Αλλαγή φορολογικής κατοικίας/έδρας φυσικών και νομικών προσώπων

Transcript

1 Αλλαγή φορολογικής κατοικίας/έδρας φυσικών και νομικών προσώπων 12 Δεκεμβρίου 2015 Μαίρη Καραγιάννη Μιχαλοπούλου Εταίρος Φορολογικού Τμήματος

2 Φορολογική κατοικία φυσικών προσώπων Σελίδα2

3 Ποιος θεωρείται φορολογικός κάτοικος Ελλάδας; Ένα φυσικό πρόσωπο είναι φορολογικός κάτοικος Ελλάδας, εφόσον: έχει στην Ελλάδα τη μόνιμη ή κύρια κατοικία του ή τη συνήθη διαμονή του ή το κέντρο των ζωτικών του συμφερόντων ήτοι τους προσωπικούς ή οικονομικούς ή κοινωνικούς δεσμούς του, ή είναι προξενικός, διπλωματικός ή δημόσιος λειτουργός παρόμοιου καθεστώτος ή δημόσιος υπάλληλος που έχει την ελληνική ιθαγένεια και υπηρετεί στην αλλοδαπή, Σελίδα3

4 Ποιος θεωρείται φορολογικός κάτοικος Ελλάδας; Βρίσκεται στην Ελλάδα συνεχώς για χρονικό διάστημα που υπερβαίνει τις 183 ημέρες, συμπεριλαμβανομένων και σύντομων διαστημάτων παραμονής στο εξωτερικό. Το κριτήριο αυτό δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση φυσικών προσώπων που βρίσκονται στην Ελλάδα αποκλειστικά για τουριστικούς, ιατρικούς, θεραπευτικούς ή παρόμοιους ιδιωτικούς σκοπούς και η παραμονή τους δεν υπερβαίνει τις 365 ημέρες, συμπεριλαμβανομένων και σύντομων διαστημάτων παραμονής στο εξωτερικό. Σελίδα4

5 Φορολογικές υποχρεώσεις κατοίκου Ελλάδας Ο φορολογικός κάτοικος Ελλάδας υποχρεούται να δηλώνει το παγκόσμιο εισόδημά του στην Ελλάδα Ο φορολογικός κάτοικος Ελλάδας υπόκειται σε φόρο εισοδήματος, ανάλογα με την πηγή του εισοδήματος (εισόδημα από μισθωτή εργασία/συντάξεις, εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, εισόδημα από κεφάλαιο, εισόδημα από υπεραξία, μεταβίβασης κεφαλαίου) Ο φορολογικός κάτοικος Ελλάδας εμπίπτει και στο πεδίο εφαρμογής λοιπών φορολογιών, κατά περίπτωση (π.χ. φορολογία κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών κλπ.) Σελίδα5

6 Πίστωση φόρου αλλοδαπής Σε περίπτωση που ο φορολογικός κάτοικος Ελλάδας έχει καταβάλει φόρο στην αλλοδαπή, ο καταβλητέος φόρος εισοδήματός του στην Ελλάδα μειώνεται κατά το ποσό του φόρου που καταβλήθηκε στην αλλοδαπή για αυτό το εισόδημα Η καταβολή του ποσού του φόρου στην αλλοδαπή αποδεικνύεται με τα σχετικά δικαιολογητικά έγγραφα Η μείωση του φόρου εισοδήματος κατά το ποσό του φόρου που καταβλήθηκε στην αλλοδαπή δεν δύναται να υπερβαίνει το ποσό του φόρου που αναλογεί για το εισόδημα αυτό στην Ελλάδα Σελίδα6

7 Αλλαγή φορολογικής κατοικίας φυσικού προσώπου Σελίδα 7

8 Αλλαγή φορολογικής κατοικίας φυσικού προσώπου Η κατάσταση φορολογικής κατοικίας ενός φυσικού προσώπου μπορεί να αλλάξει όταν τα κριτήρια κατοικίας / συνήθους διαμονής δεν πληρούνται πλέον. Φυσικό πρόσωπο που επιθυμεί να μεταφέρει την φορολογική του κατοικία στο εξωτερικό, πρέπει να αποδείξει στις ελληνικές φορολογικές αρχές την μη πλήρωση των ως άνω κριτηρίων, υποβάλλοντας επαρκή δικαιολογητικά στοιχεία Σελίδα8

