ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ

Transcript

1 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΙΙ Καλλιρρόη Παπαδοπούλου ΕΚΠΑ/ΤΕΑΠΗ

2 Προγεννητική ανάπτυξη Πολλά στοιχεία της ανάπτυξης, άρα και της προγεννητικής ανάπτυξης, καθορίζονται από περίπλοκες γενετικές οδηγίες. Όμως και η προγεννητική ανάπτυξη επηρεάζεται από την αρχή και από περιβαλλοντικούς παράγοντες. Οι γονείς, έχουν σημαντικό ρόλο στο να διαμορφώσουν ένα θετικό προγεννητικό περιβάλλον, αλλά και άλλοι παράγοντες είναι επίσης εξαιρετικά σημαντικοί.

3 Πως επηρεάζεται το έμβρυο; Το πεπτικό σύστημα της μητέρας και η καρδιά είναι πηγές θορύβου, ενώ οι κινήσεις της παρέχουν κινητικά ερεθίσματα. Το έμβρυο έρχεται επίσης σε έμμεση επαφή με τον εξωτερικό κόσμο μέσω του τοιχώματος της κοιλιάς της μητέρας, μέσω του πλακούντα και του ομφάλιου λώρου. Οι θρεπτικές ουσίες, το οξυγόνο, ορισμένοι ιοί και πιθανές βλαβερές χημικές ουσίες, μπορούν μέσω του πλακούντα να φτάσουν στο έμβρυο. Έτσι, το στρες και οι συναισθηματικές καταστάσεις που βιώνει η έγκυος γυναίκα, ο τρόπος ζωής, η διατροφή και η κατάσταση της υγείας της, μπορούν να επηρεάσουν το παιδί προτού ακόμη γεννηθεί.

4 Ποιες είναι οι δυνατότητες του εμβρύου; Κίνηση: το έμβρυο αισθάνεται αλλαγές στη στάση της μητέρας, γιατί το σύστημα που ελέγχει την αίσθηση της ισορροπίας αρχίζει να λειτουργεί περίπου 5 μήνες μετά τη σύλληψη και έχει πλήρως ωριμάσει κατά τη γέννηση. Φως: περίπου στις 26 εβδομάδες κύησης, τα έμβρυα ανταποκρίνονται στο φως. Ήχος: τα έμβρυα ακούνε ήχους, όπως π.χ. η φωνή της μητέρας τους, οι οποίοι προέρχονται έξω από το περιβάλλον της μήτρας.

5 Ποιες είναι οι δυνατότητες του εμβρύου; Μάθηση: ενδείξεις ότι τα έμβρυα μαθαίνουν από γεγονότα μέσα και έξω από το σώμα της μητέρας. Μελέτη της Lee Salk (1973): 3 ομάδες νεογέννητων οι οποίες εκτέθηκαν διαφορετικής συχνότητας καρδιακούς χτύπους :80/λεπτό όπως ο ρυθμός που άκουγαν μέσα στη μήτρα, 120/λεπτό, κανένας κτύπος. Η 2 η ομάδα αναστατώθηκε τόσο ώστε αποσύρθηκε από το πείραμα. Η 1 η ομάδα έκλαιγε λιγότερο και κέρδισε περισσότερο βάρος κατά τις 4 μέρες που διήρκεσε το πείραμα. Η εμπειρία μέσα στη μήτρα έκανε τον ήχο αυτό οικείο και άρα καθησυχαστικό. Άρα τα έμβρυα μαθαίνουν από ερεθίσματα που προέρχονται μέσα από τη μήτρα (κτύποι καρδιάς της μητέρας)

6 Ποιες είναι οι δυνατότητες του εμβρύου; Ακούνε τα έμβρυα μέσα στη μήτρα; Μαθαίνουν από εμπειρίες που προέρχονται έξω από τη μήτρα; (DeCasper & Spence, 1986) Συμπέρασμα πειραμάτων: Τα βρέφη μετέτρεψαν το ρυθμό του πιπιλίσματος έτσι ώστε να ενεργοποιούν την ιστορία που διάβαζε η μητέρα τους κατά την εγκυμοσύνη! Δηλαδή ως έμβρυα είχαν ακούσει την ιστορία και η μάθηση που πραγματοποιήθηκε μέσα στη μήτρα επηρέαζε τους ήχους που έβρισκαν ικανοποιητικούς μετά τη γέννηση.

7 Προγεννητικό περιβάλλον: επιρροές στην ανάπτυξη Ο βαθμός επίδρασης εξαρτάται από Τη φάση της ενδομήτριας ανάπτυξης Τη γενετική κατασκευή της μητέρας Τον ίδιο τον περιβαλλοντικό παράγοντα

8 Προγεννητικό περιβάλλον: επιρροές στην ανάπτυξη Κάπνισμα Θάνατο κατά τη γέννηση Χαμηλό βάρος γέννησης Σύνδρομο αιφνίδιου θανάτου Αλκοόλ Σύνδρομο εμβρυικού αλκοολισμού Χρήση ναρκωτικών ουσιών Βρέφη με εθισμό και χορήγηση κατά τη γέννηση Θνησιμότητα Πρόωρα, χαμηλό βάρος γέννησης, αναπνευστικές παθήσεις Ερυθρά Τύφλωση Μόλυνση στους πρώτους μήνες καταρράκτη, καρδιοπάθεια, κώφωση, νοητική καθυστέρηση AIDS

9 Προγεννητικό περιβάλλον: επιρροές στην ανάπτυξη Άλλοι σημαντικοί παράγοντες είναι: Διατροφή της εγκύου Ηλικία της μητέρας Γενικότερη υγεία της εγκύου Προγεννητική φροντίδα

10 Προγεννητικό περιβάλλον: επιρροές στην ανάπτυξη Όπως και Η στάση απέναντι στην εγκυμοσύνη (π.χ. επιθυμητή ή όχι) Η ψυχολογική κατάσταση της εγκύου Το στρες Ο ρόλος του πατέρα πολύ σημαντικός