Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΥΠΟ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ. Κυριακή Μπόσινα Πυραγός

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΥΠΟ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ. Κυριακή Μπόσινα Πυραγός"

Transcript

1 Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ ΤΩΝ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΥΠΟ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ Κυριακή Μπόσινα Πυραγός Αθήνα 2014

2 Εισαγωγικό σημείωμα έκδοσης Η Ένωση Αξιωματικών του Πυροσβεστικού Σώματος, συνεχίζει τον εμπλουτισμό της ψηφιακής της βιβλιοθήκης, που βρίσκεται αναρτημένη στην ιστοσελίδα της, τόσο με εκδόσεις της, όσο και με εξειδικευμένες εκδόσεις-πονήματα συναδέλφων. Μια τέτοια έκδοση αποτελεί και η παρούσα, την οποία εκπόνησε, τον Φεβρουάριο του 2013, ως διπλωματική εργασία, η Πυραγός Κυριακή Μπόσινα, στα πλαίσια του μεταπτυχιακού της, στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, στη Διαχείριση φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών. Στην εργασία αναλύεται η λειτουργία του μηχανισμού διαχείρισης και καταστολής των δασικών πυρκαγιών στη χώρα μας, επισημαίνοντας τους λόγους δυσλειτουργίας του και προτείνοντας ουσιαστικές παρεμβάσεις που θα αναδιοργανώσουν το συνολικό πλέγμα του. Εξίσου ενδιαφέρον αποτελεί η παρουσίαση του αμερικάνικου συστήματος διαχείρισης και καταστολής δασικών πυρκαγιών. Την μελέτη της, η συνάδελφος, την παραχώρησε στην ΕΑΠΣ,προκειμένου να μετατραπεί σε ηλεκτρονική έκδοση και να διατεθεί μέσω των επικοινωνιακών κόμβων της, στο διαδίκτυο, ώστε να φθάσει σε όλα τα στελέχη του Π.Σ. Πρόεδρος Δ.Σ. Ε.Α.Π.Σ Γιάννης Σταμούλης Αύγουστος

3 ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τμήμα Γεωγραφίας Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Εφαρμοσμένης Γεωγραφίας και Διαχείρισης του Χώρου Κατεύθυνση:«Διαχείριση φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών» «Ο μηχανισμός διαχείρισης και καταστολής των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα υπό το καθεστώς της κλιματικής αλλαγής». Διπλωματική εργασία της Κυριακής Μπόσινας Αθήνα, Φεβρουάριος

4 ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τμήμα Γεωγραφίας Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Εφαρμοσμένης Γεωγραφίας και Διαχείρισης του Χώρου Κατεύθυνση:«Διαχείριση φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών» «Ο μηχανισμός διαχείρισης και καταστολής των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα υπό το καθεστώς της κλιματικής αλλαγής» Διπλωματική εργασία της Κυριακής Μπόσινας Επιβλέπων καθηγητής: Πέτρος Κατσαφάδος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, ολική, μερική ή περιληπτική ή κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου της παρούσας εργασίας με οποιονδήποτε τρόπο, ηλεκτρονικό, μηχανικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς την απαραίτητη βιβλιογραφική αναφορά της κατόχου. Νόμος 2121/1993 και κανόνες Διεθνούς Δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα. Αθήνα, Φεβρουάριος

5 Αφιερώνεται στον αγαπημένο μου αδερφό, Πυροσβέστη Ανδρέα Μπόσινα που έχασε την ζωή του εν ώρα υπηρεσίας, προασπίζοντας τις ζωές και τις περιουσίες συνανθρώπων μας Όποιον αγαπάς δεν πεθαίνει, αιώνια φλόγα στην καρδιά σου μένει. 5

6 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛΙΔΕΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ 8 ΠΕΡΙΛΗΨΗ 9-10 ABSTRACT ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο : ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο : ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ Το Κλίμα Το Φαινόμενο του θερμοκηπίου (Greenhouse Effect) Η σημασία του διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ) Μεθάνιο (CH 4 ) Υδρατμοί (Η 2 O) Υποξείδιο του Αζώτου (Ν 2 Ο) Το Όζον (Ο 3 ) Χλωροφθοράνθρακες (CFCs) Ο ρόλος των αιωρούμενων σωματιδίων Κλιματική αλλαγή Κλιματική αλλαγή στη Μεσόγειο Κλιματικές μεταβολές στην Ελλάδα Αντίθετες απόψεις για τα σενάρια της Κλιματικής Αλλαγής 2.5 Τα δασικά οικοσυστήματα Παράγοντες που επηρεάζουν την

7 συμπεριφορά των δασικών πυρκαγιών. 2.7 Τα είδη δασικής πυρκαγιάς Αιτίες δασικών πυρκαγιών Η σχέση των κλιματικών μεταβολών με τις δασικές πυρκαγιές Δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο : ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 3.1 Ανάληψη της δασοπυρόσβεσης από το Πυροσβεστικό Σώμα 3.2 Το Πυροσβεστικό Σώμα ως κύριος φορέας του μηχανισμού καταστολής των δασικών πυρκαγιών 3.3 Αρμοδιότητες για την προετοιμασία καταστολής και την εφαρμογή της Επίγεια Μέσα Εναέρια Μέσα Διαχείριση Συντονισμός Ο ρόλος της Γ.Γ.Π.Π. στον καθορισμό του πλαισίου λειτουργίας του μηχανισμού καταστολής 3.6 Οι δράσεις των Νομαρχιών, Περιφερειών, ΟΤΑ στο πλαίσιο λειτουργίας του μηχανισμού καταστολής 3.7 Ο ρόλος άλλων φορέων Υπηρεσιών στο πλαίσιο λειτουργίας του μηχανισμού καταστολής 3.8 Οι δράσεις της Δασικής Υπηρεσίας στο πλαίσιο λειτουργίας του μηχανισμού

8 καταστολής ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ο : ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ ΣΤΙΣ Η.Π.Α. 4.1 Οργάνωση μηχανισμού διαχείρισης και καταστολής δασικών πυρκαγιών των Η.Π.Α Οργάνωση των πυρκαγιών από τις πολιτείες Ιδιωτικοί φορείς στη δασοπυρόσβεση Συνεργασία φορέων Η Δασική Υπηρεσία Επιχειρησιακή συνεργασία Το Εθνικό Σύστημα Διαχείρισης Συμβάντων (Καταστροφών) (NIIMS) 4.3 Αναδιοργάνωση του NIIMS και μετονομασία του σε NIMS 4.4 Η δομή του Εθνικού Συστήματος Διαχείρισης Συμβάντων (Καταστροφών) (NIMS) Το Σύστημα Διοίκησης Συμβάντων (ICS) 4.5 Βασικές διαφορές μεταξύ των μηχανισμών διαχείρισης και καταστολής δασικών πυρκαγιών Ελλάδας και Η.Π.Α. 4.6 Παράγοντες οργανωτικής και επιχειρησιακής δυσλειτουργίας του Πυροσβεστικού Σώματος Παράγοντες οργανωτικής δυσλειτουργίας του Πυροσβεστικού Σώματος

9 4.6.2 Παράγοντες επιχειρησιακής δυσλειτουργίας του Πυροσβεστικού Σώματος 4.7 Οι αδυναμίες των φορέων στην φάση της προετοιμασίας και καταστολής και στην εφαρμογή της Οι ανεπάρκειες της ΓΓΠΠ στην φάση της προετοιμασίας της καταστολής Προβλήματα στην φάση της καταστολής που αφορούν την Δασική Υπηρεσία και τους ΟΤΑ 4.8 Αιτιολόγηση της ανάληψης Δασοπυρόσβεσης στα πλαίσια του γενικότερου μηχανισμού του Πυροσβεστικού Σώματος Άμεσες ουσιαστικές παρεμβάσεις Εισαγωγή σύγχρονων τεχνολογικών εφαρμογών Περαιτέρω απαραίτητες παρεμβάσεις Μακροπρόθεσμες παρεμβάσεις ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ο : ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 126 Α. ΕΛΛΗΝΙΚΗ Β. ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΗ ΔΙΚΤΥΑΚΟΙ ΤΟΠΟΙ ΑΚΡΩΝΥΜΙΑ 142 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ

10 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η παρούσα διπλωματική εργασία εκπονήθηκε στο πλαίσιο του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών «Εφαρμοσμένης Γεωγραφίας και Διαχείρισης του Χώρου με κατεύθυνση την διαχείριση φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών, του τμήματος Γεωγραφίας, του Χαροκοπείου Πανεπιστήμιου. Το θέμα της εργασίας: «Ο μηχανισμός διαχείρισης και καταστολής των δασικών πυρκαγιών υπό το καθεστώς της κλιματικής αλλαγής», επιλέχθηκε με βασικό κριτήριο την επαγγελματική μου ενασχόληση, καθώς υπηρετώ στο Πυροσβεστικό Σώμα και συγκεκριμένα στο Συντονιστικό Επιχειρησιακό Κέντρο Υπηρεσιών του Πυροσβεστικού Σώματος (199 Σ.Ε.Κ.Υ.Π.Σ./Σ.ΚΕ.Δ.) ως Αξιωματικός Υπηρεσίας και μέλημα μου είναι πάντα η προστασία της ανθρώπινης ζωής, της ατομικής και δημόσιας περιουσίας, καθώς και η αρτιότερη λειτουργία του μηχανισμού διαχείρισης και καταστολής δασικών πυρκαγιών του Πυροσβεστικού Σώματος. Στα πλαίσια αυτής της προσπάθειας για την εκπόνηση αυτής της εργασίας θα ήθελα να ευχαριστήσω το σύνολο των διδασκόντων μου, για τα γνωστικά εφόδια που μου μετέδωσαν. Ιδιαίτερα θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Επίκουρο Καθηγητή του Τμήματος Γεωγραφίας του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου κ. Πέτρο Κατσαφάδο. Οι ανεκτίμητες γνώσεις, οι εποικοδομητικές παρατηρήσεις και συμβουλές, καθώς και η καθοδήγηση και η αμέριστη συμπαράσταση του, αποτέλεσαν οδηγό στην ολοκλήρωση της παρούσας εργασίας. Ευχαριστώ την οικογένεια μου για την στήριξη, την αγάπη και την κατανόηση που έδειξαν. 10

