ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΜΒΟΛΙΜΗ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2006 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΙΤΛΟΣ..ΣΕΛΙΔΑ. Περιεχόμενα...2

Transcript

1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΙΤΛΟΣ..ΣΕΛΙΔΑ Περιεχόμενα Μακροοικονομική Θεωρία Ι.. 4. Μακροοικονομική Θεωρία ΙΙ Πολιτική Οικονομία Ι Πολιτική Οικονομία ΙΙ Αναπτυξιακή και Εξελικτική Οικονομική (Πολιτική Οικονομία ΙΙΙ) 6 6. Χρηματοοικονομική Λογιστική Χρηματοοικονομική Λογιστική ΙΙ Μαθηματικά Ι Μαθηματικά ΙΙ Μικροοικονομική Θεωρία Ι Μικροοικονομική Θεωρία ΙΙ Αρχές Οικονομικής Ανάλυσης Ι Αρχές Οικονομικής Ανάλυσης ΙΙ Οικονομετρία Χρήμα Πίστη Τράπεζες Στοιχεία Εμπορικού Δικαίου Αγορές Χρήματος και Κεφαλαίου ΙΙ Αναπτυξιακή Οικονομική και Πολιτικές της Ανάπτυξης Βάσεις και Διαχείριση Δεδομένων Ειδικά Θέματα Μαρξιστικής Πολιτικής Οικονομίας Ειδικά Θέματα Τραπεζικής Ειδικά Θέματα Χρηματοοικονομιής Εισαγωγή στην Κοινωνιολογία Εισαγωγή στις Βασικές Έννοιες Διδακτικής των Οικονομικών Ελληνική Οικονομική Ιστορία Ι ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ

2 6. Εφαρμογές Εκπαιδευτικών Τεχνικών στη Διδακτική των Οικονομικών Εφαρμοσμένη Νομισματική Πολιτική Εφαρμοσμένη Οικονομετρία Θεσμοί και Πολιτικές Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης (Ευρ.Οικον.Ενοποίηση) Θεωρίες Οικονομικής Μεγέθυνσης Θεωρία Παιγνίων Μάρκετινγκ Υπηρεσιών Νέες Τεχνολογίες και Κοινωνία των Πληροφοριών Νομισματική Πολιτική Οικονομική και Διοίκηση των Μεταφορών Οικονομική της Συνεταιριστικής Επιχείρησης Οικονομική του Περιβάλλοντος Τεχνικές Δειγματοληπτικών Ερευνών Πολιτική Οικονομία και Θεωρία της Πολιτικής Τοπική Οικονομική Ανάπτυξη Θεωρία Ισοζυγίου Πληρωμών και Διεθνές Νομισματικό Σύστημα Δημόσια Οικονομική Ιστορία Οικονομικών Θεωριών Οικονομικά Μετασχηματισμού και Ανάπτυξης Ειδικά Θέματα Οικονομικής Ανάπτυξης: Επιχειρηματικότητα Κράτος και Οικονομία Στατιστική ΙΙ Χρηματοοικονομική Ανάλυση Επιχειρήσεων Ευρωπαϊκή Οικονομική Ιστορία Ι Στατιστική Ι ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 3

3 Να απαντηθούν δύο () ερωτήσεις ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Ι 1. Μία αλλαγή στις προτιµήσεις των καταναλωτών όλου του κόσµου έχει ως αποτέλεσµα την αύξηση της ζήτησης για αγροτικά προϊόντα οικολογικής καλλιέργειας. Μία συνέπεια αυτής της µεταβολής είναι η αύξηση των εξαγωγών της χώρας Λουτβία, που είναι µία µικρή ανοικτή οικονοµία µε ελεύθερη κίνηση κεφαλαίου. α) Ποιες είναι οι µακροχρόνιες επιπτώσεις αυτής της εξέλιξης στην αποταµίευση, τις επενδύσεις, τις καθαρές εξαγωγές, το επιτόκιο και την πραγµατική συναλλαγµατική ισοτιµία ττις χώρας; β) Πώς θα επηρεάσει η µεταβολή της ισοτιµίας τα ταξίδια των κατοίκων της Λουτβίας στο εξωτερικό; γ) Οι υπεύθυνοι για τη χάραξη της δηµοσιονοµικής πολιτικής της χώρας, θέλουν να προσαρµόσουν τη φορολογία ώστε να αποκαταστήσουν την πραγµατική ισοτιµία στο προηγούµενο επίπεδό της. Τι πρέπει να κάνουν; Ποιες θα είναι οι συνέπειες ττις πολιτικής αυτής στην αποταµίευση, τις επενδύσεις, τις καθαρές εξαγωγές και το επιτόκιο;. α) Περιγράψτε τη διαδικασία µετάβασης στη σταθερή κατάσταση του χρυσού κανόνα, όταν η οικονοµία ξεκινά µε πολύ λιγότερο κεφάλαιο απ' ό,τι στη σταθερή κατάσταση του χρυσού κανόνα. β) Να εξετασθούν οι επιπτώσεις της επεκτατικής δηµοσιονοµικής πολιτικής στην αποταµίευση, τις επενδύσεις, το επιτόκιο, το εµπορικό ισοζύγιο και τη συναλλαγµατική ισοτιµία σε µια κλειστή, µικρή ανοικτή και µεγάλη ανοικτή οικονοµία. 3. Πώς εξηγεί η θεωρία της ενδογενούς µεγέθυνσης τη σταθερή ανάπτυξη; Πώς διαφέρει αυτό από το υπόδειγµα Solow; Παρουσιάστε συνοπτικά το τελευταίο και µε διαγραµµατική απεικόνιση. ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΙΙ Απαντήστε σε δύο από τις εξής τρεις ερωτήσεις 1. Έστω µία οικονοµία µε υψηλή ανεργία και άπειρη ελαστικότητα ζήτησης χρήματος ως προς το επιτόκιο. Στόχος της Κυβερνητικής πολιτικής είναι η ενίσχυση της οικονοµικής δραστηριότητας, αλλά οι προτεινόµενες οικονοµικές πολιτικές είναι τέσσερις. Ο οικονοµικός σύµβουλος Α προτείνει αύξηση των δηµοσίων δαπανών κατά το ποσό Χ. Ο οικονοµικός σύµβουλος Β προτείνει µείωση της φορολογίας κατά το ποσό Χ. Ο Γ προτείνει ισόποση αύξηση φορολογίας και δηµοσίων δαπανών. Ο Δ συστήνει αύξηση της προσφοράς χρήματος. α) Ποια είναι η συνολική επίπτωση στο εισόδηµα σε κάθε µία από τις 4 περιπτώσεις των προτεινοµένων πολιτικών (απαντήστε µε βάση τον κεϋνσιανό πολλαπλασιαστή). β) Ποια πολιτική µεταξύ των τεσσάρων θα επιλέξει η Κυβέρνηση ώστε η αύξηση του εισοδήµατος να είναι η µέγιστη δυνατή; γ) Πώς διαφοροποιείται η απάντησή σας στο (α) και στο (β) αν η ελαστικότητα ζήτησης χρήµατος ως προς το επιτόκιο δεν είναι άπειρη; δ) Σ' αυτή την περίπτωση δείξτε διαγραµµατικά ότι ο συνδυασµός δηµοσιονοµικής και νομισματικής πολιτικής θα δώσει το καλύτερο αποτέλεσµα όσον αφορά την επέκταση του εισοδήµατος.. Έστω µία µικρή ανοικτή οικονοµία που είναι µέλος οικονοµικής ένωσης (σταθερές ισοτιµίες) και της οποίας η οικονοµία βρίσκεται σε ύφεση (το εισόδηµα κάτω του φυσικού εmπέδου παραγωγής). Ο στόχος της Κυβέρνησης της χώρας αυτής είναι η άµεση ενίσχυση του εισοδήµατος και της απασχόλησης. Όµως µέσα στο οικονοµικό επιτελείο της ίδιας της Κυβέρνησης υπάρχουν διαφορετικές απόψεις ως προς την πολιτική που πρέπει να εφαρµοστεί για την επίτευξη του στόχου: α) η οικονοµία θα επανέλθει από µόνη της σε πλήρη απασχόληση, άρα δεν χρειάζεται να παρέµβει η Κυβέρνηση µε οποιαδήποτε ενισχυτικά µέτρα, β) πρέπει να ασκηθεί επεκτατική νοµισµατική πολιτική, γ) πρέπει να αυξηθούν οι δηµόσιες δαπάνες, δ) πρέπει να επιβληθούν δασµοί και ποσοστώσεις στις εισαγωγές προϊόντων, ώστε να ενισχυθεί η εγχώρια παραγωγή. (i) Με βάση το υπόδειγµα Fleming-Mundell να εξηγήσετε και να δείξετε τις επιπτώσεις που θα έχει στο εισόδηµα, τις επενδύσεις, τις καθαρές εξαγωγές και την πραγµατική ισοτιµία η εφαρµογή κάθε µίας από τις παραπάνω προτεινόµενες πολιτικές. (ii) Να αξιολογήσετε τις τέσσερις προτάσεις πολιτικής (σωστή-λάθος) µε βάση την επίτευξη του στόχου της κυβέρνησης, που είναι η άµεση ενίσχυση του εισοδήµατος και της απασχόλησης. 3. Δύο οικονοµικοί σύµβουλοι της κυβέρνησης επί οικονοµικών θεµάτων, διαφωνούν ως προς τις επιπτώσεις της µείωσης του πληθωρισµού στην απασχόληση. Ο οικονοµικός σύµβουλος Α πιστεύει ότι η συσταλτική νομισµατική πολιτική που στοχεύει στη µείωση του πληθωρισµού, θα έχει δυσµενείς επιπτώσεις στην απασχόληση, ενώ ο οικονοµικός σύµβουλος Β, υποστηρίζει ότι η απασχόληση δεν θα επηρεαστεί. Αναλύστε τις θέσεις των δύο οικονοµολόγων, οι οποίες, κάτω από διαφορετικές υποθέσεις, είναι και οι δύο ορθές. Χρησιµοποιήστε και τη διαγραμματική ανάλυση για να δικαιολογήσετε τις απαντήσεις σας. ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 4

