του συγκεκριμένου ελεγκτή. - Mviiuec U0VO ανάγνωσης (ROM) Είναι σχεδιασμένες έτσι, που οι αποθηκευμένες συνθήκες μπορούν μόνο να διαβαστούν. Είναι μη πτητικές μνήμες και δεν απαιτούν εφεδρική μονάδα ισχύος. Οι πληροφορίες προγραμματίζονται μόνο από τον κατασκευαστή και υπό κανονικές συνθήκες δεν μπορούν να αλλάξουν. Ανάλογα με τον τρόπο προγραμματισμού τους, αλλά και το αν μπορούν να επαναπρογραμματιστούν ή όχι χωρίζονται σε ορισμένες κατηγορίες, από τις οποίες οι σημαντικότερες είναι οι εξής: > Προγραμ. μνήμες μόνο ανάγνωσης(ρκομ): Επιτρέπουν τις αρχικές ή και επιπρόσθετες πληροφορίες να γοαφτούν στο ολοκληρωμένο κύκλωμα μνήμης. Προγραμματίζονται μόνο μία φορά από τον κατασκευαστή. > Προγραμ. μνήμες μόνο ανάγνωσης μ" δυνατότητα διαγραφής (EPROM); Είναι ειδικά σχεδιασμένος τύπος PROM, ο οποίος μπορεί να επαναπραγραμματιστεί, αφού προηγουμένως διαγραφεί πλήρως με τη χρήση πηγής υπεριώδους φωτός. > Ηλεκτρικά διαγραφόμενες μνήμες μόνο ανάγνωσης (EAROM): Είναι παρόμοιες με τις EPROM, απλά δεν απαιτούν για τη διαγραφή τους τιηγή υπεριώδους φωτός, αλλά μία τάση που εφαρμόζεται στους κατάλληλους ακροδέκτες του ολοκληρωμένου. > Ηλεκτρικά διαγραφόμενες και προγραμματιζόμενες μνήμες μόνο ανάγνωσης (EEPROM): είναι μη πτητικές μνήμες που παρέχουν την ίδια ευελιξία με την RAM. Την χρησιμοποιούν αρκετοί ελεγκτές μικρού και μεσαίου μεγέθους σαν μοναδική μνήμη του συστήματος. Παρέχει μόνη αποθήκευση του προγράμματος, το οποίο μπορεί εύκολα να αλλαχθεί, χρησιμοποιώντας κλασσικές μεθόδους προγραμματισμού.

23 - Mviiuec τυγαία προσπέλασιις (RAM ii R/W) Είναι σχεδιασμένες έτσι ώστε να μπορούν να γραφούν στη μνήμη ή να διαβαστούν από αυτήν, από το χρήστη. Είναι μνήμες τυχαίας προσπέλασης και αυτό τις κάνει ταχύτατες. Μπορεί να είναι πτητικές ή μη πτητικές. Οι σημερινοί ελεγκτές χρησιμοποιούν, στο μεγαλύτερο μέρος τους, χρησιμοποιούν CMOS - RAM εξαιτίας της χαμηλής τους κατανάλωσης και της σχετικά μεγάλης ταχύτητας τους. Οι μνήμες τυχαίας προσπέλασης είναι συνήθοας μνήμες ημιαγωγών. Ωστόσο υπάρχουν και μνήμες μαγνητικών πυρήνων. Είναι μνήμη μη πτητική αλλά έχει το μειονέκτημα ότι είναι ογκώδης, αργή και σχετικά αργή. Είχαν χρησιμοποιηθεί σε πολλούς από τους πρώτους ελεγκτές, αλλά σήμερα σπάνια θα τους συναντήσουμε. Το πρόγραμμα γράφεται στη μνήμη με τη βοήθεια μιας συσκευής προγραμματισμού(προγραμματιστής). Αυτή συνδέεται στην κεντρική μονάδα μόνο όταν πρόκειται να γραΐ(>τεί ή να μεταφερθεί πρόγραμμα στη μνήμη ή αν πρόκειται να γίνουν αλλαγές. Επίσης χρησιμοποιείται για τον έλεγχο διαφόρων σημάτων κατά την εξέλιξη του προγράμματος και για την ανεύρεση σφαλμάτων Μονάδες εισόδων - εξόδων (I/O) Οι ενδιάμεσες μονάδες εισόδου - εξόδου (I/O), είναι τα μάτια, τα αυτιά και η γλώσσα του εγκεφάλου ενός PLC, δη>.αδή της κεντρικής μονάδας επεξεργασίας. Αποτε/χίται από μια βάση ΕΟ και μεμονωμένες μονάδες ΕΟ. Οι ενδιάμεσες μονάδες εισόδου δέχονται σήματα από μηχάνημα ή τις συσκευές επεξεργασίας (120Vac) και τα μετατρέπουν σε σήματα (5V dc), που μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τον ελεγκτή. Το αντίθετο ακριβώς πραγματοποιείται μέσω της μονάδας εξόδου. Σε μεγάλα συστήματα PLC, υποσυστήματα ΕΟ μπορεί να είναι τοποθετημένα μακριά από την κεντρική μονάδα επεξεργασίας. Ένα απομακρυσμένο υποσύστημα είναι συνήθως μία βάση τύπου ραφιού, στην οποία τοποθετούνται οι μονάδες ΕΟ. Ένα καλώδιο διασύνδεσης επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ του επεξεργαστή και της απομακρυσμένης βάσης ΕΟ.

