ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ"

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΛΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΗ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΜΑΚΡΟΒΙΟΨΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΜΑΡΙΟΣ Σ. ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΔΙΠΛ. ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ & ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Ε.Μ.Π. ΑΘΗΝΑ 2007

2 2

3 ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΛΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΗ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΜΑΚΡΟΒΙΟΨΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΜΑΡΙΟΣ Σ. ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΔΙΠΛ. ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ & ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ Ε.Μ.Π. Συμβουλευτική Επιτροπή: ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΟΥΤΣΟΥΡΗΣ, ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΜΠΟΥΡΚΑΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΝΙΚΗΤΑ Εγκρίθηκε από την Eπταμελή Eξεταστική Eπιτροπή 22 Ιουνίου 2007 Δ. ΚΟΥΤΣΟΥΡΗΣ Π. ΜΠΟΥΡΚΑΣ Κ. ΝΙΚΗΤΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ε.Μ.Π. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ε.Μ.Π. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ Ε.Μ.Π. Ν. ΟΥΖΟΥΝΟΓΛΟΥ Α. ΣΤΑΦΥΛΟΠΑΤΗΣ Π. ΤΣΑΝΑΚΑΣ Μ. ΖΕΡΒAΚΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ε.Μ.Π. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ε.Μ.Π. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ε.Μ.Π. ΚΑΘΗΓΗΤΉΣ ΠΟΛΥΤ. ΚΡΉΤΗΣ ΑΘΗΝΑ

4 4

5 Μάριος Σ. Νεοφύτου Διδάκτωρ Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Υπολογιστών Ε.Μ.Π. Copyright Μάριος Σ. Νεοφύτου, 2007 Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος. All rights reserved Απαγορεύεται η αντιγραφή, αποθήκευση και διανομή της παρούσας εργασίας, εξ ολοκλήρου ή τμήματος αυτής για εμπορικό σκοπό. Επιτρέπεται η ανατύπωση, αποθήκευση και διανομή για σκοπό μη κερδοσκοπικό, εκπαιδευτικής ή ερευνητικής φύσης, υπό την προϋπόθεση να αναφέρεται η πηγή προέλευσης και να διατηρείται το παρόν μήνυμα. Ερωτήματα που αφορούν τη χρήση της εργασίας για κερδοσκοπικό σκοπό πρέπει να απευθύνονται προς το συγγραφέα. Οι απόψεις και τα συμπεράσματα που περιέχονται σε αυτό το έγγραφο εκφράζουν το συγγραφέα και δεν πρέπει να ερμηνευθεί ότι αντιπροσωπεύουν τις επίσημες θέσεις του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. 5

6 6

7 ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ Μελέτη - Ανάπτυξη και Αξιολόγηση Ολοκληρωμένου Συστήματος Ψηφιακής Ανάλυσης Ενδοσκοπικής Εικόνας Μακροβιοψίας για την Υποστήριξη διάγνωσης γυναικολογικού Καρκίνου ΜΑΡΙΟΣ Σ. ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΔΙΠΛ. ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π. ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΤΡΙΜΕΛΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ: Δ. ΚΟΥΤΣΟΥΡΗΣ Δ. ΚΟΥΤΣΟΥΡΗΣ Π. ΜΠΟΥΡΚΑΣ Κ. ΝΙΚΗΤΑ ΕΠΤΑΜΕΛΗΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ Δ. ΚΟΥΤΣΟΥΡΗΣ Π. ΜΠΟΥΡΚΑΣ Κ. ΝΙΚΗΤΑ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ε.Μ.Π. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ε.Μ.Π. ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ Ε.Μ.Π. Ν. ΟΥΖΟΥΝΟΓΛΟΥ Α. ΣΤΑΦΥΛΟΠΑΤΗΣ Π. ΤΣΑΝΑΚΑΣ Μ. ΖΕΡΒAΚΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ε.Μ.Π. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ε.Μ.Π. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Ε.Μ.Π. ΚΑΘΗΓΗΤΉΣ ΠΟΛΥΤ. ΚΡΉΤΗΣ Αθήνα

8 8

9 9 Στους ανθρώπους μου

10 10

11 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Η παρούσα διατριβή εκπονήθηκε στο Εργαστήριο Βιοϊατρικής Τεχνολογίας του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Με την εργασία αυτή ολοκληρώνεται το στάδιο των μεταπτυχιακών μου σπουδών στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Κρίνω λοιπόν σκόπιμο να ευχαριστήσω τον επιβλέποντα Καθηγητή Ε.Μ.Π., Δημήτρη Κουτσούρη για την καίρια συμβολή του στην απόφασή μου να εκπονήσω διδακτορική διατριβή στο Ε.Μ.Π. και ειδικότερα στο χώρο της Βιοϊατρικής Τεχνολογίας, καθώς επίσης και για τη διαρκή υποστήριξη και την πολύπλευρη μέριμνά του για την ολοκλήρωση της διατριβής. Ευχαριστώ επίσης τον Κωνσταντίνο Παττίχη, Αναπληρωτή Καθηγητή στο Τμήμα Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Κύπρου, και το Μάριο Παττίχη, Επίκουρο Καθηγητή στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Πληροφορικής του Πανεπιστημίου του Νέου Μεξικού της Αμερικής, για την ολική συμβολή τους στην επιλογή και οριοθέτηση του θέματος και την πολύτιμη καθοδήγηση και βοήθεια που μου παρείχαν καθ' όλη τη διάρκεια εκπόνησης της διατριβής μου. Περαιτέρω θα ήθελα να ευχαριστήσω το Δρ. Βασίλειο Τάνο, ειδικό μαιευτήρα γυναικολόγο-μαιευτήρα, για την άψογη συνεργασία που είχαμε και για την αφιέρωση πολύτιμου για αυτόv χρόνου για να με καθοδηγήσει από ιατρικής πλευράς στα πλαίσια της διατριβής μου. Θερμές ευχαριστίες οφείλω επίσης στους Καθηγητές Ε.Μ.Π., Περικλή Μπούρκα και Κωνσταντίνα Νικήτα, για τη βοήθεια που μου πρόσφεραν σε ό,τι χρειάστηκα καθώς και για τη συμμετοχή τους στην Τριμελή Συμβουλευτική Επιτροπή της διατριβής μου. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω θερμά τους Καθηγητές του Ε.Μ.Π., Ανδρέα Σταφυλοπάτη, τον Παναγιώτη Τσανάκα, το Νικόλαο Ουζούνογλου και το Μιχάλη Ζερβάκη του Πολυτεχνείου Κρήτης, για τη συμμετοχή τους στην Επταμελή Συμβουλευτική Επιτροπή της διατριβής μου. Το σύστημα υλοποιήθηκε στα πλαίσια του Κυπριακού ερευνητικού προγράμματος "ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ" και ήταν υπό την εποπτεία του Ιδρύματος Προώθησης Έρευνας ( Επιπρόσθετα θα ήθελα να ευχαριστήσω το Δρ. Κυριάκου Ευθύβουλο για τη βοήθειά του κατά τη διάρκεια της εκπόνησης της διατριβής μου καθώς και όλους τους συναδέλφους 11

12 και μέλη του εργαστηρίου Βιοϊατρικής Τεχνολογίας Ε.Μ.Π. για τη συνεργασία και τη συνεχή τους υποστήριξη και συμπαράσταση. Τέλος, θέλω να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στους γονείς μου για την απεριόριστη αγάπη τους, τη συνεχή ενθάρρυνση και κατανόηση που έδειξαν καθ' όλη την πορεία των σπουδών μου. Αθήνα

13 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η έρευνα αυτή έχει ως σκοπό την ανάπτυξη και αξιολόγηση ενός ολοκληρωμένου συστήματος υποστήριξης διάγνωσης καρκίνου κατά τη διάρκεια ενδοσκοπικής επέμβασης. Με την ανάπτυξη της τεχνολογίας η λαπαροσκοπική / υστεροσκοπική μέθοδος έγινε πολύ δημοφιλής λόγω της ελάχιστης επέμβασης και επιπλοκών που δημιουργεί. Ο γιατρός καθοδηγεί τη λαπαροσκοπική κάμερα στο υπό μελέτη όργανο και παρατηρεί άμεσα τις περιοχές ενδιαφέροντος για γυναικολογικό καρκίνο. Το σύστημα επεξεργάζεται τις ενδοσκοπικές εικόνες και δίδει στο γιατρό ποσοτικά και γραφικά δεδομένα για την καλύτερη διάγνωση της περιοχής ενδιαφέροντος. Από έρευνα στη βιβλιογραφία δεν βρήκαμε να υπάρχει καμμία σχετική μελέτη που να αφορά την ποσοτική ανάλυση εικόνων για γυναικολογικό καρκίνο, κάνοντας έτσι την έρευνά μας πρωτοποριακή. Οι σχετικές μελέτες που ανακαλύψαμε αφορούσαν περιστατικά κολονοσκόπησης και αναγνώρισης όγκων στο παχύ έντερο με ικανοποιητική επιτυχία. Η δομή της έρευνάς μας αποτελείται από 4 βασικές διαδικασίες. Η πρώτη διαδικασία αφορά τη δημιουργία μιας βάσης δεδομένων που περιέχει εικόνες και βίντεο από περιπτώσεις γυναικολογικού καρκίνου. Έχουμε καταχωρήσει 416 περιπτώσεις καρκίνου του ενδομητρίου από ένα σύνολο 40 ασθενών. Τα περιστατικά αυτά έχουν ταξινομηθεί βάσει της εμπειρίας του γιατρού και της ιστοπαθολογικής εξέτασης. Η δεύτερη διαδικασία περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος επεξεργασίας και ανάλυσης λαπαροσκοπικών / υστεροσκοπικών εικόνων για ανίχνευση ύποπτων περιοχών γυναικολογικού καρκίνου. Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει τη λήψη και αποθήκευση λαπαροσκοπικών / υστεροσκοπικών εικόνων. Η αναλογική έξοδος της ιατρικής κάμερας μετατρέπεται σε ψηφιακή (720x576 pixels x24 bits) και το βίντεο αποθηκεύεται στον υπολογιστή. Ο γυναικολόγος επιλέγει εικόνες από το βίντεο που παρουσιάζουν ύποπτες περιοχές καρκίνου. Ακολούθως εφαρμόζεται ο αλγόριθμος γάμμα για τη βαθμονόμηση των εικόνων έτσι ώστε να υπάρχει η δυνατότητα επεξεργασίας και ανάλυσης των εικόνων από διαφορετικές λαπαροσκοπικές κάμερες. Επιπλέον μελετήθηκε η ανάλυση εικόνων που ελήφθησαν κάτω από διαφορετικές συνθήκες λήψης, αποστάσεις και γωνίες. Η στατιστική ανάλυση του εν λόγω πειράματος έδειξε ότι για μικρές αποστάσεις και γωνίες λήψης δεν υπάρχει σημαντική στατιστική διαφορά. Ακολούθως χρησιμοποιήσαμε πολυδιακριτή ανάλυση και αλγόριθμους ανάλυσης υφής για τις περιπτώσεις των ωοθηκών, της μήτρας και του ενδομητρίου. Σε αρκετά χαρακτηριστικά υπήρχε σημαντική διαφορά μεταξύ παθολογικών και φυσιολογικών περιοχών, όπως για παράδειγμα το χαρακτηριστικό variance, 13