9 Διαδικασία Το φυσικό πρόσωπο πρέπει να υποβάλει μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του Μαρτίου του φορολογικού έτους που ακολουθεί το έτος αναχώρησης: Αίτηση (έντυπο Μ0, με συνημμένα Μ1 και Μ7) Έγγραφη δήλωση για τον ορισμό φορολογικού εκπροσώπου στην Ελλάδα Σχετικά δικαιολογητικά (και σε μεταγενέστερο στάδιο) Η Δ.Ο.Υ. υποχρεούται να αποφανθεί σχετικά με τη φορολογική κατοικία του αιτούντος φυσικού προσώπου εντός 2 μηνών από την ημερομηνία υποβολής των δικαιολογητικών Σελίδα9

10 Διαδικασία Σε περίπτωση αρνητικής απάντησης, το φυσικό πρόσωπο δύναται να αμφισβητήσει την πράξη της φορολογικής αρχής μέσω της διαδικασίας υποβολής ενδικοφανούς προσφυγής ενώπιον της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της Γ.Γ.Δ.Ε. του Υπουργείου Οικονομικών Σελίδα 10

11 Δικαιολογητικά Τα σχετικά δικαιολογητικά που υποβάλλονται στη Δ.Ο.Υ είναι: Βεβαίωση φορολογικής κατοικίας από την αρμόδια φορολογική αρχή του κράτους όπου το φυσικό πρόσωπο δηλώνει φορολογικός κάτοικος, ή Αίτηση για την Εφαρμογή της ΣΑΔΦ (δίγλωσσα έντυπα), εάν το φυσικό πρόσωπο έχει εγκατασταθεί σε κράτος με το οποίο υφίσταται ΣΑΔΦ, ή Αντίγραφο της εκκαθάρισης της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος που το φυσικό πρόσωπο υπέβαλε στο άλλο κράτος, ή Ελλείψει εκκαθάρισης, αντίγραφο της σχετικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματός του. Σελίδα 11

12 Δικαιολογητικά Σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η προσκόμιση κάποιων από τα ανωτέρω δικαιολογητικά από την αρμόδια φορολογική αρχή, τότε απαιτείται βεβαίωση από οποιαδήποτε άλλη δημόσια ή δημοτική ή άλλη αναγνωρισμένη αρχή με την οποία θα αποδεικνύεται ο ισχυρός δεσμός (κέντρο ζωτικών συμφερόντων) του φυσικού προσώπου με το άλλο κράτος Απαιτείται η επίσημη μετάφραση των προσκομιζόμενων εγγράφων στην Ελληνική γλώσσα και η επισημείωση της Σύμβασης της Χάγης (apostille) Σελίδα 12

13 Επιπρόσθετα δικαιολογητικά Επιπρόσθετα δικαιολογητικά που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τη μεταφορά της φορολογικής κατοικίας φυσικού προσώπου σε άλλο κράτος είναι: Πιστοποιητικό από δημόσια αρχή (π.χ. Δήμο) που να βεβαιώνει τον τόπο οικογενειακής εστίας του φυσικού προσώπου Σύμβαση μίσθωσης κατοικίας / τίτλος ιδιοκτησίας κατοικίας στο εξωτερικό Βεβαίωση εργοδότη για απασχόληση στην αλλοδαπή Βεβαίωση φοίτησης τέκνων σε σχολεία στην αλλοδαπή Βεβαίωση παύσης επιχειρηματικής δραστηριότητας στην Ελλάδα Βεβαίωση διαγραφής από επαγγελματικούς συλλόγους στην Ελλάδα Βεβαίωση μη συμμετοχής στη διοίκηση εταιρείας στην Ελλάδα Σελίδα 13

