ΣΥΖΥΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΚΝΟΓΟΝΙΑ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΣΥΖΥΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΚΝΟΓΟΝΙΑ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ"

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ δ. ΚΟΛΤΣΙΚΙΔΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΣΥΖΥΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΚΝΟΓΟΝΙΑ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΟΥ ΥΠΟΒΛΗΘΗΚΕ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΥ Α.Π.Θ. ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Πρωτοπρ. ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2013 [1]

2 ΣΥΖΥΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΚΝΟΓΟΝΙΑ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ [2]

3 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΗΘΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ δ. ΚΟΛΤΣΙΚΙΔΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΣΥΖΥΓΙΑ ΚΑΙ ΤΕΚΝΟΓΟΝΙΑ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΠΟΥ ΥΠΟΒΛΗΘΗΚΕ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΤΟΥ Α.Π.Θ. ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Πρωτοπρ. ΚΑΛΛΙΑΚΜΑΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2013 [3]

4 «ἔνθα ἀνήρ καί γυνή καί παιδία καί τοῖς τῆς ἀρετῆς συνδεδεμένοι δεσμοῖς, ἐκεῖ μέσος ὁ Χριστός» Εἰς Γένεσιν, Ὁμιλ. 7, 5, PG 54, 616, ΕΠΕ 8, 140. [4]

5 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η οικογένεια είναι ένα από τα σπουδαία ποιμαντικά θέματα της Εκκλησίας, επειδή αποτελεί το κύτταρο της θρησκευτικής, ηθικής και κοινωνικής ζωής. Παράλληλα, ο γάμος συνιστά πανάρχαιο βιοκοινωνικό θεσμό, συνομήλικο της ανθρώπινης ιστορίας, ο οποίος, όμως, εντός του σχεδίου της αγάπης του Θεού διαρρηγνύει τα θεσμικά και βιολογικά του πλαίσια, για να μεταμορφωθεί σε μικρογραφία της Εκκλησίας και να αναδημιουργηθεί ως μυστήριο πλέον, κατά το πρότυπο της σχέσης του Χριστού με την Εκκλησία. Η βίωση αυτού του μυστηρίου ως πηγής ευλογίας δεν είναι αυτονόητη. Εάν παραλληλιστεί η χάρη που προσφέρει η Εκκλησία στο νεόνυμφο ζευγάρι με προίκα, τότε καίρια ποιμαντική ευθύνη είναι η γνώση μεταβολής της σε αδαπάνητο θησαυρό και πολύτιμη κληρονομιά. Αυτό είναι τέχνη ζωής και προϋποθέτει την γνώση ορισμένων βασικών ερμηνευτικών κλειδιών. Η παρατήρηση ότι αρκετά ζευγάρια διαθέτουν αγαθή προαίρεση για την οικοδομή του γάμου τους και συνάμα ο λόγος του Αποστόλου Παύλου «πῶς δὲ πιστεύσουσιν οὗ οὐκ ἤκουσαν;» (Ρωμ. 10, 14) λειτούργησαν ως έναυσμα για να ασχοληθώ λεπτομερώς με την συζυγία και τον ευγενή καρπό της, την τεκνογονία. Η Εκκλησία έχει ως όραμα την αγαστή κοινωνία των συζύγων και το μοίρασμα της χαράς και της ευθύνης που δημιουργεί η ευλογία για την απόλαυση της ευτεκνίας, με αρχικό και τελικό σκοπό την τελείωση όλων των μελών της οικογένειας. Στη προσωπική μας ευθύνη ανήκει η έρευνα και η επεξεργασία των πηγών της ιερής παράδοσης, για να την παραδώσουμε εύπεπτη και κατανοητή στο λαό του Θεού. Ως διδάσκαλος και οδοδείκτης, σ αυτό το ζωτικής σημασίας θέμα, επιλέχθηκε με πολλή αγάπη και χαρά η κατεξοχήν ποιμαντική φυσιογνωμία του ιερού Χρυσοστόμου. Αν και θαυμαστής της παρθενίας, χωρίς να μειώνει την λαμπρότητά της, κατόρθωσε να αναπτύξει μια θαυμαστή σωτηριολογία της οικογένειας, τόσο μεταξύ των συζύγων, όσο και των γονέων με τα παιδιά, βάσει των βιβλικών κειμένων και σε αλληλοσυμπλήρωση με τον Απόστολο Παύλο. Η ερμηνεία του έμεινε μνημειώδης και υποδειγματική με αποφασιστική επίδραση για την μετέπειτα θεολογική σκέψη. Ευχαριστίες θερμές, οφείλω πρωταρχικά στον επιβλέποντα καθηγητή μου, πρωτοπρεσβύτερο Βασίλειο Καλλιακμάνη για την κατανόηση και συγκατάνευση στην επιλογή του θέματος. Είμαι ευγνώμων απέναντί του, διότι με την διακριτικότητά του κατάφερε να διαβλέψει τον εσωτερικό μου πόθο να εντρυφήσω στον εν λόγω πατέρα της Εκκλησίας μας και με γενναιόδωρη αγάπη [5]

6 με στήριξε στο εγχείρημα αυτό, μεταστοιχειώνοντας τον πόθο σε ευχάριστο στόχο. Η εκπόνηση, όμως, της παρούσας εργασίας δεν θα μπορούσε να συντελεστεί χωρίς την αμέριστη συμπαράσταση και αφειδώλευτη αγάπη της φιλτάτης μου συζύγου. Πολλές καρδιακές ευχαριστίες αναφέρω, εκτός από την ομόζυγό μου για την συντροφικότητά της, και στην μικρή μας θυγατέρα για τον χρόνο που της στέρησα γράφοντας την εργασία αυτή. Επιπλέον, παράλειψη θα ήταν να μην ευχαριστήσω εκ μέσης καρδίας, τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ν. Κρήνης και Καλαμαριάς, κ.κ. Προκόπιο, για την ευλογία που μου παρέσχε να συνεχίσω τις σπουδές μου σε μεταπτυχιακό επίπεδο, καθώς και τους ιερατικούς μου προϊσταμένους για την συμπάθεια και κατανόηση που έδειξαν για την ολοκλήρωση αυτών. Τέλος, η προσφορά όλων των ανθρώπων, που με τον καλό λόγο και την θερμή ευχή τους με στήριξαν και κυρίως αυτών, οι οποίοι δεν μνημονεύονται προσωπικά, αισθάνομαι -τους διαβεβαιώνω γι αυτό- ότι τα ίχνη της αγάπης τους είναι διάσπαρτα και αποθηκευμένα σ αυτή την ταπεινή εργασία. Η ευγνωμοσύνη μου αυτή στηρίζεται στην ακλόνητη πεποίθηση ότι όλα πρέπει να γίνονται για την πραγματοποίηση μιας βαθύτερης κοινωνίας των προσώπων προς δόξα του Τριαδικού μας Θεού. Γι αυτό, η πιο γλυκιά παρηγοριά θα είναι ο ιερός Χρυσόστομος να συμβάλει με την θεοφόρα διδαχή του στην κοινωνία αυτή και την οικοδομή του σώματος της Εκκλησίας. Άλλωστε, εφόσον ποιητικό και τελικό αίτιο της δημιουργίας είναι η αγάπη, με τον ίδιο τρόπο καλούμαστε, κατά τον Άγιο, να βιώνουμε τη συζυγία και την οικογένεια μας, ως «μυστήριο ἀγάπης». δ. Αναστάσιος Κολτσικίδης Θεσσαλονίκη 2013 [6]

7 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ... 5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ... 7 ΠΙΝΑΚΑΣ ΒΡΑΧΥΓΡΑΦΙΩΝ... 9 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ ΤΟΝ 4ο ΚΑΙ 5ο ΑΙΩΝΑ Ο γάμος ως θεοΐδρυτος θεσμός Στα ρωμαϊκά και πρωτοβυζαντινά χρόνια Ο μυστηριακός χαρακτήρας του γάμου και η ιερολογία του Αδιάλυτο και δεύτερος γάμος, μικτοί γάμοι Ρωμαϊκό δίκαιο και εκκλησιαστική ιερολογία στη σύναψη του γάμου Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟΝ ΓΑΜΟ Ο ιερός Χρυσόστομος ως συγγραφέας και η ερμηνευτική του μέθοδος Ο Χρυσόστομος στα ίχνη του Αποστόλου Παύλου Η θεώρηση του γάμου και της παρθενίας: η εξελικτική πορεία του χρυσοστομικού στοχασμού ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ Η ΣΥΓΚΑΤΑΒΑΣΗ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ Η προπτωτική συνύπαρξη των πρωτοπλάστων και ο θεραπευτικός χαρακτήρας του γάμου Ο γάμος ως μεταπτωτικό φαινόμενο στη διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας και αιρετικές αποκλίσεις Η ΣΥΓΚΡΑΤΙΚΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΟΥ ΕΡΩΤΑ ΚΑΙ Η ΣΩΦΡΟΣΥΝΗ ΩΣ ΠΡΩΤΗ ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ Ο έρωτας ως δύναμη ενότητας Σωφροσύνη: η πρώτη αιτία του γάμου ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΣΥΖΥΓΙΑ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΑΔΙΑΙΡΕΤΗΣ ΕΝΟΤΗΤΑΣ Ο γάμος ως «εἰκών τῆς Ἐκκλησίας» και ο αδιάλυτος χαρακτήρας του Διαζύγιο και δεύτερος γάμος ΣΥΖΥΓΙΚΗ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ Το αληθινό νόημα της αγάπης και του φόβου Τρόπος έγγαμης συμβίωσης Εξωτερικές σχέσεις ανδρογύνου: νέμηση και ιεράρχηση διακονημάτων [7]

8 3.2.4 Η εσωτερική σχέση του ζεύγους: αντίδοση δουλείας και δεσποτείας Διάρρηξη της σωφροσύνης Η ΣΩΤΗΡΙΟΛΟΓΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΣΥΖΥΓΙΑΣ Γάμος και παρθενία: η διαλεκτική των χαρισμάτων Η σωτηρία μέσα από τον γάμο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΤΕΚΝΟΓΟΝΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΤΡΟΦΗ Η ΤΕΚΝΟΓΟΝΙΑ ΣΤΗ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΚΗ ΣΚΕΨΗ Η δεύτερη αιτία του γάμου Ατεκνία και στειρότητα ΤΟ ΑΛΗΘΙΝΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΠΑΤΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΜΗΤΡΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑ ΘΕΟΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ Η ευθύνη της ανατροφής των τέκνων Μετάληψη αγιότητας ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΠΗΓΕΣ ΤΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΚΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΣΚΕΨΗΣ ΑΡΧΕΣ, ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΙ ΦΟΡΕΙΣ ΑΓΩΓΗΣ Η αρχή της έγκαιρης διαπαιδαγώγησης Πρόσθετες αρχές: αυτοϋπηρέτηση, εξατομίκευση, εποπτεία Θετική και αρνητική αγωγή Φορείς της αγωγής: οι φυσικοί παιδαγωγοί Φορείς της αγωγής: θύραθεν παιδαγωγοί και τροφοί ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΤΕΚΝΟΓΟΝΙΑ ΚΑΙ ΕΥΤΕΚΝΙΑ Η ΑΡΕΤΗ ΩΣ ΚΟΙΝΟΣ ΠΑΡΟΝΟΜΑΣΤΗΣ ΤΗΣ ΤΕΚΝΟΓΟΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΥΤΕΚΝΙΑΣ Η εσχατολογική αντιμετώπιση της τεκνογονίας στον ιερό Χρυσόστομο Ευτεκνία: υπόθεση ευθύνης και σωτηρίας Η αρετή της νεότητας ως βάση για την ευτεκνία ΠΟΛΥΤΕΚΝΙΑ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΚΝΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤ ΟΙΚΟΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ Η ΜΙΚΡΑ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΩΣ ΠΕΔΙΟ ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΡΕΤΗΣ Οι προϋποθέσεις της κατ οίκον εκκλησίας Το περιβάλλον της κατ οίκον εκκλησίας Η ΠΡΟΓΕΥΣΗ ΤΗΣ ΜΕΛΛΟΥΣΑΣ ΖΩΗΣ Η σωτηριολογική συμβολή της γυναίκας Η δια του γάμου σωτηρία ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΠΗΓΕΣ-ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ [8]

9 ΠΙΝΑΚΑΣ ΒΡΑΧΥΓΡΑΦΙΩΝ αε. δ.δ. Ε.Π.Ε. επιμ. Θ.Η.Ε. αυτοέκδοση διδακτορική διατριβή Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας, πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος Παλαμάς», Θεσσαλονίκη 1972 κ.εξ. επιμέλεια Θρησκευτική Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, εκδ. Αθαν. Μαρτίνου, Αθήνα Ε.Μ.Υ.Ε.Ε. Επικοινωνιακή και Μορφωτική Υπηρεσία της Εκκλησίας της Ελλάδος μτφρ. ό.π. Π.Ι.Π.Μ. PG PL ΡΠΣ SC σ./σσ. μετάφραση όπως παραπάνω Πατριαρχικό Ίδρυμα Πατερικών Μελετών J.P. Migne, Patrologiae cursus completus, series Graeca, Παρίσι-Montrouge , Patrologiae cursus completus, series Latina, Παρίσι- Montrouge Γ. Ράλλη-Π. Ποτλή, Σύνταγμα των θείων και ιερών κανόνων, τ. Α -Στ, Αθήνησιν Sources Chrétiennes, sous la direction de C. Modesert, Παρίσι 1942 κ.εξ. σελίδα/σελίδες τ. τόμος τχ. χ.τ. χ.χ. τεύχος χωρίς τόπο χωρίς χρόνο [9]

10 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το ενδιαφέρον της παρούσας εργασίας εστιάζει σε δυο κρίσιμα ζητήματα της ανθρώπινης ζωής, τον γάμο και την τεκνογονία, για τα οποία η φωτισμένη και θεόπνευστη σκέψη ενός από τους σπουδαιότερους εκκλησιαστικούς πατέρες, του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, αποτελεί πολύτιμο οδηγό και οδοδείκτη, όχι μόνο για την εποχή της δραστηριοποίησής του, αλλά και για τους σύγχρονους καιρούς. Ο ρεαλιστικός και πρωτοποριακός στοχασμός του ιερού πατρός αποτελούν αστείρευτη πηγή διδαγμάτων, αλλά και πρακτικών εφοδίων για μια ισορροπημένη στάση απέναντι σε αυτά τα δυο θέματα, με έντονο εσχατολογικό και σωτηριολογικό χαρακτήρα. Η μελέτη αυτή στηρίχθηκε στα συγγράμματα και τις ομιλίες του ιερού Χρυσοστόμου, όπως αυτές παραδίδονται σε εμάς από την Patrologiae Graecae του Ρ. Migne, σε παράλληλη ανάγνωση και παραπομπή στην πατερική έκδοση Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας. Το πλήθος, όμως, των λόγων του ιερού πατρός, αλλά και των διάσπαρτων αναφορών του στα δυο θέματά μας, κατέστησε αναγκαία τη συνδρομή ποικίλων βοηθημάτων. Με τη βοήθεια αυτών, κατέστη περαιτέρω εφικτή η ταξινόμηση του υλικού ανά κατηγορίες, ώστε αυτό να συστηματοποιηθεί και στη συνέχεια να αποδοθεί σε επτά κεφάλαια. Στο πρώτο εξ αυτών κρίθηκε αναγκαία μια αναδρομή στην ιστορία του γάμου ως πανάρχαιου βιοκοινωνικού θεσμού και ιδιαίτερα η αποτύπωση της εξέλιξής του από νομική και θρησκευτική άποψη στο Ρωμαϊκό και Βυζαντινό κράτος ως τον 4ο και 5ο αι. μ.χ., την εποχή, δηλαδή, του ιερού Χρυσοστόμου. Επιπλέον, στο ίδιο κεφάλαιο επιχειρείται μια πρώτη γνωριμία με τον ιερό συγγραφέα μας, για τον οποίο δίνονται εν συντομία τα κυριότερα σημεία της βιοπορείας του, το είδος της συγγραφικής του δραστηριότητας και η μέθοδος που χρησιμοποιεί. Ενδιαφέρον παρουσιάζει εδώ η διαλεκτική σχέση του Αγίου Ιωάννη με τον Απόστολο Παύλο, αλλά και η εξελικτική πορεία της χρυσοστομικής σκέψης στο θέμα του γάμου. Το δεύτερο κεφάλαιο ανοίγει την πρώτη μεγάλη θεματική της εργασίας αυτής, αυτή που αφορά τη συζυγία. Εδώ εξετάζονται τα θέματα που αφορούν τον προπτωτικό και μεταπτωτικό τρόπο ζωής των πρωτοπλάστων και την ιδιαίτερη λειτουργία που αποκτά ο γάμος μέσα στο σχέδιο της Θείας Οικονομίας. Μέσα στο ίδιο αυτό πλαίσιο ερευνάται, σύμφωνα πάντα με τον θεορρήμονα Άγιο, και η φύση του έρωτα ως ενοποιού δύναμης, αλλά και η σωφροσύνη ως πρώτη αιτία του γάμου. Συνεχίζοντας εντός της ίδιας θεματικής, το τρίτο κεφάλαιο της παρούσης πραγματεύεται τον χαρακτήρα του γάμου ως μυστηρίου ενότητας κατά το πρότυπο της σχέσης του Χριστού με την Εκκλησία, αλλά και θέματα συζυγικής [10]

