Μεθοδολογία αναβάθµισης του περιεχοµένου σπουδών ειδικοτήτων του κλάδου ένδυσης και διαδικασιών ανάδειξης νέων ειδικοτήτων σε σχέση µε την εξέλιξη

Transcript

1 Α.Σ. ΕΠ-ΕΝ ΥΣΗ ΙΚΤΥΟ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑ ΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟΝ ΚΛΑ Ο ΤΗΣ ΕΝ ΥΣΗΣ ΡΑΣΗ 5: «Αναβάθµιση περιεχοµένου σπουδών επαγγελµατικής εκπαίδευσης σε ειδικότητες του κλάδου ένδυσης» ΕΡΓΑΣΙΑ 5.4: «Σύνθεση τελικού παραδοτέου» Μεθοδολογία αναβάθµισης του περιεχοµένου σπουδών ειδικοτήτων του κλάδου ένδυσης και διαδικασιών ανάδειξης νέων ειδικοτήτων σε σχέση µε την εξέλιξη στον κλάδο Εταίρος υλοποίησης: Ελληνική Εταιρεία ιοίκησης Επιχειρήσεων (ΕΕ Ε) Ηµεροµηνία Υποβολής: Μάρτιος 2007 Συµµετέχοντες εταίροι: ΣΚΕΕ Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ΑΤΕΙ Πειραιά ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης 1

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 2 ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 6 2. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΠΟΥ ΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΚΛΑ ΟΥ ΈΝ ΥΣΗΣ ΚΑΙ ΙΑ ΙΚΑΣΙΩΝ ΑΝΑ ΕΙΞΗΣ ΝΕΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑ Ο ΤΗΣ ΈΝ ΥΣΗΣ 8 3. ΈΡΕΥΝΑ ΣΥΝ ΕΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ- ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ Ειδικότητες του Τοµέα Κλωστοϋφαντουργίας και Ένδυσης στη ευτεροβάθµια Τεχνική Επαγγελµατική Εκπαίδευση και Κατάρτιση Επαγγελµατική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (Ι.Ε.Κ.) ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ Τµήµα Κλωστοϋφαντουργίας Τµήµα Σχεδιασµού & Παραγωγής Ενδυµάτων 48 5 ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΜΕ ΤΟ ΝΕΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΚΛΑ ΟΥ ΕΝ ΥΣΗΣ ( ΡΑΣΗ 1) ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΗΣ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ (ΤΕΕ) ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ (ΙΕΚ) ΜΕ ΤΟ ΝΕΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΚΛΑ ΟΥ ΕΝ ΥΣΗΣ ( ΡΑΣΗ 1) Τοµέας Κλωστοϋφαντουργίας και Ένδυσης της ΤΕΕ Τοµέας Ένδυσης και Υπόδησης Ειδικότητα: «Ειδικός Ενδυµατολογίας και Σχεδίασης Μόδας», στα Ινστιτούτα Επαγγελµατικής Κατάρτισης (ΙΕΚ), ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΗΣ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ (ΑΤΕΙ) ΜΕ ΤΟ ΝΕΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΚΛΑ ΟΥ ΕΝ ΥΣΗΣ ( ΡΑΣΗ 1) Τµήµα Σχεδιασµού & Παραγωγής Ενδυµάτων (ΣΠΕ) ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης Τµήµα Κλωστοϋφαντουργίας ΑΤΕΙ Πειραιά ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΑΛΛΑΓΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΗΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ - ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ - ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ _ Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΕΠΑΝΑΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ ΤΗΣ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Η Σχέση της Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης µε την Αγορά Εργασίας Η Σχέση Της Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης Με Την Τυπική Και Άτυπη Επαγγελµατική Κατάρτιση _92 2

3 6.1.3 Ο Ορθολογικός Καθορισµός Τοµέων και Ειδικοτήτων Εκπαιδευτικός Σχεδιασµός - ιαδικασίες & Εργαλεία Η ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ ΕΠΑΝΑΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ Η Σχέση της Τριτοβάθµιας Τεχνολογικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης µε την Αγορά Εργασίας Το Εργασιακό και Κοινωνικό Προφίλ του Αποφοίτου της Τριτοβάθµιας Τεχνολογικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΕΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕ Ο ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ (ΤΕΕ-ΙΕΚ) ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ & ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΝΕΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ & ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΟΝ ΚΛΑ Ο ΤΗΣ ΕΝ ΥΣΗΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕ Ο ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ (ΤΕΕ) Αντιστοίχιση Ειδικοτήτων σε Επίπεδο ευτεροβάθµιας Τεχνικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και των Θέσεων εργασίας Αντιστοίχιση εξιοτήτων µε Θέσεις Εργασίας Το Προφίλ του Αποφοίτου των Ειδικοτήτων του Κλάδου Κλωστοϋφαντουργίας & Ένδυσης της ευτεροβάθµιας Τεχνικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης Προτεινόµενο Ωρολόγιο Πρόγραµµα για την Υποστήριξη των Προτεινόµενων Ειδικοτήτων Εκτίµηση του Προγράµµατος Σπουδών των προτεινόµενων ειδικοτήτων της ΤΕΕ ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΣΥΝ ΕΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ιαδικασίες εφαρµογής του Νέου Εκπαιδευτικού Σχεδιασµού ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΟΝ ΚΛΑ Ο ΤΗΣ ΕΝ ΥΣΗΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕ Ο ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ (-ΙΕΚ) Ειδικότητα«Ειδικός Ηλεκτρονικής Σχεδίασης Ενδύµατος» Ειδικοτητα: «Ειδικος ιαχειρισης Αλυσιδας Ανεφοδιασµου σε Επιχειρησεις Προϊοντων Ένδυσης»_ Ειδικότητα:«Ειδικός Λιανικής Αγοράς Ένδυσης» ΙΑ ΙΚΑΣΙΕΣ ΕΝΣΩΜΑΤΩΣΗΣ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ (Α.Ε.Ε.) ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΕΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΟΝ ΚΛΑ Ο ΤΗΣ ΕΝ ΥΣΗΣ ΣΕ ΕΠΙΠΕ Ο ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ (ΑΤΕΙ) ΤΜΗΜΑ ΚΛΩΣΤΟΫΦΑΝΤΟΥΡΓΙΑΣ Ανάλυση ειδικοτήτων µε βάση το νέο µοντέλο οργάνωσης εργασίας στον κλάδο ένδυσης Προφίλ εξειδίκευσης δεξιοτήτων αποφοίτου Προφίλ απασχόλησης Αναπροσαρµογή προγράµµατος σπουδών Περιγράµµατα µαθηµάτων προτεινόµενου προγράµµατος σπουδών ΤΜΗΜΑ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΥ & ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝ ΥΜΑΤΩΝ Ειδικότητες και Αγορά Εργασίας Το Ολοκληρωµένο Προφίλ του Αποφοίτου ΑΤΕΙ Αντιστοίχιση εξιοτήτων µε Θέσεις Εργασίας Αναµόρφωση του Προγράµµατος Σπουδών Περιεχόµενο Σπουδών 224 Γ. Μαθήµατα Ειδικής Υποδοµής 227 3

