ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΘΕΩΡΙΑ

Transcript

1 ΡΕΘΥΜΝΟ 1/2/2014 ΓΚΑΛΕΡΙ 88 Πολυχώρος Τέχνης & Δημιουργίας Τσαγρή 10 τηλ gallery88.gr ΚΥΚΛΟΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΩΝ: Απόκριες 2014 ΘΕΜΑ: Εισαγωγή στην κατασκευή αρμάτων ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ: Φραντζεσκάκης Βασίλειος Το παρόν σύγγραμμα αποτελεί καρπό εμπειρικής τοποθέτησης του συντονιστή, στην τέχνη της κατασκευής αρμάτων και κατασκευών μεγάλου μεγέθους. Διανέμεται δωρεάν στον αρχάριο σαν ενημερωτικό και εισαγωγικό ένθετο. Η τέχνη της κατασκευής αρμάτων δεν είναι κάτι που μαθαίνεται διαβάζοντας ένα βιβλίο ή βλέποντας κάποιο βίντεο. Είναι κάτι που το μαθαίνει κάποιος στην πράξη κατασκευάζοντας ένα άρμα ή γενικότερα μια κατασκευή μεγάλου μεγέθους. Σκοπός αυτού του εντύπου είναι ο αρχάριος να πάρει μια γενική εικόνα κατασκευαστικών μεθόδων. Στόχος του κύκλου της πρακτικής εξάσκησης του σεμιναρίου είναι να μυηθεί ο αρχάριος στης βασικές τεχνικές, έτσι ώστε αν εξελίξει αυτές (με προσωπική εξάσκηση) να μπορεί μελλοντικά να φτιάξει ένα άρμα. Η εκμάθηση των τεχνικών αυτών έχουν επίσης εφαρμογή σε κατασκευές μεγάλου ή μικρού μεγέθους γενικότερα στον χώρο των εικαστικών κατασκευών. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΘΕΩΡΙΑ (1.1) Γενικά - θεωρία (1.2) Τέχνες & επιστήμες που μπορεί να συνδυάζει (1.3) Βιομηχανία που μπορεί να συνδυάζει (1.4) Συνήθη υλικά κατασκευής (1.5) Επαγγελματίες κατασκευαστές αρμάτων (1.6) Ερασιτέχνες κατασκευαστές αρμάτων (1.7) Ασφάλεια (1.8) Διαστάσεις άρματος (1.9) Κατάθεση εικαστικής πρότασης στον δήμο (1.10) Μελέτη απρόοπτων καιρικών συνθηκών (1.11) Έλεγχος άρματος από τον δήμο πριν από την παρέλαση (1.12) Προετοιμασία χώρου και ασφάλεια (1.13) Παροχή και Μεταφορά υλικών (1.14) Επεξεργασία υλικών (1.15) Οργάνωση εργασίας (για κατασκευή συνόλου) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ (2.1) Μέθοδοι σχεδιασμού άρματος χωρίς χρήση Η/Υ (2.2) Μέθοδοι σχεδιασμού άρματος με χρήση Η/Υ (2.3) Προετοιμασία πλατφόρμας τροχοδρόμησης και ρυμουλκού μεταφοράς της (εφόσον αυτό δεν είναι ενσωματωμένο στην πλατφόρμα)

2 (2.4) Προσθετική και αφαιρετική μέθοδος (2.5) Μέθοδοι κατασκευής αρμάτων (2.6) Πρόπλασμα και μεταφορά διαστάσεων με κλίμακα (2.7) Βοηθητικά προπλάσματα 2 διαστάσεων στην διάσταση του άρματος (2.8) Μεταφορά μετρήσεων από Η/Υ σε μεγάλες επιφάνειες (2.9) Μέθοδοι βαφής και χρώματα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΘΕΩΡΙΑ (1.1) Γενικά θεωρία Η κατασκευή αρμάτων δεν αποτελεί ένα ξεχωριστό τμήμα διδασκαλίας σε κάποιο εικαστικό εργαστήριο επειδή όμως πρόκειται για σύνθεση πολλών τεχνών μαζί, η γνώση αυτή θεωρείται σπάνια και εξειδικευμένη. Η κατασκευή ενός άρματος σπανίως είναι εργασία ενός ατόμου και μόνο αλλά μιας ειδικευμένης ομάδας. Οι παραδοσιακές αρχές γλυπτικής παραμένουν οι ίδιες σχεδόν σε όλες της μεθόδους με τα δύσχρηστα υλικά της πέτρας, μετάλλου, ξύλου κ.α. να διαδέχονται τα ελαφρά βιομηχανικά υλικά όπως το φελιζόλ και το χαρτί τα οποία χρησιμοποιούνται σήμερα έκτος από την κατασκευή αρμάτων και την σκηνογραφία, στην γλυπτική της μοντέρνας τέχνης. (1.2) Τέχνες & επιστήμες που μπορεί να συνδυάζει -Γλυπτική (βασική δομή σκελετός ή εξωτερική μορφή) -Ζωγραφική (εξωτερική επιμέλεια) -Φυσική (ασφάλεια παρέλασης) -Μηχανική (κίνηση στελέχους) -Ηλεκτρονική (πλακέτες ειδικών εφέ φωτισμού, καπνού, ή άλλου) -Ψηφιακός σχεδιασμός (τρισδιάστατα προγράμματα) (1.3) Βιομηχανία που μπορεί να συνδυάζει -Επεξεργασία ξύλου (στήριξη σκελετού, συνδέσεις) -Επεξεργασία μέταλλου (στήριξη σκελετού, συνδέσεις, συγκολλήσεις) -Ηλεκτρικές εγκαταστάσεις (γεννήτριες, πλακέτες, εφέ) -Υδραυλικές εγκαταστάσεις (παροχή νερού) (1.4) Συνήθη υλικά κατασκευής Ξύλο, μέταλλο, χαρτί, χαρτόνι, χαρτοπολτός, γύψος, γυψόγαζα, σύρμα, χρώματα, φελιζόλ, κόλλες και άλλα παρόμοια βιομηχανικά υλικά, μεταλλικές συνδέσεις, συστήματα φωτισμού (laser), συστήματα κίνησης (χειροκίνητης ή με παροχή γεννήτριας), συστήματα ειδικών εφέ (π.χ. καπνοί, φλόγες κ.α.) (1.5) Επαγγελματίες κατασκευαστές αρμάτων Η βασικότερη τέχνη της κατασκευής αρμάτων είναι η γλυπτική. Γι αυτό συνήθως οι επαγγελματίες κατασκευαστές αρμάτων είναι γλύπτες ή σκηνογράφοι. Συναντάμε όμως και ζωγράφους οι οποίοι είχαν παρακολουθήσει εργαστήρια γλυπτικής στις σχολές τους. (1.6) Ερασιτέχνες κατασκευαστές αρμάτων Σπάνια θα συναντήσουμε μεμονωμένα άτομα που κατασκευάζουν άρματα από χόμπι με γενικές γνώσεις κατασκευών. Συνήθως πρόκειται για μια ομάδα στην οποία κάθε άτομο ανάλογα με το επάγγελμα του, αναλαμβάνει και

