Στα σαγόνια. του καρχαρία. η Ηλέκτρα. Radar. Tips για. match SUPER. + art & business «G5»

Transcript

1 art & business match SUPER «G5» Tips για η Ηλέκτρα του καρχαρία Στα σαγόνια Radar

2 2 αι ξαφνικά δημιουργήθηκε μείζονος σημασίας πολιτική αβεβαιότητα! Εκεί που οι προσδοκίες έδειχναν ότι η Ελλάδα θα λύσει ομαλά τη σχέση της με την Ε.Ε. αλλά και το ΔΝΤ και ότι θα ακολουθήσει αυτόνομη πορεία αναζητώντας ρευστότητα από τις αγορές, το Eurogroup προέκρινε τη χειρότερη λύση από τις τρεις που έπεσαν στο τραπέζι! Το γεγονός αυτό, η κρατούσα δηλαδή άποψη να επιβληθεί στην Ελλάδα ένα καθεστώς ενισχυμένης γραμμής στήριξης (ECCL), που στην πράξη σημαίνει καθεστώς εποπτείας για διάστημα ενός χρόνου με δικαίωμα επέκτασης για άλλους δώδεκα μήνες, προκαλεί αδιαμφισβήτητα τεράστιο ζήτημα στην κυβέρνηση, η οποία βλέπει το υποτιθέμενο ισχυρό της ατού, να δώσει δηλαδή ένα τέλος στην εποχή των μνημονίων και να εκδιώξει το ΔΝΤ, να καταρρέει σαν χάρτινος πύργος, υπό τη σκληρή γραμμή πίεσης Βρυξελλών και Βερολίνου. H AΞΙΑ π αυτή την έννοια η κυβέρνηση είναι πλέον αίολη, και θα τολμούσε να πει κανείς πως όλες οι δράσεις προκειμένου να εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας τον Μάρτιο μπορεί να πέσουν στο κενό εάν ο υπάρχων κυβερνητικός συνασπισμός δεν καταφέρει υπό την πίεση των δανειστών και τα παιχνίδια των κερδοσκόπων να παραμείνει στην εξουσία! editorial ο ζήτημα, ωστόσο, είναι πως ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, μέσα από τις δηλώσεις του ότι η Ελλάδα πρέπει να τηρήσει τα υπεσχημένα και να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις, θέτει ουσιαστικά τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων. Γιατί ο Σόιμπλε διατυπώνει τη μία και μοναδική πραγματικότητα που υπερβαίνει το κυρίαρχο στην Ελλάδα ζήτημα του πολιτικού κόστους κι αγγίζει την ουσία του θέματος. Και θα πρέπει να το αντιληφθούν οι κυβερνώντες πως δεν μπορείς να ζητάς διευκολύνσεις ή οποιουδήποτε άλλου τύπου παροχές χωρίς να είσαι εντάξει στις υποχρεώσεις σου, χωρίς να εκπληρώνεις τους όρους των συμβατικών σχέσεων! Αλλά τι να πει κανείς όταν για λόγους μικροπολιτικής και πελατειακών σχέσεων ο κάθε Πρωτόπαπας, με τις δήθεν κόκκινες γραμμές σε ασφαλιστικό και συνδικαλιστικό νόμο, εγκλωβίζει τη χώρα σε όρους και λογικές τού χθες! την προκειμένη περίπτωση, τώρα, το Χρηματιστήριο καταρρέει, τα spreads εκτινάσσονται, καθώς η χειρότερη λύση που προκρίνει το Eurogroup, σε συνδυασμό με την ανικανότητα της κυβέρνησης να τηρήσει τα υπεσχημένα, δημιουργεί το κατάλληλο έδαφος για να δράσει η κερδοσκοπία, κυρίως αυτή που προέρχεται από την άλλη άκρη του Ατλαντικού και συνδέεται με hedge funds και ελληνικά επιχειρηματικά συμφέροντα που επιζητούν μέσα από την ολική καταστροφή να αγοράσουν τα πάντα φθηνά, να αποκτήσουν τζάμπα την περιουσία του ελληνικού λαού με την υποστήριξη αντιευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων. ίναι προφανές πως πλέον εισήλθαμε σε μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδο, κατά την οποία ο παράγων πολιτικό κόστος, που έρχεται σε σύγκρουση από την άλλη πλευρά με τον λαϊκισμό και τη δημαγωγία, δημιουργεί συνολικά ένα εκρηκτικό μίγμα που μπορεί να τινάξει όλη τη χώρα στον αέρα, πολύ πριν φτάσουμε στον Μάρτιο και στην εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας. πομένως, την ώρα τούτη που οι στιγμές είναι κρίσιμες οφείλει η κυβέρνηση να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της προς την τρόικα, προκειμένου να διασφαλίσει το μέλλον της οικονομίας και της χώρας, ακόμα κι αν ο δρόμος τούτος τής στερήσει την παραμονή στην εξουσία. Ούτε το πολιτικό κόστος, ούτε ο λαϊκισμός, ούτε η δημαγωγία μπορούν καθ οιονδήποτε τρόπο να τοποθετηθούν υψηλότερα από τα συμφέροντα του Έθνους, όποιο κι αν είναι το τίμημα που θα προκύψει από τις αποφάσεις τούτες! Γιατί αλίμονο σε όποιον, θέτοντας την εξουσία αυτοσκοπό, αμφισβητήσει την οριστική επανάκαμψη της χώρας στον δρόμο της ανάπτυξης, κάτι που έχει επιτευχθεί με μεγάλες θυσίες και κόπους για πέντε χρόνια του ελληνικού λαού. EΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ Εκδότης - Διευθυντής ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΙΚΟΥΛΑΣ Διεύθυνση Σύνταξης ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Σύμβουλος έκδοσης ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΛΑΜΒΑΝΟΣ Υπεύθυνος πολιτικού ρεπορτάζ ΣΩΤΗΡΗΣ ΠΙΚΟΥΛΑΣ Συντονισμός πολιτικού ρεπορτάζ ΤΑΚΗΣ ΜΟΥΣΣΑΣ Υπεύθυνος ύλης ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΟΠΗΣ Υπεύθυνος παραγωγής ΦΩΤΗΣ ΠΙΚΟΥΛΑΣ Εμπορική Διευθύντρια ΧΑΡΑ ΝΟΥΣΙΑ Σύμβουλος Διοίκησης ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΟΥΡΑΣ Νομικοί σύβουλοι ΑΘ. ΚΟΚΚΙΝΟΣ, Ι. ΠΑΡΑΣΧΟΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: INFOTAINMENT Α.Ε. ΓΡΑΦΕΙΑ: Παπανικολή 22Α, Χαλάνδρι ΑΘΗΝΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ: , , info@axianews.gr ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΙ - ΜΟΝΤΑΖ - ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΙRIS ίναι σαφές ότι βρισκόμαστε στο μεταίχμιο πολύ σημαντικών Εεξελίξεων για τη χώρα. Οι χειρισμοί που απαιτούνται είναι λεπτοί, είτε αυτό αφορά στο ζήτημα της νέας σχέσης μεταξύ Ελλάδας και πιστωτών της αλλά και τη διαπραγμάτευση για το Χρέος, είτε αυτό αφορά στα εθνικά θέματα. Τα μέτωπα είναι ανοιχτά και οι κίνδυνοι που μπορεί να προκύψουν από λανθασμένους χειρισμούς δύνανται να υπονομεύσουν για χρόνια την πορεία της χώρας. παιτείται, λοιπόν, ψυχραιμία ιδιαίτερα από την πλευρά Ατου κυβερνητικού στρατοπέδου που ασφαλώς νιώθει έντονη την πίεση της εισόδου σε μια προεκλογική περίοδο, είτε αυτή θα αφορά μόνο την προεδρική εκλογή είτε και την προσφυγή σε εθνικές κάλπες. Και η ένταση λόγω της επιτακτικής ανάγκης δημιουργίας ενός ευνοϊκού πολιτικού κλίματος είναι μεγάλη και γιγαντώνεται από το γεγονός ότι οι σχεδιασμοί δεν προχωρούν με τον τρόπο που έχει αρχικά εκτιμηθεί ώστε να αποφέρουν μάξιμουμ επικοινωνιακά και πολιτικά οφέλη. στόσο, διαπιστώνεται από μια σειρά από άστοχες ενέργειες Ωότι η ψυχραιμία έχει αρχίσει να αποτελεί ένα είδος σε ανεπάρκεια στο κυβερνητικό επιτελείο. Αρχής γενομένης από τις δηλώσεις Δένδια για τα κόκκινα δάνεια που ανακοίνωνε και έπαιρνε πίσω νομοσχέδια, τους επικοινωνιακούς χειρισμούς Χαρδούβελη για τις συναντήσεις του με Ευρωπαίους υπουργούς και αξιωματούχους και αρκετά άλλα, για να φτάσουμε στην υπόθεση Στύλιου. υγγνώμη, αλλά είναι δυνατόν να μπορεί να φάει έτσι για Σπλάκα έναν υπουργό η Λιάνα; Μαγκιά της, βέβαια, αλλά τι γίνεται; Έχουν χαθεί εντελώς το ηθικό και η αυτοπεποίθηση στην κυβερνητική πτέρυγα; Τι υπερευαισθησίες είναι αυτές; Όχι, δεν θέλω να πάρω το μέρος του Στύλιου, που θα έπρεπε να είναι πολύ πιο προσεκτικός στις εκφράσεις του, πολύ περισσότερο μάλιστα υπό την ιδιότητα του υφυπουργού Παιδείας. Άλλωστε, πού πας, ρε κακομοίρη Στύλιε; Να τα βγάλεις πέρα διαλεκτικά με τη Λιάνα; Σιγά μην εύρισκε άκρη. Και την πάτησε... Ο ύτε, φυσικά, επικροτώ την ατάκα του. Κάθε άλλο. Την καταδικάζω. Αλλά και τέτοιο στεγνό καθάρισμα; Εδώ έχουν ειπωθεί μέσα στο κοινοβούλιο τέρατα και δεν άνοιξε ρουθούνι. Μήπως αυτά τα αντανακλαστικά δείχνουν, λοιπόν, μια αυξημένη νευρικότητα; Μπορεί να κάνω λάθος, όμως νομίζω ότι έχουμε φτάσει σε ένα σημείο όπου τα νεύρα είναι ιδιαίτερα τεντωμένα, και η ψυχολογική φόρτιση τέτοια που αρκεί μια ασύμμετρη απειλή για να γίνει κάποιο μπάχαλο. Όχι σε υποθέσεις δευτερεύουσας σημασίας όπως αυτή του Στύλιου, αλλά σε σοβαρά ζητήματα. Γι αυτό, ψυχραιμία παιδιά!

3 Πρώτη τράπεζα είσαι όταν ξέρεις να στηρίζεις το καινούργιο. 6 πρωτοβουλίες από την Τράπεζα Πειραιώς για την ποιότητα και την καινοτομία στην επιχειρηματικότητα. Μείωση επιτοκίων σε επαγγελματίες, μικρές επιχειρήσεις και αγρότες. Δημιουργία ιδιωτικού επενδυτικού ταμείου, για τη μεσομακροπρόθεσμη χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Ειδικό πρόγραμμα χρηματοδοτήσεων δυναμικών επιχειρήσεων, με έμφαση σε αυτές που δραστηριοποιούνται σε καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες. Συμμετοχή σε επίσημα προγράμματα χρηματοδότησης της οικονομίας (ΕΤΕΑΝ, EIB, EIF και ΕΣΠΑ). Νέο πρόγραμμα στεγαστικών δανείων για την τόνωση του κατασκευαστικού κλάδου και της αγοράς ακινήτων. Δημιουργία κέντρου καινοτομίας και επιχειρηματικότητας για την υποστήριξη νέων ιδεών, στους άξονες της καινοτομίας και των προηγμένων τεχνολογιών. Σταθερή γιατί κινείται

4 4 spreads Τα κόκκινα δάνεια, λοιπόν, και οι προωθούμενες νομοθετικές ρυθμίσεις για ευνοϊκότερη αντιμετώπιση των οφειλετών αποτέλεσαν πεδίο έντονης αντιπαράθεσης. Προκαλεί μάλιστα εντύπωση η αυστηρή γλώσσα με την οποία μίλησε ο πρόεδρος της Alpha Bank, Βασίλης Ράπανος, ο οποίος, απαντώντας σε σχετική ερώτηση μετόχου όσον αφορά στο νομοσχέδιο και στις ρυθμίσεις για τα κόκκινα δάνεια, τόνισε: «Οι κυβερ- Ωστόσο, οι εξελίξεις έτσι όπως διαμορφώνονται δεν είναι εύκολο να εξασφαλίσουν το επικοινωνιακό πλεονέκτημα που προσδοκά η κυβέρνηση. Πολύ δε περισσότερο από τη στιγμή που δέχεται, πέραν της ανυποχώρητης γραμμής των δανειστών σε σχέση με την υλοποίηση των δεσμεύσεων, σκληρή συμπεριφορά και στο εσωτερικό, όχι τόσο από την αντιπολίτευση, Β. Ράπανος Αλ. Τουρκολιάς Ν. Δένδιας Γ. Στουρνάρας μιας και αυτό είναι αναμενόμενο και νήσεις πρέπει να σταματήσουν να αυτό, με τη διπλή ιδιότητα ενός προσώπου με στενούς δεσμούς με την δεδομένο, αλλά και από τους τραπεζίτες. Με το πρακτορείο Bloomberg ψηφίζουν νόμους που ευνοούν τους κακοπληρωτές». Αντίστοιχη τοποθέτηση υπήρξε και από την πλευρά της κτού (ανεξάρτητα από τους προσωπι- Κεντροαριστερά, αλλά και ενός εκλε- να ανάγει σε πρώτο θέμα την Ελλάδα με τίτλο «Η νέα εποπτεία θέτει υπό Εθνικής Τράπεζας, με τη διοίκησή της κούς λόγους που δεν το επέτρεψαν) για δοκιμή την κυβέρνηση Σαμαρά», τα να υποστηρίζει ότι για την ΕΤΕ «δεν τη θέση του υπουργού Οικονομικών αμερικανικά hedge funds να «αδειάζουν» το Ελληνικό Χρηματιστήριο και υπάρχει καν η συζήτηση για κούρεμα στο ξεκίνημα της παρούσας συγκυβέρνησης. Πιθανότατα θα ακολουθήσει έως 50% των δανείων προς τις μικρές τα spreads των ελληνικών τίτλων να επιχειρήσεις, όπως περιγράφεται στο και ανάλογη έκθεση από το Τμήμα παίρνουν και πάλι την ανηφόρα, η κόντρα με τους τραπεζίτες με αφορμή τα νομοσχέδιο, το οποίο ενθάρρυνε τη Μελετών της Alpha Bank. Ωστόσο, σε στάση πληρωμών, κυρίως στο κομμάτι κάθε περίπτωση, οι εντυπώσεις που κόκκινα δάνεια δημιουργεί ασφαλώς του retail». προκαλεί στην αγορά η συγκρουσιακή ένα εκρηκτικό κοκτέιλ. γραμμή των διοικήσεων των δύο τραπεζών που η μία έχει στηρίξει σχεδόν όλες τις κυβερνητικές επιλογές, ενώ η άλλη αποτελεί προσωπική επιλογή του πρωθυπουργού δημιουργούν προβληματισμό αλλά και τριγμούς στην αγορά. Η υπόθεση των κόκκινων δανείων είναι, άλλωστε, ένα από τα τρία καυτά ζητήματα που έχει θέσει η τρόικα προς επίλυση, μαζί με τα εργασιακά και τα ασφαλιστικά, προκειμένου να προχωρήσει εκ νέου ο έλεγχος και να ολοκληρωθεί πριν από το Eurogroup της 8ης Δεκεμβρίου, όπως επιθυμεί η κυβέρνηση. Κάτι που αν δεν συμβεί θα στείλει στις ελληνικές καλένδες, και πάντως με το νέο έτος, την υπόθεση της αποδέσμευσης από το τρέχον μνημόνιο και το ΔΝΤ. Και σε αυτή την περίπτωση, οι παράμετροι εμπέδωσης ενός πολιτικού και κοινωνικού κλίματος που θα ευνοήσει τη συγκέντρωση των 180 ψήφων για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας καθίστανται εξαιρετικά δυσμενείς, αν όχι αδύνατες. Είναι προφανές ότι οι τραπεζίτες με τις δηλώσεις αυτές στέλνουν ένα ηχηρό μήνυμα και προς την κυβέρνηση, καθώς εμφανίζονται ιδιαίτερα ενοχλημένοι από τους χειρισμούς Δένδια, αλλά και προς την αντιπολίτευση και τον κ. Τσίπρα, ο οποίος έχει αναφερθεί σε «οριζόντιο» haircut των κόκκινων δανείων, ακόμη και για «σεισάχθεια». Οι τραπεζίτες διαμηνύουν προς κάθε κατεύθυνση ότι δεν προτίθενται να συνδράμουν σε λύσεις που θα αντιτίθενται στα συμφέροντά τους, εκτιμώντας προφανώς ότι, μέσω των ρυθμίσεων για τα κόκκινα δάνεια κάθε είδους συνολικά, μπορεί να υποστούν σημαντική ζημιά, η οποία θα επηρεάσει δραματικά τα μεγέθη τους και πιθανώς να τις υποχρεώσει σε νέες μεγάλες κεφαλαιακές ενισχύσεις. Με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για τη βιωσιμότητα των σημερινών διοικήσεων. Αλλά σαφώς το ξεκάθαρο μήνυμα των τραπεζιτών και προς την κυβέρνηση αλλά και προς την αντιπολίτευση δηλώνει επί της ουσίας ότι, σε περίπτωση που θα προχωρήσουν οι νομοθετικές ρυθμίσεις, οι τράπεζες δεν θα έχουν τη δυνατότητα να χρηματοδοτήσουν την οικονομία. Δεν είναι ίσως τυχαίο ότι επελέγη ο κ. Ράπανος να περάσει το μήνυμα Εδώ πάντως πρέπει να σημειώσουμε ότι οι τράπεζες, λόγω και του σοβαρότατου προβλήματος των κόκκινων δανείων, βρίσκονται σε θέση αδυναμίας να προσφέρουν ρευστότητα στην αγορά. Και φυσικά δεν αρκούν οι παραινέσεις του διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, κ. Στουρνάρα, για να ανοίξουν οι γραμμές ρευστότητας. Παραινέσεις των οποίων η κατάληξη είναι επί της ουσίας γνωστή εκ των προτέρων και περισσότερο έχουν επικοινωνιακούς σκοπούς. Και ίσως δεν είναι τυχαίο που ο κ. Στουρνάρας διατυπώνει μια έμμεση απειλή προς τους τραπεζίτες με άρθρα του τα οποία ουσιαστικά αναφέρουν ότι μπορεί τα stress tests να πέρασαν, αλλά ο κίνδυνος για τις τράπεζες δεν έχει εκλείψει. Αλλά πλέον έχουμε φτάσει στο σημείο να κινδυνεύουν να χαθούν κεφάλαια της τάξης του 1 δισ. από το ΕΣΠΑ λόγω κυρίως της αδυναμίας των τραπεζών να παράσχουν ρευστότητα στις επιχειρήσεις για τη χρηματοδότηση της επένδυσης υπό μορφή δανείου! Σε κάθε περίπτωση, είναι σαφές ότι στο ζήτημα των κόκκινων δανείων υπήρξε προχειρότητα, η οποία αποδείχθηκε από τους χειρισμούς Δένδια. Και σε αυτό το σημείο οι τραπεζίτες έχουν δίκιο ότι προκλήθηκε μια καταστροφική στάση πληρωμών ακόμη και από ενήμερους πελάτες. Και βέβαια, η ρύθμιση για τα κόκκινα δάνεια των επιχειρήσεων έρχεται σε μια χρονική στιγμή κατά την οποία οι τραπεζίτες ήλπιζαν ότι θα αποκομίσουν οφέλη από την αξιοποίηση των λιστών των φυσικών προσώπων που έχουν βγάλει χρήματα στο εξωτερικό, στις οποίες ασφαλώς περιλαμβάνονται και μεγαλοοφειλέτες. Από την άλλη πλευρά, βέβαια, και οι τράπεζες δεν πρέπει να λησμονούν ότι τα προβλήματά τους και η ανάγκη πρόσθετης ανακεφαλαιοποίησής τους πέραν των ζημιών του PSI δεν προήλθαν μόνο από τις δυσμενείς συνθήκες στην αγορά, αλλά και από την πολιτική τους να ενισχύουν με θαλασσοδάνεια εκατοντάδων εκατομμυρίων προβληματικές επιχειρήσεις που ανήκαν σε «ημετέρους» και βαρόνους, ρίχνοντας και αυτές νερό στον μύλο της διαπλοκής. Βεβαίως, η κατάσταση αυτή δεν πέρασε «αναίμακτα», καθώς ο συνδυασμός του απόηχου του Eurogroup και της επιθετικής στάσης των τραπεζών συνέβαλε και στην κατάρρευση του Χρηματιστηρίου κατά 5,38% στις 910,50 μονάδες, αλλά και στη νέα εκτόξευση των spreads και των αποδόσεων των ελληνικών ομολόγων, που παγιώνεται πάνω από το 8%, γεγονός που ασφαλώς καθιστά απαγορευτική την έξοδο της χώρας στις αγορές και επιβάλλει τη «γραμμή προστασίας».

