Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας. 7 ο Σεμινάριο: Διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας. 7 ο Σεμινάριο: Διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ"

Transcript

1 Βιβλίο Πρακτικών

2

3

4

5 Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας 7 ο Σεμινάριο: Διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας ΒΙΒΛΙΟ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών και Οξεοβασικής Ισορροπίας 20 & 21 Σεπτεμβρίου 2013 Συνεδριακό Κέντρο Ξενοδοχείου «Αρκάδια» Κομοτηνή 7 ο Σεμινάριο: Διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας Οργάνωση: Ελληνική Νεφρολογική Εταιρεία Νεφρολογικό Τμήμα Γ.Ν. Κομοτηνής «Σισμανόγλειο» Υπό την αιγίδα: Υπουργείο Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Επιμέλεια έκδοσης: Κ. Μαυροματίδης 1

6 Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας 7 ο Σεμινάριο: Διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας Copyright Κ. Μαυροματίδης Ηλεκτρονική σελιδοποίηση Εκτύπωση AltaVista, Απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η αναπαραγωγή στο σύνολο ή κατά τμήμα του παρόντος έργου, με οποιοδήποτε μέσο ή τρόπο, σύμφωνα με το Ν. 2387/1920, τα Ν.Δ. 3565/56, το Ν. 100/75 και τους λοιπούς κανόνες διεθνούς δικαίου, χωρίς την άδεια των συγγραφέων 2

7 Περιεχόμενα Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Χαιρετισμός Οργανωτικής Επιτροπής... 7 Οργάνωση Σεμιναρίου... 8 Ομιλητές / Προεδρεία / Σχολιαστές... 9 Στρογγυλό τραπέζι Ι: Εισαγωγή στην οξεοβασική ισορροπία Προεδρείo: Κ. Σόμπολος, Ν. Ζουμπαρίδης Φυσιολογία της οξεοβασικής ισορροπίας Σ. Μιχαήλ Περί ρυθμιστικών διαλυμάτων Γ. Τουλκερίδης Περί χασμάτων Ε. Μάνου Ερμηνεία αερίων αίματος Κ. Αδαμίδης Σχόλια Παραδείγματα: Δ. Γούμενος 3

8 Περιεχόμενα Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Στρογγυλό τραπέζι ΙΙ: Μεταβολικές οξεοβασικές διαταραχές Προεδρείο: Β. Μαργέλλος, Δ. Σταματιάδης Νεφροσωληναριακές οξεώσεις Ν. Καπλάνης Οξεοβασικές διαταραχές σε ουρητηροστομίες και σε μεταμόσχευση παγκρέατος Ι. Γριβέας Οξεοβασικές διαταραχές σε γαστρεντερικές διαταραχές και σε ειλεό Ε. Φράγγου Επιπτώσεις της δίαιτας στην οξεοβασική ισορροπία. Οξεοβασικές διαταραχές σε παρεντερική σίτιση Σ. Κατσούδας Σχόλια Παραδείγματα: Ν. Αφεντάκης Στρογγυλό τραπέζι ΙΙΙ: Ποικίλες οξεοβασικές διαταραχέςι Προεδρείο: Β. Βαργεμέζης, Ν. Νικολακάκης Οξεοβασικές διαταραχές σε ηπατική ανεπάρκεια Ε. Ντουνούση Οξεοβασικές διαταραχές σε καρδιακή ανεπάρκεια Γ. Κουτρούμπας Οξεοβασικές διαταραχές σε ηλικιωμένους Χ. Μπαντής 4

9 Περιεχόμενα Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Φάρμακα που προκαλούν υπερκαλιαιμική υπερχλωραιμική μεταβολική οξέωση Χ. Πλέρος Σχόλια Παραδείγματα: Γ. Μπαλτόπουλος Στρογγυλό τραπέζι IV: Ποικίλες οξεοβασικές διαταραχέςιι Προεδρείο: Χ. Συργκάνης, Χ. Κατσίνας Ιατρογενείς μεταβολικές αλκαλώσεις και μεταβολικές αλκαλώσεις από φάρμακα Κ. Φουρτούνας Διαταραχές οξεοβασικής ισορροπίας κατά την ενδοφλέβια χορήγηση διαλυμάτων. Χορήγηση διττανθρακικών. Πότε και σε ποια ποσότητα; Κ. Στυλιανού Νευρολογικές εκδηλώσεις της διαβητικής κετοξέωσης Μ. Θεοδωρίδης Σχόλια Παραδείγματα: Κ. Σιαμόπουλος 5

10 Περιεχόμενα Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Στρογγυλό τραπέζι V: Αναπνευστικές διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας Προεδρείο: Η. Θώδης, Φ. Παπουλίδου Φυσιολογία της ανταλλαγής των αερίων στον πνεύμονα Εργαστηριακές παράμετροι Δ. Λαγονίδης Αναπνευστική οξέωση και αλκάλωση από φάρμακα Α. Γαβαλά Επίδραση της υποκαπνίας στα υγρά και τους ηλεκτρολύτες Συστηματικές και κλινικές εκδηλώσεις της αναπνευστικής αλκάλωσης Γ. Φιλντίσης Οξεοβασικές διαταραχές σε χρόνιες πνευμονοπάθειες Α. Γεωργουλίδου Επικίνδυνες για τη ζωή αναπνευστικές διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας Α. Μπούτου Σχόλια Παραδείγματα: Π. Πασαδάκης 6

11 Χαιρετισμός Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Αγαπητοί συνάδελφοι, Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζουμε στο 7 ο Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών και Οξεοβασικής Ισορροπίας που διεξάγεται στις 20 & 21 Σεπτεμβρίου 2013 στο Συνεδριακό Κέντρο του Ξενοδοχείου «Αρκάδια» στην Κομοτηνή. Το σεμινάριο που φέτος έχει ως θέμα τις «Διαταραχές της Οξεοβασικής Ισορροπίας» διοργανώνεται από το Νεφρολογικό Τμήμα του Γενικού Νοσοκομείου Κομοτηνής «Σισμανόγλειο» σε συνεργασία με την Ελληνική Νεφρολογική Εταιρεία και είναι υπό την Αιγίδα του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Το επιστημονικό πρόγραμμα περιλαμβάνει πέντε θεματικά στρογγυλά τραπέζια όπου θα αναλυθούν σε βάθος θέματα σημαντικά αλλά και αμφιλεγόμενα, τα οποία θα συνδυαστούν με την παρουσίαση των σύγχρονων ερευνητικών, διαγνωστικών και θεραπευτικών εξελίξεων με την κλινική εφαρμογή τους, ενώ την Παρασκευή, 20 Σεπτεμβρίου 2013 και ώρα 10:00 14:00 θα προηγηθεί το Κλινικό Φροντιστήριο με θέμα τις αναπνευστικές διαταραχές της Οξεοβασικής Ισορροπίας, για την καλύτερη ενημέρωση των νεότερων συναδέλφων. Στόχος μας είναι και πάλι να παρουσιαστεί όσο γίνεται πιο απλά το θέμα μας, να γίνει κατανοητό και να συζητηθεί σε βάθος, ένα κεφάλαιο ιδιαίτερα σημαντικό στην καθημερινή κλινική πράξη. Θα θέλαμε να τονίσουμε ότι το σεμινάριο ενδιαφέρει τους κλινικούς γιατρούς κάθε ειδικότητας (ειδικούς και ειδικευόμενους). Σας ευχόμαστε εποικοδομητική συμμετοχή στην επιστημονική μας εκδήλωση και καλή διαμονή στην Κομοτηνή! Με εκτίμηση, Εκ μέρους της Οργανωτικής Επιτροπής Κωνσταντίνος Μαυροματίδης Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γ.Ν. Κομοτηνής «Σισμανόγλειο» 7

12 Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας 7 ο Σεμινάριο: Διαταραχές της Οξεοβασικής Ισορροπίας Οργάνωση Νεφρολογικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Κομοτηνής «Σισμανόγλειο» Σε συνεργασία με την: Ελληνική Νεφρολογική Εταιρεία Υπό την αιγίδα: Υπουργείου Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης Οργανωτική Επιτροπή: Πρόεδρος: Κ. Μαυροματίδης Μέλη: Ν. Σωτηρακόπουλος Α. Γεωργουλίδου Α. Μπακαλούδης Ν. Bασιλειάδης 8

13 Ομιλητές / Προεδρεία / Σχολιαστές Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Αδαμίδης Κωνσταντίνος Αφεντάκης Νικόλαος Βαργεμέζης Βασίλειος Γαβαλά Αλεξάνδρα Γεωργουλίδου Αναστασία Γριβέας Ιωάννης Ζουμπαρίδης Νικόλαος Θεοδωρίδης Μάριος Θώδης Ηλίας Καπλάνης Νικόλαος Κατσίνας Χρήστος Νεφρολόγος, Μονάδα Χρόνιας Αιμοκάθαρσης «Bionephros», Αθήνα Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Γ. Γεννηματάς» Καθηγητής Νεφρολογίας Ιατρικής Σχολής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης ΠνευμονολόγοςΕντατικολόγος, Επιμελήτρια Α, Πανεπιστημιακή Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Γενικού Ογκολογικού Νοσοκομείου Κηφισιάς «Οι Άγιοι Ανάργυροι» Νεφρολόγος, Επιμελήτρια Β, Νεφρολογικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Κομοτηνής «Σισμανόγλειο» Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος 401 Γενικού Στρατιωτικού Νοσοκομείου Αθηνών Νεφρολόγος, τ. Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Έδεσσας Νεφρολόγος, Επιμελητής Α, Νεφρολογική Κλινική Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Αλεξανδρούπολης Καθηγητής Νεφρολογίας Ιατρικής Σχολής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Ειδικευόμενος Νεφρολογίας, Νεφρολογικό & Μεταμοσχευτικό Κέντρο Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Πατρών Διευθυντής Μονάδας Τεχνητού Νεφρού Γενικού Νοσοκομείου Πτολεμαΐδας «Μποδοσάκειο» 9

14 Ομιλητές / Προεδρεία / Σχολιαστές Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Κατσούδας Σπυρίδων Κουτρούμπας Γεώργιος Λαγονίδης Δημήτριος Μάνου Ελένη Μαργιέλλος Βασίλειος Μαυροματίδης Κωνσταντίνος Μητσόπουλος Ευστάθιος Μιχαήλ Σπυρίδων Μπαλτόπουλος Γεώργιος Μπαντής Χρήστος Νεφρολόγος, Διευθυντής ΕΣΥ, Νεφρολογική Κλινική Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Αττικόν» Νεφρολόγος, Επιμελητής Α, Νεφρολογικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Βόλου «Αχιλλοπούλειο» Πνευμονολόγος Εντατικολόγος, Διευθυντής Μονάδας Εντατικής Θεραπείας Γενικού Νοσοκομείου Γιαννιτσών Νεφρολόγος, Επιμελήτρια Α, Νεφρολογικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Παπαγεωργίου» Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Ο Ευαγγελισμός» Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Κομοτηνής «Σισμανόγλειο» Νεφρολόγος, Επιμελητής Α, Νεφρολογικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Παπαγεωργίου» Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Λαϊκό» Καθηγητής Εντατικής Νοσηλείας & Πνευμονολογίας Τμήματος Νοσηλευτικής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Νεφρολόγος, Επιμελητής Β, Νεφρολογικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Γ. Παπανικολάου» 10

15 Ομιλητές / Προεδρεία / Σχολιαστές Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Μπούτου Αφροδίτη Νικολακάκης Νικόλαος Ντουνούση Ευαγγελία Παπουλίδου Φανή Πασαδάκης Πλουμής Πλέρος Χρήστος Research Clinical Fellow, NIHR Respiratory Biomedical Research Unit at Royal Brompton and Harefield NHS Foundation Trust, London, UK Νεφρολόγος, τ. Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Ρεθύμνου Λέκτορας Νεφρολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Διευθύντρια Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Καβάλας Καθηγητής Νεφρολογίας Ιατρικής Σχολής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Νεφρολόγος, Επιμελητής Β, Νεφρολογικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Λαμίας Σιαμόπουλος Χ. Κωνσταντίνος Καθηγητής ΠαθολογίαςΝεφρολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Σόμπολος Κωνσταντίνος Σταματιάδης Δημήτριος Στυλιανού Κωνσταντίνος Συργκάνης Χρήστος Τουλκερίδης Γεώργιος Νεφρολόγος, τ. Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Γ. Παπανικολάου» Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Σερρών Νεφρολόγος, Επιμελητής Α, Νεφρολογικό Τμήμα Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Βόλου «Αχιλλοπούλειο» Ειδικευόμενος, Νεφρολογικό Τμήμα Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο» 11