4 ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Ι ΝΑ ΑΠΑΝΤΉΣΕΤΕ ΣΤΑ 3 ΑΠΟ ΤΑ 5 ΣΥΝΤΟΜΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΣΕ 1 ΑΠΟ ΤΑ ΕΚΤΕΝΉ ΘΕΜΑΤΑ 1. Ποια οµοιότητα κα ποια διαφορά µεταξύ της έννοιας της υπεραξίας και της έννοιας του κέρδους στην πολιτική οικονοµία του Karl Marx;. Τι εννοούµε όταν λέµε ότι το µονοπώλιο συνήθως παραβιάζει την κατά Ρaretο αποτελεσµατικότητα; 3. Εξηγήστε το ρόλο που παίζουν στην σκέψη του David Ricardo η γαιοπρόσοδος και ο ανταγωνισµός; 4. Πώς θεµελιώνει η νεοκλασσική θεωρία τη συνάρτηση προσφοράς ενός αγαθού στη βάση της Iσοοριακής Αρχής; 5. Από τη στιγµή που ο ανταγωνισµός εξαλείφει τις δυνατότητες κέρδους µέσω arbitrage (δηλαδή δεν αφήνει περιθώριο να αγοράζει κάποιος φθηνά και να πουλάει ακριβά), πώς εξηγείτε το κέρδος των επιχειρήσεων στον καπιταλισµό; (Να παραθέσετε τουλάχιστον δύο διαφορετικές απόψεις.) ΕΚΤΕΝΉ ΘΕΜΑΤΑ Να απαντήσετε σε 1 από τα (4 βαθµοί) A. Έστω η εξής άποψη: «Στον κλάδο της υγείας, όπως και σε όλους τους κλάδους, ο ανταγωνισµός στο πλαίσιο της αγοράς αποτελεί τη µοναδική µας ελπίδα για ένα αποτελεσµατικό σύστηµα υγείας.» Σχολιάστε την παραπάνω άποψη βασιζόµενοι/ες πλήρως στις έννοιες που διδαχθήκατε στο πλαίσιο της Πολιτικής Οικονοµίας. B. Μπορείτε να φανταστείτε περιπτώσεις που ορθολογικοί άνθρωποι επιλέγουν να συµπεριφερθούν µε τρόπο που δεν µεγιστοποιεί κάποια συνάρτηση ωφέλειας / χρησιµότητας; Να εξηγήσετε διεξοδικά την επίπτωση της απάντησής σας για τα νεοκλασικά υποδείγµατα ζήτησης και προσφοράς. ΑΠΑΝΤΗΣΤΕ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΙΙ 1. (α) «Ο δείκτης µέσης προσδοκώµενης ζωής κατά τη γέννηση είναι καλός δείκτης ευηµερίας των λαών». Συµφωνείτε ή όχι; Εξηγείστε. (β) Σε μια οικονοµία µε 3 άτοµα γνωρίζουµε ότι ο ένας έχει ετήσιο εισόδηµα χιλιάδες ευρώ, ενώ ο δεύτερος 8 χιλιάδες, και ο τρίτος 30 χιλιάδες. Κατασκευάστε µια καµπύλη Λόρενζ για αυτή την οικονοµία, και εξηγήστε το λόγο Gini. (γ) «Ο λόγος του Gini και η καµπύλη του Lorenz µας δίνουν τις ίδιες πληροφορίες για την εισοδηµατική ανισότητα.» Πείτε αν είναι σωστή ή όχι αυτή η φράση και εξηγείστε την απάντησή σας.. (α) Γιατί η εξίσωση της συνολικής ζήτησης και προσφοράς δεν εξασφαλίζει πλήρη απασχόληση; Εξηγείστε µε τη χρήση διαγράµµατος. (β) Εφόσον οι αυξήσεις µισθών οδηγούν σε µεγαλύτερη ένταση εκ µέρους των εργαζοµένων, γιατί δεν αυξάνουν οι εργοδότες τους µισθούς τόσο όσο χρειάζεται για να αποσπάσουν τη µέγιστη προσπάθεια από τους εργαζοµένους; Κάνετε χρήση διαγράμματος στην εξήγησή σας. 3. (α) Γιατί πρέπει οι οικονοµολόγοι να ασχολούνται µε το φαινόµενο του θερµοκηπίου; (β) Εξηγείστε πώς µεταβολές στη συνολική ζήτηση επηρεάζουν την κατανοµή του εισοδήµατος µεταξύ µισθών και κερδών. (γ) Εξηγείστε πώς η κατανοµή εισοδήµατος µεταξύ μισθών και κερδώνν µπορεί να επηρεάσει τη συνολική ζήτηση. 4. (α) Ταιριάζει η θεωρία πολιτικού οικονοµικού κύκλου µε την Ελληνική πραγµατικότητα; Εξηγήστε. (β) Οι κυβερνήσεις έχουν απεριόριστη ελευθερία άσκησης οικονοµικής πολιτικής; (γ) Ποιες είναι οι σηµαντικότερες διαφορές της λειτουργίας του κράτους και της αγοράς; 5. (α) «Το κ.ύριο πρόβληµα µε τον πληθωρισµό είναι ότι µειώνει το µέσο πραγµατικό εισόδηµα». Σχολιάστε κάνοντας αναφορά στα προβλήµατα που σχετίζονται µε τον πληθωρισµό. ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 5

5 (β) Εξηγείστε το ρόλο της συναλλαγµατικής ισοτιµίας στη σύγκρουση της νοµισµατικής και της δηµοσιονομικής πολιτικής. (γ) Τι σχέση έχουν οι αυτόματοι σταθεροποιητές µε τον πολλαπλασιαστή; Εξηγείστε µε τη χρήση διαγράµµατος. 6. (α) Εξηγείστε και δείξετε διαγραµµατικά πώς η κλίση της καµπύλης συνολικής ζήτησης σχετίζεται µε τον πολλαπλασιαστή απασχόλησης. (β) Εξηγείστε το φαινόµενο της συµπίεσης των κερδών σε ψηλά επίπεδα απασχόλησης κάνοντας χρήση και διαγράµµατος. ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΚΑΙ ΕΞΕΛΙΚΤΙΚΗ OIΚONOΜΙΚH (ΠOΛΙΤΙΚH ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΙΙΙ) Υποχρεωτικό θέμα (έξι βαθµοί) Στα πλαίσια των ευρύτερων πολιτικο-στρατιωτικών συνεπειών από τις πρόσφατες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, η ανασυγκρότηση του Νοτίου Λιβάνου µετά την εφαρµογή αποτελεσµατικής εκεχειρίας στην περιοχή περιλαµβάνει και σειρά οικονοµικών πρωτοβουλιών στους εξής, µεταξύ άλλων, χώρους: ανασύνθεση της τελικής και ενδιάµεσης ζήτησης µε έµφαση στον κατασκευαστικό τοµέα και στην κάλυψη βασικών αναγκών διαβίωσης, εισοδηµατικές ροές εντός και αντίστοιχες συναλλαγµατικές προς το Λίβανο, παραγωγική επανεργοποίηση και ρόλος των οικονοµικών και κοινωνικών υποδοµών, επαναδραστηρισποίηση ανθρωπίνου δυναµικού. Χρησιµοποιώντας τις έννοιες και εργαλεία των υποδειγµάτων εισροών-εκροών και µακροοικονοµικής µεγέθυνσης αναλύστε τις κύριες οικονοµικές διαδικασίες και τις συνέπειες των ανωτέρω πρωτοβουλιών (α) στην οικονοµία του Λιβάνου, και (β) στον εξωτερικό τομέα της χώρας αυτής. Επιλέξτε ένα από τα εξής θέματα (τέσσερις βαθµοί) 1. Η αύξηση της παραγωγικότητας κατά. την αναπτυξιακή διαδικασία επηρεάζεται καθοριστικά από την εισαγωγή τεχνολογιών ευρείας εφαρµογής στο παραγωγικό σύστηµα. Μπορούµε να ερµηνεύσουµε ικανοποιητικά τις αναπτυξιακές επιδόσεις της ελληνικής οικονοµίας, κατά την τελευταία δεκαετία, αξιοποιώντας αυτή την προσέγγιση; Αιτιολογήστε την απάντησή σας.. Κατά την τελευταία εικοσαετία, οι επιδόσεις οικονοµικής µεγέθυνσης εµφανίζουν σηµαντικές αποκλίσεις, τόσο ανάµεσα στις αναπτυσσόµενες χώρες όσο και µεταξύ των αναπτυγµένων χωρών. Ποιοι είναι, κατά την κρίση σας, οι πέντε βασικές µεταβλητές που µπορούν να ερµηνεύσουν ικανοποιητικά αυτά τα εµπειρικά δεδοµένα; Αιτιολογήστε τις οµοιότητες κα τις διαφορές των ερµηνευτικών µεταβλητών σας για τις δύο οµάδες χωρών (περισσότερο και συγκριτικά λιγότερο αναπτυγµένες οικονοµίες). ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ Ι ΘΕΜΑ ΠΡΩΤΟ Α. Ποιοι είναι οι σκοποί των ισοζυγίων και ποιες οι διαφορές µεταξύ προσωρινού και προσαρµοσµένου ισοζυγίου ποσών; Β. Ποια τα κυριότερα χαρακτηριστικά των λογιστικών καταστάσεων; Γ. Ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληροί ένα άυλο στοιχείο για να θεωρηθεί στοιχείο του πάγιου ενεργητικού; Δ. Ποιοι αριθµοδείκτες θεωρούνται συµπληρωµατικοί των αριθµοδεικτών ρευστότητας; Ε. Ποιες οι διαφορές µεταξύ ισοζυγίων και ισολογισµού και µεταξύ ισολογισµού και απογραφής; ΣΤ. Ποιες οι κυριότερες αδυναµίες των αριθµοδεικτών ρευστότητας; ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 6