3 αντίστοιχο πόστο εργασίας στο άρμα. Π.χ. Ο αρχιτέκτονας την σχεδίαση, ο ξυλουργός ή κατασκευαστής την κατασκευή, ο ελαιοχρωματιστής την βαφή, ο τεχνίτης την συγκόλληση, κ.λ.π. Αυτές οι ομάδες λόγο της μακρόχρονης εμπειρίας τους, έχουν φτάσει σε ικανοποιητικό επίπεδο κατασκευής αρμάτων. (1.7) Aσφάλεια Η ασφάλεια είναι η σημαντικότερη προδιαγραφή που πρέπει να τηρεί το άρμα κατά την κατασκευή του, την μεταφορά του στο σημείο παρέλασης και τέλος την ίδια την παρέλαση. Έχουν αναφερθεί περιστατικά που υπόστεγα κατασκευής αρμάτων πήραν φωτιά και τα άρματα καταστράφηκαν ολοσχερώς. Η αλήθεια είναι ότι κατά κανόνα τα υλικά που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή είναι από λίαν έως εξαιρετικά εύφλεκτα. Καλό θα ήταν στον χώρο που δουλεύετε να μην καπνίζετε και να έχετε έναν πυροσβεστήρα μαζί σας. Φροντίστε επίσης να υπάρχει τηλεφωνική επικοινωνία και παροχή νερού στον χώρο εργασίας. Aσφάλεια μεταφοράς άρματος στην παρέλαση: Η διαδρομή του άρματος στο σημείο έναρξης τροχοδρόμησης πρέπει να μελετηθεί προσεκτικά προ της κατασκευής. Κι αυτό γιατί ενδέχεται να υπάρχουν στενά σημεία, πολύ κλειστές στροφές στην διαδρομή του από το υπόστεγο, που μπορεί λόγο φυσικής (μεγάλο ύψος σε σχέση με κλίση στροφής) να πέσει το άρμα. Όμως και άλλοι παράγοντες μπορεί να συντελέσουν σε αυτό: Aνώμαλο οδόστρωμα, χαμηλές γέφυρες, κ.α. Aσφάλεια παρέλασης άρματος: Aν και συνήθως δίνονται κάποιες οδηγίες από τον κάθε δήμο για την ασφάλεια, η αλήθεια είναι ότι πολλές φορές αυτή παραβλέπεται με αποτέλεσμα σοβαρούς τραυματισμούς των καρναβαλιστών αλλά και των θεατών. Οι κύριες οδηγίες δίνονται στην ασφάλεια ρυμούλκησης πλατφόρμας (εφόσον αυτή δεν είναι ενσωματωμένη με το όχημα) και στο όχημα ρυμούλκησης (συνήθως τρακτέρ). Και στις δυο περιπτώσεις (πλατφόρμα, τρακτέρ) οι ρόδες πρέπει να καλύπτονται με μια σταθερή επιφάνεια (συνήθως ξύλινη) αφήνοντας cm από το έδαφος. Κάλυψη των τροχών ή μέρους του οχήματος ή της πλατφόρμας με σκέτο ύφασμα απαγορεύεται. Επίσης απαγορεύεται η επιπλέον ρυμούλκηση καροτσιού ή τρέιλερ. Το δεύτερο σημείο που πρέπει να προσέξει ο κατασκευαστής είναι αν θα φέρει επιβαίνοντες το άρμα επάνω ή όχι. Στην περίπτωση που δεν θα φέρει, πρέπει να προετοιμάσει κατάλληλη περίφραξη γύρω, γύρω και περιφρούρηση του άρματος κατά την διάρκεια της παρέλασης. Ένας άλλος παράγοντας που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ όψιν είναι η περίπτωση μιας ξαφνικής καταιγίδας με ισχυρούς άνεμους, οι οποίοι ενδέχεται να σπάσουν μέρος του άρματος αυξάνοντας την πιθανότητα ατυχήματος. (1.8) Διαστάσεις άρματος Ανάλογα με τους κανονισμούς παρέλασης του κάθε δήμου υπάρχουν όρια διαστάσεων κατά ύψος, μήκος και βάθος. Τα όρια αυτά καθορίζονται ανάλογα με τον δρόμο της παρέλασης (πλάτος δρόμου και περιθώρια ελιγμών οχημάτων) και από τα όρια ύψους των στύλων της ΔΕΗ. Τα όρια των διαστάσεων αυτών δίνονται από τον δήμο που είναι υπεύθυνος για την διοργάνωση του καρναβαλιού. Όμως πέρα από αυτό ο κατασκευαστής πρέπει να λάβει υπόψη του και τις διαστάσεις της πόρτας του υπόστεγου στο

4 οποίο θα δουλέψει. Επίσης η διαδρομή μεταφοράς του άρματος στον δρόμο για την παρέλαση θα πρέπει να μελετηθεί σοβαρά πριν την κατασκευή. (λ.χ. Αν υπάρχει κάποια χαμηλή γέφυρα στον δρόμο). (1.9) Κατάθεση εικαστικής πρότασης στο δήμο Ο δήμος που διοργανώνει το καρναβάλι ζητά από την ομάδα την κατάθεση ενός πρόχειρου σχεδίου σκίτσου με το πώς περίπου θα είναι το άρμα και τις γενικές διαστάσεις του: Ύψος, μήκος, βάθος, έτσι ώστε να το εγκρίνει. Η έγκριση δεν δίνει βάση στο εικαστικό τμήμα όσο στο να μην προσβάλει την δημόσια αιδώ ή κάποια αρχή γενικά και να πληρεί τα όρια διαστάσεων που έχουν δοθεί. (1.10) Μελέτη απρόοπτων καιρικών συνθηκών Ο κατασκευαστής θα πρέπει να λάβει επίσης υπόψη του και τυχόν απρόοπτο παράγοντα του καιρού π.χ. καταρρακτώδη βροχή ή μεγάλα μποφόρ στους άνεμους. Κανείς δεν θα ήθελε να δει το άρμα του κατά την διάρκεια της παρέλασης να λιώσει από την βροχή ή να το πάρει ο αέρας. (1.11) Έλεγχος άρματος από τον δήμο πριν από την παρέλαση Κατά την διάρκεια κατασκευής αλλά και πριν την αναχώρηση του άρματος, ειδικευμένο συνεργείο του δήμου ελέγχει το άρμα κατά πόσο ασφαλές είναι να παρελάσει και εάν έχουν τηρηθεί τα όρια διαστάσεων. Σε περίπτωση που το κρίνει ανασφαλές δύναται να αποκλειστεί από την παρέλαση. (1.12) Προετοιμασία χώρου και ασφάλεια Πριν την κατασκευή του άρματος πρέπει να οριοθετήσετε τον χώρο εργασίας σας ειδικά αν δουλεύετε σε υπόστεγο με πολλές ομάδες μαζί. Το σημείο στησίματος του άρματος πρέπει να είναι σε τέτοια θέση έτσι ώστε να μπορεί αυτό να παρατηρηθεί από μεγάλη απόσταση. Ο χώρος εργασίας πρέπει να είναι καθαρός από σκόνη και άλλα υλικά. Καλό είναι να έχετε έναν πυροσβεστήρα μαζί σας, μπουκάλια με νερό και τηλέφωνο. Αν πρόκειται να μεταφέρετε κάποια πλατφόρμα στον χώρο βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν στο έδαφος πρόκες και βίδες από προηγούμενες εργασίες άλλων αρμάτων. Βεβαιωθείτε για την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος και νερού. Σε περίπτωση που θεωρήσετε ανεπαρκή τον φωτισμό για την εργασία σας πρέπει να προβλεφτεί κάποιος έξτρα προβολέας. (1.13) Παροχή και Μεταφορά υλικών Αναλόγως με τα υλικά που πρόκειται να δουλέψετε κάντε πρώτα μια μικρή έρευνα μήπως και μπορείτε κάποια από αυτά να τα προμηθευτείτε δωρεάν. Συνήθως τέτοια υλικά είναι: Τμήματα φελιζόλ από κούτες συσκευασίας, κούτες προϊόντων καταστημάτων σουπερμάρκετ, ρετάλια ξύλων, εφημερίδες, κόλλες Α4 εντύπων κ.α. Για την προμήθεια αυτών των υλικών μπορείτε να επισκεφτείτε σουπερμάρκετ για κούτες που συνήθως πετάνε, ξυλουργεία για ρετάλια ξύλων που δεν τους χρειάζονται, καταστήματα οικοδομικών υλικών για σκουριασμένα σίδερα ή σύρματα τα οποία μπορείτε να τα προμηθευτείτε σε καλύτερη τιμή. Αν δεν ντρέπεστε η επίσκεψη σε κάποιο σκουπιδότοπο, μπορεί να αποβεί καρποφόρα. Ωστόσο κατά καιρούς κάποια άρματα ανακυκλώνονται διασπούνται δηλαδή και οι αρμόδιοί καλούν ομάδες αν θέλουν να πάρουν τμήματα υλικών από αυτά. Όσο αναφορά την προμήθεια

