παλμός Α Ν Ε Ξ Α Ρ Τ Η Τ Ο Φ Ο Ι Τ Η Τ Ι Κ Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Ο Π Ε Ρ Ι Ο Δ Ι Κ Ο

Transcript

1 ΦΟΙΤΗΤΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΦΥΛΛΟ 12 ΜΑΪΟΣ - ΙΟΥΝΙΟΣ 2012 info@nomikospalmos.gr Νομικός παλμός Α Ν Ε Ξ Α Ρ Τ Η Τ Ο Φ Ο Ι Τ Η Τ Ι Κ Ο Π Ο Λ Ι Τ Ι Κ Ο Π Ε Ρ Ι Ο Δ Ι Κ Ο

2 EDITORIAL Σαν βόμβα έσκασε η πρόσφατη δήλωση του Πρύτανη, κ. Πελεγρίνη για παύση της λειτουργίας του Πανεπιστημίου από 1 Ιουλίου. Θέλοντας να δώσουμε τέλος στις φήμες που αιωρούνταν επιδιώξαμε συνάντηση και συνέντευξη με τον ίδιο τον Πρύτανη, ο οποίος πρόθυμα απάντησε σε κάθε μας απορία σχετικά με τις δράσεις του Πανεπιστήμιο, τη χρηματοδότηση, την εφαρμογή του Νόμου για την Παιδεία και πολλά άλλα. Παράλληλα, αν κάτι μονοπωλεί το ενδιαφέρον αυτού του τεύχους, αυτό είναι τα αλλεπάλληλα διαδραστικά αφιερώματα στη διαμάχη μεταξύ Αθήνας-Θεσσαλονίκης, στις δραστηριότητες του τομέα Διεθνούς Δικαίου μέσω των προγραμμάτων εικονικής δίκης και στις επιτυχίες τις Σχολής μας σε Διεθνές επίπεδο, καθώς και στους φοιτητές που επανήλθαν μετά από χρόνια για σπουδές στο Πανεπιστήμιο. Κάπως έτσι, φτάσαμε στο τελευταίο τεύχος μας για φέτος. Θερμές ευχαριστίες σε όλους όσοι έδωσαν δυναμικά το παρόν με οποιονδήποτε τρόπο στην έκδοση και ενίσχυση αυτού του τεύχους. Περιμένουμε και πάλι τη συμβολή και υποστήριξή σας από Σεπτέμβριο! Αν θέλετε και εσείς να συμμετάσχετε στη δράση του Νομικού Παλμού, στείλτε το κείμενό σας (μέχρι 350 λέξεις) στο info@nomikospalmos.gr αναφέροντας αν επιθυμείτε να δημοσιευτεί στο έντυπο ή στο site. Επισκεφτείτε επίσης την ιστοσελίδα μας στο internet στο - όπου θα βρείτε αναρτημένο το τελευταίο, καθώς και τα προηγούμενά τεύχη μας, σε pdf. Περιεχόμενα επικαιρότητα Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Καούρας, Βίβιαν Στεργίου Φοιτητικές εκλογές «Συνάδελφοι, μια ανακοίνωση από...» 4 Η υποβάθμιση του χώρου πέριξ της Νομικής 4 Jean Pictet Competition ένας «διαγωνισμός-χαμαιλέοντας» 5 Manfred Lachs ένας «διαστημικός» διαγωνισμός! 5 The Philip C. Jessup International Law Moot Court Competition Frankfurt Investment Arbitration Moot Court 7 Elsa Moot Court Competition 7 Συνέντευξη με τον Καθηγητή Εργατικού Δικαίου, Γεώργιο Λεβέντη 8-9 Ο μύθος για όλα φταίνε οι Έλληνες 10 Το αρχινισμένο σύνθημα πάντα μου μένει 10 Συνέντευξη με τον Πρύτανη του Ε.Κ.Π.Α., κ. Θεοδόση Πελεγρίνη Το διακύβευμα και η απάτη 14 Τι πραγματικά συμβαίνει στην Ελλάδα 14 Ιδεολογία και πολιτική 15 Round 2 15 κοινωνικές ανησυχίες Επιμέλεια: Κατερίνα Πλυτά, Αποστόλης Τρισκογιάννης Νομική πάσης ηλικίας Αθήνα Θεσσαλονίκη «Ο εκμοντερνισμός του life style» 20 Η παράσταση αρχίζει και πάλι Ιστορικά διλήμματα Οι 17 ταινίες της χρονιάς που πρέπει να δεις....του Αχιλλέα Τσούτση αρχισυνταξια Φέλη Οικονομοπούλου συντακτική όμαδα Ηλέκτρα Αθανασίου-Ιωάννου Ειρήνη Γαλατσάνου Γεωργία Δρακάκη Γεωργία Καναβάρου Κωνσταντίνος Καούρας Θάλεια Καραμολέγκου Ιάσων Καρανίκας Ντάνιελ Λέκκας Αγγελική Μουστάκη Φώτης Μπρέγιαννης Χαράλαμπος Παναγιωτόπουλος Κατερίνα Πλυτά Ελένη Σερίφη Βίβιαν Στεργίου Αποστόλης Τρισκογιάννης Βαρβάρα Ψύχα ΦωτόγραΦια Εύα Γαλατσάνου Γεωργία Σερίφη σημ. Το εξώφυλλο είναι λεπτομέρεια από έργο του Βλάση Κανιάρη, με τίτλο: Ουρητήρια, 1980 Drive: Καλτ διαμάντι παρμένο από ταινίες με αμάξια και δράση των 80 s.ryan Gosling σε σκηνοθεσία Nicolas Winding.Χρυσός Φοίνικας σκηνοθεσίας στις Καννες.Εξαιρετικό soundtrack. Shame: Η σεξομανία και οι επιπτώσεις της στην καθημερινή ζωή.μία πάρα πολύ καλή ταινία και ένας ακόμα καλύτερος Michael Fassbender.Σε σκηνοθεσία του Steve Mc Queen του Hunger. Le gamin au velo: Οι αδελφοί Dardenne επιστρέφουν με ένα ακόμα κοινωνικό αριστπύργημα.ειδικό βραβείο επιτροπής στις Καννες. The Artist: Η ασπρόμαυρη πανδαισία από το παρελθόν που έφτασε μέχρι το χρυσό αγαλματάκι καλύτερης ταινίας.σινεφιλ οργασμός από τον Michel Hazanavicious. Hugo: O γυρισμένος εξ ολοκλήρου σε 3D φόρος τιμής του Martin Scorsese στον Georges Mellies. Απλά μαγεία. Midnight in Paris: Woody Allen,Jazz και Παρίσι του παρελθόντος.συστήνεται με συνοδευτικό ένα ποτήρι Pinot Noir και ένα βιβλίο του Fitzgerald. The Descedants: Ο Alexander Payne επιστρέφει με μία εξαιρετική δραμεντι και τον καλύτερο George Clooney που θα δεις. Intouchables: Η κωμωδία που έσπασε κάθε ρεκορ στην Γαλλία.Ξεκαρδιστική,απλή και ανθρώπινη.βασισμένη σε αληθινά γεγονότα η ταινία της χρονιάς. Melancholia: Μαγευτικός ο καινούργιος Lars Von Trier.Χρυσός φοίνικας ερμηνείας στην Kirsten Dunst στις Καννες. Carnage: O Roman Polanski μεταφέρει εκπληκτικά το διεισδυτικό θεατρικό της Γιασμινα Ρεζα.Ένα 2ωρο κόλαση. Submarine: Βρετανικό coming of age διαμάντι από τον Richard Aoyade του IT Crowd. Beginners: Απίστευτος Christopher Plummer,οσκαρ β ανδρικού,όμορφο soundtack.γλυκό και με μία δόση στεναχώριας. Avengers: To απόλυτο blockbuster των τελευταίων ετών.6 υπερήρωες προστατεύουν της γη και προσφέρουν δράση,γέλιο και ανδρεναλίνη.καλό,αλλά πρόσεχε τα καπιταλιστικόamericandreamπατροπαραδοτοθρησκευτικά μηνύματα που σου περνάνε στο ρελαντι οι Αμερικανοί. Bridesmaids: Ξεκαρδιστική,girls power κωμωδία. Hunger Games: Η νέα εμπορική μόδα υποτάσσει αγώνες μέχρι θανάτου.μεταφορά από τα βιβλία της Suzanne Collins. Le Havre: Ένα εξαιρετικός Aki Kaurismaki για άλλη μία φορά.μαγική γαλλική ατμόσφαιρα.σημαδάκια από Truffaut και nouvelle vague. The turin horse: Αυστηρά για σινεφιλ,το νέο αροστούργημα του μεγάλου μυαλού του Bela Tarr. 2

3 πανεπιστημιακή επικαιρότητα Φοιτητικές εκλογές 2012 Στις 16 Μαΐου διεξήχθησαν οι φοιτητικές εκλογές σε ΑΕΙ και ΤΕΙ. Κύριο στοιχείο αποτέλεσε η αποχή η οποία σημείωσε άνοδο και σε πολλές Σχολές ξεπέρασε το 50%. Τα αποτελέσματα στα ΑΕΙ έδειξαν τις εξής τάσεις. Η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ παρέμεινε πρώτη (38%) στα ίδια ποσοστά, αλλά με μειωμένο αριθμό ψήφων. Η απόστασή της από την ΠΑΣΠ αυξήθηκε, καθώς η τελευταία υπέστη μεγάλη μείωση χάνοντας 7 ποσοστιαίες μονάδες από πέρσι και συγκεντρώνοντας το ιστορικά χαμηλό ποσοστό του 20%. Βασικό ρόλο σε αυτό έπαιξε σίγουρα η αποδυνάμωση του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές της ΑΡΕΝ και ΕΑΑΚ, όπως φαίνεται αποτελούν, τους νικητές αυτών των εκλογών. 6 Μαΐου. Η ΠΚΣ σημείωσε μικρή άνοδο από πέρσι πιάνοντας το 14%, ενώ σημαντική άνοδο σημείωσαν τα ΕΑΑΚ και η ΑΡΕΝ, με την τελευταία να ενισχύεται από το ρεύμα του ΣΥ- ΡΙΖΑ. Τα ΕΑΑΚ ξεπέρασαν το 11% και η ΑΡΕΝ έφτασε στο 7% με 1000 περίπου περισσότερες ψήφους σε σχέση με πέρσι. Στη Νομική ψήφισαν 1501 φοιτητές, κάτι που αποτελεί νέο ρεκόρ αποχής της τελευταίας δεκαετίας. Η ΔΑΠ στην πρώτη θέση ενισχύθηκε ποσοστιαία χωρίς να πετύχει την αυτοδυναμία και με μια μικρή πτώση στον αριθμό ψήφων (50 ψήφοι λιγότερες από τις εκλογές του 2011). Ως ΔΑΠ Νομικής, θεωρούμε ότι στις φετινές εκλογές οι φοιτητές έδωσαν ακόμα μεγαλύτερη δύναμη σε αυτούς που δουλεύουν καθημερινά για ένα καλύτερο Πανεπιστήμιο, δηλώνει ο εκπρόσωπος της ΔΑΠ. Αξιοσημείωτη ήταν η άνοδος της αριστεράς σ αυτές τις εκλογές, με την ΑΡΕΝ να κατακτά τη δεύτερη θέση και μια έδρα παραπάνω στο ΔΣ, με μόλις μία ψήφο διαφορά από τα ΕΑΑΚ που, σε ενιαίο ψηφοδέλτιο για άλλη μια φορά (ΑΝΤΙΝΟΜΙΑ και ΡΑΠΑΝ-ΣΑΦΝ), σημείωσαν επίσης σημαντική άνοδο. Στις πρόσφατες φοιτητικές εκλογές αποτυπώθηκε ξεκάθαρα και στη Νομική η άνοδος της αριστεράς, ιδιαίτερα του ριζοσπαστικού της μέρους, ενώ παράλληλα η ΠΑΣΠ -καθώς χρεώθηκε από την πολιτική του ΠΑΣΟΚ- κατέρρευσε και η ΔΑΠ δεν πέτυχε την πολυαναμενόμενη αυτοδυναμία, μας λέει ο εκπρόσωπος της ΑΡΕΝ. Φαίνεται ότι ΑΡΕΝ και ΕΑΑΚ αποτελούν τους νικητές αυτών των εκλογών. Καταγραφή ποσοστών στις εκλογές Νομικής 2012 ΔΑΠ ΝΔΦΚ 47,7% ΑΡΕΝ 15,11% ΕΑΑΚ 15% ΠΚΣ 13,5% ΠΑΣΠ 7,5% Αγ. Κινήσεις 1% Θετικό το μήνυμα της ανόδου των ψηφοδελτίων της ΠΚΣ σε ΑΕΙ και ΤΕΙ με νέα ορμή στην προσπάθεια ανασυγκρότησηςαναδιοργάνωσης του φοιτητικού κινήματος, μας είπε ο εκπρόσωπος της ΠΚΣ, η οποία βρέθηκε στην τέταρτη θέση σημειώνοντας μικρή ποσοστιαία άνοδο με στασιμότητα στον αριθμό των ψήφων. Να σημειωθεί ότι η ΠΚΣ είχε τις καλύτερες επιδόσεις της στα ΤΕΙ. Συγκριτική αποτίμηση του αριθμού των ψήφων των εκλογών ΔΑΠ ΝΔΦΚ ΑΡΕΝ ΕΑΑΚ ΠΚΣ ΠΑΣΠ Αγ. Κινήσεις Νέο ρεκόρ αποχής της τελευταίας δεκαετίας Μεγάλη ηττημένη στη Νομική, μετά και την αποχώρηση σημαντικού μέρους των περσινών υποψηφίων της, ήταν η ΠΑΣΠ που έπεσε στην πέμπτη θέση χάνοντας το 60% των ψήφων της ενώ οριακά εκπροσωπείται στο ΔΣ της Σχολής με μία έδρα. Επιβεβαιώθηκε σ αυτές τις εκλογές αυτό που ίσχυε ανέκαθεν στη Νομική, ότι δηλαδή τα αποτελέσματα των εκλογών αντικατοπτρίζουν τις επικρατούσες ανά περίοδο ιδεολογικές και πολιτικές τάσεις στην κοινωνία, δηλώνει ο εκπρόσωπος της ΠΑΣΠ, Μιχάλης Κορδαλής. Τέλος, είχαμε, για πρώτη φορά στη Σχολή μας την εμφάνιση των Αγωνιστικών Κινήσεων (ΚΚΕ - μλ) που έλαβαν 15 ψήφους. Η διαδικασία κύλησε ομαλά χωρίς επεισόδια και αναταραχές σαν αυτές που σημειώθηκαν πριν από 2 χρόνια. Η καταμέτρηση κράτησε μέχρι το πρωί της επόμενης μέρας. 3

4 πανεπιστημιακή επικαιρότητα «Συνάδελφοι, μια ανακοίνωση από...»...του Φαίδωνα Βαρέση Την φράση αυτή αναμφιβόλως την έχουμε ακούσει όλοι μας πάμπολλες φορές στα αμφιθέατρα της σχολής. Σηματοδοτεί την έναρξη ενός κομματικού λόγου από τους εκπροσώπους των παρατάξεων, οι οποίοι έρχονται στα διαλείμματα και, αφού έχουν γεμίσει το αμφιθέατρο με παντός είδους χαρτιά και φειγ βολάν, στην επερχόμενη έναρξη του μαθήματος ξεκινούν να αναπτύσσουν τον ξύλινο λόγο τους. Φυσικά, με το περιεχόμενο των λόγων μπορεί κανείς να συμφωνεί ή να διαφωνεί και είναι σαφές ότι κανείς δεν μπορεί να λογοκρίνει το περιεχόμενο. Το πρόβλημα, όμως, έγκειται στον τρόπο, στον χρόνο και τον τόπο αναπτύξεως του περιεχομένου αυτού. Συγκεκριμένα, οι προσβολές, οι εκατέρωθεν κατηγορίες και οι συχνά αναφερόμενες ύβρεις χαρακτηρίζουν, μαζί με την ποιότητα της χρησιμοποιούμενης γλώσσας (π.χ. Το ουσιαστικό «συναδέλφισσες»*), τους λόγους αυτούς. Το ουσιωδέστερο, όμως, ζήτημα που ανακύπτει είναι το ότι με τις «ανακοινώσεις» αυτές παρακωλύεται η διεξαγωγή των μαθημάτων αφού όλοι ανεξαιρέτως από τους τελάληδες των παρατάξεων, αναμένουν την στιγμή που πάει να αρχίσει το μάθημα για να «ανακοινώσουν». Με τον τρόπο αυτό, ο βασικός σκοπός για τον οποίο παρευρίσκονται οι φοιτητές στην αίθουσα παρακωλύεται ουσιωδώς και με δεδομένες τις ποικίλες και πανταχόθεν προερχόμενες διαταραχές της λειτουργίας του πανεπιστήμιου, υποβαθμίζεται έτι περαιτέρω το επίπεδο των σπουδών. Μέσα στο παραπάνω πλαίσιο, οποιοσδήποτε από τους φοιτητές ή καθηγητές «τολμήσει» να πει την φράση «παιδιά, κάνουμε μάθημα τώρα, δεν μπορούσατε νωρίτερα;» ή τους αρνηθεί την «ανακοίνωση», αμέσως χαρακτηρίζεται ως φασίστας που δεν αφήνει τους εκπροσώπους των παρατάξεων να εκφράσουν ελεύθερα τις απόψεις τους. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση που καθηγητής Συνταγματικού δίκαιου είχε εγκληθεί ότι δεν σέβεται το δικαίωμα έκφρασής τους. Σε ορισμένες δε περιπτώσεις, επικουρούνται από κάποιους διδάσκοντες (ευτυχώς ισχνή μειονότητα), οι οποίοι κάνουν συστάσεις στους φοιτητές που αντιδρούν στην παρακώλυση του μαθήματος (!). Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι πρόβλημα της ακαδημαϊκής ελευθερίας αλλά πρόβλημα σεβασμού, ή καλύτερα, έλλειψής του από τους τελάληδες, οι οποίοι δεν έχουν τις στοιχειώδεις αρχές παιδείας, ώστε να αντιλαμβάνονται την ενόχληση που προκαλούν στην πλειονότητα των παρόντων φοιτητών. Ο σεβασμός αυτός προϋποθέτει όχι μόνο την διαπαιδαγώγηση και τις αρχές αλλά κυρίως τον αυτοσεβασμό των ομιλούντων, κάτι το οποίο η πραγματικότητα δείχνει ότι δεν διαθέτουν. Η παθητική στάση των περισσοτέρων και η αποδοχή της κανονικότητας της εσφαλμένης συμπεριφοράς έχει οδηγήσει στην λήθη της κανονιστικότητας και του δέοντος. Χρειάζεται, επομένως, μια συντονισμένη προσπάθεια φοιτητών και διδασκόντων, ώστε να τους καταστεί σαφές πως, προκειμένου να αξιώσουν την προσοχή μας στο περιεχόμενο του λόγου τους, πρέπει να σέβονται τους συμφοιτητές τους και τον λόγο της παρουσίας τους στην αίθουσα. * ο, η συνάδελφος σύμφωνα με τους κανόνες κλίσης των ουσιαστικών. Η υποβάθμιση του χώρου πέριξ της Νομικής...του Ιάσονα Καρανίκα Τον τελευταίο καιρό, περιοχές της πόλης που λίγα χρόνια πριν θεωρούνταν «καλές» τείνουν να γκετοποιηθούν. Έτσι, γύρω από τη Νομική και από την τριλογία της Πανεπιστημίου, δύσκολα θα αποφύγει πλέον κανείς τους δεκάδες τοξικομανείς που κάνουν χρήση ναρκωτικών δημοσίως, τους ζητιάνους, τους αστέγους, τις συνεχείς διαδηλώσεις και τους αλλοδαπούς λαθρεμπόρους. Το φαινόμενο της υποβάθμισης του κέντρου δεν θα πρέπει να αποδοθεί, όπως συνήθως γίνεται, μόνο στην εγκληματικότητα, που αποτελεί την πιο έντονη μορφή του. Η αφετηρία του θα πρέπει να τοποθετηθεί στην μετακίνηση μεγάλου μέρους των κατοίκων του κέντρου από τον Δήμο Αθηναίων στα προάστια, φαινόμενο που οφείλεται κατά βάση στην υπερβολική δόμηση του κέντρου και στη διάδοση του αυτοκινήτου. Οι περισσότεροι Αθηναίοι που είχαν την οικονομική δυνατότητα μετακόμισαν τις τελευταίες δεκαετίες στα προάστια της Αθήνας, πολύ πριν εμφανιστεί η εγκληματικότητα και οι μετανάστες, που συχνά θεωρούνται υπεύθυνοι για την κατάντια του κέντρου. Αυτό οδήγησε σε συγκριτική πτώση των τιμών των ακινήτων και οι χαμηλές τιμές προσέλκυσαν τους μετανάστες που έψαχναν φθηνή στέγη. Ταυτόχρονα η φυγή των κατοίκων μείωσε το ενδιαφέρον των πολιτών για το κέντρο και την εξάλειψε την πίεση που ασκείται κανονικά σε μία γειτονιά από τους κατοίκους προς την πολιτεία. Έτσι το κέντρο της Αθήνας μετατράπηκε στην πλέον φθηνή και υποβαθμισμένη περιοχή της πρωτεύουσας. Όμως η εικόνα που παρουσιάζει το κέντρο δεν είναι φυσιολογική ούτε και για υποβαθμισμένη περιοχή ευνομούμενου κράτος. Πολλές φορές αναφέρεται ως αιτία η ανυπαρξία ενός ενιαίου φορέα διαχείρισης όλων των προβλημάτων της Αθήνας. Το πραγματικό πρόβλημα όμως είναι ότι ο κάθε αρμόδιος φορέας, στο πεδίο των αρμοδιοτήτων του είναι ανεπαρκής. Ένας εξίσου ανεπαρκής ενιαίος φορέας δεν θα έλυνε το πρόβλημα. Το Υπουργείο Υγείας και το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη έχουν αποτύχει να ελέγξουν το πρόβλημα των ναρκωτικών, όχι μόνο στην Αθήνα αλλά σε όλη την Ελλάδα. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για την λαθρομετανάστευση. Η Αστυνομία, ορισμένες φορές, αντί να επιδεικνύει πειθαρχία, νομιμοφροσύνη και πίστη στην δημοκρατία και αντί να πατάσσει το έγκλημα καταχράται την εξουσία της αφενός (ιδίως στις καθημερινές πλέον διαδηλώσεις) ή επιδεικνύει ολιγωρία αφετέρου. Το υποτιθέμενο κοινωνικό κράτος δεν έχει θελήσει να ασχοληθεί με το πρόβλημα των αστέγων, λες και η εύρεση στέγης για μερικές χιλιάδες αστέγους θα τίναζε στον αέρα τα δημόσια οικονομικά. Επίσης, η ραγδαία αύξηση των επαιτών, όσο και αν σχετίζεται και με σχετικά κυκλώματα, αποδεικνύει ότι το κράτος, παρά τις λαϊκίστικες «σοσιαλιστικές» κορώνες που βασιλεύουν στον δημόσιο διάλογο τις τελευταίες δεκαετίες δεν έχει δημιουργήσει ένα δίχτυ προστασίας, ένα ελάχιστο επίπεδο διαβίωσης γι αυτούς που πραγματικά έχουν ανάγκη. Οι πόροι που προήλθαν από το φορολογικό «άρμεγμα» δεν διατέθηκαν στους πραγματικά φτωχούς αλλά στην μεσοαστική εκλογική πελατεία, με τα περί «κοινωνικού κράτους» να αποτελούν πρόσχημα. Με λίγα λόγια, η μοίρα του κέντρου της Αθήνας να γίνει η πλέον υποβαθμισμένη περιοχής της πρωτεύουσας καθορίστηκε με την υπερβολική δόμησή του, αλλά το μέγεθος αυτής της υποβάθμισης αποτελεί σημάδι της γενικότερης διάλυσης του ελληνικού κράτους, που δεν έγινε, όπως πολλοί ισχυρίζονται με την εφαρμογή του Μνημονίου αλλά αντίθετα οδήγησε σ αυτό και προηγήθηκε. 4

