ΑΛΔΞΑΝΓΡΔΙΟ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΣΗΜΑΣΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΗ

Transcript

1 ΑΛΔΞΑΝΓΡΔΙΟ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΣΗΜΑΣΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΗ Ο Παγθόζκηος θαη ο εκαζηοιογηθός Ιζηός: Προζζήθε εκαζηοιογηθής Πιεροθορίας ζε HTML ζειίδες κε τρήζε ζήκαλζες RDFa. The World Wide and the Semantic Web: Add semantic information to HTML pages using RDFa markup. Διέλε Γηαποσληδή Καηερίλα Αλαζηαζηάδοσ Θεζζαιολίθε 2013

2 ΑΛΔΞΑΝΓΡΔΙΟ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΟ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΟ ΙΓΡΤΜΑ ΥΟΛΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΜΗΜΑ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΣΗΜΑΣΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΗ Ο Παγθόζκηος θαη ο εκαζηοιογηθός Ιζηός: Προζζήθε εκαζηοιογηθής Πιεροθορίας ζε HTML ζειίδες κε τρήζε ζήκαλζες RDFa. Γηαποσληδή Διέλε Αλαζηαζηάδοσ Καηερίλα Δπόπηες θαζεγεηής: Ηιίας Νίηζος Θεζζαιολίθε

3 Πεξηερόκελα Πίλαθαο εηθόλσλ Δηζαγσγή Ιζηνξηθή αλαδξνκή ζηελ HTML HTML Η γιώζζα XML XHTML HTML Παξαδείγκαηα κε θώδηθα HTML, XHTML θαη HTML RDF RDFa εκαζηνινγηθή πιεξνθνξία κέζσ RDFa Λεμηιόγηα Rdfa Μεζνδνινγία Παξαδείγκαηα από ηελ ηζηνζειίδα πνπ έρνπκε δεκηνπξγήζεη ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

4 Πίλαθαο εηθόλσλ Αξρηθή ζειίδα βηβιηνζήθεο Αξρηθή ζειίδα εθδειώζεσλ Αξρηθή ζειίδα βηβιίσλ Αξρηθή ζειίδα ζπγγξαθέσλ Αξρηθή ζειίδα εθδνηηθώλ νίθσλ Αξρηθή ζειίδα ηζηνηόπνπ Αξρηθή ζειίδα επηθνηλσλίαο ειίδα ζπγγξαθέσλ ειίδα ζπγγξαθέσλ ειίδα βηβιίσλ ειίδα βηιίσλ ειίδα εθδνηηθώλ νίθσλ ειίδα εθδνηηθώλ νίθσλ ειίδα εθδειώζεσλ ειίδα εθδειώζεσλ Γεληθή ζειίδα βηβιίσλ Γεληθή ζειίδα βηβιίσλ Γεληθή ζειίδα ζπγγξαθέσλ Γεληθή ζειίδα ζπγγξαθέσλ

5 Πξόινγνο Με ηε ξαγδαία αλάπηπμε ηεο ηερλνινγίαο ν άλζξσπνο δέρεηαη θαζεκεξηλά πιεζώξα πιεξνθνξηώλ. ε απηό ζπλέβαιε αθόκα πεξηζζόηεξν ε εκθάληζε ηνπ Παγθόζκηνπ Ιζηνύ (World Wide Web), ν νπνίνο έδσζε ηε δπλαηόηεηα ζε έλα κεγάιν αξηζκό αλζξώπσλ λα έρεη πξόζβαζε ζε απηόλ, λα αλαδεηεί πιεξνθνξίεο θαη λα αλαθηά απνηειέζκαηα. Σν κεηνλέθηεκα όκσο πνπ ππήξρε, ήηαλ ε κεγάιε αλάθηεζε απνηειεζκάησλ πνπ δεκηνύξγεζε πξνβιήκαηα ιόγσ ηνπ όηη, ν θάζε ρξήζηεο δπζθνιεπόηαλ λα μερσξίζεη θαη ζηε ζπλέρεηα λα ζπιιέμεη ηα δεδνκέλα πνπ ηνπ ήηαλ ρξήζηκα. Απηό αιιάδεη κε ηελ εκθάληζε ηνπ εκαζηνινγηθνύ Ιζηνύ, ν νπνίνο βνεζάεη ηηο κεραλέο αλαδήηεζεο, λα επεμεξγαζηνύλ, λα κεηαηξέςνπλ, λα ζπλαξκνινγήζνπλ θαη λα ελεξγήζνπλ κε ηέηνην ηξόπν, ώζηε ηα δεδνκέλα λα κπνξέζνπλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ κε θαιύηεξν ηξόπν από ηνλ άλζξσπν. ην εκαζηνινγηθό Ιζηό, ν ιόγνο πνπ κπνξεί ε κεραλή λα ρξεζηκνπνηήζεη ηα δεδνκέλα κε ην πην ζσζηό ηξόπν, είλαη ε ρξήζε ησλ RDFa. Απηή είλαη θαη ε δηαθνξά από ηνλ Παγθόζκην Ιζηό, ν νπνίνο δελ κπνξεί λα ηα ππνζηεξίμεη θαη λα πξνζθέξεη απηή ηελ βνήζεηα. Aπηά βνεζνύλ ηε κεραλή λα θαηαιάβεη θαη λα αλαγλσξίζεη ηηο πιεξνθνξίεο πνπ δηαβάδεη θαη λα δώζεη ζηνλ ρξήζηε ηα θαηάιιεια απνηειέζκαηα. Ο εκαζηνινγηθόο Ιζηόο κε ηα RDFa, έρνπλ βνεζήζεη ζεκαληηθά ηνπο ρξήζηεο ζην δηαρσξηζκό ησλ πιεξνθνξηώλ πνπ αλαθηνύλ από ην Γηαδύθηην θαη απνηειεί ην αληηθείκελν ηεο παξνύζαο πηπρηαθήο εξγαζίαο. 5

6 1. Δηζαγσγή θνπόο απηήο ηεο εξγαζίαο είλαη λα αλαδείμεη ηηο δηαθνξέο πνπ ππάξρνπλ αλάκεζα ζηνλ Παγθόζκην θαη εκαζηνινγηθό Ιζηό θαζώο θαη λα αλαδείμεη έλα ζεκαληηθό θνκκάηη ηεο πιεξνθνξηθήο πνπ είλαη ε πξνζζήθε ζεκαζηνινγηθήο ζήκαλζεο κε ηελ ρξήζε ησλ RDFa. Πέξα από ην θνκκάηη ηεο κειέηεο ησλ ηερλνινγηώλ ζεκαζηνινγηθήο ζήκαλζεο ζην ηειεπηαίν ηκήκα ηεο εξγαζίαο παξνπζηάδεηαη ε δεκηνπξγία κηαο ηζηνζειίδαο όπνπ κέζα από παξαδείγκαηα αλαιύεηαη ε ζήκαλζε RDFa, ε νπνία γίλεηαη θαηαλνεηή από ηνπο ππνινγηζηέο, θαζώο όκσο θαη πώο αληηιακβάλνληαη νη κεραλέο αλαδήηεζεο απηό πνπ δηαβάδνπλ. Η εξγαζία είλαη ρσξηζκέλε ζε θεθάιαηα ώζηε λα γίλεηαη ζηαδηαθά ε κεηάβαζε από ην έλα θεθάιαην ζην άιιν θαη λα θαηαιαβαίλεη ν αλαγλώζηεο κε θαηαλνεηό ηξόπν πώο θηάζακε από ηελ HTML ζηα RDF θαη ζηε ρξήζε ζεκαζηνινγηθήο πιεξνθνξίαο κέζσ ησλ RDFa. Κάζε θεθάιαην αλαιύεηαη μερσξηζηά θάλνληαο κηα εθηελή πεξηγξαθή ζε όια ηα ζηνηρεία πνπ έπξεπε λα ηνληζηνύλ. ην πξώην θεθάιαην πξαγκαηνπνηείηαη ηζηνξηθή αλαδξνκή ηεο HTML. Ξεθηλώληαο από ην CERN, ν Tim Berners Lee ν νπνίνο είλαη ν εθεπξέηεο ηνπ Παγθόζκηνπ Ιζηνύ δεκηνύξγεζε ηελ HTML. ε απηό ην θεθάιαην αλαθέξνπκε επίζεο όηη ν Tim Berners Lee δεκηνύξγεζε έλα πξσηόθνιιν HTTP γηα λα είλαη δπλαηή ε αλάθηεζε θεηκέλσλ κέζσ ππεξζπλδέζκσλ. Σν 1989 κε 1991 έρνπκε ηελ εκθάληζε ηεο HTML Σόηε νη άλζξσπνη γλώξηδαλ ειάρηζηα γηα απηήλ. ηελ ζπλέρεηα έρνπκε ηελ XML ε νπνία είλαη αθόκα κηα εθαξκνγή ηεο SGML. Καη νη δπν γιώζζεο δεκηνπξγήζεθαλ γηα λα είλαη εύθνια θαηαλνεηέο θαη ρξεζηκνπνηήζηκεο από αλζξώπνπο. Δπίζεο, αλαθέξνπκε όηη είλαη κηα κεηαγιώζζα πνπ επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα νξίδνπλ ζήκαλζε γηα ηα έγγξαθα ηνπο. Αθόκα, ζε απηό ην θεθάιαην έρνπκε ηελ XHTML πνπ κνηάδεη κε ηελ XML θαη δεκηνπξγήζεθε γηα λα κεηώζεη ηελ αζπκβαηόηεηα κεηαμύ ησλ browser, αιιά 6

7 θαη γηα λα κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί από πνιιέο ζπζθεπέο. Σέινο ζε απηό ην θεθάιαην αλαθέξνληαη ζηνηρεία θαη γηα ηελ HTML5 πνπ ήηαλ ε πξώηε ζεκαληηθή αιιαγή κεηά από κηα δεθαεηία. Δίρε σο απνηέιεζκα ηελ ππνζηήξημε πνιπκέζσλ, ηε δηαδξαζηηθόηεηα θαη ηελ θαιύηεξε ζήκαλζε. ην ηξίην θεθάιαην γίλεηαη αλαιπηηθή παξνπζίαζε ηνπ εκαζηνινγηθνύ Ιζηνύ. Αξρηθά, γίλεηαη ιόγνο γηα ηνλ Παγθόζκην Ιζηό αιιάδνληαο ηνλ ηξόπν επηθνηλσλίαο ησλ αλζξώπσλ θαζώο θαη ηνλ ηξόπν δηάδνζεο ησλ πιεξνθνξηώλ. Σν πξώην «θύκα» ηνπ Γηαδηθηύνπ (Web 1.0) βνήζεζε ζηελ επηθνηλσλία αλζξώπσλ από δηαθνξεηηθά κέξε, έδσζε ηελ αληαιιαγή απόςεσλ. Σν δεύηεξν «θύκα» (Web 2.0) έδσζε πνιιέο δπλαηόηεηεο κέζσ ησλ ηζηνζειίδσλ θαη ηέινο ην ηξίην «θύκα»(web 3.0) θαη ην πην ζεκαληηθό έθεξε ηνλ εκαζηνινγηθό Ιζηό. ην εκαζηνινγηθό Ιζηό (Semantic Web) ηα ίδηα ηα δεδνκέλα γίλνληαη κέξνο ηνπ Γηαδηθηύνπ θαη κπνξνύλ λα ππνβιεζνύλ ζε επεμεξγαζία. Αλαθέξεηαη επίζεο, όηη δελ πεξηιακβάλεη ηερλεηή λνεκνζύλε αιιά εμαξηάηαη από δνκεκέλα ζύλνια πιεξνθνξηώλ. Δπίζεο, ζηελ πξαγκαηηθόηεηα κε ηελ εκθάληζε ηνπ Ιζηνύ ν ππνινγηζηήο κπνξεί λα θαηαιαβαίλεη ηελ πιεξνθνξία πνπ δηαβάδεη. Ο εκαζηνινγηθόο Ιζηόο παξέρεη ζε θάπνηνλ πξόζβαζε ώζηε λα κπνξεί λα επεμεξγαζηεί δεδνκέλα από άιιεο ηζηνζειίδεο. ην ηέηαξην θεθάιαην παξνπζηάδεηαη ε ρξήζε ησλ RDF πνπ δεκηνπξγήζεθαλ ην 1999 σο πξόηππν πάλσ ζηελ XML γηα ηελ θσδηθνπνίεζε δεδνκέλσλ. Σν RDF είλαη έλα ζύλνιν θαλόλσλ γηα ηελ πεξηγξαθή πιεξνθνξηώλ, νη νπνίεο ζα είλαη δηαζέζηκεο ζην δηαδίθηπν. Αλαπηύρζεθε γηα λα ην θαηαιαβαίλνπλ νη κεραλέο θαη όρη νη άλζξσπνη αιιά θαη γηα λα δηεπθνιύλεη ηε δηαιεηηνπξγηθόηεηα κεηαμύ ησλ κεραλώλ. Η ζύληαμε ηνπ έρεη πνιιά πιενλεθηήκαηα γηα ηνπο ππνινγηζηέο αιιά όρη γηα ηνπο αλζξώπνπο. ην πέκπην θεθαιαίν παξνπζηάδνληαη ηα ιεμηιόγηα όπσο ππάξρνπλ θαη ρξεζηκνπνηνύληαη ζηελ Schema.org θαη ζηελ Google. ηελ πξώηε ζπκκεηέρεη θαη ε Google θαη είλαη κηα πξνζπάζεηα ηεο ίδηαο, ηεο Yahoo θαη ηεο Microsoft. ηελ Schema.org, πεξηέρνληαη ζρήκαηα, html εηηθέηεο, πνπ νη εηδηθνί ρξεζηκνπνηνύλ γηα λα καξθάξνπλ ηηο ζειίδεο ηνπο κε ηξόπνπο αλαγλσξίζηκνπο από ηηο κεγαιύηεξεο κεραλέο αλαδήηεζεο. Έηζη νη ζειίδεο κπνξνύλ λα δίλνπλ ηε 7

8 δπλαηόηεηα ζήκαλζεο ζηηο κεραλέο αλαδήηεζεο γηα λα θαηαλννύλ ηηο πιεξνθνξίεο. ε απηό βνεζνύλ ηα ιεμηιόγηα, ηα νπνία κπνξνύλ λα πεξηγξάςνπλ έλα πξόζσπν, κηα εθδήισζε, έλα βηβιίν. Απηά αλαιύνληαη θαιύηεξα κε παξαδείγκαηα κέζα ζηελ εξγαζία. Αθόκα, όια απηά πνπ αλαθέξνληαη ζεσξεηηθά ζε όια ηα θεθάιαηα, γίλνληαη πξάμε ζην ηειεπηαίν θεθάιαην ηεο εξγαζίαο, πνπ παξνπζηάδεη ηελ δεκηνπξγία κηαο ηζηνζειίδαο ζηελ νπνία έρεη πξνζηεζεί ζεκαζηνινγηθή πιεξνθνξία κε ηελ ρξήζε ζήκαλζεο RDFa θαη είλαη πξνζβάζηκε από ηελ δηεύζπλζε 8

9 2. Ιζηνξηθή αλαδξνκή ζηελ HTML 2.1 HTML Ο Παγθόζκηνο Ιζηόο (World Wide Web, WWW) εκθαλίδεηαη πξώηε θνξά ζην ΔΡΝ (CERN), ην νπνίν είλαη, ην Δπξσπατθό επηζηεκνληθό εξγαζηήξην κνξηαθήο θπζηθήο, έλα κέξνο ζπλάληεζεο θπζηθώλ από όιν ηνλ θόζκν. To 1989 o Tim-Berners-Lee, o νπνίνο είλαη ν εθεπξέηεο ηνπ Παγθόζκηνπ Ιζηνύ, εξγάδνληαλ ζε έλα ηκήκα ησλ ππεξεζηώλ πιεξνθνξηθήο ηνπ CERN, όηαλ επηλόεζε ηελ HTML. Γηα όινπο ήηαλ κεγάιε έθπιεμε ε ηόζν κεγάιε απήρεζε ελόο ηέηνηνπ πξνηύπνπ θαη όηη ζα ρξεζηκνπνηνύληαλ ηόζν πνιύ αλά ηνλ θόζκν. πρλά, πνιινί πξαθηηθνί θπζηθνί εξεπλεηέο από όιν ηνλ θόζκν, ζπλεξγάδνληαλ. Έηζη, ν Tim Berners-Lee, είρε αξρηθά ηελ ηδέα, λα κπνξέζνπλ απηνί νη εξεπλεηέο, πνπ ν θαζέλαο βξηζθόηαλ θαη ζε κηα δηαθνξεηηθή πεξηνρή, λα νξγαλώλνπλ θαη λα ζπγθεληξώλνπλ όιεο καδί ηηο πιεξνθνξίεο πνπ έβξηζθαλ. Όκσο, πέξα κόλν από ηελ απιή δηάζεζε ησλ εγγξάθσλ, σο αξρείσλ πνπ ζα κπνξνύζαλ λα θαηεβάζνπλ νη εξεπλεηέο ζε δηθνύο ηνπο ππνινγηζηέο, ν Tim- Berners-Lee, πξόηεηλε λα ελώζεη πξαγκαηηθά ηα θείκελα ζηα αξρεία ηνπο. Θα κπνξνύζαλ δειαδή, λα ππάξρνπλ αλαθνξέο από ηα αξρεία θάπνηνπ εξεπλεηή ζε αξρεία ελόο άιινπ. Έηζη, θαηά ηελ αλάγλσζε ελόο αξρείνπ, ζα κπνξνύζε λα εκθαληζηεί γξήγνξα, κέξνο ελόο άιινπ εγγξάθνπ ην νπνίν ζα είλαη ζρεηηθό κε απηό. Ο Tim-Berners-Lee, ζθέθηεθε πσο απηό ζα κπνξνύζε λα γίλεη, ρξεζηκνπνηώληαο θάπνηα κνξθή ππεξθεηκέλνπ (hypertext), ζπλδένληαο αξρεία, ρξεζηκνπνηώληαο θνπκπηά ζηελ νζόλε, κε ην λα παηάο πάλσ ηνπο θαη λα πεγαίλεηο από ην έλα έγγξαθν ζην άιιν. Ο Tim-Berners-Lee, πξηλ πάεη ζην CERN, είρε ήδε δνπιέςεη πάλσ ζηελ παξαγσγή αξρείσλ θαη είρε αλαπηύμεη ην δηθό ηνπ ππεξθείκελν, γηα λα ην ρξεζηκνπνηεί ν ίδηνο. Απηό ην πξόγξακκα πνπ κπνξνύζε λα θάλεη ηα παξαπάλσ, δεκηνπξγήζεθε ην 1990 (Wesley, 1998) Ο Tim-Berners-Lee, ζεσξνύζε όηη ε ύπαξμε παγθόζκησλ ππεξζπλδέζκσλ ήηαλ θάηη πνπ ζα κπνξνύζε λα γίλεη, όζν θαη αλ απηό θαηλόηαλ 9

10 αλέθηθην εθείλε ηελ επνρή. Η δπζθνιία πνπ ππήξρε ήηαλ πσο έπξεπε λα βξεζεί ε ζσζηή πξνζέγγηζε γηα λα εθαξκνζηεί θάηη ηέηνην. Σν λα ρξεζηκνπνηεζεί έλα ππάξρνλ παθέην ππεξζπλδέζκνπ ήηαλ θάηη πνπ ζα κπνξνύζε λα γίλεη, όκσο απηό δελ ήηαλ ηόζν πξαθηηθό γηα πνιινύο ιόγνπο πνπ ήηαλ δύζθνιν λα μεπεξαζηνύλ. Έλαο από απηνύο ηνπο ιόγνπο ήηαλ πσο, γηα νπνηνδήπνηε εξγαιείν ππεξζπλδέζκνπ πνπ ζα ρξεζηκνπνηνύληαλ παγθνζκίσο, ζα έπξεπε λα ππνινγηζηεί ην γεγνλόο, όηη πνιινί ηύπνη ππνινγηζηώλ πνπ ππήξραλ ζα πξέπεη λα ήηαλ ζπλδεδεκέλνη, κε ην Γηαδίθηπν, όπσο πξνζσπηθνί ππνινγηζηέο θαη απινί ηεξκαηηθνί. Δπίζεο, δηαθνξεηηθά παθέηα έθδνζεο ρξεζηκνπνηνύληαλ πνιύ από πνιινύο εθείλνλ ηνλ θαηξό, όπσο ην LaTex, θαη ην Microsoft Word. Σα παθέηα ππεξθεηκέλνπ πνπ ππήξραλ ζην εκπόξην ρξεζηκνπνηνύληαλ κε έλα πνιύ ζπγθεθξηκέλν ηξόπν θαη ήηαλ δύζθνιν γηα θάπνηνλ λα πάξεη θείκελν από άιιεο πεγέο. Ο ιόγνο ήηαλ πσο ππήξρε δπζθνιία θαη ήηαλ επίζεο πνιύ πεξίπινθν λα κπεη θείκελν ζε εζσηεξηθά formats γηα λα δεκηνπξγεζεί ηειηθά έλα εληαίν ζύζηεκα ππεξθεηκέλνπ (Wesley, 1998) Αξρηθά, ν Tim-Berners-Lee, ζθέθηεθε έλα ελδηαθέξνλ ηξόπν πνπ ζα ήηαλ εθηθηό λα δεκνζηεύεηαη θείκελν, δεκηνπξγώληαο ν ίδηνο έλα software θαη έλα δηθό ηνπ πξσηόθνιιν ην HTTP (Hyper Text Transfer Protocol), γηα λα είλαη δπλαηή ε αλάθηεζε θεηκέλσλ κέζσ ππεξζπλδέζκσλ. Η κνξθή θεηκέλνπ γηα ην HTTP, νλνκάζηεθε HTML (HyperText Mark-up Language). Γηαηεξώληαο ηα όια απηά ζε απιή κνξθή, ν Tim-Berners-Lee, παξόηξπλε θαη άιινπο λα δεκηνπξγήζνπλ θάηη δηθό ηνπο. Δπίζεο, ήζειε λα ζρεδηάζνπλ πεξηζζόηεξν ην ινγηζκηθό γηα ηελ HTML θαη λα δεκηνπξγήζνπλ νη ίδηνη, έγγξαθα πνπ ζα πεξηείραλ ηελ HTML, θαζώο θαη λα κπνξεί θάπνηνο λα έρεη εύθνια πξόζβαζε ζε απηά. (Wesley, 1998) Η γιώζζα HTML (Hyper Text Markup Language) είλαη ππνζύλνιν ηεο γιώζζαο SGML (Standard Generalized Markup Language) πνπ αλαπηύρζεθε από ηελ IBM πξνθεηκέλνπ λα ιπζεί ην πξόβιεκα ηεο κε ηππνπνηεκέλεο εκθάληζεο θεηκέλσλ ζε δηάθνξα ππνινγηζηηθά ζπζηήκαηα, όπσο αλαθέξζεθε θαη παξαπάλσ. H SGML απνηειείηαη από ηξία κέξε. ην πξώην νξίδεηαη ε γξακκαηνζεηξά πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζεί. ην δεύηεξν νξίδνληαη ηα tags (εηηθέηεο) 10

