ΤΖΟΝ ΦΑΝΤΕ Ρώτα τον Άνεμο ASK THE DUST Μετάφραση: Τέος Ρόμβος

Transcript

1

2 ΤΖΟΝ ΦΑΝΤΕ Ρώτα τον Άνεμο ASK THE DUST Μετάφραση: Τέος Ρόμβος

3 1. ΗΤΑΝ ΝΥΧΤΑ ΚΑΙ ΓΩ ΚΑΘΟΜΟΥΝΑ ΣΤΟ ΚΡΕΒΑΤΙ ΤΟΥ ξενοδοχείου μου, στην καρδιά του Λος Άντζελες. Ήταν μια σημαντική νύχτα στη ζωή μου, γιατί έπρεπε να αποφασίσω τι θα έκανα με το δωμάτιό μου. Ή θα πλήρωνα και θα έμενα ή θα έπαιρνα δρόμο από κει μέσα αυτό έγραφε το σημείωμα που είχε ρίξει η σπιτονοικοκυρά μου κάτω από την πόρτα. Ένα μεγάλο πρόβλημα, που χρειαζότανε τη μεγαλύτερη δυνατή προσοχή. Και γω το έλυσα σβήνοντας το φως και ξαπλώνοντας για ύπνο στο κρεβάτι. Το επόμενο πρωί ξύπνησα, διαπίστωσα ότι λίγη σωματική άσκηση δε θα με έβλαπτε και ξεκίνησα αμέσως. Έκανα μερικές επικύψεις. Μετά έπλυνα τα δόντια μου, γεύτηκα το αίμα από τα ούλα μου, κοίταξα το αιματοβαμμένο βουρτσάκι και μου ήρθε στο νου εκείνη η γελοία διαφήμιση. Αποφάσισα να βγω για να πιω ένα καφεδάκι. Πήγα στο εστιατόριο που πήγαινα συνήθως, κάθισα στο σκαμνί του μπαρ και παράγγειλα καφέ. Το νεροζούμι που ήπια είχε σχεδόν τη γεύση του καφέ, αλλά το νόμισμα που πλήρωσα δεν τ άξιζε. Καθισμένος εκεί κάπνισα ένα-δύο τσιγάρα και διάβασα τα αποτελέσματα των αγώνων του αμερικάνικου πρωταθλήματος, ενώ έκανα προσπάθεια ν' αποφύγω μια ματιά και στ' αποτελέσματα του εθνικού πρωταθλήματος. Διαπίστωσα μ' ευχαρίστηση ότι ο Τζόε Ντι Μάτζιο, ο Ιταλός, είχε πάντα την τιμητική του και ήταν ο πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος. Καταπληχτικός αυτός ο Ντι Μάτζιο. Βγήκα από το εστιατόριο. Στο δρόμο φανταζόμουνα τον εαυτό μου έτοιμο να σουτάρει και να καρφώνει τη μπάλα στο φανταστικό τέρμα. Κατηφόριζα προς το Έιντζελς Φλάιτ και έσπαγα το κεφάλι μου για το τι θα έκανα με τη μέρα μου. Δε σκέφτηκα όμως τίποτε κι έτσι κατέληξα να κάνω μια βόλτα στην πόλη. Ακολούθησα την Όλιβ στρητ προς τα κάτω, πέρασα μπροστά από μια κίτρινη και βρώμικη πολυκατοικία, μουσκεμένη ακόμη από τη νυχτερινή ομίχλη σαν πορώδες στυπόχαρτο και θυμήθηκα τους φίλους μου Έθυ και Καρλ, που είχαν έρθει από το Ντιτρόιτ και ζούσαν εδώ. Μου ρθε στο μυαλό εκείνη η νύχτα που ο Καρλ έδειρε την Έθυ επειδή ήταν έγκυος και ήθελε να κρατήσει το παιδί ενώ εκείνος δεν ήθελε. Παρ' όλα αυτά το παιδί ήρθε στον κόσμο και ήταν πια ένα γεγονός που κανείς δεν μπορούσε να τ' αλλάξει. Και θυμήθηκα το διαμέρισμά τους και τη μυρουδιά από τα ποντίκια, τη σκόνη και τις γριές κυρίες που κάθονταν τα ζεστά

4 απογεύματα στη βεράντα και κείνη την ώριμη κυρία με τις ωραίες γάμπες. Και τον τύπο που δούλευε στο ασανσέρ, έναν τσακισμένο ανθρωπάκο από το Μιλγουόκι, ο οποίος κάθε φορά που έλεγες το πάτωμα που ήθελες να πας, έκανε ένα σαρδόνιο μορφασμό, λες και ήσουνα κανένας ηλίθιος επειδή πήγαινες στο συγκεκριμένο πάτωμα. Είχε πάντα ένα δίσκο με σάντουιτς κι ένα φτηνό περιοδικό. Κατέβηκα απ' το λόφο και συνέχισα την Όλιβ στρητ, πέρασα μπροστά από τις άθλιες, ξύλινες παράγκες που μύριζαν ιστορίες με φονικά και συνέχισα πιο κάτω στην Όλιβ στρητ μέχρι που έφτασα μπροστά στη Φιλαρμονική και θυμήθηκα τότε που είχαμε πάει μαζί με την Έλεν στο Ντον Κόσακ Κόραλ Γκρουπ και γω άρχισα να βαριέμαι και αρχίσαμε να μαλώνουμε, και θυμάμαι τα ρούχα που φόραγε εκείνη τη μέρα η Έλεν, ένα λευκό φόρεμα που όταν το άγγιζα ένιωθα να μυρμηγκιάζω ψηλά στα πόδια. Αχ, αυτή η Έλεν - όμως όχι εδώ. Κι έτσι έφτασα κάτω, γωνία Πέμπτης και Όλιβ στρητ, εκεί που σου πέφτουνε τ αυτιά από το θόρυβο που κάνουν τ αυτοκίνητα, και οι φοίνικες σου προσφέρουνε ένα πολύ μελαγχολικό θέαμα πνιγμένοι από τις εξατμίσεις των αυτοκινήτων, και το μαύρο λιθόστρωτο είναι νοτισμένο από την ομίχλη της νύχτας που πέρασε. Ήμουνα πια μπροστά στο Μπίλτμορ Οτέλ και προσπέρασα τη γραμμή των παρκαρισμένων κίτρινων ταξί. Όλοι οι σωφέρ κοιμισμένοι, εκτός από τον ταξιτζή που ήταν σταματημένος στην κύρια είσοδο. Στο μυαλό μου στριφογύριζε η απορία, από πού ξετρυπώνουνε τις πληροφορίες που έχουνε αυτές οι σωφεράντζες. Και θυμήθηκα εκείνη τη φορά που ο Ρος κι εγώ πήραμε μια διεύθυνση από έναν από δαύτους, που μόρφαζε καυλωμένα καθώς μας πήγαινε στην Τεμπλ στρητ, και οι κοπελιές που μας περίμεναν εκεί ήταν πολύ άσκημες, αλλά ο Ρος πήγε μέσα για τα περαιτέρω, ενώ εγώ κάθισα στο σαλόνι κι άλλαζα δίσκους στο γραμμόφωνο ταραγμένος και μόνος. Πέρασα μπροστά από τον πορτιέρη του Μπίλτμορ και τον μίσησα αμέσως, με τα χρυσά σιρίτια του και το ύψος, πάνω από ένα κι ογδόντα, φουσκωμένος διάνος, και την ίδια στιγμή ένα μαύρο αυτοκίνητο πλεύρισε το πεζοδρόμιο και κατέβηκε ένας άντρας. Φαινόταν πλούσιος. Και τότε βγήκε η γυναίκα. Ήταν υπέροχη, η γούνα της, από ασημένια. αλεπού, παλλότανε καθώς περπάταγε στο πεζοδρόμιο σαν ψαλμός και τα διπλά θυρόφυλλα. ανοιγοκλείσανε πίσω της κι εγώ σκέφτηκα, αχ νέε μου, να χες και συ λίγο απ αυτό που βλέπουνε τα ματάκια σου, λιγάκι, ίσα για μια νύχτα και μια μέρα, κι όπως με προσπερνούσε ήταν ένα όνειρο και το άρωμά της έμεινε εκεί δα, στη νοτισμένη πρωινή ατμόσφαιρα. Ξέμεινα για πολλή ώρα μπροστά σ' ένα καπνοπωλείο κοιτάζοντας τις πίπες κι όλος ο κόσμος γύρω μου ξεθώριασε και χάθηκε κι έμεινε μόνο αυτή η βιτρίνα, κι εγώ τις κάπνισα όλες, τη μια πίπα μετά την άλλη, κάπνιζα και φανταζόμουνα τον εαυτό μου με κείνη την ιταλική πίπα, πραγματικό κομψοτέχνημα από αληθινό ρείκι, και μ' ένα μπαστούνι στο χέρι να κατεβαίνω από ένα μεγάλο μαύρο αυτοκίνητο. Κι εκείνη ήταν εκεί, γεμάτη περηφάνια για μένα, η Λαίδη με την ασημένια αλεπού. Γράψαμε τα ονόματά μας στο βιβλίο των πελατών, ήπιαμε μερικά κοκτέιλ και μετά χορέψαμε, μετά πάλι κοκτέιλ και εγώ απάγγειλα μερικούς στίχους στα

