ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

Transcript

1 ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΙΝΔΥΝΩΝ (ECONOMIC CAPITAL) ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ : ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ CFO ING ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2006

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Η ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ TΟ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΤΟ Α.Ο.Κ. ΩΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΡΟ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΗΝ ING ΕΛΛΑΔΟΣ

3 1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Ο ασφαλιστικός οργανισμός, ως θεσμικός επενδυτής, επιτελεί το ρόλο του διαμεσολαβητή κατά την μεταφορά οικονομικών πόρων από τις πλεονασματικές οικονομικές μονάδες (αποταμιευτές πιστωτές) στις ελλειμματικές οικονομικές μονάδες (δανειολήπτες πιστούχοι). αποταμιευτές οικονομικών πόρων (πχ. οικοκυριά) Πιστωτικοί οργανισμοί (Τράπεζες, Πιστωτικοί ειδικοί οργανισμοί πιστωτικοί (Τράπεζες, οργανισμοί) ειδικοί πιστωτικοί οργανισμοί) Θεσμικοί επενδυτές (ασφαλιστικές Θεσμικοί επενδυτές εταιρίες, συνταξιοδοτικά (ασφαλιστικές εταιρίες, ταμεία, συνταξιοδοτικά Α/Κ, κλπ) ταμεία, Α/Κ, κλπ) Αγορές (κεφαλαίου,χρήματος) Αγορές (κεφαλαίου,χρήματος) εκδότες χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων (πχ. επιχειρήσεις, δημόσιοι οργανισμοί)

4 1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Ο ρόλος του ασφαλιστικού οργανισμού ως διαμεσολαβητή μεταφοράς οικονομικών πόρων επιτυγχάνεται με την έκδοση ασφαλιστικών υποχρεώσεων (ασφαλιστήρια συμβόλαια). αντισυμβαλλόμενοι / ασφαλιζόμενοι Εισροές ασφαλίστρων εκροές ασφαλιστικών παροχών 'Εκδοση ασφαλιστικών υποχρεώσεων Ασφαλιστικός οργανισμός Ασφαλιστικός οργανισμός Επενδύσεις Αγορές (κεφαλαίου,χρήματος) Αγορές (κεφαλαίου,χρήματος) Τράπεζες, Α/Κ, κλπ Τράπεζες, Α/Κ, κλπ Αντασφαλιστικός Αντασφαλιστικός οργανισμός οργανισμός Εκδότες χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων

5 1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Η διαμεσολάβηση εγκυμονεί πολλούς κινδύνους. Η διαμόρφωση του σύγχρονου οικονομικού περιβάλλοντος χαρακτηρίζεται από: α. Την ενοποίηση των αγορών β. Την απελευθέρωση των αγορών γ. Την απορρύθμιση των αγορών δ. Την εισαγωγή νέων και πολύπλοκων χρηματοοικονομικών εργαλείων η οποία καθίσταται δυνατή λόγω της ραγδαίας εξέλιξης της τεχνολογίας Μέσα στο σύγχρονο και ευμετάβλητο οικονομικό περιβάλλον όπου οι αρνητικές διακυμάνσεις μιας αγοράς δύνανται να μεταδοθούν με μεγάλη ταχύτητα σε άλλες αγορές, ο ασφαλιστικός οργανισμός καλείται να διαχειριστεί τις ποικίλες μορφές του οικονομικού κινδύνου ούτως ώστε να διασφαλίσει την εξυπηρέτηση των ασφαλιστικών του υποχρεώσεων.

6 1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Οι ποικίλες μορφές του οικονομικού κινδύνου απαντώνται... στην φύση των ασφαλιστικών εργασιών και στη διάρθρωση του χαρτοφυλακίου (π.χ. Ασφαλίσεις καταστροφικών γεγονότων, εγγυήσεις και δικαιώματα προαίρεσης ενσωματωμένα στα ασφαλιστήρια συμβόλαια) στο μακροοικονομικό περιβάλλον (πληθωρισμός, ύψος επιτοκίων, συναλλαγματική ισοτιμία, ανεργία) στο μικροοικονομικό περιβάλλον (προσφορά ζήτηση προϊόντων, ρύθμιση αγοράς, ανταγωνισμός) στη διοίκηση του ασφαλιστικού οργανισμού (δομή, οργάνωση, τεχνολογία, τεχνογνωσία, εκπαίδευση, διαδικασίες λήψης αποφάσεων)

7 1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Ποια όμως είναι η έννοια του οικονομικού κινδύνου; Πως δύναται να μετρηθεί το μέγεθος του κινδύνου; Ποια η ανάγκη μέτρησης του μεγέθους του κινδύνου; Ποιές είναι οι κατηγορίες του κινδύνου;

8 1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Δεν είναι εύκολο να εκφράσουμε την έννοια του κινδύνου (risk) ως μέγεθος. Η σύγχρονη όμως αντίληψη για τον κίνδυνο θέλει αυτόν θετικά συνδεδεμένο με το μέγεθος της διακύμανσης της κατανομής πιθανοτήτων των οικονομικών αποτελεσμάτων. Ο οικονομικός κίνδυνος συνδέεται ειδικότερα με την έννοια της ζημίας. ζημία Αρνητική απόκλιση θετική απόκλιση Αναμενόμενα αποτελέσματα Η οικονομική αξία (economic value) ενός αξιογράφου ή χρεωγράφου ή εν γένει ενός περιουσιακού στοιχείου ή μίας υποχρέωσης ισούται με την παρούσα αξία (PV) των μελλοντικών καθαρών ταμειακών ροών (ΚΤΡ). Το ύψος της οικονομικής αξίας εξαρτάται από το μέγεθος του οικονομικού κινδύνου.

