Ασυμμετρία στη σχέση λιανικής τιμής βενζίνης και τιμών πετρελαίου. Μια εφαρμογή με Ελληνικά δεδομένα. Περικλής Ρέβελος Α.Μ.: 0704

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ασυμμετρία στη σχέση λιανικής τιμής βενζίνης και τιμών πετρελαίου. Μια εφαρμογή με Ελληνικά δεδομένα. Περικλής Ρέβελος Α.Μ.: 0704"

Transcript

1 Ασυμμετρία στη σχέση λιανικής τιμής βενζίνης και τιμών πετρελαίου. Μια εφαρμογή με Ελληνικά δεδομένα Περικλής Ρέβελος Α.Μ.: 0704 Επιβλέπων: Επίκουρος Καθηγητής κ. Ιωάννης Α. Βενέτης Ιούνιος

2 Περίληψη: Σε παγκόσμια κλίμακα αλλά και εντός των ελληνικών συνόρων κερδίζει συνεχώς έδαφος η άποψη, τόσο από το καταναλωτικό κοινό όσο και από την πλευρά των πολιτικών παραγόντων, ότι οι τιμές της λιανικής βενζίνης δεν αντανακλούν το κόστος του αργού πετρελαίου. Συγκεκριμένα υπάρχει διάχυτη η πεποίθηση ότι οι τιμές της βενζίνης αποκρίνονται ασύμμετρα στις μεταβολές της τιμής του αργού πετρελαίου-ενώ δηλαδή οι αυξήσεις περνούν άμεσα στις τιμές, δεν ισχύει το ίδιο και στην περίπτωση μείωσης των τιμών του αργού πετρελαίου. Με αφορμή αυτήν την άποψη, ελέγξαμε για ύπαρξη ασύμμετρων αποκρίσεων της τιμής της βενζίνης με δεδομένα για την Ελλάδα από την περίοδο 30 Σεπτεμβρίου του 2002 έως τις 15 Απριλίου του Βρήκαμε ότι, θετικές ασυμμετρίες στην τιμή ισορροπίας (όταν η τιμή της αμόλυβδης είναι πάνω από την τιμή ισορροπίας όπως αυτή ορίζεται από την τιμή του πετρελαίου) εμμένουν και δεν τείνουν να εξαλειφθούν, ενώ αντιθέτως, αρνητικές αποκλίσεις της τιμής της αμόλυβδης από την «δίκαιη» τιμή της τείνουν να εξαλειφθούν σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η διαπίστωση αυτή μπορεί να ερμηνευτεί από τα χαρακτηριστικά που διέπουν την ελληνικά αγορά πετρελαιοειδών και περιορίζουν την ανάπτυξη του ανταγωνισμού-ο εφοδιασμός των επιχειρήσεων λιανικής εμπορίας γίνεται για παράδειγμα με την χρήση συμβάσεων εμπορικής συνεργασίας μεταξύ πρατηριούχων και εταιριών εμπορίας πετρελαιοειδών-που περιλαμβάνουν περιοριστικούς του ανταγωνισμού όρους στη διακίνηση των εμπορευμάτων. Αναφορικά με τους λόγους της ασύμμετρης απόκρισης των τιμών λιανικής βενζίνης, εκτός από τις αιτίες που αναφέρονται στην κλασσική Βιβλιογραφία (Δύναμη της αγοράς, δαπανηρή προσαρμογή της παραγωγής και των αποθεμάτων, κόστη έρευνας κτλ) αναφερθήκαμε και σε δευτερεύουσες αιτιάσεις οι οποίες μπορεί να αποδειχθούν εξίσου σημαντικές (η ύπαρξη μελλοντικών συμβολαίων, η σχετική ζήτηση, η επιλογή λογιστικών πρακτικών, η επίδραση των οικονομικών κύκλων και των δομικών αλλαγών). Επιπλέον, αναφερθήκαμε στις κυριότερες από την πληθώρα των σχετικών μελετών που έχουν πραγματοποιηθεί παγκοσμίως και ειδικότερα στα υποδείγματα που έχουν προταθεί ως καταλληλότερα για την ανάλυση του ζητήματος της ασύμμετρης απόκρισης των 2

3 λιανικών τιμών της βενζίνης αλλά και στους λόγους για τους οποίους αυτά δίνουν διαφορετικά αποτελέσματα. 3

4 Ευχαριστίες Στο σημείο αυτό, θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά όλους τους καθηγητές μου, ειδικά την κ. Α. Ζερβογιάννη και τον κ. Α Πολυμένη για το γνωστικό υπόβαθρο που μου προσέφεραν σε όλη την διάρκεια των σπουδών μου σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο και ιδιαίτερα τον επιβλέποντα καθηγητή μου κ. Ι. Βενέτη για το αξιοσημείωτο ενδιαφέρον του και την πολύτιμη συνεισφορά του για την ολοκλήρωση της Διπλωματικής μου εργασίας. 4

5 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή Τύποι Υστέρησης Θεωρητικοί παράγοντες δημιουργίας ασύμμετρης σχέσης στις τιμές βενζίνης / πετρελαίου Δύναμη της αγοράς / Μη ανταγωνιστικές πρακτικές/ Φόβος για αποτυχία του συντονισμού (Co-ordinaion Failure) Η υπόθεση της δημιουργίας υστερήσεων εξαιτίας των δαπανηρών προσαρμογών στην παραγωγή και στα αποθέματα Κόστη Έρευνας (Search Cos)/ Το πρόβλημα εξαγωγής σήματος (signalexrac problem) Κόστη Τιμοκαταλόγων (Menu Coss) Απόκριση των καταναλωτών / Φόβος των επιχειρήσεων για την αντίδραση των καταναλωτών μετά από την μεταβολή της τιμής πώλησης Η επίδραση της επιλογής διαφόρων λογιστικών στην διαμόρφωση της ασυμμετρίας Ο αντίκτυπος της ύπαρξης μακροχρόνιων συμβολαίων / μακροχρόνιων σχέσεων με τους καταναλωτές Η διακριτή (discree) άφιξη των πληροφοριών της αγοράς στα άτομα που ασκούν την τιμολογιακή πολιτική Η επίδραση του παράγοντα της σχετικής ζήτησης (relaive demand) Ο αντίκτυπος της ενσωμάτωσης της συναλλαγματικής ισοτιμίας (exchange rae) Η πολιτικο-οικονομική υπόθεση / ελέγχεται μόνο για την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας Η υπόθεση των αυθαίρετων χρεώσεων στις συναλλαγές σε ένα περίπλοκο σύστημα διανομής της βενζίνης Η επίδραση των οικονομικών κύκλων στη διαφοροποίηση των τιμών βενζίνης και πετρελαίου Ο αντίκτυπος των δομικών αλλαγών στην ύπαρξη σημαντικών αποκλίσεων ανάμεσα στις τιμές των πετρελαιοειδών προϊόντων Εμπειρικές μελέτες σχετικά με την πιθανή ασύμμετρη σχέση των τιμών βενζίνης/ πετρελαίου Εφαρμογές με στοιχεία από το Ηνωμένο Βασίλειο (UK) Εφαρμογές με στοιχεία από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (USA) Η μελέτη των Borensein, Cameron και Gilber (1997) Η μελέτη των Balke, Brown και Yucel (1998) Η μελέτη του Ronald N. Johnson (2002) Η μελέτη των Karrenbrock (1991) Η μελέτη των Akarca και Andrianacos (1998) Εφαρμογή με δεδομένα από την αγορά βενζίνης του Καναδά Εφαρμογή με δεδομένα από την αγορά βενζίνης της Σουηδίας Εφαρμογή με βάση τα Ελληνικά δεδομένα Η Ελληνική αγορά πετρελαιοειδών

6 6. Συμπεράσματα: ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ Βιβλιογραφία

7 1. Εισαγωγή Ο μεγάλος βαθμός εξάρτησης του σύγχρονου βιομηχανικού κόσμου από τον «μαύρο χρυσό» έχει ωθήσει πολλούς οικονομολόγους στην αναλυτική μελέτη των τιμών του πετρελαίου και των υποπροϊόντων του. Συγκεκριμένα, υπάρχει διάχυτη η πεποίθηση ότι οι τιμές των παραγώγων του πετρελαίου δεν αντανακλούν το πραγματικό κόστος παραγωγής, δηλαδή την τιμή του αργού πετρελαίου και ότι οι τιμές τις βενζίνης αποκρίνονται ασύμμετρα στα σοκ τιμής του αργού πετρελαίου Τύποι Υστέρησης Ο J.D. Karrenbrock (1991), στην ανάλυση του προσπάθησε να ορίσει την έννοια των ασύμμετρων μεταβολών της τιμής της βενζίνης και να προσδιορίσει τους πιθανούς τύπους ασυμμετρίας. Σύμφωνα με τον συγγραφέα, οι μεταβολές στην λιανική τιμή ορίζονται ως ασύμμετρες εάν μια αύξηση στην τιμή χονδρικής επηρεάζει την τιμή λιανικής διαφορετικά από μια ισόποση αντίστοιχη μείωση. Σύμφωνα με τον Karrenbrock, υφίστανται τρεις τύποι ασυμμετρίας. Ο πρώτος τύπος σχετίζεται με την διάρκεια του χρόνου στον οποίο μια μεταβολή της χονδρικής τιμής κάνει να καταλήξει στο επίπεδο λιανικής. Στην περίπτωση αυτή, μια αύξηση στην τιμή χονδρικής μπορεί να μεταβιβάζεται πιο σύντομα στο λιανικό επίπεδο από μια ισόποση μείωση στην τιμή χονδρικής. Επιπλέον, μπορεί να συμβαίνει και το αντίστροφο. Η δεύτερη μορφή ασυμμετρίας αναφέρεται στην ποσότητα της μεταβολής της τιμής χονδρικής η οποία περνά στον τελικό καταναλωτή. Για παράδειγμα, μια αύξηση στην τιμή χονδρικής κατά 10 σέντς μπορεί να οδηγήσει σε μια αύξηση στην τιμή λιανικής κατά 7.5 σέντς, ενώ μια ισόποση μείωση της τιμής χονδρικής μπορεί να οδηγήσει σε μια μείωση στην τιμή λιανικής κατά 5 σέντς. Ο τρίτος τύπος ασυμμετρίας αποτελεί έναν συνδυασμό της χρονικής διάρκειας και της ποσότητας προσαρμογής. Ο τύπος της απόκρισης της λιανικής τιμής μπορεί να είναι διαφορετικός για τις αυξήσεις όσο για και τις μειώσεις της τιμής χονδρικής. Παρ όλο που η λιανική τιμή μπορεί να προσαρμοστεί σε μια αύξηση και σε μια μείωση της τιμής χονδρικής με ίση συνολική ποσότητα και χρονική διάρκεια προσαρμογής, το μέγεθος της επιμέρους προσαρμογής σε κάθε περίοδο ενδέχεται να μην είσαι ίσο για τις αυξήσεις και 7

8 τις μειώσεις της τιμής. Για παράδειγμα, έστω ότι έχουμε αυξήσεις και μειώσεις της τιμής χονδρικής της τάξης των 10 σέντς ανά γαλόνι και ότι οι τιμές λιανικής χρειάζονται δύο μήνες για να αποκριθούν πλήρως και στις δύο μεταβολές της τιμής χονδρικής. Επιπρόσθετα, γίνεται η υπόθεση ότι η τιμή λιανικής αυξάνεται και μειώνεται κατά 9 σέντς ανά γαλόνι σε απόκριση της αύξησης και μείωσης της τιμής χονδρικής αντίστοιχα. Στην περίπτωση αυτή υφίσταται συμμετρία τόσο ως προς τον χρόνο όσο και ως προς την ποσότητα των μεταβολών της τιμής λιανικής. Η μορφή αντίδρασης της λιανικής τιμής μπορεί να είναι αύξηση (μείωση) κατά 7 σέντς τον πρώτο μήνα και αύξηση (μείωση) 2 σέντς τον επόμενο μήνα μετά από την αύξηση (μείωση) της τιμής χονδρικής. Και στην συγκεκριμένη μορφή υπάρχει συμμετρία.εντούτοις, η δομή αντίδρασης θα μπορούσε να έχει διαμορφωθεί έτσι ώστε η λιανική τιμή να αυξάνεται κατά 7 σέντς τον πρώτο μήνα και 2 σέντς τον δεύτερο σε μια ενδεχόμενη αύξηση της τιμής χονδρικής και να μειώνεται 3 σέντς τον αρχικό και 6 σέντς τον επόμενο μήνα σε αντίδραση μιας μείωσης της τιμής χονδρικής. Ο παραπάνω τύπος προσαρμογής ορίζεται ως ασύμμετρος. 2. Θεωρητικοί παράγοντες δημιουργίας ασύμμετρης σχέσης στις τιμές βενζίνης / πετρελαίου Ο πρωταγωνιστικός ρόλος που διαδραματίζει το πετρέλαιο στον ενεργειακό τομέα και στο οικονομικό περιβάλλον γενικότερα, έχει αποτελέσει κίνητρο για την πραγματοποίηση πληθώρας μελετών και δημοσιεύσεων που σχετίζονται με την περιρρέουσα αντίληψη ότι οι τιμές του καυσίμου βενζίνης δεν αποκρίνονται συμμετρικά στις αλλαγές των τιμών του αργού πετρελαίου. Οι λόγοι για τους οποίους παρατηρείται αυτή η υστέρηση είναι πολλοί και έχουν βασίζονται σε διάφορα θεματικά πλαίσια της οικονομικής θεωρίας. Οι κυριότεροι παράγοντες που συντελούν στην ασύμμετρη απόκριση των τιμών της βενζίνης στις μεταβολές των τιμών του αργού πετρελαίου είναι οι ακόλουθοι: 8