5 σανσκριτικά και ο κόσμος όλος ήταν υπέροχος και κάθε δυο λεπτά ερχόταν κι ένα πανέμορφο θηλυκό κοντά μου, στο μέγα συγγραφέα, με κοίταζε κι εγώ δεν είχα άλλη επιλογή, από το να βάζω την υπογραφή μου πάνω στον κατάλογο του εστιατορίου και το κορίτσι με την ασημένια αλεπού στους ώμους γινότανε θηρίο από τη ζήλια. Λος Άντζελες, χάρισέ μου κάτι δικό σου! Λος Άντζελες, έλα κοντά μου, έτσι όπως κι εγώ έρχομαι σε σένα, όπως τα πόδια μου πατάνε πάνω στους δρόμους σου, πανέμορφη πόλη, σ' αγάπησα τόσο πολύ, μελαγχολικό λουλούδι της ερήμου, πανέμορφη πόλη. Μέρες που έρχονται και μέρες που πέρασαν και η βιβλιοθήκη στο ίδιο πάντα μέρος με τα φημισμένα παλικάρια στα ράφια της, το γερο- Ντράισερ, το γερο-μένκεν κι όλους τους άλλους εκεί πέρα, κι εγώ πέρναγα και τους έβλεπα. Γεια και χαρά σου Ντράισερ, γεια σου Μένκεν, υπάρχει ανάμεσά σας μια θέση και για μένα, τ' όνομά μου αρχίζει με Μπι, στο ράφι με το Μπι, Αρτούρο Μπαντίνι, στη μπάντα όλοι σας να περάσει ο Αρτούρο Μπαντίνι, να η τρύπα για το βιβλίο μου δίπλα ακριβώς από τον Άρνολντ Μπένετ, αλλά εγώ θα ανέβαζα τα Μπι σε αξία, εγώ ο μπαγάσας, ο Αρτούρο Μπαντίνι, ένας από τα καλά παλικάρια, κι έτσι ξεχνιόμουνα, μέχρι που πέρναγε μπροστά μου κάποιο κορίτσι και γέμιζε αρώματα η αίθουσα με τα μυθιστορήματα, το τίκι τακ απ' τα τακούνια της έσπαζε τη μονοτονία της δόξας μου. Επίσημες μέρες! Επίσημα όνειρα! Όμως η σπιτονοικοκυρά μου, η ασπρομάλλα ιδιοκτήτρια, συνέχιζε να μου ρίχνει τα σημειωματάκια της: καταγότανε από το Μπρίτζπορτ του Κονέκτικατ, ο άντρας της είχε πεθάνει κι εκείνη είχε απομείνει έρημη και μόνη και δεν είχε εμπιστοσύνη στον αδερφό της κι όπως μου εξηγούσε, χρειαζότανε τα λεφτά και γι' αυτό έπρεπε να πληρώσω αμέσως το νοίκι. Κι όλο φούσκωνε ο λογαριασμός σαν την εφορία, να πληρώσω λοιπόν ή να πάρω δρόμο. Να πληρώσω μέχρι τελευταίας δεκάρας, πέντε βδομάδες απλήρωτες, είκοσι δολάρια και αν δεν πλήρωνα, θα μου κατακρατούσε τη βαλίτσα, στην πραγματικότητα μια βαλιτσούλα από χαρτόνι που δεν είχε ούτε καν ζωνάρι για να κλείσει, γιατί το είχα τυλίξει γύρω από την κοιλιά μου για να μη μου πέφτει το πανταλόνι, πράγμα που γινότανε εύκολα, μιας και το ύφασμα από τη χρήση είχε γίνει σαν τσιγαρόχαρτο. «Μόλις έλαβα μια επιστολή από τον ατζέντη μου» της είπα.. «Τον ατζέντη μου στη Νέα Υόρκη. Moυ γράφει ότι μόλις πούλησε πάλι κάτι δικό μου κι ούτε μου λέει σε ποιον, αλλά πουλήθηκε. Λοιπόν μην ανησυχείτε, κυρία Χάργκρεϊβς, μην ταράζεσθε, σε μια, το πολύ δύο μέρες ή κάτι τέτοιο, θα έχετε τα χρήματα». Φυσικά και δεν μπορούσε να πιστέψει έναν ψεύτη σαν και μένα. Στην πραγματικότητα δεν ήταν ακριβώς ψέμα Ήτανε μια επιθυμία, όχι ψέμα. και ίσως ίσως ούτε μια επιθυμία., μάλλον ήτανε ένα γεγονός, η μοναδική δυνατότητα, που για να εκπληρωθεί έπρεπε μόνο να παρακολουθώ τον ταχυδρόμο, να τον έχω από κοντά, να ελέγχω τα γράμματα που άφηνε στο περβάζι της βεράντας, να ρωτάω τον ίδιο κατευθείαν αν έχει κανένα. γράμμα στο όνομα Μπαντίνι. Όμως ύστερα από έξι μήνες σ' αυτό το ξενοδοχείο δε χρειαζότανε πια να ρωτάω. Μ' έβλεπε να έρχομαι και κούναγε το κεφάλι του μ' ένα ναι ή ένα όχι, πριν καν τον ρωτήσω: τρισεκατομμύρια όχι, μια φορά ναι.

6 Εκείνη την ημέρα ήρθε ένα υπέροχο γράμμα. Όχι ότι ήταν το μοναδικό, είχα λάβει ήδη αρκετά γράμματα, αλλά αυτό εδώ ήταν το μοναδικό υπέροχο γράμμα. Έφτασε πρωί κι έλεγε ότι εκείνος είχε διαβάσει το Σκυλάκο που γελάει και ότι του άρεσε. Έλεγε λοιπόν: αν έχω ποτέ μου συναντήσει μια ιδιοφυία, τότε είσαστε εσείς αυτός. Τ' όνομά του ήταν Λεονάρντο, ένας μεγάλος ιταλός κριτικός, μόνο που δεν ήταν γνωστός σαν κριτικός, δηλαδή ήταν ένας απλός άνθρωπος στη Γουέστ Βιρτζίνια, αλλά ήταν καταπληκτικός άνθρωπος, ήταν πραγματικός κριτικός και είχε πεθάνει. Είχε ήδη πεθάνει όταν του έστειλα το δικό μου γράμμα στη Γουέστ Βιρτζίνια και η αδελφή του έστειλε πίσω το γράμμα μου. Έγραφε κι εκείνη ένα καταπληκτικό γράμμα, μια επίσης καλή κριτικός, και μου διηγόταν ότι ο Λεονάρντο πέθανε από φυματίωση, ευτυχισμένος μέχρι το τέλος και ήταν εκεί, προς τα τελευταία του, που ανακάθισε στο κρεβάτι και μου έγραψε εκείνο το γράμμα για το Σκυλάκο που γελάει: ένα όνειρο βγαλμένο μέσα από τη ζωή, αλλά γεμάτο νoήματα. Ο Λεονάρντο, νεκρός τώρα, ένας άγιος στον ουρανό, κάθεται δίπλα στους δώδεκα αποστόλους. Ο καθένας στο ξενοδοχείο είχε διαβάσει το Σκυλάκο που γελάει, ο πασαένας ένα γραφτό που άγγιζε κατευθείαν την καρδιά και σκύλος δεν υπήρχε σ ολόκληρη την ιστορία: μια έξυπνη νουβέλα, ένα ποιητικό ουρλιαχτό. Και ο μεγάλος εκδότης, ο Τζέι Σι Χάκμουθ αυτοπροσώπως, μου έγραψε μια επιστολή και στο κάτω μέρος είχε βάλει την υπογραφή του με κινέζικα ιδεογράμματα: μια μεγαλειώδης ιστορία και είμαι περήφανoς που θα την εκδώσω εγώ. Η κυρία Χάργκρεϊβς τη διάβασε και από τότε με κοίταζε με άλλο μάτι. Κι έτσι άρχισα να μένω πιο πολύ στο ξενοδοχείο και δεν αναγκαζόμουν να τρέχω μες στα κρύα, μολονότι στο ξενοδοχείο η ζέστη ήταν συχνά αφόρητη κι όλα αυτά εξαιτίας του Σκυλάκου που γελάει. Η κυρία Γκρέιντζερ από το 345, μια θεούσα με ωραία καπούλια αλλά λίγο γερασμένα, από το Μπατλ Κρικ του Μίτσιγκαν, που περνούσε την ώρα της καθισμένη στη βεράντα και περιμένοντας το θάνατο, όταν διάβασε το Σκυλάκο που γελάει, ξαναγύρισε πίσω στη ζωή και ο τρόπος που με κοίταζε έλεγε ότι έτσι ήταν το σωστό και ότι είχα δίκιο. Έλπιζα να με ρωτήσει για την οικονομική μου κατάσταση και πώς τη βγάζω γενικώς, μετά όμως σκέφτηκα, γιατί να μη την παρακαλέσω εγώ για κανένα ταληράκι. Παρ' όλα αυτά δεν το έκανα. Έφτανα στο τσακ, προσπέρναγα και έφευγα παίζοντας νευρικά τα δάχτυλα. Γεμάτος αποστροφή για τον εαυτό μου. Το ξενοδοχείο που έμενα ονομαζόταν 'Αλτα Λόμα και βρισκόταν στην πίσω πλευρά του Μπάνκερ Χιλ, χτισμένο ενάντια στη φυσική κλίση του λόφου. Τ ο ισόγειο ήταν στο επίπεδο του δρόμου και ο δέκατος όροφος βρισκότανε δέκα πλατώματα πιο κάτω. Για να πάει κανείς στο δωμάτιο 862 έμπαινε στο ασανσέρ και κατέβαινα οκτώ πατώματα πιο κάτω κι αν ήθελες να πας στο υπόγειο δεν κατέβαινες αλλά ανέβαινες στις σοφίτες, ένα πάτωμα πάνω από το ισόγειο.