6 ΘΕΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ Τα υπόλοιπα των λογαριασμών της εµπορικής επιχειρήσεως "ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΑΔΙΚΟ Α.Ε." στη 1/1/004 είχαν ως ακολούθως (σε ευρώ): Κατάστημα 0,000 ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 50,000 Αυτοκίνητα 10,000 Ενυπόθηκο δάνειο 10,000 Έπιπλα και Σκεύη 8,000 Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις 5,000 Εμπορεύματα 13,000 Δάνειο Τραπέζης 4,000 Εμπορεύματα ενεχυριασμένα 4,000 Πιστωτές 5,000 Υλικά συσκευασίας 1,500 Γραμμάτια πληρωτέα 3,000 Απαιτήσεις 4,000 Δάνειο με ενέχυρο Εμπορεύματα,000 Γραμμάτια εισπρακτέα 6,000 Κρατήσεις και εισφορές πληρωτέες 1,000 Προκαταβολές προμηθευτές 1,500 Ασφάλιστρα προπληρωθέντα 1,000 Καταθέσεις όψεως 6,000 Ταμείο 5,000 Κατά τη διάρκεια της χρήσεως 004 έλαβαν χώρα τα εξής λογιστικά γεγονότα: 1. Πωλήθηκαν εµπορεύµατα αντί 10,000, µε µετρητά 5,000 και το υπόλοιπο µε λήψη γραμματίων εισπρακτέων στα οποία προστέθηκαν τόκοι Αγοράστηκαν εµπορεύµατα αξίας 13,000 αντί 10,000 µε υπογραφή Γραμματίων ποσού 7,000 στα οποία προστέθηκαν τόκοι 300, µε συµψηφισµό των προκαταβολών σε προµηθευτές και το υπόλοιπο µε µετρητά. 3. Καταβλήθηκαν για Γενικά Έξοδα 800, για έξοδα επισκευής αυτοκινήτου 400 και για ασφάλιστρα 500 και εισπράχθηκαν διάφορα λειτουργικά έσοδα 6, Καταβλήθηκαν για αµοιβές προσωπικού,500, ενώ οι κρατήσεις των εργαζοµένων 500 και οι εργοδοτικές εισφορές 1,000 οφείλονταν στα ασφαλιστικά ταµεία των εργαζοµένων. 5. Καταστράφηκαν εµπορεύµατα αξίας 1,000 και η ασφαλιστική εταιρία αναγνώρισε το 60% της ζηµιάς, την οποία η εταιρία δεν είχε εισπράξει µέχρι 31/1/ Προεξοφλήθηκε στην τράπεζα γραμμάτιο ποσού 1,500 αντί 1,400 και δόθηκαν για είσπραξη γραμμάτια εισπρακτέα ποσού, Την 1/7/004 αυξήθηκαν τα κεφάλαια της επιχειρήσεως µε εισφορά ενός καταστήµατος αξίας 10,000. Ζητείται: 1. Να γίνουν οι ηµερολογιακές εγγραφές προσδιορισµού των αποτελεσµάτων εκµεταλλεύσεως, αφού ληφθούν υπόψη ότι τα εµπορεύµατα στο τέλος της χρήσεως ήταν 5,000, τα υλικά συσκευασίας ήταν 1,500 και τα προπληρωθέντα ασφάλιστρα έγιναν δεδουλευµένα, ενώ οφείλονταν οι τόκοι του ενυπόθηκου δανείου 00.. Να υπολογισθούν οι αριθµοδείκτες Γενικής Ρευστότητας, Ιδίων προς Ξένα Κεφάλαια, Πάγια προς Μακροπρόθεσµες υποχρεώσεις, ο αριθµοδείκτης Μικτού Περιθωρίου, και οι αριθµοδείκτες Αποδοτικότητας των Ιδίων κεφαλαίων και Συνολικών Κεαφαλαιων. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΙΙ ΘΕΜΑ ΠΡΩΤΟ Α. Τι είναι δαπάνες επέκτασης ενός παγίου περιουσιακού στοιχείου και ποιες προϋποθέσεις πρέπει να πληρούνται σε αντίθεση µε τις δαπάνες που γίνονται για τη συντήρησή του; Β. Σε περίπτωση που τα σταθερά έξοδα σε µια επιχείρηση, η οποία παράγει περισσότερα του ενός προϊόντα, είναι 8.000, τα συνολικά µεταβλητά έξοδα είναι και οι πωλήσεις αυτής είναι , ποιο είναι το Νεκρό της σηµείο; Τι θα συµβεί στο Νεκρό σηµείο αν τα σταθερά της έξοδα αυξηθούν στις , ενώ όλοι οι άλλοι παράγοντες που προσδιορίζουν το Νεκρό σηµείο παραµείνουν αµετάβλητοι; Γ. Ποιες είναι οι δυνατές περιπτώσεις µεταχειρίσεως των γραµµατίων εισπρακτέων µιας επιχειρήσεως; Δ. Είναι υποχρεωτική η διενέργεια απογραφής όταν τηρείται το σύστηµα της διαρκούς απογραφής και γιατί; Ε. Αναφέρατε τους κυριότερους παράγοντες που προσδιορίζουν το ύψος των κεφαλαίων κινήσεως σε µια επιχείρηση. ΘΕΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ Δίδονται τα υπόλοιπα των λογαριασµών του Γενικού Καθολικού της εµπορικής επιχειρήσεως «Το Καλό Εµπόρευµα Α.Ε.» την 1/1/004 (σε ευρώ): ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 7

7 Κατάστημα ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Έπιπλα και Σκεύη Ενυπόθηκο δάνειο Αυτοκίνητα Δάνειο Κεφαλαίου Κίνησης Τράπεζης Ω Εμπορεύματα Προμηθευτές Υλικά συσκευασίας Γραμμάτια πληρωτέα Απαιτήσεις σε $ (100 : 1,) Προκαταβολές πελατών Απαιτήσεις Μερίσματα πληρωτέα 500 Γραμμάτια εισπρακτέα Κρατήσεις και εισφορές πληρωτέες.000 Προκαταβληθέντα ασφάλιστρα 500 Καταθέσεις όψεως Ταμείο Κατά τη διάρκεια της χρήσεως 004 έλαβαν χώρα τα εξής λογιστικά γεγονότα: 1. Πωλήθηκαν εµπορεύµατα αντί και κόστους µε έκδοση φορτωτικής, η οποία εξοφλήθηκε µόλις παραλήφθηκαν τα εµπορεύµατα.. Χορηγήθηκε στον Πελάτη Α χρηµατοδοτική έκπτωση ποσού 500, η οποία θεωρήθηκε ως προκαταβολή για µελλοντική αγορά. 3. Αγοράστηκαν εµπορεύµατα αξίας 4.000, µε µετρητά.000 και υπογραφή γραμματίων πληρωτέων.00 στα οποία προστέθηκαν τόκοι Γραμμάτια εισπρακτέα ποσού.500 προεξοφλήθηκαν στην Τράπεζα Ω, αντί του ποσού των.100 και µε το προϊόν της προεξόφλησης εξοφλήθηκε ο προµηθευτής Ψ για αντίστοιχη οφειλή. 5. Καταβλήθηκαν για αµοιβές προσωπικού.500, ενώ οι κρατήσεις των εργαζοµένων ποσού 500 και οι εργοδοτικές εισφορές l000 οφείλονταν στα ασφαλιστικά ταµεία των εργαζοµένων. 6. Καταβλήθηκαν για έξοδα διαθέσεως 500, για γενικά έξοδα 300 και εισπράχθηκαν διάφορα λειτουργικά έσοδα Γραμμάτια εισπρακτέα ποσού.500 δεν εξοφλήθηκαν κατά τη λήξη τους και διαµαρτυρήθηκαν, καταβληθέντων εξόδων διαµαρτυρήσεως 00. Ζητείται: 1. Να γίνουν οι παραπάνω ηµερολογιακές εγγραφές και να προσδιοριστεί µε ηµερολογιακές εγγραφές το µικτό περιθώριο και το αποτέλεσµα εκµεταλλεύσεως, αφού ληφθεί υπόψη ότι οφείλονταν οι τόκοι του ενυπόθηκου δανείου 300, τα εµπορεύµατα στο τέλος της χρήσης ήταν , τα υλικά συσκευασίας ήταν 1.300, τα προπληρωθέντα ασφάλιστρα κατέστησαν δεδουλευµένα και η τιµή του ευρώ ήταν 1=$1,0.. Να υπολογιστούν οι αριθµοδείκτες Πάγια προς Μακροπρόθεσµες Υποχρεώσεις, Ίδια προς Ξένα Κεφάλαια, Μικτού και Καθαρού Περιθωρίου, καθώς και οι αριθµοδείκτες Αποδοτικότητας Ιδίων και Συνολικών Κεφαλαίων. Διδάσκων: Στ. Κώτσιος ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ Ι ΘΕΜΑ 1 ον : (α) Αποδείξατε την ισότητα: A ( B C) = ( A B) ( A C) (β) Δείξατε ότι η συνάρτηση f ( x) = x είναι κυρτή. ΘΕΜΑ ον 9 : Δίδεται η συνάρτηση f ( x) = x και το σηµείο A 0. Να βρείτε το σηµείο Μ του γραφήµατος της φ που απέχει από το σηµείο Α τη µικρότερη απόσταση. Να αποδείξετε ότι η εφαπτόµενη του γραφήµατος στο Μ είναι κάθετη στην ΑΜ. ΘΕΜΑ 3 ον : 'Εστω D=α-βp µία συνάρτηση ζήτησης και S=-γ+δρ µία συνάρτηση προσφοράς µε α,β,γ,δ>0. Βρείτε πόσο θα αλλάξει η τιμή ισορροπίας (η τιµή p που κάνει την προσφορά ίση µε τη ζήτηση), όταν τα α,β,γ,δ αλλάζουν κατά µ% το καθένα. ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 8

8 π ΘΕΜΑ 4 ον 3 dx dx : Υπολογίσατε τα ολοκληρώµατα, 1 ημx 0 0 x + 4 ΘΕΜΑ 5 ον : Δικαιολογώντας πλήρως την απάντησή σας, βρείτε σε ποια από τις παρακάτω συναρτήσεις αντιστοιχεί το γράφηµα του σχήµατος (1): ( ) ( ) = x A f x 4, ( B) = f ( x) = x 4x, ( C ) = f ( x) = x + 4x, ( D) = f ( x) = x 4 4x, 4 ( E ) = f ( x) = x + 4x + ΘΕΜΑΤΑ κ. ΚΟΡΚΟΤΣΙΔΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΙΙ ΘΕΜΑ 1 da Να υπολογιστεί το διπλό ολοκλήρωµα: x T ( x + y) όπου Τ η περιοχή που ορίζεται από τις σχέσεις x + y 3, x > 1, y > 1. ΘΕΜΑ Με πλήρη εφαρµογή της µεθόδου των πολλαπλασιαστών Lagrange (µέχρι και πλήρη ανάλυση των προσήµων των οριοθετηµένων Εσσιανών οριζουσών) να βρείτε τα µήκη x, y, και z των πλευρών ορθογωνίου παραλληλεπιπέδου µε µέγιστο όγκο, αν το άθροισµα των εν λόγω µηκών πρέπει να είναι ίσο µε 9. ΘΕΜΑΤΑ κ. ΛEΒΕΝΤΙΔΗ Θέµα 1 a) Να βρεθεί ο αντίστροφος του πίνακα: 1 y x 5 0 Πότε ο παραπάνω αντίστροφος ορίζεται; b) Εξηγήστε µε δικό σας παράδειγµα τη σηµασία της ορίζουσας στη λύση γραµµικών συστηµάτων. Θέµα a) Να βρεθούν οι ιδιοτιµές και τα ιδιοδιανύσµατα του πίνακα: 1 1 τι µπορούµε να συµπεράνουµε για την τετραγωνική µορφή: x + y + xy b) Να διερευνηθεί η λύση του συστήματος: x 3 y + z = 0 x + y z = 4 x y z = a ως προς την παράµετρο a. (κατά την εξέταση έπρεπε να λυθούν όλα τα θέµατα) ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Ι Η εξέταση αυτή έχει ΔΥΟ τµήµατα. Πρέπει να απαντηθούν 5 από τις 8 ερωτήσεις από το τµήµα Α και ασκήσεις από το τµήµα Β. Το κά.θε τµήµα αντιστοιχεί µε 5 µονάδες. Καλό να µην ξεπεράσετε τα 10 λεπτά ανά ερώτηση του τμήµατος Α και 30 λεπτά ανά άσκηση του τµήµατος Β. Καλή τύχη! ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 9

