Μύθοι και αλήθειες για τo φυλλικό οξύ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μύθοι και αλήθειες για τo φυλλικό οξύ"

Transcript

1 ANASTASAKHS 17/5/ :43 μμ Σελίδα1 ΠΕΡΙΓΕΝΝΗΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ & ΝΕΟΓΝΟΛΟΓΙΑ TΟΜ. 1, TΕΥΧ. 1, ΣΕΛ , 2006 Μύθοι και αλήθειες για τo φυλλικό οξύ Αναστασάκης Ελευθέριος, Δασκαλάκης Γεώργιος, Αντσακλής Αριστείδης Α' Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο «Αλεξάνδρα» Αλληλογραφία: Ελευθέριος Αναστασάκης Κουντουριώτου 14, , Άνω Βριλήσσια, Αθήνα, Ελλάδα Τηλ: , Fax: Περίληψη Σκοπό της ανασκόπησης αποτελεί η διερεύνηση του ενδείξεων και του όφελους από τη χορήγηση φυλλικού οξέως. Γνωστό από δεκαετίες, το φυλλικό οξύ αποτελεί αναντικατάστατο εργαλείο στη φαρέτρα του Μαιευτήρα για την ομαλή έκβαση της κύησης. Αναζητήθηκαν μελέτες από το PubMed, το Medline και τη βάση δεδομένων του Cochrane. Πληθώρα καλά σχεδιασμένων μελετών δείχνουν ότι η συστηματική χορήγηση φυλλικού οξέως προγεννητικά, μειώνει την εμφάνιση ανωμαλιών διαπλάσεως του νευρικού σωλήνα (ΑΔΝΣ) αλλά και άλλων συγγενών ανωμαλιών. Οι (ΑΔΝΣ) περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα ανωμαλιών διάπλασης του εμβρύου και η συχνότητα τους υπολογίζεται σε 1/1000 κυήσεις. Στην ανασκόπηση που ακολουθεί περιγράφεται ο ρόλος του φυλλικού οξέως στη φυσιολογική ανάπτυξη του εμβρύου, στην παθοφυσιολογία των ΑΔΝΣ, τα προτεινόμενα σχήματα χορήγησης και το ρόλο μίας υγιούς διατροφής. Λέξεις κλειδιά: φυλλικό οξύ, ανωμαλίες διάπλασης του νευρικού σωλήνα, συγγενείς ανωμαλίες, πρόληψη Εισαγωγή Σκοπό της παρούσας ανασκόπησης αποτελεί η διερεύνηση του ρόλου του φυλλικού οξέως στην Μαιευτική. Η επίδραση των επιπέδων του φυλλικού οξέως στην έκβαση της κύησης έχει διερευνηθεί εδώ και αρκετές δεκαετίες. Πρώτος ο Wills 1 αντιμετώπισε την μεγαλοβλαστική αναιμία κατά την κύηση με τη χρήση εκχυλίσματος μαγιάς το Άλλοι ερευνητές μελέτησαν την θεραπεία της μεγαλοβλαστικής αναιμίας στην κύηση και τη συσχέτισαν με την έλλειψη φυλλικού οξέως 2. Μελέτες που διενεργήθηκαν στις δεκαετίες του 50' και του 60' οδήγησαν στο συμπέρασμα, ότι η χορήγηση φυλλικού οξέως κατά τη διάρκεια της κύησης μειώνει την πιθανότητα ένδειας σε φυλλικό οξύ και η χορήγηση του στο 2ο και 3ο τρίμηνο αποτέλεσε σύνηθες προληπτικό μέτρο δημόσιας υγείας. Το 1970 το Αμερικανικό Συμβούλιο Τροφών και Διατροφής 3 συνέστησε την προφυλακτική χορήγηση φυλλικού οξέως σε όλες τις επίτοκες ( μg/d). Η πρακτική αυτή που υιοθετήθηκε στις αναπτυσσόμενες χώρες, μείωσε δραματικά τις περιπτώσεις έλλειψης φυλλικού οξέως που οδηγούσαν σε μεγαλο- EΛΛHNIKH ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΓΕΝΝΗΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ - ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΟΓΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ 1

2 ANASTASAKHS 17/5/ :43 μμ Σελίδα2 Φυλλικό οξύ Αναστασάκης και συν. βλαστική αναιμία. Η προγεννητική χορήγηση φυλλικού οξέως μαζί με σίδηρο μειώνει την πιθανότητα ανεπάρκειας στα δύο πλέον συνηθισμένα ιχνοστοιχεία που σχετίζονται με παθολογία της κύησης. Μία επιπλέον υπόθεση, σχετιζόμενη με τη χρήση του φυλλικού οξέως, τεκμηριώθηκε το Για πολλά χρόνια οι ερευνητές υποπτεύονταν τη συσχέτιση των χαμηλών επιπέδων φυλλικού οξέως και της εμφάνισης εμβρυικών ανωμαλιών, ειδικότερα ανωμαλιών διαπλάσεως του νευρικού σωλήνα (ΑΔΝΣ) 4,5. Παρολαυτά, η συσχέτιση αυτή δεν επιβεβαιώθηκε μέχρι τις αρχές του Μεγάλες μελέτες απέδειξαν ότι η προγεννητική χορήγηση φυλλικού οξέως μειώνει την εμφάνιση 6 αλλά και την επανεμφάνιση 7 των ΑΔΝΣ. Το φυλλικό οξύ βοηθά στην παραγωγή και διατήρηση των νέων κυττάρων. Είναι σημαντικό συστατικό σε περιόδους που χαρακτηρίζονται από ταχεία κυτταρική διαίρεση και ανάπτυξη (πχ. εμβρυική και νεογνική περίοδος). Οι οδηγίες από επίσημους φορείς Δημόσιας Υγιεινής αύξησαν την ευαισθητοποίηση του γενικού πληθυσμού με στόχο την πρόληψη συγγενών ανωμαλιών όπως οι ΑΔΝΣ με τη χρήση φυλλικού οξέως. Αρκετές μελέτες συμπέραναν ότι η χορήγηση φυλλικού οξέως, κατά την περί την σύλληψη περίοδο, μπορεί επίσης να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης και άλλων ανωμαλιών όπως ανωμαλιών της καρδιάς 6,8,9 του ουροποιητικού 6,10 σχιστίες 6,11,12,13 ανωμαλιών των άκρων 6 και πυλωρικής στένωσης 14. Έχει υπολογισθεί ότι οι μισές από αυτές τις ανωμαλίες μπορούν να προληφθούν, εάν οι γυναίκες της αναπαραγωγικής ηλικίας καταναλώνουν ικανή ποσότητα φυλλικού οξέως, είτε μέσω της χορήγησης συμπληρωμάτων είτε μέσω της κατανάλωση τροφών εμπλουτισμένων με φυλλικό οξύ 15,16,17. Επιδημιολογία και κληρονομικότητα στις ανωμαλίες διαπλάσεως του νευρικού σωλήνα Οι ανωμαλίες σύγκλισης του νευρικού σωλήνα αποτελούν μείζονες συγγενείς ανωμαλίες που οφείλονται στην αποτυχία σύγκλισης του νευρικού σωλήνα στο ανώτερο ή στο κατώτερο άκρο του μεταξύ της τρίτης και τέταρτης εβδομάδας μετά τη σύλληψη (ημέρα 26 έως ημέρα 28 μετά τη σύλληψη) 18. Ο επιπολασμός ( /1000 γεννήσεις) των ΑΔΝΣ μεταβάλλεται στις διάφορες γεωγραφικές περιοχές του πλανήτη και παρουσιάζει μειωμένη επίπτωση (1.58/1000 γεννήσεις έως 0.86/1000 γεννήσεις) ανάλογα με την αναπλήρωση του φυλλικού οξέως στη διατροφή 19. Στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής οι ΑΔΝΣ αποτελούν μια από τις συνηθέστερες συγγενείς ανωμαλίες με ποσοστό 1/1000 γεννήσεις 20. Ο κίνδυνος επανεμφάνισης αντανακλά τη γενετική προδιάθεση που υποκρύπτει κάθε γεωγραφική περιοχή. Υπολογίζεται ότι ο κίνδυνος επανεμφάνισης με την χρήση φυλλικού οξέως μειώνεται σε ποσοστό 1%. Στον Καναδά η εμφάνιση ΑΔΝΣ κατά τη γέννηση μειώθηκε από 10/ ζώντα έμβρυα το 1991, σε 5.8/ στο συνολικό αριθμό γεννήσεων (ζώντα νεογνά και ενδομήτριοι θάνατοι το 1999) 21. Η παρατηρούμενη μείωση στην εμφάνιση των ΑΔΝΣ οφείλεται επίσης στην αυξανόμενη χρήση των δοκιμασιών πληθυσμιακής διαλογής με τη χρήση υπερήχων αλλά και βιοχημικών δοκιμασιών, που καταλήγει στη διακοπή της κύησης όταν ανιχνεύεται πάσχον έμβρυο. Επίσης, στην συμπλήρωση των τροφών με φυλλικό οξύ καθώς και στην αυξανόμενη χρήση πολυβιταμινούχων σκευασμάτων 21. Η πλέον συνήθης αιτία των ΑΔΝΣ είναι η πολυπαραγοντική κληρονομικότητα αλλά και χρωμοσωματικές, τερατογόνες και μονογονιδιακές αιτίες που δεν έχουν μελετηθεί επαρκώς σε σχέση με την έλλειψη ή τη χορήγηση φυλλικού οξέως 18. Οι κυριότερες αιτίες συνοψίζονται στον πίνακα 1. Διατροφή και φυσιολογία Το φυλλικό οξύ είναι μία υδατοδιαλυτή βιταμίνη του συμπλέγματος Β. Στο ανθρώπινο έντερο υπάρχουν βακτήρια ικανά για τη σύνθεση του, αλλά οι παραγόμενες ποσότητες είναι ελάχιστες και δεν επαρκούν για τις ημερήσιες ανάγκες 22. Άρα η κύρια πηγή φυλλικού οξέως είναι η διατροφή. Τροφές πλούσιες σε φυλλικό είναι τα δημητριακά, το σπανάκι, οι φακές, τα σπαράγγια, τα μπιζέλια, τα λαχανάκια Βρυξελλών, τα πορτοκάλια και το καλαμπόκι. Το φυλλικό οξύ έχει δύο λειτουργίες. Αποτελεί συνένζυμο για τα ένζυμα που συνθέτουν το DNA και RNA, και απαιτείται για τη μετατροπή της ομοκυστεϊνης σε μεθιονίνη. Στα αρχικά στάδια της εμβρυικής ανάπτυξης οι απαιτήσεις σε νουκλεΐκό οξύ και σε πρωτεΐνες είναι ιδιαίτερα αυξημένες και ανάλογες είναι και οι απαιτήσεις σε φυλλικό οξύ. Όταν τα επίπεδα του φυλλικού είναι ανεπαρκή, τα νουκλεΐκά οξέα αναστέλλονται καθώς και η παραγωγή DNA για τις κυτταρικές μιτώσεις 22. Μηχανισμός πρόληψης των ΑΔΝΣ Ο ακριβής παθοφυσιολογικός μηχανισμός πρόληψης των ΑΔΝΣ μέσω της χορήγησης φυλλικού οξέ- 2