9 1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ OIKONOMIKH ΑΞΙΑ = PV ( ΚΤΡ ) = ΚΤΡ t t = 1 + t ( 1 r ) καθαρές ταμειακές ροές χρήσης t Επιτόκιο προεξόφλησης Στο υπόδειγμα της οικονομικής αξίας η έννοια του κινδύνου εισάγεται είτε: α ) με προσαρμογή στον κίνδυνο (risk adjusted) του μεγέθους των αναμενόμενων (best estimate) μελλοντικών ΚΤΡ για κάθε χρήση t Κ α τ α ν ο μ ή Κ Τ Ρ αναμενόμενη ροή ροή ποσαρμοσμένη στον κίνδυνο ΚΤΡ προσαρμοσμένη (risk adjusted) στο μέγεθοςτου κινδύνου, για νοοτροπία αποστροφής του κινδύνου (risk averse) ΚΤΡ, για νοοτροπία ουδετερότητας έναντι του κινδύνου (risk neutral) t t+1 t+2... Χρήση Η επικρατέστερη νοοτροπία είναι αυτή της αποστροφής του κινδύνου

10 1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ είτε: β ) με προσαρμογή στον κίνδυνο του επιτοκίου προεξόφλησης r (risk adjusted discount rate) Αναμενόμενη ποσοστιαία απόδοση r Αντιστάθμισμα κινδύνου (risk premium) Καμπύλη αδιαφορίας (καμπύλη ισοδύναμου κινδύνου με την βεβαιότητα) Απόδοση που δεν ενέχει κίνδυνο 0 σ 2σ Κίνδυνος (τυπική απόκλιση) Όσο μεγαλύτερο το μέγεθος του οικονομικού κινδύνου, με δεδομένη την νοοτροπία αποστροφής του κινδύνου, τόσο μικρότερη η παρούσα αξία των καθαρών ταμειακών ροών (Net Cash Flows).

11 1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Η προσαρμοσμένη (στον κίνδυνο) οικονομική αξία δύναται να εκφράσει την έννοια της αγοραίας αξίας (market value), MV. Το περιθώριο αντιστάθμισης κινδύνου (market value margin), MVM, ισούται με την διαφορά μεταξύ της αγοραίας αξίας και της παρούσας αξίας των αναμενόμενων μελλοντικών ΚΤΡ, δηλαδή MVM = MV PV(Ε(ΚΤΡ)) Κ Τ Ρ αντιστάθμιση κινδύνου πt, προσαρμοσμένη ΚΤΡ αt, αναμενόμενη ΚΤΡ αt πt t t+1 t+2... Χρήση

12 1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Συνεπώς, η αγοραία αξία εκφράζεται από την εξίσωση: Όταν το υπόδειγμα αυτό εφαρμόζεται στα περιουσιακά στοιχεία (Ενεργητικό) του ασφαλιστικού οργανισμού, τότε προσδιορίζεται η αγοραία αξία ενεργητικού (market value of assets), MVA. Συχνότητα εμφάνισης αγοραίας αξίας στοιχείου MVΑ Αγοραία αξία περιουσιακού στοιχείου MV = PV(Ε(ΚΤΡ)) + MVM MVM Περιθώριο αντιστάθμισης κινδύνου X οστό ποσοστημόριο PV(E(ΚΤΡ)) Αναμενόμενη οικονομική αξία περιουσιακού στοιχείου (best estimate) όπου, MVM < 0 Ύψος αγοραίας αξίας στοιχείου

13 1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Στην περίπτωση ύπαρξης αγοράς (π.χ. χρηματιστηριακή αγορά) για κάποια κατηγορία στοιχείων (π.χ. μετοχές), αντί του υποδείγματος της αγοραίας αξίας χρησιμοποιείται η τρέχουσα αξία (market price) της αγοράς (υπόθεση ύπαρξης αποτελεσματικής αγοράς).