9 Τμήμα Α Απαντήστε 5 από τις 8 ερωτήσεις 1. Αν η Ελένη µεγιστοποιεί τη συνάρτηση χρησιµότητας U(x,y), υπό τον εισοδηµατικό της περιορισµό, τότε η κατανάλωση του άριστου συνδυασµού συνεπάγεται ότι οι οριακές χρησιµότητες των x και y θα είναι ίσες.. Η Μαρσαλιανή καµπύλη ζήτησης για ένα κατώτερο αγαθό έχει πιο µεγάλη κλίση (είναι πιο απότοµη) από τη Χικσιανή καµπύλη για το αγαθό αυτό. 3. Αν δύο αγαθά είναι τέλεια υποκατάστατα, γιατί ο καταναλωτής δε θα επέλεγε ποτέ θετική ποσότητα και των δυο αγαθών αν διαφέρουν οι τιµές τους 4. Μια εταιρία έχει µέσο κόστος AC=0,8q, τι αποδόσεις κλίµακας έχει; Εξηγείστε. 5. Εξηγείστε τι είναι το αποτέλεσµα υποκατάστασης και δείξτε µε διάγραµµα το αποτέλεσµα υποκατάστασης από µία αύξηση της τιµής ενός αγαθού. 6. Η Άννα έχει οµοθετικές προτιµήσεις και µε το σηµερινό εισόδηµά της αγοράζει 5 κιλά πορτοκάλια και κιλά µήλα την εβδοµάδα. Αν αυξηθεί το εισόδηµά της τι µπορούµε να πούµε για τις νέες ποσότητες πορτοκαλιών και µήλων που θα αγοράζει; Εξηγείστε. 7. Ποιο είναι το δυαδικό πρόβληµα της εταιρίας που προσπαθεί να βρει τους συντελεστές που ελαχιστοποιούν το κόστος; Ποια είναι η ερµηνεία του λ στο πρόβληµα ελαχιστοποίησης του κόστους; 8. «Μια επιχείρηση που έχει αρνητικά κέρδη θα κλείσει.». Είναι σωστή αυτή η πρόταση; Απαντήστε και µε τη χρήση διαγράµµατος. Τμήμα Β Απαντήστε µια άσκηση για κατανάλωση (Tμήµα Β.1) και µια άσκηση για παραγωγή (Tμήµα Β.) Τμήμα Β.1 (Κατανάλωση) Άσκηση 1 Ας υποθέσουµε ότι ένας πολύ φτωχός καταναλωτής ξοδεύει το ηµερήσιο εισόδηµά του που είναι 6 σε ψωµί (Χ), το οποίο κοστίζει 5 λεπτά ανά µονάδα και σε γάλα (Υ), το οποίο κοστίζει 1 ανά µονάδα. Οι 4 προτιµήσεις του περιγράφονται από τη συνάρτηση χρησιµότητας: U = X Y a. Ποιος ο οριακός λόγος υποκατάστασης µεταξύ ψωµιού και γάλακτος; b. Βρείτε την ηµερήσια κατανάλωση ψωµιού και γάλακτος που κάνει ο καταναλωτής. c. Με δεδοµένες τις προτιµήσεις του καταναλωτή και τις τιµές, είναι το ψωµί και το γάλα κανονικά ή κατώτερα αγαθά; Εξηγήστε πώς το βρίσκετε. Τι συνεπάγεται το γεγονός ότι το ψωµί είναι κανονικό είτε κατώτερο αγαθό για το αν είναι και αγαθό Giffen; Τι συνεπάγεται το γεγονός ότι το ψωµί είναι κατώτερο αγαθό για το αν είναι και αγαθό Giffen; Άσκηση Υποθέστε ότι υπάρχουν δύο αγαθά σε µία οικονοµία - τρόφιµα και αυτοκίνητα. a. Να δείξετε ότι και τα δύο αγαθά δεν µπορεί ταυτόχρονα να είναι αγαθά πολυτελείας (Υπενθύµιση: αγαθό πολυτελείας είναι εκείνο η εισοδηµατική ελαστικότητα του οποίου είναι µεγαλύτερη από τη µονάδα) b. Ας θεωρήσουµε ότι υπάρχουν δύο άτοµα, η Σόνια και ο Χρήστος, των οποίων οι καµπύλες ζήτησης για τρόφιµα δίδονται από τις σχέσεις: Σ Q ( p ) = 100 5p T X T r Q ( pt ) = 00 4 pt c. Χρησιµοποιώντας την καµπύλη συνoλικής ζήτησης που βρήκατε στο (β) να απαντήσετε σύντοµα αν η ζήτηση για τρόφιµα είναι ελαστική ως προς την τιμή. Για ποια τιμή των τροφίµων η ελαστικότητα είναι µεγαλύτερη της µονάδας και ποια τιµή µικρότερη της µονάδας; d. Τα συνολικά έσοδα από την πώληση τροφίµων είναι R=PTQT. Σε ποια τιµή µεγιστοποιούνται τα έσοδα; Τμήμα Β. (Παραγωγή) Άσκηση 3 Υποθέστε ότι µια επιχείρηση που παράγει ενδύµατα χρησιµοποιεί δύο συντελεστές: κεφάλαιο (Κ, ώρες λειτουργίας της µηχανής) και εργασία (L, ώρες εργασίας). Η συνάρτηση παραγωγής δίνεται από τη σχέση: Y = K L Οι τιµές των συντελεστών είναι r = 4 και w =36 όπου r είναι η τιµή του κεφαλαίου και w είναι η τιµή της εργασίας. Υποθέστε ότι η επιχείρηση αναµένει να έχει παραγωγή Υ, ίση µε 300 µονάδες προϊόντος. 1 1 r ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 10

10 a. Να υπολογίσετε το συνδυασµό εκείνο των συντελεστών που ελαχιστοποιεί το κόστος. Ποιο είναι το συνολικό κόστος παραγωγής; Ποιο είναι το κόστος παραγωγής ανά µονάδα προϊόντος; Υποθέστε ότι το αναµενόµενο επίπεδο παραγωγής απροσδόκητα αυξάνει στις 450 µονάδες, µετά την εγκατάσταση του κεφαλαίου. b. Βραχυχρόνια το κεφάλαιο είναι σταθερό και δεν µπορεί να µεταβληθεί. Ποια είναι η βραχυχρόνια συνάρτηση παραγωγής; Επιδεικνύει αυτή αύξουσες, σταθερές ή φθίνουσες αποδόσεις κλίµακας; c. Ποια ποσότητα εργασίας πρέπει να χρησιµοποιήσει η επιχείρηση για να παράγει 450 µονάδες στο ελάχιστο κόστος; Ποιο είναι το µεταβλητό κόστος παραγωγής; Ποιο είναι το συνολικό κόστος (συµπεριλαµβανοµένου και του κόστους κεφαλαίου); Ποιο είναι το κόστος ανά µονάδα προϊόντος; d. Να επαναλάβετε το (c), υποθέτοντας ότι ο στόχος για το επίπεδο παραγωγής µειώνεται βραχυχρόνια στο 00. Να απεικονίσετε γραφικά τη βραχυχρόνια συνάρτηση κόστους της επιχείρησης. Άσκηση 4 Εξετάστε την καµπύλη ίσου προϊόντος στο πιο κάτω διάγραµµα: Αν ο οριακός λόγος τεχνικής υποκατάστασης στο σηµείο Α είναι 1 και ο οριακός λόγος τεχνικής υποκατάστασης στο σηµείο Β είναι, ποια είναι η ελαστικότητα υποκατάστασης, σ, καθώς µετακινούµαστε από το σηµείο Α στο Β; Να δείξετε τους υπολογισµούς σας. ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΙ ΕΝΟΤΗΤΑ Α: Απαντήστε σε τρεις (3) από τις παρακάτω τέσσερεις (4) ερωτήσεις 1. ( βαθµοί): Σε ποια βασικά σηµεία µπορεί να συνοψιστεί η κριτική του Hayek για το νεοκλασικό υπόδειγµα του τέλειου ανταγωνισµού;. ( βαθµοί): Χρησιµοποιήστε κάποιο παράδειγµα για να παρουσιάσετε τα βασικά στοιχεία του uποδείγµατος του Sraffa. 3. ( βαθµοί): Ποιος µπορεί να υπoδυθεί καλύτερα το ρόλο του Κεντρικού Δηµοπράτη του Warlas; Η αγορά ή το κράτος; Εξηγείστε. 4. ( βαθµοί): Υπάρχει θεωρητικό υπόβαθρο για τη θέση: «Αν οι αγορές είναι τελείως ανταγωνιστικές, οι τιµές των εµπορευμάτων αναγκαστικά και από µόνες τους θα συγκλίνουν σε µια κατάσταση γενικής ισορροπίας»; Εξηγείστε. ΕΝΟΤΗΤΑ Β: Απαντήστε σε µια (1) από τις παρακάτω δύο () ασκήσεις 1. (4 βαθµοί): Σε µια αγορά υπάρχουν µόνο δύο επιχειρήσεις, Α και Β, οι οποίες παράγουν ένα πανοµοιότυπο προϊόν. Οι σuναρτήσεις κόστους δίνονται ως C i = 5+Q i για i = Α,Β. Η συνάρτηση ζήτησης είναι p = 0-Q A -Q B. Να βρεθούν οι καταστάσεις ισορροπίας Cournot και Bertrand ως προς τις B τιµές και τις ποσότητες του προϊόντος.. (4 βαθµοί): Δεδοµένα: δύο εταιρείες Α και Β, παράγουν πανοµοιότυπο προϊόν µε τιµή p = 100, και η συνάρτηση παραγωγής είναι Q i L i = 4L i για i = Α,Β όπου L i ο αριθµός των εργατοωρών και Q i η ποσότητα προϊόντος, w = L η προσφορά εργασίας µε L = L A + L B B και όπου w ο µισθός ανά εργατοώρα. a. Αν οι εταιρείες επιλέγουν την ποσότητα εργασίας L i ταυτόχρονα και µια µόνη φορά µε στόχο τη µεγιστοποίηση των κερδών τους, πόση εργασία θα µισθώσουν συνολικά, ποιος θα είναι ο µισθός που θα αντιστοιχεί στην ισορροπία Cournot-Nash σε αυτή την αγορά και ποια θα είναι τα κέρδη των εταιρειών; b. Αν οι εταιρείες συγχωνευτoύν σε µονοψώνιο, ποιες θα είναι οι απαντήσεις στα ερωτήµατα του µέρους (α); Σχολιάστε. ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 11

