ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΤΟ ΒΗΜΑ ΤΟΥ ΑΣΚΛΗΠΙΟΥ"

Transcript

1 Βουγιούκα Καλλιόπη 1, Καπάδοχος Θεόδωρος 2 1. Νοσηλεύτρια ΤΕ 2. Καθηγητής Εφαρμογών, Τμήμα Νοσηλευτικής, ΤΕΙ Αθήνας _ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ_ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Το Οξύ Στεφανιαίο Σύνδρομο (ΟΣΣ) αποτελεί μια από τις πιο συχνές και ταυτόχρονα απειλητικές για τη ζωή νόσους. Οι ηλικιωμένοι ασθενείς, λόγω της συννοσηρότητας αλλά και των αλλαγών στην ανατομία και την φυσιολογία του σώματος, παρουσιάζουν κάποιες διαφοροποιήσεις ως προς την κλινική εμφάνιση της νόσου και τα συνήθη συμπτώματα. Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας σχετικά με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που παρουσιάζουν τα ηλικιωμένα άτομα με ΟΣΣ. Μέθοδος: Για τη συλλογή των στοιχείων έγινε ανασκόπηση της διεθνούς και ελληνικής βιβλιογραφίας της τελευταίας δεκαπενταετίας, στα ηλεκτρονικά αποθετήρια Pubmed και Sciencedirect, με τις λέξεις κλειδιά: «οξέα στεφανιαία σύνδρομα», «ηλικιωμένοι», «διάγνωση», «αντιμετώπιση», «θρομβόλυση», «ηλεκτροκαρδιογράφημα», καθώς και συνδυασμό αυτών. Αποτελέσματα: H ανασκόπηση της βιβλιογραφίας έδειξε ότι τα ηλικιωμένα άτομα με ΟΣΣ παρουσιάζουν πιο άτυπα συμπτώματα, όπως από το γαστρεντερικό ή το αναπνευστικό σύστημα και εμφανίζουν πιο σπάνια το τυπικό θωρακικό άλγος. Οι διαγνωστικές μέθοδοι είναι ίδιες για όλες τις ηλικίες, με τη διαφορά ότι οι ηλικιωμένοι ασθενείς έχουν συχνά αλλοιώσεις στο καρδιογράφημα που δυσχεραίνουν τη διάγνωση και για αυτό χρειάζεται μεγαλύτερη προσοχή στην λήψη του, ενώ βοηθάει ιδιαίτερα η σύγκριση με προηγούμενη καταγραφή, εάν υπάρχει. Όσον αφορά τη θεραπευτική αγωγή, απαιτείται μεγαλύτερη προσοχή στους ηλικιωμένους ασθενείς λόγω της συνοσηρότητας που συχνά υπάρχει, ενώ αλλάζει αρκετά η διαδικασία του μεταβολισμού των φαρμάκων από τον οργανισμό. Επίσης οι ηλικιωμένοι ασθενείς φαίνεται ότι καθυστερούν ιδιαίτερα στην αναζήτηση ιατρικής φροντίδας και αυτό μπορεί να επιδεινώσει την κατάστασή τους. Συμπεράσματα: Τα συμπτώματα στα ηλικιωμένα άτομα που πάσχουν από ΟΣΣ είναι σε μεγάλο βαθμό ίδια με εκείνα των νεότερων ασθενών, υπάρχουν όμως πολλά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τους οι επαγγελματίες υγείας, κυρίως λόγω της συνοσηρότητας και των αλλαγών στην ανατομία και φυσιολογία των ηλικιωμένων. Λέξεις Κλειδιά: Οξύ Στεφανιαίο Σύνδρομο, ηλικιωμένοι, διαχείριση. Υπεύθυνος αλληλογραφίας: Καπάδοχος Θεόδωρος, Ρ. Φεραίου 40, Π. Φάληρο, ΤΚ 17563, τηλ , kapadohos.ted@gmail.com Rostrum of Asclepius - To Vima tou Asklipiou Journal Volume 14, Issue 1 (January March 2015) REVIEW The Acute Coronary Syndrome in elderly patients Vougiouka Kalliopi 1, Kapadohos Theodore 2 1. RN 2. Lecturer, Department of Nursing, Technological Educational Institute of Athens, Greece ABSTRACT The Acute Coronary Syndrome (ACS) is one of the most common and also life-threatening diseases. Elderly patients due to comorbidity and changes in anatomy and physiology of the body, present some differentiation in the clinical presentation of the disease and common symptoms. Aim: The purpose of this study was to review the literature about the specific characteristics that elderly people with ACS present. Method: A review of international and Greek bibliography of the last fifteen years was carried out for the collection of data, in the electronic repositories Pubmed and Sciencedirect, using the key-words: acute coronary syndromes, elderly, diagnosis, treatment, thrombolysis, electrocardiogram and also a combination of them. Results: The review of literature showed that elderly people with ACS present more atypical symptoms such as Σελίδα 19

2 Τρίμηνη, ηλεκτρονική έκδοση του Τμήματος Νοσηλευτικής, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας gastrointestinal and respiratory problems and less the typical chest pain. The diagnostic methods are the same for all ages, except that older patients often have changes on electrocardiogram that complicate the diagnosis and so they need more attention in management and a comparison with a previous recording, if available, is especially helpful. Regarding the therapy, greater caution is needed in elderly patients, because of comorbidities that often exist, while the process of drug metabolism by the body changes. Furthermore, elderly patients seem to particularly delay in seeking medical care and this can aggravate their condition. Conclusions: The symptoms of elderly people who suffer from ACS are to a great degree the same with those of younger patients. There are, however, many particular characteristics that health professionals have to take into account, mainly because of the comorbidities and changes in anatomy and physiology of elderly patients. Keywords: Acute Coronary Syndrome, elderly, management. Corresponding Author: Kapadohos Theodore, 40 R. Feraiou str. P. Faliro, PC 17563, tel , kapadohos.ted@gmail.com ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τ ο Οξύ Στεφανιαίο Σύνδρομο (ΟΣΣ) χρησιμοποιείται ως όρος για ένα φάσμα κλινικών διαταραχών που προκαλείται από την οξεία ισχαιμία του μυοκαρδίου και περιλαμβάνει την ασταθή στηθάγχη, το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου (ΟΕΜ) χωρίς ανάσπαση του ST τμήματος (NSTEMI - Non ST Elevation Myocardial Infarction) και το οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου με ανάσπαση του ST τμήματος (STEMI ST Elevation Myocardial Infarction). 1 Ο όρος αυτός αντιπροσωπεύει μια απειλητική για τη ζωή εκδήλωση της αθηροσκλήρωσης, που επιδεινώνεται συνήθως από οξεία θρόμβωση, η οποία προκαλείται από ρήξη ή διάβρωση της αθηροσκληρωτικής στεφανιαίας πλάκας, με ή χωρίς ταυτόχρονη αγγειοσύσπαση, προκαλώντας μια ξαφνική και κρίσιμη μείωση στη ροή του αίματος. Στην πολύπλοκη διαδικασία που οδηγεί στη ρήξη της πλάκας, η φλεγμονή αποτελεί βασικό παθοφυσιολογικό στοιχείο. 2 Η κατάταξη των ΟΣΣ κρίνεται από δύο βασικά δεδομένα: Την ύπαρξη ή όχι ανάσπασης του ST τμήματος στο ηλεκτροκαρδιογράφημα (ΗΚΓ) και την ανίχνευση τυχόν μυοκαρδιακής βλάβης, κυρίως μέσω της ανίχνευσης θετικής Τροπονίνης Τ ή Ι αλλά και από τα ένζυμα Κρεατινική Κινάση (CK) και το ισοένζυμο MB (CK-MB). Η διάκριση μεταξύ των ΟΣΣ είναι σημαντική για την ανάπτυξη κατάλληλων θεραπευτικών στρατηγικών. 2,3 Ο όρος ηλικιωμένοι ή τρίτη ηλικία πρωτοεμφανίσθηκε στη γαλλική βιβλιογραφία και αναφέρεται στην ομάδα των ατόμων που έχουν ξεπεράσει τα 65 έτη ζωής. 4 Τα Οξέα Στεφανιαία Σύνδρομα δεν διαφοροποιούνται σε περιπτώσεις ηλικιωμένων ατόμων καθώς η διάκριση παραμένει ίδια, όπως όταν προσβάλλονται και νεότεροι ασθενείς. Επίσης, οι διαγνωστικές μέθοδοι και οι βασικές αρχές θεραπείας είναι ίδιες. Παρουσιάζονται όμως Σελίδα 20

3 κάποιες διαφορές στην συμπτωματολογία, κλινική εικόνα, τη διάγνωση και τη θεραπεία καθώς υπάρχουν αλλοιώσεις στο της νόσου. Επίσης, χρησιμοποιήθηκαν 4 καρδιαγγειακό σύστημα, διαφοροποιούνται επιστημονικά βιβλία στον τομέα της οι παράγοντες κινδύνου και πολλές φορές η καρδιολογίας και της γηριατρικής. θεραπεία θα πρέπει να προσαρμόζεται στα συνοδά προβλήματα υγείας που έχει ο Αποτελέσματα ηλικιωμένος. 5 Τα ΟΣΣ, που περιλαμβάνουν την ασταθή στηθάγχη και το ΟΕΜ, είναι οι κύριες αιτίες Σκοπός θανάτου στους ηλικιωμένους άνω των 65 Σκοπός της παρούσας εργασίας ήταν η ετών. Η ηλικία είναι ένας σημαντικός ανασκόπηση της σύγχρονης βιβλιογραφίας καθοριστικός παράγοντας στην ομάδα αυτή σχετικά με τις ιδιαιτερότητες που των ασθενών. 6 Η καρδιαγγειακή λειτουργία παρουσιάζουν τα ηλικιωμένα άτομα (άνω επηρεάζεται με διάφορους τρόπους από τη των 65 ετών) με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο. γενική φθορά του οργανισμού λόγω γήρανσης. Όσο μεγαλώνει το άτομο αλλάζει Μέθοδος το μέγεθος της καρδιάς, διαφοροποιούνται οι Για την συλλογή των στοιχείων έγινε βαλβίδες και το ενδοθήλιο των αγγείων. Οι ανασκόπηση της διεθνούς και ελληνικής αλλαγές αυτές έχουν διάφορες επιπτώσεις: βιβλιογραφίας, της τελευταίας δεκαετίας. Η 1. Μειώνεται η εφεδρία της καρδιάς, λόγω συλλογή των άρθρων έγινε μέσω των αύξησης της περιφερικής αντίστασης και επιστημονικών αποθετηρίων pubmed και της λίμνασης του αίματος στην sciencedirect, με τη χρήση των ακόλουθων περιφέρεια. λέξεων κλειδιών: «οξέα στεφανιαία 2. Μειώνεται η καρδιακή παροχή λόγω σύνδρομα», «ηλικιωμένοι», «διάγνωση», μείωσης του όγκου του αίματος και «θεραπεία», «θρομβόλυση», επιβράδυνσης της καρδιακής «ηλεκτροκαρδιογράφημα», καθώς και λειτουργίας. συνδυασμό αυτών. Από τα 1199 άρθρα που 3. Μειώνεται η ροή στα στεφανιαία αγγεία. ανασύρθηκαν μέσω των αποθετηρίων, μόνο 4. Παρουσιάζεται αλλαγή στην καρδιακή 185 σχετίζονταν με τα Οξέα Στεφανιαία συχνότητα και τον καρδιακό ρυθμό. Σύνδρομα και τους ηλικιωμένους, ενώ για την 5. Αυξάνεται η περιφερική αγγειακή ανάλυση επιλέχθηκαν τελικά τα 17, καθώς αντίσταση. 4 σχετίζονταν αποκλειστικά με τις ιδιαιτερότητες στις ηλικιακές ομάδες, την Αρτηριοσκλήρυνση Σελίδα 21