14 1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Όταν το υπόδειγμα εφαρμόζεται στις υποχρεώσεις (ασφαλιστικές προβλέψεις, λοιπές προβλέψεις, ομολογιακά δάνεια, κ.λπ.) του οργανισμού, τότε προσδιορίζεται η αγοραία αξία υποχρεώσεων (market value of liabilities), MVL. Συχνότητα εμφάνισης αγοραίας αξίας υποχρέωσης PV(E(ΚΤΡ)) Αναμενόμενη οικονομική αξία υποχρέωσης (best estimate) MVM Περιθώριο αντιστάθμισης κινδύνου MVL Αγοραία αξία υποχρέωσης X οστό ποσοστημόριο Ύψος αγοραίας αξίας υποχρέωσης όπου, MVM > 0

15 1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Η διαφορά μεταξύ των μεγεθών MVA και MVL εκφράζει την αγοραία αξία των ιδίων κεφαλαίων (market value of surplus), MVS. MVS = MVA MVL ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΕ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΣΕ ΑΓΟΡΑΙΕΣ ΑΞΙΕΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΠΑΘΗΤΙΚΟ MVS ΙΔ.ΚΕΦ. ΠΕΡ. ΣΤΟΙΧ. ΥΠΟΧΡ. MVA MVL

16 2. ΤΟ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Το αναγκαίο οικονομικό κεφάλαιο (economic capital) είναι το ποσό εκείνο των περιουσιακών στοιχείων, σε όρους αγοραίας αξίας, το οποίο πρέπει να διακρατεί ο ασφαλιστικός οργανισμός πέραν εκείνων των περιουσιακών στοιχείων ενεργητικού (εκφρασμένων σε όρους αγοραίας αξίας) που είναι ισόποσα των υποχρεώσεων (εκφρασμένων σε όρους αγοραίας αξίας), ώστε να διασφαλιστεί η εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων του οργανισμού με δεδομένη πιθανότητα (π.χ. 99 ο ποσοστημόριο της κατανομής) εντός συγκεκριμένου χρονικού ορίζοντα (π.χ. ορίζοντας ενός έτους).

17 2. ΤΟ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Πρέπει MVS MVS A.O.K. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Αγοραίες αξίες MVA = MVL ΠΑΘΗΤΙΚΟ Αγοραίες αξίες Ελεύθερο κεφάλαιο A.O.K. MVM PV(E(ΚΤΡ)) Υ στο ποσοστημόριο (πχ. 99%) Χ οστο ποσοστημόριο (πχ. 90%) Συχνότητα εμφάνισης αγοραίας αξίας υποχρέωσης

18 2. ΤΟ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Το Α.Ο.Κ. εκφράζεται ως ποσό μετρώντας την μεταβολή στην αγοραία αξία των ιδίων κεφαλαίων, MVS, από την επέλευση δυσμενών οικονομικών φαινομένων, τόσο στα στοιχεία του ενεργητικού όσο και στου παθητικού, τα οποία δύνανται να συμβούν με δεδομένη πιθανότητα (Υ οστό ποσοστημόριο της κατανομής) εντός συγκεκριμένου και προκαθορισμένου χρονικού ορίζοντα (πχ. ένα έτος). A.O.K. = Δ(MVS) ή A.O.K. = Δ(MVΑ) Δ(MVL) Η πιθανότητα, δηλαδή το Υ οστό ποσοστημόριο, συνδέεται με τον βαθμό πιστοληπτικής επιφάνειας (credit rating) που επιθυμεί να λάβει ο ασφαλιστικός οργανισμός από τους διεθνείς οίκους. Παραδείγματος χάριν, πιστοληπτική επιφάνεια τύπου «ΑΑ» απαιτεί πιθανότητα 99,95%.

19 2. ΤΟ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Τα δυσμενή οικονομικά φαινόμενα συνδέονται με τις ποικίλες μορφές που δύναται να λάβει ο οικονομικός κίνδυνος, όπως o Ασφαλιστικός κίνδυνος (βιομετρικός κίνδυνος, κίνδυνος νοσηρότητας, κίνδυνοι γενικών ασφαλειών) o Κίνδυνος αγοράς o Πιστωτικός κίνδυνος o Λειτουργικός κίνδυνος o Επιχειρηματικός κίνδυνος o Κίνδυνος χώρας (επαναπατρισμού κεφαλαίου)

20 2. ΤΟ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΑΝΑΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ Αντισυμβαλλόμενοι/ασφαλιζόμενοι Εκδοση ασφαλιστικών υποχρεώσεων Ασφαλιστικοί κίνδυνοι Ασφαλιστικός οργανισμός Λειτουργικός κίνδυνος Επιχειρηματικός κίνδυνος Πιστωτικοί οργανισμοί Θεσμικοί επενδυτές Αγορές κεφαλαίου,χρήμ. Αντασφαλιστές Επενδύσεις Πιστωτικός κίνδυνος Κίνδυνος Αγοράς Κίνδυνος χώρας Εκδότες χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων

21 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Για τον υπολογισμό του Αναγκαίου οικονομικού κεφαλαίου ακολουθούνται τα εξής βήματα: Υπολογίζεται το Α.Ο.Κ., δηλαδή το Δ(MVS)), για κάθε έναν κίνδυνο ξεχωριστά Αθροίζονται τα επιμέρους αποτελέσματα σχηματίζοντας το πρώτο επίπεδο Α.Ο.Κ. (stand alone EC) Εκτιμώνται και ποσοτικοποιούνται τα οφέλη από την διαφοροποίηση των κινδύνων (diversification benefits) τόσο μεταξύ της ίδιας της οικονομικής μονάδας όσο και μεταξύ των διαφόρων οικονομικών μονάδων του ιδίου ασφαλιστικού οργανισμού (περίπτωση πολυεθνικού οργανισμού) Τα οφέλη από την διαφοροποίηση αφαιρούνται από το πρώτο επίπεδο σχηματίζοντας το τελικό Α.Ο.Κ.