11 ΑΡΧΕΣ OIΚONOΜΙΚHΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ Ι Προσοχή: Απαντήστε µόνο το Τµήµα Α ή µόνο το Τµήµα Β. Απαντήστε όλα τα θέµατα (θεωρία και ασκήσεις) Τμήμα Α Θεωρία 1. Υπάρχουν ορισµένα ερωτήµατα που πολλές φορές οι απαντήσεις τους δηµιουργούν αµφιβολίες στους οικολόγους που πρέπει να τα απαντήσουν. Ποια είναι η άποψτή σας στα εξής: a. Πώς επηρεάζει ο Οριακός Λόγος Τεχνικής Υποκατάστασης (ΟΛΤΥ) την επιλογή της επιχείρησης στην απασχόληση εργασίας όταν υποθέσουµε ότι αυξάνεται ο µισθός; b. Είναι λογικό να θεωρούµε ότι µια επιχείρηση που µεγιστοποιεί κέρδη και αντιµετωπίζει µια γραµµική συνάρτηση ζήτησης και θετικό οριακό κόστος ισορροπεί εκεί που η ελαστικότητα ζήτησης ισούται µε τη µονάδα; c. Πώς αξιολογείτε η διαγραµµατική σχέση µεταξύ µακροχρονίου οριακού και µακροχρονίου µέσου κόστους όταν η επιχείρηση λειτουργεί µε αύξουσες αποδόσεις κλίµακας;. Πώς αξιολογείτε χρησιµοποιώντας οικονοµικές παραδοχές τις ακόλουθες τοποθετήσεις: a. Μία πλήρης και σαφής περιγραφή των ιδιοκτησιακών δικαιωµάτων εξαφανίζει ότι προβλήματα µπορεί να δηµιουργήσει στην ισορροπία η εµφάνιση εξωτερικών οικονοµιών; b. Σε µία κοινωνία που δύο άτοµα ανταλλάσσουν τον αρχικό τους πλούτο όλα τα σηµεία της καµπύλης συµβολαίων είναι πιθανά ενδεχόµενα ισορροπίας. Ασκήσεις 1. Έστω το µακροχρόνιο κόστος µιας επιχείρησης δίνεται από τη σχέση: TC(q) = q 3-0q q και η συνάρτηση ζήτησης: Q d =l0.000-l0p. a. Ποια είναι η µακροχρόνια συνάρτηση προσφοράς; b. Ποιο είναι το σηµείο ισορροπίας; c. Πόσο είναι το πλεόνασµα του καταναλωτή στην ισορροπία;. Υποθέτουµε ότι η µία επιχείρηση που µεγιστοποιεί κέρδη αντιµετωπίζει µία τέλεια ελαστική ζήτηση στην τιµή p. Αν η κυβέρνηση επιβάλλει 10% φόρο σε κάθε µονάδα του προϊόντος που παράγεται, τι περιµένετε να κάνει η επιχείρηση σε σχέση µε την ποσότητα παραγωγής της; Σχηµατίστε ένα απλό υπόδειγµα και αιτιολογήστε τη γνώµη σας. Τμήμα Β Απαντήστε όλα τα θέµατα (θεωρία και ασκήσεις) Θεωρία 1. Θεωρία παραγωγής. a. Δώστε τους ορισµούς της βραχυχρόνιας και µακροχρόνιας περιόδου και τους αντίστοιχους ορισµούς του συνολικού, µέσου και οριακού κόστους. b. Σε ποιο σηµείο τέµνονται οι καµπύλες του οριακού και του µέσου κόστους; Μπορείτε να το εξηγήσετε; c. Σε ποιο σηµείο επιτυγχά.νεται η ισορροπία της εmχείρησης στην βραχυχρόνια και σε ποιο σημείο στη µακροχρόνια περίοδο; d. Τι κλίση έχει η καµπύλη παραγωγικών δυνατοτήτων (ΚΠΔ) για δύο αγαθά, π.χ., βούτυρο και κανόνια; Θα µπορούσε να έχει θετική κλίση; Ναι ή όχι, και γιατί; Τι εννοούµε όταν λέµε ότι όλα τα σημεία πάνω στην ΚΠΔ είναι άριστα κατά Pareto; Τι είναι τα σημεία που είναι κάτω από την ΚΠΔ και τι εκείνα που βρίσκονται έξω από αυτήν; Έστω ένα σηµείο Α κάτω από την ΚΠΔ. Είναι όλα τα σηµεία της ΚΠΔ κατά Pareto κυρίαρχα του Α;. Ελαστικότιιτα. a. Ποια είναι η έννοια της ελαστικότητας; Δώστε τον ορισµό της ελαστικότητας ζήτησης ως προς την τιμή, της σταυροειδούς ελαστικότητας και της εισοδηµατικής ελαστικότητας ζήτησης. b. Πότε είναι η σταυροειδής ελαστικότητα ζήτησης θετική και πότε αρνητική; Πώς κατηγοριοποιούνται τα αγαθά µε αυτό το κριτήριο; c. Κατατάξτε τα αγαθά ανάλογα µε την εισοδηµατική ελαστικότητα. d. Αν αυξηθεί το εισόδηµα, τι θα συµβεί στη δαπάνη και τι στο µερίδιο συµµετοχής τους στη συνολική καταναλωτική δαπάνη για κάθε κατηγορία αγαθών που περιγράψατε στην προηγούµενη ερώτηση; ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 1

12 B ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΜΒΟΛΙΜΗ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 006 b e. Έστω µια καµπύλη ζήτησης που περιγράφεται από τη σχέση Q = ap όπου είναι η ζητούµενη ποσότητα και Ρ η τιµή του αγαθού. Ποια είναι η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιμή; Σε ποιο σηµείο η ελαστικότητα είναι µηδενική και σε ποιο άπειρη; f. Έστω ένας µoνοπωλητής που αντιµετωπίζει την παραπάνω καµπύλη ζήτησης. Σε ποιο σηµείο της µεγιστοποιούνται τα συνολικά έσοδά του (TR=PQ); Ποια είναι η ελαστικότητα ζήτησης σε αυτό το σηµείο; g. Έστω µια καµπύλη ζήτησης που περιγράφεται από τη σχέση Q=αPb. Ποια είναι η ελαστικότητα ζήτησης ως προς την τιµή; Ποια καµπύλη ζήτησης έχει παντού µοναδιαία ελαστικότητα; Ασκήσεις 1. Δυο φίλοι, η Άννα, Α και ο Βασίλης, Β, κάθονται στο τραπέζι και έχουν µπροστά τους µπουκάλια ποτό (Χ) και πιάτα φαί (Υ). Ο παρακάτω πίνακας µας δίνει όλες τις πιθανότητες κατανοµές καθώς και τη σειρά προτίµησης (U A και U B ) που ο καθένας δίνει στην κάθε κατανοµή. Η Α, π.χ., µας λέει ότι η καλύτερη της προτίµηση είναι να έχει αυτή και τις δύο µονάδες από κάθε αγαθό και η χειρότερη της προτίµηση να µην έχει τίποτα. Άρα στην κατανοµή (ΧΑ, Υ Α ) = (,) αντιστοιχώ τον αριθµό U A = l και στην κατανοµή (Χ Α, Υ Α ) = (0,0) αντιστοιχώ τον αριθµό U A = 9. Μπορεί έτσι να κατατάξουµε τις διάφορες κατανομές κατά σειράν προτίµησης της Α. Αντίστοιχα για τον Βασίλη. Μπορείτε να πείτε ποιες κατανομές είναι κατά Pareto αποτελεσµατικές και γιατί; ΑΝΝΑ ΒΑΣΙΛΗΣ Χ Α Υ Α U A Χ Β Υ Β U Β (i) (ii) (iii) (iv) (v) (vi) (vii) (viii) (ix) Δίνεται η εξίσωση ζήτησης Q=l000-P. Δίνεται ότι το µέσο κόστος είναι σταθερό και ίσο µε l00. Ζητείται η τιµή και η ποσότητα ισορροπίας (α) στον τέλειο ανταγωνισµό και (β) στο µονοπώλιο; Παραστήσατε τα αποτελέσµατά σας και διαγραµµατικά. Συγκρίνατε τις δυο μορφές αγοράς από τη σκοπιά της ευημερίας του καταναλωτή. Ποιο μέγεθος μας βοηθάει να το διαπιστώσουμε; Μπορείτε να το υπολογίσετε; ΑΡΧΕΣ OIKONOΜΙΚHΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΙΙ Να απαντηθούν δύο από τα τρία θέµατα ΘΕΜΑ 1 Υποθέστε ότι µια οικονοµία βρίσκεται αρχικά σε ισορροπία. Να δείξετε (και διαγραμματικά) τι θα µπορούσε να προκαλέσει µια µετακίνηση της καµπύλης συνολικής ζήτησης AD και τι θα συνέβαινε στο προϊόν ισορροπίας Υ σε µια τέτοια περίπτωση. Αν σε µια οικονοµία η αρχική µεταβολή της αυτόνοµης επενδυτικής ζήτησης Ι, είναι 11 µονάδες και η τελική µεταβολή του Υ, είναι 8 µονάδες να υπολογισθεί ο πολλαπλασιαστής. ΘΕΜΑ a. Να κατασκευασθεί η καµπύλη IS και να συζητηθούν η κλίση και οι µετατοπίσεις της. b. Να κατασκευασθεί η καµπύλη LM και να συζητηθούν η κλίση και οι µετατοπίσεις της. ΘΕΜΑ.3 a. Να κατασκευασθεί η µακροοικονοµική καµπύλη ζήτησης (MDS) µε τη βοήθεια των καµπυλών IS-LM. b. Να περιγραφεί συνοπτικά η διαδικασία προσαρµογής στην αγορά εργασίας (µισθοί, ώρες, απασχόληση) στη βραχυχρόνια, µεσοπρόθεσµη και µακροχρόνια περίοδο. ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 13