4 Τρίμηνη, ηλεκτρονική έκδοση του Τμήματος Νοσηλευτικής, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας Η συχνότητα των αρτηριοσκληρυντικών βλαβών των στεφανιαίων αγγείων είναι μεγαλύτερη και πιο έντονη στους ηλικιωμένους. Κατά τη γήρανση, το ποσό της ελαστίνης του αρτηριακού τοιχώματος μειώνεται κατά το 1/3, με συνέπεια τα ελαστικά πέταλα που οριοθετούν το διάμεσο χιτώνα να εμφανίζονται λεπτά και διακεκομμένα. Υπάρχει επίσης προοδευτική εναπόθεση ασβεστίου και λιπιδίων στο διάμεσο χιτώνα. Αδιαφοροποίητα μυϊκά κύτταρα μεταναστεύουν προς τον έσω χιτώνα αναπτύσσοντας συνδετικό ιστό, προκαλώντας έτσι πάχυνση και ίνωση του έσω χιτώνα. Ο συνδυασμός αυτός της πάχυνσης και της ίνωσης με ταυτόχρονη συσσώρευση λιπιδίων και ασβεστίου, προκαλεί βλάβες όμοιες με αυτές της αρτηριοσκλήρυνσης. 5 Στηθάγχη Στους ηλικιωμένους η στηθάγχη είναι ηπιότερη και συχνά είναι δύσκολη η διαφοροδιάγνωση μεταξύ πραγματικού στηθαγχικού πόνου και θωρακικού άλγους άλλης αιτιολογίας. Αντίθετα η κλινική εξέλιξη του ΟΕΜ είναι όμοια σε όλες τις ηλικίες. Όμως υπάρχουν ορισμένες διαφορές στη συχνότητα εμφάνισης ορισμένων συμπτωμάτων και σημείων στους ηλικιωμένους. 5 Σύμφωνα με τα αποτελέσματα πολλών μελετών, οι ηλικιωμένοι ασθενείς με ΟΣΣ παρουσιάζουν πιο άτυπα συμπτώματα Συγκεκριμένα, οι Han και συν., 10 υποστηρίζουν πως τα άτυπα συμπτώματα των ηλικιωμένων ασθενών οφείλονται σε αλλαγές στην αντίληψη του σπλαχνικού πόνου, παρόλο που οι μηχανισμοί αυτοί δεν είναι ξεκάθαροι. Οι Wojakowski και συν., 9 Han και συν., 10 και Hwang και συν., 11 παρατήρησαν ότι οι ηλικιωμένοι ασθενείς που διακομίζονταν στο νοσοκομείο, ανέφεραν πιο συχνά ως σύμπτωμα τη δυσπεψία, την κοιλιακή δυσφορία, τη ναυτία ή τον έμετο, τη δύσπνοια και την εφίδρωση, ενώ λιγότερο συχνά ανέφεραν πόνο στο στήθος, στο χέρι ή στον ώμο. Στην έρευνα των Wojakowski και συν., 9 φάνηκε ότι σε ασθενείς ηλικίας άνω των 85 ετών, μόνο το 40% των περιπτώσεων ανέφερε πόνο στο στήθος. Παράγοντες κινδύνου Οι ασθενείς ηλικίας κάτω των 75 ετών έχουν διαφορετικούς παράγοντες κινδύνου για ΟΣΣ από εκείνους άνω των 75 ετών. 9 Οι νεότεροι ασθενείς φάνηκε ότι παρουσιάζουν πιο συχνά παχυσαρκία, ιστορικό καρδιακής ανεπάρκειας και είναι καπνιστές, ενώ οι ασθενείς άνω των 75 ετών είχαν πιο συχνά ιστορικό στεφανιαίας νόσου, σακχαρώδη διαβήτη και υπέρταση. Επιπλέον δεδομένα προσθέτει και η έρευνα των Hwang και συν., 11 όπου μελετήθηκαν 931 ασθενείς με διάγνωση εισαγωγής ΟΣΣ. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της πολυπαραγοντικής ανάλυσης, οι ασθενείς νεότερης ηλικίας (<70 έτη) είχαν πιο συχνά τον σακχαρώδη διαβήτη Σελίδα 22

5 και την υπερλιπιδαιμία ως παράγοντα επιπτώσεις της στη νοσηρότητα και κινδύνου, ενώ οι μεγαλύτερης ηλικίας θνησιμότητα των ατόμων αυτών δεν έχει ασθενείς είχαν τις χρόνιες νόσους όπως το επαρκώς εκτιμηθεί. Σύμφωνα με τον αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή την χρόνια Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ως αποφρακτική πνευμονοπάθεια. αναιμία προσδιορίζεται η κατάσταση όπου η Σε ανασκοπική μελέτη που έγινε από τους τιμή της αιμοσφαιρίνης είναι <13g/dL στους Kunadian και συν., 13 το 2013, αναδείχθηκε ότι άνδρες και <12g/dL στις γυναίκες. 15 Οι η βιταμίνη D είναι συχνά ανεπαρκής σε ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες από το ηλικιωμένους, πολλοί εκ των οποίων είχαν European Society of Cardiology (ESC) το πάθει ΟΕΜ. Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D 2011, αναφέρουν την αναιμία ως σημαντικό μπορεί να συμβάλλει στην αθηροσκλήρωση παράγοντα κινδύνου για την διαχείριση των και στον σχηματισμό θρόμβου μέσω NSTEMI, τόσο για ισχαιμικές όσο και για διαφόρων μηχανισμών. Επιπλέον η αιμορραγικές επιπλοκές. 2 Το 2012 το ESC ανεπάρκεια της βιταμίνης D έχει συνδεθεί με εξέδωσε αναθεωρημένες κατευθυντήριες καρδιακή ανεπάρκεια, αυξημένη εναπόθεση γραμμές για την διαχείριση των STEMI με ασβεστίου στις αρτηρίες, αυξημένη αναιμία, αναφέροντας μάλιστα την αναιμία αρτηριακή ακαμψία και ενδοθηλιακή ως παράγοντα κινδύνου για δυσμενέστερη δυσλειτουργία στην αγωγιμότητα και την πρόγνωση, υποδεικνύοντας ότι η διπλή αντοχή των αιμοφόρων αγγείων, αντιαιμοπεταλιακή αγωγή θα πρέπει να ανεξαρτήτως των γνωστών παραγόντων δίνεται με προσοχή. Προτείνουν την ακριβή κινδύνου. Η μελέτη καταλήγει στο μέτρηση της αιμοσφαιρίνης για τη συμπέρασμα ότι σε ασθενείς με στεφανιαία διαστρωμάτωση του κινδύνου και να δίνεται νόσο και ασθενείς υψηλού κινδύνου ιδιαίτερη προσοχή στην αντιθρομβωτική μεγαλύτερης ηλικίας που παρουσιάζουν ΟΣΣ, θεραπεία. 16 θα ήταν προς όφελός τους εάν έπαιρναν Μετά την πολυπαραγοντική ανάλυση, στην συμπληρώματα βιταμίνης D. 13 έρευνα των Hwang και συν., 11 έγινε Η έρευνα των Savonitto και συν., 14 αναπροσαρμογή των δεδομένων με βάση το επισημαίνει ότι η αναιμία είναι ένας φύλλο και το είδος των ΟΣΣ. Σύμφωνα με τα σημαντικός παράγοντας κινδύνου, ο οποίος αποτελέσματα, ο διαβήτης και η όμως δεν είναι ακόμα ιδιαίτερα γνωστός, ούτε υπερλιπιδαιμία ήταν θετικοί παράγοντες για έχει ερευνηθεί πλήρως. Η αναιμία στις την εμφάνιση άτυπων συμπτωμάτων στους μεγάλες ηλικίες, τόσο στους άνδρες όσο και νεότερους ασθενείς, ενώ στους ηλικιωμένους στις γυναίκες, είναι συχνό εύρημα και οι ήταν συνθήκες όπως το εγκεφαλικό Σελίδα 23

6 Τρίμηνη, ηλεκτρονική έκδοση του Τμήματος Νοσηλευτικής, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας επεισόδιο ή η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, ευρήματα με τα οποία συμφωνεί και η έρευνα των Savonitto και συν. 14 Οι δύο αυτές έρευνες ενισχύουν την άποψη πως οι ηλικιωμένοι συνήθως εμφανίζουν άτυπα συμπτώματα, ενώ το βασικό αίτιο εισαγωγής στο νοσοκομείο δεν είναι ο θωρακικός πόνος αλλά γαστρεντερολογικά ή αναπνευστικά συμπτώματα. 11,14 Αντίθετα με τα ανωτέρω αποτελέσματα, η ανασκοπική μελέτη των Gills και συν., 17 υποστηρίζει ότι σε ασθενείς άνω των 65 ετών, ο πόνος στο στήθος είναι το πιο συχνό σύμπτωμα στους ηλικιωμένους με ΟΣΣ όταν φθάνουν στο νοσοκομείο. Τα τρία πιο συνηθισμένα συμπτώματα των ηλικιωμένων σε αυτή την έρευνα ήταν πόνος στο στήθος (50-80%), δύσπνοια (40-60%) και εφίδρωση (15-56%). Περίπου 20% ανέφεραν ναυτία και πόνο στην πλάτη. Πόνος στο αριστερό χέρι παρατηρήθηκε πιο συχνά (23-35%) απ ότι στο δεξί (6-15%), ενώ μόνο το 24% των ηλικιωμένων δεν ανέφερε πόνο στο στήθος. Η διαφοροποίηση αυτή πιθανόν να οφείλεται στη μέθοδο που ακολουθήθηκε από τους ερευνητές ή και στο διαφορετικό δείγμα πληθυσμού. Στην έρευνα των Hwang και συν., 11 παρατηρήθηκε, ότι η απουσία θωρακικού πόνου κατά την είσοδο του ηλικιωμένου στο νοσοκομείο ήταν ο πιο σημαντικός παράγοντας που οδηγούσε σε χαμηλότερα ποσοστά χρήσης θρομβολυτικής θεραπείας και συσχετίστηκε με νοσοκομειακές επιπλοκές καθώς και με αυξημένο κίνδυνο ενδονοσοκομειακού θανάτου, σε σύγκριση με τους ασθενείς που προσέρχονταν με τα τυπικά συμπτώματα ΟΣΣ. Η έρευνα καταλήγει ότι, τα άτυπα συμπτώματα θέτουν δυσκολία στο να προσδιοριστεί εάν ο ασθενής έχει καρδιακό πρόβλημα, οδηγώντας έτσι σε καθυστέρηση στη λήψη απόφασης και στην έναρξη θεραπείας. Οι Metha και συν., 7 αναφέρουν πως οι πιο συχνές επιπλοκές στους ηλικιωμένους είναι οι καρδιαγγειακές επιπλοκές, περιλαμβανομένων της υπότασης, του shock, της κολπικής μαρμαρυγής, της καρδιακής ανεπάρκειας και του εγκεφαλικού επεισοδίου, ενώ από μη καρδιαγγειακές επιπλοκές περιλαμβάνονταν η πνευμονία και η νεφρική ανεπάρκεια. Στις έρευνες των Wojakowski και συν., 9 και Han και συν., 10 καθώς και στην ανασκοπική μελέτη των Gills και συν., 17 από τα αποτελέσματα βρέθηκε πως οι ηλικιωμένοι ασθενείς περιμένουν περισσότερο χρόνο πριν από την αναζήτηση ιατρικής φροντίδας και αυτό μπορεί να μειώσει το θεραπευτικό αποτέλεσμα. Επιπλέον οι Han και συν., 10 αναφέρουν τους λόγους αυτής της καθυστέρησης των ηλικιωμένων, οι οποίοι είναι η λανθασμένη αντίληψη που έχουν οι ασθενείς ότι δεν είναι αρκετά σοβαρή η κατάστασή τους για να καλέσουν τις πρώτες βοήθειες και το αίσθημα Σελίδα 24

