9. Πξάζηλε Χεκεία : Ο Ρόινο ηεο ζηελ Δλεξγεηαθή Κξίζε, Βηνθαύζηκα θαη Βηνϋιηθά

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "9. Πξάζηλε Χεκεία : Ο Ρόινο ηεο ζηελ Δλεξγεηαθή Κξίζε, Βηνθαύζηκα θαη Βηνϋιηθά"

Transcript

1 Πράσινη Χημεία-Πράσινη Τεχνολογία 9. Πξάζηλε Χεκεία : Ο Ρόινο ηεο ζηελ Δλεξγεηαθή Κξίζε, Βηνθαύζηκα θαη Βηνϋιηθά 9.1. Δλεξγεηαθή Κξίζε, Οξπθηά Καύζηκα θαη Κιηκαηηθή Αιιαγή Ο βηνκεραληθφο πνιηηηζκφο ησλ ηειεπηαίσλ 250 εηψλ ζηεξίρζεθε ζε ζεκαληηθφ βαζκφ ζηα νξπθηά θαχζηκα, αξρηθά ην θάξβνπλν θαη ηα ηειεπηαία 100 ρξφληα ζην πεηξέιαην θαη ζην θπζηθφ αέξην. Τα νξπθηά θαχζηκα, παξά ηηο πξνφδνπο ελαιιαθηηθψλ πεγψλ ελέξγεηαο, θπξηαξρνχλ ζην 85% ηεο παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, ζηηο κεηαθνξέο θαη άιιεο ρξήζεηο. Τηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο ε θιηκαηηθή αιιαγή θαη ηα πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί απφ ηελ απμαλφκελε θαηαλάισζε νξπθηψλ θαπζίκσλ, νδήγεζε ηελ επηζηεκνληθή θνηλφηεηα ζηελ αλαδήηεζε λέσλ, ελαιιαθηηθψλ θαη αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο πνπ δελ ζπκβάιινπλ ζην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Δάλ δηεξεπλήζνπκε ηα παγθφζκηα ζηαηηζηηθά ζηνηρεία ησλ δηαθφξσλ πεγψλ ελέξγεηαο, ηα νξπθηά θαχζηκα (2007) θαιχπηνπλ ην κεγαιχηεξν κέξνο ησλ αλαγθψλ.: 35% πεηξέιαην, 27% θάξβνπλν θαη 23% θπζηθφ αέξην. Οη ππφινηπεο πεγέο ελέξγεηαο θαιχπηνπλ ην 15% ηεο παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο: ην 6,3% απφ ηελ πδξνειεθηξηθή ελέξγεηα (κεγάια θξάγκαηα), ην 8,5% απφ ηελ ππξεληθή ελέξγεηα, θαη φιεο νη άιιεο αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο ην ππφινηπν 1%. Η Πξάζηλε Φεκεία θαη ε Πξάζηλε Μεραληθή (Τερλνινγία) πξνσζεί κε έξεπλα θαη εθαξκνγέο ηηο αλαλεψζηκεο πεγέο, φπσο ε γεσζεξκηθή, ε ειηαθή, ε αηνιηθή θαη ελέξγεηα πνπ ζα παξάγεηαη απφ ηελ παιίξξνηα ή ηα θχκαηα ησλ ζαιαζζψλ. Δπίζεο, ε Πξάζηλε Φεκεία ζα επηζπκνχζε έλα κεγάιν κέξνο ηεο ελέξγεηαο λα πξνέξρεηαη απφ βηνκάδα πνπ αθφκε θαη ζήκεξα ρξεζηκνπνηείηαη ζε κηθξφ βαζκφ. 1,2 Μέρξη ηα κέζα ηνπ 18νπ αηψλα ε ελέξγεηα πνπ ρξεζηκνπνηνχηαλ ζε αλζξψπηλεο δξαζηεξηφηεηεο πξνεξρφηαλ απφ ηνπο αλεκνκχινπο ή ην λεξφ ζηνπο πδξφκπινπο θαη ηελ θαχζε ησλ μχισλ. Τν θάξβνπλν θαη αξγφηεξα ην πεηξέιαην θαη ην θπζηθφ αέξην ρξεζηκνπνηήζεθαλ απνθιεηζηηθά σο θαχζηκα. Η αλαθάιπςε θαη ρξήζε ησλ κεραλψλ εζσηεξηθήο θαχζεο θαη ε αλάπηπμε ησλ ζεξκνειεθηξηθψλ εξγνζηαζίσλ παξαγσγήο ειεθηξηθήο ελέξγεηαο έθαλαλ ηηο αλάγθεο γηα νξπθηά θαχζηκα αθφκα κεγαιχηεξεο. Η πεηξνρεκηθή βηνκεραλία κε ηα αλαξίζκεηα πξντφληα παξάγσγα ηνπ πεηξειαίνπ θαη νη δηάθνξνη θιάδνη ηεο ρεκηθήο, θαξκαθεπηηθήο, θαη ησλ θαηαλαισηηθψλ εηδψλ βηνκεραλίεο, έθαλαλ αθφκε κεγαιχηεξε ηελ εμάξηεζε ηεο αλάπηπμεο απφ ην πεηξέιαην. Η Πξάζηλε Φεκεία έρεη ζέζεη ζηφρν λα αλαηξέςεη ηελ εμάξηεζε απηή κε αλαλεψζηκεο θαη ελαιιαθηηθέο ηερλνινγηθέο πξννπηηθέο, πνπ ζα νδεγήζνπλ ηκεκαηηθά ζε βηψζηκε αλάπηπμε θαη λέεο πξψηεο χιεο. 135

2 Πίλαθαο 9.1. Παγθφζκηα Καηαλάισζε Δλέξγεηαο θαηά ηχπν θαπζίκνπ (2008) (British Petroleum, Statistical Review of the World Energy, June 2009) (ζε εθαηνκκχξηα ηφλνπο ηζνδχλακνπ ζε πεηξέιαην, EΤΙΠ (Mtoe) ρήκα 9.2. Τα πνζνζηά ηεο παγθφζκηαο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο. Τα νξπθηά θαχζηκα θαηαιακβάλνπλ ην 80% ηεο πξσηνγελνχο ελέξγεηαο, Η βηνκάδα (11%) ρξεζηκνπνηείηαη αθφκε θαη ζήκεξα ζε κεγάιν βαζκφ γηα ζέξκαλζε θαη νηθηαθή ρξήζε ζηηο ρψξεο ηνπ Τξίηνπ Κφζκνπ. Τα νξπθηά θαχζηκα ρξεηάζζεθαλ εθαηνκκχξηα ρξφληα γηα λα ζρεκαηηζζνχλ θαη ε αικαηψδεο ρξήζεο ηνπο έρεη σο απνηέιεζκα λα εμαληινχληαη κε ηαρχηαην ξπζκφ θαζψο ε θαηαλάισζε βαδίδεη απμαλφκελε 3-5% θάζε ρξφλν. Η ξχπαλζε ηνπ πεξηβάιινληνο θαη ην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ είλαη νη ζνβαξέο παξελέξγεηεο ηεο εμάξηεζεο απφ ηα νξπθηά θαχζηκα. Έρεη ππνινγηζζεί φηη θάζε ρξφλν (2007) παξάγνληαη απφ ηελ θαχζε νξπθηψλ θαπζίκσλ 21 εθαηνκκχξηα ηφλνη CO 2, εθ ησλ νπνίσλ ε κηζή πνζφηεηα απνξξνθάηαη απφ ηνπο σθεαλνχο, ηα πδαηηθά ζπζηήκαηα θαη ηε 136

3 βηφζθαηξα ηεο επηθάλεηαο ηεο Γεο θαη ην άιιν κηζφ παξακέλεη ζηελ αηκφζθαηξα. Η Πξάζηλε Φεκεία θαη ε Πξάζηλε Μεραληθή (Τερλνινγία) αλαπηχζζνπλ θαη δηεξεπλνχλ κε εληαηηθνχο ξπζκνχο ηε βειηίσζε ησλ αλαλεψζηκσλ πεγψλ ελέξγεηαο. Βαζηθφο ζηφρνο είλαη ε αληηθαηάζηαζε κε αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο, ηδηαίηεξα απφ αηνιηθή θαη ειηαθή ελέξγεηα, απφ θπκαηηθή ελέξγεηα ησλ σθεαλψλ θαη λέεο κεζφδνπο πνπ δελ ξππαίλνπλ ην πεξηβάιινλ θαη δελ ζπκβάιινπλ ζηελ θιηκαηηθή αιιαγή. 3,5 ρήκα 9.3. Οη δηαρξνληθέο εμειίμεηο ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο θαηά θαηεγνξία θαπζίκνπ ζηελ πεξίνδν (κε εθαηνκκχξηα ηφλνπο, ζε ηζνδχλακν πεηξειαίνπ Mtoe, million tons oil equivalent). Τν θάξβνπλν απφ 39% to 1965 κεηψζεθε ζε 29% to 2008, ελψ ην πεηξέιαην απφ 40% ζε 34%. Τα απνζέκαηα ησλ νξπθηψλ θαπζίκσλ φπσο έρνπλ εθηηκεζεί θαηά ηελ δηάξθεηα ηνπ 2007 ήηαλ: Κάξβνπλν 905 δηζεθαηνκκχξηα ηφλνη, Πεηξέιαην δηζεθαηνκκχξηα βαξέιηα θαη Φπζηθφ αέξην ηξηζεθαηνκκχξηα θπβηθά κέηξα Η εθηίκεζε γηα ηελ ρξνληθή ζηηγκή εμάληιεζεο ησλ απνζεκάησλ κε ηα κέρξη ηψξα εθηηκψκελα απνζέκαηα θαη ηελ ηξέρνπζα θαηαλάισζε είλαη: Κάξβνπλν 148 ρξφληα, Πεηξέιαην 43 ρξφληα θαη Φπζηθφ αέξην 61 ρξφληα. 6-8 Η θαηαλνκή ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ζε δηάθνξεο ρξήζεηο απνηειεί ηδηαίηεξα ζεκαληηθή πιεξνθνξία, θαζψο βνεζάεη ζηελ εμαγσγή ρξήζηκσλ ζπκπεξαζκάησλ γηα ηηο ζεκεξηλέο ελεξγεηαθέο αλάγθεο θαη πξνηεξαηφηεηεο. Οη κεηαθνξέο θαηέρνπλ έλα ζεκαληηθφ πνζνζηφ ηνπ 31% (απηνθίλεηα, θνξηεγά, ηξαίλα, αεξνπιάλα, θ.ιπ), ε βηνκεραλία κε 28% έξρεηαη δεχηεξε ζε θαηαλάισζε θαη κεηά ηα αζηηθά ζπίηηα θαη νη ππεξεζίεο (λνζνθνκεία, ζρνιεία, δεκφζηα θηίξηα, θ.ιπ) 28%. Οη επηζηήκνλεο ζεσξνχλ φηη πξέπεη εληαζνχλ νη έξεπλεο γηα δξαζηηθή κείσζε ζηελ θαηαλάισζε ελέξγεηαο ζε φιεο απηέο ηηο ρξήζεηο. Οη αλαλεψζηκεο πεγέο ελέξγεηαο κπνξνχλ λα παίμνπλ ζεκαληηθφ ξφιν θαη λα θαηαζηήζνπλ βηψζηκε ηελ ρξήζε ελεξγεηαθψλ πφξσλ.. 137

4 ρήκα 9.4. Καηαλνκή ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε (27 ρψξεο) ( Βηνκάδα θαη Βηνθαύζηκα, Πόζν Πξάζηλα Δίλαη; Η Πξάζηλε Φεκεία έρεη δψζεη αξθεηά παξαδείγκαηα εξεπλεηηθψλ πξνζπαζεηψλ θαη εθαξκνγψλ ηελ ηειεπηαία δεθαεηία γηα ηελ αλάδεημε ησλ βηνθαπζίκσλ σο ελαιιαθηηθέο πεγέο ελέξγεηαο ψζηε λα αληηθαηαζηήζνπλ κειινληηθά ηα νξπθηά θαχζηκα. Τα βηνθαχζηκα ζεσξνχληαη φηη κπνξνχλ λα πξνέιζνπλ θπξίσο απφ αλαλεψζηκεο πεγέο θαη δηάθνξα είδε βηνκάδαο. Θεσξνχληαη φηη είλαη ιηγφηεξν ξππνγφλα γηα ην πεξηβάιινλ γηαηί πξνέξρνληαη απφ πιηθά πνπ πξσηνγελψο απνξξνθνχλ CO 2 απφ ηελ αηκφζθαηξα. Σηα αξρηθά ζηάδηα ηεο ρξήζεο βηνθαπζίκσλ ππήξμαλ νξηζκέλεο ππεξβνιέο (ρξήζε θαιακπνθηνχ θαη ζηηεξψλ πνπ είλαη ζεκαληηθέο δηαηξνθηθέο θαιιηεξγεηεο) κε απνηέιεζκα λα γίλεη απφηνκε αχμεζε δηεζλψο ηεο ηηκήο ησλ ηξνθίκσλ (ζε ζπλδπαζκφ κε θαηαζηξνθέο ηεο παξαγσγήο ζε νξηζκέλεο ρψξεο). Δπίζεο, ε πνηφηεηα ησλ θαπζίκσλ δελ ήηαλ ηθαλνπνηεηηθή. Η δεχηεξε γεληά βηνθαπζίκσλ βειηίσζε ηα πξνβιήκαηα ηεο πξψηεο γεληάο θαη νη επηζηήκνλεο αλαθέξνληαη πιένλ ζηελ ηξίηε γεληά βηνθαπζίκσλ, λέεο πεγέο βηνκάδαο θαη εθκεηάιιεπζε θπηηθψλ θαη δσηθψλ απνβιήησλ Η δηεζλήο θαη ε Δπξσπατθή ελεξγεηαθή πνιηηηθή ηεο ηειεπηαίαο δεθαεηίαο ζηνρεχεη αθελφο ζηελ ειάηησζε ησλ εθπνκπψλ CO 2 θαη αθεηέξνπ ζηελ εμαζθάιηζε ησλ πεγψλ ελέξγεηαο κε ηαπηφρξνλε απεμάξηεζε απφ ην πεηξέιαην. Με βάζε ηελ επξχηεξε Δπξσπατθή ελεξγεηαθή ζηξαηεγηθή ε ΔΔ κέζσ ηεο θνηλνηηθήο νδεγίαο 2003/30/ΔΚ πξνψζεζε ηα βηνθαχζηκα, κε ζηφρν, κέρξη ην 2010, ην 5,7% ησλ θαπζίκσλ ζηνλ ηνκέα ησλ κεηαθνξψλ λα αληηθαηαζηαζνχλ απφ βηνθαχζηκα, θπξίσο βηναηζαλφιε θαη βηνληίδει. 12,13 Η Διιάδα έρεη θάλεη ζεκαληηθή πξφνδν ζηε ρξήζε βηνθαπζίκσλ γηα ηηο κεηαθνξέο. Σηαηηζηηθά ζηνηρεία δείρλνπλ φηη ην έηνο 2008 νη θαηαλαιψζεηο θαπζίκσλ θίλεζεο γηα κεηαθνξέο ζηελ Διιάδα αλήιζαλ ζε εθαηνκ. ηφλνη (ΜΤ) γηα ην πεηξέιαην θίλεζεο θαη ΜΤ βελδίλεο. Τελ ίδηα ρξνληθή πεξίνδν, δηαηέζεθαλ ΜΤ βηνληίδει απφ 17 εηαηξείεο (13 είλαη ειιεληθέο κε εγρψξηα κνλάδα παξαγσγήο, 2 ειιεληθέο εηαηξείεο κε εηζαγσγή απφ κνλάδα παξαγσγήο εγθαηεζηεκέλε ζηελ Δπξσπατθή Έλσζε θαη 2 απεπζείαο εηζαγσγείο). Γηα ηελ εγρψξηα παξαγσγή βηνληίδει ζηελ Διιάδα, ζεκαληηθφ ξφιν έρνπλ ην ειηέιαην, ην θξακβέιαην θαη ην βακβαθέιαην. 14,15 138

