Prezi: Μια ολοκληρωµένη εφαρµογή Web2 για την ανάπτυξη, οργάνωση και διανοµή µη γραµµικών παρουσιάσεων

Transcript

1 Prezi: Μια ολοκληρωµένη εφαρµογή Web2 για την ανάπτυξη, οργάνωση και διανοµή µη γραµµικών παρουσιάσεων Θεοχαρόπουλος Ιωάννης 1, Μπίλλα Πολυξένη 2 1 Υπεύθυνος ΕΚΦΕ Αγ.Αναργύρων itheo@unipi.gr 2 Φιλόλογος, Πειραµατικό Γενικό Λύκειο Αγ. Αναργύρων polybilla@yahoo.com ΠΕΡΙΛΗΨΗ Στην εργασία αυτή παρουσιάζουµε το Prezi το οποίο αποτελεί µια ολοκληρωµένη εφαρµογή Web2 η οποία αξιοποιεί την τελευταία λέξη της διαδικτυακής τεχνολογίας Adobe Air. Με το Prezi µπορεί κανείς να δηµιουργήσει µη γραµµικές παρουσιάσεις περιεχοµένου, να τις οργανώσει και να τις διαµοιράσει στο κοινωνικό δίκτυο του Prezi ή και σε άλλα κοινωνικά δίκτυα. Αν και η πλατφόρµα δηµιουργήθηκε µόλις το 2009, έχει τύχει αποδοχής από τον εκπαιδευτικό κόσµο διεθνώς, µιας και αποτελεί εναλλακτική λύση στην έως τώρα µονόδροµη επιλογή του µηχανισµού παρουσιάσεων µέσω σειριακών διαφανειών. Οι παρουσιάσεις οι οποίες δηµιουργούνται µε το Prezi δίνουν τη δυνατότητα υλοποίησης µη γραµµικών σεναρίων. Στο πλαίσιο της εργασίας πραγµατοποιούµε µια σύντοµη παιδαγωγική τοποθέτηση πάνω στο λογισµικό παρουσίασης, παρουσιάζουµε τη Web2 εκδοχή των παρουσιάσεων, αναπτύσσουµε µια µεθοδολογία δηµιουργίας παρουσίασης µέσω του Prezi και υποδεικνύουµε τρόπους παιδαγωγικής αξιοποίησης των παρουσιάσεων Prezi στη διδασκαλία. ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙ ΙΑ: Λογισµικό παρουσιάσεων, Web2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Πριν την παρουσίαση του Prezi, αναγκαία είναι µια σύντοµη ανάλυση τόσο του λογισµικού παρουσίασης στην εκπαιδευτική διαδικασία όσο και του Web2 στην εκπαίδευση, δεδοµένου ότι το Prezi κινείται και στους δυο αυτούς κόσµους. Το λογισµικό παρουσίασης είναι από τα παλαιότερα και σηµαντικότερα λογισµικά που χρησιµοποιήθηκαν στην εκπαίδευση. Έχει κλείσει πάνω από 20 χρόνια ζωής και θεωρείται ώριµο και κατασταλαγµένο λειτουργικά. Από την άλλη, το Web2 είναι µια πολύ καινούρια τάση κατασκευής εφαρµογών η οποία έχει χρόνο ζωής περί τα πέντε χρόνια. Ποια µορφή µπορεί να έχει µια εφαρµογή η οποία επιθυµεί να µετασχηµατίσει τη γνωστή και σταθεροποιηµένη διαδικασία της δηµιουργίας παρουσιάσεων στον καινούργιο και εξελισσόµενο κόσµο των κοινωνικών συνεργατικών δικτύων; ΤΟ ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ Αναµφισβήτητα ένα από τα σηµαντικότερα λογισµικά τα οποία κατέχουν δεσπόζουσα θέση στο τεχνολογικό - παιδαγωγικό οικοσύστηµα του σύγχρονου σχολείου είναι το λογισµικό παρουσίασης και µάλιστα η εµπορική υλοποίηση της Microsoft, το PowerPoint. Το PowerPoint κυριαρχεί στο χώρο, καθώς περίπου 30 εκατοµµύρια παρουσιάσεις την ηµέρα γίνονται µε το συγκεκριµένο λογισµικό. Μάλιστα, δεν θα ήταν υπερβολή να λέγαµε ότι ο όρος «λογισµικό