Οι Εννοιολογικές Μεταφορές και η Χρήση τους

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Οι Εννοιολογικές Μεταφορές και η Χρήση τους"

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ, ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ KAI ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ Διαπανεπιστημιακό Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Οι Εννοιολογικές Μεταφορές και η Χρήση τους από τους Καθηγητές στη διδασκαλία των Μαθηματικών. Ειρήνη Κουλέτση Επιβλέπουσα Καθηγήτρια: Δέσποινα Πόταρη Αθήνα Ιούνιος 2010

2 Η παρούσα Διπλωματική Εργασία εκπονήθηκε στα πλαίσια των σπουδών για την απόκτηση του Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης που απονέμει το Διαπανεπιστημιακό Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Διδακτική και Μεθοδολογία των Μαθηματικών» Εγκρίθηκε την από Εξεταστική Επιτροπή αποτελούμενη από τους : Ονοματεπώνυμο Βαθμίδα Υπογραφή 1)Δέσποινα Πόταρη (Επιβλέπουσα Καθηγήτρια) Αναπ. Καθηγήτρια. 2)Παναγιώτης Σπύρου Επίκ. Καθηγητής.. 3)Χρόνης Κυνηγός Καθηγητής...

3 Στον πατέρα μου, Νικόλαο Κουλέτση

4 Ευχαριστίες Η παρούσα διπλωματική εργασία γράφτηκε στα πλαίσια της ολοκλήρωσης των σπουδών μου στο Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών, με τίτλο «Διδακτική και Μεθοδολογία των Μαθηματικών». Θα ήθελα να ευχαριστήσω ολόψυχα την επιβλέπουσα της διπλωματικής μου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια κα Δέσποινα Πόταρη, χωρίς τις πολύτιμες συμβουλές και την αμέριστη συμπαράστασή της οποίας δεν θα κατάφερνα να φέρω εις πέρας την εργασία αυτή. Επίσης ευχαριστώ θερμά τον Επίκουρο Καθηγητή κ. Παναγιώτη Σπύρου, για τις σημαντικές υποδείξεις ως προς το θεωρητικό μέρος, καθώς και τον Καθηγητή κ. Χρόνη Κυνηγό για την εμπιστοσύνη που έδειξε στο πρόσωπό μου και χωρίς τον παραμικρό ενδοιασμό δέχθηκε να είναι μέλος της τριμελούς επιτροπής μου. Θα ήταν παράλειψή μου να μην ευχαριστήσω θερμά τούς συναδέλφους και φίλους κ.κ. Γιώργο Ψυχάρη για τις χρήσιμες υποδείξεις του και Σωτήρη Συριόπουλο για την συμπαράστασή του. Επίσης, όλους τους συναδέλφους για το χρόνο που αφιέρωσαν προκειμένου να συμπληρώσουν τα δυο ερωτηματολόγια που χορηγήθηκαν για τη διενέργεια της παρούσης έρευνας. Ιούνιος 2010, Ειρήνη Κουλέτση

5 ii Περιεχόμενα Κατάλογος σχημάτων..... v Κατάλογος διαγραμμάτων... vi Κατάλογος πινάκων... viii Περίληψη... ix 1. Θεωρητικό Πλαίσιο Η Γνωσιακή Θεωρία της Εννοιολογικής Μεταφοράς Η Προέλευση των Μαθηματικών και οι Ιδιότητές τους Εννοιολογικές Μεταφορές Τι είναι η Εννοιολογική Μεταφορά Δομή της Εννοιολογικής Μεταφοράς Σχήματα Εικόνων Κατηγορίες Σχημάτων Εικόνων Πλασματική Κίνηση Μεταφορές Θεμελίωσης (grounded)- Μεταφορές Σύνδεσης (linking) Περιορισμοί Μεταφορική Σκέψη Τα Προτερήματα του Μεταφορικού Συλλογισμού Ενσωματώνοντας (integrating) καθημερινές δράσεις στις έννοιες στόχου Βελτιώνοντας την ανάκληση μαθηματικών σχέσεων Αντίληψη των Αναπαραστάσεων Διευκολύνει τους μαθηματικούς υπολογισμούς Σύγκριση με άλλα είδη συλλογισμού Συλλογισμός κοινών σημείων (intersection reasoning) Συλλογισμός βασιζόμενος σε παραδείγματα Συμβολικό παιχνίδι Συμβολική διευκολυντική της μνήμης Κατανεμημένος Συλλογισμός (distributed reasoning) Βασικές Έννοιες των Μαθηματικών (Αριθμός-Ισότητα) Μετάβαση από τους Φυσικούς στους Ακεραίους... 21

6 iii Πτυχές της Έννοιας του Ακεραίου Αριθμού Μετάβαση από τους Ακεραίους στα Κλάσματα και τους Ρητούς Πτυχές της Έννοιας του Ρητού Αριθμού Η Έννοια της Ισότητας Το Σύμβολο της Ισότητας Διδακτικά Μοντέλα για την Απόκτηση της Έννοιας του Αριθμού και της Ισότητας Μεθοδολογία Διαδικασία της Έρευνας Φάσεις Α Φάση: Η Ανάλυση των Βιβλίων Β Φάση: Η Κυρίως Έρευνα Πιλοτικό ερωτηματολόγιο Κύριο ερωτηματολόγιο Ανάλυση των Δεδομένων Αποτελέσματα Α Φάση της Έρευνας: Οι Εννοιολογικές Μεταφορές στα Σχολικά Συγγράμματα του Γυμνασίου Β Φάση της Έρευνας: Η Έννοια του Αριθμού και της Ισότητας μέσα από Πέντε Κλασικά Μοντέλα Η Συσχέτιση της Έννοιας του Ρητού με τα Μοντέλα της Ράβδου και της Αριθμογραμμής Δυνατότητες και Περιορισμοί των Μοντέλων της Ράβδου και της Αριθμογραμμής Καταλληλότητα και Χρήση Συγκρίνοντας τα δυο μοντέλα ως προς την καταλληλότητα για τη διαχείριση της έννοιας του ρητού αριθμού Κριτήρια επιλογής των μοντέλων της ράβδου και της αριθμογραμμής στη διαχείριση της έννοιας του ρητού αριθμού Χρήση των Μοντέλων της Ράβδου και της Αριθμογραμμής Αποδοχή-απόρριψη των δυο μοντέλων Τρόποι χρήσης τους... 76

7 iv 4.3 Η Συσχέτιση της Έννοιας του Ακεραίου με το Μοντέλο του Θερμομέτρου Αιτίες Καταλληλότητας ή Μη του Μοντέλου του Θερμομέτρου Δυνατότητες και Περιορισμοί του Μοντέλου του Θερμομέτρου Δυσκολίες Τρόποι Αντιμετώπισής τους Χρήση του Μοντέλου του Θερμομέτρου Αποδοχή-απόρριψη του μοντέλου Τρόποι χρήσης του μοντέλου του θερμομέτρου Η Έννοια της Ισότητας μέσα από τα Μοντέλα της Ζυγαριάς και το Γεωμετρικό Μοντέλο Η Συσχέτιση της Έννοιας της Ισότητας με το Μοντέλο της Ζυγαριάς Αιτίες καταλληλότητας ή μη του μοντέλου της ζυγαριάς Δυνατότητες και Περιορισμοί του Μοντέλου της Ζυγαριάς Δυσκολίες του Μοντέλου-Τρόποι Αντιμετώπισής στους Χρήση του Μοντέλου της Ζυγαριάς Αποδοχή-απόρριψη του μοντέλου Τρόπου χρήσης του μοντέλου της ζυγαριάς Η Συσχέτιση της Έννοιας της Ισότητας με το Γεωμετρικό Μοντέλο Αιτίες Καταλληλότητας ή μη του Γεωμετρικού Μοντέλου Δυνατότητες και Περιορισμοί του Γεωμετρικού Μοντέλου Δυσκολίες Τρόποι Αντιμετώπισής τους Χρήση του Γεωμετρικού Μοντέλου Αποδοχή-απόρριψη του μοντέλου Συζήτηση-Συμπεράσματα Συζήτηση Συμπεράσματα Αναφορές Παράρτημα Ι Πίνακας 4.8 Ταξινόμηση των Μεταφορών στα Σχολικά Συγγράμματα του Γυμνασίου Παράρτημα ΙΙ Πιλοτικό Ερωτηματολόγιο Κύριο Ερωτηματολόγιο

8 v Κατάλογος Σχημάτων Σχήμα 1.1 Το περιέχον (container) σχήμα... 8 Σχήμα 1.2 Σχήμα πηγή-τροχιά- στόχος... 9 Σχήμα 2.1 Θεωρητικό μοντέλο της διδασκαλίας της έννοιας του Ρητού Σχήμα 2.2 Η Αριθμογραμμή Σχήμα 2.3 Βήμα 1 ο επίλυσης της εξίσωσης 3χ+14=5χ Σχήμα 2.4 Βήμα 2 ο επίλυσης της εξίσωσης 3χ+14=5χ Σχήμα 2.5 Γραμμικά μοντέλα & η έννοια του ρητού αριθμού Σχήμα 2.6 Γεωμετρικό μοντέλο & η έννοια της ισότητας Σχήμα 2.7 Επιφανειακά μοντέλα και η έννοια του ρητού αριθμού Σχήμα 2.8 Διακριτά μοντέλα και η έννοια του ρητού αριθμού Σχήμα 2.9 Το μοντέλο της Ζυγαριάς Σχήμα 4.1 Γράφημα Συσχέτισης Ράβδου- Αριθμογραμμής Σχήμα 4.2 Γράφημα Συσχέτισης του μοντέλου του Θερμομέτρου με την έννοια του ακεραίου Σχήμα 4.3 Γράφημα Συσχέτισης του μοντέλου της Ζυγαριάς με την έννοια της ισότητας Σχήμα 4.4 Γράφημα Συσχέτισης του γεωμετρικού μοντέλου με την έννοια της ισότητας

9 vi Κατάλογος Διαγραμμάτων Διάγραμμα 4.1 Δίκτυο των Μοντέλων που Χρησιμοποιούνται ως Πηγή Εννοιολογική Μεταφορά Διάγραμμα 4.2 Δίκτυο των Μαθηματικών Εννοιών στα Σχολικά Βιβλία που εισάγονται μέσω της Μεταφοράς Στόχος Διάγραμμα 4.3 Ταξινόμηση των μεταφορών στα σχολικά βιβλία Τεχνητά- Φυσικά Αντικείμενα Διάγραμμα 4.4 Ταξινόμηση των μεταφορών στα σχολικά βιβλία Γεωμετρικά Αντικείμενα Διάγραμμα 4.5 Ταξινόμηση των μεταφορών στα σχολικά βιβλία Αντικείμενα από άλλες Επιστήμες Διάγραμμα 4.6 Περιορισμοί μοντέλων Ράβδου-Αριθμογραμμής Διάγραμμα 4.7 Αποδοχή-Απόρριψη των μοντέλων Ράβδου-Αριθμογραμμής Διάγραμμα 4.8 Σύγκριση των μοντέλων Ράβδου-Αριθμογραμμής ως προς τη χρήση τους για τη διδασκαλία του ρητού αριθμού Διάγραμμα 4.9 Τρόποι αξιοποίησης μοντέλων Ράβδου-Αριθμογραμμής Διάγραμμα 4.10 Επιχειρήματα καταλληλότητας του μοντέλου του Θερμομέτρου Διάγραμμα 4.11 Δυνατότητες και περιορισμοί του μοντέλου του Θερμομέτρου Διάγραμμα 4.12 Δυσκολίες και τρόποι αντιμετώπισης του μοντέλου του Θερμομέτρου Διάγραμμα 4.13 Αποδοχή-απόρριψη του μοντέλου του Θερμομέτρου Διάγραμμα 4.14 Τρόποι αξιοποίησης του μοντέλου του Θερμομέτρου Διάγραμμα 4.15 Επιχειρήματα καταλληλότητας του μοντέλου της Ζυγαριάς Διάγραμμα 4.16 Δυνατότητες και περιορισμοί του μοντέλου της Ζυγαριάς Διάγραμμα 4.17 Τρόποι αντιμετώπισης δυσκολιών με τη χρήση του μοντέλου της Ζυγαριάς Διάγραμμα 4.18 Αποδοχή Απόρριψη του μοντέλου της Ζυγαριάς Διάγραμμα 4.19 Τρόποι αξιοποίησης του μοντέλου της Ζυγαριάς Διάγραμμα 4.20 Καταλληλότητα ή μη του γεωμετρικού μοντέλου Για την έννοια της ισότητας Διάγραμμα 4.21 Δυνατότητες Περιορισμοί του γεωμετρικού μοντέλου Διάγραμμα 4.22 Τρόποι αντιμετώπισης των δυσκολιών με το γεωμετρικό