4 9. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 233 Γλωσσάρι 236 4

5 ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Σκοπός της παρούσας µελέτης είναι η ανάπτυξη κατάλληλης µεθοδολογίας σχετικά µε την αναβάθµιση των σπουδών αναφορικά µε τον κλάδο της Ένδυσης, κατάλληλα διαµορφωµένης ώστε να ενσωµατώνει και διαδικασίες ανάδειξης νέων ειδικοτήτων, όπως αυτές διαµορφώνονται από τις εξελίξεις στον κλάδο. Μετά από τη συγκέντρωση και την επεξεργασία των αποτελεσµάτων των µελετών που προηγήθηκαν (Εργασίες 5.1 έως 5.3) Στη µελέτη αυτή προσδιορίζονται και αναλύονται οι παράµετροι ειδικοτήτων σε επίπεδο ευτεροβάθµιας Τεχνικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΤΕΕ, ΕΠΑΛ, ΕΠΑΣ και ΙΕΚ) και Τριτοβάθµιας Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, οι οποίες ικανοποιούν ανάγκες του κλάδου ένδυσης, όπως προκύπτει έπειτα από την αξιολόγηση των θέσεων εργασίας που παρουσιάζονται στη ράση και την εκτίµηση της υφιστάµενης κατάστασης, όπως αυτή περιγράφεται στη ράση Εξετάζοντας τις απαιτήσεις των συγκεκριµένων θέσεων εργασίας, όπως αυτές προκύπτουν από τις σύγχρονες ανάγκες του κλάδου, γίνεται προσπάθεια να εναρµονισθούν µε τις απαιτούµενες δεξιότητες σε εκπαιδευτικό πλέον επίπεδο και προτείνονται νέες ειδικότητες χρησιµοποιώντας πληροφορίες που αντλούνται από τις Σύγχρονες Τάσεις πάνω στη ευτεροβάθµια και Τριτοβάθµια Εκπαίδευση και στο προφίλ του Αποφοίτου του αντιστοίχου επιπέδου εκπαίδευσης. Η παρούσα µελέτη είναι ένας οδηγός, στον οποίο περιγράφονται όλες οι απαραίτητες διαδικασίες για την ίδρυση έγκριση νέων ειδικοτήτων, αφού προσδιοριστούν οι υπάρχουσες ανάγκες στην επαγγελµατική κατάρτιση µετά από µελέτη της αγοράς εργασίας στον τοµέα ένδυσης στηριζόµενοι στην διµερή σχέση µεταξύ Βιοµηχανίας και Φορέων ευτεροβάθµιας Τεχνικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης & Κατάρτισης και Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης. Αυτή η δυναµική σχέση έχει τη δυνατότητα να ανιχνεύει και να αποτυπώνει τόσο σε κεντρικό όσο και σε περιφερειακό επίπεδο τις απαιτήσεις και τις ιδιαιτερότητες της αγοράς. Η εµπειρία των εργοδοτών και των εργαζοµένων διαχέεται στα εκπαιδευτικά ιδρύµατα, ενώ συγχρόνως η γνώση ως αποτέλεσµα ερευνών, µελετών και πειραµάτων περνά στις επιχειρήσεις και στους εργαζόµενους µέσω της ουσιαστικής συνεργασίας και της κοινής αντιµετώπισης προβληµάτων και θεµάτων του κλάδου. 5

6 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι νέες συνθήκες στην παγκοσµιοποιηµένη αγορά και η αυξανόµενη ανεργία στο χώρο του κλάδου Κλωστοϋφαντουργίας/ Ένδυσης, δηµιουργούν δυσκολίες, αλλά και προκλήσεις, που έχουν, κυρίως, σχέση µε τη διάθεση των στελεχών της ευτεροβάθµιας και Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης, σε µια εποχή όπου το ζητούµενο στο επιχειρείν είναι η γνώση, οι πληροφορίες και ο συνδυασµός τους για την παραγωγή «έξυπνων» προϊόντων που προορίζονται για τον «ανεπτυγµένο» καταναλωτή. Ο κλάδος της ένδυσης, σήµερα από έντασης εργασίας έχει µετατραπεί σε έντασης γνώσης και για να είναι ανταγωνιστικός θα πρέπει να στελεχωθεί από άτοµα µε επιστηµονικές γνώσεις, γνώσεις νέων Τεχνολογιών, Design, καινοτοµία, επιχειρηµατικότητα κτλ. Το επίπεδο του προσωπικού αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την ποιότητα των προϊόντων και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων. Οι παραγωγικές µονάδες του κλάδου Ένδυσης στη χώρα µας ξεπερνά τις 2000 επιχειρήσεις, οι οποίες στην πλειοψηφία τους δεν διαθέτουν τεχνικά στελέχη µε εξειδικευµένες γνώσεις πάνω στο σχεδιασµό και στην ανάπτυξη προϊόντων ένδυσης, στη σύγχρονη τεχνολογία (CAD/CAM), στο µάρκετινγκ ειδών ένδυσης, στην παρακολούθηση της αλυσίδας ανεφοδιασµού της λιανικής πώλησης, στον έλεγχο της ποιότητας, στην οργάνωση της παραγωγής και γενικά όλων των θέσεων εργασίας στις επιχειρήσεις ένδυσης. Η αγορά εργασίας του κλάδου ένδυσης, παρουσιάζει αύξηση των θέσεων κυρίως σε θέσεις λιανικής πώλησης και σε θέσεις µε εξειδικευµένες γνώσεις. Επίσης, παρατηρείται µια ιδιαίτερη αύξηση για εξειδικευµένα στελέχη µε επιστηµονικές γνώσεις σχετικές µε τον κλάδο της ένδυσης σε φορείς όπως Υπουργείο Εµπορείου (κρατικές προµήθειες), την τοπική αυτοδιοίκηση, τον ελληνικό στρατό, σε αεροπορικές εταιρίες, το θέατρο, τα ΜΜΕ κ.ά. Σύµφωνα µε τις κατευθυντήριες γραµµές της Λισσαβόνας για την οικονοµική αύξηση και την απασχόληση ( ), τα συστήµατα εκπαίδευσης και κατάρτισης θα πρέπει να προσαρµοσθούν µε στόχο να αυξήσουν και να εξασφαλίσουν την ελκυστικότητα, την προσιτότητα και το ποιοτικό επίπεδό τους, καλύπτοντας τις νέες ανάγκες στον τοµέα της απασχόλησης, τις βασικές µελλοντικές απαιτήσεις όσον αφορά τις ικανότητες και τις δεξιότητες, βελτιώνοντας τον ορισµό και τη διαφάνεια των προσόντων, την ουσιαστική αναγνώρισή τους και την επικύρωση της άτυπης και της ανεπίσηµης µάθησης. Συνοψίζοντας, τα κρίσιµα στοιχεία από το οικονοµικό περιβάλλον και τις διαγραφόµενες προοπτικές του κλάδου, οι ανάγκες για αλλαγές σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης σε ειδικότητες και περιεχόµενο, που να εξυπηρετούν τον κλάδο της Κλωστοϋφαντουργίας και Ένδυσης είναι τα ακόλουθα: Η προβλεπόµενη βιωσιµότητα του κλάδου της κλωστοϋφαντουργίας, ευνοεί τη ζήτηση ειδικευµένου τεχνικού προσωπικού και τη λειτουργία µιας ή περισσότερων σχετικών ειδικοτήτων (πχ κλωστοϋφαντουργού γενικά, ή κλώστη, υφαντή, πλέκτη, βαφέα) σε επίπεδο β/θµιας εκπαίδευσης ή κατάρτισης. Παρά τη συρρίκνωση που έχει υποστεί ο κλάδος της Ένδυσης συνεχίζει να αποτελεί βασικό παραγωγικό και εξαγωγικό τοµέα της Ελληνικής οικονοµίας. Ο τοµέας διαθέτει σηµαντική τεχνογνωσία και συνεχίζει να είναι εκτεταµένος και αποδοτικός. Η βιωσιµότητά του και η ανάπτυξή του αποτελούν ρεαλιστική προοπτική µε συνέπεια τη ζήτηση για εκπαιδευµένο προσωπικό µέσης και ανωτέρας εκπαιδευτικής στάθµης. Η προοπτική αυτή συνοδεύεται µε στροφή των δραστηριοτήτων από τον τοµέα της παραγωγής, κυρίως από µικρές επιχειρήσεις φασόν, στον τοµέα της σχεδίασης της διοίκησης και των πωλήσεων µεγαλύτερων επιχειρήσεων. Αυτή η µεταβολή αλλάζει και τις απαιτήσεις ως προς τα προσόντα και τις δεξιότητες των απασχολουµένων. Προκειµένου, να καλυφθούν από αποφοίτους της ευτεροβάθµιας Τεχνικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης ή 6

