ΕΞΤΡΑ ΤΕΥΧΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

Transcript

1 01-KATHI 1-9_KATHI 8/31/13 1:06 AM Page 1 ΑΠΛΗ ΕΚΔΟΣΗ 1,50 ΕΚΔΟΣΗ 2,90 ΜΑΖΙ ΜΕ ΒΕAUTIFUL PEOPLE ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ ΜΕ 2 ΠΕΡΙΟΔΙΚA Ζάχαρη & ΑλεύριΤΕΥ ΕΞΤΡΑ ΤΕΥΧΟΣ KAI ΕΠΙΛΟΓΗ ΑΠΟ ΤΗ ΣΕΙΡΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΤΟΥ ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΟΥ ΚΑΝ ΤΟ ΜΟΝΟΣ ΣΟΥ ΚΑΙ ΜΑΖΙ Η ΤΑΙΝΙΑΑ JUMANJI ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ ΤΙΜΗ 4,90 ΛΕΥΚΩΣΙΑ Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013 ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ Eτος 5ο B Aρ. φύλλου 255 Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα 1,50 (ΑΠΛΗ ΕΚΔΟΣΗ) - 2,90 (ΒΑΣΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ) - 4,90 (ΕΝΙΣΧΥΜΕΝΗ ΕΚΔΟΣΗ) ΣHMEPA ΡΙΚΟΣ ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ Αρχίζουν ανακρίσεις σε Τράπεζα Κύπρου, Λαϊκή και Χλωρακιώτη Σαφέστατη εικόνα έ- χουν σχηματίσει οι α- νακριτές για αξιωματούχους των δύο μεγάλων τραπεζών που φαίνεται να ενέχονται σε ποινικά αδικήματα, αποκαλύπτει στην «Κ» ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας Ρίκος Ερωτοκρίτου. Επιβεβαιώνει επίσης ότι η ποινική έρευνα θα επεκταθεί και στον επικεφαλής της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας Ερωτόκριτο Χλωρακιώτη. Ο κ. Ερωτοκρίτου υ- ποστηρίζει ότι θα ήταν καλύτερα η ερευνητική για την οικονομία να είχε διοριστεί κατόπιν διαβούλευσης με τον Γ. Εισαγγελέα, ενώ δηλώνει ότι η εξιχνίαση της υπόθεσης της Cyta αποτελεί στοίχημα για το πολιτικό σύστημα. Σελ. 4 ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ Δυναμική αρχή για το Κυπριακό Σε μια κίνηση όπως το άνοιγμα της Αμμοχώστου επενδύει η κυβέρνηση τις ελπίδες της ότι η νέα προσπάθεια για το Κυπριακό δεν θα έχει το αποτέλεσμα των προηγούμενων. Ετοιμότητα χωρίς προϋποθέσεις αλλά με υποδείξεις θα εκφράζει ο κ. Αναστασιάδης με επιστολές που θα στείλει σε Ο.Η.Ε. και Ε.Ε. Σελ. 7 KATΕΧΟΜΕΝΑ O Έρογλου σε ρόλο Ραούφ Ο Tουρκοκύπριος ηγέτης συνεργάζεται με τον υιό Ντενκτάς θέλοντας να ηγηθεί της δεξιάς παράταξης. Επιδιώκει συσπείρωση της Δεξιάς και βάζει πλώρη για τις «προεδρικές» του 2015, όπως έ- πραξε και ο Ραούφ Ντενκτάς. Οι «προεδρικές» του 2015 παραμένουν και στις βλέψεις του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ. Σελ. 7 TEXNOΛΟΓΙΑ Γονικός έλεγχος στα tablets Οι εταιρείες βάζουν όρια στη χρήση των συσκευών από τους ανηλίκους. Ο γονέας μπορεί να αποκλείσει το παιδί από προγράμματα περιήγησης και αγορά περιεχομένου. Αθλητισμός, σελ. 7 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Μύθοι και Ιστορία στα «Κύπρια 2013» Το 20ό φεστιβάλ παρουσιάζει φέτος 11 παραγωγές με μειωμένο προϋπολογισμό αλλά και μειωμένο αντίτιμο εισόδου. Το πλήρες πρόγραμμα των εκδηλώσεων. Τέχνες και Γράμματα, σελ. 1 Uniastrum: Στοιχεία φωτιά για πέντε Ετοιμάζονται χειροπέδες για τρεις Κύπριους και δύο Ρώσους, ίχνη των οποίων εντοπίστηκαν στο δρόμο των μιζών Πολύ κοντά σε συλλήψεις πέντε ατόμων που σχετίζονται με την εξαγορά από την Τράπεζα Κύπρου της ρωσικής τράπεζας Uniastrum, φαίνεται να βρίσκονται οι α- στυνομικοί ανακριτές. Αφού διεξήλθαν χιλιάδες σελίδες εγγράφων, συνέλεξαν Ο Αναστασιάδης πιάνει τα ηνία του γκαζιού Με στόχο να υπερπηδηθούν επικίνδυνα κενά και σκόπελοι στην ενεργειακή πολιτική που συνιστούν επικίνδυνες παγίδες στην οικονομία, ο Πρόεδρος εστιάζει πλέον την προσοχή του στους χειρισμούς του κεφαλαίου των υδρογονανθράκων αλλά και της ενδιάμεσης λύσης που είναι εξίσου σημαντική για την οικονομική α- νάκαμψη του τόπου. Σελ. 6 Χρήσιμες διευκρινήσεις για το φόρο ακινήτων Η «Κ» παρουσιάζει ένα χρήσιμο οδηγό, με τη μορφή ερωτήσεων και απαντήσεων, για όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τη φορολογία της ακίνητης περιουσίας: τις αλλαγές στη φορολόγηση, τα κλιμάκια φόρου, πώς μπορείτε να υποβάλετε ένσταση, τι γίνεται όταν δεν έχει εκδοθεί τίτλος ιδιοκτησίας, αλλά και ποιες περιουσίες εξαιρούνται. Οικονομική, Σελ. 12 Η ώρα της αλήθειας για Τσοχατζόπουλο Αντίστροφη μέτρηση στην πολύκροτη δίκη του Άκη Τσοχατζόπουλου για τις μίζες εκατομμυρίων ευρώ από τα εξοπλιστικά προγράμματα. Οι απολογίες των εμπλεκομένων έχουν ολοκληρωθεί και το δικαστήριο εισήλθε πλέον στην τελική ευθεία για την ετυμηγορία του, με κατηγορούμενο τον άλλοτε πανίσχυρο υπουργό Εθνικής Άμυνας. Όλοι οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι έχουν κληθεί να πουν την τελευταία τους λέξη, αλλά ο ίδιος ο Τσοχατζόπουλος στη δική του απολογία δεν κατέθεσε κανένα ουσιαστικό στοιχείο για να αντικρούσει τις εις βάρος του κατηγορίες. Σελ. 16 Νέο σίριαλ με Μπερλουσκόνι Αναβλήθηκε η ψηφοφορία για αποπομπή του Σίλβιο Μπερλουσκόνι από τη Γερουσία και το σίριαλ για τη δίωξη του πρώην πρωθυπουργού παίρνει νέα α- ναβολή. Ο ίδιος πάντως επιμένει ότι η επικύρωση της καταδίκης του από το ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο της Ι- ταλίας για φορολογική απάτη είναι άδικη και αβάσιμη. Σελ. 17 AFP PHOTO / US NAVY LYLE H. WILKIE III στοιχεία αλλά και μαρτυρικό υλικό από την Κύπρο και το εξωτερικό, οι ποινικοί ανακριτές της 20μελούς ομάδας της Α- στυνομίας έχουν δημιουργήσει πλέγμα γύρω από πέντε τουλάχιστον πρόσωπα, τρείς Κύπριους και δύο Ρώσους που φέρεται όχι μόνο να εμπλέκονται σε έκνομες ενέργειες αλλά να έχουν καρπωθεί και μίζες. Μάλιστα γίνεται λόγος για μίζες ύ- ψους 50 εκατομμυρίων δολαρίων. Παράλληλα, οι τρεις άξονες πέριξ των οποίων κινούνται στην πρώτη αυτή φάση οι έ- Aristo-Leptos πήραν δάνεια 362 εκατ. το 2012 Ακόμα και μετά τον εντοπισμό των προβλημάτων στην εξυπηρέτηση δανείων, οι μεγαλύτεροι από τους δανειολήπτες της Τράπεζας Κύπρου, συνέχισαν να λαμβάνουν αστρονομικά δάνεια μέσα στο Ο Θεόδωρος Αριστοδήμου της Aristo Developers τέως πρόεδρος του ΔΣ της Τράπεζας Κύπρου,(στη φωτο ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής) έλαβε 140 εκατ. ευρώ, φτάνοντας στα 338 εκατ. Η Leptos, παρόλο που δεν εξυπηρετούσε καν τους τόκους της, έλαβε 222 εκατ., φτάνοντας έτσι στα 457 εκατ. σε δάνεια που δεν εξυπηρετούνται. Ο λόγος, πλέον, στον Γενικό Εισαγγελέα. Οικονομία, Σελ. 4 Απόλυτο «όχι» του Σαμαρά σε νέα μέτρα Μηνύματα προς Τρόικα και σενάρια τριπλών εκλογών για τον Μάιο Πλήρως αρνητικός στο ενδεχόμενο νέων μέτρων είναι, ενόψει της έ- λευσης της Tρόικα, ο πρωθυπουργός της Ελλάδας Αντώνης Σαμαράς, ενώ στο βάθος υπάρχει ως ένα από τα εναλλακτικά σενάρια η διεξαγωγή Εφιάλτης για το Προεδρικό η τύχη της Επιτροπής τριπλών εκλογών, δηλαδή εθνικών, ευρωεκλογών και δημοτικών, τον Μάιο. Το σενάριο συνδέεται με την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος έως το τέλος του χρόνου και την επιτυχή έξοδο της χώρας στις Με το δάκτυλο στη σκανδάλη Αεροσκάφος τύπου F/A-18F Super Hornet στο κατάστρωμα του αμερικανικού αεροπλανοφόρου Harry S. Truman, στη Μεσόγειο. Η προαναγγελθείσα από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα στρατιωτική επέμβαση, έστω περιορισμένης κλίμακας, στη Συρία δεν στοχεύει μόνο στην πτώση του Άσαντ, αλλά και στο να στείλει ένα σαφές μήνυμα στο Ιράν. Σελ. 18,19 ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ αγορές τους πρώτους μήνες του 2014 προκειμένου να συγκεντρώσει 3-4 δισ. Έτσι, ο κ. Σαμαράς θα μπορέσει να προσέλθει στις κάλπες με το σύνθημα «όχι νέο Μνημόνιο, όχι νέα μέτρα». Σελ. 14 Το κυπριακό κομμάτι του παζλ Διπλωματικός συναγερμός επικρατεί στην Κύπρο ενόψει των σειρήνων της στρατιωτικής ε- πιχείρησης των δυτικών κατά της Συρίας. Άξονας των κινήσεων της κυβέρνησης είναι η ανάδειξη του ρόλου της Κύπρου ως χώρας σταθερότητας και ασφάλειας, με σαφέστατο αποδέκτη τον δυτικό παράγοντα από την Ουάσιγκτον μέχρι τις Βρυξέλλες, κατά τρόπο όμως που να μην θίγονται οι σχέσεις της Λευκωσίας με τη Μόσχα, το Πεκίνο και τον αραβικό κόσμο. Σελ. 5 ρευνες είναι: Τράπεζα Κύπρου,(Uniastrum, Transilvania, ομόλογα και αξιόγραφα. Λαϊκή Τράπεζα: Ανδρέας Βγενόπουλος και MIGοδάνεια. Συνεργατισμός: Δάνεια προς διερεύνηση με προτεραιότητα αυτά της οικογένειας Ερ. Χλωρακιώτη. Σελ. 3 ΑΡΧΗ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ Οι συσχετισμοί της επόμενης μέρας Δύο από τους πρωταγωνιστές στη διαδικασία ανασυγκρότησης του κυπριακού τραπεζικού συστήματος δεν έχουν τοποθετηθεί, μετά τη νέα τροπολογία που ψήφισε η Κυπριακή Βουλή, αλλάζοντας τη σύνθεση της Αρχής Εξυγίανσης: η Τρόικα, για το αν συμφωνεί και η Κυβέρνηση για το αν θα εφαρμόσει τις αλλαγές. Ανεξάρτητα με το τι θα γίνει δημόσια και ε- πίσημα, στο παρασκήνιο υπάρχει απογοήτευση και ανησυχία για τις μελλοντικές εξελίξεις. Οικονομική, Σελ. 4 Τα σενάρια για τις ελληνικές τράπεζες στην Κύπρο Η διαδικασία αναδιάρθρωσης του ελληνικού τραπεζικού τομέα αγγίζει και την Κύπρο. Από το ελληνικό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας τέθηκε ως προβληματισμός η σκοπιμότητα παραμονής των ελληνικών συστημικών τραπεζών στη χώρα, ενώ το θέμα θα συζητηθεί κατά τη διάρκεια επίσκεψης κλιμακίου της Κομισιόν στην Αθήνα. Οικονομική, σελ. 5 ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ Με σοφία Η έκρυθμη κατάσταση στη Μέση Ανατολή, όντως δίνει στη Λευκωσία τη δυνατότητα ανάδειξης του σταθεροποιητικού ρόλου της Κύπρου στην περιοχή. Δίνει επίσης την εξίσου σημαντική ευκαιρία στην πολιτική ηγεσία του τόπου, να αφήσει κατά μέρος την ομφαλοσκόπηση και να συνέλθει λαμβάνοντας σημαντικές αποφάσεις γα το μέλλον. Αποφάσεις που θα ορίσουν τη θέση της Κύπρου στις εξελίξεις της επόμενης μέρας που αναμφισβήτητα θα συνδέονται με τους ενεργειακούς σχεδιασμούς των μεγάλων παικτών για την περιοχή. Η Κύπρος δεν μπορεί να συνεχίσει να πατά σε δύο βάρκες, ό- πως ούτε να διαγράψει τις σχέσεις της με τους Άραβες γείτονές της ούτε και να αγνοήσει τη μακρόχρονη υποστήριξη που είχε, ιδιαίτερα στον Ο.Η.Ε, από Ρωσία και Κίνα. Όπου υ- πάρχει σοφία μπορεί να υπάρξει και τρόπος. ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟΝ «ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ» ΤΗΣ «Κ» ΤΕΥΧΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ Ζουμερές Μπριζόλες! Τέχνες και Γράμματα, σελ. 8 Ψηλά εμπόδια χωρίς να παραπονιούνται ΑΠΟΕΛ και Απόλλωνας κληρώθηκαν σε δύσκολους ομίλους, όμως αυτό δεν τους πείραξε. Οι μπλε γιορτάζουν την παρουσία στους Ομίλους, τη στιγμή που οι γαλαζοκίτρινοι ανακουφίστηκαν μετά την τύχη του 3%. Δεν είναι ευρωπαϊκός αυτός ο ΑΠΟΕΛ Αν και από σπόντα θα παίξει στους ομίλους, οι γαλαζοκίτρινοι θα έχουν την ευκαιρία να φτιαχτούν σαν ομάδα. Το χρήμα που μπήκε αναπάντεχα στα ταμεία σώζει την κατάσταση και μειώνει κατά πολύ τη μουρμούρα. Τα λεφτά του Απόλλωνα Τα χρήματα από την πρόκριση στους Ομίλους του Γιουρόπα Λιγκ καλύπτουν πλήρως το χρέος της ομάδας και την υπέρβαση που έγινε για τον Σανγκόι. 2,5 ε- κατ. ευρώ τα σίγουρα έσοδα. Παλεύει για την ενότητα Η νέα διοίκηση της Ανόρθωσης κυνηγά τη συσπείρωση, παρόλο που βρίσκει γυρισμένες πλάτες. Τι κάνουν σήμερα τα άτομα που «έπαιξαν» ενόψει της Γ.Σ. της 13ης Αυγούστου. ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ

2 02-KATHI_NEW_KATHI 8/30/13 10:35 PM Page 2 2 l Διαβάστε στο Ταξίδι: 10 ξενοδοχεία με απίστευτες νεροτσουλήθρες Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Kυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Δεν υπάρχει μέση οδός Δεύτερη σελίδα Τα φώτα έκρυβαν τη μοναξιά «Ητέχνη της πολιτικής είναι να προβλέπεις», είχε πει ο Ταλεϋράνδος ( ). Η Κύπρος δεν ευτύχησε να κυβερνηθεί από πολιτικούς που να μπορούν να προβλέπουν. Αντίθετα, η νεώτερη ιστορία μας είναι πλήρης συμφορών λόγω του ότι οι πολιτικοί που διαχειρίστηκαν τις τύχες μας δεν μπορούσαν να δουν ακόμα και τα προφανή. Όμως και στις περιπτώσεις που τα έβλεπαν αντί να προστατεύουν τον τόπο από το επερχόμενο κακό, προστάτευαν εαυτούς και τα συμφέροντα τους. Συμπέρασμα που κλασικά προκύπτει από μια α- πλή μελέτη της διαχείρισης του κυπριακού προβλήματος. Αφορμή για το σημείωμα αυτό δίνει το πολεμικό κλίμα στην περιοχή μας. Επί του προκειμένου σημειώνουμε ότι, ένα χρόνο πριν από τις τελευταίες προεδρικές εκλογές κι ενώ η Ευρώπη ζούσε στα ρίχτερ της οικονομικής κρίσης ενώ οι ΗΠΑ επεξεργάζονταν σενάρια για τη μετά την κρίση εποχή, στη Λευκωσία είχε πραγματοποιηθεί άλλη μια σύνοδος του Εθνικού Συμβουλίου. Ακούγοντας τις δηλώσεις που ακολούθησαν, αντιλήφθηκα ότι οι πολιτικοί μας ταγοί, σαν κλασικοί καφενόβιοι, επειδή α- κριβώς δεν μπορούν να προβλέψουν ελλείψει ικανοτήτων συμβούλων και βούλησης- καθίστανται ακόμα μία φορά επικίνδυνοι για τον τόπο. Έτσι, στις 05/02/2012, πριν από 19 ολόκληρους μήνες δηλαδή, η στήλη αυτή δημοσιεύθηκε με τίτλο «Πόλεμος ενόψει 1». Μεταξύ άλλων σημειώναμε ενδεικτικά: «Την Πέμπτη, μετά τη σύνοδο του Ε.Σ., είδαμε όλους του πολιτικούς ηγέτες, με τις δηλώσεις τους αλλά και τη Βουλή με το ψήφισμά της περί Ντάουνερ, να επικυρώνουν [...] ότι δεν μπορούν να δουν πέραν του ορίζοντα, όπου διαδραματίζονται σήμερα εξαιρετικά σημαντικές εξελίξεις. Η πολιτική μας ηγεσία, συζητώντας το κυπριακό πρόβλημα καθόλου δεν ασχολείται με το σοβαρό ενδεχόμενο ενός μεγάλου καταστροφικού πολέμου στη γειτονιά μας. Ασχολούνται μόνο με ένα «πακέτο» που γράφει απ έξω «Προεδρικές 2013» και έχει μέσα, Κυπριακό, οικονομία και υδρογονάνθρακες σαν τα ξίφη με τα οποία θα ξιφουλκήσουν για να κερδίσουν πόντους, ενόψει Φεβρουαρίου του 2013». Υπενθυμίζουμε ότι τότε ο Ντάουνερ ήταν το σκιάχτρο, πάνω στο οποίο ο κάθε τσάμπα μάγκας άφηνε την κουτσουλιά του, ο Χριστόφιας ο βολικός «αμπάλατος» που «έκαμε δώρα στον Ταλάτ», οι Αβέρωφ και Νικόλας οι προασπιστές των τραπεζών και οι συνδικαλιστές των επιδομάτων. Η στήλη, θεωρώντας ότι το Κυπριακό θα μπορούσε να λυθεί μόνο ως τμήμα του όλου προβλήματος της περιοχής, υπέδειξε ότι, «αναλύοντας τη βαθιά οικονομική κρίση που μαστίζει Αμερική και Ευρώπη, θα έ- πρεπε να αντιλαμβάνονται (σ.σ. οι πολιτικοί μας αρχηγοί) ότι κάθε μεγάλη κρίση ακολουθείται από ένα πόλεμο και άρα είναι μάλλον ζήτημα χρόνου πότε θα ξεκινήσει.» Καταλήγαμε δε ότι «επικρατέστερη επιλογή για πεδίο ενός τέτοιου πολέμου είναι το Ιράν, που «δίνει και α- φορμές» αλλά και που προσφέρεται και για επέκταση στις χώρες της «Αραβικής Άνοιξης». Στα μετόπισθεν ενός τέτοιου πολέμου, η Κύπρος το πιθανότερο είναι ότι θα κερδίσει πολλά. Μπορεί όμως και να χάσει πολλά. Ωστόσο, χρειάζεται να ξέρει τι κάνει, διότι όπως είπε και ο Τσόρτσιλ, «δεν υπάρχει μέση οδός στον πόλεμο». Την επόμενη Κυριακή, 12/02/2013, με τίτλο «Πόλεμος ενόψει 2», συνεχίσαμε παραθέτοντας τις δύο εκδοχές. 1: γενικευμένος πόλεμος στη Μέση Ανατολή, τον οποίον θα ακολουθήσει α- νοικοδόμηση τέτοιας έκτασης που να κλείσει την τεράστια μαύρη τρύπα που δημιούργησε η οικονομική κρίση. 2: καταιγιστικά χτυπήματα ΗΠΑ-Ισραήλ από θάλασσα και αέρα που θα καταστρέψουν τις υποδομές Ιράν και Συρίας, αλλά χωρίς τη χρήση χερσαίων δυνάμεων. Χαρακτηριστικά δε σημειώναμε: «Απώτερος στόχος της Ουάσιγκτον είναι να καταστήσει την Κίνα, την Ε.Ε. και μία σειρά άλλων χωρών εξαρτημένες από τις χρηματιστηριακές αγορές και τους ενεργειακούς πόρους του αγγλοσαξονικού μπλοκ (ΗΠΑ, Βρετανία, Καναδάς, Αυστραλία), με την αξία του πετρελαίου και των πετρελαϊκών τους εταιρειών να ανεβαίνει σε ιλιγγιώδη ύψη». Αυτά, τον Φεβρουάριο του Στη συνέχεια, κι ενώ οι ογκόλιθοι της κρίσης μας πλάκωναν διαδοχικά, οι πολιτικοί μας «ογκόλιθοι» αναλώνονταν σε προεκλογικές κόντρες καταλογίζοντας οι μεν στους δε ευθύνες ενώ όλοι, λίγο έως πολύ, ήσαν οι αυτουργοί του εγκλήματος που συντελέστηκε τελικά τον Μάρτιο, όταν έπεσε ο- λόκληρη η στέγη στα κεφάλια μας. Την περασμένη Κυριακή κι ενώ οι Αμερικανοί είχαν επιλέξει ήδη και τους στόχους στη Συρία, μαζεύτηκαν στο Τρόοδος, Πρόεδρος, πολιτικοί αρχηγοί, Επιτροπή Άμυνας, υπουργοί άμυνας και οικονομικών και αρχηγός της Ε.Φ. αλλά κάθε άλλο παρά αυτό που είπε ο Τσόρτσιλ εξέτασαν. Ότι δηλαδή, επειδή «δεν υπάρχει μέση οδός στον πόλεμο», χρειάζεται να ξέρει κανείς τι κάνει. Εμείς ξέρουμε; Λέτε ο Κλεμανσό να είχε δίκαιο όταν έλεγε ότι, «στην πολιτική, διαδέχεται κανείς η- λίθιους και αντικαθίσταται από ανίκανους». paraschosa@kathimerini.com.cy Σχολιάστε στο Μιχάλης Ασλάνης, με ταλέντο και δράμα, σε μια ζωή γεμάτη λάμψη και χρώμα Tων ΕΛΙΣ ΚΙΣ ΚΑΙ ΛΙΝΑΣ ΓΙΑΝΝΑΡΟΥ Για τους περισσότερους ήταν ο χαμογελαστός άνθρωπος του «λαμπερού χώρου της μόδας» που πόζαρε χαρούμενος στο τέλος κάθε σόου ανάμεσα στα μοντέλα που συνήθως ήταν και στενές φίλες του. Πίσω από τις κάμερες που παρακολουθούν ανελλιπώς και ανελέητα την εγχώρια «σόουμπιζ» λίγοι επιθυμούσαν να γνωρίσουν την πραγματική του καθημερινότητα. Ηταν το 1998, η χρυσή εποχή του λαϊφστάιλ, όταν οι σχεδιαστές μόδας όπως ο Μιχάλης Ασλάνης, που έφυγε ξαφνικά από τη ζωή στα 65 του χρόνια, όριζαν το εγχώριο σταρ σύστεμ. Το περιστατικό διηγείται στην «Κ» ο Χρήστος Χάνος, ιδιοκτήτης εταιρείας κατασκευής και εμπορίας ομπρελών που από το 1996 είχε αναπτύξει συνεργασία με τον Έλληνα σχεδιαστή. Στιβαρό όνομα στην αγορά, ο Ασλάνης ήταν από τους πρώτους που παραχώρησαν το σήμα τους σε άλλα προϊόντα, με τη μέθοδο του licensing: Οι ώρες περνούσαν και το κάστινγκ δεν έλεγε να τελειώσει. Τόσες ήταν οι κοπέλες που είχαν τρέξει να δοκιμαστούν για το νέο κατάλογο του Ασλάνη. Στο δωμάτιο, τις περίμενε ο ίδιος ο σχεδιαστής μαζί με το επιτελείο του. Κάποια στιγμή, μία εκ των συνεργατών του ρίχνει μια απαξιωτική ματιά σε ένα μοντέλο και τη διώχνει χωρίς καν να δει το μπουκ της. «Δεν μου κάνει, να μπει η επόμενη» είπε. Τότε, ο γνωστός για την πραότητά του μόδιστρος εξερράγη. «Ακούστε να δείτε» είπε σε έντονο ύφος. «Αυτές οι γυναίκες είναι συνεργάτιδές μου. Όποιος δεν τις σέβεται, δεν σέβεται ούτε εμένα». Ήταν μάλλον ενστικτώδης κίνηση, διότι εάν κάτι έλειπε από τον χαρισματικό δημιουργό ήταν το επιχειρηματικό πνεύμα. «Ήταν πάντα εξαιρετικός συνεργάτης, αλλά πολύ ευαίσθητος για τον επιχειρηματικό κόσμο», λέει ο κ. Χάνος. «Το άγχος του στην αρχή της δικής μας συνεργασίας ήταν μην τυχόν κάτι δεν πάει καλά και μπω εγώ μέσα. Εξαιρετικά γενναιόδωρος με όλους, άνθρωπος με ήθος -αυτή ήταν όμως και η αδυναμία του που κάποιοι εκμεταλλεύθηκαν». Ήταν πριν από λίγους μήνες που ο σχεδιαστής μίλησε για πρώτη φορά για τα έντονα οικονομικά προβλήματα που αντιμετώπιζε. Είχε αναφερθεί σε δύο γυναίκες, στενές συνεργάτιδές του, οι οποίες είχαν την οικονομική διαχείριση της εταιρείας και επί χρόνια του αφαιρούσαν χρήματα, αφήνοντας ατακτοποίητες διάφορες φορολογικές εκκρεμότητες. «Τα πράγματα είχαν φτάσει σε οριακό σημείο από πέρυσι τα Χριστούγεννα. Γνώριζα φυσικά τόσο τη Βικτώρια (σ.σ. τη γυναίκα με καταγωγή από την Αλβανία την οποία είχε βοηθήσει να σπουδάσει και τελικά προσέλαβε στην επιχείρησή του) όσο και την Αγγέλικα (σ.σ. επί χρόνια συνεργάτις του από την Πάτρα). Τους είχε τυφλή εμπιστοσύνη. Και εγώ και άλλοι τού είχαμε πει να είναι πιο προσεκτικός στις επιλογές του. Ήταν από τους ανθρώπους που θα μπορούσε κάποιος να εκμεταλλευτεί, εάν καταλάβαινε ότι νοιάζεται γι αυτόν. Πριν από λίγους μήνες, η Βικτώρια επικοινώνησε μαζί μου ζητώντας προκαταβολές από τα επόμενα συμβόλαια. Προσπάθησα να μιλήσω με τον Μιχάλη, αλλά η ίδια μου έκοβε την επικοινωνία». Ακόμα και τότε, η αίσθηση που έδινε ο Ασλάνης ήταν ότι θα το πάλευε. Ότι μαζί με έναν καλό λογιστή που είχε βρει, θα έβαζε τα πράγματα σε τάξη. Για τις 18 Ο- κτωβρίου μάλιστα είχε προγραμματιστεί εκδήλωση για τα 40 χρόνια παρουσίας του στον χώρο της μόδας. Ωστόσο όλα έδειχναν ότι το πρόβλημα δεν έπαιρνε επιδιόρθωση. Λίγο μετά τις 2 το μεσημέρι της Τετάρτης ο Μιχάλης Ασλάνης βρέθηκε νεκρός στο πάτωμα του υπνοδωματίου του στο σπίτι του στο Κολωνάκι. Γύρω του σκορπισμένα άδεια κουτιά από χάπια και ιδιόχειρα σημειώματα. Έφυγε μόνος, όπως μόνος μετεωριζόταν όλα AP αυτά τα χρόνια στο κοσμικό στερέωμα. «Τον προσέγγιζαν άνθρωποι μόνο για να πάρουν κάτι απ αυτόν», λένε οι φίλοι του. Τίποτα από όλα αυτά δεν περιλαμβάνονταν στο παιδικό του ό- νειρο να γίνει μόδιστρος. Τότε που μαθητής ακόμα στη Χαλκίδα έκανε σκασιαρχείο για να παρακολουθήσει επίδειξη του Γιάννη Τσεκλένη στην Αθήνα. Είχε καταφέρει να τρυπώσει, αγοράζοντας ένα μεγάλο μπουκέτο λουλούδια που δήθεν προορίζονταν για τον σχεδιαστή, όπως είπε στην Έλις Κις σε συνέντευξη για την αγγλική έκδοση της «Καθημερινής» το Η εξέλιξή του ήταν εντυπωσιακή, αλλά πάντα υπήρχε ένα «αλλά». «Έγινα επιχειρηματίας εν μια νυκτί και δεν ήμουν προετοιμασμένος γι αυτό. Ο κόσμος θεωρεί ότι είναι ένας κόσμος γεμάτος γκλάμουρ, αλλά δεν είναι έτσι», είχε πει τότε στην «Κ». Λίγους μήνες αργότερα, τον Δεκέμβριο του 1999, ο Ασλάνης θα δεχόταν ένα άνευ προηγουμένου χτύπημα. Ο Μάκης Τριανταφυλλόπουλος θα διάβαζε στην εκπομπή του α- ποσπάσματα από το προσωπικό του ημερολόγιο. «Ήταν πολύ ευαίσθητος», θυμάται ο Χάνος. «Αν κάποιος τον κακολογούσε, το έφερε βαρέως. Η γνώμη του κόσμου τον απασχολούσε». Τα τελευταία χρόνια είχε αποσυρθεί από τα φώτα. Η οικονομική κρίση τον είχε συντρίψει συναισθηματικά. «Βλέποντας ανθρώπους να σκαλίζουν τα σκουπίδια, δεν μου πάει να εκφράζω άλλο την ε- ποχή του λαϊφστάιλ. Κάνω τον χαζοχαρούμενο 40 χρόνια, αρκετά πια», είχε πει σε τηλεοπτική εκπομπή. «Τώρα όλα αυτά έχουν τελειώσει. Η μοναξιά μού χτυπάει την πόρτα». Πορεία 40 ετών Tα ρούχα του δεν σηματοδότησαν μια επαναστατική ματιά στη ζωή των Ελληνίδων. Δεν ήταν αυτό που λέμε «αβανγκάρντ» σχεδιαστής. Όμως σε μία χώρα που δεν φρόντισε να συνδέσει τη βιομηχανία με το σχεδιαστικό της ταλέντο, ο Μιχάλης Ασλάνης ήταν ένας από τους ελάχιστους που κατάφερε να χτίσει έναν κόσμο που έφερε την υ- πογραφή του. Από τα νυφικά, τα ρούχα κοκτέιλ και τις βραδινές τουαλέτες - τη ραχοκοκαλιά της εγχώριας μόδας που δεν μετέτρεψε ποτέ το όραμά της σε πωλήσεις αρωμάτων και κραγιόνμέχρι τις ομπρέλες και τα είδη σπιτιού, το όνομα Aslanis αντικατόπτριζε μια πορεία τεσσάρων δεκαετιών. Όπως και η πλειοψηφία των συναδέλφων του, ο Ασλάνης πρωταγωνιστούσε σ ένα συνεχές, πολυμορφικό one-manshow: δημιουργός και επιχειρηματίας, λίγο λογιστής και λίγο διαφημιστής, έπρεπε να παρακολουθεί από κοντά την παραγωγή των ρούχων και των α- ξεσουάρ του αλλά και να αναζητά τους χορηγούς της επόμενης επίδειξης. Ο δικός του κόσμος αποτυπωνόταν στα σημειωματάριά του όπου τα αναρίθμητα σχέδια για τα ρούχα της σεζόν είχαν τα τελευταία χρόνια αρχίσει να παραχωρούν τη θέση τους στις αυξανόμενες εκκρεμότητες. Στην τελευταία του επίδειξη τον περασμένο Μάρτιο - στο πλαίσιο του Athens Xclusive Designers Week- η πασαρέλα είχε γεμίσει από χαρακτηριστικά δείγματα της στιλιστικής του γραφής, ενώ ετοίμαζε μια εκδήλωση - ρετροσπεκτίβα για τον εορτασμό των 40 χρόνων του στον χώρο τον Οκτώβριο. Σε μια χώρα που δεν φάνηκε ποτέ να αγκαλιάζει τη μόδα που παράγει, αλλά διψάει για την κουτσομπολίστικη διάστασή της, ο Ασλάνης κέρδισε τα φλας, έζησε ένα μεγάλο μέρος του ονείρου και εξέφρασε μια εποχή που στο τέλος της άλλαξε δραματικά. O ΦΙΛΙΣΤΩΡ Επιλογή: ΜΙΧΑΛΗΣ Ν. ΚΑΤΣΙΓΕΡΑΣ Eνώνουμε Δυνάμεις 49 χρόνια πρίν στην «Κ» 1.ΙΧ.1964 Με άριστα το 10 ΕΠΙΘΕΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΕΣΒΕΙΑΣ ΜΑΣ: Η επανάληψις των επιθέσεων κατά της ελληνικής πρεσβείας εις την Αγκυραν και οι νέοι λιθοβολισμοί των ελληνικών προξενείων Σμύρνης και Κωνσταντινουπόλεως, την νύκτα του Σαββάτου [30 Αυγούστου 1964], προεκάλεσαν την αγανάκτησιν της ελληνικής κοινής γνώμης. Η Κυβέρνησις [Γεωργίου Παπανδρέου], ως εδηλούτω χθες, δεν σκέπτεται να προχωρήση εις διακοπήν των διπλωματικών σχέσεων μετά της Τουρκίας. Αντιμετωπίζει, πάντως, το κλείσιμον της εν Αγκύρα πρεσβείας μας, εις περίπτωσιν νέων επεισοδίων και ο υπουργός Εξωτερικών κ. Σταύρος Κωστόπουλος εδήλωσε χθες προς τον πρεσβευτήν της Τουρκίας κ. Ν. Ιλκίν, ότι θα ληφθούν από ελληνικής πλευράς όλα τα μέτρα διά την εξασφάλισιν της αμύνης των Ελλήνων διπλωματών δι ιδίων μέσων, εάν σημειωθή και νέα παραβίασις του διπλωματικού ασύλου. Ο κ. Ιλκίν παρέσχε διαβεβαιώσεις, ότι η Κυβέρνησίς του θα προχωρήση εις την λήψιν των ενδεικνυομένων μέτρων προς αποτροπήν νέων επεισοδίων και ότι θα τιμωρηθούν οι υ- πεύθυνοι. Εντολήν διά να προβή εις ανάλογον διάβημα είχε λάβει και ο εν Αγκύρα πρεσβευτής της Ελλάδος κ. Α. Πούμπουρας. [ ] ΔΗΛΩΣΙΣ ΡΑΣΚ: Ουασιγκτών, 31.- Εις νέαν διπλωματικήν φάσιν εισέρχεται το Κυπριακόν, με την αναγγελίαν της διακοπής των συνομιλιών της Γενεύης. Ο [απεσταλμένος του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών] κ. Ντην Ατσεσον ε- πιστρέφει την Παρασκευήν ενταύθα διά συνεννοήσεις μετά του προέδρου Τζόνσον και του υπουργού Εξωτερικών κ. Ντην Ρασκ, ο οποίος εδήλωσεν απόψε προς την τηλεόρασιν ότι αι Ηνωμέναι Πολιτείαι φρονούν ότι η Κύπρος, η Ελλάς, η Τουρκία και η Βρετανία θα έπρεπε να επιχειρήσουν να εύρουν μεταξύ των λύσιν του Κυπριακού και να μη αφήσουν χώρον εις άλλα κράτη «ώστε να αποπειρώνται να αλιεύσουν εις τεταραγμένα ύδατα». [Σημ. «Φ»: Σοβιετική Ενωσις.] ΑΚΥΡΩΣΕΙΣ ΑΦΙΞΕΩΝ: Ταξιδιωτικόν γραφείον από τα παλαιότερα των Αθηνών αναβιβάζει τας ματαιώσεις προγραμματισθεισών αφίξεων ξένων τουριστών εις την Ελλάδα, λόγω του Κυπριακού εις 70%. ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑ FORMINX: Η Ορχήστρα ελαφράς μουσικής «Φόρμιγξ» δίνει την 12ην Σεπτεμβρίου, 8 μ.μ., συναυλίαν εις το «Παλαί ντε Σπορ» της Θεσσαλονίκης, εις το πλαίσιον των οργανουμένων εκεί εκδηλώσεων με την ευκαιρίαν της Διεθνούς Εκθέσεως. Γράφει Ο ΣΠΟΝΔΟΦOΡΟΣ 1Ράβε ξήλωνε. Είναι γεγονός πως ο Πρόεδρος Φούλης συνέβαλε τις κρίσιμες μέρες μεταξύ πρώτου και δεύτερου Eurogroup για να μην πτωχεύσει η χώρα. Αυτός βασικά σε συνεργασία με τον Πανίκο (ανάγκα και οι θεοί πείθονται) ολοκλήρωσαν και πέρασαν τον νόμο περί εξυγίανσης βγάζοντας την ίδια ώρα τη Λαϊκή από τον α- ναπνευστήρα. Τώρα ξήλωσαν ένα μέρος του νόμου για να το ράψουν ξανά ίσως σε λίγους μήνες. 2Στην «Αγία Τράπεζα». Όποιοι νομίζουν πως επειδή «βγαίνει» μπροστά ο father για να κάνει τις δουλειές τους είναι θετικό γεγονός, να κοιτάξουν λίγο το ρολόι τους μετά τη χειραψία μαζί του. 3Στον Άγιο Νεόφυτο. Νομίζαμε και εμείς πως τα τζάκια της Λευκωσίας διοικούν τον τόπο, πλην όμως έχουμε λάθος μεγάλο. Το τζάκι του Αγ. Νεοφύτου (πάνω από τον τάφο του) είναι που διοικεί τα τζάκια της Λευκωσίας. Ως γνωστόν, ο Father Αρχιεπίσκοπος ως Ηγούμενος της Μονής Αγίου Νεοφύτου έδωσε τα άγια βουνά στον Λεπτό για developing. Είναι επίσης γνωστό πως στην ακροθαλασσιά του Coral Beach, Γλαύκος και Παντελής γνώρισαν τον μικρό τότε Πρόεδρο Φούλη στον συλλειτουργό της Μονής Μιχαλάκη Λεπτό. Ευλόγησον father. 4Στις «Άγιες» αναδιαρθρώσεις. Ο συλλειτουργός του father, κυρ Μιχαλάκης είναι ο μοναδικός που πήρε πέρυσι έξτρα Father ευλόγησον την τράπεζα, τις μετοχές ημών και τον Άγιο Νεόφυτο. 200 εκ. (yeah baby, yeah!) δάνειο από την Τράπεζα Κύπρου ενώ όλα κατέρρεαν. Ευλόγησον father τις μετοχές σου. 5Στους μετόχους. Είναι κρίμα και άδικο οι χιλιάδες μέτοχοι της Τράπεζας να εξαϋλώνονται, αλλά ας προσέξουν λίγο να μην πιστεύουν αυτούς που ως βασικοί μέτοχοι έκαναν κουμάντο και τη διέλυσαν. Με το α- ζημίωτο βέβαια father. 6Στα Λαϊκά δάνεια. Μετά τα «Άγια» δάνεια και τις μετοχές, τώρα ανακαλύψαμε τα «δάνεια του Λαού», αυτά δηλαδή που οι προκαθήμενοι των «Λαϊκών» οργανώσεων έχουν πάνω τους εξυπηρετώντας το κόμμα και τις ομάδες του (ουπς οργανώσεις ήθελα να πω). Μέσα σ αυτό το παράθυρο δείτε σας παρακαλώ την «αθάνατη» Ο Ιωνάς Γενικός Εισαγγελέας; Ούτε ο Λουκής δεν θα τον έβαζε... 7Στο Success story. Είναι όντως ο πλέον πετυχημένος υπουργός της κυβέρνησης, το έργο του το ζει ο κάθε πολίτης κάθε μέρα. Έχει αποκαταστήσει την ασφάλεια και το κλίμα εμπιστοσύνης της αγοράς, έχει στείλει τον υπόκοσμο στις φυλακές και ως νομικός υψηλού επιπέδου έγραψε το μνημειώδες έργο των όρων εντολής της διερευνητικής της οποίας ήταν εμπνευστής. Ο Λούκυ Λουκ της κυβέρνησης. 8Στον Healthy. Έχει ο άνθρωπος τόσες δουλειές στο Τρόοδος και τον Leo στα πόδια του, πού να προλάβει να διαχειριστεί τις αναποδιές του Προέδρου Φούλη, τον μαινόμενο για τις μετοχές father, το πριγκιπάτο της Στράκκας και τον Λούκυ Λουκ με την Ντόλυ. Του προέκυψε και ο Κουλέρμος ως Γενικός Εισαγγελέας Γενικός Υπουργός, γενικός απ όλα. Τελικά, ποιος κυβερνά αυτό τον τόπο, που θα έλεγε και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. 9Στη σπανακόπιτα. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής (ο θείος, όχι ο playstation) μετά τον χωρισμό του από την Αμαλία Μεγαπάνου είχε μια «σταθερή» αλλά πολύ διακριτική σύντροφο στο πρωθυπουργικό σπίτι. Όταν όμως αυτή σε ένα γνωστό τέιον της αριστοκρατικής Αθήνας λίγο μετά το 74 και την επιστροφή του ως πρωθυπουργός, δήλωσε πως «του Κωνσταντίνου του αρέσει πολύ η σπανακόπιτα μου», η καημένη σύντροφος πήρε πόδι εντός 48 ωρών. Αυτά προς παραδειγματισμό ερωτιάρηδων μελών της κυβέρνησης. Στον Απόλλωνα. Ένα σωματείο το ο- 10 ποίο πέρασε από χίλια κύματα και α- τέλειωτες λαμογιές, επιστρέφει ταπεινά στην κορυφή με την είσοδο του στους Ομίλους του Europa League. Ελπίζω να μην ε- πιστρέψουν οι καρχαρίες τώρα που θα μυριστούν αίμα. Όσο για τον ΑΠΟΕΛ; Η τύχη ευνοεί τους δυνατούς (στην Ουέφα). Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ n Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ n Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ n Αρχισυντάκτης: ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Υπεύθυνος Οικονομικού: ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΕΡΣΙΑΝΗΣ n Υπεύθυνος Καλλιτεχνικού: MΙΧΑΛΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ n Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ n Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ

3 03-POLITIKI_KATHI 8/31/13 12:10 AM Page 3 Kυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 3 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Uniastrum: Πέντε στο μικροσκόπιο για μίζες Στοιχεία που εξασφάλισαν οι ανακριτές της 20μελούς ομάδας της Αστυνομίας εγείρουν βάσιμες υπόνοιες για διάπραξη ποινικών αδικημάτων Του ΑΝΔΡΈΑ ΠΑΡΆΣΧΟΥ Τα ίχνη τριών Κυπρίων και δύο Ρώσων φαίνεται να εντοπίζονται αρχικά στο δρόμο των μιζών για την εξαγορά της ρωσικής τράπεζας Uniastrum. Αυτό προκύπτει σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες της «Κ», από τα στοιχεία που έχουν συλλέξει μέχρι στιγμής οι ανακριτές της 20μελούς ομάδας της Αστυνομίας, η οποία για σκοπούς ποινικής διερεύνησης μπήκε βαθιά στα επιλήψιμα ζητήματα που συνιστούν τον πυρήνα της χρηματοπιστωτικής λαίλαπας που έπληξε τον τόπο. Όπως έχει δηλώσει ο Γενικός Εισαγγελέας οι ανακριτές έχουν μελετήσει πολλές χιλιάδες σελίδες εγγράφων που έχουν συλλέξει ενώ μετά τη σύσκεψη της περασμένης Πέμπτης στη Νομική Υπηρεσία, κρίθηκε ότι η διαδικασία μπορεί να επισπευσθεί ώστε η ανακριτική έρευνα να ολοκληρωθεί το συντομότερο. Τρεις είναι οι άξονες πέριξ των οποίων κινούνται σε πρώτη φάση οι έρευνες: Τράπεζα Κύπρου, εξετάζονται κατά σειρά προτεραιότητας η εξαγορά της ρωσικής Uniastrum, της ρουμανικής Transilvania, τα ομόλογα και τα αξιόγραφα. Λαϊκή Τράπεζα, εξετάζονται οι δραστηριότητες του Ανδρέα Βγενόπουλου και τα λεγόμενα MIGοδάνεια. Το θέμα του Συνεργατισμού, με προτεραι- Προμηνύονται εξελίξεις στο πεδίο των ποινικών ανακρίσεων Στοιχεία που εγείρουν υπόνοιες για διάπραξη ποινικών αδικημάτων κατά την πράξη εξαγοράς της ρωσικής τράπεζας Uniastrum φαίνεται να έχουν στην κατοχή τους οι ανακριτικές αρχές. Γίνεται μάλιστα λόγος για μίζες ύψους πενήντα εκατομμυρίων ευρώ. AP Εφιάλτης για το Προεδρικό η τύχη της Επιτροπής Με πολιτικό εφιάλτη μοιάζει για το Προεδρικό το ορατό ενδεχόμενο να κριθεί παράνομη η Ερευνητική Επιτροπή για την Οικονομία, υπό τον κ. Γεώργιο Πική, η οποία ολοκλήρωσε τη λήψη μαρτύρων με τελευταίο που κατέθεσε ενώπιόν της, τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη. Ο Πρόεδρος εμφανίζεται ε- ντονότατα ενοχλημένος από τους χειρισμούς που έγιναν, κυρίως από πλευράς υπουργού Δικαιοσύνης, μετά και την παραδοχή πλέον ότι ο Γενικός Εισαγγελέας Π. Κληρίδης ουδέποτε κλήθηκε να γνωμοδοτήσει. Στο Προεδρικό εκτιμούν ότι οι ενστάσεις που ήγειραν οι δικηγόροι του τέως Προέδρου Δ. Χριστόφια για τη νομιμότητα της Επιτροπής, φαίνεται να μην είναι αβάσιμοι κάτι που εάν γίνει αποδεκτό από το Ανώτατο, είναι προφανές ότι θα καταφέρει καίριο πλήγμα στην αξιοπιστία του κυβερνητικού στρατοπέδου και μάλιστα σε ένα θέμα στο οποίο ε- πένδυσε τα μέγιστα, ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων του. ότητα τα δάνεια που παραχωρήθηκαν στην οικογένεια του Γ.Δ. της Συνεργατικής Κεντρικής Ερωτόκριτου Χλωρακιώτη. Η σπουδή για το deal Έγγραφα, καταθέσεις, άλλα στοιχεία και πληροφορίες συνθέτουν το πλέγμα που δημιουργεί βάσιμες υπόνοιες εναντίον πέντε τουλάχιστον προσώπων, τα οποία φωτογραφίζονται από την αστυνομική έρευνα με πολύ αδρά χρώματα ως εμπλεκόμενα στο σκάνδαλο της εξαγοράς από την Τράπεζα Κύπρου της ρωσικής Uniastrum. Πρόκειται για τρεις Κύπριους και δύο Ρώσους σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ». Το ζήτημα της ύπαρξης στοιχείων που εξόφθαλμα θα έπρεπε να οδηγήσουν σε ποινική ανάκριση ανέδειξε η «Κ» με σχετικά δημοσιεύματα στις 09/06/2013, στις 16/06/2013 και στις 21/07/2013. Είχε προηγηθεί στις 06/06/2013, η επίδοση επιστολής από τον πρόεδρο του ΔΗΚΟ Μάριο Καρογιάν, στον Γενικό Εισαγγελέα Πέτρο Κληρίδη, τον οποίο καλούσε να κινήσει τη διαδικασία της ποινικής διερεύνησης της υπόθεσης της εξαγοράς της Uniastrum από την Τράπεζα Κύπρου. Όπως προκύπτει και από τα στοιχεία της έκθεσης της Α&Μ για την εξαγορά της Uniastrum, το γεγονός ότι παραγνωρίστηκε η συμβουλή των δικηγόρων της White & Case της Μόσχας ότι το deal υπό τις συνθήκες που επικρατούσαν έπρεπε να ε- γκαταλειφθεί ή να συζητηθεί σημαντική μείωση της τιμής του, η επιμονή Ανδρέα Ηλιάδη να προχωρήσει και να κλείσει τάχιστα την πιο πάνω συμφωνία αλλά και η παραχώρηση 50 εκατ. από την ΤΚ στην Uniastrum για ενίσχυση της ρευστότητάς της πριν από το κλείσιμο της συμφωνίας ήταν στοιχεία που έχρηζαν, σύμφωνα με την έκθεση, άμεσης διερεύνησης. Όπως έγραψε ήδη η «Κ» επικαλούμενη σχετική πληροφόρηση, για την εξαγορά της ρωσικής τράπεζας ενδεχομένως να διακινήθηκαν μίζες που φτάνουν το ποσό των 50 εκατ. ευρώ. Τα στοιχεία αυτά συνάδουν με την αναφορά για μίζες που καταγράφεται και στην έκθεση της έρευνας της Α&Μ και στο δρόμο που οδηγεί στην αποκάλυψη του γκρίζου σκηνικού, με ευδιάκριτα τα ίχνη των εμπλεκομένων φαίνεται να βρίσκονται ήδη οι αστυνομικοί ανακριτές. Μάλιστα, τα 50 εκατ. φέρεται να είναι το ποσό που δόθηκε από την Αγία Παρασκευή για ενίσχυση της ρευστότητάς της Uniastrum πριν από το κλείσιμο της συμφωνίας εξαγοράς Η «Κ» σημείωνε μάλιστα στα δημοσιεύματα του περασμένου Ιουνίου ότι πληροφορίες που εξασφάλισε αναφέρονται σε Κύπριο δικηγόρο, ο οποίος ανέλαβε το «βαρύ καθήκον» του διαμοιρασμού της μίζας των 50 εκατ.! Τα αρχεία που χάθηκαν Όπως είχε γράψει η «Κ», ψηλά στον κατάλογο των υπό διερεύνηση καταγγελιών είναι και η ύποπτη, κατά την Κεντρική Τράπεζα διαγραφή δεδομένων από προσωπικούς υπολογιστές α- ξιωματούχων της Τράπεζας Κύπρου. Την εν λόγω υπόθεση έθεσε υπόψη του γενικού εισαγγελέα Πέτρου Κληρίδη ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Πανίκος Δημητριάδης, σε συνάντηση που είχαν στις 4 Δεκεμβρίου του Ο κ. Δημητριάδης κατήγγειλε προφορικώς και στη συνέχεια επέδωσε και γραπτώς στοιχεία για μια «ενδεχόμενη ποινική δίωξη». Η καταγγελία Δημητριάδη βασίζεται σε ευρήματα του Οίκου Alvarez & Marsal Europe LLP αναφορικά με τις συνθήκες κάτω από τις οποίες η Τράπεζα Κύπρου και η Λαϊκή Τράπεζα ζήτησαν κρατική στήριξη. «Όπως θα προσέξετε σε δύο περιπτώσεις, ενός τέως και ενός νυν υπαλλήλου της Τράπεζας Κύπρου Δημόσιας Εταιρείας Λτδ, παρά τις σαφείς οδηγίες της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου, που δόθηκαν με επιστολή ημερομηνίας 24 Αυγούστου 2012, προς τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Τράπεζας Κύπρου Δημόσιας Ε- ταιρείας Λτδ κ. Γιάννη Κυπρή χρησιμοποιήθηκε ειδικό λογισμικό διαγραφής δεδομένων που ήσαν αποθηκευμένα στους προσωπικούς υπολογιστές τους» σημείωνε στην επιστολή ο Π. Δημητριάδης και καλούσε τον κ. Κληρίδη όπως ασκήσει τη διακριτική του ευχέρεια «για τη διεξαγωγή έρευνας με σκοπό την ποινική δίωξη των προσώπων που ευθύνονται για την ενδεχόμενη διαγραφή των αποδεικτικών στοιχείων». Στην έκθεση του οίκου Alvarez & Marsal καταγράφονται τα ονόματα του πρώην διευθύνοντος συμβούλου της ΤΚ, Ανδρέα Ηλιάδη, και του διευθυντή Treasury, Χριστάκη Πατσαλίδη, για τον λόγο ότι στους υπολογιστές τους εντοπίστηκε ειδικό λογισμικό διαγραφής δεδομένων.

4 04-POLITIKH_KATHI 8/30/13 7:32 PM Page 4 4 l Διαβάστε στο Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Γυναίκα: Νικήστε το πρήξιμο στην περιοχή της κοιλιάς Kυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Ο ΡΙΚΟΣ ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ ΣΤΗΝ «Κ» Μπαίνουν ανακριτές σε Κύπρου και Λαϊκή n Έχουμε πλέον σαφέστατη εικόνα σε σχέση με το ποιος ή ποιοι έχουν ενεργήσει και με ποιο τρόπο n Συγκεντρώθηκε σχεδόν το 90% των απαιτουμένων πληροφοριών Συνέντευξη στον ΓΙAΝΝΗ ΑΝΤΩΝIΟΥ Στα βαθιά εισέρχονται οι ποινικές έ- ρευνες της Αστυνομίας στην Τράπεζα Κύπρου και τη Λαϊκή, αποκαλύπτει στην «Κ» ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας Ρίκος Ερωτοκρίτου, σύμφωνα με τον οποίο η ανακριτική ομάδα και η Γενική Υπηρεσία έχουν πλέον σαφέστατη εικόνα σε σχέση με το ποιος ή ποιοι έχουν ενεργήσει και με ποιο τρόπο. Ο κ. Ερωτοκρίτου κάνει λόγο για ύπαρξη στοιχείων που μαρτυρούν τη διάπραξη ποινικών αδικημάτων από αξιωματούχους των δύο τραπεζών. Ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας παρεμβαίνει και στο επίμαχο θέμα της νομιμότητας της Ερευνητικής Ε- πιτροπής για την οικονομία, υποστηρίζοντας ότι η σύστασή της θα έπρεπε να γίνει μετά από διαβούλευση με τον Γενικό Εισαγγελέα. Αναφέρεται επίσης στην υπό διερεύνηση υπόθεση της Cyta, τονίζοντας ότι η διαλεύκανσή της αποτελεί στοίχημα όχι μόνο για την Εισαγγελία αλλά για το πολιτικό σύστημα συνολικά, ώστε να εμπεδωθεί το αίσθημα της ισονομίας. -Mε οδηγίες του Γενικού Εισαγγελέα έχει συσταθεί ανακριτική ομάδα, η Δεν μιλούμε για διάπραξη πιθανών αδικημάτων αλλά συγκεκριμένων ποινικών αδικημάτων οποία υπό την εποπτεία σας διεξάγει ποινική έρευνα σε σχέση με ενέργειες ή παραλείψεις αξιωματούχων τραπεζών (επέκταση στο εξωτερικό, α- γορά ομολόγων και έκδοση αξιογράφων). Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η έ- ρευνα; -Σ αυτή την έρευνα έχει προστεθεί πρόσφατα και το θέμα των δανείων που έχει λάβει ο κ. Χλωρακιώτης και η οικογένειά του, το οποίο διαβαθμισμένα ανάλογα με το επείγον, θα το δει η ανακριτική ομάδα όταν έρθει ο χρόνος. Έχει γίνει αρκετή εργασία επί όλων των θεμάτων και του επιπέδου που έχετε αναφερθεί. Έχει γίνει συλλογή σχεδόν του 80 ή και του 90% των απαιτουμένων πληροφοριών από τα απαιτούμενα όργανα, είτε αυτά είναι ερευνητικές επιτροπές, είτε είναι τράπεζες, ανεξάρτητοι οργανισμοί ή α- ξιωματούχοι του δημοσίου, οι οποίοι εμπλέκονται ή εξετάζουν θέματα που έχουν σχέση με όλο το χρηματοοικονομικό σύστημα της χώρας. - Άρα σύντομα θα αρχίσουν οι ανακρίσεις; - Aυτό που απομένει τώρα είναι η καθαρή δράση, που έχει σχέση με τη διενέργεια καθ αυτό αστυνομικών ε- ρευνών, οι οποίες, με τους μηχανισμούς που παρέχει το σύνταγμα και η ποινική δικονομία για σκοπούς ανάκρισης και λήψης καταθέσεων από συγκεκριμένα πρόσωπα, αξιωματούχους τραπεζών, διαφόρων οργανισμών, μάρτυρες οι οποίοι έτυχε να γνωρίζουν, μάρτυρες «Για να ικανοποιηθεί το περί δικαίου αίσθημα απαιτούνται έργα. Ο λαός απαιτεί πράξεις. Ως Νομική Υπηρεσία είμαστε αποφασισμένοι να υλοποιήσουμε σταθερά και με πρόγραμμα τις πράξεις αυτές χωρίς λάθη», διαβεβαιώνει ο Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας Ρίκος Ερωτοκρίτου. οι οποίοι ήταν παρόντες και έτυχε να έχουν γνώση για τα όσα είχαν λάβει χώρα, θα αρχίσουν να υλοποιούνται τώρα. Είμαστε στο στάδιο εκείνο κατά το οποίο η ανακριτική ομάδα όπως και η Εισαγγελία, έχουν αρκετά σαφή εικόνα, σαφέστατη θα έλεγα, σε σχέση με το ποιος ή ποιοι έχουν ενεργήσει και με ποιο τρόπο ή παρέλειψαν να ενεργήσουν με αποτέλεσμα να έχουμε καταλήξει στη διάπραξη όχι πιθανών αδικημάτων αλλά συγκεκριμένων ποινικών αδικημάτων, για τα οποία πέραν της συλλογής των πληροφοριών, όπως εξήγησα προηγουμένως, θα πρέπει να ξεκινήσει τάχιστα η διαδικασία για τη λήψη ανακριτικού υλικού δηλαδή των καταθέσεων. Για να είμαι δίκαιος με την ανακριτική ομάδα και τη Νομική Υπηρεσία, θα πρέπει να σημειώσω ότι έχουν διαβάσει πολλές δεκάδες χιλιάδες σελίδες πληροφοριών που έχουν έρθει στα χέρια τους. Όλος αυτός ο χρόνος αξιοποιήθηκε με την ανάγνωση, τον προσδιορισμό και τη συστηματοποίηση κατά κατηγορίες των θεμάτων που α- ποτελούν το αντικείμενο της ανακριτικής έρευνας αλλά και τον προσδιορισμό των πρωταγωνιστών της καταστροφής. - Μπορείτε να μας κάνετε μια ιεράρχηση των υποθέσεων που εξετάζονται; Ποια θεωρείτε ως τη σοβαρότερη; Την υπόθεση Uniastrum και ευρύτερα το θέμα της επέκτασης των τραπεζών στο εξωτερικό, την αγορά ελληνικών ομολόγων, την έκδοση αξιογράφων; Πού θα δοθεί βαρύτητα στη διερεύνηση, ή οι έρευνες θα γίνονται παράλληλα; - Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι εάν ρωτήσετε τον οποιονδήποτε πολίτη που βίωσε και βιώνει την οικονομική κρίση, ως αποτέλεσμα των υπό διερεύνηση ποινικών αδικημάτων, πολύ απλά και χωρίς περιστροφές θα σας μιλούσε για τα αδικήματα που έχουν σχέση με τις δύο μεγάλες τράπεζες, την Τράπεζα Κύπρου και τη Λαϊκή. Α- δικήματα για όλες σχεδόν τις πράξεις ή παραλείψεις στελεχών τους, που πρέσαραν και αποδόμησαν το χρηματοοικονομικό τομέα, της χώρας, ή σχεδίασαν, από πολλού χρόνου, με συγκεκριμένες πράξεις ή παραλείψεις που φαινομενικά ήταν νόμιμες, όμως εντέλει ήταν ιδιοτελείς άρα και παράνομες, με βάση την ανακριτική έρευνα, για να οικειοποιηθούν κάποιοι από αυτούς χρήματα. - Σε ποια ακριβώς περίπτωση αναφέρεστε; - Αναφέρομαι ιδιαίτερα στη Λαϊκή Τράπεζα αλλά και την Τράπεζα Κύπρου. Αναφέρομαι σε κάποιους που βρίσκονταν στα υψηλότερα δώματα των τραπεζών και οι οποίοι φρόντισαν με τουλάχιστον αξιοπερίεργο τρόπο, σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους, να προβαίνουν σε ενέργειες ή παραλείψεις, οι οποίες με βάση τις αρχές μιας υγιούς εταιρικής διακυβέρνησης μπορεί να μην συνιστούσαν ποινικές παραβάσεις αλλά εγείρουν ωστόσο σοβαρές υποψίες ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Έπρεπε να είχε ερωτηθεί ο Εισαγγελέας για την Επιτροπή. Έχω άποψη και μάλιστα την είχα προτού εγείρουν θέμα οι δικηγόροι του κ. Χριστόφια σε σχέση με ιδιοτελή κατάληξη των όσων έπραξαν ή παρέλειψαν να πράξουν. - Ακούγοντας σας επανέρχεται στη μνήμη μου το πόρισμα της Βουλής για το σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου. Υπήρξαν διαπιστώσεις αλλά δεν είδαμε κανένα να τιμωρείται, ή να διώκεται. - Νομίζω ότι ο παραλληλισμός είναι αδόκιμος. - Και τότε με βάση το πόρισμα υπήρξε δόλος, υπήρξαν παραλείψεις, εκμετάλλευση. - Είναι αδόκιμος ο παραλληλισμός, τότε δεν έγινε καμιά ανακριτική ομάδα. Έγινε μια έρευνα από τη Βουλή και το θέμα τελείωσε εκεί. Δεν έγινε καμιά ενέργεια εκ μέρους της Αστυνομίας και της Πολιτείας, όπως γίνεται τώρα. Θα ήταν λάθος να εξισώνουμε τις δύο περιπτώσεις γιατί ούτε οι καιροί σήμερα είναι οι ίδιοι με τότε αλλά ούτε και η πολιτεία ή συλλογικά οι θεσμοί μπορούν τώρα να σηκώσουν το σημερινό βάρος της καθολικής απαξίωσης συγκριτικά με το Χρηματιστήριο. Με βάση τους υπολογισμούς από το Χρη- ματιστήριο είχαν κάνει φτερά περίπου ένα δισεκατομμύριο λίρες, τώρα μιλάμε για πολλά δισεκατομμύρια ευρώ και ολοκληρωτική καταστροφή της οικονομίας. Οι επόμενες γενιές έχουν φορτωθεί 23 δισεκατομμύρια ευρώ διότι κάποιοι από αυτούς που είχαν καθήκον να προστατεύουν τα χρήματα των καταθετών ενήργησαν αντίθετα. Και κάποιοι μάλιστα οικειοποιήθηκαν πολλά από αυτά τα ποσά. - Όταν λέτε «κάποιοι» αριθμητικά πού το προσδιορίζετε; Πόσοι είναι αυτοί οι άνθρωποι; - Αυτό θα το καταδείξει η ανάκριση. -Είναι έντονο στην κοινή γνώμη το αίσθημα της ατιμωρησίας. Πιστεύετε ότι θα ικανοποιηθεί έστω κατ ελάχιστον το περί δικαίου αίσθημα; - Για να ικανοποιηθεί το περί δικαίου αίσθημα απαιτούνται έργα. Ο λαός α- παιτεί πράξεις. Ως Νομική Υπηρεσία είμαστε αποφασισμένοι να υλοποιήσουμε σταθερά και με πρόγραμμα τις πράξεις αυτές χωρίς λάθη. Τουλάχιστον μέχρι σήμερα, με ό,τι έχει καταπιαστεί η Νομική Υπηρεσία, να μιλήσω για τη σύντομη περίοδο που είμαι εγώ στην Υπηρεσία, πιστεύω ότι υπάρχει θετικό αποτέλεσμα με συλλογική προσπάθεια. Και μιλώ με όλη τη σεμνότητα που πρέπει να συνοδεύει τέτοιου είδους δηλώσεις. Και βεβαίως αναφέρομαι στην υπόθεση της Cyta και του σκανδάλου με την αγοραπωλησία του ακινήτου στη Δρομολαξιά. Στοίχημα η διαλεύκανση της υπόθεσης της Cyta - Ας επανέλθουμε στο θέμα της έρευνας για την υπόθεση της Cyta με την αγοραπωλησία του τεμαχίου στη Δρομολαξιά. Πώς προχωρά η έρευνα; Μπορείτε να μας πείτε κατά πόσον θα υπάρξουν κι άλλες συλλήψεις; - Ήδη έγιναν τέσσερις συλλήψεις, α- νάμεσά τους και μελών της Αστυνομίας. Η Νομική Υπηρεσία απέδειξε ότι γι αυτήν κανένας δεν είναι υπεράνω του νόμου και όλοι είναι ίσοι ενώπιόν του. Η έρευνα θα συνεχιστεί μέχρι το τέλος, ανεξάρτητα ποιους αφορά και πόσο ψηλά ή χαμηλά μπορεί να στέκονται στο πολιτικό ή σύστημα των θεσμών ή ποιες διασυνδέσεις έχουν. Στην υπόθεση αυτή εμπλέκονται περισσότερα άτομα των όσων έχουν συλληφθεί γι αυτό συνεχίζονται οι ανακρίσεις. Ήδη με δικαστικά διατάγματα και με αίτημα του Γενικού Εισαγγελέα έχουν α- νοιχθεί τραπεζικοί λογαριασμοί αρκετών προσώπων. Η διακίνηση των χρημάτων μελετάται από τους ανακριτές. Ανάλογα με τη διακίνηση των χρημάτων και με άλλη μαρτυρία που δεν μπορώ να αποκαλύψω, θα κατασταλάξουμε στην τελική απόφαση ως προς το ποιοι είναι οι επόμενοι που θα διωχθούν. Απομένει το πεδίο των υπόλοιπων προσώπων που καθηκόντως και με εξουσία κάτω από οποιαδήποτε ιδιότητα ενεπλάκησαν με τη Cyta στη διαπραγμάτευση για την αγοραπωλησία, του επίδικου ακινήτου τα πρόσωπα που πλήρωσαν, τα πρόσωπα που ενήργησαν για σκοπούς μεταβίβασης του α- κινήτου πάνω σε συγκεκριμένη εταιρεία - Πέραν της εμπέδωσης του αισθήματος της ισονομίας, ποιες άλλες προτεραιότητες έχετε θέσει; - Πέραν από τα τρέχοντα και τα σημαντικά που έχουμε αναφέρει πιο πάνω, προτεραιότητα είναι ο εκσυγχρονισμός στην αποδοτικότητα της Νομικής Υπηρεσίας, η οποία διαθέτει αρκετά άξια και ικανά στελέχη. Λόγω όμως της νοοτροπίας κάποιων που είναι αναμενόμενη σε μια πολυπρόσωπη, δημόσια υπηρεσία, οι συλλογικές επιδόσεις μπορεί να μην είναι στο ικανοποιητικό επίπεδο. Και δεν μιλάμε για τις συνηθισμένες υποθέσεις που γίνονται αντιληπτές από τον πολύ κόσμο. Η Νομική Υπηρεσία είναι διαιρεμένη σε πάρα πολλούς τομείς με υποθέσεις εντός αλλά και εκτός Κύπρου, ιδιαίτερα στην Ε.Ε., με ζητήματα που αφορούν τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας ή την εισαγωγή νέας νομοθεσίας, όπως είναι τώρα η συζήτηση για την εισαγωγή του θεσμού του Ευρωπαίου Γενικού Εισαγγελέα (European Prosecuting Officer). Όλα αυτά τα ζητήματα που επηρεάζουν τη ζωή όλων μας και πολλών από όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, θα πρέπει να τυγχάνουν χειρισμού από ανθρώπους εντός της Νομικής Υπηρεσίας, από τον Γενικό Εισαγγελέα μέχρι αλλά και ένας κύκλος προσώπων που είναι παραπονούμενοι γιατί είχαν προσκληθεί και είχαν εισπράξει υποσχέσεις από συγκεκριμένο πρόσωπο ότι εάν ε- πένδυαν σ αυτή την πράξη το κέρδος ήταν κάτι περισσότερο από σίγουρο, γιατί υπήρχε εμπλοκή πολιτικών ή πολιτειακών προσώπων. - Είναι στοίχημα για την Εισαγγελία η διαλεύκανση αυτής της υπόθεσης; - Είναι όντως ένα στοίχημα όχι της Νομικής Υπηρεσίας αλλά ολόκληρου του πολιτικού συστήματος. Με τους μηχανισμούς που έχει στη διάθεσή του, δηλαδή τη Νομική Υπηρεσία, την Αστυνομία και την ανακριτική διαδικασία, όταν έρθει η ώρα της ακαριαίας επέμβασης, να μπορεί να ακρωτηριάσει μέλη και μέρη αυτού του συστήματος, αποβάλλοντάς τα, πάντα στα πλαίσια της νόμιμης οδού, από το υπόλοιπο σώμα, χωρίς οποιοδήποτε δισταγμό και ολιγωρία. Γιατί; Διότι αν δεν αποκοπεί έγκαιρα το μέλος, η μόλυνση θα είναι άμεση, και σηπτική και θανατηφόρα για ολόκληρο το σώμα. Μιλώ παραστατικά αλλά είμαι αρκετά σαφής. - Σε περίπτωση που αποδειχθεί παρανομία, μπορεί να ακυρωθεί αυτή καθ αυτή η πράξη της αγοραπωλησίας; - Βασική πρόνοια του Περί Συμβάσεων Νόμου είναι ότι καμία σύμβαση που για οποιοδήποτε λόγο κριθεί παράνομη δεν παράγει νόμιμα αποτελέσματα. Συνεπώς, η απάντηση στο ερώτημά σας, χωρίς ο- ποιαδήποτε επιφύλαξη είναι ναι. Ενώπιον προκλήσεων η Νομική Υπηρεσία τον τελευταίο λειτουργό, που εκτός της κατάρτισης θα πρέπει να έχουν και κατανόηση του πολιτικού γίγνεσθαι εντός και εκτός Κύπρου ιδιαίτερα. Γιατί η επίτευξη των πιο πάνω σκοπών, προϋποθέτει συμβιβασμούς. Η μεγάλη πρόκληση για τη Ν. Υπηρεσία είναι να αφήσει πίσω της βαρίδια του παρελθόντος, να απελευθερώσει πολλές από τις δυνάμεις που έχει και να τις αξιοποιήσει. - Στο πρόσφατο παρελθόν η Υπηρεσία παρουσίασε ελλείμματα στοιχειώδους συνεννόησης μεταξύ του Γενικού Εισαγγελέα και του Βοηθού Γενικού Εισαγγελέα. Ποια είναι η δική σας σχέση με τον Γενικό Εισαγγελέα; - Είναι μια άριστη σχέση που δεν οφείλεται στο σύστημα αλλά και στους δυο μας. Το σύστημα από μόνο του είναι εν δυνάμει διαιρετικό και όχι συνενωτικό ι- διαίτερα εάν υπάρχει λόγος είτε από τον Γενικό Εισαγγελέα είτε από τον Βοηθό Γενικό Εισαγγελέα να μην συνεννοούνται για το καλό της υπηρεσίας, τότε υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Με βάση το Σύνταγμα και τη Νομοθεσία πολλά πράγματα ο Γ.Εισαγγελέας και ο Β.Γ.Εισαγγελέας πρέπει να τα κάνουν μαζί, άρα θα πρέπει να συνεργάζονται. Και να «πέσει» η Επιτροπή οι μαρτυρίες υφίστανται - Έχω ερώτηση γι αυτό το θέμα, επιτρέψτε μου να επανέλθουμε στα της οικονομίας. Τις τελευταίες μέρες γίνεται πολλή συζήτηση περί της νομιμοποίησης της Ερευνητικής Επιτροπής υπό τον κ. Πική, μετά το θέμα που ανέκυψε από τους ισχυρισμούς των νομικών συμβούλων του τέως Προέδρου κ. Χριστόφια. Ο Γενικός Εισαγγελέας δήλωσε ότι δεν είχε δώσει γνωμάτευση για τη σύσταση της Επιτροπής. Ποια είναι η νομική σας θέση επί του θέματος; - Εγώ διορίστηκα στις 9 Ιουλίου 2013, η Ε- ρευνητική Επιτροπή υπό τον κ. Πική διορίστηκε στις 16 Απριλίου, συνεπώς δεν βρισκόμουν στη Νομική Υπηρεσία για να γνωρίζω τι έγινε. Από τη στιγμή όμως που ο Γ. Εισαγγελέας δηλώνει δημόσια ότι δεν είχε δώσει οποιαδήποτε γνωμάτευση τότε δεν μπορώ παρά να δεχθώ σαν α- ναντίρρητο γεγονός αυτό που ισχυρίζεται. Ε- ξάλλου, θα πρέπει να ομολογήσω ότι και προτού προβεί σ αυτές τις δηλώσεις, το είχαμε κουβεντιάσει και μου είχε εξομολογηθεί ότι δεν είχε δοθεί εκ μέρους του οποιαδήποτε γνωμάτευση σε σχέση με το διορισμό της Επιτροπής γιατί α- κριβώς δεν του ζητήθηκε. - Σε περίπτωση που η σύσταση της Επιτροπής κριθεί από Δικαστήριο ως μη νόμιμη, τι θα γίνει; Ποια βαρύτητα θα έχει το όποιο πόρισμα εκδώσει και δεύτερο, θα μπορεί το μαρτυρικό υλικό που τέθηκε ενώπιον της Επιτροπής να τύχει αξιοποίησης στην ποινική διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη; - Aν η Επιτροπή του κ. Πική κριθεί παράνομη αυτό θα γίνει μέσω δικαστικής διαδικασίας, μετά την έκδοση του πορίσματός της, υποθέτω. Οι δικηγόροι του κ. Χριστόφια υποστηρίζουν ότι η Ερευνητική Επιτροπή θα έπρεπε να είχε διοριστεί όχι από το υπουργικό Συμβούλιο αλλά από τον Γενικό Εισαγγελέα, γιατί σύμφωνα με το άρθρο 2 του περί Ερευνητικών Επιτροπών Νόμου, κεφάλαιο 44 αυτό γίνεται όταν είναι «εμπλεκόμενος» ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ή υπουργός ή άλλος κρατικός αξιωματούχος. Εμπλεκόμενοι υπό ποια έννοια; Yπό την έννοια ότι τα γεγονότα που θα εξετάσει η Ερευνητική Επιτροπή αφορούν χρονική περίοδο κατά την οποία εκτελούσαν τα καθήκοντά τους. Αυτό βεβαίως χωρίς να σημαίνει ότι υπάρχει εκ των προτέρων απόδοση ευθύνης περί ανάμειξης ή αποδοκιμασίας, επειδή αναφέρεται ο όρος «εμπλεκόμενος». Κατά τη δική μου άποψή ο όρος «εμπλεκόμενοι» που αναφέρεται στο άρθρο 2 του Νόμου περί Ερευνητικών Επιτροπών, αφορά τον αξιωματούχο, αρχής γενομένης από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος πρέπει να μαρτυρήσει μπροστά στην Ερευνητική Επιτροπή, γιατί βρισκόταν στο αξίωμα του μέσα στη χρονική περίοδο που αναφέρονται στους όρους εντολής της Επιτροπής. Συνεπώς, με δεδομένο ότι ένας από τους όρους εντολής της Επιτροπής Πική είναι ότι τα γεγονότα θα πρέπει να εξεταστούν μέχρι και την 28η Μαρτίου 2013, η κυβέρνηση, ή καλύτερα αξιωματούχοι της κυβέρνησης, τούς αφορά, κατά την άποψη αυτή η Επιτροπή θα έ- πρεπε να διοριστεί από τον Γενικό Εισαγγελέα. - Αυτή είναι η άποψή σας; Η Ερευνητική θα μπορούσε να τύχει χειρισμού πιο προσεκτικά και πιο συντονισμένα - Mε ρωτάτε για την προσωπική μου άποψη; - Ναι. - Η προσωπική μου άποψη είναι ότι η Ερευνητική Επιτροπή θα μπορούσε να τύχει χειρισμού, αναφορικά με τη σύστασή της, στα προκαταρκτικά, δηλαδή πριν την κατάληξη τόσο ως προς τη σύνθεση της αλλά και των όρων εντολής της, πιο προσεκτικά, πιο συντονισμένα αλλά και σε διαβούλευση με τον Γενικό Εισαγγελέα, που με βάση τη δήλωσή του κάτι τέτοιο δεν έγινε. - Είναι προφανές από την απάντησή σας ότι κατά τη δική σας άποψη η σύσταση της Επιτροπής πάσχει. - Eπιτρέψετε μου να μην εκφέρω γνώμη. - Ωραία. - Όχι, η απάντησή μου παρακαλώ να καταγραφεί. Εσείς λέτε ότι εγώ είπα ότι η Επιτροπή πάσχει, άρα είναι και παράνομη. Δεν είπα κάτι τέτοιο. - Δεν είπα ότι είναι παράνομη. Είπα ότι πά- σχει. - Έχω τη δική μου νομική άποψη. Και μάλιστα σας διαβεβαιώνω ότι την είχα πολύ προτού καν οι ίδιοι οι δικηγόροι του κ. Χριστόφια την εξωτερικεύσουν. Όμως, δεν τοποθετήθηκα δημόσια και δεν θα τοποθετηθώ ούτε και τώρα, επειδή η υπόθεση αυτή πιθανώς οδηγείται στο Ανώτατο Δικαστήριο, εγώ ως βοηθός γενικός Εισαγγελέας δεν δικαιούμαι δεοντολογικά να εκφέρω την ά- ποψή μου. Φανταστείτε να εκφράσω μια συγκεκριμένη άποψη αυτή τη στιγμή, η οποία θα είναι αντίθετη με την άποψη που ενδεχομένως να καλεστώ να υπερασπιστώ ως Βοηθός Γενικός Εισαγγελέας ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Στο δικό μας κώδικα δεοντολογίας των δικηγόρων αυτό απαγορεύεται. - Είναι κατανοητό. - Για να γίνει εντελώς αντιληπτό να σας αναφέρω ένα παράδειγμα. Ας πούμε ότι εγώ είμαι ι- διώτης δικηγόρος και εσείς πελάτης μου. Φανταστείτε προτού εμφανιστώ στο δικαστήριο για να σας υπερασπιστώ, να προβώ σε δημόσια δήλωση ότι δεν πιστεύω στην αθωότητά σας και να επιχειρήσω μέσα στο δικαστήριο, και αποδείξω την αθωότητα σας. Θα είμαι χαμένος από χέρι. Είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα. Αυτός είναι ο λόγος που δεν επιτρέπεται να σας πω την άποψή μου. - Επανέρχομαι στο αρχικό ερώτημα. Υποθετικά ομιλούντες, σε περίπτωση που διαπιστωθεί από δικαστήριο ότι η σύσταση της Επιτροπής δεν ήταν νόμιμη, θα μπορεί το μαρτυρικό υλικό που τέθηκε ενώπιόν της να τύχει αξιοποίησης στην ποινική διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη; -Από την άποψη καθαρά του ποινικού δικαίου και της ανάκρισης, ακόμη κι αν φανεί ότι η Επιτροπή έχει συσταθεί παράνομα για σκοπούς διοικητικού δικαίου, αυτό δεν επηρεάζει ούτε ποινικά, ούτε ανακριτικά την προώθηση της υπόθεσης από τη Νομική Υπηρεσία. Υπάρχει καθιερωμένο αξίωμα με νομολογία του Ανωτάτου Δικαστηρίου το οποίο ορίζει ότι παρανόμως ληφθείσα μαρτυρία, δηλαδή ακόμη κι αν είναι προϊόν κλοπής, αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί ενώπιον δικαστηρίου και να γίνει αποδεκτή, εκτός εάν παραβιάζονται τα συνταγματικά δικαιώματα του κατηγορουμένου. Συνεπώς, δεν επηρεάζεται η προώθηση της ποινικής διερεύνησης μέσω της ανακριτικής ομάδας των θεμάτων για την οικονομία ακόμη και εάν η Επιτροπή Πική, κριθεί από το Ανώτατο για σκοπούς διοικητικού δικαίου ότι συνεστήθη παράνομα. -Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η εξέταση του θέματος που ανέκυψε με την άρνηση του κ. Χριστόφια να απαντήσει σε ερωτήσεις της Επιτροπής; - Ο φάκελος μελετάται και αφού ολοκληρωθεί η μελέτη ο Γενικός Εισαγγελέας θα αποφασίσει για τα περαιτέρω. Δηλαδή για τη συλλογή μαρτυρικού υλικού το οποίο θα τύχει περαιτέρω ε- ξέτασης. Η εξέταση θα ολοκληρωθεί χωρίς πίεση, χωρίς οποιαδήποτε ένταση και βεβαίως σίγουρα χωρίς οποιαδήποτε προκατάληψη.

5 05-POLITIKI_KATHI 8/30/13 11:02 PM Page 5 Kυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 5 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Κινήσεις της Λευκωσίας στην πολεμική σκακιέρα Διπλωματικός συναγερμός για ανάδειξη του ρόλου της Κύπρου ως χώρας σταθερότητας Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Στη Συρία είναι στραμμένη η προσοχή και της Λευκωσίας με πρώτιστη έγνοια την προετοιμασία για τη διαχείριση του σκηνικού που θα διαμορφωθεί από την ανάληψη στρατιωτικής δράσης από πλευράς αμερικανικών δυνάμεων στη Μεσόγειο, με τη συνδρομή άλλων δυτικών χωρών. Άξονας των κινήσεων της κυβέρνησης είναι η α- νάδειξη του ρόλου της Κύπρου ως χώρας σταθερότητας και ασφάλειας στην περιοχή, με σαφέστατο αποδέκτη τον δυτικό παράγοντα από την Ουάσιγκτον μέχρι τις Βρυξέλλες, κατά τρόπο όμως Και ετοιμότητα για υποδοχή και προσωρινή φιλοξενία ξένων υπηκόων που να μην θίγονται οι σχέσεις της Λευκωσίας με τη Μόσχα, το Πεκίνο και τον αραβικό κόσμο. Επ αυτού, σύμφωνα με πληροφόρηση της «Κ», Λευκωσία και Αθήνα «συμφωνούν ότι χωρίς να γίνουν μέρος του προβλήματος δεν μπορούν να είναι απούσες από τις εξελίξεις στην περιοχή», έχοντας τη σκέψη τους στην επόμενη μέρα και στα δεδομένα που θα διαμορφωθούν στο γεωπολιτικό σκηνικό, ι- διαίτερα με τους ενεργειακούς σχεδιασμούς που λειτουργήσουν ως διαμορφωτές των συσχετισμών τις επόμενες δεκαετίες. Το γενικό πρόσταγμα έχει ο υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης, ο οποίος διατηρεί ανοικτή γραμμή ε- πικοινωνίας με αρκετές πρωτεύουσες και με διπλωματικές αποστολές για ανταλλαγή πληροφοριών και αλληλοενημέρωση για την καλύτερη δυνατή προετοιμασία. Ερωτηθείς για δημοσιεύματα στον διεθνή Τύπο, τα οποία παρουσιάζουν την Κύπρο στο επίκεντρο των επιχειρήσεων, ο κ. Κασουλίδης σχολίασε ότι θα πρέπει να συνηθίσουμε το γεγονός ότι αναπόφευκτα η Κύπρος αυτές τις μέρες θα εμφανίζεται σε όλους τους χάρτες, όλων των διεθνών μέσων. «Δεν αναμένω ότι θα βρεθούμε προ οποιασδήποτε έκπληξης, μέσα στα πλαίσια ασφαλώς των ορίων και των δυνατοτήτων των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας», υπέδειξε ο Ιωάννης Κασουλίδης μετά από σύσκεψη των αρμοδίων υπηρεσιών. Η απόφαση του Λονδίνου να μην εμπλακεί στη στρατιωτική επιχείρηση αφαιρεί από τη Λευκωσία τον πονοκέφαλο του ρόλου των βρετανικών βάσεων, ένα θέμα το οποίο εκ των πραγμάτων η κυβέρνηση αδυνατεί να ελέγξει. Στο πρακτικό επίπεδο οι αρμόδιες υπηρεσίες ετοιμάζονται για την υποδοχή και την προσωρινή φιλοξενία (περίπου για δύο μέρες) δέκα χιλιάδων ξένων υπηκόων ημερησίως, οι οποίοι θα επαναπατρίζονται. Επί του παρόντος οι κρατικές υπηρεσίες δεν προβλέπουν να υπάρξει κύμα Σύρων προσφύγων προς την Κύπρο, γιατί, όπως ήδη διαφαίνεται, οι περισσότεροι επιλέγουν τη χερσαία Ένα από τα έξι βρετανικά μαχητικά αεροσκάφη τύπου Typhoon που εστάλησαν στη βάση του Ακρωτηρίου «ως φρόνιμο και προληπτικό μέτρο», όπως ανακοίνωσε το Υ- πουργείο Άμυνας της Βρετανίας. Η βρετανική Κυβέρνηση ξεκαθαρίζει ότι τα αεροσκάφη δεν πρόκειται να λάβουν μέρος σε στρατιωτική δράση κατά της Συρίας, αλλά αναπτύσσονται στην περιοχή με σκοπό αμυντικό, για την ενίσχυση της ασφάλειας των βάσεων «σε μια περίοδο υψηλής έντασης στην ευρύτερη περιοχή». οδό προς την Τουρκία, Ιορδανία και Λίβανο. Ωστόσο, σε περίπτωση που οι στρατιωτικές επιχειρήσεις λάβουν μεγάλη έκταση και διάρκεια, τίποτα δεν μπορεί να αποκλειστεί. Πιθανά σημεία φιλοξενίας των ξένων υπηκόων που θα έχουν την Κύπρο ως διαμετακομιστικό σταθμό είναι ο χώρος του παλιού αεροδρομίου Λάρνακας και άλλοι χώροι. AP Ευκαιρία βλέπει η Τουρκία από τη συριακή κρίση «Να πολεμήσει ο Ταγίπ. Εγώ δεν θέλω να πάω στον πόλεμο», ήταν το χαρακτηριστικό σύνθημα που μονοπώλησε μια από τις πρόσφατες αντιπολεμικές συγκεντρώσεις, στις οποίες έλαβαν μέρος διάφορες τουρκικές ομάδες, οι ο- ποίες διαδραμάτισαν πρωταγωνιστικό ρόλο στη μεγάλη λαϊκή εξέγερση του Ι- ουνίου. Προχωρώντας ένα βήμα πιο πέρα, η οργάνωση των «Επαναστατών Μουσουλμάνων» τονίζει ότι θα καταβάλει κάθε προσπάθεια για να εμποδίσει την υλοποίηση των «ιμπεριαλιστικών» σχεδίων της Δύσης και της κυβέρνησης του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ). Η οργάνωση, η οποία στο ι- δεολογικά επιχειρεί να συνδυάσει τη συντηρητική κοσμοθεωρία με τις αρχές του επαναστατικού μαρξισμού και διεθνισμού, βάλλει σε ιδιαίτερα υψηλούς τόνους κατά της κυβέρνησης του Ταγίπ Ερντογάν, την οποία υποστήριξε πριν από μια δεκαετία. Μέχρι στιγμής τα ηχηρά μηνύματα των Τούρκων πολιτών, οι οποίοι αντιτίθενται στην ανάμειξη της χώρας τους στην ενδεχόμενη περιφερειακή σύρραξη, δεν φαίνεται να έχουν ευαισθητοποιήσει τους κύκλους της τουρκικής κυβέρνησης. Απεναντίας, κατά τη διάρκεια της προηγούμενης εβδομάδας, η Άγκυρα μελέτησε διάφορα στρατιωτικά και πολιτικά σενάρια για το μέλλον της Συρίας. Κατά την διάρκεια της εβδομάδας, ο Ερντογάν και ο Υπουργός Εξωτερικών, Αχμέτ Νταβούτογλου πραγματοποίησαν μια σειρά σημαντικών τηλεφωνικών ε- πικοινωνιών με τις κυβερνήσεις της Δύσης, της Σαουδικής Αραβίας και των α- ραβικών μοναρχιών. Ο τουρκικός Τύπος δεν δίνει στη δημοσιότητα λεπτομέρειες σχετικά με την επίσκεψη του Τούρκου Υπουργού Εξωτερικών στη Σαουδική Αραβία. Ωστόσο, οι προσεκτικοί αναλυτές τονίζουν ότι στα πλαίσια των επαφών του κ. Νταβούτογλου με τους Σαουδάραβες αξιωματούχους τέθηκαν επί τάπητος όλα τα ενδεχόμενα για το μέλλον της Συρίας και κυρίως η χρηματοδότηση της δυτικής στρατιωτικής εκστρατείας κατά της Δαμασκού. Στις συγκεκριμένες επαφές, δεν αποκλείεται να τέθηκε επί τάπητος και η «ιρανική διάσταση» της συριακής κρίσης. Την τελευταία περίοδο, οι διμερείς σχέσεις Σαουδικής Αραβίας Ιράν χαρακτηρίζονται από μεγάλη έ- νταση. Τον προβληματισμό της Σαουδικής Αραβίας σε ό,τι αφορά τις υποτιθέμενες επεκτατικές βλέψεις του Ιράν, συμμερίζεται και η Άγκυρα. Τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης της Τουρκίας μετέδωσαν διάφορες πληροφορίες, οι οποίες αφορούν την ενδεχόμενη στρατιωτική επέμβαση της Δύσης, της Τουρκίας, της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ στην κρίση της Συρίας. Σύμφωνα με το τουρκικό ειδησεογραφικό δίκτυο «NTV», η νατοϊκή συμμαχία ενδέχεται να χρησιμοποιήσει τις στρατιωτικές βάσεις της Ιταλίας, Αλβανίας, Ελλάδας (Σούδα Κρήτης), Τουρκίας (Σμύρνης και Ιντζιρλίκ) και Κύπρου στο πλαίσιο της αεροπορικής επίθεσης κατά της Συρίας. Η συριακή πλευρά και η ιρανική κυβέρνηση παρακολούθησαν με μεγάλη προσοχή τα συγκεκριμένα δημοσιεύματα και τις κινήσεις της τουρκικής κυβέρνησης και φρόντισαν να στείλουν αυστηρές προειδοποιήσεις στην Άγκυρα και τις δυτικές πρωτεύουσες. Η Δαμασκός υπογράμμισε ότι μια ενδεχόμενη επίθεση κατά της Συρίας θα προκαλέσει επιπτώσεις στο μέλλον της Τουρκίας και των ΗΠΑ. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκαν και τα μηνύματα της Τεχεράνης. Σύμφωνα με τον κύκλο του θρησκευτικού ηγέτη του Ιράν, Αλί Χαμενεΐ, η Τουρκία βρίσκεται πλέον σε κατάσταση ομηρίας στα χέρια μιας «κλίκας», η οποία εκτελεί με τυφλή εμπιστοσύνη τις εντολές των ΗΠΑ και της Δύσης. Οι περιφερειακές φιλοδοξίες «Η επίθεση της Δύσης στη Συρία δίνει νέα ώθηση στα περιφερειακής εμβέλειας σχέδια του πολιτικού διδύμου Ερντογάν Νταβούτογλου», επισημαίνει μια δημοσιογραφική πηγή της «Κ», η οποία παρακολουθεί από κοντά τις ρωσοτουρκικές σχέσεις. Η ίδια πηγή προσθέτει: «Εδώ και μήνες, η τουρκική κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με μεγάλα εμπόδια σε διάφορα μέτωπα της εξωτερικής πολιτικής. Για πρώτη φορά ύστερα από πολύ καιρό, οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. δίνουν πολύτιμα περιθώρια κίνησης στον κ. Ερντογάν και στον κ. Νταβούτογλου. Για αυτό τον λόγο, η Άγκυρα καλωσορίζει με ευγνωμοσύνη την επιθετικότητα της Δύσης. Πρόκειται για ένα αίσθημα ευγνωμοσύνης, το οποίο κρύβει τη μεγάλη φιλοδοξία της τουρκικής πλευράς: την ισοπέδωση του φυσικού φράγματος, το οποίο αποτελεί η Συρία μπροστά στην ανάπτυξη της α- κτίνας δράσης της τουρκικής διπλωματίας στην Ανατολική Μεσόγειο». ΝΙΚΟΣ ΣΤΕΛΓΙΑΣ Ζωντανό μουσικο-βιογραφικό ντοκιμαντέρ το οποίο συνδυάζει αριστουργηματικές μουσικές στιγμές του μεγάλου μουσουργού, ανάγνωση κειμένων, προβολή φωτογραφιών και σύντομων κλιπ, ενώ μύθοι και ιστορίες για τη ζωή του συνθέτη θα παρουσιάζονται μέσα από το πρίσμα μουσικολογικής έρευνας. Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Γιώργος Κουντούρης. TPITH, 3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ, Δημοτικό Θέατρο Στροβόλου ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ 20:30 ΧΟΡΗΓΟΙ Οργάνωση Πώλησης εισιτηρίων από την SoldOut Tickets στα σημεία: Περίπτερα SOEASY, Περίπτερο TIME OUT Πάφος Δικαιούχοι μειωμένων εισιτηρίων είναι μαθητές, στρατιώτες, φοιτητές, συνταξιούχοι και άτομα με αναπηρία μετά την παρουσίαση ταυτότητας.