9 2.1 Δύναμη της αγοράς / Μη ανταγωνιστικές πρακτικές/ Φόβος για αποτυχία του συντονισμού (Co-ordinaion Failure). Οι Borensein, Cameron και Gilber (1997), έλεγξαν και επιβεβαίωσαν το γεγονός ότι οι τιμές λιανικής βενζίνης αποκρίνονται πιο γρήγορα στις αυξήσεις απ ότι στις μειώσεις των τιμών του αργού πετρελαίου. Προκειμένου να εντοπίσουν τους πιθανούς λόγους ύπαρξης αυτής της ασυμμετρίας, ανέλυσαν την μετάδοση της τιμής σε διαφορετικά σημεία στην αλυσίδα διανομής. Συγκεκριμένα, θεώρησαν τις παρακάτω μεταδόσεις τιμής: από το αργό πετρέλαιο στην spo βενζίνη, από την spo βενζίνη στην βενζίνη τερματικού σταθμού πόλης (χονδρική), από το αργό πετρέλαιο στην βενζίνη τερματικού σταθμού πόλης και από την βενζίνη τερματικού σταθμού πόλης στην λιανική βενζίνη. Για να αιτιολογήσουν σε θεωρητικό επίπεδο την ύπαρξη ασυμμετρίας, βασίστηκαν στην υπόθεση ότι οι τιμές είναι άκαμπτες επειδή όταν οι τιμές εισροής μειώνονται, η παλιά τιμή του προϊόντος αποτελεί ένα εστιακό σημείο για την δημιουργία ολιγοπωλιακών πωλητών. Σε απόκριση προς ένα αρνητικό σοκ κόστους, δηλαδή σε μια μείωση της τιμής του αργού πετρελαίου, μια επιχείρηση μπορεί να επιλέξει να διατηρήσει την προηγούμενη τιμή της μέχρι οι συνθήκες ζήτησης να την αναγκάσουν να την μεταβάλλει. Αυτή η πρόταση αποτελεί μια διαφορετική εκδοχή του rigger price υποδείγματος ολιγοπωλιακού συντονισμού των Green και Porer (1984). Σύμφωνα με το rigger price υπόδειγμα, κάθε επιχείρηση περιορίζει την παραγωγή της κάτω από το ανταγωνιστικό (Nash) επίπεδο παραγωγής, μόνο και μόνο εάν η τιμή της αγοράς είναι πάνω από ένα επίπεδο κατωφλίου. Το υπόδειγμα αυτό, μπορεί να ερμηνεύσει την συμπεριφορά ασύμμετρης τιμολόγησης που παρατηρείται στις λιανικές αγορές βενζίνης. Στην λιανική αγορά της βενζίνης, κάθε επιχείρηση επιλέγει την τιμή πώλησης έχοντας ατελή πληροφόρηση για τις τιμές που χρεώνουν οι άλλες επιχειρήσεις. Οι επιχειρήσεις επομένως, επιλέγουν να διατηρούν τις τιμές τους πάνω από το ανταγωνιστικό (Nash) επίπεδο μόνο εάν οι πωλήσεις τους παραμένουν πάνω από ένα επίπεδο κατωφλίου. Μια μείωση των πωλήσεων, θα υποδήλωνε μείωση των τιμών από τις ανταγωνίστριες επιχειρήσεις και θα δικαιολογούσε μια μείωση τιμής από την επιχείρηση σαν άριστη ανταγωνιστική αντίδραση. 9

10 Σε περίπτωση ενός σημαντικού θετικού σοκ στην τιμή του αργού πετρελαίου, η λιανική τιμή θα σημείωνε αυξήσεις, γιατί, σε αντίθετη περίπτωση τα περιθώρια λιανικής θα γίνονταν αρνητικά. Σε ένα αρνητικό σοκ στην τιμή του αργού πετρελαίου, όμως, οι επιχειρήσεις δεν χρειάζεται να προσαρμόσουν άμεσα την τιμή τους, καθώς δεν θα έχουν άμεσες συνέπειες. Ωστόσο, διαχρονικά, σοκ στη ζήτηση για το προϊόν θα οδηγήσουν τους πωλητές λιανικής να μειώσουν τις τιμές τους στο επίπεδο ισορροπίας από τον φόβο μείωσης της τιμής από τις ανταγωνίστριες επιχειρήσεις. Η ισορροπία ολιγοπωλιακού συντονισμού που περιγράφηκε παραπάνω, είναι συνεπής με την άμεση απόκριση των τιμών στα θετικά σοκ κόστους και την αργή απόκριση στα αρνητικά. Η απόκριση στα σοκ κόστους θα είναι ασύμμετρη επειδή οι λιανοπωλητές αποφεύγουν να μειώσουν τις τιμές τους σε αντίδραση προς ένα αρνητικό σοκ και αντίθετα διατηρούν τις τιμές τους σαν ένα εστιακό σημείο ολιγοπωλιακού συντονισμού. Στην περίπτωση όμως ενός σημαντικού θετικού σοκ κόστους οι λιανοπωλητές θα αύξαναν τις τιμές τους άμεσα καθώς διαφορετικά θα λειτουργούσαν με ζημία. Παρ όλο που το rigger sales υπόδειγμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ερμηνεύσει την ασύμμετρη συμπεριφορά των τιμών λιανικής βενζίνης στα σοκ τιμής του αργού πετρελαίου, έχει κάποια σοβαρά μειονεκτήματα. Συγκεκριμένα, το rigger price υπόδειγμα, εξηγεί πως οι λιανοπωλητές μπορούν να διατηρούν τις τιμές πάνω από τα ανταγωνιστικά επίπεδα, αλλά, το υπόδειγμα δεν αναλύει το πώς οι λιανοπωλητές θα συντονιστούν σε μια συγκεκριμένη τιμή. Η τιμή την οποία οι επιχειρήσεις χρεώνουν πριν ένα σοκ μειώσει τις τιμές χονδρικής είναι ένα φυσικό εστιακό σημείο συντονισμού, αλλά αυτή η τιμή δεν είναι μια μοναδική ισορροπία ολιγοπωλίου. Αντίθετα, υπάρχουν πολλές ισορροπίες με τιμές πάνω από το ανταγωνιστικό επίπεδο. Η θεωρία του ολιγοπωλιακού συντονισμού είναι αρκετά γενική ώστε να μπορεί να περιγράψει τον μηχανισμό μετάδοσης της μεταβολής της τιμής από το spo αργό πετρέλαιο στην spo βενζίνη, από την spo βενζίνη στην βενζίνη που πωλείται στους τερματικούς σταθμούς των πόλεων και από την βενζίνη των τερματικών σταθμών στην βενζίνη τελικής λιανικής πώλησης. Ωστόσο, η θεωρία αυτή αδυνατεί να περιγράψει την μετάδοση των μεταβολών της τιμής του αργού πετρελαίου στην spo αγορά της βενζίνης. Το γεγονός αυτό ερμηνεύεται από την ύπαρξη ανταγωνιστικών χαρακτηριστικών στην 10

11 spo αγορά βενζίνης. Η spo αγορά βενζίνης προμηθεύεται από όλους σχεδόν τους κατόχους διυλιστηρίων, ο βαθμός συγκέντρωσης στην βιομηχανία διύλισης της βενζίνης είναι αρκετά χαμηλός και οι πωλήσεις στην spo αγορά αναφέρονται στην βενζίνη γενικής χρήσης (αρκετά ομοιογενές προϊόν). Απόρροια αυτού είναι να μην θεωρείται πιθανός ο σιωπηρός συντονισμός των παραγωγών βενζίνης η οποία πωλείται στην spo αγορά. Αναφορικά με την μετάδοση των τιμών της βενζίνης, από τη spo αγορά στην αγορά βενζίνης των τερματικών σταθμών πόλης, η υπόθεση του ολιγοπωλιακού συντονισμού μπορεί να γίνει αποδεκτή στον βαθμό που η θεωρία αυτή μπορεί να ερμηνεύσει την ασυμμετρία στην συμπεριφορά της προσαρμογής της τιμής των μεγάλων επώνυμων κατόχων διυλιστηρίων. Αυτό συμβαίνει καθώς σε περίπτωση που η τιμή του αργού πετρελαίου μειωθεί, θα δημιουργηθεί πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη συντονισμού ανάμεσα στους κυριότερους κατόχους διυλιστηρίων. Απόρροια αυτού είναι, η μετάδοση των μεταβολών από την αγορά spo βενζίνης κοινής χρήσης στις τιμές επώνυμης τερματικής να παρουσιάσει παρατεταμένη ασυμμετρία. Οι Borensein, Cameron Gilber (1997), αναφέρουν ότι υφίσταται έλεγχος ολιγοπωλιακού συντονισμού στην πώληση του επώνυμου προϊόντος στους τερματικούς σταθμούς. Συγκεκριμένα, αναλύουν πώς, εάν η τιμή ενός επώνυμου διυλιστηρίου στον τερματικό σταθμό φτάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα σε σχέση με την spo τιμή της βενζίνης, ο κάτοχος του διυλιστηρίου θα δεχτεί δύο επιδράσεις. Πρώτον, θα χάσει όλες ή σχεδόν όλες τις πωλήσεις του και δεύτερον, οι επώνυμοι μεταπωλητές του προϊόντος του διυλιστηρίου (οι κάτοχοι βυτιοφόρων και οι λιανοπωλητές οι οποίοι υφίστανται τα μειωμένα περιθώρια ή τις μειωμένες πωλήσεις) θα ασκήσουν πίεση στον κάτοχο του διυλιστηρίου να μειώσει την τιμή του. Η θεωρία του ολιγοπωλιακού συντονισμού φαίνεται καταλληλότερη να περιγράψει την απόκριση των λιανικών τιμών σε μεταβολές των χονδρικών ή των τιμών στους τερματικούς σταθμούς. Οι πωλητές βενζίνης αντιμετωπίζουν πολλούς ανταγωνιστές μερικούς μόνο από τους οποίους μπορούν να παρακολουθήσουν, αναφορικά με το επίπεδο στο οποίο διαμορφώνουν την δική τους τιμή πώλησης. Εάν τα πρατήρια βενζίνης σε μια συγκεκριμένη περιοχή λειτουργούν με ανταγωνιστικά περιθώρια και η τιμή χονδρικής της βενζίνης μειωθεί, κάθε πρατήριο θα έχει κίνητρο να διατηρήσει την 11