7 αντίστοιχα Τριτοβάθµιας Τεχνολογικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης, πρέπει να λειτουργούν ειδικότητες προσανατολισµένες περισσότερο στον τοµέα των υπηρεσιών και των νέων τεχνολογιών του κλάδου και λιγότερο στο τοµέα της παραγωγής. Η αλλαγή αυτή, η οποία οφείλεται σε παγκόσµιας κλίµακας οικονοµικές ανακατατάξεις, συνοδεύεται από γενικότερη αβεβαιότητα στη ζήτηση ειδικοτήτων ενώ αύξησε την κινητικότητα των εργαζόµενων. Η εργασιακή αυτονοµία έχει ενισχυθεί, απαιτείται µεγαλύτερη εργασιακή ευελιξία και ανταπόκριση του προσωπικού στην ενδοεργασιακή κατάρτιση. Αλλάζει το περιεχόµενο της εργασίας, µε µεγαλύτερες απαιτήσεις σε επίπεδο νοητικών γνώσεων και δεξιοτήτων, σε γνώσεις πληροφορικής, ικανότητες επικοινωνίας και αυτοµάθησης, βασικές εργασιακές γνώσεις και δεξιότητες, ευελιξία, προσαρµοστικότητα και αυτονοµία. Αυτό το πλαίσιο ζητά από τους αποφοίτους, της ευτεροβάθµιας Τεχνικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης (ΤΕΕ) και Κατάρτισης καθώς και της Τριτοβάθµιας Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, η σύγχρονη αγορά εργασίας. Ανάλογα πρέπει να διαµορφωθεί και το περιεχόµενο των προγραµµάτων σπουδών στα διάφορα επίπεδα Εκπαίδευσης, περισσότερο σε ειδικότητες µικρής εξειδίκευσης και λιγότερο σε ειδικότητες µεγάλης εξειδίκευσης ή κατάρτισης. Θα πρέπει να δίνεται έµφαση στην απόκτηση γνώσεων υποδοµής και δεξιοτήτων σχετικών µε τις διάφορες λειτουργίες και τους τοµείς των επιχειρήσεων του κλάδου, ώστε οι απόφοιτοι να αποκτούν τα γενικά απαιτούµενα προσόντα ανάλογα µε το επίπεδο εκπαίδευσης, για να µπορούν να απασχοληθούν στις σύγχρονες επιχειρήσεις του κλάδου. Η λειτουργία ειδικοτήτων σχετικών µε τις σύγχρονες απαιτήσεις του κλάδου της Ένδυσης, µε εκσυγχρονισµένο περιεχόµενο, σε επίπεδο ευτεροβάθµιας Τεχνικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και σε επίπεδο Τριτοβάθµιας Τεχνολογικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης, θα συνέβαλε στη εξασφάλιση του απαιτούµενου, σε πλήθος και επίπεδο, προσωπικού. 7