10 vii μοντέλο Διάγραμμα 4.23 Αποδοχή-Απόρριψη του γεωμετρικού μοντέλου για την έννοια της ισότητας Διάγραμμα 4.24 Διδακτική Πρακτική αναφορικά με το γεωμετρικό μοντέλο και την έννοια της ισότητας Διάγραμμα 5.1 Συσχέτιση Πεποιθήσεων και Διδακτικής Πρακτικής

11 viii Κατάλογος Πινάκων Πίνακας 1.1 Οι 4 Πράξεις μέσα από την Οπτική των Μεταφορών Θεμελίωσης Πίνακας 2.1 Οι 4 Πράξεις στο Σύνολο των Φυσικών & των Ακεραίων Πίνακας 2.2. Οι 4 Πράξεις στο Σύνολο των Φυσικών & των Ρητών Πίνακας 2.3 Πίνακας 2.4 Η Έννοια του ρητού Μη Αριθμητικές Γραμμικές Εξισώσεις & Μοντέλα Ζυγαριάς Γεωμετρικό Πίνακας 3.1 Μοντέλα και Έννοιες στο Πιλοτικό Ερωτηματολόγιο Πίνακας 4.1 Τρόποι Αντιμετώπισης δυσκολιών από τη χρήση των Μοντέλων Ράβδου-Αριθμογραμμής Πίνακας 4.2 Δυνατότητες και περιορισμοί του μοντέλου του Θερμομέτρου Πίνακας 4.3 Τρόποι αντιμετώπισης των δυσκολιών από τη χρήση του μοντέλου του θερμομέτρου Πίνακας 4.4 Δυνατότητες και περιορισμοί του μοντέλου της Ζυγαριάς Πίνακας 4.5 Τρόποι Αντιμετώπισης δυσκολιών από τη χρήση του μοντέλου της Ζυγαριάς Πίνακας 4.6 Δυνατότητες και περιορισμοί του Γεωμετρικού μοντέλου Πίνακας 4.7 Πίνακας 4.8 Τρόποι αντιμετώπισης των δυσκολιών με το Γεωμετρικό μοντέλο123 Ταξινόμηση των Μεταφορών στα Σχολικά Συγγράμματα του Γυμνασίου

12 ix Περίληψη Σε αυτήν τη διπλωματική εργασία επιχειρείται η διερεύνηση του ρόλου των εννοιολογικών μεταφορών στα σχολικά εγχειρίδια του γυμνασίου καθώς και στη διδασκαλία αναφορικά με τις βασικές έννοιες του αριθμού και της ισότητας. Ειδικότερα, διερευνάται το είδος των εννοιολογικών μεταφορών που χρησιμοποιούνται στα σχολικά εγχειρίδια, ο τρόπος που ο εκπαιδευτικός τις συνδέει με το μαθηματικό αντικείμενο μέσα από τη χρήση πέντε κλασικών μοντέλων (ράβδου-αριθμογραμμής-θερμομέτρου-ζυγαριάς και γεωμετρικό), και τις αντιλήψεις του αναφορικά με το ρόλο και τη σημασία των μοντέλων αυτών στη διδασκαλία. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι καθηγητές των μαθηματικών επιδεικνύουν μια αρκετά καλή ικανότητα ανάλυσης και διαχείρισης μοντέλων που σχετίζονται με την έννοια του αριθμού σε αντίθεση με τη διαχείριση των μοντέλων που σχετίζονται με την έννοια της ισότητας. Τέλος, διαφάνηκε ότι ως προς τα γεωμετρικά και γραμμικά μοντέλα υπάρχει μια ασυμβατότητα μεταξύ πεποιθήσεων και διδακτικής επιλογής. Δεν παρατηρήθηκε το ίδιο με τα διακριτά μοντέλα. Προκειμένου για τη διερεύνηση των παραπάνω θεμάτων, αρχικά παρουσιάζεται το θεωρητικό πλαίσιο με βάση το οποίο σχεδιάστηκε η παρούσα έρευνα (Κεφάλαιο 1). Στο κεφάλαιο 2 γίνεται ανάλυση της έννοιας του ακεραίου και ρητού αριθμού και της έννοιας της ισότητας, καταγράφονται οι δυσκολίες που οι μαθητές αντιμετωπίζουν και γίνεται βιβλιογραφική ανασκόπηση αναφορικά με τους περιορισμούς αλλά και τις δυνατότητες των παραπάνω πέντε μοντέλων που ανακύπτουν κατά τη χρήση τους. Στο κεφάλαιο 3 τίθεται το ερευνητικό πρόβλημα, τα ερευνητικά ερωτήματα και η διαδικασία της έρευνας. Στο κεφάλαιο 4 παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της έρευνας, ενώ στο κεφάλαιο 5 ερμηνεύονται τα αποτελέσματα και συζητούνται τα συμπεράσματα αυτής. Στα παραρτήματα παρατίθενται ο πίνακας ταξινόμησης των μεταφορών στα σχολικά βιβλία του γυμνασίου (Α, Β και Γ τάξης) καθώς και τα δυο ερωτηματολόγια (πιλοτικό και κύριο).

13 1 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Θεωρητικό Πλαίσιο 1.1 Η Γνωσιακή Θεωρία της Εννοιολογικής Μεταφοράς Αφετηρία της σύγχρονης, γνωσιακής θεωρίας της μεταφοράς, αποτέλεσε η άποψη των Lakoff και Johnson (1980) ότι η μεταφορά είναι μια βασική νοητική λειτουργία διαμέσου της οποίας κατανοούμε τον κόσμο, συλλαμβάνουμε αφηρημένες έννοιες, προσφέρουμε στη σκέψη μας τη δυνατότητα να λειτουργήσει σε αφηρημένο επίπεδο αφού το βασικό αντιληπτικό μας σύστημα είναι «θεμελιωδώς μεταφορικό εκ φύσεως». Σε αυτό το πλαίσιο, μελετητές από διαφορετικά γνωστικά πεδία (γλωσσολογία, ψυχολογία, λογοτεχνική θεωρία) προσεγγίζουν την εννοιολογική μεταφορά (Ε.Μ) όχι σαν γλωσσικό φαινόμενο αλλά σαν διαδικασία της σκέψης και τρόπο οργάνωσης και έκφρασης της εμπειρίας μας. Ειδικότερα, οι Lakoff και Johnson έθεσαν σε αμφισβήτηση βαθιά ριζωμένες αντιλήψεις υποστηρίζοντας ότι η λειτουργία της Ε.Μ. συνίσταται στην καλύτερη κατανόηση εννοιών. Κατά συνέπεια, η Ε.Μ βασίζεται σε σωματικά θεμελιωμένες αναλογίες ανάμεσα σε διαφορετικές εννοιολογικές περιοχές η Ε.Μ χρησιμοποιείται στην καθημερινή ζωή από συνηθισμένους ανθρώπους και δεν αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο της λογοτεχνίας και κάποιων ιδιαίτερα προικισμένων ανθρώπων. Ειδικότερα στον τομέα των μαθηματικών, ο Núñez (2004b) υποστηρίζει ότι τα μαθηματικά είναι ένας εξαιρετικά τεχνικός τομέας, ο οποίος χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι οι ίδιες ακριβώς οι οντότητες που τα συνιστούν είναι ιδεατές νοητικές αφαιρέσεις, οι οποίες δεν μπορούν να εκληφθούν απευθείας μέσω των αισθήσεων. Ακόμη και η απλούστερη οντότητα, ας πούμε στην Ευκλείδεια γεωμετρία δηλαδή το σημείο, το οποίο έχει μόνο θέση αλλά χωρίς επέκταση, δεν μπορεί να είναι πραγματικά αντιληπτή. Οι Lakoff και Núñez (1997, 2000) και Núñez (2000a, 2000b) εμπνευσμένοι από τις θεωρητικές αρχές της Ενσώματης Γνώσης και χρησιμοποιώντας κυρίως τεχνικές από τη Γνωσιακή Γλωσσολογία (κυρίως Γνωσιακή σημασιολογία) πρότειναν ότι αυτές οι εξιδανικευμένες αφηρημένες τεχνικές οντότητες στα Μαθηματικά δημιουργούνται από την ανθρώπινη φαντασία, μέσω

14 2 μιας πολύ συγκεκριμένης χρήσης γνωστικών μηχανισμών που στηρίζονται στην καθημερινή σωματική εμπειρία, όπως οι: εννοιολογικές μεταφορές (Ε.Μ) οι εννοιολογικοί συνδυασμοί (blend), αναλογικοί συλλογισμοί, πλασματική κίνηση, σχήματα (aspectual) του τρόπου (δείτε επίσης: Núñez & Lakoff, 1998). Τα Μαθηματικά είναι, σύμφωνα με αυτή την οπτική, ένα συγκεκριμένο ισχυρό και σταθερό προϊόν της ανθρώπινης φαντασίας. Ο ισχυρισμός είναι ότι μια λεπτομερής ανάλυση της μαθηματικής οργάνωσης των μαθηματικών εννοιών, θεωρημάτων, ορισμών, και αξιωμάτων (Μαθηματική Ανάλυση των ιδεών) παρέχουν τα γνωσιακά θεμέλια των ίδιων των Μαθηματικών. Από αυτή την άποψη: τα μαθηματικά είναι το σωματικά στηριζόμενο συμπερασματικό δίκτυο που τα καθιστά εφικτά. Η μελέτη αυτών των βάσεων και του εκτεταμένου συμπερασματικού δικτύου τους αποτελεί ένα από τους πιο σημαντικούς στόχους της Γνωσιακής επιστήμης των μαθηματικών. 1.2 Η Προέλευση των Μαθηματικών και οι Ιδιότητες τους Το 1913 ο Poincaré προβληματιζόταν για την προέλευση των μαθηματικών. Έβλεπε τη μαθηματική διαίσθηση ως αυτή που επινοεί και τη λογική ως αυτή που αποδεικνύει. Με αυτή την οπτική τα μαθηματικά αρχίζουν με την διαίσθηση. Ωστόσο, από τότε που ο Poincaré διατύπωνε τους προβληματισμούς του, και μέχρι τη σημερινή εποχή φαίνεται, λίγα να έχουν γίνει στον τομέα της διαίσθησης. Το 2000 εμφανίζονται στο προσκήνιο οι Lakoff και Núñez που διατείνονται ότι: «Το πορτραίτο των Μαθηματικών έχει ανθρώπινο πρόσωπο» και ότι η θεωρία τους για τα ενσώματα μαθηματικά έρχεται να κάνει τη διαφορά. Η ενσώματη γνωσιακή θεωρία υποστηρίζει ότι το σώμα και ο νους δρουν ως αλληλοεξαρτώμενα, αρνούμενη τη δυαδικότητα τους. Η δραστηριότητα του νου έχει τις ρίζες της στη δραστηριότητα του σώματος. Η διαίσθηση δεν είναι τόσο ασχημάτιστη και παραπλανητική όπως πιθανόν να πιστεύαμε μέχρι τώρα.