12 λιανική τιμή του μέχρι να έχει πειστικές αποδείξεις (υπό την μορφή μειωμένων πωλήσεων) ότι τα ανταγωνιστικά προς αυτό πρατήρια βενζίνης έχουν μειώσει την δική τους τιμή. Είναι σημαντικό στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι, οι πωλητές βενζίνης δεν είναι λήπτες τιμών και οι αγοραστές δεν είναι πλήρως πληροφορημένοι για την τιμή κάθε πωλητή. Ο Ronald N. Johnson (2002), αποδέχτηκε την υπόθεση του ολιγολωλιακού συντονισμού που πρότειναν οι Borensein, Cameron και Gilber(1997) σαν μια πιθανή ερμηνεία της ασύμμετρης τιμολόγησης. Σε ένα ολιγοπωλιακό περιβάλλον όπου υπάρχει αβεβαιότητα για τα κόστη παραγωγής των ανταγωνιστών, οι τιμές ενδέχεται να είναι άκαμπτες επειδή οι λιανοπωλητές συμφωνούν σε μια τιμολόγηση εστιακού σημείου. Σύμφωνα με τους Balke, Brown, και Yucel (1998), αλλά και με τους Brown και Yucel (2002), η δύναμη της αγοράς ευθύνεται κυρίως για το γεγονός ότι οι τιμές της βενζίνης αντιδρούν πιο γρήγορα όταν οι τιμές του αργού πετρελαίου αυξάνονται απ ότι όταν οι αντίστοιχες τιμές μειώνονται. Ενδεικτικά, οι Neumark και Sharpe (1992) απέδειξαν ότι η συγκέντρωση της αγοράς ήταν μια ερμηνευτική μεταβλητή για την ασυμμετρία που εντοπίστηκε στις μεταβολές του επιτοκίου. Συχνά παρατηρείται το φαινόμενο, σε βιομηχανίες με λίγες κυρίαρχες επιχειρήσεις, σιωπηρής συνεργασίας, προκειμένου τα εμπλεκόμενα μέλη να διατηρήσουν υψηλότερα περιθώρια κέρδους. Ένας σημαντικός παράγοντας για την διατήρηση τέτοιων συμφωνιών είναι και η φήμη Tirole (1990). Εάν οι επιχειρήσεις τηρούν την συμφωνία και έχουν ατελή πληροφόρηση για τις τιμές αργού πετρελαίου που πληρώνουν οι ανταγωνιστές τους, τότε κάθε επιχείρηση θα αντιμετωπίσει μια ασύμμετρη συνάρτηση απώλειας και συνεπώς θα είναι περισσότερο απρόθυμη να μειώσει την τιμή πώλησης της απ ότι να την αυξήσει. Όταν οι τιμές του πετρελαίου αυξάνουν, κάθε επιχείρηση αυξάνει άμεσα την τιμή πώλησης της επειδή θέλει να στείλει το σήμα στους ανταγωνιστές της ότι τηρεί την συμφωνία και δεν μειώνει το περιθώριο της. Όταν όμως οι αντίστοιχες τιμές μειώνονται, κάθε επιχείρηση είναι διστακτική στο να μειώσει την τιμή πώλησης της επειδή διατρέχει τον κίνδυνο να στείλει στις ανταγωνίστριες επιχειρήσεις το σήμα ότι μειώνει το περιθώριο κέρδους της και συνεπώς ότι δεν είναι πιστή στην σιωπηρή συμφωνία (πρόβλημα εξαγωγής σήματος-signal-exrac problem). 12

13 Σύμφωνα με τους Hall, Walsh και Yaes (2000), το φαινόμενο του φόβου της αποτυχίας του συντονισμού συμβαίνει όταν καμία επιχείρηση δεν θέλει να είναι η πρώτη που θα αλλάξει τις τιμές της, ακόμη και αν αυτή η ανάγκη για την μεταβολή της τιμής δημιουργείται από μια πραγματική αλλαγή στα κόστη ή στη ζήτηση, από φόβο μήπως πυροδοτήσει πόλεμο τιμών και βρεθεί σε χειρότερη θέση. Η περίπτωση που περιγράφτηκε παραπάνω ονομάζεται φόβος για αποτυχία του συντονισμού (Coordinaion failure). Σύμφωνα με τον Adelman (2002), οι τιμές στην βιομηχανία πετρελαίου θα έπρεπε να είναι σχετικά σταθερές καθώς, το αργό πετρέλαιο είναι ένα προϊόν το οποίο δεν βρίσκεται σε έλλειμμα και η παραγωγή του είναι ευέλικτη εφόσον δεν ελέγχεται από κάποια κυβέρνηση ή μονοπώλιο. Πριν από το 1971, οι τιμές ήταν σταθερές επειδή η παραγωγή αργού πετρελαίου ήταν πράγματι ευέλικτη. Εντούτοις, από το 1970 και μετά οι τιμές διακυμαίνονται ευρύτατα καθώς οι παραγωγοί δεν θέτουν την παραγωγή ανεξάρτητα αλλά σε συνεργασία μεταξύ τους. Οι αυξήσεις της τιμής του αργού πετρελαίου προκαλούνται από τις σκόπιμες ενέργειες των μελών του OPEC που αποσκοπούν στην μείωση της παραγωγής ή στην άρνηση χρήσης των τρεχόντων αποθεμάτων. Ο OPEC αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα καρτέλ, δηλαδή μη-ανταγωνιστικής πρακτικής(ολιγοπωλίου). Ο OPEC, είναι ένας οργανισμός τα μέλη του οποίου πρέπει ανά τακτές χρονικές περιόδους να κάνουν συμφωνίες για να διατηρήσουν ή να μειώσουν την παραγωγή ενισχύοντας έτσι τις τιμές ή να μοιραστούν μια αύξηση στην κατανάλωση. Το όφελος από την αύξηση της τιμής είναι άμεσο και αναφέρεται στα αυξημένα έσοδα, ενώ η τιμωρία από τους καταναλωτές είναι καθυστερημένη και σχετίζεται με την απώλεια των πωλήσεων. Η συνεργασία ωστόσο χρειάζεται προσοχή προκειμένου να διατηρηθεί, επειδή καθώς μεταβάλλονται οι συνθήκες προσφοράς και ζήτησης, μερικά μέλη προσελκύουν περισσότερους πελάτες σε βάρος των υπολοίπων μελών του καρτέλ. Οι τιμές επομένως είναι ευμετάβλητες επειδή ο ανταγωνισμός έχει αντικατασταθεί από τις αδέξιες συμπαιγνίες οι οποίες επειδή είναι κατά κύριο λόγο δύσκολες και αργές η παραγωγή των μελών τους συχνά ξεπερνά ή υπολείπεται της ζήτησης. 13

14 2.2 Η υπόθεση της δημιουργίας υστερήσεων εξαιτίας των δαπανηρών προσαρμογών στην παραγωγή και στα αποθέματα. 1.Κόστη προσαρμογής παραγωγής και αποθεμάτων Οι Borensein και Shepard (2002), απέδωσαν ένα μέρος της υστέρησης, των τιμών χονδρικής βενζίνης στα σοκ τιμής του αργού πετρελαίου, στην θεωρία του κόστους προσαρμογής της προσφοράς. Η θεωρία αυτή επαφίεται στο γεγονός ότι, επειδή η προσαρμογή των επιπέδων παραγωγής είναι δαπανηρή, οι επιχειρήσεις επιλέγουν να κατανέμουν την προσαρμογή τους διαχρονικά. Σύμφωνα με τα υποδείγματα του κόστους προσαρμογής της προσφοράς, η προσαρμογή της τιμής επηρεάζεται από μεταβολές στην δύναμη αγοράς. Αυτό σημαίνει ότι, για ένα δεδομένο σοκ κόστους, το ποσοστό προσαρμογής της τιμής σε έναν ατελώς ανταγωνιστικό κλάδο θα διαφέρει από το αντίστοιχο ποσοστό ενός ανταγωνιστικού κλάδου υπό την προϋπόθεση ότι η τεχνολογία προσαρμογής της προσφοράς παραμένει σταθερή. Ένα σοκ στην τιμή του αργού πετρελαίου, αλλάζει το οριακό κόστος παραγωγής της επιχείρησης. Επομένως, αν μια ανταγωνιστική επιχείρηση βρισκόταν πριν την μεταβολή σε μακροχρόνια ισορροπία, θα επιθυμεί να προσαρμόσει την παραγωγή της έως ότου το οριακό κόστος να ισούται πάλι με την τιμή της βενζίνης. Εάν τα οριακά κόστη προσαρμογής της παραγωγής αυξηθούν, η επιχείρηση θα προτιμήσει να κατανείμει την προσαρμογή διαχρονικά και συνεπώς η πλήρης προσαρμογή θα λάβει χώρα με κάποια υστέρηση. Διαχρονικά, η επιχείρηση θα εξισώσει το οριακό κόστος παραγωγής (συμπεριλαμβανομένου του οριακού κόστους προσαρμογής ) με την τιμή αγοράς. Στην περίπτωση που η επιχείρηση διατηρεί αποθέματα, η προσαρμογή θα είναι ταχύτερη. Εντούτοις, εάν υπάρχουν κόστη λόγω παρέκκλισης από το άριστο επίπεδο διακράτησης αποθεμάτων, η ικανότητα διατήρησης αποθεμάτων δεν θα οδηγήσει σε πλήρη και άμεση προσαρμογή. Τα κόστη προσαρμογής της προσφοράς διαχωρίζονται στα κόστη προσαρμογής της παραγωγής και στα κόστη προσαρμογής των αποθεμάτων. Συγκεκριμένα, Τα κόστη προσαρμογής της παραγωγής στην βιομηχανία βενζίνης είναι πιο σημαντικά σε επίπεδο διυλιστηρίου. Το πρόγραμμα παραγωγής των διυλιστηρίων, καθορίζονται ύστερα από την επίλυση ενός περίπλοκου αλγορίθμου ο οποίος λαμβάνει υπ όψιν του την αναμενόμενη ζήτηση για τα 14

15 διάφορα διυλισμένα προϊόντα και το αναμενόμενο κόστος του αργού πετρελαίου. Για τον λόγο αυτό, τα διυλιστήρια λειτουργούν πιο αποτελεσματικά όταν η εισροή και ο συνδυασμός των προϊόντων που παράγουν είναι σταθερά. Η προσαρμογή του διυλιστηρίου ως προς τις αναλογίες των προϊόντων που παράγονται και δευτερογενώς ως προς το επίπεδο της συνολικής παραγωγής είναι δαπανηρή. Απόρροια αυτού είναι το γεγονός ότι όταν οι τιμές της εισροής αλλάξουν, οι κάτοχοι των διυλιστηρίων επιλέγουν να κατανείμουν τις προσαρμογές διαχρονικά. Τα κόστη προσαρμογής τιμής ωστόσο, από μόνα τους, δεν είναι αρκετά για να οδηγήσουν σε προσαρμογές τιμής με υστέρηση όταν τα διυλιστήρια διατηρούν αποθέματα. Όταν το κόστος του αργού πετρελαίου αυξάνεται, τα διυλιστήρια μπορούν να αυξήσουν τα αποθέματά τους προκειμένου να μειώσουν την προσφορά της βενζίνης που προσφέρεται στην αγορά και αντίθετα, όταν το κόστος του αργού πετρελαίου μειώνεται, μπορούν να πουλήσουν από το απόθεμα. Εάν δεν υπήρχαν κόστη από την μεταβολή του επιπέδου των αποθεμάτων, οι προσαρμογές των αποθεμάτων θα οδηγούσαν σε άμεσες προσαρμογές της τιμής. Οι μεγάλες μεταβολές στα αποθέματα είναι πολύ δαπανηρές. Η χωρητικότητα του διυλιστηρίου επιβάλλει ένα ανώτερο όριο σχετικά με το πόσο απόθεμα μπορεί να αυξηθεί. Από την άλλη πλευρά, το σύστημα διανομής της βενζίνης θέτει ένα κατώτατο όριο αναφορικά με το πόσο απόθεμα μπορεί να μειωθεί. Στο σημείο αυτό θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ως παράδειγμα το σύστημα διανομής βενζίνης των Ηνωμένων Πολιτειών. Ένα μεγάλο μέρος της βενζίνης που πωλείται στις Ηνωμένες Πολιτείες, μεταφέρεται από το διυλιστήριο στους τοπικούς τελικούς σταθμούς χονδρικής διαμέσου αντλιών. Αυτό το σύστημα αντλιών ωστόσο θα πρέπει να είναι γεμάτο από το εμπόρευμα για να λειτουργήσει. Επιπρόσθετα, ένας κάτοχος διυλιστηρίου συνήθως πωλεί βενζίνη σε πολλές περιοχές και όχι μόνο στον χώρο του διυλιστηρίου. Κατά συνέπεια, για να είναι διαθέσιμη η βενζίνη προς πώληση σε μια μακρινή περιοχή (σε σχέση με το διυλιστήριο) την επόμενη περίοδο, το εμπόρευμα θα πρέπει να αρχίσει να διακινείται αυτή την περίοδο. 15

