«Χαστούκι» στο ελληνικό γάλα! Μύθοι και αλήθειες για τα Greek... agro-statistics 16/3/2013 ΚΕΡΔΙΣΤΕ. Φασόλια: Να μπει φρένο στις ελληνοποιήσεις

Transcript

1 ΚΕΡΔΙΣΤΕ Βρείτε τις τυχερές σφραγίδες στις εσωτερικές σελίδες της εφημερίδας 30 Χορτοκοπτικά & 30 Αλυσοπρίονα Σάββατο ΑΡ.ΦΥΛΛΟΥ 15 ΤΙΜΗ 2 Εβδομαδιαία οικονομική & αγροτική εφημερίδα 16/3/2013 Φασόλια: Να μπει φρένο στις ελληνοποιήσεις Κραυγή αγωνίας από τους Έλληνες παραγωγούς που ζητούν θεσμική στήριξη από την Πολιτεία, καθώς βλέπουν το προϊόν τους να μένει ανοχύρωτο απέναντι σε αθρόες εισαγωγές και τις ελληνοποιήσεις. σελ Ρόδια και το καλοκαίρι! Η χρυσοφόρος καλλιέργεια της ροδιάς αποκτά ακόμα ένα πλεονέκτημα, την καλοκαιρινή ποικιλία Πορφυρογέννητη, ένα νέο, υπερπρώιμο είδος με ελπιδοφόρες προοπτικές. σελ. 24, 41 Το τυρί αντιστέκεται στην κρίση Οι Έλληνες εξακολουθούν να αγοράζουν τυρί, απλά η δραματική μείωση των εισοδημάτων έστρεψε τους καταναλωτές σε φτηνότερες κατηγορίες τυροκομικών και σε προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. σελ «ΦΩΤΙΑ» ΕΒΑΛΕ ΤΟ ΕΥΡΩΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΣΤΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΤΩΝ ΓΑΛΑΚΤΟΠΑΡΑΓΩΓΩΝ «Χαστούκι» στο ελληνικό γάλα! Δραματικές συνέπειες στο εισόδημα των Ελλήνων γαλακτοπαραγωγών αναμένεται να έχει η απόφαση που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, βάσει της οποίας μπαίνει τέλος από το 2015 στις ποσοστώσεις γάλακτος. Υπέρ της κατάργησης των ποσοστώσεων τάσσονται χώρες όπως η Βρετανία, η Ολλανδία, η Σουηδία και η Ιταλία, που προφανώς βλέπουν ευκαιρίες επέκτασης στην ολοένα και πιο παγκοσμιοποιημένη αγορά γαλακτοκομικών. Μόνη γραμμή αντίστασης για τον Έλληνα κτηνοτρόφο, και παλαιότερα αλλά ιδιαίτερα τώρα, αποτελεί η διατήρηση των 5 ημερών διατηρησιμότητας του φρέσκου γάλακτος. Στο παρελθόν, αλλά και πρόσφατα, έχουν γίνει προσπάθειες από εγχώρια συμφέροντα, συνεπικουρούμενα από Έλληνες πολιτικούς, ώστε να αυξηθεί η διατηρησιμότητα στις 9 μέρες, με πρόσχημα τη χαμηλότερη τιμή για τον καταναλωτή. σελ. 3 Μύθοι και αλήθειες για τα Greek... agro-statistics σελ. 8-9 ΚΑΘΩΣ ΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΠΕΡΙΘΩΡΙΑ ΓΙΑ ΝΕΕΣ ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ ΣΕ ΜΙΣΘΟΥΣ ΚΑΙ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ ΕΝ ΓΛΙΤΩΝΟΥΝ ΟΙ «ΠΑΓΙ ΕΣ» ΣΤΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΕΝΥΠΟΘΗΚΩΝ ΑΝΕΙΩΝ Κοντά σε συµφωνία µε την τρόικα για τα«κόκκινα» δάνεια Λίγοι οι εκλεκτοί που θα υπαχθούν στη ρύθµιση > ΤΙΣ ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ Εντείνονται οι πιέσεις των τροϊκανών στο µέτωπο των απολύσεων δηµοσίων υπαλλήλων Παίρνει, πάντως, τρίµηνη περίοδο χάριτος η κυβέρνηση εύτερες σκέψεις για υπερχρεωµένα νοικοκυριά και δόσεις σε εφορία και ασφαλιστικά ταµεία ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 3 Σε «ναρκοπέδιο» ΟΠΑΠ και ΔΕΠΑ Ερχονται τα πάνω κάτω στο ΥΠΑΑΤ Θύελλα αντιδράσεων προκαλούν σε όλη την Ελλάδα οι σαρωτικές αλλαγές στο οργανόγραμμα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και των περιφερειακών υπηρεσιών του, που μειώνονται δραματικά. ΣΕ «ΝΑΡΚΟΠΕ ΙΟ» ΟΠΑΠ ΚΑΙ ΕΠΑ Αντίστροφα µετράει ο χρόνος για την πώληση των δύο εταιρειών Βιάζονται οι τροϊκανοί, «όλα στην ώρα τους» λέει το ΤΑΙΠΕ «Καυτή πατάτα» στα χέρια του νέου προέδρου Στ. Σταυρίδη Η ΚΡΙΣΗ ΞΥΠΝΑΕΙ «ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΑ» Εντείνεται η ανησυχία για µεγάλη κοινωνική αναταραχή στην Ευρώπη υπό το βάρος της κρίσης σελ. 4 Επιδότηση έως 60% για επενδύσεις Ευκαιρία για επενδύσεις δίνει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης σε όσους επιλέξουν να δραστηριοποιηθούν σε ορεινές και μειονεκτικές περιοχές και σε μονάδες παραγωγής παραδοσιακών προϊόντων. σελ. 6-7 > > ΠΑΣΟΚ: ΤΑ ΡΕΣΤΑ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΑΝΕΩΣΗ Στοίχηµα για τον πρόεδρο του κόµµατος η επιτυχία του νέου γραµµατέα Νίκου Ανδρουλάκη ΟΙ ΑΠΑΝΕΣ ΠΟΥ ΜΕΙΩΝΟΥΝ ΤΟ ΦΟΡΟ Τα δικαιολογητικά που πρέπει να προσκοµίσετε στην εφορία και τι θα γλιτώσετε > > > info@xrimaonline.gr ΣΑΒΒΑΤΟ 16 ΜΑΡΤΙΟΥ 2013 ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 53

2 2 δεύτερη σελίδα Σάββατο 16 Μαρτίου 2013 Αλωνίζουν οι τοκογλύφοι Μου έπεσε το τηλέφωνο από τα χέρια ακούγοντας όσα μου κατήγγειλε το βράδυ της περασμένης Τετάρτης ένας αγρότης, αναγνώστης της «Παραγωγής» από την Κορινθία. Σύμφωνα με όσα μου ανέφερε, ένα μεγάλος αριθμός αγροτών στην περιοχή του έχει αναγκαστεί να καταφύγει σε κυκλώματα τοκογλύφων. Όπως μου είπε, επειδή οι τράπεζες τους έχουν κλείσει τις στρόφιγγες, πηγαίνουν ομαδικά πλέον σε τοκογλύφους, προκειμένου να μπορέσουν να καλλιεργήσουν τα χωράφια τους. Πηγαίνουν, όπως μου εξήγησε, στα «κοράκια» για να πάρουν τα χρήματα που χρειάζονται οι παραγωγοί γιατί, όσο και να ψάχνουν, δεν μπορούν να βρουν από πουθενά αλλού. «Είναι σίγουρο» μου τόνισε «ότι στο τέλος ελάχιστοι θα μπορέσουμε να ξεφύγουμε από τα νύχια των τοκογλύφων, πληρώνοντας μέσα σε λίγους μήνες στις περισσότερες περιπτώσεις κεφάλαιο και υπέρογκους τόκους που φτάνουν στο 10%». Ολοκληρώνοντας ξέσπασε σε λυγμούς. Μόλις βρήκε το κουράγιο να ξαναμιλήσει, μου είπε: «Αν συνεχιστεί το πάρε-δώσε που έχουμε με τους τοκογλύφους, αν δεν κάνει κάτι η πολιτεία για να μας σώσει από τα νύχια τους, θα χάσουμε τις περιουσίες μας, τα σπίτια μας. Γι αυτό γράψε, σε παρακαλώ, δύο γραμμές στην Παραγωγή, μήπως και ταρακουνηθούν αυτοί που παίρνουν τις αποφάσεις, αυτοί που κρατάνε τις ζωές μας στα χέρια τους, έστω κι αν αυτό δεν το αντιλαμβάνονται». Τα όσα μου είπε ο φίλος αγρότης από την Κορινθία με ταρακούνησαν. Την Πέμπτη το πρωί έκανα μια μικρή έρευνα. Απ όσα άκουσα, διαπίστωσα ότι αυτά που συμβαίνουν στην Κορινθία, τα ίδια συμβαίνουν και στην υπόλοιπη Ελλάδα. Σπείρες αδίστακτες τοκογλύφων ξεζουμίζουν τους αγρότες. Το ερώτημα που προκύπτει είναι ένα: η κυβέρνηση θα υψώσει με την πολιτική της τείχος προστασίας για τους αγρότες ή θα τους αφήσει στο έλεος των τοκογλύφων; Ας δώσει κάποιος από τους αρμοδίους μια απάντηση, την οποία δικαιούνται επιτέλους να ακούσουν οι αγρότες. Γιάννης Τασσιόπουλος Πώς «τρέχουν» τα προγράμματα του ΟΠΕΚΕΠΕ Σε αγώνα δρόμου, προκειμένου να ανταποκριθεί στο χρονοδιάγραμμα πληρωμών που έχει καθοριστεί για την τρέχουσα χρονιά, έχει αποδυθεί ο ΟΠΕ- ΚΕΠΕ. σελ. 12 Οι αλλαγές στην Κοινή Γεωργική Πολιτική O αντιπρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ Κώστας Σκιαδάς εξηγεί τι σηματοδοτεί η απόφαση του Συμβουλίου της ΕΕ για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) σελ. 13 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ρύζι: Χάνουν παραγωγοί-καταναλωτές παρά την αυτάρκεια! Το ρύζι, το προϊόν το οποίο εμφανίζει το υψηλότερο ποσοστό αυτάρκειας στην Ελλάδα, πωλείται με το μεγαλύτερο «καπέλο» στον Έλληνα καταναλωτή. Οι παραγωγοί πωλούν το προϊόν όχι περισσότερο από 30 λεπτά το κιλό και αυτό φτάνει 5 και 6 φορές ακριβότερο στον καταναλωτή! σελ. 16 Νέα εκτέλεση σε αρχαία συνταγή Το κρητικό κρασί διεκδικεί τη θέση που του αξίζει στον παγκόσμιο οινοποιητικό χάρτη: Ρωμαίικο, Βιδιανό, Βηλάνα, Κοτσιφάλι, Μαντηλάρι, Θραψαθήρι, Μοσχάτο Σπίνας είναι μόνο μερικές από τις 11 ποικιλίες του κρητικού αμπελώνα, που διαρκώς κερδίζουν έδαφος όχι μόνο ανάμεσα στους οινοποιούς, αλλά κυρίως ανάμεσα στους καταναλωτές. σελ Το «Λίκνο» των βιολογικών προϊόντων Εδώ και είκοσι χρόνια το κατάστημα «Λίκνο» στην Ελάτη Τρικάλων φιλοξενεί στα ράφια του προϊόντα βιολογικά και παρασκευάσματα από πρώτες ύλες Έχετε σκεφτεί αν αυτή η εικόνα θα μπορούσε να προέρχεται από το κέντρο της Θεσσαλονίκης; Από τις αρχές Απριλίου θα μπορεί, αφού τότε προγραμματίζεται να δημιουργηθεί ο πρώτος αστικός αμπελώνας από το Δήμο Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με το Εργαστήρι Αμπελουργίας του ΑΠΘ και το Κτήμα Γεροβασιλείου! Το φρεζάρισμα και οι υπόλοιπες εργασίες προετοιμασίας του εδάφους έχουν προχωρήσει και, με σύμμαχο τον καιρό, στις αρχές Απριλίου θα γίνει η φύτευση 480 φυτών με οινοποιήσιμες ποικιλίες λευκές και κόκκινες. Για τις ανάγκες του αμπελώνα θα διατεθούν 2 στρέμματα από την ιδιόκτητη έκταση του δήμου, συνολικής έκτασης 8 στρεμμάτων, απέναντι από το Καυτανζόγλειο Στάδιο. Ελλήνων παραγωγών, όπως φρέσκο γάλα, βιολογικά φρούτα, βότανα και ό,τι γεννά η γη. σελ. 22 Πανελλήνιος Σύνδεσμος Ιδιοκτητών Αγροτικών Φωτοβολταϊκών Πάρκων Η αβεβαιότητα για το μέλλον των φωτοβολταϊκών επενδύσεων, οι απλήρωτοι λογαριασμοί, τα χαράτσια και το ενδεχόμενο νέων αλλαγών για τους επενδυτές είναι το σκηνικό που έσπρωξε τους αγρότες να συσπειρωθούν. Η κίνηση γεννήθηκε στη Θεσσαλία, αλλά γρήγορα επεκτάθηκε σε όλη την Ελλάδα. σελ. 42 ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ AΓΡΟΤΙΚΗ - ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ Λ. ΣΥΓΓΡΟΥ 35 l Τ.Κ ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: , l FAX: info@paragogi.net l ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: MEDIHOLD A.E. l ΕΚΔΟΤΗΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΣΣΙΟΠΟΥΛΟΣ l ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΑΣΣΙΟΠΟΥΛΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΙΑΡΟΣ l ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ: ΑΓΗΣ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ EΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΥΓΟΥΛΑΣ l ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΑΣΣΙΟΠΟΥΛΟΣ CREATIVE DIRECTOR: ΚΑΙΤΗ ΑΥΓΟΥΣΤΑΚΗ l ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ: ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΧΡΗΣΤΟΥ l ΑΤΕΛΙΕ: ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΑΔΕΑ ΕΚΤΥΠΩΣΗ NEWSPRESS HOLD ΤΗΛ.: ISSN: Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των κειμένων με τον όρο αναφοράς της εφημερίδας μας ως πηγή. ΕΤΗΣΙΕΣ ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ: ΙΔΙΩΤΕΣ 140 ΕΥΡΩ, ΙΔΙΩΤΕΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ 440 ΕΥΡΩ, ΤΡΑΠΕΖΕΣ-Α.Ε.-ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ 200 ΕΥΡΩ

3 Σάββατο 16 Μαρτίου 2013 το θέμα 3 «ΦΩΤΙΑ» εβαλε Το ευρωκοινοβουλιο στο εισοδημα ΤΩΝ γαλακτοπαραγωγων «Χαστούκι» στο ελληνικό γάλα! Κίνδυνο να «πλημμυρίσουμε» από φτηνό γάλα από τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης εγκυμονεί η απόφαση που ενέκρινε το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, βάσει της οποίας μπαίνει τέλος από το 2015 στις ποσοστώσεις γάλακτος. Του ΝΙΚΟΥ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ (filippidis@paragogi.net) Ηεξέλιξη αναμένεται να έχει δραματικές συνέπειες για το εισόδημα του Έλληνα αγελαδοτρόφου, καθώς η έκρηξη παραγωγής που αναμένεται να γίνει στις βόρειες χώρες εκτιμάται ότι θα «βυθίσει» τις τιμές παραγωγού. Πέραν της μείωσης των τιμών του γάλακτος, οι παραγωγοί χάνουν και ένα σημαντικό περιουσιακό τους στοιχείο, όπως είναι το δικαίωμα παραγωγής αγελαδινού γάλακτος, το οποίο είναι άμεσα εμπορεύσιμο. Μεγάλες αντιδράσεις στην απελευθέρωση των ποσοστώσεων εκδηλώθηκαν ήδη από χώρες όπως η Γερμανία και η Αυστρία, ενώ η Γαλλία κρατά στάση ουδετερότητας. Υπέρ της κατάργησης των ποσοστώσεων τάσσονται χώρες όπως η Βρετανία, η Ολλανδία, η Σουηδία και η Ιταλία, που προφανώς βλέπουν ευκαιρίες επέκτασης στην ολοένα και πιο παγκοσμιοποιημένη αγορά γαλακτοκομικών, για την οποία το καθεστώς των ποσοστώσεων αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα. Σημειώνεται ότι για περίπου 30 χρόνια (από το 1984) εφαρμόστηκαν περιορισμοί στην παραγωγή αγελαδινού γάλακτος, σε μια προσπάθεια μια συγκρατηθεί ο τεράστιος όγκος που παραγόνταν σε συγκεκριμένες χώρες της Βόρειας Ευρώπης. Σε αυτό το σκηνικό η Ελλάδα ήταν η μόνιμα «ριγμένη», καθώς στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων που γίνονταν κάθε φόρα για τα μεσογειακά προϊόντα υποχωρούσε εις βάρος Μόνη γραμμή αντίστασης για τον Έλληνα κτηνοτρόφο, και παλαιότερα αλλά ιδιαίτερα τώρα, αποτελεί η διατήρηση των 5 ημερών διατηρησιμότητας του φρέσκου γάλακτος του γάλακτος, με αποτέλεσμα να έχει τη δυνατότητα να παράγει μόλις τόνους, όταν η κατανάλωσή της σε γαλακτοκομικά προϊόντα ξεπερνά το 1,5 εκατ. τόνους. Το γεγονός ότι το επάγγελμα του αγελαδοτρόφου ήταν επί της ουσίας «κλειστό» επί τόσα χρόνια, καθώς εάν ξεπερνούσαμε ως χώρα το πλαφόν που μας είχε τεθεί απειλούμασταν με πρόστιμα, οδήγησε σε αποεπένδυση στον κλάδο, ενώ οι φτηνές αλλά λελογισμένες εισαγωγές γάλακτος απλώς υπενθύμιζαν τι θα γινόταν σε περίπτωση που απελευθερωνόταν η παραγωγή στην Ευρώπη. Ο «πόλεμος» των 5 ημερών Μόνη γραμμή αντίστασης για τον Έλληνα κτηνοτρόφο, και παλαιότερα αλλά ιδιαίτερα τώρα, αποτελεί η διατήρηση των 5 ημερών διατηρησιμότητας του φρέσκου γάλακτος. Στο παρελθόν, αλλά και πρόσφατα, έχουν γίνει προσπάθειες από εγχώρια συμφέροντα, συνεπικουρούμενα από Έλληνες πολιτικούς, ώστε να αυξηθεί η διατηρησιμότητα στις 9 μέρες, με πρόσχημα τη χαμηλότερη τιμή για τον καταναλωτή. Μόλις τον Οκτώβριο, αντίστοιχη προσπάθεια του υφυπουργού Ανάπτυξης Αθανάσιου Σκορδά προσέκρουσε στις έντονες αντιδράσεις των κτηνοτρόφων, ενώ παραλίγο να υπάρξει και ενδοκυβερνητική κρίση από τη στάση που έλαβε ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Μάξιμος Χαρακόπουλος, ο οποίος στάθηκε στο πλευρό των κτηνοτρόφων. Η σύγκρουση επιχειρηματικών συμφερόντων αναμένεται να ενταθεί το επόμενο διάστημα για κατάληψη μεριδίων στην αγορά γάλακτος (με στόχο από πλευράς των ευρωπαϊκών βιομηχανιών, την επικράτηση του γάλακτος υψηλής παστερίωσης), όπως επίσης και η σύγκρουση μεταξύ των βιομηχανιών γάλακτος και των αλυσίδων λιανεμπορίου, με στόχο από την πλευρά των σουπερμάρκετ την κυριαρχία τους στην παραγωγή και στην εμπορία του γάλακτος μέσω των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας (στο οποίο χρησιμοποιείται συνήθως εισαγόμενο γάλα). Σε αυτό το περιβάλλον η πίεση που θα δεχτούν οι βιομηχανίες από τη μείωση των τιμών είναι πολύ πιθανόν να μετακυλιστεί στην τιμή αγοράς του αγελαδινού γάλακτος, με αποτέλεσμα, ελλείψει διαπραγματευτικής δύναμης, οι κτηνοτρόφοι να εξαναγκαστούν σε νέα μείωση των εισοδημάτων τους. Με δεδομένα τα παραπάνω, η ανάγκη αυτοοργάνωσης των Ελλήνων γαλακτοπαραγωγών, με οποιονδήποτε τρόπο κρίνουν πρόσφορο, είναι όχι μόνο αναγκαία, αλλά και επιβεβλημένη, ενώ για τους πιο τολμηρούς ίσως είναι και μια πολύ καλή περίοδος για τη δημιουργία μικρών μονάδων παραγωγής γαλακτοκομικών προϊόντων, υψηλής ποιότητας και τοπικής εμβέλειας, ακόμη και βιολογικού χαρακτήρα. ΟΡΟΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΑ ΑΛΥΣΟΠΡΙΟΝΑ ΚΑΙ ΤΑ ΧΟΡΤΟΚΟΠΤΙΚΑ Oι όροι συμμετοχής στο Διαγωνισμό υπό τον τίτλο «30 αλυσοπρίονα και τα 30 χορτοκοπτικά» από την εβδομαδιαία εφημερίδα πανελλήνιας κυκλοφορίας «ΠΑΡΑΓΩΓΗ η εφημερίδα των αγροτών»: 1. Δικαίωμα συμμετοχής στο Διαγωνισμό έχουν όλοι όσοι διαμένουν νόμιμα στην Ελλάδα. Από το Διαγωνισμό εξαιρούνται τα στελέχη και οι υπάλληλοι της εφημερίδας, καθώς και οι σύζυγοι και οι συγγενείς τους έως 2ου βαθμού. Επίσης τα στελέχη και οι υπάλληλοι της εταιρείας διανομής ΑΡΓΟΣ Α.Ε., οι σύζυγοι και οι συγγενείς τους έως 2ου βαθμού, καθώς και λοιποί συνεργάτες. 2. Ημερομηνία διεξαγωγής του Διαγωνισμού ορίζεται το Σάββατο 16 Μαρτίου Τα Δώρα: Ως δώρα του Διαγωνισμού είναι 30 αλυσοπρίονα και 30 χορτοκοπτικά, τα οποία θα κερδίσουν 60 τυχεροί νικητές. 4. Διενέργεια Διαγωνισμού - Ανάδειξη Νικητών: 4.1. Σε εξήντα (60) φύλλα της Εφημερίδας, η οποία θα κυκλοφορήσει το Σάββατο 16 Μαρτίου 2013, υπάρχει στη σελ. 3 μια κόκκινη σφραγίδα με την ένδειξη «ΚΕΡ- ΔΙΣΕΣ». Νικητές θα αναδειχθούν οι συμμετέχοντες στο διαγωνισμό αναγνώστες της εφημερίδας, οι οποίοι θα αγοράσουν τα συγκεκριμένα φύλλα, θα βρουν τις σφραγίδες και θα τα προσκομίσουν (πρωτότυπα) στα γραφεία της εφημερίδας στην Αθήνα επί της Λεωφόρου Συγγρού 35 μέχρι την Παρασκευή 22 Μαρτίου 2013 (ώρες: 09:30-18:00). Σε περίπτωση που κάποιος νικητής δεν εμφανιστεί μέχρι την ανωτέρω προθεσμία, χάνει το δικαίωμα διεκδίκησης του μηχανήματος και απόλλυται οριστικά για ο συμμετέχοντα. Σε περίπτωση που κάποιος από τους τυχερούς αναγνώστες δεν έχει τη δυνατότητα να προσέλθει αυτοπροσώπως στα γραφεία της διοργανώτριας, ώστε να προσκομίσει το πρωτότυπο φύλλο, θα πρέπει να επικοινωνήσει τηλεφωνικά με την εφημερίδα «ΠΑΡΑΓΩΓΗ η εφημερίδα των αγροτών» να δηλώσει τα στοιχεία του και στη συνέχεια να αποστείλει -πριν τη λήξη της προθεσμίαςταχυδρομικά το φύλλο στα γραφεία της διοργανώτριας (Λεωφόρος Συγγρού 35 Τ.Κ , Αθήνα) όπου με τησειρά τηςθα αποστείλει το δώρο χωρίς καμία επιβάρυνση του τυχερού αναγνώστη Ρητά διευκρινίζεται ότι η Διοργανώτρια δεν θα δεχτεί από εφημεριδοπώλες και λοιπούς διανομείς εντύπων επιστροφές του φύλλου της 16ης Μαρτίου 2013, σε περίπτωση που έχει ανοιχθεί ή παραβιαστεί με οποιονδήποτε τρόπο η συσκευασία της εφημερίδας Τα ονόματα των νικητών του Διαγωνισμού θα ανακοινωθούν με οποιονδήποτε τρόπο επιλέξει η Διοργανώτρια, η οποία και διατηρεί ρητά το δικαίωμα να γνωστοποιεί τους τυχερούς που θα κερδίσουν τα έπαθλα με οποιονδήποτε τρόπο και κάθε πρόσφορο μέσο όπως -ενδεικτικά και όχι περιοριστικά- φωτογραφίες, φιλμ, βίντεο και ενδεχομένως να χρησιμοποιήσει κάθε ειδησεογραφικό στοιχείο σχετικό με την απονομή του επάθλου, χωρίς καμία πρόσθετη αμοιβή προς τους συμμετέχοντες. Οι νικητές του Διαγωνισμού μπορούν να επικοινωνήσουν στα τηλ. 210/ & 210/