16 Ομιλητές / Προεδρεία / Σχολιαστές Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Φιλντίσης Γεώργιος Φουρτούνας Κωνσταντίνος Φράγκου Ελένη Καθηγητής Εντατικολογίας & Υπερβαρικής Ιατρικής Τμήματος Νοσηλευτικής Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας Νεφρολογίας Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Πατρών Νεφρολόγος, Εργαστήριο Φλεγμονής & Αυτοανοσίας, Κέντρο Ανοσολογίας & Μεταμοσχεύσεων, Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών (ΙΙΒΕΑΑ) 12

17 Εισαγωγή στην οξεοβασική ισορροπία Στρογγυλό τραπέζι Ι: Εισαγωγή στην οξεοβασική ισορροπία Προεδρείo: Κ. Σόμπολος, Ν. Ζουμπαρίδης Φυσιολογία της οξεοβασικής ισορροπίας Σ. Μιχαήλ Περί ρυθμιστικών διαλυμάτων Γ. Τουλκερίδης Περί χασμάτων Ε. Μάνου Ερμηνεία αερίων αίματος Κ. Αδαμίδης Σχόλια Παραδείγματα: Δ. Γούμενος 13

18 Εισαγωγή στην οξεοβασική ισορροπία Φυσιολογία της οξεοβασικής ισορροπίας Μιχαήλ Σπύρος Νεφρολόγος, Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γενικού Νοσοκομείου Αθηνών «Λαϊκό» Κύρια σημεία Το πρόβλημα της ρύθμισης της οξεοβασικής ισορροπίας στα θηλαστικά συνίσταται στην άμυνα της φυσιολογικής αλκαλικότητας του εσωτερικού περιβάλλοντος του οργανισμού ενάντια στη σταθερη προσθήκη (παραγωγή) οξέων Τα προστιθέμενα οξέα είναι το πτητικό CO 2 ως τελικό προϊόν του αερόβιου μεταβολισμού και μία σειρά ανόργανων και οργανικών μη πτητικών οξέων, ως αποτέλεσμα του καταβολισμού των πρωτεϊνών, των φωσφορολιπιδίων, των υδατανθράκων και των λιπών Οι υπεύθυνοι μηχανισμοί για τη διατήρηση σταθερού του ph του πλάσματος σ ένα στενό αλκαλικό εύρος (7,38 7,42) είναι η ταχεία φυσικοχημική εξουδετέρωση των μη πτητικών οξέων από τα ρυθμιστικά συστήματα του οργανισμού, η ταχεία αναπνευστική συμμετοχή με την οποία αποβάλλεται το παραγόμενο CO 2 και η βραδεία νεφρική συμμετοχή που συνίσταται στην επαναρρόφηση όλων των διηθούμενων διττανθρακικών και στην αναπλήρωση των διττανθρακικών που καταναλώνονται κατά τη διάρκεια της φυσικοχημικής εξουδετέρωσης Η απέκκριση Η + και η αμμωνιογένεση στα επιθηλιακά κύτταρα των ουροφόρων σωληναρίων είναι οι μηχανισμοί δια των οποίων οι νεφροί επιτελούν τις δύο αυτές λειτουργίες 1. Εισαγωγή Η συγκέντρωση των ελεύθερων υδρογονοϊόντων (H + ) στο πλάσμα είναι φυσιολογικά 0, , meq/l ή 3540 neq/l, δηλαδή περίπου το 1 εκατομμυριοστό της συγκέντρωσης των Na +, K +, Cl, HCO 3. Εξαιτίας αυτής της χαμηλής συγκέντρωσης, για την περιγραφή της οξεοβασικής κατάστασης στην κλινική πράξη, χρησιμοποιείται το ph, που είναι ο αρνητικός δεκαδικός λογάριθμος της [Η + ] (ph = log[η + ]) (1). To ph του πλάσματος διατηρείται φυσιολογικά μέσα στο στενό αλκαλικό εύρος των 7,387,42 παρά την τεράστια ποσότητα οξέων που παράγονται καθημερινά στον οργανισμό. Οι πρωτεΐνες έχουν ένα «ιδεώδες σχήμα», το οποίο διατηρεί τη δομική τους ακεραιότητα που τις επιτρέπει να επιτελούν τις σημαντικές 14

19 Εισαγωγή στην οξεοβασική ισορροπία τους λειτουργίες, όπως τη διατήρηση των ενεργειακών αποθεμάτων (ATP) των κυττάρων διαμέσου των διαφόρων ενζύμων, τη μεταφορά ουσιών διαμέσου των κυτταρικών μεμβρανών, την διακυτταρική ή ενδοκυττάρια μεταβίβαση μηνυμάτων, τη μυική συστολή κ.ά. Τα Η + έχουν αυξημένη χημική συγγένεια με το αμινοξύ ιστιδίνη των πρωτεϊνών στο ph του κυττάρου. Η αύξηση της συγκέντρωσης των Η + αυξάνει τη σύνδεση αυτών με την ιστιδίνη με αποτέλεσμα μεταβολή του μορίου, του σχήματος και της λειτουργίας των πρωτεϊνών (2). Συνεπώς είναι απαραίτητη η παρουσία ενός συστήματος μηχανισμών που να διατηρεί τη συγκέντρωση των Η + πολύ χαμηλή. Η φυσικοχημική εξουδετέρωση διαμέσου των ρυθμιστικών συστημάτων (buffers), η αναπνευστική και η νεφρική συμμετοχή συγκροτουν τους μηχανισμούς αυτού του συστήματος. 2. Ρυθμιστικά συστήματα (buffers) Τα χημικά συστήματα, τα οποία προλαμβάνουν (εμποδίζουν) σοβαρές μεταβολές του ph καλούνται ρυθμιστικά συστήματα (buffers). Κάθε ρυθμιστικό σύστημα αποτελείται από δύο συστατικά αναφερόμενα μαζί ως ρυθμιστικό ζεύγος. Το ένα μέλος του ζεύγους είναι οξύ (δυνητικός δότης Η + ) και το άλλο βάση (δυνητικός δέκτης Η + ). Ρυθμιστικό Δέκτης Η + Δότης Η + Αντίδραση pk ζεύγος Διττανθρακικά HCO 3 Η 2 CO 3 HCO 3 +H + H 2 CO 3 CΟ 2 +H 2 O 6,1 Φωσφορικά 2 HPO 4 H 2 PO 4 3 HPO 4 + H + H 2 PO 4 6,8 Αμμωνία ΝΗ 3 + NH 4 ΝΗ 3 + Η + + NH 4 9,2 Πρωτεΐνες Πρωτεΐνη Πρωτεΐνη Ρ + Η + ΡΗ + Εξαρτάται από τα αμινοξέα της πρωτεΐϊνης Εικόνα 1: Φυσιολογικά ρυθμιστικά συστήματα Στην εικόνα 1 φαίνονται 4 ρυθμιστικά συστήματα. Όλα τα ρυθμιστικά συστήματα της εικόνας, πλην της αμμωνίας, της οποίας η ρυθμιστική λειτουργία επιτελείται στο νεφρό, βρίσκονται μέσα και έξω από τα κύτταρα, συμμετέχοντας στην ενδοκυττάρια και εξωκυττάρια ρύθμιση του ph (3). 15

20 Εισαγωγή στην οξεοβασική ισορροπία Κάθε ρυθμιστικό σύστημα βρίσκεται σε ισορροπία, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει συνεχής προσαρμογή στην αναλογία μεταξύ οξέος και βάσεως του ζεύγους ανάλογα με το ph του περιβάλλοντος. Εάν το ph του διαλύματος, όπου βρίσκεται το σύστημα μειωθεί (το διάλυμα θα γίνει περισσότερο όξινο) η βάση θα προσλάβει Η +, η αναλογία του οξέος προς τη βάση θα αυξηθεί και το ph θα επιστρέψει προς το φυσιολογικό. Αντιστρόφως, εάν το ph του διαλύματος αυξηθεί (το διάλυμα γίνεται περισσότερο αλκαλικό) το οξύ του συστήματος θα αποδώσει Η +, η σχέση του οξέος προς τη βάση του συστήματος θα μειωθεί και το ph του διαλύματος θα μειωθεί προς το φυσιολογικό. Κάθε ρυθμιστικό σύστημα έχει ένα σημείο ισορροπίας ή σταθερά ιονισμού (pk), που ορίζεται ως το ph κατά το οποίο η αναλογία των μελών του ζεύγους ισούται με 1, δηλαδή το ζεύγος αποτελείται κατά 50% από οξύ και κατά 50% από βάση. Όσο πλησιέστερα προς το ph του διαλύματος είναι η pk του ρυθμιστικού, τόση και ισχυρότερη είναι η εξουδετερωτική του ισχύς (3). Έτσι, από φυσικοχημική άποψη, στο ph του πλάσματος, το ρυθμιστικό σύστημα των φωσφορικών με pk=6,8 είναι ισχυρότερο ρυθμιστικό σύστημα από αυτό των HCO 3 με pk=6,1. Στην πραγματικότητα όμως συνεισφέρει πολύ λιγότερο στην εξουδετέρωση ενός οξέος εξαιτίας πολύ χαμηλότερης συγκέντρωσης στο πλάσμα. Ορισμένες πρωτεΐνες μεταφέρουν μεγάλο αριθμό αρνητικών μορίων και έτσι μπορούν, στο φυσιολογικό ph, να συνδέσουν εύκολα Η +. Η αιμοσφαιρίνη (Hb) είναι μία τέτοια πρωτεΐνη και ο ρόλος της είναι καθοριστικός στη μεταφορά οξέος (CO 2, το οποίο έχει διασπαστεί σε Η + και HCO 3 ) από τους περιφερικούς ιστούς στους πνεύμονες, όπου η αντίδραση αντιστρέφεται και το CO 2 αποβάλλεται (3). 3. Πηγές ιόντων υδρογόνου Όπως αναφέρθηκε στην εισαγωγή το ph των σωματικών υγρών διατηρείται αλκαλικό σε στενό εύρος, παρά το γεγονός ότι καθημερινά παράγονται στον οργανισμό και προστίθενται σ αυτόν μεγάλες ποσότητες οξέων από δύο μείζονες πηγές: α) Το πτητικό οξύ H 2 CO 3 παράγεται από το CO 2, το τελικό προϊόν του αερόβιου μεταβολισμού και β) διάφορα μη πτητικά οξέα παράγονται κυρίως από το μεταβολισμό των τροφών. Περίπου mmoles CO 2 παράγονται ημερησίως σαν αποτέλεσμα του αερόβιου μεταβολισμού. Το CO 2 δεν είναι, αλλά αποδίδει 16