14 Φορολογική κατοικία νομικών προσώπων Σελίδα 14

15 Πότε ένα νομικό πρόσωπο θεωρείται φορολογικός κάτοικος Ελλάδας; Όταν συστάθηκε ή ιδρύθηκε σύμφωνα με το ελληνικό δίκαιο Όταν έχει την καταστατική του έδρα στην Ελλάδα, ή Όταν ο τόπος άσκησης πραγματικής διοίκησης είναι στην Ελλάδα οποιαδήποτε περίοδο στη διάρκεια φορολογικού έτους Η έννοια της «πραγματικής διοίκησης» εξετάζεται ad hoc με βάση τα πραγματικά περιστατικά κάθε περίπτωσης Σελίδα 15

16 Πραγματική διοίκηση Ο «τόπος άσκησης πραγματικής διοίκησης» είναι στην Ελλάδα με βάση τα πραγματικά περιστατικά και τις συνθήκες λαμβάνοντας υπόψη ιδίως τα εξής: τον τόπο άσκησης καθημερινής διοίκησης, τον τόπο λήψης στρατηγικών αποφάσεων, τον τόπο ετήσιας γενικής συνέλευσης των μετόχων ή εταίρων, τον τόπο τήρησης βιβλίων και στοιχείων, τον τόπο συνεδριάσεων του διοικητικού συμβουλίου ή όποιου άλλου εκτελεστικού οργάνου διοίκησης, την κατοικία των μελών του διοικητικού συμβουλίου ή όποιου άλλου εκτελεστικού οργάνου διοίκησης. Σε συνδυασμό με τη συνδρομή των παραπάνω περιστατικών και συνθηκών είναι δυνατόν να συνεκτιμάται και η κατοικία της πλειοψηφίας των μετόχων ή εταίρων. Σελίδα 16

17 Γενική διάταξη κατά της φοροαποφυγής Η Φορολογική Διοίκηση δύναται να αγνοεί κάθε τεχνητή διευθέτηση ή σειρά διευθετήσεων που αποβλέπει σε αποφυγή της φορολόγησης και οδηγεί σε φορολογικό πλεονέκτημα. Η διευθέτηση ή σειρά διευθετήσεων είναι τεχνητή εφόσον στερείται οικονομικής ή εμπορικής ουσίας. Για τον καθορισμό του τεχνητού ή μη χαρακτήρα μιας διευθέτησης ή σειράς διευθετήσεων, η Φορολογική Διοίκηση εξετάζει διάφορες καταστάσεις (π.χ. τον νομικό χαρακτηρισμό των μεμονωμένων σταδίων και του συνόλου μιας διευθέτησης, συναλλαγές κυκλικού χαρακτήρα κτλ.) Ο στόχος μιας διευθέτησης ή σειράς διευθετήσεων συνίσταται στην αποφυγή της φορολόγησης, εφόσον, ανεξαρτήτως από τις υποκειμενικές προθέσεις του φορολογούμενου, αντίκειται στο αντικείμενο, στο πνεύμα και στο σκοπό των φορολογικών διατάξεων που θα ίσχυαν σε άλλη περίπτωση. Σελίδα 17

18 Πρακτικό Παράδειγμα Ελληνική εταιρεία προτίθεται να μεταφέρει την καταστατική της έδρα στην Ολλανδία βάσει των διατάξεων του ΚΝ 2190/1920 (άρθρο 6) και αντίστοιχα να καταστεί φορολογικός κάτοικος Ολλανδίας διατηρώντας πλέον μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα Βασικό στοιχείο του ενεργητικού της εταιρείας αποτελεί ένα εργοστάσιο που διαθέτει καθώς και συμμετοχές σε άλλες εταιρείες Η ανωτέρω μεταφορά έδρας δεν επιφέρει νομικά τη λύση της εταιρείας Σελίδα 18

