Μια δεκαπενθήμερη έκδοση της Professional Team

Transcript

1 Μια δεκαπενθήμερη έκδοση της Professional Team Τεύχος 59, 15/4/2014 Υπολογιστής από νανοσωλήνες άνθρακα είναι μηχανή από το μέλλον Η νέα πρόκληση για την φαρμακοβιομηχανία είναι η πραγματική αξία των φαρμάκων Η ανάλυση Big Data ανατρέπει τη ζωή μας Η Talk To Docs απαντά στις ερωτήσεις σας σχετικά με την υγεία Ν. Βελτράς: «Οι φαρακοποιοί ποτέ δεν παραμέλησαν τον επιστημονικό τους ρόλο»

2 Υπολογιστής από νανοσωλήνες άνθρακα είναι μηχανή από το μέλλον O διδακτορικός φοιτητής Μαξ Σούλακερ κρατά μια πλάκα με νανοσωλήνες. μπροστά από τον πειραματικό υπολογιστής (Πηγή: Norbert von der Groeben) Στάνφορντ, Καλιφόρνια

3 Εδώ και δεκαετίες, οι ηλεκτρονικοί μηχανικοί προσπαθούν να δημιουργήσουν κυκλώματα από άνθρακα, το υλικό που επέλεξε και η εξέλιξη για τους ζωντανούς οργανισμούς. Ερευνητές του Στάνφορντ προχώρησαν ένα σημαντικό βήμα μπροστά αναπτύσσοντας τον πρώτο υπολογιστή από νανοσωλήνες άνθρακα -ένα απλό σύστημα που χαρακτηρίζεται «ορόσημο» από ανεξάρτητους ειδικούς. Η ερευνητική ομάδα στο Στάνφορντ παρουσιάζει στο περιοδικό Nature έναν υπολογιστή που περιλαμβάνει 178 τρανζίστορ από νανοσωλήνες, τρέχει το δικό του λειτουργικό σύστημα και εκτελεί απλές λειτουργίες όπως η αρίθμηση και η ταξινόμηση αριθμών. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι [η δημοσίευση] θα προσελκύσει το ενδιαφέρον ερευνητών στη βιομηχανία ημιαγωγών προκειμένου να ερευνήσουν πώς αυτή η τεχνολογία μπορεί να οδηγήσει σε μικρότερους, λιγότερο ενεργοβόρους επεξεργαστές την επόμενη δεκαετία» εκτιμά ο Γιαν Ράμπεϊ, κορυφαίος ειδικός του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ, ο οποίος δεν συμμετείχε στην έρευνα. «Είναι ένα βασικό ορόσημο στο δρόμο για έναν ανταγωνιστικό υπολογιστή νανοσωλήνων» συμφώνησε, μιλώντας στο περιοδικό New Scientist, ο Άαρον Φράνκλιν της IBM. Οι νανοσωλήνες άνθρακα είναι μικροσκοπικοί σωλήνες από άτομα άνθρακα μπορεί να είναι κούφιοι, ή να περιέχουν στο εσωτερικό τους άλλους ομόκεντρους κυλίνδρους. Λόγω της ακραίας αντοχής της, αυτή η σχετικά νέα μορφή του άνθρακα χρησιμοποιείται ήδη σε περιορισμένες εφαρμογές, όπως ελαφρά εξαρτήματα για ποδήλατα. Ερευνητές σε όλο τον κόσμο προσπαθούν ωστόσο να αξιοποιήσουν μια άλλη ιδιότητα των νανοσωλήνων: συμπεριφέρονται ως ημιαγωγοί, όπως το πυρίτιο των ηλεκτρονικών κυκλωμάτων. Το 1998 ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Ντελφτ στην Ολλανδία παρουσίασαν τα πρώτα τρανζίστορ από άνθρακα -διακόπτες που αλλάζουν κατάσταση από το «On»