8 2. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΣΠΟΥ ΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΚΛΑ ΟΥ ΈΝ ΥΣΗΣ ΚΑΙ ΙΑ ΙΚΑΣΙΩΝ ΑΝΑ ΕΙΞΗΣ ΝΕΩΝ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΣΤΟΝ ΚΛΑ Ο ΤΗΣ ΈΝ ΥΣΗΣ Μετά από τη συγκέντρωση και την επεξεργασία των αποτελεσµάτων των µελετών που προηγήθηκαν στις Εργασίες 5.1 έως 5.3 αναπτύχθηκε µια µεθοδολογία κατάλληλη για την αναβάθµιση των σπουδών αναφορικά µε τον κλάδο της Ένδυσης, κατάλληλα διαµορφωµένη ώστε να ενσωµατώνει και διαδικασίες ανάδειξης νέων ειδικοτήτων, όπως αυτές διαµορφώνονται από τις εξελίξεις στον κλάδο. Τα στάδια που ακολουθούνται περιγράφονται παρακάτω: Στάδιο 1 ο : Έρευνα Σύνδεσης Προγραµµάτων Σπουδών της Τεχνικής και Τεχνολογικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης µε την Αγορά Εργασίας Μελέτη των σύγχρονες αναγκών του κλάδου της Ένδυσης. Προτείνεται ένα νέο Μοντέλο Οργάνωσης της Παραγωγής και της Εργασίας στον κλάδο της Ένδυσης, όπως περιγράφεται στη δράση 1. Από το σύγχρονο Μοντέλο Οργάνωσης της Παραγωγής και της Εργασίας στον κλάδο της Ένδυσης προκύπτουν οι θέσεις Εργασίας, το Προφίλ των εργαζοµένων και οι απαραίτητες γνώσεις & δεξιότητες να διαθέτουν οι εργαζόµενοι. Στάδιο 2 ο : Καταγραφή της υφιστάµενης κατάστασης σε σχετικές Ειδικότητες, Προφίλ αποφοίτων, Προγράµµατα και Περιεχόµενα Σπουδών που υποστηρίζουν την ανάπτυξη συγκεκριµένων δεξιοτήτων µε ποιοτικό µέτρο σύγκρισης τα µαθήµατα των Προγραµµάτων Σπουδών. Στάδιο 3 ο : Σύγκριση των προγραµµάτων σπουδών της ευτεροβάθµιας Τεχνικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης καθώς και εκείνων της Τριτοβάθµιας Τεχνολογικής Εκπαίδευσης (Α.Τ.Ε.Ι.) των σχετικών ειδικοτήτων µε το νέο µοντέλο παραγωγής και εργασίας στον κλάδο Ένδυσης, σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα της ράσης 1.). Το ποσοτικό µέτρο σύγκρισης είναι: α) η κατανοµή των ωρών διδασκαλίας ανά µάθηµα για την ευτεροβάθµια Τεχνική Επαγγελµατική Εκπαίδευση και Κατάρτιση και β) η κατανοµή των ιδακτικών Μονάδων ( Μ) ή (ECTS) για την Τριτοβάθµια Τεχνολογική Επαγγελµατική Εκπαίδευση (Α.Τ.Ε.Ι.), όπως αυτές υπάρχουν σήµερα και όπως θα πρέπει να εξελιχθούν στο µέλλον προκειµένου να υποστηρίξουν νέες εξειδικεύσεις που προκύπτουν από την ολοκλήρωση της καταγραφής των ειδικοτήτων και των θέσεων εργασίας στις επιχειρήσεις του κλάδου ένδυσης σύµφωνα µε τα αποτελέσµατα της ράσης 1. Στάδιο 4 ο : Εξετάζοντας τις απαιτήσεις των συγκεκριµένων θέσεων εργασίας, όπως αυτές προκύπτουν από τις σύγχρονες ανάγκες του κλάδου, γίνεται προσπάθεια να εναρµονισθούν µε τις απαιτούµενες δεξιότητες σε εκπαιδευτικό πλέον επίπεδο και προτείνονται νέες ειδικότητες. Έτσι ακολουθούνται τα εξής βήµατα: 1ο. Παρουσιάζεται το προφίλ του απόφοιτου των αντίστοιχων επιπέδων εκπαίδευσης: α) ευτεροβάθµιας Τεχνική Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ειδικότητες Τοµέα Κλωστοϋφαντουργίας και Ένδυσης σε επίπεδο ΤΕΕ και ΙΕΚ) και β) Τριτοβάθµιας Τεχνολογικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης (Τµήµα Κλωστοϋφαντουργίας, ΤΕΙ Πειραιά, Τµήµα Σχεδιασµού & Παραγωγής Ενδυµάτων) και πώς οι δεξιότητες τις οποίες αναπτύσσει συνδέονται µε συγκεκριµένες θέσεις εργασίας από αυτές που περιγράφηκαν στη µελέτη 1.3 της δράσης 1. Συµπληρωµατικά, αντιστοιχίζονται και οι 8

9 θέσεις εργασίας που επιδιώκεται να ανταποκρίνονται στο νέο προφίλ αποφοίτου, όπως αυτό θα προκύψει µε την αναµόρφωση του προγράµµατος Σπουδών. 2ο. Η σύνδεση των δεξιοτήτων αυτών µε τη συγκεκριµένη θέση εργασίας θα καθορίσει τη σηµαντικότητα που φέρουν οι δεξιότητες αυτές. 3ο. Στη συνέχεια, η αντιστοίχιση των δεξιοτήτων µε τα γνωστικά πεδία που τις υποστηρίζουν θα δώσει τη βαρύτητα που αναλογεί σε κάθε µάθηµα και συνεπώς θα οδηγήσει σε µια ποσοτική και ποιοτική αναβάθµιση των Προγράµµατος Σπουδών των αντίστοιχων ειδικοτήτων στα παραπάνω επίπεδα εκπαίδευσης. Χρήσιµο εργαλείο για τη σύνδεση των θέσεων εργασίας µε τα γνωστικά πεδία που προσφέρεται σε κάθε επίπεδο εκπαίδευσης στο πρόγραµµά του θα είναι ο πίνακας δεξιοτήτων, όπως αυτός παρουσιάστηκε στη µελέτη 5.1. Στάδιο 5 ο : Αναγκαιότητα αλλαγής της Παρεχόµενης της Τεχνικής -Τεχνολογικής - Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Η Περιγραφή των νέων ειδικοτήτων σε επίπεδο ΤΕΕ, ΙΕΚ, Α.Τ.Ε.Ι., οι οποίες θα ικανοποιούν τις σύγχρονες ανάγκες του κλάδου της Ένδυσης και των διαδικασιών ενσωµάτωσής τους, στο σύστηµα αρχικής επαγγελµατικής εκπαίδευσης και κατάρτισης(α.ε.ε.κ). Ο Εκπαιδευτικός Σχεδιασµός περιλαµβάνει τις παρακώτω διαδικασίες και εργαλεία: α. Επιλογή ειδικοτήτων β. Καθορισµος Προφίλ Επαγγελµατος Ικανοτητες Κλειδια Απαραίτητες Για Την Εξασφάλιση Της Πρόσβασης Των Νέων Στην Αγορά Εργασίας Απαραιτητες εξιοτητες Αποφοιτων Ειδικοτητων Προσδιορισµος Επαγγελµατικης Φυσιογνωµιας (Προφιλ) Ειδικοτητων. γ. Παραγωγή Εκπαιδευτικού Υλικού Ωρολόγια Προγράµµατα Προγράµµατα Σπουδών ιδακτικό Υλικό Εργαστηριακός Εξοπλισµός δ. Πρακτική Άσκηση Μαθητών Φοιτητών- Μητρώο Πιστοποιηµένων Επιχειρήσεων ε. Επιµόρφωση Εκπαιδευτικών στ. ράσεις Συµβουλευτικής Επαγγελµατικού Προσανατολισµού (ΣΕΠ). Η µεθοδολογία παρουσιάζεται συνοπτικά στο λογικό διάγραµµα που ακολουθεί: 9

10 Μεθοδολογία Αναβάθµισης Περιεχοµένου Σπουδών ειδικοτήτων του κλάδου Ένδυσης και διαδικασιών ανάδειξης νέων ειδικοτήτων σε σχέση µε την εξέλιξη στον κλάδο της ένδυσης Έρευνα Σύνδεσης Προγραµµάτων Σπουδών της Τεχνικής και Τεχνολογικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης µε την Αγορά Εργασίας Καθορισµός Θέσεων Εργασίας Προφίλ εργαζοµένων Απαραίτητες Γνώσεις- εξιότητες Αποτύπωση της υφιστάµενης κατάστασης στην Τεχνική Τεχνολογική- Επαγγελµατική Εκπαίδευση και Κατάρτιση Συγκριτική Προσέγγιση των Προγραµµάτων Σπουδών της Τεχνικής - Τεχνολογικής - Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης µε τα αποτελέσµατα της Ερευνάς (Νέο Μοντέλο Οργάνωσης της Παραγωγής και της Εργασίας στον κλάδο της Ένδυσης) Αναγκαιότητα αλλαγής της Παρεχόµενης της Τεχνικής -Τεχνολογικής - Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης ιαδικασίες Ενσωµάτωσης Ειδικότητας στο Σύστηµα Αρχικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης (Α.Ε.Ε.) ευτεροβάθµια Τεχνική Επαγγελµατική Εκπαίδευση Εκπαιδευτικός Σχεδιασµός ιαδικασίες και Εργαλεία Τεχνική Επαγγελµατική Κατάρτιση Εκπαιδευτικός Σχεδιασµός ιαδικασίες και Εργαλεία Τριτοβάθµια Τεχνολογική Επαγγελµατική Εκπαίδευση Εκπαιδευτικός Σχεδιασµός ιαδικασίες και Εργαλεία 10