16 Ανάμεσα στα όρια που αναλύθηκαν παραπάνω, υφίσταται ένα βέλτιστο επίπεδο αποθέματος που εξισώνει το οριακό όφελος και κόστος από την διατήρηση αποθέματος. Στην μακροχρόνια ισορροπία, με σταθερές τιμές του αργού πετρελαίου, το κόστος διατήρησης αποθεμάτων, περιλαμβάνει το κόστος υπηρεσιών αποθήκευσης συν το κόστος του επιτοκίου από την μη πραγματοποίηση των πωλήσεων αυτή την περίοδο. Το όφελος από την διατήρηση των αποθεμάτων είναι η ασφάλεια έναντι μελλοντικών ελλείψεων. Οι κάτοχοι διυλιστηρίων που πωλούν επώνυμη βενζίνη, έχουν ένα δίκτυο από πωλητές χονδρικής και λιανοπωλητές για την μεταφορά του εμπορεύματος. Είναι προφανές ότι εάν ένας κάτοχος διυλιστηρίου δεν μπορέσει να προμηθεύσει το δίκτυο διανομής του, θα χάσει τους μεταπωλητές του προϊόντος του. Το οριακό όφελος διατήρησης αποθεμάτων μείον το οριακό κόστος αποθήκευσης αποκαλείται καθαρό οριακό κέρδος διευκόλυνσης (Ne marginal Convenience Yield) ή (NMCY). Το NMCY, βαίνει μειούμενο όσο η ποσότητα των αποθεμάτων αυξάνεται. Στην μακροχρόνια κατάσταση σταθερής ισορροπίας, η επιχείρηση εξισώνει το οριακό κόστος και όφελος του αποθέματος έτσι ώστε το NMCY να είναι ίσο με το μηδέν. Στο σημείο αυτό θα αναλύσουμε πως η δύναμη αγοράς επηρεάζει το ποσοστό προσαρμογής των τιμών. Έστω ότι τα διυλιστήρια που εξετάζουμε είναι ανταγωνιστικές επιχειρήσεις και ότι αυξάνεται το κόστος του αργού πετρελαίου. Συνολικά τα διυλιστήρια θα μειώσουν την παραγωγή τους, αλλά δεν θα την προσαρμόσουν άμεσα στα νέα επίπεδα ισορροπίας, επειδή η προσαρμογή της παραγωγής είναι δαπανηρή. Απόρροια αυτού είναι οι τιμές του προϊόντος να είναι υψηλότερες στο μέλλον σε σχέση με τις τρέχουσες τιμές. Οι αναμενόμενες μεταβολές της τιμής δημιουργούν ένα πρόσθετο κόστος και όφελος από την διατήρηση των αποθεμάτων. Για παράδειγμα, εάν οι τιμές είναι υψηλότερες στο μέλλον, η επιχείρηση έχει κίνητρο να μεταθέσει τις πωλήσεις από την τρέχουσα περίοδο στην μελλοντική αυξάνοντας τα επίπεδα των αποθεμάτων. Καθώς όμως τα αποθέματα αυξάνουν, το NMCY μειώνεται. Διαχρονικά η επιχείρηση θα προσαρμόσει τα αποθέματα της έτσι ώστε το NMCY να είναι ίσο με την 16

17 αναμενόμενη μεταβολή της τιμής. Δηλαδή, θα ισχύει ότι, NMCY P E[ P ]. = +1 Επιπλέον, η ανταγωνιστική επιχείρηση θα εξισώσει την αναμενόμενη μεταβολή της τιμής με την μεταβολή του οριακού κόστους παραγωγής της (συμπεριλαμβανομένου και του οριακού κόστους προσαρμογής). Στην περίπτωση του μονοπωλίου, η επιχείρηση ενδιαφέρεται για την μεταβολή στην οριακή πρόσοδο και θα εξισώσει την αναμενόμενη μεταβολή στην οριακή της πρόσοδο με το NMCY και δευτερογενώς με την μεταβολή στο οριακό κόστος παραγωγής. Επειδή η οριακή πρόσοδος δεν θα είναι ίση με την τιμή, τα ποσοστά προσαρμογών δεν θα είναι τα ίδια στην περίπτωση της μονοπωλιακής επιχείρησης. Ο υπολογισμός του NMCY με την χρήση μελλοντικών τιμών Ο υπολογισμός του κέρδους διευκόλυνσης (Pindyck 2001), μπορεί να γίνει με την χρήση των μελλοντικών και των spo τιμών. Εάν με ψ, T, συμβολίσουμε την ροή του οριακού κέρδους διευκόλυνσης, για το διάστημα από την περίοδο έως την περίοδο +T, τότε για να αποφευχθούν οι ευκαιρίας κερδοσκοπίας, το ψ, T πρέπει να ικανοποιεί την παρακάτω εξίσωση: ( + r ) P F T + kt ψ (1), T = 1, Όπου, P, είναι η spo τιμή την περίοδο, είναι η μελλοντική τιμή παράδοσης τον F, T χρόνο +T, r είναι το ακίνδυνο επιτόκιο της T περιόδου και K, είναι το ανά μονάδα T κόστος της αποθήκευσης. Το κέρδος από την διατήρηση μιας μονάδας του εμπορεύματος από την περίοδο στην +T, θα είναι:, T + + ( P T P ) k ψ (2) Εάν πωληθεί ένα μελλοντικό συμβόλαιο τον χρόνο, το κέρδος θα είναι: F T FT, T = F, T P + T, (3) Έτσι, το συνολικό κέρδος στο τέλος της περιόδου θα είναι ίση με: ψ P k (4), T + F, T Το κέρδος δεν είναι στοχαστικό και θα πρέπει να ισούται με r T P (δηλαδή, με το ακίνδυνο επιτόκιο επί την τιμή του εμπορεύματος). Το κέρδος που αποκτήθηκε από την 17

18 διατήρηση του εμπορεύματος, είναι παρόμοιο με το μέρισμα που αποκτάται από την διατήρηση μετοχής από μια αγορά. Ένα από τα βασικότερα μειονεκτήματα των υποδειγμάτων κόστους προσαρμογής της προσφοράς (Borensein και Shepard (2002) ), είναι ότι ενώ προβλέπουν ότι οι ταχύτητες προσαρμογής θα διαφέρουν ανάμεσα στις ανταγωνιστικές και τις μονοπωλιακές επιχειρήσεις, δεν παρέχουν επαρκείς προβλέψεις σχετικά με το που οι τιμές θα προσαρμοστούν πιο άμεσα. Αυτό συμβαίνει καθώς τα ποσοστά προσαρμογής επηρεάζονται, εκτός από την δύναμη αγοράς, από την δομή της αγοράς, τις υποθέσεις που έχουν γίνει αναφορικά με κόστη προσαρμογής και τον τρόπο υποδειγματοποίησης του ανταγωνισμού. Για παράδειγμα, όλων των άλλων παραγόντων ίσων, ένας μονοπωλητής που αντιμετωπίζει μια γραμμική καμπύλη ζήτησης, θα προσαρμόσει την τιμή πιο αργά, αλλά, αν αντιμετωπίζει μια καμπύλη ζήτησης σταθερής ελαστικότητας θα προσαρμόσει την τιμή πιο γρήγορα απ ότι μια ανταγωνιστική αγορά. Το στοιχείο αυτό απορρέει από το γεγονός ότι, όταν η ζήτηση είναι γραμμική, η καμπύλη οριακή προσόδου θα είναι πιο απότομη σε σχέση με την καμπύλη ζήτησης, ενώ στην περίπτωση της σταθερής ελαστικότητας, η αντίστοιχη καμπύλη θα είναι λιγότερο απότομη συγκριτικά προς την καμπύλη ζήτησης. 2.Προσαρμογή παραγωγής και αποθέματος ανάλογα με το είδος των σοκ Ο Radchenko (2005), υιοθέτησε την άποψη ότι οι μεταβολές στις τιμές του αργού πετρελαίου μπορεί να είναι μακροχρόνιες, να αναμένεται δηλαδή να παραμείνουν επ αόριστον ή βραχυχρόνιες, να διατηρούνται δηλαδή για σύντομο χρονικό διάστημα. Επειδή τα βραχυχρόνια σοκ κόστους του αργού πετρελαίου είναι σοκ στο οριακό κόστος παραγωγής που θα επικρατήσουν για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, δεν είναι επικερδές για τα διυλιστήρια να προσαρμόσουν τα επίπεδα παραγωγής και αποθέματος και να μεταβάλλουν τις τιμές της βενζίνης πλήρως και άμεσα. Εάν τα διυλιστήρια πιστεύουν ότι μια αλλαγή στην τιμή του αργού πετρελαίου είναι βραχυχρόνια, θα πρέπει να προσαρμόσουν μερικά τις τιμές της βενζίνης και την παραγωγή για να εκφράσουν την πεποίθηση ότι οι τιμές του αργού πετρελαίου θα μετακινηθούν σύντομα προς την αντίθετη κατεύθυνση. Τα μακροχρόνια σοκ είναι σοκ στο οριακό κόστος που παραμένουν απεριόριστα και γι αυτόν το λόγο, απαιτούν άμεση μεταβολή των επιπέδων 18

19 παραγωγής και αποθεμάτων και γρήγορη μεταβολή των τιμών της βενζίνης. Εάν τα διυλιστήρια θεωρούν ότι ένα σοκ στην τιμή του αργού πετρελαίου είναι μακροχρόνιο, τότε θα πρέπει να προσαρμόζουν την παραγωγή και τις τιμές της βενζίνης πλήρως και γρήγορα προκειμένου να δηλώσουν την αντίληψη ότι οι τιμές του αργού πετρελαίου δεν θα μεταβληθούν προς την αντίθετη κατεύθυνση σύντομα. Επομένως, οι υστερήσεις στην προσαρμογή των τιμών της βενζίνης λαμβάνουν χώρα όταν τα σοκ της τιμής του αργού πετρελαίου θεωρούνται ως βραχυχρόνια από τους συμμετέχοντες στην αγορά, ενώ πραγματικά είναι μακροχρόνια. Επομένως τα διυλιστήρια χρειάζονται χρόνο για να βεβαιωθούν σχετικά με την φύση των σοκ. Επομένως, η ύπαρξη δύο τύπων σοκ και η αβεβαιότητα σχετικά με το είδος τους μπορούν να ερμηνεύσουν τις υστερήσεις των τιμών της βενζίνης στις μεταβολές των τιμών του αργού πετρελαίου. 3.Η αλληλεπίδραση της Cash αγοράς και της αγοράς αποθεμάτων Ο Pindyck (2001), στην αναλυτική μελέτη του τόνισε ότι υπάρχουν δύο συσχετιζόμενες αγορές για ένα προϊόν: η cash αγορά και η αγορά αποθεμάτων. Συνεπώς, οι παραγωγοί ενός προϊόντος πρέπει να καθορίζουν τα επίπεδα παραγωγής τους συνυπολογίζοντας τις αναμενόμενες μειώσεις και αυξήσεις των αποθεμάτων τους. Οι αποφάσεις των παραγωγών πρέπει συνακολούθως να λαμβάνουν υπόψην τους την spo τιμή πώλησης του προϊόντος και μια τιμή για την αποθήκευση. Cash Αγορά: Στην αγορά αυτή, οι αγορές και οι πωλήσεις του προϊόντος για άμεση παράδοση πραγματοποιούνται στην spo τιμή. Η συνολική ζήτηση στην cash αγορά, είναι μια συνάρτηση της spo τιμής, άλλων μεταβλητών όπως ο καιρός, το συνολικό εισόδημα, κτλ. και τυχαίων σοκ που αντανακλούν μεταβολές στις προτιμήσεις και στις τεχνολογίες. Η συνάρτηση ζήτησης επομένως θα έχει την παρακάτω μορφή: ( P; z ε ) Q = Q (1) 1, 1 19