11 πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνύλ γηα ηελ κνξθνπνίεζε ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εγγξάθνπ. Σν ηξίην κέξνο πεξηέρεη ην θείκελν καδί κε ηα tags, πνπ δίλεη θαη ην νπηηθό απνηέιεζκα (Γαιιήο, 1996) ηε ζπλέρεηα, ν Tim-Berners-Lee, ζθεθηόηαλ πσο ζα κπνξνύζε λα κνηξαζηεί κε άιινπο, ηηο ζθέςεηο ηνπ, ηηο δηάθνξεο ηδέεο πνπ κπνξεί λα είρε, ζε πξαγκαηηθό ρξόλν κέζσ ππνινγηζηή. Έηζη ζθέθηεθε πσο απηό ζα κπνξνύζε λα ην πινπνηήζεη κέζσ Internet, κε κηα ειεθηξνληθή ηύπνπ ζπλνκηιία, ζην Γηαδίθηπν. Απηό πξαγκαηνπνηήζεθε ην 1991 από κηα νκάδα, ε νπνία κπνξνύζε λα ζπλνκηιήζεη, λα αληαιιάμεη απόςεηο θαη όηη άιιν ήζειε λα επηθνηλσλήζεη. Αξγόηεξα, ην 1992 γηα απηήλ ηνπ ηύπνπ ηελ ζπλνκηιία έδεημαλ ελδηαθέξνλ θάπνηνη αθαδεκατθνί θαη εξεπλεηέο ππνινγηζηώλ Έλαο από ηνπο πξώηνπο πνπ ζεώξεζε απηή ηνπ ηύπνπ ζπλνκηιία πνιύ ρξήζηκε θαη ελδηαθέξνπζα, θαζώο ήηαλ ειεθηξνληθή, ήηαλ ν Dave Raggett από Bristol ηεο Αγγιίαο. Έηζη ην 1992, ζεσξώληαο όηη κηα ηέηνηα ζπλνκηιία, ήηαλ θάηη ην πξσηνπνξηαθό, επηζθέπηεηαη ηνλ Tim-Berners-Lee ζην CERN, γηα λα πάξεη πεξηζζόηεξεο πιεξνθνξίεο. Δθεί κεηά από πνιιέο ζθέςεηο θαη ζπδεηήζεηο κεηαμύ ηνπο, ζθέθηεθαλ πσο θάηη ηόζν ελδηαθέξνλ θαη ρξήζηκν ζα έπξεπε λα ρξεζηκνπνηεζεί από όινπο ηνπο αλζξώπνπο. Αξρηθά, ζα έπξεπε λα κάζνπλ ην είδνο ησλ ραξαθηεξηζηηθώλ πνπ ζα ήζειαλ νη ρξήζηεο λα έρεη ε HTML, όηαλ ηα ίδηα ραξαθηεξηζηηθά ζα δεκνζηεύνληαλ on-line. Απηό ζθέθηεθαλ όηη ζα κπνξνύζαλ λα ην κάζνπλ κέζσ πεξηνδηθώλ θαη εθεκεξίδσλ, ηα νπνία ηα ρξεζηκνπνηνύλ, θαηά κέζν όξν, νη πεξηζζόηεξνη άλζξσπνη. Έηζη, όηαλ απνθαζίζηεθαλ όια απηά, ν Dave Raggett γύξηζε ζηελ Αγγιία θαη ζπλέζεζε κηα πην πινύζηα κνξθή ηεο HTML (Wesley, 1998) Αθόκα, θαζώο ην Γηαδίθηπν γηλόηαλ όιν θαη πεξηζζόηεξν πην δηαδεδνκέλν θαη ε ηδέα ηεο on-line ζπδήηεζεο πνπ κέζσ ηεο νκάδαο πνπ ιεγόηαλ WWW-talk, γηλόηαλ όιν θαη πεξηζζόηεξν γλσζηή, ν Tim-Berners-Lee θαη ν Dave Raggett ζθέθηνληαλ πσο ζα κπνξνύζαλ νη εηθόλεο, ηα δηαγξάκκαηα, λα κπνπλ κέζα ζε αξρεία ηεο HTML. Γελ κπνξνύζαλ λα ζπκθσλήζνπλ όκσο γηα ην πώο ζα νλόκαδαλ ηελ εηηθέηα ηεο εηθόλαο όπσο θαη πσο ζα ηελ εθάξκνδαλ. Ο Marc Andreessen ήηαλ απηόο πνπ έδσζε ηελ ηδέα λα νλνκαζηεί ε εηηθέηα πνπ ζα 11

12 ραξαθηήξηδε ηελ εηθόλα, "img" θαη παξακέλεη κέρξη θαη ζήκεξα κε απηήλ ηελ νλνκαζία (Wesley, 1998) Σν 1989 κε 1991 αλαπηύρζεθε ε πξώηε κνξθή ηεο HTML θαη ήηαλ ε HTML πγθεθξηκέλα ήηαλ νη πξώηεο κέξεο γηα ηελ HTML ηόηε πνπ νη άλζξσπνη γλώξηδαλ ιίγα γηα απηή ηελ γιώζζα. Οη ζειίδεο δελ ήηαλ εκθαληζηαθά πνιύ θαιέο αιιά είραλ δπλαηόηεηεο ππεξθεηκέλνπ. Καλείο δελ ελδηαθεξόηαλ γηα ηελ εκθάληζε ηνπο, πνιινί είραλ ζην δηαδίθηπν ηελ δηθηά ηνπο ζειίδα (Freeman, 2005) Σν 1994 γίλεηαη ην πξώην ζπλέδξην γηα ηνλ Παγθόζκην Ιζηό, κε δηνξγαλσηή ην CERN, κε 380 ζπκκεηέρνληεο από ηηο Ηλσκέλεο Πνιηηείεο θαη θπξίσο ηελ Δπξώπε. Οη πεξηζζόηεξνη ήηαλ αθαδεκατθνί θαη επηζηήκνλεο από δηάθνξα Ιλζηηηνύηα. Σα ζπλέδξηα πνπ αθνινύζεζαλ είραλ ραξαθηήξα πεξηζζόηεξν εκπνξηθό. Σν πξώην ζπλέδξην όκσο, ήηαλ γηα εθείλνπο πνπ ηνπο ελδηέθεξε πεξηζζόηεξν ην ηερληθό κέξνο θαη έλησζαλ όηη απηό ην ζπλέδξην ζα ήηαλ ε αξρή γηα κηα κεγάιε αιιαγή. Γόζεθαλ πνιιά βξαβεία, αλάκεζα ηνπο θαη ζηνλ Dan Connolly, πνπ πξνζπάζεζε λα θαζνξίζεη ηελ HTML 2 (Wesley, 1998) Δπηπιένλ, ν Dave Raggett, είρε θάπνηεο θαηλνύξγηεο ηδέεο γηα ηελ HTML, πνπ ηηο νλόκαζε HTML+. ην ζπλέδξην θαηέιεμε πσο νη εξγαζίεο πνπ έθαλε πάλσ ζηελ HTML+ ζα έπξεπε λα νδεγήζνπλ ζηελ αλάπηπμε ελόο πξνηύπνπ HTML 3. Έηζη ην 1995 δεκηνπξγήζεθε ε HTML3 όπνπ ζε απηή ηελ έθδνζε, ε Microsoft κε ηελ Netscape πξνζπαζνύζαλ λα θπξηαξρήζνπλ ζην ρώξν ηνπ δηαδηθηύνπ. ηε κέζε απηήο ηεο δηακάρεο, βξηζθόηαλ ην Web. Καη θάζε εηαηξία πξνζπαζνύζε λα ηνπνζεηήζεη ηα δηθά ηεο ζηνηρεία γηα λα κείλεη ζην επίθεληξν. Δθείλε ηελ πεξίνδν ππήξραλ δύν μερσξηζηά πξνγξάκκαηα πινήγεζεο. Απηά ηεο Netscape θαη ηεο Microsoft (Freeman,2005). Η HTML ζηελ αξρή δελ ππνζηεξηδόηαλ από όια ηα πξνγξάκκαηα εκθάληζεο Web ζειίδσλ (Web Browsers). Όκσο, κέρξη ηελ νινθιήξσζε ηεο HTML-3 έρνπκε ζηε δηάζεζε καο αξθεηά από ηα ραξαθηεξηζηηθά ηεο κέζσ ηεο πξνέθδνζεο HTML+. Σειηθά απηό ην πέηπρε καδί κε ηελ βνήζεηα ηνπ CERN θαη άιισλ, αλέπηπμε έλα πξόγξακκα πεξηήγεζεο σο απόδεημε γηα ηηο ηδέεο ηνπ 12

13 απηέο, δεκηνπξγώληαο έλα θείκελν ξνήο γύξσ από έλα ζρήκα κε ιεδάληεο, πίλαθεο, καζεκαηηθά θαη άιια ραξαθηεξηζηηθά (Wesley, 1998) ηελ αξρή ε HTML είλαη εμαηξεηηθά αλίζρπξε λα ππνζηεξίμεη απνηειεζκαηηθά ηηο δξαζηεξηόηεηεο, όπσο ειεθηξνληθό εκπόξην κεηαμύ επηρεηξήζεσλ, νη νπνίεο αληάιιαζαλ ηα δεδνκέλα ηνπο ρξεζηκνπνηώληαο ηελ πξνζέγγηζε ηεο Ηιεθηξνληθήο Αληαιιαγήο Γεδνκέλσλ (Electronic Data Interchange). Η γιώζζα δελ παξέρεη νύηε ηε δνκή νύηε ηε ζεκαζηνινγία πιεξνθνξηώλ (Αλησλίνπ, Harmelen, 2009). Οη πξώηνη ρξήζηεο απνθάζηζαλ λα επηιέμνπλ ηελ HTML επεηδή είρε πηνζεηεζεί σο πξόηππν, θαη πξνζδνθνύζαλ νθέιε από ην γεγνλόο όηη αλήθαλ ζηνπο πξώηνπο πνπ ηελ πηνζέηεζαλ. ύληνκα ε HTML απνηέιεζε έλα θαζνιηθά απνδεθηό πξόηππν (Αλησλίνπ, Harmelen, 2009) Σν 1997 κε 1998 ε HTML γίλεηαη HTML 4. Έρνπκε ην ηέινο ηνπ πνιέκνπ κεηαμύ ησλ Browser θαη έρνπκε ηελ εκθάληζε ηνπ Wide Web Consortium (W3C). θνπόο ηνπο ήηαλ λα θηηάμνπλ κηα HTML, όπνπ ζα απνηεινύζε ηελ βάζε. Η ζηξαηεγηθή ηνπο πεξηιάκβαλε λα ππάξρεη ε γιώζζα ε νπνία ζα είλαη ε HTML4 θαη γηα ηελ παξνπζίαζε ζα είραλ ηα θύιια ζηπι CSS (Freeman,2005) Σειηθά εμειίζζεηαη ζε κηα γιώζζα κε πνιιέο θαηλνηνκίεο γηα ηα άηνκα κε αλαπεξία, ππνζηεξίδεη δηεζλείο γιώζζεο θαη παξέρεη ππνζηήξημε γηα θύιια ζηπι θαη πνιιά άιια. Αθήλεη θαηά πνιύ πίζσ ηεο ηελ απιόηεηα κε ηηο ιίγεο δπλαηόηεηεο, πνπ είρε ε HTML ηα πξνεγνύκελα ρξόληα (Wesley, 1998). Έπεηηα ην 1999 έρνπκε ηελ HTML4.01. Με απηή ηελ έθδνζε ηα πξάγκαηα έγηλαλ πην εύθνια θαη όινη είραλ ηελ βεβαηόηεηα όηη νη ζειίδεο ιεηηνπξγνύλ ζσζηά. 2.2 Η γιώζζα XML H XML είλαη κηα αθόκε εθαξκνγή ηεο SGML θαη ην θίλεηξν ηεο αλάπηπμήο ηεο ήηαλ νη ειιείςεηο ηεο HTML. Καη νη δύν γιώζζεο ζρεδηάζηεθαλ ώζηε λα είλαη εύθνια θαηαλνεηέο θαη ρξεζηκνπνηήζηκεο από ηνπο αλζξώπνπο. Σν έγγξαθν XML σζηόζν είλαη επηπξόζζεηα πνιύ πην εύθνια πξνζπειάζηκν θαη γηα ηνπο 13

14 ππνινγηζηέο, επεηδή πεξηγξάθνληαη όιεο νη πιεξνθνξίεο. Δπηπιένλ, νξηζκέλεο κνξθέο ησλ ζρέζεώλ ηνπο νξίδνληαη κέζσ ηεο δηαδηθαζίαο έλζεζεο (Αλησλίνπ, Harmelen, 2009) Έλα πξόζζεην πιενλέθηεκα είλαη όηη ε XML επηηξέπεη ηνλ νξηζκό πεξηνξηζκώλ ζηηο ηηκέο. Η XML επηηξέπεη ηελ αλαπαξάζηαζε πιεξνθνξηώλ, νη νπνίεο είλαη πξνζβάζηκεο θαη από ππνινγηζηέο. Άιιν έλα ζεηηθό πνπ πξέπεη λα αλαθέξνπκε είλαη όηη κπνξεί λα ρξεζηκoπνηεζεί γηα ηελ αληαιιαγή δεδνκέλσλ κεηαμύ ησλ εθαξκνγώλ. Έλα έγγξαθν απνηειείηαη από έλαλ πξόινγν, έλαλ αξηζκό ζηνηρείσλ, θαη έλαλ πξναηξεηηθό επίινγν. Σα ζηνηρεία XML αλαπαξηζηνύλ ηα "πξάγκαηα" ζηα νπνία αλαθέξεηαη ην έγγξαθν XML, όπσο ζπγγξαθείο, εθδόηεο θαη βηβιία. Έλα ζηνηρείν απνηειείηαη από κηα εηηθέηα αλνίγκαηνο, ην πεξηερόκελν, θαη κηα εηηθέηα θιεηζίκαηνο. Έλα από ηα θύξηα πιενλεθηήκαηα ηεο ρξήζεο ηεο XML σο θαζνιηθήο γιώζζαο ζήκαλζεο είλαη ε δπλαηόηεηα πξνζπέιαζεο πιεξνθνξηώλ από δηάθνξεο πεγέο. ύλνςε Η XML είλαη κηα κεηαγιώζζα πνπ επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα νξίδνπλ ζήκαλζε γηα ηα έγγξαθα ηνπο κε ηε ρξήζε εηηθεηώλ. Η έλζεζε ησλ εηηθεηώλ εηζάγεη κηα δνκή. Η XML ππνζηεξίδεηαη από γιώζζεο εξσηεκάησλ. 2.3 XHTML Δίλαη εμέιημε ηεο HTML κε πνιιά θαηλνύξγηα ζηνηρεία, πνπ θαηά θάπνην ηξόπν ηελ θάλεη λα κνηάδεη κε ηελ XML. Η XHTML( extensible Hypertext Markup Language) απνηειεί κηα δηαζηαύξσζε ηεο HTML θαη ηεο XML. Γεκηνπξγήζεθε γηα ηνπο εμήο δπν βαζηθνύο ιόγνπο: 14

15 Γηα λα δεκηνπξγεζεί έλα πξόηππν πεξηζζόηεξν απζηεξό γηα ηελ δεκηνπξγία ηζηνζειίδσλ θαη γηα λα κεηώζεη ηελ αζπκβαηόηεηα κεηαμύ ησλ δηάθνξσλ browsers. Γηα λα δεκηνπξγεζεί έλα πξόηππν πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ζε κηα πνηθηιία ζπζθεπώλ, ρσξίο λα γίλνληαη αιιαγέο (Freewebmasterhelp.com, 2001). Έλα από ηα ζεκαληηθόηεξα ραξαθηεξηζηηθά ηεο XHTML, είλαη πσο παξά ην γεγνλόο όηη είλαη ζρεδόλ ίδηα κε ηελ HTML, κπνξεί θάπνηνο λα δεκηνπξγήζεη ηνλ θώδηθά ηνπ ζσζηά. Γελ κπνξεί λα δεκηνπξγεζεί έλαο θώδηθαο πνπ λα είλαη δύζκνξθνο θαη λα είλαη ζπκβαηόο κε ηελ XHTML, όπσο κπνξεί λα ζπκβεί κε ηελ HTML, πνπ αλ ιείπεη π.ρ., κηα εηηθέηα θιεηζίκαηνο, κπνξεί απηό λα αγλνεζεί από έλα browser. Έηζη, ζηελ ΥΗTML, ν θώδηθαο πξέπεη λα είλαη αθξηβώο όπσο έρεη θαζνξηζηεί λα είλαη. Απηό ζπκβαίλεη ιόγσ ηνπ όηη, ηα πξνγξάκκαηα πινήγεζεο ζε θνξεηέο κεραλέο, δελ έρνπλ ηελ δύλακε λα δείμνπλ ζειίδεο πνπ είλαη θαθνγξακκέλεο. Με απηόλ ηνλ ηξόπν ε XHTML ζηγνπξεύεη πσο ν θώδηθαο είλαη ζσζηόο, ώζηε λα ρξεζηκνπνηεζεί ζε νπνηνλδήπνηε ηύπν browser. Τπάξρνπλ πνιιέο αιιαγέο ζε XHTML από ηελ HTML. Οη βαζηθόηεξεο είλαη νη παξαθάησ: Όιεο νη εηηθέηεο πξέπεη λα είλαη ζε πεδά γξάκκαηα. Πρ. ην ζσζηό ζα είλαη ην <font> θαη όρη ην <FONT> ή ην <Font>. Όια ηα έγγξαθα πξέπεη λα έρνπλ έλα ηύπν αξρείνπ (doctype). Τπάξρνπλ ηξία είδε, ηα νπνία νλνκάδνληαη: strict, transitional θαη frameset. Όια ηα έγγξαθα πξέπεη λα είλαη θαηάιιεια ζρεκαηηζκέλα Όιεο νη εηηθέηεο πξέπεη λα είλαη θιεηζηέο (closing tags) ηελ HTML νη πεξηζζόηεξεο εηηθέηεο είλαη θιεηζηέο, αιιά ππάξρνπλ θαη πνιιέο εηηθέηεο νη νπνίεο είλαη αλεμάξηεηεο θαη δελ είλαη. Καη απηέο πξέπεη λα θιείζνπλ. Οη πην θύξηεο είλαη νη εμήο: <br>, <img>, <hr> Όια ηα ραξαθηεξηζηηθά πξέπεη λα έρνπλ πξνζηεζεί ζσζηά 15

16 Σα ραξαθηεξηζηηθά πξέπεη λα δίλνληαη κε ηελ νινθιεξσκέλε ηνπο κνξθή Όιεο νη εηηθέηεο ζα πξέπεη λα έρνπλ ηνπνζεηεζεί ζσζηά (Freewebmasterhelp.com, 2001) 2.4 HTML 5 Σέινο, ε HTML5 είλαη ε πξώηε κεγάιε αιιαγή πνπ έγηλε ζηελ HTML κέζα ζε κηα δεθαεηία. Η αιιαγή απηή έθεξε ζεκαληηθά λέα, ραξαθηεξηζηηθά, όπσο ηελ ππνζηήξημε πνιπκέζσλ, ηε δηαδξαζηηθόηεηα, θαη θαιύηεξε ζεκαζηνινγηθή ζήκαλζε. Με ηελ HTML5 κπνξνύκε λα κνξθνπνηήζνπκε ηηο ζειίδεο καο ειεύζεξα κε όπνηνλ ηξόπν ζέινπκε. Μέρξη ηε ζηηγκή πνπ επηλνήζεθε ην Web 2.0, ππήξραλ πνιιέο επηθξίζεηο γηα ηελ XHTML. ε κηα πξνζπάζεηα λα θηινμελήζνπλ νη πεξηεγεηέο ηελ XHTML, νη δεκηνπξγνί ηζηνζειίδσλ ζπλέρηδαλ λα γξάθνπλ θαη λα πξνσζνύλ ηηο ζειίδεο ηνπο, ρξεζηκνπνηώληαο ην Internet MIME "text/html", ζε αληίζεζε κε ην θαηάιιειν "application/xhtml+xml", ην νπνίν έιεγε ζην θπιινκεηξεηή λα δηαβάζεη XML (Bradford, 2011) Σν 2004 κηα νκάδα δηακόξθσζε ην όλνκα Web Hypertext Application Working Group (WHATWG), ε νπνία ζηόρεπε λα εμειίμεη ηελ παιηά αιιά θαιή HTML, αληί λα εζηηάζεη ζηελ XHTML, όπσο θάλεη ηώξα ε W3C. Η WHATWG μεθίλεζε λα αλαπηύζζεη ηηο πξνδηαγξαθέο γηα έλα ζπγθεθξηκέλν όλνκα ην "Web Applications 1.0.", ην νπνίν ηειηθά έγηλε ε HTML5. Οη WHATWG πξνζπάζεζαλ λα θαηαζηήζνπλ ηελ HTML ζηελ θνξπθή αλεμάξηεηα από πηα εθδνρή ήζειε λα ηεξήζεη ν ζπγγξαθέαο ησλ ηζηνζειίδσλ (HTML3.2, HTML 4.01). Έηζη ην 2007 ηξείο θαηαζθεπαζηέο πξνγξακκάησλ πεξηήγεζεο θαη ζπγθεθξηκέλα νη Mozilla Foundation, Apple θαη Opera Software δήηεζαλ από ην W3C λα πηνζεηήζνπλ ηε δνπιεηά ηεο WHATWG σο ην μεθίλεκά ηνπο, γηα ηελ αλαθάιπςε ηεο HTML. ηε ζπλέρεηα, ην 2009 ύζηεξα από νρηώ πξνζρέδηα, απνθάζηζαλ λα θέξνπλ ζην ηέινο ηελ XHTML 2 θαη λα αζρνιεζνύλ κε ηελ HTML5. 16