5 Jean Pictet Competition ένας «διαγωνισμός-χαμαιλέοντας» Ο Νομικός Διαγωνισμός για το Διεθνές Ανθρωπιστικό και Διεθνές Ποινικό Δίκαιο Jean Pictet, διοργανώνεται σε ετήσια βάση από το Committee for the Jean Pictet Competition. Ο διαγωνισμός διαρκεί μια εβδομάδα και προορίζεται για φοιτητές προπτυχιακούς ή μεταπτυχιακούς, Νομικών Σχολών, Σχολών Πολιτικών Επιστημών και Στρατιωτικών Σχολών, από κάθε γωνιά του πλανήτη. Η επιλογή των συμμετεχόντων γίνεται μέσω μιας γραπτής δοκιμασίας, από την οποία προκρίνονται στην προφορική φάση ομάδες, κατανεμημένες σε αγγλόφωνους και γαλλόφωνους ομίλους. Κατά τη διάρκεια του Jean Pictet Competition, οι διαγωνιζόμενοι καλούνται να αντιμετωπίσουν ένα φανταστικό, ωστόσο απόλυτα ρεαλιστικό σενάριο, βασισμένο σε πραγματικά γεγονότα, μιας ένοπλης συμπλοκής. Για να ανταπεξέλθουν, οι ομάδες πρέπει, όπως λένε οι ίδιοι οι κριτές, να «βγάλουν το δίκαιο από τα βιβλία» ώστε, στη συνέχεια, μέσω αρκετών προσομοιώσεων και απόδοσης διαφορετικών ρόλων (για παράδειγμα νομικών συμβούλων, στρατιωτικών, απεσταλμένων του Ερυθρού Σταυρού, αμάχων κλπ) κατά τη διάρκεια της ημέρας, να αξιολογηθεί η κατάρτιση και η πραγματική δυνατότητα εφαρμογής όχι μόνο του δημοσίου διεθνούς και διεθνούς ποινικού, όσο και του ανθρωπιστικού δικαίου στην πράξη, από κάθε ομάδα. Η Νομική Σχολή της Αθήνας συμμετείχε για πρώτη φορά στο διαγωνισμό του 2003, ο οποίος έγινε στο Ναύπλιο, αφήνοντας ανεξίτηλες εντυπώσεις, καθώς μια από τις προσομοιώσεις έλαβε χώρα μέσα σε μια εκ των φυλακών στο Μπούρτζι! Αν και ήταν η πρώτη παρουσίαση ομάδας της Σχολής μας στον εν λόγω διαγωνισμό, είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η ομάδα κατάφερε να προκριθεί στις 8 καλύτερες ομάδες παγκοσμίως. Το Πανεπιστήμιο εκπροσωπήθηκε στη συνέχεια από το , λαμβάνοντας κάθε φορά εξαιρετικά σχόλια για τις επιδόσεις των φοιτητών που το εκπροσωπούσαν, πάντοτε υπό τη σταθερή καθοδήγηση της Αν. Καθηγήτριας κ. Φωτεινής Παζαρτζή και της Επιστημονικής Συνεργάτιδος κ. Ελένης Μίχα. Η πλέον πρόσφατη συμμετοχή ήταν αυτή του 2011, αποτελούμενη από τις φοιτήτριες Κατερίνα Πιτσόλη, Άρτεμις Χατζησταύρου και Ιωάννα Βουδούρη. Η ομάδα της Νομικής Σχολής Αθηνών, λαμβάνοντας ομόφωνα εξαιρετικές κριτικές για τη νομική της κατάρτιση, τη συνοχή και τη δυναμικότητά της, κατάφερε να προκριθεί ακόμα μια φορά στον Ημιτελικό του διαγωνισμού και να ανακηρυχθεί ως μια από τις δώδεκα καλύτερες ομάδες του κόσμου. Παράλληλα, η φοιτήτρια Ιωάννα Βουδούρη, ήταν υποψήφια για το βραβείο του καλύτερου αγορητή, όπως και η φοιτήτρια Βάλια Ευαγγέλου το Θίγοντας καταστάσεις και ζητήματα που αντιμετωπίζουν συνάνθρωποί μας σε κάθε σημείο της γης, από νομικά διαφορετική οπτική γωνία κάθε φορά, ο Διαγωνισμός Jean Pictet δίνει την ευκαιρία σε όποιον ζήσει την αξέχαστη αυτή εμπειρία να κατανοήσει σε βάθος την πραγματική αξία, καθώς και το εύρος προστασίας που προσφέρει το Διεθνές Ανθρωπιστικό Δίκαιο. Manfred Lachs ένας «διαστημικός» διαγωνισμός! Ο Διεθνής Διαγωνισμός Εικονικής Δίκης για το Δίκαιο του Διαστήματος Manfred Lachs, διοργανώνεται σε ετήσια βάση από το International Institute of Space Law, σε συνεργασία με τους αρμόδιους για το Δίκαιο του Διαστήματος φορείς ανά ήπειρο. Το Δίκαιο του Διαστήματος είναι ένας αναπτυσσόμενος κλάδος του Δημοσίου Διεθνούς Δικαίου, ο οποίος διέπει τις εθνικές δραστηριότητες των Κρατών στο διαστημικό χώρο (εκτόξευση δορυφόρων, συγκρούσεις μεταξύ διαστημικών αντικειμένων, νομικό καθεστώς διαστημικών αντικειμένων, ευθύνη Κρατών από δραστηριότητες στο διάστημα κλπ), με άμεση εφαρμογή στην καθημερινότητα (χρήση δορυφόρων για πρόγνωση καιρού και ακραίων φαινομένων, σύστημα GPS κλπ). Οι ομάδες αξιολογούνται με βάση τόσο τα γραπτά υπομνήματα που έχουν υποβληθεί έναν περίπου μήνα πριν την έναρξη της προφορικής διαδικασίας του διαγωνισμού, όσο και την καθ αυτή προφορική διαδικασία ενώπιον καθηγητών και ειδικών του Δικαίου του Διαστήματος. Η Νομική Σχολή της Αθήνας συμμετείχε στο διαγωνισμό το 2011, ο οποίος έλαβε χώρα στην Αγ. Πετρούπολη. Την ομάδα αποτελούσαν οι φοιτήτριες Δήμητρα Στεφούδη, Ντορίνα Αντώνη και Αμαλία Δημοπούλου, υπό την καθοδήγηση του Λέκτορα Διεθνούς Δικαίου, κ. Γιώργου Κυριακόπουλου. Η ομάδα της Σχολής μας ανακηρύχθηκε Πρωταθλήτρια Ευρώπης και, αυτομάτως, ως μια από τις τέσσερις καλύτερες ομάδες παγκοσμίως. Αν και ήταν η πρώτη συμμετοχή της Νομικής Αθηνών στον εν λόγω διαγωνισμό, η παρουσία της ομάδας ήταν ιδιαίτερα επιτυχής, αφού κατέλαβε τη δεύτερη θέση σε Πανευρωπαϊκό Επίπεδο, ενώ η φοιτήτρια Δήμητρα Στεφούδη αναδείχθηκε ως η καλύτερη αγορήτρια του Διαγωνισμού! Την απόλυτη επιτυχία για το Πανεπιστήμιό μας έφερε ο φετινός διαγωνισμός, ο Ευρωπαϊκός Τελικός του οποίου έλαβε χώρα στο Βουκουρέστι στις Απριλίου 2012, καθώς η ομάδα που εκπροσώπησε τη Νομική Σχολή ανακηρύχθηκε Πρωταθλήτρια Ευρώπης. Τη νικήτρια ομάδα απάρτισαν οι Κατερίνα Πιτσόλη, Μελίνα Στρούγγη και Στεφανία Βλάχου, υπό την εποπτεία του κ. Κυριακόπουλου. Στην προκριματική φάση της προφορικής διαδικασίας, το Πανεπιστήμιο Αθηνών διαγωνίστηκε ως Εναγόμενο μέρος κατά της Νομικής Σχολής του Ηνωμένου Βασιλείου και ως Ενάγον μέρος κατά της Νομικής Σχολής της Μόσχας. Στη συνέχεια, μετά την πρόκριση μεταξύ 10 συμμετεχόντων, στην Ημιτελική φάση, το Πανεπιστήμιό μας αντιμετώπισε ως Ενάγων τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Paris ΧΙ, του οποίου και επικράτησε. Έτσι, προκριθήκαμε για δεύτερη συνεχή χρονιά στον Τελικό, όπου αυτή τη φορά, αντιμετωπίσαμε το Πανεπιστήμιο της Κολωνίας. Επικρατώντας και έναντι αυτού, η ομάδα της Σχολής μας ανακηρύχθηκε Πρωταθλήτρια Ευρώπης και, αυτομάτως, ως μια από τις τέσσερις καλύτερες ομάδες παγκοσμίως. Σειρά έχει ο Παγκόσμιος Τελικός ο οποίος θα λάβει χώρα τον Οκτώβριο στη Νάπολη της Ιταλίας. Η εμπειρία που αποκτήσαμε κατά τη διάρκεια του διαγωνισμού ήταν ανεκτίμητη και σίγουρα θα μας φανεί πολύτιμη όχι μόνο στη Νάπολη, αλλά και στην επαγγελματική μας ζωή. Ελπίζουμε τον προσεχή Οκτώβριο, να είμαστε σε θέση να σας ενημερώσουμε ότι η ομάδα μας κατέκτησε τη «διαστημική» κορυφή του κόσμου!

6 πανεπιστημιακή επικαιρότητα The Philip C. Jessup International Law Moot Court Competition 2012 Ο Διαγωνισμός Εικονικής Δίκης Διεθνούς Δικαίου Philip C. Jessup (Philip C. Jessup International Law Moot Court Competition) διοργανώνεται ετησίως από την Ένωση Φοιτητών Διεθνούς Δικαίου (International Law Students Association - ILSA) στην Washington DC, ΗΠΑ και υποστηρίζεται από την Αμερικανική Ένωση Διεθνούς Δικαίου (American Society of International Law ASIL) και τη δικηγορική εταιρεία White & Case LLP. Ο διαγωνισμός αυτός διοργανώθηκε για πρώτη φορά το 1960 στο Πανεπιστήμιο του Harvard με την ονομασία Εικονική Δίκη Διεθνούς Δικαίου. Στη συνέχεια μετονομάστηκε προς τιμήν του Philip C. Jessup, επιφανούς Αμερικάνου διπλωμάτη και νομικού, ο οποίος διετέλεσε δικαστής στο Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης της Χάγης από το 1961 έως το Πλέον αποτελεί τον μεγαλύτερο και σπουδαιότερο φοιτητικό διαγωνισμό o οποίος ασχολείται με σύγχρονα ζητήματα διεθνούς δικαίου υψηλού επιστημονικού ενδιαφέροντος, και στον οποίο συμμετέχουν κάθε χρόνο περισσότερες από 500 ομάδες από τα μεγαλύτερα και σπουδαιότερα πανεπιστήμια από τουλάχιστον 80 χώρες. Για τη συμμετοχή στο διαγωνισμό κάθε ομάδα πρέπει να καταθέσει στην οργανωτική επιτροπή δύο δικόγραφα (memorials) και να τα υποστηρίτριμελούς επιτροπής συγκροτούμενης από καθηγητές και σημαίνουσες προσωπικότητες του δημοσίου διεθνούς δικαίου. Μέσα από τη συμμετοχή στο διαγωνισμό Philip C. Jessup ο φοιτητής έρχεται σε άμεση επαφή με την επιστημονική έρευνα, αποκομίζει πλήθος γνώσεων στο πεδίο του δημοσίου διεθνούς δικαίου, καθώς και σε τεχνικά ζητήματα όπως η συγγραφή δικογράφων, εύρεση βιβλιογραφίας, χρήση υποσημειώσεων κ.λ.π. Περαιτέρω, καλλιεργείται η ευφράδεια, η ρητορική δεινότητα και η αυτοκυριαρχία των συμμετεχόντων οι οποίοι κρίνονται ως αγορητές ενώπιον ειδικών του διεθνούς δικαίου. Η Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών συμμετέχει από το 2005 στο Διαγωνισμό Εικονικής Δίκης Διεθνούς Δικαίου Philip C. Jessup, και έχει επιτύχει έκτοτε σειρά διακρίσεων και επιτυχιών στους Διεθνείς Γύρους του διαγωνισμού που διεξάγονται κάθε χρόνο στην Washington DC. Η ομάδα του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών για το διαγωνισμό Philip C. Jessup 2012 αποτελείτο από τους προπτυχιακούς φοιτητές, Μαριέλα Αποστολάκη, Μαριλίζα Γραμματοπούλου, Αποστόλη Ζαμπουνίδη, Παναγιώτη Κυριάκου, Ελένη Μεθυμάκη και Μαρία Μέμη. Το φετινό θέμα του διαγωνισμού αφορούσε αφενός στην αναγνώριση και διαδοχή κυβερνήσεων, καθώς και στη χρήση ένοπλης βίας στο πλαίσιο της δράσης και της διεθνούς ευθύνης διεθνών οργανισμών. Βασική πηγή έμπνευσής τους αποτέλεσε η «Αραβική Άνοιξη» και ιδιαίτερα τα γεγονότα στη Λιβύης, αλλά και η δράση του ΝΑΤΟ στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Αφετέρου, ο φετινός διαγωνισμός αφορούσε στην ετεροδικία κρατών ενώπιον εθνικών δικαστηρίων και στην κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων του κράτους, με ευθεία αναφορά στα περιστατικά της πολύ πρόσφατης απόφασης του ΔΔΧ στην υπόθεση των γερμανικών αποζημιώσεων, καθώς και στην προστασία της πολιτισμικής κληρονομιάς, με προεξάρχοντα ζητήματα την καταστροφή των κολοσσιαίων αγαλμάτων του Βούδα στο Αφγανιστάν και την έριδα στα σύνορα Καμπότζης-Ταϊλάνδης για το ναό Preah Vihear. Με βάση τους κανόνες του διαγωνισμού Philip C. Jessup, κάθε χρόνο μόνο μία ομάδα ελληνικού πανεπιστημίου επιτρέπεται να συμμετάσχει στους Διεθνείς Γύρους στην Washington DC. Συνεπώς, στις 8 και 9 Φεβρουαρίου 2012 πραγματοποιήθηκαν οι Ελληνικοί Εθνικοί Γύροι του διαγωνισμού στην κεντρική συνεδριακή αίθουσα «Ευρώπη» της Νομικής Βιβλιοθήκης. Η ομάδα του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών αναμετρήθηκε με Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών και το Τμήμα Νομικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Νικήτρια των Ελληνικών Εθνικών Γύρων ήταν η ομάδα της Νομικής Σχολής Θεσσαλονίκης, η οποία προκρίθηκε στους Διεθνείς Γύρους πραγματοποιήθηκαν στην Washington D.C. μεταξύ Μαρτίου 2012, και επάξια εκπροσώπησε τη χώρα μας κατακτώντας την 24η θέση στην τελική παγκόσμια κατάταξη. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ομάδα του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών στο πλαίσιο των Ελληνικών Εθνικών Γύρων κατέκτησε για πρώτη φορά την πρώτη θέση στα γραπτά (memorials) και μέλος της κατετάγη ως δεύτερος καλύτερος αγορητής. Την ακαδημαϊκή επίβλεψη και εποπτεία της ομάδας του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Αθηνών είχε η κ. Μαρία Γαβουνέλη, Επίκουρη Καθηγήτρια Διεθνούς Δικαίου, με τη συμμετοχή των κ.κ. Αναστάσιου Γουργουρίνη, Λέκτορα (εκλ.) Διεθνούς Δικαίου, Ευθύμιου Παπασταυρίδη, Επιστημονικού Συνεργάτη του Τμήματος Νομικής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και Μεταδιδακτορικού Ερευνητή του Πανεπιστημίου Αθηνών, Ηλία Πλακοκέφαλου, Δ.Ν. Διεθνούς Δικαίου, και Βασιλικής Τζατζάκη, Δ.Ν. Διεθνούς Δικαίου. Επ ευκαιρία του άρθρου αυτού θα θέλαμε να τους ευχαριστήσουμε θερμά που μας επέλεξαν, μας στήριξαν και μας καθοδήγησαν καθ όλη τη διάρκεια της προετοιμασίας και της πορείας μας μέσα στο διαγωνισμό. Εξίσου θερμά θέλουμε να ευχαριστήσουμε τη Νομική Βιβλιοθήκη για την ευγενική παραχώρηση της κεντρικής συνεδριακής της αίθουσας, στην οποία έλαβαν χώρα οι εθνικοί γύροι. Η Ομάδα Jessup 2012 της Νομικής Σχολής Αθηνών 6