21 Εισαγωγή στην οξεοβασική ισορροπία Η + σύμφωνα με τις αντιδράσεις: CO 2 + Η 2 Ο H 2 CO 3 Η + + HCO 3 Η + Η 2 Ο ΟΗ + CO 2 HCO 3 Οποιαδήποτε από τις δύο αντιδράσεις λάβει χώρα τα τελικά προϊόντα είναι Η + και HCO 3. Επειδή, όταν οι αντιδράσεις αυτές κινούνται προς τ αριστερά το σχηματιζόμενο CO 2 αποβάλλεται ταχύτατα από τους πνεύμονες, το H 2 CO 3 αναφέρεται ως πτητικό οξύ. Περίπου 6070 mmoles ανόργανων και οργανικών οξέων δεν προέρχονται από το CO 2. Το θειικό οξύ παράγεται από το μεταβολισμό των πρωτεϊνών κατά τη μετατροπή του θείου των αμινοξέων κυστεΐνη, κυστίνη και μεθειονίνη σύμφωνα με την αντίδραση: 2C 5 H 11 NO 2 S + 15O 2 4H + + 2SO 4 + CO(NH 2 ) 2 + 7H 2 O + 9CO 2 Μεθειονίνη Ουρία Ο μεταβολισμός των φωσφορολιπιδίων αποδίδει φωσφορικό οξύ, ενώ διάφορα οργανικά οξέα παράγονται από τον ατελή μεταβολισμό των υδατανθράκων και των λιπών. Επειδή αυτά τα οξέα δεν είναι πτητικά, όπως το CO 2 ή δεν είναι σε ισορροπία με πτητικό στοιχείο, είναι γνωστά ως μη πτητικά οξέα (1). Η μεγαλύτερη ποσότητα ιόντων υδρογόνου (90%) που παράγεται καθημερινά επαναχρησιμοποιείται σε διάφορες μεταβολικές αντιδράσεις, ενώ μόλις το 10% αποτελεί το ημερήσιο φορτίο οξέων του οργανισμού που πρέπει να αποβληθεί (4). Τελικά από τον οργανισμό αποβάλλονται με τα κόπρανα 2040 meq αλκάλεων ημερησίως. Σε ορισμένες φυσιολογικές και παθολογικές καταστάσεις, η παραγωγή των μη πτητικών οξέων μπορεί να αυξάνει μέχρι και 10 φορές. Παραδείγματα αποτελούν η παραγωγή γαλακτικού οξέος κατά τη διάρκεια μυϊκής άσκησης και καταστάσεων ιστικής ισχαιμίας και η παραγωγή του ακετοξεικού και 3υδροξυβουτυρικού οξέος κατά τη διάρκεια διαβητικής κετοξέωσης. Έτσι το πρόβλημα της ισορροπίας των Η + στα περισσότερα θηλαστικά (και στον άνθρωπο) είναι η άμυνα της φυσιολογικής αλκαλικότητας του οργανισμού ενάντια στη σταθερή έφοδο των οξέων. Ο οργανισμός για την 17

22 Εισαγωγή στην οξεοβασική ισορροπία επίτευξη αυτού του στόχου διαθέτει 3 γραμμές άμυνας, τη φυσικοχημική εξουδετέρωση, την αναπνευστική συμμετοχή και τη νεφρική συμμετοχή. 4. Εξουδετέρωση των μη πτητικών οξέων Στην εικόνα 1α φαίνεται η μεταβολή στο ph του αρτηριακού πλάσματος ενός σκύλου, όταν 156 ml κανονικού διαλύματος HCl εγχέονται ενδοφλέβια, συγκριτικά με την πτώση του ph, όταν η ίδια ποσότητα οξέος προστίθεται σταδιακά σε 11,4 L απεσταγμένου ύδατος (5). Ο όγκος του απεσταγμένου ύδατος είναι περίπου ίσος με τον όγκο των υγρών του σκύλου. Στο ζώο το ph μειώθηκε από 7,44 στο 7,14, μία κατάσταση βαριας οξέωσης, αλλά συμβατής με τη ζωή. Αντίθετα, η προσθήκη ελάχιστων mmoles Η + στο μη διαθέτον ρυθμιστικά συστήματα απεσταγμένο ύδωρ προκάλεσε άμεσα πτώση του ph σε επίπεδα ασύμβατα με τη ζωή για το σκύλο με τελική τιμή 1,84. Εικόνα 1α: Αποτελεσματική εξουδετέρωση του HCl σε ένα σκύλο συγκριτικά με την αδυναμία εξουδετέρωσης όταν η ίδια ποσότητα οξέος προστίθεται σε απεσταγμένο ύδωρ 18

23 Εισαγωγή στην οξεοβασική ισορροπία 4.1. Πρώτη γραμμή άμυνας Ταχεία φυσικοχημική εξουδετέρωση Το πρωτότυπο της φυσικοχημικής εξουδετέρωσης είναι η αντίδραση: Ισχυρό οξύ + Ρυθμιστικό άλας Ουδέτερο άλας + Ασθενές οξύ Εάν το HCl εξουδετερώνεται από το σύστημα των διττανθρακικών, η αντίδραση είναι: HCl + NaHCO 3 NaCl + H 2 CO 3 Καθώς η φυσικοχημική εξουδετέρωση μειώνει την ποσότητα του ρυθμιστικού άλατος και αυξάνει την ποσότητα του ασθενούς οξέος, αυτός ο τύπος της αντίδρασης περιορίζει (ελαχιστοποιεί) μόνο, αλλά δεν αποτρέπει την πτώση του ph. Αυτό φαίνεται με απλούς υπολογισμούς, όταν εφαρμοστεί η εξίσωση HendersonHasselbalch στο σύστημα των διττανθρακικών: ph = pk + log [HCO 3 ] [H 2 CO 3 ] (1) H pk, δηλαδή η σταθερά ιονισμού του συστήματος στην εξίσωση (1) είναι 3,5. Το H 2 CO 3 είναι σε ισορροπία με το CO 2 και στη θερμοκρασία και στην ιοντική συγκέντρωση των υγρών του οργανισμού και εφόσον η καρβονική ανυδράση είναι παρούσα, υπάρχουν περίπου 400 μόρια διαλυμένου CO 2 για κάθε μόριο H 2 CO 3. Ως εκ τούτου ένας περισσότερο φυσιολογικά κατανοητός τύπος της εξίσωσης (1) είναι: ph = pk + log [HCO 3 ] Διαλελυμένο CO 2 + Η 2 CO 3 (2) Σ αυτή την εξίσωση η pk ισούται με 6,1 επειδή ο παρονομαστής έχει αυξηθεί κατά 400 φορές (1). Η συγκέντρωση του διαλυμένου CO 2 στο πλάσμα είναι ανάλογη της μερικής πίεσης του CO 2 (PCO 2 ), η οποία μπορεί σχετικά εύκολα να προσδιοριστεί. Ο συντελεστής μετατροπής της PCO 2 (mmhg), σε θερμοκρασία 37 0, σε συγκέντρωση διαλυμένου CO 2 (mmol/l) είναι 0,03. Έτσι, αν αγνοηθούν τα ελάχιστα ποσά H 2 CO 3 του παρονομαστή της εξίσωσης (2), η τελευταία μπορεί να ξαναγραφεί σε ένα πιο χρήσιμο 19

24 Εισαγωγή στην οξεοβασική ισορροπία φυσιολογικά και κλινικά τύπο: ph = 6,1 + log [HCO 3 ] 0,03 Χ PCO 2 (3) Εάν αντικαταστήσουμε το [HCO 3 ] και το PCO 2 με τις φυσιολογικές τιμές αυτών του αρτηριακού πλάσματος σε κατάσταση οξεοβασικής ισορροπίας θα έχουμε: ph = 6,1 + log (24 mmol/l / 0,03 x 40 mmhg) ph = 6,1 + log (24 mmol/l / 1,2 mmol/l) (4) ph = 6,1 + log 20, ph = 7,40 Εάν 12 mmoles HCl προστεθούν σε κάθε L εξωκυττάριου υγρού και εάν θεωρηθεί ότι όλη η ποσότητα του οξέος εξουδετερώνεται μόνο από το σύστημα των HCO 3, τότε η φυσικοχημική εξουδετέρωση θα μείωνε τον αριθμητή και θα αύξανε τον παρονομαστή κατά 12 mmol/l σύμφωνα με την αντίδραση: 12HCl+24NaHCO 3 12NaCl+12NaHCO 3 +12H 2 CO 3 12CO 2 +12H 2 O (5) Εάν αυτή η αντίδραση συνέβαινε σ ένα «κλειστό σύστημα», όπου δεν θα ήταν δυνατή η απομάκρυνση του παραχθέντος CO 2, το ph θα μειωνόταν στα μη συμβατά με τη ζωή επίπεδα των 6,06 σύμφωνα με τις εξισώσεις: ph = 6,1 + log (12 mmol/l / 1, mmol/l) ph = 6,1 + log (12 mmol/l / 13,2 mmol/l) ph = 6,06 20

25 Εισαγωγή στην οξεοβασική ισορροπία Αυτή η καταστροφική συνέπεια εμποδίζεται από τη δεύτερη γραμμή άμυνας, η οποία λαμβάνει χώρα μέσα σε δευτερόλεπτα έως λεπτά της ώρας μετά τη χορήγηση του HCl (1) Δεύτερη γραμμή άμυνας Ταχεία αναπνευστική συμμετοχή Όλο το παραγόμενο H 2 CO 3, όπως φαίνεται στην αντίδραση 5 μετατρέπεται σε CO 2 και H 2 O και το CO 2 αποβάλλεται από τους πνεύμονες. Εάν όλο το παραχθέν κατά τη φυσικοχημική εξουδετέρωση CO 2 αποβληθεί ο παρονομαστής της εξίσωσης θα γίνει 1,2 mmol/l και το ph θα διατηρηθεί σε τιμές συμβατές με τη ζωή: ph = 6,1 + log (12 mmol/l / 1,2 mmol/l) ph = 6,1 + log 10 ph = 7,10 Η αναπνευστική αντιστάθμιση όμως συνεχίζεται περαιτέρω. Ως αποτέλεσμα του χαμηλού ph του αρτηριακού αίματος, το αναπνευστικό κέντρο διεγείρεται με συνέπεια ταχύπνοια, αύξηση του κυψελιδικού αερισμού και της αποβολής CO 2 και μείωση του αρτηριακού PCO 2. Το ph επιστρέφει, όχι όμως απόλυτα, προς τις φυσιολογικές τιμές: ph = 6,1 + log (12 mmol/l / 0,03 x 23 mmhg) ph = 6,1 + log (12 mmol/l / 0,69 mmol/l) ph = 7, Τρίτη γραμμή άμυνας Νεφρική συμμετοχή Παρά το γεγονός ότι η αναπνευστική αντιστάθμιση έχει επαναφέρει το ph σε σχεδόν φυσιολογικές τιμές, οι αποθήκες του σημαντικότερου ρυθμιστικού συστήματος του εξωκυττάριου υγρού έχουν σχεδόν εξαντληθεί, όπως φαίνεται από τη μείωση της συγκέντρωσης των HCO 3 από τα 24 στα 21

26 Εισαγωγή στην οξεοβασική ισορροπία 12 mmol/l Επιπλέον κάποια από τα προστεθέντα Η + παραμένουν ακόμη στον οργανισμό ως ασθενές οξύ. Αυτές οι διαταραχές διορθώνονται από τους νεφρούς, οι οποίοι αποβάλλουν Η + και αναπληρώνουν ταυτόχρονα τα καταναλωθέντα κατά τη φυσικοχημική εξουδετέρωση HCO 3. Η διαδικασία αυτή είναι πολύ βραδύτερη σε σχέση με τις δύο πρώτες γραμμές άμυνας και χρειάζεται ώρες έως ημέρες για να ολοκληρωθεί (2). Το παραπάνω παράδειγμα συμβαίνει σε πειραματικές μόνον συνθήκες ή κατά τη διάρκεια παθολογικών καταστάσεων. Παρά ταύτα όμως αυτοί είναι οι μηχανισμοί διαμέσου των οποίων εξουδετερώνεται το ημερήσιο φορτίο των μη πτητικών οξέων, τα οποία όπως προαναφέρθηκε είναι περίπου 6070 mmoles. Η προσθήκη 12 mmol/l HCl σε κάθε L εξωκυττάριου υγρού ενός φυσιολογικού ατόμου σωματικού βάρους 70 kg και όγκου εξωκυττάριου υγρού υγρού 14 L θα προσέθετε συνολικά 168 mmol οξέος (12 mmol/l x 14 L). Συνεπώς το ημερήσιο φορτίο των μη πτητικών οξέων είναι περίπου το 1/3 αυτού του ποσού (48 mmol) και απελευθερώνεται σχετικά αργά σε μία περίοδο 24 ωρών παρά εντός 12 ωρών, όπως στο παραπάνω παράδειγμα. Εάν το 1/3 αυτού του ποσού των 48 mmol παράγεται μετά από κάθε γεύμα, η ποσότητα του οξέος που θα προσετίθετο στα 14 L εξωκυττάριου υγρού θα ήταν 16 mmoles, δηλαδή περίπου 1 mmol/l. Επειδή το θειικό οξύ είναι το μείζον μη πτητικό οξύ, η ποσοτική αντίδραση θα είχε ως εξής: H 2 SO NaHCO 3 Na 2 SO NaHCO 3 + 2H 2 CO 3 2CO 2 + 2H 2 O Παρά την εμφανή πτώση της [HCO 3 ] ακόμη και μ αυτή τη μικρή προσθήκη οξέος, το ph στην πραγματικότητα δεν μεταβάλλεται. Αυτό συμβαίνει επειδή σ ένα φυσιολογικό άτομο σε σταθερή κατάσταση, οι μηχανισμοί της φυσικοχημικής εξουδετέρωσης και της αναπνευστικής αντιστάθμισης συμπληρώνονται από τη νεφρική απέκκριση H + και την επαναρρόφηση HCO Εξουδετέρωση του πτητικού «οξέος» CO 2 Όπως αναφέρθηκε, mmoles CO 2 παράγονται ημερησίως ως αποτέλεσμα των μεταβολικών διεργασιών και αυτό το CO 2 μπορεί να παράγει H + και συνεπώς να διαταράξει την οξεοβασική ισορροπία. Αυτό όμως δεν συμβαίνει επειδή όλο το παραγόμενο CO 2 αποβάλλεται από τους 22