5

6 6 στη σέντρα Νέο, χαμηλότερο στόχο για τη μετοχή των Ελληνικών Πετρελαίων, στα 7 από 8,25 ευρώ, έδωσε η Alpha Finance, σε έκθεσή της στην οποία διατήρησε σύσταση «outperform». Η χρηματιστηριακή επισημαίνει ότι η μείωση στην τιμή-στόχο σχετίζεται με τις υψηλότερες αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων αλλά και τις μειωμένες εκτιμήσεις για τα κέρδη ανά μετοχή της εταιρείας (στο 0,35 ευρώ ανά μετοχή για το 2015, και στο 0,41 ευρώ για το 2016, με μείωση 5%-12% σε σχέση με προηγούμενες προβλέψεις). Αναφορικά με τα αποτελέσματα τριμήνου, περιμένει βελτιωμένη λειτουργική απόδοση, καθώς τα περιθώρια διύλισης έχουν βελτιωθεί σημαντικά, ενώ η μονάδα της Ελευσίνας δούλεψε σχεδόν σε πλήρη δυναμική στο τρίμηνο. Ως εκ τούτου, προβλέπει ότι τα αναπροσαρμοσμένα EBITDA της εταιρείας θα διαμορφωθούν στα 116 εκατ. ευρώ (+57% σε ετήσια βάση, +137% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο). Τα ανακοινώσιμα EBITDA, ωστόσο, αναμένεται να διαμορφωθούν σημαντικά χαμηλότερα, στα 16 εκατ. ευρώ, καθώς θα εγγραφούν σημαντικές ζημιές στα αποθέματα, λόγω της σημαντικής πτώσης στην τιμή του πετρελαίου. Στη λογική της αθόρυβης αντίδρασης κινήθηκε για 5 συνεδριάσεις η εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά, αλλά ο Γενικός Δείκτης «προσέκρουσε» τρεις φορές στην περιοχή των 970 μονάδων, που αποδείχθηκε ιδιαίτερα σημαντικό επίπεδο. Αναφορικά με την τεχνική εικόνα των βασικών δεικτών και μετοχών του Χ.Α., η αντίδραση που παρατηρήθηκε ήταν μάλλον αναμενόμενη έπειτα από τις υποχρεωτικές πωλήσεις και την κακή ψυχολογία των προηγούμενων ημερών, ωστόσο ο φόβος των επενδυτών δεν έχει εξαλειφθεί, κι αυτό είναι φανερό στους αγοραστές και στις κινήσεις τους. Το μόνο που δείχνει ως πλέον σίγουρο είναι ότι στο Χ.Α. θα συνεχίσει να επικρατεί η αβεβαιότητα, εκτός αν οι εταίροι μας θελήσουν να μας «δώσουν κάτι» πριν από τον προσεχή Μάρτιο, ή θα περιμένουν πρώτα να ξεκαθαρίσει η κατάσταση στο πολιτικό πεδίο της χώρας. Από εκεί και πέρα, μάλλον απαιτείται μεγαλύτερη διάθεση για ανάληψη επενδυτικού ρίσκου, κάτι που προς το παρόν δεν φαίνεται. Αν κρίνουμε, πάντως, από τα νέα σημάδια κόπωσης και την πτωτική εικόνα που έδειξε και πάλι χθες η «Λ. Αθηνών», καθώς υποχωρούσε σχεδόν 4%, φαίνεται ότι ούτε η ΕΚΤ ούτε οι αποφάσεις του Eurogroup ότι θα εξετάσει νέα ενισχυμένη χρηματοδοτική συνδρομή για την Ελλάδα ενθουσίασαν τους επενδυτές στο Ελληνικό Χρηματιστήριο. Αντιθέτως, επικρατεί προβληματισμός για την επόμενη ημέρα, το Ελληνικό Χρηματιστήριο δεν έχει διαφύγει τον κίνδυνο νέας πτώσης, παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης να αλλάξει το κλίμα. Γενικώς, η κατακόρυφη μείωση των τζίρων και των όγκων σε σχέση με την πρόσφατη μεγάλη πτώση απλώς επιβεβαιώνει τον προβληματισμό της αγοράς. H πτώση ήρθε με μεγάλο τζίρο και η άνοδος που ακολούθησε με μειωμένο τζίρο, ήτοι ήταν μια low cost ανάκαμψη... Διατηρεί τη σύσταση «outperform» και την τιμή-στόχο των 14,8 ευρώ για τη μετοχή του ΟΤΕ η Alpha Finance μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων εννεαμήνου από τον όμιλο. Μάλιστα, τονίζει ότι η μετοχή έχει τα εχέγγυα για να υπεραποδώσει της αγοράς, ωστόσο αυτό δεν σημαίνει ότι θα επιστρέψει κάτι στους επενδυτές σε απόλυτους αριθμούς, κι αυτό καθώς θεωρεί πως ούτε ο ΟΤΕ πλέον δεν αποτελεί ασφαλές στοίχημα με δεδομένα τα επίπεδα που διαπραγματεύεται ήδη η μετοχή. Η επίδοση του ΟΤΕ βάσει των αποτελεσμάτων είναι ισχυρή και παρέχει ενδείξεις βελτίωσης στους περισσότερους τομείς. Ωστόσο, η πορεία της μετοχής συνεχίζει να επηρεάζεται από εξωγενείς παράγοντες, όπως το πολιτικό ρίσκο και το ζήτημα της χρηματοδότησης της διετίας Αυτοί οι παράγοντες έριξαν την αγορά και τις μετοχές του ΟΤΕ 16% χαμηλότερα τους τελευταίους τρεις μήνες. Σύμφωνα με την Alpha Finance, πλέον η μετοχή του ΟΤΕ διαπραγματεύεται 4,8 φορές την εκτιμώμενη αξία επιχείρησης σε σχέση με τα EBITDA (EV/EBITDA) για το 2014, έναντι 6,38 των Ευρωπαίων ανταγωνιστών της. Κάτι που αποτελεί ένα καλό discount, σύμφωνα με τη χρηματιστηριακή. Ωστόσο, εάν βάλει κανείς στην εικόνα και τα ρίσκα που ελλοχεύουν υποθέτοντας πως το ρίσκο χώρας θα αυξηθεί 2% και η οικονομική ανάπτυξη είναι 1% χαμηλότερη των εκτιμήσεων, τότε η τιμή-στόχος θα πρέπει να πέσει στα 10,2 ευρώ. Ο Γενικός Δείκτης, μετά την επιτυχή στήριξη που βρήκε στη ζώνη των 900 με 880 μονάδων, έχει αναστρέψει την πολύ βραχυχρόνια τάση από καθοδική σε ανοδική με τον σχηματισμό του δεύτερου υψηλότερου πυθμένα (15/10 στις 852,87 μονάδες και 30/10 στις 885,65 μονάδες) και αφήνει ανοιχτό το παράθυρο δημιουργίας ανοδικού στροφέα προς τα όρια αντίστασης των 980 και μονάδων, επισημαίνει ο Απόστολος Μάνθος. «Βαρίδια» σε αυτή την ανοδική κίνηση παραμένουν οι τράπεζες, με τον δείκτη τους να δηλώνει μέχρι τώρα έντονη αδυναμία διαπερατότητας των 130 μονάδων. Στοιχείο το οποίο από κάποιο σημείο και έπειτα έχει προκαλέσει εκνευρισμό και μείωση στη διάθεση ανάληψης περαιτέρω ρίσκου. Στο πολύ βραχυχρόνιο chart τιμών, το σημείο εκείνο στο οποίο ο Γενικός Δείκτης δεν πρέπει να περάσει καθοδικά εντοπίζεται στο επίπεδο που εκτείνεται μεταξύ των 930 με 920 μονάδων. Η ζώνη αυτή, εάν τμηθεί καθοδικά με αύξηση του τζίρου, θα οδηγήσει τον Γενικό Δείκτη προς το όριο των 900 μονάδων, ισχυροποιώντας έτσι το σενάριο καθοδικής επανεξέτασης των 880 μονάδων. Στο εβδομαδιαίο διάγραμμα τιμών έχει αποτυπωθεί μια διαδοχική αλληλοκάλυψη καθοδικών και ανοδικών candlesticks, αφήνοντας την αίσθηση «γυρισμάτων» μεταξύ των ισχυρών χαρτοφυλακίων στα κατά βάση επίπεδα των 915 με μονάδων, προκαλώντας έτσι τη σκέψη μιας πιθανής διαμόρφωσης ενός δυνατού μεσοπρόθεσμου πυθμένα. Η καθοδική όμως λύση των 850 θα «ανοίξει τον πτωτικό ασκό του Αιόλου», σπρώχνοντας τον Δείκτη αρχικά προς τις 800 μονάδες και μετά προς τις 750 με 720 μονάδες, συμπληρώνει ο αναλυτής. Για τον δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης, και σύμφωνα με την άποψη του υπευθύνου τεχνικής ανάλυσης και επενδυτικής κατεύθυνσης της Δυναμικής ΑΧΕΠΕΥ, το όριο αλλαγής της υπάρχουσας βραχυχρόνιας ανοδικής τάσης εντοπίζεται στην περιοχή των 304 με 300 μονάδων. Έτσι, όσο ο δείκτης λαμβάνει τιμές υψηλότερα από το εν λόγω όριο, παραμένει σε τροχιά ανάκτησης της καθοριστικής ζώνης αντίστασης των 320 με 325 μονάδων. Για τον τραπεζικό κλάδο, η βραχύβια αντίσταση των πέντε συνεχόμενων ανοδικών συνεδριάσεων ήταν οι 130 μονάδες, η οποία δεν ήταν εφικτό να προσπεραστεί. Στο βραχυχρόνιο επίπεδο, όσο η αγορά διατηρεί πάνω από τις 125 μονάδες δεν αλλάζει κάτι, ενώ το πρώτο κάτω όριο είναι οι 115 μονάδες, και το πάνω όριο οι μονάδες. Σε ημερήσιο διάγραμμα, το πρόσφατο χαμηλό στις 15/10 και στις 108 μονάδες είναι η στήριξη, και το πάνω όριο οι 150 μονάδες. Στα 3,10 ευρώ διατηρεί την τιμή-στόχο της Εθνικής η Euroxx σε σχετική της ανάλυση, διατηρώντας επίσης τη σύσταση «overweight. Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα εννεαμήνου του 2014, η Euroxx παρατηρεί ότι η Εθνική απολαμβάνει υψηλής ποιότητας ενεργητικό και ρευστότητα, ενώ αντίστοιχα στους κινδύνους κατατάσσει τον γεωπολιτικό Εγκρίθηκε χθες από τους μετόχους της Alpha Bank το αίτημα για πιθανή χρήση του αναβαλλόμενου φόρου με στόχο την περαιτέρω κεφαλαιακή ενίσχυση του ομίλου. «Ο όμιλος της Alpha Bank θα χρησιμοποιήσει το όφελος από την αναγνώριση του αναβαλλόμενου φόρου μόνο εάν υπάρξουν ζημίες. Ωστόσο, η ιδιαίτερα ισχυρή κεφαλαιακή θέση της τράπεζας, όπως αποδείχθηκε από τα πρόσφατα κεφαλαιακά stress tests της ΕΚΤ, σε συνδυασμό με τις ήδη θετικές ενδείξεις για ανάκαμψη της οικονομίας, αποδεικνύει ότι η τράπεζα δεν θα χρειαστεί το συγκεκριμένο κεφαλαιακό μαξιλάρι. Έπρεπε, όμως, να πάρουμε την έγκριση της γενικής συνέλευσης για να διασφαλίσουμε τους μετόχους» τόνισε ο πρόεδρος της τράπεζας, Βασίλης Ράπανος. Στο ίδιο ύφος κινήθηκε και η δήλωση του διευθύνοντος συμβούλου του ομίλου, Δημήτρη Μαντζούνη, ο οποίος είπε ότι «Η κεφαλαιακή κατάσταση της τράπεζας είναι ιδιαίτερα ισχυρή, γεγονός που κάνει απίθανη τη χρήση του οφέλους από την αναγνώριση του αναβαλλόμενου φόρου». Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Ράπανος, απαντώντας σε σχετική ερώτηση μετόχου όσον αφορά στο νομοσχέδιο και τις ρυθμίσεις για τα κόκκινα δάνεια, τόνισε ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να σταματήσουν να ψηφίζουν νόμους που ευνοούν τους κακοπληρωτές. Το σώμα των μετόχων της Eurobank ενέκρινε, κατά τη διάρκεια της γενικής συνέλευσης, τη χρήση του οφέλους από την αναγνώριση του αναβαλλόμενου φόρου. Ο πρόεδρος της τράπεζας, Παναγιώτης Θωμόπουλος, εξέφρασε την ικανοποίησή του για την επιτυχία του συνόλου των ελληνικών τραπεζών στα πρόσφατα stress tests που πραγματοποίησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Ο αναβαλλόμενος φόρος δημιουργεί μαξιλάρι 1,1 δισ. ευρώ, ενισχύοντας τον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας κατά 318 μονάδες βάσης. Για την Εθνική Τράπεζα «Δεν υπάρχει καν η συζήτηση για κούρεμα έως 50% των δανείων προς τις μικρές επιχειρήσεις, όπως περιγράφεται στο νομοσχέδιο» τόνισαν τα υψηλόβαθμα στελέχη της διοίκησης κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των επενδυτών για τα αποτελέσματα εννεαμήνου, ενώ υπογράμμισαν πως «Το νομοσχέδιο ενθάρρυνε τη στάση πληρωμών, κυρίως στο κομμάτι του retail». Σε ό,τι αφορά την αποπληρωμή των προνομιούχων μετοχών προς το δημόσιο ανέφεραν ότι «Θα υπάρξουν συζητήσεις επί του θέματος με τον νέο επόπτη, την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Το βασικό επιχείρημα της Εθνικής στη συγκεκριμένη συζήτηση είναι η πεποίθηση ότι ο όμιλος διαθέτει σημαντικό κεφαλαιακό απόθεμα». Στη συζήτηση με τον επόπτη θα τεθεί και η παράμετρος της διανομής μερίσματος. Για τη Finansbank τα στελέχη της τράπεζας τόνισαν ότι η συμφωνία με