24 a) Τύποι ιιονάδων I/O Τα πρώτα PLC περιορίζονταν σε διακριτές μονάδες σύνδεσης I/O, οι οποίες επέτρεπαν μόνο τη σύνδεση συσκευών τύπου ON/OFF. Αυτός ο περιορισμός σήμαινε ότι το PLC, μπορούσε να έχει μερι :ό μόνο έλεγχο στις περισσότερες εφαρμογές. Σήμερα όμως, διατίθεται μια πλήρης σειρά διακριτών και αναλχιγικών μονάδων διασύνδεσης, που επιτρέπουν στους ελεγκτές να εφαρμοστούν πρακτικά σε οποιοδήποτε τύπο ελέγχου διαδικασίας. Ο διαχωρισμός μεταξύ διακριτών και αναλογικών μονάδων I/O φαίνεται παρακάτω: Ο πλέον κοινός τύπος ενδιάμεσης μονάδας I/O, είναι ο διακριτός (discrete) τύπος. Αυτός ο τύπος ενδιάμεσης βαθμίδας συνδέει τις συσκευές εισόδου φύση ON/OFF, όπως οι επιλογικοί διακότττες, επαφικοί διακόπτες και διακόπτες ορίων. Παρόμοια ο έλεγχος εξόδου περιορίζεται σε συσκευές όπως φώτα, μικροί κινητήρες, σωληνοειδή και εκκινητήρες που, απαιτούν απλή ON/OFF μεταγωγή. Κάθε τέτοια διακριτή μονάδα I/O, τροφοδοτείται από την πλησιέστερη πηγή τροφοδοσίας. Τη στιγμή, αυτές οι τάσεις μπορεί να είναι διαφορετικού εύρους ή τύπου, οι μονάδες I/O προσφέρονται σε διάφορες τάσεις ac και dc. I Οι αναλογικές μονάδες διασύνδεσης εισόδου, περιέχουν τα απαραίτητα κυκλώματα κατάλληλα να δεχθούν τις αναλογικές τάσεις ή ρεύματα από αναλογικές συσκευές. Αυτές οι είσοδοι μετατρέπονται από αναλογική σε ψηφιακή τιμή με ένα κύκλωμα μετατροπής αναλογικού σε ψηφιακό (analog - to - digital (a/d)). FI τιμή μετατροπής, η οποία είναι ανάλογη του αναλογικού σήματος, εκφράζεται σαν ένας δωδεκαψήφιος αναλογικός αριθμός ή σαν ένας τριψήφιος δεκαδικός αριθμός δυαδικά κωδικοποιημένος, για χρήση από τον επεξεργαστή. Συσκευές ανίχνευσης αναλογικών εισόδων περιλαμβάνουν μετατροπείς θερμοκρασίας, φωτός, πίεσης και θέσης.

25 b) Προδιαγοαωέα I/O Οι προδιαγραφές του κατασκευαστή παρέχουν πολλές πληροφορίες για το αν μια συσκευή διασύνδεσης χρησιμοποιείται σωστά και με ασφάλεια. Οι προδιαγραφές θέτουν κάποιους περιορισμούς, όχι μόνο στη μονάδα, αλλά και στα μηχανήματα που πρόκειται αυτή να ελέγξει. Τα ακόλουθα είναι μία κατάσταση τυπικών προδιαγραφών I/O, μαζί με μια μικρή περιγραιρή του τί καθορίζεται. > Έγκυρη τάση εισόδου: Αυτή η dc ή ac τιμή, καθορίζει το εύρος και τον τύπο της επιτρεπόμενης τάσης εισόδου > Περιοχή τάσεων εισόδου σε κατάσταση ΟΝ: Αυτή η τιμή καθορίζεται σαν η τιμή τάσης στην οποία το σήμα εισόδου αναγνωρίζεται σίγουρα σαν κατάσταση ΟΝ > Έγκυρο ρεύμα για κάθε είσοδο: Αυτή η τιμή καθορίζεται σαν το ελάχιστο ρεύμα εισόδου, που οι συσκευές μπορούν να παρέχουν, για να λειτουργήσει το κύκλωμα εισόδου > Ανώτατη θερμοκρασία περιβάλλοντος: Αυτή η τιμή καθορίζεται σαν η ανώτατη θερμοκρασία του αέρα, που περιβάλλει τις μονάδες I/O, για ιδανικές συνθήκες λειτουργίας > Καθυστέρηση εισόδου: Αυτή η τιμή καθορίζει τη χρονική διάρκεια, κατά την οποία το σήμα εισόδου πρέπει να είναι ΟΝ, πριν αναγνωριστεί σαν έγκυρη είσοδος. Αυτή η καθυστέρηση, είναι το αποτέλεσμα του κυκλώματος καταστολής θορύβων, που παρέχεται για προστασία έναντι των μεταβατικών αιχμών τάσης και αναπήδηση επαφών. Η καθυστέρηση εισόδου είναι τυπικά στην περιοχή 9-ms έως 25-ms > Έγκυρη τάση εξόδου: Αυτή η dc ή ac τιμή, καθορίζει το εύρος και τον τύπο της πηγής τάσης, που μπορεί να ελεγχθεί από την έξοδο > Περιοχή τάσεων εξόδου: Αυτή η τιμή καθορίζει την ελάχιστη και μέγιστη τάση λειτουργίας εξόδου. Ένα κύκλωμα εξόδου, που δουλεύει