13 ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ ΘΕΜΑ 1 ο 1. (Βαθµοί:.5) Δίνονται προς εκτίµηση τα παρακάτω υποδείγµατα. Για κάθε ένα από τα υποδείγµατα αυτά δείξατε i) αν αυτό είναι ή µετατρέπονται σε γραµµικό, ή είναι µη γραµµικό, και ii) αν είναι κατάλληλη µέθοδος εκτίµησης η κλασική µέθοδος Ελαχίστων Τετραγώνων. Όπου προτείνεται την κλασική µέθοδο Ελαχίστων Τετραγώνων, διατυπώστε κατάλληλες υποθέσεις για τα σφάλµατα. 1 j Y1) : Y = β + β e + β log( X ) + ε ( j 0 1 j ( Y ) : Y j = β + β X + β X + β ( X X ) + ε j ( Y 3) : Y j = β + γ X j + ε j ( Y 4) : Y = e + ) + ε β γ j X j γ + j j ( Y 5) : Y j = ε j, ε j = ρε j 1+ u j X j 3 j 1 j j j, ( ρ :γνωστό), Ε(u)=0, COV(u)=I.. (Βαθµοί:.5) Έστω ότι για το υπόδειγµα (Y5) έχουµε τα δεδοµένα (X j,y j ), j=1,. Να υπολογιστεί η (γενικευµένη) εκτιμήτρια που θα χρησιµοποιηθεί για την εκτίµηση της παραµέτρου γ του υποδείγµατος, και να γραφεί η διασπορά της. a Δίνεται: b b a ΘΕΜΑ ο Έστω το υπόδειγµα 1 = a 1 b a b b a ( Y ) β X + β X + ε = (Βαθµοί:.5) Υποθέτουµε ότι τα σφάλµατα ε είναι ανά δύο ασυσχέτιστα και ισχύει, Var ( ε t ) = X 1t. Να µετασχηµατισθεί κατάλληλα το υπόδειγµα (Υ) και να εφαρµοσθεί στη συνέχεια η µέθοδος Ελαχίστων Τετραγώνων για την εκτίµηση των παραµέτρων µε βάση τα δεδοµένα: (Υ,Χ 1,Χ ) = (10,1,), (40,,8),(100,4,0). (Βαθµοί:.5) Έστω τώρα ότι στο υπόδειγµα (Υ) τα σφάλµατα έχουν σταθερή διακύµανση. Εκτίµηση Ελαχίστων Τετραγcονων µε Τ=40 δεδοµένα (διαφορετικά από αυτά του ερωτήµατος 1) έδωσε κατάλοιπα e t. Με εξαρτηµένη µεταβλητή e t εκτιμήθηκαν οι εξισώσεις: e = 0.45X 1 t X t, SSE = 15 ~ e = 0.40X + 0.3X e SSE = 13, SST 1 t t t 1, = Να γίνουν κατάλληλοι έλεγχοι για ύπαρξη αυτοσυσχέτισης των σφαλµάτων. X =.84, X = 7.81, F = 4.10, F , ,3 0.05,1., ,1, 36 = ΘΕΜΑ 3 ο 1. Έστω το παρακάτω υπόδειγµα µερικής προσαρµογής για τη συνάρτηση ζήτησης εργασίας: (L * : επιθυµητό ύψος απασχόλησης) * (1) L = β + β X + β + β t + ε, (συνάρτηση ζήτησης εργασίας) t 0 1 t t 3 t * () ΔL = L L = γ ( L L ), 1 (συνάρτηση προσαρμογής ζήτησης εργασίας) t t t 1 t t Για 0<γ<l όπου L = απασχόληση, Χ = προϊόν, t = χρόνος, γ = συντελεστής προσαρµογής, ε = διαταρακτικός όρος (σφαιρικά σφάλµατα). Από δείγμα 44 παρατηρήσεων εκτιμήθηκε η παρακάτω συνάρτηση ζήτησης εργασίας (στις παρενθέσεις τα τυπικά σφάλματα): (3) R Δ Lt = X t 0.03t 0.01t 0.3Lt 1, (.80) (0.0) (0.01) (0.00) (0.08) = 0.76, DW ( Durbin Watson) = 1.37 ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 14 16

14 (α) (Βαθμοί: 1.3) Να εκτιμηθεί η τιμή του συντελεστή προσαρμογής. Τι έχετε να παρατηρήσετε ως προς την ταχύτητα προσαρμογής; (β) (Βαθμοί: 1.3) Να ελεγχθεί η αυτοσυσχέτιση πρώτης τάξης, σύμφωνα με τα στοιχεία της εξίσωσης (3) για επίπεδο σημαντικότητας α=1%. Αν αντί της Δ L, ως εξαρτημένη μεταβλητή θεωρηθεί η L t, τι θα εκφράζει ο t συντελεστής της L t-1 ως προς τον τρόπο προσαρμογής; (γ) (Βαθμοί: 0.9) Να βρεθεί η μακροχρόνια επίδραση στην απασχόληση τόσο του προϊόντος (Χ) όσο και της τεχνολογικής προόδου-εντάσεως κεφαλαίου ή ανθρωπίνου κεφαλαίου (t και t ). Πώς ερμηνεύετες τις σχετικές εκτιμήσεις;. (Βαθμοί: 1.5) Εξετάστε ως προς την ταυτοποίηση τις διαρθρωτικές εξισώσεις του παρακάτω συστήματος και υποδείξτε για την περίπτωσή μας την καταλληλότερη μέθοδο εκτίμησης περιορισμένης πληροφόρησης. (i) ln y1 t = a0 + a1 ln yt + a xt + ε1 t (ii) y = β + β Y + β x + ε, t 0 1 1t t t όπου για i=1,, y i, lny i =ενδογενείς μεταβλητές, x=εξωγενής μεταβλητή και για i=1,, ε t, lny i =διαταρακτικοί όροι. Δίνονται: Για α = 0.01, Τ = 44, Κ = 4 : d L = 1.15, d u = 1.5 α = 0.01, Τ = 44, Κ = 3 : d L = 1.19, d u = 1.47 t =.3, z = 1.645, z = 1.96, z , = = 3.08, z0.01 =.33, z =.58 z ΧΡΗΜΑ ΠΙΣΤΗ - ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΘΟΥΝ ΤΟ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΚΑΙ ΕΝΑ ΜΟΝΟ ΑΠΟ ΤΑ ΤΡΙΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ ΘΕΜΑ (βαθμοί 4) [Στο παρόν έντυπο να συµπληρώσετε µε τους σωστούς αριθµούς τα παρακάτω τέσσερα κενά πλαίσια. Στο γραπτό σας να εξηγήσετε λεπτοµερώς το σκεπτικό που σας οδήγησε σε αυτούς τους αριθµούς.] Σε µια χώρα οι λόγοι ρευστότητας του κοινού και των τραπεζών παραµένουν διαρκώς αµετάβλητοι. Στη χώρα αυτή εφέτος η κεντρική τράπεζα έχει εκδώσει χαρτονοµίσµατα και κέρµατα αξίας 10 δις ευρώ, ο πολλαπλασιαστής νομισµατικής βάσης είναι 3 και ο ενοποιηµένος ισολογισµός του συνόλου τραπεζών (πλην της κεντρικής) παρουσιάζει την εξής εικόνα (σε δις ευρώ): Ε Π Ρευστά Καταθέσεις Διαθέσιμα R 00 D 800 Πιστώσεις L 600 Σύνολο 800 Σύνολο 800 Από τα δεδοµένα αυτά προκύπτει ότι στη χώρα αυτή: Ο πολλαπλασιαστής τραπεζικών καταθέσεων (ΔD/ΔR*) είναι: Ο πολλαπλασιαστής τραπεζικών πιστώσεων (ΔL/ΔR*) είναι: Η προσφορά χρήµατος (Μ) είναι: Οι καταθέσεις των τραπεζών στην κεντρική τράπεζα (Κ Τ ) είναι: ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 1(βαθμοί 6) (α) Εξηγείστε τη λειτουργία του χρήματος ως µέσο πληρωµών. (β) Εξηγείστε το σκεπτικό από το οποίο προκύπτουν οι τύποι των πολλαπλασιαστών καταθέσεων και πιστώσεων όταν οι καταθέσεις όψεως διατηρούνται σε σταθερή αναλογία προς τις λοιπές καταθέσεις. [Εάν εσείς το θέλετε, µπορείτε να υποθέσετε ότι οι τράπεζες δεν κρατούν πλεονάζοντα διαθέσιµα και κατά την επέκταση του τραπεζικού χρήματος δεν σηµειώνεται διαρροή διαθεσίµων εκτός του τραπεζικού συστήµατος.] ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ (βαθμοί 6) ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 15