5 Δίδε Βηνθαπζίκωλ θαη «Πξάζηλεο» Πξννπηηθέο Βηνθαχζηκα θαινχληαη πγξά ή αέξηα θαχζηκα πνπ παξάγνληαη απφ δηάθνξα είδε βηνκάδαο. Με ηνλ φξν βηνκάδα νη επηζηήκνλεο απνθαινχλ νπνηνδήπνηε πιηθφ παξάγεηαη απφ δσληαλνχο νξγαληζκνχο (φπσο είλαη ην μχιν θαη άιια πξντφληα ηεο δαζηθήο εθκεηάιιεπζεο, ππνιείκκαηα θαιιηεξγεηψλ, θηελνηξνθηθά απφβιεηα, απφβιεηα βηνκεραληψλ ηξνθίκσλ, αζηηθά θπηηθά απφβιεηα, θ.ιπ.) θαη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί, κεηά απφ ηερλνινγηθή επεμεξγαζία, σο θαχζηκν γηα παξαγσγή ελέξγεηαο ή ζε κεραλέο εζσηεξηθήο θαχζεο. Τα θπξηφηεξα είδε βηνθαπζίκσλ είλαη: 16 α) Bηνληίδει (πεηξέιαην βηνινγηθήο πξνέιεπζεο): Δίλαη θπξίσο κεζπιεζηέξεο ιηπαξψλ νμέσλ πνπ παξάγνληαη απφ θπηηθά ή θαη δσηθά έιαηα θαη ιίπε θαη είλαη πνηφηεηαο πεηξειαίνπ ληίδει. β) Bιοαιθαvόλη: Παξάγεηαη απφ ζαθραξνχρα, θπηηαξηλνχρα θαη ακπινχρα θπηά (ζηηάξη, θαιακπφθη, ζφξγν, δαραξφηεπηια θ.ιπ). Κχξηνο ηξφπνο παξαγσγήο ηεο είλαη ε δχκσζε ησλ ακπινχρσλ-ζαθραξνχρσλ ζπζηαηηθψλ θαη ν δηαρσξηζκφο ηεο αηζαλφιεο κε απφζηαμε. Φξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ αχμεζε ηνπ αξηζκνχ νθηαλίσλ ηεο βελδίλεο Τν θαχζηκν απηφ είλαη θαζαξή αηζαλφιε (CH 3 CH 2 OH). γ) Βιοαέριο: Τν θαχζηκν αέξην (θπξίσο κεζάλην, CH 4 ) πνπ παξάγεηαη απφ βηνκάδα ή απφ ην βηναπνηθνδνκήζηκν θιάζκα βηνκεραληθψλ θαη αζηηθψλ απνβιήησλ. Μπνξεί λα ππνζηεί θάζαξζε θαη λα αλαβαζκηζζεί ζε πνηφηεηα θπζηθνχ αεξίνπ.. δ) Bιομεθαvόλη: Δίλαη θαζαξή κεζαλφιε (CH 3 OH) πνπ παξάγεηαη απφ δηάθνξα είδε βηνκάδαο γηα ρξήζε σο βηνθαχζηκν. ε) Βιοδιμεθσλαιθέρας: Ο δηκεζπιαηζέξαο (CH 3 -O-CH 3 ) πνπ παξάγεηαη απφ δηάθνξα είδε βηνκάδαο. ε) πλζεηηθά Βηνθαύζηκα: Οη ζπλζεηηθνί πδξνγνλάλζξαθεο ή ηα κίγκαηα ζπλζεηηθψλ πδξνγνλαλζξάθσλ πνπ παξάγνληαη απφ βηνκάδα. ζ) Bηνϋδξνγόvν: Υδξνγφλν πνπ παξάγεηαη απφ βηνκάδα ή βηναπνηθνδνκήζηκν θιάζκα βηνκεραληθψλ θαη αζηηθψλ απνβιήησλ. η) Καζαξά Φπηηθά Έιαηα: Τα έιαηα πνπ παξάγνληαη απφ ειαηνχρα θπηά κέζσ ζπκπίεζεο, έθζιηςεο ή αλάινγσλ κεζφδσλ, θπζηθά ή εμεπγεληζκέλα αιιά κε ρεκηθψο ηξνπνπνηεκέλα, φηαλ είλαη ζπκβαηά κε ηνλ ηχπν ηνπ ρξεζηκνπνηνχκελνπ θηλεηήξα ή εμνπιηζκνχ θαη ηηο αληίζηνηρεο απαηηήζεηο εθπνκπψλ αεξίσλ ξχπσλθ) Βην ΔΣΒΔ: Ο αηζπιν ηξηηνηαγήο βνπηπιαηζέξαο (Ethyl tert-butyl ether, ΔΤΒΔ) πνπ παξάγεηαη απφ βηναηζαλφιε, γηα ρξήζε σο βηνθαχζηκν. ι) Βην ΜΣΒΔ: Ο κεζπιν ηξηηνηαγήο βνπηπιαηζέξαο (ΜΤΒΔ, C 5 H 12 O) πνπ παξάγεηαη απφ βηνκεζαλφιε.. 139

6 ρήκα 9.5. Τα βηνθαχζηκα θαη ε εθκεηάιιεπζή ηνπο γηα θαχζηκα ζηηο κεηαθνξέο ζπλεηζέθεξε πεξίπνπ ην 9% ηεο ζπλνιηθήο παγθφζκηαο παξαγσγήο ελέξγεηαο απφ ελεξγεηαθέο πξψηεο χιεο (2005). Η βηνκάδα πάλσ ζηε Γε είλαη ηεξάζηηεο πνζφηεηεο βηνινγηθψλ πιηθψλ πνπ παξάγνληαη κε ηε θσηνζχλζεζε ησλ θπηψλ. Η βηνκάδα παξάγεηαη απφ ηα θπζηθά νηθνζπζηήκαηα, απηνθπή θπηά θαη δάζε, θπηά πνπ θαιιηεξγνχληαη εηδηθά κε ζθνπφ ηελ παξαγσγή ελεξγεηαθήο βηνκάδαο (ζφξγν ην ζαθραξνχρν, ην θαιάκη, ν επθάιππηνο, ην θαιακπφθη, θ.ά). Δπίζεο, ελεξγεηαθή βηνκάδα είλαη ηα ππνπξντφληα θαη θαηάινηπα ηεο θπηηθήο, δσηθήο, δαζηθήο θαη αιηεπηηθήο παξαγσγήο, φπσο π.ρ. ηα άρπξα, ζηειέρε αξαβφζηηνπ, ζηειέρε βακβαθηάο, θιαδηά δέλδξσλ, θχθε, θηελνηξνθηθά απφβιεηα, θ.ιπ. Δπίζεο, βηνκάδα είλαη θαη ηα ππνπξντφληα πνπ πξνέξρνληαη απφ ηε κεηαπνίεζε ή επεμεξγαζία ησλ θπηηθψλ πιηθψλ, φπσο ηα ειαηνππξελφμπια, ππνιείκκαηα εθθνθθηζκνχ βακβαθηνχ, ζαλφο, πξηνλίδη, θιαδηά δέλδξσλ, θ.ιπ. Τν βηνινγηθήο πξνέιεπζεο κέξνο ησλ αζηηθψλ ιπκάησλ θαη ζθνππηδηψλ. κπνξεί επίζεο λα απνηειέζεη βηνκάδα πξνο εθκεηάιιεπζε. Η βηνκάδα απνηειεί κηα ζεκαληηθή, αλεμάληιεηε θαη θηιηθή πξνο ην πεξηβάιινλ πεγή ελέξγεηαο, πνπ είλαη δπλαηφ λα ζπκβάιιεη ζηελ ελεξγεηαθή επάξθεηα, αληηθαζηζηψληαο ηα εμαληινχκελα απνζέκαηα νξπθηψλ θαπζίκσλ. 17, Μεηνλεθηήκαηα θαη Πιενλεθηήκαηα από ηελ Αμηνπνίεζεο ηεο Βηνκάδαο γηα Γηάθνξα Βηνθαύζηκα Μεηά ηελ πεηξειατθή θξίζε ηνπ 1973, νη εηαηξείεο θαπζίκσλ θαη νη επηζηήκνλεο ζηξάθεθαλ ζηε βηνκάδα, πνπ έδεημε φηη απνηειεί κηα ζπνπδαία αιιά ππνηηκεκέλε πεγή ελέξγεηαο ζηνλ πιαλήηε Γε. Η βηνκάδα ήηαλ δπλαηφ λα ζπκβάιιεη ζηελ ελεξγεηαθή επάξθεηα κεηά ηελ εμάληιεζε ησλ απνζεκάησλ ηνπ πεηξειαίνπ, άλζξαθα θαη θπζηθνχ αεξίνπ. Σπγρξφλσο, ε βηνκάδα ζα νδεγνχζε θαη ζηε κείσζε ησλ εθπνκπψλ ησλ αεξίσλ ηνπ ζεξκνθεπίνπ πνπ ζπκκεηέρνπλ ζηελ ππεξζέξκαλζε ηνπ πιαλήηε θαη ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο.. Οη πξψηεο θάζεηο ηεο παξαγσγήο βηνληίδει θαη άιισλ βηνθαπζίκσλ είραλ δηάθνξεο αξλεηηθέο επηπηψζεηο, ηφζν πεξηβαιινληηθέο θαη ελεξγεηαθέο φζν θαη ζηηο ηηκέο θαη ζηελ παξαγσγή ρξήζηκσλ πξντφλησλ γηα ηε δηαηξνθή ηνπ αλζξψπνπ. Ιδηαίηεξα ζηηο ρψξεο ηεο Αζίαο, παξνπζηάζζεθαλ αξθεηά 140

7 θνηλσληθά θαη πεξηβαιινληηθά πξνβιήκαηα απφ ηελ αλάπηπμε ησλ βηνθαπζίκσλ κέζσ θαιιηεξγεκέλσλ θπηψλ γηα ηελ παξαγσγή βηνκάδαο Αιιά ηα βηνθαχζηκα απφ βηνκάδα έρνπλ θαη αξθεηέο ηερλνινγηθέο δπζθνιίεο γηα ηελ εθκεηάιιεπζή ηνπο. Τέηνηα κεηνλεθηήκαηα είλαη: α) ν κεγάινο φγθνο ηεο βηνκάδαο θαη ε πγξαζία πνπ πεξηέρνπλ αλά κνλάδα παξαγφκελεο ελέξγεηαο (ζε αληίζεζε κε ηα νξπθηά θαχζηκα), β) νη δπζθνιίεο ζπιινγήο, κεηαπνίεζεο, κεηαθνξά θαη απνζήθεπζε, γ) νη δαπαλεξέο βηνκεραληθέο εγθαηαζηάζεηο πνπ απαηηνχληαη γηα ηελ ηερλνινγηθή αμηνπνίεζε ηεο βηνκάδαο, δ) ε κεγάιε δηαζπνξά θαη επνρηαθή παξαγσγή πνιιψλ θπηηθψλ πξντφλησλ πνπ απμάλεη ην θφζηνο θαη ηελ πεξηνδηθφηεηα ηεο βηνκεραληθήο παξαγσγήο. Τα νξπθηά θαχζηκα ήηαλ εμαηξεηηθά πην θηελά ζε παιαηφηεξεο επνρέο, αιιά νη απμήζεηο ησλ ηηκψλ ηνπ πεηξειαίνπ κεηά ην 2005 έρνπλ θαηαζηήζεη ηελ εθκεηάιιεπζεο ηεο βηνκάδαο πην ειθπζηηθή. 22,23 Elsevier, Amsterdam, 2010 Wiley, 2010 ρήκα 9.6. Πνιπάξηζκεο εθδφζεηο ηα ηειεπηαία ρξφληα ζπγθεληξψλνπλ ηηο εξεπλεηηθέο θαη ηηο πξαθηηθέο εθαξκνγέο ησλ δηαθφξσλ εηδψλ βηνκάδαο γηα ηελ παξαγσγή βηνθαπζίκσλ. [Sun R-C. Cereal Straw as a Resource for Sustainable Biomaterials and Biofuels. Chemistry, Extractives, Lignins, Hemicelluloses and Cellulose. Elsevier, Amsterdam, Vertes AA, Qureshi N, Blaschek HP, Yukawa H (Eds). Biomass to Biofuels. Strategies for Global Industries. Wiley, Chichester, West Sussex, UK, 2010.] Δάλ ιεθζνχλ ππφςε νη πεξηβαιινληηθέο δηαζηάζεηο ηεο βηνκάδαο θαη ην πξφβιεκα ησλ θιηκαηηθψλ αιιαγψλ, ηφηε νη πξννπηηθέο γηα ηε ρξήζε ηνπο βειηηψλνληαη ζεκαληηθά. Αθξηβψο, απηφ είλαη θαη ην ζεκείν επέκβαζεο ηεο Πξάζηλεο Φεκείαο θαη Μεραληθήο, γηα λα παξαρζνχλ ηα βηνθαχζηκα 3 εο θαη 4 εο γεληάο, φπσο θαινχληαη πξφζθαηα. Τα βηνθαχζηκα ηνπ κέιινληνο 141

8 πηζηεχεηαη φηη ζα έρνπλ κηθξφηεξν θφζηνο, ρακειφηεξεο πεξηβαιινληηθέο εθπνκπέο θαη θαιχηεξε ζεξκηθή απφδνζε. Τα θπξηφηεξα πιενλεθηήκαηα πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξεζηκνπνίεζε ηεο βηνκάδαο γηα παξαγσγή βηνθαπζίκσλ θαη ελέξγεηαο είλαη: α) κεησκέλε επίδξαζε ζην θαηλφκελν ηνπ ζεξκνθεπίνπ. Tα βηνθαχζηκα, αλ θαη εθπέκπνπλ CO 2 θαηά ηελ θαχζε ηνπ, θαηά ηελ παξαγσγή ηνπο σο θπηά κέζσ ηεο θσηνζχλζεζεο δεζκεχνπλ ζρεδφλ παξφκνηεο πνζφηεηεο CO 2, β) ε πεξηεθηηθφηεηα ηεο βηνκάδαο ζε ζείν είλαη πξαθηηθά ακειεηέα, άξα δελ δεκηνπξγείηαη SO 2 θαηά ηελ θαχζε ηνπο φπσο κε ηα νξπθηά θαχζηκα, γ).ε κείσζε ηεο ελεξγεηαθήο εμάξηεζεο, σο απνηέιεζκα ηεο εηζαγσγήο θαπζίκσλ απφ άιιεο ρψξεο, κε αληίζηνηρε εμνηθνλφκεζε ζπλαιιάγκαηνο, είλαη γηα κεξηθέο ρψξεο εμαηξεηηθήο νηθνλνκηθήο ζεκαζίαο, δ) ε εμαζθάιηζε εξγαζίαο θαη ε ζπγθξάηεζε ησλ αγξνηηθψλ πιεζπζκψλ ζηηο παξακεζφξηεο θαη ηηο άιιεο γεσξγηθέο πεξηνρέο, ζπκβάιιεη δειαδή κέζσ ηεο παξαγσγήο βηνκάδα ζηελ πεξηθεξεηαθή αλάπηπμε ηεο ρψξαο. Οη εκπεηξίεο κε βηνθαχζηκα ζε δηάθνξεο ρψξεο είλαη αλάκεηθηα. Η παξαγσγή θπηψλ θαη δέλδξσλ γηα ηελ παξαγσγή βηνκάδαο θαη βηνθαπζίκσλ έρεη δψζεη αξθεηά επηρεηξήκαηα γηα ηα ππέξ θαη θαηά ζηελ παξαγσγή βηνθαπζίκσλ. Πνιινί επηζηήκνλεο ζεσξνχλ φηη πξέπεη λα γίλνπλ βειηηψζεηο ζηελ παξαγσγή βηνθαπζίκσλ, άιινη ζεσξνχλ φηη ηα πεξηβαιινληηθά νθέιε είλαη πεξηνξηζκέλα, ελψ άιινη πξνηείλνπλ ηε ρξεζηκνπνίεζε βηνινγηθψλ ππνιεηκκάησλ ή βηνινγηθψλ απνβιήησλ (γεσξγηθά, θηελνηξνθηθά θαη αζηηθά) γηα ηελ παξαγσγή βηνθαπζίκσλ κε ζεκαληηθά πεξηβαιινληηθά νθέιε. 24, t O1.2t O0.6t H 9.4. Πξάζηλε Χεκεία θαη Δλεξγεηαθή Αμηνπνίεζε ηεο Βηνκάδαο Η βηνκάδα είλαη ζην πξνζθήλην ησλ πξνζπαζεηψλ ηνπ αλζξψπνπ γηα ελεξγεηαθή αμηνπνίεζε εδψ θαη πνιιέο δεθαεηίεο, αιιά κε κεησκέλε απνηειεζκαηηθφηεηα. Ο ηνκέαο πνπ θαίλεηαη λα έιθεη ηηο εξεπλεηηθέο θαη πξαθηηθέο εθαξκνγέο είλαη ν ηνκέαο ησλ κεηαθνξψλ. Οη ζηφρνη είλαη λα κεηαηξαπεί ε βηνκάδα κε ρεκηθέο δηεξγαζίεο ζε πγξά βηνθαχζηκα πνπ ζα είλαη θηιηθφηεξα ζην πεξηβάιινλ θαη ζα κπνξνχζαλ λα ππνθαηαζηήζνπλ ην ληίδει θαη ηελ βελδίλε ζηηο κεραλέο εζσηεξηθήο θαχζεο (ηξνρνθφξα, θνξηεγά, αεξνπιάλα, πινία, θ. ιπ). Η εξεπλεηηθή ζηξαηεγηθή πνπ ρξεζηκνπνηείηαη κέρξη ζήκεξα, κε ηε βνήζεηα ησλ αξρψλ ηεο πξάζηλεο ρεκείαο θαη ηεο κεραληθήο, είλαη λα παξαρζνχλ πδξνγνλάλζξαθεο απφ βηνκάδα κε ηηο παξαθάησ ηδηφηεηεο: α) κείσζε ηεο πεξηεθηηθφηεηαο ηνπ νμπγφλνπ ηεο πξψηεο χιεο γηα λα επαπμεζεί ε ελεξγεηαθή ππθλφηεηα, β) ην ζρεκαηηζκφ δεζκψλ..c-c κεηαμχ ηεο βηνκάδαο θαη ησλ ελδηακέζσλ πξντφλησλ ψζηε λα απμεζεί ην κνξηαθφ βάξνο ηνπ ηειηθνχ πδξνγνλάλζξαθα. Η βηναηζαλφιε θαη ην βηνληίδει είλαη δχν ζεκαληηθά βηνθαχζηκα πνπ παξαδνζηαθά παξάγνληαη απφ ακπινχρα θπηηθά πξντφληα θαη ηξηγιπθεξηδηθέο (θπηηθά θαη δσηθά ιηπίδηα) πξψηεο χιεο. Η αξρηθή παξαγσγή ηνπο ζηεξίδνληαλ βαζηθά ζε παξαδνζηαθά θαιιηεξγνχκελα θπηά (θαιακπφθη, ζηηάξη, ζφξγν, δαραξνθάιακν) κε απνηέιεζκα λα απμάλνληαη νη ηηκέο ηξνθίκσλ θαη ησλ δσνηξνθψλ. Απηφ ήηαλ έλα ζεκαληηθφ αξλεηηθφ γεγνλφο πνπ επεξέαζε ηελ «πξάζηλε» θαηεγνξηνπνίεζε ησλ βηνθαπζίκσλ. Οη επηζηήκνλεο πξνζπαζνχλ ηα ηειεπηαία ρξφληα λα βειηηψζνπλ ηελ απφδνζε ησλ θπηηαξηλνχρσλ (lignocellulogic) πξψησλ πιψλ. Η δεχηεξε θαη ε 142