11 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Οι κλιματικές μεταβολές είναι ένα από τα βασικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα, καθώς έχει αρνητικές συνέπειες σε κοινωνικό, οικονομικό και περιβαλλοντικό επίπεδο. H Ευρώπη είναι ιδιαίτερα επιρρεπής στην κλιματική αλλαγή και προβλέπεται μεγαλύτερη άνοδος της μέσης θερμοκρασίας από τις άλλες ηπείρους. Στη Βόρεια Ευρώπη προβλέπεται μεγαλύτερη άνοδος της θερμοκρασίας το χειμώνα, καθώς και αύξηση του κινδύνου πλημμυρών. Ενώ για τη Νότια Ευρώπη, προβλέπεται μεγαλύτερη αύξηση της θερμοκρασίας κατά την θερινή περίοδο, που έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των φαινομένων ξηρασίας. Ως επακόλουθο αυτών των μεταβολών, είναι η αύξηση της συχνότητας εκδήλωσης δασικών πυρκαγιών. Σύμφωνα με τα κλιματικά σενάρια της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Aλλαγή του Kλίματος (IPCC), μια πιθανή κλιματική αλλαγή θα είχε ως αντίκτυπο την αύξηση των φυσικών καταστροφών, όπως πλημμύρες, φαινόμενα ξηρασίας, κατολισθήσεις, μετακινήσεις εδαφικών μαζών και αύξηση δασικών πυρκαγιών. Το γεγονός αυτό έχει μεγάλη σημασία για την Ελλάδα, καθώς είναι μια χώρα με έντονο το φαινόμενο των δασικών πυρκαγιών. Yπολογίζεται μια αύξηση της θερμοκρασίας μέχρι το 2100, που κυμαίνεται μεταξύ 1,8 ο -4 ο C, εάν η εκπομπή των αερίων του θερμοκηπίου, συνεχίσει να αυξάνεται. Σε ένα θερμότερο κλίμα ο αριθμός των δασικών πυρκαγιών θα αυξηθεί, ειδικά στην Κεντρική και στη Νότια Ευρώπη, οι καμένες εκτάσεις θα είναι περισσότερες και οι περίοδοι υψηλής επικινδυνότητας θα επιμηκυνθούν. Η αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών παρουσιάζει πολλές δυσκολίες, λόγω της πολυπλοκότητας της λειτουργίας του μηχανισμού διαχείρισης και καταστολής δασικών πυρκαγιών, καθώς εμπλέκονται πολλοί φορείς στην καταστολή. Σκοπός αυτής της εργασίας, καθώς η αύξηση της θερμοκρασίας έχει άμεσο αντίκτυπο και στην Ελλάδα, είναι να αναλύσει την λειτουργία του μηχανισμού και να επισημάνει τους λόγους δυσλειτουργίας και τρωτότητας του υφιστάμενου μηχανισμού, προτείνοντας ουσιαστικές παρεμβάσεις και προβάλλοντας ως λύση την αναδιοργάνωση του Πυροσβεστικού Σώματος Ελλάδας και την ένταξη των σύγχρονων τεχνολογιών στην διαχείριση των δασικών πυρκαγιών, καθώς αποτελούν σημαντικά εργαλεία για την αποτελεσματικότερη διάθεση των πόρων. 11

12 Οι Η.Π.Α. έχοντας αντιμετωπίσει παρόμοια δυσλειτουργικά προβλήματα με τον μηχανισμό διαχείρισης συμβάντων και καταστροφών, προέβησαν σε ενσωμάτωση των καλύτερων στοιχείων των υπαρχόντων συστημάτων τους, που άπτονταν της διαχείρισης συμβάντων και καταστροφών, δημιουργώντας ένα ενιαίο μηχανισμό διαχείρισης φυσικών καταστροφών, το Εθνικό Σύστημα Διαχείρισης Συμβάντων (NIMS). Δημιουργήθηκε ένα οργανωτικό πλαίσιο το οποίο οδήγησε στην άρτια επιχειρησιακή συνεργασία των φορέων, σε συνδυασμό με την συμβολή των σύγχρονων τεχνολογιών στην λειτουργία του. Είναι λοιπόν προφανές ότι η προσαρμογή του μηχανισμού διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών στην κλιματική αλλαγή απαιτεί νέες προσεγγίσεις στην πρόληψη και την καταστολή των δασικών πυρκαγιών. 12

13 ABSTRACT Climate change is one of the most serious issues that mankind is called to face as it has negative consequences in a social, economic and environmental level. Europe is particularly prone to climate change as a significant increase of the mean temperature comparing with the other continents is predicted. For Northem Europe is predicted a greater increase of temperature in winter, as well as an increase of flood risk. As for the Southern Europe, a moderate scenario predicts greater increase of the temperature during the summer season resulting in an increase of droughts. The above mentioned scenarios will definitely affect the frequency of wildfires. The Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) admits that, a probable climate change would have as an impact an increase of natural disaster, such as floods, droughts, landslides and an increase of forest fires. Greece will be also affected by the impacts of those phenomena. Until 2100 it is estimated an increase of the temperature between 1,8 ο -4 o C, if the carbon dioxide emissions continue to increase. In a warmer environment the number of forest fires will increase, especially in the Central and Northern Europe and the burned lands will be larger and the high risk seasons will be lengthened. The confrontation of forest fires have a lot of difficulties, due to the operation complexity of the management and suppression mechanism of forest fires, as there are many agencies involved in the suppression. Taking into account the effect of climate change on forest fires, the aim of this paper is to examine the operational Fire management mechanism and to point out the reasons of malfunction and the vulnerabilities of this mechanism. Suggestions for substantial interventions are being presented. Additional reorganization of the Fire Corps of Greece and inclusion of the up to date technologies in forest fire management, are projected as a solution as they are significant tools for the effective disposition of resources. 13

14 The U.S.A. which had confronted similar malfunction problems with their incident and disaster management mechanism incorporated the best elements of their existing systems into one system, creating a unified mechanism of incident and disaster management, the National Incident Management System (NIMS). The new system created an organizational framework that resulted in excellent operational cooperation of the various agencies, in combination with the contribution of modern technology in its operation. It is obvious then, that the adjustment of forest fires management to climate change, requires new approaches in Forest Fires prevention and suppression. 14

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η κλιματική αλλαγή αποτελεί ένα πρόβλημα παγκόσμιας κλίμακας, που αναμένεται να επηρεάσει τόσο τις σύγχρονες γενιές, όσο και κυρίως τις επόμενες. Οι αλλαγές του κλίματος που είχαν παρατηρηθεί σε παλαιότερες χρονικές περιόδους είχαν διάρκεια πολλών αιώνων και αποδίδονται σε φυσικούς παράγοντες (αλλαγές στην τροχιά της Γης, στην εισερχόμενη ηλιακή ακτινοβολία κ.τ.λ.). Οι κλιματικές μεταβολές που παρατηρούνται στις ημέρες μας είναι αλλαγές που έγιναν μέσα σε 100 χρόνια και επομένως θεωρούνται αποτέλεσμα ανθρωπογενούς παρέμβασης που δεν έχει καμία σχέση με φυσικούς παράγοντες (Ζερεφός, 2009). Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος- Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC, 2007), επισημαίνει ότι τα τελευταία χρόνια έχουν σημειωθεί αυξημένες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, λόγω των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων, ενισχύοντας το φαινόμενο του θερμοκηπίου, το οποίο αποτελεί το βασικό λόγο εμφάνισης της κλιματικής αλλαγής. Αν και υπάρχει διαφωνία, σχετικά με την ταχύτητα, το τελικό αποτέλεσμα και το χρονικό ορίζοντα αυτής της αλλαγής, η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα συμφωνεί ότι κύριο αίτιο, είναι οι ανθρώπινες δραστηριότητες (άνω του 90% των επιστημόνων) (IPCC 2007). Η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος- Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC, 2007), στηριζόμενη σε ένα σύνολο κλιματικών σεναρίων, αποφάνθηκε ότι η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας, συνδέεται με την αύξηση των συγκεντρώσεων των αερίων του θερμοκηπίου, η οποία θα οδηγήσει κατά τον τρέχοντα αιώνα, σε αύξηση της μέσης θερμοκρασίας κατά 1,8 ο -4 ο C. Στα πλαίσια της κλιματικής αλλαγής προβλέπεται συνδυασμός υψηλότερων θερμοκρασιών και μειωμένη μέση βροχόπτωση το καλοκαίρι, που αναμένεται να ενισχύσει το φαινόμενο της ξηρασίας. Ειδικά στη Νότια Ευρώπη, η περίοδος των 15

16 ξηρών ημερών αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά κατά τη διάρκεια του 21 ου αιώνα, και ίσως παραταθεί κατά ένα μήνα μέχρι τα τέλη του 21 ου αιώνα (ΕΕΑ, 2008). Σε ένα θερμότερο κλίμα ο αριθμός των δασικών πυρκαγιών θα αυξηθεί, ειδικά στην Κεντρική και στη Νότια Ευρώπη, άρα και οι καμένες εκτάσεις θα είναι περισσότερες και οι περίοδοι υψηλής επικινδυνότητας για εμφάνιση πυρκαγιών, θα επιμηκυνθούν (ΕΕΑ, 2008). ). Σε σχετική μελέτη της Επιτροπής Μελέτης για την Κλιματική αλλαγή-emeka (2011a) και των Karali et al. (2013), αναφέρεται ότι στην Ελλάδα οι ημέρες με αυξημένο των κίνδυνο εμφάνισης πυρκαγιών ίσως αυξηθούν έως 40 μέχρι το τέλος του 21 ου αιώνα. Οι πυρκαγιές αποτελούν ιδιαίτερη πρόκληση για την προστασία των δασικών οικοσυστημάτων, ακόμη και στις πλέον ανεπτυγμένες τεχνολογικά χώρες, αφενός λόγω της πολυπλοκότητας των διαφόρων παραμέτρων που επιδρούν στην εξάπλωση τους και αφετέρου λόγω του μεγέθους και της έντασης τους (Alexander, 2000). Είναι αδύνατο ακόμα και στα πιο προηγμένα κράτη, να μην εκδηλώνονται δασικές πυρκαγιές. Για να υπάρξει επιτυχής διαχείριση και καταστολή των δασικών πυρκαγιών στον Ελλαδικό χώρο, κρίνεται απαραίτητη η ριζική αναδιάρθρωση του υφιστάμενου συστήματος. Είναι γεγονός ότι παρά τα μέτρα πρόληψης και τις σύγχρονες τεχνικές διαχείρισης και καταστολής των δασικών πυρκαγιών, στο διάστημα , κάηκαν στην Ελλάδα εκ. στρέμματα. Το 1998, με το Νόμο 2612/1998, έγινε ανάληψη της δασοπυρόσβεσης από το Πυροσβεστικό Σώμα, στα πλαίσια του γενικότερου μηχανισμού αντιμετώπισης όλων των φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών. Το μοντέλο δασοπροστασίας των ελληνικών δασών είναι σήμερα εξαιρετικά πολύπλοκο, αφού εμπλέκονται πολλοί φορείς με αλληλοσυνδεόμενες αρμοδιότητες. Αυτή η πολυπλοκότητα και η εμπλοκή φορέων και υπηρεσιών, από μόνη της, αποτελεί τον πρώτο και βασικό παράγοντα τρωτότητας του μοντέλου. Το υφιστάμενο μοντέλο δασοπροστασίας, όπως δομήθηκε από την Πολιτεία, παρουσιάζει ενδογενή τρωτότητα που πηγάζει από την πολυπλοκότητα του. Είναι γεγονός ότι η Πυροσβεστική Υπηρεσία και οι άλλες υπηρεσίες και φορείς, που εμπλέκονται στη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών, προέρχονται από διαφορετικό χώρο, δεν έχουν κοινή ορολογία, κοινή οργάνωση και κοινούς κώδικες. Ως αποτέλεσμα υπάρχουν σοβαρές δυσκολίες στη σχέση επικοινωνίας η σχέση επικοινωνίας και συντονισμού της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας με όλους 16

