Επιτέλους, όχι άλλο κάρβουνο!

Transcript

1 Επιτέλους, όχι άλλο κάρβουνο! Οι αρνητές της κλιµατικής αλλαγής και οι υποστηρικτές του άνθρακα, υποστηρίζουν ότι ο λιθάνθρακας είναι το φθηνότερο καύσιµο και θα αποτελέσει βασικό στήριγµα της οικονοµίας. Και συνεχίζουν ότι η χρήση λιθάνθρακα είναι προτιµότερη από την επένδυση σε ενίσχυση του ενεργειακού µίγµατος από ανανεώσιµες πηγές. Ποια είναι, όµως, η αλήθεια; Αλήθεια: ο λιθάνθρακας δεν είναι καλή λύση Το τελευταίο διάστηµα υπάρχει έντονο επιχειρηµατικό ενδιαφέρον για την εισαγωγή λιθάνθρακα από την Ουκρανία, την Κίνα ή/και την Αφρική, µε σκοπό τη δηµιουργία νέων µονάδων ηλεκτροπαραγωγής µε αυτό το καύσιµο. Μάλιστα, αυτή η τόσο αρνητική εξέλιξη Πίνακας 1. Εκποµπές CO 2 από µια µονάδα ισχύος 500MW ανά είδος και τεχνολογία καυσίµου παρουσιάζεται ως φιλική προς το περιβάλλον. Στο 1 ο σκέλος του Μακροχρόνιου Ενεργειακού Σχεδιασµού 1 Είδος µονάδας Εκποµπές CO2 (εκ. τόνοι/έτος) της χώρας προβλέπεται η µείωση της παραγωγής Τυπική µονάδα λιγνίτη 0,90 ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη σε ποσοστό 26% το Άνθρακας µε καθαρές 0,69-0, (από 60% σήµερα), ενώ τη µείωση αυτή σχεδόν τεχνολογίες θα καλύψει ο λιθάνθρακας (21% παραγωγή ηλεκτρισµού το 2020, από 0% σήµερα). 0,60-0,65 Η αλήθεια είναι ότι η κλιµατική αλλαγή ήδη συµβαίνει και στη µάχη για την αντιµετώπισή της η χώρα µας έχει την υποχρέωση να µετέχει πιο ενεργά. Η Ελλάδα καλείται να τηρήσει τις δεσµεύσεις που έχει αναλάβει στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να µειώσει αποτελεσµατικά τις εκποµπές CO 2 τα χρόνια που έρχονται. Για να το καταφέρει χρειάζεται η δηµιουργία µιας βιώσιµης ενεργειακής πολιτικής, που θα δώσει έµφαση στην εξοικονόµηση ενέργειας, τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης, την προώθηση των ΑΠΕ και την βέλτιστη αξιοποίηση καθαρών τεχνολογιών. Μέσα σε αυτό το ενεργειακό σχέδιο, ο λιθάνθρακας, που θα εισάγεται µάλιστα από τρίτες χώρες, δεν έχει θέση. Ο λιθάνθρακας είναι εξίσου ρυπογόνος µε τον λιγνίτη, ενώ ακόµα και οι καθαρότερες τεχνολογίες που πλέον χρησιµοποιούνται δεν λύνουν το πρόβληµα των εξαιρετικά υψηλών εκποµπών διοξειδίου του άνθρακα (πίνακας 1). Ένα άλλο µεγάλο πρόβληµα που δηµιουργείται είναι η ενεργειακή εξάρτηση από τρίτες χώρες (βλ. Κίνα, Ν. Αφρική, Ουκρανία). Οι τιµές λιθάνθρακα ήδη ανεβαίνουν λόγω της ξαφνικής ζήτησης, ενώ γεωπολιτικά η εξάρτηση από έναν µεγάλο ρυπαντή όπως π.