6 06-POLITIKH_KATHI 8/30/13 10:48 PM Page 6 6 l Διαβάστε στο Geek: Tablet για παιδιά από τη Samsung Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Kυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Ο Πρόεδρος πιάνει στα χέρια του το γκάζι Στόχος να υπερπηδηθούν επικίνδυνα κενά και σκόπελοι στην ενεργειακή πολιτική που συνιστούν παγίδες στην κυπριακή οικονομία ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΡΑΣΧΟΥ Οι γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή και η δεινή κατάσταση της χώρας αφήνουν μηδενικά περιθώρια λάθους στα ζητήματα της ενέργειας. Τόσο στο θέμα των υδρογονανθράκων αλλά και στην πτυχή της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρισμού. Η προοπτική των υδρογονανθράκων αποτελεί την έσχατη ελπίδα του ανώνυμου πολίτη για ένα καλύτερο μέλλον, ανάκαμψη και ανάπτυξη ενώ παρακολουθεί -τις συχνά δυσνόητες- δηλώσεις, διακηρύξεις αλλά και ενέργειες με καχυποψία, βλέποντας και δικαιολογημένα- πίσω από το καθετί, μίζες. Την ίδια ώρα ζωτικής σημασίας είναι κι αυτό που πολιτογραφήθηκε ως «διαδικασία της ενδιάμεσης λύσης». Δηλαδή, η έλευση γκαζιού για σκοπούς μείωσης του κόστους παραγωγής η- λεκτρισμού, που είναι το βασικότερο ίσως συστατικό για τόνωση της ανταγωνιστικότητας της κυπριακής οικονομίας η οποία αιμορραγεί συνεπεία της εξωφρενικής τιμής του ηλεκτρικού. Εκ πρώτης όψεως τα δύο θέματα δεν φαίνεται να έχουν σημείο τομής, εντούτοις, για Οι νέοι σχεδιασμοί από πλευράς εταιρειών όπως η Delek, για α- γωγό μέσω Τουρκίας καθιστούν έωλη την «στρατηγική» της πολιτικής ηγεσίας στην Κύπρο ότι η επεξεργασία των κοιτασμάτων που προέρχονται από την ΑΟΖ του Ισραήλ θα γίνει σε τερματικό υγροποίησης στο Βασιλικό Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, εκνευρισμένος από την καθυστέρηση στο ζήτημα της ενδιάμεσης λύσης για έλευση γκαζιού για τις ανάγκες της ΑΗΚ ώστε να μειωθεί το εξωφρενικά ψηλό κόστος του ρεύματος αλλά και συνειδητοποιώντας τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα που εμπλέκονται στα υγρά καύσιμα από τη μια και στην πλευρά των προσφοροδοτών από την άλλη, ανάλαβε ο ίδιος να διαχειριστεί το ζήτημα, «με ανοιχτό μυαλό και αποφασισμένος να αποτρέψει φαινόμενα διαπλοκής», όπως διαβεβαιώνουν ενημερωμένες πηγές. ΚΥΠΕ Ερωτηματικά προς απάντηση Τούτων λεχθέντων, προκύπτει ότι στις τιμές που επιδιώκει η ΑΗΚ για να μειωθεί σημαντικά και το κόστος του ρεύματος για τον καταναλωτή, μόνο λύση συμπιεσμένου αερίου μπορεί να φέρει ά- μεσα γκάζι στην Κύπρο. Μοναδικό ερωτηματικό παραμένει η διαθεσιμότητα α- ερίου από το Ισραήλ (οι πληροφορίες επιμένουν ότι το Ισραήλ είναι πρόθυμο να παραχωρήσει αέριο στη Δημοκρατία) ή ακόμη και από το τεμάχιο 12 μέσω της χρήσης πλατφόρμας Spar για σύντομη εξόρυξη του ή άλλως πως. Όσο για τους φόβους που έχουν κατά καιρούς εκφραστεί για την ωριμότητα της τεχνολογίας CNG, τούτοι μπορούν να εξετασθούν. Θα ήταν άδικο όμως να μην λεχθεί ότι τα λεωφορεία της Αθήνας κινούνται με συμπιεσμένο αέριο και ότι η Ινδονησία ευρίσκεται σε διαδικασία αγοράς δικών της πλοίων CNG για μεταφορά αερίου μεταξύ των νησιών που την αποτελούν. Εναπόκειται στη ΔΕΦΑ να απαιτήσει εγγυήσεις για την κάλυψη τυχόν επιπρόσθετου κόστους λόγω καθυστέρησης στην παράδοση α- ερίου. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η κρισιμότητα των στιγμών επιβάλλει την εξονυχιστική εξέταση όλων των διαθέσιμων επιλογών καθότι τα λάθη αυτή την φορά ε- κτός από πολύ ακριβά, ενδέχεται να είναι και μοιραία. τους παροικούντες την ενεργειακή Ιερουσαλήμ, όσο περνάει ο καιρός αποκαλύπτεται ότι υ- πάρχουν κρίσιμοι παράγοντες που μπορεί να φέρουν τα δύο σε κοινή πορεία. Προσδοκίες και πραγματικότητες Οι προσδοκίες που γεννά η προοπτική των υδρογονανθράκων έχει οδηγήσει μοιραία σε δύο βασικά συμπτώματα: σε επιλεκτική ανάγνωση των εξελίξεων και σε ένα τυφλό έρωτα με το Ισραήλ. Τα συμπτώματα, στο επίπεδο της κοινής γνώμης, δικαιολογούνται αν κάποιος αναλογιστεί τα απανωτά χτυπήματα που έχει δεχθεί η ψυχολογία των Κυπρίων λόγω της κατρακύλας της οικονομίας και του shock των Eurogroup. Ως αποτέλεσμα, ο πολίτης «μπλοκάρει» τυχόν αρνητικές ειδήσεις για τους υ- δρογονάνθρακες επιδιώκοντας να προστατεύσει τη μεγάλη αισιοδοξία που δημιουργεί το φυσικό αέριο. Μια τέτοια είδηση, η ανακοίνωση της Delek στο Χρηματιστήριο του Τέλ Αβίβ, ότι διαπραγματεύεται με τους ιδιοκτήτες δύο τερματικών υγροποίησης που υπολειτουργούν στην Αίγυπτο, για πώληση και υγροποίηση του φυσικού αερίου από κοιτάσματα στα οποία η Delek διατηρεί δικαιώματα, πέρασε στα ψιλά και «θάφτηκε» κάτω από τα υπόλοιπα θέματα της ε- πικαιρότητας. Η Delek, εταίρος της Noble στο τεμάχιο 12 σε ποσοστό 30% και σε αριθμό κοιτασμάτων στο Ισραήλ (Noa, Mari B, Dalit, Tamar, Leviathan), είναι εταιρεία ισραηλινών συμφερόντων, εισηγμένη στα χρηματιστήρια του Τελ Αβίβ και της Νέας Υόρκης. Η εταιρεία έχει επιβεβαιώσει ότι διερευνά (αν όχι υποστηρίζει) την κατασκευή αγωγού από το Ισραήλ προς την Τουρκία για μεταφορά ποσοτήτων φυσικού αερίου που θα προέρχεται από κοιτάσματα στα οποία η Delek διατηρεί συμφέρον. Την είδηση αυτή αποκάλυψε η «Κ» στην προηγούμενη έκδοση της στην οποία περιλαμβανόταν και χάρτης του Αμερικάνικου Ινστιτούτου Πληροφοριών Ενέργειας με την πιθανή όδευση τέτοιου αγωγού. Το Ινστιτούτο κρίνει τη δημιουργία του αγωγού αυτού, σενάριο με αυξημένες πιθανότητες υλοποίησης. Από την άλλη, η πολιτική ηγεσία στην Κύπρο έχει χτίσει την όποια στρατηγική της στη βασική υπόθεση εργασίας ότι η επεξεργασία των κοιτασμάτων που προέρχονται από την ΑΟΖ του Ισραήλ θα γίνει σε τερματικό υγροποίησης στο Βασιλικό. Η υπόθεση αυτή, η οποία θεωρείται από πολλούς ως δεδομένο γεγονός, προέκυψε από την επιδείνωση των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ μετά τα γεγονότα στο Μαβί Μαρμαρά και από τις κινήσεις της Noble με αποκορύφωμα τη σύναψη Μνημονίου Συναντίληψης μεταξύ Κύπρου και Noble για την έναρξη διαπραγματεύσεων για Τερματικό στο Βασιλικό. Τρύπες στην ενεργειακή πολιτική Είναι πλέον πασιφανές ότι η υπόθεση εργασίας στην οποία εδράζεται το σύνολο της Κυπριακής ενεργειακής πολιτικής, δηλαδή η συνεργασία με το Ισραήλ είναι τουλάχιστον αβέβαιη. Βασικοί λόγοι που οδήγησαν σε μια τόσο μονοδιάστατη ανάγνωση των εξελίξεων είναι η ατυχής ταύτιση εταιρειών με κράτη, η ανισορροπία στο μέγεθος των επιβεβαιωμένων Τελευταίες πληροφορίες της «Κ» φέρουν τα αποτελέσματα της ε- πιβεβαιωτικής γεώτρησης στο ε- ρευνητικό Τεμάχιο 12 να μην είναι τόσο ενθαρρυντικά Μέσω της λύσης του συμπιεσμένου αερίου, οι εξαγωγές αερίου από την Κυπριακή ΑΟΖ τοποθετούνται στο τέλος του κοιτασμάτων στις ΑΟΖ Ισραήλ-Κύπρου και κυρίως η παντελής σχεδόν απουσία σφαιρικής αντίληψης των γεωστρατηγικών, οικονομικών, τεχνολογικών και στρατιωτικών δεδομένων. Το μόνο δεδομένο είναι ότι σε κυβερνητικό επίπεδο δεν φαίνεται να υπάρχει ούτε η τεχνογνωσία αλλά ούτε και ο μηχανισμός για τη δημιουργία σοβαρής ενεργειακής στρατηγικής, καθότι: Η εξαγγελία του Προέδρου για δημιουργία Συμβουλίου Ενεργειακής Πολιτικής δεν έχει υλοποιηθεί η ΚΡΕΤΥΚ έχει ξηλωθεί, με την αποτελεσματική αναδόμηση της να καθυστερεί το Υπουργείο Ενέργειας παραμένει υποστελεχωμένο στον τομέα των υδρογονανθράκων ανυπαρξία συμβουλευτικών δομών στο Προεδρικό για ζητήματα ενέργειας με έμφαση στα τεχνικά, γεωστρατηγικά θέματα αλλά και στην πτυχή της ασφάλειας. Στο πλαίσιο αυτό, η αλλεργία του πολιτικού κατεστημένου αλλά και της κοινής γνώμης σε οποιαδήποτε μορφή συνεργασίας με την Τουρκία και η εν μέρει κατανοητή φοβία προς το ενδεχόμενο μεταφοράς φυσικού αερίου μέσω αγωγού προς αυτήν, έχει καταστήσει τη δημιουργία του τερματικού υγροποίησης θέσφατο το οποίο ουδείς δύναται να αμφισβητήσει. Και όμως, το βασικό ερώτημα που προβάλλει στο παρόν στάδιο είναι κατά πόσον η δημιουργία ενός τέτοιου τερματικού δικαιολογείται, αν ληφθούν υπόψη όλα τα δεδομένα. Ήδη, τελευταίες πληροφορίες της «Κ» φέρουν τα αποτελέσματα της επιβεβαιωτικής γεώτρησης στο ερευνητικό Τεμάχιο 12 να μην είναι τόσο ενθαρρυντικά. Ε- πίσης, οι επιβεβαιωτικές γεωτρήσεις στα τεμάχια για τα οποία λήφθηκαν σχετικές άδειες από Total και ENI Kogaz τοποθετούνται χρονικά, μετά το ορόσημο λήψης της τελικής επενδυτικής απόφασης (final investment decision «FID») για τη δημιουργία του τερματικού, σύμφωνα πάντα με τον οδικό χάρτη του υπουργείου Ε- νέργειας της Κύπρου. Τουτέστιν η Λευκωσία βρίσκεται ενώπιον του οξύμωρου ενδεχομένου να πρέπει να λάβει μια επενδυτική απόφαση που πιθανόν να κοστίσει 10 δις, σε μια χρονική στιγμή που το μόνο μας επιβεβαιωμένο κοίτασμα θα είναι, στην καλύτερη των περιπτώσεων περίπου tcf. Πολλοί υποστηρίζουν ότι ακόμη και με τις ποσότητες των 5-7 tcf της Αφροδίτης το τερματικό είναι «βιώσιμο». Αυτή ήταν και η θέση του προέδρου της ΚΡΕΤΥΚ Χαράλαμπου Έλληνα, η οποία και αποτέλεσε την κινητήριο δύναμη για την προώθηση του έργου του τερματικού υγροποίησης. Παρότι στα σοβαρά κράτη η πολιτική χαράσσεται στη βάση κι άλλων κριτηρίων πέραν της «βιωσιμότητας» η χρήση του συγκεκριμένου όρου είναι ενδιαφέρουσα. Με την ασύλληπτη άνοδο στην εκμετάλλευση του σχιστολιθικού αερίου και το δυσβάσταχτο κόστος υγροποίησης το οποίο βεβαίως οι συνέργειες μεγάλων κοιτασμάτων φέρνουν σε πιο υποφερτά επίπεδα, η άσκηση που α- παιτείται δεν είναι απλά για τη βιωσιμότητα του τερματικού αλλά για την ανταγωνιστικότητα της τιμής του LNG που θα προέρχεται από αυτό. Τα νούμερα φαίνεται να μην βγαίνουν όσο περνάει ο καιρός. Εάν δε, τα χειρότερα για τις ποσότητες της «Αφροδίτης» επιβεβαιωθούν, τότε τα περιθώρια στενεύουν. Με την Κύπρο σε δημοσιονομική μέγγενη, είναι ακόμη ασαφές σε ποιο βαθμό και πώς ακριβώς, θα είναι σε θέση να χρηματοδοτήσει την όποια συμμετοχή της στις επενδύσεις που απαιτούνται για τη δημιουργία των υποδομών. Ακόμη όμως και αν ξεπεραστεί ο σκόπελος αυτός, η οποιαδήποτε λανθασμένη απόφαση θα βυθίσει ο- ριστικά στο χάος την κυπριακή οικονομία. Ο Πρόεδρος και η λύση... στην ενδιάμεση Υπό εξέταση κι άλλη επιλογή Στο συμπέρασμα ανάγκης για σοβαρή εξέταση, από τον ίδιο, των δεδομένων της διαδικασίας για την ενδιάμεση λύση για προμήθεια φυσικού αερίου την οποία η ΔΕΦΑ επιχειρεί να ολοκληρώσει εδώ και μήνες, κατέληξε εσχάτως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, όπως προκύπτει από τις πληροφορίες μας. Η κρισιμότητα της διαδικασίας αυτής είχε υποτιμηθεί στα υψηλά δώματα της εκτελεστικής εξουσίας με α- ποτέλεσμα ένας διαγωνισμός που θα μπορούσε να αποτελέσει σανίδα εκτόξευσης της ανταγωνιστικότητας των κυπριακών επιχειρήσεων και οξυγόνο για την ΑΗΚ και τα νοικοκυριά να έχει τύχει ερασιτεχνικού χειρισμού, σύμφωνα με ενημερωμένη πηγή. Αποκορύφωμα η σύσκεψη στο Προεδρικό υπό τον Πρόεδρο Αναστασιάδη για λήψη πολιτικής απόφασης για επέκταση της σύμβασης-αντικείμενο του Διαγωνισμού σε 6 χρόνια και για κλείσιμο της Δεκέλειας. Η σύσκεψη που φέρεται να συγκλήθηκε με πρωτοβουλία του υπουργού Ενέργειας κατέληξε με τη λήψη σχετικής απόφασης υπό τον Πρόεδρο, την οποία η ΔΕΦΑ ουδέποτε εφάρμοσε λόγω σχετικών νομικών γνωματεύσεων καθώς και ρητής θέσης του Γενικού Λογιστηρίου, Αρμόδιας Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων ότι οι ληφθείσες αποφάσεις ήταν παράνομες καθότι παραβίαζαν την αρχή της ίσης μεταχείρισης των προσφοροδοτών. Παρά το φιάσκο της σύσκεψης στο Προεδρικό που εξέθεσε α- δικαιολόγητα τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, η ΔΕΦΑ, επιδεικνύοντας εμμονή στη λύση LNG, που δεν θα επιφέρει ουσιαστική μείωση στο κόστος ηλεκτρισμού, αποφάσισε να δώσει τη σκυτάλη στη VITOL. Είναι α- σαφές αν η απόφαση της ΔΕΦΑ θα υλοποιηθεί αφού παραμένει άγνωστη η απόφαση που λήφθηκε στο Υπουργικό Συμβούλιο μετά την εσπευσμένη παρουσία σε αυτό της Ελένης Βασιλειάδου, Προέδρου της ΔΕΦΑ. Σχετικές πληροφορίες της «Κ» συνηγορούν στο ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης, κατανοώντας πλέον την τεράστια σημασία του ζητήματος για την οικονομία έχει εμπλακεί ενεργά στη διαδικασία. Οι ίδιες πληροφορίες επιμένουν ότι, ο Πρόεδρος, συνειδητοποιώντας τα τεράστια οικονομικά συμφέροντα που εμπλέκονται στα υγρά καύσιμα από τη μια και στην πλευρά των προσφοροδοτών από την άλλη, χειρίζεται το θέμα με ανοιχτό μυαλό και αποφασισμένος να αποτρέψει φαινόμενα διαπλοκής. Στη βάση των ανησυχιών του Προεδρικού, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», εξετάζεται πλέον και μια άλλη επιλογή, η οποία αν και από καιρού είχε α- ποκλεισθεί σαν απομακρυσμένη... φαίνεται να μπορεί να δώσει την απάντηση σε αυτό που φαντάζει ως περίπλοκος γρίφος, όπως μας ελέχθη: Η αξιοποίηση της τεχνολογίας του συμπιεσμένου αερίου. Η λύση αυτή, φαίνεται να αυξάνει την ανταγωνιστικότητα του φυσικού αερίου και επισπεύδει τον ορίζοντα εκμετάλλευσης του, ανεξαρτήτως των ποσοτήτων των κοιτασμάτων. Τούτο γιατί η απουσία της τεράστιας κεφαλαιουχικής επένδυσης ενός τερματικού υγροποίησης καθώς και του κόστους υγροποίησης απολήγει σε ασύγκριτα χαμηλότερες τιμές. Πληροφορίες της «Κ» από ενημερωμένες πηγές τοποθετούν την ψαλίδα ανταγωνιστικότητας πάνω από το 30%. Η τεράστια αυτή διαφορά αποδίδεται στην αντίστοιχη διαφορά μεταξύ του κόστους υ- γροποίησης και συμπίεσης καθώς και στη σχετική διαφορά στην κεφαλαιουχική δαπάνη. Χρονικά οι εξαγωγές αερίου από την κυπριακή ΑΟΖ τοποθετούνται στο τέλος του 2016 περίπου, δηλαδή πέντε τουλάχιστον χρόνια πριν το υφιστάμενο χρονοδιάγραμμα εκμετάλλευσης μέσω του τερματικού υγροποίησης. Τα πλοία συμπιεσμένου αερίου θα λειτουργήσουν στην ουσία ως ένας ευέλικτος αγωγός εξαγωγής αερίου περιορίζοντας και τους κινδύνους ασφάλειας από τη χωροθέτηση ενός χερσαίου τερματικού. Μοναδικό μειονέκτημα της λύσης αυτής είναι ο περιορισμός της εμβέλειας των εξαγωγών, αφού τα πλοία μπορούν να παραδώσουν αέριο σε ακτίνα περίπου 2600χλμ οδηγώντας de facto στην κατεύθυνση της ευρωπαϊκής αγοράς με εκφόρτωση του αερίου στην Ελλάδα ή στην Ιταλία. ΑΡΘΡΟ / Του ΑΝΤΩΝΗ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ Ενδιάμεση έλευση φυσικού αερίου: Εκόντες άκοντες προς την ορθή λύση Με αδικαιολόγητη καθυστέρηση σχεδόν πέντε χρόνων, η προηγούμενη κυβέρνηση αποφάσισε, στο έσχατο χρονικό σημείο της θητείας της, την έκδοση προσφοράς για προμήθεια της ΑΗΚ με φυσικό αέριο για το διάστημα μέχρι την εξόρυξη του δικού μας αερίου από το βυθοτεμάχιο 12 (για 3,5 χρόνια). Πέραν της καθυστέρησης και της συνακόλουθης κατασπατάλησης περίπου 1δις δολαρίων που άλλως πως θα εξοικονομούνταν, τόσο η προηγούμενη κυβέρνηση όσο και η σημερινή (στο εξάμηνο της θητείας της), απέτυχαν να διαβλέψουν, ή εσκεμμένα παρέβλεψαν, ότι προσφορές αερίου μέσω πλωτών μονάδων (ITERA, VITOL, VOUROS κλπ) θα απείχαν από την επιδιωκόμενη τιμή κόστους μονάδας (mbtu), αφού πέραν από το τρέχον κόστος του υγροποιημένου αερίου καθεαυτού (LNG), φυσιολογικά προστίθεται στην προσφερόμενη τιμή και το κόστος απόσβεσης της επένδυσης σε κάθοδο πλωτής μονάδας και μάλιστα για περιορισμένο διάστημα. Αποτέλεσμα της κυβερνητικής αυτής στάσης ήταν η μέχρι σήμερα μάταιη εμμονή της ΔΕΦΑ στην επιδίωξη δραστικής βελτίωσης της τιμής της προεπιλεγείσας ITERA και η σκανδαλώδης παράβλεψη της καταφανώς συμφερότερης ε- πιλογής για προμήθεια αερίου από το Ισραήλ και μεταφοράς του, σε συμπιεσμένη μορφή (CNG), με κατάλληλο στολίσκο πλοίων υπό εκμίσθωση, με συνολικό κόστος μονάδας US$10-11 mbtu. Κόστος που συμπίπτει με το επιδιωκόμενο από την ΑΗΚ! Φαίνεται όμως (ευτυχώς), ότι η προμήθεια αερίου από το Ισραήλ για σκοπούς της ενδιάμεσης ανάγκης της ΑΗΚ είναι πλέον η μοναδική επιλογή. Λέω ευτυχώς, γιατί πέραν από το χαμηλό κόστος της επιλογής αυτής, ο στολίσκος μεταφοράς του αερίου υπό συμπιεσμένη μορφή μπορεί κάλλιστα να εκμισθώνεται από τη Δημοκρατία και για περίοδο πέραν του 2019 για σκοπούς πλέον πώλησης και μεταφοράς αερίου από το βυθοτεμάχιο 12 στην Ελλάδα (Ηπειρωτική και νησιά), Μάλτα, Ιταλία, Αίγυπτο κλπ. Αποτέλεσμα των πιθανών αυτών πωλήσεων θα είναι η εισροή εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ στα ταμεία του κυπριακού κράτους, ε- σόδων απόλυτα αναγκαίων για την ενίσχυση της οικονομίας και για την αποτελεσματική συμμετοχή στις αναγκαίες υποδομές για την πλήρη εκμετάλλευση του υποθαλάσσιου πλούτου της χώρας και ιδίως στο τερματικό υγροποίησης, του οποίου ο μετοχικός έλεγχος και η διαχείριση απαραίτητα πρέπει να παραμείνει σε κυπριακά χέρια. Αντί λοιπόν για υπογραφή διαφόρων Μνημονίων Συναντίληψης αμφιβόλου πρακτικής εφαρμογής και αξίας, καλόν και χρήσιμον θα ήταν αν οι αρμόδιοι επικέντρωναν την προσοχή σε συνομιλίες διαρκείας, πρωτίστως με την Ελληνική Κυβέρνηση και ακολούθως και με τις λοιπές που ανέφερα, για ε- πίτευξη δεσμευτικών συμφωνιών ικανοποίησης των αναγκών τους με κυπριακό αέριο από το 2019 και μετά. Η Ελλάδα έχει κάθε λόγο να διαπραγματευθεί με την Κύπρο την αγορά αερίου για τις ανάγκες της, αφού το 75% των αναγκών αυτών καλύπτονται με ακριβό ρωσικό αέριο μέσω του α- γωγού από τη Βουλγαρία (η Gazprom αρνείται να παραχωρήσει στην Ελλάδα τις εκπτώσεις που παρεχώρησε αλλού) και το 25% με πολύ ακριβό υγροποιημένο LNG από την Αλγερία. Το κυπριακό αέριο υπό συμπιεσμένη μορφή, λογικά θα έχει την πλέον ανταγωνιστική τιμή λόγω του χαμηλού κόστους συμπίεσης και μεταφοράς και οι προοπτικές επιτυχούς πώλησης του σε χώρες που εμπίπτουν στην ακτίνα πλεύσης των πλοίων που το μεταφέρουν (2500χλμ) θα είναι εξαιρετικές. Τέλος, επιθυμώ να διευκρινίσω ότι η διάθεση αερίου υπό συμπιεσμένη μορφή δεν αντιστρατεύεται κατ ανάγκη τη μακροχρόνια στόχευση για επίτευξη πωλήσεων κυπριακού αερίου σε υγρή μορφή, ιδίως σε χώρες της Άπω Ανατολής και Ασίας. Τουναντίον τη συμπληρώνει. Ιδού λοιπόν η Ρόδος! Ιδού και οι ενέργειες προτεραιότητας. Ο κ. Αντώνης Μιχαηλίδης είναι Νομικός και πρώην Υ- πουργός Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού.

7 07-POLITIKI_KATHI 8/30/13 11:03 PM Page 7 Kυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 7 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Και τώρα Κυπριακό στην ατζέντα Στη δημιουργία δυναμικής επενδύει η Λευκωσία για αποτροπή νέας αποτυχίας Του ΓΙΑΝΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Η δημιουργία δυναμικής που θα δώσει ώθηση στη νέα προσπάθεια για επίλυση του Κυπριακού θεωρείται από τη Λευκωσία το πρώτο ποιοτικό στοιχείο που μπορεί να κάνει την επικείμενη διαδικασία να έχει καλύτερη τύχη από τις προηγούμενες. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο η Λευκωσία ε- ξακολουθεί να παίζει το χαρτί της Αμμοχώστου, ελπίζοντας ότι η επιστροφή της πόλης θα λειτουργήσει καταλυτικά ως κίνητρο για όλες τις πλευρές, θα Ετοιμότητα χωρίς προϋποθέσεις αλλά με υποδείξεις στις επιστολές Αναστασιάδη προς Ο.Η.Ε. και Ε.Ε. δώσει ώθηση στη διαδικασία και θα σπάσει την καχυποψία που εδραιώνεται σε επίπεδο κοινωνίας. Η Λευκωσία διαμηνύει προς όλες τις κατευθύνσεις την ετοιμότητά της να προσέλθει στο διάλογο χωρίς προϋποθέσεις, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι θα πρέπει να υπάρξει κατάλληλη προεργασία σε επίπεδο τεχνικών επιτροπών, που θα διευκολύνει τη διαπραγμάτευση. Καθιστά επίσης σαφές ότι δεν προτίθεται να ζητήσει εξ υ- παρχής συζήτηση όλων των θεμάτων, αλλά από την άλλη, πρώτιστη έγνοια της είναι να απεγκλωβιστεί από θέσεις που συμφωνήθηκαν κατ αρχήν επί Προεδρίας Χριστόφια, όπως καταγράφονται στο γνωστό έγγραφο Ντάουνερ, το οποίο επιχειρεί να αξιοποιήσει η τουρκοκυπριακή και τουρκική πλευρά. Ο Ντερβίς Έρογλου διακηρύττει ότι επιθυμεί συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο στο οποίο έμειναν σε μια προσπάθεια να στριμώξει τη Λευκωσία, εμμένοντας σε ασφυκτικό χρονοδιάγραμμα, όπως καθίσταται σαφές και από την επιστολή που απέστειλε στον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας προτίθεται να απαντήσει στον κ. Έρογλου, αφού θέσει ενώπιον των πολιτικών αρχηγών τις θέσεις που προτίθεται να παραθέσει, όπως τους υποσχέθηκε στην πρόσφατη σύνοδο στο Τρόοδος. Οι θέσεις της Λευκωσίας για καλύτερη προετοιμασία θα διατυπωθούν στις επιστολές που θα αποστείλει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας στον γ.γ. του Ο.Η.Ε. Μπαν Κι Μουν καθώς και σε αξιωματούχους της Ε.Ε. στους ο- ποίους θα επαναλαμβάνει την αξίωση για ενεργότερη εμπλοκή της Ένωσης. Το περιεχόμενο των επιστολών ακόμη δεν έχει οριστικοποιηθεί, αλλά σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», θα έχει ως άξονα τη δεδηλωμένη βούληση της Λευκωσίας για λύση, με συγκεκριμένα βήματα προόδου, όπως είναι η πρόταση για επιστροφή της Αμμοχώστου, στη βάση και των σχετικών ψηφισμάτων του Σ.Α. Οι επιστολές αναμένεται να σταλούν το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτέμβρη και εν πάση περιπτώσει πριν τη μετάβαση του Προέδρου στη Νέα Υόρκη για τη Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε., όπου θα έχει την ευκαιρία να συναντηθεί με τον Μπαν Κι Μουν. Οι ίδιες πληροφορίες της «Κ» αναφέρουν ότι γίνονται σκέψεις για κοινοποίηση της επιστολής και σε άλλους αποδέκτες, χωρίς ωστόσο να έχει αποφασιστεί ο- τιδήποτε. Εντός των ημερών ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θα απαντήσει στην επιστολή Έρογλου, αφού προηγουμένως διαβουλευθεί με την πολιτική ηγεσία, όπως υποσχέθηκε στη σύνοδο που πραγματοποιήθηκε στο Τρόοδος. Βηματισμό Ντενκτάς ακολουθεί ο Ερογλου Του ΝΊΚΟΥ ΣΤΈΛΓΙΑ Οι προσεκτικοί Τουρκοκύπριοι αναλυτές και δημοσιογράφοι παρακολουθούν από κοντά τις τελευταίες κινήσεις του Τουρκοκύπριου ηγέτη στο τουρκοκυπριακό πολιτικό πεδίο και συμπεραίνουν ότι πίσω από τους τελευταίους ελιγμούς του Δημοκρατικού Κόμματος (DP) του Σερντάρ Ντενκτάς κρύβονται οι σχεδιασμοί του Ντερβίς Έρογλου. Τις προηγούμενες ημέρες παρατηρήθηκαν σημαντικές αναταράξεις στις συνομιλίες του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος με το Δημοκρατικό Κόμμα για τον σχηματισμό της νέας «κυβέρνησης συνεργασίας». Το Δημοκρατικό Κόμμα επιχείρησε να εξασφαλίσει όσο το δυνατόν σημαντικότερα «υπουργεία» και την αντιπροεδρία της «βουλής», ενώ έθεσε μια σημαντική προϋπόθεση για το μέλλον των συνομιλιών στο Κυπριακό. Το στρατόπεδο του κ. Ντενκτάς ζήτησε από το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα να μην συμπεριληφθεί καμία αναφορά στην ομοσπονδιακή βάση της ενδεχόμενης λύσης του Κυπριακού στην ιδρυτική συμφωνία της νέας «κυβέρνησης συνεργασίας». Αντιμέτωπο με τα συγκεκριμένα αιτήματα, αρχικά το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα επέλεξε να διακόψει τις συνομιλίες με το Δημοκρατικό Κόμμα και έστρεψε το βλέμμα του στο στρατόπεδο του Κόμματος Ε- θνικής Ενότητας (UBP). Ωστόσο, τα πρώτα αρνητικά μηνύματα εκ μέρους του Κόμματος Εθνικής Ενότητας υποχρέωσαν το Ρεπουμπλικανικό Τουρκικό Κόμμα να επιλέξει την επανεκκίνηση των συνομιλιών με το Δημοκρατικό Κόμμα. Έτσι, πριν από λίγες ημέρες, τα δυο κόμματα έφτασαν πολύ κοντά στην επίτευξη του σχηματισμού μιας νέας «κυβέρνησης συνεργασίας» και το κόμμα του κ. Ντενκτάς κατάφερε να συμμετέχει στην νέα «κυβέρνηση» με μια σειρά σημαντικών «υπουργικών χαρτοφυλακίων». Οι Τουρκοκύπριοι α- ναλυτές παρατηρούν ότι πίσω από τους ελιγμούς του Δημοκρατικού Κόμματος κρύβεται ο Tουρκοκύπριος ηγέτης Ντερβίς Έρογλου, συνεργάτες του οποίου ένωσαν τις δυνάμεις τους με το στρατόπεδο του κ. Ντενκτάς, λίγο πριν τις «εκλογές» της 28ης Ιουλίου. Σύμφωνα με τους Τουρκοκύπριους αναλυτές, στο επίκεντρο της προσοχής του κ. Έρογλου βρίσκονται οι «προεδρικές εκλογές» του «Οι λεπτές ισορροπίες στη νέα κυβέρνηση θα ε- πηρεάσουν τους πολιτικούς συσχετισμούς και ενδέχεται να ανοίξουν τον δρόμο για σαρωτικές εξελίξεις στο τουρκοκυπριακό πολιτικό πεδίο», επισημαίνει στην «Κ» μια τουρκοκυπριακή δημοσιογραφική πηγή, η οποία παρακολουθεί από κοντά τις κινήσεις του κ. Έρογλου. Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη πηγή, την τελευταία περίοδο, ο κ. Έρολγου έχει θέσει τρεις στόχους: Την συμμετοχή του στρατοπέδου του στη νέα «κυβέρνηση συνεργασίας» από θέση ισχύος, την ενίσχυση των ποσοστών του Δημοκρατικού Κόμματος στις επικείμενες «δημοτικές εκλογές» και τέλος, την επανεκλογή του ίδιου στο αξίωμα του ηγέτη της τουρκοκυπριακής κοινότητας στις «προεδρικές εκλογές» του «Ο κ. Έρογλου στοχεύει στη σταδιακή ένωση των δυνάμεων της τουρκοκυπριακής Δεξιάς υπό την ηγεσία του», τονίζει η πηγή της «Κ», η οποία προσθέτει: «Ο έμπειρος Τουρκοκύπριος πολιτικός επιδιώκει να συμπληρώσει το κενό που άφησε πίσω του ο Ραούφ Ντενκτάς στην ηγεσία της τουρκοκυπριακής Δεξιάς και για αυτό τον λόγο έχει δρομολογήσει ένα σχέδιο για την επίτευξη του συγκεκριμένου στόχου. Πρώτα από όλα, ο κ. Έ- ρογλου θέλει να εξασφαλίσει τη θέση του στη νέα «κυβέρνηση». Σε καμία περίπτωση, δεν επιθυμεί να αναλάβει τον ρόλο του «μικρού συνεργάτη» στη νέα «κυβέρνηση». Διεκδικεί ίση μεταχείριση έτσι ώστε να έχει τον πρώτο λόγο στις σημαντικές πολιτικές αποφάσεις για τα επόμενα δυο χρόνια». Ε- φόσον εξασφαλίσει το ρόλο που επιδιώκει στη νέα «κυβέρνηση», ο κ. Έ- ρογλου θα στρέψει το βλέμμα του στις «δημοτικές εκλογές» του Σύμφωνα με την πηγή της «Κ», οι συγκεκριμένες εκλογές θα αποτελέσουν ένα «crash test» για την επίτευξη του μεγάλου στόχου του Τουρκοκύπριου ηγέτη: «Η επανεκλογή του κ. Έρογλου στις «προεδρικές εκλογές» του 2015 θα εξαρτηθεί από τη σταδιακή ένωση και συσπείρωση των δυνάμεων της Δεξιάς. Επίσης, θα εξαρτηθεί από την αύξηση των ποσοστών της Δεξιάς. Ο κ. Έρογλου γνωρίζει πολύ καλά τα δεδομένα και πραγματοποιεί σημαντικά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση». Οι σχεδιασμοί Ταλάτ Το μεγαλύτερο κόμμα της τουρκοκυπριακής Αριστεράς παρακολουθεί με μεγάλο προβληματισμό τις κινήσεις και τους ελιγμούς του κ. Έρογλου. Η εκλογική βάση του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος δεν επιθυμεί να συμβάλει εμμέσως στην ενίσχυση της θέσης του κ. Έρογλου στο τουρκοκυπριακό πεδίο. Ο συγκεκριμένος προβληματισμός συσχετίζεται εν μέρει με τις φιλοδοξίες του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, ο οποίος, την τελευταία περίοδο, κάνει όλο και περισσότερο αισθητή την παρουσία του στο πολιτικό προσκήνιο. Σύμφωνα με πολλούς Τ/Κ αναλυτές, ο κ. Ταλάτ δεν κρύβει πλέον την επιθυμία του να θέσει υποψηφιότητα στις «προεδρικές εκλογές» του ΚΥΠΕ