22 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Οικονομικός κίνδυνος διακύμανση οικονομικών αποτελεσμάτων Ολικός Οικονομικός Κίνδυνος Μηχανισμός διαφοροποίησης κινδύνων Πιστωτικός κίνδυνος Μη αναμενόμενη ζημία Κίνδυνος Επικράτειας ή χώρας Μη αναμενόμενη ζημία Κίνδυνος Αγοράς Αξία σε κίνδυνο Επιχειρηματικός Κίνδυνος Διακύμανση ροών Λειτουργικός κίνδυνος Διακύμανση απωλειών Βιομετρικός Κίνδυνος Διακύμανση θνησιμότητας Γενικοί ασφαλιστικοί κίνδυνοι Διακύμανση αποζημιώσεων Διακύμανση ΚΤΡ εξαιτίας μεταβλητότητας των απωλειών πιστοληπτικής επιφάνειας Διακύμανση των ΚΤΡ εξαιτίας αδυναμίας επαναπατρισμού ενδεδυμένων κεφαλαίων Διακύμανση των ΚΤΡ εξαιτίας μεταβολής Οικονομικών μεταβλητών Διακύμανση των ΚΤΡ εξαιτίας διακύμανσης εισροών Διακύμανση των ΚΤΡ εξαιτίας επεισοδίων που σχετίζονται με την λειτουργία του οργανισμού. Διακύμανση των ΚΤΡ εξαιτίας μηαναμενόμενων μεταβολών στους πίνακες θνησιμότητας Διακύμανση των ΚΤΡ εξαιτίας μηαναμενόμενων μεταβολών στην πιθανότητα επέλευσης των γεγονότων

23 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Κίνδυνος αγοράς (market risk) Σχετίζεται με τις μεταβολές των: επιτοκίων των αγοραίων αξιών μετοχικών τίτλων, ακινήτων των συναλλαγματικών νομισματικών ισοτιμιών άλλων γενικότερων οικονομικών παραγόντων Εμφανίζεται όταν δεν έχει επιτευχθεί η άριστη χρονική διάρθρωση των στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού (cash flow matching) Ο κίνδυνος αγοράς υπάρχει στα ασφαλιστήρια συμβόλαια με ενσωματωμένες εγγυήσεις οι οποίες δεν μπορούν να αντισταθμιστούν

24 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Κίνδυνος αγοράς (συνέχεια) Ο Κίνδυνος αγοράς υπολογίζεται κατόπιν προσδιορισμού πιθανών «ακραίων» μεταβολών (shock) στις καμπύλες διαχρονικών επιτοκίων, στις τιμές μετοχικών τίτλων, ακινήτων, συναλλαγματικών ισοτιμιών. Αναμενόμενη τιμή οικονομικής μεταβλητής Ακραία τιμή οικονομικής μεταβλητής Αναμενόμενο MVS t+1 Απώλεια αγοραίας αξίας MVS t+1 ακραίων τιμών Α.Ο.Κ. Κ.Α. Η μεταβολή που επέρχεται στην αγοραία αξία των ιδίων κεφαλαίων(mvs), δηλαδή τόσο στο μέγεθος MVA όσο και στο MVL, από τις ακραίες μεταβολές αυτών των οικονομικών μεταβλητών (επιτοκίων, μετοχών, συναλλαγματικών ισοτιμιών κ.λπ.) προσδιορίζει το Α.Ο.Κ. για τον κίνδυνο αυτό. ΧΡΌΝΟΣ 1

25 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Πιστωτικός Κίνδυνος (credit risk) Ο πιστωτικός κίνδυνος έγκειται στην αδυναμία εκπλήρωσης των υποχρεώσεων ενός συμβαλλόμενου μέρους σε μία χρηματοοικονομική πράξη έναντι κάποιου άλλου. Στα πλαίσια μέτρησης του Α.Ο.Κ., ο πιστωτικός κίνδυνος αφορά στον κίνδυνο μεταβολής της πιστοληπτικής επιφάνειας του επενδυτικού χαρτοφυλακίου, των αντασφαλιστικών οργανισμών και των εν γένει συνεργατών οι οποίοι φέρουν τέτοιο κίνδυνο.

26 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Πιστωτικός Κίνδυνος (συνέχεια) Ο πιστοληπτικός κίνδυνος περιγράφεται από δύο παραμέτρους: Την αναμενόμενη ζημία με βάση την πιστοληπτική επιφάνεια Την μη αναμενόμενη ζημία η οποία έγκειται στην διακύμανση περί της αναμενόμενης Η διαφορά μεταξύ της αναμενόμενης ζημίας και της μηαναμενόμενης, συνιστά το Α.Ο.Κ. για τον πιστωτικό κίνδυνο.

