ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Ι ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΠΙΡΟΜΕΤΡΗΣΗ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗ ΟΞΥΜΕΤΡΙΑ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Ι ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΠΙΡΟΜΕΤΡΗΣΗ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗ ΟΞΥΜΕΤΡΙΑ"

Ῥούθ Ακρίδας
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ Ι ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΠΙΡΟΜΕΤΡΗΣΗ ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗ ΟΞΥΜΕΤΡΙΑ Γεώργιος Θ. Σταθόπουλος MD PhD Πνευμονολόγος Επίκουρος Καθηγητής Εργαστήριο Φυσιολογίας Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Πατρών upatras.net 1

2 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΣΚΗΣΗΣ Ημέρα Ημερομηνία Ώρα Χώρος Ομάδα Τρίτη 16/04/ / Γ1 Τετάρτη 17/04/ Εργαστηριακή Γ2 Πέμπτη 18/04/ Αίθουσα Δ1 Τρίτη 23/04/ Βιοσημάτων Δ2 15:00 17:00 Α όροφος Τετάρτη 24/04/ Κτίριο Β1 Πέμπτη 25/04/ Προκλινικών Β2 Τρίτη 14/05/ Λειτουργιών Α1 Τρίτη 21/05/ Α2 2

23/04/ Βιοσημάτων Δ2 15:00 17:00 Α όροφος Τετάρτη 24/04/ Κτίριο Β1

3 Χρήσιμοι σύνδεσμοι m/spirometry_in_practice051.pdf org entation.pdf org au/uploads/content/211 spirometer_handbook_naca.pdf 3

4 Εκπαιδευτικοί Στόχοι 1. Σχεδίαση φυσιολογικού σπιρογραφήματος όγκου χρόνου που θα απεικονίζει μία ήρεμη αναπνοή ακολουθούμενη από μία μέγιστη βίαιη εισπνοή και μία μέγιστη βίαιη εκπνοή. 2. Σήμανση των τεσσάρων πνευμονικών όγκων στο φυσιολογικό σπιρογράφημα όγκου χρόνου. 3. Σήμανση των τεσσάρων πνευμονικών χωρητικοτήτων στο φυσιολογικό σπιρογράφημα όγκου χρόνου. 4. Απαρίθμηση των πνευμονικών όγκων που απαρτίζουν κάθε πνευμονική χωρητικότητα. 5. Αναγνώριση των πνευμονικών όγκων και χωρητικοτήτων που μπορούν/δεν μπορούν να μετρηθούν με τη σπιρομέτρηση. 6. Σήμανση της βίαιης ζωτικής χωρητικότητας (FVC), του βίαιου εκπνευστικού όγκου στο πρώτο δευτερόλεπτο τηε εκπνοής (FEV1) και της μέγιστης εκπνευστικής ροής μεταξύ του 25 75% της FVC (FEF25 75%) πάνω στο φυσιολογικό σπιρογράφημα όγκου χρόνου. 4

Απαρίθμηση των πνευμονικών όγκων που απαρτίζουν κάθε πνευμονική χωρητικότητα. 5. Αναγνώριση των πνευμονικών όγκων και χωρητικοτήτων που μπορούν/δεν μπορούν να μετρηθούν με τη σπιρομέτρηση. 6.

5 7. Σχεδίαση φυσιολογικού σπιρογραφήματος ροής όγκου που θα απεικονίζει μία ήρεμη αναπνοή ακολουθούμενη μία μέγιστη βίαιη εισπνοή και μία μέγιστη βίαιη εκπνοή. 8. Σήμανση των τμημάτων της καμπύλης του φυσιολογικού σπιρογραφήματος όγκου χρόνου ως εξαρτώμενων από την προσπάθεια ή μη. 9. Χρήση της αρχής της δυναμικής συμπίεσης αεραγωγών προς εξήγηση του γιατί κάθε σημείο του μη εξαρτώμενου από την προσπάθεια τμήματος της καμπύλης ροής όγκου αντιπροσωπεύει τη μέγιστη ροή που εξαρτάται αποκλειστικά από τον πνευμονικό όγκο. 10. Περιγραφή του πως και γιατί μεταβάλλεται η καμπύλη ροής όγκου επί χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας (ΧΑΠ) και άσθματος. 11. Δά Διάκριση μεταξύ των δύο πλατιών κατηγοριών περιοριστικών και αποφρακτικών πνευμονικών νοσημάτων και περιγραφή των βασικών σπιρομετρικών διαταραχών που παρατηρούνται σε κάθε κατηγορία. 5

