Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και εκσυγχρονισµός της παραγωγής και της διάθεσης γεωργικών προϊόντων

Transcript

1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΑΞΟΝΕΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ 2.1 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 1 Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και εκσυγχρονισµός της παραγωγής και της διάθεσης γεωργικών προϊόντων

2 37 ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ 1 - ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΙΑΘΕΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΜΕΤΡΟ: 1.1 Τίτλος Μέτρου: Παροχή ενισχύσεων για επενδύσεις για βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και διαχείριση των αποβλήτων στις γεωργικές εκµεταλλεύσεις (Κεφάλαιο Ι, του Κανονισµού (Ε.Ε.) 1257/99, άρθρα 4, 5, 6, 7, Για όλα τα καθεστώτα εκτός το ) Κωδικός: 111 (Για το καθεστώς η νοµική βάση είναι η συνθήκη προσχώρησης, Κανονισµός 1257/99, νέο άρθρο 33β, συνθήκη προσχώρησης) ΦΟΡΕΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ Αρµόδια αρχή για την εφαρµογή του µέτρου είναι το Τµήµα Γεωργίας του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων & Περιβάλλοντος. Αρµόδια αρχή για τις πληρωµές θα είναι ο Οργανισµός Πληρωµών. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΒΑΡΥΤΗΤΑ Η βαρύτητα ως προς τη συνολική ηµόσια απάνη του Άξονα είναι 35%. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ποσό Ευρώ Ποσοστό στη ηµόσια απάνη του µέτρου Ποσοστό στον Άξονα Προτεραιότητας Ποσοστό στο Πρόγραµµα ηµόσια απάνη % 35% 13% Κοινοτική Συµµετοχή (ΕΓΤΠΕ-Ε) % 17,5% 6,5% Εθνική Συµµετοχή % 17,5% 6,5% Κρατικές Ενισχύσεις Σύνολο Κοινοτική Συµµετοχή + Εθνική Συµµετοχή + Κρατικές ενισχύσεις Ιδιωτική Συµµετοχή Ανεξάρτητα από τα ποσοστά βοήθειας και άλλες οικονοµικές παραµέτρους που αναφέρονται στα διάφορα επιµέρους µέτρα του Σχεδίου, η Κυπριακή Κυβέρνηση διατηρεί το δικαίωµα µείωσης των ποσοστών του ύψους ενίσχυσης σε περίπτωση που διαφανεί ότι οι διαθέσιµες πιστώσεις έχουν αποδειχθεί ανεπαρκείς.

3 38 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ Με το µέτρο καθιερώνονται τα ακόλουθα καθεστώτα ενίσχυσης: Γενικές επενδύσεις για εκσυγχρονισµό των γεωργοκτηνοτροφικών εκµεταλλεύσεων Επενδύσεις για αναδιάρθρωση και προσαρµογή γεωργικών εκµεταλλεύσεων Επενδύσεις για διαχείριση των αποβλήτων των κτηνοτροφικών εκµεταλλεύσεων Ενισχύσεις για τη βελτίωση της βιωσιµότητας εκµεταλλεύσεων ηµιαυτοπροµήθειας Ενθάρρυνση µεταποιητικών δραστηριοτήτων µικρής κλίµακας για γεωργικά προϊόντα από κατόχους γεωργικών εκµεταλλεύσεων Στο Μέτρο αυτό εντάσσονται πέντε καθεστώτα που στοχεύουν στον εκσυγχρονισµό και βελτίωση των γεωργοκτηνοτροφικών εκµεταλλεύσεων, περιλαµβανοµένης της ορθολογικής διαχείρισης των αποβλήτων καθώς και στην αναδιάρθρωση ορισµένων τοµέων που παρουσιάζουν προβλήµατα. Η µέγιστη συνολική ενίσχυση που µπορεί να λάβει ο αιτητής που συµµετέχει στα καθεστώτα του µέτρου 1.1. δεν θα υπερβαίνει τα Ευρώ. ΚΑΘΕΣΤΩΣ Γενικές επενδύσεις για εκσυγχρονισµό των γεωργοκτηνοτροφικών εκµεταλλεύσεων Ποσό Ευρώ Ποσοστό στη ηµόσια απάνη του µέτρου Κρατικές Ενισχύσεις Ιδιωτική Συµµετοχή Καθεστώς % ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Η Κυπριακή γεωργία διανύει την πιο κρίσιµη καµπή στην ιστορία της, µετά από µια µακροχρόνια περίοδο ανάπτυξης αλλά και αγώνα για επιβίωση κάτω από τις συχνά αντίξοες και δυσµενείς κλιµατολογικές συνθήκες του τόπου και τις συνεχώς διαφοροποιούµενες συνθήκες εµπορίου και ανταγωνισµού τόσο στην εσωτερική όσο και στις διεθνείς αγορές. Με βάση τα στοιχεία του 2000, µε τη γεωργία εξακολουθούν να απασχολούνται περίπου άτοµα, σε ισοδύναµο πλήρως απασχολούµενων, που αποτελούν το 8,3% του οικονοµικά ενεργού πληθυσµού. Ο αριθµός των γεωργικών εκµεταλλεύσεων είναι περίπου (µε βάση την απογραφή γεωργίας του 1994). Η συνολική έκταση των εκµεταλλεύσεων αυτών είναι γύρω στις ha. Η αξία της ακαθάριστης παραγωγής του γεωργικού τοµέα ήταν 358,8 εκ. και η προστιθέµενη αξία 206,9 εκ. ή ποσοστό 4,2% του ΑΕΠ. Η συνεισφορά της φυτικής παραγωγής ήταν 163,4 εκ. και της κτηνοτροφικής 142,7 εκ.

4 39 Η ένταξη της Κύπρου στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά και οι συνθήκες ελεύθερου ανταγωνισµού που θα επικρατούν µετά την ένταξη επιβάλλουν την ανασυγκρότηση του γεωργικού τοµέα µε τον εκσυγχρονισµό των γεωργικών εκµεταλλεύσεων και τη βελτίωση της παραγωγικότητας τους, προκειµένου να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν κάτω από το νέο καθεστώς. Το Τµήµα Γεωργίας εφάρµοζε µέχρι σήµερα δύο µεγάλα Σχέδια ενίσχυσης των επενδύσεων στις γεωργικές εκµεταλλεύσεις, το Ενοποιηµένο Σχέδιο Ανάπτυξης της Κτηνοτροφίας και το Σχέδιο για Εκσυγχρονισµό και Βελτίωση της Αποδοτικότητας των Γεωργικών Εκµεταλλεύσεων. Τα δύο αυτά σχέδια καθώς και άλλα µικρότερα θα καλύπτονται από το 2004 από το Μέτρο Ενίσχυσης των Επενδύσεων στις Γεωργικές Εκµεταλλεύσεις, διασφαλίζοντας παράλληλα την εναρµόνιση τους µε το κοινοτικό κεκτηµένο και την παροχή στους Κύπριους κατόχους γεωργικών εκµεταλλεύσεων παρόµοιων ευκαιριών επένδυσης και ανάπτυξης όπως προβλέπεται από τον Κανονισµό 1257/99 της Ε.Ε. Επιλέξιµοι Κλάδοι - Εσπεριδοειδή - Φυλλοβόλα οπωροφόρα δένδρα - Μεσπιλιές - Μπανάνες - Αβοκάτο - Λαχανοκοµία/πατατοκαλλιέργεια - Μανιταροκαλλιέργεια - Ανθοκοµία - Αρωµατικά και Φαρµακευτικά Φυτά - Σύγχρονες Φυτωριακές Μονάδες - Αροτραίες Καλλιέργειες - Παραδοσιακά δέντρα και θάµνοι για διατήρηση της φυσικής αξίας του γεωργικού περιβάλλοντος (Καθεστώς 2.3.1) - Βελτίωση Μελισσοκοµίας Τεχνολογική Αναβάθµιση - Ελαιοκοµία - Αµπελουργία-Οινολογία (περιλαµβανοµένων και επιτραπέζιων σταφυλιών) - Αγελαδοτροφία - Βοειδή για πάχυνση - Αιγοπροβατοτροφία - Χοιροτροφία - Πτηνοτροφία - Κονικλοτροφία - ή συνδυασµός των πιο πάνω. Νοείται ότι θα υπάρχει συµµόρφωση µε τις εθνικές και ατοµικές ποσοστώσεις, όπου εφαρµόζονται, που έχουν παραχωρηθεί από την Ε.Ε. για τους πιο πάνω τοµείς. Όσον αφορά την ύπαρξη διεξόδων διάθεσης των προϊόντων στην αγορά, τούτο θα εξετάζεται επί τη βάση γενικής εκτίµησης που θα γίνεται από το Τµήµα Γεωργίας µία φορά το χρόνο λαµβάνοντας υπόψη το ισοζύγιο µεταξύ προσφοράς και ζήτησης στην εγχώρια αγορά, λαµβανοµένης πρόσθετα υπόψη της ανάγκης για εξασφάλιση της απρόσκοπτης προµήθειας της αγοράς µε φθαρτά και προϊόντα που δύσκολα µπορούν να µεταφερθούν από το εξωτερικό.