20 Όπου P, είναι η spo τιμή, την ζήτηση και ε1 είναι ένα τυχαίο σοκ. z 1 είναι το διάνυσμα των μεταβλητών που μπορεί να αλλάξουν Η προσφορά του προϊόντος, είναι μια συνάρτηση της spo τιμής, ενός συνόλου μερικά απρόβλεπτων μεταβλητών που επηρεάζουν το κόστος παραγωγής (όπως οι τιμές της ενέργειας και των πρώτων υλών και οι μισθοί) καθώς τυχαίων σοκ που αντανακλούν απρόβλεπτες μεταβολές στην λειτουργική αποδοτικότητα. Η συνάρτηση προσφοράς επακόλουθα θα έχει την ακόλουθη μορφή: Εάν με N ( P; z ε ) X = X (2) 2, 2 συμβολιστεί το επίπεδο αποθέματος, η αλλαγή στα αποθέματα στον χρόνο θα δίνεται από την παρακάτω ισότητα: ( P; z, e ) Q( P; z ε ) Δ (3) N = x 2 2 1, 1 Το ΔN, μπορεί να θεωρηθεί ως καθαρή ζήτηση, δηλαδή, η ζήτηση για παραγωγή πάνω από την κατανάλωση. Επομένως, η cash αγορά θα βρίσκεται σε ισορροπία όταν η καθαρή ζήτηση ισούται με την προσφορά. Σε όρους καθαρής αντίστροφης συνάρτησης ζήτησης, η συνάρτηση μπορεί να γραφτεί ως εξής: P ( ΔN z, z, ε ) ; 1 2 = f (4) Η εκκαθάριση επομένως της cash αγοράς, υποδηλώνει μια σχέση ανάμεσα στην spo τιμή και στην μεταβολή των αποθεμάτων. Αγορά αποθεμάτων: Τα αποθέματα κατά κύριο λόγο, χρησιμοποιούνται για να μειώνουν τα κόστη ενδεχόμενων αλλαγών στην παραγωγή που προκαλούνται από διακυμάνσεις στην ζήτηση. Επιπρόσθετα, η ύπαρξη αποθεμάτων βοηθά στην έγκαιρη παράδοση των προϊόντων και στην αποφυγή ελλείψεων. Απόρροια των παραπάνω είναι ότι τα 20

Μικροοικονομική. Μορφές αγοράς

Μικροοικονομική. Μορφές αγοράς Μικροοικονομική Μορφές αγοράς Μορφές αγοράς Μεγάλο μέρος της οικονομικής θεωρίας χτίστηκε με βάση τη θεώρηση ότι ζούμε σε ένα κόσμο τέλειων ανταγωνιστικών αγορών. Αν παρατηρήσουμε τον κόσμο θα διαπιστώσουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ

ΔΕΙΓΜΑ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ Πρόλογος Ευχαριστίες Βιογραφικά συγγραφέων ΜΕΡΟΣ 1 Εισαγωγή 1 Η οικονομική επιστήμη και η οικονομία 1.1 Πώς αντιμετωπίζουν οι οικονομολόγοι τις επιλογές 1.2 Τα οικονομικά ζητήματα 1.3 Σπανιότητα και ανταγωνιστική

Διαβάστε περισσότερα

Σταυρόλεξα και ασκήσεις για το βιβλίο:

Σταυρόλεξα και ασκήσεις για το βιβλίο: Σταυρόλεξα και ασκήσεις για το βιβλίο: Norwood, F. Bailey και Lusk, Jayson L. (2013) Μάρκετινγκ και Τιμές Αγροτικών Προϊόντων. Broken Hill Publishers Ltd. 1 Πίνακας περιεχομένων Κεφάλαιο 1: Βασικές γνώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομος πίνακας περιεχομένων

Σύντομος πίνακας περιεχομένων Σύντομος πίνακας περιεχομένων Πρόλογος 19 Οδηγός περιήγησης 25 Πλαίσια 28 Ευχαριστίες της ενδέκατης αγγλικής έκδοσης 35 Βιογραφικά συγγραφέων 36 ΜΕΡΟΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 37 1 Η οικονομική επιστήμη και η οικονομία

Διαβάστε περισσότερα

Σύντομος πίνακας περιεχομένων

Σύντομος πίνακας περιεχομένων Σύντομος πίνακας περιεχομένων Πρόλογος 15 Οδηγός περιήγησης 21 Πλαίσια 24 Ευχαριστίες της ενδέκατης αγγλικής έκδοσης 28 Βιογραφικά συγγραφέων 29 ΜΕΡΟΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 31 1 Η οικονομική επιστήμη και η οικονομία

Διαβάστε περισσότερα

Ζήτηση, Προσφορά και Ισορροπία στην Ανταγωνιστική Αγορά

Ζήτηση, Προσφορά και Ισορροπία στην Ανταγωνιστική Αγορά Ζήτηση, Προσφορά και Ισορροπία στην Ανταγωνιστική Αγορά - Ορισμός: Η αγορά ενός αγαθού είναι η διαδικασία (θεσμικό πλαίσιο) μέσω της οποίας έρχονται σε επικοινωνία οι αγοραστές και οι πωλητές του συγκεκριμένου

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ

ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Εδώ εξετάζουμε αγορές, που έχουν: Κάποια χαρακτηριστικά ανταγωνισμού και Κάποια χαρακτηριστικά μονοπωλίου. Αυτή η δομή αγοράς ονομάζεται μονοπωλιακός ανταγωνισμός, όπου

Διαβάστε περισσότερα

Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής - Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής είναι ο δίαυλος μέσω του οποίου οι μεταβολές

Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής - Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής είναι ο δίαυλος μέσω του οποίου οι μεταβολές Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της Νομισματικής Πολιτικής - Ο Μηχανισμός Μετάδοσης της νομισματικής πολιτικής είναι ο δίαυλος μέσω του οποίου οι μεταβολές στον χρηματοπιστωτικό τομέα (στην αγορά χρήματος) επηρεάζουν

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «OIKONOMIKH»

ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «OIKONOMIKH» ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «OIKONOMIKH»

Διαβάστε περισσότερα

Πληθωρισμός, Ανεργία και Αξιοπιστία της Νομισματικής Πολιτικής. Το Πρόβλημα του Πληθωρισμού σε ένα Υπόδειγμα με Υψηλή Ανεργία Ισορροπίας

Πληθωρισμός, Ανεργία και Αξιοπιστία της Νομισματικής Πολιτικής. Το Πρόβλημα του Πληθωρισμού σε ένα Υπόδειγμα με Υψηλή Ανεργία Ισορροπίας Πληθωρισμός, Ανεργία και Αξιοπιστία της Νομισματικής Πολιτικής Το Πρόβλημα του Πληθωρισμού σε ένα Υπόδειγμα με Υψηλή Ανεργία Ισορροπίας Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Πληθωρισμός,

Διαβάστε περισσότερα

Βραχυχρόνιες προβλέψεις του πραγματικού ΑΕΠ χρησιμοποιώντας δυναμικά υποδείγματα παραγόντων

Βραχυχρόνιες προβλέψεις του πραγματικού ΑΕΠ χρησιμοποιώντας δυναμικά υποδείγματα παραγόντων Βραχυχρόνιες προβλέψεις του πραγματικού ΑΕΠ χρησιμοποιώντας δυναμικά υποδείγματα παραγόντων 1. Εισαγωγή Αθανάσιος Καζάνας και Ευθύμιος Τσιώνας Τα υποδείγματα παραγόντων χρησιμοποιούνται ευρέως στη διαδικασία

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΤΟΥΣ Σάββατο Proslipsis.gr ΚΛΑ ΟΣ ΠΕ 18 ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ ΛΟΙΠΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΕΙ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΤΟΥΣ Σάββατο Proslipsis.gr ΚΛΑ ΟΣ ΠΕ 18 ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ ΛΟΙΠΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΕΙ ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΕΤΟΥΣ 2002 ΚΛΑ ΟΣ ΠΕ 18 ΠΤΥΧΙΟΥΧΩΝ ΛΟΙΠΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΤΕΙ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΕΣ: ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ, ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ, ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

(γ) Τις μορφές στρατηγικής αλληλεπίδρασης που αναπτύσσονται

(γ) Τις μορφές στρατηγικής αλληλεπίδρασης που αναπτύσσονται Βασικές Έννοιες Οικονομικών των Επιχειρήσεων - Τα οικονομικά των επιχειρήσεων μελετούν: (α) Τον τρόπο με τον οποίο λαμβάνουν τις αποφάσεις τους οι επιχειρήσεις. (β) Τις μορφές στρατηγικής αλληλεπίδρασης

Διαβάστε περισσότερα

10/3/17. Κεφάλαιο 26 Μονοπωλιακή συμπεριφόρά. Μικροοικονομική. Πώς πρέπει να τιµολογεί ένα µονοπώλιο; Πολιτικές διάκρισης τιµών

10/3/17. Κεφάλαιο 26 Μονοπωλιακή συμπεριφόρά. Μικροοικονομική. Πώς πρέπει να τιµολογεί ένα µονοπώλιο; Πολιτικές διάκρισης τιµών /3/7 HL R. VRIN Μικροοικονομική Μια σύγχρονη προσέγγιση 3 η έκδοση Κεφάλαιο 26 Μονοπωλιακή συμπεριφόρά Πώς πρέπει να τιµολογεί ένα µονοπώλιο; Μέχρι τώρα, αντιμετωπίζουμε ένα μονοπώλιο ως μια εταιρεία η

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΖΗΤΗΣΗ O Υπουργός Οικονομικών ανακοίνωσε στην

Διαβάστε περισσότερα

Εξειδικευμένοι Συντελεστές Παραγωγής και Διανομή του Εισοδήματος. Το Υπόδειγμα των Jones και Samuelson

Εξειδικευμένοι Συντελεστές Παραγωγής και Διανομή του Εισοδήματος. Το Υπόδειγμα των Jones και Samuelson Εξειδικευμένοι Συντελεστές Παραγωγής και Διανομή του Εισοδήματος Το Υπόδειγμα των Jones και Samuelson Διεθνές Εμπόριο και Διανομή του Εισοδήματος Υπάρχουν δύο βασικοί λόγοι για τους οποίους το διεθνές

Διαβάστε περισσότερα

Τέλειος ανταγωνισμός είναι μια ακραία συμπεριφορά της αγοράς, όπου πολλές εταιρίες ανταγωνίζονται με τις παρακάτω προϋποθέσεις :

Τέλειος ανταγωνισμός είναι μια ακραία συμπεριφορά της αγοράς, όπου πολλές εταιρίες ανταγωνίζονται με τις παρακάτω προϋποθέσεις : Κεφάλαιο 1. ΤΕΛΕΙΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ Εισαγωγή Τέλειος ανταγωνισμός είναι μια ακραία συμπεριφορά της αγοράς, όπου πολλές εταιρίες ανταγωνίζονται με τις παρακάτω προϋποθέσεις : α) Υπάρχουν πολλές εταιρίες οι

Διαβάστε περισσότερα

HAL R. VARIAN. Μικροοικονομική. Μια σύγχρονη προσέγγιση. 3 η έκδοση

HAL R. VARIAN. Μικροοικονομική. Μια σύγχρονη προσέγγιση. 3 η έκδοση HAL R. VARIAN Μικροοικονομική Μια σύγχρονη προσέγγιση 3 η έκδοση Κεφάλαιο 26 Μονοπωλιακή συμπεριφόρά Πώς πρέπει να τιµολογεί ένα µονοπώλιο; Μέχρι τώρα, αντιμετωπίζουμε ένα μονοπώλιο ως μια εταιρεία η οποία

Διαβάστε περισσότερα

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σταδιακή Προσαρμογή του Επιπέδου Τιμών. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σταδιακή Προσαρμογή του Επιπέδου Τιμών. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σταδιακή Προσαρμογή του Επιπέδου Τιμών Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Η Κεϋνσιανή Προσέγγιση Η πιο διαδεδομένη

Διαβάστε περισσότερα

Α.Ο.Θ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Α.Ο.Θ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α.Ο.Θ ΕΡΩΣΗΕΙ ΚΛΕΙΣΟΤ ΣΤΠΟΤ ΑΝΑ ΚΕΥΑΛΑΙΟ Γ τάξης Γενικοφ Λυκείου ΝΙΚΟ ΠΕΡΟΤΛΑΚΗ Οικονομολόγος, ΙΕΡΑΠΕΣΡΑ Σηλ. 6977246129 ΑΟΘ ΝΙΚΟ ΠΕΡΟΥΛΑΚΗ Οικονομολόγος ελίδα 1 Γ τάξης Γενικοφ Λυκείου ΕΡΩΣΗΕΙ ΚΛΕΙΣΟΤ

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ TΩN ΤΙΜΩΝ

Ο ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ TΩN ΤΙΜΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜ Ο ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ TΩN ΤΙΜΩΝ 1. Έννοια και λειτουργία της αγοράς Σε μια πρωτόγονη οικονομία, όπως του Ροβινσώνα Κρούσου, όπου δεν υπάρχει καταμερισμός της εργασίας ο άνθρωπος παράγει μόνος του

Διαβάστε περισσότερα

Ισορροπία σε Αγορές Διαφοροποιημένων Προϊόντων

Ισορροπία σε Αγορές Διαφοροποιημένων Προϊόντων Ισορροπία σε Αγορές Διαφοροποιημένων Προϊόντων - Στο υπόδειγμα ertrand, οι επιχειρήσεις, παράγουν ένα ομοιογενές αγαθό, οπότε η τιμή είναι η μοναδική μεταβλητή που ενδιαφέρει τους καταναλωτές και οι καταναλωτές