7 ενοχής που έχουν συχνά όταν ζουν μόνοι τους αξιολογείται η ύπαρξη άνοιας, οι καθημερινές και πρέπει να καλούν μέλη της οικογένειάς δραστηριότητες του ηλικιωμένου όπως και τους σε βοήθεια, καθώς δεν μπορούν να πιθανά προβλήματα από άλλα όργανα. 19 συνδέσουν τα συμπτώματά τους με τα ΟΣΣ. Επίσης στις ίδιες έρευνες φάνηκε ότι οι Ηλεκτροκαρδιογράφημα ηλικιωμένοι ασθενείς έχουν υψηλότερο Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες, το δείκτη θνησιμότητας που πιθανότατα ΗΚΓ πρέπει να λαμβάνεται σε κάθε ασθενή με οφείλεται στις μεγάλες καθυστερήσεις που πόνο στο στήθος μέσα σε δέκα λεπτά από την παρουσιάζουν μέχρι να αναζητήσουν βοήθεια προσέλευσή του. Η έρευνα των Wojakowski και να διακομιστούν σε νοσοκομείο. 9,10,17 και συν., 9 ανέδειξε μια σημαντική καθυστέρηση στην λήψη αρχικού ΗΚΓ σε Διάγνωση του ΟΕΜ στους ηλικιωμένους ασθενείς >85 ετών. Το μη διαγνωστικό αρχικό Το ΗΚΓ είναι το πιο σημαντικό διαγνωστικό ΗΚΓ σε ηλικιωμένους είναι δυο φορές πιο εργαλείο για την αξιολόγηση ασθενών με ΟΣΣ, συχνό απ ότι σε νεότερους ασθενείς. Πολλοί λόγω της καθολικής διαθεσιμότητάς του, του ασθενείς με στηθάγχη έχουν φυσιολογικό χαμηλού κόστους και της απλότητάς του. 18 Οι ΗΚΓ ηρεμίας. 5 απαραίτητες διαγνωστικές εξετάσεις στους Οι Sakai και συν., 19 σε μια ανασκοπική μελέτη ηλικιωμένους συμπεριλαμβάνουν το ΗΚΓ, τα που έγινε το 2000, τόνισαν πως οι καρδιακά ένζυμα ορού και πολλές φορές το ηλικιωμένοι ασθενείς συχνά έχουν ανωμαλίες ηχοκαρδιογράφημα. 19 στο ΗΚΓ όπως αποκλεισμό αριστερού Είναι σημαντικό να λαμβάνεται το ιστορικό σκέλους, αλλοιώσεις του ST τμήματος και του του ασθενούς προσεκτικά και να κύματος Τ. Σε περιπτώσεις με αποκλεισμό προσδιορίζεται ο χρόνος εμφάνισης. Ωστόσο, αριστερού σκέλους είναι δύσκολο να η λήψη ιστορικού στους ηλικιωμένους είναι διαγνωστεί ΟΕΜ από τα ευρήματα του ΗΚΓ. πολλές φορές δύσκολη εξαιτίας των Γι αυτό η λήψη του πρέπει να γίνεται με προβλημάτων μνήμης που παρουσιάζουν, της προσοχή, ενώ βοηθάει πολύ η ύπαρξη συχνά εμφανιζόμενης άνοιας και του παλαιότερων καταγραφών, όταν είναι γεγονότος ότι ζουν μόνοι. Ο χρόνος έναρξης διαθέσιμες, ώστε να συγκρίνονται με την του ΟΕΜ είναι σημαντικός ιδίως όταν πρόσφατη. Επιπρόσθετα οι αλλαγές στο ΗΚΓ αποφασίζεται θρομβολυτική θεραπεία. που μοιάζουν με ΟΕΜ μπορεί να Επίσης όταν αποφασίζεται θρομβόλυση, είναι προκαλούνται από άλλα προβλήματα, όπως η σημαντικό εκτός από το ιστορικό και τα διάχυτη ενδοαγγειακή πήξη, η μετάγγιση ευρήματα της κλινικής εξέτασης να αίματος, η πνευμονία, η μόλυνση και το Σελίδα 25

8 Τρίμηνη, ηλεκτρονική έκδοση του Τμήματος Νοσηλευτικής, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας εγκεφαλικό επεισόδιο στους ηλικιωμένους. 19 Η έρευνα των Karen και συν., 20 συμφωνεί με την προηγούμενη μελέτη σχετικά με την δυσκολία στην διάγνωση ΟΣΣ, όταν υπάρχει αποκλεισμός αριστερού σκέλους. Προσθέτει επίσης, ότι η κοινή εμφάνιση καρδιακής ανεπάρκειας και άτυπων συμπτωμάτων σε ηλικιωμένους ασθενείς μπορεί να αποσπάσουν τη διάγνωση μακριά από το ΟΕΜ. Ηχοκαρδιογράφημα Το ηχοκαρδιογράφημα είναι χρήσιμη εξέταση για τη διάγνωση ασθενών με ΟΕΜ. Εάν παρουσιάζεται ανώμαλη κίνηση του μυοκαρδιακού τοιχώματος, η διάγνωση ΟΕΜ είναι απόλυτη. Ωστόσο μερικοί ηλικιωμένοι παρουσιάζουν κακή ηχογραφική εικόνα εξαιτίας πνευμονικού οιδήματος ή άλλων παραγόντων. Σε αυτές τις περιπτώσεις η διάγνωση ΟΕΜ είναι πιο δύσκολη. 19 Καρδιακά ένζυμα Η διάγνωση της νέκρωσης του μυοκαρδίου πρέπει να επιβεβαιώνεται με τον προσδιορισμό των ενζύμων. Η μέτρηση των επιπέδων της CK, της CK MB και ιδιαίτερα της Τροπονίνης Τ και I θα πρέπει να πραγματοποιείται άμεσα. Η αύξηση όμως των ενζύμων μπορεί να οφείλεται και σε άλλα αίτια όπως οξεία δεξιά καρδιακή ανεπάρκεια μετά από πνευμονική εμβολή ή αριστερή καρδιακή ανεπάρκεια λόγω αρτηριακής υπέρτασης. 5,19 Θεραπεία στους ηλικιωμένους Λίγες μελέτες έχουν περιγράψει επαρκώς τα αποτελέσματα της θεραπείας σε ηλικιωμένους ασθενείς με ΟΣΣ. Στην έρευνα των Karen και συν., 20 τονίζεται ότι οι ηλικιωμένοι ασθενείς έχουν ευπάθεια σε φάρμακα με υποτασική δράση, όπως νιτρώδη και ανταγωνιστές ασβεστίου, αλλά και σε φάρμακα που επηρεάζουν τα εγκεφαλικά αποτελέσματα όπως τους β-αναστολείς. Στην έρευνα των Wojakowski και συν., 9 που έγινε στο Ηνωμένο Βασίλειο, βρέθηκε ότι η ηπαρίνη και οι στατίνες χρησιμοποιούνται λιγότερο συχνά σε ηλικιωμένους με ΟΣΣ. Το πρόβλημα είναι ακόμη πιο εμφανές σε σχέση με την χρήση της στρατηγικής πρώιμης αγγειοπλαστικής, παρά το γεγονός ότι πρόσφατη έρευνα των Savonitto και συν., 14 υποστηρίζει την εφαρμογή της. Λόγω όμως του υψηλού ποσοστού συνοσηρότητας που έχουν οι ηλικιωμένοι, όπως π.χ. νεφρική ανεπάρκεια, μειώθηκε η επεμβατική θεραπεία της αγγειοπλαστικής για το φόβο των επιπλοκών. Επίσης όταν ένας ηλικιωμένος έχει μειωμένη νεφρική και ηπατική λειτουργία, εκτός από τις άλλες συνυπάρχουσες παθήσεις, τότε πρέπει να τροποποιείται η φαρμακευτική αγωγή του, γιατί τα φάρμακα αποβάλλονται από τους νεφρούς και απαιτείται προσαρμογή της δόσης ή ακόμη και διακοπή τους. 6,9 Οι Σελίδα 26

9 παράγοντες που επηρεάζουν τα επίπεδα ενός Αντιθρομβωτική θεραπεία φαρμάκου στο πλάσμα είναι: Τα American College of Cardiology και 1. Η απορρόφηση: Οι αλλαγές που American Heart Association (ACC και AHA) παρατηρούνται στο γαστρεντερικό καθώς και οι ευρωπαϊκές κατευθυντήριες σωλήνα των ηλικιωμένων περιορίζουν οδηγίες από το ESC συνιστούν τη χρήση την απορρόφηση των φαρμάκων. ασπιρίνης όπου υπάρχει υποψία ΟΣΣ. 2. Η κατανομή: Με την ενηλικίωση ο Ακολούθως συνιστάται ημερησίως σε δόση ενεργητικός και λειτουργικός ιστός από 81 έως 325mg, χωρίς να χρειάζεται αντικαθιστάται από λίπος. Φάρμακα που τροποποίηση με βάση την ηλικία. Το όφελος συσσωρεύονται σε λιπώδης ιστούς έχουν της ασπιρίνης είναι μεγάλο για την πρόληψη μεγαλύτερης διάρκειας αποτέλεσμα. ενός θανατηφόρου ΟΕΜ, παρέχοντας μείωση 3. Η απέκκριση: Η μειωμένη σπειραματική του κινδύνου κατά 22%. Οι οδηγίες διήθηση και ροή αίματος στα νεφρά των συνιστούν την κλοπιδογρέλη ως εναλλακτική ηλικιωμένων καθώς και η μειωμένη λύση για την ασπιρίνη. 6 σωληναριακή λειτουργία, παρεμποδίζουν Οι κατευθυντήριες γραμμές των ACC, AHA και την απέκκριση πολλών φαρμάκων. του ESC συνιστούν τη χρήση αναστολέων της 4. Ο μεταβολισμός: Στους ηλικιωμένους γλυκοπρωτεΐνης IIb/IIa (GP IIb/IIIa) σε παρατηρείται μείωση της ηπατικής ασθενείς στους οποίους προβλέπεται να αιμάτωσης και ελάττωση της εφαρμοστεί αγγειοπλαστική, αλλά και σε δραστηριότητας των ενζύμων με ασθενείς υψηλού κινδύνου στους οποίους δεν αποτέλεσμα να επιβραδύνεται ο έχει προγραμματιστεί μια επεμβατική μεταβολισμός των φαρμάκων. στρατηγική. Πρέπει όμως να λαμβάνεται 5. Η αλληλεπίδραση: Στα ηλικιωμένα άτομα υπόψη η ταυτόχρονη χρήση τους με από του παρουσιάζεται ελάττωση του αριθμού στόματος αντιαιμοπεταλική και των ζώντων και δραστήριων κυττάρων. αντιθρομβωτική θεραπεία, για τον κίνδυνο Το φαινόμενο αυτό δημιουργεί αιμορραγίας κυρίως στους ηλικιωμένους. προβλήματα, μεταξύ των οποίων και η Όσον αφορά τους ηλικιωμένους τονίζεται η ελάττωση της δραστηριότητας ή και η σημασία της εκτίμησης της κάθαρσης υπερεκτίμηση της δράσης των κρεατινίνης, όταν λαμβάνουν αναστολείς GP φαρμάκων. 4 IIb/IIIa, καθώς και η ρύθμιση της δοσολογίας, διότι αποβάλλεται από τους νεφρούς. 6 Οι κατευθυντήριες γραμμές από τους ACC, AHA και ESC συνιστούν τη χρήση Σελίδα 27

10 Τρίμηνη, ηλεκτρονική έκδοση του Τμήματος Νοσηλευτικής, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας αντιθρομβωτικής θεραπείας ως συμπλήρωμα της ασπιρίνης σε ασθενείς με NSTEMI. Στις κλασματοποιημένες ηπαρίνες οι δόσεις γίνονται με βάση το βάρος του ασθενούς. Όσον αφορά τις ηπαρίνες χαμηλού μοριακού βάρους φαίνεται να προτιμώνται στους ηλικιωμένους ασθενείς, ιδίως όταν χορηγούνται σε προσαρμοσμένη δοσολογία και ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος αιμορραγίας. 6 Σε ασθενείς όμως που υποβάλλονται σε πρωτογενή αγγειοπλαστική, είναι εύλογο να χρησιμοποιηθεί μπιβαλιρουδίνη παρά ηπαρίνη και αναστολέας γλυκοπρωτεΐνης IIb/IIa, λόγω του μικρότερου κινδύνου που έχουν. 14 Η χρήση των αντιπηκτικών και αντιαιμοπεταλιακών παραγόντων σε ηλικιωμένους ασθενείς απαιτεί προσεκτική προσαρμογή της δοσολογίας και συνετή αξιολόγηση του κινδύνου αιμορραγίας. Μια σειρά παθοφυσιολογικών και φαρμακολογικών μεταβλητών επηρεάζουν το μεταβολισμό των φαρμάκων και την κατά διαφορετικό τρόπο προδιάθεση των ηλικιωμένων σε σύγκριση με τους νεότερους ασθενείς. 14 Θρομβολυτική Θεραπεία Θρομβολυτική θεραπεία συνιστάται σε ασθενείς ηλικίας >75 ετών με ισχυρή κλινική υποψία STEMI. Ασθενείς <75 ετών ωφελούνται λιγότερο από την θρομβολυτική θεραπεία και είναι προτιμότερο να αντιμετωπίζονται με αγγειοπλαστική. Η θρομβολυτική θεραπεία πρέπει να εφαρμόζεται μέχρι 12 ώρες από την στιγμή του εμφράγματος. Εάν περάσουν 12 ώρες δεν υπάρχουν ισχυρά δεδομένα για ωφέλεια από τη θρομβόλυση, εκτός και αν υπάρχουν ενδείξεις ότι η πορεία του εμφράγματος συνεχίζεται. 21,22 Λοιπή φαρμακευτική θεραπεία Οι β-αναστολείς συνιστώνται από τις κατευθυντήριες γραμμές ως συμπληρωματική θεραπεία σε ασθενείς με ΟΕΜ, ανεξάρτητα από την ηλικία ή τον τύπο του ΟΕΜ. Έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν την εξέλιξη του εμφράγματος σε ασθενείς με ασταθή στηθάγχη και προλαμβάνουν νέα εμφράγματα μετά από το αρχικό επεισόδιο. Τα συγκεντρωτικά δεδομένα από την έρευνα των Karen και συν., 20 έδειξαν μια σημαντική μείωση της τάξης του 23%, στη θνησιμότητα των ηλικιωμένων ασθενών που είχαν λάβει ενδοφλέβια β-αναστολείς. Η ενδοφλέβια χορήγηση β-αναστολέων πρέπει όμως να γίνεται με προσοχή στους ηλικιωμένους και να λαμβάνετε υπόψη η πιθανή υπόταση και βραδυκαρδία που μπορεί να προκαλέσουν. 5,20 Τα νιτρώδη, όπως η νιτρογλυκερίνη, βελτιώνουν την παροχή αίματος στην καρδιά, μειώνουν τις ανάγκες της σε οξυγόνο και με τον τρόπο αυτό ανακουφίζουν από την στηθάγχη. Συνήθως λαμβάνονται με την Σελίδα 28