4 4 επικαιρότητα Σάββατο 16 Μαρτίου 2013 ΑΝΑΤΡΟΠΕΣ ΦΕΡΝΕΙ Η ΑΛΛΑΓΗ ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Δραματική μείωση των υπηρεσιών σε όλη τη χώρα Θύελλα αντιδράσεων προκαλούν από άκρη σε άκρη σε όλη την Ελλάδα οι σαρωτικές αλλαγές στο οργανόγραμμα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και των περιφερειακών υπηρεσιών του. Του ΝΙΚΟΥ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ Το πλάνο που εγκρίθηκε προβλέπει την περικοπή κατά 58% των οργανικών μονάδων των κεντρικών και περιφερειακών υπηρεσιών του υπουργείου, οι οποίες από 606 θα μειωθούν σε 255, με στόχο την εξοικονόμηση 8 εκατ. ευρώ κάθε χρόνο. Μεταξύ των «κουρεμένων» υπηρεσιών περιλαμβάνονται τα 5 Κέντρα Γενετικής Βελτίωσης Ζώων, ο Σταθμός Ελέγχου και Τυποποίησης Δημητριακών στη Θεσσαλονίκη, η Γενική Διεύθυνση Κτηνιατρικής και 4 Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου (Ηρακλείου, Ναυπλίου, Πάτρας, Ιωαννίνων). Για κάποια από τα Περιφερειακά Εργαστήρια Γεωργικών Εφαρμογών και Ανάλυσης Λιπασμάτων (ΠΕΓΕΑΛ), προτείνεται η συγχώνευσή τους. Παράλληλα, καταργείται το Ταμείο Γεωργίας & Κτηνοτροφίας (ΝΠΔΔ), καθώς προβλέπεται η μεταφορά του επιχειρησιακού του αντικειμένου στη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών. Επίσης, μεταφέρεται το επιχειρησιακό αντικείμενο της Ειδικής Υπηρεσίας Εφαρμογής Δράσεων Ε.Π. Αλιείας και της Ειδικής Υπηρεσίας Εφαρμογής Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης «Ανταγωνιστικότητα» στις αρμόδιες θεματικές δομές του υπουργείου, με σκοπό τον εξορθολογισμό της κατανομής των ανθρώπινων πόρων και τη σύνδεση των δράσεων με τις στρατηγικές επιλογές του υπουργείου. Το νέο οργανόγραμμα προβλέπει ακόμα τα εξής: 8Αναδιάρθρωση και ενδυνάμωση της λειτουργίας ελέγχου-αξιολόγησης, με συγκέντρωση όλων των ελεγκτικών αρμοδιοτήτων του ΥΠΑΑΤ σε μία δομή, στην οποία εντάσσεται ο οικονομικός έλεγχος και ο έλεγχος των συνεταιρισμών. 8Αναδιάρθρωση και εξορθολογισμός της δομής και της αποστολής των αποκεντρωμένων δομών του υπουργείου, με στόχο τη βέλτιστη αξιοποίηση των διαθέσιμων πόρων και την καλύτερη εξυπηρέτηση των αναγκών των πολιτών. 8Δημιουργία πολυδύναμων μονάδων μεγάλης διασποράς, ως one stop shop για τον Έλληνα αγρότη, με εξοπλισμό, προσωπικό και αρμοδιότητες καταργούμενων μονάδων. 8Συνεχής επιτόπια ερευνητική και συμβουλευτική συνεισφορά του ΥΠΑ- ΑΤ, δεδομένης και της τάσης για στροφή αστικού πληθυσμού προς τη γεωργία. 8Εξοικονόμηση πόρων με την πρόταση συστέγασης πολυδύναμων με υπηρεσίες ΟΠΕΚΕΠΕ, ΕΛΓΑ και, σε επίπεδο ανθρώπινου δυναμικού, με την πιστοποίηση των υπαλλήλων ως ελεγκτών-αξιολογητών, ώστε να μην προσλαμβάνονται έκτακτοι/συμβασιούχοι. 8Εκπόνηση σχεδίου δράσης για την υλοποίηση των προτάσεων μετεγκατάστασης-συστέγασης της Κεντρικής Υπηρεσίας και των αποκεντρωμένων δομών του υπουργείου. 8Εντοπισμός και άρση των επικαλύψεων που δεν ανιχνευθήκαν ή δεν αξιολογήθηκαν κατά την πρώτη φάση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας μεταξύ των επιχειρησιακών αντικειμένων των νέων δομών του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και των δομών άλλων υπουργείων ή/και φορέων-νομικών προσώπων (π.χ., πεδίο πολιτικής τοπογράφησης, ανάπτυξη και προστασία δασών, υδατικοί πόροι κόστος νερού και επιλεξιμότητα). 8Εκπόνηση μελέτης σε συνεργασία με το υπουργείο Εσωτερικών για τον επανακαθορισμό του πλαισίου συνεργασίας και της κατανομής επιχειρησιακών αντικειμένων μεταξύ των δομών του υπουργείου, της αποκεντρωμένης διοίκησης και της αυτοδιοίκησης (π.χ., τοπικά γραφεία Αγροτικής Ανάπτυξης Δήμων, ΤΟΕΒ και ΓΟΕΒ). Kαταργείται το Ταμείο Γεωργίας & Κτηνοτροφίας (ΝΠΔΔ), καθώς προβλέπεται η μεταφορά του επιχειρησιακού του αντικειμένου στη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών Αντιδράσεις Την ίδια στιγμή συνεχίζονται οι αντιδράσεις των εργαζομένων για την ενδεχόμενη κατάργηση των Περιφερειακών Κέντρων Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου (ΠΚΠΦΠΕ). Ειδικότερα, σε επιστολή τους οι εργαζόμενοι του ΠΚΠΦΠΕ Ηρακλείου Κρήτης αναφέρουν ότι το κέντρο «όχι μόνο πρέπει να παραμείνει ως Ενιαία Περιφερειακή Μονάδα, αλλά υποχρέωση της πολιτείας είναι να αναβαθμίζεται συνεχώς για να συνεχίσει το θεσμοθετημένο έργο του». Την έντονη αντίδραση του παραρτήματος Πελοποννήσου του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου προκάλεσε η κατάργηση εργαστηρίων σε Πάτρα και Ναύπλιο μέσα από το νέο οργανόγραμμα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης. Σύμφωνα με όσα αναφέρει το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, η πιθανή κατάργηση αυτών των υπηρεσιών δημιουργεί κινδύνους για τη διατροφική ασφάλεια και τη φήμη των πελοποννησιακών προϊόντων και αυτών της Δυτικής Ελλάδας. Επιπλέον, το Επιμελητήριο τονίζει ότι η κατάργηση αυτή θα αφήσει κενό στην πληροφόρηση των παραγωγών των περιφερειών, αφού θα παύσει η έκδοση δελτίων γεωργικών προειδοποιήσεων, που συμβάλλει στην έγκαιρη και αποτελεσματική εφαρμογή γεωργικών εισροών και στην πραγματοποίηση καλλιεργητικών εργασιών. «Η κατάργηση θα έχει ως αποτέλεσμα τη μη πραγματοποίηση των εργασιών που γίνονται σήμερα από τα κέντρα αυτά, όπως αναλύσεις υπολειμμάτων για πάρα πολλά φυτοφάρμακα, αλλά και πλήθος ποιοτικών ελέγχων σε δυναμικά αγροτικά προϊόντα, όπως κηπευτικά, φράουλα, εσπεριδοειδή, πατάτα, σύκα, κρασί (ελέγχεται μεταξύ άλλων η ζώνη ΟΠΑΠ Νεμέας), λάδι, εσπεριδοειδή, διασφαλίζοντας τη φήμη των ελληνικών προϊόντων στις αγορές, αλλά και αποτρέποντας την είσοδο στην ελληνική αγορά υποβαθμισμένων προϊόντων τρίτων χωρών» επισημαίνεται στην ανακοίνωση. Προσθέτει ακόμα ότι όλα αυτά γίνονται τη στιγμή που στην περιοχήσημαία του ελληνικού ελαιόλαδου, στη Μεσσηνία, η πολιτεία δεν έχει ακόμη καταφέρει να λειτουργήσει το εργαστήριο ελαιόλαδου, που θα είναι το πιστοποιητικό της ποιότητας του λαδιού της περιφέρειας. Τα άκουσε ο υπουργός και για τα (ξένα) φρούτα! Επεισοδιακά ξεκίνησε το πρόγραμμα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για τη δωρεάν διανομή φρούτων και φρουτοσαλάτας σε μαθητές, αφού ο υπουργός Αθανάσιος Τσαυτάρης, που βρέθηκε στον Ορχομενό για να παρακολουθήσει τη διανομή, δέχτηκε επίθεση από αγρότες της περιοχής, που κατήγγειλαν ότι κάποια από τα προϊόντα δεν ήταν ελληνικά! Συγκεκριμένα, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, κατά την επίσκεψή του στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Ορχομενού, όπου μοιράστηκαν φρούτα στους μαθητές στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος για την προώθηση των φρούτων στα σχολεία, δέχτηκε τη φραστική επίθεση των αγροτών του Ορχομενού, οι οποίοι, λίγες μόλις μέρες μετά την αποχώρησή τους από τα μπλόκα, θεώρησαν προσβλητική και προκλητική την κίνηση του κ. Τσαυτάρη να επιλέξει τη συγκεκριμένη περιοχή, στην καρδιά της Κωπαΐδας, για να μοιράσει αγροτικά προϊόντα, ορισμένα από τα οποία, όπως κατήγγειλαν, ήταν εισαγωγής. Τελικά, με την παρέμβαση των ψυχραιμότερων η κατάσταση εκτονώθηκε και ο υπουργός, που συνοδευόταν από το γενικό γραμματέα του υπουργείου, αποχώρησε. Παραμένει, ωστόσο, το ερώτημα αν όντως κάποια από τα φρούτα που διανεμήθηκαν προέρχονται από το εξωτερικό Το πρόγραμμα Για μία ακόμα χρονιά φέτος, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων εφαρμόζει το πρόγραμμα δωρεάν διανομής φρούτων και φρουτοσαλάτας σε σχολεία, στις 11 από τις 13 περιφέρειες της χώρας. Όπως ανακοίνωσε σχετικά το υπουργείο, το πρόγραμμα, το οποίο υλοποιείται μέσω κοινοτικών πόρων, απευθύνεται συνολικά σε μαθητές. Με τον τρόπο αυτό οι μαθητές εκπαιδεύονται στην υγιεινή διατροφή και οικογένειες με ανάγκες αποκτούν πρόσβαση σε δωρεάν βασικά είδη διατροφής, όπως είναι τα φρούτα.

5

6 6 επενδύσεις Σάββατο 16 Μαρτίου 2013 μπαινει σε εφαρμογη σχεδιο ενισχυσησ των ορεινων Και μειονεκτικων περιοχων Επιδότηση έως 60% για επενδύσεις Ευκαιρία για επενδύσεις με επιδότηση έως 60% δίνει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων σε όσους επιλέξουν να δραστηριοποιηθούν σε ορεινές και μειονεκτικές περιοχές. Πέραν των «παραδοσιακών» επιδοτήσεων για τη δημιουργία ξενώνων και ταβερνών, οι προκηρύξεις που βγήκαν στον «αέρα» ενισχύουν επιχειρηματικές δράσεις όπως μονάδες παραγωγής παραδοσιακών προϊόντων (ζυμαρικά, ψωμιά, μπισκότα και μαρμελάδες), μικρές ποτοποιίες για ρακή ή τσίπουρο μέχρι κομμωτήρια και παραδοσιακά κουρεία. Του ΝΙΚΟΥ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ Επί της ουσίας το υπουργείο συστήνει στους Έλληνες αγρότες κατά κύριο λόγο, αλλά και σε όποιον άλλον το επιθυμεί, να επενδύσει στον τόπο του, με την προκήρυξη τριών δράσεων του προγράμματος «Αγροτική Ανάπτυξη Ανασυγκρότηση της Υπαίθρου». Πρόκειται για το γνωστό από παλαιότερες προκηρύξεις ΟΠΑΑΧ (Ολοκληρωμένο Πρόγραμμα Ανάπτυξης Αγροτικού Χώρου), το οποίο εφαρμόζεται σε όλους του Νομούς της χώρας, σε περιοχές ορεινές και μειονεκτικές που μπορούν να φιλοξενήσουν ιδιωτικές επενδύσεις. Το πρόγραμμα, που είναι της ίδιας μορφής και λογικής με τα κατά τόπους προγράμματα Leader, επιδοτεί σε ποσοστό 35% έως 60%. Το συνολικό ποσό που θα διατεθεί μέσα από τις τρεις δράσεις του προγράμματος φτάνει τα 65 εκατ. ευρώ. Το μέγιστο ύψος των επενδύσεων θα ανέρχεται στα ευρώ, ενώ μόνο για τις επενδύσεις τουριστικών καταλυμάτων θα μπορούν να φτάνουν έως τις ευρώ και έως τα 40 δωμάτια. Στις τρεις προκηρύξεις των Μέτρων 311, 312 και 313 του Άξονα 3 δίνεται προθεσμία για την υποβολή αιτήσεων μέχρι τις 24 Απριλίου. Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να βεβαιωθούν πρώτα ότι η περιοχή τους εντάσσεται στις επιλέξιμες περιοχές για επιδότηση και στη συνέχεια να δουν τον Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (ΚΑΔ) που θέλουν να επενδύσουν. Οι δικαιούχοι Δικαιούχοι του Μέτρου 311 είναι: 8Φυσικά πρόσωπα τα οποία είναι επαγγελματίες αγρότες, εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών. 8Νέοι γεωργοί στο πλαίσιο του καθεστώτος ενίσχυσης του Μέτρου 112 «Εγκατάσταση νέων γεωργών» του ΠΑΑ Για τα Μέτρα 312 και 313 δικαιούχοι είναι όλοι οι υπόλοιποι κάτοικοι της υπαίθρου. Ειδικότερα: 1 Για τo Μέτρο 311: «Διαφοροποίηση προς μη γεωργικές δραστηριότητες», ο διαθέσιμος προϋπολογισμός είναι ευρώ δημόσιας δαπάνης. Οι επενδυτικές δαπάνες αφορούν, ενδεικτικά, την ίδρυση, την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό πολύ μικρών επιχειρήσεων στους τομείς του τουρισμού (τουριστικά καταλύματα, επιχειρήσεις εστίασης, επιχειρήσεις παροχής τουριστικών υπηρεσιών, επιχειρήσεις εναλλακτικών μορφών τουρισμού) και των βιοτεχνικών δραστηριοτήτων σε επιλεγμένους κλάδους και τη βελτίωση της υποδομής των επιχειρήσεων με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την κάλυψη των αναγκών τους. Δικαίωμα υποβολής αιτήσεων ενίσχυσης στο Μέτρο αυτό έχουν μόνο οι επαγγελματίες αγρότες, εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Αγροτών, και οι νέοι γεωργοί που έχουν ενταχθεί στο πλαίσιο του Μέτρου 112 «Εγκατάσταση νέων γεωργών». Το συνολικό κόστος ανά επένδυση ανέρχεται έως τις ευρώ για ορισμένες τουριστικές υποδομές (καταλύματα) και έως ευρώ για τις υπόλοιπες δράσεις του Μέτρου (ιδρύσεις και εκσυγχρονισμός επιχειρήσεων). 2 Για το Μέτρο 312: «Στήριξη της δημιουργίας και της ανάπτυξης πολύ μικρών επιχειρήσεων», ο διαθέσιμος προϋπολογισμός είναι ευρώ δημόσιας δαπάνης. Ενδεικτικά, οι επενδυτικές δαπάνες αφορούν: 8την ίδρυση, την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό βιοτεχνικών μονάδων, επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών και ειδών διατροφής μετά την πρώτη μεταποίηση σε επιλεγμένους κλάδους και υποκλάδους, 8τη βελτίωση της υποδομής επιχειρήσεων με τη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την κάλυψη των αναγκών τους 8τη δικτύωση ομοειδών ή συμπληρωματικών επιχειρήσεων όλων των κλάδων της τοπικής οικονομίας. Δικαιούχοι του Μέτρου είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα (εκτός των δικαιούχων του Μέτρου 311), κάτοικοι ή μη των περιοχών παρέμβασης του Άξονα 3 που δύνανται να υλοποιήσουν επενδύσεις πολύ μικρών επιχειρήσεων. Το συνολικό κόστος των προαναφερόμενων επενδύσεων ανέρχεται έως ευρώ, ενώ για όσες υπάγονται Τι θα πρέπει να προσέξετε Πρέπει να επισημάνουμε ότι το πρόγραμμα θα είναι εξαιρετικά ανταγωνιστικό. Αυτό σημαίνει ότι επιλέξιμες επιχειρήσεις ενδέχεται να μείνουν εκτός προγράμματος, γιατί είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι προτάσεις που θα υποβληθούν θα ξεπεράσουν το διαθέσιμο προϋπολογισμό (τα διαθέσιμα χρήματα είναι λίγα και είναι πολύ πιθανό να μη φτάσουν για όλους). Προτείνουμε να μελετήσετε πολύ προσεκτικά όλα τα κριτήρια βαθμολογίας και τις ενέργειες εκείνες που θα σας δώσουν έξτρα βαθμούς. Προσέξτε για τα παρακάτω: 8Να έχετε σωστά τεκμηριωμένες προσφορές. 8Να κάνετε κατάλληλη επιλογή και παρουσίαση των δαπανών για τη βελτίωση της βαθμολογίας, ώστε να αυξηθεί η πιθανότητα έγκρισης. 8Να έχετε έναν ολοκληρωμένο και πλήρη φάκελο υποψηφιότητας, με ορθή τεκμηρίωση όλων των δικαιολογητικών, καθώς η απουσία και η κακή τεκμηρίωση των δικαιολογητικών οδηγεί στην απόρριψη της πρότασης, στη μείωση της βαθμολογίας και στη μείωση του εγκεκριμένου προϋπολογισμού. στην κατηγορία «Δικτύωση ομοειδών ή συμπληρωματικών επιχειρήσεων όλων των κλάδων της τοπικής οικονομίας» το επιλέξιμο κόστος δεν μπορεί να υπερβαίνει τα ευρώ, εφόσον στο επενδυτικό σχέδιο δεν προβλέπονται δαπάνες για την προμήθεια εξοπλισμού ή την κατασκευή κτιριακών εγκαταστάσεων. 3 Για το Μέτρο 313:«Ενθάρρυνση τουριστικών δραστηριοτήτων», ο διαθέσιμος προϋπολογισμός είναι ευρώ Δημόσιας Δαπάνης. Ενδεικτικά οι επενδυτικές δαπάνες αφορούν την ίδρυση, την επέκταση και τον εκσυγχρονισμό πολύ μικρών επιχειρήσεων στον τομέα της τουριστικής υποδομής (τουριστικά καταλύματα, επιχειρήσεις εστίασης, επιχειρήσεις παροχής τουριστικών υπηρεσιών, επιχειρήσεις εναλλακτικών μορφών τουρισμού). Δικαίωμα υποβολής αιτήσεων ενίσχυσης έχουν φυσικά ή νομικά πρόσωπα (εκτός των δικαιούχων του Μέτρου 311), κάτοικοι ή μη των περιοχών παρέμβασης του Άξονα 3, που δύνανται να ασκήσουν επιχειρηματική δραστηριότητα. Ειδικά για τις περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Κεντρικής Μακεδονίας, Δυτικής Μακεδονίας και Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, το μέτρο ενισχύει και τις δραστηριότητες υπηρεσιών εστίασης, τις δραστηριότητες ταξιδιωτικών γραφείων, τις υπηρεσίες ενοικίασης και χρηματοδοτικής μίσθωσης ειδών αναψυχής και αθλητισμού, καθώς και την εκμετάλλευση αθλητικών εγκαταστάσεων.

