Θηράµατα... χωρίς κούρεµα! ΤΕΥΧΟΣ 103 ΜΟΝΟΒΟΛΑ. Τύποι βολίδων και οι ιδιαιτερότητές τους ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΕΣ ΤΡΙΛΟΓΙΕΣ

Transcript

1 Το παρόν διατίθεται αποκλειστικά μέσω του εντύπου με το οποίο κυκλοφορεί. Απαγορεύεται η αυτοτελής πώλησή του. Επιτρέπεται η χρήση μόνο για ιδιωτική κατ οίκον προβολή. Απαγορεύεται με οποιoνδήποτε τρόπο η αντιγραφή, αναπαραγωγή, μεταπώληση και ενοικίαση αυτού του δίσκου. Warning. This motion picture is protected by law. ΑΠΟ ΡΑΣΗ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΦΥΣΗ Ε Λ Ε Υ Θ Ε Ρ Ο Σ ΤΕΥΧΟΣ 103 ΚΥΝΗΓΕΤΙΚEΣ ΤΡΙΛΟΓΙΕΣ Τεχνογνωσία - Κυνήγι - ραστηριότητες Τεχνογνωσία: Η ισπανική σχολή Κυνήγι α): Παραδοσιακό κυνήγι με βάρκα στον Πηνειό Κυνήγι β): Κυνήγι αγριοκούνελου Δραστηριότητες: Τρίαθλο στο σκοπευτήριο Σχιστού. ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΕΣ ΤΡΙΛΟΓΙΕΣ ΤΟ 12ο DVD ΤΗΣ ΣΕΙΡΑΣ ΜΕ ΚΥΝΗΓΙ ΑΓΡΙΟΚΟΥΝΕΛΟΥ ΜΟΝΟΒΟΛΑ Τύποι βολίδων και οι ιδιαιτερότητές τους Θηράµατα... χωρίς κούρεµα! ΣΤΟ ΚΑΤΟΠΙ ΤΗΣ ΤΡΟΥΦΑΣ Μια «κυνηγός» λέει όλα τα µυστικά της ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΟ ΚΕΡΑΣ Πώς από την παγάνα έφτασε στη Σκάλα του Μιλάνου ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΤΙΚΑ Το πολύπλοκο GPS των φτερωτών

2

3 EDITORIAL Στο πυκνό... Εφτασαν τα πρώτα κρύα και µαζί τους η εποχή της βελουδοµάτας, που σκορπά ρίγη συγκίνησης στους κυνηγούς στη φευγαλέα συνάντηση µαζί της. Στην ελληνική κυνηγετική παράδοση παραµένει το φτερωτό µε έναν από τους µεγαλύτερους βαθµούς δυσκολίας στη θήρευση, απαιτώντας κόπο και πάθος, τεστάροντας τον κυνηγό και τον τετράποδο σύντροφό του στα όριά τους, µετατρέποντας έτσι την όλη διαδικασία σε µια εκπληκτική ανάµνηση. Ο Απόστολος Χρ. Αντωνάκης κάνει χρήση της αδείας του. Iδιοκτησία ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Α.Ε. Εκδότες ηµήτρης Μπενέκος, Αλέξης Σκαναβής ιευθυντής Πάνος Αµυράς ιεύθυνση έκδοσης Απόστολος Χρ. Αντωνάκης Αρχισυντάκτης Χρήστος Γ. Κτενάς Σύνταξη Ειρήνη Φ. Κουτσαύτη, Στέλιος Φωκάς, Θεανώ Καρούτα Συνεργάτες Κώστας Αντωνόπουλος, Νίκος Βασάλος, Γιάννης Βενιέρης, Κώστας Κωνσταντινίδης, Λεωνίδας Μητσιάλης, Μυθοπλάστης, Ελένη Τσούπα, Χρήστος Χατζιώτης, Γιώργος Ψωµαδέλλης Art director Νικήτας Φραγκάκης Υπεύθυνη διόρθωσης Κατερίνα Μπεχράκη ιεύθυνση διαφήµισης Λουκάς Παπανικολάου Υποδοχή διαφήµισης Νικολέττα Ταγκάλου Φωτογραφικό αρχείο Φανή Νικολαΐδου Φωτό Αρχείο Ελεύθερου Τύπου, Μανώλης Κατσίπης Power Vision, Shutterstock, Ιdeal image, Visual Photos, ΑΠΕ, Eurokinissi Υπεύθυνος κυκλοφορίας Κώστας Μπαλής Εκτύπωση IRIS ΕΚΤΥΠΩΣΕΙΣ Α.Ε.Β.Ε. ιανοµή ΑΡΓΟΣ Α.Ε. Ε Λ Ε Υ Θ Ε Ρ Ο Σ ωρεάν κάθε Τετάρτη µε τον Ελεύθερο Τύπο ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ Αγίας Λαύρας 2 & Σαρανταπόρου Νέο Ηράκλειο, Τ.Κ Τηλ.: Fax: kinigi@e-typos.com EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι 3

4 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΕΥΧΟΣ ΝΕΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑ Α και όλο τον κόσµο 10 ΤΑ ΘΗΡΑΜΑΤΑ των πρώτων κρύων 12 ΤΟ GPS των µεταναστευτικών 18 Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ των διαβατάρικων 22 ΜΟΝΟΒΟΛΑ, τύποι βολίδων και µια σύγκριση µε το ραβδωτό όπλο 30 ΚΥΝΗΓΕΤΙΚΟ ΚΕΡΑΣ, από την παγάνα στη Σκάλα του Μιλάνου 36 ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΕΣ Mε µεγάλη ρέντα στον τορβά 40 ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΖΙΑΤΖΙΟΥ Η κυνηγός της τρούφας από την Πιερία 44 ΚΥΝΟΦΙΛΙΚΑ Αγώνες Επανιέλ και Κούρτσχααρ 48 ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΑ ερµατοπάθειες σκύλου, τι τις προκαλεί 50 ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ 51 ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΕΣ ΑΠΟΡΙΕΣ και απαντήσεις 52 ΑΝΑ ΡΟΜΕΣ 53 ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ που αξίζουν να µείνουν 54 ΡΕΠΟΡΤΑΖ ΑΓΟΡΑΣ 56 ΜΙΚΡΕΣ ΑΓΓΕΛΙΕΣ 62 Ο ΜΥΘΟΠΛΑΣΤΗΣ ατενίζει τον άδειο δρόµο και προβληµατίζεται EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι

5

6 ΝΕΑ Σύντοµη αναβολή για το διαγωνισµό µας Ενώ είχαµε προαναγγείλει ότι από το σηµερινό τεύχος θα ξεκινούσε ο καινούργιος µας διαγωνισµός. Οµως, λόγω τεχνικού κωλύµατος, ο διαγωνισµός θα ξεκινήσει σε προσεχές τεύχος. Θα σας ενηµερώσουµε το νωρίτερο δυνατό για να κάνετε το κουµάντο σας! Οι κυνηγοί στη ΕΘ! Ο Οµιλος Φίλων Κυνηγών Ακτής Θερµαϊκού του Κυνηγετικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης έδωσε και φέτος το «παρών» στη ιεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης, ενηµερώνοντας για τις δράσεις των κυνηγών συνεχώς για µία εβδοµάδα. Μάλιστα, 3 µέλη του Οµίλου (2 δασοπόνοι και 1 δασολόγος), έπειτα από επικοινωνία µε την οικολογική οργάνωση «Αγάπη», µίλησαν στο περίπτερό τους για το κυνήγι. Συνολικά από τις συζητήσεις µε το κοινό έγινε αντιληπτό ότι πολύς κόσµος δεν είναι ενηµερωµένος σωστά για τις δράσεις των κυνηγών (π.χ. πυρασφάλεια, αιµοδοσίες, δενδροφυτεύσεις κ.λπ.) και για το έργο που προσφέρουν στο κοινωνικό σύνολο. Σκοπευτικοί αγώνες στη συµπρωτεύουσα Με µεγάλη επιτυχία έγινε για δεύτερη χρονιά ο καθιερωµένος σκοπευτικός αγώνας «Οδυσσέας Κούσης» από τον Κυνηγετικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης, στο χώρο εκπαίδευσης στο Κουρί, στη µνήµη του συναδέλφου Οδυσσέα Κούση. Ο αγώνας γίνεται µεταξύ των οµάδων που συγκροτούν οι Λέσχες και οι Οµιλοι του Συλλόγου. Στο φετινό αγώνα νικήτρια αναδείχτηκε η Λέσχη Κυνηγών Μετεώρων, µε δεύτερο τον Οµιλο Ακτής Θερµαϊκού και τρίτη τη Λέσχη Κυνηγών Θέρµης. Στην τέταρτη θέση ισοβάθµησαν ο Οµιλος Κυνηγών Κουφαλίων µε τη Λέσχη Κυνηγών Ασβεστοχωρίου, στην έκτη θέση βρέθηκε η Λέσχη Κυνηγών Καλαµαριάς και στην έβδοµη η Λέσχη Κυνηγών Αµπελοκήπων. Παρών στον αγώνα ήταν και ο αδελφός του Οδυσσέα Κούση, ηµήτρης, ο οποίος συµ- µετείχε µε την οµάδα της Λέσχης Μετεώρων. Νυχτερινές λαθροπεριπέτειες ύο άτοµα εντόπισε και τελικά έφερε στη ικαιοσύνη ο οµοσπονδιακός θηροφύλακας Βασίλης Μπάκας, την Πέ- µπτη 13 Οκτωβρίου, στην περιοχή Χατζή Μεσσηνίας. Το όλο σκηνικό έγινε µετά τα µεσάνυχτα όταν οι «άυπνοι» φερό- µενοι ως λαθροθήρες είχαν βγει, όπως φαίνεται, για λαγό. Τα συγχαρητήριά µας στο θηροφύλακα για την επιµονή και την υποµονή του. DE PROFUNDIS ΠΥΚΝΩΝΟΥΝ οι καταγγελίες για κτηνώδη συµπεριφορά απέναντι σε κυνηγόσκυλα. Προ ηµερών, χωρικός στην Κρήτη κρέµασε από δέντρο τα δύο κυνηγόσκυλα του γείτονά του. Επίσης πληροφορίες µιλάνε για γουρουνάδες που ξυλοκόπησαν(!) Σέτερ ενός συναδέλφου, γιατί «τόλµησε» να µπει στον κυνηγότοπο που θεωρούσαν ιδιοκτησία τους ΤΗΝ Ι ΙΑ ΣΤΙΓΜΗ στο κέντρο της Αθήνας ταλαίπωροι λαθρο- µετανάστες εµπορεύονται σφάγια σκυλιών (ηµίαιµων, αλλά και καθαρόαιµων), είτε από πείνα είτε ακολουθώντας τα δικά τους έθιµα, που όµως τόσο πολύ απέχουν από τις ελληνικές µας παραδόσεις. 6 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι

7 Η Barbie βγαίνει µε δίκαννο; Ειδήµων σε κάθε είδους κυνηγετικό όπλο και µελετητής της ιστορίας τους, σπεσιαλίστας στις ιδιογοµώσεις, γνωστός επαγγελµατίας του χώρου. Ολα τα είχε ο φίλος και συνεργάτης Χρήστος Χατζιώτης, τώρα έγινε και χαζοµπαµπάς! Από όλη την οµάδα του «Τύπος Κυνήγι» θερµά συγχαρητήρια σε εκείνον και στη σύζυγό του για την κορούλα τους. Στις δύσκολες µέρες που ζούµε τέτοιες καλές ειδήσεις είναι που όλοι χρειαζόµαστε για να µας ανεβαίνει το ηθικό! Κατασκηνώσεις «Η Ωραία Κόνιτσα»! Εφτασε στ αφτιά µας ότι στα περάσµατα της φάσσας, τις τελευταίες ηµέρες, στην Κόνιτσα, βρέθηκαν µπόλικοι εξυπνάκηδες που προσπάθησαν να κυνηγήσουν τα σιδερένια πουλιά µε βολές από τα 200 µέτρα! Φεύγοντας άφησαν πίσω τους συντρίµµια (βρόµικα κυνηγοτόπια, τίγκα στους κάλυκες, στα κουτάκια των αναψυκτικών και στους πεταµένους καφέδες). Αλλοι πάλι κατσικώθηκαν κατασκηνώνοντας στα καρτέρια, µη επιτρέποντας σε περισσότερους συναδέλφους να γευτούν τη χαρά του φασσοκυνηγιού. Καλιµαύχι και δίκαννο! Παπάς Νο1: Η είδηση ότι ένας λαθροθήρας µε το γιο του έκανε σεργιάνι στην Αρκαδία, τα ξηµερώµατα της Παρασκευής 14 Οκτωβρίου, σίγουρα δεν είναι κάτι νέο, µιας που τον τελευταίο καιρό η παρανοµία βρίσκεται στο ζενίθ της! Οταν όµως οι λαθροθήρες φέρονται να είναι ο παπάς ενός χωριού και ο γιος του, τότε µιλάµε για ένα γερό σοκ. Εντύπωση όµως κάνει -όπως διαβάσαµε από το blog τού καλού φίλου και συνεργάτη του περιοδικού µας, Μυθοπλάστη- ότι ο εν λόγω παπάς, για αγνώστους µέχρι στιγµής λόγους, όχι µόνο δεν πέρασε από αυτόφωρο, αλλά αφέθηκε ελεύθερος γιατί την «ενδεκάτη πρωινήν» της ίδιας ηµέρας έπρεπε να τελέσει τη νεκρώσιµο ακολουθία συγχωριανής, που άφησε το µάταιο τούτο κόσµο. Το αστείο της υπόθεσης είναι ότι ο παπάς έφτασε αργοπορη- µένος στο Μυστήριο (αφού πέρασε ώρα στα κρατητήρια της Βυτίνας) ενώ άλλος ιερωµένος είχε αναλάβει την τελετή Παπάς Νο2: Πληροφορίες θέλουν άλλον έναν παπά στα Τρόπαια Αρκαδίας, 96 (!) ετών, να πυροβόλησε µε κυνηγετική καραµπίνα 70χρονο άνδρα για κτηµατικές διαφορές. Εµείς τι να πούµε; Κυνήγι και γκολφ, δύο σε ένα Εµβρόντητους άφησε τους θαµώνες της Λέσχης Γκολφ Πίτερσφιλντ, στο Χαµσάιρ της Αγγλίας, ένας ηλικιωµένος γκόλφερ ο οποίος τράβηξε από τη θήκη των µπαστουνιών του ένα κυνηγετικό όπλο και θήρευσε µια καναδέζικη χήνα που στάθµευσε εκείνη την ώρα σε κοντινή απόσταση από τον αγωνιστικό χώρο. Ως γνωστόν, στο γκολφ, προκειµένου να συγκεντρωθεί ο παίκτης, δεν πρέπει να ακούγεται τίποτα, πόσο µάλλον πυροβολισµός! Ο 70χρονος Ρότζερ Ντέντµαν είναι µέλος της συγκεκριµένης λέσχης τα τελευταία 30 χρόνια και είναι και επιφορτισµένος µε την επιτήρηση της γειτονικής ρεζέρβας. Οι υπόλοιποι παίκτες κάλεσαν αµέσως την αστυνοµία, όχι φυσικά για την απώλεια της αυτοσυγκέντρωσής τους, αλλά γιατί θεώρησαν την ενέργεια του Ντέντµαν άκρως επικίνδυνη και παράνοµη. Ο τελευταίος πάντως δήλωσε ότι είχε την άδεια του διευθυντή της λέσχης για να κάνει κάτι τέτοιο καθώς οι χήνες προκαλούν όχληση στη λέσχη, ενώ διέθετε και τη σχετική κυνηγετική άδεια. Τελικά ο 70χρονος πέρασε προ ηµερών και από το αρµόδιο δικαστήριο της περιοχής, όπου όµως κρίθηκε αθώος. ΦΥΣΙΚΑ να µην πούµε για το Σχιστό, όπου συνεχίζεται το παρεµπόριο -σε άθλιες συνθήκες- σκύλων, αλλά και πολλών ειδών της ελληνικής πανίδας, καταπατώντας κάθε έννοια φιλοζωίας και τις περισσότερες περιπτώσεις παράνοµα. ΕΙΝΑΙ Ε ΟΜΕΝΟ ότι η οικονοµική κρίση πλέον θίγει όχι µόνο την τσέπη µας, αλλά και γενικότερα την ανθρώπινη συµπεριφορά µας. Και µέσα σ αυτό το σκηνικό απελπισίας βγαίνουν στην επιφάνεια βίαια ένστικτα που κάποιοι κατάφερναν να τα κρύβουν επιµελώς τόσα χρόνια. ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ κυνηγοί είναι εξ ορισµού κυνόφιλοι και παραδοσιακά σέβονται το θηραµατικό πλούτο της χώρας µας. Τώρα όµως είναι η στιγ- µή να δραστηριοποιηθούν καταγγέλλοντας κάθε τέτοιο περιστατικό, πριν η κτηνωδία πάρει διαστάσεις ανεξέλεγκτες. EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι 7

8 νεα Το πρόγραμμα του ΟΚΑΔΕ Ποϊντεράδες και σετεράδες, σπεύσατε, καθώς μέσα στον Νοέμβριο έχουν προγραμματιστεί οι εξής αγώνες από τον Ομιλο Αγγλικών Δεικτών: Νοεμβρίου, Πρακτικό Κυνήγι σε μπεκάτσα με απονομή CACT στον ελεύθερο κυνηγότοπο Παλαιοδελί Φαρσάλων και Σκλίθρου. Ο αγώνας εντάσσεται στο Κύπελλο ΚΟΕ Νοεμβρίου, Πρακτικό Κυνήγι σε μπεκάτσα με απονομή CACT στο ίδιο σημείο. Αν δεν ξέρεις το αντικείμενο, πώς νομοθετείς; Μπορεί στην Ελλάδα οι αρμόδιοι για το κυνήγι υπουργοί να μην έχουν ιδέα περί τίνος πρόκειται, στη Βρετανία όμως δεν συμβαίνει αυτό, ούτε καν με τους «σκιώδεις υπουργούς» (έτσι ονομάζονται οι βουλευτές της αντιπολίτευσης που έχουν την ευθύνη ελέγχου για τη δράση συγκεκριμένου υπουργείου). Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο σκιώδης υπουργός Περιβάλλοντος, Τροφίμων και Αγροτικών Υποθέσεων, Γκάβιν Σούκερ, βουλευτής των Εργατικών. Ο Σούκερ μπορεί να μην είναι κυνηγός, προκειμένου όμως να μπει στο κλίμα πήρε προ ημερών μαθήματα σκοποβολής σε πήλινο στόχο στο σκοπευτήριο της Holland and Holland, στο Μίντλσεξ. Οπως δήλωσε στο τέλος των μαθημάτων, «είναι πολύ σημαντικό οι άνθρωποι που φτιάχνουν τους νόμους να κατανοούν τις δραστηριότητες για τις οποίες νομοθετούν». Τα μαθήματα δίνονται από την BASC, στόχος της οποίας είναι να περάσουν από αυτά όσο το δυνατόν περισσότεροι πολιτικοί, για να έχουν γνώση του θέματος. Να κάτι που και η δική μας Συνομοσπονδία θα μπορούσε να μιμηθεί. Κυκλαδίτικοιντουμπλέδες Του Νίκου Βασάλου, Χρόνια τώρα, η αναμονή του ροδαλού ήλιου πριν χωριστούμε και ξεκινήσει η πορεία του καθενός μας για να συναντήσει και ζήσει το κυνηγετικό του πεπρωμένο ήταν η αιτία άπειρων συζητήσεων με επίκεντρο -τι άλλο;- το κυνήγι! Επιτυχημένες ή όχι κυνηγετικές εξορμήσεις, σοβαρές ή αστείες στιγμές που, αν μη τι άλλο, έκαναν τους παρόντες να χαλαρώνουν. Αφαιρούσαν χρόνια από τα κουρασμένα πόδια των μεγαλύτερων και πρόσθεταν εμπειρίες στους νεότερους με ένα μαγικό, μοναδικό τρόπο. Η πρωινή κουβέντα, ο καφές, τα πειράγματα και η χαλάρωση είναι, κατά το ήμισυ, η αιτία που χιλιάδες κόσμου παίρνουν τα βουνά από τότε που το κυνήγι σταμάτησε να ασκείται για βιοποριστικούς αποκλειστικά λόγους. Η άλλη μισή είναι η χαρά της επαφής με τη φύση και της κάρπωσης. Το οξυγόνο που γεμίζει τα πνευμόνια μας. Το άρωμα του θυμαριού και του φασκόμηλου που πλημμυρίζει την ατμόσφαιρα, μόλις τα παρασύρει το βήμα μας. Οι μυρωδιές και οι γεύσεις που γεμίζουν τον ουρανίσκο μας, όταν γευόμαστε τα καλομαγειρεμένα θηράματα που κατέληξαν στο πιάτο μας. Εδώ και μήνες, λοιπόν, το σκηνικό έχει αλλάξει. Το ξημέρωμα στη Γαλανή, περιμένοντας τα περάσματα της τσίχλας, με βρίσκει να βλέπω λατρεμένες εικόνες, αλλά με διαφορετικά, ενοχλητικά και δυσοίωνα για το μέλλον σχόλια. Οι ιστορίες για περάσματα, καρτέρια, ντουφεκιές και φέρμες έχουν δώσει τη θέση τους στην οικονομική κρίση, στις επιπτώσεις στην τσέπη του καθενός μας, στο επίμαχο και πολυσυζητημένο πολυνομοσχέδιο και στην ξετσιπωσιά των πολιτικών ταγών μας. Το ανοιχτό Perazzi στον ώμο του ψηλού Μάκη, με φόντο τους θάμνους, δεν ταιριάζει με το αντικείμενο συζήτησης. Μοιάζει με συνοικέσιο ανάμεσα σε μια πανέμορφη κοπέλα και έναν υπέργηρο με πλισέ πρόσωπο. Αυτό δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως ατυχής έκβαση μιας κατάστασης, αλλά με βιασμό των συναισθημάτων μας και ψυχολογικό καταναγκασμό. Σας μισώ, βρε κατεργάρηδες! Σας μισώ γιατί εκτός από το μέλλον μας και το μέλλον των παιδιών μας καταφέρατε να μαγαρίσετε το παρόν, τη φαντασία μας, τα όνειρά μας και αυτή την ολιγόωρη απόδραση από τη σκληρή καθημερινότητά μας. Θα σας τιμωρήσω!(;) 8 eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι

9 135 YAESU FT- Ποµποδέκτης 5 Watt υψηλών προδιαγραφών, µε δυνατό audio χωρίς παραµορφώσεις. Αδιάβροχο IPX7 Μπαταρία 1400mAh NiMH YAESU VX- VHF/UHF 5 Watt Αδιάβροχο ΤΥΤ-F VHF 5 Watt Φακοί Fenix από Αεροπορικό Αλουµίνιο Τ Τ Τ Τ Τ Αδιάβροχοι IPX IPX IPX IPX Το νέο µοντέλο ΤΚ15 έχοντας LED τεχνολογίας XP-J (R5) µας δίνει φωτισµό 337 Lumens και απόσταση φωτισµού περίπου 215 µέτρα. Έχει 4 επίπεδα φωτισµού. Το βάρος του είναι µόλις 152 γραµµάρια χωρίς µπαταρίες και µε το έξτρα κιτ AR102 µπορούµε να τον ανοιγοκλείνουµε από τη σκανδάλη µας. Είναι οι ιδανικοί φακοί για επαγγελµατική χρήση (Security Αστυνοµία Στρατός Υπηρεσίες) και για οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα. PX-D sv1ats@otenet.gr Ποµποδέκτης VHF/UHF και κινητό τηλέφωνο µαζί. Συχνότητα: VHF: UHF: MHz GSM:850/900/1800/1900 MHz. Κινητό τηλέφωνο µε 2 κάρτες SIM, διπλής αναµονής. MP3 Player, camera ενσωµατωµένη, ραδιόφωνο FM. 100 WOUXUN KGUVD P ΝΕΟ µοντέλο VHF-UHF από τη Wouxun. Ποµποδέκτης εγκεκριµένου τύπου µε 2 χρόνια εργοστασιακή εγγύηση. Ισχύς 5W, µνήµες, DCS, CTCSS, DTMF, FM δέκτης ραδιοφώνου, VOX, επιτραπέζιος φορτιστής. Όλα τα µηχανήµατα έχουν εγγύηση και υποστήριξη SERVICE ΑΠΟΣΤΟΛΕΣ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑ Α υοβουνιώτη 7, Κάτω Χαλάνδρι, , τηλ.: , fax.:

10 ΡΕΠΟΡΤΑΖ Χαράζει θηράματα! Χαράς ευαγγέλια για τους κυνηγούς, αλλά και για την αγορά, που έχει γονατίσει από την οικονομική κρίση, τα νέα από τα περισσότερα μέρη της Ελλάδας, καθώς τσίχλες και φάσσες έχουν κάνει τα καρτέρια να παίρνουν φωτιά. Παράλληλα, σε πολλές περιοχές εμφανίστηκαν αρκετές μπεκάτσες. Και όλα αυτά οδηγούν τους κυνηγούς τους σε θηραματο φρενίτιδα. Της Ειρήνης Φ. Κουτσαύτη Μακεδονία-Θράκη Πρώτα περάσματα από φάσσες και τσίχλες και καλές καλές συναντήσεις με τις μπεκάτσες σημειώθηκαν στη Βέροια. Ομως, όπως μας είπαν οι κυνηγοί που επικοινωνήσαμε, «υπάρχει μεγάλο οικονομικό πρόβλημα. Μετράμε τσίμα τσίμα τα χρήματα για να τα βγάλουμε πέρα. Αλλες χρονιές με τέτοια μαντάτα για τα θηράματα ούτε που θα σκεφτόμασταν αν θα φεύγαμε σε άλλα μέρη για να τα κυνηγήσουμε. Τώρα όμως υπολογίζουμε μέχρι και τα διόδια!». Πιο αισιόδοξοι ακούγονται οι κυνηγοί των Γιαννιτσών όπου η φασσοπλημμύρα τούς έχει πάρει το μυαλό. Τα σιδερένια πουλιά έχουν «μπλοκάρει» τον κάμπο των Γιαννιτσών, ενώ μοιράζονται τον ωραίο κυνηγότοπο με μπόλικες τσίχλες. Μάλιστα, όπως μάθαμε, τα πειράγματα μεταξύ των κυνηγών δίνουν και παίρνουν για τις καρπώσεις και τις εμπειρίες που τους δίνουν τα θηράματα. Οι μπεκάτσες, προς το παρόν, είναι λίγες και αρκετά ψηλωμένες. Στα Γρεβενά, οι βελουδομάτες δεν είναι μέχρι στιγμής αρκετές, αλλά οι τσίχλες που έχουν εμφανιστεί δίνουν ένα χαρμόσυνο τόνο σε έναν -ομολογουμένως- σκληρό χειμώνα απ όλες τις απόψεις. Ο κ. Θανάσης Γκανάτσιος, πυροσβέστης και φανατικός κυνηγός τριχωτών, μας δήλωσε: «Βγαίνοντας στον κυνηγότοπο για το γουρούνι, βλέπουμε με την παρέα σε μόνιμη βάση μπόλικα φτερωτά. Η φετινή χρονιά θα είναι πολύ καλύτερη». Στη Δράμα πάλι είναι η ευτυχία του κυνηγού: Τσίχλες, πέρδικες, μπεκάτσες και φάσσες κάνουν περατζάδες μπροστά στους λάτρεις τους με όσους τυχερούς βρίσκονται στα πέριξ να μπορούν να επιστρέψουν με γεμάτο τον ντορβά. Στη Θεσσαλονίκη οι κυνηγοί έχουν μπόλικες συναντήσεις με τις φάσσες στα περάσματα. Οι πληροφορίες θέλουν να έχουν μπει αρκετές τσίχλες και μπεκάτσες στην ευρύτερη περιοχή. Από την άλλη, στο Κιλκίς οι κυνηγοί έχουν εντοπίσει τροφαντές τσίχλες, πληθώρα από μπεκάτσες και αρκετές φάσσες στον κάμπο. Περιέργως, οι εκπληκτικοί κυνηγότοποι των Σερρών δεν έχουν ακόμη μπεκάτσες ή τσίχλες. Γίνεται όμως χαμός με τις φάσσες που βρίσκονται παντού! Στη Θράκη τώρα, τις τελευταίες ημέρες, μπαίνουν στην ευρύτερη περιοχή του Εβρου μπόλικα κοπάδια από τσίχλες. Οπως όμως πληροφορηθήκαμε, οι ντόπιοι δεν πολυασχολούνται με το συγκεκριμένο θήραμα, αν και, όπως μας είπαν, «πολλοί κάνουμε την ανάγκη φιλότιμο. Εχουν αλλάξει πια οι χάρτες των θηραμάτων και, ελλείψει άλλων, θα κυνηγήσουμε τσίχλες». Οι μπεκάτσες είναι μέχρι στιγμές ελάχιστες έως άφαντες, ενώ οι φάσσες αιφνιδίασαν με τις εφόδους που έκαναν. Στα ίδια επίπεδα κινούνται και οι κυνηγοί της Κομοτηνής. Οσον αφορά στα υδρόβια του Εβρου, πληροφορηθήκαμε ότι δεν έχουν ακόμη ξεκινήσει να μπαίνουν παπιά, με αποτέλεσμα οι κυνηγοί να αρκούνται στα ντόπια. Ηπειρος-Θεσσαλία Στην Ηγουμενίτσα υπάρχουν ακόμη υψηλές θερμοκρασίες και έτσι δεν έχει γίνει κάποιο θεαμα- 10 eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι

11 τικό μπάσιμο στις τσίχλες, ενώ στα Ιωάννινα μπορεί κανείς να κάνει καλές τουφεκιές. Το ίδιο ισχύει και για την μπεκάτσα, μιας που -όπως πληροφορηθήκαμε- οι πρώτες θεάσεις έγιναν στα ψηλά της Ηγουμενίτσας προς τα Ιωάννινα. Επίσης, οι πληροφορίες μας θέλουν τους Γιαννιώτες φασσοκυνηγούς να είναι ενθουσιασμένοι. Λαοπλημμύρα από επισκέπτες κυνηγούς σημειώθηκε τις τελευταίες ημέρες στον Αλμυρό, μιας που τα έλατα κράτησαν μπόλικες τσίχλες, ενώ παράλληλα εμφανίστηκαν λίγες φάσσες. Στερεά Ελλάδα Χαμός από τσίχλες στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής. Οπου και αν γυρίσει κανείς, το μάτι του βλέπει τα πολυπόθητα θηράματα. Κυνηγοί μάς είπαν πως «είναι η κατάρα του τσιχλά να βρίσκεται σ ένα μέρος χωρίς όπλο και να περνούν από πάνω του κατά χιλιάδες». Στη Λαμία εμφανίστηκαν λίγες μπεκάτσες, ενώ έχουν εντοπιστεί αρκετές φάσσες στα έλατα. Επίσης, στην Κωπαΐδα οι κυνηγοί μπορούν να βρουν λίγες φάσσες και μέτριους αριθμούς από τσίχλες. Ο κ. Γιώργος Πετρογιάννης, κυνηγός φτερωτών από τον Ασπρόπυργο, είναι αισιόδοξος για την ευρύτερη περιοχή της Αττικής. «Πιστεύω ότι φέτος θα είναι μια πολύ καλή χρονιά. Σίγουρα πάντως θα είναι πολύ καλύτερη από την περσινή!». Πελοπόννησος Τσίχλες και φάσσες εντοπίστηκαν στον Πύργο και στην Πάτρα, ενώ στα ορεινά της Τρίπολης οι κυνηγοί γνωρίζουν ότι θα βρουν μπεκάτσες και φάσσες. Από την άλλη, στα χαμηλά της Τρίπολης λένε πως δεν δουλεύουν τα καρτέρια της τσίχλας όσο θα ήθελαν. Στην Καλαμάτα έχουν μπει τσίχλες αλλά, όπως μας είπαν οι κυνηγοί τους, «κάθε πέρσι και καλύτερα». Οι θηρευτές που επικοινωνήσαμε θεωρούν ότι ευθύνονται οι κλιματικές αλλαγές για τη φθίνουσα κατάσταση των θηραμάτων. Τέλος, η Κυπαρισσία θα αφήσει ευχαριστημένους όσους την τιμήσουν με τα φυσίγγια τους. Νησιά Σε όλες τις Κυκλάδες υπάρχουν μπόλικες τσίχλες, ενώ ελάχιστες μπεκάτσες έχουν κάνει τις εμφανίσεις τους. Εμείς μιλήσαμε με κυνηγούς που ελπίζουν να χειμωνιάσει σύντομα για να δουν άσπρη μέρα στις καρπώσεις τους. Εχουμε όμως και εκείνους που φοβούνται μια τέτοια εξέλιξη καθώς, όπως μας είπαν «αν πέσει βαρυχειμωνιά, θα διαλυθούμε να πληρώνουμε πετρέλαιο για να ζεσταθούμε. Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα!». Οι κυνηγοί της Ρόδου εντοπίζουν αραιά και πού λίγες βελουδομάτες, αλλά είναι ευχαριστημένοι με τις τσιχλίτσες που βρίσκονται στα περισσότερα μέρη. Από την άλλη, ο κ. Κυριάκος Μπαρμπόπουλος, αυτοκινητιστής από την Κω και κυνηγός ενδημικού θηράματος, μας είπε ότι στην περιοχή του δεν έχει εμφανιστεί ακόμη αξιόλογος αριθμός τσιχλών. «Αν δεν σφίξει ακόμη περισσότερο το κρύο στην Ευρώπη, θα είναι δύσκολο να φανούν οι τσίχλες προς τα μέρη μας». Tα πειράγματα μεταξύ των κυνηγών δίνουν και παίρνουν για τις καρπώσεις και τις εμπειρίες που τους δίνουν τα θηράματα eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι 11

12 ΠΑΝΙ Α 12 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι

13 Φτερωτοί µετανάστες µε GPS Ως γνωστόν, τα πουλιά διαθέτουν καταπληκτικές ικανότητες πλοήγησης τις οποίες επιστρατεύουν και συνδυάζουν κατά τα ετήσια ταξίδια τής µετανάστευσης. Επιπλέον, οι πιο πρόσφατες µελέτες υποδεικνύουν ότι όχι µόνο αντιλαµβάνονται, αλλά βλέπουν κιόλας το µαγνητικό πεδίο της Γης! Tου Στέλιου Φωκά EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι 13