27 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Λειτουργικός Κίνδυνος (operational risk) Είναι ο κίνδυνος αρνητικών αποκλίσεων των καθαρών ταμειακών ροών από τα αναμενόμενα μεγέθη, λόγω: ανεπάρκειας ή αποτυχίας εσωτερικών διαδικασιών και ελέγχου ανθρωπίνων λαθών και εσφαλμένων αποφάσεων ανεπάρκειας τεχνολογικών συστημάτων απάτης

28 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Λειτουργικός Κίνδυνος (συνέχεια) Ποιότητα συστημάτω ν ελέγχου Εμπειρία απωλειών από τις αγορές Α.Ο.Κ. λειτουργικού κινδύνου Πολυπλοκότητα Ασφαλιστικού χαρτοφυλακίου Μέγεθος οργανισμο ύ Ο υπολογισμός του Α.Ο.Κ. για τον λειτουργικό κίνδυνο δεν είναι εύκολος. Η μεθοδολογία υπολογισμού στηρίζεται τόσο σε εσωτερικά όσο και εξωτερικά δεδομένα. Τέτοιες απώλειες χαρακτηρίζονται από χαμηλή συχνότητα αλλά σφοδρότητα απωλειών. Ο κίνδυνος αυτός μπορεί να αντιμετωπισθεί με επαρκεί συστήματα ελέγχου και υψηλή ποιότητα εσωτερικών διαδικασιών.

29 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Ασφαλιστικός κίνδυνος (insurance risk) Ο ασφαλιστικός κίνδυνος αφορά στην περίπτωση διακυμάνσεων από τα αναμενόμενα μεγέθη των τυχαίων μεταβλητών που χαρακτηρίζουν την ασφαλιστική υποχρέωση. Ο ασφαλιστικός κίνδυνος διαχωρίζεται στους κίνδυνο θνησιμότητας(mortality risk) κίνδυνο νοσηρότητας/ανικανότητας(morbidity risk) κίνδυνο γενικών ασφαλειών(property & casualty risk).

30 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Κίνδυνος θνησιμότητας Ο κίνδυνος θνησιμότητας σχετίζεται με τις αποκλίσεις της τυχαίας μεταβλητής της θνησιμότητας (qx) από τα αναμενόμενα μεγέθη τα οποία εκφράζονται από τον πίνακα επιβίωσης. Ο κίνδυνος αυτός δύναται να λάβει τις εξής διαστάσεις: Διακύμανση της θνησιμότητας από τα αναμενόμενα μεγέθη (πίνακας επιβίωσης) ως φυσικό επακόλουθο της ύπαρξης κατανομής (volatility risk) Συχνότητα ενδεχομένων αναμενόμενοι ενδεχόμενα θανάτου πραγματοποιθέντες

31 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Κίνδυνος θνησιμότητας (συνέχεια) Αβεβαιότητα της κατανομής της θνησιμότητας (uncertainty), δηλαδή της εσφαλμένης εκτίμησης της κατανομής της τυχαίας μεταβλητής της θνησιμότητας Σφάλμα εκτίμησης αναμενόμενης θνησιμότητας Συχνότητα ενδεχομένων Εκτιμημένη κατανομή θνησιμότητας πραγματική κατανομή θνησιμότητας ενδεχόμενα θανάτου

32 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Κίνδυνος θνησιμότητας (συνέχεια) Διαχρονική τάση ανακατανομής της τυχαίας μεταβλητής της θνησιμότητας (trend), δηλαδή της τάσης είτε μετατόπισης της κατανομής είτε εν γένει της τάσης αλλαγής των παραμέτρων της κατανομής (π.χ. επιμήκυνση προσδόκιμου ζωής) Επίπεδο αναμενόμενης θνησιμότητας Επίπεδο αναμενόμενης θνησιμότητας διακυμάνσεις από την αναμενόμενη τάση αναμενόμενη τάση εξέλιξης θνησιμότητας χρόνος

33 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Κίνδυνος θνησιμότητας (συνέχεια) Καταστροφικά γεγονότα (Catastrophic risk ή Calamity risk) τα οποία επηρεάζουν διαστρωματικά το χαρτοφυλάκιο των ασφαλισμένων προσώπων. D u tc h Mo rtality , A g es Deaths per Spanish Flu Ye a r

34 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Κίνδυνος θνησιμότητας (συνέχεια) o Ο κίνδυνος της διακύμανσης της τυχαίας μεταβλητής της θνησιμότητας (volatility) μετριέται με την βοήθεια εμπειρικών δεδομένων. Ο κίνδυνος αυτός ελαττώνεται με την αύξηση του ασφαλιστικού δείγματος των παρατηρήσεων. o Ο κίνδυνος της αβεβαιότητας της κατανομής της θνησιμότητας (uncertainty) μετριέται με την βοήθεια εμπειρικών δεδομένων. Ο κίνδυνος αυτός δεν μπορεί να διαφοροποιηθεί και ενδέχεται να διαβρώσει το περιθώριο ασφαλείας στα ασφάλιστρα.

35 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Κίνδυνος θνησιμότητας (συνέχεια) o Ο κίνδυνος της διαχρονικής τάσης ανακατανομής (trend) μετριέται με την βοήθεια πινάκων προβεβλημένης θνησιμότητας ανά μελλοντικό ημερολογιακό έτος (generation tables). Ο κίνδυνος αυτός είναι εξαιρετικά σοβαρός. Η ασφαλιστική αγορά στην Ελλάδα αντιμετωπίζει τέτοιο κίνδυνο λόγω χρήσης του Γαλλικού πίνακας θνησιμότητας P.M.60/64 MKH στο παρελθόν. o Ο κίνδυνος καταστροφικών γεγονότων υπολογίζεται με βάση την υπόθεση της αύξησης της θνησιμότητας εντός του επομένου χρονικού ορίζοντα με ποσοστό α% (shock scenario).