8 08-PARASKHNIO_KATHI 8/30/13 11:22 PM Page 8 8 l Διαβάστε στο Showbiz: Μιχάλης Ασλάνης, one-man-show με ταλέντο και δράμα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Kυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Καθαρά χέρια Δεν ξέρω για σας αλλά σε μένα το αρθρίδιο του κ. Φρίξου Κουλέρμου στην 1η σελίδα της Αλήθειας, την περασμένη Κυριακή, με το οποίο απευθυνόταν στον υπουργό Δικαιοσύνης και Δημόσιας Τάξης Ιωνά Νικολάου μου θύμισε λίγο Σικελία, κυρίως λόγω της κατάληξης του για τα «καθαρά χέρια». Για ό- σους δεν διάβασαν το άρθρο-τελεσίγραφο με τίτλο «Για τον κ. Ιωνά Νικολάου», το παραθέτω: «Κάποιος πρέπει να εξηγήσει στον υπουργό Δικαιοσύνης κ. Ιωνά Νικολάου, ότι πρέπει να είναι πιο σοβαρός και ιδίως πιο προσεκτικός. Θα είναι προς όφελος, τόσο του ιδίου όσο και της κυβέρνησης, αλλά και του σκοπού που ετάχθη να υπηρετήσει. Και ο σκοπός είναι ένας και ιερός: Καθαρά χέρια και απόλυτη διαφάνεια. Ο νοών νοείτω.» Πάσα αρχή παυσάτω Αν σε οποιαδήποτε άλλη πολιτισμένη χώρα γινόταν κάτι τέτοιο, ένα είναι σίγουρο. Κάποιος εισαγγελέας θα ζητούσε τη διεξαγωγή έρευνας, διότι όταν απευθύνεται ένας εκδότης επωνύμως στον υπουργό Δικαιοσύνης και του συστήνει να υπηρετεί τον σκοπό που ετάχθη να υπηρετεί, το λιγότερο που σημαίνει είναι ότι, τουλάχιστον μέχρι εκείνης της στιγμής, δεν τον υπηρετούσε και υπηρετούσε κάτι άλλο Το άλλο που λογικά θα έπρεπε να γίνει είναι, ο υπουργός να έθετε την παραίτηση του στη διάθεση του Προέδρου της Δημοκρατίας αλλιώς θα έμενε με το λεκέ των α- κάθαρτων χεριών ή ακόμα ο Πρόεδρος να ζητήσει ε- ξηγήσεις από τον υπουργό του και είτε να τον καλύψει δημοσίως είτε να τον στείλει σπίτι του. Τίποτα α- πό αυτά δεν συνέβη. Απλώς ο Νίκαρος πέταξε μερικά τασάκια και το ζήτημα έκλεισε με τις συλλήψεις του Λίλλη και των αστυνομικών της ΚΥΠ και δύο κίτρινες (είναι και η Ερευνητική) για τον Ιωνά. Διότι ό- πως είπε στη στήλη ακραιφνής Συναγερμικός, άμα ο Φρίξος μπαίνει στην Πινδάρου ή στο Προεδρικό πάσα αρχή παυσάτω Και το καπάκι Καπάκι στα πιο πάνω ήρθε την επαύριον η δήλωση του άοκνου βουλευτή του ΔΗΣΥ Πρόδρομου Προδρόμου για «Μηδενική ανοχή στη διαφθορά», δια της οποίας τόνιζε στομφωδώς ότι, «πρέπει να σημειώσουμε τις εξελίξεις και την προσαγωγή υπόπτων ενώπιον της δικαιοσύνης σχετικά με σκανδαλώδεις αγοραπωλησίες ακίνητης περιουσίας από ημικρατικό οργανισμό. Μπροστά σε αυτές τις εξελίξεις, επιθυμούμε να επαναλάβουμε την πάγια θέση του ΔΗΣΥ ότι πρέπει να γίνει κάθαρση παντού ό- που έχουν συσσωρευτεί φαινόμενα καταχρήσεων, καταδολίευσης και απάτης. Στο εξής θα πρέπει να επιδειχθεί μηδενική ανοχή στη διαφθορά και όσοι τυχόν ενέχονται θα πρέπει να κριθούν, όποιοι και αν είναι και όσο τυχόν «ψηλά» και αν βρίσκονται». Η στήλη εισηγείται η κάθαρση να ξεκινήσει από το Η κρίση θέλει καθαρά χέρια και καλά δείπνα! Κύριε πρόεδρε της Ερευνητικής, η επιμονής σας με αναγκάζει να δηλώσω ότι δεσμεύομαι να μην ξαναπιάσω στο στόμα μου τον συμπέθερο μου. σκάνδαλο του Χρηματιστηρίου. Δέχεσαι Πρόδρομε ή μήπως φοβάσαι τον Ηρώδη; Δύο κίτρινες στον Γιώργο Άλλος υπουργός, πλην του Ιωνά Νικολάου που είδε δεύτερη κίτρινη κάρτα από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη είναι σύμφωνα με πληροφορίες της στήλης ο Γιώργος Λακκοτρύπης. Μάλιστα, τη δεύτερη κίτρινη την αντίκρισε ο Γιώργος στην εξοχική προεδρική κατοικία του Τροόδους κατά τη σύνοδο του Υ- πουργικού Συμβουλίου που πραγματοποιήθηκε ε- κεί. Όπως πληροφορείται η στήλη, δεν έφυγαν τασάκια από το παράθυρο, διότι απ έξω ήσαν οι σύζυγοι των υπουργών και ο Πρόεδρος συγκρατήθηκε αλλά οι φωνές του κυρ Νίκου ίσως και να διαπέρασαν τους χοντρούς τοίχους της κατοικίας. Πάντως «μύριζε γκάζι» έντονα Τα δείπνα Η στήλη αντιλαμβάνεται ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, μετακόμισε για δύο βδομάδες στην προεδρική κατοικία του Τροόδους και συνδύασε το τερπνόν (λίγη ανάπαυση και καθαρό αέρα) μετά του ω- φελίμου (συνεδρίες Υπουργικού, Επιτροπής Άμυνας και αρχηγών των κομμάτων και άλλες συναφείς επαφές). Παράλληλα, κάλεσε τα μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΔΗΣΥ, του Εκτελεστικού και του Πολιτικού Γραφείου και στους Επαρχιακούς Γραμματείς του Κόμματος, ως επίσης, μια βδομάδα μετά και με τα μέλη του Εκτελεστικού Γραφείου και της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΔΗΚΟ, και τους υπουργούς που προέρχονται από το ΔΗΚΟ. Όλους αυτούς, τους κάλεσε μετά συζύγων δηλαδή καμιά Ο ΗΡΩΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ Γιώργιος Πικής Πρόεδρος Ερευνητικής Επιτροπής Η στήλη τον ευχαριστεί για το υλικό που της προσέφερε τους τελευταίους μήνες και εκφράζει τη συμπάθεια της για το γεγονός ότι α- πό την 1η Οκτωβρίου θα μείνει άνεργος και από τις 4 Οκτωβρίου θα παίζει τάβλι με τον Πέτρο Κληρίδη διακοσαριά νοματαίους και στο τέλος των συναντήσεων τους παρέθεσε δείπνο. Και ερωτώ εγώ ο περίεργος: αν ο Χριστόφιας καλούσε την Κεντρική Ε- πιτροπή του ΑΚΕΛ μετά συζύγων στην εξοχική κατοικία του Τροόδους και τους τραπέζωνε εν μέσω κρίσης, τι θα λέγατε; Εκτός αν τα δείπνα ήταν από την τσέπη του προεδρικού ζεύγους κι όχι από το ταμείο του κράτους Μία μιξ χωρίς κρεμμύδι Ρωτούσαμε την περασμένη Κυριακή γιατί η Ερευνητική Επιτροπή για την οικονομία, δεν ζήτησε να ακούσει τον κ. Ανδρέα Βγενόπουλο, ο οποίος όλοι γνωρίζουν και θεωρούν ότι είναι ένα από τα βασικά πρόσωπα της οικονομικής κρίσης που μαστίζει την Κύπρο, με τα γνωστά MIGοδάνεια και όχι μόνο. Δεν ήθελε ή δεν ήξερε ο Γεώργιος Πικής και οι συν αυτώ; Ρωτάμε τώρα γιατί ο κ. Πικής και οι συν αυτώ δεν κάλεσαν τουλάχιστον τον Πάμπο Ιωαννίδη, ο ο- ποίος δηλώνεται στο δικαστικό διάταγμα ως ο δικηγόρος για τη συγχώνευση της Εγνατίας με τη Λαϊκή; Κύριε Πική μου, διαλέγατε και παίρνατε; Ευτυχώς που τέλειωσε η διαδικασία διότι αν συνεχιζόταν για άλλο ένα μήνα, αντί να σας φωνάζουν ο Πικής, θα σας φώναζαν ο Ποικιλίας! Μάστορες της εξυγίανσης Μετά από μακρύ παρασκήνιο, κυρίως από πλευράς του προέδρου του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, άλλαξε η μονομελής σύνθεση της Αρχής Εξυγίανσης μετά την κατά πλειοψηφία υπερψήφιση από την Ολομέλεια της Βουλής σε νόμο την Πέμπτη το βράδυ ενοποιητικού κειμένου των δύο προτάσεων νόμου του ΔΗΣΥ και των Οικολόγων. Θυμίζουμε ότι και στην προηγούμενη νομοθεσία πρωταγωνιστής ήταν ο κ. Αβ. Νεοφύτου. Η Αρχή θα αποτελείται πια από τον Υπουργό Οικονομικών, την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Τώρα εκείνο που αναμένεται είναι αν θα υπάρξει αντίδραση από την Τρόικα αφού για τέτοιες αλλαγές, όπως έγραψε ήδη η «Κ», σε όλες τις χώρες που εφαρμόζονται μνημονιακά προγράμματα, προηγείται συνεννόηση. Αναμένοντας τυχόν αντιδράσεις Αν θα υπάρξει αντίδραση δεν θα την «δοκιμάσει» η Βουλή αλλά το Προεδρικό και το υπουργείο Οικονομικών. Υπενθυμίζεται ότι οι επικεφαλής της Τρόικα σε επιστολή τους στις 2 Ιουνίου 2013 προς τον υπουργό Οικονομικών και το Διοικητή της Κεντρικής είχαν ήδη επισημάνει ότι πρέπει να υπάρξει διαβούλευση πριν προχωρήσει η οποιαδήποτε νομοθετική πρωτοβουλία. Επιπλέον, η Τρόικα επεσήμανε ότι μια σχετική τροπολογία δεν ευθυγραμμίζεται με την πρόταση Ευρωπαϊκής Οδηγίας για την Αναδιάρθρωση και Εξυγίανση τραπεζικών ι- δρυμάτων. Εδώ υπάρχει και ένα θέμα αρχής για τους ευρωπαϊκούς θεσμούς καθώς οι κυβερνήσεις πρέπει να μένουν μακριά από τη διαχείριση των τραπεζικών θεμάτων. Αν η τροποποίηση που έγινε ερμηνευθεί ως παρέμβαση στην ανεξαρτησία της Κεντρικής Τράπεζας, τότε η κατάσταση για τη Λευκωσία θα γίνει ακόμη πιο δύσκολη και ο Πρόεδρος θα πρέπει να λύσει το γόρδιο δεσμό που του έδεσε το κόμμα του κυρίως. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα βρεθεί ενώπιον πιο δυσχερούς θέσεως. Οι Ευρωπαίοι μας ξέρουν Όμως ας αγγίξουμε και την ουσία των πραγμάτων. Ενώ ως Αρχή Εξυγίανσης λειτουργούσε μέχρι τώρα ο Διοικητής της Κεντρικής, ο οποίος λογοδοτεί μόνο στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, άρα ο έλεγχος ασκείται από ένα ευρύτερο ευρωπαϊκό Σώμα, τώρα στο παιχνίδι τα κόμματα βάζουν και μια πολιτική συνισταμένη που είναι ο εκάστοτε υπουργός οικονομικών αλλά και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Οι Ευρωπαίοι που πλέον γνωρίζουν πολύ καλά τα μαγειρέματα και τη διαπλοκή των πολιτικών με το χρηματοπιστωτικό κατεστημένο στην Κύπρο και ότι κυρίως εξαιτίας τους η χώρα βούλιαξε στην κρίση, ποια εμπιστοσύνη μπορεί να έχουν στην τριαρχία της εξυγίανσης που τώρα επιβάλλεται δια νόμου. Όσο για την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς της Κύπρου, χρόνια την περιμένουμε να αποδείξει εαυτόν. Μονοπώλια, ολιγοπώλια, χρηματιστήρια, κρυμμένες κάμερες και πάνε κι έρχονται καράβια Φεύγει ο Πέτρος Με προϋπηρεσιακή άδεια φεύγει από την Εισαγγελία ο Γενικός Εισαγγελέας Πέτρος Κληρίδης στις 4 Οκτωβρίου, όπως έγινε ήδη γνωστό. Και καλά κάνει λέει ο αθυρόστομος Ιανός διότι ο κλοιός που τώρα άρχισε να σφίγγει γύρω από τους άθλιους του χρηματοπιστωτικού κατεστημένου κανείς δεν ξέρει ποιόν μπορεί να πιάσει. Και το λέμε μετά λόγου γνώσεως αφού υπάρχουν πράγματα που βοούν και στα οποία ο κυρ Πέτρος είχε βαρηκοΐα. Όπως προκύπτει τώρα η υπόθεση εξαγοράς της ρωσικής Uniastrum οδηγείται προς τα δικαστήρια αφότου α- νέλαβαν οι ποινικοί ανακριτές τον Ιούνιο να διερευνήσουν το ζήτημα που έθεσε ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ ενώπιον του Εισαγγελέα αφού ο ίδιος δεν ε- δέησε να το πράξει νωρίτερα. Θυμίζουμε ότι την εν λόγω υπόθεση έθεσε υπόψη του γενικού εισαγγελέα Πέτρου Κληρίδη ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας, Πανίκος Δημητριάδης, σε συνάντηση που είχαν στις 4 Δεκεμβρίου του 2012 αλλά ο κυρ Πέτρος την έκαμε γαργάρα. Ας ελπίσουμε ότι ο κ. Ερωτοκρίτου θα πιάσει τον ταύρο από τα κέρατα. Πήτερ να πάς στο καλό για να μην μας γράφεις! Γράφει Ο ΙΑΝΟΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ: ΒΟΛΕΣ Από το «γέννημα βούτημα», στο νέο προβληματικό ωράριο Toυ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΑΠΑΡΗ Á«Γέννημα βούτημα» δούλευαν οι παππούδες μας, δηλαδή έπιαναν δουλειά με το πρώτο φως της ημέρας και σχολνούσαν με τη δύση του ήλιου. Οι δουλειές ή- ταν κατά κανόνα χειρονακτικές και οι ανάγκες της παραγωγής, ρύθμιζαν και τους εργασιακούς κανόνες. Πρωί στο χωράφι για το θέρισμα, πριν «κάψει» ο ή- λιος, χαράματα στο μποστάνι, για να κοπούν τα καρπούζια, πριν να ξημερώσει στους αγρούς, για να κοπούν τα φύλλα του καπνού, πρωί και στα βουνά για τη συγκομιδή των μήλων και των σταφυλιών. Οι ανάγκες για τροφή, ήταν υπεράνω άγνωστων τότε- εργασιακών και άλλων δικαιωμάτων. Φυσικά, το μεσημέρι υ- πήρχε ο υπνάκος, είτε κάτω από ένα δέντρο, είτε σε μια σπηλιά, είτε και στο σπίτι, ώστε να ξεκουραστεί το κορμί και να μπορέσει να συνεχίσει τον κάματο της μέρας. Την πρακτική αυτή την ακολουθούν μέχρι σήμερα, όλοι οι μεσογειακοί λαοί παρά την οργή των βόρειων λαών- και η ισπανική λέξη «σιέστα» έγινε παγκόσμια λέξη, για τη μεσημεριανή ανάπαυση. ÁΣτο Βυζάντιο δεν υπήρχαν σταθερές ώρες. Η πρώτη ώρα ξεκινούσε με την ανατολή του ήλιου. Το μεσημέρι ήταν στις έξι η ώρα κ.ο.κ. Ανάλογες πρακτικές ακολουθούνταν σε όλο τον αρχαίο κόσμο, αφού φυσικά τότε, δεν υπήρχαν τα ρολόγια, να ρυθμίζουν και ενίοτε να καταπιέζουν τη ζωή των ανθρώπων. Η πρακτική αυτή, βασιζόταν και στις βιολογικές ανάγκες του ανθρώπου και έδενε πλήρως με τη φύση. Ο πετεινός ήταν το ξυπνητήρι, ενώ ο οργανισμός ξεκουραζόταν τουλάχιστον οκτώ ώρες, ώστε να έχει δυνάμεις να αντέξει τον κόπο της ημέρας. Στη λογική αυτή βασιζόταν και η μεσημβρινή αργία, η οποία χάθηκε και αυτή στο όνομα των εργατικών δικαιωμάτων και του πολλαπλασιασμού των κερδών των επιχειρηματιών. Ακόμη αν ρωτήσεις κάποιους ευσυνείδητους δημοσίους υπαλλήλους, θα σου πουν ότι οι πιο παραγωγικές ώρες είναι οι πρωινές, πριν αρχίσουν να χτυπούν τα τηλέφωνα. ÁΕλέω Τρόικας και ευρωπαϊκών διαταγών, άλλαξε το ω- ράριο και στη δημόσια υπηρεσία. Χωρίς μελέτη, χωρίς επαρκή δικαιολόγηση και κυρίως χωρίς λόγο, όπως λένε οι παθόντες δημόσιοι υπάλληλοι. Διερωτούνται αν υπολόγισαν τα επιπλέον πόσα, που θα χρειαστούν σε θέρμανση και κλιματισμό. Διερωτούνται με ποια λογική θα αυξηθεί η παραγωγικότητα ή γιατί θα μειωθούν οι υπερωρίες. Διερωτούνται με αγωνία, πού θα αφήνουν τα παιδιά τους, τα απογεύματα, τώρα που δεν αρκούν τα χρήματα για οικιακή βοηθό. ÁΔιατυπώνουν τη λογική απορία, γιατί δεν άλλαξαν και τα ωράρια των σχολείων. Θα ικανοποιούσαν και τους αδιόριστους εκπαιδευτικούς, αλλά και τους τροϊκανούς που ζητούν περισσότερες ώρες διδασκαλίας και περισσότερους μαθητές στα σχολεία. ÁΦυσικά όλοι κραυγάζουν στα μουλωχτά, αφού ο φόβος της ανεργίας, διαλύει κάθε επαναστατικότητα και κάθε λογικό αίτημα. Και μονολογούν: «δέσε το γάιδαρο εκεί που θέλει ο μάστρος σου και ας ψοφήσει» και αναμένουν τους φωτεινούς παντογνώστες των Βρυξελλών, να ανακαλύψουν το λάθος μέσα από τα στατιστικά νούμερα, που δεν λένε πάντα την αλήθεια για τους ανθρώπους. ÁΥπάρχει όμως και η άλλη πλευρά του νομίσματος και το επιχείρημα, ότι θα πρέπει να συμβαδίζει το ωράριο της δημόσιας υπηρεσίας με το ωράριο των Βρυξελλών. Δεν γίνεται τάχα να τηλεφωνούν οι εταίροι και να κοιμούνται οι Κύπριοι. Αλήθεια, γιατί δεν αλλάζουν το ωράριο αυτών των 100 υψηλόβαθμων υπαλλήλων που συνομιλούν με τις Βρυξέλλες και θα πρέπει να αλλάξει όλο το σύστημα; ÁΥπάρχει και το άλλο πονηρό επιχείρημα, ότι δεν θα μπορούν οι δημόσιοι υπάλληλοι, να ασκούν και δεύτερο επάγγελμα και έτσι θα μπορέσουν οι άνεργοι να βρουν δουλειά. Θεωρητικά μπορεί να είναι σωστό, αλλά στην πράξη, λειτουργεί ανάποδα. Ελάχιστοι πλέον ζητούν τα εργατικά χέρια των δημοσίων υπαλλήλων, ενώ και οι δημόσιοι υπάλληλοι, μείωσαν στο ελάχιστο τις αγορές τους. Επιπλέον, μείωσαν τα ιδιαίτερα μαθήματα των παιδιών τους, λόγω χρόνου, με αποτέλεσμα να χάσουν τη δουλειά τους πολλοί αδιόριστοι. Έτσι, το προνόμιο για αθλήματα και μουσική, να παραμείνει μόνο στους πλούσιους. ÁΥπάρχει και το επιχείρημα ότι θα μειωθούν τα επιδόματα των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά και αυτό στην πράξη λειτουργεί αντιπαραγωγικά, αφού προκαλεί το θυμό και την αγανάκτηση των υπαλλήλων, οι οποίοι ξέρουν να «κλέβουν» καλύτερα το άδικο και πονηρό κράτος. Πίσω όλα αυτά, υπάρχει και το «ταπεινό» επιχείρημα, γιατί να είναι προνομιούχοι οι δημόσιοι υ- πάλληλοι και οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, να αναγκάζονται εδώ και χρόνια να ακολουθούν τα βάρβαρα ωράρια. Η απάντηση είναι απλή, αφού για κάθε ευρώ, που χάνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι, χάνουν τρία ή τέσσερα οι ιδιώτες, με τη μείωση της κατανάλωσης. ÁΜεγάλο θύμα της αλλαγής του ωραρίου και το κράτος, το οποίο χάνει πολλά χρήματα από φόρους κατανάλωσης. «Ενός κακού μύρια έπονται» και η οικονομία μπαίνει σε ατελείωτους κύκλους ύφεσης, όπως συνέβη με το κλασικό, όσο και τραγικό παράδειγμα της Ελλάδας. AP

9 09-EPIKAIROTHTA_KATHI 8/30/13 7:31 PM Page 9 Kυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 9 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Η Κύπρος να γίνει τουριστικός προορισμός για άτομα με αναπηρίες Υπάρχει άμεση ανάγκη νέας πολιτικής που να αφορά τα ΑμεΑ και θα αποβεί και ευεργετική για την οικονομία του τόπου Της ΚΛΕΛΙΑΣ ΠΕΤΡΙΔΟΥ Η Κύπρος, μία μικρή χώρα με ευχάριστο κλίμα, καθαρές και φιλικές παραλίες, ευπρόσιτα και ελκυστικά βουνά, θα μπορούσε να αποτελέσει έναν ιδανικό τουριστικό προορισμό για πολλούς Ευρωπαίους με μόνιμες ή προσωρινές δυσκολίες στην κίνηση. Βασική προϋπόθεση είναι ένα προσπελάσιμο περιβάλλον, στο οποίο τα άτομα αυτά να μπορούν να διακινούνται άνετα και με ασφάλεια. Πενήντα εκατομμύρια άτομα με α- ναπηρίες (ΑμεΑ) καταγράφουν στην Ευρώπη τα στοιχεία του European Network for Accessible Τourism. Τα ά- τομα αυτά θα μπορούσαν να ταξιδέψουν στην Κύπρο αν προσφέρονταν οι κατάλληλες για τις ανάγκες τους υπηρεσίες. Μαζί με τους συνοδούς τους δε συνήθως οικογένεια ή φίλοι που ταξιδεύουν μαζί τους, ο αριθμός ανεβαίνει στα 130 Το κυπριακό κράτος θα πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι η προσβασιμότητα εκτός από κοινωνική επιταγή, συνιστά και ισχυρή οικονομική προοπτική εκατομμύρια. Η εξασφάλιση προσβάσιμων χώρων για ΑμεΑ σε ξενοδοχεία, τουριστικά καταλύματα και χώρους α- ναψυχής θα αποτελέσει ισχυρό κίνητρο για τους τουρίστες με κινητικά προβλήματα, ώστε να επιλέξουν την Κύπρο για τις διακοπές τους. Η εξασφάλιση προσπελασιμότητας σε χώρους αναψυχής αποτελεί σήμερα την έξυπνη κίνηση που μπορεί να αλλάξει τις προοπτικές της κυπριακής τουριστικής α- γοράς. Η όποια επένδυση απαιτηθεί θα Η εξασφάλιση προσπελασιμότητας σε χώρους αναψυχής αποτελεί σήμερα την έξυπνη κίνηση που μπορεί να αλλάξει τις προοπτικές της κυπριακής τουριστικής αγοράς. αποσβεστεί σύντομα, αφού οι νέες υ- πηρεσίες που θα προσφέρονται θα ελκύσουν και νέους πελάτες. Η διαφήμιση παροχής υπηρεσιών σε ΑμεΑ μέσα από τον τύπο, το διαδίκτυο και τους τουριστικούς πράκτορες και οδηγούς θα είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος προσέλευσης επισκεπτών αυτής της κατηγορίας. Ήδη εδώ και τέσσερα χρόνια τα κυπριακά αεροδρόμια αποτελούν παράδειγμα όσον αφορά την προσβασιμότητα, γιατί η ευρωπαϊκή οδηγία για την εξυπηρέτηση των ΑμεΑ που ταξιδεύουν αεροπορικώς είναι υποχρεωτική και δεσμευτική, με μηχανισμούς παρακολούθησης και συνεχή εκπαίδευση των υπαλλήλων που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή εξυπηρέτησης. Αυτός είναι ο πρώτος κρίκος στην αλυσίδα προσβασιμότητας. Οι επόμενοι κρίκοι αφορούν τα μέσα συγκοινωνίας (προσβάσιμα ταξί και λεωφορεία), τους χώρους φιλοξενίας (ξενοδοχεία και άλλα καταλύματα), τους χώρους αναψυχής (εστιατόρια, καφέ κ.λπ.), χώρους πολιτισμού (σινεμά, θέατρο, αρχαιολογικοί χώροι κ.λπ.) και τις παραλίες. Η αλυσίδα αυτή θα πρέπει να επιτρέπει στους τουρίστες, ανεξάρτητα από την ηλικία ή τη φυσική τους κατάσταση, να φιλοξενηθούν, να ψυχαγωγηθούν, να κολυμπήσουν, να ταξιδέψουν χωρίς ταλαιπωρία, για μια αξέχαστη διαμονή στο νησί μας. Σύμφωνα με τα στοιχεία του European Network for Accessible Τourism, ο αριθμός των ατόμων με αναπηρίες και των συνοδών τους που δυνητικά θα μπορούσαν να ταξιδέψουν στην Κύπρο, αν προσφέρονταν οι κατάλληλες για τις ανάγκες τους υπηρεσίες, ανέρχεται στα 130 εκατομμύρια! Ένεση στην οικονομία Το οικονομικό όφελος από τον τουρισμό για τα ΑμεΑ είναι μεγάλο, και ι- διαίτερα σημαντικό σε περιόδους μειωμένης τουριστικής κίνησης. Γι αυτό άλλες χώρες παρέχουν εξειδικευμένες πληροφορίες σε επίσημες ιστοσελίδες, όπου δίνεται στον τουρίστα της κατηγορίας αυτής ένας ολοκληρωμένος χάρτης διευκολύνσεων που τον αφορούν, από τη στιγμή της άφιξής του στο αεροδρόμιο. Δυστυχώς, στη χώρα μας είναι αδύνατο να δεχθούμε τουρίστες ΑμεΑ, γιατί δεν έχουμε κάνει καμιά ουσιαστική προσπάθεια για την συμπλήρωση της αλυσίδας πρόσβασης, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολύ λίγοι χώροι που να πληρούν τις προδιαγραφές που απαιτούνται. Οι ράμπες πρόσβασης για παράδειγμα (όταν υπάρχουν) είναι συχνά ακατάλληλες λόγω μεγάλης κλίσης. Χώρους υγιεινής για ΑμεΑ σπάνια συναντάς, όπως και προσβάσιμα τουριστικά λεωφορεία στα οποία ο χρήστης τροχοκαθίσματος να εισέλθει χωρίς να υπόκειται στην ταλαιπωρία και τον εξευτελισμό της μεταφοράς του από άλλα άτομα. Επιπρόσθετα, στην Κύπρο, τα άτομα με πρόβλημα κίνησης εξακολουθούν να υφίστανται διακρίσεις εναντίον τους, ενώ σε άλλες χώρες η έννοια της αναπηρίας έχει περάσει σε ένα κοινωνικό μοντέλο, που αντιμετωπίζει τα ΑμεΑ ως άτομα με δικαίωμα στην α- νεξάρτητη διαβίωση. Θεωρείται, δηλαδή, ότι το περιβάλλον θα πρέπει να προσαρμοστεί στις ανάγκες τους και όχι το αντίστροφο, και ότι το κράτος έχει την ευθύνη να εξασφαλίσει το δικαίωμα αυτό των ΑμεΑ πολιτών του, ώστε να συμμετέχουν ισότιμα στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή του τόπου. Το πρώτο βήμα που έχουμε να κάνουμε, λοιπόν, αφορά την υιοθέτηση μιας νέας πολιτικής που να αφορά τα ΑμεΑ, η οποία θα επεκταθεί και στον τουριστικό τομέα. Ιδιαίτερα σήμερα, που η Κύπρος αντιμετωπίζει την ανταγωνιστικότητα του τουριστικού της προϊόντος και μέσα από τον φακό της οικονομικής κρίσης, το να παρουσιάσουμε τον εαυτό μας ως έναν τουριστικό προορισμό για ΑμεΑ προβάλλει ως μία λύση που και τον τόπο θα εκσυγχρονίσει στο επίπεδο της εσωτερικής δημοκρατίας και οικονομικά θα μας ευεργετήσει. Γιατί αυτά που έχει να πουλήσει αυτός ο τόπος, τον ήλιο και τη θάλασσα, είναι αναγνωρίσιμα ως αγαθά από όλους. Και μέσα σ αυτούς συγκαταλέγονται και τα ΑμεΑ, μια μεγάλη μερίδα του πληθυσμού. Το σύνθημα «ελεύθερη διακίνηση για όλους» θα μπορούσε στην προκειμένη περίπτωση να πάρει διαστάσεις πέραν της πολιτικής και να έχει πανευρωπαϊκό αντίκρισμα. H κ. Κλέλια Πετρίδου είναι αρχιτέκτονας, ειδική για θέματα προσβασιμότητας. Η διαφήμιση παροχής υπηρεσιών σε ΑμεΑ μέσα από τον Τύπο, το διαδίκτυο και τους τουριστικούς πράκτορες και οδηγούς θα είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος προσέλευσης επισκεπτών αυτής της κατηγορίας.

10 10-GNOMES_KATHI 8/30/13 7:33 PM Page l Διαβάστε στο Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Σινεμά: 5ο Φεστιβάλ Κυπρίων Σκηνοθετών «Κάτω από τ αστέρια» Kυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Δραματικές επιπτώσεις λόγω του παράνομου «αεροδρομίου» Τύμπου Toυ ΠΑΝΙΚΟΥ ΧΕΙΜΩΝΑ Η ύπαρξη και παράνομη λειτουργία του «Αεροδρομίου της Τύμπου» αναντίλεκτα επηρεάζει δραματικά την αεροπορική βιομηχανία στην Κύπρο και όχι μόνο. Η ραγδαία αυξανόμενη διακίνηση επιβατών από και προς το «Αεροδρόμιο» των κατεχομένων προκαλεί σοβαρές επιπλοκές στον τουρισμό της χώρας μας, με ευρύτερες αρνητικές προεκτάσεις στην εθνική μας οικονομία. Ταυτόχρονα όμως, πλήττει καίρια τις Κυπριακές Αερογραμμές. Ολοένα και μεγαλύτερη μάζα επιβατών από τις ελεύθερες περιοχές, περνούν στα κατεχόμενα, επιλέγοντας αεροπορικές εταιρείες που α- ναχωρούν από το παράνομο αεροδρόμιο. Παράλληλα, σημαντική μερίδα τουριστών από το εξωτερικό διακινούνται μέσω Τύμπου, προφανώς γιατί λόγω χαμηλότερων τελών α- εροδρομίων πληρώνουν φθηνότερα ναύλα! Ως αποτέλεσμα οι ΚΑ δέχονται βαρύτατο πλήγμα, γιατί ως η εταιρεία που διακινεί το μεγαλύτερο αριθμό επιβατών από και προς την Κύπρο, αποστερείται της δυνατότητας να επιλέγεται από τους επιβάτες που ταξιδεύουν από και προς το παράνομο α- εροδρόμιο με συνέπεια την απώλεια σημαντικών εσόδων. Η κατάσταση που διαμορφώνεται είναι ιδιαιτέρως ανησυχητική, καθώς χρόνο με το χρόνο αυξάνεται σημαντικά ο αριθμός των επιβατών που διακινούνται μέσω Τύμπου. Βάσει στοιχείων της Hermes Airports, το 2012 διακινήθηκαν μέσω Τύμπου 2,6 εκ. επιβάτες έναντι 5,1 εκ. που ταξίδεψαν τον ίδιο χρόνο από και προς το αεροδρόμιο Λάρνακας (ποσοστιαία διαφορά 52%). Επίσης, το πρώτο τετράμηνο του 2013 διακινήθηκαν μέσω Τύμπου 821,000 επιβάτες έναντι 790,472 κατά την α- ντίστοιχη περίοδο του 2012, καταγράφοντας αύξηση 3,9%. Την ίδια περίοδο φέτος από και προς το αεροδρόμιο Λάρνακας ταξίδεψαν 866,377 επιβάτες έναντι 1,063,173 επιβατών το αντίστοιχο τετράμηνο του 2012, σημειώνοντας μείωση 18,5%! Παράλληλα, πληθαίνουν τα κρούσματα αεροπορικών εταιρειών, οι οποίες από ευρωπαϊκούς προορισμούς μέσω Κωνσταντινούπολης καταλήγουν στο παράνομο αεροδρόμιο. Σημαντικό λόγο για να καταστεί το παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου πόλος έλξης μιας τόσο μεγάλης μερίδας επιβατών προφανώς διαδραματίζουν: 1. Τα πολύ χαμηλά τέλη αεροδρομίων που προσφέρουν δυνατότητα για φθηνότερα ναύλα. 2. Η δρομολόγηση κατόπιν συμφωνίας το 2009 πτήσεων της τουρκικών συμφερόντων αεροπορικής εταιρείας Pegasus Airlines από την Αθήνα προς Σμύρνη και Κωνσταντινούπολη, με τελικό προορισμό τα κατεχόμενα. 3. Η αποδοχή από την ΙΑΤΑ τον Ιανουάριο του 2013 της Pegasus Airlines στο Σύστημα Εκκαθάρισης Οικονομικών Συναλλαγών μεταξύ αερομεταφορέων (Βank Settlement Plan). Η εξέλιξη αυτή προσφέρει τη δυνατότητα στην Pegasus Airlines, να διαθέτει τις πτήσεις της προς πώληση σε όλους τους ταξιδιωτικούς πράκτορες στην Κύπρο. 4. Οι συμφωνίες της Turkish Airlines με διάφορες ταξιδιωτικές επιχειρήσεις που αντιπροσωπεύονται στην Κύπρο. Με αυτή της την κίνηση η Turkish Airlines χρησιμοποιεί την παρουσία τρίτων αεροπορικών εταιρειών στο Σύστημα Εκκαθαρίσης Συναλλαγών για τις αγοραπωλησίες εισιτηρίων της στην κυπριακή αγορά χωρίς η ίδια να φαίνεται στο σύστημα. Ως αποτέλεσμα μέσω ταξιδιωτικών γραφείων της Κύπρου διαθέτει προς πώληση τις πτήσεις της από το παράνομο αεροδρόμιο της Τύμπου σε όλο τον κόσμο μέσω Τουρκίας. Αναμφίβολα αιτία του κακού είναι η συνεχιζόμενη διαίρεση του νησιού μας, που καθιστά το πρόβλημα πρωτίστως πολιτικό. Ωστόσο, οι Κ.Α. υφίστανται τις δυσμενείς οικονομικές επιπτώσεις αυτής της κατάστασης, με εκτεταμένη απώλεια επιβατών και εσόδων. Σοβαρότατο πλήγμα δέχονται και τα νόμιμα αεροδρόμια της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Λάρνακα και την Πάφο, ενώ αρνητικές συνέπειες υφίσταται και ο τουρισμός της χώρας μας. Είναι καλά να γνωρίζει το επιβατικό κοινό ότι επιλέγοντας το παράνομο αεροδρόμιο, αναλαμβάνει την ίδια ώρα μεγάλο ρίσκο καθώς το περιβάλλον στο οποίο θα πραγματοποιήσει το ταξίδι του στερείται ελέγχου ασφάλειας και νομιμότητας. Ως μια παράνομη υποδομή κανένας δεν υ- ποχρεώνει τις αρχές της να συμμορφώνονται με τα διεθνή πρότυπα ασφάλειας. Υπό τις δυσμενείς συνθήκες που διαμορφώνονται είναι άκρως απαραίτητο να υπάρξει ευαισθητοποίηση και συντονισμένη κινητοποίηση όλων των πολιτικών και άλλων φορέων προκειμένου να γίνουν εύστοχα διαβήματα και ενέργειες που θα περιορίζουν τη δυναμική αυτής της παράνομα αναπτυσσόμενης υποδομής και πρακτικής στην κατεχόμενη Κύπρο. Η Ε.Ε. πρέπει επιτέλους να δει κατάματα την πραγματικότητα και να πάρει σαφή θέση, συμβάλλοντας στην προσπάθεια για περιορισμό της ενθάρρυνσης εταιρειών να δρομολογούν από αεροδρόμια της Ευρώπης πτήσεις σε ένα παράνομο και μη αναγνωρισμένο πλην της Τουρκίας «κρατίδιο». Εν κατακλείδι, κρίνεται απαραίτητο να ληφθούν και πρακτικά μέτρα από τη δική μας πλευρά με πρώτο και καλύτερο τη μείωση των τελών χρήσης των αεροδρομίων μας στη Λάρνακα και την Πάφο, γεγονός που θα δημιουργήσει προϋποθέσεις για φθηνότερα ναύλα, καθιστώντας αποτρεπτική την προτίμηση προς το παράνομο αεροδρόμιο Τύμπου. Ο κ. Πανίκος Χειμώνας είναι Μέλος του Δ.Σ. των Κυπριακών Αερογραμμών και Κυβερνήτης της Εταιρείας. Τ ην ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές έχει ανακοινωθεί η μη συμμετοχή της Βρετανίας στην επίθεση κατά του συριακού καθεστώτος. Η εξέλιξη αυτή περιπλέκει τη λήψη της τελικής απόφασης από τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ο- μπάμα. Πληροφορίες από στελέχη των α- μερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών δεικνύουν έλλειψη πειστικών στοιχείων που να πείθουν πέραν πάσης αμφιβολίας για την εμπλοκή του συριακού καθεστώτος και ειδικότερα της ηγεσίας του στην επίθεση με τα χημικά. Έχω την άποψη πως αυτό δίνει ακόμα μία ευκαιρία στην ειρήνη. Ο διεθνής παράγοντας θα πρέπει να κινηθεί και να αναζητήσει μία πολιτική συμφωνία που να προβλέπει ένα καθεστώς διεθνούς επιτήρησης του συριακού χημικού οπλοστασίου και όλων των συναφών υποδομών έρευνας, ανάπτυξης και παραγωγής τέτοιων όπλων. Παράλληλα, θα πρέπει να συμφωνηθεί η διεξαγωγή έρευνας για τη διακρίβωση της εμπλοκής ή όχι στελεχών του συριακού στρατού στην όποια επιχείρηση. Το επόμενο φυσικά βήμα θα ήταν η επανάληψη της διαδικασία της Γενεύης με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων δυνάμεων περιλαμβανόμενου και του Ιράν. Η πιθανότητα να έχουμε μία τέτοια πορεία των πραγμάτων είναι απομακρυσμένη γιατί κανένας από τους κύριους παίκτες δεν φαίνεται να το εισηγείται. Ούτως εχόντων των πραγμάτων οι πιθανότητες να οδηγηθούμε στην πολεμική επιχείρηση παραμένουν ισχυρές. Εάν αυτή τελικά συμβεί θα έχει την πλήρη πολιτική στήριξη μιας συμμαχίας των προθύμων την οποία θα αποτελέσουν γύρω στις 35 χώρες. Η έ- γκριση από την πλευρά του Συμβουλίου Ασφαλείας φαντάζει απίθανη έως αδύνατη. Ο σκληρός πυρήνας της συμμαχίας των προθύμων αποτελείται από 10 χώρες και έχει ήδη προχωρήσει σε στρατιωτικό συντονισμό με σύσκεψη που έλαβε χώρα στο Αμμάν της Ιορδανίας. Η επιχείρηση θα έχει ως πολιτικό της στόχο να αποτρέψει το καθεστώς από του να επαναλάβει τη χρήση χημικών όπλων, να ενισχύσει τη φερεγγυότητα και την αποτρεπτική ικανότητα των ΗΠΑ και των άλλων χωρών έ- ναντι του Ιράν και τέλος, να ασκήσει πιέσεις Η διπλωματία πριν και μετά τους Τόμαχοκ στο καθεστώς Άσαντ ώστε να επιδείξει πιο συμβιβαστική στάση όταν η διαδικασία της Γενεύης επαναληφθεί. Εκείνο που ξεκάθαρα έχει δηλωθεί ότι δεν αποτελεί στόχο της επιχείρησης είναι η ανατροπή του καθεστώτος. Εξάλλου, αυτή είναι α- δύνατη με τα μέσα που αναμένεται να διατεθούν και στους χρόνους που η επιχείρηση θα εξελιχθεί. Αντίθετα, έχουν κληθεί και οι αντικαθεστωτικοί να είναι έτοιμοι με τη σειρά τους να συμβάλουν στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων που θα επαναληφθεί αμέσως μετά. Για να επιτευχθούν όλα Του ΠΕΤΡΟΥ ΖΑΡΟΥΝΑ τα πιο πάνω ετοιμάστηκε ένας κατάλογος στόχων που περιλαμβάνει υποδομές παραγωγής και φύλαξης χημικών όπλων, κέντρα διοίκησης και ελέγχου καθώς και κτήρια - σύμβολα του καθεστώτος. Πλοία των ΗΠΑ (4 καταδρομικά και αριθμός υποβρυχίων) που φέρουν πυραύλους Τόμαχοκ έ- χουν αναπτυχθεί στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Η πυραυλική ισχύς τους εκτιμάται στους 200 πυραύλους. Σε αυτούς θα προστεθούν και εκείνοι που διαθέτουν οι γαλλικές ναυτικές μονάδες που θα συμμετάσχουν στην επιχείρηση. Δεν αναμένεται η συμμετοχή αεροπορικών μέσων και για αυτό δεν παρατηρείται ανάπτυξη τους σε χώρες όπως η Ελλάδα, η Τουρκία, η Ιορδανία (η οποία έχει σαφώς αρνηθεί κάτι τέτοιο) και η Κύπρος. Το πλησιέστερα ανεπτυγμένο αμερικανικό αεροπλανοφόρο το Χάρυ Τρούμαν ευρίσκεται μαζί με την ομάδα πλοίων που το υποστηρίζουν στην Ερυθρά Θάλασσα. Παρά τις διάφορες απειλές για αντίποινα που εκτοξεύονται από Συρία, Ιράν και Χεζμπολάχ είτε μέσω χαμηλόβαθμων αξιωματούχων είτε και μέσω των ΜΜΕ αυτές δεν αναμένεται να υλοποιηθούν. Φυσικά, οι γειτονικές χώρες με πρώτο το Ισραήλ και δεύτερη την Τουρκία λαμβάνουν προληπτικά μέτρα για να αντιμετωπίσουν ένα τέτοιο απίθανο ενδεχόμενο. Σε ό,τι αφορά την Κύπρο αυτή δεν αναμένεται να εμπλακεί κατά τρόπο ουσιαστικό στην όλη επιχείρηση ειδικότερα μετά και την απόφαση της βρετανικής κυβέρνησης να μην συμμετάσχει. Εκεί που μπορεί να εμπλακεί η Κύπρος είναι στην εκκένωση των ξένων υπηκόων από τη Συρία στη βάση υπάρχοντος σχεδιασμού και σε συνεννόηση και συντονισμό με όλες τις ενδιαφερόμενες χώρες. Στην βάση των πιο πάνω δεδομένων και ενδεχόμενων εξελίξεων ορθά ο υπουργός των εξωτερικών κ. Γ. Κασουλίδης έχει προχωρήσει σε διαβουλεύσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους μας και τις ΗΠΑ. Οι διαβουλεύσεις αυτές θα επιτρέψουν την έ- γκαιρη λήψη μέτρων ή ακόμα και την παραχώρηση τεχνικής βοήθειας ή και υλικών ώστε να αντιμετωπιστούν όλα τα ενδεχόμενα. Παράλληλα, οι δημόσιες τοποθετήσεις του υπουργού έγιναν σε χαμηλούς τόνους ώστε να μην υπάρξουν οι όποιες αρνητικές επιδράσεις στην τουριστική βιομηχανία ειδικά και την κλυδωνιζόμενη μας οικονομία γενικότερα. Δυστυχώς, οι αντιδράσεις από την πλευρά κάποιων πολιτικών δυνάμεων της αντιπολίτευσης υπήρξαν ανεπαρκείς επαναλαμβάνοντας απαρχαιωμένες προσεγγίσεις αντιιμπεριαλιστικού τύπου. Α- ντίστοιχα, ανεπαρκής ήταν και οι δηλώσεις που υιοθετούσαν τη λογική πως η Κυπριακή Δημοκρατία στα πλαίσια της Ε.Ε. θα έχει ρόλο ουραγού. Έχω την άποψη ότι η Κυπριακή Δημοκρατία δύναται να συμβάλει με προτάσεις και ιδέες στη διαμόρφωση της πολιτικής της Ε.Ε. στα θέματα της περιοχής όπως ορθά έκανε στις πρόσφατες συζητήσεις για την κατάσταση στην Αίγυπτο. Ούτε η λογική της τριτοκοσμικής ουδετερότητας αλλά ούτε και εκείνη του καλού παιδιού μπορεί να υπηρετήσει τα εθνικά μας συμφέροντα. Ο κ. Πέτρος Ζαρούνας είναι διεθνολόγος και πρόεδρος της επιτροπής διεθνών σχέσεων του Δημοκρατικού Κόμματος. Η Βουλή και η συνταγματική αρχή της διάκρισης των εξουσιών Μ ε αφορμή τη τελευταία συζήτηση και ψήφιση των προϋπολογισμών των τριών Δημοσίων Πανεπιστημίων της Κύπρου στη Βουλή των Αντιπροσώπων και τον τρόπο με τον οποίο χειρίστηκαν τα πράγματα οι βουλευτές μας, θα επιχειρήσουμε να προβούμε σε μια αξιολόγηση και κριτική αυτής της συμπεριφοράς σε σχέση με τον σαφή και διακριτό ρόλο και λειτουργία της Βουλής ως ξεχωριστού πολιτειακού οργάνου και την εξουσία που αυτό ασκεί: Η Αρχή της Διάκρισης των Εξουσιών είναι η Αρχή με την οποία κατανέμεται η κρατική εξουσία σε περισσότερους φορείς κι αποτελεί βασικό γνώρισμα ενός Δημοκρατικού κράτους δικαίου. Κατά την κλασική τριχοτόμηση των εξουσιών η ενιαία κρατική εξουσία διακρίνεται σε νομοθετική, εκτελεστική και δικαστική. Η Νομοθετική θέτει τους νόμους, η Εκτελεστική φροντίζει για την εφαρμογή τους, ενώ η Δικαστική εξουσία διέπει την απονομή της δικαιοσύνης. Κατά το δόγμα της διάκρισης των εξουσιών η άσκηση κάθε λειτουργίας πρέπει να αναλαμβάνεται από διαφορετική εξουσία, από διαφορετική οργάνωση και να αποφεύγεται η σύγχυση ή συγκέντρωση ή διασταύρωση των εξουσιών. Όπως ο Μοντεσκιέ υποστηρίζει στη διδασκαλία του, η διασφάλιση της πολιτικής ελευθερίας επιτυγχάνεται μόνον όταν οι τρεις εξουσίες ανατίθενται και ασκούνται από διαφορετικά όργανα. Αντίθετα, όταν συσσωρεύονται Ο διεθνής παράγοντας θα πρέπει να κινηθεί και να αναζητήσει μία πολιτική συμφωνία που να προβλέπει ένα καθεστώς διεθνούς επιτήρησης του συριακού χημικού οπλοστασίου Τα όργανα λοιπόν που ασκούν τις εξουσίες θα πρέπει να είναι ανεξάρτητα και να αποφασίζουν εντός των ορίων της αρμοδιότητάς τους και να αποφεύγονται υπερβολές που να προέρχονται από άλλα όργανα σ ένα όργανο, υπάρχει ο κίνδυνος της «τυραννίας». Τα όργανα λοιπόν που ασκούν τις εξουσίες θα πρέπει να είναι ανεξάρτητα και να αποφασίζουν εντός των ορίων της αρμοδιότητάς τους και να αποφεύγονται υπερβολές που να προέρχονται από άλλα όργανα. Δεν πρέπει να γίνεται κατάχρηση από το όργανο που έχει την εξουσία. Θα πρέπει δηλαδή να προχωρεί μέχρι εκεί όπου θα συναντήσει τα όρια της άλλης ε- ξουσίας. Έτσι, λοιπόν, «η εξουσία επιβάλλεται να συγκρατεί την εξουσία». Η εξουσία τους ενός οργάνου σταματά στο σημείο που ξεκινά η εξουσία του άλλου οργάνου. Η διάκριση των λειτουργιών ανάγεται ήδη στον Αριστοτέλη ο οποίος στα Πολιτικά του (Βιβ. IV Κεφ. XI) αναφέρει ότι σε κάθε πολίτευμα υπάρχουν τρία μόρια, το ένα είναι το βουλευόμενο, το Περί των Κοινών, το δεύτερο το Περί τας Αρχάς και το τρίτο το Δικάζον. Αν και η πατρότητα της αρχής αυτής δεν ανήκει στο Μοντεσκιέ, εντούτοις το όνομά του συνδέθηκε με αυτή, γιατί Του ΠΑΝΙΚΟΥ ΛΕΩΝΙΔΟΥ της έδωσε ιδιαίτερη έμφαση και τη διατύπωσε με μεγαλύτερη σαφήνεια και πληρότητα. Η Αρχή της Διάκρισης των Εξουσιών συναντάται στη Γαλλία στη Διακήρυξη του 1789 την οποία αργότερα υιοθέτησε το Σύνταγμά της και ακολούθως υιοθετήθηκε και από όλα σχεδόν τα συντάγματα των σύγχρονων δημοκρατικών χωρών. Είναι γεγονός ότι αυτή η Διάκριση των Εξουσιών δεν υπήρξε ποτέ απόλυτη, αφού τα κράτη κατά την άσκηση των εξουσιών τους προβλέπουν τη δυνατότητα για σκοπούς αποδοτικότερης και ταχύτερης λειτουργίας τους, να εκχωρούν εξουσίες τους σε άλλα όργανα για να θεσπίζουν νομοθεσίες (π.χ. να εκδίδονται από τη διοίκηση κανονιστικές πράξεις ή κανονισμοί αλλά πάντα με τη σύμπραξη της Βουλής ή με ε- ξουσιοδότηση του συντάγματος ή νόμου της Βουλής). Το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας καθιέρωσε την Αρχή της Διάκρισης των Εξουσιών στα άρθρα 46 και επόμενα, στο 61, 136 και 152, με αποτέλεσμα η α- νάληψη και η άσκηση καθεμιάς από τις τρεις εξουσίες να είναι προκαθορισμένη. Σε σειρά δικαστικών αποφάσεων έχει α- ποφασιστεί και νομολογηθεί ότι αποκλείεται η επέμβαση της νομοθετικής εξουσίας, κάτω από οποιονδήποτε μανδύα στην εκπλήρωση του διοικητικού έργου. Κατά τη συζήτηση, λοιπόν, των προϋπολογισμών των δημοσίων πανεπιστημίων μείναμε όλοι έκπληκτοι με τον τρόπο και τη διαδικασία που ακολούθησαν οι βουλευτές της Επιτροπής Παιδείας συμπαρασύροντας και την Ολομέλεια της Βουλής, παρεμβαίνοντας ουσιαστικά στον ρόλο και την αρμοδιότητα της εκτελεστικής εξουσίας, προσθέτοντας, αφαιρώντας και σταυρώνοντας κονδύλια, σε μια προσπάθεια «εξοικονόμησης και περισυλλογής, παραβιάζοντας έκδηλα την Αρχή της Διάκρισης των Εξουσιών. Αναμφίβολα κανείς δεν αμφισβητεί τον συνταγματικό ρόλο και την ευθύνη της Βουλής να ασκεί κοινοβουλευτικό έλεγχο στην κυβέρνηση του οποίου το περιεχόμενο βεβαίως οριοθετείται τόσο από το Σύνταγμα και τους νόμους όσο κι από τον κανονισμό της Βουλής. Άλλο όμως έλεγχος και άλλο παρέμβαση, σύγχυση και διασταύρωση ε- ξουσιών με τον οποίο παραμερίζεται και πλήττεται η βασική αυτή συνταγματική αρχή καλυπτόμενη από τον μανδύα του ε- λέγχου. Κατά τη διαδικασία αυτή θα πρέπει και η εκτελεστική εξουσία να επανεξετάσει τον δικό της ρόλο, έναν ρόλο που ενδεχομένως άφησε να ασκείται από την άλλη ε- ξουσία, τη νομοθετική, μένοντας παρατηρητής και απλός θεατής στην πρωτόγνωρη και περίεργη αυτή διαδικασία. Ελπίζουμε ότι αυτό το φαινόμενο θα καταγραφεί ως ατυχές και δεν θα αποτελέσει τον κανόνα αλλά την εξαίρεση στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Ο κ. Πανίκος Λεωνίδου είναι νομικός, αντιπρόεδρος του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου.