χ. η Κίνα, δηµιουργεί ρωγµές στην Ευρωπαϊκή οικονοµική και περιβαλλοντική πολιτική. Το πρόβληµα µε τον λιθάνθρακα γίνεται ακόµα µεγαλύτερο αν αναλογιστούµε ότι οι θέσεις εργασίας που πρόκειται να προσφέρει είναι σαφώς λιγότερες από αυτές που θα χαθούν εξαιτίας α) της κλιµατικής αλλαγής 2, β) της ελλιπούς προώθησης των ΑΠΕ (πίνακας 2). Άνθρακας µε καθαρές τεχνολογίες και βιοµάζα Φυσικό άεριο 0,36 Φυσικό αέριο ή άνθρακας µε καθαρές τεχνολογίες και CCS (δέσµευση και αποθήκευση άνθρακα) 0,10 Ηλιακά Αιολικά συστήµατα 0 Πηγή: UK energy plan Πίνακας 2. Άµεσες θέσεις εργασίας ανά είδος ενεργειακής πηγής Τοµέας Πετρέλαιο 260 Φυσικό αέριο 250 Άνθρακας 370 Πυρηνικά 75 Υδροηλεκτρικά 250 Αιολικά Θέσεις εργασίας ανά χρόνο και ανά TWh παραγόµενης ενέργειας Φωτοβολταϊκά Πηγή: The renewable 2004 Bonn conference Η προώθηση των ΑΠΕ (και της εξοικονόµησης) µπορεί να δηµιουργήσει πολύ περισσότερες θέσεις εργασίας απ ότι ο λιθάνθρακας. Σε ανάλυση του Πανεπιστήµιου του Μπέρκλεϋ, µελετήθηκε η δηµιουργία νέων θέσεων 1 Το προσχέδιο του µακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασµού της χώρας εκπονήθηκε από το Συµβούλιο Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής (ΣΕΕΣ) και µπορεί να βρεθεί στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Ανάπτυξης 2 ETUC, Climate change and employment 1

2 εργασίας ανάλογα µε τον βαθµό συµµετοχής των διαφόρων ενεργειακών πόρων στο ισοζύγιο των ΗΠΑ (πίνακας 3). Εκεί φαίνεται ξεκάθαρα ότι ακόµα και στις εξαιρετικά ρυπογόνες ΗΠΑ η υιοθέτηση των ΑΠΕ θα δηµιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας από ότι ο άνθρακας. Στα αρνητικά της χρήσης λιθάνθρακα πρέπει ακόµα να υπολογιστεί η ισχυρή και δικαιολογηµένη αντίδραση των τοπικών κοινωνιών (στις οποίες προβλέπεται να δηµιουργηθούν νέες µονάδες λιθάνθρακα). Για παράδειγµα, οι κάτοικοι στον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας ή στο Μαντούδι Ευβοίας, στα Άσπρα Σπίτια Βοιωτίας και τη Νέα Καρβάλη ή τον Αλµυρό, γνωρίζουν τις επιπτώσεις των µονάδων λιθάνθρακα τόσο σε τοπικό όσο και σε διεθνές επίπεδο και δεν πρόκειται να δεχθούν την υποβάθµιση των περιοχών στις οποίες κατοικούν και εργάζονται. Η φωνή των πολιτών της Ελλάδας, πρέπει να ακουστεί όπως ακούστηκε η φωνή των πολιτών στο Ένσντορφ (Ensdorf) της Γερµανίας. Στο Ένσντορφ, µια εξαιρετικά επιβαρηµένη βιοµηχανική περιοχή, η RWE σκόπευε να δηµιουργήσει µονάδα λιθάνθρακα 1600 MW. Σε δηµοψήφισµα όµως, οι κάτοικοι της περιοχής καταδίκασαν οποιαδήποτε τέτοια σκέψη, αναγκάζοντας την RWE να δηλώσει ότι ακυρώνει την επένδυση. Στα παραπάνω, που συνηγορούν στην εναντίωση προς τον λιθάνθρακα, πρέπει να προστεθεί και το θέµα της φορολόγησης του άνθρακα. Τον Ιούλιο του 2006, η Κυβέρνηση επέβαλε ειδικό φόρο κατανάλωσης στον λιγνίτη, τον λιθάνθρακα και το κοκ µε τον Ν. 3483/2006. Σύµφωνα µε τον Νόµο, η παραγωγή ηλεκτρισµού από τα παραπάνω στερεά και ρυπογόνα καύσιµα φορολογούνται