15 3 Οι Lakoff και Núñez (2000, σελ 4-5) αναφέρουν ότι τα τελευταία χρόνια έχει επέλθει επαναστατική πρόοδος στη Γνωσιακή επιστήμη αναφορικά με την κατανόηση των μαθηματικών. Ίσως από τις πιο βαθιές να είναι η Μεταφορική σκέψη: Στο μεγαλύτερο μέρος, οι άνθρωποι νοηματοδοτούν τις αφηρημένες έννοιες με συγκεκριμένους όρους, χρησιμοποιώντας ιδέες και τρόπους συλλογισμού βασισμένες στο αισθησιοκινητικό τους σύστημα. Ο μηχανισμός με τη βοήθεια του οποίου το αφηρημένο γίνεται κατανοητό με συγκεκριμένους όρους λέγεται εννοιολογική μεταφορά. Τα μαθηματικά χρησιμοποιούν εννοιολογικές μεταφορές. Για παράδειγμα, μέσω εννοιολογικής μεταφοράς οι αφηρημένοι αριθμοί αντιστοιχίζονται στα σημεία μιας ευθείας. Οι Núñez, Edwards και Matos (1999) τονίζουν ότι η ενσώματη προσέγγιση μας παρέχει τα εργαλεία που βοηθούν να κατανοήσουμε πιο αφηρημένες περιοχές με όρους καθημερινά βιωμένης πραγματικότητας. «Πώς συμβαίνει αυτό;» Απαντούν οι ίδιοι, αποφαίνοντας ότι για να συμβεί αυτό απαιτείται ένα κοινό σύνολο νευρικών και σωματικών δομών με τη βοήθεια των οποίων κατασκευάζονται οι μαθηματικές έννοιες όπως κίνηση, χωρικές σχέσεις, χειρισμός αντικειμένων, χώρος και χρόνος. Η μελέτη της εννοιολογικής δομής των μαθηματικών από την ενσώματη οπτική καταδεικνύει πώς τα μαθηματικά χτίζονται μέσω τέτοιων άτυπων καθημερινών εμπειριών και ιδεών. Οι Boero, Bazzini, και Garuti (2001) ορίζουν την ενσώματη προσέγγιση ως το μοναδικό τρόπο με τον οποίο οι αισθησιοκινητικές ικανότητες του ατόμου τον καθιστούν ικανό να αλληλεπιδράσει επιτυχώς με το περιβάλλον του. Υποστηρίζουν ότι οι αφηρημένες έννοιες συλλαμβάνονται με συγκεκριμένο τρόπο με τη χρήση συγκεκριμένων τρόπων συλλογισμού που βασίζονται στη σωματική εμπειρία. Μερικές από τις ιδιότητες που οι Lakoff και Núñez (2000, σελ ) αποδίδουν στα μαθηματικά είναι οι παρακάτω : Η Καθολικότητα Συνέπεια- Ακρίβεια- Σταθερότητα-Αποτελεσματικότητα- Γενικότητα και η ικανότητα του Συμβολισμού των μαθηματικών Τα μέρη της ανθρώπινης γνωστικής πλευράς που παράγουν τα ανώτερα μαθηματικά ως μια δραστηριότητα είναι οι συνήθεις γνωστικές ικανότητες όλων των ανθρώπων, όπως για παράδειγμα η ικανότητα δημιουργίας της εννοιολογικής μεταφοράς.

16 4 Η εννοιολογική μεταφορά είναι ένας νευρικός ενσώματος γνωστικός μηχανισμός που μας επιτρέπει να εκμεταλλευτούμε τη συμπερασματική δομή μιας περιοχής για να επιχειρηματολογήσουμε προς όφελος μιας άλλης. 1.3 Εννοιολογικές Μεταφορές Ο Αριστοτέλης αποδίδει μεγάλο σεβασμό στην αξία της μεταφοράς. Θεωρεί ότι είναι σημάδι ευφυΐας....πολὺ δὲ μέγιστον τὸ μεταφορικὸν εἶναι. Μόνον γὰρ τοῦτο οὔτε παρ ἄλλου ἔστι λαβεῖν εὐφυΐας τε σημεῖόν ἐστι Αριστοτέλης, Περί Ποιητικής 22, [17] Τι είναι η Εννοιολογική Μεταφορά Ο Hamide (2007) διατείνεται ότι η μεταφορά μπορεί να οριστεί ως μια υπόρρητη αναλογία (Presmeg, 1998) καθώς διευκολύνει τη δυνατότητα μετάβασης από το ένα σύστημα αναπαράστασης (Εμπειρικό) στο άλλο (Αφηρημένο). Σύμφωνα με την τελευταία, η μεταφορά αποτελείται από τη βάση (ground), που σχηματίζεται από τις ομοιότητες μεταξύ των εννοιών και από τις διαφορές μεταξύ των εννοιών, που συνιστούν την ένταση (tension). Η προσέγγιση της μεταφοράς όχι απλά σαν ένα γλωσσικό φαινόμενο αλλά σαν διαδικασία της σκέψης και ο τρόπος οργάνωσης και έκφρασης της εμπειρίας μας, μας οδηγεί να αναφερόμαστε πλέον σε αυτές με τον όρο της εννοιολογικής μεταφοράς. Ο ορισμός που δίνουν οι Lakoff και Núñez (2000, σελ. 6) είναι ο εξής: Η εννοιολογική μεταφορά (conceptual metaphor) είναι ο γνωστικός μηχανισμός που επιτρέπει να συλλογιζόμαστε για ένα είδος ωσάν να ήταν κάποιο άλλο. Δεν είναι απλά ένα γλωσσολογικό φαινόμενο ή απλά ένα σχήμα του λόγου. Είναι μάλλον ένας γνωστικός μηχανισμός που ανήκει στο βασίλειο της σκέψης. Οι Núñez, Edwards και Matos (1999) αναφέρουν ότι οι εννοιολογικές μεταφορές είναι «οι αντιστοιχήσεις που συντηρούν τη συμπερασματική δομή της περιοχής πηγής καθώς αυτή προβάλλεται στην πηγή στόχος.» Με αυτόν τον τρόπο γίνεται κατανοητός ο στόχος, συνήθως ασυνείδητα, με βάση τις σχέσεις που ισχύουν στην πηγή.

17 5 Και συνεχίζουν «Όπως και το υπόλοιπο εννοιολογικό μας σύστημα, το σύστημα των συμβατικών (conventional) μας εννοιολογικών μεταφορών, είναι άκοπο (effortless) και βρίσκεται κάτω του επιπέδου της συνειδητής μας επίγνωσης (γνωστικό ασυνείδητο).» Δομή της Εννοιολογικής Μεταφοράς Όλες οι εννοιολογικές μεταφορές έχουν την ίδια δομή. Οι Lakoff και Núñez (2000, σελ. 42) ορίζουν την δομή της κάθε εννοιολογικής μεταφοράς ως εξής: είναι μια αντιστοίχιση (mapping) οντοτήτων από ένα γνωστικό «πεδίο-πηγή» (source domain) σε αντίστοιχες οντότητες σε ένα άλλο γνωστικό «πεδίο-στόχος» (target domain). Για να κατανοήσουμε ένα πεδίο εμπειρίας με τους όρους ενός άλλου συνεπάγεται ένα σύστημα συγκεκριμένων αντιστοιχιών, που καλούνται «αντιστοιχίσεις» (mappings), ανάμεσα στο «πεδίο πηγή», που είναι συνήθως συγκεκριμένο, και στο «πεδίο-στόχος», που αφορά συνήθως αφηρημένες έννοιες. Υπάρχει με άλλα λόγια ένα σύστημα συστηματικών αντιστοιχιών μεταξύ πηγής (Α) και στόχου (Β), υπό την έννοια ότι συστατικά εννοιολογικά στοιχεία, και όχι μεμονωμένα λεξικολογικά στοιχεία, από το (Β) αντιστοιχούν σε συστατικά εννοιολογικά στοιχεία από το (Α). Με αυτό τον τρόπο γίνονται κατανοητές έννοιες αόριστες και, κατά άρα, πιο δύσκολα προσεγγίσιμες. Αυτή η εννοιολογική αντιστοίχιση μεταξύ των περιοχών (cross-domain) είναι πρωταρχικής σημασίας Ο μεταφορικός λόγος έρχεται δεύτερος, και είναι απόρροια της εννοιολογικής αντιστοίχισης. Πολλές λέξεις για τις έννοιες του «πεδίου-πηγής» έχουν εφαρμογή σε αντίστοιχες έννοιες του «πεδίου-στόχου». Κι αυτό, όταν συμβαίνει, γίνεται με συστηματικό και μεθοδικό τρόπο. Κάθε μεταφορική αντιστοιχία χαρακτηρίζεται από νευρολογικής άποψης από μια προκαθορισμένη ομάδα συνδέσεων των εννοιολογικών περιοχών. Συγκεκριμένα στην περιοχή των μαθηματικών, η Presmeg (2004) ορίζει τις εννοιολογικές μεταφορές ως τις αυθόρμητες συνδέσεις μεταξύ του «πεδίου-πηγή» (οικεία στοιχεία της καθημερινότητας) και του «πεδίου - στόχος» (μια μαθηματική κατασκευή). Για παράδειγμα, το 0 μπορεί να είναι είτε ένα σημείο σε μια γραμμή ή το κενό σύνολο, και τα δυο ή τίποτα από τα δυο, και κάθε απόφαση είναι θέμα επιλογής της κατάλληλης εννοιολογικής μεταφοράς.

18 6 1.4 Σχήματα Εικόνων Το 1994 η Sfard αναρωτιέται: «Ποιός είναι όμως ο μηχανισμός της κατασκευής των μεταφορών;» Οι Lakoff και Johnson (1980) διατείνονται ότι το όχημα που μεταφέρει την εμπειρικά κατασκευασμένη γνώση είναι ένα ενσώματο σχήμα (embodied schema)- γνωστό επίσης ως εικονικό σχήμα (image schema). Ο Johnson (1987) ορίζει τα εικονικά σχήματα «ως δομές μιας δραστηριότητας μέσω των οποίων οργανώνουμε την εμπειρία μας» (σελ ). Αυτές οι δομές, αναφέρει η Sfard (1994) συνιστούν τη βάση της ικανότητας μας για αφαίρεση και γενίκευση: είναι κατά μια έννοια τα κύρια σημεία της εμπειρίας μας, η σάρκα των συγκεκριμένων στιγμιότυπων (instantiations) που έχουν απογυμνωθεί. Το σχήμα είναι ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο, σχήμα και κανονικότητα στις υπό εξέλιξη δραστηριότητες. Συμφωνούν και οι Núñez, Edwards και Matos (1999) τονίζοντας ότι αυτά τα δυναμικά επαναλαμβανόμενα μοτίβα θέτουν σε τάξη τη δράση μας, τις αισθήσεις και εννοιολογήσεις (conceptions) μας. Αφηρημένες έννοιες όπως η «ισορροπία» ενός συστήματος ισοδύναμων μετασχηματισμών μιας εξίσωσης, είναι εννοιολογικές επεκτάσεις των σχημάτων εικόνων που εκλέγονται στον τρόπο που το ανθρώπινο σώμα βιώνει την έννοια της ισορροπίας. Αυτές οι επεκτάσεις συμβαίνουν με τη βοήθεια των εννοιολογικών αντιστοιχήσεων, συμπεριλαμβανομένου και του σημαντικού γνωστικού μηχανισμού γνωστού ως εννοιολογική μεταφορά. Οι Lakoff και úñez N (2000) ορίζουν τα σχήματα εικόνων ως τις αρχέτυπες έννοιες (conceptual primitives) που οι χωρικές σχέσεις σε μια γλώσσα αποσυντίθενται και που, όπως προκύπτει, είναι παγκόσμιες (σελ. 30). Η Presmeg (2004) αναφέρει ότι κατά την ανάγκη της γενίκευσης που προκύπτει κατά τη διάρκεια της μάθησης των Μαθηματικών, οι δυσκολίες που προκύπτουν, ξεπερνιούνται από τους μαθητές με τη βοήθεια των μεταφορών και των pattern imagery -κατασκευή παρόμοια με τα σχήματα εικόνων των Lakoff και Núñez. Ο Danesi (2007) αναφέρει ότι τα σχήματα εικόνων είναι το κλειδί στη διαδικασία της συμπύκνωσης (concretization). Παρέχουν το κλειδί στη διαδικασία της συγκεκριμενοποίησης. Η αρχική ερώτηση «πώς η σωματική εμπειρία μεταδίδεται (transmitted) μεταφορικά σε μια σφαίρα πιο αφηρημένης σκέψης;» τώρα μπορεί να απαντηθεί: Δανειζόμαστε τα ενσώματα