7 7 Με τιμή-στόχο τα 3,3 ευρώ και σύσταση «buy» η Citigroup ξεκινά την κάλυψη της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Ο διεθνής οίκος τονίζει ότι η εταιρεία έχει ανεκτέλεστο υπόλοιπο από το κατασκευαστικό κομμάτι των δραστηριοτήτων 3,6 δισ. ευρώ, ενώ προβλέπει ότι τα χειρότερα έχουν περάσει για τον κλάδο. Η Citi εκτιμά ότι τα έσοδα από τον κατασκευαστικό κλάδο θα αυξηθούν κατά 70% την περίοδο συγκριτικά με τα προηγούμενα τρία χρόνια. Για φέτος τα καθαρά κέρδη της εταιρείας θα ανέλθουν στα 19,2 εκατ. ευρώ και οι πωλήσεις στα 937,3 εκατ., αναφέρει η Citi. Σε ό,τι αφορά το 2015, τα καθαρά κέρδη εκτιμώνται στα 51,5 εκατ. και οι πωλήσεις στο 1,235 δισ. Οι περισσότερες μετοχές του FTSE 25 δέχθηκαν ισχυρότατες πιέσεις κατά το διάστημα που η «Λ. Αθηνών» βίωσε την «περίοδο του τρόμου» και υποχώρησε υπό το βάρος των αθρόων ρευστοποιήσεων, από εγχώρια και ξένα χαρτοφυλάκια. Ωστόσο, όπως λέγεται στα χρηματιστηριακά γραφεία και στις τάξεις της επενδυτικής κοινότητας, υπήρξαν και μετοχές που έδειξαν αντιστάσεις, είχαν αντοχές, κράτησαν δυνάμεις και αποτιμήσεις σε σχέση με άλλα μεγάλα ονόματα του ταμπλό. Μεταξύ αυτών ξεχώρισε ο τίτλος του ΟΠΑΠ, που γενικά εμφανίζει καλύτερη απόδοση από τις λοιπές μετοχές της υψηλής κεφαλαιοποίησης. Έχει πάρει απόσταση ασφαλείας 25% από το χαμηλό του, οι αποδόσεις του στον μήνα και στο τρίμηνο ήταν μεν ελαφρά πτωτικές αλλά σε καμία περίπτωση ανάλογες της αγοράς, ενώ σε επίπεδο εβδομάδας το χαρτί γράφει θετικό πρόσημο. Στοιχεία που αναμφίβολα μαρτυρούν την ανθεκτικότητα της μετοχής και την εμπιστοσύνη των χαρτοφυλακίων σε αυτήν και γενικότερα στον όμιλο. Και τα οποία σε μεγάλο βαθμό, όπως τουλάχιστον εκτιμούν άνθρωποι του χώρου, σχετίζονται με την προώθηση των σχεδίων του ΟΠΑΠ για τα VLTs και τα στοιχεία που πρόσφατα δημοσιεύθηκαν σχετικά με τα ισχυρά οφέλη που θα αποκομίσει ο Οργανισμός από το συγκεκριμένο project. κίνδυνο στην Τουρκία και την αβεβαιότητα για το αποτέλεσμα των κινήσεων κεφαλαιακής ενίσχυσης. Για το 2014 η Euroxx εκτιμά ότι τα κέρδη της Εθνικής θα αυξηθούν στα 342 εκατ. ευρώ, το 2015 στα 717 εκατ. ευρώ, ενώ το 2016 θα φτάσουν το 1,143 δισ. ευρώ. Η Deutsche Bank σε έκθεσή της διατηρεί τη σύσταση «buy» και την τιμή-στόχο του 0,9 ευρώ για την Alpha, αναφέροντας ότι η τελευταία είναι σε καλή θέση για να αξιοποιήσει την οικονομική ανάκαμψη. Προβλέπει επιστροφή σε κερδοφορία το 2015, βελτίωση της κεφαλαιακής θέσης και ως εκ τούτου διανομή μερίσματος. Όσον αφορά στα αποτελέσματα Q3, υπογραμμίζει ότι διαμορφώθηκαν αντίστοιχα των εκτιμήσεων, σημειώνοντας ότι τα κέρδη από βασικές δραστηριότητες αλλά και η ποιότητα ενεργητικού της τράπεζας συνεχίζουν να βελτιώνονται. Στα 9,4 ευρώ, από 7,40 πριν, αυξάνει την τιμήστόχο για τη μετοχή του Μυτιληναίου η Eurobank Equities, σε έκθεση στην οποία διατηρεί τη σύσταση «buy». H χρηματιστηριακή συμπεριλαμβάνει τη μετοχή της εισηγμένης στις κορυφαίες της επιλογές, ενώ τονίζει πως η αγορά ενσωματώνει μερικώς την ισχυρή αύξηση της κερδοφορίας, που αποδίδεται στην πορεία της Αλουμίνιον της τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού της Κομισιόν είναι η πώληση να γίνει σε δύο στάδια, και το πρώτο στάδιο αναμένεται να υλοποιηθεί σε λίγους μήνες. Σε ό,τι αφορά τις υπόλοιπες κινήσεις κεφαλαιακής ενίσχυσης, σε αυτές περιλαμβάνεται η πώληση του Αστέρα, η οποία θα ολοκληρωθεί σύντομα, και ορισμένες κινήσεις για τις οποίες δεν αποκάλυψαν λεπτομέρειες. Τα αναδιαρθρωμένα δάνεια ανέρχονται σε 4 δισ. ευρώ στη λιανική και 1 δισ. ευρώ στο corporate. Ελλάδος. Η Eurobank Equities στέκεται στις ευοίωνες προοπτικές (bullish outlook) της Αλουμίνιον της Ελλάδος και εκτιμά ότι με βάση το αισιόδοξο σενάριο τα EBITDA της εταιρείας μπορεί να ενισχυθούν κατά 35%. Για το τρέχον έτος τα προσαρμοσμένα καθαρά κέρδη του Μυτιληναίου προβλέπεται να ανέλθουν στα 74,1 εκατ. και τα έσοδα στο 1,333 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τη χρηματιστηριακή, τα προσαρμοσμένα κέρδη του 2015 θα ανέλθουν στα 99,7 εκατ. και τα έσοδα στο 1,23 δισ. Ισχυρά κέρδη θα εμφανίσει η Ελληνικά Χρηματιστήρια στο γ τρίμηνο, λόγω βελτίωσης στον όγκο συναλλαγών του Χ.Α. και ενεργειών περιορισμού κόστους, σημειώνει η Επενδυτική Τράπεζα Ελλάδος σε έκθεσή της, στην οποία διατηρεί τιμή-στόχο στα 7,6 ευρώ και σύσταση «buy». Ειδικότερα, τα καθαρά κέρδη της ΕΧΑΕ το γ τρίμηνο αναμένεται να διαμορφωθούν στα 4,4 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 5,9% σε σχέση με την αντίστοιχη περσινή περίοδο, με τα έσοδα να εμφανίζονται αυξημένα κατά 23,2%, στα 10,22 εκατ. Άνοδος 72,2% αναμένεται στα EBITDA, στα 5,5 εκατ. ευρώ. Στο εννεάμηνο τα κέρδη αναμένονται στα 17,8 εκατ. ευρώ, έναντι 40,5 εκατ. το Σημειώνεται ότι τα μεγέθη δεν είναι συγκρίσιμα, καθώς στο εννεάμηνο του 2013 η ΕΧΑΕ ενέγραψε έκτακτα έσοδα 40 εκατ. ευρώ από την ανακεφαλαιοποίηση των συστημικών τραπεζών και τη δημόσια προσφορά της Coca-Cola HBC. Δεν υπάρχει θέμα συζήτησης για αύξηση μετοχικού κεφαλαίου τόνισε η διοίκηση της Alpha Bank κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης. Στόχος της τράπεζας παραμένει η επιστροφή στην κερδοφορία το 2015 και κατ επέκταση η διανομή μερίσματος για πρώτη φορά μετά από χρόνια. Σε ό,τι αφορά την αύξηση του ρυθμού χορηγήσεων η διοίκηση επεσήμανε ότι αυτή θα προκύψει όσο η χώρα καταγράφει ρυθμό ανάπτυξης, και μάλιστα θα είναι αντίστοιχη αυτού. Στο ερώτημα τι θα γίνει με τα προβληματικά επιχειρηματικά δάνεια τα στελέχη του ομίλου απάντησαν ότι τα προσεχή τρίμηνα θα ενταθεί ο ρυθμός αναδιάρθρωσης των επιχειρηματικών δανείων. Στο μέτωπο της κάλυψης των επισφαλειών ανέφεραν ότι ο δείκτης κάλυψης των επισφαλών δανείων διαμορφώνεται στο 70%, και όσα δάνεια έχουν ρυθμιστεί εξυπηρετούνται κανονικά. Τέλος, από το πρόσφατο πρόγραμμα εθελουσίας, από το οποίο αποχώρησαν περίπου εργαζόμενοι, προκύπτει ετήσιο όφελος 120 εκατ. ευρώ. Στους Έλληνες μικροεπενδυτές, σε βασικούς μετόχους εισηγμένων εταιρειών και σε επενδυτές «αγνώστου ταυτότητας» πούλησαν τις μετοχές τους όλοι οι υπόλοιποι ξένοι και εγχώριοι βασικοί παίκτες της «Λ. Αθηνών» κατά τη διάρκεια του «μαύρου Οκτώβρη», που στοίχισε 9-10 δισ. ευρώ στη συνολική χρηματιστηριακή αξία της αγοράς. Μεγαλύτεροι πωλητές ήταν και αυτή τη φορά οι Έλληνες επενδυτές σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Χ.Α., ειδικότερα οι επαγγελματίες διαχειριστές (τράπεζες και Α/Κ προχώρησαν σε καθαρές πωλήσεις σχεδόν 42,7 εκατ. ευρώ συνολικά), αλλά και το Ελληνικό Δημόσιο (5,6 εκατ. ευρώ), ενώ μεγάλες πωλήσεις πραγματοποίησαν ξένα hedge funds από χώρες - φορολογικούς παραδείσους. Σε αντίθεση με τους επαγγελματίες του χρηματοοικονομικού κλάδου, που συνολικά από τις αρχές του χρόνου έχουν ρευστοποιήσει θέσεις 646,1 εκατ. ευρώ, ενώ για πρώτη φορά μετά από καιρό οι εγχώριοι ιδιώτες επενδυτές ήταν με την πλευρά των αγοραστών, πραγματοποιώντας καθαρές αγορές 24,21 εκατ. ευρώ. Στην ίδια πλευρά βρέθηκαν και πολλές εισηγμένες επιχειρήσεις μέσω προγραμμάτων επαναγοράς ιδίων μετοχών όπως λ.χ. ο ΟΤΕ, από τις οποίες καταγράφηκαν καθαρές εισροές 14,74 εκατ. ευρώ. Στο σύνολό τους τα εγχώρια κεφάλαια που κινούνται από την Ελλάδα ήταν πωλητές τον Οκτώβριο με 9,43 εκατ. ευρώ, έχοντας ωστόσο ρευστοποιήσει από το Χ.Α. μέσα στο 2014 περισσότερα από 1,021 δισ. ευρώ. Σημειώνεται ότι στο 61,3% διαμορφώθηκε η συμμετοχή των ξένων επενδυτών στο Χ.Α. τον Οκτώβριο, από 60,9% που ήταν στα τέλη του προηγούμενου μήνα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του Αξία Numbers. Οι ξένοι επενδυτές τον Οκτώβριο 2014 πραγματοποίησαν το 63,0% της συνολικής αξίας συναλλαγών. Ο αριθμός των Ενεργών Μερίδων για τον μήνα Οκτώβριο 2014 ανήλθε στις , έναντι κατά τον προηγούμενο μήνα (τον Οκτώβριο 2013 ο αριθμός των Ενεργών Μερίδων είχε ανέλθει στις ). Τον Οκτώβριο 2014 δημιουργήθηκαν 980 Νέες Μερίδες Επενδυτών, έναντι νέων Μερίδων που είχαν δημιουργηθεί τον προηγούμενο μήνα. Οι ξένοι επενδυτές, βέβαια, εμφανίστηκαν να είναι για μια ακόμη φορά καθαροί αγοραστές στη διάρκεια της πτώσης, και τα στοιχεία έδειξαν πως για 24ο συνεχόμενο μήνα οι ξένοι επενδυτές στο σύνολό τους πραγματοποίησαν, έστω και οριακά, περισσότερες εισροές από όσες εκροές (+1,94 εκατ. ευρώ), διευρύνοντας το θετικό σερί των εισροών, οι οποίες προσεγγίζουν το 1,1 δισ. ευρώ φέτος. Στο σύνολο της αγοράς ως αγοραστές καταγράφηκαν τον Οκτώβριο όλοι οι ξένοι επενδυτές, με εξαίρεση τα funds που εδρεύουν είτε σε χώρες - φορολογικούς παραδείσους είτε σε «μη συνεργάσιμα κράτη» αναφορικά με τη φορολογία. Οι επενδυτές αυτοί («λοιπά νομικά πρόσωπα») προχώρησαν σε καθαρές εκροές 12,9 εκατ. ευρώ, όταν από τους ξένους θεσμικούς καταγράφηκαν μικρές εισροές 7,35 εκατ. ευρώ, άλλα 5 εκατ. ευρώ από εταιρείες - βασικούς μετόχους (νομικά πρόσωπα) και 1,55 εκατ. ευρώ από ξένους ιδιώτες. Στις μετοχές υψηλής κεφαλαιοποίησης του FTSE Large Cap οι ξένοι ήταν στην πλειονότητά τους καθαροί πωλητές με 15,57 εκατ. ευρώ, ενώ αγοραστές κατά 8,32 εκατ. ευρώ βγήκαν κωδικοί οι οποίοι καταχωρίζονται ως «λοιποί επενδυτές», των οποίων η χώρα φορολογικής κατοικίας δεν είναι γνωστή στο Αποθετήριο. Σημειώνεται ότι ξανά μετά το δίμηνο Απριλίου-Μαΐου οι θεσμικοί επενδυτές του εξωτερικού ήταν καθαροί πωλητές στον FTSE Large Cap με 4,6 εκατ. ευρώ, ενώ τις σημαντικότερες ρευστοποιήσεις έκαναν τα «λοιπά νομικά πρόσωπα» (από φορολογικούς παραδείσους), απ όπου «παίζουν», μεταξύ άλλων, hedge funds, εφοπλιστικά και επιχειρηματικά κεφάλαια Ελλήνων, αμοιβαία κεφάλαια. Συνολικά, οι επενδυτές από χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης είχαν καθαρές εκροές 43,95 εκατ. ευρώ, οι οποίες ισοσκελίστηκαν από καθαρές εισροές 4,44 εκατ. ευρώ από ευρωπαϊκά χαρτοφυλάκια. Ενδεικτικά, τις μεγαλύτερες πωλήσεις είχαν χαρτοφυλάκια από τη Γαλλία (-40,99 εκατ. ευρώ), τα Νησιά Καϋμάν (-17,59 εκατ. ευρώ), τα Νησιά Βερμούδες (-13,84 εκατ. ευρώ), την Ελβετία (-13,82 εκατ. ευρώ), την Ιρλανδία (-13,49 εκατ. ευρώ) και τις Παρθένες Νήσους Αγγλίας (-8,09 εκατ. ευρώ). Στον αντίποδα, τις υψηλότερες αγορές πραγματοποίησαν funds με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο (63,32 εκατ. ευρώ) και την Τσεχία (17,97 εκατ. ευρώ), ενώ μικρές εισροές υπήρξαν από την Κύπρο (3,78 εκατ. ευρώ), τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (3,26 εκατ. ευρώ) και τις ΗΠΑ (2,88 εκατ. ευρώ).

8 8? Ποιον μεγαλομάνατζερ ισχυρού ομίλου αποκαλούν στην αγορά «ο κύριος δυόμισι τοις εκατό»; Στα σαγόνια του Αυξάνονται σταδιακά, σύμφωνα με ορισμένες πηγές, οι πιέσεις από την πλευρά της Deutsche Telekom να προχωρήσει η ελληνική κυβέρνηση σε πώληση του εναπομείναντος ποσοστού της στον ΟΤΕ. Αυτό εκτιμούν την ίδια ώρα και ορισμένοι ξένοι αναλυτές μεγάλων οίκων. Η συγκυρία για τους Γερμανούς είναι εξαιρετική χρηματιστηριακά, μιας και η μετοχή κινείται στα 9,5 ευρώ περίπου, όταν πριν από έξι μήνες είχε πάνω από 13 ευρώ. Οπότε, μπορούν να δώσουν και ένα μικρό premium. Και ποντάρουν στην υστέρηση που παρουσιάζουν τα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις έναντι του στόχου, γεγονός που πιστεύουν ότι θα κάνει πιο δεκτική την ελληνική πλευρά. Πάντως, ούτως ή άλλως όσο premium και αν δώσουν, αν πράγματι πετύχουν να ντιλάρουν για το 10% με καμιά πεντακοσαριά εκατομμύρια (και ίσως κάτι παραπάνω), επί της ουσίας τζάμπα θα το πάρουν Αλλά έτσι είναι. Όποιος έχει τα λεφτά έχει και το πάνω χέρι. Ιδιαίτερα απέναντι σε εκείνον που είναι πένης Παράλληλα όμως οι Γερμανοί δεν επιθυμούν να ρισκάρουν με τις δυνατότητες ελέγχου που παρέχει το εναπομείναν 10% στο Ελληνικό Δημόσιο, καθώς αυτό διορίζει τα 5 από τα 11 μέλη του διοικητικού συμβουλίου, ενώ υπάρχει και η (αμφισβητούμενη πάντως) δυνατότητα άσκησης βέτο σε αποφάσεις που μπορεί να εκτιμηθεί ότι θίγουν εθνικά στρατηγικά συμφέροντα. Μέχρι τώρα ο έλεγχος του Δημοσίου στο Μιχάλης Τσαμάζ, διευθύνων σύμβουλος ΟΤΕ. Timotheus Hoettges, διευθύνων σύμβουλος Deutsche Telekom. γερμανικό μάνατζμεντ μέσω του 10% είναι από χαλαρός μέχρι ανύπαρκτος. Γιατί, λοιπόν, να ρισκάρουν μια διαφοροποίηση των σχέσεων ή εν πάση περιπτώσει έναν επαναπροσδιορισμό από μια ενδεχόμενη κυβερνητική αλλαγή; Βεβαίως, όλα είναι σχετικά. Γιατί από την άλλη πλευρά, η όξυνση του πολιτικού κλίματος εν όψει της προεδρικής εκλογής και η πιθανότητα προσφυγής σε πρόωρες κάλπες δεν ευνοούν ιδιαίτερα τέτοια σενάρια πώλησης. Βεβαίως, υπάρχει και μια χρηματιστηριακή παράμετρος: η μετοχή του ΟΤΕ μπορεί σήμερα να βρίσκεται χαμηλά, ωστόσο οι εκτιμήσεις της πλειονότητας των ξένων οίκων είναι ότι τα περιθώρια ανόδου ξεπερνούν το 25%, την επαναφορά δηλαδή στα υψηλά της χρονιάς, και δεν αποκλείουν μεσομακροπρόθεσμα να υλοποιηθούν τιμές-στόχοι που θα προσεγγίζουν ακόμη και τα ευρώ. Θυμίζουμε εδώ την εκτίμηση της Morgan Stanley προ διμήνου ότι ο ΟΤΕ θα μπορέσει να επαναδιανείμει υψηλό μέρισμα στους μετόχους του και να προσφέρει πολύ υψηλές αποδόσεις. Η Deutsche Telekom και στις αρχές της χρονιάς είχε συζητήσει με την ελληνική πλευρά το ενδεχόμενο απόκτησης του υπόλοιπου 10%, και μάλιστα ο νέος επικεφαλής του ομίλου, ο κ. Hoettges, είχε έρθει στην Αθήνα και είχε συναντηθεί συνοδευόμενος από τον κ. Τσαμάζ με τον πρωθυπουργό. Ωστόσο, η υπόθεση δεν είχε τότε προχωρήσει, ίσως και γιατί η γερμανική πλευρά δεν ήταν έτοιμη να αναλάβει το κόστος και μιας πιθανής δημόσιας πρότασης για τις υπόλοιπες μετοχές που κατέχουν τα funds. Μια τέτοια όμως εξέλιξη πιθανότατα θα σημάνει και την αρχή της εξόδου ενός ακόμη μεγάλου επιχειρηματικού ομίλου από το όλο και φτωχότερο Ελληνικό Χρηματιστήριο Πάντως, επειδή βρισκόμαστε σε εποχή διαπραγματεύσεων σε όλα τα επίπεδα και επειδή ο γερμανικός παράγοντας παίζει τον κυρίαρχο ρόλο στις εξελίξεις και στη διαμόρφωση της επόμενης μέρας, δεν θα μου προξενήσει καμία έκπληξη αν ανακατευτεί η κ. Μέρκελ στην όλη υπόθεση. Αν δεν το έχει κάνει ήδη. Σε κάθε περίπτωση, σύντομα θα ξεκαθαρίσει αν τελικά η Deutsche Telekom πράγματι θέτει πιεστικά το ζήτημα. Αν και η επιθετική και επεκτατική πολιτική που ακλουθεί στην ελληνική αγορά δείχνει ότι ποντάρει πολλά στην εν Ελλάδι θυγατρική (πλέον) της. Πληροφορούμαι ότι ο ΟΤΕ ετοιμάζεται να καταθέσει νέα βελτιωμένη πρόταση προς τη Forthnet για την απόκτηση της Nova. Οι ίδιες πηγές, όμως, ξεκαθαρίζουν ότι αυτή η πρόταση θα είναι και η τελική. Στη λογική του take it or leave it. Αν δεν αποδεχθεί τη νέα πρόταση η Forthnet, δεν προτίθεται ο ΟΤΕ να επανέλθει. ΠΑΙΔΙΑ, ΔΕΝ ΑΦΗΝΕΤΕ ΤΟ σκραμπλ με το μέλλον της χώρας; Έχουμε κολλήσει στην ορολογία, πώς θα ονομάσουμε δηλαδή για να επιτύχουμε το μάξιμουμ επικοινωνιακό αποτέλεσμα την επόμενη σύμβαση με τους Ευρωπαίους εταίρους, την ενδιάμεση λύση για να βγούμε από το ΔΝΤ, και κάπου χάνουμε την ουσία. Νέο δάνειο ή πιστωτική γραμμή; Επιτήρηση στενή ή χαλαρή; Συνέχιση προγράμματος ή νέα σχέση; Και βρίσκουν πεδίο δράσης διάφοροι ανθέλληνες και παράφρονες της Ε.Ε., που δυστυχώς έχουν αποκτήσει και υψηλά αξιώματα. Δεν είδατε τι έγινε με τον Ντάισελμπλουμ και τα περί νέου μνημονίου; «Λάθος μετάφραση και παρεξήγηση» ήταν η τελική ετυμηγορία και από την ελληνική πλευρά, που την χάρισε στον Ολλανδό πρόεδρο του Eurogroup. Μάλλον χαθήκαμε στη μετάφραση, υποστήριξε η πλευρά του Ολλανδού, που τα μάζεψε και τα πήρε πίσω. Τι τραβάνε κι αυτοί οι μεταφραστές Όλο παρεξηγήσεις προκαλούν. Και την ίδια στιγμή βάζουν και το Reuters να υποστηρίζει ότι πολλοί υψηλόβαθμοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι λένε πως το Χρέος είναι βιώσιμο, άρα δεν χρειάζεται οποιασδήποτε μορφής «κουρεματάκι». Σε αυτό το παιχνιδάκι δεν υπάρχει λάθος στη μετάφραση, ενδεχομένως όμως να υπάρχει προβοκάτσια