µε 0,3 ανά gigajoule. Ο φόρος αυτός όµως, αποτελεί µια από τις πλέον βραχύβιες νοµοθετικές ρυθµίσεις της Βουλής των Ελλήνων. Τον εκέµβριο του 2006 ο φόρος καταργήθηκε, µε τροπολογία στον Νόµο 3517/2006, πριµοδοτώντας ουσιαστικά την παραγωγή ενέργειας από τις χειρότερες συµβατικές πηγές ενέργειας. Έως πότε θα δίδονται τέτοιου είδους οφέλη σε ρυπογόνες µορφές ενέργειας; Αλήθεια: εν υπάρχει λόγος για είσοδο του λιθάνθρακα στο ενεργειακό µείγµα Η ανάπτυξη των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας, η ενεργειακή αποδοτικότητα, η εξοικονόµηση ενέργειας είναι οι βασικότερες επιλογές στις οποίες πρέπει να προχωρήσει η Ελληνική Πολιτεία. Σύµφωνα µε έκθεση Σενάρια του WWF 3 για το παγκόσµιο ενεργειακό ισοζύγιο, είναι δυνατό να καλυφθούν οι ενεργειακές ανάγκες της ανθρωπότητας και ταυτόχρονα να µειώσουµε αποτελεσµατικά τις εκποµπές αερίων θερµοκηπίου, Σενάριο 1: 20% ΑΠΕ έως το χωρίς να επενδύσουµε σε νέες µονάδες λιθάνθρακα 2020 (85% βιοµάζα, 14% (που χρησιµοποιούν τις σηµερινές τεχνολογίες). αιολικά, 1% φωτοβολταϊκά) Εξάλλου, κανείς δεν προτείνει την άµεση κατάργηση Σενάριο 2: 20% ΑΠΕ έως το του ρυπογόνου λιγνίτη που διαθέτουµε στην Ελλάδα, 2020 (60% βιοµάζα, 37% αλλά µια σταδιακή απεξάρτηση σε εύλογο βάθος αιολικά, 3% φωτοβολταϊκά) χρόνου (ίσως µέχρι το ), πράγµα που Σενάριο 3: 20% ΑΠΕ έως το σηµαίνει ότι πρέπει να αποκλειστεί η είσοδος στη χώρα 2020 (40% βιοµάζα, 55% νέων παρόµοιων ρυπογόνων πηγών ενέργειας. αιολικά, 5% φωτοβολταϊκά) Επιπλέον, η ανάπτυξη των ανανεώσιµων πηγών Σενάριο 4: Εντατική χρήση ενέργειας και η εξοικονόµηση ενέργειας θα ωφελήσει ορυκτών καυσίµων (50% την οικονοµία, δίδοντας σηµαντικά κέρδη που πρέπει άνθρακας, 50% φυσικό αέριο) να κατευθυνθούν στην ενίσχυση της απασχόλησης και των τοπικών οικονοµιών. Ποια είναι, όµως, η πραγµατική αξία και το κόστος του λιθάνθρακα και γιατί ποτέ το κόστος αυτό δεν λαµβάνεται υπόψη; Πίνακας 3. Σενάρια δηµιουργίας θέσεων εργασίας ανά είδος καυσίµου Απασχόληση ανά σενάριο (θέσεις εργασίας σε σύνολο εξόρυξης, µεταφοράς, παραγωγής ενέργειας και συντήρησης) Πηγή: University of Berkeley, Putting renewables to work, 2004 Αλήθεια: το κόστος για την υγεία δεν λαµβάνεται υπόψη Η αλήθεια είναι το κόστος για την υγεία από την καύση λιθάνθρακα σχεδόν αγνοείται από κάθε πολιτική ανάλυση. Ο λιθάνθρακας είναι το πλέον ρυπογόνο καύσιµο, καθώς επιβαρύνει σηµαντικά το περιβάλλον και την υγεία των πολιτών σε τοπικό και σε διεθνές επίπεδο. Ποιος είναι διατεθειµένος να δηµιουργήσει νέες µονάδες άνθρακα στην περιοχή του, δηµιουργώντας συνθήκες ενεργειακού σκουπιδοτενεκέ ; Σε τοπικό επίπεδο είναι χαρακτηριστικό ότι τα αιωρούµενα σωµατίδια στην εύρυτερη περιοχή της Κοζάνης (στις οποία υπάρχουν µονάδες του εξίσου ρυπογόνου λιγνίτη) ξεπερνούν σχεδόν καθηµερινά τα θεσπισµένα όρια, 3 WWF, Climate solutions: WWF s vision for 2050,