26 Απομακρύνουμε όλα τα συνδεδεμένα καλώδια, τα οποία μεταφέρουν, είτε τάση, είτε σήματα. Χρησιμοποιώντας ένα κατσαβίδι, πιέζουμε προς τα κάτω εξοχή στο πίσω μέρος του PLC. Κινούμε ρυθμικά τον ελεγκτή επάνω και προς τα έξω από την ράγα στήριξης. c) Τρόπος σύνδεσΐΐο τιις Boii9iitikiic uovabac ΙΜ 90 και mac αονάδας επέκταστια στο S5-90U Όπως έχουμε προαναφέρει, για να μπορέσουμε να συνδέσουμε μια μονάδα επέκτασης στο PLC (π.χ. επιπλέον εισόδους και εξόδους), χρειαζόμαστε μια βοηθητική μονάδα σύνδεσης, την ΙΜ 90. Η διαδικασία που απαιτείται για την σύνδεσή της είναι η εξής; Αργυρό^υλος Στυλιανός

27 Ανοίγουμε το κάλυμμα που υπάρχει στο μπροστινό μέρος του PLC. Τραβάμε τον αρσενικό ρευματολήπτη με τη επίπεδη λωρίδα καλωδίου έξω από τη μονάδα ΙΜ 90. Συνδέουμε τον αρσενικό ρευματολήπτη με τον θηλυκό ρευματοδότη του ε>χγκτή ν' Κλείνουμε το κάλυμμα Τώρα πλέον είναι πολύ εύκολο να τοποθετήσουμε και την uovdda επέκτασης. ν' Τραβάμε τον αρσενικό ρευματολήπτη με το λεπτής λωρίδας επίπεδο καλώδιο, έξω από την μονάδα επέκτασης ν ' Συνδέουμε τον αρσενικό ρευματολήπτη με τον θηλυκό ρευματοδότη της μονάδας ΙΜ 90. Ο τρόπος εγκατάστασης των βοηθητικών μονάδων ΙΜ 90, καθώς και των μονάδων επέκτασης, γίνεται αόνο σε οάνες στηοιζης. Ο τρόπος εγκατάστασης και απομάκρυνσης από τις ράγες, είναι ακριβώς ο ίδιος με αυτόν τον προγραμματιζόμενου ελεγκτή.

28 2.4 Ηλεκτρική Εγκατάσταση Η μονάδα S5-90U απαιτεί μία πηγή εισόδου 24V DC, η οποία θα προέρχεται από μια module πηγή, που τοποθετείται εποινω σε ράγα πίνακα. Συνδέουμε τα άκρα L+ και Μ της πηγής με τα ανάλογα άκρα του PLC Συνδέουμε την γείωση του P.L.C. με την γείωση του τάνακα ή με την κεντρική γείωση της εγκατάστασης Σύνδεση του S5-90U με την πηγή τροφοδοσίας Το PLC S5-90U συνδέεται στην πηγή τροφοδοσίας 115V ή 230V AC, όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα: (X) Ν ^ V V SIEMENS

29 Για να τροφοδοτήσουμί με τάση τον ελεγκτή, πρέττει πρώτα να συνδέσουμε την μονάδα τροφοδοσίας PS 931, στην τροφοδοσία του συστήματος ακολουθώντας τα εξής βήματα: > Τοποθετούμε το\ επιλογέα τάσης στη γραμμή τάσης > Ανασηκώνουμε το προστατευτικό κάλυμμα > Συνδέουμε το τροφοδοτικό καλώδιο στα σημεία L1, Ν και την γείωση, όπως φαίνεται και στο σχήμα > Κλείνουμε το προστατευτικό κάλυμμα a) Σύνδεση των εισόδων με την τροφοδοσία Συνδέσουμε τα καλώδια που μεταφέρουν σήματα με τις εισόδους του PLC, όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα. Όλες οι είσοδοι είναι απομονωμένες από το ενδεχόμενο κύκλωμα ελέγχου. φ Ν 230 η V DC Power AC 100 m A ^ Ί oooooooooo - Σύνδεσσ των ψιΐφίακών εισόδων Οι ψηφιακές είσοδοι βρίσκονται στο πάνω μέρος του ελεγκτή και είν. ι αριθμημένες με «ταιριασμένες» πάνω τους τις διευθύνσεις, αρχίζοντας από την 32.0 και φτάνουν μέχρι την Οι είσοδοι είναι σχεδιασμένες να λειτουργούν με τάση 24V DC. Ο προγραμματιζόμενος ελεγκτής, έχει μια απομονωμένη πηγή τάσης 24V DC/100mA, που αποτελείται από ένα μικρό κύκλωμα, το οποίο προστατεύει και τροφοδοτεί τις μονάδες I/O. Οι γειώσεις για τις εισόδους είναι εσωτερικά συνδεδεμένες στον αρνητικό πόλο της πηγής τάσης.