7 Ακούγεται σίγουρα τουλάχιστον κοινότοπο να αποκαλεί κανείς μια εμπειρία μοναδική, δεν υπάρχει, όμως καλύτερο επίθετο για να περιγράψει κανείς τη συμμετοχή σε ένα moot. Και όχι μόνο γιατί το να συμμετέχεις υπό σχεδόν πραγματικές συνθήκες σε μία δίκη, που παρ ότι απευθυνόμενη αποκλειστικά σε φοιτητές, είναι οργανωμένη σύμφωνα με ρεαλιστικά πρότυπα, αποτελεί κάτι το πρωτόγνωρο, αλλά κυρίως γιατί μετά από την προετοιμασία που είναι απαραίτητη για την παρουσίαση της υποθέσεως, το πιθανότερο είναι ότι δεν θα μπορέσεις ποτέ να συνέλθεις αρκετά για να συμμετάσχεις και σε δεύτερο διαγωνισμό. Καθώς τις περισσότερες φορές οι φοιτητές γνωρίζουν από λίγα ως καθόλου για το ζήτημα που καλούνται να αντιμετωπίσουν σε ένα moot, η προετοιμασία που απαιτείται είναι χρονοβόρα και εξαιρετικά κουραστική, αν λάβεις, μάλιστα, κανείς υπόψη τις ώρες παρακολούθησης των μαθημάτων στη σχολή και το διάβασμα για την εξεταστική, η οποία αναγκαστικά μπαίνει σε δεύτερη μοίρα. Η ευθύνη που αναλαμβάνεις απέναντι στον υπεύθυνο καθηγητή, τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας και κυρίως τον εαυτό σου είναι μεγάλη και η απόφαση του να συμμετάσχεις σε ένα τέτοιο διαγωνισμό πρέπει να γίνεται με τη συνείδηση ότι για περίπου ένα εξάμηνο η προετοιμασία για το moot έρχεται πρώτη. Ευγενία Σταυροπούλου Διεθνής διαγωνισμός εικονικής δίκης. Όσοι είχαν ποτέ την τύχη να λάβουν μέρος σε έναν τέτοιο διαγωνισμό, σίγουρα απέκτησαν μια μοναδική εμπειρία, μέσω της οποίας είχαν την ευκαιρία να περάσουν από τη θεωρία στην πρακτική εφαρμογή των όσων έχουν διδαχθεί και διδάσκονται σπουδάζοντας τη νομική επιστήμη. Από τη συμμετοχή μου, κατόπιν επιλογής, ως μέλος της ομάδας που εκπροσώπησε φέτος τη Νομική Σχολή Αθηνών στο 5th Frankfurt Investment Arbitration Moot Court Competition αποκόμισα τα καλύτερα εφόδια. Εμβάθυνα ουσιαστικά και διεύρυνα τις γνώσεις μου πάνω στο διεθνές επενδυτικό δίκαιο. Είχα την ευκαιρία, ως διαγωνιζόμενη, να παρουσιάσω την νομική έρευνά μου ενώπιον διεθνούς δικαστηρίου αποτελούμενου από νομικούς, διακεκριμένους στον τομέα του διεθνούς επενδυτικού δικαίου. Η παρουσίαση και η αξιολόγηση έγινε σε ένα διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον, με συμμετοχή περισσότερων από 40 πανεπιστημιακών ομάδων προπτυχιακού και μεταπτυχιακού επιπέδου από όλο τον κόσμο. Το mooting ήταν η ομαδική δουλειά, η έρευνα, η εξοικείωση με την ξενόγλωσση νομική ορολογία και, εν τέλει, η ενώπιον του δικαστηρίου παρουσίαση και η αναγνώριση των προσπαθειών μας. Στέλλα Σακελλαρίδου Frankfurt Investment Arbitration Moot Court Για πρώτη φορά φέτος η Νομική Αθηνών έλαβε μέρος στον Παγκόσμιο Διαγωνισμό Επενδυτικού Δικαίου που διεξήχθη για πέμπτη φορά στην Φρανκφούρτη μεταξύ 12 και 16 Μαρτίου (5th Frankfurt Investment Arbitration Moot Court Competition). Στο διαγωνισμό που διοργάνωσε το από το Wilhelm Merton Centre for European Integration and International Economic Order της Νομικής Σχολής του Goethe-Universität Frankfurt συμμετείχαν ομάδες προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών πάνω από 40 Πανεπιστημίων ανά τον κόσμο. Η Νομική Σχολή της Αθήνας, εκπροσωπώντας το Πανεπιστήμιο Αθηνών, συμμετείχε με ομάδα τεσσάρων ατόμων που αποτελείτο από τις προπτυχιακές φοιτήτριες Έλενα Μαυρομμάτη, Φέλη Οικονομοπούλου, Στέλλα Σακελλαρίδου και Ευγενία Σταυροπούλου. Το θέμα του διαγωνισμού βασιζόταν σε πραγματική υπόθεση που είχε απασχολήσει την αρχαία δικαιοσύνη της Αθήνας και έχει σωθεί χάρη σε γραπτό λόγο του Ισοκράτη που είχε εκφωνηθεί ενώπιον του αθηναϊκού δικαστηρίου. Οι διαγωνιζόμενοι κλήθηκαν να αντιμετωπίσουν την υπόθεση, εφαρμόζοντας δεδομένα, όρους, κανόνες και συνθήκες που ισχύουν στο σύγχρονο επενδυτικό δίκαιου. Σημαντικό είναι να τονιστεί ότι στην προσπάθεια ανάλυσης του εκπληκτικά πρωτοπόρου -για την εποχή- αρχαίου αθηναϊκού τραπεζικού συστήματος με σύγχρονους όρους, προέκυψαν ζητήματα όχι μόνο διεθνούς επενδυτικού δικαίου, αλλά και δικαίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων και δημοσίου διεθνούς δικαίου. Ο διαγωνισμός διεξήχθη με προφορική παρουσίαση των εκατέρωθεν επιχειρημάτων. Οι δύο, κάθε φορά αντίπαλες ομάδες αναλάμβαναν με κλήρωση την υπεράσπιση του εξαπατημένου ενάγοντος ή του εναγόμενου κράτους, ενώπιον δικαστών καταξιωμένων στο χώρο της Διεθνούς Διαιτησίας. Η ομάδα της Νομικής Σχολής Αθηνών, στάθηκε επάξια στο ύψος των περιστάσεων, αντιμετωπίζοντας με υπευθυνότητα απαιτητικά νομικά ζητήματα, υψηλού ακαδημαϊκού ενδιαφέροντος και σημειώνοντας τρεις νίκες στους τέσσερις αγώνες όπου κλήθηκε να διαγωνιστεί. Αναμφισβήτητα, η συμμετοχή στο διαγωνισμό αυτό προσέφερε ανεκτίμητη γνώση και εμπειρία πάνω στο ιδιαίτερα χρήσιμο,επίκαιρο και συνεχώς εξελισσόμενο διεθνές δίκαιο προστασίας ξένων επενδύσεων. Θερμές ευχαριστίες στον προπονητή της ομάδας μας Λέκτορα (εκλ.) κ. Α. Γουργουρίνη για το χρόνο, την κατανόηση και τη στήριξη που μας παρείχε με τις πολύτιμες γνώσεις του καθ όλη τη διάρκεια της προσπάθειάς μας! Ένας από τους πιο δημοφιλείς φοιτητικούς Διαγωνισμούς Εικονικής Δίκης στον κόσμο και μοναδικός ως προς το αντικείμενο στο οποίο αφορά είναι το ELSA Moot Court Competition (EMC2) που αφορά στο Δίκαιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου, και το οποίο διοργανώνει η European Law Students Association (ELSA - elsa.org/), η μεγαλύτερη ανεξάρτητη Ένωση φοιτητών Νομικής και νέων νομικών στον κόσμο με παρουσία σε 41 χώρες και πάνω από 300 πανεπιστήμια. Το EMC 2 διοργανώνεται υπό την αιγίδα και με την υποστήριξη του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και φέτος γιόρτασε την 10η Επέτειο από την ίδρυση του το Στη φετινή 10η Έκδοση του Διαγωνισμού EMC 2 συμμετείχαν ομάδες φοιτητών από 60 πανεπιστήμια της Ευρώπης, της Αμερικής, της Ασίας και της Ωκεανίας. Ο, δε, τελικός γύρος έλαβε χώρα στις 5-13 Μαΐου 2012 στο Montpellier της Γαλλίας με φιναλίστ το Πανεπιστήμιο της Οττάβα του Καναδά και το Graduate Institute of International Studies της Ελβετίας, με το τελευταίο να αναδεικνύεται και νικητής. Παλαιότερα, δε, τελικοί γύροι έχουν λάβει χώρα και στα κεντρικά γραφεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου στη Γενεύη. Ο φοιτητικός Διαγωνισμός Εικονικής Δίκης EMC 2 συνιστά προσομοίωση της διαδικασίας επίλυσης των διαφορών στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Κάθε συμμετέχουσα ομάδα φοιτητών πρέπει να υποστηρίξει γραπτώς (Μemorials) και προφορικώς (με επίσημη αγόρευση) τόσο την πλευρά του προσφεύγοντος κράτους (Complainant) όσο και του καθ ου η προσφυγή κράτους (Respondent) σε μια μη πραγματική υπόθεση, ενώπιον ενός πάνελ ειδικών του Διεθνούς Οικονομικού Δικαίου. Το EMC 2 δίνει τη μοναδική δυνατότητα στους συμμετέχοντες να γεφυρώσουν την νομική θεωρία με την νομική πράξη εμβαθύνοντας τις γνώσεις τους σε έναν κλάδο του δικαίου με διαρκώς αυξανόμενη σημασία και επαγγελματική ζήτηση και αναπτύσσοντας ταυτόχρονα τις προσωπικές τους δεξιότητες και τη ρητορική τους δεινότητα, σημαντικά προσόντα για κάθε νομικό. Ο διαγωνισμός είναι ανοιχτός σε πανεπιστήμια από όλο τον κόσμο, ενώ τα τελευταία χρόνια συμμετέχει από την χώρα μας με σημαντικές διακρίσεις και η Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Στην επόμενη 11η Έκδοση του Διαγωνισμού EMC /2013 προγραμματίζεται, για πρώτη φορά, η συμμετοχή ομάδας φοιτητών από τη Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον διαγωνισμό: org/ & athens@elsagreece.org. 7

8 επικαιρότητα Το κλίμα είναι κατάλληλο για να γίνει μια σωστή αναδιαπραγμάτευση Συνέντευξη με τον Καθηγητή Εργατικού Δικαίου, Γεώργιο Λεβέντη...Επιμέλεια: Ελένη Σερίφη, Φέλη Οικονομοπούλου Εν μέσω κοινωνικής αστάθειας και προεκλογικής αναταραχής, εφαρμόζονται ήδη στους εργασιακούς χώρους οι πτυχές των ρυθμίσεων των Μνημονίων. Το πρώτο Μνημόνιο ψηφίστηκε το Μάιο του 2010 και εγκαινίασε μια σειρά ψηφισμάτων και εφαρμοστικών νόμων που κατέληξαν στο δεύτερο Μνημόνιο τον Φεβρουάριο του Αναζητώντας απαντήσεις σε βασικά ερωτήματα που επέφεραν οι νέες πολιτικές εξελίξεις, συναντήσαμε τον Καθηγητή Εργατικού Δικαίου κ. Λεβέντη και συζητήσαμε για τα μέτρα του δεύτερου Μνημονίου, τον χαρακτήρα και την προοπτική εφαρμογής τους. 1 Ποιες ήταν οι σημαντικότερες αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις που επέφερε το Μνημόνιο ΙΙ; Έγιναν πράγματι σημαντικές αλλαγές που συμπλήρωσαν επί τα χείρω τα προηγούμενα μέτρα που είχαν ληφθεί. Τα μέτρα αυτά αποφασίστηκαν σε σύντομο χρονικό διάστημα, χωρίς να έχουν προηγουμένως μελετηθεί από ειδικούς στις εργασιακές σχέσεις και οικονομολόγους. Έτσι ελήφθησαν μέτρα που και αναποτελεσματικά και περιττά θα είναι και ακατάλληλα για το σκοπό τους. Ένα από τα σημαντικότερα μέτρα είναι η μείωση του μισθού της Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας (ΕΓΣΣΕ) κατά 22% και κατά 32% για τους νέους. Είναι μια οριζόντια μείωση που αφορά όλους τους υπαγόμενους στην ΕΓΣΣΕ. Δεν υπόκειται στη ρύθμιση κάποιος εργαζόμενος που αμείβεται με ατομική συμφωνία ή με άλλη κλαδική ΣΣΕ. Πλήττονται, λοιπόν, χαμηλόμισθοι εργαζόμενοι που υπάγονται στην ΕΓΣΣΕ και δεν πλήττονται εργαζόμενοι με μεγαλύτερο εισόδημα που δεν υπάγονται σε αυτήν. Θεωρώ αυτό το μέτρο αναποτελεσματικό. Όπως σε πολλές ΔΕΚΟ έγιναν μειώσεις αναλογικές, έτσι θα μπορούσε να επιβληθεί και στον ιδιωτικό τομέα μία μείωση με έναν νόμο, ο οποίος θα κλιμάκωνε τις θυσίες. Δηλαδή, όσο το εισόδημα μεγαλώνει τόσο η θυσία να αυξανόταν. Οι θυσίες θα ήταν τότε ισομερείς, όλοι θα τις έκαναν και δεν θα έπεφτε το βάρος μόνο στους χαμηλόμισθους. 2 Πώς σχολιάζετε τη νέα ρύθμιση της μετενέργειας; Ένα δεύτερο ζήτημα είναι η ρύθμιση της μετενέργειας. Μετενέργεια υπάρχει σε όλες τις χώρες που έχουν ελεύθερες συλλογικές συμβάσεις. Ο όρος σημαίνει ότι, μετά την λήξη της κανονιστικής ισχύος της συλλογικής σύμβασης και για να μην υπάρχει νομοθετικό κενό, συνεχίζεται η εφαρμογή της συλλογικής συμβάσεως μέχρι να υπάρξει μια άλλη συμφωνία. Καταργήθηκε καταρχήν η μετενέργεια, ενώ διατηρήθηκε μόνο όσο αφορά το βασικό μισθό και τέσσερα επιδόματα. Αυτή η ρύθμιση επελέγη, αν προσπαθήσουμε να την εξηγήσουμε, μετά την πίεση επιχειρήσεων, που επέκρινε το γεγονός ότι αν έληγε μια ΣΣΕ, ο εργοδότης δεν θα μπορούσε μονομερώς να επιβάλει όρους εργασίας αντίθετους στην ΣΣΕ που έληξε. Για να αποφευχθεί αυτή η σύγκρουση, εισήχθη η ρύθμιση της μετενέργειας, ώστε να επιβάλλεται μονομερώς η αλλαγή. Το θέμα αυτό συνδέεται με το προηγούμενο. Αν ο νόμος είχε επιτρέψει στον εργοδότη που είχε ανάγκη να μειώσει αναλογικά τους μισθούς και ενδεχομένως και άλλους όρους και κλιμακωτά επεμβαίνοντας ακόμα και στις ατομικές συμβάσεις, θα είχαμε μια πιο πρακτική και απλούστερη ρύθμιση και δεν θα υπήρχε η ανάγκη να επέμβουμε στον θεσμό των ΣΣΕ. Τέτοια μέτρα είχαν επιβληθεί και στο παρελθόν. Θυμίζω την πράξη νομοθετικού περιεχομένου του 1985 που πάγωσε τους μισθούς για 2 χρόνια. Πιστεύω ότι η ρύθμιση της μετενέργειας μπορεί να βελτιωθεί, αφού εξηγηθεί στην Τρόικα ότι η εφαρμογή αυτού του μέτρου δεν θα χαλαρώσει το πρόγραμμα δημοσιονομικής πειθαρχίας και θα διευκολύνει τη λειτουργία του συστήματος των ΣΣΕ. 3 Πιστεύετε ότι αυτά τα μέτρα επιβλήθηκαν αποκλειστικά από την Τρόικα ή υπήρχε διακριτική ευχέρεια για την κυβέρνηση; Όταν εμφανίστηκε η κρίση το 2009 είχαμε μια υγιή πολιτική ζωή και κόμματα που θα μπορούσαν να συνεργαστούν. Θα έπρεπε να μελετηθεί από ειδικούς η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και τουλάχιστον τα κόμματα εξουσίας να συμφωνήσουν στις αναγκαίες αλλαγές. Οπότε θα ξέραμε τι μέτρα πρέπει να επιβληθούν και θα είχαμε ομονοήσει σε αυτό. Από τη στιγμή που δεν έγινε συνεννόηση και μετά τις εκλογές του 2009, φτάσαμε στο πάρα πέντε και αν δεν δανειζόταν η Ελλάδα χρήματα θα χρεοκοπούσε. Έτσι τέθηκαν τα στενά πλαίσια της συμφωνίας που επιβλήθηκε από την ανάγκη. Πράγματι τα περισσότερα επιβλήθηκαν από την Τρόικα. Η Τρόικα συζήτησε όχι μόνο με το Δημόσιο αλλά και με τη ΓΣΕΕ και τον ΣΕΒ και τις τράπεζες και ο καθένας πρότεινε μέτρα που θεωρούσε αποτελεσματικά. Όλα έγιναν με μια βιασύ- 8

9 νη. Πιστεύω όμως και ενόψει των εκλογών ότι με μια νηφάλια συζήτηση μπορεί να τροποποιηθούν πολλά από αυτά και να παραμείνουν τα αναγκαία. 4 Ποια είναι τα κατά τη γνώμη σας αναγκαία μέτρα που προβλέπει το Μνημόνιο ΙΙ και πρέπει να διατηρηθούν; Αναγκαία είναι τα εξής. Πρώτον, η διαιτησία να παραμείνει προαιρετική. Καμία χώρα στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική δεν έχει υποχρεωτική διαιτησία. Άλλωστε δεν προσέφερε ο θεσμός στην Ελλάδα και πολλές φορές έδινε ο διαιτητής αυξήσεις που δεν μπορούσαν να ικανοποιηθούν. Δεύτερον, είχε γίνει κατάχρηση του θεσμού των ΣΣΕ. Πρέπει να γίνει ουσιαστική επέκταση των ΣΣΕ και να σταματήσει η πρακτική ο Υπουργός να κηρύσσει ενεργή μια ΣΣΕ χωρίς να συντρέχουν οι προϋποθέσεις. Η κατάχρηση οδήγησε να ανασταλεί η επέκταση της ΣΣΕ. Όταν κάνουμε κατάχρηση οδηγούμαστε σε αδιέξοδα. Στην Ελλάδα, επίσης, έχουμε δυστυχώς ευνοϊκές ρυθμίσεις για τους συνδικαλιστές. Σε επιχειρήσεις που οι εργαζόμενοι γενικά έχουν υποστεί θυσίες αυτοί έχουν μονιμότητα και αυξημένες αποδοχές. Αυτά συζητούνται τώρα και από τους δημοσιογράφους που κάποτε ήταν αλληλέγγυοι με τους συνδικαλιστές. Για παράδειγμα το μνημόνιο ΙΙ επιχειρεί να καταργήσει τη μονιμότητά τους σε επιχειρήσεις που ανήκαν στο κράτος. Εκεί που οι συνδικαλιστικές οργανώσεις συνδιοικούσαν κατάφεραν να πετύχουν ρυθμίσεις που για τον ιδιωτικό τομέα ήταν άφταστες. 5 Καταργούνται επίσης εργατικά δικαιώματα που δεν αναμένεται να επανακτηθούν τα επόμενα χρόνια, όπως η αποζημίωση στις υπερωρίες. Πώς το αξιολογείτε; Σε 2-3 χρόνια και με πολιτική σταθερότητα αυτές οι μειώσεις των μισθών θα έχουνε ξεπεραστεί και θα υπάρχουνε προοπτικές, το σημαντικότερο,για τους νέους Δυστυχώς πολλές επιχειρήσεις δεν πληρώνουν και δεν μπορούν να αντέξουν με τη δικαιολογία ότι είναι σε αδιέξοδο το κόστος των υπερωριών (το ωρομίσθιο συν την προσαύξηση). Είναι μια άσχημη εξέλιξη αυτή. Αλλά και η προσαύξηση λόγω χρονοεπιδόματος των αποδοχών έχει και αυτή ανασταλεί. Κανονιστικοί όροι ΣΣΕ που προβλέπουν αυτόματη προσαύξηση του μισθού έχουν ανασταλεί και αυτοί. Κάθε χρόνο, για παράδειγμα, ο εργαζόμενος έπαιρνε αύξηση 2% ή 3% ανεξαρτήτως πληθωρισμού. Επίσης, έχουμε σταδιακή κατάργηση της μονιμότητας. Επιδίωξη είναι να εφαρμόζεται σε όλους η κοινή εργατική νομοθεσία. Έτσι καταργούνται ρήτρες μονιμότητας που απέτρεπαν την καταγγελία ακόμα και για σπουδαίο λόγο. 6 Παρ όλα τα μέτρα που ήδη έχουν παρθεί, έχουμε μεγάλη αύξηση της ανεργίας έως τώρα. Είναι από τα αρνητικά αποτελέσματα των περικοπών. Η ανεργία που έχει αυξηθεί πιστεύω ότι θα μειωθεί με την έλευση νέων επενδύσεων. Σήμερα δεν γίνονται επενδύσεις στην Ελλάδα. Θα έπρεπε να έχουμε ένα φορολογικό σύστημα που δεν θα αλλάζει από χρόνο σε χρόνο,ώστε να έρθει ο ξένος επενδυτής. Επίσης, χρειάζεται για αυτό μείωση της γραφειοκρατίας, πάταξη της διαφθοράς και επιτάχυνση της δικαιοσύνης. Το συμπέρασμα είναι ότι πράγματι ορισμένα από αυτά έπρεπε να αλλάξουν. Ευελπιστώ ότι με τη συζήτηση και τις εκλογές οι δανειστές μας κατάλαβαν ότι αυτά τα μέτρα προκάλεσαν μεγάλη φτώχεια στην Ελλάδα. Πιστεύω ότι είναι διατεθειμένοι να μας δώσουν έστω μια παράταση χρόνου. Το κλίμα είναι κατάλληλο για να γίνει μια σωστή αναδιαπραγμάτευση. Έτσι ορισμένα περιττά και αναποτελεσματικά πράγματα να αλλάξουν. Αναγκαστικά δεν θα χαλαρώσει το πρόγραμμα γιατί πρέπει να κάνουμε νοικοκύρεμα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Τα νέα μέτρα να είναι πιο μελετημένα και όχι τόσο ισοπεδωτικά. Αυτό να γίνει έναυσμα για να προσελκυστούν επενδύσεις και να δημιουργηθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης. Έτσι σε 2-3 χρόνια και με πολιτική σταθερότητα αυτές οι μειώσεις των μισθών θα έχουνε ξεπεραστεί και θα υπάρχουνε προοπτικές,το σημαντικότερο,για τους νέους 9