27 Εισαγωγή στην οξεοβασική ισορροπία πνεύμονες. Πριν όμως συμβεί αυτό, η άμυνα της αλκαλικότητας απειλείται καθώς το CO 2 μεταφέρεται στο αίμα από τα κύτταρα, όπου παράγεται, προς τους πνεύμονες, όπου αποβάλλεται. Η δραστικά αποτελεσματική εξουδετέρωση στο αίμα αντανακλάται από το γεγονός της ελάχιστης διαφοράς στο ph (0,04) μεταξύ φλεβικού αίματος που μεταφέρει το CO 2 στους πνεύμονες και αρτηριακού που απάγει αυτό από τους πνεύμονες Μεταφορά CO 2 στο αίμα Η PCO 2 στο πλάσμα των τριχοειδών των ιστών είναι 40 mmhg. Επειδή η PCO 2 είναι υψηλότερη στα κύτταρα των ιστών, όπου παράγεται, το αέριο διαχέεται από τα κύτταρα στα τριχοειδή. Στην εικόνα 2 φαίνεται η αλληλουχία των γεγονότων που λαμβάνουν χώρα (1). Εικόνα 2: Μεταφορά του CO 2 και εξουδετέρωση των H + στο αίμα Οι περισσότερες κυτταρικές μεμβράνες, μεταξύ αυτών και η μεμβράνη 23

28 Εισαγωγή στην οξεοβασική ισορροπία των ερυθροκυττάρων, είναι ελεύθερα διαπερατές στο CO 2. Έτσι το CO 2 διαχέεται όχι μόνο στο πλάσμα, άλλα και στα ερυθροκύτταρα. Επειδή τα τελευταία είναι πλούσια σε καρβονική ανυδράση σε αντίθεση με το πλάσμα, όπου αυτή είναι απούσα, το CO 2 μετατρέπεται πάρα πολύ ταχύτερα μέσα σ αυτά τα κύτταρα παρά στο πλάσμα. Στην πραγματικότητα η μετατροπή είναι ασήμαντη στο πλάσμα και οι μικρές ποσότητες H + που σχηματίζονται από την αντίδραση αυτή εξουδετερώνονται από τα μη HCO 3 ρυθμιστικά ανιόντα στο πλάσμα, τις πρωτεΐνες και τα φωσφορικά. Η ταχεία σύνδεση του CO 2 με το OH μέσα στα ερυθροκύτταρα αποδίδει HCO 3. Τα περισσότερα από τα νεοσχηματισθέντα HCO 3 διαχέονται στο πλάσμα σε ανταλλαγή Cl. Μ αυτό τον τρόπο το μεγαλύτερο μέρος του CO 2 που υπάρχει στα φλεβικά τριχοειδή μεταφέρεται στους πνεύμονες ως HCO 3 στο πλάσμα. Ένα μέρος του CO 2 ενώνεται με την Hb για να σχηματίσει καρβαμιδική Hb και ένα ακόμη μικρότερο ποσό μεταφέρεται ως διαλυμένο CO 2 μέσα στα ερυθροκύτταρα. Τα H + που σχηματίζονται από τη διάσπαση του H 2 O εξουδετερώνονται κυρίως από την Hb. Το ίδιο συμβαίνει με H + που απελευθερώνονται κατά τη διάρκεια του σχηματισμού της καρβαμιδικής Hb (6). Σ ένα φυσιολογικό και σε ηρεμία ευρισκόμενο άτομο κάθε L φλεβικού αίματος καθώς κινείται προς τους πνεύμονες μεταφέρει περίπου 1,68 mmoles επιπλέον CO 2 προς αποβολή. Περίπου 81% αυτού μεταφέρεται ως HCO 3, το πλείστο του οποίου μεταφέρεται στο πλάσμα, παρά το γεγονός ότι παράγεται εξ ολοκλήρου στα ερυθροκύτταρα. Το υπόλοιπο διαιρείται σε διαλυμένο CO 2 και καρβαμιδικό CO 2. Από αυτό το πλείστον του πρώτου μεταφέρεται στο πλάσμα, ενώ πρακτικά όλο το συνδεμένο με την Hb CO 2 ευρίσκεται στα ερυθροκύτταρα Η αιμοσφαιρίνη ως ρυθμιστικό σύστημα Καθώς το CO 2 προστίθεται στο φλεβικό αίμα, το ph μειώνεται από το 7,4 του αρτηριακού αίματος στο 7,37 στο φλεβικό αίμα, ενώ θα έπρεπε να πέσει στο 7,32 περίπου. Οι υπεύθυνοι μηχανισμοί για αυτό φαίνονται στην εικόνα 3. 24

29 Εισαγωγή στην οξεοβασική ισορροπία Εικόνα 3: Η ειδική ιδιότητα της Hb ως ρυθμιστικού n Η pk της οξυαιμοσφαιρίνης (HbO 2 ) είναι χαμηλότερη αυτής της μη συνδεμένης με O 2 Hb (Hb n ). Δηλαδή η Hb n είναι λιγότερο όξινη από την n HbO 2. Καθώς το αίμα εισέρχεται στο αρτηριακό άκρο των ιστικών τριχοειδών αποδίδει O 2 n στα κύτταρα. Η επακόλουθη μείωση της HbO 2 σε Hb n θα μπορούσε να προκαλέσει τρομακτική αύξηση στο ph εάν ταυτόχρονα CO 2 και συνεπώς H + δεν προσετίθεντο στο σύστημα. Το τελικό αποτέλεσμα της μεταβολής της pk της Hb είναι ότι περίπου 1,3 mmoles CO 2 μπορεί να προστεθούν σε κάθε L φλεβικού αίματος καθώς αυτό ρέει διαμέσου των τριχοειδών των ιστών χωρίς να μεταβάλεται το ph αυτού του αίματος. Περίπου 98% του CO 2 που προστίθεται σε κάθε L φλεβικού αίματος ή περίπου 1,6 mmoles μετατρέπεται σε H +. Eπειδή 1,3 mmoles θα μπορούσαν να προστεθούν χωρίς μεταβολή στο ph, περίπου 0,3 mmoles μόνο απαιτείται να εξουδετερωθούν από την Hb n και έτσι η πτώση στο ph του φλεβικού αίματος ελαχιστοποιείται (7). 6. Νεφρική συμμετοχή στη ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας Η σταθερότητα, κάτω από φυσιολογικές συνθήκες, του ph του πλάσματος εξαρτάται από τη διατήρηση φυσιολογικού του λόγου μεταξύ του 25

30 Εισαγωγή στην οξεοβασική ισορροπία ασθενούς οξέος και της συνοδού βάσεως για καθένα από τα ρυθμιστικά συστήματα. Σύμφωνα με την ισοϋδρική αρχή: ph=pk1+log([hco 3 ]/[CO 2 ])=pk2+log([hpo 4 2 ]/[H 2 PO 4 ])=pk3+log[prot n ]/[H n Prot]) Αυτοί οι λόγοι (σχέση οξέος προς βάση) μπορούν να προσδιοριστούν επακριβώς για όλα τα ρυθμιστικά συστήματα του πλάσματος μόνο από τη γνώση του ρυθμιστικού συστήματος των HCO 3 στο πλάσμα. Επίσης το τελευταίο αντανακλά το λόγο όλων των ρυθμιστικών συστημάτων του διάμεσου διαμερίσματος με μία ασήμαντη διόρθωση για την καλούμενη GibbsDonnan επίδραση, η οποία προκαλεί μία μικρή ανισότιμη κατανομή των ηλεκτρολυτών εκατέρωθεν των ημιδιαπερατών μεμβρανών (1). Επίσης, σε σταθερή κατάσταση των περισσότερων διαταραχών της οξεοβασικής ισορροπίας οποιαδήποτε μεταβολή στο σύστημα των HCO 3 του πλάσματος θα συνοδεύεται από ποιοτικά όμοιες μεταβολές των ενδοκυττάριων ρυθμιστικών συστημάτων. Έτσι η ρύθμιση του λόγου της συγκέντρωσης των HCO 3 προς αυτή των PCO 2 στο πλάσμα τείνει να ρυθμίζει το λόγο όλων των άλλων ρυθμιστικών (1). Το ασθενές οξύ του συστήματος των HCO 3 στο πλάσμα ρυθμίζεται ως PCO 2 διαμέσου της αναπνοής. Η συνοδός βάση HCO 3 διηθείται ελέυθερα στο σπείραμα και εάν απεκκρίνονταν στα ούρα, ο οργανισμός θα εξαντλούνταν από το σημαντικότερο ρυθμιστικό του. Αυτό εμποδίζεται με τη σχεδόν πλήρη επαναρρόφηση των διηθούμενων HCO 3 από τα νεφρικά σωληνάρια. Επίσης τα HCO 3 καταναλώνονται συνεχώς κατά την εξουδετέρωση των μη πτητικών οξέων. Οι νεφροί ανασυνθέτουν «νέα» HCO 3, τα οποία μεταφέρονται στο πλάσμα για την αναπλήρωση των καταναλισκόμενων HCO 3 Αυτή η τελευταία διαδικασία συμπληρώνεται με την αποβολή ισοδύναμου ποσού H + στα ούρα. Οι μηχανισμοί διαμέσου των οποίων οι νεφροί επιτελούν αυτές τις λειτουργίες είναι η απέκκριση H + από τα επιθηλιακά κύτταρα των νεφρικών + σωληναρίων και η αμμωνιογένεση και η αποβολή NH 4 στα ούρα. 26

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα Προκαταρκτικό Πρόγραμμα Χαιρετισμός Αγαπητοί συνάδελφοι, Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στο 7 ο Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών και Οξεοβασικής Ισορροπίας που θα διεξαχθεί στις

Διαβάστε περισσότερα

Χαιρετισμός. Αγαπητοί συνάδελφοι,

Χαιρετισμός. Αγαπητοί συνάδελφοι, Τελικό Πρόγραμμα Χαιρετισμός Αγαπητοί συνάδελφοι, Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζουμε στο 7 ο Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών και Οξεοβασικής Ισορροπίας που διεξάγεται στις 20 & 21

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ Η ακριβής ρύθμιση των ιόντων υδρογόνου (Η

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΗΜΑΣΙΑ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ Η ακριβής ρύθμιση των ιόντων υδρογόνου (Η

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ

ΜΑΘΗΜΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΜΑΘΗΜΑ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΜΩΥΣΗΣ ΕΛΙΣΑΦ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ Η + =40nanomol/L ΜΕΤΑΒΟΛΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας από τους νεφρούς

Ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας από τους νεφρούς Ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας από τους νεφρούς Δημήτριος Σ. Γούμενος Νεφρολογικό και Μεταμοσχευτικό Κέντρο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών www.nephrology-patra.gr Πηγές υδρογονοϊόντων [H + ] Ημερήσιος

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ Σ.Μαρινάκη Νεφρολογική Κλινική και Μονάδα Μεταμόσχευσης Νεφρού ΕΚΠΑ, Ιατρική Σχολή, Λαϊκό Νοσοκομείο, Αθήνα Μαθήματα Φυσιολογίας 18.01.2017 Η συγκέντρωση