9 ηξίηε γεληά βηνθαπζίκσλ δηεξεπλάηαη σο ε επφκελε ιχζε. Με ηερληθέο πξάζηλεο ρεκείαο. Η κεηαηξνπή ηνπο επηηπγράλεηαη κε ζεξκνρεκηθέο δηεξγαζίεο (εμαέξσζε, ππξφιπζε, πγξνπνίεζε) ηεο βηνκάδαο. Οη εξεπλεηέο πηζηεχνπλ φηη κπνξεί λα γίλνπλ πνιιέο βειηηψζεηο, ηφζν κε ηε ρξεζηκνπνίεζε θαηαιπηηθψλ κεζνδνινγηψλ γηα βηνθαχζηκα κέζσ πξν-δηεξγαζηψλ θαη πδξφιπζεο πδαηηθψλ δηαιπκάησλ ζαθράξσλ, φζν θαη κε αιδνιηθή ζπκπχθλσζε θεηνλψλ θαη νιηγνκεξίσζε αιθελίσλ ψζηε λα επηηεπρζεί παξαγσγή πςειήο πνηφηεηαο βελδίλεο θαη ληίδει. 28 Η Πξάζηλε Φεκεία έρεη ζεκαληηθφ ξφιν ζηε κεηαηξνπή ηεο βηνκάδαο ζε ρξήζηκα ρεκηθά πιηθά θαη πξντφληα αιιά θαη ζηε παξαγσγή λέσλ βηνθαπζίκσλ κε βειηησκέλεο ηδηφηεηεο. Μέρξη ηψξα ε πεηξνρεκηθή βηνκεραλία απνηειεί αθξνγσληαίν θέληξν κε πνιπάξηζκεο δηαθιαδψζεηο ρεκηθψλ πιηθψλ, θαπζίκσλ θαη παξαζθεπαζκάησλ κε πξαθηηθέο εθαξκνγέο. Σην κέιινλ, νη επηζηήκνλεο πηζηεχνπλ φηη ηα; βηνδηυιηζηήξηα (biorefineries) ζα απνηειέζνπλ ζην κέιινλ ηελ θεληξηθή πεγή ην δηθηχνπ ρεκηθψλ πξντφλησλ, θαπζίκσλ, ρξήζηκσλ δεπηεξεπφλησλ πιηθψλ θαη άιισλ παξαζθεπαζκάησλ. 29 ρήκα 9.7. Πξάζηλε Φεκεία θαη Βηνδηυιηζηήξην. Η βηνκάδα κπνξεί λα απνηειέζεη ηε βάζε γηα ζεηξά ρεκηθψλ δηεξγαζηψλ πνπ ζα δεκηνπξγήζνπλ ζάθραξα, κίγκα νξγαληθψλ ελψζεσλ, πιηθά θαη δεπηεξνγελή ρεκηθά παξάγσγα θαη αθνινχζσο κε πξάζηλεο ηερληθέο λα κεηαηξαπνχλ ζε βηνθαχζηκα θαη ρεκηθά πξντφληα (Clark JH. Green chemistry for the second generation biorefinery, J Chem Technol Biotechnol 82(7): , 2007) Η επηζηεκνληθή βηβιηνγξαθία είλαη ηελ ηειεπηαία δεθαεηία πινχζηα ζε επηζηεκνληθέο έξεπλεο θαη εθαξκνγέο ησλ αξρψλ ηεο πξάζηλεο ρεκείαο ζηελ παξαγσγή βηνθαπζίκσλ. Σηελ πνξεία απηή παξνπζηάδνληαη λέεο πξψηεο χιεο 143

10 βηνκάδαο, φπσο ην bana grass (Pennisetum purpureum), έλα ςειφ δελδξψδεο ρφξην, θαη ηνπ ειαίνπ Jatropha curcas (κε θαγψζηκν θπηηθφ έιαην, πνπ παξάγεηαη θπξίσο ζηελ Ιλδία, Ιλδνλεζία, θ.ά.), πνπ κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ πξψηε χιε γηα ηελ παξαγσγή βηνθαπζίκσλ. 30,31 ρήκα 9.8 Τν θπηφ Bana grass, κνηάδεη κε ην δαραξφηεπηιν, απνηειεί ηξνθή ειεθάλησλ, θχεηαη ζε Ιλδία θαη Ιλδνλεζία. Τν Jatropha curcas είλαη αλζνθφξν θπηφ ηεο νηθνγέλεηαο Euphorbiaceae, ελδεκηθφ ησλ ηξνπηθψλ ηεο Ακεξηθήο (Μεμηθφ), νη θαξπνί ηνπ είλαη ηνμηθνί, ην δέλδξν κπνξεί λα θζάζεη ηα 6 κέηξα χςνο. Οη ζπφξνη ηνπ παξάγνπλ θπηηθφ έιαην φηαλ ζπλζιηβνχλ. Μεηά ηνλ αξρηθφ ελζνπζηαζκφ γηα ηα δηάθνξα είδε βηνκάδαο θαη ηηο δπλαηφηεηεο γηα ηελ παξαγσγή βηνθαπζίκσλ θαη ρεκηθψλ πξψησλ πιψλ, πνπ επηηεχρζεθε θαη κε ηελ αθζνλία νηθνλνκηθψλ εληζρχζεσλ πνπ έδσζαλ πνιιέο θπβεξλήζεηο, νη επηζηήκνλεο ζηξέθνληαη ζε βαζχηεξε επεμεξγαζία ησλ εηδψλ βηνκάδαο. Γηεξεπλνχλ κε κεγαιχηεξε ζρνιαζηηθφηεηα ηηο δηεξγαζίεο ρεκηθήο επεμεξγαζίαο (εμαέξσζε, πδξνγφλσζε, ζπκππθλψζεηο, θ.ά., κε αξρέο πξάζηλεο ρεκείαο), ηελ βησζηκφηεηα ησλ πξψησλ πιψλ, ηε ζηξνθή ζηελ εθκεηάιιεπζε θπηηθψλ πιηθψλ πνπ δελ είλαη βαζηθά ηξφθηκα θαη ζηε παξαγσγή βηνθαπζίκσλ θηιηθψλ ζην πεξηβάιινλ (ιηγφηεξε ξχπαλζε, κεησκέλεο εθπνκπέο CO 2 ) Οη επηζηήκνλεο νξακαηίδνληαη θαη δηεξεπλνχλ ηελ δεχηεξε θαη ηξίηε γεληά βηνθαπζίκσλ, φπνπ ζα επηηπγράλεηαη κείσζε ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο, κνλνδηάζηαηε δηεξγαζία εηζαγσγήο πξψησλ πιψλ, θαιχηεξεο κεηαηξνπέο κε θαηαιπηηθέο πνξείεο, κεγαιχηεξε απφδνζε, νηθνλνκία θιίκαθαο, θ.ιπ, ελψ ζπγρξφλσο ζα ρξεζηκνπνηνχληαη αλαλεψζηκεο πεγέο βηνκάδαο ή βηναπφβιεηα

11 9.5. Χεκεία Πνιπκεξώλ, Πξάζηλε Χεκεία θαη Βηνϋιηθά Η αικαηψδεο έξεπλα ησλ ρεκηθψλ πνπ παξάγνληαη απφ βηνκάδα; θαη νη εθαξκνγέο ηνπο γηα πνιπάξηζκα βηνυιηθά είλαη δχζθνιν λα θαηαγξαθνχλ ζην ζχληνκν απηφ θεθάιαην. Μία θαιή πξνζέγγηζε ηνπ ζέκαηνο ήηαλ ην πξφζθαην ζπκπφζην ηεο Ακεξηθαληθήο Φεκηθήο Δηαηξείαο (ΑΦΔ) κε ζέκα «Πξάζηλε Χεκεία Πνιπκεξώλ: Βηνθαηάιπζε θαη Βηνϋιηθά» (Green Polymer Chemistry: Biocatalysis and Biomaterials», ACS Symposium Series, Vol. 1043, 2010). Δπίζεο, αξθεηέο εθδφζεηο ησλ ηειεπηαίσλ ρξφλσλ αθηεξψλεηαη ζηηο αλαδπφκελεο ηερλνινγίεο θαη εθαξκνγέο ησλ βηνυιηθψλ θαη βηνταηξηθψλ πιηθψλ κε ηηο ελδηαθέξνπζεο, απφ πεξηβαιινληηθή πιεπξά, εθαξκνγέο ηνπο. Η βηνθαηάιπζε είλαη έλαο άιινο ηνκέαο κε ελδηαθέξνληα απνηειέζκαηα Σεκαληηθφο αξηζκφο λέσλ ρεκηθψλ πξντφλησλ θαη λέσλ πιηθψλ βξίζθνληαη ζηα εξγαζηήξηα ηεο ρεκείαο πνιπκεξψλ. Η βηνκάδα κπνξεί λα δψζεη εμαηξεηηθήο πνηφηεηαο πξψηεο χιεο γηα πνιπκεξή θαη βηνθαηαιχζεηο γηα λέα βηνυιηθά. Ο ηνκέαο απηφο είλαη εμαηξεηηθνχ ελδηαθέξνληνο γηα ηελ Πξάζηλε Φεκεία θαη ηελ Πξάζηλε Μεραληθή. Γίλεη ηηο δπλαηφηεηεο λένπ ζρεδηαζκνχ πξντφληνο κε ελζσκάησζε ησλ αξρψλ πνπ ζα δψζνπλ ηα ηειηθά πξντφληα ηηο θαηάιιειεο ηδηφηεηεο γηα αλαθχθισζε, κείσζε ηεο πεξηβαιινληηθήο ξχπαλζεο, θ.ιπ. Απφ ην Σπκπφζην ηεο ΑΦΔ, κε φιεο ηηο λεφηεξεο εμειίμεηο θαη πξννπηηθέο ησλ λέσλ βηνυιηθψλ, νη επηζηήκνλεο μερψξηζαλ νθηψ (8) θαηεγνξίεο πξάζηλεο ρεκείαο, νη νπνίεο ζηελ πιεηνςεθία ηνπο αθνξνχλ πνιπκεξή θαη εθαξκνγέο κε ηηο αξρέο ηεο πξάζηλεο ρεκείαο 1) πξάζηλνη θαηαιχηεο (π.ρ. βηνθαηαιχηεο, φπσο έλδπκα θαη νιφθιεξα θχηηαξα βηνινγηθψλ νξγαληζκψλ), 2) Μεγάιε πνηθηιία πξψησλ πιψλ απφ ηε βηνκάδα (ηδηαίηεξα αγξνηηθά πξντφληα, κε ηηο βαζηθέο ρεκηθέο δνκέο απφ βηνινγηθά πιηθά) 3) πξάζηλνη θαηαιχηεο (π.ρ. βηνθαηαιχηεο, φπσο έλδπκα θαη νιφθιεξα θχηηαξα βηνινγηθψλ νξγαληζκψλ), 4) Μεγάιε πνηθηιία πξψησλ πιψλ απφ ηε βηνκάδα (ηδηαίηεξα αγξνηηθά πξντφληα, κε ηηο βαζηθέο ρεκηθέο δνκέο απφ βηνινγηθά πιηθά) 5) Βηνδηαζπψκελα πνιπκεξή θαη βηνυιηθά πνπ ζα παξνπζηάδνπλ πξφβιεκα κεησκέλν πξφβιεκα απνβιήησλ, 6) Αλαθχθισζε ησλ πνιπκεξηζκέλσλ πξντφλησλ θαη ησλ θαηαιπηψλ (βηνινγηθή αλαθχθισζε) 7) Παξαγσγή ελέξγεηαο αιιά θαη κείσζε ηεο θαηαλάισζεο ελέξγεηαο γηα ηηο ρεκηθέο δηεξγαζίεο, 8) Τα πιηθά απηά δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα γηα βειηηζηνπνίεζε ηνπ κνξηαθνχ ζρεδηαζκνχ θαη ησλ ηδηνηήησλ ησλ πιηθψλ, 9) Φξεζηκνπνίεζε κε ηνμηθψλ δηαιπηψλ (π.ρ.. λεξφ, ηνληθά πγξά, ή αληηδξάζεηο ρσξίο δηαιχηεο) 10) Σεκαληηθέο βειηηψζεηο ζηηο ζπλζέζεηο θαη ηηο δηεξγαζίεο βηνκεραληθήο επεμεξγαζίαο (π.ρ, νηθνλνκία ηνπ αηφκνπ ζηηο ζπλζέζεηο, πςειή απνδνηηθφηεηα, κείσζε ηεο ηνμηθφηεηαο ησλ πιηθψλ). Οη εθδφζεηο ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ δείρλνπλ ηε ηεξάζηηα ζεκαζία πνπ απέθηεζαλ νη βηνθαηαιχζεηο θαη ηα βηνυιηθά

12 ACS Symposium, 2010 Wiley, 2011 Wiley, Chichester, UK, 2011 Nova Science Publishers, N.Y., 2008 ρήκα 9.9. Αξθεηέο εθδφζεηο ησλ ηειεπηαίσλ ρξφλσλ αθνξνχλ ηνπο αλαπηπζζφκελνπο ηνκείο ηεο βηνθαηάιπζεο θαη ησλ βηνπνιπκεξψλ, κε ηηο πνιπάξηζκεο εθαξκνγέο ηνπο κε ηνπο θαλφλεο ηεο πξάζηλεο ρεκείαο. Τα βηνυιηθά είλαη έλαο αλεξρφκελνο ηνκέαο κε πνιπάξηζκεο λέεο ηερλνινγηθέο εθαξκνγέο θαη κεγάιε πνηθηιία εθαξκνγψλ. Απηφο είλαη θαη ν ιφγνο γηα ηηο πνιπάξηζκεο εθδφζεηο βηβιίσλ κε ζέκα δηάθνξα είδε βηνυιηθψλ 146

13 Alpha Science International, 2005 CRC/Taylor & Francis, 2006 ρήκα Τα βηνυιηθά έρνπλ θαηαθηήζεη πνιπάξηζκεο εθαξκνγέο γηα δηάθνξα θαηαλαισηηθά πξντφληα, βην-ηαηξηθή πιηθά, λέα πνιπκεξή θαη εμαξηήκαηα ειεθηξνληθψλ ζπζθεπψλ Πξάζηλε Χεκεία: Νένη Σνκείο γηα Βηνθαηαιύηεο θαη Βηνϋιηθά Οη βηνθαηαιχηεο είλαη έλαο ζεκαληηθφο ηνκέαο κε ζπλερψο απμαλφκελα εξεπλεηηθά επηηεχγκαηα θαη πνιπάξηζκεο εθαξκνγέο. Οη βηνθαηαιχηεο επηηπγράλνπλ κεγάιεο απνδφζεηο ζε ρεκηθέο αληηδξάζεηο θαη βηνκεηαζρεκαηηζκνχο πνπ έρνπλ ζεκαληηθά νθέιε (θφζηνο θαη ελέξγεηα) γηα ηε ρεκηθή βηνκεραλία. 47,48 Οη βηνθαηαιπηηθέο κέζνδνη, πνπ ζε κεγάιν βαζκφ εθαξκφδνληαη ζηε ρεκεία ησλ πνιπκεξψλ, πξνσζνχλ ηελ παξαγσγή πνιπάξηζκσλ βηνυιηθψλ. Καζψο νη ηηκέο ησλ νξπθηψλ θαπζίκσλ (ηδηαίηεξα ην πεηξέιαην) απμάλνληαη ηα ηειεπηαία ρξφληα, ηα βηνυιηθά απφ αλαλεψζηκεο πεγέο πξψησλ πιψλ θεξδίδνπλ έδαθνο ιφγσ ηνπ ρακεινχ νηθνλνκηθνχ θφζηνπο Έλα απφ ηα κεγαιχηεξα πιενλεθηήκαηα ησλ βηνυιηθψλ πνπ παξαζθεπάδνληαη απφ θπηηθέο πξψηεο χιεο είλαη ε βηνδηαζπαζηκφηεηά ηνπο θαη κε ηνλ ηξφπν απηφ έρνπλ κεησκέλεο επηδξάζεηο ζην πεξηβάιινλ. Σπγρξφλσο φκσο έρνπλ θαη νηθνλνκηθά νθέιε. Η βηνθαηάιπζε γηα ηελ παξαζθεπή ηνπο βνεζάεη γηα θαιχηεξεο απνδφζεηο θαη ιηγφηεξα απφβιεηα. Η αλαθχθισζε είλαη αθφκε έλα πξφζζεην πιενλέθηεκα ζε φιεο απηέο ηηο δηεξγαζίεο, ηφζν γηα ην ηειηθφ πξντφλ, φζν θαη γηα ηα αθηλεηνπνηεκέλα (immobilized enzymes, Novozyme-435-lipase, Novozymes A/S). έλδπκα πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη ζε βηνθαηαιχζεηο Οη ηερληθέο ηεο βηνθαηάιπζεο, ηεο ρξήζεο θπηηθψλ πξψησλ πιψλ θαη λέσλ δηεξγαζηψλ ζπλέβαιαλ θαη ζηελ κείσζε ηεο ελεξγεηαθήο θαηαλάισζεο ζε πνιινχο ηνκείο ηεο ρεκηθήο βηνκεραλίαο. 56,57 Η ρεκηθή βηνκεραλία θαη νη πνιπάξηζκνί εμεηδηθεπκέλνη ηνκείο ηεο έρνπλ ελζσκαηψζεη ηα ηειεπηαία ρξφληα ζηε ιεηηνπξγία ηνπο ην ζρεδηαζκφ θαη ηε 147