3 ANASTASAKHS 17/5/ :43 μμ Σελίδα3 ΠΕΡΙΓΕΝΝΗΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ & ΝΕΟΓΝΟΛΟΓΙΑ TΟΜ. 1, TΕΥΧ. 1, ΣΕΛ , 2006 Πινάκας 1. Αναγνωρισμένα νοσήματα που σχετίζονται με ΑΔΝΣ 1.Πολυπαραγοντικά. 2.Μονογονιδιακά. 3.Χρωμοσωμικά. 4.Τερατογόνα. 5.Αγνώστου Αιτιολογίας. Ανωμαλίες του μεταβολισμού της ομοκυστεϊνης (MTHFR) Σύνδρομο AR (acrocallosal) Σύνδρομο Cerebro-costo mandibular Σύνδρομο παν-κυταρροπενίας (Fanconi) Σύνδρομο Fraser Σύνδρομο Hydrolethalus Σύνδρομο Jarcho-Levin Σύνδρομο Mechel-Gruber Σύνδρομο AD Waardenburg's Σύνδρομο Miller-Dieker (deletion 17p13.3) Τριπλοειδία Τρισωμία 9 (μωσαϊσμός) Τρισωμία 13 Τρισωμία 18 Σύνδρομο child (μετάλλαξη του γονιδίου NSDHL X q 28) Εμβρυική υπερθερμία Fetal alcohol syndrome Σύνδρομο Fetal amineopterin/methotrexate Σύνδρομο-Fetal-valproate/ carbamazepine/maternal epilepsy Σακχαρώδης διαβήτης (προϋπάρχον/προ-της σύλληψης). Caudal dysplasia sequence Εκστροφία της κλοάκης Laterality sequences Limb-body wall complex Μονοζυγωτική πολύδυμος κύηση. ως δεν είναι γνωστός. Η κυριότερη θεωρία υποστηρίζει ότι η ευπάθεια σε ΑΔΝΣ προκαλείται από γενετικό λάθος στο μεταβολισμό του φυλλικού οξέως και όχι από διαιτητική έλλειψη του. Η υπόθεση αυτή υποστηρίζει ότι το έμβρυο έχει μειωμένη τροφοδοσία σε φυλλικό ακόμα και όταν τα επίπεδα του στο αίμα είναι φυσιολογικά. Όταν ο μεταβολισμός του φυλλικού οξέως είναι ελλατωμένος, τα επίπεδα ομοκυστεϊνης αυξάνονται. Με αυτόν τον τρόπο μεταβάλλεται η δραστηριότητα των παρακάτω ενζύμων: της συνθετάσης της κυσταθιονίνης, της συνθετάσης της μεθιονίνης και της 5,10 μεθυλικής τετραυδρικής αναγωγάσης. Τα αποτελέσματα μελετών έχουν δείξει ότι υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της λειτουργίας των παραπάνω ενζύμων και της εμφάνισης ΑΔΝΣ, και υποστηρίζουν την θεωρία ότι οι ΑΔΝΣ είναι πολυπαραγοντικό αποτέλεσμα με βάση γενετικά προσδιορισμένο ελάττωμα 23,24,25,26,27. Μία λιγότερο αποδεκτή θεωρία υποστηρίζει ότι η μείωση της εμφάνισης ΑΔΝΣ με τη χρήση φυλλικού οξέως είναι αποτέλεσμα της εκλεκτικής αποβολής των νοσούντων εμβρύων που προκαλεί το φυλλικό οξύ 28. Αποτελεσματικότητα της χορήγησης φυλλικού οξέως έναντι των ΑΔΝΣ. Το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ το 1992 εξέδωσε οδηγία για γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας (15-44 ετών) οπού συνιστάται ημερήσια πρόσληψη 0.4 mg φυλλικού οξέως. Το 1996 η Αμερικανική Υπηρεσία Προληπτικής Ιατρικής USPSTF εξέδωσε παρόμοια οδηγία βασισμένη στα αποτελέσματα μεγάλης τυχαιοποιημένης μελέτης (RCT) 6. Η μελέτη αυτή έδειξε στατιστικά σημαντική μείωση των ΑΔΝΣ σε γυναίκες έπειτα από χορήγηση 0.8 mg φυλλικού οξέως στην περί-τη-σύλληψη περίοδο (ένα μήνα πριν από προγραμματισμένη σύλληψη). Οι συγγραφείς κατέγραψαν ένα περιστατικό ΑΔΝΣ σε πληθυ- EΛΛHNIKH ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΓΕΝΝΗΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ - ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΟΓΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ 3

4 ANASTASAKHS 17/5/ :43 μμ Σελίδα4 Φυλλικό οξύ Αναστασάκης και συν. σμό 3056 επιτόκων που ελάμβαναν φυλλικό οξύ έναντι εννέα περιστατικών σε 3056 επίτοκες που δεν τους χορηγούνταν. Η διαφορά αυτή παρέμεινε σημαντική έπειτα από στατιστική διόρθωση για τον τόκο, την παρουσία χρόνιων νοσημάτων και το ιστορικού εμβρυικού θανάτου και συγγενούς ανωμαλίας. To 1995, o Shaw και συν στη μελέτη τους ανακοίνωσαν σχετικό κίνδυνο OR = 0.65 (CI, 0.45 έως 0.94) με τη χρήση συμπληρωμάτων φυλλικού οξέως τρείς μήνες πρό της σύλληψης 14. Μικρότερη μελέτη που στατιστικά διόρθωνε ως προς τη διαιτητική πρόσληψη φυλλικού οξέως, αναφέρει σχετικό κίνδυνο OR = 0.55 (CI, ) για την καθημερινή χρήση και OR = 0.92 (CI, ) για περιστασιακή χρήση συμπληρωμάτων που περιείχαν φυλλικό οξύ. Θα πρέπει να σημειωθεί όμως ότι και τα δύο αποτελέσματα δεν παρουσιάζουν στατιστική σημαντικότητα 29. Το ζήτημα της επανεμφάνισης των ΑΔΝΣ ερευνήθηκε από διπλή τυφλή μελέτη στην οποία συμμετείχαν 1195 υψηλού κινδύνου κυήσεις από 33 κέντρα αναφοράς. Το ποσοστό υποτροπής ήταν 1% έναντι 3.5% στις επίτοκες πού ελάμβαναν 4 mgr φυλλικού οξέως πρό της σύλληψης και για τις πρώτες έξι εβδομάδες της κύησης 7. Σε μετα-ανάλυση 13 μελετών από τον Wald και συν30 που αξιολογεί την χρήση συμπληρωμάτων φυλλικού οξέως, φαίνεται ότι το όφελος είναι μεγαλύτερο σε πληθυσμούς επιτόκων με χαμηλή περιεκτικότητα φυλλικού οξέως στο αίμα. Η μελέτη συμπεραίνει ότι η δοσολογία, σε γυναίκες που προγραμματίζουν εγκυμοσύνη, θα πρέπει να είναι 5 mgr ημερησίως. Η χρήση του φυλλικού οξέως μειώνει τις ΑΚΝΣ, αλλά και τα νέα δεδομένα (2006) από το Οντάριο που επεξεργάσθηκε η ομάδα Motherisk31 δείχνουν ότι το 40% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας εμφανίζουν επίπεδα φυλλικού στο αίμα μικρότερα των 900 nmol/l και οι μισές από αυτές επίπεδα κάτω των 700 nmol/l. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα 900 nmol/l είναι η ελάχιστη απαίτηση για προστασία έναντι των ΑΔΝΣ 32. Με βάση αυτά τα δεδομένα υπολογίζεται ότι Καναδές επίτοκες έχουν υπολειπόμενη προστασία έναντι των ΑΔΝΣ. Οι σύγχρονες Κατευθυντήριες Οδηγίες των Διεθνών Επιστημονικών Ενώσεων Το 2003, το Αμερικανικό Κολλέγιο Μαιευτικής και Γυναικολογίας αναθεώρησε παλαιότερη οδηγία του και συνιστά πλέον τη χορήγηση συμπληρώματος φυλλικού οξέως (0.4 mg) για όλες τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας 33. Η Αμερικανική Ακαδημία Οικογενειακής Ιατρικής (AAFP) συνιστά για τις ελεύθερες ιστορικού ΑΔΝΣ γυναίκες που επιθυμούν τεκνοποιία τη χορήγηση φυλλικού οξέως σε δοσολογία από 0.4 έως 0.8 mg ημερησίως. Η ίδια επιστημονική εταιρία συνιστά τη χορήγηση 0.4 mg φυλλικού σε όλες τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας 34. Η Αμερικανική Ακαδημία Οικογενειακής Ιατρικής και οι περισσότερες επιστημονικές ενώσεις όλων των χωρών συνιστούν τη χορήγηση 4 mg φυλλικού οξέως ημερησίως σε γυναίκες με ιστορικό εμβρύου ΑΔΝΣ. Τέλος η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής 35,36 και η Αμερικανική Ακαδημία Νευρολογίας37 συνιστούν η κάθε μία τη δοσολογία 0.4 mg φυλλικού οξέως σε όλες τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας καθώς σημαντικό ποσοστό των κυήσεων δεν είναι προγραμματισμένες. Το όφελος του φυλλικού οξέως έναντι συγγενών ανωμαλιών πέραν των ΑΔΝΣ Το φυλλικό οξύ προσφέρει προστασία έναντι συγγενών ανωμαλιών όπως οι καρδιακές, του ουροποιητικού συστήματος, των σχιστιών, της πυλωρικής στένωσης και των ανωμαλιών των άκρων 6,8,12,14,29,40 του ουροποιητικού 38,10 σχιστίες 6,11,12,13 ανωμαλίες των άκρων 6 και πυλωρικής στένωσης 14. Σύγχρονη ανασκόπηση της βιβλιογραφίας 39 που εξέτασε τον προστατευτική επίδραση του φυλλικού οξέως υπολόγισε την ακόλουθη μείωση: Καρδιαγγειακές ανωμαλίες: (OR case-controls 0.78;[ ] cohort/rct 0.61[ ]). Ανωμαλίες των άκρων: (OR case-controls 0.48;[ ] cohort/rct 0.57[ ]). Σχιστίες της υπερώας: (OR case-controls 0.76;[ ] cohort/rct 0.42[ ]). Σχιστίες του προσώπου με ή χωρίς σχιστία της υπερώας: (OR case-controls 0.63;[ ] cohort/rct 0.58[ ]). Ανωμαλίες του ουροποιητικού: (OR case-controls 0.48;[ ] cohort/rct 0.68[ ]). Συγγενής υδροκεφαλία: (OR case-controls 0.37;[ ] cohort/rct 1.54[ ]). Δεν παρατηρήθηκε προστατευτικό αποτέλεσμα μέσω της χορήγησης φυλλικού οξέως έναντι του συνδρόμου Down, και της πυλωρικής στένωσης. Συμπεράσματα Υπάρχει πληθώρα αποδείξεων ότι η συστηματική χορήγηση φυλλικού οξέως προγεννητικά μειώνει την εμφάνιση ΑΔΝΣ αλλά και άλλων συγγενών ανωμα- 4