3 θέτοντας σε σηµαντικό κίνδυνο την υγεία των πολιτών. Μάλιστα, σε έκθεση του Αριστοτελείου Πανεπιστηµίου 4 φαίνεται ότι στην Πτολεµαϊδα εµφανίζονται αυξηµένα κρούσµατα καρδιακών παθήσεων και καρκίνου. Γιατί θα πρέπει να δηµιουργηθούν νέες µονάδες λιθάνθρακα, που αν και θα έχουν καλύτερη απόδοση από αυτές της Κοζάνης, εντούτοις θα επιβαρύνουν σηµαντικά την υγεία των κατοίκων; Ποιες θα είναι άραγε οι επιπτώσεις και τα οξείδια του αζώτου ή του θείου; Τα στερεά απόβλητα που θα προκύψουν από την καύση του κάρβουνου, πώς θα διατεθούν χωρίς να θέσουν σε κίνδυνο τη δηµόσια υγεία; Αλήθεια: το περιβαλλοντικό κόστος του λιθάνθρακα είναι πολύ υψηλό Σύµφωνα µε τo Ευρωπαϊκό πρόγραµµα Externe 5, το περιβαλλοντικό κόστος του λιγνίτη στην Ελλάδα ανά µονάδα παραγόµενης κιλοβατώρας είναι πολύ υψηλότερο απ ότι κάθε άλλη πηγή ενέργειας (ενδεικτικά το µέσο εξωτερικό κόστος του - ανέρχεται στα 126 εκ. ανά kwh). Μάλιστα, για τη Γερµανία που διαθέτει µονάδες λιθάνθρακα το περιβαλλοντικό κόστος τέτοιων µονάδων άνθρακα κυµαίνεται από 17 έως 138 εκ. ανά παραγώµενη kwh. Αλήθεια: η εµπορία ρύπων θα ανεβάσει το κόστος του λιθάνθρακα Το κόστος που θα κληθούµε ως χώρα να καταβάλουµε µέσα από το σύστηµα εµπορίας ρύπων είναι επίσης κάτι που δεν λαµβάνεται υπόψη στην τιµή του λιθάνθρακα. Για παράδειγµα, κατά την πρώτη περίοδο του συστήµατος εµπορίας δικαιωµάτων εκποµπών στην ΕΕ ( ), η κυβέρνηση έδωσε απλόχερα δικαιώµατα στη ΕΗ, αυτό όµως δεν εµπόδισε τη ΕΗ να προχωρήσει το 2005 στην αγορά επιπλέον δικαιωµάτων συνολικού κόστους 69 εκ.. Η δεύτερη περίοδος του συστήµατος είναι σαφώς πιο αυστηρή και θα έχει ενδιαφέρον να δούµε πόσο θα κληθεί να καταβάλει η ΕΗ για τις αγοραπωλησίες δικαιωµάτων. Η επόµενη φάση του συστήµατος (µετά το 2012) θα περικόψει ακόµα περισσότερο τα δικαιώµατα εκποµπών από όλες τις µονάδες ηλεκτροπαραγωγής (άρα και από αυτές του λιθάνθρακα) και αυτό θα έχει ως αποτέλεσµα τη δαπάνη πολλών εκατοµµυριών ευρώ για την αγορά εκποµπών στο χρηµατιστήριο ρύπων. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο ενεργειακό πακέτο της ΕΕ προβλέπεται η πλήρης δηµοπράτηση των δικαιωµάτων εκποµπών αερίων από τις εγκαταστάσεις ηλεκτροπαραγωγής, και ενδεικτικά το σύστηµα εµπορίας στην ηλεκτροπαραγωγή της χώρας µπορεί να στοιχίσει στις εταιρίες από 1 έως 2 δις ετησίως. Όπως δείχνει η µέχρι σήµερα εµπειρία, το κόστος αγοράς δικαιωµάτων κατά µεγάλο µέρος θα περάσει στους τελικούς καταναλωτές επιβαρύνοντάς τους µε δαπάνες που θα έπρεπε