15 (α) Εξηγείστε τι σηµαίνει «τιµή του χρήματος» και πώς την µετράµε στην πράξη; (β) Εξηγείστε τι σηµαίνει «πληθωρισµός». (γ) Ο ετήσιος πληθωρισµός, που πέρσι ήταν %, εφέτος δεκαπλασιάστηκε. Η τιμή του χρήματος (εκφρασµένη ως δείκτης) εφέτος είναι 5. Υπολογίστε πόση ήταν πέρσι. ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 3(βαθμοί 6) (α) Να εξεγήσετε το ρόλο της οικονοµικής πίστης στη διαδικασία αποταµίευσης - επένδυσης. (β) Πέρα από το εισόδηµα, το επιτόκιο και την τιµή του χρήµατος, η ζήτηση χρήματος επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες. Να αναφέρετε τουλάχιστον τρεις από τους «άλλους παράγοντες» και να εξηγήσετε γιατί και πως, επιδρά ο καθένας τους στη ζήτηση χρήματος. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΤΕ ΣΤΑ 3 ΑΠΟ ΤΑ 5 ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΜΑ 1 Πώς αποκτιέται η εµπορική ιδιότητα και ποιες οι συνέπειές της; ΘΕΜΑ Αφανής εταιρία Τα κύρια χαρακτηριστικά της. Πώς λειτουργεί; ΘΕΜΑ 3 Ποια η διαδικασία σύγκλησης γεvικής συνέλευσης των εταιριών περιορισµένης ευθύνης; Πώς λαµβάνονται οι αποφάσεις; ΘΕΜΑ 4 Μετοχικό κεφάλαιο ανώνυµης εταιρίας Τι ονοµάζουµε µετοχικό κεφάλαιο της ανώνυµης εταιρίας; Σε τι διαφέρει από την περιουσία της; Πώς σχηματίζεται και µέχρι πότε πρέπει να καταβληθεί; Επιτρέπεται η µερική καταβολή του και υπό ποιους όρους; ΘΕΜΑ 5 Ποιες διατυπώσεις δηµοσιότητας απαιτούνται για τη σύσταση: ανώνυµης εταιρίας; και της εταιρίας περιορισµένης ευθύνης; ΑΓΟΡΕΣ ΧΡHΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΙΙ Απαvτήστε σε όλα τα θέµατα µε συντοµία και σαφήνεια Ρήτρες βαθµολόγησης δεν γίνονται δεκτές και µηδενίζουν το γραπτό ΘΕΜΑ ΠΡΩΤΟ: AΜΟΙΒΑΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ (3 βαθµοί) Α) Γράψτε την εξίσωση παλινδρόµησης µέσω της οποίας µπορούµε να µετρήσουµε την ικανότητα των διαχειριστών αµοιβαίων κεφαλαίων αφενός να «νικούν την αγορά» και αφετέρου να συγχρονίζουν τις τοποθετήσεις τους σύµφωνα µε τις κινήσεις της αγοράς. Περιγράψτε επαρκώς τις µεταβλητές και τους συντελεστές της εξίσωσης. Β) Ποια ήταν η απόδοση του δείκτη ΧΑ και ποια του Euribor το 005; Γ) Συµπληρώστε τα ακόλουθα στοιχεία για το Α/Κ σας: - Όνοµα, - ετήσια απόδοση το ετήσια τυπική απόκλιση το ποσοστιαίο κόστος εξαγοράς - ποσοστιαίο κόστος διάθεσης Δ) Σχολιάστε τη συµπεριφορά. των αποδόσεων του Α/Κ σε σχέση με τον γενικό δείκτη ΧΑ. Ε) Σχολιάστε τη συµπεριφορά των αποδόσεων του Α/Κ σε σχέση µε τα επιτόκια. ΘΕΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΠΑΡΑΓΩΓΑ ( βαθµοί) ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 16

16 Α) Αναφέρατε τις βασικές κατηγορίες µελών της Αγοράς Παραγώγων στο ΧΑ; Β) Περιγράψτε τις βασικές λειτουργίες της ΕΤΕΣΕΠ. ΘΕΜΑ ΤΡΙΤΟ: ΣΜΕ (3,5 βαθµοί) Στο πρώτο εξάµηνο του 006 η ΔΕΗ εµφάνισε µείωση κερδών κατά 35% σε σχέση µε πέρισυ. Ο κυριότερος λόγος είναι η επιβάρυνση του κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τις υψηλές τιµές του πετρελαίου. α) Ποια είναι η θέση της ΔΕΗ ως προς το πετρέλαιο; β) Εάν συµβουλεύατε τη ΔΕΗ για να ελέγξει το κόστος του πετρελαίου το επόµενο εξάµηνο, τι θα προτείνατε να κάνει στην αγορά των ΣΜΕ και τι στην αγορά των δικαιωµάτων; γ) Υποθέστε ότι η τιµή µετρητοίς του πετρελαίου είναι 70$, η τιµή εξάσκησης 68$, το ακίνδυνο επιτόκιο 4%, η διακύμανση των µεταβολών των τιµών του πετρελαίου 5% και η λήξη του δικαιώµατος είναι σε 90 ηµέρες. Εάν η ΔΕΗ χρειάζεται το ισόποσο των βαρελιών πετρελαίου, πόσα και τι δικαιώµατα θα αναζητήσει για να προστατευτεί από τον κίνδυνο µεταβολής της τιµής; Ο πολλαπλασιαστής του συµβολαίου είναι βαρέλια. d 0,00 0,01 0,0 0,03 0,04 0,05 0,06 0,07 0,08 0,09 0,0 0,5000 0,5040 0,5080 0,510 0,5160 0,5199 0,539 0,579 0,5319 0,5359 0,1 0,5398 0,5438 0,5478 0,5517 0,5557 0,5596 0,5636 0,5675 0,5714 0,5753 0, 0,5793 0,583 0,5871 0,5910 0,5948 0,5987 0,606 0,6064 0,6103 0,6141 0,3 0,6179 0,617 0,655 0,693 0,6331 0,6368 0,6406 0,6443 0,6480 0,6517 0,4 0,6554 0,6591 0,668 0,6664 0,6700 0,6736 0,677 0,6808 0,6844 0,6879 0,5 0,6915 0,6950 0,6985 0,7019 0,7054 0,7088 0,713 0,7157 0,7190 0,74 0,6 0,757 0,791 0,734 0,7357 0,7389 0,74 0,7454 0,7486 0,7517 0,7549 0,7 0,7580 0,7611 0,764 0,7673 0,7704 0,7734 0,7764 0,7794 0,783 0,785 0,8 0,7881 0,7910 0,7939 0,7967 0,7995 0,803 0,8051 0,8078 0,8106 0,8133 0,9 0,8159 0,8186 0,81 0,838 0,864 0,889 0,8315 0,8340 0,8365 0,8389 ΘΕΜΑ ΤΕΤΑΡΤΟ: ΣΜΕ (3,5 βαθµοί) Η τιµή της µετοχής της Εθνικής Τράπεζας είναι 31,50 και η αντίστοιχη τιµή ΣΜΕ που λήγει σε µήνες είναι 3,50. Το κόστος χρήματος είναι 3,5% και η εταιρεία προτίθεται να κόψει µέρισµα αξίας 1 σε ένα µήνα. Υπολογίστε εάν η τιμή ΣΜΕ είναι υπερτιµηµένη ή υποτιµηµένη και πόσο. Τι πρέπει να κάνετε για να κερδίσετε από αυτήν την υπερτίµηση ή υποτίµηση; ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Επιλέξτε δύο από τα ακόλουθα θέµατα Πρώτο Θέμα (5 μονάδες) Ποιες ατέλειες της αγοράς προκύπτουν κατά την αναπτυξιακή διαδικασία και καθιστούν επιβεβληµένη την άσκηση αναπτυξιακής πολιτικής; Δεύτερο Θέμα (5 μονάδες) Τι είναι δοµικό βάρος και τι είναι δοµικό πλεονέκτηµα στη διαδικασία οικονοµικής µεγέθυνσης. Να αναφέρετε από δύο παραδείγµατα των ανωτέρω κατηγοριών που να ισχύουν στην περίπτωση της Ελληνικής οικονοµίας, αιτιολογώντας την απάντησή σας. Τρίτο Θέµα (5 μονάδες) Να αιτιολογήσετε γιατί είναι σωστές ή λανθασµένες οι ακόλουθες διαπιστώσεις: α) Σύµφωνα µε τις θεωρίες ενδογενούς µεγέθυνσης, τα µέτρα αναπτυξιακής πολιτικής δεν µπορούν να επηρεάσουν το µακροχρόνιο ρυθμό αύξησης του κατά κεφαλή εισοδήματος. β) Σύμφωνα µε τον Solow, αν η παραγωγικότητα σε µια χώρα είναι υψηλότερη από µια άλλη, τότε η χώρα µε την υψηλότερη παραγωγικότητα θα γνωρίσει ταχύτερη μακροχρόνια αύξηση του κατά κεφαλή προϊόντος. ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 17

17 γ) Το µοντέλο του Solow προβλέπει ότι η µεταβολή του ρυθµού αύξησης του πληθυσµού δεν επηρεάζει µακροχρόνια ούτε το ρυθµό αύξησης του ΑΕΠ ούτε και το ρυθµό αύξησης του κατά κεφαλή ΑΕΠ. δ) Σύµφωνα µε το µοντέλο των Harrod-Domar, όσο αυξάνει το κεφάλαιο κατά κεφαλή τόσο µειώνεται το προϊόν κατά κεφαλή λόγω της φθίνουσας απόδοσης του κεφαλαίου. ΒΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΘΕΜΑ 1 (3 μονάδες) Να περιγραφεί ένα απλό μοντέλο δεδοµένων για τη λειτουργία ενός µικρού ιατρικού κέντρου και να εξηγηθεί ποιοι από τους βασικούς τελεστές της βάσης (SELECT, INSERT, UPDATE κ.λ.π) χρησιµοποιούνται κατά τη διάρκεια του κύκλου εξυπηρέτησης ενός πελά.τη. ΘΕΜΑ (3 μονάδες) Δώστε ένα παράδειγµα µιας κανονικοποιηµένης βάσης δεδοµένων και κανονικοποιήστε την εξηγώντας παράλληλα τις τρεις κανονικές µορφές. ΘΕΜΑ 3 Έστω οι τρεις πίνακες της βάσης δεδοµένων ενός video club: πελάτες, ταινίες, ενοικιάσεις. Να κατασκευαστούν τα εξής SQL ερωτήµατα: Ποιοι πελάτες δεν έχουν επιστρέψει ταινίες Ποιο είναι το συνολικό έσοδο της τελευταίας εβδοµάδας Ποιοι είναι οι πιο κερδοφόροι πελάτες του τελευταίου έτους Πόσες ενοικιάσεις έχουµε ανά τύπο ταινίας ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΘΟΥΝ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1) Να αναπτυχθεί η «επαναληπτική διαδικασία» της λύσης του προβλήµατος του µετασχηµατισµού των αξιών (άµεσων τιµών) σε τιµές (παραγωγής) και να συζητηθεί η σηµασία της. Ποια είναι η εµπειρική σηµασία του προβλήµατος του «µετασχηματισµού»; ) Να αναλυθούν οι διαφορές που χαρακτηρίζουν τη θεωρία διανομής του εισοδήµατος που περιέχεται αφενός στην µαρξική θεωρία της πτωτικής τάσης του ποσοστού κέρδους και αφετέρου στη θεωρία της «συµπίεσης των κερδών» καθώς και η σηµασία των διαφορών αυτών για την ουσία και τα συµπεράσµατα κάθε θεωρίας κρίσης. 3) Σε τι αναφέρεται η διάκριση µεταξύ παραγωγικής και µη παραγωγικής εργασίας; Χαρακτηρίστε µε βάση τη διάκριση αυτή την εργασία ενός δασκάλου δηµόσιου σχολείου, ενός δασκάλου ιδιωτικού σχολείου, ενός µισθωτού γιατρού ιδιωτικού νοσοκοµείου, ενός µισθωτού εργάτη στην παραγωγή όπλων από ιδιωτική επιχείρηση και ενός µισθωτού σε φιλανθρωπικό ίδρυµα. Πόσο κατάλληλη προσέγγιση του επιπέδου και της διαχρονικής εξέλιξης του ποσοστού υπεραξίας αποτελεί ο λόγος κερδών - µισθών; 4) Ποια είναι τα κυριότερα ευρήµατα των µαρξιστικών εµπειρικών µελετών γύρω από τη µεταπολεµική ελληνική οικονοµία; Ποια θεωρία κρίσης βρίσκει τη µεγαλύτερη εµπειρική υποστήριξη σε αυτά; ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗΣ Θέμα 1 ο (3 µονάδες) Ποια είναι τα βήµατα ενός τραπεζικού σχεδιασµού και ποιοι στόχοι θα πρέπει να καλυφθούν προκειµένου να επιτευχθεί ένα ικανοποιητικό αποτέλεσµα. Θέμα ο (3 µονάδες) 1. Τι πρεσβεύει το «Σύµφωνο της Βασιλείας ΙΙ» και ποιες διαφορές µε το «Σύµφωνο της Βασιλείας Ι». (1,5 µονάδα). Ποια είναι η επίδραση των κανόνων που απαρτίζουν τα «Σύµφωνα της Βασιλείας Ι και ΙΙ» στην κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών. (1,5 µονάδα) ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 18