5 40 Επιλέξιµες απάνες Οι επενδύσεις που µπορούν να περιληφθούν αφορούν βελτιώσεις στις γεωργικές και κτηνοτροφικές εκµεταλλεύσεις που στοχεύουν παράλληλα και στη διατήρηση/ βελτίωση του περιβάλλοντος και που ενδεικτικά εµπίπτουν στις πιο κάτω κατηγορίες: - γεωργικά κτίσµατα όπως υποστατικά, θερµοκήπια, αποθηκευτικοί χώροι, ψυκτικοί θάλαµοι, κλπ µε βάση τεχνικούς όρους που καθορίζονται από τις αρµόδιες τεχνικές υπηρεσίες - συστήµατα υδροπονίας/αεροπονίας σε θερµοκήπια - έγγειες βελτιώσεις - δεξαµενές συλλογής οµβρίων υδάτων από θερµοκήπια - γεωργικά µηχανήµατα και εξοπλισµός - έξοδα εγκατάστασης νέων µόνιµων φυτειών για την αναδιάρθρωση καλλιεργειών συµπεριλαµβανοµένων και παραδοσιακών δέντρων και θάµνων όπως περιγράφονται στο καθεστώς βελτιωµένα συστήµατα άρδευσης συµπεριλαµβανοµένης και της κεφαλής των συστηµάτων και του αυτοµατισµού - αγορά/εγκατάσταση εξοπλισµού σύγχρονης τεχνολογίας - έργα παροχής νερού, ρεύµατος, δρόµου προσπέλασης, κλπ. για τον εκσυγχρονισµό υφιστάµενων κτηνοτροφικών µονάδων και την εγκατάσταση σύγχρονου εξοπλισµού - γενικά έξοδα, όπως τις αµοιβές αρχιτεκτόνων, µηχανικών και συµβούλων (δεν πρέπει να ξεπερνούν το 12% της συνολικής δαπάνης) - αγορά γης: Ειδικά για τους νέους γεωργούς πρώτης εγκατάστασης (βλέπε Μέτρο 1.7) και για τις εκµεταλλεύσεις ηµι-αυτοπροµήθειας (βλέπε Μέτρο 1.1.4) θα ενισχύονται επίσης οι ακόλουθες επενδύσεις, αλλά σε ποσοστό µέχρι 40%: αγορά/ενοικίαση γης και ζωικού υλικού αναπαραγωγής. Νοείται ότι σε περίπτωση που η γη αυτή είναι δυνητικά γη που θα περιληφθεί στις περιοχές Natura 2000, τότε θα πρέπει να υπάρχει συµµόρφωση προς τη διατήρηση της περιοχής σαν Natura αγορά µόνο για νέες µονάδες µέχρι 100 αµνοεριφίων τύπου Φρισλανδίας, Χίου ή Ντόπια και µέχρι 70 µόσχων πάχυνσης φυλής Φρισλανδικής πάνω σε ετήσια βάση για µέχρι και 3 χρόνια. Με την επένδυση αυτή επιδιώκεται αναδιάρθρωση (integration) των κλάδων και όχι ουσιώδης αύξηση της παραγωγής. - λοιπές γεωργικές και κτηνοτροφικές επενδύσεις Η εργασία του ίδιου του γεωργού ή της οικογένειας του για την πραγµατοποίηση της επένδυσης θα αναγνωρίζεται στο βαθµό που αυτό περιλαµβάνεται σε τυποποιηµένα ποσοστά που θα ετοιµαστούν κατά τοµέα και δραστηριότητα. Πέραν των τυποποιηµένων ποσοστών που θα καθοριστούν απαιτείται ο γεωργός να παρουσιάσει αποδείξεις, όπως για παράδειγµα ενυπόγραφη δήλωση. Για εργασία που γίνεται από τρίτους θα πρέπει να παρουσιάζονται τα σχετικά δικαιολογητικά. ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ Με την εφαρµογή του µέτρου αυτού αναµένεται εκσυγχρονισµός, εκµηχάνιση, χωροταξική και περιβαλλοντική αναβάθµιση καθώς και αύξηση των οικονοµικών

6 41 αποτελεσµάτων της εκµετάλλευσης, µέσω ενθάρρυνσης των επενδύσεων και δηµιουργίας έργων υποδοµής. Το µέτρο αποσκοπεί επίσης στη βελτίωση της ευηµερίας των ζώων και στην υιοθέτηση πρακτικών φιλικών προς το περιβάλλον. Με τη βελτίωση της ποιότητας επιδιώκεται η επίλυση προβληµάτων εµπορίας που αντιµετωπίζουν τα προϊόντα που δεν πληρούν τις εµπορικές προδιαγραφές. Με την αύξηση του εισοδήµατος των παραγωγών αναµένεται η παραµονή τους στην ύπαιθρο και η καταπολέµηση της αστυφιλίας. Οι κυριότεροι επιµέρους στόχοι της παροχής ενισχύσεων για επενδύσεις στις γεωργικές εκµεταλλεύσεις είναι: - Μείωση του κόστους παραγωγής - Βελτίωση και αναδιάρθρωση της παραγωγής - Βελτίωση της ποιότητας των παραγόµενων προϊόντων - Βελτίωση και διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος, των συνθηκών υγιεινής και των συνθηκών διαβίωσης των ζώων - Προώθηση της διαφοροποίησης της γεωργικής παραγωγής - Εκσυγχρονισµός των γεωργικών εκµεταλλεύσεων και εισαγωγή νέας τεχνολογίας για περαιτέρω ανάπτυξή τους. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ Περιοχές Εφαρµογής: Το καθεστώς θα εφαρµοστεί σε όλη την επικράτεια της Κυπριακής ηµοκρατίας στην οποία ασκείται αποτελεσµατικός έλεγχος από το Κράτος. Περίοδος Εφαρµογής: Το καθεστώς καλύπτει την περίοδο ΙΚΑΙΟΥΧΟΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ικαιούχοι µπορούν να κριθούν γεωργοί και κτηνοτρόφοι, φυσικά ή νοµικά πρόσωπα εφόσον: Είναι οι αρχηγοί/κάτοχοι/διαχειριστές των γεωργικών εκµεταλλεύσεων ιαθέτουν επαρκή επαγγελµατική ικανότητα. Οι λεπτοµέρειες εφαρµογής του κριτηρίου αυτού καθορίζονται στο µέτρο 1.4. Οι νέοι γεωργοί δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν το 37 έτος της ηλικίας τους, ή να µην συµπληρώνουν την ηλικία των 40 ετών κατά το στάδιο της συµπλήρωσης της επένδυσης. Απαραίτητη είναι η υποβολή Σχεδίου Βελτίωσης εκτός από τη φύτευση παραδοσιακών δέντρων και θάµνων (Καθεστώς 2.3.1). Μόνο µετά την έγκριση του θα µπορεί να προβαίνει σε επιλέξιµες επενδύσεις ο ενδιαφερόµενος. Θα τηρούν τον Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ) και θα συµµορφώνονται προς την Κτηνιατρική Νοµοθεσία. Πιο συγκεκριµένα οι δικαιούχοι υποχρεούνται κατά το τέλος της πραγµατοποίησης της επένδυσης να συµµορφώνονται προς τους νόµους που θα ισχύουν κατά την υποβολή της αίτησης όσον αφορά την ευηµερία των ζώων, τον περί υγιεινής των τροφίµων νόµο, κλπ. Απαραίτητη είναι η προσκόµιση άδειας οικοδοµής για όλες τις κτιριακές εγκαταστάσεις που βρίσκονται σε οικιστικές ζώνες και η συµµόρφωση προς τους σχετικούς νόµους καθώς και τους κανονισµούς της Ε.Ε. και η συνεργασία µε το Τµήµα Γεωργίας.