11 11-GNOMES KIPROS_KATHI 8/30/13 7:51 PM Page 11 Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 11 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Η αυθαιρεσία είναι δημοκρατία; Του ΑΝΤΩΝΗ ΠΟΛΥΔΩΡΟΥ Πότε είναι ο Οκτώβρης; Του ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ Εσκεμμένα την προηγούμενη βδομάδα επέλεξα να μην α- σχοληθώ εκτεταμένα με το show του τέως προέδρου στη διερευνητική επιτροπή για την Οικονομία. Ούτε σήμερα θ ασχοληθώ με το ότι η κυβέρνηση δεν επιβεβαίωσε τη συνταγματικότητα της ερευνητικής επιτροπής ή ότι η επιτροπή επέλεξε από μόνη της τους όρους εντολής της. Θα ασχοληθώ με την τοποθέτηση του τέως προέδρου η οποία επαναλήφθηκε από αριθμό στελεχών του ΑΚΕΛ, η οποία θεωρώ ότι αποτελεί (όχι η δήλωση αλλά η λογική πίσω απ αυτήν) και τη γενεσιουργό αιτία για τη γενικότερη ανικανότητα και αυθαιρεσία που χαρακτηρίζει τη χώρα: Ότι ενδεχόμενη καταδίκη πολιτικών σε αίθουσες δικαστηρίων και επιτροπών, οδηγεί σε ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής, εξέλιξη που θα προκαλέσει δεινά στη χώρα. Η λογική πίσω από τη συγκεκριμένη θέση (ανάλογες τοποθετήσεις είχαμε κατά καιρούς απ όλα τα κόμματα) είναι ότι δεν μπορεί κάθε απόφαση των εκλελεγμένων αντιπροσώπων του λαού να τελεί υπό την αίρεση της ποινικής κρίσης, διότι αυτό θα οδηγεί σε παθητικότητα και ευθυνοφοβία, καθώς και ότι οι πολιτικές αποφάσεις υπόκεινται σε πολιτική ευθύνη, με τελικό κριτή το λαό. Κάποιος μπορεί επίσης να ισχυριστεί ότι δύναται να ποινικοποιήσει την πολιτική διαφθορά και μπορεί να τύχει εκμετάλλευσης από κάθε νέα κυβέρνηση, ώστε να στοχοποιεί ή και να διαλύει την αντιπολίτευση (παράδειγμα η περίπτωση της Γιούλια Τιμοσένκο). Καταρχάς, είναι σημαντικό να καθοριστεί η έννοια ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής αλλά και πώς διαχωρίζεται η πολιτική από την ποινική ευθύνη; Η δίωξη πολιτικών θα πρέπει να γίνεται μόνο στη βάση οικονομικής απάτης ή κι όταν επιδεικνύεται από μέρους τους πολιτική ανεντιμότητα (όταν π.χ. στην άσκηση των καθηκόντων τους, πρώτιστο μέλημα δεν είναι η χώρα αλλά το προσωπικό και κομματικό συμφέρον); Είναι ποινικές ή πολιτικές οι ευθύνες ενός πολιτικού ο οποίος οδήγησε την υφήλιο σ ένα πόλεμο με χιλιάδες θύματα στη βάση ψευδών στοιχείων; Εάν οδηγηθεί στη δικαιοσύνη, αυτό θεωρείται ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής; Στη ίδια λογική, εάν αποδειχθεί ότι ο Δ. Χριστόφιας γνώριζε πέραν πάσης αμφιβολίας για τους κινδύνους στο Μαρί αλλά κράτησε τα πυρομαχικά επειδή διατηρούσε καλές σχέσεις με τον Άσαντ ή εσκεμμένα ενήργησε με τρόπο που οδηγούσε τη χώρα στη χρεοκοπία με βαρύτατες οικονομικές επιπτώσεις για τους πολίτες, ώστε να μην τρωθεί η εικόνα του κόμματος ως φιλολαϊκό, αυτές οι ευθύνες μπορεί να έχουν μόνο πολιτικό χαρακτήρα; Μπορεί η μόνη τιμωρία που επισύρει να είναι η μη επανεκλογή; Είναι κατ εμέ ξεκάθαρο ότι η ανεπάρκεια και ανευθυνότητα που επιδεικνύεται από τους φορείς άσκησης εξουσίας, φαινόμενα ε- γωκεντρισμού, διαπλοκής και α- ναξιοκρατίας, δεν είναι άσχετα με τον παρόν πολιτικό σύστημα, κύριο συστατικό του οποίου είναι η ατιμωρησία και η μη ύπαρξη ουσιαστικού ελέγχου. Ιδίως στην Κύπρο όπου οι γνωριμίες λόγο μεγέθους και η δύναμη των κομμάτων δεν επιτρέπουν την αυτονόμηση των πολιτών, ενισχύουν περαιτέρω τις πελατειακές σχέσεις και ισχυροποιούν την κομματοκρατία (επειδή οι πολιτικοί έχουν περισσότερα να κερδίσουν) πάντα σε βάρος των συμφερόντων της ίδιας της χώρας. Οπωσδήποτε το πότε και γιατί ένας πολιτικός α- ξιωματούχος θα υπόκειται σε ποινική δίωξη, πρέπει να είναι αντικείμενο ευρύτερης συζήτησης, ώστε να διασφαλίζεται ότι τα δικαστήρια δεν θα χρησιμοποιούνται για φίμωση πολιτικών αντιπάλων και δεν θα παρεμποδίζονται οι εκλελεγμένοι αξιωματούχοι από το να ασκούν αποτελεσματικά τα καθήκοντα τους. Αυτό όμως δεν μπορεί να δικαιολογεί τη δεδομένη πλέον αυθαιρεσία. Να καθιστά την εκάστοτε ηγεσία υπεράνω κάθε είδους λογοδοσίας. Από τη στιγμή που η πλημμελής άσκηση των καθηκόντων για οποιοδήποτε επαγγελματία, επιφέρει ποινικές διώξεις, θεωρώ τουλάχιστον παράδοξο η ευθύνη των φορέων ε- ξουσίας να περιορίζεται σε μια α- όριστη μορφή πολιτικής ευθύνης και να κρίνεται αποκλειστικά στη βάση της (σοφίας ή μη) της πλειοψηφίας, μέσω της μη ανανέωσης της θητείας τους. Το αίτημα εξυγίανσης του δημόσιου βίου και ε- λέγχου της εξουσίας δεν μπορεί να βαφτίζεται ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής. Είναι προϋπόθεση ώστε η χώρα να εξέλθει από τη σημερινή κατάσταση, να αποκτήσει καλύτερη ηγεσία και η κοινωνία (η οποία για χρόνια διαπαιδαγωγήθηκε στη διαπλοκή και την ανευθυνότητα) ηθική και πολιτική συνείδηση. Αν η πεποίθηση ότι ο ηγέτης θα πρέπει είναι υπόλογος για πράξεις που οδηγούν τη χώρα στην καταστροφή, θεωρείται ποινικοποίηση της πολιτικής και κίνδυνος για τη Δημοκρατία, ως τι άλλο εκτός από κατάλυση της μπορεί να χαρακτηρισθεί αυτή η αυθαιρεσία και ασυδοσία που (λόγω της ατιμωρησίας) βιώνει η χώρα τόσα χρόνια; antopoly@cytanet.com.cy ΑΡΑΔΕΣ Aπό το κούρεμα στο δούλεμα Δύο ακόμη περιπτώσεις έρχονται να καταδείξουν την προχειρότητα με την οποία η πολιτεία αντιμετωπίζει σοβαρά ζητήματα, θρυμματίζοντας τα εναπομείναντα κομμάτια εμπιστοσύνης με τα οποία η κοινωνία περιβάλλει τους θεσμούς. Η πρώτη περίπτωση δεν είναι άλλη από την ευκολία με την οποία η Βουλή παραδέχθηκε ότι υπέπεσε σε σφάλματα όταν εκχωρούσε απεριόριστες εξουσίες στο Διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας με τη νομοθεσία για την εξυγίανση των τραπεζών. Είναι καιρός οι εκπρόσωποι του λαού να αντιληφθούν ότι εκτός από νομοθέτες οφείλουν να είναι και θεματοφύλακες του Νόμου, μακριά, πάνω και έξω από τα όποια συμφέροντα. Να μην λησμονούν ότι εκλέγονται από το λαό και μόνο σ αυτόν (θα πρέπει να) είναι υπόλογοι. Ούτε τους τραπεζίτες ψηφίζουμε, ούτε τους λογιστές, ούτε τους δικηγόρους, ούτε και τους developers. Η δεύτερη περίπτωση που προκαλεί τη χείριστη ε- ντύπωση είναι η επιπολαιότητα με την οποία η κυβέρνηση χειρίστηκε το θέμα της σύστασης της Ερευνητικής Ε- πιτροπής για την οικονομία. Ειδικότερα αυτό το ζήτημα μοιάζει με μαχαιριά στην καρδιά της κοινωνίας, η οποία δικαίως υποψιάζεται ότι ούτε και αυτή τη φορά θα υπάρξει υποδειγματική τιμωρία όσων οδήγησαν τη χώρα στην καταστροφή. Οι διαδοχικές παραιτήσεις μελών της Ε- ρευνητικής Επιτροπής προτού αρχίσει τις εργασίες της, η ενδιάμεση απόφασή της με την οποία αφαιρεί από το πεδίο των ερευνών της υποθέσεις που εκκρεμούν ενώπιον δικαστηρίων (ορισμένες εκ των οποίων που είναι από τις πλέον ύποπτες πτυχές του τραπεζικού σκανδάλου) και τώρα, οι αμφιβολίες περί της νομιμότητας αυτής καθ αυτής της Επιτροπής, στα μάτια του απλού πολίτη δεν είναι τίποτε άλλο παρά η τραγική επιβεβαίωση των εύλογων υποψιών που έχει για την ανεπάρκεια του πολιτικού συστήματος και της διάβρωσης των θεσμών, στοιχεία στα οποία εν πολλοίς οφείλεται και η σημερινή τραγική κατάσταση στην οποία έχει περιέλθει η χώρα. Η εικόνα καθίσταται ακόμη πιο ζοφερή εάν αναλογιστεί κανείς ότι θέση σ αυτή τη σκηνή, που μοιάζει με θέατρο του παραλόγου, έχουν και κορυφαίοι αξιωματούχοι του κράτους, όπως ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Γενικός Εισαγγελέας. Πώς θα πρέπει να αισθάνεται ο πολίτης που βλέπει τη χώρα να παραπαίει όταν παραμονές της έκδοσης του πορίσματος για την οικονομία ακούει ότι η Επιτροπή ενδέχεται να κριθεί παράνομη; Τι να υποθέσουμε όταν ακούμε τον Γενικό Εισαγγελέα να διαψεύδει τον υπουργό Δικαιοσύνης, λέγοντας ότι ουδέποτε ζητήθηκε η γνωμάτευσή του για την Επιτροπή; Και πώς είναι δυνατόν ο Γενικός Εισαγγελέας να αφήνει αμφιβολίες για τη νομιμότητα μιας επιτροπής πέντε μήνες από τη σύστασή της, χωρίς να αισθάνεται την α- Του ΓΙAΝΝΗ ΑΝΤΩΝIΟΥ νάγκη να μιλήσει εγκαίρως με τη δικαιολογία ότι «δεν του ζητήθηκε»; Μήπως τελικά και η τελετή της 2ας Απριλίου δεν ήταν τίποτε άλλο παρά μια στημένη παράσταση με πρωταγωνιστή και κομπάρσο τον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας; Ερωτούμε γιατί εκείνη την ημέρα ο Πρόεδρος Αναστασιάδης ζήτησε από τους δικαστές να εξετάσουν «κατά αυξημένη προτεραιότητα» τα όσα του αποδόθηκαν εκείνη την περίοδο με αφορμή τη φυγάδευση κεφαλαίων από συγγενείς του και από πελάτες του δικηγορικού του γραφείου. Ούτε εκείνη τη μέρα, ούτε και αργότερα σ αυτούς τους πέντε μήνες οι έντιμοι δικαστές δεν αισθάνθηκαν την ανάγκη να μας πουν τι γίνεται με την υπόθεση. Μας έκρυβαν την έκπληξη που μας αποκάλυψαν την περασμένη Δευτέρα όταν ο κύριος Πικής πληροφόρησε τον Πρόεδρο ότι η υπόθεση δεν θα εξεταστεί διότι λέει, είναι εκτός των όρων εντολής τους. Και τι έπραξε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης; Τίποτε. Περιορίστηκε να απαντήσει ότι αισθάνεται την ανάγκη να αναφερθεί σ αυτό το ζήτημα διότι ελέχθησαν πολλά και αφέθηκαν σκιές. Αν ο κύριος Πρόεδρος αισθάνεται την ανάγκη να διαλύσει τις σκιές έχει όλα τα συνταγματικά μέσα να το κάνει, ώστε πραγματικά να είναι «ωφέλιμος παρά αρεστός», όπως του είπαν να λέει και το επαναλαμβάνει συνεχώς. Μας θυμίζει τον κ. Χριστόφια που μετά το Μαρί μας έλεγε να περιμένουμε το πόρισμα Πολυβίου αλλά όταν βγήκε το πόρισμα το πέταξε στον κάλαθο. Ούτε το επιχείρημα του Προέδρου Αναστασιάδη ότι παρέλαβε ωρολογιακή βόμβα είναι πειστικο. Ο κύριος Χριστόφιας κρίθηκε, πήγε στο σπίτι του και είναι καιρός να σταματήσει να χρησιμοποιείται σαν ο βολικός σάκος που μποξ. Όταν παραλάμβανε «καμένη γη» ο Πρόεδρος Αναστασιάδης μάς διαβεβαίωνε ότι είχε πλήρη συναίσθηση της κατάστασης και μας υποσχέθηκε γεφυροποιό δάνειο, βελτίωση του Μνημονίου, ανάπτυξη και προκοπή και πολλά άλλα, με πλέον κατηγορηματική τη διαβεβαίωση ότι δεν θα δεχθεί κούρεμα. Ξέρουμε πόσο τιτάνιο είναι το έργο που έχει και δεν θέλουμε να τον αδικήσουμε αλλά οφείλουμε να του υποδείξουμε ότι μόνος αδικεί τον εαυτό του. Να το θέσουμε κάπως απλά για να γίνει πιο ξεκάθαρο: Μια κυβέρνηση που δεν μπορεί να συστήσει μια επιτροπή, πώς στο καλό θα διαχειριστεί τα μεγάλα ζητήματα που καλείται να α- ντιμετωπίσει; Κάτι μας λέει ότι η αμέσως επόμενη μεγάλη γκάφα που θα δοκιμάσει και τη συνοχή της κυβέρνησης- θα έχει μυρωδιά γκαζιού. antoniouy@kathimerini.com.cy Σχολιάστε στο ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες τόσο τα ΗΕ όσο και τα δύο μέρη στην Κύπρο έχουν κατ αρχάς συμφωνήσει σε επανέναρξη των συνομιλιών για το Κυπριακό τον προσεχή Οκτώβρη. Στο Κυπριακό κάθε μήνας έχει σημασία και ο Ο- κτώβρης ήδη έφτασε! Τι σημαίνει επανέναρξη συνομιλιών με ορόσημο τον Οκτώβρη; Πρώτο, από τώρα ειδικοί σύμβουλοι χρειάζεται να προετοιμάσουν το έδαφος, έχοντας λάβει τη σχετική πολιτική εντολή από τον Πρόεδρο Ν. Α- ναστασιάδη και τον Τ/κ ηγέτη Ν. Έρογλου. Ο Ο- κτώβρης είναι τώρα: υπάρχει το ανοικτό θέμα του υλικού που θα χρησιμοποιηθεί ως βάση για τη διαπραγμάτευση, αυτό είναι καλύτερα να επιλυθεί τώρα, πριν από τον Οκτώβρη. Αυτό το κενό αξιοποίησε ήδη ο Ν. Έρογλου και απέστειλε επιστολή στον Πρόεδρο Αναστασιάδη γύρω από το «έγγραφο Ντάουνερ» ζητώντας διευκρινίσεις. Δεύτερο, καμιά διαπραγμάτευση δεν λειτουργεί στο κενό. Ο ΟΗΕ έχει δημιουργήσει ένα διαπραγματευτικό κεφάλαιο, αυτό μπορεί να αποτελέσει το έδαφος για διαπραγματεύσεις ώστε κάθε πλευρά να γνωρίζει πού πατά και τι θέλει να διαπραγματευτεί. Το υλικό είναι εκεί, καθώς και η δυνατότητα κάθε ηγέτη να επιδείξει διαπραγματευτική ικανότητα και να «σφραγίσει» το υλικό με νέες ιδέες που να οδηγούν σε ουσιώδη πρόοδο. Τρίτο, οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό κινούνται σε ένα ευρύτερο περιβάλλον, επηρεάζουν και επηρεάζονται από παράλληλες πολιτικές διεργασίες όπως είναι οι ευρωτουρκικές σχέσεις και διά μέσου αυτού οι ευρωκυπριακές σχέσεις. Χρειάζεται να δοθεί δύναμη στις διακοινοτικές συνομιλίες με αμοιβαία αποδεκτές κινήσεις στο ευρωτουρκικό πλαίσιο έτσι που να παρέχουν υλικό για ουσιώδη πρόοδο στο τραπέζι των συνομιλιών στη Λευκωσία. Είναι η κατάλληλη περίοδος για να α- ξιοποιηθούν «παγωμένα» ενταξιακά κεφάλαια της Τουρκίας για να υποστηριχθεί η πρόοδος στο Κυπριακό, καθώς τον προσεχή Οκτώβρη θα έχουμε διακοινοτικές συνομιλίες στην Κύπρο και αξιολόγηση της ετήσιας Έκθεσης Προόδου της Τουρκίας που ετοιμάζει η Επιτροπή. Αυτή η σύμπτωση μπορεί να είναι παραγωγική, εφόσον την αξιοποιήσουμε με σαφή στόχευση να φέρουμε την προσπάθεια για την επίλυση ένα βήμα πιο κοντά. Τέταρτο, ο χρόνος είναι πολύ σημαντική παράμετρος στις διαδικασίες επίλυσης. Έχει μεγάλη σπουδαιότητα για την ε/κ πλευρά να μη χαθούμε σε ατέρμονες εσωτερικές διαδικασίες, σε ατέλειωτες εσωτερικές ζυμώσεις, σε ισορροπίες και σχήματα που δεν θα αποδώσουν το επιθυμητό αποτέλεσμα και θα περιπλέξουν τη δυνατότητα στη λήψη α- ποφάσεων. Το Κυπριακό ήταν πάντοτε και θέμα άσκησης ηγετικής ικανότητας, αποφασιστικότητας και βαθειάς κατανόησης των συσχετισμών που διέπουν μια ιστορική συγκυρία. Επίσης, θέμα δυνατότητας για να έχουμε συγκλίσεις ανάμεσα στις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις που πραγματικά ενδιαφέρονται για την επίλυση. Πέμπτο, ποια κοινή γνώμη ετοιμάζεται να προσέξει το έργο στις προσεχείς διακοινοτικές συνομιλίες, πώς οι πολίτες συμμετέχουν στην καλύτερη κατανόηση των πραγμάτων και της προοπτικής μιας λύσης; Αν δεν μιλάμε κάθε μέρα για τη συνεχιζόμενη κατοχή, αν δεν μιλάμε κάθε μέρα για τις συνέπειες της διχοτόμησης, αν δεν μιλάμε κάθε μέρα τι σημαίνει να μείνουμε όπως είμαστε με «τείχος ως τζι πάνω», αν δεν μιλάμε κάθε μέρα για τις αξίες της ελευθερίας και της δικαιοσύνης σε όλο το έδαφος της Κύπρου, πώς θα έρθει ο Οκτώβρης πιο κοντά; Από την έκδοση της απόφασης της Ερευνητικής Επιτροπής για το Μαρί, παρατηρούμε μια σταθερή απόπειρα υπόσκαψης του θεσμού από την αριστερά, η οποία κορυφώθηκε με την πολιτική εκμετάλλευση της συμπεριφοράς του τέως Προέδρου της Δημοκρατίας ενώπιον της Επιτροπής από τους Νομικούς Συμβούλους του ΑΚΕΛ. Από τη μια, ζητούν την πλήρη διερεύνηση του Τραπεζικού Συστήματος στην κατάσταση που κατέληξε σήμερα ενώ από την άλλη αμφισβητούν την Επιτροπή που τη διερευνά, στο στάδιο αμέσως πριν από την έκδοση της απόφασης. Η απόφαση της Ερευνητικής Επιτροπής θα εκδοθεί, είτε το θέλουν είτε όχι, γιατί δεν υπάρχει νομικό μέτρο α- νακοπής της διαδικασίας. Επί της ουσίας το άρθρο 2(1)(α) του περί Ερευνητικών Επιτροπών Νόμου (ΚΕΦ.44) ορίζει κατά λέξη ότι: «Το Υπουργικό Συμβούλιο ή, αν διαφανεί ότι στα προς διερεύνηση ζητήματα εμπλέκονται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ή υπουργός ή αξιωματούχος που διορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Συντάγματος από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας ή το Υπουργικό Συμβούλιο, ο Γενικός Εισαγγελέας θα έχει εξουσία-(α) να διορίζει, με Διάταγμα, Ερευνητική Επιτροπή, που να αποτελείται από τρεις ή περισσότερους Επιτρόπους, για να εξετάζει τέτοια ζητήματα που δύνανται να αναφέρονται σε αυτήν και να αναφέρει για αυτά στο Υπουργικό Συμβούλιο ή τον Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, ανάλογα με την περίπτωση». Από την απλή ανάγνωση του άρθρου προκύπτει ότι ο Γενικός Εισαγγελέας ορίζει Ερευνητική Επιτροπή αν οι πιο H πολιτική νομιμοποίηση της παρανομίας Χριστόφια Του ΡIΚΚΟΥ ΜΑΠΠΟΥΡIΔΗ Η απόφαση της Ερευνητικής Επιτροπής θα εκδοθεί, είτε το θέλουν είτε όχι, γιατί δεν υπάρχει νομικό μέτρο ανακοπής της διαδικασίας πάνω πολιτειακοί ή ανεξάρτητοι αξιωματούχοι εμπλέκονται στα προς διερεύνηση ζητήματα. Ανατρέχοντας στους όρους εντολής θα διαπιστώσουμε ότι ο όρος xxii α- ναφέρει ότι: «Κατά πόσο οι αρμόδιοι πολιτειακοί αξιωματούχοι αποφάσισαν έγκαιρα οποιοδήποτε σχέδιο διάσωσης του τραπεζικού συστήματος, αν στο πλαίσιο αυτό έλαβαν υπόψη τις δημοσιονομικές επιπτώσεις και αν έδωσαν ή όχι ξεκάθαρα μηνύματα στις διεθνείς αγορές». Όλους όμως τους όρους καλύπτει η γενικότητα του όρου xxiv, που αναφέρει ότι: «Τα γεγονότα και τις αποφάσεις που σχετίζονται με τις αποφάσεις και τις ευθύνες οποιωνδήποτε ανεξάρτητων αξιωματούχων, κρατικών, πολιτικών ή πολιτειακών αξιωματούχων, ή υπαλλήλων στην κρατική υπηρεσία ή την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου ή τον ευρύτερο δημόσιο τομέα ή υπαλλήλων στην κρατική υπηρεσία ή την Κεντρική Τράπεζα Κύπρου ή τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και τις επιπτώσεις που είχαν οι αποφάσεις τους στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και τη δημοσιονομική κατάσταση της Δημοκρατίας». Υποκείμενα της διερεύνησης είναι όλοι οι πολιτειακοί και α- νεξάρτητοι αξιωματούχοι θεωρητικά και περιλαμβανομένου και του Γενικού Εισαγγελέα. Αν έτσι έχουν τα πράγματα, δημιουργείται νομικό βραχυκύκλωμα αφού ο Γενικός Εισαγγελέας ως εν δυνάμει υποκείμενο της έρευνας κωλύεται να διορίσει Ερευνητική Επιτροπή. Ε- πομένως η μόνη οδός που παρέμεινε ανοιχτή για το διορισμό της Επιτροπής ήταν η έκδοση απόφασης από το Υ- πουργικό Συμβούλιο κατά τη λήψη της απόφασης του οποίου δεν ψηφίζει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας με βάση το Άρθρο 46 του Συντάγματος. Τέλος, αν για χάρη συζήτησης το ΑΚΕΛ είχε δίκαιο ότι η Ερευνητική Ε- πιτροπή έπρεπε να οριστεί από τον Γενικό Εισαγγελέα τούτο αφορά μόνο τη διερεύνηση κατά του σημερινού Πρόεδρου της Δημοκρατίας και όχι ο- ποιουδήποτε άλλον. Για να προβληθεί η νομιμότητα της Ερευνητικής Επιτροπής ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστηρίου από τον τέως Πρόεδρο ή ο- ποιονδήποτε άλλον θα πρέπει αυτός να έχει άμεσο, ίδιο, ενεστώς συμφέρον όπως αναφέρεται στο Άρθρο 146(3) του Συντάγματος. Αν λοιπόν η κατ ισχυρισμόν παρανομία δεν στρέφεται κατά του προσφεύγοντος αφού αυτός έπαυσε ευστόχως να επιτελεί το λειτούργημα του Προέδρου της Δημοκρατίας, τότε πώς μπορεί να την επικαλεστεί. Η ε- πίκληση νομικίστικων προσεγγίσεων για παρεμπόδιση απόδοσης πολιτικών ευθυνών εκεί όπου υπάρχουν, συνιστά εκτροπή τόσο των πολιτικών ηθών, όσο και της συνείδησης δικαίου που διαπνέει το νόμο. Ο κ. Ρίκκος Μαππουρίδης είναι νομικός, βουλευτής ΔΗΣΥ. Πρόχειροι, πονηροί και με ροπή στο ψέμα Τις τελευταίες μέρες οι θεσμοί του κράτους κινούνται στα όρια. Η κοινή γνώμη αναμένει γρήγορες λύσεις στο τραπεζικό ζήτημα, κυρίως σε ό,τι αφορά το μέλλον της Τράπεζας Κύπρου. Αναμένει επίσης απαντήσεις για το πώς η Κύπρος, προνομιούχο νησί μέχρι πριν μερικά χρόνια, κατάντησε επαίτης κι εξαρτώμενη από ευρωπαϊκό δανεισμό. Και στα δύο μέτωπα οι θεσμοί δείχνουν να μην πιάνουν τον παλμό του κόσμου. Κάνουν ό,τι μπορούν για να πείσουν πως αδυνατούν να εκσυγχρονιστούν. Πορεύονται, νομοθετούν για τις τράπεζες και συστήνουν ερευνητικές επιτροπές πρόχειρα. Χωρίς να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη το λαϊκό αίσθημα και το αρνητικό διεθνές περιβάλλον σε ό,τι αφορά τις προθέσεις και τις επιδόσεις τους. Την Πέμπτη το βράδυ, η Βουλή, εν τη σοφία της, ενέκρινε τροποποίηση νόμου του ΔΗΣΥ και των Οικολόγων, που ψαλιδίζει ουσιαστικά τις εξουσίες του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας ως αρχή εξυγίανσης του τραπεζικού συστήματος. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο διοικητής, βάσει προηγούμενου νόμου της 22ας Μαρτίου 2013, είχε μονοκρατορία στις αποφάσεις που α- φορούσαν προβληματικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καλή ώρα όπως η Κύπρου. Και ο συγκεκριμένος διοικητής, ο κ. Πανίκος Δημητριάδης, δεν έχει πείσει ακόμα ότι μπορεί να βρει λύσεις. Η καχυποψία εναντίον του ε- ντείνεται και από τις στενές του σχέσεις με το ΑΚΕΛ, που τον διόρισε, αλλά και από το ρόλο που είχε το συγκεκριμένο κόμμα στην επιδείνωση της κυπριακής οικονομίας. Παρ όλα αυτά, η Βουλή πριν εγκρίνει τον οποιοδήποτε μνημονιακό νόμο, έπρεπε να ζητήσει από το κράτος να διαβουλευτεί με την Τρόικα. Προφανώς, Του ΛΕΥΤΕΡΗ ΑΔΕΙΛΙΝΗ οι εκπρόσωποι του λαού δεν έχουν α- ντιληφθεί ότι η κυβέρνηση της Κύπρου έχει υπογράψει δεσμευτικό κείμενο, που καθορίζει επ ακριβώς τα επόμενα βήματα στη διαδικασία νοικοκυρέματος όχι μόνο του κράτους αλλά και του τραπεζικού τομέα. Και στο μνημόνιο αναφέρεται ρητώς πως για οποιαδήποτε αλλαγή στο νομικό ή εκτελεστικό πλαίσιο του οικονομικού προγράμματος θα πρέπει να υπάρχει διαβούλευση με Tο πολιτικό σύστημα που έριξε την Κύπρο στον γκρεμό πρέπει επιτέλους να αντιληφθεί την αξία της ειλικρίνειας, της μελέτης και της διαβούλευσης πριν κάνει κινήσεις που αφορούν όλους μας την Τρόικα. Αντ αυτού, η Βουλή όχι μόνο δεν ζήτησε, μέσω της κυβέρνησης, τη γνώμη της Τρόικα, αλλά ψαλίδισε τον διοικητή εσπευσμένα για να προλάβει, να ελέγξει τα πράγματα στην Τράπεζα Κύπρου. Προφανώς, κανείς από τους πολιτικούς μας φωστήρες δεν σκέφθηκε ότι το Eurogroup ενδέχεται, κατόπιν σύστασης της Τρόικα, να μην εγκρίνει στις 13 Σεπτεμβρίου την αποδέσμευση της δεύτερης δόσης του δανείου. Ακριβώς διότι κόμματα και βουλευτές έγραψαν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους αυτούς που δίνουν τα λεφτά για να επιβιώνει το κράτος και ο Συνεργατισμός. Για τις σκοπιμότητες μιλήσαμε ήδη. Να δούμε τώρα και το άλλο μεγάλο βάσανο της πολιτικής ζωής. Την προχειρότητα με την οποία λειτουργεί το κράτος ακόμα και στο ανώτατο επίπεδο, αυτό του υπουργικού συμβουλίου. Διότι πώς αλλιώς να χαρακτηρίσει κανείς, παρά με τη λέξη πρόχειρο, το διορισμό από το υπουργικό ερευνητικής επιτροπής για την οικονομία με τρόπο που να την καθιστά παράνομη. Ουδείς στην κυβέρνηση σκέφθηκε, έψαξε, ή είδε, ότι το σύνταγμα δεν επιτρέπει στο υπουργικό να διορίζει επιτροπές αν αυτές πρόκειται να εξετάσουν μέλη του ή τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Και αυτό ακριβώς θα έπραττε η επιτροπή Πική. Κι όταν το ΑΚΕΛ, από δικές του σκοπιμότητες κι όχι από την έγνοια για άρτια λειτουργία των θεσμών, δημοσιοποίησε την προχειρότητα της κυβέρνησης, ο υπουργός Δικαιοσύνης προτίμησε να πει ψέματα ότι είχε γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα, παρά να παραδεχθεί ότι έκαναν λάθος στη διαδικασία. Η στάση του κ. Νικολάου δείχνει ότι και η νέα κυβέρνηση Αναστασιάδη ελάχιστα έμαθε από τα πολλά παθήματα της προηγούμενης, του κ. Χριστόφια. «Τι είχες Γιάννη, τι είχα πάντα...», λένε στο χωριό της μάνας μου για να περιγράψουν απροθυμία ανθρώπων, οργανισμών ή θεσμών να αλλάξουν νοοτροπία, ακόμα κι όταν η αλλαγή είναι απολύτως αναγκαία. Και δεν χρειάζεται να είναι κανείς πυρηνικός φυσικός ή φιλόσοφος, για να αντιληφθεί ότι το πολιτικό σύστημα που έριξε την Κύπρο στον γκρεμό πρέπει επιτέλους να κατανοήσει την αξία της ειλικρίνειας και της μελέτης πριν κάνει κινήσεις που αφορούν όλους μας. Και κυρίως πρέπει να σταματήσει επιτέλους να φυτρώνει εκεί που δεν το σπέρνουν, αν πραγματικά επιθυμεί να πάνε τα πράγματα μπροστά σε αυτό τον τόπο.