5 ANASTASAKHS 17/5/ :43 μμ Σελίδα5 ΠΕΡΙΓΕΝΝΗΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ & ΝΕΟΓΝΟΛΟΓΙΑ TΟΜ. 1, TΕΥΧ. 1, ΣΕΛ , 2006 λιών. Όπως περιγράφηκε υπάρχουν αρκετές διαφορετικές στρατηγικές για τη χορήγηση του φυλλικού οξέως και η επιλογή τους θα εξαρτηθεί σύμφωνα με τον πληθυσμό που στοχεύει η παρέμβαση. Κριτικής σημασίας αποτελεί η ανάγκη ευαισθητοποίησης του γυναικείου πληθυσμού που βρίσκεται σε αναπαραγωγική ηλικία για τα οφέλη της προγεννητικής χορήγησης φυλλικού οξέως. Οι τροφές πλούσιες σε φυλλικό έχουν ήδη αναφερθεί στην παρούσα ανασκόπηση. Για την καθ' ημέρα κλινική πρακτική συνιστούμε τη χορήγηση τουλάχιστον 0.4 mg φυλλικού έως 1 mg,σε όλες τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας καθημερινά, τρεις μήνες προ της σύλληψης, καθόλη τη διάρκεια της κύησης και στη λοχεία για 4 έως 6 εβδομάδες ή όσο διαρκεί η γαλουχία. Για τη πρόληψη επανεμφάνισης συγγενών ανωμαλιών και ΑΔΝΣ απαιτούνται 5 mgr φυλλικού οξέως προ της σύλληψης και για τις πρώτες 12 εβδομάδες της κύησης. Για το υπόλοιπο διάστημα της κύησης και της λοχείας απαιτείται 0.4 έως 1 mgr φυλλικού οξέως. Την ίδια δοσολογία χρειάζονται και οι επίτοκες υψηλού κινδύνου με νόσους όπως η επιληψία, ο σακχαρώδης διαβήτης, η παχυσαρκία (BMI > 35 kg/m 2 ). Από την ιατρική κοινότητα απαιτείται η ενημέρωση του γενικού πληθυσμού για τα οφέλη της χορήγησης φυλλικού οξέως, η εντόπιση των επιτόκων υψηλού κινδύνου, η παρέμβαση με φαρμακευτική αγωγή και η δημιουργία διαδικασιών ελέγχου για την εκτίμηση της αποτελεσματικότητας της παρέμβασης. Truth and myths about folic acid Anastasakis E., Daskalakis G., Antsaklis A. 1st Department of Obstetrics and Gynaecology, Alexandra Maternity Hospital, University of Athens, Greece Correspondence: Dr Eleftherios Anastasakis, 14, Kountouriotou street, , Ano Vrilissia Athens, Greece Tel: , Fax: loufty28@yahoo.gr Summary Neural tube defects (NTD) include a wide range of congenital anomalies. Their incidence is estimated as 1/1000 pregnancies. This review identifies the indications and the benefits of the prenatal administration of folic acid. For decates, the folic acid has served the Obstetricians as a valuable tool in order to achieve a positive pregnancy outcome. A plethora of well designed studies suggest that the systematic administration of folic acid prenatally decreases the incidence of NTD as well as other congenital anomalies. We reviewed the literature through a thorough search in the PubMed, the Medline and the Cochrane Database. This review describes the physiologic role of folic acid in the fetal development, its role in the pathophysiology of the NTDs, the recommended dosage regimen and the role of a healthy diet. Key words: folic acid, neural tube defects, congenital anomalies, prevention Βιβλιογραφία 1.Wills L. Treatment of pernicious anaemia of pregnancy and tropical anaemia with special reference to yeast extract as a curative agent. Br Med J. 1931;1: Chanarin I. The megaloblastic anaemias. London, United Kingdom: Blackwell. 1969; US Food and Nutrition Board. Food and Nutrition Board, National Research Council. Maternal nutrition and the course of pregnancy. Washington, DC: 1970; National Academy of Sciences. 4.Hibbard ED, Smithells RW. (1965) Folic acid metabolism and human embryopathy. Lancet i. 1965; Smithells RW, Sheppard S, Schorah CJ. Vitamin deficiencies and neural tube defects. Arch Dis Childh. 1976; 51: Czeizel AE, Dudas I. Prevention of the first occurrence of neural-tube defects by periconceptional vitamin supplementation. N Engl J Med. 1992; 327: MRC Vitamin Study Research Group. Prevention of neural tube defects: results of the medical Research council Vitamin Study. Lancet. 1991;338: Shaw GM, O Malley CD, Wasserman CR, Tolarova MM, Lammer EJ. Maternal periconceptional use of multivitamins and reduced risk for conotruncal heart defects and limb deficiencies among offspring. Am J Med Genet. 1995;59: Botto LD, Khoury MJ, Mulinara J, Erickson JD. Periconceptional multivitamin use and the occurrence of conotruncal heart defects: results from a populationbased, case-control study. Pediatrics. 1996; 98: Li DK, Daling JR, Mueller BA, Hickok DE, Fantel AG, Weiss NS. Periconceptional multivitamin use in relation to the risk of congenital urinary tract anomalies. Epidemiology. 1995; 6: Hayes C, Werler MM, Willett WC, Mitchell AA. Case- EΛΛHNIKH ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΕΡΙΓΕΝΝΗΤΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ - ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΟΓΝΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ 5