14 δξαζηηθφηεηα ησλ πξψησλ πιψλ θαη ησλ πξντφλησλ πνπ παξαζθεπάδνληαη. Τα κνξηαθά κνληέια θαη νη πξνζνκνηψζεηο κε ειεθηξνληθά ππνινγηζηηθά πξνγξάκκαηα δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα λα ειεγρζνχλ νη ηδηφηεηεο θαη ε ηνμηθφηεηα ρεκηθψλ πξντφλησλ πξηλ παξαζθεπαζζνχλ. Σπγρξφλσο, νη βηνθαηαιπηηθέο δηεξγαζίεο ρξεζηκνπνηνχλ κε ηνμηθνχο δηαιχηεο ή κπνξνχλ λα γίλνπλ ζε πδαηηθά δηαιχκαηα Βειηηψζεηο ζηηο απνδφζεηο ησλ ζπλζεηηθψλ κεζφδσλ θαη ζηηο βηνκεραληθέο δηεξγαζίεο γηα ηελ παξαγσγή λέσλ πιηθψλ θαη παξαζθεπαζκάησλ είλαη κία άιιε πιεπξά ηεο επηξξνήο ηεο πξάζηλεο ρεκείαο ζηε ρεκηθή βηνκεραλία ησλ ηειεπηαίσλ εηψλ. Η βηνθαηάιπζε ζίγνπξα έρεη ζπκβάιιεη πξνο ηελ πνξεία απηή. Δπίζεο, λέεο ηερληθέο, φπσο ε ρεκεία κηθξνθπκάησλ, ηφζν ζηε ζχλζεζε πνιπκεξψλ φζν θαη ζηελ εθρχιηζε θαη θαζαξηζκφ ρεκηθψλ νπζηψλ Η αλαθχθισζε ηνπ δηνμεηδίνπ ηνπ άλζξαθα (CO 2 ) είλαη έλα ζεκαληηθφ ζέκα κε ηηο ζπλζήθεο ηεο θιηκαηηθήο αιιαγήο πνπ επηθξαηνχλ ηα ηειεπηαία ρξφληα. Οη ρεκηθνί ζέινπλ λα ζπκπεξηιάβνπλ ην CO 2 ζε ρεκηθέο αληηδξάζεηο σο πξψηε χιε θαηά ηε ζχλζεζε αιιά ην κφξηφ ηνπ είλαη εμαηξεηηθά ζηαζεξφ (ιφγσ ηνπ δηπινχ δεζκνχ κε ην νμπγφλν, O=C=O) θαη ε αληίδξαζε δελ γίλεηαη ρσξίο ηε ρξήζε αθξηβψλ κεηαιιηθψλ θαηαιπηψλ. Πξφζθαηα, νη εξεπλεηέο Zhang θαη Yu θαηάθεξαλ λα ελζσκαηψζνπλ ην CO 2 ζε θαηλπιν-αθεηπιεληθφ κφξην θαη κεηαηξνπή ηνπ ζε θαξβνμπιηθά νμέα, κε παξνπζία αλζξαθηθνχ θαηζίνπ (Cs 2 CO 3 ), ζε 2,5 αηκφζθαηξεο πίεζε θαη ζεξκνθξαζία 120 ν C κε απφδνζε 90%. Δπίζεο, ε ίδηα αληίδξαζε πέηπραλ επηηεχρζεθε κε ηελ αλάκημε θηελψλ θαηαιπηψλ (Ν-εηεξνθπθιηθψλ θαξβελίσλ κε ραιθφ) θαη ζε ζεξκνθξαζία δσκαηίνπ. R-C C-R -- Cs 2 CO 3 / 2,5 atm/120 o C -- R-C==C-COOH Οη εξεπλεηέο πηζηεχνπλ φηη εάλ επηηεπρζεί ε ρξήζε ηνπ σο πξψηε χιε ζε ρεκηθέο αληηδξάζεηο, κε θηελνχο θαηαιχηεο θαη ήπηεο ζπλζήθεο, ζα κπνξνχζε ην αέξην λα ρξεζηκνπνηεζεί ζε κεγάιε θιίκαθα ζηε ρεκηθή βηνκεραλία γηα ηελ παξαζθεπή ρεκηθψλ πξψησλ πιψλ. 65 Τν κεγάιν πιενλέθηεκα ησλ βηνυιηθψλ είλαη ην γεγνλφο φηη κπνξνχλ λα δηακνξθσζνχλ κεηά ηελ παξαζθεπή ηνπ ή θαη θαηά ηε δηεξγαζία παξαγσγήο ηνπο ζε ζπγθεθξηκέλν βηνυιηθφ κε απνθιεηζηηθέο ηδηφηεηεο. ζρεκαηηθά παξνπζηάδεηαη ζην παξαθάησ ζρήκα, φπνπ ην πιηθφ αληηθαζηζηά ηκήκα νζηνχ κε παξφκνηεο ηδηφηεηεο. 66,67 148

15 ρήκα Πνιιά βηνυιηθά κπνξνχλ λα ζρεδηαζηνχλ ψζηε λα κηκεζνχλ θπζηθνχο ηζηνχο θαη νζηά. Σρεδηάδνληαη θαη παξαζθεπάδνληαη ψζηε λα ηαηξηάδνπλ ζε εμεηδηθεπκέλεο πξαθηηθέο εθαξκνγέο, φπσο κεραληθέο ηδηφηεηεο ηζηψλ) (tissue engineering). Οη ηνκείο ρεκείαο ηωλ πξάζηλωλ πνιπκεξώλ εμεηδηθεύνληαη ηελ ηειεπηαία δεθαεηία κε δηαθνξεηηθέο βηνθαηαιύζεηο θαη πξώηεο αλαλεώζηκεο ύιεο. Χεηξίδνληαη δηάθνξεο ζηξαηεγηθέο πξάζηλεο ρεκείαο κε ζηόρν λα πεηύρνπλ βηνϋιηθά κε εμεηδηθεπκέλεο εθαξκνγέο θαη πνπ λα είλαη αλαθπθιώζηκα θαη θηιηθά ζην πεξηβάιινλ. Τα πεξηζζόηεξα πνιπκεξή πνπ παξαζθεπάδνληαη κε ηνπο ηξόπνπο απηνύο βαζίδνληαη : α) ζε λέεο πξώηεο ύιεο βηνινγηθήο πξνέιεπζεο, β) ζε βειηηωκέλεο βηνθαηαιύζεηο κε πξωηόηππα έλδπκα, γ) ζε πξωηόηππεο ζπλζέζεηο πνιπεζηέξωλ, πνιπθαξβνληθώλ πνιπκεξώλ, πνιπακηδίωλ θαη πνιπζαθραξηηώλ ή παξαιιαγώλ πνιπζαθραξηηώλ, δ) ζε πνιπκεξηζκνύο πνπ δηεμάγνληαη κε βηνθαηαιπηηθέο νμεηδναλαγωγηθέο αληηδξάζεηο, ε) ελδπκηθέο πδξνιύζεηο θαη ελδπκηθέο δηαζπάζεηο, θαη δ) ζε αληηδξάζεηο κεηακόζρεπζεο (grafting) θαη δεκηνπξγίαο δξαζηηθώλ νκάδωλ (functionalization) Τελ ηειεπηαία δεθαεηία ππάξρεη κεγάιε εξεπλεηηθή θαη εθαξκνγέο ζηε ζχλζεζε πξσηετλψλ θαη πνιππεπηηδίσλ κε ρξήζηκεο κεραληθέο ηδηφηεηεο. Οη ηερληθέο απηέο ελζσκαηψλνπλ ακηλνμέα, πνπ δελ ππάξρνπλ ζηε θχζε, γηα ηελ παξαγσγή βηνυιηθψλ κε πνιχ θαιέο κεραληθέο ηδηφηεηεο. Με ξχζκηζε ησλ ζηαπξνδεζκψλ (crosslinking) παξαζθεπάδνληαη βηνπνιπκεξή κε ηαηξηθέο ηδηφηεηεο θαη πνιπάξηζκεο εθαξκνγέο Η βηνζχλζεζε πνιπζαθραξηηψλ (polysaccharides) είλαη έλαο άιινο ηνκέαο βηνθαηαιπηηθψλ πνιπκεξψλ κε πνιπάξηζκεο εθαξκνγέο. 74,75 Οπζίεο φπσο νη γιπθνακηλνγιπθάλεο (glycoaminoglycans) είλαη νπζίεο γηα ηελ παξαιαβή θαη βηνδηάζεζε θαξκάθσλ, γέιεο (πεθηέο) πνπ εκθπηεχνληαη θαη ηθξηψκαηα ζπζζψξεπζεο θπηηάξσλ (cell scaffolds)

16 Πνιπάξηζκα βηνυιηθά θαη κε πξαθηηθέο εθαξκνγέο ζε πνιινχο ηνκείο ηεο βηνινγίαο, ηεο ηαηξηθήο, ηεο νδνληηαηξηθήο, ησλ θαιιπληηθψλ, ηεο πεξηπνίεζεο ηνπ δέξκαηνο θ.ιπ. έρνπλ παξαζθεπαζζεί κε ηηο αξρέο ηεο πξάζηλεο ρεκείαο, κε βηνθαηαιπηηθέο κεζφδνπο θαη κε αλαλεψζηκεο πξψηεο χιεο. 77,78 Τελ ηειεπηαία δεθαεηία, ηα βηνθαχζηκα έρνπλ θαηαζηεί ζεκαληηθή ηερλνινγηθή θαη εκπνξηθή εμέιημε κε απνηέιεζκα λα εηζαρζνχλ θαλφλεο θαη πεξηνξηζκνί ζην είδνο ηνπο θαη ζηελ δηάζεζή ηνπο. Η Δπξσπατθή Έλσζε πξφζθαηα λνκνζέηεζε γηα 7 ζρήκαηα πηζηνπνίεζεο (19/7/2011, ΜΔΜΟ 11/522) γηα βηνθαχζηκα. Μεηαμχ ησλ άιισλ ηα βηνθαχζηκα δελ πξέπεη λα παξαζθεπάδνληαη απφ δαζηθά ζπζηήκαηα ή κε ηελ αλάπηπμε δέλδξσλ ζε πεξηνρέο δαζψλ, αιιά θπξίσο απφ θπηηθά ππνιείκκαηα ή κηθξνθχθε. Τα βηνθαχζηκα πξέπεη λα παξάγνπλ 35% ιηγφηεξν δηνμείδην ηνπ άλζξαθα θαη άιια αέξηα ηνπ ζεξκνθεπίνπ απφ ηα ζπκβαηηθά θαχζηκα. Τν 2007 ζηηο ρψξεο ηεο ΔΔ, ην 26% ηνπ βηνληίδει θαη 31% ηεο βηναηζαλφιεο πνπ θαηαλαιψλνληαλ ήηαλ εηζαγσγσγέο απφ ΗΠΑ θαη Βξαδηιία. 79 Η παξαγσγή θαη θαηαλάισζε ρεκηθψλ πιηθψλ ηεο Πξάζηλεο Φεκείαο έρνπλ πεξάζεη ζε κία νινέλα απμαλφκελε αλάπηπμε. Σηηο ΗΠΑ, ζχκθσλα κε εκπνξηθέο έξεπλεο (Pike Research, απμήζεθαλ ζε 2,8 δηζεθαηνκκχξηα $ ην Με ηνλ απμαλφκελν ξπζκφ ηα επφκελα ρξφληα θαη ηηο λέεο ηερλνινγηθέο εθαξκνγέο πνπ θαίλεηαη λα επηηπγράλνληαη απφ δηάθνξεο βηνκεραλίεο, πηζηεχεηαη φηη ζα θηάζεη ηα 100 δηζεθαηνκκχξηα δνιάξηα ην Hench LL, Jones JR. Biomaterials, Artificial Organs and Tissue Engineering. (Woodhead Publishing in Materials) CRC Press, Boca Raton, FL,

17 Βηβιηνγξαθία 1. Energy Consumption by fuel, Statistical Review of World Energy 2009, BP. July 31, ( 2. Global Energy Review in Enerdata Publication ( 3. World Energy Intensity: Total Primary Energy Consumption per Dollar of Gross Domestic Product using Purchasing Power Parities, (XLS). Energy Information Administration, U.S. Department of Energy. August 23, [ Retrieved ] 4. Bantley RW. Global oil and gas depletion: an overview. Energy Policy 30(3): , Greene DL, Hopson JL, Li J. Have we run out of oil yet? Oil peaking analysis from an optimist s perspective. Energy Policy 34(5): , 2006, 6. Arscott L. Sustainable development in the oil and gas industry. J Energy Resourc Technol 126(1):1-6, Campbell CJ. Oil Crisis. Multi-Science Publications Co, Brentwood, Essex, UK, Deffeyes KS. Beyond Oil: The View from Hubbert s Peak. Hill & Wang, New York, Demirbas A. Progress and recent trends in biofuels. Progr Energ Combust Sci 33(1):1-18, Balat M, Balat H. Progress in biodiesel processing. Applied Energy 87(6): , Moore A. Biofuels are dead: long live biofuels (?)-Part one. New Biotechnol 25(1):6-12, Bozbas K. Biodiesel as an alternative motor fuel: production and politics in thwe European Union. Renewable Sustain Energy Rev 12(2): , Kavalov B. Biofuels Potential in the EU. Report. Joint Research Centre. European Commission, Institute for Prospective Technological Studies, Ispra, Italy, January 2004 ( 14. Zabaniotou A, Ioannidou O, Skoulou V. Rapeseed residues ultilization for energy and 2 nd generation biofuels. Fuel 87(8-9): , Panoutsou C, Namatov I, Lychnaras V, Nikolaou A. Biodiesel options in Greece. Review. Biomass Bioenergy 32(6): , Festel GW. Biofuels-economic aspects. Chem Eng Technol 31(5): , Charles MB, Ryan R, Ryan N, et al. Public policy and biofuels: the way forward? Energy Policy 35(11): , Hame;inck CN, Faaij APC. Outlook for advanced biofuels. Energy Policy 34(17): , Tilman D, Socolow R, Foley JA, Hill J, Larson E, et al. Beneficial biofuels-the food, energy, and environment trilemma. Science 325: , Petrou EC, Parris CP. Biofuels: A survey on pros and cos. Energy Fuels 23(5): ,

18 21. Phalan B. The social and environmental impacts of biofuels in Asia: an overview. Applied Energy 86 (Suppl 1): , Hill J, Nelson E, Tilman D, Polasky S, Tiffany D. Environmental, economic, and energetic costs and benefits of biodiesel and ethanol biofuels. Proc Natl Acad Sci USA 103(30): , Scharlemann JPW, Laurance WF. How green are biofuels? Science 319:43-44, Searchinger T, Heimlich R, Houghton RA, et al. Use of U.S. croplands for biofuels increases greenhouse gases through emissions from landuse change. Science 319: , Williams PR, Inman D, Aden A, Heath GA. Environmental and sustainability factors associated with next-generation biofuels in the U.S.: what do we really know? Review. Environ Sci Technol 43(13): , Campbell JE, Block E. Land-use and alternative bioenergy pathways for waste biomass. Environ Sci Technol 44(22): , Kim H, Kim S, Dale BE. Biofuels, land use change, and greenhouse gas emissions: some unexplored variables. Environ Sci Technol 43(3): , Alonso DM. Bond JQ, Dumesic JA. Catalytic conversion of biomass to biofuels. Critical review. Green Chem 12: , Clark JH, Budarin V, Deswarte FEI, et al. Green chemistry and biorefinery: a partnership for a sustainable future. Green Chem 8: , Abdulla R, Chan ES, Ravindra P. Biodiesel production from Jatropha curcas: a critical review. Critical Rev Biotechnol 31(1): 53-64, Takara D, Khanal SK. Green processing of tropical banagrass into biofuel and biobased products: an innovative biorefinery approach. Bioresour Technol 102(2): , Zinoviev S, Muller-Langer F, Das P, et al. Next-generation biofuels: survey of emerging technologies and sustainability issues. Chem Sus Chem 3(10): , Lestari S, Maki-Arvela P, Beltramini J, Lu GQ, Murzin DY. Transforming triglycerides and fatty acids into biofuels. Chem Sust Chem 2(12): , Clark JH. Green chemistry for the second generation biorefinerysustainable chemical manufacturing based on biomass. J Chem Technol Biotechnol 82(7): , Haas MJ, Scott KM, Alleman TL, McCormick RL. Engine performance of biodiesel fuel prepared from soybean soapstock: A high quality renewable fuel produced from a waste feedstock. Energy Fuels 15(5): , Carere CR, Sparling R, Cicek N, Levin DB. Third generation biofuels via direct cellulose fermentation. Int J Mol Sci 9(7): , Hwertwich EG, Zhang X. Concentrating-solar biomass gasification process for a 3 rd generation biofuel. Environ Sci Technol 43(11): , Schenk PM, Thomas-Hall SR, Stephens E, et al. Second generation biofuels. High-efficiency microalgae for biodiesel production. Bioenergy Res 1(1):20-43,