12 12-GNOMES_KATHI 8/30/13 11:44 PM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Kυριακή 25 Aυγούστου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Η Δύση σε πορεία στρατηγικής παρακμής Είναι ώρα να αρχίσει κανείς να ανησυχεί για τη Δύση. Μάθαμε να ζούμε μετά τον Πόλεμο σε έναν κόσμο όπου οι ΗΠΑ έπαιζαν τον ρόλο της αποφασιστικής υπερδύναμης και η Ευρώπη βρισκόταν πάντοτε στο κέντρο των αποφάσεων. Ξέραμε τους στρατηγικούς στόχους των Αμερικανών, έστω και αν διαφωνούσε ένα μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης με τη στήριξη των διαφόρων δικτατοριών και τις ψυχροπολεμικές υ- περβολές. Καταλάβαινε, όμως, κάποιος ποιο ήταν το καθαρό συμφέρον πίσω από κάθε επέμβαση και απόφαση. Τώρα τα πράγματα είναι πάρα πολύ μπερδεμένα. Η Αμερική ξόδεψε πολύτιμο κεφάλαιο όταν ο υιός Μπους έκανε το μεγάλο Η ιδέα των ad hoc επιχειρήσεων για «ανθρωπιστικούς» λόγους, που γεννήθηκε στο Κοσσυφοπέδιο, έ- χει ωθήσει την Αμερική σε ένα επικίνδυνο μονοπάτι Η τοποθέτηση της καγκελαρίου της Γερμανίας Αγκελα Μέρκελ ότι ήταν «μεγάλο λάθος» να γίνει δεκτή η Ελλάδα στη Ζώνη του Ευρώ εξυπηρετεί προφανείς προεκλογικές σκοπιμότητες. Ο λαϊκισμός είναι σύμφυτος με την πολιτική, διότι ο ηγέτης δεν απευθύνεται σε ακαδημαϊκό κοινό αμφιθεάτρου, αλλά σε μάζες ψηφοφόρων, που προσπαθεί να πείσει περί της ανωτερότητός του έναντι του όποιου αντιπάλου του. Τα ανωτέρω δεν αναιρούν την ορθότητα της εκτιμήσεως της κ. Μέρκελ, αν και αφορούν μόνον στη μισή αλήθεια. Οι αντιρρήσεις της Γερμανίας εστιάζονταν πρωτίστως στην είσοδο της Ιταλίας στη Ζώνη του Ευρώ, αλλά επειδή δεν ήταν δυνατόν να μείνει έξω από το συγκεκριμένο μείζον εγχείρημα μία ιδρυτική χώρα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, συμπεριελήφθη τελικώς και η Ελλάς στον σκληρό πυρήνα της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Αλλά αυτά αποτελούν ιστορία, όπως επίσης και το γεγονός ότι το ευρώ αυτό καθ αυτό αποτελεί μία παραδοξότητα, καθώς η απόφαση της δημιουργίας κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος ή- ταν πολιτική, μη στηριζόμενη στα οικονομικά δεδομένα των χωρών που τελικώς θα το υιοθετούσαν. Ηταν το «αντάλλαγμα» της Γερμανίας μετά την ενοποίησή της προς τη Γαλλία και φυσικά το κοινό νόμισμα διαμορφώθηκε σύμφωνα με τους ό- ρους και τις προδιαγραφές που έθεσε η Bundesbang, με βάση τις γερμανικές φοβίες της οικονομικής κρίσεως που έπληξε τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης και οδήγησε στην άνοδο του Αδόλφου Χίτλερ. Το ουσιώδες είναι πως στην λάθος να εισβάλει στο Ιράκ. Ε- χασε αξιοπιστία με τα ψέματα της CIA για τα όπλα μαζικής καταστροφής που υποτίθεται ότι είχε ο Σαντάμ και ενεπλάκη σε έναν πόλεμο χωρίς σαφή στρατηγική εξόδου. Οι ΗΠΑ δεν κέρδισαν τίποτα απολύτως στο Ι- ράκ. Οταν πάλι άρχισε η περίφημη Αραβική Ανοιξη η Ουάσιγκτον συνεθλίβη ανάμεσα σε αντιφατικούς υπολογισμούς. Από τη μία της άρεσε η ορμητική έλευση της δημοκρατίας στις μουσουλμανικές χώρες. Από την άλλη καταλάβαινε πόσο επικίνδυνη και αποσταθεροποιητική ήταν η απελευθέρωση μεγάλων μαζών πεινασμένων μουσουλμάνων που ένιωθαν για πρώτη φορά την ελευθερία της έκφρασης, αλλά και της πληροφόρησης μέσω των κοινωνικών δικτύων. Η Ουάσιγκτον κοιτούσε με ενδιαφέρον και αγωνία, χωρίς να κάνει τίποτα. Εως ότου ο κ. Σαρκοζί αποφάσισε ότι η Γαλλία έπρεπε να επέμβει, προκειμένου να ι- κανοποιηθούν τα ναπολεόντεια σύνδρομα που έκρυβε η ασταθής συμπεριφορά του. Χωρίς κανέναν στρατηγικό στόχο και δίχως σχέδιο για την επόμενη μέρα οργανώθηκε η επίθεση στη Λιβύη, που κατέληξε τελικά στην ανατροπή του καθεστώτος. Και λοιπόν; Είναι καλύτερη σήμερα η κατάσταση για τη Δύση με μια Λιβύη όπου δρουν ανεξέλεγκτα τρομοκρατικές οργανώσεις και φανατικά στοιχεία; Το χειρότερο όμως είναι ότι η Δύση δίνει την εντύπωση της ανεπαρκούς δύναμης (impotent power). Στη διεθνή πολιτική, όπως και στους ανθρώπινους καυγάδες, είναι πολύ καλύτερο να μη μιλάς και να πηγαίνεις παρακάτω παρά να απειλείς και μετά να κάνεις ότι χτυπάς τον άλλον, δίνοντας όμως την εντύπωση ότι με τίποτα δεν θέλεις να εμπλακείς και να κινδυνεύσεις. Αυτό δηλαδή που πάει να συμβεί τώρα στη Συρία, με μια ψευτοεπέμβαση η οποία θα κάνει την Αμερική να μοιάζει με ένοπλο Ερυθρό Σταυρό που τραβάει απλά το αφτί κάποιου ά- τακτου παίκτη. Η ιδέα των ad hoc επιχειρήσεων για «ανθρωπιστικούς» λόγους που γεννήθηκε στο Κοσσυφοπέδιο έχει ωθήσει την Ουάσιγκτον σε ένα επικίνδυνο μονοπάτι. Οπως έ- λεγε παλαιότερα ο Κίσινγκερ, μια υπερδύναμη πρέπει να δρα με βάση τα πραγματικά της συμφέροντα και τους στρατηγικούς της στόχους και να μην αντιδρά απλώς στις φρικιαστικές εικόνες που προβάλλουν τα δελτία ειδήσεων. Τα πισωγυρίσματα, τα ημιχτυπήματα, οι δισταγμοί δίνουν την εικόνα μας Δύσης σε στρατηγική παρακμή. Δεν ξέρω τι θα σημάνει αυτό τα αμέσως ε- πόμενα χρόνια. Σίγουρα, πάντως, δεν είναι καλός οιωνός για τη σταθερότητα του παγκόσμιου συστήματος... Η μάχη της κυριαρχίας Η κρίση αποξένωσε την όλως προσφάτως διαμορφωθείσα ελίτ από την κοινωνική της βάση Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ Του ΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ Ευρώπη, σήμερα, βρίσκεται σε εξέλιξη μία μάχη κυριαρχίας, με τη Γερμανία να διεκδικεί ηγετικό ρόλο, για τρίτη φορά στη διάρκεια ενός αιώνος. Οι Βρετανοί είχαν προβλέψει εξ αρχής τις εξελίξεις. Ο Χάρολντ Μακμίλαν είχε προειδοποιήσει ότι το σχέδιο της ευρωπαϊκής ενοποιήσεως θα οδηγούσε σε μία Ευρώπη όπου θα κυριαρχούσε η Γερμανία... Είναι σαν να τους δίνουμε στο πιάτο αυτό που προσπαθήσαμε να α- ποτρέψουμε διεξάγοντας δύο πολέμους». Επειτα από λίγες δεκαετίες, η Μάργκαρετ Θάτσερ μάταια προσπάθησε να αποτρέψει τη γερμανική ενοποίηση με το επιχείρημα ότι «για μία φορά α- κόμη η Γερμανία θα κυριαρχούσε στην Ευρώπη». Στην Ελλάδα, μετά τον Παγκόσμιο Πόλεμο και την καταστολή της κομμουνιστικής α- νταρσίας, η ελίτ της χώρας συντάχθηκε με τις αγγλοσαξονικές δυνάμεις και η στροφή προς τη Γερμανία συνετελέσθη και ολοκληρώθηκε με την ένταξη στη Ζώνη του Ευρώ επί πρωθυπουργίας του κ. Κώστα Σημίτη. Από ιδρύσεως του ελληνικού κράτους, η χώρα διοικούνταν πάντα από ελίτ, οι οποίες όμως επέτυχαν να διατηρούν ισχυρότατους δεσμούς με τις κοινωνικές δυνάμεις που τις εστήριζαν τις συντηρητικές και τις φιλελεύθερες αντιστοίχως. Αλλά η κρίση αποξένωσε την όλως προσφάτως διαμορφωθείσα ελίτ από την κοινωνική της βάση. Οι παραδοσιακοί ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ κατέφυγαν μαζικά στον ΣΥΡΙΖΑ. Η Νέα Δημοκρατία αποδεκατίζεται συστηματικά με τη συνεχή προσχώρηση της λαϊκής δεξιάς στη Χρυσή Αυγή και στους Ελεύθερους Ελληνες, για όσους δεν προσβλέπουν στη συντριβή του όλου συστήματος. Η μεγάλη πορεία της Γερμανίας να διαμορφώσει μία Ευρώπη κατά τα πρότυπά της έχει επιφέρει μοιραίο πλήγμα στο πολιτικό σύστημα της Ελλάδος. Διερωτάται κανείς εάν όσοι πανηγύριζαν την ένταξη της χώρας στο ευρώ είχαν προβλέψει αυτές τις εξελίξεις. Ο Τριακονταετής Πόλεμος και ο αραβικός ξεσηκωμός Τελευταίως, αναλυτές παρατηρούν ότι ο ξεσηκωμός των Αράβων έχει αρκετές ομοιότητες με τον Τριακονταετή Πόλεμο στην Κεντρική Ευρώπη το , ο οποίος ενέπλεξε δεκάδες εθνικές οντότητες, κρατίδια και τις δυνάμεις της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας σε μια ανηλεή σφαγή μεταξύ καθολικών και προτεσταντών. Προφανώς ο αραβικός κόσμος σήμερα δεν είναι ίδιος με την Ευρώπη του 17ου αιώνα, αλλά ο παραλληλισμός είναι χρήσιμος για δύο κύριους λόγους: πρέπει να υπολογίζουμε ότι όσα συμβαίνουν σε κάθε χώρα επηρεάζονται από τις εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή και επηρεάζουν με τη σειρά τους μια σύγκρουση με θρησκευτικές και εθνικές καταβολές καλό είναι να έχουμε στον νου ότι αυτή η διαμάχη θα κρατήσει πολύ και θα τελειώσει είτε όταν οι πρωταγωνιστές οδηγηθούν μαζί σε σημείο εξάντλησης είτε όταν η μία πλευρά επικρατήσει της άλλης. Οι διαφορές μεταξύ των δύο μεγάλων διενέξεων, όμως, είναι εξίσου σημαντικές: η ταραχή στον αραβικό κόσμο συμβαίνει μέσα στον 21ο αιώνα, όχι στον 17ο, σε άλλες γεωγραφικές και κρατικές οντότητες, με τις εξελίξεις στα όπλα, στις ε- πικοινωνίες και στις διακρατικές σχέσεις να επιταχύνουν τα πάντα όσο κυνικοί και αν έχουμε γίνει, ας μην ξεχνάμε ότι η αμεσότητα των επικοινωνιών (και της Γ ιατί μας ενοχλεί ή και μας φοβίζει η πολιτική διαφθορά, ο αμοραλισμός των επαγγελματιών της εξουσίας; Eπειδή η πολιτική διαφθορά καταξιώνει και νομιμοποιεί στις συνειδήσεις την ανεξέλεγκτη ιδιοτέλεια. Mας φοβίζει η ανεξέλεγκτη (επομένως και ατιμώρητη, άρα αχαλίνωτη) ιδιοτέλεια των διαχειριστών της ζωής μας, γιατί είναι καταλύτης διάλυσης της κοινωνικής συνοχής, μετασχηματισμού της συνύπαρξης σε ζούγκλα. «Zούγκλα» θα πει: να αφηνόμαστε οι άνθρωποι, έρμαια, στις φυσικές μας ενορμήσεις, στα ένστικτα τα ανεξέλεγκτα από τη λογική μας, τα αυτονομημένα από την ελεύθερη θέλησή μας. Λέμε «ένστικτα» ή «ενορμήσεις» τις δεδομένες στην ανθρώπινη φύση μας αναγκαιότητες που είναι οι όροι - προϋποθέσεις για να υπάρχει το φυσικό άτομο: Oρμή της αυτοσυντήρησης, ορμή της επιβολής και κυριαρχίας, ορμή της ηδονής. Aνάγκες βιολογικές, αδυσώπητες, ταυτίζονται με την εξασφάλιση επιβίωσης και διαίωνισης του είδους, βιώνονται από το κάθε άτομο της φύσης ως αδήριτες υπαρκτικές προϋποθέσεις - αναγκαιότητες. Oμως ο άνθρωπος διαφοροποιείται ως είδος στο ποσοστό που μπορεί να παίρνει υπαρκτική απόσταση από τη φύση του, να είναι, σε κάποιο ποσοστό, ελεύθερος από τις αναγκαιότητες που διέπουν την ομοείδεια, ανυπότακτος στη φυσική νομοτέλεια. Δεν μπορεί να ακυρώσει τη φύση του (ακύρωση της νομοτέλειας θα σήμαινε αναίρεση της βιολογικής ατομικότητας), μπορεί όμως να την ελέγχει με τη λογική του, την κρίση του, τη θελητική του ενέργεια - δυνατότητα. Aυτό σημαίνει ότι η ελευθερία από τη φύση, σχετική πάντοτε γι αυτό και ποικίλη (συνάρτηση της μοναδικότητας που έχει κάθε ατομική νόηση - κρίση - θέληση), είναι κατόρθωμα κερδίζεται, δεν χαρίζεται. Kαι ακριβώς το κατόρθωμα της ελευθερίας από τις αναγκαιότητες της φύσης το ονόμασαν κάποτε οι άνθρωποι «πολιτισμό» και «καλλιέργεια» (cultura). O πολιτισμός είναι το μέτρο Σε καλαμπούρι ή, έστω, σε τραγούδι του Λουκιανού Κηλαηδόνη εξελίσσεται η υπόθεση της Κεντροαριστεράς στην Ελλάδα. Η προσοχή ό- λων είναι στραμμένη στις κινήσεις προσώπων, στις συναντήσεις και στα τραπεζώματα η χαρά του παραπολιτικού ρεπορτάζ, δηλαδή. Ενα πράγμα απουσιάζει, τουλάχιστον σε επίπεδο κορυφής: οι συνισταμένες θέσεις για το μέλλον της χώρας. Ας υποθέσουμε, λοιπόν, ότι πριμαντόνες και κομπάρσοι αποφασίζουν να συμπτύξουν το μεγάλο μέτωπο της Κεντροαριστεράς. Για το πρόβλημα του Δημοσίου και την κινητικότητα τι έχουν να μας πουν; Για την απελευθέρωση της αγοράς ποια θα είναι η πρόταση; Για το ωράριο των καταστημάτων, έστω; Για τις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης, μέρος της οποίας είναι η μετανάστευση; Δεν ξέρουμε τι θα ειπωθεί στο πολιτικο-οικονομικό συμπόσιο που κάνει το ΠΑΣΟΚ στις 3-4 Σεπτεμβρίου, αλλά μέχρι στιγμής οι απαντήσεις της Κεντροαριστεράς στα προβλήματα του ενημέρωσης της παγκόσμιας κοινής γνώμης), καθώς και ο θεσμός των Ηνωμένων Εθνών μπορούν να συμβάλουν αποφασιστικά στην επίλυση προβλημάτων. Η Συρία εξελίχθηκε στην πιο επικίνδυνη εστία έντασης της Μέσης Α- νατολής επειδή όταν άρχισαν οι διαμαρτυρίες ομάδων πολιτών κανείς δεν κατάλαβε ότι η σκληρή αντίδραση του καθεστώτος θα οδηγούσε τάχιστα σε ένοπλη σύγκρουση η οποία, με τη σειρά της, οδήγησε στη ριζοσπαστικοποίηση μεγάλου τμήματος των αντικαθεστωτικών και στην εισροή εξτρεμιστών μαχητών στη χώρα. Σύντομα η μάχη μεταξύ καθεστώτος και αντιφρονούντων έγινε μάχη επιβίωσης και οι δύο πλευρές γνωρίζουν ότι η ήττα σημαίνει θάνατο, όχι συμβιβασμό. Στη Συρία, επίσης, φάνηκε ξεκάθαρα το μέτωπο της θρησκευτικής διένεξης. Ο πρόεδρος Ασαντ και κορυφαία μέλη του καθεστώτος είναι αλεβίτες και έτσι συγγενεύουν με τους σιίτες, ένα από τα δύο κύρια κλαδιά του Ισλάμ (το άλλο είναι των σουνιτών). Το Ιράν (του οποίου ο πληθυσμός δεν είναι Αραβες) είναι σύμμαχος του συριακού καθεστώτος, επηρεάζει απόλυτα τη σιιτική πλειοψηφία στο Ιράκ, ελέγχει τη μεγαλύτερη πολιτική / στρατιωτική δύναμη στον Λίβανο (τη Χεζμπολάχ) και επηρεάζει πληθυσμούς σιιτών στη Σαουδική Α- τόπου είναι οι τυπικές του πολιτικού συστήματος στο σύνολό του. Μέχρι την κρίση, η πολιτική στην Ελλάδα κινούνταν σε δύο άξονες: 1) αν υπάρχει κάποιο οικονομικό ή κοινωνικό πρόβλημα επιδότησέ το, 2) αν χρειαστεί να κάνεις μεταρρυθμίσεις, ρίξε το φταίξιμο στην Ευρώπη. Για την Κεντροαριστερά υπήρχε και μια τρίτη αφανής παράμετρος: ο φόβος του συμβιβασμού με τη λογική. Οπως το ΠΑΣΟΚ είχε ως μέτρο αριστεροσύνης κάθε ανοησία που διετύπωνε το ΚΚΕ, έτσι κι ένα μεγάλο μέρος της ΔΗΜΑΡ συναγωνίζεται σε παλαβωμάρα τον ΣΥΡΙΖΑ. Εξ ου και ο κ. Φώτης Κουβέλης διέταξε τα στελέχη της ΔΗΜΑΡ να μην εμφανίζονται στη Δημόσια Τηλεόραση. Σήμερα είναι φανερό σε όλους ότι το παλιό μοντέλο της οικονομίας χρεοκόπησε. Κι όμως, όλο το πολιτικό σύστημα δίνει μάχες οπισθοφυλακής για τη συντήρησή του. Σε πολλά ζητήματα, όπως είναι η διατήρηση άχρηστων δομών του κράτους, τα κόμματα της Κεντροαριστεράς πρωτοστατούν. Δεν εμφανίζουν κάποια νέα πρόταση, αλλά ε- Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ ραβία και σε διάφορες χώρες του Περσικού Κόλπου. Από την άλλη πλευρά δεσπόζει η Σαουδική Αραβία με τους συμμάχους της ως προστάτις των σουνιτών. Σε όλες τις χώρες της περιοχής βλέπουμε, με κάποια μορφή, πτυχές αυτής της διαμάχης. Η κατάσταση περιπλέκεται από το ενδιαφέρον των μεγάλων δυνάμεων. Για τη Ρωσία, το συριακό καθεστώς είναι ο σημαντικότερος σύμμαχός του στην περιοχή, ενώ οι ΗΠΑ εστιάζουν στα δικά τους συμφέροντα και στην ασφάλεια του Ισραήλ. Μέσα σε αυτό το εκρηκτικό μείγμα συγκρουόμενων επιρροών και συμφερόντων, οι ενδείξεις (αν όχι αποδείξεις) ότι το συριακό καθεστώς χρησιμοποίησε χημικά όπλα εναντίον του πληθυσμού του, ανάγκασε τις ΗΠΑ να ε- μπλακούν στη Συρία ώστε να τηρήσουν τη δέσμευσή τους ότι θα τιμωρούσαν ό- ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ Tο μεδούλι της «κρίσης» Tου ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ Η περιοχή θα ησυχάσει μόνο αφού η Σαουδική Αραβία και το Ιράν αναμετρηθούν απευθείας ή όταν καταλάβουν ότι θα ήταν καλύτερο να συνεννοηθούν πριν χαθεί ο έλεγχος (ο δείκτης) της κατά κεφαλήν καλλιέργειας, της κατακτημένης ελευθερίας από τη δουλεία στο ένστικτο. Ποικίλλουν οι πολιτισμοί, γιατί ποικίλλει η χαλιναγώγηση των ενστικτωδών αναγκαιοτήτων, είναι αδιάκοπο, ισόβιο άθλημα ο πολιτισμός, ποτέ οριστική, παγιωμένη εξασφάλιση. Mιλάμε οι άνθρωποι για «ζούγκλα», για «πρωτογονισμό», για «βαρβαρότητα», όχι μόνο όταν το «κοινόν άθλημα» του πολιτισμού ατονεί ή και «αποσβέννυται προς καιρόν» (διολισθαίνει λ.χ. η συλλογικότητα από την πολυ-υμνημένη «Aθηναίων Πολιτεία», απευθείας, στη θηριωδία του «Πελοποννησιακού Πολέμου»), όχι μόνο τότε. Mιλάμε για «ζούγκλα», κυρίως, όταν η κτηνώδης ιδιοτέλεια, ο αμοραλισμός, ο εγωκεντρισμός, θεωρούνται αυτονόητα δεδομένα, νομιμοποιούνται και, κυρίως, θεσμοποιούνται άμεσα ή έμμεσα από την εξουσία. Γι αυτό και ταυτίζουμε την πολιτική διαφθορά με τον παλιμβαρβαρισμό. Διότι ο αμοραλισμός των διαχειριστών της εξουσίας καταργεί (εξαλείφει από τις συνειδήσεις) τα κριτήρια διαφοροποίησης της κοινωνίας από τη ζούγκλα, της ανιδιοτέλειας από την αντικοινωνική συμπεριφορά, της σχέσης από τη χρήση της ηδονοθηρίας από τον έρωτα. H πολιτική διαφθορά δεν συνιστά απλώς παραβίαση επαγγελματικής δεοντολογίας, είναι, κυριολεκτικά, κοινωνικό έγκλημα: βλάπτει, παραδειγματικά και ανήκεστα, την ανθρωπιά του ανθρώπου ποδηγετεί τον άνθρωπο να γίνει ανάπηρος, ανίκανος να υποψιαστεί την υπαρκτική ε- μπειρία της αυθυπέρβασης και αυτοπροσφοράς, του αληθινού έρωτα στη ζωή του. Tο σημερινό πρόβλημά μας δεν είναι ηθικό, δεοντολογικό, δεν λύνεται με την αποπομπή και τον κολασμό των διεφθαρμένων πολιτικών. Kάτι έχει αλλάξει ριζικά σε μας τους ελληνώνυμους του βαλκανικού νότου. Mιλάμε ακόμα ελληνικά, αλλά δεν καταλαβαίνουμε πια τι λέμε, οι λέξεις παραμένουν ελληνικές, χωρίς να παραπέμπουν στον «τρόπο» των Eλλήνων: «Πολιτισμός» για μας δεν είναι πια το προϊόν της «πόλεως», της μετοχής στο «πολιτικόν άθλημα» κοινωνίας της ζωής, άθλημα ελευθερίας από τις ενστικτώδεις αναγκαιότητες της ιδιοτέλειας. Πολιτισμός για μας είναι: συνεχώς περισσότερα και πιο προηγμένα «κομφόρ» ατομοκεντρικού ηδονισμού, υψηλοί δείχτες καταναλωτικής ευχέρειας, τουριστική εκμετάλλευση μιας ιστορικής παρακαταθήκης που ντροπιαστικά αγνοούμε. Πουλάμε τη γη μας και την ψυχή μας, όσο όσο, για να μη χάσουμε την πρόσβαση στην καταναλωτική αδηφαγία. Kάποτε ο Eλληνισμός ήταν ο μοναδικός (ενεργός) ιστορικός αντίλογος στον ατομοκεντρισμό της μετα-ρωμαϊκής, «βαρβαρικής» Δύσης. Δεν ήταν ι- δεολογικές οι διαφορές, ήταν ασύμπτωτοι οι «τρόποι»: Oταν οι Eλληνες έλεγαν «κοινωνία» σήμαιναν κάτι άλλο από το προϊόν μιας «εταιρικής σύμβασης» (contrat social) η λογική της συνύπαρξης δεν ήταν ωφελιμιστική - χρησιμοθηρική, ήταν η λογική του κοινού «πολιτικού αθλήματος» για την πραγμάτωση του «κατ αλήθειαν» βίου (με την «αλήθεια» να παραπέμπει σε κατόρθωμα «τρόπου», όχι σε ιδεολογική ντιρεχτίβα). Aδύνατο για τον δυτικό άνθρωπο (δηλαδή για όλους μας σήμερα) να γνωρίσει εμπειρικά τι σήμαινε για τους Eλληνες «τρόπος», αφού ο «τρόπος» έχει τη σημαντική των ορίων του, αλλά δεν υποτάσσεται σε καταστατική «σύμβαση» αξιωματικού προκαθορισμού του. Τα φτιαξε ο Φώτης με τον Χάρη... Του ΠΑΣΧΟΥ ΜΑΝΔΡΑΒΕΛΗ Το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ εμφανίζουν τις γεροντικές ασθένειες του πολιτικού συστήματος AP ποιον θα παραβίαζε αυτήν την «κόκκινη γραμμή». Μια στρατιωτική επέμβαση των ΗΠΑ ίσως επηρεάσει τις άμεσες εξελίξεις στον πόλεμο του συριακού καθεστώτος με τους αντιπάλους του, αλλά δεν θα καθορίσει το αποτέλεσμα της ευρύτερης διαμάχης που διεξάγεται με τον δικό της ρυθμό και με τα δικά της μεγέθη. Φαίνεται ότι η περιοχή θα ησυχάσει μόνο αφού η Σαουδική Αραβία και το Ιράν αναμετρηθούν απευθείας ή όταν καταλάβουν ότι θα ήταν καλύτερο να συνεννοηθούν πριν χαθεί ο έλεγχος. Η ανθρώπινη πείρα, αυτή που αποκομίζουμε από απίστευτες τραγωδίες όπως ήταν ο Τριακονταετής Πόλεμος, δείχνει ότι στο τέλος θα γίνουν διαπραγματεύσεις για την ειρήνη. Αν οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Σαουδική Αραβία και το Ιράν πράγματι ενδιαφέρονταν για τους λαούς της Μέσης Ανατολής, θα συμφωνούσαν ότι σήμερα ακόμη υπάρχει μια αμυδρή ελπίδα να ωθήσουν τους «εκπροσώπους» της στον συριακό εμφύλιο προς μια ειρηνευτική διαδικασία. Οσο δεν υπάρχει αυτή η συνεννόηση, είναι φανερό ότι όλοι οι πρωταγωνιστές (ή τουλάχιστον οι περισσότεροι) ενδιαφέρονται πρωτίστως να επιδείξουν τη δική τους ισχύ, με μοιραίο αποτέλεσμα για τη σταθερότητα της περιοχής και για την τύχη των λαών της. Tο άθλημα σχέσεων κοινωνίας έχει ρίσκο, διακινδύνευση, γιατί είναι άσκηση ελευθερίας, επομένως προϋποθέτει (αυτονόητα) το ενδεχόμενο της αποτυχίας, της «αμαρτίας». Aμαρτία για τους Eλληνες σήμαινε «αστοχία» «εκ μεταφοράς των τοξευόντων»: Στοχεύω και δεν πετυχαίνω τον στόχο επομένως ξαναπροσπαθώ, συνεχίζω το άθλημα, αν ο στόχος είναι ποθητός. Για τον βαρβαρικό ατομοκεντρισμό (που οι καταβολές του είναι θρησκευτικές, αυγουστίνειες) η αμαρτία είναι παράβαση νόμου, αθέτηση σύμβασης, επομένως ενοχική μειονεξία, πίκρα πληγωμένου ναρκισσισμού. Oι σημερινοί Eλληνώνυμοι έχουμε χάσει τον ελληνικό «τρόπο», γι αυτό και δεν μπορεί ούτε η εξωφρενικά πληθωρική μας πολυνομία να τιθασσεύσει τον εκβαρβαρισμό μας τουλάχιστον να δαμάσει τον αμοραλισμό και τη διαφθορά των αρχόντων μας. Για τέσσερις αιώνες, με την Tουρκοκρατία, πάψαμε να είμαστε ο πολιτισμικός αντίλογος της Δύσης, βγήκαμε από το ιστορικό προσκήνιο. Σώθηκε ο «τρόπος» των Eλλήνων στη λαϊκή «πράξη», στην από γενιά σε γενιά ζωντανή συνέχεια των εμπειρικών θησαυρισμάτων. Oμως την απελευθέρωση την «καπέλωσε», προγραμματισμένη και θεσμική, η άρνηση και του ένσαρκου στο λαϊκό ήθος «τρόπου»: το μεταπρατικό, παγιδευμένο στον ξιπασμένο μιμητισμό «εθνικό κράτος», ατελέσφορος πιθηκισμός του α- ντίπαλου μοντέλου. Eτσι φτάσαμε στη σημερινή, ιστορικά προδιαγεγραμμένη τριτοκοσμική μας κατάντια. Oύτε Eλληνες με ενεργό ταυτότητα ούτε Eυρωπαίοι με στοιχειώδη σεβασμό των συμβάσεων, αλλά ένα μπάσταρδο είδος εκβαρβαρισμένης πλεμπάγιας, δίχως καν τον συγκρατημό της ευπρέπειας: Nα βωμολοχούν δημόσια ο πρόεδρος της Bουλής και ο πρωθυπουργός με λεξιλόγιο του υπόκοσμου, χωρίς την παραμικρή συνέπεια. Kαι ο πρωτοστάτης του «ιερού», ο αρχιεπίσκοπος, να προσπαθεί να αποδείξει το «χρήσιμον» της ιερότητας οργανώνοντας σισσίτια. Σπαρακτικής κακοφωνίας ρέκβιεμ για τον ελληνικό «τρόπο». πιμένουν σε παλιές πολιτικές. Συναγωνίζονται σε συντηρητισμό τον ΣΥΡΙΖΑ προτείνοντας βραχυπρόθεσμα μέτρα, με αμφίβολα εκλογικά οφέλη, αντί βιώσιμων λύσεων. Για παράδειγμα, η συνισταμένη της πολιτικής της Κεντροαριστεράς για την απασχόληση είναι η light εκδοχή της πρότασης του ΣΥΡΙΖΑ για προσλήψεις στο Δημόσιο, δηλαδή η πρόταση του ΠΑΣΟΚ για ε- παναφορά των Stage στο Δημόσιο. Ω- ραία! Θα προσληφθούν για οκτώ μήνες. Μετά; Πού θα χρησιμοποιήσουν τη φοβερή «εργασιακή εμπειρία» που θα αποκτήσουν στα κοινωνικά προγράμματα των δήμων; Σπίτι τους; Μην παρεξηγηθούμε: πρέπει να υ- πάρξουν μέτρα ανακούφισης των α- νέργων, αλλά αυτά δεν μπορούν να παρουσιάζονται ως λύση για την ανεργία. Αυτή καταπολεμείται με μέτρα που ευνοούν την ανάπτυξη, δηλαδή με την απελευθέρωση σε κάθε επίπεδο της οικονομίας. Στο τελευταίο, η δέσμια των προκαταλήψεών της Κεντροαριστερά είναι κατά κανόνα εχθρική. Δυστυχώς, το ΠΑΣΟΚ και η ΔΗΜΑΡ εμφανίζουν τις γεροντικές ασθένειες του πολιτικού συστήματος. Προτάσσουν τον τακτικισμό αντί την ουσία εδώ τον τόνο δίνει ο κ. Ευάγγελος Βενιζέλος. Συντηρούν τα παλιά κόμπλεξ της Αριστεράς εδώ τον τόνο δίνει ο κ. Κουβέλης. Αποφεύγουν να πουν τα πράγματα με το όνομά τους εδώ ανταγωνίζονται επαξίως και οι δύο. Εν τω μεταξύ, η κρίση βαθαίνει όχι μόνο στην πολιτική, αλλά και στον τόπο. Στο τέλος, κι ενώ η Κεντροαριστερά θα τραγουδά Κηλαηδόνη («τα φτιαξε η Μάρη με τον Αρη και τον Χάρη // Που τα είχε με τη Ρένα και μετά με τη Νανά») οι πολίτες θα παραφράζουν Διονύση Σαββόπουλο: «Αφού δεν έχουν νέα χρήσιμα να πουν, καλύτερα να μη μας πουν κανένα»...

13 13-ELLADA_KATHI 8/30/13 11:30 PM Page 13 Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 13 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ ΦΑΛΗΡΕΥΣ / Tου ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ Η τέχνη του χρονοτριβείν ή ο ελληνικός τρόπος Τόσους αιώνες σε τούτο τον τόπο έχουμε βρει πια τον δικό μας τρόπο να χειριζόμαστε κάποιες ανεπιθύμητες καταστάσεις. Στάδιο πρώτο. Κάνουμε ότι δεν α- κούμε. Είναι εύκολο, είναι ανώδυνο και μας δίνει το πλεονέκτημα της εκμετάλλευσης της καλής πρόθεσης του συνομιλητή, καθώς στο πλαίσιο μιας συζήτησης η οποία γίνεται με καλή πίστη και σοβαρή διάθεση, κανείς δεν σε παρεξηγεί αν, πράγματι, προς στιγμήν δεν άκουσες κάτι που σου είπαν, είναι ανθρώπινο. Προσοχή, όμως: η χρήση του τεχνάσματος επιτρέπεται μόνο μία φορά. Στάδιο δεύτερο. Με τη δεύτερη φορά που μας το λένε, έχουμε ακούσει τώρα όμως κάνουμε ότι δεν έχουμε καταλάβει. «Τι λες ακριβώς; Δεν σε καταλαβαίνω». Εντάξει, είναι λίγο παιδαριώδες ως τακτικός ελιγμός και, οπωσδήποτε, δεν περιποιεί ι- διαίτερη τιμή σε εκείνον που τον χρησιμοποιεί. Αλλά μας δίνει χρόνο και αυτό είναι το σημαντικότερο, διότι εμείς έχουμε εξαρχής πλήρη επίγνωση της αξίας του χρόνου στο παιγνίδι. Σπουδαίος ποιητής και σεμνός άνθρωπος, φίλος της Ελλάδος την οποία επισκεπτόταν συχνά, ο Ιρλανδός Σέιμους Χίνι (Βραβείο Νομπέλ 1995) πέθανε την περασμένη Παρασκευή σε ηλικία 74 ετών. Το γέλιο της φωτογραφίας ήταν η αντίδρασή του όταν, τον Μάρτιο του 1996, στη διάρκεια της τελετής απονομής των διασήμων του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων της Γαλλικής Δημοκρατίας, του έπεσε το μετάλλιο στο πάτωμα. Στάδιο τρίτο. Ακούσαμε, καταλάβαμε, τώρα πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τις έννοιες και να συμφωνήσουμε μεταξύ μας τους όρους που θα χρησιμοποιηθούν στη συζήτηση. Τι διάολο απόγονοι του Σωκράτη είμαστε; Με την επιδεξιότητα που μας χαρακτηρίζει στην παπαρολογία, ξεκινούμε, λοιπόν, να συζητούμε αν, λ.χ., η α- ξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας σημαίνει αποκρατικοποίηση, ιδιωτικοποίηση, εκμετάλλευση, παραχώρηση, εκχώρηση, πώληση, ξεπούλημα, εκποίηση ή δεν ξέρω και εγώ τι άλλο. Για κάποιους ξενέρωτους του Βορρά, που τους ε- κτιμάμε μόνο για τα ωραία αυτοκίνητα που παράγει η βιομηχανία τους, η παράταση του σταδίου αυτού δεν θα ήταν καθόλου εύκολη υπόθεση. Για εμάς, είναι παιγνιδάκι. Οπως διδασκόμεθα παιδιόθεν στον μέγιστο εκπαιδευτικό θεσμό του τόπου, το καφενείο, η τέχνη της συζήτησης είναι να μην τελειώνει ποτέ και να μην καταλήγει πουθενά. Στάδιο τέταρτο, παρεμφερές με το τρίτο, αλλά σαφώς διακριτό. Αφού έχουμε συμφωνήσει, πάνω-κάτω, πώς θα το πούμε το πράγμα, ξεκινά η άλλη συζήτηση για τον σχεδιασμό. Δηλαδή, αφού καταλήξαμε στο «τι» υποτίθεται ότι θέλουμε να κάνουμε, τώρα πρέπει να καταλήξουμε και στο «πώς». Θα πείτε, βέβαια, ότι συνήθως τα προβλήματα τα οποία καλούμεθα να λύσουμε δεν είμαστε οι πρώτοι που τα έχουν αντιμετωπίσει. Τα συνάντησαν και άλλοι πριν από εμάς, έπαθαν, έμαθαν και η τεχνογνωσία υπάρχει και είναι στη διάθεση. Σύμφωνοι! Αλλά εμείς, αεί παίδες και φιλέρευνα πνεύματα, πρέπει να την ανακαλύψουμε από την αρχή. Να στερηθούμε τη χαρά της ανακάλυψης, το ταξίδι της γνώσης, το νόημα της ζωής; Δώσ του, λοιπόν, ξανά συζητήσεις επί συζητήσεων. Στο μεταξύ, ο χρόνος κυλά κι εμείς με περισσή επιστημοσύνη κάνουμε το τίποτα να φαντάζει με κάτι στα μάτια εκείνων που μας παρακολουθούν. Στάδιο πέμπτο. Κάποτε η υπομονή REUTERS των άλλων εξαντλείται, μας στριμώχνουν στη γωνία. Τα ψέματα τελείωσαν και πρέπει πια να μιλήσουμε με πράξεις. Πώς ξεφεύγουμε; Εδώ ακριβώς είναι ο ευφυέστερος ελιγμός του ελληνικού τρόπου! Διότι καταφεύγουμε στους κανόνες του παιγνιδιού και ζητούμε να πάμε πάλι από την αρχή της διαδικασίας. Με άλλα λόγια, εκλογές. Εμείς ανακαλύψαμε τη δημοκρατία, εμείς ξέρουμε τους κανόνες της καλύτερα από όλους (τους έχουμε στο DNA μας...), σιγά μη μας τους μάθουν εκείνοι που, κατά το λεγόμενο, «έτρωγαν βελανίδια όταν εμείς χτίζαμε Παρθενώνες»! (Αξίζει να προσεχθεί εδώ, διότι είναι ενδεικτικό της ι- δέας που τρέφουμε για τον εαυτό μας, ότι δεν μας αρκεί ποτέ ένας μόνον Παρθενώνας. Τους θέλουμε μπόλικους, να υπάρχουν, βρε παιδάκι μου...) «Though this be madness, yet there is method in t», που λέει και ο Πολώνιος καθώς παρακολουθεί τις παλαβομάρες του Αμλέτου. Θέλω να πω ότι αυτοί που παρακολουθούν την πρόοδό μας διαγιγνώσκουν μια μέθοδο, μια σκοπιμότητα στον τρόπο με τον οποίο χειριζόμαστε τόσο καιρό τις αποκρατικοποιήσεις. Μη μας εκπλήσσει, λοιπόν, αν αρχίζει να γίνεται λόγος έστω θεωρητικά, επί του παρόντος για έναν οργανισμό που θα τις αναλάβει και θα έχει βάση στο εξωτερικό. Ψυχραιμία, παιδιά! Μην ξεχνάτε ότι βρισκόμαστε ακόμη στο πρώτο στάδιο του ελληνικού τρόπου: παριστάνουμε ότι δεν α- κούμε. Πώς είπατε; Του προοδευτικού πόλου Διαβάζω ότι ο μπαρμπα-φώτης Κουβέλης προτείνει «τη δημιουργία διευρυμένου προοδευτικού πόλου» με πυρήνα τη Δημοκρατική Αριστερά. Κρίνοντας όμως από το γεγονός ότι προσπαθεί να δελεάσει προς τον πόλο του τον Χάρη τον Καστανίδη, διερωτώμαι μήπως ο όρος με τον οποίον αναφέρεται στο εγχείρημα είναι ατυχής, καθώς ωθεί αναπόφευκτα σε ανοίκειους συνειρμούς... Quiz Ποιος υφυπουργός, επικαλούμενος το γράμμα του νόμου (τον ο- ποίο, μάλιστα, έχει πάντα πρόχειρο σε φωτοτυπία, για να τον επικδεικνύει...), επιμένει να ταξιδεύει πρώτη θέση; Προτιμά, δε, τη Lufthansa και πτήσεις ει δυνατόν με stopover, για να μαζεύει μίλια. Είναι ο ίδιος που κάποτε επέλεγε να ταξιδεύει στην τουριστική, για να γνωρίζει κορίτσια. (Είναι και ομορφόπαιδο, εδώ που τα λέμε...) Μία ταπεινή πρόταση Μου επεσημάνθη από φίλο η σοβαρή παράλειψη από τη στήλη της Νησίδα Το είπε πρώτα ο πρωθυπουργός προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας: «Η Ελλάδα είναι νησίδα σταθερότητας, καθώς η γύρω περιοχή φλέγεται». Το επανέλαβε και ο Ακης Γεροντόπουλος, προσθέτοντας και την Κύπρο, για τους γνωστούς εθνικούς λόγους και εφαρμόζοντας διασταλτικά τον λεγόμενο κανόνα της Eurovision, που επιβάλλει στην Ελλάδα να δίνει τους δώδεκα (12) βαθμούς στην Κύπρο. Είναι αλήθεια ότι είμαστε μια «νησίδα σταθερότητας». Αλλά το βλέπουν μόνοι τους οι Ευρωπαίοι, δεν χρειάζεται εμείς να το πολυλέμε. Γιατί, αν συγκρίνουμε τόσο ανοικτά τη χώρα μας με εκείνες του μουσουλμανικού κόσμου, φλερτάρουμε με τον κίνδυνο να πάρουν χαμπάρι πόσο ελάχιστα απέχουμε πολιτισμικά από τους Αραβες... περασμένης Παρασκευής και σπεύδω να καλύψω το κενό. Λαμβανομένων υπ όψιν ότι, πρώτον, οι οργανωτές της πανηγυρικής διημερίδας του ΠΑΣΟΚ για την «3η Σεπτέμβρη» εγείρουν αξιώσεις «επιστημονικού» χαρακτήρα για την εκδήλωση και, δεύτερον, ότι αντικείμενο έρευνας θα είναι η σχέση του κινήματος με την περιλάλητη «ελληνική πραγματικότητα», δεν θα ήταν σωστό (από επιστημονικής σκοπιάς, πάντα) να μετάσχει, μέσω Skype ενδεχομένως, και ο Ακης ο Τσοχατζόπουλος από τον Κορυδαλλό; Στο κάτω κάτω, παρά μία ψήφο πρωθυπουργός θα ήταν διετέλεσε, δε, και αναπληρωτής πρωθυπουργός της χώρας, όπως μας υπενθύμισε η «μαχητής (sic) του φωτός» στην απολογία της. Ελπίζω η πρότασή μου να εξετασθεί ευμενώς και το ελπίζω βασίμως, καθώς γνωρίζω ότι την ευθύνη του προγράμματος έχει ο Κώστας ο Σκανδαλίδης... Το Νο1 σε πωλήσεις lifestyle περιοδικό στην Κύπρο ΤΕΥΧΟΣ ΔΙΑΚΟΠΩΝ UNIQUE SUMMER GIFT! Απίθανη πρακτική τσάντα/πετσέτα παραλίας σε 3 μοναδικά χρώματα ΤΙΜΗ 7.90 kassimatis@kathimerini.gr Στα περίπτερα και στο itunes AppStore - must magazine LIKE FOLLOW WATCH