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ Σ.Μαρινάκη Νεφρολογική Κλινική και Μονάδα Μεταμόσχευσης Νεφρού ΕΚΠΑ, Ιατρική Σχολή, Λαϊκό Νοσοκομείο, Αθήνα Μαθήματα Φυσιολογίας 13.12.2017 Η συγκέντρωση

Διαβάστε περισσότερα

Στρατής Κασιμάτης Νεφρολόγος, Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο»

Στρατής Κασιμάτης Νεφρολόγος, Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο» Ποια είναι η απάντηση του νεφρού σε ένα φορτίο οξέος ή βάσης; Στρατής Κασιμάτης Νεφρολόγος, Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο» ΔΙΑΙΤΗΤΙΚΟ ΟΞΙΝΟ ΦΟΡΤΙΟ Δίαιτα πλούσια σε ζωικό λεύκωμα Φωσφορικό οξύ - Οργανικός

Διαβάστε περισσότερα

Με εκτίμηση Εκ μέρους της οργανωτικής επιτροπής Κωνσταντίνος Μαυροματίδης Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γ.Ν. Κομοτηνής «Σισμανόγλειο»

Με εκτίμηση Εκ μέρους της οργανωτικής επιτροπής Κωνσταντίνος Μαυροματίδης Διευθυντής Νεφρολογικού Τμήματος Γ.Ν. Κομοτηνής «Σισμανόγλειο» Χαιρετισμός Αγαπητοί συνάδελφοι, Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στο 9 ο Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών και Οξεοβασικής Ισορροπίας που θα διεξαχθεί στις 25 & 26 Σεπτεμβρίου 2015

Διαβάστε περισσότερα

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα Προκαταρκτικό Πρόγραμμα 11 ο Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Χαιρετισμός Αγαπητοί συνάδελφοι, Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στο 11 ο Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα Προκαταρκτικό Πρόγραμμα Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Χαιρετισμός Αγαπητοί συνάδελφοι, Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στο Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο

Διαβάστε περισσότερα

αντιρροπήσεις μηχανισμοί, όρια, ολοκλήρωση Μηνασίδης Ηλίας Νεφρολόγος 424 ΓΣΝΕ ΜΧΑ «ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ»

αντιρροπήσεις μηχανισμοί, όρια, ολοκλήρωση Μηνασίδης Ηλίας Νεφρολόγος 424 ΓΣΝΕ ΜΧΑ «ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ» αντιρροπήσεις μηχανισμοί, όρια, ολοκλήρωση Μηνασίδης Ηλίας Νεφρολόγος 424 ΓΣΝΕ ΜΧΑ «ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ» οξεοβασική ισορροπία = σταθερότητα οξύτητας υγρών (σταθερή [Η + ]) συνεχές φορτίο οξέων και βάσεων 24h 16.00022.000

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Κάλιο Το 98% του ολικού Κ + του σώματος βρίσκεται στο εσωτερικό των κυττάρων Το 2% στο εξωκυττάριο

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία-Ι. Ουροποιητικό σύστημα. Λειτουργία νεφρικών σωληναρίων. Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας

Φυσιολογία-Ι. Ουροποιητικό σύστημα. Λειτουργία νεφρικών σωληναρίων. Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας Φυσιολογία-Ι Ουροποιητικό σύστημα Λειτουργία νεφρικών σωληναρίων Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας Ισοζύγιο νερού Επηρεάζεται από την : Ισορροπία μεταξύ πρόσληψης

Διαβάστε περισσότερα

Ορισμοί Ρυθμιστικά συστήματα. Χαράλαμπος Μηλιώνης Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας Τμήμα Ιατρικής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Ορισμοί Ρυθμιστικά συστήματα. Χαράλαμπος Μηλιώνης Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας Τμήμα Ιατρικής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Ορισμοί Ρυθμιστικά συστήματα Χαράλαμπος Μηλιώνης Αναπληρωτής Καθηγητής Παθολογίας Τμήμα Ιατρικής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Οξέα/Βάσεις - Ορισμοί Ορισμός #1: Arrhenius (κλασικός, 1887) Οξέα παράγουν ιόντα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Παθοφυσιολογία Ι

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Παθοφυσιολογία Ι ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Παθοφυσιολογία Ι Διαταραχές οξεοβασικής λιπίδια ηλεκτρολύτες μεταβολικό σύνδρομο Υπεύθυνος μαθήματος: Καθηγητής Παθολογίας/Ρευματολογίας, Αλέξανδρος Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΠΟΙΑ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ;

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΠΟΙΑ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ; ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΛΥΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΚΑΙ ΠΟΙΑ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ; Ελένη Α. Φράγκου Νεφρολόγος ΧΩΡΙΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΧΟΡΗΓΟΥΣ

Διαβάστε περισσότερα

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα Προκαταρκτικό Πρόγραμμα Αγαπητοί συνάδελφοι, Χαιρετισμός Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στο 8 ο Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών και Οξεοβασικής Ισορροπίας που θα διεξαχθεί στις

Διαβάστε περισσότερα

Υγρών, Ηλεκτρολυτών. & Οξεοβασικής Ισορροπίας Σεπτεµβρίου Αµφιθέατρο «Ιδρύµατος Παπανικολάου» Πρόγραμμα ΚΟΜΟΤΗΝΗ

Υγρών, Ηλεκτρολυτών. & Οξεοβασικής Ισορροπίας Σεπτεµβρίου Αµφιθέατρο «Ιδρύµατος Παπανικολάου» Πρόγραμμα ΚΟΜΟΤΗΝΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ: ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΥΓΡΑ, ΤΟΥΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΟ: ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΓΝ ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ «ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ» Υπό την αιγίδα των: Υπουργείου

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ

ΜΑΘΗΜΑ: ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΤΗΣ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΟΥ Κ + ΜΩΥΣΗΣ ΕΛΙΣΑΦ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ Κ + ΟΛΙΚΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑ Κ + : 3.000-4.000mEq (50-55mEq/Kg),

Διαβάστε περισσότερα

Οξεοβασική ισορροπία. Θεόδωρος Βασιλακόπουλος. Αναπληρωτής Καθηγητής Εντατικής Θεραπείας-Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ

Οξεοβασική ισορροπία. Θεόδωρος Βασιλακόπουλος. Αναπληρωτής Καθηγητής Εντατικής Θεραπείας-Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ Οξύ ph Βάση Οξεοβασική ισορροπία Θεόδωρος Βασιλακόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής Εντατικής Θεραπείας-Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ ph= - log [H + ] [H + ] σε mol/l ή Eq/L [H + ] = 40 neq/l = 40 x 10-9 Eq/L [HCO 3-

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΑΛΚΑΛΩΣΗΣ- ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΝΕΦΡΟΙ ΔΕΝ ΑΝΤΙΡΡΟΠΟΥΝ ΣΥΝΗΘΩΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΑΛΚΑΛΩΣΗ;

ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΑΛΚΑΛΩΣΗΣ- ΓΙΑΤΙ ΟΙ ΝΕΦΡΟΙ ΔΕΝ ΑΝΤΙΡΡΟΠΟΥΝ ΣΥΝΗΘΩΣ ΤΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗ ΑΛΚΑΛΩΣΗ; Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας 9 ο Σεμινάριο Διαταραχές Οξεοβασικής Ισορροπίας 25 & 26 Σεπτεμβρίου 2015, ΚΟΜΟΤΗΝΗ ΠΑΘΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΑΛΚΑΛΩΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία της οξεοβασικής ισορροπίας. Επίδραση του ph στις κυτταρικές λειτουργίες. Σπ. Μιχαήλ

Φυσιολογία της οξεοβασικής ισορροπίας. Επίδραση του ph στις κυτταρικές λειτουργίες. Σπ. Μιχαήλ Φυσιολογία της οξεοβασικής ισορροπίας. Επίδραση του ph στις κυτταρικές λειτουργίες. Σπ. Μιχαήλ Πηγές οξέων Πτητικό οξύ Η 2 CO 3 Αερόβιος μεταβολισμός CO 2 (τελικό προϊόν) CO 2 + H 2 O H 2 CO 3 H + + HCO

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίμηση αερίων αίματος στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών. Ασημάκος Ανδρέας Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος Α Πανεπιστημιακή Κλινική Εντατικής Θεραπείας

Εκτίμηση αερίων αίματος στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών. Ασημάκος Ανδρέας Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος Α Πανεπιστημιακή Κλινική Εντατικής Θεραπείας Εκτίμηση αερίων αίματος στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών Ασημάκος Ανδρέας Πνευμονολόγος-Εντατικολόγος Α Πανεπιστημιακή Κλινική Εντατικής Θεραπείας Χρησιμότητα των αερίων αίματος στο ΤΕΠ Εκτίμηση οξεοβασικής

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχεία φυσιολογίας αναπνευστικού 4 Ενότητα 1: Εισαγωγή

Στοιχεία φυσιολογίας αναπνευστικού 4 Ενότητα 1: Εισαγωγή Στοιχεία φυσιολογίας αναπνευστικού 4 Ενότητα 1: Εισαγωγή Κωνσταντίνος Σπυρόπουλος, Καθηγητής Κυριάκος Καρκούλιας, Επίκουρος Καθηγητής Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Ιατρικής Ο πνεύμονας στη Ρύθμιση της Οξεοβασικής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Παθοφυσιολογία Ι

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Παθοφυσιολογία Ι ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Παθοφυσιολογία Ι Διαταραχές οξεοβασικής - λιπίδια ηλεκτρολύτες μεταβολικό σύνδρομο Υπεύθυνος μαθήματος: Καθηγητής Παθολογίας/Ρευματολογίας, Αλέξανδρος

Διαβάστε περισσότερα

ΕΤΗΣΙΟ ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ

ΕΤΗΣΙΟ ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν. ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ «ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ» ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΥΓΡΑ, ΤΟΥΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΕΤΗΣΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Βοηθήστε να γίνουν τα φάρμακα πιο ασφαλή: Αναφέρατε ΟΛΕΣ τις ανεπιθύμητες ενέργειες για ΟΛΑ τα φάρμακα Συμπληρώστε την «ΚΙΤΡΙΝΗ ΚΑΡΤΑ»

Βοηθήστε να γίνουν τα φάρμακα πιο ασφαλή: Αναφέρατε ΟΛΕΣ τις ανεπιθύμητες ενέργειες για ΟΛΑ τα φάρμακα Συμπληρώστε την «ΚΙΤΡΙΝΗ ΚΑΡΤΑ» Τελικό Πρόγραμμα Roche (Hellas) A.E. Αλαμάνας 4 & Δελφών 151 25 Μαρούσι, Αττική τηλ: 210 6166100, fax: 210 6166159 email: hellas.medinfo@roche.com τηλ: 800 111 93 00 Ελλάδα (δωρεάν γραμμή επικοινωνίας)

Διαβάστε περισσότερα

Διαγνωστική και Θεραπευτική προσέγγιση του ασθενή με Μεταβολική Οξέωση

Διαγνωστική και Θεραπευτική προσέγγιση του ασθενή με Μεταβολική Οξέωση Διαγνωστική και Θεραπευτική προσέγγιση του ασθενή με Μεταβολική Οξέωση Ευγενία Γκαλιαγκούση MD, PhD Β Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Διαγνωστική και Θεραπευτική

Διαβάστε περισσότερα

Σωληναριακή επεξεργασία σπειραματικού διηθήματος

Σωληναριακή επεξεργασία σπειραματικού διηθήματος Σωληναριακή επεξεργασία σπειραματικού διηθήματος Χ. Ν. Σκαλιώτη Πανεπιστημιακή Νεφρολογική Κλινική & Μονάδα Μεταμοσχεύσεων Νεφρού ΓΝΑ «Λαϊκό» Δομή του Νεφρώνα - Glomerulus Σπείραμα - Proximal Convoluted

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση του ισοζυγίου των κατιόντων υδρογόνου