19 39. Cheng HN, Gross RA (Eds). Green Polymer Chemistry: Biocatalysis and Biomaterials. ACS Symposium Series, vol 1043, American Chemical Society Publications, Washington DC (Oxford University Press, USA), Kalia S, Averons L (Eds). Biopolymers: Biomedical and Environmental Applications. Wiley, Chichester, West Sussex, UK, Tao J, Kazlauskas RJ (Eds). Biocatalysis for Green Chemistry and Chemical Process Development. Wiley, Chichester, West Sussex, UK, Kendall JB (Ed). Biοmaterials Research Advances. Nova Science Publishers, New York, Kobayashi S, Makino A. Enzymatic polymer chemistry: an opportunity for green polymer chemistry. Chem. Rev.109: , Bhat SV. Biomaterials. Alpha Science International, New York,, Ratner BD. Biomaterials Science. Academic Press, London, Guelcher SA, Hollinger JO (Ed). An Introduction to Biomaterials. CRC Press/Taylor & Francis, Boca Raton, FL, Cheng HN, Gross RA (Eds). Polymer Biocatalysis and Biomaterials. American Chemical Society Symposium Series Vol, 900, ACS publications, Washington DC, Gross RA, Cheng HN (Eds). Biocatalysis in Polymer Science. American Chemical Society, ACS publications, Washington DC, Roach P, Eglin D, Rohde K, Perry CC. Modern biomaterials: review bulk properties and implications of surface modifications. J Mater Sci 18(7): , Meier MAR, Metzgerb JO, Schubert US. Critical review. Plant oil renewable resources as green alternatives in polymer science. Chem Soc Rev 36(11): , Bhardwai R, Mohanty AKJ. Advances in the properties of polyactides based materials: a review. J Biobased Mater Bioenergy 1(2): , Liu.Υ,Yang X, Shi X, et al.. Biofabrication based on the enzymecatalyzed coupling and crosslinking of pre-formed biopolymers. Green Polymer Chemistry: In: Cheng HN, Gross RA (Eds). Biocatalysis and Biomaterials, ACS Symposium Series 1043, ACS publications, Washington DC, 2010, Chapter Zhang J, Chen F. Development of novel soy protein-based polymer blends. Green polymer chemistry. In: Biocatalysis and Biomaterials. ACS Symposium Series 1043, ACS publications, 2010, chapter Kose O, Tuter M, Aksoy HA. Immobilized Candida Antarctica lipasecatalyzed alcoholysis of cotton seed oil in a solvent-free medium. Bioresources Technol 83(2): , Kumar A, Kulshrestha AS, Gao N, Gross RA. Versatile route to polyol polyesters by lipase catalysis. Macromolecules 36(22): , Lecourt M, Sigoillot J-C, Petit-Conil M. Cellulase-assisted refining of chemical pulps: impact of enzymatic charge and refining intensity on energy consumption and pulp quality. Process Biochem 45(8): , Xu F. Applications of oxidoreductases: recent progress. Indust Biotechnol 1(1):38-50,

20 58. Li L, Yi W, Chen W, et al. Production of natural polysaccharides and their analogues via biopathway engineering. In : Cheng HN, Gross RA (Eds).. Green Polymer Chemistry: Biocatalysis and Biomaterials; ACS Symposium Series 1043, ACS publications, Washington DC, 2010, Chapter Yamaguchi N, Kiick KL. Polysaccharide-Poly(ethylene glycol) star copolymer as a scaffolding for production of bioactive hydrogels. Biomacromolecules 6(4): , Kiick K. Modular biomolecular materials for engineering mechanically active tissues. Polym. Prepr. 50 (2): 53-58, Matos TD, King N, Simmons L, et al. Mixture design to optimize microwave assisted lipase catalyzed polymerizations. Polym. Prepr. 50 (2): 52-59, Fishman ML, Chau HK, Hoagland PD, et al. Microwave-assisted extraction of lime pectin. Food Hydrocolloids 20(8): , Fishman ML, Chau HK, Cooke PH, Hotchkiss AT. Global structure of microwave-assisted flash-extracted sugar beet pectin. J Agric Food Chem 56(4): , Wang JH, He A. Bio-Based and biodegradable aliphatic polyesters modified by a continuous alcoholysis reaction. In: Cheng HN, Gross RA (Eds). Green Polymer Chemistry: Biocatalysis and Biomaterials. ACS Symposium Series 1043 ACS publications, Washington DC, 2010; Chapter Yu D, Zhang Y. The direct carboxylation of terminal alkynes with carbon dioxide. Green Chem 13: , Temenoff JS. Tissue engineering for regeneration of articular cartilage. Review. Biomaterials 21(5): , Lutolf MP, Hubbell JA. Synthetic biomaterials as instructive extracellular microenvironments for morphogenesis in tissue engineering. Review. Nature Biotechnol 23(1):47-55, Bisht KS, Al-Azemi TF. Synthesis of functional polycarbonates from renewable resources. In : Cheng HN, Gross RA (Eds).. Green Polymer Chemistry: Biocatalysis and Biomaterials; ACS Symposium Series vol1043 ACS Publs, Washington, DC, 2010; Chapter Wang JH, He A. Bio-based and biodegradable aliphatic polyesters modified by a continuous alcoholysis reaction. In: Cheng HN, Gross RA (Eds). Green Polymer Chemistry: Biocatalysis and Biomaterials; ACS Symposium Series vol. 1043, ACS publications, Washington, DC, 2010; Chapter Onyari JM, Huang A. Synthesis and properties of novel polyvinyl alcohollactic acid gels. J Appl Polym Sci 113(4): , Deming TJ. Polypeptide materials: new synthetic methods and applications. Advan Material 9(4): , Wright ER, Conticello VP. Self-assembly of block copolymers derived from elastin-mimetic polypeptide sequences. Adv Drug Delivery Res 54(8): , Langer R, Tirrell DA. Designing material for biology and medicine. Nature 428: ,

Σατινίδης Σσμεών Απάνηηζη.

Σατινίδης Σσμεών Απάνηηζη. Σατινίδης Σσμεών Σα βηνθαχζηκα είλαη ην κφλν θαηάιιειν δηαζέζηκν ππνθαηάζηαην ηεο βελδίλεο θαη ηνπ ληήδει ζηηο κεηαθνξέο. Βηνθαχζηκα φπσο ην βηνληήδει θαη ε βηναηζαλφιε ρξεζηκνπνηνχληαη ζήκεξα αλακεκηγκέλα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΤ ΜΑΡΙΑ ΣΖΑΜΟΤΡΑΝΗ ΕΛΕΝΗ ΟΤΣΖΙΟΤ ΑΤΓΕΡΙΝΗ ΧΑΙΔΕΜΕΝΑΚΗ ΝΑΣΑΛΙΑ

ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΤ ΜΑΡΙΑ ΣΖΑΜΟΤΡΑΝΗ ΕΛΕΝΗ ΟΤΣΖΙΟΤ ΑΤΓΕΡΙΝΗ ΧΑΙΔΕΜΕΝΑΚΗ ΝΑΣΑΛΙΑ 1 ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΤ ΜΑΡΙΑ ΣΖΑΜΟΤΡΑΝΗ ΕΛΕΝΗ ΟΤΣΖΙΟΤ ΑΤΓΕΡΙΝΗ ΧΑΙΔΕΜΕΝΑΚΗ ΝΑΣΑΛΙΑ ΝΟΗΠΚΝΠ 2 Τν πεηξέιαην, πνπ κεξηθέο θνξέο ζηελ θαζεκεξηλή γιώζζα απνθαιείηαη θαη μαύπορ σπςσόρ ή τσάι τος Ρέξαρ, είλαη

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC

Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC Εθνικό Συνέδριο «Γεωθερμική Ηλεκτροπαραγωγή» Ξενοδοχείο Divani Caravel Αθήνα 20 Νοεμβρίου 2013 Ανάπτυξη Ελληνικής τεχνολογίας μηχανών ηλεκτροπαραγωγής ORC Α.Μπένου, Ι. Χωροπανίτης Τμήμα Γεωθερμικής Ενέργειας

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger

Κεθάλαιο 1. Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ. Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ. Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger Κεθάλαιο 1 Ενόηηηα 2 Πλάνο Μάρκεηινγκ Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Dr. Andrea Grimm Dr. Astin Malschinger ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΝΟΤΗΤΑ 2 ΠΛΑΝΟ ΜΑΡΚΕΤΙΝΓΚ Κεθάιαην 1: Εξγαιεία Μάξθεηηλγθ Σπγγξαθείο: Δξ. Andrea Grimm, Δξ.

Διαβάστε περισσότερα

Η απνξξόθεζε ηνπ νξαηνύ θσηόο γίλεηαη κέζσ ρξσζηηθώλ νπζηώλ πνπ νλνκάδνληαη τλωροθύλλες.

Η απνξξόθεζε ηνπ νξαηνύ θσηόο γίλεηαη κέζσ ρξσζηηθώλ νπζηώλ πνπ νλνκάδνληαη τλωροθύλλες. ΦΩΣΟΤΝΘΔΗ Δλαιιαθηηθή δηεξγαζία παξαγσγήο ελέξγεηαο Υξεζηκνπνηείηαη από ηνπο νλνκαδόκελνπο θσηνζπλζεηηθνύο νξγαληζκνύο Οπζηαζηηθά ε αληίζηξνθε δηεξγαζία ηεο αλαπλνήο πλίζηαηαη ζηελ δέζκεπζε ειηαθήο ελέξγεηαο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΖΛΔΚΣΡΗΚΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ ΑΠΟ ΒΗΟΜΑΕΑ

ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΖΛΔΚΣΡΗΚΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ ΑΠΟ ΒΗΟΜΑΕΑ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΖ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΧΝ ΔΦΑΡΜΟΓΧΝ ΣΜΖΜΑ ΖΛΔΚΣΡΟΛΟΓΗΑ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΖΛΔΚΣΡΗΚΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ ΑΠΟ ΒΗΟΜΑΕΑ ΠΟΤΓΑΣΖ ΚΟΤΦΗΓΖ ΑΠΟΣΟΛΟ ΔΠΗΒΛΔΠΧΝ ΚΑΘΖΓΖΣΖ ΠΟΣΟΛΗΑ ΚΧΝΣΑΝΣΗΝΟ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ. Δρώτηση 1

ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ. Δρώτηση 1 ΑΙΟΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ Πνιινί άλζξσπνη πηζηεύνπλ όηη ν άλεκνο ζα έπξεπε λα αληηθαηαζηήζεη ην πεηξέιαην θαη ην θάξβνπλν σο πεγή ελέξγεηαο γηα ηελ παξαγσγή ειεθηξηζκνύ. Οη θαηαζθεπέο πνπ θαίλνληαη ζηελ εηθόλα είλαη

Διαβάστε περισσότερα

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12

Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 2011-12 Απνηειέζκαηα Εξσηεκαηνινγίνπ 2o ηεηξάκελν 11-12 Project 6: Ταμίδη κε ηε Μεραλή ηνπ Φξόλνπ Υπεύζπλνη Καζεγεηέο: Ε. Μπηιαλάθε Φ. Αλησλάηνο Δρώηηζη 3: Πνηα από ηα παξαθάησ ΜΜΕ ηεξαξρείηε από πιεπξάο ζεκαζίαο;

Διαβάστε περισσότερα

Γηαηάμεηο Αλίρλεπζεο Γηαξξνώλ (λεξνύ θαπζίκωλ ρεκηθώλ )

Γηαηάμεηο Αλίρλεπζεο Γηαξξνώλ (λεξνύ θαπζίκωλ ρεκηθώλ ) Γηαηάμεηο Αλίρλεπζεο Γηαξξνώλ (λεξνύ θαπζίκωλ ρεκηθώλ ) Τν πξόβιεκα - Γηαξξνή λεξνύ Αθόκε θαη κηα κηθξή δηαξξνή λεξνύ κπνξεί λα πξνθαιέζεη θαηαζηξνθή αλ δελ αληρλεπζεί εγθαίξσο Δηαξξνή κπνξεί λα πξνέιζεη

Διαβάστε περισσότερα

Σπληήξεζε ηξνθίκσλ ρσξίο ρεκηθά πξόζζεηα PROJECT B ΛΥΚΕΙΟΥ 2 014-15

Σπληήξεζε ηξνθίκσλ ρσξίο ρεκηθά πξόζζεηα PROJECT B ΛΥΚΕΙΟΥ 2 014-15 Σπληήξεζε ηξνθίκσλ ρσξίο ρεκηθά πξόζζεηα PROJECT B ΛΥΚΕΙΟΥ 2 014-15 Εηζαγσγή Οη ηερληθέο ζπληήξεζεο ηξνθίκσλ έρνπλ ζθνπό : α) λα παξεκπνδίζνπλ αλεπηζύκεηεο κεηαβνιέο ζηα ραξαθηεξηζηηθά (γεύζε - ρξώκα -

Διαβάστε περισσότερα

Βιοαέριο: Μία ενέργεια για το μέλλον

Βιοαέριο: Μία ενέργεια για το μέλλον Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καβάλασ Σχολι Τεχνολόγων Εφαρμογών Τμιμα Τεχνολογίασ Πετρελαίου & Φυςικοφ Αερίου Πτυχιακι Εργαςία Βιοαέριο: Μία ενέργεια για το μέλλον του Μπογιατηι Τηανι Α.Ε.Μ.: 2734 Επιβλζπουςα

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou

ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ. G. Mitsou ΦΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΡΕΥΣΤΩΝ ηαηηθή ηωλ ξεπζηώλ (Τδξνζηαηηθή) Ση είλαη ηα ξεπζηά - Γεληθά Ππθλόηεηα Πίεζε Μεηαβνιή ηεο πίεζεο ζπλαξηήζεη ηνπ βάζνπο Αξρή ηνπ Pascal Τδξνζηαηηθή πίεζε Αηκνζθαηξηθή πίεζε Απόιπηε &

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΔΡΟΜΟ ΠΡΟ ΣΟ «ΑΕΙΦΟΡΟ ΧΟΛΕΙΟ» ένα φωτογπαφικό ταξίδι

Ο ΔΡΟΜΟ ΠΡΟ ΣΟ «ΑΕΙΦΟΡΟ ΧΟΛΕΙΟ» ένα φωτογπαφικό ταξίδι Ο ΔΡΟΜΟ ΠΡΟ ΣΟ «ΑΕΙΦΟΡΟ ΧΟΛΕΙΟ» ένα φωτογπαφικό ταξίδι ηα Δθπαηδεπηήξηα Πάλνπ ππνζηεξίδνπκε ηελ άπνςε όηη ην «αεηθόξν ζρνιείν» είλαη έλα όξακα εθηθηό. Η εθπαίδεπζε γηα ηελ αεηθνξία δελ είλαη κάζεκα, αιιά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΤΜΕΡΙΜΟ - ΠΕΣΡΟΥΗΜΙΚΑ

ΠΟΛΤΜΕΡΙΜΟ - ΠΕΣΡΟΥΗΜΙΚΑ ΠΟΛΤΜΕΡΙΜΟ - ΠΕΣΡΟΥΗΜΙΚΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΣΑ Ο πολσμεριζμός Πολσμεριζμός είναι η τημική ανηίδραζη καηά ηην οποία πολλά μόρια ίδιων ή διαθορεηικών οργανικών ενώζεων, ποσ ονομάζονηαι μονομερή, ενώνονηαι και ζτημαηίζοσν

Διαβάστε περισσότερα

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ H ΜΑΓΕΙΑ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ Φξεζηκόηεηα καζεκαηηθώλ Αξρή θαηακέηξεζεο Όζα έδσζαλ νη Έιιελεο... Τξίγσλνη αξηζκνί Τεηξάγσλνη αξηζκνί Δπηκήθεηο αξηζκνί Πξώηνη αξηζκνί Αξηζκνί κε μερσξηζηέο ηδηόηεηεο Γίδπκνη πξώηνη

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Οξηδόληηα θαη θαηαθόξπθε κεηαηόπηζε παξαβνιήο 1 ε Δξαζηεξηόηεηα Αλνίμηε ην αξρείν «Μεηαηόπηζε παξαβνιήο.ggb». Με ηε καύξε γξακκή παξηζηάλεηαη ε γξαθηθή παξάζηαζε ηεο f(x)=αx 2 πνπ ζα ηελ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΧΡΗΣΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΩΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Η ΧΡΗΣΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΩΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΠΗΓΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΑΛΕΞΑΝ ΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΙΑΤΡΙΒΗ: Η ΧΡΗΣΗ ΦΥΤΙΚΩΝ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΩΝ ΩΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2

ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ. Σρήκα 1. Σρήκα 2 ΛΙΜΝΗ ΤΣΑΝΤ Τν Σρήκα 1 δείρλεη ηελ αιιαγή ηεο ζηάζκεο ηεο Λίκλεο Τζαλη, ζηε Σαράξα ηεο Βόξεηαο Αθξηθήο. Η Λίκλε Τζαλη εμαθαλίζηεθε ηειείσο γύξσ ζην 20.000 π.χ., θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο επνρήο ησλ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά:

ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ. Η Μηκή ζθέθηεθε έλαλ ηξόπν, γηα λα ζπγθξίλεη κεξηθά δηαθνξεηηθά αληειηαθά πξντόληα. Απηή θαη ν Νηίλνο ζπλέιεμαλ ηα αθόινπζα πιηθά: ΑΝΤΗΛΙΑΚΑ Η Μηκή θαη ν Νηίλνο αλαξσηήζεθαλ πνην αληειηαθό πξντόλ παξέρεη ηελ θαιύηεξε πξνζηαζία ζην δέξκα ηνπο. Τα αληειηαθά πξντόληα έρνπλ έλα δείθηε αληειηαθήο πξνζηαζίαο (SPF), ν νπνίνο δείρλεη πόζν

Διαβάστε περισσότερα

10. Ο Ρόινο ηεο Πξάζηλεο Χεκείαο ζηε Βειηίωζε ηωλ Αλαλεώζηκωλ Πεγώλ Ελέξγεηαο θαη ζηελ Εμνηθνλόκεζε Νεξνύ

10. Ο Ρόινο ηεο Πξάζηλεο Χεκείαο ζηε Βειηίωζε ηωλ Αλαλεώζηκωλ Πεγώλ Ελέξγεηαο θαη ζηελ Εμνηθνλόκεζε Νεξνύ Πράσινη Χημεία- Πράσινη Τεχνολογία 10. Ο Ρόινο ηεο Πξάζηλεο Χεκείαο ζηε Βειηίωζε ηωλ Αλαλεώζηκωλ Πεγώλ Ελέξγεηαο θαη ζηελ Εμνηθνλόκεζε Νεξνύ Οη Αλαλεώζηκεο Πεγέο Ελέξγεηαο ζηνλ 21 ν Αηώλα Τα ηειεπηαία

Διαβάστε περισσότερα

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση

Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Κευάλαιο 8 Μονοπωλιακή Συμπεριφορά- Πολλαπλή Τιμολόγηση Πώς πρέπει να τιμολογεί ένα μονοπώλιο; Μέρξη ζηηγκήο ην κνλνπώιην έρεη ζεσξεζεί ζαλ κηα επηρείξεζε ε νπνία πσιεί ην πξντόλ ηεο ζε θάζε πειάηε ζηελ

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ. Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΗ Είμαζηε ηυχεροί που είμαζηε δάζκαλοι Ον/μο:.. A Λσκείοσ Ύλη: Εσθύγραμμη Κίνηζη 8-11-2015 Θέμα 1 ο : 1. Η εμίζωζε θίλεζεο ελόο θηλεηνύ πνπ θηλείηαη επζύγξακκα είλαη ε x = 5t. Πνηα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΔΝΑΚ θαη ιέβεηεο. Ζκεξίδα 20/11/2010. Σσηήξεο Καηζηκίραο Γξ. Μεραλνιόγνο Μεραληθόο. Γεληθόο Γξακκαηέαο β ΔΝ.Δ.ΔΠΙ.Θ.Δ. Αζήλα 20.11.