11 3. ΈΡΕΥΝΑ ΣΥΝ ΕΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ ΤΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Τα βήµατα που ακολουθούνται στο στάδιο αυτό περιγράφονται στο παρακάτω λογικό διάγραµµα: Έρευνα Σύνδεσης Προγραµµάτων Σπουδών της Τεχνικής και Τεχνολογικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης µε την Αγορά Εργασίας Μελέτη Αγοράς Εργασίας Μοντέλο Οργάνωσης της Παραγωγής και της Εργασίας στον κλάδο της Ένδυσης Καθορισµός Θέσεων Εργασίας Προφίλ εργαζοµένων Απαραίτητες Γνώσεις- εξιότητες Αναλύοντας την υφιστάµενη κατάσταση των µελετών της δράσης 1 γίνεται ο βασικός διαχωρισµός των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή ενδυµάτων στις εξής κατηγορίες: 1. Επιχειρήσεις ένδυσης κατασκευής επώνυµων προϊόντων µε αναπτυγµένο δίκτυο σηµείων λιανικών πωλήσεων στο εσωτερικό της χώρας. 2. Επιχειρήσεις ένδυσης που διαθέτουν στην εγχώρια αγορά τα προϊόντα τους επώνυµα µέσω δικτύου χονδρικής. 3. Επιχειρήσεις ένδυσης που πουλούν επώνυµα στο εξωτερικό. 4. Επιχειρήσεις ένδυσης που διαθέτουν προϊόντα στο εξωτερικό µε το brand name του πελάτη. 11

12 Οι στρατηγικές επιλογές ανάλογα µε τον τύπο επιχείρησης συγκεντρωτικά περικλείονται στους κάτωθι στόχους: Για τον τύπο επιχείρησης 1 (επιχειρήσεις ένδυσης κατασκευής επώνυµων ενδυµάτων µε αναπτυγµένο δίκτυο σηµείων λιανικών πωλήσεων στο εσωτερικό της χώρας): ενδυνάµωση του/ων brand/s που διαθέτουν αύξηση του δικτύου διανοµής αύξηση των εξαγωγών αύξηση των εµπορικών δραστηριοτήτων Για τον τύπο επιχείρησης 2 (επιχειρήσεις ένδυσης που διαθέτουν στην εγχώρια αγορά τα προϊόντα τους επώνυµα µέσω δικτύου χονδρικής): µείωση κόστους παραγωγής και λειτουργίας γρήγορη ανταπόκριση στις απαιτήσεις της αγοράς βελτίωση των σχέσεων µε τους πελάτες αύξηση των εξαγωγών Για τον τύπο επιχείρησης 3 (Επιχειρήσεις ένδυσης που πουλούν επώνυµα στο εξωτερικό): Ισχυροποίηση δηµιουργικού ιεύρυνση δικτύου πωλήσεων στο εξωτερικό Ανάπτυξη προωθητικών δραστηριοτήτων Για τον τύπο επιχείρησης 4 (Επιχειρήσεις ένδυσης που διαθέτουν προϊόντα στο εξωτερικό µε το brand name του πελάτη): Χρόνοι παράδοσης Συνέπεια Εξυπηρέτηση πελατών Αναβάθµιση των προϊόντων Λαµβάνοντας υπ όψιν τους στρατηγικούς αυτούς στόχους και τις θέσεις εργασίας που προέκυψαν από τις προαναφερθείσες µελέτες, διαµορφώνονται οι απαιτήσεις γνώσεων και δεξιοτήτων ανά ειδικότητα εργαζοµένου. Στον πίνακα 3.1 απεικονίζονται αναλυτικά το σύνολο των θέσεων εργασίας που πιθανόν έχει µια επιχείρηση παραγωγής ενδυµάτων. Πίνακας 3.1: Θέσεις εργασίας ανά ειδίκευση εργαζοµένου σε επιχειρήσεις παραγωγής ενδυµάτων ΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Πρόεδρος & ιευθύνων Σύµβουλος Γενικός ιευθυντής Υπεύθυνος Νοµικής Υποστήριξης Υπεύθυνος ιασφάλισης Ποιότητας Υπεύθυνος Γραµµατείας Υπεύθυνος Εσωτερικού Ελέγχου Τεχνικός Ασφαλείας ιευθυντής Παραγωγής ΚΩ ΙΚΟΣ CEO GenMgr LegSup QAssr SecrDir IntAud SafMgr PronMgr 12

13 ΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ιευθυντές Εργοστασίων κατά τόπους Υπεύθυνος Αγορών (Α) Πρώτων Υλών Υπεύθυνος Αγορών (Β) Συσκευασίας Υπεύθυνος Πλεκτηρίου Υπεύθυνος Κοπτηρίου Υπεύθυνος Ραφείου Υπεύθυνος Σιδερωτήριου Υπεύθυνος Ελέγχου Τελικού Προϊόντος Υπεύθυνος Συσκευασίας Υπεύθυνος Συντήρησης Υπεύθυνος Προγραµµατισµού Παραγωγής Τεχνικός ιευθυντής (Ανάπτυξη ιαδικασιών, Υλοποίηση Έργων) ιευθυντής Οικονοµικών Υπεύθυνος Κοστολόγησης Υπεύθυνος Μηχανογραφηµένου Λογιστηρίου Υπεύθυνος Πιστωτικής Αξιολόγησης ιευθυντής Logistics Υπεύθυνος Αποθήκης Υπεύθυνος ιανοµής Υπεύθυνος Μεταφορών Οδηγοί Εµπορικός ιευθυντής ιευθυντής Marketing (Χώρας) Brand Manager Υπεύθυνος Direct Marketing Υπεύθυνος Έρευνας Αγοράς ιευθυντής Πωλήσεων (Χώρας) Υπεύθυνοι Περιοχών (Area Sales Managers) Υπεύθυνος Αντιπροσώπων Πωλητές Merchandiser Υπεύθυνος Customer Service Υπεύθυνοι Καταστηµάτων Υπάλληλοι Καταστηµάτων Υπεύθυνος Franchising / ικτύου Καταστηµάτων ιευθυντής Εξαγωγών Υπεύθυνος Χώρας ιευθυντής ηµιουργικού Υπεύθυνος Σχεδιασµού Νέων Προϊόντων Σχεδιαστής Μόδας Πατρονίστ (Pattern Maker) ΚΩ ΙΚΟΣ PlantMgr BuyerA BuyerB KnitDir CutDir AssmbDir IrnDir InspDir PackDir MechDir PlanDir ProjMgr FinMgr CostDir AccDir RiskDir LogMgr WrhDir Distrib Transp Drv CommMgr MarkMgr(C) BrandMgr DirMark MarkRes SaleMgr(C) SaleArea SaleWhl SaleRet Merch CusServ StoreMgr StoreEmp Franch ExpMgr CountMgr CreMgr NProdDir FashDes PatrnM 13