11 συνύπαρξης, όπως αυτά διαγράφονται από την έμπνευση του ιερού ερμηνευτή, ενώ, τέλος, γίνεται μια πρώτη νύξη για τη σωτηριολογία της συζυγίας, κυρίως σε σύγκριση με τον παρθενικό τρόπο διαβίωσης. Η δεύτερη, κατά τον Άγιο πατέρα, αιτία του γάμου, η τεκνογονία, αποτελεί θέμα του τέταρτου κεφαλαίου, όπου επίσης περιγράφεται η σημασία της ως μέσο πνευματικής τελείωσης των γονέων και η σχέση της με τη σωφροσύνη ως πρώτης αιτίας του γάμου. Καθώς, όμως, ο ιερός πατήρ μετατοπίζει το κέντρο βάρους στην ανατροφή των παιδιών, παρουσιάζεται και το αληθινό περιεχόμενο της πατρότητας και της μητρότητας και ο σκοπός της αγωγής των παιδιών, όπως τον οραματίζεται ο θεοφόρος Άγιός μας. Στο πέμπτο κεφάλαιο αυτής της εργασίας, δίνεται σε αδρές γραμμές η παιδαγωγική θεωρία του ιερού πατρός και συγκεκριμένα οι παιδαγωγικές του αρχές, οι προτεινόμενες μέθοδοι και οι φορείς της χριστιανικής αγωγής που εισηγείται. Η σχέση της τεκνογονίας με την ευτεκνία και την πολυτεκνία και η εσχατολογική τους βάση είναι το αντικείμενο μελέτης του έκτου κατά σειρά κεφαλαίου. Εκεί καταδεικνύεται η σημαίνουσα θέση που κατέχει στην χρυσοστομική σκέψη η καλλιέργεια της αρετής ως κριτήριο σωτηρίας για ολόκληρο το οικογενειακό σύνολο και η ευεργετική της επίδραση στο κοινωνικό σύνολο. Ο συνδυασμός των χρυσοστομικών απόψεων τόσο για το γάμο και τη συζυγία, όσο και για την παιδοποιία και την αγωγή των παιδιών, δημιουργούν τις προϋποθέσεις για τη διαμόρφωση της κατ οίκον εκκλησίας. Στη λειτουργία της οικογένειας ως μικρογραφίας της καθ όλου Εκκλησίας εδραιώνει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μια ισχυρή σωτηριολογική προοπτική, υποσημειώνοντας την πρόγευσή της ήδη από τον παρόντα αιώνα. Τα στοιχεία αυτά διερευνώνται στο έβδομο και τελευταίο κεφάλαιο της μελέτης αυτής. Τέλος, την εργασία ολοκληρώνουν οι πίνακες περιεχομένων, βραχυγραφιών και βιβλιογραφίας. [11]

12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ 1.1 Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ ΣΤΟΝ 4ο ΚΑΙ 5ο ΑΙΩΝΑ Ο γάμος ως θεοΐδρυτος θεσμός Ο γάμος αποτελεί αρχαιότατο ίδρυμα θείου δικαίου 1. Κατά την Αγία Γραφή, η ιστορία του γάμου, της ένωσης δηλαδή άντρα και γυναίκας «εἰς σάρκα μίαν», αρχίζει με την ιστορία της δημιουργίας του ανθρώπου, όπως περιγράφεται στα πρώτα κεφάλαια του βιβλίου της Γένεσης. Ο Θεός λαμβάνει ιδιαίτερη φροντίδα και δημιουργεί τον άνθρωπο, διακρίνοντας τον σε άντρα και γυναίκα 2. Σύμφωνα με αυτές τις μαρτυρίες, ο Θεός πλάθει την Εύα και μάλιστα από την πλευρά του Αδάμ, διότι «οὐ καλὸν εἶναι τὸν ἄνθρωπον μόνον ποιήσωμεν αὐτῷ βοηθὸν κατ αὐτόν» 3. Αυτό φανερώνει ότι η Εύα συμπλάθεται από την ίδια ουσία με τον Αδάμ, γεγονός που σηματοδοτεί το ισότιμο και ομότιμο των δύο φύλων 4, ενώ παράλληλα προβάλλει την κοινωνικότητα. Στη συνέχεια, η κοινωνικότητα δεν σταματά στον δυϊκό αριθμό, αφού ο Θεός τους εξοπλίζει με την ευλογία «αὐξάνεσθε καὶ πληθύνεσθε καὶ πληρώσατε τὴν γῆν καὶ κατακυριεύσατε αὐτῆς» 5, αφού προηγουμένως εμφύτευσε στα δύο γένη την ενωτική δύναμη του έρωτα 6. 1 Ν. Μίλας, Το Εκκλησιαστικόν δίκαιον της Ορθοδόξου Ανατολικής εκκλησίας, μτφρ. Μελετίου Αποστολοπούλου, εν Αθήναις 1906 (ανατ. Αθήνα 1970), σ Βλ. Παντ. Ροδοπούλου (μητρ. Τυρολόης και Σερεντίου), Επιτομή Κανονικού Δικαίου, εκδ. Μυγδονία, Θεσσαλονίκη 2005, σσ «καὶ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, κατ εἰκόνα Θεοῦ ἐποίησεν αὐτόν, ἄρσεν καὶ θῆλυ ἐποίησεν αὐτούς» Γεν. 1, Γεν. 2,18. 4 «Γυνή γάρ καί ἀνήρ οὐκ εἰσίν ἄνθρωποι δύο, ἀλλ'ἄνθρωπος εἰς... καί ὥσπερ ἡμίτομα δύο εἰσί», Ἐπιστολή πρός Κολοσσαεῖς, 12, 4, PG 62, , ΕΠΕ 22, Γεν. 1, «ἕνεκεν τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα καί προσκολληθήσεται πρὸς τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν», Γεν. 2, 24. Πρβλ. «Ὁ Θεός τούς ἔρωτας τούτους ἐγκατέσπειρε», Ἐγκώμιον εἰς Μάξιμον, 3, PG 51, 230, ΕΠΕ 27, 172. [12]

13 Επομένως, ο γάμος ως πανάρχαιος βιοκοινωνικός θεσμός 7 στην καθαρή του μορφή είναι διάταξη της φύσης κατά την θεία βούληση 8 με απώτερο στόχο 9 την συνένωση άνδρα και γυναίκας, την απόκτηση παιδιών και τη δημιουργία οικογένειας. Έτσι, από τη σφαίρα του θείου δικαίου μεταπήδησε και στην κανονική και κοινωνική μορφή 10 παραμένοντας ζωηρά στη συνείδηση των ανθρώπων η αντίληψη για τη θρησκευτική του αρχή Στα ρωμαϊκά και πρωτοβυζαντινά χρόνια Στον ελληνορωμαϊκό κόσμο, παράλληλα με τα άλλα γαμήλια έθιμα, οικογενειακού χαρακτήρα, υπήρχαν και ευλογίες ή θυσίες με καθαρά θρησκευτικό χαρακτήρα. Στα πρώτα χρόνια, λοιπόν, του Ρωμαϊκού κράτους όπου το θρησκευτικό στοιχείο ήταν πιο έντονο, ο γάμος ονομάζονταν confarreatio, κατά την οποία οι μελλόνυμφοι καθαγιάζονταν «διά θρησκευτικῆς τελετῆς φερούσης ὡρισμένους τύπους 12» που επισφραγιζόταν με τη σύναψη των χειρών των νυμφευομένων 13. Επίσης, υπήρχαν και άλλες δύο μορφές γάμου 14, οι οποίες μέχρι τον 2ο αι. μ.χ. εξασθένησαν και ο γάμος κατέληξε να συνάπτεται απλώς με μια συμφωνία ή ένα συμβόλαιο δύο ελεύθερων ατόμων ενώπιον μαρτύρων και να επικυρώνεται από 7 Β. Γιούλτση, Πνευματικότητα και κοινωνική ζωή, εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη , σ Ν. Μίλας, Το Εκκλησιαστικόν δίκαιον, ό.π., σ Για τα μέλη της Εκκλησίας ο γάμος συνδέεται με το δημιουργικό έργο του Θεού στον κόσμο, με αρχικό και τελικό σκοπό την τελείωση του ανθρώπου. Βλ. Ιω. Καρμίρη, «Γάμος (Δογματική)», Θ.Η.Ε., τ. 4, σ Α. Σίσκου, «Περί τοῦ γάμου ὡς φυσικοῦ δεσμοῦ και ὡς θρησκευτικοῦ, ἠθικοῦ και κοινωνικοῦ θεσμοῦ» στο: Ἐκκλησιαστικός Φάρος, τχ. 33, 1934, σ Βλ. Κ. Δ. Γεωργούλη, «Γάμος (Θρησκειολογία)», Θ.Η.Ε., τ. 4, σ Α. Σταυρινού, (μητρ. Καισαρείας), Ἡ ἱερολογία τοῦ γάμου ἀπό τοῦ τέλους τοῦ ἐνάτου μέχρι τοῦ τέλους τοῦ δεκάτου ἕκτου αἰῶνος, εν Κωνσταντινουπόλει 1923, σ. β. Βλ. Κογκούλη Ιω.-Οικονόμου Χρ.-Σκαλτσή Παν. Ι., Ο γάμος, Θεία Λατρεία και Παιδεία 3, εκδ. «ΛΥΔΙΑ», Θεσσαλονίκη 1996, σσ Δ. Μωραΐτη, «Γάμος (Λειτουργική-Ηθική)», Θ.Η.Ε., τ. 4, σ Η coemtio, με την οποία γινόταν εικονική αγορά της γυναίκας από τον άντρα και η usucapio, με την οποία η γυναίκα περιερχόταν στην εξουσία του άντρα μετά από ένα χρόνο συγκατοίκησης. Βλ. Κογκούλη Ιω.-Οικονόμου Χρ.-Σκαλτσή Παν. Ι., Ο γάμος, ό.π. [13]

14 τους πολιτικούς νόμους 15. Βέβαια, αν και ο πυρήνας του γάμου στην ρωμαϊκή κοινωνία εντοπιζόταν κυρίως στην συμφωνία και την αμοιβαία συναίνεση του άνδρα και της γυναίκας (consensus facit nuptias) για κοινή συμβίωση 16, εντούτοις είχε έντονο ηθικό και θρησκευτικό χαρακτήρα, όπως διαφαίνεται από τον ορισμό του Ρωμαίου νομοδιδασκάλου Μοδεστίνου 17, ο οποίος περιλήφθηκε και στις κανονικές συλλογές της Εκκλησίας μας, ως η άριστη ερμηνεία της ουσίας του γάμου 18. Ο ελληνορωμαϊκός κόσμος υπήρξε αναμφίβολα η σπονδυλική στήλη του σώματος της αρχαίας Εκκλησίας, γι αυτό και η νομική θέση της Εκκλησίας στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία στους τρεις πρώτους αιώνες συνδέθηκε με τους διωγμούς και την άρνηση οποιασδήποτε νομικής κατοχύρωσης απέναντι στα μέλη της. Το σκληρό, όμως, αυτό νομικό καθεστώς μεταβλήθηκε προοδευτικά κατά τον 4ο αι. χάρη στην θρησκευτική πολιτική του Μ. Κωνσταντίνου και των διαδόχων του αυτοκρατόρων. 19 Η έξοδος της Εκκλησίας από τις κατακόμβες και ο εναγκαλισμός της με το κράτος 20 σταδιακά οδήγησε στην αναγνώριση του Χριστιανισμού, από την αρχή της ανεξιθρησκίας το 313 μ.χ. 21 έως και την επικράτησή της το 380 μ.χ 22 ως της μόνης επίσημης και προστατευόμενης θρησκείας Κ. Καλλινίκου, Ὁ χριστιανικός Ναός και τά τελούμενα ἐν αὐτῶ, Ἀθῆναι , σσ M. F. Quintilian 1, Institutionis oratoriae, 5, 11, 32. Βλ. Παν. Σκαλτσή, Γάμος και Θεία Λειτουργία. Συμβολή στην ιστορία και τη θεολογία της λατρείας, εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2010, σ «Γάμος ἐστίν ἀνδρός καί γυναικός συνάφεια, συγκλήρωσις τοῦ βίου διά παντός, θείου τέ καί ἀνθρωπίνου δικαίου κοινωνία», Κ. Αρμενοπούλου, Πρόχειρον Νόμων ἤ Ἑξάβιβλος, επιμ. Κ. Γ. Πιτσάκης, εκδ. «Δοδώνη», Αθήνα 1971, σ Στον ορισμό αυτόν διακρίνονται τρία στοιχεία. Το φυσικό, δηλαδή η συζυγική ένωση άνδρα και γυναίκα, το ηθικό, ως αδιάλειπτη συμβίωση του ανδρογύνου καθ όλη τη διάρκεια της ζωής τους και το θρησκευτικό, το οποίο συνίσταται στην πλήρη κοινωνία των δύο σε όλα όσα αφορούν την θρησκεία και το δίκαιο. Βλ. Παντ. Ροδοπούλου, Επιτομή, ό.π., σ Πρβλ. Χριστοδούλου (αρχ. Αθηνών), Εναρκτήρια ομιλία στο: Ο Γάμος στην Ορθόδοξη Εκκλησία, Σειρά Ποιμαντική Βιβλιοθήκη 9, Κλάδος Εκδόσεων Ε.Μ.Υ.Ε.Ε., Αθήνα 2004, σ ΡΠΣ, τ. ΣΤ, σ Βλ. Ι. Φειδά, Ἐκκλησιαστική ἱστορία Ά, ἀπ αρχῆς μέχρι τήν Εἰκονομαχία, Αθῆναι , σσ Στ. Παπαδοπούλου, Πατρολογία Β, Ο τέταρτος αιώνας (Ανατολή και Δύση), Αθήνα 1990, σ Περί του διατάγματος των Μεδιολάνων βλ. Βασ. Στεφανίδου, Ἐκκλησιαστική ἱστορία, ἀπ αρχῆς μέχρι σήμερον, εκδ. Παπαδημητρίου, Αθήνα 1998, σ Ιωαν. Αναστασίου, [14]

15 Η Εκκλησία, λοιπόν, κατά τους 4ο και 5ο αι., αν και ο χριστιανισμός ήταν η επικρατούσα θρησκεία της αυτοκρατορίας, αποδεχόταν το Ρωμαϊκό δίκαιο σχετικά με τη νομιμότητα του γάμου. Εφόσον, λοιπόν, συνέτρεχαν οι προϋποθέσεις που όριζε ο ρωμαίος νομοθέτης, οι συζυγικές σχέσεις ήταν νόμιμες και τα τέκνα γνήσια. Στην αντίθετη περίπτωση ο γάμος θεωρούνταν άθεσμος και οι συναπτόμενες σχέσεις κρίνονταν πορνικές. Έτσι κατανοείται και ο μβ κανόνας του Μ. Βασιλείου σχετικά με το γάμο των δούλων και των τέκνων, όπου η απαραίτητη προϋπόθεση σύναψης γάμου είναι η συγκατάθεση «τῶν κρατούντων» Ο μυστηριακός χαρακτήρας του γάμου και η ιερολογία του Ο γάμος, όμως, εκτός από την πολιτική και κοινωνική του σημασία είχε ιδιαίτερη ιερότητα ως μυστήριο 25 για τα μέλη της Εκκλησίας. Με την θαυματουργική παρουσία του Κυρίου στο γάμο της Κανά ο γάμος εξυψώνεται και γίνεται υπόθεση της Εκκλησίας 26, μπολιάζεται η συζυγία στη ζωή του Χριστού, ενώ η μεταβολή του ύδατος σε οίνο ερμηνεύεται ως τυπολογική προαναγγελία της Θείας Ευχαριστίας και επιδρά στην κατοπινή διαμόρφωση της ιερολογίας 27. Η πρώτη εκκλησιαστική μαρτυρία 28 για την εκκλησιαστική τέλεση του γάμου συναντάται στον Άγιο Ιγνάτιο τον Θεοφόρο 29 (50-113), όπου η «γνώμη» του επισκόπου ταυτίζεται με την «γνώμη» Εκκλησιαστική Ιστορία, τ. Α, εκδ. Παρατηρητής, χ.τ., χ.χ., σσ Στ. Γ. Γουλούλη, «1700 χρόνια του Διατάγματος του Μεδιολάνου» στο: Εφημέριος, τ.χ. 5, Αθήνα 2013, σσ Με το διάταγμα περί πίστεως εξ ονόματος του Μ. Θεοδοσίου και των δύο συναρχόντων του επιβλήθηκε ο χριστιανισμός ως η μόνη θρησκεία. Βλ. Βασ. Στεφανίδου, Ἐκκλησιαστική ἱστορία, ό.π., σ Ιωαν. Αναστασίου, Εκκλησιαστική Ιστορία, ό.π., σ Βλ. Ι. Φειδά, Ἐκκλησιαστική ἱστορία, ό.π., σ «Οἱ ἄνευ τῶν κρατούντων γάμοι πορνεῖαί εἰσιν», ΡΠΣ, τ. Δ, σ Ἐφ. 5, Μ. Σιώτη, «Γάμος (Αγ. Γραφή)», Θ.Η.Ε., τ. 4, σ Νέναντ Μιλόσεβιτς, Η Θεία Ευχαριστία ως κέντρον της θείας λατρείας Η σύνδεσις των μυστηρίων μετά της Θείας Ευχαριστίας, εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2005, σ Εξίσου σημαντική είναι και η τοποθέτηση του Τερτυλλιανού, ο οποίος λέγει ότι: «Η Εκκλησία οικονομεί, επιβεβαιώνει η προσφορά και σφραγίζει η ευλογία», Τερτυλλιανού, Ad uxorem 2, 9, SC 273, «μετά γνώμης τοῦ ἐπισκόπου, ἵνα ὁ γάμος ᾖ κατά Κύριον καί μη κατ' ἐπιθυμίαν. Πάντα εἰς τιμήν Θεοῦ γινέσθω», Ιγνατίου Θεοφόρου, Προς Πολύκαρπον, 5, 2, SC 10, 150. [15]