7 42 Ειδικά για τους θερµοκηπιούχους, τους µανιταροκαλλιεργητές και τους κτηνοτρόφους απαιτείται να έχουν ως κύρια απασχόληση τη γεωργία ή την κτηνοτροφία αντίστοιχα. Θα ελέγχονται οι Κοινωνικές Ασφαλίσεις των αιτητών και θα αποκλείονται όσοι έχουν άλλο επάγγελµα ως κύρια απασχόληση, όπως µόνιµοι υπάλληλοι κτλ. Οι νέες κτηνοτροφικές µονάδες πρέπει να πληρούν τα ελάχιστα κριτήρια σε ό,τι αφορά το περιβάλλον και τις συνθήκες υγιεινής και καλής διαβίωσης των ζώων µε βάση την κοινοτική νοµοθεσία. Στις υφιστάµενες µονάδες, πρέπει να εξασφαλίζονται οι προϋποθέσεις ότι µετά την ολοκλήρωση της συγκεκριµένης επένδυσης θα πληρούν τα ελάχιστα κριτήρια σε ότι αφορά το περιβάλλον και τις συνθήκες υγιεινής και καλής διαβίωσης των ζώων. ικαιούχοι είναι επίσης νεαρά άτοµα, ηλικίας κάτω των 40 ετών που έχουν εγκατασταθεί ή πρόκειται να εγκατασταθούν µόνιµα σε αγροτικές περιοχές και ασχολούνται ή προτίθενται να ασχοληθούν µε τη γεωργία ή τη κτηνοτροφία. Οι νέοι αυτοί δικαιούνται επιπρόσθετη ενίσχυση όπως αναλύεται πιο κάτω. Οι δικαιούχοι θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι οι µόνιµες κατασκευές θα αξιοποιηθούν για δέκα τουλάχιστον χρόνια και τα µηχανήµατα για πέντε χρόνια από την πραγµατοποίηση της επένδυσης. Η οικονοµική βιωσιµότητα της εκµετάλλευσης θα πρέπει να αποδεικνύεται στο τέλος της υλοποίησης της επένδυσης. Ως κριτήριο καθορισµού της βιωσιµότητας ορίζεται η εξασφάλιση από τον κάτοχο της γεωργικής εκµετάλλευσης οικογενειακού εισοδήµατος αντίστοιχου τουλάχιστο προς το µισθολόγιο του ανειδίκευτου εργάτη λαµβανοµένων υπόψη και ορισµένων ιδιαιτεροτήτων που αφορούν την έλλειψη υπαλλακτικών ευκαιριών απασχόλησης στις µειονεκτικές περιοχές της χώρας. Προτεραιότητα θα δοθεί στον εκσυγχρονισµό και βελτίωση υφιστάµενων κτηνοτροφικών και θερµοκηπιακών µονάδων καθώς και σε επενδύσεις που αποσκοπούν στην προστασία του περιβάλλοντος (ολοκληρωµένη διαχείριση παραγωγής σε θερµοκήπια, βιολογική παραγωγή). Κατά κανόνα, η επένδυση δεν πρέπει να οδηγεί σε αύξηση της παραγωγής, έτσι ώστε η συνολική ποσότητα να µην ξεπερνά τις ποσοστώσεις. Όταν δεν υπάρχει ποσόστωση και αυξάνεται η παραγωγή θα πρέπει να υπάρχουν κανονικές διέξοδοι στην αγορά. Επίσης, προϊόντα όπως φθαρτά, φρέσκο γάλα, τα οποία δεν µπορούν να µεταφερθούν εύκολα από το εξωτερικό και χρειάζονται για εγχώρια κατανάλωση, θα έχουν προτεραιότητα. Επίσης αναφέρεται ότι ενθαρρυνόµενα προϊόντα είναι: τα προϊόντα Προστασίας Ονοµασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), τα προϊόντα Προστασίας Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ), τα βιολογικά προϊόντα καθώς και τα προϊόντα ολοκληρωµένης διαχείρισης παραγωγής τα οποία πιστοποιούνται από αναγνωρισµένο ανεξάρτητο οργανισµό/εταιρεία ότι πληρούν κάποιες προδιαγραφές ή πρότυπα (π.χ. eurepgap και άλλα). Το Τµήµα Γεωργίας διατηρεί το δικαίωµα να µην αποδεχθεί πιστοποιητικά που προέρχονται από οργανισµούς/εταιρείες οι οποίες κρίνονται αναξιόπιστες. ΥΨΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ - ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΥΨΟΥΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Το ποσοστό της ενίσχυσης θα καλύπτει το 50% της ολικής επιλέξιµης δαπάνης στις κανονικές περιοχές και το 60% στις µειονεκτικές περιοχές. Για τους νέους γεωργούς το ποσοστό αυξάνεται στο 55% στις κανονικές περιοχές και στο 65% στις µειονεκτικές περιοχές.

8 43 ικαιούχος Περιοχή επένδυσης και µόνιµης κατοικίας Μειονεκτικές περιοχές Λοιπές περιοχές Νέος γεωργός 65% 55% Λοιποί δικαιούχοι 60% 50% Το ανώτατο όριο ενίσχυσης κατά εκµετάλλευση για τη διάρκεια του Σχεδίου Αγροτικής Ανάπτυξης ορίζεται στις Ευρώ και το κατώτατο στα Ευρώ κατ αίτηση. Σε περιπτώσεις σηµαντικών αναδιαρθρώσεων και διαφοροποιήσεων των δραστηριοτήτων της εκµετάλλευσης που οδηγούν σε δηµιουργία πρόσθετης απασχόλησης, θα επιτρέπεται εξαίρεση µέχρι Ευρώ για όλα τα καθεστώτα του µέτρου 1.1. Οι νέοι γεωργοί δεν θα πρέπει να υπερβαίνουν το 37 έτος της ηλικίας τους, ή να µην είναι 40 ετών κατά το στάδιο της συµπλήρωσης της επένδυσης. Νοείται ότι η µέγιστη συνολική ενίσχυση που µπορεί να λάβει ο αιτητής που συµµετέχει και σε άλλα καθεστώτα του µέτρου 1.1. δεν θα υπερβαίνει τα Ευρώ. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ Η πληρωµή της ενίσχυσης στους δικαιούχους θα γίνεται ανάλογα µε την πρόοδο της πραγµατοποίησης της επένδυσης µε την προσκόµιση αποδεικτικών στοιχείων (τιµολογίων) για το µέρος της επένδυσης που πραγµατοποιήθηκε σε δύο-τρεις δόσεις. ΕΛΕΓΧΟΙ ΚΥΡΩΣΕΙΣ Οι έλεγχοι και κυρώσεις που θα εφαρµόζονται περιγράφονται στο κεφάλαιο 4.4. του Σχεδίου Αγροτικής Ανάπτυξης Σε περίπτωση µη εφαρµογής της επένδυσης όπως προτάθηκε ή µη συµπλήρωσης της επένδυσης δε θα καταβάλλεται η εγκριθείσα επιδότηση ή θα καταβάλλεται µόνο στο βαθµό που έχει πραγµατοποιηθεί εφόσον τούτο δεν επηρεάζει την βιωσιµότητα της επένδυσης. ΚΑΘΕΣΤΩΣ Αναδιάρθρωση και προσαρµογή γεωργικών εκµεταλλεύσεων Ποσό Ευρώ Ποσοστό στη ηµόσια απάνη του µέτρου Κρατικές Ενισχύσεις Ιδιωτική Συµµετοχή Καθεστώς % ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Με το καθεστώς αυτό καθιερώνεται η αναδιάρθρωση προβληµατικών καλλιεργειών κυρίως δενδρωδών και η προσαρµογή τους στις σύγχρονες ανταγωνιστικές συνθήκες. Στην περίπτωση της πατατοκαλλιέργειας καθιερώνεται η προώθηση δραστηριοτήτων για παραγωγή ειδικών τύπων πατατών αναβαθµισµένης ποιότητας.

9 44 Επίσης στο καθεστώς αυτό παρέχεται η δυνατότητα παροχής επιπρόσθετης ενίσχυσης από πόρους της Κυπριακής ηµοκρατίας σε αιτητές που κρίνονται δικαιούχοι στο σχέδιο και υπό όρους και προϋποθέσεις που περιγράφονται πιο κάτω ( ικαιούχοι - Κριτήρια Συµµετοχής κλπ). Στις περιπτώσεις της εσπεριδοκαλλιέργειας αλλά και των επιτραπέζιων σταφυλιών, προωθείται η εκρίζωση και η επαναφύτευση µε νέες εµπορικές ποικιλίες. Επιλέξιµοι Κλάδοι - Εσπεριδοειδή - Αρδευόµενα Φυλλοβόλα Οπωροφόρα ένδρα (Πυρηνόκαρπα, Μηλοειδή, Ακτινίδια, Ακρόδρυα) - Επιτραπέζια σταφύλια µόνο - Πατάτες (Νέες γραµµές παραγωγής που έχουν καλύτερες προοπτικές εµπορίας σε αλυσίδες υπεραγορών) Νοείται ότι µέτρα αναδιάρθρωσης των οινοποιησίµων αµπελιών θα περιλαµβάνονται στη ΚΟΑ κρασιού. Επιλέξιµες ράσεις Οι βελτιώσεις που µπορούν να περιληφθούν αφορούν επενδύσεις στις γεωργοκτηνοτροφικές εκµεταλλεύσεις που ενδεικτικά εµπίπτουν στις πιο κάτω κατηγορίες: Α. Εσπεριδοειδή Αρδευόµενα Φυλλοβόλα Οπωροφόρα ένδρα Επιτραπέζια σταφύλια - Εκρίζωση οπωρώνων ή αµπελώνων - Βαθιά καλλιέργεια - Αγορά δενδρυλλίων ή πρέµνων - Υποστύλωση πρέµνων - Επαναφύτευση οπωρώνων ή αµπελώνων - Εµβολιασµός υφιστάµενων αµπελώνων Σηµειώνεται ότι µέτρα αναδιάρθρωσης των οινοποιήσιµων αµπελιών θα περιλαµβάνονται στην Κοινή Οργάνωση Αγοράς Κρασιού. Β. Πατάτες ιαφοροποίηση δραστηριοτήτων για παραγωγή ειδικού τύπου πατατών αναβαθµισµένης ποιότητας. Επιλέξιµες είναι οι ακόλουθες δράσεις που αφορούν την παραγωγή ορισµένων ειδικών τύπων πατατών αναβαθµισµένης ποιότητας: (α) Παραγωγή σαλατοπατάτων µικρού µεγέθους 25-38/40 χιλιοστών µε ώριµη επιδερµίδα (salad baby potatoes with set skin) Με τις πιο κάτω επενδύσεις σε µηχανήµατα και εξοπλισµό, αποσκοπείται η αύξηση της παραγωγής µικρού µεγέθους πατάτας µε ώριµη επιδερµίδα, η µείωση των κόστων παραγωγής και η παραγωγή ενός υγιεινού και ασφαλούς προϊόντος για την ανθρώπινη υγεία:

10 45 α1) Φυτευτήρας διπλής γραµµής (Ζικ-Ζακ) ή ειδικού τύπου (πυκνής φύτευσης τουλάχιστο 10 εκ.) µονής γραµµής, µε απόσταση µεταξύ των αυλακιών τουλάχιστον 75 εκ. α2) Πλαστικά κιβώτια µε καλό αερισµό/φωτισµό σε αριθµό που απαιτείται για προβλάστηση του πατατοσπόρου του δικαιούχου. α3) Μηχάνηµα κατασκευής/συµπλήρωσης αναχωµάτων ή πρασιών πατατοφυτειών (rotavator hill making machine) α4) Απλός εκριζωτήρας/ανυψωτήρας πατατών ή σύνθετο µηχάνηµα συγκοµιδής και διαλογής πατατών µε εργατικό προσωπικό επί του µηχανήµατος α5) Μηχάνηµα καταστροφής φυλλώµατος µε φωτιά (β) Παραγωγή πατατών τύπου «οφτές» (bakers) µεγέθους 60/65-90 χιλιοστών µε ώριµη επιδερµίδα (bakers set skin) Με τις πιο κάτω επενδύσεις σε µηχανήµατα αποσκοπείται η αύξηση της παραγόµενης ποσότητας µεγάλου µεγέθους πατατών (bakers set skin) µε ώριµη επιδερµίδα, η µείωση των κόστων παραγωγής και η παραγωγή ενός υγιεινού και ασφαλούς προϊόντος: β1) Φυτευτήρας µονής γραµµής µε απόσταση µεταξύ των αυλακιών τουλάχιστον 75 εκ. β2) Μηχάνηµα κατασκευής/συµπλήρωσης αναχωµάτων ή πρασιών πατατοφυτειών (rotavator hill making machine) β3) Απλός εκριζωτήρας/ανυψωτήρας πατατών β4) Μηχάνηµα καταστροφής φυλλώµατος µε φωτιά Νοείται ότι θα υπάρχει συµµόρφωση µε τις εθνικές και ατοµικές ποσοστώσεις, όπου εφαρµόζονται, που έχουν παραχωρηθεί από την Ε.Ε. για τους πιο πάνω τοµείς. Όσον αφορά την ύπαρξη διεξόδων διάθεσης των προϊόντων στην αγορά, τούτο θα εξετάζεται από γενική εκτίµηση που θα γίνεται από το Τµήµα Γεωργίας µία φορά το χρόνο, λαµβάνοντας υπόψη το ισοζύγιο µεταξύ προσφοράς και ζήτησης στην εγχώρια αγορά, λαµβανοµένης πρόσθετα υπόψη της ανάγκης για εξασφάλιση της απρόσκοπτης προµήθειας της αγοράς µε φθαρτά και προϊόντα που δύσκολα µπορούν να µεταφερθούν από το εξωτερικό. ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ Με την εφαρµογή του καθεστώτος αυτού αναµένεται η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των δενδρωδών καλλιεργειών (αρδευόµενων φυλλοβόλων οπωροφόρων δένδρων, εσπεριδοειδών και επιτραπέζιων σταφυλιών) µε την αντικατάσταση των γηρασµένων και προβληµατικών φυτειών καθώς και εκείνων των ποικιλιών που δεν έχουν εµπορικές προοπτικές, η αναβάθµιση της εντατικής καλλιέργειας των πατατών µέσω της παραγωγής ειδικού τύπου προϊόντος που έχει καλύτερες προοπτικές διάθεσης στην αγορά καθώς επίσης και η βελτίωση/ανανέωση ορισµένων µόνιµων φυτειών στα πλαίσια µιας καλά οργανωµένης περιβαλλοντικής δοµής. Στην περίπτωση των πατατών η ζήτηση για τους υπό αναφορά δύο τύπους πατατών από τις υπεραγορές της Ευρώπης (π.χ. Ηνωµένου Βασιλείου) είναι ψηλή και

11 46 σταθερή και η παραγωγή τους γίνεται κατόπιν σχετικής συµφωνίας µεταξύ του προµηθευτή (π.χ. οµάδας παραγωγών) και της υπεραγοράς. Οι κυριότεροι στόχοι της παροχής ενισχύσεων για αναδιάρθρωση και προσαρµογή των γεωργικών εκµεταλλεύσεων (Εσπεριδοειδή, Αρδευόµενα Φυλλοβόλα Οπωροφόρα ένδρα, Επιτραπέζια Σταφύλια, Πατάτες) είναι: - Μείωση του κόστους παραγωγής - Βελτίωση και αναδιάρθρωση της παραγωγής - Βελτίωση της ποιότητας του παραγόµενου προϊόντος - Προώθηση της διαφοροποίησης της γεωργικής παραγωγής (νέοι τύποι προϊόντων, κλπ) Το µέτρο δεν αναµένεται να οδηγήσει σε αύξηση της παραγωγής πέρα από τα όρια των ποσοστώσεων που έχουν συµφωνηθεί µε την Ε.Ε., καθόσον θα αντικαθίστανται µε νέα είδη και ποικιλίες ανάλογης έκτασης µε αυτή που εκριζώνεται στα πλαίσια του µέτρου. Περιοχές Εφαρµογής: Το καθεστώς θα εφαρµοστεί σε όλη την επικράτεια της Κυπριακής ηµοκρατίας στην οποία ασκείται αποτελεσµατικός έλεγχος από το Κράτος σε γεωργικές εκµεταλλεύσεις που πραγµατοποιούν αναδιάρθρωση. Προτεραιότητα δίνεται στις µεσοπρώιµες και όψιµες περιοχές παραγωγής για την αναδιάρθρωση φυλλοβόλων, επιτραπέζιων σταφυλιών και πατατών. Για τα εσπεριδοειδή προτεραιότητα δίνεται για όλες τις περιοχές. Περίοδος Εφαρµογής: Το καθεστώς καλύπτει την περίοδο ΙΚΑΙΟΥΧΟΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ Τα κριτήρια συµµετοχής θα είναι συνδεδεµένα µε τα κριτήρια του καθεστώτος Ενδεικτικά τα βασικά και ειδικά κριτήρια που θα ισχύουν είναι τα πιο κάτω: 1. Βασικά Κριτήρια Είναι φυσικά ή νοµικά πρόσωπα που είναι οι κάτοχοι/ιδιοκτήτες/διαχειριστές των γεωργικών εκµεταλλεύσεων. Σε περίπτωση που ο αιτητής δεν είναι ο κάτοχος των προς εκρίζωση τεµαχίων θα πρέπει να επισυνάπτει ειδική εξουσιοδότηση από τον ιδιοκτήτη µε επίσηµη πιστοποίηση της υπογραφής του ιδιοκτήτη ιαθέτουν επαρκή επαγγελµατική ικανότητα. Οι λεπτοµέρειες εφαρµογής του κριτηρίου αυτού καθορίζονται στο σχέδιο προώθησης επαγγελµατικής κατάρτισης αγροτών (Μέτρο 1.4) Ο καλλιεργητής θα υπογράφει συµβόλαιο µε το οποίο θα υποχρεούται να συνεχίσει την επένδυση του (δηλαδή δεν θα εγκαταλείψει τη νέα του φυτεία και θα την διατηρήσει σε καλή κατάσταση) τουλάχιστον για πέντε χρόνια, εφόσον βέβαια συµµετείχε στο σκέλος της επαναφύτευσης. Σε περίπτωση που ο δικαιούχος ή τυχόν νέος διαχειριστής αθετήσει την συµβατική του υποχρέωση (για την οποία έχει υπογραφεί το συµβόλαιο) θα πρέπει ο δικαιούχος να επιστρέψει το σύνολο του ποσού της επιδότησης που του καταβλήθηκε επιβαρυνόµενο µε το ύψος του επιτοκίου που προνοείται από την Κυπριακή νοµοθεσία. Το µέτρο δεν θα εφαρµοστεί στην περίπτωση των Οργανώσεων ή Οµάδων Παραγωγών, που έχουν αναλάβει από κοινού αντίστοιχα µέτρα αναδιάρθρωσης,