7 Σάββατο 16 Μαρτίου 2013 επενδύσεις 7 Επιλέξιμες δαπάνες Οι δαπάνες που θεωρούνται επιλέξιμες για χρηματοδότηση στο πλαίσιο των παρεμβάσεων του μέτρου είναι: n Δαπάνες για κτιριακές εγκαταστάσεις, όπως για οικοδομικές, υδραυλικές, ηλεκτρομηχανολογικές εργασίες, εργασίες θέρμανσης κ.λπ. n Δαπάνες για τη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου προκειμένου να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις λειτουργίας της συγκεκριμένης βιοτεχνικής δραστηριότητας, όπως ισοπεδώσεις, διαμορφώσεις, συνδέσεις με δίκτυα κοινής ωφέλειας, περιφράξεις, φωτισμός κ.λπ. n Δαπάνες για αγορά μηχανολογικού εξοπλισμού παραγωγής, στις οποίες περιλαμβάνονται οι δαπάνες για τη μεταφορά και την εγκατάστασή του. n Δαπάνες για λοιπό εξοπλισμό (π.χ., δαπάνες αγοράς ηλεκτρονικών υπολογιστών, περιλαμβανομένου και του λογισμικού αυτών, κ.λπ.). n Γενικές δαπάνες που συνδέονται με τα παραπάνω, όπως αμοιβές αρχιτεκτόνων, μηχανικών και συμβούλων, δαπάνες για την έκδοση των απαραίτητων αδειών, όπως οικοδομική άδεια, δαπάνες για μελέτες σκοπιμότητας και οικονομοτεχνικές μελέτες για την εγκατάσταση ΑΠΕ κ.λπ. Οι ανωτέρω δαπάνες δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 12% του συνολικού επιλέξιμου κόστους της επένδυσης. n Δαπάνες για την προβολή και την προώθηση, όπως η έκδοση διαφημιστικών φυλλαδίων, η προβολή σε μέσα μαζικής ενημέρωσης, η αξιοποίηση του διαδικτύου κ.λπ. και με ποσοστό μέχρι 5% του συνολικού επιλέξιμου κόστους, όχι πάντως μεγαλύτερο του ποσού των ευρώ. n Δαπάνες για την αγορά ειδικών επαγγελματικών μέσων μεταφοράς προϊόντων και πρώτων υλών εντός της επιχείρησης (π.χ., ανυψωτικά μηχανήματα), στην περίπτωση που η χρήση τους είναι πλήρως αιτιολογημένη από το είδος της επένδυσης. n Δαπάνες για την κάλυψη του κόστους μελέτης-εγκατάστασης συστημάτων διαχείρισης και ποιοτικών σημάτων, καθώς επίσης και δαπάνες που καταβάλλονται από τους τελικούς αποδέκτες σε αναγνωρισμένους οργανισμούς πιστοποίησης για την αρχική πιστοποίηση των συστημάτων αυτών. Οι ανωτέρω δαπάνες δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 3% του συνολικού επιλέξιμου κόστους της επένδυσης. Η σύνταξη του φακέλου (όχι η παρακολούθηση και υλοποίηση της επένδυσης) μπορεί να θεωρηθεί επιλέξιμη δαπάνη εφόσον το προτεινόμενο έργο εγκριθεί, μέχρι του ορίου των ευρώ. n Δαπάνες για την κατασκευή, την προμήθεια και την εγκατάσταση του αναγκαίου εξοπλισμού για την αξιοποίηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με σκοπό την παραγωγή θερμότητας/ψύξης ή/και ηλεκτρισμού για την κάλυψη των αναγκών της επιχείρησης. ΑΝΩΤΑΤΟ ΟΡΙΟ ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΩΤΑΤΟ ΟΡΙΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ Ανατολική Μακεδονία-Θράκη 60% Ήπειρος 60% Δυτική Ελλάδα 60% Θεσσαλία 50% Ιόνια Νησιά 50% Κρήτη 50% Πελοπόννησος 50% Βόρειο Αιγαίο 50% Κεντρική Μακεδονία 50% Δυτική Μακεδονία 50% Αττική 40% Νότιο Αιγαίο 35% Βοιωτία 35% Φθιώτιδα 35% Εύβοια 35% Φωκίδα 40% Ευρυτανία 40% Ενδεικτικά αναφέρονται τεχνολογίες ΑΠΕ, όπως κεντρικά ενεργητικά ηλιακά συστήματα, φωτοβολταϊκά συστήματα, συστήματα αξιοποίησης βιομάζας, γεωθερμικές εφαρμογές, ενεργειακά συστήματα θέρμανσης/ψύξης χώρων με εκμετάλλευση της θερμότητας γεωλογικών σχηματισμών και νερών που δεν χαρακτηρίζονται ως γεωθερμικό δυναμικό, αιολικά συστήματα, συνδυασμένα συστήματα θέρμανσης με αξιοποίηση ηλιακών συστημάτων και βιομάζας κ.ά. Επίσης, δαπάνες για την κατασκευή, την προμήθεια και την εγκατάσταση του αναγκαίου εξοπλισμού ή υλικών για την εξοικονόμηση ενέργειας σε υφιστάμενες επιχειρήσεις. Ειδικότερα, όσον αφορά τις δαπάνες για την εκπόνηση μελετών για όλες τις παραπάνω κατηγορίες πράξεων, αυτές είναι επιλέξιμες και χρηματοδοτούνται μόνο όταν υλοποιείται η κατασκευή των αντίστοιχων έργων. Μελέτες οι οποίες δεν εφαρμόστηκαν, ανεξαρτήτως αιτίας, δεν χρηματοδοτούνται στο πλαίσιο του παρόντος Μέτρου. Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να βεβαιωθούν πρώτα ότι η περιοχή τους εντάσσεται στις επιλέξιμες περιοχές για επιδότηση και στη συνέχεια να δουν τον κωδικό αριθμό δραστηριότητας που θέλουν να επενδύσουν Τι επιδοτείται Παραγωγή ζαχαρωδών προϊόντων από φρούτα και λαχανικά Αρτοποιία, παραγωγή νωπών ειδών ζαχαροπλαστικής Παραγωγή φρυγανιών, μπισκότων, διατηρούμενων ειδών ζαχαροπλαστικής Παραγωγή κακάου, σοκολάτας και ζαχαρωτών Παραγωγή μακαρονιών, λαζανιών, κουσκούς και παρόμοιων αλευρωδών προϊόντων Επεξεργασία τσαγιού και καφέ Παραγωγή άλλων ειδών διατροφής μ.α.κ. (μη αναγραφόμενης κατηγορίας) Παραγωγή αποσταγμένων αλκοολούχων ποτών Υφαντήρια Ταπητουργία Κατασκευή ενδυμάτων εργασίας Κατασκευή ειδών ταξιδίου, τσαντών και παρόμοιων ειδών, ειδών σελοποιίας και σαγματοποιίας Πριόνισμα, πλάνισμα και εμποτισμός ξύλου Κατασκευή ξυλουργικών προϊόντων για την οικοδομική Κατασκευή ειδών από φελλό και ειδών καλαθοποιίας και σπαρτοπλεκτική Κατασκευή κυματοειδούς χαρτιού και χαρτονιού και ειδών συσκευασίας από χαρτί και χαρτόνι Παραγωγή άλλων οργανικών βασικών χημικών ουσιών (παραγωγή ξυλάνθρακα) Παραγωγή σαπουνιών και απορρυπαντικών, προϊόντων καθαρισμού και στίλβωσης Παραγωγή αιθέριων ελαίων Κατασκευή κοίλου γυαλιού Κατασκευή κεραμικών ειδών οικιακής χρήσης και κεραμικών διακοσμητικών ειδών Κατασκευή άλλων κεραμικών προϊόντων Κατασκευή ειδών μαχαιροποιίας Κατασκευή εργαλείων Κατασκευή άλλων γεωργικών και δασοκομικών μηχανημάτων Κατασκευή καρεκλών και καθισμάτων Κατασκευή άλλων επίπλων για γραφεία και καταστήματα Κατασκευή άλλων επίπλων κουζίνας Κατασκευή άλλων επίπλων Κατασκευή κοσμημάτων και συναφών ειδών Κατασκευή μουσικών οργάνων Παντοπωλεία Λιανικό εμπόριο οινοπνευματωδών και λοιπών ποτών Λιανικό εμπόριο αναμνηστικών ειδών και ειδών λαϊκής τέχνης Επισκευή υποδημάτων κάθε είδους και άλλων δερμάτινων ειδών Καλλιτεχνική και λογοτεχνική δημιουργία και ερμηνεία Εκμετάλλευση αιθουσών θεαμάτων και συναφείς δραστηριότητες Υπαίθριες ψυχαγωγικές εκδηλώσεις και πάρκα αναψυχής Πλύσιμο και στεγνό καθάρισμα κλωστοϋφαντουργικών και γούνινων προϊόντων Δραστηριότητες κομμωτηρίων, κουρείων Δραστηριότητες σχετικές με τη φυσική ευεξία Εκμετάλλευση αιθουσών θεαμάτων και συναφείς δραστηριότητες Υπαίθριες ψυχαγωγικές εκδηλώσεις και πάρκα αναψυχής Πλύσιμο και στεγνό καθάρισμα κλωστοϋφαντουργικών και γούνινων προϊόντων Δραστηριότητες κομμωτηρίων, κουρείων Δραστηριότητες σχετικές με τη φυσική ευεξία

8 8 θέμα Σάββατο 16 Μαρτίου 2013 Πολύς ο θόρυβος τα τελευταία χρόνια για τις ελληνικές στατιστικές και τους κατά καιρούς δημοσιευμένους δείκτες της ελληνικής οικονομίας, παραποιημένους και μη. Του ΣΤΑΜΑΤΗ ΣΕΚΛΙΖΙΩΤΗ* ΑΝΑΔΙΑΡΘΡΩΣΗ Ή ΕΞΑΡΘΡΩΣΗ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ Η γεωργική στατιστική με διαφορετική ματιά Στη γεωργική στατιστική τα στοιχεία είναι πλούσια και πολλές οι αρχικές και δευτερογενείς πηγές, μόνο που η μορφή τους δεν είναι πάντα χρηστική ΗΕλληνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΛ- ΣΤΑΤ) συγκεντρώνει και επεξεργάζεται δεδομένα από την περιφέρεια και τις υπηρεσίες του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, τα οποία στη συνέχεια δημοσιεύει προς χρήση από τη διοίκηση, το εμπόριο, τους πολίτες και τους ερευνητές. Στη γεωργική στατιστική τα στοιχεία είναι πλούσια και πολλές οι αρχικές πηγές (π.χ., ΥΠΑΑΤ, ΕΛΣΤΑΤ), περισσότερες δε οι δευτερογενείς (EUROSTAT, FAO κ.λπ.), μόνο που η μορφή που παρουσιάζονται δεν είναι πάντοτε χρηστική. Είναι σημαντικό να θυμίσουμε τις «κατά το δοκούν» ερμηνείες και χρήσεις των στατιστικών δεδομένων για λόγους εντυπωσιασμού. Η επιλεκτική αναφορά και οι παραπομπές στα θετικά μόνο στοιχεία της εξίσωσης, όπως η αύξηση των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων κατά ένα ποσοστό και για συγκεκριμένη περίοδο, αγνοώντας την ιστορική εξέλιξη των αριθμών και το σύνολο της εξίσωσης του εμπορικού ισοζυγίου, ή της διαχρονικά φθίνουσας παραγωγής εγχώριων ποιοτικών προϊόντων μέχρι και τον αφανισμό τους από τα ελληνικά χώματα, μόνο ως «παραπλανητική τακτική» ή «πολιτική κουτοπονηριά» θα μπορούσαμε να τα χαρακτηρίσουμε. Οι αυξήσεις των εξαγωγών ως μια παράμετρος των πολλών είναι ευχάριστο ως γεγονός και, κατά προτίμηση, προβάλλεται ως ξεκομμένο. Οι αυξήσεις των εισαγωγών κατά κανόνα δεν αναφέρονται, ούτε, ακόμη περισσότερο, το αρνητικό ισοζύγιο σε ποσότητες και αξία. Η αξία των εμπορευμάτων βαρύνει πολύ περισσότερο από την ποσότητα, η αναφορά στην οποία συχνά αποφεύγεται. Ένας από τους σοβαρότερους προβληματισμούς που παράγει μια προσεκτικότερη ανάγνωση των βασικών στατιστικών για την εξέλιξη της γεωργικής παραγωγής στη χώρα είναι οι διαπιστώσεις μιας δραματικής «απώλειας» καλλιεργειών και παραδοσιακών προϊόντων από την ελληνική επικράτεια. Μαζί με την απώλεια των καλλιεργειών μπήκε σε κίνδυνο και ο γενετικός θησαυρός του τόπου, που ακούει στο όνομα «γεωργική βιοποικιλότητα». Αυτή η εξέλιξη στο πλέγμα των γεωργικών χρήσεων γης και της αποχώρησης «προσαρμοσμένων» καλλιεργειών και ανθρώπων από την ελληνική ύπαιθρο δεν αποτελεί είδηση για όσους παρακολουθούν τα αγροτικά πράγματα. Σίγουρα όμως αποτελεί δυσάρεστη διαπίστωση με σοβαρές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις, η οποία είτε αποκρύπτεται είτε περνάει απαρατήρητη είτε, τελικά, ενοχλεί όσους επιμένουν ότι οι αγροτικές πολιτικές που ακολουθήθηκαν στον τόπο, αν και «αποκλειστικά πιστές στις διάφορες μορφές της ΚΑΠ από το 1981 και μέχρι σήμερα», ήταν οι καλύτερες και οι μοναδικές, οι πιο ανταποδοτικές και οι εθνικά συμφέρουσες χωρίς παρεκκλίσεις και εναλλακτικές. 50 χρόνια αλλαγών Δυστυχώς, και «εκ του αποτελέσματος», μια ματιά στους αριθμούς προδίδει του λόγου το αληθές, αρχικά με τις τρεις βασικές διαπιστώσεις: 1 Το εμπορικό ισοζύγιο παραμένει αρνητικό, σε τραγικά μάλιστα επίπεδα, επιβαρύνοντας τη χώρα δημοσιονομικά, κατ επέκταση και τον καταναλωτή, ο οποίος καλείται να διατρέφεται με εισαγόμενα αγαθά αμφιβόλου ποιότητας, θρεπτικής αξίας και σε συγκριτικά υψηλές τιμές, μέχρι και προκλητικά υψηλότερες σε σχέση με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους καταναλωτές. 2 Οι απώλειες συγκεκριμένων καλλιεργειών, ποικιλιών και ποσοτήτων από την ελληνική γεωργία και την αγορά άνοιξαν το δρόμο στις αλόγιστες εισαγωγές βασικών αγαθών, στην υποκατάσταση παραδοσιακών καλλιεργειών από επιδοτούμενες και πριμοδοτούμενες και στην εγκατάλειψη τεράστιας γόνιμης γης, οδηγώντας σε συρρίκνωση του αγροτικού τομέα. Οι μειώσεις και αυξήσεις της παραγωγής κατά είδος Την περίοδο παρατηρείται τεράστια μείωση στην παραγωγή φακής, βίκου, καπνού και εξαφάνιση των σουσαμιού, λιναριού, λούπινων, κεχριού, λυκίσκου, πάνω από 50% στα ξερά φασόλια (κατά 77% όλων των οσπρίων), σχεδόν εξάλειψη των ρεβιθιού, σόργου, ξερών μπιζελιών, καρυκευμάτων, μπαχαρικών κ.ά. Τεράστια η μείωση παραγωγής σε αραχίδα (αράπικο φιστίκι), λεμόνια, δαμάσκηνα, φουντούκια, αμύγδαλα, σύκα και κυδώνια. Για την περίοδο , αξίζει να αναδείξουμε τη σταθερή αύξηση παραγωγής σε αμύγδαλα, αραχίδα, φουντούκι, λεμόνια, σκόρδα, κεχρί, φρέσκα μπιζέλια, του συνόλου των λαχανικών, σιταριού, εσπεριδοειδών, ντομάτας, κριθαριού, τεύτλων, πατάτας, καπνού, μήλων κ.λπ., με τις ίδιες καλλιέργειες να υποχωρούν σταδιακά από το 1981 μέχρι σήμερα, σε ποσοστά από 25% (μήλα) έως 90% (φουντούκια). Από τα κτηνοτροφικά προϊόντα σχετικά μεγάλες μειώσεις εμφανίζουν τα λευκά κρέατα (χοιρινό και πουλερικών) και το κατσικίσιο γάλα. Οι αυξομειώσεις στα κτηνοτροφικά προϊόντα εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες: πληθυσμός ζώων, διαθέσιμοι βοσκότοποι, κόστος ζωοτροφών, τιμές παραγωγού, επιδοτήσεις κατά παραγωγικό είδος ζώου και κατά κεφαλή, εγχώρια ζήτηση, προσφορά ομοειδών προϊόντων από εισαγωγές κ.λπ. Η βοοτροφία παραμένει μόνιμα σε επίπεδο ελλειμματικό ως προς το γάλα και το κρέας, με τις εισαγωγές να υπερβαίνουν τους ΜΤ σε βοδινό κρέας και τις τόνους σε αγελαδινό γάλα. Τα αίτια μείωσης της παραγωγής των καλλιεργειών είναι αναρίθμητα, όπως αντιθέτως και εκείνα τα οποία κατά περιόδους συνέβαλαν στη σταθεροποίηση ή στην αύξηση παραγωγής ορισμένων καλλιεργειών (βαμβάκι, καλαμπόκι, ρύζι, τεύτλα, βιομηχανική ντομάτα, συμπύρηνο 3 Η Ελλάδα μετατράπηκε από «χώρα αγροδιατροφικής αυτάρκειας» σε χώρα «αγροδιατροφικής εξάρτησης». Μαζικοί προμηθευτές της οι ευρωπαϊκές χώρες σε κρέατα, σιτηρά, νωπά και τυποποιημένα προϊόντα, ενώ τρίτες χώρες (Ασία, Β. και Ν. Αμερική, Μαύρη Θάλασσα, Τουρκία, Ν. Αφρική κ.λπ.) σε σόγια και σογιάλευρα, κτηνοτροφές, ξηρούς καρπούς όσπρια, φρούτα, ψάρια, σπορέλαια, γεωργικά εφόδια κ.λπ. Αφανισμός καλλιεργειών Υπάρχουν τρεις περίοδοι απώλειας εθνικού πλούτου, άξιες ροδάκινο, ενεργειακά φυτά κ.λπ.). Στην πρώτη περίπτωση έχουμε καλλιέργειες που δεν εντάχθηκαν στην κοινή οργάνωση αγοράς, οι οποίες βαθμιαία εκτοπίστηκαν από τις επιδοτούμενες εκμεταλλεύσεις, με συνέπεια να συρρικνωθεί η ποικιλότητα της ελληνικής γεωργίας, να προκληθούν μαζικές εισαγωγές ομοειδών αγαθών στα οποία η χώρα ήταν κάποτε αυτάρκης και, τελικά, να περιθωριοποιηθούν παραδοσιακές πρακτικές αειφορίας, οι οποίες αποτελούσαν τη διατροφική βάση μερίδων του πληθυσμού. Θα ήταν παράλειψη να μην κάνουμε αναφορά στις ντόπιες ποικιλίες όλων των καλλιεργειών της ελληνικής γης και το πολύτιμο γενετικό της υλικό, το οποίο προστατεύεται κυρίως από ΜΚΟ, ιδιώτες και ερευνητικά ιδρύματα και ελάχιστα έως καθόλου από μια εθνική θεσμική ομπρέλα. Στη δεύτερη περίπτωση έχουμε τις επιδοτούμενες εκτατικές καλλιέργειες αλλά και την τελευταία αναμόρφωση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ), στρέφοντας τις ενισχύσεις από τα κιλά