17 τους φορείς και υπηρεσίες επηρεάζοντας αρνητικά την αποτελεσματικότητα του μηχανισμού. Σύμφωνα με την Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC, 2001), η μεταβολή του κλίματος, μεταξύ άλλων συνεπειών, είναι ένας από τους λόγους αύξησης των δασικών πυρκαγιών στη Μεσόγειο. Με βάση τα παραπάνω σκοπός της συγκεκριμένης εργασίας: είναι να ερευνήσει την σχέση των δασικών πυρκαγιών με την κλιματική αλλαγή, σύμφωνα με τα κλιματικά σενάρια της IPCC, να αναδείξει την ανάγκη προσαρμογής του μηχανισμού διαχείρισης και καταστολής των δασικών πυρκαγιών στην κλιματική αλλαγή, να αναλύσει την λειτουργία του υφιστάμενου μηχανισμού στην διαχείριση και την καταστολή δασικών πυρκαγιών, καθώς και των εμπλεκόμενων φορέων στην πρόληψη και καταστολή δασικών πυρκαγιών, να διερευνήσει και να προτείνει προσεγγίσεις στην πρόληψη, την διαχείριση και την καταστολή των δασικών πυρκαγιών, να αναδείξει έναν έτερο μηχανισμό διαχείρισης συμβάντων και καταστροφών αυτό των Η.Π.Α., οι οποίες αντιμετώπιζαν παρόμοια προβλήματα δυσλειτουργίας και προέβησαν σε λύση τους, ενσωματώνοντας τα καλύτερα στοιχεία των υπαρχόντων συστημάτων τους, σε ένα νέο σύστημα, δημιουργώντας έναν ενιαίο μηχανισμό διαχείρισης φυσικών καταστροφών το Εθνικό Σύστημα Διαχείρισης Συμβάντων (NIMS), να συγκρίνει τον μηχανισμό λειτουργίας των μηχανισμών στην Ελλάδα και τις Η.Π.Α., να προτείνει ουσιαστικές παρεμβάσεις και βελτιώσεις, προβαίνοντας σε αναλυτικές και τεκμηριωμένες προτάσεις, λόγω της επικείμενης κλιματικής αλλαγής, η οποία αυξάνει τον αριθμό και την ένταση των δασικών πυρκαγιών, εν κατακλείδι να εξάγει συμπεράσματα ως προς το πως μπορεί να δημιουργηθεί ένα οργανωτικό πλαίσιο το οποίο να οδηγεί στην άρτια επιχειρησιακή λειτουργία του μηχανισμού, μέσω της αποτελεσματικότερης συνεργασίας μεταξύ των φορέων, σε συνδυασμό με την συμβολή των σύγχρονων τεχνολογιών στην λειτουργία του. Η πρωτοτυπία της εργασίας, έγκειται στο ότι αναλύει τον υφιστάμενο μηχανισμό διαχείρισης και καταστολής δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα καθώς 17

18 και τους εμπλεκόμενους φορείς στην καταστολή. Ερευνούνται οι αδυναμίες του υπάρχοντος συστήματος και προτείνονται παρεμβάσεις και ριζικές αλλαγές στην λειτουργία του, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις ενός νέου «θερμού» αιώνα, με αυξημένες επιχειρησιακές ανάγκες. Η παρούσα εργασία διαρθρώνεται σε 5 κεφάλαια ως εξής: Στο 1 ο κεφάλαιο παρουσιάζεται μια εισαγωγή στο θέμα μελέτης, ο σκοπός και η πρωτοτυπία της εργασίας, καθώς και η διάρθρωση της. Στο 2 ο κεφάλαιο περιγράφεται το κλίμα, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, καθώς και τα αέρια του θερμοκηπίου. Εν συνεχεία παρουσιάζεται η κλιματική αλλαγή στη Μεσόγειο και οι επιπτώσεις των κλιματικών μεταβολών στην Ελλάδα, σύμφωνα με τις εκθέσεις και μελέτες έγκριτων επιστημόνων. Επίσης περιγράφεται το δασικό οικοσύστημα της Ελλάδας, οι παράγοντες, τα είδη και οι αιτίες των δασικών πυρκαγιών, καθώς και η σχέση των κλιματικών μεταβολών με τις δασικές πυρκαγιές. Γίνεται αναφορά μόνο στα έτη 2000 και 2007, έχοντας ως γνώμονα τις περισσότερες καμένες εκτάσεις στην Ελλάδα. Στο 3 ο κεφάλαιο αναλύεται ο τρόπος λειτουργίας του μηχανισμού διαχείρισης και καταστολής των δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα, από το 1998 που έγινε ανάληψη της δασοπυρόσβεσης από το Πυροσβεστικό Σώμα, καθώς και οι αρμοδιότητες του. Περαιτέρω γίνεται αναλυτική αναφορά στο ρόλο της Γ.Γ.Π.Π., της Δασικής Υπηρεσίας, των Νομαρχιών-Περιφερειών, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και άλλων εμπλεκομένων φορέων, στο πλαίσιο λειτουργίας του μηχανισμού καταστολής δασικών πυρκαγιών. Στο 4 ο κεφάλαιο παρουσιάζεται ο μηχανισμός διαχείρισης και καταστολής δασικών πυρκαγιών (καταστροφών) των Η.Π.Α. Αναφέρεται γενικά η οργάνωση του μηχανισμού από τις πολιτείες, ο ρόλος των φορέων στη δασοπυρόσβεση, η συνεργασία των φορέων και η επιχειρησιακή συνεργασία. Περιγράφεται το Εθνικό Σύστημα Διαχείρισης Συμβάντων (ΝΙΜS), καθώς και η δομή του και παρουσιάζεται ο τρόπος λειτουργίας του Συστήματος Διοίκησης Συμβάντος (ICS). Επίσης αναφέρονται οι βασικές διαφορές των μηχανισμών διαχείρισης Ελλάδας και Η.Π.Α. Παρατίθενται οι αδυναμίες των εμπλεκομένων φορέων στη φάση της προετοιμασίας και της καταστολής και οι παράγοντες οργανωτικής και επιχειρησιακής δυσλειτουργίας του Πυροσβεστικού Σώματος. Γίνεται αναφορά στις 18

19 ανεπάρκειες της Γ.Γ.Π.Π. στη φάση της προετοιμασίας της καταστολής και παρατίθενται τα προβλήματα που παρουσιάζονται στην φάση της καταστολής, που αφορούν την Δασική Υπηρεσία και τους ΟΤΑ. Προτείνονται ουσιαστικές παρεμβάσεις και βελτιώσεις, με αναλυτικές και τεκμηριωμένες προτάσεις. Στο 5 ο κεφάλαιο συνοψίζονται τα συμπεράσματα της εργασίας. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ ΜΕ ΤΙΣ ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ 2.1 Το κλίμα Κλίμα είναι ο μέσος καιρός και προσδιορίζεται από τις μέσες τιμές των μετεωρολογικών παραμέτρων. Η έννοια του κλίματος, περιλαμβάνει και τα ακραία καιρικά φαινόμενα που παρατηρούνται σε μια περιοχή. Αυτό είναι αναγκαίο, διότι η συχνότητα εμφάνισης των ακραίων καιρικών φαινομένων μας βοηθά να διακρίνουμε κλιματικές διαφορές μεταξύ δυο περιοχών οι οποίες έχουν ίδιες ή σχεδόν ίδιες τις μέσες τιμές των μετεωρολογικών παραμέτρων. Τα μετεωρολογικά στοιχεία τα οποία καθορίζουν τον καιρό ενός τόπου και βοηθάνε να οριστεί ο καιρός που επικρατεί κάποια ορισμένη χρονική στιγμή είναι η θερμοκρασία του αέρα, η ατμοσφαιρική πίεση, ο άνεμος, η υγρασία, τα νέφη, η βροχή, το χιόνι, το χαλάζι και η ορατότητα (Ζιακόπουλος, 2008). Το κλίμα μιας περιοχής εξαρτάται από περισσότερους παράγοντες και όχι μόνο από τις ατμοσφαιρικές συνθήκες. Αντίθετα εξαρτάται από όλα εκείνα τα συστατικά που συνθέτουν το «κλιματικό σύστημα». Το κλιματικό σύστημα αποτελείται από τους ωκεανούς, την βιόσφαιρα, την κρυόσφαιρα, που περιλαμβάνει πάγους και χιόνια, και τη λιθόσφαιρα. Κάθε ένα από αυτά τα συστατικά επηρεάζει και επηρεάζεται από τα υπόλοιπα συνθέτοντας το κλιματικό σύστημα. Τα συστατικά του κλιματικού συστήματος συνδέονται με ροές ενέργειας και μάζας. Η συμπεριφορά του κλιματικού συστήματος εξαρτάται από την μεταβολή των ροών ενέργειας και μάζας, καθώς αλλάζει το κλιματικό σύστημα, από το πόσο οι ίδιες οι ροές επηρεάζουν το κλιματικό σύστημα και κατά πόσο το σύστημα αντιδρά στις αλλαγές που παρατηρούνται στις ροές 19

20 μάζας και ενέργειας (Katsafados, 2007). Συνοπτικά οι παράγοντες που συνεργάζονται για να διαμορφωθεί το κλίμα μιας περιοχής είναι: Το γεωγραφικό πλάτος Το γεωγραφικό ύψος Η τοπογραφία Η εγγύτητα σε μεγάλες ποσότητες νερού (θάλασσα, λίμνη) Ατμοσφαιρική κυκλοφορία Η Γη στη διάρκεια της γεωλογικής της ιστορίας γνώρισε σημαντικές κλιματικές μεταβολές. Όταν η σύσταση της ατμόσφαιρας του πλανήτη άρχισε να πλησιάζει προς τα σημερινά χαρακτηριστικά της, πράγμα που συνέβη πριν από τρία δισεκατομμύρια χρόνια, άρχισαν να εμφανίζονται οι θερμές και οι ψυχρές παγετώδεις και μεσοπαγετώδεις κλιματικές περίοδοι της γης. Κατά τη μεσοπαγετώδη εποχή που διανύουμε, ο αέρας άρχισε να θερμαίνεται, φθάνοντας σε θερμοκρασίες σχεδόν ίσες με τις σημερινές κατά τον 11 ο μ.χ. αιώνα (Luterbacher et al., 2011). Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό αυτής της τελευταίας περιόδου είναι και η επονομαζόμενη «Μικρή Παγετώδης Εποχή», η οποία διήρκησε από τον 15 ο έως το 19 ο αιώνα και κατά την οποία επικρατούσαν σημαντικά χαμηλότερες θερμοκρασίες από τις σημερινές, τόσο στα μέσα γεωγραφικά πλάτη όσο και στην Ελλάδα, στην οποία μάλιστα έχει εκτιμηθεί ότι οι θερμοκρασίες ήταν χαμηλότερες κατά 1,5 ο C από τις σημερινές (Zerefos et al., 2010). Από το τέλος του 19 ου αιώνα, αρχίζει η άνοδος της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας, η οποία με διακυμάνσεις συνεχίζεται μέχρι τις ημέρες μας. Φυσικές διαδικασίες όπως οι μεταβολές στις τροχιακές παραμέτρους του πλανήτη Γη και η ηφαιστειακή δραστηριότητα, μπορούν να μεταβάλλουν το κλίμα. Το κλίμα και ο καιρός έχουν εμφανείς και σημαντικές επιδράσεις στη ζωή που υπάρχει στον πλανήτη. Αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της καθημερινής επαφής των ανθρώπων με το περιβάλλον τους και η επίδραση τους είναι καθοριστική. Επιπρόσθετα, το κλιματολογικό σύστημα μπορεί να επηρεαστεί από αλλαγές της συγκέντρωσης των διαφόρων αερίων της ατμόσφαιρας, η οποία επηρεάζει το ισοζύγιο ενέργειας του συστήματος γης-ατμόσφαιρας (Katsafados, 2007). Ένα μεγάλο μέρος της αλλαγής της σύστασης της ατμόσφαιρας έχει αποδοθεί στην ανθρώπινη δραστηριότητα. 20