9 9 καρχαρία ΕΠΕΙΔΗ ΤΑ ΓΕΝΕΘΛΙΑ του Μάριο Ντράγκι ήταν στις 3 Σεπτεμβρίου, νομίζω ότι, μιας και πέρασαν, τουλάχιστον τη γιορτή του πρέπει να την προλάβουν οι Έλληνες τραπεζίτες. Στις 19 Ιανουαρίου γιορτάζει ο καθολικός Άγιος Μάριο. Οπότε μπορούν να εκδηλώσουν την ευγνωμοσύνη τους προς τον διοικητή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για ό,τι έχει κάνει μέχρι τώρα, αλλά και να τον καλοπιάσουν για όσα πρέπει ακόμη να κάνει. Γιατί μπορεί τα stress tests να πέρασαν, αλλά θα έρθουν καινούργια. Και πάνω από όλα, υπάρχουν και κάτι ομόλογα-φαντάσματα σε εκκρεμότητα, που ναι μεν διαφαίνεται ότι θα τακτοποιηθούν, αλλά καλύτερα αυτό να οριστικοποιηθεί, για να τρέξει και η ρευστότητα και κάποιες ακόμη ενέργειες που πρέπει να γίνουν ώστε να έχουν ουσιαστικό όφελος οι ελληνικές τράπεζες από τα προγράμματα ρευστότητας που ήδη τίθενται σε ισχύ. Οπότε και καμιά ευχή δεν βλάπτει Πληροφορούμαι επίσης ότι λίστες που περιλαμβάνουν τραπεζίτες οι οποίοι έβγαλαν χρήματα στο εξωτερικό εστάλησαν στον εισαγγελέα. Μου αρέσει που ορισμένοι βγαίνουν και λένε ότι μεταξύ των ζητημάτων που δεν πρέπει να ανακοπεί η πορεία τους προς την υλοποίηση με πρόωρες εκλογές είναι και οι ιδιωτικοποιήσεις! Να με συμπαθάτε, αλλά αν είναι κάτι που κανείς δεν θα θυμάται από τη σημερινή συγκυβέρνηση, αυτό είναι οι ιδιωτικοποιήσεις. Να μιλήσουμε για διακοπή στις μεταρρυθμίσεις ναι, για ευρωπαϊκή πορεία ναι, για συνέχιση της δημοσιονομικής προσαρμογής ναι, για πιθανή έλευση επενδύσεων στη χώρα ναι, αλλά για ιδιωτικοποιήσεις έλεος. Ή μάλλον μπορεί να υπάρξουν και ορισμένες μνήμες λόγω πιθανών δικαστικών εμπλοκών. Δεν βλέπετε τι γίνεται με τον ΔΕΣΦΑ; Μπλόκο στην πώλησή του στην αζέρικη Socar έβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού. Πάνω που περίμενε ο Γκίκας τα 400 εκατομμύρια των Αζέρων, ήρθε η πανταχούσα από τις Βρυξέλλες. Από τον Ιούνιο του 2013 μέχρι σήμερα, που το γκαντεμο-ταιπεδ, αυτή η συνάθροιση ανεπαρκών ανθρώπων, έκανε τον διαγωνισμό, έχουν περάσει μήνες, κι ακόμη να πάρει έστω και ένα ευρώ το Δημόσιο. Και θα συνεχιστεί η έρευνα για το deal μέχρι τον Μάρτιο. Καλά κρασιά! ΜΕΓΑΛΟ DEAL ΠΡΑΓΜΑΤΙ αυτό του «κόκκινου» Οδυσσέα Κυριακόπουλου, του βιομήχανου που είχε και πολιτικές βλέψεις! Η οικογένεια τσέπωσε S&B 311 εκατομμύρια σε μετρητά και 214 σε μετοχές της Imerys πουλώντας της το 61% των μετοχών της S&B (Αργυρομεταλλευμάτων και Βαρυτίνης). Συνολικά δηλαδή το deal έφτασε τα 525 εκατ. ευρώ με βάση την τρέχουσα αποτίμηση των μετοχών της Imerys. Και μαζί με τα μετρητά που προφανώς θα εισπράξει η Rhone Capital που κατείχε το υπόλοιπο 39% της S&B μιλάμε για μια συμφωνία που ίσως ξεπερνά αρκετά τα 700 εκατ. ευρώ! Φαντάζομαι ότι όσοι αποδέχθηκαν προ έτους σχεδόν τη δημόσια πρόταση της εταιρείας για να βγει από το ελληνικό Χρηματιστήριο τώρα μάλλον θα αισθάνονται το λιγότερο ριγμένοι! Γιατί εκείνοι πούλησαν με αποτίμηση 295 εκατ. ευρώ (5,80 ανά μετοχή η πρόταση ), δηλαδή πολύ λιγότερο από το ήμισυ της αξίας του deal. Μια χαρά τα κατάφερε ο αριστερός βιομήχανος. Αν συνεκτιμηθεί ότι εν τω μεταξύ εκδόθηκε και ένα ομολογιακούλι που επέστρεψε ως κεφάλαιο κυρίως στην οικογένεια άρχοντες! Και κράτησαν και τον βωξίτη! Εντυπωσιακό deal και κρίμα για εκείνους που πιάστηκαν κορόιδο Γιατί άραγε η Γιάννα αποφάσισε να επανεμφανιστεί στη ζωή του τόπου; Να είναι οι βλέψεις της για την Προεδρία της Δημοκρατίας; Να είναι οι μπίζνες με τον Κλίντον; Ή μήπως είναι τίποτε άλλο; Προς το παρόν, εκείνα που ξέρουμε είναι ότι η Γιάννα δήλωσε «αντισυστημική» και διαθέσιμη αν την καλέσει η χώρα να αναλάβει κάποιον ρόλο, αλλά και ότι οργανώνει το συνέδριο του Ιδρύματος Κλίντον το ερχόμενο καλοκαίρι στην Αθήνα. Με αυτή την αφορμή, το Ίδρυμα Κλίντον και το συνέδριο πήγε και είδε τον Αντώνη Σαμαρά, ενώ πρόκειται να συναντηθεί και με τον Αλέξη Τσίπρα. Και καλά με τον Αλέξη υπάρχει και μια χημεία πολιτική. Αντισυστημικός ο ένας, αντισυστημική η άλλη, τα έχουν βρει. Τι θυμήθηκα όμως τώρα Μωρέ, πώς την έλεγαν την παλιά ελληνική ταινία; Καλώς ήρθε το δολάριο; Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι ο Κλίντον έχει και έναν γαμπρό. Τον Μαρκ Μεζβίνσκι, που έχει παντρευτεί την Τσέλσι Κλίντον. Ο οποίος, επίσης θυμίζω, είναι εκ των βασικών μετόχων του hedge fund Eaglevale, που έβγαλε έναν σκασμό λεφτά αγοράζοντας πάμφθηνα, στα 13 σεντς, το ελληνικό χρέος. Την εποχή που ο περίφημος Παπαδήμος προωθούσε την ιστορική κατά την ταπεινή μου γνώμη γκάφα του PSI. Και κερδοσκόπησαν μια χαρά οι καρχαρίες των διεθνών αγορών με το δράμα της Ελλάδας, μαζεύοντας τζάμπα τους ελληνικούς τίτλους όσο διαφαινόταν χρεοκοπία της χώρας, η οποία, όπως σωστά μάντεψαν, απεφεύχθη για να εκτιναχθούν οι αποδόσεις τους μετά το πρόγραμμα σωτηρίας. Όλο σωστές μαντεψιές είχαν κάποια hedge funds τότε. Και βέβαια, τώρα υπάρχει ο κίνδυνος η Ελλάδα να προσφερθεί για μία ακόμη φορά για φθηνή λεηλασία. Όσα συνέβησαν προ δύο εβδομάδων με τα ελληνικά ομόλογα ασφαλώς άνοιξαν και πάλι την όρεξη των κερδοσκόπων. Και υπάρχει ασφαλώς για ορισμένους από αυτούς, όπως ίσως ο Μεζβίνσκι, η εκτίμηση για πιθανή πολιτική «δίοδο» και επαφή σε μία «επόμενη ημέρα» στις πολιτικές εξελίξεις. Και δεν αποκλείω καθόλου κάποια hedge funds α λα Eaglevale να τείνουν επενδυτική χείρα βοηθείας έχοντας διασφαλίσει ότι θα αγοράσουν στα πολύ χαμηλά. Όλα αυτά, βέβαια, είναι σενάρια. Αλλά η εμπειρία από τις αγορές έχει δείξει ότι τις περισσότερες φορές οι κερδοσκοπικές επιδιώξεις επικρατούν, ιδιαίτερα αν παράλληλα έστω και πρόσκαιρα εξυπηρετούν Είπαμε όμως, εντάξει με τον Αλέξη. Αλλά στον Σαμαρά γιατί; Για να κρατηθούν τα προσχήματα και οι ισορροπίες; Για να το παίξει δίπορτο; Εκτός κι αν υπάρχει κάτι άλλο που την αγχώνει, βρε αδερφέ. Όπως, ξέρω γω, για παράδειγμα το να πετύχει το συνέδριο. Άλλωστε, μπορεί όσο και μάλλον η Γιάννα δεν το προτιμά να πρέπει να καλέσει τον Αντώνη ως πρωθυπουργό στην έναρξή του. Μπορεί επίσης να την αγχώνει το θέμα της Προεδρίας της Δημοκρατίας. Πού ξέρεις; Μη μου έρθει, σου λέει, καμιά Μαριάννα κατακούτελα Αλλά και εδώ που τα λέμε, τι να αγχώσει δηλαδή μια πάμπλουτη κυρία που προφανώς και θα έχει τη δυνατότητα να διακινεί πάρα πολλά χρήματα; Και τι να την προβληματίσει; Μήπως τι να κάνει τα λεφτά της; Ή μήπως δεν υπάρχουν διαχειριστές στην Ελβετία, και όπου αλλού, που προφανώς φροντίζουν για τις διαδρομές του χρήματος και τις επενδύσεις όλων των πλουσίων; Όχι μόνο της Γιάννας, αλλά και άλλων βαρόνων, πρώην και νυν της ελληνικής επιχειρηματικότητας; Αλίμονο.

10 10 AΞΙΑ TIPS Στιγμές... απείρου κάλλους θα ζήσουμε ως λαός και ως έθνος, από σήμερα μέχρι τον Φεβρουάριο. Σκληρό πολιτικό και οικονομικό πόκερ με άγνωστη, ως προς το πολιτικό μέρος, κατάληξη. Δημοσκοπικά ο ΣΥΡΙΖΑ... σκίζει, αλλά το πάνω χέρι στις εξελίξεις το έχει ακόμα η κυβέρνηση. Όχι βέβαια γιατί... σκίζει, αλλά γιατί αφενός τις εξελίξεις τις δρομολογούν άλλοι (οι... συνοδηγοί) και αφετέρου γιατί μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών δεν θέλουν εκλογές πρόωρες. Οικονομικά 1: Στις 8 Το οικονομικό πόκερ είναι προδιαγεγραμμένο. Δεκεμβρίου, στο Eurogroup, Ελλάδα και δανειστές συμφωνούν να περάσουν... βέρες για μια νέα σχέση. Δεν θα πάρει η Ελλάδα φρέσκα δάνεια. Θα βολευτεί με τα 11,4 δισεκατομμύρια που περίσσεψαν στο ΤΧΣ γιατί δεν χρειάστηκαν στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, χαλαρότεροι θα είναι οι έλεγχοι για όσα η Ελλάδα δεσμεύτηκε να υλοποιήσει, λιγότερες οι βίζιτες Ε.Ε και ΕΚΤ στην Αθήνα, στο παραβάν (και όχι στο τραπέζι) το ΔΝΤ, που θα έχει επίσημα ρόλο παρατηρητή ή σύμβουλου... Οικονομικά 2: Μετά τον Δεκέμβριο θα έχουμε τις πρώτες συζητήσεις για τη ρύθμιση του χρέους των 321 δισ. ευρώ, αφού πρώτα απαντηθεί το ερώτημα από τις Βρυξέλλες αν είναι ή δεν είναι βιώσιμο. Εδώ θα παιχτεί μεγάλο παιχνίδι, καθώς η θετική απάντηση («είναι βιώσιμο») δεν είναι απαραίτητα η καλύτερη για την Ελλάδα. Απλά, γιατί οι Ευρωπαίοι, βασιζόμενοι στο «βιώσιμο», άφησαν να εννοηθεί πως δεν δεσμεύονται από την απόφαση του 2012 για τη ρύθμιση του χρέους... Οικονομικά 3: Πώς κατανέμεται το χρέος: Χρέος μέσω των δανείων του ΔΝΤ στην Ελλάδα 30,1 δισεκατομμύρια ευρώ. Χρέος μέσω δανείων του EFSF στην Ελλάδα 139,9 δισεκατομμύρια ευρώ. Ομόλογα έκδοσης Ελλάδος που κατέχουν ξένοι ιδιώτες περίπου 20 δισεκατομμύρια σε ευρώ και άλλα νομίσματα και swaps. Ομόλογα έκδοσης Ελλάδος που κατέχει η ΕΚΤ και κεντρικές τράπεζες 45 δισεκατομμύρια Χρέος μέσω εντόκων γραμματίων Ελληνικού Δημοσίου περίπου 15 δισεκατομμύρια που κατέχουν ελληνικές και ξένες τράπεζες. Δάνεια που είχε συνάψει το ελληνικό κράτος με τράπεζες και την ΤτΕ 4,7 δισεκατομμύρια. Πολιτικά 1: Κανένας, όπως επισημάναμε και την προηγούμενη εβδομάδα, δεν μπορεί να προεξοφλήσει με όρους τού σήμερα πως θα υπάρξουν ή δεν θα υπάρξουν οι 180 βουλευτές για την εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας, άρα για πρόωρες ή όχι εκλογές. Οι εξελίξεις σε οικονομικό επίπεδο αλλά και στο θέμα των τουρκικών πιέσεων στην κυπριακή ΑΟΖ θα παίξουν τον δικό τους ρόλο στην ώρα της απόφασης των βουλευτών... Πετρέλαιο: Βουτιά στις τιμές, προς μεγάλη χαρά των βιομηχανιών και προς μεγάλη λύπη του Β. Πούτιν που αρχίζει να έχει σοβαρά οικονομικά προβλήματα. Μάλιστα, ο ίδιος δήλωσε πως βλέπει δάκτυλο ΗΠΑ και Σαουδαράβων πίσω από αυτή την υπόθεση. Η Goldman Sachs υποβάθμισε στα 75 δολάρια την τιμή του πετρελαίου WTI για το α 3μηνο του Η UBS αναθεώρησε στα 88 δολάρια τη μέση τιμή του πετρελαίου WTI για το 2015 και στα 94 δολάρια για το Brent. Η Commerzbank υποβάθμισε στα 85 δολάρια την τιμή του πετρελαίου Brent για το Η πρότερη εκτίμηση της γερμανικής τράπεζας ήταν στα 105 δολάρια/ βαρέλι. Πολιτικά 2: Στη Βουλή χρειάζεται επειγόντως ένας καλός... ψυχίατρος. Την Πέμπτη η Λιάνα Κανέλλη «έφαγε» τον υφυπουργό Παιδείας Γ. Στύλιο, ενώ Πολύδωρας και Τατσόπουλος άρχισαν να τα αλλάζουν όσον αφορά στην προεδρική εκλογή. «Δεν μπορώ να είμαι ο 180ός βουλευτής. Το είχα πει και δεν το αλλάζω. Γιατί δεν πρέπει να ξεκινήσουμε ένα νέο παραμύθι προδοσίας και αποστασίας... Σας βεβαιώ ότι το έχω κρίνει, ήδη, δεν θα είμαι ο 180ός, αλλά ο 121ος που θα πει όχι στον Πρόεδρο» δήλωσε ο βουλευτής Πέτρος Τατσόπουλος. Ο κ. Πολύδωρας είπε πως θα μπορούσε να είναι ο 180ός βουλευτής που θα ψήφιζε υπέρ του Προέδρου της Δημοκρατίας, εφόσον η κυβέρνηση, έως τον Φεβρουάριο, θα έχει βρεις τους 179 βουλευτές... ΚΑΤΑΘΕΣΕΙΣ: Δείτε τι έχουν στους καταθετικούς τους λογαριασμούς τα φυσικά πρόσωπα στην Ελλάδα το 82% των λογαριασμών φυσικών προσώπων είναι έως ευρώ το 11% έως ευρώ το 5,9% από ευρώ έως ευρώ. Από το 50 έως 100 χιλιάδες ευρώ είναι μόλις το 0,9% των λογαριασμών...