9 Σάββατο 16 Μαρτίου 2013 θέμα 9 στην καλλιεργούμενη έκταση, αλλά με φθίνουσα την προοπτική ενισχύσεων για την περίοδο Σχεδόν όλες οι μεταβολές στην παραγωγή και στις χρήσεις γεωργικής γης στη χώρα μας και αλλού συνδέονται με τις συνεχείς αναμορφώσεις των ΚΑΠ που ακολουθήθηκαν, τις πιέσεις, τα εσωτερικά παιχνίδια μεταξύ Βορρά και Νότου εντός της ΕΕ, τον κλεφτοπόλεμο μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ για τα αγροτικά προϊόντα, τις μεροληπτικές ενέργειες του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου υπέρ του ενός ή του άλλου στη διεθνή σκακιέρα, με τις ρευστές διεθνείς τάσεις και τιμές των αγαθών. Όλα αυτά με σημείο αναφοράς και εκκίνησης το 1981, χρονιά πλήρους ένταξης της χώρας μας στην ευρωπαϊκή κοινότητα. παρατήρησης. Στο σχετικό παράθεμα που παρουσιάζουμε, έχουμε επιλέξει τρεις σημαδιακές χρονιές: το 1961(εποχές ξαναζωντανέματος της ελληνικής υπαίθρου μετά από μία δεκαετία προσπαθειών ανασυγκρότησης της χώρας), το 1981 (χρονιά πλήρους ένταξης στην ΕΕ και βαθμιαίας προσαρμογής στις επιταγές της Κοινότητας όσον αφορά την αγροτική πολιτική, με ή χωρίς οφέλη για τον Έλληνα αγρότη και καταναλωτή) και το 2010, ως τελευταία χρονιά με διαθέσιμα τα αντίστοιχα πλήρη στοιχεία (πηγή: FAOSTAT). Οι περίοδοι που παρουσιάζουν ενδιαφέρον είναι η εικοσαετία , όταν παρατηρείται ύπαρξη καλλιεργειών στην ελληνική ύπαιθρο οι οποίες σήμερα δεν υπάρχουν ή υφίστανται με άνευ σημασίας μεγέθη, αλλά με τις περισσότερες από αυτές να εμφανίζουν συνεχή επέκταση και αύξηση έως το Η δεύτερη περίοδος είναι από το 1981 μέχρι σήμερα, μια διαδρομή της χώρας ως πλήρους μέλους της ΕΕ, με προσαρμογές σε πολιτικές ΚΑΠ αλλά και παραβάσεις τους, χαμένες ευκαιρίες, με εγκληματική έλλειψη παράλληλης εθνικής γεωργικής στρατηγικής, η οποία μέχρι τις μέρες μας παραμένει ανύπαρκτη. Στα 30 τελευταία χρόνια της «χάρτινης οικονομικής ανάπτυξης» ως πλήρους μέλους της ΕΕ και της Ευρωζώνης, παρατηρούμε καλλιέργειες και προϊόντα που έδειχναν αυξητικές τάσεις μέχρι το 1981, με απώθηση έως και πλήρη αποκλεισμό ομοειδών εισαγωγών, να μπαίνουν ξανά σε πτωτική πορεία, επηρεάζοντας αρνητικά και επικίνδυνα το βαθμό αυτάρκειας της χώρας. Πολλές από αυτές «κατάντησαν να είναι αμελητέες» έως ανύπαρκτες και προφανώς άνοιξαν το δρόμο σε μαζικές εισαγωγές. Στο παράθεμα που επισυνάπτουμε, για την οικονομία του χώρου, έχουμε καταγράψει μόνο τις παραγωγές σε μετρικούς τόνους (ΜΤ) και όχι την έκταση των καλλιεργειών που υποχώρησαν σε βάρος της αυτάρκειας. Οι αναγνώστες που ενδιαφέρονται μπορούν να κάνουν εκτενέστερη χρήση της σελίδας της FAOSTAT. Πρέπει να σημειώσουμε ότι οι μεταβολές των τριών βασικών μεγεθών Παραγωγής, Έκτασης και Αποδόσεων ανά μονάδα επιφανείας και γεωργικών εκμεταλλεύσεων δεν είναι παράλληλες. Λόγω εξέλιξης της τεχνολογίας, του γενετικού υλικού (υποκατάσταση παραδοσιακών ποικιλιών από υβρίδια, νέες βελτιωμένες ποικιλίες κ.λπ.), της επέκτασης των αρδευτικών έργων, της εντατικοποίησης της γεωργίας με μηχανικά και χημικά μέσα, των αναδασμών, των στραγγιστικών έργων, των νέων καλλιεργητικών πρακτικών, των τεχνικών φυτοπροστασίας κ.λπ., η υποχώρηση Θημωνιές από σουσάμια (Τουρκία) Λυκίσκος της παραγωγής πολλών προϊόντων συνοδεύεται και από μεγαλύτερη συρρίκνωση της έκτασης, ενώ θεαματικές αυξήσεις παραγωγής άλλων καλλιεργειών δεν συνοδεύονται απαραίτητα από ανάλογες αυξήσεις των εκτάσεων. Συμπερασματικά Μέχρι το 1981 όλες οι στατιστικές ήταν ανοδικές για τα ελληνικά προϊόντα σε συνθήκες αναπτυξιακού κλίματος και μεγάλων προσδοκιών (προενταξιακή περίοδος). Όμως, το μετά το 1981 διάστημα για τη χώρα μας μέχρι και σήμερα, εκτός από τις πλούσιες και αποκαλυπτικές στατιστικές παραγωγής και εμπορίου, χαρακτηρίστηκε από μια σειρά «συμβάντων» που επηρέασαν αθροιστικά την ελληνική γεωργία που σήμερα βιώνουμε, όπως: 8Οι πολύ δύσκολες προσαρμογές στις νέες συνθήκες αγροτικής πολιτικής ευρωπαϊκών διαστάσεων και απαιτήσεων. 8Η απαράδεκτη πολιτική εκμετάλλευση αναπτυξιακών πόρων και ενισχύσεων για τη γεωργία και την κτηνοτροφία. 8Οι παραλείψεις και η μόνιμη χρονική υστέρηση στην απορρόφηση πόρων. 8Η «πολιτική παραβατικότητα», με εθνικές ενισχύσεις βαφτισμένες αγροτικές αποζημιώσεις που έφερναν ποινές και ασήκωτα πρόστιμα. 8Η κακοδιοίκηση-κακοδιαχείριση από κομματικά αρχηγεία και στελεχιακό προσωπικό. 8Τα ασυγχώρητα πολιτικά λάθη, και μάλιστα «κατά συρροή», από πολιτικές ηγεσίες μικρής θητείας. 8Η απουσία εθνικού ανταγωνιστικού σχεδίου με αναπτυξιακό περιεχόμενο και συνδυαστικές διαδραστικές κινήσεις πολιτικής. 8Οι αμέτρητες χαμένες ευκαιρίες και προγράμματα (διαρθρωτικά, αναπτυξιακά κ.λπ.). 8Οι πτωτικές τάσεις έως εκμηδένιση πολλών παραδοσιακών αγροοικονομικών και αγροπεριβαλλοντικών δραστηριοτήτων και μεγεθών. 8Ο πλήρης συνδικαλιστικός έλεγχος του αγροτικού τομέα. 8Οι ελάχιστες έως ανύπαρκτες επιτυχίες, με περισσότερες τις απώλειες για όλους μας. 8Η τελμάτωση του αγροτικού τομέα σε δραστηριότητες ξένες προς τις διατροφικές ανάγκες Η εξέλιξη παραγωγής και αφανισμού βασικών καλλιεργειών στην Ελλάδα σε περίοδο 50ετίας ( ) (επιλεγμένες καλλιέργειες και προϊόντα) Είδος Προϊόντος Μεταβολές μέχρι την ένταξη στην ΕΕ και από την Ένταξη και Φακές τεράστια μείωση καλλιέργειας Σουσάμι αφανισμός της καλλιέργειας Φασόλια ξερά μείωση πάνω από 50% Αμύγδαλα (με κέλυφος) αύξηση μέχρι το 1981 και μείωση 60% από το 1881 Λούπινα αφανισμός της καλλιέργειας Ρεβίθια τεράστια η μείωση, πάνω από 83% Σύκα τεράστια η μείωση και περιορισμός σε ξηρά σύκα Σκόρδα αύξηση μέχρι το 1981 και μείωση από το 1981 κατά 46,5% Αραχίδα (αράπικο φιστίκι) αύξηση μέχρι το 1981 και μείωση από το 1981 κατά 76% Φουντούκια αύξηση μέχρι το 1981 και μείωση από το 1981 κατά 88% Λυκίσκος μηδενίστηκε μετά το 1981 (μεχρι τότε αυξάνονταν) Λιναρόσπορος αφανισμός της καλλιέργειας Κεχρί (κουσκούς) αφανισμός της καλλιέργειας μετά από αύξηση έως το 1981 Λούπινα (λευκό) τεράστια μείωση καλλιέργειας Μπιζέλια ξερά τεράστια μείωση καλλιέργειας Μπιζέλια χλωρά σημαντική αύξηση με ελαφρά πτώση μετα το 1981 Δαμάσκηνα (όλα) συνεχής μείωση μέχρι και 50% Φιστίκι (Αιγίνης) σημαντική αύξηση λόγω επέκτασης των δενδρώνων Καρύδια σημαντική αύξηση - φυτεύσεις και συγκομιδή παλαιότερων Κυδώνια τεράστια μείωση καλλιέργειας κατά 82% Λεμόνια αύξηση μέχρι το 1981 και μείωση από το 1981 κατά 68% Μήλα αύξηση μέχρι το 1981 και μείωση από το 1981 κατά 25% Σόργο αφανισμός της καλλιέργειας Σόγια δειλή και περιορισμένη καλλιέργεια Καπνός ακατέργαστος αύξηση μέχρι το 1981 και μείωση από το 1981 κατά 85% Τεύτλα αύξηση μέχρι το 1981 και μείωση από το 1981 κατά 82% Καρυκεύματα (μπαχαρικά) αφανισμός της καλλιέργειας Λαχανικά φρέσκα αύξηση μέχρι το 1981 και μείωση από το 1981 κατά 40% Βίκος σημαντικότατη μείωση της καλλιέργειας κατά 81% Σιτάρι (σκληρό + μαλακό) κάθετη αύξηση μέχρι το 1981 και μείωση από το 1981 κατά 42% Κριθάρι αύξηση μέχρι το 1981 και μείωση από το 1981 κατά 56% Εσπεριδοειδή αύξηση μέχρι το 1981 και μείωση από το 1981 κατά 40% Τοματα (όλες) αύξηση μέχρι το 1981 και μείωση από το 1981 κατά 38% Πατάτες αύξηση μέχρι το 1981 και μείωση από το 1981 κατά 28% Κολοκυθόσπορος αύξηση μέχρι το 1981 και μείωση από το 1981 κατά 35% Όσπρια (όλα τα είδη) πτώση μέχρι το 1981 (51%) & συνεχής πτώση από το 1981 (53%) Τρία βασικά κτηνοτροφικά προϊόντα σε πτώση Κρέας πουλερικών αύξηση μέχρι το 1981 και μείωση από το 1981 κατά 25% Κρέας χοιρινό αύξηση μέχρι το 1981 και μείωση από το 1981 κατά 28% Κατσικίσιο γάλα αύξηση μέχρι το 1981 και μείωση από το 1981 κατά 8% Ο Συντάξας (επεξεργασία και ανάλυση): Δρ. Σταμάτης Σεκλιζιώτης, (Πηγή: FAOSTAT, ανεπεξέργαστων στοιχείων) του τόπου, σε νεο-πρακτικές ασύμβατες με το ελληνικό βιοκλίμα και τους διαθέσιμους φυσικούς πόρους. 8Καμία σοβαρή προσπάθεια αναπλήρωσης των απωλειών από καλλιέργειες που περιφρονήθηκαν, χάθηκαν ή εκτοπίστηκαν από τις ΚΑΠ και τις εμπορικές συνθήκες που δημιούργησαν κυρίαρχες γεωργικά χώρες της ΕΕ και Τρίτες αγροτικές δυνάμεις. Αντίθετα, προωθείται η «μόδα» και η ψευδαίσθηση αναπλήρωσης των τεράστιων απωλειών της ελληνικής γεωργίας από «νέες καλλιέργειες», οι περισσότερες ξενικές, ίσως με κάποιο επιχειρηματικό ενδιαφέρον, σίγουρα όμως αμελητέες για να παίξουν αποφασιστικό ρόλο στα δύο βασικά προβλήματα: «αρνητικό γεωργικό ισοζύγιο» και «επείγουσα ανάγκη για αυτάρκεια και ικανοποίηση των αναγκών του πολίτη». 8Περιθωριοποίηση του εθνικού βιοαποθέματος, απονεύρωση της αγροτικής έρευνας και παράδοση άνευ όρων στις εισαγωγές. *Γεωπόνου ΑΠΘ Αρχιτέκτονα Τοπίου (Ph.D.) Πρώην Β Ακόλουθου Γεωργικών Υποθέσεων Υπ. Γεωργίας ΗΠΑ (Foreign Agricultural Service FAS/USDA, Αμερικανική Πρεσβεία, Αθήνα)

10 10 γεω-συμβουλές Σάββατο 16 Maρτίου 2013 λ ΗΜΕΡΟ ΟΓΙΟ KAΛ ΙΕΡΓΗΤΗ 16-22/ ΠΑΤΑΤΑ Στη χειμερινή φύτευση της πατάτας υπήρξε καθυστέρηση, αλλά και κλιμάκωση της φύτευσης μεγαλύτερη από τη συνηθισμένη, εξαιτίας του άστατου καιρού και των έντονων βροχοπτώσεων που προηγήθηκαν. Οι πατατοφυτείες, ανάλογα με την περιοχή, βρίσκονται στην αρχή του φυτρώματος ή τα φυτά έχουν φυτρώσει και έχουν ένα ύψος 20 εκατοστών, στάδιο που είναι ευαίσθητο στις προσβολές από τον περονόσπορο. Οι προσβολές ευνοούνται από την παρατεταμένη παραμονή των φύλλων σε υγρό περιβάλλον, που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την έναρξη των μολύνσεων. Αποτρεπτικό στοιχείο είναι πάντα το χαμηλό επίπεδο των θερμοκρασιών, που απομακρύνει το χρόνο έναρξης των προσβολών. Οι μολύνσεις από περονόσπορο θα ευνοηθούν εφόσον συνεχιστεί ο άστατος καιρός και ταυτόχρονα αυξηθεί η θερμοκρασία. Σημειώνεται ότι η αντιμετώπιση του περονόσπορου είναι προληπτική. Ακόμα και τα φυτοπροστατευτικά προϊόντα που αναφέρεται ότι έχουν θεραπευτική δράση πρέπει να χρησιμοποιούνται προληπτικά. Η προστασία πρέπει να είναι συνεχής, ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, τη διάρκεια δράσης των μυκητοκτόνων, την ύπαρξη ή όχι φυτώνεθελοντών και σωρών ασυγκόμιστης και καταστρεμμένης πατάτας. Από τα υπάρχοντα μυκητοκτόνα καλό είναι να επιλέγονται τα προστατευτικά, με τις μικρότερες συνιστώμενες δόσεις και το μεγαλύτερο μεσοδιάστημα μεταξύ δύο ψεκασμών. Για καλή σοδειά στα σιτηρά, αυτή η περίοδος είναι η κατάλληλη για επιφανειακή αζωτούχο λίπανση. Ο καιρός είναι κατάλληλος για την εγκατάσταση των καπνοσπορείων, από την επιτυχία των οποίων εξαρτάται και η παραγωγή. Οι αμπελουργοί θα πρέπει να ασχοληθούν με την αντιμετώπιση του «καρκίνου». Οκαρκίνος του αμπελιού δημιουργεί όγκους (καρκινώματα) κυρίως στον κορμό αλλά και στους βραχίονες, στις κεφαλές και στις κληματίδες, όταν υπάρχουν πληγές. Το παθογόνο επιβιώνει στους όγκους και στα αγγεία του ξύλου, χωρίς να προκαλεί συμπτώματα. Μεταδίδεται με το πολλαπλασιαστικό υλικό και μολύνει το πρέμνο μόνο μέσω πρόσφατων πληγών. Η ασθένεια, που ευνοείται από ζημιές από τον παγετό, αντιμετωπίζεται με την αποφυγή δημιουργίας πληγών που μπορούν να προκαλέσουν τα καλλιεργητικά εργαλεία και με την προστασία των πρέμνων από τους παγετούς. Η βακτηριακή νέκρωση προσβάλλει κυρίως τα αγγεία του ξύλου. Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της ασθένειας είναι ο καστανός μεταχρωματισμός των αγγείων του ξύλου. Στους βλαστούς, στους μίσχους των φύλλων και στη ράχη των ΑΜΠΕΛΙ Γράφουν οι γεωπόνοι ΑΓΓ. ΚΟΥΤΡΟΥ-ΑΥΓΟΥΛΑ ΟΡΕΣΤΗΣ ΚΑΪΡΗΣ σταφυλιών σχηματίζονται επιμήκη, καστανόμαυρα έλκη. Με υγρή και βροχερή άνοιξη μπορεί να εμφανιστεί γωνιώδης καστανή κηλίδωση του ελάσματος των τρυφερών φύλλων. Μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων της ασθένειας παρατηρείται καθυστερημένη και μονόπλευρη έκπτυξη των οφθαλμών ή νέκρωση των κεφαλών την άνοιξη. Το βακτήριο μεταδίδεται κυρίως με το κλάδεμα, ιδιαίτερα όταν αυτό γίνεται από το Νοέμβριο έως τον Ιανουάριο, επίσης με τον υγρό και βροχερό καιρό, αλλά και με προσβεβλημένο πολλαπλασιαστικό υλικό. Αντιμετωπίζεται με χρησιμοποίηση υγιούς πολλαπλασιαστικού υλικού, την αφαίρεση και την καταστροφή των ασθενών κεφαλών και των βραχιόνων, την απολύμανση των εργαλείων του κλαδέματος, το ξεχωριστό κλάδεμα των υγιών από τα ασθενή πρέμνα και το όψιμο κλάδεμα με ξηρό καιρό. ΚΑΠΝΟΣΠΟΡΕΙΑ Εγκαθίστανται σε θέσεις μεσημβρινές, υπήνεμες, κοντά στο σπίτι του παραγωγού. Το έδαφος του σπορείου είναι εξολοκλήρου τεχνητό και αποτελείται από άμμο, κοπριά και χώμα, συνήθως σε αναλογία 1:1:2. Πριν από τη σπορά, το χώμα του σπορείου πρέπει να απολυμαίνεται και να απεντομώνεται, λιπαίνεται δε με 25 κιλά κοπριά και 50 γρ. φωσφορικής αμμωνίας ανά τετραγωνικό μέτρο. Ο σπόρος πρέπει να είναι γενετικά καθαρός, της κατάλληλης ποικιλίας, ακέραιος, καλά αναπτυγμένος, με βλαστική ικανότητα μεγαλύτερη από 90%. Οι περιποιήσεις στο σπορείο αναφέρονται σε συχνό πότισμα για τη διατήρηση του αναγκαίου επιπέδου υγρασίας, σκόρπισμα νέου στρώματος κοπριάς (μετά το φύτρωμα) και επιφανειακές λιπάνσεις με φωσφορική αμμωνία. Χρειάζονται επίσης ψεκασμοί κατά των ασθενειών και, αν χρειαστεί, βοτανίσματα για την αντιμετώπιση των ζιζανίων. Η άρδευση στο σπορείο γίνεται αρχικά κάθε 3-4 μέρες και, όταν τα φυτά μεγαλώσουν, σχεδόν κάθε μέρα, συνήθως τις βραδινές ώρες. ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΣΙΤΗΡΑ Υπάρχει ακόμα ένα μικρό χρονικό περιθώριο εφαρμογής της επιφανειακής αζωτούχου λίπανσης. Κατά την επιφανειακή λίπανση, χορηγείται το υπόλοιπο μισό άζωτο (το πρώτο μισό έχει χορηγηθεί κατά τη βασική λίπανση), το οποίο θα εξασφαλίσει την επάρκεια των απαιτούμενων από το φυτό ποσοτήτων αζώτου για την κάλυψη των αναγκών του ενόψει ξεσταχυάσματος και άνθησης (κριτική περίοδος). Για την αποφυγή απωλειών, καλό είναι να χρησιμοποιούνται νιτρικά λιπάσματα, σε αυξημένες δόσεις όταν οι περιοχές είναι υγρές και τα εδάφη χαμηλής γονιμότητας, ενώ μειώνονται όταν προηγείται σανοδοτικό ψυχανθές ή χλωρή λίπανση. Οι δόσεις είναι επίσης χαμηλότερες όταν καλλιεργούνται ποικιλίες με τάση για πλάγιασμα.