14 του μέσου όρου, της ενέργειας κτλ. Ο μέσος όρος των χαρακτηριστικών υφής παρουσίασε μεγάλη απόκλιση για τις δύο κατηγορίες εικόνων. Να σημειώσουμε εδώ ότι στην πολυδιακριτή ανάλυση μετά από την ανάλυση 4Χ4 μέχρι 10Χ10 είχαμε αλλοίωση των εικόνων μας με αποτέλεσμα να τις απορρίπτουμε. Περαιτέρω αναπτύχθηκε σύστημα κατηγοριοποίησης των περιοχών ενδιαφέροντος, σε παθολογικές και φυσιολογικές, βασισμένο σε νευρωνικά δίκτυα, χρησιμοποιώντας τα χαρακτηριστικά υφής. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι στην καλύτερη περίπτωση το 90% των φυσιολογικών περιοχών και το 82% των παθολογικών περιοχών αναγνωρίστηκαν από το σύστημα με μέγιστο πoσοστό επιτυχίας (CC%) 79%. Η τρίτη βασική διαδικασία αφορά την υλοποίηση συστήματος τηλεσυνεργασίας δύο ειδικών γιατρών για την καλύτερη αντιμετώπιση δύσκολων περιστατικών γυναικολογικού καρκίνου. Σε δύσκολες περιπτώσεις γυναικολογικού καρκίνου ο γιατρός έχει την ευχέρεια να ανταλλάξει εικόνες και ποσοτικά δεδομένα με τον εξ αποστάσεως συνεργαζόμενο γιατρό για παροχή της καλύτερης δυνατής ιατρικής φροντίδας Η τελευταία διαδικασία αφορά την εξαγωγή αποτελεσμάτων από την έρευνά μας καθώς και την αξιολόγηση και αξιοποίηση αυτής. Σύμφωνα με τους χρήστες του συστήματος τα αποτελέσματα είναι πολύ ενθαρρυντικά για την εφαρμογή του. Παράλληλα η παρουσίαση και η επίδειξη του συστήματος σε ιατρικά συνέδρια εξέλαβε πολύ καλά σχόλια. Έχουμε δεχτεί την πρόταση συνεργασίας από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα γυναικολογικής ενδοσκόπησης καθώς και από την Ευρωπαϊκή Ακαδημία γυναικολογικού καρκίνου για τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού δικτύου επεξεργασίας και ανάλυσης λαπαροσκοπικών και υστεροσκοπικών εικόνων για την αντιμετώπιση του γυναικολογικού καρκίνου. Λέξεις / κλειδιά: ενδοσκόπηση, υστεροσκόπηση, λαπαροσκόπηση, γυναικολογικός καρκίνος, χαρακτηριστικά υφής, στατιστική ανάλυση, νευρωνικά δίκτυα, αλγόριθμος γάμμα, παλέτα βαθμονόμησης. 14

15 ABSTRACT Cancer is the second cause of death in the USA with over 557,271 deaths in based on data from the National Center for Health Statistics. The gynaecological cancer is among the second cause of death and according to the American Cancer Society in 2005 will be diagnosed over than 40,880 females with cancer. Also, according to the same source the deaths from uterus cancer will increased upon 7,310 in in the USA. Laparoscopy has become the preferred surgical technique for several medical cases such as gynaecological cancer because it is minimally invasive. The physician guides the camera inside the human body in order to investigate suspicious areas of cancer. In difficult cases of gynaecological cancer the physician can t classify the suspicious area and the need of histopathological examination is necessary. The laparoscopy/hysteroscopy examination provides direct information of the status from the female reproductive organs. Especially, hysteroscopy is a routine examination for the endometrium, fallopian tubes, uterus and the body of the uterus. The main objective of this study was to develop a Computer Aided Diagnosis system (CAD) to support the physician in difficult cases of gynaecological cancer for the identification of suspicious areas of cancer. Sometimes the identification of Regions of Interest (ROIs) for gynaecological cancer could be a difficult process. The need of a CAD system could be a useful tool in the hands of the physician. To the best of our knowledge no similar study was performed for laparoscopy imaging. Similar work was carried out only for colonoscopy images for the detection of tumours in colonoscopic video where the performance in the detection of abnormal regions corresponding to adenomatous polyps was high. Our research consists of 4 main procedures. In first procedure we developed a database for gynaecological cancer for laparoscopy/hysteroscopy cases. We collected 416 images of endometrium from a total of 40 subjects. The second main procedure involves the development of a complete system of laparoscopy/hysteroscopy image analysis. This system consists of the following modules: (i) Capturing of video: The output signal of the laparoscopy camera (PAL 475 horizontal lines) was digitized using a frame grabber and was saved in a personal computer. The video was saved with a resolution of 720x576 pixels x24 bits (AVI format). The physicians freeze the images (720x576 pixels x24 bits Τiff format) and 1 Source: US Mortality Public Use Data Tape 2002, National Center for Health Statistics, Centers for Disease Control and Prevention, American Cancer Society 15

16 the ROIs were segmented manually. (ii) Gamma correction algorithm was applied for the calibration of three laparoscopy cameras. The meaning of the gamma correction was to standardise the capturing protocol facilitating the quantitative analysis. Regions of Interest (ROIs) were segmented manually by the physician. (iii) Textures features based on statistical, Spatial Gray Level Dependence Matrices (SGLDM), Statistical Features (SF) and Gray Level Difference Statistics (GLDS) and color histograms of ROIs of suspicious areas of cancer were computed. Experiments with different viewing conditions were investigated. Results showed that in small distances and in near angles there is no statistical difference between the ROI texture features. In the cases of endometrium, ovary and uterus organs, results shown that most of the features have statistical difference between (Wilcoxon Rank Sum test, a=0.005) normal and abnormal ROIs. Features like the mean, entropy have significant statistical difference. (iv) Multiscale analysis was applied in all cases beginning from 1x1 until 10x10 scales. The images were compared statistically in all scales. At scales above 4x4, images were destroyed. (v) Also neural network algorithms were applied for the classification of normal and abnormal ROIs. Results showed that suspicious areas can be identified in normal and abnormal ROIs using the system. In a hyperplasia case the percentage of correct classifications was 90% in normal ROIs and 82% in abnormal ROIs respectively, with maximum correct classification percentage 79%. In the third procedure a platform was developed for the teleconsultation of the physicians in difficult cases of gynaecological cancer. During the endoscopy operation the physician, in difficult cases of gynaecological cancer, can demand a second opinion over the teleconsultation platform. Finally the last procedure, number four, involves the results of our research and the evaluation of the system with the marketing approach. The results were very encouraging in forwards the development of a commercial system CAD system for gynaecological cancer. Our system was proposed to be used by the European Society for Gynaecological Endoscopy (ESGE) and the European Academy of Gynaecological Cancer (EAGC) for the analysis of endoscopy images. Also, the results of the research work was published in 11 international conferences and 2 in international scientific journal but also in the near future, 2 more papers will be submitted in conferences and in scientific journals. Keywords: endoscopy, laparoscopy, hysteroscopy, gynaecological cancer, texture features, statistical analysis, neural networks, gamma algorithm, calibration palette. 16

17 Περιεχόμενα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΈΣΩ ΓΕΝΝΗΤΙΚΑ ΌΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΩΟΘΗΚΗ ΜΗΤΡΑ ΜΕΡΗ ΣΧΕΣΕΙΣ ΣΤΗΡΙΞΗ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΩΟΘΗΚΗΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΑΙΔΟΙΟΥ (ΕΞΩΤΕΡΙΚΑ ΓΕΝΝΗΤΙΚΑ ΌΡΓΑΝΑ) ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΗΣ ΣΑΛΠΙΓΓΑΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΝΑΦΟΡΕΣ...56 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ 2.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΓΕΝΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΠΝΕΥΝΟΠΕΡΙΤΟΝΑΙΟΥ ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΑ ΒΕΛΟΝΕΣ ΦΩΤΕΙΝΗ ΠΗΓΗ

18 2.3.5 ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΤΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΗΣΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΕΞΕΤΑΣΗΣ ΥΣΤΕΡΟΣΚΟΠΗΣΗ ΟΡΓΑΝΑ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΜΗΧΑΝΗΜΑ ΑΕΡΙΩΝ HYSTEROMAT ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΑ (ΥΣΤΕΡΟΣΚΟΠΙΑ) ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΜΙΚΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΟΘΟΝΗ ΚΟΛΠΟΣΚΟΠΗΣΗ / ΥΣΤΕΡΟΣΚΟΠΗΣΗ ΙΑΤΡΕΙΟΥ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΝΑΦΟΡΕΣ...73 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΧΡΗΣΤΗ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΧΡΗΣΤΗ ΑΝΑΓΚΕΣ ΧΡΗΣΤΗ ΧΩΡΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟΥ ΧΩΡΟΣ ΣΤΑΘΜΟΥ Β ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΤΟ ΣΤΑΘΜΟ Α (ΧΕΙΡΟΥΡΓΕΙΟ) ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΤΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ Β ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΚΤΥΟ ΤΗΛΕΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΟΔΟΣ ΣΤΗ ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΙΣΟΔΟΣ ΝΕΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΕΛΙΔΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

19 3.6.1 ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ...95 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ 4.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΕΙΚΟΝΩΝ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΟΥ ΒΙΝΤΕΟ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΕΙΚΟΝΩΝ ΠΑΛΕΤΑΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΓΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΥ ΓΑΜΜΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΤΡΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΕΙΚΟΝΩΝ ΑΠΟ ΔΥΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟΧΕΥΣΗΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΕΙΚΟΝΩΝ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΤΟΧΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΔΥΟ ΓΩΝΙΕΣ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΧΕΙΡΟΚΙΝΗΤΗ ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ROIS, CAD SYSTEM ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΥΦΗΣ - ΠΟΛΥΔΙΑΚΡΙΤΗ ΑΝΑΛΥΣΗ 5.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΥΦΗΣ FIRST ORDER GRAY LEVEL PARAMETERS ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΠΟ RUN-LENGTH ΜΗΤΡΕΣ ΓΚΡΙ ΤΟΝΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ, ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ SGLDM ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ SPATIAL GRAY LEVEL DEPENDENCE MATRICES (SGLDM) ΨΕΥΔΟΚΩΔΙΚΑΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΥ SGLDM ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟ SGLDM

20 5.6 ΜΕΤΡΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΥΦΗΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ GRAY LEVEL DIFFERENCE STATISTICS (GLDS) ΨΕΥΔΟΚΩΔΙΚΑΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΔΙΑΝΥΣΜΑΤΟΣ P Δ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟ GLDS ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΥΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΥΦΗΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΙΣΤΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΙΚΟΝΑΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΑΠΟ CO-OCCURRENCE ΜΗΤΡΑ ΕΙΚΟΝΑΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ FOURIER POWER SPECTRUM (FPS) ΨΕΥΔΟΚΩΔΙΚΑΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΥ FPS: ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟ FPS: ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ LAWS TEXTURE ENERGY MEASURES (TEM) ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟ TEM: ΨΕΥΔΟΚΩΔΙΚΑΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΥ TEM ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ FRACTAL DIMENSION TEXTURE ANALYSIS (FDTA) ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ MULTIPLE RESOLUTION FEATURE EXTRACTION ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ FRACTIONAL BROWNIAN MOTION MODEL (FBM) ΟΡΙΣΜΟΣ MULTIRESOLUTION FRACTAL FEATURE VECTOR (MF) ΨΕΥΔΟΚΩΔΙΚΑΣ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΥ FDTA ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΝΟΝΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ STUDENT S T-TEST WILCOXON RANK SUM TEST ΠΟΛΥΔΙΑΚΡΙΤΗ ΑΝΑΛΥΣΗ (MULTIRESOLUTION ANALYSIS) ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΝΕΥΡΩΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ 6.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΝΕΥΡΩΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ

21 6.2.1 ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ (CLASSIFICATION SYSTEMS) ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΘΑΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗ PCA, PRINCIPAL COMPONETS ANALYSIS ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΜΟΝΤΕΛΟΥ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΗΧΑΝΕΣ ΔΙΑΝΥΣΜΑΤΩΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ (SUPPORT VECTOR MACHINES) ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΘΕΩΡΙΑ ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΒΕΛΤΙΣΤΑ ΥΠΕΡΕΠΙΠΕΔΑ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ (FEATURE SPACE) ΣΥΝΑΡΤΗΣΗ ΠΥΡΗΝΑ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΙ ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΕΙΡΙΑΚΗ ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ (SEQUENTIAL MINIMAL OPTIMIZATION (SMO)) Ο ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ SVM ΔΥΑΔΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ C-SUPPORT VECTOR CLASSIFICATION Ν-SUPPORT VECTOR CLASSIFICATION MULTI-CLASS ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΈΝΑΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΟΛΩΝ (ONE-AGAINST-ALL) ΕΝΑΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΕΝΟΣ (ONE-AGAINST-ONE) PROBABILISTIC NEURAL NETWORK (PNN) PROBABILISTIC NEURAL NETWORK ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ 7.1 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΥ ΓΑΜΜΑ

22 7.3 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΩΝ ΓΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΜΕΡΑ CIRCON ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΕΙΚΟΝΩΝ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟΧΕΥΣΗΣ ΠΕΙΡΑΜΑ 1: ΝΩΠΟ ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ ΜΕ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟΧΕΥΣΗΣ 2 ΚΑΙ 5 CM ΠΕΙΡΑΜΑ 2, ΝΩΠΟ ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ, ΜΕ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟΧΕΥΣΗΣ 3 CM ΚΑΙ 8 CM ΠΕΙΡΑΜΑ 3, ΝΩΠΟ ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ, ΜΕ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟΧΕΥΣΗΣ 2,7 KAI 4 CM ΠΕΙΡΑΜΑ 4, ΝΩΠΟ ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ, ΜΕ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟΧΕΥΣΗΣ 2 ΚΑΙ 6 CM ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΕΙΚΟΝΩΝ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΓΩΝΙΕΣ ΣΚΟΠΕΥΣΗΣ ΠΕΙΡΑΜΑ 1: ΖΩΙΚΟ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΓΩΝΙΕΣ ΛΗΨΗΣ ΠΕΙΡΑΜΑ 2: ΝΩΠΟ ΚΟΤΟΠΟΥΛΟ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΓΩΝΙΕΣ ΛΗΨΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ GRAY SCALE ΕΙΚΟΝΩΝ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΥΦΗΣ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΧΡΩΜΑΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ GRAY SCALE ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΒΑΣΕΙ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΥΦΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΝΕΥΡΩΝΙΚΩΝ ΔΙΚΤΥΩΝ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΧΡΩΜΑΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: ΣΥΖΗΤΗΣΗ 8.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΔΙΟΡΘΩΣΗΣ ΧΡΩΜΑΤΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΙΚΟΝΩΝ ΑΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΙΣΤΟ ΥΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΛΗΨΗΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟΧΕΥΣΗΣ, ΚΟΝΤΙΝΟ ΚΑΙ ΜΑΚΡΙΝΟ ΠΛΑΝΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΓΩΝΙΕΣ ΛΗΨΗΣ ΠΟΛΥΔΙΑΚΡΙΤΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΥΦΗΣ ΓΙΑ ΤΟ GRAY SCALE ΣΥΣΤΗΜΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΥΦΗΣ ΓΙΑ ΤΟ RGB ΣΥΣΤΗΜΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΥΦΗΣ ΓΙΑ ΤΟ HSV ΣΥΣΤΗΜΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΥΦΗΣ ΓΙΑ ΤΟ YCRCB ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΣΞΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ (CAD SYSTEM)

23 8.7 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ - ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 9.1 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΣΤΟΧΕΥΣΗΣ ΠΟΛΥΔΙΑΚΡΙΤΗ ΑΝΑΛΥΣΗ (MULTISCALE ANALYSIS) ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΚΑΝΟΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ / COLOR CORRECTION ALGORITHM ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΙ ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗΣ ΚΑΙ ΝΕΥΡΩΝΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΟΥ / ΥΣΤΕΡΟΣΚΟΠΙΚΟΥ ΒΙΝΤΕΟ ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΩΝ / ΥΣΤΕΡΟΣΚΟΠΙΚΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ Δ ΜΟΝΤΕΛΟ ΟΡΓΑΝΩΝ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝ ΤΗΝ ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟ ΩΣ ΜΕΘΟΔΟ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ

24 24

25 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ο καρκίνος των γυναικείων γεννητικών οργάνων περιλαμβάνει τα καρκινώματα της ωοθήκης, του ενδομητρίου, του σώματος της μήτρας, του τραχήλου της μήτρας, του κόλπου και του αιδοίου. Η διάγνωση ειδικά στα αρχικά στάδια της νόσου είναι δύσκολη κάνοντας έτσι τη διαχείριση της ασθενούς δύσκολη και συνάμα προκλητική. Επαναλαμβανόμενες προσπάθειες σε προεγχειρητικό επίπεδο διάγνωσης με τη χρησιμοποίηση απεικονιστικών μεθόδων, π.χ υπερήχων, CT, MRI καθώς επίσης και με τη χρησιμοποίηση προγνωστικών παραγόντων για τον προσδιορισμό γυναικολογικού καρκίνου (tumor marker serology), δεν έχουν βελτιώσει τη διαγνωστική ικανότητα αυτής της ομάδας των καρκίνων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, ότι στις περισσότερες περιπτώσεις η θεραπεία βασίζεται στη μετεγχειρητική ιστοπαθολογική διάγνωση. Με την ενδοσκοπική μέθοδο η διάγνωση γίνεται άμεσα και παρέχει τη δυνατότητα να παρατηρούμε την ύποπτη περιοχή ενδιαφέροντος και να παίρνουμε δείγμα ιστού για βιοψία εάν χρειάζεται. Η νεαρή ηλικία των ασθενών καθώς και η μη ολοκλήρωση της οικογένειάς τους (τεκνοποίηση) είναι απαγορευτικοί παράγοντες στο να προχωρήσει ένας γυναικολόγος σε εκτεταμένη αφαίρεση όλων ή μέρος των γεννητικών οργάνων σε μια γυναίκα με υποψία για καρκίνο. Η προσθήκη άμεσης μακροβιοψίας, ένα σύστημα όπου θα λαμβάνεται υπόψη ο κίνδυνος εμφάνισης κακοήθειας και η ανάλυση της ύποπτης για καρκίνο εικόνας που βλέπουμε, θα αυξήσει τα αληθώς θετικά και θα μειώσει τα ψευδώς αρνητικά αποτελέσματα της κλινικής εκτίμησης αυξάνοντας τη διαγνωστική ακρίβεια. Πιο κάτω παρουσιάζουμε όλα τα κεφάλαια της διατριβής αναλυτικά με στόχο την πληρέστερη κατανόηση της έρευνας και των τεχνολογιών που έχουν χρησιμοποιηθεί. Στο Κεφάλαιο 1 (Γυναικολογικός καρκίνος) παρουσιάζεται αναλυτικά το πρόβλημα καθώς και οι διαφορετικές περιπτώσεις γυναικολογικού καρκίνου. Επίσης αναλύουμε την ανατομία του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος με ιδιαίτερη έμφαση στα υπό εξέταση όργανα. Παράλληλα αναφέρουμε στατιστικά στοιχεία που αφορούν το γυναικολογικό καρκίνο και την ανάγκη χρήσης συστημάτων έγκαιρης ανίχνευσής του. Στο Κεφάλαιο 2 (Ενδοσκοπική μέθοδος) περιγράφονται οι μέθοδοι ενδοσκοπικής επέμβασης καθώς και τα πλεονεκτήματά τους: μείωση του χρόνου αποθεράπευσης, ελαχιστοποίηση των εξόδων και καλύτερη επάνοδο των ασθενών. Επίσης περιγράφουμε με λεπτομέρειες όλα τα 25

