Διαφωτισμός και Επανάσταση. 3 ο μάθημα

Transcript

1 Διαφωτισμός και Επανάσταση 3 ο μάθημα

2 Διαφωτισμός

3 Τι πρεσβεύουν οι Διαφωτιστές;

4 1. τον ορθολογισμό και την πίστη στην πρόοδο, 2. αλλαγές σε όλες τις πτυχές της ανθρώπινης δράσης (στους πολιτικοκοινωνικούς θεσμούς, την οικονομία, την εκπαίδευση) 3. κριτικός έλεγχος και άρνηση των παραδόσεων και κάθε αυθεντίας 4. υπέρ της ατομικής ελευθερίας πίστη στη δυνατότητα βελτίωσης του ανθρώπου και απεριόριστης προόδου του πολιτισμού 5. ενάντια στην τυραννική διακυβέρνηση και την καταπίεση που ασκούσε η Εκκλησία,

5 Γαλλική επανάσταση και Διαφωτισμός

6 Ανατροπή του παλαιού καθεστώτος και της απόλυτης μοναρχίας

7 Διαφωτισμός ιδεολογική προετοιμασία της επανάστασης και της ανατροπής του Παλαιού Καθεστώτος προβολή αιτημάτων της ανερχόμενης αστικής τάξης 18ος αιώνας: πολιτιστικό ρεύμα Λογικά θεμέλια των στοχαστών της Πνευματικής Επανάστασης του 17ου αι.

8 Οι Θέσεις του Διαφωτισμού

9 Στάση απέναντι στον Θεό και την οργανωμένη θρησκεία Ο Θεός δεν επεμβαίνει με θαύματα, καταργώντας τους φυσικούς νόμους Το σύμπαν, υποκείμενο σε αναλλοίωτους νόμους. Ο Θεός; Υπάρχει αλλά με την έννοια της Αρχικής Ώθησης [ =Δύναμη που θέτει τους φυσικούς νόμους, που τους εφάρμοσε, που εξασφάλισε τη συνεχή λειτουργία τους.]

10 Καταδίκη του δόγματος του προπατορικού αμαρτήματος οι άνθρωποι έχουν την ελευθερία και τη λογική να εκλέγουν ανάμεσα στο καλό και το κακό.

11 Η θρησκεία ως μέσο εκμετάλλευσης και εξαπάτησης των μαζών Απόρριψη των λειτουργιών και των προσευχών Η Βίβλος σε επιστημονική κριτική > μυθολογία Απόρριψη των ηθικών επιταγών του οργανωμένου χριστιανισμού ως συστήματος σωστής διαβίωσης. Αναζήτηση της καθοδήγησης στην ιστορία των κλασικών πολιτισμών της Ελλάδας και της Ρώμης [ανεκτικότητα, καταδίκη των προλήψεων και των δεισιδαιμονιών].

12 Έμφαση στα προβλήματα και τα ενδιαφέροντα αυτού του κόσμου. Ανθρωπισμός τελειότερη κοινωνία μέσα από την εφαρμογή της λογικής με στόχο την αποβολή των δεισιδαιμονιών και της απανθρωπιάς.

13 Κύριος εκφραστής και προπαγανδιστής του Δ στη Γαλλία: ο Francois Marie Arouet.

14 Οι στόχοι για τους οποίους αγωνιζόταν ο Βολτέρος = αυτοί των φιλελεύθερων αστών: Α. υπεράσπιση ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ελευθερίας και της ισότητας των ανθρώπων ενώπιον του νόμου, Β. ενάντια στην αυθαιρεσία του φεουδαρχικού απολυταρχισμού. «εάν ο Θεός δεν υπήρχε, θα έπρεπε να εφευρεθεί»

15 Στους εκπροσώπους του Δ: οι συντάκτες της «Γαλλικής Εγκυκλοπαιδείας»

16 Η Γαλλική Εγκυκλοπαίδεια ως όργανο προπαγάνδας νέων αρχών και φιλελεύθερων ιδεών προετοιμασία του εδάφους στη Γαλλική Επανάσταση. Στόχος των δημιουργών αυτών του διαφωτισμού = το γκρέμισμα των προλήψεων και των ιδεών του μεσαίωνα

17 Γι αυτό, εναντίον των θεσμών που επικρατούσαν. κυριότερος στόχος τους = η θρησκεία. Jean d Alembert: οι αλήθειες της λογικής και της επιστήμης πρέπει να διδαχθούν στις μάζες ο κόσμος θα απελευθερωθεί από το σκοτάδι και την τυραννία.

18 Jean Jacques Rousseau Εξύμνηση του τρόπου ζωής των πρωτόγονων λαών Καταδίκη του περιορισμού της ατομικής ελευθερίας Ενδιαφέρον για την ελευθερία και την ισότητα των μαζών (δόγματα ισότητας και λαϊκής κυριαρχίας)

19 Gotthold Lessing, θεατρικός συγγραφέας και φιλοσοφικός εκφραστής των ανθρωπιστικών θέσεων. Η ουσία της φιλοσοφίας = η ανεκτικότητα καμία θρησκεία δεν κατέχει το μονοπώλιο της αλήθειας.

20 David Hume: σκεπτικισμός Σκεπτικισμός = μία σημαντική τάση στη Φιλοσοφία. Αμφισβήτηση της πιστότητας και της ορθότητας της γνώσης. Ο άνθρωπος = μερικώς ανίκανος στο να αποκτήσει έγκυρη και σωστή γνώση Γιατί; Γίνεται ασυνείδητα θύμα των αισθήσεών του.