19 7 σχήματα, τα οποία αρχικά χτίζονται για να βάλουν σε τάξη την σωματική μας εμπειρία, προκειμένου να δώσουμε σχήμα, δομή και νόημα στη φαντασία μας. Συνοψίζοντας, ένα ενσώματο σχήμα είναι η επιτομή, οργάνωση και συντήρηση για «μελλοντική χρήση» της ουσίας της εμπειρίας μας και ως τέτοιο είναι το εργαλείο των πολυποίκιλων φυσικών και διανοητικών ερεθισμάτων που βιώνουμε στη ζωή μας. (Sfard, 1994, σελ. 46). H Sfard, συνεχίζει ότι, το κεντρικό χαρακτηριστικό των ενσώματων σχημάτων είναι ότι είναι μη-προτασιακά (non-propositional), κάτι που αντανακλάται στο όνομα που τους αποδίδεται. Είναι δηλαδή όμοια με εικόνες (image-like) και ενσώματα, με την έννοια ότι θα έπρεπε να θεωρηθούν ως αναλογικές αντανακλάσεις της σωματικής μας εμπειρίας, παρά ως τεκμηριωμένες δηλώσεις που θα επιθυμούσαμε να ελέγξουμε την εγκυρότητά τους. Κι αυτή ακριβώς η φύση τους τα καθιστά δύσκολα στην περιγραφή τους. Αναφέρει ότι τα ενσώματα σχήματα είναι το ίδιο με τα νοητικά (mental) σχήματα: Είναι αναλογικά και ολιστικά. Ένα ενσώματο σχήμα στηρίζεται από ένα νοητικό σχήμα, ωστόσο, υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά: ενώ το νοητικό σχήμα είναι πάντα η εικόνα κάτι συγκεκριμένου κι άρα γεμάτου λεπτομέρειες (είναι αυτό που Johnson αποκαλεί «rich image»), το ενσώματο είναι γενικό και μεταβαλλόμενο. Δεν είναι παρά ο σκελετός με πολλά μεταβλητά μέρη τα οποία όντας απροσδιόριστα δεν μπορούν να οπτικοποιηθούν. Κι αυτή ακριβώς η γενικότητα του ενσώματου σχήματος συνιστά και τη δομική του δύναμη και την ικανότητα του να περικλείει σε μια νοητική δομή, εύκολα διαχειρίσιμη, μια ευρεία ποικιλία των εμπειριών μας. Ο «ασαφής χαρακτήρας» του είναι το κύριο χαρακτηριστικό, χάρη στο οποίο, αποκτά τη γενικότητα του και την ενοποιητική του δύναμη. Κατά τον Johnson (1987) αυτό ακριβώς είναι και το χαρακτηριστικό που λείπει από μια πλούσια (rich) εικόνα δηλ, η οπτικοποίηση. Οι μαθητές οπτικοποιούν με στόχο να οδηγηθούν στη γενίκευση. Μερικές όμως φορές η χρήση της εικόνας λειτουργεί ως τροχοπέδη στην υπηρεσία της γενίκευσης, καθώς σε κάποιες περιπτώσεις μια νοητική εικόνα δεν παύει να είναι η απεικόνιση μιας συγκεκριμένης περίπτωσης ή στιγμιότυπου. Ωστόσο, οι εικόνες που χρησιμοποιούνται μεταφορικά καθώς συνιστούν το όχημα της εννοιολογικής μεταφοράς ή προέρχονται από την περιοχή της εμπειρίας φαίνεται να ενισχύουν τη σύγκριση των δυο περιοχών που συνιστούν την εννοιολογική μεταφορά. Οι μεταφορές των μαθητών είναι οι γέφυρες μεταξύ της υπάρχουσας (Actual) πραγματικότητας και της εικονικής (Virtual) πραγματικότητας (Presmeg, 1999).

20 Κατηγορίες Σχημάτων Εικόνων Οι Lakoff και Núñez (2000) τονίζουν ότι καθώς οι εννοιολογικές μεταφορές διατηρούν τη συμπερασματική δομή τους, η κατανόηση της αριθμητικής συνίσταται στην προηγούμενη κατανόηση καθημερινών κοινότοπων φυσικών δραστηριοτήτων, όπως: Εναρίθμηση- Μέτρηση Πρόσθεση κι αφαίρεση μικρών ποσοτήτων Συλλογή αντικειμένων σε ομάδες ή στοίβες Χειρισμός αντικειμένων (περιστροφή, επιμήκυνση, διάσπαση-σύνθεση) Βηματισμός- Κίνηση Επαναλαμβανόμενες ενέργειες Ο Σπύρου (2003) συμπληρώνει ότι οι ιδιότητες των μαθηματικών είναι, κατά πολλούς τρόπους, ιδιότητες που κάποιος θα ανέµενε κανείς από τις λαϊκές µας θεωρίες για τα εξωτερικά αντικείμενα. Ο λόγος είναι ότι βασίζονται μεταφορικά στην εμπειρία που έχουµε από τα εξωτερικά αντικείμενα και τις προαναφερθείσες εμπειρίες, προσθέτοντας στην προηγούμενη λίστα και τις παρακάτω: Κατασκευή Οικοδομής: μορφή συλλογισµού «αυτό στηρίζεται σε αυτό» Στρατηγικής Μάχης: στρατηγικές συλλογισµού Υπεράσπισης σε Δικαστήριο: τεχνική υπεράσπισης, μαιευτική Υπό αυτή την έννοια, αυτές οι εμπειρίες συνιστούν τα αρχέτυπα σχήματα εικόνων. Αυτά διακρίνονται σε στατικά και δυναμικά. Ειδικότερα, τα κύρια στατικά αρχέτυπα σχήματα εικόνων είναι τα: Προσανατολισμού, Τοπολογικών και Στήριξης (Support schema) που συνιστούν το κεντρικό σημείο εννοιών όπως Β Α x y Σχήμα 1.1. Το περιέχον (container) πάνω. Ένα άλλο αρχέτυπο σχήμα πολύ σημαντικό στα μαθηματικά είναι το περιέχον (container) σχήμα εικόνας (σχήμα 1.1.) που συνιστά το κεντρικό σημείο εννοιών όπως μέσα κι έξω. Αποτελείται από τρία μέρη το εσωτερικό, το σύνορο και το εξωτερικό. Άλλα πολύ σημαντικά σχήματα εικόνων είναι η Ισορροπία, η Συγχώνευση και ο Διαχωρισμός Αντικειμένων.

21 9 Αναφορικά με τα σχήματα που έχουν να κάνουν με κίνηση, το πρωτεύον είναι το αρχέτυπο σχήμα πηγή- τροχιά- στόχος (source-path-goal) (σχήμα 1.2) που συνιστά το κεντρικό σημείο εννοιών όπως από και προς (χωρικές πηγές) κι ενδιάμεσες πορείες όπως κατά μήκος, διαμέσου, απέναντι κλπ. Οι ρόλοι που επιτελεί είναι οι: Μια τροχιά που κινείται- σημείο αφετηρίας- ο στόχος, δηλαδή ο προορισμός της τροχιάς- η μεταξύ τους διαδρομή- η πραγματική τροχιά της κίνησης- η θέση της τροχιάς μια δεδομένη χρονική στιγμή- η κατεύθυνση της τροχιάς μια δοσμένη στιγμή και η πραγματική τελική θέση της τροχιάς. (σελ. 31, 38-39) Μονοπάτι (Τροχιά Κίνησης) Θέση της τροχιάς μια δεδομένη χρονική στιγμή Στόχος Θέση της Πηγής Τροχιά (Κινούμενη οντότητα) Προηγούμενη Θέση Σχήμα 1.2. Σχήμα πηγή-τροχιά-στόχος (source-path-goal schema) Πλασματική κίνηση Είναι ένα ειδικό εικονικό σχήμα που συνδέεται με την κίνηση. Είναι μέρος του σχήματος πηγή-μονοπάτι-στόχος (source-path-goal). Οι Lakoff και Núñez (2000) το βάφτισαν πλασματική κίνηση (fictive motion). Ο Núñez (2004) προσπαθεί να δώσει απάντηση στο ερώτημα Εάν πράγματι οι πραγματικοί αριθμοί κινούνται. Έτσι μέσα από τρία παραδείγματα ανάλυσης από βιβλία των μαθηματικών θέτει το ερώτημα της Προέλευσης της κίνησης. Η άδηλη παρουσία της εντοπίζεται σε εκφράσεις που χρησιμοποιούνται από καθηγητές των μαθηματικών όταν διαπραγματεύονται αυτές τις έννοιες, όπως: «τείνει», «πλησιάζει όλο και πιο πολύ», «απομακρύνεται όλο και πιο πολύ», «προσεγγίζει», προκειμένου να οριστούν οι έννοιες αυτές. Η αξιωματική θεμελίωση των πραγματικών αριθμών κι ο ορισμός της συνέχειας κεντρικές έννοιες της Ανάλυσης, δεν περιέχει κανένα απολύτως στοιχείο που να

Ο πρώτος ηλικιακός κύκλος αφορά μαθητές του νηπιαγωγείου (5-6 χρονών), της Α Δημοτικού (6-7 χρονών) και της Β Δημοτικού (7-8 χρονών).

Ο πρώτος ηλικιακός κύκλος αφορά μαθητές του νηπιαγωγείου (5-6 χρονών), της Α Δημοτικού (6-7 χρονών) και της Β Δημοτικού (7-8 χρονών). Μάθημα 5ο Ο πρώτος ηλικιακός κύκλος αφορά μαθητές του νηπιαγωγείου (5-6 χρονών), της Α Δημοτικού (6-7 χρονών) και της Β Δημοτικού (7-8 χρονών). Ο δεύτερος ηλικιακός κύκλος περιλαμβάνει την ηλικιακή περίοδο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ

ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ - ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ Μαθηματικά (Άλγεβρα - Γεωμετρία) Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ και Α, Β ΤΑΞΕΙΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ και Α ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΕΠΑΛ ΚΕΝΤΡΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Δρ. Ζαφειριάδης Κυριάκος Οι ικανοί αναγνώστες χρησιμοποιούν πολλές στρατηγικές (συνδυάζουν την

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Δρ. Ζαφειριάδης Κυριάκος Οι ικανοί αναγνώστες χρησιμοποιούν πολλές στρατηγικές (συνδυάζουν την 1 ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΓΝΩΣΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ Δρ. Ζαφειριάδης Κυριάκος Οι ικανοί αναγνώστες χρησιμοποιούν πολλές στρατηγικές (συνδυάζουν την παλαιότερη γνώση τους, σημειώνουν λεπτομέρειες, παρακολουθούν

Διαβάστε περισσότερα

O μετασχηματισμός μιας «διαθεματικής» δραστηριότητας σε μαθηματική. Δέσποινα Πόταρη Πανεπιστήμιο Πατρών

O μετασχηματισμός μιας «διαθεματικής» δραστηριότητας σε μαθηματική. Δέσποινα Πόταρη Πανεπιστήμιο Πατρών O μετασχηματισμός μιας «διαθεματικής» δραστηριότητας σε μαθηματική Δέσποινα Πόταρη Πανεπιστήμιο Πατρών Η έννοια της δραστηριότητας Δραστηριότητα είναι κάθε ανθρώπινη δράση που έχει ένα κίνητρο και ένα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 ΘΕΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Διεπιστημονικότητα Ιστορία & Φιλοσοφία της Χημείας Γλωσσολογία Χημεία Διδακτική της Χημείας Παιδαγωγική Ψυχολογία