7 Ωχχχ, θα 'δινα ό,τι έχω και δεν έχω για μια μικρή Μεξικάνα! Όλη την ώρα αυτή σκεφτόμουνα, τη Μεξικάνα μου. Δεν είχα κορίτσι, αλλά οι δρόμοι ήταν γεμάτοι από δαύτα, ανάβανε φωτιές κάτω στην Πλάζα και στην Τσάινατάουν. Στο μυαλό μου ήταν όλες τους δικές μου, κι αυτή εδώ κι εκείνη εκεί πέρα και, κάποια μέρα, όταν θα λάβαινα την επιταγή, το όνειρο θα γινόταν αληθινό. Προς το παρόν δεν κόστιζε τίποτε να τις κοιτάζω, άλλωστε για μένα ήταν όλες τους πριγκίπισσες των Αζτέκων και πριγκίπισσες των Μάγια, αυτά τα χωριατοκόριτσα στην Kεντρική Αγορά, στην εκκλησία της Μαντόνας, πήγαινα μάλιστα και στις λειτουργίες μόνο και μόνο για να τα βλέπω, αυτό ήτανε σίγουρα ιεροσυλία, αλλά βέβαια ήταν καλύτερα από το να μην πηγαίνω καθόλου στη λειτουργία. Κι έτσι μπορούσα τουλάχιστον όταν έστελνα κάποιο γράμμα στο Κολοράντο στη μάνα μου να της λέω κάποια αλήθεια: Αγαπημένη μου μητέρα, την περασμένη Kυριακή πήγα στη λειτουργία. Κάτω στην Kεντρική Αγορά έπεσα τελείως τυχαία, εξεπίτηδες πάνω στις πριγκίπισσες. Είχα την ευκαιρία να μιλήσω μαζί τους. Χαμογέλαγα και ζήταγα συγγνώμη. Αυτά τα πανέμορφα κορίτσια γίνονται ευτυχισμένα όταν κάποιος τους συμπεριφέρεται σαν τζέντλεμαν, Ήθελα μόνο έτσι, να τις αγγίξω λιγάκι, για να πάρω μαζί μου την ανάμνηση πίσω στο δωμάτιο του ξενοδοχείου, εκεί που η σκόνη πέφτει και σκεπάζει τα πλήκτρα της γραφομηχανής μου και ο Πέντρο, ο ποντικός, βγάζει τη μουσουδίτσα του έξω από την τρύπα και με παρατηρεί με τα μαύρα ματάκια του αυτές τις στιγμές της φαντασίωσης και του ονείρου. Ο Πέντρο, ο ποντικός, ένας καλός ποντικός που δεν μπόρεσα να τον ημερέψω, αρνιόταν να χαϊδευτεί ή να νιώσει το δωμάτιο σαν σπίτι του. Τον είδα για πρώτη φορά όταν πρωτoμπήκα στο δωμάτιο. Ήταν εκείνη η μεγαλειώδης μέρα της ζωής μου, που είχε δημοσιευτεί Ο σκύλος που γελάει στο αυγουστιάτικο τεύχος, ακριβώς πριν από πέντε μήνες, την ημέρα που έφτασα στην πόλη με το λεωφορείο απ' το Κολοράντο, με εκατόν πενήντα δολάρια στην τσέπη μου και το κεφάλι γεμάτο μεγάλα σχέδια. Εκείνες τις μέρες είχα και μια φιλοσοφία: αγαπούσα τους ανθρώπους και τα ζώα και ο Πέντρο δεν αποτελούσε εξαίρεση, όμως το τυρί μέρα τη μέρα γινόταν ακριβότερο και ο Πέντρο μού είχε κουβαλήσει όλους τους φίλους και γνωστούς, το δωμάτιο έπηξε από δαύτους, κι εγώ σήκωσα ψηλά τα χέρια και το μόνο που τους έδινα πια ήταν σκέτο ψωμί. Το ψωμί όμως δεν τους άρεσε. Τους είχα κακομάθει κι έτσι μετακόμισαν κάπου αλλού, όλοι τους εκτός από τον Πέντρο τον ασκητή που έμενε ευχαριστημένος όταν είχε να φάει μερικές σελίδες από μια παλιά Βίβλο! Αχ, αυτή η πρώτη μέρα! Η κυρία Χάργκρεϊβς μου άνοιξε την πόρτα στο δωμάτιο κι εκεί μπροστά μου ήταν όλα όσα επιθυμούσα, το πάτωμα στρωμένο μ' ένα κόκκινο χαλί, στους τοίχους πίνακες με εγγλέζικα τοπία και τέλος το ντους. Το δωμάτιο ήταν αρκετά κάτω, στον έκτο όροφο, δωμάτιο 678, ακριβώς μπροστά του ο λόφος, έτσι που το παράθυρο ήταν στο ίδιο ύψος με την καταπράσινη πλαγιά κι εγώ δε χρειαζόμουνα καν κλειδί για την πόρτα, μιας κι άφηνα το παράθυρο πάντα ανοιχτό. Από αυτό το παράθυρο είδα τον πρώτο μου φοίνικα, ούτε δυo μέτρα μακριά, και φυσικά έκανα σκέψεις για την Kυριακή των Βαΐων, για τους Αιγύπτιους και για την Κλεοπάτρα, όμως οι φοινικοοουρές ήταν μαυρισμένες, λεκιασμένες από το μονοξείδιο του άνθρακα που ανέβαινε απ' το τούνελ της Τρίτης

8 οδού, ο κορμός πνιγμένος στη σκόνη και στην άμμο που έφερνε ο άνεμος πέρα από τις ερήμους της Μοχάβε και της Σάvτα Άνα. Αγαπημένη μου μητέρα, έτσι συνήθιζα να γράφω πάντα στο σπίτι μου στο Κολοράντο: Αγαπημένη μου μητέρα, όλα πάνε προς το καλύτερο. Ένας μεγάλος εκδότης ήρθε στην πόλη. Φάγαμε μαζί και υπογράψαμε ένα συμβόλαιο για μια σειρά με διηγήματα, βεβαίως δε θέλω να σ' ενοχλώ γράφοντας βαρετές λεπτομέρειες καλή μου μητέρα, επειδή ξέρω ότι δεν ενδιαφέρεσαι ιδιαίτερα για τη λογοτεχνία, και ο πατέρας το ίδιο, όμως εδώ πρόκειται για ένα εξαιρετικά καλό συμβόλαιο, μόνο που θ' αρχίσει να ισχύει ύστερα από μερικούς μήνες. Γι' αυτό, μητέρα, στείλε μου δέκα δολαριάκια, μητέρα, στείλε εν ανάγκη πέντε δολαριάκια, καλή μου μητέρα, διότι ο εκδότης που έλεγα (θα σου έγραφα τ' όνομά του αν δε γνώριζα ακριβώς ότι δε σ' ενδιαφέρουν αυτές οι λεπτομέρειες) είναι αποφασισμένος να με εκδώσει σαν την πιο μεγάλη εκδοτική επιτυχία που έχει ποτέ του κάνει. Η αγαπημένη μου μανούλα και ο αξιότιμος κύριος Χάκμουθ λάβαιναν το μεγαλύτερο μέρος των επιστολών μου, δηλαδή όλα μου τα γράμματα. Ο γερο-χάκμουθ με το σκοτεινιασμένο πρόσωπό του και τη χωρίστρα στη μέση των μαλλιών του, ο μέγας Χάκμουθ μ' έναν κοντυλοφόρο στο χέρι σαν σπαθί. Η φωτογραφία του κρέμεται στον τοίχο του δωματίου μου με την υπογραφή του στο κάτω μέρος που φαίνεται σαν κινέζικη. Χαίρε, Χάκκμουθ, του λέω πότε πότε. Χριστέ μου, κάνε τον να μου γράψει! Και μετά ήρθανε κείνες οι ισχνές μέρες και ο Χάκμουθ λάβαινε τεράστια γράμματα από μένα. Κύριε Χάκμουθ, κάτι δεν πάει καλά μαζί μου. Ο παλιός μου ενθουσιασμός έχει χαθεί, δεν μπορώ πια να γράψω. Πιστεύετε εσείς, κύριε Χάκμουθ, ότι το κλίμα εδώ θα μπορούσε να έχει κάποια σχέση; Σας ζητάω τη γνώμη σας. Πιστεύετε, κύριε Χάκμουθ, ότι γράφω τόσο καλά όσο και ο Ουίλιαμ Φώκνερ; Πείτε μου τη γνώμη σας. Κύριε Χάκμουθ, πιστεύετε ότι αυτό που μου συμβαίνει έχει να κάνει με το ερωτικό; Γιατί, κύριε Χάκμουθ, γιατί; Γιατί και γιατί και του έγραφα ό,τι μου κατέβαινε. Του έγραφα για κείνο το ξανθό κορίτσι που συνάντησα στο πάρκο. Του έλεγα πώς σκηνοθέτησα τη συνάντηση και πώς της την έπεσα. Του διηγόμουνα ολόκληρη την ιστορία, μόνο που όλα αυτά δεν ήταν παρά ένα μεγάλο ψέμα - αλλά τέλος πάντων κάτι ήταν κι αυτό. Ήταν ένα γραπτό και κράταγα και μια επαφή με τον μεγάλο, που πάντα μου απάνταγε. Ωω, ήταν πρώτης τάξεως! Μου απάνταγε αμέσως, αυτός ο μεγάλος άντρας που ασχολείται με τα προβλήματα ενός ταλαντούχου νεαρού. Κανείς άλλος δεν είχε λάβει τόσα γράμματα, κανείς εκτός από μένα και φρόντιζα να τα έχω, πάντα μαζί μου για να τα διαβάζω και να τους δίνω φιλιά. Στεκόμουνα μπροστά στο πορτρέτο του Χάκμουθ με τα μάτια γεμάτα δάκρυα και του εξηγούσα ότι αυτή τη φορά είχε κάνει σωστή επιλογή, είχε ένα μεγαλειώδη τύπο, ένα Μπαντίνι, έναν Αρτούρο Μπαντίνι, εμένα. Οι δύσκολες μέρες των αποφάσεων. Αυτή ήταν η σωστή λέξη γι' αυτό: απόφαση. Ο Αρτούρο Μπαντίνι καθισμένος για δυο μέρες συνέχεια μπροστά στη γραφομηχανή του, αποφασισμένος για την επιτυχία. Αλλά δεν έβγαινε τίποτε. Η μακρύτερη πολιορκία της ζωής του, γεμάτη πείσμα και αποφασιστικότητα και να μη σταυρώνει ούτε αράδα, μόνο μια λεξούλα

9 εμφανιζόταν ξανά και ξανά πάνω στο λευκό χαρτί, από πάνω μέχρι κάτω η ίδια λέξη: φοίνικας, φοίνικας, φοίνικας, μια φονική αναμέτρηση ανάμεσα σε μένα και στο φοίνικα και ο φοίνικας νικούσε. Αυτός εκεί έξω κουνιότανε στο γαλάζιο τοπίο κι αναστέναζε απαλά στο γαλάζιο φόντο. Ο φοίνικας νίκησε έπειτα από σκληρό αγώνα κι λέγω σύρθηκα έξω από το παράθυρο και κάθισα στις ρίζες του. Ο χρόνος κύλησε, μια ή δυο μεγάλες στιγμές, κι αποκοιμήθηκα. Τα μικρά καφετιά μυρμήγκια στήσανε χορό μέσα στις τρίχες των ποδιών μου.