11 11 ρήκαν τον μπελά τους οι τραπεζίτες Βμε τη διαβόητη λίστα Λαγκάρντ. Γιατί πολλά από τα πρόσωπα που φιγουράρουν με καταθέσεις πολλών εκατομμυρίων στους φορολογικούς παραδείσους εμφανίζονται στην Ελλάδα με πολλαπλάσια δάνεια με τα οποία έχουν φορτώσει τις χρεοκοπημένες επιχειρήσεις τους. Γι αυτό, όπως πληροφορούμαι από έγκυρη πηγή, ένα τραπεζικό στέλεχος επικοινώνησε με γνωστό επιχειρηματία μεγάλο όνομα που ελέγχεται για τις καταθέσεις στο εξωτερικό και του ζήτησε να τακτοποιήσει κάτι παλιά δάνεια που είχε πάρει για σούπερ μάρκετ. Ο επιχειρηματίας τού είπε να περιμένει μέχρι να ανακάμψει η αγορά γιατί δεν υπάρχει ρευστό. Τότε ο τραπεζίτης τα πήρε στο κρανίο και του είπε να φέρει απ τα κλεμμένα που έχει στην Ελβετία για να πληρώσει τις υποχρεώσεις του. Το ζήτημα είναι σοβαρό γιατί οι τραπεζίτες θα πρέπει να κινηθούν νομικά κατά των προσώπων που εμφανίζονται με χρέη στην Ελλάδα και καταθέσεις στο εξωτερικό. Διαφορετικά κινδυνεύουν να αντιμετωπίσουν κατηγορίες για απιστία αφού οι περισσότεροι από τους κυρίους της λίστας Λαγκάρντ δεν είναι διατεθειμένοι να επιστέψουν δεκάρα απ τα θαλασσοδάνεια που έχουν αρπάξει. Radar Ανοιχτές εκκρεμότητες σε πολλά μέτωπα έχει γνωστός επιχειρηματίας που είναι γνωστός στην πιάτσα και ως ΚΙΝΕΖΟΣ. Ευτυχώς τελευταία τον έχουν πάρει χαμπάρι και δεν μπορεί να στήσει απάτες. Γι αυτό, άλλωστε, χάλασε και η δουλειά με το ακίνητο που πήγε να πασάρει στο Ελληνικό Δημόσιο. Τώρα έχει ρίξει όλο το βάρος στον Πειραιά και γι αυτό συναντάται τα βράδια με γνωστό παράγοντα του ΟΛΠ. Ταραχή έχει προκαλέσει στο υπουργείο Παιδείας η δασκάλα που είχε κάνει τηλεστάρ ο Σταμάτης Μαλέλης και την οποία ο Ανδρέας Λοβέρδος απέσπασε στο υπουργείο για να αναβαθμίσει με την παρουσία της τον νευραλγικό τομέα των γραμμάτων και των τεχνών. Η πανέμορφη δασκάλα βρίσκεται στο στόχαστρο το τελευταίο διάστημα αντιμετωπίζοντας μια καταιγίδα εχθρικών και ρατσιστικών πολλές φορές δημοσιευμάτων σε εφημερίδες και στο Διαδίκτυο. Ειλικρινά δεν μπορούμε να κατανοήσουμε την πρακτική ορισμένων συναδέλφων να την κατακρίνουν επειδή φωτογραφιζόταν ως μοντέλο και έκανε καριέρα παρουσιάστριας. Αφού έχει τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα μπορεί να είναι όχι μόνο σύμβουλος υπουργού αλλά ακόμα και υπουργός. Εμφύλιος έχει ξεσπάσει στη Νέα Δημοκρατία μεταξύ των υποψηφίων στη Β περιφέρεια της Αθήνας. Όπως πληροφορούμαι, κάποιες παλιές καραβάνες που κινδυνεύουν να μην εκλεγούν έχουν κάνει μέτωπο με στόχο τον Νίκο Δένδια. Ο συνασπισμός των κατεστραμμένων υποψηφίων έχει κινητοποιήσει ό,τι απέμεινε απ τα παλιά στελέχη των τοπικών οργανώσεων και με κάθε τρόπο μποϊκοτάρουν τις συγκεντρώσεις και τις μαζώξεις που οργανώνει ο Νίκος Δένδιας. δεν είναι τίποτα μπροστά σ αυτά που γίνονται στο ΠΑΣΟΚ. Πριν από λίγες μέρες ένα στέλεχός του που εκλέγεται στην επαρχία και αποφάσισε να μετακομίσει στην Αθήνα τα έχωσε για τα καλά σε εταιρεία δημοσκοπήσεων και το θαύμα δεν άργησε να γίνει. Ήδη εμφανίζεται στις δημοσκοπήσεις στις πρώτες θέσεις. Μόνο του στις εκλογές δεν ψηφίζουν οι δημοσκόποι αλλά οι πολίτες, οπότε τζάμπα τα λεφτά που ξοδεύει για τις μαϊμού δημοσκοπήσεις. Φωτιές άναψε στην Κουμουνδούρου η επικείμενη επίσκεψη της Γιάννας Αγγελοπούλου στο στρατηγείο του Αλέξη Τσίπρα. Κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ απαίτησαν απ τον Αλέξη Τσίπρα να αλλάξει ο τόπος συνάντησης και να προτιμήσει κάποιο ξενοδοχείο για να μην υπάρξουν συμβολισμοί διχαστικοί για το κόμμα. Γιατί, όπως επισημαίνουν, όταν η κατ εξοχήν εκφραστής της κομπραδόρικης πλουτοκρατίας επισκεφθεί τα κεντρικά γραφεία ενός αριστερού, όπως αυτοπροσδιορίζεται, κόμματος, τότε η επικοινωνιακή και πολιτική ζημιά είναι δεδομένη. Πού το πάει ο Τζιτζικώστας; Ο δημοφιλής περιφερειάρχης της Μακεδονίας κινείται τόσο στο προσκήνιο όσο και στο παρασκήνιο. Ένα ισχυρό λόμπι τον στηρίζει επικοινωνιακά για να παίζει διαρκώς όχι ως παράγοντας της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά ως κεντρικό πρόσωπο της πολιτικής σκηνής. Μέχρι και ειδικές δημοσκοπήσεις με περίεργα ερωτήματα για τη δημοφιλία του κ. Τζιτζικώστα πραγματοποιήθηκαν τις προηγούμενες μέρες με αποτέλεσμα να αρχίσουν να ψάχνονται στη Συγγρού. Την επίσκεψη της Γιάννας Αγγελοπούλου στην γκρίζα ζώνη της πλατείας Κουμουνδούρου χειρίζεται προσωπικά ο διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Αλέξη Τσίπρα, Νίκος Παππάς. Οι αντιδράσεις τις οποίες επιχειρεί να διαχειριστεί προέρχονται απ την Αριστερή Πλατφόρμα του Παναγιώτη Λαφαζάνη αλλά και από πολλούς βουλευτές του κόμματος. Όπως χαρακτηριστικά έλεγε ένα απ τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ «Όπως πάμε σε λίγο θα μας φέρουν και τον πρώην πρόεδρο του ΣΕΒ, τον Δασκαλόπουλο, για ιδεολογική καθοδήγηση». Καθημερινή εκπομπή στο ΚΟΝΤΡΑ αρχίζει από τις 26 Νοεμβρίου ο γνωστός δημοσιογράφος Τάκης Χατζής. Στο ίδιο κανάλι αρχίζει απ τις αρχές της εβδομάδας καθημερινή εκπομπή ο δημοσιογράφος και πρώην υπουργός Πάνος Παναγιωτόπουλος. Βέβαια, αυτά που συμβαίνουν στη Νέα Δημοκρατία Ένα ακόμα πρόσωπο που προκαλεί εκρήξεις στην Κουμουνδούρου είναι αυτό του καθηγητή Νίκου Κοτζιά. Μαζί με τη Λούκα Κατσέλη και τον Γεράσιμο Αρσένη θεωρούνται οι άνθρωποι που επηρεάζουν τις αποφάσεις του Αλέξη Τσίπρα. Σε μια πρόσφατη συνεδρίαση κορυφαίων στελεχών του κόμματος κάποιος παλιός συριζαίος τα πήρε στο κρανίο και ακούστηκε να λέει «Δεν μπορεί ο λογογράφος του Γιωργάκη Παπανδρέου να ξεπλυθεί απ τον ΣΥΡΙΖΑ για να συνεχίσει να κάνει πολιτική καριέρα». Για τον κύριο Ανδρέα Τάπρατζη δεν χρειάζονται συστάσεις. Μεγαλούργησε ως στέλεχος των ΕΛ.ΤΑ. και στη συνέχεια ανέλαβε να προχωρήσει τις ιδιωτικοποιήσεις συμμετέχοντας στη διοίκηση του ΤΑΙΠΕΔ. Τελικά, μόνο ιδιωτικοποιήσεις δεν έγιναν από τον κρατικοδίαιτο αυτόν οργανισμό, που αντί να φέρει έσοδα στο Ελληνικό Δημόσιο παράγει τεράστιες ζημιές με τις στρατιές των συμβούλων που έχουν προσληφθεί. Πάντως, για να μην ανησυχείτε σας ενημερώνω ότι ο Τάπρατζης του ΤΑΙΠΕΔ προσελήφθη σε εταιρεία ενοικίασης αυτοκινήτων.

12 12 Η τρόικα θα επανέλθει σε πλήρη σύνθεση πριν από το τέλος της ερχόμενης εβδομάδας, όπως έκανε γνωστό ο επίτροπος Πιέρ Μοσκοβισί, με τον ίδιο να προγραμματίζει την άφιξή του στην Ελλάδα μετά το πέρας της συμφωνίας μεταξύ κυβέρνησης και δανειστών. Οι Βρυξέλλες θεωρούν εκ των ων ουκ άνευ προϋπόθεση για την είσοδο στη νέα περίοδο σχέσεων Αθήνας-δανειστών (τρίτο μνημόνιο, το οποίο βαφτίστηκε «πιστωτική γραμμή με ενισχυμένες προϋποθέσεις») το κλείσιμο της τρέχουσας αξιολόγησης της πορείας της ελληνικής οικονομίας από την τρόικα. Μείζον θέμα πέραν των μέτρων είναι και το εάν θα εκταμιευθεί εν τέλει το ποσό που έχει απομείνει της συμμετοχής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο πακέτο χρηματοδότησης της Ελλάδας. Πάντως, όλες οι ενδείξεις συντείνουν στο ότι θα γίνει χρήση του σχετικού ποσού των 12,5 δισ. ευρώ, καθώς: σχήμα ελέγχου της ελληνικής οικονομίας. γοι να επαναληφθεί η χρονοβόρος διαδικασία έγκρισης από τα εθνικά κοινοβούλια νέου χρηματοδοτικού πακέτου. 25 και 30 δισ. ευρώ χρηματοδοτικό κενό ωθεί αναπόδραστα την κυβέρνηση στην ανάληψη του σχετικού ποσού. Η ατζέντα μέτρων που θέτει η τρόικα παραμένει ακανθώδες ζήτημα για τους δύο εταίρους της συγκυβέρνησης, μιας και έχουν διαμηνύσει ότι οι αλλαγές στο ασφαλιστικό και οι ομαδικές απολύσεις «δεν χρειάζεται να ανοίξουν τώρα». Όσον αφορά στο πρώτο ζήτημα, εκκρεμεί η εφαρμογή από 1/1/2015 των πρόσφατα ψηφισμένων αλλαγών οι οποίες προβλέπουν ενοποιήσεις ασφαλιστικών ταμείων, η μείωση που θα επέλθει για αρκετές συντάξεις έως και 35% εξαιτίας της ενοποίησης αυτής, η μείωση επικουρικών συντάξεων (μέτρο που εκκρεμεί για το τέταρτο τρίμηνο του 2014), η ενιαιοποίηση κοινωνικών εισφορών και παροχών στην κατεύθυνση της πλήρους ανταποδοτικότητάς τους και η καθιέρωση εθνικής σύνταξης 360 ευρώ. Στα δε εργασιακά εκκρεμούν, μεταξύ άλλων, ο συνδικαλιστικός νόμος, η κατοχύρωση της ανταπεργίας (λοκ άουτ) και οι ομαδικές απολύσεις. Για το τελευταίο αυτό ζήτημα τις ομαδικές απολύσεις, το επιχείρημα της ελληνικής πλευράς είναι πως ήδη υφίσταται νομικό πλαίσιο το οποίο ρυθμίζει το όλο θέμα, ενώ και τα δύο αυτά κεφάλαια ασφαλιστικό και εργασιακά αξιολογούνται ως καυτές πατάτες για την κυβέρνηση. Στα εκκρεμή θέματα υπάγεται ακόμη το νέο μισθολόγιο στο Δημόσιο. Αυτό θα ισχύσει από την 1η Ιανουαρίου 2016 για όλο τον δημόσιο τομέα. Θα έχει προηγηθεί, έως το τέλος του 2014, το νέο πάγιο σύστημα αξιολόγησης, το οποίο θα ισχύσει από 1ης Ιανουαρίου 2015 και πάνω σε αυτό το σύστημα θα κτιστεί το νέο μισθολόγιο. Ειδικά για τους νεοεισερχόμενους θα εφαρμοστεί πιλοτικά σύστημα μείωσης του βασικού μισθού. Αυτό δεν θα ισχύσει για κατηγορίες νεοεισερχομένων που τοποθετούνται μακριά από τον τόπο κατοικίας τους, στους οποίους θα δίνεται κάποια ενίσχυση ή κάποιο επίδομα. Αναφορικά με ένα ακόμη ζητούμενο της τρόικας, αυτό για τα κόκκινα δάνεια, η ρύθμιση στην ουσία προβλέπει οριζόντια μέτρα χωρίς ουσιαστική ανακούφιση των αδυνάτων, ενώ μεταφέρει το βάρος που θα προκύψει από τις διαγραφές, όπως αυτές θα προσδιοριστούν από τις τράπεζες, στους Έλληνες φορολογούμενους. Σε εκκρεμότητα και με αναζήτηση συμβιβαστικής λύσης μεταξύ κυβέρνησης και τρόικας παραμένει το κεφάλαιο «πλειστηριασμοί πρώτης κατοικίας», καθώς στο τέλος του έτους αίρεται η απαγόρευσή τους. Αναφορικά με το νέο πρόγραμμα, η Ελλάδα αποχωρεί από το μνημόνιο και είναι έτοιμη να υπογράψει ένα νέο! Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα που προκύπτει από το Eurogroup. Το ότι η Ελλάδα θα υπογράψει νέο μνημόνιο θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις και συνέπειες στην κυβέρνηση. Ειδικότερα, την επιλογή του «υπάρχοντος εργαλείου του ESM» που ονομάζεται ECCL (Enhanced Conditionality Credit Line - Πιστωτική Γραμμή Ενισχυμένης Αιρεσιμότητας / Όρων) προκρίνει το Eurogroup για την εποχή μετά το τέλος του σημερινού προγράμματος, σύμφωνα με τον πρόεδρο του σώματος, Γερούν Ντάισελμπλουμ. Με βάση τα όσα προβλέπει, τα κεφάλαια των 11,4 δισ. ευρώ του ΤΧΣ, τα οποία βρίσκονται υπό τη μορφή ομολόγων στον EFSF, θα επιστραφούν στον EFSF και ως ανταμοιβή η Ελλάδα θα λάβει μια ενισχυμένη προληπτική πιστωτική γραμμή (Enhanced Conditions Credit Line - ECCL) από τον ESM, ο οποίος είναι ο διάδοχος μηχανισμός του EFSF. Όμως η Αθήνα για να λάβει τη γραμμή ECCL θα πρέπει να υπογράψει νέο μνημόνιο συνεργασίας (Memorandum of Understanding), το οποίο θα επισύρει σειρά μέτρων, αλλά και θα επιτρέψει να συνεχιστεί η αυστηρότατη εποπτεία από την τρόικα. Η εν λόγω «γραμμή» απαιτεί εκ των προτέρων ένα μνημόνιο (MoU) «που θα καταγράφει λεπτομερώς τις προϋποθέσεις πολιτικής που συνοδεύουν την προληπτική χρηματοδοτική συνδρομή» και υποχρεωτική λήψη μέτρων που θα συμφωνηθούν, ακόμη και αν δεν εκταμιευθεί ούτε ευρώ. Αξίζει να σημειωθεί πως η ECCL από τη στιγμή της σύναψης προβλέπει ανά τρίμηνο εκθέσεις προόδου, συνδρομή του ΔΝΤ, ειδικό καθεστώς «ενισχυμένης εποπτείας» με μηνιαίες πληροφορίες σχετικά με την οικονομική κατάσταση, ασκήσεις προσομοίωσης για τις τράπεζες, «ευρύ ανεξάρτητο έλεγχο των λογαριασμών της γενικής κυβέρνησης», «τακτικές αποστολές επιθεώρησης στο κράτος υπό επιτήρηση» από την Ε.Ε. και την ΕΚΤ, με πιθανή τη συμμετοχή του ΔΝΤ για «την εφαρμογή των μέτρων που αποφασίστηκαν». Αναφέρεται στο καταστατικό ότι η αποστολή «θα γνωστοποιεί, κάθε τρίμηνο, τα πορίσματά της στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΕSM για να αξιολογεί ιδίως αν χρειάζονται περαιτέρω μέτρα πολιτικής». Τώρα, σε περίπτωση που το κράτος αποκλίνει, τότε η γραμμή κλείνει και μετά, ως επιλογή, δίδεται για το κράτος να ζητήσει τακτική στήριξη «με ένα πλήρες πρόγραμμα μακροοικονομικής προσαρμογής, σύμφωνα με τη διαδικασία που ισχύει για αυτό»!