Διαβάστε περισσότερα

5.4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕ ΡΗΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

5.4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕ ΡΗΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 5.4. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΩΝ ΜΕ ΡΗΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΥΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 5.4.1. Αποτελέσματα από το πρόγραμμα εξ αποστάσεως επιμόρφωσης δασκάλων και πειραματικής εφαρμογής των νοερών

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΕΡΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ- ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ Ε.Κολέζα

ΝΟΕΡΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ- ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ Ε.Κολέζα ΝΟΕΡΟΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ- ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ Ε.Κολέζα Οι νοεροί υπολογισμοί απαιτούν ικανότητα οπτικοποίησης: να μπορείς να φανταστείς κάτι και να δουλέψεις με το νου.. Είναι ένα είδος νοητικού πειράματος, η νοερή

Διαβάστε περισσότερα

Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000)

Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Διερευνητική μάθηση We are researchers, let us do research! (Elbers and Streefland, 2000) Πρόκειται για την έρευνα που διεξάγουν οι επιστήμονες. Είναι μια πολύπλοκη δραστηριότητα που απαιτεί ειδικό ακριβό

Διαβάστε περισσότερα

Στ Τάξη. Α/Α Μαθηματικό περιεχόμενο Δείκτες Επιτυχίας Ώρες Διδ. 1 ENOTHTA 1

Στ Τάξη. Α/Α Μαθηματικό περιεχόμενο Δείκτες Επιτυχίας Ώρες Διδ. 1 ENOTHTA 1 Ενδεικτική Οργάνωση Ενοτήτων Στ Τάξη Α/Α Μαθηματικό περιεχόμενο Δείκτες Επιτυχίας Ώρες Διδ. 1 ENOTHTA 1 15 Αρ3.1 Απαγγέλουν, διαβάζουν, γράφουν και αναγνωρίζουν ποσότητες αριθμών Επανάληψη μέχρι το 1 000

Διαβάστε περισσότερα

Τι μαθησιακός τύπος είναι το παιδί σας;

Τι μαθησιακός τύπος είναι το παιδί σας; Για τους γονείς και όχι μόνο από το Τι μαθησιακός τύπος είναι το παιδί σας; Ακουστικός, οπτικός ή μήπως σφαιρικός; Ανακαλύψτε ποιος είναι ο μαθησιακός τύπος του παιδιού σας, δηλαδή με ποιο τρόπο μαθαίνει

Διαβάστε περισσότερα

Η παρατήρηση της τάξης των μαθηματικών και ο αναστοχασμός ως εργαλεία επαγγελματικής μάθησης και ανάπτυξης

Η παρατήρηση της τάξης των μαθηματικών και ο αναστοχασμός ως εργαλεία επαγγελματικής μάθησης και ανάπτυξης ΔΠΘ/ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Εργαστήρια Διδακτικής των Μαθηματικών (Ε εξάμηνο, 2017-18) Η παρατήρηση της τάξης των μαθηματικών και ο αναστοχασμός ως εργαλεία

Διαβάστε περισσότερα

Το νέο Πρόγραμμα Σπουδών για τα Μαθηματικά της υποχρεωτικής εκπαίδευσης

Το νέο Πρόγραμμα Σπουδών για τα Μαθηματικά της υποχρεωτικής εκπαίδευσης ΕΣΠΑ 2007-13\Ε.Π. Ε&ΔΒΜ\Α.Π. 1-2-3 «ΝΕΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (Σχολείο 21 ου αιώνα) Νέο Πρόγραμμα Σπουδών, Οριζόντια Πράξη» MIS: 295450 Με συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε. Κ. Τ.) Το νέο Πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά για Διδασκαλία III

Μαθηματικά για Διδασκαλία III Μαθηματικά για Διδασκαλία III Μαριάννα Τζεκάκη Απαραίτητα στον εκπαιδευτικό Μαθηματικό περιεχόμενο γνώση Ζητήματα των στόχων της διδασκαλίας των μαθηματικών μάθησης και του σχετικού μαθηματικού περιεχομένου

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΊΕς ΜΆΘΗΣΗς ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΆ

ΘΕΩΡΊΕς ΜΆΘΗΣΗς ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΆ ΘΕΩΡΊΕς ΜΆΘΗΣΗς ΚΑΙ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΆ ΔΟΜΕΣ Δομή Ομάδας Σύνολο Α και μια πράξη η πράξη είναι κλειστή ισχύει η προσεταιριστική ιδότητα υπάρχει ουδέτερο στοιχείο υπάρχει αντίστροφο στοιχείο ισχύει η αντιμεταθετική

Διαβάστε περισσότερα

1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση

1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση 1. Η σκοπιμότητα της ένταξης εργαλείων ψηφιακής τεχνολογίας στη Μαθηματική Εκπαίδευση Στη βασική παιδεία, τα μαθηματικά διδάσκονται με στατικά μέσα α) πίνακα/χαρτιού β) κιμωλίας/στυλού γ) χάρτινου βιβλίου.

Διαβάστε περισσότερα

Συνθέτουν και αναλύουν αριθμούς μέχρι το 100 με βάση την αξία θέσης ψηφίου, χρησιμοποιώντας αντικείμενα, εικόνες, και σύμβολα.

Συνθέτουν και αναλύουν αριθμούς μέχρι το 100 με βάση την αξία θέσης ψηφίου, χρησιμοποιώντας αντικείμενα, εικόνες, και σύμβολα. ΠΡΟΣΘΕΣΗ ΚΑΙ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΑΡΙΘΜΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 10 Η ενότητα 7 περιλαμβάνει τους διαμερισμούς και τη σύνθεση των αριθμών μέχρι το 10, στρατηγικές πρόσθεσης/αφαίρεσης και επίλυση προβλημάτων πρόσθεσης και αφαίρεσης.

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά Γ Γυμνασίου

Μαθηματικά Γ Γυμνασίου Α λ γ ε β ρ ι κ έ ς π α ρ α σ τ ά σ ε ι ς 1.1 Πράξεις με πραγματικούς αριθμούς (επαναλήψεις συμπληρώσεις) A. Οι πραγματικοί αριθμοί και οι πράξεις τους Διδακτικοί στόχοι Θυμάμαι ποιοι αριθμοί λέγονται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΟ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ 2011 ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ Τα σύγχρονα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΘΕΣΗ ΚΑΙ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΑΡΙΘΜΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΟ

ΠΡΟΣΘΕΣΗ ΚΑΙ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΑΡΙΘΜΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΠΡΟΣΘΕΣΗ ΚΑΙ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΑΡΙΘΜΩΝ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 10 Η ενότητα 7 περιλαμβάνει την ανάλυση και τη σύνθεση των αριθμών μέχρι το 10, στρατηγικές πρόσθεσης/αφαίρεσης και επίλυση προβλημάτων πρόσθεσης και αφαίρεσης. ΔΕΙΚΤΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Σύµφωνα µε την Υ.Α /Γ2/ Εξισώσεις 2 ου Βαθµού. 3.2 Η Εξίσωση x = α. Κεφ.4 ο : Ανισώσεις 4.2 Ανισώσεις 2 ου Βαθµού

Σύµφωνα µε την Υ.Α /Γ2/ Εξισώσεις 2 ου Βαθµού. 3.2 Η Εξίσωση x = α. Κεφ.4 ο : Ανισώσεις 4.2 Ανισώσεις 2 ου Βαθµού Σύµφωνα µε την Υ.Α. 139606/Γ2/01-10-2013 Άλγεβρα Α ΤΑΞΗ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΛ Ι. ιδακτέα ύλη Από το βιβλίο «Άλγεβρα και Στοιχεία Πιθανοτήτων Α Γενικού Λυκείου» (έκδοση 2013) Εισαγωγικό κεφάλαιο E.2. Σύνολα Κεφ.1

Διαβάστε περισσότερα

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Ενότητα 4: Θεωρίες διδασκαλίας μάθησης στη διδακτική των Φ.Ε. Σπύρος Κόλλας (Βασισμένο στις σημειώσεις του Βασίλη Τσελφέ)

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά: Αριθμητική και Άλγεβρα. Μάθημα 3 ο, Τμήμα Α. Τρόποι απόδειξης

Μαθηματικά: Αριθμητική και Άλγεβρα. Μάθημα 3 ο, Τμήμα Α. Τρόποι απόδειξης Μαθηματικά: Αριθμητική και Άλγεβρα Μάθημα 3 ο, Τμήμα Α Ο πυρήνας των μαθηματικών είναι οι τρόποι με τους οποίους μπορούμε να συλλογιζόμαστε στα μαθηματικά. Τρόποι απόδειξης Επαγωγικός συλλογισμός (inductive)

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: «ΕΜΠΕΙΡΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ» ΜΑΘΗΤΡΙΑ: ΠΡΙΑΜΗ ΒΑΓΙΑ, Β4 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΤΑΒΑΡΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 17 Περιεχόμενα ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ...

Διαβάστε περισσότερα

«ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ» ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Β ΦΑΣΗΣ

«ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ» ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Β ΦΑΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ «ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ» ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ Β ΦΑΣΗΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΕΣ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ Διδάσκουσες:

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης

Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Ανάπτυξη Χωρικής Αντίληψης και Σκέψης Clements & Sarama, 2009; Sarama & Clements, 2009 Χωρική αντίληψη και σκέψη Προσανατολισμός στο χώρο Οπτικοποίηση (visualization) Νοερή εικονική αναπαράσταση Νοερή

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ

Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΟΠΤΙΚΩΝ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ Οι μαθηματικές έννοιες και γενικότερα οι μαθηματικές διαδικασίες είναι αφηρημένες και, αρκετές φορές, ιδιαίτερα πολύπλοκες. Η κατανόηση

Διαβάστε περισσότερα

8.2 Εννοιολογική χαρτογράφηση

8.2 Εννοιολογική χαρτογράφηση 8.2 Εννοιολογική χαρτογράφηση Η εννοιολογική χαρτογράφηση (concept mapping) αποτελεί ένα μέσο για την αναπαράσταση των γνώσεων, των ιδεών, των εννοιών προς οικοδόμηση (Jonassen et al. 1998), των νοητικών

Διαβάστε περισσότερα

Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά. Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά. Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γράφοντας ένα σχολικό βιβλίο για τα Μαθηματικά Μαριάννα Τζεκάκη Αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Μ. Καλδρυμίδου Αν. Καθηγήτρια Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Εισαγωγή Η χώρα μας απέκτησε Νέα Προγράμματα Σπουδών και Νέα

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτική Άσκηση σε σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης

Πρακτική Άσκηση σε σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Πρακτική Άσκηση σε σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης Άρθρα - Υλικό Δέσποινα Πόταρη, Γιώργος Ψυχάρης Σχολή Θετικών επιστημών Τμήμα Μαθηματικό Χειραπτικά εργαλεία Υλικά/εργαλεία στο νέο Πρόγραμμα σπουδών

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΗΣ-ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ. ΜΕΡΟΣ Α : Άλγεβρα. Κεφάλαιο 2 ο (Προτείνεται να διατεθούν 12 διδακτικές ώρες) Ειδικότερα:

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΗΣ-ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ. ΜΕΡΟΣ Α : Άλγεβρα. Κεφάλαιο 2 ο (Προτείνεται να διατεθούν 12 διδακτικές ώρες) Ειδικότερα: ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΘΕΤΙΚΗΣ-ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΜΕΡΟΣ Α : Άλγεβρα Κεφάλαιο ο (Προτείνεται να διατεθούν διδακτικές ώρες) Ειδικότερα:. -. (Προτείνεται να διατεθούν 5 διδακτικές ώρες).3 (Προτείνεται να διατεθούν