10 2. ΗΜΟΥΝΑ ΔΕΝ ΗΜΟΥΝΑ ΕΙΚΟΣΙ ΧΡΟΝΩΝ ΕΚΕΙΝΗ ΤΗΝ ΕΠΟΧΗ. ΤΙ στο διάολο, συνήθιζα να λέω, έχεις καιρό μπροστά σου, Μπαντίνι. Έχεις δέκα χρόνια για να γράψεις ένα βιβλίο, άσ το λοιπόν, μη σφίγγεσαι. Βγες έξω στον κόσμο και μάθε τη ζωή στους δρόμους. Αυτό είναι το πρόβλημα μ' εσένα: που δεν ξέρεις πού πάνε τα τέσσερα. Γιατί, Θεέ μου, δεν το καταλαβαίνεις, φιλαράκο, ότι δεν είχες ούτε μια εμπειρία με γυναίκα στη ζωή σου; Και βέβαια είχα, είχα σωρό από δαύτες. Α, όχι δεν είχες καμιά. Χρειάζεσαι μια γυναίκα, πρέπει να μπανιαριστείς, χρειάζεσαι μια κλοτσιά στον κώλο, χρειάζεσαι κάποια φράγκα. Άκουσα ότι κοστίζει ένα δολάριο και στα καλά μέρη δυo δολάρια, αλλά κάτω στην Πλάζα κοστίζει μόνο ένα δολάριο. Φίνα, μόνο που εσύ δεν έχεις ούτε ένα δολάριο και κάτι ακόμη, είσαι τόσο δειλός που ακόμη και να 'χες δε θα πήγαινες, θυμήσου, και στο Ντένβερ είχες την ευκαιρία και δεν πήγες. Όχι, είσαι χέστης, φοβόσουνα και φοβάσαι και στην πραγματικότητα χαίρεσαι που δεν έχεις το ένα δολάριο. Φόβος για τις γυναίκες! Χαχα, δέστε εδώ ένα μεγάλο συγγραφέα που μπορεί να γράφει για τις γυναίκες, ενώ δεν είχε μαζί τους ποτέ την παραμικρή σχέση! Ω, εσύ, αχρείε, απατεώνα, ψεύτη! Δεν πρέπει ν' απορεί κανείς που δεν μπορείς να γράψεις ούτε γραμμή! Διόλου παράξενο που στο Σκυλάκο που γελάει δεν υπάρχει ούτε για δείγμα γυναίκα. Καθόλου παράξενο, που δεν έγραψες μια ερωτική ιστορία, ανόητο σχολιαρόπαιδο. Πρέπει να γράψω μια ερωτική ιστορία, να μάθω τη ζωή. Ο ταχυδρόμος έφερε λεφτά. Το τσεκ δεν ήταν απ' τον παντοδύναμο Χάκμουθ, ούτε από κάποιο συμβόλαιο του Ατλάντικ Μόνθλυ ή από τη Σάτερντεϊ Ίβνιγκ Ποστ. Δέκα μόνο δολάρια, μια ολόκληρη περιουσία. Τα έστειλε η Μάμα: «Αρτούρο, είναι από την ασφάλεια, πήγα και την εξαργύρωσα κι αυτό είναι το μερίδιό σου». Δέκα ολόκληρα δολάρια. Τι χειρόγραφα, τι χρεόγραφα, κάτι είχε πουληθεί τελικά. Χώσ' τα στην τσέπη, Αρτούρο. Πλύνε τα μούτρα σου, χτένισε τα μαλλάκια σου, ρίξε πάνω σου καμιά κολόνια για να μυρίζεις όμορφα, ενώ θα κοιτάζεσαι στον καθρέφτη για ν' ανακαλύψεις καμιά άσπρη τρίχα, γιατί σπας το κεφάλι σου, Αρτούρο, βασανίζεις το μυαλό σου και θ' ασπρίσουν τα μαλλιά σου γρήγορα. Δε βρήκα όμως ούτε μια άσπρη τρίχα, ούτε το παραμικρό τσουλουφάκι. Ωραία, λοιπόν, όμως τι συμβαίνει στο αριστερό

11 μου μάτι; Δείχνει πολύ χλομό. Προσοχή, Αρτούρο Μπαντίνι: μην κουράζεις πολύ τα μάτια σου, θυμήσου τι έχει πάθει ο Τάρκινγκτον*, σκέψου τι έπαθε ο Τζέιμς Τζόις. Καθόλου άσκημα, στεκόμουνα καταμεσής στο δωμάτιο και κουβέντιαζα με τη φωτογραφία του Χάκμουθ, καλά πάμε, Χάκκμουθ, απ' όλα αυτά εδώ θα γεννηθεί μια ιστορία για σένα. Πώς με βλέπεις, Χάκμουθ; Αναρωτηθήκατε ποτέ, κύριε Χάκμουθ, πώς είναι αυτός ο Μπαντίνι στη φάτσα; Κάθισες ποτέ κάτω να σκεφτείς, θα ήθελα πολύ να το ξέρω, πόσο όμορφος είμαι αυτός ο Μπαντίνι, ο συγγραφέας, μωρέ, του λαμπρού αριστουργήματος Ο σκυλάκος που γελάει! Κάποτε στο Ντένβερ, μια νύχτα σαν κι αυτή, μόνο που τότε δεν ήμουνα συγγραφέας ακόμη, στεκόμουνα και τότε όπως τώρα σ' ένα δωμάτιο σαν κι αυτό εδώ κι έκανα τα ίδια ακριβώς σχέδια και η νύχτα τέλειωσε τραγικά, μόνο και μόνο επειδή σ' εκείνο το ειδικό σπίτι που πήγα σκεφτόμουνα συνέχεια την Παρθένο Μαρία και την εντολή Ου Μοιχεύσεις και το κορίτσι που είχε δουλέψει για χάρη μου σκληρά, κούνησε στενοχωρημένο το κεφάλι του και τα παράτησε. Όμως όλα αυτά ανήκουν μακριά στο παρελθόν κι απόψε θα γίνονταν διαφορετικά. Πήδησα απ' το παράθυρο κι ανέβηκα τη λοφοπλαγιά προς την κορυφή του Μπάνκερ Χιλ. Να μια νύχτα για τη μύτη μου που γιόρταζε. Μοσχοβολούσαν τ' άστρα, μοσχομύριζαν τα λουλούδια, ευωδίαζε η έρημος και η κοιμισμένη σκόνη που κατακάθεται μέχρι πάνω στην κορυφή του Μπάνκερ Χιλ. Κάτω η πόλη απλωνότανε σαν χριστουγεννιάτικο δέντρο με κόκκινα, πράσινα και μπλε φώτα. Γεια σας, γερασμένα κτίρια, πανέμορφα κορίτσια που τραγουδάτε στα φτηνιάρικα μπαρ. Ακόμη κι ο Μπινγκ Κρόσμπι τραγουδάει. Εκείνη θα είναι γλυκιά και καλή μαζί μου. Δε θα 'ναι σαν εκείνα τα κορίτσια της παιδικής μου ηλικίας, τα κορίτσια απ' τα νεανικά μου χρόνια, τα κορίτσια απ' τις σχολικές μέρες. Με τρομάζανε, ήταν αλλιώτικα, με απωθούσαν. Όχι όμως η πριγκίπισσά μου, αυτή θα καταλάβει. Γιατί είναι κι αυτή πληγωμένη. Ο Μπαντίνι βαδίζει προς τα εκεί, δεν είναι ψηλός, όμως σφύζει από δύναμη, νιώθει περήφανος για τους μυς του, σφίγγει τις γροθιές του και απολαμβάνει τη χαλαρή μαγεία των ποντικιών του. Ο ριψοκίνδυνος κι ατρόμητος Μπαντίνι που δε φοβάται τίποτ' εκτός από το μεγάλο άγνωστο σ' έναν κόσμο γεμάτο πράματα και θάματα. Υπάρχει μετά θάνατον ζωή; Τ α βιβλία λένε όχι, η νύχτα όμως φωνάζει ναι. Είμαι είκοσι χρονών, έχω φτάσει στην ηλικία της λογικής κι απόψε πρόκειται να περιπλανηθώ στους δρόμους εκεί κάτω, ψάχνοντας μια γυναίκα. Είναι άραγε η ψυχή μου στιγματισμένη; Μήπως θα 'πρεπε να κάνω επί τόπου μεταβoλή και να πάω πίσω; Είναι κοντά μου κάποιος φύλακας άγγελος κι οι προσευχές της μάνας μου μετριάζουν τους φόβους μου ή με εξαγριώνουν περισσότερο αυτές οι προσευχές; Δέκα δολάρια: θα μπορούσα να πληρώσω το νοίκι για δυόμισι εβδομάδες ή ν' αγοράσω τρία ζευγάρια παπούτσια ή δυo πανταλόνια ή χίλια * Booth Tarkington ( ): Αμερικανός μυθιστοριογράφος και θεατρικός συγγραφέας. (σ.τ.μ.)