17 ύλνςε Δίλαη ε πην πξόζθαηε έθδνζε ησλ πξνδηαγξαθώλ ηεο HTML. Δίλαη έλα ζηαζεξό ζηηγκηόηππν ηεο HTML Η εηηθέηα απηή ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα πεξηγξάςεη ηηο αλνηθηέο ηερλνινγίεο ηνπ Web (Bradford,2011) Τπάξρεη πξόβιεκα όκσο όηαλ θάπνην πξόγξακκα πινήγεζεο (web browser) ζέιεη λα κεηαθξάζεη απηά ηα ζηνηρεία θαη δελ είλαη θώδηθαο πνπ είλαη ζπκβαηόο κε ηελ HTML. Όια ηα ζηνηρεία δελ πεξηιακβάλνπλ, ζηνηρεία θεηκέλνπ. Γελ γξάθνπκε <hr> some content</hr> ή <br>some content</br>.ηελ HTML ζηνηρεία όπσο <img>, <br>, <meta>,ή <hr> ρξεζηκνπνηνύληαη ρσξίο λα ηα θιείλνπκε ηελ εηηθέηα. ηελ XML ηεο HTML θαη ζηελ XHTML ηα ζηνηρεία θιείλνπλ αθήλνληαο έλα θελό θαη βάδνληαο παύια γηα παξάδεηγκα <img />. Απηό είλαη ζεηηθό γηαηί έηζη ε ζύληαμε γίλεηαη πην εύθνιε από όηη αλ αλνίγακε θαη θιείλακε ηα ζηνηρεία. Η HTML5 πξνζπάζεζε λα εδξαηώζεη ηα ηεθκήξηα θαη λα πξνζζέζεη ραξαθηεξηζηηθά πάλσ ζηε γιώζζα ηεο πξνεγνύκελεο δεθαεηίαο (Bradford,2011) 2.5 Παξαδείγκαηα κε θώδηθα HTML, XHTML θαη HTML5 HTML Έλα απιό παξάδεηγκα ζύληαμεο είλαη ην εμήο: <html> <body> <h1>my First Heading</h1> <p>my first paragraph</p> </body> </html> Με απηό ην παξάδεηγκα ν ρξήζηεο ζα δεη ζηελ νζόλε ηνπ κέζα από ηνλ Web Browser ην εμήο: 17

18 Σν θείκελν κεηαμύ <html> </html> πεξηγξάθεη ηε ζειίδα. Σν θείκελν κεηαμύ <body> </body> εκθαλίδεη ην πεξηερόκελν ηεο ζειίδαο. Σν θείκελν κεηαμύ <h1> </h1> εκθαλίδεη ηνλ ηίηιν πνπ ζα δεη ν ρξήζηεο κέζα από ηνλ browser ηνπ. Σν θείκελν κεηαμύ <p> </p> εκθαλίδεη ην πεξηερόκελν ηεο παξαγξάθνπ πνπ ζα δεη ν ρξήζηεο. ( XHTML Η δηαθνξά κεηαμύ ηεο HTML θαη ηεο XHTML είλαη όηη ζηελ XHTML ρξεζηκνπνηνύληαη ηα xlmns attributes κε ηα νπνία εληνπίδνπκε πνηα XML γιώζζα "html" αλήθεη πνπ. Δπίζεο, πξέπεη λα δειώζνπκε ζπγθεθξηκέλα ηε γιώζζα πνπ ρξεζηκνπνηνύκε π.ρ. English. Καζώο επίζεο θαη έλα URL ζαλ έλα βαζηθό ραξαθηεξηζηηθό. Αθόκα έλα ραξαθηεξηζηηθό είλαη όηη ηα tags θιείλνπλ ζην ηέινο. Σέινο, ρξεζηκνπνηνύκε έλα XHTML <!DOCTYPE> ζηελ πξώηε ζεηξά ηεο ζειίδαο. Γηα παξάδεηγκα: <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" " <html xmlns=" <head> <title>title of document</title> </head> <body>... </body </html> ( 18

19 HTML5 ε αληίζεζε κε ηα πξνεγνύκελα ε HTML5 έξρεηαη λα απινπζηεύζεη ηα πξάγκαηα. ύκθσλα κε ην παξαθάησ παξάδεηγκα ζα παξαηεξήζνπκε κε ηνλ ηξόπν πνπ ζα εκθαληζηεί ζηνλ Browser καο όηη ηα πξάγκαηα είλαη πην ειεύζεξα. Θα δνύκε όηη ην Hello World ζηελ πξαγκαηηθόηεηα ζα εκθαλίδεηαη ζηελ ζειίδα καο. <!DOCTYPE html> <html> <head> <meta charset="utf-8" /> <title>html5 Apprentice</title> </head> <body> <p>hello World</p> </body> </html> 3. εκαζηνινγηθόο Ιζηόο Δίλαη γεγνλόο όηη ν Παγθόζκηνο Ιζηόο έρεη αιιάμεη ζεκαληηθά ηηο δσέο ησλ αλζξώπσλ, ηόζν ζε γεληθό όζν θαη ζε θαζεκεξηλό επίπεδν. Έρεη αιιάμεη ηνλ ηξόπν επηθνηλσλίαο ησλ αλζξώπσλ, ηνλ ηξόπν δηάδνζεο ησλ πιεξνθνξηώλ, θαζώο θαη ηνλ ηξόπν κε ηνλ νπνίν δηεμάγνληαη νη δηάθνξεο επηρεηξεκαηηθέο δξαζηεξηόηεηεο πνπ κπνξεί λα έρεη ν θάζε άλζξσπνο. Βξίζθεηαη ζε έλα θνκβηθό ζεκείν ηεο ξαγδαίαο επαλάζηαζεο ησλ πιεξνθνξηώλ θαη γεληθά ζην θέληξν ησλ εμειίμεσλ. Η θνηλσλία πιένλ εμειίζζεηαη ζε κα θνηλσλία γλώζεσλ. Σν πξώην "θύκα" ηνπ Παγθόζκηνπ Ιζηνύ (Web 1.0) βνήζεζε ζηελ επηθνηλσλία αλζξώπσλ από δηαθνξεηηθά κέξε, κε δηαθνξεηηθέο θνπιηνύξεο, παξαδόζεηο θαη ζξεζθείεο. 19

20 Έδσζε ηελ επθαηξία γηα αληαιιαγή απόςεσλ, ηδεώλ θαη γλώζεσλ, πνπ δηαθνξεηηθά δελ ζα κπνξνύζαλ λα κάζνπλ θαη λα έξζνπλ ζε επαθή άλζξσπνη από όιν ηνλ θόζκν. Άιιαμε έηζη, ηνλ ηξόπν πνπ επηθνηλσλνύκε, ηνλ ηξόπν πνπ σο ηώξα γλώξηδαλ νη άλζξσπνη εξγάδνληαη, ηνλ ηξόπν πνπ ςάρλνπκε πιεξνθνξίεο θαη ηελ ςπραγσγία καο. Σν δεύηεξν "θύκα" ηνπ Παγθόζκηνπ Ιζηνύ (Web 2.0) έδσζε πνιιέο δπλαηόηεηεο κέζσ ησλ ηζηνζειίδσλ, επεξέαζε κηα νιόθιεξε γεληά, θάησ ησλ 18 εηώλ θαη ζπγθέληξσζε κεγάιε πνζόηεηα ηεο αλζξώπηλεο γλώζεο, κε αξθεηά πνηνηηθό ηξόπν. Σν ηξίην θαη πην κεγαιεηώδεο, όπσο νλνκάζηεθε, "θύκα" ηνπ Παγθόζκηνπ Ιζηνύ (Web 3.0) είλαη o εκαζηνινγηθόο Ιζηόο. Σν όξακα απηό ην ζπλέιαβε ν Tim Berners-Lee, o εθεπξέηεο ηνπ Παγθόζκηνπ Ιζηνύ. Ο ίδηνο νξίδεη ηνλ εκαζηνινγηθό Ιζηό σο "έλα δίθηπν δεδνκέλσλ ηα νπνία κπνξνύλ λα κεηαπνηεζνύλ θαηεπζείαλ θαη κε από κεραλέο." (Pollock, 2009) ην εκαζηνινγηθό Ιζηό ηα δεδνκέλα κπνξνύλ λα ππνβιεζνύλ ζε επεμεξγαζία, ρσξίο λα δεκηνπξγνύληαη πξνβιήκαηα ρξήζεο εμαηηίαο κηα πιαηθόξκαο, κηαο εθαξκνγήο ή ελόο ηνκέα. Απηό ην γεγνλόο, έξρεηαη ζε αληίζεζε κε ηνλ Παγθόζκην Ιζηό, όπσο είλαη γλσζηόο ζήκεξα, ν νπνίνο πεξηέρεη έλα πιήζνο πιεξνθνξηώλ ζε κνξθή εγγξάθσλ. Απηέο ηηο πιεξνθνξίεο κπνξνύκε λα ηηο εληνπίζνπκε κέζσ ησλ ειεθηξνληθώλ ππνινγηζηώλ, αιιά ν άλζξσπνο είλαη αθόκα απηόο πνπ ζα πξέπεη λα δηαβάζεη απηέο ηηο πιεξνθνξίεο, λα ηηο εξκελεύζεη θαη λα δηαιέμεη ηειηθά πνηεο είλαη απηέο πνπ ηνπ είλαη πην ρξήζηκεο. Οη ππνινγηζηέο κπνξνύλ λα παξνπζηάζνπλ ηηο πιεξνθνξίεο αιιά δελ κπνξνύλ λα θαηαιάβνπλ πνηεο από απηέο είλαη νη πην ζρεηηθέο θαη ρξήζηκεο γηα έλα ζέκα πνπ κπνξεί λα αλαδεηά έλαο ρξήζηεο. Ο εκαζηνινγηθόο Ιζηόο από ηελ άιιε, κπνξεί λα έρεη έγγξαθα θαη δεδνκέλα ζην Γηαδίθηπν, ώζηε νη κεραλέο λα κπνξνύλ λα επεμεξγαζηνύλ, λα κεηαηξέςνπλ, λα ζπλαξκνινγήζνπλ θαη λα ελεξγήζεη κε ηέηνην ηξόπν, ώζηε ηα δεδνκέλα απηά λα κπνξέζνπλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ κε ηνλ θαιύηεξν θαη πην νπζηώδε ηξόπν. ( <<Ο εκαζηνινγηθόο Ιζηόο δελ πεξηιακβάλεη ηερλεηή λνεκνζύλε αιιά εμαξηάηαη από δνκεκέλα ζύλνια πιεξνθνξηώλ, πνπ ηνπ επηηξέπνπλ λα "θαηαιαβαίλεη" ηελ ζρέζε κεηαμύ ησλ δηαθνξεηηθώλ πεγώλ δεδνκέλσλ. Ο 20

21 ππνινγηζηήο ζηελ πξαγκαηηθόηεηα, δελ κπνξεί λα θαηαιάβεη ηελ πιεξνθνξία κε ηνλ ηξόπν κε ηνλ νπνίν ηελ θαηαιαβαίλεη έλαο άλζξσπνο, αιιά έρεη αξθεηέο πιεξνθνξίεο γηα λα θάλεη ινγηθέο ζπλδέζεηο θαη απνθάζεηο.>> ( Ο εκαζηνινγηθόο Ιζηόο απνηειεί έλα όξακα, έλα δίθηπν δεδνκέλσλ, πνπ κπνξεί λα αμηνπνηήζεη ηηο ακέηξεηεο πιεξνθνξίεο πνπ βξίζθνληαη ζηνλ Παγθόζκην Ιζηό θαη λα ζπλδέζεη απηέο ηηο πιεξνθνξίεο κε δεδνκέλα πνπ βξίζθνληαη ζε βάζεηο δεδνκέλσλ θαη απνζεηήξηα πιεξνθνξηώλ θαη ζρεηίδνληαη κε απηέο ηηο πιεξνθνξίεο. Απηέο νη βάζεηο δεδνκέλσλ, δεδνκέλνπ όηη πεξηέρνπλ ηελ πιεηνςεθία ησλ δεδνκέλσλ γηα επηρεηξήζεηο, ζε ζπλδπαζκό κε ηελ ηθαλόηεηα ησλ ηερλνινγηώλ πνπ έρεη ν εκαζηνινγηθόο Ιζηόο, λα παξέρεη ζε θάπνηνλ πξόζβαζε θαη λα κπνξεί λα επεμεξγαζηεί άιια δεδνκέλα από ηζηνζειίδεο, από άιιεο βάζεηο θαη από άιια ζπζηήκαηα, απμάλεη ηελ πνζόηεηα ησλ δεδνκέλσλ. Έηζη ππάξρεη πξόβιεκα ζην λα μερσξίζεη ν θάζε νξγαληζκόο, ηα δεδνκέλα πνπ είλαη γηα απηόλ ρξήζηκα. Αθόκα, νη βάζεηο απηέο πεξηέρνπλ έλα κεγάιν κέξνο ησλ πιεξνθνξηώλ πνπ ππάξρνπλ ζηνλ εκαζηνινγηθό Ιζηό. Δίλαη νξγαλσκέλεο ζε πίλαθεο θαη ζηήιεο κε βάζε ηηο ζρέζεηο πνπ ππάξρνπλ αλάκεζα ζηα δεδνκέλα θαη νη ζρέζεηο απηέο δείρλνπλ ην λόεκα ησλ δεδνκέλσλ απηώλ. Δπίζεο, νη εθαξκνγέο πνπ ππάξρνπλ γηα ηελ ελνπνίεζε ησλ δεδνκέλσλ, παξέρνπλ ηελ δπλαηόηεηα γηα ζύλδεζε κε δηαθνξεηηθέο πεγέο. Απηό γίλεηαη δπλαηό, κε ηελ αληηζηνίρεζε κεηαμύ ησλ ζηνηρείσλ ζε θάζε δηαθνξεηηθό ρώξν απνζήθεπζεο πνπ ππάξρεη. Παξόια απηά όκσο, ν εκαζηνινγηθόο Ιζηόο πξαγκαηνπνηεί αληαιιαγή θαη επεμεξγαζία δεδνκέλσλ πνπ ζα βαζίδεηαη ζε κηα πιεξνθνξία πνπ ζα είλαη δηαζέζηκε ζηνλ εκαζηνινγηθό Ιζηό θαη ζα πεξηγξάθεη θάζε πεγή. Έηζη ν εκαζηνινγηθόο Ιζηόο ζηελ πξαγκαηηθόηεηα ζα είλαη κηα κεγάιε βάζε δεδνκέλσλ, πνπ ζα επηηξέπεη ζηνλ θάζε ρξήζηε, λα έρεη πξόζβαζε ζε όιεο ηηο πιεξνθνξίεο. ( Αθόκα, γηα λα εθαξκνζηεί ζσζηά ν εκαζηνινγηθόο Ιζηόο, ρξεηάδεηαη ε ύπαξμε ζεκαζηνινγηθώλ δεδνκέλσλ, ή δεδνκέλσλ πνπ πεξηγξάθνπλ ηα δεδνκέλα, ζε πεγέο πιεξνθόξεζεο. Έηζη νη κεραλέο, ζα κπνξέζνπλ λα επεμεξγαζηνύλ ηα δεδνκέλα κε ηνλ πην απνηειεζκαηηθό ηξόπν κε βάζε ηε 21

22 ζεκαζηνινγηθή πιεξνθνξία πνπ ηα πεξηγξάθεη. H HTML είλαη ε θπξίαξρε γιώζζα ζηελ νπνία είλαη γξακκέλεο νη ηζηνζειίδεο θαη ζηελ πθηζηάκελε κνξθή ηεο δελ εμππεξεηεί ηνπο ζηόρνπο ηνπ εκαζηνινγηθνύ Ιζηνύ Οη πιεξνθνξίεο παξνπζηάδνληαη κε ηθαλνπνηεηηθή κνξθή γηα ηνπο αλζξώπνπο αιιά νη ππνινγηζηέο ζα αληηκεησπίζνπλ θάπνηα πξνβιήκαηα. Οη ππνινγηζηέο δελ ζα κπνξνύλ λα θαηαιάβνπλ αθξηβώο ηη ζεκαίλνπλ νη όξνη θαη νη ιέμεηο πνπ ζα αλαθηώληαη. Η πξνζέγγηζε ηνπ εκαζηνινγηθνύ Ιζηνύ γηα ηελ επίιπζε ηέηνησλ πξνβιεκάησλ δελ είλαη ε αλάπηπμε ππεξεπθπώλ πξαθηόξσλ. Γηα απηό πξέπεη λα δεκηνπξγεζνύλ γιώζζεο πνπ ζα είλαη θαηάιιειεο γηα λα αληηκεησπίζνπλ ηέηνηα πξνβιήκαηα. Αλ ε HTML αληηθαηαζηαζεί από θαηαιιειόηεξεο γιώζζεο, ηόηε ην πεξηερόκελν ησλ ηζηνζειίδσλ ζα κπνξεί λα γίλεηαη θαηαλνεηό. Θα κπνξνύλ έηζη λα παξνπζηάδνληαη ζηνλ άλζξσπν απαληήζεηο εξσηεκάησλ κε κεγαιύηεξε ζαθήλεηα θαη αθξίβεηα. Δπίζεο πξέπεη λα πνύκε όηη νη άλζξσπνη ζα κπνξνύλ λα δεκηνπξγήζνπλ ηζηνζειίδεο, ρσξίο λα είλαη εηδηθνί ζε απηό θαη ζα κπνξνύλ λα θαηαιάβνπλ πσο ιεηηνπξγνύλ. Δπίζεο, νη ρξήζηεο ζα κπνξνύλ πην εύθνια λα θαηαιάβνπλ ηηο γιώζζεο ηνπ εκαζηνινγηθνύ Ιζηνύ. Οη νληνινγίεο είλαη θνκκάηη ηνπ Ιζηνύ θαη ζα βνεζήζνπλ ηηο κεραλέο αλαδήηεζεο λα αλαδεηήζνπλ ζειίδεο πνπ αλαθέξνληαη ζε κηα αθξηβή έλλνηα θάπνηαο νληνινγίαο, αληί λα ζπιιέμνπλ ζειίδεο πνπ λα πεξηέρνπλ ακθηζβεηήζηκεο ιέμεηο θιεηδηά. Γηα λα κπνξεί όιν απηό ην ζρέδην λα γίλεη θαηαλνεηό από ηηο κεραλέο ζα ρξεζηκνπνηεζεί ε γιώζζα RDF ε νπνία βαζίδεηαη ζηελ XML (extensible Markup Language), θαη κέζσ ηεο νπνίαο ζα κπνξνύκε λα εθθξάζνπκε απηό πνπ ζέινπκε λα πνύκε ζηηο κεραλέο αλαδήηεζεο, είλαη έλα πξόηππν δεδνκέλσλ πξνζπειάζηκν ζηνλ Ιζηό θαη κπνξνύκε λα βάινπκε ζεκαζηνινγηθή πιεξνθνξία (Αλησλίνπ & Frank van Harmelen, 2009). Οη εηηθέηεο κε ηα κεηαδεδνκέλα είλαη αλαγλώζηκεο από ηνλ άλζξσπν θαη πεξηέρνπλ δηάθνξεο πιεξνθνξίεο, όπσο, ηνλ ζπγγξαθέα κηαο ηζηνζειίδαο, ιέμεηο θιεηδηά πνπ βνεζνύλ ηηο κεραλέο αλαδήηεζεο θαη εξγαιεία ινγηζκηθνύ πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηελ δεκηνπξγία ελόο αξρείνπ XML. 22