14 ΘΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Μοντελίστ (Pattern Grader) Φωτογράφος Μοντέλα Γραφίστας ιευθυντής Ανθρώπινου υναµικού Υπεύθυνος Εκπαίδευσης ιευθυντής Πληροφορικής Μηχανοργάνωσης Υπεύθυνος ικτύου ΚΩ ΙΚΟΣ PatrnG Photo Model Graph HRMgr TrainDir ITMgr NetwDir Λαµβάνοντας υπόψη τις απαιτήσεις των επιχειρήσεων σύµφωνα µε τα δεδοµένα του «Νέου Μοντέλου Παραγωγής και Εργασίας» της δράσης 1, δηλαδή τις απαιτήσεις και γενικότερα το προφίλ που προκύπτει για τις διάφορες θέσεις εργασίας, η εκπαίδευση / κατάρτιση των εργαζόµενων θα πρέπει να επικεντρωθεί στους τοµείς που θα καλύπτουν τις ανάγκες στρατηγικής των επιχειρήσεων του κλάδου. Θα πρέπει να δίνεται έµφαση στην απόκτηση γνώσεων υποδοµής σχετικών µε τις διάφορες λειτουργίες και τους τοµείς των επιχειρήσεων του κλάδου. Σε αυτές περιλαµβάνονται οι γνώσεις και δεξιότητες που ακολουθούν: 1. Η σχεδίαση ανάπτυξη νέων προϊόντων ( ηµιουργικό τµήµα ) 2. Ο σχεδιασµός και η Τεχνολογία Προτύπων Κοπής (πατρον) 3. Η Τεχνολογία παραγωγή Ενδύµατος 4. Η ιασφάλιση Ποιότητας και ο ποιοτικός έλεγχος πρώτων υλών, ενδιάµεσων και τελικών προϊόντων 5. Η Τεχνολογία Υλικών και ιαδικασιών Παραγωγής και Επεξεργασίας Κλωστοϋφαντουργικών Προϊόντων 6. Οι νέες Τεχνολογίες σε όλα τα στάδια: σχεδιασµού, παραγωγής, ανεφοδιασµού, πρωώθησης και πώλησης 7. Τα logistics (επιµελητεία-εφοδιασµός, αποθέµατα, αποστολές, διακίνηση) 8. Η προώθηση προϊόντων-marketing και οι πωλήσεις. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι στο «Νέο Μοντέλο Παραγωγής και Εργασίας» δίνεται ιδιαίτερη έµφαση στο προφίλ για θέσεις εργασίας διευθυντικών στελεχών, όπου απαιτείται πτυχίο Τριτοβάθµιας εκπαίδευσης και λιγότερο ευτεροβάθµιας. Υποθέτουµε ότι οι παραπάνω γνώσεις και δεξιότητες που καταγράφηκαν ισχύουν όχι µόνο για τα ανώτερα και µέσα στελέχη των επιχειρήσεων αλλά και για τα µεσαία και κατώτερα στελέχη, τα οποία θα καλύψουν κυρίως θέσεις βοηθών. Εξάλλου η προϋπηρεσία 3-5 ετών ή 8-10 ετών που αναφέρεται για τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα των µεσαίων στελεχών αποκτάται µε την εξάσκηση ανάλογων δεξιοτήτων και καθηκόντων µε αυτά που αναφέρονται στην εργασία 1.3. της δράσης 1. 14

15 4. ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ- ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ Σε αυτό το στάδιο γίνεται αποτύπωση της υφιστάµενης κατάστασης στην Τεχνική-Τεχνολογική Επαγγελµατική Εκπαίδευση και Κατάρτιση. Γίνεται καταγραφή της υφιστάµενης κατάστασης σε σχετικές Ειδικότητες, Προφίλ αποφοίτων, Προγράµµατα και Περιεχόµενα Σπουδών που υποστηρίζουν την ανάπτυξη συγκεκριµένων δεξιοτήτων µε ποιοτικό µέτρο σύγκρισης τα µαθήµατα των Προγραµµάτων Σπουδών. Αποτύπωση της υφιστάµενης κατάστασης στην Τεχνική Τεχνολογική- Επαγγελµατική Εκπαίδευση και Κατάρτιση ευτεροβάθµια Τεχνική Επαγγελµατική Εκπαίδευση και Κατάρτιση ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΕΣ Τριτοβάθµια Τεχνολογική Επαγγελµατική Εκπαίδευση ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΕΣ Η Εκπαίδευση στην Ελλάδα είναι υποχρεωτική για όλα τα παιδιά µεταξύ των ηλικιών 6-15, δηλαδή περιλαµβάνει την Πρωτοβάθµια ( ηµοτικό) και την κατώτερη ευτεροβάθµια (Γυµνάσιο). H σχολική ζωή, όµως, των µαθητών µπορεί να ξεκινά από την ηλικία των 2,5 ετών (προσχολική εκπαίδευση) σε ιδρύµατα (ιδιωτικά και δηµόσια) που ονοµάζονται Βρεφονηπιακοί Παιδικοί Σταθµοί. Ορισµένοι Βρεφονηπιακοί Παιδικοί σταθµοί διαθέτουν και Νηπιακά Τµήµατα που λειτουργούν παράλληλα προς τα Νηπιαγωγεία. Η διάρκεια φοίτησης στην Πρωτοβάθµια Εκπαίδευση ( ηµοτικό) είναι εξαετής, µε ηλικία εισόδου το 6ο έτος. Παράλληλα προς τα κοινά Νηπιαγωγεία και ηµοτικά λειτουργούν και Ολοήµερα σχολεία, τα οποία έχουν διευρυµένο ωράριο λειτουργίας και εµπλουτισµένο Αναλυτικό Πρόγραµµα. Η µετα-υποχρεωτική ευτεροβάθµια Εκπαίδευση, σύµφωνα µε τη µεταρρύθµιση του 1997, περιλαµβάνει δύο τύπους σχολείων: τα Ενιαία Λύκεια και τα Τεχνικά Επαγγελµατικά Εκπαιδευτήρια (ΤΕΕ). Η διάρκεια φοίτησης είναι τριετής στα Ενιαία Λύκεια και διετής (α κύκλος σπουδών) ή τριετής (β κύκλος σπουδών) στα Τεχνικά Επαγγελµατικά Εκπαιδευτήρια, ενώ δεν αποκλείονται αµοιβαίες µετακινήσεις από τον ένα τύπο σχολείου στον άλλο. Παράλληλα µε τα κοινά σχολεία της Πρωτοβάθµιας και ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης λειτουργούν και Ειδικά Νηπιαγωγεία, ηµοτικά, Γυµνάσια, Λύκεια και λυκειακές τάξεις, που απευθύνονται σε µαθητές µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες. Επίσης λειτουργούν και Μουσικά, Εκκλησιαστικά και Αθλητικά Γυµνάσια και Λύκεια. Στη µετα- ευτεροβάθµια Εκπαίδευση εντάσσονται και τα Ινστιτούτα Επαγγελµατικής Κατάρτισης ((Ι.Ε.Κ.) ), τα οποία προσφέρουν επίσηµη αλλά αδιαβάθµιτη εκπαίδευση. Τα Ιδρύµατα αυτά χαρακτηρίζονται αδιαβάθµιτα, γιατί δέχονται τόσο αποφοίτους Γυµνασίου όσο και αποφοίτους Λυκείου, ανάλογα µε τις επιµέρους ειδικότητες που προσφέρουν. 15