4 στο «Off» όταν οι νανοσωλήνες παύουν να μεταφέρουν ρεύμα και γίνονται μονωτές. Στα χρόνια που πέρασαν, όμως, η δημιουργία μεγαλύτερων συστημάτων προσέκρουε σε δύο σημαντικά εμπόδια: πρώτον, οι νανοσωλήνες είναι τόσο μικροί ώστε δύσκολα διατάσσονται σε τέλειες, ευθείες γραμμές όπως θα έπρεπε. Οι σημερινές τεχνολογίες μπορούν να ευθυγραμμίζουν τους νανοσωλήνες σε ποσοστό 99,5%, ωστόσο το 0,5% που απομένει μπορεί να ακουμπήσει σε σημεία που δεν πρέπει και να αχρηστεύσει έτσι το κύκλωμα. Η δεύτερη δυσκολία είναι ότι, λόγω κατασκευαστικών ελαττωμάτων, ορισμένοι νανοσωλήνες συμπεριφέρονται σαν μεταλλικά καλώδια αντί σαν ημιαγωγοί. Οι ερευνητές του Στάνφορντ, με επικεφαλής τους καθηγητές Σουμπχάσις Μίτρα και Φίλιπ Ουόνγκ, φαίνεται ότι κατάφεραν να επιλύσουν και τα δύο προβλήματα με δύο τρικ. Για να ξεπεράσουν το πρόβλημα των στραβών νανοσωλήνων, οι ερευνητές ανέπτυξαν έναν αλγόριθμο που σχεδιάζει το κύκλωμα με τέτοιο τρόπο ώστε να λειτουργεί ακόμα και αν οι νανοσωλήνες δεν είναι ευθυγραμμισμένοι. Για να ξεπεράσουν το πρόβλημα των «μεταλλικών νανοσωλήνων», οι ερευνητές σε πρώτη φάση απενεργοποίησαν όλους τους ημιαγώγιμους νανοσωλήνες, και στη συνέχεια διοχέτευσαν στο κύκλωμα ένα σχετικά ισχυρό ηλεκτρικό ρεύμα -οι προβληματικοί νανοσωλήνες θερμάνθηκαν τόσο πολύ ώστε κάηκαν και κυριολεκτικά εξαερώθηκαν. Το κύκλωμα που προέκυψε έχει «ανοσία στις ατέλειες», διαβεβαιώνει η ερευνητική ομάδα. Υποστηρίζει επίσης ότι ο τελικός υπολογιστής θα μπορούσε να περιλαμβάνει πολύ περισσότερα από 178 τρανζίστορ, αν είχε κατασκευαστεί σε βιομηχανική εγκατάσταση ημιαγωγών αντί στο εργαστήριο ενός πανεπιστημίου. Στην επίδειξη του υπολογιστή, οι ερευνητές έδειξαν ότι το σύστημα μπορεί να τρέχει ένα απλό λειτουργικό σύστημα, το οποίο προσφέρει μάλιστα τη δυνατότητα πολυδιεργασίας (multitasking). Μπορεί επίσης να τρέχει το MIPS, ένα σετ εντολών που χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα, αλλά και να εκτελεί οποιαδήποτε εργασία μπορούν να εκτελούν οι συμβατικοί υπολογιστές, έστω και σε πολύ μικρότερη ταχύτητα. Εφόσον οι ηλεκτρονικοί καταφέρουν τα επόμενα χρόνια να δημιουργήσουν επεξεργαστές νανοσωλήνων με δισεκατομμύρια τρανζίστορ, ο άνθρακας θα μπορούσε να διαδεχτεί το πυρίτιο, το οποίο προβλέπεται να φτάσει σύντομα στα θεωρητικά του όρια. Και αυτό θα παρέτεινε τη ζωή του λεγόμενου Νόμου του Μουρ, ο οποίος προβλέπει ότι η πυκνότητα των τρανζίστορ στα τσιπ διπλασιάζεται κάθε δύο περίπου χρόνια. Στο μεταξύ, πάντως, ερευνητές σε όλο τον κόσμο πειραματίζονται με έναν άλλο υποψήφιο διάδοχο του πυριτίου, μια διαφορετική, ακόμα πιο εξωτική μορφή του άνθρακα που ονομάζεται γραφένιο.