10 επικαιρότητα Ο μύθος για όλα φταίνε οι Έλληνες...του Δημήτρη Μαρίνη Το πρώτο βήμα στο δρόμο της υποταγής είναι η ενοχή. Έτοιμοι είμαστε να το πιστέψουμε, αφού η μέθοδος, «πες πες όλο και κάτι θα μείνει», ως φαίνεται λειτουργεί. Ο μύθος «για όλα φταίνε οι Έλληνες», όχι απλώς ξέφτισε, κατάντησε ανέκδοτο. Για να κρατήσεις τις μάζες σε νάρκη πρέπει να τις εμποτίσεις με το αίσθημα της ενοχής. Ας ξεκινήσουμε, όμως, από το θεμελιώδες. Εμείς οι εκπεπτοκώτες, οι εξοβελισταίοι από την τύρφη του Ευρωπαϊκού Παραδείσου, που λίγο απέχει απ το να γίνει κόλαση, είμαστε ένοχοι; Λες κι η ανυπακοή σε μια παράλογη εντολή, νομοτελειακά θα καταδίκαζε όλους τους απογόνους. Γιατί, δηλαδή, να μην δοκιμάσουν από το δέντρο της γνώσης; Τότε τι τους χάρισε τη γνωστική ικανότητα ο πανάγαθος; Πάνω σ αυτό το φόβο και την ενοχή οικοδομήθηκαν οι κοινωνίες της Δύσης, στην απειλή της τιμωρίας βασίστηκαν οι προτεσταντικές κοινωνίες και οικονομίες της Ευρώπης και της Αμερικής. Ετσι η συγκέντρωση πλούτου, όχι μόνο απενοχοποιήθηκε, αλλά κατέστη ιερή υποχρέωση, και απετέλεσε -και συνεχίζει- το βασικό συστατικό των Δυτικών κοινωνιών. Λίγο πιο ανατολικά, όμως, στο άκρο της Ηπείρου, εκεί που ο ήλιος αλλοιώνει με τη φωτεινότητά του τα όρια των χρωμάτων, υπάρχουμε εμείς οι απείθαρχοι, οι επιπόλαιοι, οι τεμπέληδες, που απειλούμε ό,τι με κόπο έχτισαν οι εχέφρονες αποταμιευτές. Μια παρέα Ελλήνων που έτρωγαν, κατά το συνήθειό μας, μεγαλόφωνα σε εστιατόριο των Βρυξελλών, τράβηξε την προσοχή μεσήλικης κυρίας, η οποία και ρώτησε την προέλευση των συνδαιτυμόνων. Όταν απάντησαν με ένα στόμα Έλληνες, η κυρία, με συγκρατημένη οργή, τους είπε: «Θα πρεπε να ντρέπεστε που είστε Έλληνες, μας οδηγήσατε στο χείλος του γκρεμού, κι εσείς γλεντοκοπάτε και διασκεδάζετε ανενδοίαστα στα εστιατόρια της Ευρώπης». Φαίνεται πως αγνοούσε η κυρία, πως για τους Έλληνες το τραπέζι δεν είναι η ικανοποίηση μιας βιολογικής κατώτερης ανάγκης, αλλά η ανάγκη μας να επικοινωνήσουμε, να εκφραστούμε, να πούμε το πόνο μας, να ξεσπάσουμε, να παρηγορηθουμε. Εκεί τα βάσανα, εκεί και οι χαρές μας. Μια άλλη, Βρετανίδα αυτή τη φορά, φίλη, πρίν μερικές μέρες, κατά τη διάρκεια σύντομης επίσκεψής της, ζητούσε διακαώς να ξεναγηθεί στις πίστες της νυκτερινής Αθήνας. Ξημερώματα Σαββάτου, λοιπόν, αφού είχε ράνει με γαρύφαλλα «τοπικό ίνδαλμα», αναρωτιόταν αθώα. «Μα ποια κρίση, τα μπουζούκια ήταν γεμάτα». Απλουστεύσεις απ όλες τις μεριές, που το μόνο που προσφέρουν είναι να σφίγγουν ακόμα πιο σφιχτά το γόρδιο δεσμό που μας απειλεί, αν σφιχτεί ακόμα πιο πολύ με πνιγμό, κι αν κοπεί, να μετατρέψει μια Ευρωπαϊκή χώρα σε Μπανανία. Θα μπορούσαμε να το γκρεμίσουμε το καλυβάκι μας και να το ξαναχτίσουμε απ την αρχή, οφείλουμε όμως να αναλογιστούμε πού θέλουμε να ανήκουμε- και μην νομίζετε πως δεν υπάρχουν φωνές αμφισβήτησης αυτού του άκρατου καλβινισμού, που μας αντιμετωπίζει σχεδόν ρατσιστικά, μην νομίζετε πως οι λαοί της Ευρώπης δεν μυρίζονται από μακριά πως έρχεται και η σειρά τους, πως όσο κι αν δουλεύουν, όσο κι αν αποταμιεύουν, άλλοι φροντίζουν να τους απαξιώνουν. Ο μύθος «για όλα φταίνε οι Έλληνες», όχι απλώς ξέφτισε, κατάντησε ανέκδοτο. Είμαστε κοντά σε μια Ευρωπαϊκή και Παγκόσμια αναδιάταξη δυνάμεων και πλούτου, και σ αυτό το κρίσιμο στάδιο της κυοφορίας εμείς πρέπει να μπούμε χωρίς την ενοχή του προπατορικού αμαρτήματος. Το αρχινισμένο σύνθημα πάντα μου μένει...της Γεωργίας Δρακάκη Όταν μιλάμε για φασισμό, δεν εννοούμε μόνο φασιστική ιδεολογία. Εννοούμε και φασιστική πρακτική. Και εδώ είναι το παράδοξο της Χρυσής Αυγής: μπήκε στην έστω κατ επίφαση δημοκρατική βουλή μέσω της έστω κατ επίφαση δημοκρατικής διαδικασίας των εκλογών, αλλά τα μέλη της θα συνεχίσουν να κάνουν ό, τι θέλουν σαν τύραννοι. Απέναντι σε αυτόν τον τρόμο, δεν πρέπει να τρομάζουμε. Πρέπει απλώς να παραδεχτούμε ότι πρόκειται για μια πραγματικότητα που οι Έλληνες πολίτες διαμόρφωσαν, πρώτα στις γειτονιές τους κι ύστερα στο κοινοβούλιο. Κυρίως, όμως, στη συνείδησή τους. (όπως ακριβώς έγινε και με τον υπερψηφισμένο Χίτλερ!) Απέναντι σε αυτούς τους μισάνθρωπους, δεν μπορούμε να λειτουργούμε πολιτικά. Δεν πρόκειται απλώς περί ακροδεξιών, νεοναζιστών και δεν ξέρω κι εγώ τι, πρόκειται περί επικίνδυνων ανθρώπων. Όχι μόνο για τους μετανάστες, αλλά και για τους ομοφυλόφιλους, για τους αριστερούς και για τους εν γένει υποστηρικτές των κατηγοριών αυτών. Δεξιοί και αριστεροί πρέπει να συσπειρωθούμε σε μέτωπα κατά του φασισμού. Διότι άλλης ποιότητας είναι η διαφορά δυο ανθρώπων σχετικά με το αν πρέπει να παραμείνουμε ή όχι στο ευρώ, και άλλης ποιότητας η διαφορά δυο ανθρώπων για το αν θα πρέπει να σκοτώσουμε έναν άνθρωπο. Η αρχή πρέπει να γίνει από τις σχολές. Σε κάθε σχολή να οργανωθεί ενιαίο μέτωπο αντιφασιστικό και αντιρατσιστικό, με στόχο την προάσπιση του πυρήνα της δημοκρατίας-την ισότητα- και με εξωστρεφείς και ουσιαστικές δράσεις. Και ύστερα, κάθε δήμος και πλατεία πρέπει να ορθώσει φωνή ενάντια σε αυτό το νεοναζιστικό ρεύμα. Και όχι μόνο ενάντια στους «πολιτικούς» του εκπροσώπους, αλλά ενάντια και στο φόβο και το μίσος που αυτοί έσπειραν σε ανθρώπους αδύναμους να κρίνουν και να σκεφτούν λογικά. Ενάντια στην ΕΛ.ΑΣ που χρόνια τώρα έχει το πλευρό της τη χρυσή βία και που την κρύβει καλά κάτω από κουκούλες σ όλες αυτές τις καταστροφικές πορείες, για να κατηγορήσει μετά τους αναρχικούς. Ενάντια σε ένα κράτος που χρόνια τώρα επιτρέπει σε άτυχους ανθρώπους από πληγωμένες πατρίδες να έρθουν και ζήσουν στην Ελλάδα. Και τώρα επιχειρεί σκούπες και μιλάει για κλούβες στον Έβρο, δίνοντας άρρητα αλλά σαφώς το δικαίωμα σε κάθε λογής πατριδοκάπηλους να πιάνουν την Ελλάδα στο στόμα τους, να επιχειρούν μόνοι τους τις «εκκαθαρίσεις», να αυτοαποκαλούνται προστάτες του λαού. «Κι έχει σα στάμπα τη ζωή μου σημαδέψει: ΔΕ ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ Ο ΦΑΣΙΣΜΟΣ.» 10

11

12 επικαιρότητα Ο μόνος χώρος που δουλεύει στην Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια είναι το πανεπιστήμιο! Επιμέλεια: Κωνσταντίνος Καούρας, Φέλη Οικονομοπούλου Συνέντευξη με τον Πρύτανη του Ε.Κ.Π.Α., κ. Θεοδόση Πελεγρίνη Το χθες, πέρα από προβλήματα, συνεπάγεται και κεκτημένα. Το Ε.Κ.Π.Α. του χθες είναι το πανεπιστήμιο των φοιτητικών παροχών, αλλά και των αλλεπάλληλων καταλήψεων. Το Ε.Κ.Π.Α. του αύριο, ή καλύτερα το αύριο του Ε.Κ.Π.Α., ποιο θα ναι; θα ναι το πανεπιστήμιο της ελλιπούς χρηματοδότησης; Της εφαρμογής του ν. 4009; Της αδράνειας; Των «λουκέτων»; Για όλα αυτά, κι άλλα πολλά, απευθυνθήκαμε στον πρύτανη του Ε.Κ.Π.Α., κ. Θεοδόση Πελεγρίνη, ο οποίος μας έδωσε τις δικές του απαντήσεις 1 Σαν βόμβα έσκασε η δήλωσή σας ότι τα αποθεματικά του Ε.Κ.Π.Α. τελειώνουν στις 3 Ιουλίου και ως εκ τούτου το Πανεπιστήμιο ενδέχεται ν αντιμετωπίσει άμεσα τον κίνδυνο ενός «λουκέτου». Επιβεβαιώνετε ένα τέτοιο αδιέξοδο; Είναι αλήθεια ότι τα οικονομικά του Ε.Κ.Π.Α. βρίσκονται σε οριακό πλέον σημείο. Σύμφωνα με τον νόμο, που ψηφίστηκε και δεν έχει εφαρμοστεί ακόμα, δεν υπάρχει δυνατότητα τακτικής χρηματοδότησης αυτήν την στιγμή. Φανταστείτε ότι απ τα μέσα Ιουνίου η πάρεδρος του ΣτΕ μπορεί να μην υπογράφει εγκρίσεις τιμολογίων του πανεπιστημίου πέραν της 1ης Ιουλίου. Ευτυχώς υπάρχει η πρόβλεψη στην ελληνική νομοθεσία ότι αν δεν έχεις προϋπολογισμό, εφαρμόζεις τον προϋπολογισμό του προηγούμενου έτους μειωμένο στο μισό, όπως και γίνεται από τον Ιανουάριο μέχρι και τον τρέχοντα Ιούνιο. Από 1ης Ιουλίου, όμως, δεν προβλέπεται μέσω τακτικής χρηματοδότησης ούτε ένα ευρώ! Η κάλυψη των φοιτητικών αναγκών θα γίνει από ειδικό λογαριασμό και έτσι, θα διασφαλιστεί η ομαλή διεξαγωγή των εξεταστικών περιόδων εντός Ιουλίου. Το πραγματικό πρόβλημα εμφανίζεται από 1ης Σεπτεμβρίου, οπότε και κανένας λογαριασμός του πανεπιστημίου δε θα είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει την δραστηριότητά μας. Μην ξεχνάτε, βέβαια, και το άλλο σκέλος του προβλήματος, που σχετίζεται με την απουσία διοίκησης, βάσει του νόμου 4009, από 31ης Αυγούστου, δηλαδή με την αδυναμία έκδοσης διοικητικών πράξεων, περιλαμβανομένων και των ίδιων των πτυχίων π.χ., στο επόμενο διάστημα. Για όλα αυτά, αναμένουμε τις αποφάσεις της νέας ηγεσίας του Υπουργείου Παιδείας, πράγμα που αυτομάτως μας μεταθέτει μετά τις εκλογές της 17ης Ιουνίου, προς τα τέλη του μήνα. 2 Επίκεντρο της όλης επιπλοκής, όμως, είναι η μη εφαρμογή του νόμου για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, που προβλέπει την συγκρότηση εκλογικής επιτροπής ενόψει των εκλογών ανάδειξης του Συμβουλίου Διοίκησης. Στο Ε.Κ.Π.Α. τέτοια επιτροπή δεν σχηματίστηκε. Ποιες είναι οι ευθύνες σας γι αυτήν την εξέλιξη; Η ευθύνη ανήκει αποκλειστικά στο Υπουργείο και συγκεκριμένα στην πρώην Υπουργό. Ο νόμος προβλέπει ότι πρώτος ο Πρύτανης έχει την ευθύνη συγκρότησης αυτής της επιτροπής, και αν δεν τα καταφέρει, τότε η ευθύνη μετακυλίεται στο Υπουργείο. Έτσι κι έγινε. Απευθύνθηκα, κατά τον νόμο, σ όλους τους πρώην πρυτάνεις και αντιπρυτάνεις, οι οποίοι είχαν δικαίωμα συμμετοχής και οι οποίοι, πλην ενός, του κυρίου Καράκωστα, αρνήθηκαν. Έτσι, το Υπουργείο ανέλαβε να ορίσει μία επιτροπή, η οποία, όμως, δεν λειτούργησε ποτέ. Μάλιστα, στις 23 Μαρτίου διάβασα σε εφημερίδα ότι ο κύριος Καράκωστας δεν είχε λάβει ακόμη το Φ.Ε.Κ. του διορισμού του. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι την ευθύνη την είχε το Υπουργείο και αν θέλετε την γνώμη μου, κακώς! Ο πρύτανης και το πρυτανικό συμβούλιο δε θα πρεπε, ως υπεύθυνοι της διοίκησης του πανεπιστημίου, να χουν την ευθύνη; Κι όμως, το Υπουργείο είπε: «φύγετε εσείς, αναλαμβάνω εγώ!». Και να συστηνόταν, πάντως, εκλογική επιτροπή, έχετε την εντύπωση ότι θα διεξάγονταν εκλογές; Αμφιβάλλω, αν η συντριπτική πλειοψηφία, που αντιστεκόταν στον νόμο, θα επέτρεπε την διεξαγωγή τους! 3 Η εμπλοκή του Υπουργείου στην συγκρότηση των επιτροπών ίσως οφειλόταν και στην εκτιμώμενη απουσία διάθεσης εφαρμογής του νόμου εκ μέρους των πρυτανικών αρχών. Ποια είναι η στάση σας απέναντι στον νόμο; Δεν τον εφαρμόζετε, δεν εφαρμόζεται; Θέλω να βάλω τα πράγματα στην θέση τους για άλλη μια φορά. Ούτε εγώ ούτε κανένας συνάδελφός μου είπαμε ότι ο νόμος δεν θα εφαρμοστεί. Βέβαια, άλλο το αν ένας νόμος είναι εφαρμοστέος απλά επειδή ψηφίστηκε ή λόγω του δίκαιου χαρακτήρα του. Υπάρχει, μάλιστα, η άποψη, ότι ο Σωκράτης θυσιάστηκε όχι, για να μην παραβιάσει τον «άδικο» νόμο, αλλά γιατί δεν ήταν σύμφωνος στο «λάδωμα», που του πρότεινε ο Κρίτων. Δυστυχώς, η Βουλή πολλές φορές ψηφίζει νόμους χωρίς να σκέφτεται. Θυμηθείτε τον νόμο για το κάπνισμα, που δεν εφαρμόστηκε ποτέ ή τον απαράδεκτο νόμο περί τεντιμποϊσμού, που αποσύρθηκε πολύ αργότερα. Εν προκειμένω, είναι τέτοιες οι διατάξεις του ν. 4009, που δεν μπορούν να εφαρμοστούν. Ας μου πουν μία διάταξη, που έχει εφαρμοστεί! Οι τελευταίες εκλογές έδειξαν, πάντως, ότι η κοινωνία, ανάμεσα στ Από 1ης Ιουλίου, δεν προβλέπεται ούτε ένα ευρώ! Οι ανάγκες της εξεταστικής θα καλυφθούν από ειδικό λογαριασμό. άλλα, καταψήφισε την περασμένη Βουλή και για αυτόν τον νόμο. Αν έρθει ξανά προς ψήφιση, έχετε την εντύπωση ότι θα ψηφιστεί πάλι με τον ίδιο τρόπο; 4 Η πρώην Υπουργός Παιδείας, κα Διαμαντοπούλου, τόνιζε σε δημόσιες εμφανίσεις της, ότι κύριο σημείο διαφωνίας σας με τον νόμο ήταν οι διατάξεις αναφορικά με το Συμβούλιο Διοίκησης, γεγονός που, κατά την ίδια, συνηγορούσε στον αντί-συντεχνιακό χαρακτήρα του νόμου. Τι έχετε να απαντήσετε σ αυτό; Δέχομαι ότι στον πανεπιστημιακό χώρο υπάρχει και ευνοιοκρατία και οικογενειοκρατία, όπως, όμως, και σε ολόκληρη την Διοίκηση. Αλλά είναι δυνατόν να μιλά γι αυτά η εκπρόσωπος μίας κυβέρνησης, που πρωθυπουργός της ήταν γιος και εγγονός πρωθυπουργού; Σε κάθε περίπτωση, πάντως, αυτά που λέει η πρώην Υπουργός αποτελούν σόφισμα. Τα 3/4, για να μην πω τα 4/5 του νόμου, στηρίζονται στο Συμβούλιο Διοίκησης. Εμείς δε λέμε να μην προβλεπόταν, αλλά να ασκούσε έλεγχο και εποπτεία, όχι διοικητικό έργο. Δεν μπορεί να μην υπάρχει θεσμικό αντίβαρο στο Συμβούλιο Διοίκησης και τον 12