16 Η δηµόσια πανεπιστηµιακή εκπαίδευση χωρίζεται σε ΑΕΙ και ΤΕΙ. Η εισαγωγή των φοιτητών σ αυτά τα ιδρύµατα εξαρτάται από την επίδοσή τους σε εξετάσεις εθνικού επιπέδου που λαµβάνουν χώρα στη Β και Γ τάξη του Λυκείου. Επιπρόσθετα, στο ΕΑΠ οι φοιτητές γίνονται αποδεκτοί από την ηλικία των 22 ετών µετά από κλήρωση. Το διάγραµµα που ακολουθεί παρουσιάζει συνοπτικά τη δοµή του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήµατος, όπως αυτό συγκροτείται από ιδρύµατα της επίσηµης τυπικής, διαβαθµισµένης ή αδιαβάθµιτης εκπαίδευσης. Η επίσηµη τυπική εκπαίδευση χαρακτηρίζεται από καθορισµένη διάρκεια σπουδών, επαναληψιµότητα, και απονοµή επίσηµου τίτλου σπουδών στο τέλος τους, ο οποίος αποτελεί και την κρατική νοµιµοποίησή της. Η διαβάθµιση των εκπαιδευτικών ιδρυµάτων συνεπάγεται την υποχρέωση κατοχής του αποδεικτικού τίτλου (απολυτηρίου, πτυχίου κλπ.) του προηγούµενου επιπέδου σπουδών για τη συνέχιση στο επόµενο. Επισηµαίνεται ότι το διάγραµµα δίνει τη γενική εικόνα του εκπαιδευτικού συστήµατος σε όσες εκφάνσεις του εποπτεύονται κυρίως από το ΥΠΕΠΘ, που είναι και οι µεγαλύτερες σε έκταση. Όµως, µια ευρύτερη ανάλυση δείχνει ότι το σύνολο των εκπαιδευτικών υπηρεσιών που προσφέρονται στην Ελλάδα αποτελεί ένα πλέγµα πολύ πιο πολύπλοκο, πολυεπίπεδο και διαφοροποιηµένο. Πολλές άλλες εκπαιδευτικές υπηρεσίες, διαβαθµισµένες ή αδιαβάθµιστες, προσφέρονται µέσα στο επίσηµο εκπαιδευτικό σύστηµα και σε συνεργασία µε αυτό ή και εντελώς ανεξάρτητες από όσες εντάσσονται στον βασικό πυρήνα του. 16

17 17

18 4.1 ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ Το ΥΠ.Ε.Π.Θ. όπως προαναφέρθηκε ασκεί την εποπτεία της τυπικής επαγγελµατικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, µέσω του Εθνικού Συστήµατος Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ε.Σ.Ε.Ε.Κ.), το οποίο καθιερώθηκε µε το Νόµο 2009/1992. Σύµφωνα µε το Ν. 2009/92 το (Ε.Σ.Ε.Ε.Κ.) παρακολουθεί τις µεταβαλλόµενες ανάγκες της αγοράς εργασίας, τις οικονοµικές και κοινωνικές συνθήκες της χώρας σε εθνικό και τοπικό επίπεδο και τις επιστηµονικές και τεχνολογικές εξελίξεις, διαµορφώνεται δε και αναπτύσσεται σε συνεργασία µε τους κοινωνικούς εταίρους, µε όλους τους φορείς, δηµόσιους και ιδιωτικούς, ελληνικούς και διεθνείς, και ειδικότερα µε τους φορείς της Ευρωπαϊκής Οικονοµικής Κοινότητας. Το Ε.Σ.Ε.Ε.Κ. παρακολουθεί τις µεταβαλλόµενες ανάγκες της αγοράς εργασίας, τις οικονοµικές και κοινωνικές συνθήκες της χώρας σε εθνικό και τοπικό επίπεδο και τις επιστηµονικές και τεχνολογικές εξελίξεις, διαµορφώνεται δε και αναπτύσσεται σε συνεργασία µε τους κοινωνικούς εταίρους, µε όλους τους δηµόσιους και ιδιωτικούς φορείς, ελληνικούς και διεθνείς και ειδικότερα µε αυτούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στους σκοπούς του Ε.Σ.Ε.Ε.Κ. περιλαµβάνονται: Η οργάνωση, ανάπτυξη και παροχή επαγγελµατικής κατάρτισης. Η τυπική πιστοποίηση της επαγγελµατικής κατάρτισης. Η εναρµόνιση της επαγγελµατικής κατάρτισης µε το εκπαιδευτικό σύστηµα. Η εκτέλεση κάθε είδους εθνικών ή κοινοτικών προγραµµάτων επαγγελµατικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Το ΥΠ.Ε.Π.Θ., έχει την ευθύνη του Εθνικού Συστήµατος Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. Είναι ο αρµόδιος φορέας για την εφαρµογή µεταρρυθµίσεων και γενικότερα αλλαγών που µπορεί εφαρµοσθούν σε όλα τα επίπεδα της Εκπαίδευσης. Σύµφωνα µε τις επιδιώξεις του Εθνικού Συστήµατος Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ε.Σ.Ε.Ε.Κ., ν. 2009/1992) και τον (προηγούµενο) ιδρυτικό της νόµο 2640 /1998, η δευτεροβάθµια τεχνική-επαγγελµατική εκπαίδευση αποβλέπει στο συνδυασµό της γενικής παιδείας µε την εξειδικευµένη τεχνική και επαγγελµατική γνώση, µε σκοπό την επαγγελµατική ένταξη στην αγορά εργασίας. Σήµερα, η νέα οργάνωση της εργασίας απαιτεί από τους εργαζόµενους τόσο εξειδικευµένες γνώσεις, όσο και το να έχουν αναπτύξει κοινωνικές δεξιότητες όπως πρωτοβουλία, επινοητικότητα, δηµιουργικότητα, φαντασία, προσαρµοστικότητα, ικανότητα για οµαδική εργασία, δυνατότητα ανάληψης ευθύνης, κ.α.. Είναι ενδεικτικό ότι τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στις ΗΠΑ έχουν συνταχθεί κατάλογοι µε τις δεξιότητες που πρέπει να έχει κάθε απόφοιτος της επαγγελµατικής εκπαίδευσης ανεξάρτητα από την ειδικότητά του. Στις επόµενες ενότητες γίνεται µια ιστορική αναδροµή και µια περιγραφή της υφιστάµενης κατάστασης στη ευτεροβάθµια Τεχνική Επαγγελµατική Εκπαίδευση και Κατάρτιση. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι η ευτεροβάθµια Τεχνική Επαγγελµατική Εκπαίδευση, αυτή τη χρονική στιγµή το βρίσκεται στη φάση µιας νέας µεταρρύθµισης, η οποία είναι σε εξέλιξη. Στο πλαίσιο του Ε.Σ.Ε.Ε.Κ. ιδρύθηκε το Νοµικό Πρόσωπο ηµοσίου ικαίου: «Οργανισµός Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ο.Ε.Ε.Κ.)», ο οποίος παρέχει τυπική επαγγελµατική εκπαίδευση και κατάρτιση και έχει τη συνολική ευθύνη για τα Ινστιτούτα Επαγγελµατικής Κατάρτισης (Ι.Ε.Κ.), που λειτουργούν στη χώρα µας από το Το Υπουργείο Εργασίας, µέσω του Οργανισµού Απασχόλησης Εργατικού υναµικού (Ο.Α.Ε..), διευθύνει Τεχνικές Επαγγελµατικές Σχολές (όπως είναι οι Σχολές Μαθητείας), αλλά και Ι.Ε.Κ., που ο καθορισµός των προδιαγραφών και η έγκριση των προγραµµάτων τους παρέχονται από τον Ο.Ε.Ε.Κ. Επίσης, πραγµατοποιεί προγράµµατα συνεχιζόµενης επαγγελµατικής κατάρτισης για ενήλικες σε Κέντρα Επαγγελµατικής Κατάρτισης (Κ.Ε.Κ.). 18