14 ΠΑΝΙΔΑ Ανέκαθεν ο άνθρωπος επινοούσε διάφορες τεχνικές και δημιουργούσε εργαλεία που τον βοηθούσαν στον προσανατολισμό του. Στην αρχή απλώς παρατηρούσε τη θέση του ήλιου, της σελήνης και των άστρων, στη συνέχεια δημιούργησε όργανα όπως η πυξίδα, ο εξάντας και ο αστρολάβος, έφτιαξε χάρτες. Σήμερα χρειάζεται μόνο μια συσκευή, το GPS, ενώ συνήθως έχει δίπλα του και έναν κλασικό χάρτη για παν ενδεχόμενο. Ολα καλά με τον άνθρωπο λοιπόν, βρίσκει το δρόμο του. Με τα πουλιά όμως τι γίνεται, ειδικά όταν οι διαδρομές τους είναι χιλιάδες χιλιόμετρα; Εκ των πραγμάτων η μελέτη των μεταναστευτικών πουλιών είναι εξαιρετικά δύσκολη, έτσι η κατανόηση των μηχανισμών πλοήγησης που χρησιμοποιούν είναι περιορισμένη, παρ όλα αυτά όμως οι επιστήμονες έχουν καταφέρει να εξαγάγουν χρήσιμα συμπεράσματα. Πρώτα απ όλα, ο προσανατολισμός κατά τη μετανάστευση και την παλιννόστηση είναι μια ικανότητα που διαθέτουν όλα τα πουλιά, ανεπτυγμένη σε διαφορετικό βαθμό σε κάθε είδος. Αυτή τους επιτρέπει να εντοπίζουν τις φωλιές τους και τα μέρη που χρησιμοποιούν πιο συχνά για να τραφούν και να κουρνιάσουν. Επιπλέον στα μεταναστευτικά πουλιά μεγάλων αποστάσεων, όπως είναι τα υδρόβια, αυτή η ικανότητα τους επιτρέπει να βρίσκουν συγκεκριμένες περιοχές διαχείμασης και αναπαραγωγής από χρόνο σε χρόνο. Ðþò ðñïóáíáôïëßæïíôáé ôá µåôáíáóôåõôéêü ðïõëéü Hλιακή πυξίδα Αστρική πυξίδα ΠΕΡΙΟΧΗ- ΣΤΟΧΟΣ Μαγνητική πυξίδα Xάρτης οσμών Γεωγραφικά ίχνη 14 eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι

15 Τα «όργανα» πλοήγησης Σίγουρα ως κυνηγοί θα έχετε αναρωτηθεί, περιμένοντας τα περάσματα, πώς ακριβώς καταφέρνουν, χιλιάδες χρόνια τώρα, όλα αυτά τα πουλιά να βρίσκουν το δρόμο τους κατά τις ετήσιες μεταναστεύσεις τους από τους τόπους αναπαραγωγής στους τόπους διαχείμασης και το αντίστροφο; Η ικανότητά τους να το κάνουν αυτό είναι πραγματικά ζωτικής σημασίας, αρκεί να αναλογιστεί κανείς πόσο σημαντικό είναι π.χ. για μια χήνα να επιστρέψει σε έναν τόπο όπου έχει πραγματοποιήσει επιτυχημένη φωλεοποίηση. Τι γίνεται όμως όταν ο τόπος αυτός έχει μετατραπεί από ήρεμο λιβάδι σε φυτεία καλαμποκιού όσο εκείνη έλειπε; Πώς θα εντοπίσει την περιοχή όταν έχει αλλάξει εντελώς η μορφολογία της; Χρειάζεται ασφαλώς επιπρόσθετες ικανότητες για να μην μπερδευτεί. Σε γενικές γραμμές, σύμφωνα με τις διάφορες μελέτες που έχουν κατά καιρούς πραγματοποιηθεί, έχει αποδειχθεί ότι τα πουλιά κατά την πτήση τους χρησιμοποιούν ούτε έναν ούτε δύο αλλά πέντε τρόπους για να βρίσκουν το δρόμο τους. Οπτικά σημάδια. Ο πρώτος τρόπος είναι να αφομοιώνουν χαρακτηριστικά σημάδια των περιοχών απ όπου περνούν, όπως βουνά, οροσειρές, ποτάμια, ακτογραμμές και γενικότερα οποιοδήποτε μορφολογικό στοιχείο του εδάφους ξεχωρίζει έντονα από το ύψος όπου βρίσκονται τα πουλιά μέρα και νύχτα. Αυτή η ικανότητα τους επιτρέπει να ακολουθούν με ακρίβεια τη σωστή διαδρομή μέχρι να φτάσουν στον τελικό προορισμό τους. Πρόκειται για επίκτητη ικανότητα, καθώς τα πουλιά την αναπτύσσουν με την πάροδο του χρόνου μαθαίνοντας να αναγνωρίζουν το περιβάλλον κατά τη διάρκεια των μεταναστευτικών ταξιδιών. Ακριβώς για αυτόν το λόγο παρατηρείται το φαινόμενο τα μικρότερα σε ηλικία πουλιά να χάνουν το δρόμο τους, εξαιτίας της έλλειψης εμπειρίας την οποία eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι 15

16 ΠΑΝΙΔΑ αποκτούν σταδιακά ακολουθώντας τα μεγαλύτερα. Είναι πολύ εύκολο να διαπιστώσει κανείς την πρακτική εφαρμογή του τρόπου αυτού, αρκεί να ακολουθήσει τις κύριες μεταναστευτικές διαδρομές των πουλιών πάνω σε ένα γεωφυσικό χάρτη. Πλοήγηση με βάση τον ήλιο (ηλιακή πυξίδα). Κατά το δεύτερο τρόπο, χρησιμοποιείται ως «πυξίδα» ο ήλιος. Στην περίπτωση αυτή τα πουλιά παρατηρώντας τις ακτίνες του ήλιου προσδιορίζουν τη θέση του και στη συνέχεια βρίσκουν την κατεύθυνση προς την οποία θέλουν να πετάξουν. Πλοήγηση με βάση τα άστρα (αστρική πυξίδα). Ο τρίτος τρόπος χρησιμοποιείται όταν νυχτώνει. Οσα πουλιά συνεχίζουν την πτήση τους καθοδηγούνται από τη θέση των αστεριών και της σελήνης, αποτυπώνοντας στο μυαλό τους τον αστρικό χάρτη. Αυτό το τελευταίο μπορεί να φαίνεται περίεργο, όμως έχει αποδειχθεί με πειράματα που έχουν γίνει σε πλανητάρια. Συγκεκριμένα τοποθετήθηκαν ανοιξιάτικα μεταναστευτικά πουλιά σε πλανητάρια, στο θόλο των οποίων απεικονίζεται ο αστρικός χάρτης. Τα πουλιά πετούσαν πάντα προς τους αστερισμούς που βρίσκονται στον Βορρά, όταν όμως αντιστράφηκε η προβολή και στο σημείο που ήταν ο βόρειος πολικός αστέρας προβαλλόταν ο νότιος πολικός αστέρας, τα πουλιά ακολουθούσαν και πάλι το βόρειο πολικό αστέρα αλλά στην ουσία πετούσαν προς το Νότο. Προσανατολισμός με την όσφρηση. Ο τέταρτος τρόπος στηρίζεται στον προσανατολισμό με την όσφρηση, ο οποίος όμως χρησιμοποιείται σε μετακινήσεις μικρών αποστάσεων και δεν είναι τόσο ζωτικής σημασίας όσο τα άλλα συστήματα προσανατολισμού. «Ανιχνεύοντας» το μαγνητισμό της Γης Περνάμε στον πέμπτο και ίσως πιο ενδιαφέροντα από όλους τους τρόπους προσανατολισμού, εκείνον της ανταπόκρισης στο γεωμαγνητισμό. Οι επιστήμονες έχουν καταλήξει πλέον στο συμπέρασμα ότι τα πουλιά μπορούν να χρησιμοποιούν για τον προσανατολισμό τους μη οπτικές ενδείξεις, όπως η αντίληψη του μαγνητικού πεδίου της Γης, η οποία αποτελεί αντικείμενο ενδελεχούς μελέτης. Το γεγονός ότι τα πουλιά αντιλαμβάνονται το μαγνητισμό έχει αποδειχθεί πειραματικά με την τοποθέτηση μαγνητών στα κεφάλια τους, αλλά και με την εκπομπή ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων από κεραίες που παρεμβάλλονταν στο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο της Γης. Και στις δύο περιπτώσεις επηρεαζόταν η ζωτικής σημασίας ικανότητά τους να πετάξουν προς τη σωστή κατεύθυνση. Η έρευνα πλέον εστιάζεται στο πώς ακριβώς αντιλαμβάνονται και χρησιμοποιούν το μαγνητικό πεδίο της Γης για να προσανατολιστούν. Η μία εξήγηση είναι η αλληλεπίδραση με τους κρυστάλλους μαγνητίτη που έχει διαπιστωθεί ότι υπάρχουν σε βακτήρια (Μagnetospirillum magnetotacticum), τα οποία συναντώνται όχι μόνο στα πουλιά αλλά και σε έντομα (π.χ. μέλισσες, τερμίτες), σε ψάρια, σε θαλάσσιες χελώνες, ακόμα και στον άνθρωπο. Αυτοί οι κρύσταλλοι προσδίδουν σε ορισμένα είδη του ζωικού βασιλείου την ικανότητα ανίχνευσης της ροπής του μαγνητικού πεδίου της Γης (magnetoreception). Βλέποντας το Βορρά Μια ακόμα πιο ενδιαφέρουσα εξήγηση στο θέμα δίνει η μελέτη των καθηγητών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, Πίτερ Χόουπ και Κρίστιαν Τίμελ, που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Nature». Σύμφωνα με αυτήν, τα πουλιά όχι μόνο αισθάνονται αλλά βλέπουν κιόλας το μαγνητικό πεδίο της Γης. 16 eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι

17 Πώς ακριβώς γίνεται αυτό; Μέσω φωτοευαίσθητων μορίων, η χημική κατάσταση των οποίων αλλάζει ανάλογα με τη διεύθυνση του μαγνητικού πεδίου. Τα μόρια αυτά βρίσκονται στον αμφιβληστροειδή των πουλιών. Ενα βήμα παρά πέρα προχωρά μια άλλη μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Ολντενμπουργκ της Γερμανίας, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Public Library of Science One». Οπως διαπίστωσε η ερευνητική ομάδα του πανεπιστημίου, υπό τον καθηγητή Ντόμινικ Χέιερς, το μάτι των πτηνών διαθέτει νευρικές ίνες ευαίσθητες στα μαγνητικά πεδία, οι οποίες συνδέονται με συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει την πορεία της πτήσης. Μέσω της ανατομικής αυτής σύνδεσης φαίνεται ότι τα πτηνά αντιλαμβάνονται τα μαγνητικά πεδία ως οπτικά ερεθίσματα τα οποία όμως δημιουργούνται από τον εγκέφαλο τους. Πώς το διαπίστωσαν αυτό; Η ομάδα του Χέιερς πειραματίστηκε με το αποδημητικό Κηποτσιροβάκο (Sylvia borin), ένα πουλί που βρίσκεται το καλοκαίρι στην Ευρώπη (απαντάται και στην Ελλάδα) και το χειμώνα στην Αφρική. Εισήγαγαν δύο σκιαγραφικές ουσίες (ουσίες που μεταφέρονται μέσω νευρικών κυττάρων και μπορούν να ανιχνευθούν απεικονιστικά), μία στο πρόσθιο τμήμα του εγκεφάλου (γνωστό ως Cluster N, το μόνο ενεργό μέρος του εγκεφάλου των πουλιών κατά τον προσανατολισμό τους) και μία στον αμφιβληστροειδή. Οταν έφτανε η εποχή της μετανάστευσης και τα πουλιά εμφάνιζαν την επιθυμία να ξεκινήσουν το ταξίδι τους, οι σκιαγραφικές ουσίες έδειχναν μεγάλη δραστηριότητα στα μάτια και στο συγκεκριμένο σημείο του εγκεφάλου αλλά και μετάδοση πληροφοριών μεταξύ τους. Υπήρχε δηλαδή σύνδεση του αμφιβληστροειδούς και συγκεκριμένου τμήματος του πρόσθιου τμήματος του εγκεφάλου. Αυτό σημαίνει ότι όταν το πουλί κοιτάζει προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση (Βορρά) δημιουργείται στον εγκέφαλό του μια απεικόνιση, την οποία υποθέτουμε ότι τη χρησιμοποιεί ως σημάδι προσανατολισμού. Ο Κηποτσιροβάκος κάνει νυχτερινή μετανάστευση, οπότε τα πειράματα έδειξαν ότι προσανατολίζεται χωρίς τον ήλιο, αλλά ακόμη και με δεμένα μάτια! Γίνεται αντιληπτό, λοιπόν, το πόσο ιδιαίτερη είναι η ικανότητα των πουλιών να προσανατολίζονται, όταν δε αναλογίζεται κανείς και την πολυπλοκότητά της, που αγγίζει τα όρια του χαρίσματος, είναι φύσει αδύνατο να μην αναπτύξει αισθήματα θαυμασμού για αυτά τα πλάσματα. Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα περιμένετε τα περάσματα, απλά θυμηθείτε πόσο μεγάλη απόσταση διήνυσαν και με τι τρόπο το έκαναν, για να φτάσουν ως εσάς. Τότε θα έχετε ένα επιπλέον κίνητρο να συνεχίσετε να είστε συνεπείς κυνηγοί, ακολουθώντας τους γραπτούς και άγραφους κανόνες που διέπουν τη θήρα. Τα ματια στο βορρα Το μαγνητικό πεδίο της Γης διατάσσεται με κατεύθυνση Βορρά-Νότου. Ετσι συμπίπτει με την τυπική μεταναστευτική διαδρομή των φτερωτών, που κινούνται πάνω σε αυτό τον άξονα χειμώνακαλοκαίρι. Μάλιστα, οι αποστάσεις που διασχίζουν είναι πολλές φορές τεράστιες, ξεπερνώντας και τα χιλιόμετρα. Σήμερα είναι σαφές από τα πειραματικά δεδομένα ότι τα μεταναστευτικά (αν όχι όλα, πολλά είδη) αντιλαμβάνονται το μαγνητικό πεδίο της Γης, και μάλιστα ως οπτικό ερέθισμα. Στην παρακάτω εικόνα βλέπουμε μια προσέγγιση αυτής της αίσθησης, όπου ανάλογα με τον προσανατολισμό (δύση, βόρειοδυτικά, βόρια, νότια κλπ) απεικονίζεται πώς αντιλαμβάνεται το φτερωτό τον ορίζοντα. Η εικόνα που βλέπει, μάλλον θα έχει μια ελαφρά σκιά (σαν μια γκρίζα ζώνη), με διαφορετική κλίση για κάθε σημείο του ορίζοντα, επιτρέποντας τού να εντοπίζει το Βορρά, το Νότο, κ.λπ. eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι 17

18 Θηραματοπανίδα 18 eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι

19 Τα παράδοξα στα χειμωνιάτικα περάσματα Ενα κείμενο του Αγγελου Ποιμενίδη από τα «Κυνηγετικά Νέα» του 1955 θίγει την ιδιαίτερη συμπεριφορά των μεταναστευτικών φτερωτών σε σχέση με τα έντονα καιρικά φαινόμενα. Και σε συνδυασμό με το προηγούμενο θέμα που εξηγεί το μηχανισμό της μετανάστευσης, δείχνει την πολυπλοκότητα της φύσης αλλά και τη διορατικότητα του συγγραφέα πάνω από μισό αιώνα πριν. Με τα παρακάτω που θα γράψω, φίλτατε συνάδελφε, δε θα προκαλέσω τη σειρήνα σου, να φουσκώσεις και να μ αρχίσεις το ανελέητο και αποπνιχτικό λιβάνισμα. Δεν πληρώνεις και δεν πληρώνω, θα πεις, τίποτε, μα η τσίπα της συνείδησής μας και του «γνώθι σαυτόν» αναταράζεται και δεν το θέλει. Δεν έρχομαι να σε διαφωτίσω και της πείρας μου να στήσω τη φωνή. Αυτή, όση και νάναι, δεν ξεπερνά τη δική σου, αν την ζουλήξεις για να χύσει το ζουμί της όπως συνθλίβεις και ζουλάς το λεμόνι. Τα κρίματά μας, μια και βρεθήκαμε κυνηγοί, είναι πολλά, γιατί του ναού της Αρτέμιδας που γινήκαμε λειτουργοί, οι πολύκλαδες και πολυδαίδαλες στοές είναι μυστηριώδικες και ανεξερεύνητες. Το λέω αυτό, γιατί σε θεωρώ μυημένο και μυσταγωγικό κοινωνό της κυνηγετικής λειτουργίας. Ανθρωπο που κρατά το βροντάρι, όχι σα δεκανίκι για να στηρίζεται τάχα σε τρία ποδάρια, αλλά σαν εργαλείο έρευνας του όλου συγκροτήματος της κυνηγεσίας. Ανθρωπο που δεν γλυκαίνεται με τα νούμερα «μπαμ και κάτω», αλλά με την ανησυχία του, γιατί αυτό γίνεται έτσι και στην όμοια πάλι περίπτωση, γιατί να μη γίνεται ίδια πάλι έτσι. Ανθρωπο που τον ενδιαφέρουν η μελέτη της ψυχολογίας των θηραμάτων και τα μυστήρια της αναπαραγωγής των, που θαρρείς δεν είναι τέτοια όπως τα περιγράφει η «Φυσική Ιστορία των Ζώων Ζωολογία». Γι αυτό, τόσες φορές καυχήθηκε για τον κυνηγό, ότι είναι ο επιστημονικώτερος φυσιοδίφης από τον «από καθέδρας» επιστήμονα. Το κυνήγι μας, στο πνεύμα αυτό της έρευνας των μυστηρίων των θηραμάτων, στις βαθειές μελέτες της ψυχολογίας και του βίου των γενικά, επιστήμη είναι και όχι τέχνη. Απευθύνομαι είπα, στον μυημένο και μυσταγωγό συνάδελφο, να με διαφωτίσει σε ένα μυστήριο που δεν μπορώ να εξηγήσω. Και ρωτώ: Γιατί οι βαρυχειμωνιές και θεομηνίες φέρουν τα θηράματα; Και πειο συγκεκριμένα: Ενας «κυκλών» ή «κύμα ψύχους» -(μπόρα, χιονοθύελλα)- πλήττει μια περιοχή της Ευρώπης και αναγκάζει τα θηράματα (μπεκάτσες, περιστέρια, χηνοπαπιά, τσιχλοκότσιφα, κ.λπ.) να μετακινηθούν για να σωθούν από το κρύο, την πείνα και την καταστροφή: Αυτό είναι φυσικό και ευκολοξήγητο, μα δυσεξήγητο και μυστηριώδες είναι το γιατί τα θηράματα παρακολουθούν την φορά και την έκταση της θεομηνίας και παρασέρνονται από τη δίνη της, ενώ μπορούν να ξεφύγουν απ αυτήν, με τα μέσα που διαθέτουν (πέταγμα). Αν με απαντήσεις ότι είναι δύσκολη η διαφυγή τους από τα ρεύματα του κυκλώνα, όπως δε μπορούν να ξεφύγουν τα ζώα και οι άνθρωποι όταν παρασυρθούν από τα φουσκωμένα ποτάμια, δεν θα το παραδεχτώ. Μπορεί να υπάρχουν καχεκτικά και ασθενικά θηράματα, που μοιραία γίνονται παραναλώματα της θεομηνίας, μα υπάρχουν και γεροί οργανισμοί που η ορμή της αυτοσυντηρησίας τούς οδηγεί να επινοούν και να χρησιμοποιούν μέσα διαφυγής ή αμύνης ισχυρά για να σωθούν. eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι 19

20 Θηραματοπανίδα Προαισθάνονται, άλλωστε, όπως ξέρουμε, τα ζώα τους σεισμούς και κατακλυσμούς και με την προγνωστική τους διαίσθηση, παίρνουν τα μέτρα τους. Πώς λοιπόν τα θηράματα γίνονται «έρμαια» της θεομηνίας και δεν χρησιμοποιούν τα μέσα τους να ξεφύγουν μακρυά απ αυτήν; Προαισθάνονται, άλλωστε, όπως ξέρουμε, τα ζώα τους σεισμούς και κατακλυσμούς και με την προγνωστική τους διαίσθηση, παίρνουν τα μέτρα τους. Πώς λοιπόν τα θηράματα γίνονται «έρμαια» της θεομηνίας και δεν χρησιμοποιούν τα μέσα τους να ξεφύγουν μακρυά απ αυτήν, όπως ξεφεύγουν τα αγριμικά του δάσους όταν πιάσει φωτιά; Θα με πεις ότι η έκταση του κακού είναι απέραντη και δεν ξέρουν πού υπάρχει γαλήνη και τόπος σωτηρίας: Και σ αυτό δε μπορώ να στηρίξω ένα κρέντο, γιατί έχουμε τα εξής παραδείγματα: Επιασε κακοκαιρία στην περιοχή Κιλκίς, Δοϊράνης, Ποροΐων, Σιδηροκάστρου και γέμισεν ο τόπος από χηνοπαπιά, μπεκάτσες, περιστέρια κ.λπ. Γιατί τα θηράματα αυτά δεν επροχώρησαν προς τον κάμπο Σερρών, Δράμας, Καβάλας; Αλλοτες πάλι αγρίεψαν οι καιροί και έπεσε χιόνι από το Νέστο και σ όλο τον κάμπο Ξάνθης - Κομοτηνής. Γιατί τα πουλιά δεν ξέφυγαν από τον κλοιό του κατατρεγμού και δεν έπεσαν στα αχιόνιστα και ήπια κυνηγοτόπια του Εβρου; Τέτοια παρατηρώ και στη Θεσσαλία και στην Στερεά Ελλάδα. Οποιον τόπο δηλονότι χτυπούν οι κακοκαιρίες, εκεί συγκεντρώνονται τα θηράματα, λες και τους αρέσει το βίβερε περικουλοζαμέντε των ορειβατών ή των εξερευνητών της ζούγκλας. Μα αυτό ταιριάζει και ευνοεί τα σαρκοφάγα αγριμικά, τριχωτά και φτερωτά, που χυμούν σαν κουρσάροι να λεηλατήσουν στην αναμπουμπούλα και την παραζάλη. Και οι άνθρωποι στον πόλεμο, τέτοιοι γίνονται όπως διαπίστωσε ο Θουκυδίδης στον «Πελοποννησιακό πόλεμο», μα τα κοτσύφια που θα τρυπώσουν στο χιονισμένο πεύκο και η μπεκάτσα και το περιστέρι και παπί που δε βρίσκουν μαύρη γη να βοσκήσουν, τι θέλουν και συσσωρεύονται στους τόπους του χαλασμού και του ολέθρου των; Και σαν περάσει από πάνω τους η μπόρα και γλυτώσουν από τη συμφορά -καιρική, αγριμική και ανθρώπινη- και αρχίσει να γλυκαίνει ο καιρός και να γαληνεύει ο τόπος, γιατί φεύγουν αμέσως και εμφανίζονται πάλι στις περιοχές της θεομηνίας; Θα με πεις, ίσως, ότι δεν είναι τα ίδια θηράματα, αλλά άλλου τόπου, που παρασύρθηκαν εκεί. Θα δυσκολευτώ να το πιστέψω πέρα για πέρα. Βεβαίως δεν είναι τα ίδια θηράματα που σπεύδουν εκεί που κρυώνει και χιονίζει, μα και νέα επιστράτευση δεν είναι. Εφεδρείες των θηραμάτων που κακοπέρασαν σ έναν τόπο, εκστρατεύουν στους νέους τόπους των μαχών και επιχειρήσεων. Οπου χαλασμός, εκεί και κυνήγι! Για τα ντόπια θηράματα, εξηγείται το φαινόμενο. Σαν σκεπασθεί η γη με χιόνι μιας σπιθαμής, οι τσουρτσουλιάνοι, σπουργίτια, καρδερίνες, τσιχλοκότσυφα προσεγγίζουν τα κατοικημένα μέρη και περνούν τις μέρες τους στους φράχτες των περιβολιών, στους σταύλους και αχυρώνες του χωριού, για να φάνε κάτι και για να προφυλαχθούν από τα αγρίμια. Την ίδια προσέγγιση κάμουν και οι λαγοί και οι πέρδικες. Μα οι μπεκάτσες τι θέλουν και δεν πετούν πάρα πέρα; Παρατηρώ τον Οκτώβρη χιλιάδες κοπάδια φασσοπερίστερα να περνούν από τον τόπο μας, με κατεύθυνση από Δυτικά προς Ανατολικά με μόνιμα χαραγμένη γραμμή πορείας την ακρογιαλιά, «τέρρα, τέρρα» όπως λεν οι ναυτικοί. Για βοσκή δεν κάθονται. Προχωρούν και όλο προχωρούν. Αν όμως χιονίσει, θαρρείς μαζεύονται και κονεύουν στα μέρη μας και δεκατίζονται από γεράκια και τουφέκια και δεν προχωρούν ανατολικώτερα όπως πριν. Θέλουν το χιόνι και ζητούν την συμφορά τους. Οπου δοκιμάζονται οι τόποι από κακοκαιρίες -χιόνι προπαντός- εκεί συσσωρεύονται και ταλαιπωρούνται τα πουλιά. Χιονίστηκε η Ηπειρος; Στην Ηπειρο οι μπεκάτσες και 20 eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι

21 το παπί. Χιονίστηκεν η Θράκη; Εδώ το φασσοπερίστερο, μπεκάτσα και χηνοπαπί. Αν χιονιστεί όλη η Ηπειρωτική Ελλάδα, θα γεμίσει από τέτοια θηράματα, και τα νησιά τότε θα ιδούν τα μπουλούκια, όταν ασπρίσουν κι αυτών τα βουνά. Τη μπόρα ζητούν τα πετούμενα ξενικά θηράματα και δεν μου δίνουν επιχειρήματα να πω ότι αναγκαστικά παρασέρνονται απ αυτήν και την παρακολουθούν, αφού έχουν τρομερό αισθητήριο να την μαντέψουν και να την αποφύγουν. Πώς τάχα διαισθάνονται τα κοπαδάκια της πάπιας, μέσα στην χιονιά, την πηγούλα με το κυλούμενο νερό που βρίσκεται χιλιόμετρα μακρυά από τα ποτάμια, τις λίμνες, την παραλία που είναι τα καθαυτό ενδιαιτήματά τους, και τραβάνε συστημένα προς την απόμακρη αυτή πηγή ή το λειβαδάκι; Πώς οι μπεκάτσες στην κοσμοχαλασιά «δε χάνουν τα νερά τους» και πέφτουν όχι όπου λάχει, αλλά στερεότυπα και απαρέγκλιτα εκεί στα ίδια μπεκατσοτόπια, που σε κάθε τέτοια περίπτωση αυτά αποτελούν στον χάρτη τους μόνιμες επισταθμίες; Τα καλιμάνια, τα μπεκατσίνια που καλοπετάνε και χαράζουν θαυμάσιες πορείες, γιατί δεν ξεφεύγουν στα γλυκά κλίματα που δεν είναι μακρυά για τα φτερά τους (τι Πορτολάγο, τι Γκιαούραντας) παρά μοιραία παρακολουθούν την περιοχή του χιονιού και της παγωνιάς και χαζοβόσκουν εκεί που η περισσότερη γη είναι άσπρη και τα νερά μισοπαγωμένα; Η ανάγκη για μελέτη Δεν ξέρω τι να πω και πώς να εξηγήσω. Ζήτημα πλούσιας τροφής δεν είναι Είναι προτίμηση μοιραία, που τα σέρνει στην περιπέτεια και τον κατατρεγμό. Είναι ίσως αδήρητος βιολογικός νόμος, που τα εξωθεί και τα παρασέρνει εκεί που η δική μας λογική δε μπορεί να φτάσει και να συμφωνήσει. Γι αυτό, και επειδή «θάττον ή βράδιον» με το ξέφτισμα των ενδημικών, θα κρεμάσουμε την κυνηγική μας ύπαρξη από την παρουσία των μεταναστευτικών, λέγω πως πρέπει να τραπούμε προς νέους προσανατολισμούς και αναπροσαρμογές. Να μελετήσουμε πρώτα το ζήτημα των μετακινήσεων των πουλιών, σε σχέση με τις μεταβολές του καιρού! Να καταγράψουμε τις περιπτώσεις των περασμάτων με παραβολή των καιρικών συνθηκών του τόπου μας. Λόγου χάρη: «Η Πάρνηθα χιονισμένη, η Πεντέλη στις δείνα πλαγιές, αέρας Β.Α. θερμόμετρο -1, κυκλών στην Ανατολική Ευρώπη, μπεκάτσες στο δείνα μέρος» και άλλα σχετικά. Ως τώρα δεν πολυπροσέχαμε το μετεωρολογικό δελτίο. Αν ρίχναμε καμμιά ματιά σ αυτό ή στο βαρόμετρο, το κάμναμε για να δούμε μη βρέξει και μουσκέψει η κούτρα μας. Τώρα η μελέτη του δελτίου πρέπει νάναι «ενδελεχής» και σε συνδυασμό με παρόμοια δελτία περασμένων ετών και περιπτώσεων περασμάτων. Ετσι νομίζω -όχι μόνο με την παρακολούθηση της τελειοποιήσεως των όπλων και μπαρουτιών και με την μελέτη και αναπαραγωγή της καλλίτερης ράτσας σκυλιών- θα αντιμετωπίσουμε την ανάγκη να τελειοποιηθούμε στο κυνήγημα των χειμωνιάτικων μεταβατικών θηραμάτων, γιατί τώρα, όσο και να πούμε, μας ξεφεύγουν και αν τα πετύχουμε, το επίτευγμα οφείλεται το περισσότερο στην συμπτωματικότητα και την τύχη. Με τον τρόπο αυτό, γλυτώνουμε ακόμη από τις άκαρπες εξορμήσεις μας στα βουνά και τους βάλτους και μάλιστα με χειμωνιάτικους καιρούς. Εξάλλου, προσέχοντας τα μυστήρια αυτά και καταγράφωντάς τα, προσφέρουμε υλικό στην επιστήμη, να τα εξιχνιάσει και να μας πει την αλήθεια. Οπου δοκιμάζονται οι τόποι από κακοκαιρίες -χιόνι προπαντόςεκεί συσσωρεύονται και ταλαιπωρούνται τα πουλιά. Χιονίστηκε η Ηπειρος; Στην Ηπειρο οι μπεκάτσες και το παπί. Χιονίστηκεν η Θράκη; Εδώ το φασσοπερίστερο, μπεκάτσα και χηνοπαπί eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι 21

22 ΒΛΗΤΙΚΗ 22 EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι

23 Βολίδα Brenneke σε διαµέτρηµα 16, πριν και µετά την πρόσπτωση σε τσιµεντένιο σωλήνα µε πάχος τοιχώµατος 5 εκατοστών! Tύποι µονόβολων...και µια σύγκριση µε τα ραβδωτά Στο προηγούµενο τεύχος ασχοληθήκαµε µε τα χαρακτηριστικά, την ανατοµία και τα προαπαιτούµενα της κατασκευής ενός σωστού βλήµατος για µονόβολα φυσίγγια που προορίζονται για λειόκαννο όπλο. Σήµερα θα καταγράψουµε κάποιους βασικούς τύπους βληµάτων και θα προσπαθήσουµε να µεταφέρουµε την άποψη ενός έµπειρου κυνηγού τριχωτών θηραµάτων σχετικά µε το µεγάλο ζήτηµα «λειόκαννο ή ραβδωτό για τον αγριόχοιρο;». Του Χρήστου Χατζιώτη EΛΕΥΘΕΡΟΣ TΥΠΟΣ Κυνήγι 23

24 ΒΛΗΤΙΚΗ Aριστερά: Βολίδες Foster σε διαμετρήματα 12 και 10. Κέντρο: Βολίδες Cervo σε διαμετρήματα 410 και 12. Στην ανάγκη μου να εντοπίσω την εμπειρική άποψη ενός κυνηγού που χρησιμοποίησε επί μακρόν και λειόκαννο και ραβδωτό όπλο για το κυνήγι του αγριόχοιρου, έφτασα στον Γιώργο Νικολαΐδη. Καλός φίλος, φανατικός κυνηγός και απίστευτα μερακλής και ψαγμένος σε ό,τι αφορά την αγαπημένη του δραστηριότητα, ο Γιώργος συνδυάζει δύο στοιχεία ανεκτίμητα για την έρευνα αυτού του άρθρου. Καταγόμενος από τη Θεσπρωτία, ασχολήθηκε από πολύ νωρίς με το κυνήγι του αγριόχοιρου, χρησιμοποιώντας φυσικά λειόκαννο. Τα τελευταία έξι χρόνια, ζώντας μόνιμα στη γειτονική Βουλγαρία, συνέχισε να κυνηγά σχεδόν κάθε είδος θηράματος, κυρίως όμως αγριόχοιρους με ραβδωτό. Με το ίδιο ραβδωτό έχει κυνηγήσει κατ επανάληψη κερασφόρα θηλαστικά σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και θηράματα στη «μαύρη ήπειρο». Διαθέτει συνεπώς μεγάλη εμπειρία και στους δύο τύπους όπλου, με χρήση βλημάτων. Στην Ελλάδα γιατί κυνήγησε πολλά χρόνια αγριόχοιρο, στη Βουλγαρία γιατί μέσα σε λίγα χρόνια είχε την υπομονή, την επιμονή και την τύχη να χτυπήσει πολύ μεγάλο αριθμό Ο Γιώργος Νικολαΐδης ύστερα από ένα επιτυχημένο κυνήγι αγριόχοιρου στον κυνηγετικό παράδεισο της Βουλγαρίας. 24 eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι

25 αγριόχοιρων. Το δεύτερο στοιχείο που κάνει ιδιαίτερα αξιόπιστη την άποψη του Γιώργου Νικολαΐδη στη σύγκριση των δύο τύπων όπλων είναι η επιμονή του να επισκέπτεται πολύ συχνά σκοπευτήρια της Βουλγαρίας και να κάνει διεξοδικές παρατηρήσεις και μετρήσεις χρησιμοποιώντας διαφορετικά μοντέλα (ραβδωτά και λειόκαννα), αλλά και πολλούς διαφορετικούς τύπους βλημάτων. Πριν από κάθε κυνήγι του προηγούνται επίσκεψη στο σκοπευτήριο και δοκιμή των πυρομαχικών που θα χρησιμοποιήσει. Ας δούμε όμως τα όσα κατέθεσε ως άποψη βασισμένος στην εμπειρία του. Η πραγματική σχέση ραβδωτού και λειόκαννου Σύμφωνα με τον Γιώργο Νικολαΐδη, το ραβδωτό όπλο διαθέτει σαφές πλεονέκτημα έναντι του λειόκαννου, στον τομέα της ακρίβειας. Και επειδή αυτό που αποζητάμε στη χρήση βλημάτων είναι το «καίριο πλήγμα», ακόμα και στις κοντινές αποστάσεις θεωρεί ότι το ραβδωτό παρουσιάζει μικρό προβάδισμα. Εκεί που το προ- Βολίδα Sellier & Bellot. eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι 25