να απασχολούν µόνο τους ηλεκτροπαραγωγούς. Μάλιστα το κόστος της τιµής δικαιωµάτων άνθρακα, προβλέπεται να αυξηθεί υπέρµετρα στην εποχή µετά το Το κόστος αυτό έχει υπολογιστεί από τα οικονοµικά επιτελεία και αν ναι, γιατί δεν ανακοινώνεται; Αλήθεια: ο λιθάνθρακας είναι συνώνυµος µε την κλιµατική αλλαγή που θα επιφέρει τεράστιο οικονοµικό κόστος Ο λιθάνθρακας είναι το πλέον ρυπογόνο καύσιµο και συµβάλλει τα µέγιστα στην κλιµατική αλλαγή. Είναι επιστηµονικά τεκµηριωµένο ότι αν θέλουµε να µειώσουµε αποτελεσµατικά τις εκποµπές αερίων του θερµοκηπίου και να αποφύγουµε τα χειρότερα της κλιµατικής αλλαγής δεν µπορούµε και ούτε πρέπει να χρησιµοποιούµε τον άνθρακα στη µορφή που τον χρησιµοποιούµε ως σήµερα. Κάθε νέα µονάδα άνθρακα προκαλεί νέα πλήγµατα στο ήδη ευαίσθητο κλίµα. Η έκθεση Στερν (Stern) είναι κατηγορηµατική: Αν προβούµε σήµερα στα απαραίτητα µέτρα για µείωση των εκποµπών (πράγµα που σηµαίνει και σταδιακή µείωσης της χρήσης άνθρακα), θα καταβάλουµε πολύ µικρότερο οικονοµικό τίµηµα σε σχέση µε την αδράνεια. Μάλιστα, η έκθεση Στερν σηµειώνει ότι το κόστος της απραξίας µπορεί να στοιχίσει από 5-20% του παγκοσµίου ΑΕΠ, ενώ το κόστος της έγκαιρης δράσης δεν θα ξεπεράσει το 1% του ΑΕΠ. Αλήθεια: ο λιθάνθρακας συµβάλλει στην κλιµατική αλλαγή και προκαλεί οικολογική καταστροφή. Πότε θα υπολογιστεί η απώλεια της βιοποικιλότητας; Σύµφωνα µε την πρόσφατη έκθεση της διακυβερνητικής επιτροπής του ΟΗΕ για την κλιµατική αλλαγή (IPCC), η υπερθέρµανση του πλανήτη θα οδηγήσει σε σηµαντικές απώλειες ειδών της βιοποικιλότητας. Έτσι, σε περίπτωση που η παγκόσµια θερµοκρασία αυξηθεί κατά 1,5 2,5 ο C (σε σχέση µε τα επίπεδα της περιόδου 4 Στατιστική µελέτη τµήµατος αιµοστατικής, Ιατρική Σχολή, ΑΠΘ 5 Ευρωπαϊκό πρόγραµµα Externe, 3

4 ), είναι πολύ πιθανό να αφανιστεί το 20-30% των ειδών παγκοσµίως. Αν η αύξηση της θερµοκρασίας ξεπεράσει τους 3,5 ο C τότε τίθεται σε κίνδυνο εξαφάνισης έως και το 70% των ειδών σε παγκόσµιο επίπεδο. Η απώλεια των ειδών δεν µπορεί να εκτιµηθεί σε απόλυτους οικονοµικούς όρους, όπως δεν µπορεί να εκτιµηθεί οικονοµικά και η δηµιουργία εώς περιβαλλοντικών προσφύγων (συνέπεια της ανόδου της στάθµης της θάλασσας και της έλλειψης πρόσβασης σε νερό). Η µοναδική οικολογική και κοινωνική σηµασία της βιοποικιλότητας, όπως και η κοινωνική αναταραχή που θα προκληθεί εξαιτίας των περιβαλλοντικών καταστροφών είναι κάτι που πρέπει επιτέλους να ληφθεί υπόψη στο σχεδιασµό της ενεργειακής πολιτικής. Αν καταφέρουµε να αποτιµήσουµε την αξία του περιβάλλοντος, τότε θα ανακαλύψουµε πολύ εύκολα ότι οι επενδύσεις σε λιθάνθρακα και γενικά σε άνθρακα είναι απλά ασύµφορες και απαράδεκτες. Αλήθεια: Ο λιθάνθρακας