12 γραμματόσημα για να στέλνω τα χειρόγραφά μου στους εκδότες. Έτσι ακριβώς! Όμως δε διαθέτεις καθόλου χειρόγραφα, το ταλέντο σου είναι αμφίβολο, είναι αξιοθρήνητο. Στην πραγματικότητα δεν έχεις καθόλου ταλέντo και σταμάτα πια να λες ψέματα, γιατί ξέρεις πολύ καλά ότι Ο σκυλάκος που γελάει δεν αξίζει μία και δεν πρόκειται στο μέλλον να γίνει καλύτερος. Και τώρα περπατάς πάνω στο λόφο του Μπάνκερ Χιλ και απειλείς τον ουρανό με τη σφιγμένη γροθιά σου κι εγώ ξέρω πολύ καλά τι σκέφτεσαι, Μπαντίνι. Μπροστά σου ανάγλυφες οι σκέψεις του πατέρα σου, η βέργα πάνω στην πλάτη σου, φλόγες καίνε το κρανίο σου, δε φταις εσύ γι' αυτό: μάλιστα, αυτό είναι που σκέφτεσαι, ότι γεννήθηκες φτωχός, γιος φτωχών χωρικών, περιπλανώμενος εδώ κι εκεί γιατί είσαι φτωχός, δραπέτευσες από το χωριό του Κολοράντο γιατί ήσoυν φτωχαδάκι, με την ελπίδα πάντα να γράψεις ένα βιβλίο και να γίνεις πλούσιος και όλοι αυτοί εκεί κάτω στο Κολοράντο που σ' έχουν μισήσει θα σταματήσουν να σε μισούν, γιατί θα έχεις γράψει ένα βιβλίο. Είσαι ένας χέστης, ένας προδότης της ψυχής σου, ένας αδύναμος ψεύτης μπροστά στον Εσταυρωμένο. Αυτός είναι ο ταπεινός λόγος που σε κάνει να γράφεις, γι' αυτό θα 'ταν καλύτερα να πέθαινες τούτη τη στιγμή. Μάλιστα, αυτή είναι η πικρή αλήθεια. Όμως εκεί προς το Μπελ-Αιρ, έχω δει κάτι σπιταρόνες να! Με φρέσκο και παχύ γρασίδι και καταπράσινες πισίνες. Και μου άνοιξε η όρεξη για κάτι γυναίκες, που τα παπούτσια τους μόνο κόστιζαν όσα εγώ είχα σ' ολόκληρη τη ζωή μου. Στις βιτρίνες του Σπάλντινγκ, στην Έκτη οδό, είδα μπαστούνια του γκολφ, που θα ήθελα, μόνο μια στιγμή, να τ' αγγίξω. Πολλές φορές ξεροστάλιασα, σαν ασκητής που ζητάει συχώρεση, κοιτάζοντας μια γραβάτα και στου Ρόμπινσον έχω δει καπέλα που μ' έκαναν να νιώσω αυτό που νιώθουν οι κριτικοί όταν βρεθούν μπροστά σε κανένα έργο του Μιχαήλ Άγγελου. Κατέβηκα τις σκάλες του Έιντζελς Φλάιτ προς τη Χιλ στρητ: εκατόν σαράντα σκαλιά με σφιγμένες τις γροθιές μου, ατρόμητος, χωρίς να φοβάμαι τίποτε και κανέναν, αλλά πανικόβλητος απ' το τούνελ της Τρίτης οδού, πανικόβλητος στην ιδέα να το διασχίσω - κλειστοφοβία. Τρόμος στα ύψη, πανικός στη θέα του αίματος και στους σεισμούς. Έξω απ' αυτά ατρόμητος, εκτός απ' το φόβο του θανάτου και το φόβο που με πιάνει μες στο συνωστισμό, φόβος για μια πιθανή περιτονίτιδα, φόβος για μια καρδιακή προσβολή, ακόμη κι όταν κάθομαι στο δωμάτιό μου κρατάω το ρολόι και μετράω τους σφυγμούς μου και στήνω αυτί στα ύποπτα γουργουρητά του στομαχιού μου. Κατά τα άλλα ατρόμητος. Κι εδώ μια ξαφνική ιδέα: πώς μπορεί κανείς να τα 'κoνoμήσει: Εδώ, αυτές οι σκάλες και η πόλη εκεί κάτω, τ' αστέρια, έτσι να κάνεις, τα πιάνεις: Νέος συναντάει νέα, να μια ωραία σκηνή, γεννιέται η ιδέα για τα φράγκα. Κορίτσι ζει σ' εκείνη τη γκρίζα πολυκατοικία, νέος είναι πλάνητας. Νέος - αυτός είμαι εγώ. Κορίτσι πεινασμένο. Κορίτσι από Πασαντένα πoλύ πλούσιο, μισεί χρήματα. Έχει επίτηδες παρατήσει εκατομμύρια περιουσία, επειδή βαρέθηκε, από πολλά χρήματα. Πανώριο κορίτσι, θαρραλέο. Καταπληκτική ιστορία με παθιασμένες συγκρούσεις. Κορίτσι πάσχει από χρηματοφοβία. Υπάρχει άλλος τύπος, πολύ πλούσιος, που αγαπάει

13 κορίτσι. Εγώ, είπαμε, φτωχός. Συναντάω τον αντίζηλο. Τον μαστιγώνω θανάσιμα με καυστικές ατάκες και με γροθιές. Κορίτσι εντυπωσιάζεται και πέφτει στον έρωτά μου. Μου προσφέρει εκατομμύρια. Την παντρεύομαι με όρο να έρθει μαζί μου μόνο με την κυλότα της. Εκείνη σύμφωνη. Όμως στο τέλος χάπι εντ: κορίτσι μου κάνει έκπληξη και ημέρα γάμου μου παρουσιάζει τεράστια προίκα. Γίνομαι θηρίο, όμως τη συγχωρώ, γιατί την αγαπώ. Καλή ιδέα, όμως κάτι λείπει: ιστορία για λαϊκή επιφυλλίδα. Ακριβή μου Μητέρα, ευχαριστώ για τα δέκα δολαριάκια. Ο πράκτοράς μου με ειδοποίησε ότι πούλησε κι άλλη ιστορία, αυτή τη φορά θα δημοσιευτεί σ' ένα μεγάλο περιοδικό του Λονδίνου. Προφανώς όμως κι αυτή τη φορά δε θα πληρώσουν πριν απ' τη δημοσίευση και το μικρό ποσό που μου έστειλες έφτασε την κατάλληλη στιγμή κι έτσι θα βολέψω μερικές μικροεκκρεμότητες. Πήγα στο Μπουρλέσκ σόου. Πήρα την καλύτερη θέση για ένα δολάριο και δέκα, μπροστά μπροστά και κάτω από ένα μπαλέτο με καμιά σαρανταριά πισινούς με κρόσια: κάποια μέρα θα είναι όλοι δικοί μου. Θα έχω ένα γιωτ δικό μου, που θα σκίζει τα νερά πηγαίνοντας στις νότιες θάλασσες και τα ζεστά απογεύματα θα χορεύουν στο πάνω κατάστρωμα μόνο για μένα. Οι δικές μου γυναίκες όμως θα είναι οι πιο όμορφες, διαλεγμένες από την αφρόκρεμα και θα τσακώνονται ποια θα χαρεί πρώτη την πολυτέλεια της καμπίνας μου. Εντάξει, καλά είναι και δω, σαν εμπειρία, εδώ βρίσκομαι για κάποιο συγκεκριμένο λόγο. Αυτές οι στιγμές θα γίνουνε γραφτά και σελίδες, η σκοτεινή πλευρά της ζωής. Και τότε εμφανίστηκε στη σκηνή η Λόλα Λίντον, γλίστραγε σαν μεταξένιο φίδι μέσα σε πανζουρλισμό από συρίγματα και ποδοβολητά, πλανεύτρα Λόλα Λίντον που ταρακούνησες και λεηλάτησες το κορμί μου, κι όταν πια τελείωσε κι έφυγε με πόναγαν τα δόντια από το σφίξιμο των σαγονιών μου κι ένιωθα μίσος για τα βρωμερά, πρωτόγονα γουρούνια γύρω που ξεφώνιζαν και παραληρούσαν για κάτι που ανήκε μόνο σε μένα. Για να έχει πoυλήσει η Μάμα την ασφάλεια, πάει να πει ότι τα πράγματα για το γέρο μου δεν πάνε καλά κι εγώ δε θα έπρεπε τώρα να βρίσκομαι εδώ. Από παιδί που ήμoυνα μου πέφτανε στα χέρια φωτογραφίες της Λόλα Λίντον. Το αργό πέρασμα του χρόνου και της εφηβείας με είχαν κάνει ανυπόμονο, λαχταρούσα πάντα αυτή τη στιγμή και να που τώρα ήμoυνα εδώ, και ούτε εγώ είχα αλλάξει ούτε η Λόλα Λίντον είχε αλλάξει, μόνο που στη φαντασία μου με έβλεπα πλούσιο, ενώ στην πραγματικότητα ήμoυν φτωχός. Στη Μέιν στρητ, μετά το σόου, μεσάνυχτα: φώτα νέον κι ελαφριά ομίχλη, κωλάδικα και κινηματoγράφoι που παίζουν όλη νύχτα. Μαγαζιά με παλιά ρούχα και μπαράκια με φιλιππινέζες, κονσομασιόν δεκαπέντε σεντς το κοκτέιλ, τα έχω δει και ξαναδεί όλα αυτά, τόσες και τόσες φορές έχω ακουμπήσει εδώ τα λεφτά από το Κολοράντο. Με γέμιζαν μ' ένα αίσθημα μοναξιάς, σαν κάποιος που διψάει και στο χέρι κρατάει ένα άδειο ποτήρι, και περπάτησα προς τη μεξικάνικη συνοικία σαν άρρωστος που δε νιώθει πόνο. Εδώ ήταν η εκκλησία Της Μαντόνας, πολύ παλιά, τα αντοβιανά της τούβλα μαυρισμένα απ' την πολυκαιρία. Για συναισθηματικούς λόγους