21 Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζονται επιστημονικά δεδομένα, τα οποία αποδεικνύουν την μεταβολή των παραμέτρων, που χαρακτηρίζουν το κλίμα μιας περιοχής. Παρατηρείται αύξηση της θερμοκρασίας, ξηρασία, αύξηση της στάθμης της θάλασσας, μεταβολή των κατακρημνίσεων, αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων, επιδρώντας στη διαμόρφωση του κλίματος κάθε περιοχής (ΙPCC,2007,2012). Το φαινόμενο είναι γνωστό ως Κλιματική Αλλαγή. Βασική μορφή εμφάνισης της κλιματικής αλλαγής αποτελεί η θέρμανση της Γης. Ως κύρια αιτία της θέρμανσης της Γης και γενικά της κλιματικής αλλαγής θεωρείται το «Φαινόμενο του Θερμοκηπίου» (Greenhouse Effect). 2.2 Το Φαινόμενο του θερμοκηπίου (Greenhouse Effect) Τo φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι ένα φυσικό φαινόμενο. Η ατμόσφαιρα της γης με τη χημική σύσταση που έχει λειτουργεί, όπως ένα γυάλινο θερμοκήπιο. Αφήνει δηλαδή την ηλιακή ακτινοβολία να περάσει προς την επιφάνεια της γης, αλλά δεν αφήνει την γήινη ακτινοβολία να φύγει προς το διάστημα, εκτός από ένα μέρος της. Στην ατμόσφαιρα της γης υπάρχουν ορισμένα αέρια, τα οποία παίζουν το ρόλο των κρυστάλλινων επιφανειών σε ένα θερμοκήπιο (σχήμα 2.2.1). Για το λόγο αυτό καλούνται αέρια του θερμοκηπίου ή αλλιώς θερμοκηπικά αέρια. Τα κυριότερα αέρια της ατμόσφαιρας που καθορίζουν το φαινόμενο του θερμοκηπίου 1, είναι το διοξείδιο του άνθρακα (CO 2 ), το μεθάνιο (CH 4 ), το υποξείδιο του αζώτου (N 2 O), το τροποσφαιρικό όζον (O 3 ), οι υδροχλωροφθοράνθρακες (HCFCs), υδροφθοράνθρακες (HFCs), υπερφθοράνθρακες (PFCs), το εξαφθοριούχο θείο (SF 6 ) οι χλωροφθοράνθρακες (CFCs). Τα HCFCs, HFCs, PFCs, SF 6 και CFCs εντάσσονται στην κατηγορία των αλογονανθράκων (f-gases). Ο αέρας αποτελείται από 78% Ν 2, 21% Ο 2 και 1% από διάφορα άλλα αέρια συμπεριλαμβανομένων και των CO 2, CH 4, N 2 O, υδρατμών Η 2 Ο. 1 Σύμφωνα με το Πρωτόκολλο του Κιότο. 21

22 Σχήμα 2.2.1: Το φαινόμενο του θερμοκηπίου Πηγή: Greek-Weather. Η εισερχόμενη ηλιακή ακτινοβολία κατά ένα ποσοστό 51% απορροφάται από την γήινη επιφάνεια και τους ωκεανούς και χρησιμοποιείται για την θέρμανση της επιφάνειας και της χαμηλότερης ατμόσφαιρας, για την τήξη των πάγων ή του χιονιού, την εξάτμιση των υδάτων και την πρόκληση της φωτοσυνθέσεως στα φυτά. Από το υπόλοιπο 49%, το 4% ανακλάται από την επιφάνεια και επιστρέφει προς το διάστημα, το 26% ανακλάται πίσω από τα νέφη και τα σωματίδια της ατμόσφαιρας και το 19% απορροφάται από τα ατμοσφαιρικά αέρια, σωματίδια και νέφη, συμπεριλαμβανομένου και του στρώματος του όζοντος. Η θέρμανση της γης την μετατρέπει σε υπέρυθρη ακτινοβολία την οποία επανεκπέμπει προς το διάστημα, μέσω της ατμόσφαιρας (Katsafados, 2007). Στην τροπόσφαιρα η οποία αποτελεί το χαμηλότερο και πυκνότερο στρώμα της ατμόσφαιρας, υπάρχουν κάποια αέρια που απορροφούν μεγάλο μέρος της εκπεμπόμενης από τη γη υπέρυθρης ακτινοβολίας και την επανεκπέμπουν στο διάστημα. Ένα τμήμα της υπέρυθρης ακτινοβολίας αντί να διαφύγει προς το διάστημα, επιστρέφει στην επιφάνεια της γης με αποτέλεσμα να τη θερμάνει. Τα αέρια του θερμοκηπίου, σχηματίζουν ένα στρώμα πάνω από το έδαφος της γης σε ένα ορισμένο ύψος, ώστε αφού επιτρέψουν να εισέλθει η υπέρυθρη ακτινοβολία του ήλιου, αυτή απορροφάται κατά ένα μέρος από τη γη και την ατμόσφαιρα, ενώ το υπόλοιπο διαφεύγει στο διάστημα. Το στρώμα των αερίων επιτρέπει τη διέλευση της ακτινοβολίας, ενώ ταυτόχρονα την εγκλωβίζει και αυξάνεται η θερμοκρασία της Γης. Ως συνέπεια των διαφορών ανάμεσα στην εισαγόμενη 22

23 ηλιακή ενέργεια και στην εκπεμπόμενη ενέργεια, η συνολική μέση θερμοκρασία αλλάζει όλο και περισσότερο. Η ενέργεια αυτή με την μορφή θερμότητας εγκλωβίζεται από το διοξείδιο του άνθρακα και τους υδρατμούς διατηρώντας την θερμοκρασία της γης στους 15 ο C (Katsafados, 2007). Με αυτόν τον τρόπο προκαλείται το φαινόμενο του θερμοκηπίου το οποίο είναι μια φυσική διεργασία που κρατάει την γη ζεστή και είναι απαραίτητο ώστε να υπάρχει ζωή και ανάπτυξη. Η απειλή για το κλίμα βρίσκεται στο ότι οι ανθρωπογενείς εκπομπές θερμοκηπικών αερίων, αυξάνουν την υπέρυθρη ακτινοβολία που παγιδεύεται από την ατμόσφαιρα, επιδρώντας έτσι στο κλίμα της γης. Ως επακόλουθο της επίδρασης της ανθρώπινης δραστηριότητας στην σύσταση του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος, είναι η ενίσχυση του φαινομένου του θερμοκηπίου, που συνεπάγεται την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη (σχήμα 2.2.2). Σχήμα 2.2.2: Σύγκριση των παρατηρούμενων αλλαγών της θερμοκρασίας σε παγκόσμιο επίπεδο, αποτελέσματα προσομοίωσης κλιματικών μοντέλων που 23

Όπως έγινε κατανοητό, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, στις φυσικές του διαστάσεις, δεν είναι επιβλαβές, αντίθετα είναι ζωτικής σημασίας για τη

Όπως έγινε κατανοητό, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, στις φυσικές του διαστάσεις, δεν είναι επιβλαβές, αντίθετα είναι ζωτικής σημασίας για τη 2.12 Το φαινόμενο του θερμοκηπίου Δεχόμενοι σχεδόν καθημερινά ένα καταιγισμό συγκεχυμένων πληροφοριών, πολλοί από μας έχουν ταυτίσει το φαινόμενο του θερμοκηπίου με την κλιματική αλλαγή. Όπως θα εξηγήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΜΑΤΙΚH ΑΛΛΑΓH Μέρος Α : Αίτια

ΚΛΙΜΑΤΙΚH ΑΛΛΑΓH Μέρος Α : Αίτια ΚΛΙΜΑΤΙΚH ΑΛΛΑΓH Μέρος Α : Αίτια Με τον όρο κλιματική αλλαγή αναφερόμαστε στις μεταβολές των μετεωρολογικών συνθηκών σε παγκόσμια κλίμακα που οφείλονται σε ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Η κλιματική αλλαγή

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ.. Όλα όσα πρέπει να μάθετε για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, πως δημιουργείται το πρόβλημα και τα συμπεράσματα που βγαίνουν από όλο αυτό. Διαβάστε Και Μάθετε!!! ~ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία στο μάθημα «Οικολογία για μηχανικούς» Θέμα: «Το φαινόμενο του θερμοκηπίου»

Εργασία στο μάθημα «Οικολογία για μηχανικούς» Θέμα: «Το φαινόμενο του θερμοκηπίου» Εργασία στο μάθημα «Οικολογία για μηχανικούς» Θέμα: «Το φαινόμενο του θερμοκηπίου» Επιβλέπουσα καθηγήτρια: κ.τρισεύγενη Γιαννακοπούλου Ονοματεπώνυμο: Πάσχος Απόστολος Α.Μ.: 7515 Εξάμηνο: 1 ο Το φαινόμενο

Διαβάστε περισσότερα

Η ατμόσφαιρα και η δομή της

Η ατμόσφαιρα και η δομή της 1 Η ατμόσφαιρα και η δομή της Ατμόσφαιρα λέγεται το αεριώδες στρώμα που περιβάλλει τη γη και το οποίο την ακολουθεί στο σύνολο των κινήσεών της. 1.1 Έκταση της ατμόσφαιρας της γης Το ύψος στο οποίο φθάνει

Διαβάστε περισσότερα

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ. Γενικά περί ατµόσφαιρας

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ. Γενικά περί ατµόσφαιρας ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ Γενικά περί ατµόσφαιρας Τι είναι η ατµόσφαιρα; Ένα λεπτό στρώµα αέρα που περιβάλει τη γη Η ατµόσφαιρα είναι το αποτέλεσµα των διαχρονικών φυσικών, χηµικών και βιολογικών αλληλεπιδράσεων του

Διαβάστε περισσότερα

Μάθημα 16. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ \ ΜΕ ΤΟΝ ΑΕΡΑ Η ατμοσφαιρική ρύπανση, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, και η τρύπα του όζοντος. Η ρύπανση του αέρα

Μάθημα 16. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ \ ΜΕ ΤΟΝ ΑΕΡΑ Η ατμοσφαιρική ρύπανση, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, και η τρύπα του όζοντος. Η ρύπανση του αέρα Μάθημα 16 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ \ ΜΕ ΤΟΝ ΑΕΡΑ Η ατμοσφαιρική ρύπανση, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, και η τρύπα του όζοντος Στο μάθημα αυτό θα αναφερθούμε στην ατμοσφαιρική ρύπανση και στις συνέπειές της. Επιπλέον,

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥΤΡΥΠΑ ΤΟΥ ΟΖΟΝΤΟΣ

ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥΤΡΥΠΑ ΤΟΥ ΟΖΟΝΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥΤΡΥΠΑ ΤΟΥ ΟΖΟΝΤΟΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ Οποιαδήποτε αλλοίωση της φυσιολογικής σύστασης του αέρα που μπορεί να έχει βλαβερές επιπτώσεις

Διαβάστε περισσότερα

Το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Εισαγωγή

Το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Εισαγωγή Το φαινόμενο του θερμοκηπίου Εισαγωγή Το φαινόμενο του θερμοκηπίου ΟΜΑΔΑ 3 Αγγελίδης Γιώργος Δούκας Θεοδόσης Ναστίμι Μαριγκλέν Εισαγωγή Το φαινόμενο του θερμοκηπίου Το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι μια

Διαβάστε περισσότερα

Φαινόμενο του Θερμοκηπίου

Φαινόμενο του Θερμοκηπίου Φαινόμενο του Θερμοκηπίου Εργασία των μαθητών :Παράσογλου Χρύσανθος, Παρασχάκη Αλεξάνδρα, Τσαλίκογλου Αντιγόνη, Χίντρι Έγκι 3 ο Γυμνάσιο Καβάλας Σχολικό έτος 2017-2018 Καθηγητής : Χατζηαντωνίου Αλέξανδρος

Διαβάστε περισσότερα

είναι η επιβάρυνση του περιβάλλοντος (αέρα, νερού, εδάφους) με κάθε παράγοντα (ρύπο) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς.