παρουσίασης» έχει σχεδόν ταυτιστεί µε το PowerPoint. Σχεδόν όλοι οι εκπαιδευτικοί οι οποίοι έχουν σχέση µε τις ΤΠΕ έχουν χρησιµοποιήσει αυτό το λογισµικό παρουσίασης, προκειµένου να ενισχύσουν ψηφιακά τη διδασκαλία τους. Ωστόσο, παρά την πλατιά αποδοχή και χρήση του λογισµικού παρουσίασης και ιδιαίτερα του PowerPoint, πολλοί ερευνητές και ειδικοί εκφράζουν επιφυλάξεις σχετικά µε την πραγµατική µαθησιακή αξία του. Ο ειδικός στην οπτική αναπαράσταση πληροφοριών Ε.Taft (2006) αναφέρεται στην παθογένεια των γραµµικών και σειριακών παρουσιάσεων, καθώς: α) Επικεντρώνονται στον παρουσιαστή β) Το περιεχόµενό τους είναι τυποποιηµένο γ) Το περιεχόµενό τους είναι βαθιά ιεραρχικό, καθώς συνήθως διαρθρώνεται σε πολλαπλά επίπεδα δ) Η παρουσίαση µέσω απαριθµήσεων (bullets) εστιάζει στα αντικείµενα, παραλείποντας τη σχεσιοδυναµική τους

2 ε) Το περιεχόµενό τους συνήθως προάγει τον λεκτικό έναντι του συµβολικού τρόπου επικοινωνίας Αντίστοιχα ο Kinchin (2006) θεωρεί ότι οι γραµµικές και σειριακές παρουσιάσεις οι οποίες υλοποιούνται κυρίως µε το λογισµικό PowerPoint, ενισχύουν την κυριαρχία της δασκαλοκεντρικής µη διαδραστικής διδασκαλίας, ενώ κατά τον Adams (2006) τα λογισµικά παρουσίασης παρασύρουν τους εκπαιδευτικούς στο να µοντελοποιούν τη γνώση µε συγκεκριµένο τυποποιηµένο τρόπο, µε αποτέλεσµα να κατακρηµνίζεται η αναλυτική σκέψη και το ερµηνευτικό δυναµικό των µαθητών. Ακόµη, όµως, και οι επικριτές των λογισµικών παρουσίασης και κυρίως του PowerPoint συµφωνούν ότι τα λογισµικά αυτά έχουν ιδιαίτερη δύναµη την οποία αντλούν από τη δύναµη της εικόνας. Από την άλλη πλευρά, πολλοί ερευνητές θεωρούν ότι τα λογισµικά παρουσίασης έχουν θετική επίδραση στη µάθηση, µιας και είναι δυνατόν να υποστηρίξουν εποικοδοµητικές παιδαγωγικές (Siegle, 2001) και να προαγάγουν τη διάθεση του µαθητή για έρευνα στο πλαίσιο της οµαδοσυνεργατικής µάθησης (Sharp, 1996), µετατρέποντάς τον από παθητικό αποδέκτη γνώσης σε ενεργό άτοµο, ικανό να κατευθύνει τη µάθησή του (Thorsen, 1998). Επιπλέον, δεν πρέπει να παραβλέπουµε ότι το PowerPoint είναι ίσως ο δηµοφιλέστερος τρόπος µε τον οποίο οι εκπαιδευτικοί εισέρχονται στον κόσµο του ψηφιακού περιεχοµένου (Lim και Chai, 2008), γεγονός που προσδίδει στα λογισµικά παρουσίασης µια ιδιαίτερη θέση στην εκπαιδευτική πραγµατικότητα (Beauchamp, 2008). Μια άλλη πολύ σηµαντική παράµετρος είναι ότι το λογισµικό παρουσίασης είναι ένα από τα βασικά λογισµικά αξιοποίησης του διαδραστικού πίνακα (Slay et. al., 2008), ενώ χρησιµοποιείται ευρέως και στο πλαίσιο της ηλεκτρονικής µάθησης (Sherry et. al., 2004). H οργάνωση µιας παρουσίασης µε ασυνεχή τρόπο µέσω της χρήσης διαφανειών εγείρει µια ποικιλία ερωτηµατικών αναφορικά µε το τι πρέπει να περιέχει µια διαφάνεια, την ποσότητα κειµένου, την ποσότητα των κινούµενων γραφικών, την ποσότητα και ποιότητα εικόνων, ώστε