Χρήση της αρχής της δυναμικής συμπίεσης αεραγωγών προς εξήγηση του γιατί κάθε σημείο του μη εξαρτώμενου από την προσπάθεια τμήματος της καμπύλης ροής όγκου αντιπροσωπεύει τη μέγιστη ροή που εξαρτάται

6 Τί είναι η σπιρομέτρηση; Σπιρο (spiro = λατινικά: αναπνέω) ) + μέτρηση Μέτρηση της αναπνοής Μέτρηση των αναπνευστικών όγκων ροών Χρησιμεύει στην εκτίμηση της αναπνευστικής λειτουργίας Απλή, γρήγορη, εύκολη, φθηνή, ακίνδυνη Προέκταση της φυσικής εξέτασης του αναπνευστικού 6

Χρησιμεύει στην εκτίμηση της αναπνευστικής λειτουργίας Απλή,

7 Ποιοί γιατροί κάνουν σπιρομέτρηση; Κλασσικά εφαρμόζεται από τους πνευμονολόγους Λόγω της ευρύτατης επίπτωσης αναπνευστικών νόσων που ανιχνεύονται με τη σπιρομέτρηση (χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, άσθμα), συνιστάται από διεθνείς και την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία να γίνεται και από Παθολόγους, Γενικούς Ιατρούς και Ιατρούς Εργασίας 7

(χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, άσθμα), συνιστάται από διεθνείς και την Ελληνική

8 Ποιοί ασθενείς χρήζουν σπιρομέτρησης; Όσοι έχουν παράγοντες κινδύνου στο ιστορικό τους (π.χ. χρόνια αναπνευστικά συμπτώματα, χρόνια καπνιστική συνήθεια) Προεγχειρητικός έλεγχος Προγράμματα πρόληψης Πρόληψη καρκίνου πνεύμονα (ερευνάται)? 8

χρόνια αναπνευστικά συμπτώματα, χρόνια καπνιστική συνήθεια)

9 Αντενδείξεις σπιρομέτρησης Μεταδοτικά νοσήματα αναπνευστικού (SARS, H1N1, φυματίωση, κλπ) Οξεία καρδιαγγειακή νόσος (ΟΕΜ, ΑΕΕ) Ενδοκράνια υπέρταση/αιμορραγία Ανευρύσματα αορτής κα. 9

10 Λειτουργικές δοκιμασίες πνευμόνων Απλή σπιρομέτρηση (μέτρηση έ όγκων/ροών/ζωτικής / /ζ χωρητικότητας) Σπιρομέτρηση προ/μετά βρογχοδιαστολή (μέτρηση όγκων/ροών/ζωτικής χωρητικότητας) Μέθοδος έκπλυσης αζώτου και αραίωσης ηλίου (μέτρηση υπολειπόμενου όγκου και ολικής πνευμονικής χωρητικότητας) Μέτρηση διαχυτικής ικανότητας CO Πληθυσμογραφία (μέτρηση ευενδοτότητας υπολειπόμενου όγκου) Μέτρηση μέγιστης εισπνευστικής πίεσης 10

και αραίωσης ηλίου (μέτρηση υπολειπόμενου όγκου και ολικής πνευμονικής χωρητικότητας) Μέτρηση διαχυτικής

11 Απλή σπιρομέτρηση Ήρεμοι αναπνευστικοί κύκλοι ακολουθούμενοι από βίαιη (μέγιστη) εισπνοή εκπνοήεκπνοή Καμπύλη όγκου χρόνου Καμπύλη ροής όγκου 11

12 Είδη σπιρομέτρων Σπιρόμετρα όγκου (μέτρηση όγκου, υπολογισμός ροής) Πνευμοταχογράφοι (μέτρηση έ ροής, υπολογισμός όγκου) 12

13 Πνευμονικοί όγκοι χωρητικότητες 13

14 Πνευμονικές ροές Μέγιστη εκπνευστική ροή (PEF) Ροές σε διάφορα % εκπνοής (FEF10 90%) Μέγιστη εκπνευστική ροή μεταξύ του 25 75% της FVC (FEF25 75%, μεσοεκπνευστική ροή) FEV1: εκπνευστικός όγκος στο 1 ο sec της εκπνοής από θέση ολικής πνευμονικής χωρητικότητας (χειρισμός FVC) FEV1/FVC (λόγος Tiffeneau) 14

μεσοεκπνευστική ροή) FEV1: εκπνευστικός όγκος στο 1 ο sec της εκπνοής από

15 Τί μετράμε με την απλή σπιρομέτρηση? Μετρώμενοι όγκοιχωρητικότητες: VT, IRV, ERV, FVC Μη μετρώμενοι όγκοι χωρητικότητες: RV, FRC, TLC Μετρώμενες ροές: FEV1, PEF, FEF10 90%, FEF25 75% Μη μετρώμενες ροές: Υπολογισμός FEV1/FVC (λόγου Tiffeneau) 15