είναι η επιβάρυνση του περιβάλλοντος (αέρα, νερού, εδάφους) με κάθε παράγοντα (ρύπο) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς. ΡΥΠΑΝΣΗ είναι η επιβάρυνση του περιβάλλοντος ρβ ς (αέρα, νερού, εδάφους) με κάθε παράγοντα (ρύπο) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς. ΡΥΠΑΝΣΗ Κατηγορίες ρύπων: χημικές ουσίες μορφές ενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

Oι Κατηγορίες Κλιμάτων :

Oι Κατηγορίες Κλιμάτων : ΚΛΙΜΑΤΙΚΑ ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ Oι Κατηγορίες Κλιμάτων : Κατηγορία Α : Τροπικά κλίματα Στην πρώτη κατηγορία, που συμβολίζεται με το κεφαλαίο Α, εντάσσονται όλοι οι τύποι του Τροπικού κλίματος. Κοινό χαρακτηριστικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΘΡΑΚΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ. Συνολική ποσότητα άνθρακα στην ατμόσφαιρα: 700 x 10 9 tn

ΑΝΘΡΑΚΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ. Συνολική ποσότητα άνθρακα στην ατμόσφαιρα: 700 x 10 9 tn ΑΝΘΡΑΚΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ CO 2, CO, CH 4, NMHC Συνολική ποσότητα άνθρακα στην ατμόσφαιρα: 700 x 10 9 tn Διοξείδιο του άνθρακα CO 2 : Άχρωμο και άοσμο αέριο Πηγές: Καύσεις Παραγωγή τσιμέντου Βιολογικές διαδικασίες

Διαβάστε περισσότερα

Ατμόσφαιρα. Αυτό τo αεριώδες περίβλημα, αποτέλεσε την πρώτη ατμόσφαιρα της γης.

Ατμόσφαιρα. Αυτό τo αεριώδες περίβλημα, αποτέλεσε την πρώτη ατμόσφαιρα της γης. Ατμόσφαιρα Η γη, όπως και ολόκληρο το ηλιακό μας σύστημα, αναπτύχθηκε μέσα από ένα τεράστιο σύννεφο σκόνης και αερίων, πριν από 4,8 δισεκατομμύρια χρόνια. Τότε η γη, περικλειόταν από ένα αεριώδες περίβλημα

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων

Εργασία Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων Εργασία Γεωλογίας και Διαχείρισης Φυσικών Πόρων Αλμπάνη Βάλια Καραμήτρου Ασημίνα Π.Π.Σ.Π.Α. Υπεύθυνος Καθηγητής: Δημήτριος Μανωλάς Αθήνα 2013 1 Πίνακας περιεχομένων ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ...2 Εξαντλούμενοι φυσικοί

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Α.1 Το φαινόµενο του θερµοκηπίου. του (Agriculture and climate, Eurostat).

Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Α.1 Το φαινόµενο του θερµοκηπίου. του (Agriculture and climate, Eurostat). Α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Α.1 Το φαινόµενο του θερµοκηπίου Ένα από τα µεγαλύτερα περιβαλλοντικά προβλήµατα που αντιµετωπίζει η ανθρωπότητα και για το οποίο γίνεται προσπάθεια επίλυσης είναι το φαινόµενο του θερµοκηπίου.

Διαβάστε περισσότερα

Φαινόµενο του Θερµοκηπίου

Φαινόµενο του Θερµοκηπίου Φαινόµενο του Θερµοκηπίου Αλεξάνδρου Αλέξανδρος, Κυριάκου Λίντα, Παυλίδης Ονήσιλος, Χαραλάµπους Εύη, Χρίστου ρόσος Φαινόµενο του θερµοκηπίου Ανακαλύφθηκε το 1824 από τον Γάλλο µαθηµατικό Fourier J. (1768)

Διαβάστε περισσότερα

Τα Αίτια Των Κλιματικών Αλλαγών

Τα Αίτια Των Κλιματικών Αλλαγών Τα Αίτια Των Κλιματικών Αλλαγών Το Φαινόμενο του θερμοκηπίου Η τρύπα του όζοντος Η μόλυνση της ατμόσφαιρας Η μόλυνση του νερού Η μόλυνση του εδάφους Όξινη βροχή Ρύπανση του περιβάλλοντος Ραδιενεργός ρύπανση

Διαβάστε περισσότερα

Κλιματική αλλαγή και συνέπειες στον αγροτικό τομέα

Κλιματική αλλαγή και συνέπειες στον αγροτικό τομέα Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Περιφέρεια Κρήτης Ημερίδα: «Κλιματική Αλλαγή και Γεωργία» Ηράκλειο, Παρασκευή 22 Μαρτίου 2019 Κλιματική αλλαγή και συνέπειες στον αγροτικό τομέα Μιχαήλ Σιούτας,

Διαβάστε περισσότερα

Οι κλιματικές ζώνες διακρίνονται:

Οι κλιματικές ζώνες διακρίνονται: Οι κλιματικές ζώνες διακρίνονται: την τροπική ζώνη, που περιλαμβάνει τις περιοχές γύρω από τον Ισημερινό. Το κλίμα σε αυτές τις περιοχές είναι θερμό και υγρό, η θερμοκρασία είναι συνήθως πάνω από 20 βαθμούς

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι το φαινόµενο του θερµοκηπίου;

Τι είναι το φαινόµενο του θερµοκηπίου; Το φαινόµενο του θερµοκηπίου Τι είναι το φαινόµενο του θερµοκηπίου; Όλοι µας γνωρίζουµε ότι εάν αφήσουµε ένα αυτοκίνητο µε κλειστά παράθυρα εκτεθειµένο στον ήλιο, το εσωτερικό του αµαξιού θερµαίνεται.

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ -ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ

ΦΥΣΙΚΗ -ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ Γιάννης Λ. Τσιρογιάννης Γεωργικός Μηχανικός M.Sc., PhD Επίκουρος Καθηγητής ΤΕΙ Ηπείρου Τμ. Τεχνολόγων Γεωπόνων Κατ. Ανθοκομίας Αρχιτεκτονικής Τοπίου ΦΥΣΙΚΗ -ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΑΙ ΓΕΩΡΓΙΑ Κλιματική αλλαγή

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ (1/9) Το φαινόμενο του θερμοκηπίου, είναι ένα φυσικό φαινόμενο που είναι σημαντικό για να διατηρεί θερμή την επιφάνεια της γης. Τα αέρια των θερμοκηπίων

Διαβάστε περισσότερα

Η παγκόσμια έρευνα και τα αποτελέσματά της για την Κλιματική Αλλαγή

Η παγκόσμια έρευνα και τα αποτελέσματά της για την Κλιματική Αλλαγή Η παγκόσμια έρευνα και τα αποτελέσματά της για την Κλιματική Αλλαγή Αλκιβιάδης Μπάης Καθηγητής Εργαστήριο Φυσικής της Ατμόσφαιρας Τμήμα Φυσικής - Α.Π.Θ. Πρόσφατη εξέλιξη της παγκόσμιας μέσης θερμοκρασίας

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντική μηχανική

Περιβαλλοντική μηχανική Περιβαλλοντική μηχανική 2 Εισαγωγή στην Περιβαλλοντική μηχανική Enve-Lab Enve-Lab, 2015 1 Environmental Μεγάλης κλίμακας περιβαλλοντικά προβλήματα Παγκόσμια κλιματική αλλαγή Όξινη βροχή Μείωση στρατοσφαιρικού

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΠΑΝΣΗ. Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ

ΡΥΠΑΝΣΗ. Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ ΡΥΠΑΝΣΗ Ρύπανση : η επιβάρυνση του περιβάλλοντος με κάθε παράγοντα ( ρύπο ) που έχει βλαπτικές επιδράσεις στους οργανισμούς ΡΥΠΟΙ χημικές ουσίες μορφές ενέργειας ακτινοβολίες ήχοι θερμότητα ΕΠΙΚΥΝΔΥΝΟΤΗΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

Ισορροπία στη σύσταση αέριων συστατικών

Ισορροπία στη σύσταση αέριων συστατικών Ισορροπία στη σύσταση αέριων συστατικών Για κάθε αέριο υπάρχουν μηχανισμοί παραγωγής και καταστροφής Ρυθμός μεταβολής ενός αερίου = ρυθμός παραγωγής ρυθμός καταστροφής Όταν: ρυθμός παραγωγής = ρυθμός καταστροφής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ. Βλυσίδης Απόστολος Καθηγητής ΕΜΠ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ. Βλυσίδης Απόστολος Καθηγητής ΕΜΠ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΕΡΙΑ ΡΥΠΑΝΣΗ Βλυσίδης Απόστολος Καθηγητής ΕΜΠ Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες,

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Ενότητα: Φυσική Ατμοσφαιρικού Περιβάλλοντος Μέρος 5 ο Η ΕΞΕΛΙΣΣΟΜΕΝΗ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Δημήτρης Μελάς Καθηγητής Το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι ένα φυσικό

Διαβάστε περισσότερα

Κλιματική Αλλαγή. Χρήστος Σπύρου ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 70, ΑΘΗΝΑ.

Κλιματική Αλλαγή. Χρήστος Σπύρου ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 70, ΑΘΗΝΑ. ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ ΕΛ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ 70, 176 71 ΑΘΗΝΑ Κλιματική Αλλαγή Χρήστος Σπύρου scspir@gmail.com Βασικό σύγγραμμα: Κατσαφάδος Π. και Μαυροματίδης Η., 2015: Εισαγωγή στη Φυσική της

Διαβάστε περισσότερα

1. Τα αέρια θερµοκηπίου στην ατµόσφαιρα είναι 2. Η ποσότητα της ηλιακής ακτινοβολίας στο εξωτερικό όριο της ατµόσφαιρας Ra σε ένα τόπο εξαρτάται:

1. Τα αέρια θερµοκηπίου στην ατµόσφαιρα είναι 2. Η ποσότητα της ηλιακής ακτινοβολίας στο εξωτερικό όριο της ατµόσφαιρας Ra σε ένα τόπο εξαρτάται: 1. Τα αέρια θερµοκηπίου στην ατµόσφαιρα είναι 1. επικίνδυνα για την υγεία. 2. υπεύθυνα για τη διατήρηση της µέσης θερµοκρασίας του πλανήτη σε επίπεδο αρκετά µεγαλύτερο των 0 ο C. 3. υπεύθυνα για την τρύπα

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ

ΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ Μερικές συμπληρωματικές σημειώσεις στη ΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ Ενεργειακό ισοζύγιο της Γης Εισερχόμενη και εξερχόμενη Ακτινοβολία Εισερχόμενη Ηλιακή Ακτινοβολία Εξερχόμενη Γήινη ακτινοβολία Ορατή ακτινοβολία

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ Εισαγωγή Η υπερθέρµανση του πλανήτη θεωρείται το πιο σηµαντικό περιβαλλοντικό πρόβληµα σε παγκόσµιο επίπεδο Υπάρχει όµως µεγάλη αβεβαιότητα και σηµαντική επιστηµονική διαµάχη