30 To μέγιστο μήκος των καλωδίων που μ ταφέρουν σήματα στις ψηφιακές εισόδους είναι 100m. Υπάρχει η δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε και καλώδια χωρίς επικάλυψη. - Σύνδεσίΐ στην είσοδο διακοπιις Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την είσοδο I 33.0, σαν είσοδο διακοπής αν θέλουμε να τοποθετήσουμε το μπλοκ οργάνωσης ΟΒ1 μέσα στο μπλοκ δεδομένων DB1. Το μέγιστο μήκος του καλωδίου μεταφοράς σημάτων στην είσοδο διακοπής είναι 50 μέτρα. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και εδώ καλώδιο δίχως επικάλυψη. - Σύνδεση στην είσοδο μετρητή Υπάρχει η δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε την είσοδο I 33.1, σαν μετρητή (IW 36), εάν θέλουμε να τοποθετήσουμε την παράμετρο OBC στο μπ>όκ δεδομένων DB1. Το μέγιστο μήκος καλωδίου που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε είναι και εδώ 50 μέτρα, ενώ, πάλι, το καλώδιο μεταφοράς σημάτων μπορεί να μην έχει επικό^υψη. -Σύνδεση ψτίφίακών εξόδων Οι ψηφιακές έξοδοι είναι τοποθετημένες στο κάτω και μπροστινό μέρος του PLC. Οι «ταιριασμένες» πάνω του διευθύνσεις είναι αριθμημένες, ξεκινώντας από την 32.0 και καταλήγουν στην Το μέγιστο μήκος του καλωδίου μεταφοράς σημάτων είναι 100 μέτρα και, όπως και στις προηγούμενες περιπτώσεις, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε μη επικαλυμμένο καλώδιο.

31 2.4.2 Προετοιαασίες για τον πpoγpα^^ατισ^ό Πριν αρχίσουμε να προγραμματίζουμε το P.L.C., είναι απαραίτητο να προχωρήσουμε σε ορισμένες ρυθμίσεις. Το πρώτο, που είναι απαραίτητο να κάνουμε είναι να μηδενίσουμε χωρίς τον προγραμματιστή. Αυτό το επιτυγχάνουμε ώς εξής: * Θέτουμε το λειτουργικό διακόπτη στη θέση «stop» * Αφαιρούμε την μπαταρία * Θέτουμε τον διακόπτη ON/OFF στο 0 * Αλλάζουμε τη θέση του διακόπτη ON/OFF στο 1 * Εισάγουμε την μπαταρία

32 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο

33 3.1 ΓΛΩΣΣΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ Των P L C ο όρος γλώσσα προγραμματισμού ενός PLC (PLC Programming Language), αναφέρεταν στη μέθοδο, με την οποία ο χρήστης επικοινωνεί με το PLC. Οι δυο πιο γνωστές δομές γλωσσών είναι η γλώσσα διαγραμμάτων κλίμακας και η γλώσσα Bool. Αν και κάθε δομή γλώσσας είναι παρόμοια από τον ένα τύπο PLC στον άλλο, υπάρχουν διαφορές μεταξύ κατασκευαστών όσον αφορά τον τρόπο εφαρμογής. Πάντως, αυτές οι διαφορές είναι συνήθιος μικρές και κατανοητές. Η γλώσσα διαγραμμάτων κλίμακας είναι η πλέον συνηθισμένη στα PLC. Τα παρακάτω δύο σχήματα, κάνουν μία σύγκριση στον προγραμματισμό και με τις δύο γλώσσες. Το (a) σχήμα, δείχνει το αρχικό διάγραμμα κλίμακας για κατασκευή, ενώ το σχήμα (b), δείχνει το ισοδύναμο λογικό διάγραμμα κλίμακας, που προγραμματίζεται στον ελεγκτή. Ο τρόπος διευθυνσιοποίησης των συσκευών εισόδου - εξόδου, είναι γενικός στη φύση του, αλλά ποικίλει μεταξύ των διαφόρων τύπων PLC. Η γλώσσα διαγραμμάτων κλίμακας είναι βασικά μία συμβολική ομάδα εντολών, που χρησιμοποιείται για να δημιουργηθεί το πρόγραμμα του ελεγκτή. Αυτά τα σύμβολα εντο>αόν κλίμακας τοποθετούνται με σκοπό την απαιτούμενη λογική ελέγχου, που πρόκειται να εισαχθεί στη μνήμη του PLC. Αόγω του ότι η ομάδα εντολών αποτελείται από σύμβολα επαφών, η γλώσσα διαγραμμάτων κλίμακας ονομάζεται και σηαειονοαφία επαφών. Τα βασικά σύμβολα της ομάδας εντολών των λογικών διαγραμμάτων κλίμακας, αντιπροσωπεύουν επαφές και πηνία.