είναι ένα πεπερασµένο προϊόν Η εκµετάλλευση του λιθάνθρακα δεν µπορεί να συνεχίζεται επ άπειρον. Είναι δεδοµένο λοιπόν ότι κάποτε θα τελειώσει. Η ΕΗ αναφέρει ότι υπάρχουν αποθέµατα για 200 χρόνια, η Υπηρεσία Ενέργειας, όµως, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρει ότι το εκτιµώµενο διαθέσιµο δυναµικό είναι πολύ µικρότερο απ ότι νοµίζαµε, ενώ και το World Coal Institute µειώνει σηµαντικό το χρόνο σε 145 χρόνια. Μήπως είναι προτιµότερο να στραφούµε εγκαίρως σε νέες πηγές ενέργειας, φιλικότερες προς το περιβάλλον και τον άνθρωπο, αντί να επενδύσουµε σε µη ανανεώσιµες πηγές; Αξίζει να αναφερθεί ότι ο ξαφνικός έρωτας των ρυπογόνων εταιριών ηλεκτροπαραγωγής προς το λιθάνθρακα, έχει επιφέρει σηµαντικές αλλαγές στην τιµή του. Ενδεικτικά, το καλοκαίρι του 2007 το Υπουργείο Ανάπτυξης είχε σχεδιάσει το προσχέδιο του εθνικού ενεργειακού σχεδιασµού θεωρώντας ότι η τιµή του λιθάνθρακα θα µείνει σχετικά σταθερή. Λόγω όµως της µεγάλης ανόδου του, το Υπουργείο Ανάπτυξης αναµένεται να επανεξετάσει το ζήτηµα. Αλήθεια: ο λιθάνθρακας δεν είναι καν εθνικό προϊόν Ο λιθάνθρακας θα εισάγεται από τρίτες χώρες (µε τις οποίες µάλιστα δεν έχουµε ισχυρούς δεσµούς), και επιπλέον δεν είναι εθνικό προϊόν, ούτε πρόκειται να γίνει. Αντίθετα, εθνικά προϊόντα είναι ο τουρισµός και η γεωργία, που ήδη υποφέρουν από τα προµηνύµατα της κλιµατικής αλλαγής. Εθνικό προϊόν είναι και οι ανεξάντλητες ανανεώσιµες πηγές ενέργειας, που διαθέτουµε σε αφθονία στη χώρα µας. Γιατί να µην αποτελέσουν αυτές οι πηγές το νέο προσοδοφόρο και καινοτόµο εθνικό προϊόν της Ελλάδας; Επιπλέον, αξίζει να αναδείξουµε ένα νέο εθνικό προϊόν της χώρας µας, που µπορεί να φέρει µόνο οφέλη: την εξοικονόµηση ενέργειας. Η Ελλάδα έχει µεγάλες δυνατότητες σε αυτό τον τοµέα, καθώς οι µέχρι σήµερα επιδόσεις είναι απογοητευτικά χαµηλές. Σύµφωνα µε στοιχεία της ΕΕ 6, η χώρα µας εκπέµπει 37% περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα (CO 2 ) ανά µονάδα παραγόµενου ΑΕΠ σε σχέση µε τον µέσο όρο της ΕΕ- 27, γεγονός που υποδεικνύει τις τεράστιες ευκαιρίες που έχει η χώρα µας για εξοικονόµηση ενέργειας. Η έµφαση σε καθαρές και αποδοτικές τεχνολογίες στη βιοµηχανία, η βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των κτιρίων, η προώθηση των µέσων µαζικής µεταφοράς αποτελούν µερικές µόνο από τις δράσεις που µπορούν να µειώσουν την ενέργεια που καταναλώνεται στη χώρα µας. Αλήθεια: ακόµη και αν βελτιωθούν οι υφιστάµενες µονάδες το πρόβληµα παραµένει Το µεγάλο πρόβληµα λέγεται κλιµατική αλλαγή και απαιτεί δραστικές περικοπές των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου. Σύµφωνα µε τους επιστήµονες, αν θέλουµε να αποφύγουµε