14 14-ELLADA.QXP_KATHI 8/31/13 12:12 AM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Kυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ «Οχι σε νέα μέτρα», το μήνυμα Σαμαρά Τα πολιτικά επιχειρήματα της κυβέρνησης απέναντι σε Βερολίνο και Βρυξέλλες και το σενάριο των τριπλών εκλογών τον Μάιο Του Κ. Π. ΠΑΠΑΔΙΟΧΟΥ Κατηγορηματικό «όχι» στο ενδεχόμενο νέων μέτρων είναι το μήνυμα του πρωθυπουργού Αντ. Σαμαρά ενόψει της έλευσης της τρόικας στα τέλη του μηνός, ενώ στο βάθος υπάρχει ως ένα από τα εναλλακτικά σενάρια η διεξαγωγή τριπλών εκλογών, δηλαδή εθνικών, ευρωεκλογών και δημοτικών, τον προσεχή Μάιο. Ο κ. Σαμαράς θα επικαλεστεί σειρά πολιτικών επιχειρημάτων, σε ανώτατο επίπεδο σε Βερολίνο και Βρυξέλλες, ώστε να καταδείξει ότι δεν είναι δυνατή η συζήτηση και πολύ περισσότερο η συμφωνία με την τρόικα για νέα δημοσιονομικά μέτρα την περίοδο , καθώς σε μία τέτοια περίπτωση η κυβέρνηση συνεργασίας θα κινδυνεύσει με απώλεια της δεδηλωμένης και η χώρα θα οδηγηθεί άμεσα σε πρόωρες εκλογές. Μάλιστα, ο πρωθυπουργός, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει καταστήσει σαφές στον κ. Στουρνάρα πως κατά την επερχόμενη διαπραγμάτευση, το θέμα των μέτρων θα πρέπει να μείνει εκτός «ατζέντας», παρότι ο υπουργός Οικονομικών διατηρεί επιφυλάξεις σχετικά με το κατά πόσον ο συγκεκριμένος στόχος είναι ρεαλιστικός ενόψει της διαμόρφωσης του νέου Μεσοπρόθεσμου. Η επιμονή του Μεγάρου Μαξίμου στην ανάγκη αποτροπής των νέων μέτρων σχετίζεται και με το γεγονός ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο η χώρα να οδηγηθεί σε τριπλές κάλπες τον προσεχή Μάιο. Συγκεκριμένα, ως σενάριο διακινείται το εξής: Με δεδομένο ότι η Αθήνα θα έχει επιτύχει πρωτογενές πλεόνασμα έως το τέλος του χρόνου, τους πρώτους μήνες του 2014 θα επιχειρήσει έξοδο στις αγορές προκειμένου να συγκεντρώσει ένα ποσό περί τα 3 με 4 δισ. ευρώ. Εάν ο στόχος αυτός επιτευχθεί, σε συνδυασμό με τα ποσά που θα έχουν παραμείνει αναξιοποίητα από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και τη μεγαλύτερη συμμετοχή της Ε.Ε. στα προγράμματα του ΕΣΠΑ, η Ελλάδα θα είναι σε θέση να καλύψει το χρηματοδοτικό κενό για τη διετία χωρίς πρόσθετη βοήθεια από την Ε.Ε. Ετσι, ο κ. Σαμαράς θα μπορέσει να προσέλθει στις κάλπες με το σύνθημα Δεν αποκλείεται να απο - τυπωθεί και στην προγραμ - ματική συμφωνία που επεξεργάζονται Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, ώστε να προκα - ταλάβουν την τρόικα «όχι νέο Μνημόνιο, όχι νέα μέτρα», ε- ξέλιξη που θα του δώσει συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς, επιπροσθέτως, θα μπορεί να ε- πικαλεστεί την έξοδο στις αγορές, αλλά και την αναμενόμενη στροφή της ελληνικής οικονομίας σε έστω ασθενή ανάκαμψη έπειτα από έξι συνεχόμενα χρόνια ύφεσης. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες, το Μέγαρο Μαξίμου για επικοινωνιακούς λόγους άφησε τον ΣΥΡΙΖΑ τις τελευταίες ημέρες να κάνει σημαία του ότι «έρχονται το νέο Μνημόνιο και τα νέα μέτρα», ώστε όταν το συγκεκριμένο ενδεχόμενο διαψευστεί στην πράξη, να περάσει στην αντεπίθεση. Σημειώνεται ότι την πιθανότητα των τριπλών εκλογών τον Μάιο δεν αποκλείει ούτε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευ. Βενιζέλος, παρότι για μια σειρά από λόγους επιθυμεί η παρούσα κυβέρνηση να είναι μακράς πνοής. Σύμφωνα, πάντως, με συνομιλητές του κ. Βενιζέλου, σαφής εικόνα για το αν ο κ. Σαμαράς έχει «στο βάθος του μυαλού του» τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών θα υπάρχει περί τα τέλη του χρόνου. Οπως αναφέρουν, αν ο πρωθυπουργός, σε συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ, δρομολογήσει την τροποποίηση του υφιστάμενου εκλογικού νόμου επί το αναλογικότερον, σημαίνει ότι έχει επιλέξει την εξάντληση της τετραετίας. Εάν, αντιθέτως, ο σχεδιασμός για αλλαγές παραμείνει στο «συρτάρι», το πιθανότερο είναι η χώρα να οδηγηθεί σε ε- θνικές εκλογές τον Μάιο, με τον κ. Σαμαρά να επιδιώκει την αυτοδυναμία, έστω μέσω διπλών εκλογών. Πάνως, επί του παρόντος, ο πρωθυπουργός φέρεται να μη θεωρεί σκόπιμη την αλλαγή του εκλογικού νόμου. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν ο πρωθυπουργός έχει επιλέξει την ε- ξάντληση της τετραετίας, το «όχι» στα νέα μέτρα θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο. Μάλιστα, δεν αποκλείεται να αποτυπωθεί και στην προγραμματική συμφωνία που επεξεργάζονται στην παρούσα φάση οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλος, ώστε δι αυτού του τρόπου να προκαταλάβουν την τρόικα. Εξάλλου, οι κ. Σαμαράς και Βενιζέλος στην ε- περχόμενη διαπραγμάτευση θα επικαλεστούν μια σειρά από επιχειρήματα, με βάση τα οποία θα επιχειρήσουν να κλείσουν τη σχετική συζήτηση: l Πρώτον, ότι οι κοινοβουλευτικές ομάδες Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ δεν πρόκειται να τα ψηφίσουν. l Δεύτερον, ότι θα πυροδοτηθεί νέος κύκλος απεργιακών κινητοποιήσεων. l Τρίτον, ότι θα ενισχυθούν ο ΣΥΡΙΖΑ και η Χρυσή Αυγή. l Τέταρτον, ότι η κυβέρνηση προωθεί τις συμφωνηθείσες διαρθρωτικές αλλαγές, ακόμη και τις πλέον επώδυνες, όπως οι απολύσεις. Με 11άδα πολιτικών και τεχνοκρατών έναντι της τρόικας Του ΒΑΣΙΛΗ ΖΗΡΑ Σε ρυθμό εντατικής προετοιμασίας έχει μπει η ελληνική ενδεκάδα που θα α- ντιμετωπίσει την τρόικα στην επικείμενη εξαιρετικά δύσκολη διαπραγμάτευση. Στόχος αυτής της ομάδας πολιτικών και τεχνοκρατών είναι να πείσει τους δανειστές ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται να λάβει νέα δημοσιονομικά μέτρα την περίοδο και επίσης πως δεν χρειάζεται επιπλέον χρηματοδότηση από την Ευρωζώνη, καθώς κάτι τέτοιο συνεπάγεται ένα νέο Μνημόνιο. Επίσης, θα πρέπει να πείσει ότι δεν χρειάζεται νέο «κούρεμα» του χρέους και πως αρκεί η υλοποίηση της α- πόφασης του Eurogroup για μέτρα ε- Η ελληνική πλευρά εκτιμά το κενό σε 2,5 δισ. ευρώ και θα υποστηρίξει ότι αυτό μπορεί να καλυφθεί χωρίς πρόσθετα μέτρα λάφρυνσης, όπως η μείωση των επιτοκίων των δανείων και η επιμήκυνσή τους. Την ενδεκάδα που έχει αρχίσει να επεξεργάζεται σε πολιτικό και τεχνικό επίπεδο την επιχειρηματολογία της ελληνικής πλευράς αποτελούν: 1. Ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας. 2. Ο αναπληρωτής υπουργός Χρήστος Σταϊκούρας. 3. Ο σύμβουλος του πρωθυπουργού, Χρύσανθος Λαζαρίδης. 4. Ο Πάνος Τακλόγλου, πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων. 5. Η γενική γραμματέας του υπ. Οικονομικών, Χριστίνα Παπακωνσταντίνου. 6. Ο επικεφαλής του Οργανισμού Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους, Στέλιος Παπαδόπουλος. 7. Η διευθύντρια προϋπολογισμού του Γενικού Λογιστηρίου, Σταυρούλα Μηλιάκου. 8. Ο διευθυντής του Τμήματος Προγραμματισμού, Δημοσίων Στοιχείων και Μεθοδολογίας του ΓΛΚ, Στέλιος Μαραβελάκης. 9. Ο Στέλιος Πέτσας, προϊστάμενος Εσόδων του ΓΛΚ και πρώην στέλεχος του ΟΟΣΑ. 10. Ο Χρήστος Γιαννακόπουλος, τμηματάρχης προϋπολογισμού του ΓΛΚ. 11. Ο Κρις Ουρεγκιάν, σύμβουλος του υπουργού Οικονομικών. Η νέα αξιολόγηση της τρόικας θα ξεκινήσει στις 16 Σεπτεμβρίου με την άφιξη των τεχνικών κλιμακίων. Οι ε- πικεφαλής θα φτάσουν στην Αθήνα στις 22 του μήνα (την ίδια μέρα διεξάγονται οι γερμανικές εκλογές) για να πιάσουν δουλειά από την επομένη. Υπό αμφισβήτηση Κομβικό σημείο της διαπραγμάτευσης είναι η πρόβλεψη του Μνημονίου για τον προσδιορισμό μέτρων με τα οποία θα κλείσει δημοσιονομικό κενό ύψους -κατά την τρόικα- 4 δισ. τη διετία Η ελληνική πλευρά αμφισβητεί τους υπολογισμούς της τρόικας, εκτιμά το κενό σε 2,5 δισ. ευρώ και θα υποστηρίξει ότι αυτό μπορεί να καλυφθεί χωρίς πρόσθετα μέτρα. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς που έχουν γίνει στο ΓΛΚ, η απόδοση των εσόδων στην α- νακάμπτουσα σταδιακά οικονομία θα είναι καλύτερη σε σχέση με τις εκτιμήσεις που είχαν γίνει όταν προσδιορίστηκε το δημοσιονομικό κενό. Εχουν υπολογίσει ότι στο προηγούμενο Μεσοπρόθεσμο τα έσοδα ήταν υποεκτιμημένα κατά 500 εκατ. το 2014 και κατά 1,8 δισ. το Επίσης, δεν είχε προσμετρηθεί κανένα δημοσιονομικό ό- φελος από την αναδιάρθρωση του Δημοσίου, ενώ το ίδιο το ΔΝΤ έχει εκτιμήσει ότι το όφελος θα μπορούσε να φτάσει το 2% του ΑΕΠ. Θα πρέπει τουλάχιστον μέρος αυτού του οφέλους να ενσωματωθεί στο νέο Μεσοπρόθεσμο. Από αυτά και μόνο, καλύπτεται το δημοσιονομικό κενό. Εάν πάλι η τρόικα επιμείνει σε μέτρα 4 δισ., η ελληνική πλευρά θα επιδιώξει με διαπραγμάτευση σε πολιτικό επίπεδο να αναβληθεί ο προσδιορισμός των μέτρων και να συζητηθεί ως πακέτο μαζί με την οριστικοποίηση των μέτρων για το χρηματοδοτικό κενό και τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους, την άνοιξη του Ολα αυτά θα α- ποτυπώνονται στο νέο Μεσοπρόθεσμο που επεξεργάζεται η ελληνική ομάδα και θα παρουσιαστεί στην τρόικα προς διαβούλευση. Το θέμα της κάλυψης του χρηματοδοτικού κενού, που υπολογίζει σε 10,9 δισ. ευρώ τη διετία , θα θέσει σίγουρα το ΔΝΤ καθώς για να συνεχίσει να καταβάλει τις δόσεις το πρόγραμμα θα πρέπει να έχει εξασφαλισμένη χρηματοδότηση για τους ε- πόμενους 12 μήνες. Δηλαδή για να καταβάλει τη δόση του Οκτωβρίου θα πρέπει να υπάρχει χρηματοδότηση έως τον Οκτώβριο του Τα χρήματα του πακέτου τελειώνουν στα μέσα του επόμενου έτους. Η Γερμανία θέλει να οριστικοποιηθούν οι αποφάσεις την άνοιξη του 2014, έστω κι αν ο κ. Σόιμπλε για λόγους που σχετίζονται με την προεκλογική αντιπαράθεση, άνοιξε τη συζήτηση τώρα. Η ελληνική πλευρά δεν θέλει νέο Μνημόνιο για πολιτικούς λόγους, αφού στο οικονομικό πεδίο δεν μπορεί να είναι πολύ διαφορετικό από αυτό που ισχύει σήμερα. Ετσι, θα επιδιώξει να πείσει ότι το χρηματοδοτικό κενό μπορεί να καλυφθεί με τα χρήματα που έχουν περισσέψει από την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και από μικρές εκδόσεις ομολόγων, που θα σηματοδοτήσουν και τη σταδιακή επιστροφή στις αγορές. Προσωρινή λύση Το πρόβλημα είναι πως τα αποτελέσματα της νέας διαγνωστικής μελέτης της BlackRock από την οποία θα διαπιστωθεί εάν και πόσα επιπλέον κεφάλαια χρειάζονται οι τράπεζες, άρα και πόσα θα περισσεύσουν από την ανακεφαλαιοποίηση, θα ολοκληρωθεί στο τέλος του έτους. Τούτων δοθέντων, εξετάζεται ως προσωρινή λύση να βρεθεί ένας τρόπος να μετακυλισθούν τα ελληνικά ο- μόλογα που έχουν στην κατοχή τους οι κεντρικές τράπεζες (ANFAs), όπως προβλέπεται εξάλλου, αλλά δεν έχει γίνει. Το θέμα έχει μπλοκάρει στις α- ντιρρήσεις της γαλλικής κεντρικής τράπεζας, η οποία επικαλείται μεν νομικούς λόγους για τη μη υλοποίηση της συμφωνίας, αλλά ο πραγματικός λόγος είναι πως αυτή κατέχει το 40% των ομολόγων που θα πρέπει να μετακυλισθούν και άρα έχει το μεγαλύτερο κόστος. Εάν βρεθεί λύση στο θέμα των ANFAs, θα καλυφθεί το χρηματοδοτικό κενό του 2014, ώστε να μπορεί να συνεχίσει την εκταμίευση των δόσεων το ΔΝΤ και οι αποφάσεις για το 2015 και μετά θα παραπεμφθούν για τη άνοιξη. Αναταραχή από νέο «κούρεμα» Το ΔΝΤ εκτιμάται ότι θα ανοίξει εκ νέου το θέμα της βιωσιμότητας του χρέους, πιέζοντας ενδεχομένως για ένα νέο «κούρεμα». Η ελληνική πλευρά θεωρεί ότι «κούρεμα» των δανείων που έχει δώσει η Ευρωζώνη και τα κράτη-μέλη δεν πρόκειται να γίνει δεκτό από τις κυβερνήσεις για προφανείς λόγους. Ε- πίσης, ένα νέο «κούρεμα» των ομολόγων που έχουν οι ι- διώτες και τα οποία είναι πλέον πολύ λίγα (29,5 δισ. ευρώ σε συνολικό χρέος 320 δισ. ευρώ) θα προκαλέσει μεγάλη αναταραχή, με ελάχιστο όφελος. Συνεπώς, θα συμπαραταχθεί με την Ευρωζώνη. Θα διεκδικήσει όμως: Να εφαρμοστεί το ταχύτερο δυνατό η απόφαση του Eurogroup του Νοεμβρίου για μέτρα ελάφρυνσης, όπως η περαιτέρω μείωση των επιτοκίων και η επιμήκυνση των υφιστάμενων δανείων από την Ευρωζώνη, ούτως ώστε να καταστεί ευκολότερη η ε- ξυπηρέτησή τους. Επίσης, θα επιδιώξει να παρουσιάσει μια καλύτερη εικόνα ως προς τη βιωσιμότητα, ενσωματώνοντας νεότερες εκτιμήσεις για την ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια. Για παράδειγμα, ό- πως σημειώνουν στελέχη του οικονομικού επιτελείου, οι τελευταίες εκτιμήσεις για την ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα του χρέους υπολογίστηκαν με την υπόθεση ότι η Ελλάδα θα λάβει την περίοδο από τα διαρθρωτικά ταμεία 11,5 δισ. ευρώ. Ω- στόσο, τελικά πήρε 14 δισ. α- πό τα διαρθρωτικά ταμεία, άλλα 3,7 δισ. από το Γεωργικό Ταμείο και βάσιμα μπορεί να προσδοκά σε άλλα 2 δισ. ευρώ, όταν θα γίνει ενδιάμεση αναθεώρηση της κατανομής των πόρων σε δύο χρόνια. Περισσότερες δαπάνες για ε- πενδύσεις, σημαίνει μεγαλύτερη ανάπτυξη και ταχύτερη μείωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ. Ολα αυτά συνυπολογίζονται στη δική της α- νάλυση βιωσιμότητας του χρέους την οποία έχει αρχίσει να κάνει η ομάδα διαπραγμάτευσης. Η τρόικα έρχεται στην Αθήνα με οκτώ «καυτά» ζητήματα στην ατζέντα της Του ΣΩΤΗΡΗ ΝΙΚΑ Με ανοικτά μέτωπα στο εσωτερικό της προετοιμάζεται για τον ερχόμενο έλεγχό της επί του ελληνικού προγράμματος η τρόικα. Διαφωνίες για τους χειρισμούς υπήρχαν πάντοτε μεταξύ Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και Ευρωζώνης, αλλά αυτή τη φορά δείχνουν ι- κανές να δημιουργήσουν σκηνικό έ- ντασης κατά τη διάρκεια του ελέγχου. Η... σπίθα που μπορεί να ανάψει μία ενδεχόμενη φωτιά δεν είναι άλλη από την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού της Ελλάδας για το 2014 και το Λύσεις υπάρχουν και τις επεξεργάζονται οι αρμόδιες υπηρεσίες εντός κι εκτός συνόρων, αλλά το θέμα είναι οι προθέσεις της κάθε πλευράς να τις α- ποδεχθεί. Η Ευρωζώνη έχει ξεκαθαρίσει ότι το θέμα θα πρέπει να αντιμετωπιστεί όταν θα συντρέχουν οι κατάλληλες προϋποθέσεις. Και αυτές δεν είναι άλλες από την επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος και κυρίως την Οι επικεφαλής της τρόικας θα φτάσουν στην Αθήνα στις 22 του μηνός (ημέρα διεξαγωγής των γερμανικών εκλογών) για να πιάσουν δουλειά από την επομένη. Διάσταση απόψεων μεταξύ ΔΝΤ και Βρυξελλών για την κάλυψη του χρημα το δο τικού κενού της Ελλάδας πιστή εφαρμογή του προγράμματος. Επίσης, στελέχη με γνώση των συζητήσεων αναφέρουν ότι όσο εφαρμόζεται το πρόγραμμα και υλοποιούνται όσα έχουν συμφωνηθεί, το Ταμείο δεν έχει λόγο να άρει τη στήριξή του από το ελληνικό πρόγραμμα. Ωστόσο, αυτό που προβληματίζει Αθήνα και Βρυξέλλες είναι ότι μέχρι και σήμερα το ΔΝΤ δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του αναφορικά με το πώς θα χειριστεί το θέμα του χρηματοδοτικού κενού της Ελλάδας και της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους. Πέραν, όμως, αυτών των κρίσιμων θεμάτων που οι εξελίξεις ούτως ή άλλως είναι συνδεδεμένες με τις γερμανικές εκλογές της 22ας Σεπτεμβρίου, το έργο της τρόικας στον ερχόμενο έλεγχο περιλαμβάνει τον έλεγχο μιας σειράς εξίσου σημαντικών θεμάτων. Σύμφωνα με πληροφορίες, στις πρώτες θέσεις της ατζέντας της τρόικας περιλαμβάνονται: 1. Η οριστικοποίηση του νέου Μεσοπρόθεσμου που θα πρέπει να προβλέπει και τα νέα μέτρα που θα υιοθετηθούν την περίοδο Η τρόικα επιμένει ότι το δημοσιονομικό κενό ανέρχεται σε 4 δισ. ευρώ, αλλά το τελικό μέγεθος θα οριστικοποιηθεί μετά την αναθεώρηση όλων των βασικών μεγεθών της ελληνικής οικονομίας, που θα λάβει υπόψη και τα τελευταία στοιχεία για το ΑΕΠ, την πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού κ.λπ. AFP / LOUISA GOULIAMAKI 2. Το πρόγραμμα διαθεσιμότητας. Εκτός από την ολοκλήρωση του πρώτου κύματος ένταξης σε καθεστώς διαθεσιμότητας δημοσίων υπαλλήλων, η κυβέρνηση θα πρέπει να προσδιορίσει και επιπλέον εργαζομένους του Δημοσίου που θα πρέπει να έχουν τεθεί σε διαθεσιμότητα έως το τέλος του Ακόμα κι αν δοθεί μικρή παράταση, η τρόικα θεωρεί το θέμα πολύ σημαντικό και δεν πρόκειται να χαλαρώσει τις πιέσεις της. 3. Το πρόγραμμα προσλήψεων. Πέραν εκείνων που θα τεθούν σε διαθεσιμότητα, η τρόικα θέλει να δει και πόσοι θα προσληφθούν στο Δημόσιο. Υπενθυμίζεται ότι για όσους απολύονται απευθείας η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί να κάνει τις αντίστοιχες προσλήψεις και η τρόικα θέλει να διαπιστώσει εάν η στρατηγική διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού του Δημοσίου εφαρμόζεται σωστά ή υπάρχουν παρεκκλίσεις από αυτά που έχουν συμφωνηθεί. 4. Οι αλλαγές στην αγορά εργασίας. Το ζήτημα βρίσκεται πάντα στη λίστα της τρόικας. 5. Η πορεία εφαρμογής των προγραμμάτων για τη στήριξη των ασθενέστερων. Η τρόικα θεωρεί κρίσιμης σημασίας τα προγράμματα αυτά, καθώς εκτιμά ότι μπορούν να λειτουργήσουν αντισταθμιστικά στα σκληρά μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα. 6. Το πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων. Από την επιτυχία του εξαρτάται τόσο η έλευση επενδύσεων, όσο και το ύψος της τρύπας του χρηματοδοτικού προγράμματος της χώρας. 7. Το σχέδιο καταπολέμησης της διαφθοράς. Υπενθυμίζεται ότι η τοποθέτηση συντονιστή για την αντιμετώπιση της διαφθοράς ήταν προαπαιτούμενο της προηγούμενης δόσης. 8. Η άρση της απαγόρευσης διενέργειας πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας. Η κυβέρνηση κατέληξε σε ένα σχέδιο που προστατεύονται οι πλέον αδύναμοι, αλλά θα πρέπει το σχέδιο αυτό να λάβει και την έγκριση της τρόικας.

15 15-ADV MAD_KATHI 8/30/13 7:35 PM Page 4

16 16-ELLADA.QXP_KATHI 8/31/13 12:05 AM Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ Kυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Πλήρης απελευθέρωση των δικηγορικών υπηρεσιών Τα σημεία τριβής μεταξύ κυβέρνησης και δικηγόρων που απειλούν με κινητοποιήσεις Από μίζα σε μίζα «ταξίδευαν» τα υποβρύχια Νέα υπόθεση ερευνά η γερμανική δικαιοσύνη Της ΙΩΑΝΝΑΣ ΜΑΝΔΡΟΥ Του ΤΑΣΟΥ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ «Αγκάθια» για τους δικη - γόρους είναι η κατάργηση των κατώτερων αμοιβών και η χωρίς περιορισμούς λειτουργία των δικη - γορικών εταιρειών. Πλήρη και ουσιαστική απελευθέρωση των δικηγορικών υπηρεσιών προωθεί η κυβέρνηση με την κατάθεση προς ψήφιση στη Βουλή από το υπουργείο Δικαιοσύνης ενός νέου Δικηγορικού Κώδικα που ανατρέπει πρακτικές δεκαετιών στην άσκηση του δικηγορικού επαγγέλματος. Οι νέες ρυθμίσεις που επικεντρώνονται στο πεδίο της απελευθέρωσης των δικηγορικών αμοιβών και στη χωρίς περιορισμούς λειτουργία των δικηγορικών εταιρειών προκαλούν ήδη έντονες αντιδράσεις στους Δικηγορικούς Συλλόγους. Σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», σε σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στα μέσα της περασμένης εβδομάδος και στην οποία μετείχαν ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας, ο υπουργός Δικαιοσύνης Χαρ. Αθανασίου και εκπρόσωποι των Δικηγορικών Συλλόγων με επικεφαλής τον πρόεδρο του ΔΣΑ Γιάννη Αδαμόπουλο, συζητήθηκαν οι ρυθμίσεις του νέου Δικηγορικού Κώδικα. Τα σημεία που αποτελούν «αγκάθια» για τους δικηγόρους είναι, σύμφωνα με πληροφορίες, κυρίως η διάταξη με την οποία καταργούνται τα κατώτατα όρια αμοιβών για τους δικηγόρους που απασχολούνται στο ι- διωτικό τομέα και οι ρυθμίσεις με τις οποίες αλλάζει το σύστημα παρακράτησης ασφαλιστικών εισφορών για τα ταμεία των δικηγόρων. Οι εκπρόσωποι των Δικηγορικών Συλλόγων κατά τη διάρκεια της σύσκεψης ήταν αρνητικοί στο να στηρίξουν τις επιχειρούμενες αλλαγές, οι οποίες έχουν περιληφθεί ως δεσμευτικές και στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, και δήλωσαν την πρόθεσή τους για κινητοποιήσεις. Η κυβέρνηση από την πλευρά της πάντως, όπως φέρεται να δήλωσε στους εκπροσώπους των δικηγόρων και ο κ. Στουρνάρας, είναι αποφασισμένη να προχωρήσει, έστω και καθυστερημένα, στην πλήρη απελευθέρωση των δικηγορικών υπηρεσιών, εξετάζοντας μόνον επιμέρους αιτήματα των δικηγορικών συλλόγων. Προβληματισμός Ωστόσο, η προοπτική κινητοποιήσεων των δικηγόρων με την έναρξη στα μέσα του μήνα του νέου δικαστικού έτους προβληματίζει το αρμόδιο υπουργείο, καθώς η Δικαιοσύνη είναι ήδη βεβαρημένη από χιλιάδες αδίκαστες υποθέσεις και μετά την περυσινή πολυήμερη αποχή και των δικαστικών. Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες, οι ρυθμίσεις του νέου Δικηγορικού Κώδικα, με τον οποίο επιχειρούνται Διευρύνονται οι δυνατότητες των ασκουμένων Αλλαγές φέρνει ο νέος Δικηγορικός Κώδικας και για τους ασκούμενους δικηγόρους, οι οποίοι θα μπορούν εκτός από τα δικηγορικά γραφεία να κάνουν την άσκησή τους στα δικαστήρια, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και το Δημόσιο, προσφέροντας υπηρεσίες στον χώρο της Δικαιοσύνης, όπου οι ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό εί1ναι μεγάλες. Στο εξής, για να γίνει κάποιος δικηγόρος θα δίνει αυστηρές πανελλαδικές εξετάσεις σε επιτροπή καθηγητών της Νομικής, ενώ καταργούνται οι τυπικές εξετάσεις που γίνονταν σε κάθε Δικηγορικό Σύλλογο χωριστά. Σημαντικές επίσης είναι οι αλλαγές και στην εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη διοικήσεων στους Δικηγορικούς Συλλόγους, καθώς καταργούνται τα παραταξιακά ψηφοδέλτια και για Συλλόγους πάνω από χίλια μέλη προβλέπεται ψηφοδέλτιο ενιαίο, ενώ η θητεία των διοικήσεων που θα εκλέγονται, προβλέπεται τετραετής από τρία χρόνια που ήταν έως σήμερα. Επίσης, προβλέπονται αυστηρότερες πειθαρχικές ποινές για τους δικηγόρους που παραβαίνουν τον νόμο, ποινές που φθάνουν ώς την προσωρινή τους παύση για δύο χρόνια -μέχρι τώρα το ανώτατο είναι έξι μήνες- αλλά και την οριστική τους διαγραφή σε περιπτώσεις σοβαρών παραβάσεων. Με τις νέες ρυθμίσεις, επίσης, αλλάζει το σύστημα παρακράτησης ασφαλιστικών εισφορών για τα ταμεία των δικηγόρων, κάτι που προκαλεί ήδη την α- ντίδραση των Δικηγορικών Συλλόγων. διαρθρωτικές αλλαγές στην παροχή νομικών υπηρεσιών σε μια προσπάθεια εκσυγχρονισμού τους, έχουν ο- ριστικοποιηθεί, ωστόσο ο υπουργός Χαρ. Αθανασίου θα θέσει το κείμενο του νομοσχεδίου σύντομα σε δημόσια διαβούλευση. Με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις οι δικηγορικές αμοιβές καθορίζονται πλέον ελεύθερα σε συμφωνία μεταξύ δικηγόρου και πελάτη και μόνον σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπου δεν υπάρχει συμφωνία ή δεν μπορεί για διάφορους λόγους να επιτευχθεί, προβλέπονται κατώτατα όρια κάποιων «μίνιμουμ» αμοιβών. Αυτά τα κατώτατα -και σε εξαιρετικές περιπτώσεις- όρια δικηγορικών αμοιβών ορίζονται σε ποσοστό 2% για α- γωγές έως ευρώ, σε ποσοστό 1,5% για πάνω από και έως , για να φθάσουν κλιμακωτά, όσο η αξία της διεκδικούμενης απαίτησης αυξάνεται, σε ποσοστό 0,05% για ποσά πάνω από 2,5 εκατ. ευρώ. Η κατάργηση των κατώτατων ορίων δικηγορικών αμοιβών είναι η ρύθμιση που προκαλεί την έντονη αντίδραση των Δικηγορικών Συλλόγων, καθώς μόνον στον Δικηγορικό Σύλλογο της Αθήνας οι έμμισθοι δικηγόροι στον ιδιωτικό τομέα ανέρχονται σε Σημαντικές είναι και οι ρυθμίσεις του νέου Δικηγορικού Κώδικα για την ελεύθερη ίδρυση δικηγορικών εταιρειών ανά την επικράτεια αλλά και στο εξωτερικό. Για παράδειγμα, δικηγορική εταιρεία μπορεί να έχει έδρα την Αθήνα και παραρτήματα σε άλλες ελληνικές πόλεις ή και εκτός Ελλάδος. Προβλέπεται επίσης η ελεύθερη δυνατότητα των δικηγόρων και των γραφείων τους να διαφημίζονται στο Διαδίκτυο αλλά και μέσω καταχωρίσεων στα ΜΜΕ, όπως και να διαθέτουν αυτοτελείς ιστοσελίδες. Οπως για τα υποβρύχια τύπου «214», για τα νέα τύπου «Παπανικολής», έτσι και στις συμβάσεις για τα παλαιά τύπου «209» που είχαν ναυπηγηθεί από τη δεκαετία του 70, η γερμανική δικαιοσύνη έπειτα από φορολογικό έλεγχο ανακάλυψε και εκεί ποσά τα οποία χαρακτηρίζει «μίζες». Συγκεκριμένα, η εφορία της Βόρειας Βρέμης ανακάλυψε, πραγματοποιώντας έλεγχο στην εταιρεία «Ατλας» στη Βρέμη, ποσό δύο εκατομμυρίων ευρώ που είχε δοθεί σε αντιπρόσωπο της εταιρείας στην Ελλάδα με τον οποίο η εταιρεία βρισκόταν σε δικαστική διαφορά. Ετσι, κι ενώ οι καταγγελίες της «Ατλας» για παράνομες πληρωμές του αντιπροσώπου της δεν είχαν κινητοποιήσει τα ανακλαστικά της εισαγγελίας της Βρέμης το 2010, ο πρόσφατος φορολογικός έλεγχος ο- δήγησε πριν από λίγες ημέρες εφοριακούς και εισαγγελείς στα γραφεία της «Ατλας» αλλά και της εταιρείας «Ράιν Μέταλ Ντιφένς Ελεκτρόνικ Σύστεμς» που είχε τον ίδιο αντιπρόσωπο στην Ελλάδα. Η εισαγγελία της Βρέμης έχει μπει σε υποψίες από μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, συμβόλαια υπεράκτιων ε- ταιρειών και παραστατικά, που κατατείνουν ότι για τον εκσυγχρονισμό τριών υποβρυχίων της κατηγορίας «Ποσειδών» και τον ηλεκτρονικό ε- ξοπλισμό τους δόθηκαν, από την 1η Ιουνίου 2002 και τουλάχιστον έως το 2007, ευρώ από την «Ατλας» και άλλα τόσα από τη «Ράιν Μέταλ». Για τις πληρωμές αυτές, οι δύο γερμανικές εταιρείες χρησιμοποίησαν μια εταιρεία στον Παναμά, δύο στο Λονδίνο και μία στην Αθήνα, γνωρίζοντας ότι οι αναθέσεις θα ε- ξαρτιόνταν σε σημαντικό βαθμό από τις πληρωμές αυτές και θα κατακυρώνονταν στις εταιρείες που έκαναν τις παράνομες πληρωμές... Προμήθεια 15% Οι προμήθειες στην εταιρεία του Λονδίνου για τον Ελληνα αντιπρόσωπο της «Ατλας», έφθαναν στο ε- ξαιρετικά ασυνήθιστο υψηλό ποσοστό του 15% επί του συνολικού ύψους «του έργου» παρά το γεγονός πως ε- πρόκειτο για «εταιρεία - γραμματοκιβώτιο», δηλαδή χωρίς ουσιαστική προστιθέμενη αξία στο εγχείρημα εκσυγχρονισμού των υποβρυχίων τύπου «209». Ενας, τουλάχιστον, εργαζόμενος της ελληνικής εταιρείας που συνεργαζόταν με την «Ατλας» κατέθεσε σε δικηγορικό γραφείο που υλοποιούσε εσωτερικό έλεγχο στην εταιρεία, ότι ο αντιπρόσωπος προχώρησε σε «ευαίσθητες πληρωμές» κάτι που η εισαγγελία της Βρέμης ερμηνεύει ως «μίζες». Αρμόδια πηγή της εισαγγελίας της Βρέμης σημείωσε χαρακτηριστικά ότι η υπόθεση του εκσυγχρονισμού των υποβρυχίων «209» με ηλεκτρονικά συστήματα «έχει ομοιότητες με την υπόθεση Φεροστάαλ». Υπενθυμίζεται ότι η διοίκηση της «Φεροστάαλ» είχε καταβάλει 11 ε- κατομμύρια ευρώ σε εταιρεία των ΑΠΕ Μετά τα υποβρύχια τύπου «214» και τύπου «Παπανικολής» βρέθηκαν ενδείξεις για μίζες και για τα παλαιά τύπου «209». Βρετανικών Παρθένων Νήσων, η οποία ανήκε σε Ελληνα συνεργάτη της, την εποχή της υπογραφής της σύμβασης για την κατασκευή των υποβρυχίων τύπου «214». Οπως και ο αντιπρόσωπος της εταιρείας «Ατλας» έτσι και ο πρώην συνεργάτης της «Φεροστάαλ» είχε απειλήσει με προσφυγή στη δικαιοσύνη. Η «Ατλας» το 2005 είχε περάσει στην ε- ταιρεία «Τίσσεν Κρουπ», η οποία ήλεγχε τόσο τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά όσο και το Ναυπηγείο που κατασκεύασε τα υποβρύχια «214», του Κιέλου. Πρόεδρος του εποπτικού συμβουλίου της «Τίσσεν» ήταν ο κ. Γκέρχαρντ Κρόμε, ο οποίος ταυτόχρονα εργαζόταν και στη Siemens. Ετσι η «Τiσσεν», όταν αποκαλύφθηκε τον Μάρτιο του 2010 ότι η «Φεροστάαλ» είχε προχωρήσει σε συμβιβασμό με τον Ελληνα συνεργάτη της, φαίνεται ότι θορυβήθηκε από αντίστοιχες συμφωνίες και έτσι προκάλεσε τον εσωτερικό έλεγχο στην εταιρεία «Ατλας». Ταυτόχρονα, ωστόσο, οι πληρωμές 18 εκατομμυρίων για τα υποβρύχια τύπου «209» αρχίζουν αμέσως μετά την υπογραφή της σύμβασης - σύμφωνα με στοιχεία της εισαγγελίας της Βρέμης τον Ιούνιο του Η εισαγγελία του Μονάχου, μάλιστα, έχει εντοπίσει πληρωμές άλλων τριών εκατ. ευρώ από δύο εταιρείες των Παρθένων Νήσων που ανήκουν στους Ελληνες επιχειρηματίες Γ.Λ. και Α.Κ. Η τελευταία πληρωμή για τα υποβρύχια «209» ύψους 30 εκατ. ευρώ (συνολικά έχουν δοθεί 321 ε- κατομμύρια) έγινε περί τα τέλη του Το ελληνικό Δημόσιο έχει παραλάβει το υποβρύχιο «Ωκεανός» για το οποίο έχουν γίνει κάποιες δοκιμές. Η παραλαβή των άλλων δύο εκσυγχρονισμένων υποβρυχίων ματαιώθηκε από τον κ. Ευ. Βενιζέλο με την ιδιότητά του ως υπουργού Αμύνης και αντί αυτών παραγγέλθηκαν δύο καινούργια τύπου «214». Ωστόσο, ούτε και αυτό το συμβόλαιο υλοποιείται. Η ώρα των εισαγγελέων για Τσοχατζόπουλο Μετά την ολοκλήρωση των απολογιών των κατηγορουμένων στη δίκη για τις μίζες Ο Ακης Τσοχατζόπουλος δεν κατέθεσε κανένα ουσιαστικό στοιχείο για να αντικρούσει τις εις βάρος του κατηγορίες. Η ώρα των εισαγγελέων έφθασε στη δίκη για τις μίζες εκατομμυρίων ευρώ από εξοπλιστικά προγράμματα, με βασικό κατηγορούμενο τον άλλοτε πανίσχυρο υπουργό Ακη Τσοχατζόπουλο, καθώς οι απολογίες των εμπλεκομένων στην πολύκροτη υπόθεση έλαβαν τέλος και το δικαστήριο εισήλθε στην τελική ευθεία για την ετυμηγορία. Ολοι οι κατηγορούμενοι έχουν κληθεί από τον πρόεδρο του δικαστηρίου κ. Χρ. Κατσιάνη την προσεχή Τρίτη «να προσθέσουν αν θέλουν ακόμα κάτι», ενώ ανοικτό παραμένει το ενδεχόμενο να εξετασθεί «κατ αντιπαράσταση» ο Ακης Τσοχατζόπουλος με συγκατηγορουμένους του. Ο πρώην υπουργός, που αντιμετωπίζει βαρύτατο κατηγορητήριο, απολογήθηκε για τρεις ημέρες επί συνολικά 15 ώρες, εμμένοντας στη θέση ότι η δίωξη του είναι πολιτική και προϊόν σκευωρίας. «Δεν δωροδοκήθηκα, είμαι στοχοποιημένος» είπε ο κ.τσοχατζόπουλος απευθυνόμενος στο δικαστήριο, ενώ χαρακτήρισε «σενάρια πληρωμών» τα επιβαρυντικά στοιχεία που συνθέτουν το κατηγορητήριο και προέρχονται από ανοίγματα λογαριασμών και έγγραφα που τον ενοχοποιούν και βρέθηκαν στο αρχείο του. Για τις δεκάδες σημειώσεις και τα προσωπικά του ημερολόγια, οι απαντήσεις του στηρίχθηκαν στη θέση ότι «όλα αυτά είναι προσωπικά δεδομένα και δεν μπορεί κανείς να βγάλει κάποιο συμπέρασμα», ενώ αρνήθηκε ότι διαθέτει α- Ανοικτό παραμένει το ενδεχόμενο να εξετασθεί «κατ αντιπαράσταση» ο Ακης Τσοχατζόπουλος με συγκατηγορουμένους του κίνητα και προσωπικούς λογαριασμούς. Ο Ακης Τσοχατζόπουλος που επιχείρησε να προσδώσει πολιτική χροιά στην υπόθεσή του, δεν κατέθεσε κανένα ουσιαστικό στοιχείο για να αντικρούσει τις κατηγορίες σε βάρος του και δεν α- πάντησε ούτε και στις ερωτήσεις δικαστών και εισαγγελέων για αυταπόδεικτα έγγραφα που τον ενοχοποιούν. Ακόμα και σε ερώτηση του εισαγγελέα κ. Παν. Παναγιωτόπουλου για έμβασμα που βρέθηκε πάνω στο γραφείο του, κατασχέθηκε και είναι στη δικογραφία, η απάντησή του ήταν: «Ποιο έμβασμα, μη λέμε ό,τι θέλουμε. Πού το είδατε εσείς το έμβασμα;» για να αναγκάσει τον εισαγγελέα να του πει: «Τι ποιο έμβασμα, εδώ το έχουμε το έμβασμα, στο γραφείο σας βρέθηκε...». Δεν «μπήκε στο... ψητό» Ο Ακης Τσοχατζόπουλος, βετεράνος της πολιτικής, μίλησε εκτενώς για το κλίμα της εποχής στις αρχές του 2000, τα εξοπλιστικά προγράμματα και άλλα, αποφεύγοντας, όπως του είπε και ο πρόεδρος κ. Χρ. Κατσιάνης, «να μπει στο ψητό...». Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε και ο στενός του συνεργάτης στο υπουργείο Εθνικής Αμυνας, γενικός διευθυντής Εξοπλισμών επί υπουργείας του, Ιω. Σμπώκος. Υπεραμύνθηκε των επιλογών του, έκανε αίσθηση στο δικαστήριο με τη μεθοδικότητα της απολογίας του και τη συγκρότησή του, αλλά δεν απάντησε για τις μίζες και αν πήρε χρήματα από τον Ακη Τσοχατζόπουλο. «Το λάδι και το νερό δεν αναμειγνύονται» ήταν η φράση που είπε ο Ιω. Σμπώκος, απαντώντας στο κατηγορητήριο που τον φέρει ως βασικό αποδέκτη και διακινητή εκατομμυρίων ευρώ από τις μίζες, ενώ η Βίκυ Σταμάτη, σύζυγος του πρώην υπουργού, δήλωσε «παντελώς αθώα» και αναρωτήθηκε αν «κάποιος άλλος φυλακίστηκε για κρόσσια, κουρτίνες και καναπέδες» δίχως ωστόσο να απαντήσει και να αντικρούσει τα ενοχοποιητικά στοιχεία του κατηγορητηρίου. «Εμβληματική» φυσιογνωμία αυτής της δίκης ο Νίκος Ζήγρας, πρώτος ε- ξάδελφος του Ακη Τσοχατζόπουλου, «εξ απορρήτων» του για χρόνια που έχει αποκαλύψει πολλά και σημαντικά στοιχεία της υπόθεσης. Κάλεσε πολλές φορές τον Ακη Τσοχατζόπουλο «να πει την αλήθεια» και δεν άφησε ούτε ένα περιστατικό που άκουσε να διαδραματίζεται στο κελί του πρώην υπουργού που να μην το πει στο δικαστήριο. Στον πρώην υπουργό δεν χαρίστηκε ούτε η επί σειρά ετών λογίστριά του Ευφροσύνη Λαμπροπούλου που τον «έκαψε» απολογούμενη, όπως το ίδιο έκανε και ο επιχειρηματίας από τη Θεσσαλονίκη Γ. Σαχπατζίδης. ΙΩΑΝΝΑ ΜΑΝΔΡΟΥ