14 θέλησα να μπω. Καθαρά συναισθηματικούς λόγους. Λένιν δεν είχα διαβάσει, όμως γνώριζα δικά του τσιτάτα, η θρησκεία είναι το όπιο του λαού. Εγώ ο ίδιος είμαι άθεος, έχω διαβάσει τον Αντίχριστο και το θεωρώ εξαιρετικό έργο. Πιστεύω στην επαναξιολόγηση των αξιών, κύριε. Η εκκλησία πρέπει να χαθεί από προσώπου γης, διότι είναι το λιμάνι της αποβλάκωσης για καθυστερημένους και φτηνούς τσαρλατάνους. Τράβηξα τη βαριά πόρτα, που ανοίγοντας έβγαλε ένα κλαψουριστό ήχο. Πάνω από την άγια τράπεζα έκαιγε το άλικο παντοτινό φως, που έριχνε τρεμουλιαστές σκιές στην απόλυτη σιγαλιά των τελευταίων δυo χιλιάδων χρόνων. Κάπως έτσι θα 'ναι ο θάνατος, όμως στ' αυτιά μου έφταναν και κραυγούλες παιδιών την ώρα που τα έχωναν στην κολυμπήθρα. Γονάτισα. Φυσικά ήταν από συνήθεια αυτό το γονάτισμα. Σηκώθηκα και κάθισα κανονικά. Όχι, γονατιστός ήταν καλύτερα, ο διαπεραστικός πόνος στα γόνατα αποσπάει την προσοχή από την τρομερή σιωπή. Μια προσευχή, βέβαια μια προσευχή: για συναισθηματικούς λόγους. Μεγαλοδύναμε Θεέ, λυπάμαι πολύ που τώρα είμαι άθεος, αλλά εσύ έχεις διαβάσει ποτέ σου Νίτσε; Αχ, τι βιβλίο ήταν αυτό! Μεγαλοδύναμε, θέλω να είμαι εντάξει μαζί σου. Γι' αυτό σου κάνω μια πρόταση. Βοήθα με να γίνω μεγάλος συγγραφέας κι εγώ θα ξαναγυρίσω στην εκκλησία. Και κοίτα να δεις, Θεέ, έχω ακόμη μια παράκληση: να κάνεις τη μητέρα μου ευτυχισμένη. Για το γέρο μου σε με νοιάζει, αυτός έχει το κρασάκι του και είναι σιδερένιος, μόνο η μάνα μου υποφέρει. Αμήν. Έκλεισα πίσω μου τη στριγγιά πόρτα και στάθηκα για λίγο στα σκαλοπάτια. Η ομίχλη απλωνότανε παντού σαν πελώριο άσπρο θηρίο. Η Πλάζα έμοιαζε με το δικαστικό μέγαρο στην πατρίδα, ποτισμένο κι εκείνο απ' την ίδια λευκή σιωπή. Κι όλοι οι θόρυβοι ταξίδευαν απαλά, αυτονόητα, σαν μέσα σ όνειρο κι ο ήχος που διέκρινα ήταν το τικ τακ από ψηλοτάκουνα παπούτσια. Ένα κορίτσι ξεφύτρωσε από κάπου. Φόραγε ένα παλιό πράσινο παλτό, το κεφάλι της τυλιγμένο σ' ένα πράσινο μαντίλι που έσφιγγε κάτω από το σαγόνι. Στα σκαλοπάτια έστεκε ο Μπαντίνι. «Γεια σου, γλύκα» είπε το κορίτσι μ' ένα γελάκι, σαν να ήταν ο Μπαντίνι ο άντρας της ή ο αγαπητικός της. Μετά προχώρησε στο πρώτο σκαλί και κοίταξε ψηλά προς το μέρος του. «Τι λες, γλύκα μoυ, θέλεις να σoυ κάνω παρεΐτσα;» Ο ριψοκίνδυνος εραστής, ο παράτολμος και αδυσώπητος Μπαντίνι. «Μπα» είπε. «Ευχαριστώ. Όχι απόψε». Ξεκίνησε να φύγει αφήνoντάς την πίσω του, τα μάτια της καρφωμένα στην πλάτη του, λέγοντας κουβέντες που χάνονταν στη φυγή του. Πήγε μισό τετράγωνο παραπέρα. Ένιωσε ικανοποίηση. Στο κάτω κάτω αυτή τον παρακάλεσε. Είδε σ' αυτόν τον άντρα. Ευχαριστημένος άρχισε να σφυρίζει μια μελωδία για τον εαυτό του. Ο άντρας που αναστατώνει την πόλη και φέρνει τα πάνω κάτω. Άντρας με παγκόσμια ακτινοβολία. Ο Αρτούρο Μπαντίνι, ο φημισμένος συγγραφέας, αποκαλύπτει περιπέτειά του με πόρνη στο Λος Άντζελες. Η κριτική θεωρεί ότι πρόκειται για μεγαλειώδες έργο. Μπαντίνι (σε συνέντευξη που δίνει λίγο πριν αναχωρήσει για τη Σουηδία): «Η συμβουλή μου σε όλους τους νέους συγγραφείς είναι τελείως απλή και βάλτε τη στην καρδιά σας. Μην αποφεύγετε ποτέ μια καινούρια εμπειρία.

15 Τη ζωή πρέπει να τη ζει κανείς όπως έρχεται, παλέψτε θαρραλέα, χτυπήστε τη γροθιά στο μαχαίρι». Δημοσιογράφος: «Κύριε Μπαντίνι, πώς είχατε την ιδέα γι' αυτό το βιβλίο, που σας απέφερε το βραβείο Νόμπελ;» Μπαντίνι: «Το βιβλίο στηρίζεται σ' ένα αληθινό γεγονός που έζησα κάποια νύχτα στο Λος Άντζελες. Κάθε λέξη την έχω ζήσει, την έχω βιώσει». Αρκετά. Κοίταξα γύρω μου. Έκανα μεταβολή και προχώρησα προς την εκκλησία. Η ομίχλη ήταν αδιαπέραστη. Το κορίτσι είχε χαθεί. Προχώρησα ίσως να την προλάβαινα. Στη γωνία του δρόμου την ξαναείδα. Μίλαγε μ' έναν ψηλό Μεξικάνο. Μαζί διέσχισαν το δρόμο. Τους ακολούθησα. Φτάσανε στην Πλάζα. Θεέ μου, ένας Μεξικάνος! Τέτοιες γυναίκες θα 'πρεπε να προσέχoυv τις φυλετικές διαφορές. Τον μισούσα το λιγδιάρη. Περπάταγαν κάτω από τις μπανανιές της Πλάζα, τα βήματά τους αντηχούσαν στην ομίχλη. Άκουσα το γέλιο του Μεξικάνου. Μετά γέλασε και το κορίτσι. Πέρασαν απέναντι στο δρόμο και μετά στο πρώτο στενό, στην είσοδο της Τσάινατάουν. Τ' ανατολίτικα φώτα νέον βάφανε την ομίχλη κόκκινη. Δίπλα σ' ένα κινέζικο εστιατόριο ήτανε μια πανσιόν, μπήκανε μέσα και ανεβήκανε τη σκάλα. Στην απέναντι μεριά του δρόμου, στον πρώτο όροφο, γινότανε κάποιος χορός. Τα κίτρινα ταξί ήτανε παρκαρισμένα και στις δύο πλευρές του δρόμου. Ακούμπησα στο φτερό ενός ταξί, μπροστά στην πανσιόν, και περίμενα. Άναψα ένα τσιγάρο και συνέχισα να περιμένω. Θα περιμένω μέχρι να παγώσει η κόλαση. Μέχρι να με κεραυνoβoλήσει ο Θεός και να πέσω νεκρός. Θα περιμένω. Πέρασε ένα μισάωρο. Θόρυβοι στη σκάλα. Η πόρτα άνοιξε. Πρώτος βρήκε ο Μεξικάνος. Στάθηκε στην ομίχλη, άναψε ένα τσιγάρο και χασμουρήθηκε. Μετά χασκογέλασε αφηρημένα, σήκωσε τους ώμους και ξεκίνησε να φύγει. Η ομίχλη τον τύλιξε. Πάρε δρόμο και γέλα όσο θες. Βρωμολιγδιάρη, γιατί, για καλό ρώτημα, χασκογελάς; Προέρχεσαι από μια υποδεέστερη ράτσα και, μόνο και μόνο επειδή πήγες μ' ένα δικό μας λευκό κορίτσι στο κρεβάτι, χασκογελάς. Πιστεύεις στ' αλήθεια ότι θα είχες την παραμικρή τύχη αν εγώ είχα πει «ναι» στα σκαλιά της εκκλησίας; Μια στιγμή αργότερα ακούστηκε το τικ τακ των τακουνιών στα σκαλιά και το κορίτσια βγήκε στην ομίχλη. Το ίδιο κορίτσι, το ίδιο παλτό, το ίδιο ακριβώς μαντίλι. Με είδε και μου χαμογέλασε. «Γεια, γλύκα. Θέλεις να φτιαχτούμε λιγάκι;» Ήρεμα τώρα, Μπαντίνι. «Ωω» είπα. «Μπορεί ναι, μπορεί και όχι. Τι έχεις να προτείνεις;» «Έλα πάνω και θα δούμε». Σταμάτα τις τσιριμόνιες, Αρτούρο. Κάνε αυτό που σου λέει. «Ίσως έρθω μαζί σου επάνω» είπα. «Ίσως και να μην έρθω». «Έλα τώρα, γλύκα μου, πάμε». Τα λεπτά οστά του προσώπου της, η μπόχα από ξινισμένο κρασί που έβγαινε από το στόμα της, η απαίσια προσποιητή γλυκάδα στη φωνή, η φιλαργυρία στα μάτια της. Ο Μπαντίνι μιλάει: «Πόσο πάει το μαλλί;» Με πήρε απ' το χέρι και με τράβηξε μαλακά προς την πόρτα. «Πάμε, έλα, γλύκα μου. Επάνω θα τα πούμε καλύτερα». «Δεν είμαι και πολύ στα κέφια μου» είπε ο Μπαντίνι. «Εγώ - μόλις τώρα βγήκα από ένα άγριο πάρτυ». Ανεβήκαμε τη σκάλα, Μαντόνα μία, δε θα τ' αντέξω. Πρέπει να βρω τρόπο να την κοπανίσω. Οι διάδρομοι μυρίζουνε κατσαριδίλα, στο ταβάνι ένα