34 3.2 Η Συσκευή Προγραμματισμού Για να μπορέσουμε να γράψουμε και να μεταφέρουμε ένα πρόγραμμα μέσα σε οποιοδήποτε PLC, χρειαζόμαστε μια συσκευή, η οποία θα είναι εύκολη στη χρήση και την μεταιρορά. Η συσκευή αυτή ονομάζεται συσκευή KOOwauuanauoO και, έχει σαν σκοπό, να γράφει και να διορθώνει προγράμματα, να τα μεταφράζει σε γλώσσα μηχανής του PLC, να τα μεταφέρει σε αυτόν και να τα ελέγχει. Οι συσκευές προγραμματισμού, χρησιμοποιούνται κυρίως για τον επί τόπου έλεγχο της καλής λειτουργίας του αυτοματισμού. Χρησιμοποιούν ται επίσης για απ ευθείας προγραμματισμό, αλλά και για να κάνουμε διορθώσεις σε ένα πρόγραμμα. Συμπερασματικά μπορούμε μα πούμε ότι «Ο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΗΣ Ε ίναι Η «Γ Ε Φ Υ Ρ Α Ε Π Ι Κ Ο ΙΝ Ω Ν Ι Α Σ» Αναμεςα Σ ε Ε μάς Κ αι Σ την Σ υσκευή PLC». Από αυτές τις συσκευές άλλες είναι ενσωματωμένες στο PLC (όπως το LOGO της SIEMENS) και, άλλες συνδέονται με αυτό κάθε φορά που θέλουμε να εργαστούμε με τσ PLC. Από τη στιγμή, που θα δώσουμε το πρόγραμμα στο PLC, αυτό τις εκτελεί γρήγορα και αξιόπιστα όσες φορές εμείς του ορίσουμε. Από τη στιγμή, θα τοποθετήσουμε το πρόγραμμα στην μνήμη του PLC, τότε ο προγραμματιστής δεν είναι πλέον απαραίτητος για το τρέξιμο του προγράμματος, παρά μόνο σε περίπτωση που είναι αναγκαία κάποια διόρθωση. Για το λόγο αυτό, οι κατασκευάστριες εταιρίες φτιάχνουν τη συσκευή προγραμματισμού σαν ξεχωριστή μονάδα που ενσωματώνεται ή συνδέεται καλωδιακά με το PLC. Όταν τελειώσει το στάδιο του προγραμματισμού σε ένα PLC, μπορούμε να την χρησιμοποιήσουμε σε κάποιον άλλο προγραμματιζόμενο ελεγκτή. Με τον τρόπο αυτό μειώνεται και το κόστος

35 ενός PLC, άρα γίνεται και πιο προσιτό για αγορά και χρήση και στην καθημερινή ζωή. Ωστόσο, τα μικρά PLC, που κατασκευάζονται για απλή χρήση και απλές ειραρμογές (π.χ. σε μια γκαραζόπορτα ιδιόκτητου οικήματος), διαθέτουν ενσωματωμένη την συσκευή προγραμματισμού, για ευκολότερη χρήση από τον οποιονδήποτε. Διαθέτουν, ακόμη, μαζί με την γλώσσα και τον τρόπο που προγραμματίζονται και, έτοιμα τα περισσότερα από τα απλά προγραμματάκια, που συνήθως συναντούμε στις περισσότερες εφαρμογές. 3.3 Ο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΗΣ PG 710 Τ η ς S ie m e n s Ο προγραμματιστής PG 71Θ σχεδιάστηκε για εύκολη χρήση και μεταφορά. Χρησιμοποιείται για την δημιουργία και τον έλεγχο, καθώς και τη μεταφορά προγραμμάτων για τα μοντέλα των PLC της SIMATIC. Ανήκει στην κατηγορία των μικρών προγραμματιστών και είναι ειδικός στην αντοχή των βιομηχανικών καταστάσεων και συνθηκών, καθώς και στον προγμαμματισμό των μικρών PLC S5-90U, S5-95U και S5-100U. Τεχνικά χαρακτηριστικά του ετ'αι: Πληκτρολόγιο με σχετικά πλήκτρα για το πακέτο S5 Σειριακή πόρτα 1 για σύνδεση με το PLC (COM Τ. 24V/28V, 20mA) Σειριακή πόρτα 2 για σύνδεση με εκτυπωτή (COM 2: 24V) Εκτυπωτής Μπαταρία Νικελίου - Άνθρακος (NiC) ή ένα ευρύ φάσμα πηγών ρεύματος Επαναιρορτιζόμενη μπαταρία λιθίου, που φορτίζεται από το τροφοδοτικό και μας δίνει τη δυνατότητα να το λειτουργήσουμε ακόμη και χωρίς την τάση του δικτύου (10.8V, 12Ah).