26 όργανα και τη διαδικασία εκτέλεσης των αντίστοιχων μεθόδων για την πληρέστερη κατανόηση της ενδοσκοπικής μεθόδου. Στο Κεφάλαιο 3 (Αρχιτεκτονική του συστήματος - Απαιτήσεις συστήματος) αναλύουμε τις απαιτήσεις του συστήματος καθώς και όλων των εμπλεκομένων στη χρήση του συστήματος. Ενδεικτικά αναφέρουμε την ανάλυση χρήσης και εφαρμογής του συστήματος με τους εμπλεκόμενους τελικούς χρήστες για την καλύτερη κατανόηση των αναγκών τους. Επίσης αναλύουμε και παρουσιάζουμε την αρχιτεκτονική του συστήματος υποστήριξης διάγνωσης γυναικολογικού καρκίνου καθώς και τα όργανα που έχουν χρησιμοποιηθεί για την έρευνά μας. Αναλύουμε το δίκτυο τηλεσυνεργασίας μεταξύ των δύο ενδιαφερομένων φορέων και την τεχνολογία που έχει χρησιμοποιηθεί. Στο Κεφάλαιο 4 (Μεθοδολογία) περιγράφονται τα στάδια προεπεξεργασίας των εικόνων του υπό εξέταση οργάνου με τον αλγόριθμο γάμμα. Η βαθμονόμηση των εικόνων πρίν την ανάλυσή τους επιβάλλεται, λόγω της χρήσης διαφορετικών οργάνων λήψης εικόνων και της γενικής εφαρμογής του συστήματος. Στο Κεφάλαιο 5 (Χαρακτηριστικά Υφής) περιγράφονται οι αλγόριθμοι εξαγωγής των χαρακτηριστικών υφής τόσο σε μαθηματικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο εφαρμογής με στόχο την καλύτερη κατανόηση των εξαγόμενων αποτελεσμάτων στο χαρακτηρισμό της υπό εξέτασης περιοχής. Στο Κεφάλαιο 6 (Ταξινομητές-Νευρωνικά Δίκτυα) αναλύονται οι αλγόριθμοι νευρωνικών δικτύων, που χρησιμοποιούνται για τον αυτόματο διαχωρισμό της παθογένειας της υπό εξέτασης περιοχής. Μάθηση και χρήση των αλγορίθμων αυτών μας επιτρέπουν να διαχωρίσουμε φυσιολογικές και παθολογικές περιοχές ενδιαφέροντος σε δύσκολες περιπτώσεις γυναικολογικού καρκίνου. Στο Κεφάλαιο 7 (Περιγραφή αποτελεσμάτων) περιγράφουμε αναλυτικά τα αποτελέσματα χρήσης του συστήματος ανάλυσης ενδοσκοπικής εικόνας για την υποστήριξη διάγνωσης γυναικολογικού καρκίνου. Επίσης παρουσιάζουμε τα συμπεράσματα χρήσης του εν λόγω συστήματος καθώς και αναφορές των χρηστών αυτού. 26

27 Τέλος στα Κεφάλαια 8, 9 (Συζήτηση, Μελλοντική έρευνα / Συμπεράσματα) περιγράφουμε το ολοκληρωμένο σύστημα ανάλυσης ενδοσκοπικής εικόνας μακροβιοψίας για την υποστήριξη διάγνωσης γυναικολογικού καρκίνου αναλύοντας τα αποτελέσματα της διατριβής και εξάγοντας χρήσιμα συμπεράσματα για το εν λόγω σύστημα. Τέλος στη μελλοντική έρευνα / συμπεράσματα περιγράφουμε τα επόμενα στάδια έρευνας και ανάπτυξης τεχνολογιών στην αντιμετώπιση του γυναικολογικού καρκίνου καθώς και τα συμπεράσματα της μελέτης μας. Τα αποτελέσματα ήταν πολύ ενθαρρυντικά στη χρήση του συστήματος κατά τη διάρκεια της γυναικολογικής εξέτασης, με σημαντική βοήθεια στο γιατρό για αύξηση της διαγνωστικής ακρίβειας για δύσκολες περιπτώσεις γυναικολογικού καρκίνου. Σύμφωνα με τους χρήστες του συστήματος τα αποτελέσματα είναι πολύ αισιόδοξα για την εφαρμογή του. Παράλληλα η επίδειξη του συστήματος σε ιατρικά συνέδρια εξέλαβε πολύ καλά σχόλια καθώς και το ενδιαφέρον μεγάλης κατασκευάστριας εταιρείας ιατρικών μηχανημάτων. Δεχτήκαμε την πρόταση συνεργασίας από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα Γυναικολογικής Ενδoσκόπησης (ESGE) καθώς και από την Ευρωπαϊκή Ακαδημία Γυναικολογικού Καρκίνου (EAGC) για τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού δικτύου επεξεργασίας και ανάλυσης λαπαροσκοπικών και υστεροσκοπικών εικόνων για την αντιμετώπιση του γυναικολογικού καρκίνου καθώς και τη δημιουργία ενός εμπορικού μοντέλου. 27

28 28

29 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Ο καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου στις Ηνωμένες Πολιτείες με πάνω από 557,271 θανάτους το βάσει του Εθνικού Κέντρου Στατιστικής Υπηρεσίας Υγείας. Ο γυναικολογικός καρκίνος αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο στο γυναικείο πληθυσμό και αναμένεται το 2005 να διαγνωστούν 40,880 γυναίκες με πρόβλημα καρκίνου και θα έχουμε 7,310 θανάτους από καρκίνο της μήτρας και του σώματος της μήτρας το στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στη βιβλιογραφία αναφέρονται έρευνες που έχουν γίνει ή είναι σε εξέλιξη όσο αφορά το ιατρικό πεδίο. Στον τομέα της τεχνολογίας έχουν γίνει πολύ λίγα όσο αφορά την εφαρμογή νέων τεχνολογιών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το προτεινόμενο σύστημα να είναι καινοτόμο στην υποστήριξη διάγνωσης γυναικολογικού καρκίνου με προοπτικές την εφαρμογή του και σε άλλες παρόμοιες διαγνωστικές επεμβάσεις. Με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και τη βελτίωση των τεχνολογιών λήψης και ψηφιοποίησης εικόνων έχουν βοηθήσει στην ανάπτυξη της εν λόγω εφαρμογής με αξιοπιστία και ασφάλεια. Αναμφίβολα ο γιατρός είναι το βασικότερο στοιχείο στη διάγνωση και αντιμετώπιση περιστατικών γυναικολογικού καρκίνου. Η βασική ιδέα της εφαρμογής είναι να βοηθήσει τον κλινικό γιατρό κατά τη διάρκεια μιας ενδοσκοπικής (λαπαροσκοπικής / υστεροσκοπικής) επέμβασης να αναγνωρίζει και να διαχωρίζει αυτόματα φυσιολογικές και παθολογικές περιοχές ενδιαφέροντος αυξάνοντας τη διαγνωστική ακρίβεια της κάθε περίπτωσης. Η ψηφιακή επεξεργασία εικόνας αφορά τις δύο βασικές εφαρμογές. Πρώτο την ανάλυση και βελτίωση της εικόνας με σκοπό την καλύτερη παρουσίασή της και μεγαλύτερη ευκολία ερμηνεία της και δεύτερο, την εξαγωγή χαρακτηριστικών είτε για την υφή είτε για τη μορφολογία της με σκοπό τη χρησιμοποίησή της για ανάλογη αξιοποίηση σε εφαρμοσμένες εφαρμογές. Η δεύτερη λειτουργία της ψηφιακής επεξεργασίας εικόνας θεωρείται και η πιο δύσκολη με αποτέλεσμα να δημιουργούνται συγκεκριμένες αναλύσεις για συγκεκριμένα προβλήματα χωρίς να είναι δυνατό η ενιαία προσέγγιση των θεμάτων που την αφορούν. Αντικείμενο της παρούσας διατριβής είναι η χρησιμοποίηση τεχνικών ψηφιακής επεξεργασίας εικόνων τόσο για τη βελτίωσή τους όσο και για το διαχωρισμό τους στις διάφορες καταστάσεις του γυναικολογικού καρκίνου. Η διατριβή αυτή δεν ενδιαφέρει μόνο τους μηχανικούς αλλά και τους γιατρούς πολλών ειδικοτήτων, όπως γυναικολόγους, 1 Source: US Mortality Public Use Data Tape 2002, National Center for Health Statistics, Centers for Disease Control and Prevention, American Cancer Society 29

ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ

ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΛΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΗ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ολοκληρωμένο σύστημα υποστήριξης γυναικολόγου κατά την υστεροσκοπική εξέταση

Ολοκληρωμένο σύστημα υποστήριξης γυναικολόγου κατά την υστεροσκοπική εξέταση Ολοκληρωμένο σύστημα υποστήριξης γυναικολόγου κατά την υστεροσκοπική εξέταση Ιωάννης Κωνσταντίνου, Μάριος Νεοφύτου, Βασίλης Τάνος, Κωνσταντίνος Παττίχης Περιεχόμενα Εισαγωγή Καρκίνος του ενδομητρίου Υστεροσκοπική

Διαβάστε περισσότερα

Αυτόματο σύστημα Πρώιμης Διάγνωσης κατά την διάρκεια Υστεροσκοπικής Εξέτασης για Γυναικολογικό Καρκίνο. Δρ Μάριος Νεοφύτου

Αυτόματο σύστημα Πρώιμης Διάγνωσης κατά την διάρκεια Υστεροσκοπικής Εξέτασης για Γυναικολογικό Καρκίνο. Δρ Μάριος Νεοφύτου Αυτόματο σύστημα Πρώιμης Διάγνωσης κατά την διάρκεια Υστεροσκοπικής Εξέτασης για Γυναικολογικό Καρκίνο Δρ Μάριος Νεοφύτου Περιεχόμενα Σκοπός της έρευνας Γυναικολογικός Καρκίνος Ενδοσκόπηση / Υστεροσκόπηση

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ ΤΕΙ ΠΑΤΡΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : Γεράσιµος Π. Βανδώρος ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ Η µήτρα (εικόνα 1) είναι κοίλο µυώδες όργανο µήκους περίπου 8 cm που προέρχεται από την συνένωση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΑΘ. ΒΛΑΧΟΚΩΣΤΑ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΑΘ. ΒΛΑΧΟΚΩΣΤΑ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΑΤΡΩΝ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Α. ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΡΡΕΝΟΣ

ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Α. ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΡΡΕΝΟΣ 1 ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Α. ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΡΡΕΝΟΣ Το γεννητικό σύστημα στον άνδρα παράγει τα γεννητικά κύτταρα( σπερματοζωάρια) και τις γεννητικές ορμόνες(τεστοστερόνη) Αποτελείται από τους όρχεις Επιδιδυμίδα

Διαβάστε περισσότερα

Γυναικολογικη επισκεψη

Γυναικολογικη επισκεψη Γυναικολογικη επισκεψη ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΙΣΚΕΦΤΩ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΤΗΝ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟ; Η πρώτη επίσκεψη στο γυναικολόγο είναι πολύ σημαντική όχι μόνο για τις κοπέλες που έχουν ξεκινήσει τη σεξουαλική τους ζωή,