16 Γιατί μετράμε ροές στη μέγιστη προσπάθεια και όχι σε ηρεμία? 16

17 Εκτίμηση αποτελεσμάτων απλής σπιρομέτρησης Εκτίμηση ποιότητας (αφορά κυρίως εκτίμηση αρχής τέλους προσπάθειας Καλύτερη από 3 προσπάθειες Απόλυτες τιμές: σύκγριση ίδιου ατόμου σε διάφορες χρονικές στιγμές Σύκγριση απόλυτων τιμών με πρότυπες τιμές για φύλλο και ηλικία επιτρέπει συγκρίσεις μεταξύ διαφορετικών ατόμων 17

σύκγριση ίδιου ατόμου σε διάφορες χρονικές στιγμές Σύκγριση απόλυτων τιμών με

18 Σπιρομέτρηση προ/μετά βρογχοδιαστολή 1. Απλή σπιρομέτρηση 2. Εισπνοή 2 δόσεων εισπνεόμενου β διεγέρτη 3. Αναμονή λεπτών 4. Νέα απλή σπιρομέτρηση 18

19 19

20 Κλίση = FEF25 75% ERV VT εκπνοή εισπνοή IRV 20

21 FEV1 VT 21

22 Αποφρακτικές Πνευμονοπάθειες (μείωση ροών, σχετική διατήρηση όγκων) Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (κάπνισμα, FEV1/FVC<70%, σταθερά επιδεινούμενη πορεία με εξάρσεις, προοδευτική ανίατη νόσος, θεραπεία: εισπνεόμενοι β ΑΑ, παρασυμπαθολυτικά φάρμακα, κορτικοειδή, κα) ) Βρογχικό άσθμα (αλληλεπίδραση γονιδίων περιβάλλοντος, πολυπαραγοντική νόσος, ατοπία σε αεροαλλεργιογόνα, FEV1/FVC<70%, FEV1<80%, ασταθής νόσος, καλός έλεγχος με σωστή θεραπεία, θεραπεία: εισπνεόμενοι β ΑΑ, παρασυμπαθολυτικά άφάρμακα, κορτικοειδή, κα) ) Διαφορά: πρόγνωση 22

23 Σπιρομέτρηση επί άσθματος 23

24 Σπιρομέτρηση επί ΧΑΠ 24

25 Σπιρομέτρηση επί εξωθωρακικής απόφραξης (στένωση τραχείας) 25

26 Περιοριστικές Πνευμονοπάθειες (μείωση όγκων, σχετική διατήρηση ροών) Νόσοι πνευμονικού παρεγχύματος (πνευμονική ίνωση) Νόσοι θωρακικού κλωβού (κυφοσκωλίωση) Νόσοι υπεζωκότα (υπεζωκοτική ίνωση) 26

27 Σπιρομέτρηση επί περιοριστικής πνευμονοπάθειας 27

28 ΤΜΗΜΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ 28

29 29

30 30

31 31

32 32

33 33

34 Πρακτική άσκηση Εξοικείωση με σπιρόμετρο, διαδερμικό οξύμετρο Εξοικείωση με τεχνική σπιρομέτρησης, διαδερμικής οξυμετρίας Εξοικείωση με αναφορά αποτελεσμάτων σπιρομέτρου Σπιρομέτρηση, διαδερμική δ οξυμετρία σε εθελοντές Εκτίμηση αποτελεσμάτων Πειραματική διαταραχή σπιρομέτρησης και διαδερμικής δ οξυμετρίας σε εθελοντές 34

35 Ευχαριστίες Εργαστήριο Φυσιολογίας Ιατρική Σχολή ΠΠ Βουκελάτου Γ Επιστημονικούς συνεργάτες: Γιάννου Α, Γιοπάνου Ι, Ηλιοπούλου Μ, Κυρούση Χ, Ψαλλίδας Ι Συζήτηση 35

Σχετικά έγγραφα

ΔΗΜΟΣ ΟΡΕΣΤIΑΔΑΣ ================== 19 ο /2003 ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 19-12-2003

ΔΗΜΟΣ ΟΡΕΣΤIΑΔΑΣ ================== 19 ο /2003 ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ 19-12-2003 Σήμερα τηv 19/12/2003 ημέρα Παρασκευή και ώρα 19:00 μ.μ. στo Δημoτικό Κατάστημα συvήλθε σε Τακτική