13 κοσμήτορα! Φανταστείτε ότι για την εκλογή ενός καθηγητή, θα έρθει ένας διορισμένος κοσμήτορας για ν αποφασίσει αν θα προκηρυχθεί η θέση και ποιοι θα επιλεγούν σ αυτήν! 5 Στο στόχαστρο περικοπών μαθαίνουμε ότι βρίσκεται μία σειρά φοιτητικών παροχών, όπως οι φοιτητικές εστίες, το αναγνωστήριο, η σίτιση και τα συγγράμματα. Ως ποιο βαθμό θεωρείτε ότι μπορούν να αποτραπούν οι περικοπές αυτές; Καταρχάς, όσον αφορά τις φοιτητικές εστίες, αυτές τις παραλάβαμε εν μια νυκτί. Χρειάζονταν πόροι, οι οποίοι δε δόθηκαν, και έπρεπε να ρυθμιστεί το εργασιακό καθεστώς του προσωπικού τους, πράγμα που έγινε με την υπαγωγή τους στο δυναμικό του Ε.Κ.Π.Α.. Στις υπόλοιπες λειτουργικές ανάγκες δεν έχουμε αυτήν την στιγμή την δυνατότητα ν ανταποκριθούμε. Νιώθουμε υπόλογοι απέναντι στους φοιτητές, θέλουμε να τους δώσουμε στέγη, αλλά η Πολιτεία δεν έχει φροντίσει να μας δώσει τα λεφτά για να το πράξουμε. Απ την άλλη, στο θέμα των συγγραμμάτων υπάρχει ευθύνη του πανεπιστημίου και συγκεκριμένα όλων εκείνων των συναδέλφων, που συνέγραφαν υπερμεγέθη εγχειρίδια φέρνοντας στα όριά του το σύστημα και προκαλώντας εμμέσως τις σημερινές οριζόντιες περικοπές. Πρέπει να βρεθεί μία λύση, που δε θα θίγει τον συγγραφέα, που έχει τα πνευματικά δικαιώματα, αλλά και δε θα ναι εις βάρος του φοιτητή. Όσο για το αναγνωστήριο και τα προγράμματα σίτισης, σας διαβεβαιώνω, ότι σ αυτήν την φάση δεν κινδυνεύουν. Βέβαια, ως προς τα δεύτερα, θέλουμε να υπάρξει μια σωστότερη διαχείριση από πλευράς φοιτητών, ώστε να πηγαίνει και να τρώει αυτός που πραγματικά το χει ανάγκη. 6 Η Σχολή μας τα τελευταία δύο χρόνια έχει υποστεί δύο αλλεπάλληλα «λουκέτα» με ευθύνη της Πρυτανείας: πέρσι τον Ιανουάριο με την κατάληψη του χώρου από μετανάστες και φέτος, πριν το Πάσχα, με το «λοκ άουτ» από πλευράς Κοσμητείας. Η υψηλή προτεραιότητα ομαλής διεξαγωγής των μαθημάτων δε θα μπορούσε να σας οδηγήσει σε εναλλακτικές λύσεις πέραν του καθολικού κλεισίματος; Βασική μας θέση είναι ότι το πανεπιστήμιο πρέπει να παραμένει ανοιχτό! Στα δύο ακαδημαϊκά έτη, που βρίσκομαι σ αυτήν την θέση, έχουν γίνει ελάχιστες καταλήψεις στο σύνολο του Ε.Κ.Π.Α.. Εξαιρέσεις αποτελούν οι δύο περιπτώσεις που αναφέρατε. Στα περσινά γεγονότα της Νομικής αφενός, οφείλω να πω, ότι ο χειρισμός από πλευράς πρυτανείας ήταν άψογος. Απ την πρώτη στιγμή, που ενημερώθηκα για το σχέδιο εισόδου των μεταναστών, ειδοποίησα τηλεφωνικώς τόσο τον Αττικάρχη όσο και το Υπουργείο Δημοσίας Τάξεως. Με γνώση της Πολιτείας, λοιπόν, τις επόμενες μέρες, οι μετανάστες διέγραψαν ολόκληρη πορεία από την Κρήτη προς την Νομική χωρίς να εμποδιστούν από κανέναν. Μετά απ αυτήν την εξέλιξη, προσπάθησα να βρω εναλλακτικό χώρο στέγασης και, με δική μου πρωτοβουλία, βρέθηκε το Μέγαρο Υπατεία, όπου και μεταφέρθηκαν με επιτυχία. Καταλαβαίνετε ότι εκείνο, που προείχε, ήταν η διαφύλαξη του δημοσίου συμφέροντος. Αν έμπαινα μέσα κι άνοιγε έστω και μια μύτη, θα καιγόταν το κέντρο της Αθήνας! Παρ όλα αυτά, ο μόνος, που διώκεται σήμερα για την υπόθεση, είμαι εγώ! Όσον αφορά, τώρα, το φετινό κλείσιμο, έγινε εισήγηση από τον Κοσμήτορα και συνεκλήθη η Κοσμητεία της Ν.Ο.Π.Ε. μπροστά στον κίνδυνο κατάληψης του χώρου. Αν και εγώ προσωπικά, όπως και ο πρόεδρος του Οικονομικού, θεωρήσαμε ότι δεν συντρέχει ιδιαίτερος κίνδυνος, μιας και η σχολή ήταν σε λειτουργία, αποφασίστηκε τελικά να κλείσει για προληπτικούς κυρίως λόγους. Επικρατούσε, άλλωστε, μια γενικότερη ανησυχία, με τους ναρκομανείς κι τους εμπόρους να βρίσκονται σε έξαρση στον περίγυρο. Ο μόνος χώρος που δουλεύει στην Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια είναι το πανεπιστήμιο. Όλα τ άλλα έχουν νεκρώσει! Δείξτε μια ανοχή και για τις λιγότερο ικανοποιητικές αποφάσεις. Ας βλέπουμε το σύνολο! 7 Δυστυχώς, η εντύπωσή μας είναι ότι οι σπουδές μας υπονομεύονται μέρα με την ημέρα. Σε θεσμικό επίπεδο, δύσκολα διακρίνονται καινοτόμες πρωτοβουλίες ανάταξης και υπέρβασης του αδιεξόδου. Έχετε να μας αντιτάξετε τίποτα συγκεκριμένο; Ας μην αδικούμε την δουλειά, που γίνεται! Το ξέρετε ότι τα πτυχία των ελληνικών πανεπιστημίων γίνονται δεκτά σ όλον τον κόσμο; Το τμήμα Πληροφορικής του Ε.Κ.Π.Α. είναι εικοστό σε σειρά κατάταξης! Μάλιστα, εκδίδουν και ένα περιοδικό, το «Νatura», το οποίο είναι κορυφαίο στην κατηγορία του. Δεν είναι τυχαία όλα αυτά! Εδώ στην πρυτανεία, ενδιαφερόμαστε για το πώς θα δουλεύουν οι γραμματείες, οι διοικητικοί, πώς θα εξυπηρετείται ο ίδιος ο φοιτητής. Να σας ρωτήσω: από τα τρία κτήρια της Πανεπιστημίου ποιο λάμπει ακόμα και σήμερα; To δικό μας, της πρυτανείας! Ούτε παρκαρισμένα αυτοκίνητα από μπροστά, ούτε συνθήματα στους τοίχους! Κι αν υπάρχουν ναρκομανείς τριγύρω είναι λόγω της αποποινικοποίησης των ναρκωτικών. Δεν υπάρχει πια φόβος δίωξης και αυτό το εκμεταλλεύεται ο έμπορος! Έχουμε κατ επανάληψη απευθυνθεί για το πρόβλημα και δυστυχώς δεν έχουμε τα μέσα, για να το επιλύσουμε. Γενικότερα, πάντως, θέλουμε, και την συνεργασία των φοιτητών, για να υπάρξουν ακόμα μεγαλύτερα αποτελέσματα! 8 Πέρσι τον Μάιο διοργανώσατε εκδήλωση κατά του μνημονίου στα Προπύλαια δείχνοντας έτσι την πολιτική σας στάση πάνω στο θέμα. Κατηγορηθήκατε για λαϊκισμό, που δε συνάδει, όπως είπαν, μ ένα ακαδημαϊκό ίδρυμα. Εσείς θεωρείτε ότι τέτοιες πρωτοβουλίες εντάσσονται στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων ενός πρύτανη; Ξέρετε, ο πνευματικός κόσμος έχει κατηγορηθεί πολλάκις, ότι δεν αντιδρά σ αυτά που συμβαίνουν! Το ίδιο έγινε, με φωτεινές πάντα εξαιρέσεις, και στην περίοδο της Χούντας. Έγινε, λοιπόν, πέρσι μία επιστημονική εκδήλωση στο κτήριο της Πρυτανείας για το μνημόνιο και λόγω της επιτυχίας που είχε, θεώρησα ότι έπρεπε να βγει και προς τα έξω. Η εκδήλωση, που κάναμε στα Προπύλαια, μας δικαίωσε με τα δεκάδες χιλιάδες κόσμου που ήρθαν. Δεν είναι τυχαίο, ότι οι ομιλητές ήταν από αριστεροί μέχρι δεξιοί! Σήμερα, που και στις τελευταίες εκλογές ο κόσμος καταψήφισε το μνημόνιο, όλοι πλέον λένε ότι πρέπει ν αλλάξει, κανείς δε λέει ότι πρέπει να ισχύσει κατά γράμμα. «Σκλάβος είναι αυτός, που περιμένει να τον σώσουν απέξω», είχα πει και το πιστεύω! Κάναμε κάτι, που αφορούσε τον Έλληνα πολίτη, και αντί να το επαινέσουμε, το υπονομεύσαμε. 9 Είναι γνωστό ότι έχετε ενδιαφέρον για την υποκριτική και εμφανίζεστε, μάλιστα, και σε θεατρική σκηνή. Θεωρείτε ότι καταρρίπτετε κάποιο «ταμπού», που θέλει τον πρύτανη αυστηρά αφοσιωμένο σε ακαδημαϊκά καθήκοντα; Όχι, απλά αντί να πηγαίνω για καφέ, κάνω αυτό, που με ενδιαφέρει. Αν έβλεπα, βέβαια, ότι δεν άξιζε, δε θα το έκανα. Δε νομίζω, εξάλλου, ότι σε τέτοιους καιρούς το Μέγαρο θα μου διέθετε για δεκατέσσερις παραστάσεις το χώρο του, για κάτι που θα ήταν φαιδρό. Σιχαίνομαι αυτήν τη σοβαροφάνεια και το δήθεν. Σας λέω και κάτι άλλο. Πριν γίνω κοσμήτορας το 2000, είχα πάει στον γιο μου στην Αγγλία, ο οποίος μου βαλε ένα σκουλαρίκι, το οποίο και κράτησα. Όταν ήμουν υποψήφιος, μου είπαν: «βγάλτο, γιατί δε θα βγεις!». Πότε το βγαλα; Αφότου εξελέγην! Πλέον εκπροσωπούσα, όμως, κι ένα σύνολο ανθρώπων. Το ίδιο κάνω και τώρα, εδώ. Εφόσον δεν ενοχλώ κανέναν, δε θα ρωτήσω κιόλας. Μάλιστα, σας καλώ απ τον φθινόπωρο, που θ αρχίσουν οι παραστάσεις, για να δείτε και μόνοι σας, αν τ αξίζει! 13

14 επικαιρότητα Το διακύβευμα και η απάτη...του Αλέξανδρου Μεζαρί Η οικονομική κρίση την οποία τόσο έντονα βιώνουμε στη χώρα μας, όπως έχει πλέον αποδειχθεί έχει παγκόσμιες διαστάσεις, ενδεχομένως δε ενδεικνύει μια αλλαγή συσχετισμών σε διεθνές επίπεδο. Δυστυχώς ωστόσο, η κρίση αυτή μαστίζει σε τέτοια ένταση την ελληνική κοινωνία, διότι μας κατέλαβε, όπως φαίνεται, όχι μόνο οικονομικά ανοχύρωτους, πίσω από ένα συντεχνειακόπελατειακό κράτος, αλλά και κοινωνικά απροετοίμαστους, με θεσμούς ριζικά διαβρωμένους. Στις προηγούμενες εκλογές ο λαός έκανε ένα ξεκαθάρισμα με το παρελθόν του. Υπό το βάρος της οικονομικής και κοινωνικής κατάρρευσης τιμώρησε ένα πολιτικό σύστημα, που ο ίδιος βέβαια είχε συνδιαμορφώσει στη μεγάλη του πλειοψηφία. Ταυτόχρονα έδωσε εντολή συνεργασίας και συνευθύνης των πολιτικών δυνάμεων, η οποία δυστυχώς του επεστράφη, θυσιαζόμενη στο βωμό μικροκομματικών υπολογισμών. Στις εκλογές που επίκεινται το εθνικό διακύβευμα καθίσταται πλέον, με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο, ιστορικής σημασίας. Ο θεμελιώδης ευρωπαϊκός προσανατολισμός της χώρας απαιτεί μακρόχρονες θυσίες, δυσανάλογες, ιδίως για τη νέα γενιά. Σε μια στιγμή, ωστόσο, που οι ευρωπαϊκοί συσχετισμοί αλλάζουν και το δόγμα της στείρας λιτότητας δείχνει να υποχωρεί θα ήταν άδικο εμείς από ατύχημα ή έλλειψη ιστορικής επίγνωσης να αυτοαπομονωθούμε, εξαιτίας κόπωσης, ατολμίας ή επικράτησης του θυμικού έναντι της λογικής. Το δίλημμα στο οποίο καλείται να απαντήσει αυτή τη φορά το εκλογικό σώμα, όμως, εκτός από ιστορικό καθίσταται έτσι αναμφίβολα και τραγικό. Η συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού αναγνωρίζει την κρισιμότητα των περιστάσεων και επιθυμεί μια σύγχρονη, σε βάθος χρόνου οικονομικά ανεξάρτητη και κυρίαρχη χώρα, ισότιμο ευρωπαϊκό εταίρο. Από την άλλη όμως γνωρίζει ότι θα απαιτηθούν περαιτέρω θυσίες και δικαιολογημένα δυσπιστεί απέναντι σε ένα πολιτικό σύστημα συνυπαίτιο της κρίσης, που συνέπραξε στη γένεση των αιτίων της και εφάρμοσε (με ευθύνη και της Ευρώπης) αναποτελεσματικές πολιτικές αντιμετώπισής της. Την ίδια στιγμή, δυστυχώς, ενισχύονται άλλοτε ακραίες και άλλοτε ανεύθυνες πολιτικές δυνάμεις, επαγγελλόμενες, ως σύγχρονες «Σειρήνες», «εύκολες» πλην ανέφικτες και πιθανώς καταστροφικές λύσεις σε έναν δοκιμαζόμενο λαό. Παρά τη δικαιολογημένη αγανάκτηση και δυσπιστία, περισσότερο από ποτέ οι ιστορικές προκλήσεις απαιτούν αλλαγή νοοτροπίας όλων, συνείδηση ευθύνης και συστράτευση με στόχο την εθνική ανασύνταξη και τον εκσυγχρονισμό πάνω σε μια ευρωπαϊκή βάση και σε ένα βιώσιμο μοντέλο ανάπτυξης. Δυστυχώς, όσοι εκμεταλλευόμενοι τη ρευστότητα των περιστάσεων υπόσχονται με όρους του παρελθόντος, δε μιλούν τη γλώσσα της αλήθειας. Αναδεικνύονται μάλλον σε επικίνδυνους συνδιαμορφωτές του πολιτικού σκηνικού, σίγουρα δε σε «φιλοπαίγμονες εν ου παικτοις». Τι πραγματικά συμβαίνει στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον Σλοβένο φιλόσοφο Σλαβόι Ζίζεκ...της Ηλέκτρας Αθανασίου-Ιωάννου Ο νέος καπιταλισμός μας, ας τον ονομάσουμε μετα-δημοκρατικό, δεν θα είναι τόσο άμεσα αυταρχικός- τουλάχιστον επιφανειακά, όπως στην Σιγκαπούρη ή στην Κίνα Θα έχει τις δικές του παραλλαγές Θα έχουμε το άμεσα αυταρχικό μοντέλο και ίσως, λόγω των ευρωπαϊκών ευαισθησιών, αυτή η «ουδέτερη» τεχνοκρατική προσέγγιση να είναι τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα πιο κατάλληλη Όμως εκείνο που μοιράζονται όλα αυτά τα μοντέλα είναι αυτή τη λίγο ή πολύ άμεση ακύρωση της δημοκρατίας. Η ιδέα είναι «Μπορείτε να παίζετε με τη δημοκρατία, αλλά, όταν σοβαρέψουν τα πράγματα, πρέπει να αναλάβουν οι ειδικοί γιατί δεν έχουμε χρόνο για τέτοια παιχνίδια.». Έτσι, είμαστε κατά κάποιο τρόπο το μοντέλο για την μελλοντική Ευρώπη. Δεν είμαστε η εξαίρεση εδώ! Αυτό είναι αυτό που ξεχνούν όσοι μας παρουσιάζουν σαν την τρελή, τεμπέλικη, νοτιοβαλκανική εξαίρεση... Είμαστε το μέλλον της Ευρώπης Τα συνεχώς καινούρια πακέτα σωτηρίας της Ελλάδας, όλοι ξέρουμε ότι ποτέ δεν θα πραγματοποιηθούν και ότι δεν θα αποδώσουν φυσικά Και υπάρχουν μερικές απλές εξηγήσεις το γιατί τα προωθούν στις Βρυξέλλες. Όλοι το ξέρουν: Παίρνουμε τα χρήματα, ώστε τα περισσότερα από αυτά να πηγαίνουν πίσω για να πληρώνονται τα χρέη των δυτικών τραπεζών! Αυτά δεν είναι χρήματα για να σωθεί η Ελλάδα, αυτά είναι τα χρήματα για τη διάσωση των τραπεζών! Ας κοιτάξουμε τις ιστορίες που μας λένε: Η μία είναι η γερμανογαλλική ιστορία, κυρίως γερμανική όμως: λέει ότι η Γερμανία είναι σκληρά εργαζόμενη, τεχνοκρατική, μετριοπαθής, ενώ οι τεμπέληδες οι Έλληνες, δεν πληρώνουν φόρους είναι μια μεγάλη μαύρη τρύπα, όπου εξαφανίζονται χρήματα Φυσικά είναι μια ψεύτικη ιστορία, αφού το πραγματικό νόημα συνοψίζεται στο εξής: αν ήταν έτσι, τότε γιατί η Δύση, γιατί η Γερμανία και οι υπόλοιποι ήταν πάντα έτοιμοι να μας δώσουν χρήματα για να τα καταναλώνουμε;;; Είναι σαφές το γιατί: για να διατηρήσει τη δική της παραγωγή η Γερμανία, για να κρατήσει σε λειτουργία τη γερμανική οικονομία Η δεύτερη ιστορία είναι επίσης ψευδής: Δεν είναι ζήτημα απλού ελληνικού πατριωτισμού εδώ! Και είναι λάθος η σκόπιμα δημιουργούμενη σύγκριση πως ό,τι κάνουν τώρα οι Βρυξέλλες είναι ό,τι συνέβη με τη γερμανική κατοχή του Το ζήτημα εδώ δεν είναι απλά «οι καλοί Έλληνες, οι κακοί Γερμανοί» Το θέμα είναι πολύ πιο πολύπλοκο. Είναι μια παγκόσμια κρίση, κάποιο πρόβλημα με το ίδιο το σύστημα που πιέζει τους παίκτες να παίξουν συγκεκριμένους ρόλους. Μια πολύ πιο ακριβής προσέγγιση είναι να κοιταχτούμε στον καθρέφτη και να αναγνωρίσουμε επιτέλους τον ρόλο που μας υποχρεώνουν να παίξουμε: Είμαστε το πειραματόζωο της Ευρώπης! Η τρίτη και αηδιαστικότερη ιστορία λόγω της ψεύτικα προκαλούμενης συμπάθειας είναι η εξής: «Οι καημένοι οι φτωχοί Έλληνες λιμοκτονούν, μητέρες δεν έχουν να ταΐσουν τα παιδιά τους», το οποίο σαν γεγονός να ισχύει μεν, αλλά ηθελημένα παρουσιάζει την κρίση σαν μια φυσική καταστροφή! Οι Ιάπωνες έχουν τη Φουκουσίμα, εμείς την οικονομική κρίση! Η ειλικρινής απάντηση της Ευρώπης έπρεπε να είναι «Έλληνες προετοιμαστείτε θα είστε το πειραματόζωο για όλη την Ευρώπη: μια νέα αυταρχική μορφή που καίτοι επιφανειακά παραμένει δημοκρατική όπως συνέβη στην Ελλάδα, την Ιταλία με τις τεχνοκρατικές κυβερνήσεις, που ήρθαν και ίσως αργότερα και αλλού- ακόμα δοκιμάζεται». Επομένως, δεν πρέπει να λένε οι υπόλοιποι της Ευρωζώνης «Εμείς οι χοντροί Ευρωπαίοι που ακόμα τα πάμε καλά, πώς να ταΐσουμε τα φτωχά Ελληνόπουλα που λιμοκτονούν», σαν να επρόκειτο για μια νέα Σομαλία Όχι δεν είμαστε θύματα- ή μάλλον εντάξει, βασικά είμαστε και θύματα- αλλά για όνομα του Θεού, ακόμα αγωνιζόμαστε! Το όνομα του εχθρού σήμερα δεν είναι ο απολυταρχισμός ή η αυτοκρατορία, αλλά η δημοκρατία(!), όσο πιστεύουμε ότι η δουλειά γίνεται ΜΟΝΟ με το να πηγαίνει ο κόσμος να ψηφίζει χρησιμοποιώντας ΜΟΝΟ τους υπάρχοντες δημοκρατικούς θεσμούς Έτσι δεν θα τα καταφέρουμε, πρέπει να προχωρήσουμε παραπέρα.η ψήφος είναι καλή, αλλά ας μην φετιχοποιείται η δημοκρατία Μπορώ να φανταστώ πολλές δημοκρατικά εκλεγμένες κυβερνήσεις που έφεραν το χάος στη χώρα, χωρίς φυσικά να συνεπάγεται αυτό ότι πρέπει να φοβόμαστε τις εκλογές Υπάρχουν εκλογές και εκλογές άλλωστε 14