13 13 Η απάντηση του μέχρι πρότινος υφυπουργού Παιδείας, Γιώργου Στύλιου, σε επίκαιρη ερώτηση της βουλευτού του ΚΚΕ Λιάνας Κανέλλη για τον παιδικό υποσιτισμό μετατράπηκε αναπάντεχα σε λεκτική επίθεση εις βάρος της, όταν ο υφυπουργός απάντησε σε σχόλιο της κ. Κανέλλη (η οποία έκανε λόγο για τον «μύθο της Μαρίας Αντουανέτας» θέλοντας να καταδείξει το μέγεθος του κοινωνικού προβλήματος) με τρόπο εξοργιστικό: «Η κ. Κανέλλη θέλει να με κάνει Κασιδιάρη, αλλά δεν θα γίνω Κασιδιάρης. Θέλετε Κασιδιάρη, κυρία Κανέλλη. Αλλά δεν πρόκειται ο Στύλιος να γίνει Κασιδιάρης. Να το γνωρίζετε αυτό». Ήταν μάλλον από τα ελάχιστα πράγματα που θα επιθυμούσε να γνωρίζει ο πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, λίγες ώρες πριν από την έναρξη του κρίσιμου Eurogroup, το οποίο έδινε τον τόνο για τη λύση του «ελληνικού προβλήματος», αλλά και των επισκέψεων του κ. Σαμαρά στην Κύπρο και στο Κάιρο, κομβικής σημασίας για τις γεωστρατηγικές εξελίξεις των τελευταίων ημερών στην ευρύτερη περιοχή. Παρά τον αρχικό αιφνιδιασμό, σχεδόν ακαριαία υπήρξαν τα αντανακλαστικά του Μεγάρου Μαξίμου, καθώς ο κ. Στύλιος ζήτησε δημόσια συγγνώμη από τη συνάδελφό του και λίγα λεπτά αργότερα ζητήθηκε η παραίτησή του από τον πρωθυπουργό. Στο ενδιάμεσο, η κ. Κανέλλη έγινε αποδέκτρια τηλεφωνημάτων συμπαράστασης από κυβερνητικά στελέχη, ενώ δέχτηκε και κλήση από το Μέγαρο Μαξίμου προκειμένου να της ανακοινωθεί η βούληση του πρωθυπουργού. Μπροστά στο ενδεχόμενο επιδείνωσης του πολιτικού κλίματος, ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Ευάγγελος Βενιζέλος, συνομίλησαν τηλεφωνικά, θέτοντας τον βουλευτή Άρτας εκτός Υπουργικού Συμβουλίου. Ο κ. Στύλιος απομακρύνθηκε, σύσσωμος ο πολιτικός κόσμος καταδίκασε απερίφραστα την επίθεση, αλλά ο προβληματισμός μεταξύ κυβερνητικών στελεχών και βουλευτών της συγκυβέρνησης στους διαδρόμους της Βουλής παρέμεινε διάχυτος για πολλές ώρες. Άραγε, η κυβέρνηση θα τα καταφέρει; Μολονότι οι πρωτοβουλίες του Μεγάρου Μαξίμου αποσκοπούν στην επούλωση κυβερνητικών πληγών (όπως έγινε εμφανές και από τον μικρό πρόσφατο ανασχηματισμό), οι αστάθμητοι παράγοντες στην πορεία προς την έξοδο από την κρίση εξακολουθούν να είναι παρόντες. «Μια ημέρα στο εξής ισοδυναμεί με έναν αιώνα» σχολιάζουν κυβερνητικοί βουλευτές, ενώ επιχειρείται συστηματικά να πέσουν οι τόνοι απέναντι σε τρέχοντα ζητήματα, ικανά να πυροδοτήσουν κοινωνικές αναταραχές. «Δεν πιστεύει κανείς ότι ο κ. Στύλιος εννοούσε αυτό που είπε. Κανείς δεν πιστεύει αυτήν τη στιγμή ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο ο οποίος πιστεύει στον ναζισμό» έσπευσε να διευκρινίσει την επομένη του «περιστατικού Στύλιου» η κυβερνητική εκπρόσωπος, Σοφία Βούλτεψη, θέλοντας να βάλει οριστικό τέλος στην κυβερνητική πληγή που άνοιξε ο πρώην υφυπουργός Παιδείας, υπογραμμίζοντας την αμεσότητα της αντίδρασης του πρωθυπουργού. Ο πρωθυπουργός αντέδρασε ακαριαία, τόνισε η κ. Βούλτεψη και κατέληξε: «Ήταν άμεση η αντίδρασή του και ζήτησε την παραίτηση του κ. Στύλιου». Με το πρώτο κύμα καταλήψεων σε σχολεία της χώρας να αποτελεί γεγονός, ο υπουργός Παιδείας, Ανδρέας Λοβέρδος, δήλωνε από το βήμα της Επιτροπής Μορφωτικών Υποθέσεων «εμείς στεκόμαστε ουδέτερα όπου εμφανίζονται μαθητικές κινητοποιήσεις», ξεκαθαρίζοντας ότι «εμείς σταθήκαμε έξω από κάθε σκέψη να καλέσουμε τον εισαγγελέα ή την αστυνομία. Εδώ είναι εκπαίδευση», εν μέσω του πρώτου πανεκπαιδευτικού συλλαλητηρίου στην Αθήνα, σε μια προσπάθεια να αποκλιμακωθεί η ένταση στην Παιδεία εν όψει της επετείου της 17ης Νοέμβρη. Η προσπάθεια του Μεγάρου Μαξίμου να στεγανοποιήσει το «κυβερνητικό καράβι» προσκρούει και στις «αχαρτογράφητες» συμπεριφορές μερίδας ανεξάρτητων βουλευτών, οι οποίοι εξακολουθούν να κρατούν κλειστά τα χαρτιά τους για την προεδρική εκλογή. Στην κατεύθυνση αυτή, «υπάρχουν ήδη οι 172 βουλευτές» εκμυστηρεύτηκε σε πηγαδάκι βουλευτών η βουλευτής Επικρατείας της Νέας Δημοκρατίας Ντόρα Μπακογιάννη, χωρίς ωστόσο να υπάρξει τις τελευταίες ημέρες καμία θετική εξέλιξη για την κυβερνητική πλειοψηφία. Την ίδια ώρα, η πίεση που ασκείται από τα εκλογικά τους ακροατήρια εν αναμονή των φορολογικών ελαφρύνσεων προκαλεί συνθήκες ασφυξίας στους κυβερνητικούς βουλευτές, που αναμένουν το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού του 2015, το οποίο αναμένεται να εισαχθεί προς ψήφιση το επόμενο δεκαήμερο στη Βουλή. Υψηλού πολιτικού συμβολισμού υπήρξε η παρέμβαση του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κάρολου Παπούλια, στο περιθώριο της συνάντησής του με τον επικεφαλής του Ποταμιού, Σταύρο Θεοδωράκη, σπάζοντας για πρώτη φορά τη σιωπή του. «Ελπίζω να μπορέσουμε και τώρα να έχουμε μια πλειοψηφία τέτοια, που να εκλέξει έναν Πρόεδρο που θα είναι Πρόεδρος όλων των Ελλήνων, θα ενώσει όλους τους Έλληνες. Και νομίζω ότι αυτός είναι ο βασικός και ουσιαστικός ρόλος ενός Προέδρου που δεν έχει ιδιαίτερες εξουσίες. Και όλα τα άλλα θα τα βρούμε στην πορεία» τόνισε ο κ. Παπούλιας, αιφνιδιάζοντας με την κίνησή του και παρέχοντας παράλληλα στην κυβέρνηση ένα ακόμη επιχείρημα στον «γολγοθά» των 50 ημερών μέχρι την ανάδειξη του διαδόχου του.

14 14 Πράγματι, η Μεγάλη Ύφεση των ΗΠΑ ήταν μια εθνική τραγωδία. Η ανεργία ήταν τρομακτική, αφού περισσότεροι από ένας στους πέντε Αμερικανούς δεν είχαν εργασία. Η βιομηχανική παραγωγή μειώθηκε κατά 50%, ενώ το αμερικανικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε σχεδόν κατά ένα τρίτο. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως και στην Ευρωζώνη η κατάσταση σήμερα δεν είναι δραματική. Οι οικονομικές αμαρτίες είναι τέτοιες που δεν μπορούν να κρυφτούν. Μόνο η Ελλάδα έχασε το 25% του ΑΕΠ της από το 2007 μέχρι και το 2013, ενώ η ανεργία καλπάζει. Τρομακτικές διαστάσεις έχει λάβει η ανεργία και στην Πορτογαλία, αλλά και στην Ιταλία. Η κοινωνία στις ΗΠΑ τότε υπέφερε πολλά. Πολύ έχουν υποφέρει όμως σήμερα και οι Ευρωπαίοι. Τα προβλήματα υπάρχουν και όσο δεν αντιμετωπίζονται τόσο μεγαλύτερα γίνονται. Και μάλλον το «Business Insider» έχει δίκιο, καθώς η οικονομία της Ευρωζώνης παραπαίει εν μέσω αποπληθωρισμού, αναιμικής ανάπτυξης και υψηλής ανεργίας. Εξάλλου, και η ίδια η Άνγκελα Μέρκελ παραδέχθηκε δημοσίως πως η κατάσταση στην Ευρωζώνη παραμένει πολύ ευάλωτη. Και τα σύννεφα πάνω από την Ευρωζώνη πυκνώνουν, με τη Γαλλία, τη δεύτερη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή οικονομία, να παρουσιάζει ελλειμματικό προϋπολογισμό. Εάν αυτό είχε συμβεί πριν από την εποχή του ευρώ, οι Γάλλοι πολιτικοί θα ένιωθαν ιδιαίτερα άβολα να παρουσιάζουν έναν ελλειμματικό προϋπολογισμό. Η υποτίμηση του γαλλικού φράγκου έναντι του γερμανικού μάρκου ήταν δυσάρεστη στη Γαλλία και θα προκαλούσε μια δαπανηρή αντίδραση από τις αγορές. Από τότε το ενιαίο νόμισμα φαίνεται πως έχει λειτουργήσει ως αναισθητικό. Την παραμονή της εξέτασης του προϋπολογισμού του 2015 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και μετά από τους τρίτους λανθασμένους στόχους του ελλείμματος η Γαλλία επιδεικνύει έναν ανησυχητικό αέρα ανεμελιάς. Έτσι, τρία χρόνια αφότου η Ευρωζώνη ενίσχυσε την οικονομική διακυβέρνηση και έφερε στο φως το δημοσιονομικό σύμφωνο την συνθήκη που ενισχύει του όρους του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης της Ε.Ε., πού βρισκόμαστε; Και πού οδεύουμε; Δεν υπάρχει πια φόβος για διάλυση της Ευρωζώνης, και οι ημέρες των κομβικών συνόδων κορυφής που μπορεί να σήμαιναν την κατάρρευση είναι πια στο παρελθόν. Αλλά τώρα το φάντασμα του αποπληθωρισμού πλανάται πάνω από ένα εξαιρετικά ασταθές γεωπολιτικό κλίμα. Ορισμένα κράτημέλη της περιφέρειας υποβλήθηκαν σε προγράμματα μεταρρυθμίσεων τα οποίο έχουν, σε μεγάλο βαθμό, πετύχει. Σήμερα οι μεγάλες οικονομίες Γαλλία, Γερμανία και Ιταλία είναι αυτές που έχουν την απάντηση στο αίνιγμα της ευρωπαϊκής ανάκαμψης. Αν το επίμονο υψηλό δημοσιονομικό έλλειμμα και η αύξηση του δημόσιου χρέους οδηγούσαν σε ταχεία οικονομική ανάπτυξη τότε η Γαλλία και η Ιταλία θα ήταν Ευρωπαίοι πρωταθλητές. Η Ιαπωνία θα ήταν η πρωτοπόρος οικονομική δύναμη του πλανήτη, και Υπό αυτές τις συνθήκες οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν πως η ΕΚΤ θα πρέπει να προχωρήσει ολοκληρωτικά στην πορεία της νομισματικής πολιτικής. Η ποσοτική χαλάρωση (QE) θα βοηθούσε στην αντιμετώπιση του φαντάσματος του αποπληθωρισμού και θα διαβεβαίωνε τις αρχές στη Γαλλία και την Ιταλία ότι οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις αξίζουν το πολιτικό κόστος, διότι θα κρατούσε ισχυρή την οικονομική δραστηριότητα και την εγχώρια ζήτηση. Η ενίσχυση της οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωζώνης και οι αποφασιστικές δράσεις της ΕΚΤ έχουν βοηθήσει στη σταθεροποίηση της οικονομίας. Τώρα, τα κράτη-μέλη πρέπει να κάνουν το καθήκον τους. Η ευρωπαϊκή οικονομική διακυβέρνηση δεν έγκειται μόνο στις κυρώσεις, αλλά σε μια συνεργασία για μεταρρυθμίσεις η οποία θα πρέπει να είναι ενορχηστρωμένη από τα κράτη-μέλη, με τη συμβολή της Κομισιόν. Οποιαδήποτε επιτυχημένη στρατηγική για την τόνωση της ανάπτυξης απαιτεί από τα ενδιαφερόμενα κράτη-μέλη να αναλάβουν την ευθύνη των μεταρρυθμίσεων. Ο κύριος ρόλος της Κομισιόν είναι να βοηθάει στον εντοπισμό των πιο σημαντικών μεταρρυθμίσεων για την τόνωση της ανάπτυξης. Το Eurogroup, που αποτελείται από τους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης, πρέπει επίσης να πιέσει προς αυτή την κατεύθυνση. Μονάχα η πίεση, η κατακραυγή και ο φόβος της απώλειας επιρροής μπορούν να ταρακουνήσουν τους ηγέτες. Παρ όλα αυτά, η Ρώμη και το Παρίσι δεν θα πρέπει να περιμένουν ώσπου να έχουν χάσει ολόκληρο το πολιτικό τους κεφάλαιο προτού αναλάβουν αποφασιστική δράση. Το 2017 θα είναι εξαιρετικά κρίσιμο. Το δημοσιονομικό σύμφωνο θα πρέπει να ενσωματωθεί στις Συνθήκες της Ε.Ε., το δημοσιονομικό πλαίσιο της Ε.Ε. για την περίοδο θα πρέπει να αναθεωρηθεί, και το Ηνωμένο Βασίλειο θα διεξαγάγει δημοψήφισμα σχετικά με την αναδιαπραγμάτευση της συμμετοχής του στην ΕΕ. Το δημοψήφισμα αυτό θα είναι πολύ δύσκολο να αποφευχθεί, ακόμη και αν το Εργατικό Κόμμα της αντιπολίτευσης κερδίσει τις βουλευτικές εκλογές του Την ίδια στιγμή, η Γερμανία και η Γαλλία θα πάνε στις κάλπες. Θα είναι η χρονιά που θα ευθυγραμμιστούν τα άστρα για τις μεγάλες αλλαγές στην Ευρώπη.

15 15 η Φινλανδία θα ήταν επικεφαλής της Σκανδιναβίας. Το κοινό στοιχείο μεταξύ αυτών των χωρών είναι η έλλειψη όρεξης για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Όταν η Γερμανία έσπασε τους όρους του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης την περίοδο το έπραξε έτσι ώστε να εφαρμόσει μια τολμηρή ατζέντα μεταρρυθμίσεων που σήμερα επικροτείται ομόφωνα. Αν εφαρμόζονταν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στη Γαλλία και την Ιταλία η ΕΚΤ θα μπορούσε να είναι βέβαιη ότι η νομισματική της τόνωση διοχετεύεται αποτελεσματικά στην πραγματική οικονομία για την ενίσχυση του δανεισμού προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Ωστόσο, οι πραγματικές μεταρρυθμίσεις στη Γαλλία εξακολουθούν να εκκρεμούν. Η ανασχηματισμένη κυβέρνηση δεν έχει την υποστήριξη της σοσιαλιστικής της πλειοψηφίας. Το άκαμπτο θεσμικό σύστημα της Γαλλικής Δημοκρατίας αποτρέπει τον πρωθυπουργό Μανουέλ Βαλς και τον Εμανουέλ Μακρόν, τον υπουργό Οικονομίας, από το να συνεργαστούν ως ομοϊδεάτες στην αντιπολίτευση, καθιστώντας αδύνατη την εγκατάλειψη των 35 ωρών εργασίας την εβδομάδα ή των ασφυκτικών φόρων για τους παραγωγούς και τις επιχειρήσεις. Εν τέλει, ωστόσο, χωρίς μεταρρυθμίσεις το κοινωνικό σύστημα δεν μπορεί να συνεχιστεί να χρηματοδοτείται από τους μισθούς. Το βάρος θα πρέπει να μεταφερθεί στην κατανάλωση, με τη μορφή ενός «κοινωνικού φόρου προστιθέμενης αξίας», για παράδειγμα. Τα συλλαλητήρια στη Ρώμη το προηγούμενο σαββατοκύριακο ήταν μια υπενθύμιση ότι ο Ματέο Ρέντσι, ο πρωθυπουργός της Ιταλίας, εξακολουθεί να παλεύει με τις διαφορετικές φατρίες στο κόμμα του, Partito Democratico, παρά τη νίκη του στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η Ρώμη και το Παρίσι δεν θα πρέπει να περιμένουν μέχρι να χάσουν ολόκληρο το πολιτικό τους κεφάλαιο προτού λάβουν αποφασιστική δράση. Αν ο άξονας Ρώμης-Παρισιού εφαρμόσει πραγματικές μεταρρυθμίσεις, τότε η Γερμανία θα ήταν αναγκασμένη να ενισχύσει τη δική της εγχώρια ζήτηση, ιδίως με την αύξηση των δημόσιων και των ιδιωτικών επενδύσεων. Στη συνέχεια, ένα σαφές μήνυμα από το Βερολίνο ότι είναι έτοιμο να ενισχύσει την εσωτερική ζήτηση θα ήταν ευπρόσδεκτο από το Παρίσι και τη Ρώμη. Την ίδια στιγμή η Ισπανία βαδίζει σε τεντωμένο σχοινί. Μάλιστα, η ισπανική κεντρική τράπεζα σε έκθεσή της αναφέρεται στον αντίκτυπο της οικονομικής επιβράδυνσης στη ζώνη του ευρώ στην Ισπανία και υποβαθμίζει τις εκτιμήσεις της για το 2015, ενώ απευθύνει προειδοποιήσεις και για την ανεργία. Στην έκθεσή της η BBVA διατηρεί την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη του ισπανικού ΑΕΠ στο 1,3%, όμως αναθεωρεί πτωτικά την εκτίμησή της για το 2015 στο 2%, εξαιτίας της οικονομικής κατάστασης στην Ευρώπη. Στην ανάλυση σημειώνεται ακόμη ότι η ισπανική οικονομία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με ρυθμό 0,5% το τέταρτο τρίμηνο του 2014, όπως και στο τρίτο τρίμηνο, και επισημαίνει ότι θα διατηρηθεί ο ίδιος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ και το επόμενο έτος. Όσον αφορά στην αγορά εργασίας τονίζεται ότι η οικονομική δυναμική και μια μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα θα συμβάλουν ώστε η απασχόληση να αυξηθεί κατά 1% το 2014 και το ποσοστό της ανεργίας να μειωθεί κατά 1,7 μονάδες, στο 24,4%. Πάντως, σύμφωνα με την BBVA τα οικονομικά προβλήματα στη ζώνη του ευρώ θα επηρεάσουν και την αγορά εργασίας της Ισπανίας το 2015 και γι αυτό υποβαθμίζει τις εκτιμήσεις της σχετικά με τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης κατά 1,8%, αν και διατηρεί την πρόβλεψη ότι το ποσοστό ανεργίας θα υποχωρήσει στο 23,1% του ενεργού πληθυσμού. Ο επικεφαλής οικονομολόγος της BBVA, Χόρχε Σιθίγια, τονίζει ότι το ανησυχητικό είναι ότι δεν λαμβάνονται μέτρα για τη μείωση της ανεργίας, με την τράπεζα να εκτιμά ότι το ποσοστό της δομικής ανεργίας διαμορφώνεται αυτή τη στιγμή στην Ισπανία στο 17-18% και με τον Χ. Σιθίγια να σημειώνει ότι αυτό που θα κάνει τη διαφορά τα επόμενα δέκα χρόνια είναι τι θα γίνει για να αντιμετωπιστεί η δομική ανεργία. Παρά την ελαφρά επιδείνωση των προοπτικών για το 2015, στην έκθεση της BBVA τονίζεται ότι η Ισπανία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται περισσότερο έναντι της Ε.Ε. και υπογραμμίζει τον θετικό ρόλο που θα παίξουν οι εξαγωγές τόσο για το 2014, που αναμένεται βελτίωση 3,5%, όσο και για το 2015, που προβλέπεται αύξησή τους κατά 5%. Τέλος, τονίζεται ότι ενώπιον των αβεβαιοτήτων, εσωτερικών και εξωτερικών, και των αυξημένων ανισορροπιών, η ισπανική κυβέρνηση πρέπει να συνεχίσει τον δρόμο των μεταρρυθμίσεων για να ενισχύσει την ανάπτυξη της οικονομίας της χώρας. Ένα τρελό σχέδιο για την ενίσχυση των αδύναμων ευρωπαϊκών χωρών παραθέτει ο πρώην οικονομολόγος της Goldman Sachs, και εφευρέτης του όρου «BRICs», Jim O Neil. Σε κείμενό του για λογαριασμό του γνωστού think tank Bruegel, το οποίο αναδημοσιεύτηκε από το πρακτορείο CNBC, ο J. O Neil καταθέτει μια σειρά από άκρως αντισυμβατικές προτάσεις, οι οποία στοχεύουν στην ανάσχεση της ύφεσης και στη μείωση του δημόσιου χρέους. «Η Γερμανία θα μπορούσε να βοηθήσει την Ιταλία και τις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, παραχωρώντας τους μεγαλύτερη δημοσιονομική ελευθερία» αναφέρει χαρακτηριστικά ο οικονομολόγος. Όπως εξηγεί, η Γερμανία θα μπορούσε να παραχωρήσει στην Ιταλία μια σχετική «ανομία» ως προς την εφαρμογή των δημοσιονομικών κανόνων, με άμεσο στόχο την ενίσχυση της καταναλωτικής ζήτησης. Μάλιστα, συνεχίζει, οι συγκεκριμένες παραχωρήσεις θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν και στις υπόλοιπες βαλλόμενες χώρες της Ευρωζώνης. «Η Ιταλία χρήζει της βοήθειας της Γερμανίας, όχι μόνο σε επίπεδο δημοσιονομικής ευελιξίας αλλά και σε επίπεδο αύξησης του πληθωρισμού, πλησίον του 2%». «Θα είναι αδύνατον για την Ευρωζώνη να επιτύχει τον στόχο του 2%, εκτός εάν η Γερμανία δεν αυξήσει τις τιμές κατανάλωσης σε παρόμοια ή υψηλότερα επίπεδα» διατείνει εν συνεχεία. Σ αυτό το σημείο ο Jim O Neil παραθέτει την τρελή όπως την αποκαλεί πρότασή του. «Οι Γερμανοί φορολογούμενοι να πληρώνουν έναν επιπλέον ετήσιο φόρο κάθε φορά που ο γερμανικός πληθωρισμός περιορίζεται κάτω του 2%» εξομολογείται ο διάσημος οικονομολόγος. «Τα έσοδα από αυτόν τον έξτρα φόρο θα μπορούσαν να κατανέμονται στις χώρες οι οποίες διαθέτουν έλλειμμα κάτω του -3% και οριακή ή και μηδενική ανάπτυξη» συμπληρώνει ο Jim O Neil. «Η πρότασή μου δεν είναι περισσότερο τρελή από την εμμονή στη λιτότητα» καταλήγει, επιχειρώντας να διασκεδάσει τις αναμενόμενες γερμανικές αντιδράσεις.