Διαβάστε περισσότερα

ΟΥΡΟΠΟΙΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΟΥΡΟΠΟΙΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΥΡΟΠΟΙΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΓΕΝΙΚΑ: Αποτελείται από όργανα που παράγουν και αποβάλουν τα ουρά => απομακρύνονται άχρηστες και επιβλαβές ουσίες + ρυθμίζεται η ισορροπία

Διαβάστε περισσότερα

Ο Σκελετός της Πυέλου

Ο Σκελετός της Πυέλου Ο Σκελετός της Πυέλου E Johnson Αν. Καθηγήτρια Εργαστήριο Ανατοµίας Η Πύελος το κατώτερο σηµείο του κορµού προς τα κάτω συνέχεια της κοιλιάς η πυελική κοιλότητα = κατώτερο τµήµα της κοιλιακής χώρας εντοπίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Οσφυϊκό Πλέγµα και Νεύρα

Οσφυϊκό Πλέγµα και Νεύρα Οσφυϊκό Πλέγµα και Νεύρα Εισαγωγή Σχηµατισµός Κλάδοι του Οσφυϊκού Πλέγµατος Μηριαίο Νεύρο (Ο2-Ο4) Εισαγωγή Η κινητικότητα και η γενική αισθητικότητα του κάτω άκρου εξυπηρετούνται από τους τελικούς κλάδους

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΙΣΘΙΟ ΚΟΙΛΙΑΚΟ ΤΟΙΧΩΜΑ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ

ΟΠΙΣΘΙΟ ΚΟΙΛΙΑΚΟ ΤΟΙΧΩΜΑ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΟΠΙΣΘΙΟ ΚΟΙΛΙΑΚΟ ΤΟΙΧΩΜΑ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΟΣΤΑ (ΟΣΦΥΙΚΟΙ ΣΠΟΝΔΥΛΟΙ ΙΕΡΟ) ΟΣΦΥΙΚΟΙ ΣΠΟΝΔΥΛΟΙ Μεγαλύτεροι σε μέγεθος και όγκο, με κοντούς και παχείς αυχένες, ευρύτερες

Διαβάστε περισσότερα

12. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ

12. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ 12. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ Η αναπαραγωγή είναι μία χαρακτηριστική λειτουργία, η μόνη που δεν είναι απαραίτητη για την επιβίωση του ίδιου του οργανισμού αλλά για τη διαιώνιση του είδους. Η αναπαραγωγή στον

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΤΟΜΙΑ I. Συνήθως περιλαµβάνουν 5 ερωτήσεις, κάποιες από τις οποίες. αφορούν το παρασκευασµένο πτώµα. Η επιτυχής αντιµετώπισή τους

ΑΝΑΤΟΜΙΑ I. Συνήθως περιλαµβάνουν 5 ερωτήσεις, κάποιες από τις οποίες. αφορούν το παρασκευασµένο πτώµα. Η επιτυχής αντιµετώπισή τους ΑΝΑΤΟΜΙΑ I ΠΤΩΜΑ: Συνήθως περιλαµβάνουν 5 ερωτήσεις, κάποιες από τις οποίες αφορούν το παρασκευασµένο πτώµα. Η επιτυχής αντιµετώπισή τους προσφέρει τη δυνατότητα, µετά από ερωτήσεις του κ. Παπαδόπουλου,

Διαβάστε περισσότερα

TO ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. α) Από τους δύο όρχεις, από τους οποίους παράγονται τα σπερματοζωάρια και οι ορμόνες.

TO ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. α) Από τους δύο όρχεις, από τους οποίους παράγονται τα σπερματοζωάρια και οι ορμόνες. TO ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Το γεννητικό σύστημα του άνδρα αποτελείται: α) Από τους δύο όρχεις, από τους οποίους παράγονται τα σπερματοζωάρια και οι ορμόνες. β) Από την εκφορητική οδό του σπέρματος, η οποία αποτελείται

Διαβάστε περισσότερα

Μαθήματα Ανατομίας 2011-2012

Μαθήματα Ανατομίας 2011-2012 Μαθήματα Ανατομίας 2011-2012 Πρόσθιο κοιλιακό τοίχωμα Κ. Αλπαντάκη Όρια της κοιλιάς Άνω: Πλευρικό τόξο 7-12 Ξιφοειδής απόφυση: επίπεδο 10ου πλευρικού χόνδρου = Ο3 Κάτω : Ηβικά οστά και λαγόνια ακρολοφία:

Διαβάστε περισσότερα

Μύες Θώρακα - Κορμού

Μύες Θώρακα - Κορμού Μύες Θώρακα - Κορμού Μύες μαστικής περιοχής Μύες πρόσθιου θωρακικού τοιχώματος Μύες κοιλιακού τοιχώματος Μύες ράχης Μύες οπίσθιου κοιλιακού τοιχώματος 1 2 3 1 Μείζων θωρακικός 1 Ελάσσων θωρακικός 2 3Υποκλείδιος

Διαβάστε περισσότερα

Κινητικό σύστημα του ανθρώπου Μέρος Ι: Ερειστικό, μυϊκό και συνδεσμικό σύστημα. Μάλλιου Βίβιαν Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ ΔΠΘ Φυσικοθεραπεύτρια

Κινητικό σύστημα του ανθρώπου Μέρος Ι: Ερειστικό, μυϊκό και συνδεσμικό σύστημα. Μάλλιου Βίβιαν Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ ΔΠΘ Φυσικοθεραπεύτρια Κινητικό σύστημα του ανθρώπου Μέρος Ι: Ερειστικό, μυϊκό και συνδεσμικό σύστημα Μάλλιου Βίβιαν Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ ΔΠΘ Φυσικοθεραπεύτρια Τα συστήματα του ανθρώπινου σώματος Αναπνευστικό σύστημα (αποτελείται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΛΙΚΩΝ Εξαγωγή χαρακτηριστικών μαστογραφικών μαζών και σύγκριση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΡΙΝΙΚΗ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑ ΦΑΡΥΓΓΑΣ ΛΑΡΥΓΓΑΣ ΤΡΑΧΕΙΑ ΒΡΟΓΧΟΙ ΠΝΕΥΜΟΝΕΣ ΠΛΕΥΡΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Θυρεοειδής χόνδρος Κρικοθυρεοειδής σύνδεσμος ΤΡΑΧΕΙΑ Κρικοειδής χόνδρος

Διαβάστε περισσότερα

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΟΡΘΟΥ. Γιάννης Τσιαούσης Χειρουργός, Επίκ. Καθηγητής Ανατομίας Ιατρική Σχολή, Παν/μιο Κρήτης

ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΟΡΘΟΥ. Γιάννης Τσιαούσης Χειρουργός, Επίκ. Καθηγητής Ανατομίας Ιατρική Σχολή, Παν/μιο Κρήτης ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΟΡΘΟΥ Γιάννης Τσιαούσης Χειρουργός, Επίκ. Καθηγητής Ανατομίας Ιατρική Σχολή, Παν/μιο Κρήτης Βασικές Ανατομικές Δομές Πυέλου πυελικό έδαφος κυρίως από διάφραγμα πυέλου χωνοειδές σχήμα

Διαβάστε περισσότερα

Πρόσθιο Κοιλιακό Τοίχωµα & Πύελος

Πρόσθιο Κοιλιακό Τοίχωµα & Πύελος Πρόσθιο Κοιλιακό Τοίχωµα & Πύελος Ι. Γενικά Α. Η κοιλία είναι το τµήµα του κόρµου που βρίσκεται µεταξύ του θώρακα (διάφραγµα) προς τα πάνω και της πυέλου (είσοδο της µικρής πυέλου) προς τα κάτω. Η πύελος

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Ανατοµίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήµιο Αθηνών

Εργαστήριο Ανατοµίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήµιο Αθηνών Εργαστήριο Ανατοµίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστήµιο Αθηνών ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΏΣΕΙΣ ΑΝΑΤΟΜΙΑΣ Το Μυοσκελετικό Σύστηµα Δρ. Ε. Τζόνσον Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Αθήνα 2012 2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι. Α. Τα µέρη και

Διαβάστε περισσότερα

Βουβωνική Χώρα. Ι. Βουβωνικός Χώρα

Βουβωνική Χώρα. Ι. Βουβωνικός Χώρα Βουβωνική Χώρα Ι. Βουβωνικός Χώρα Α. Βουβωνικός Σύνδεσµος (του Poupart) Δεν είναι πραγµατικός σύνδεσµος Είναι η αναδίπλωση προς τα έσω του ελευθέρου κάτω χείλους του έξω λοξού µυός από την εκφυσή του από

Διαβάστε περισσότερα

«ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΕΝΑ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟ ΖΕΥΓΑΡΙ ΜΗΤΕΡΑ «ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ» ΤΖΕΦΕΡΑΚΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

«ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΕΝΑ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟ ΖΕΥΓΑΡΙ ΜΗΤΕΡΑ «ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ» ΤΖΕΦΕΡΑΚΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ «ΥΠΕΡΗΧΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΕ ΕΝΑ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟ ΖΕΥΓΑΡΙ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΕΓΕΡΣΗ ΤΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ» ΤΖΕΦΕΡΑΚΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ «ΜΟΝΑΔΑ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ» ΜΗΤΕΡΑ Η εξέλιξη στην υπερηχογραφική τεχνολογία

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. 1. την εκκριτική, που αποτελείται από τους δύο νεφρούς, και

ΤΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. 1. την εκκριτική, που αποτελείται από τους δύο νεφρούς, και ΤΟ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Το ουροποιητικό σύστημα έχει δύο μοίρες: 1. την εκκριτική, που αποτελείται από τους δύο νεφρούς, και 2. την αποχετευτική, με την οποία τα ούρα απεκκρίνονται. Τα όργανα που αποτελούν

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 7ο ΜΕΡΟΣ Α Η ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΩΝ

ΜΑΘΗΜΑ 7ο ΜΕΡΟΣ Α Η ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΩΝ ΜΑΘΗΜΑ 7ο ΜΕΡΟΣ Α Η ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΩΝ Η ΛΕΥΚΗ ΟΥΣΙΑ ΤΩΝ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΩΝ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ Η λευκή ουσία συντίθεται από εμύελες νευρικές ίνες διαφόρων διαμέτρων και νευρογλοία Οι νευρικές ίνες κατατάσσονται

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:... 1. Το πιο κάτω σχεδιάγραμμα δείχνει ανθρώπινο σπερματοζωάριο.