11 μορφή υπογλώσσιου δισκίου. Τα νιτρώδη Βρέθηκε ακόμα, ότι η καθυστερημένη μειώνουν επίσης την αρτηριακή πίεση και αγγειοπλαστική σε ασθενείς με STEMI, πέρα μπορεί να προκαλέσουν ζάλη ακόμη και των 12 ωρών από την έναρξη των απώλεια αισθήσεων, ειδικά στους συμπτωμάτων, μπορεί να εφαρμοστεί με ηλικιωμένους, γι αυτό και πρέπει να αρκετά καλά αποτελέσματα επιτυχίας. Αυτό λαμβάνονται όταν είναι καθιστοί ή είναι σημαντικό επειδή, όπως αναφέρθηκε, οι ξαπλωμένοι. Σε κρίσιμες καταστάσεις είναι ηλικιωμένοι παρουσιάζουν συχνά μεγάλες προτιμότερο να χρησιμοποιείται ενδοφλέβια καθυστερήσεις μέχρι να πάνε στο χορήγηση νιτρογλυκερίνης γιατί γίνεται νοσοκομείο. Σε μια μεγάλη καταγραφή της καλύτερη ρύθμιση της δόσης και έρευνας GRACE (Global Registry of Acute τροποποίηση ανάλογα με την καρδιακή Coronary Events), βρέθηκε ότι ασθενείς 70 συχνότητα και την αρτηριακή πίεση. 6,23 ετών, οι οποίοι υποβλήθηκαν σε Όσον αφορά τους αναστολείς του αγγειοπλαστική έναντι θρομβολυτικής μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης, θεραπείας είχαν λιγότερα επεισόδια νέου είναι επωφελείς σε ηλικιωμένους, ιδίως στη εμφράγματος ή θανάτου. 18,24 ρύθμιση της καρδιακής ανεπάρκειας ή της μειωμένης λειτουργίας της αριστερής Αορτοστεφανιαία παράκαμψη κοιλίας. 20 Σε περιπτώσεις όπου υπάρχουν πολλαπλές Οι στατίνες έχουν μεγαλύτερα οφέλη στους αποφράξεις ή που οι αποφράξεις εκτείνονται ηλικιωμένους για την πρόληψη ενός δεύτερου σε ολόκληρο το μήκος της στεφανιαίας εμφράγματος και την μείωση των επιπέδων αρτηρίας δεν συνιστάται αγγειοπλαστική χοληστερίνης στο αίμα. 23 γιατί έχει μικρές πιθανότητες επιτυχίας. Τότε οι ασθενείς υποβάλλονται σε επέμβαση Αγγειοπλαστική αορτοστεφανιαίας παράκαμψης (CABG, Η αγγειοπλαστική είναι η προτιμότερη Coronary Artery Bypass Graft). Οι στρατηγική σε ηλικιωμένους ασθενείς με περισσότεροι από τους μισούς ασθενείς είναι STEMI. Μπορεί όμως να εφαρμοστεί και ηλικίας άνω των 65 ετών. Κριτήρια για την χωρίς ανάσπαση του ST τμήματος ή σε απόφαση για εγχείρηση αποτελούν, σε συνεχή πόνο στο στήθος. Στην έρευνα των συνάρτηση με την ηλικία του ασθενή, η καλή Karen και συν., 20 η αγγειοπλαστική και η ή κακή γενική του κατάσταση, εάν έχει θρομβολυτική θεραπεία έχουν παρόμοια ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου, άνοια ή αποτελέσματα εάν εφαρμοστούν μέσα σε 3 άλλη νόσο που προκαλεί αναπηρία, οπότε ώρες από την έναρξη των συμπτωμάτων. περιορίζεται το ενδεχόμενο απόφασης για Σελίδα 29

12 Τρίμηνη, ηλεκτρονική έκδοση του Τμήματος Νοσηλευτικής, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας εγχείρηση. Σε ασθενείς άνω των 70 ετών με καλή γενική κατάσταση, η επαναγγείωση του μυοκαρδίου αναμένεται να έχει ευνοϊκά αποτελέσματα. Γενικά όμως οι επεμβάσεις CABG παρουσιάζουν μεγαλύτερους κινδύνους συγκριτικά με τους νεότερους ασθενείς, επειδή οι ηλικιωμένοι έχουν περισσότερες πιθανότητες να πάσχουν και από άλλες παθήσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο, όπως ο διαβήτης και παθήσεις των πνευμόνων και των νεφρών. 5,23 Αποκατάσταση Μετά από ένα ΟΕΜ ή μία επέμβαση CABG, είναι συχνά χρήσιμη η αποκατάσταση του ηλικιωμένου ατόμου. Η ψυχολογική ενίσχυση του ασθενούς πρέπει να αρχίζει αμέσως. Κατά τις πρώτες ημέρες στη μονάδα αντιμετώπισης στεφανιαίας νόσου ή στη μονάδα εντατικής θεραπείας, μια μικρή δραστηριότητα, όπως να κάθεται ο ασθενής στην καρέκλα για αρκετές ώρες την ημέρα, περιορίζει τις ορθοστατικές διαταραχές που προκύπτουν από την παρατεταμένη παραμονή στο κρεβάτι. Στις επόμενες μέρες η κινητικότητα του ηλικιωμένου ασθενούς πρέπει να αυξάνει προοδευτικά κατά τον ίδιο τρόπο με τους νεότερους. 5,23 Μετά την έξοδο από το νοσοκομείο, οι δραστηριότητές του πρέπει να αυξάνονται βαθμιαία. Ένα συνηθισμένο πρόγραμμα άσκησης που συνιστάται για τους ηλικιωμένους είναι η βάδιση που προοδευτικά αυξάνεται τόσο ως προς τον ρυθμό, όσο και ως προς την απόσταση. Οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν και πάλι να αρχίσουν να οδηγούν και να επιστρέψουν στις καθημερινές εργασίες τους, δυο με τέσσερις εβδομάδες μετά την έξοδό τους από το νοσοκομείο. 5,23 Συμπεράσματα Οι ηλικιωμένοι έχουν ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που σχετίζονται με την γήρανση και την πολλαπλή νοσηρότητα της καρδιάς, των αιμοφόρων αγγείων καθώς και όλων των οργάνων συνολικά. Καθυστερούν σημαντικά να αναζητήσουν βοήθεια, υποεκτιμώντας τα συμπτώματα που εμφανίζουν κατά την έναρξη ενός ΟΣΣ. Η συνοσηρότητα και οι αλλαγές στην φυσιολογία τους ενδέχεται να δυσχεράνουν την εκτίμηση από την κλινική εικόνα αλλά και τη διάγνωση των ΟΣΣ. Κατά την θεραπευτική αγωγή απαιτείται μεγαλύτερη προσοχή από ότι σε νεότερους ασθενείς. Ωστόσο, στους ηλικιωμένους ασθενείς πρέπει να δίνονται οι ίδιες ευκαιρίες με τους νεότερους για να ωφελούνται στο μέγιστο δυνατό. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Λάζος Λ, Παρασκευάς Γ. Στοιχεία Ανατομικής του Ανθρώπου. Εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη Σελίδα 30

13 2. Hamm W, Bassand P, Agewall S, Bax J, clinical cardiology. American Heart Boersma E, Bueno H, et al. ESC Guidelines Association 2007; 115: for the management of acute coronary 7. Metha R, Rathore S, Radford M, Wang Y, syndromes in patients presenting without Krumholz M. Acute myocardial infarction persistent ST-segment elevation: The in the elderly: differences by age. Task Force for the management of acute American College of Cardiology 2001; coronary syndromes (ACS) in patients 38(3): presenting without persistent ST-segment 8. Stern S, Behar S, Jeor J, Harpaz D, Gottlieb elevation of the European Society of S. Pressenting symptoms, admission Cardiology (ESC). Eur Heart J 2011; electrocardiogram, management and 32: prognosis in acute coronary syndromes: 3. Καραγκούνης Λ, Ντουλούλης Χ. Οι νέες differences by age. The American Journal κατευθυντήριες οδηγίες για τα οξέα of Geriatric Cardiology 2004; 13(4):188- στεφανιαία σύνδρομα (ACC/AHA 2007)/ 196. Χρονισμός Διενέργειας στεφανιογραφίας 9. Wojakowski W, Tendera M. Acute στο NSTEMI υψηλού κινδύνου (Μελέτη Coronary Syndromes in elderly patients- SYNEPGY) Hospital Chronicles 2008 differences in clinical presentation, ECG (Suppl): findings and access to medical care. 4. Μαλγαρινού Μ, Γουλιά Ε. Η νοσηλεύτρια European Society of Cardiology 2009; κοντά στον υπερήλικα. Πέμπτη έκδοση, 7(22), πρόσβαση: 3/3/2014, online, από: Εκδόσεις Η Ταβίθα, Αθήνα Strasser T. Καρδιαγγειακή περίθαλψη ouncils/ccp/ejournal/volume7/pages/ac στους υπερήλικες. Μετάφραση-επιμέλεια ute-coronary-syndromes-in-elderlypatients.aspx#.u15rcfv_svn. Ζήσης Ν.Π. Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Εκδόσεις Βήτα, Αθήνα Han H, Lindsell J, Hornung W, Lewis T, 6. Karen P, Newby K, Armostrong W, Storrow B, Hoekstra W et al. The elder Cannon C, Gibler B, Rich W. Acute patient with suspected acute coronary coronary care in the elderly, part I: non- syndromes in the emergency department. ST-segment-elevation acute coronary Academic Emergency Medicine 2007; syndromes: a scientific statement for 14(8): healthcare professionals from the 11. Hwang Y, Park H, Shin S, Jeong H. American Heart Association council on Comparison of factors associated with atypical syndromes in younger and older Σελίδα 31

14 Τρίμηνη, ηλεκτρονική έκδοση του Τμήματος Νοσηλευτικής, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας patients with acute coronary syndromes. The Korean academy of medical sciences 2009; 24: Kim K, Jeong H. Atypical Presentation in Patients with Acute Coronary Syndrome. Chapter 8 of open-access book: Acute Coronary Syndromes, edited by Dr M. Brizzio, Intech 2012, πρόσβαση: 28/2/2014, online, από: Kunadian V, Ford A, Bawamia B, Qui W, Manson E. Vitamin D deficiency and coronary artery disease: A review of the evidence. American Heart Journal 2014; 167(3): Savonitto S, Morici N, De Servi S. Treatment of Acute Coronary Syndromes in the Elderly and in Patients With Comorbidities. Rev Esp Cardiol 2014; 67(7): World Health Organization. Nutrition Anaemias. Report of a WHO scientific group. Geneva: World Health Organization Steg G, James K, Atar D, Badano P, Blomstrom-Lundqvist C, Borger A, et al. Task Force on the management of STsegment elevation acute myocardial infarction of the European Society of Cardiology (ESC), Steg. ESC Guidelines for the management of acute myocardial infarction in patients presenting with STsegment elevation Eur Heart J 2012; 33: Gillis N, Arslanian-Engoren C, Struble L, Bloomfield W, Arbor A. Acute Coronary Syndromes in older adults: A review of literature. Journal of Emergency Nursing 2013; 40 (3): Mueller C, Neumann J, Perach W, Perruchoud P, Buettener J. Prognostic value of the admission electrocardiogram in patients with unstable angina/non-stsegment elevation myocardial infarction treated with very early revascularization. American Journal of medicine 2002; 45(7): Sakai M. Diagnostic Approach in the Elderly. Japan Medical Association Journal 2002; 45(7): Κaren Α, Newby K, Armstrong P, Cannon C, Gibler W, Rich M, et al. Acute coronary care in the elderly, part II: ST-segmentelevation acute coronary syndromes: a scientific statement for healthcare professionals from the American Heart Association council on clinical cardiology. Circulation 2007; 115: Berger K, Radford J, Wang Y, Krumholz M. Thrombolytic therapy in older patients. Journal of the American College of Cardiology 2000; 32(2): Κόκκινος Φ, Βάρδας Π, Μανώλης Σ, Παπαστεριάδης Ε, Σιδερής Δ. Κατευθυντήριες οδηγίες για τη διάγνωση Σελίδα 32