Διαβάστε περισσότερα

Περί της Ταξινόμησης των Ειδών

Περί της Ταξινόμησης των Ειδών Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής 541 24 Θεσσαλονίκη Καθηγητής Γεώργιος Θεοδώρου Tel.: +30 2310998051, Ιστοσελίδα: http://users.auth.gr/theodoru Περί της Ταξινόμησης

Διαβάστε περισσότερα

Εννοιολογική χαρτογράφηση: Διδακτική αξιοποίηση- Αποτελέσματα για το μαθητή

Εννοιολογική χαρτογράφηση: Διδακτική αξιοποίηση- Αποτελέσματα για το μαθητή Το λογισμικό της εννοιολογικής χαρτογράυησης Inspiration Η τεχνική της εννοιολογικής χαρτογράφησης αναπτύχθηκε από τον καθηγητή Joseph D. Novak, στο πανεπιστήμιο του Cornell. Βασίστηκε στις θεωρίες του

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ

ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ ΥΛΗ ΚΑΙ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ 2014-15 ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΔΙΔΑΚΤΕΑ ΕΞΕΤΑΣΤΕΑ ΥΛΗ Από το βιβλίο «Ευκλείδεια Γεωμετρία Α και Β Ενιαίου Λυκείου» των Αργυρόπουλου Η., Βλάμου

Διαβάστε περισσότερα

Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Πανεπιστημίου Πατρών. Αθανασία Μπαλωμένου ΠΕ03 Βασιλική Ρήγα ΠΕ03 Λαμπρινή Βουτσινά ΠΕ04.01

Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Πανεπιστημίου Πατρών. Αθανασία Μπαλωμένου ΠΕ03 Βασιλική Ρήγα ΠΕ03 Λαμπρινή Βουτσινά ΠΕ04.01 Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Πανεπιστημίου Πατρών Αθανασία Μπαλωμένου ΠΕ03 Βασιλική Ρήγα ΠΕ03 Λαμπρινή Βουτσινά ΠΕ04.01 Τα ερωτήματα που προκύπτουν από την εισαγωγή της Φυσικής στην Α γυμνασίου είναι :

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρητικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις στη μελέτη της περιοδικότητας: Μια συστημική προσέγγιση. Δέσποινα Πόταρη, Τμήμα Μαθηματικών, ΕΚΠΑ

Θεωρητικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις στη μελέτη της περιοδικότητας: Μια συστημική προσέγγιση. Δέσποινα Πόταρη, Τμήμα Μαθηματικών, ΕΚΠΑ Θεωρητικές και μεθοδολογικές προσεγγίσεις στη μελέτη της περιοδικότητας: Μια συστημική προσέγγιση Δέσποινα Πόταρη, Τμήμα Μαθηματικών, ΕΚΠΑ Δομή της παρουσίασης Δυσκολίες μαθητών γύρω από την έννοια της

Διαβάστε περισσότερα

Βοηθήστε τη ΕΗ. Ένα µικρό νησί απέχει 4 χιλιόµετρα από την ακτή και πρόκειται να συνδεθεί µε τον υποσταθµό της ΕΗ που βλέπετε στην παρακάτω εικόνα.

Βοηθήστε τη ΕΗ. Ένα µικρό νησί απέχει 4 χιλιόµετρα από την ακτή και πρόκειται να συνδεθεί µε τον υποσταθµό της ΕΗ που βλέπετε στην παρακάτω εικόνα. Γιώργος Μαντζώλας ΠΕ03 Βοηθήστε τη ΕΗ Η προβληµατική της Εκπαιδευτικής ραστηριότητας Η επίλυση προβλήµατος δεν είναι η άµεση απόκριση σε ένα ερέθισµα, αλλά ένας πολύπλοκος µηχανισµός στον οποίο εµπλέκονται

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Σπουδών Εκπαίδευσης Παιδιών-Προφύγων Τάξεις Ε+ΣΤ Δημοτικού

Πρόγραμμα Σπουδών Εκπαίδευσης Παιδιών-Προφύγων Τάξεις Ε+ΣΤ Δημοτικού Πρόγραμμα Σπουδών Εκπαίδευσης Παιδιών-Προφύγων 2016-2017 Τάξεις Ε+ΣΤ Δημοτικού Περιεχόμενα Στόχοι Πηγή Υλικού 3.1 Αριθμοί Οι μαθητές πρέπει: Σχολικά βιβλία Ε και ΣΤ Φυσικοί, Δεκαδικοί, μετρήσεις Να μπορούν

Διαβάστε περισσότερα

Σχεδιάζοντας τη διδασκαλία των Μαθηματικών: Βασικές αρχές

Σχεδιάζοντας τη διδασκαλία των Μαθηματικών: Βασικές αρχές Σχεδιάζοντας τη διδασκαλία των Μαθηματικών: Βασικές αρχές Φοιτητής: Σκαρπέντζος Γεώργιος Καθηγήτρια: Κολέζα Ευγενία ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Βασικές θεωρίες σχεδιασμού της διδασκαλίας Δραστηριότητες και κατανόηση εννοιών

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ:

ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ: ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΏΝ: σύγχρονες αναγνώσεις Καβάλα 14/11/2015 ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΤΖΕΚΑΚΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 2 Γιατί αλλαγές; 1 3 Για ουσιαστική μαθηματική ανάπτυξη, Σύγχρονο πρόγραμμα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΛΥΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ. Εισαγωγή

ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΛΥΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ. Εισαγωγή ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΙΑΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟΛΥΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΟΝ ΑΞΟΝΑ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ Αθανάσιος Γαγάτσης Τµήµα Επιστηµών της Αγωγής Πανεπιστήµιο Κύπρου Χρήστος Παντσίδης Παναγιώτης Σπύρου Πανεπιστήµιο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΠΡΟΣΘΕΣΗ ΚΑΙ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 100 ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΠΡΟΣΘΕΣΗ ΚΑΙ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 100 ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΠΡΟΣΘΕΣΗ ΚΑΙ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 100 ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΑΡΙΘΜΟΙ Διερεύνηση αριθμών Αρ2.9 Αναγνωρίζουν και ονομάζουν τους όρους: άθροισμα, διαφορά, γινόμενο, πηλίκο, αφαιρέτης, αφαιρετέος, προσθετέος, διαιρέτης,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 6 ΜΟΤΙΒΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ 2, 5 ΚΑΙ 10. Αρ2.7 Ανακαλύπτουν, διατυπώνουν και εφαρμόζουν τα κριτήρια διαιρετότητας του 2, 5 και του 10.

ΕΝΟΤΗΤΑ 6 ΜΟΤΙΒΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ 2, 5 ΚΑΙ 10. Αρ2.7 Ανακαλύπτουν, διατυπώνουν και εφαρμόζουν τα κριτήρια διαιρετότητας του 2, 5 και του 10. ΜΟΤΙΒΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ 2, 5 ΚΑΙ 10 ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΑΡΙΘΜΟΙ Διερεύνηση αριθμών Αρ1.7 Αναπαριστούν εναδικά κλάσματα ( 1, 1, 1, 1, 1 ) ενός συνόλου ή μιας επιφάνειας, 2 3 4 6 8 χρησιμοποιώντας αντικείμενα,

Διαβάστε περισσότερα

1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία

1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία 1. Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία Ο διδακτικός σχεδιασμός (instructional design) εμφανίσθηκε στην εκπαιδευτική διαδικασία και στην κατάρτιση την περίοδο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 4 ΜΟΤΙΒΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΜΕ ΧΑΛΑΣΜΑ ΔΕΚΑΔΑΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 4 ΜΟΤΙΒΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΜΕ ΧΑΛΑΣΜΑ ΔΕΚΑΔΑΣ ΜΟΤΙΒΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΜΕ ΧΑΛΑΣΜΑ ΔΕΚΑΔΑΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΑΡΙΘΜΟΙ Υπολογισμοί και εκτίμηση Αρ2.11 Αναπαριστούν καταστάσεις πρόσθεσης, αφαίρεσης, πολλαπλασιασμού, τέλειας και ατελούς διαίρεσης,

Διαβάστε περισσότερα

Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή

Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μαθησιακές δραστηριότητες με υπολογιστή Εννοιολογική χαρτογράφηση Διδάσκων: Καθηγητής Αναστάσιος Α. Μικρόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

5.1 Δραστηριότητα: Εισαγωγή στο ορισμένο ολοκλήρωμα

5.1 Δραστηριότητα: Εισαγωγή στο ορισμένο ολοκλήρωμα 5.1 Δραστηριότητα: Εισαγωγή στο ορισμένο ολοκλήρωμα Θέμα της δραστηριότητας Η δραστηριότητα εισάγει τους μαθητές στο ολοκλήρωμα Riemann μέσω του υπολογισμού του εμβαδού ενός παραβολικού χωρίου. Στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση ποιοτικών δεδομένων

Ανάλυση ποιοτικών δεδομένων Ανάλυση ποιοτικών δεδομένων Σύνοψη κεφαλαίου Σύνδεση θεωρίας και ανάλυσης Επεξεργασία ποιοτικών δεδομένων Δεοντολογία και ανάλυση ποιοτικών δεδομένων Αξιολογώντας την ποιότητα των ποιοτικών ερευνών Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙ ΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ ΧΑΡΤΗΣ ΧΡΗΣΗ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ. β. φιλιππακοπουλου 1

ΕΙ ΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ ΧΑΡΤΗΣ ΧΡΗΣΗ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ. β. φιλιππακοπουλου 1 ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΧΑΡΤΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΧΡΗΣΗ β. φιλιππακοπουλου 1 Αναλυτικό Πρόγραµµα 1. Εισαγωγή: Μια επιστηµονική προσέγγιση στη χαρτογραφική απεικόνιση και το χαρτογραφικό σχέδιο

Διαβάστε περισσότερα

Τρόποι αναπαράστασης των επιστημονικών ιδεών στο διαδίκτυο και η επίδρασή τους στην τυπική εκπαίδευση

Τρόποι αναπαράστασης των επιστημονικών ιδεών στο διαδίκτυο και η επίδρασή τους στην τυπική εκπαίδευση Τρόποι αναπαράστασης των επιστημονικών ιδεών στο διαδίκτυο και η επίδρασή τους στην τυπική εκπαίδευση Κ. Χαλκιά Εθνικόν και Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιον Αθηνών 2 Το διαδίκτυο: αποτελεί ένα νέο διδακτικό

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση των δραστηριοτήτων κατά γνωστική απαίτηση

Ανάλυση των δραστηριοτήτων κατά γνωστική απαίτηση Ανάλυση των δραστηριοτήτων κατά γνωστική απαίτηση Πέρα όµως από την Γνωσιακή/Εννοιολογική ανάλυση της δοµής και του περιεχοµένου των σχολικών εγχειριδίων των Μαθηµατικών του Δηµοτικού ως προς τις έννοιες

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑΞΗ: Γ. Προτείνεται να αξιοποιηθούν διδακτικά τα παρακάτω «ψηφιακά δομήματα» από τα εμπλουτισμένα σχ. εγχειρίδια. Προτείνεται να μην

ΤΑΞΗ: Γ. Προτείνεται να αξιοποιηθούν διδακτικά τα παρακάτω «ψηφιακά δομήματα» από τα εμπλουτισμένα σχ. εγχειρίδια. Προτείνεται να μην ΤΑΞΗ: Γ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ: Βιβλίο μαθητή, Μαθηματικά Γ Δημοτικού, 2015, ένα τεύχος Τετράδιο εργασιών, Μαθηματικά Γ Δημοτικού, 2015, α τεύχος Τετράδιο εργασιών, Μαθηματικά Γ Δημοτικού, 2015, β τεύχος Τετράδιο

