«Μεγάλη Εβδομάδα η ολοκλήρωση της αναζήτησης του Αδάμ Α»

Transcript

1 21 Απριλίου 2019 «Μεγάλη Εβδομάδα η ολοκλήρωση της αναζήτησης υ Αδάμ Α» Θρησκεία / Θεολογία Παντελεήμων Λεβάκος, υπ. Δρ., Τμήμας Θεολογίας, ΕΚΠΑ «Επί γης κατήλθες, ίνα σώσης Αδάμ, και εν γη μη ευρηκώς ύν Δέσποτα, μέχρις Άδου κατελήλυθας ζητών Στην γη κατέβηκες, για να σώσεις ν Αδάμ, αλλά αφού Δέσποτα δεν ν βρήκες (ν Αδάμ) στην γη, κατέβηκες μέχρι ν Άδη με σκοπό να ν αναζητήσεις». Ο στίχος αυτός, ο οποίος προέρχεται από ποίημα των Εγκωμίων υ Επιταφίου Θρήνου υ Μεγάλου Σαββάυ, παραθέτει με πολύ συνοπτικό αλλά εύσχο τρόπο σχέδιο της Θείας Οικονομίας για την σωτηρία της ανθρωπότητας στα πρόσωπα των Πρωπλάστων Αδάμ και Εύας. Το δεύτερο πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, δηλαδή ο Υιός και Λόγος υ Θεού, γίνεται τέλειος άνθρωπος με σκοπό να σώσει ν άνθρωπο. Από ν Ουρανό κατέρχεται στην κοιλία της Παρθένου Μαρίας ώστε να γίνει όμοιος με εμάς και να μας καλέσει στην ουράνια πατρίδα μας. Ο υμνογράφος σν παρόντα στίχο μιλάει για ν σκοπό της κατάβασης υ Θεού στην γη σκοπός της Ενανθρώπησης υ

2 Υιού είναι η εκπλήρωση της υπόσχεσης προς υς Πρωπλάσυς ότι ο Υιός και Λόγος υ Θεού θα συντρίψει την κεφαλή υ όφεως και θα επαναφέρει ν Αδάμ και την Εύα στην μακαριότητα υ Παραδείσου, δηλαδή στην άμεση κοινωνία με ν Θεό. Η εκπλήρωση της υπόσχεσης συντελείται κατά την εορτή υ Ευαγγελισμού όπου ο Αρχάγγελος Γαβριήλ αναγγέλει στην Παρθένο Μαρία ότι θα γεννήσει Υιό και θα ν ονομάσει Εμμανουήλ. Η Θεοτόκος αποδέχεται να κυοφορήσει ν Δημιουργό και ο Θεός γίνεται άνθρωπος ώστε ο άνθρωπος να γίνει, κατά χάριν, Θεός. Ο Θεάνθρωπος γεννάται και εισέρχεται στην ανθρώπινη ισρία με σκοπό να αναζητήσει και να βρει ν Αδάμ, δηλαδή ν πρώ άνθρωπο ο οποίος με την διάπραξη της ανυπακοής προς την ενλή υ Κτίσυ, εισήγαγε στην ζωή υ την φθορά και ν θάνα. Η αναζήτηση υ Αδάμ στην γη περνάει μέσα από διάφορα στάδια όπως την Θεοφάνεια σν Ιορδάνη ποταμό, την κλίση των Μαθητών, τα θαύματα, την διδασκαλία (σν Ναό, στην συναγωγή, σ ύπαιθρο), την Μεταμόρφωση σ όρος Θαβώρ λίγο πριν Πάθος και κορυφώνεται με την ανάσταση υ Λαζάρου, την οποία ήδη εορτάσαμε ως προοίμιο της ζωηφόρου Αναστάσεως υ Κυρίου. Κατά την διάρκεια της επίγειας πορείας υ Θεανθρώπου, η αναζήτηση υ Αδάμ (κατά ν υμνογράφο) απέβη, φαινομενικά, άκαρπη. Ο Κύριος Ιησούς Χριστός ανασταίνει ν τετραήμερο Λάζαρο επιθυμώντας να καταστήσει σαφές σν Άδη ότι έρχεται προς ν τελευταίο για να νικήσει την απαίσχυντη εξουσία υ επάνω