23 Ο εκαζηνινγηθόο Ιζηόο κπνξεί λα βνεζήζεη κε ηηο ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξεη, πνιιέο πηπρέο ηεο δσήο ελόο αλζξώπνπ. Ιδηαίηεξα ρξήζηκνο κπνξεί λα γίλεη, όζνλ αθνξά ηελ εξγαζία ελόο αλζξώπνπ. Έηζη ηα δηάθνξα ζπζηήκαηα ινγηζκηθνύ πνπ ππάξρνπλ γηα επηρεηξήζεηο ηα νπνία πεξηέρνπλ δηάθνξα formats, παξέρνπλ ηελ δπλαηόηεηα λα αληαιιάζζνληαη θαη λα ζπλδένληαη ηα δεδνκέλα κε πνιιά ζπζηήκαηα. Αθόκα, ν εκαζηνινγηθόο Ιζηόο, παξέρεη ηξόπνπο λα κνληεινπνηεζνύλ ζύλζεηα πεξηβάιινληα δεδνκέλσλ πνπ κπνξνύλ λα ζπληεξεζνύλ πην απιά κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξόλνπ. Δπίζεο, γίλνληαη πνιιέο ρξεκαηνδνηήζεηο θαη έξεπλεο όζνλ αθνξά ηνλ εκαζηνινγηθό Ιζηό ζε Παλεπηζηήκηα από ηηο δηάθνξεο θπβεξλήζεηο ή από ηδησηηθνύο θνξείο, δηόηη κπνξεί λα δώζεη ιύζεηο κέζσ ησλ δπλαηνηήησλ πνπ έρεη ζε ζέκαηα Δζληθήο Αζθάιεηαο, ζπλδένληαο δεδνκέλα, πνπ ζπιιέγεη, ε εθάζηνηε θπβέξλεζε, θάζε κέξα θαη λα πξνβιέςεη ηπρόλ θαηαζηξνθέο. Πέξα από απηνύο ηνπο ηνκείο πνπ γίλεηαη έξεπλα, έλαο ηδηαίηεξα δεκνθηιήο ηνκέαο, είλαη ν ηνκέο ησλ αλζξσπηζηηθώλ επηζηεκώλ. ε απηόλ ηνλ ηνκέα νη έξεπλεο είλαη πνιύ ζεκαληηθέο, δηόηη νη ηνκείο απηώλ ησλ επηζηεκώλ έρνπλ πξόβιεκα ζην λα κνηξαζηνύλ απνηειεζκαηηθά, θιηληθά δεδνκέλα κε άιινπο εξεπλεηέο πνπ πηζαλόλ ζα ζέινπλ λα ηα ρξεζηκνπνηήζνπλ γηα θαηλνύξγηεο αλαθαιύςεηο. Έηζη, απηό έρεη σο απνηέιεζκα, απηνί νη ηνκείο λα πηνζεηνύλ όιν θαη πεξηζζόηεξν format δεδνκέλσλ ηνπ εκαζηνινγηθνύ Ιζηνύ, βνεζώληαο έηζη όιε ηελ θνηλόηεηα λα αληαιιάζεη εύθνια ηα δεδνκέλα, κε θαιύηεξε αθξίβεηα. Αθόκα, κπνξεί λα απινπνηήζεη ηελ δσή ηνπ θάζε αλζξώπνπ κε ην λα ζπγθεληξώλεη ηα ελδηαθέξνληα ηνπ θαη λα κπνξεί λα ηα κνηξαζηεί κε άιινπο, κπνξεί λα βξεη πεγέο πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ εξγαζία πνπ θάλεη γξήγνξα θαη εύθνια, παξνπζηάδνληαο ζπιινγηθή γλώζε θαη επθνιία λα βξίζθεη θαη λα ζπλδέεη ηηο δηάθνξεο ππεξεζίεο πνπ ππάξρνπλ ζην Γηαδίθηπν. Αθόκα, ν εκαζηνινγηθόο Ιζηόο, κε ηελ βνήζεηα ησλ πξνγξακκάησλ πινήγεζεο (browsers), πνπ ηνλ ρξεζηκνπνηνύλ, κε ηηο επθνιίεο πνπ έρεη δώζεη κέζσ ησλ εθαξκνγώλ γξαθείνπ (desktop), ησλ δηάθνξσλ ζεκαζηνινγηθώλ κπιόγθο (Blogs) θαη Wikis, γιπηώλεη ρξόλν γηα ηνπο ρξήζηεο, θαζώο κπνξεί λα θαηαιάβεη ηη πεξηερόκελα πεξηζζόηεξν αλαδεηεί θάπνηνο θαη αξρίδεη λα ηνπ λα 23

24 θάλεη ζπζηάζεηο γηα απηά ή βνεζάεη ζην λα νξγαλσζεί θαιύηεξα ην πεξηερόκελν. Βνεζάεη ζην λα βξεζεί ζρεηηθό πεξηερόκελν κε απηό πνπ αλαδεηεί θαη κέζσ ηεο ηερλνινγίαο πνπ ρξεζηκνπνηεί, επηηξέπεη ζε νκάδεο αλζξώπσλ λα εξγάδνληαη ζην ίδην δηαδηθηπαθό πεξηερόκελν. Δπηπιένλ, νη ζεκαζηνινγηθέο κεραλέο αλαδήηεζεο, πξνζπαζνύλ λα δώζνπλ εμππλόηεξα απνηειέζκαηα θαηά ηελ αλαδήηεζε, κε ην λα ςάρλνπλ πξώηα γηα έλλνηεο θαη κεηά λα θάλνπλ ηα απνηειέζκαηα πεξηζζόηεξν πινεγήζηκα γηα ηνπο αλζξώπνπο πνπ ζέινπλ λα επηζθεθζνύλ ηα απνηειέζκαηα ησλ δεδνκέλσλ. Δπίζεο, ε πιεηνλόηεηα ηνπ ζεκεξηλνύ πεξηερνκέλνπ ηνπ Ιζηνύ είλαη θαηάιιειε γηα αλζξώπηλε θαηαλάισζε. Αθόκα θαη ην δηαδηθηπαθό πεξηερόκελν πνπ παξάγεηαη απηόκαηα από βάζεηο δεδνκέλσλ παξνπζηάδεηαη ζπλήζσο ρσξίο ηελ αξρηθή δνκή, πιεξνθνξία πνπ κπνξεί λα βξεζεί ζηηο βάζεηο δεδνκέλσλ. Όπσο αλαθέξεη θαη ν Αλησλίνπ (19) «Οη κεραλέο αλαδήηεζεο πνπ βαζίδνληαη ζε Λέμεηο- Κιεηδηά, όπσο ε Yahoo θαη ε Google, είλαη ηα θύξηα εξγαιεία ρξήζεο ηνπ ζύγρξνλνπ Ιζηνύ» Δίλαη ζαθέο πσο ν Παγθόζκηνο Ιζηόο δελ ζα είρε ηελ ηεξάζηηα επηηπρία πνπ έρεη ρσξίο ηε ζπκβνιή ησλ κεραλώλ αλαδήηεζεο. Ωζηόζν ππάξρνπλ ζνβαξά πξνβιήκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηε ρξήζε ηνπο. πγθεθξηκέλα: Τςειή αλάθιεζε δεδνκέλσλ, ρακειή αθξίβεηα. Αθόκα θαη αλ αλαθηεζνύλ νη βαζηθέο ζρεηηθέο ζειίδεο, ζα έρνπλ κηθξή ζρεηηθή αθξίβεηα αλ αλαθηεζνύλ θαη άιια πνιιά απνηειέζκαηα. Σα απνηειέζκαηα είλαη κεκνλσκέλεο ηζηνζειίδεο. Αλ ρξεηαδόκαζηε πιεξνθνξίεο πνπ βξίζθνληαη ζε πνιιά ζεκεία ζα πξέπεη λα αλαδεηήζνπκε απηά πνπ ςάρλνπκε. Δπίζεο, πξέπεη λα πνύκε όηη κπνξεί ζηα απνηειέζκαηα πνπ ζα αλαθηήζνπκε λα ππάξρνπλ θαη δεδνκέλα πνπ λα κελ είλαη ζπλαθή κε ηελ αλαδήηεζε πνπ έρνπκε θάλεη. Αθόκα θαη αλ ν ρξήζηεο βξεη ηα δεδνκέλα πνπ αλαδεηά ζα πξέπεη λα θπιινκεηξήζεη ηα επηιεγκέλα έγγξαθα θαη λα δηαιέμεη πνηα από απηά είλαη 24

25 ρξήζηκα γηα ηηο αλάγθεο ηνπ. Άξα δελ κπνξνύκε λα κηιάκε γηα αλάθηεζε πιεξνθνξηώλ (information retrieval), αιιά γηα εληνπηζκό ζέζεο (location finder) πνπ ζα κπνξνύζε λα είλαη θαηαιιειόηεξνο όξνο γηα λα πεξηγξαθεί ε ελέξγεηα απηή (Αλησλίνπ Harmelen, 2009). Ο Παγθόζκηνο Ιζηόο, όπσο εκθαλίδεηαη ζηηο κέξεο καο. δελ κπνξεί λα απνηειέζεη κέζν πξνζβάζηκν γηα ηηο κεραλέο όπνπ ζα κπνξνύλ κε ηελ ζεηξά ηνπο λα δηαβάζνπλ ην πεξηερόκελν ηνπ εύθνια. Έηζη, εκθαλίζηεθε ε αλάγθε γηα λα δεκηνπξγεζεί έλα πιάλν θαηάιιειν γηα λα κπνξνύλ νη ππνινγηζηέο λα έρνπλ επθνιόηεξε πξόζβαζε ζηνλ Ιζηό. Απηό ην πιάλν είλαη ν εκαζηνινγηθόο Ιζηόο (Semantic Web). Ο εκαζηνινγηθόο Ιζηόο (Semantic Web) πεξηιακβάλεη ηερληθέο πνπ ππόζρνληαη λα βειηηώζνπλ ηνλ ππάξρνληα Παγθόζκην Ιζηό θαη ηε ρξήζε ηνπ. Πην ζπγθεθξηκέλα πξνσζείηαη από ηελ Κνηλνπξαμία Παγθόζκηνπ Ιζηνύ (World Wide Web Consortium, W3C), έλα δηεζλή νξγαληζκό πξνηππνπνίεζεο γηα ηνλ Ιζηό. Ο εκπλεπζηήο ηεο πξσηνβνπιίαο γηα ην εκαζηνινγηθό Ιζηό είλαη ν Tim Berners-Lee, ν ίδηνο πνπ επηλόεζε ηνλ Παγθόζκην Ιζηό ζηα ηέιε ηεο δεθαεηίαο ηνπ Ο ζηόρνο ηνπ εκαζηνινγηθνύ Ιζηνύ είλαη λα παξέρεη ηε δπλαηόηεηα γηα πνιύ πην εμειηγκέλα ζπζηήκαηα γλώζεο (Αλησλίνπ 2009) : Η γλώζε ζα είλαη νξγαλσκέλε ζε ελλνηνινγηθέο πεξηνρέο, αλάινγα κε ηε ζεκαζία ηνπο. Απηνκαηνπνηεκέλα εξγαιεία ζα ππνζηεξίδνπλ ηε ζπληήξεζε ηεο γλώζεο, ειέγρνληαο γηα πηζαλά ιάζε. Η αλαδήηεζε ζηηο κεραλέο αλαδήηεζεο ζα γίλεηαη κε εξσηήζεηο θαη νη πιεξνθνξίεο πνπ ζα αλαθηώληαη ζα θπιινκεηξνύληαη θαη ζα παξνπζηάδνληαη ζηνλ άλζξσπν κε ηξόπν θηιηθό. Θα είλαη δπλαηόο ν θαζνξηζκόο ηεο πξόζβαζεο ζε ζπγθεθξηκέλα ηκήκαηα πιεξνθνξηώλ (αθόκα θαη ηκήκαηα εγγξάθσλ). 25

26 ύλνςε Ο εκαζηνινγηθόο Ιζηόο είλαη κηα πξσηνβνπιία πνπ ζα δηεπθνιύλεη ηελ θαηάζηαζε πνπ επηθξαηεί ζην Γηαδίθηπν, έηζη ώζηε λα κπνξεί ην πεξηερόκελν ησλ ηζηνζειίδσλ λα γίλεη θαηαλνεηό από ηηο κεραλέο. Οη βαζηθέο ηερλνινγίεο πεξηιακβάλνπλ ηα ξεηά κεηαδεδνκέλα, ηηο νληνινγίεο, ηε ινγηθή θαη ηελ εμαγσγή ζπκπεξαζκάησλ θαη ηνπο πξάθηνξεο. Η αλάπηπμε ηνπ εκαζηνινγηθνύ Ιζηνύ εμειίζζεηαη ζηαδηαθά. 4. RDF Σν πξόβιεκα ηεο ππεξθόξησζεο ησλ πιεξνθνξηώλ έρεη θαηαζηεί όιν θαη πεξηζζόηεξν εκθαλέο θαηά ηελ ηειεπηαία δεθαεηία, νδεγώληαο ζηελ αλάγθε γηα θαιύηεξα εξγαιεία δηαρείξηζεο πιεξνθνξηώλ. Πνιιά εξεπλεηηθά έξγα έρνπλ θηλεζεί ώζηε λα αληηκεησπηζηεί απηό ην δήηεκα. Σν RDF δεκηνπξγήζεθε αξρηθά ην 1999 σο πξόηππν πάλσ από ηελ XML γηα ηελ θσδηθνπνίεζε κεηαδεδνκέλσλ. Κπξηνιεθηηθά, ε εξκελεία είλαη δειαδή, δεδνκέλα ζρεηηθά κε ηα δεδνκέλα. Σν RDF είλαη έλα ζύλνιν θαλόλσλ (γιώζζα) γηα ηελ δεκηνπξγία πεξηγξαθώλ πιεξνθνξηώλ, εηδηθά γηα πιεξνθνξίεο πνπ είλαη δηαζέζηκεο ζην World Wide Web. Σν W3C όπσο θαη άιια ηδξύκαηα, νξγάλσζε κηα νκάδα εξγαζίαο, κε έκθαζε ζηελ πξόζβαζε θαη ηελ αλαδήηεζε ζε δεδνκέλα RDF (Haase, 2010). Σν βαζηθό ζηνηρείν ηνπ είλαη κηα ηξηάδα αληηθεηκέλνπραξαθηεξηζηηθνύ-ηηκήο, ε νπνία νλνκάδεηαη πξόηαζε (Αλησλίνπ, Harmelen, 2009). ρεδηάζηεθε γηα λα ην θαηαιαβαίλνπλ κεραλέο θαη όρη γηα λα εκθαλίδεηαη ζηνπο αλζξώπνπο. Αλαπηύρζεθε γηα λα παξέρεη δηαιεηηνπξγηθόηεηα κεηαμύ ησλ εθαξκνγώλ πνπ αληαιιάζνπλ πιεξνθνξίεο πνπ είλαη θαηαλνεηέο από κεραλέο ζην Γηαδίθηπν. ( 26

27 Tν RDF κπνξεί λα αμηνπνηεζεί γηα ηε δηαρείξηζε ησλ πιεξνθνξηώλ ησλ ρξεζηώλ. Δπηπιένλ, δεδνκέλνπ όηη ην RDF παξέρεη έλα πξόηππν, κηα πιαηθόξκα γηα ηελ αληαιιαγή κεηαδεδνκέλσλ, δηεπθνιύλεη ην ζρνιηαζκό θαη ηε ζπλεξγαζία. Οη πιεξνθνξίεο πνπ πεξηιακβάλεη πξνζδηνξίδνπλ ηη είδνπο πιεξνθνξίεο ππάξρνπλ ζε έλα ζπγθεθξηκέλν ηζηνρώξν θαη πόηε απηέο νη πιεξνθνξίεο ελεκεξώζεθαλ ηειεπηαία θνξά. Δπίζεο, ην RDF ζα κπνξνύζε λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα πεξηγξάςεη κηα ζπιινγή βηβιίσλ, ή θαιιηηερλώλ, ή κηα ζπιινγή ηζηνζειίδσλ όπσο ην RSS data format ην νπνίν ρξεζηκνπνηεί ην RDF γηα λα δεκηνπξγήζεη ηηο αλαγλώζηκεο από ηε κεραλή πεξηιήςεηο ηζηνρώξσλ. ( Η ζύληαμε ελόο RDF αξρείνπ είλαη ζηελ πξαγκαηηθόηεηα ε γλσζηή θαη δηαδεδνκέλε XML, ε νπνία έρεη ζρεδηαζηεί γηα λα είλαη απιή θαη εθαξκόζηκε ζε νπνηνδήπνηε ηύπν δεδνκέλσλ. Σα κεηαδεδνκέλα κπνξνύλ λα είλαη έλα θπζηθό πξόζσπν, π.ρ. θπζηθό πξόζσπν απνηειεί ν ζπγγξαθέαο κηαο ηζηνζειίδαο. Αθόκα κπνξεί λα είλαη ε εκεξνκελία πνπ αλαλεώζεθε έλα blog, θ.ά. Η επέθηαζε γηα ηα αξρεία RDF είλαη ".rdf". Ωζηόζν ε επέθηαζε.xml ρξεζηκνπνηείηαη ζπρλά γηα λα παξέρεη ζπκβαηόηεηα κε ηα παιηά πξνγξάκκαηα αλάιπζεο XML. Πιεξνθνξίεο πνπ είλαη θαηά θάπνην ηξόπν δεπηεξεύνπζεο, ζε θάπνην άιιν πεξηερόκελν, πνπ ππάξρεη ήδε ζην δηαδίθηπν. Από ηόηε θαη ίζσο κεηά ην αλαβαζκηζκέλν RDF-spec ην 2004, ην πεδίν εθαξκνγήο ηνπ RDF έρεη πξαγκαηηθά εμειηρζεί ζε θάηη πεξηζζόηεξν. Οη πην ζπλαξπαζηηθέο ρξήζεηο ηνπ RDF δελ είλαη ε θσδηθνπνίεζε ηεο πιεξνθνξίαο ζρεηηθά κε ηηο πεγέο ηνπ Ιζηνύ, αιιά θαη πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηηο ζρέζεηο κεηαμύ πξαγκάησλ ζην πξαγκαηηθό θόζκν, ηνπο αλζξώπνπο, ηόπνπο, έλλνηεο, θ.η.ι. ( Η ζύληαμε ηεο RDF πνπ βαζίδεηαη ζηελ XML έρεη πνιιά πιενλεθηήκαηα γηα ηνπο ππνινγηζηέο αιιά δελ είλαη ηόζν θηιηθή γηα ηνπο αλζξώπνπο. Έηζη όπσο όια ηα πξάγκαηα, έρνπλ θαη ηα ζεηηθά θαη ηα αξλεηηθά. Η RDF ρξεζηκνπνηεί κόλν δπαδηθέο ηδηόηεηεο, απηόο ν πεξηνξηζκόο είλαη αξθεηά ζνβαξόο γηαηί ζηελ πξάμε κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζνπκε θαηεγνξήκαηα κε πεξηζζόηεξα από δύν νξίζκαηα. Έλα αξλεηηθό ησλ RDF είλαη όηη νη ηδηόηεηεο απνηεινύλ έλα εηδηθό ηύπν πόξσλ πνπ απνηειείηαη από κηα ηξηάδα αληηθεηκέλνπ-ραξαθηεξηζηηθνύ-ηηκήο. Απηή ε 27

28 γιώζζα κνληεινπνίεζεο κπνξεί λα πξνθαιέζεη ζύγρπζε ζηνπο ζρεδηαζηέο κνληέισλ. Οη θαλόλεο ζύληαμεο γηα ηελ RDF είλαη νη αθόινπζνη: ηνηρεία ηδηνηήησλ, ηα νπνία βξίζθνληαη κέζα ζε ζηνηρεία πεξηγξαθήο θαη δελ έρνπλ πεδία, κπνξνύλ λα αληηθαηαζηαζνύλ από ραξαθηεξηζηηθά XML(XML attributes), όπσο ζπκβαίλεη θαη ζηελ XML. Γηα ζηνηρεία πεξηγξαθήο κε έλα ζηνηρείν ηππνπνίεζεο (typing element), κπνξνύκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ην όλνκα πνπ νξίδεηαη εληόο ηνπ ζηνηρείνπ rdf:type αληί ηνπ rdf:description. Δπίζεο, νη κεραληζκνί XML namespaces, απνηεινύλ έλα ζνβαξό ιόγν γηα ηελ αλάπηπμε ησλ RDF schemata θαη εθαξκνγώλ (applications). Δπηηξέπνπλ λα γίλεη ε δηάθξηζε κεηαμύ ησλ δηαθνξεηηθώλ ζηξσκάησλ κνληεινπνίεζεο θαη λα επαλαρξεζηκνπνηεζνύλ θαη λα ελζσκαησζνύλ ππάξρνληα schemata θαη εθαξκνγέο. ( Σν RDF ρξεζηκνπνηεί Web identifiers γηα ηελ εύξεζε πεγώλ. Πεξηγξάθεη πεγέο κε ηδηόηεηεο θαη ηδηόηεηεο αμηώλ. Μηα πεγή (Resource) είλαη νηηδήπνηε κπνξεί λα έρεη URI, όπσο.com/rdf." Σν RDF αληηκεησπίδεη δηαθνξεηηθά ηα URIs σο δηαθνξεηηθέο πεγέο. Όιεο νη πεγέο URI ππνηίζεηαη όηη είλαη δηαθνξεηηθέο από ην RDF. Μηα πεγή <rdf:resource> κπνξεί λα είλαη νηηδήπνηε πνπ κπνξεί λα έρεη ηαπηόηεηα, όπσο έλα ειεθηξνληθό έγγξαθν, κηα εηθόλα, κηα ππεξεζία ή κηα ζπιινγή από άιιεο πεγέο, όπσο ηα αλζξώπηλα όληα, εηαηξίεο θαη βηβιία ζε βηβιηνζήθεο, πνπ κπνξεί επίζεο λα ζεσξεζεί πεγή. Δπίζεο, ην ραξαθηεξηζηηθό απηό βνεζάεη ζηελ θαιύηεξε νκαδνπνίεζε ησλ γλσξηζκάησλ. Γηα παξάδεηγκα, κπνξνύκε λα μερσξίζνπκε δύν άηνκα πνπ έρνπλ ην ίδην όλνκα, π.ρ. Γεώξγηνο Παπαδόπνπινο, από ηνλ θσδηθό πνπ έρεη ν θαζέλαο πνπ είλαη πξνζσπηθόο. Έηζη επηηπγράλεηαη εύθνια ν ρσξηζκόο ησλ ζηνηρείσλ θαη κπνξνύλ λα ηνπνζεηεζνύλ εθεί πνπ αλήθνπλ. ( 28