36 Η συσκευή, που εμείς χρησιμοποιούμε για να προγραμματίσουμε το PLC S5-90U, είναι ο προσωπικός ΗΑ', ο οποίος όμως χρησιμοποιεί το SOFTWARE της συσκευής προγραμματισμού PG 710. Η γλώσσα που χρησιμοποιούμε είναι η STEP-5 γλώσσα προγραμματισμού και μπορεί να λειτουργήσει καλύτερα στο MS-DOS. 3.4 Το Πακέτο Step-s Το σύστημα SOFTWARE, είναι ένας καθοριστικός συντελεστής για τον προγραμματισμό του PLC. Καταλυτικός παράγοντας είναι ο σκληρός δίσκος, ο οποίος με το σύστημα MS-DOS, που διαθέτει κάνει δυνατή την εγκατάσταση του προγράμματος SOFTWARE, της γλώσσας STEP S t e p -5 Αποτελεί ένα πακέτο προγραμματισμού για τα PLC SIMATIC S5. /Ιίνει τη δυνατότητα στο χρήστη να δημιουργεί, να ελέγχει και να σώζει ένα πρόγραμμα, που δημιουργήθηκε για τον προγραμματισμό κάποιου PLC. Η γλώσσα προγραμματισμού STEP-5, αποτελεί ένα εύχρηστο πακέτο για το χρήστη. Του επιτρέπει μέσω καθορισμένων εντολών, οι οποίες εμφανίζονται στην οθόνη του προγραμματιστή, να δημιουργήσει, να σώσει, να μεταφέρει και να ελέγξει ένα πρόγραμμα. Για να μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε το πακέτο αυτό μέσω του Η/Υ, αφού μπούμε στο DOS, πληκτρολογούμε C:\>S5_AG90 και κατόπιν C;\>S5_AG90>S5. Έτσι μπαίνουμε στην παρακάτω εικόνα, όπου παρουσιάζεται μια διαδικασία εναλλακτικών που μας προσφέρει το πακέτο STEP-5 μέσω του PG710.

37 Αρχικοί, με την εισαγιογή μας στο πακέτο STEP-5, εμφανίζεται στον οθόνη ο πίνακας επιλογής Package Selection. Μέσω αυτού του πίνακα δίνεται η δυνατότητα ορισμού των στοιχείων επεξεργασίας. Ορίζουμε, δηλαδή, αν θα χρησιμοποιήσουμε εκτυπωτή ή όχι, αν θα δουλέψουμε αποκλειστικά με τον προγραμματιστή, αν θα σώσουμε κάποιο πρόγραμμα σε δισκέτα, αν θα χρησιμοποιήσουμε γραφικά ή θα προγραμματίσουμε κάποιο PLC. Στη συνέχεια και εφόσον θέλουμε να δημιουργήσουμε κάποιο πρόγραμμα ή θέλουμε να ανατρέξουμε σε κάποιο παλιό, οδηγούμε τον προγραμματιστή στον πίνακα επιλογής Preseting. Μέσω αυτού του πίνακα, δίνεται η δυνατότητα επιλογής αρχικών συνθηκών λειτουργίας, όπως: Αργυρότιουλος Στυλιανός

38 Ό ν ο μ α α ρ χ είο υ γ ια επεξερ γα σ ία (P ro g ra m File) Μπορούμε να ανατρέξουμε σε κάποιο αρχείο που ήδη υπάρχει ή να δημιουργήσουμε κάποιο καινούργιο. Μ ο ρ φ ή π ρ ο γ ρ α μ μ α τισ μ ο ύ (R ep resen t) Μας δίνεται η δυνατότητα να επιλεξουμε την γλώσσα προγραμματισμού, που μας είναι περισσότερο οικεία (LAD, STL, SCF). ^ Χ ρησιμοποίηση αρχείων για εκτύπω ση προγράμματος ( P rinter File) Επιλέγουμε τα αρχεία, που θέλουμε να εκτυπώσουμε, από τα ήδη υπάρχοντα αρχεία στην μνήμη του προγράμματος SOFTWARE. Χ ρ ή σ η σ υ μ β ό λ ω ν (S y m b o ls F ile) Ε πικοινω νία ή όχι με το PLC (Ορ. M ode) Μέσω αυτή της δυνατότητας μπορούμε να επιλεξουμε αν θέλουμε να έχουμε επικοινωνία με το PLC. Για να το πετύχουμε αυτό πρέπει να κάνουμε το MODE - ΟΝ. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχει δωθεί τροφοδοσία στο PLC και να αλλάξουμε το Interface(F-5), από την επιλογή Package Selection. Όπως αναφέρεται και από το πρόγραμμα για να αλλάξουμε κάποια προτοποθέτηση πατούμε το πλήκτρο F3, ενώ για να αλλάξουμε τη θέση στην οποία βρισκόμαστε, πατούμε το πλήκτρο Tab ή Shift και ^ 4. Για επιβεβαίωση το πλήκτρο F6. Αφού επιβεβαιώσουμε τις αλλαγές μας, στο κάτω μέρος της οθόνης μας εμφανίζεται μια σειρά από άλλες ετπλιογές οι οποίες είναι ιδιαίτερα χρήσιμες. Αυτές μας δίνουν μεταξύ άλλων και τις εξής δυνατότητες: Εισαγωγή προγράμματος Σώσιμο προγράμματος Μεταφορά προγράμματος Δ^ργυρόπουλος Στυλιανός