15 και τη θεραπεία του εμφράγματος του μυοκαρδίου. Υπουργείο Υγείας και Πρόνοιας, 2002:1-35, πρόσβαση: , online, από: _images/coronary.pdf. 23. Beers H, Jones V. Εγχειρίδιο Η υγεία στην 3η ηλικία. Επιμέλεια Ελληνικής Έκδοσης Βολίκας Κ, Θεοδωράκης Μ. Iατρικές Eκδόσεις Πασχαλίδης, Αθήνα Chauhan S, Kuntz E, Ho L, Cohen J, Popma J, Corrozza P, et al. Coronary artery stending in the aged. Journal of the American College of Cardiology 2001; 37(3): Σελίδα 33

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι MK1118 ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 4 ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΤΣΑΤΟΥ, PHD ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΑΝΑΤΩΝ 450,000 400,000 350,000 300,000 250,000 200,000 150,000 100,000

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ

ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ Α' ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ "ΛΑΪΚΟ" ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΕΤΡΟΣ Π. ΣΦΗΚΑΚΗΣ ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑ-ΝΟΣΟΛΟΓΙΑ 7ου ΕΞΑΜΗΝΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΕΤΟΣ 2017-2018 ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΝΟΣΟΣ - ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ, ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΑ ΑΤΟΜΑ. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΥ.

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ, ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΑ ΑΤΟΜΑ. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΥ. Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ, ΣΕ ΔΙΑΒΗΤΙΚΑ ΑΤΟΜΑ. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΔΙΑΒΗΤΟΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΥ. Καφαντάρης Ι., Μεϊμέτη Ε., Δόνου Α., Βογιατζόγλου Δ. Γενικό Νοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας

Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας Διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση ασθενών της τέταρτης ηλικίας Ν. Τσιγαρίδας, Α. Ράμμος, Β. Μελαδίνης, Κ. Σταμάτης, Β. Τελάκη, Κ.Σιόγκας Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Χατζηκώστα, Καρδιολογική Κλινική, Ιωάννινα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΗΚΓ- ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΗΚΓ- ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΗΚΓ- ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Άνδρας 57 ετών προσέρχεται στα επείγοντα νοσοκομείου παραπονούμενος για θωρακικό άλγος που επεκτείνεται στην κάτω γνάθο και αντανακλά στο αριστερό

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου

Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Γράφει: Ευθυμία Πετράτου, Ειδική Παθολόγος, Υπεύθυνη Ιατρείου Διαταραχής Λιπιδίων, Ιατρικού Π. Φαλήρου Οι δυσλιπιδαιμίες είναι παθολογικές καταστάσεις με διαταραχές των λιπιδίων του αίματος ποσοτικές αλλά

Διαβάστε περισσότερα

24-26 January καρδία, αγγεία & αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια

24-26 January καρδία, αγγεία & αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια καρδία, αγγεία & αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια 24-26 January 2014 Under the Auspices: Hellenic Cardiovascular Research Society Organization: Κosmos Travel Venue: Divani Apollon Palace, Kavouri επιστημονικό

Διαβάστε περισσότερα

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ

Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ Τερζή Κατερίνα ΔΤΗΝ ΑΝΘ ΘΕΑΓΕΝΕΙΟ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Δεν έχω (προσωπικά ή ως μέλος εργασιακής/ερευνητικής ομάδας) ή μέλος της οικογένειάς μου οποιοδήποτε οικονομικό ή άλλου είδους όφελος από

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς στον έλεγχο βιωσιμότητας μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου: ενδιαφέρον περιστατικό

Ο ρόλος της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς στον έλεγχο βιωσιμότητας μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου: ενδιαφέρον περιστατικό ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΚΑΡ ΙΟΛΟΓΙΑΣ Επιστημονική Ένωση Καρδιαγγειακής Απεικόνισης Ο ρόλος της μαγνητικής τομογραφίας καρδιάς στον έλεγχο βιωσιμότητας μετά από έμφραγμα μυοκαρδίου: ενδιαφέρον περιστατικό Ιωάννης

Διαβάστε περισσότερα

Μήπως έχω Σκληρόδερµα;

Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Μήπως έχω Σκληρόδερµα; Για να πληροφορηθώ µýëïò ôçò Σπάνιος ναι... Μόνος όχι Η Πανελλήνια Ένωση Σπανίων Παθήσεων (Π.Ε.Σ.ΠΑ) είναι ο μόνος φορέας, μη κερδοσκοπικό σωματείο, συλλόγων ασθενών σπανίων παθήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Ελένη Αποστολοπούλου

Ελένη Αποστολοπούλου Στρατηγικές θεραπείας και αποτελέσµατα των ασθενών µε έµφραγµα µυοκαρδίου µε ανάσπαση του ST διαστήµατος που µεταφέρονται µετά τη χορήγηση ινωδολυτικού φαρµάκου Ελένη Αποστολοπούλου Μονάδα Εµφραγµάτων

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπευτικό πρωτόκολλο για την τοποθέτηση ενδοστεφανιαίων προθέσεων (stents) στη στεφανιαία νόσο Προτάσεις προς συζήτηση στην αντίστοιχη επιτροπή:

Θεραπευτικό πρωτόκολλο για την τοποθέτηση ενδοστεφανιαίων προθέσεων (stents) στη στεφανιαία νόσο Προτάσεις προς συζήτηση στην αντίστοιχη επιτροπή: Θεραπευτικό πρωτόκολλο για την τοποθέτηση ενδοστεφανιαίων προθέσεων (stents) στη στεφανιαία νόσο Προτάσεις προς συζήτηση στην αντίστοιχη επιτροπή: Εισαγωγή Η πρόσφατη έκδοση των κατευθυντήριων οδηγιών

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ

ΤΑ ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΤΑ ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ Βιβλιογραφική ενημέρωση Γεωργακόπουλος Παναγιώτης Ειδικευόμενος Παθολογίας Παθολογική Κλινική Γ.Ν.Α. ΚΑΤ Ως ΑΕΕ ορίζεται σύµφωνα µε τον Παγκόσµιο

Διαβάστε περισσότερα

Προ εγχειρητικός Καρδιολογικός Έλεγχος

Προ εγχειρητικός Καρδιολογικός Έλεγχος Προ εγχειρητικός Καρδιολογικός Έλεγχος Οδηγίες Συνταγογράφηση γνωματεύσεων Dr ΠΑΠΑΜΙΧΑΗΛ ΑΝΔΡΕΑΣ Καρδιολόγος 1) ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ 2) Βαρύτητα επέμβασης Βαρύτητα επέμβασης 1)χαμηλού κινδύνου 2)μέτριου

Διαβάστε περισσότερα

ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΧΕΣΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Αντιθροµβωτική θεραπεία

ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΧΕΣΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Αντιθροµβωτική θεραπεία ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΗΣ ΝΟΣΟΥ ΣΧΕΣΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ - ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ Αντιθροµβωτική θεραπεία ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ Α ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΚΑΒΑΛΑΣ Δεν

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό

Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Περιφερική αγγειοπάθεια και σακχαρώδης διαβήτης Μια από τις κύριες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΟΜΑΔΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 26-28 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2015 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΜΟΥΣΙΑΜΑ Τ. ΕΓΓΛΕΖΟΠΟΥΛΟΣ Κ. ΤΖΑΝΕΙΟ Γ.Ν. ΠΕΙΡΑΙΑ Tuesday, March 10, 15 Tuesday, March 10, 15 Δεν έχω καμία σύγκρουση

Διαβάστε περισσότερα

Συγκοπτικά επεισόδια καρδιαγγειακής αιτιολογίας: διαγνωστική προσπέλαση

Συγκοπτικά επεισόδια καρδιαγγειακής αιτιολογίας: διαγνωστική προσπέλαση There are no translations available. Γιώργος Κολιός Καρδιολόγος Οι ασθενείς με συγκοπή αποτελούν το 2% των επισκέψεων στα τμήματα έκτακτων περιστατικών. Η ετήσια επίπτωση συγκοπτικών επεισοδίων στα ηλικιωμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ Στέφανος Γρ.Φούσας MD, FESC, FACC Πρόεδρος Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας ΑΓΡΙΝΙΟ 30/9/2016 Καρδιοπάθειες Στεφανιαία νόσος Βαλβιδοπάθειες Μυοκαρδιοπάθειες Περικαρδίτιδες

Διαβάστε περισσότερα

Circulation. 2014;129:e28-e292

Circulation. 2014;129:e28-e292 Σε ασθενείς µε νεφρική δυσλειτουργία Σταµάτης Σ. Μακρυγιάννης, Καρδιολόγος Σε ασθενείς µε νεφρική δυσλειτουργία 30-40% 13% πληθυσµού παρουσιάζουν νεφρική δυσλειτουργία (AHA για τις ΗΠΑ) 6% για τις ηλικίες

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΚΩΝ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ

ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΚΩΝ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΙΣΧΑΙΜΙΚΩΝ ΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ Guidelines of American Heart Association/American Stroke Association 2013 EFNS Guidelines 2011 Royal College of Physicians National Clinical Guidelines

Διαβάστε περισσότερα

Το Xarelto είναι φάρμακο που περιέχει τη δραστική ουσία ριβαροξαβάνη. Διατίθεται σε μορφή δισκίων (2,5, 10, 15 και 20 mg).

Το Xarelto είναι φάρμακο που περιέχει τη δραστική ουσία ριβαροξαβάνη. Διατίθεται σε μορφή δισκίων (2,5, 10, 15 και 20 mg). EMA/230698/2013 EMEA/H/C/000944 Περίληψη EPAR για το κοινό ριβαροξαβάνη Το παρόν έγγραφο αποτελεί σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR) του. Επεξηγεί τον τρόπο με τον οποίο η Επιτροπή

Διαβάστε περισσότερα

Πρόληψη καρδιοπαθειών στις γυναίκες ΜΟΥΣΙΑΜΑ ΤΕΡΕΖΑ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Β Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ HOSPITAL CENTER

Πρόληψη καρδιοπαθειών στις γυναίκες ΜΟΥΣΙΑΜΑ ΤΕΡΕΖΑ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Β Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ HOSPITAL CENTER Πρόληψη καρδιοπαθειών στις γυναίκες ΜΟΥΣΙΑΜΑ ΤΕΡΕΖΑ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Β Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ HOSPITAL CENTER Διαφορές γένους (gender) και φύλου (sex) Οι διαφορές στην υγεία των

Διαβάστε περισσότερα

Advisor: Novartis, Servier, Amgen

Advisor: Novartis, Servier, Amgen Advisor: Novartis, Servier, Amgen 1. Ο ισχαιμικός και αιμορραγικός κίνδυνος σχετίζεται με την πρόγνωση 2. Ο ισχαιμικός και αιμορραγικός κίνδυνος σχετίζεται με τη θεραπεία i. Λήψη απόφασης για το αν θα

Διαβάστε περισσότερα

Σύγκριση στην προγνωστική αξία των επιπέδων του ProBNP και της τροπονίνης σε ασθενείς με Οξύ Στεφανιαίο Σύνδρομο (ΟΣΣ)

Σύγκριση στην προγνωστική αξία των επιπέδων του ProBNP και της τροπονίνης σε ασθενείς με Οξύ Στεφανιαίο Σύνδρομο (ΟΣΣ) Σύγκριση στην προγνωστική αξία των επιπέδων του ProBNP και της τροπονίνης σε ασθενείς με Οξύ Στεφανιαίο Σύνδρομο (ΟΣΣ) I Βογιατζής, Ι Ντάπτσεβιτς, Α Ντάτσιος, Κ Κουτσαμπασόπουλος, Σ Πήττας, Α Γκοντόπουλος,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ TXHΣ (ΥΝ) ΓΟΥΛΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ

ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ TXHΣ (ΥΝ) ΓΟΥΛΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΑΣΘΕΝΗΣ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ TXHΣ (ΥΝ) ΓΟΥΛΑ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι καρδιακές παθήσεις μπορεί να προϋπάρχουν της θεραπείας

Διαβάστε περισσότερα

TAKOTSUBO ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΡΑΓΙΣΜΕΝΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

TAKOTSUBO ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΡΑΓΙΣΜΕΝΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ TAKOTSUBO ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΡΑΓΙΣΜΕΝΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ Καγγελάρη Βασιλική 1 Τζιαμπαζάκη Στυλιανή Παδοπούλου Ευμορφία 3 1)νοσηλεύτρια,Ε.Ι.Γ.Ν. Ο Ευγγελισμός-Οφθ/τρειο-πολυκ/κή 2)νοσηλεύτρια,Μ.Ε.Λ Γ. Ν. Ο Ευαγγελισμός

Διαβάστε περισσότερα

Άνδρας 52 ετών. Χωρίς προδιαθεσικούς παράγοντες. Ιστορικό HCM χωρίς απόφραξη του χώρου εξόδου της αριστερής κοιλίας. Υπό ατενολόλη των 25mg.