11 Σάββατο 16 Μαρτίου 2013 άρθρο 11 ΟΙ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ ΒΑΣΙΚΟ ΑΙΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΓΡΟΤΕΣ Τι ξέχασαν οι αγρότες Γράφει ο ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Ομότιμος καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Περίπου ένα μήνα κράτησαν οι διαμαρτυρίες των αγροτών που παρέταξαν τα τρακτέρ σε περίπου 30 μπλόκα της κεντρικής και της βόρειας Ελλάδας. Τα αιτήματά τους συγκεντρώθηκαν σε 16 σημεία και τα υπέβαλαν και τα συζήτησαν με τους αρμόδιους υπουργούς. Κάποια από αυτά θα ικανοποιηθούν, σύμφωνα με τις δηλώσεις των αρμοδίων. Κάποια άλλα είναι αδύνατο να ικανοποιηθούν λόγω των δεσμεύσεων της χώρας στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) ή λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης της χώρας. Η συλλογή των 16 αιτημάτων θυμίζει το του Ευαγγελίου: «Μάρθα Μάρθα, μεριμνάς και τυρβάζεις περί πολλά, ενός δε εστί χρεία». Το ένα και σημαντικό που λείπει από τον κατάλογο είναι το θέμα των συνεταιρισμών. Όχι ότι οι αγρότες έπρεπε να ζητήσουν από το κράτος να κάνει συνεταιρισμούς, αλλά να ζητήσουν ένα λειτουργικό θεσμικό πλαίσιο, που να ανταποκρίνεται στη φυσιογνωμία του συνεταιριστικού θεσμού, όπως έχει καθιερωθεί, εφαρμόζεται και αποδίδει σε πλήθος αναπτυγμένων και αναπτυσσόμενων χωρών. Το θεσμικό πλαίσιο για τους συνεταιρισμούς, που κακοποιήθηκε με τους νόμους του 1982 και του 1985, είχε μπει σε κάποια τάξη με τον νόμο 2810 του Ήρθε όμως ο νόμος 4015 του 2011, που με τη δύναμη της κρατικής επιβολής έβαλε στο περιθώριο την παγκόσμια εμπειρία και τους διεθνείς κανόνες, προκαλώντας τεράστια αναστάτωση. Ίσως η απογοήτευση των αγροτών από την κακομεταχείριση του συνεταιριστικού θεσμού από τις συνεχείς κρατικές παραμορφώσεις τούς έπεισε ότι δεν πρέπει να ελπίζουν πλέον στους συνεταιρισμούς για τη βελτίωση της οικονομικής και της κοινωνικής τους θέσης. Γι αυτό και δεν έθιξαν καν το θέμα. Άλλωστε, πολλοί κατά καιρούς, καταπονημένοι από τις συνεχείς επεμβάσεις στη συνεταιριστική νομοθεσία, καταλήγουν να προτείνουν την ίδρυση εταιρειών από τους αγρότες και όχι συνεταιρισμών. Ο νόμος για τις εταιρείες ελάχιστες δέχεται παρεμβάσεις αναφορικά με τη φυσιογνωμία του θεσμού. Εκείνο που λησμονούν όσοι προτείνουν την ίδρυση εταιρειών είναι ότι στις Ανώνυμες Εταιρείες επικρατεί η δύναμη των μετοχών και όχι των μετόχων. Ενώ στο συνεταιρισμό κάθε μέλος έχει την ίδια (ή σχεδόν την ίδια) δύναμη με τα άλλα. Οι εταιρείες, αργά ή γρήγορα, καταλήγουν να κατευθύνονται από ένα μικρό αριθμό ή και από ένα μέτοχο. Ακόμη Η απογοήτευση των αγροτών από την κακομεταχείριση του συνεταιριστικού θεσμού από τις συνεχείς κρατικές παραμορφώσεις τούς έπεισε ότι δεν πρέπει να ελπίζουν πλέον στους συνεταιρισμούς για τη βελτίωση της οικονομικής και της κοινωνικής τους θέσης και οι Εταιρείες Λαϊκής Βάσης, που ήταν υβρίδιο μεταξύ συνεταιρισμού και εταιρείας, όταν έγιναν ανώνυμες εταιρείες κατέληξαν στα χέρια μικρού αριθμού μεγάλων μετόχων. Σχετικά με τα αιτήματα των αγροτών, ίσως με κάποια δόση υπερβολής, μπορεί να λεχθεί ότι και αν ακόμη το κράτος μπορούσε να ικανοποιήσει όλα τα 16 αιτήματά τους, το όφελος θα ήταν βραχυχρόνιο και όχι επαρκές για να στηρίξει την ανάπτυξη της γεωργίας σε μακροχρόνια βάση. Είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς το γιατί, αρκεί να γνωρίζει δύο πράγματα: 8Πρώτον, τη μορφή της ελληνικής γεωργίας, που στηρίζεται στις μικρές γεωργικές εκμεταλλεύσεις, οπότε ο μοναχικός αγρότης δεν έχει καμιά δυνατότητα να επηρεάσει την κατάσταση της αγοράς, και 8Δεύτερον, το περιεχόμενο μιας επίσημης γνωμοδότησης της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (ΝΑΤ/262/ ), που έχει τίτλο «Ο κλάδος των μεγάλων λιανοπωλητών τάσεις και αντίκτυπος σε αγρότες και καταναλωτές» (C255/44/ ). Στις μέρες μας το μεγαλύτερο ποσοστό των τροφίμων αγοράζεται από τις μεγάλες αλυσίδες λιανικού εμπορίου. Οι μεγαλύτερες από αυτές έχουν καταστήματα σε πολλές χώρες του κόσμου, με εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενους και τζίρο πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ο εφοδιασμός των καταστημάτων αυτών γίνεται με βάση κεντρικό πρόγραμμα και οι προμήθειες γίνονται σε μεγάλες ποσότητες για να εφοδιάζονται ομοιόμορφα όλα τα καταστήματα και να γίνεται η ανάλογη γενική διαφήμιση. Κανένα κατάστημα δεν αποφασίζει για τον εαυτό του. Ακόμα και αν, για παράδειγμα, οι τιμές για τα μπρόκολα του Μαραθώνα είναι πολύ χαμηλές, το κατάστημα της αλυσίδας θα πωλεί μπρόκολα Βελγίου, γιατί αυτό είχε προαποφασιστεί και είχε γίνει η σχετική σύμβαση με τους προμηθευτές μεγάλων ποσοτήτων από το Βέλγιο. Επειδή δε οι περισσότεροι καταναλωτές αγοράζουν πολλά προϊόντα μαζί από τις αλυσίδες λιανεμπορίου, δεν θα πάνε σε άλλη αγορά για να αγοράσουν τα φτηνά μπρόκολα. Γίνεται αντιληπτό ότι η συμβολαιακή γεωργία, με προκαθορισμένες ποσότητες, ποιότητες και τιμές, είναι αυτή που κερδίζει έδαφος. Με βάση συμβόλαια, συνήθως μακροχρόνια, κινούνται οι αλυσίδες του λιανεμπορίου και δεν ενδιαφέρονται για ευκαιριακούς και μικρούς προμηθευτές. Για τον Έλληνα μεμονωμένο μικροπαραγωγό, καμιά αλυσίδα λιανεμπορίου δεν πρόκειται να ενδιαφερθεί. Και αν κάποιοι έμποροι ή μεταποιητές ξεκινήσουν με σύναψη συμβολαίων, κάθε μεμονωμένος αγρότης θα είναι αναγκασμένος να συμβιβαστεί με οποιουσδήποτε όρους του θέσουν, ενώ, αν συνεταιριστούν πολλοί παραγωγοί μαζί, θα μπορούν να διαπραγματεύονται τους όρους. Όμως, δεν είναι μόνο αυτό. Αν έχουν συνεταιρισμό για να συνεργάζονται με ειλικρίνεια και αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ τους, θα μπορούν να προμηθεύονται πολύ φτηνότερα τα αναγκαία εφόδια, ώστε να μειώνουν το κόστος παραγωγής, θα μπορούν να έχουν επιστήμονες που να τους ενημερώνουν για την παραγωγή και ενδεχομένως για τη μεταποίηση και την εμπορία των προϊόντων τους, για τις προοπτικές των διαφόρων κλάδων παραγωγής, για καινοτομίες και ευκαιρίες και ακόμη για άνοιγμα σε ξένες αγορές. Όλα αυτά θα μπορούσαν να γίνονται. Άλλωστε, όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω τα γνωρίζουν οι αγρότες. Αλλά γιατί δεν γίνονται; Στο παρελθόν οι ωμές κομματικές παρεμβάσεις και ο εκμαυλισμός των αγροτών, αφού μεταμόρφωσαν τους συνεταιρισμούς σε εκτελεστικά όργανα διεκπεραίωσης κρατικών εντολών, οδήγησαν σε κατάρρευση πλήθος συνεταιριστικών επιχειρήσεων, προς μεγάλη απογοήτευση των παραγωγών. Η κατάρρευση αποδόθηκε σκοπίμως σε αδυναμίες του συνεταιριστικού θεσμού. Τίποτε ψευδέστερο βεβαίως, αφού οι συνεταιρισμοί όχι μόνο έχουν παντού αποδείξει ότι στηρίζουν την ανάπτυξη της γεωργίας και την ευημερία των αγροτών, αλλά αποδεικνύονται και περισσότερο βιώσιμοι στις περιόδους κρίσεων. Σήμερα, οι συνθήκες που υπάρχουν προσφέρονται όσο ποτέ άλλοτε για την αξιοποίηση του συνεταιριστικού θεσμού από τους αγρότες. Όμως, το έντονα προβληματικό θεσμικό πλαίσιο όχι μόνο δεν δίνει φτερά στη συνεταιριστική δράση, αλλά έχει θεσπίσει ανελεύθερους κανόνες και καινοφανή εμπόδια. Ο νόμος 4015/2011, αντί να επιλύσει προβλήματα, δημιούργησε πληθώρα νέων. Επιτροπή από ειδικούς που συγκρότησε το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων έκανε μια επιμελημένη ανάλυση και παρουσίαση των αδυναμιών αυτού του νόμου, όμως, για λόγους άγνωστους αλλά αρκετά εύγλωττους, ακολούθησε η σιωπή. Καμιά απόφαση δεν πάρθηκε. Η παράλειψη διόρθωσης ενός προφανούς λάθους συνιστά μεγαλύτερο λάθος. Και να σκεφθεί κανείς ότι το έτος 2012 είχε ανακηρυχθεί από τον ΟΗΕ ως παγκόσμιο έτος των συνεταιρισμών, με σύνθημα «Οι συνεταιριστικές επιχειρήσεις χτίζουν έναν καλύτερο κόσμο». Φαίνεται όμως ότι το σύνθημα αυτό ισχύει για όλο τον κόσμο πλην της Ελλάδας.

12 12 επικαιρότητα Σάββατο 16 Μαρτίου 2013 ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΠΡΟΚΗΡΥΧΘΕΙ Ή ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΕΞΕΛΙΞΗ Πώς «τρέχουν» τα προγράμματα του ΟΠΕΚΕΠΕ Σε αγώνα δρόμου, προκειμένου να ανταποκριθεί στο χρονοδιάγραμμα πληρωμών που έχει καθοριστεί για την τρέχουσα χρονιά, έχει αποδυθεί ο Οργανισμός Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ). Σύμφωνα με στοιχεία του οργανισμού, οι άμεσες ενισχύσεις μέσα από τα διάφορα καθεστώτα στήριξης «τρέχουν» εντός του χρονοδιαγράμματος και έχει καθοριστεί να καταβληθούν στους δικαιούχους αγρότες περίπου 279 εκατ. ευρώ μέσα στο Μάρτιο και άλλα περίπου 25,38 εκατ. ευρώ μέχρι το Μάιο. Εν μέσω της ασφυκτικής πίεσης που προκαλεί στον αγροτικό κόσμο η οικονομική ύφεση και το μεγάλο πρόβλημα ρευστότητας που πλήττει Τμήμα Ανάπτυξης της Αγροτικής Οικονομίας Άξονας 3 - Δημόσια Έργα Συνεχίζονται οι πληρωμές Άξονας 3 - Ιδιωτικά Έργα Συνεχίζονται οι πληρωμές Άξονας 4 - Leader Συνεχίζονται οι πληρωμές Μέτρο Τεχνική Βοήθεια Συνεχίζονται οι πληρωμές Τμήμα Βελτίωσης του Γεωργικού Περιβάλλοντος 211 Ενισχύσεις για μειονεκτήματα ορεινών περιοχών 212 Ενισχύσεις για μειονεκτήματα, εκτός των ορεινών περιοχών 214 Γεωργοπεριβαλλοντικές ενισχύσεις 221 Πρώτη δάσωση γεωργικής γης Εν αναμονή στοιχείων από Κέντρο Πληροφορικής Υπουργείου Οικονομικών (ΚΕΠΥΟ), προκειμένου να δοθούν οι προδιαγραφές για την εφαρμογή που θα υποστηρίζει την πληρωμή Ε.Α στο σύμβουλο Εν αναμονή της Κοινής Υπουργικής Απόφασης (ΚΥΑ) πιστώσεων για το έτος 2013 Εν αναμονή της ΚΥΑ πιστώσεων για το έτος 2013 Χρονοδιάγραμμα πληρωμών άμεσων ενισχύσεων Εκτιμώμενο ποσό ενίσχυσης Καθεστώτα στήριξης περιόδου Μαρτίου- Απριλίου 2013 τον αγροτικό τομέα, μεγάλο βάρος δίνεται στις πληρωμές των Μέτρων του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης. Αν και τα προβλήματα και οι μεγάλες καθυστερήσεις που υπάρχουν στην προκήρυξη των σχετικών Μέτρων είναι γνωστά, παρακάτω παραθέτουμε αναλυτικά στοιχεία για το σημείο στο οποίο βρίσκονται τα Μέτρα που έχουν προκηρυχθεί και που βρίσκονται σε εξέλιξη, καθώς και οι εκκρεμότητες που υπάρχουν ώστε να προχωρήσουν οι αντίστοιχες πληρωμές από τον οργανισμό (ΟΠΕ- ΚΕΠΕ). Πέραν αυτών, αναλυτικά παρατίθενται στοιχεία για τις πληρωμές που έχουν καταβληθεί από τον Οκτώβριο μέχρι σήμερα σε διάφορες περιοχές της χώρας. Τα ποσά που παρατίθενται αφορούν άμεσες ενισχύσεις και δράσεις του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης τα οποία προχώρησαν την προηγούμενη περίοδο, όπως άμεσες ενισχύσεις για τα έτη , ολοκληρωμένη διαχείριση βάμβακος, πρόωρη συνταξιοδότηση, στρεμματικές ενισχύσεις, εξισωτική αποζημίωση, αγροπεριβαλλοντικά, επιχειρησιακά προγράμματα, ενισχύσεις ήσσονος Τμήμα Αλιείας 1.1. Μόνιμη παύση αλιευτικών δραστηριοτήτων Συνεχίζονται οι πληρωμές 3.2. Μέτρα προστασίας και ανάπτυξης της υδρόβιας πανίδας και χλωρίδας Συνεχίζονται οι πληρωμές 3.3. Αλιευτικοί λιμένες, τόποι εκφόρτωσης και καταφύγια Συνεχίζονται οι πληρωμές 3.4. Ανάπτυξη νέων αγορών και εκστρατείες προώθησης Συνεχίζονται οι πληρωμές Λειτουργικά ΟΤΔ Συνεχίζονται οι πληρωμές 5.1. Τεχνική Βοήθεια Συνεχίζονται οι πληρωμές Κοινωνικοοικονομικά Μέτρα / Πρόωρη συνταξιοδότηση αλιέων (πληρωμή από block account) Συνεχίζονται οι πληρωμές - Αφορούν ανειλημμένες υποχρεώσεις ΕΠΑΛ Εκτιμώμενο ποσό ενίσχυσης περιόδου Μαΐου- Ιουνίου 2013 Ενιαία ενίσχυση 5 εκατ. ευρώ 2 εκατ. ευρώ Σκληρός σίτος άρθρο 68 24,5 εκατ. ευρώ 3,5 εκατ. ευρώ Πιστοποιημένοι ελαιώνες άρθρο 68 8 εκατ. ευρώ 2 εκατ. ευρώ Αιγοπρόβατα άρθρο 68 (μ5) 20 εκατ. ευρώ 5 εκατ. ευρώ Μοσχίδες άρθρο 68 (μ3) 1,82 εκατ. ευρώ 0,78 εκατ. ευρώ Θηλάζουσες άρθρο 68 (μ4) 9 εκατ. ευρώ 2 εκατ. ευρώ Βαμβάκι 200 εκατ. ευρώ 1,4 εκατ. ευρώ Διεπ/τικη βάμβακος - 0,5 εκατ. ευρώ Ολοκληρωμένη βάμβακος - 4 εκατ. ευρώ Παραδοσιακοί ελαιώνες 9 εκατ. ευρώ 1,2 εκατ. ευρώ Καθεστώς μικρών νησιών Αιγαίου Πελάγους 2 εκατ. ευρώ 0,5 εκατ. ευρώ Καθεστώς μικρών νησιών Αιγαίου Πελάγους vqprd 2.5 εκατ. ευρώ σημασίας «de minimis» κ.λπ. Συνολικά, την περίοδο από τον Οκτώβριο 2012 μέχρι και σήμερα έχουν πληρωθεί περίπου 5,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος αφορά Μέτρο 112 Εγκατάσταση Νέων Γεωργών άμεσες ενισχύσεις και οι ενισχύσεις από διάφορα καθεστώτα, ενώ περιορισμένα είναι τα ποσά που αντιστοιχούν στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης. Πληρωμές Μέτρων - Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης & Αλιείας ΟΠΕΚΕΠΕ Τμήμα Βελτίωσης της Ανταγωνιστικότητας Μέτρο 113 Πρόωρη Συνταξιοδότηση Γεωργών Μέτρο 113 Πρόωρη Συνταξιοδότηση Καπνοπαραγωγών Μέτρο 121 Εκσυγχρονισμός γεωργικών εκμεταλλεύσεων Μέτρο 123 Α Αύξηση της αξίας των γεωργικών προϊόντων Μέτρο 123 Β Αύξηση της αξίας των δασικών προϊόντων Μέτρο 125 Α Βελτίωση και ανάπτυξη της υποδομής που σχετίζεται με την ανάπτυξη και την προσαρμογή της γεωργίας Μέτρο 125 Β Βελτίωση και ανάπτυξη της υποδομής που σχετίζεται με την ανάπτυξη και την προσαρμογή της δασοκομίας Μέτρο 132 Συμμετοχή σε συστήματα ποιότητας Μέτρο 144 Συμμετοχή σε συστήματα ποιότητας Μέτρο 226 Αποκατάσταση του Δασοκομικού Δυναμικού και Εισαγωγή Δράσεων Πρόληψης Ξεκίνησε η πληρωμή ενταγμένων της 4ης Προγραμματικής Περιόδου β και γ δόσης. Αναμένεται η ολοκλήρωση των ελέγχων των επιχειρηματικών σχεδίων των γεωργών από τις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις των Περιφερειών, η εκπαίδευση από τον ΟΓΕΕΚΑ «Δήμητρα» των γεωργών και η ολοκλήρωση των επιτόπιων επισκέψεων από ΟΠΕΚΕΠΕ. Αναμένεται η πληρωμή του Φεβρουαρίου 2013 και στη συνέχεια του Μαρτίου 2013 Αναμένονται πιστώσεις από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους για την πληρωμή του τελευταίου τριμήνου η πληρωμή νέων εντάξεων: Αναμένεται η ολοκλήρωση των απαιτούμενων ενεργειών από ΔΑΟΚ, ΕΥΕ ΠΑΑ (πληροφοριακό σύστημα, διοικητικοί έλεγχοι) Συνεχίζονται οι πληρωμές Αναμένεται η διαπίστευση του Μέτρου (επιτροπή του ΥΠΑΑΤ) και στη συνέχεια θα ξεκινήσουν πληρωμές Συνεχίζονται οι πληρωμές Αναμένεται η διαπίστευση του Μέτρου (επιτροπή του ΥΠΑΑΤ) και στη συνέχεια θα ξεκινήσουν πληρωμές Πληρωμή 1ης δόσης νέων εντάξεων. Αναμονή ολοκλήρωσης των απαιτούμενων ενεργειών από την ΕΥΕ ΠΑΑ (διασταυρωτικοί έλεγχοι από ΔΑΟΚ και ΕΥΕ ΠΑΑ) Έχουν πραγματοποιηθεί πληρωμές συνολικού ποσού ,75 ευρώ (α και β δόση). Εντός του 2013 θα ολοκληρωθεί το πρόγραμμα με την πληρωμή της γ δόσης συνολικού ποσού 30 εκατομμυρίων ευρώ περίπου Αναμένεται η διαπίστευση του Μέτρου (επιτροπή του ΥΠΑΑΤ) και στη συνέχεια θα ξεκινήσουν πληρωμές