16 κίτρινο φως, είσαι πολύ ευαίσθητος για τέτοια μέρη, το κορίτσι κρατάει σφιχτά το χέρι μου, κάτι δεν πάει καλά μαζί σου, Αρτούρο Μπαντίνι, είσαι ένας μισάνθρωπος, όλη σου η ζωή είναι αφιερωμένη στην αγαμία, θα 'πρεπε να γίνεις παπάς, ο πάτερ Ο' Λήρυ στο κήρυγμα, εκείνο τ' απόγευμα, αυτά έλεγε, μας έλεγε για τη χαρά της αυταπάρνησης, άσε που τα λεφτά είναι της μανούλας μου, Ω, Παρθένα, εσύ συνέλαβες άμωμα χωρίς ν' αμαρτήσεις, προσευχήσου για μας, εμάς που βρίσκουμε καταφύγιο σε σένα - φτάσαμε στο τέλος της σκάλας και προχωρήσαμε σ' ένα σκονισμένο σκοτεινό διάδρομο μέχρι την πόρτα ενός δωματίου στο βάθος. Εκείνη άναψε το φως. Ήμαστε πια μέσα. Ένα δωματιάκι μικρότερο απ' το δικό μου, χωρίς χαλί στο πάτωμα, γυμνούς τοίχους, ένα κρεβάτι, ένα τραπέζι κι ένα νιπτήρα. Έβγαλε το παλτό της. Από κάτω φορούσε ένα μπλε φόρεμα κι ήταν ξεκάλτσωτη. Έλυσε το μαντίλι της. Δεν ήταν αληθινή ξανθιά. Στις ρίζες των μαλλιών της οι τρίχες φύτρωναν μαύρες. Η μύτη της ήταν λίγο στραβή. Ο Μπαντίνι στο κρεβάτι, πιέζει τον εαυτό του να φανεί φυσικός, σαν άντρας που γνωρίζει πώς πρέπει να φερθεί στο κρεβάτι. Ο Μπαντίνι: «Ωραίο είναι το δωμάτιό σου». Θεέ μου, δρέπει να βρω τρόπο να φύγω από δω μέσα, είναι απαίσια. Το κορίτσι ήρθε και κάθισε δίπλα μου, μ' αγκάλιασε, πίεσε το στήθος της επάνω μου και με φίλησε. Μια κρύα γλώσσα γλίστρησε πάνω στα δόντια μου. Πετάχτηκα όρθιος. Ωχ, σκέψου κάτι γρήγορα, ακριβό μου μυαλουδάκι. Βρες κάτι γρήγορα να φύγω σώος από δω και δε θα το ξανακάνω ποτέ. Από δω και μπρος θα ξαναγυρίσω στην εκκλησία. Από σήμερα κιόλας ή ζωή μου θα είναι σαν το κρυστάλλινο νερό. Το κορίτσι τεντώθηκε, δίπλωσε τα χέρια πίσω από το λαιμό της, τα πόδια της απλωμένα στο κρεβάτι. Να προλάβω να μυρίσω τις πασχαλιές στο Κονέκτικατ άλλη μια φορά πριν πεθάνω, να δω τα φρεσκοβαμμένα απόμερα εκκλησάκια της νιότης μου, τους φράχτες με τις ιτιές που τσάκιζα στο τρέξιμό μου. «Κοίταξε» της είπα. «Θέλω να μιλήσω μαζί σου». Σταύρωσε τις γάμπες της. «Είμαι συγγραφέας» είπα «και μαζεύω υλικό για ένα βιβλίο». «Το κατάλαβα αμέσως ότι είσαι συγγραφέας» είπε εκείνη «έμπορος, ξείπα, ή κάτι τέτοιο. Φαίνεσαι ότι είσαι έξυπνος, γλύκα μου». «Είμαι συγγραφέας, καταλαβαίνεις τι σου λέω. Μ' αρέσεις έτσι όπως είσαι. Είσαι εντάξει και μου αρέσεις. Αλλά θέλω να μιλήσουμε πριν απ' όλα». Σηκώθηκε όρθια. «Μπας και δεν έχεις λεφτά, γλύκα;» Λεφτά; Λεφτά να δουν τα μάτια σου και τα έβγαλα από την τσέπη, ένα μικρό πακέτο δολάρια. Φυσικά και έχω λεφτά, πολλά λεφτά, αυτά είναι μόνο μια σταγόνα στον ωκεανό των καταθέσεών μου, τα λεφτά δεν παίζουν κανένα ρόλο, τα λεφτά δε σημαίνουν τίποτα για μένα. «Πόσο κάνει;» «Δύο δολάρια, γλύκα μου». Τότε δώσ' της τρία, μέτρησέ τα άνετα σαν να μην είναι δα και τίποτα σπουδαίο, χαμογέλασέ της και βάλ' της τα στο χέρι, γιατί τα χρήματα δεν παίζουνε κανένα ρόλο, εκεί απ' όπου τα παίρνεις υπάρχουν πάρα πολλά, αυτή τη στιγμή Η Μάμα κάθεται στο παράθυρο κρατώντας στα χέρια το

17 ροζάριο και περιμένει να γυρίσει ο γέρος, αλλά είπαμε, λεφτά υπήρχαν από πάντα. Εκείνη πήρε τα χρήματα και τα έχωσε κάτω από το μαξιλάρι, φάνηκε να με ευγνωμονεί και χαμογέλασε μ' έναν άλλο τρόπο. Ο συγγραφέας ήθελε κουβεντούλα. Πώς είναι την σήμερoν ημέρα οι σχέσεις, πώς της φαίνεται αυτή η ζωή που κάνει; Ω, έλα γλύκα, άσε τώρα την κουβέντα, έχουμε να κάνουμε πιο σπουδαία πράγματα. Μα θέλω να κουβεντιάσω μαζί σου, είναι σημαντικό για μένα., καινούριο βιβλίο, υλικό. Το κάνω συχνά στη δουλειά μου. Πώς μπήκες σ' αυτό το επάγγελμα; Ω, γλύκα μου, για τ' όνομα του Θεού, είναι ερώτηση τώρα αυτή; Τα λεφτά σού είπα δεν παίζουν κανένα. ρόλο. Ναι, αλλά ο δικός μου χρόνος είναι χρήμα, γλύκα. Ωραία, να δυο δολάρια ακόμη. Σύνολο πέντε, Θεέ μου, τόσα φράγκα κι ακόμη δεν έχω καταφέρει να φύγω από δω μέσα, πώς σε μισώ παλιοβρόμα. Κι όμως εσύ είσαι πιο αγνή από μένα, γιατί εσύ δεν πουλάς το μυαλό σου, μόνο το φτωχό σου κορμί. Τώρα εκείνη έδειχνε τελείως υποταγμένη, θα έκανε ότι κι αν της ζητούσα. Θα μπορούσα να το κάνω μαζί της όπως κι αν ήθελα.. Προσπάθησε να με τραβήξει πάνω της, α, όχι, να περιμένουμε λίγο ακόμη. Σου του είπα, θέλω να. κουβεντιάσω μαζί σου, για μένα τα λεφτά δεν παίζουν κανένα. ρόλο, να, πάρε ακόμη τρία δολάρια, μας κάνουνε οκτώ, δεν τρέχει τίποτα. Κράτησέ τα και αγόρασε κάτι όμορφο για σένα. Κι εκείνη τη στιγμή έκανα. ένα τσαφ με τα. δάχτυλά μου, σαν κάποιος που μόλις κάτι θυμήθηκε, κάτι σπουδαίο, ένα ραντεβού. «Κοίτα» της είπα, «κάτι ξέχασα, τι ώρα έχει πάει;» Με το σαγόνι της μου χάιδευε το λαιμό. «Μη σκέφτεσαι τώρα την ώρα. Μπορείς να μείνεις μαζί μου όλη τη νύχτα». Έχω κάποιο σπoυδαίo ραντεβού, α, μάλιστα, τώρα θυμήθηκα, ο εκδότης μου θα 'ρχότανε απόψε με τ' αεροπλάνο. Στο Μπέρμπανκ, πω πω, στο Μπέρμπανκ. Πρέπει να πάρω αμέσως ταξί και να πάω εκεί έξω, πρέπει να βιαστώ. Γεια, γεια σου, και κράτησέ τα εκείνα τα χαρτονομίσματα, ν' αγοράσεις κάτι που θα σου πηγαίνει, άντε γεια σου, γεια σου, τρέχοντας κατέβηκα τη σκάλα, η ομίχλη με χαιρέτησε ανεβαίνοντας από κάτω, κράτα τα οκτώ δoλαριάκια, ω γλυκιά ομίχλη, σε βλέπω, σου έρχομαι, καθαρέ αέρα, υπέροχε κόσμε, έρχομαι κοντά σου, γεια σου, κατέβαινα τα σκαλιά ουρλιάζοντας, θα σε ξαναδώ, κράτησε τα οκτώ δολαριάκια ν' αγοράσεις κάτι όμορφο για σένα. Οκτώ δολάρια, που εξαφανίστηκαν στο άψε σβήσε μπροστά από τα μάτια μου. Χριστέ μου, κάνε να πέσω νεκρός και στείλε το πτώμα πίσω στους δικούς μου, κάνε να πέσω νεκρός, να πεθάνω σαν άπιστος τρελός, χωρίς κηδεία και παπά που θα μου έδινε άφεση, καμιά σωτηρία στο σαρκίο μου, οκτώ δολάρια, οκτώ δολάρια...

18 3. ΟΙ ΙΣΧΝΕΣ ΜΕΡΕΣ, ΟΥΤΕ ΕΝΑ ΣΥΝΝΕΦΟ ΣΤΟ ΓΑΛΑΝΟ ΟΥΡΑΝΟ, μια απέραντη θάλασσα από μπλε και ο ήλιος που επιπλέει, Οι μέρες της αφθονίας - αφθονία από σκοτούρες, αφθονία από πορτοκάλια. Να τα τρως στο κρεβάτι για μεσημεριανό, να τα σπρώχνεις να κατέβουνε στο λαρύγγι για βραδινό. Πορτοκάλια, πέντε σεντς η δωδεκάδα. Ψηλά στον ουρανό λάμπει ο πορτοκαλής ήλιος, στο στομάχι μου ο πορτοκαλής χυμός. Κάτω στη γιαπωνέζικη αγορά μόλις με δει ο φεγγαροπρόσωπος χαμογελαστός Γιαπωνέζος, πιάνει αμέσως μια σακούλα. Ανοιχτοχέρης άνθρωπος, μου γέμιζε τη σακούλα με δεκαπέντε, καμιά φορά και είκοσι πορτοκάλια, με τα ίδια λεφτά. «Σας αρέσουν οι μπανάνες;» Αμέ, ε λοιπόν, μου 'δινε και μπανάνες. Mια ευχάριστη αλλαγή: πορτοκάλια με μπανάνες. «Σας αρέσουνε τα μήλα;» Και βέβαια, να λοιπόν, τα μήλα. Πάλι κάτι διαφορετικό: πορτοκάλια με μήλα. «Σας αρέσουν τα ροδάκινα;» Πράγματι, κι έσερνα την καφέ χαρτοσακούλα πίσω στο δωμάτιο. Μια σπουδαία ανακάλυψη, ροδάκινο με πορτοκάλι. Τα δόντια μου τα συνθλίβανε, τα ζουμιά κλαυθμήριζαν στο βάθος του στομαχιού μου. Άσκημα τα πράγματα με την κοιλιά μου. Κλαυθμός και οδυρμός. Και κατηφή και σκυθρωπά σύννεφα αερίων τσίμπαγαν την καρδιά μου. Η ένδειά μου μ' έσπρωχνε στη γραφομηχανή. Καθόμουνα μπροστά της, πιεσμένος απ' τη θλίψη που ένιωθα για τον Αρτούρο Μπαντίνι. Πότε πότε φτερούγαγε κάποια αφελής ιδέα μες στο δωμάτιο σαν άσπρο πουλάκι. Δεν είχε κακή πρόθεση. Ήθελε μόνο να με βοηθήσει το γλυκό πουλάκι. Κι εγώ προσπαθούσα να το βαρέσω, το σφυροκόπαγα με τα πλήκτρα, ώσπου ξεψυχούσε μες στα χέρια μου. Τι μου συνέβαινε; Όταν ήμoυν μικρός είχα προσευχηθεί στην Αγία Τερέζα για ένα καινούριο στυλό. Η προσευχή μου είχε εισακουσθεί. Και τώρα ξαναπροσεύχομαι. Σε παρακαλώ, γλυκιά αξιαγάπητη Αγία, χάρισέ μου μια ιδέα. Όμως εκείνη με είχε πια εγκαταλείψει, όλοι οι θεοί με είχαν παρατήσει κι έστεκα, σαν άλλος Ουϊσμάνς*, μόνος, με σφιγμένες τις γροθιές και δάκρυα στα μάτια. Τουλάχιστο να είχα κάποιον να μ' αγαπάει,