12 47 χρησιµοποιώντας το επιχειρησιακό τους πρόγραµµα µε βάση τον Κανονισµό (ΕΚ) 2200/96 του Συµβουλίου. Τήρηση του Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής 2. Ειδικά Κριτήρια Α Στην περίπτωση των οπωρώνων/αµπελώνων οι επιλέξιµες δράσεις πρέπει να ικανοποιούν τα πιο κάτω επιπλέον ειδικά κριτήρια: Επιλέξιµοι είναι οπωρώνες/αµπελώνες των οποίων τα δέντρα/πρέµνα έχουν ηλικία άνω των 20 ετών. Στην περίπτωση που τα κονδύλια δεν επαρκούν θα δοθεί προτεραιότητα για φυτείες µεγαλύτερων ηλικιών. Νοείται ότι στην περίπτωση των εσπεριδοειδών οι αιτητές θα αναλαµβάνουν την υποχρέωση να επαναφυτεύσουν την απελευθερωθείσα γη ή άλλη αντίστοιχη έκταση µε άλλα είδη και ποικιλίες εσπεριδοειδών το αργότερο δύο χρόνια µετά την εκρίζωση. Με τη διαδικασία παροχής ενίσχυσης θα διασφαλιστεί η τήρηση των όρων αυτών. Επίσης επιλέξιµοι είναι και οι οπωρώνες µε ανάµεικτα είδη δένδρων σε έντονο βαθµό. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να δηλώνεται προς εκρίζωση το 50% των δέντρων που βρίσκονται στο κτηµατολογικό τεµάχιο, ώστε να βελτιώνεται σηµαντικά η κατάσταση όσον αφορά την σύνθεση του οπωρώνα (είδη/ποικιλίες). Επιλέξιµη είναι τόσο η δράση της εκρίζωσης, όσο και η δράση της επαναφύτευσης. Νοείται ότι η επαναφύτευση είναι υποχρεωτική µόνο για τα εσπεριδοειδή. Στην περίπτωση των φυλλοβόλων οπωροφόρων δέντρων η επαναφύτευση µε άλλες δεντρώδεις καλλιέργειες είναι προαιρετική και συνεπώς οι καλλιεργητές µπορούν να συµµετάσχουν µόνο στη δράση της εκρίζωσης παίρνοντας την ανάλογη ενίσχυση. Στην περίπτωση που ο αιτητής συµµετέχει µόνο στη δράση της εκρίζωσης, η αξιοποίηση, µε ετήσιες ή πολυετείς καλλιέργειες της γεωργικής γης που απελευθερώνεται από την εκρίζωση, είναι υποχρεωτική για τα επόµενα πέντε χρόνια. Για τη δράση της επαναφύτευσης µε µόνιµες δεντρώδεις καλλιέργειες χορηγείται ενίσχυση, νοουµένου ότι τηρούνται οι εθνικές ποσοστώσεις, όπου υπάρχουν και νοουµένου ότι θα υπάρχουν κανονικές διέξοδοι των προϊόντων στην αγορά, όπως αναφέρεται στο Μέτρο Β Στην περίπτωση των πατατών οι επιλέξιµες δράσεις πρέπει να ικανοποιούν τα πιο κάτω επιπλέον ειδικά κριτήρια: Για την εφαρµογή των δράσεων για τις πατάτες θα δίνεται προτεραιότητα στις µεσοπρώιµες και όψιµες περιοχές πατατοκαλλιέργειας. Ένας αιτητής για να είναι δικαιούχος ενίσχυσης πρώτιστα πρέπει να είναι κάτοχος ή έχει οπωσδήποτε αγοράσει τα µηχανήµατα/εξοπλισµό των κατηγοριών α1), α2) και α3) στην περίπτωση Β(α) των επιλέξιµων δράσεων και των κατηγοριών β1) και β2) στην περίπτωση Β(β) των επιλέξιµων δράσεων. Επιπρόσθετα, αναλαµβάνουν την υποχρέωση ότι θα συνεχίσουν να τηρούν τους όρους και προϋποθέσεις του συγκεκριµένου σχεδίου για παραγωγή των συγκεκριµένων τύπων πατατών. Επιλέξιµες µπορούν να είναι ταυτόχρονα και οι δύο δράσεις που αφορούν τις πατάτες δηλαδή παραγωγή σαλατοπατάτων και τύπου οφτές.

13 48 ΥΨΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ - ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΥΨΟΥΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Το ποσοστό της ενίσχυσης θα καλύπτει το 50% της ολικής επιλέξιµης δαπάνης, στις κανονικές περιοχές και το 60% στις µειονεκτικές περιοχές. Για τους νέους γεωργούς το ποσοστό αυξάνεται στο 55% στις κανονικές περιοχές και στο 65% στις µειονεκτικές περιοχές (βλέπε Πίνακα 1). Πίνακας 1. Ποσοστά ενίσχυσης ικαιούχος Περιοχή επένδυσης και µόνιµης κατοικίας Μειονεκτικές περιοχές Λοιπές περιοχές Νέος γεωργός 65% 55% Λοιποί δικαιούχοι 60% 50% Α Εσπεριδοειδή Αρδευόµενα Φυλλοβόλα Οπωροφόρα ένδρα Επιτραπέζια σταφύλια Το ανώτατο όριο ενίσχυσης ανά εκµετάλλευση στα πλαίσια του χρονικού ορίζοντα που καλύπτει το σχέδιο δεν θα υπερβαίνει τα Ευρώ. Η ενίσχυση θα καθορίζεται χωριστά για τις διάφορες δραστηριότητες που συνεπάγονται οι επιλέξιµες δράσεις. Νοείται ότι η µέγιστη ενίσχυση που µπορεί να λάβει ο αιτητής που συµµετέχει και σε άλλα καθεστώτα του Μέτρου 1.1 δεν θα υπερβαίνει τα Ευρώ. Ενδεικτικά θα ισχύουν οι ακόλουθες κατά προσέγγιση τιµές: 1. Εσπεριδοειδή Αρδευόµενα Φυλλοβόλα Οπωροφόρα ένδρα/επιτραπέζια σταφύλια (κατά δεκάριο) Η ενίσχυση θα βασίζεται στις δαπάνες εκρίζωσης, βαθιάς καλλιέργειας και επαναφύτευσης των φυλλοβόλων και εσπεριδοειδών/επιτραπέζιων σταφυλιών, περιλαµβανοµένου και του κόστους ευκαιρίας. Η ενίσχυση κατά δεκάριο θα βασίζεται σε όλες τις πιο πάνω δαπάνες καθώς και πρόνοια για την απώλεια του παραγωγικού δυναµικού της εκµετάλλευσης. Τα ποσά ενίσχυσης τόσο για τα εσπεριδοειδή όσο και για τα αρδευόµενα φυλλοβόλα οπωροφόρα δένδρα αντιστοιχούν στο 50%-65% του συνόλου του κόστους εκρίζωσης και επαναφύτευσης. Το συνολικό κόστος υπολογίζεται σε 2098 Ευρώ για τα εσπεριδοειδή και 4948 Ευρώ για τα αρδευόµενα φυλλοβόλα οπωροφόρα δένδρα (Παράρτηµα VΙ). Για τα επιτραπέζια σταφύλια θα παρέχεται το 50% - 65% των 2098 Ευρώ ανά δεκάριο και, επιπρόσθετα, το 50-65% του κόστους υποστύλωσης, δηλαδή µεταξύ Ευρώ/δεκάριο, κατά ανώτατο όριο. Περισσότερες λεπτοµέρειες δίνονται στο Παράρτηµα VΙ. Η Κυπριακή Κυβέρνηση µπορεί να παραχωρήσει συµπληρωµατική βοήθεια σε καλλιεργητές µε βάση το Άρθρο 1(C) του Κανονισµού 1259/99 όπως αυτός διαµορφώθηκε στη Συνθήκη Προσχώρησης. Β Πατάτες Το ανώτατο όριο ενίσχυσης κατά γεωργική εκµετάλλευση που συµµετέχει σε επιλέξιµες δράσεις πατατοκαλλιέργειας ορίζεται ως εξής:

14 49 α) Το ανώτατο όριο ενίσχυσης ανά εκµετάλλευση στα χρονικά πλαίσια του χρονικού ορίζοντα που καλύπτει το σχέδιο δε θα υπερβαίνει τα Ευρώ. Σε περίπτωση που ένας αιτητής συµµετέχει ταυτόχρονα και στο καθεστώς θα ισχύουν τα ανώτερα και κατώτερα επίπεδα επενδύσεων που ισχύουν εκεί. β) Όσοι κριθούν δικαιούχοι για συµµετοχή στο σχέδιο θα παίρνουν από πόρους της Κυπριακής ηµοκρατίας κίνητρο υπό µορφή επιδότησης ανά έκταση που θα καθοριστεί αργότερα για µια πενταετία δεδοµένου ότι θα συνεχίσουν να τηρούν τους όρους του συγκεκριµένου σχεδίου για παραγωγή των συγκεκριµένων τύπων πατατών. Οι όροι και προϋποθέσεις για παροχή ενισχύσεων στους δικαιούχους των περιπτώσεων α) και β) περιγράφονται πιο πάνω κάτω από τον τίτλο "δικαιούχοι - κριτήρια συµµετοχής". Για τους δικαιούχους Κρατικής ενίσχυσης η αγορά των µηχανηµάτων/ εξοπλισµού των κατηγοριών α1), α2), α3) και α4) είναι υποχρεωτική. Προτεραιότητα θα παρέχεται στους αιτητές που αγοράζουν και το µηχάνηµα της κατηγορίας α5). Επίσης, για τους δικαιούχους Κρατικής ενίσχυσης η αγορά των µηχανηµάτων των κατηγοριών β1) και β2) ή και β3) είναι υποχρεωτική. Προτεραιότητα θα παρέχεται στους αιτητές που αγοράζουν και το µηχάνηµα της κατηγορίας β4). ΕΙ ΙΚΟΙ ΠΡΟΣΘΕΤΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ ΚΥΡΩΣΕΙΣ Εκτός από τις διαδικασίες ελέγχου κυρώσεις που περιγράφονται στο σηµείο 4.4 του ΣΑΑ, θα ισχύουν ειδικά για τα καθεστώς αυτό, τα ακόλουθα: Θα πραγµατοποιούνται επίσης επιτόπιοι έλεγχοι για την πιστοποίηση της πραγµατοποίησης επενδύσεων για να τους χορηγηθεί επιδότηση. Στην περίπτωση των εσπεριδοειδών, αρδευόµενων φυλλοβόλων οπωροφόρων δένδρων και επιτραπέζιων σταφυλιών θα γίνεται επιτόπιος έλεγχος πριν την έγκριση της αίτησης. Μετά την ολοκλήρωση της εργασίας της εκρίζωσης θα πραγµατοποιούνται ειδικοί επιτόπιοι έλεγχοι και θα χορηγείται έγκριση για να προχωρήσει ο δικαιούχος στην εκτέλεση των εργασιών που υπολείπονται (π.χ. αγορά δενδρυλλίων, επαναφύτευση κλπ). Η χορηγία θα παραχωρείται µε τη συµπλήρωση των ελέγχων που αναφέρονται πιο πάνω ή και σταδιακά σε δύο δόσεις όπου εφαρµόζεται. Επιπρόσθετα, επιτόπιοι έλεγχοι, σε ποσοστό 5% των δικαιούχων, θα διενεργούνται κάθε χρόνο για πέντε χρόνια µετά την επαναφύτευση, για διακρίβωση ότι ο καλλιεργητής συνεχίζει την επένδυση του, δηλαδή διατηρεί σε καλή κατάσταση τη νέα του φυτεία στο εν λόγω τεµάχιο. Το δείγµα θα επιλέγεται µε βάση ανάλυση του βαθµού επικινδυνότητας (risk analysis) και ένα στοιχείο αντιπροσωπευτικότητας (τυχαίο δείγµα). Σε περίπτωση που ο δικαιούχος ή τυχόν νέος διαχειριστής αθετήσει την συµβατική του υποχρέωση (για την οποία έχει υπογραφεί το συµβόλαιο) θα πρέπει ο δικαιούχος να επιστρέψει το σύνολο του ποσού της επιδότησης που του καταβλήθηκε επιβαρυνόµενο µε τόκο. Ο τόκος για τις επιστροφές υπολογίζεται για την περίοδο που µεσολαβεί µεταξύ της εκµετάλλευσης της υποχρέωσης επιστροφής και της

15 50 επιστροφής ή αφαίρεσης. Το επιτόκιο που θα χρησιµοποιείται θα θεωρείται εκείνο που ορίζεται από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου. ΕΙΚΤΕΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ Οι δείκτες παρακολούθησης του µέτρου είναι: Ο αριθµός και το µέγεθος των επενδύσεων που έχουν πραγµατοποιηθεί για έργα προτεραιότητας όπως περιγράφονται πιο πάνω Πράσινες επενδύσεις, επενδύσεις που αφορούν το περιβάλλον Συνολικός αριθµός αιτήσεων που εγκρίθηκαν σε σχέση µε το συνολικό αριθµό αιτήσεων που υποβλήθηκαν. Καθεστώς Ενισχύσεις για διαχείριση των αποβλήτων των κτηνοτροφικών εκµεταλλεύσεων Ποσό Ευρώ Ποσοστό στη ηµόσια απάνη του µέτρου Κρατικές Ενισχύσεις Ιδιωτική Συµµετοχή Καθεστώς % ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Με το καθεστώς αυτό καθιερώνεται η ενίσχυση για την ενθάρρυνση των επενδύσεων για διαχείριση των αποβλήτων και περιβαλλοντική αναβάθµιση κτηνοτροφικών µονάδων/εγκαταστάσεων, περιλαµβανοµένων των πτηνοσφαγείων. Το καθεστώς δεν έχει παραγωγικό χαρακτήρα αυτό καθεαυτό αλλά αποσκοπεί στην τήρηση των προτύπων και στη βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών των κτηνοτροφικών εκµεταλλεύσεων. Ειδικότερα αποσκοπεί στην αντιµετώπιση προβληµάτων σε ευαίσθητες περιοχές µε µεγάλη συγκέντρωση µονάδων σε συνάρτηση µε την οδηγία 91/676 για τα νιτρικά και άλλους κανόνες για διατήρηση του περιβάλλοντος. Επιλέξιµοι Κλάδοι: - Χοιροστάσια - Βουστάσια και εγκαταστάσεις αρµέγµατος - Πτηνοσφαγεία - Μονάδες αξιοποίησης αποβλήτων και κοπριάς για παραγωγή ενέργειας ή κοµπόστας - ή συνδυασµός των πιο πάνω. Επιλέξιµες απάνες: Οι δράσεις που µπορούν να περιληφθούν στο Σχέδιο αφορούν επενδύσεις σε υφιστάµενες και νέες κτηνοτροφικές µονάδες και καλύπτουν ενδεικτικά τις πιο κάτω επιµέρους κατηγορίες: Εγκαταστάσεις και συναφή εξοπλισµό συγκέντρωσης λυµάτων χοιροστασίων/ βουστασίων και αποβλήτων υφιστάµενων πτηνοσφαγείων εξαµενές και ανάλογο εξοπλισµό οµογενοποίησης εξαµενές διαχωρισµένων υγρών λυµάτων και εξοπλισµό προώθησης

16 51 Εγκαταστάσεις/Εξοπλισµό Μηχανικού διαχωρισµού υγρών: στερεών λυµάτων ή και επίπλευσης/διαχωρισµού λιπαρών ουσιών στα λύµατα πτηνοσφαγείων εξαµενές συγκέντρωσης/ωρίµανσης ή/και εξάτµισης υγρών λυµάτων Χώροι συγκέντρωσης/ωρίµανσης στερεών λυµάτων Κτιριακές εγκαταστάσεις Ηλεκτρολογικό/µηχανολογικό εξοπλισµό Συστήµατα άρδευσης/µεταφοράς υγρών λυµάτων Μηχανήµατα/εξοπλισµό εφαρµογής στο έδαφος υγρών λυµάτων Μηχανήµατα διασκορπισµού στα χωράφια στερεών λυµάτων Εγκαταστάσεις και εξοπλισµό εφαρµογής βιολογικής επεξεργασίας λυµάτων (αερόβιας ή αναερόβιας µε παραγωγή βιοαερίου). Η παραγωγή βιοαερίου θα χρησιµοποιείται µόνο για σκοπούς της ίδιας της εκµετάλλευσης Εγκαταστάσεις και εξοπλισµό εφαρµογής τριτοβάθµιας επεξεργασίας λυµάτων πτηνοσφαγείων (όπως δεξαµενή αερισµού, δεξαµενή χλωρίωσης κλπ) Εγκαταστάσεις και εξοπλισµό για κοµποστοποίηση κοπριάς ή/και παραγωγής βιοαερίου ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ Με την εφαρµογή του καθεστώτος αυτού αναµένεται ο εκσυγχρονισµός, η χωροταξική και περιβαλλοντική αναβάθµιση των χοιροστασίων, βουστασίων, πτηνοσφαγείων και άλλων κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων µέσω της ενθάρρυνσης των επενδύσεων για κατασκευή έργων υποδοµής και περιβαλλοντικής διαχείρισης. Επίσης η αποφυγή και σε πλείστες περιπτώσεις η ανακοπή της υποβάθµισης του περιβάλλοντος (υπόγεια νερά έδαφος) και η µείωση της σοβαρής οχληρίας προς όφελος των περιοίκων ή διερχοµένων από τις περιοχές των χοιροστασίων (ή/και βουστασίων) και πτηνοσφαγείων. Στην Κύπρο λειτουργούσαν το χοιροστάσια µε συνολικό αριθµό χοιροµητέρων και χοίρων όλων των ηλικιών. Για κάθε χοιροµητέρα µε τους χοίρους πάχυνσης που της αναλογούν, παράγονται 80 περίπου λίτρα χοιρολύµατα ηµερησίως, δηλ. συνολικά 4000 κυβ. µέτρα λύµατα περίπου. Από αυτά αρκετή ποσότητα εξατµίζεται ενώ 10-12% αντιπροσωπεύει τα στερεά λύµατα (κοπριά). Ο «παραδοσιακός» και ανεξέλεγκτος τρόπος συγκέντρωσης των ακατέργαστων λυµάτων (slurry) σε µεγάλες χωµάτινες δεξαµενές µπορεί ή/και είναι πολύ σοβαρή εστία ρύπανσης/υποβάθµισης του περιβάλλοντος, ιδιαίτερα του υδροφορέα, αλλά και οχληρίας (µύγες, κακοσµίες) µε αποτέλεσµα τα χοιροστάσια να είναι παντού ανεπιθύµητα και συχνά υπό διωγµό, ιδιαίτερα σε περιοχές µε προοπτικές για άλλης µορφής ανάπτυξη (τουριστική, οικιστική). Πριν τη χρήση των χοιρολυµάτων για σκοπούς λίπανσης-εναπόθεσης στους αγρούς πρέπει για διασφάλιση της αειφορίας της γης, να υποστούν επεξεργασία (τουλάχιστο στο επίπεδο Μηχανικού ιαχωρισµού στερεών/υγρών) και ωρίµανση (σε στεγανοποιηµένες, χωµάτινες δεξαµενές) για 5-6 µήνες, µέχρι να «ελευθερωθούν» τα χωράφια που καλλιεργούνται µε σιτηρά και έχουν δεσµευτεί για το σκοπό αυτό (µέσω της Άδειας Απόρριψης). Νοείται ότι θα υπάρχει συµµόρφωση προς τις εθνικές ποσοστώσεις που µας έχει παραχωρήσει η Ε.Ε.

17 52 Η εφαρµογή του καθεστώτος πλαισιώνεται και από την πιο κάτω εναρµονισµένη Νοµοθεσία: - Νόµος 106 (Ι) 2002 «Περί Ελέγχου της Ρύπανσης των Νερών και του Εδάφους» που καθιστά υποχρεωτική την εξασφάλιση Άδειας Απόρριψης Χοιρολυµάτων από όλα τα χοιροστάσια, βουστάσια ή πτηνοσφαγεία καθώς και εφαρµογή της οδηγίας για τη νιτρορύπανση. - Νόµος 57 (Ι) 2001 (σελ. 276) που προβλέπει ότι όλα τα νέα χοιροστάσια δυναµικότητας πέραν των 500 χοιροµητέρων ή/και 2500 χοίρων πάχυνσης βάρους πέραν των 30 κιλών, υποχρεούνται µε την υποβολή αίτησης για εξασφάλιση Πολεοδοµικής Άδειας να υποβάλουν και πλήρη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. - Με βάση την Ευρωπαϊκή «Οδηγία για Ολοκληρωµένη Πρόληψη και Έλεγχο της Ρύπανσης Ι.Ρ.Ρ.C.-96/61» όλα τα νέα αµιγή χοιροστάσια µε περισσότερες από 750 χοιροµητέρες ή 2000 χοίρους πάχυνσης πέραν των 30 κιλών (και για τα µικτά χοιροστάσια, όπως της Κύπρου, όσα έχουν πέραν από 400 χοιροµητέρες) θα πρέπει να εφαρµόσουν από (τα υφιστάµενα χοιροστάσια από το 2007) τις «Βέλτιστες διαθέσιµες τεχνικές», στις οποίες µπορεί να περιλαµβάνεται και η εγκατάσταση συστηµάτων βιολογικής επεξεργασίας χοιρολυµάτων και η ορθολογιστική χρήση τους µε γνώµονα την αειφορία της γης. Ανάλογο πρόβληµα διαχείρισης λυµάτων παρουσιάστηκε σαν αποτέλεσµα τεχνολογικής αναβάθµισης κατά τα τελευταία λίγα χρόνια και σε µερικές µεγάλες, κυρίως, αγελαδοτροφικές µονάδες, όπου τα αδιαχώριστα λύµατα από το πλύσιµο των εγκαταστάσεων αρµέγµατος µαζί µε τα παχύρευστα λύµατα από τα υποστατικά σταυλισµού των γαλακτοφόρων αγελάδων οδηγούνται σε µεγάλες, πρόχειρες και συχνά µη αδειούχες δεξαµενές, όπου παραµένουν για µήνες προς εξάτµιση, µολύνοντας τα υπόγεια νερά και προκαλώντας σοβαρή οχληρία και κίνδυνο στην ευρύτερη περιοχή. Στην Κύπρο λειτουργούν περίπου 260 µονάδες αγελαδοτροφίας µε περίπου γαλακτοφόρες αγελάδες. Ο µηχανικός διαχωρισµός υγρών/στερεών στα λύµατα αυτά σαν ελάχιστος βαθµός επεξεργασίας αναµένεται ότι θα βελτιώσει αισθητά την κατάσταση στις µονάδες που αντιµετωπίζουν το πρόβληµα. Εξάλλου σαν αποτέλεσµα της προσπάθειας για βελτίωση της παραγωγικότητας και της τάσης για οριζόντια και κάθετη οργάνωση των Πτηνοτροφείων καθώς και της εφαρµογής της εναρµονισµένης νοµοθεσίας περί προτύπων παραγωγής/εµπορίας κρέατος πουλερικών στα πλαίσια των προσπαθειών εναρµόνισης µε το Ευρωπαϊκό Κεκτηµένο, πολλά µικρά πτηνοσφαγεία έχουν εγκαταλειφθεί ή προβλέπεται να εγκαταλειφθούν σύντοµα δίνοντας τη θέση τους σε µικρό αριθµό σύγχρονων επαγγελµατικών πτηνοσφαγείων. Ήδη λειτουργούν 7 τέτοια πτηνοσφαγεία και αναµένεται να ανεγερθούν προσεχώς άλλα 5-6 επαγγελµατικά πτηνοσφαγεία µέτριου έως µεγάλου µεγέθους. Εξάλλου µε το κλείσιµο πάρα πολλών µικρών κοινοτικών σφαγείων ερυθρού κρέατος, έχει δηµιουργηθεί σοβαρό κενό/ανάγκη δηµιουργίας 3-4 σύγχρονων σφαγείων µετρίου µεγέθους µε βάση σύγχρονη τεχνολογία. Το περιβαλλοντικό πρόβληµα που δηµιουργείται από την ανεξέλεγκτη απόρριψη των υγρών αποβλήτων των πτηνοσφαγείων είναι πολύ σοβαρό λόγω των λιπαρών ουσιών που περιέχουν. Η ενδεδειγµένη βιολογική επεξεργασία τους είναι επιβεβληµένη για να µην προκληθεί ανεπανόρθωτη ζηµιά στο περιβάλλον.

18 53 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ Περιοχές Εφαρµογής: Το καθεστώς θα εφαρµοστεί σε όλη την επικράτεια της Κυπριακής ηµοκρατίας στην οποία ασκείται αποτελεσµατικός έλεγχος από το Κράτος και θα καλύπτει τις µονάδες χοιροτροφίας (κατά προτεραιότητα), αγελαδοτροφίας, τα πτηνοσφαγεία και τις µονάδες επεξεργασίας/αξιοποίησης των αποβλήτων. Περίοδος Εφαρµογής: Το καθεστώς καλύπτει την περίοδο ΙΚΑΙΟΥΧΟΙ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ικαίωµα συµµετοχής στο Σχέδιο έχουν όλα τα φυσικά ή νοµικά πρόσωπα, ιδιοκτήτες χοιροστασίων, βουστασίων και πτηνοσφαγείων ή και άλλοι ενδιαφερόµενοι για άλλως πως επεξεργασία των αποβλήτων και της κοπριάς (π.χ. κοµποστοποίηση συγκοµποστοποίηση, παραγωγή βιοαερίου κλπ). α. Ελάχιστα κριτήρια συµµετοχής για χοιροτρόφους/αγελαδοτρόφους Να είναι ιδιοκτήτες/διαχειριστές οργανωµένου χοιροστασίου/βουστασίου. Να έχουν ως κύρια απασχόληση την χοιροτροφία/αγελαδοτροφία (για το σκοπό αυτό θα ελέγχεται η συµµετοχή στις Κοινωνικές Ασφαλίσεις). Να έχουν εξασφαλίσει για το προτεινόµενο Σύστηµα Μηχανικού ιαχωρισµού και τις δεξαµενές ωρίµανσης/εξάτµισης καθώς και για όλες τις εγκαταστάσεις βιολογικής επεξεργασίας ή και παραγωγής βιοαερίου όλες τις απαραίτητες Άδειες Οικοδοµής (ή/και Πολεοδοµική και Άδεια Απόρριψης Λυµάτων). Να τηρούν τον Κώδικα Ορθής Γεωργικής Πρακτικής και να συνεργάζονται µε το Τµήµα Γεωργίας. Να υποβάλουν πρόγραµµα διαχείρισης των αποβλήτων που να λαµβάνουν υπόψη τη χρήση των αποβλήτων ειδικότερα στις "ευαίσθητες περιοχές" που θα καθοριστούν µε βάση την οδηγία της νιτρορύπανσης. Στις περιοχές αυτές θα καθορίζονται συγκεκριµένες ποσότητες αζωτούχων λιπασµάτων που θα εφαρµόζονται έτσι ώστε να προστατεύεται το περιβάλλον. Νέες µονάδες θα πρέπει επίσης να έχουν εξασφαλίσει Πολεοδοµική Άδεια/Άδεια Οικοδοµής καθώς και Άδεια Απόρριψης Λυµάτων (ή βεβαίωση της Αρµόδιας Αρχής σχετικά µε την υποβολή αίτησης και την δυνατότητα εξασφάλισης Άδειας Απόρριψης Λυµάτων) που θα περιλαµβάνουν και όλες τις πρόνοιες σχετικά µε την ικανοποίηση των ελάχιστων κριτηρίων σε ότι αφορά το περιβάλλον (µέθοδο Συγκέντρωσης, Επεξεργασίας και Χρήσης των Λυµάτων) καθώς και τις συνθήκες υγιεινής και καλής διαβίωσης των ζώων σύµφωνα µε την νοµοθεσία. Για τα υφιστάµενα χοιροστάσια πρέπει να εξασφαλίζεται ότι µε την αποπεράτωση/ ολοκλήρωση της συγκεκριµένης επένδυσης θα ικανοποιούνται τα ελάχιστα, µε βάση τη σχετική νοµοθεσία, κριτήρια σε ότι αφορά το περιβάλλον και τις συνθήκες υγιεινής. Προκειµένου περί µονάδων επεξεργασίας λυµάτων που θα αποτελούν µέρος νέων χοιροστασίων/βουστασίων θα λαµβάνεται υπόψη ότι δεν θα δηµιουργήσουν πρόσθετη δυναµικότητα πέρα από τις ατοµικές και εθνικές ποσοστώσεις και ότι υπάρχουν κανονικές διέξοδοι των προϊόντων στην αγορά. Το κάθε χοιροστάσιο ή βουστάσιο θεωρείται σαν µια µονάδα, ανεξάρτητα του αριθµού των ιδιοκτητών. ικαιούχοι για συµµετοχή στο Σχέδιο είναι φυσικά