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

ΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΦΥΣΙΚΗ ΤΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Ενότητα: Φυσική Ατμοσφαιρικού Περιβάλλοντος -2 Δημήτρης Μελάς Καθηγητής ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΡΥΠAΝΣΗ Ορισμός της ατμοσφαιρικής ρύπανσης Ατμοσφαιρική ρύπανση ονομάζεται

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις

Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις Περιβαλλοντικά Προβλήματα Παγκόσμιας κλίμακας Περιφερειακής κλίμακας Τοπικής κλίμακας Αλλαγή του παγκόσμιου κλίματος ( Θ κατά 2 ⁰C έως 2050) Εξάντληση όζοντος (αλλαγές συγκέντρωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ. Η ύλη που υπάρχει διαθέσιμη στη βιόσφαιρα είναι περιορισμένη. Ενώσεις και στοιχεία όπως:

ΚΥΚΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ. Η ύλη που υπάρχει διαθέσιμη στη βιόσφαιρα είναι περιορισμένη. Ενώσεις και στοιχεία όπως: ΚΥΚΛΟΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Η ύλη που υπάρχει διαθέσιμη στη βιόσφαιρα είναι περιορισμένη. Ενώσεις και στοιχεία όπως: Το νερό (Η 2 Ο) Το οξυγόνο (Ο 2 ) Ο άνθρακας (C) Το άζωτο (N 2 ) Το θείο (S) Οφώσφορος(P) κυκλοφορούν

Διαβάστε περισσότερα

Κλιματική Αλλαγή και Επιπτώσεις στην Περιοχή μας

Κλιματική Αλλαγή και Επιπτώσεις στην Περιοχή μας Ε.ΠΕ.ΧΗ.ΔΙ. University of Crete Κλιματική Αλλαγή και Επιπτώσεις στην Περιοχή μας Καθ. Μαρία Κανακίδου Εργαστήριο Περιβαλλοντικών Χημικών Διεργασιών Τμήμα Χημείας, Πανεπιστήμιο Κρήτης mariak@uoc.gr Ημερίδα

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλα ακτινοβολίας Εργαλείο κατανόησης κλιματικής αλλαγής

Μοντέλα ακτινοβολίας Εργαλείο κατανόησης κλιματικής αλλαγής Κύκλος διαλέξεων στις επιστήμες του περιβάλλοντος Μοντέλα ακτινοβολίας Εργαλείο κατανόησης κλιματικής αλλαγής Χρήστος Ματσούκας Τμήμα Περιβάλλοντος Τι σχέση έχει η ακτινοβολία με το κλίμα; Ο Ήλιος μας

Διαβάστε περισσότερα

4.1 Εισαγωγή. Μετεωρολογικός κλωβός

4.1 Εισαγωγή. Μετεωρολογικός κλωβός 4 Θερμοκρασία 4.1 Εισαγωγή Η θερμοκρασία αποτελεί ένα μέτρο της θερμικής κατάστασης ενός σώματος, δηλ. η θερμοκρασία εκφράζει το πόσο ψυχρό ή θερμό είναι το σώμα. Η θερμοκρασία του αέρα μετράται διεθνώς

Διαβάστε περισσότερα

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ. 1. Ποια από τις παρακάτω ενώσεις αποτελεί πρωτογενή ρύπο; α. το DDT β. το νιτρικό υπεροξυακετύλιο γ. το όζον δ.

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ. 1. Ποια από τις παρακάτω ενώσεις αποτελεί πρωτογενή ρύπο; α. το DDT β. το νιτρικό υπεροξυακετύλιο γ. το όζον δ. 1 ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ 1. Ποια από τις παρακάτω ενώσεις αποτελεί πρωτογενή ρύπο; α. το DDT β. το νιτρικό υπεροξυακετύλιο γ. το όζον δ. το βενζοπυρένιο 2. Τα οξείδια του αζώτου: α. αντιδρούν με το οξυγόνο

Διαβάστε περισσότερα

Το φαινόμενου του θερμοκηπίου. 3/12/2009 Δρ. Ελένη Γουμενάκη

Το φαινόμενου του θερμοκηπίου. 3/12/2009 Δρ. Ελένη Γουμενάκη Το φαινόμενου του θερμοκηπίου Μέση θερμοκρασία σε παγκόσμια κλίμακα Ατμόσφαιρα ονομάζεται το αέριο τμήμα του πλανήτη, το οποίο τον περιβάλλει και τον ακολουθεί στο σύνολο των κινήσεών του Τα αέρια της

Διαβάστε περισσότερα

Συµπληρωµατικά στοιχεία ppt1

Συµπληρωµατικά στοιχεία ppt1 Συµπληρωµατικά στοιχεία ppt1 ιαφάνεια 1 Κλιµατική αλλαγή Τα επιστηµονικά στοιχεία είναι κατηγορηµατικά Η παρουσίαση αυτή έχει στόχο την εισαγωγή του θέµατος της κλιµατικής αλλαγής και την παροχή µιας (σύντοµης)

Διαβάστε περισσότερα

Όξινη βροχή. Όξινη ονομάζεται η βροχή η οποία έχει ph μικρότερο από 5.6.

Όξινη βροχή. Όξινη ονομάζεται η βροχή η οποία έχει ph μικρότερο από 5.6. Όξινη βροχή Οξύτητα είναι η συγκέντρωση ιόντων υδρογόνου σε μια ουσία όπως αυτή ορίζεται από τον αρνητικό λογάριθμο της συγκέντρωσης των ιόντων του υδρογόνου (ph). Το καθαρό νερό έχει ουδέτερο ph ίσο με

Διαβάστε περισσότερα

Kεφάλαιο 9ο (σελ ) Η ατµόσφαιρα

Kεφάλαιο 9ο (σελ ) Η ατµόσφαιρα 1 Kεφάλαιο 9ο (σελ. 35 38) Η ατµόσφαιρα Στόχοι: - να γνωρίζουµε τι είναι η ατµόσφαιρα - να γνωρίζουµε τη σύσταση της ατµόσφαιρας - να περιγράφουµε τη δοµή της ατµόσφαιρας - να αξιολογούµε το ρόλο της ατµόσφαιρας

Διαβάστε περισσότερα

Έγγραφο συνόδου B7-0000/2011 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία της ερώτησης για προφορική απάντηση B7-0000/2011

Έγγραφο συνόδου B7-0000/2011 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ. εν συνεχεία της ερώτησης για προφορική απάντηση B7-0000/2011 ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Έγγραφο συνόδου 4.5.2011 B7-0000/2011 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ εν συνεχεία της ερώτησης για προφορική απάντηση B7-0000/2011 σύμφωνα με το άρθρο 115, παράγραφος 5, του Κανονισμού

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογίες Καυσίμων Επιβλέπων καθηγητής: Καρκάνης Αναστάσιος Φοιτήτρια: Τζαμπαζίδου Μαρία Ειρήνη

Τεχνολογίες Καυσίμων Επιβλέπων καθηγητής: Καρκάνης Αναστάσιος Φοιτήτρια: Τζαμπαζίδου Μαρία Ειρήνη Επιδράσεις των καυσίμων στο φαινόμενο του θερμοκηπίου Τεχνολογίες Καυσίμων Επιβλέπων καθηγητής: Καρκάνης Αναστάσιος Φοιτήτρια: Τζαμπαζίδου Μαρία Ειρήνη Κλιματική αλλαγή - Φαινόμενο του θερμοκηπίου Κλιματική

Διαβάστε περισσότερα

Θερμική νησίδα», το πρόβλημα στις αστικές περιοχές. Παρουσίαση από την Έψιλον-Έψιλον Α.Ε.

Θερμική νησίδα», το πρόβλημα στις αστικές περιοχές. Παρουσίαση από την Έψιλον-Έψιλον Α.Ε. Θερμική νησίδα», το πρόβλημα στις αστικές περιοχές. Παρουσίαση από την Έψιλον-Έψιλον Α.Ε. Η ένταση της Θερμικής νησίδας στον κόσμο είναι πολύ υψηλή Ένταση της θερμικής νησίδας κυμαίνεται μεταξύ 1-10 o

Διαβάστε περισσότερα

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ. Aτµόσφαιρα της Γης - Η σύνθεση της ατµόσφαιρας Προέλευση του Οξυγόνου - Προέλευση του Οξυγόνου

ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ. Aτµόσφαιρα της Γης - Η σύνθεση της ατµόσφαιρας Προέλευση του Οξυγόνου - Προέλευση του Οξυγόνου ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ Aτµόσφαιρα της Γης - Η σύνθεση της ατµόσφαιρας Προέλευση του Οξυγόνου - Προέλευση του Οξυγόνου ρ. Ε. Λυκούδη Αθήνα 2005 Aτµόσφαιρα της Γης Ατµόσφαιρα είναι η αεριώδης µάζα η οποία περιβάλλει

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΓΕΩΧΗΜΕΙΑ Ενότητα 10: Αναλυτική Γεωχημεία και Οικολογία Χαραλαμπίδης Γεώργιος Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος και Μηχανικών Αντιρρύπανσης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Φαινόμενο θερμοκηπίου

Φαινόμενο θερμοκηπίου Φαινόμενο θερμοκηπίου To Φαινόμενο του Θερμοκηπίου 99% της ηλιακής ακτινοβολίας .0 μm (μεγάλου μήκους κύματος ή θερμική) H 2 O, CO 2, CH, N 2

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΦΑΙΝOΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ

ΤΟ ΦΑΙΝOΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ ΤΟ ΦΑΙΝOΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ Η ηλιακή ακτινοβολία που πέφτει στην επιφάνεια της Γης απορροφάται κατά ένα μέρος από αυτήν, ενώ κατά ένα άλλο μέρος εκπέμπεται πίσω στην ατμόσφαιρα με την μορφή υπέρυθρης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ ΣΤΙΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΙΟΞΕΙ ΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΝΑΕΡΙΟ ΧΩΡΟ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ ΣΤΙΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΙΟΞΕΙ ΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΝΑΕΡΙΟ ΧΩΡΟ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΑΕΡΟΣΚΑΦΩΝ ΣΤΙΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΙΟΞΕΙ ΙΟΥ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΑ ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΝΑΕΡΙΟ ΧΩΡΟ Παγώνη Ιωάννα, Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π. Ψαράκη Βούλα, Επίκουρος Καθηγήτρια

Διαβάστε περισσότερα

ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ 2. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ 2. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΡΑΔΙΟΧΗΜΕΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΙΣΟΤΟΠΩΝ Τμήμα Χημικών Μηχανικών Ιωάννα Δ. Αναστασοπούλου Βασιλική Δρίτσα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΡΑΔΙΕΝΕΡΓΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ 2. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ

Διαβάστε περισσότερα

Τρίκαλα, 27/12/2011. Συνεντεύξεις. «Μεγαλύτερες σε διάρκεια ξηρασίες»

Τρίκαλα, 27/12/2011. Συνεντεύξεις. «Μεγαλύτερες σε διάρκεια ξηρασίες» Τρίκαλα, 27/12/2011 Συνεντεύξεις «Μεγαλύτερες σε διάρκεια ξηρασίες» Τι επισημαίνει στην ΕΡΕΥΝΑ για την περιοχή μας ο κ. Σοφοκλής Ε. Δρίτσας, ερευνητής στο Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΞΕΛΙΣΣΟΜΕΝΗ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ. ηµήτρης Μελάς Αριστοτέλειο Πανε ιστήµιο Θεσσαλονίκης Τµήµα Φυσικής - Εργαστήριο Φυσικής της Ατµόσφαιρας