13 Σάββατο 16 Μαρτίου 2013 επικαιρότητα 13 ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ Σύνολο: ευρώ Άρτας: ευρώ Θεσπρωτίας: ευρώ Ιωαννίνων: ευρώ Πρεβέζης: ευρώ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Σύνολο: ευρώ Καρδίτσας: ευρώ Λαρίσης: ευρώ Μαγνησίας: ευρώ Τρικάλων: ευρώ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Σύνολο: ευρώ Ζακύνθου: ευρώ Κερκύρας: ευρώ Κεφαλληνίας: ευρώ Λευκάδας: ευρώ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Σύνολο: ευρώ Ημαθίας: ευρώ Θεσσαλονίκης: ευρώ Κιλκίς: ευρώ Πέλλης: ευρώ Πιερίας: ευρώ Σερρών: ευρώ Χαλκιδικής: ευρώ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗΣ Σύνολο: ευρώ Ηράκλειο: ευρώ Λασιθίου: ευρώ Ρεθύμνης: ευρώ Χανίων: ευρώ Οι πληρωμές ανά Περιφέρεια και Νομό Τι έχει πληρωθεί από τον Οκτώβριο του 2012 μέχρι σήμερα από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, τόσο από τη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης όσο και από τη Διεύθυνση Άμεσων Ενισχύσεων. Συνολικά, το ποσό που πληρώθηκε τη συγκεκριμένη περίοδο ανέρχεται σε ευρώ. Αναλυτικά, δόθηκαν: ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ Σύνολο: ευρώ Δράμας: ευρώ Έβρου: ευρώ Καβάλας: ευρώ Ξάνθης: ευρώ Ροδόπης: ευρώ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Σύνολο: ευρώ Αιτωλ/νίας: ευρώ Αχαΐας: ευρώ Ηλείας: ευρώ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ Σύνολο: ευρώ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΒΟΡΕΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ Σύνολο: ευρώ Λέσβου: ευρώ Σάμου: ευρώ Χίου: ευρώ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Σύνολο: ευρώ Γρεβενών: ευρώ Καστοριάς: ευρώ Κοζάνης: ευρώ Φλώρινας: ευρώ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ Σύνολο: ευρώ Δωδεκανήσου: ευρώ Κυκλάδων: ευρώ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Σύνολο: ευρώ Αργολίδας: ευρώ Αρκαδίας: ευρώ Κορινθίας: ευρώ Λακωνίας: ευρώ Μεσσηνίας: ευρώ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Σύνολο: ευρώ Βοιωτίας: ευρώ Εύβοιας: ευρώ Ευρυτανίας: ευρώ Φθιώτιδας: ευρώ Φωκίδας: ευρώ Σύμφωνα με τα στοιχεία των κεντρικών αγροτοσυνδικαλιστικών οργανώσεων Copa-Cogeca, η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) συνίσταται στα εξής: 1 «Πάγωμα» του προϋπολογισμού της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (ΚΓΠ) στα επίπεδα του 2013, γεγονός που, αφού ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός, σημαίνει μείωση σε πραγματικούς όρους λίγο παραπάνω από 11%. Το Συμβούλιο στις 7-8 Φεβρουαρίου αποφάσισε περαιτέρω μείωση του προϋπολογισμού της ΚΓΠ κατά 4% περίπου. Επομένως, ο προϋπολογισμός της ΚΓΠ μειώνεται συνολικά κατά 15% περίπου σε πραγματικούς όρους το 2020 σε σύγκριση με τα ισχύοντα σήμερα, δηλαδή ετήσια μείωση που μόλις ξεπερνάει το 2% μεταξύ 2014 και Η μείωση σε πραγματικούς όρους για τον πυλώνα 1 είναι 14,5% (με βάση την υπόθεση ότι το αποθεματικό για την αντιμετώπιση κρίσεων παρακρατείται από τις άμεσες ενισχύσεις), ενώ για τον πυλώνα 2 είναι 17,5%. 2 Το αποθεματικό για την αντιμετώπιση κρίσεων μειώθηκε από 3,5 δισεκατομμύρια ευρώ στις προτάσεις της Επιτροπής σε 2,8 δισεκατομμύρια ευρώ. Αντί να προστίθεται στο ΠΔΠ, το ποσό θα παρακρατείται από τις άμεσες ενισχύσεις στις αρχές του έτους. Εάν δεν χρησιμοποιηθεί, επιστρέφεται στο σύστημα των άμεσων ενισχύσεων. 3 Τα κράτη-μέλη μπορούν να πραγματοποιούν μεταφορές μεταξύ των πυλώνων, εάν το επιθυμούν: 15% από τον πυλώνα 1 στον πυλώνα 2 για όλα τα κράτη-μέλη και 10% από τον πυλώνα 2 στον πυλώνα 1 για τα κράτη-μέλη που βρίσκονται κάτω από το 90% του μέσου όρου άμεσων ενισχύσεων της ΕΕ. 4 ΤΙ ΣΗΜΑΤΟΔΟΤΕΙ Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑ ΤΟ ΠΔΠ Οι αλλαγές στην Κοινή Γεωργική Πολιτική Γράφει ο ΚΩΣΤΑΣ ΣΚΙΑΔΑΣ Αντιπρόεδρος ΠΑΣΕΓΕΣ Ο περιβαλλοντικός προσανατολισμός της γεωργίας έχει βελτιωθεί αλλά παραμένει στο 30%. Τα κράτη-μέλη πρέπει να διατηρήσουν μια ευελιξία στην επιλογή των ισοδύναμων μέτρων και ο τρόπος υλοποίησης των ΠΟΠ (Περιοχών Οικολογικής Προτεραιότητας) δεν πρέπει να οδηγεί σε αφαίρεση γεωργικών εκτάσεων από την παραγωγή, ενώ πρέπει να αποφεύγεται η αδικαιολόγητη μείωση εισοδήματος. 5 6 Η επιβολή ανωτάτων ορίων είναι προαιρετική για τα κράτη-μέλη. Όσον αφορά την ανάπτυξη της υπαίθρου, όπου οι περικοπές είναι μεγαλύτερες σε σύγκριση με τον πρώτο πυλώνα, 16 κράτη-μέλη έλαβαν ειδικά πρόσθετα κονδύλια γιατί αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες διαρθρωτικές αλλαγές ή έχουν επενδύσει βαριά σε ένα αποτελεσματικό πλαίσιο υλοποίησης των δαπανών του 2ου πυλώνα. Αυτό συνεπάγεται μεγαλύτερες περικοπές για τα υπόλοιπα κράτη-μέλη. Τι πρόκειται να γίνει α.το ενδιαφέρον στρέφεται τώρα προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για να δούμε εάν θα συναινέσει στη γενικότερη απόφαση για το ΠΔΠ. Οι Ευρωβουλευτές συζήτησαν το θέμα στις 20 και στις 21 Φεβρουαρίου, αλλά η τελική ψηφοφορία που, όπως δείχνουν τα πράγματα, θα είναι μυστική, δεν θα διεξαχθεί πριν από τον Απρίλιο. Το ΕΚ έχει μόνο δικαίωμα αρνησικυρίας κατά της απόφασης για το ΠΔΠ, όχι το δικαίωμα να επιφέρει αλλαγές. Ο πρόεδρος του ΕΚ, κ. Σουλτζ δήλωσε ότι το ΠΔΠ είναι απαράδεκτο ως έχει, εκτός εάν υπάρξει ευελιξία μεταξύ των κονδυλίων του προϋπολογισμού και ρήτρα αναθεώρησης. Μετά την επίτευξη συμφωνίας στο Συμβούλιο στις 8 Φεβρουαρίου, υπάρχουν ενδείξεις ότι το Συμβούλιο είναι ενδεχομένως διατεθειμένο να διαπραγματευτεί τη δυνατότητα ευελιξίας μεταξύ κονδυλίων του προϋπολογισμού. Μια τέτοια ευελιξία μπορεί να αποδειχτεί επικίνδυνη για τον προϋπολογισμό της ΚΓΠ. β. Απ ό,τι φαίνεται, η μεταρρύθμιση της ΚΓΠ θα τεθεί σε προσωρινή ψηφοφορία κατά τη σύνοδο της ολομέλειας στις Μαρτίου, πράγμα που θα επιτρέψει την έναρξη του επίσημου τριμερούς διαλόγου, υπό την προϋπόθεση ότι το Συμβούλιο θα οριστικοποιήσει τη θέση του για τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ. Ωστόσο, η ΚΓΠ δεν πρόκειται να οριστικοποιηθεί πριν από τη λήψη της απόφασης για το ΠΔΠ. Οι περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν εκφράσει ξεκάθαρα την έντονη δυσαρέσκειά τους για τη θέση της ComAgri ως προς τον περιβαλλοντικό προσανατολισμό της γεωργίας και την πολλαπλή συμμόρφωση και θα ασκήσουν πίεση στους περιβαλλοντιστές ευρωβουλευτές να αντιταχθούν το Μάρτιο. γ. Η ιρλανδική προεδρία θα εξακολουθήσει την επιδίωξη πολιτικής συμφωνίας μεταξύ των υπουργών Γεωργίας της ΕΕ για τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ στο τέλος Μαρτίου και, στη συνέχεια, μέσω του τριμερούς διαλόγου και επίτευξη οριστικής συμφωνίας τον Ιούνιο, αν και γνωρίζει ότι κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά φιλόδοξο. δ. Ακόμη και εάν επιτευχθεί πλήρης συμφωνία πριν από τις θερινές διακοπές, η νέα ΚΓΠ θα εφαρμοστεί πλήρως μόνο το 2015, με μια μεταβατική περίοδο το Ωστόσο, τα ανώτατα όρια του προϋπολογισμού του ΠΔΠ για την ΚΓΠ θα τεθούν σε ισχύ το Αυτό θα έχει άμεσες συνέπειες στις άμεσες ενισχύσεις, αλλά ο περιβαλλοντικός προσανατολισμός και τα λοιπά στοιχεία της μεταρρύθμισης της ΚΓΠ δεν θα τεθούν σε ισχύ πριν από το Εάν το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ασκήσει το δικαίωμα αρνησικυρίας του κατά της απόφασης για το ΠΔΠ, η Επιτροπή θα πρέπει να υποβάλει νέα πρόταση. Ελλείψει συμφωνίας, ο προϋπολογισμός του 2013 θα ισχύσει για το επόμενο έτος συν τον πληθωρισμό. Με τις γερμανικές εκλογές το φθινόπωρο του 2013, τις ευρωεκλογές το Μάιο ή τον Ιούνιο του 2014 και τη νέα Επιτροπή το 2015, το παράθυρο ευκαιρίας για την επίτευξη συμφωνίας αργότερα είναι πολύ μικρό.

14 14 ρεπορτάζ Σάββατο 16 Μαρτίου 2013 ΚΡΑΥΓΗ ΑΓΩΝΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΟΥΣ, ΠΟΥ ΖΗΤΟΥΝ ΘΕΣΜΙΚΗ ΣΤΗΡΙΞΗ ΑΠΟ ΤΗΝ «Βάλτε φραγμό στις ελληνοποιήσεις φα Θεσμική στήριξη ζητούν από την πολιτεία οι φασολοπαραγωγοί, οι οποίοι βλέπουν το προϊόν τους να μένει ανοχύρωτο απέναντι στις αθρόες εισαγωγές και στις ελληνοποιήσεις. Της ΝΑΤΑΣΑΣ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ Μεγάλος και μόνιμος εχθρός των φασολοπαραγωγών παραμένει το «βάπτισμα» των εισαγόμενων φασολιών σε ελληνικά. Παραγωγοί του προϊόντος καταγγέλλουν αθρόες και χρόνιες ελληνοποιήσεις όλων των ποικιλιών, με την πολιτεία να στέκεται απλός θεατής σε όσα συμβαίνουν και πλήττουν όχι μόνο τα εισοδήματα των φασολοπαραγωγών, αλλά και την ποιότητα και την υπεραξία του προϊόντος. Το γεγονός ότι το 2012 δεν ήταν καλή χρονιά για την ελληνική παραγωγή επιτείνει το φαινόμενο των ελληνοποιήσεων. Ήδη, σύμφωνα με καταγγελίες παραγωγών, έχει οξυνθεί το φαινόμενο, αφού επιτήδειοι δεν αφήνουν το γεγονός της ελλειμματικής εγχώριας παραγωγής να μείνει ανεκμετάλλευτο. Η κατανάλωση φασολιών στη χώρα μας υπολογίζεται σε τόνους το χρόνο. Η Ελλάδα παράγει σε μέσα επίπεδα τόνους ετησίως, οπότε γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι για την κάλυψη των αναγκών εισάγεται περίπου το 60%. Πέρσι, ωστόσο, Το πολιτειακό έλλειμμα προστασίας των ελληνικών προϊόντων αφήνει έδαφος για ασύδοτη δράση εμπόρων και μεσαζόντων λόγω μη ευνοϊκών καιρικών συνθηκών, οι απώλειες της εγχώριας παραγωγής έφτασαν στο 70%. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην Καστοριά, περιοχή με τις μεγαλύτερες καλλιεργήσιμες εκτάσεις φασολιών στην Ελλάδα, η παραγωγή διαμορφώθηκε πέρυσι στο ¼ της μέσης ετήσιας παραγωγής προηγούμενων ετών, ενώ στις Πρέσπες οι παραγωγοί συνέλεξαν περί τους 500 τόνους από τόνους τις προηγούμενες χρονιές. Η εικόνα δεν αλλάζει για τις καλλιέργειες της Καβάλας, όπου από 900 τόνους το 2011, πέρσι συλλέχθηκαν περίπου 600 τόνοι. Όπως σημειώνει ο κ. Κωνσταντίνος Λεπίδας, πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικού Συνεταιρισμού (ΕΑΣ) Καβάλας, οι παραγωγοί και όλοι οι αγρότες είναι προετοιμασμένοι για απώλειες λόγω καιρικών συνθηκών. Αυτό που «τρώει» τις παραγωγές δεν είναι οι υψηλές θερμοκρασίες, αλλά προβλήματα που λιμνάζουν χρόνια, αποθαρρύνοντας και απομακρύνοντας τους καλλιεργητές από τις παραγωγές τους. Με λίγα λόγια, το χαλάζι και το αγιάζι δεν «τρομάζουν» όσο οι ελληνοποιήσεις! Όπως τονίζουν παράγοντες της αγοράς, το πολιτειακό έλλειμμα προστασίας των ελληνικών προϊόντων αφήνει έδαφος για ασύδοτη δράση εμπόρων, μεσαζόντων και πολλές φορές και παραγωγών, ενώ παράλληλα οι υπερτιμολογήσεις στις οποίες συχνά υπόκεινται τα ελληνικά φασόλια στο ράφι αποδυναμώνουν τη διάθεση του προϊόντος. Τα κυριότερα προβλήματα των φασολοπαραγωγών 3 το φαινόμενο «ελληνοποίησης» των εισαγόμενων φασολιών 3 οι χαμηλές τιμές, λόγω των μεγάλων εισαγωγών από χώρες χαμηλού κόστους, 3 η έλλειψη τυποποίησης και η χύμα διάθεση από λαϊκές αγορές. Ελληνοποιήσεις και δυσφήμηση Τα φασόλια Πρεσπών αποτελούν παραδοσιακό προϊόν της περιοχής. Έχουν χαρακτηριστεί Προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ). Επιπλέον, η καλλιέργεια των φασολιών των Πρεσπών έχει ενταχθεί στο Σύστημα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης, δηλαδή καλλιεργούνται ακολουθώντας ένα σύστημα σύγχρονης γεωργικής πρακτικής, έτσι ώστε να παράγονται προϊόντα ποιοτικά και ασφαλή, τόσο για το περιβάλλον όσο και για τους παραγωγούς και τους καταναλωτές των φασολιών Πρεσπών. Το θέμα των ελληνοποιήσεων είναι το σημαντικότερο και μόνιμο πρόβλημα του κλάδου, τονίζει

15 Σάββατο 16 Μαρτίου 2013 ρεπορτάζ 15 ΠΟΛΙΤΕΙΑ σολιών» ο πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Πρεσπών «Πελεκάνος» Νικόλαος Στεργίου. «Προσπαθούμε να περιφρουρήσουμε με όποιο τρόπο μπορούμε το προϊόν. Η πολιτεία όμως δεν βοηθά, με αποτέλεσμα όχι μόνο να μην προστατεύεται η παραγωγή, αλλά κυρίως να δυσφημείται ένα προϊόν Προστατευμένης Γεωγραφικής Προέλευσης και ολοκληρωμένης διαχείρισης. Αυτοί που κερδίζουν είναι οι έμποροι και οι μεσάζοντες» σημειώνει ο κ. Στεργίου. Αγορανομική διάταξη Επιστέγασμα της κρατικής αδιαφορίας, σύμφωνα με τους παραγωγούς, είναι η διάτρητη αγορανομική διάταξη, η οποία, ειδικά για τα συσκευασμένα όσπρια, προβλέπει μόνο να αναγράφεται αν είναι «ελληνικής παραγωγής» ή «εισαγωγής - συσκευασμένα στην Ελλάδα» και όχι η χώρα παραγωγής. Η τροποποίηση της συγκεκριμένης διάταξης ώστε να αναγράφεται η χώρα όπου παράγεται το προϊόν αποτελεί πάγιο αίτημα των φασολοπαραγωγών, για το οποίο το υπουργείο Ανάπτυξης υπόσχεται άμεση λύση. Από τους παραγωγούς εκτιμάται ότι είναι ένα απλό αλλά καταλυτικό βήμα για την προστασία του προϊόντος. «Η χώρα προέλευσης των προϊόντων αποτελεί σημαντικό κριτήριο για τις αγορές τροφίμων από τους Έλληνες, οι οποίοι σήμερα δεν ξέρουν από πού προέρχεται το προϊόν που αγοράζουν. Θα αγόραζε κάποιος Έλληνας φασόλια που ξέρει ότι παράγονται στη Μολδαβία ή στην Κίνα; Όχι» σημειώνει ο κ. Λεπίδας. Μάλιστα, ο κ. Στεργίου παραθέτει και στοιχεία έρευνας που διεξήγαγε η «Πελεκάνος», απ όπου προκύπτει ότι το 95% των Ελλήνων καταναλωτών δεν θα αγόραζε προϊόν πάνω στο οποίο θα αναγραφόταν ότι παράγεται στην Κίνα ή στην Τουρκία, γεγονός ιδιαίτερα ενθαρρυντικό για τους παραγωγούς, που προσπαθούν να διατηρούν υψηλό επίπεδο παραγωγής. Η παγκοσμιοποίηση των φασολιών Ο κ. Λεπίδας αναδεικνύει και το πρόβλημα του τρόπου διάθεσης και προβολής των ελληνικών φασολιών στο ράφι. «Φυσικά και το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι οι ελληνοποιήσεις, για τις οποίες ζητάμε προστασία από το κράτος. Πρέπει ωστόσο, παρά τους δύσκολους καιρούς, να εφαρμοστούν ολοκληρωμένες πολιτικές που θα προστατεύσουν μακροχρόνια και σφαιρικά το προϊόν. Δεν είναι δυνατόν πιστοποιημένα ελληνικά φασόλια να βρίσκονται στο ίδιο ράφι με τα εισαγόμενα και αγνώστου προελεύσεως. Πρέπει να υπάρξει διαφοροποίηση. Άλλο ράφι για τα ελληνικά προϊόντα, άλλο για τα πιστοποιημένα και άλλο για τα εισαγόμενα. Δυστυχώς, δεν προσέχουν οι πολιτικοί αλλά ούτε οι καταναλωτές, με εμφανείς απώλειες και στο προϊόν, αλλά και στις θέσεις εργασίας» υπογραμμίζει ο κ. Λεπίδας. Νέοι φασολοπαραγωγοί: Δυνατότητες και προβλήματα Το άμεσο μέλλον της εγχώριας παραγωγής φασολιών είναι αμφίβολο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το εμπορικό ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων και, κατ επέκταση, για την εθνική οικονομία. Οι προηγούμενες δύο χρονιές δεν ήταν ευνοϊκές για τις καλλιέργειες, ενώ, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, και φέτος αναμένεται μικρή μεν, αλλά πτώση της παραγωγής. Ήδη αρκετοί από τους παραγωγούς μείωσαν τα στρέμματα των καλλιεργειών τους, ενώ σημαντική μερίδα παραγωγών στράφηκε σε άλλες καλλιέργειες. Με δεδομένο ότι το 55%- 60% των φασολιών εισάγεται από τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αλβανία και την Αργεντινή, υπάρχουν προοπτικές για την ανάπτυξη της καλλιέργειας φασολιών στην Ελλάδα. Τα προβλήματα όμως που έχουν να αντιμετωπίσουν όσοι επιχειρήσουν να δραστηριοποιηθούν στον κλάδο είναι πολλά. Σύμφωνα με τους παραγωγούς, σε Καστοριά, Πρέσπες και Καβάλα, οι χαμηλές τιμές του προϊόντος, η μη επαρκής οικονομική ενίσχυση των καλλιεργειών και οι χαμηλές τιμές των εισαγόμενων οσπρίων διαμορφώνουν την υπάρχουσα κατάσταση στο χώρο της παραγωγής φασολιών, η οποία έρχεται να επιβαρυνθεί και από το φαινόμενο των «ελληνοποιήσεων». Την ίδια ώρα, δεν φαίνεται να απορροφώνται ικανοποιητικά προγράμματα και δράσεις που αφορούν τόσο τους παραγωγούς για εκσυγχρονισμό των γεωργικών επιχειρήσεων όσο και τις επιχειρήσεις τυποποίησης και εμπορίας του προϊόντος. «Η παραγωγή φασολιών φυσικά και έχει προοπτικές, τα πράγματα όμως δεν είναι τόσο εύκολα και απλά. Πέρα από την πρόθεση, χρειάζονται και χρήματα για επενδύσεις. Δίνουν γη για καλλιέργειες. Χρήματα πού θα βρεθούν «Η παραγωγή φασολιών έχει προοπτικές, τα πράγματα όμως δεν είναι εύκολα. Χρειάζονται και χρήματα για επενδύσεις» για να ξεκινήσει κάποιος;» σημειώνει ο πρόεδρος της ΕΑΣ Καβάλας κ. Λεπίδας, υποστηρίζοντας ότι θα πρέπει πρωτίστως να στηριχθούν οι υπάρχοντες παραγωγοί ώστε να μπορέσουν να διατηρήσουν και να παραμείνουν στις καλλιέργειές τους. «Δυστυχώς δεν υπάρχει σταθερή πολιτική και η αγροτική οικονομία παραμένει χωρίς στόχους». Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια γίνεται σημαντική προσπάθεια από τους παραγωγούς για τη βελτίωση της ποιότητας των οσπρίων και την προώθησή τους στην αγορά. Χαρακτηριστικά η ΕΑΣ Καβάλας φιλοδοξεί να ολοκληρωθεί άμεσα η τεχνολογική αναβάθμιση, με νέα μηχανήματα του νέου συσκευαστηρίου (με την αξιοποίηση κοινοτικών κονδυλίων), ενώ παράλληλα ευελπιστεί ότι τα φασόλια της περιοχής θα αποκτήσουν τελικώς πιστοποιήσεις ποιότητας και ολοκληρωμένης διαχείρισης. ΕΑΣ Καστοριάς: Διεκδικεί τη διαχείριση των φασολιών της περιοχής Αγώνα προκειμένου να περάσει στα χέρια του Συνεταιρισμού η διαχείριση όλων των τύπων φασολιών της περιοχής έχει ξεκινήσει η ΕΑΣ Καστοριάς. Αυτή τη στιγμή η διαχείριση βρίσκεται σε ιδιωτική εταιρεία, ενώ από τη μεριά της η Ένωση έχει ξεκινήσει συστηματική προσπάθεια προκειμένου να γίνει ο βασικός και κύριος φορέας διαχείρισης του προϊόντος.σύμφωνα με τη διευθύντρια της Ένωσης Καστοριάς Έφη Καραγγιανίδου, η μετάβαση της διαχείρισης στην ΕΑΣ υποστηρίζεται από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Στην παρούσα φάση έχει συσταθεί ομάδα, η οποία εκπονεί μελέτη για τη διαχείριση όλων των τύπων φασολιών στην περιοχή της Καστοριάς. Μάλιστα, την ομάδα στελεχώνει και επιστημονικός συνεργάτης από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και σύντομα αναμένεται αλλαγή σκυτάλης στη διαχείριση του προϊόντος. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η κα Καραγιαννίδου, «είναι έγκλημα να μη διαχειρίζεται την παραγωγή η Ένωση. Μπορεί η συνολική παραγωγή μας να μην μπορεί να καλύψει την εγχώρια ζήτηση, αλλά σίγουρα μπορούμε να κάνουμε πολλά προκειμένου και να προστατεύσουμε το προϊόν και να ενισχύσουμε την παρουσία του στην αγορά». Να σημειωθεί ότι η Καστοριά αποτελεί την περιοχή με τη μεγαλύτερη παραγωγή φασολιών στη Ελλάδα, δεδομένου ότι περίπου το 90% των αγροτών του νομού ασχολείται με την καλλιέργεια φασολιών.