36 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Κίνδυνος νοσηρότητας/ ανικανότητας & γενικών ασφαλειών o Ο κίνδυνος αυτός περιλαμβάνει τον κίνδυνο της μεταβλητότητας τόσο του ύψους της αποζημίωσης όσο και της συχνότητας επέλευσης του ασφαλίσιμου γεγονότος. Για τον προσδιορισμό και μέτρηση του κινδύνου ακολουθούνται εν γένει οι αρχές του κινδύνου θνησιμότητας (volatility risk, uncertainty risk, trend risk) o Περιλαμβάνει επίσης τον κίνδυνο ανεπάρκειας των αποθεμάτων εκκρεμών ζημιών

37 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Επιχειρηματικός Κίνδυνος (Business risk) Ο κίνδυνος αυτός αναφέρεται στο ενδεχόμενο απόκλισης εκ των αναμενόμενων σχετικά με τα έξοδα του ασφαλιστικού οργανισμού, την διατηρησιμότητα του χαρτοφυλακίου καθώς και την αναπροσαρμογή των ασφαλίστρων. Κίνδυνος εξόδων: διαφορά μεταξύ των πραγματικών και των αναμενόμενων εξόδων του οργανισμού Κίνδυνος Διατηρησιμότητας: διαφορά μεταξύ των πραγματικών ποσοστών διατηρησιμότητας του χαρτοφυλακίου και των αναμενόμενων Κίνδυνος αναπροσαρμογής ασφαλίστρων:διαφορά μεταξύ των πραγματικών ποσοστών αναπροσαρμογής ως αντιστάθμιση μελλοντικών δυσμενών εξελίξεων και των αναμενόμενων αναπροσαρμογών

38 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Διαφοροποίηση ή διασπορά Κινδύνων (diversification effect) Εως το σημείο αυτό, τα αναγκαία οικονομικά κεφάλαια για κάθε είδος κινδύνου υπολογίζονται ξεχωριστά και αθροίζονται ώστε να δώσουν το συνολικό Α.Ο.Κ.(stand alone EC). Θα πρέπει όμως να ληφθεί υπόψη ότι σε ένα χρηματοοικονομικό όμιλο, όλοι οι προαναφερθέντες κίνδυνοι δεν δύναται να συμβούν όλοι ταυτόχρονα, δηλαδή η επέλευση των ακραίων μεγεθών (σεναρίων) σε κάποιες περιπτώσεις αποκλείουν την επέλευση κάποιων άλλων. (Για παράδειγμα: δεν είναι δυνατόν όλοι οι κίνδυνοι να συμβούν την ίδια χρονική στιγμή και στον ίδιο γεωγραφικό τόπο.) Συνεπώς το άθροισμα των επιμέρους Α.Ο.Κ. που υπολογίσθηκε θα πρέπει να μειωθεί σε δύο τουλάχιστον επίπεδα, μεταξύ κινδύνων στην ίδια επιχειρηματική μονάδα και μεταξύ κινδύνων σε διαφορετικές επιχειρηματικές μονάδες του ίδιου ομίλου.

39 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Διαφοροποίηση ή διασπορά Κινδύνων (συνέχεια) Το όφελος της διαφοροποίησης σε κάποιο βαθμό μετριέται με βάση τον βαθμό συσχέτισης των κινδύνων μεταξύ τους αλλά και αυτό δεν είναι πάντα εύκολο λόγω απουσίας κατάλληλων δεδομένων για να υποστηρίξουν μία τέτοια διαδικασία. Εναλλακτική προσέγγιση είναι αυτή της υιοθέτησης υποθέσεων και την κατασκευή κατανομών. Είναι απαραίτητη η συνδρομή ειδικών εμπειρογνωμόνων για τον υπολογισμό των ωφελειών διαφοροποίησης.

40 3. ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΑΝΑΓΚΑΙΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Υποθετικό Παράδειγμα Α.Ο.Κ Α.Ο.Κ με πιθανότητα 99.95% για κάθε κίνδυνο Κίνδυνος αγοράς (μετοχές) = 30 Κίνδυνος αγοράς (επιτοκίου) = 200 Πιστωτικός κίνδυνος = 60 Κίνδυνος Θνησιμότητας = 20 Λειτουργικός κίνδυνος = 50 Πρώτο επίπεδο Α.Ο.Κ. = 360 Ώφελος διαφοροποίησης = 92 Α.Ο.Κ. = 268 Α.Ο.Κ. < Σ Α.Ο.Κ. κ