3 σν άνθρωπο, σύμφωνα με ν άγιο Ανδρέα επίσκοπο Κρήτης. Η πορεία υ Υιού υ ανθρώπου προς εκούσιο Πάθος και την ποθητή συνάντηση με ν «πρώ Αδάμ» αποτελεί μια ανακεφαλαίωση των όσων η ανθρωπότητα διδάχθηκε από Αυτόν κατά την διδακτική Του δραστηριότητα. Επακόλουθα, η Εκκλησία έχει ορίσει την σειρά των όσων θα μας υπενθυμίσει κατά την διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδος με τέιο τρόπο ώστε όλες οι προβαλλόμενες μορφές να αποτελούν είτε προτύπωση είτε μίμηση υ Σωτήρα μας. Το Σάββα υ Λαζάρου και η Κυριακή των Βαΐων παρουσιάζουν ένα κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα και αυτό είναι η νίκη και ο θρίαμβος. Ο Δημιουργός με την ανάσταση υ Λαζάρου αποκαλύπτει ότι ο μέγισς εχθρός υ ανθρώπου, ο Θάνας, δεν είναι ανίκης η Κυριακή των Βαΐων λειυργεί ως προάγγελος υ θριάμβου της Ζωής επί υ Θανάυ και συνάμα είναι η αποδοχή από ν κόσμο ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο αδιαμφισβήτης μόνος Κύριος και Βασιλέας. Επομένως, η αναζήτηση υ Αδάμ πρέπει να διέλθει από την θριαμβευτική είσοδο υ Χρισύ στα Ιεροσόλυμα. Ο ίδιος ο Ιησούς προκαλεί και οργανώνει την δική Του δόξα και εισέρχεται στην Αγία Πόλη ως θριαμβευτής με σκοπό να εκπληρώσει την προφητεία υ Ζαχαρία σύμφωνα με την οποία «Χαίρε σφόδρα, θύγατερ Σιών κήρυσσε, θύγατερ Ιερουσαλήμ ιδού ο βασιλεύς σου έρχεταί σοι, δίκαιος και σώζων αυτός, πραΰς και επιβεβηκώς επί υποζύγιον και πώλον νέον Έχε μεγάλη