5 των χρωμάτων απευθυνθείτε σε χρωματοπωλεία για υπολείμματα χρωμάτων που δεν τους χρειάζονται. Ανάλογα όμως το θέμα του άρματος και την τεχνική κατασκευής του σε ορισμένες περιπτώσεις το μεγαλύτερο μέρος των υλικών θα πρέπει να αγοραστεί. (λ.χ. Στην περίπτωση συμπαγους ενιαίου τμήματος φελιζολ). Για την μεταφορά των υλικών ανάλογα με τον όγκο κάποια θα πρέπει να μεταφερθούν με αγροτικό ενώ επιμέρους υλικά με επιβατικό. Όταν μεταφέρετε με το επιβατικό σας εύφλεκτα υλικά θα πρέπει να είσαστε προσεκτικοί τόσο κατά την οδήγηση όσο και κατά την παρατεταμένη έκθεση του οχήματος σας στον ήλιο. (1.14) Επεξεργασία υλικών Ανάλογα με τα υλικά τα οποία θα δουλέψετε πρέπει να λάβετε υπόψη σας την προσωπική σας ασφάλεια αλλά και την ασφάλεια των υπολοίπων. Ξυλουργικά μηχανήματα και μηχανήματα συγκολλήσεων σιδήρου πρέπει να δουλεύονται από ειδικευμένο συνεργείο. Εάν δουλεύετε μηχάνημα ηλεκτροσυγκόλλησης (για σίδερο) έχετε υπόψη σας ότι πρέπει να το μονώσετε γιατί σε περίπτωση καταιγίδας μπορεί να τραβήξει κεραυνό. Οδηγίες για τον τρόπο μόνωσης δίνει ο κατασκευαστής του συγκεκριμένου μηχ/τος. Για τα μηχανήματα συγκόλλησης επίσης πρέπει να φοράτε ειδικά γυαλιά (για ηλεκτροσυγκόλληση και για οξυγονοκόλληση) αλλιώς η παρατεταμένη έκθεση στην φλόγα θα σας προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά στα μάτια. Όταν δουλεύετε επίσης αυτά τα μηχανήματα να ενημερώνετε πριν από την χρήση τους τα υπόλοιπα μέλη της ομάδας έτσι ώστε να μην κοιτάζουν την φλόγα. Η φλόγα της οξυγονοκόλλησης και της ηλεκτροσυγκόλλησης είναι εξίσου βλαβερή και από μεγάλη απόσταση. Έχετε πάντα υπόψη σας ότι αυτά τα μηχανήματα πρέπει υποχρεωτικά να δουλεύονται σε εξωτερικό χώρο. Οι αναθυμιάσεις είναι ιδιαίτερα επιβλαβείς για την υγεία. Και σε άλλα όμως μηχανήματα πρέπει να παίρνετε αντίστοιχες προφυλάξεις, όπως στον τροχό κοπής (για σίδερο ή ξύλο). (Αντίστοιχα μέτρα ασφαλείας: Γυαλιά προστασίας και μάσκα φίλτρου). Όσον αναφορά τα χρώματα, εάν σκοπεύετε να χρησιμοποιήσετε σπρέι βαφής σε κλειστό χώρο, να φοράτε πάντα όχι μόνο αναπνευστική μάσκα άλλα και προστατευτικά γυαλιά. Επίσης να είστε προσεκτικοί κατά την χρησιμοποίηση των μηχανημάτων σας σε σχέση με πηγές ανάφλεξης. Πριν χρησιμοποιήσετε εύφλεκτα υλικά να ενημερώνετε την ομάδα έτσι ώστε να είναι προσεκτικοί σε τυχόν ανάματα τσιγάρων. Έχετε πάντα υπόψη σας ότι αν δουλεύετε αφρό πολυουρεθάνης ή φελιζολ, λόγο υψηλής ανάφλεξης των συγκεκριμένων υλικών, αν τυχόν πιάσουν φωτιά δεν θα προλάβετε να σώσετε τίποτα. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα η φωτιά θα έχει τυλίξει όλο το άρμα. Επίσης να είστε προσεκτικοί και κατά την χρησιμοποίηση πολλών αφρών πολυουρεθάνης διαδοχικά σε κλειστό χώρο. Οι αναθυμιάσεις πέρα του ότι είναι βλαβερές για την υγεία είναι εξαιρετικά εύφλεκτες. (1.15) Οργάνωση εργασίας (για κατασκευή συνόλου) Η επιτυχία κατασκευής ενός άρματος δεν έχει να κάνει μόνο με τις ικανότητες του συνεργείου κατασκευής αλλά και με το σύστημα οργάνωσης του. Πριν η ομάδα αποφασίσει να φτιάξει άρμα πρέπει να μπορεί να οργανώσει υπεύθυνα τα παρακάτω ζητήματα:

6 -Επιλέγουμε θέμα που να μπορούμε να κατασκευάσουμε (αν όχι απευθυνόμαστε σε επαγγελματία). -Με ποια μέθοδο θα το κατασκευάσουμε. -Τι υλικά θα χρειαστούμε και με τι εργαλεία θα επεξεργαστούμε τα υλικά αυτά. -Προμήθεια υλικών και εργαλείων. -Εύρεση πλατφόρμας τροχοδρόμησης με ρυμουλκό (εφόσον αυτό δεν είναι ενσωματωμένο). -Μεταφορά υλικών, εργαλείων και πλατφόρμας στο χώρο εργασίας. -Επιθεώρηση και καθαρισμός του χώρου εργασίας. -Σύσταση χρονοδιαγράμματος εργασιών. -Σύσταση συνεργείου κατασκευής. -Οργάνωση χώρου εργασίας (ασφάλεια υλικών και εργαλείων, πάγκοι εργασίας, ασφάλεια συνεργείου, συντήρηση - σιτισμός συνεργείου). -Επιθεώρηση διαδρομής άρματος (κατάσταση δρόμου που πρόκειται να διασχίσει όταν αυτό θα μεταφερθεί στην παρέλαση). -Ασφάλεια άρματος κατά την κατασκευή του. -Ασφάλεια άρματος κατά την μεταφορά του στην παρέλαση. -Ασφάλεια άρματος κατά την διάρκεια της παρέλασης. -Ασφάλεια μεταφοράς άρματος μετά το τέλος της παρέλασης. -Αποθήκευση άρματος. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ (2.1) Μέθοδοι σχεδιασμού άρματος χωρίς χρήση Η/Υ Πριν προχωρήσετε στην κατασκευή θα πρέπει να μπορείτε να απαντήσετε σε δύο βασικά ερωτήματα: Α. Τι θα κάνετε Β. Πως θα το κάνετε Α. Τι θα κάνετε Όπως λοιπόν και σε άλλες κατασκευές χρειάζονται κάποια σχέδια έτσι και εδώ πρέπει να κάνετε μια μελέτη. Σε πρώτη φάση θα αρχίσετε από ένα γενικό σκίτσο του άρματος με προβολή από γωνία. Η προβολή από γωνία είναι η προβολή του άρματος που φαίνεται αν κάποιος σταθεί μπροστά σε μια από τις 4 γωνίες του. Οι προβολές γωνιών έχουν να κάνουν με την προοπτική και γι αυτό λέγονται και τρισδιάστατες. Έπειτα αφού κάνουμε το βασικό σκίτσο προχωράμε σκιτσάροντας τις όψεις του πως δηλαδή θα φαίνεται το άρμα από τις 5 πλευρές θέασης. -Όψη ανφάς: Πως θα φαίνεται το άρμα εάν κάποιος σταθεί μπροστά του. -Δεξιά πλάγια όψη: Πως θα φαίνεται το άρμα αν κάποιος σταθεί πλάγια (βλέπει δηλαδή το άρμα κατά βάθος-μήκος). -Αριστερή πλάγια όψη (Αν κάποιος σταθεί από την άλλη πλευρά). -Πίσω όψη (αν κάποιος σταθεί από πίσω). -Κάτοψη αν κάποιος σταθεί σε ένα ύψος πάνω από το άρμα και το παρατηρεί προς τα κάτω (βλέπει δηλαδή την πάνω μεριά του άρματος). Οι 5 παραπάνω προβολές ή όψεις συνθέτουν ένα τρισδιάστατο αντικείμενο*: το άρμα σας. Στην κάθε όψη τώρα θα πρέπει να βάλετε προσεγγιστικά τις διαστάσεις, πρώτα τις γενικές του άρματος: Ύψος, πλάτος, μήκος και έπειτα τις επί μέρους. Στο στάδιο αυτό πρέπει να είστε εξασκημένοι γενικά με τις κατασκευές. Να έχετε δηλαδή πείρα να βγάλετε τα επί μέρους μέτρα με την κλασσική μέθοδο: κομπιουτεράκι, μολύβι, χάρακας και χαρτί. Στην μέθοδο