16 16 Παραπέμπει, δε, στην περίπτωση του Οκτωβρίου όπου παρατηρήθηκαν ισχυρές πωλήσεις τραπεζικών μετοχών, με τη μεταβλητότητα να ενισχύεται πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου Ιανουαρίου Σεπτεμβρίου. Ειδικότερα, τον Οκτώβριο οι τραπεζικές μετοχές εμφανίστηκαν εξαιρετικά ευμετάβλητες σε σχέση με τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές, με τον σχετικό δείκτη να φτάνει στο 3,7%, από το 1,3% του μέσου όρου του εννεαμήνου του Ο διεθνής οίκος εκτιμά ότι οι τράπεζες θα συνεχίσουν να συσσωρεύουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Όπως αναφέρει η Citi, οι ελληνικές τράπεζες επωφελήθηκαν από τα καλύτερα των εκτιμήσεων αποτελέσματα των stress tests κυρίως λόγω της μεθοδολογικής ευελιξίας της ΕΚΤ, ενώ υπέστησαν 4 από τις 6 μεγαλύτερες προσαρμογές ενεργητικού (AQR). Επίσης, ο διεθνής οίκος εκτιμά ότι οι προβλέψεις των ελληνικών τραπεζών για μη εξυπηρετούμενα δάνεια θα συνεχίσουν να αυξάνονται έως το τέλος του έτους, παρά τη βελτίωση της τάσης δημιουργίας κόκκινων δανείων το β εξάμηνο του 2014, ώστε να καλυφθεί η αρνητική αναθεώρηση της ποιότητας του ενεργητικού, η οποία αναδείχθηκε από τις δοκιμές AQR της ΕΚΤ. Σύμφωνα με την πρόσφατη 25σέλιδη ανάλυση με τίτλο «Greek Banks - Volatility Kings» (Ελληνικές Τράπεζες - Βασιλιάδες της Μεταβλητότητας), η Citigroup τονίζει ότι μπορεί οι ελληνικές τράπεζες να εξέπληξαν θετικά με τα αποτελέσματά τους στα stress tests, ωστόσο οι αναθεωρήσεις της ποιότητας του ενεργητικού προβλημάτισαν. Τα αποτελέσματα των stress tests ήταν επιτυχημένα, ωστόσο οι ελληνικές τράπεζες επωφελήθηκαν από τη μεθοδολογική ευελιξία της ΕΚΤ. Από την άλλη, οι ελληνικές τράπεζες υπέστησαν 4 από τις 6 μεγαλύτερες αρνητικές προσαρμογές ενεργητικού. Η μεγαλύτερη προσαρμογή ήταν για την Πειραιώς, κατά 370 μονάδες βάσης, και η μικρότερη για την Alpha Bank, στις 182 μονάδες βάσης. Η Alpha Bank έχει την υψηλότερη αναλογία στον δείκτη κάλυψης των μη εξυπηρετούμενων δανείων μεταξύ των ελληνικών τραπεζών (58%, α 6μηνο 2014), και τη μικρότερη καθαρή επίδραση AQR. Από την άλλη, η Eurobank, αν και πέρασε τα stress tests, άφησε ορισμένα αναπάντητα ερωτήματα για την ποιότητα του ενεργητικού. Σε περιορισμό των εκτιμήσεών της για τις προοπτικές των ελληνικών τραπεζικών μετοχών προχώρησε η Goldman Sachs σε έκθεση όπου αναλύει το αποτέλεσμα των AQR για τις συστημικές τράπεζες. Σύμφωνα με τους αναλυτές της, τα αποτελέσματα του AQR τουλάχιστον για τρεις τράπεζες, πλην της Εθνικής, ήταν τα αναμενόμενα με βάση τη μελέτη που είχαν κάνει η ΤτΕ με την BlackRock Solutions. Κάτι που ενισχύει και τη φερεγγυότητα της εν λόγω έρευνας. Το αποτέλεσμα των stress tests ήταν δομικά θετικό για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα σημειώνει ο οίκος, αλλά αυτό είχε ελάχιστο αντίκτυπο στις τιμές των μετοχών. Αιτία η πολιτική αβεβαιότητα η οποία εντάθηκε το τελευταίο διάστημα. Ειδικότερα, κατεβάζει την τιμή-στόχο για την Alpha Bank στα 0,70 ευρώ, της Εθνικής στα 2,55 ευρώ, της Πειραιώς στο 1,40 ευρώ και της Eurobank στο 0,32%. Η επενδυτική δηλώνει ότι εξακολουθεί να προτιμά τις πρώτες δύο διατηρώντας τη σύσταση «buy», ενώ έχει σύσταση «neutral» για τις δύο τελευταίες. Σύμφωνα με την Goldman Sachs, το αποτέλεσμα της ποιοτικής αναθεώρησης των χαρτοφυλακίων των ελληνικών τραπεζών (AQR) αλλά και τα τεστ αντοχής είχαν θεμελιώδη θετικά αποτελέσματα. Ωστόσο δεν ήταν ικανά μέχρι στιγμής να δώσουν ώθηση στις μετοχές που υποαποδίδουν, και αυτό λόγω της αυξανόμενης πολιτικής αβεβαιότητας. «Όλες οι τράπεζες πέρασαν την επίσημη αναθεώρηση χωρίς να χρειαστεί να αντλήσουν περαιτέρω κεφάλαια» σημειώνει η Goldman σχολιάζοντας πως «Ήταν ένα αποτέλεσμα που κρίνεται καλύτερο απ ό,τι αναμενόταν», με ποσοστό περίπου 33% των πελατών της σε εσωτερική δημοσκόπηση να έχουν απαντήσει ότι θα υπάρξει η ανάγκη επιπρόσθετων κεφαλαίων. Μάλιστα, σημειώνει, εξαιρέθηκε απ την αναθεώρηση η αναβαλλόμενη

17 17 Επίσης, ανησυχία προκαλεί και το γεγονός ότι εμφάνισε τον χαμηλότερο δείκτη Core Tier 1, εξαιρώντας το όφελος από τη μετατροπή της αναβαλλόμενης φορολογίας σε πιστωτική απαίτηση. Παράλληλα, στην έκθεσή της η Citi διατηρεί αμετάβλητες τις τιμές-στόχους για τις Εθνική Τράπεζα, Alpha Bank και Πειραιώς, καθώς και τη σύσταση «buy», ενώ μειώνει ελαφρώς την τιμή-στόχο για τη Eurobank σε 0,36 ευρώ, από 0,38 ευρώ προηγουμένως, διατηρώντας ωστόσο τη σύσταση αγοράς. Για τις άλλες 3 συστημικές τράπεζες ο οίκος επιβεβαιώνει την τιμή-στόχο των 0,75 ευρώ για την Alpha Bank, 1,65 ευρώ για την Πειραιώς και 3 ευρώ για την Εθνική Τράπεζα, με σύσταση αγοράς και για τις τρεις τραπεζικές μετοχές. Όσον αφορά στα αποτελέσματα του τρέχοντος έτους, ο διεθνής οίκος αναμένει κέρδη ανά μετοχή 0,01 ευρώ για την Alpha Bank και 0,34 ευρώ για την Εθνική, ενώ για Πειραιώς και Eurobank προβλέπει ζημιές 0,07 ευρώ και 0,1 ευρώ ανά μετοχή, αντίστοιχα. φορολογία. Όπως τονίζει, το θετικό αποτέλεσμα αποτελεί σημαντικό ακρογωνιαίο λίθο που περιορίζει τους κινδύνους απομειώσεων (dilution risks) μελλοντικά. Για την Goldman οι ελληνικές τράπεζες εμφανίζονται να είναι σε σχετικά καλύτερη θέση έναντι των Ευρωπαίων ανταγωνιστικών σε ό,τι αφορά τους δείκτες που είναι προσαρμοσμένοι στην αγορά και τις απαιτήσεις της. Μάλιστα, επαναξιολογώντας το AQR σε προσαρμοσμένη βάση υπό τις οδηγίες της «Βασιλείας ΙΙΙ», και υπολογίζοντας τα μέτρα που έχουν λάβει μέσα στο 2014 οι τράπεζες μαζί και την αναβαλλόμενη, τότε μόλις μία τράπεζα μένει κάτω από τον πήχυ. Οι Alpha και Πειραιώς τοποθετούνται μεταξύ των κορυφαίων τραπεζών της Ευρωζώνης που καλύπτει η Goldman. Τα περιθώρια ανόδου για τις τέσσερεις τραπεζικές μετοχές είναι από 16 έως 31%, παρά τη μείωση των τιμών-στόχων. Τ ο όλο θέμα προέκυψε όταν ο πρώην υπουργός Ανάπτυξης και νυν Άμυνας Νίκος Δένδιας, λίγο πριν παραδώσει τη σκυτάλη του υπουργείου στον Κώστα Σκρέκα, αποφάσισε να βάλει στη μεγάλη εικόνα της παρουσίασης της πολυαναμενόμενης ρύθμισης για τα μη εξυπηρετούμενα επιχειρηματικά δάνεια και τη ρύθμιση για τα κόκκινα στεγαστικά δάνεια. Μάλιστα, ο κ. Δένδιας δήλωσε ότι έχει ήδη μιλήσει με δύο συστημικές τράπεζες για το θέμα, ωστόσο διευκρίνισε πως η πρόταση δεν έχει συζητηθεί ούτε με την τρόικα ούτε εντός της κυβέρνησης. Ο απερχόμενος υπουργός Ανάπτυξης ανέφερε ότι ένα από τα σενάρια για τη διευθέτηση των κόκκινων στεγαστικών δανείων είναι «να χωριστεί το δάνειο σε δύο τμήματα: σε αυτό που θα συνεχίσει να εξυπηρετείται με το τρέχον επιτόκιο, και σε ένα δεύτερο, το οποίο θα γίνει balloon, θα μετακινηθεί στο μέλλον και θα εκπληρωθεί εφόσον η οικονομία ανακάμψει και η αξία του ακινήτου φθάσει στα προηγούμενα επίπεδα μετά από πάροδο ετών». Δηλαδή το πρώτο μέρος θα λαμβάνει υπόψη του την τρέχουσα αξία του ακινήτου. Για το κομμάτι αυτό θα συνάπτεται νέα σύμβαση με το τρέχον επιτόκιο, αλλά με μικρότερη δόση, αφού το πόσο της οφειλής θα έχει μειωθεί π.χ. κατά 30%, κι αυτό γιατί το υπόλοιπο κομμάτι του αρχικού κεφαλαίου που θα αφαιρείται θα παγώνει και η αποπληρωμή του θα μετατίθεται σε βάθος χρόνου (10ετία ή 15ετία). Από την πλευρά τους τραπεζικά στελέχη χαρακτηρίζουν τις δηλώσεις Δένδια «πυροτέχνημα» και επισημαίνουν πως η ρύθμιση αφενός δεν είναι έτοιμη και αφετέρου δεν φαίνεται ότι μπορεί να ισχύσει για το σύνολο των κόκκινων στεγαστικών δανείων. Και συμβουλεύουν όσους έχουν κόκκινο στεγαστικό δάνειο να δουν την τελική ρύθμιση, καθώς θεωρούν ότι θα υπάρξουν πολλές αλλαγές σχέση με αυτά που δήλωσε ο υπουργός. Ειδικότερα, οι τράπεζες αναρωτιούνται αν η ρύθμιση, όταν και όποτε κατατεθεί, θα αφορά οριζόντια σε όλα τα κόκκινα στεγαστικά δάνεια, συνολικού ύψους 27 δισ. ευρώ. Εάν το ποσό που θα μένει παγωμένο για μια 10ετία - 15ετία θα τοκίζεται όλο αυτό το διάστημα. Πώς βλέπει η τρόικα το σχέδιο. Τι θα γίνει με όσους δανειολήπτες έχουν καταθέσει αίτηση υπαγωγής στον νόμο Κατσέλη, αλλά και με την απελευθέρωση των πλειστηριασμών από την 1η Ιανουαρίου Αν υπάρχει πρόβλεψη για τους δανειολήπτες που τα χρόνια της κρίσης συνέχισαν να εξυπηρετούν κανονικά τις δόσεις των δανείων τους. Τραπεζικοί κύκλοι, πάντως, υποστηρίζουν πως η ρύθμιση δεν μπορεί να ισχύσει για το σύνολο των προβληματικών στεγαστικών δανείων, δηλαδή για το σύνολο των 27 δισ. ευρώ, καθώς σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο οι τράπεζες θα χρειάζονταν επιπλέον κεφάλαια. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, δεν είναι όλα τα κόκκινα στεγαστικά δάνεια σε πλήρη εγκατάλειψη, μη εξυπηρετούμενα για χρόνια. Σε πολλά εξ αυτών υπάρχουν περιστασιακές καθυστερήσεις στην αποπληρωμή, ενώ σε χιλιάδες περιπτώσεις έχουν ήδη γίνει ρυθμίσεις από τις τράπεζες. Με βάση τα παραπάνω δεδομένα, στις τράπεζες εκτιμούν ότι μια τέτοια ρύθμιση μπορεί να ισχύσει μόνο για δάνεια τα οποία είναι σε «οριστική καθυστέρηση» και τα οποία υπολογίζονται σε περίπου 8-9 δισ. ευρώ. Για τα συγκεκριμένα θα μπορούσε να εξεταστεί η τρέχουσα αξία του ακινήτου, και εν συνεχεία το σπάσιμο και το πάγωμα του σκέλους της δανειοδότησης που αφορά στο υπερβάλλον τμήμα στο μέλλον. Παράλληλα, οι τράπεζες υποστηρίζουν πως η συγκεκριμένη ρύθμιση είναι ηθικά άδικη για τους συνεπείς δανειολήπτες, προσθέτοντας ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος να υπάρξει στάση πληρωμών κι από εκείνους που δεν αντιμετωπίζουν κανένα οικονομικό πρόβλημα και μπορούν να αποπληρώνουν τακτικά τις δόσεις τους. «Η καλλιέργεια προσδοκιών μπορεί να οδηγήσει σε φαινόμενα στάσης πληρωμών αντίστοιχα με αυτά από τους φορολογούμενους όταν περίμεναν τη ρύθμιση για τα χρέη σε εφορίες και ασφαλιστικά ταμεία» τονίζουν, χαρακτηριστικά, τραπεζικά στελέχη. Οι ενστάσεις των τραπεζών για τα προβληματικά στεγαστικά δάνεια έρχονται να προστεθούν σε αυτές που ήδη έχουν τα πιστωτικά ιδρύματα σε ό,τι αφορά τη ρύθμιση για τα επιχειρηματικά δάνεια. Τις αντιρρήσεις της σε σχέση με το νομοσχέδιο για τα κόκκινα δάνεια εξέφρασε η Εθνική Τράπεζα σε τηλεδιάσκεψη με διεθνείς επενδυτές μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του εννεαμήνου της τράπεζας. «Για την Εθνική Τράπεζα δεν υπάρχει καν η συζήτηση για κούρεμα έως 50% των δανείων προς τις μικρές επιχειρήσεις, όπως περιγράφεται στο νομοσχέδιο» σημείωναν τα υψηλόβαθμα στελέχη της διοίκησης κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των επενδυτών για τα αποτελέσματα εννεαμήνου, ενώ υπογράμμισαν: «Το νομοσχέδιο ενθάρρυνε τη στάση πληρωμών, κυρίως στο κομμάτι της λιανικής». Τα αναδιαρθρωμένα δάνεια ανέρχονται σε 4 δισ. ευρώ στη λιανική και 1 δισ. ευρώ στο corporate.