19 Άλλα Υπουργεία και φορείς, όπως π.χ. το Υπουργείο Γεωργίας, ο Ε.Ο.Τ. κ.ά., λειτουργούν επαγγελµατικές σχολές κατάρτισης στους εξειδικευµένους τοµείς της αρµοδιότητάς τους Ειδικότητες του Τοµέα Κλωστοϋφαντουργίας και Ένδυσης στη ευτεροβάθµια Τεχνική Επαγγελµατική Εκπαίδευση και Κατάρτιση Σε επίπεδο ευτεροβάθµιας Τεχνικής Επαγγελµατικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης πριν το 1997 λειτουργούσαν τέσσερις τύποι σχολείων, οι οποίοι περιελάµβαναν αρκετές ειδικότητες σχετικές µε τον κλάδο της κλωστοϋφαντουργίας και ένδυσης: 1. Τεχνικές Σχολές Μαθητείας, υπό την εποπτεία του ΟΑΕ 2. ευτεροβάθµια Τεχνική Επαγγελµατική Εκπαίδευση (Πολυκλαδικό Λύκειο, Τεχνικό-Επαγγελµατικό Λύκειο, Τεχνικές Επαγγελµατικές Σχολές), υπό την εποπτεία του ΥΠΕΠΘ 3. Ινστιτούτα Επαγγελµατικής Κατάρτισης (ΙΕΚ), Μετά- ευτεροβάθµια Επαγγελµατική Κατάρτιση, υπό την εποπτεία του ΥΠΕΠΘ 4. Ιδιωτικές Επαγγελµατικές Σχολές Ελευθέρων Σπουδών. Οι ειδικότητες που λειτουργούν στους παραπάνω τέσσερις τύπους σχολείων και είναι σχετικές µε τον κλάδο της Ένδυσης, παρουσιάζονται στο παρακάτω διάγραµµα: 19

20 ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ πριν το 1997 Ειδικότητες του Κλάδου Κλωστοϋφαντουργίας & Ένδυσης ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΟΑΕ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ Ι ΙΩΤΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ ΕΛ ΕΥΘΕΡΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ Κοπτικής - Ραπτικής Σχεδιαστές Μοντελίστ- Π ατρονίστ ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ ΕΝΙΑΙΟ ΛΥΚΕΙΟ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΕΣ: Πλεκτοµηχανικών Ραπτοµηχανικών Κοπτικής Ραπτικής ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΕΠΑ ΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ-ΤΕΣ ΤΕΧΝΙΚΟ & ΕΠΑΓΓ ΕΛΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΤΕΛ ΠΟΛΥΚΛΑ ΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ Α και Β Τάξη ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΕΣ: 1. Κοπτικής-Ραπτικής-Οικοκ υρικών Κοπτικής - Ραπτικής - Ετοίµων Ενδυµάτων Κοπτικής - Ραπτικής - Γυναικεία ς Αµφίεσης Κοπτικής - Ραπτικής - Υποκαµί σου Οικοκυρικών Γουνοποιίας 2.Βοηθών Κλωστοϋφαντουρ γίας: Βοηθού Κλώστη Βοηθού Υφαντή Βοηθού Πλέκτη Βοηθού Βαφέα Α Τάξη: Γενικής Παιδείας Β Τάξη: Τοµέας Κλωστοϋ φαντουργίας Γ Τάξη: ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΕΣ Κλωστικής Υφαντικής Πλεκτικής Βαφικής εν υπήρχαν ειδικότητες Κλωστοϋφαντουργίας & Ένδυσης ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙ ΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ- ΙΕΚ Ιδρυτικός νόµος 2009/1992 Ειδικός Ενδυµατολογίας & Σχεδ ίασης Μόδας Τεχνικός ερµάτινης Ένδυσης - Αξεσουάρ ερµάτινων Ειδών & Υπόδησης ΤΡΙΤΟΒΑΘΜΙΑ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ 3. Επεξεργασίας Προϊόντων έρµατος ΤΕΙ ΑΕΙ TΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ -ΤΜΗΜΑ: Κλωστοϋφαντουργίας Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι οι ΤΕΣ ήταν διετούς φοίτησης και τα µαθήµατα της Α κα Β τάξης ταυτίζονταν, σε µεγάλο ποσοστό, µε εκείνα της Β και Γ τάξης του ΤΕΛ της αντίστοιχης ειδικότητας και διαφοροποιούνταν στα εξής: στο πλήθος των ωρών διδασκαλίας/ µάθηµα ειδικότητας (Περισσότερες ώρες διδασκαλίας/ ανά µάθηµα για τις ΤΕΣ) στο πλήθος των µαθηµάτων ειδικότητας (ένα µε δύο επιπλέον µαθήµατα οι ειδικότητες των ΤΕΛ) στο πλήθος των ωρών διδασκαλίας και των µαθηµάτων γενικής παιδείας. Μετά το 1997 µε τη µεταρρύθµιση στη ευτεροβάθµια Εκπαίδευση σύµφωνα µε το νόµο 2640/98 ιδρύθηκαν τα Τεχνικά Επαγγελµατικά Εκπαιδευτήρια (ΤΕΕ), τα οποία αντικατέστησαν τα Ενιαία Πολυκλαδικά Λύκεια (ΕΠΛ), τα Τεχνικά Επαγγελµατικά Λύκεια (ΤΕΛ),και Τεχνικές Επαγγελµατικές Σχολές (ΤΕΣ). Έτσι, σε επίπεδο ευτεροβάθµιας Τεχνική Επαγγελµατική Εκπαίδευσης µετά το 1997 λειτουργούν τέσσερις τύποι σχολείων: 1. Τεχνικά Επαγγελµατικά Εκπαιδευτήρια (ΤΕΕ) Μαθητείας, ΟΑΕ 20