7 χρήσης ψηφιακού σχεδίου τα πράγματα είναι πολύ πιο εύκολα, γρήγορα, ευέλικτα, με μειωμένο παράγοντα λάθους. *Οι όψεις κανονικά είναι έξι. Η προβολή από την κάτω μεριά (αν κάποιος σταθεί κάτω από το άρμα - πάνοψη). Την συγκεκριμένη όμως όψη δεν την χρειαζόμαστε συνήθως γιατί αυτή φαίνεται και από την κάτοψη. Οι όψεις είναι δισδιάστατες (δεν έχουν δηλαδή προοπτική) ενώ οι γωνίες είναι τρισδιάστατες (έχουν δηλαδή προοπτική). Αν λοιπόν κάνετε 4 σκίτσα των 4 προβολών των γωνιών του άρματος και 5 σκίτσα των πέντε πλευρών του άρματος και προσθέσετε σε αυτά τις διαστάσεις των αντικειμένων έχετε το γενικό σχέδιο του άρματος και την απάντηση στο τι θα κάνετε. Πώς θα το κάνετε Το στάδιο αυτό είναι το τελευταίο βήμα πριν την κατασκευή. Σύμφωνα με το γενικό σχέδιο του άρματος και τις επί- μέρους διαστάσεις του, θα πρέπει να βγάλετε τα μέτρα (όπως λέγεται στην κατασκευαστική γλώσσα), για όλες τις μεγάλες και μικρές κατασκευές του άρματος. Για να βγάλετε τα μέτρα παίρνετε την κάθε κατασκευή ξεχωριστά και σχεδιάζετε τις 5 όψεις της (κάτοψη, ανφάς, δεξιά πλάγια όψη, αριστερή πλάγια όψη, πίσω όψη). Σε αυτήν την φάση πρέπει να γνωρίζετε την μέθοδο κατασκευής που θα χρησιμοποιήσετε και τα υλικά κατασκευής. Σε κάθε αντικείμενο θα πρέπει να σχεδιάσετε πλην των διαστάσεων και πως αυτό θα κατασκευαστεί. Τον τρόπο και την σειρά με την οποία τα τμήματα του αντικειμένου θα συνδεθούν μεταξύ τους, τα υλικά που θα χρησιμοποιηθούν και τα εργαλεία για την επεξεργασία των υλικών αυτών. (2.2) Μέθοδοι σχεδιασμού άρματος με χρήση Η/Υ Εάν διαθέτετε γνώσεις Η/Υ υπάρχουν προγράμματα με τα οποία μπορείτε να σχεδιάσετε τις όψεις του αντικειμένου ψηφιακά. Ο τρόπος αυτός είναι ιδιαίτερα ευέλικτος, εργονομικός και ακριβής. Υπάρχουν προγράμματα πιο απλά τα οποία μπορείτε να τα μάθετε μόνοι σας (παίρνοντας κάποιο βιβλίο) υπάρχουν όμως και πιο σύνθετα για τα οποία θα πρέπει να παρακολουθήσετε κάποια μαθήματα. Αυτά που κατά την γνώμη μου θεωρώ ότι μπορούν να μαθευτούν με την βοήθεια κάποιου βιβλίου είναι το Corel Draw ή το Adobe Illustrator. Σε αυτά τα προγράμματα μπορείτε να σχεδιάσετε τις όψεις, να μετρήσετε διαστάσεις, να εισάγετε τρισδιάστατα μοντέλα, να αυξομειώσετε σκίτσα του θέματος σας (σκανάρισμα) και να τα μετρήσετε απ ευθείας χωρίς να μπλέξετε με υπολογισμούς κλίμακας. Επίσης μπορείτε να βρείτε εικόνες από το ιντερνέτ που μοιάζουν ή είναι το θέμα σας και αυξομειώνοντας την εικόνα βρίσκετε άμεσα τις διαστάσεις χωρίς πολύπλοκους υπολογισμούς. Πιο εξειδικευμένα προγράμματα είναι τα τρισδιάστατα: 3D Max, 3D Studio, αλλά και αρχιτεκτονικά όπως το AutoCAD. Θεωρώ αρκετά δύσκολο να μάθει αυτά τα προγράμματα κάποιος με μόνο βοήθημα του ένα βιβλίο. Ή τουλάχιστον θα πρέπει να οπλιστεί με μεγάλη υπομονή. Ο πιο γρήγορος και εύκολος τρόπος είναι να μάθετε τα βασικά σε κάποιο σεμινάριο (γίνονται κατά καιρούς) και έπειτα συνεχίζετε μόνοι σας. Το καλό με αυτά τα προγράμματα είναι ότι μπορείτε να φτιάξετε εσείς ένα τρισδιάστατο αντικείμενο δηλαδή: το άρμα σας! ή να βρείτε από το ιντερνέτ έτοιμα μοντέλα και να τα επεξεργαστείτε. Αυτή η μέθοδος έχει τα εξής πλεονεκτήματα:

8 -Μπορείτε να δείτε το άρμα σας πως θα δείξει στην πραγματικότητα χωρίς να χρειάζεται να το φαντάζεστε ή να κάνετε ατελείωτα σκίτσα. -Μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να αλλάξετε το μέγεθος σε οποιαδήποτε κατασκευή. -Μπορείτε να κάνετε οποιαδήποτε τροποποίηση στα αντικείμενα σύνθεσης. -Μπορείτε να αλλάξετε την εμφάνιση των αντικειμένων (χρώμα). -Μπορείτε να πάρετε αναλυτικά και με ακρίβεια οποιαδήποτε διάσταση. -Μπορείτε ακόμα με διάφορες μεθόδους να σχεδιάσετε και τα τμήματα κατασκευής του (για την τεχνική 3D puzzle ) μεταφέροντας σε ξύλο ή χαρτί χειροκίνητα ή εκτυπώσιμα τα τμήματα της κατασκευής σας. -Αισθητή μείωση του παράγοντα λάθους. Τα τελευταία χρόνια κυκλοφορούν προγράμματα βασισμένα στην τρισδιάστατη χειροτεχνία. Τα προγράμματα αυτά μπορούν να σας υποδείξουν τα κατάλληλα σημεία κοπής και τσάκισης, ώστε από μια κόλλα ή ένα χαρτόνι να μπορείτε να φτιάξετε εύκολα ένα πρόπλασμα με τέλειες αναλογίες ή αν κάνετε εκτυπώσιμη μεταφορά απ ευθείας σε ένα μεγάλο χαρτόνι το ίδιο το άρμα. Θα χρειαστεί όμως εσωτερικά κάποια όπλιση. (2.3) Προετοιμασία πλατφόρμας τροχοδρόμησης και ρυμουλκού μεταφοράς της (εφόσον αυτό δεν είναι ενσωματωμένο στην πλατφόρμα) Το άρμα σας θα πρέπει να στηριχτεί σε μια πλατφόρμα για την τροχοδρόμηση του στην παρέλαση. Πλατφόρμες υπάρχουν διάφορες και αν δεν έχετε πρέπει να είσαστε προσεκτικοί κατά την επιλογή αγοράς σας: αν έχει τις ρόδες στο κέντρο της θα πρέπει να αντισταθμίσετε κατασκευαστικά το βάρος εμπρός, πίσω για να μην έχετε ταλαντώσεις που μπορεί να ρίξουν το άρμα. Θα πρέπει να κάνετε μια έρευνα για ρυμουλκό (τρακτέρ) το οποίο θα πρέπει να είναι σε θέση (ιπποδύναμη) να σύρει την πλατφόρμα. Οπότε θα πρέπει να έχετε κάνει και ένα υπολογισμό βάρους κατά προσέγγιση. Σε πλατφόρμες που οι ρόδες είναι κοντά στο κέντρο δεν θα πρέπει να προβλέπουν θέσεις για καρναβαλιστές επάνω. Επομένως θα πρέπει να περιφραχτεί με κάποιο τρόπο. Ωστόσο κατά την διάρκεια της παρέλασης να ξέρετε (για τους αρχάριους) ότι δεν μπορείτε να ελέγξετε τους καρναβαλιστές πόσο μάλλον το πλήθος. Συνήθως σε άρματα που δεν προβλέπεται η ανάβαση τοποθετούν υπεύθυνους καρναβαλιστές περιμετρικά του άρματος (σαν περιφρούρηση) οι οποίοι δεν θα πρέπει να έχουν καταναλώσει οινοπνευματώδη ποτά, πριν και κατά την διάρκεια της παρέλασης. Επίσης κατά την προετοιμασία της πλατφόρμας πρέπει να εξετάσετε τον άξονα ρυμούλκησης της πλατφόρμας σε σχέση με αυτόν του τρακτέρ, γιατί δεν είναι συνήθως συμβατά και χρειάζονται κάποιες τροποποιήσεις που καλό θα ήταν να μην γίνονται τελευταία στιγμή. Το καλύτερο είναι να προμηθευτείτε μια πλατφόρμα με ενσωματωμένο το ρυμουλκό (κοστίζει όμως περισσότερο). Και στις δυο περιπτώσεις πλατφόρμας και ρυμουλκού (ενσωματωμένο ή μη) θα πρέπει να καλύψετε γύρω, γύρω την πλατφόρμα με κάποιο σταθερό υλικό συνήθως σμαλτίνη ή νοβοπάν (φύλλα προϊόντα ξύλου). Ανάλογα με την πλατφόρμα για την στήριξη των προστατευτικών αυτών τοιχωμάτων, θα πρέπει να φτιάξετε κάποιο σκελετό από μέσα για να πατήσουν από ξύλο ή σίδερο. Για τις πλατφόρμες που ρυμουλκεί τρακτέρ θα πρέπει αντίστοιχα να προετοιμάσετε και το τρακτέρ με κατασκευή σκελετού (συνήθως από σίδερο) και έπειτα βίδωμα των προστατευτικών φύλλων. Η απόσταση των προστατευτικών φύλλων από το έδαφος πρέπει να είναι cm. Η κάλυψη