να µη διακόπτεται η ροή της σκέψης του µαθητή. Αν και έχουν γίνει έρευνες σχετικά µε τη βέλτιστη ποσοτική αναλογία υλικού η οποία να εγγυάται τη διατήρηση της συνέχειας και της ενότητας σε µια παρουσίαση (Burke, 2004), υπάρχει αρκετός σκεπτικισµός αναφορικά µε την πραγµατική παιδαγωγική αξία των λογισµικών παρουσίασης. Σε ορισµένες περιπτώσεις µάλιστα οι προτάσεις των έµπειρων στον τοµέα των παρουσιάσεων συγκλίνουν στη µινιµαλιστική σύνθεση των διαφανειών, θεωρώντας ότι το κείµενο πρέπει να είναι ελάχιστο σε σχέση µε τις εικόνες, οι οποίες µε τη σειρά τους θα πρέπει να είναι επιλεγµένες έτσι ώστε να εντυπώνονται στη µνήµη (Donaghy, 2008). Συµπερασµατικά, λοιπόν, η σωστή διαχείριση των εικόνων και η επιλογή του κατάλληλου για το εκάστοτε ακροατήριο µίγµατος εικόνας - κειµένου δύναται να µετατρέψει τα λογισµικά παρουσίασης σε ισχυρά παιδαγωγικά εργαλεία. Η αποτελεσµατικότητα, όµως, της χρήσης τους στην εκπαιδευτική πράξη αντιµετωπίζεται µε σκεπτικισµό ο οποίος προκύπτει από τον µη συνεχή και τυποποιηµένο τρόπο οργάνωσης της γνώσης. Στον αντίποδα των παραπάνω, το λογισµικό το οποίο παρουσιάζουµε σε αυτή την εργασία, κάνοντας χρήση εικόνων, λέξεων και κίνησης zoom, δηµιουργεί κινηµατογραφικές παρουσιάσεις που χαρακτηρίζονται από συνέχεια και πολλαπλούς πόλους εστίασης της προσοχής. ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΚΑ WEB2 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΑ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ Το Web2, το οποίο ουσιαστικά ξεκίνησε το 2001 µε την ίδρυση της Wikipedia, αλλά εδραιώθηκε µετά το 2005 µε την ανάπτυξη και την κυριαρχία της ευρυζωνικότητας, µετατόπισε την εστίαση από τους συνδεδεµένους υπολογιστές στους συνδεδεµένους χρήστες, δίνοντας έτσι άλλη δυναµική στα λεγόµενα κοινωνικά δίκτυα. Η ανάπτυξη της κοινωνικής δικτύωσης µετασχηµατίζει το στατικό ψηφιακό περιεχόµενο σε δυναµικό µέσω της διαρκούς αλληλεπίδρασης των χρηστών. Η δυνατότητα αξιολόγησης και σχολιασµού από την πλευρά των χρηστών προσφέρει επαρκή γνωστική αντανάκλαση στο δηµιουργό, προκειµένου να βελτιώνει και να εξελίσσει το περιεχόµενό του. Επιπλέον, η δυνατότητα συµπαραγωγής ψηφιακού περιεχοµένου επαναπροσδιορίζει την έννοια της συνεργατικότητας τόσο µεταξύ των εκπαιδευτικών όσο και µεταξύ των µαθητών. Το πέρασµα, όµως, από την αποµόνωση του προσωπικού υπολογιστή και του προσωπικού περιεχοµένου στον κόσµο των δηµιουργικών κοινωνικών δικτύων απαιτεί ένα γνωστικό και τεχνολογικό άλµα το οποίο λίγοι σχετικά εκπαιδευτικοί είναι έτοιµοι να πραγµατοποιήσουν (Θεοχαρόπουλος, 2010). Οι αιτίες είναι πολλές ανάµεσα στις οποίες είναι η ίδια η φύση του εκπαιδευτικού, αλλά και οι διαθέσιµες στην εκπαίδευση τεχνολογίες οι οποίες είναι σαφώς στραµµένες και προσαρµοσµένες στην έννοια του προσωπικού Η/Υ (PC). Η στροφή προς