19 54 πρόσωπα ή εταιρείες ιδιοκτήτες χοιροστασίων/ βουστασίων. Ειδικά στο Σχέδιο αυτό λόγω της µεγάλης σηµασίας που αποδίδεται στην Περιβαλλοντική αναβάθµιση των χοιροστασίων/βουστασίων, ένας χοιροτρόφος/αγελαδοτρόφος η µια εταιρεία µπορεί να συµµετάσχει στο Σχέδιο περισσότερες της µια φορές, αν πρόκειται για ιδιοκτησία εντελώς ξεχωριστού χοιροστασίου/βουστασίου που βρίσκεται σε άλλη περιοχή και ως εκ της απόστασης δεν είναι εφικτή/οικονοµικά συµβουλεύσιµη η µεταφορά και επεξεργασία των αδιαχώριστων λυµάτων σε κοινό τόπο επεξεργασίας τους. β. Ελάχιστα κριτήρια συµµετοχής πτηνοσφαγείων Σαν ελάχιστα κριτήρια συµµετοχής στο Σχέδιο τα πτηνοσφαγεία πρέπει να έχουν: Πολεοδοµική Άδεια, Άδεια Οικοδοµής και µετά το τέλος της επένδυσης Άδεια Απόρριψης Λυµάτων ή Βεβαίωση της Αρµόδιας Αρχής σχετικά µε την υποβολή αίτησης και τη δυνατότητα εξασφάλισης Άδειας Απόρριψης Ελάχιστη δυναµικότητα σφαγής 1000 κοτόπουλων ηµερησίως ή τουλάχιστο κοτόπουλων ή 200 χοίρων ή βοοειδών ή 500 αιγοπροβάτων εβδοµαδιαία Μηχανισµό ευθανασίας Να παράγουν τουλάχιστο 10µ 3 υγρών αποβλήτων ηµερησίως ή 30µ 3 εβδοµαδιαία Εξοπλισµό ταξινόµησης, συσκευασίας και ψύξης σφάγιων Να υποβάλουν πρόγραµµα διαχείρισης των αποβλήτων που να λαµβάνουν υπόψη τη χρήση των αποβλήτων ειδικότερα στις "ευαίσθητες περιοχές" που θα καθοριστούν µε βάση την οδηγία της νιτρορύπανσης. Στις περιοχές αυτές θα καθορίζονται συγκεκριµένες ποσότητες αζωτούχων λιπασµάτων που θα εφαρµόζονται έτσι ώστε να προστατεύεται το περιβάλλον. Μετά την αποπεράτωση του έργου και πριν την πληρωµή οποιασδήποτε ενίσχυσης ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να εξασφαλίσει/προσκοµίσει Άδεια Απόρριψης καθώς και Άδεια Λειτουργίας Εγκατάστασης µε βάση τη Νοµοθεσία Περί Εφαρµογής Προδιαγραφών για την Παραγωγή, Ταξινόµηση, Σήµανση και Εµπορία του Κρέατος Πουλερικών. Νοείται ότι οι εγκαταστάσεις επεξεργασίας των αποβλήτων των νέων πτηνοσφαγείων θα καλύπτονται από το µέτρο αυτό και δεν θα δικαιούνται συµµετοχής στο µέτρο Ενθάρρυνση της βελτίωσης και ανάπτυξης της µεταποίησης και εµπορίας γεωργικών προϊόντων. γ. Ελάχιστα κριτήρια συµµετοχής στο Σχέδιο για µονάδες κοµποστοποίησης - συγκοµποστοποίησης - παραγωγής βιοαερίου κτλ. Εξασφάλιση των αναγκαίων Αδειών (Πολεοδοµική, Οικοδοµής και µετά το τέλος της επένδυσης Άδεια Απόρριψης) Τεχνοοικονοµική Μελέτη Λεπτοµερή περιγραφή της διαδικασίας επεξεργασίας και χρήσης των αποβλήτων και της κοπριάς Τοπικές Αρχές/Κρατικές Υπηρεσίες, Κτηνοτροφικοί Σύνδεσµοι και άλλοι οργανωµένοι φορείς θα µπορούν να πάρουν ενίσχυση για τις µονάδες αυτές από το µέτρο αυτό.

20 55 ΥΨΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΥΨΟΥΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Το ποσοστό της ενίσχυσης θα καλύπτει το 65% της επιλέξιµης δαπάνης στις κανονικές περιοχές και το 75% στις µειονεκτικές περιοχές. Για τους νέους γεωργούς το ποσοστό αυξάνεται στο 70% στις κανονικές περιοχές και στο 80% στις µειονεκτικές περιοχές. ικαιούχοι Περιοχή Επένδυσης Μειονεκτικές Περιοχές Λοιπές Περιοχές Νέοι Γεωργοί 65% + 15% 55%+ 15% Λοιποί δικαιούχοι 60% + 15% 50% + 15% * Το ποσοστό 15% του πίνακα αποτελεί κρατική ενίσχυση για τις επενδύσεις που σχετίζονται µε τη συµµόρφωση των περιβαλλοντικών προτύπων Το ανώτατο/κατώτατο όριο κατά εκµετάλλευση ορίζεται ως εξής: Χοιροστάσια/Βουστάσια Εγκατάσταση Συστήµατος Μηχανικού ιαχωρισµού στερεών/υγρών χοιρολυµάτων ανώτατο ύψος ενίσχυσης µέχρι Ευρώ. Εγκατάσταση συστήµατος βιολογικής επεξεργασίας µε παραγωγή βιοαερίου ανώτατο και κατώτατο Ευρώ. Νοείται ότι εάν µια µονάδα επεξεργασίας εξυπηρετεί περισσότερα από ένα χοιροστάσια/βουστάσια το ανώτατο όριο θα είναι πολλαπλάσιο των Ευρώ ανάλογα µε τον αριθµό των χοιροστασίων/βουστασίων που θα συµµετέχουν. Εάν η µονάδα επεξεργασίας θα εξυπηρετεί µεγάλο αριθµό χοιροστασίων/βουστασίων το ανώτατο όριο θα καθορίζεται ανάλογα. Εγκατάσταση µονάδας κοµποστοποίησης/συγκοµποστοποίησης/παραγωγής βιοαερίου, ανώτατο ύψος ενίσχυσης Ευρώ και κατώτατο Ευρώ. Πτηνοσφαγεία: Ανώτατο και κατώτατο Ευρώ Νοείται ότι η µέγιστη ενίσχυση που µπορεί να λάβει ο αιτητής που συµµετέχει και σε άλλα καθεστώτα του Μέτρου 1.1 δεν θα υπερβαίνει τα Ευρώ. µε εξαίρεση την εγκατάσταση οµαδικών συστηµάτων βιολογικής επεξεργασίας µε παραγωγή βιοαερίου. Η Κυπριακή κυβέρνηση δυνατό να αποφασίσει να αυξήσει τα επίπεδα κρατικών ενισχύσεων που θα παρέχονται τόσο ποσοστιαία όσο και σε απόλυτους αριθµούς στα πλαίσια των ανωτάτων ορίων όπως προβλέπονται στο άρθρο 1.C του κανονισµού 1259/99 όπως αυτός διαµορφώνεται στη Συνθήκη Προσχώρησης. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ ΧΟΡΗΓΗΣΗΣ Η ενίσχυση χορηγείται στο δικαιούχο µε την πραγµατοποίηση της επένδυσης εφόσον αποδειχθεί η αποτελεσµατική λειτουργία της µονάδας και εξασφαλισθεί βεβαίωση από την Υπηρεσία Περιβάλλοντος ότι αυτή πληροί τις προϋποθέσεις για εξασφάλιση Άδειας Απόρριψης.