15 Round 2...της Βιβιαν Στεργίου Ένας ψυχολόγος θα το εξηγούσε καλύτερα. Εγώ παρατηρώ. Ο λαός ψήφισε. Θέλει και ανάπτυξη και δραχμή, και δημοκρατία και Μιχαλολιάκο, και ευρώ και ΔΕΚΟ, και αλλαγή και Γλέζο, και ευρωδάνειο και τσιπρέικο μπαϊράκι να ανεμίζει περήφανο στα μούτρα της καγκελαρίου. Λαός κατακερματισμένος, κοινωνία διχασμένη και ο πολιτικός χάρτης ένα πολύχρωμο κοκτέιλ με λίγη καταγγελία και λίγη διαπραγμέτευση που θες να το πιεις, αλλά φοβάσαι μήπως βαράει. Ταυτόχρονα το πρωί της 6ης Μάη ξύπνησαν οι τιμωροί. Τώρα δεν ξέρουμε πού βαδίζουμε, αναζητούμε διέξοδο, μην εμφανισθεί κανένας Παπαδόπουλος και μας την δώσει. Κατά τη γνώμη μου λύση είναι η υπεύθυνη ψήφος, όχι η παράταση της αστάθειας. Κι αυτό απ τον καθένα ερμηνεύεται διαφορετικά. Λογικό όμως όλα τα πράγματα εδω που είμαστε να εμφανίζουν μια κάποια ερμηνευτική δυσχέρεια, όταν τη μια είμαστε επιτροπή κατάληψης Ιδεολογία και πολιτική...του Φίλιππου Σιαπλαούρα Είναι βέβαιο πως εμείς οι άνθρωποι είμαστε ευεπίφοροι σε μυθολογίες κάθε είδους. Η κλίση αυτή εκδηλώνεται με τρόπο σαφή στο επίπεδο της μεταφυσικής όπου, παρά την ένταση της φιλοσοφικής έρευνας, κυριαρχεί το θρησκευτικό φαινόμενο. Εκ του γεγονότος αυτού καθίσταται ξεκάθαρη η προτίμηση στον μύθο και στο σύμβολο, μολονότι το έλλογο αντιστάθμισμα υπάρχει. Το ίδιο φαινόμενο εμφανίζεται και στην πολιτική: τη θέση της θρησκείας καταλαμβάνει η ιδεολογία που δεν αποτελεί παρά τη μεταφορά του δόγματος στην πολιτική. Οι ομοιότητες είναι πασίδηλες αν αναλογιστεί κανείς πως, τόσο η θρησκεία όσο και η ιδεολογία, κατασκευάζουν κοσμοθεωρίες σύμφωνα με τις οποίες εξηγείται κάθε φαινόμενο που εμπίπτει στην ερμηνευτική τους αρμοδιότητα (και φυσικά αν η πραγματικότητα δεν ανταποκρίνεται στη θεωρία τόσο χειρότερα για την πραγματικότητα!). Οι διάφορες ιδεολογίες εμφανίζουν και μια ενδιαφέρουσα αυταρέσκεια, η οποία εκφράζεται με την πίστη τους στην αυτάρκεια των λύσεων και των ερμηνειών που μπορεί να τους παράσχει το κλειστό τους συστηματάκι. Απότοκος δε της νοσηρής τους αυτοπεποίθησης είναι η απόρριψη των άλλων κλειστών συστημάτων ώστε, τελικά, να συναποτελούν όλα μαζί μια χαριτωμένη παρεούλα διαπληκτιζομένων κουφών που μπορούν να περάσουν άνετα όλη τη μέρα φωνάζοντας και υποδεικνύοντας τον ορθό και συντομότερο δρόμο ώσπου, αποκαμωμένοι από την πείνα πλέον, να συνειδητοποιήσουν ότι δεν αξιώθηκαν ούτε τη διασταύρωση να περάσουν. Αν συλλογιστεί κανείς ότι η πολιτική πραγματικότητα οδηγεί από διασταύρωση σε διασταύρωση, γεννάται το εύλογο ερώτημα αν οι κουφοί αυτοί είναι εν τέλει ο καταλληλότερος οδηγός. Ας αναλογιστούμε πάλι την έννοια της πολιτικής: σίγουρα θα υποστηριχθούν διάφορα όμορφα και πρωτότυπα, στο τέλος όμως οι περισσότεροι θα καταλήξουν πως στον πυρήνα της άσκησης της πολιτικής ευρίσκεται η επίλυση των προβλημάτων που ταλανίζουν μια δεδομένη κοινότητα. Συνεπώς, από τη μια πλευρά έχουμε προβλήματα και από την άλλη τρόπους και προτάσεις αντιμετώπισης των προβλημάτων αυτών. Πώς θα προκρίνουμε λύσεις, σε τι στηριζόμενοι; Σε επιχειρήματα. Εδώ έγκειται η χρησιμότητα των όποιων ιδεολογικών αφετηριών: παρέχουν μια εκκίνηση στους εκατέρωθεν συλλογισμούς, την πρώτη ύλη της δημιουργικής αντιπαράθεσης των επιχειρημάτων. Αλλά μέχρι εκεί. Ο πολιτικός αγώνας δεν μπορεί να αναλώνεται στην κατασκευή ιδανικών κόσμων, διότι δεν αποτελεί απάντηση σε μια πρόκληση φιλοσοφικής αντιδικίας αλλά σε μια χειροπιαστή και πιεστική πραγματικότητα. Η δημιουργική αντίθεση των επιχειρημάτων οδηγεί στον συμβιβασμό των διαφορετικών αφετηριών και στην εξεύρεση της καλύτερης εν προκειμένω λύσης. Φυσικά, κατά τους ακραιφνείς ιδεολόγους δεν υφίσταται καλύτερη λύση αλλά μόνο ιδεολογική λύση - ας αντιτάξουν λοιπόν την έξαψη και τη χαρά της υποκειμενικής τους αλήθειας, όταν η πραγματικότητα θα τους χτυπήσει πεισματικά την πόρτα. Αυτό μας απόμεινε λοιπόν, ένας παράλογος εθνικισμός του λάθους! Λυκείου και την άλλη συνομιλητές της Ευρώπης σε διαπραγμάτευση. Αλλά η επιβίωση της χώρας και το ευρώ δεν είναι πενθήμερη που αν βγει την κάνουμε, αλλιώς δεν πειράζει. Είναι το μέλλον. Κι αν θέλουμε ρήξη με το παρελθόν να είναι ρήξη σε επίπεδο πρακτικής, ρήξη με το τρίπτυχο λαικισμός- συνδικαλισμός- κρατισμός, ρήξη με την κοινωνία των ομάδων που έθρεψε άβατα, άσυλα και συντεχνίες, ρήξη με όσα δοκιμάσαμε, τα πληρώσαμε, τα τιμωρήσαμε, αν θέλετε, αλλά τώρα πρέπει να στήσουμε το παρακάτω. Και το παρακάτω δεν είναι να ανάγουμε τον κ. Γλέζο σε ρυθμιστή του πολιτεύματος, ούτε να διαβάζουμε τα Non papers ου κ. Καμμένου σαν μικρές φασίζουσες προκηρύξεις ακροδεξιού κινήματος. Το μέλλον μας είναι ο ρεαλισμός, η Ευρώπη, η υγιής ανάπτυξη πέρα από κορπορατιστικές εκδοχές της επιχειρηματικότητας και συμφεροντολογούντες κρατιστές. Πρέπει να το παραδεχθούμε: ζούμε σε μια χώρα που ναι έτοιμη να τιμωρήσει τους πάντες και τα πάντα, να αυτοπυρποληθεί μες στην ισοπέδωση για να βρει την κάθαρση και να διαλύσει ό,τι έχτισε, γιατι της υποσχέθηκαν κάτι καινούργιο με τα ίδια όμως πάλι υλικά. Αρκεί όμως να μην της πειράξουν την καταχρεωμένη δημόσια επιχείρηση, την κουρελιασμένη εθνική υπερηφάνεια, τα εύκολα θέματα στις πανελλαδικές, το άσυλο και τα μεσημεριανάδικα που βλέπει για να ξεχνιέται. Όλα αυτά πρέπει να τα καταδικάσουμε. Δικαίωμα να μας καταστρέφουν δεν αναγνωρίζουμε στους Ευρωπαίους, το αναγνωρίζουμε όμως σε εγχώριους ανεύθυνους αρκεί να μας εγγυηθούν τη γνησιότητα της ιδέας τους. Αυτό μας απόμεινε λοιπόν, ένας παράλογος εθνικισμός του λάθους! Πρώτες κάλπες και ακυβερνησία. Δεύτερες κάλπες και προσφυγή στο λαό. Είδαμε τι έγινε, σκεφτήκαμε, μας προβλημάτισαν. Για όσα έπονται αιτία ελομένου, θεός αναίτιος. 15

16 κοινωνικές ανησυχίες Νομική πάσης ηλικίας επιμέλεια: Κατερίνα Πλυτά Αποστόλης Τρισκογιάννης Στην Ελλάδα η επικρατούσα τάση στους φοιτητές των πανεπιστημίων είναι να τελειώσουν γρήγορα τις σπουδές τους για να βγουν στην αγορά εργασίας. Και στη Νομική, ο μέσος φοιτητής σκέφτεται ότι αφού πάρει το πτυχίο, οι σπουδές του και η τριβή του με τα πανεπιστημιακά έχουν παρέλθει ανεπιστρεπτί. Και όμως, οι φωτεινές εξαιρέσεις καταδεικνύουν ότι δεν είναι καθόλου κατακριτέο να ξαναβρεθείς στα έδρανα του πανεπιστημίου, ακόμη και σε μεγαλύτερη ηλικία. «Γηράσκω αεί διδασκόμενος» κατά τη γνωστή ρήση και υπάρχουν συμφοιτητές μας που το συμμερίζονται πλήρως. Δεύτερο πτυχίο, μεταπτυχιακά ή και επανεκκίνηση των σπουδών μετά από χρόνια, με παράλληλη εργασία κατά κανόνα. Ζουν το όνειρό τους και είτε το κυνηγάνε για προσωπική τους ευχαρίστηση είτε αποσκοπούν σε καλύτερες επαγγελματικές προοπτικές, το απολαμβάνουν πολύ. Εμείς συνομιλήσαμε με τρεις συμφοιτητές μας που ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία. Μας διηγήθηκαν τη δική τους πορεία έως τώρα, πώς πήραν την απόφαση να μπουν ή να ξαναβρεθούν στα έδρανα της Νομικής και τι είναι αυτό που τους κάνει να παραμένουν. Οι απαντήσεις που λάβαμε μας εξέπληξαν και μας εντυπωσίασαν. Ελπίζουμε να αυξηθεί ο αριθμός τέτοιων φοιτητών, γιατί αποτελούν πρότυπο για όλους μας. Δίψα για μάθηση και γνώση, σκληρή δουλειά, όρεξη και αφοσίωση και πάνω από όλα αγάπη για το αντικείμενο με το οποίο καταπιάνεσαι πρέπει να είναι οι κινητήριες δυνάμεις. Γιατί τελικά, όσο δύσκολο και αν είναι, το παν είναι να κάνεις αυτό που σου αρέσει πραγματικά. Όταν ψάχνοντας στις ανακοινώσεις του σχολείου, ανακάλυψα το όνομά μου και διαπίστωσα ότι πέρασα στην Νομική, ένιωσα μια ανείπωτη χαρά! Οι κοπιαστικές προσπάθειες, το διάβασμα, τα φροντιστήρια, οι ατελείωτες ώρες επιτέλους άξιζαν τον κόπο. Ένας λαμπερός, νέος δρόμος ανοιγόταν μπροστά μου, γεμάτος προκλήσεις αλλά και πρωτόγνωρες συγκινήσεις. Η Νομική αντιπροσώπευε μια επιστήμη που «τρυπώνει» σε κάθε πτυχή της ανθρώπινης δραστηριότητας και άπτεται επί παντός επιστητού σαν ένα γιγάντιο δέντρο με εκατοντάδες παρακλάδια που σου προκαλεί δέος. Δέος ένιωσα και όταν πρωτοπέρασα την είσοδο της Νομικής, παρακολουθώντας επιφανείς ακαδημαϊκούς δασκάλους να μοιράζονται μαζί μας την αποθησαυρισμένη γνώση τους. Στην διαδρομή μου όμως, είχε ήδη προηγηθεί η συνάντηση με το άλλο μεγάλο πάθος, την δημοσιογραφία. Το «μικρόβιο» λαθροβιούσε μέσα μου ήδη από τα χρόνια του Δημοτικού, όταν είχα εκδώσει το πρώτο μου εφημεριδάκι, στην συνέχεια ως ραδιοπειρατής και αργότερα ως ιδρυτικό μέλος στις πρώτες συλλογικές προσπάθειες ραδιοερασιτεχνών να διεκδικήσουν την παρουσία τους στο ελεύθερο ραδιόφωνο του οποίου το πλαίσιο τότε διαμορφωνόταν (Star Radio - ΗΧΩ FM). Ήταν μια εποχή δημιουργίας, έντονων συγκινήσεων, πολλών σχεδίων και «λαμπερών» προοπτικών. Το λειτούργημα της δημοσιογραφίας ήταν εξίσου ελκυστικό με την Νομική και έτσι αρχικά προσπάθησα να ισορροπήσω ανάμεσα και στα δύο ενδιαφέροντά μου. Η ανάπτυξη όμως των ιδιωτικών ΜΜΕ πρόσφερε σημαντικές επαγγελματικές ευκαιρίες και προοπτικές. Πολύ σύντομα, ξεκίνησα την επαγγελματική μου καριέρα αρχικά από το ραδιόφωνο και στην συνέχεια στην τηλεόραση και τον Τύπο. Αυτό που ξεκίνησε ως εφηβικό χόμπυ μετατράπηκε σε καριέρα με εξαιρετικές προοπτικές. Από την άλλη όμως, ο διαθέσιμος χρόνος για τις σπουδές συνεχώς περιοριζόταν και προοδευτικά χάθηκε εντελώς η επαφή, καθώς οι φίλοι και συμφοιτητές, αποφοιτούσαν. Όταν το κοντέρ σταμάτησε βρισκόμουν κοντά στο τέλος αλλά απέμεναν ακόμη 8 μαθήματα για το πτυχίο. Η επαγγελματική διαδρομή μου βεβαίως συνεχιζόταν με σημαντικές συνεργασίες, στο MEGA, στο ραδιόφωνο του ANT1, στην ΕΡΤ αλλά και στην διαφήμιση και την δισκογραφία. Πάντα όμως διατηρούσα την ελπίδα να μπορέσω κάποτε να ολοκληρώσω τις σπουδές που είχα αφήσει ημιτελείς και αναρωτιόμουν πως θα ήταν η ζωή μου εάν είχα ακολουθήσει τον άλλο επίσης ενδιαφέροντα δρόμο. Ο χρόνος κυλούσε, ώσπου τελικά η σφοδρότητα της κρίσης με έπληξε, περιορίζοντας την δουλειά και αλλάζοντας τον τρόπο ζωής. Τότε όμως, μέσα στην καταιγίδα είδα να αχνοφέγγει μια μικρή αχτίδα ελπίδας, δημιουργικότητας και προοπτικής: Η Νομική! Ναι, τώρα έχω και πάλι την ευκαιρία. Να τελειώσω επιτέλους με αυτά τα 8 μαθήματα που με περιμένουν από τότε. Να μπορέσω να πάρω το πτυχίο! Να μάθω όσα μπορώ περισσότερα! Κι έτσι επέστρεψα. Δειλά στην αρχή, σε ένα περιβάλλον άγνωστο. Μόνο το κτίριο ήταν ίδιο αλλά κι αυτό εμφανώς αλλαγμένο. Σιγά σιγά όμως, προσαρμόστηκα και αισθάνθηκα καλύτερα. Τα μαθήματα φαίνονται τώρα διαφορετικά κάτω από το μεγεθυντικό φακό των εμπειριών της ζωής. Αντιλαμβάνομαι την προσπάθεια των καθηγητών να μας δώσουν τα εφόδια που χρειαζόμαστε, την ιώβεια, πολλές φορές, υπομονή τους αλλά και την επιμονή και την αγάπη τους προς τους φοιτητές τους. Είναι τόσο σημαντικό να έχεις το προνόμιο να μεταλαμπαδεύεις γνώση στους νέους ανθρώπους που αποτελούν το μέλλον της κοινωνίας μας. Και το μέλλον είναι εδώ, στα χέρια μας, όσο δύσκολο κι αν προοιωνίζεται. Τα όνειρά μας μπορούν να αλλάξουν τα πάντα εάν το θέλουμε πραγματικά. Τα δικά μου όνειρα περιλαμβάνουν το πτυχίο, την ουσιαστική γνώση και ιδανικά τον συνδυασμό και των δύο λειτουργημάτων που στάθηκα τυχερός να συναντήσω και να αγαπήσω! Σκλήβας Γιάννης 16