5 Η νέα πρόκληση για την φαρμακοβιομηχανία είναι η πραγματική αξία των φαρμάκων Ο φαρμακευτικός κλάδος αντιμετωπίζει μεγάλα προβλήματα και δυσκολίες καθώς τα στελέχη προσπαθούν ολοένα και περισσότερο για να αποδείξουν την αξία των προϊόντων τους στους αγοραστές. Σύμφωνα με έρευνα και τη σχετική έκθεση της Quintiles The value challenge, στην οποία συμμετείχαν 399 υψηλόβαθμα στελέχη του κλάδου των βιοεπιστημών, η βιοφαρμακευτική βιομηχανία έχει πέσει θύμα της ίδιας της της επιτυχίας, διότι η αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων φαρμακευτικών θεραπειών καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη την αποτελεσματική εισαγωγή νεότερης τεχνολογίας φαρμάκων. Είναι κοινός αποδεκτό ότι το υφιστάμενο μοντέλο λειτουργίας των εταιριών πρέπει να προσαρμοστεί στη νέα κανονικότητα δίνοντας βαθύτερη ερμηνεία στην αξία των σκευασμάτων. Υπάρχει βαθύτερη ανάγκη για την δημιουργία νέων επιχειρηματικών μοντέλων που θα δώσουν ώθηση και νέα πνοή στην φαρμακευτική βιομηχανία. Οι εταιρίες οφείλουν να προχωρήσουν σε ριζικές δομικές αλλαγές που θα υποστηρίζουν τις μελλοντικές στρατηγικές ανάπτυξης. Σύμφωνα με την έρευνα τρεις είναι οι βασικοί πυλώνες που πρέπει να καλύπτουν οι αλλαγές στον φαρμακευτικό κλάδο. 1. Η κατανόηση των αναγκών της αγοράς Οι ασφαλιστικοί φορείς, η φαρμακοβιομηχανία, οι ασθενείς και οι ρυθμιστικοί φορείς, ερμηνεύουν την αξία του φαρμάκου με διαφορετικό τρόπο. Ο φαρμακευτικός κλάδος οφείλει να δημιουργήσει ένα πλαίσιο συνεργασίας και διαλόγου με τους υπόλοιπους παράγοντες της αγοράς ώστε να είναι σε θέση να συλλέξει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες ώστε να διαμορφώσει νέες στρατηγικές. 2. Τμήμα έρευνας και ανάπτυξης προσανατολισμένο στην αξία Η ενδοεταιρική συνεργασία μεταξύ μάρκετινγκ και R&D θα γίνει πιο στενή. Το βασικό μέλημα όλων είναι οι ανάγκες και οι βαθύτερες επιθυμίες των ασθενών. Το τμήμα μάρκετινγκ οφείλει να συγκεντρώνει, να αναλύει και να παρέχει συμπεράσματα και γνώση στο R&D ώστε να προσανατολίζει την έρευνα στη σωστή κατεύθυνση. 3. Η στρατηγική μάρκετινγκ εστιασμένη στην αγορά Η αξία του φαρμάκου δεν είναι αυτό που συνηθίζαμε ως σήμερα να παρουσιάζουμε, ένα αποτελεσματικό φάρμακο κλινικά δοκιμασμένο. Η πραγματική αξία του φαρμάκου δημιουργείται εκεί που το προϊόν συναντά τις ανάγκες των ασθενών. Όπως καταλαβαίνουμε από τα αποτελέσματα μιας ακόμα έρευνας, τα μέτρα που οφείλουν να πάρουν οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις είναι μεγάλης σημασίας. Στο νέο χώρο της δημιουργίας αξίας η βάση για την ανάπτυξη ενός προϊόντος μετατοπίζεται από την ικανοποίηση μιας ομάδας διαφορετικών προδιαγραφών, στην ανάπτυξη εξατομικευμένων τρόπων δημιουργίας αξίας.