39 Έλεγχο προγράμματος Πληροφορίες προγράμματος Αυτές τις δυνατότητες αναφέρονται αναλυτικά παρακάτω και έτσι ώστε στο τέλος να μπορούμε να χειριστούμε με χαρακτηριστική ευκολία το πακέτο STEP-5 της SIMATIC IN PU T -F1 Μέσω αυτής της επιλογής εισάγουμε τις εντολές ενός BLOCK και τις αποθηκεύουμε σε κάποια μορφή μνήμης: Ο FD (Floppy - Disk); Δισκέτα PC (Programmable Controller): Μνήμη RAM του PLC Ο PG (Programmer): Μνήμη RAM του προγραμματιστή Ο EPROM: Μνήμη EPROM/EEPROM, η οποία έχει τοποθετηθεί στην ειδική υποδοχή του προγραμματιστή Αφού πατήσουμε το πλήκτρο F1 (INPUT) ξαναπατάμε F2 (BLOCK) και κατόπιν δίνουμε το μέρος από όπου εισάγουμε και το BLOCK π χ. INPUT DEVICE; PG BLOCK; OBI Στην τιεριοχή όπου μας ζητάει INPUT DEVICE μπορούμε να επιλέξουμε σαν μονάδα εισαγωγής μία από τις: PG, PC, FD Στο μέρος της οθόνης όπου ζητάει να ορίσουμε το BLOCK, επιλέγουμε ένα από τα είδη BLOCK, που υπάρχουν. Έτσι, επιλέγουμε π.χ. ΟΒ1, ΡΒ1, FBI,DB1. Παρατήρηση: Για να «τρέξει» το πρόγραμμα, πρέπει οπωσδήποτε να υπάρχει το BLOCK κλήσης ΟΒΙ, γιατί στην ουσία μόνο αυτό το BLOCK τρέχει ο μικροεπεξεργαστής. Αλβα\ ός Αναστάσιος

40 3.5.2 OUTPUT-F2 Η επιλχ)γή αυτή μας δίνει τη δυνατότητα να μεταφέρουμε στην οθόνη ένα οποιοδήποτε BLOCK έχουμε αποθηκευμένο σε κάποια μορφή μνήμης FD, PC, PG, EPROM, με σκοπό να την περαιτέρω επεξεργασία του (π.χ. διόρθωση). Αφού πατήσουμε το πλήκτρο F2 (OUTPUT) ξαναπατάμε F2 (BLOCK) και κατόπιν δίνουμε το μέρος από όπου εισάγουμε και το BLOCK π.χ. OUTPUT DEVICE: PC BLOCK: OBI SEARCH: Για να κάνουμε κάποια διόρθωση, πρέπει να πατήσουμε το πλήκτρο 5- Correct, και αφού τελειώσουμε τις διορθώσεις μας πατάμε Insert για επιβεβαίωση. Όπως παρατηρούμε, από την επιλογή OUTPUT, μπορούμε να κάνουμε εκτύπωση ενός προγράμματος. Με την εντολή OUTPUT DEVICE επιλέγουμε την περιοχή στην οποία έχουμε αποθηκευμένο το αρχείο που θέλουμε να εκτυπωθεί. Επιλέγουμε το BLOCK που επιθυμούμε να εκτυπώσουμε. Έτσι για παράδειγμα μπορούμε να επιλέξουμε ένα συγκεκριμένο μπλοκ (π.χ.block:obl) ή όλα τα μπλοκ του προγράμματος (BLOCK: A) Με την επιλογή SEARCH μπορούμε να επιλέξουμε εάν θέλουμε να τυπωθεί, το πού υπάρχει κάποια είσοδος. Τότε θα πρέπει την είσοδο αυτή να την δηλώσουμε (π.χ. SEARCH: ΙΟ.Ο). Βέβαια μπορούμε να μην τοποθετήσουμε και τίποτα. Τέλος έχουμε την επιλογή PTR (εκτύπωση). Ανάλχ)γα με την γραμματοσειρά, που θέλουμε να εκτυπώσουμε έχουμε την δυνατότητα να επιλέξουμε: Αρηωρόπουλος Στυλιανός

41 * : Standart Printout 1 ; Normal Print 2 : Condensed Print With Margin 3 ; Super Condensed Print Συνήθως επιλέγουμε (*) T E ST -F 3 Μέσα από την επιλογή αυτή, έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε έλεγχο ενός προγράμματος. Μέσω της εντολής αυτής, έχουμε διαφορετικές δυνατότητες ελέγχου και οι οποίες εκθειάζονται παρακάτω: STATUS Η λειτουργία αυτή έχει νόημα μόνο όταν το PLC, είναι σε κατάσταση RUN, δηλαδή, επεξεργάζεται κυκλικά το πρόγραμμα. Μέσω αυτής της επιλογής παρακολουθούμε την εξέλιξη του προγράμματος. P R O C T R L κ α ι P R O C T R L E Η επιλογή αυτή χρησιμεύει για τον έλεγχο της σωστής συρμάτωσης εισόδων και εξόδων του PLC. Πρέπει να σημειωθεί ότι για την λειτουργία του ελέγχου του PLC, αυτό πρέπει να τεθεί σε κατάσταση STOP P C F C T -F 4 Μέσω αυτής της επιλογής έχουμε κάποιες «ειδικές» δυνατότητες ελέγχου. Μπορούμε, δηλαδή, να ελ^ξουμε και να επενεργήσουμε δυναμικά σε ένα ορισμένο στοιχείο του προγράμματος, όπως εισόδους, εξόδους, χρονικά και απαριθμητές.