16 της Εκκλησίας και συνδέεται με τη Θεία Ευχαριστία 30, όπως και τα υπόλοιπα μυστήρια εξαρχής, αποκτώντας μ αυτόν τον τρόπο το ιδιαίτερο χριστιανικό του νόημα. Ιδιαίτερα από τον 4ο αι. και εφεξής, οι πατέρες της Εκκλησίας επέμεναν στην ιερότητα του γάμου και συμβούλευαν το ποίμνιό τους να ζητά την ευλογία του ιερέα. Ο Μέγας Βασίλειος (+379) τονίζει ότι η ένωση δύο ανθρώπων αντιθέτου φύλου δεν πρέπει να είναι μόνο φυσικός δεσμός, αλλά και πνευματικός, διαμέσου της ευλογίας του Θεού και του εκκλησιαστικού αγιασμού 31. Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος (+390) μας πληροφορεί ότι στο γάμο της Ολυμπιάδας «παρῆν ἐπισκόπων ὅμιλος» και μάλιστα μας μνημονεύει την άρμοση των χειρών των νεονύμφων 32. Είναι μία πράξη που μαρτυρείται στην Π.Δ. 33 και στο ελληνορωμαϊκό τυπικό του γάμου 34, η οποία μεταβιβάστηκε και στην χριστιανική τελετή του γάμου μέχρι και σήμερα. Επίσης, τον 5ο αι. ο Συνέσιος Πτολεμαΐδος (413) υποστηρίζει την απόφασή του να μην χωρίσει τη γυναίκα του, αν και είχε ανέλθει στο επισκοπικό αξίωμα, διότι ο Θεός ήταν αυτός που του την έδωσε, ο νόμος και το χέρι του επισκόπου Αλεξανδρείας Θεοφίλου 35. Επιπλέον, και ο ιερός Χρυσόστομος (471) συνιστά ότι «Δέον ἱερέας καλεῖν καί δι εὐχῶν καί εὐλογιῶν τήν ὁμόνοιαν τοῦ συνοικεσίου συσφίγγειν» 36. Και σε κάποιο άλλο σημείο προτρέπει «μή αἰσχύνωμεν τό τηλικοῦτον μυστήριον. Τύπος τῆς τοῦ Χριστοῦ παρουσίας ἐστίν ὁ γάμος μηδείς τῶν ἀπό τῆς ὁρχήστρας παρέστω ἐκεῖ γάρ δαπάνη περιττή καί ἄσχημος κάλεσον τόν Χριστόν πρό τῶν ἄλλων ἁπάντων» «τέλος πάσης τελετῆς καί θείου μυστηρίου», Συμεών Θεσσαλονίκης, «Περί του τιμίου νομίμου γάμου», Διάλογος, PG 155, 512D. 31 Μ. Βασιλείου, Εἰς τήν Ἑξαήμερον, PG 29, 160 BC. Βλ. Ν.Α. Ματσούκα, Δογματική και Συμβολική Θεολογία Β, Ἐκθεση της ορθόδοξης πίστης σε αντιπαράθεση με τη δυτική χριστιανοσύνη, Φιλοσοφική και θεολογική Βιβλιοθήκη 3, εκδ. Π. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη , σ Γρηγορίου Θεολόγου, Ἐπιστολή 193, Προκοπίῳ, PG 37, Τωβίτ 7, Βλ. Παν. Σκαλτσή, Γάμος και Θεία Λειτουργία, ό.π., σ Συνεσίου Πτολεμαΐδος, Ἐπιστολαί 105, PG 66, Πρβλ. Δημ. Ι. Κωνσταντέλλου, μτφρ. Δημ. Βακάρου (πρεσβ.), Γάμος, σεξουαλικότητα, αγαμία, μια ελληνική ορθόδοξη θεώρηση, Θεσσαλονίκη 2005, σσ Εἰς τήν Γένεσιν, 48, 6, PG 54, 443, ΕΠΕ 4, Εἰς Κολοσσαεῖς, 12, 5-7, PG 62, , ΕΠΕ 22, [16]

17 Ο ιερός πατήρ αποδοκιμάζει εδώ τα ειδωλολατρικά γαμήλια έθιμα με τα αισχρά άσματα, τους χορούς και τα σατανικά συμπόσια που διαπόμπευαν το μυστήριο του γάμου 38, καταθέτοντας παράλληλα ιστορικές μαρτυρίες για την τέλεση του γάμου εκείνης της εποχής 39. Έτσι, σε μια εποχή όπου οι αρχαίες συνήθειες 40 έθιγαν το μυστήριο, οι Πατέρες απέτρεπαν τους χριστιανούς από όσα οδηγούσαν στην αμαρτία, ενώ από την άλλη με σοφία και σύνεση επιχείρησαν να εκχριστιανίσουν ορισμένα σύμβολα 41 και να προσδώσουν ιδιαίτερη δυναμική και νόημα στα πλαίσια του γάμου «εἰς Χριστόν καί εἰς τήν Ἐκκλησίαν» 42. Στη συνείδηση της Εκκλησίας ο γάμος ήταν ενταγμένος μέσα στην Θεία Ευχαριστία. Αυτή η σύνδεση υπάρχει και στη Δύση, όπως μαρτυρείται σε ρωμαϊκά ευχολόγια, όπως το Λεονιανό ( ) και το Γελασιανό ( ). Ο ιερός Αυγουστίνος ( ) πρεσβεύει ότι ο γάμος δεν περικλείεται μόνο στα όρια του συζυγικού δεσμού, αλλά θεωρείται μυστήριο αδιάλυτο 43. Ακόμη, μαρτυρίες, όπως του Αγίου Αμβροσίου ( ) που μνημονεύει την ευλογία γάμου από ιερείς 44 και του πάπα Σιρικίου (+417) για την ανάγνωση σχετικής ευχής στο κεφάλι των νεονύμφων από ιερέα 45, αποδεικνύουν την ύπαρξη ιερολογίας Πρβλ. Εἰς τήν Γένεσιν, 48, 6, PG 54, 443, ΕΠΕ 4, Για την ειδωλολατρική κληρονομιά στη συζυγική και οικογενειακή ζωή στην εποχή του ιερού Χρυσοστόμου βλ. Ottorino Pasquato, Οι λαϊκοί κατά τον Ιωάννη το Χρυσόστομο, Στην Εκκλησία, στην οικογένεια και στην πόλη, μτφρ. επιμ. Καλλιρόη Ακανθοπούλου, εκδ. Βἀνιας, Θεσσαλονίκη 2006, σσ Για την προίκα και τις άλλες γαμικές παροχές βλ. Φ. Κουκουλέ, Βυζαντινών βίος και πολιτισμός, τ. Δ, εκδ. Παπαζήση, Αθήνα 1951, σσ Πρβλ. Αν. Δ. Βαλακούδη, Καλλιστεία και Γάμος στο Βυζάντιο, εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1998, σσ «Οἱ δἐ ἐφ ἡμῶν καί ὕμνους εἰς τήν Ἀφροδίτην ἄδουσι χορεύοντες, καί δι αἰσχρῶν ρημάτων δημοσίᾳ τήν νύμφην πομπεύουσι», Εἰς τό ρητόν Διά δε τάς πορνείας, 2, PG 51, 211, ΕΠΕ 27, Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος αναφέρει: «Στέφανοι ταῖς κεφαλαῖς ἐπιτίθενται σύμβολον νίκης, ὅτι ἀήττητοι γενόμενοι οὕτω προσέρχονται τῇ εὐνῇ ὅτι μή κατηγωνίσθησαν ὑπὀ τῆς ἡδονῆς», Ἐπιστολή Α πρός Τιμόθεον, 9, 2, PG 62, 546, ΕΠΕ 23, Ἐφ.5, Βλ. Παν. Σκαλτσή, Γάμος και Θεία Λειτουργία, ό.π., σ Αμβροσίου Μεδιολάνων, Epistola 19, 7, P.L. 16, 984C - 985A. 45 -, Epistola 4, Ad Eumerium, P.L. 84, 63B. 46 Βλ. Κων. Καραϊσαρίδη (πρωτ.), «Ιστορική εξέλιξη των ακολουθιών του Αρραβώνος και του Γάμου μέχρι και τα τέλη του Η αιώνα» στο: Ο Γάμος στην Ορθόδοξη Εκκλησία, Κλάδος Εκδόσεων Ε.Μ.Υ.Ε.Ε., Σειρά Ποιμαντική Βιβλιοθήκη 9, Αθήνα 2004, σσ [17]

18 Επιπροσθέτως, η μαρτυρία του ανώνυμου συγγραφέα του Praedestinatus 47 αποκαλύπτει ότι κατά τον 5ο αι., ο εκκλησιαστικός γάμος ήταν πολύ διαδεδομένος και παρότι δεν επιβεβαιώνεται από σύγχρονες πηγές, κατατείνει στο προηγούμενο συμπέρασμα για ύπαρξη ιερολογίας. Ομοίως, ενδιαφέρον παρουσιάζει και η εύρεση γαμήλιων παραστάσεων με θέματα όπως τον γάμο της Κανά ή προσωπογραφίες συζυγικών ζευγαριών να στεφανώνονται από το χέρι του Θεού ή του Χριστού. Λόγου χάριν, η παράσταση του γάμου της Κανά συναντάται σε σαρκοφάγους και βαπτιστήρια του 4ο και 5ο αι., ενώ η ευλογία και η στέψη των νεονύμφων από τον Χριστό διακρίνεται σε ποτήρια του 4ο αι., αλλά και σε δαχτυλίδια 48. Ο μυστηριακός χαρακτήρας του γάμου και η αναγκαιότητα ιερατικής ευλογίας αποδεικνύεται εναργώς και στους ιερούς κανόνες της Εκκλησίας. Καταρχάς, κάθε ιεροπραξία ανήκει στη αποκλειστική δικαιοδοσία του επισκόπου, όπως προβλέπεται στους ακόλουθους κανόνες: λδ και λθ των Αγίων Αποστόλων 49, ιδ και κα Αντιοχείας (341) 50, ιστ Α Οικουμενικής Συνόδου (325) 51, η Χαλκηδόνος (451) 52, θ και ι Καρθαγένης (419) 53. Ο επίσκοπος είναι εξαρχής ο «ηγούμενος της Ευχαριστίας» 54 γι αυτό και όταν ρωτήθηκε ο Τιμόθεος Αλεξανδρείας (385) από ιερείς κατά την Β Οικουμενική Σύνοδο τι πρέπει να κάνει ένας ιερέας που καλείται να ευλογήσει ένα γάμο και μαθαίνει λόγους που θα τον εμπόδιζαν, απάντησε ότι δεν πρέπει να προχωρεί στην ευλογία για να μην πάρει μέρος σε μια αμαρτωλή υπόθεση 55. Αυτό αποδεικνύει ότι ήταν συνηθισμένο τον 4ο αι. στην Αλεξάνδρεια να τελείται γάμος με την Θεία Ευχαριστία. 47 J. Schwane, Dogmengeschichte der patristischen zeit ( ), Freiburg 1985, 2: 872, n. 5. Βλ. Χρ. Ανδρούτσου, Δογματική τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολικής Ἐκκλησίας, Αθῆναι 1907, σ Περισσότερες πληροφορίες για το θέμα αυτό βλ. Παν. Σκαλτσή, Γάμος και Θεία Λειτουργία, ό.π., σ «οἱ πρεβύτεροι καί οἱ διάκονοι, ἄνευ γνώμης τοῦ οἰκοίου ἐπισκόπου μηδέν ἐπιτελείτωσαν», ΡΠΣ, τ. Β, σ Βλ. ΡΠΣ, τ. Γ, σ. 152 κ.ε. 51 Βλ. ΡΠΣ, τ. Β, σ Βλ. ΡΠΣ, τ. Β, σ Βλ. ΡΠΣ, τ. Γ, σ Ι. Δ. Ζηζιούλα (μητρ. Περγάμου), Ἡ ἑνότης τῆς Ἐκκλησίας ἐν τῇ θείᾳ εὐχαριστίᾳ καί τῷ ἐπισκόπῳ κατά τούς τρεῖς πρώτους αἰῶνας, εκδ. Γρηγόρη, ἐν Ἀθήναις , σ Η πληροφορία αυτή υπάρχει στον ια κανόνα των ερωταποκρίσεων του Τιμοθέου Αλεξανδρείας. Βλ. Νικοδήμου Αγιορείτου, Πηδάλιον, εκδ. Ρηγοπούλου, Θεσσαλονίκη 2003, σ [18]

19 Οι Αποστολικές Διαταγές, από τις σημαντικότερες κανονικολειτουργικές πηγές του 4ου αι., στο όγδοο βιβλίο, νουθετούν τους ανύπαντρους να μην πορνεύουν, αλλά να συνάπτουν γάμο σύμφωνα με το νόμο 56. Οι ιστορικές μαρτυρίες, λοιπόν, εφόσον η θρησκευτική τελετή του γάμου στον αιώνα που εξετάζουμε δεν είχε νομική κατοχύρωση, εννοούν τον νόμο του κράτους. Η Εκκλησία στην προκείμενη περίοδο δεν είχε αυτοτελή ακολουθία για το μυστήριο του γάμου. Υπήρχε μόνο μια ομάδα ευχών ενσωματωμένη στη Θεία Λειτουργία 57. Επιπλέον, η θεολογία του γάμου είναι έκφραση πίστης των μελών της Εκκλησίας και γι αυτό δεν ζήτησε να επιβάλλει νομικά την ιερολόγησή του, μέχρις ότου ο Λέοντας ο ΣΤ το 893 μ. Χ. υποχρεώσει την ιερολογία για τους πολίτες του κράτους του 58. Επομένως κατά τις κρατούσες ιστορικές συνθήκες οι χριστιανοί τελούσαν τον γάμο σύμφωνα με τον πολιτικό νόμο και έπειτα προσέρχονταν στην Εκκλησία για να ευλογηθεί η συζυγία τους «κατά Κύριον καί μή κατ ἐπιθυμίαν» 59. Η «πλήρωση» του γάμου από τους πιστούς ήταν η κοινή συμμετοχή στο Άγιο Ποτήριο 60 και ως μυστήριο αντικατόπτριζε την ένωση ανάμεσα στον Χριστό και στην Εκκλησία, θεμελιώνοντας μ αυτό τον τρόπο τον προσανατολισμό της κοινής ζωής τους προς την αιώνια Βασιλεία του Θεού. Επομένως, αν και οι χριστιανοί ήταν πολίτες του κράτους με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους έναντί του, δεν λησμονούν και την άλλη πραγματικότητα της ευχαριστιακής συσσωμάτωσης στο σώμα του Χριστού, η οποία μεταμόρφωνε την καθημερινότητά τους και επιβεβαιωνόταν στην τήρηση των θείων εντολών Αδιάλυτο και δεύτερος γάμος, μικτοί γάμοι Ο Μ. Φώτιος μας επισημαίνει ότι «ὁ πολιτικός νόμος οὐ κολάζει τήν δευτερογαμίαν ἤ πολυγαμίαν» 62, αλλά δεν ισχύει το ίδιο και για τους χριστιανούς. Η 56 Κλήμεντος Ρώμης, Διαταγαί τῶν Ἁγίων Ἁποστόλων, 8, PG 1, 1128C. 57 Βλ. Βασ. Στεφανίδου, Ἐκκλησιαστική ἱστορία, ό.π., σ Α. Καλλιγέρη (πρωτ.), Γάμος: Από το μυστήριο στον θεσμό, εκδ. Μαΐστρος, Νέα Πεντέλη 2008, σ Ιγνατίου του Θεοφόρου, Προς Πολύκαρπον, 5, 2, SC 10, Βλ. A. Schmemann, Για να ζήσει ο κόσμος, μτφρ. Ζήσιμος Λορεντζάτος, εκδ. Δόμος, Αθήνα , σ Κ. Παπαδοπούλου (πρωτ.), «Γύρω από την ιστορία της ιερολογίας του γάμου» στο: Σύναξη, τ.χ. 32, 1989, σ Βλ. ΡΠΣ, τ. Α, σ [19]