6 Η ανάλυση Big Data ανατρέπει τη ζωή μας Οι προοπτικές και οι κίνδυνοι από τον νέο τρόπο χρήσης των επικοινωνιακών δεδομένων, που εξαπλώνεται συνεχώς The New York Times VIKTOR MAYER-SCHONBERGER, KENETH CUKIER Big Data: A Revolution That Will Transform How We Live, Work and Think εκδ. Eamon Dolan/Houghton Mifflin Harcourt σελ. 242 Η Google το κάνει. Η Amazon το κάνει. Η Walmart το κάνει. Και, όπως μάθαμε πρόσφατα, η κυβέρνηση των ΗΠΑ το κάνει και αυτή. Τι κάνουν; Χρησιμοποιούν την ανάλυση «big data» της τεράστιας ροής δεδομένων που παράγονται και αποθηκεύονται για κάθε πλευρά της ζωής μας, με σκοπό να διακρίνουν πρότυπα συμπεριφοράς και να κάνουν συσχετισμούς και προβλέψεις. Η Amazon χρησιμοποιεί δεδομένα πελατών για να μας προσφέρει προτάσεις βασισμένες στις προηγούμενες αγορές μας. Η Google χρησιμοποιεί τα δεδομένα των αναζητήσεών μας και άλλες πληροφορίες που συλλέγει για να πουλήσει διαφημίσεις και να προτείνει μια πλειάδα άλλων υπηρεσιών και προϊόντων. Η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας (NSA), όπως αποκάλυψε ο «Γκάρντιαν», συγκεντρώνει τις τηλεφωνικές καταγραφές εκατομμυρίων πολιτών «αδιακρίτως και μαζικά» και «ανεξάρτητα από το αν είναι ύποπτοι για οποιοδήποτε παράπτωμα» με βάση μία μυστική δικαστική εντολή. Με ένα άλλο πρόγραμμα επίβλεψης που αποκαλείται Prism, ανέφεραν ο «Γκάρντιαν» και η «Ουάσιγκτον Ποστ», η υπηρεσία συλλέγει δεδομένα από , διαδικτυακές συνομιλίες, φωτογραφίες, ντοκουμέντα και logins, από μεγάλες διαδικτυακές εταιρείες όπως οι Microsoft, Yahoo, Google, Facebook και Apple, για να παρακολουθεί πιθανούς υπόπτους στο εξωτερικό. Γιατί να υφαίνεται ένα τόσο τεράστιο δίκτυο σε αναζήτηση μιας χούφτας υπόπτων για τρομοκρατία; Γιατί να σαρώνονται τα ψηφιακά δεδομένα τόσο αδιάκριτα; «Αν ψάχνεις μια βελόνα στ άχυρα, πρέπει να κοιτάξεις όλα τα άχυρα», είπε ο Τζέρεμι Μπας, ο οποίος υπηρέτησε ως διευθυντής προσωπικού κοντά στον Λέον Πανέτα, τον πρώην διευθυντή της CIA και υπουργό Αμυνας. Η επιτήρηση άλλαξε Στο βιβλίο «Big Data: Μια επανάσταση που θα μεταμορφώσει τον τρόπο που ζούμε, εργαζόμαστε και σκεφτόμαστε», το διαφωτιστικό και ιδιαίτερα επίκαιρο έργο τους, ο Βίκτορ Μάγερ-Σόνμπεργκερ, καθηγητής διαδικτυακής διακυβέρνησης και ρύθμισης στο Oxford Internet Institute του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, και ο Κένεθ Κούκιερ, επιμελητής πληροφοριακών δεδομένων στο περιοδικό Economist, υποστηρίζουν ότι έχει αλλάξει η φύση της επιτήρησης. «Στο πνεύμα του Goοgle και του Facebook», γράφουν, «η νέα σκέψη είναι ότι οι άνθρωποι είναι το άθροισμα των κοινωνικών τους σχέσεων, των διαδικτυακών δράσεών τους και των συνδέσεών τους. Προκειμένου να ερευνηθεί πλήρως ένα άτομο, οι αναλυτές χρειάζεται να δουν το ευρύτερο δυνατό φάσμα δεδομένων που περιβάλλει αυτό το άτομο όχι μόνο ποιους ξέρει, αλλά και ποιους ξέρουν αυτοί που ξέρει, και ούτω καθεξής».