Η ΕΞΕΛΙΣΣΟΜΕΝΗ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ. ηµήτρης Μελάς Αριστοτέλειο Πανε ιστήµιο Θεσσαλονίκης Τµήµα Φυσικής - Εργαστήριο Φυσικής της Ατµόσφαιρας Η ΕΞΕΛΙΣΣΟΜΕΝΗ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ηµήτρης Μελάς Αριστοτέλειο Πανε ιστήµιο Θεσσαλονίκης Τµήµα Φυσικής - Εργαστήριο Φυσικής της Ατµόσφαιρας Το φαινόµενο του θερµοκηπίου είναι ένα φυσικό φαινόµενο µε ευεργετικά

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές Αρχές Οικολογίας

Γενικές Αρχές Οικολογίας Γενικές Αρχές Οικολογίας Γιώργος Αμπατζίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ακαδημαϊκό έτος 2016-17 Στο προηγούμενο μάθημα Τροφική αλυσίδα Τροφικό πλέγμα Τροφικό επίπεδο Πυραμίδα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ Κ Kάνιγγος ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΟΛΛΙΝΤΖΑ 10, (5ος όροφ. Τηλ: 210-3300296-7. www.kollintzas.gr OΙΚΟΛΟΓΙΑ 1. Όσο το ποσό της ενέργειας: α) μειώνεται προς τα ανώτερα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου

ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΤΕΙ Καβάλας, Τμήμα Δασοπονίας και Διαχείρισης Φυσικού Περιβάλλοντος Μάθημα Μετεωρολογίας-Κλιματολογίας Υπεύθυνη : Δρ Μάρθα Λαζαρίδου Αθανασιάδου 1. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ Ατμόσφαιρα είναι το αεριώδες περίβλημα

Διαβάστε περισσότερα

Μετεωρολογία Κλιματολογία (ΘΕΩΡΙΑ):

Μετεωρολογία Κλιματολογία (ΘΕΩΡΙΑ): Μετεωρολογία Κλιματολογία (ΘΕΩΡΙΑ): Μιχάλης Βραχνάκης Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Θεσσαλίας ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 2 ΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Η ΓΗ ΚΑΙ Η ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΤΗΣ 1.1. Γενικά 1.2. Στρώματα ή περιοχές της ατμόσφαιρας

Διαβάστε περισσότερα

Αρχές Οικολογίας και Περιβαλλοντικής Χηµείας

Αρχές Οικολογίας και Περιβαλλοντικής Χηµείας Αρχές Οικολογίας και Περιβαλλοντικής Χηµείας Ανθρωπογενής κλιµατική αλλαγή -Ερηµοποίηση Νίκος Μαµάσης Τοµέας Υδατικών Πόρων Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αθήνα 2014 ιακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή

Διαβάστε περισσότερα

Η πραγματική «άβολη» αλήθεια. Φαινόμενο θερμοκηπίου, αύξηση της θερμοκρασίας της Γης

Η πραγματική «άβολη» αλήθεια. Φαινόμενο θερμοκηπίου, αύξηση της θερμοκρασίας της Γης Η πραγματική «άβολη» αλήθεια Φαινόμενο θερμοκηπίου, αύξηση της θερμοκρασίας της Γης 1 Βασικές παρερμηνείες 1.Συμπεριφέρεται η Γη σαν ένα πραγματικό θερμοκήπιο; 2.Είναι το αποκαλούμενο φαινόμενο του θερμοκηπίου

Διαβάστε περισσότερα

Η «τρύπα» του όζοντος

Η «τρύπα» του όζοντος Η «τρύπα» του όζοντος Η διττή φύση του Ο 3 «Κακό» όζον Στην τροπόσφαιρα Κύριο συστατικό του φωτοχηµικού νέφους «Καλό» όζον Στη στρατόσφαιρα Προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία 1 Η αρχή της ιστορίας

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΞΙΝΗΣ ΒΡΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΞΙΝΗΣ ΒΡΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ !Unexpected End of Formula l ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΞΙΝΗΣ ΒΡΟΧΗΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Παραδεισανός Αδάμ ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η εργασία αυτή εκπονήθηκε το ακαδημαϊκό έτος 2003 2004 στο μάθημα «Το πείραμα στη

Διαβάστε περισσότερα

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους

μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ μελετά τις σχέσεις μεταξύ των οργανισμών και με το περιβάλλον τους Οι οργανισμοί αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον τους σε πολλά επίπεδα στα πλαίσια ενός οικοσυστήματος Οι φυσικές

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος

ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ Βιογεωχημικός κύκλος ενός στοιχείου είναι, η επαναλαμβανόμενη κυκλική πορεία του στοιχείου στο οικοσύστημα. Οι βιογεωχημικοί κύκλοι, πραγματοποιούνται με την βοήθεια, βιολογικών, γεωλογικών

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 9 Το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου υπερ-θερμαίνει

Φύλλο Εργασίας 9 Το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου υπερ-θερμαίνει Φύλλο Εργασίας 9 Το Φαινόμενο του Θερμοκηπίου υπερ-θερμαίνει α. Παρατηρώ, Πληροφορούμαι, Ενδιαφέρομαι Παρατήρησε στο παρακάτω ενδεικτικό γράφημα την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της γης από το 1870 έως

Διαβάστε περισσότερα

Μείγμα διαφόρων σωματιδίων σε αιώρηση

Μείγμα διαφόρων σωματιδίων σε αιώρηση ΑΙΩΡΟΥΜΕΝΑ ΣΩΜΑΤΙΔΙΑ Μείγμα διαφόρων σωματιδίων σε αιώρηση Τα σωματίδια στην ατμόσφαιρα διαφέρουν από τα αέρια. 1. Ένα αέριο αποτελείται από ξεχωριστά άτομα ή μόρια τα οποία είναι διαχωρισμένα ενώ ένα

Διαβάστε περισσότερα

Περιγραφή/Ορολογία Αίτια. Συνέπειες. Λύσεις. Το φωτοχημικό νέφος

Περιγραφή/Ορολογία Αίτια. Συνέπειες. Λύσεις. Το φωτοχημικό νέφος Π.Αρφάνης για ΕΠΑΛ ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ 2011 Περιγραφή/Ορολογία Αίτια. Συνέπειες. Λύσεις. Το φωτοχημικό νέφος Γενικές γνώσεις. Ορολογία Τι είναι η Ατμοσφαιρική Ρύπανση; Είναι η ποιοτική και ποσοτική αλλοίωση της

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλία του καθηγητού Χρήστου Σ. Ζερεφού, ακαδημαϊκού Συντονιστού της ΕΜΕΚΑ

Ομιλία του καθηγητού Χρήστου Σ. Ζερεφού, ακαδημαϊκού Συντονιστού της ΕΜΕΚΑ Ομιλία του καθηγητού Χρήστου Σ. Ζερεφού, ακαδημαϊκού Συντονιστού της ΕΜΕΚΑ Οι επιμέρους μελέτες ανέδειξαν τον πλούτο των φυσικών πόρων που διαθέτει η χώρα μας αλλά και τους κινδύνους που απειλούν το φυσικό

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ 2 ο Γ.Ε.Λ. ΠΥΛΑΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ: 2014-2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΝΟΜΑ: ΣΑΒΒΙΔΟΥ ΕΥΑ ΤΑΞΗ: Β ΤΜΗΜΑ: 3 ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ ΑΙΤΙΑ ΚΑΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ 1 1.1 ΓΕΝΙΚΑ Το φαινόμενο του θερμοκηπίου

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη και κατανόηση των διαφόρων φάσεων του υδρολογικού κύκλου.

Μελέτη και κατανόηση των διαφόρων φάσεων του υδρολογικού κύκλου. Ζαΐμης Γεώργιος Κλάδος της Υδρολογίας. Μελέτη και κατανόηση των διαφόρων φάσεων του υδρολογικού κύκλου. Η απόκτηση βασικών γνώσεων της ατμόσφαιρας και των μετεωρολογικών παραμέτρων που διαμορφώνουν το

Διαβάστε περισσότερα

ΓΣΕΕ-GREENPEACE-ATTAC Ελλάς

ΓΣΕΕ-GREENPEACE-ATTAC Ελλάς ΓΣΕΕ-GREENPEACE-ATTAC Ελλάς Το Πρωτόκολλο του Κιότο Μια πρόκληση για την ανάπτυξη και την απασχόληση «Από το Ρίο στο Γιοχάνεσµπουργκ και πέρα από το Κιότο. Ποιο µέλλον για τον Πλανήτη;» ρ Μιχαήλ Μοδινός

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ, ΥΠΕΡΘΕΡΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ. Αποστολόπουλος Κ. & Χατζηελευθερίου Μ.

ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ, ΥΠΕΡΘΕΡΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ. Αποστολόπουλος Κ. & Χατζηελευθερίου Μ. ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ, ΥΠΕΡΘΕΡΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Αποστολόπουλος Κ. & Χατζηελευθερίου Μ. Από τις 100 μονάδες ηλιακής ακτινοβολίας που φθάνουν στη Γη από τον ήλιο, οι 30, περίπου, ανακλώνται

Διαβάστε περισσότερα

Μετεωρολογία Κλιματολογία (ΘΕΩΡΙΑ):

Μετεωρολογία Κλιματολογία (ΘΕΩΡΙΑ): Μετεωρολογία Κλιματολογία (ΘΕΩΡΙΑ): Μιχάλης Βραχνάκης Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΙ Θεσσαλίας ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 6 ΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Η ΓΗ ΚΑΙ Η ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2. ΗΛΙΑΚΗ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Φύλλο Εργασίας 1: Μετρήσεις μήκους Η μέση τιμή

Φύλλο Εργασίας 1: Μετρήσεις μήκους Η μέση τιμή Φύλλο Εργασίας 1: Μετρήσεις μήκους Η μέση τιμή Φυσικά μεγέθη: Ονομάζονται τα μετρήσιμα μεγέθη που χρησιμοποιούμε για την περιγραφή ενός φυσικού φαινομένου. Τέτοια μεγέθη είναι το μήκος, το εμβαδόν, ο όγκος,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΘΕΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΜΟΥ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ: ΑΣΚΟΡΔΑΛΑΚΗ ΜΑΝΟΥ ΕΤΟΣ 2013-2014 ΤΑΞΗ:B ΤΜΗΜΑ: Β1 ΡΥΠΑΝΣΗ- ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ Η καθαριότητα και η λειτουργικότητα

Διαβάστε περισσότερα

«Κλιματική ή Αλλαγή: Δείκτες και Γεγονότα»

«Κλιματική ή Αλλαγή: Δείκτες και Γεγονότα» «Κλιματική ή Αλλαγή: Δείκτες και Γεγονότα» του Δημήτρη Κοσμά, icsd07055@icsd.aegean.gr d και της Γεωργίας Πολυζώη, icsd07105@icsd.aegean.gr 1 Δείκτης: Επιφανειακή Θερμοκρασία Ως μέση επιφανειακή θερμοκρασία,

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ Η ΣΧΕΣΗ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗ ΓΗ Δ. ΑΡΖΟΥΜΑΝΙΔΟΥ

ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ Η ΣΧΕΣΗ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗ ΓΗ Δ. ΑΡΖΟΥΜΑΝΙΔΟΥ ΦΥΣΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ Η ΣΧΕΣΗ ΜΑΣ ΜΕ ΤΗ ΓΗ Δ. ΑΡΖΟΥΜΑΝΙΔΟΥ είναι οι παραγωγικές δυνάμεις ή το αποτέλεσμα των παραγωγικών δυνάμεων που υπάρχουν και δρουν στο φυσικό περιβάλλον και που για τον σημερινό άνθρωπο μπορούν,