6 ANASTASAKHS 17/5/ :43 μμ Σελίδα6 Φυλλικό οξύ Αναστασάκης και συν. control study of periconceptional folic acid supplementation and oral clefts. Am J Epidemiol. 1996;143: Shaw GM, Lammer EJ, Wasserman CR, O Malley CD, Tolarova MM. Risks of orofacial clefts in children born to women using multivitamins containing folic acid periconceptionally. Lancet. 1995;345: Tolarova M, Harris J. Reduced recurrence of orofacial clefts after periconceptional supplementation with highdose folic acid and multivitamins. Teratology. 1995; 51: Shaw GM, Schaffer D, Vellie EM, Morland K, Harris JA. Periconceptional vitamin use, dietary folate, and the occurance of neural tube defects. Epidemiology. 1995; 6: Hall JG. Folic acid: the opportunity that still exist. CMAJ. 2000;162: Oakley GP. Folate deficiency is an Imminent Health Hazard causing a worldwide birth defects epidemic. Birth Defects Res A Clin Mol Teratol. 2003; 67; Eichholzer M, Tonz O, Zimmerman R. Folic acid: a public-health challenge. Lancet. 2006; 367: Jones KL. Smith's recognizable patterns of human malformation. 6th ed. Philadelphia WB Saunders 2006; De Wals P, Tairou F, Van Allen M, Uh SH, Lowry RB, Sibbald B,et al. Reduction in neural-tube defects after folic acid fortification in Canada. N Engl J Med 2007; 357: U.S. Preventive Services task force. Folic acid for the prevention of neural tube defects: U.S. preventive services task force recommendation statement. Annals of Internal Medicine. 2009;150 (9): Health Canada. Canadian Perinatal Helath report. Canadian Perinatal Surveillance System. Ottawa: Minister of Public Works and Government Services Canada. 2003; Knowledge and use of folic acid among women of reproductive age-michigan, Center for disease control and prevention (CDC). MMWR Morb Mortal Wkly Rep. 2001:16;50(10): Eassier FB, Wannenberg SL. Methionine but not folinic acid or vitamine B12 alters the frequency of neural tube defects in Axd mutant mice. J Nutr 1993;123: Rosenquist TH, Rtashak SA, Selhnub J. Homocystein induces congenital defects of the heart and neural tube: Effect of folic acid. Proc Natl Acad Sci USA. 1996;93: Kirke PN, Mills JL, Whitehead AS, Molloy A, Scout JM. Methyl-entrahydrofolate reductase mutation and neural tube defects. Lancet 1996; 348: Molloy AM, Daly S, Mills JL, Kirke PN, Whitehead AS, Ramsbottom D, et al. Thermolabile variant of 5,10 methylenetetrahydrofolate reductase associated with low red-cell folates: implications for folate intake recommendations. Lancet 1997; 349: Van der Put NMJ, Steegers-Theunissen RPM, Frosst P, Trijbels FJM, Eskes TKAB, Van der Heuvel LP, et al. Mutated methylenettrahydrofolate reductase as a risk factor for spina bifida. Lancet 1995; 346: Hook EB, Czezel AE. Can terathanasia explain the protective role of folic acid supplementson birth defects? Lancet 1997; 350: Thompson SJ, Torres ME, Stevenson RE, Dean JH, Best RG. Periconceptional multivitamin folic acid use, dietary folate, total folate and risk of neural tube defects in South Carolina. Ann Epid. 2003; 13: Wald N, Law MR, Morris JK, Wald DS. Quantifying the effect of folic acid. Lancet 2001; 358: Joint SOGS-Motherisk Clinical Practice Guideline No. 201; Pre-conceptional Vitamin/Folic Acid supplementation: The use of Folic Acid in combination with Multivitamin Supplement for the prevention of neural tube defects and other congenital anomalies. JOGS. December 2007; Brown JE, Jacobs D, Hartman T, Barosso G, Stang J, Gross M, et al. Predictors of red cell follate level in women attempting pregnancy. JAMA. 1997; 277(7): ACOG Committee on Practice Bulletins. Clinical management guidelines for obstetricians-gynecologists. Number 44. Obstet Gynecol. 2003;102: American Academy of Family Physicians. Summary of Recommendations for Clinical and Preventive Services. March American Academy of Pediatrics. Folic acid for the prevention of neural tube defects. Committee on Genetics. Pediatrics. 1999; Klein JD. American Academy of Pediatrics Committee on Adolescence. Adolecence pregnancy; current trends and issues. Pediatrics. 2005; Practice parameter: management issues for women with epilepsy (summary statement). Report of the quality Standards Subcommitte of the American Academy of Neurology. Epilepsia. 1998;39: Yerby MS. Management issues for women with epilepsy: neural tube defects and folic acid supplementation. Neurology. 2003; 61S Goh YI, Bollano E, Einarson TR, Koren G. Prenatal multivitamin supplementation and rates of congenital anomalies: a meta analysis. J Obstet Gynecol Can 2006; 28(8): Czeizel AE. Reduction of urinary tract and cardiovascular defects by periconceptional multivitamin supplementation. Am J Med Genet. 1996; 62:

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΤΟΥ ΝΕΟΓΝΟΥ

ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΤΟΥ ΝΕΟΓΝΟΥ 27 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρείας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας Σπάρτη και Μονεμβασιά 2015 ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΤΟΥ ΝΕΟΓΝΟΥ Καλογήρου

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή εργασία ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Ραφαέλα Χριστοδούλου Α.Φ.Τ.: 2010335637 Λεμεσός,

Διαβάστε περισσότερα

Συστάσεις για τις γυναίκες με επιληψία στην αναπαραγωγική ηλικία

Συστάσεις για τις γυναίκες με επιληψία στην αναπαραγωγική ηλικία Συστάσεις για τις γυναίκες με επιληψία στην αναπαραγωγική ηλικία Γενική σύσταση Συνιστάται η βελτιστοποίηση της θεραπείας να γίνεται αρκετό καιρό προ της σύλληψης με το πιο αποτελεσματικό ΑΕD για το είδος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΟΧΗ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1 ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ

ΕΠΟΧΗ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1 ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ 27 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρείας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής Υγείας ΕΠΟΧΗ ΓΕΝΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 1 ΣΕ ΠΑΙΔΙΑ Κοντογεώργη Ευαγγελία, Θωμοπουλος Θωμάς, Πετρίδου

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΒΡΕΦΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΒΡΕΦΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΙΦΝΙΔΙΟΥ ΒΡΕΦΙΚΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ Ονοματεπώνυμο: Λοϊζιά Ελένη Λεμεσός 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΤΕΦΟΣ Θ.

ΣΤΕΦΟΣ Θ. Επηρεάζει την αύξηση του βάρους κατά τη διάρκεια της κύησης Επηρεάζει τη μακροχρόνια διατήρηση των προσληφθέντων κιλών κατά τη διάρκεια της κύησης (5-9μήνες) Επηρεάζει την εμφάνιση παχυσαρκίας σε γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D σχετιζόμενα με το βρογχικό άσθμα στα παιδιά και στους έφηβους Κουρομπίνα Αλεξάνδρα Λεμεσός [2014] i ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ Παχυσαρκία και νεφρική νόσος ΠΑΓΚΌΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΦΡΟΥ 2017 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ Κριτήρια* Η διαπίστωση για 3 μήνες: Νεφρικής βλάβης GFR < 60 ml/min/1.73m2 με ή χωρίς νεφρική

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Διατροφή

Εισαγωγή στη Διατροφή Εισαγωγή στη Διατροφή Ενότητα 12η - Μέρος Β ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ Όνομα καθηγητή: Μ. ΚΑΨΟΚΕΦΑΛΟΥ Όνομα καθηγητή: Α. ΖΑΜΠΕΛΑΣ Τμήμα: Επιστήμης τροφίμων και διατροφής του ανθρώπου ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Στόχος (1):

Διαβάστε περισσότερα

Οδός Ξενίας 1, 115 27 Αθήνα, T ηλ.: 210 7775444 Fax: 210 7775420 e-mail: info@diamedica.gr http://www.diamedica.gr. Πίνακας 1.

Οδός Ξενίας 1, 115 27 Αθήνα, T ηλ.: 210 7775444 Fax: 210 7775420 e-mail: info@diamedica.gr http://www.diamedica.gr. Πίνακας 1. Ενημερωτικό Δελτίο Τεύχος 1 Δεκέμβριος 2007 Εργαστήριο Κλινικής Βιοχημείας και Εργαστηριακής Ιατρικής Οδός Ξενίας 1, 115 27 Αθήνα, T ηλ.: 210 7775444 Fax: 210 7775420 e-mail: info@diamedica.gr http://www.diamedica.gr

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης

Σακχαρώδης Διαβήτης. Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Σακχαρώδης Διαβήτης Είναι η πιο συχνή μεταβολική νόσος στον άνθρωπο. Γανωτάκης Εμμανουήλ Καθηγητής Παθολογίας Πανεπιστήμιο Κρήτης Number of people with diabetes by IDF Region, 2013 IDF Diabetes Atlas.

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Επιβλέπων Καθηγητής: Δρ. Νίκος Μίτλεττον Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΘΗΛΑΣΜΟΥ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2 ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ Ονοματεπώνυμο: Ιωσηφίνα

Διαβάστε περισσότερα

Περιγεννητικά χαρακτηριστικά και κίνδυνος ιδιοπαθούς επιληψίας

Περιγεννητικά χαρακτηριστικά και κίνδυνος ιδιοπαθούς επιληψίας 27 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρείας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας Σπάρτη και Μονεμβασιά, 9-10 Οκτωβρίου 2015 Περιγεννητικά χαρακτηριστικά και κίνδυνος ιδιοπαθούς επιληψίας Γεωργάκης

Διαβάστε περισσότερα

cell-free DNA στο μητρικό αίμα

cell-free DNA στο μητρικό αίμα cell-free DNA στο μητρικό αίμα Εφαρμογή στην κλινική πράξη στην Ελλάδα Παπαϊωάννου Γεώργιος-Κων/νος, PhD Υπεύθυνος Ιατρικής Εμβρύου Maιευτική & Γυναικολογική Κλινική ΓΑΙΑ Cell free DNA / Εισαγωγή στην

Διαβάστε περισσότερα

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ.

ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ Ι. ΚΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Καρδιολογίας Α.Π.Θ. Η αναγνώριση της σηµασίας της θρόµβωσης στα οξέα καρδιαγγειακά συµβάµατα, οδήγησε σε πολλές µεγάλες µελέτες, µε στόχο την εκτίµηση της αποτελεσµατικότητας

Διαβάστε περισσότερα

Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή;

Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή; Μεσογειακή Διατροφή Τι γνωρίζουμε για αυτή; Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 ξεκίνησε μία μεγάλη έρευνα, γνωστή ως η μελέτη των 7 χωρών, όπου μελετήθηκαν οι διατροφικές συνήθειες ανθρώπων από τις εξής

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΒΑΣ. ΣΙΔΕΡΗΣ, ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 6, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ 115 27, ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ: 210 7777.654, FAX

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΒΑΣ. ΣΙΔΕΡΗΣ, ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 6, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ 115 27, ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ: 210 7777.654, FAX ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Μικροβιολογικό & Ερευνητικό Εργαστήριο Καθ έξιν Αποβολές Οι καθ 'έξιν αποβολές είναι μια ασθένεια σαφώς διακριτή από τη στειρότητα, και που ορίζεται ως δύο ή περισσότερες αποτυχημένες

Διαβάστε περισσότερα

Μέθοδοι ανίχνευσης εμβρυϊκής υποξίας. Νικόλαος Βιτωράτος, MD Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών

Μέθοδοι ανίχνευσης εμβρυϊκής υποξίας. Νικόλαος Βιτωράτος, MD Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών Μέθοδοι ανίχνευσης εμβρυϊκής υποξίας Νικόλαος Βιτωράτος, MD Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών Η εκτίμηση της κατάστασης του εμβρύου περιλαμβάνει 2 φάσεις. Η πρώτη φάση αφορά το α μισό της εγκυμοσύνης και

Διαβάστε περισσότερα

Vivalcid. ΓΙΑΝΝΗΣ ΘΕΟΥΛΑΚΗΣ Χημικος ΑΠΘ Marketing Director

Vivalcid. ΓΙΑΝΝΗΣ ΘΕΟΥΛΑΚΗΣ Χημικος ΑΠΘ Marketing Director Vivalcid ΓΙΑΝΝΗΣ ΘΕΟΥΛΑΚΗΣ Χημικος ΑΠΘ Marketing Director Vivalcid Εγκυμοσύνη ΦOΛΙΚΟ ΟΞΥ Το φολικό (φυλλικο) οξύ αποτελεί βιταμίνη της οικογενειας Β και είναι επίσης γνωστό ως βιταμίνη Β9. --- Έχει θεμελιώδη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΠΟΥΛΙΔΗΣ Ι.

ΠΑΠΟΥΛΙΔΗΣ Ι. ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΕΜΒΡΥΙΚΟ DNA (ffdna) ΣΤΟΝ ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΕΛΕΓΧΟ ΠΑΠΟΥΛΙΔΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ, BSc, MSc, ErCLG ΓΕΝΕΤΙΣΤΗΣ (EBMG Certified) ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ACCESS TO GENOME - ATG ΕΠΕΜΒΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ 11-14 εβδ. >15

Διαβάστε περισσότερα

Θέμα: Παχυσαρκία και κύηση:

Θέμα: Παχυσαρκία και κύηση: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜ Α ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Θέμα: Παχυσαρκία και κύηση: επιπτώσεις στην έκβαση της κύησης και στο έμβρυο Ονοματεπώνυμο: Στέλλα Ριαλά Αριθμός

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ Β12 ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ ΙΙ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΛΗΨΗΣ ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗΣ Ε.

Ο ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ Β12 ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ ΙΙ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΛΗΨΗΣ ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗΣ Ε. Ο ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ Β12 ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ ΙΙ ΚΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟ. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΛΗΨΗΣ ΜΕΤΦΟΡΜΙΝΗΣ Ε. Πάσχου, E. Γαβριηλάκη, Α. Καλαϊτζόγλου, Ε. Άμπλα, Ε. Παππάς,

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλα πρόγνωσης. του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ηλιάδης Φώτης. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ

Μοντέλα πρόγνωσης. του Σακχαρώδη Διαβήτη. Ηλιάδης Φώτης. Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ Μοντέλα πρόγνωσης του Σακχαρώδη Διαβήτη Ηλιάδης Φώτης Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας-Διαβητολογίας ΑΠΘ Α ΠΡΠ, Νοσοκοµείο ΑΧΕΠΑ IDF Diabetes Atlas 5th Edition 2012 Update 3.8 million men and women worldwide

Διαβάστε περισσότερα

Definitions of preterm live births by completed weeks of gestation Tucker, J. et al. BMJ 2004;329:

Definitions of preterm live births by completed weeks of gestation Tucker, J. et al. BMJ 2004;329: ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΙΑΤΡΩΝ ΜΑΙΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΛΙΝΙΚΩΝ Γ ΔΥΠΕ «ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ» ΝΕΩΤΕΡΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΤΖΑΝΕΙΟ ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2006 1 ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΩΡΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Επιπτώσεις από τη χρήση αντικαταθλιπτικής αγωγής στην εγκυμοσύνη στο έμβρυο Όνομα Φοιτήτριας: Άντρια Λυσάνδρου Αριθμός φοιτητικής

Διαβάστε περισσότερα

Καραλέξη Μαρία, Θωμόπουλος Θωμάς, Πετρίδου Ελένη Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, ΕΚΠΑ

Καραλέξη Μαρία, Θωμόπουλος Θωμάς, Πετρίδου Ελένη Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, ΕΚΠΑ Καραλέξη Μαρία, Θωμόπουλος Θωμάς, Πετρίδου Ελένη Εργαστήριο Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής, ΕΚΠΑ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ. Εισαγωγή. Σκοπός

ΠΕΡΙΛΗΨΗ. Εισαγωγή. Σκοπός ΠΕΡΙΛΗΨΗ Εισαγωγή Η παιδική παχυσαρκία έχει φτάσει σε επίπεδα επιδημίας στις μέρες μας. Μαστίζει παιδιά από μικρές ηλικίες μέχρι και σε εφήβους. Συντείνουν αρκετοί παράγοντες που ένα παιδί γίνεται παχύσαρκο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία ΑΓΧΟΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΛΕΜΕΣΟΣ 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Βρεφικά γάλατα για ειδικές καταστάσεις. Dr Καραγκιόζογλου- Λαμπούδη Θωμαή Παιδογαστρεντερολόγος Καθηγήτρια Κλινικής Διατροφής ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης

Βρεφικά γάλατα για ειδικές καταστάσεις. Dr Καραγκιόζογλου- Λαμπούδη Θωμαή Παιδογαστρεντερολόγος Καθηγήτρια Κλινικής Διατροφής ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης Βρεφικά γάλατα για ειδικές καταστάσεις Dr Καραγκιόζογλου- Λαμπούδη Θωμαή Παιδογαστρεντερολόγος Καθηγήτρια Κλινικής Διατροφής ΑΤΕΙ Θεσσαλονίκης Δεν αναφερόμαστε σε εμπλουτισμό που γίνεται για ν ανταποκριθούν

Διαβάστε περισσότερα

«β-μεσογειακή αναιμία: το πιο συχνό μονογονιδιακό νόσημα στη χώρα μας»

«β-μεσογειακή αναιμία: το πιο συχνό μονογονιδιακό νόσημα στη χώρα μας» Εργαστήριο Κυτταρογενετικής ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος» «β-μεσογειακή αναιμία: το πιο συχνό μονογονιδιακό νόσημα στη χώρα μας» Ζαχάκη Σοφία - Ουρανία Βιολόγος, MSc, PhD β μεσογειακή αναιμία Η θαλασσαιμία ή νόσος

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ. Λεμεσός

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ. Λεμεσός ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΚΑΙ Η ΒΛΑΠΤΙΚΗ ΕΠΙΔΡΑ ΑΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΝΕΟΓΝΟΥ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ονοματεπώνυμο Αγγελική Παπαπαύλου Αριθμός Φοιτητικής

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΜΕ ΤΟ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΒΗΤΗ ΚΥΗΣΗΣ Χρυστάλλα, Γεωργίου Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή εργασία Η ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ Μαρία Χρίστου Λεμεσός 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ - ΥΣΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ - ΥΣΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ - ΥΣΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΕΛ. ΦΡΥΣΙΡΑ Επ. Καθηγήτρια Κλινικής Γενετικής ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΙ ΩΝ «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» ΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ κ.ε. ΚΑΝΑΒΑΚΗΣ ΣΥΓΓΕΝΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΕ ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ

Η ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΕ ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ Ι. Ντότης- Ημερίδα Α Παιδιατρικής Κλινικής Α.Π.Θ 2013 Η ΣΥΝΙΣΤΩΜΕΝΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΣΕ ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΠΑΙΔΙΑΤΡΙΚΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ Ιωάννης Ντότης Παιδίατρος Εντατικολόγος Επιμελητής Α Π/Δ Κλινική Ι. Ντότης- Ημερίδα

Διαβάστε περισσότερα

HPV εµβολιασµός εναντίον κονδυλωµάτων. Α.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Αναπληρωτής Καθηγητής Μαιευτικής & Γυναικολογίας Α Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Α.Π.Θ.