7 Οι συγγραφείς του βιβλίου υποστηρίζουν ότι η ανάλυση Big Data φέρνει ανατροπές στον τρόπο που βλέπουμε και επεξεργαζόμαστε τον κόσμο και μάλιστα συγκρίνουν τις συνέπειές της με εκείνες της τυπογραφίας του Γουτεμβέργιου. Και δίνουν στους αναγνώστες μια συναρπαστική και ενίοτε τρομακτική επισκόπηση της αυξανόμενης επιρροής της ανάλυσης Big Data σε όλους σχεδόν τους τομείς: διακυβέρνηση, επιχειρήσεις, επιστήμη και ιατρική, ιδιωτική ζωή και τρόπο σκέψης. Τα πληροφοριακά δεδομένα αυξάνονται απίστευτα γρήγορα κατά μία εκτίμηση, υπερδιπλασιάζονται κάθε δύο χρόνια και οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι καθώς το κόστος αποθήκευσης πέφτει και οι αλγόριθμοι βελτιώνονται, οι τεχνικές διερεύνησης των δεδομένων, που κάποτε ήταν διαθέσιμες μόνο στις υπηρεσίες αντικατασκοπείας, στα ερευνητικά εργαστήρια και στις γιγάντιες εταιρείες, «εκδημοκρατίζονται» όλο και περισσότερο. Η ανάλυση Big Data έχει δώσει τη δυνατότητα να δημιουργηθεί μια σειρά νέες εταιρείες και έχει βοηθήσει τις υπάρχουσες να ενισχύσουν τις υπηρεσίες πωλήσεών τους και γενικότερα τη λειτουργία τους. Στην προεκλογική εκστρατεία του Ομπάμα, το 2012, χρησιμοποιήθηκαν εξειδικευμένοι αναλυτές δεδομένων για να οικοδομήσουν μια φοβερή πολιτική μηχανή που αναγνώριζε τους υποστηρικτές και τους ενθάρρυνε να ψηφίσουν. Και ο Δήμος της Νέας Υόρκης έχει χρησιμοποιήσει την ανάλυση δεδομένων στα πάντα, από την ανταπόκριση σε θεομηνίες και την επισήμανση μαγαζιών που πουλάνε λαθραία τσιγάρα μέχρι την άμεση παρακίνηση των υπερφορτωμένων επιθεωρητών οικιστικής πρόνοιας να φροντίσουν καλύτερα εκείνους που έχουν την ανάγκη τους. Η σκοτεινή πλευρά Υπάρχει, βέβαια, και η σκοτεινή πλευρά της ανάλυσης Big Data, και οι συγγραφείς προσφέρουν μια οξυδερκή επισκόπηση των κινδύνων που προβλέπουν. Η ιδιωτική ζωή έχει γίνει όλο και πιο δύσκολο να προστατευθεί, ιδιαίτερα καθώς οι παλιές στρατηγικές «οι ατομικές προειδοποιήσεις και η συναίνεση, η προσπάθεια αποκλεισμού και ανωνυμίας» χάνουν την αποτελεσματικότητά τους και βγαίνουν εντελώς εκτός μάχης. «Η ικανότητα να συλλαμβάνονται προσωπικά δεδομένα περιέχεται συχνά μέσα στα ίδια τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε κάθε μέρα, από τις ιστοσελίδες μέχρι τις εφαρμογές των κινητών τηλεφώνων», γράφουν. Με δεδομένους τους μυριάδες τρόπους με τους οποίους μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, να αναδιαταχθούν και να πωληθούν οι πληροφορίες, είναι συχνά αδύνατον στους χρήστες να δώσουν τη συναίνεσή τους ή να αρνηθούν τις «καινοτόμους αξιοποιήσεις» δεδομένων, που ούτε καν τις είχε φανταστεί κανείς τότε που είχαν αρχίσει να συλλέγονται αυτά τα δεδομένα.

8 Η Talk To Docs απαντά στις ερωτήσεις σας σχετικά με την υγεία Μια νέα ηλεκτρονική εφαρμογή (mobile app) με την ονομασία TalkToDocs ανέπτυξε το online δίκτυο συμβουλών υγείας Health Tap, η οποία δίνει τη δυνατότητα στο χρήστη να κάνει προφορικά ή γραπτά ερωτήσεις σχετικά με την υγεία του και στη συνέχεια να λάβει απαντήσεις. Το νέο αυτό λογισμικό χρησιμοποιεί τη βάση δεδομένων της κλασικής εφαρμογής του Health Tap, μέσω της οποίας οποιοσδήποτε μπορεί να γράψει ένα ερώτημα σχετικά με την υγεία του και να λάβει απάντηση από έναν εκ των 50 χιλιάδων γιατρών που βρίσκονται στο δίκτυο. Σε αυτό που διαφέρει η TalkToDocs είναι ότι παρέχει τη δυνατότητα προφορικής ερώτησης, στοχεύοντας κυρίως σε κοινό που δεν γνωρίζει πως να χρησιμοποιεί την τεχνολογία. Η εφαρμογή κοστίζει 0,99 δολάρια και είναι διαθέσιμη σε λογισμικά ios και Android.

9