9 με απλά πανιά ή σκέτα χαρτόνια απαγορεύεται αυστηρώς. Η αρχάρια ομάδα δεν πρέπει να αμελήσει την έγκαιρη προετοιμασία της πλατφόρμας γιατί απαιτεί και αυτή κάποιο χρόνο. Η τεχνική που χρησιμοποιείται στην κατασκευή των σκελετών για τα προστατευτικά τοιχώματα είναι συνήθως από σιδερόβεργες με την τεχνική της ηλεκτροσυγκόλλησης ή της οξυγονοκόλλησης και πρέπει να γίνεται από ειδικευμένο τεχνίτη λαμβάνοντας τα απαραίτητα μέτρα ασφάλειας γι αυτόν αλλά και για την ομάδα. Μην ξεχνάτε επίσης να ελέγχετε τα λάστιχα αν έχουν κάποια βλάβη ή αν θέλουν αέρα. Πριν την έξοδο του άρματος από το υπόστεγο φροντίστε να καθαρίσετε επιμελώς το έδαφος από βίδες, πρόκες κ.α. (2.4) Προσθετική και αφαιρετική μέθοδος Προσθετική μέθοδος γλυπτικής ονομάζεται η μέθοδος κατά την οποία ο γλύπτης προσθέτει τμήματα για να φτιάξει το γλυπτό. Αυτή η μέθοδος απαιτεί κάποιο σκελετό ή γέμισμα έτσι λέμε ότι το γλυπτό είναι οπλισμένο ή έχει οπλισμένο πυρήνα. Στην αφαιρετική μέθοδο ο γλύπτης αφαιρεί τμήματα από το γλυπτό επομένως σε αυτήν την περίπτωση δεν χρησιμοποιούμε τον όρο όπλιση γιατί δεν περιέχει πυρήνα. Ωστόσο στην κατασκευή αρμάτων μπορεί να υπάρχει συνδυασμός αφαιρετικής και προσθετικής μεθόδου. Ο σκελετός των οπλισμένων γλυπτών (για τα άρματα) γίνεται συνήθως από ξύλο ή μέταλλο οπότε είναι αναγκαία και η χρήση ειδικευμένου συνεργείου. Επίσης υπάρχει και η περίπτωση ένα άρμα προσθετικής μεθόδου να μην περιέχει πυρήνα (η ίδια η περιτύλιξη να είναι τέτοια που να μην χρειάζεται). (2.5) Μέθοδοι κατασκευής αρμάτων Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να κατασκευαστεί ένα άρμα. Άλλοι πιο εύκολοι και άλλοι πιο δύσκολοι. Άλλοι πιο οικονομικοί και άλλοι πιο ακριβοί. Άλλοι πιο χρονοβόροι και άλλοι πιο γρήγοροι. Για την επιλογή της μεθόδου κατασκευής πρέπει να μελετηθούν προσεκτικά οι παρακάτω παράγοντες: -Οι κατασκευαστικές ικανότητες του κατασκευαστή ή της ομάδος. -Το ποσό που μπορεί να διαθέσει η ομάδα για την αγορά των υλικών. -Ο χρόνος που μπορεί να διαθέσει η ομάδα για την κατασκευή. -Η προμήθεια και χρήση των απαραίτητων εργαλείων για την κατασκευή. -Η Ασφάλεια των καρναβαλιστών και των θεατών κατά την διάρκεια παρέλασης του άρματος. Στην συνέχεια ακολουθεί ένας πίνακας των βασικών μεθόδων κατασκευής σε σχέση με τους παράγοντες: Δυσκολία, κόστος και χρόνος κατασκευής. Οι παράγοντες αυτοί αυξομειώνονται σε κλίμακα από το 1 έως το 10.

10

11 1-Σκάλισμα συμπαγούς όγκου φελιζόλ Πρόκειται για την πιο δημοφιλή μέθοδο κατασκευής. Προϋποθέτει γνώσεις γλυπτικής μεγάλων όγκων. Ο συμπαγής όγκος φελιζολ είναι εξαιρετικά ακριβός αλλά μπορείτε να φτιάξετε ότι θέλετε με λεπτομέρεια και τέλειο εικαστικό αποτέλεσμα. Τα εργαλεία με τα οποία μπορεί να δουλευτεί ποικίλουν από ένα απλό μαχαίρι κουζίνας μέχρι ένα αλυσοπρίονο. Άλλα εργαλεία είναι ο τροχός και το τριβείο. Το φελιζόλ απ ευθείας δεν βάφεται και θα χρειαστεί κάποια επικάλυψη: Παπιέ μασκέ, γάζα ή γυψόγαζα. Η εργασία απαιτεί κάποιο πρόπλασμα (μοντέλο σε μικρό μέγεθος) και μεταφορά του με υπολογισμούς κλίμακας σε μεγάλο μέγεθος. Ένας άλλος τρόπος είναι η κατασκευή ομοίου μεγέθους με το αληθινό (βοηθητικό πρόπλασμα από χαρτόνι) και μετέπειτα η οπτική αντιγραφή του. Ο ποιο συνήθης τρόπος είναι το απ ευθείας σκάλισμα παρατηρώντας σκίτσα του μοντέλου (5 όψεις 4 γωνίες). Ο τρόπος αυτός όμως προϋποθέτει είτε εμπειρία γλυπτικής, είτε γνώσεις ελεύθερου σχεδίου σε ακαδημαϊκό επίπεδο. 2-Σκάλισμα προσκολλημένων τμημάτων φελιζόλ ή αφρού πολυουρεθάνης (συνδυασμός προσθετικής και αφαιρετικής μεθόδου) Ένας εναλλακτικός τρόπος κατασκευής άρματος από φελιζολ είναι να προσκολλήσετε τμήματα - φύλλα φελιζολ μεταξύ τους. Με αυτόν τον τρόπο θα έχετε καλύτερο έλεγχο κατά την εργασία και μικρότερο κόστος στην αγορά των υλικών. Αν για παράδειγμα ήταν να φτιάξετε ένα ανθρώπινο σώμα (μεγάλου μεγέθους) φτιάχνετε τους επιμέρους όγκους (πόδια χέρια) με τμήματα φελιζόλ και έπειτα τα σκαλίζετε. Με αυτόν τον τρόπο μειώνεται κατά πολύ ο παράγοντας του λάθους. Υπάρχουν ειδικές κόλλες για φελιζολ στην αγορά όμως αυτές δεν έχουν κατασκευαστεί έτσι ώστε να μπορούν να συγκρατήσουν μεγάλους όγκους μεταξύ τους. Η πιο ασφαλής κόλληση τμημάτων φελιζόλ είναι με αφρό πολυουρεθάνης χρησιμοποιώντας βοηθητικούς βραχίονες (π.χ. από σύρμα) κατά την κόλληση. Επίσης η κόλληση ενισχύεται με πέρασμα ταινίας συσκευασίας εξωτερικά πριν την επικάλυψη. Ένας εναλλακτικός τρόπος είναι να βάλετε αφρό πολυουρεθάνης με τέτοιο τρόπο ώστε να χτίζετε σιγά, σιγά την μορφή του μοντέλου σας. Έπειτα το σκαλίζετε. Σε αυτήν την περίπτωση θα χρειαστεί να σχεδιάσετε ή να εκτυπώσετε σε μεγάλη επιφάνεια την επιθυμητή όψη του μοντέλου σας και τις υπόλοιπες όψεις για βοήθεια. Και για τους δύο αυτούς τρόπους ισχύουν οι επικαλύψεις που προαναφέραμε ενώ τα εργαλεία αυτήν την φορά περιορίζονται σε ένα απλό μαχαίρι κουζίνας και μερικά γυαλόχαρτα χεριού. Τα άρματα που κατασκευάζονται με τους δύο παραπάνω τρόπους ανάλογα με το μοντέλο μπορεί να χρειάζονται όπλιση. 3-Πλέξιμο σύρματος Πρόκειται για τον πιο εύκολο τρόπο κατασκευής αρμάτων για αρχάριους. Ανάλογα με την πολυπλοκότητα του θέματος απαιτείται κάποιο πρόπλασμα ή βοηθητικό σε πραγματική διάσταση. Κατά την εργασία ενώνονται μεταξύ τους σύρματα διαφόρων μεγεθών τα οποία σχηματίζουν πολυεδρικές επιφάνειες γνωστές στην ψηφιακή γλώσσα των τρισδιάστατων μοντέλων ως πλέγμα ή mess. Η κατασκευή συνήθως απαιτεί κάποιο σκελετό έτσι ώστε να στηριχτούν οι βασικοί βραχίονες του σύρματος. Στην συνέχεια πλέκονται οι βασικές φόρμες οι οποίες ενώνονται μεταξύ τους με ειδικό μηχάνημα συνδετήρων ή με το ίδιο το σύρμα ή με δεματικά. Η τελική επικάλυψη γίνεται