Νεφρική ρύθμιση του ισοζυγίου των κατιόντων υδρογόνου Νεφρική ρύθμιση του ισοζυγίου των κατιόντων υδρογόνου Παράγοντες που επηρεάζουν την Επαναρρόφηση των Διττανθρακικών Νεφρική ρύθμιση του ισοζυγίου των κατιόντων υδρογόνου Η διατήρηση της συγκέντρωσης των

Διαβάστε περισσότερα

Οξεοβασική ισορροπία. Θεόδωρος Βασιλακόπουλος. Αναπληρωτής Καθηγητής Εντατικής Θεραπείας-Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ

Οξεοβασική ισορροπία. Θεόδωρος Βασιλακόπουλος. Αναπληρωτής Καθηγητής Εντατικής Θεραπείας-Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ Οξύ ph Βάση Οξεοβασική ισορροπία Θεόδωρος Βασιλακόπουλος Αναπληρωτής Καθηγητής Εντατικής Θεραπείας-Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ ph= - log [H + ] [H + ] σε mol/l ή Eq/L [H + ] = 40 neq/l = 40 x 10-9 Eq/L [HCO 3-

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΙΑ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΩΣ ΑΝΤΙΡΡΟΠΙΣΤΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΟΥ ΣΤΗΝ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ. Δημήτρης Α. Λαγονίδης MD, PhD, FCCP Πνευμονολόγος-Εντατικολογος

ΠΟΙΑ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΩΣ ΑΝΤΙΡΡΟΠΙΣΤΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΟΥ ΣΤΗΝ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ. Δημήτρης Α. Λαγονίδης MD, PhD, FCCP Πνευμονολόγος-Εντατικολογος ΠΟΙΑ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΝΕΥΜΟΝΑ ΩΣ ΑΝΤΙΡΡΟΠΙΣΤΙΚΟΥ ΟΡΓΑΝΟΥ ΣΤΗΝ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Δημήτρης Α. Λαγονίδης MD, PhD, FCCP Πνευμονολόγος-Εντατικολογος ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Καμία σύγκρουση συμφερόντων σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα

Προκαταρκτικό Πρόγραμμα Προκαταρκτικό Πρόγραμμα Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο Υγρών, Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισορροπίας Χαιρετισμός Αγαπητοί συνάδελφοι, Με ιδιαίτερη χαρά σας προσκαλούμε στο 10 ο Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολική Αλκάλωση. Μάριος Παπασωτηρίου.

Μεταβολική Αλκάλωση. Μάριος Παπασωτηρίου. Μεταβολική Αλκάλωση Μάριος Παπασωτηρίου mpapasotiriou@yahoo.com Μεταβολική Αλκάλωση Βασικές αρχές Μετ. Αλκάλωσης Κλινική εικόνα Επαναρρόφηση αναγέννηση HCO 3 / Λειτουργίες μεταφορέων νεφρικών σωληναρίων

Διαβάστε περισσότερα

Τα διαλύματα ασθενών οξέων και των αλάτων τους ή ασθενών βάσεων και των αλάτων τους ονομάζονται ρυθμιστικά διαλύματα (buffers).

Τα διαλύματα ασθενών οξέων και των αλάτων τους ή ασθενών βάσεων και των αλάτων τους ονομάζονται ρυθμιστικά διαλύματα (buffers). Άσκηση 2 η ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ Τα διαλύματα ασθενών οξέων και των αλάτων τους ή ασθενών βάσεων και των αλάτων τους ονομάζονται ρυθμιστικά διαλύματα (buffers). Οι σημαντικότερες ιδιότητες αυτών των διαλυμάτων

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Νεφρική ρύθμιση όγκου αίματος και εξωκυτταρίου υγρού Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Διαμερίσματα σωματικών υγρών 28,0 L Νεφρικοί μηχανισμοί ρύθμισης εξωκυτταρίου υγρού Ο όγκος του εξωκυτταρίου

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ-Ι ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 3 Η ΟΜΟΙΟΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 2 ΤΟ ph Το pη αντιπροσωπεύει τον αρνητικό λογάριθμο της συγκέντρωσης ιόντων Η+,(pΗ=-log[H+]). Το φυσιολογικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΡΡΟΦΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΤΤΑΝΘΡΑΚΙΚΩΝ (ΣΕ ΝΕΦΡΟΥΣ ΚΑΙ ΕΝΤΕΡΟ) Γιώργος Χ. Κουτρούμπας Επιμελητής A Νεφρολογικό Τμήμα Γ.Ν.

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΡΡΟΦΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΤΤΑΝΘΡΑΚΙΚΩΝ (ΣΕ ΝΕΦΡΟΥΣ ΚΑΙ ΕΝΤΕΡΟ) Γιώργος Χ. Κουτρούμπας Επιμελητής A Νεφρολογικό Τμήμα Γ.Ν. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΡΡΟΦΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΤΤΑΝΘΡΑΚΙΚΩΝ (ΣΕ ΝΕΦΡΟΥΣ ΚΑΙ ΕΝΤΕΡΟ) Γιώργος Χ. Κουτρούμπας Επιμελητής A Νεφρολογικό Τμήμα Γ.Ν. Βόλου ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΠΑΝΑΡΡΟΦΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΤΤΑΝΘΡΑΚΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΕΡΙΩΝ ΠΡΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΤΟΥΣ ΙΣΤΟΥΣ

ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΕΡΙΩΝ ΠΡΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΤΟΥΣ ΙΣΤΟΥΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΑΕΡΙΩΝ ΠΡΟΣ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΤΟΥΣ ΙΣΤΟΥΣ Μεταφορά οξυγόνου (Ο 2 ) από τον αέρα μέσω κυψελίδων στο αίμα και ιστούς Μεταφορά διοξειδίου άνθρακα (CO 2 ) από ιστούς σε κυψελίδες Οι κλίσεις των μερικών

Διαβάστε περισσότερα

Ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας από τους νεφρούς

Ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας από τους νεφρούς Ρύθμιση της οξεοβασικής ισορροπίας από τους νεφρούς Δημήτριος Σ. Γούμενος Νεφρολογικό και Μεταμοσχευτικό Κέντρο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Πατρών www.nephrology-patra.gr Πηγές υδρογονοϊόντων [H + ] Ημερήσιος

Διαβάστε περισσότερα

ΩΣΜΩΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΦΡΟΙ

ΩΣΜΩΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΦΡΟΙ ΩΣΜΩΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΦΡΟΙ ΠΩΣ ΜΕΤΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΟΙ ΟΥΣΙΕΣ ΣΤΑ ΥΓΡΑ Μεταφορά τροφών και αποβολή μη χρήσιμων ουσιών: Διάχυση (π.χ. το CO 2 που παράγεται κατά τον μεταβολισμό των κυττάρων, διαχέεται από τα κύτταρα

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές αρχές οξεοβασικής ισορροπίας. Σπ. Μιχαήλ

Βασικές αρχές οξεοβασικής ισορροπίας. Σπ. Μιχαήλ Βασικές αρχές οξεοβασικής ισορροπίας Σπ. Μιχαήλ Ορισμοί (Ι) Οξέα Ενώσεις που αποδίδουν Η + Βάσεις Ενώσεις που προσλαμβάνουν Η + Διάσπαση Οξέος ΗΑ Η + + Α Σθένος Καθαρό ηλεκτρικό φορτίο ένωσης ή στοιχείου

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό»

Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου. Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Νεφρική ρύθμιση Καλίου, Ασβεστίου, Φωσφόρου και Μαγνησίου Βασίλης Φιλιόπουλος Νεφρολόγος Γ.Ν.Α «Λαϊκό» Κάλιο Το 98% του ολικού Κ + του σώματος βρίσκεται στο εσωτερικό των κυττάρων Το 2% στο εξωκυττάριο

Διαβάστε περισσότερα

Οξεοβασική ισορροπία και μεταφορά οξυγόνου

Οξεοβασική ισορροπία και μεταφορά οξυγόνου Κεφάλαιο 3 Οξεοβασική ισορροπία και μεταφορά οξυγόνου Κεφάλαιο 3 Οξεοβασική ισορροπία και μεταφορά οξυγόνου Η συγκέντρωση των ιόντων υδρογόνου στο ECF φυσιολογικά διατηρείται μέσα σε πολύ στενά όρια. Για

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ Μέρος Β Δρ. Ανδρέας Φλουρής Ερευνητής Περιβαλλοντικής Φυσιολογίας Κέντρο Έρευνας, Τεχνολογίας και Ανάπτυξης Θεσσαλίας ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΑΕΡΙΩΝ ΣΤΙΣ ΚΥΨΕΛΙΔΕΣ 2 ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ

Διαβάστε περισσότερα

υγρών ηλεκτρολυτών & οξεοβασικής ισορροπίας

υγρών ηλεκτρολυτών & οξεοβασικής ισορροπίας Ετήσιο Μετεκπαιδευτικό Σεμινάριο υγρών ηλεκτρολυτών & οξεοβασικής ισορροπίας 1 ο σεμινάριο Εισαγωγικές έννοιες οξεοβασικής ισορροπίας-μεταβολική οξέωση 28-29 Σεπτεμβρίου 2007 Πνευματικό Κέντρο Δήμου Πτολεμαΐδας

Διαβάστε περισσότερα

ηλικία περιεκτικότητα σε λίπος φύλο

ηλικία περιεκτικότητα σε λίπος φύλο ΥΓΡΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ Το ύδωρ αποτελεί το 60% του βάρους σώματος α) από την ηλικία (νεογνά 75%) β) περιεκτικότητα σε λίπος (ο λιπώδης ιστός έχει μικρή περιεκτικότητα σε ύδωρ) γ) το φύλο ( το ύδωρ είναι λιγότερο

Διαβάστε περισσότερα

Περιεχόμενα. 1. Εισαγωγή Εισαγωγή Σημασία των νεφρών στη ζωή Βιβλιογραφία Δομή και λειτουργία των νεφρών...

Περιεχόμενα. 1. Εισαγωγή Εισαγωγή Σημασία των νεφρών στη ζωή Βιβλιογραφία Δομή και λειτουργία των νεφρών... Περιεχόμενα 1. Εισαγωγή... 1 1. Εισαγωγή... 1 2. Σημασία των νεφρών στη ζωή... 4 3. Βιβλιογραφία... 6 2. Δομή και λειτουργία των νεφρών... 7 1. Εισαγωγή... 8 2. Νεφρικά αγγεία... 9 3. Νεφρικό σπείραμα...

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών. Γεώργιος Τουλκερίδης, Νεφρολόγος, Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, Κύπρος

Ηλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών. Γεώργιος Τουλκερίδης, Νεφρολόγος, Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, Κύπρος Ηλεκτρολυτικές διαταραχές των αλκοολικών Γεώργιος Τουλκερίδης, Νεφρολόγος, Γενικό Νοσοκομείο Λάρνακας, Κύπρος Αλκοολισμός Διαταραχή από χρήση αλκοόλ (αιθανόλη C 2 H 6 O) 208.000.000 αλκοολικοί σε όλο τον

Διαβάστε περισσότερα

1ο Σεμινάριο Ετήσιου Μετεκπαιδευτικού Σεμιναρίου Υγρών Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισσοροπίας Σεπτεμβρίου 2007, Πτολεμαΐδα

1ο Σεμινάριο Ετήσιου Μετεκπαιδευτικού Σεμιναρίου Υγρών Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισσοροπίας Σεπτεμβρίου 2007, Πτολεμαΐδα Δελτίο Συμμετοχής 1ο Σεμινάριο Ετήσιου Μετεκπαιδευτικού Σεμιναρίου Υγρών Ηλεκτρολυτών & Οξεοβασικής Ισσοροπίας 28 29 Σεπτεμβρίου 2007, Πτολεμαΐδα Παρακαλούμε να συμπληρωθεί κατάλληλα και να αποσταλεί (με

Διαβάστε περισσότερα

Ρύθμιση του ενδοκυττάριου ph. Σπ. Μιχαήλ

Ρύθμιση του ενδοκυττάριου ph. Σπ. Μιχαήλ Ρύθμιση του ενδοκυττάριου ph Σπ. Μιχαήλ Επίδραση του ενδοκυττάριου ph στις κυτταρικές λειτουργίες Κυτταρικός μεταβολισμός Μυϊκή συστολή Κυτταροσκελετός Διακυτταρική σύνδεση Διαμεμβρανική αγωγιμότητα Ενδοκυττάρια