16 16 επικαιρότητα Σάββατο 16 Μαρτίου 2013 Το προϊόν το οποίο εμφανίζει το υψηλότερο ποσοστό αυτάρκειας στην Ελλάδα (171 %), δηλαδή είναι αποκλειστικά ελληνικής παραγωγής, πωλείται και με το μεγαλύτερο «καπέλο» στον Έλληνα καταναλωτή. Του ΝΙΚΟΥ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ ΕΧΟΥΜΕ ΑΥΤΑΡΚΕΙΑ ΣΤΟ ΡΥΖΙ ΑΛΛΑ Χάνουν παραγωγοί καταναλωτές Oι ορυζοπαραγωγοί έχουν να το λένε πώς γίνεται να πωλούν το προϊόν όχι περισσότερο από 30 λεπτά το κιλό και αυτό να φτάνει 5 και 6 φορές ακριβότερο στον καταναλωτή. Φέτος οι παραγωγοί είχαν να αντιμετωπίσουν και τη μείωση έως και 20% της παραγωγής λόγω της ξηρασίας που έπληξε τις παραγωγικές περιοχές, κυρίως τη λεκάνη της Θεσσαλονίκης, όπου καλλιεργείται το 70% της παραγωγής. Η συγκομιδή τελείωσε με τις τιμές σε μέσα επίπεδα στα 28 λεπτά/κιλό, ελαφρώς αυξημένη σε σχέση με το Συγκεκριμένα, για το ρύζι τύπου Indica, η τιμή κινήθηκε στα λεπτά/κιλό, ίδια ήταν η τιμή και στο ρύζι τύπου Japonica, ενώ στα λεπτά/κιλό έφτασε στο ρύζι τύπου Καρολίνα. Στη ρυζοπαραγωγική περιοχή της Χαλάστρας Θεσσαλονίκης, όπου καλλιεργούνται περίπου στρέμματα, πέρσι συγκομίστηκαν τόνοι, ενώ φέτος η παραγωγή δεν ξεπέρασε τους τόνους. Σε άλλες περιοχές της χώρας, όπως, για παράδειγμα, η Φθιώτιδα, οι Σέρρες και η Αιτωλοακαρνανία, επίσης η παραγωγή κινήθηκε στα ίδια επίπεδα με πέρσι. Η στρεμματική απόδοση υποχώρησε σχεδόν σε όλη την Ελλάδα στα 700 κιλά ανά στρέμμα, από περίπου 900 κιλά ανά στρέμμα που είχε αποδώσει το Το μεγάλο πρόβλημα των παραγωγών ήταν και φέτος η αύξηση του κόστους παραγωγής, λόγω της ανόδου των τιμών των αγροεφοδίων. Σημειώνεται ότι, ακόμα και φέτος που είναι μειωμένη, η παραγωγή φτάνει και περισσεύει για να καλύψει τις εγχώριες ανάγκες, ενώ γίνονται και σημαντικές εξαγωγές σε Ρουμανία, Πολωνία, Τσεχία, Ουγγαρία και Σλοβακία. Διεθνές περιβάλλον Σταθερή στους 466 εκατ. τόνους θα ανέλθει κατά το εμπορικό έτος η παγκόσμια παραγωγή ρυζιού, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην αρμόδια Συμβουλευτική Επιτροπή για το ρύζι της ΕΕ. Στο ίδιο περίπου ύψος με την παραγωγή προβλέπεται να ανέλθει και η κατανάλωση (465 εκατ. τόνους), ενώ τα παγκόσμια αποθέματα προβλέπονται σταθερά στους 102 εκατ. τόνους (όλες οι ποσότητες σε ισοδύναμο λευκασμένο ρύζι). Με βάση τα εκδοθέντα πιστοποιητικά, οι κοινοτικές εισαγωγές ρυζιού κατά την εμπορική περίοδο παρουσίασαν μείωση (-8,1%) στους τόνους ισοδύναμου λευκασμένου σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο, η οποία οφείλεται κυρίως στις μειωμένες εισαγωγές αποφλοιωμένου Indica (-18%, στους τόνους). Μείωση καταγράφεται και στις αντίστοιχες εξαγωγές (-14,5%, στους τόνους ισοδύναμου λευκασμένου), η οποία οφείλεται κυρίως στη μείωση του λευκασμένου/ημιλευκασμένου Japonica (-13%, στους τόνους) και του paddy Japonica. Ακόμα και φέτος που είναι μειωμένη η παραγωγή, φτάνει και περισσεύει για να καλύψει τις εγχώριες ανάγκες, ενώ γίνονται και σημαντικές εξαγωγές σε Ρουμανία, Πολωνία, Τσεχία, Ουγγαρία και Σλοβακία Καμπανάκι κινδύνου για την επιβίωση της ορυζοκαλλιέργειας χτύπησε πρόσφατα η ΠΑΣΕΓΕΣ. Με επιστολή του διευθυντή της κ. Γιάννη Τσιφόρου προς το γενικό γραμματέα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Μόσχο Κορασίδη, επισημαίνει τον κίνδυνο αφανισμού της καλλιέργειας λόγω της έλλειψης των κατάλληλων εγκεκριμένων φυτοπροστατευτικών προϊόντων. Στην επιστολή επισημαίνεται ότι το 2012 χορηγήθηκαν από τις αρμόδιες αρχές της Ιταλίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας κατ εξαίρεση άδειες για τη χρήση propanil, της μόνης προς το παρόν δραστικής ουσίας που φέρεται ικανή να καταπολεμήσει το ζιζάνιο που πλήττει τις φυτείες Στο μεταξύ, λόγω του καθεστώτος ΕΒΑ (Everything but Arms), από το εμπορικό έτος και μετά καταγράφεται εκρηκτική άνοδος των εξαγωγών της Καμπότζης στην ΕΕ, οι οποίες κατά το εμπορικό έτος σχεδόν δεκαοκταπλασιάστηκαν σε σύγκριση με το , φτάνοντας τους τόνους ισοδύναμου λευκασμένου. Επισημαίνεται επίσης ότι κατά το ίδιο έτος η συντριπτική ποσότητα του εισαγόμενου ρυζιού από την Ινδία (87%, τόνους ισοδύναμου λευκασμένου) και το Πακιστάν (92%, τόνους ισοδύναμου λευκασμένου) αφορά ρύζι Basmati, το οποίο υπάγεται σε προτιμησιακό καθεστώς. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΕ για το έτος 2012, καταγράφεται μείωση των εκτάσεων ορυζοκαλλιέργειας κατά 5,5%, και ειδικότερα μείωση των εκτάσεων Japonica στα 3,08 εκατ. στρέμματα (3,4%) και μείωση των εκτάσεων Indica στα 1,43 εκατ. στρέμματα (9,5%) σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Όσον αφορά την παραγωγή του 2012, εκτιμάται συνολικά μείωση κατά 3,6%, η οποία, ειδικότερα, οφείλεται στη μειωμένη παραγωγή Indica (11%, στους τόνους ισοδύναμου λευκασμένου). Οι εκπρόσωποι των παραγωγών και της βιομηχανίας διαμαρτύρονται για τον αθέμιτο ανταγωνισμό που δέχεται το κοινοτικό ρύζι από το εισαγόμενο, δεδομένου ότι ο Ευρωπαίος παραγωγός τηρεί κανόνες για την ασφαλή παραγωγή, την περιβαλλοντική προστασία και αειφορία, την κοινωνική ασφάλεια και πρόνοια, ενώ ταυτόχρονα πιέζεται από την αύξηση του κόστους παραγωγής. Από την εξέλιξη των τιμών στη διεθνή Ο κίνδυνος αγορά (FOB σε δολ./τόνο ισοδύναμου λευκασμένου), στα τέλη Οκτωβρίου 2012 καταγράφονται οι εξής τιμές: Indica «ΗΠΑ μακρόσπερμο 4%» στα 596 δολ./τ., Indica «Thai 100% B» στα 560 δολ./τ., Indica «Βιετνάμ 5%» στα 455 δολ./τ. και του Indica «Ινδίας 5%» στα 440 δολ./τ., ενώ στο ρύζι Basmati οι τιμές κυμάνθηκαν από έως δολ./τ. Εν γένει, στην παγκόσμια αγορά οι τιμές δείχνουν τάση σταθεροποίησης. Αξίζει να σημειωθεί ότι κατά το ίδιο χρονικό διάστημα (τέλη Οκτωβρίου 2012) στην ευρωπαϊκή αγορά οι τιμές ρυζιού, πριν και μετά τη συγκομιδή, παρουσιάζουν επίσης σταθεροποίηση και ανήλθαν στα εξής επίπεδα: το paddy Japonica το ελληνικό στα 320 ευρώ/τ., το ιταλικό στα 306 ευρώ/τ. και το ισπανικό στα 285 ευρώ/τ., το paddy Indica το ιταλικό στα 292 ευρώ/τ. και το ελληνικό στα 280 ευρώ/τ. Παράλληλα, οι τιμές λευκασμένου ρυζιού στην ευρωπαϊκή αγορά (τέλη Οκτωβρίου 2012) ανήλθαν στα εξής επίπεδα: το ιταλικό Japonica στα 590 ευρώ/τ., το ιταλικό Indica στα 580 ευρώ/τ., το ισπανικό Japonica στα 565 ευρώ/τ., το γαλλικό Indica στα 520 ευρώ/τ. και το γαλλικό Japonica στα 510 ευρώ/τ. ρυζιού. Όπως προκύπτει από έγγραφο των Αγροτικών Συνεταιρισμών Α και Β Χαλάστρας, αλλά και από την επισυναπτόμενη επιστημονική τεκμηρίωση του καθηγητή ζιζανιολογίας ΑΠΘ Ηλία Ελευθεροχωρινού, είναι απολύτως αναγκαίο να χορηγηθεί άμεσα κατ εξαίρεση άδεια 120 ημερών για τη χρήση propanil στην ορυζοκαλλιέργεια. Με την επιστολή του, ο διευθυντής της ΠΑΣΕΓΕΣ θύμιζε στο γ.γ. ότι και άλλες καλλιέργειες κινδυνεύουν από έλλειψη αποτελεσματικών, εγκεκριμένων φυτοπροστατευτικών, γι αυτό και ζητούσε να συσταθεί με απόφαση του ΥΠΑΑΤ επιτροπή που να εισηγείται για τις εκάστοτε αιτούμενες άδειες.

17 Σάββατο 16 Μαρτίου 2013 επικαιρότητα 17 ΠΟΙΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΚΑΤΑΤΕΘΗΚΑΝ ΣΕ ΗΜΕΡΙΔΑ ΠΟΥ ΔΙΟΡΓΑΝΩΘΗΚΕ Αναγκαίες οι αλλαγές στη φορολόγηση των αγροτών Ως κρίσιμο μέγεθος για την ανασυγκρότηση της χώρας χαρακτήρισε το θέμα της βιωσιμότητας των γεωργικών εκμεταλλεύσεων ο ειδικός γραμματέας του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Αθ. Θεοχαρόπουλος, μιλώντας στην ημερίδα που διοργάνωσαν την Πέμπτη η Εταιρεία Αγροτικής Οικονομίας, το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας και η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών. Κατά το χαιρετισμό του από το βήμα της ημερίδας, που είχε θέμα τη φορολόγηση, τις εισοδηματικές επιβαρύνσεις και τη βιωσιμότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, ο κ. Θεοχαρόπουλος περιέγραψε ως βασικό στόχο του υπουργείου την εξυγίανση του εμπορίου των αγροτικών προϊόντων. Από την πλευρά του, ο βουλευτής Ημαθίας της ΝΔ Απ. Βεσυρόπουλος, αναφερόμενος στο ζήτημα της φορολόγησης των αγροτών, τόνισε ότι «έχουν ειπωθεί πολλά για τη φορολόγηση των αγροτών. Όλα ή σχεδόν όλα διαψεύστηκαν από την πραγματικότητα», προσθέτοντας ότι στο νέο φορολογικό νομοσχέδιο, όπως υπάρχει ρύθμιση για ειδικό φορολογικό καθεστώς και χαμηλούς συντελεστές για τους νέους επιχειρηματίες, έτσι θα πρέπει να υπάρχουν ανάλογες ρυθμίσεις και για τους νέους αγρότες. Σημείωσε, επίσης, πως είναι ανοιχτό και το θέμα της απαλλαγής τήρησης βιβλίων για ορισμένες κατηγορίες αγροτών, εκτιμώντας ότι «αυτό θα γίνει με ορθολογικά κριτήρια και θα εκφράζει την κοινή λογική και τη σύγχρονη πραγματικότητα, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί στον αγροτικό τομέα». Παράλληλα, υπογράμμισε ότι η βιωσιμότητα της αγροτικής οικονομίας είναι άρρηκτα δεμένη με τη στήριξη των νέων αγροτών. Ως μοχλό για την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας χαρακτήρισε τον αγροδιατροφικό τομέα ο βουλευτής Ευβοίας του ΣΥΡΙΖΑ Ευ. Αποστόλου, τονίζοντας ότι το πρώτο ζήτημα που πρέπει να προσεγγίσει κανείς είναι το κόστος παραγωγής, που είναι από τα υψηλότερα στην EE, και προς τούτο καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν ΦΠΑ και Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης. Μάλιστα, για τον ΕΦΚ σημείωσε πως είναι υψηλός και θα πρέπει να μειωθεί κατά 50%, ενώ η αγροτική γη, ο εξοπλισμός και οι εγκαταστάσεις δεν είναι περιουσιακό στοιχείο, αλλά μέσα παραγωγής και, ως εκ τούτου, δεν θα πρέπει να μπουν σε διαδικασία φορολόγησης. Προτάσεις της ΕΤΑΓΡΟ Ο καθηγητής Π. Παναγόπουλος από την ΕΤΑΓΡΟ αναφέρθηκε στα προβλήματα της ελληνικής γεωργίας και στους λόγους που την οδήγησαν να είναι σήμερα 50 χρόνια πίσω, σημειώνοντας ότι έχουμε τις λιγότερες βιώσιμες εκμεταλλεύσεις. «Αυτό που λείπει από τη γεωργία σήμερα» είπε «είναι η κρίσιμη μάζα των επαγγελματιών γεωργών, σαν αυτούς που κι εμείς διαθέταμε κατά το παρελθόν και σαν αυτούς που διαθέτουν και σήμερα οι άλλες χώρες της ΕΕ. Δηλαδή τους συνειδητούς επαγγελματίες, που αφενός θα μπορούσαν, σύμφωνα και με τα σημερινά κοινωνικά δεδομένα, να ζήσουν αποκλειστικά από το γεωργικό τους επάγγελμα και αφετέρου θα αγαπούν τη γεωργία, ώστε να τη βλέπουν σαν τρόπο ζωής».τις προτάσεις της ΕΤΑΓΡΟ για τη φορολόγηση των αγροτών παρουσίασε ο καθηγητής Κ. Τσιμπούκας. Η ΕΤΑΓΡΟ προτείνει: να αφαιρούνται οι οικογενειακές α δαπάνες κατά τον υπολογισμό του φορολογητέου εισοδήματος β εφόσον το εισόδημα του αγρότη φορολογείται, να μην ξαναφορολογηθεί η κατοχή συντελεστών παραγωγής γ να υπάρξει δυνατότητα εξωλογιστικού προσδιορισμού του γεωργικού οικογενειακού εισοδήματος δ στις γεωργικές εκμεταλλεύσεις με πωλήσεις άνω των ευρώ να δοθεί δυνατότητα επιλογής φορολόγησής τους με τη χρήση βιβλίων, τα οποία θα τηρούνται σε Κέντρα Διαχείρισης Εκμεταλλεύσεων, η λειτουργία των οποίων μπορεί να χρηματοδοτηθεί από το επόμενο πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης. Τέλος, ο πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ Σπ. Μάμαλης, αφού σημείωσε ότι ο πρωτογενής τομέας έχει παραμεληθεί πλήρως, ανέφερε πως οι επιδοτήσεις θα πρέπει να είναι στοχευμένες, να επενδύονται παραγωγικά και να μην είναι κύριο έσοδο του αγρότη. Μεγάλες διακυμάνσεις τιμών στα σαρακοστιανά είδη ανάλογα με το σημείο πώλησης, αλλά και σε σχέση με πέρσι, εντόπισε το Κέντρο Προστασίας Καταναλωτών (ΚΕΠΚΑ) στη διάρκεια τιμοληψιών που πραγματοποίησε στην αγορά. Όπως επισημαίνει το ΚΕΠΚΑ, υψηλότερη τιμή δεν σημαίνει απαραίτητα και καλύτερη ποιότητα, οπότε οι καταναλωτές θα πρέπει να κάνουν προσεκτική έρευνα αγοράς, πριν ανοίξουν το πορτοφόλι τους για να προμηθευτούν τα απαραίτητα. Ενδεικτική είναι η περίπτωση των μεγάλων γαρίδων, που ο καταναλωτής μπορεί να τις προμηθευτεί σε τιμές που ξεκινούν από 25 ευρώ/κιλό και φτάνουν μέχρι τα 38 ευρώ ή του χταποδιού, που αναλόγως του σημείου πώλησης μπορεί να Σαρακοστιανά με μέτρο στοιχίζει από 9,99 έως 15 ευρώ. Παράλληλα, το ΚΕΠΚΑ επισημαίνει ότι οι καταναλωτές δεν θα πρέπει να αγοράζουν προϊόντα από πλανόδιους πωλητές, δεδομένου ιδίως ότι πολλά από τα είδη που καταναλώνονται στο σαρακοστιανό τραπέζι, όπως τα θαλασσινά, είναι ιδιαίτερα ευπαθή και θα πρέπει να συντηρούνται σωστά. Συνιστά ακόμη στους καταναλωτές να αποφεύγουν τις υπερβολές στις ποσότητες που αγοράζουν, αλλά και να χρησιμοποιούν τις γνώσεις και την παρατηρητικότητά τους, προκειμένου να επιλέγουν καταστήματα της εμπιστοσύνης τους. Τους καλεί, εξάλλου, να καταγγέλλουν στο ΚΕΠΚΑ όποιο πρόβλημα διαπιστώνουν, προκειμένου «να μην το ξαναβρούν μπροστά τους». Προϊόντα Σύγκριση τιμών με πέρσι (τιμές σε ευρώ) 22/2/ /3/2013 Ποσοστά μεταβολής % από έως από έως από έως Καλαμάρια 9, , ,1 0 Χταπόδι , ,64-16,7 Σουπιές 9, , ,06-14,3 Μύδια συσκ. 500 γρ Γαρίδες μεγάλες 25, ,81-5 Γαρίδες μικρές , ,8-14,3 Καραβίδες ,67 12,5 Κυδώνια Γυαλιστερές Ταραμάς (κ.) 3,3 5,82 3,8 6,5 15,15 11,68 Μελιτζανοσαλάτα (κ.) 3,4 5,21 3,5 7 2,94 34,36 Τουρσί διάφορα (κ.) 1,8 4,29 1,5 3,5-16,67-18,4 Πιπεράκι τουρσί (κ.) 2,5 4,29 2 3, ,4 Ελιές Καλαμών (κ.) 5,8 8 5,6 8-3,45 0 Χαλβάς (κ.) 4,4 10 4,85 10,6 10,23 6 ΠΗΓΗ: ΚΕΠΚΑ

18 18 ρεπορτάζ Σάββατο 16 Μαρτίου 2013 ΔΙΑΤΗΡΕΙΤΑΙ ΣΕ ΥΨΗΛΑ ΕΠΙΠΕΔΑ Η ΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΥΡΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Κερδίζουν τα τυριά ιδιωτικής ετικέτας εν μέσω Παραδοσιακά, η ζήτηση για τα τυροκομικά παραμένει σε υψηλά επίπεδα στην εγχώρια αγορά. Που σημαίνει πως, εν μέσω οικονομικής κρίσης, οι Έλληνες καταναλωτές δεν έχουν αλλάξει τις αγαπημένες τους διατροφικές συνήθειες. Της ΒΟΥΛΑΣ ΜΑΛΑΙΝΟΥ Σήμερα το μερίδιο των τυριών ιδιωτικής ετικέτας ανέρχεται στο 10% έναντι 5% το 2009 Oι Έλληνες εξακολουθούν να αγοράζουν τυρί, απλά η δραματική μείωση των εισοδημάτων ώθησε τη ζήτηση του εν λόγω προϊόντος σε εσωτερικές μετατοπίσεις μεταξύ των επιμέρους κατηγοριών. Την τελευταία τριετία παρατηρείται στροφή κυρίως σε φτηνότερες κατηγορίες τυροκομικών και, φυσικά, στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Οι έντονες οικονομικές δυσκολίες οδήγησαν τους Έλληνες σε αναθεώρηση προϊόντων όλων των ειδών που συνήθιζαν να αγοράζουν μέχρι πρότινος. Σήμερα, το μερίδιο των τυριών ιδιωτικής ετικέτας ανέρχεται στο 10% έναντι 5% το Έρευνες αποδεικνύουν πως οι πωλήσεις των τυροκομικών ιδιωτικής ετικέτας σχεδόν διπλασιάστηκαν σε όγκο. Ειδικότερα, από περίπου 4,5 εκατομμύρια κιλά που ήταν το 2009 ανήλθαν σε 8,5 εκατομμύρια κιλά το Το ίδιο συνέβη και ως προς την αξία τους, η οποία «σκαρφάλωσε» στο11,8%. Σε ορισμένες αλυσίδες, μάλιστα, το ποσοστό των τυροκομικών ιδιωτικής ετικέτας επί του συνόλου των πωλήσεων συσκευασμένων τυροκομικών πλησιάζει το 30%. Αξίζει να σημειωθεί πως η ενίσχυση του χαρτοφυλακίου των τυροκομικών ιδιωτικής ετικέτας, στην οποία επιδόθηκαν τα σουπερμάρκετ, έπαιξε το ρόλο της, καθώς δόθηκε η δυνατότητα στους αγοραστές να επιλέγουν το τυρί που επιθυμούν μέσα από μια ευρύτερη γκάμα. Ουσιαστικά, τα σουπερμάρκετ προωθούν συνεργασίες με τοπικές και μη τυροκομικές επιχειρήσεις και συνεταιρισμούς. Οι αλυσίδες σουπερμάρκετ επενδύουν ιδιαίτερα στην ανάπτυξη των τυριών ιδιωτικής ετικέτας και διαφοροποιούνται με προϊόντα που δεν φέρουν απλώς το όνομα μιας αλυσίδας σουπερμάρκετ, αλλά έχουν μια διακριτική επωνυμία και εφαρμόζουν σύστημα επιπλέον ποιοτικών ελέγχων, με καθορισμό αυστηρών όρων και προϋποθέσεων παραγωγής, όπως σημειώνεται σε σχετική μελέτη για το ελληνικό γάλα και το τυρί. Κερδίζουν και σε ποιότητα και σε τσέπη! Κτηνοτρόφοι αποδίδουν τη στροφή των Ελλήνων καταναλωτών στα τυριά ιδιωτικής ετικέτας πρωτίστως στην προσιτή τους τιμή, η οποία αποτελεί πλέον το κύριο κριτήριο των αγοραστών εν μέσω ύφεσης. Όπως αναφέρουν, η κρίση εκτίναξε όλα γενικώς τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, πόσο μάλλον όσον αφορά τον κλάδο των τυροκομικών, την ώρα που τα επώνυμα τυριά είναι ακριβότερα κατά 40%. Κύκλοι από το συνεταιρισμό «Βοσκός», που αποτελείται από μια ομάδα ανθρώπων με κύρια ασχολία τους την κτηνοτροφία και με έδρα το Λιβάδι Ολύμπου, μιλώντας στην «Παραγωγή», εκτιμούν πως η ποιότητα είναι ακόμη ένας πολύ βασικός παράγοντας με βάση τον οποίο οι καταναλωτές επιλέγουν πλέον τυριά ιδιωτικής ετικέτας. Όπως τονίζουν οι ίδιοι, οι αγοραστές θέλουν να ξέρουν πως τα τυριά που ψωνίζουν είναι προϊόντα περισσότερο βιολογικού χαρακτήρα, χωρίς ιδιαίτερη επεξεργασία, κρατώντας έτσι την αξία τους σε θρεπτικά συστατικά και γεύση. Παράλληλα, επισημαίνουν και την εμμονή των Ελλήνων καταναλωτών να υποστηρίζουν μικροεπιχειρήσεις της αγοράς τυροκομικών και τοπικούς συνεταιρισμούς, ενισχύοντας έτσι τον υγιή ανταγωνισμό στον κλάδο. Ωστόσο, σύμφωνα με το συνεταιρισμό «Βοσκός», τα τυριά ιδιωτικής ετικέτας απέχουν πολύ από το να θεωρηθούν απειλή για τα επώνυμα, τα οποία εξακολουθούν να κρατούν Την ώρα που το αγροτικό «επιχειρείν» και ο αγροτουρισμός κερδίζουν συνεχώς έδαφος, η φέτα αποτελεί το πλέον κατάλληλο προϊόν που θα προωθήσει το εξωστρεφές μοντέλο ανάπτυξης της Ελλάδας. Το 2012 οι εξαγωγές της ελληνικής φέτας φιγούραραν στην πρώτη θέση. Συγκεκριμένα, στο εξάμηνο οι εξαγωγές φέτας ενισχύθηκαν σε όγκο κατά 20,54%, ποσοστό σχεδόν τριπλάσιο του 7,78% με το οποίο έκλεισαν οι εξαγωγές του 2011 σε σχέση με το 2010, γεγονός που αποδεικνύει ότι η φέτα πρωταγωνιστεί στην εγχώρια αγορά τυροκομικών. Αναλυτικότερα, στο διάστημα Ιανουαρίου Αυγούστου 2012 εξήχθησαν από τη χώρα μας ,77 τόνοι σχετικών τυροκομικών προϊόντων, αξίας ευρώ, έναντι ,82 τόνων φέτας και άλλων τυριών που εξήχθησαν τους πρώτους οκτώ μήνες του 2011 και απέφεραν αξία ευρώ. Στο σύνολο του 2011 (Ιανουάριος Δεκέμβριος) είχαν εξαχθεί από τη τη μερίδα του λέοντος, με μερίδιο που φτάνει στο 90%. Αυτό, πάντως, δεν φαίνεται να εφησυχάζει τις βιομηχανίες τυροκομικών, οι οποίες συνεχίζουν τις προσφορές (αν και σε μικρότερη ένταση) και την ελκυστική πολιτική τιμών, έτσι ώστε να κρατήσουν τους καταναλωτές πιστούς στα δικά τους τυροκομικά και να διασφαλίσουν ότι δεν θα έχουν διαρροές στο προσεχές μέλλον. Προτιμούν τα «λευκά» τυριά Δύο είναι τα αξιοπρόσεκτα σημεία της εικόνας που παρουσίασε η αγορά τυροκομικών ως προς το σύνολο του περασμένου έτους. Το πρώτο αφορά την ανοδική πορεία που κατέγραψε ο εν λόγω κλάδος για δεύτερη συνεχή χρονιά, από το 2010, και το δεύτερο την «κατηφόρα» που πήραν τα επεξεργασμένα τυριά, καταγράφοντας σημαντική πτώση τόσο σε όγκο όσο και σε αξία και πωλήσεις. Το «λευκό» τυρί, στο οποίο συμπεριλαμβάνεται η φέτα, παρουσίασε «Βασίλισσα» των εξαγωγών η φέτα! χώρα μας ,61 τόνοι των εν λόγω προϊόντων, αξίας ευρώ, έναντι ,35 τόνων φέτας και άλλων τυριών που εξήχθησαν το 2010 και απέφεραν αξία ευρώ. Πρόκειται για εξαγωγές που αφορούν 35 χώρες, τόσο εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και εκτός, οι οποίες είναι απλωμένες στις πέντε ηπείρους (όσον αφορά την Αμερική, συγκεκριμένα στο βόρειο κομμάτι της). Βέβαια, παρατηρείται η τάση συσπείρωσης γύρω από τρεις χώρες, οι οποίες συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών εξαγωγών φέτας. Έτσι, το 65,89% κατευθύνθηκε σε αυτές τις τρεις χώρες και στις δύο περιόδους. Αυτές είναι η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιταλία. Κορυφαία χώρα όμως παραμένει η Γερμανία, συγκεντρώνοντας το 32,31% των εξαγωγών μας σε φέτα και άλλα τυριά, παρουσιάζοντας παράλληλα αύξηση σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2011, που συγκέντρωσε το 36,72% των εξαγωγών μας. Στο