Διαβάστε περισσότερα

Mακροοικονομική Κεφάλαιο 7 Αγορά περιουσιακών στοιχείων, χρήμα και τιμές

Mακροοικονομική Κεφάλαιο 7 Αγορά περιουσιακών στοιχείων, χρήμα και τιμές 7.1 Τι είναι το χρήμα; Mακροοικονομική Κεφάλαιο 7 Αγορά περιουσιακών στοιχείων, χρήμα και τιμές 1) Ένα μειονέκτημα του συστήματος του αντιπραγματισμού είναι ότι Α) δεν υπάρχει εμπόριο. Β) οι άνθρωποι πρέπει

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ (Μακροοικονομική) Mankiw Gregory N., Taylor Mark P. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΖΙΟΛΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 30 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ (Μακροοικονομική) Mankiw Gregory N., Taylor Mark P. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΖΙΟΛΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 30 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ (Μακροοικονομική) Mankiw Gregory N., Taylor Mark P. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΖΙΟΛΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 30 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Η συνολική οικονομική δραστηριότητα είναι ένας σημαντικός παράγοντας που

Διαβάστε περισσότερα

Μονοπώλιο. Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι. Αρ. Διάλεξης: 10

Μονοπώλιο. Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι. Αρ. Διάλεξης: 10 Μονοπώλιο Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι Αρ. Διάλεξης: 10 Η πλήρως ανταγωνιστική επιχείρηση θεωρεί τις τιμές ως δεδομένες, ενώ αντίθετα η μονοπωλιακή επιχείρηση διαμορφώνει τις τιμές. Μια επιχείρηση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΟΘ : ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ

ΑΟΘ : ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ 2000 2017 : ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 Ο 1 ΑΟΘ : ΘΕΜΑΤΑ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ 2000 2017 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5ο 1. Οι συναρτήσεις αγοραίας ζήτησης και προσφοράς ενός αγαθού είναι αντίστοιχα: Q D1 = 600

Διαβάστε περισσότερα

Ολιγοπώλιο και αρχιτεκτονική των επιχειρήσεων - 2

Ολιγοπώλιο και αρχιτεκτονική των επιχειρήσεων - 2 Ολιγοπώλιο και αρχιτεκτονική των επιχειρήσεων - 2 Σύµπραξη Συνεργασία ανάµεσα σε επιχειρήσεις για να περιοριστεί ο ανταγωνισµός και να αυξηθούν τα κέρδη φανερή ή άµεση συµφωνία µεταξύ των επιχειρήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Προσφορά επιχείρησης

Προσφορά επιχείρησης Προσφορά επιχείρησης Πώς αποφασίζει μια επιχείρηση για το πόσο θα παράγει; Αυτό εξαρτάται από: Την τεχνολογία της επιχείρησης Το περιβάλλον της αγοράς Τις επιδιώξεις της Τη συμπεριφορά των ανταγωνιστών

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ. Η δοµή της αγοράς και οι πρακτικές τιµολόγησης

ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ. Η δοµή της αγοράς και οι πρακτικές τιµολόγησης ΜΕΡΟΣ ΤΕΤΑΡΤΟ Η δοµή της αγοράς και οι πρακτικές τιµολόγησης ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8 Η δοµή της αγοράς: Τέλειος ανταγωνισµός, µονοπώλιο και µονοπωλιακός ανταγωνισµός Η δοµή της αγοράς Περισσότερος αντα αγωνισµός Τέλειος

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. Εισαγωγικά Στοιχεία Τιμολόγησης Προσφορά & Ζήτηση Τιμολόγηση & Αγορές Βασικές Πολιτικές Τιμολόγησης

Περιεχόμενα. Εισαγωγικά Στοιχεία Τιμολόγησης Προσφορά & Ζήτηση Τιμολόγηση & Αγορές Βασικές Πολιτικές Τιμολόγησης Περιεχόμενα Εισαγωγικά Στοιχεία Τιμολόγησης Βασικές Τιμολόγησης 2 Τιμή & Τιμολογιακή Πολιτική Ανταγωνισμός Οικονομική Αξία Customer Company Competition Collaborators Πελάτης Εταιρεία Ανταγωνισμός Συνεργάτες

Διαβάστε περισσότερα

3. Χρήμα, επιτόκια και συναλλαγματικές ισοτιμίες

3. Χρήμα, επιτόκια και συναλλαγματικές ισοτιμίες 3. Χρήμα, επιτόκια και συναλλαγματικές ισοτιμίες 1. Προσφορά και ζήτηση χρήματος 2. Προσφορά χρήματος και συναλλαγματική ισοτιμία (βραχυχρόνια περίοδος) 3. Χρήμα, τιμές και συναλλαγματική ισοτιμία (μακροχρόνια

Διαβάστε περισσότερα

Η θεωρία Weber Προσέγγιση του ελάχιστου κόστους

Η θεωρία Weber Προσέγγιση του ελάχιστου κόστους Η θεωρία Weber Προσέγγιση του ελάχιστου κόστους Ο θεμελιωτής της θεωρίας χωροθέτησης της βιομηχανίας ήταν ο Alfred Weber, την οποία αρχικά παρουσίασε ο μαθηματικός Laundhart (1885). Ο A. Weber (1868-1958)

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 6. Μονοπωλιακή Συμπεριφορά VA 25

Διάλεξη 6. Μονοπωλιακή Συμπεριφορά VA 25 Διάλεξη 6 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά VA 25 1 Πώς πρέπει να τιμολογεί ένα μονοπώλιο; Μέχρι στιγμής το μονοπώλιο έχει θεωρηθεί σαν μια επιχείρηση η οποία πωλεί το προϊόν της σε κάθε πελάτη στην ίδια τιμή. Δηλαδή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2.

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΣΩΣΤΟΥ ΛΑΘΟΥΣ 1. Σε ένα κανονικό αγαθό, όταν αυξάνεται το εισόδηµα των καταναλωτών, τότε αυξάνεται και η συνολική δαπάνη των καταναλωτών 2. Το µαγνητόφωνο ενός παιδιού είναι καταναλωτό αγαθό

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Μακροχρόνια οικονομική μεγέθυνση Οι χώρες εμφανίζουν μεγέθυνση με πολύ

Διαβάστε περισσότερα

1. ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ

1. ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ 1. ΑΝΟΙΚΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗ ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟ Το διάγραμμα κυκλικής ροής της οικονομίας (κεφ. 3, σελ. 100 Mankiw) Εισόδημα Υ Ιδιωτική αποταμίευση S Αγορά συντελεστών Αγορά χρήματος Πληρωμές συντελεστών

Διαβάστε περισσότερα

Εξετάσεις Η επιβολή από το κράτος κατώτατης τιμής στα αγροτικά προϊόντα έχει ως σκοπό την προστασία του εισοδήματος των αγροτών.

Εξετάσεις Η επιβολή από το κράτος κατώτατης τιμής στα αγροτικά προϊόντα έχει ως σκοπό την προστασία του εισοδήματος των αγροτών. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Ο ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ Να σημειώσετε με Σ (σωστό) ή Λ (λάθος) στο τέλος των προτάσεων: 1. Η επιβολή από το κράτος ανώτατης τιμής σε ένα προϊόν δημιουργεί συνήθως «μαύρη αγορά». Εξετάσεις

Διαβάστε περισσότερα

Μακροοικονομική. Η ζήτηση χρήματος

Μακροοικονομική. Η ζήτηση χρήματος Μακροοικονομική Η ζήτηση χρήματος Θα εξετάσουμε τη ζήτηση χρήματος (ρευστού) μέσα στην οικονομία και τους παράγοντες που την επηρεάζουν. Βασικοί παράγοντες για τη διακράτηση ρευστών είναι για συναλλαγές,

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική Οικονομία Ενότητα

Πολιτική Οικονομία Ενότητα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 04: Παραγωγή και αγορά Πολυξένη Ράγκου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΜΟΡΦΕΣ ΑΓΟΡΑΣ. 1. Τι πρέπει να κατανοήσει ο μαθητής

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΜΟΡΦΕΣ ΑΓΟΡΑΣ. 1. Τι πρέπει να κατανοήσει ο μαθητής ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΜΟΡΦΕΣ ΑΓΟΡΑΣ 1. Τι πρέπει να κατανοήσει ο μαθητής Στο κεφάλαιο αυτό εξετάζονται τέσσερις βασικές μορφές οργάνωσης της αγοράς: ο πλήρης ανταγωνισμός, το μονοπώλιο, το ολιγοπώλιο και ο μονοπωλιακός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ Άσκηση 1 Αν το επιτόκιο είναι 10%, ποια είναι η παρούσα αξία των κερδών της Monroe orporation στα επόμενα 5 χρόνια; Χρόνια στο μέλλον

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος... 11 Εισαγωγή... 13

Πρόλογος... 11 Εισαγωγή... 13 Περιεχόμενα Πρόλογος... 11 Εισαγωγή... 13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Οι διεθνείς συναλλαγές και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα... 17 Ι. Η αρχή των συγκριτικών πλεονεκτημάτων... 17 Α. Κόστος εργασίας και εξειδικεύσεις...

Διαβάστε περισσότερα

Αποτροπή Εισόδου και Οριακή Τιμολόγηση

Αποτροπή Εισόδου και Οριακή Τιμολόγηση Αποτροπή Εισόδου και Οριακή Τιμολόγηση - Στη βραχυχρόνια περίοδο, υποθέτουμε ότι το πλήθος των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στην αγορά ενός αγαθού παραμένει σταθερό. - Αντίθετα, στη μακροχρόνια περίοδο

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 13. Φορολογία και διανομή του εισοδήματος

Διάλεξη 13. Φορολογία και διανομή του εισοδήματος Διάλεξη 13 Φορολογία και διανομή του εισοδήματος 1 Γενικά Υπάρχουν δύο βασικές έννοιες για το πως επιμερίζεται το φορολογικό βάρος: Νομική επίπτωση Με βάση το νόμο το βάρος του φόρου το φέρει εκείνος που

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Εκπαίδευσης και Εφαρμογών Λογιστικής. Εισαγωγή στην Χρηματοοικονομική Ανάλυση

Εργαστήριο Εκπαίδευσης και Εφαρμογών Λογιστικής. Εισαγωγή στην Χρηματοοικονομική Ανάλυση Εργαστήριο Εκπαίδευσης και Εφαρμογών Λογιστικής Εισαγωγή στην Χρηματοοικονομική Ανάλυση 1 Χρηματοοικονομική ανάλυση Χρηματοοικονομική Ανάλυση είναι η ανάλυση που σκοπός της είναι: ο προσδιορισμός των δυνατών

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ όταν καταθέτετε χρήματα σε μια τράπεζα, η τράπεζα δεν τοποθετεί τα

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΜΕΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΟ 2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΛΥΜΕΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΟ 2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΛΥΜΕΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΣΤΟ 2 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Έστω συνάρτηση ζήτησης με τύπο Q = 200 4P. Να βρείτε: α) Την ελαστικότητα ως προς την τιμή όταν η τιμή αυξάνεται από 10 σε 12. 1ος τρόπος Αν P 0 10 τότε Q 0 200 410

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 21: Αντιμετωπίζοντας τις συναλλαγματικές ισοτιμίες

Κεφάλαιο 21: Αντιμετωπίζοντας τις συναλλαγματικές ισοτιμίες Μυρτώ - Σμαρώ Γιαλαμά Α.Μ.: 1207 Μ 075 Διεθνής Πολιτική Οικονομία Μάθημα: Γεωπολιτική των Κεφαλαιαγορών Κεφάλαιο 21: Αντιμετωπίζοντας τις συναλλαγματικές ισοτιμίες 1. Τι είναι η παγκόσμια αγορά συναλλάγματος;

Διαβάστε περισσότερα

Σχετικά Επίπεδα Τιμών και Συναλλαγματικές Ισοτιμίες. Μακροχρόνιοι Προσδιοριστικοί Παράγοντες των Συναλλαγματικών Ισοτιμιών

Σχετικά Επίπεδα Τιμών και Συναλλαγματικές Ισοτιμίες. Μακροχρόνιοι Προσδιοριστικοί Παράγοντες των Συναλλαγματικών Ισοτιμιών Σχετικά Επίπεδα Τιμών και Συναλλαγματικές Ισοτιμίες Μακροχρόνιοι Προσδιοριστικοί Παράγοντες των Συναλλαγματικών Ισοτιμιών 1 Ισοτιµία Δολαρίου Στερλίνας, 1870-2011 $6.00$$ $5.00$$ $4.00$$ $3.00$$ $2.00$$