29 Σν literal είλαη έλα αληηθείκελν πνπ ρξεζηκνπνηείηαη κόλν ζην ηέινο κηαο θξάζεο. Σν RDF επίζεκα θαζνξίδεη literals θαη νπνηνδήπνηε Unicode string ή θαιά κνξθνπνηεκέλε γιώζζα XML. Έηζη πεγέο κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ σο literals. Αλ θάπνηνο δειώζεη έλα αληηθείκελν σο XML literal, ην RDF δελ ζα επηρεηξήζεη λα εξκελεύζεη κία ελζσκαησκέλε ζήκαλζε. Μηα ηδηόηεηα (Property) είλαη κηα πεγή πνπ έρεη έλα όλνκα όπσο "ζπγγξαθέαο" ή "αξρηθή ζειίδα". Μηα ηδηόηεηα αμίαο (Property Value), είλαη ε αμία ηεο ηδηόηεηαο. Οη ηδηόηεηεο είλαη θάηη πην ζπγθεθξηκέλν γηαηί πεξηγξάθνπλ ζρέζεηο κεηαμύ ησλ πόξσλ. Οη ηδηόηεηεο ησλ RDF έρνπλ δηεπζύλζεηο URL θαη ε ηδέα ηεο ρξήζεο απηήο είλαη ζεκαληηθή, γηαηί έηζη γίλνληαη νη πεξηγξαθέο πην εύθνιεο θαη πην ζπγθεθξηκέλεο. Οη πόξνη κπνξνύλ λα είλαη είλαη έλα αληηθείκελν όπσο είλαη έλα βηβιίν, αιιά θαη άιια πξάγκαηα, όπσο έλα εξώηεκα αλαδήηεζεο. Όζνλ αθνξά ηα RDF, θάζε πόξνο έρεη κηα δηεύζπλζε URL, ε νπνία απνηειεί ην κνλαδηθό αλαγλσξηζηηθό ηνπ. URLs έρνπλ νξηζηεί γηα πνιιά πξάγκαηα. URL κπνξεί λα έρεη έλα ISBN ή θαη νη γεσγξαθηθέο ηνπνζεζίεο. ( Ο ζπλδπαζκόο ηεο πεγήο, ηεο ηδηόηεηαο θαη ηεο ηδηόηεηαο ηεο αμίαο, ζπλζέηνπλ κηα θαηάζηαζε (Statement). Παίξλνληαο καδί ηελ έλλνηα ηεο πεγήο θαη ηελ έλλνηα ηνπ literal, νη πεγέο κπνξνύλ ηα ρξεζηκνπνηεζνύλ σο ππνθείκελα. Έλα παξάδεηγκα ζρεηηθό κε ην statement κπνξεί λα είλαη ην παξαθάησ: Statement: "Η αξρηθή ζειίδα ηνπ είλαη Σν ππνθείκελν ηεο θαηάζηαζεο παξαπάλσ είλαη Σν θαηεγνξνύκελν είλαη ε αξρηθή ζειίδα θαη ην αληηθείκελν ην Σν <rdf:rdf> είλαη έλα πνιύ ζεκαληηθό ζηνηρείν, ελόο RDF αξρείνπ. Καζνξίδεη ην XML αξρείν, λα είλαη RDF αξρείν. Σν πεξηερόκελν ηνπ ζηνηρείνπ απηνύ είλαη έλαο αξηζκόο από πεξηγξαθέο, πνπ ρξεζηκνπνηνύλ εηηθέηεο rdf:description. Κάζε πεξηγξαθή δηαηππώλεη θάηη ζπγθεθξηκέλν γηα θάπνην πόξν: 29

30 Έλα ραξαθηεξηζηηθό about, αλαθέξεηαη ζε θάπνην πόξν. Έλα ραξαθηεξηζηηθό ID, ην νπνίν δεκηνπξγεί έλαλ λέν πόξν. Υσξίο νλνκαζία, γεγνλόο πνπ δεκηνπξγεί έλαλ αλώλπκν πόξν. Τπάξρνπλ επίζεο θαη ηα ζηνηρεία ππνδνρήο, ηα νπνία είλαη: Σα RDF containers ρξεζηκνπνηνύληαη γηα λα πεξηγξάςνπλ κηα νκάδα πξαγκάησλ. Σν <rdf:bag> ζηνηρείν (element) ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα πεξηγξάςεη κηα ιίζηα από ηηκέο, νη νπνίεο δελ είλαη απαξαίηεην λα είλαη ζε κηα ζπγθεθξηκέλε ζεηξά. Σν <rdf:bag> κπνξεί λα πεξηέρεη δηπιέο ηηκέο. Δίλαη έλαο κε δηαηεηαγκέλνο ππνδνρέαο πνπ κπνξεί λα πεξηιακβάλεη πνιιά ζηνηρεία. Σέηνηα είλαη ηα νλόκαηα ησλ αηόκσλ ελόο ζπιιόγνπ ή θαη νη θάθεινη νη νπνίνη δελ ρξεηάδνληαη θάπνηα ζεηξά. Σν <rdf:seg> ζηνηρείν ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα πεξηγξάςεη κηα ηαμηλνκεκέλε ιίζηα ηηκώλ θαη κπνξεί λα πεξηέρεη δηπιέο ηηκέο. Σν <rdf: Alt> ζηνηρείν ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα πεξηγξάςεη κηα ιίζηα από ελαιιαθηηθέο ηηκέο. (Γάιιεο, 1995) ηνπο όξνπο RDF νη ιίζηεο ησλ ηηκώλ νλνκάδνληαη κέιε. Έηζη έρνπκε έλα container πνπ πεξηέρεη πξάγκαηα θαη ηα πξάγκαηα πνπ πεξηέρνληαη νλνκάδνληαη κέιε. Αθόκα, ππάξρνπλ νη ζπιινγέο RDF, νη νπνίεο πεξηγξάθνπλ νκάδεο πνπ κπνξνύλ κόλν λα πεξηέρνπλ ζπγθεθξηκέλα κέιε. Η ζπιινγή ραξαθηεξίδεηαη από ην ζηνηρείν, rdf :parsetype="collection". To RDF πεξηγξάθεη πεγέο κε θαηεγνξίεο (classes), ηδηόηεηεο θαη αμίεο. Όκσο, ην RDF ρξεηάδεηαη έλα ηξόπν γηα λα θαζνξίζεη ηηο εηδηθέο θαηεγνξίεο θαη ηδηόηεηεο. Απηέο πξέπεη λα θαζνξηζηνύλ ρξεζηκνπνηώληαο επεθηάζεηο ζην RDF. Μία ηέηνηα επέθηαζε είλαη ην RDF Schema(RDFS). Απηό δελ παξέρεη εηδηθέο θαηεγνξίεο θαη ηδηόηεηεο αιιά ην πιαίζην γηα λα πεξηγξάςεη ηηο εηδηθέο θαηεγνξίεο θαη ηδηόηεηεο. Οη θαηεγνξίεο ζην RDF Schema είλαη πεξηζζόηεξν ζαλ θαηεγνξίεο, νη νπνίεο είλαη πξνζαλαηνιηζκέλεο ζην αληηθείκελν, ζηηο γιώζζεο 30

31 πξνγξακκαηηζκνύ. Απηό επηηξέπεη ζηηο πεγέο λα θαζνξίδνληαη σο πεξηπηώζεηο ησλ θαηεγνξηώλ θαη σο ππνθαηεγνξίεο ησλ θαηεγνξηώλ. Έηζη, ηα rdfs:subclassesof δείρλνπλ ηελ ζρέζε κεηαμύ ησλ θαηεγνξηώλ(classes), όπνπ ηα κέιε ηεο κίαο θαηεγνξίαο, πεξηιακβάλνληαη ζηα κέιε ησλ άιισλ θαηεγνξηώλ. Σα rdfs:subpropertyof, δείρλνπλ ηελ ζρέζε κεηαμύ ησλ ηδηνηήησλ, όπνπ ηα δεπγάξηα ζρεηίδνληαη από κηα ηδηόηεηα, πνπ πεξηέρεηαη ζε άιιεο. ( Allemang, 2008 ) Αθόκα, ηα RDFS πεξηέρνπλ ηα ζηνηρεία rdfs:domain θαη rdfs:range γηα λα πεξηγξάςνπλ ηελ ζρέζε κεηαμύ ησλ ηδηνηήησλ(properties) θαη ησλ θαηεγνξηώλ(classes). Σν rdfs:domain and rdfs: range, είλαη ε πεξηγξαθή ηεο ηδηόηεηαο, ε νπνία θαζνξίδεη ηελ ηάμε ησλ κειώλ(class membership) ησλ αηόκσλ πνπ ζρεηίδνληαη από ηελ ηδηόηεηα. Δπηπξόζζεηα, ζηα RDF ππάξρνπλ ηα Blank nodes, ηα νπνία είλαη RDF θόκβνη πνπ δελ έρνπλ URI θαη γηα απηό ηνλ ιόγν δελ κπνξνύλ λα γίλνληαη αλαθνξέο γηα απηά παγθνζκίσο. Υξεζηκνπνηνύληαη θπξίσο γηα λα αληηθαηαζηήζνπλ αλώλπκεο νληόηεηεο ( Allemang, 2008 ) Άιια ραξαθηεξηζηηθά ηεο γιώζζαο RDF είλαη ηα εμήο: Δθθξαζηηθόηεηα: Γειώλεη πόζα εξσηήκαηα κπνξνύλ λα δηαηππσζνύλ ζε κηα δεδνκέλε γιώζζα. Μηα γιώζζα ζα πξέπεη λα παξέρεη ηα κέζα πνπ πξνζθέξνληαη ζε κηα ζρεζηαθή άιγεβξα θαη λα είλαη πιήξεο. Δπάξθεηα: Μηα γιώζζα είλαη επαξθήο αλ πεξηιακβάλεη όιεο ηηο έλλνηεο ηεο κέζα ζην κνληέιν ησλ δεδνκέλσλ ηεο. Έλα απνηέιεζκα εξσηήκαηνο ηεο δελ πξέπεη λα είλαη έμσ από ην κνληέιν δεδνκέλσλ. Κιεηζηόηεηα: Απηό ζεκαίλεη όηη αλ κηα γιώζζα επεξσηήζεσλ, ιεηηνπξγεί κε ην κνληέιν γξάθνπ ηόηε ηα απνηειέζκαηα ηνπ εξσηήκαηνο ζα είλαη γξαθηθέο παξαζηάζεηο. (Haase, 2010) 31

32 RDF abstract data mode: Η βαζηθή δνκή ηνπ θάζε εγγξάθνπ RDF είλαη κηα ζπιινγή από ηξηπιέηεο. Απηή ε ζπιινγή από ηξηπιέηεο νλνκάδεηαη RDF γξάθεκα. Κάζε ηξηπιέηα, δειώλεη κηα ζρέζε κεηαμύ δύν θόκβσλ ζην γξάθεκα. Απηό ην κνληέιν είλαη αλεμάξηεην. (Haase, 2010). Formal Semantics and Inference: Η RDF είλαη κηα επίζεκε ζεκαζηνινγία πνπ παξέρεη κηα αμηόπηζηε βάζε γηα λα εμεηάζνπκε ηελ έλλνηα ελόο RDF γξαθήκαηνο. Απηό ην ζθεπηηθό ζπλήζσο νλνκάδεηαη ζπλεπαγσγή. (Haase,2010) Αλαιπηηθόηεξα, ζηνπο παξαθάησ πίλαθεο θαίλνληαη πην ιεπηνκεξώο όια ηα RDFS/RDF ραξαθηεξηζηηθά, ηδηόηεηεο θαη θιάζεηο πνπ ππάξρνπλ. RDFS / RDF Classes rdfs:class Element Class of Subclass of All classes rdfs:datatype Data types Class rdfs:resource All resources Class rdfs:container Containers Resource rdfs:literal Literal values (text and Resource numbers) rdf:list Lists Resource rdf:property Properties Resource rdf:statement Statements Resource rdf:alt Containers of Container alternatives rdf:bag Unordered containers Container rdf:seq Ordered containers Container rdfs:containermembershipproperty Container membership Property properties rdf:xmlliteral XML literal values Literal 32

33 RDFS / RDF Properties Element Domain Range Description rdfs:domain Property Class The domain of the resource rdfs:range Property Class The range of the resource rdfs:subpropertyof Property Property The property is a sub property of a property rdfs:subclassof Class Class The resource is a subclass of a class rdfs:comment Resource Literal The human readable description of the resource rdfs:label Resource Literal The human readable label (name) of the resource rdfs:isdefinedby Resource Resource The definition of the resource rdfs:seealso Resource Resource The additional information about the resource rdfs:member Resource Resource The member of the resource rdf:first List Resource rdf:rest List List rdf:subject Statement Resource The subject of the resource in an RDF Statement rdf:predicate Statement Resource The predicate of the resource in an RDF Statement rdf:object Statement Resource The object of the resource in an RDF Statement rdf:value Resource Resource The property used for values rdf:type Resource Class The resource is an instance of a class 33

34 RDF Attributes Element Domain Range Description rdf:about rdf:description rdf:resource rdf:datatype rdf:id rdf:li rdf:_n rdf:nodeid rdf:parsetype rdf:rdf xml:base xml:lang Defines the resource being described Container for the description of a resource Defines a resource to identify a property Defines the data type of an element Defines the ID of an element Defines a list Defines a node Defines the ID of an element node Defines how an element should be parsed The root of an RDF document Defines the XML base Defines the language of the element content 4.1 RDFa Σν δηαδίθηπν ζρεδηάζηεθε θπξίσο γηα λα ρξεζηκνπνηεζεί από ηνλ άλζξσπν. Έλαο άλζξσπνο εύθνια θαηαιαβαίλεη ην ρξώκα, ηε γξακκαηνζεηξά θαη άιια ζε κηα ηζηνζειίδα. Αληίζεηα νη κεραλέο δελ κπνξνύλ λα ην θάλνπλ απηό. Γηα απηό ην ιόγν κηα άιιε κνξθή δηαδηθηύνπ έξρεηαη λα ιύζεη απηό ην πξόβιεκα, ν εκαζηνινγηθόο Ιζηόο. 34

35 ηνλ εκαζηνινγηθό Ιζηό ρξεζηκνπνηνύληαη ηα RDFa (Resource Description Framework in attributes) ηα νπνία δεκηνπξγήζεθαλ γηα λα κπνξνύλ λα θαηαιαβαίλνπλ νη κεραλέο ηηο πιεξνθνξίεο πνπ θαηαιαβαίλνπλ θαη νη άλζξσπνη, όηαλ αλαδεηνύλ πιεξνθνξίεο ζην Γηαδίθηπν. Πεξηέρνπλ εθαξκνγέο κεηαδεδνκέλσλ πνπ έρεη σο απνηέιεζκα ηελ αύμεζε ηνπ πεξηερνκέλνπ θαη ηελ θαιύηεξε θαηαλόεζε ηνπ από ηηο κεραλέο. ( Σα RDFa βνεζνύλ ζηελ πεξηγξαθή ελόο ζπγθεθξηκέλνπ ηύπνπ πιεξνθνξηώλ. Απηνί νη ηύπνη πιεξνθνξηώλ νλνκάδνληαη νληόηεηεο ή αληηθείκελα. Κάζε νληόηεηα έρεη κηα ζεηξά από ηδηόηεηεο. Δίλαη ην ιεγόκελν RDF Triple, πνπ απνηειείηαη από ηξία θνκκάηηα, ηα subject, property θαη value. Αθόκα, ππάξρνπλ ηα ζηνηρεία (attributes) ηα νπνία έρνπλ νξηζκέλεο ηδηόηεηεο, νη νπνίεο θαζνξίδνπλ άιιεο ιεπηνκέξεηεο. Απηέο νη ηδηόηεηεο είλαη ζπρλά ζηνηρεία αιιά κπνξνύλ λα απνηεινύλ θαη νη ίδηεο πεξηερόκελα ελόο ζηνηρείνπ. Έλα ζηνηρείν (element) έρεη κηα νξηζκέλε ζέζε κέζα ζε έλα έγγξαθν ζε ζρέζε κε ηα άιια ζηνηρεία πνπ ππάξρνπλ. Έηζη ππάξρεη κέζα ζην έγγξαθν κηα ηεξαξρηθή δνκή ( Σν RDFa επηηξέπεη ζε έλα ζηνηρείν, κέζσ ελόο ραξαθηεξηζηηθνύ (attribute) θαη κέζσ ελόο δεύγνπο αμίαο (value pair) ηελ αλαθνξά νπνηνπδήπνηε άιινπ ζηνηρείνπ, πνπ βξίζθεηαη ζην δηαδίθηπν, κέζσ ηεο κνλαδηθήο δηεύζπλζεο web πνπ έρεη ή κέζσ ηνπ URI ηνπ. Απηό γίλεηαη ράξε ζην ζηνηρείν "about" Αθόκα, ππάξρεη ην ζηνηρείν πνπ νλνκάδεηαη πεξηερόκελν (content), ην νπνίν παξέρεη κηα ζπγθεθξηκέλε εξκελεία ηνπ πεξηερνκέλνπ ελόο ζηνηρείνπ, ε νπνία είλαη θαηαλνεηή θαη από κεραλέο. Τπάξρεη ην ζηνηρείν "datatype", πνπ θαζνξίδεη ηνλ ηύπν δεδνκέλσλ ηνπ θεηκέλνπ πνπ θαζνξίδεηαη γηα ρξήζε κε ην ραξαθηεξηζηηθό property. Δπίζεο, ππάξρεη ην ζηνηρείν "typeof", πνπ δειώλεη έλα λέν ζηνηρείν δεδνκέλσλ θαη ην "resource", πνπ εθθξάδεη ηελ πεγή κηαο ζρέζεο ( Σν RDF έρεη ζηεξηρζεί πάλσ ζε δπν ζηνηρεία, ηα νπνία είλαη ην meta θαη ην link, ηα νπνία ηα ππνζηεξίδεη ε HTML. Απηά ηα ζηνηρεία επηηξέπνπλ λα παξέρνληαη πιεξνθνξίεο πνπ ζρεηίδνληαη κε έλα έγγξαθν. Αθόκα, ε HTML, κε ηελ βνήζεηα ζηνηρείνπ, επηηξέπεη ζε κεηαδεδνκέλα πνπ θαλνληθά ζα 35

36 έπξεπε λα εκθαλίδνληαη ζην θεθάιη (head) ηνπ εγγξάθνπ, λα εκθαλίδνληαη ζην ζώκα (boby) Έηζη, κπνξνύλ λα εθθξαζηνύλ ηόζν ηα κεηαδεδνκέλα γηα ηηο κεραλέο, όζν θαη ηα links γηα ηνπο αλζξώπνπο. Αθόκα, κηα από ηηο αξρέο ηνπ RDFa είλαη πσο έλα link θαη ηα ζηνηρεία δείρλνπλ ηελ ζρέζε πνπ ππάξρεη ελόο ηξέρνληνο εγγξάθνπ θαη ελόο άιινπ. ζηνηρείν επηηξέπεη λα παξέρεηαη κηα ηηκή ε νπνία πεξηγξάθεη ηελ ζρέζε ηνπ ηξέρνληνο εγγξάθνπ θαη ελόο άιινπ. Δπίζεο, ζην RDFa γηα ηα δελ ππάξρεη πεξηνξηζκόο όζνλ αθνξά, ην ζηνηρείν a θαη ζηα ζηνηρεία ησλ ζπλδέζκσλ, δηόηη κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ επίζεο θαη ζε εηθόλεο (img) γηα λα δείμνπλ ηελ ζρέζε πνπ ππάξρεη κεηαμύ κηαο εηθόλαο θαη ελόο άιινπ ζηνηρείνπ. ηελ HTML νη ηδηόηεηεο ηνπνζεηνύληαη ζην head ηνπ εγγξάθνπ κε ην meta. ηελ HTML, έγγξαθα πνπ ρξεζηκνπνηνύλ RDfa, κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα λα νξίζεη ηδηόηεηεο γηα θάζε ζηνηρείν. Αθόκα, ιόγσ ηνπ όηη ζηελ HTML ε ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα νξίζεη ην όλνκα κηαο ηδηόηεηαο ζην meta θαη δελ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί θαη ζε άιια ζηνηρεία, ην RDFa παξέρεη πνπ είλαη έλα λέν ραξαθηεξηζηηθό, ώζηε λα κελ δεκηνπξγείηαη ζύγρπζε. Αθόκα, ζηa RDFa έγγξαθα γηα λα ρξεζηκνπνηήζνπκε inline θείκελν γηα λα νξίζνπκε ηελ αμία κηαο ηδηόηεηαο ρξεζηκνπνηνύκε Αλ δελ ππάξρεη ε αμία κηαο ηδηόηεηαο ζα ηνπνζεηεζεί ρξεζηκνπνηώληαο ην θείκελν ηνπ ζηνηρείνπ. Αλ ππάξρεη ηόηε ππεξηζρύεη ηηο ηηκήο ηνπ θεηκέλνπ ηνπ ζηνηρείνπ, γηα λα νξηζηεί ε ηηκή ηεο ηδηόηεηαο ( Σέινο, ην xmlns:v=" ρξεζηκνπνηείηαη θάζε θνξά πνπ θάπνηνο ζέιεη λα επηζεκάλεη ζειίδεο γηα αλζξώπνπο, πξντόληα ή κέξνο ησλ δεδνκέλσλ. 4.2 εκαζηνινγηθή πιεξνθνξία κέζσ RDFa Όπσο αλαθέξεηαη θαη παξαπάλσ, νη κεραλέο αλαδήηεζεο κπνξνύλ λα θαηαιάβνπλ ζεκάλζεηο θαη ηηο ζπλδέζεηο πνπ ππάξρνπλ αλάκεζα ζηηο δηάθνξεο 36