Άνδρας 52 ετών. Χωρίς προδιαθεσικούς παράγοντες. Ιστορικό HCM χωρίς απόφραξη του χώρου εξόδου της αριστερής κοιλίας. Υπό ατενολόλη των 25mg. Άνδρας 52 ετών. Χωρίς προδιαθεσικούς παράγοντες. Ιστορικό HCM χωρίς απόφραξη του χώρου εξόδου της αριστερής κοιλίας. Υπό ατενολόλη των 25mg. Εισήχθη στην καρδιολογική κλινική για διερεύνηση πρόσθιου θωρακικού

Διαβάστε περισσότερα

Η χρήση των stents σε χώρα υπό οικονομική επιτήρηση και οι νέες ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες.

Η χρήση των stents σε χώρα υπό οικονομική επιτήρηση και οι νέες ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες. Η χρήση των stents σε χώρα υπό οικονομική επιτήρηση και οι νέες ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδη Η χρήση των stents σε χώρα υπό οικονομική επιτήρηση και οι νέες ευρωπαϊκές κατευθυντήριες οδηγίες. Η πρόσφατη

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση ασθενούς με στεφανιαία και περιφερική αγγειακή νόσο

Αντιμετώπιση ασθενούς με στεφανιαία και περιφερική αγγειακή νόσο Αντιμετώπιση ασθενούς με στεφανιαία και περιφερική αγγειακή νόσο Αθανάσιος Καπετανόπουλος Καπετανόπουλος, FACC, FESC, FSCAI Επεμβατικός Καρδιολόγος, EUROMEDICA, Γενική Κλινική Θεσσαλονίκης Συχνότητα συνδυασμένης

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες στην πρωτογενή πρόληψη Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων Πρωτογενής πρόληψη : το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

Αντιμετώπιση των οξέων ισχαιμικών επεισοδίων στα θύματα της ανακοπής. Γεώργιος Θεοδ. Νικήτας Ειδικευόμενος Καρδιολογίας

Αντιμετώπιση των οξέων ισχαιμικών επεισοδίων στα θύματα της ανακοπής. Γεώργιος Θεοδ. Νικήτας Ειδικευόμενος Καρδιολογίας Αντιμετώπιση των οξέων ισχαιμικών επεισοδίων στα θύματα της ανακοπής Γεώργιος Θεοδ. Νικήτας Ειδικευόμενος Καρδιολογίας Αντιμετώπιση των οξέων ισχαιμικών επεισοδίων στα θύματα της ανακοπής ΟΞΕΙΑ ΜΥΟΚΑΡ

Διαβάστε περισσότερα

Καρδιολογική Εταιρεία Κύπρου

Καρδιολογική Εταιρεία Κύπρου Προστάτεψε την καρδία σου Καρδιολογική Εταιρεία Κύπρου Καρδιοαγγειακές παθήσεις και γυναικείο φύλο Εισαγωγή Οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν σε παγκόσμιο επίπεδο την κυριότερη αιτία θανάτου στο γυναικείο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Αθήνα 8 Μαρτίου 2011 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ Ένας στους δυο θανάτους, ασθενών με Χρόνια Νεφρική Νόσο, οφείλεται σε καρδιαγγειακό επεισόδιο και όχι στη νόσο αυτή καθ αυτή!!! Αυτό ανέφερε

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ. Γαργάνη Κωνσταντίνα: ΤΕ Νοσηλεύτρια Σ/Μ ΓΝΘ Παπανικολάου

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ. Γαργάνη Κωνσταντίνα: ΤΕ Νοσηλεύτρια Σ/Μ ΓΝΘ Παπανικολάου Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΩΝ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑΣ ΝΟΣΟΥ Γαργάνη Κωνσταντίνα: ΤΕ Νοσηλεύτρια Σ/Μ ΓΝΘ Παπανικολάου Η στεφανιαία νόσος είναι µία πάθηση των αρτηριών της καρδιάς που οφείλεται

Διαβάστε περισσότερα

Νέες κατευθυντήριες οδηγίες για την θεραπεία της χοληστερόλης: Οριοθετήσεις και επισημάνσεις

Νέες κατευθυντήριες οδηγίες για την θεραπεία της χοληστερόλης: Οριοθετήσεις και επισημάνσεις 267 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ Νέες κατευθυντήριες οδηγίες για την θεραπεία της χοληστερόλης: Οριοθετήσεις και επισημάνσεις Χ. Βέρρας 1, Α. Μελιδώνης 2 1 Τμήμα Γενικής Ιατρικής και 2 Α Παθολογική Κλινική &

Διαβάστε περισσότερα

8 ο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Μετεκπαιδευτικά Μαθήματα

8 ο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Μετεκπαιδευτικά Μαθήματα 1 8 ο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα Μετεκπαιδευτικά Μαθήματα Καρδιολογική Κλινική Γ. Ν. Θεσσαλονίκης «Γ. Γεννηματάς» 2013-2014 2 Σεπτέμβριος 2013, Θεσσαλονίκη Ετήσια Μετεκπαιδευτικά μαθήματα Ετήσιο Εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Μαθήτρια: Κ. Σοφία. Καθηγητής: κ. Πιτσιλαδής

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Μαθήτρια: Κ. Σοφία. Καθηγητής: κ. Πιτσιλαδής ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Μαθήτρια: Κ. Σοφία Καθηγητής: κ. Πιτσιλαδής Σχολ. Έτος: 2015-2016 ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ-BYPASS Αορτοστεφανιαία παράκαμψη είναι η χειρουργική διαδικασία της παράκαμψης των θρομβώσεων ή των

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΕΚΒΑΣΗ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ. ΚΑΤΑΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΟΕΜ ΣΤΟ Ν. ΡΟΔΟΠΗΣ

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΕΚΒΑΣΗ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ. ΚΑΤΑΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΟΕΜ ΣΤΟ Ν. ΡΟΔΟΠΗΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΕΚΒΑΣΗ ΥΠΕΡΤΑΣΙΚΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ. ΚΑΤΑΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΟΕΜ ΣΤΟ Ν. ΡΟΔΟΠΗΣ Α. Γκότσης, Ι. Κερασίδου, Α. Γκαγκάλης, Α. Ρησγγίτς, Α. Κουτσογιάννη, Λ.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραδοσιακά θεωρούνται νοσήματα των ανδρών. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων. Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων. Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Κλινική Εργοφυσιολογία ΜΚ1119 Διάλεξη : Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων Α. Καλτσάτου ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Ιατρικός Έλεγχος Αθλουμένων Περιλαμβάνει: Λήψη ατομικού ιστορικού Κλινική Εξέταση Ηλεκτροκαρδιογράφημα Υπερηχογράφημα

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση και θεραπεία Από τα πρωτόκολλα των SOS Ιατρών Επιμέλεια Γεώργιος Θεοχάρης

Αξιολόγηση και θεραπεία Από τα πρωτόκολλα των SOS Ιατρών Επιμέλεια Γεώργιος Θεοχάρης Αξιολόγηση και θεραπεία Από τα πρωτόκολλα των SOS Ιατρών Επιμέλεια Γεώργιος Θεοχάρης Παθολόγος Αξιολόγηση βαρύτητας περιστατικού - Από την βαρύτητα των κλινικών σημείων (αναπνευστική συχνότητα >35, ταχυκαρδία,

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας

ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια

Διαβάστε περισσότερα

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά

Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ. νεφρά Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Σ Ο Υ νεφρά νεφρών Η υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση) είναι ένα από τα δύο κύρια αίτια χρόνιας νεφρικής νόσου παγκοσμίως (το άλλο είναι ο διαβήτης). Επίσης, τα νεφρά έχουν βασικό ρόλο στη

Διαβάστε περισσότερα

www.cirse.org Περιφερική Αγγειοπάθεια Ενημέρωση Ασθενών Επεμβατική Ακτινολογία: Η εναλλακτική σου στη χειρουργική

www.cirse.org Περιφερική Αγγειοπάθεια Ενημέρωση Ασθενών Επεμβατική Ακτινολογία: Η εναλλακτική σου στη χειρουργική Περιφερική Αγγειοπάθεια Ενημέρωση Ασθενών Επεμβατική Ακτινολογία: Η εναλλακτική σου στη χειρουργική www.cirse.org Cardiovascular and Interventional Radiological Society of Europe Cardiovascular and Interventional

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση και Καρδιοπάθειες

Άσκηση και Καρδιοπάθειες Συμμαχία για την υγεία - Άσκηση Άσκηση και Καρδιοπάθειες Συγγραφική ομάδα: Φλουρής Ανδρέας, Ερευνητής Βογιατζής Ιωάννης, Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΕΦΑΑ, ΕΚΠΑ Σταυρόπουλος- Καλίνογλου Αντώνης, Ερευνητής Σύγχρονες

Διαβάστε περισσότερα

18 o Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο Καρδιολογική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος

18 o Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο Καρδιολογική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 18 o Πανελλήνιο Καρδιολογικό Συνέδριο Καρδιολογική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος Παρουσίαση Ερευνητικών Εργασιών Νικόλαος Β. Κωνσταντινίδης Ά Καρδιολογική Κλινική Α.Π.Θ.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ Α: ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ POSTERS

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ Α: ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ POSTERS ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΜΕΡΟΣ Α: ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ POSTERS NΟΣΟΣ GAUCHER ΣΕ ΝΕΑΡΟ ΑΣΘΕΝΗ 20 ΕΤΩΝ ΜΕ ΗΠΑΤΟΣΠΛΗΝΟΜΕΓΑΛΙΑ ΚΑΙ ΘΡΟΜΒΟΠΕΝΙΑ...4 Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΟΥΡΙΚΟΥ ΟΞΕΟΣ ΣΤΗΝ ΣΤΥΤΙΚΗ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ 6 ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΩΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΦΑΛΙΑΓΚΑΣ ΠΕΤΡΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΝΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ

ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΩΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΦΑΛΙΑΓΚΑΣ ΠΕΤΡΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΝΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΕΠΙΠΛΟΚΕΣ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΩΝ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ ΦΑΛΙΑΓΚΑΣ ΠΕΤΡΟΣ ΕΙΔΙΚΕΥΟΜΕΝΟΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΝΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (PERCUTANEOUS CORONARY INTERVENTION-PCI)

Διαβάστε περισσότερα

εξουδετερώσει πλήρως;

εξουδετερώσει πλήρως; Καρδιαγγειακός Κίνδυνος από την Υπέρταση Τον έχετε εξουδετερώσει πλήρως; «Aυτές οι πληροφορίες προορίζονται για γενική πληροφόρηση και ενημέρωση του κοινού και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να αντικαταστήσουν

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ Στέφανος Γρ.Φούσας MD, FESC, FACC Πρόεδρος Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας Θεσσαλονίκη 8/10/2016 Καρδιοπάθειες Στεφανιαία νόσος Βαλβιδοπάθειες Μυοκαρδιοπάθειες Περικαρδίτιδες