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Μακροοικονομική Θεωρία Διαφορές μεταξύ βραχυχρόνιας και μακροχρόνιας

Διαβάστε περισσότερα

Πολιτική Οικονομία Ενότητα

Πολιτική Οικονομία Ενότητα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 06: Επενδύσεις Πολυξένη Ράγκου Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Προπτυχιακό Πρόγραμμα Ακαδημαϊκό Έτος: 2016-2017 Διδάσκων: Δρ. Γρηγόριος Παινέσης Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Ατελής

Διαβάστε περισσότερα

Το Πρότυπο Υπόδειγμα του Διεθνούς Εμπορίου 5-1

Το Πρότυπο Υπόδειγμα του Διεθνούς Εμπορίου 5-1 Το Πρότυπο Υπόδειγμα του Διεθνούς Εμπορίου 5-1 Επισκόπηση Μετρώντας την αξία της παραγωγής και της κατανάλωσης Ευημερία και όροι εμπορίου Επιδράσεις της οικονομικής ανάπτυξης Επιδράσεις διεθνών μεταβιβάσεων

Διαβάστε περισσότερα

Νομισματική και Συναλλαγματική Πολιτική σε μια Μικρή Ανοικτή Οικονομία. Σταθερές ή Κυμαινόμενες Ισοτιμίες;

Νομισματική και Συναλλαγματική Πολιτική σε μια Μικρή Ανοικτή Οικονομία. Σταθερές ή Κυμαινόμενες Ισοτιμίες; Νομισματική και Συναλλαγματική Πολιτική σε μια Μικρή Ανοικτή Οικονομία Σταθερές ή Κυμαινόμενες Ισοτιμίες; Καθ. Γ. Αλογοσκούφης, Διεθνής Οικονομική και Παγκόσμια Οικονομία, 2014 Ένα Βραχυχρόνιο Υπόδειγµα

Διαβάστε περισσότερα

Στόχος των δημοσίων επιχειρήσεων είναι η άριστη κατανομή των παραγωγικών πόρων που σκοπό έχει το παραγόμενο προϊόν να προσφέρεται σε προσιτή τιμή και σε επαρκή ποσότητα λαμβανομένου υπόψη του κόστους παραγωγής

Διαβάστε περισσότερα

Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων

Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων Η Νέα Κλασσική Θεώρηση των Οικονομικών Διακυμάνσεων Οικονομικές Διακυμάνσεις Οι οικονομίες ανέκαθεν υπόκειντο σε κυκλικές διακυμάνσεις. Σε ορισμένες περιόδους η παραγωγή και η απασχόληση αυξάνονται με

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Chapter 4: Financial Markets. 1 of 32

ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4. Chapter 4: Financial Markets. 1 of 32 ΑΓΟΡΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 Copyright 2009 Pearson Education, Inc. Publishing as Prentice Hall Macroeconomics, 5/e Olivier Blanchard 1 of 32 4-1 Η Ζήτηση Χρήματος Το χρήμα, το οποίο μπορείτε να χρησιμοποιείτε

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ

ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΜΗΜΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΩΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΖΑΝΑΣ Μακροοικονομική Θεωρία Υπόδειγμα IS/LM Στο υπόδειγμα IS/LM εξετάζονται

Διαβάστε περισσότερα

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης

Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού. Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Το Βασικό Κεϋνσιανό Υπόδειγμα και η Σχέση Μεταξύ Ανεργίας και Πληθωρισμού Καθ. Γιώργος Αλογοσκούφης Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης, Δυναμική Μακροοικονομική, 2014 Η Κεϋνσιανή Προσέγγιση Η πιο διαδεδομένη

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι. Μονοπωλιακός Ανταγωνισμός. Αρ. Διάλεξης: 12

Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι. Μονοπωλιακός Ανταγωνισμός. Αρ. Διάλεξης: 12 Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι Μονοπωλιακός Ανταγωνισμός Αρ. Διάλεξης: 12 Μονοπωλιακός Ανταγωνισμός Ο Μονοπωλιακός Ανταγωνισμός αναφέρεται στην διάρθρωση της αγοράς εκείνης η οποία βρίσκεται μεταξύ

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 3. Παραγωγικότητα της εργασίας και συγκριτικό πλεονέκτημα: Το Ρικαρδιανό υπόδειγμα

Κεφάλαιο 3. Παραγωγικότητα της εργασίας και συγκριτικό πλεονέκτημα: Το Ρικαρδιανό υπόδειγμα Κεφάλαιο 3 Παραγωγικότητα της εργασίας και συγκριτικό πλεονέκτημα: Το Ρικαρδιανό υπόδειγμα Συγκριτικό πλεονέκτημα και κόστος ευκαιρίας Το Ρικαρδιανό υπόδειγμα χρησιμοποιεί τις έννοιες του κόστους ευκαιρίας

Διαβάστε περισσότερα

Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής

Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Τα μέσα της εμπορικής πολιτικής Περίγραµµα Ανάλυση µερικής ισορροπίας των δασµών: προσφορά, ζήτηση και εµπόριο σ ένα µεµονωµένο κλάδο Κόστος και όφελος των δασµών Επιδοτήσεις εξαγωγών Ποσοστώσεις στις

Διαβάστε περισσότερα

4.1 Ζήτηση εργασίας στο βραχυχρόνιο διάστημα - Ανταγωνιστικές αγορές

4.1 Ζήτηση εργασίας στο βραχυχρόνιο διάστημα - Ανταγωνιστικές αγορές 4. ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (ΝΕΟΚΛΑΣΙΚΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ). ΖΗΤΗΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η ζήτηση εργασίας στο σύνολο της οικονομίας ορίζεται ως ο αριθμός εργαζομένων που οι επιχειρήσεις επιθυμούν να απασχολούν

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ TΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «OIKONOMIKH»

ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ TΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «OIKONOMIKH» ΑΝΩΤΑΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΛΗΡΩΣΗ ΘΕΣΕΩΝ ΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΣΩΠΩΝ ΤΟΥ ΗΜΟΣΙΟΥ TOMEΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ TΕ ΕΞΕΤΑΣΗ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: «OIKONOMIKH»

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομικά για Νομικούς Μέρος 1ο Οι δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης

Οικονομικά για Νομικούς Μέρος 1ο Οι δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Τραπεζικής και Χρηματοοικονομικής Διοικητικής Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Χρηματοοικονομική Ανάλυση για Στελέχη» Οικονομικά για Νομικούς Μέρος 1ο Οι δυνάμεις της προσφοράς και

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Κεφάλαιο 5 ο : Ο Προσδιορισμός των Τιμών ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΚΟΣ Χ. ΤΖΟΥΜΑΚΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ Ασκήσεις 1. Οι συναρτήσεις ζήτησης και προσφοράς ενός αγαθού είναι: =20-2P και S =5+3P αντίστοιχα.

Διαβάστε περισσότερα

3. ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ: ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ HECKSCHER-OHLIN

3. ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ: ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ HECKSCHER-OHLIN 3. ΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΕΜΠΟΡΙΟ: ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ HESHER-OHIN Υπάρχουν δύο συντελεστές παραγωγής, το κεφάλαιο και η εργασία τους οποίους χρησιμοποιεί η επιχείρηση για να παράγει προϊόν Y μέσω μιας συνάρτησης παραγωγής

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ (Μακροοικονομική) Mankiw Gregory N., Taylor Mark P. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΖΙΟΛΑ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ (Μακροοικονομική) Mankiw Gregory N., Taylor Mark P. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΖΙΟΛΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ (Μακροοικονομική) Mankiw Gregory N., Taylor Mark P. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΖΙΟΛΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 34 Η ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΑ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ (ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΗ) ΣΧΕΣΗ ΜΕΤΑΞΥ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΝΕΡΓΙΑΣ Η ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΑ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ (ΑΝΤΑΛΛΑΚΤΙΚΗ)

Διαβάστε περισσότερα

1.1 Εισαγωγή. 1.2 Ορισμός συναλλαγματικής ισοτιμίας

1.1 Εισαγωγή. 1.2 Ορισμός συναλλαγματικής ισοτιμίας Κεφάλαιο 1: Αγορά Συναλλάγματος 1.1 Εισαγωγή Η αγορά συναλλάγματος (foreign exchange market) είναι ο τόπος ανταλλαγής νομισμάτων και στα πλαίσια αυτής συμμετέχουν εμπορικές τράπεζες, ιδιώτες, επιχειρήσεις,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ, ΟΛΙΓΟΠΩΛΙΑ, ΘΕΩΡΙΑ ΠΑΙΓΝΙΩΝ

ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ, ΟΛΙΓΟΠΩΛΙΑ, ΘΕΩΡΙΑ ΠΑΙΓΝΙΩΝ ΜΟΝΟΠΩΛΙΑΚΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ, ΟΛΙΓΟΠΩΛΙΑ, ΘΕΩΡΙΑ ΠΑΙΓΝΙΩΝ Κεφάλαιο 7 Ε. Σαρτζετάκης Μονοπωλιακός ανταγωνισμός Η μορφή αγοράς του μονοπωλιακού ανταγωνισμού περιέχει στοιχεία πλήρους ανταγωνισμού (ελεύθερη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΩΝ ΑΝΟΙΧΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΩΝ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΩΝ ΑΝΟΙΧΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΩΝ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΤΩΝ ΑΝΟΙΧΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΩΝ: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΡΟΕΣ ΑΓΑΘΩΝ ΚΑΙ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ Μια ανοιχτή οικονομία δημιουργεί δύο ειδών αλληλεπιδράσεις με τις άλλες οικονομίες: Πρώτον, αγοράζει

Διαβάστε περισσότερα

5 Ο προσδιορισμός του εισοδήματος: Εξαγωγές και εισαγωγές

5 Ο προσδιορισμός του εισοδήματος: Εξαγωγές και εισαγωγές 5 Ο προσδιορισμός του εισοδήματος: Εξαγωγές και εισαγωγές Σκοπός Στο προηγούμενο κεφάλαιο εξετάσαμε τον προσδιορισμό του εισοδήματος μίας οικονομίας χωρίς διεθνές εμπόριο, δηλαδή χωρίς να λάβουμε υπ όψιν

Διαβάστε περισσότερα

από την ποσοστιαία μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας προς την ποσοστιαία Σχέση ελαστικότητας ζήτησης και κλίση της καμπύλης ζήτησης.

από την ποσοστιαία μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας προς την ποσοστιαία Σχέση ελαστικότητας ζήτησης και κλίση της καμπύλης ζήτησης. ΕΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΖΗΤΗΣΗΣ Ορισμός: Η ελαστικότητα ζήτησης, ενός αγαθού ως προς την τιμή του δίνεται από την ποσοστιαία μεταβολή της ζητούμενης ποσότητας προς την ποσοστιαία μεταβολή της τιμής του. Δηλαδή %

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι. Αρ. Διάλεξης: 11

Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι. Αρ. Διάλεξης: 11 Μονοπώλιο Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι Αρ. Διάλεξης: 11 Βασική αιτία δημιουργίας Μονοπωλίου Η πλήρως ανταγωνιστική επιχείρηση θεωρεί τις τιμές ως δεδομένες, ενώ αντίθετα η μονοπωλιακή επιχείρηση

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ

ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Κεφάλαιο 11 Τα χαρακτηριστικά των ανταγωνιστικών αγορών! Τα κύρια χαρακτηριστικά των ανταγωνιστικών αγορών είναι: " Στην αγορά συµµετέχουν πολλοί αγοραστές και πωλητές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΜΕΡΟΣ Α Θεωρία Ζήτησης Ενός Αγαθού - Ανάλυση Συμπεριφοράς Καταναλωτή

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. ΜΕΡΟΣ Α Θεωρία Ζήτησης Ενός Αγαθού - Ανάλυση Συμπεριφοράς Καταναλωτή ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ Α Θεωρία Ζήτησης Ενός Αγαθού - Ανάλυση Συμπεριφοράς Καταναλωτή ΕΙΣΑΓΩΓΗ Έννοια και Στόχοι της Μικροοικονομικής Θεωρίας 1. Γενικά...27 2. Το Πρόβλημα της Επιλογής...29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Θεωρία

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις Απαντήσεις για την επιβολή ανώτατης τιμής (πλαφόν) στα καύσιμα