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:... 1. Το πιο κάτω σχεδιάγραμμα δείχνει ανθρώπινο σπερματοζωάριο. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:... ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΠΑΤΗΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΙΣΑΑΚ ΤΜΗΜΑ:... ΑΡ. ΜΑΘΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:... ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:... 1. Το πιο κάτω σχεδιάγραμμα δείχνει

Διαβάστε περισσότερα

Ο νοσηλευτικός ρόλος στην πρόληψη του μελανώματος

Ο νοσηλευτικός ρόλος στην πρόληψη του μελανώματος ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Ο νοσηλευτικός ρόλος στην πρόληψη του μελανώματος Ονοματεπώνυμο: Αρτέμης Παναγιώτου Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 9ο ΜΕΡΟΣ Α Η ΑΙΜΑΤΩΣΗ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ 9ο ΜΕΡΟΣ Α Η ΑΙΜΑΤΩΣΗ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ ΜΑΘΗΜΑ 9ο ΜΕΡΟΣ Α Η ΑΙΜΑΤΩΣΗ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ Η ΑΙΜΑΤΩΣΗ ΤΟΥ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ Ο εγκέφαλος αρδεύεται από : 1. Τις δύο έσω καρωτίδες και τους κλάδους τους 2. Τις δύο σπονδυλικές αρτηρίες και τους κλάδους τους Οι τέσσερις

Διαβάστε περισσότερα

12. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ

12. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ 12. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ - ΑΝΑΠΤΥΞΗ Η αναπαραγωγή είναι μία χαρακτηριστική λειτουργία, η μόνη που δεν είναι απαραίτητη για την επιβίωση του ίδιου του οργανισμού αλλά για τη διαιώνιση του είδους. Η αναπαραγωγή στον

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ

Ο ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ Ο ΣΚΕΛΕΤΟΣ ΤΗΣ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ Αυχενικοί σπόνδυλοι 7 Θωρακικοί σπόνδυλοι 12 Οσφυϊκοί σπόνδυλοι 5 Ιερό οστό 5 συνοστεομένοι σπόνδυλοι Κόκκυγας Φυσιολογικά Κυρτώματα Σ.Σ. Η σπονδυλική στήλη δεν είναι

Διαβάστε περισσότερα

Κάτω Άκρο Οι Χώρες του Μηρού

Κάτω Άκρο Οι Χώρες του Μηρού Κάτω Άκρο Οι Χώρες του Μηρού Ι. Γενικά Α. 3εις σηµαντικές ζώνες των κάτω άκρων 1. Μηριαίο τρίγωνο 2. Ο πόρος των προσαγωγών 3. Ο ιγνυακός βόθρος Β. Μηριαίο οστό 1. Είναι το επιµηκέστερο, το ισχυρότερο

Διαβάστε περισσότερα

Μετωπιαίο, Σφηνοειδές, Ηθμοειδές, Δακρυϊκό, Άνω γνάθος, Ζυγωματικό, Υπερώιο

Μετωπιαίο, Σφηνοειδές, Ηθμοειδές, Δακρυϊκό, Άνω γνάθος, Ζυγωματικό, Υπερώιο Μετωπιαίο, Σφηνοειδές, Ηθμοειδές, Δακρυϊκό, Άνω γνάθος, Ζυγωματικό, Υπερώιο Οφρύς Βλέφαρα Βλεφαρίδες Βλεφαρικοί και Σμηγματογόνοι αδένες των βλεφάρων Ανελκτήρας μυς του άνω βλεφάρου Σφιγκτήρας μυς των

Διαβάστε περισσότερα

ΡΑΧΗ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ

ΡΑΧΗ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΡΑΧΗ ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΡΑΧΗ Αποτελεί τον μυοσκελετικό άξονα στήριξης του κορμού με κύριο οστικό στοιχείο τους σπονδύλους και την παράλληλη συμβολή

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ονοματεπώνυμο Κεντούλλα Πέτρου Αριθμός Φοιτητικής Ταυτότητας 2008761539 Κύπρος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή διατριβή

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή διατριβή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή διατριβή Η ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΤΩΝ ΒΑΡΕΩΝ ΜΕΤΑΛΛΩΝ ΣΤΟ ΕΔΑΦΟΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΟΥΣ Μιχαήλ

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Dr. Μιχάλης Λαζανάκης M.R.C.O.G, C.C.S.T, Γυναικολόγος - Χειρουργός - Μαιευτήρας

Γράφει: Dr. Μιχάλης Λαζανάκης M.R.C.O.G, C.C.S.T, Γυναικολόγος - Χειρουργός - Μαιευτήρας Γράφει: Dr. Μιχάλης Λαζανάκης M.R.C.O.G, C.C.S.T, Γυναικολόγος - Χειρουργός - Μαιευτήρας Τί είναι η λαπαροσκόπηση; Λαπαροσκόπηση είναι μια χειρουργική μέθοδος η οποία μέσω μιάς μικρής «τρύπας» στην κοιλιά

Διαβάστε περισσότερα

Μύες του πυελικού τοιχώματος

Μύες του πυελικού τοιχώματος Μύες Πυέλου Μύες του πυελικού τοιχώματος Συμβάλλουν στο σχηματισμό των εσωτερικών πλάγιων τοιχωμάτων της πυελικής κοιλότητας. Εκφύονται μέσα από τη πυελική κοιλότητα αλλά καταφύονται έξω από αυτήν (μηριαίο).

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ 1 ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Φωτεινή Μάλλη Πνευμονολόγος Αναπλ. Καθηγητρια ΤΕΙ Νοσηλευτικής Επιστημονικός Συνεργάτης Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΘ Καθηγητής-Σύμβουλος

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ 1 ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Φωτεινή Μάλλη Πνευμονολόγος Εκλ. Αναπλ. Καθηγητρια ΤΕΙ Νοσηλευτικής Επιστημονικός Συνεργάτης Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΘ Καθηγητής-Σύμβουλος

Διαβάστε περισσότερα

Το μυϊκό σύστημα αποτελείται από τους μύες. Ο αριθμός των μυών του μυϊκού συστήματος ανέρχεται στους 637. Οι μύες είναι όργανα για τη σωματική

Το μυϊκό σύστημα αποτελείται από τους μύες. Ο αριθμός των μυών του μυϊκού συστήματος ανέρχεται στους 637. Οι μύες είναι όργανα για τη σωματική Μύες Το μυϊκό σύστημα αποτελείται από τους μύες. Ο αριθμός των μυών του μυϊκού συστήματος ανέρχεται στους 637. Οι μύες είναι όργανα για τη σωματική κινητικότητα, την σπλαχνική κινητικότητα και τη κυκλοφορία

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Επιβλέπων Καθηγητής: Δρ. Νίκος Μίτλεττον Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΘΗΛΑΣΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Ονοματεπώνυμο: Ιωσηφίνα

Διαβάστε περισσότερα

ΡΑΧΗ. 3. Μύες (ανάλογα µε την εµβρυολογική προέλευση και την νεύρωσή τους διαχωρίζονται σε: α. Εξωγενείς (ετερόχθονες) β. Ενδογενείς (αυτόχθονες)

ΡΑΧΗ. 3. Μύες (ανάλογα µε την εµβρυολογική προέλευση και την νεύρωσή τους διαχωρίζονται σε: α. Εξωγενείς (ετερόχθονες) β. Ενδογενείς (αυτόχθονες) ΡΑΧΗ Ι. Γενικά Α. Η ράχη αποτελείται από την οπίσθια επιφάνεια του σώµατος 1. Αποτελεί µυοσκελετικό άξονα στήριξης του κορµού 2. Οστικά στοιχεία α. Σπόνδυλοι β. Κεντρικά τµήµατα των πλευρών γ. Άνω επιφάνειες

Διαβάστε περισσότερα

Ιερό Πλέγµα και Νεύρα λκλλκλκλλκκκκ

Ιερό Πλέγµα και Νεύρα λκλλκλκλλκκκκ Ιερό Πλέγµα και Νεύρα λκλλκλκλλκκκκ Εισαγωγή Σχηµατισµός Παράπλευροι Κλάδοι του Ιερού Πλέγµατος Μυϊκοί Παράπλευροι Κλάδοι Δερµατικοί Παράπλευροι Κλάδοι Σπλαγχνικοί Παράπλευροι Κλάδοι Τελικοί Κλάδοι του

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ 1 ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Το ανθρώπινο σώμα προμηθεύεται οξυγόνο και αποβάλει διοξείδιο του άνθρακα με την αναπνοή. Η αναπνοή έχει δύο φάσεις: την εισπνοή κατά την οποία ο αέρας εισέρχεται στους πνεύμονες

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή διατριβή. Η επίδραση της τασιενεργής ουσίας Ακεταλδεΰδης στη δημιουργία πυρήνων συμπύκνωσης νεφών (CCN) στην ατμόσφαιρα

Πτυχιακή διατριβή. Η επίδραση της τασιενεργής ουσίας Ακεταλδεΰδης στη δημιουργία πυρήνων συμπύκνωσης νεφών (CCN) στην ατμόσφαιρα ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή διατριβή Η επίδραση της τασιενεργής ουσίας Ακεταλδεΰδης στη δημιουργία πυρήνων συμπύκνωσης νεφών (CCN)

Διαβάστε περισσότερα

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΜΕΤΑΛΛΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ

ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΜΕΤΑΛΛΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Σχολή Mηχανικής και Τεχνολογίας Πτυχιακή εργασία ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΔΙΕΡΓΑΣΙΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΕΡΓΑΛΕΙΩΝ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΜΕΤΑΛΛΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ Στέλιος Καράσαββας Λεμεσός, Μάιος 2017

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 6ο ΜΕΡΟΣ Β ΤΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΑ

ΜΑΘΗΜΑ 6ο ΜΕΡΟΣ Β ΤΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΑ ΜΑΘΗΜΑ 6ο ΜΕΡΟΣ Β ΤΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΑ ΤΑ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΗΜΙΣΦΑΙΡΙΑ Τα εγκεφαλικά ημισφαίρια διακρίνονται σε δεξιό και αριστερό Διαχωρίζονται μεταξύ τους με μια βαθιά σχισμή, την επιμήκη σχισμή Εντός

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΧΡΟΝΟΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΣΕ ΑΣΥΡΜΑΤΑ ΔΙΚΤΥΑ ΜΕ ΣΥΣΚΕΥΕΣ ΔΙΑΚΡΙΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΙΣΧΥΟΣ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Οπισθοπεριτοναϊκή θέση Θ12 - Ο4 Δεξιός νεφρός χαμηλότερα από τον αριστερό ΔΕ νεφρός πίσω και κάτω από το ήπαρ/χοληδόχο κύστη ΑΡ νεφρός κάτω και επί