Διαβάστε περισσότερα

Επίβλεψη. Κολπική µαρµαρυγή 3/12/2014. 1. κ. Σταύρος Κωνσταντινίδης Καθηγητητής Καρδιολογίας.Π.Θ. 1-2% του γενικού πληθυσµού

Επίβλεψη. Κολπική µαρµαρυγή 3/12/2014. 1. κ. Σταύρος Κωνσταντινίδης Καθηγητητής Καρδιολογίας.Π.Θ. 1-2% του γενικού πληθυσµού Επίβλεψη 1. κ. Σταύρος Κωνσταντινίδης Καθηγητητής Καρδιολογίας.Π.Θ Πρόληψη αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων στην κολπική µαρµαρυγή. Η θέση των νέων αντιπηκτικών. 2. Γεώργιος Χαλικιάς Λέκτορας Καρδιολογίας.Π.Θ

Διαβάστε περισσότερα

Αντιαιμοπεταλιακή αγωγή στις σύμπλοκες αγγειοπλαστικές

Αντιαιμοπεταλιακή αγωγή στις σύμπλοκες αγγειοπλαστικές Αντιαιμοπεταλιακή αγωγή στις σύμπλοκες αγγειοπλαστικές Νάσος Μαγγίνας MD, FACC, FESC Νοσοκομείο Mediterraneo Γλυφάδα Σύμπλοκες αγγειοπλαστικές και πρόγνωση Στόχοι ΑΑΑ μετά από σύμπλοκες αγγειοπλαστικές

Διαβάστε περισσότερα

Καρδιολογική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος 12ο Συνέδριο Επεμβατικής Καρδιολογίας & Ηλεκτροφυσιολογίας Θεσσαλονίκη

Καρδιολογική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος 12ο Συνέδριο Επεμβατικής Καρδιολογίας & Ηλεκτροφυσιολογίας Θεσσαλονίκη Καρδιολογική Εταιρεία Βορείου Ελλάδος 12ο Συνέδριο Επεμβατικής Καρδιολογίας & Ηλεκτροφυσιολογίας Θεσσαλονίκη Αντιμετώπιση ασθενών με STEMI και υψηλό φορτίο θρόμβου με μηχανική θρομβεκτομή σε συνδυασμό

Διαβάστε περισσότερα

Σχέση στεφανιαίας νόσου και άγχους - κατάθλιψης

Σχέση στεφανιαίας νόσου και άγχους - κατάθλιψης Τρίμηνη, ηλεκτρονική έκδοση του Τμήματος Νοσηλευτικής Α, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Αθήνας _ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ_ Πολυκανδριώτη Μαρία 1, Φούκα Γεωργία 2 1. Καθηγήτρια Εφαρμογών Νοσηλευτικής Α, ΤΕΙ Αθήνας 2.

Διαβάστε περισσότερα

ΟΣΣ σε ειδικές ομάδες ασθενών PCI σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο

ΟΣΣ σε ειδικές ομάδες ασθενών PCI σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο ΟΣΣ σε ειδικές ομάδες ασθενών PCI σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο Σταμάτης Μακρυγιάννης, Καρδιολόγος Επιμελητής Α Καρδιολογικής Κλινικής Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑ Επιδημιολογία 30-40% 13% πληθυσμού παρουσιάζουν

Διαβάστε περισσότερα

Περιορισμοί στη χρήση του Xeljanz ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) εξετάζει τον κίνδυνο εμφάνισης θρόμβων αίματος στους πνεύμονες

Περιορισμοί στη χρήση του Xeljanz ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) εξετάζει τον κίνδυνο εμφάνισης θρόμβων αίματος στους πνεύμονες 17 Μαίου 2019 ΕΜΑ/267216/2019 Περιορισμοί στη χρήση του Xeljanz ενώ ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΜΑ) εξετάζει τον κίνδυνο εμφάνισης θρόμβων αίματος στους πνεύμονες Η Επιτροπή Φαρμακοεπαγρύπνησης

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. Η αναγνώριση της σηµασίας της θρόµβωσης στα οξέα καρδιαγγειακά συµβάµατα, οδήγησε σε πολλές µεγάλες µελέτες, µε στόχο την εκτίµηση της αποτελεσµατικότητας

Διαβάστε περισσότερα

Ποιότητα ζωής ασθενών με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο. Μ. Γκουντάρα Προϊσταμένη ΤΕΠ Α. Κουλούρης Αν. Προιστάμενος ΤΕΠ Γ. Ν.

Ποιότητα ζωής ασθενών με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο. Μ. Γκουντάρα Προϊσταμένη ΤΕΠ Α. Κουλούρης Αν. Προιστάμενος ΤΕΠ Γ. Ν. Ποιότητα ζωής ασθενών με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο Μ. Γκουντάρα Προϊσταμένη ΤΕΠ Α. Κουλούρης Αν. Προιστάμενος ΤΕΠ Γ. Ν. Ιπποκράτειο 2016 ΟΞΎ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ (ΟΣΣ) Ασταθής στηθάγχη Ο.Ε.Μ χωρίς ανάσπαση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΟΥ ΚΛΙΜΑΤΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΣΤΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΕΩΝΙΔΟΥ Λεμεσός, 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ

Διαβάστε περισσότερα

Η εμπειρία μας από τη χρήση ενδοαορτικού ασκού σε ασθενείς υψηλού κινδύνου και σε καρδιογενή καταπληξία.

Η εμπειρία μας από τη χρήση ενδοαορτικού ασκού σε ασθενείς υψηλού κινδύνου και σε καρδιογενή καταπληξία. Η εμπειρία μας από τη χρήση ενδοαορτικού ασκού σε ασθενείς υψηλού κινδύνου και σε καρδιογενή καταπληξία. ΓΡΑΙΔΗΣ Χ., ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ Δ., ΝΤΑΤΣΙΟΣ Α., ΚΑΡΑΣΑΒΒΙΔΗΣ Β., ΨΗΦΟΣ Β., ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗΣ Γ., ΓΟΥΡΓΙΩΤΗΣ Κ.,

Διαβάστε περισσότερα

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος»

ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ. Νικολούδη Μαρία. Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» ΔΥΣΛΙΠΙΔΑΙΜΙΑ Νικολούδη Μαρία Ειδικ. Παθολόγος, Γ.Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» Ο όρος δυσλιπιδαιμία εκφράζει τις ποσοτικές και ποιοτικές διαταραχές των λιπιδίων του αίματος. Τα λιπίδια όπως η χοληστερόλη και

Διαβάστε περισσότερα

CHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη;

CHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη; CHADS&ή CHADSVASc στην προληψη θροµβοεµβολικων επεισοδιων σε ασθενεις µε κολπικη µαρµαρυγη; Α.Μπουγας, Β.Τερπος, Δ.Γκολιδακης, Χ.Παπαδοπουλος, Χ.Κυρπιζιδης, ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑ ΑΜΠΡΑΧΙΜ ΣΑΡΑ-ΕΛΕΝΗ & ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΑΤΕΙΘ ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ: κ. ΚΑΡΑΒΑΣΙΛΕΙΑΔΟΥ ΣΑΒΒΑΤΩ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2009 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΡΔΙΑΣ Το καρδιαγγειακό

Διαβάστε περισσότερα

Καταγραφή ασθενών προσερχόµενων στο Τµήµα Επειγόντων Περιστατικών µε Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο σε νοσοκοµείο της Κεντρικής Ελλάδας

Καταγραφή ασθενών προσερχόµενων στο Τµήµα Επειγόντων Περιστατικών µε Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο σε νοσοκοµείο της Κεντρικής Ελλάδας Καταγραφή ασθενών προσερχόµενων στο Τµήµα Επειγόντων Περιστατικών µε Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο σε νοσοκοµείο της Κεντρικής Ελλάδας Χρουµπ- Παπαβάιου Α., Πλακιάς Σ., Δεληγιάννης Γ., Τσατίρης Κ., Μπράχος

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΑΡΤΗΡΙΟΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗ Κολέτσα Τριανταφυλλιά Eπικ. Καθηγήτρια Παθολογικής Ανατομικής ΑΠΘ Aρτηριοσκλήρωση * Αρτηριδιοσκλήρωση (Υπερτασική) * Τύπου Mockemberg

Διαβάστε περισσότερα

από τις ενδείξεις στην κλινική πράξη

από τις ενδείξεις στην κλινική πράξη Kλοπιδογρέλη από τις ενδείξεις στην κλινική πράξη Χ.Κυρπιζίδης, Α.Κεϊβανίδου, Γ.Παπανικολάου, Κ.Τσιπτσής, Μ.Ξαφένιας, Α.Πεχλεβάνης. Καρδιολογική κλινική Στεφανιαία μονάδα 2 ου Νοσοκομείου ΙΚΑ-ΕΤΑΜ Θεσσαλονίκης

Διαβάστε περισσότερα

Θετική γνωμοδότηση της επιτροπής CHMP για τη ριβαροξαμπάνη της Bayer σε ασθενείς με στεφανιαία ή περιφερική αρτηριακή νόσο

Θετική γνωμοδότηση της επιτροπής CHMP για τη ριβαροξαμπάνη της Bayer σε ασθενείς με στεφανιαία ή περιφερική αρτηριακή νόσο Δελτίο Τύπου Bayer Ελλάς ΑΒΕΕ Σωρού 18-20, 151 25 Μαρούσι, Αθήνα Tel. +30 210 618 75 00 www.bayer.gr Θετική γνωμοδότηση της επιτροπής CHMP για τη ριβαροξαμπάνη της Bayer σε ασθενείς με στεφανιαία ή περιφερική

Διαβάστε περισσότερα

Επαναιμάτωση : Ο βασικότερος κρίκος στην αλυσίδα επιβίωσης μετά απο ΟΕΜ

Επαναιμάτωση : Ο βασικότερος κρίκος στην αλυσίδα επιβίωσης μετά απο ΟΕΜ ΕΠΑΝΑΙΜΑΤΩΣΗ: Ο ΒΑΣΙΚΟΤΕΡΟΣ ΚΡΙΚΟΣ ΣΤΗΝ ΑΛΥΣΙΔΑ ΕΠΙΒΙΩΣΗΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΤΟ ΟΞΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ Χ Αντωνακούδης Αναπληρωτής Διευθυντής Α Γιαννακόπουλος Υπεύθυνος ΜΕΠ Ε Αναστασοπούλου ειδικευόμενη Ι Χιωτέλης Νοσηλευτής

Διαβάστε περισσότερα

-Γενετική και μυοκαρδιοπάθειες -Ανοσιακοί μηχανισμοί στις μυοκαρδιοπάθειες -Καναλοπάθειες

-Γενετική και μυοκαρδιοπάθειες -Ανοσιακοί μηχανισμοί στις μυοκαρδιοπάθειες -Καναλοπάθειες ΠΕΜΠΤΗ 24 ΜΑΪΟΥ 2018 08:30-10:00 ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ 10:00-11:00 ΣΤΡΟΓΓΥΛΟ ΤΡΑΠΕΖΙ Μυοκαρδιοπάθειες -Γενετική και μυοκαρδιοπάθειες -Ανοσιακοί μηχανισμοί στις μυοκαρδιοπάθειες -Καναλοπάθειες 11:00-12:00

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή διατριβή

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή διατριβή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή διατριβή ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΗ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ

ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ ΕΜΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΜΥΟΚΑΡΔΙΟΥ Το έμφραγμα του μυοκαρδίου ή αλλιώς καρδιακή προσβολή συμβαίνει όταν μία ή περισσότερες αρτηρίες φράζουν και έτσι τμήμα του μυοκαρδίου πεθαίνει. Γενικά οι αρτηρίες φράζουν από πλάκες

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες και σακχαρώδης διαβήτης Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακός κίνδυνος Μετα-ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

Athens Crossroad Σχης (ΥΝ) Β. Κρίκη, RN, Msc Προϊσταμένη Αιμοδυναμικού Εργαστηρίου & Τμήματος Επεμβατικής Ακτινολογίας 424 ΓΣΝΕ.