20 Αγία Γραφή κατ αρχήν τονίζει την μοναδικότητα και το αδιάλυτο του γάμου 63. Ο μόνος λόγος που επιτρέπει την διάλυση του δεσμού είναι η πορνεία 64. Σύμφωνα, όμως, με το ρωμαϊκό δίκαιο αυτής της περιόδου 65, ο νυμφευμένος άντρας, ερχόμενος σε επαφή με ανύπαντρη γυναίκα, λογιζόταν πόρνος, ενώ μοιχός μόνο με παντρεμένη γυναίκα. Στη γυναίκα, από την άλλη μεριά, δεν ισχύει τέτοιος διαχωρισμός, αλλά κατηγορούνταν ως μοιχή, ανεξαρτήτως της έγγαμης ή άγαμης συνάφειας. Ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης στον δ κανόνα του 66 επικρίνει αυτές τις διακρίσεις «τῶν δι' ἐπιθυμίαν καί ἡδονήν γινομένων ἁμαρτημάτων» και αποκαθιστά την ισοτιμία των φύλων σε θεολογική βάση 67. Συνεπώς, ορθά λέει η Γραφή «παρεκτὸς λόγου πορνείας» και όχι μοιχείας, ώστε να συμπεριλάβει και την πορνική διαγωγή του άντρα στους λόγους διαζυγίου. Στην ουσία, όμως, η Εκκλησία με αυτό τον τρόπο δεν ενθαρρύνει την διάλυση του γάμου, αλλά αντιθέτως τιμά υπέρμετρα και αναγνωρίζει ως κανονική ακρίβεια τον πρώτο γάμο. Η δυνατότητα του δευτέρου και τρίτου γάμου γίνονται δεκτοί κατ οικονομίαν ένεκεν της ανθρώπινης αδυναμίας κατόπιν επιτιμίας. Όλοι οι πατέρες εκφράζουν το θαυμασμό τους για την σεμνότητα του ενός και μοναδικού γάμου και διατυπώνουν τις επιφυλάξεις τους για τον δεύτερο και ακόμη περισσότερο για τον τρίτο 68. Ο Μ. Βασίλειος στον δ κανόνα επιτιμά τους διγάμους με ένα έως δύο έτη ακοινωνησίας, ενώ για τους τρίγαμους μέχρι και πέντε έτη, ονομάζοντας τον δεσμό αυτό πολυγαμία 69. Αυτό στην ουσία σήμαινε την καθυστέρηση γαμήλιας ευλογίας 63 Βλ. Γεν. 2, 24. Πρβλ. «οὐς ὁ Θεὸς συνέζευξεν, ἄνθρωπος μὴ χωριζέτω», Μαρκ. 10, 9. «δέδεσαι γυναικί; μὴ ζήτει λύσιν» Ά Κορ. 7, Βλ. «Ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν ὅτι ὃς ἂν ἀπολύσῃ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ παρεκτὸς λόγου πορνείας, ποιεῖ αὐτὴν μοιχᾶσθαι», Ματθ. 5, Βλ. Αν. Δ. Βαλακούδη, Καλλιστεία και Γάμος, ό.π., σ. 48. Πρβλ. Κ. Ράλλη, Ποινικόν Δίκαιον τῆς Ὁρθοδόξου Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, ἐν Ἀθήναις , Θεσσαλονίκη 1985, σσ. 233, Νικοδήμου Αγιορείτου, Πηδάλιον, ό.π., σ Πρβλ. Πρ. Ακανθόπουλου, Κώδικας Ιερών Κανόνων και Εκκλησιαστικών Νόμων, εκδ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη , σ Πρβλ. τον 21 ο κανόνα του Μ. Βασιλείου, Νικοδήμου Αγιορείτου, Πηδάλιον, ό.π., σ Περισσότερα για το θέμα αυτό βλ. Γ. Φίλια, «Η Ακολουθία εις Δίγαμον» στο: Ο Γάμος στην Ορθόδοξη Εκκλησία, Ποιμαντική Βιβλιοθήκη 9, σσ Γ. Φίλια, «Η Ακολουθία, ό.π., σ [20]

21 από την Εκκλησία, διότι αυτή προϋπόθετε μετοχή στη Θεία Κοινωνία 70. Ακόμη, η Σύνοδος της Νεοκαισαρείας ( ) στον ζ κανόνα της δεν επιτρέπει στον ιερέα να παρακαθίσει σε τέτοιο γαμήλιο τραπέζι, για να δείξει ότι αυτός γίνεται κατά συγκατάβαση 71. Ήδη από τα τέλη του 4ου αι., ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος αφενός μας πληροφορεί ότι «πάντα τοῦ δευτέρου γάμου τά φαιδρά παρῃτήσαντο καί οὔτε αὐλός οὔτε στέφανοι νυμφικοί» 72, αφετέρου συμβουλεύει τη χήρα γυναίκα να μη συνάψει δεύτερο γάμο, αλλά να παραμείνει με σεμνότητα και σωφροσύνη ως έχει, ώστε «ἀκούσηται τούς ἀποκειμένους αὐτῇ στεφάνους» 73. Τέλος, όσον αφορά τις επιγαμίες με τους αιρετικούς ο λα κανόνας της Λαοδικείας (364) τις απαγόρευε εκτός και αν το μη ορθόδοξο μέλος υποσχόταν να γίνει χριστιανός χωρίς να προσδιορίζει χρονικά πριν ή μετά την τέλεση του γάμου. Στο ίδιο πνεύμα κινείται και η Δ Οικουμενική Σύνοδος (451) με τον ιδ κανόνα της, ο οποίος αναφέρεται αποκλειστικά στον κατώτερο κλήρο, δηλαδή στους αναγνώστες και τους ψάλτες Ρωμαϊκό δίκαιο και εκκλησιαστική ιερολογία στη σύναψη του γάμου Συγκεφαλαιωτικά, στον 4ο και 5ο αι. το πολιτειακό δίκαιο καθόριζε τη νομιμότητα και την εγκυρότητα του γάμου και όχι η ιερολογία, η οποία δεν είχε καμία νομική ισχύ 75. Ο γάμος κατά το ρωμαϊκό δίκαιο ήταν ουσιαστικά μία έγγραφη συμφωνία των συμβαλλομένων μερών με σύνταξη προικώων συμβολαίων ή άγραφη, δηλαδή άτυπη. Εφόσον, λοιπόν δινόταν η αμοιβαία συναίνεση, ολοκληρωνόταν η συμφωνία και εισερχόταν η γυναίκα στην οικία του άντρα, 70 Ι. Μέγιεντορφ, Βυζαντινή Θεολογία, μτφρ.-επιμ. Παύλος Κουμαριανός (πρεσβ.), Βασίλης Τσάγκαλος, εκδ. Ίνδικτος, Αθήνα 2010, σ Νικοδήμου Αγιορείτου, Πηδάλιον, ό.π., σ Εἰς τήν αὐτήν περί μονανδρίας, 1, PG 48, 613, ΕΠΕ 30, «Γυνή δέδεται νόμῳ», 4, PG 51, 222, ΕΠΕ 27, Πρβλ. Θ. Γιάνγκου, Κανόνες και λατρεία, εκδ. Μυγδονία, Θεσσαλονίκη 2001, σ Η ανάμειξη της Εκκλησίας στο θέμα του γάμου ισχυροποιείται κοινωνικά και νομοθετικά ιδιαίτερα μετά την οδ νεαρά του Ιουστινιανού το 538 μ. Χ. με τη δήλωση των στοιχείων των νεονύμφων στον έκδικο της Εκκλησίας, παρουσία τριών ή τεσσάρων κληρικών για να είναι νόμιμος ο γάμος και τα παιδιά που θα γεννιούνταν από αυτόν. Βλ. ό.π., σ [21]

22 συναπτόταν γάμος 76. Από την πλευρά της η Εκκλησία δεν αντιτάχθηκε στους νόμους που η κοσμική κοινωνία είχε θεσμοθετήσει για το γάμο. Αντιθέτως, αναγνώριζε την αξία της ρωμαϊκής νομοθεσίας χωρίς όμως να λησμονεί την καινούρια εμπειρία που αποδέχτηκαν με το μυστήριο του Βαπτίσματος και τη συμμετοχή τους στην Θεία Ευχαριστία. Εκτιμούσε τον έννομο θεσμό του γάμου, ο οποίος βασιζόταν στην γαμική επιθυμία (affection maritalis) και στο σύστημα ηθικών υποχρεώσεων της κοινής συμβίωσης (honor matrimonii), χωρίς όμως να παραθεωρεί και τη μυστηριακή ιδιότητά του, τη μεταποίηση του γαμήλιου συμβολαίου σε πραγματικότητα της Βασιλείας του Θεού 77. Σύμφωνα με τα παραπάνω, συνάγεται το συμπέρασμα ότι ο γάμος παρουσιάζει διττό χαρακτήρα: ως θεσμός δικαίου με δικαιοπραξία και ηθικό χαρακτήρα και ως μυστήριο με ιερολογία ενσωματωμένη στο μυστήριο της Θείας Κοινωνίας. Όλοι οι πολίτες της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας σύναπταν γάμο, έχοντας υπόψη τους την τήρηση των προϋποθέσεων του αστικού κώδικα. Το ίδιο ίσχυε και για τους χριστιανούς, οι οποίοι τελούσαν πρώτα το γάμο τους πολιτικά και στη συνέχεια η Εκκλησία επιβεβαίωνε τη συζυγία τους ως μυστήριο, προσδίδοντας ευχαριστιακό νόημα. Στα προαναφερθέντα αξίζει να προστεθεί η σημασία του θεσμού του γάμου από πολιτικής πλευράς. Πρώτα-πρώτα, αυτός συντελεί στον καθαρισμό της κοινωνίας, λειτουργώντας ως αντίδοτο κατά της πορνείας. Στη συνέχεια, αυτή η έννομη σχέση μπορεί να αποτελέσει μέρος της ύλης του μυστηρίου του γάμου. Ο κστ κανόνας του Μ. Βασιλείου, όταν ορίζει ότι «Ἡ πορνεία γάμος οὐκ ἔστιν, ἀλλ οὐδέ γάμου ἀρχή ὥστε ἐάν ῇ δυνατόν τούς κατά πορνείαν συναπτομένους χωρίζεσθαι, τοῦτο κράτιστον» καταδεικνύει σύμφωνα με τις ερμηνείες του Ζωναρά και του Βαλσαμώνος ότι η πορνεία «οὔτε γάμος λογίζεται ἀλλά ὅτι ἔκθεσμος καί κατάκριτος ἐστίν ὁ τοῦ τοιούτου γάμου θεμέλιος» 78. Επομένως, ο νόμιμος και αναγνωρισμένος γάμος, αφού αντιδιαστέλλεται από την πορνεία δύναται να λειτουργήσει και ως εισαγωγή για τον γάμο ως μυστήριο. Άλλωστε, η μετατροπή του νερού σε κρασί από τον Κύριο στην Κανά φανερώνει ότι «οὐκ ἦλθον καταλῦσαι, ἀλλὰ πληρῶσαι» 79. Δεν καταργεί τον πολιτικό 76 Η μετάβαση στο σπίτι του συζύγου, η καταγωγή (deductio), είναι από τα συστατικά στοιχεία του γάμου στο ρωμαϊκό δίκαιο. Περισσότερες πληροφορίες περί όρων και διάθεσης του γάμου Βλ. Κ. Αρμενοπούλου, Πρόχειρον Νόμων, ό.π., σσ Βλ. J. Meyendorff, «Christian Marriage in Byzantium: The Canonical and Liturgical Tradition» στο: Byzantine Family, DOP 44 (1990), σσ , σ Βλ. ΡΠΣ, τ. Δ, ό.π., σ Ματθ. 5, 17. [22]

23 θεσμό του γάμου, όπως δεν παρασκεύασε το κρασί από το μηδέν, αλλά βελτιώνει τον ήδη υπάρχοντα, τον μεταμορφώνει, τον αγιάζει 80. Έτσι η Εκκλησία προσλαμβάνει τον άνθρωπο και τον κόσμο ως σαρκωμένες ιστορικές πραγματικότητες και τις ανακαινίζει αφού τις μπολιάσει στο σώμα του Χριστού. Και ανάγεται ο φυσικός θεσμός του γάμου σε «ἀγάπης μυστήριον» 81! 1.2 Ο ΙΕΡΟΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΚΑΙ Η ΕΡΜΗΝΕΥΤΙΚΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟ ΓΑΜΟ Ο ιερός Χρυσόστομος ως συγγραφέας και η ερμηνευτική του μέθοδος Μία από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες που συγκαταλέγεται στη χορεία των μεγάλων πατέρων του χρυσού αιώνα της Εκκλησίας 82 είναι αναμφισβήτητα ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος 83. Γεννήθηκε 84 και έδρασε στην Αντιόχεια ως διάκονος το 381 και από το 386 ως πρεσβύτερος μέχρι το 397, που του προτάθηκε η θέση του Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινούπολης 85. Το έργο που ανέπτυξε ως πρεσβύτερος στην Αντιόχεια 86 ήταν πολυεπίπεδο και επιδόθηκε με 80 Βλ. Π. Μπούμη, Ο κανονικός γάμος, (Αντιθέσεις και συνθέσεις), τ. Β, εκδ. Συμμετρία, Αθήνα 1998, σσ Ἐπιστολή πρός Κολοσσαεῖς,12, 4, PG 62, 387, ΕΠΕ 22, Βλ. Ιεροθέου (μητρ. Ναυπάκτου), «Ο τέταρτος (4ος) αιώνας ως ο χρυσούς αιώνας της Εκκλησίας» στο: Εκκλησιαστική παρέμβαση, τχ. 202, Μάϊος 2013, προσβάσιμο στο [Ανακτήθηκε στις ]. 83 Για το όνομα του Ιωάννη και της εποχής στην οποία εντάσσεται ο βίος και το έργο του, βλ. Friedrich Perthes, Alva Ηovey, David Ford, Life of John Chrysostom, Based on the Investigations of Neander, Böhringer and others, εκδ. «Bibliolife», χ.τ. 2009, σσ Με βεβαιότητα γνωρίζουμε ότι γεννήθηκε μεταξύ των ετών Ο Παναγιώτης Χρήστου υποστηρίζει ότι γεννήθηκε το 354, βλ. Π. Χρήστου, «Ιωάννης», Θ.Η.Ε., τ. 6, σσ Άλλοι ερευνητές, ωστόσο, προτείνουν κι άλλες χρονολογίες, χωρίς όμως να παρατηρούνται μεγάλες παρεκκλίσεις, βλ. Mayer Wendy Allen Pauline, John Chrysostom στο: The early Christian world (edited by Philip Esler), vol. 2, εκδ. «Routledge», London 2000, σ κ.ε. 85 Π. Χρήστου, Εκκλησιαστική Γραμματολογία, τ. Α, εκδ. Κυρομάνος, Θεσσαλονίκη , σσ Για το έργο του Xρυσοστόμου ως πρεσβύτερου στην Αντιόχεια και την ιδιαίτερη σχέση του με τους πιστούς, βλ. και Jaclyn L. Maxwell, Christianization and communication in Late [23]

24 ιδιαίτερο ζήλο σε κηρυκτική 87, αντιαιρετική 88, φιλανθρωπική, συγγραφική και κοινωνική δράση 89. Διακρίθηκε, όμως, κυρίως για την ρητορική του δεινότητα 90 και την ποιμαντική του ευαισθησία. Η μεγάλη φήμη του ως ιεροκήρυκα στην Αντιόχεια συντέλεσε καθοριστικά στην εις αρχιεπίσκοπο χειροτονία 91. Εν γένει, υπήρξε φλογερός ιεροκήρυκας 92, ίσως ο σπουδαιότερος στους πρώτους αιώνες της Εκκλησίας 93, τόσο ώστε από τον 6ο αι. να ξεχωρίσει ως ο κορυφαίος των ρητόρων με τον τίτλο «χρυσόστομος» 94, όπως από τον 8ο αι. επικράτησε να επονομάζεται 95. Στο πρόσωπο του ιερού Χρυσοστόμου έχουμε τον πολυγραφότερο και προσφιλέστερο εκκλησιαστικό συγγραφέα. Ο Ισίδωρος Πηλουσιώτης βεβαιώνει ότι ακόμη και όσο ζούσε ο Άγιος Ιωάννης, είχαν διαδοθεί ευρέως τα έργα του, Antiquity: John Chrysostom and his congregation in Antioch, Cambridge 2006, σσ Πρβλ. Friedrich Perthes, Alvah Hovey, David Ford, Life of John Chrysostom, ό.π., σσ Βλ. Mayer Wendy Allen Pauline, John Chrysostom, ό.π., σσ Βλ. Ευαγγ. Θεοδώρου, «Τι θα έλεγεν ο ιερός Χρυσόστομος για τους σημερινούς Οικουμενικούς διαλόγους» στο: Θεολογία, τχ. 79, Αθήνα 2008, σσ Βλ. του ιδίου, «Ο ιερός Χρυσόστομος ως σκαπανεύς της εκκλησιαστικής κοινωνικής αλληλεγγύης και διακονίας» στο: Εκκλησία, τχ. 10, Νοέμβριος 2007, σσ Για τη φήμη του Χρυσοστόμου ως ρήτορα, βλ. George A. Kennedy, Classical rhetoric & its Christian and secular tradition from ancient to modern times, εκδ. «The University of North Carolina Press», USA 1999, σσ Π. Χρήστου, Εκκλησιαστική, ό.π., σ Franco Montanari, Ιστορία της Αρχαίας Ελληνικής Λογοτεχνίας: Από τον 8ο αι. π.χ. έως τον 6ο αι. μ.χ., επιμ. Δανιήλ Ιακώβ Αντώνιος Ρεγκάκος, εκδ. University Studio Press, Θεσσαλονίκη 2010, σ Βλ. Richard Lischer, The company of preachers: wisdom on preaching, Augustine to the present, εκδ. «Eerdmans», Michigan 2002, σσ Πρβλ. Philip Schaff, Nicene and Post-nicene Fathers: First Series: St. Chrysostom, εκδ. «Cosimo», NY 2007, σ. 22 κ.ε. 93 David L. Larsen, The Anatomy of Preaching: Identifying the Issues in Preaching Today, εκδ. «Kregel», USA 1999, σ Ο σύγχρονος μαθητής του Νείλος ( ) τον είχε αποκαλέσει «χρυσορρόα», ενώ από τον 6ο αι. τού αποδίδεται ο χαρακτηρισμός «χρυσόστομος» και μάλιστα από δυτικούς συγγραφείς, τον Φακούνδο και τον Κασσιόδωρο. Βλ. Χρ. Κρικώνη, Εισαγωγή, Ε.Π.Ε. 15, σ Βλ. Π. Χρήστου, Ελληνική Πατρολογία, τ. Δ, εκδ. Κυρομάνος, Θεσσαλονίκη 1989, σ Πρβλ. Γ. Φλωρόφσκυ, Οι ανατολικοί πατέρες του 4ου αιώνα, εκδ. «Πουρναρά», Θεσσαλονίκη 2006, σ [24]