Διαβάστε περισσότερα

THE ROLE OF IMPLICIT MODELS IN SOLVING VERBAL PROBLEMS IN MULTIPLICATION AND DIVISION

THE ROLE OF IMPLICIT MODELS IN SOLVING VERBAL PROBLEMS IN MULTIPLICATION AND DIVISION THE ROLE OF IMPLICIT MODELS IN SOLVING VERBAL PROBLEMS IN MULTIPLICATION AND DIVISION E F R A I M F I S C H B E I N, T E L - A V I V U N I V E R S I T Y M A R I A D E R I, U N I V E R S I T Y O F P I S

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων

Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Παιδαγωγικές δραστηριότητες μοντελοποίησης με χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων Βασίλης Κόμης, Επίκουρος Καθηγητής Ερευνητική Ομάδα «ΤΠΕ στην Εκπαίδευση» Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης και της

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική οργάνωση και διαχείριση του μαθηματικού περιεχομένου και της διαπραγμάτευσης των δραστηριοτήτων στην τάξη

Διδακτική οργάνωση και διαχείριση του μαθηματικού περιεχομένου και της διαπραγμάτευσης των δραστηριοτήτων στην τάξη Διδακτική οργάνωση και διαχείριση του μαθηματικού περιεχομένου και της διαπραγμάτευσης των δραστηριοτήτων στην τάξη Φαινόμενα Εμπειρίες φαινομένων Οργάνωση φαινομένων Νοούμενα (πρώτες μαθηματικές έννοιες

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΘΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΤΗΤΑ & ΑΝΑΠΤΥΣΣΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Διαστάσεις της διαφορετικότητας Τα παιδιά προέρχονται

Διαβάστε περισσότερα

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου

Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Βασίλειος Κωτούλας vaskotoulas@sch.gr h=p://dipe.kar.sch.gr/grss Αρχαιολογικό Μουσείο Καρδίτσας Μάθηση & Εξερεύνηση στο περιβάλλον του Μουσείου Η Δομή της εισήγησης 1 2 3 Δυο λόγια για Στόχοι των Ερευνητική

Διαβάστε περισσότερα

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι

Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία Έννοιες Φυσικών Επιστημών Ι Ενότητα 4: Θεωρίες διδασκαλίας μάθησης στη διδακτική των ΦΕ. Σπύρος Κόλλας (Βασισμένο στις σημειώσεις του Βασίλη Τσελφέ)

Διαβάστε περισσότερα

Στυλιανός Βγαγκές - Βάλια Καλογρίδη. «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προσβάσιμου Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού» -Οριζόντια Πράξη με MIS

Στυλιανός Βγαγκές - Βάλια Καλογρίδη. «Καθολικός Σχεδιασμός και Ανάπτυξη Προσβάσιμου Ψηφιακού Εκπαιδευτικού Υλικού» -Οριζόντια Πράξη με MIS Εκπαιδευτικό υλικό βιωματικών δραστηριοτήτων και Θεατρικού Παιχνιδιού για την ευαισθητοποίηση μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων καθώς και για την καλλιέργεια ενταξιακής κουλτούρας στα σχολικά πλαίσια Στυλιανός

Διαβάστε περισσότερα

Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Α Τάξης Δημοτικού. Νοέμβρης 2012 1/11/2012. Φιλοσοφία διδασκαλίας. What you learn reflects how you learned it.

Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Α Τάξης Δημοτικού. Νοέμβρης 2012 1/11/2012. Φιλοσοφία διδασκαλίας. What you learn reflects how you learned it. Επιμόρφωση Εκπαιδευτικών Α Τάξης Δημοτικού Νοέμβρης 2012 Χρύσω Αθανασίου (Σύμβουλος Μαθηματικών ) Ελένη Δεληγιάννη (Συγγραφική Ομάδα) Άντρη Μάρκου (Σύμβουλος Μαθηματικών) Ελένη Μιχαηλίδου (Σύμβουλος Μαθηματικών)

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΩΡΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Μια παράσταση που περιέχει πράξεις με μεταβλητές (γράμματα) και αριθμούς καλείται αλγεβρική, όπως για παράδειγμα η : 2x+3y-8

ΘΕΩΡΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Μια παράσταση που περιέχει πράξεις με μεταβλητές (γράμματα) και αριθμούς καλείται αλγεβρική, όπως για παράδειγμα η : 2x+3y-8 ΘΕΩΡΙΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Άλγεβρα 1 ο Κεφάλαιο 1. Τι ονομάζουμε αριθμητική και τι αλγεβρική παράσταση; Να δώσετε από ένα παράδειγμα. Μια παράσταση που περιέχει πράξεις με αριθμούς, καλείται αριθμητική παράσταση,

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό Σενάριο: Αναλογίες. Βασίλης Παπαγεωργίου

Εκπαιδευτικό Σενάριο: Αναλογίες. Βασίλης Παπαγεωργίου Εκπαιδευτικό Σενάριο: Αναλογίες Ιανουάριος 2011 1. Τίτλος Αναλογίες 2. Ταυτότητα Συγγραφέας: Γνωστική περιοχή των μαθηματικών: Άλγεβρα, Γεωμετρία Θέμα: Αναλογίες Συντεταγμένες στο επίπεδο 3. Σκεπτικό 2

Διαβάστε περισσότερα

Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd Email : stvrentzou@gmail.com

Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd Email : stvrentzou@gmail.com Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd Email : stvrentzou@gmail.com 1 1.Σύνολα Σύνολο είναι μια ολότητα από σαφώς καθορισμένα και διακεκριμένα αντικείμενα. Τα φωνήεντα

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015

Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015 Εκπαίδευση Ενηλίκων: Εμπειρίες και Δράσεις ΑΘΗΝΑ, Δευτέρα 12 Οκτωβρίου 2015 Μάθηση και γνώση: μια συνεχής και καθοριστική αλληλοεπίδραση Αντώνης Λιοναράκης Στην παρουσίαση που θα ακολουθήσει θα μιλήσουμε

Διαβάστε περισσότερα

Εκπαιδευτικό λογισμικό: Αβάκιο Χελωνόκοσμος Δραστηριότητα 1: «Διερευνώντας τα παραλληλόγραμμα»

Εκπαιδευτικό λογισμικό: Αβάκιο Χελωνόκοσμος Δραστηριότητα 1: «Διερευνώντας τα παραλληλόγραμμα» Εκπαιδευτικό λογισμικό: Αβάκιο Χελωνόκοσμος Δραστηριότητα 1: «Διερευνώντας τα παραλληλόγραμμα» Φύλλο δασκάλου 1.1 Ένταξη δραστηριότητας στο πρόγραμμα σπουδών Τάξη: Ε και ΣΤ Δημοτικού. Γνωστικά αντικείμενα:

Διαβάστε περισσότερα

Οπτική αντίληψη. Μετά?..

Οπτική αντίληψη. Μετά?.. Οπτική αντίληψη Πρωτογενής ερεθισµός (φυσικό φαινόµενο) Μεταφορά µηνύµατος στον εγκέφαλο (ψυχολογική αντίδραση) Μετατροπή ερεθίσµατος σε έννοια Μετά?.. ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΟΡΑΣΗ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΝΑΛΟΓΙΣΤΟΥΜΕ

Διαβάστε περισσότερα

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή

Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος 1 Εισαγωγή Τα σχέδια μαθήματος αποτελούν ένα είδος προσωπικών σημειώσεων που κρατά ο εκπαιδευτικός προκειμένου να πραγματοποιήσει αποτελεσματικές διδασκαλίες. Περιέχουν πληροφορίες

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών. σύμβολα αριθμών. επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου. Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών. σύμβολα αριθμών. επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου. Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών σύμβολα αριθμών επ. Κωνσταντίνος Π. Χρήστου 1 αναπαραστάσεις των αριθμών Εμπράγματες Υλικά αντικείμενα ($$$) Εικονικές (***) Λεκτικές (τρία) Συμβολικές, (3, τρία) Διαφορετικές

Διαβάστε περισσότερα

«Ψηφιακά δομήματα στα μαθηματικά ως εργαλεία μάθησης για το δάσκαλο και το μαθητή»

«Ψηφιακά δομήματα στα μαθηματικά ως εργαλεία μάθησης για το δάσκαλο και το μαθητή» Ψηφιακό σχολείο: Το γνωστικό πεδίο των Μαθηματικών «Ψηφιακά δομήματα στα μαθηματικά ως εργαλεία μάθησης για το δάσκαλο και το μαθητή» ΕΛΕΝΗ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΟΥ Πληροφορικός ΠΕ19 (1 ο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο

Διαβάστε περισσότερα

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΡΟΜΠΟΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Γιατί η Ρομποτική στην Εκπαίδευση; A) Τα παιδιά όταν σχεδιάζουν, κατασκευάζουν και προγραμματίζουν ρομπότ έχουν την ευκαιρία να μάθουν παίζοντας και να αναπτύξουν δεξιότητες Η

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ Π ΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ Π ΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ Π ΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ Π ΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕ Π ΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤΙΚΟ Π ΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Κ Υ Κ Λ Ο Υ Π Λ Η Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Η Σ Κ Α Ι Υ Π Η Ρ Ε Σ Ι Ω Ν Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Κ Η

Διαβάστε περισσότερα

Η προβληματική κατάσταση Χρήστος Πανούτσος

Η προβληματική κατάσταση Χρήστος Πανούτσος Η προβληματική κατάσταση Χρήστος Πανούτσος Η Τζούλι και η μαμά της έχουν βγει για να αγοράσουν ένα τζιν για το σχολείο. Παρατηρούν έναν πάγκο με την εξής ταμπέλα πάνω: 40% έκπτωση των τιμών στις ετικέτες

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Παναγάκος Ιωάννης Σχολικός Σύμβουλος Δημοτικής Εκπαίδευσης Βασικοί Στόχοι ενός Προγράμματος Σπουδών Ένα πρόγραμμα σπουδών επιδιώκει να επιτύχει δύο

Διαβάστε περισσότερα

Μαθηματικά: Οι τάσεις στη διδακτική και τα Προγράμματα Σπουδών. Πέτρος Κλιάπης Σχολικός Σύμβουλος Π.Ε.

Μαθηματικά: Οι τάσεις στη διδακτική και τα Προγράμματα Σπουδών. Πέτρος Κλιάπης Σχολικός Σύμβουλος Π.Ε. Μαθηματικά: Οι τάσεις στη διδακτική και τα Προγράμματα Σπουδών Πέτρος Κλιάπης Σχολικός Σύμβουλος Π.Ε. Στάσεις απέναντι στα Μαθηματικά Τι σημαίνουν τα μαθηματικά για εσάς; Τι σημαίνει «κάνω μαθηματικά»;

Διαβάστε περισσότερα

Ζάντζος Ιωάννης. Περιληπτικά το σενάριο διδασκαλίας (Β Γυμνασίου)

Ζάντζος Ιωάννης. Περιληπτικά το σενάριο διδασκαλίας (Β Γυμνασίου) Ζάντζος Ιωάννης Οι έννοιες του 'μήκους κύκλου' και της 'καμπυλότητας του κύκλου' μέσα από τη διαδικασία προσέγγισης του κύκλου με περιγεγραμμένα κανονικά πολύγωνα. Περιληπτικά το σενάριο διδασκαλίας (Β

Διαβάστε περισσότερα

Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΛ I.

Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΛ I. Γεωμετρία Α ΤΑΞΗ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΛ I. Εισαγωγή Η διδασκαλία της Γεωμετρίας στην Α Λυκείου εστιάζει στο πέρασμα από τον εμπειρικό στο θεωρητικό τρόπο σκέψης, με ιδιαίτερη έμφαση στη μαθηματική απόδειξη. Οι

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑ ΟΧΙΚΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ

ΙΑ ΟΧΙΚΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ Tel.: +30 2310998051, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής 541 24 Θεσσαλονίκη Καθηγητής Γεώργιος Θεοδώρου Ιστοσελίδα: http://users.auth.gr/theodoru ΙΑ ΟΧΙΚΕΣ ΒΕΛΤΙΩΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική της Πληροφορικής ΙΙ

Διδακτική της Πληροφορικής ΙΙ Διδακτική της Πληροφορικής ΙΙ Ομάδα Γ Βότσης Ευστάθιος Γιαζιτσής Παντελής Σπαής Αλέξανδρος Τάτσης Γεώργιος Προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι αρχάριοι προγραμματιστές Εισαγωγή Προβλήματα Δυσκολίες Διδακτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΦΛΩΡΙΝΑ ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΤΠΕ ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΣΕΝΑΡΙΟΥ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 5 ΜΟΤΙΒΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ, ΚΛΑΣΜΑΤΑ ΕΜΒΑΔΟΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΜΕΤΡΟΣ ΟΡΘΟΓΩΝΙΟΥ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ

ΕΝΟΤΗΤΑ 5 ΜΟΤΙΒΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ, ΚΛΑΣΜΑΤΑ ΕΜΒΑΔΟΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΜΕΤΡΟΣ ΟΡΘΟΓΩΝΙΟΥ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΜΟΤΙΒΑ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΥ, ΚΛΑΣΜΑΤΑ ΕΜΒΑΔΟΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΜΕΤΡΟΣ ΟΡΘΟΓΩΝΙΟΥ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΑΡΙΘΜΟΙ Διερεύνηση αριθμών Αρ2.5 Αναπαριστούν, συγκρίνουν και σειροθετούν ομώνυμα κλάσματα και δεκαδικούς αριθμούς,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΔΑΣΚΩΝ/ ΟΥΣΑ: ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ:. Σας παρακαλούμε, απαντώντας στα δύο ερωτηματολόγια που ακολουθούν,

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική Μαθηματικών Ι Ενδεικτικές οδηγίες για τη δραστηριότητα

Διδακτική Μαθηματικών Ι Ενδεικτικές οδηγίες για τη δραστηριότητα Διδακτική Μαθηματικών Ι Ενδεικτικές οδηγίες για τη δραστηριότητα Γιώργος Ψυχάρης Σχολή Θετικών επιστημών Τμήμα Μαθηματικό Διδακτική Μαθηματικών Ι: Ενδεικτικές οδηγίες για τη δραστηριότητα (εργασία) (To

Διαβάστε περισσότερα

τα βιβλία των επιτυχιών

τα βιβλία των επιτυχιών Τα βιβλία των Εκδόσεων Πουκαμισάς συμπυκνώνουν την πολύχρονη διδακτική εμπειρία των συγγραφέων μας και αποτελούν το βασικό εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιούν οι μαθητές των φροντιστηρίων μας. Μέσα από

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΓΡΑΜΜΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ LOGO

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΓΡΑΜΜΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ LOGO 1 ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΓΡΑΜΜΩΝ ΜΕ ΧΡΗΣΗ LOGO ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΑΘΗΤΗ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 1. Τοποθέτησε μια χελώνα στην επιφάνεια εργασίας. 2. Με ποια εντολή γράφει η χελώνα μας;.. 3. Γράψε την εντολή για να πάει

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 2. Ζωγραφίζοντας με το ΒΥΟΒ

Ενότητα 2. Ζωγραφίζοντας με το ΒΥΟΒ Ενότητα 2 : Ζωγραφίζοντας με το ΒΥΟΒ -1- Ενότητα 2. Ζωγραφίζοντας με το ΒΥΟΒ Κεφάλαιο 1: Κίνηση και γεωμετρικά σχήματα α. Θέση και προσανατολισμός της μορφής Η θέση της κάθε μορφής στο σκηνικό προσδιορίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Προτιμήσεις εκπαιδευτικών στην επίλυση προβλημάτων με συμμετρία. Στόχος έρευνας

Προτιμήσεις εκπαιδευτικών στην επίλυση προβλημάτων με συμμετρία. Στόχος έρευνας Προτιμήσεις εκπαιδευτικών στην επίλυση προβλημάτων με συμμετρία Πουλιτσίδου Νιόβη- Χριστίνα Τζιρτζιγάνης Βασίλειος Φωκάς Δημήτριος Στόχος έρευνας Να διερευνηθούν οι παράγοντες, που επηρεάζουν την επιλογή

Διαβάστε περισσότερα

Η προέλευση του Sketchpad 1

Η προέλευση του Sketchpad 1 Η προέλευση του Sketchpad 1 Το The Geometer s Sketchpad αναπτύχθηκε ως μέρος του Προγράμματος Οπτικής Γεωμετρίας, ενός προγράμματος χρηματοδοτούμενου από το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών (ΝSF) υπό τη διεύθυνση

Διαβάστε περισσότερα

άλγεβρα και αλγεβρική σκέψη στην πρώτη σχολική περίοδο (Νηπιαγωγείο Δημοτικό) μαρία καλδρυμίδου

άλγεβρα και αλγεβρική σκέψη στην πρώτη σχολική περίοδο (Νηπιαγωγείο Δημοτικό) μαρία καλδρυμίδου άλγεβρα και αλγεβρική σκέψη στην πρώτη σχολική περίοδο (Νηπιαγωγείο Δημοτικό) μαρία καλδρυμίδου κάποια ερωτήματα τι είναι η άλγεβρα; τι περιλαμβάνει η άλγεβρα; ποια η σχέση της με την αριθμητική; γιατί

Διαβάστε περισσότερα

των σχολικών μαθηματικών

των σχολικών μαθηματικών Μια σύγχρονη διδακτική θεώρηση των σχολικών μαθηματικών «Οι περισσότερες σημαντικές έννοιες και διαδικασίες των μαθηματικών διδάσκονται καλύτερα μέσω της επίλυσης προβλημάτων (ΕΠ)» Παραδοσιακή προσέγγιση:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ»

ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ» ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ «Η ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΜΑΘΗΤΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΑ ΝΕΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΠΟΥΔΩΝ» ΕΙΣΗΓΗΣΗ: «Πρακτικές αξιολόγησης κατά τη διδασκαλία των Μαθηματικών» Γιάννης Χριστάκης Σχολικός Σύμβουλος 3ης Περιφέρειας

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική: Ασκήσεις. Β Γυμνασίου. Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd

Φυσική: Ασκήσεις. Β Γυμνασίου. Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd 0 Β Γυμνασίου Φυσική: Ασκήσεις Βρέντζου Τίνα Φυσικός Μεταπτυχιακός τίτλος: «Σπουδές στην εκπαίδευση» ΜEd 0 1 Ασκήσεις στο 1 ο Κεφάλαιο Ασκήσεις με κενά 1. Να συμπληρώσεις τα κενά στις παρακάτω προτάσεις:

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΕΡΑΙΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ- ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΥΤΩΝ 1.2 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΩΝ ΑΡΝΗΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

ΑΚΕΡΑΙΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ- ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΥΤΩΝ 1.2 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΩΝ ΑΡΝΗΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ ΑΚΕΡΑΙΟΙ ΑΡΙΘΜΟΙ- ΠΡΑΞΕΙΣ ΑΥΤΩΝ 1.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ασχολήθηκα 30 χρόνια με τη διδασκαλία των Μαθηματικών του Γυμνασίου, τόσο στην Μέση Εκπαίδευση όσο και σε Φροντιστήρια. Η μέθοδος που χρησιμοποιούσα για τη

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρητικές αρχές σχεδιασµού µιας ενότητας στα Μαθηµατικά. Ε. Κολέζα

Θεωρητικές αρχές σχεδιασµού µιας ενότητας στα Μαθηµατικά. Ε. Κολέζα Θεωρητικές αρχές σχεδιασµού µιας ενότητας στα Μαθηµατικά Ε. Κολέζα Α. Θεωρητικές αρχές σχεδιασµού µιας µαθηµατικής ενότητας: Βήµατα για τη συγγραφή του σχεδίου Β. Θεωρητικό υπόβαθρο της διδακτικής πρότασης

Διαβάστε περισσότερα

Γεωµετρικές έννοιες και µετρήσεις µεγεθών. (ή, διαφορετικά, αντίληψη του χώρου)

Γεωµετρικές έννοιες και µετρήσεις µεγεθών. (ή, διαφορετικά, αντίληψη του χώρου) Γεωµετρικές έννοιες και µετρήσεις µεγεθών (ή, διαφορετικά, αντίληψη του χώρου) αντιλήψεις παιδιών (κι όχι µόνο) τι είναι γεωµετρία; Όταν αντιμετωπίζω προβλήματα γεωμετρίας νιώθω σαν να κάνω ένα είδος μεταγνωστικής

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Σχεδιασμός... αντιμετωπίζει ενιαία το πλαίσιο σπουδών (Προδημοτική, Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο), είναι συνέχεια υπό διαμόρφωση και αλλαγή, για να αντιμετωπίζει την εξέλιξη,

Διαβάστε περισσότερα

Σενάριο 5. Μετασχηµατισµοί στο επίπεδο. Γνωστική περιοχή: Γεωµετρία Α' Λυκείου. Συµµετρία ως προς άξονα. Σύστηµα συντεταγµένων.

Σενάριο 5. Μετασχηµατισµοί στο επίπεδο. Γνωστική περιοχή: Γεωµετρία Α' Λυκείου. Συµµετρία ως προς άξονα. Σύστηµα συντεταγµένων. Σενάριο 5. Μετασχηµατισµοί στο επίπεδο Γνωστική περιοχή: Γεωµετρία Α' Λυκείου. Συµµετρία ως προς άξονα. Σύστηµα συντεταγµένων. Απόλυτη τιµή πραγµατικών αριθµών. Συµµεταβολή σηµείων. Θέµα: Στο περιβάλλον

Διαβάστε περισσότερα

Δημήτρης Ρώσσης, Φάνη Στυλιανίδου Ελληνογερμανική Αγωγή. http://www.creative-little-scientists.eu

Δημήτρης Ρώσσης, Φάνη Στυλιανίδου Ελληνογερμανική Αγωγή. http://www.creative-little-scientists.eu Τι έχουμε μάθει για την προώθηση της Δημιουργικότητας μέσα από τις Φυσικές Επιστήμες και τα Μαθηματικά στην Ελληνική Προσχολική και Πρώτη Σχολική Ηλικία; Ευρήματα για την εκπαίδευση στην Ελλάδα από το

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική Απειροστικού Λογισμού

Διδακτική Απειροστικού Λογισμού Διδακτική Απειροστικού Λογισμού Ενότητα 2: Προβλήματα σχετικά με τη διδασκαλία του Απειροστικού Λογισμού Ζαχαριάδης Θεοδόσιος Τμήμα Μαθηματικών 2. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΑΠΕΙΡΟΣΤΙΚΟΥ ΛΟΓΙΣΜΟΥ Ο Απειροστικός

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτικές Τεχνικές (Στρατηγικές)

Διδακτικές Τεχνικές (Στρατηγικές) Διδακτικές Τεχνικές (Στρατηγικές) Ενδεικτικές τεχνικές διδασκαλίας: 1. Εισήγηση ή διάλεξη ή Μονολογική Παρουσίαση 2. Συζήτηση ή διάλογος 3. Ερωταποκρίσεις 4. Χιονοστιβάδα 5. Καταιγισμός Ιδεών 6. Επίδειξη

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ-ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΧΟΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΜΑΘΗΜΑ: ΔΙΔΑΣΚΩΝ/ ΟΥΣΑ: ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ:. Σας παρακαλούμε, απαντώντας στα δύο ερωτηματολόγια που ακολουθούν,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΣΤΑ ΜΕΓΕΘΗ Ή ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ; ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ y=ax+b ΜΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ

ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΣΤΑ ΜΕΓΕΘΗ Ή ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ; ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ y=ax+b ΜΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ 176 1 ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΤΗ ΣΥΡΟ ΤΠΕ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΣΤΑ ΜΕΓΕΘΗ Ή ΤΟ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟ; ΜΙΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΗΣ y=ax+b ΜΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ Σωτηρόπουλος Παναγιώτης 1 -

Διαβάστε περισσότερα