19 Σάββατο 16 Μαρτίου 2013 ρεπορτάζ 19 κρίσης άνοδο όγκου πωλήσεων 2,5% και οριακή αύξηση αξίας πωλήσεων 0,2%. Στα «κίτρινα» τυριά υπήρξε οριακή πτώση όγκου πωλήσεων - 0,1% και μείωση αξίας πωλήσεων 2% στο πρώτο δεκάμηνο του 2012, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του Τα συσκευασμένα τυριά (processed cheese) εμφάνισαν τη μεγαλύτερη κάμψη, καθώς οι πωλήσεις τους μειώθηκαν κατά 16% και διαμορφώθηκαν στα 11,9 εκατ. ευρώ από 14,2 εκατ. ευρώ το Η φέτα αποτελεί το πλέον κατάλληλο προϊόν που θα προωθήσει το εξωστρεφές μοντέλο ανάπτυξης της Ελλάδας Ηνωμένο Βασίλειο, που εξήχθη το 12,62%, έχουμε θετική μεταβολή εξαγωγών της τάξης του 12,2%, ενώ στην Ιταλία, όπου εξήχθη το 10,96%, έχουμε θετική μεταβολή εξαγωγών της τάξης του 12,86%. Ακολουθούν η Κύπρος με το 7,91%, η Σουηδία με το 7,77%, οι ΗΠΑ με το 5,72%, η Αυστρία με το 3,56%, η Αυστραλία με το 3,55%, η Γαλλία με το 2,13%, η Ελβετία με το 1,89% και η Βουλγαρία με το 20,01%. H φέτα «μπλοκάρει» τις εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ-Ευρωπαϊκής Ένωσης Τα προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) «μπλοκάρουν» τις διαπραγματεύσεις ΗΠΑ-ΕΕ για την απελευθέρωση των εμπορικών τους σχέσεων. Σύμφωνα με το πρακτορείο Bloomberg, οι Αμερικανοί δεν αναγνωρίζουν τους γεωγραφικούς προσδιορισμούς που έχει θέσει η ΕΕ και διαπραγματεύονται ανά προϊόν. Οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση αρχίζουν να σχηματοποιούν μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, και υπάρχουν λόγοι αισιοδοξίας ότι θα τηρηθεί η υπόσχεσή τους για ολοκλήρωση της συμφωνίας μέχρι το τέλος του Και οι δύο πλευρές φαίνονται έτοιμες να κάνουν παραχωρήσεις σε μακραίωνες διαμάχες, συμπεριλαμβανομένης της ευρωπαϊκής απαγόρευσης για τα γενετικώς τροποποιημένα τρόφιμα ή τους περιορισμούς που θέτουν οι ΗΠΑ στους ξένους προμηθευτές. Όμως, σύμφωνα με το Bloomberg, αυτή η καλή πρόθεση κινδυνεύει να διαλυθεί λόγω μιας ημι-μεταφυσικής διαμάχης για το τυρί. Όπως αναφέρει το πρακτορείο, στο επίκεντρο βρίσκεται η επιμονή της Ευρώπης να αναγνωρίσουν οι ΗΠΑ το γεωγραφικό προσδιορισμό, την προστασία δηλαδή που παρέχεται σε τρόφιμα και ποτά σύμφωνα με την περιοχή προέλευσής τους, τη συγκεκριμένη μέθοδο παραγωγής τους και την προέλευση των συστατικών. Το παράδειγμα της παρμεζάνας Ένα καλό παράδειγμα είναι η παρμεζάνα, αναφέρει το Bloomberg. Το Parmigiano-Reggiano είναι προστατευόμενη ονομασία προέλευσης, και η ΕΕ απαγορεύει την πώληση στα κράτημέλη της άλλων τυριών που «επικαλούνται» το Parmigiano-Reggiano και φέρουν σήμανση «παρμεζάνα». Η απαγόρευση αυτή επεκτείνεται και σε προϊόντα που χαρακτηρίζονται «τύπου παρμεζάνα». Για τις αμερικανικές εταιρείες παραγωγής τυροκομικών προϊόντων, όπως για παράδειγμα, η Kraft Foods Group, αυτό σημαίνει de facto απαγόρευση των προϊόντων τους στην ΕΕ. Στην Ευρώπη η Kraft επιτρέπεται να πουλά τα προϊόντα παρμεζάνας της, τα οποία άρχισε να παράγει το 1945, υπό την ονομασία «Pamesello Italiano». Οι ΗΠΑ, εύλογα, ισχυρίζονται ότι ορισμένα ονόματα, όπως, για παράδειγμα, τσένταρ ή μορταδέλα, αποτελούν κοινές λέξεις εδώ και πολύ καιρό και αποτελούν γενικές αναφορές σε προϊόντα που παρασκευάζονται παγκοσμίως. «Υπερβολή» Κατά το Bloomberg, η φέτα αποτελεί ένα καλό παράδειγμα της υπερβολής της ΕΕ. Η Ελλάδα και η ΕΕ από καιρό υποστηρίζουν πως η ονομασία «φέτα» θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο στο τυρί που φτιάχνεται στην Ελλάδα, αν και η φέτα δεν παράγεται σε μία μόνο περιοχή της Ελλάδας, αλλά σε όλη τη χώρα και με διαφορετικές ποιότητες. Η ίδια λογική της ΕΕ θα μπορούσε εν δυνάμει να ισχύσει σε οποιοδήποτε φαγητό ή ποτό συνδεόταν κάποτε Μέχρι τώρα οι ΗΠΑ και η ΕΕ έχουν συμφωνήσει ότι διαφωνούν στην αμοιβαία αναγνώριση γεωγραφικών προσδιορισμών και διαπραγματεύονται ανά προϊόν με μια γεωγραφική περιοχή (όπως, για παράδειγμα, το χάμπουργκερ ή το λουκάνικο Φρανκφούρτης). Οι εμπορικοί αξιωματούχοι των ΗΠΑ λένε πως, αν υποχωρήσουν στις απαιτήσεις της ΕΕ, θα αναγκαστούν να απομακρύνουν και να επανονομάσουν ένα μεγάλο αριθμό προϊόντων στα αμερικανικά καταστήματα, με τεράστιο κόστος. Αν δεν περιοριστούν οι πιέσεις της ΕΕ, θα μπορούσαν επίσης να αφορούν άπειρα άλλα προϊόντα, όπως, για παράδειγμα, τα παντελόνια κάπρι, τις βερμούδες, ή τα καπέλα Παναμά, σχολιάζει το πρακτορείο. Μέχρι τώρα οι ΗΠΑ και η ΕΕ έχουν συμφωνήσει ότι διαφωνούν στην αμοιβαία αναγνώριση γεωγραφικών προσδιορισμών και διαπραγματεύονται ανά προϊόν (οι ΗΠΑ είπαν «ναι» στο ροκφόρ και στη σαμπάνια, αλλά «όχι» στη φοντίνα και στη μοτσαρέλα). Τώρα, η ΕΕ προσπαθεί να επιβάλει την άποψή της για τους γεωγραφικούς προσδιορισμούς στις διμερείς εμπορικές συμφωνίες, που θα μπορούσαν να αποκλείσουν αμερικανικά προϊόντα από αγορές όπου κυκλοφορούσαν για πολύ καιρό. Για παράδειγμα, η πρόσφατη συμφωνία της ΕΕ με τη Νότια Κορέα περιλαμβάνει μια λίστα προϊόντων, συμπεριλαμβανομένης της φέτας και της γκοργκοντζόλα, που είναι αμοιβαία προστατευόμενα. Η ΕΕ συζητά επίσης μια συμφωνία με τον Καναδά που θα μπορούσε να οδηγήσει στην απαγόρευση 100 προϊόντων που παράγονται στις ΗΠΑ. Προστατευτισμός Η επιθυμία της Ευρώπης να προστατέψει τις τοπικές παραδόσεις και την πολύτιμη τέχνη είναι κατανοητές. Οι ΗΠΑ έχουν συμφωνήσει με αρκετούς γεωγραφικούς προσδιορισμούς για κρασιά και οινοπνευματώδη, συμπεριλαμβανομένης της σαμπάνιας και του πόρτο. Η ΕΕ, από την πλευρά της, προστατεύει τα κρασιά Napa Valley, τα μήλα Washington State, το χυμό πορτοκαλιού Φλόριδας και τα κρεμμύδια Vidalia. Αυτές οι συγκεκριμένες συμφωνίες, όμως, δεν θα πρέπει να σημαίνουν ότι παραγωγοί παρόμοιων προϊόντων δεν μπορούν να προσφέρουν και αυτοί το εμπόρευμά τους, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι η υπάρχει ξεκάθαρη σήμανση. Η ΕΕ, άλλωστε, μπορεί να έχει λίγα να κερδίσει από τον προστατευτισμό της. Τα προϊόντα με γεωγραφική σήμανση, όπως αποδεικνύεται, εμφανίζουν καλές πωλήσεις σε σχέση με τους ανταγωνιστές τους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι οι παγκόσμιες πωλήσεις και πλέον προϊόντων με γεωγραφική σήμανση ανήλθαν σε 54,3 δισ. ευρώ το 2010, αντιστοιχώντας στο 15% των εξαγωγών τροφίμων και ποτών ολόκληρης της ΕΕ. Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος προορισμός, καθώς δέχεται το 20% των εξαγόμενων προϊόντων με γεωγραφική σήμανση. Τα στοιχεία έδειξαν επίσης ότι αυτά τα προϊόντα απέφεραν κατά μέσο όρο τα διπλάσια σε σχέση με τα προϊόντα χωρίς γεωγραφική σήμανση.

20 20 ρεπορτάζ Σάββατο 16 Μαρτίου 2013 Με παράδοση στο κρασί από την εποχή του Μίνωα, η Κρήτη ανήκει στις αρχαιότερες οινοπαραγωγικές περιοχές του κόσμου. Όμως οι σύγχρονες αγροτικές και οικονομικές πολιτικές που εφαρμόστηκαν σε Ελλάδα και ΕΕ την είχαν σβήσει από τον παγκόσμιο οινοπαραγωγικό χάρτη. Εδώ και μια πενταετία, ωστόσο, οι οινοποιοί της νέας γενιάς πήραν στα σοβαρά την οινική ταυτότητα του νησιού, δικτυώθηκαν, άνοιξαν τα οινοποιεία τους στον κόσμο, στράφηκαν στις τοπικές ποικιλίες, πιστοποίησαν τα κρασιά τους και βρίσκουν σιγά σιγά το δρόμο για τις «λίστες» εστιατορίων και ξενοδοχείων. Της ΦΑΝΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΑΚΗ ΚΡΗΤΙΚΟ ΚΡΑΣΙ: ΔΙΕΚΔΙΚΕΙ ΤΗ ΘΕΣΗ ΠΟΥ ΤΟΥ ΑΞΙΖΕΙ ΣΤΟΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΟΙΝΟΠ Νέα εκτέλεση για μιααρχαία συ τελευταίο διάστημα γίνεται μια πολύ μεγάλη προσπάθεια ανανέωσης των πραγμάτων. «Το Χρόνο με το χρόνο, τα κρασιά μας γίνονται πολύ καλύτερα. Παρατηρείται μια φοβερή βελτίωση στην ποιότητά τους. Παράλληλα, οι οινοποιοί στρέφονται όλο και περισσότερο στις τοπικές ποικιλίες» δηλώνει ο πρόεδρος του Δικτύου Οινοποιών Χανίων-Ρεθύμνου Νίκος Καραβιτάκης. Ρωμαίικο, Βιδιανό, Βηλάνα, Κοτσιφάλι, Μαντηλάρι, Θραψαθήρι, Μοσχάτο Σπίνας είναι μόνο μερικές από τις 11 ποικιλίες του κρητικού αμπελώνα, που διαρκώς κερδίζουν έδαφος όχι μόνο ανάμεσα στους οινοποιούς, αλλά κυρίως ανάμεσα στους καταναλωτές και στους επισκέπτες του νησιού. «Οι τοπικές μας ποικιλίες έχουν αποδείξει ότι οινοποιούνται με αξιώσεις» τονίζει από την πλευρά του ο κ. Νίκος Μηλιαράκης, πρόεδρος του Δικτύου Οινοποιών Ηρακλείου, και συμπληρώνει: «Αυτό είναι ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα και εκεί πρέπει να πατήσουμε για να καταφέρουμε να διαφοροποιηθούμε σε μια αγορά που είναι όλο και περισσότερο ανταγωνιστική». Όπως εξηγεί, η διαφορετικότητα αυτή, σε συνδυασμό με το ότι η Κρήτη δέχεται κάθε χρόνο περίπου 2,5 εκατ. κόσμο, δίνοντας στους οινοποιούς την ευκαιρία να δείξουν στους επισκέπτες το προϊόν που παράγουν, την ιδιαιτερότητά του και την ιστορία που κρύβει πίσω του, είναι τα δύο στοιχεία που έδωσαν στους οινοποιούς το κίνητρο για να οργανωθούν. Βέβαια, η οργάνωση ίσως να μην είχε προχωρήσει χωρίς την ευτυχή σύμπτωση της έλευσης της νέας γενιάς στο τιμόνι των οινοποιείων: «Οι περισσότεροι από μας έχουμε σπουδάσει στο εξωτερικό και όλοι ανεξαιρέτως έχουμε διεθνείς εμπειρίες που μας επιτρέπουν να αντιλαμβανόμαστε καλύτερα σε σχέση με τους παλαιότερους τις συνήθειες του κόσμου και τις ανάγκες της αγοράς. Ξέρουμε ότι δεν είμαστε μόνοι μας στον κόσμο και μοιραζόμαστε την πεποίθηση ότι, αν θέλουμε να ξεχωρίσουμε, πρέπει να επενδύσουμε στη διαφορετικότητά μας» τονίζει ο κ. Νίκος Καραβιτάκης. Δίκτυα Οινοποιών Κρήτης Κάτω από αυτές τις συνθήκες και με βασικούς άξονες την προώθηση της ιδέας του κρητικού κρασιού και τη σύνδεση του προϊόντος με τον τουρισμό, το Δίκτυο Οινοποιών Ηρακλείου, που ιδρύθηκε το 2006, ουσιαστικά «συμπαρέσυρε» τη δημιουργία ανάλογου δικτύου στη Δυτική Κρήτη. «Όταν καταφέρνουν να οργανωθούν σε δίκτυο 30 οινοποιεία, καταλαβαίνουμε ότι Στην Κρήτη η παράδοση στην παραγωγή του κρασιού ξεκινά από τη Μινωική Εποχή. Οι Μινωίτες καλλιεργούσαν το αμπέλι και έκαναν κρασί, το οποίο μάλιστα και εξήγαγαν σε όλο τον τότε γνωστό κόσμο. Μάλιστα, σε αιγυπτιακές τοιχογραφίες απεικονίζονται Κρήτες να καταφθάνουν µε τα πλοία τους στα αιγυπτιακά λιµάνια κουβαλώντας αµφορείς με κρητικό κρασί. Στο ναυάγιο ενός τέτοιου πλοίου βρέθηκε αµφορέας ακόµη σφραγισµένος και γεµάτος µε κρασί, ηλικίας πάνω από ετών. Από τον Όµηρο επίσης γνωρίζουµε πως τα κρητικά κρασιά ήταν ξακουστά. Πέρα από το ηλικίας ετών πατητήρι που έχει βρεθεί στο Βαθύπετρο, εντυπωσιακοί αµφορείς, τεράστιοι υπόγειοι χώροι αποθήκευσης και καταχωρίσεις για µεγάλες ποσότητες κρασιού στα μινωικά αρχεία φανερώνουν και τον κεντρικό ρόλο που έπαιζε το κρασί στη ζωή του νησιού, αλλά και το υψηλό επίπεδο γνώσης των Μινωιτών γι αυτό. έχουν μια πολύ σημαντική δύναμη και δυνατότητα παρέμβασης» τονίζει ο κ. Μηλιαράκης. «Στο δίκτυο συμμετέχουν μικρά και μεγάλα οινοποιεία, μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις και ανώνυμες εταιρείες, συνεταιρισμοί και ιδιώτες, ακόμα και μοναστήρια. Η ιστορία του κρητικού κρασιού Είμαστε όλοι μαζί. Αυτό είναι μια εξαίρεση στον κανόνα των πραγμάτων γενικά σε εθνικό επίπεδο» διαπιστώνει. «Σίγουρα έχουμε βγει όλοι κερδισμένοι από αυτήν τη δικτύωση. Έχουμε καταλάβει ότι τα συμφέροντά μας είναι κοινά, γι αυτό μπορούμε να Αυτή η παράδοση συνεχίζεται και πολλούς αιώνες αργότερα, όταν το νησί αποτελεί πλέον επαρχία της Ρωµαϊκής Αυτοκρατορίας. Οι Ρωμαίοι, καθώς αγαπούν ιδιαίτερα το κρασί, για να καλύψουν τις ανάγκες τους μετατρέπουν τα ημιορεινά της Κρήτης σε απέραντους αμπελώνες. Τα κρασιά που παράγονται στο νησί θεωρούνται εξαιρετικής ποιότητας και διοχετεύονται σε όλες τις περιοχές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Πολλοί Έλληνες και Λατίνοι συγγραφείς της εποχής εκθειάζουν τον κρητικό οίνο, ο οποίος θεωρείται πως διαθέτει και θεραπευτικές ιδιότητες. Η κρητική οινοποιία και οι εξαγωγές ανθούν και αργότερα, υπό την κυριαρχία των Βενετών. Το 1415 εξάγονται περισσότερα από βαρέλια οίνου εξαιρετικής ποιότητας κάθε χρόνο, ενώ 150 χρόνια αργότερα οι εξαγωγές φθάνουν τα βαρέλια. Ο οθωμανικός ζυγός βάζει προσωρινά τέλος σε αυτήν τη μακραίωνη πορεία, η οποία συνεχίζεται μετά την απελευθέρωση. Χαρακτηριστικό είναι ότι στη διεθνή έκθεση που οργανώνεται στα Χανιά στις αρχές του 20ού αιώνα για να προβάλει τα νέα κρητικά προϊόντα στις αγορές της ύσης βραβεύονται για την ποιότητα των κρασιών τους 18 οινοποιοί.