25 αλλά λίγες δεκαετίες μετά τον θάνατό του κάλυψαν την οικουμένη 96. Εξαιτίας της μεγάλης αξίας και του κύρους τους, διαβάζονταν και αντιγράφονταν συνεχώς, με αποτέλεσμα να διασωθούν σε χιλιάδες χειρόγραφα 97. Τα έργα του χρυσορρήμονα πατέρα κατανέμονται σε τρεις μεγάλες κατηγορίες 98. Κατά την πρώτη περίοδο της ζωής του, πριν χειροτονηθεί πρεσβύτερος, δηλαδή κατά το χρόνο της άσκησής του στην έρημο ( ) και κυρίως προς το τέλος της και έπειτα ως διάκονος ( ), συνέταξε πραγματείες ηθικού, παιδαγωγικού, ασκητικού και ποιμαντικού περιεχομένου, οι οποίες διακρίνονται για την φιλολογική επιμέλεια και την συστηματικότητά τους. Στην δεύτερη κατηγορία, εντάσσονται ερμηνευτικές ομιλίες στην Αγία Γραφή, που αποτελούν και τον κύριο όγκο του έργου του, αλλά και λόγοι με δογματικό, ηθικό, εορταστικό και κοινωνικό περιεχόμενο, έργα που συνέταξε ως πρεσβύτερος και μετέπειτα ως αρχιεπίσκοπος. Τέλος, από την τριετή περίοδο, εκείνη της εξορίας του ( ), διασώζονται 240 επιστολές απευθυνόμενες σε 130 περίπου πρόσωπα, οι οποίες εκφράζουν την αγωνία του και την αγάπη του προς την Εκκλησία και τους φίλους του. Βάση της διδασκαλίας του είναι η Αγία Γράφη 99, από την οποία αντλεί κατά κόρον σχετικές περικοπές και χωρία για οποιοδήποτε θέμα ομιλεί και γράφει 100. Θεμελιώδης πεποίθηση του αποτελεί ότι «ἡ Ἁγία Γραφή ἑρμηνεύει 96 Βλ. Π. Χρήστου, Ελληνική, ό.π., σ Σ. Παπαδοπούλου, Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, τ. Α, εκδ. Αποστολικής Διακονίας, Αθήνα 1999, σ Αναλυτική περιγραφή των γνησίων και αμφισβητούμενων έργων του Χρυσοστόμου βλ. Σ. Παπαδοπούλου, ό.π., σσ Επίσης, Δ. Τσάμη, Εκκλησιαστική Γραμματολογία, εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 2001, σσ «Στον Χρυσόστομο η γνώση της Γραφής αποτελεί το πλέον εράσμιο εντρύφημα και την βιώνει ως κάτι γλυκύτερο και από τον ωραιότερο λειμώνα και από τον ίδιο τον παράδεισο», Ιωάννου Χρυσοστόμου, Περί της αναγνώσεως των Αγίων Γραφών άπαντα, υπό π. Δημητρίου Βακάρου, τ. Β, εκδ. Ορθόδοξο Ίδρυμα Παιδείας και Πολιτισμού Ι.Μ. Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη «Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος παραθέτει στα συγγράμματά του αγιογραφικά χωρία. Από αυτά τα είναι στίχοι από βιβλία της Π. Δ. και τα χωρία από βιβλία της Καινής Διαθήκης», Ι. Λ. Γαλάνης, «Η χρήση της Αγίας Γραφής στο έργο του ιερού Χρυσοστόμου (αριθμητικά στοιχεία)» στο: Χρυσοστομικό Συμπόσιο: η προσωπικότητα και η θεολογία Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, εκδ. Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2007, σ [25]

26 ἑαυτήν» 101, επανανοηματοδοτώντας το αίτημα του Αριστάρχου «Ὅμηρον ἐξ Ὁμήρου σαφηνίζειν» 102. Έτσι, τα νοήματα ενός χωρίου και του συνόλου της Γραφής αλληλοεξαρτώνται και αλληλοφωτίζονται. Γι αυτό, ο ιερός πατήρ υποβάλλει το ερμηνευτικό του κείμενό σε υπεύθυνη και ενδελεχή έρευνα μέσα από την προσέγγιση του ιστορικού πλαισίου, τη διερεύνηση των αφορμών και των περιστατικών της συγγραφής. Ομοίως, ως θιασώτης της ιστορικής μεθόδου, της κατά γράμμα ερμηνείας του ιερού κειμένου, 103 δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα και στην ακριβή σημασία των λέξεων και των φράσεων, ακόμη και στην κατάλληλη στίξη για τη σαφήνεια του κειμένου, εφαρμόζοντας πιστώς και την αρχή της συνάφειας. Ωστόσο, ο ιερός Χρυσόστομος ως ερμηνευτής 104 χρησιμοποιεί την ιστορικογραμματική μέθοδο μόνο ως εισαγωγή και προετοιμασία για την κυρίως ερμηνεία, διότι ο απώτερος στόχος του είναι να γνωρίσουν οι ακροατές του το «ζητούμενο» βάθος νοημάτων της Γραφής, το οποίο αποσκοπεί στην ωφέλεια και τη σωτηρία των πιστών. Επομένως, εκείνο που απασχολεί τον θεοφόρο πατέρα είναι η ανάδυση «τοῦ κεκρυμμένου βάθους» της Γραφής, για το οποίο υπάρχει ανάγκη από τον φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, γιατί μ αυτόν τον τρόπο γράφτηκαν και οι Γραφές, με την έμπνευση του Αγίου Πνεύματος, η οποία προϋποθέτει ευλάβεια και άσκηση 105. Έτσι, δεν αποτελεί υπερβολή να λεχθεί ότι 101 «κατακολουθήσωμεν δε τῷ σκοπῷ τῆς θείας Γραφῆς ἑαυτήν ἑρμηνευούσης», Εἰς τήν Γένεσιν, Ὁμ. 13, 2, PG 53, 107, ΕΠΕ 2, Στ. Παπαδοπούλου, Πατρολογία, τ. Β, αε., Αθήνα 1990, σ Ο Χρυσόστομος ακολουθεί την ιστορικογραμματική προσέγγιση του διδασκάλου του, Διοδώρου Ταρσέως, χωρίς προσκόλληση στο γράμμα των κειμένων της Βίβλου. Βλ. Ιω. Φειδά, Εκκλησιαστική ιστορία, ό.π., σ Πρβλ. Π. Ανδριοπούλου, «Το κείμενο της Καινής Διαθήκης ως ερμηνευτική αρχή στο εξηγητικό έργο Ιωάννου του Χρυσοστόμου» στο: Θεολογία, τχ. 60, 1989, σσ Βλ. Ιερεμίας (μητρ. Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως), «Ο ιερός Χρυσόστομος ως ερμηνευτής» στο: Χρυσοστομικό Συμπόσιο, ό.π., σσ Πρβλ. Στ. Σάκκου, «Ο Ιερός Χρυσόστομος ως ερμηνευτής» στο: Ιερά Μητρόπολη Θεσσαλονίκης, Πρακτικά ΙΣΤ Θεολογικού Συνεδρίου με θέμα «Ο Ιερός Χρυσόστομος», Θεσσαλονίκη 1996, σσ Πρβλ. Κ. Μπελέζου, Χρυσόστομος και σύγχρονη Βιβλική έρευνα. Η χρονολογική ταξινόμηση των επιστολών του Αποστόλου Παύλου, εκδ. Διήγηση, Αθήνα 1998, σσ «Πολλῆς ἡμίν, ἀγαπητοί, δεῖ τῆς μερίμνης, πολλῆς τῆς ἀγρυπνίας, ὥστε δυνηθῆναι τό βάθος κατοπτεῦσαι τῶν θείων Γραφῶν», Εἰς Ἰωάννην εὐαγγελιστήν, 21, 1, PG 59, 127, ΕΠΕ 13, 28. Πρβλ. Στ. Παπαδοπούλου, «Ερμηνευτής του κεκρυμμένου βάθους της Γραφής και ιεροκήρυκας» στο: Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, τ. Β, σσ [26]

27 ολόκληρη η ζωή του υπήρξε μια συνεχής αναστροφή με τον ανεξάντλητο πλούτο της Γραφής και θεοκίνητη ενασχόληση μαζί της. Με ιδιαίτερη ευστοχία, χαρακτηρίστηκε ως ο «κατ εξοχήν θεολόγος του καθημερινού βίου του πιστού» 106 θεολογώντας για τα πιο απλά και καθημερινά. Συνάμα, χωρίς να διστάζει, παίρνει θέση έναντι της ευρείας έκλυσης των ηθών και κοινωνικών αδικιών της εποχής του, προσπαθώντας να συντελέσει στην αναμόρφωση της κοινωνίας και την οικοδόμησή της στο Ευαγγέλιο. Η έντονη πνευματική ανησυχία, η ηθική κατάπτωση του Χριστιανικού κόσμου και ταυτόχρονα οι αναγεννητικές τάσεις στους κόλπους της Εκκλησίας και η ανάπτυξη του μοναχικού ιδεώδους απηχούν εσώτερες κοινωνικές και πολιτισμικές αλλαγές της εποχής εκείνης 107. Στο πλαίσιο αυτών των κοινωνικών δεδομένων στρέφεται και ο ιερός Χρυσόστομος και με την ποιμαντική του οξύνοια δεν παραλείπει να διατυπώσει υπέροχες και ρηξικέλευθες απόψεις για τον γάμο και την παρθενία. Τα δύο αυτά θέματα συμπλέκονται μεταξύ τους, καθώς άλλοτε εξετάζονται εν συγκρίσει 108, άλλες φορές ευκαιριακά, κατά την ερμηνεία σχετικών χωρίων της Κ.Δ. 109 και κάποιες στιγμές ακόμη πιο ειδικά, ερμηνεύοντας συγκεκριμένα αγιογραφικά χωρία Ο Χρυσόστομος στα ίχνη του Αποστόλου Παύλου Όσον αφορά στις επιστολές του Αποστόλου Παύλου, οι μισές σχεδόν ερμηνευτικές ομιλίες του χρυσολόγου πατέρα αποτελούν σχολιασμό τους, γεγονός που φανερώνει παράλληλα τον θαυμασμό και την αγάπη του για το 106 Σ. Παπαδοπούλου, Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, τόμ. Β, εκδ. Αποστολικής Διακονίας, Αθήνα 1999, σ Σ. Παπαδοπούλου, Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, τόμ. Α, εκδ. Αποστολικής Διακονίας, Αθήνα 1999, σσ Στο έργο του Περί παρθενίας εξετάζει το θέμα του αντιδιαστέλλοντάς το με τον γάμο, χωρίς να τον μειώνει, διότι, καθώς τονίζει, όποιος επαινεί τον γάμο, εξαίρει το «θαυμαστόν» και την λαμπρότητα της παρθενίας. PG 48, 540, EΠΕ 29, Ἐπιστολή πρός Ἐφεσίους, 20, PG 62, , ΕΠΕ 21, Με βάση το Α Κορ. 7, ο Χρυσόστομος εξετάζει τα σχετικά με το γάμο ζητήματα εξειδικεύοντας σε κάποιες ομιλίες αποστολικά ρητά, όπως «Διὰ δὲ τὰς πορνείας ἕκαστος τὴν ἑαυτοῦ γυναῖκα ἐχέτω» (PG 51, , ΕΠΕ 27, ) και «Γυνὴ δέδεται νόμῳ» (PG 51, , ΕΠΕ 27, ). [27]

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Τμήμα Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης Πτυχιακή Εργασία της φοιτήτριας Αναστασίας Κουτουλίδου με τίτλο: Ο ρόλος της γυναίκας στο ρεμπέτικο τραγούδι (Πειραιάς, 1922-1953) Επιβλέπουσα

Διαβάστε περισσότερα

Σημειώσεις Κληρονομικού Δικαίου

Σημειώσεις Κληρονομικού Δικαίου Σημειώσεις Κληρονομικού Δικαίου ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ Κληρονομικό Δίκαιο -> ρυθμίζει τις έννομες σχέσεις του ατόμου μετά το θάνατό του και ιδίως στην τύχη της περιουσίας του. Καταλαμβάνει το πέμπτο βιβλίο του ΑΚ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΣ ΤΟΥ Τ.Ε.Ε./Τ.Α.Κ. ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ 8 η Στις 27-7 - 2011 ΑΝΝΑ ΚΟΝΤΟΥ ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΣΕΙΣ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΔΑΚΤΥΛΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ-

Διαβάστε περισσότερα

www.kapalearn.gr e-mail: info@kapalearn.gr ΚΟΡΙΝΘΟΥ 255, ΚΑΝΑΚΑΡΗ 101 ΤΗΛ. 2610 625.360, 2610 624.009, FAX 2610 625.366

www.kapalearn.gr e-mail: info@kapalearn.gr ΚΟΡΙΝΘΟΥ 255, ΚΑΝΑΚΑΡΗ 101 ΤΗΛ. 2610 625.360, 2610 624.009, FAX 2610 625.366 Α. Ο άνθρωπος, όπως υπογραμμίζει ο συγγραφέας, δεν είναι ρυθμιστής του κόσμου, παρά διαχειριστής του. Αυτή την παρεξήγηση, που ίσχυε για αιώνες, θέλησε να διαλύσει ο πανεπιστήμων άνθρωπος της Αναγέννησης,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι.) ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ. Θέμα πτυχιακής εργασίας:

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι.) ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ. Θέμα πτυχιακής εργασίας: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (Τ.Ε.Ι.) ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ Θέμα πτυχιακής εργασίας: Προμελέτη σκοπιμότητας επενδυτικού σχεδίου που αφορά τον εκσυγχρονισμό υφιστάμενης

Διαβάστε περισσότερα

Η διαπολιτισμική εκπαίδευση στη μουσουλμανική μειονότητα της Δ. Θράκης- Εμπειρία στον Ελληνικό χώρο (Α0011) ΨΑΡΡΙΑΝΟΥ ΙΑΚΩΒΗ ΕΙΡΗΝΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η διαπολιτισμική εκπαίδευση στη μουσουλμανική μειονότητα της Δ. Θράκης- Εμπειρία στον Ελληνικό χώρο (Α0011) ΨΑΡΡΙΑΝΟΥ ΙΑΚΩΒΗ ΕΙΡΗΝΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η διαπολιτισμική εκπαίδευση στη μουσουλμανική μειονότητα της Δ. Θράκης- Εμπειρία στον Ελληνικό χώρο (Α0011) ΨΑΡΡΙΑΝΟΥ ΙΑΚΩΒΗ ΕΙΡΗΝΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα εκπαιδευτικά και γλωσσικά προβλήματα των αλλοδαπών μαθητών

Διαβάστε περισσότερα

Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Τομέα Δημοσίου Δικαίου. Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο. Εργασία με θέμα : ''Η ρυθμιστική αξία του όρου «Έθνος» ''

Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Τομέα Δημοσίου Δικαίου. Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο. Εργασία με θέμα : ''Η ρυθμιστική αξία του όρου «Έθνος» '' ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠANEΠIΣTHMIO AΘHNΩN ΣΧΟΛΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ TMHMA NOMIKHΣ Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Τομέα Δημοσίου Δικαίου Μάθημα: Συνταγματικό Δίκαιο Εργασία με

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ. Α. Αντικείμενο του εγχειριδίου

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ. Α. Αντικείμενο του εγχειριδίου ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΟΔΗΓΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ Α. Αντικείμενο του εγχειριδίου Με το ν. 3133/2003 «Κεντρική Επιτροπή Κωδικοποίησης»

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΕΝΔΙΚΟΦΑΝΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ

ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΕΝΔΙΚΟΦΑΝΟΥΣ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΥΠΟΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΝΟΜΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΑ Β1, Β2 ΝΟΜΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΣΥΝΗΘΕΣΤΕΡΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ

Διαβάστε περισσότερα

Απώλεια και μετασχηματισμοί της τραυματικής εμπειρίας. Παντελής Παπαδόπουλος

Απώλεια και μετασχηματισμοί της τραυματικής εμπειρίας. Παντελής Παπαδόπουλος Απώλεια και μετασχηματισμοί της τραυματικής εμπειρίας Παντελής Παπαδόπουλος Αγαπητοί φίλοι, κυρίες και κύριοι Είναι τιμή για μένα και αισθάνομαι ιδιαίτερη χαρά που συμμετέχω ενεργά στην ημερίδα αυτή. Το