ΚΔΝΑΚ θαη ιέβεηεο. Ζκεξίδα 20/11/2010. Σσηήξεο Καηζηκίραο Γξ. Μεραλνιόγνο Μεραληθόο. Γεληθόο Γξακκαηέαο β ΔΝ.Δ.ΔΠΙ.Θ.Δ. Αζήλα 20.11. Ζκεξίδα 2/11/21 ΚΔΝΑΚ θαη ιέβεηεο Σσηήξεο Καηζηκίραο Γξ. Μεραλνιόγνο Μεραληθόο Γεληθόο Γξακκαηέαο β ΔΝ.Δ.ΔΠΙ.Θ.Δ. Αζήλα 2.11.21 Πεγέο ελέξγεηαο Σπλ. Πξσηνγελήο Δλέξγεηα = Σ Καηαλ. Δλέξγεηα θαπζίκνπ x Σπλη.

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΚΟΣΜΟΥ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΓΕΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ Σχολικό έτος: 2011-2012 Καθηγήτριες: Κεφαλληνού Λουκία- Καλλία Αθηνά ΙΙ. ΟΙ ΑΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΟ ΣΟΤ ΠΡΟΙΣΟΡΙΚΟΤ ΥΡΟΝΟΤ ΕΩ ΚΑΙ ΣΟ Μ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ 1. ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ..

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου ΥΟΛΕΙΟ.. ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΚΤΣΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2007 ΓΙΑ ΣΟ ΓΤΜΝΑΙΟ Παπασκευή 26 Ιανουαπίου 2007 Σάξη: Α Γυμνασίου έλαξμεο 09.30 ιήμεο 09.45 Σην παξαθάησ ζρήκα θαίλεηαη ηκήκα ελόο πνιενδνκηθνύ ζρεδίνπ κηαο πόιεο. Οη ζθηαζκέλεο

Διαβάστε περισσότερα

ΙNCOFRUIT - (HELLAS).

ΙNCOFRUIT - (HELLAS). Πξνο ΟΛΑ ΤΑ ΜΔΛΗ Κε Σπλάδειθε Θέκα: Ιζπαλία & Γεξκαλία 5 ε ΔΒΓΟΜΑΓΑ 2011 (31 Ιαλ έσο 30 Φεβξ.2011) Παξαζέηνπκε θαησηέξσ: Αλαζθόπεζε ηεο 4 εο εβδνκάδνο 2011 κε ηηο ηηκέο ησλ εζπεξηδνεηδώλ πνπ δηακνξθώζεθαλ

Διαβάστε περισσότερα

Γιπθόδε + Ομπγόλν Δηνμείδην ηνπ άλζξαθα + Νεξό + Ελέξγεηα

Γιπθόδε + Ομπγόλν Δηνμείδην ηνπ άλζξαθα + Νεξό + Ελέξγεηα 4. ΑΝΑΠΝΟΗ Η δηάζπαζε ηεο γιπθόδεο γίλεηαη κέζα ζηα θύηηαξα, νλνκάδεηαη θπηηαξηθή αλαπλνή θαη εμαζθαιίδεη ηελ ελέξγεηα πνπ είλαη απαξαίηεηε ζην θύηηαξν. Η δηάζπαζε γίλεηαη κε ηελ παξνπζία νμπγόλνπ θαη

Διαβάστε περισσότερα

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ

Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Ενδεικτικά Θέματα Στατιστικής ΙΙ Θέματα. Έζησ όηη ζε δείγκα 35 θαηνηθηώλ πνπ ελνηθηάδνληαη ζε θνηηεηέο ζηελ Κνδάλε βξέζεθε ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζηα 5 επξώ, ελώ ζην Ζξάθιεην ην κέζν κεληαίν κίζζσκα ζε

Διαβάστε περισσότερα

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ.

ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΛΘΤΑΗΚΘΔΗΡ Τ. ΑΓΩΜΘΡΘΙΞΘ ΤΩΠΞΘ ΡΘΡ ΛΘΙΠΕΡ ΗΚΘΙΘΕΡ ΟΑIΤΜΘΔΘ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ 11V11 ΗΚΘΙΘΑ 6-10 ΤΠΞΜΩΜ ΛΕΘΞΜΕΙΗΛΑΑ ΞΣ ΟΑΘΤΜΘΔΘΞΣ ΡΕ ΛΕΓΑΚΞ ΓΗΟΕΔΞ ΓΘΑ ΟΑΘΙΕΡ ΗΚΘΙΘΑΡ 6-10 ΕΩΜ Η ΔΘΑΔΠΞΛΗ ΑΟΞ Η ΛΘΑ ΕΡΘΑ ΡΗΜ ΑΚΚΗ ΕΘΜΑΘ ΛΕΓΑΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14

Αζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 .1.10 ζκήζεις ζτ.βιβλίοσ ζελίδας 13 14 Ερωηήζεις Καηανόηζης 1. ύν δηαθνξεηηθέο επζείεο κπνξεί λα έρνπλ θαλέλα θνηλό ζεκείν Έλα θνηλό ζεκείν i ύν θνηλά ζεκεία iλ) Άπεηξα θνηλά ζεκεία ηηηνινγήζηε ηελ απάληεζε

Διαβάστε περισσότερα

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο :

ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ. Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη Εήηημα 1 ο : ΓΗΑΓΩΝΗΣΜΑ ΣΤΑ ΜΑΘΖΜΑΤΗΚΑ Ον/μο:.. Γ Λσκείοσ Ύλη: Μιγαδικοί-Σσναρηήζεις-Παράγωγοι Θεη.-Τετν. Καη. 11-1-11 Εήηημα 1 ο : Α. Γηα ηελ ζπλάξηεζε f, λα βξείηε ην δηάζηεκα ζην νπνίν είλαη παξαγσγίζηκε θαζώο θαη

Διαβάστε περισσότερα

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report.

Case Study. Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Case Study Παξαθάηω παξνπζηάδνπκε βήκα - βήκα κε screenshots έλα παξάδεηγκα ππνβνιήο κηαο εξγαζίαο θαη ηελ παξαγωγή ηνπ Originality Report. Βήκα 1 ο : Login ζηο Turnitin. Κάλεηε είζνδν ζην Turnitin κε

Διαβάστε περισσότερα

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2

Α. Εηζαγσγή ηεο έλλνηαο ηεο ηξηγσλνκεηξηθήο εμίζσζεο κε αξρηθό παξάδεηγκα ηελ εκx = 2 ΣΡΙΓΩΝΟΜΔΣΡΙΚΔ EΞΙΩΔΙ Πνηα παξαδείγκαηα εμηζώζεσλ ή θαη πξνβιεκάησλ πηζηεύεηαη όηη είλαη θαηάιιεια γηα ηελ επίιπζε ηνπο θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο δηδαθηηθήο δηαδηθαζίαο κέζα ζηελ ηάμε; 1 ε ΓΙΓΑΚΣΙΚΗ ΩΡΑ Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/2014 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΚΠ. ΕΤΟΥΣ 204-205 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΑ/Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 08/09/204 A ΟΜΑΓΑ Οδηγία: Να γράυεηε ζηο ηεηράδιο ζας ηον αριθμό κάθε μιας από ηις παρακάηφ ερφηήζεις Α.-Α.8 και

Διαβάστε περισσότερα

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016

Βάσεις Δεδομέμωμ. Εξγαζηήξην V. Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 Βάσεις Δεδομέμωμ Εξγαζηήξην V Τκήκα Πιεξνθνξηθήο ΑΠΘ 2015-2016 2 Σκοπός του 5 ου εργαστηρίου Σθνπόο απηνύ ηνπ εξγαζηεξίνπ είλαη: ε κειέηε ζύλζεησλ εξσηεκάησλ ζύλδεζεο ζε δύν ή πεξηζζόηεξεο ζρέζεηο ε κειέηε

Διαβάστε περισσότερα

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ.

Μονοψϊνιο. Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Μονοψϊνιο Ολιγοψώνιο Αγνξά κε ιίγνπο αγνξαζηέο. Δύναμη μονοψωνίος Η ηθαλόηεηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο λα επεξεάζεη ηελ ηηκή ηνπ αγαζνύ. Οπιακή αξία Δπηπξόζζεηα νθέιε από ηελ ρξήζε/θαηαλάισζε κηαο επηπξόζζεηε

Διαβάστε περισσότερα

3. Πξάζηλε Μεραληθή (Σερλνινγία). Βαζηθέο Αξρέο θαη Δθαξκνγέο

3. Πξάζηλε Μεραληθή (Σερλνινγία). Βαζηθέο Αξρέο θαη Δθαξκνγέο Ππάζινη Χημεία-Ππάζινη Τεσνολογία 3. Πξάζηλε Μεραληθή (Σερλνινγία). Βαζηθέο Αξρέο θαη Δθαξκνγέο 3.1. Δηζαγσγή: Πξάζηλε Μεραληθή (Green Engineering) Τηο ηειεπηαίεο δεθαεηίεο ε αλζξσπφηεηα έρεη ζπλεηδεηνπνηήζεη

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ

ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ ΠΑΝΔΛΛΑΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ Γ ΣΑΞΖ ΖΜΔΡΖΗΟΤ ΓΔΝΗΚΟΤ ΛΤΚΔΗΟΤ ΚΑΗ ΔΠΑΛ ΣΔΣΑΡΣΖ 25 ΜΑΨΟΤ 2016 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΑΡΥΔ ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΖ ΘΔΧΡΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ - ΔΠΗΛΟΓΖ (Δλδεηθηηθέο Απαληήζεηο) ΘΔΜΑ Α Α1. α. Σωζηό β. Λάζνο

Διαβάστε περισσότερα

Διάλεξη 2 Εηζαγωγή ζηελ Επεμεξγαζία Υγξώλ Απνβιήηωλ Σηάδηα Επεμεξγαζίαο

Διάλεξη 2 Εηζαγωγή ζηελ Επεμεξγαζία Υγξώλ Απνβιήηωλ Σηάδηα Επεμεξγαζίαο Διάλεξη 2 Εηζαγωγή ζηελ Επεμεξγαζία Υγξώλ Απνβιήηωλ Σηάδηα Επεμεξγαζίαο Σηάδηα επεμεξγαζίαο πγξψλ απνβιήησλ Πξσηνβάζκηα ή Μεραληθή Δπεμεξγαζία Γεπηεξνβάζκηα ή Βηνινγηθή Δπεμεξγαζία Τξηηνβάζκηα ή Χεκηθή

Διαβάστε περισσότερα

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο

α) ηε κεηαηόπηζε x όηαλ ην ζώκα έρεη κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ζέζεο δ) ην κέγηζην ξπζκό κεηαβνιήο ηεο ηαρύηεηαο Έξγν ελέξγεηα 3 (Λύζε) Σώκα κάδαο m = 4Kg εξεκεί ζηε βάζε θεθιηκέλνπ επηπέδνπ γσλίαο θιίζεο ζ κε εκζ = 0,6 θαη ζπλζ = 0,8. Τν ζώκα αξρίδεη λα δέρεηαη νξηδόληηα δύλακε θαη μεθηλά λα αλεβαίλεη ζην θεθιηκέλν

Διαβάστε περισσότερα

Οινθιεξωκέλεο ιύζεηο γηα ηελ γαιαθηνβηνκεραλία

Οινθιεξωκέλεο ιύζεηο γηα ηελ γαιαθηνβηνκεραλία ΧΗΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Α.Ε Οινθιεξωκέλεο ιύζεηο γηα ηελ γαιαθηνβηνκεραλία Πνηνί είκαζηε Η ΜΙΝΔΡΑΛ ΥΗΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΣΑ Α.Δ. μεθίλεζε ηελ πνξεία ηεο ην 1976. Από ηελ αξρή ζπλεξγαζηήθακε κε πξωηνπόξνπο εηαηξείεο ζηνλ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP

ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ΑΛΛΑΓΗ ΟΝΟΜΑΣΟ ΚΑΙ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΙΑ, ΚΟΙΝΟΥΡΗΣΟΙ ΦΑΚΕΛΟΙ ΚΑΙ ΕΚΣΤΠΩΣΕ ΣΑ WINDOWS XP ηότοι εργαζηηρίοσ ην πιαίζην ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ εξγαζηεξίνπ ζα παξνπζηαζηνύλ βαζηθέο ιεηηνπξγίεο ησλ Windows XP πνπ ζρεηίδνληαη

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0249/119. Τροπολογία. Mireille D'Ornano εμ νλόκαηνο ηεο Οκάδαο ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0249/119. Τροπολογία. Mireille D'Ornano εμ νλόκαηνο ηεο Οκάδαο ENF 21.10.2015 A8-0249/119 119 Αιηιολογική ζκέψη 11 (11) Πξνθεηκέλνπ λα πξναρζεί ε νηθνλνκηθά απνδνηηθή επίηεπμε ηωλ εζληθώλ δεζκεύζεωλ γηα κείωζε ηωλ ηωλ εθπνκπώλ, ηα θξάηε κέιε ζα πξέπεη λα έρνπλ δηθαίωκα

Διαβάστε περισσότερα

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots)

Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) Σημεία Ασύπματηρ Ππόσβασηρ (Hot-Spots) 1.1 Σςνοπτική Πεπιγπαυή Hot Spots Σα ζεκεία αζύξκαηεο πξόζβαζεο πνπ επηιέρζεθαλ αλαθέξνληαη ζηνλ επόκελν πίλαθα θαη παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά ζηηο επόκελεο παξαγξάθνπο.

Διαβάστε περισσότερα

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress.

Αιγόξηζκνη Γνκή επηινγήο. Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο. Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ. introcsprinciples.wordpress. Αιγόξηζκνη 2.2.7.3 Γνκή επηινγήο Πνιιαπιή Δπηινγή Δκθωιεπκέλεο Δπηινγέο Δηζαγωγή ζηηο Αξρέο ηεο Δπηζηήκεο ηωλ Η/Υ 1 Πνιιαπιή Δληνιή Δπηινγήο Αν ζπλζήθε_1 ηόηε εληνιέο_1 αλλιώς_αν ζπλζήθε_2 ηόηε εληνιέο_2...

Διαβάστε περισσότερα

Πολυεπίπεδα/Διασυμδεδεμέμα Δίκτυα

Πολυεπίπεδα/Διασυμδεδεμέμα Δίκτυα Πολυεπίπεδα/Διασυμδεδεμέμα Δίκτυα Κοιμωμικά δίκτυα (multiplex network) Έρεηε ινγαξηαζκό ζην Facebook? Έρεηε ινγαξηαζκό ζην LinkedIn? Έρεηε ινγαξηαζκό ζην Twitter? Αεροπορικές γραμμές της Ευρώπης(multiplex

Διαβάστε περισσότερα

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή

Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ. Καξθηά 3 θηιά πεξίπνπ κε κήθνο ηξηπιάζην από ην πάρνο ηνπ μύινπ θπξί κεγάιν θαη ππνκνλή Δξγαιεία Καηαζθεπέο 1 Δ.Κ.Φ.Δ. ΥΑΝΙΩΝ ΠΡΩΣΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ ΔΝΟΣΗΣΑ 10 ε : ΜΗΥΑΝΙΚΗ ΜΔΡΟ Β ΠΙΔΗ ΔΡΓΑΛΔΙΑ ΚΑΣΑΚΔΤΔ Καηαζθεπή 1: Καξέθια θαθίξε Όξγαλα Τιηθά Κόληξα πιαθέ ζαιάζζεο κε δηαζηάζεηο 40Υ40 εθ.

Διαβάστε περισσότερα

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis

Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training. Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Αζθήζεηο 5 νπ θεθαιαίνπ Crash course Step by step training Dipl.Biol.cand.med. Stylianos Kalaitzis Stylianos Kalaitzis Μνλνϋβξηδηζκνο 1 Γπν γνλείο, εηεξόδπγνη γηα ηνλ αιθηζκό θάλνπλ παηδηά. Πνία ε πηζαλόηεηα

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν»

Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν» Πανελλήνια Έρεσνα «Καηαναλωηής & Ελληνικό Προϊόν» Γεώργιος Μπάληας, Οικονομικό Πανεπιζηήμιο Αθηνών Προκόπης Θεοδωρίδης, Πανεπιζηήμιο Παηρών Ταπηόηεηα ηεο έξεπλαο Σθνπόο: Αλίρλεπζε ηεο αγνξαζηηθήο ζπκπεξηθνξάο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΕΣΑΙΡΕΙΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΣΚΥΤΑΛΟΓΡΟΜΙΑ 2015 ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Τεηάπηη 28 Ιανουαπίου 2015 ΛΔΥΚΩΣΙΑ Τάξη: Α Γυμναζίου ΠΡΟΒΛΗΜΑ Σε έλα ηνπξλνπά βόιετ δήισζαλ ζπκκεηνρή νκάδεο Γπκλαζίσλ ηεο Κύπξνπ.