Διαβάστε περισσότερα

Μεταβολική Αλκάλωση. ph >7,4 [ΗCO 3- ] > 24 meq/l

Μεταβολική Αλκάλωση. ph >7,4 [ΗCO 3- ] > 24 meq/l Μεταβολική Αλκάλωση ph >7,4 [ΗCO 3- ] > 24 meq/l Παθοφυσιολογία μεταβολικής αλκάλωσης [ΗCO 3- ] = ποσό ΗCO 3- στον εξωκυττάριο όγκο εξωκυττάριο όγκο Παθοφυσιολογία μεταβολικής αλκάλωσης: Εξωγενής προσθήκη

Διαβάστε περισσότερα

Οξεοβασική ισορροπία

Οξεοβασική ισορροπία Οξύ ph Βάση Οξεοβασική ισορροπία Θεόδωρος Βασιλακόπουλος Καθηγητής Πνευμονολογίας Εντατικής Θεραπείας Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών Adjunct Professor, McGill University, Montreal, Quebec,Canada

Διαβάστε περισσότερα

Επίδραση και άλλων παραγόντων στην Αλλοστερική συμπεριφορά της Αιμοσφαιρίνης

Επίδραση και άλλων παραγόντων στην Αλλοστερική συμπεριφορά της Αιμοσφαιρίνης Επίδραση και άλλων παραγόντων στην Αλλοστερική συμπεριφορά της Αιμοσφαιρίνης Καθώς το οξυγόνο χρησιμοποιείται στους ιστούς παράγεται CO2 το οποίο πρέπει να μεταφερθεί πίσω στους πνεύμονες ή τα βράγχια

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

ΑΡΧΕΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΑΡΧΕΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ Ε. Ι. Γιαμαρέλλος-Μπουρμπούλης Αναπλ. Καθηγητής Παθολογίας Δ Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών ΟΡΙΣΜΟΣ Το σύνολο των αμυντικών μηχανισμών του οργανισμού για τη διατήρηση

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στην οξεοβασική ισορροπία και στον κυψελιδικό αερισμό. Κ. Μαυροματίδης Νεφρολόγος

Εισαγωγή στην οξεοβασική ισορροπία και στον κυψελιδικό αερισμό. Κ. Μαυροματίδης Νεφρολόγος Εισαγωγή στην οξεοβασική ισορροπία και στον κυψελιδικό αερισμό Κ. Μαυροματίδης Νεφρολόγος Τυπικά παραδείγματα οξέων και βάσεων H 2 CO 3 H + + HCO 3 - HCI H + + CI - NH + 4 H + + NH 3 H 2 PO - 4 H + + HPO

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ

ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΑΡΙΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Γυναίκα 27 ετών, κατά την 26η εβδομάδα κύησης, επισκέπτεται τον γυναικολόγο της στα πλαίσια προγεννητικού ελέγχου. Έχει ελεύθερο

Διαβάστε περισσότερα

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΦΙΛΙΟΠΟΥΛΟΣ ΝΕΦΡΟΛΟΓΟΣ Νεφρολογική Κλινική και Μονάδα Μεταμόσχευσης Νεφρού, Ιατρική Σχολή, ΕΚΠΑ, Λαϊκό Νοσοκομείο, Αθήνα Η συγκέντρωση των ιόντων Η+ ρυθμίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Θεραπεία μεταβολικής αλκάλωσης. Ντουνούση Ευαγγελία Λέκτορας Νεφρολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Θεραπεία μεταβολικής αλκάλωσης. Ντουνούση Ευαγγελία Λέκτορας Νεφρολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Θεραπεία μεταβολικής αλκάλωσης Ντουνούση Ευαγγελία Λέκτορας Νεφρολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Συχνότερα αίτια μεταβολικής αλκάλωσης Έμετοι Χορήγηση διουρητικών Υπερέκκριση αλατοκορτικοειδών Σ. Bartter-Gitelman

Διαβάστε περισσότερα

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Οι Έννοιες Οξύ Βάση: Η Θεωρία Brønsted - Lowry 2 Σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ

ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΠΩΣ ΕΠΙΔΡΑ Η ΑΣΚΗΣΗ ΣΤΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ Η άσκηση, επιφέρει ευεργετικά αποτελέσματα στα διάφορα συστήματα του οργανισμού. Τα αποτελέσματα αυτά ενδέχεται να είναι παροδικά ή μόνιμα ανάλογα

Διαβάστε περισσότερα

Συµπύκνωση αραίωση ούρων

Συµπύκνωση αραίωση ούρων Συµπύκνωση αραίωση ούρων Boron σελ 1075-1091 Συµπυκνωµένα ούρα υπερωσµωτικά σε σχέση µε τη συγκέντρωση του πλάσµατος Η ικανότητα των νεφρών να παράγουν υπερωσµωτικά ούρα αποτελεί καθοριστικό παράγοντα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΕΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ

ΑΡΧΕΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΑΡΧΕΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ Ε. Ι. Γιαμαρέλλος-Μπουρμπούλης Αναπλ. Καθηγητής Παθολογίας Δ Παθολογική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών ΟΡΙΣΜΟΣ Το σύνολο των αμυντικών μηχανισμών του οργανισμού για τη διατήρηση

Διαβάστε περισσότερα

Σωληναριακή επαναρρόφηση Πύκνωση Αραίωση ούρων Ρύθμιση ωσμωτικότητας

Σωληναριακή επαναρρόφηση Πύκνωση Αραίωση ούρων Ρύθμιση ωσμωτικότητας Σωληναριακή επαναρρόφηση Πύκνωση Αραίωση ούρων Ρύθμιση ωσμωτικότητας Β. Κ. Μαργέλλος Διευθυντής ΕΣΥ Γ. Ν. Α. Ο Ευαγγελισμός Προβληματισμοί Η καμήλα της ερήμου δεν διψάει; Οι ναυαγοί γιατί δεν πίνουν θαλασσινό

Διαβάστε περισσότερα

Σωληναριακή επαναρρόφηση Πύκνωση Αραίωση ούρων Ρύθμιση ωσμωτικότητας

Σωληναριακή επαναρρόφηση Πύκνωση Αραίωση ούρων Ρύθμιση ωσμωτικότητας Σωληναριακή επαναρρόφηση Πύκνωση Αραίωση ούρων Ρύθμιση ωσμωτικότητας Β. Κ. Μαργέλλος Διευθυντής ΕΣΥ Γ. Ν. Α. Ο Ευαγγελισμός Προβληματισμοί Η καμήλα της ερήμου δεν διψάει; Οι ναυαγοί γιατί δεν πίνουν θαλασσινό

Διαβάστε περισσότερα

Μικτές διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας

Μικτές διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας Μικτές διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας Στρατής Κασιμάτης Νεφρολόγος, Γ.Ν. Θεσσαλονίκης «Ιπποκράτειο» ΜΙΚΤΕΣ ΕΝΑΝΤΙ ΑΠΛΩΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΩΝ ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ Απλή διαταραχή της οξεοβασικής ισορροπίας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ Β ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΠΘ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ Β ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΠΘ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ σε συνεργασία με τη Β ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΑΠΘ 1 ο ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ Διαταραχές οξεοβασικής ισορροπίας και ηλεκτρολυτών σε ασθενείς υψηλού

Διαβάστε περισσότερα

Απελευθερώνει ορμόνες, που αυξάνουν την πίεση του αίματος στους νεφρούς και επηρεάζουν την παραγωγή ερυθροκυττάρων

Απελευθερώνει ορμόνες, που αυξάνουν την πίεση του αίματος στους νεφρούς και επηρεάζουν την παραγωγή ερυθροκυττάρων ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Το ουροποιητικό σύστημα (εικ.6.2), αποτελείται από τους νεφρούς, τους ουρητήρες, την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα. Στους νεφρούς μικρά μόρια απομακρύνονται από το αίμα. Πολλά από

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ!!ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ!ΚΑΙ!!!! ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ!

ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ!!ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ!ΚΑΙ!!!! ΧΡΟΝΙΑ ΝΕΦΡΙΚΗ ΝΟΣΟΣ! !!!!!!!!!!!!"ΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ!!!!!!!!!!!!!!ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΩΝ!!!!!!!!!!!!!!!!ΕΤΟΣ ΙΔΡΥΣΕΩΣ 1988!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ!!!!!!!!!!!!!!!Πρόεδρος:!Π. Τσούγια!!!!!!!!Αντιπρόεδρος:!Λ.

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική παραγωγή ούρων: Σπειραματική διήθηση, νεφρική αιμάτωση και η ρύθμισή τους. Σ.Ζιάκκα Νεφρολόγος Διευθύντρια ΝΕΕΣ

Νεφρική παραγωγή ούρων: Σπειραματική διήθηση, νεφρική αιμάτωση και η ρύθμισή τους. Σ.Ζιάκκα Νεφρολόγος Διευθύντρια ΝΕΕΣ Νεφρική παραγωγή ούρων: Σπειραματική διήθηση, νεφρική αιμάτωση και η ρύθμισή τους Σ.Ζιάκκα Νεφρολόγος Διευθύντρια ΝΕΕΣ Ομοιοστατικές λειτουργίες των νεφρών Απέκκριση των άχρηστων προϊόντων του μεταβολισμού

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία-Ι. Ουροποιητικό σύστημα

Φυσιολογία-Ι. Ουροποιητικό σύστημα Φυσιολογία-Ι Ουροποιητικό σύστημα Συμπύκνωση και αραίωση των ούρων Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας Συμπύκνωση και αραίωση των ούρων Η ποσότητα ούρων που παράγεται

Διαβάστε περισσότερα

Νεφρική ρύθµιση του ισοζυγίου των ιόντων Η+ Μάνου Ελένη ΕΑ' νεφρολογίας ΓΝ Παπαγεωργίου Θεσσαλονίκης

Νεφρική ρύθµιση του ισοζυγίου των ιόντων Η+ Μάνου Ελένη ΕΑ' νεφρολογίας ΓΝ Παπαγεωργίου Θεσσαλονίκης Νεφρική ρύθµιση του ισοζυγίου των ιόντων Η+ Μάνου Ελένη ΕΑ' νεφρολογίας ΓΝ Παπαγεωργίου Θεσσαλονίκης Σαν εισαγωγή... Buffers "vs" lungs "vs" kidneys... hours-days sec min Ι Ο ς η τ η σ ι µ θ Ρύ No authors

Διαβάστε περισσότερα

Χρήση των τύπων αντιρροπήσεων των διαταραχών της οξεοβασικής ισορροπίας

Χρήση των τύπων αντιρροπήσεων των διαταραχών της οξεοβασικής ισορροπίας Μικτές διαταραχές οξεοβασικής ισορροπίας Ερμηνεία δεδομένων αερίων αίματος Χρήση των τύπων αντιρροπήσεων των διαταραχών της οξεοβασικής ισορροπίας Κωνσταντίνος Π. Κατωπόδης Επίκουρος Καθηγητής Νεφρολογίας

Διαβάστε περισσότερα

Στοιχεία Φυσιολογίας του ουροποιητικού συστήματος

Στοιχεία Φυσιολογίας του ουροποιητικού συστήματος ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Μάθημα: Xειρουργική Νοσηλευτική ΙΙ Ενότητα: Οι λειτουργίες του νεφρού Στοιχεία Φυσιολογίας του ουροποιητικού συστήματος ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΟΥΡΟΠΟΙΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

12. ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΟΞΕΩΝ-ΒΑΣΕΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

12. ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΟΞΕΩΝ-ΒΑΣΕΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 12. ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΟΞΕΩΝ-ΒΑΣΕΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ισορροπίες ιοντισμού οξέων Πολυπρωτικά οξέα Ισορροπίες ιοντισμού βάσεων Οξεοβασικές ιδιότητες διαλυμάτων αλάτων Επίδραση κοινού ιόντος Ρυθμιστικά διαλύματα Καμπύλες