37 πιεξνθνξίεο ζην ζώκα ησλ ηζηνζειίδσλ. Απηό έρεη σο απνηέιεζκα λα κπνξνύλ λα δώζνπλ ζηνπο ρξήζηεο θαιύηεξα απνηειέζκαηα γηα απηό πνπ αλαδεηνύλ. Απηό γίλεηαη κε ηελ βνήζεηα ησλ RDfa. Απηέο νη ζπλδέζεηο επαθέο έρνπλ θάπνηεο ηδηόηεηεο ηηο νπνίεο ηα RDFa κπνξνύλ λα επηζεκάλνπλ. Παξαθάησ ππάξρνπλ δύν παξαδείγκαηα πνπ θαίλεηαη ε ζεκαζηνινγηθή πιεξνθνξία κέζσ RDFa. Παξάδεηγκα <div xmlns:v=" typeof="v:person"> Σν όλνκα κνπ είλαη <span property="v:name">αλδξέαο Μαθξόπνπινο</span>, αιιά κε θσλάδνπλ <span property="v:nickname">άληξη</span>. Παξαθάησ κπνξείηε λα δείηε ηελ πξνζσπηθή κνπ ηζηνζειίδα: <a href=" rel="v:url"> Μέλσ <span rel="v:address"> <span typeof="v:address"> <span property="v:locality">θεζζαινλίθε</span>, </span> </span> Καη δνπιεύσ σο <span property="v:title">θαζεγεηήο</span> ζην <span property="v:affiliation">αξηζηνηέιεην Παλαπηζηήκην Θεζζαινλίθεο Corp</span>. Οη θίινη κνπ: <a href=" rel="v:friend">μαξία</a>, <a href=" rel="v:friend">γηώξγνο</a> Παξαπάλσ θαίλεηαη ε πεξηγξαθή ελόο αλζξώπνπ, ν νπνίνο είλαη θαζεγεηήο θαη νλνκάδεηαη Αλδξέαο Μαθξόπνπινο. Τπάξρνπλ ηδηόηεηεο νη νπνίεο απνηεινύλ ηα ιεμηιόγηα θαη ε θάζε κηα ηδηόηεηα έρεη κηα πεξηγξαθή. Π.ρ. ε ηδηόηεηα address θαλεξώλεη ηελ δηεύζπλζε ηνπ αηόκνπ. 37

38 Παξάδεηγκα <div xmlns:v=" typeof="v:review"> <span property="v:itemreviewed">οη Άζιηνη</span> Αμηνιόγεζε από: <span property="v:reviewer">μάξθνο Παπαδόπνπινο</span> on <span property="v:dtreviewed" content=" ">jan 21</span>. <span property="v:summary">τπέξνρν βηβιίν!</span> <span property="v:description">έλα βηβιίν αξηζηνύξγεκα πνπ αμίδεη λα ην δηαβάζεηο. Έλα ηέηνην έξγν είλαη Oι Άθλιοι. Η ηζηνξία ηνπ Γηάλλε Αγηάλλε είλαη ε αγσληώδεο πνξεία κηαο αλζξώπηλεο ζπλείδεζεο από ην βόξβνξν θαη ην ράνο πξνο ην Αγαζό. O Oπγθώ ζπζρεηίδεη κ' έλα ξσκαιέν θαη αλεπαλάιεπην ηξόπν ηελ πεξηπέηεηα κηαο αλζξώπηλεο ςπρήο κε ηελ πεξηπέηεηα ελόο νιόθιεξνπ ιανύ θαη κηαο νιόθιεξεο θνηλσλίαο ζε κηα ηαξαγκέλε επνρή.</span> Βαζκόο: <span property="v:rating">4.5</span> Παξαπάλσ είλαη κηα θξηηηθή ηνπ βηβιίνπ νη Άζιηνη. Καη εδώ ππάξρνπλ πνιιέο ηδηόηεηεο, όπσο ε ηδηόηεηα summary, πνπ είλαη ε πεξίιεςε ηνπ βηβιίνπ Λεμηιόγηα Rdfa Παξαθάησ ζα δνύκε θαη άιια παξαδείγκαηα ιεμηινγίσλ RDfa όπσο ρξεζηκνπνηνύληαη από ηελ Scema.νrg θαη ηελ Google. ηε Scema.org ζπκκεηέρεη θαη ε Google θαη είλαη κηα θνηλή πξνζπάζεηα ηεο ίδηαο, ηεο Yahoo θαη ηεο Microsoft. Πξσηύηεξα ε θάζε κηα είρε θάλεη ηηο δηθέο ηεο πξνζπάζεηεο, πξηλ απνθαζίζνπλ λα πξνρσξήζνπλ ζε απηή ηελ ζπλεξγαζία. SCEMA.ORG Ο ζπγθεθξηκέλνο δηθηπαθόο ηόπνο (site) πεξηέρεη ζρήκαηα, html εηηθέηεο όπνπ νη εηδηθνί ρξεζηκνπνηνύλ γηα λα καξθάξνπλ ηηο ζειίδεο ηνπο κε ηξόπνπο αλαγλσξίζηκνπο από ηηο κεγαιύηεξεο κεραλέο αλαδήηεζεο. Πνιιά sites 38

39 δεκηνπξγνύληαη από δνκεκέλα δεδνκέλα, ηα νπνία ζπρλά απνζεθεύνληαη ζε βάζεηο δεδνκέλσλ. Όηαλ απηά ηα δεδνκέλα κνξθνπνηνύληαη ζε HTML είλαη πνιύ δύζθνιν λα αλαθηεζνύλ όπσο ήηαλ ζηελ αξρή. Πνιιέο από ηηο εθαξκνγέο, εηδηθά ηηο κεραλέο αλαδήηεζεο κπνξνύλ λα θεξδίζνπλ πξόζβαζε ζε απηά ηα δεδνκέλα. Έηζη ζα κπνξνύλ νη ζειίδεο λα δίλνπλ ηε δπλαηόηεηα ζήκαλζεο ζηηο κεραλέο αλαδήηεζεο γηα λα θαηαλνήζνπλ απηή ηελ πιεξνθνξία. Έηζη κέζα από ηα ιεμηιόγηα ηεο schema.org ζα παξέρνληαη ηα θαηάιιεια ιεμηιόγηα γηα απηήλ ηελ δνπιεηά. Γεκηνπξγηθή εξγαζία Κάζε δεκηνπξγηθή εξγαζία (creative work) έρεη ηηο εμήο ηδηόηεηεο: Σελ ηδηόηεηα about, πνπ είλαη πξάγκα θαη είλαη ην αληηθείκελν ηνπ πεξηερνκέλνπ ην θπξίσο ζέκα ηνπ. Σελ ηδηόηεηα accountableperson, πνπ θαζνξίδεη ην πξόζσπν πνπ είλαη ππεύζπλν γηα ηε δεκηνπξγηθή εξγαζία(creative Work) Σελ ηδηόηεηα aggregaterating(πλνιηθή βαζκνινγία), ε νπνία θαζνξίδεηαη από ηε ζπιινγή ζρνιίσλ αιιά θαη αμηνινγήζεσλ ηνπ ζηνηρείνπ Σελ ηδηόηεηα alternativeheadline, πνπ δειώλεη έλαλ δεύηεξν ηίηιν γηα ην Creative Work. Σελ ηδηόηεηα associatedmedia, πνπ δειώλεη ηα αληηθείκελα ησλ πνιπκέζσλ πνπ θσδηθνπνηνύλ, απηή ηε δεκηνπξγηθή δηεξγαζία. Απηή ε ηδηόηεηα ζεσξείηαη θαη ζπλώλπκν ηεο θσδηθνπνίεζεο. Σελ ηδηόηεηα audience, πνπ είλαη ηα άηνκα πνπ απεπζύλεηαη ε δνπιεηά απηή θαη γηα ηελ νπνία έρεη θηηαρηεί.. Σελ ηδηόηεηα audio, πνπ είλαη έλα ελζσκαησκέλν αληηθείκελν ήρνπ. Σελ ηδηόηεηα author, πνπ δειώλεη ηνλ ζπγγξαθέα θαη δεκηνπξγό ηεο ζπγθεθξηκέλεο δνπιεηάο. Σελ ηδηόηεηα award, πνπ δειώλεη ην βξαβείν πνπ θεξδίδεηαη από ην άηνκν πνπ είλαη δεκηνπξγόο. 39

40 Σελ ηδηόηεηα comment, πνπ δειώλεη ηα ζρόιηα πνπ γίλνληαη από ηνπο ρξήζηεο απηήο ηεο εξγαζίαο. Σελ ηδηόηεηα contentlocation, πνπ δειώλεη ηνλ ηόπν ηνπ πεξηερνκέλνπ. Σελ ηδηόηεηα contentrating, πνπ δειώλεη ηελ επίζεκε βαζκνινγία από έλα θνκκάηη πεξηερνκέλνπ πρ:mpaapg-13. Σελ ηδηόηεηα contributor, πνπ δειώλεη απηόλ πνπ ζπλεηζθέξεη, είηε είλαη θάπνηνο νξγαληζκόο είηε άηνκν, γηα ηελ δεκηνπξγηθή εξγαζία. Σελ ηδηόηεηα copyrightholder, πνπ δειώλεη απηόλ πνπ θαηέρεη ηα πλεπκαηηθά δηθαηώκαηα. Σελ ηδηόηεηα copyrightyear, πνπ δειώλεη ην πόηε δεκηνπξγήζεθε απηή ε δνπιεηά γηα πξώηε θνξά αιιά θαη πόηε πάξζεθε ε ηδέα ηεο εξγαζίαο. Σελ ηδηόηεηα creator, πνπ είλαη ν δεκηνπξγόο ή ζπγγξαθέαο απηήο ηεο δνπιεηάο. Δίλαη ην ίδην κε the Author property for CreativeWork. Σελ ηδηόηεηα datecreated, πνπ δειώλεη ηε κέξα πνπ πάξζεθε ε ηδέα ηεο εξγαζίαο. Σελ ηδηόηεηα datemodified, πνπ δειώλεη ηελ εκεξνκελία ηεο εξγαζίαο πνπ ηξνπνπνηήζεθε πην πξόζθαηα. Σελ ηδηόηεηα datepublished, πνπ δειώλεη ηελ εκεξνκελία πνπ έγηλε ε έθδνζε ή ε παξνπζίαζε ζε θάπνην κέζν. Σελ ηδηόηεηα discussionurl, πνπ δειώλεηαη κηα ζύλδεζε κέζσ θάπνηνπ URL πνπ έρεη ηηο παξαηεξήζεηο γηαπηή ηε δνπιεηά. Σελ ηδηόηεηα editor, πνπ θάλεη πην ζπγθεθξηκέλν ην πξόζσπν πνπ έρεη θάλεη ηελ έθδνζε. Σελ ηδηόηεηα encoding, πνπ είλαη έλα κέζν κε ην νπνίν έρεη γίλεη ε θσδηθνπνίεζε ηεο εξγαζίαο. Σελ ηδηόηεηα genre, πνπ δειώλεη ην γέλνο. Σελ ηδηόηεηα headline, πνπ είλαη ε επηθεθαιίδα ηνπ άξζξνπ. Σελ ηδηόηεηα inlanguage, πνπ δειώλεη ηε γιώζζα ηνπ πεξηερνκέλνπ, όπνπ πξέπεη λα ρξεζηκνπνηνύκε κηα κόλν γιώζζα από ην IETF BCP 47 standard. 40

41 Σελ ηδηόηεηα interactioncount, πνπ δειώλεηαη κε έλαλ αξηζκό πνπ απεηθνλίδεη ηνπο ρξήζηεο. Eίλαη δειαδή, έλαο αξηζκόο π.ρ. 20, 15, πνπ δειώλεη ηνπο ρξήζηεο, Ο δείθηεο αιιειεπίδξαζεο ζα πξέπεη λα είλαη έλαο από ηνπο επηκέξνπο όξνπο. Σελ ηδηόηεηα isfamilyfriendly, δειώλεηαη κε έλαλ Boolean θαη ππνδεηθλύεη αλ ην πεξηερόκελν είλαη θηιηθό πξνο ηα άηνκα ηεο νηθνγέλεηαο. Σελ ηδηόηεηα keywords, πνπ είλαη ιέμεηο θιεηδηά πνπ πεξηγξάθνπλ ην πεξηερόκελν ηνπ θεηκέλνπ. Σελ ηδηόηεηα mentions, Σελ αλαθνξά mentions πνπ δείρλεη πόζεο αλαθνξέο έρνπλ γίλεη γη απηήλ ηελ εξγαζία. Σελ ηδηόηεηα offers, πνπ δειώλεη κηα πξνζθνξά γηα λα πνπιήζνπκε ηελ δνπιεηά απηή, γηα παξάδεηγκα κηα πξνζθνξά γηα λα δώζνπκε κηα ηαηλία ή έλα DVD. Σελ ηδηόηεηα provider, πνπ δειώλεη ην άηνκν πνπ ζα πξνσζήζεη ην έξγν απηό. Σελ ηδηόηεηα publisher, πνπ δειώλεη ηνλ εθδόηε. Σελ ηδηόηεηα publishingprinciples, πνπ γίλεηαη ζύλδεζε κε ηε ζειίδα πνπ πεξηγξάθεη ηηο αξρέο ζύληαμεο ηνπ νξγαληζκνύ θαηά θύξην ιόγν θαη είλαη ππεύζπλε γηα ηελ εξγαζία. Σελ ηδηόηεηα review, πνπ δειώλεη ηελ θξηηηθή ηνπ έξγνπ. Σελ ηδηόηεηα reviews, πνπ δειώλεη ηελ αμηνιόγεζε ηνπ ζηνηρείνπ. Σελ ηδηόηεηα sourceorganization, πνπ δειώλεη ηνλ νξγαληζκό γηα ινγαξηαζκό ηνπ νπνίνπ εξγάδεηαη ν δεκηνπξγόο. Σελ ηδηόηεηα text, πνπ δειώλεη ην είδνο ηνπ πεξηερνκέλνπ. Σελ ηδηόηεηα thumbnailurl, πνπ δειώλεη κηα εηθόλα πνπ λα θαιύπηεη ην ηεθκήξην. Σελ ηδηόηεηα version, πνπ δειώλεη κε έλαλ αξηζκό ηελ έθδνζε ηνπ Creative Work πνπ ελζαξθώλεηαη κε θάπνην πόξν. ( schema.org) 41

42 Παξάδεηγκα <div itemscope itemtype=" <img itemprop="image" src="videogame.jpg" /> <span itemprop="name">james Bond</span> by <span itemprop="author">sony</span>, Platform: Playstation 3 Rated:<span itemprop="contentrating">mature</span> Βηβιίν Κάζε βηβιίν απνηειείηαη από ηηο εμήο ηδηόηεηεο: Σελ ηδηόηεηα edition, πνπ είλαη ε έθδνζε ηνπ βηβιίνπ. Σελ ηδηόηεηα bookformat type, πνπ είλαη ν ηύπνο ηνπ βηβιίνπ. Σελ ηδηόηεηα illustrator, πνπ είλαη ν εηθνλνγξάθνο. Σελ ηδηόηεηα ISBN, πνπ είλαη ν ζεηξηαθόο αξηζκόο ηνπ βηβιίνπ. Σελ ηδηόηεηα number of pages, πνπ είλαη νη ζειίδεο ηνπ βηβιίνπ. (schema.org) Παξάδεηγκα: <div vocab=" typeof="book"> <img property="image" src="dell-30in-lcd.jpg" /> <span property="name">αλαδεηώληαο ηνλ ρακέλν ρξόλν" LCD Monitor</span> by <a property="author" href="/author/κ_πξνπζη.html">μ. Πξνπζη</a> <div property="aggregaterating" itemscope itemtype=" <span property="ratingvalue">4</span> stars - <span property="reviewcount">3077</span> reviews <div property="offers" itemscope itemtype=" Price: <span property="price">ε6.99</span> <meta property="pricecurrency" content="usd" /> Product details <span property="numberofpages">437</span> pages 42

43 Publisher: <span property="publisher">δζηία</span> - <meta property="datepublished" content=" ">may 1, 1988 Language: <span property="inlanguage">greek</span> ISBN-10: <span property="isbn"> </span> Ηρνγξάθεζε κνπζηθήο Κάζε ερνγξάθεζε ηεο κνπζηθήο απνηειείηαη από ηηο εμήο ηδηόηεηεο: Σελ ηδηόηεηα music group, πνπ δειώλεη ηνλ θαιιηηέρλε. Σελ ηδηόηεηα duration, πνπ δειώλεη ηελ δηάξθεηα ηεο ερνγξάθεζεο. Σελ ηδηόηεηα music album, πνπ δειώλεη ην όλνκα ηνπ album ζην νπνίν βαζίζηεθε ε ερνγξάθεζε. Σελ ηδηόηεηα music playlist, ζε πνηα ζεηξά αλήθεη ε ερνγξάθεζε. (schema.org) Παξάδεηγκα: <div vocab=" typeof="ηρνγξάθεζε"> <span property="name">βηβιία</span> <meta property="url" content ="ειθπζηηθά-βηβιία.html"> Length: <meta property="duration" content="pt4m5s">4: plays<meta property="interactioncount" content="userplays:14300" /> <a href="ειθπζηηθά-βηβιία-play.html" property="audio">play</a> <a href="ειθπζηηθά-βηβιία-buy.html" property="offers">buy</a> From album: <a href="ειθπζηηθά βηβιία-πνηθηιία βηβιίσλ.html" itemprop="inalbum">πνηθηιία βηβιίσλ</a> Γεγνλόο Κάζε γεγνλόο απνηειείηαη θαη απηό από θάπνηεο ζπγθεθξηκέλεο θαη κνλαδηθέο ηδηόηεηεο πνπ είλαη νη εμήο: Σελ ηδηόηεηα attendee, πνπ δειώλεη πνηνο δηνξγαλώλεη ην γεγνλόο απηό. Σελ ηδηόηεηα duration, πνπ δειώλεη ηελ δηάξθεηα πνπ ζα θξαηήζεη ην event. 43

44 Σελ ηδηόηεηα end date, θαη βαζίδεηαη ζην πξόηππν ISO 8601 θαη δειώλεη πόηε ζα ηειεηώζεη ε εθδήισζε. Σελ ηδηόηεηα location, πνπ είλαη ν ηόπνο ηνπ γεγνλόηνο ή θαη ηεο εθδήισζεο θαη κπνξεί λα είλαη δηεύζπλζε ή θαη ηαρπδξνκηθόο θώδηθαο. Σελ ηδηόηεηα offers, θαη δειώλεη ηελ πξνζθνξά γηα λα δηαηεζεί ή λα πνπιεζεί ξν πξντόλ. Σελ ηδηόηεηα performer, πνπ δειώλεη ηνλ παξνπζηαζηή, ηνλ κνπζηθό θαη κπνξεί λα είλαη έλαο νξγαληζκόο ή θαη έλα άηνκν. Σελ ηδηόηεηα start date, πνπ εκπίπηεη θαη απηή ζην πξόηππν ISO 8601 θαη δειώλεη ηελ κέξα έλαξμεο. Σελ ηδηόηεηα sub event, πνπ δειώλεη έλα γεγνλόο πνπ πεξηιακβάλεη θαη άιια κέξε, όπσο έλα ζπλέδξην πεξηέρεη θαη δηαιέμεηο. Σελ ηδηόηεηα super event, πνπ δειώλεη πάιη έλα γεγνλόο αιιά ζε κεγαιύηεξε εκβέιεηα, γηα παξάδεηγκα έλα ζπλέδξην κπνξεί ζην ηέινο λα ππάξρεη κηα ζπλαπιία πνπ ζα νινθιεξώλεη ην event. ( schema.org) Παξάδεηγκα: <div vocab=" typeof="place"> <img property="image" src="dell-30in-lcd.jpg" /> <span property="name">empire State of Building</span> <div property="aggregaterating" typeof="aggregaterating"> <span property="ratingvalue">87</span> out of <span property="bestrating">100</span> based on <span property="ratingcount">24</span> <div property="address" typeof="address"> <span property="streetaddress">3102 New York</span> <span property="addresslocality">america</span> <span property="addressregion">la</span> Offers: 44

45 <div property="offers" typeof="offer"> <a property="url" href="save-a-lot-monitors.com/dell-30.html"> Save A Lot Monitors - $1250</a> Κξηηηθή Κάζε θξηηηθή έρεη ηηο εμήο ηδηόηεηεο: Σελ ηδηόηεηα itemreviewed, πνπ απνηειεί ηελ θξηηηθή θαη κπνξεί λα είλαη αμηνιόγεζε ή βαζκνινγία. Σελ ηδηόηεηα reviewbody, είλαη ην θύξην ζώκα ηεο θξηηηθήο. Σελ ηδηόηεηα reviewrating, πνπ είλαη ε βαζκνινγία ηεο θξηηηθήο. (schema.org) Παξάδεηγκα: <div vocab=" typeof="product"> <img property="image" src="dell-30in-lcd.jpg" /> <span property="name">σν ζπίηη ησλ πλεπκάησλ</span> <div property="aggregaterating" typeof="aggregaterating"> <span property="ratingvalue">87</span> out of <span property="bestrating">100</span> based on <span property="ratingcount">24</span> user ratings <div property="offers" typeof="aggregateoffer"> <span property="price">10.00</span> from <span property="availability"/span> in stock Customer Reviews: <div property="reviews" typeof="" <a property="name" href="an interesting book</span> by <span property="author">μαξία Παπαδνπνύινπ</span> <div property="datepublished" content=" "> <div property="reviewrating" span property=" 45