12 από πλαστικό ή συρμάτινο δίχτυ. Έπειτα περνιέται με φίλμ (φαγητού) έτσι ώστε να κάτσει πιο καλά η τελική επικάλυψη. Η τελική επικάλυψη μπορεί να είναι είτε παπιε μασκε είτε γάζα ή γυψόγαζα αλλά ακόμα και αφρός πολυουρεθάνης ο οποίος στην συνέχεια σκαλίζεται ελαφρά ανάλογα με το θέμα. Το σύρμα δουλεύεται με τα χέρια και καλό θα ήταν αν τα χέρια σας είναι ευαίσθητα να φοράτε πάντα γάντια εργασίας διότι δεν υπάρχει περίπτωση να μην κοπείτε. 4-Τεχνική 3D puzzle Πρόκειται για μία ιδιότυπη μέθοδο κατά την οποία χτίζεται ταυτόχρονα τόσο μέρος του εσωτερικού (όπλιση) όσο και μέρος του εξωτερικού (επικάλυψη). Το τελικό αποτέλεσμα θυμίζει ξύλινα μοντέλα για παιδιά που κυκλοφορούν στην αγορά σε φύλλα ξύλου, από τα οποία αποσπούνται τμήματα τα οποία συνδέονται μεταξύ τους μέσω κάποιων εγκοπών που έχουν σχηματίζοντας διάφορες μορφές σαν τρισδιάστατο πάζλ. Η εφαρμογή αυτής της τεχνικής (για άρμα) μπορεί να είναι είτε σε φύλλα χαρτονιού (θα χρειαστεί όπλιση), είτε σε φύλλα σμαλτίνης ή κπ (φύλλα ξύλου - δεν θα χρειαστούν όπλιση). Η μεταφορά των διαστάσεων και μετρήσεων στα τμήματα ποικίλει: Α. Αγορά ξύλινου μοντέλου 3d puzzle που να μοιάζει με το θέμα μας ξύλινο ή χάρτινο και στην συνέχεια είτε αντιγραφή των τμημάτων με κλιμακόμετρο στην επιφάνεια εργασίας είτε σκανάρισμα των τμημάτων στον Η/Υ και μεγάλωμα τους στην πραγματική διάσταση σε ειδικό πρόγραμμα. Στην συνέχεια εκτύπωση σε πλότερ αρχιτεκτονικών σχεδίων. Μετέπειτα αντιγραφή τους με καρμπόν στην επιφάνεια εργασίας ή απ ευθείας κόλληση τους σε αυτήν. Β. Σκιτσάρισμα των όψεων του μοντέλου μας και πέρασμα τους στον υπολογιστή για να βγάλουμε τα επί μέρους τμήματα. Στην συνέχεια εκτύπωση ή cnc αντιγραφή * (μη εκτυπώσιμη μέθοδος). Γ. Κατασκευή τρισδιάστατου μοντέλου ψηφιακά ή εύρεση από ίντερνετ κάποιου έτοιμου. Στην συνέχεια λήψη μετρήσεων των επιμέρους τμημάτων σκελετού και είτε εκτύπωση είτε, cnc αντιγραφή * Δ. Κατασκευή μικρού προπλάσματος (με τα τμήματα σύνδεσης) και έπειτα είτε μεταφορά τους με κλιμακόμετρο, είτε μέσω Η/Υ μεγάλωμα και εκτύπωση ή cnc αντιγραφή. [*Cnc αντιγραφή: περιγράφεται στο (2.8).] Αφού φτιάξετε το θέμα σας μπορείτε να γεμίσετε τα κενά του τμήματα είτε με τμήματα χαρτονιού (χαρτόκουτων) είτε με τμήματα φελιζόλ, είτε με αφρό πολυουρεθάνης (σε αυτήν την περίπτωση θα δείχνει σαν να κατασκευάστηκε το μοντέλο σας από σκάλισμα συμπαγούς όγκου φελιζολ. Ένας άλλος τρόπος είναι να πλέξετε εξωτερικά σύρμα με την παραπάνω μέθοδο (-3). Σε αυτήν την περίπτωση όμως πρέπει τα τμήματα σας να μην είναι από χαρτί αλλά από ξύλο (σμαλτίνη ή κπ) έτσι ώστε να μπορεί να πιαστεί το σύρμα κατά την περιτύλιξη (αλλά και λόγω βάρους του σύρματος). Στην συνέχεια της τελικής επικάλυψης περνάμε φιλμ και από πάνω είτε αφρό πολυουρεθάνης, είτε παπιε μασκε ή γάζα ή γυψόγαζα. 5-Τεχνική περιτύλιξης χάρτινων τμημάτων σε σκελετό Πρόκειται για μία απλή, οικονομική και γρήγορη μέθοδο κατασκευής αρμάτων. Ωστόσο προϋποθέτει γνώσεις γλυπτικής και ελεύθερου σχεδίου σε ακαδημαϊκό επίπεδο. Κατά την εργασία φτιάχνουμε έναν σκελετό από ξύλο ή μέταλλο (χωρίς πολλές λεπτομέρειες) και έπειτα προσθέτουμε επάνω του