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/319. Τροπολογία 8.3.2016 A8-0046/319 319 Άρθρο 34 παράγραθος 1 ζηοιχείο δ (δ) 14 έηε γηα θηεληαηξηθά θάξκαθα πνπ πξννξίδνληαη γηα άιια είδε δώωλ από απηά πνπ αλαθέξνληαη ζηελ παξάγξαθν 1 ζηνηρεία α) θαη γ). (δ) 10 έηε

Διαβάστε περισσότερα

5 η Δργαζηηριακή Άζκηζη Κσκλώμαηα Γσαδικού Αθροιζηή/Αθαιρέηη

5 η Δργαζηηριακή Άζκηζη Κσκλώμαηα Γσαδικού Αθροιζηή/Αθαιρέηη 5 η Δργαζηηριακή Άζκηζη Κσκλώμαηα Γσαδικού Αθροιζηή/Αθαιρέηη Σηα πιαίζηα ηεο πέκπηεο εξγαζηεξηαθήο άζθεζεο ζα ρξεζηκνπνηεζεί απνθιεηζηηθά ην πεξηβάιινλ αλάπηπμεο νινθιεξσκέλσλ θπθισκάησλ IDL-800 Digital

Διαβάστε περισσότερα

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο

Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος. Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Φςζική Πποζαναηολιζμού Γ Λςκείος Αζκήζειρ Ταλανηώζειρ 1 ο Φςλλάδιο Επιμέλεια: Αγκανάκηρ Α. Παναγιώηηρ Επωηήζειρ Σωζηό- Λάθορ Να χαπακηηπίζεηε ηιρ παπακάηω πποηάζειρ ωρ ζωζηέρ ή λάθορ: 1. Η ηαιάλησζε είλαη

Διαβάστε περισσότερα

Ονομαηεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Δπιμέλεια διαγωνίζμαηος: Αξιολόγηζη :

Ονομαηεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Δπιμέλεια διαγωνίζμαηος: Αξιολόγηζη : Ονομαηεπώνυμο: Μάθημα: Υλη: Δπιμέλεια διαγωνίζμαηος: Αξιολόγηζη : Θέμα Α. Σηιρ επωηήζειρ πολλαπλήρ επιλογήρ πος ακολοςθούν ζημειώζηε ζηο γπαπηό ζαρ ηον απιθμό ηηρ επώηηζηρ και δίπλα ηην ένδειξη ηηρ ζωζηήρ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟΣΖΣΑ ΥΔΓΗΟΤ ΑΡΗΘΜ. 1

ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟΣΖΣΑ ΥΔΓΗΟΤ ΑΡΗΘΜ. 1 ΠΔΡΗΓΡΑΦΖ ΛΔΗΣΟΤΡΓΗΚΟΣΖΣΑ ΥΔΓΗΟΤ ΑΡΗΘΜ. 1 ΒΟΤΣΑΗΟ 7,5Υ40m ΑΓΔΛΑΓΩΝ ΓΑΛΑΚΣΟΠΑΡΑΓΩΓΖ ΔΛΔΤΘΔΡΟΤ ΣΑΒΛΗΜΟΤ ΜΔ 48 ΑΣΟΜΗΚΔ ΘΔΔΗ Τν άξκεγκα ελδείθλπηαη λα γίλεηαη ζε αξκεθηήξην ηύπνπ ςαξνθόθθαιν 2Χ4 ζέζεσλ. Οη

Διαβάστε περισσότερα

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ.

Απαντήσεις θέματος 2. Παξαθάησ αθνινπζεί αλαιπηηθή επίιπζε ησλ εξσηεκάησλ. Απαντήσεις θέματος 2 Απηά πνπ έπξεπε λα γξάςεηε (δελ ρξεηαδόηαλ δηθαηνιόγεζε εθηόο από ην Γ) Α return a*b; Β 0:acegf2, 1: acegf23, 2: acegf234, 3:acegf2345, 4:acegf23456, 5:acegf234567, 6:acegf2345678,

Διαβάστε περισσότερα

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν.

B-Δέλδξα. Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. B-Δέλδξα Τα B-δέλδξα ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηε αλαπαξάζηαζε πνιύ κεγάισλ ιεμηθώλ πνπ είλαη απνζεθεπκέλα ζην δίζθν. Δέλδξα AVL n = 2 30 = 10 9 (πεξίπνπ). 30

Διαβάστε περισσότερα

Κεθάλαιο 7. Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ Μ. ΨΥΛΛΑΚΗ

Κεθάλαιο 7. Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ Μ. ΨΥΛΛΑΚΗ Κεθάλαιο 7 Πξνζθνξά ηνπ θιάδνπ 1 Προζθορά ανηαγωνιζηικού κλάδοσ Πώο πξέπεη λα ζπλδπαζηνύλ νη απνθάζεηο πξνζθνξάο ησλ πνιιώλ επηκέξνπο επηρεηξήζεσλ ελόο αληαγσληζηηθνύ θιάδνπ γηα λα βξνύκε ηελ θακπύιε πξνζθνξάο

Διαβάστε περισσότερα

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12

x-1 x (x-1) x 5x 2. Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα, έηζη ώζηε λα κελ ππάξρνπλ ξηδηθά ζηνπο 22, 55, 15, 42, 93, 10 5, 12 ΑΚΖΔΗ ΤΜΝΑΗΟΤ - ΚΤΚΛΟ ΠΡΩΣΟ - - ηα πνηεο ηηκέο ηνπ ηα παξαθάησ θιάζκαηα δελ νξίδνληαη ; (Τπόδεημε : έλα θιάζκα νξίδεηαη αλ ν παξνλνκαζηήο είλαη δηάθνξνο ηνπ κεδελόο) - (-) - (-) - Να απινπνηεζνύλ ηα θιάζκαηα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β )

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΓΕΝΙΚΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕ ΕΞΕΣΑΕΙ Γ ΣΑΞΗ ΗΜΕΡΗΙΟΤ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: /0/03 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΔΜΑ Α ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΑΠΑΝΣΗΕΙ ΘΕΜΑΣΩΝ Α.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000.

ΔΕΟ 13. Ποσοτικές Μέθοδοι. θαη λα ππνινγίζεηε ην θόζηνο γηα 10000 παξαγόκελα πξντόληα. Να ζρεδηαζηεί γηα εύξνο πξντόλησλ έσο 30000. ΔΕΟ 13 Ποσοτικές Μέθοδοι Σσνάρηηζη Κόζηοσς C(), μέζο κόζηος C()/. Παράδειγμα 1 Μηα εηαηξεία δαπαλά γηα θάζε πξντόλ Α πνπ παξάγεη 0.0 λ.κ. Τα πάγηα έμνδα ηεο εηαηξείαο είλαη 800 λ.κ. Ζεηείηαη 1) Να πεξηγξάςεηε

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤΕΙ. β. Η θαηάιπζε είλαη εηεξνγελήο, αθνύ ν θαηαιύηεο είλαη ζηεξεόο ελώ ηα αληηδξώληα αέξηα (βξίζθνληαη ζε δηαθνξεηηθή θάζε).

ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤΕΙ. β. Η θαηάιπζε είλαη εηεξνγελήο, αθνύ ν θαηαιύηεο είλαη ζηεξεόο ελώ ηα αληηδξώληα αέξηα (βξίζθνληαη ζε δηαθνξεηηθή θάζε). ΔΗΑΓΩΓΗΚΔ ΔΞΔΣΑΔΗ ΣΔΚΝΩΝ ΔΛΛΖΝΩΝ ΔΞΩΣΔΡΗΚΟΤ ΚΑΗ ΣΔΚΝΩΝ ΔΛΛΖΝΩΝ ΤΠΑΛΛΖΛΩΝ ΠΟΤ ΤΠΖΡΔΣΟΤΝ ΣΟ ΔΞΩΣΔΡΗΚΟ ΑΒΒΑΣΟ 8 ΔΠΣΔΜΒΡΗΟΤ 2018 ΔΞΔΣΑΕΟΜΔΝΟ ΜΑΘΖΜΑ: ΥΖΜΔΗΑ ΠΡΟΑΝΑΣΟΛΗΜΟΤ ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤΕΙ ΘΔΜΑ Α Α1. α Α2.

Διαβάστε περισσότερα

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/92. Τροπολογία. Sylvie Goddyn εμ νλόκαηνο ηεο νκάδαο ENF

EL Eνωμένη στην πολυμορυία EL A8-0046/92. Τροπολογία. Sylvie Goddyn εμ νλόκαηνο ηεο νκάδαο ENF 21.10.2015 A8-0046/92 92 Σημείο 8 (8) Οη βηηακίλεο, ηα αλόξγαλα ζπζηαηηθά θαη άιιεο νπζίεο πνπ πξννξίδνληαη γηα ρξήζε ζε ζπκπιεξώκαηα δηαηξνθήο ή γηα πξνζζήθε ζε ηξόθηκα φπσο ηα παξαζθεπάζκαηα γηα βξέθε

Διαβάστε περισσότερα

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84

Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα. Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Κώδικες 28, 78 και 84 Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα Οη Διαηιμήζεις για Αιολικά Πάρκα εθαξκόδνληαη γηα ηελ απνξξνθνύκελε ελέξγεηα από Αηνιηθά Πάξθα πνπ είλαη ζπλδεδεκέλα ζην

Διαβάστε περισσότερα

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861

Γραφεύα Επικοινωνύασ & Ενημϋρωςησ ϋρρεσ, Τψηλϊντου 4 3οσ Όροφοσ ΣΗΛ 2321023640 ΥΑΦ 2321051861 Οπγάνωζη και διοίκηζη ηοςπιζηικών επισειπήζεων (ξενοδοσεία, ηοςπιζηικά γπαθεία ) Α) ΑΔΙ ΣΔΙ και Β) ΑΠΟΦΟΙΣΟΙ ΤΠΟΥΡΔΩΣΙΚΗ ΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ και ΜΔΣΑΓΔΤΣΔΡΟΒΑΘΜΙΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΗ Ρν πξόγξακκα απηό ζρεδηάζηεθε γηα

Διαβάστε περισσότερα

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ

ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ ΘΔΚΑ ΡΖΠ ΑΛΑΓΛΩΟΗΠΖΠ 1.Απηόο πνπ ζα αλαγλσξηζηεί απνπζηάδεη γηα πνιύ θαηξό. 2.Δπηζηξέθεη κε πιαζηή ηαπηόηεηα ή κεηακνξθσκέλνο. 3.Απνκνλώλνληαη ηα δύν πξόζσπα 4.Άξζε κεηακόξθσζεο 5.Απνθάιπςε 6.Ακθηβνιίεο-απνδεηθηηθά

Διαβάστε περισσότερα

Α.Σ.Δ.Ι. ΠΔΙΡΑΙΑ ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΧΝ ΔΦΑΡΜΟΓΧΝ ΣΜΗΜΑ ΗΛΔΚΣΡΟΛΟΓΙΑ

Α.Σ.Δ.Ι. ΠΔΙΡΑΙΑ ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΧΝ ΔΦΑΡΜΟΓΧΝ ΣΜΗΜΑ ΗΛΔΚΣΡΟΛΟΓΙΑ Α.Σ.Δ.Ι. ΠΔΙΡΑΙΑ ΥΟΛΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΚΧΝ ΔΦΑΡΜΟΓΧΝ ΣΜΗΜΑ ΗΛΔΚΣΡΟΛΟΓΙΑ ΣΙΣΛΟ ΠΣΤΥΙΑΚΗ ΔΡΓΑΙΑ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΗ ΤΓΡΟΓΟΝΟΤ ΣΟΤ ΚΙΝΗΣΗΡΔ ΑΤΣΟΚΙΝΗΣΟΤ ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗΗ ΣΟΤ Χ ΚΑΤΙΜΟΤ Δπηβιέπσλ Καζεγεηήο:Κνο ΣΙΧΛΗ ΠΤΡΟ πνπδαζηήο:ανασαιαγη

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ

ΚΕΦ. 2.3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ ΚΕΦ..3 ΑΠΟΛΤΣΗ ΣΘΜΗ ΠΡΑΓΜΑΣΘΚΟΤ ΑΡΘΘΜΟΤ Οπιζμόρ απόλςηηρ ηιμήρ: Σηνλ άμνλα ησλ πξαγκαηηθώλ αξηζκώλ ζεσξνύκε έλαλ αξηζκό α πνπ ζπκβνιίδεηαη κε ην ζεκείν Α. Η απόζηαζε ηνπ ζεκείνπ Α από ηελ αξρή Ο, δειαδή

Διαβάστε περισσότερα

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ

Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική ΑΔ Άζκηζη ζτέζης κόζηοσς-τρόνοσ (Cost Time trade off) Καηαζκεσαζηική Δίζηε μησανικόρ διοίκηζηρ μεγάληρ καηαζκεςαζηικήρ εηαιπείαρ και καλείζηε να ςλοποιήζεηε ηο έπγο πος πεπιγπάθεηαι από ηον Πίνακα 1. Κωδ.

Διαβάστε περισσότερα

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε.

Δπηιέγνληαο ην «Πξνεπηινγή» θάζε θνξά πνπ ζα ζπλδέεζηε ζηελ εθαξκνγή ζα βξίζθεζηε ζηε λέα ρξήζε. ΑΝΟΙΓΜΑ ΝΔΑ ΥΡΗΗ 1. Γεκηνπξγείηε ηε λέα ρξήζε από ηελ επηινγή «Παξάκεηξνη/Παξάκεηξνη Δηαηξίαο/Γηαρείξηζε Δηαηξηώλ». Πιεθηξνινγείηε ηνλ θσδηθό ηεο εηαηξίαο ζαο θαη παηάηε Enter. Σηελ έλδεημε «Υξήζεηο» παηάηε

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου

Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Άσκηση 1 - Μοπυοποίηση Κειμένου Σηηο παξαθάησ γξακκέο εθαξκόζηε ηε κνξθνπνίεζε πνπ πεξηγξάθνπλ Γξακκή κε έληνλε γξαθή Γξακκή κε πιάγηα γξαθή Γξακκή κε ππνγξακκηζκέλε γξαθή Γξακκή κε Arial Font κεγέζνπο

Διαβάστε περισσότερα

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ

ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ ΟΠΤΙΚΗ Α. ΑΝΑΚΛΑΣΖ - ΓΗΑΘΛΑΣΖ. Μία αθηίλα θωηόο πξνζπίπηεη κε κία γωλία ζ ζηε επάλω επηθάλεηα ελόο θύβνπ από πνιπεζηέξα ν νπνίνο έρεη δείθηε δηάζιαζεο ε =,49 (ζρήκα ). Βξείηε πνηα ζα είλαη ε κέγηζηε γωλία

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΜΜΗ ΦΤΙΚΟΤ ΑΕΡΙΟΤ ΚΑΙ ΤΜΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΣΡΙΜΟΤ ΣΗ ΒΙΟΜΗΥΑΝΙΑ

ΓΡΑΜΜΗ ΦΤΙΚΟΤ ΑΕΡΙΟΤ ΚΑΙ ΤΜΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΣΡΙΜΟΤ ΣΗ ΒΙΟΜΗΥΑΝΙΑ ΑΣΔΗ ΚΑΒΑΛΑ ΥΟΛΖ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΧΝ ΔΦΑΡΜΟΓΧΝ ΣΜΖΜΑ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΠΔΣΡΔΛΑΗΟΤ ΚΑΗ ΦΤΗΚΟΤ ΑΔΡΗΟΤ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΓΡΑΜΜΗ ΦΤΙΚΟΤ ΑΕΡΙΟΤ ΚΑΙ ΤΜΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΛΕΚΣΡΙΜΟΤ ΣΗ ΒΙΟΜΗΥΑΝΙΑ πνπδαζηήο: Πξίληδνο Γεψξγηνο Α.Δ.Μ.:2634

Διαβάστε περισσότερα

«ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΒΗΟΝΣΗΕΔΛ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ»

«ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΒΗΟΝΣΗΕΔΛ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ» ΓΗΑΣΜΖΜΑΣΗΚΟ ΜΔΣΑΠΣΤΥΗΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΟΤΓΧΝ ΟΡΓΑΝΧΖ & ΓΗΟΗΚΖΖ ΒΗΟΜΖΥΑΝΗΚΧΝ ΤΣΖΜΑΣΧΝ ΔΞΔΗΓΗΚΔΤΖ: «ΤΣΖΜΑΣΑ ΓΗΑΥΔΗΡΗΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ & ΠΡΟΣΑΗΑ ΣΟΤ ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΟ» ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΔΗΡΑΗΑ & ΔΘΝΗΚΟ ΜΔΣΟΒΗΟ ΠΟΛΤΣΔΥΝΔΗΟ ΓΗΠΛΧΜΑΣΗΚΖ

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΙΝΗ ΒΡΟΧΗ. Δρώτηση 1

ΟΞΙΝΗ ΒΡΟΧΗ. Δρώτηση 1 ΟΞΙΝΗ ΒΡΟΧΗ ηελ παξαθάηω θωηνγξαθία, βιέπεηε ηα αγάικαηα πνπ νλνκάδνληαη Καξπάηηδεο θαη βξίζθνληαη ζηελ Αθξόπνιε ηεο Αζήλαο γηα πεξηζζόηεξν από 2500 ρξόληα. Σα αγάικαηα είλαη θηηαγκέλα από έλα είδνο πεηξώκαηνο