19 * Joris Karl Huysmans ( ): Γάλλος μυθιστοριογράφος (σ.τ.μ.) ας ήταν και μια κατσαρίδα, ένας ποντικός, αλλά ακόμη κι αυτά ανήκανε στο παρελθόν, ο Πέντρο με είχε εγκαταλείψει τώρα που δεν είχα να του δώσω τίποτε καλύτερο από πορτοκαλόφλουδες. Σκεφτόμουνα το σπίτι μου, τα μακαρόνια να κολυμπάνε στη σάλτσα, σκεπασμένα με ψιλοτριμμένη παρμεζάνα, τις λεμονόπιτες της Μάμας, το ψητό αρνάκι και το ζεστό ψωμί κι αισθανόμουνα τόσο εξαθλιωμένος που κάρφωνα τα νύχια μου βαθιά μέσα στην παλάμη μου μέχρι που έτρεχε αίμα. Αυτό με ικανοποιούσε αφάνταστα. Ένιωθα σαν το πιο άθλιο δημιούργημα της φύσης, καταδικασμένος να αυτοβασανίζομαι. Και βέβαια σ' ολόκληρο τον πλανήτη δεν υπήρχε άλλο πρόβλημα έξω από το δικό μου. Ο Χάκμουθ έπρεπε να τα μάθει, ο παντοδύναμος Χάκμουθ, ο οποίος μέσα από τις σελίδες του περιοδικού του προστατεύει και φροντίζει το πνεύμα. Αγαπητέ, κύριε Χάκμουθ, του έγραφα και διηγιόμουν για το ένδοξο παρελθόν, αγαπητέ Χάκμουθ, -να οι σελίδες- ο ήλιος σαν πυρωμένη μπάλα στραγγαλίζεται στη δύση, πνίγεται αργά αργά μέσα σ' ένα σύννεφο ομίχλης που ανεβαίνει απαλά από τη μεριά της θάλασσας... Κάποιο χτύπημα στην πόρτα κι εγώ έκανα ησυχία, γιατί θα μπορούσε να είναι αυτή η γυναίκα που έτρεχε ξοπίσω στο χτικιάρικο νοίκι της. Η πόρτα άνοιξε κι εμφανίστηκε ένα αποστεωμένο καραφλό κεφάλι με μουστάκια. Ήταν ο κύριος Χέλφρικ που έμενε στο διπλανό δωμάτιο. Ο κύριος Χέλφρικ ήταν ένας άθεος, συνταξιούχος στρατιωτικός και ζούσε από μια ισχνή σύνταξη, που μόλις τον έφτανε για να πληρώνει τους λογαριασμούς για τα ποτά του, μολονότι αγόραζε το πιο φτηνό τζιν που υπήρχε στην αγορά. Τριγύρναγε φορώντας πάντα μια γκρι ρόμπα του μπάνιου, χωρίς ζώνη και κουμπιά, και παρόλο που έδειχνε ότι τον ενδιέφερε η αξιοπρέπειά του, στην πραγματικότητα δεν έδινε δεκαράκι τσακιστό και η ρόμπα του κυμάτιζε και άνοιγε διαρκώς και από κάτω φαίνονταν κόκαλα με πολλές τρίχες. Ο κύριος Χέλφρικ είχε κοκκινισμένα μούτρα, γιατί κάθε απόγευμα όταν ο ήλιoς έπεφτε στη δυτική πλευρά του ξενοδοχείου αποκοιμιότανε με το κεφάλι του στυλωμένο έξω από το παράθυρο, το σώμα και τα πόδια μέσα. Την πρώτη μέρα που πάτησα το ποδάρι μου στο ξενοδοχείο, μου πήρε δανεικά δεκαπέντε σεντς και έπειτα από πολλές αποτυχημένες προσπάθειες να πάρω τα λεφτά πίσω, είχα χάσει κάθε ελπίδα ότι θα τα ξανάβλεπα. Το γεγονός αυτό είχε δημιουργήσει μια ψυχρότητα μεταξύ μας, γι' αυτό ένιωσα έκπληξη όταν είδα το κεφάλι του να ξεπροβάλλει στην πόρτα. Κοίταξε δεξιά κι αριστερά όλο μυστικότητα, μ' ένα δάχτυλο στο στόμα και μ' έκανε να σωπάσω με πολλά σσσουττ σουττ παρότι δεν είχα πει κουβέντα, θα θελα να τον κάνω να νιώσει την εχθρότητά μου, για να του υπενθυμίσω ότι δε νιώθω κανένα σεβασμό για έναν άνθρωπο που καθυστερεί να. ξεπληρώσει τις υποχρεώσεις του. Και τώρα εκείνος έκλεισε αθόρυβα την πόρτα πίσω του και γλίστρησε στο δωμάτιο με τη ρόμπα ορθάνοιχτη. «Σ' αρέσει το γάλα;» ψιθύρισε.

20 Φυσικά και μου άρεσε το γάλα και του το πα. Τότε εκείνος αποκάλυψε το σχέδιό του. Ο οδηγός που μοίραζε το γάλα 'Ωλντεν στην περιοχή του Μπάνκερ Χιλ ήταν φίλος του. Κάθε πρωί στις τέσσερις πάρκαρε το φορτηγό του στο πίσω μέρος του ξενοδοχείου και ανέβαινε από την πίσω σκάλα στο δωμάτιο του Χέλφρικ για να πιει το τζιν του. «Αν λοιπόν, θέλεις να πιεις γάλα» είπε «το μόνο που έχεις να κάνεις, είναι να σερβιριστείς». Κούνησα το κεφάλι. «Αυτό είναι βρωμιά, Χέλφρικ» είπα και θαύμασα το βαθύ αίσθημα φιλίας του Χέλφρικ για το γαλατά. «Αν είναι φίλος σου, όπως λες, γιατί πρέπει να κλέψω το γάλα; Αυτός πίνει το δικό σου τζιν. Γιατί δεν του ζητάς να σου δώσει ο ίδιος το γάλα;» «Μα εγώ δεν πίνω το γάλα» είπε ο Χέλφρικ, «Το κάνω για σένα». Έδειχνε σαν να προσπαθούσε να ξεπληρώσει το χρέος του. Κούνησα ξανά το κεφάλι. «Όχι, Χέλφρικ, κι ευχαριστώ. Προτιμώ να μείνω τίμιος». Σήκωσε τους ώμους και μάζεψε τη ρόμπα του. «Εντάξει, νέε μου. Εγώ ήθελα μόνο να σου κάνω μια χάρη». Συνέχισα το γράμμα μου στο Χάκμουθ, αλλά τώρα είχα γεύση από γάλα στο στόμα μου. Έπειτα από κάμποση ώρα δεν μπόρεσα να το αντέξω, Στα μισοσκότεινα ξάπλωσα στο κρεβάτι για να ξεχάσω τον πειρασμό. Σε λίγο κάθε αντίσταση χάθηκε, πήγα και χτύπησα την πόρτα του Χέλφρικ. Το δωμάτιό του ήταν σκέτο τρελοκομείο, στο πάτωμα περιοδικά με καουμπόικες ιστορίες, ένα κρεβάτι με μαύρα από τη βρώμα σεντόνια, δεξιά κι αριστερά ρούχα πεταμένα, στους τοίχους γυμνές κρεμάστρες συνωμοτούσαν σαν σπασμένα δόντια νεκροκεφαλής. Πάνω στις καρέκλες άπλυτα πιάτα, στο περβάζι του παραθύρου γόπες σβησμένες. Το δωμάτιό του ήταν μεγάλο σαν το δικό μου, μόνο που είχε μια στόφα σε μια γωνιά και ράφια για κατσαρόλες και τηγάνια. Η ιδιοκτήτρια του έκανε ειδική τιμή και γι' αυτό έπρεπε ο ίδιος να φροντίζει για την καθαριότητα του δωματίου και το στρώσιμο του κρεβατιού. Αυτός βέβαια δεν έκανε ούτε το ένα ούτε το άλλο. Όταν μπήκα, βρήκα το Χέλφρικ καθισμένο σε μια κουνιστή πολυθρόνα, στα πόδια του άδεια μπουκάλια τζιν. Έπινε από το μπουκάλι που κρατούσε στο χέρι. Έπινε συνέχεια, μέρα νύχτα, αλλά δε μέθαγε ποτέ. «Το ξανασκέφτηκα» του εξήγησα. Έβαλε το μπουκάλι στα χείλη, άδειασε μια γερή γουλιά, γύρισε το τζιν στο στόμα του και το έκανε γαργάρα και μετά το κατάπιε ικανοποιημένος. «Η δουλειά είναι απόλυτα σίγουρη» είπε. Μετά σηκώθηκε, διέσχισε το δωμάτιο κι έπιασε το πανταλόνι του που ήταν καταγής πεταμένο. Για μια στιγμή πίστεψα ότι θα μου έδινε τα λεφτά που μου χρώσταγε, αλλά αυτός σκάλισε μυστηριωδώς τις τσέπες και ξαναγύρισε με άδεια χέρια πίσω στην πολυθρόνα. Εγώ στεκόμουν εκεί και περίμενα. «Τώρα που το θυμήθηκα» είπα «δε θα μπορούσες να μου δώσεις τα λεφτά που σου έχω δανείσει;» «Δεν έχω λεφτά» είπε εκείνος. «Τότε ίσως θα μπορούσες να μου δώσει ένα μέρος, ας πούμε δέκα σεντς;» Κούνησε το κεφάλι αρνητικά. «'Ενα ταληράκι;» «Δεν έχω δεκάρα, νέε μου».