19 Πρακτικό Παράδειγμα (συν.) Για σκοπούς αλλαγής της φορολογικής κατοικίας της εταιρείας δεν αρκεί η μεταφορά της καταστατικής της έδρας στην Ολλανδία Θα πρέπει να μην πληρούνται παράλληλα και οι προϋποθέσεις ύπαρξης «πραγματικής διοίκησης» στην Ελλάδα Θα πρέπει να συνεκτιμηθεί και η οικονομική και εμπορική ουσία της μεταφοράς (γενική διάταξη κατά της φοροαποφυγής) Θα πρέπει επίσης να εξεταστεί περαιτέρω με τις αρμόδιες φορολογικές αρχές η τυχόν δυνατότητα διατήρησης του ίδιου ΑΦΜ της εταιρείας, το οποίο πλέον θα σχετίζεται με τη μόνιμη εγκατάστασή της στην Ελλάδα Σελίδα 19

20 Ευχαριστώ! Σελίδα 20

21 ΕΥ Assurance Tax Transactions Advisory Πληροφορίες για την ΕΥ Η ΕΥ κατέχει ηγετική θέση παγκοσμίως στον χώρο των ελεγκτικών, φορολογικών, χρηματοοικονομικών και συμβουλευτικών υπηρεσιών. Η βαθιά γνώση και η ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχουμε συμβάλλουν στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης στις κεφαλαιαγορές και τις οικονομίες σε ολόκληρο τον κόσμο. Δημιουργούμε ηγετικά στελέχη που συνεργάζονται για να τηρήσουν τις υποσχέσεις μας προς όλους τους εταίρους μας. Mε τον τρόπο αυτό συμβάλλουμε σημαντικά στη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου για τους ανθρώπους μας, για τους πελάτες μας και για τις κοινωνίες μας. Η ΕΥ αναφέρεται στον παγκόσμιο οργανισμό και μπορεί να αναφέρεται σε μία ή περισσότερες από τις εταιρείες μέλη της Ernst & Young Global Limited, καθεμία από τις οποίες αποτελεί ξεχωριστή νομική οντότητα. Η Ernst & Young Global Limited, μια βρετανική εταιρεία περιορισμένης ευθύνης δια εγγυήσεως, δεν παρέχει υπηρεσίες σε πελάτες. Για περισσότερες πληροφορίες για τον οργανισμό μας, παρακαλούμε επισκεφθείτε το ey.com H παρούσα έκδοση περιέχει πληροφορίες σε περιληπτική μορφή και κατά συνέπεια προορίζεται μόνο για γενική πληροφόρηση και καθοδήγηση. Δεν προορίζεται να χρησιμοποιηθεί ως υποκατάστατο μιας λεπτομερούς έρευνας ή της άσκησης επαγγελματικής κρίσης. Ούτε η EYGM Limited, αλλά ούτε κάποιο άλλο μέλος του παγκόσμιου οργανισμού της EY αναλαμβάνει την ευθύνη για οποιαδήποτε τυχόν ζημία σε οποιοδήποτε πρόσωπο ενεργεί ή απέχει από κάποια ενέργεια, ως αποτέλεσμα χρήσης οποιουδήποτε υλικού αυτής της έκδοσης. Γενικές πληροφορίες για τις φορολογικές υπηρεσίες της EY παγκοσμίως Η επιχείρησή σας θα πετύχει μόνο εάν στηριχτείτε σε ισχυρά θεμέλια και την αναπτύξετε με βιώσιμο τρόπο. Στην EY πιστεύουμε ότι η διαχείριση των φορολογικών σας υποθέσεων με υπευθυνότητα και προνοητικότητα μπορεί να κάνει τη διαφορά. Έτσι, οι πλήρως καταρτισμένοι φορολογικοί σύμβουλοι σε περισσότερες από 140 χώρες παρέχουν εξειδικευμένη επαγγελματική εμπειρία, συνέπεια και απόλυτη δέσμευση στην παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας όπου και αν βρίσκεστε και όποιες φορολογικές υπηρεσίες και αν χρειάζεστε. Για περισσότερες πληροφορίες παρακαλώ επικοινωνήστε με: Μαίρη Μιχαλοπούλου Εταίρο Φορολογικού τμήματος EY Ελλάδας Τηλ.: EY All Rights Reserved Για οποιοδήποτε συγκεκριμένο θέμα, θα πρέπει να απευθύνεστε στον κατάλληλο σύμβουλο.