Ερωτήσεις Απαντήσεις για την επιβολή ανώτατης τιμής (πλαφόν) στα καύσιμα Ερωτήσεις Απαντήσεις για την επιβολή ανώτατης τιμής (πλαφόν) στα καύσιμα Γιατί η κυβέρνηση αποφάσισε να επιβάλει πλαφόν στις τιμές των καυσίμων; Το τελευταίο διάστημα, ύστερα από εκτεταμένους και επίμονους

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 14. Προσφορά επιχείρησης

Διάλεξη 14. Προσφορά επιχείρησης Προσφορά επιχείρησης Διάλεξη 14 Προσφορά επιχείρησης Πώς αποφασίζει µια επιχείρηση για το πόσο θα παραγάγει; Αυτό εξαρτάται από: Την τεχνολογία της επιχείρησης Το περιβάλλον της αγοράς Τις επιδιώξεις της

Διαβάστε περισσότερα

Α) ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ

Α) ΒΑΣΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΙΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΛΙΤΟΤΗΤΑΣ Μελέτη του ΔΝΤ για 17 χώρες του ΟΑΣΑ επισημαίνει ότι για κάθε ποσοστιαία μονάδα αύξησης του πρωτογενούς πλεονάσματος, το ΑΕΠ μειώνεται κατά 2 ποσοστιαίες μονάδες και

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι. Προσφορά-Ζήτηση και Κρατική Παρέμβαση. Αρ. Διάλεξης: 6

Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι. Προσφορά-Ζήτηση και Κρατική Παρέμβαση. Αρ. Διάλεξης: 6 Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι Προσφορά-Ζήτηση και Κρατική Παρέμβαση Αρ. Διάλεξης: 6 Προσφορά, Ζήτηση και Κυβερνητικές Πολιτικές Σε μια ελεύθερη και χωρίς κανόνες αγορά, οι δυνάμεις της προσφοράς

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. geeconomy@yahoo.com. Γ Ι Ω Ρ Γ Ο Σ Κ Α Μ Α Ρ Ι Ν Ο Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Λ Ο Γ Ο Σ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 2012

ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ. geeconomy@yahoo.com. Γ Ι Ω Ρ Γ Ο Σ Κ Α Μ Α Ρ Ι Ν Ο Σ Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ο Λ Ο Γ Ο Σ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 2012 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 2012 1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΤΥΠΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2000 2012 ΑΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Στο παρόν είναι συγκεντρωµένες όλες σχεδόν οι ερωτήσεις κλειστού τύπου που

Διαβάστε περισσότερα

Q D1 = P και Q S = P.

Q D1 = P και Q S = P. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Ο ΠΡΟΣ ΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ Να σηµειώσετε µε Σ (σωστό) ή Λ (λάθος) στο τέλος των προτάσεων: 1. Τιµή ισορροπίας είναι η τιµή στην οποία η ζητούµενη ποσότητα είναι ίση µε την προσφερόµενη ποσότητα.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΙΝΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

ΑΡΧΕΣ ΟΙΝΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΡΧΕΣ ΟΙΝΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ Βάλτε σε κύκλο το σωστό γράμμα: 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Α. 1. Ταυτόχρονη αύξηση της ζήτησης και της προσφοράς μπορεί να μη μεταβάλλει την ποσότητα ισορροπίας. Σ Λ Α. 2. Έστω δύο αγαθά

Διαβάστε περισσότερα

Μακροοικονομική. Μακροοικονομική Θεωρία και Πολιτική. Αναπτύχθηκε ως ξεχωριστός κλάδος: Γιατί μελετάμε ακόμη την. Μακροοικονομική Θεωρία και

Μακροοικονομική. Μακροοικονομική Θεωρία και Πολιτική. Αναπτύχθηκε ως ξεχωριστός κλάδος: Γιατί μελετάμε ακόμη την. Μακροοικονομική Θεωρία και Μακροοικονομική Θεωρία και Πολιτική Εισαγωγή: με τι ασχολείται Ποια είναι η θέση της μακροοικονομικής σήμερα; Χρησιμότητα - γιατί μελετάμε την μακροοικονομική θεωρία; Εξέλιξη θεωρίας και σχέση με την πολιτική

Διαβάστε περισσότερα

9. Κάθε στρατηγική επιχειρηματική μονάδα αποφασίζει για την εταιρική στρατηγική που θα εφαρμόσει. α. Λάθος. β. Σωστό.

9. Κάθε στρατηγική επιχειρηματική μονάδα αποφασίζει για την εταιρική στρατηγική που θα εφαρμόσει. α. Λάθος. β. Σωστό. 1. Με ποιους τρόπους επωφελούνται οι καταναλωτές από τις οικονομίες κλίμακας; (πολλαπλής επιλογής / δύο σωστές απαντήσεις) α. Αυξάνονται τα κέρδη των επιχειρήσεων. β. Οι τιμές, αρκετές φορές, μειώνονται.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ

ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΜΙΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Τσελεκούνης Μάρκος Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης mtselek@unipi.gr http://www.unipi.gr/unipi/en/mtselek.html Γραφείο 516 Ώρες Γραφείου: Τετάρτη 12:00-14:00 ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Ερωτήσεις και Ασκήσεις κεφ. 5, Ο προσδιορισμός των τιμών Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής : Ερωτήσεις σωστού λάθους.

Ερωτήσεις και Ασκήσεις κεφ. 5, Ο προσδιορισμός των τιμών Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής : Ερωτήσεις σωστού λάθους. Ερωτήσεις και Ασκήσεις κεφ. 5, Ο προσδιορισμός των τιμών. Η τιμή ισορροπίας ενός κανονικού αγαθού αυξάνεται όταν: 0 α. η προσφορά μειώνεται και η ζήτηση παραμένει σταθερή β. η ζήτηση παραμένει σταθερή

Διαβάστε περισσότερα

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Αγροτικής Οικονομίας & Ανάπτυξης Προπτυχιακό Πρόγραμμα Ακαδημαϊκό Έτος: 2016-2017 Διδάσκων: Δρ. Γρηγόριος Παινέσης Μάρκετινγκ Αγροτικών Προϊόντων & Τροφίμων Ι Τιμές

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ - 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ

ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ - 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΑΡΧΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ - 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ Βάλτε σε κύκλο το σωστό γράμμα: Α. 1. Ταυτόχρονη αύξηση της ζήτησης και της προσφοράς μπορεί να μη μεταβάλλει την ποσότητα ισορροπίας. Α. 2. Έστω

Διαβάστε περισσότερα

π = π e β(u-u n ) + ν

π = π e β(u-u n ) + ν ΗΚαµπύλη Phillips στην πιο σύγχρονη εκδοχή της υποδηλώνει ότι ο πληθωρισµός εξαρτάται από τρεις παράγοντες: 1) Τον αναµενόµενο πληθωρισµό. 2) Την απόκλιση της ανεργίας από το φυσιολογικό ποσοστό, γνωστή

Διαβάστε περισσότερα

4 Προσφοράκαι Ζήτηση Προσφορά και Ζήτηση Ηπροσφοράκαιηζήτησηείναιοιδύολέξεις που χρησιµοποιούν πιο συχνά οι οικονοµολόγοι. Ηπροσφοράκαιηζήτησηείναιοιδυνάµεις που κάνουν τις αγορές των οικονοµιών να δουλεύουν.

Διαβάστε περισσότερα

Α2 Β2 Γ2 2 Α1 1,0 5,-1-1,-2 9,-2 Β1 2,1-2,0 0,2 0,-1 Γ1 0,3 14,2 2,1 8,1 1 1,2 0,1 3,0-1,0

Α2 Β2 Γ2 2 Α1 1,0 5,-1-1,-2 9,-2 Β1 2,1-2,0 0,2 0,-1 Γ1 0,3 14,2 2,1 8,1 1 1,2 0,1 3,0-1,0 ΘΕΩΡΙΑ ΠΑΙΓΝΙΩΝ ιδάσκων: Ε. Πετράκης. Επαναληπτική Εξέταση: 15/09/99 Απαντήστε στα τρία από τα τέσσερα θέµατα. Όλα τα υποερωτήµατα βαθµολογούνται το ίδιο. 1. Θεωρήσατε ένα ολιγοπωλιακό κλάδο όπου τρεις

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι

Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι Εισαγωγή στην Οικονομική Επιστήμη Ι Ελαστικότητα και Εφαρμογές Ελαστικότητα... μας επιτρέπει να αναλύσουμε την προσφορά και τη ζήτηση σε βάθος. αποτελεί μια μέτρηση για τον τρόπο με τον οποίο πόσοι παραγωγοί

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9. Ολιγοπώλιο και αρχιτεκτονική των επιχειρήσεων

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9. Ολιγοπώλιο και αρχιτεκτονική των επιχειρήσεων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 Ολιγοπώλιο και αρχιτεκτονική των επιχειρήσεων Ολιγοπώλιο Υπάρχουν ελάχιστοι πωλητές ενός προϊόντος Ο ανταγωνισµός δεν στηρίζεται µόνο στην τιµή Υπάρχουν εµπόδια εισόδου (στον κλάδο) υοπώλιο:

Διαβάστε περισσότερα

Μικροοικονομική Ανάλυση της Κατανάλωσης και της Παραγωγής

Μικροοικονομική Ανάλυση της Κατανάλωσης και της Παραγωγής Μικροοικονομική Ανάλυση της Κατανάλωσης και της Παραγωγής Διάλεξη 14: Προσφορά επιχείρησης Ανδρέας Παπανδρέου Σχολή Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Προσφορά επιχείρησης

Διαβάστε περισσότερα

Αγορές: Αγορά είναι οτιδήποτε φέρνει σε επικοινωνία αγοραστές και πωλητές. Η αγορά έχει δύο πλευρές: αγοραστές (Ζήτηση) και πωλητές (Προσφορά).

Αγορές: Αγορά είναι οτιδήποτε φέρνει σε επικοινωνία αγοραστές και πωλητές. Η αγορά έχει δύο πλευρές: αγοραστές (Ζήτηση) και πωλητές (Προσφορά). Ζήτηση και Προσφορά ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 Αγορές: Αγορά είναι οτιδήποτε φέρνει σε επικοινωνία αγοραστές και πωλητές. Η αγορά έχει δύο πλευρές: αγοραστές (Ζήτηση) και πωλητές (Προσφορά). Ανταγωνιστικές Αγορές: Είναιοιαγορές,

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 9 η ( ) Αξία Μέσω της Τιμολόγησης

Διάλεξη 9 η ( ) Αξία Μέσω της Τιμολόγησης Διάλεξη 9 η (2018 19) Αξία Μέσω της Τιμολόγησης 1 Τιμολογιακή Πολιτική Στόχοι και Πολιτικές Ευελιξία τιμών Επίπεδα τιμών στον κύκλο ζωής του προϊόντος Βασικές Τιμολογιακές Πολιτικές Μεταφορικά κόστη Ποιός

Διαβάστε περισσότερα

4. Τιμές και συναλλαγματική ισοτιμία μακροχρόνια

4. Τιμές και συναλλαγματική ισοτιμία μακροχρόνια 4. Τιμές και συναλλαγματική ισοτιμία μακροχρόνια 1. Ο νόμος της μιας τιμής και η ισοδυναμία των αγοραστικών δυνάμεων (ΙΑΔ) 2. Η νομισματική προσέγγιση της συναλλαγματικής ισοτιμίας 3. Ερμηνεύοντας τα εμπειρικά

Διαβάστε περισσότερα

Philip McCann Αστική και περιφερειακή οικονομική. 2 η έκδοση. Chapter 1

Philip McCann Αστική και περιφερειακή οικονομική. 2 η έκδοση. Chapter 1 Philip McCann Αστική και περιφερειακή οικονομική 2 η έκδοση Chapter 1 Κεφάλαιο 4 Η χωρική διάρθρωση της αστικής οικονομίας Περιεχόμενα Το υπόδειγμα von Thünen Το υπόδειγμα προσφοράς ενοικίου Εναλλακτικά

Διαβάστε περισσότερα

Οικονομικά για Νομικούς Μέρος 2ο Η ελαστικότητα και οι εφαρμογές της

Οικονομικά για Νομικούς Μέρος 2ο Η ελαστικότητα και οι εφαρμογές της Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Τμήμα Τραπεζικής και Χρηματοοικονομικής Διοικητικής Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα «Χρηματοοικονομική Ανάλυση για Στελέχη» Οικονομικά για Νομικούς Μέρος 2ο Η ελαστικότητα και οι εφαρμογές

Διαβάστε περισσότερα