HPV εµβολιασµός εναντίον κονδυλωµάτων. Α.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Αναπληρωτής Καθηγητής Μαιευτικής & Γυναικολογίας Α Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Α.Π.Θ. HPV εµβολιασµός εναντίον κονδυλωµάτων Α.ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Αναπληρωτής Καθηγητής Μαιευτικής & Γυναικολογίας Α Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Α.Π.Θ. Η σηµασία των κονδυλωµάτων ως πρόβληµα υγείας Επίπτωση:

Διαβάστε περισσότερα

Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο

Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο Υπολιπιδαιμική αγωγή σε ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Χρόνια νεφρική νόσος : ορισμός και

Διαβάστε περισσότερα

ΙΦΝΕ & εγκυμοσύνη. Σ. Μιχόπουλος Γαστρεντερολογική κλινική Νοσ. «Αλεξάνδρα»

ΙΦΝΕ & εγκυμοσύνη. Σ. Μιχόπουλος Γαστρεντερολογική κλινική Νοσ. «Αλεξάνδρα» ΙΦΝΕ & εγκυμοσύνη Σ. Μιχόπουλος Γαστρεντερολογική κλινική Νοσ. «Αλεξάνδρα» Γονιμότητα ΙΦΝΕ & εγκυμοσύνη Επίδραση εγκυμοσύνης στις ΙΦΝΕ Επίδραση των ΙΦΝΕ στην εγκυμοσύνη Χειρισμός ΙΦΝΕ κατά την εγκυμοσύνη

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή διατριβή

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή διατριβή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή διατριβή ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΣΧΕΤΙΖΟΜΕΝΗ ΜΕ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΟΥΣ ΜΕ ΚΑΡΔΙΑΚΗ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Η πρόληψη των κατακλίσεων σε βαριά πάσχοντες και η χρήση ειδικών στρωμάτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση των κατακλίσεων

Η πρόληψη των κατακλίσεων σε βαριά πάσχοντες και η χρήση ειδικών στρωμάτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση των κατακλίσεων ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η πρόληψη των κατακλίσεων σε βαριά πάσχοντες και η χρήση ειδικών στρωμάτων για την πρόληψη και αντιμετώπιση των κατακλίσεων Ονοματεπώνυμο

Διαβάστε περισσότερα

Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία

Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία 27o Πανελλήνιο Συνέδριο Ελληνικής Εταιρίας Κοινωνικής Παιδιατρικής και Προαγωγής της Υγείας Προγνωστικοί βιοδείκτες στην παιδική λευχαιμία Παπαμικρούλης Γ.Α., Θωμόπουλος Θ., Πετρίδου Ε. Εργαστήριο Υγιεινής,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ. Δρ.Δ.Λάγγας Αθήνα 2008

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ. Δρ.Δ.Λάγγας Αθήνα 2008 ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Δρ.Δ.Λάγγας Αθήνα 2008 Ορισμοί Γενετική: μελέτη της κληρονομικότητας και των παραλλαγών της Ιατρική γενετική: η γενετική του ανθρώπινου είδους Κλινική γενετική:

Διαβάστε περισσότερα

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗ ΘΡΟΜΒΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΘΡΟΜΒΩΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ. Βασίλειος Δ. Σιούλας Μαιευτήρας - Γυναικολόγος

ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗ ΘΡΟΜΒΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΘΡΟΜΒΩΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ. Βασίλειος Δ. Σιούλας Μαιευτήρας - Γυναικολόγος ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗ ΘΡΟΜΒΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΙΘΡΟΜΒΩΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ 2 ο Πανελλήνιο Συνέδριο για τη Θρόμβωση και την Αντιθρομβωτική Αγωγή (11-12/04/2014) Βασίλειος Δ. Σιούλας Μαιευτήρας - Γυναικολόγος

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ. Φοινίκη Αλεξάνδρου

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ. Πτυχιακή Εργασία ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ. Φοινίκη Αλεξάνδρου ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ: Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ ΝΟΣΗΛΕΙΑΣ Φοινίκη Αλεξάνδρου Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Επαναιμάτωση σε Ισχαιμική Μυοκαρδιοπάθεια

Επαναιμάτωση σε Ισχαιμική Μυοκαρδιοπάθεια 3η ΔΙΗΜΕΡΙΔΑ ΚΑΡΔΙΟ-ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ / ΚΑΡΔΙΑΚΗΣ ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑΣ 11-12 ΜΑΪΟΥ 2018, ΖΑΠΠΕΙΟ Επαναιμάτωση σε Ισχαιμική Μυοκαρδιοπάθεια Ι. Κανακάκης MD, PhD Διευθυντής Αιμοδυναμικού Τμήματος Θεραπευτική Κλινική Πανεπιστημίου

Διαβάστε περισσότερα

Μελέτη της οξείας επίδρασης της κατανάλωσης μπύρας στην ενδοθηλιακή λειτουργία και την αρτηριακή σκληρία

Μελέτη της οξείας επίδρασης της κατανάλωσης μπύρας στην ενδοθηλιακή λειτουργία και την αρτηριακή σκληρία Μελέτη της οξείας επίδρασης της κατανάλωσης μπύρας στην ενδοθηλιακή λειτουργία και την αρτηριακή σκληρία υγιών εθελοντών Κ. Καράτζη, PhD (Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο) Τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής

Διαβάστε περισσότερα

Παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του Παγκρέατος. Στέργιος Δελακίδης Γαστρεντερολόγος

Παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του Παγκρέατος. Στέργιος Δελακίδης Γαστρεντερολόγος Παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του Παγκρέατος Στέργιος Δελακίδης Γαστρεντερολόγος Καρκίνος Παγκρέατος: πρόγνωση Κακή πρόγνωση Συνολική πενταετής επιβίωση 6%.

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες στην πρωτογενή πρόληψη Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Πρόληψη καρδιαγγειακών νοσημάτων Πρωτογενής πρόληψη : το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2

Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Eίναι τελικά ο διαβήτης ισοδύναμο στεφανιαίας νόσου; Η αλήθεια για τον πραγματικό καρδιαγγειακό κίνδυνο στον ΣΔ τύπου 2 Σ. Θ. Λιάτης Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική & Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ «Λαϊκό»

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή Διατριβή

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ. Πτυχιακή Διατριβή ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ Πτυχιακή Διατριβή Η ΣΥΝΗΘΕΙΑ ΤΟΥ ΑΛΚΟΟΛ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗΣ, ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΤΟ ΕΜΒΡΥΟ ΣΤΕΦΑΝΗ ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΥ Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Στατίνες και σακχαρώδης διαβήτης Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Επίκουρος Καθηγητής Παθολογίας Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Σακχαρώδης διαβήτης και καρδιαγγειακός κίνδυνος Μετα-ανάλυση

Διαβάστε περισσότερα

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΣΕ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΜΕ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ

Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΣΕ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΜΕ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΗΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗΣ ΣΕ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΑ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΑ ΜΕ ΣΥΝΟΣΗΡΟΤΗΤΑ Μαρία Αιναλίδου, Φρίντα Παναγιωτίδου, Στύλος Διονύσιος ΑΤΕΙΘ Τμήμα Διατροφής και Διαιτολογίας Εισαγωγή Κάπνισμα, καθιστική

Διαβάστε περισσότερα

Universitäts-Frauenklinik Essen. Προγεννετικος Ελεγχος και Περιγεννητικη Ιατρικη Επιπεδο 1

Universitäts-Frauenklinik Essen. Προγεννετικος Ελεγχος και Περιγεννητικη Ιατρικη Επιπεδο 1 Universitäts-Frauenklinik Essen Προγεννετικος Ελεγχος και Περιγεννητικη Ιατρικη Επιπεδο 1 Αξιοτιμοι συναδελφοι, αγαπητοι γονεις, Τα πανεπιστημιακα μας εξωτερικα Ιατρεια Περιγεννητικης ιατρικης σας προσφερουν

Διαβάστε περισσότερα

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ

Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση. Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες αντιμετώπιση Κωνσταντίνος Τζιόμαλος Λέκτορας Παθολογίας ΑΠΘ Α Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική ΑΠΘ, Νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ Δυσλιπιδαιμίες LDL-C HDL-C < 40 mg/dl Τριγλυκερίδια 150-199 mg/dl : οριακά

Διαβάστε περισσότερα

Προδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο

Προδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο Προδιαβήτης και µεταβολικό σύνδροµο ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ Ι. Ιωαννίδης Παθολόγος Υπεύθυνος ιαβητολογικού Ιατρείου και Ιατρείου Παχυσαρκίας Κωνσταντοπούλειο Συγκρότηµα Γ.Ν.Ν.Ιωνίας«Αγία Όλγα» Προδιαβήτης

Διαβάστε περισσότερα

Ο ρόλος του Γενικού Ιατρού

Ο ρόλος του Γενικού Ιατρού Α/βάθμια Φροντίδα Υγείας και Νοσοκομείο: μια αμφίδρομη σχέση Ο ρόλος του Γενικού Ιατρού Κ. Μίχας MD MSc PhD FESC Επιμελητής Α Γενικής Ιατρικής Γ.Ν.-Κ.Υ. Κύμης «Γ. Παπανικολάου» Εισαγωγή Παιδιατρική και

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 15 (Ιατρική Γενετική) Προγεννητική διάγνωση

Κεφάλαιο 15 (Ιατρική Γενετική) Προγεννητική διάγνωση Κεφάλαιο 15 (Ιατρική Γενετική) Προγεννητική διάγνωση Η προγεννητική διάγνωση Ενδείξεις: -Προχωρημένη ηλικία μητέρας (πιο συχνό: σύνδρομο Down) -Προγενέστερο παιδί με de novo χρωμοσωμική ανωμαλία -Ύπαρξη

Διαβάστε περισσότερα

Επιδημιολογία αιτιών θανάτου ςε δφο Καποδιςτριακοφσ δήμουσ του Ν. Πιερίασ (πληθυςμιακή μελζτη 20ετίασ 1991-2010)

Επιδημιολογία αιτιών θανάτου ςε δφο Καποδιςτριακοφσ δήμουσ του Ν. Πιερίασ (πληθυςμιακή μελζτη 20ετίασ 1991-2010) Επιδημιολογία αιτιών θανάτου ςε δφο Καποδιςτριακοφσ δήμουσ του Ν. Πιερίασ (πληθυςμιακή μελζτη 20ετίασ 1991-2010) Καραγιάννη Δ. 1, Μπάμπα Α. 2, Σουμανίδησ τ. 2, Ρίζοσ Π 2., Μπαλτζήσ Δ. 3, κούτασ Δ., ΚοτςαμίδηΙ.