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΔΑΦΩΝ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΔΑΦΩΝ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΕΔΑΦΩΝ ΣΤΗΝ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ 1 Ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΑΡΔΙΤΣΑ 9 &10 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 Τσαντήλας Χρίστος, Ευαγγέλου Ελευθέριος Ελληνικός Γεωργικός Οργανισμός ΔΗΜΗΤΡΑ, Γενική Διεύθυνση

Διαβάστε περισσότερα

To φαινόμενο του θερμοκηπίου. Υπερθέρμανση του πλανήτη

To φαινόμενο του θερμοκηπίου. Υπερθέρμανση του πλανήτη To φαινόμενο του θερμοκηπίου Υπερθέρμανση του πλανήτη Έχουμε ασχοληθεί, κατά διαστήματα με το φαινόμενο του θερμοκηπίου, ως προς τον μηχανισμό δημιουργίας του, την αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη εξ

Διαβάστε περισσότερα

Κλιματική αλλαγή. Τα επιστημονικά στοιχεία είναι αδιάσειστα. ΤΑΞΗ Β PROJECT2 2o ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ

Κλιματική αλλαγή. Τα επιστημονικά στοιχεία είναι αδιάσειστα. ΤΑΞΗ Β PROJECT2 2o ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ Κλιματική αλλαγή Τα επιστημονικά στοιχεία είναι αδιάσειστα ΤΑΞΗ Β PROJECT2 2o ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΡΔΙΤΣΑΣ 2013-2014 ΤΟ ΚΛΙΜΑ «Κλίμα» είναι οι μακροπρόθεσμες ατμοσφαιρικές συνθήκες, ενώ ο «καιρός» διαφοροποιείται

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντικά Συστήματα

Περιβαλλοντικά Συστήματα Περιβαλλοντικά Συστήματα Ενότητα 4: Η Ενίσχυση του Φαινομένου του Θερμοκηπίου Χαραλαμπίδης Γεώργιος Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος και Μηχανικών Αντιρρύπανσης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ (SYLLABUS) ΣΕΚ περιβαλλοντική διαχείριση και προστασία των φυσικών πόρων ΕΚΔΟΣΗ 1.0. Σόλωνος 108,Τηλ Φαξ 210.

ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ (SYLLABUS) ΣΕΚ περιβαλλοντική διαχείριση και προστασία των φυσικών πόρων ΕΚΔΟΣΗ 1.0. Σόλωνος 108,Τηλ Φαξ 210. ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ (SYLLABUS) ΣΕΚ περιβαλλοντική διαχείριση και προστασία των φυσικών πόρων ΕΚΔΟΣΗ 1.0 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ Το πρόγραμμα αυτό απευθύνεται στους

Διαβάστε περισσότερα

Ατμοσφαιρική Ρύπανση

Ατμοσφαιρική Ρύπανση ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 7: Ισοζύγιο ενέργειας στο έδαφος Μουσιόπουλος Νικόλαος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτέα ύλη μέχρι

Διδακτέα ύλη μέχρι 7Ο ΓΕΛ Πειραιά Α Λυκείου Σχολικό έτος 2017-18 ΓΕΩΛΟΓΙΑ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ (μάθημα επιλογής) Διδακτέα ύλη μέχρι 18-12-2017 Α ΤΑΞΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Η διδακτέα ύλη για το μάθημα επιλογής «ΓΕΩΛΟΓΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Σύνοψη και Ερωτήσεις 5ου Μαθήματος

Σύνοψη και Ερωτήσεις 5ου Μαθήματος Σύνοψη και Ερωτήσεις 5ου Μαθήματος - ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΝΕΡΟΥ Ιδιότητα Θερμοχωρητικότητα Θερμική Αγωγιμότητα Λανθάνουσα Θερμότητα εξάτμισης Λανθάνουσα Θερμότητα Τήξης Διαλυτική Ικανότητα Επιφανειακή Τάση Φυσική

Διαβάστε περισσότερα

ΗΜΕΡΙΔΑ Σ.Π.Ε.Λ. AGROTICA, 2010 Γεωργία και Κλιματική Αλλαγή: O Ρόλος των Λιπασμάτων. Δρ. ΔΗΜ. ΑΝΑΛΟΓΙΔΗΣ

ΗΜΕΡΙΔΑ Σ.Π.Ε.Λ. AGROTICA, 2010 Γεωργία και Κλιματική Αλλαγή: O Ρόλος των Λιπασμάτων. Δρ. ΔΗΜ. ΑΝΑΛΟΓΙΔΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑ Σ.Π.Ε.Λ. AGROTICA, 2010 Γεωργία και Κλιματική Αλλαγή: O Ρόλος των Λιπασμάτων Δρ. ΔΗΜ. ΑΝΑΛΟΓΙΔΗΣ 1 ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΣ ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΕΠΑΡΚΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ OΜΩΣ, Η ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ (όπως όλες

Διαβάστε περισσότερα

Γενικές Αρχές Οικολογίας

Γενικές Αρχές Οικολογίας Γενικές Αρχές Οικολογίας Γιώργος Αμπατζίδης Παιδαγωγικό Τμήμα Ειδικής Αγωγής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ακαδημαϊκό έτος 2016-17 Στο προηγούμενο μάθημα Κύκλος του άνθρακα Φαινόμενο του θερμοκηπίου Υπερθέρμανση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ Τι είναι το φαινόµενο του θερµοκηπίου Φαινόµενο του θερµοκηπίου ονοµάζεται η φυσική διαδικασία κατά την οποία η ατµόσφαιρα ενός πλανήτη συµβάλει στην θέρµανσή του. Ανακαλύφθηκε

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση Εννοιών στη Βιολογία της Γ Λυκείου. Κεφάλαιο εύτερο Ενότητα: Ερημοποίηση Ρύπανση

Παρουσίαση Εννοιών στη Βιολογία της Γ Λυκείου. Κεφάλαιο εύτερο Ενότητα: Ερημοποίηση Ρύπανση Παρουσίαση Εννοιών στη Βιολογία της Γ Λυκείου Κεφάλαιο εύτερο Ενότητα: Ερημοποίηση Ρύπανση Τι ονομάζουμε ερημικά οικοσυστήματα; Πρόκειται για οικοσυστήματα που χαρακτηρίζονται από άγονα εδάφη, μικρή παραγωγικότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΙΑ 2 ο ΡΥΠΑΝΣΗ, ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ, ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΑ ΔΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

ΘΕΩΡΙΑ 2 ο ΡΥΠΑΝΣΗ, ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ, ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΑ ΔΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΘΕΩΡΙΑ 2 ο ΡΥΠΑΝΣΗ, ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ, ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΑ ΔΑΣΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ Ατμοσφαιρική Ρύπανση Ατμοσφαιρική ρύπανση καλείται η παρουσία στην ατμόσφαιρα ρύπων σε ποσότητα, συγκέντρωση ή διάρκεια, που έχουν

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΗΣ ATMOΣΦΑΙΡΑΣ

ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΗΣ ATMOΣΦΑΙΡΑΣ ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΗΣ ATMOΣΦΑΙΡΑΣ...προκαλεί ορισμένα από τα σημαντικότερα παγκόσμια προβλήματα Αέριοι ρύποι όξινη βροχή οξίνιση εδαφών καταστρέφουν το όζον της ατμόσφαιρας φαινόμενο θερμοκηπίου μόνιμη αλλαγή στο

Διαβάστε περισσότερα

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο

4. γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο 4. ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ γεωγραφικό/γεωλογικό πλαίσιο /Ελληνικός χώρος Τα ελληνικά βουνά (και γενικότερα οι ορεινοί όγκοι της

Διαβάστε περισσότερα

Ε λ Νίνιο (El Niño) ονοµάζεται το θερµό βόρειο θαλάσσιο ρεύµα που εµφανίζεται στις ακτές του Περού και του Ισηµερινού, αντικαθιστώντας το ψυχρό νότιο ρεύµα Humboldt. Με κλιµατικούς όρους αποτελει µέρος

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑ A' ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑ A' ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑ A' ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ Εργάστηκαν οι μαθητές:διαβάτη Ελπίδα(Δ'1) Νεχωρίτης Κωσταντίνος (Δ'2) Στις μέρες μας, ακούμε διαρκώς και από παντού(μμε, ενήλικες, σχολείο) για την κλιμάκωση

Διαβάστε περισσότερα

Κλιματικές αλλαγές σε σχέση με την οικονομία και την εναλλακτική μορφή ενέργειας. Μπασδαγιάννης Σωτήριος - Πετροκόκκινος Αλέξανδρος

Κλιματικές αλλαγές σε σχέση με την οικονομία και την εναλλακτική μορφή ενέργειας. Μπασδαγιάννης Σωτήριος - Πετροκόκκινος Αλέξανδρος Κλιματικές αλλαγές σε σχέση με την οικονομία και την εναλλακτική μορφή ενέργειας Μπασδαγιάννης Σωτήριος - Πετροκόκκινος Αλέξανδρος Ιούνιος 2014 Αρχή της οικολογίας ως σκέψη Πρώτος οικολόγος Αριστοτέλης

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ. Διπλωματική Εργασία. Μαντζαβά Γεωργία. Επιβλέπων Καθηγητής Διονύσης Ασημακόπουλος

ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ. Διπλωματική Εργασία. Μαντζαβά Γεωργία. Επιβλέπων Καθηγητής Διονύσης Ασημακόπουλος ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ-ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΕΥΣΗ: ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Χαράλαμπος Φείδας Αν. Καθηγητής. Τομέας Μετεωρολογίας & Κλιματολογίας, Τμήμα Γεωλογίας Α.Π.Θ.

Χαράλαμπος Φείδας Αν. Καθηγητής. Τομέας Μετεωρολογίας & Κλιματολογίας, Τμήμα Γεωλογίας Α.Π.Θ. Χαράλαμπος Φείδας Αν. Καθηγητής Τομέας Μετεωρολογίας & Κλιματολογίας, Τμήμα Γεωλογίας Α.Π.Θ. 1 η εικόνα της γης από δορυφόρο (Explorer 6) 14 Αυγούστου 1959 Νέφωση στην περιοχή του Ειρηνικού Ωκεανού 3.1

Διαβάστε περισσότερα

Η εξελισσόµενη κλιµατική αλλαγή και η σχέση της µε τα ενεργειακά πρότυπα του 20 ου αιώνα

Η εξελισσόµενη κλιµατική αλλαγή και η σχέση της µε τα ενεργειακά πρότυπα του 20 ου αιώνα Πανεπιστήµιο Αθηνών Η εξελισσόµενη κλιµατική αλλαγή και η σχέση της µε τα ενεργειακά πρότυπα του 20 ου αιώνα Χρήστος Σ. Ζερεφός Η Πλανητική Αλλαγή στην αρχή του 21 ου Αιώνα Ο ρυθµός αύξησης του πληθυσµού

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντικά Συστήματα Ενότητα 6: Το Φαινόμενο της Όξινης Βροχής

Περιβαλλοντικά Συστήματα Ενότητα 6: Το Φαινόμενο της Όξινης Βροχής Περιβαλλοντικά Συστήματα Ενότητα 6: Το Φαινόμενο της Όξινης Βροχής Χαραλαμπίδης Γεώργιος Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος και Μηχανικών Αντιρρύπανσης Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε

Διαβάστε περισσότερα