Οπισθοπεριτοναϊκή θέση Θ12 - Ο4 Δεξιός νεφρός χαμηλότερα από τον αριστερό ΔΕ νεφρός πίσω και κάτω από το ήπαρ/χοληδόχο κύστη ΑΡ νεφρός κάτω και επί Οπισθοπεριτοναϊκή θέση Θ12 - Ο4 Δεξιός νεφρός χαμηλότερα από τον αριστερό ΔΕ νεφρός πίσω και κάτω από το ήπαρ/χοληδόχο κύστη ΑΡ νεφρός κάτω και επί τα έσω του σπλήνα Τα επινεφρίδια είναι άνω, πρόσθια και

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι. Εισαγωγή στην Ανατομία. 460-377 Π.Χ «Η φύση του σώματος είναι η αρχή της ιατρικής επιστήμης» Ιπποκράτης. Ανά----- τομή

ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι. Εισαγωγή στην Ανατομία. 460-377 Π.Χ «Η φύση του σώματος είναι η αρχή της ιατρικής επιστήμης» Ιπποκράτης. Ανά----- τομή ΑΝΑΤΟΜΙΑ Ι Μάθημα 1ο ΘΩΡΑΚΑΣ ΚΟΙΛΙΑ ΠΥΕΛΟΣ-ΠΕΡΙΝΕΟ ΡΑΧΗ Ροβίθης Μιχαήλ 500 Π.Χ Εισαγωγή στην Ανατομία 460-377 Π.Χ «Η φύση του σώματος είναι η αρχή της ιατρικής επιστήμης» Ιπποκράτης Ανά----- τομή Αριστοτέλης

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΨΕΥΔΟΛΕΞΕΩΝ ΑΠΟ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ ΤΥΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΨΕΥΔΟΛΕΞΕΩΝ ΑΠΟ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ ΤΥΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Σχολή Επιστημών Υγείας Πτυχιακή εργασία ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΨΕΥΔΟΛΕΞΕΩΝ ΑΠΟ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ ΤΥΠΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Άντρια Πολυκάρπου Λεμεσός, Μάιος 2017 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΓΧΡΩΜΩΝ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ ΜΕ ΠΛΗΓΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΕΞΑΚΡΙΒΩΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΟΣΤΟΥ ΙΑΣΕΩΣ Ορθοδοξία Μιτσή Λεμεσός

Διαβάστε περισσότερα

H ΠΡΟΣΑΥΞΗΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ (ΜΤ) ΣΤΗ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΠΡΩΙΜΟ ΔΙΗΘΗΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ

H ΠΡΟΣΑΥΞΗΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ (ΜΤ) ΣΤΗ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΠΡΩΙΜΟ ΔΙΗΘΗΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ H ΠΡΟΣΑΥΞΗΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΗΣ ΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑΣ (ΜΤ) ΣΤΗ ΣΤΑΔΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΠΡΩΙΜΟ ΔΙΗΘΗΤΙΚΟ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΤΡΑΧΗΛΟΥ ΜΗΤΡΑΣ Μπουργιώτη Χάρις 1, Χατούπης Κωνσταντίνος 1, Αντωνίου Αριστείδης 1, Ροδολάκης

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ 1 ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Φωτεινή Μάλλη Πνευμονολόγος Αναπλ. Καθηγητρια ΤΕΙ Νοσηλευτικής Επιστημονικός Συνεργάτης Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΘ Καθηγητής-Σύμβουλος

Διαβάστε περισσότερα

Κινητικό σύστημα του ανθρώπου Σπονδυλική Στήλη

Κινητικό σύστημα του ανθρώπου Σπονδυλική Στήλη Κινητικό σύστημα του ανθρώπου Σπονδυλική Στήλη Μάλλιου Βίβιαν Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ ΔΠΘ Φυσικοθεραπεύτρια Μπενέκα Νατάσσα Αναπλ. Καθηγήτρια ΤΕΦΑΑ ΔΠΘ . Σπονδυλική στήλη-περιγραφή οστών θωρακικού κλωβού και

Διαβάστε περισσότερα

14. ΠΡΟΠΤΩΣΕΙΣ ΓΕΝΝΗΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ

14. ΠΡΟΠΤΩΣΕΙΣ ΓΕΝΝΗΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΟΡΙΣΜΟΙ - ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ Οι προπτώσεις των γεννητικών οργάνων αναφέρονται σε ένα ή περισσότερα όργανα και περιλαμβάνουν το τράχηλο, τη μήτρα και τα τοιχώματα του κόλπου. Οι προπτώσεις του κόλπου μπορεί

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή εργασία ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΙ ΓΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ Εβελίνα Θεμιστοκλέους

Διαβάστε περισσότερα

«Αξιολόγηση ατόμων με αφασία για Επαυξητική και Εναλλακτική Επικοινωνία, σύμφωνα με το μοντέλο συμμετοχής»

«Αξιολόγηση ατόμων με αφασία για Επαυξητική και Εναλλακτική Επικοινωνία, σύμφωνα με το μοντέλο συμμετοχής» Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Αποκατάστασης ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Αξιολόγηση ατόμων με αφασία για Επαυξητική και Εναλλακτική Επικοινωνία, σύμφωνα με το μοντέλο συμμετοχής» Χρυσάνθη Μοδέστου Λεμεσός, Μάιος,

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΑΥΤΟΝΟΜΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΜΕ Α.Π.Ε

ΟΙΚΟΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΑΥΤΟΝΟΜΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΜΕ Α.Π.Ε Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών Τ.Ε. ΟΙΚΟΝΟΜΟΤΕΧΝΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΝΟΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΑΥΤΟΝΟΜΟΥ ΝΗΣΙΟΥ ΜΕ Α.Π.Ε Πτυχιακή Εργασία Φοιτητής: Γεμενής Κωνσταντίνος ΑΜ: 30931 Επιβλέπων Καθηγητής Κοκκόσης Απόστολος Λέκτορας

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. Κάντε κλικ για να επεξεργαστείτε τον υπότιτλο του υποδείγματος

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ. Κάντε κλικ για να επεξεργαστείτε τον υπότιτλο του υποδείγματος ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Κάντε κλικ για να επεξεργαστείτε τον υπότιτλο του υποδείγματος ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Κυκλοφορικό σύστημα Αιμοφόρο 1. 2. Καρδιά Αιμοφόρα αγγεία Λεμφοφόρο Αρτηρίες Λεμφικά τριχοειδή Φλέβες

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή Διατριβή Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Κα Παναγιώτα Ταμανά ΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΕΠΟΙΘΗΣΕΙΣ ΑΤΟΜΩΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟ ΕΜΒΟΛΙΟ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

Αφιερώνω την εργασία μου στους ανθρώπους εκείνους που ποτέ δεν θα έχουμε την ευκαιρία να τους γνωρίσουμε.

Αφιερώνω την εργασία μου στους ανθρώπους εκείνους που ποτέ δεν θα έχουμε την ευκαιρία να τους γνωρίσουμε. 1 2 Αφιερώνω την εργασία μου στους ανθρώπους εκείνους που ποτέ δεν θα έχουμε την ευκαιρία να τους γνωρίσουμε. 3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Α! ΜΕΡΟΣ Κεφάλαιο 1 ο 1.1 Ανατομία 1.2 Φυσιολογία

Διαβάστε περισσότερα

Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής. Το θαύµα... της ζωής!

Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής. Το θαύµα... της ζωής! Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής Το θαύµα... της ζωής! Οι Υπέρηχοι Εγκυμοσύνης... Τμήμα Υπερήχων & Εμβρυομητρικής Ιατρικής Στο Τμήμα Υπερήχων & Εμβρυομητρικής Ιατρικής της ΡΕΑ Μαιευτικής Γυναικολογικής

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑ ΚΑΡΔΙΑ Ινομυώδες κοίλο όργανο Εντόπιση: στο θώρακα - λοξή θέση Κορυφή: προς τα κάτω, εμπρός και αριστερά Βάση: προς τα πίσω, άνω και δεξιά Δεξιές κοιλότητες: δεξιός κόλπος - δεξιά κοιλία Αριστερές

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ Ο ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ ΚΑΙ Η ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΣ Όνομα Φοιτήτριας: Χρυσοστομή Αγαθοκλέους Αριθμός φοιτητικής

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ 4ο ΜΕΡΟΣ Α ΝΩΤΙΑΙΟΣ ΜΥΕΛΟΣ

ΜΑΘΗΜΑ 4ο ΜΕΡΟΣ Α ΝΩΤΙΑΙΟΣ ΜΥΕΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑ 4ο ΜΕΡΟΣ Α ΝΩΤΙΑΙΟΣ ΜΥΕΛΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΚΝΣ) ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ ΝΩΤΙΑΙΟΣ ΜΥΕΛΟΣ ΝΩΤΙΑΙΟΣ ΜΥΕΛΟΣ Είναι το πιο ουραίο τμήμα του Κ.Ν.Σ. Εκτείνεται από τη βάση του κρανίου μέχρι τον 1 ο οσφυϊκό

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΕΩΝΙΔΟΥ Λεμεσός, 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ ΜΥΡΣΙΝΗ ΑΟΝΑ «Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ»

ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ ΜΥΡΣΙΝΗ ΑΟΝΑ «Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ» ΣΤΑΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ ΜΥΡΣΙΝΗ ΑΟΝΑ «Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ» ΤΟ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟ ΕΜΠΡΟΣ ΤΟ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟ ΠΙΣΩ ΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑ Η πνευμονική αρτηρία (pulmonary trunk) εκφύεται από τον αρτηριακό κώνο της δεξιάς κοιλίας. Έχει κατεύθυνση

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρονικός οδηγός για τους φοιτητές ενός Α.Ε.Ι.