18 Θέμα 3 ο (4 µονάδες) Τα στοιχεία για μια Εμπορική Τράπεζα κατά το έτος 005 περιγράφονται στον παρακάτω ισολογισμό: Ταμείο Κεφάλαια Διατραπεζικές Καταθέσεις 9.59 Δάνεια από την Κεντρική Τράπεζα Δάνεια Διατραπεζικές Καταθέσεις Ομολογίες Μη-Τραπεζικές Καταθέσεις Άλλα κεφάλαια Ομολογίες Άλλες υποχρεώσεις Τα έσοδα από τόκους είναι νοµισµατικές µονάδες, ενώ τα έξοδα για τόκους είναι νοµισµατικές µονάδες. Με βάση τα παραπάνω στοιχεία υπολογίστε: 1. Το ποσοστό διακράτησης ρευστών διαθεσίµων (k) και την αναλογία µετοχικού κεφαλαίου προς το σύνολο του ενεργητικού (b).. Την απόδοση στο επενδυόµενο κεφάλαιο. 3. Αν η απαιτούµενη κεφαλαιακή θέση αυξηθεί κατά 10% και το ποσοστό διακράτησης ελάχιστων ρευστών διαθεσίµων µειωθεί κατά 5%, να κατασκευασθεί ο νέος συνοπτικός ισολογισµός και να υπολογιστεί ο νέος ROE. Υποθέστε ότι τα έσοδα από τόκους και έξοδα για τόκους παραµένουν αµετάβλητα. 4. Συνυπολογίζοντας τα κάτωθι στοιχεία αποδείξτε ποιος από τους δύο ROE είναι ο καλύτερος και γιατί. Ο συντελεστής συσχέτισης µεταξύ του επιτοκίου καταθέσεων και χορηγήσεων είναι μονάδα. Τα στοιχεία των παρακάτω πινάκων παραµένουν σταθερά σε κάθε περίπτωση. ΔΑΝΕΙΑ % ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗ 1 15 % 0, % 0, % 0, % 0, % 0,019 ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ % ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗ 1 1 % 0, % 0, % 0, % 0, % 0,009 Οι απαντήσεις σας να δίνονται µε ακρίβεια τρίτου δεκαδικού στοιχείου. ΝΑ ΑΠΑΝΤΗΘΟΥΝ ΚΑΙ ΤΑ ΤΡΙΑ (3) ΘΕΜΑΤΑ ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ Να γραφτούν δύο από τα τρία θέµατα: 1. Ποια βασικά θεωρητικά χαρακτηριστικά περιγράφουν τις ελληνικές καινοτοµικές επιχειρήσεις και τα ελληνικά ΕΚΥΚ; Πώς σχετίζεται η «µυωπία της κεφαλαιαγοράς» µε τα ΕΚΥΚ και πώς σχετίζεται µε την ανάπτυξη των εταιριών πληροφορικής ως το 000;. Πώς γίνεται και ποια είναι η σηµασία της διαχείρισης των δικαιωµάτων πνευµατικής ιδιοκτησίας για µια επιχείρηση; Διαφοροποιήστε τη στρατηγική ανάλογα µε τον κλάδο που ανήκει η επιχείρηση σύµφωνα µε την ταξινόµηση Pavitt. 3. Πώς εξασφαλίζονται σηµαντικά συµπληρωµατικά πλεονεκτήµατα: Αναφέρετε µερικές εταιρίες που αναπτύχθηκαν ταχύτατα λόγω τέτοιων πλεονεκτηµάτων. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ Απαντήστε σε ένα µόνο θέµα από τα τρία και χωρίς να υπερβείτε τις τέσσερις σελίδες ΘΕΜΑ 1 ο ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 19

19 Γιατί όλες οι νέο-εξελικτικές αντιλήψεις περί κοινωνικού εκσυγχρονισµού τείνουν να αποκτήσουν δυτικοκεντρικό χαρακτήρα; Κάτω από ποιες θεωρητικές και ιδεολογικές προϋποθέσεις είναι δυνατό οι νέοεξελικτικές προσεγγίσεις να µην είναι δυτικοκεντρικές; ΘΕΜΑ ο Κάτω από ποιες προϋποθέσεις είναι δυνατόν η κοινωνική διαφοροποίηση και η κοινωνική διαστρωµάτωση να οδηγήσουν σε ταξικές συγκρούσεις; ΘΕΜΑ 3 ο Ποιες είναι οι έξι βασικές ιδέες που έχουν υποστηρίξει οι στοχαστές που συνδέονται µε τη θεωρία της βιοµηχανικής κοινωνίας; ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΩΝ OIΚONOΜΙΚΩN "Τα παρακάτω θέµατα δίνονται προσεγγιστικά" ΘΕΜΑΤΑ Ερώτηση 3 σελ.1 από το βιβλίο Ερώτηση 6 σελ.1 από το βιβλίο Οργανόγραµµα Project Ausubel Περιγράψτε, σχολιάστε την καθοδηγούµενη συνεργατική διδασκαλία. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ Ι 1. Τι ξέρετε για την πρώτη αγροτική µεταρρύθµιση;. α) Τι ξέρετε για την επαγγελµατική αποκατάσταση των προσφύγων της Μ.Ασίας; β) Εξηγείστε εάν οι πρόσφυγες της επηρέασαν την ποιοτική ανάπτυξη της βιοµηχανίας. *Σημείωση: Τα παραπάνω θέµατα δίνονται προσεγγιστικά. ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ TEXΝΊΚΩN ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΩΝ OIΚONΟΜΙΚΩN ΘEMΑ 1 ( μονάδες) Να παρουσιάσετε έναν διδακτικό στόχο που αναφέρεται στην αξιολόγηση του γνωστικού τοµέα. ΘEMΑ ( μονάδες) Να παρουσιάσετε έναν διδακτικό στόχο που αναφέρεται στην πρόσληψη του συναισθηµατικού τοµέα. ΘEMΑ 3 ( μονάδες) Μικρή ανάλυση: Έχετε να διδάξετε το συνολικό, το µέσο και το οριακό κόστος σε ένα λύκειο, κάνετε την αντίστοιχη εφαρμογή. ΘEMΑ 4 (4 μονάδες) Να γράψετε τις απόψεις του Wertheimer. *Σημείωση: Τα παραπάνω θέµατα δίνονται προσεγγιστικά. ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 0

20 Απαντήστε σε δύο ερωτήματα Θέμα 1 Παρουσιάστε µε τη βοήθεια συναρτησιακών µορφών τα εµπειρικά υποδείγµατα της ζήτησης χρήµατος. Τι γνωρίζετε για προβλήµατα που αντιµετωπίζει ο οικονοµικός αναλυτής κατά την εµπειρική διερεύνηση αυτών των υποδειγµάτων; Θέμα Αναλύστε µε τη βοήθεια ενός µακροοικονοµικού υποδείγµατος την κριτική που άσκησε ο Lucas. Ποιες είναι οι επιπτώσεις της κριτικής του Lucas στη δημοσιονοµική πολιτική; Θέμα Ποια σχέση περιγράφει η αρχική καµπύλη Phillips; Οι Friedman - Phelps ισχυρίσθηκαν ότι η αρχική διατύπωση του Phillips έχει ένα σφάλµα, ποιο είναι το σφάλµα; Βάση αυτού του υποδείγµατος Friedman - Phelps, ποιες είναι οι επιπτώσεις πάνω στην καµπύλη Phillips; ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΕΤΡΙΑ ΘΕΜΑ 1 ο Ερευνητής εκτίµησε µε OLS τις εξής παλινδρομήσεις και έλαβε τις αντίστοιχες στατιστικές τύπου ADF που δίνονται στους πίνακες 1 και. (α) Διατυπώστε και εξηγήστε ποια είναι η υπόθεση ελέγχου σε κάθε µία περίπτωση παραθέτοντας το αντίστοιχο δυναµικό υπόδειγµα. Σε τι συµπεράσµατα καταλήγετε ως προς την υπόθεση ελέγχου µε βάση τα αποτελέσµατα αυτά; (β) Αν η σειρά Υ1 ακολουθεί το πρότυπο AR() εξηγήστε αν η παλινδρόµηση του Πίνακα 1 είναι κατάλληλη για τη διεξαγωγή του ελέγχου ADF. Av όχι, διατυπώστε την παλινδρόµηση καθώς και την αντίστοιχη υπόθεση ελέγχου µε βάση το υπόδειγµα AR(). Πίνακας 1 Unit root on Y1 ADF test statistic % Critical Value % Critical Value % Critical Value - *MacKinnon critical values for rejection of hypothesis of a unit root. Augmented Dickey-Fuller test equation LS// dependent variable is D(Y1) Sample: Included observations: 100 Variable Confident Std.error T-statistic Prob Y1(-1) C Πίνακας Unit root on Y4 ADF test statistic % Critical Value % Critical Value % Critical Value - *MacKinnon critical values for rejection of hypothesis of a unit root. Augmented Dickey-Fuller test equation LS// dependent variable is D(Y4) Sample: ΠΑΣΠ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ 1