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ. Η πολιτική πρόταση και το πρόγραμμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ. Η πολιτική πρόταση και το πρόγραμμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ ΑΝΤΑΡΣΥΑ-3 η Συνδιάσκεψη- ΘΕΣΕΙΣ του ΠΣΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ. Η πολιτική πρόταση και το πρόγραμμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ Γ1. Η αντικαπιταλιστική ανατροπή της επίθεσης και το πρόγραμμά της 35. Με το ανοιχτό πέρασμα του ΣΥΡΙΖΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΑΠΟΣΕΛΕΜΗ: ΦΥΣΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΟΣ

ΤΟ ΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΑΠΟΣΕΛΕΜΗ: ΦΥΣΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΟΣ ΤΟ ΦΡΑΓΜΑ ΤΟΥ ΑΠΟΣΕΛΕΜΗ: ΦΥΣΙΚΟ ΕΓΚΛΗΜΑ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΟΣ ΑΛΜΥΡΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ: Η ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΔΑΠΑΝΗ ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΥΔΡΟΔΟΤΗΣΕΩΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ,

Διαβάστε περισσότερα

Η Βυζαντινή Εκκλησία της Μονής του Αποστόλου Βαρνάβα, σε φωτογραφία του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών

Η Βυζαντινή Εκκλησία της Μονής του Αποστόλου Βαρνάβα, σε φωτογραφία του Γραφείου Τύπου και Πληροφοριών S-30 45 μ.χ.: Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ. Η ΙΔΡΥΣΗ ΤΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΒΑΡΝΑΒΑ ΚΑΙ Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΜΕΧΡΙ ΠΟΥ ΑΠΕΚΤΗΣΕ ΤΟ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΟ ΤΗΣ ΤΟ 431 μ.χ. ΤΑ ΤΡΙΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΠΟΥ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕ ΣΤΟΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ ΚΥΠΡΟΥ Ο ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Το συγγραφικό έργο του Αγίου Νεκταρίου

Το συγγραφικό έργο του Αγίου Νεκταρίου Δημήτριος Γόνης Ομότιμος Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών Το συγγραφικό έργο του Αγίου Νεκταρίου Το συγγραφικό έργο του αγίου Νεκταρίου είναι εκτενέστατο και είναι δυνατόν να καταταχθείστις εξής ενότητες:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΩ ΟΛΟΤΑΧΩΣ! ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΠΡΟΣΩ ΟΛΟΤΑΧΩΣ! ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ 1 Απόστολος Πιερρής ΠΡΟΣΩ ΟΛΟΤΑΧΩΣ! ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ πόλιν δὲ μικρὰν καὶ ἄδοξον παραλαβὼν ἔνδοξον καὶ μεγάλην ἀπεργάσασθαι 14 Ιανουαρίου 2015 2 Η χώρα έχει ναυαγήσει.

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικό σενάριο συνανάγνωσης κειμένων

Ενδεικτικό σενάριο συνανάγνωσης κειμένων Ενδεικτικό σενάριο συνανάγνωσης κειμένων Σκεπτικό σεναρίου Το προτεινόμενο σενάριο ετοιμάστηκε στο πλαίσιο σεμιναρίου επιμόρφωσης στο Πρόγραμμα Σπουδών Λογοτεχνίας, το οποίο διεξήχθη -σε κεντρικό επίπεδο,

Διαβάστε περισσότερα

Στεκόμαστε αλληλέγγυοι σ όσους, ατομικά ή συλλογικά επανακτούν αυτά που νόμιμα μας κλέβουν οι εξουσιαστές.

Στεκόμαστε αλληλέγγυοι σ όσους, ατομικά ή συλλογικά επανακτούν αυτά που νόμιμα μας κλέβουν οι εξουσιαστές. Εγώ καταληστεύω καθημερινά τον πολίτη αυτής της χώρας. Εγώ τον φέρνω κάθε τέλος του μήνα σε απόγνωση, όταν συνειδητοποιεί ότι δεν θα μπορέσει να ανταπεξέλθει στις οικονομικές του υποχρεώσεις. Εγώ τον αναγκάζω

Διαβάστε περισσότερα

Η Ψυχοπαθολογία του Πολιτικού Του Φ.Μωρόγιαννη *

Η Ψυχοπαθολογία του Πολιτικού Του Φ.Μωρόγιαννη * Η Ψυχοπαθολογία του Πολιτικού Του Φ.Μωρόγιαννη * Ωριμάσαμε ως συντεταγμένη δημοκρατική κοινωνία με κοινοβουλευτικούς θεσμούς, περιφερειακή οργάνωση και τοπική αυτοδιοίκηση έως σήψης λίγο πριν την απόλαυση

Διαβάστε περισσότερα

Οι 21 όροι του Λένιν

Οι 21 όροι του Λένιν Οι 21 όροι του Λένιν 1. Όλη η προπαγάνδα και η αναταραχή, πρέπει να φέρουν έναν πραγματικά κομμουνιστικό χαρακτήρα και σύμφωνα με το πρόγραμμα και τις αποφάσεις της Κομμουνιστικής Διεθνούς. Όλα τα όργανα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΕΔΡIΑΣΗ 9η 11.4.2013

ΣΥΝΕΔΡIΑΣΗ 9η 11.4.2013 ΕΛΛΗΝIΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤIΑ ΔΗΜΟΣ ΦΙΛΟΘΕΗΣ - ΨΥΧΙΚΟΥ ΔΗΜΟΤIΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛIΟ ΔΗΜΟΤIΚΗ ΠΕΡIΟΔΟΣ 2011-2014 ΠΡΑΚΤIΚΑ ΣΥΝΕΔΡIΑΣΗΣ ΔΗΜΟΤIΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛIΟΥ ΣΥΝΕΔΡIΑΣΗ 9η 11.4.2013 Ε.Π.Ε. ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΕIΣ - ΑΠΟΜΑΓΝΗΤΟΦΩΝΗΣΕIΣ ΠΡΑΚΤIΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΡΙΑΚΗ 3/05/2015 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ 3/05/2015 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Β ΤΑΞΗ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 3/05/2015 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΑΡΧΑΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΕΠΤΑ (7) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Από το παραπάνω απόσπασμα που σας δίνεται να μεταφράσετε στο τετράδιό

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ : ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΜΕΛΙΣΣΑΣ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ : ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΜΕΛΙΣΣΑΣ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ : ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΜΕΛΙΣΣΑΣ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ «Μικρή μικρή νοικοκυρά - Μεγάλη πίτα κάνει.» Άνοιξη! Την υποδέχονται τα πρώτα φτερουγίσματα των χελιδονιών, τα καταπράσινα λιβάδια, τα ολάνθιστα

Διαβάστε περισσότερα

Σεπτέμβριος 2011: Εφημερίδα μηνός Αυγούστου, έκδ. 34 η

Σεπτέμβριος 2011: Εφημερίδα μηνός Αυγούστου, έκδ. 34 η Σεπτέμβριος 2011: Εφημερίδα μηνός Αυγούστου, έκδ. 34 η Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΧΛΩΡΑΚΑΣ Την πάσα ελπίδα μου, και όλες μου τις ελπίδες, εις σε ανατίθημι. Μήτηρ του Θεού φύλαξον με υπό την σκέπη σου: Ο Αύγουστος είναι

Διαβάστε περισσότερα

1. Ζαχαρίας Αινιάν (ή Οικονόµου ή Αναγνώστου ή Αναγνωστόπουλος

1. Ζαχαρίας Αινιάν (ή Οικονόµου ή Αναγνώστου ή Αναγνωστόπουλος Επώνυµο Οικογένειας Αινιάν 1. Ζαχαρίας Αινιάν (ή Οικονόµου ή Αναγνώστου ή Αναγνωστόπουλος Ιδιότητα Κληρικός, Φιλικός, λόγιος Τόπος Γέννησης Μαυρίλο Τυµφρηστού Χρόνος Γέννησης 1750 Τόπος Καταγωγής Ανατολική

Διαβάστε περισσότερα

Ι Σ Ο Κ Ρ Α Τ Η Σ ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Δ.Σ.Α.

Ι Σ Ο Κ Ρ Α Τ Η Σ ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Δ.Σ.Α. Ι Σ Ο Κ Ρ Α Τ Η Σ ΤΡΑΠΕΖΑ ΝΟΜΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Δ.Σ.Α. Το κείμενο παρατίθεται ακριβώς όπως δημοσιεύθηκε στο Φ.Ε.Κ. ΤΕΥΧΟΣ Α'/194/23-8-2002 ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 208 Εκπαιδευτές Υποψηφίων Οδηγών, Σχολές

Διαβάστε περισσότερα

Ο Δ Η Γ Ο Σ Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ Η Σ Α Σ Κ Η Σ Η Σ

Ο Δ Η Γ Ο Σ Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ Η Σ Α Σ Κ Η Σ Η Σ Τ.Ε.Ι. ΗΠΕΙΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ & ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Ο Δ Η Γ Ο Σ Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ Η Σ Α Σ Κ Η Σ Η Σ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 3 2. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ..3 3. ΧΡΟΝΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΚΑΙ ΚΑΝΟΝΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

6o ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ. των αιρετών του ΚΥΣΔΕ Γρηγόρη Καλομοίρη και Χρήστου Φιρτινίδη, εκπροσώπων των Συνεργαζόμενων Εκπαιδευτικών Κινήσεων

6o ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ. των αιρετών του ΚΥΣΔΕ Γρηγόρη Καλομοίρη και Χρήστου Φιρτινίδη, εκπροσώπων των Συνεργαζόμενων Εκπαιδευτικών Κινήσεων 6o ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ των αιρετών του ΚΥΣΔΕ Γρηγόρη Καλομοίρη και Χρήστου Φιρτινίδη, εκπροσώπων των Συνεργαζόμενων Εκπαιδευτικών Κινήσεων Θέμα: Άσκηση ιδιωτικού έργου ή εργασίας από εκπαιδευτικούς Συνάδελφοι,

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΠΙΟΝ ΠΑΝΤΟΣ ΑΡΜΟΔΙΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ Η ΑΡΧΗΣ ΕΞΩΔΙΚΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

ΕΝΩΠΙΟΝ ΠΑΝΤΟΣ ΑΡΜΟΔΙΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ Η ΑΡΧΗΣ ΕΞΩΔΙΚΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΝΩΠΙΟΝ ΠΑΝΤΟΣ ΑΡΜΟΔΙΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ Η ΑΡΧΗΣ ΕΞΩΔΙΚΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΦΑΡΜΑΣΩΝΗ Κωνσταντίνου του Νικολάου, Σκηνoθέτη, νoμίμου εκπροσώπου της Θεατρικής Εταιρείας «ΣΚΑΡΑΒΑΙΟΙ» με έδρα την οδό Φρύνης,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΟΦΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 220

ΑΠΟΦΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 220 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΗΜΟΣ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ Δ/ΝΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Λάρισα 21-05-2015 ΑΠΟΦΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 220 ΘΕΜΑ: «Καθορισμός των όρων υπηρεσιών προς τους αστέγους».

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ ΔΙ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2016 ΕΤΟΣ ΛΖ ΑΡ.427-428 ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ Απόστολος: Β Τιμ. δ 5-8 Ευαγγέλιο: Μάρκ. α 1-8 3 Ιανουαρίου 2016 «Φωνή βοώντος εν τη ερήμω» Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ο Πρόδρομος

Διαβάστε περισσότερα

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟΥ ΚΑΙ Η ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΛΛΑΞΙΜΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ, 1924-1927

Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟΥ ΚΑΙ Η ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΛΛΑΞΙΜΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ, 1924-1927 ΣΠΥΡΟΣ ΔΗΜΑΝΟΠΟΥΛΟΣ Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΔΙΑΣΤΡΩΜΑΤΩΣΗ ΤΟΥ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΟΥ ΡΕΘΥΜΝΟΥ ΚΑΙ Η ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΑΛΛΑΞΙΜΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ, 924-927 Στη χώρα μας η μελέτη του αστικού φαινομένου εντάχθηκε στα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΣΥΝΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΥΦΩΝΑ ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ. 2 ο ΓΕΛ ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 2012-13

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΣΥΝΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΥΦΩΝΑ ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ. 2 ο ΓΕΛ ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 2012-13 ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η ΣΥΝΟΙΚΙΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΥΦΩΝΑ ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ 2 ο ΓΕΛ ΚΑΜΑΤΕΡΟΥ Α ΛΥΚΕΙΟΥ 2012-13 ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ ΠΟΥ ΕΚΠΟΝΗΣΑΝ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ ΛΥΔΙΑ ΓΙΑΤΣΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ. ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ. ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ ΣΧΟΛΗ - ΤΜΗΜΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΝΙΚΟΣ ΡΟΔΟΣΘΕΝΟΥΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ. ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ Θεσσαλονίκη

Διαβάστε περισσότερα

Δράση 1.2. Υλοτομία και προσδιορισμός ποσοτήτων υπολειμμάτων.

Δράση 1.2. Υλοτομία και προσδιορισμός ποσοτήτων υπολειμμάτων. 1 η ΤΕΧΝΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΕΡΓΟΥ 1 η φάση έργου (Περίοδος 25 Μαϊου έως 30 Σεπτεμβρίου 2014) Στη πρώτη φάση του έργου υλοποιήθηκαν τα παρακάτω: 1 ο Πακέτο εργασίας (Προσδιορισμός είδους και ποσοτήτων υπολειμμάτων

Διαβάστε περισσότερα

O ΑΓΩΝΑΣ ΤΟΥ ΕΦΗΒΟΥ ΓΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ

O ΑΓΩΝΑΣ ΤΟΥ ΕΦΗΒΟΥ ΓΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ Διαγώνισμα Έκφρασης Έκθεσης Α Λυκείου Όνομα: Επώνυμο: Τμήμα: Ημερομηνία: 13.04.2014 Κείμενο Α O ΑΓΩΝΑΣ ΤΟΥ ΕΦΗΒΟΥ ΓΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ Ανησυχώντας για την απειρία των παιδιών τους, που μπαίνουν στον κόσμο των

Διαβάστε περισσότερα

Α. Περιστατικά της υπόθεσης

Α. Περιστατικά της υπόθεσης ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Α ν ε ξ ά ρ τ η τ η Α ρ χ ή Αρμόδιος: Δημήτρης Μάρκου Αναπληρωτής Συνήγορος Εισηγητής: Αριστοτέλης Σταμούλας Ειδικός Επιστήμονας Τηλ.: 210-6460814 Fax: 210-6460414 E-mail: astamoulas@synigoroskatanaloti.gr

Διαβάστε περισσότερα

Μάριος Χάκκας. Το Ψαράκι της γυάλας

Μάριος Χάκκας. Το Ψαράκι της γυάλας Μάριος Χάκκας Το Ψαράκι της γυάλας 1. Γραμματολογικά: Το διήγημα Το ψαράκι της γυάλας πρωτοδημοσιεύτηκε το 1971 μαζί με άλλα δύο διηγήματα, Ένα κορίτσι και ο Γιάννης το θεριό μυρμήγκι, στο συλλογικό τόμο

Διαβάστε περισσότερα

Επί συνόλου πενήντα (50) μελών (συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου) ήταν παρόντα τριάντα ένα (31), ήτοι:

Επί συνόλου πενήντα (50) μελών (συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου) ήταν παρόντα τριάντα ένα (31), ήτοι: ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ Από το πρακτικό της 14ης.01.2015 συνεδρίασης της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΦΩΚΙΔΑΣ ΔΗΜΟΣ ΔΕΛΦΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗΣ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ 01/2015 ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

Το σύμπαν μέσα στο οποίο αναδύεστε

Το σύμπαν μέσα στο οποίο αναδύεστε ΑΝΑΦΟΡΑ ΠΡΩΤΗ Το σύμπαν μέσα στο οποίο αναδύεστε Στέλνουμε χαιρετισμούς. Χαιρόμαστε πολύ που έχουμε αυτήν την ευκαιρία να μιλήσουμε με σας ξανά και να παράσχουμε τις πληροφορίες που είμαστε έτοιμοι να

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ 46 Χρόνια ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΜΕΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΑΒΒΑΪΔΗ-ΜΑΝΩΛΑΡΑΚΗ ΠΑΓΚΡΑΤΙ : Χρυσ. Σμύρνης 3 : Τηλ.: 2107601470 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ INTERNET : ΕΚΦΡΑΣΗ - ΕΚΘΕΣΗ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ 2006-2007 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ 1) Α.1.

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΗΜΟΣ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ Δ/ΝΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Λάρισα 11-06-2015

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΗΜΟΣ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ Δ/ΝΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Λάρισα 11-06-2015 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΔΗΜΟΣ ΛΑΡΙΣΑΙΩΝ Δ/ΝΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Λάρισα 11-06-2015 ΑΠΟΦΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 258 ΘΕΜΑ: Καθορισμός των όρων για την μίσθωση ακινήτου

Διαβάστε περισσότερα

2. Τις διατάξεις του Αρθ-29Α του Ν-1558/85 "Κυβέρνηση και Κυβερνητικά όργανα"(φεκ-137/α) όπως προστέθηκε με το Αρθ-27 του Ν-2081/92 (ΦΕΚ-154/Α).