18 18 Και αυτά μέσα σε ένα γενικά μικτό κλίμα στα διεθνή χρηματιστήρια, που πάντως βρήκαν σταδιακά τα «πατήματά» τους και κινήθηκαν σε υψηλότερα επίπεδα, ενώ όσον αφορά στα του Χ.Α., μοιραία στο επίκεντρο βρίσκεται ο ευμετάβλητος στις αντιδράσεις και στις αξίες του τραπεζικός κλάδος, όπως και κάποιοι επιμέρους τίτλοι, δηλαδή blue chips - σηματωροί που έδωσαν αντίδραση από τα προ δεκαημέρου, περίπου, χαμηλά της αγοράς. Το εγχώριο Χρηματιστήριο κατάφερε σε επίπεδο Γενικού Δείκτη να «μαζέψει» κάμποσες δεκάδες πόντους από το πρόσφατο χαμηλό, δεικτοβαρή χαρτιά έγραψαν διψήφιες αποδόσεις, και σε έναν βαθμό οι άνθρωποι της αγοράς, που σημειώνεται ότι παραμένουν επιφυλακτικοί και μετρημένοι, πήραν κάποιες ανάσες, αναμένοντας όμως τις κρίσιμες εξελίξεις στο φίνις του έτους. Ωστόσο, το θέμα είναι κατά πόσον το Χ.Α. θα καταφέρει να ξεφύγει από αυτή την αβέβαιη κατάσταση, καθώς είναι προφανές ότι την εν εξελίξει κίνηση οι περισσότεροι επενδυτικοί πόλοι ακόμα δεν την πιστεύουν, δεν τοποθετούνται σε αυτήν. Συνεπώς, μένει να φανεί εάν η κυβέρνηση έχει κάποιο σαφές πολιτικό πλάνο που θα λειτουργήσει υποστηρικτικά για το Χρηματιστήριο και την αγορά ομολόγων, κατά πόσον τα ξένα χαρτοφυλάκια που ορίζουν και ελέγχουν το παιχνίδι σε spot αγορά και ΧΠΑ είναι σε θέση, έχουν λόγους ή διάθεση να τραβήξουν υψηλότερα βασικούς δείκτες και μετοχές. Και δεν μιλάμε για μια κίνηση έως τις 980 ή μονάδες, που τεχνικά ενδεχομένως να κρίνεται πιθανή. Αλλά γίνεται λόγος στα χρηματιστηριακά γραφεία για περαιτέρω ανάκαμψη προς τα επίπεδα των μονάδων, ώστε να ανασάνουν χαρτοφυλάκια και κωδικοί, αν και οι επαγγελματίες της αγοράς επιμένουν ότι μόνο υπέρβαση των μονάδων μάς βγάζει από το πτωτικό κανάλι, ή αλλιώς από αυτή την καθοδική ταλαιπωρία που βιώνει εδώ και μήνες η «Λ. Αθηνών». Σε κάθε περίπτωση, προσώρας το Χ.Α. δυσκολεύεται να πείσει τους επενδυτές, ιδίως τους ξένους, οι οποίοι πάντως δείχνουν ότι δεν θέλουν ιδιαίτερα χαμηλότερα τις αποτιμήσεις, ενόσω παρατηρούνται οι σχετικά απαραίτητες αγορές στα χαμηλά, χωρίς τυμπανοκρουσίες αυτές τις 4-5 ημέρες της αντίδρασης, με τα χαρτοφυλάκια να έχουν σχηματισθεί. Αυτό ωστόσο που μένει είναι η ενεργοποίησή τους προκειμένου να προσελκύσουν κι άλλους στο παιχνίδι. Ευκαιρίες σε όρους θεμελιωδών μεγεθών εισηγμένων εταιρειών μετά τις νέες χαμηλότερες ως και 50%-60% αποτιμήσεις που έχουν διαμορφωθεί κατά την επτάμηνη πτώση υπάρχουν, αλλά κανείς δεν διακινδυνεύει να τοποθετήσει σημαντικά κεφάλαια σε μια αγορά που εύκολα λόγω περιορισμένου βάθους, υψηλού ρίσκου και θολών προοπτικών μπορεί να κατρακυλήσει χαμηλότερα. Το κατά πόσον, με το να κερδίζει «πολιτικό χρόνο» η κυβέρνηση, τα «ισχυρά χέρια» έχουν λόγο και αφορμές για να τραβήξουν τις μετοχές υψηλότερα, να βάλουν κι άλλους στη μαρκέτα, να μοχλεύσουν την αγορά, είναι κάτι που θα φανεί προσεχώς. Έχει κάποιο πλάνο η κυβέρνηση με το οποίο μπορεί να αλλάξει γενικά το κλίμα, έστω πρόσκαιρα, και κατ επέκταση να βοηθήσει τις αγορές ομολόγων και το Χ.Α.; Θα υλοποιήσει το σχέδιο μετάβασης από το μνημόνιο στην προαιρετική χρηματοδοτική συνδρομή με τρόπο που να εξασφαλίζει συμμάχους στις αγορές; Μπορεί να πείσει ότι ελέγχει και πάλι το πολιτικό παιχνίδι; Μπορεί να ανοίξει την κουβέντα για το χρέος και να δείξει στα Eurogroup ότι προχωρά τις μεταρρυθμίσεις; Εάν διαθέτει κάποια σαφή ατζέντα που έχει περιθώρια επιτυχίας, τότε, σε συνδυασμό με άλλα διεθνή «μπόνους», ίσως κάτι αλλάξει. Και στην αγορά εννοούνε να προκύψουν «δώρα», όπως το να ξεκινήσει η ΕΚΤ ένα πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης με αγορές ομολόγων βραχυχρόνιας διάρκειας που δεν αφορά άμεσα στην Ελλάδα αλλά θα βελτιώσει γενικότερα το κλίμα, να προκύψει κάποια θετική εξέλιξη από τις αξιολογήσεις των Fitch (21 Νοεμβρίου) και Moody s (28 του μήνα), να προκύψει κάποιο νέο για το θέμα της βιωσιμότητας και διευθέτησης του χρέους κ.λ.π. Εάν όλα εξελιχθούν ομαλά, η απόδοση του δεκαετούς ομολόγου θα μπορούσε να υποχωρήσει, ενώ με χρηματιστηριακούς όρους αν όλα αυτά συνδυάζονταν και εξελίσσονταν θετικά..., θα μπορούσαν να οδηγήσουν το Χρηματιστήριο σε υψηλότερα επίπεδα, αφήνοντας στην άκρη το σενάριο που ήθελε τον Γ.Δ. να βλέπει ακόμα και τα επίπεδα των 750 με 850 μονάδων. Αν υπάρχουν προϋποθέσεις περαιτέρω αντίδρασης θα φανεί και από τις συναλλαγές, από το πώς θα ενισχυθούν συγκεκριμένες μετοχές που από την προηγούμενη Πέμπτη έχουν «ομαδοποιηθεί» με στόχευση ένα 10%-15% στις επόμενες συνεδριάσεις, αν και ήδη έχουν γραφεί ανάλογες αποδόσεις από τα πρόσφατα χαμηλά των 885 μονάδων. Άλλωστε, έχει προκύψει μια άνοδος σχεδόν 25 μονάδων για κάθε ένα ΣΜΕ του FT 25 από τις 30/10 μέχρι και προχθές, με προσπάθεια αναστροφής για την πλειονότητα των μετοχών του «25άρη» και τα «ισχυρά χέρια» με λίγες αλλά στοχευμένες συναλλαγές να ανεβάζουν τον πήχυ. Και μάλιστα σε μια κίνηση περίπου μονάδων για τον Γ.Δ., με αιχμή όχι τόσο τις τράπεζες όσο κλάδους και δείκτες όπως των τηλεπικοινωνιών, κατασκευών, ενέργειας, πρώτων υλών κ.λ.π., δηλαδή μετοχών της εναλλακτικής παλέτας των blue chips και της πραγματικής οικονομίας όπως οι ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΟΠΑΠ, ΜΥΤΙΛ, ΜΕΤΚΑ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ΕΛ.ΠΕ., ΕΧΑΕ, ΜΙΓ, ΜΠΕΛΑ, ΦΟΛΙ, ΑΡΑΙΓ κ.λ.π. Από το χαμηλό των 852 μονάδων η αγορά ανέκαμψε προς τις μονάδες, σημειώνοντας άνοδο 20% στο διάστημα Οκτωβρίου. Ακολούθως υποχώρησε έως τις 885, για να κερδίσει, όπως είπαμε, περί τους 80 πόντους. Οποιαδήποτε αγορά κι αν κοιτάξει κανείς στην Ευρώπη, δεν προσφέρει τέτοιες αποδόσεις αλλά και μεταβλητότητες από το +3% στο -3%. Αντίθετα πάντως με τους βασικούς δείκτες του Χ.Α., που δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να επιβεβαιώνουν την υπάρχουσα μεταβλητότητα, για την οποία η «Α» είχε προειδοποιήσει εγκαίρως, σταθερά φθίνουσα τροχιά δείχνει να ακολουθεί ο παράγοντας συναλλαγές. Τζίροι πεσμένοι, ακόμα και στα εκατ. ευρώ, κι αυτά σε ανοδικές εξάρσεις, όταν στις πτωτικές ημέρες είχαμε διπλάσιες συναλλαγές. Εκτός και εάν οι διεθνείς παίκτες απλώς τηρούν στάση αναμονής περιμένοντας κάποιο «πράσινο φως», μια αφορμή για να μοχλεύσουν την αγορά. Όσον αφορά μάλιστα στη μεταβλητότητα, είναι χαρακτηριστική η τραμπάλα δεικτών και μετοχών ακόμα και μέσα σε μία συνεδρίαση, όπου βασικοί δείκτες από το +3% βρίσκονταν στο -2% και το αντίστροφο, ενώ μετοχές που βρίσκονταν γράφουν σχεδόν διψήφιες αποδόσεις είτε έχαναν μεγάλο έδαφος είτε έκλεισαν και στο κόκκινο. Όπως συνέβη και για χαρτιά που από το -5% ή -10% τελικά έκλειναν στα ίσια ή και σε υψηλά ημέρας! Κατά συνέπεια, όσοι έχουν γερό στομάχι και αρέσκονται στον τζόγο ας μπούνε στο παιχνίδι, με τους κινδύνους να βαράνε κόκκινο. Σε κάθε περίπτωση, οι ξένοι επενδυτές τηρούσαν στάση αναμονής, αν και στα μέσα της εβδομάδας είχαν δύο επιπροσθέτους λόγους για να ακολουθήσουν αυτό το μοντέλο: αφενός την προχθεσινή συνεδρίαση της ΕΚΤ, αφετέρου το χθεσινό Eurogroup. Η αγορά περιμένει νέα μετά τα stress tests και ύστερα από τα πρώτα αποτελέσματα στις τράπεζες. Στις αρχές Νοεμβρίου κάποια από τα ξένα funds που είχαν τοποθετηθεί πρόσφατα καταγράφουν σημαντικά κέρδη, καθώς έλαβαν θέσεις μέσα στη βίαιη βουτιά, με τα ονόματα που ακούγονται να αφορούν είτε σε κάποια hedge funds είτε και σε κάποιους μακροπρόθεσμους Αμερικανούς παίκτες που ποντάρουν ότι στο τέλος η Ευρώπη θα υποστηρίξει την Ελλάδα στη λύση του χρέους. Αυτό που ενδιαφέρει αυτή την κατηγορία των ξένων είναι σε ποια επίπεδα τιμών θα αγοράσουν, όπως έλεγαν προ καιρού σε συνομιλητές τους. Τα περισσότερα όμως funds περιμένουν τόσο τις οικονομικές όσο και τις πολιτικές εξελίξεις.

19

20 20 Γ ια όσους παρακολουθούν στενά τα κατασκευστικά δρώμενα της χώρας αλλά και την εμπλοκή της Δικαιοσύνης που ελέγχει μια σειρά από δημόσιες συμβάσεις, μόνο κεραυνό εν αιθρία δεν αποτέλεσε η πληροφορία που έκανε προ ημερών τον γύρο της αγοράς περί κλήσεων που έστειλε ο ανακριτής Διαφθοράς Νικόλαος Τσιρώνης, μετά από πολύχρονη δικαστική έρευνα, για την περίφημη σύμβαση 994 της σιδηροδρομικής γραμμής ΣΚΑ Πειραιά. Μια σύμβαση που διεκδικεί βραβείο διαπλοκής, υπερβάσεων, κατασπατάλησης εθνικών και κοινοτικών πόρων αλλά και δικαστικής βραδυπορίας. Τούτο καθώς η διερεύνηση αυτού του μέγα σκανδάλου εκκρεμεί εδώ και έντεκα ολόκληρα χρόνια και είχε επιχειρηθεί δύο φορές η αρχειοθέτηση της υπόθεσης, με στημένη, κατά κάποιες πλευρές, πραγματογνωμοσύνη και ανακριτές που δεν ήθελαν να δούνε τα κακουργήματα και επιχείρησαν να κλείσουν την υπόθεση. Ευτυχώς, υπήρχε η εισαγγελέας Εφετών κ. Ξένια Δημητρίου η οποία δεν πείστηκε από την πρόταση του δεύτερου ειδικού ανακριτή κ. Δ. Οικονόμου και επέστρεψε πίσω την υπόθεση για διενέργεια περαιτέρω έρευνας. Τη διενέργεια ανέλαβε ο πρόεδρος Πρωτοδικών Αθηνών κ. Σπ. Γεωργουλέας, ο οποίος διέταξε νέα πραγματογνωμοσύνη από πραγματογνώμονες της Γενικής Διεύθυνσης Δημοσιονομικών Ελέγχων του ΥΠ.ΟΙΚ., που τεκμηρίωσαν τη ζημία του Δημοσίου από την υπογραφή και διάλυση της σύμβασης, ενώ ακολούθως έπιασε έργο ο κ. Τσιρώνης που απέστειλε τις κλήσεις για το έργο αυτό. Ένα project, αυτό του Προαστιακού, με περίεργο παρελθόν, μια σύμβαση που θεωρήθηκε από την αγορά «αμαρτωλή», ένα έργο που έβριθε μεθοδεύσεων και παρασκηνιακών ζυμώσεων και που ακόμα επί της ουσίας είναι στον «αέρα» αλλά και αποτελεί πεδίο κακουργηματικών κατηγοριών. Γιατί ο ανακριτής έστειλε κλήσεις σε περισσότερα από 20 άτομα που περιέχουν κακουργηματικές κατηγορίες. Κατηγορούνται για απιστία με τις επιβαρυντικές διατάξεις του νόμου 1608/1950 και ηθική αυτουργία. Είκοσι άτομα, δηλαδή, καλούνται να απολογηθούν για συμβάσεις έργων και προμηθειών του ΟΣΕ. Οι κατηγορούμενοι είναι στελέχη κατασκευαστικών εταιρειών αλλά και μέλη των επιτροπών του ΟΣΕ (διευθύνοντες σύμβουλοι, διοικητικά συμβούλια, διευθύνουσα υπηρεσία, προϊστάμενη αρχή έργου, κ.λ.π., οι οποίοι κυρίως ενέκριναν τη σύμβαση ανάθεσης ή και διάλυσης του Προαστιακού. Για την κυρία σύμβαση, όπως ανέφεραν οι σχετικές πληροφορίες, ελέγχονται πρώην και νυν στελέχη του ΟΣΕ αλλά και αρμόδιοι για τον έλεγχο της νομιμότητας και του έργου. Παράλληλα, ελέγχονται όσοι είχαν αρμοδιότητα να διαπιστώσουν αν παραδόθηκε το έργο. Σύμφωνα με καταθέσεις της δικογραφίας αλλά και το πόρισμα των ελεγκτών του υπουργείου Οικονομικών, ακολουθήθηκαν σκοτεινές διαδρομές στην ανάθεση του έργου σε συγκεκριμένες εταιρείες. Μετά τις εξελίξεις αυτές, και όπως αναφέρουν πληροφορίες της αγοράς, επικρατεί πανικός στον ΟΣΕ και στους κατηγορούμενους που δεν μπορούν να πιστέψουν ότι η ομπρέλα των «εθνικών εργολάβων» δεν μπόρεσε τελικά να τους προστατεύσει από το να λογοδοτήσουν στη Δικαιοσύνη για κακουργήματα κατά του ΟΣΕ και του δημόσιου συμφέροντος. Ελπίζουμε ότι η Δικαιοσύνη θα αφεθεί ελεύθερη να επιτελέσει το καθήκον της και να τιμωρηθούν οι ένοχοι. Οι μόνοι που δεν θα λογοδοτήσουν είναι οι πολιτικοί προϊστάμενοι των κατηγορουμένων, προστατευμένοι από τον νόμο «περί ευθύνης υπουργών», ο οποίος παραγράφει τα αδικήματά τους ακόμα και αν η ενοχή τους είναι προφανής και αυταπόδεικτη. Επειδή η γενικότερα η «Α» έχει ασχοληθεί εκτενώς με την περιβόητη αυτή σύμβαση, αναδεικνύοντας πτυχές Σ ύμφωνα με τον ογκωδέστατο φάκελο μιας δικογραφίας που είχε πολλές διαδρομές μεταξύ εφετείου, πρωτοδικείου, ακόμα και εξεταστικών επιτροπών της Βουλής, πάνω από 100 εκατομμύρια ευρώ ξοδεύτηκαν για ένα έργο το οποίο είχε χαρακτηριστεί ολυμπιακό, ανατέθηκε με διαδικασίες-εξπρές αλλά ουδέποτε ολοκληρώθηκε, άρα και δεν παραδόθηκε. Και εάν επαναπροκηρυχθεί από τους φορείς ΟΣΕ-ΕΡΓΟΣΕ, όπως ακούγεται στην αγορά, θα προχωρήσει με διαφορετικό σχεδιασμό, με υπογειοποίηση μεγάλου τμήματος, με αποτέλεσμα να πληρωθούν και άλλα εκατομμύρια. Επιπλέον η χώρα μας θα κληθεί να επιστρέψει τα κοινοτικά κονδύλια που διατέθηκαν για το έργο, που χαρακτηρίζεται και «στοιχειωμένο». Η σύμβαση προέβλεπε προθεσμία υλοποίησης οκτώ μήνες, αλλά σερνόταν από το 2005 ώσπου ανατέθηκε το 2011, οπότε το Δ.Σ. του ΟΣΕ αποφάσισε τη διάλυση της σύμβασης, επί υπουργίας Ρέππα, και υπό το βάρος των αποκαλύψεων στην Εξεταστική Επιτροπή. Αξίζει να αναφέρουμε ότι θέμα αποζημιώσεων έχει επίσης εγείρει και η κοινοπραξία των επιχειρηματιών με το επιχείρημα ότι το έργο βάλτωσε λόγω της στάσης του ΟΣΕ και του Ελληνικού Δημοσίου. της, υπόγειες διεργασίες, μεθοδεύσεις, πιέσεις, αναβολές και αποφάσεις όπως η περίφημη «συγγνωστή πλάνη», διά μέσου της οποίας τελικά το Ελεγκτικό Συνέδριο είχε δώσει το τελικό «ΟΚ» για να προχωρήσει ο διαγωνισμός, επανέρχεται για να θυμίσει το ιστορικό αυτής της υπόθεσης που αποτελεί πεδίο δικαστικών διώξεων για κακουργηματικές πράξεις. Πρόκειται για ένα έργο που υποτίθεται έπρεπε να είναι έτοιμο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας του 2004, όμως όχι μόνο αυτό δεν έγινε, αλλά τελικά ο διαγωνισμός που είχε τον χαρακτηρισμό του «κατεπείγοντος ολυμπιακού έργου» υπεγράφη, εν κρυπτώ, το Πάσχα του 2005 επί υπουργίας Μιχάλη Λιάπη, αν και οι προπαρασκευαστικές ενέργειες είχαν αρχίσει από τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ. Η σύμβαση ήταν ύψους 161 εκατ. ευρώ και αφορούσε στην αναβάθμιση-σηματοδότηση και ηλεκτροκίνηση της σιδηροδρομικής γραμμής στο τμήμα Πειραιάς- Αθήνα-Τρεις Γέφυρες. Ο αρχικός διαγωνισμός (με τον τότε μαθηματικό τύπο) δεν προχώρησε, έμπλεξε σε δικαστικά γρανάζια και στο Ε.Σ., ακυρώθηκε, ακολούθως επαναδημοπρατήθηκε δίχως ιδιαίτερο ανταγωνισμό, με τα στελέχη μάλιστα του ΟΣΕ να κινούνται σαν να εξυπηρετούν το συμφέρον των ιδιωτών. Τελικά, και αφού η σύμβαση πέρασε από σαράντα κύματα, το έργο δόθηκε στην κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ- ΤΕΡΝΑ-SIEMENS, τη μόνη που κατέβηκε δυνατά στις διαδικασίες, και υπεγράφη όπως είπαμε μήνες μετά την τελετή λήξης των Αγώνων! Σημειώνεται ότι το έργο τελικά προχώρησε ως δημόσιο, με έκπτωση 0,9% (!!!), δίχως τη συνδρομή κοινοτικών πόρων. Το δε Ε.Σ., μέσα από έναν κυκεώνα δικαστικών διενέξεων και συνεδριάσεων, τελικά είχε αποφανθεί ότι επικυρώνει τη σύμβαση με το νομικό τρικ της «συγγνωστής πλάνης»! Κάτι σαν να λέμε δηλαδή ότι έγινε μεν λάθος, αλλά δεν υπήρχε πρόθεση, δεν το είχαν καταλάβει οι φορείς Υπενθυμίζεται, ακόμα, ότι το σκάνδαλο απασχόλησε και την Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής για την υπόθεση της SIEMENS, αφού μέλος της κοινοπραξίας που ανέλαβε το έργο ήταν και η γερμανική εταιρεία. Και οι αποκαλύψεις στην Επιτροπή συνέβαλαν στην αναθέρμανση της υπόθεσης και στην αποκάλυψη σκοτεινών πτυχών της, γεγονός που προκάλεσε την οργή εμπλεκόμενων προσώπων (Λιάπης, Ρόβλιας), που σε μια προσπάθεια φίμωσης των στελεχών του ΟΣΕ στράφηκαν (Λιάπης, Ρόβλιας) εναντίον τους με κατάθεση αγωγών εκατοντάδων εκατ. ευρώ. Όπως το ίδιο έκανε και ο πρώην διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ, κ. Γιαννακός, ο οποίος πρωτοστάτησε και έκανε τα πάντα για την ανάθεση του έργου στη μοναδική κοινοπραξία που κατέθεσε προσφορά, ενώ ήξερε ότι θα σκοντάψει η κατασκευή του έργου λόγω των ασφυκτικών χρονοδιαγραμμάτων 61