17 Μπήκα στην ΑΣΟΕΕ το 1961 και πήρα πτυχίο το Έκανα τη θητεία μου και τελείωσα τον Οκτώβριο του Έπιασα δουλειά στα ναυπηγεία Σκαραμαγκά το Δεκέμβριο του 1969, όπου δούλεψα μήνες γιατί το μεγαλύτερο πρόβλημα, όπως πάντοτε, είναι το να έχεις προϋπηρεσία. Εγώ δεν είχα προϋπηρεσία και ήταν δύσκολο να βρεις δουλειά κι εκείνα τα χρόνια. Δεν ήταν όπως είναι σήμερα βέβαια, τότε είχαμε την ευχέρεια και παζαρεύαμε το μισθό παρόλο που ήμασταν καινούριοι. Εν συνεχεία, έκανα ένα μεταπτυχιακό στη Διοίκηση Επιχειρήσεων στην ΑΣΟΕΕ και αφού το τελείωσα, σκέφτηκα να συνεχίσω με τα νομικά, μια που είχαμε αυτή την ευχέρεια και γράφτηκα στο 2ο έτος της Νομικής. Οι τότε πτυχιούχοι της ΑΣΟΕΕ και της Παντείου μπορούσαν να γραφτούν στο 2ο έτος της Νομικής Αθηνών ή στο 3ο έτος της Νομικής Θεσσαλονίκης ή μετά από εξετάσεις στο Ρωμαϊκό Δίκαιο στο 3ο έτος της Νομικής Αθηνών. Εγώ επέλεξα το 2ο έτος. Εν τω μεταξύ, η δουλειά άρχισε να γίνεται πιο απαιτητική. Εγώ, θεωρώ σπουδή το να παρακολουθώ και όχι να κάθομαι να διαβάζω και να πηγαίνω να δίνω εξετάσεις αυτό είναι εξεταστικό κέντρο, δεν είναι πανεπιστήμιο. Το να συνδυάσω όμως τη δουλειά με την παρακολούθηση δεν το κατάφερα. Αφού τελείωσα, λοιπόν, και την επαγγελματική μου καριέρα δουλεύοντας 42 χρόνια σε διάφορες θέσεις, βγήκα στη σύνταξη. Οπότε, σκεφτόμουν τι να κάνω. Ξεκίνησα παράλληλα να γράφω τα απομνημονεύματά μου από διάφορα περίεργα της καριέρας μου, καθώς και τα απομνημονεύματα ενός θείου μου ο οποίος είχε μια πολύ περιπετειώδη ζωή, ειδικά τις δεκαετίες Μια φορά, λοιπόν, που κουβέντιαζα με τα παιδιά μου, έκανα καλαμπούρι ότι «Ξέρεις, είμαι κι εγώ απ τους αιώνιους φοιτητές». Μιλούσαμε για τους αιώνιους φοιτητές με αφορμή το νέο νομοσχέδιο. Και μου λέει η κόρη μου, που είναι νομικός, «Και γιατί δεν συνεχίζεις;». Πήρα, λοιπόν, την απόφαση, με την παρότρυνση της οικογένειάς μου και πήγα στη γραμματεία της Νομικής και ρώτησα αν μπορούσα να συνεχίσω. Μου είπαν ότι μπορούσα να συνεχίσω, αλλά με έγραψαν στο 4ο έτος. Με βάση το σύστημα, μπορώ να δίνω όλα τα μαθήματα του 4ου έτους σε κάθε εξεταστική και για τα υπόλοιπα 3 έτη, 3 μαθήματα κάθε Ιούνιο. Αυτό τον Ιούνιο μάλιστα, θα δώσω πρώτη φορά εξετάσεις. Όπως έλεγα και πριν, σπουδή είναι να μην χάνεις μάθημα. Και στην ΑΣΟΕΕ που ήμουν, δεν είχα χάσει ποτέ μάθημα, καθημερινώς διάβαζα 2 ώρες, με αποτέλεσμα τον Ιούνιο να έχω τελειώσει όλα μου τα μαθήματα και δεν είχα και το άγχος, γιατί εμείς είχαμε το εξής σύστημα: τα μαθήματά μας ήταν από 8 έως 10. Τότε είχαμε έτη, όχι εξάμηνα. Τον Ιούνιο μπορούσαμε να δώσουμε όλα τα μαθήματα. Το Σεπτέμβριο όμως, μόνο 2 μαθήματα μπορούσαμε να μην περάσουμε. Εάν δεν περνούσαμε 2 μαθήματα, τα δίναμε το Δεκέμβριο. Εκεί έπρεπε να περάσουμε τουλάχιστον το ένα. Εάν δεν το πετυχαίναμε, γυρίζαμε στο προηγούμενο έτος, με όλα τα μαθήματα, όπως κάνουμε στο Γυμνάσιο. Δεν υπήρχε κατοχύρωση μαθημάτων. Εμείς τότε, με αγώνες πετύχαμε σταδιακά να κατοχυρώνονται τα μαθήματα. Επίσης, τότε πληρώναμε και δίδακτρα. Όταν ο πατέρας μου ήταν δάσκαλος και είχε μισθό, τα δίδακτρα ήταν Βεβαίως, εμείς, ως δημόσιοι υπάλληλοι, πληρώναμε Τα βιβλία μου κόστιζαν άλλες Για κάθε μάθημα πληρώναμε εξέταστρα δραχμές. Οπότε, κι ο καθηγητής είχε κίνητρο να μας κόψει στο μάθημα! Σαφώς, δεν ήμουν άσχετος με τα νομικά. Οι επιχειρήσεις τις οποίες παρακολουθούσα, είχαν και υποθέσεις νομικές, σχετικές με αστικό, ποινικό και εμπορικό. Συνεργαζόμουν με δικηγόρους και έχω πολλούς φίλους δικηγόρους. Αυτό που μου έλειπε ήταν η νομική σκέψη. Ξεκίνησα με τη βάση της Νομικής, που είναι το Αστικό Δίκαιο. Παρακολούθησα στο 1ο εξάμηνο Γενικές Αρχές, Γενικό Ενοχικό και Εμπράγματο. Τώρα στο δεύτερο εξάμηνο Ειδικό Ενοχικό και Οικογενειακό. Σε πρώτο πλάνο θα κάνω, λοιπόν, το Αστικό Δίκαιο κι έτσι στο επόμενο εξάμηνο θα παρακολουθήσω το Κληρονομικό. Ενδεχομένως και Συνταγματικό που με ενδιαφέρει εγώ θέλω να παρακολουθήσω τα μαθήματα που έχουν ενδιαφέρον. Δεν έχω το άγχος του πτυχίου και στο αμφιθέατρο δεν έχω χάσει παράδοση. Και το κλίμα είναι πολύ καλό, τα παιδιά βλέπω ότι με αντιμετωπίζουν πολύ φιλικά! Κουτσούκος Παναγιώτης, 69 ετών Ως μαθητής Λυκείου, στο μηχανογραφικό μου, η πρώτη μου επιλογή ήταν η Νομική της Αθήνας, γιατί πάντοτε είχα μια έφεση προς τα «νομικά» μαθήματα. Είναι, όπως ξέρουμε μία από τις δυσκολότερες σχολές της χώρας. Τελικά πέρασα στην τρίτη μου επιλογή που ήταν το Πολιτικό της Νομικής. Έτσι, έκανα τις σπουδές μου εκεί και διαπίστωσα ότι ήθελα να εμβαθύνω στο Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο. Για μεταπτυχιακό πήγα στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, όπου έκανα LLM, νομικό master, πάνω στο Ευρωπαϊκό και το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο. Ο στόχος αυτών των σπουδών ήταν να δώσω εξετάσεις για τη Διπλωματική Υπηρεσία του ΥΠ.ΕΞ.. Οι εξετάσεις όμως πήγαιναν από αναβολή σε αναβολή, λόγω της οικονομικής κρίσης. Βεβαίως, εγώ από 22 χρονών εργάζομαι, δεν είναι ότι κάθομαι ή κάτι τέτοιο έχω δουλέψει στο προξενείο της Ελλάδας στη Βοστώνη, στην Ολλανδία είχα επίσης εργαστεί part-time, είχα δοκιμάσει ακόμη και τον τομέα των Δημοσίων σχέσεων. Αλλά από την εμπειρία μου είδα ότι το πραγματικό μου ενδιαφέρον είχε να κάνει με τα νομικά. Όπως λένε οι Κινέζοι, «Αν κάνεις μια δουλειά που αγαπάς, δεν χρειάζεται να δουλέψεις ούτε μια μέρα στη ζωή σου». Βάσει αυτού του ρητού σαν γνώμονα, επέλεξα να κινηθώ προς μία κατεύθυνση που για μένα έχει σημασία. Αποφάσισα, λοιπόν, να ξαναπάω στο πανεπιστήμιο σε προπτυχιακό επίπεδο να σπουδάσω Νομική. Αυτό, μπορεί να φαντάζει περίεργο για έναν Έλληνα φοιτητή ο οποίος έχει συνηθίσει σε μια συγκεκριμένη σειρά σπουδών. Αλλά στο εξωτερικό, ο κανόνας δεν είναι αυτός. Πολλοί φοιτητές μπορεί να σπουδάσουν Νομική έχοντας ήδη ένα άλλο πτυχίο. Στις Η.Π.Α. για παράδειγμα ένα JD, το δικό τους πτυχίο νομικής, έρχεται κατά κανόνα μετά από προπτυχιακές σπουδές. Οπότε, για μένα αυτές οι σπουδές έχουν ακόμη μεγαλύτερο αντίκρισμα, όταν τις κάνεις έχοντας κάποια εμπειρία παραπάνω, ή κάποιου είδους ωριμότητα. Δεν είναι θέμα εξυπνάδας, αλλά αντίληψης. Έτσι, αρχικά έκανα αιτήσεις στη Γαλλία και με είχαν δεχθεί μάλιστα και στο Paris I- Sorbonne, στο Paris II-Assas, αλλά λόγω της δύσκολης οικονομικής κατάστασης, έδωσα κατατακτήριες στην Αθήνα. Έβαλα τα δυνατά μου και πέτυχα. Στη Νομική βρήκα τα πράγματα τελείως αλλαγμένα από τότε που ήμουν εγώ στα έδρανα αυτά. Πλέον το πανεπιστήμιο έχει μια πιο ευρωπαϊκή διάσταση και η αλήθεια είναι ότι τα καινούρια κτίρια μου θύμισαν Άμστερνταμ ή Ουτρέχτη. Τώρα, αν δεν υπήρχαν αυτοί που κάθε λίγο και λιγάκι καίνε, βάφουν και σπάνε, το πανεπιστήμιό μας θα μπορούσε άνετα να συναγωνιστεί και τα καλύτερα πανεπιστήμια της Ευρώπης. Οι σπουδές πάνω στη νομική επιστήμη είναι το απόλυτο πασπαρτού. Μπορείς να δραστηριοποιηθείς επαγγελματικά σε πάρα πολλούς τομείς, πράγμα που προσφέρουν πολύ λίγες σπουδές. Ειδικά αν συνδυάσεις τα νομικά με κάτι άλλο όπως τα οικονομικά- μπορείς να «χτυπήσεις» θέσεις, έχοντας μεγαλύτερο προβάδισμα. Η εξειδίκευση, κατά τη γνώμη μου, είναι το κλειδί στη σημερινή οικονομία. Όλοι γνωρίζουμε πώς είναι η κατάσταση στη μάχιμη δικηγορία σήμερα. Αλλά, αν έχεις την εξειδίκευση που προανέφερα, γλώσσες και ενδεχομένως κι ένα «exposure» σ ένα διεθνές περιβάλλον, μπορείς να απασχοληθείς με επιτυχία σε πολύ ενδιαφέροντες τομείς. Για μένα, το μήνυμα στους συμφοιτητές μου είναι ότι πρέπει να αισθάνονται τυχεροί διότι αυτή η σχολή τους εφοδιάζει με κρίσιμες γνώσεις και τους δίνει το έναυσμα ν ασχοληθούν με τομείς που ενδεχομένως ούτε οι ίδιοι να φαντάζονται σήμερα. Είναι αναμφισβήτητα μια επένδυση ζωής. Ροδιάδης Αντώνης, 28 ετών 17

18 κοινωνικές ανησυχίες Αθήνα Για εσάς που απορείτε, δεν είναι ένα δισέλιδο αφιερωμένο στον εθνικό διχασμό, ούτε ενίσχυση της αντιπαράθεσης των δύο πόλεων! Είναι κάτι πολύ παραπάνω: είναι τα δύο μεγαλύτερα στολίδια της χώρας, όπως τα βλέπουμε εμείς, όντας φοιτητές. Και τα δύο έχουν την ομορφιά τους και το αξιοσημείωτο είναι ότι όλοι μας αγαπάμε αλλά και μισούμε ταυτόχρονα, την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη... επιμέλεια: Κατερίνα Πλυτά, Αποστόλης Τρισκογιάννης, Ιάσων Καρανίκας Λίγες φορές έχω συναντήσει Αθηναίους που έχουν πραγματικά καλά λόγια να πουν για την πόλη τους. Βέβαια, αρκετοί από εμάς δεν γνωρίζουν την Αθήνα, αφού γυρίζουν στα ίδια γνώριμα, από την παιδική τους ηλικία, μέρη. Έτσι όμως χάνουν την ουσία. Πέρα από τα πολύ προφανή (π.χ. Ακρόπολη), πολλές από τις απολαύσεις που μπορεί να σου προσφέρει η πόλη μας είναι κρυμμένες. Αξιοσημείωτο είναι δε ότι αρκετοί από αυτούς που δεν μεγάλωσαν εδώ εκτιμούν τα όποια χαρίσματά της ή βλέπουν την κρυφή γοητεία της. Ο λόγος είναι συχνά ότι αυτοί ψάχνουν και, τελικά, ανακαλύπτουν. Αλλά τα κακά δεν κρύβονται, τουλάχιστον τα περισσότερα. Η Αθήνα είναι αδιαμφισβήτητα άσχημη, με λίγους τοίχους άβαφους από γκράφιτι, με λίγες γειτονιές στις οποίες αξίζει να περπατήσεις. Είναι επίσης επικίνδυνη, ειδικά τη νύχτα. Τέτοια όμως μπορεί να ειπωθούν και για άλλες πόλεις. Αυτό που τη χαρακτηρίζει, και την ξεχωρίζει στο δικό μου μυαλό- από κάθε άλλη πόλη την οποία έχω επισκεφτεί, είναι το πόσο απρόβλεπτη είναι. Όντας πρωτεύουσα, αποτελεί συχνότατα το κέντρο των εξελίξεων οι οποίες εδώ και χρόνια δεν είναι ικανοποιητικέςεπομένως και του συνακόλουθου αναβρασμού. Μια απεργία εδώ, ένα έργο εκεί, μια πορεία παραπέρα, με κάποιο τρόπο η Αθήνα θα καταφέρει να σε βγάλει εκτός προγράμματος. Στο χάος που επικρατεί στην πόλη μας, έκπληξη είναι, νομίζω, το να εκπλήσσεσαι με τις «εκπλήξεις» που σου επιφυλάσσει η κάθε μέρα. Η Αθήνα είναι ο τόπος μου, η απάντηση μου στην ερώτηση «από πού είσαι;». Λίγο μεγάλη, ίσως, και ανώνυμη για να τη νιώθει κανείς «τόπο του». Για μένα όμως είναι η πόλη μου, το μέρος που μεγάλωσα, η ζωή μου όλη. Στις γειτονιές τις κρύβονται οι ιστορίες μου, σε στενά σοκάκια τα μυστικά μου. Η κάθε περιοχή της ντύνει την κάθε διάθεσή μου, η κάθε γωνιά αποκτά άλλη σημασία με το πέρασμα των χρόνων Κι εξηγούμαι. Μένοντας στα Κάτω Πατήσια, εύκολα παίρνει κανείς την απόφαση για λίγη εξερεύνηση! «Εκδρομές», με τους γονείς τότε ακόμα, στα βόρεια και στα νότια, στο βουνό και στη θάλασσα. Πάρνηθα, Κηφισιά, Γλυφάδα, σαν άλλες πόλεις μέσα στην πόλη. Δειλά βήματα στο Μπουρνάζι για τον πρώτο γυμνασιακό καφέ. Θησείο στο Λύκειο, γιατί «μεγαλώσαμε και μάθαμε». Πρώτη επαφή με τα Εξάρχεια εις εορτασμόν μιας θρυλικής κοπάνας και πρώτος μεγάλος έρωτας (με τα Εξάρχεια φυσικά!). Φοιτητική ζωή, Νομική και καθημερινότητα χαραγμένη στο τετράγωνο Ακαδημίας, Μασσαλίας, Σόλωνος, Σίνα με προεκτάσεις στις Πανεπιστημίου, Ιπποκράτους και Αραχώβης. Διάθεση για αλλαγή αέρα και ποτό στο Verde, διάθεση για ονειροπόληση και μια ήσυχη βόλτα στο Φλοίσβο. Στη θάλασσα πάλι, από εκεί που ξεκινάν όλα Γιατί μια θάλασσα είναι η Αθήνα. Μια ανταριασμένη, φουρτουνιασμένη θάλασσα. Κατά κανόνα. Υπάρχουν και μέρες που γαληνεύει. Και βράδια. Μαγευτικά βράδια, όπου ολόκληρη μεταμορφώνεται και χάνεσαι στα φώτα που χορεύουν στα νερά της. Είναι σαγηνευτική και άγρια. Και άλλο τόσο άσχημη. Πόλη των αντιθέ-σεων. Αλλά, όπως και να το κάνουμε, η θάλασσα είναι πάντα ωραία. Κατερίνα Πλυτά Χαράλαμπος Παναγιωτόπουλος Ανάμεσα στο όρος Αιγάλεω και τον Υμηττό, την Πάρνηθα και την Πεντέλη ζει και αναπνέει μια πόλη διαφορετική από τις άλλες, μια πόλη που σχεδόν ποτέ δεν κοιμάται. Η πόλη των ευκαιριών και των εμπειριών. Σε καλεί κοντά της για να περάσεις δροσερά βράδια στα βραχάκια της Ακρόπολης, στον Λυκαβηττό, στο Αστεροσκοπείο, να περιδιαβείς τα στενά δρομάκια της Πλάκας, τα πλακόστρωτα του Θησείου, να δοκιμάσεις γεύσεις και ηδύποτα στου Ψυρρή. Και το όνομα αυτής, Αθήνα. Σύμφωνα με τη μυθολογία το όνομα αυτό είναι αποτέλεσμα του ανταγωνισμού δύο θεοτήτων, του Ποσειδώνα και της Αθηνάς. Το δόρυ της θεάς εμφάνισε μια ελιά, η τρίαινα του θεού ένα ρυάκι με γάργαρο νερό. Νικήτρια αναδείχθηκε η Αθηνά και ας έπεσε η κατάρα στην πόλη να βασανιστεί από λειψυδρία. Αθήνα σημαίνει αντιθέσεις που ισορροπούν, φθορά και αφθαρσία, αιωνιότητα που χάνεται στη στιγμή. Μια πόλη που γεννήθηκε στην αχλή του μύθου και συντηρείται από την ιστορία αλλά και το ζωτικό παρόν της. Μια πόλη που δεν έχει νερό αλλά συνεχίζει να ξεδιψά όποιον της το ζητήσει Γεωργία Καναβάρου Όντας φοιτητής σε αυτή την πόλη, έχω εξοικειωθεί με τους ρυθμούς της. Η μέρα ξεκινά νωρίς στην Αθήνα. Δεν είναι δα η πόλη που σου προσφέρει άνεση και ευκολία στις μετακινήσεις. Το κέντρο της είναι ένας κόσμος γεμάτος κίνηση και ένταση. Άγχος και τρέξιμο παντού, άνθρωποι που βιάζονται και σε προσπερνούν με ταχύτητα που θυμίζει αυτοκίνητο. Το ιδανικό είναι να ξέρεις να αντιστέκεσαι, να αδιαφορείς για το ύφος των γύρω σου, προκειμένου να διατηρείς την δική σου ηρεμία, χωρίς να σκέφτεσαι τον χρόνο που χάνεις στις μετακινήσεις για να μην οδηγηθείς στο Δαφνί. Είναι πόλη που απαιτεί συμβιβασμούς. Όταν τους δεχθείς, συμβιώνεις πολύ καλά μαζί της. Μειονέκτημα αλλά και σημαντικό της ατού το μεγάλο μέγεθος. Χάνεσαι εύκολα στην ανωνυμία του πλήθους, κρύβεσαι άνετα από ανεπιθύμητους και κυρίως, ψυχαγωγείσαι ποικιλοτρόπως. Το πρωί είναι rush hour, εκπληρώνεις υποχρεώσεις. Αν δεν έχεις, προτιμάς το κέντρο, κυρίως την άνοιξη, για μία μεγάλη βόλτα στα δρομάκια της Πλάκας με ένα διάλειμμα για καφέ στα αναρίθμητα μικρά μαγαζάκια. Το μεσημέρι, ως φοιτητής, θα προτιμήσεις κάτι φθηνό και αποτελεσματικό για να καθησυχάσεις το στομάχι σου, κοντά στο κέντρο (π.χ. Εξάρχεια, «Μπούκα»), με καλή παρέα. Το δε βράδυ, φαντάζει απρόσμενα ωραίο στην Αθήνα, ξεκινάς για αλλού και βρίσκεσαι στο άγνωστο, οι εναλλακτικές άπειρες, οι αποστάσεις εξίσου άπειρες πολλές φορές! Η Αθήνα φιλοξενεί πολλά βραδινά γούστα, πολλές επιθυμίες. Βλέποντας τη θέα από ψηλά, από το Terra Petra στην Πετρούπολη, ή το Apolis, γίνεσαι μέρος της βραδινής ομορφιάς της πόλης. Μιας ομορφιάς που απλώνεται νωχελικά μπροστά σε μάτια λαμπερά, που αδημονούν να νιώσουν τη μέθεξη του μυστηρίου, του πολιτιστικού πέπλου που καλύπτει την αγαπημένη μας πόλη Αποστόλης Τρισκογιάννης 18