17 17-KOSMOS_KATHI 8/30/13 11:59 PM Page 17 Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 17 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Παίζουν «κατενάτσιο» με την ποινή του Καβαλιέρε Αναβλήθηκε η ψηφοφορία για αποπομπή του Σίλβιο Μπερλουσκόνι από τη Γερουσία Η ιταλική κυβέρνηση κατέληξε σε συμφωνία για την κατάργηση του πρόσθετου φόρου ακινήτων Αντισυνταγματικός νόμος στην Πορτογαλία Πλήγμα για τον Πέδρο Πάσος Κοέλιο. Είναι η τρίτη φορά τους τελευταίους 13 μήνες που το δικαστήριο απορρίπτει νόμους που έχει ψηφίσει η Βουλή. Το Συνταγματικό Δικαστήριο της Πορτογαλίας έκρινε αντισυνταγματικό τον νόμο περί διαθεσιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων, ο οποίος αποτελούσε σημαντικό πυλώνα της πολιτικής του πρωθυπουργού Πέδρο Πάσος Κοέλιο. Ηταν η τρίτη φορά τους τελευταίους 13 μήνες που το δικαστήριο απορρίπτει νόμους τους οποίους έχει ψηφίσει η Βουλή, συμμορφούμενη προς τους όρους του προγράμματος διεθνούς δανεισμού της Πορτογαλίας. Το πρόγραμμα «επανεκπαίδευσης» (διαθεσιμότητας) των δημοσίων υπαλλήλων προέβλεπε 12μηνη διαθεσιμότητα, χωρίς αμοιβή για υπαλλήλους των ο- ποίων οι οργανικές θέσεις καταργούνται ή οι οργανισμοί συγχωνεύονται. Το δικαστήριο έκρινε ότι τα κριτήρια ένταξης υπαλλήλων στο καθεστώς διαθεσιμότητας είναι πολύ ασαφή, ενώ ο νόμος παραβιάζει τις συνταγματικές εγγυήσεις μονιμότητας των δημοσίων υπαλλήλων. Η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Κοέλιο είχε προβλέψει εξοικονόμηση 900 εκατομμυρίων ευρώ από το μέτρο της διαθεσιμότητας. Μετά τη δικαστική απόφαση της Πέμπτης, οι Βρυξέλλες τόνισαν ότι τα ισοδύναμα μέτρα με τα οποία θα εξοικονομήσει η Λισσαβώνα τους πόρους αυτούς είναι αρμοδιότητα της πορτογαλικής κυβέρνησης. REUTERS To ένα εμπόδιο ξεπεράστηκε, πάμε για το επόμενο. Κάπως έτσι μπορεί να συνοψιστεί το «vivere pericolosamente» της ιταλικής κυβέρνησης, η οποία την Τρίτη κατέληξε σε συμφωνία για το α- κανθώδες ζήτημα του πρόσθετου φόρου ακινήτων (ΙMU), μόνο και μόνο για να έρθει αντιμέτωπη με τον επόμενο σκόπελο, την ψηφοφορία για αποπομπή του Σίλβιο Μπερλουσκόνι από τη Γερουσία στα τέλη Σεπτεμβρίου. Το κεντροδεξιό κόμμα PDL του Μπερλουσκόνι κατήγαγε νίκη στους κόλπους του κυβερνητικού συνασπισμού, επιβάλλοντας την κατάργηση του εξαιρετικά αντιδημοφιλούς πρόσθετου φόρου ακινήτων. Επρόκειτο για την κεντρική προεκλογική υπόσχεση του κόμματος, από την τήρηση της οποίας ο Μπερλουσκόνι εξαρτούσε τη συνεχιζόμενη υποστήριξή του προς την κυβέρνηση του Ενρίκο Λέτα. Η κατάργηση του IMU ανοίγει τρύπα 4 δισ. στον ιταλικό προϋπολογισμό, η οποία προβλέπεται να κλείσει με τον νέο «φόρο υπηρεσιών», ένα είδος δημοτικού φόρου. Πρόκειται για ανακατανομή των φορολογικών βαρών προς όφελος των ιδιοκτητών πρώτης κατοικίας, εις βάρος των ιδιοκτητών εξοχικής κατοικίας και των ενοικιαστών. Ενώ η Κεντροδεξιά θριαμβολογούσε, ο εκπρόσωπος της Κεντροαριστεράς επί οικονομικών θεμάτων, Πέτρο Φασίνα, είπε ότι είναι αδύνατο να κλείσει η τρύπα χωρίς αύξηση του συντελεστή του ΦΠΑ. Η αύξηση αναβλήθηκε, ύ- στερα από αντιδράσεις, ενώ η τελική απόφαση για το ζήτημα είναι ένα α- κόμη καυτό θέμα στα χέρια του ιταλικού κυβερνητικού συνασπισμού. Οι προοπτικές σε περίπτωση κατάρρευσης της κυβέρνησης είναι τόσο α- βέβαιες και για τους τρεις συγκυβερνώντες (Κεντροαριστερά, Κεντροδεξιά, πλατφόρμα πολιτών του Μάριο Μόντι) που, προκειμένου να αποφύγουν τέτοια εξέλιξη, φαίνονται διατεθειμένοι για πολλές υποχωρήσεις ακόμη και να κλείσουν τα μάτια στην καταδίκη του Σίλβιο Μπερλουσκόνι. «Προσωπικά δεν το βρίσκω ιδιαίτερα σκανδαλώδες ούτε ασύμβατο με το κράτος δικαίου να λάβει χάρη ο Μπερλουσκόνι», είπε ο Μάριο Μόντι σε συνέντευξη στην εφημερίδα «Ιλ Φόλιο». Ο Μόντι εκτίμησε ότι η απονομή χάριτος στον Μπερλουσκόνι «θα βοηθούσε την Ιταλία να υπερβεί τα πολιτικά μίση και πάθη». Ο Μόντι, οικονομολόγος και πρώην Ευρωπαίος επίτροπος, είχε αναλάβει επικεφαλής του επιτελείου τεχνοκρατών που αντικατέστησε την κυβέρνηση Μπερλουσκόνι τον Νοέμβριο του 2011, καθώς τα επιτόκια του ιταλικού δανεισμού εκτοξεύονταν. Την Πέμπτη, το Ανώτατο Δικαστήριο δημοσίευσε το σκεπτικό της καταδικαστικής απόφασης εις βάρος του Μπερλουσκόνι για φοροδιαφυγή. «Ο Μπερλουσκόνι ήταν προσωπικά υπεύθυνος για τη σύλληψη, τη δημιουργία και την ανάπτυξη» ενός μηχανισμού «που είχε στόχο τη μη καταβολή φόρων στο ιταλικό κράτος», αναφερόταν. Η υπόθεση αφορά την υπερτιμολόγηση τηλεοπτικών δικαιωμάτων για την προβολή ταινιών από τον όμιλο Mediaset, ιδιοκτησίας Μπερλουσκόνι. Ο Μπερλουσκόνι, ο πλουσιότερος άνθρωπος στην Ιταλία, εξακολουθεί να υποστηρίζει ότι η καταδίκη του είναι προϊόν συνωμοσίας «αριστερών δικαστών» και ότι δεν γνώριζε τι συνέβαινε στον όμιλό του επειδή ήταν απασχολημένος με την πολιτική. Στις 9 Σεπτεμβρίου θα συνέλθει η αρμόδια επιτροπή της ιταλικής γερουσίας προκειμένου να εξετάσει την α- φαίρεση της ιδιότητας του γερουσιαστή. Η σχετική ψηφοφορία αναμένεται το νωρίτερο στα τέλη του μήνα. Πρόκειται για εξαιρετικά δύσκολη φάση για την κυβέρνηση Λέτα, καθώς το δημοκρατικό κόμμα έχει δεσμευθεί να ψηφίσει την αποπομπή Μπερλουσκόνι, ενώ η Κεντροδεξιά έχει απειλήσει με αποχώρηση από τον συνασπισμό, αν αυτό συμβεί. Η αφαίρεση της ιδιότητας του γερουσιαστή θα ε- πιτρέψει στον Μπερλουσκόνι να εκτίσει την ποινή του περιορισμού κατ οίκον, ανοίγοντας, παράλληλα, το κουτί της Πανδώρας για την κυβέρνηση. REUTERS, AP, AFP ASSOCIATED PRESS Μπορεί να χαμογελάει ο Ενρίκο Λέτα μετά την απόφαση της ιταλικής κυβέρνησης για τον φόρο ακινήτων. Ο Πούτιν, ο Ομπάμα και το G20 Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δεν προβλέπεται να έχει επίσημη διμερή συνάντηση με τον Αμερικανό ο- μόλογό του Μπαράκ Ομπάμα, κατά τη διάρκεια διεξαγωγής της συνόδου της Ομάδας των Είκοσι πιο βιομηχανικά α- νεπτυγμένων και αναπτυσσόμενων οικονομιών (G20) στην Αγία Πετρούπολη, αλλά δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο για μία ανεπίσημη συνάντησή τους, ανακοίνωσε χθες ο διπλωματικός σύμβουλος του Κρεμλίνου Γιούρι Ουσάκοφ. «Δεν προβλέπεται συνάντηση με τον Ομπάμα» δήλωσε ο Ουσάκοφ στους δημοσιογράφους, προσθέτοντας ό- μως πως ο Πούτιν «προφανώς θα υποδεχθεί τον Ομπάμα όπως όλους τους άλλους ηγέτες και θα του σφίξει το χέρι. Για τα υπόλοιπα, ίδωμεν». «Κατά τη διάρκεια της συνόδου θα υ- πάρξουν πολλές ευκαιρίες για κατ ι- δίαν συζήτηση» είπε ο ίδιος σύμβουλος. Ο Ομπάμα αποφάσισε τον Αύγουστο να ακυρώσει τη συνάντηση που προγραμματιζόταν με τον Πούτιν πριν από τη διεξαγωγή του G20 στην Αγία Πετρούπολη, στις 5-6 Σεπτεμβρίου, α- ποδίδοντας την απόφαση στην έλλειψη «προόδου» στις διμερείς σχέσεις. Εγγραφα - φωτιά από Σνόουντεν Σε 52,6 δισ. δολάρια ανέρχεται ο «μαύρος προϋπολογισμός» των ΗΠΑ για το οικονομικό έτος 2013, σύμφωνα με έγγραφα που παρέδωσε ο Ε- ντουαρντ Σνόουντεν στην εφημερίδα «Ουάσιγκτον Ποστ». Στα έγγραφα α- ναφέρεται ότι οι ΗΠΑ διατηρούν 16 μυστικές υπηρεσίες, που απασχολούν άτομα. «Ο προϋπολογισμός της CIA ξεπέρασε αυτούς όλων των υπόλοιπων υπηρεσιών, φθάνοντας τα 14,7 δισ. Το ποσό υπερβαίνει δραματικά τις εκτιμήσεις εξωτερικών παρατηρητών και ξεπερνά σχεδόν κατά 50% τον προϋπολογισμό της ΝSA, η οποία διεξάγει ηλεκτρονικές παρακολουθήσεις και εθεωρείτο ο γίγας των μυστικών υπηρεσιών». Η Ιρλανδία έχασε τον ποιητή της Πέθανε την Παρασκευή σε ηλικία 74 ε- τών ο Ιρλανδός ποιητής Σέιμους Χίνι, ο ο- ποίος είχε βραβευτεί το 1995 με το Νομπέλ Λογοτεχνίας και θεωρείτο η μεγαλύτερη φωνή της αγγλικής γλώσσας που γέννησε η Ιρλανδία μετά τον Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς, τον μυστικιστή βάρδο της κελτικής αναγέννησης. Ο Σέιμους Χίνι γεννήθηκε στη Βόρεια Ιρλανδία το 1939, τη χρονιά του θανάτου του Ουίλιαμ Μπάτλερ Γέιτς, ο οποίος είχε τιμηθεί επίσης με Νομπέλ, αλλά πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Ιρλανδική Δημοκρατία. Ηταν ο μεγαλύτερος μιας οικογένειας Καθολικών χωρικών που είχε οκτώ παιδιά. Εξέδωσε την πρώτη ποιητική συλλογή του το 1966 («Death of A Naturalist»), στην οποία ήδη συνέκρινε τη γραφή με την καλλιέργεια της γης. Ο Σέιμους Χίνι ήταν μια μάλλον ασυνήθιστη περίπτωση ποιητή, καθώς οι κριτικοί τον επευφημούσαν παρόλο που τα βιβλία του γίνονταν μπεστ-σέλερ. Κάποτε είχε χρειαστεί τρεις ώρες για να περπατήσει τον κεντρικό δρόμο του Δουβλίνου, καθώς εκατοντάδες άνθρωποι του ζητούσαν αυτόγραφο. Νερά της Κύπρου, της Συρίας και της Αιγύπτου ΣΠΟΥ Η ΣΤΟΝ «ΘΕΑΤΡΙΚΟ» ΚΑΒΑΦΗ Επιλογή, επιμέλεια κειμένων, σκηνοθεσία: Μιχάλης Πιερής Μουσική: Ευαγόρας Καραγιώργης Ενδυματολογική επιμέλεια: Σταύρος Αντωνόπουλος Υπεύθυνη παραγωγής, βοηθός σκηνοθέτις: Σταματία Λαουμτζή Παραστάσεις 15, 25 και 26 Σεπτεμβρίου και 3, 7 και 8 Οκτωβρίου, 20:30 Αρχοντικό Αξιοθέας ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΗΣΕΙΣ ευτέρα Παρασκευή /2 culture@ucy.ac.cy ΧΟΡΗΓΟΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

18 18-KOSMOS.QXP_KATHI 8/31/13 12:32 AM Page l Kυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013 Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Οι στόχοι της Ουάσιγκτον στη Συρία Οι ευρύτερες γεωστρατηγικές επιδιώξεις των ΗΠΑ, αλλά και οι δυσκολίες της στρατιωτικής επέμβασης στη χώρα «Μικρής κλίμακας και επικεντρωμένη» επιχείρηση σχεδιάζουν οι ΗΠΑ στη Συρία, όπως δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα, ο οποίος ωστόσο διευκρίνισε ότι δεν έχει λάβει τις τελικές του αποφάσεις. Τα μηνύματα που λαμβάνει, από το εσωτερικό και το εξωτερικό, περιπλέκουν την απόφαση για προσφυγή στα όπλα. «Γιατί το Κογκρέσο θα μπορούσε να απορρίψει στρατιωτική δράση στη Συρία» είναι ο τίτλος άρθρου της «Ουάσιγκτον Ποστ», το οποίο περιγράφει τις τεκτονικές αλλαγές που έχουν συντελεστεί από την εποχή που το Κογκρέσο συναινούσε σε κάθε εξωτερική σοβαρή υπόθεση. Είναι αβέβαιο αν ο Μπαράκ Ομπάμα θα θέσει το ζήτημα σε ψηφοφορία στο Κογκρέσο ή αν θα κινηθεί κάνοντας χρήση των εξουσιών που απέσπασε ο Τζορτζ Μπους μετά την 11η Σεπτεμβρίου Το μόνο που αποκάλυψε την Παρασκευή ο υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι είναι ότι η Αμερική θα λάβει «τις δικές της αποφάσεις, στο δικό της χρονοδιάγραμμα, για τα δικά της συμφέροντα». Η δέσμευση του Κέρι ότι «δεν θα υπάρξουν χερσαίες δυνάμεις, θα υπάρχει ημερομηνία λήξης και η Αμερική δεν θα αναλάβει την ευθύνη για τον εμφύλιο που διεξάγεται εδώ και καιρό» στόχευε στο να αποτινάξει τις ζωντανές στο αμερικανικό κοινό εμπειρίες των επεμβάσεων στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του reuters/ipsos πριν από την ομιλία Κέρι, το 53% των ερωτηθέντων Αμερικανών επιθυμεί να παραμείνουν οι ΗΠΑ έξω από τον εμφύλιο της Συρίας (αντί 60% την περασμένη εβδομάδα), ενώ μόλις 20% επιθυμεί την ανάληψη δράσης, από 29% την περασμένη εβδομάδα. Οι αναφορές του Τζον Κέρι στα στοιχεία των μυστικών υπηρεσιών, σύμφωνα με τα οποία οι δυνάμεις του Ασαντ ήταν υπεύθυνες για το πλήγμα με χημικά όπλα στα προάστια της Δαμασκού, είναι άγνωστο πόση επίδραση θα έχουν, δεδομένου ότι το 44% διαφωνεί με την επέμβαση, ακόμη και αν αποδειχθεί η χρήση χημικών. Το ποσοστό όσων συμφωνούν με την επέμβαση σε περίπτωση που έχει γίνει χρήση χημικών είναι 29%. Η ομιλία Κέρι Μεγάλο μέρος της επιχειρηματολογίας του Τζον Κέρι επικεντρώθηκε στην προάσπιση του ρόλου των ΗΠΑ και στη διαφύλαξη των συμφερόντων των συμμάχων των ΗΠΑ στην περιοχή. «Εχει σημασία για το Ισραήλ. Εχει σημασία για τους στενούς μας φίλους, την Ιορδανία, την Τουρκία και τον Λίβανο», είπε ο Τζον Κέρι. «Σχετίζεται ευθέως με την αξιοπιστία μας και με το αν οι χώρες συνεχίζουν να πιστεύουν τις Ηνωμένες Πολιτείες όταν λένε κάτι. Κοιτάζουν να δουν αν η Συρία μπορεί να γλιτώσει, γιατί τότε κι εκείνες θα μπορούν να θέσουν τον πλανήτη σε μεγαλύτερους κινδύνους». Από την ομιλία του Τζον Κέρι απουσίαζε κάθε αναφορά στη Βρετανία, η Βουλή της οποίας λίγες ώρες νωρίτερα είχε απορρίψει τη συμμετοχή στις επιχειρήσεις - εκτός αν θεωρείται συγκεκαλυμμένη αναφορά στη Βρετανία η επαινετική αναφορά στη Γαλλία ως τον «παλιότερο σύμμαχο» των ΗΠΑ. Η Γαλλία υποστηρίζει «θερμώς» την προοπτική στρατιωτικής επέμβασης, ενώ η Τουρκία εμφανίζεται δυσαρεστημένη με το γεγονός ότι η ανατροπή του Μπασάρ αλ Ασαντ δεν περιλαμβάνεται στους ρητούς στόχους των ΗΠΑ. «Μια περιορισμένη επιχείρηση δεν θα μπορούσε να είναι ικανοποιητική για εμάς» δήλωνε ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. «Μια επέμβαση θα έπρεπε να γίνει κατά το υπόδειγμα του Κοσόβου. Επέμβαση μιας ή δύο ημερών δεν αρκεί. Ο στόχος είναι να εξαναγκαστεί το καθεστώς να εγκαταλείψει την εξουσία». Οι επιθεωρητές του ΟΗΕ που μετέβησαν στη Δαμασκό προκειμένου να ελέγξουν τις συνθήκες της επίθεσης, επέστρεψαν την Παρασκευή στην Ολλανδία, εκεί όπου θα γίνει η «διακρίβωση» των στοιχείων που συγκέντρωσαν. Το παρασκήνιο και οι κινήσεις της Αθήνας Η στρατηγική και οι επιλογές του Ομπάμα Της ΔΩΡΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Του ΠΕΤΡΟΥ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Ο Αμερικανός επισκέπτης, που πέρασε την πόρτα πρωτοκλασάτου υπουργείου στις αρχές της εβδομάδας που πέρασε, κόμιζε προς την Αθήνα ένα πολύ συγκεκριμένο μήνυμα: την επιθυμία της Ουάσιγκτον, σε περίπτωση ενεργοποίησης των σχεδίων για στρατιωτική επέμβαση στη Συρία, να παρασχεθούν από τη χώρα μας διευκολύνσεις, όσον αφορά τη διέλευση πολεμικών αεροσκαφών και πλοίων, αλλά και χρήση στρατιωτικών εγκαταστάσεων, προεξαρχούσης της βάσης της Σούδας. Για την ελληνική πλευρά η υποβολή του συγκεκριμένου αιτήματος δεν αποτέλεσε κεραυνό εν αιθρία. Από την πρώτη στιγμή που άρχισε η συζήτηση για ενδεχόμενη στρατιωτική επέμβαση στη Συρία, θεωρείτο βέβαιο ότι επρόκειτο να ζητηθούν διευκολύνσεις ανάλογες με εκείνες που παρασχέθηκαν στην περίπτωση της Λιβύης και, παλαιότερα, κατά τις επιχειρήσεις στο Κόσοβο. Αλλωστε, από τις ΗΠΑ το ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις εξελίξεις στη Συρία και τους κινδύνους αποσταθεροποίησης της ευρύτερης περιοχής που αυτές μπορεί να δρομολογήσουν, κατέστη σαφές κατά τη συνάντηση που είχε ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς με τον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα πριν από μερικές εβδομάδες στην Ουάσιγκτον. Για την κυβέρνηση οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής, της νοτιοανατολικής Μεσογείου και της Βορείου Αφρικής, μπορεί να λειτουργήσουν ως ευκαιρία, προκειμένου να αναδειχθεί η Ελλάδα ως πόλος σταθερότητας σε μία εξαι ρετικά ευαίσθητη περιοχή του πλανήτη, που προσελοι διαδοχικές κύει διεθνές ενδιαφέρον. Θα συσκέψεις μπορούσαν, επιπλέον, να ακαι η προετοιμασία ποτελέσουν το εφαλτήριο για να ξεπεραστούν οι κατά για τη διαχείριση κανόνα αρνητικοί συνειρμοί που συνοδεύουν οποιαδήκύματος ποτε αναφορά στην Ελλάδα προσφύγων τα τελευταία χρόνια, να ενισχυθεί το κύρος της χώρας και, εν κατακλείδι, να βρει θέση και ρόλο συνομιλητή στο διεθνές περιβάλλον για ένα εξαιρετικά σοβαρό και σύνθετο ζήτημα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ήταν αναμενόμενη η απάντηση της Αθήνας ότι θα παράσχει τις διευκολύνσεις που απορρέουν από τις διεθνείς υποχρεώσεις και της διατλαντικές συμφωνίες που έχει συνάψει. Θέμα συμμετοχής ελληνικών δυνάμεων και μέσων στις επιχειρήσεις δεν ετέθη από καμία πλευρά. Οι περιπλοκές στη λήψη απόφασης για στρατιωτική επιχείρηση, ιδιαίτερα μετά την απόρριψη της πρότασης για συμμετοχή της Βρετανίας από το βρετανικό Κοινοβούλιο, θέτουν τους όποιους σχεδιασμούς της Αθήνας σε κατάσταση αναμονής. Η ελληνική πλευρά, έχοντας διαβεβαιώσει ότι θα παράσχει τις αναγκαίες διευκολύνσεις, αυξάνει, παράλληλα, την κινητικότητά της σε διπλωματικό επίπεδο. Ο υπουργός Εξωτερικών, Ευάγγελος Βενιζέλος, είχε σειρά τηλεφωνικών επαφών με ομολόγους του από χώρες της Ε.Ε., αλλά και από αραβικά κράτη, καθώς και με τον υπουργό Εξωτερικών του Ιράν, με την Αθήνα να επιθυμεί να προωθήσει την εικόνα του αξιόπιστου συνομιλητή με όλα τα εμπλεκόμενα και ενδιαφερόμενα μέρη. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, ο υπουργός Εθνικής Αμυνας, Δημήτρης Αβραμόπουλος, εμφανίζεται, σύμφωνα με πληροφορίες, υπέρμαχος μιας περισσότερο ενεργής διπλωματικά παρουσίας της Αθήνας, η οποία θα μπορούσε να λάβει χαρακτήρα ακόμα και πρότασης για κατάπαυση του πυρός μεταξύ των αντιμαχόμενων μερών στη Συρία και πρόσκλησης για διαπραγμάτευση, έστω και την τελευταία στιγμή, προκειμένου να αποφευχθεί μία στρατιωτική επιχείρηση. Μία συνάντηση, την οποία θα μπορούσε ακόμα και να φιλοξενήσει η Ελλάδα και η οποία θα μπορούσε να λειτουργήσει ως οδός απεγκλωβισμού από το αδιέξοδο που διαμορφώνεται. Σε ένα άλλο επίπεδο, η Αθήνα προετοιμάζεται για την αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης που ενδεχομένως προκύψουν από μια απόφαση για στρατιωτική επέμβαση στη Συρία. Το ένα σκέλος της προετοιμασίας αυτής αφορά την ανθρωπιστική διάσταση, δηλαδή τη διαχείριση κύματος προσφύγων αλλά και παράνομων μεταναστών που μπορεί να προκληθεί και να ενισχυθεί σε περίπτωση διάχυσης της κρίσης. Σε διαδοχικές συσκέψεις τις προηγούμενες ημέρες επανεξετάσθηκαν τα επιχειρησιακά σχέδια, η ετοιμότητα των υπηρεσιών και ο συντονισμός των εμπλεκόμενων φορέων. Παράλληλα, σε ετοιμότητα ετέθη ο μηχανισμός των Ενόπλων Δυνάμεων για τον απεγκλωβισμό, εφόσον κριθεί απαραίτητο, των Ελλήνων υπηκόων που ζουν στη Συρία. Στο πλαίσιο της προετοιμασίας και για το ενδεχόμενο να βρεθεί η χώρα αντιμέτωπη με τον κίνδυνο ασύμμετρης απειλής από κάποια επίθεση, γίνεται επικαιροποίηση των σχεδίων που είχαν εκπονηθεί το 2004 για τους Ολυμπιακούς Αγώνες και, σύμφωνα με τις αρμόδιες πηγές, έχει τεθεί σε ετοιμότητα ο μηχανισμός, αν και θεωρείται ότι ο κίνδυνος για μια τέτοια επίθεση εναντίον της Ελλάδας είναι εξαιρετικά μικρός. Το 2008, ο Μπαράκ Ομπάμα εξελέγη πρόεδρος της Αμερικής έχοντας αντιταχθεί στον πόλεμο κατά του Ιράκ και γενικότερα στην ολέθρια εξωτερική πολιτική των νεοσυντηρητικών. Πέντε χρόνια αργότερα, αντιγράφει μεθόδους του προκατόχου του, προετοιμάζοντας πολεμικές επιχειρήσεις εναντίον της Συρίας, μιας χώρας η οποία ουδέποτε έχει απειλήσει την ασφάλεια των ΗΠΑ. Τη θλιβερή διαπίστωση προσυπογράφει, με άρθρο του στην εφημερίδα Guardian, ο Χανς Μπλιξ, επικεφαλής των επιθεωρητών του ΟΗΕ για τα (ανύπαρκτα) «όπλα μαζικής καταστροφής» του Σαντάμ Χουσεΐν. Οπως στην περίπτωση του Ιράκ, σημειώνει ο Μπλιξ, η Αμερική σπεύδει σε έναν πόλεμο χωρίς εξουσιοδότηση του Συμβουλίου Ασφαλείας και χωρίς να έχει διαπιστωθεί από τους επιθεωρητές του ΟΗΕ η χρήση χημικών όπλων από το καθεστώς Ασαντ. Αλλά ακόμη κι αν επιβεβαιωνόταν κάτι τέτοιο, διερωτάται ο Σουηδός διπλωμάτης, γιατί θα έπρεπε «οι ΗΠΑ ή το ΝΑΤΟ ή οποιοσδήποτε συνασπισμός προθύμων να δράσουν ως παγκόσμιοι χωροφύλακες»; Το ούτως ή άλλως εξωφρενικό άλλοθι του «ανθρωπιστικού πολέμου» ελάχιστους πείθει. Γιατί η Ουάσιγκτον να σπεύσει σε πόλεμο ύστερα από τη θρυλούμενη εξόντωση 322 αμάχων, σύμφωνα με τη συριακή αντιπολίτευση, όταν στην Αί γυπτο σκοτώθηκαν άνθρωποι μέσα σε ένα μόο Αμερικανός νο διήμερο ύστερα από ένα στρατιωτικό πραξικόπημα, πρόεδρος σύρθηκε το οποίο συνάντησε την σε μια περιπέτεια αποδοχή των ΗΠΑ, χωρίς να συγκινηθεί κανείς στις που πάσχιζε δυτικές πρωτεύουσες; να αποφύγει Η θέση του Αμερικανού προέδρου έγινε ακόμη περισσότερο δεινή ύστερα από την ταπείνωση του πιο στενού συμμάχου του, του Βρετανού πρωθυπουργού Ντέιβιντ Κάμερον, στη Βουλή των Κοινοτήτων, η οποία απέρριψε την εμπλοκή του Ηνωμένου Βασιλείου στην εκστρατεία κατά της Συρίας. Το δίλημμα που τίθεται ενώπιον του Μπαράκ Ομπάμα είναι εξαιρετικά επώδυνο: να αναστείλει την επιδρομή, στέλνοντας σε όλο τον κόσμο το μήνυμα ότι η Αμερική μοιάζει με «χάρτινη τίγρη» ή να εμπλακεί σε μια παράλογη περιπέτεια, χωρίς σαφή στόχο, με ισχνότατη διεθνή στήριξη; Μια περιπέτεια από την οποία έχουν αποστασιοποιηθεί, μεταξύ άλλων, Γερμανία, Ιταλία, Βέλγιο, Αίγυπτος και Ιορδανία, αφήνοντας μόνο τη Γαλλία και την Τουρκία να υπερθεματίζουν για την εξαπόλυση της επίθεσης. Είναι πιθανό ο Ομπάμα να συρθεί παρά τις αντιδράσεις και σημαντικής μερίδας του αμερικανικού Κογκρέσου σε μια άκρως επικίνδυνη επιλογή, την οποία πάσχιζε επί μακρόν να αποφύγει. Στις 21 Αυγούστου, ακριβώς την ημέρα που εκδηλώθηκε η πολύ περίεργη επίθεση με χημικά όπλα στη Δαμασκό (σε απόσταση πέντε λεπτών με το αυτοκίνητο από το ξενοδοχείο όπου βρίσκονταν οι επιθεωρητές του ΟΗΕ!), ο αρχηγός των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, στρατηγός Ντέμπσι, απαντούσε ως εξής σε ερώτηση Δημοκρατικού βουλευτή: «Η κυβέρνηση Ομπάμα αντιτίθεται ακόμη και σε περιορισμένη στρατιωτική επέμβαση στη Συρία γιατί πιστεύει ότι οι αντάρτες που μάχονται το καθεστώς Ασαντ δεν θα υποστηρίξουν τα αμερικανικά συμφέροντα αν πάρουν την εξουσία αυτή τη στιγμή». Κυνική, αλλά απολύτως λογική τοποθέτηση, αν πάρει κανείς υπόψη το μεγάλο ειδικό βάρος των φανατικών ισλαμιστών στους κόλπους της συριακής αντιπολίτευσης. Μία εβδομάδα αργότερα, όμως, η κυβέρνηση Ομπάμα ήταν έτοιμη για πόλεμο και η Αλ Κάιντα δεσμευόταν ότι θα εξαπολύσει και αυτή επίθεση εναντίον του καθεστώτος Ασαντ, σε μια ντε φάκτο σύμπλευση με τον «Μεγάλο Σατανά»! Στο θεμελιώδες ερώτημα για τους λόγους της θεαματικής μεταστροφής του Ομπάμα, μόνο υποθέσεις μπορεί να διατυπώσει κανείς. Ενδεχομένως, οι Αμερικανοί τρόμαξαν από τη σταθεροποίηση του καθεστώτος Ασαντ, ύστερα από τις πρόσφατες στρατιωτικές επιτυχίες του εναντίον των ανταρτών και για τις συνέπειες που θα είχε η ενίσχυση του άξονα Ιράν - Συρίας - Χεζμπολάχ στην ευρύτερη περιοχή. Επιπλέον, πρέπει να βάρυνε η εικόνα ενός ασθενούς προέδρου και μιας ευάλωτης υπερδύναμης, η οποία χάνει τον έλεγχο των εξελίξεων στη Μέση Ανατολή και υφίσταται ταπεινώσεις από τη Ρωσία, όπως με την πολύκροτη υπόθεση Σνόουντεν. Διακηρυγμένη πρόθεση της Αμερικής είναι να μην εμπλακεί στον συριακό εμφύλιο και να περιοριστεί σε μια ολιγοήμερη επιχείρηση με «χειρουργικά πλήγματα» εξ αποστάσεως για να «τιμωρήσει» τον Ασαντ, όχι όμως και να τον ανατρέψει. Ωστόσο, το σενάριο ενός «πολέμου λάιτ» μπορεί να τιναχτεί στον αέρα από την αντίδραση του Ασαντ και των συμμάχων του στην επίθεση που θα δεχθεί ή και από ενδεχόμενες αστοχίες των ίδιων των Αμερικανών. Οι επιδιώξεις του Ισραήλ Συνέντευξη στον ΑΘΑΝΑΣΙΟ ΕΛΛΙΣ Το Ισραήλ προσβλέπει στην επίθεση κατά της Συρίας, καθώς επιθυμεί την ανατροπή του Ασαντ, τονίζει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο γνωστός Ισραηλινός αναλυτής και επί χρόνια στέλεχος της Μοσάντ, Γιόσι Αλφερ, ο οποίος υπογραμμίζει πως, αν ο πρόεδρος Ομπάμα δεν χτυπήσει τη Συρία, θα χάσει την αξιοπιστία του. Ο κ. Αλφερ, ο οποίος υπηρέτησε επίσης στο κέντρο παρακολουθήσεων του ισραηλινού στρατού, ενώ ακολούθως ήταν διευθυντής του Κέντρου Στρατηγικών Μελετών του πανεπιστημίου του Τελ Αβίβ και κατέθεσε το «σχέδιο Αλφερ» για την εδαφική διευθέτηση στο Παλαιστινιακό, αναφέρεται στην πιθανή χρήση των βάσεων της Σούδας και του Ακρωτηρίου, ενώ αναγνωρίζει ότι μια επίθεση θα δημιουργήσει μια πιο περίπλοκη και λιγότερο προβλέψιμη πραγματικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο. Τι θα σημάνει μια επίθεση κατά της Συρίας για τη γεωπολιτική πραγματικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο; Μια επίθεση κατά της Συρίας υπό την ηγεσία των ΗΠΑ εισάγει έναν ακόμη παράγοντα και νέες παραμέτρους. Αυτό δημιουργεί μια ακόμη πιο περίπλοκη και λιγότερο προβλέψιμη πραγματικότητα. Πώς θα επηρεάσει τις σχέσεις του Ισραήλ με την Τουρκία, την Ελλάδα και την Κύπρο; Το Ισραήλ και η Τουρκία δεν έχουν πραγματικά αποκαταστήσει τη στρατηγική τους σχέση και είναι δύσκολο να δει κανείς πώς μια επίθεση Κρίνεται η αξιοπιστία του Ομπάμα, τονίζει στην «Κ» ο Γιόσι Αλφερ, ο οποίος μιλά για Ελλάδα, Κύπρο και Τουρκία υπό την ηγεσία των ΗΠΑ θα αλλάξει αυτήν την κατάσταση. Υπό το ίδιο πρίσμα, δεν θα επηρεασθεί και η σχέση του Ισραήλ με την Ελλάδα και την Κύπρο. Τι ρόλο μπορούν να διαδραματίσουν η Αθήνα και η Λευκωσία; Πέρα από την παροχή βάσεων Σούδα, Ακρωτήρι- δεν βλέπω πώς μπορούν να συμβάλουν περαιτέρω. Σε ένα ακραίο σενάριο, θα μπορούσε κανείς να υποθέσει, αν και δεν το θεωρώ πιθανό, ότι η απάντηση της Συρίας, πιθανώς μέσω της Χεζμπολάχ, θα στόχευε αυτές τις βάσεις. Πάντως, ήδη γνωρίζουμε ότι η Κύπρος και η Βουλγαρία, πιθανώς και η Ελλάδα, βρίσκονται στον κατάλογο των στόχων της Χεζμπολάχ. Σε τι προσβλέπει το Ισραήλ, με δεδομένη την ανησυχία για το τι μπορεί να προκύψει μετά τον Ασαντ; Αποτελεί κοινή εκτίμηση της στρατηγικής κοινότητας του Ισραήλ πως είναι προτιμότερο να απομακρυνθεί ο Ασαντ γιατί αυτό αφαιρεί το Ιράν από την περιοχή του Λεβάντε και αποδυναμώνει τη Χεζμπολάχ, αν και θα μπορούσε να οδηγήσει μέρος ή και ολόκληρη τη Συρία υπό τον έλεγχο των Σαλαφιστών. Πάντως, υπό τις παρούσες συνθήκες, ο Ασαντ δεν αναμένεται να εξαφανισθεί από το σκηνικό, ακόμη και αν καταλήξει να κυβερνά μόνο το ένα τρίτο της Συρίας. Τι οδηγεί τον πρόεδρο Ομπάμα προς μια επίθεση; Εχοντας χαράξει μια «κόκκινη γραμμή» σε σχέση με τη χρήση χημικών όπλων, κρίνεται η αξιοπιστία του. Μην ξεχνάτε, και αυτό είναι προς τιμήν του Ομπάμα, ότι αυτή θα είναι η πρώτη φορά που θα υπάρξει διεθνής αντίδραση στη χρήση χημικών όπλων στον αραβικό κόσμο. Από την οπτική του Ισραήλ, εάν ο Ομπάμα δεν φανεί αξιόπιστος στο θέμα των χημικών στη Συρία, πώς μπορεί κανείς να υπολογίζει σε αυτόν σε σχέση με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν; Από την άλλη, εάν αυτή η επίθεση οδηγήσει σε κλιμάκωση και επιπλοκές, μπορεί να κατηγορηθεί για την πρωτοβουλία του. Πώς θα αντιδράσει η Ρωσία σε μια δυτική επίθεση εναντίον μιας χώρας στην οποία διαθέτει βάση; Η Ρωσία ισχυρίζεται ότι στην Ταρτούζ δεν διαθέτει βάση, αλλά κέντρο ανεφοδιασμού. Επιπροσθέτως, φαίνεται να έχει διαμηνύσει ότι δεν θα αντιδράσει σε μια αμερικανική επίθεση. Πρέπει να υποθέσουμε ότι η Ρωσία θα αυξήσει την υποστήριξή της προς τον Ασαντ, που θα ενισχύσει την πιθανότητα επιβίωσης του τελευταίου, αλλά και αύξησης των τριβών μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας λόγω της Συρίας. Από την άλλη, μια εναλλακτική πιθανότητα είναι, αφού οι ΗΠΑ «τιμωρήσουν» τον Ασαντ, να εμφανισθούν πιο διαλλακτικές έναντι της Ρωσίας σχετικά με την επίτευξη συμβιβαστικής διευθέτησης στη Συρία.

19 19-KOSMOS_KATHI 8/30/13 11:07 PM Page 19 Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013 Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 19 ΔΕΥΤΕΡΗ ΜΑΤΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΓΝΩΜΕΣ ΕΛΛΑΔΑ ΚΟΣΜΟΣ Οι αραβικές εξεγέρσεις και το περιβάλλον ασφαλείας Πώς φθάσαμε στα χημικά και ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες στις γειτονικές χώρες Του ΘΑΝΟΥ Π. ΝΤΟΚΟΥ* Από το 2011 οι εξελίξεις στη γεωστρατηγική σκακιέρα της Ανατολικής Μεσογείου είναι κυριολεκτικά καταιγιστικές, ακόμη και για τα δεδομένα μιας περιοχής που ήταν για πολλά χρόνια συνώνυμη με τους όρους ρευστότητα, αστάθεια και εστία ανάφλεξης. Οι εξεγέρσεις σε αρκετές αραβικές χώρες δεν φαίνεται να ήταν αρχικά τουλάχιστον αποτέλεσμα εξωτερικών σχεδιασμών και παρεμβάσεων, αν και στην πορεία διάφορες μεγάλες δυνάμεις προσπάθησαν να επηρεάσουν τις εξελίξεις και να τοποθετηθούν σε καλύτερη θέση για την επόμενη ημέρα και οφείλονται σε συνδυασμό αιτίων: οικονομικά προβλήματα (χαμηλή οικονομική ανάπτυξη, αύξηση των τιμών των τροφίμων κ.λπ.) σε συνδυασμό με τις δημογραφικές εξελίξεις (το 60% του πληθυσμού είναι κάτω των 25 ετών), ακραίες ανισότητες στην κατανομή του εθνικού προϊόντος, στασιμότητα στη διαδικασία πολιτικών αλλαγών και «αειθαλείς» ηγέτες, διαφθορά και νέες τεχνολογίες (internet, facebook, αραβικά δορυφορικά ειδησεογραφικά κανάλια). Η πλέον θερμή σύγκρουση σήμερα λαμβάνει χώρα στη Συρία και απειλεί να αποσταθεροποιήσει ολόκληρη την περιοχή. Οι ενδιαφερόμενες χώρες είναι ιδιαίτερα αμήχανες, καθώς α- νησυχούν για τη διάδοχο κατάσταση μετά από τυχόν κατάρρευση του καθεστώτος Α- σαντ, αφού η συριακή αντιπολίτευση είναι διχασμένη και το τελευταίο διάστημα έχουν ενισχυθεί οι ριζοσπαστικές ισλαμικές συνιστώσες. Ταυτόχρονα, η ενεργός ανάμειξη της Χεζμπολάχ στο πλευρό του Ασαντ και η συνεχιζόμενη στήριξη από Ιράν και Ρωσία έχουν επιτρέψει στο καθεστώς να εξισορροπήσει την κατάσταση και να επιτύχει ο- ρισμένες σημαντικές νίκες στο πεδίο της μάχης. Η πτώση Ασαντ δεν θεωρείται πλέον νομοτελειακή εξέλιξη εκτός αν υπάρξει ε- ξωτερική στρατιωτική επέμβαση. Αν δεν επιτευχθεί συμφωνία σε διπλωματικό επίπεδο, το πιθανότερο σενάριο είναι ότι η σύγκρουση θα συνεχιστεί, με αρνητικές συνέπειες για τον Λίβανο και ολόκληρη την Ανατολική Μεσόγειο. Η σύγκρουση στη Συρία δεν αποτελεί πλέον αμιγώς εσωτερική, αδελφοκτόνο υπόθεση, καθώς έχουν εμπλακεί ενεργά πλείστοι άλλοι δρώντες: κράτη και οργανώσεις της περιοχής, αλλά και εκτός αυτής. Εμπεριέχει δε τη δυναμική διάχυσης της ένοπλης βίας σε γειτονικές χώρες, μετεξέλιξης σε θρησκευτική (σουνίτες - σιίτες) σύγκρουση ή ακόμα και αλλαγής του γεωγραφικού χάρτη (με γεωγραφικό κατακερματισμό της Συρίας). Την τρέχουσα κρίση πυροδότησε η χρήση χημικών όπλων με πολλά θύματα. Η Συρία διαθέτει περίπου τόνους χημικών ό- πλων (μουστάρδας και νευροτοξικά) και οι ηθικοί φραγμοί του καθεστώτος για χρήση τους είναι μάλλον ανύπαρκτοι. Ωστόσο, τίθεται το ερώτημα γιατί να χρησιμοποιήσει χημικά όπλα σε μια χρονική στιγμή όπου έχει αποκτήσει το πάνω χέρι στις μάχες και μια τέτοια ενέργεια πιθανότατα θα προκαλούσε εξωτερική στρατιωτική επέμβαση; Βεβαίως. ο ορθολογισμός δεν είναι πάντοτε το αποτελεσματικότερο εργαλείο για την κατανόηση των πολιτικών αποφάσεων, ι- διαίτερα στη Μέση Ανατολή. Πάντως, υ- πάρχουν τρεις πιθανές απαντήσεις: η χρήση χημικών έγινε από (α) το καθεστώς (β) ομάδες της αντιπολίτευσης για να ενοχοποιήσουν το καθεστώς (γ) στελέχη του καθεστώτος χωρίς έγκριση σε ανώτατο επίπεδο. *Ο κ. Θάνος Π. Ντόκος είναι γενικός διευθυντής του ΕΛΙΑΜΕΠ. Τα πέντε σενάρια για το μέλλον της Συρίας 1. Επίτευξη συμφωνίας με Ρωσία για σύγκληση ειρηνευτικής διάσκεψης, με κεντρική επιδίωξη τον σχηματισμό μεταβατικής κυβέρνησης που θα περιλαμβάνει τα μετριοπαθή στοιχεία της (κοσμικής) αντιπολίτευσης, αλλά και αξιωματούχους του κόμματος Μπάαθ που δεν έχουν κατηγορηθεί ευθέως για εγκλήματα πολέμου. Στο σενάριο αυτό ο Ασαντ και το περιβάλλον του θα είχαν τη δυνατότητα να αναχωρήσουν για κάποια χώρα που θα τους προσέφερε άσυλο. Ο σχηματισμός μιας τέτοιας κυβέρνησης θα ο- δηγούσε στον τερματισμό των (μεγάλης κλίμακας) εχθροπραξιών, αλλά δεν θα ικανοποιούσε τις ισλαμικές ομάδες της αντιπολίτευσης, ενώ μεσοπρόθεσμα ουδεμία εγγύηση υπάρχει ότι θα μπορούσε να υλοποιήσει με επιτυχία το εξαιρετικά δύσκολο έργο της ανοικοδόμησης της χώρας. Μια παραλλαγή αυτού του σεναρίου αναφέρεται σε εμπλοκή και του Ιράν στις διαπραγματεύσεις, κάτι που θα άνοιγε τον δρόμο για επίλυση και της διαμάχης για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Προφανώς, η έστω και περιορισμένη χρήση στρατιωτικής ισχύος από τις δυτικές δυνάμεις θα μειώσει σημαντικά τις πιθανότητες διπλωματικής συνεννόησης με Ρωσία και Ιράν στο θέμα της Συρίας. 2. Περιορισμένα πλήγματα εναντίον του συστήματος αεράμυνας, εγκαταστάσεων χημικών όπλων και επίλεκτων στρατιωτικών μονάδων με τη χρήση κυρίως πυραύλων Τόμαχοκ και άλλων όπλων μακρού βεληνεκούς από αμερικανικά πλοία και υποβρύχια και γαλλικά αεροσκάφη που θα δράσουν ε- κτός βεληνεκούς της συριακής αεράμυνας. Μια τέτοια περιορισμένη στρατιωτική επιχείρηση πιθανώς με σύμφωνη γνώμη του ΝΑΤΟ και του Αραβικού Συνδέσμου δεν θα αλλάξει την πορεία του πολέμου, αλλά θα έχει ως στόχο: (α) να τιμωρήσει τον Ασαντ για τη χρήση χημικών όπλων και να αποτρέψει μελλοντική χρήση τους, (β) να τον υποχρεώσει να καθήσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. 3. Αύξηση της παροχής οπλικών συστημάτων προς το μετριοπαθές τμήμα της α- ντιπολίτευσης, με αντίστοιχη αύξηση της βοήθειας από Ρωσία και Ιράν προς το καθεστώς. Η εμφύλια σύγκρουση θα συνεχιστεί και η χώρα θα βρεθεί πιο κοντά σε ντε φάκτο κατακερματισμό, με αρνητικές συνέπειες για όλες τις γειτονικές χώρες αλλά και τη Μέση Ανατολή γενικότερα. 4. Δημιουργία ασφαλών ζωνών (με απαγόρευση πτήσεων) κοντά στα σύνορα με την Τουρκία και την Ιορδανία. Η εφαρμογή της απαγόρευσης θα είναι δύσκολη γιατί θα χρειάζονται συνεχείς επιχειρήσεις. 5. Μεγάλης κλίμακας επέμβαση. Μετά την καταστροφική εμπειρία του Ιράκ και του Αφγανιστάν, ουδείς υποστηρίζει αυτή την επιλογή. Ισως όμως οι ΗΠΑ «συρθούν» σε μια τέτοια επιχείρηση αν τα περιορισμένα πλήγματα δεν αποδώσουν και η αιματοχυσία συνεχιστεί. Με τα σημερινά δεδομένα όσον αφορά στην απουσία διάδοχης κατάστασης, φαντάζει ως εφιαλτικό σενάριο. Τα σενάρια 2, 3 και 4 μπορούν να συνδυαστούν, ενδεχομένως σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Μια στρατιωτική επιχείρηση χωρίς απόφαση του Σ.Α./ΟΗΕ και χωρίς απτές αποδείξεις για την ενοχή του καθεστώτος Ασαντ για τη χρήση χημικών θα προκαλέσει κατηγορίες για τις παράπλευρες απώλειες που οπωσδήποτε θα υπάρξουν, για ιμπεριαλιστική πολιτική έναντι του μουσουλμανικού κόσμου, αλλά και σε άλλους κύκλους για ανεπαρκή αντίδραση που δεν θα αποδυναμώσει αρκετά το καθεστώς Ασαντ. Είναι επίσης πολύ πιθανό ότι θα υπάρξουν κάποια αντίποινα υπό τη μορφή ασύμμετρων τρομοκρατικών χτυπημάτων από τη Χεζμπολάχ ή άλλες ομάδες σε γειτονικές χώρες. Αν και ελπίζεται ότι θα φέρει τον Ασαντ αλλά και σημαντικό τμήμα της αντιπολίτευσης στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, το πιθανολογούμενο περιορισμένο στρατιωτικό πλήγμα μάλλον θα επιδεινώσει τις σχέσεις των ΗΠΑ με τη Ρωσία και θα δυσχεράνει τις προσπάθειες διπλωματικής συνεννόησης με το Ιράν. Προφανώς οι διαφαινόμενες εξελίξεις θα επηρεάσουν, τουλάχιστον έμμεσα, και τη χώρα μας. Δεν είναι βέβαιο ότι η βάση της Σούδας (πολύ περισσότερο η αεροπορική βάση της Καλαμάτας) θα έχουν κεντρικό ρόλο στις επιχειρήσεις (ιδιαίτερα στην περίπτωση περιορισμένου πλήγματος - Σενάριο 2). Εφόσον ζητηθεί η χρήση τους, η ελληνική κυβέρνηση θα έχει πολύ περιορισμένα περιθώρια άρνησης. Αν τεθεί θέμα ανάληψης δράσης από το ΝΑΤΟ, η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να βρίσκεται στη μειοψηφία. Αντίθετα, θα πρέπει να αποκλειστεί η συμμετοχή ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων (αν και δεν πρόκειται να ζητηθεί κάτι τέτοιο). Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα θα πρέπει να είναι έτοιμη να παίξει κάποιον επικουρικό διπλωματικό ρόλο την επόμενη ημέρα. Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να θυμόμαστε ότι στην εξωτερική πολιτική υπάρχουν πράγματα που λέγονται και δεν γίνονται και άλλα που γίνονται και δεν λέγονται.

20 20-ADV PROSFORES_KATHI 8/30/13 7:36 PM Page 4 ΜΟΥΣΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ Η Kαθημερινή επανακυκλοφορεί όλα τα άλμπουμ από τους αγαπημένους σύγχρονους Έλληνες τραγουδιστές! Επιλέξτε το άλμπουμ που χάσατε και αποκτήστε το μέσα από την ενισχυμένη έκδοση της Kαθημερινής. ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΚΥΡΙΑΚΗ 8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