4 χαρά κόρη Σιών κήρυξε κόρη Ιερουσαλήμ καθώς ο βασιλιάς σου έρχεται προς εσένα όντας δίκαιος και σωτήρας, όντας πράος και καθήμενος επάνω στην πλάτη ενός υποζυγίο οποίο κανένας δεν έχει ιππεύσει». Η αναζήτηση υ Αδάμ οδηγεί ν Χριστό να εισέλθει με ένα ευτελές μεταφορικό μέσο στην Αγία Πόλη επιθυμώντας να διδάξει ότι παρά τις επευφημίες, Εκείνος παραμένει ταπεινός και διακρίνει ότι παρά τις επευφημίες προς Αυτόν, οι ίδιοι άνθρωποι θα Τον οδηγήσουν συς Αρχιερείς και σν Πιλά. Ο υμνογράφος σημειώνει ότι «Εκείνοι οι οποίοι με κλάδους βαΐων ύμνησαν ν Χριστό, εκείνοι ήταν (οι ίδιοι Ιουδαίοι) που με ξύλα έπειτα από λίγο χρονικό διάστημα συνέλαβαν ν Θεό. Ωστόσο, εμείς διατηρούμε σταθερή την πίστη μας σε Αυτόν και Τον τιμούμε ως Ευεργέτη, ψέλνοντας διαρκώς προς Αυτόν ας είσαι ευλογημένος Εσύ που έρχεσαι να ανακαλέσεις ν Αδάμ από ν θάνα στην Ζωή». Ο ιερός Χρυσόσμος, ερμηνεύοντας την βασιλική είσοδο υ Ιησού Χρισύ στα Ιεροσόλυμα με σκοπό να ανακαλέσει ν Αδάμ, σημειώνει τα εξής: «Πραγματικά ο όχλος είδε να πραγμαποιείται μπροστά στα μάτια υ η είσοδος ενός Βασιλέα όπως ακριβώς οι κάικοι μιας πόλης τιμούν ν βασιλέα ο οποίος νίκησε κάποιον τύραννο, με ν ίδιο τρόπο ο όχλος της Ιερουσαλήμ υποδέχεται ν δεσπότη Χριστό σαν βασιλιά τροπαιούχο Τον υποδέχονται κρατώντας τα κλαδιά των φοινίκων περισσότερο ως νικητή και όχι ότι γνωρίζουν ότι είναι όντως Θεός. Από ν όχλο μόνο στα νήπια έγινε η αποκάλυψη ότι Εκείνος είναι όντως ο Θεός μάλιστα ο Ιεροσολυμιτικός πιστός όχλος δεν σκανδαλίστηκε από ευτελές υποζύγιο, αντίθετα ενισχύθηκε πνευματικά από την παρουσία υ Δεσπότη. Οι αρχιερείς και οι φαρισαίοι θορυβήθηκαν από τα όσα έβλεπαν και μάλωσαν υς όχλους λέγοντας Τι κάνετε, γιατί λέτε μάταια πράγματα, θρασύται; Γιατί ονομάζετε Κύριο Εκείνον που δεν έχει που να καταφύγει; Γιατί επευφημείται με βασιλικές φωνές Εκείνον που κάθεται επάνω στην πλάτη υ όνου; Σταματήστε θρασύται σε διαφορετική περίπτωση παίρνετε κρίμα βαρύ στην ψυχή σας». Η απάντηση στις κατηγορίες των Αρχιερέων δίνεται μέσα από ίδιο παράδειγμα υ Λυτρωτή και της ταπεινής εισόδου στην Μητέρα των Εκκλησιών. Διαπιστώνουμε ότι τελικό στάδιο για την επίτευξη της συνάντησης υ Δημιουργού με ν Αδάμ διέρχεται από την είσοδό Του στην Ιερουσαλήμ, στην πόλη όπου θα βιώσει (και ήδη βιώνει) την χλεύη, τις ύβρεις, ν Σταυρό και ν Θάνα για την σωτηρία υ κόσμου. Ας διαβούμε νοερά, μαζί με ν Βασιλέα της Δόξης, την πύλη της Σιών για να ωφεληθούμε από τις τελευταίες διδαχές Του πριν την ποθούμενη συνάντησή Του με ν Αδάμ. Η Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα, τ. Α Ζ, Αθήνα, (2)2009.

5 Η Καινή Διαθήκη, Αποσλική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος (εκδ.), Αθήνα, Η Παλαιά Διαθήκη, Αποσλική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος (εκδ.), Αθήνα, (3)2012. Migne J. P. (εκδ.), Patrologiae Graecae Cursus Completus, Paris, Θεοδώρου, Προς Εκούσιον Πάθος: Ανδρέα Θεοδώρου, Προς Εκούσιον Πάθος, Ερμηνευτικό σχόλιο στην υμνογραφία της Μεγάλης Εβδομάδος, Αθήνα, Θεοδωροπούλου, Περίοδος Τριωδίου: Αρχιμ. Επιφανίου Ι. Θεοδωροπούλου, Το εκκλησιαστικόν ές, 1, Περίοδος Τριωδίου, Αθήνα, (9)2012. Σμέμαν, Μεγάλη Εβδομάδα: π. Αλέξανδρος Σμέμαν, Μικρό Οδοιπορικό της Μεγάλης Εβδομάδας, Αθήνα,