Ηλεκτρονικός οδηγός για τους φοιτητές ενός Α.Ε.Ι. Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών Τ.Ε. Ηλεκτρονικός οδηγός για τους φοιτητές ενός Α.Ε.Ι. Πτυχιιακή Εργασίία Φοιτητής: Δημήτριος Παπαοικονόμου ΑΜ: 36712

Διαβάστε περισσότερα

Οι Κυριότερες Νευρικές Οδοί

Οι Κυριότερες Νευρικές Οδοί Οι Κυριότερες Νευρικές Οδοί Κατιόντα (φυγόκεντρα) δεµάτια Ελίζαµπεθ Τζόνσον Εργαστήριο Ανατοµίας Ιατρική Σχολή φυσιολογικά δεµάτια (κατά τον επιµήκη άξονα) έχουν κοινή έκφυση πορεία απόληξη λειτουργία

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή διατριβή

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή διατριβή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή διατριβή ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΡΟΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΛΙΠΩΝ ΚΑΙ ΕΛΕΩΝ ΠΡΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΒΙΟΑΕΡΙΟΥ Ανδρέας Φράγκου Λεμεσός 2015

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα: Παχυσαρκία και κύηση:

Θέμα: Παχυσαρκία και κύηση: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜ Α ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Θέμα: Παχυσαρκία και κύηση: επιπτώσεις στην έκβαση της κύησης και στο έμβρυο Ονοματεπώνυμο: Στέλλα Ριαλά Αριθμός

Διαβάστε περισσότερα

Η Λευκή Ουσία του Νωτιαίου Μυελού

Η Λευκή Ουσία του Νωτιαίου Μυελού Η Λευκή Ουσία του Νωτιαίου Μυελού λκλλκλκλλκκκκ Εισαγωγή Ανιόντα Δεµάτια του Νωτιαίου Μυελού Ανιόντα Δεµάτια της Πρόσθιας Δέσµης Ανιόντα Δεµάτια της Πλάγιας Δέσµης Ανιόντα Δεµάτια της Οπίσθιας Δέσµης Κατιόντα

Διαβάστε περισσότερα

Διερεύνηση χαρτογράφησης Ποσειδωνίας με χρήση επιβλεπόμενης ταξινόμησης οπτικών δορυφορικών εικόνων

Διερεύνηση χαρτογράφησης Ποσειδωνίας με χρήση επιβλεπόμενης ταξινόμησης οπτικών δορυφορικών εικόνων Σχολή Μηχανικής και Τεχνολογίας Μεταπτυχιακή διατριβή Διερεύνηση χαρτογράφησης Ποσειδωνίας με χρήση επιβλεπόμενης ταξινόμησης οπτικών δορυφορικών εικόνων Αναστασία Υφαντίδου Λεμεσός, Νοέμβριος 2017 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΝΩΤΑΤΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ: ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙΣΑΡΙΚΗΣ ΤΟΜΗΣ. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΧΝΟΤΕΡΕΣ ΕΝ ΕΙΞΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΑΝΣ) ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ

ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΑΝΣ) ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΑΝΣ) ΠΑΥΛΟΣ Γ. ΚΑΤΩΝΗΣ ΑΝΑΠΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΑΥΤΟΝΟΜΟ ΝΕΥΡΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΑΝΣ) ΑΝΣ ΚΙΝΗΤΙΚΑ ΝΕΥΡΑ (λείοι μύες, καρδιακός μυς, αδένες) (Σπλαχνικά Νεύρα)

Διαβάστε περισσότερα

þÿ ½ ÁÉÀ ºµ½ÄÁ¹º ÀÁ à ³³¹Ã Ä þÿ Á³±½Éù±º  ±»»±³  ¼ ÃÉ þÿà» Á Æ Á¹±º Í ÃÅÃÄ ¼±Ä Â.

þÿ ½ ÁÉÀ ºµ½ÄÁ¹º ÀÁ à ³³¹Ã Ä þÿ Á³±½Éù±º  ±»»±³  ¼ ÃÉ þÿà» Á Æ Á¹±º Í ÃÅÃÄ ¼±Ä Â. Neapolis University HEPHAESTUS Repository School of Economic Sciences and Business http://hephaestus.nup.ac.cy Master Degree Thesis 2016-02 þÿ ½ ÁÉÀ ºµ½ÄÁ¹º ÀÁ à ³³¹Ã Ä þÿ Á³±½Éù±º  ±»»±³  ¼ ÃÉ þÿà»

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή διατριβή. Ονοματεπώνυμο: Αργυρώ Ιωάννου. Επιβλέπων καθηγητής: Δρ. Αντρέας Χαραλάμπους ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή διατριβή Διερεύνηση της αποτελεσματικότητας εναλλακτικών και συμπληρωματικών τεχνικών στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής σε άτομα με καρκίνο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ Δομή και λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος 1. Να ονομάσετε τις αριθμημένες δομές του παρακάτω σχήματος. Βλέπε εικ. 12.1 της σ. 219 του βιβλίου του μαθητή. 2. Να ενώσετε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ. Λεμεσός

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ. Λεμεσός ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΚΑΙ Η ΒΛΑΠΤΙΚΗ ΕΠΙΔΡΑ ΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΝΕΟΓΝΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ονοματεπώνυμο Αγγελική Παπαπαύλου Αριθμός Φοιτητικής

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Επιπτώσεις από τη χρήση αντικαταθλιπτικής αγωγής στην εγκυμοσύνη στο έμβρυο Όνομα Φοιτήτριας: Άντρια Λυσάνδρου Αριθμός φοιτητικής

Διαβάστε περισσότερα

ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ

ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας Μεταπτυχιακή διατριβή ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΥΦΩΝΟΣ Λεμεσός, Μάιος 2017 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Ευφυές Σύστημα Ανάλυσης Εικόνων Μικροσκοπίου για την Ανίχνευση Παθολογικών Κυττάρων σε Εικόνες Τεστ ΠΑΠ

Ευφυές Σύστημα Ανάλυσης Εικόνων Μικροσκοπίου για την Ανίχνευση Παθολογικών Κυττάρων σε Εικόνες Τεστ ΠΑΠ Ευφυές Σύστημα Ανάλυσης Εικόνων Μικροσκοπίου για την Ανίχνευση Παθολογικών Κυττάρων σε Εικόνες Τεστ ΠΑΠ ΚΩΔΙΚΟΣ MIS: 346961 Φορέας Υποβολής: Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων - Τμήμα Πληροφορικής Φορέας Χρήστης:

Διαβάστε περισσότερα

Μεταπτυχιακή Διατριβή

Μεταπτυχιακή Διατριβή Μεταπτυχιακή Διατριβή ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΒΙΟΦΙΛΜ ΣΤΙΣ ΜΕΜΒΡΑΝΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗΣ ΩΣΜΩΣΗΣ ΣΤΗΝ ΑΦΑΛΑΤΩΣΗ ΛΕΜΕΣΟΥ ΚΥΠΡΟΣ ΜΙΧΑΗΛ Λεμεσός, Μάιος 2017 1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΙΙ 1 ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Φωτεινή Μάλλη Πνευμονολόγος Εκλ. Αναπλ. Καθηγητρια ΤΕΙ Νοσηλευτικής Επιστημονικός Συνεργάτης Πνευμονολογικής Κλινικής ΠΘ Καθηγητής-Σύμβουλος

Διαβάστε περισσότερα

Πλασμονικές Οργανικές Δίοδοι Εκπομπής Φωτός Υψηλής Απόδοσης

Πλασμονικές Οργανικές Δίοδοι Εκπομπής Φωτός Υψηλής Απόδοσης Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών Τ.Ε. Πλασμονικές Οργανικές Δίοδοι Εκπομπής Φωτός Υψηλής Απόδοσης Πτυχιακή Εργασία Φοιτήτρια: Μακρή Δέσποινα ΑΜ: 43059

Διαβάστε περισσότερα

Εμβρυολογία πεπτικού συστήματος

Εμβρυολογία πεπτικού συστήματος Εμβρυολογία πεπτικού συστήματος Υπατία Δούση-Αναγνωστοπούλου Εργαστήριο Ιστολογίας και Εμβρυολογίας AΡΧΕΓΟΝΟ ΕΝΤΕΡΟ : - πρόσθιο έντερο, - μέσο έντερο, - οπίσθιο έντερο. `σχηματίζεται την 4η εβδομάδα (από

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Ν. ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ ( Ε.Κ.Φ.Ε ) ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Θέμα: ΜΙΚΡΟΣΚΟΠΙΚΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΜΟΝΙΜΩΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣΜΑΤΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ ΚΑΙ ΙΣΤΩΝ Μέσος χρόνος πειράματος: 45 λεπτά Α. ΑΝΑΛΩΣΙΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘ. Α.

ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘ. Α. ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘ. Α. ΑΝΤΣΑΚΛΗΣ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Η ανικανότητα σύλληψης μετά από ένα χρόνο σεξουαλικών

Διαβάστε περισσότερα

Ασυνήθεις απεικονιστικές εκδηλώσεις ενδομητρίωσης: Παρουσίαση ενδιαφερόντων περιστατικών

Ασυνήθεις απεικονιστικές εκδηλώσεις ενδομητρίωσης: Παρουσίαση ενδιαφερόντων περιστατικών Ασυνήθεις απεικονιστικές εκδηλώσεις ενδομητρίωσης: Παρουσίαση ενδιαφερόντων περιστατικών Α Εργαστήριο Ακτινολογίας, Ιατρική Σχολή, Αρεταίειο Νοσοκομείο Πρέζα Ουρανία, Μπουργιώτη Χάρις, Κουρέας Ανδρέας,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ - Γ ΕΠΑΛ 13:45

ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ - Γ ΕΠΑΛ 13:45 ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΙΙ - Γ ΕΠΑΛ 13:45 Σελίδα 2 από 5 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: 14 / 06 / 2018 Ανατομία Φυσιολογία ΙΙ Γ ΕΠΑΛ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΜΕ ΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΒΗΤΗ ΚΥΗΣΗΣ Χρυστάλλα, Γεωργίου Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ, Διευθυντής: Καθηγητής κ. Γεώργιος Ανωγειανάκις

Εργαστήριο Πειραματικής Φυσιολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ, Διευθυντής: Καθηγητής κ. Γεώργιος Ανωγειανάκις 1 Πόσα λίτρα πρόουρο σχηματίζονται ημερησίως; α) 15-18 L β) 1,5-1,7 L γ) 170-180 L δ) 1700-1800 L ε) 100-120 L 2. Ποιο τμήμα του νεφρού ανήκει στον μυελό του νεφρού; α) Τα νεφρικά σωμάτια β) Η κάψα του

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΛΥΤΑ ΜΟΡΙΑ ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ

ΔΙΑΛΥΤΑ ΜΟΡΙΑ ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΚΛΙΝΙΚΟΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΚΑΙ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ: Δ/ΝΤΗΣ :ΚΑΘ. Α. ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΔΙΑΛΥΤΑ ΜΟΡΙΑ ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μαθήματα Ανατομίας 2011-2012

Μαθήματα Ανατομίας 2011-2012 Μαθήματα Ανατομίας 2011-2012 Θωρακικό τοίχωμα Κ. Αλπαντάκη Θώρακας Γενική επισκόπηση Σχετικοί όροι Θώρακας Θωρακικός κλωβός Θωρακικό τοίχωμα Θωρακική κοιλότητα Σχετικοί όροι Θώρακας Περιοχή του σώματος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο.

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία. Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Κόπωση και ποιότητα ζωής ασθενών με καρκίνο Μαργαρίτα Μάου Λευκωσία 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Ονοματεπώνυμο: Μιχαέλλα Σάββα Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα