ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ (ΔΕΠ) ΚΑΙ ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΔΕΠΥ) (ATTENTION DEFICIT HYPERACTIVITY DISORDER AD/HD) ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ (ΔΕΠ) ΚΑΙ ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΔΕΠΥ) (ATTENTION DEFICIT HYPERACTIVITY DISORDER AD/HD) ΕΙΣΑΓΩΓΗ"

Transcript

1 ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ (ΔΕΠ) ΚΑΙ ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΔΕΠΥ) (ATTENTION DEFICIT HYPERACTIVITY DISORDER AD/HD) ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής (ΔΕΠ) και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), η οποία διεθνώς είναι γνωστή ως Attention Deficit Hyperactivity Disorder (AD/HD), αποτελεί μία από τις συχνότερα εμφανιζόμενες και διαγνωσκόμενες διαταραχές σε παιδιά σχολικής ηλικίας (Barkley, Τhe British Psychological Society, 1996). Μετά από ερευνητικές μελέτες επεκράτησε η άποψη ότι η ΔΕΠ/ΔΕΠΥ είναι οργανικής προέλευσης, στην οποία εμπλέκονται γενετικοί, ψυχολογικοί και κοινωνικοί παράγοντες και εµπεριέχει νοητικές και νευροψυχολογικές δυσλειτουργίες ή ανεπάρκειες (Nigg and Hinshaw 1996), παραμένοντας όμως ακόμη, πολλά αναπάντητα ερωτήματα. Η ΔΕΠ/ΔΕΠΥ είναι μία εκ γενετής διαταραχή και διαρκεί εφ όρου ζωής (Pelham, 1994). Κάποια από τα συμπτώματά της εμφανίζονται πριν από την ηλικία των 7 ετών και εκδηλώνονται οπωσδήποτε σε τουλάχιστον δύο περιβάλλοντα. Η ΔΕΠ/ΔΕΠΥ σύμφωνα με τα Διαγνωστικά Κριτήρια DSM-IV (1996) εντάσσεται μαζί με τη Διαταραχή της Διαγωγής και την Εναντιωματική Προκλητική Διαταραχή στην κατηγορία «Διαταραχές Ελλειμματικής Προσοχής και Διασπαστικής Συμπεριφοράς» και συγχρόνως στην ευρύτερη κατηγορία «Διαταραχές που συνήθως διαγιγνώσκονται για πρώτη φορά κατά τη βρεφική, παιδική ή εφηβική ηλικία». Η ΔΕΠΥ είναι μία αναπτυξιακή διαταραχή που έχοντας ως πρωτογενή χαρακτηριστικά τα συμπτώματα της απροσεξίας και της υπερκινητικότητας παρορμητικότητας επιμένει στο χρόνο και μπορεί να προκαλέσει σημαντικές και ποικίλες δυσκολίες τόσο στο ίδιο το παιδί, όσο και στο περιβάλλον του (Κάκουρος και Μανιαδάκη, 2000).

2 Ο ορισμός του συνδρόμου ΔΕΠΥ στην Ελλάδα, εξακολουθεί να είναι αμφισβητούμενος. Ο όρος ΔΕΠ/ΔΕΠΥ είναι η «ετικέτα» που χρησιμοποιείται για να περιγράψει παιδιά, τα οποία παρουσιάζουν σοβαρά προβλήματα εστίασης προσοχής, ελέγχου παρορμητικότητας και υπερκινητικότητας (Barkley, 1990). ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΕΠ/ΔΕΠΥ Μεταξύ παιδιών με ΔΕΠ/ΔΕΠΥ και παιδιών ομάδας ελέγχου τα οποία δεν παρουσιάζουν τη διαταραχή, έχουν διαπιστωθεί διαφορές σε αρκετές περιοχές νοητικής λειτουργίας και ειδικότερα σε νευροψυχολογικές μετρήσεις εκτελεστικών λειτουργιών (Tannock, 1998). Οι Tant και Douglas (1982) βρήκαν ότι τα παιδιά με ΔΕΠ/ΔΕΠΥ παρουσιάζουν συχνά δυσκολίες σε καθήκοντα και ασχολίες που απαιτούν περίπλοκες στρατηγικές επίλυσης προβλημάτων και οργανωτικές δεξιότητες. Οι στρατηγικές που εφαρμόζουν είναι αναποτελεσματικές, συχνά παρορμητικές και όχι καλά οργανωμένες (Zentall, 1998). Η αιτιολογία της διαταραχής δεν είναι ακριβώς γνωστή, παρ όλο που κατά καιρούς έχουν ενοχοποιηθεί διάφοροι παράγοντες. Ίσως η αιτία να είναι το τελικό μονοπάτι πολλών και διαφορετικών αιτιολογικών παραγόντων. Χρειάζονται περισσότερες έρευνες για να διαπιστωθεί ποιοι παράγοντες ή συνδυασμοί παραγόντων έχουν τις πιο σημαντικές αιτιολογικές επιδράσεις. Στους παράγοντες που έχουν θεωρηθεί υπεύθυνοι συμπεριλαμβάνονται οι παρακάτω: Α. Οργανικοί παράγοντες Προ-περι-μεταγεννητικοί, εγκεφαλικές βλάβες ή εγκεφαλική δυσλειτουργία, γενετικοί, δίαιτα αλλεργίες. Β. Περιβαλλοντικοί παράγοντες 2

3 Ψυχοκοινωνική αποστέρηση, ψυχοπαθολογική διαταραχή γονέων (κατάθλιψη), χαμηλό μορφωτικό οικονομικό επίπεδο οικογένειας, μη άριστες κληρονομικές, περιγεννητικές και νεογνικές συνθήκες. Τα αίτια είναι: α) Εξωγενή: Ψυχολογικοί παράγοντες β) Εγγενή: Ιατρικά αίτια Η ΔΕΠΥ, σύμφωνα με διεθνείς έρευνες (Barkley, Rief, 1993) κυμαίνεται από 3-5% του μαθητικού πληθυσμού. Στον ελλαδικό χώρο ο Κάκουρος και Μανιαδάκη πραγματοποίησαν έρευνα με βάση τα διαγνωστικά κριτήρια DSM-IV και διαπίστωσαν ότι ένα ποσοστό 10% του ελληνικού μαθητικού πληθυσμού παρουσιάζει ΔΕΠ/ΔΕΠΥ. Διαγνωστικά κριτήρια για τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας (DSM-IV) Α. Είτε το (1) είτε το (2): (1) Έξι (ή περισσότερα) από τα παρακάτω συμπτώματα απροσεξίας έχουν επιμείνει για τουλάχιστον έξι μήνες σε βαθμό που είναι δυσπροσαρμοστικός και ασύμφωνος με το αναπτυξιακό επίπεδο: Απροσεξία α) συχνά αδυνατεί να εστιάσει την προσοχή του σε λεπτομέρειες ή κάνει λάθη απροσεξίας στο σχολείο, στη δουλειά ή σε άλλες δραστηριότητες β) συχνά δυσκολεύεται να διατηρήσει την προσοχή του στα καθήκοντά του ή σε δραστηριότητες παιχνιδιού γ) συχνά δεν φαίνεται ν ακούει όταν του μιλούν κατευθείαν δ) συχνά δεν ακολουθεί μέχρι τέλους οδηγίες και αδυνατεί να τελειώσει σχολικές εργασίες, μικροθελήματα ή υποχρεώσεις στο χώρο εργασίας του (χωρίς να οφείλεται σε εναντιωτική συμπεριφορά ή αδυναμία να καταλάβει οδηγίες) 3

4 ε) συχνά έχει δυσκολία να ολοκληρώσει καθήκοντα και δραστηριότητες στ) συχνά αποφεύγει, δεν του αρέσουν ή είναι απρόθυμο να εμπλακεί σε καθήκοντα που απαιτούν σταθερή και διαρκή νοητική προσπάθεια (όπως σχολική εργασία ή προετοιμασία για το σχολείο στο σπίτι) ζ) συχνά χάνει πράγματα απαραίτητα για καθήκοντα ή δραστηριότητες (π.χ. παιχνίδια, σχολικές εργασίες, μολύβια, βιβλία, ή εργαλεία) η) συχνά διασπάται εύκολα η προσοχή του από εξωτερικά ερεθίσματα θ) συχνά ξεχνά καθημερινές δραστηριότητες (2) Έξι (ή περισσότερα) από τα παρακάτω συμπτώματα υπερκινητικότητας παρορμητικότητας έχουν επιμείνει για τουλάχιστον έξι μήνες σε βαθμό που είναι δυσπροσαρμοστικός και ασύμφωνος με το αναπτυξιακό επίπεδο: Υπερκινητικότητα α) συχνά κινεί νευρικά χέρια και πόδια ή στριφογυρνά στη θέση του β) συχνά σηκώνεται από τη θέση του στην τάξη ή σε άλλες καταστάσεις στις οποίες το αναμενόμενο είναι να παραμείνει καθισμένο γ) συχνά τρέχει γύρω γύρω ή σκαρφαλώνει με τρόπο υπερβολικό σε καταστάσεις όπου αυτή η συμπεριφορά δεν ταιριάζει (σε εφήβους ή ενηλίκους μπορεί να περιορίζεται σε υποκειμενικά αισθήματα κινητικής ανησυχίας) δ) συχνά δυσκολεύεται να παίζει ή να εμπλέκεται σε δραστηριότητες του ελεύθερου χρόνου, ήσυχα ε) συχνά μιλά υπερβολικά Παρορμητικότητα 4

5 στ) συχνά ξεστομίζει απερίσκεπτα απαντήσεις πριν ολοκληρωθούν οι ερωτήσεις ζ) συχνά δυσκολεύεται να περιμένει τη σειρά του η) συχνά διακόπτει ή «χώνεται» σε άλλους (π.χ. παρεμβαίνει απρόσκλητα σε συζητήσεις ή παιχνίδια) Β. Μερικά συμπτώματα υπερκινητικότητας παρορμητικότητας που προκάλεσαν έκπτωση ήταν παρόντα πριν την ηλικία των 7 ετών. Γ. Κάποια έκπτωση από τα συμπτώματα είναι παρούσα σε δύο ή περισσότερους τομείς. Δ. Πρέπει να υπάρχει σαφής απόδειξη κλινικά σημαντικής έκπτωσης στην κοινωνική, σχολική ή επαγγελματική λειτουργικότητα. Ε. Τα συμπτώματα δεν συμβαίνουν αποκλειστικά κατά τη διάρκεια της πορείας κάποιας βαριάς εκτεταμένης διαταραχής της ανάπτυξης, της σχιζοφρένειας ή άλλης ψυχωτικής διαταραχής και δεν εξηγούνται καλύτερα ως κάποια άλλη ψυχική διαταραχή (π.χ. διαταραχή της διάθεσης, αγχώδης διαταραχή, διασχιστική διαταραχή, ή διαταραχή της προσωπικότητας). Σημείωση: Για άτομα (ιδίως εφήβους ή ενηλίκους) που τώρα έχουν συμπτώματα που δεν πληρούν πια όλα τα κριτήρια, πρέπει να μπει ο προσδιορισμός «Σε μερική Ύφεση». (Μάνος 1997: 616, 617). Η ΔΕΠ/ΔΕΠΥ μπορεί να παρουσιαστεί σε τρεις τύπους: 1. Συνδυασμένος τύπος, όπου το παιδί παρουσιάζει συμπτώματα απροσεξίας, υπερκινητικότητας και παρορμητικότητας 2. Απρόσεκτος τύπος, όπου το παιδί παρουσιάζει κυρίως συμπτώματα απροσεξίας 5

6 3. Υπερκινητικός παρορμητικός τύπος, όπου το παιδί παρουσιάζει κυρίως συμπτώματα υπερκινητικότητας - παρορμητικότητας. Τα διαγνωστικά κριτήρια για τη Διαταραχή Υπερκινητικότητας (ΔΥΚ) ή Hyperkinetic disorder (ΗΚΔ) περιέχονται στο ICD-10 (1992 & 1993) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Η κύρια διαφορά ανάμεσα στα δύο διαγνωστικά κριτήρια (DSM-IV και ICD-10) είναι ότι το DSM-IV επιτρέπει διάγνωση ΔΕΠ/ΔΕΠΥ ακόμη και σε περίπτωση συνοσηρότητας με άλλες ψυχοπαθολογίες, ενώ το ICD-10 αποκλείει τη διάγνωση ΗΚΔ/ΔΥΚ όταν είναι παρούσες άλλες σύνοδες ψυχοπαθολογίες, όπως ψυχικές διαταραχές και άγχος (Λιβανίου, 2004). Οι Swanson, Sergeant, Taylοr, Sonuga-Barke, Jensen και Cantwellt (1998) αναφέρουν τις διαφορές των ΔΥΚ/ΔΕΠΥ, όταν εξετάζουμε συνοσηρότητα με άλλες ψυχοπαθολογίες ως εξής: ΔΥΚ/HKD Υπερκινητικότητα και ελλειμματική προσοχή (χωρίς συμπεριφορική διαταραχή) Υπερκινητικότητα (με συμπεριφορική διαταραχή) Δεν μπορεί να γίνει ασφαλής διάγνωση ΔΥΚ/HKD σε περίπτωση συνοσηρότητας με άγχος και διαταραχές ψυχικής διάθεσης. ΔΕΠΥ/ADHD Υποτύποι με την ίδια βάση συμπτωμάτων (ελλειμματική προσοχή, υπερκινητικότητα / παρορμητικότητα και συνδυασμός αυτών) Διάγνωση ΔΕΠΥ με συνοσηρότητα συμπεριφορικής διαταραχής, άγχους και διαταραχών ψυχικής διάθεσης, μπορεί να γίνει εάν πληρούνται τα κριτήρια διάγνωσης συνοσηρότητας πολλαπλών διαταραχών. 6

7 Θα πρέπει να σημειωθεί, ότι υπάρχει έλλειψη σαφήνειας ως προς τα διαγνωστικά κριτήρια, αλλά και το θέμα της ΔΕΠ/ΔΕΠΥ περιπλέκεται από μια σειρά ζητημάτων: α) κοινωνικο-πολιτισμικές τοποθετήσεις β) έλλειψη σαφήνειας γύρω από τα όρια γ) παρουσία ακραίων επιπέδων παρορμητικότητας, διάσπασης προσοχής, κινητικής δραστηριότητας και άλλων χαρακτηριστικών στοιχείων δ) ύπαρξη υποομάδων. Τα διαχωριστικά όρια λοιπόν εμφανίζονται ασαφή και πολλές φορές υπερκινητικότητα, ελλειμματική προσοχή και παρορμητικότητα, αλληλεπικαλύπτονται. Η ΔΕΠ/ΔΕΠΥ συνυπάρχει: Με δυσλεξία Με μαθησιακές δυσκολίες Με ειδικές γλωσσικές διαταραχές και γλωσσικά προβλήματα Με εναντιωματική, παραβατική συμπεριφορά Με συναισθηματικές διαταραχές Με άλλες συμπεριφορικές ψυχοπαθολογίες Μελέτες που συνέκριναν παιδιά με Μαθησιακές Δυσκολίες (ΜΔ) με και χωρίς ΔΕΠ/ΔΕΠΥ, διαπίστωσαν ότι παιδιά με ΜΔ και παιδιά με ΔΕΠ/ΔΕΠΥ και ΜΔ, συνιστούν δύο ξεχωριστές νευρογνωστικές οντότητες. Ο Tirosh και οι συνεργάτες του (1998) καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι παρότι τα παιδιά με ΔΕΠ/ΔΕΠΥ είναι δυνατόν να εμφανίζουν και ΜΔ, εντούτοις ΔΕΠ/ΔΕΠΥ και ΜΔ αποτελούν ξεχωριστά σύνδρομα. Οι Biderman, Newcorn και Sprich (1991) υπολόγισαν ότι υπάρχει μια ευρέως ποικίλη επικάλυψη μεταξύ ΔΕΠ/ΔΕΠΥ και ΜΔ, η οποία κυμαίνεται από μόλις 10% μέχρι και 92% (Silver, 1981). Έρευνες έδειξαν ότι τα παιδιά με ΔΕΠ/ΔΕΠΥ αντιμετωπίζουν επίσης ΜΔ οξείες ή ήπιες, ανάλογα με τη συμπτωματολογία της ΔΕΠ/ΔΕΠΥ. 7

8 Πολλές φορές συνυπάρχει η ΔΕΠ/ΔΕΠΥ με Αναγνωστικές Δυσχέρειες (ΑΔ) καθώς και με ορθογραφικές δυσχέρειες και δυσκολίες στα μαθηματικά. Η ΔΕΠ/ΔΕΠΥ προκαλεί επιπτώσεις: Στην κοινωνικοποίηση του παιδιού Στις ενδοοικογενειακές σχέσεις Στον τρόπο μάθησης του παιδιού Στις μαθησιακές του επιδόσεις Στις ενδο-σχολικές σχέσεις Στην αυτο-αντίληψη και αυτο-εκτίμηση του παιδιού Στον ψυχισμό του. Η ΔΕΠΥ είναι ένα σύνδρομο στο οποίο εμπλέκονται διαταραχές στο εκτελεστικό σύστημα του εγκεφάλου και κυρίως: Στην αυτορρύθμιση (εσωτερική, εξωτερική) Στο ρυθμό (αργός, γρήγορος) Στην οπτική και ακουστική αντίληψη Στη μνήμη (βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη) Στην αντιληπτική «αφύπνιση» και εγρήγορση Στην αναχαίτιση (Λιβανίου, 2004). Η διάγνωση ΔΕΠ/ΔΕΠΥ εκτός από συμπεριφοριστικά προβλήματα δημιουργεί δυσκολίες και στον ψυχικό κόσμο του παιδιού και συγκεκριμένα στην αυτοεικόνα του. Παρουσιάζει δυσκολίες στο να δημιουργήσει φιλίες και να κάνει παρέα με τους συνομηλίκους του. Προτιμά μικρότερα παιδιά, με ρόλο αρχηγού. Με δεδομένη τη μαρτυρία, ότι η ΔΕΠ/ΔΕΠΥ είναι ένα κλινικό πρόβλημα με επιπτώσεις στη συμπεριφορά του παιδιού είναι πιθανό να εμφανίζεται και στο σπίτι (μελέτη) και στο σχολείο (επιδόσεις), αλλά και σε άλλους χώρους (Barkley, 1998). 8

9 Σ όλα αυτά τα συμπτώματα αντιδρούν γονείς και εκπαιδευτικοί, με συνέπεια να επηρεάζεται η συμπεριφορά του παιδιού σε μεγάλο βαθμό από το οικογενειακό, αλλά και το σχολικό του περιβάλλον (Reason, 1999). Γονείς και εκπαιδευτικοί προβληματίζονται, γιατί το παιδί εμφανίζει ιδιαιτερότητες στη συμπεριφορά του, δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί και να εστιάσει την προσοχή του, ενεργεί παρορμητικά χωρίς να σκέφτεται και ανησυχούν για τις ακαδημαϊκές του επιδόσεις. Σύμφωνα με το Rutter (1982), τα παιδιά αυτά τους φέρνουν συχνά σε απόγνωση. Κατά τον Τσιάντη και τους συνεργάτες του (1982) οι έλληνες γονείς δείχνουν να ενδιαφέρονται και να ανησυχούν μόνο για την ακαδημαϊκή μόρφωση των παιδιών τους, παρά για τα προβλήματα συμπεριφοράς τους. Κι όμως, τα παιδιά αυτά, μπορεί να έχουν μαζί με την προβληματική συμπεριφορά και προβλήματα μαθησιακά που εμποδίζουν την ακαδημαϊκή τους απόδοση (Salend, 2001). Σύμφωνα με τους ερευνητές (Reeve, Μπεζεβέγκης, 1989) αρκετοί μαθητές με ΔΕΠΥ εξαιτίας της συχνής σχολικής αποτυχίας που βιώνουν και της δυσκολίας που αντιμετωπίζουν να προσαρμοστούν στο περιβάλλον μιας τυπικής, συμβατικής σχολικής τάξης, χρειάζονται ειδική παιδαγωγική αντιμετώπιση. Οι διδακτικές προσεγγίσεις για τους μαθητές με ΔΕΠΥ συχνά επικεντρώνονται στον περιορισμό της προβληματικής συμπεριφοράς τους. Επιπρόσθετα, πρέπει να χρησιμοποιούνται αποτελεσματικές μαθησιακές στρατηγικές για να βοηθήσουν τη μελέτη των μαθητών. Όμως, ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές με ΔΕΠ/ΔΕΠΥ θα πρέπει να περιλαμβάνει εκπαιδευτικές παρεμβάσεις προσαρμοσμένες στις μαθησιακές ανάγκες και ιδιαιτερότητες των μαθητών. Πώς αντιμετωπίζεται το πρόβλημα; Για την αντιμετώπιση της ΔΕΠ/ΔΕΠΥ, υπάρχει μεγάλη διάσταση απόψεων, μεταξύ των ειδικών. 9

10 Η συμβολή του εκπαιδευτικού στην αναγνώριση και αντιμετώπιση του προβλήματος είναι καθοριστικής σημασίας. Ο εκπαιδευτικός συνήθως είναι εκείνος που πρώτος εντοπίζει το πρόβλημα. Είναι επίσης εκείνος που πρέπει καθημερινά να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες του παιδιού μέσα στην τάξη και τα προβλήματα που πιθανόν αυτό να προκαλεί, με τέτοιο τρόπο, ώστε να το βοηθήσει να ανταπεξέλθει τόσο στο μαθησιακό όσο και στον κοινωνικό τομέα. Η θεραπεία αυτής της διαταραχής είναι πολυδιάστατη και αν ξεκινήσει έγκαιρα, μπορεί πραγματικά να βοηθήσει το παιδί να προσαρμοστεί καλύτερα στο περιβάλλον του και να αποδώσει, στις εκάστοτε απαιτήσεις, με το μέγιστο των δυνατοτήτων του. Σε ένα πρώτο επίπεδο (κυρίως στις μέτριες και σοβαρές μορφές) ακολουθείται φαρμακευτική αγωγή. Σε ένα δεύτερο επίπεδο επιχειρούνται ψυχοκοινωνικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των δυσκολιών του παιδιού με συμμετοχή των γονέων, του ίδιου του παιδιού, ίσως και των εκπαιδευτικών. Σε ένα τρίτο επίπεδο εφαρμόζονται κάποιες τεχνικές τροποποίησης συμπεριφοράς για την εξομάλυνση κυρίως πρακτικών προβλημάτων. ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΔΕΠΥ Στο χώρο του σχολείου μεταξύ των μαθητών υπάρχουν παιδιά που παρουσιάζουν ψυχοσυναισθηματικά προβλήματα και προβλήματα συμπεριφοράς, όπως και παιδιά με ΔΕΠΥ, για τα οποία θα μπορούσαμε να πούμε, ότι η περίπτωσή τους είναι ίσως η πιο παρεξηγημένη ανάμεσα στις περιπτώσεις των παιδιών με προβλήματα συμπεριφοράς. Είναι πολύ εύκολο να τα συγχέουμε και δύσκολο να τα ξεχωρίσουμε. Η διαφορά τους έγκειται στο ότι, τα πρώτα μπορούν, αλλά δε θέλουν να συμμορφωθούν, τα δεύτερα όμως (με ΔΕΠΥ), θέλουν να συμμορφωθούν, αλλά δεν μπορούν. Η εντύπωση που προκαλούν τα παιδιά με ΔΕΠΥ, είναι αυτή του δύσκολου και ατίθασου παιδιού που δεν μπορεί τίποτα να κάνει σωστά, ενώ με μεγάλη δυσκολία μπορεί να βρει 10

11 κανείς δύο καλές κουβέντες για να τα επαινέσει. Είναι άτακτα και ανήσυχα μέχρι τρέλας, αδέξια και απρόσεχτα, κακοί μαθητές, ενώ δεν φαίνονται ότι έχουν σοβαρό νοητικό πρόβλημα. Είναι τα παιδιά που φέρνουν σε απελπισία γονείς και εκπαιδευτικούς, οι οποίοι συχνά αισθάνονται ανίκανοι και αποτυχημένοι, φθάνοντας μέχρι και του σημείου της απόρριψης. Τα παιδιά αυτά μπορούν να χαρακτηριστούν ως: «τεμπέλικα», «παλιόπαιδα», «ανίκανα» λόγω άγνοιας, που οδηγεί σε παρερμηνείες και λανθασμένες εκτιμήσεις. Δύο είναι τα βασικά σημεία που αγνοούνται: α) ότι το παιδί δεν το θέλει που φέρεται έτσι, υποφέρει κι αυτό όπως και οι άλλοι και ας μην είναι άμεσα εμφανές και β) ότι μόνο μια συνδυασμένη αγωγή που παρέχεται στα πλαίσια μιας πολυπληθούς διεπιστημονικής ομάδας μπορεί να φέρει αποτελέσματα. Άρα, μπορούμε να συμπεράνουμε, ότι δύο είναι οι έννοιες κλειδιά για τη σωστή αντιμετώπιση της κατάστασης: 1.- Η πολύπλευρη γνώση της διαταραχής και 2.- Η συνεργασία στην αντιμετώπισή της. Τα παιδιά με ΔΕΠΥ, λόγω του αθέλητου της συμπεριφοράς τους, συχνά «κακοποιούνται» σωματικά και ψυχικά. Πολλά, παρουσιάζουν μια γνωστική υποκινητικότητα ή νωθρότητα και ας είναι υπερκινητικά. Εκπαιδευτικοί και γονείς νομίζουν ότι «βαριούνται» και δε θέλουν να σκεφτούν ή να δουλέψουν. Λόγω της απόρριψης που δέχονται, αισθάνονται απογοήτευση και αγανάκτηση από τις συνεχείς αποτυχίες τους και παρουσιάζουν διαταρακτικές συμπεριφορές, μη σκόπιμες, σαν αντίδραση στο περιβάλλον που τους τιμωρεί, τους στιγματίζει και τους ετικετοποιεί. Έχοντας δυσκολία να μπουν στη θέση του άλλου, δεν μπορούν να κάνουν φίλους ή να τους διατηρήσουν και μένουν απομονωμένα από τους συμμαθητές τους. Απογοητεύονται, παραιτούνται από προσπάθειες ελέγχου της συμπεριφοράς τους και καταφεύγουν σε ανώριμους τρόπους συμπεριφοράς π.χ. θεατρινισμούς για να προσελκύσουν το ενδιαφέρον της ομάδας και να γίνουν αποδεκτά. 11

12 Η ΔΕΠΥ αρχίζει γύρω στο 3 ο έτος ηλικίας, αυξάνεται στο Νηπιαγωγείο και περισσότερο στο Δημοτικό Σχολείο. Στην εφηβεία μειώνεται η υπερκινητικότητα, αλλά παραμένουν τα προβλήματα στη μάθηση και στο χώρο της ψυχοπαθολογίας. Παρουσιάζεται με αναλογία 4 αγόρια : 1 κορίτσι. Αυτό οφείλεται στο φυλετικό χρωμόσωμα του 23 ου ζεύγους που καθιστά τα αγόρια πιο ευπρόσβλητα. Χαρακτηριστικές προβληματικές συμπεριφορές παιδιών με ΔΕΠΥ Υπερκινητικότητα - Κινούν νευρικά χέρια ή πόδια η στριφογυρίζουν στη θέση τους - Εγκαταλείπουν τη θέση τους, όταν πρέπει να παραμείνουν καθισμένα - Είναι διαρκώς σε συνεχή κινησιακή ανησυχία, σαν να «κινούνται με μηχανή» - Μιλούν διαρκώς και υπερβολικά μέσα στην τάξη - Κάνουν επικίνδυνα πράγματα τρέχοντας και σκαρφαλώνοντας - Σε δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου δε συμμετέχουν ήσυχα και ήρεμα Απροσεξία - Έντονη διάσπαση προσοχής από οπτικο-ακουστικά ερεθίσματα - Μέσα στην τάξη μοιάζουν «χαμένα» δείχνοντας ότι ονειροπολούν - Δεν μπορούν να επικεντρώσουν την προσοχή τους σε λεπτομέρειες - Δυσκολεύονται να οργανώσουν δουλειές και δραστηριότητες - Δεν ακολουθούν μέχρι τέλους οδηγίες και αποτυγχάνουν να διεκπεραιώσουν σχολικές εργασίες - Φαίνονται μπερδεμένα - Ξεχνούν καθημερινές δραστηριότητες - 12

13 - Δυσκολεύονται να διατηρήσουν την προσοχή τους σε δουλειές ή δραστηριότητες παιχνιδιού - Φαίνεται να μην ακούνε, όταν τους απευθύνεται ο λόγος Παρορμητικότητα - Απαντούν, πριν ολοκληρωθεί η ερώτηση απερίσκεπτα - Δυσκολεύονται να περιμένουν τη σειρά τους - Έχουν άλλοτε γρήγορους και άλλοτε αργούς ρυθμούς - Διακόπτουν ή ενοχλούν με την παρουσία τους, τους άλλους Η ΔΕΠΥ χρειάζεται σωστή αντιμετώπιση από την αρχή. Όλοι όσοι εμπλέκονται, οφείλουν να έχουν υπομονή και να διαθέτουν δεξιοτεχνία για την αντιμετώπιση των προβλημάτων του παιδιού. Το αποτέλεσμα τις περισσότερες φορές είναι ικανοποιητικό. Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι, ότι το παιδί αυτό δεν είναι ένα κακότροπο πλάσμα που ό,τι κάνει, το κάνει για να εξοργίζει τους γύρω του. Υπάγεται στο βασικό κανόνα που λέει: «Ένα παιδί που δημιουργεί στους άλλους προβλήματα, επιχειρεί να λύσει τα δικά του». Το πρόβλημά του δεν είναι «αρρώστια». Έχει ανάγκη από βοήθεια, συμπαράσταση απ όλους μας και να αντιμετωπιστεί με υπομονή και κατανόηση. Δεν είναι αντικοινωνικό στοιχείο, ούτε πρέπει να γίνεται ο «αποδιοπομπαίος τράγος» από σπίτι, σχολείο, παρέα. Δε βλέπουμε μόνο τις κακές πλευρές του, αλλά και τις καλές του. Βασικός στόχος όλων μας, η αποδοχή του από το περιβάλλον (οικογενειακό, σχολικό και ευρύτερο), καθώς και η ικανοποίηση των ψυχολογικών αναγκών του. Αντιμετώπιση μαθητών με ΔΕΠΥ στην τάξη Οι εκπαιδευτικοί γενικής και ειδικής αγωγής ως βασικοί υποστηρικτές των παιδιών με ΔΕΠΥ, μπορούν να συμπεριλάβουν στις γενικές δραστηριότητες μάθησης και κάποιες ενδεικτικές, όπως: 13

14 - Περιορισμό του αριθμού παραγόντων που αποσπούν την προσοχή (περιττά οπτικά και ακουστικά ερεθίσματα πόρτα, παράθυρα, διακοσμητικά ερεθίσματα της τάξης) - Μετασχηματισμό των πληροφοριών σε εικόνες οπτικές ή ακουστικές, αλλά και με χρήση δικών τους λέξεων - Χρησιμοποίηση ενδιαφέροντος διδακτικού υλικού - Ανακάλυψη τρόπων για προσέλκυση της προσοχής - Δημιουργία θετικού μαθησιακού περιβάλλοντος - Δραστηριότητες για πρόκληση περιέργειας και ενθουσιασμού - Χωρισμό κάθε δραστηριότητας σε μικρές ενότητες και διδασκαλία με μικρά βήματα και όχι στο σύνολό τους, μειώνοντας έτσι τις πιθανότητες εγκατάλειψης των προσπαθειών του παιδιού. - Στρατηγικές «εκτόνωσης», με ανάθεση μικροεργασιών για το σχολείο και το σπίτι π.χ. μοίρασμα τετραδίων, γράψιμο στον πίνακα, δείξιμο στο χάρτη, σε όργανο ή σε μια εικόνα., με σκοπό την απελευθέρωση της ενέργειάς τους και ελαχιστοποίηση της κούρασης και της μονοτονίας τους. - Εξατομίκευση εργασίας σε σχέση πάντα με τα ποικίλα εκπαιδευτικά επίπεδα και τις ανάγκες των μαθητών στο σχολείο και στο σπίτι. - Ενθάρρυνση και ενίσχυση της σωστής συμπεριφοράς, ακόμη και μιας μικρής βελτίωσης. - Εμπλουτισμός της ύλης των μαθημάτων - Προσαρμογή των ερωτήσεων, έτσι, ώστε να δίνεται η ευκαιρία στο παιδί να απαντήσει σωστά. Γλώσσα απλουστευμένη, ρυθμός αργός, περιορισμός κινήσεων και χειρονομιών. - Χρήση «εξωτερικών» τεχνικών π.χ. επαίνους, αυτοκόλλητα, ειδικά προνόμια. 14

15 - Πολυαισθητηριακό ύφος διδασκαλίας, με γρήγορη εναλλαγή ερεθισμάτων - Χρήση Η/Υ - Εφαρμογή ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας - Διδασκαλία στους μαθητές να εκτιμούν τη διαφορετικότητα, να δίνουν σημασία και να μαθαίνουν από τις ομοιότητες και διαφορές των άλλων. - Χρήση σαφών όρων στην ομιλία, δίνοντας μόνο μία οδηγία τη φορά, με απλές προτάσεις. - Υπογράμμιση των κυρίων σημείων και βασικών λέξεων κλειδιών με φωσφορούχο μαρκαδόρο - Αποφυγή συχνής χρήσης τιμωρίας, παρά μόνον αν κρίνεται απαραίτητη, χωρίς αυστηρότητα, αλλά με ήρεμο και διακριτικό τρόπο. - Δομημένη εργασία με κατανοητό τρόπο, καθοδηγώντας και επεξηγώντας καθετί, επιτηρώντας πάντα με ευαισθησία και λεπτότητα. - Συνέπεια και σεβασμός στους κοινά συμφωνημένους «όρους» της τάξης. Η τήρησή τους, ανταμείβεται και επιβραβεύεται. Η αθέτησή τους επιφέρει αρνητικές συνέπειες. - Πρόβλεψη για κάποιες καταστάσεις που πιθανόν να προκαλέσουν δυσκολία (π.χ. αλλαγή στο πρόγραμμα, αλλαγή αίθουσας ), για κατάλληλη προετοιμασία των παιδιών. - Επέμβαση με μη λεκτικούς (non verbal) κώδικες, όπως ένα απαλό άγγιγμα στον ώμο ή την πλάτη, ένα αυστηρό βλέμμα, κάποιο νεύμα ή σύμβολο. - Επιδίωξη της βλεμματικής επαφής - Πρόσβαση στη βιβλιοθήκη - Μουσικά ακούσματα (κατευναστική μουσική) - Ενίσχυση του χαμηλού αυτοσεβασμού και της αυτοεικόνας του παιδιού. 15

16 - Κάθονται σε θέση, κοντά στον εκπαιδευτικό, μόνα ή με άλλον ήσυχο και υπομονετικό μαθητή. Τα πρώτα θρανία θεωρούνται κατάλληλα. Η παρουσία μας κατευνάζει την ανησυχία τους και η επέμβασή μας πρέπει να είναι άμεση. Η έρευνα δείχνει, ότι η ένα προς έναν διδασκαλία για ένα μέρος της σχολικής ημέρας, δίνει στα παιδιά με ΔΕΠΥ τις ευκαιρίες, να συζητηθούν τα συναισθήματά τους ή τα κοινωνικά και μαθησιακά προβλήματά τους (Cooper και Uplon, 1991). «Ουσιαστικά το παιδί πρέπει να αισθανθεί αγαπημένο, ακόμα και όταν η συμπεριφορά δεν είναι αγαπητή. Μισήστε την αμαρτία, αλλά αγαπήστε τον αμαρτωλό. Πείτε στο παιδί τι είναι αποδεκτό και τι δεν είναι, αλλά ποτέ μην το καταδικάσετε» (Attwood, 2001). Για τα παιδιά με ΔΕΠΥ δεν είναι όλα μαύρα. Μπορεί και γι αυτά να ισχύει η αισιόδοξη άποψη που λέει ότι: «Η συμπεριφορά μπορεί να αλλάξει» θεωρώντας τη συμπεριφορά με την ευρύτερη έννοιά της. Για να γίνει όμως κάτι τέτοιο, θα πρέπει προηγούμενα: α) Να αλλάξουμε συμπεριφορά εμείς όλοι: εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς, κοινωνία. β) Να συνεργαζόμαστε όλοι σωστά. γ) Οι εκπαιδευτικοί να δεχτούν το σύνδρομο έτσι όπως παρουσιάζεται, να ενθαρρύνουν, να δείχνουν κατανόηση, να στηρίζουν το μαθητή, να μην ξεχνούν να χαμογελούν και να αγαπούν. Θα δίνουν συγκεκριμένες οδηγίες στους γονείς για τον τρόπο οργάνωσης της μελέτης στο σπίτι, συνέχεια του τρόπου εργασίας του σχολείου. δ) Οι γονείς θα ακολουθούν πιστά το πρόγραμμα και τις οδηγίες των ειδικών, θα οπλιστούν με υπομονή, χωρίς να εκδηλώνουν θυμό και απόρριψη στο παιδί, ούτε να αισθάνονται οι ίδιοι αποτυχημένοι και ματαιωμένοι στο ρόλο τους. ε) Οι μαθητές να περιβάλλουν με αγάπη και φιλία το συμμαθητή τους, ενισχύοντας με τον τρόπο αυτό την αυτοεκτίμησή του. στ) Το σχολείο αντί να διαφοροποιεί, να κατηγοριοποιεί, να περιθωριοποιεί και να αποκλείει, να γίνει ο θεσμικός φορέας που θα αποδέχεται όλα τα παιδιά. Οφείλει να τους μεταδώσει γνώσεις, αναγνωρίζοντας ιδιαιτερότητες στον τρόπο μάθησης και παράλληλα να τα βοηθήσει, ώστε να ανακαλύψουν και να καλλιεργήσουν τα μοναδικά ταλέντα της ψυχής και του μυαλού τους (Πατσίδου, 2005). 16

17 Απ ότι φαίνεται, η περίπτωση ενός παιδιού με ΔΕΠΥ, είτε κάποιος είναι γονιός του, είτε δάσκαλός του, δεν είναι η καλύτερη που θα μπορούσε να του τύχει. Όμως, δεν είναι και η χειρότερη. Και, όταν ξέρεις, ότι οι ενέργειές σου έχουν αποτέλεσμα και βοηθούν ένα παιδί με τόσα αρνητικά προβλήματα να τα ξεπεράσει και να φτάσει στο σημείο να λειτουργεί, όπως όλα τα άλλα άτομα, πρέπει να οπλίζεσαι με κουράγιο, υπομονή και επιμονή για να το αντιμετωπίσεις. Εμείς έχουμε το καθήκον να υιοθετήσουμε το «Α-Ω» σλόγκαν, όπου: Το «Α» είναι η δομή, τα όρια, η ακρίβεια στις οδηγίες, η συνέπεια και σταθερότητα στη συμπεριφορά μας ως εκπαιδευτικοί και, Το «Ω» είναι η ευαισθησία, ο σεβασμός στη διαφορετικότητα και η ανθρώπινη προσέγγιση στα πολύμορφα και πολυδιάστατα προβλήματα και στις δυσκολίες όλων των παιδιών και κατά μείζονα λόγο, των παιδιών με μαθησιακές και συμπεριφορικές δυσκολίες. Για να φτάσουμε από το «Α» στο «Ω», χρειάζονται: ΑΠΕΡΙΟΡΙΣΤΗ ΚΑΙ ΑΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΤΗ ΘΕΤΙΚΗ ΑΠΟΔΟΧΗ της διαφορετικότητας του παιδιού- του κάθε παιδιού (Λιβανίου, 2004). 17

18 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Attwood, J. (2001). Changing unruly and unmanageable into understood special children Barkley, R.A. (1990). Attention Deficit Hyperactivity Disorder: A hand book for diagnosis and treatment. New York: Pergamon Press. (1998) New York, NY: The Guilford Press. Biederman, J. Newcorn, J. Sprich, S. (1991). Comorbidity of attention deficit hyperactivity disorder with conduct, depressive, anxiety and other disorder. American Journal of Psychiatry. Κάκουρος, Ε. Μανιαδάκη, Κ. Η επίδραση της ΔΕΠ-Υ στη σχολική επίδοση και στη συμπεριφορά των παιδιών (2000). Λιβανίου, Ε. (2004). Μαθησιακές δυσκολίες και προβλήματα συμπεριφοράς στην κανονική τάξη. Εκδ. ΚΕΔΡΟΣ, Αθήνα. Μπεζεβέγκης, Η.Γ. (1989). Εξελικτική Ψυχοπαθολογία. Τόμος Α, Αθήνα. Oxford, E. (1998). Wrestling with the whirlwind: Αn approach to the understanding of ADD/ADHD. Journal of Child Psychotherapy. Πατσίδου, Μ. (2006). Εκπαιδευτικές παρεμβάσεις σε μαθητές με Διαταραχές Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας. Θ.Ε.Α. τ. 31, Αθήνα. Pelham, W.E. (1994). Attention Deficit Hyperactivity Disorder. A Clinician s guide. New York: Plenum. Reason, R. (1999). ADHD: A psychological response to an evolving concept. Journal of Learning Disabilities. Reeve, R.E. (1990). ADHD: Facts and fallacies. Intervention is School and Clinic 18

19 Rief, S.F. (1993). How to reach and teach ADD/ADHD children: practical techniques, strategies and interventions for helping children with attention problems and hyperactivity west Nyack, New York: The Center for Appl. Res. In Education Silver, L.B. (1981). The relationship between learning disabilities, hyperactivity, distractibility and behavioral problems. Journal of the American Academy of child and Adolescent Psychiatry. Swanson, J.M. Sergeant, J.A. Taylor E. Sonuga Barke, E.J.S. Jensen P.S. and Cantwell, D.P. (1998). Attention deficit hyperkinetic disorder. The Lancet. Tannock, R. (1998). Attention deficit hyperactivity disorder: Advances in cognitive neurobiological and genetic research. Journal of Child Psychology and psychiatry and Allied Disciplines. Tant, J, L. and Douglas, V.I. (1982). Problem solving in hyperactive, normal, and reading disabled boys. Journal of Abnormal child psychology. Tirosh, E. Berger, J. Cohen Ophir, M. Davidovitch, M. and Cohen A. (1998). Learning disabilities with and without attention deficit hyperactivity disorder: Parents and teachers perspectives, Journal of Child Neurology. Tsiantis, J. Mardikian Gazerian, B. Sipitanou, A. and Tata-Stamoulopoulou, L. (1982). Child Mental Health and Psychosocial Development: National Case study. Unpublished report to the WHO. Zentall, S.S. (1993). Research on the educational implications of attention deficit hyperactivity disorder. Exceptional Children. DSM-IV Criteria American Psychiatric Association

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) Σαββίδου Αβρόρα Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) - διεθνώς Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) -

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την administrator Τρίτη, 27 Δεκέμβριος :03 - Τελευταία Ενημέρωση Τρίτη, 27 Δεκέμβριος :20

Συντάχθηκε απο τον/την administrator Τρίτη, 27 Δεκέμβριος :03 - Τελευταία Ενημέρωση Τρίτη, 27 Δεκέμβριος :20 Τι είναι η ΔΕΠΥ; Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) - διεθνώς ADHD: Attention Deficit Hyperactivity Disorder - είναι μια από τις συχνότερες νευροβιολογικές διαταραχές της παιδικής

Διαβάστε περισσότερα

Παιδί: Απλά ζωηρό και απρόσεκτο ή παρουσιάζει Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας;

Παιδί: Απλά ζωηρό και απρόσεκτο ή παρουσιάζει Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας; Παιδί: Απλά ζωηρό και απρόσεκτο ή παρουσιάζει Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας; Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητας ή ΔΕΠΥ όπως είναι γνωστή από τα ακρωνύμια, αποτελεί

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής. και υπερκινητικότητα: Δρ Μαρίνα Πατσίδου Ηλιάδου. Σχολική Σύμβουλος ΕΑΕ

Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής. και υπερκινητικότητα: Δρ Μαρίνα Πατσίδου Ηλιάδου. Σχολική Σύμβουλος ΕΑΕ Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητα: Δρ Μαρίνα Πατσίδου Ηλιάδου Σχολική Σύμβουλος ΕΑΕ Η περίπτωση του Ορέστη Προνήπιο Χωρίς προβλήματα στο νοητικό επίπεδο. Έχει πολύ καλό γνωστικό επίπεδο,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΝΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ TAEKWONDO ΣΤΙΣ ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΠΑΙΔΙΩ Ν ΜΕ ΔΕΠ-Υ

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΝΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ TAEKWONDO ΣΤΙΣ ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΠΑΙΔΙΩ Ν ΜΕ ΔΕΠ-Υ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙO ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΕΝΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΤΙΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ TAEKWONDO ΣΤΙΣ ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ Κόπτσης Αλέξανδρος

ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ Κόπτσης Αλέξανδρος ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ Κόπτσης Αλέξανδρος Ανομοιογενής ομάδα διαταραχών που σχετίζονται με την απόκτηση και χρήση ικανοτήτων ακρόασης-ομιλίας-ανάγνωσης-γραφήςσυλλογισμού-μαθηματικών δεξιοτήτων. Δυσλεξία-Δυσγραφία-Δυσαναγνωσία-Δυσορθογραφία-Δυσαριθμησία

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητας ή Υπερκινητική Διαταραχή

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητας ή Υπερκινητική Διαταραχή Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητας ή Υπερκινητική Διαταραχή Δρ. Αναστασία Κουμούλα Παιδοψυχίατρος Συντ. Διευθύντρια Τμ. Ψυχιατρικής Παιδιών & Εφήβων Διευθύντρια ψυχιατρικού Τομέα Σισμανόγλειο

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ/Υ)

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ/Υ) Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ/Υ) Ελλειμματική Προσοχή ( συμπτώματα) 1. Απροσεξία. 2. Αποτυγχάνει συχνά να επικεντρώσει την προσοχή του σε λεπτομέρειες, κάνει λάθη σε σχολικές

Διαβάστε περισσότερα

H ΔΕΠΥ αποτελεί την πιο συχνή αναπτυξιακή- συμπεριφορική διαταραχή της παιδικής ηλικίας

H ΔΕΠΥ αποτελεί την πιο συχνή αναπτυξιακή- συμπεριφορική διαταραχή της παιδικής ηλικίας Δρ Μαριάννα Σκουντή H ΔΕΠΥ αποτελεί την πιο συχνή αναπτυξιακή- συμπεριφορική διαταραχή της παιδικής ηλικίας Είναι ελάχιστα μελετημένη στην Ελλάδα, κυρίως σε παιδικό πληθυσμό Κοινό εύρημα των μελετών αυτών,

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής-Υπερκινητικότητα Διάγνωση Υπερκινητικότητας Τα εξωτερικά, εμφανή συμπτώματα, του συνδρόμου της υπερκινητικότητας, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μια πρώτη αξιολόγηση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΜΕ Η ΧΩΡΙΣ ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ (Σχεδιασμός Υλικού, Kαρυστινός Ανδρέας Ψυχολόγος M.Sc. Ειδικής Αγωγής) Λινάρδου Δήμητρα, Εκπαιδευτικός 1. Χαρακτηριστικές

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχή Ελλειµµατικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ)

Διαταραχή Ελλειµµατικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) Διαταραχή Ελλειµµατικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) Εισαγωγικά για ΔΕΠ-Υ Αφορά είτε σε υψηλό επίπεδο είτε σε ανεπαρκές επίπεδο ελέγχου συµπεριφορών που οι ενήλικες αναµένουν σε συγκεκριµένα πλαίσια

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΤΕΛΩ: Λογισμικό εξάσκησης της Προσοχής και της Συγκέντρωσης για παιδιά πρώτης σχολικής ηλικίας

ΕΠΙΤΕΛΩ: Λογισμικό εξάσκησης της Προσοχής και της Συγκέντρωσης για παιδιά πρώτης σχολικής ηλικίας «Ενημέρωση για την Πρόσβαση στην Εκπαίδευση» Μεγάλη Αίθουσα του Δημοτικού Ωδείου Δράμας 23 Φεβρουαρίου 2018 ΕΠΙΤΕΛΩ: Λογισμικό εξάσκησης της Προσοχής και της Συγκέντρωσης για παιδιά πρώτης σχολικής ηλικίας

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγός γονέων Διαταραχή Ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα (ΔΕΠ/Υ)

Οδηγός γονέων Διαταραχή Ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα (ΔΕΠ/Υ) Οδηγός γονέων Διαταραχή Ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα (ΔΕΠ/Υ) ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΔΕΠΥ; Αποτελεί μια ομάδα διαταραχών όπου τα συμπτώματα εμφανίζονται πριν από την ηλικία των 12 ετών. Τα κυριότερα

Διαβάστε περισσότερα

Τι Είναι η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητα;

Τι Είναι η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητα; Τι Είναι η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητα; Τα κύρια συμπτώματα των παιδιών με ΔΕΠ-Υ είναι η εκδήλωση συμπτωμάτων απροσεξίας, υπερκινητικότητας και/ή παρορμητικότητας σε βαθμό δυσανάλογο

Διαβάστε περισσότερα

θέραπειν Αγίας Σοφίας 3, Ν. Ψυχικό, Τ ,

θέραπειν  Αγίας Σοφίας 3, Ν. Ψυχικό, Τ , θέραπειν Κέντρο Συµβουλευτικών Υπηρεσιών Ψυχικού Το κέντρο συμβουλευτικών υπηρεσιών θέραπειν αποτελεί ένα σύγχρονο κέντρο ειδικών θεραπειών, πρόληψης, διάγνωσης και αποκατάστασης. Στελεχώνεται από εξειδικευμένους

Διαβάστε περισσότερα

Οι γνώμες είναι πολλές

Οι γνώμες είναι πολλές Η Ψυχολογία στη Φυσική Αγωγή στο πλαίσιο του σχολικού περιβάλλοντος ΚασταμονίτηςΚωνσταντίνος Ψυχολόγος Οι γνώμες είναι πολλές Πολλές είναι οι γνώμες στο τι προσφέρει τελικά ο αθλητισμός στην παιδική ηλικία

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 5η Μαθησιακές Δυσκολίες Σύνδρομο Μειωμένης Προσοχής Και Υπερκινητικότητας

Διάλεξη 5η Μαθησιακές Δυσκολίες Σύνδρομο Μειωμένης Προσοχής Και Υπερκινητικότητας ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Διάλεξη 5η Μαθησιακές Δυσκολίες Σύνδρομο Μειωμένης Προσοχής Και Υπερκινητικότητας Κοκαρίδας Δημήτριος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ,

Διαβάστε περισσότερα

Συντάχθηκε απο τον/την administrator Σάββατο, 30 Ιούλιος :09 - Τελευταία Ενημέρωση Σάββατο, 30 Ιούλιος :37

Συντάχθηκε απο τον/την administrator Σάββατο, 30 Ιούλιος :09 - Τελευταία Ενημέρωση Σάββατο, 30 Ιούλιος :37 Με το παρακάτω άρθρο εγκαινιάζουμε μία νέα συνεργασία καθώς το www.e-psychology.gr μας έδωσε έγκριση αναδημοσίευσης άρθρων που σχετίζονται με τις μαθησιακές δυσκολίες, την ψυχολογία των εφήβων και την

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικε ς πληροφορι ες

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικε ς πληροφορι ες ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΟΥ ΦΑΣΜΑΤΟΣ: Βασικες πληροφοριες Πέτρος Γαλάνης Δρ. ΕΚΠΑ, Δάσκαλος Ε.Α. (ΚΕ.Δ.Δ.Υ. Δ Αθήνας) Τι είναι η Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος (ΔΑΦ); Ο όρος «Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος» (ΔΑΦ)

Διαβάστε περισσότερα

Επιμορφωτική Ημερίδα. Η σχολική ένταξη μαθητών με Διάσπαση Προσοχής- Υπερκινητικότητα ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΓΙΩΤΗ ΕΚΠ/ΚΟΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΠΕ70 ΚΕΔΔΥ Δ ΑΘΗΝΑΣ

Επιμορφωτική Ημερίδα. Η σχολική ένταξη μαθητών με Διάσπαση Προσοχής- Υπερκινητικότητα ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΓΙΩΤΗ ΕΚΠ/ΚΟΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΠΕ70 ΚΕΔΔΥ Δ ΑΘΗΝΑΣ Επιμορφωτική Ημερίδα Η σχολική ένταξη μαθητών με Διάσπαση Προσοχής- Υπερκινητικότητα ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΓΙΩΤΗ ΕΚΠ/ΚΟΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΠΕ70 ΜΑ Ειδικής Αγωγής ΕΚΠΑ, ΜΑ Επιστήμες της Αγωγής ΑΠΚΥ ΚΕΔΔΥ Δ ΑΘΗΝΑΣ Τι είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΔΕΠΥ

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΔΕΠΥ ΙΑΤΡΟΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΜΟΝΑΔΑ ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ Μ.Ε.Υ. ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙΔΩΝ «ΠΑΝ.&ΑΓΛ. ΚΥΡΙΑΚΟΥ» Β ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝ ΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΔΕΠΥ Δύο παιδιά

Διαβάστε περισσότερα

«Δυσκολίες μάθησης και αυτορρύθμισης Α! κοίτα ένας σκίουρος»

«Δυσκολίες μάθησης και αυτορρύθμισης Α! κοίτα ένας σκίουρος» «Δυσκολίες μάθησης και αυτορρύθμισης Α! κοίτα ένας σκίουρος» Μπότσας Γεώργιος Σχολικός Σύμβουλος Αυτορρύθμιση και Εκτελεστικές λειτουργίες (σχέση) Εμπλέκουν στοχοκατευθυνόμενες και προσανατολισμένες στο

Διαβάστε περισσότερα

σκοπός Νευροαναπτυξιακές διαταραχές της σχολικής ηλικίας

σκοπός Νευροαναπτυξιακές διαταραχές της σχολικής ηλικίας ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Β έτος σκοπός Να γνωρίσετε τις μορφές των νευροαναπτυξιακών διαταραχών των μαθητών που συναντάμε πιο συχνά στο σχολικό περιβάλλον,

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακές Δυσκολίες. Τίτλος: Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) Αγγελική Μουζάκη. Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης

Μαθησιακές Δυσκολίες. Τίτλος: Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) Αγγελική Μουζάκη. Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Μαθησιακές Δυσκολίες Τίτλος: Διαταραχή Ελλειματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) Αγγελική Μουζάκη Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης Διαταραχή Ελλειμματικής

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακές Δυσκολίες Εκπαιδευτική αξιολόγηση. Πηνελόπη Κονιστή ΠΕ 70 Med Ειδικής Αγωγής pkonisti@gmail.com

Μαθησιακές Δυσκολίες Εκπαιδευτική αξιολόγηση. Πηνελόπη Κονιστή ΠΕ 70 Med Ειδικής Αγωγής pkonisti@gmail.com Μαθησιακές Δυσκολίες Εκπαιδευτική αξιολόγηση Πηνελόπη Κονιστή ΠΕ 70 Med Ειδικής Αγωγής pkonisti@gmail.com Τι είναι Μαθησιακές Δυσκολίες; Καμπύλη Νοημοσύνης Δείκτης Νοημοσύνης ποσοστό % κατηγορία πάνω από

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ- ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Οδηγίες για εκπαιδευτικούς

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ- ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Οδηγίες για εκπαιδευτικούς ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ- ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Οδηγίες για εκπαιδευτικούς 0 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΔΕΠΥ 2013 ΤΙ ΕΙΝΑΙ H Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής - Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) είναι από τις

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ 2016-2017 Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις βασικές έννοιες Προτεινόμενη Βιβλιογραφία Elliot, S. N., Kratochwill, T. R., Cook, J. L., & Travers, J. F. (2008). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Αποτελεσματική

Διαβάστε περισσότερα

Α. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. Επιμορφωτικό Πρόγραμμα. Ακαδημαϊκά Υπεύθυνος/η. Υπεύθυνος/η Επικοινωνίας

Α. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ. Επιμορφωτικό Πρόγραμμα. Ακαδημαϊκά Υπεύθυνος/η. Υπεύθυνος/η Επικοινωνίας Α. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Επιμορφωτικό Πρόγραμμα Σχολική Ψυχολογία Title School Psychology Έναρξη - Λήξη 2 Σεπτεμβρίου 2019 έως 2 Απριλίου 2020 (Μήνας/Έτος) Διάρκεια σε Μήνες 7 μήνες Ώρες 420 Επιμόρφωσης Ονοματεπώνυμο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΝΤΩΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Μ.Α. ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΝΤΩΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Μ.Α. ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ Ενισχύστε την Αυτοπεποίθηση των Παιδιών Βελτιώνοντας & Μαθαίνοντας τον Γονεϊκό Τύπο!!! ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΑΝΤΩΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Μ.Α. ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ Κλεισθένους 12 (Στοά Κοββατζή) 1 ος όροφος Τηλ.: 2742029421 Κιν.: 6979985566

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Μάθημα 1 ο Εισαγωγή στις βασικές έννοιες Προτεινόμενη Βιβλιογραφία Elliot, S. N., Kratochwill, T. R., Cook, J. L., & Travers, J. F. (2008). Εκπαιδευτική Ψυχολογία: Αποτελεσματική

Διαβάστε περισσότερα

Π 2107 Ειδική Αγωγή και αποτελεσματική διδασκαλία

Π 2107 Ειδική Αγωγή και αποτελεσματική διδασκαλία ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Π 2107 Ειδική Αγωγή και αποτελεσματική διδασκαλία Ενότητα 6.2: ΔΕΠ Υ. Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας. Σουζάνα Παντελιάδου

Διαβάστε περισσότερα

Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου)

Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου) Παναής Κασσιανός, δάσκαλος Διευθυντής του 10ου Ειδικού Δ.Σ. Αθηνών (Μαρασλείου) Ομιλία-συζήτηση με βασικό άξονα προσέγγισης το Φάσμα του Αυτισμού και με αφορμή το βιβλίο της Εύας Βακιρτζή «Το Αυγό» στο

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας για μαθητές με Κινητικά Προβλήματα

ΟΔΗΓΟΣ Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας για μαθητές με Κινητικά Προβλήματα ΟΔΗΓΟΣ Διαφοροποιημένης Διδασκαλίας για μαθητές με Κινητικά Προβλήματα Εκπαιδευτικοί Α/βάθμιας & Β/βάθμιας Εκπ/σης Χρήστος Ντόνας Κώστας Πάλλας Αγγελική Ταγκάλου Δομή του Οδηγού Κινητικές Αναπηρίες Ανάλογα

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Βασιλειάδης Γρηγόρης, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής, Διδάκτωρ Ψυχολογίας (Ph.D.)

Γράφει: Βασιλειάδης Γρηγόρης, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής, Διδάκτωρ Ψυχολογίας (Ph.D.) www.iatronet.gr Γράφει: Βασιλειάδης Γρηγόρης, Ψυχολόγος - Ψυχοθεραπευτής, Διδάκτωρ Ψυχολογίας (Ph.D.) Πολλές μπορεί να είναι οι αιτίες που αναγκάζουν ένα παιδί να μην τα πηγαίνει καλά στα μαθήματα: Σχολική

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ (ΔΕΠ-Υ) ΟΡΙΣΜΟΣ- ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ - Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΕΛΕΝΗ ΒΟΚΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΟΣ ΚΕ. Δ. Δ. Υ. ΧΑΝΙΩΝ ΟΡΙΣΜΟΣ Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής

Διαβάστε περισσότερα

ΤΣΑΠΑΤΣΑΡΗ ε.

ΤΣΑΠΑΤΣΑΡΗ ε. Ο σακχαρώδης διαβήτης μπορεί να εμφανιστεί στον καθένα ανεξάρτητα από την ηλικία, το χρώμα ή το φύλο. Είναι μια χρόνια νόσος που όταν δεν είναι σωστά ρυθμισμένη μπορεί να δημιουργήσει απειλητικές για τη

Διαβάστε περισσότερα

Φωτεινή Πολυχρόνη Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιώτα Δημητροπούλου Λέκτορας Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Φωτεινή Πολυχρόνη Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιώτα Δημητροπούλου Λέκτορας Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Μαθησιακές Δυσκολίες Φωτεινή Πολυχρόνη Επίκουρη Καθηγήτρια Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιώτα Δημητροπούλου Λέκτορας Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων 1 Θεματικές ενότητες του μαθήματος Θεωρητικό πλαίσιο της διαδικασίας εκμάθησης

Διαβάστε περισσότερα

=> Οι μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν έναν ανομοιογενή πληθυσμό

=> Οι μαθησιακές δυσκολίες αποτελούν έναν ανομοιογενή πληθυσμό Μαθησιακές Δυσκολίες ΟΡΙΣΜΟΣ - Παρόλο που ο όρος χρησιμοποιείται εδώ και 40 χρόνια περίπου, δεν υπάρχει συμφωνία πάνω στα αποδεκτά κριτήρια που ορίζουν τις μαθησιακές δυσκολίες είτε στον κλινικό είτε στον

Διαβάστε περισσότερα

Η Ειδική Αγωγή στην Εκπαίδευση. Κωνσταντίνος Πολυχρόνης Ειδικός Παιδαγωγός Σύμβουλος αγωγής Δυσλεξίας & Αυτισμού Davis

Η Ειδική Αγωγή στην Εκπαίδευση. Κωνσταντίνος Πολυχρόνης Ειδικός Παιδαγωγός Σύμβουλος αγωγής Δυσλεξίας & Αυτισμού Davis α Η Ειδική Αγωγή στην Εκπαίδευση Κωνσταντίνος Πολυχρόνης Ειδικός Παιδαγωγός Σύμβουλος αγωγής Δυσλεξίας & Αυτισμού Davis ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ «ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ» 2014 Άρθρο 1 Έννοιες - Σκοπός Εκπαίδευση είναι το

Διαβάστε περισσότερα

Δομώ - Οικοδομώ - Αναδομώ

Δομώ - Οικοδομώ - Αναδομώ Δομώ - Οικοδομώ - Αναδομώ Χριστίνα Τσακαρδάνου Εκπαιδευτικός Πανθομολογείται πως η ανάπτυξη του παιδιού ορίζεται τόσο από τα γενετικά χαρακτηριστικά του, όσο και από το πλήθος των ερεθισμάτων που δέχεται

Διαβάστε περισσότερα

Δημήτριος Ι Ζαφειρίου Καθηγητής Παιδιατρικής Νευρολογίας- Αναπτυξιολογίας ΑΠΘ

Δημήτριος Ι Ζαφειρίου Καθηγητής Παιδιατρικής Νευρολογίας- Αναπτυξιολογίας ΑΠΘ Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (Attention Deficit Hyperactivity Disorder,ADHD) στην Εφηβεία Δημήτριος Ι Ζαφειρίου Καθηγητής Παιδιατρικής Νευρολογίας- Αναπτυξιολογίας ΑΠΘ Μαρία Κυριαζή

Διαβάστε περισσότερα

Ορισμός της μετάβασης

Ορισμός της μετάβασης Ορισμός της μετάβασης Ορίζεται ως το από έναν σε έναν που εμπεριέχει σύνθετες και διαδοχικές διαδικασίες αλλαγών που επηρεάζουν το συνολικό φάσμα της ατομικής και

Διαβάστε περισσότερα

Χρήστος Σκαλούμπακας Ειδικός Παιδαγωγός M.ED.

Χρήστος Σκαλούμπακας Ειδικός Παιδαγωγός M.ED. Παιδαγωγική προσέγγιση των Διαταραχών Συμπεριφοράς και της Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) Χρήστος Σκαλούμπακας Ειδικός Παιδαγωγός M.ED. ΓΝΠ «Π. & Α. Κυριακού» Β Παιδοψυχιατρικό

Διαβάστε περισσότερα

ικανοτήτων ακρόασης, ομιλίας, ανάγνωσης, γραφής, συλλογισμού ή μαθηματικών ικανοτήτων. Οι διαταραχές αυτές είναι εγγενείς στο άτομο και αποδίδονται

ικανοτήτων ακρόασης, ομιλίας, ανάγνωσης, γραφής, συλλογισμού ή μαθηματικών ικανοτήτων. Οι διαταραχές αυτές είναι εγγενείς στο άτομο και αποδίδονται Ο όρος «Μαθησιακές Δυσκολίες» κάνει την εμφάνιση του για πρώτη φορά το 1963 στην βιβλιογραφία της ειδικής αγωγής από τον ψυχολόγο Samuel Kirk (Hammill, 1990). Ο ψυχολόγος Kirk, μπορεί να θεωρηθεί ο πατέρας

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ)

Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής- Υπερκινητικότητα (ΔΕΠ-Υ) Μάθημα: Μαθησιακές Δυσκολίες Καθηγητής: Ζαφειριάδης

Διαβάστε περισσότερα

Παρουσίαση εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος μαθητή με αυτισμό. Τροκάνα Αρίστη ΠΕ02.50

Παρουσίαση εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος μαθητή με αυτισμό. Τροκάνα Αρίστη ΠΕ02.50 «Πρόγραμμα εξειδικευμένης εκπαιδευτικής υποστήριξης για ένταξη μαθητών με αναπηρία ή και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες» Παρουσίαση εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος μαθητή με αυτισμό Τροκάνα Αρίστη

Διαβάστε περισσότερα

Αντώνης Καμπάς Αναπληρωτής Καθηγητής

Αντώνης Καμπάς Αναπληρωτής Καθηγητής Το διαγνωστικό και παρεμβατικό πλαίσιο των διαταραχών ΨΑ Αντώνης Καμπάς Αναπληρωτής Καθηγητής Η ανίχνευση και πολύ περισσότερο η διάγνωση είτε της ΑΔΚΣ είτε της ΔΕΠΥ παρουσιάζουν σημαντικές δυσκολίες Διαφορές

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση Σχολικής Τάξης μέσα από ομαδοσυνεργατική προσέγγιση. Μπέλλου Ιωάννα: Σχ. Σύμβουλος Πληροφορικής

Διαχείριση Σχολικής Τάξης μέσα από ομαδοσυνεργατική προσέγγιση. Μπέλλου Ιωάννα: Σχ. Σύμβουλος Πληροφορικής Διαχείριση Σχολικής Τάξης μέσα από ομαδοσυνεργατική προσέγγιση Μπέλλου Ιωάννα: Σχ. Σύμβουλος Πληροφορικής ΣΧΟΛΙΚΗ ΤΑΞΗ Ορισμός O σχολική αίθουσα O κοινωνική ομάδα O σύστημα σχέσεων O σύστημα αλληλεπιδράσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΛ ΜΟΙΡΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ» Διδάσκουσα: Β. Δακανάλη

ΓΕΛ ΜΟΙΡΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ» Διδάσκουσα: Β. Δακανάλη ΓΕΛ ΜΟΙΡΩΝ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012-2013 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ» Διδάσκουσα: Β. Δακανάλη 26-4-2013 ιστορία της ψυχολογίας -μελέτη των βασικών ψυχολόγων και παιδοψυχολόγων: o Αριστοτέλης,

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικών ερευνών που διεξάγονται σε σχολεία της χώρας θεωρούνται κοινωνικό πρόβλημα

Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικών ερευνών που διεξάγονται σε σχολεία της χώρας θεωρούνται κοινωνικό πρόβλημα Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ Σύμφωνα με τα αποτελέσματα σχετικών ερευνών που διεξάγονται σε σχολεία της χώρας θεωρούνται κοινωνικό πρόβλημα Η ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ Ορίζουν μια κατάσταση

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 6 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 6 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ 6 ΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ 01-03-2014 (3 Ο ΜΑΘΗΜΑ) Σύνοψη Μαθησιακών Δυσκολιών Διεπιστημονική

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις φυσικής και Δυσλεξία

Ασκήσεις φυσικής και Δυσλεξία Ασκήσεις φυσικής και Δυσλεξία 1. Εισαγωγή 2. Τύποι 3. Ασκήσεις Γρηγοριάδης Ιωάννης Φυσική Η φυσική αποτελεί πεδίο στο οποίο μπορούν να διαπρέψουν οι μαθητές με δυσλεξία καθώς η ιδιαιτερότητα τους, τους

Διαβάστε περισσότερα

- Έκπτωση στη χρήση εξoλεκτικών συμπεριφορών πχ βλεμματικής επαφής, εκφραστικότητας προσώπου.

- Έκπτωση στη χρήση εξoλεκτικών συμπεριφορών πχ βλεμματικής επαφής, εκφραστικότητας προσώπου. ΑΥΤΙΣΜΟΣ- ΔΙΑΧΥΤΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Η Διάχυτη Διαταραχή της Ανάπτυξης σύμφωνα με το ICD-10 το σύστημα της Διεθνούς Ταξινόμησης των Νόσων είναι μια διαταραχή που περιλαμβάνει δυσκολίες στην ανάπτυξη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 3. ΙΣΤΟΡΙΚΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Πρωτόγονη και αρχαία περίοδος. Ελληνική και Ρωμαϊκή περίοδος.. Μεσαίωνας..

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 3. ΙΣΤΟΡΙΚΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Πρωτόγονη και αρχαία περίοδος. Ελληνική και Ρωμαϊκή περίοδος.. Μεσαίωνας.. 8 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ Α 1. ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ Φύση και έννοια της αναπηρίας Η συνειδητοποίηση της αναπηρίας.. Η στάση της οικογένειας απέναντι στο παιδί με αναπηρία Στάσεις της

Διαβάστε περισσότερα

Η σχολική άρνηση/φοβία: Η πρόληψη και η αντιμετώπισή της

Η σχολική άρνηση/φοβία: Η πρόληψη και η αντιμετώπισή της Η σχολική άρνηση/φοβία: Η πρόληψη και η αντιμετώπισή της Το νέο σχολικό έτος ξεκινά, με τα «πρωτάκια» να αντιμετωπίζουν τη μεγαλύτερη μετάβαση στην έως τώρα ζωή τους. Το παιδί αποχωρίζεται για πρώτη φορά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΕΠ-Υ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ... 48

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΕΠ-Υ Η ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ... 48 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ... 5 1.1 ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΔΕΠ-Υ... 5 1.2 Η ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΔΕΠ-Υ... 5 1.2.1 ΑΠΡΟΣΕΞΙΑ... 6 1.2.2 ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ... 7 1.2.3 ΠΑΡΟΡΜΗΤΙΚΟΤΗΤΑ... 8 1.3 Η ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Σύνδρομο Asperger Το σύνδρομο του μικρού σοφού

Σύνδρομο Asperger Το σύνδρομο του μικρού σοφού Σύνδρομο Asperger Το σύνδρομο του μικρού σοφού Πώς γίνεται ένα παιδί να έχει ιδιαίτερη κλίση στα μαθηματικά, στη μουσική, στις ξένες γλώσσες, στη μετεωρολογία, να έχει ξεχωριστές ικανότητες και ενδιαφέροντα,

Διαβάστε περισσότερα

Η αποτελεσματική επικοινωνία γονέων-εκπαιδευτικών

Η αποτελεσματική επικοινωνία γονέων-εκπαιδευτικών Δρ Γεώργιος Γιαννακόπουλος Ψυχίατρος παιδιών και εφήβων Η αποτελεσματική επικοινωνία γονέων-εκπαιδευτικών Εταιρεία Εκπαίδευσης και Ψυχοθεραπείας Αθήνα 2013 0 Copyright 2013 Γεώργιος Γιαννακόπουλος ISBN:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Ειδική Φυσική Αγωγή. Ενότητα 4η: Αναπτυξιακές Διαταραχές Σχολικών Επιδόσεων Ι

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Ειδική Φυσική Αγωγή. Ενότητα 4η: Αναπτυξιακές Διαταραχές Σχολικών Επιδόσεων Ι ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ειδική Φυσική Αγωγή Ενότητα 4η: Αναπτυξιακές Διαταραχές Σχολικών Επιδόσεων Ι Κοκαρίδας Δημήτρης Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Τσουκαλά Μαρινέλλα, Μ.Α., CCC-SLP, Παθολόγος Λόγου - Φωνής - Ομιλίας

Γράφει: Τσουκαλά Μαρινέλλα, Μ.Α., CCC-SLP, Παθολόγος Λόγου - Φωνής - Ομιλίας Η δυσλεξία και η αντιμετώπισή της www.iatronet.gr Γράφει: Τσουκαλά Μαρινέλλα, Μ.Α., CCC-SLP, Παθολόγος Λόγου - Φωνής - Ομιλίας Το παιδί είναι έξυπνο και γεμάτο ζωντάνια και φαντασία. Όμως, παρ όλα αυτά,

Διαβάστε περισσότερα

Οι δεξιότητες πέρα από τη χαρισματικότητα

Οι δεξιότητες πέρα από τη χαρισματικότητα Οι δεξιότητες πέρα από τη χαρισματικότητα Βίκη Παυλίδη Εκπαιδευτική Ψυχολόγος, ΜΑ,MSc Τμήμα Συμβουλευτικής & Ψυχολογίας Εκπαιδευτήρια Γείτονα Χαρακτηριστικά της χαρισματικότητας Γνωστικές Δεξιότητες Τρόποι

Διαβάστε περισσότερα

Φοιτήτρια: Τσαρκοβίστα Βικτώρια (Α.Μ. 12517) Επιβλέπων καθηγητής: Χριστοδουλίδης Παύλος

Φοιτήτρια: Τσαρκοβίστα Βικτώρια (Α.Μ. 12517) Επιβλέπων καθηγητής: Χριστοδουλίδης Παύλος Φοιτήτρια: Τσαρκοβίστα Βικτώρια (Α.Μ. 12517) Επιβλέπων καθηγητής: Χριστοδουλίδης Παύλος Tα παιδιά με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες παρουσιάζουν προβλήματα στις βασικές ψυχολογικές διαδικασίες που περιλαμβάνονται

Διαβάστε περισσότερα

Αυτισμός Υψηλής Λειτουργικότητας (Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος με Υψηλή Λειτουργικότητα) Χαρακτηριστικά

Αυτισμός Υψηλής Λειτουργικότητας (Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος με Υψηλή Λειτουργικότητα) Χαρακτηριστικά Αυτισμός Υψηλής Λειτουργικότητας (Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος με Υψηλή Λειτουργικότητα) Χαρακτηριστικά Ιουλιέττα Καλλή-Λαούρη, M.D., Ph.D. Παιδοψυχίατρος, Ψυχοθεραπεύτρια Παιδιών & Εφήβων 1 ο Παγκύπριο

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ

ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΑΛΛΟΔΑΠΩΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝΝΟΣΤΟΥΝΤΩΝ ΓΟΝΕΩΝ Τερψιχόρη Γκιόκα Μέλος ΠΟΔ Αττικής Η «Συμβουλευτική Ψυχολογία» είναι ο εφαρμοσμένος κλάδος της Ψυχολογίας, ο οποίος διευκολύνει την δια βίου προσωπική

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΕΠ-Υ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ

Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΕΠ-Υ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΔΕΠ-Υ ΣΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Σύμφωνα με την κλινική μας εμπειρία: Εκπαιδευτικοί και παιδίατροι συμβουλεύουν συχνά τους γονείς να περιμένουν, σε περίπτωση που τους προβληματίζει η ομιλία, η δυνατότητα

Διαβάστε περισσότερα

ANTIKOIΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΣΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ KAI TΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΣΙΩΤΗ

ANTIKOIΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΣΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ KAI TΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΣΙΩΤΗ ANTIKOIΝΩΝΙΚΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΣΤΟΥΣ ΕΦΗΒΟΥΣ KAI TΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΝΑ ΠΑΡΑΔΕΙΣΙΩΤΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΔΙΑΓΩΓΗΣ ΟΡΙΣΜΟΣ: Σύμφωνα με το Διαγνωστικό και στατιστικό εγχειρίδιο για τις ψυχικές νόσους DSM-IV,το κύριο

Διαβάστε περισσότερα

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους.

Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί». Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους. Πολλοί άνθρωποι θεωρούν λανθασμένα ότι δεν είναι «ψυχικά δυνατοί» Άλλοι μπορεί να φοβούνται μήπως δεν «φανούν» ψυχικά δυνατοί στο περιβάλλον τους Η αυτοεικόνα μας «σχηματίζεται» ως ένα σχετικά σταθερό

Διαβάστε περισσότερα

«Μαθησιακές δυσκολίες και παραβατική συμπεριφορά»

«Μαθησιακές δυσκολίες και παραβατική συμπεριφορά» «Μαθησιακές δυσκολίες και παραβατική συμπεριφορά» Θεοδώρα Πάσχου α.μ 12181 Τμήμα Λογοθεραπείας-Τ.Ε.Ι ΗΠΕΙΡΟΥ Εισαγωγικές επισημάνσεις 1) η εκδήλωση διαταραχών στην κατάκτηση μαθησιακών δεξιοτήτων προκαλεί

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 6η Διαταραχές Συμπεριφοράς

Διάλεξη 6η Διαταραχές Συμπεριφοράς ΕΠΕΑΕΚ: ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ ΤΕΦΑΑ, ΠΘ ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ Διάλεξη 6η Διαταραχές Συμπεριφοράς Κοκαρίδας Δημήτριος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ΤΕΦΑΑ, Τρίκαλα Διαταραχές Συμπεριφοράς Ο όρος σημαίνει

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΔΙΑΚΡΙΤΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ. Κατσούγκρη Αναστασία

Ο ΔΙΑΚΡΙΤΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ. Κατσούγκρη Αναστασία Ο ΔΙΑΚΡΙΤΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ Κατσούγκρη Αναστασία akatsou0708@gmail.com Διαφοροποίηση στη διδασκαλία Προϋπόθεση για την συνεκπαίδευση Η προσαρμογή της διδασκαλίας για να ανταποκριθεί σε διαφορετικές

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΓΟΝΕΩΝ ΔΗΜΟΥ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ. Κ. ΚΑΛΙΑΝΙΩΤΗΣ «Εισαγωγή στη ΔΕΠΥ»

ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΓΟΝΕΩΝ ΔΗΜΟΥ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ. Κ. ΚΑΛΙΑΝΙΩΤΗΣ «Εισαγωγή στη ΔΕΠΥ» ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΓΟΝΕΩΝ ΔΗΜΟΥ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ Κ. ΚΑΛΙΑΝΙΩΤΗΣ «Εισαγωγή στη ΔΕΠΥ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗς ΠΡΟΣΟΧΗς ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑς ΔΕΠΥ ΓΙΑΤΙ ΜΑς ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ Η ΜΕΛΕΤΗ ΤΗς ΔΕΠΥ ΜΑς ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ ΓΙΑΤΙ: Είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΜΑΘΗΤΕΣ ΜΕ ΧΡΟΝΙΑ ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Κων/νος Καλέμης, Άννα Κωσταρέλου, Μαρία Αγγελική Καλέμη Εισαγωγή H σύγχρονη τάση που επικρατεί

Διαβάστε περισσότερα

Στην ρίζα της δυσλεξίας, της ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπέρ-κινητικότητα και άλλων μαθησιακών δυσκολιών υπάρχει ένα χάρισμα, ένα ταλέντο.

Στην ρίζα της δυσλεξίας, της ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπέρ-κινητικότητα και άλλων μαθησιακών δυσκολιών υπάρχει ένα χάρισμα, ένα ταλέντο. Πώς ένα χάρισμα μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργία Στην ρίζα της δυσλεξίας, της ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπέρ-κινητικότητα και άλλων μαθησιακών δυσκολιών υπάρχει ένα χάρισμα, ένα ταλέντο. Αυτό

Διαβάστε περισσότερα

Τροποποίηση των ανεπιθύμητων συμπεριφορών. Σχεδιάζουμε οργανωτικές και παιδαγωγικές-διδακτικές παρεμβάσεις:

Τροποποίηση των ανεπιθύμητων συμπεριφορών. Σχεδιάζουμε οργανωτικές και παιδαγωγικές-διδακτικές παρεμβάσεις: Τροποποίηση των ανεπιθύμητων συμπεριφορών Σχεδιάζουμε οργανωτικές και παιδαγωγικές-διδακτικές παρεμβάσεις: 1) Παιδαγωγικό συμβόλαιο 2) Διαχείριση χρόνου για περισσότερη υποστήριξη 3) Επιλογή και προσαρμογές

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακές δυσκολίες: Προσεγγίζοντας από την θεωρία την πράξη. 1. Μαθησιακές δυσκολίες: ορισμοί-περιορισμοί, διάγνωση-αντιμετώπιση

Μαθησιακές δυσκολίες: Προσεγγίζοντας από την θεωρία την πράξη. 1. Μαθησιακές δυσκολίες: ορισμοί-περιορισμοί, διάγνωση-αντιμετώπιση 1. Μαθησιακές δυσκολίες: ορισμοί-περιορισμοί, διάγνωση-αντιμετώπιση ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Η Ελένη Λιβανίου είναι Εκπαιδευτικός Ψυχολόγος με Διδακτορικό στη γνωστική και κοινωνική ψυχολογία από το πανεπιστήμιο του

Διαβάστε περισσότερα

2% 20% 20% ΚύπροςΚύπρος 23.000

2% 20% 20% ΚύπροςΚύπρος 23.000 ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΑ ΠΑΙΔΙΑ Ψηλές Ικανότητες 2% 20% 20% ΚύπροςΚύπρος 23.000 ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑ ΣΑΣ ΠΑΙΔΙΑ! ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΤΕ ΤΑ ΒΟΗΘΗΣΤΕ ΤΑ! ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ Πρώτο Σημαντικό Βήμα Σωστή Διαχείριση

Διαβάστε περισσότερα

Πρώιμη Παρέμβαση για Παιδιά με στοιχεία ΔΕΠΥ στην Προσχολική Εκπαίδευση. Δρ. Κατερίνα Σαραφίδου Σχολική Σύμβουλος Προσχολικής Αγωγής

Πρώιμη Παρέμβαση για Παιδιά με στοιχεία ΔΕΠΥ στην Προσχολική Εκπαίδευση. Δρ. Κατερίνα Σαραφίδου Σχολική Σύμβουλος Προσχολικής Αγωγής Πρώιμη Παρέμβαση για Παιδιά με στοιχεία ΔΕΠΥ στην Προσχολική Εκπαίδευση Δρ. Κατερίνα Σαραφίδου Σχολική Σύμβουλος Προσχολικής Αγωγής 1 Η προσχολική αγωγή υποστηρίζει τις ραγδαίες εξελίξεις σε όλους τους

Διαβάστε περισσότερα

Ε.202-2: ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

Ε.202-2: ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΚΩΔΙΚΟΣ: Ε.202-2 ΕΝΤΥΠΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΕΝΤΥΠΟ: ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΚΔΟΤΗΣ: ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΥ Ε.202-2: ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ A ΜΕΡΟΣ 1. ΓΕΝΙΚΑ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Υ ΕΞΑΜΗΝΟ: Γ ΜΑΘΗΜΑ:

Διαβάστε περισσότερα

Τροποποίηση των ανεπιθύμητων συμπεριφορών. Σχεδιάζουμε οργανωτικές και παιδαγωγικές-διδακτικές παρεμβάσεις:

Τροποποίηση των ανεπιθύμητων συμπεριφορών. Σχεδιάζουμε οργανωτικές και παιδαγωγικές-διδακτικές παρεμβάσεις: Τροποποίηση των ανεπιθύμητων συμπεριφορών Σχεδιάζουμε οργανωτικές και παιδαγωγικές-διδακτικές παρεμβάσεις: 1) Παιδαγωγικό συμβόλαιο 2) Διαχείριση χρόνου για περισσότερη υποστήριξη 3) Επιλογή και προσαρμογές

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της οικογένειας στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των μαθητών

Ο ρόλος της οικογένειας στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των μαθητών Ο ρόλος της οικογένειας στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των μαθητών Η οικογένεια είναι το κατ εξοχήν περιβάλλον στο οποίο ζει, αναπτύσσεται και διαμορφώνεται το παιδί. Αντιλαμβάνεται λοιπόν

Διαβάστε περισσότερα

Αίτια - Διάγνωση Μαθησιακές Δυσκολίες

Αίτια - Διάγνωση Μαθησιακές Δυσκολίες Βασίλειος Κωτούλας Σχολικός Σύμβουλος 2ης Εκπ. Περ. ΠΕ Καρδίτσας vaskotoulas@sch.gr http://dipe.kar.sch.gr/grss Αίτια - Διάγνωση Μαθησιακές Δυσκολίες Δομή Εισήγησης Ορισμός - Χαρακτηριστικά Βασικές παραδοχές

Διαβάστε περισσότερα

Προτάσεις για τις προαγωγικές και απολυτήριες ενδοσχολικές εξετάσεις μαθητών/τριών με ΕΕΑ ή και αναπηρία:

Προτάσεις για τις προαγωγικές και απολυτήριες ενδοσχολικές εξετάσεις μαθητών/τριών με ΕΕΑ ή και αναπηρία: Προτάσεις για τις προαγωγικές και απολυτήριες ενδοσχολικές εξετάσεις μαθητών/τριών με ΕΕΑ ή και αναπηρία: 1. Η διαφοροποιημένη αντιμετώπιση κατά τη διαδικασία εξέτασης των μαθητών/τριών με ΕΕΑ ή και αναπηρία

Διαβάστε περισσότερα

Είναι δυνατή επίσης, η πραγματοποίηση συνεδριών κατ οίκον.

Είναι δυνατή επίσης, η πραγματοποίηση συνεδριών κατ οίκον. Μαθησιακή αποκατάσταση-δυσλεξία Ενσυναίσθηση Λογοθεραπεία Εργοθεραπεία, Σέρρες Αποκατάσταση - Στόχος Στόχος μας είναι τα παιδιά και οι έφηβοι να έρθουν σε επαφή με τη δυσκολία τους και να νιώσουν ότι την

Διαβάστε περισσότερα

β) Ειδικές Αφορούν την ανάγνωση, γραφή, ορθογραφία, μαθηματικά και την επεξεργασία εννοιών (ιδιαίτερα αφηρημένων).

β) Ειδικές Αφορούν την ανάγνωση, γραφή, ορθογραφία, μαθηματικά και την επεξεργασία εννοιών (ιδιαίτερα αφηρημένων). ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ Ο όρος Μαθησιακές Δυσκολίες είναι αρκετά ευρύς και πολύπλευρος και γι αυτό είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με ακριβή και απόλυτο τρόπο. Για το λόγο αυτό κρίνεται απαραίτητο να διαχωριστεί

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαίδευση μαθητών/ριών με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με Υπερκινητικότητα

Εκπαίδευση μαθητών/ριών με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με Υπερκινητικότητα Εκπαίδευση μαθητών/ριών με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής με Υπερκινητικότητα Επιμορφωτική Ημερίδα «Θεσμικό και παιδαγωγικό πλαίσιο της Παράλληλης Στήριξης. Προτάσεις υλοποίησης του Εξατομικευμένου Προγράμματος

Διαβάστε περισσότερα

Εξελικτική Ψυχολογία

Εξελικτική Ψυχολογία Εξελικτική Ψυχολογία Ενότητα 8: Αναπτυξιακά χαρακτηριστικά της σχολικής ηλικίας IΙ Ασημίνα Ράλλη Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας Σχολική Ηλικία Η ψυχοκοινωνική ανάπτυξη κατά

Διαβάστε περισσότερα

ο εκπαιδευτικός µπορεί να χρησιµοποιήσει ιστορία σε κόµικς που περιέχει διάλογο να διδάξει κατάλληλες λεκτικές δοµές για το ξεκίνηµα συζήτησης

ο εκπαιδευτικός µπορεί να χρησιµοποιήσει ιστορία σε κόµικς που περιέχει διάλογο να διδάξει κατάλληλες λεκτικές δοµές για το ξεκίνηµα συζήτησης Μαθησιακή υσκολία Στρατηγικές ο εκπαιδευτικός µπορεί να χρησιµοποιήσει ιστορία σε κόµικς που περιέχει διάλογο να διδάξει κατάλληλες λεκτικές δοµές για το ξεκίνηµα συζήτησης να διδάξει στους µαθητές τρόπους

Διαβάστε περισσότερα

Ευχάριστο διάβασμα στο σπίτι. Αναστασία Χ Γιαννακού Ειδική Παιδαγωγός Καθηγήτρια Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου

Ευχάριστο διάβασμα στο σπίτι. Αναστασία Χ Γιαννακού Ειδική Παιδαγωγός Καθηγήτρια Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Ευχάριστο διάβασμα στο σπίτι Αναστασία Χ Γιαννακού Ειδική Παιδαγωγός Καθηγήτρια Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Βασική Αρχή!!! Ο ενήλικας καθοδηγεί το παιδί κατά τη φοίτηση του στην Α τάξη του Δημοτικού Σχολείου

Διαβάστε περισσότερα

Διπολική διαταραχή μανιοκατάθλιψη,

Διπολική διαταραχή μανιοκατάθλιψη, ΨΥΧΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Ο όρος ψυχική διαταραχή περιλαμβάνει ένα μεγάλο εύρος προβλημάτων που έχουν σχέση με την ψυχική κατάσταση και την συμπεριφορά ενός ατόμου. Οι διάφορες ψυχικές διαταραχές εκδηλώνονται

Διαβάστε περισσότερα

Δεξιότητες ζωής Ψυχική ανθεκτικότητα

Δεξιότητες ζωής Ψυχική ανθεκτικότητα 1 Δεξιότητες ζωής Ψυχική ανθεκτικότητα Εκπαιδευτικό σύστημα ΗΜΕΡΙΔΑ: 9-11-2017 Μπιλανάκη Ελευθερία Εκπαιδευτικός ΠΕ02, Ψυχολόγος, MSc Παιδ. Ψυχολογίας, Ειδίκευση ΣΕΠ, Υπ. ΚΕΣΥΠ ΠΕΡΙΣΤΕΡΙΟΥ. ΤΗΛ. 2105741999-6977018936

Διαβάστε περισσότερα

Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού

Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού Mάθηση και διαδικασίες γραμματισμού Διαβάστε προσεκτικά την λίστα που ακολουθεί. Ποιες από τις δραστηριότητες που αναφέρονται θεωρείτε ότι θα συνέβαλαν περισσότερο στην προώθηση του γραμματισμού των παιδιών

Διαβάστε περισσότερα

Εννοιολόγηση της αναπηρίας. Κατηγορίες ατόμων που ανήκουν στα άτομα με αναπηρία.

Εννοιολόγηση της αναπηρίας. Κατηγορίες ατόμων που ανήκουν στα άτομα με αναπηρία. Εννοιολόγηση της αναπηρίας. Κατηγορίες ατόμων που ανήκουν στα άτομα με αναπηρία. Ανάμεσα στους πολλούς ορισμούς της αναπηρίας διακρίνονται αυτοί που δίνουν έμφαση -στο φυσικό μειονέκτημα τουατόμουωςβιολογικού

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΗΨΙΑ. Ή αλλιώς «Επιληψία: Κάτι περισσότερο από κρίσεις» Δρ Ζωή Θεοδωρίδου

ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΗΨΙΑ. Ή αλλιώς «Επιληψία: Κάτι περισσότερο από κρίσεις» Δρ Ζωή Θεοδωρίδου ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΗΨΙΑ Ή αλλιώς «Επιληψία: Κάτι περισσότερο από κρίσεις» Δρ Ζωή Θεοδωρίδου ΜΙΛΩΝΤΑΣ ΜΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ 50% των παιδιών με επιληψία έχουν δυσκολίες στο σχολείο (Aldenkamp et al., 1990)

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΚΑΛΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ;

ΠΩΣ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΚΑΛΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ; ΠΩΣ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΚΑΛΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ; Tο σχολείο είναι ένας από τους πιο σημαντικούς σταθμούς στη ζωή κάθε ανθρώπου, αλλά ακόμα σημαντικότερος φαίνεται και είναι όταν διανύει κάποιος τη σχολική ηλικία. Ακόμη

Διαβάστε περισσότερα

ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΤΕΣΤ ΣΕ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ΠΡΩΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΜΕ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΤΕΣΤ ΣΕ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ΠΡΩΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΜΕ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ηπείρου Τμήμα Λογοθεραπείας ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΤΕΣΤ ΣΕ ΜΕΛΕΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗΣ ΠΑΙΔΙΟΥ ΠΡΩΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΜΕ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Παρουσίαση πτυχιακής εργασίας από τις

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην Ειδική Εκπαίδευση

Εισαγωγή στην Ειδική Εκπαίδευση Εισαγωγή στην Ειδική Εκπαίδευση Παιδιά με ειδικές ανάγκες Κατηγορίες διαφορετικών δυνατοτήτων Διανοητικές αναπηρίες (νοητική καθυστέρηση) Μαθησιακές δυσκολίες Συναισθηματικές ή συμπεριφορικές διαταραχές

Διαβάστε περισσότερα

Υποστήριξη Επαγγελματικής Μάθησης «Διδασκαλία Κατανόηση Γραπτού Λόγου

Υποστήριξη Επαγγελματικής Μάθησης «Διδασκαλία Κατανόηση Γραπτού Λόγου Υποστήριξη Επαγγελματικής Μάθησης «Διδασκαλία Κατανόηση Γραπτού Λόγου Ανάγκη εκπαιδευτικών για αυτοαξιολόγηση σχολικής μονάδας Ανάγκη για αξιολόγηση δράσης για σχολική βελτίωση (2013-14) με τη βοήθεια

Διαβάστε περισσότερα