Athens Crossroad Σχης (ΥΝ) Β. Κρίκη, RN, Msc Προϊσταμένη Αιμοδυναμικού Εργαστηρίου & Τμήματος Επεμβατικής Ακτινολογίας 424 ΓΣΝΕ. Σχης (ΥΝ) Β. Κρίκη, RN, Msc Προϊσταμένη Αιμοδυναμικού Εργαστηρίου & Τμήματος Επεμβατικής Ακτινολογίας 424 ΓΣΝΕ. ΔΕΝ ΕΧΩ ΤΙΠΟΤΕ ΝΑ ΔΗΛΩΣΩ. 2 3 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΟΒΑΡΗΣ ΣΤΈΝΩΣΗΣ ΣΕ ΥΠΟΟΜΑΔΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Αντιθρομβωτικοί παράγοντες στη 3 η ηλικία

Αντιθρομβωτικοί παράγοντες στη 3 η ηλικία Ηλικιωμένοι ασθενείς Αντιθρομβωτικοί παράγοντες στη 3 η ηλικία Γ. Λάζαρος Επιμελητής Α Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Ιπποκράτειο Γ.Ν.Α Πως ορίζεται η 3 η ηλικία? o Αν και κλασικά η ηλικία των 65

Διαβάστε περισσότερα

Ο πόνος στο στήθος: Tί πρέπει να προσέχουμε

Ο πόνος στο στήθος: Tί πρέπει να προσέχουμε «Από τις εξελίξεις στην καρδιολογία» Ξενοδοχείον «Κούρος», Βέροια, Σάββατο 24 Οκτωβρίου 2009 Ο πόνος στο στήθος: Tί πρέπει να προσέχουμε Βασίλειος Σπανός Επεμβατικός Καρδιολόγος Σϋμβουλος του ΕΛ.Ι.ΚΑΡ.

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή εργασία Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΑΣΘΜΑ

Πτυχιακή εργασία Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΑΣΘΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή εργασία Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΧΡΟΝΙΟ ΑΣΘΜΑ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΛΟΙΖΟΥ ΑΡΙΘΜΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ

ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ ΧΡΟΝΙΑ ΔΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ/ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΑΠΩΛΕΙΑ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΜΟΣΧΕΥΜΑΤΩΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Σ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ Εισαγωγή Η πρόληψη των επεισοδίων οξείας απόρριψης και η μακροχρόνια διατήρηση του νεφρικού μοσχεύματος αποτελούν

Διαβάστε περισσότερα

Εργασία βιολογίας Μ. Παναγιώτα A 1 5 ο ΓΕΛ Χαλανδρίου 2013-14. Αγγειοπλαστική Bypass

Εργασία βιολογίας Μ. Παναγιώτα A 1 5 ο ΓΕΛ Χαλανδρίου 2013-14. Αγγειοπλαστική Bypass Εργασία βιολογίας Μ. Παναγιώτα A 1 5 ο ΓΕΛ Χαλανδρίου 2013-14 Αγγειοπλαστική Bypass Η αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών νόσων περιλαμβάνει: φαρμακευτική αγωγή συστάσεις για αλλαγές στον τρόπο ζωής και τις

Διαβάστε περισσότερα

Η αντιμετώπιση του πόνου στο στήθος

Η αντιμετώπιση του πόνου στο στήθος Ανοιχτό Λαικό Πανεπιστήμιο Δήμου Φερών Δευτέρα 3 Μαίου 2010 Η αντιμετώπιση του πόνου στο στήθος Απαραίτητες γνώσεις για κάθε πολίτη Βασίλειος Σπανός Καρδιολόγος Επιστημονικός Σύμβουλος του ΕΛ.Ι.ΚΑΡ. Ο

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Διάλεξη 5: Σακχαρώδης Διαβήτης και Άσκηση Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς, Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 5 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Διαβάστε περισσότερα

NSTEMI: ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ. Ιωαννίδης Ευστάθιος Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο

NSTEMI: ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ. Ιωαννίδης Ευστάθιος Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο NSTEMI: ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ Ιωαννίδης Ευστάθιος Ιατρικό Διαβαλκανικό Κέντρο ΟΞΕΑ ΣΤΕΦΑΝΙΑΙΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ (STEMI, UA/NSTEMI) Το 2009 1,2 εκατοµµύρια εισαγωγές έγιναν µε διάγνωση ΟΣΣ 30% ασταθής στηθάγχη-70%

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ Π.ΓΝ.ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ

ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ Π.ΓΝ.ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ ΕΤΟΣ 2010-2011 ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ Π.ΓΝ.ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ Τόπος Διεξαγωγής: Αίθουσες Εκπαίδευσης, 1ος όροφος, Παν. Γεν. Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958. Περιεχόμενο Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς,Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 3 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ Περιεχόμενο Συνδεση με τα προηγουμενα Πριν

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση ασθενoύς με νεφραγγειακή υπέρταση

Διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση ασθενoύς με νεφραγγειακή υπέρταση Διαγνωστική και θεραπευτική προσέγγιση ασθενoύς με νεφραγγειακή υπέρταση Γκαλιαγκούση Ευγενία MD, PhD Medical School, King s College University of London Νεφραγγειακή νόσος Safian RD,NEJM,2001 Αιτίες στένωσης

Διαβάστε περισσότερα

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση;

Υπέρταση. Τι Είναι η Υπέρταση; Από Τι Προκαλείται η Υπέρταση; Ποιοι Είναι Οι Παράγοντες Κινδύνου Για Την Υπέρταση; Υπέρταση Τι Είναι η Υπέρταση; Η πίεση του αίματος είναι η δύναμη που ασκεί το αίμα στις αρτηρίες όταν μεταφέρεται από την καρδιά στην κυκλοφορία. Η σταθερά αυξημένη πίεση, άνω των φυσιολογικών ορίων, αποκαλείται

Διαβάστε περισσότερα

Διαχείριση ασθενούς με κολπική μαρμαρυγή στο οξύ στεφανιαίο σύνδρομο

Διαχείριση ασθενούς με κολπική μαρμαρυγή στο οξύ στεφανιαίο σύνδρομο Διαχείριση ασθενούς με κολπική μαρμαρυγή στο οξύ στεφανιαίο σύνδρομο Δρ. Διονύσιος Θ. Καλπάκος Γενικός Αρχίατρος Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής 401 ΓΣΝΑ ΟΣΣ και κολπική μαρμαρυγή Οξεία πρωτοδιαγνωσθείσα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο

ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ. Κέντρο Πρόληψης Γυναικείων Καρδιολογικών Νοσηµάτων Β Καρδιολογική Κλινική. Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Β Καρδιολογική Κλινική Ενηµερωτικό Έντυπο ΤΑ 10 ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡ ΙΑΣ Οι γυναίκες σήµερα πληρώνουν (όπως και οι άνδρες) το τίµηµα της σύγχρονης ζωής. Η παράταση

Διαβάστε περισσότερα

Πνευμονική Εμβολή. Έλενα Σολωμού Αιματολόγος Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών

Πνευμονική Εμβολή. Έλενα Σολωμού Αιματολόγος Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών Πνευμονική Εμβολή Έλενα Σολωμού Αιματολόγος Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογίας-Αιματολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών Πήξη αίματος Αιμόσταση: διακοπή της απώλειας αίματος Μηχανισμοί αιμόστασης : Αγγειοσύσπαση

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ (ΠΑΝ): Ο Σφυρο-Βραχιόνιος Δείκτης (ΣΒΔ) ως βασικό διαγνωστικό µέσο της ΠΑΝ

ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ (ΠΑΝ): Ο Σφυρο-Βραχιόνιος Δείκτης (ΣΒΔ) ως βασικό διαγνωστικό µέσο της ΠΑΝ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΝΟΣΟΣ (ΠΑΝ): Ο Σφυρο-Βραχιόνιος Δείκτης (ΣΒΔ) ως βασικό διαγνωστικό µέσο της ΠΑΝ Dr. ΜΕΛΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ, PhD ΑΓΓΕΙΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ - ΑΓΓΕΙΟΛΟΓΟΣ Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΑΠΘ Στρατιωτικός Ιατρός

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Πέμπτη, 28 Ιουνίου 2018 15.00 15.45: Προσέλευση Εγγραφές 15.45 16.00: Καλωσόρισμα από τους Συντονιστές του Θερινού Σχολείου. Ε. Λυμπερόπουλος Κ. Τζιόμαλος Χαιρετισμός από τον Πρόεδρο

Διαβάστε περισσότερα

Γεώργιος Τρανταλής. Επιμελητής Καρδιολογίας Κ. Υ. Καπανδριτίου Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική

Γεώργιος Τρανταλής. Επιμελητής Καρδιολογίας Κ. Υ. Καπανδριτίου Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Γεώργιος Τρανταλής Επιμελητής Καρδιολογίας Κ. Υ. Καπανδριτίου Α Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική Γενικά. Βαλβιδοπλαστική σε επείγουσες καταστάσεις. TAVI σε επείγουσες καταστάσεις. Συμπεράσματα Γενικά.

Διαβάστε περισσότερα

Η εντόπιση του οξέος εμφράγματος μυοκαρδίου και η σχέση της με τη φλεγμονή της ένοχης αθηρωματικής πλάκας

Η εντόπιση του οξέος εμφράγματος μυοκαρδίου και η σχέση της με τη φλεγμονή της ένοχης αθηρωματικής πλάκας Η εντόπιση του οξέος εμφράγματος μυοκαρδίου και η σχέση της με τη φλεγμονή της ένοχης αθηρωματικής πλάκας Η. Σανίδας, Δ. Δάμπασης, Κ. Τσάκαλης, Α. Αθανασίου, Μ. Βέλλιου, Γ. Αναστασιάδης, Δ. Παπαδόπουλος,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Γνώση και στάση νοσηλευτών στη διαχείριση του πόνου καρκινοπαθών που νοσηλεύονται Παναγιώτης Χαραλάμπους Λεμεσός, 2014 i ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ, Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Α.Π.Θ. Γ.Ν.Θ. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΜSc Εργαστήριο Ιατρικής της Άθλησης Α.Π.Θ. Πτυχιούχος

Διαβάστε περισσότερα

Αξονική στεφανιογραφία σε ασθενείς μετά από αορτοστεφανιαία παράκαμψη

Αξονική στεφανιογραφία σε ασθενείς μετά από αορτοστεφανιαία παράκαμψη Αξονική στεφανιογραφία σε ασθενείς μετά από αορτοστεφανιαία παράκαμψη Φώτιος Λάσπας Ακτινοδιαγνώστης Τμήμα Αξονικού-Μαγνητικού Τομογράφου Νοσοκομείο «Υγεία» Εισαγωγή Η αορτοστεφανιαία παράκαμψη αποτελεί

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή Εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή Εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή Εργασία ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟ. Ονοματεπώνυμο:

Διαβάστε περισσότερα

Επιδηµιολογία της Στεφανιαίας Nόσου στην Ελλάδα.

Επιδηµιολογία της Στεφανιαίας Nόσου στην Ελλάδα. Επιδηµιολογία της Στεφανιαίας Nόσου στην Ελλάδα. Γεωργία Κουρλαµπά, MSc, βιοστατιστικός Επιπολασµός της νόσου Στη δεκαετία του 1970 η Καρδιολογική Κλινική του Λαϊκού Νοσοκοµείου, υπό την επίβλεψη του Καθηγητού

Διαβάστε περισσότερα

Μ. Δρακοπούλου*, Κ. Τούτουζας*, Γ. Μπενέτος*, Α. Συνετός*, Φ. Mητροπούλου*, Α. Μιχελόγγονα*, Α. Παπανικολάου*, Κ. Πρέκας, Η. Σιώρης, Δ.

Μ. Δρακοπούλου*, Κ. Τούτουζας*, Γ. Μπενέτος*, Α. Συνετός*, Φ. Mητροπούλου*, Α. Μιχελόγγονα*, Α. Παπανικολάου*, Κ. Πρέκας, Η. Σιώρης, Δ. Μ. Δρακοπούλου*, Κ. Τούτουζας*, Γ. Μπενέτος*, Α. Συνετός*, Φ. Mητροπούλου*, Α. Μιχελόγγονα*, Α. Παπανικολάου*, Κ. Πρέκας, Η. Σιώρης, Δ. Τούσουλης* *A Πανεπιστημιακή Καρδιολογική Κλινική, Ιπποκράτειο Γενικό

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΤΧΗΣ (ΥΝ) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ

Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΤΧΗΣ (ΥΝ) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ Πανελλήνια Σεμινάρια Ομάδων Εργασίας 2019 ΤΧΗΣ (ΥΝ) ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΔΟΥ ΜΑΡΙΑ ΑΙΜΟΔΥΝΑΜΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΡΙΟ 424 ΓΣΝΕ 1 Η καρδιά και οι πνεύμονες αποτελούν ίσως τα 2 βασικότερα όργανα του ανθρώπου, καθώς από τη συνδυασμένη

Διαβάστε περισσότερα