13 τμήματα χαρτόκουτων η μία πάνω στην άλλη έτσι ώστε να σχηματιστεί στρώμα-στρώμα το τελικό θέμα μας. Η προσκόλληση των χάρτινων τμημάτων μπορεί να γίνει με ταινίες συσκευασίας συμπιέζοντας με τα χέρια τους όγκους. Η εργασία απαιτεί κάποιο πρόπλασμα αλλά μπορεί να γίνει και με οπτική μεταφορά απευθείας από εικόνες ή σκίτσα (όψεις - γωνίες) του θέματος. Στην δεύτερη περίπτωση χρειάζονται δύο άτομα. Ο πρώτος κοιτάει από μακριά το μοντέλο καθοδηγώντας τον δεύτερο ο οποίος δουλεύει το θέμα. Η τελική επικάλυψη μπορεί να γίνει από παπιε μασκε, γάζα ή γυψόγαζα. 6-Καλούπι με έγχυση πολυουρεθάνης Πρόκειται για την τεχνική που χρησιμοποιούν οι γλύπτες όταν πρόκειται να φτιάξουν αντίγραφα εκμαγείων (αγάλματα) ή προπλάσματα. Η χρήση αυτής της τεχνικής στην κατασκευή αρμάτων ποικίλει. Για παράδειγμα μπορεί να θέλετε κάποιο στοιχείο του άρματος σας να είναι μια φιγούρα ανθρώπου σε φυσικό μέγεθος. Σε αυτήν την περίπτωση παίρνετε ένα μοντέλο κούκλας καταστήματος και βγάζετε το καλούπι της. Άλλες εφαρμογές θα ήταν αν το κεντρικό θέμα σας αποτελείται από τμήματα τα οποία είναι όμοια μεταξύ τους π.χ. ένα ρομπότ με 4 μηχανικά πόδια. Φτιάχνετε το ένα και βγάζετε τα άλλα 3 σε αντίγραφα. Ή αν είχατε π.χ. την αναπαράσταση της Λερναίας Ύδρας: Γιατί να κάθεστε να φτιάχνετε 10 και 20 κεφάλια όταν μπορείτε να φτιάξετε ένα και τα υπόλοιπα σε αντίγραφα. Η τεχνική: επικαλύπτετε με βαζελίνη το μοντέλο σας. Στην συνέχεια περνάτε ή τμήματα χαρτιού ή χαρτονιού (παπιέ μασκε) ή γυψόγαζα. Τα τμήματα αυτά πρέπει να τοποθετηθούν με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν μετά να αποκοπούν από το μοντέλο κατά το ξεκαλούπωμα. Υπάρχουν δύο τρόποι: ή να το καλουπώσετε όλο και να κόψετε με μαχαίρι τα σημεία εκείνα που χρειάζεται για την αποκοπή ή να σημειώσετε με μαρκαδόρο επάνω στο μοντέλο και να το καλουπώσετε κατά τμήμα σύμφωνα με της γραμμές όρια. Στην συνέχεια μπορείτε να χύσετε στα τμήματα αυτά κάποιο συμπαγές υλικό π.χ. Γύψο, πολυουρεθάνη ή χαρτοπολτό. Ενώνετε τα τμήματα αυτά χρησιμοποιώντας βραχίονες και ταινία συσκευασίας και εκ νέου πολυουρεθάνη για ισχυρή κόλληση. Έπειτα τροποποιείτε και επικαλύπτετε τα σημεία των ενώσεων. Αν δουλέψετε με παχύ στρώμα γυψόγαζας (4-6 στρώματα) δεν θα χρειαστεί όπλιση ο σκελετός (εκτός βέβαια αν πρόκειται για μεγάλο όγκο). 7- Μέθοδος τρισδιάστατης χειροτεχνίας με αντίστοιχο ψηφιακό πρόγραμμα Πρόκειται για μια μέθοδο όχι και τόσο γνωστή. Τα τελευταία χρόνια κυκλοφορούν προγράμματα στην αγορά (κυρίως στο εξωτερικό) τα οποία με πολύπλοκους υπολογισμούς μπορούν να υποδείξουν τα σημεία κοπής και χάραξης σε μία επιφάνεια χαρτιού. Στην συνέχεια το σχέδιο τυπώνεται. Σύμφωνα με τα αντίστοιχα σημεία τσάκισης που έχουν εκτυπωθεί, το χαρτί κόβεται και διπλώνεται. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ένα αντικείμενο πολυεδρικής επιφάνειας (τρισδιάστατο). Ουσιαστικά πρόκειται για είδος χειροτεχνίας αλλά με ιδιαίτερα περίπλοκο τρόπο τόσο στους υπολογισμούς κατά την χρήση του προγράμματος όσο και κατά την κοπή και τσάκιση του χαρτιού. Στα προγράμματα αυτά μπορείτε να εισάγετε τρισδιάστατα μοντέλα μετατρέποντας τα σε πλήθος πολυεδρικών τμημάτων καθορίζοντας εσείς τον αριθμό τους. Δεν έχει σχέση με το 3D puzzle γιατί δεν πρόκειται για πολλά

14 και διαφορετικά τμήματα που συνδέονται μεταξύ τους αλλά για ένα ενιαίο τμήμα το οποίο κόβεται και διπλώνεται σε διάφορα σημεία. Κατά την εφαρμογή του στην κατασκευή αρμάτων μπορείτε να εκτυπώσετε την επιφάνεια σε μεγάλο μέγεθος και να την αντιγράψετε σε χαρτόνι. Θα χρειαστεί όπλιση ο σκελετός ενώ για την εξωτερική επιφάνεια μπορείτε απλά να περάσετε μια επίστρωση κόλλας ή παπιε μασκε. Ωστόσο πρέπει να σημειώσουμε πως η μέθοδος αυτή έχει ένα πλεονέκτημα και ένα μειονέκτημα. Το πλεονέκτημα είναι η τέλεια τήρηση των αναλογιών του μοντέλου. Από την άλλη μεριά όμως δεν μπορεί να τσακιστεί καμπυλόγραμμη επιφάνεια. Δηλαδή το μοντέλο μας θα φαίνεται από κοντά σαν να έχει φτιαχτεί από μικρά τρίγωνα διαφόρων μεγεθών (βέβαια από μακρινή απόσταση που συνήθως παρατηρούνται τα άρματα κάτι τέτοιο μπορεί να θεωρηθεί αμελητέο). 8-Σκελετο με μέθοδο αντιγραφής τμημάτων πυρήνα τρισδιάστατου μοντέλου με χρήση Η/Υ βάσει της τεχνικής 3D puzzle Πρόκειται για την ίδια ακριβώς μέθοδο που περιγράφεται στο: (-4 τεχνική 3D puzzle) με την διαφορά ότι εδώ θα αντιγράψουμε ένα ψηφιακό μοντέλο με χρήση αντίστοιχου προγράμματος. Προϋποθέτει γνώσεις σχετικού προγράμματος. Αν δεν πρόκειται να εκτυπώσουμε τα επί μέρους τμήματα που θα συνθέσουν το θέμα μας (λόγω κόστους) περιγράφουμε συνοπτικά τον τρόπο λήψης χειροκίνητων μετρήσεων. Η μεταφορά αυτών θα γίνει με cnc αντιγραφή περιγραφή στο: (2.8) Τρόπος εργασίας: παίρνουμε πρώτα τις μετρήσεις από το γενικό περίγραμμα της μορφής του μοντέλου: Από τις 6 πλευρές θέασης (κάτοψη, πανοψη, δεξιά πλάγια όψη, αριστερή πλάγια όψη, πίσω όψη, εμπρός όψη) δηλαδή 6 περιγράμματα. Έπειτα προχωράμε στα επιμέρους τμήματα (τα τμήματα δηλαδή που συνθέτουν ενώνουν αυτά τα περιγράμματα). Η λήψη αυτών των μετρήσεων είναι αρκετά περίπλοκη (για σύνθετα μοντέλα) και θα χρειαστεί να αποκόψετε τα τμήματα του μοντέλου σας και να τα δουλέψετε σε ξεχωριστά αρχεία. (2.6) Πρόπλασμα και μεταφορά διαστάσεων με κλίμακα Όπως οι αρχιτέκτονες, οι σχεδιαστές επίπλων και οι διακοσμητές δουλεύουν με μακέτες έτσι και οι γλύπτες δουλεύουν με προπλάσματα. Ο κατασκευαστής ενός άρματος δουλεύει με παρόμοιο τρόπο όπως και ένας γλύπτης ενός έργου μεγάλων διαστάσεων. Το πρόπλασμα είναι ένα μοντέλο σε μικρό μέγεθος (αντίγραφο του πραγματικού) το οποίο ο κατασκευαστής χρησιμοποιεί είτε σαν οπτικό βοήθημα είτε για να πάρει κάποιες μετρήσεις έτσι ώστε να φτιάξει το πραγματικό. Υπάρχουν δύο είδη προπλάσματος. Το μικρό πρόπλασμα σε μέγεθος χεριού και το μεγάλο πρόπλασμα στις πραγματικές διαστάσεις του θέματος. Ανάλογα με την μέθοδο κατασκευής ο κατασκευαστής χρησιμοποιεί είτε το μικρό είτε το μεγάλο πρόπλασμα είτε συνδυασμό τους. Τα προπλάσματα φτιάχνονται με τις μεθόδους που έχουμε προαναφέρει. Το μέγεθος τους εξαρτάται από την πολυπλοκότητα της κατασκευής και την λήψη μετρήσεων. Για τα μικρά προπλάσματα η μεταφορά τους στις μεγάλες επιφάνειες γίνεται με κλίμακα. Για παράδειγμα ξέρουμε ότι το τελικό ύψος του θέματος μας θα πρέπει να είναι 300cm και το τελικό ύψος του προπλάσματος μας είναι 10cm. Διαιρούμε το πραγματικό ύψος με το ύψος του προπλάσματος μας. 300cm % 10cm = 30. Άρα οποιαδήποτε μέτρηση παίρνουμε από το πρόπλασμα για να την μεταφέρουμε στο