τα χειρότερα της κλιµατικής αλλαγής, η αύξηση της παγκόσµιας θερµοκρασίας δεν πρέπει να ξεπεράσει τους 2 ο C σε σχέση µε τα προβιοµηχανικά επίπεδα. Αυτό µεταφράζεται σε παγκόσµια µείωση των εκποµπών κατά 60-80% έως το Για τις βιοµηχανικές χώρες, ο στόχος µπορεί να εξειδικευθεί σε ενδιάµεση µείωση των εκποµπών κατά 30% έως το 2020 (πάντα σε σχέση µε τα επίπεδα εκποµπών του 1990). Η Ελλάδα θα πρέπει να συµβάλει σε αυτή τη µείωση, στον βαθµό που της αναλογεί. Ήδη έχουµε δεχθεί ότι η ΕΕ θα µειώσει δεσµευτικά τις εκποµπές της κατά τουλάχιστον 20% έως το 2020, και ο στόχος για την Ελλάδα είναι να µειώσει τις εκποµπές της στον τοµέα της ηλεκτροπαραγωγής κατά περίπου 20%, σε σχέση µε τα επίπεδα του Αν µάλιστα η ΕΕ δεχθεί τελικά αυτό που προτείνει το WWF, ότι δηλαδή η µείωση των εκποµπών θα πρέπει να είναι 30% έως το 2020, τότε οι µειώσεις που θα κληθεί να επωµιστεί η Ελλάδα θα είναι ακόµα µεγαλύτερες. 6 ΕΕΑ, Greenhouse gas emission trends and projection in Europe

5 Σε αυτό το στόχο δεν χωράει η καύση λιθάνθρακα. Οι απαιτούµενες µειώσεις εκποµπών θα πρέπει να ειδωθούν όχι ως κάτι που µας επιβάλει η ΕΕ, αλλά ως εθνική πρόκληση ενάντια στην κλιµατική αλλαγή. Πίνακας 4. Η στάση των Ευρωπαίων για τον λιγνίτη Αλήθεια: Χρειαζόµαστε ενεργειακή ανεξαρτησία, σε συνδυασµό µε την προστασία του περιβάλλοντος Οι επιδιώξεις της Πολιτείας για εξάρτηση από τον εισαγώµενο λιθάνθρακα µπορεί να προκαλέσουν τεράστια αναστάτωση στην ενεργειακή ανεξαρτησία της χώρας και να επιφέρουν σηµαντικές αυξήσεις στην τιµή του ηλεκτρισµού, αν µελλοντικά προκύψει ζήτηµα αυξοµειώσεων της τιµής, όπως συµβαίνει µε το πετρέλαιο. Επιπλέον, η εισαγωγή του λιθάνθρακα θα είναι µεγάλο πλήγµα στη µάχη ενάντια στην κλιµατική αλλαγή. Κανείς δεν µπορεί να αποκλείσει τη δηµιουργία µιας τεχνητής κρίσης στην παγκόσµια αγορά άνθρακα που µπορεί να Πηγή: Eurobarometer 2007 οδηγήσει σε σηµαντικές οικονοµικές απώλειες. Η ενεργειακή ανεξαρτησία µιας χώρας, όπως και η έµφαση σε καθαρές και ανεξάντλητες πηγές ενέργειας προβάλλουν ως επιτακτικές λύσεις. Αλήθεια: η κοινωνία αντιστέκεται στον άνθρακα Οι πολίτες πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η καλύτερη επιλογή µας δεν είναι η διατήρηση του σηµερινού ρυπογόνου status quo, αλλά η στροφή σε καθαρές πηγές και η εξοικονόµηση ενέργειας. Αυτό ευτυχώς είναι κάτι που φαίνεται ότι το αντιλαµβάνονται οι Έλληνες ολοένα και περισσότερο. Σύµφωνα µε το Ευρωβαρόµετρο του 2007 (πίνακας 4), οι Ελληνες πολίτες δεν επιθυµούν τη χρήση άνθρακα (32% κατά της χρήσης, 16% υπέρ) και µάλιστα βρίσκονται στις υψηλότερες θέσεις της ΕΕ-25 σε αυτό το ζήτηµα. Η Ελληνική Πολιτεία θα ακούσει τη φωνή των πολιτών; 5