46 </a>... πλνιηθή βαζκνινγία Κάζε ζπλνιηθή βαζκνινγία έρεη ηηο εμήο ηδηόηεηεο: Σελ ηδηόηεηα itemreviewed, πνπ είλαη πξάγκα θαη δειώλεη ην αληηθείκελν πνπ εμεηάδεηαη. Σελ ηδηόηεηα ratingcount, πνπ είλαη αξηζκόο θαη δειώλεη ηε κέηξεζε ηνπ ζπλνιηθνύ αξηζκνύ αμηνινγήζεσλ. Σελ ηδηόηεηα reviewcount, πνπ είλαη επίζεο αξηζκόο θαη δειώλεη ηε κέηξεζε ηνπ ζπλνιηθνύ αξηζκνύ ησλ θξηηηθώλ. ( schema.org) Παξάδεηγκα: <div vocab=" typeof="product"> <img property="image" src="dell-30in-lcd.jpg" /> <span property="name">dell UltraSharp 30" LCD Monitor</span> <div property="aggregaterating" typeof="aggregaterating"> <span property="ratingvalue">87</span> out of <span property="bestrating">100</span> based on <span property="ratingcount">24</span> user ratings <div property="offers" typeof="aggregateoffer"> <span property="lowprice">$1250</span> to <span property="highprice">$1495</span> from <span property="offercount">8</span> sellers Sellers: 46

47 <div property="offers" typeof="offer"> <a property="url" href="save-a-lot-monitors.com/dell-30.html"> Save A Lot Monitors - $1250</a> <div property="offers" typeof="offer"> <a property="url" href="jondoe-gadgets.com/dell-30.html"> Jon Doe's Gadgets - $1350</a>... Πξόζσπν Κάζε πξόζσπν έρεη έλα πξόζζεην όλνκα, πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα έλα κέζν άηνκν. Κάζε πξόζσπν έρεη ηηο εμήο ηδηόηεηεο: Σελ ηδηόηεηα Postal Address, πνπ είλαη ε δηεύζπλζε ηνπ αηόκνπ. Σελ ηδηόηεηα Affiliation, πνπ αθνξά ηνλ νξγαληζκό κε ηνλ νπνίν είλαη ζπλδεδεκέλν ην άηνκν. Σελ ηδηόηεηα AlumniOf, πνπ αθνξά ηνλ εθπαηδεπηηθό νξγαληζκό πνπ έρεη απνθνηηήζεη ην άηνκν. Σελ ηδηόηεηα Award, πνπ αθνξά ην βξαβείν πνπ έρεη πάξεη ην άηνκν γηα ηελ ζπκκεηνρή ηνπ ζηελ δεκηνπξγηθή δνπιεηά. Σελ ηδηόηεηα Birth date, πνπ αθνξά ηελ εκεξνκελία γέλλεζεο. Σελ ηδηόηεηα Brand, πνπ αθνξά ηελ κάξθα πνπ αληηπξνζσπεύεη έλα πξντόλ θαη ε νπνία δηαηεξείηαη από ην άηνκν ή ηνλ νξγαληζκό. Σελ ηδηόηεηα Children, πνπ αθνξά αλ έρεη παηδηά ην άηνκν. Σελ ηδηόηεηα Colleague, πνπ αθνξά ην όλνκα ηνπ ζπλαδέιθνπ ηνπ αηόκνπ. Σελ ηδηόηεηα Contact Point, πνπ αθνξά έλα ζεκείν επαθήο γηα ην άηνκν ή ηνλ νξγαληζκό. 47

48 Σελ ηδηόηεηα , πνπ αθνξά ην ηνπ αηόκνπ. Σελ ηδηόηεηα Family name, πνπ αθνξά ην παηξώλπκν ηεο νηθνγέλεηαο. Σελ ηδηόηεηα Fax number, πνπ αθνξά ην Fax ηνπ αηόκνπ. Σελ ηδηόηεηα Nationality, πνπ αθνξά ηελ εζληθόηεηα. Σελ ηδηόηεηα Owns, πνπ αθνξά ηα πξντόληα πνπ αλήθνπλ ζηνλ άηνκν ή ηνλ νξγαληζκό. Σελ ηδηόηεηα Spouse, πνπ αθνξά ηελ ζύδπγν ηνπ αηόκνπ. Σελ ηδηόηεηα Tax ID, πνπ αθνξά ηελ δεκνζηνλνκηθή ηαπηόηεηα ηνπ αηόκνπ ή ηνπ νξγαληζκνύ. Σελ ηδηόηεηα worklocation, πνπ αθνξά ηελ ηνπνζεζία ηνπ ηόπνπ εξγαζίαο ηνπ αηόκνπ. Σελ ηδηόηεηα works For, πνπ αθνξά ηνλ νξγαληζκό ζηνλ νπνίν εξγάδεηαη ην άηνκν. ( schema.org) Παξάδεηγκα: <div vocab=" typeof="person"> <img property="image" src="dell-30in-lcd.jpg" /> <span property="name">κηθή Γεκνπιά</span> <div property="jobtitle" typeof="poet"> <span property="address">αγίνπ Γεκεηξίνπ</span> <span property="streetaddress">21</span> <span property="addresslocality">athens</span> user ratings <div property="addressregion" typeof="athens"> <span property="postalcode">56625</span> <span property="telephone"> </span> <span property="o ">poet.gmail.com</span> 48

49 Google Κξηηηθή Όζνλ αθνξά κηα θξηηηθή, κπνξεί λα πεξηέρεη δηάθνξεο ηδηόηεηεο, νη νπνίεο κπνξνύλ λα πξνζδηνξηζηνύλ κε ζήκαλζε RDFa, είηε ρξεζηκνπνηώληαο microdata ή microformats. Τπάξρνπλ νη εμήο ηδηόηεηεο: Η ηδηόηεηα πνπ νλνκάδεηαη itemreviewed θαη απνηειεί ην αληηθείκελν πνπ αμηνινγείηαη Η ηδηόηεηα πνπ νλνκάδεηαη rating θαη είλαη ε θιίκαθα κε ηελ νπνία βαζκνινγνύκε ην αληηθείκελν. Η ηδηόηεηα reviewer θαη είλαη ν ζπγγξαθέο ηεο πεξίιεςεο. Η ηδηόηεηα dtreviewed θαη αληηπξνζσπεύεη ηελ εκέξα δεκνζίεπζεο ηεο πεξίιεςεο. Η ηδηόηεηα description πνπ είλαη ην θείκελν ηεο πεξίιεςεο. Η ηδηόηεηα summary πνπ απνηειεί ηελ πεξίιεςε ηεο θξηηηθήο. ( Παξάδεηγκα <div xmlns:v=" typeof="v:review"> <span property="v:itemreviewed">αλαδεηώληαο ηνλ ρακέλν ρξόλν</span> Reviewed by <span property="v:reviewer">παλαγηώηεο Πνύινο</span> on <span property="v:dtreviewed" content=" ">jan 6</span>. <span property="v:summary">έλα βηβιίν αξηζηνύξγεκα!</span> <span property="v:description">έλα βηβιίν κε απίζηεπηεο πεξηγξαθέο. Έλα γνεηεπηηθόηαην βηβιίν, πνπ αμίδεη ηελ θάζε πξνζπάζεηα λα δηαβαζηεί, κηαο θαη απαηηεί ηδηαίηεξε πξνζνρή θαη ζπγθέληξσζε. Τπάξρνπλ ζηηγκέο πξαγκαηηθήο καγείαο, πνπ μάθληαδνπλ πξαγκαηηθά κε ηελ επξεκαηηθόηεηα θαη ην βάζνο ηνπο.</span> 49

50 Rating: <span property="v:rating">4.5</span> πγθεληξσηηθέο θξηηηθέο Τπάξρνπλ επίζεο θαη νη ζπγθεληξσηηθέο θξηηηθέο, ηηο νπνίεο ε Google κπνξεί λα ηηο εληνπίζεη. Τπάξρνπλ θαη εδώ ηδηόηεηεο, κε ηηο itemreviewed θαη rating λα παξακέλνπλ ίδηεο. Οη θαηλνύξγηεο είλαη νη εμήο: Η ηδηόηεηα count απνηειεί ην ζύλνιν ησλ θξηηηθώλ ηνπ αληηθεηκέλνπ ζην site ηνπ θαζελόο Η ηδηόηεηα votes, ε νπνία θαζνξίδεη ηνλ αξηζκό ησλ αλζξώπσλ πνπ παξέρνπλ βαζκνινγία ζην αληηθείκελν, πνπ είηε ζπλνδεύεηαη από θξηηηθή, είηε όρη. Η ηδηόηεηα summary είλαη κηα ζύληνκε πεξίιεςε ησλ ζπιινγώλ ησλ θξηηηθώλ πνπ έρνπλ ζπγθεληξσζεί. Η ηδηόηεηα photo είλαη ε εηθόλα ηνπ αληηθεηκέλνπ γηα ην νπνίν γίλεηαη ε θξηηηθή. ( Παξάδεηγκα <div xmlns:v=" typeof="v:review-aggregate"> <span property="v:itemreviewed">αλαδεηώληαο ηνλ ρακέλν ρξόλν</span> <img src="βηβιίν.jpg" rel="v:photo" /> <span rel="v:rating"> <span typeof="v:rating"> <span property="v:average">9</span> out of <span property="v:best">10</span> </span> </span> based on <span property="v:votes">24</span> ratings. <span property="v:count">5</span> user reviews 50

51 Άηνκν Κάζε άηνκν κπνξεί λα έρεη δηαθνξεηηθέο ηδηόηεηεο όπσο όλνκα ή κηα δηεύζπλζε. Έηζη έρνπκε ηηο εμήο ηδηόηεηεο: Η ηδηόηεηα name, δειαδή ην όλνκα ηνπ αηόκνπ Η ηδηόηεηα nickname, ην παξαηζνύθιη πνπ κπνξεί λα έρεη έλα άηνκν Η ηδηόηεηα photo, δειαδή ν ππεξζύλδεζκνο κηαο εηθόλαο Η ηδηόηεηα title δείρλεη ηελ εηδηθόηεηα θάπνηνπ αηόκνπ, π.ρ. θαζεγεηήο. Η ηδηόηεηα role, ξόινο ελόο αηόκνπ, π,ρ. ινγηζηήο. Η ηδηόηεηα URL απνηειεί ηνλ ζύλδεζκν ζε κηα ηζηνζειίδα ηνπ αηόκνπ. Η ηδηόηεηα affiliation(org), είλαη ην όλνκα ελόο νξγαληζκνύ κε ηνλ νπνίν ζρεηίδεηαη ην άηνκν. Η ηδηόηεηα friend, contact θαη acquaintance πξνζδηνξίδνπλ κηα θνηλσληθή ζρέζε ηνπ αηόκνπ κε θάπνην άιιν. Η ηδηόηεηα address δειώλεη ηελ δηεύζπλζε ηνπ αηόκνπ. Μπνξεί λα έρεη ηηο ππν-ηδηόηεηεο street-address, locality, region, postal-code, θαη country-name. ( Παξάδεηγκα <div xmlns:v=" typeof="v:person"> My name is <span property="v:name">κώζηαο Ρίγνο</span>, but people call me <span property="v:nickname">άθεο</span>. Here is my homepage: <a href=" rel="v:url"> I live in <span rel="v:address"> <span typeof="v:address"> <span property="v:locality">albuquerque</span>, <span property="v:region">nm</span> </span> </span> and work as an <span property="v:title">καζεγεηήο</span> 51

52 at <span property="v:affiliation">acme Corp</span>. My friends: <a href=" rel="v:friend">μέληα</a>, <a href=" rel="v:friend">αιίθε</a> Οξγαληζκόο Δπίζεο, θάζε νξγαληζκόο κπνξεί λα έρεη δηάθνξεο ηδηόηεηεο, όπσο ην όλνκα ηνπ ή ηελ δηεύζπλζε ηνπ. Έηζη έρνπκε ηηο ηδηόηεηεο: Η ηδηόηεηα name ην όλνκα ηνπ νξγαληζκνύ Η ηδηόηεηα url ν ζύλδεζκνο πνπ νδεγεί ζηελ αξρηθή ζειίδα ηνπ νξγαληζκνύ. Η ηδηόηεηα address, ε δηεύζπλζε πνπ βξίζθεηαη ν νξγαληζκόο. Η ηδηόηεηα tel, ν αξηζκόο ηειεθώλνπ ηνπ νξγαληζκνύ Η ηδηόηεηα geo, δείρλεη ηηο γεσγξαθηθέο ζπληεηαγκέλεο ηνπ νξγαληζκνύ. Πξναηξεηηθά πεξηιακβάλεηαη ην κήθνο θαη ην πιάηνο. ( Παξάδεηγκα <div xmlns:v=" typeof="v:organization"> <span property="v:name">ιαλόο</span> Located at <div rel="v:address"> <div typeof="v:address"> <span property="v:street-address">αξηζηνπέινπο 7</span>, <span property="v:locality">albuquerque</span>, <span property="v:region">nm</span>. <div rel="v:geo"> <span typeof="v:geo"> <span property="v:latitude" content=" "></span> <span property="v:longitude" content=" "></span> 52

53 </span> Phone: <span property="v:tel"> </span> <a Γεγνλόο Αθόκα, έλα γεγνλόο, έρεη δηάθνξεο ηδηόηεηεο, όπσο ηελ πεξηγξαθή ηνπ γεγνλόηνο ή ηελ κέξα πνπ ζα πξαγκαηνπνηεζεί. H Google δελ εκθαλίδεη πνιιέο πιεξνθνξίεο γηα γεγνλόηα πνπ έρνπλ ζπκβεί, όπηε θαη γηα ηνλ ηόπν πνπ έρνπλ γίλεη. Έλα γεγνλόο κπνξεί λα έρεη ηηο εμήο ηδηόηεηεο: Η ηδηόηεηα summary, ην όλνκα ηνπ γεγνλόηνο. Η ηδηόηεηα url, είλαη απαξαίηεην γηα ζειίδεο πνπ πεξηέρνπλ πνιιέο εθδειώζεηο. Απνηειεί έλα ζύλδεζκν πνπ νδεγεί ζηελ ζειίδα πνπ πεξηγξάθεηαη ε εθδήισζε. Η ηδηόηεηα location απαηηείηαη γηα κεκνλσκέλα γεγνλόηα. Απνηειεί ηελ ηνπνζεζία ή ηνλ ρώξν ηεο εθδήισζεο. Η ηδηόηεηα description απνηειεί ηελ πεξηγξαθή ηνπ γεγνλόηνο. Η ηδηόηεηα startdate, είλαη ε κέξα θαη ε ώξα πνπ μεθηλάεη ε εθδήισζε. Η ηδηόηεηα enddate είλαη ε κέξα θαη ε ώξα πνπ ηειεηώλεη ε εθδήισζε. Η ηδηόηεηα duration δειώλεη ηελ δηάξθεηα ηεο εθδήισζεο. Η ηδηόηεηα eventσype δειώλεη ηελ θαηεγνξία ζηελ νπνία αλήθεη ην γεγνλόο, όπσο αλ είλαη π.ρ. έλα θεζηηβάι ή κηα ζπλαπιία. Η ηδηόηεηα geo θαζνξίδεη ηηο γεσγξαθηθέο ζπληεηαγκέλεο ηεο ηνπνζεζίαο. Πξναηξεηηθά πεξηιακβάλεηαη ην κήθνο θαη ην πιάηνο. Η ηδηόηεηα photo είλαη έλαο ππεξζύλδεζκνο κηαο εηθόλαο πνπ ζρεηίδεηαη κε ην γεγνλόο. Η ηδηόηεηα tickets απνηειεί κηα πξνζθνξά γηα ηελ αγνξά εηζηηεξίσλ γηα ηελ εθδήισζε. Μπνξεί λα είλαη κηα δηεύζπλζε URL ζε κηα ζειίδα, όπνπ κπνξνύλ από εθεί λα αγνξάδνληαη εηζηηήξηα ή λα πεξηιακβάλνληαη ηδηόηεηεο, όπσο ε ηηκή θαη ε πνζόηεηα ησλ εηζηηεξίσλ. 53

54 Η ηδηόηεηα ticketaggregate είλαη ε ζπγθέληξσζε ζηνηρείσλ γηα όια ηα εηζηηήξηα ηεο εθδήισζεο. Μπνξεί λα ππάξρνπλ νη ηδηόηεηεο, όπσο ηεο ρακειήο θαη ηεο πςειήο ηηκήο. ( Παξάδεηγκα <div xmlns:v=" typeof="v:event"> <a href=" ρξόληα από ηελ Μηθξαζηαηηθή θηαζηξνθή" rel="v:url" property="v:summary">90 ρξόληα από ηελ Μηθξαζηαηηθή θηαζηξνθή</a> <img src=".jpg" rel="v:photo" /> <span property="v:description">οη εθδόζεηο ΚΔΓΡΟ θαη ν IANOS παξνπζηάδνπλ ζηνλ ΙΑΝΟ, ην Αθηέξσκα, "90 ρξόληα από ηελ Μηθξαζηαηηθή θαηαζηξνθή" </span> When: <span property="v:startdate" content=" t18:00-20:00">nov 20, 7:00PM</span> <span property="v:enddate" content=" t19:00-20:00">9:00pm</span> Where: <span rel="v:location"> <span typeof="v:organization"> <span property="v:name">βηβιηνπσιείν Ιαλόο</span>, <span rel="v:address"> <span typeof="v:address"> <span property="v:street-address">αξηζηηηέινπο 7</span>, <span property="v:locality">θεζζαινλίθε</span>, <span property="v:region">ca</span> </span> </span> <span rel="v:geo"> <span typeof="v:geo"> <span property="v:latitude" content=" " ></span> <span property="v:longitude" content=" " ></span> </span> </span> </span> 54

55 </span> Category: <span property="v:eventtype">concert</span> <span rel="v:ticketaggregate"> <div xmlns:v=" typeof="v:offer-aggregate"> Tickets from $<span property="v:lowprice">10</span>-$<span property="v:highprice">11</span> <span property="v:currency">usd</span> <span property="v:offercount">2,000</span> tickets available <a href=" ρξόληα από ηελ Μηθξαζηαηηθή θαηαζηξνθή/alltickets" property="v:offerurl">see all available tickets</a> </span> <span rel="v:tickets"> <div xmlns:v=" typeof="v:offer"> <a href=" ρξόληα από ηελ Μηθξαζηαηηθή θαηαζηξνθή/presale" property="v:offerurl">>presale tickets</a> <span property="v:price">$10 </span> <span property="v:currency">usd </span> till <span property="v:pricevaliduntil" content=" t19:00+08:00">10 December 2012 </span> (<span property="v:quantity">1000 </span> available) <div xmlns:v=" typeof="v:offer"> <a href=" ρξόληα από ηελ Μηθξαζηαηηθή θαηαζηξνθή/tickets" property="v:offerurl">full-price tickets</a> <span property="v:price">$11 </span> <span property="v:currency">usd </span> Όηαλ πιεξνθνξίεο πνπ έρνπλ ζρέζε κε βίληεν ππάξρνπλ ζε κηα ζειίδα, ε Google κπνξεί λα ηηο εληνπίζεη θαη λα ηηο ρξεζηκνπνηήζεη θαιύηεξα ώζηε λα είλαη πην βειηησκέλα ηα απνηειέζκαηα αλαδήηεζεο. Η Google επίζεο, αλαγλσξίδεη ηηο ζεκάλζεηο RDFa πνπ ππάξρνπλ ζην Facebook Share θαη ζηε Yahoo! SearchMonkey. Η Google αλαγλσξίδεη ηηο εμήο Facebook Share ηδηόηεηεο: 55

56 Η ηδηόηεηα image_scr είλαη έλα URL πνπ δείρλεη ζε κηα κηθξνγξαθία πξνεπηζθόπεζεο αλ πξέπεη λα είλαη GIF, PNG, ή JPG εηθόλα. Η ηδηόηεηα video_scr είλαη έλα URL γηα ην βίληεν θαη παίδεη όηαλ ν ρξήζηεο παηήζεη ην play. H ηδηόηεηα medium θαη δείρλεη ηνλ ηύπν ηνπ πεξηερνκέλνπ πνπ κνηξάδεηαη. Η ηδηόηεηα video width είλαη ην πιάηνο ηνπ βίληεν ζε pixels. H ηδηόηεηα video height είλαη ην κήθνο ηνπ βίληεν ζε pixels H ηδηόηεηα video type είλαη ν ηύπνο ΜΙΜΔ ηνπ βίληεν. Η ηδηόηεηα description είλαη κηα κηθξή πεξηγξαθή ηνπ βίληεν. Η ηδηόηεηα title είλαη ν ηίηινο ηνπ βίληεν. ( Η Google αλαγλσξίδεη ηηο εμήο Yahoo! SearchMonkey RDFa ηδηόηεηεο: Η ηδηόηεηα media:video είλαη έλα URL γηα ην βίληεν θαη παίδεη όηαλ ν ρξήζηεο παηήζεη ην play. Η ηδηόηεηα xmlns:media πξέπεη λα απνηειείηαη από ην αθόινπζo URL: " Η ηδηόηεηα media:thumbnail είλαη έλα url πνπ δείρλεη ζε κηα κηθξνγξαθία πξνεπηζθόπεζεο αλ πξέπεη λα είλαη GIF, PNG, ή JPG εηθόλα. Η ηδηόηεηα xmlns:dc είλαη έλα έγθπξν URL γηα ην Duplin Core namespace. Η ηδηόηεηα dc:license ππνδεηθλύεη ηελ άδεηα γηα ην πεξηερόκελν. Η ηδηόηεηα media width είλαη ην πιάηνο ηνπ βίληεν ζε pixels. H ηδηόηεηα media height είλαη ην κήθνο ηνπ βίληεν ζε pixels H ηδηόηεηα media type είλαη ν ηύπνο ΜΙΜΔ ηνπ βίληεν. Η ηδηόηεηα description είλαη κηα κηθξή πεξηγξαθή ηνπ βίληεν. Η ηδηόηεηα title είλαη ν ηίηινο ηνπ βίληεν. Η ηδηόηεηα region είλαη κηα δηεζλήο πεξηνρή πνπ κπνξεί λα παίμεη ην βίληεν. Η ηδηόηεηα media:duration είλαη ε δηάξθεηα ηνπ βίληεν ζε δεπηεξόιεπηα. ( 56

