ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ, ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ. Φοιτήτρια : Πασχαλίδου Ροζαλίνα ΑΕΜ:4894

Transcript

1 ΑΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ, ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ, ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Η ΦΕΤΑ ΜΕ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΜΕΝΗ ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ (ΠΟΠ) :ΜΙΑ ΜΕΛΕΤΗ ΤΩΝ ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΩΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΑΝΤΙΛΗΠΤΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ, ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ, ΠΙΣΤΗ ΚΑΙ ΠΡΟΘΕΣΗ ΑΓΟΡΑΣ ΤΗΣ ΦΕΤΑΣ ΠΟΠ» Φοιτήτρια : Πασχαλίδου Ροζαλίνα ΑΕΜ:4894 ΕΠΟΠΤΡΙΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: Καμενίδου Ειρήνη ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2012 Εκπονηθείσα πτυχιακή εργασία απαραίτητη για την κτήση του βασικού πτυχίου.

2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Ο βασικός σκοπός της έρευνας είναι η διερεύνηση των στάσεων και των προθέσεων των καταναλωτών του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης όσον αφόρα το τυρί «Φέτα» εν όψει της οικονομικής κρίσης. Επιπλέον, βασική επιδίωξη αποτελεί η μελέτη της έννοιας Προστατευμένη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ), με την οποία ονομασία έχει πιστοποιηθεί το τυρί «Φέτα» και κατά πόσο η πιστοποίηση αυτή είναι ευρέως γνώση στους κάτοικους. Επιπλέον, πραγματοποιήθηκε και η μελέτη των εννοιών αντιληπτή ποιότητα, ικανοποίηση, πίστη και πρόθεση αγοράς. Η δειγματοληψία που πραγματοποιήθηκε στην συγκεκριμένη έρευνα είναι η δειγματοληψία ευκολίας ή ευχέρειας (convenience sampling) και η συλλογή των δεδομένων της έρευνας έγινε με τη χρήση ερωτηματολογίου, από τα οποία οι ερωτηθέντες απάντησαν θετικά στην αγορά του τυριού φέτα στα 192 ερωτηματολόγια από τα 200 ερωτηματολόγια που διανεμηθήκαν. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι οι καταναλωτές υποστηρίζουν ότι έχουν γνώση της πιστοποίησης της φέτας με την ονομασία ΠΟΠ, ενώ οι λόγοι που ωθούν για την άγνοια της είναι η μη σωστή ενημέρωση του κοινωνικού περίγυρου και η μη σωστή ενημέρωση από τα ΜΜΕ. Όσον αφόρα τις επιπτώσεις της υφιστάμενης οικονομικής κρίσης στην αγορά του τυριού «Φέτα» και άλλων προϊόντων, τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν πως οι καταναλωτές έχουν περιορίσει την σπάταλη των τροφίμων ωστόσο δεν θα μειώσουν την αγορά της φέτας. Οι παράγοντες που ωθούν για μελλοντική αγορά της φέτας από τους καταναλωτές είναι η ασφάλεια των τροφίμων, η καλή ποιότητα της φέτας και τα θρεπτικά συστατικά που προσφέρει η φέτα. Για να εξασφαλιστεί η ασφάλεια και η καλή ποιότητα της φέτας οι καταναλωτές θεωρούν σημαντικό χαρακτηριστικό τη πιστοποίηση της φέτας ως ΠΟΠ. Λέξεις κλειδιά: Προϊόντα (ΠΟΠ), Οικονομική κρίση, Αντιληπτή ποιότητα, Ικανοποίηση, Πίστη, Πρόθεση αγοράς ABSTRACT The main objective of this study is to examine what position the consumers of Thessaloniki take on feta cheese during the ongoing economic recession. 2

3 Furthermore, another prime concern is the research on the concept of Protected Designation of Origin (PDO) that certifies feta cheese and in what degree this certification is known to the citizens. What is more, a further study took place; that of the concepts of perceived quality, satisfaction, loyalty and intention buying. The sampling that took place in this particular research paper is the convenience sampling and the collection of the research data was conducted by the use of questionnaires: 192 out of 200 questionnaires that were distributed were counted as positive regarding the purchase of feta cheese. The results of the research show the fact that the consumers declare to be aware that feta cheese is certified as PDO, whereas the reasons for any lack of awareness are found in the rather defective update of the citizens by the media. Regarding the consequences of the ongoing financial crisis to the purchase of feta cheese and other products, the results showed that consumers have minimized the extravagance of other products but not the purchase of feta cheese. The factors that foster the future purchase of feta cheese are food s safety, the good quality of feta cheese and the essential nutrients that it provides. In order to ensure the safety and good quality of feta cheese, consumers consider the certification of the feta cheese as PDO of great significance. Keywords: Product PDO, Economic crisis, Perceived Quality, Satisfaction, Loyalty, Intention buying 3

4 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ...2 ABSTRACT...2 ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΑ...14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΣ ΠΟΥ ΔΙΕΝΕΡΓΗΘΗΚΕ Η ΕΡΕΥΝΑ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ - ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΑ ΩΦΕΛΗ ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ...18 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ 2.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΥΡΟΚΟΜΙΑΣ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ «ΦΕΤΑΣ» ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΥΡΙΩΝ Κριτήρια ταξινομήσεων Κριτήρια χημικής σύνθεσης ΘΡΕΠΤΙΚΗ ΑΞΙΑ ΤΟΥ ΤΥΡΙΟΥ ΠΡΟΙΟΝΤΑ ΠΟΠ-ΠΓΕ-ΙΔΙΟΤΥΠΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ Προστατευμένη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) Προστατευμένη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ) Παραδοσιακό Ιδιότυπο Προϊόν (ΕΠΙΠ) ΤΙ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΕΙ Η ΠΡΟΣΔΙΑΓΡΑΦΗ ΕΝΟΣ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ ΠΟΠ ΤΑ 20 ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΥΡΙΑ ΠΟ Π Ανεβατό Γαλοτύρι ( «)

5 Γραβιέρα Αγράφων Γραβιέρα Κρήτης Γραβιέρα Νάξου Καλαθάκι Λήμνου Κασέρι Κατίκι Δομοκού Κεφαλογραβιέρα Κοπανιστή Λαδοτύρι Μυτιλήνης Μανούρι Μετσοβόνε Μπάτζος Ξυνομυζήθρα Κρήτης Πηχτόγαλο Χανίων Σαν Μιχάλη Σφέλα Φέτα Φορμαέλλα Αράχωβας Παρνασσού ΕΥΡΩΠΑΙΚΑ ΤΥΡΙΑ Grana Padano/Παρμεζάνα Edam-Gouda Emmental Gruyere Provolone del Monaco Dana Blue Η ΖΗΤΗΣΗ ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ Παράγοντες που Επηρεάζουν τη Ζήτηση των Τυροκομικών Προϊόντων Μέση Μηνιαία Δαπάνη των Νοικοκυριών για Τυροκομικά Προϊόντα Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ Δομή και Διάρθρωση του Κλάδου Διαφημιστική Δαπάνη Τυροκομικών Προϊόντων Η ΑΓΟΡΑ ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ Μέγεθος Εγχώριας Παράγωγης Τυροκομικών Προϊόντων ( 5 )

6 Διάρθρωση της Εγχώριας Βιομηχανικής Παράγωγης Τυριών ανά Κατηγορία Προϊόντων Σημαντικές Παραγωγικές Επιχειρήσεις Τυροκομικών Προϊόντων- Μερίδια ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ Εξέλιξη των Εισαγωγών - Κυριότερες Χώρες Προέλευσης Εξέλιξη των Εξαγωγών - Κυριότερες Χώρες Προορισμού ΜΕΓΕΘΟΣ ΕΓΧΩΡΙΑΣ ΑΓΟΡΑΣ ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ Συνολικό Μέγεθος Αγοράς Τυροκομικών Προϊόντων Ανάλυση της Εγχώριας Αγοράς ανά Κύρια Κατηγορία Προϊόντων ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΛΑΔΟ ΤΩΝ ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΝΝΟΙΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ, ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ, ΠΙΣΤΗ ΚΑΙ ΠΡΟΘΕΣΗ ΑΓΟΡΑΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑ/QUALITY Τι είναι η ποιότητα προϊόντων και ποιες οι διαστάσεις ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΣΗ/SATISFACTION ΠΙΣΤΗ/LOYALTY ΠΡΟΘΕΣΗ ΑΓΟΡΑΣ/INTENTION BUYING ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ Προτιμήσεις καταναλωτών προς τα τρόφιμα Καταναλωτικές στάσεις και προτιμήσεις για τα προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ...68 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ 3.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΠΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Πληθυσμός Προσδιορισμός πλαισίου δείγματος Μονάδα δειγματοληψίας Μονάδα παρατήρησης Δειγματοληψία Μέγεθος δείγματος ( 6 )

7 3.3 ΜΕΘΟΔΟΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Χρονική περίοδος διεκπεραίωσης της έρευνας Το ερευνητικό όργανο της έρευνας Η διαδικασία επεξεργασίας των δεδομένων και ποιο στατιστικό πρόγραμμα χρησιμοποιήθηκε στην έρευνα Τα ποσοστά ανταπόκρισης των ερωτώμενων της έρευνας ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΜΕΤΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Το ερευνητικό όργανο της έρευνας και η διαδικασία ανάπτυξης Το περιεχόμενο των ερωτήσεων του ερωτηματολόγιου Ο τύπος των ερωτήσεων του ερωτηματολόγιου Στατιστική ανάλυση των δεδομένων της έρευνας ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ 4.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΡΟΦΙΛ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Ηλικία - Φύλο Οικογενειακή κατάσταση των καταναλωτών του δείγματος Η καταγωγή και μόνιμη διανομή των καταναλωτών του δείγματος Αριθμός των μελών της οικογένειας Το επάγγελμα των καταναλωτών του δείγματος Το μορφωτικό επίπεδο των καταναλωτών του δείγματος Το καθαρό οικογενειακό εισόδημα του δείγματος ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΟΥ ΤΥΡΙΟΥ «ΦΕΤΑ» Η ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΤΥΡΙ «ΦΕΤΑ» Προτιμήσεις καταναλωτών στην αγορά του λευκού τυριού Λόγοι μη αγοράς του τυριού «Φέτα» Λόγοι αγοράς του τυριού «Φέτα» Η κατανομή του δείγματος ανάλογα με την κατανάλωση, την απόφαση για το εμπορικό όνομα (μάρκα) και του ατόμου που υπεύθυνος για την αγορά της «Φέτας» ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας Τόπος προμήθειας της «Φέτας» από τους καταναλωτές Η συχνότητα αγοράς του τυριού «Φέτα» ( 7 )

8 Τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του τυριού «Φέτα» (περιεκτικότητα σε λιπαρά και είδος συσκευασίας) Το μέγεθος της συσκευασίας του τυριού «Φέτα» και η αναγραφόμενη ετικέτα συσκευασίας του προϊόντος Λόγοι για τη μη ανάγνωση της αναγραφόμενης ετικέτας του προϊόντος Τα χαρακτηριστικά του προϊόντος που διαβάζουν οι καταναλωτές στην αναγραφόμενη ετικέτα συσκευασίας Η αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών για την «Φέτα» Τα κριτήρια ποιότητας στην αγορά του τυριού «Φέτα» Οι παράγοντες που επηρεάζουν την διαδικασία της αγοράς του τυριού «Φέτα» Πιστότητα σε εμπορικό όνομα (μάρκα) του τυριού «Φέτα» Αναφορές εταιριών ως προς το εμπορικό όνομα (μάρκα) του τυριού «Φέτα» Ο βαθμός ικανοποίησης για τα χαρακτηριστικά που διαθέτει το εμπορικό όνομα (μάρκα) της «Φέτας» Η αναγνώριση της «Φέτας» ως προϊόν Προστατευμένης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), οι λόγοι για τη μη γνώση της πιστοποίησης της «Φέτας» και η επιθυμία γνώσης για την έννοια ΠΟΠ στα προϊόντα Η στάση των καταναλωτών στην αγορά της «Φέτας» λόγω της οικονομικής κρίσης Η πρόθεση των καταναλωτών για την αγορά του τυριού «Φέτα» ΕΛΕΧΓΟΣ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΤΥΡΙ ΦΕΤΑ ΜΕΣΩ ΤΟΥ ΤΕΣΤ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑΣ Χ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΣΥΣΧΕΤΙΣΕΩΝ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Ανάλυση παραγόντων της μεταβλητής «οι λόγοι αγοράς του τυριού «Φέτα» από τους καταναλωτές» Ανάλυση παραγόντων της μεταβλητής «κριτήρια ποιότητας στην αγορά του τυριού «Φέτα» από τους καταναλωτές» Ανάλυση παραγόντων της μεταβλητής «σημαντικοί παράγοντες για τους καταναλωτές στην αγορά του τυριού «Φέτα»» Ανάλυση παραγόντων της μεταβλητής «η ικανοποίηση για τα χαρακτηριστικά που διαθέτει το εμπορικό όνομα (μάρκα) του τυριού «Φέτα»» Ανάλυση παραγόντων της μεταβλητής «η στάση των καταναλωτών στην αγορά της «Φέτας» λόγω οικονομικής κρίσης» ΤΜΗΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ ΤΟΥ ΤΥΡΙΟΥ «ΦΕΤΑ»

9 4.6.1 Ανάλυση σε συστάδες βάσει της μεταβλητής «λόγοι αγοράς του τυριού «Φέτα» από τους καταναλωτές» Ανάλυση σε συστάδες βάσει της μεταβλητής «λόγοι για τη ανάγνωση της αναγραφόμενης ετικέτας του προϊόντος» Ανάλυση σε συστάδες βάσει της μεταβλητής «τα χαρακτηριστικά που διαβάζουν οι καταναλωτές στην αναγραφόμενη ετικέτα συσκευασίας» Ανάλυση σε συστάδες βάσει της μεταβλητής «η αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών για την «Φέτα»» Ανάλυση σε συστάδες βάσει της μεταβλητής «η αναγνώριση της «Φέτας» ως προϊόν Προστατευμένης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), οι λόγοι για τη μη γνώση της πιστοποίησης της «Φέτας» και η επιθυμία γνώσης για την έννοια ΠΟΠ στα προϊόντα» Ανάλυση σε συστάδες βάσει της μεταβλητής «η πρόθεση των καταναλωτών για την αγορά του τυριού «Φέτα»» ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ 5.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ 6.1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΞΕΝΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΤΟΠΟΙ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α ' ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β '

10 ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ ΕΙΚΟΝΩΝ-ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΩΝ-ΠΙΝΑΚΩΝ- ΣΧΗΜΑΤΩΝ Εικόνα 2.1: Σήμα προϊόντων ΠΟΠ - ΡΌΘ...25 Εικόνα 2.2: Σήμα προϊόντων ΠΓΕ - ΡΘΣ...26 Εικόνα 2.3: Σήμα προϊόντων ΕΠΙΠ - Τ8Θ...26 Διάγραμμα 2.1: Μέση μηνιαία δαπάνη τυροκομικών ανά γεωγραφική περιοχή...38 Διάγραμμα 2.2: Μέση μηνιαία δαπάνη τυροκομικών ανά συνολικό μηνιαίο εισόδημα...39 Διάγραμμα 2.3: Μέση μηνιαία δαπάνη τυροκομικών ανά μέγεθος νοικοκυριού...40 Διάγραμμα 2.4: Διαχρονική εξέλιξη διαφημιστικής δαπάνης ( )...42 Διάγραμμα 2.5: Διαφημιστική δαπάνη «Φέτας» ( )...43 Διάγραμμα 2.6: Διάθρωση της εγχώριας βιομηχανίας παράγωγης ανά κατηγορία τυροκομικών προϊόντων (2008)...47 Διάγραμμα 2.7: Διάθρωση των εισαγωγών ανά κατηγορία τυριών (2008)...50 Διάγραμμα 2.8: Διάθρωση των εξαγωγών ανά κατηγορία τυριών (2008)...51 Πίνακας 2.1: Κατηγοριοποίηση των τυριών σε χύμα/συσκευασμένο...40 Πίνακας 2.2: Διαφημιστική δαπάνη τυροκομικών προϊόντων ανά κατηγορία και εμπορικό σήμα (2008)...43 Πίνακας 2.3: Εγχώρια παραγωγή τυριών από βιομηχανικές επιχειρήσεις και γεωργικές εκμεταλλεύσεις ( )...44 Πίνακας 2.4: Παραγωγή τυριών ανά κατηγορία από τις βιομηχανικές επιχειρήσεις ( )...45 Πίνακας 2.5: Παραγωγή τυριών ανά κατηγορία από τις βιομηχανικές επιχειρήσεις ( )...46 Πίνακας 2.6: Μερίδιο Αγοράς των επιχειρήσεων τυροκομικών προϊόντων ανά τύπο τυριού για το έτος Πίνακας 2.7: Εισαγωγές τυροκομικών προϊόντων ανά κατηγορία ( )...49 { 10ί

11 Πίνακας 2.8: Εξαγωγές τυροκομικών προϊόντων ανά κατηγορία ( )...50 Πίνακας 2.9: Εγχώρια φαινομενική κατανάλωση τυροκομικών προϊόντων ( )...52 Πίνακας 2.10: Ανάλυση της εγχώριας αγοράς τυροκομικών ανά βασική κατηγορία προϊόντων ( )...53 Πίνακας 2.11: Κατά κεφαλή κατανάλωση τυροκομικών στην Ελλάδα ( )...55 Πίνακας 4.1: Κατανομή καταναλωτών με βάση την ηλικία...81 Πίνακας 4.2: Οικογενειακή κατάσταση των καταναλωτών του δείγματος...81 Πίνακας 4.3: Η κατανομή των ερωτηθέντων με βάση τον τόπο καταγωγής...81 Πίνακας 4.4: Αριθμός των μελών της οικογένειας...82 Πίνακας 4.5: Αριθμός ενηλίκων μελών της οικογενείας του δείγματος...83 Πίνακας 4.6: Αριθμός ανηλίκων μελών της οικογένειας του δείγματος...83 Πίνακας 4.7: Η κατανομή του δείγματος με βάση το επάγγελμα...83 Πίνακας 4.8: Κατανομή των ερωτηθέντων με βάση το μορφωτικό επίπεδο...84 Πίνακας 4.9: Κατανομή ερωτηθέντων βάσει εισοδήματος...84 Πίνακας 4.10: Κατανομή των προτιμήσεων των καταναλωτών στην αγορά λευκού τυριού...85 Πίνακας 4.11: Παράγοντες που συντελούν στη μη αγορά του τυριού «Φέτα»...86 Πίνακας 4.12: Παράγοντες που συντελούν στην αγορά του τυριού «Φέτα»...87 Πίνακας 4.13: Η κατανομή της κατανάλωσης της φέτας ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας...88 Πίνακας 4.14: Η κατανομή της απόφασης για το εμπορικό όνομα (μάρκα) στην αγορά της φέτας ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας...88 Πίνακας 4.15: Η κατανομή του δείγματος για το ποιος είναι υπεύθυνος για την αγορά της φέτας ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας...89 Πίνακας 4.16: Ο τόπος προμηθείας της φέτας από τους καταναλωτές...89 Πίνακας 4.17: Η κατανομή της συχνότητας αγοράς της φέτας από τους καταναλωτές...90 Πίνακας 4.18: Κατανομή των ερωτηθέντων ανάλογα με την περιεκτικότητα σε λιπαρά...90 Πίνακας 4.19: Η κατανομή των ερωτηθέντων ανάλογα με το είδος συσκευασίας...91 Πίνακας 4.20: Το μέγεθος της συσκευασίας του τυριού «Φέτα»...91 Πίνακας 4.21: Παράγοντες που συντελούν στη μη ανάγνωση της αναγραφόμενης ετικέτας του προϊόντος ( )

12 Πίνακας 4.22: Τα χαρακτηριστικά του προϊόντος που διαβάζουν οι καταναλωτές στην ετικέτα συσκευασίας...93 Πίνακας 4.23: Η αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών στην φέτα...94 Πίνακας 4.24: Τα κριτήρια ποιότητας του τυριού φέτα Πίνακας 4.25: Οι σημαντικοί παράγοντες που επηρεάζουν την διαδικασία αγοράς του τυριού φέτα...96 Πίνακας 4.26: Πιστότητα καταναλωτών σε συγκεκριμένο εμπορικό όνομα (μάρκα) του τυριού φέτα...97 Πίνακας 4.27: Εμπορικά ονόματα (μάρκες) που αγοράζουν οι καταναλωτές...98 Πίνακας 4.28: Ικανοποίηση για τα χαρακτηριστικά που διαθέτει το εμπορικό όνομα (μάρκα) της φέτας...98 Πίνακας 4.29: Παράγοντες που συντελούν στην άγνοια των καταναλωτών για τη πιστοποίησης της φέτας ως ΠΟΠ Πίνακας 4.30: Η στάση των καταναλωτών στην αγορά της φέτας λόγω οικονομικής κρίσης Πίνακας 4.31: Η πρόθεση των καταναλωτών για την αγορά του τυριού φέτα Πίνακας 4.32: Οι στατιστικές σημαντικές σχέσεις που έδωσε ο έλεγχος ανεξαρτησίας χ για τις υποθέσεις του τυριού Φέτα Πίνακας 4.33: Παράγοντες που έδωσε η παραγοντική ανάλυση για την ενότητα που αναφέρεται στους λόγους αγοράς του τυριού «Φέτα» Πίνακας 4.34: Παράγοντες που έδωσε η παραγοντική ανάλυση για την ενότητα που αναφέρεται για τα κριτήρια ποιότητας στην αγορά του τυριού «Φέτα» Πίνακας 4.35: Παράγοντες που έδωσε η παραγοντική ανάλυση για την ενότητα που αναφέρεται για τους σημαντικούς παράγοντες στην αγορά του τυριού «Φέτα» Πίνακας 4.36: Παράγοντες που έδωσε η παραγοντική ανάλυση για την ενότητα που αναφέρεται στην ικανοποίηση για τα χαρακτηριστικά που διαθέτει το εμπορικό όνομα (μάρκα) του τυριού «Φέτα» Πίνακας 4.37: Παράγοντες που έδωσε η παραγοντική ανάλυση για την ενότητα που αναφέρεται στη στάση των καταναλωτών στην αγορά της Φέτας λόγω της οικονομικής κρίσης Πίνακας 4.38: Ομάδες καταναλωτών με βάση τους λογούς αγοράς του τυριού φέτα Πίνακας 4.39: Ομάδες καταναλωτών με βάση τους λογούς για μη ανάγνωση της αναγραφόμενης ετικέτας του προϊόντος Πίνακας 4.40: Ομάδες καταναλωτών με βάση τα χαρακτηριστικά που διαβάζουν οι καταναλωτές στην αναγραφόμενη ετικέτα συσκευασίας του προϊόντος { 12 Î

13 Πίνακας 4.41: Ομάδες καταναλωτών με βάση την αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών για την Φέτα Πίνακας 4.42: Ομάδες καταναλωτών με βάση την αναγνώριση της φέτας ως προϊόν Προστατευμένης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), οι λόγοι για μη γνώση της πιστοποίησης της φέτας και η επιθυμία γνώσης για την έννοια ΠΟΠ στα προϊόντα Πίνακας 4.43: Ομάδες καταναλωτών με βάση τη πρόθεση των καταναλωτών για την αγορά του τυριού φέτα Σχήμα 2.1: Κατάταξη τυριών με βάση την υγρασία Σχήμα 2.2: Κατάταξη τυριών με βάση τον τρόπο ωριμάνσεως τους Σχήμα 2.3: Μοντέλο Μεσογειακής Διατροφής...24 { 13Î

14 ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΑ Θα ήθελα να εκφράσω τις βαθύτατες ευχαριστίες μου στην Υπεύθυνη Καθηγήτρια Καμενίδου Ειρήνη, για την πολύτιμη βοήθεια της, τη σημαντική υποστήριξη και καθοδήγηση κατά τη διάρκεια της εκπόνησης της πτυχιακής εργασίας μου. Θα ήθελα ακόμη να εκφράσω επίσης τις ευχαριστίες μου προς τα μέλη της Τριμελούς Επιτροπής για τη συμβολή τους στην τελική διαμόρφωση της πτυχιακής εργασίας μου. Τέλος, πολλές ευχαριστίες θα ήθελα να εκφράσω προς τους γονείς μου, τους φίλους και συγγενείς για την ηθική στήριξη και την πολύτιμη βοήθεια που μου παρείχαν κατά τη διάρκεια της διεξαγωγής της εργασίας αυτής. 14

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στο κεφάλαιο αυτό αναφέρεται το πρόβλημα, ο σκοπός και οι επιμέρους στόχοι της έρευνας, ο τόπος και ο χρόνος διεξαγωγής της, καθώς και ο λόγος για το οποίο διεξήχθη η έρευνα. Επίσης, αναφέρεται η πρόσφορα της έρευνας και τις πιθανόν παραγόμενες ωφέλειες. Τέλος, δίνει τη δομή της πτυχιακής εργασίας. 1.2 ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ Ο τομέας της τυροκομίας στην Ελλάδα έχει ταυτιστεί με την ελληνική ιστορία και τις παραδόσεις της και αποτελεί μια από τους σημαντικότερους κλάδους που διέπουν την οικονομία της χώρας (Ζερφυρίδης, 2001). Οι τεχνολογικές εξελίξεις και οι βελτιώσεις στην παραγωγή τυριών οδήγησαν τον κλάδο να αποκτήσει πιο βιομηχανικό χαρακτήρα, ξεπερνώντας αρκετά την παραδοσιακή μορφή που διέθετε μέχρι πρότινος. Σε αυτήν ανάπτυξη του κλάδου βοήθησαν οι ιδανικές κλιματολογικές συνθήκες της Ελλάδας. Για την τυροκομία, η «Φέτα» αποτελεί το κυρίαρχο τυρί στο όποιο βασίζεται η πλειοψηφία των προσπαθειών του για την ανάπτυξη του κλάδου. Σύμφωνα με των Κώδικα Τροφίμων & Ποτών η «Φέτα» αναγνωρίζεται ως προϊόν Προστατευμένης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), που παράγεται από αιγοπρόβειο γάλα, σε καθορισμένες γεωγραφικές περιοχές της Ελλάδας με μια συγκεκριμένη μεθοδολογία. Η κατοχύρωση του δικαιώματος της αποκλειστικής χρήσης της ονομασίας του λευκού τυριού «Φέτα» ως ΠΟΠ από την Ελλάδα έγινε τον Οκτώβριο του 2005, με απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, υστέρα από μακροχρόνια διαμάχη της Ελλάδας με άλλες ευρωπαϊκές χώρες παραγωγής «Φέτας» (Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, 2006). Λόγω της μεγάλης ανταγωνιστικότητας και της μεγάλης ποικιλίας της «Φέτας» στην αγορά, οι καταναλωτές στην προσπάθεια τους να επιλέξουν τυρί «Φέτα», το οποίο τους προσφέρει υψηλή ποιότητα και ασφάλεια, πέφτουν «θύματα» των παραπλανητικών απομιμήσεων και κάνουν λανθασμένες επιλογές. Αν και η αναγνώριση της «Φέτας» ως ΠΟΠ αναδεικνύει με τον καλύτερο τρόπο να ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του τόπου παρασκευής και την ελληνικότητα της, καθώς επίσης, ότι { 15ί

16 προσφέρει υψηλές προδιαγραφές ποιότητας και ασφάλειας, δεν είναι λίγοι οι καταναλωτές που δεν έχουν γνώση για την πιστοποίηση της «Φέτα» ως ΠΟΠ. 1.3 ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Ο βασικός σκοπός της έρευνας είναι η διερεύνηση των στάσεων και των προθέσεων των καταναλωτών του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης όσον αφόρα το τυρί «Φέτα» εν όψει της οικονομικής κρίσης. Επιπλέον, βασική επιδίωξη αποτελεί η μελέτη της έννοιας Προστατευμένη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ), με την οποία ονομασία έχει πιστοποιηθεί το τυρί «Φέτα» και κατά πόσο η πιστοποίηση αυτή είναι ευρέως γνώση στους κάτοικους. Οι επιμέρους στόχοι της έρευνας αυτής είναι: 1. Να εξακριβωθεί αν οι καταναλωτές αγοράζουν το τυρί «Φέτα» και ποιοι είναι οι σημαντικοί παράγοντες που τους ωθούν για την αγορά του εξεταζομένου προϊόντος. 2. Να διαπιστωθεί για το ποιο είδος «Φέτας» (χύμα/συσκευασμένο) αγοράζουν οι καταναλωτές του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης. 3. Να μελετηθεί αν οι καταναλωτές διαβάζουν την αναγραφόμενη ετικέτα συσκευασίας του προϊόντος και ποια χαρακτηριστικά γνωρίσματα της «Φέτας» τους ωθούν στην ανάγνωση της. 4. Να εντοπιστούν οι παράγοντες που θεωρούνται από τους καταναλωτές ως κριτήρια ποιότητας. 5. Να μελετηθεί αν υπάρχει ικανοποίηση (satisfaction) προς το εμπορικό όνομα (μάρκα) και να εντοπιστούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ιδιότητες που συντελούν σε αυτήν. 6. Να αποσαφηνιστεί ποια είναι η πρόθεση (intension buying) των καταναλωτών για την αγορά του τυριού «Φέτα». 7. Να μελετηθεί πως επιδρούν τα διαφορά κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά των καταναλωτών (εισόδημα, εκπαίδευση, επάγγελμα, φύλο, ηλικία, οικογενειακή κατάσταση και τόπος καταγωγής/μόνιμης διαμονής) στις στάσεις των καταναλωτών στην αγορά του τυριού «Φέτα». { 16 ί

17 1.4 ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΧΡΟΝΟΣ ΠΟΥ ΔΙΕΝΕΡΓΗΘΗΚΕ Η ΕΡΕΥΝΑ Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο πολεοδομικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης και στο βαθμό που είναι εφικτό να γίνουν γενικεύσεις και έλεγχοι υποθέσεων που αφορούν το σύνολο του πληθυσμού του παραπάνω πολεοδομικού συγκροτήματος. Η έρευνα διεξήχθη από το Δεκέμβριο του 2011 ως τον Φεβρουάριο Η έρευνα υλοποιήθηκε βάσει του ερωτηματολογίου που συντάχθηκε ειδικά για τον σκοπό αυτό και συμπληρώθηκε τόσο με προσωπικές συνεντεύξεις όσο και με τις προσωπικές επιλογές των ερωτηθέντων. 1.5 ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ - ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΑ ΩΦΕΛΗ Η μελέτη των στάσεων και των προθέσεων των καταναλωτών του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης για την αγορά του τυριού «Φέτα» και κατά επέκταση όλων των τυροκομικών προϊόντων, θα παρέχει πληροφορίες χρήσιμες για τον μέλλον της αγοράς. Επειδή, ο κλάδος της τυροκομίας αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους παράγοντες ανάπτυξης της οικονομίας της χώρας, θα διευκολύνει τις τυροκομικές βιομηχανίες και την κυβέρνηση να διαμορφώσουν μια πιο αποτελεσματική Αγροτική Πολιτική (πολιτική τιμών, αναδιάρθρωση των μεθόδων προώθησης του προϊόντος κ.α.). Επειδή δεν υπάρχουν προγενέστερες έρευνες τέτοιου θέματος, τα συμπεράσματα που θα προκύψουν από την ανάλυση των στοιχείων θα βοηθήσουν: > να ενημερωθούν οι κάτοικοι του πολεοδομικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης για την έννοια της πιστοποίησης ΠΟΠ και ποια είναι τα ωφελεί από την καταχώρηση της «Φέτας» ως προϊόν ΠΟΠ. > τα στελέχη του marketing να κατανοήσουν τις στάσεις και προδιαθέσεις των καταναλωτών για το τυρί «Φέτα» και κατά επέκταση άλλων προϊόντων εν όψη οικονομικής κρίσης ώστε να προβλέψουν με ακρίβεια μελλοντικές κινήσεις αγορών. > τα στελέχη του marketing να κατανοήσουν γιατί οι πωλήσεις του προϊόντος είναι ικανοποιητικές ή όχι καθώς και ποιοι είναι οι λόγοι που ωθούν τους καταναλωτές να γίνουν πιστοί αγοραστές του προϊόντος. { 17 Î

18 > άλλους ερευνητές, να μελετήσουν σε βάθος τις έννοιες αντιληπτή ποιότητα, ικανοποίηση, πίστη και πρόθεση αγοράς τόσο για το τυρί «Φέτα» όσο και για αλλά προϊόντα που φέρουν την πιστοποίηση ΠΟΠ. 1.6 ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η πτυχιακή εργασία αποτελείται από έξη κεφάλαια τα όποια είναι τα εξής: Κεφάλαιο 1: Αναφέρεται το ερευνητικό πρόβλημα, ο σκοπός και οι επιμέρους στόχοι της έρευνας, οι παραγόμενες ωφέλειες από την πρόσφορα της έρευνας και η δομή της. Κεφάλαιο 2: Παρουσιάζει γενικές πληροφορίες για το εξεταζόμενο προϊόν «Φέτα» και την πιστοποίηση της ως Προστατευμένη Ονομασία Προέλευσης. Αναφέρονται στοιχεία από έρευνες της ICAP καθώς και μια ειδική βιβλιογραφία βασισμένη σε προγενέστερες έρευνες. Κεφάλαιο 3: Περιγράφει την μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε για την έρευνα, καθώς και τη συνοπτική παρουσίαση του ερωτηματολογίου. Κεφάλαιο 4: Παρουσιάζει τα αποτελέσματα που πρόεκυψαν από τη στατιστική ανάλυση των δεδομένων της ποσοτικής έρευνας. Κεφάλαιο 5: Περιέχει τα βασικά συμπεράσματα της έρευνας, τη σημασία των πορισμάτων της και ποιοι οι τυχόν περιορισμοί στα ευρήματα της έρευνας. Κεφάλαιο 6: Βιβλιογραφία { 18 Î

19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ 2.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζονται γενικές πληροφορίες για το εξεταζόμενο προϊόν «Φέτα» και την πιστοποίηση της ως Προστατευμένη Ονομασία Προέλευσης. Επίσης, αναφέρονται στοιχεία από έρευνες της ICAP, που έχει πραγματοποιηθεί για το τομέα των τυροκομικών όσον αφορά την εγχώρια παραγωγή τυροκομικών προϊόντων, τις εξαγωγές και εισαγωγές τυριών, καθώς και την κατανάλωση τους. Ακόμα παρουσιάζονται προγενέστερες έρευνες που αναφέρονται για τις έννοιες ποιότητα, ικανοποίηση, πίστη και πρόθεση αγοράς ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΤΥΡΟΚΟΜΙΑΣ Το τυρί θεωρείται από το ευρύ κοινό ένα από σημαντικότερα «εδέσματα» της καθημερινής διατροφής και ιστορία του είναι τόσο μακρόχρονη όσο και αυτή του ανθρωπινού γένους (Cheesenet.gr, 2007). Αναμφίβολα το γάλα αποτελεί για αρκετούς ανθρώπους μια από τις καλύτερες τροφές, λόγω όμως της μη δυνατότητας διατήρησης για μεγάλο χρονικό διάστημα δημιουργήθηκε η ανάγκη μετατροπής της σε κάποιο προϊόν, που να διατηρείται και να μην χάνει στο ελάχιστο την θρεπτική αξία του γάλακτος. Ένα τέτοιο προϊόν αποτελεί το τυρί, το οποίο παρασκευάστηκε πριν χρόνια περίπου σε κάποια από τις θερμές περιοχές στην λεκάνη της Μεσογείου Θαλάσσης (Ζερφυρίδης, 2001, σελ. 1). Σύμφωνα με το αρχαίο μύθο το τυρί δημιουργήθηκε τυχαία από ένα άραβα έμπορο στην προσπάθεια του να μεταφέρει το γάλα σε ασκί από το στομάχι προβάτου. Επιπλέον, στην ελληνική μυθολογία αναφέρεται ότι οι θεοί του Όλυμπου αποφάσισαν να κάνουν το δώρο αυτό στους τυχερούς θνητούς. Ακόμα έχουν γίνει αρκετές αναφορές για αυτό το εξαιρετικό αγαθό και στην Πάλαια Διαθήκη. Στην Ευρώπη η τυροκομία πρωτοεμφανίστηκε χάρις τους Άριους, νομάδες κτηνοτρόφους στην κεντρική Ασία (Cheesenet.gr, 2007). Επίσης, υπάρχουν κάποιες καταγραφές που αναφέρουν ως παραγωγό του τυριού τον κύκλωπα Πολυφήμου. Στην περίοδο του ( 19 )

20 π.χ, ο ιστορικός Κτησίας απεικονίζει τη Σεμίραμις (Βασίλισσα της Ασσυρίας), να τρέφεται από το τυρί. Σύμφωνα με τις παραπάνω αναφορές είναι εμφανές ότι το κυριότερο τυρί που παρασκευαζόταν ανέκαθεν στην Ελλάδα ήταν το άσπρο τυρί (Ζερφυρίδης, 2001, σελ. 2). Επίσης, ο κλάδος της τυροκομίας είχε μεγάλη διάδοση και την εποχή της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και μέχρι την ανακάλυψη της Αμερικής το τυρί παρασκευαζόταν κυρίως στα μοναστήρια της Ευρώπης από καλόγηρους. Η εμφάνιση της πρώτης βιομηχανίας τυριού έγινε το 1851 στην Αμερική, συμβάλλοντας στην εξάλειψη της χωρικής μορφής παράγωγης τυριού και στην δημιουργία μιας καινούργιας εποχής η οποία διαμορφώνεται από βιομηχανικό χαρακτήρα. (Ζερφυρίδης, 2001, σελ. 3) Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ «ΦΕΤΑΣ» Ο μύθος αναφέρει ότι ο κύκλωπας Πολύφημος ήταν ο πρώτος παρασκευαστής του τυριού «Φέτα». Σύμφωνα με αναφορές από αρχαία κείμενα και τα ξένα επιστημονικά συγγράμματα, η Φέτα αποτελεί αποκλειστικά και μόνο ελληνικό τυρί. Για την προέλευση της ονομασίας της «Φέτας» κατά καιρούς δόθηκαν πολλές εκδοχές. Μια εκδοχή είναι πως το τυρί συσκευαζόταν σε βαρέλια και τα τεμάχια της «Φέτας» είχανε σχήμα σφηνοειδής για να ταιριάσουν μέσα στο βαρέλι όπως είναι και το σχήμα της «Φέτας» καρπουζιού. Επίσης, μια άλλη εκδοχή είναι πως η ονομασία αυτή είναι πιθανό να προήλθε και από την Λατινική λέξη Fette δηλαδή τον τρόπο τεμαχισμού αντικείμενου σε μικρότερα κομμάτια. Η λέξη «Φέτα» όμως γενικότερα σημαίνει πλατύ και λεπτό κομμάτι το όποιο αποκόπτεται από ένα μεγαλύτερο σε μέγεθος κομμάτι (Ζερφυρίδης, 2001, σελ ). Το όνομα «Φέτα» επικράτησε τον 19ο αιώνα. Στην διάρκεια αυτού του αιώνα, στην Ελλάδα επικρατούσε το χάος της μαζικής μετανάστευσης των Ελλήνων σε διάφορες χώρες του εξωτερικού, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη ενός διεθνούς εμπορίου της «Φέτας» (Fetamania, 2007). { 20 Î