Διαβάστε περισσότερα

Ρύθµιση του ισοζυγίου Νατρίου και Νερού

Ρύθµιση του ισοζυγίου Νατρίου και Νερού Ρύθµιση του ισοζυγίου Νατρίου και Νερού Περιεχόµενα: Ισοζύγιο Σωµατικού Νατρίου και Ύδατος Νεφρική επεξεργασία Νατρίου και Ύδατος Νεφρική ρύθµιση Νατρίου Νεφρική ρύθµιση ύδατος ίψα και όρεξη άλατος Ρύθµιση

Διαβάστε περισσότερα

Διουρητικά και νεφροπάθειες

Διουρητικά και νεφροπάθειες Διουρητικά και νεφροπάθειες Μελεξοπούλου Χριστίνα Νεφρολόγος Γ.Ν.Α. Λαϊκό Μαθήματα Φυσιολογίας 2017 Διουρητικά: ουσίες που προκαλούν αύξηση του ρυθμού παραγωγής των ούρων Δρουν με ελάττωση του ρυθμού της

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Τροφίμων. Ενότητα 9: Υδατική ισορροπία Οξέα και βάσεις Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ακαδημαϊκό Έτος

Ανάλυση Τροφίμων. Ενότητα 9: Υδατική ισορροπία Οξέα και βάσεις Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ακαδημαϊκό Έτος Ανάλυση Τροφίμων Ενότητα 9: Υδατική ισορροπία Οξέα και βάσεις Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ακαδημαϊκό Έτος 2018-2019 Δημήτρης Π. Μακρής PhD DIC Αναπληρωτής Καθηγητής Οι Έννοιες Οξύ Βάση:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ

ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ ΠΑΡΕΝΤΕΡΙΚΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ ΕΝΤΕΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ / ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΑ https://users.auth.gr/epontiki Ελένη Ποντίκη Θεσσαλονίκη 2018 Παρεντερικά διαλύματα Αποστειρωμένα διαλύματα που προορίζονται: για την στοιχείων αναπλήρωση

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ

ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΝΕΦΡΙΚΩΝ ΣΩΛΗΝΑΡΙΩΝ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΓΛΥΚΟΖΟΥΡΙΑ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Γυναίκα 27 ετών, κατά την 26η εβδομάδα κύησης, επισκέπτεται τον γυναικολόγο της στα πλαίσια προγεννητικού ελέγχου. Έχει ελεύθερο

Διαβάστε περισσότερα

Ιατρικη Σχολη Πανεπιστημιου Πατρων. Υπεύθυνοι Σεμιναρίου: Μ. ΕΛΙΣΑΦ, Δ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ, Θ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ

Ιατρικη Σχολη Πανεπιστημιου Πατρων. Υπεύθυνοι Σεμιναρίου: Μ. ΕΛΙΣΑΦ, Δ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ, Θ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ Β ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 11 ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο Ιατρικη Σχολη Πανεπιστημιου Πατρων ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ - ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ 2 ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο Υπεύθυνοι

Διαβάστε περισσότερα

ιαταραχές οξεοβασικής ισορροπίας και ηλεκτρολυτών σε ασθενείς υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου

ιαταραχές οξεοβασικής ισορροπίας και ηλεκτρολυτών σε ασθενείς υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ 1ο Χ Ε Ι Μ Ε Ρ Ι Ν Ο Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ 24-25 Ιανουαρίου 2014 GRAND HOTEL PALACE Θεσσαλονίκη ιαταραχές οξεοβασικής ισορροπίας και ηλεκτρολυτών σε ασθενείς

Διαβάστε περισσότερα

Βασικές Αρχές Φαρμακοκινητικής

Βασικές Αρχές Φαρμακοκινητικής ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Βασικές Αρχές Φαρμακοκινητικής Κάθαρση των φαρμάκων από τους νεφρούς Διδάσκων: Αναπληρωτής Καθηγητής Π. Παππάς Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Τροφίμων. Ενότητα 10: Εφαρμογές υδατική ισορροπίας Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ακαδημαϊκό Έτος

Ανάλυση Τροφίμων. Ενότητα 10: Εφαρμογές υδατική ισορροπίας Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ακαδημαϊκό Έτος Ανάλυση Τροφίμων Ενότητα 10: Εφαρμογές υδατική ισορροπίας Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ακαδημαϊκό Έτος 2018-2019 Δημήτρης Π. Μακρής PhD DIC Αναπληρωτής Καθηγητής Αντιδράσεις Εξουδετέρωσης

Διαβάστε περισσότερα

Ο νεφρώνας είναι το πιο σημαντικο μερος των νεφρων υγρα και ηλεκτρολυτες

Ο νεφρώνας είναι το πιο σημαντικο μερος των νεφρων υγρα και ηλεκτρολυτες ΔΙΟΥΡΗΤΙΚΑ Ο νεφρώνας είναι το πιο σημαντικο μερος των νεφρων υγρα και ηλεκτρολυτες Σχηματισμος ουρων: 1. Σπειραματικη διηθηση (GFR) = 180L/day 2. Σωληναριακη επαναρροφηση(περιπου 98%) 3. Σωληναριακη απεκκριση

Διαβάστε περισσότερα

3 ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο

3 ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο Ιατρικη Σχολη Πανεπιστημιου Πατρων ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ - ΕΝΔΟΚΡΙΝΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ 3 ο Εκπαιδευτικό Σεμινάριο Υπεύθυνοι Σεμιναρίου: Μ. ΕΛΙΣΑΦ, Δ. ΓΟΥΜΕΝΟΣ, Θ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΔΗΣ «Διαταραχές της οξεοβασικής ισορροπίας

Διαβάστε περισσότερα

ΙΟΝΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΥΔΑΤΟΣ - ΥΔΡΟΛΥΣΗ. ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ

ΙΟΝΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΥΔΑΤΟΣ - ΥΔΡΟΛΥΣΗ. ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ ΙΟΝΤΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΥΔΑΤΟΣ - ΥΔΡΟΛΥΣΗ ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ 2 eribizani@chem.uoa.gr 2107274573 1 ΤΟ ΝΕΡΟ ΩΣ ΟΞΥ ΚΑΙ ΩΣ ΒΑΣΗ Το νερό δρα άλλοτε ως οξύ και άλλοτε ως βάση Από τις αντιδράσεις του νερού

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργότητα και συντελεστές ενεργότητας- Οξέα- Οι σταθερές ισορροπίας. Εισαγωγική Χημεία

Ενεργότητα και συντελεστές ενεργότητας- Οξέα- Οι σταθερές ισορροπίας. Εισαγωγική Χημεία Ενεργότητα και συντελεστές ενεργότητας- Οξέα- Οι σταθερές ισορροπίας 1 Εισαγωγική Χημεία 2013-14 Από τον ορισμό της Ιοντικής Ισχύος (Ι) τα χημικά είδη ψηλού φορτίου συνεισφέρουν περισσότερο στην ιοντική

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΙΩΑΝΝΑ ΔΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΚΠΑ ΤΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ STRESS ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΜΕΓΑΛΟΥ ΥΨΟΜΕΤΡΟΥ Η ατμοσφαιρική

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία-Ι. Ουροποιητικό σύστημα. Ισοζύγιο νερού και ηλεκτρολυτών. Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας

Φυσιολογία-Ι. Ουροποιητικό σύστημα. Ισοζύγιο νερού και ηλεκτρολυτών. Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας Φυσιολογία-Ι Ουροποιητικό σύστημα Ισοζύγιο νερού και ηλεκτρολυτών Β. Στεργίου Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Εργ. Πειραματικής Φυσιολογίας Κύριες λειτουργίες των νεφρών Ρύθμιση του όγκου των υγρών του

Διαβάστε περισσότερα

Αντιρρόπηση μεταβολικής αλκάλωσης

Αντιρρόπηση μεταβολικής αλκάλωσης Αντιρρόπηση μεταβολικής αλκάλωσης Μεταβολική αλκάλωση Ι Ειρήνη Καλογιαννίδου Ειδικευόμενη Νεφρολογίας Γενικού Νοσοκομείου Κομοτηνής «Σισμανόγλειο» Είναι γνωστό ότι η διατήρηση του ph γύρω στα φυσιολογικά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗ (ΑΜΦ) ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗ: Hb, είναι τετραμερής πρωτείνη. ΜΕΤΑΠΤΩΣΗ ΑΠΟ Τ <=> R

ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗ (ΑΜΦ) ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗ: Hb, είναι τετραμερής πρωτείνη. ΜΕΤΑΠΤΩΣΗ ΑΠΟ Τ <=> R ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗ (ΑΜΦ) ΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗ: Hb, είναι τετραμερής πρωτείνη. ΜΕΤΑΠΤΩΣΗ ΑΠΟ Τ R ΔΕΟΞΥΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗ ΟΞΥΑΙΜΟΣΦΑΙΡΙΝΗ (Σταθερότητα, χαμηλή συγγένεια για Ο2Εύκαμπτη, υψηλή συγγένεια για Ο2) Λόγο των

Διαβάστε περισσότερα

ΕΤΗΣΙΟ ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ

ΕΤΗΣΙΟ ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Γ.Ν. ΚΟΜΟΤΗΝΗΣ «ΣΙΣΜΑΝΟΓΛΕΙΟ» ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΕΛΕΤΗΣ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΥΓΡΑ, ΤΟΥΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΕΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΕΤΗΣΙΟ

Διαβάστε περισσότερα

Οξεοβασική ισορροπία- Κλινικά παραδείγματα

Οξεοβασική ισορροπία- Κλινικά παραδείγματα Οξεοβασική ισορροπία- Κλινικά παραδείγματα Γεώργιος Χειλάς Πνευμονολόγος Επικουρικός Επιμελητής Πνευμονολογικής Μονάδας Α ΚΕΘ - ΕΚΠΑ Συντονιστής Ομάδας ΧΑΠ Ε.Π.Ε. Οξεοβασική ισορροπία CO 2 HCO 3 - H +

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιά με διαβήτη. Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση

Παιδιά με διαβήτη. Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση ΙΝΣΟΥΛΙΝΗ (20 %) (60-75 %)% Παιδιά με διαβήτη Παρά την καλή θρέψη γινόταν προοδευτικά πιο αδύναμα και καχεκτικά Ήταν ευπαθή στις λοιμώξεις Πέθαιναν από κατακλυσμιαία οξέωση Η μείωση των επιπέδων της γλυκόζης

Διαβάστε περισσότερα

Διαταραχές οξεοβασικής ισορροπίας και ηλεκτρολυτών σε ασθενείς υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου

Διαταραχές οξεοβασικής ισορροπίας και ηλεκτρολυτών σε ασθενείς υψηλού καρδιαγγειακού κινδύνου ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΘΗΡΟΣΚΛΗΡΩΣΗΣ 1ο Χ Ε Ι Μ Ε Ρ Ι Ν Ο Σ Χ Ο Λ Ε Ι Ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑΣ 24-25 Ιανουαρίου 2014 GRAND HOTEL PALACE Θεσσαλονίκη Διαταραχές οξεοβασικής ισορροπίας και ηλεκτρολυτών σε ασθενείς

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία

Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Εφαρμοσμένη Αθλητική Εργοφυσιολογία Αναπνευστική ανταπόκριση στην οξεία άσκηση Βασίλης Πασχάλης Επίκουρος καθηγητής ΤΕΦΑΑ - ΕΚΠΑ Αναπνευστικό σύστημα Αναπνευστικό σύστημα Εξωτερική αναπνοή Η μεταφορά αερίων

Διαβάστε περισσότερα

Πεπτικός σωλήνας Κύρια λειτουργία του είναι η εξασφάλιση του διαρκούς ανεφοδιασμού του οργανισμού με νερό, ηλεκτρολύτες και θρεπτικά συστατικά.

Πεπτικός σωλήνας Κύρια λειτουργία του είναι η εξασφάλιση του διαρκούς ανεφοδιασμού του οργανισμού με νερό, ηλεκτρολύτες και θρεπτικά συστατικά. Πεπτικός σωλήνας Κύρια λειτουργία του είναι η εξασφάλιση του διαρκούς ανεφοδιασμού του οργανισμού με νερό, ηλεκτρολύτες και θρεπτικά συστατικά. Στον πεπτικό σωλήνα πραγματοποιείται ο τεμαχισμός της τροφής

Διαβάστε περισσότερα