57 5. Μεζνδνινγία Σν ηειηθό ζηάδην ηεο πηπρηαθήο καο εξγαζίαο απνηειεί ε δεκηνπξγία ηεο ηζηνζειίδαο γηα κηα βηβιηνζήθε, ζηελ νπνία έρεη πξνζηεζεί ζεκαζηνινγηθή πιεξνθνξία κε ηελ ρξήζε ζήκαλζεο RDFa, ώζηε λα πεξηγξάςνπκε κε πξαθηηθό ηξόπν ηε ζπλνιηθή δηαδηθαζία. Η ηζηνζειίδα απηή είλαη πξνζβάζηκε από ηελ δηεύζπλζε Αξρηθά, ρσξίζακε ηε ζειίδα καο ζε ελόηεηεο. Οη ελόηεηεο είλαη: Οη εθδειώζεηο, Οη ζπγγξαθείο, Σα βηβιία θαη Οη εθδνηηθνί νίθνη. Αθνινπζνύλ εθηππώζεηο νζόλεο από όιεο ηηο θεληξηθέο ελόηεηεο ηεο ηζηνζειίδαο. Γεκηνπξγήζακε ηoλ θώδηθα HTML ησλ ηζηνζειίδσλ ζην ζεκεησκαηάξην ησλ Windows θαη ηνλ εκπινπηίζακε κε ζεκαζηνινγηθή πιεξνθνξία ρξεζηκνπνηώληαο ζήκαλζε RDFa ζύκθσλα κε όζα αλαθέξζεθαλ ζηηο πξνεγνύκελεο ελόηεηεο. Γηα λα δηαπηζηώζνπκε πσο γίλεηαη αληηιεπηή ε ζήκαλζε RDFa από κηα κεραλή αλαδήηεζεο ρξεζηκνπνηήζακε έλα δηαζέζηκν εξγαιείν ηεο Google, ην βξίζθεηαη δηαζέζηκν ζηε δηεύζπλζε Η δηαδηθαζία πνπ αθνινπζήζακε είλαη ε εμήο: παίξλακε ηελ δηεύζπλζε ηεο ζειίδαο πνπ ζέιακε λα ειέγμνπκε, ηελ θάλακε copy-paste από ηελ γξακκή δηεπζύλζεσλ ηνπ browser καο θαη αθνύ θάλακε επηθόιιεζε παηνύζακε ην Preview. Έηζη βιέπακε ηη είλαη απηό πνπ θαηαιαβαίλεη κηα κεραλή αλαδήηεζεο. Σν μερσξηζηό κε απηήλ ηελ ηζηνζειίδα είλαη όηη, είλαη εκπινπηηζκέλε από RDFa πιεξνθνξίεο. Απηό ην γεγνλόο ηελ θάλεη ηδηαίηεξε ιόγσ ηνπ όηη έλα πξόγξακκα ιόγσ ηεο ύπαξμεο ησλ ζεκαζηνινγηθώλ πιεξνθνξηώλ, κπνξεί λα θαηαιάβεη όηη ζρεδόλ θαη έλαο άλζξσπνο θνηηάδνληαο απηήλ ηελ ηζηνζειίδα. Απηό έρεη σο απνηέιεζκα ηελ θαιύηεξε αλαδήηεζε θαη εύξεζε απνηειεζκάησλ από κηα κεραλή αλαδήηεζεο γηα ην ρξήζηε. Παξαθάησ παξαηίζεληαη εθηππώζεηο νζόλεο γηα ην πσο θαίλνληαη νη θεληξηθέο ελόηεηεο πνπ ππάξρνπλ ζηε ζειίδα καο ( αξρίδνληαο από ηελ αξρηθή καο ζειίδα. 57

58 Αξρηθή ζειίδα Αρτηθή ζειίδα βηβιηοζήθες 1 Αξρηθή εθδειώζεσλ Αρτηθή ζειίδα εθδειώζεωλ 2 58

59 Αξρηθή βηβιία Αρτηθή ζειίδα βηβιίωλ 3 Αξρηθή ζπγγξαθέσλ Αρτηθή ζειίδα ζσγγραθέωλ 4 59

60 Αξρηθή εθδνηηθώλ νίθσλ Αρτηθή ζειίδα εθδοηηθώλ οίθωλ 5 Αξρηθή ηζηνηόπνπ Αρτηθή ζειίδα ηζηοηόποσ 6 60

61 Αξρηθή επηθνηλσλίαο Αρτηθή ζειίδα επηθοηλωλίας Παξαδείγκαηα από ηελ ηζηνζειίδα πνπ έρνπκε δεκηνπξγήζεη Παξαθάησ, κέζα από παξαδείγκαηα, ηα νπνία έρνπκε πάξεη από ηελ ηζηνζειίδα πνπ έρνπκε δεκηνπξγήζεη θαίλεηαη πσο αληηιακβάλεηαη κηα κεραλή αλαδήηεζεο ηνπο δηάθνξνπο θώδηθεο. Π.ρ. αξρηθά βιέπνπκε έλα παξάδεηγκα κε ηνπο ζπγγξαθείο. 61

62 ΤΓΓΡΑΦΔΙ ειίδα ζσγγραθέωλ 8 Σν θνκκάηη ηνπ θώδηθα πνπ καο ελδηαθέξεη γηα λα έρνπκε ην ζπγθεθξηκέλν απνηέιεζκα πνπ θαηαιαβαίλεη ν ππνινγηζηήο θαη ην απνδίδεη ζηελ εηθόλα είλαη ην παξαθάησ: <div xmlns:v=" typeof="v:person"> <h2 property="v:nickname">μ. Καξαγάηζεο</h2> <img src="images/karagatsis.jpg" rel="v:photo" /> <div class="author-role" property="v:role"><strong>πγγξαθέαο</strong> <div class="author-name"><strong>πξαγκαηηθό όλνκα:</strong> <span property="v:name">γεκήηξηνο Ρνδόπνπινο</span> <div class="author-education"><strong>δθπαίδεπζε:</strong> <span property="v:affiliation">ννκηθή ρνιή ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Αζελώλ</span> <p property="v:description">ο Μ. Καξαγάηζεο (23 Ινπλίνπ επηεκβξίνπ 1960) ήηαλ Ἐιιελαο πεδνγξάθνο, έλαο από ηνπο ζεκαληηθόηεξνπο ζπγγξαθείο ηεο "Γεληάο ηνπ '30". Σν πξαγκαηηθό ηνπ όλνκα ήηαλ Γεκήηξηνο Ρνδόπνπινο. Σν ςεπδώλπκν Καξαγάηζεο πξνήιζε από ην δέληξν πηειέα ή θαξαγάηζη ζην εμνρηθό ηεο νηθνγέλεηάο ηνπ ζηε Ραςάλε ηεο Θεζζαιίαο, όπνπ πεξλνύζε ηα πεξηζζόηεξα εθεβηθά θαινθαίξηα ηνπ.</p> <div class="author-readmore"><strong>γηαβάζηε πεξηζζόηεξα:</strong> 62

63 <a href=" rel="v:url" target="_blank"> Πσο αληηιακβάλεηαη κηα κεραλή αλαδήηεζεο ηνπο ζπγγξαθείο Αξρηθά πεγαίλνπκε ζηελ αθόινπζε δηεύζπλζε: Απηό πνπ θάλνπκε εδώ είλαη ην εμήο: Παίξλνπκε ηε δηεύζπλζε ηεο ζειίδαο ησλ ζπγγξαθέσλ ηνπ site καο, ηελ νπνία θάλνπκε copy-paste από ηε γξακκή δηεπζύλζεσλ ηνπ browser είλαη: Κάλνπκε επηθόιιεζε ηεο δηεύζπλζεο ηνπ ζπγγξαθέα θαη παηάκε ην Preview. Όπσο θαίλεηαη θαη από ηελ εηθόλα ε κεραλή αλαγλσξίδεη ην όλνκα ηνπ ζπγγξαθέα, ηελ πεγή πνπ βξήθακε ηα ζηνηρεία ηνπ, ην ςεπδώλπκν ηνπ θαη ηηο ζπνπδέο ηνπ. ειίδα ζσγγραθέωλ 9 63

64 ΒΙΒΛΙΑ ειίδα βηβιίωλ 10 Σν θνκκάηη ηνπ θώδηθα πνπ καο ελδηαθέξεη γηα λα έρνπκε ην ζπγθεθξηκέλν απνηέιεζκα πνπ θαηαιαβαίλεη ν ππνινγηζηήο θαη ην απνδίδεη ζηελ εηθόλα είλαη ην παξαθάησ: <div id="contant"> <div class="contant_1"> <div class="contant_1_left" vocab=" typeof="book"> <h2 property="name">οη Άζιηνη</h2> <img src="images/athlioi.jpg" property="image" /> <div class="book-authors" property="author" typeof="person"> <strong>πγγξαθείο:</strong> <span property="name">βίθησξ Οπγθώ.</span> <div class="book-isbn"><strong>isbn:</strong> <span property="isbn"> </span> <div class="book-edition"><strong>έθδνζε:</strong> <span property="καζηαληώηε">1</span> <div class="book-number-of-pages"><strong>αξ. ζειίδσλ:</strong> <span property="numberofpages">400</span> <div class="book-offers" property="offers" typeof="offer"> 64

65 <strong>σηκή:</strong> <span property="price">14,00</span> <meta property="pricecurrency" content="eur" /> <p property="description">τπάξρνπλ έξγα ηεο ινγνηερλίαο πνπ ν παλδακάηνξαο ρξόλνο δελ κπνξεί λα ηα θζείξεη, λα εθκεδελίζεη ηελ αμία θαη ηε ζεκαζία ηνπο, πνπ κέζα απ' ηελ αέλαε ξνή ηεο δσήο αλαδύνληαη πάληνηε ζθξηγειά θαη αηώληα. Απηά είλαη όζα κεηαδίδνπλ ζηνλ άλζξσπν έλα κήλπκα δηαρξνληθήο αμίαο, κηα ηζηνξία παξαδεηγκαηηθή, πνπ λα κπνξεί λα ηζρύεη σο πξόηππν δσήο θαη πξάμεο ησλ αλζξώπσλ. Έλα ηέηνην έξγν είλαη Oη Άζιηνη. Η ηζηνξία ηνπ Γηάλλε Αγηάλλε είλαη ε αγσληώδεο πνξεία κηαο αλζξώπηλεο ζπλείδεζεο από ην βόξβνξν θαη ην ράνο πξνο ην Αγαζό. O Oπγθώ ζπζρεηίδεη κ' έλα ξσκαιέν θαη αλεπαλάιεπην ηξόπν ηελ πεξηπέηεηα κηαο αλζξώπηλεο ςπρήο κε ηελ πεξηπέηεηα ελόο νιόθιεξνπ ιανύ θαη κηαο νιόθιεξεο θνηλσλίαο ζε κηα ηαξαγκέλε επνρή. ηηο ζειίδεο ηνπ βηβιίνπ παξειαύλνπλ όινη εθείλνη νη ήξσεο πνπ γνήηεςαλ θαη γνεηεύνπλ γελεέο νιόθιεξεο αλαγλσζηώλ θαη πνπ εθθξάδνπλ, ρσξηζηά ν θαζέλαο, έλα ραξαθηεξηζηηθό αλζξώπηλν ηύπν, κηα ζπζηαηηθή πιεπξά ηεο αλζξώπηλεο ύπαξμεο.</p> Πσο αληηιακβάλεηαη κηα κεραλή αλαδήηεζεο ηα βηβιία Αξρηθά πεγαίλνπκε ζηελ αθόινπζε δηεύζπλζε: Απηό πνπ θάλνπκε εδώ είλαη ην εμήο: Παίξλνπκε ηε δηεύζπλζε ηεο ζειίδαο ησλ βηβιίσλ ηνπ site καο, ηελ νπνία θάλνπκε copy-paste από ηε γξακκή δηεπζύλζεσλ ηνπ browser είλαη: Κάλνπκε επηθόιιεζε ηεο δηεύζπλζεο ησλ βηβιίσλ θαη παηάκε ην Preview. Όπσο θαίλεηαη θαη από ηελ εηθόλα ε κεραλή αλαγλσξίδεη: Σνλ ηίηιν ηνπ βηβιίνπ καο, ηνλ ζπγγξαθέα ηνπ, ηελ ηηκή ηνπ βηβιίνπ, ηνλ αξηζκό ησλ ζειίδσλ, ην ISBN ηνπ βηβιίνπ θαη ηελ πεξηγξαθή ηνπ βηβιίνπ. 65

66 ειίδα βηιίωλ 11 Δθδνηηθνί Οίθνη ειίδα εθδοηηθώλ οίθωλ 12 Σν θνκκάηη ηνπ θώδηθα πνπ καο ελδηαθέξεη γηα λα έρνπκε ην ζπγθεθξηκέλν απνηέιεζκα πνπ θαηαιαβαίλεη ν ππνινγηζηήο θαη ην απνδίδεη ζηελ εηθόλα είλαη ην παξαθάησ: 66

67 <div xmlns:v=" typeof="v:organization"> <h4 property="v:name">δθδόζεηο Κιεηδάζηκνο</h4> ηνηρεία δηεύζπλζεο <div rel="v:address"> <div typeof="v:address"> <span property="v:street-address">ηνπξλάξα 27Β, 10682, </span>, <span property="v:locality">αζήλα</span>. Σει: <span property="v:tel">(210) </span><br /> <a href=" rel="v:url"> Πσο αληηιακβάλεηαη κηα κεραλή αλαδήηεζεο ηνπο εθδνηηθνύο νίθνπο Αξρηθά πεγαίλνπκε ζηελ αθόινπζε δηεύζπλζε: Απηό πνπ θάλνπκε εδώ είλαη ην εμήο: Παίξλνπκε ηε δηεύζπλζε ηεο ζειίδαο ησλ εθδνηηθώλ νίθσλ ηνπ site καο, ηελ νπνία θάλνπκε copy-paste από ηε γξακκή δηεπζύλζεσλ ηνπ browser είλαη: Κάλνπκε επηθόιιεζε ηεο δηεύζπλζεο ησλ εθδνηηθώλ νίθσλ θαη παηάκε ην Preview. Όπσο θαίλεηαη θαη από ηελ εηθόλα ε κεραλή αλαγλσξίδεη: Σα νλόκαηα ησλ εθδνηηθώλ νίθσλ, ηηο δηεπζύλζεηο ηνπο, ην URL ησλ ηζηνζειίδσλ ηνπο θαη ηα ηειέθσλα ηνπο. 67

68 ειίδα εθδοηηθώλ οίθωλ 13 ΔΚΓΗΛΩΔΙ ειίδα εθδειώζεωλ 14 Σν θνκκάηη ηνπ θώδηθα πνπ καο ελδηαθέξεη γηα λα έρνπκε ην ζπγθεθξηκέλν απνηέιεζκα πνπ θαηαιαβαίλεη ν ππνινγηζηήο θαη ην απνδίδεη ζηελ εηθόλα είλαη ην παξαθάησ: 68

69 <div class="rdfa-event" xmlns:v=" typeof="v:event"> <h3 href="event-seminario-rdfa.php" rel="v:url" property="v:summary">εκηλάξην γηα ηε ζήκαλζε RDFA ζε θώδηθα HTML</h3> <br class="clear bottomclear" /> <img src="images/rdface.gif" rel="v:photo" /> <br class="clear bottomclear" /> <span property="v:startdate" content=" t18:00">20 ΝΟΔ 2012, 18:00 -</span> <span property="v:enddate" content=" t20:00">20:00</span> <br class="clear bottomclear" /> <p property="v:description">δηζαγσγή ζηε ζήκαλζε RDFA θαη ζηελ ελζσκάησζή ηεο ζηνλ θώδηθα HTML ησλ ηζηνζειίδσλ. Απαξαίηεηε ε γλώζε HTML</p> <p> ηε <span rel="v:location"> <span typeof="v:organization"> <span property="v:name">βηβιηνζήθε ηνπ ΑΣΔΙ Θεζζαινλίθεο</span>, <span rel="v:address"> <span typeof="v:address"> <span property="v:street-address">ίλδνο</span>, <span property="v:locality">θεζζαινλίθε</span>, <span property="v:country">διιάδα</span> </span> </span> <span rel="v:geo"> <span typeof="v:geo"> <span property="v:latitude" content=" " ></span> <span property="v:longitude" content=" " ></span> </span> </span> </span> </span> </p> 69

70 Πσο αληηιακβάλεηαη κηα κεραλή αλαδήηεζεο ηηο εθδειώζεηο Αξρηθά πεγαίλνπκε ζηελ αθόινπζε δηεύζπλζε: Απηό πνπ θάλνπκε εδώ είλαη ην εμήο: Παίξλνπκε ηε δηεύζπλζε ηεο ζειίδαο ησλ εθδειώζεσλ ηνπ site καο, ηελ νπνία θάλνπκε copy-paste από ηε γξακκή δηεπζύλζεσλ ηνπ browser είλαη: Κάλνπκε επηθόιιεζε ηεο δηεύζπλζεο ησλ εθδειώζεσλ θαη παηάκε ην Preview. Όπσο θαίλεηαη θαη από ηελ εηθόλα ε κεραλή θαηαιαβαίλεη ηα εμήο: Σηο εκεξνκελίεο,ηνπο κήλεο πνπ ζα γίλνπλ νη εθδειώζεηο καο θαζώο θαη ην κέξνο πνπ ζα δηεμαρζνύλ αιιά θαη ην ζέκα ηεο εθδήισζεο καο. ειίδα εθδειώζεωλ 15 70

71 ΓΔΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΩΝ Γεληθή ζειίδα βηβιίωλ 16 Σν θνκκάηη ηνπ θώδηθα πνπ καο ελδηαθέξεη γηα λα έρνπκε ην ζπγθεθξηκέλν απνηέιεζκα πνπ θαηαιαβαίλεη ν ππνινγηζηήο θαη ην απνδίδεη ζηελ εηθόλα είλαη ην παξαθάησ: <! > <div class="rdfa-book" vocab=" typeof="book"> <img style="width: 100px;" src="images/excel2010.jpg" property="image" /> <a href="vivlia-microsoft-excel-2010.php" property="url"><span property="name">microsoft Office Excel 2010</span></a> <div class="book-authors" property="author" typeof="person"> <strong>πγγξαθείο:</strong> <span property="name">καξνιίδεο Γεκήηξηνο Α.</span>, <span property="name">ξαξράθνο Κσλζηαληίλνο Ι.</span> <div class="book-isbn"><strong>isbn:</strong> <span property="isbn"> </span> <div class="book-edition"><strong>έθδνζε:</strong> <span property="bookedition">1</span> 71

72 <div class="book-number-of-pages"><strong>αξ. ζειίδσλ:</strong> <span property="numberofpages">576</span> <div class="book-offers" property="offers" typeof="offer"> <strong>σηκή:</strong> <span property="price">6,99</span> <meta property="pricecurrency" content="eur" /> <! > <div class="rdfa-book" vocab=" typeof="book"> <img style="width: 100px;" src="images/athlioi.jpg" property="image" /> <a href="vivlia-oi-athlioi.php" property="url"><span property="name">οη Άζιηνη</span></a> <div class="book-authors" property="author" typeof="person"> <strong>πγγξαθείο:</strong> <span property="name">βίθησξ Οπγθώ.</span> <div class="book-isbn"><strong>isbn:</strong> <span property="isbn"> </span> <div class="book-edition"><strong>έθδνζε:</strong> <span property="καζηαληώηε">1</span> <div class="book-number-of-pages"><strong>αξ. ζειίδσλ:</strong> <span property="numberofpages">400</span> <div class="book-offers" property="offers" typeof="offer"> <strong>σηκή:</strong> <span property="price">14,00</span> <meta property="pricecurrency" content="eur" /> <! > Πσο αληηιακβάλεηαη κηα κεραλή αλαδήηεζεο ηε γεληθή ζειίδα ησλ βηβιίσλ καο Αξρηθά πεγαίλνπκε ζηελ αθόινπζε δηεύζπλζε: 72

73 Απηό πνπ θάλνπκε εδώ είλαη ην εμήο: Παίξλνπκε ηε δηεύζπλζε ηεο γεληθήο ζειίδαο ησλ βηβιίσλ ηνπ site καο, ηελ νπνία θάλνπκε copy-paste από ηε γξακκή δηεπζύλζεσλ ηνπ browser είλαη: Κάλνπκε επηθόιιεζε ηεο δηεύζπλζεο ησλ βηβιίσλ θαη παηάκε ην Preview. Όπσο θαίλεηαη θαη από ηελ εηθόλα ε κεραλή θαηαιαβαίλεη ηα εμήο: Σνπο ηίηινπο όισλ ησλ βηβιίσλ καο, ηνπο ζπγγξαθείο ηνπο, ην URL ηεο πεγήο ησλ βηβιίσλ, ηηο ηηκέο ηνπο θαη ηα ISBN ηνπο. Γεληθή ζειίδα βηβιίωλ 17 73

74 ΓΔΝΙΚΗ ΤΓΓΡΑΦΔΩΝ Γεληθή ζειίδα ζσγγραθέωλ 18 Σν θνκκάηη ηνπ θώδηθα πνπ καο ελδηαθέξεη γηα λα έρνπκε ην ζπγθεθξηκέλν απνηέιεζκα πνπ θαηαιαβαίλεη ν ππνινγηζηήο θαη ην απνδίδεη ζηελ εηθόλα είλαη ην παξαθάησ: <div id="contant"> <div class="contant_1"> <div class="contant_1_left"> <h2> πγγξαθείο </h2> <ul> <li><a href="syggrafeis-m-karagatsis.php">μ. Καξαγάηζεο</a></li> <li><a href="syggrafeis-k-kavafis.php">κ. Καβάθεο</a></li> <li><a href="syggrafeis-f-dostoevsky.php">φ. Νηνζηνγηέθζθη</a></li> <li><a href="syggrafeis-s-mirivilis.php">. Μπξηβίιεο</a></li> <li><a href="syggrafeis-g-viziinos.php">γ. Βηδπελόο</a></li> </ul> 74