2. Τις διατάξεις του Αρθ-29Α του Ν-1558/85 Κυβέρνηση και Κυβερνητικά όργανα(φεκ-137/α) όπως προστέθηκε με το Αρθ-27 του Ν-2081/92 (ΦΕΚ-154/Α). ΠΔ/8-7-93 (ΦΕΚ-795/Δ/93). [ΙΣΧΥΕΙ από 13-7-93 ΠΡΟΣΟΧΗ βλ.σημ.συντ] (Προσοχή Βλέπε και Αρθ-4 παρ.8 του Ν-2508/97 ΦΕΚ-124/Α/13-6-97, και Αρθρα 326 έως 336 του ΠΔ/14-7-99 ΦΕΚ-580/Δ/27-7-99) 'Εχοντας υπόψη:

Διαβάστε περισσότερα

Η πολιτική αγωγή στην ποινική δίκη: Ουσιώδη ζητήματα ενεργητικής νομιμοποίησης

Η πολιτική αγωγή στην ποινική δίκη: Ουσιώδη ζητήματα ενεργητικής νομιμοποίησης ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΝΟΜΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΜΕΑ ΠΟΙΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η πολιτική αγωγή στην ποινική δίκη: Ουσιώδη ζητήματα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΑΡΚΑ ΙΑΣ ΗΜΟΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ Άστρος 22 Μαΐου 2015

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΑΡΚΑ ΙΑΣ ΗΜΟΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ Άστρος 22 Μαΐου 2015 ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΙΑ ΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΑΡΚΑ ΙΑΣ ΗΜΟΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ Άστρος 22 Μαΐου 2015 220 01 - ΑΣΤΡΟΣ Γραφείο ηµοτικού Συµβουλίου Πληρ.: Τερζάκης Γεώργιος Τηλ.: 2755360172 - Fax: 2755360179

Διαβάστε περισσότερα

Μάριος Χάκκας: Το ψαράκι της γυάλας (Κ.Ν.Λ. Γ Λυκείου, σσ. 182-186)

Μάριος Χάκκας: Το ψαράκι της γυάλας (Κ.Ν.Λ. Γ Λυκείου, σσ. 182-186) 1. ΚΕΙΜΕΝΟ Μάριος Χάκκας: Το ψαράκι της γυάλας (Κ.Ν.Λ. Γ Λυκείου, σσ. 182-186) 2. ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΣΕΩΝ 2.1. Στοιχεία που αφορούν στο συγγραφέα, λογοτεχνικό περιβάλλον και λοιπά γραµ- µατολογικά στοιχεία:

Διαβάστε περισσότερα

Αρείου Πάγου: 699/1995 Τµ. Β' Πηγή:.Ε.Ε. 3/96, σ.299, Ε.Ε.. 55/96, σ.830,.ε.ν. 52/96, σ. 239

Αρείου Πάγου: 699/1995 Τµ. Β' Πηγή:.Ε.Ε. 3/96, σ.299, Ε.Ε.. 55/96, σ.830,.ε.ν. 52/96, σ. 239 Αρείου Πάγου: 699/1995 Τµ. Β' Πηγή:.Ε.Ε. 3/96, σ.299, Ε.Ε.. 55/96, σ.830,.ε.ν. 52/96, σ. 239 Περίληψη: Εργατικό ατύχηµα - Αδικοπραξία - Θάνατος Μισθωτού. Σε περίπτωση εργατικού ατυχήµατος που έχει ως αποτέλεσµα

Διαβάστε περισσότερα

ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ & ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ

ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ & ΤΟΠΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΚΤΗΝΙΑΤΡΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗς ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΠΡΕΒΕΖΑΣ Ταχ.Δ/νση : Λ.Ειρήνης 65, 48100 Πρέβεζα Πληροφορίες: A.Γάτσιος Τηλ. 2682024768

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΕΞΩ ΠΟΤΑΜΟΙ

ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΕΞΩ ΠΟΤΑΜΟΙ ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΕΛΛΑΔΑΣ -ΤΜΗΜΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΚΡΗΤΗΣ «ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΗΣ & ΤΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑΣ ΤΩΝ ΑΞΙΟΛΟΓΩΝ ΟΙΚΙΣΜΩΝ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ιεύθυνση Οικον. Υπηρεσιών Τµ. Προµηθειών Αρ. Μελέτης /νσης Οικονοµικών Υπηρεσιών: 26/2014 ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΗΜΟΥ

ιεύθυνση Οικον. Υπηρεσιών Τµ. Προµηθειών Αρ. Μελέτης /νσης Οικονοµικών Υπηρεσιών: 26/2014 ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ιεύθυνση Οικον. Υπηρεσιών Τµ. Προµηθειών ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΩΝ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΗΜΟΥ Αρ. Μελέτης /νσης Οικονοµικών Υπηρεσιών: 26/2014 ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΑΡΘΡΟ 1 Ο Αντικείµενο Συγγραφής

Διαβάστε περισσότερα

5 η Ενότητα Κουλτούρα και στρατηγική

5 η Ενότητα Κουλτούρα και στρατηγική Στρατηγική Διοίκηση και Διαχείριση της Απόδοσης 5 η Ενότητα Κουλτούρα και στρατηγική ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΑΝΟΥΡΓΙΑΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ Έως τώρα έχουμε μιλήσει Κεφάλαιο 2: Σημαντική επιρροή του περιβάλλοντος

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ «ΕΝΑ ΟΝΕΙΡΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΚΝΩΣΟ» - ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ «ΕΝΑ ΟΝΕΙΡΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΚΝΩΣΟ» - ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ «ΕΝΑ ΟΝΕΙΡΙΚΟ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΚΝΩΣΟ» - ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ 9.1 Επιλογή δείγµατος Το λογισµικό «Ένα ονειρικό ταξίδι στην Κνωσό» δοκιµάστηκε και αξιολογήθηκε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗ ΒΙΒΑΙΟΥ

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗ ΒΙΒΑΙΟΥ Επιθ. Κοιγ. Ερευνών, 103, Γ' 2000, 170-174 ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΙ ΚΡΙΤΙΚΗ ΒΙΒΑΙΟΥ από τον Θεόδωρο Π. Οικονόμου Ζήσης Παπαδημητρίου, 2000, Ο ευρωπαϊκός ρατσισμός. Εισαγωγή στο φυλετικό μίσος: Ιστορική, κοινωνιολογική

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα Σχέδιο Ετήσιας Έκθεσης Αυτοαξιoλόγησης

Διαβάστε περισσότερα

Το Συνταγματικό Δίκαιο και το Σύνταγμα

Το Συνταγματικό Δίκαιο και το Σύνταγμα Εισαγωγή στο Διεθνές και Ευρωπαϊκό Δίκαιο Α εξάμηνο 2015/2016 Ν. Κανελλοπούλου Αναπλ. Καθηγ. Συνταγματικού Δικαίου Το Συνταγματικό Δίκαιο και το Σύνταγμα Διάγραμμα του μαθήματος της Δευτέρας 30/11/2015

Διαβάστε περισσότερα

Του νεκρού αδελφού. δημοτικό τραγούδι (βλ. σ. 18 σχολικού βιβλίου) που ανήκει στην κατηγορία των παραλογών (βλ. σ. 20 σχολικού βιβλίου)

Του νεκρού αδελφού. δημοτικό τραγούδι (βλ. σ. 18 σχολικού βιβλίου) που ανήκει στην κατηγορία των παραλογών (βλ. σ. 20 σχολικού βιβλίου) Του νεκρού αδελφού δημοτικό τραγούδι (βλ. σ. 18 σχολικού βιβλίου) που ανήκει στην κατηγορία των παραλογών (βλ. σ. 20 σχολικού βιβλίου) Κωνσταντίνος Παρθένης, Του νεκρού αδελφού Το τραγούδι του Νεκρού αδελφού,

Διαβάστε περισσότερα

Πρακτική Άσκηση Φοιτητών Θεατρικών Σπουδών σε Γυμνάσια Λύκεια Δοκιμαστική εφαρμογή Μάρτιος Μάιος 2002

Πρακτική Άσκηση Φοιτητών Θεατρικών Σπουδών σε Γυμνάσια Λύκεια Δοκιμαστική εφαρμογή Μάρτιος Μάιος 2002 πρόγραμμα «εκπαίδευση & θέατρο» σε συνεργασία με Πανεπιστήμιο Αθηνών Πρακτική Άσκηση Φοιτητών Θεατρικών Σπουδών σε Γυμνάσια Λύκεια Δοκιμαστική εφαρμογή Μάρτιος ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΤΩΝ ΦΟΙΤΗΤΡΙΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Ενιαιο Σύστημα Κοινωνικης Ασφαλειας- Εθνικο Σύστημα Κοινωνικης Ασφαλισης ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΦΟΡΟΥΝ

Ενιαιο Σύστημα Κοινωνικης Ασφαλειας- Εθνικο Σύστημα Κοινωνικης Ασφαλισης ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΦΟΡΟΥΝ Ενιαιο Σύστημα Κοινωνικης Ασφαλειας- Εθνικο Σύστημα Κοινωνικης Ασφαλισης ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΑΦΟΡΟΥΝ 1 Κεφάλαιο Α Αρχές και όργανα του Ενιαίου Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλειας

Διαβάστε περισσότερα

Αυτός που δεν μπορεί να δει τα μικρά πράγματα είναι τυφλός και για τα μεγαλύτερα. (Κομφούκιος, 551-479 πχ)

Αυτός που δεν μπορεί να δει τα μικρά πράγματα είναι τυφλός και για τα μεγαλύτερα. (Κομφούκιος, 551-479 πχ) Αυτός που δεν μπορεί να δει τα μικρά πράγματα είναι τυφλός και για τα μεγαλύτερα (Κομφούκιος, 551-479 πχ) ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στο παιχνίδι αυτό, κάθε παίκτης έχει το ρόλο ενός Κινέζου πρίκγιπα, προσπαθώντας

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α Τροποποίηση διατάξεων του ν. 3316/2005

ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α Τροποποίηση διατάξεων του ν. 3316/2005 ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ Μεταρρύθμιση Συστήματος Ανάθεσης και Εκτέλεσης συμβάσεων Μελετών και Δημοσίων Έργων Ίδρυση Αρχής Ελέγχου Μελετών και Έργων και λοιπές διατάξεις ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α Τροποποίηση διατάξεων του ν. 3316/2005

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ A1. Με αυτά λοιπόν τα μέσα εφοδιασμένοι οι άνθρωποι κατοικούσαν στην αρχή διασκορπισμένοι, πόλεις όμως δεν υπήρχαν κατασπαράσσονταν λοιπόν από τα θηρία, γιατί ήταν από

Διαβάστε περισσότερα

ΚΩΔΙΚΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

ΚΩΔΙΚΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Π.Σ.Ε.Υ. - Ν.Π.Δ.Δ. ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Π.Σ.Ε.Υ.-Ν.Π.Δ.Δ. ΚΩΔΙΚΑΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΑΘΗΝΑ 2015 1 Πίνακας περιεχομένων

Διαβάστε περισσότερα

ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ (Γ.Ε.Δ.Δ.)ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ (ΟΣΚ)

ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ (Γ.Ε.Δ.Δ.)ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ (ΟΣΚ) ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ (Γ.Ε.Δ.Δ.)ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΚΤΗΡΙΩΝ (ΟΣΚ) Στον Γενικό Επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης (Γ.Ε.Δ.Δ.), στον Υπουργό Οικονομίας

Διαβάστε περισσότερα

1932, πτώχευση. Οι πολίτες κλήθηκαν από πατριωτικό καθήκον να δώσουν τα κοσμήματά για να ενισχυθούν τα αποθέματα της χώρας σε χρυσό

1932, πτώχευση. Οι πολίτες κλήθηκαν από πατριωτικό καθήκον να δώσουν τα κοσμήματά για να ενισχυθούν τα αποθέματα της χώρας σε χρυσό 1932, πτώχευση Οι πολίτες κλήθηκαν από πατριωτικό καθήκον να δώσουν τα κοσμήματά για να ενισχυθούν τα αποθέματα της χώρας σε χρυσό τους Τέτοιες μέρες, τον Απρίλιο του 1932, η κυβέρνηση των Φιλελευθέρων

Διαβάστε περισσότερα

Απλές λύσεις για άµεση έξοδο από την κρίση. Μέσα σε λίγες ηµέρες µπορεί να σωθεί η Ελλάδα. Αρκεί να ξυπνήσουν οι Έλληνες και να δουν τι συµβαίνει.

Απλές λύσεις για άµεση έξοδο από την κρίση. Μέσα σε λίγες ηµέρες µπορεί να σωθεί η Ελλάδα. Αρκεί να ξυπνήσουν οι Έλληνες και να δουν τι συµβαίνει. Απλές λύσεις για άµεση έξοδο από την κρίση Μέσα σε λίγες ηµέρες µπορεί να σωθεί η Ελλάδα. Αρκεί να ξυπνήσουν οι Έλληνες και να δουν τι συµβαίνει. Στα χιλιάδες χρόνια της ιστορίας της η Ελλάδα έχει γεµίσει

Διαβάστε περισσότερα

The G C School of Careers

The G C School of Careers The G C School of Careers ΔΕΙΓΜΑ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ Στ ΤΑΞΗ Χρόνος: 1 ώρα Αυτό το γραπτό αποτελείται από 8 σελίδες, συμπεριλαμβανομένης και αυτής. Να απαντήσεις σε ΟΛΕΣ τις ερωτήσεις,

Διαβάστε περισσότερα

Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (1912-1913) στα ελληνικά διδακτικά εγχειρίδια Ιστορίας (δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης) της περιόδου 1950-1974.

Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (1912-1913) στα ελληνικά διδακτικά εγχειρίδια Ιστορίας (δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης) της περιόδου 1950-1974. Οι Βαλκανικοί Πόλεµοι (1912-1913) στα ελληνικά διδακτικά εγχειρίδια Ιστορίας (δευτεροβάθµιας εκπαίδευσης) της περιόδου 1950-1974 Κλεονίκη Δρούγκα Το σχολικό βιβλίο συνιστά έναν τρόπο µετάδοσης γνώσης,

Διαβάστε περισσότερα

Στην Αθήνα σήμερα, 15 Δεκεμβρίου 2011, ημέρα Πέμπτη και ώρα 13:50, συνεδρίασε στην Αίθουσα «Προέδρου Αθανασίου Κων. Τσαλδάρη» (223), η Διαρκής

Στην Αθήνα σήμερα, 15 Δεκεμβρίου 2011, ημέρα Πέμπτη και ώρα 13:50, συνεδρίασε στην Αίθουσα «Προέδρου Αθανασίου Κων. Τσαλδάρη» (223), η Διαρκής ΔΑΛΑΜΑΓΚΑΣ ΔΑΛΑΜΑΓΚΑΣ 15.12.2011 AADY1215.AD1 ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΙΓ - ΣΥΝΟΔΟΣ Γ ΔΙΑΡΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ Ο (Άρθρο 40 παρ. 1 του Κ.τ.Β.) Στην Αθήνα σήμερα, 15 Δεκεμβρίου

Διαβάστε περισσότερα

Θερινά ΔΕΝ 2011 "ακολουθώντας τη ροή" - η ματιά μου

Θερινά ΔΕΝ 2011 ακολουθώντας τη ροή - η ματιά μου 1/5 Τετάρτη 24 Αυγούστου 2011- Άννη Βασιλείου, Υπεύθυνη δράσης Δ.Ε.Ν. Θερινά ΔΕΝ 2011 "ακολουθώντας τη ροή" - η ματιά μου Μέρη του όλου - Τι ζωγράφισες; ρώτησε η εμψυχώτρια το κορίτσι. - Το όλον. απάντησε

Διαβάστε περισσότερα

Το ζήτημα του επαναστατικού υποκειμένου. Το ζήτημα της αναγκαιότητας των πρωτοποριών και των στρατηγών τους

Το ζήτημα του επαναστατικού υποκειμένου. Το ζήτημα της αναγκαιότητας των πρωτοποριών και των στρατηγών τους Σημεία του ορίζοντα Με τι ασχολείσαι φίλε; Με την πραγμοποίηση. Τι λες; Θα ναι πολύ σκληρή δουλειά, με χοντρά βιβλία και πολύ χαρτομάνι, σ ένα μεγάλο τραπέζι, ε; Α, μπα. Κάνω βόλτες. Κυρίως περιπλανιέμαι.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Εισαγωγή. Οι πρόδρομοι και η ίδρυση της ΚΝΕ. Η ΚΝΕ και το νεολαιίστικο κίνημα της μεταπολίτευσης - Συνέντευξη με το σ.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Εισαγωγή. Οι πρόδρομοι και η ίδρυση της ΚΝΕ. Η ΚΝΕ και το νεολαιίστικο κίνημα της μεταπολίτευσης - Συνέντευξη με το σ. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 3 4 6 8 10 12 14 16 18 19 Εισαγωγή Οι πρόδρομοι και η ίδρυση της ΚΝΕ Η ΚΝΕ και το νεολαιίστικο κίνημα της μεταπολίτευσης - Συνέντευξη με το σ. Σπύρο Xαλβατζή 1989-91: Η κρίση στην ΚΝΕ Από την

Διαβάστε περισσότερα

Αριθμός 9769/2014 TO ΠΟΛΥΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΟΥΣΙΑΣ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές Μυρσίνη Κοντογιάννη, Πρόεδρο