19 Θεσσαλονίκη Μεταξύ των δύο μεγαλύτερων πόλεων της Ελλάδος, της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, παρατηρούνται συχνά σημεία τριβής και αντιπαράθεσης. Σε μία προσπάθεια προσέγγισης και κατανόησης αυτών των σημείων τριβής, είναι αναγκαίο να εκτοπιστούν οι προκαταλήψεις και οι αστικοί μύθοι που τις περιβάλλουν όπως οι διαφορετικές λέξεις, ιδιωματισμοί και προφορά των κατοίκων γιατί είναι στοιχεία επιφανειακά και απόδειξη των προσμείξεων που έχουν υποστεί οι πόλεις ιστορικά. Αντιθέτως, για ν απαντήσουμε στο ερώτημα αναζητούμε πιο βαθιά και ουσιαστικά αίτια. Αναφορικά με την Αθήνα, είναι πόλη με υποδομές και διάπλαση μεγάλου αστικού κέντρου με μεγάλους δρόμους, με ανεπτυγμένο συγκοινωνιακό σύστημα. Η Θεσσαλονίκη διαθέτει μεν υποδομές και έχει προγραμματιστεί η κατασκευή του μετρό, ωστόσο είναι λιγότερο απλωμένη, με πιο περιορισμένα μέσα μεταφοράς και χώρους πρασίνου. Οι πολιτισμικές διέξοδοι στην Αθήνα, καθώς και οι δυνατότητες εργασίας είναι επίσης ευρύτερες σε σχέση με την Θεσσαλονίκη και αυτό συναρτάται με την ανωνυμία και την αυξημένη ανταγωνιστικότητα που παρατηρείται στην πρωτεύουσα. Σε σύγκριση με τα ξένα πρότυπα, η Αθήνα είναι μία μεγαλούπολη ευρωπαϊκών προτύπων, όπου κυριαρχεί το αρχαίο ελληνικό μαζί με το ευρωπαϊκό στοιχείο. Η Θεσσαλονίκη θυμίζει περισσότερο Βαλκάνια, καθώς έχει το χρώμα και την επιρροή από το Βυζάντιο και τις γύρω Βαλκανικές περιοχές και αυτό αντανακλάται και στην ίδια την πόλη. Επιπρόσθετα, ένα θέμα ένστασης των Θεσσαλονικιών είναι πως το ενδιαφέρον της χώρας ανέκαθεν ήταν προσανατολισμένο στην Αθήνα καθώς φαίνεται πως δεν υπάρχει εξ ίσου διάθεση για επένδυση και για αναβάθμιση της Θεσσαλονίκης. Βεβαίως, αντιτείνεται το επιχείρημα ότι πολλές φορές το ζητούμενο δεν είναι μόνο το ύψος των κονδυλίων όσο η σωστή αξιοποίησή τους και η χρηστή διοίκηση. Κάθε πόλη λοιπόν έχει τα δικά της χαρακτηριστικά. Θα έπρεπε επομένως να μιλάμε περισσότερο για σημεία διαφορετικότητας κι όχι τριβής καθώς κάθε πόλη έχει τις δικές της ανάγκες και το δικό της στίγμα. Ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσης, όπως αυτή που διανύουμε, οι Έλληνες θα πρέπει να μένουμε ενωμένοι και δεμένοι, χωρίς να επηρεαζόμαστε από τέτοιου είδους διαφορές. Νιόβη Βλαχοπούλου Αίνιγμα. Ποτέ δεν μπόρεσα να καταλάβω τι ακριβώς είναι η Θεσσαλονίκη. Την αγαπάω, λέω ότι είμαι δοσμένος σ αυτή. Αυτή μπορεί να μη μ αγαπάει και να μου κάνει πολύ κακό. Την αγαπώ χωρίς να την αποδέχομαι πλήρως. Βγάλε τώρα άκρη από αυτά τα πράγματα, σοβαρά ή αστεία. Πάντως κάτι είναι. Και εγώ ο ίδιος δεν μπορώ να το εξηγήσω και να το ερμηνεύσω. Γι αυτό, λοιπόν, να το πεις ότι είναι μια ανεξήγητη πόλη. Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος δεν θα μπορούσε να περιγράψει πιο εύγλωττα την ιδιαίτερη φύση της Θεσσαλονίκης, μιας πόλης βυζαντινής, μυστηριώδους και μοντέρνας. Αναζητώντας τα ίχνη που άφησαν στην πόλη οι διαφορετικοί πολιτισμοί που τη σημάδεψαν στους διαδρόμους της ιστορίας, αναγόμαστε στην ίδρυσή της στην ελληνιστική εποχή από τον Κάσσανδρο ως ένα ακμάζον πολυπολιτιστικό κέντρο, κάτι που εξακολουθεί να είναι μέχρι σήμερα. Με την εκδίωξη των Εβραίων από την Ιβηρική χερσόνησο, η Θεσσαλονίκη αποκτά τη δική της εβραϊκη κοινότητα, μία από τις πιο δυναμικές της Ευρώπης. Το πιο κοσμοπολίτικο αστικό κέντρο της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, προσαρτάται τελικά στο Ελληνικό κράτος το 1912, με το τέλος των Βαλκανικών πολέμων, αλλά το πολιτιστικό μωσαϊκό του πληθυσμού του θα συμπληρωθεί 10 χρόνια αργότερα, με την έλευση των προσφυγικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας και της Ανατολικής Θράκης. Σε αντίθεση με την Αθήνα, τα διαφορετικά κομμάτια του μωσαϊκου δεν αφομοιώνονται στον ίδιο βαθμό στη Θεσσαλονίκη, αλλά ανανεώνουν το παρελθόν της και της προσθέτουν ξεχωριστό χρώμα. Με τον Γάλλο αρχιτέκτονα Ερνέστ Εμπράρ να σχεδιάζει τη μορφή της πόλης μετά τη μεγάλη πυρκαγιά του 1917, η Θεσσαλονίκη χτίστηκε σε βυζαντινό αρχιτεκτονικό ρυθμό, με άξονες, διαγωνίους και μοναδικής αισθητικής μνημειακά σημεία, όπως η Αγορά Μοδιάνο, η Βίλα Μπιάνκα και η παλιά φιλοσοφική σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Αποτελώντας διαχρονικά ένα εργαστήρι κοινωνικών ζυμώσεων, ένα πνευματικό κέντρο και μια μητρόπολη του εμπορίου, η πολυεθνική Θεσσαλονίκη δεν θα μπορούσε παρά να συμβάλλει στη διαμόρφωση σημαντικών προσωπικοτήτων, από τον Μουσταφά Κεμάλ, μέχρι σπουδαίους ακαδημαϊκούς όπως ο Εμμανουήλ Κριαράς και ο Μανόλης Ανδρόνικος, αλλά και καλλιτέχνες σαν τον Γιώργο Ιωάννου. Αν για κάτι μπορούμε να είμαστε βέβαιοι στη σημερινή Ελλάδα, αυτό είναι μάλλον η ικανότητα της Θεσσαλονίκης να συνεχίσει να εμπνέει, να μαγεύει, να ταξιδεύει. Όπως ακριβώς έκανε όλους αυτούς τους αιώνες. Στέργιος Αϊδινλής Πολύς λόγος γίνεται μεταξύ των τελειόφοιτων λυκείου για τη Θεσσαλονίκη κάθε χρόνο, λίγο μετά τη συμπλήρωση των μηχανογραφικών δελτίων. Το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης συχνά αποτελεί την πρώτη επιλογή των υποψηφίων από μικρότερες πόλεις, αλλά και μια ισχυρή δεύτερη επιλογή για μαθητές που διαμένουν στο λεκανοπέδιο της Αττικής. Η φήμη της Θεσσαλονίκης ως της δημοφιλέστερης ελληνικής πόλης για φοιτητές ξεπερνά τα σύνορα της χώρας μας. Και πράγματι, με διακρίσεις τόσο για το Πανεπιστήμιό της (το οποίο κατέχει την 158η θέση στην παγκόσμια κατάταξη) όσο και για το νεανικό προφίλ της (Ευρωπαϊκή Πρωτεύουσα Νέων 2014, must προορισμός σύμφωνα με τον ταξιδιωτικό οδηγό των New York Times), η Θεσσαλονίκη φαντάζει ιδανική για μία φοιτητική ζωή γεμάτη ποικιλία και εμπειρίες. Τί είναι όμως αυτό που κάνει τη Θεσσαλονίκη ξεχωριστή για τους Έλληνες φοιτητές συγκριτικά με οποιαδήποτε άλλη πόλη; Αρχικά, σπουδαίο ρόλο παίζει η ιδιόμορφη έκτασή της. Αν και αποτελεί ένα σύγχρονο μητροπολιτικό κέντρο, σύμφωνα με στατιστικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Θεσσαλονίκη δεν διαθέτει τις δαιδαλώδεις περιοχές, τα χαώδη μποτιλιαρίσματα και τον ανεξέλεγκτο πληθυσμό μίας Ευρωπαϊκής Πρωτεύουσας. Απεναντίας, καταφέρνει να συνδυάσει τους σύγχρονους ρυθμούς ζωής με μία νεανική, εναλλακτική και λιγότερο εντατική κουλτούρα. Και όλα αυτά σε ένα πολεοδομικό συγκρότημα, όπου ο προσανατολισμός και οι αποστάσεις μικρό πρόβλημα δημιουργούν. Ωστόσο, η ποιότητα της φοιτητικής ψυχαγωγίας αλλά και διασκέδασης είναι το μεγάλο προσόν της Θεσσαλονίκης. Με το Α.Π.Θ. να βρίσκεται κυριολεκτικά στην καρδιά της πόλης, οι φοιτητές σε διάστημα λίγων λεπτών μπορούν να ανακαλύψουν τη μεγαλύτερη ποικιλία από φοιτητικά στέκια που υπάρχει σε ελληνική πόλη. Δεν είναι τυχαίο ότι οι φοιτητές στη Θεσσαλονίκη συνήθως εμπλουτίζουν την προσωπικότητά τους με το πέρας των σπουδών τους ακριβώς λόγω του προφίλ της πόλης, σε αντίθεση με φοιτητές σε μικρότερες πόλεις ή και σε διάφορες περιοχές της Αθήνας, οι οποίοι εμμένουν στις περιορισμένες επιλογές διασκέδασης που είχαν και ως έφηβοι. Επομένως, η πολυμορφία, η πολυπολιτισμικότητα και η ως ένα βαθμό ηρεμία που διαπνέει την πόλη στο σύνολό της, αντικατοπτρίζεται και στη φοιτητική ζωή στη Θεσσαλονίκη. Δικαίως, λοιπόν, οι φοιτητές της θεωρούνται οι πιο κερδισμένοι από άποψη ποιότητας σπουδών αλλά και νέων εμπειριών. Λευτέρης Γεωργιάδης 19

20 κοινωνικές ανησυχίες «Ο εκμοντερνισμός του life style»...της Ευτυχία-Μαρία Αλεξοπούλου Ο παλιός «ριζοσπαστικός ηδονισμός», τον οποίο καλλιεργούσε μια ομάδα εκκεντρικών αστών από τον 18ο αιώνα και, ακόμη πιο πίσω, τα διεφθαρμένα μέλη των ρωμαϊκών ελίτ, έγινε ο νέος «ηδονισμός της μάζας». Αυτό που σήμερα δηλαδή κατονομάζουν εκλεπτυσμένα life style. Αναμενόμενο επακόλουθο θα μπορούσε αν πει κανείς μιας παγκόσμιας παραγωγής αγαθών που εξωθούσε το κοινό στην παγκόσμια μαζική κατανάλωση: Στην μαζοποίηση. Πλέον για να είσαι αποδεκτός από την πλειονότητα του κοινωνικού συνόλου πρέπει να είσαι «εκλεκτός». Πλούσιος, επιτυχημένος, διάσημος, όχι απλά ένας κοινός θνητός, αλλά ένας που θέλεις και μπορείς να ικανοποιείς κάθε σου επιθυμία. Ένας Πέτρος Κωστόπουλος δηλαδή, που παρ όλο που κατόρθωσε «επιτυχώς» να εδραιώσει την ιδέα του Life style στα ελληνικά δεδομένα, ο ίδιος δεν κατάφερε να την εκπροσωπήσει μέχρι τέλους. Ας μην εθελοτυφλούμε. Ο σημερινός «homo universalis», -αν μπορεί ακόμη να φέρει αυτόν τον χαρακτηρισμό, κατατρύχεται από απολαύσεις. Ο τρόπος που εσύ ο ίδιος ντύνεσαι, διασκεδάζεις, κάνεις διακοπές, μιλάς, τρως, πίνεις, «φτιάχνεσαι» δεν είναι ποτέ αρκετά ικανοποιητικός. Σου ζητάνε όλο και μεγαλύτερες επιδόσεις, όλο και μεγαλύτερη παρεκτροπή για τον ένα και μοναδικό στόχο: να ξεχωρίσεις, χωρίς να αντιλαμβάνονται πως έτσι πετυχαίνεις το αντίθετο: Να καταλήγεις μια κακή απομίμηση του δήθεν προτύπου, αυτής της εικόνας που προσπαθείς να μιμηθείς. Όλοι οι πληβείοι αυτού του «νέου» κόσμου θα κατακτήσουν την ευτυχία μόνο εφόσον συμπεριφερθούν ως πειθήνιοι καταναλωτές αυτών που τους πλασάρουν νυχθημερόν. Το εμπόρευμα, όμως, δεν είναι το εισιτήριο για την ευτυχία. Ακόμη και τα νέα παιδιά που μπαίνουν ανυποψίαστα στην έκλυση του life style είναι τα πρώτα θύματα ο κόσμος παρουσιάζεται μπροστά τους σαν ένας κόσμος εμπορευμάτων: οφείλουν να αποκτήσουν όσο γίνεται περισσότερα για να γίνουν αποδεκτά. Έκτοτε το αναίτιο χάχανο και τα μέσης θερμοκρασίας συναισθήματα έγιναν τρόπος ζωής. Η αγάπη και το μίσος ανήκουν Το ερώτημα που τίθεται πλέον είναι: life style ή προσωπικότητα; Και πιο ωμά: η συσκευασία ή το περιεχόμενο; Ίσως τελικά κάτι ξέρουν οι τύποι των Εξαρχείων που γράφουν στους τοίχους «λάιφ στάιλ, σχιζοφρένεια σε συσκευασία δώρου». στην κατηγορία των ξεπερασμένων συγκινήσεων τα πολιτικά ζητήματα, οι απεργίες, η παράδοση, το κοινό βίωμα είναι όλα παλιά και δεύτερα. Δεν «κολλάνε» στο νέο τρόπο ζωής του αλλοτριωμένου ανθρώπου, που κατ ουσίαν αδιαφορεί για τα πάντα. Η παράσταση αρχίζει και πάλι......της Θάλεια Καραμολέγκου Έχετε παρακολουθήσει ποτέ θεατρική παράσταση που να κλαίτε και να γελάτε την ίδια στιγμή; Αν ναι καιρός είναι να ξαναζήσετε μεγαλεία τέτοια, ενώ αν όχι ήρθε η στιγμή να τα δείτε δωρεάν από τον καναπέ σας, με το πάτημα απλώς ενός κουμπιού! Γυρνάτε το κανάλι σας στις ειδήσεις και αφιερώνεστε απόλυτα στα λεγόμενα του καθενός! Είναι πράγματι μοναδική εμπειρία... Εκεί που νιώθεις ότι θες να την κλείσεις απ τα νεύρα σου, σε πιάνει ένα σπαστικό γέλιο και μάταια προσπαθείς να το συγκρατήσεις! 5 μέρες τώρα φτάσαμε στο αποκορύφωμα της θεατρικής μας παράστασης με την αναμονή ενός ηγέτη, ενός πρωθυπουργού που θα οδηγήσει τη χώρα στην ταράτσα ή στο απόλυτο υπόγειο... Είναι λες και βρίσκονται οι εκπρόσωποι του λαού σε ένα ασανσέρ κι ενώ είναι ήδη πατημένο το -1 εκείνο μένει καθηλωμένο στον ημιώροφο... Έχει ακόμα κι εκείνο λιγοστή συνείδηση, φαίνεται! Πάντως, ο καθένας για να μαζέψει τα δικά του σάπια που άφησε, τρέχουν δεξιά και αριστερά σαν τον πολυαγαπημένο μας Βέγγο, κουβαλώντας πάντα, όμως, την καρέκλα τους, για να μην τη χάσουν. Και φτάνεις στο σημείο να αναρωτιέσαι πώς θα τα γράφουν όλα αυτά οι κριτικοί του μέλλοντος. Θα μιλούν άραγε για ανόητα θεατρικά σενάρια ή για μια γελοία πλέον παράσταση, που παρά την αντίρρηση του κόσμου συνεχίζει να παίζει ανεπηρέαστη; Με 300 πρωταγωνιστές και πλείστους ακόμα κομπάρσους, που παρά τα τόσα χρόνια συνεργασίας στο σανίδι δεν έχουν επιτύχει το πιο απλό, την αμυδρή συνεννόηση μεταξύ τους εις όφελος των θεατών... Με αποτέλεσμα να χάνουν ατάκες ή να κρύβουν αλήθειες σεναρίου, να τρώγονται για το ποιος θα πει την επόμενη λέξη, ποιος θα δράσει την επόμενη σκηνή, ποιος θα γίνει με λίγα λόγια Ο επόμενος χαλίφης στη θέση του Χαλίφη... Αυτό μονάχα τους αρκεί και με το δεδομένο του Μια ζωή την έχω δρουν ατομικά χωρίς να νοιάζονται αν οι θεατές αισθάνονται άνετα στις καρέκλες τους, αν τους αρέσει ή αν φεύγουν σιγά σιγά απ το κακοστημένο αυτό σκηνικό... Σκηνικό και όχι θέατρο... Γιατί είναι και τυχεροί να παίζουν σε ένα απ τα πιο πολύτιμα θέατρα του κόσμου, ένα απ τα πιο όμορφα και κερδοφόρα, που όλοι οι άλλοι θίασοι στηρίζονται πάνω του πολιτισμικά και τώρα κατήντησε το δύσμοιρο αραχνιασμένο και σκονισμένο. Κι όμως κάτω από το στρώμα σκόνης κρύβεται μια λάμψη ανυπέρβλητη και αναλλοίωτη απ του χρόνου το διάβα, που απλά περιμένει τον κατάλληλο να την ανακαλύψει, να την αναζωπυρώσει και να αποτελέσει και πάλι πρότυπο στους άλλους κόσμους εκεί έξω... Περιμένει, ακόμα, και θα περιμένει πάντα με τη λάμψη αναλλοίωτη μέσα της το σωστό άτομο... Μα δε σας είπα όμως το τωρινό πρόγραμμα του θεάτρου... Μα φυσικά έχει αρχίσει ήδη... Εσείς ποιό φαντάζεστε; Αυτό ακριβώς. Η Πηνελόπη και οι μυριάδες (κι όχι 108- πολλαπλασιάζονται) μνηστήρες! Πρωταγωνιστούν : Πηνελόπη= θέατρο Ελλάδα μνηστήρες= οι πασίγνωστοι γελωτοποιοί μας Τιμή εισόδου= Ό,τι έχετε και δεν έχετε Μέρες παράστασης= Αναρίθμητες Δηλώσεις ενδιαφέροντος δεν χρειάζονται, είστε ήδη μέσα και σας ειδοποιούν εκείνοι για την πληρωμή του εισιτηρίου έτσι κι αλλιώς... Μα τι άλλα να λέμε τώρα... Σστ, ησυχία, τα φώτα σβήνουν κι η παράσταση ξαναρχίζει. Η επιλογή είναι πλέον δική μας. Ή καθόμαστε αναπαυτικά στις θέσεις και απολαμβάνουμε το μεγαλύτερο στα χρονικά θίασο, ή ας ανεβάσουμε το δικό μας ποιοτικό έργο. 20