41 4. ΤΟ Α.Ο.Κ. ΩΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΡΟ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Γενικές παρατηρήσεις: Οδηγούμαστε σε μία νέα βάση οικονομικών αποτελεσμάτων με βάση τις αγοραίες αξίες. Η σύνδεση με την υπάρχουσα απεικόνιση των οικονομικών καταστάσεων (λογιστικές αξίες) δεν θα είναι εμφανής. Είναι πολύ πιθανό έως βέβαιο, ότι τα Α.Ο.Κ. της αγοράς θα είναι πολλαπλάσια των Αναγκαίων Περιθωρίων Φερεγγυότητας (Solvency I) τα οποία υπολογίζονται στατικά με προφανείς συνέπειες στην ανάγκη κεφαλαιακής επάρκειας των ασφαλιστικών οργανισμών. Είναι πολύ πιθανό η αγοραία αξία των υποχρεώσεων να είναι μικρότερη από την λογιστική απεικόνιση των μαθηματικών αποθεμάτων σήμερα στις περιπτώσεις όπου η αποθεματοποίηση έχει γίνει με συνετό τρόπο.

42 4. ΤΟ Α.Ο.Κ. ΩΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΡΟ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Γενικές παρατηρήσεις (συνέχεια) Η αποτίμηση του Α.Ο.Κ. για τον κίνδυνο της αγοράς θα οδηγήσει σε διαφορετικούς τρόπους ελέγχου της διαχείρισης στοιχείων Ενεργητικού Παθητικού (Asset Liability Management) καθώς τα παραδοσιακά μέτρα διαχείρισης με βάση την έννοια της οικονομικής διάρκειας (duration) και κυρτότητας (convexity), που δείχνουν την ευαισθησία συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων ως προς τις αγοραίες μεταβολές δεν μας πληροφορούν επαρκώς για την απώλεια αξίας του οργανισμού σε σχέση με τις μεταβολές αυτές. Θα υπάρχει σημαντική μεταβλητότητα (volatility) των αποτελεσμάτων σε σχέση με τις παραδοσιακές απεικονίσεις των λογιστικών καταστάσεων από περίοδο σε περίοδο.

43 4. ΤΟ Α.Ο.Κ. ΩΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΡΟ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Τι σημαίνει το Α.Ο.Κ. για την επιχείρηση; Ο υπολογισμός του Α.Ο.Κ. δεν είναι άσκηση αποκλειστικά για αναλογιστές και στελέχη των οικονομικών τμημάτων και των τμημάτων επενδύσεων στον ασφαλιστικό οργανισμό. Οι διοικήσεις των οργανισμών μπορούν, με την λήψη κατάλληλων αποφάσεων για την λήψη των οποίων χρειάζονται την γνώση της οικονομικής συνέπειας των κινδύνων που έχουν αναλάβει στο Α.Ο.Κ., να μετριάσουν το Α.Ο.Κ. για το ύψος των κινδύνων που έχουν αναλάβει και να βελτιώσουν την απόδοση. Επιπτώσεις στο Α.Ο.Κ. μπορεί να επιφέρουν τα εξής: Επενδύσεις σε εταιρικά ομόλογα ή μετοχές στο ασφαλιστικό χαρτοφυλάκιο, τιμωρούν τον ασφαλιστικό οργανισμό με αύξηση του Α.Ο.Κ.

44 4. ΤΟ Α.Ο.Κ. ΩΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΡΟ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Τι σημαίνει το Α.Ο.Κ. για την επιχείρηση;(συνέχεια) Επιπτώσεις στο Α.Ο.Κ. μπορεί να επιφέρουν επίσης στα εξής: Αντασφαλιστικές πολιτικές αντισταθμίζουν το ύψος της τιμωρίας για τους κινδύνους θνησιμότητας, νοσηρότητας, ανικανότητας, με προφανές κόστος για την επιχείρηση. Αυστηρότερες διαδικασίες αποδοχής κινδύνου μετριάζουν το ύψος του Α.Ο.Κ. Επαρκέστερες εσωτερικές διαδικασίες και εξελιγμένα συστήματα αποτροπής λειτουργικών κινδύνων μπορεί μεν να έχουν περισσότερο λειτουργικό κόστος αλλά μειώνουν το Α.Ο.Κ. Ανεπτυγμένες διαδικασίες αντιστοίχησης περιουσιακών στοιχείων Ενεργητικού Παθητικού μειώνουν τον κίνδυνο αγοράς και κατά συνέπεια το Α.Ο.Κ.

45 4. ΤΟ Α.Ο.Κ. ΩΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΡΟ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Τι σημαίνει το Α.Ο.Κ. για την επιχείρηση;(συνέχεια) Επιπτώσεις στο Α.Ο.Κ. μπορεί να επιφέρουν επίσης στα εξής: Δράσεις διοίκησης και δίκτυο πωλήσεων για βελτίωση της διατηρησιμότητας ενός υγιούς χαρτοφυλακίου θα μειώσουν το Α.Ο.Κ. Χτίσιμο περιθωρίου ασφαλείας στα ασφάλιστρα κατά την τιμολόγηση μειώνουν το Α.Ο.Κ. Η διάρθρωση του χαρτοφυλακίου ασφαλιστηρίων συμβολαίων, στο βαθμό που μπορεί να επηρεασθεί, δύναται να μεταβάλει θεαματικά θετικά ή αρνητικά το Α.Ο.Κ.