Αριθμός 9769/2014 TO ΠΟΛΥΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΟΥΣΙΑΣ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές Μυρσίνη Κοντογιάννη, Πρόεδρο Αριθμός 9769/2014 TO ΠΟΛΥΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΟΥΣΙΑΣ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑΣ ΣΥΓΚΡΟΤΗΘΗΚΕ από τους Δικαστές Μυρσίνη Κοντογιάννη, Πρόεδρο Πρωτοδικών, η οποία ορίστηκε Αναπληρωματική Πρόεδρος

Διαβάστε περισσότερα

Αρ. Εγκ.: 52 ΘΕΜΑ: Ορισμός των διοικητικών συμβουλίων των νομικών προσώπων και συνδέσμων των Δήμων

Αρ. Εγκ.: 52 ΘΕΜΑ: Ορισμός των διοικητικών συμβουλίων των νομικών προσώπων και συνδέσμων των Δήμων Ελληνική ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα, 10 Οκτωβρίου 2014 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ Αριθ. Πρωτ.: οικ. 39155 ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΠΡΟΣ: Δ/ΝΣΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΟΤΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2004

ΙΣΤΟΡΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2004 ΙΣΤΟΡΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ 2004 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α1 ΟΜΑ Α Α Α.1.1. Να δώσετε το περιεχόµενο των παρακάτω όρων: α. Ορεινοί β. Στρατιωτικός Σύνδεσµος γ. Εθνικό Κόµµα δ. Πατριαρχική Επιτροπή

Διαβάστε περισσότερα

Οι υπεύθυνοι καθηγητές/τριες Τζιούφας Βασίλειος ΠΕ11 Φλόκας Αθανάσιος ΠΕ03 Κροµµύδα έσποινα ΠΕ09 Σωτήρη Χρυσούλα ΠΕ15 Νασιόπουλος Απόστολος ΠΕ02

Οι υπεύθυνοι καθηγητές/τριες Τζιούφας Βασίλειος ΠΕ11 Φλόκας Αθανάσιος ΠΕ03 Κροµµύδα έσποινα ΠΕ09 Σωτήρη Χρυσούλα ΠΕ15 Νασιόπουλος Απόστολος ΠΕ02 ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΚΑΡΠΕΡΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΑ ΠΛΑΙΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ:2011-12 Οι υπεύθυνοι καθηγητές/τριες Τζιούφας Βασίλειος ΠΕ11 Φλόκας Αθανάσιος ΠΕ03 Κροµµύδα έσποινα ΠΕ09

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ

ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ Στην αρχή της Τετραβίβλου του ο Πτολεμαίος, ο μεγάλος αστρονόμος και γεωγράφος του 2ου αιώνα μ.χ. διαιρεί την επιστήμη των άστρων σε δύο μέρη. Με σημερινούς όρους το πρώτο

Διαβάστε περισσότερα

Η ΑΥΤΕΠΑΓΓΕΛΤΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΩΝ ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ. ( Διοικητική Ενημέρωση, τ.51, Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος 2009)

Η ΑΥΤΕΠΑΓΓΕΛΤΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΩΝ ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ. ( Διοικητική Ενημέρωση, τ.51, Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος 2009) Η ΑΥΤΕΠΑΓΓΕΛΤΗ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΩΝ ΜΙΑ ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ( Διοικητική Ενημέρωση, τ.5, Οκτώβριος Νοέμβριος Δεκέμβριος 009). Η θέσπιση του νέου μέτρου Η σημαντικότερη απόπειρα καινοτομικής δράσης της

Διαβάστε περισσότερα

Το συνέδριο σας πραγματοποιείται σε μια εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία για τον τόπο, την οικονομία της χώρας, την κοινωνία και τον κόσμο της εργασίας.

Το συνέδριο σας πραγματοποιείται σε μια εξαιρετικά δύσκολη συγκυρία για τον τόπο, την οικονομία της χώρας, την κοινωνία και τον κόσμο της εργασίας. ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ του ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗ ΜΠΑΛΑΣΟΠΟΥΛΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ της ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ της Π.Ο.Ε.-Ο.Τ.Α. στο ΤΑΚΤΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ της Κ.Ε.Δ.Ε. ΚΟΜΟΤΗΝΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 27 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2012 Αγαπητοί Φίλοι, Θέλω εκ μέρους των

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΙΛIΑ ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΜΟΣΧΟΝΑ

ΟΜΙΛIΑ ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΜΟΣΧΟΝΑ ΟΜΙΛIΑ ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΜΟΣΧΟΝΑ ΣΤΙΣ 9 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2008, ΚΑΤΑ ΤΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ, ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟ ΝΑΟ ΤΩΝ ΠΑΜΜΕΓΙΣΤΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ ΒΡΥΞΕΛΛΩΝ, ΚΑΤΟΠΙΝ ΠΡΟΤΡΟΠΗΣ ΚΑΙ ΕΥΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΞΑΡΧΟΝΤΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μόνο αν τους αφήσουµε!

Μόνο αν τους αφήσουµε! Μόνο αν τους αφήσουµε! Η άνοδος της Χρυσής Αυγής και η επανεµφάνιση του φασιστικού κινδύνου Της Χριστίνας Ζιάκα 1. Εισαγωγή Μια µετά την άλλη οι δηµοσκοπήσεις από την αρχή του 2012 πιστοποιούσαν την ανοδική

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΝΕΟΦΥΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ»

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΝΕΟΦΥΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΠΟΥ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ «ΝΕΟΦΥΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ» Το πρόγραμμα «Νεοφυής Επιχειρηματικότητα» συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) στο πλαίσιο του

Διαβάστε περισσότερα

2. Στόχοι Ενδεικτικοί στόχοι Kοινωνικού Γραμματισμού.

2. Στόχοι Ενδεικτικοί στόχοι Kοινωνικού Γραμματισμού. 1. Ταυτότητα ενότητας 1.Θέμα: Ρατσισμοί και διακρίσεις 2. Προτεινόμενες τάξεις: Γ -ΣΤ 3. Δημιουργός/οί: Άγγελος Χατζηνικολάου. Επεξεργασία: Τριανταφυλλιά Κωστούλη 4. Διάρκεια (σε διδακτικές ώρες): 8-10

Διαβάστε περισσότερα

Επαρχιακός Γραμματέας Λ/κας-Αμ/στου ΠΟΑ Αγροτικής

Επαρχιακός Γραμματέας Λ/κας-Αμ/στου ΠΟΑ Αγροτικής Πρόεδρος Αίγλη Παντελάκη Γενική Διευθύντρια Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Αντιπρόεδρος Χάρης Ζαννετής Πρώτος Λειτουργός Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Μέλη Χρίστος Κουρτελλάρης

Διαβάστε περισσότερα

ΦΑΚΕΛΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ (Π.Δ. 305/96, άρθρο 3)

ΦΑΚΕΛΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ (Π.Δ. 305/96, άρθρο 3) ΦΑΚΕΛΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑΣ (Π.Δ. 305/96, άρθρο 3) ΕΡΓΟ : ΕΠΙΣΚΕΥΕΣ ΜΙΚΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΣΧΟΛΕΙΩΝ, ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ (2014) ΘΕΣΗ : ΣΧΟΛΙΚΑ ΚΑΙ ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΖΩΓΡΑΦΟΥ ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ:

Διαβάστε περισσότερα

22:1,2 Ο ΠΟΤΑΜΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

22:1,2 Ο ΠΟΤΑΜΟΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ 22 Αποκάλυψη 22:1 Και μου έδειξε έναν καθαρό ποταμό με νερό της ζωής, λαμπερό σαν κρύσταλλο, που έβγαινε από τον θρόνο του Θεού και του Αρνίου. 2 Στο μέσον της πλατείας της, και του ποταμού, από εδώ και

Διαβάστε περισσότερα

«Τώρα διδάσκουν στα σχολεία την εποχή των αγενών μετάλλων» 2 «Α, φτάνει πια! Πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά.» 3

«Τώρα διδάσκουν στα σχολεία την εποχή των αγενών μετάλλων» 2 «Α, φτάνει πια! Πρέπει να λέμε την αλήθεια στα παιδιά.» 3 Ευσεβία Χασάπη-Χριστοδούλου 1, Η λογοτεχνία ως μικρο-ιστορία. Τα ποιήματα «Ποίηση 1948» του Νίκου Εγγονόπουλου και «Στον Ν. Ε... 1949» του Μανόλη Αναγνωστάκη, περ. Φιλολογική, τ. 114 «Τώρα διδάσκουν στα

Διαβάστε περισσότερα

Γ. ΙΩΑΝΝΟΥ, «ΣΤΟΥ ΚΕΜΑΛ ΤΟ ΣΠΙΤΙ»

Γ. ΙΩΑΝΝΟΥ, «ΣΤΟΥ ΚΕΜΑΛ ΤΟ ΣΠΙΤΙ» ΗΜΕΡΙΔΑ «ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ: ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ» (Θεσσαλονίκη, 16-12-2009) Γ. ΙΩΑΝΝΟΥ, «ΣΤΟΥ ΚΕΜΑΛ ΤΟ ΣΠΙΤΙ» Μια διδακτική προσέγγιση Aθανάσιος Κουτσογιάννης Φιλόλογος 3 ο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ Σελίδα 5 από 9 ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Α. Α. Από το κείμενο που σας δίνεται να μεταφράσετε το απόσπασμα: «περὶ δὲ τῶν κοινῶν εἰς τοιούτους ἀγῶνας καθεστηκότας». Σε ό,τι αφορά όμως το

Διαβάστε περισσότερα

Α Σ Κ Η Σ Η - Η Μ Η Τ Ε ΡΑ Τ Ο Υ Α Γ Ι Α Σ Μ Ο Υ

Α Σ Κ Η Σ Η - Η Μ Η Τ Ε ΡΑ Τ Ο Υ Α Γ Ι Α Σ Μ Ο Υ Α Σ Κ Η Σ Η - Η Μ Η Τ Ε ΡΑ Τ Ο Υ Α Γ Ι Α Σ Μ Ο Υ Γέροντος Ιωσήφ Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α 00 Πρόλογος.2 01 - Το απαραίτητο της άσκησης. 3 02 - Μορφές της "εν Θεώ" άσκησης...7 03 - Η εξουσία της θείας υιοθεσίας

Διαβάστε περισσότερα

2. ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΠΕΡΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

2. ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΠΕΡΟΥΣΙΑΚΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΣΦΕΛΙΝΟΣ Α.Τ.Ε.Ε ΑΡ.Μ.Α.Ε: 33177/62/Β/95/96 ΠΡΟΣΑΡΤΗΜΑ ΤΟΥ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΗΣ 31 ης ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014 (βάσει των διατάξεων του κωδικοπ. Ν.2190/1920, όπως ισχύει) 1. ΣΥΝΝΟΜΗ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Ο τρόπος ζωής μιας ειδικής πληθυσμιακής ομάδας

Ο τρόπος ζωής μιας ειδικής πληθυσμιακής ομάδας Ο τρόπος ζωής μιας ειδικής πληθυσμιακής ομάδας Οι Τσιγγάνοι ή Ρομά ή Γύφτοι μέλη της πολυπληθέστερης και της πιο αδικημένης μειονότητας στην Ευρώπη, είναι πληθυσμοί παραδοσιακά νομαδικοί που βρίσκονται

Διαβάστε περισσότερα

Μαρίας Ιορδανίδου. Λωξάντρα. Πρόταση διδασκαλίας λογοτεχνικού βιβλίου. Επιμέλεια: Σπύρος Αντωνέλλος Ε.Μ.Ε.

Μαρίας Ιορδανίδου. Λωξάντρα. Πρόταση διδασκαλίας λογοτεχνικού βιβλίου. Επιμέλεια: Σπύρος Αντωνέλλος Ε.Μ.Ε. Μαρίας Ιορδανίδου Λωξάντρα Πρόταση διδασκαλίας λογοτεχνικού βιβλίου Επιμέλεια: Σπύρος Αντωνέλλος Ε.Μ.Ε. Περιεχόμενα: Στόχοι Συνέντευξη της Μαρίας Ιορδανίδου Ιστορικό πλαίσιο του έργου Ο μύθος Η ηρωίδα,

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρικό φορτίο Ηλεκτρική δύναμη

Ηλεκτρικό φορτίο Ηλεκτρική δύναμη ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΡΑΓΚΑΚΗΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ-ΧΗΜΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΗΣ 2ου ΕΚΦΕ Ν. ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ 1 ΘΕΩΡΙΑ Ηλεκτρικό φορτίο Ηλεκτρική δύναμη Εάν τρίψουμε ένα πλαστικό στυλό σε ένα μάλλινο ύφασμα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΡΚΟΣ ΜΠΟΛΑΡΗΣ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής. Ευχαριστώ και το συνάδελφο γιατί θέτει ένα θέμα το οποίο βέβαια, όπως

ΜΑΡΚΟΣ ΜΠΟΛΑΡΗΣ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής. Ευχαριστώ και το συνάδελφο γιατί θέτει ένα θέμα το οποίο βέβαια, όπως ΜΑΡΚΟΣ ΜΠΟΛΑΡΗΣ (Υφυπουργός Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης): Ευχαριστώ πολύ, κυρία Πρόεδρε. Ευχαριστώ και το συνάδελφο γιατί θέτει ένα θέμα το οποίο βέβαια, όπως ξέρει, έχει απαντηθεί στη Βουλή το προηγούμενο

Διαβάστε περισσότερα

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ Ν. 3481/2006

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ Ν. 3481/2006 ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ Ν. 3481/2006 Με τις διατάξεις του άρθρου 2 του ν. 3481/2006 (ΦΕΚ τ. Α 162/2-8-2006) τροποποιήθηκε και συµπληρώθηκε ο νόµος 2664/1998 για το Εθνικό Κτηµατολόγιο, όπως έχει

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΙΜΕΝΟ-ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΧΟΜΕΝΩΝ ΛΑΪΚΩΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΣΑΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΣΤΟ ΝΕΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ

ΚΕΙΜΕΝΟ-ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΧΟΜΕΝΩΝ ΛΑΪΚΩΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΣΑΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΣΤΟ ΝΕΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΕΙΜΕΝΟ-ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΩΝ ΜΑΧΟΜΕΝΩΝ ΛΑΪΚΩΝ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΓΙΑ ΔΗΜΟΣΙΕΥΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΣΑΝ ΣΤΗΝ ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΣΤΟ ΝΕΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ Δεν υπήρξε ένοπλη επαναστατική ενέργεια ίσως τα τελευταία είκοσι

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ: Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΕΝΑΝΘΡΩΠΗΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ.

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ: Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΕΝΑΝΘΡΩΠΗΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ. ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 8. ΤΑΞΗ Α ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ: Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΗΣ ΕΝΑΝΘΡΩΠΗΣΗΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ. ΣΚΟΠΟΣ: Να παρουσιάσουμε τα Χριστούγεννα ως γενέθλια μέρα της ανθρωπότητας. Να ερευνήσουμε που έγκειται ο μυστηριακός

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΤΩΝ. Εκδήλωση για την Καππαδοκία

ΝΕΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΤΩΝ. Εκδήλωση για την Καππαδοκία ΝΕΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΤΩΝ Εκδήλωση για την Καππαδοκία Ομιλία της εκπαιδευτικού Παυλίνας Βαρναλίδου Καππαδοκία: «Το πέρασμα από την Ανατολή στη Δύση» και Παρουσίαση από τον Καθ. Σπήλιο Φασόη «Η Ρωμιοσύνη

Διαβάστε περισσότερα

ΙΙ, 3-4. Α. Ερωτήσεις ανοικτού τύπου ή ελεύθερης ανάπτυξης

ΙΙ, 3-4. Α. Ερωτήσεις ανοικτού τύπου ή ελεύθερης ανάπτυξης ΙΙ, 3-4 1. Παραδείγµατα ερµηνευτικών ερωτήσεων Α. Ερωτήσεις ανοικτού τύπου ή ελεύθερης ανάπτυξης 1. Τι σήµαινε για τους Αθηναίους η αναγγελία της συντριβής της ναυτικής τους δύναµης στους Αιγός Ποταµούς;

Διαβάστε περισσότερα

Δ.Ρ.Α.Συ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ

Δ.Ρ.Α.Συ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Δ.Ρ.Α.Συ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΜΑΣ ΣΤΙΣ ΕΚΛΟΓΕΣ Η Δ.Ρ.Α.Συ (Δικοινοτική Ριζοσπαστική Αριστερή Συνεργασία) αποτελεί ένα εκλογικό σχηματισμό ανθρώπων που προέρχονται από διάφορους πολιτικούς χώρους

Διαβάστε περισσότερα

Ç ÅÊÄÉÊÇÓÇ ÔÏÕ ÓÅÚ Ç 9 ÊÅÖÁËÁÉÏ 1

Ç ÅÊÄÉÊÇÓÇ ÔÏÕ ÓÅÚ Ç 9 ÊÅÖÁËÁÉÏ 1 Ç ÅÊÄÉÊÇÓÇ ÔÏÕ ÓÅÚ Ç 9 ÊÅÖÁËÁÉÏ 1 Η Λία είχε τη δυσάρεστη αίσθηση ότι την παρακολουθούσαν. Ήταν παράξενο^ λες και κάποια ισχυρή παρουσία απειλούσε την ηρεµία της. Είναι γελοίο, είπε στον εαυτό της. Αυτός

Διαβάστε περισσότερα