Διαβάστε περισσότερα

Σακχαρώδης διαβήτης και μητρικός θηλασμός

Σακχαρώδης διαβήτης και μητρικός θηλασμός Σακχαρώδης διαβήτης και μητρικός θηλασμός Νικόλαος Παπάνας Αν. Καθηγητής Παθολογίας-Σακχαρώδους Διαβήτη Υπεύθυνος Διαβητολογικού Κέντρου- Ιατρείου Διαβητικού Ποδιού Β Παθολογική Κλινική Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ Ο ΠΡΟΩΡΟΣ ΤΟΚΕΤΟΣ ΚΑΙ Η ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΣ Όνομα Φοιτήτριας: Χρυσοστομή Αγαθοκλέους Αριθμός φοιτητικής

Διαβάστε περισσότερα

Προγεννητικός Μοριακός Καρυότυπος. Η τεχνολογία αιχμής στη διάθεσή σας για πιο υγιή μωρά

Προγεννητικός Μοριακός Καρυότυπος. Η τεχνολογία αιχμής στη διάθεσή σας για πιο υγιή μωρά Προγεννητικός Μοριακός Καρυότυπος Η τεχνολογία αιχμής στη διάθεσή σας για πιο υγιή μωρά Η νέα εποχή στον Προγεννητικό Έλεγχο: Μοριακός Καρυότυπος - array CGH - Συγκριτικός γενωμικός υβριδισμός με μικροσυστοιχίες

Διαβάστε περισσότερα

Νόσος Parkinson-Νέοι ορίζοντες Ξηροµερήσιου Γεωργία Νευρολόγος-Μέλος ερευνητικής οµάδας Νευρογενετικής Αίτια της νόσου Parkinson Περιβαλλοντικοί παράγοντες Γενετικοί παράγοντες Γενετική βλάβη (παθογόνα

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης

Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗ ΛΙΣΤΕΡΙΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2004 2013 (ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ) Κύρια Σημεία Η δηλούμενη επίπτωση της λιστερίωσης στην Ελλάδα είναι χαμηλή. Το διάστημα 2004-2013:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Ονοματεπώνυμο: Μιχαέλλα Σάββα Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΛΕΥΡΩΝ ΜΕ ΦΟΛΙΚΟ ΟΞΥ ΠΙΘΑΝΗ ΩΡΟΛΟΓΙΑΚΗ ΒΟΜΒΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ. (filic acid, folic acid, folacin, vitamin B9, vitamin Bc, vitamin M)

ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΛΕΥΡΩΝ ΜΕ ΦΟΛΙΚΟ ΟΞΥ ΠΙΘΑΝΗ ΩΡΟΛΟΓΙΑΚΗ ΒΟΜΒΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ. (filic acid, folic acid, folacin, vitamin B9, vitamin Bc, vitamin M) Ο ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΛΕΥΡΩΝ ΜΕ ΦΟΛΙΚΟ ΟΞΥ ΠΙΘΑΝΗ ΩΡΟΛΟΓΙΑΚΗ ΒΟΜΒΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ (filic acid, folic acid, folacin, vitamin B9, vitamin Bc, vitamin M) ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΕ ΦΟΛΙΚΟ ΟΞΥ (mcg/100g) Δημητριακά

Διαβάστε περισσότερα

Υποστηρίζοντας τα παιδιά με γενετικά νοσήματα - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Πέμπτη, 16 Ιούνιος :58

Υποστηρίζοντας τα παιδιά με γενετικά νοσήματα - Ο Δρόμος για την Θεραπεία Πέμπτη, 16 Ιούνιος :58 Από: K-Life (Καθημερινή) Τα γενετικά νοσήματα είναι ιδιαίτερα σπάνιες ασθένειες που οφείλονται σε μεταλλάξεις γονιδίων. Τα παιδιά που πάσχουν από αυτά χρειάζονται φροντίδα, ψυχολογική στήριξη αλλά και

Διαβάστε περισσότερα

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958

Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Υγεία και Άσκηση Ειδικών Πληθυσμών ΜΚ0958 Διάλεξη 5: Σακχαρώδης Διαβήτης και Άσκηση Υπεύθυνη Μαθήματος: Χ. Καρατζαφέρη Διδάσκοντες: Χ. Καρατζαφέρη, Γ. Σακκάς, Α. Καλτσάτου 2013-2014 Διάλεξη 5 ΤΕΦΑΑ, ΠΘ

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΜΘ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΑΣΘΜΑΤΟΣ

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΜΘ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΑΣΘΜΑΤΟΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΜΘ ΣΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΑΣΘΜΑΤΟΣ Ε. Παρασκάκης Επικ. Καθηγητής Παιδιατρικής Μονάδα Αναπνευστικών Νοσημάτων Παίδων Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Θράκης Ορισμός Το άσθμα είναι μία χρόνια φλεγμονώδης

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ 10 ΧΡΟΝΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Ονοματεπώνυμο Κεντούλλα Πέτρου Αριθμός Φοιτητικής Ταυτότητας 2008761539 Κύπρος

Διαβάστε περισσότερα

Διατύπωση ερωτήσεων που μπορούν να απαντηθούν

Διατύπωση ερωτήσεων που μπορούν να απαντηθούν ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΙατρικήΕρευνητικήΜεθοδολογία Ιατρική βασισμένη στην τεκμηρίωση Διατύπωση ερωτήσεων που μπορούν να απαντηθούν Πασχάλης Πάσχος Msc Ειδ/νος Γαστρεντερολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Προγραμματισμένος τοκετός στο σπίτι

Προγραμματισμένος τοκετός στο σπίτι Κατευθυντήρια Οδηγία Νο 18 Μάιος 2014 Εισαγωγή Στην Ελλάδα ακόμη δεν υπάρχουν επίσημα επιδημιολογικά δεδομένα και υπολογίζεται ότι στις Η.Π.Α οι τοκετοί στο σπίτι αποτελούν περίπου το 0,5% των γεννήσεων

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας

Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και Ιατρικής Στατιστικής Ιατρική Σχολή, Πανεπιστήμιο Αθηνών Συγγραφή και κριτική ανάλυση επιδημιολογικής εργασίας Δ. Παρασκευής Εργαστήριο Υγιεινής Επιδημιολογίας και

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ.

ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ. ΑΝΤΙΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗΣ ΔΙΑΒΗΤΗΣ. Σταματελάτου Mαρία, Κοντολαιμάκη Καλλιόπη, Δασενάκη Μαρία. Παθολογική Κλινική Γενικού Νοσοκομείου- Κέντρου Υγείας Σητείας, Σητεία ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι

ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ Ι MK1118 ΑΣΚΗΣΗ ΣΕ ΚΛΙΝΙΚΟΥΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 4 ΑΝΤΩΝΙΑ ΚΑΛΤΣΑΤΟΥ, PHD ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΑΙΤΙΕΣ ΘΝΗΤΟΤΗΤΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΑΝΑΤΩΝ 450,000 400,000 350,000 300,000 250,000 200,000 150,000 100,000

Διαβάστε περισσότερα

Θ. Κουφάκης, Σ. Καρράς, Χ. Τρακατέλλη, Ε. Αγγελούδη, Μ. Γραμματίκη, Ε. Ράπτη, Π. Ζεμπεκάκης, Κ. Κώτσα

Θ. Κουφάκης, Σ. Καρράς, Χ. Τρακατέλλη, Ε. Αγγελούδη, Μ. Γραμματίκη, Ε. Ράπτη, Π. Ζεμπεκάκης, Κ. Κώτσα Ο ΠΟΛΥΜΟΡΦΙΣΜΟΣ C677T ΣΤΟ ΓΟΝΙΔΙΟ MTHFR ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΠΡΟΔΙΑΘΕΣΙΚΟ ΠΑΡΑΓΟΝΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΑΒΗΤΙΚΗΣ ΝΕΦΡΟΠΑΘΕΙΑΣ: ΜΙΑ ΜΕΤΑ-ΑΝΑΛΥΣΗ ΜΕΛΕΤΩΝ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ Θ. Κουφάκης, Σ. Καρράς, Χ. Τρακατέλλη, Ε.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ. Μαλτέζος Ιωάννης

ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ. Μαλτέζος Ιωάννης ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ Μαλτέζος Ιωάννης Κληρονομικότητα Το σώμα μας αποτελείται από εκατομμύρια κύτταρα εκ των οποίων τα περισσότερα εξ αυτών

Διαβάστε περισσότερα

Η θέση ύπνου του βρέφους και η σχέση της με το Σύνδρομο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

Η θέση ύπνου του βρέφους και η σχέση της με το Σύνδρομο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η θέση ύπνου του βρέφους και η σχέση της με το Σύνδρομο του αιφνίδιου βρεφικού θανάτου. Χρυσάνθη Στυλιανού Λεμεσός 2014 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης

Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης Κύρια σημεία Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΙΓΚΕΛΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2004-2012 (ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ) - Η δηλούμενη επίπτωση της σιγκέλλωσης

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΑΣ Epidemiology and Public Health Dept of Epidemiology and Public Health N. TZANAKIS M.D. Consultant in Respiratory Medicine Assistant Professor in Epidemiology P.O. Box 1352, 71110

Διαβάστε περισσότερα

Μητρική θνησιμότητα στην εγκυμοσύνη και τον τοκετό

Μητρική θνησιμότητα στην εγκυμοσύνη και τον τοκετό Μητρική θνησιμότητα στην εγκυμοσύνη και τον τοκετό Α. Παπανικολάου Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας Β Μαιευτική και Γυναικολογική Κλινική Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου θεσσαλονίκης Ορισμoί Θάνατος

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραδοσιακά θεωρούνται νοσήματα των ανδρών. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

Βιογραφικό υπόμνημα Τελευταία ενημέρωση: 09/2018. Βιογραφικό υπόμνημα // Αυγή Ε. Καραϊσκου // Κλινικός Διατροφολόγος Διαιτολόγος σελίδα 1/5