46 4. ΤΟ Α.Ο.Κ. ΩΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟ ΛΗΨΗΣ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΡΟ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Τι σημαίνει το Α.Ο.Κ. για την επιχείρηση;(συνέχεια) Επιπτώσεις στο Α.Ο.Κ. μπορεί να επιφέρουν επίσης στα εξής: Η διασπορά του επενδυτικού χαρτοφυλακίου εντός και εκτός Ελλάδος και η χρήση χρηματιστηριακών παραγώγων μειώνουν το Α.Ο.Κ. Η παροχή περισσότερων ή ολιγότερων εγγυήσεων στις παροχές των ασφαλιστηρίων συμβολαίων αυξάνουν ή μειώνουν το Α.Ο.Κ. αντίστοιχα.

47 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟ ING ΕΛΛΑΔΟΣ Ενέργειες που πρέπει να γίνουν στους ασφαλιστικούς οργανισμούς. Στελέχωση με αναλογιστές και συνεχής ενημέρωση/εκπαίδευση στις αλλαγές που έρχονται. Επένδυση σε πληροφοριακά συστήματα προβολών περιουσιακών στοιχείων Ενεργητικού και ταμειακών ροών για πολλαπλά σενάρια. Ακόμα και η χρήση στοχαστικών μεθόδων στις αναλογιστικές προβολές δεν αποτελεί πολυτέλεια. Είναι πολύ σημαντικό να γίνει συγκέντρωση εμπειρικών στοιχείων από το χαρτοφυλάκιο για την εκτίμηση τόσο των άριστων εκτιμήσεων (best estimate) όσο και των «ακραίων» σεναρίων. Τα στοιχεία πρέπει να είναι όσο το δυνατόν ομοιογενή όσο και συγκρίσιμα και να εκτείνονται σε βάθος χρόνου Απαιτείται συνεργασία αναλογιστών και οικονομικών στελεχών των επιχειρήσεων για καλύτερη κατανόηση του αντικειμένου.

48 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟ ING ΕΛΛΑΔΟΣ Τι συνέβει στο ING Ελλάδος. Η μέτρηση του Α.Ο.Κ. οδήγησε σε κεφαλαιακές ανάγκες πολλαπλάσιες αυτών του Α.Π.Φ. και κατά συνέπεια σε μείωση των ελευθέρων περιουσιακών κεφαλαίων, σε όρους αγοραίας αξίας. Παράλληλα απέδειξε ότι η αγοραία αξία των υποχρεώσεων είναι αρκετά μικρότερη από τις τρέχουσες λογιστικές αξίες. Οδήγησε σε σημαντικές επενδύσεις σε έμψυχο και άψυχο υλικό και φυσικά στην χρονική επιβάρυνση των τμημάτων συλλογής / επεξεργασίας πληροφοριών. Η μέτρηση απόδοσης μιας επιχείρησης ουσιαστικά μεταφέρεται από τον παραδοσιακό δείκτη απόδοσης ιδίων κεφαλαίων,roe (return on Equity), στο δείκτη απόδοσης ιδίων κεφαλαίων προσαρμοσμένων στον οικονομικό κίνδυνο,raroc (risk adjusted return on economic capital)

49 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟ ING ΕΛΛΑΔΟΣ Τι συνέβει στο ING Ελλάδος. Σε ένα πολυεθνικό όμιλο, η άσκηση αυτή μπορεί να οδηγήσει σε πιθανές ανακατανομές κεφαλαιακών διαθεσίμων και σε πιθανές νέες επενδύσεις. Οδήγησε στην επιβολή μέγιστου επιτρεπτού Α.Ο.Κ. που αντιστοιχεί στον κίνδυνο αγοράς, ώστε να διασφαλίζεται η αποτελεσματική και με μειωμένο κίνδυνο, διαχείριση του επενδυτικού χαρτοφυλακίου. Οδήγησε σε διαφορετικό τρόπο απεικόνισης της εσωτερικής αξίας (Embedded Value) της επιχείρησης. Οδήγησε σε νέους τρόπους τιμολόγησης των ασφαλιστικών προϊόντων (Market consistent pricing) με βάση τις αγοραίες αξίες. Άλλαξε σημαντικά στρατηγικές προτεραιότητες αφού δόθηκε έμφαση στις ενέργειες που μειώνουν τα αναγκαία οικονομικά κεφάλαια.

50 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΤΟ ING ΕΛΛΑΔΟΣ Τι συνέβει στο ING Ελλάδος. Δημιουργήθηκε όμως διαφάνεια στην πραγματική οικονομική αξία των υποχρεώσεων προς τους ασφαλισμένους. Δημιουργήθηκε πραγματική αξία για μετόχους στηριζόμενη στην πραγματική οικονομική εικόνα της επιχείρησης. Δημιουργήθηκε μία νέα γλώσσα επικοινωνίας που αξιολογήθηκε θετικά από τους αναλυτές. Οι αναλογιστές αναβάθμισαν τον ρόλο τους και μετέχουν ενεργά στην λήψη στρατηγικών αποφάσεων.

51 ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ : ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΣ ΣΤΑΥΡΟΣ CFO ING ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2006