26 ΒΛΗΤΙΚΗ βάδισμα του ραβδωτού μετατρέπεται σε αναμφισβήτητη υπεροχή είναι σε αποστάσεις μεγαλύτερες των πενήντα μέτρων. Παλιότερα τα μονόβολα του λειόκαννου παρουσίαζαν σε αποστάσεις μικρότερες των πενήντα μέτρων υπεροχή έναντι κάποιων τύπων ραβδωτού, στον τομέα της αποτελεσματικότητας, λόγω της μεγάλης κινητικής ενέργειας του βλήματος και λόγω της εκτεταμένης καταστροφής ιστών που προκαλούσαν στο θήραμα. Σήμερα υπάρχει τεράστια ποικιλία βλημάτων για ραβδωτά και αν ξέρει κανείς να επιλέξει σωστά, διατηρεί το πλεονέκτημα της μεγαλύτερης καταστροφής ιστών, με ραβδωτό, ακόμα και στις πολύ κοντινές αποστάσεις. Το σημαντικό όταν επιλέγει κανείς βλήμα για ραβδωτό είναι να έχει ξεκάθαρο το τι θήραμα σκοπεύει να κυνηγήσει και, κυρίως, ποιες είναι οι πιθανότερες αναμενόμενες αποστάσεις βολής. Υπάρχουν βλήματα που προκειμένου να διαθέτουν μεγάλη παραμορφωτική ικανότητα, απαραίτητη για το κυνήγι του ζαρκαδιού και του ελαφιού σε κοντινές αποστάσεις, έχουν μειωμένη διατρητική ικανότητα σε θηράματα με πολύ σκληρό και χοντρό δέρμα, όπως ο αγριόχοιρος. Αλλα βλήματα πάλι έχουν εξαιρετική διατρητική ικανότητα, παραμορφώνονται όμως σε μικρότερο βαθμό μέσα στο σώμα του θηράματος. Η επιλογή διαμετρήματος Μοιραία η συζήτηση πέρασε στα ιδανικά διαμετρήματα για το κυνήγι του αγριόχοιρου με ραβδωτό όπλο. Τα ιδανικά διαμετρήματα για αγριόχοιρο κυμαίνονται σε μια γκάμα με μικρότερο το διαμέτρημα 243 WIN και μεγαλύτερο το 9,3x62. Ανάμεσα σ αυτές τις δύο «ακραίες» επιλογές υπάρχουν πολλά διαμετρήματα, όπως το 308 WIN, το και όλα τα 300άρια, όπως το 300 WIN MAG και το 300 Weatherby Mag. Κάποιοι κυνηγοί βέβαια θεωρούν ότι για μεγάλους αγριόχοιρους ενδείκνυνται μεγαλύτερα διαμετρήματα. Αυτοί εισέρχονται στο χώρο της υπερβολής, επιλέγοντας όπλα σε 9,3x74, 375 Η&Η κ.λπ. Ο ίδιος έχει επιλέξει ως διαμέτρημα το σχετικά μικρό 243 Winchester, θεωρώντας απόλυτα ικανοποιητική την γκάμα πυρομαχικών και βλημάτων που υπάρχει, για κάθε είδος κυνηγίου αγριόχοιρου. Αρκεί να ξέρει κανείς να επιλέξει. Η συζήτηση πέρασε και σε άλλους «απαγορευμένους καρπούς» για τη χώρα μας. Για παράδειγμα, ρώτησα τον Γιώργο σχετικά με τη χρησιμότητα της διόπτρας στο κυνήγι του αγριόχοιρου. Τη θεωρεί, όπως μου είπε, σημαντικό βοήθημα, όχι όμως για τη μεγέθυνση που προσφέρει, όπως νομίζουν πολλοί. Αντίθετα, θεωρεί ότι η μεγάλη μεγέθυνση (πάνω από δύο φορές) δημιουργεί σοβαρό πρόβλημα στον κινητό στόχο που βρίσκεται σε απόσταση μέχρι πενήντα μέτρα. Η απαγορευμένη διόπτρα Τα πλεονεκτήματα της διόπτρας είναι κυρίως σε πυκνό δάσος με υγρα- «Παρότι κατέχω νόμιμα ραβδωτό όπλο, θα κυνηγούσα αγριόχοιρους με λειόκαννο, για καθαρά χομπίστικους λόγους», δήλωσε ο Γιώργος Νικολαΐδης, που συνέβαλε τα μέγιστα στην πραγματοποίηση αυτού του άρθρου. 26 eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι

27 σία, όπου μια ποιοτική διόπτρα με πάνω από σαράντα δύο εξωτερική διάμετρο πρόσθιου φακού και με μικρή μεγέθυνση βοηθάει στο να είναι πιο ευδιάκριτος ο στόχος. Το μειονέκτημα που έχουν τέτοιες διόπτρες είναι ο μεγάλος όγκος και το μεγάλο βάρος τους, που δυσκολεύει τη γρήγορη σκόπευση σε κινητό στόχο. Οι μεγάλες μεγεθύνσεις δεν ενδείκνυνται για κυνήγι σε παγάνα αλλά για ακίνητους στόχους σε μεγάλες αποστάσεις. Αυτό που θεωρεί εξαιρετικά χρήσιμο ο Γιώργος είναι το Red Dot (κόκκινη κουκκίδα), με ή χωρίς μεγέθυνση, για κυνηγούς που έχουν συνηθίσει στη διόφθαλμη σκόπευση. Στο λειόκαννο θεωρεί ιδανικό το Red Dot για το κυνήγι του αγριόχοιρου χωρίς καμία μεγέθυνση, γιατί διαθέτει και ελάχιστο βάρος. Οταν η συζήτηση πέρασε στο λάκτισμα των ραβδωτών, με διαβεβαίωσε ότι τα διαμετρήματα από το 243 WIN ως το 7,62 (308) έχουν συνήθως μικρότερο λάκτισμα απ ό,τι ένα όπλο διαμετρήματος δώδεκα με χρήση magnum μονόβολων φυσιγγίων. Κατά τ άλλα, σε ανοιχτούς κυνηγότοπους θεωρεί ότι όσο μεγαλύτερες είναι οι αποστάσεις βολής τόσο περισσότερο αυξάνεται η υπεροχή του ραβδωτού έναντι του λειόκαννου. Επειτα από όλα αυτά, ήμουν βέβαιος ότι στη Βουλγαρία δεν θα κυνηγούσε ποτέ πια ο Γιώργος Νικολαΐδης αγριογούρουνα με λειόκαννο. Αλλά ο ίδιος με διέψευσε! Θα θυσίαζε, όπως μου είπε, την ακρίβεια που του προσφέρει το ραβδωτό, σε κάποιους πυκνούς κυνηγότοπους όπου οι αναμενόμενες αποστάσεις βολής είναι μέχρι 35 μέτρα, προς χάριν του λειόκαννου, για καθαρά χομπίστικους λόγους και μόνο. Και βέβαια πάντα με χρήση μονόβολων. Ηρθε η ώρα όμως να περάσουμε στην καταγραφή των βασικότερων τύπων βλημάτων για το λειόκαννο. Οι περισσότεροι γουρουνοκυνηγοί στην πατρίδα μας είναι κατασταλαγμένοι στον τύπο βλήματος που εμπιστεύονται. Αλλοι έχουν επιλέξει με βάση τις ιδιαιτερότητες του κυνηγότοπου όπου συχνάζουν. Αλλοι, πάλι, με βάση την παράδοση και την εμπιστοσύνη που δείχνουν στις συνήθειες και στις επιλογές των παλιότερων γουρουνοκυνηγών. Εγώ, από τη μεριά μου, αυτό που έχω να καταθέσω με κίνδυνο να θεωρηθώ ρετρολάγνος είναι ότι, παρά τους αμέτρητους τύπους βλημάτων που κατασκευάστηκαν για το λειόκαννο, τα τελευταία εκατό χρόνια, ελάχιστοι γνώρισαν ευρεία διάδοση και, το κυριότερο, κάποιοι από τους παλιότερους τύπους βλημάτων παραμένουν μέχρι σήμερα ανταγωνιστικοί και... περιζήτητοι. Τύποι βολίδων 1. Brenneke Η Brenneke είναι μια ιστορική βολίδα που, παρότι έχει ζωή περίπου ενός αιώνα, παραμένει όχι απλά αξιόμαχη αλλά και πρώτη επιλογή για πολλούς γουρουνοκυνηγούς. Το σώμα της δείχνει κυλινδρικό, έχοντας στην πραγματικότητα μια πολύ ήπια κωνικότητα. Στην περιφέρειά της υπάρχουν δώδεκα προεξοχές, σε σχήμα αρνητικής ράβδωσης, που βοηθούν τόσο στην αύξηση της δια- Βολίδα Sauvestre. eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι 27

28 ΒΛΗΤΙΚΗ τρητικότητάς της όσο και στο να κάνουν χρηστική τη βολίδα σε όπλα με σύσφιγξη μέσου βαθμού. Το υλικό βυσμάτωσης που βρίσκεται προσαρτημένο με ατσάλινη βίδα στη βάση του βλήματος συμβάλλει στο να μεταφέρεται το κέντρο βάρους πολύ πιο μπροστά από το κέντρο όγκου του όλου συμπλέγματος. Αυτό συμβάλλει τα μέγιστα στην ευθύβολη πορεία του βλήματος μετά την έξοδό του από το στόμιο της κάννης. 2. Foster Πρόκειται για μια από τις πλέον διαδεδομένες και, με πατρίδα την Αμερική, αποτελεί βασικό ανταγωνιστή της πασίγνωστης κεντροευρωπαϊκής βολίδας Brenneke. Το σχήμα καμπάνας που εμφανίζει έχει πειραματικά και πρακτικά αποδειχθεί ότι είναι ένα από τα πλέον αποτελεσματικά για βλήματα λειόκαννου. Στο παρελθόν ξεχώριζε εύκολα κανείς τις βολίδες που χρησιμοποιούσε η καθεμία από τις τρεις μεγάλες εταιρίες πυρομαχικών λειόκαννου των ΗΠΑ. Η βολίδα Foster που χρησιμοποιούσε η Remington είχε ένα πολύ ήπιο βαθούλωμα στο άνω κεντρικό σημείο της, εν είδει hollow point. Η Foster, που χρησιμοποιούσε η Federal, είχε ένα ελαφρό κυκλικό έπαρμα στο άνω κεντρικό σημείο της. Και η Foster, που χρησιμοποιούσε η Winchester, είχε ένα έπαρμα σε σχήμα αστεριού, στο ίδιο σημείο. Αυτό που λίγοι γνωρίζουν είναι ότι τις βολίδες τύπου Foster χρησιμοποίησαν από παλιά στα μονόβολα φυσίγγια τους τόσο οι Σοβιετικοί όσο και σήμερα οι Ρώσοι, και μάλιστα σε πολλά διαμετρήματα. 3. Cervo Μια βολίδα ιταλικής επινόησης, με απόλυτα κυλινδρικό σχήμα και περιφερειακές ραβδώσεις. Το άνω κεντρικό μέρος της φέρει εσοχή που υποβοηθά τη διάχυσή της μέσα στο σώμα του θηράματος. Στο πίσω μέρος της βρίσκεται προσαρτημένο το υλικό βυσμάτωσης από πολυαιθυλένιο. Και αυτή φέρει δώδεκα συνολικά «αρνητικές» ραβδώσεις, δηλαδή επιμήκεις προεξοχές υπό γωνία ως προς τον επιμήκη άξονα του βλήματος. Η μεγάλη απόσταση μεταξύ κέντρου βάρους και κέντρου όγκου και το σημαντικό βάρος της της προσφέρουν ευθύβολη πορεία, μεγάλη κινητική ενέργεια σε κοντινές και μέσες αποστάσεις και σημαντική καταστροφή ιστών στο στόχο. 4. Guallandi Είναι ίσως η γνωστότερη βολίδα ιταλικής προέλευσης. Το σώμα της διαθέτει ήπια κωνικότητα, διάμετρο 15,8 χιλιοστών στο διαμέτρημα 12, ενώ οι δύο δισκοειδείς προεξοχές της στο πάνω και το κάτω μέρος της, με διάμετρο 18,75 χιλιοστών, την κάνουν χρηστική ακόμα και σε πολύ τσοκαρισμένες κάννες, χάρη στην παραμορφωτική ικανότητα των δύο αυτών προεξοχών. Περιφερειακά φέρει δύο ελικοειδείς προεξοχές, ενώ στην κεφαλή της οι προεξοχές αυτές αυξάνονται σε έξι. Η καλή σχέση ποιότητας και τιμής, αλλά και τα πολύ καλά χαρακτηριστικά της, την έχουν κάνει να επικρατήσει σε πολλές ευρωπαϊκές αγορές και όχι μόνο. Εξάλλου, Αριστερά: Βολίδες Guallandi, χωρίς το προσαρτημένο υλικό βυσμάτωσης, σε διαμετρήματα 12 και 20. Δεξιά: Βολίδα Solengo. 28 eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι

29 προέρχεται από μια εταιρία διάσημη για τις επενδύσεις της σε έρευνα και τεχνολογία, στο χώρο των υλικών βυσμάτωσης. Συχνά τη συναντάμε και με την εμπορική ονομασία «βολίδα G». 5. Sellier & Bellot Κάτω από το σταθερά προσαρτημένο κέλυφος από πολυαιθυλένιο χαμηλής πυκνότητας, διακρίνεται το ορειχάλκινο χρώμα του βλήματος της Sellier & Bellot. Με πατρίδα του την πρώην Τσεχοσλοβακία, το βλήμα αυτό γνώρισε ευρεία διάδοση παραδόξως, όχι τόσο στις πρώην Ανατολικές Δημοκρατίες όσο στη Δυτική Ευρώπη. Ο υποδιαμετρημένος κύλινδρος (κύλινδρος με διάμετρο πολύ μικρότερη του αυλού της κάννης), ντυμένος με το μη αποσπώμενο πολυαιθυλένιο, αγαπήθηκε από πολλούς κυνηγούς, κυρίως χρήστες τσοκαρισμένων όπλων που εμπιστεύονταν το συγκεκριμένο βλήμα για τα όπλα τους. Πολλοί θεωρούν τη βολίδα αυτή ως πρόδρομο των «βολίδων απορριπτόμενου κελύφους». Παρ όλα αυτά, τα παλιά χρόνια δεν έλειψαν οι διαδώσεις σχετικά με τον κίνδυνο περιστροφής της βολίδας και διάρρηξης της κάννης, χωρίς μέχρι σήμερα να έχω διαπιστώσει ποτέ σε κάποιον κυνηγό τέτοια εμπειρία. 6. Sauvestre Είναι από τις πλέον σύγχρονες βολίδες της αγοράς. Ακριβή, αλλά και απίστευτα ακριβής, είναι διάσημη για την απίστευτη διατρητική ικανότητά της. Με εξαιρετικά μικρής διαμέτρου σώμα και απορριπτόμενο κέλυφος «διαστημικής» σχεδίασης, έχει γράψει τη δική της ιστορία κυρίως σε θηράματα όπου η διάτρηση παίζει πολύ μεγαλύτερο ρόλο από την κινητική ενέργεια. Η ευθυβολία της είναι παροιμιώδης, τουλάχιστον όταν αναφερόμαστε στις νορμάλ αποστάσεις όπου χρησιμοποιούνται τα λειόκαννα στο κυνήγι του αγριόχοιρου. 7. Solengo Εγραψε τη δική της σύντομη ιστορία στο χώρο των λειόκαννων. Αισθητικά είναι σίγουρα η πλέον εντυπωσιακή βολίδα λειόκαννου, χάρη στην τριχρωμία που της προσφέρουν η επιβλητική ορειχάλκινη κεφαλή της, το μολύβδινο κυρίως σώμα της και το κόκκινο προσαρτημένο υλικό βυσμάτωσης. Και αυτή φέρει δώδεκα περιφερειακές προεξοχές, παράλληλες όμως προς τον επιμήκη άξονά της. Η ορειχάλκινη κεφαλή της δεν είναι παρά η κορυφή ενός ορειχάλκινου κυλινδρικού πυρήνα που βοηθάει στη μεγάλη διάχυση και την παραμόρφωση της βολίδας μέσα στο σώμα του θηράματος, καθώς και στη συνακόλουθη εκτεταμένη καταστροφή ιστών. Το μεγάλο βάρος της και το αεροδυναμικό σχήμα της της χαρίζουν διατήρηση της μεγάλης κινητικής ενέργειας που έχει, ακόμα και σε μεσαιο-μεγάλες αποστάσεις. Δυστυχώς, η έλλειψη ακρίβειας αυτής της βολίδας συρρίκνωσε σημαντικά τη χρήση της από τους κατασκευαστές φυσιγγίων. Γιατί, όπως κατ επανάληψη έχουμε διευκρινίσει, η ακρίβεια είναι στις μέρες μας το πρώτο και κύριο ζητούμενο από μια βολίδα. Η ποικιλία βολίδων Τις βολίδες που προανέφερα συμπληρώνει μια πολύ μεγάλη γκάμα άλλων παλαιότερων και πρόσφατων. Οι βολίδες του λειόκαννου γενικά χωρίζονται σε πέντε βασικές κατηγορίες, γνωστές λίγο-πολύ σε όλους. Στο άρθρο αυτό προτίμησα να παραβώ το πρωτόκολλο αναφοράς των πέντε βασικών κατηγοριών, σε θεωρητικό επίπεδο. Νομίζω άλλωστε ότι είναι λίγο-πολύ γνωστές. Προτίμησα αντί γι αυτό να μείνω στην περιγραφή, έστω και σύντομη, συγκεκριμένων βολίδων που είναι ευρύτατα διαδεδομένες και στην ελληνική και στην ευρωπαϊκή αγορά. Ελπίδα μου είναι αυτή να ήταν και η επιλογή του αναγνώστη. eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι 29

30 ΜΟΥΣΙΚΗ 30 eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι

31 Το κυνηγετικό κέρας πάει Μέγαρο! Πολλοί περιφρονούν την κυνηγετική διαδικασία αγνοώντας και τη διαχρονικότητα και την παγκοσμιότητά της. Πόσοι όμως από αυτούς γνωρίζουν, όταν ακούν εκστατικοί μια μεγάλη κλασική ορχήστρα, ότι ένα από τα βασικότερα πνευστά της ξεκίνησε από τα κυνηγοτόπια; Της Θεανώς Καρούτα Αλογα να καλπάζουν, παγανιέρηδες να χτυπάνε τύμπανα και να σαλπίζουν με κέρατα, δεκάδες σκυλιά να αλυχτάνε. Σκηνές διαχρονικές από τον Μεσαίωνα μέχρι τις μέρες μας στην Κεντρική Ευρώπη, που έχουν απεικονιστεί χιλιάδες φορές σε πίνακες και ρομαντικές περιπέτειες. Την έναρξη, την εξέλιξη και το κλείσιμό όμως μιας τέτοιας εξόρμησης πάντα «έντυνε» το κυνηγετικό κέρας με θριαμβικούς τόνους αλλά και κατευθύνοντας τους κυνηγούς στο κατόπι των μεγάλων θηραμάτων. Και σήμερα, αυτό το κέρας συνεχίζει τη διαδρομή έχοντας γίνει... κόρνο, ένα από τα κύρια πνευστά της κλασικής ορχήστρας, συνδέοντας έτσι τον κυνηγότοπο με τη Σκάλα του Μιλάνου! Ελάτε μαζί να δούμε αυτή την εκπληκτική διαδρομή, με τη βοήθεια του κ. Ευάγγελου Σκούρα, καθηγητή κόρνου στο «Ωδείο Αθηνών» και Α' κόρνο στην Κρατική Ορχήστρα Αθηνών. eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι 31

32 ΜΟΥΣΙΚΗ Το παραδοσιακό κόρνο (κάτω αριστερά) απέκτησε κλειδιά (κέντρο) και μεγαλύτερη μουσική ευελιξία μπαίνοντας έτσι στο χώρο της κλασικής μουσικής. Στην αρχική του μορφή όμως το συναντάμε ακόμη και σήμερα σε Αυστρία, Γερμανία και άλλες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης σε λαϊκές ορχήστρες που παίζουν εύθυμους σκοπούς και παραδοσιακά κυνηγετικά τραγούδια. Από τον κυνηγότοπο Το κυνηγετικό κέρας έχει αλλάξει πολλές μορφές από το 14ο αιώνα, οπότε παρουσιάζεται πρώτη φορά σε απεικονίσεις, αν και είναι σχεδόν βέβαιο πως τότε ήταν κατάλληλο μόνο για ηχητικά κελεύσματα και όχι για μουσική. Φτιαγμένο από οστά ή κέρατα ζώων, είχε κυνηγετική χρήση ως μέσο επικοινωνίας στην παγάνα, στο περπατητό, αλλά και στο έφιππο κυνήγι, ενώ στον πόλεμο χρησίμευε για μηνύματα, αλλά και για να τρομοκρατεί τον εχθρό στην επίθεση. Γύρω στα μέσα του 17ου αιώνα, και πιο συγκεκριμένα την εποχή του Λουδοβίκου του 14ου, το συναντάμε σε μια πιο εξελιγμένη μορφή, καθώς από κοκάλινο γίνεται μεταλλικό, ενώ για πρακτικούς λόγους κατασκευάζεται καμπύλο κι αργότερα με περιστροφή του σωλήνα, ώστε να μεταφέρεται εύκολα φορεμένο στον ώμο ή στο χέρι από έναν έφιππο κυνηγό. Οι διαστάσεις του επίσης αρχίζουν να σταντάρονται, και το βρίσκουμε με μήκος 2,27 μέτρα σε Αριστερά ο μαρκήσιος Dampierre που υπήρξε φανατικός του οργάνου και δεξιά ο πρίγκιπας Μaximilian ο 3ος της Βαυαρίας, που απεικονίζεται σε πίνακα να κρατά ένα κυνηγετικό κόρνο. 2,5 στροφές και 0,48 εκατοστά διάμετρο σωλήνα. Η χρήση του πλέον είναι διαδεδομένη στα μεγάλα κυνήγια της Αγγλίας και της Κεντρικής Ευρώπης. Οι υποστατικοί που συνόδευαν τους αριστοκράτες στο κυνήγι το χρησιμοποιούσαν αρχικά για να φωνάζουν τα σκυλιά, αλλά στην πορεία οι ήχοι του κωδικοποιούνται σε μια ποικιλία μηνυμάτων. Με ένα σάλπισμα οι κυνηγοί ενημέρωναν για την θέση τους, με άλλο ειδοποιούσαν για το αν και πού βρήκαν θήραμα, η κάρπωση είχε το δικό της παιάνισμα, ενώ η αναζήτηση χαμένου κυνηγού είχε επίσης το δικό της ήχο. Ακόμη, με διαφορετική νότα τιμούσαν την έλευση υψηλών προσώπων στον κυνηγότοπο, ενώ η έναρξη και η λήξη της εξόρμησης χαιρετίζονταν με διαφορετικές μελωδίες. Οπως χαρακτηριστικά λέει και ένα παλιό γαλλικό ρητό, «το κυνήγι γίνεται με κραυγές και τρομπέτες»! 32 eλευθεροσ tυποσ Κυνήγι