Διαβάστε περισσότερα

αλαλεώζηκεο κνξθέο ελέξγεηαο

αλαλεώζηκεο κνξθέο ελέξγεηαο αλαλεώζηκεο κνξθέο ελέξγεηαο Σύκθσλα κε πνιινύο εξεπλεηέο, ηα απνζέκαηα πεηξειαίνπ θαη θπζηθνύ αεξίνπ ηνπ πιαλήηε αλακέλεηαη λα έρνπλ εμαληιεζεί πξηλ ηα κέζα ηνπ αηώλα πνπ δηαλύνπκε.. Πξνβιέπεηαη ε εμάληιεζε

Διαβάστε περισσότερα

ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη. Ανθρώπινου Δυναμικοφ. «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ»

ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη. Ανθρώπινου Δυναμικοφ. «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ» ACTA A.E. Αριςτο Σέλεια Πιςτοποίηςη Ανθρώπινου Δυναμικοφ «ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΤ ΔΤΝΑΜΙΚΟΤ Εξελίξεισ - Προοπτικέσ» Εταιρεία Ένταςησ Γνώςησ Αριςτοτελείου Πανεπιςτημίου Θεςςαλονίκησ Δια Βίου Μάθηςη Νόκνο:

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ 4 ΣΥΝΔΥΑΣΤΙΚΑ ΚΥΚΛΩΜΑΤΑ 1. ρεδίαζε πλδπαζηηθνύ Κπθιώκαηνο Έλα ζπλδπαζηηθό θύθισκα (Κ) έρεη ηξεηο εηζόδνπο A, B θαη C θαη κία έμνδν Y Y=A B+AC Να θαηαζθεπάζεηε ην ράξηε Karnaugh. B 0

Διαβάστε περισσότερα

Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67)

Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67) Hellas online Προεπιλεγμένες ρσθμίσεις για FritzBox Fon WLAN 7140 (Annex B) 30.04.67 FritzBox Fon WLAN 7140 - Annex B (30.04.67) Γηα λα επαλαθέξεηε ην FritzBox Fon WLAN 7140 ζηηο πξνεπηιεγκέλεο ηνπ ξπζκίζεηο

Διαβάστε περισσότερα

Παξάδεηγκα εθαξκνγήο ζπζηεκάησλ Α.Π.Ε. ζε μελνδνρεηαθή κνλάδα ζηελ Κξήηε

Παξάδεηγκα εθαξκνγήο ζπζηεκάησλ Α.Π.Ε. ζε μελνδνρεηαθή κνλάδα ζηελ Κξήηε Σσνεργαζίες για ηην προώθηζη ηης περιθερειακής καινοηομίας ζε νηζιωηικές περιοτές Παξάδεηγκα εθαξκνγήο ζπζηεκάησλ Α.Π.Ε. ζε μελνδνρεηαθή κνλάδα ζηελ Κξήηε Δημήηρης Αλ. Καηζαπρακάκης Γιώργος Ζηδιανάκης

Διαβάστε περισσότερα

ΠΓΚΜΘΜΓΖΗΜ ΓΗΝΑΖΔΓΡΠΖΗΜ ΖΔΞΡΙΑ ΗΑΒΑΘΑΟ. Ορνιή Δηνίθεζεο θαη Μηθνλνκίαο. Πκήκα Θνγηζηηθήο. Νηπρηαθή Γξγαζία

ΠΓΚΜΘΜΓΖΗΜ ΓΗΝΑΖΔΓΡΠΖΗΜ ΖΔΞΡΙΑ ΗΑΒΑΘΑΟ. Ορνιή Δηνίθεζεο θαη Μηθνλνκίαο. Πκήκα Θνγηζηηθήο. Νηπρηαθή Γξγαζία ΠΓΚΜΘΜΓΖΗΜ ΓΗΝΑΖΔΓΡΠΖΗΜ ΖΔΞΡΙΑ ΗΑΒΑΘΑΟ Ορνιή Δηνίθεζεο θαη Μηθνλνκίαο Πκήκα Θνγηζηηθήο Νηπρηαθή Γξγαζία Αλαλεώζηκεο Νεγέο Γλέξγεηαο θαη ε Γθαξκνγή ηνπο ζηνλ Πνπξηζηηθό Πνκέα Ρπνβιεζείζα ζηνλ Ηαζεγεηή Οθαξβαηζφπνπιν

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. 1. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 1 0,3x 0,1y x 3 3x 4y 2 4x 2y ( x 1) 6( y 1) (i) (ii)

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΛΓΕΒΡΑ Α ΛΥΚΕΙΟΥ. 1. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 1 0,3x 0,1y x 3 3x 4y 2 4x 2y ( x 1) 6( y 1) (i) (ii) . Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα.,, 6 4 4 4 5( ) 6( ). Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα.,,,6 7. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 5 ( )( ) ( ) 4. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 5 4 6 7 4. 5. Να ιπζνύλ ηα ζπζηήκαηα. 59 ( )( ) ()( 5) 7 6.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΠΗΓΡΑΖ ΣΟΤ ΑΕΧΣΟΤ ΣΖΝ ΑΝΣΑΓΧΝΗΣΗΚΖ ΑΛΛΖΛΟΠΑΘΖΣΗΚΖ ΗΚΑΝΟΣΖΣΑ ΣΖ ΔΛΑΗΟΚΡΑΜΒΖ

ΔΠΗΓΡΑΖ ΣΟΤ ΑΕΧΣΟΤ ΣΖΝ ΑΝΣΑΓΧΝΗΣΗΚΖ ΑΛΛΖΛΟΠΑΘΖΣΗΚΖ ΗΚΑΝΟΣΖΣΑ ΣΖ ΔΛΑΗΟΚΡΑΜΒΖ ΑΛΔΞΑΝΓΡΔΗΟ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ ΥΟΛΖ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΓΔΧΠΟΝΗΑ ΣΜΖΜΑ ΦΤΣΗΚΖ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΔΠΗΓΡΑΖ ΣΟΤ ΑΕΧΣΟΤ ΣΖΝ ΑΝΣΑΓΧΝΗΣΗΚΖ ΑΛΛΖΛΟΠΑΘΖΣΗΚΖ ΗΚΑΝΟΣΖΣΑ ΣΖ ΔΛΑΗΟΚΡΑΜΒΖ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΓΗΑΣΡΗΒΖ ηκηηδή

Διαβάστε περισσότερα

ΔΦΑΡΜΟΓΔ ΒΗΟΜΑΕΑ ΓΗΑ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ

ΔΦΑΡΜΟΓΔ ΒΗΟΜΑΕΑ ΓΗΑ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ ΣΔΗ ΚΡΖΣΖ ΣΜΖΜΑ ΜΖΥΑΝΗΚΧΝ ΦΤΗΚΧΝ ΠΟΡΧΝ & ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝTO T.E. ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ: ΔΦΑΡΜΟΓΔ ΒΗΟΜΑΕΑ ΓΗΑ ΠΑΡΑΓΧΓΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ ONOMATEΠΧΝΤΜΟ: ΚΟΤΕΗΝΟΠΟΤΛΟΤ ΓΔΧΡΓΗΑ-ΔΗΡΖΝΖ Α.Μ.:1419 ΔΠΗΒΛΔΠΧΝ: ΒΟΤΡΓΟΤΜΠΑ ΗΧΑΝΝΖ-ΚΑΘΖΓΖΣΖ

Διαβάστε περισσότερα

Το φως θερμαίνει - Ψυχρά και Θερμά χρώματα

Το φως θερμαίνει - Ψυχρά και Θερμά χρώματα ΥΤΛΛΟ ΕΡΓΑΙΑ 8 Το φως θερμαίνει - Ψυχρά και Θερμά χρώματα Α. Ψυχρά και Θερμά χρώματα Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας Ο πετροπαιχνιδιάτορας... φωτιά ναι το πηγούνι του χρυσάφι το πηρούνι του Οδ. Ελύτης Σα χρώματα στη

Διαβάστε περισσότερα

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H )

Α Ο Κ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η ( S E A R C H ) Ξ G O O G L E S C H O L A R Α Ο Ξ Ε Κ Ε Θ Λ Θ Α Λ Η Τ Α Μ Η Α Μ Α Ζ Η Η Ρ Η Ρ Οξαγκαηνπνηώληαο αλαδήηεζε ζην GoogleScholar (http://scholar.google.com/) ν ρξήζηεο κπνξεί λα εληνπίζεη πιηθό αθαδεκαϊθνύ θαη

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ: ΦΤΣΑ ΕΩΣΕΡΙΚΟΤ ΧΩΡΟΤ ΠΟΤ ΑΠΟΡΡΟΦΟΤΝ ΣΟΞΙΚΕ ΟΤΙΕ

ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ: ΦΤΣΑ ΕΩΣΕΡΙΚΟΤ ΧΩΡΟΤ ΠΟΤ ΑΠΟΡΡΟΦΟΤΝ ΣΟΞΙΚΕ ΟΤΙΕ ΓΤΜΝΑΙΟ-Λ.Σ ΟΙΝΟΤΩΝ 2013-14 ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑ: ΦΤΣΑ ΕΩΣΕΡΙΚΟΤ ΧΩΡΟΤ ΠΟΤ ΑΠΟΡΡΟΦΟΤΝ ΣΟΞΙΚΕ ΟΤΙΕ Διάθοπερ έπεςνερ πος έσοςν διεξασθεί, δείσνοςν όηι κάποια θςηά μποπούν να απαλλάξοςν ένα δωμάηιο από ηοξικέρ οςζίερ.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΔΛΔΣΖ ΦΧΣΟΒΟΛΣΑΗΚΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ 145 KW Δ ΤΝΓΔΖ ΜΔ ΣΟ ΓΗΚΣΤΟ.

ΜΔΛΔΣΖ ΦΧΣΟΒΟΛΣΑΗΚΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ 145 KW Δ ΤΝΓΔΖ ΜΔ ΣΟ ΓΗΚΣΤΟ. ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΚΑΒΑΛΑ ΣΜΖΜΑ ΖΛΔΚΣΡΟΛΟΓΗΑ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ ΜΔΛΔΣΖ ΦΧΣΟΒΟΛΣΑΗΚΟΤ ΤΣΖΜΑΣΟ 145 KW Δ ΤΝΓΔΖ ΜΔ ΣΟ ΓΗΚΣΤΟ. ΓΖΜΖΣΡΑΚΔ ΦΧΣΗΟ ΕΑΜΠΟΤΡΑ ΚΧΝΣΑΝΣΗΝΑ ΔΠΗΒΛΔΦΖ ΚΧΝΣΑΝΣΗΝΟ ΠΟΣΟΛΗΑ, Καζεγεηήο

Διαβάστε περισσότερα

ΓΔΧΜΔΣΡΙΑ ΓΙΑ ΟΛΤΜΠΙΑΓΔ

ΓΔΧΜΔΣΡΙΑ ΓΙΑ ΟΛΤΜΠΙΑΓΔ ΒΑΓΓΔΛΗ ΦΤΥΑ 2009 ελίδα 2 από 9 ΔΤΘΔΙΔ SIMSON 1 ΒΑΙΚΔ ΠΡΟΣΑΔΙ 1.1 ΔΤΘΔΙΑ SIMSON Γίλεηαη ηξίγσλν AB θαη ηπρόλ ζεκείν ηνπ πεξηγεγξακκέλνπ θύθινπ ηνπ. Αλ 1, 1 θαη 1 είλαη νη πξνβνιέο ηνπ ζηηο επζείεο πνπ

Διαβάστε περισσότερα

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ

ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ ΜΑΘΗΜΑ : ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΣΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΣΩΝ Α ΛΤΚΕΙΟΤ Α/Α : 0_1382/153 1. Καη όηαλ έγηλε ε ππνρώξεζε αξγά ην απόγεπκα, επεηδή θνβήζεθαλ νη νιηγαξρηθνί κήπσο νη δεκνθξαηηθνί, αθνύ θάλνπλ επίζεζε, θαηαιάβνπλ

Διαβάστε περισσότερα

Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com Ώρες διδασκαλίας: 16:00 19:15 μμ

Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com Ώρες διδασκαλίας: 16:00 19:15 μμ ΠΑΙΓΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΙΣΟΤΣΟ ΚΤΠΡΟΤ Πξόγξακκα Δπηκόξθσζεο Τπνςεθίσλ Καζεγεηώλ Σερλνινγίαο Γελάξεο 2011 ΗΛΔΚΣΡΟΝΙΚΑ Ι (Ύιε Γπκλαζίνπ) Διδάσκων: Σαββίδης Σάββας Τηλζφωνο: 99543321 Ε-mail: savvas_email@yahoo.com

Διαβάστε περισσότερα

Η Βιοδιύλιση ως Αειφόρος Μέθοδος Παραγωγής Ενέργειας και Χημικών Εφοδίων από Βιομάζα

Η Βιοδιύλιση ως Αειφόρος Μέθοδος Παραγωγής Ενέργειας και Χημικών Εφοδίων από Βιομάζα Η Βιοδιύλιση ως Αειφόρος Μέθοδος Παραγωγής Ενέργειας και Χημικών Εφοδίων από Βιομάζα Ειρήνη Αγγελιδάκη Department of Environmental Engineering, Technical University of Denmark Περιεχόμενα της Παρουσίασης

Διαβάστε περισσότερα

A global biofuels outlook: U.S. RIN markets and EU proposals. Gerard Wynn Energy and climate columnist Thomson Reuters

A global biofuels outlook: U.S. RIN markets and EU proposals. Gerard Wynn Energy and climate columnist Thomson Reuters 1η Ενότητα: «Το Παρόν και το Μέλλον των Βιοκαυσίμων στην Ελλάδα και την Ευρώπη» A global biofuels outlook: U.S. RIN markets and EU proposals Gerard Wynn Energy and climate columnist Thomson Reuters Global

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΔΞΑΝΓΡΔΗΟ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ ΥΟΛΖ: ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΓΔΩΠΟΝΗΑ ΣΜΖΜΑ: ΦΤΣΗΚΖ ΠΑΡΑΓΩΓΖ

ΑΛΔΞΑΝΓΡΔΗΟ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ ΥΟΛΖ: ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΓΔΩΠΟΝΗΑ ΣΜΖΜΑ: ΦΤΣΗΚΖ ΠΑΡΑΓΩΓΖ ΑΛΔΞΑΝΓΡΔΗΟ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΚΟ ΔΚΠΑΗΓΔΤΣΗΚΟ ΗΓΡΤΜΑ ΘΔΑΛΟΝΗΚΖ ΥΟΛΖ: ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΓΔΩΠΟΝΗΑ ΣΜΖΜΑ: ΦΤΣΗΚΖ ΠΑΡΑΓΩΓΖ ΠΑΡΑΓΩΓΖ ΒΗΟΚΑΤΗΜΩΝ ΑΠΟ ΚΑΛΛΗΔΡΓΟΤΜΔΝΑ ΦΤΣΑ ΣΖΝ ΔΛΛΑΓΑ ΑΛΔΞΑΝΓΡΟ ΑΚΡΗΣΗΓΖ & ΓΔΩΡΓΗΟ ΚΑΛΑΝΣΗΓΖ ΔΠΗΒΛΔΠΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΟΡΤΞΗ & ΚΑΣΑΚΕΤΕ ΣΗΝ ΕΤΡΩΠΗ ΜΑΘΗΜΑ 43

ΕΞΟΡΤΞΗ & ΚΑΣΑΚΕΤΕ ΣΗΝ ΕΤΡΩΠΗ ΜΑΘΗΜΑ 43 ΕΞΟΡΤΞΗ & ΚΑΣΑΚΕΤΕ ΣΗΝ ΕΤΡΩΠΗ ΜΑΘΗΜΑ 43 Κα ακαθένεηε 5 εονςπασθέξ πώνεξ θαη κα βνείηε ημ είδμξ ημο μνοθημύ ημοξ πιμύημο. Πμημη πανάγμκηεξ επηηνέπμοκ ηεκ θαηαζθεοή μεγάιςκ ηεπκηθώκ ένγςκ; Ε ελόνολε (ελαγςγή

Διαβάστε περισσότερα

ΧΩΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

ΧΩΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Δημήτρης Χασάπης ΧΩΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΗΝ ΠΡΟΥΟΛΙΚΗΕΚΠΑΙΔΕΤΗ Οη γεσκεηξηθέο ζρέζεηο κεηξηθή ζεώξεζε ηνπ ρώξνπ - Απόζηαζε αλάκεζα ζε δύν ζεκεία / κήθνο - Επηθάλεηα / επίπεδα ζρήκαηα /

Διαβάστε περισσότερα

ιαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας

ιαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΟ Ι ΡΥΜΑ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΣΧΟΛΗ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ: ΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ιαχείριση Εφοδιαστικής Αλυσίδας Ασκήσεις αποθεµάτωνµ Δρ.

Διαβάστε περισσότερα

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf

Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03. Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Δξγαζηεξηαθή άζθεζε 03 Σηεξενγξαθηθή πξνβνιή ζην δίθηπν Wulf Ζιίαο Χαηδεζενδσξίδεο Οθηώβξηνο / Ννέκβξηνο 2004 Τη είλαη ην δίθηπν Wulf Δπίπεδν ζην νπνίν κπνξνύκε λα αλαπαξαζηήζνπκε ηξηζδηάζηαηα ζρήκαηα,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ

ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ ΚΤΠΡΙΑΚΗ ΜΑΘΗΜΑΣΙΚΗ ΔΣΑΙΡΔΙΑ ΠΑΓΚΤΠΡΙΟ ΓΙΑΓΩΝΙ ΜΟ Α ΛΤΚΔΙΟΤ Ζμεπομηνία: 18/12/10 Ώπα εξέτασηρ: 09:30-12:30 ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΕ ΛΤ ΕΙ 1. Δίλεηαη ην πνιπώλπκν Αλ θαη., λα βξείηε ην ηειεπηαίν ςεθίν ηνπ αξηζκνύ έρνπκε:

Διαβάστε περισσότερα