Βιογραφικό υπόμνημα Τελευταία ενημέρωση: 09/2018. Βιογραφικό υπόμνημα // Αυγή Ε. Καραϊσκου // Κλινικός Διατροφολόγος Διαιτολόγος σελίδα 1/5 ΚΑΡΑΪΣΚΟΥ Ε. ΑΥΓΗ Βιογραφικό υπόμνημα Τελευταία ενημέρωση: 09/2018 Βιογραφικό υπόμνημα // Αυγή Ε. Καραϊσκου // Κλινικός Διατροφολόγος Διαιτολόγος σελίδα 1/5 ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Όνομα: Αυγή Επίθετο: Καραϊσκου

Διαβάστε περισσότερα

Δευτεροπαθης λοίμωξη από CMV στην εγκυμοσύνη. Μπορούμε να τη διαγνώσουμε;

Δευτεροπαθης λοίμωξη από CMV στην εγκυμοσύνη. Μπορούμε να τη διαγνώσουμε; Δευτεροπαθης λοίμωξη από CMV στην εγκυμοσύνη. Μπορούμε να τη διαγνώσουμε; Δρ Ανδρέας Μεντής, Ερευνητής Α Ιατρός Βιοπαθολόγος, Κλινικός Μικροβιολόγος Διαγνωστικό Τμήμα Εθνικό Εργαστήριο Αναφοράς Γρίπης

Διαβάστε περισσότερα

Ιατρική Γενετική (Medical Genetics) Γενετική Ανθρώπου

Ιατρική Γενετική (Medical Genetics) Γενετική Ανθρώπου Ιατρική Γενετική (Medical Genetics) Γενετική Ανθρώπου Εφαρμογή των αρχών της γενετικής στην ιατρική πρακτική Γενετικά νοσήματα (ΑΥ/ΑΕ/Φ-σ) Μελέτη του τρόπου κληρονόμισης νοσήματος σε οικογένεια Χαρτογράφηση

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης

Τμήμα Επιδημιολογικής Επιτήρησης και Παρέμβασης ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΙΓΚΕΛΛΩΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2004-2013 * ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΔΗΛΩΣΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ Κύρια σημεία - Η δηλούμενη επίπτωση της σιγκέλλωσης στην Ελλάδα παρουσιάζει αύξηση τα τελευταία

Διαβάστε περισσότερα

Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό

Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων. Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Μέτρηση του κνημοβραχιόνιου δείκτη, ΤcPO 2, δακτυλικών πιέσεων Ιωάννα Ελευθεριάδου Επιστημονικός Συνεργάτης Διαβητολογικό Κέντρο ΓΝΑ Λαϊκό Περιφερική αγγειοπάθεια και σακχαρώδης διαβήτης Μια από τις κύριες

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιασμοί ερευνών. Βαγγέλης Ευαγγέλου

Σχεδιασμοί ερευνών. Βαγγέλης Ευαγγέλου Σχεδιασμοί ερευνών Βαγγέλης Ευαγγέλου Ιεράρχηση των αποδείξεων στην ιατρική έρευνα Figure 2. Box Plots for Total Citation Counts for Various Study Designs for Articles Published in 1991 and 2001 Box length

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2.

ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2. ΣΥΣΧΕΤΙΣΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗΣ ΣΕ ΗΛΙΚΙΩΜΕΝΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΎΠΟΥ 2. Α. Σωτηρόπουλος1, Χ. Ταμβάκος1, Α. Κουτσοβασίλης1, Α. Μπούσμπουλα2,

Διαβάστε περισσότερα

Ομάδες Τροφίμων & Θρεπτικά Συστατικά

Ομάδες Τροφίμων & Θρεπτικά Συστατικά ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Ομάδες Τροφίμων & Θρεπτικά Συστατικά Αιμιλία Παπακωνσταντίνου, PhD Διαιτολόγος Διατροφολόγος Λέκτορας Διατροφής & Μεταβολισμού Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής του Ανθρώπου

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ- ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΤΟΥ 2014

ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ- ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΤΟΥ 2014 ΚΑΡΔΙΟΠΑΘΕΙΕΣ ΚΑΙ ΚΥΗΣΗ- ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΤΟΥ 2014 Βασιλική Δηµ. Μιχαλίτση Μαιευτήρ-Γυναικολόγος, MD, PhD, MSc, RCR/RCOG in Maternal Medicine, Heart Disease and Pregnancy Specialist, Υπότροφος ΕΚΠΑ,

Διαβάστε περισσότερα

Ευάγγελος Ευαγγέλου, Λεκτορας επιδημιολογίας Ιωάννα Τζουλάκη, Λεκτορας επιδημιολογίας

Ευάγγελος Ευαγγέλου, Λεκτορας επιδημιολογίας Ιωάννα Τζουλάκη, Λεκτορας επιδημιολογίας Περιγραφική και ημιπειραματική έρευνα Ευάγγελος Ευαγγέλου, Λεκτορας επιδημιολογίας Ιωάννα Τζουλάκη, Λεκτορας επιδημιολογίας Ιεράρχηση των αποδείξεων στην ιατρική έρευνα Σποραδικές παρατηρήσεις Σειρά παρατηρήσεων

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΙΔΙ Θ ΕΞΑΜΗΝΟ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΙΔΙ Θ ΕΞΑΜΗΝΟ ΠANEΠIΣTHMIO IΩANNINΩN - IATPIKH ΣXOΛH TOMEAΣ YΓEIAΣ TOY ΠAIΔIOY T.Θ. 1186, 451 10 IΩANNINA, - Tηλ. 2651-007544 - Fax: 2651-007032 Ηλ. ταχυδροµείο: paediatr@cc.uoi.gr - Ιστός: http://users.uoi.gr/paediatr

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ- ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Δρ. Ε.Τρακάκης

ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ- ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Δρ. Ε.Τρακάκης ΑΝΙΧΝΕΥΤΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ- ΠΡΟΓΕΝΝΗΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ Δρ. Ε.Τρακάκης Οι ανιχνευτικές εξετάσεις (screening test) έχουν ευρεία εφαρμογή και μεγάλη πρακτική χρησιμότητα στον προγεννητικό έλεγχο. Ο προγεννητικός έλεγχος

Διαβάστε περισσότερα

Συστημική προσέγγιση που εφαρμόζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για τη βελτίωση της Υγείας Μητέρας-Παιδιού: Εφαρμογή στη χώρα Χ

Συστημική προσέγγιση που εφαρμόζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για τη βελτίωση της Υγείας Μητέρας-Παιδιού: Εφαρμογή στη χώρα Χ Συστημική προσέγγιση που εφαρμόζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για τη βελτίωση της Υγείας Μητέρας-Παιδιού: Εφαρμογή στη χώρα Χ Έτος Δείκτες θνησιμότητας Δείκτες Αναπαραγωγικότητας Δείκτες Βρεφικής

Διαβάστε περισσότερα

Edwin Chandraharan, MBBS, MS (Obs & Gyn), DFFP, DCRM, FSLCOG, FRCOG, Lead Consultant Labour Ward / Consultant - Acute Gynaecology St.

Edwin Chandraharan, MBBS, MS (Obs & Gyn), DFFP, DCRM, FSLCOG, FRCOG, Lead Consultant Labour Ward / Consultant - Acute Gynaecology St. 2 Edwin Chandraharan, MBBS, MS (Obs & Gyn), DFFP, DCRM, FSLCOG, FRCOG, Lead Consultant Labour Ward / Consultant - Acute Gynaecology St George s University Hospitals NHS Foundation Trust, London & Honorary

Διαβάστε περισσότερα

Κατανάλωση καφέ και 10-ετης επίπτωση του Διαβήτη ( ): μελέτη ΑΤΤΙΚΗ

Κατανάλωση καφέ και 10-ετης επίπτωση του Διαβήτη ( ): μελέτη ΑΤΤΙΚΗ Κατανάλωση καφέ και 10-ετης επίπτωση του Διαβήτη (2002 2012): μελέτη ΑΤΤΙΚΗ Έ. Κολοβέρου 1, Δ. Παναγιωτάκος 1, Χ. Πίτσαβος 2, Ε.Γεωργουσοπούλου 1, Γ.M. Κούλη 1, Α. Γκρέκας 1, Χ. Χρυσοχόου 2, Ι. Σκούμας

Διαβάστε περισσότερα

Kλιμακτήριο-Εμμηνόπαυση. Δημήτριος Βαβίλης Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας ΑΠΘ

Kλιμακτήριο-Εμμηνόπαυση. Δημήτριος Βαβίλης Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας ΑΠΘ Kλιμακτήριο-Εμμηνόπαυση Δημήτριος Βαβίλης Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας ΑΠΘ 3 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εφαρμοσμένης Φαρμακευτικής Θεσσαλονίκη 2017 «Η χορήγηση οιστρογόνων στις μετεμμηνοπαυσιακές

Διαβάστε περισσότερα

Κύηση και συγγενείς καρδιοπάθειες. Στέλλα Μπρίλη Α! Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών

Κύηση και συγγενείς καρδιοπάθειες. Στέλλα Μπρίλη Α! Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών Κύηση και συγγενείς καρδιοπάθειες Στέλλα Μπρίλη Α! Καρδιολογική Κλινική Πανεπιστηµίου Αθηνών Αιµοδυναµικές αλλαγές κατά την εγκυµοσύνη Όγκος αίµατος 30-50% Μέγιστο 20-24 εβδ Όγκος παλµού Καρδιακή Συχνότητα

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Παρακάτω θα αναφερθούμε χωριστά στις επιπτώσεις και την αντιμετώπιση (α) του

Διαβάστε περισσότερα