15 πραγματικό θα την πολλαπλασιάζουμε επί 30. Υπάρχουν βέβαια κλιμακόμετρα στην αγορά αλλά πρέπει το ύψος του προπλάσματος να περιοριστεί στα διαθέσιμα μεγέθη τους (κλίμακες 1/25-1/50-1/75-1/100). Εάν έχετε κάποιο έτοιμο πρόπλασμα σε μικρή διάσταση π.χ. ένα ζωάκι (πλαστικό παιχνίδι) μπορείτε να φτιάξετε ένα πρόπλασμα σε σχέση με αυτό ή αν θέλετε με ειδικό όργανο ακριβείας (παχύμετρο) να μετρήσετε με ακρίβεια τις μικρές διαστάσεις του. Ωστόσο καλό θα ήταν να χρησιμοποιείτε δύο προπλάσματα. ένα για μετρήσεις ακριβείας και ένα σε λίγο μεγαλύτερο μέγεθος για οπτική σύγκριση κατά την διάρκεια εργασίας του πραγματικού. Για την περίπτωση της μεθόδου 3d puzzle που αναφέραμε παραπάνω το πρόπλασμα μπορεί να φτιαχτεί με αυτόν τον τρόπο και στην συνέχεια να μεταφερθούν τα τμήματα του ίδιου του προπλάσματος στον υπολογιστή (σκανάρισμα) στην πραγματική διάσταση. Για την περίπτωση της μεθόδου αντιγραφής ψηφιακού μοντέλου το πρόπλασμα είναι το ψηφιακό μοντέλο τυπωμένο από τις 6 όψεις και 4 γωνίες μαζί με τις μετρήσεις τους. (2.7) Βοηθητικά προπλάσματα 2 διαστάσεων στην διάσταση του άρματος Χρησιμοποιούνται σαν κύρια ή βοηθητικά προπλάσματα φτιαγμένα με οικονομικούς τρόπους και υλικά, στις φυσικές διαστάσεις του θέματος. Μας βοηθούν στην οπτική σύγκριση των όγκων που πρόκειται να κατασκευάσουμε και στην απ ευθείας μεταφορά μετρήσεων. Κατασκευάζονται συνήθως από χαρτόνι με την τεχνική 3D puzzle. Κυρίως χρησιμεύουν ως οδηγός σκαλίσματος σε συμπαγή όγκο αφρολέξ μιας και τόσο η μεταφορά των μετρήσεων από μικρότερο πρόπλασμα όσο και η εγγραφή τους επάνω στην επιφάνεια είναι δύσχρηστη. Το βοηθητικό πρόπλασμα στην πιο απλή μορφή του μπορεί να είναι οι όψεις του μοντέλου τυπωμένες σε μεγάλα χαρτιά τα οποία χρησιμοποιούνται στην οπτική σύγκριση όγκων και μεταφορά γενικού περιγράμματος. Άλλος τρόπος κατασκευής των προπλασμάτων αυτών είναι η σύνθεση χαρτόκουτων μεταξύ τους, ρεταλιών ξύλου, κομμάτια φελιζολ κ.α. (2.8) Μεταφορά μετρήσεων από Η/Υ σε μεγάλες επιφάνειες Σε αυτό το σημείο παραθέτουμε μια έξυπνη μέθοδο μεταφοράς σχεδίων και εικόνων από την οθόνη του υπολογιστή μας, χωρίς την οποιαδήποτε εκτύπωση. Το σύστημα αυτό στηρίζεται στον τρόπο προγραμματισμού cnc προγραμμάτων και γι αυτό και το ονομάζουμε cnc αντιγραφή. Το πιο απλό παράδειγμα κατανόησης του τρόπου αυτού είναι: Φανταστείτε μια γραφική παράσταση. Ο κάθετος άξονας είναι ο Υ και ο οριζόντιος είναι ο Χ. Στην παράσταση αυτή έχουμε βάλει νούμερα (σταθερές μεταβλητές) από το Κάποιος μας δίνει συντεταγμένες να ορίσουμε στους άξονες αυτούς μία γραφική παράσταση. Π.χ. 1(X=5, Y=5), 2(X=15, Y=5), 3(X=15, Y=15), 4(X=5, Y=15). τα σημεία ένωσης των δύο αριθμών Χ,Υ σχηματίζουν κόμβους. Ενώνοντας τους κόμβους (1,2,3,4 κατά σειρά αριθμού) σχηματίζουμε το επιθυμητό περίγραμμα (σχήμα). Αυτός είναι ο τρόπος μεταφοράς οποιουδήποτε σχήματος από τον Η/Υ στο χαρτί χωρίς εκτύπωση. Ο τρόπος που παίρνουμε τις μετρήσεις του επιθυμητού σχήματος από τον Η/Υ είναι: Απομονώνουμε το επιθυμητό σχήμα και επιλέγουμε με το μάτι κάποιους από τους κόμβους του περιγράμματος του. Αριθμούμε αυτούς τους κόμβους με

16 την σειρά κατά μήκος της γραμμής του περιγράμματος. Τοποθετούμε αυτό το σχήμα σε ένα τετράγωνο ή ορθογώνιο με το μικρότερο κόμβο μεταβλητών να ευθυγραμμίζεται με την κάτω αριστερή γωνία του ορθογωνίου αυτού. Από την κάτω αριστερή γωνία ξεκινάμε να παίρνουμε μετρήσεις για τον κάθε κόμβο που εμείς ορίσαμε. Η κάτω αριστερή γωνία ορίζεται ως η αρχή των αξόνων Χ,Υ με την μεταβλητή (X=0, Y=0). Οπότε ουσιαστικά δίνοντας σε κάποιον τις συντεταγμένες σχεδίου και το αντίστοιχο κομμάτι χαρτί, μπορεί να σημειώνει με ένα μέτρο, μετρώντας από την κάτω πλευρά του χαρτιού (Υ) και την αριστερή του χαρτιού (Χ), τις μεταβλητές αριθμώντας τους κόμβους και ενώνοντάς τους, έχει το επιθυμητό σχήμα χωρίς καν να το έχει δει προηγουμένως. Αυτό το σύστημα μεταφοράς είναι πιο κατανοητό σε χρήστες προγραμμάτων όπως το AutoCAD οι οποίοι είναι συνηθισμένοι να σχεδιάζουν με συντεταγμένες (καταχώριση αριθμών που ορίζουν κόμβους) και όχι με εντολές. (Κάπως έτσι δουλεύουν και οι γλώσσες προγραμματισμού). Για την λήψη των μετρήσεων αυτών όπως και για το μεγάλωμα του σχεδίου ή αποκοπή τμήματος του πρέπει να χρησιμοποιηθεί το αντίστοιχο πρόγραμμα (Corel draw, adobe illustrator) για μεταφορά σκίτσων και εικόνων, και τρισδιάστατα προγράμματα (3D max, 3D studio, AutoCAD) για τρισδιάστατα μοντέλα. (2.9) Μέθοδοι βαφής και χρώματα. Τα χρώματα που κυκλοφορούν στην αγορά είναι: οικοδομικά σε υγρή μορφή και σπρέι, ζωγραφικής: λάδια, ακρυλικά, τέμπερα, ακουαρέλα (σε σωληνάρια ή σκόνη), γυαλιού, υφασμάτων και διαφόρων παχύρευστων μορφών εφέ και τεχνοτροπίας. Στην βαφή αρμάτων χρησιμοποιούνται συνήθως τα οικοδομικά και τα σπρέι. Ανάλογα με τις λεπτομέρειες βαφής που θέλει να αποδώσει ο κατασκευαστής στο άρμα, μπορεί να επιλέξει και την αντίστοιχη τεχνική βαφής: Σβήσιμο χρωμάτων με ζωγραφικό τρόπο, με σπρέι ή με μπιστόλι βαφής. Τα χρώματα οικοδομής χωρίζονται στα: μετάλλου, ξύλου και τοίχου. Συνήθως χρησιμοποιούνται τα χρώματα τοίχου επειδή έχουν μειωμένο κόστος, διαλύονται με νερό και είναι πιο εύκολα στην χρήση και τον καθαρισμό. Διατίθενται και σε άοσμα αλλά είναι πιο ακριβά. Όσο αναφορά τα σπρέι υπάρχουν τα πιο διαδεδομένα αυτοκινητοχρώματα (π.χ. Cosmos) για ξύλο και για μέταλλο, τα οποία ενδείκνυνται για βαφή από απόσταση και όχι τόσο για λεπτομέρειες. Για λεπτομέρειες (βαφή από πολύ κοντά) μέχρι και μέγεθος παχύ μαρκαδόρου 5 χιλ ενδείκνυνται τα σπρέι αερογραφίας (π.χ. Montana για Graffiti τα οποία όμως κυκλοφορούν σε συγκεκριμένα καταστήματα. Μία άλλη κατηγορία σπρέι είναι τα ακρυλικά με αλλαγή δέσμης (οριζόντια κάθετη) αλλά είναι και πιο ακριβά. Επιπλέον στη αγορά κυκλοφορούν σπρέι φωσφορούχα, ειδικών εφέ, marble, σφυρήλατα, τεχνοτροπίας κ.α. 88 GALERIE

17