42 3.5.5 P C IN F O -F 5 Μέσω αυτής της επιλογής μας δίνεται η δυνατότητα να πάρουμε ορισμένες πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση του προγραμματιζόμενου ελεγκτή PRESET-F6 Μέσω αυτής της επιλογής επιστρέφουμε στον αρχικό πίνακα επιλογής συνθηκών λειτουργίας και μπορούμε να επιλέξουμε καινούργιες συνθήκες λειτουργίας A U X F C T -F 7 Με αυτήν την επιλογή έχουμε την δυνατότητα να μεταφέρουμε κάποιο αποθηκευμένο σε μια μορφή μνήμης BLOCK, σε κάποια άλλη μορφή μνήμης FD, PC, PG, EPROM. Έτσι, αφού πατήσουμε F7 (AUX FCT) στη συνέχεια επιλέγουμε F1 (TRSNSFER) και πλέον στην οθόνη μας εμφανίζεται μια νέα σειρά TRANS SOURSE: BLOCK; TODEST; Στην επιλογή TRANS SOlJRSE(πηγή προέλευσης) τοποθετούμε το μέρος από όπου θέλουμε να μεταφέρουμε κάποια δεδομένα π.χ. PG Στην περιοχή, όπου μας ζητάει να ορίσουμε BLOCK, τοποθετούμε το BLOCK, το οποίο θέλουμε να μεταφέρουμε π.χ. ΟΒ1 (αυτό είναι το BLOCK το οποίο συνηθέστερα μεταφέρουμε, γιατί είναι και το μόνο που επεξεργάζεται ο προγραμματιστής χωρίς καμία άλλη εντολή.

43 Τέλος, στην επιλογή ΤΟ DEST (προορισμός), ορίζουμε το μέρος όπου θέλουμε να γίνει η μεταφορά. Αυτό μπορεί να είναι, είτε η δισκέτα (FD), είτε το PLC (PC), είτε κάποια άλλη μορφή μνήμης. ΕΙΔΙΚΕΣ ΕΝΤΟΛΕΣ Τέλος, εκτός από τις προαναφερόμενες επιλογές, οι οποίες είναι και οι σημαντικότερες, θεωρείται σκόπιμη η αναφορά και σε μερικές ακόμη. Αυτές επιλέγονται μέσω των παραπάνω και είναι εξίσου σημαντικές: Α) - STACK Η επιλογή έχει νόημα σε περίπτωση σφάλματος στο πρόγραμμα. Σε αυτή την περίπτωση έχουμε τη δυνατότητα να ενημερωθούμε για το αίτιο του σφάλματος. Β) DOCUMENTASION Η λειτουργία αυτή απαιτεί σύνδεση εκτυπωτή και μεταξύ άλλων μας δίνει τις εξής πληροφορίες: Δομή προγράμματος Αίστα εντολών Είσοδος έξοδοι και βοηθητικά που χρησιμοποιήθηκαν Σε ποιο BLOCK και σε ποιο στοιχείο εμφανίζεται κάποια πληροφορία ή στοιχείο που αναζητούμε C) COMPRESS Η λειτουργία αυτή χρησιμεύει στο σβήσιμο, από τη μνήμη RAM του PLC, κάποιων «άχρηστων» BLOCK, τα οποία καταλαμβάνουν ωφέλιμη για το χρήστη περιοχή μνήμης.

44 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ο Αργυρόποϋλος Στυλιανός

45 4.1 Γενικά Η γλώσσα προγραμματισμού, που χρησιμοποιούμε για τον προγραμματισμό του PLC είναι η «STEP-5». Είναι η γλώσσα που χρησιμοποιούν όλοι οι προγραμματιζόμενοι ελεγκτές της «SIEMENS». Στην ουσία είναι μία αλληλοδιαδοχή λογικών εντολών, που ετηδρούν καταλυτικά πάνω στα στοιχεία του PLC. Κατά τον προγραμματισμό έχουμε τη δυνατότητα να χρησιμοποιούμε μία από τις παρακάτω διεθνώς τυποποιημένες μορφές προγραμματισμού: ί. Λίστα εντολών STL (STatement List) Είναι η «μητρική» γλώσσα κάθε προγραμματιζόμενου ε?.εγκτή και προσφέρει μεγάλες δυνατότητες και ευελιξία στο χρήστη και στο PLC. SEGMENT A I Α( I I ) ΑΝ I = Q BE