3 περιβάλλοντα web2 απαιτεί ετοιµότητα και προετοιµασία για εξωτερίκευση γνώσεων, τεχνικών και δεξιοτήτων τα οποία συνήθως βρίσκονται σε άρρητο επίπεδο. Το ευχάριστο είναι ότι οι πλατφόρµες web2 οι οποίες µπορεί να αξιοποιηθούν και στην εκπαίδευση εξελίσσονται ιδιαίτερα και γίνονται πιο φιλικές και εύκολες, διευκολύνοντας τόσο το γνωστικό όσο και το τεχνολογικό άλµα που απαιτείται για την είσοδο στον κόσµο του Web2. Ο πίνακας 1 παρουσιάζει Web2 πλατφόρµες οι οποίες αξιοποιούνται στην εκπαίδευση. Αν και οι περισσότερες πλατφόρµες Web2 αναπτύχθηκαν έξω από την εκπαίδευση, υπάρχουν ενδείξεις ότι δηµιουργούν µια ισχυρή δυναµική προς µια νέα µορφή µάθησης, τη Μάθηση2 (Bacigalupo, 2009). H νέα αυτή µορφή µάθησης εκφράζει την τάση σύγκλισης των διαφόρων τεχνολογιών και µεθοδολογιών µε στόχο την ενοποίηση των ποικίλων µορφών µάθησης: υποχρεωτική µάθηση, ακαδηµαϊκή µάθηση, επαγγελµατική εκπαίδευση, κατάρτιση, διά βίου µάθηση κλπ. Η ενοποίηση αναµένεται να έχει ως βάση το άτοµο και τις προσωπικές του ιδιαιτερότητες. Αναφορικά µε το εκπαιδευτικό λογισµικό, όπως το βιώσαµε τα τελευταία 20 χρόνια, το κύριο χαρακτηριστικό του ήταν η αδυναµία εξατοµίκευσης και η συνεπαγόµενη πίεση για προσαρµογή του ατόµου στο λογισµικό (Rushby, 2005). Οι εφαρµογές Web2, όµως, λειτουργούν αντίστροφα. Ξεκινούν από µια προσεκτική ανάγνωση των αναγκών του χρήστη και προσπαθούν να εξελίσσονται προσφέροντας ολοένα και περισσότερες δυνατότητες εξατοµίκευσης. Υπό το παραπάνω πρίσµα οι εφαρµογές Web2 διαφέρουν σηµαντικά από τις εφαρµογές προσωπικού Η/Υ. Οι βασικές διαφορές δίνονται στον πίνακα 2. Πλατφόρµα Περιγραφή Glogster Πλατφόρµα ανάπτυξης οργάνωσης και διανοµής εκπαιδευτικών διαδραστικών πόστερ Projectspaces υναµικός χώρος συνεργασίας project Prezi Πλατφόρµα ανάπτυξης οργάνωσης και διανοµής «κινηµατογραφικών παρουσιάσεων» CmapTools Πλατφόρµα ανάπτυξης και οργάνωσης νοητικών χαρτών Yenka Συνεργατική πλατφόρµα ανάπτυξης προσοµοιώσεων Φυσικών Επιστηµών goanimate Πλατφόρµα δηµιουργίας εκπαιδευτικών βίντεο Πίνακας 1: Eνδεικτικές πλατφόρµες Web2 µε εφαρµογή στην εκπαίδευση Εφαρµογή Η/Υ Το λογισµικό εκτελείται στον προσωπικό Η/Υ Το λογισµικό εξαρτάται από το λειτουργικό σύστηµα του προσωπικού Η/Υ Η ανάπτυξη περιεχοµένου πραγµατοποιείται στον ίδιο ή συµβατό Η/Υ Το περιεχόµενο αποθηκεύεται σε τοπικό αποθηκευτικό µέσο και είναι προσωπικό Η ανάπτυξη του περιεχοµένου γίνεται από το δηµιουργό To ψηφιακό υλικό κρίνεται µόνο από αυτούς τους οποίους επιθυµεί ο χρήστης Εφαρµογή Web2 Το λογισµικό εκτελείται σε εξυπηρετητή Το λογισµικό είναι ανεξάρτητο από το λειτουργικό σύστηµα του Η/Υ Η ανάπτυξη περιεχοµένου πραγµατοποιείται από οποιαδήποτε συσκευή έχει πρόσβαση στο διαδίκτυο Το περιεχόµενο αποθηκεύεται σε εξυπηρετητή και, αν το επιθυµεί ο χρήστης, µπορεί να είναι δηµόσιο Η ανάπτυξη του περιεχοµένου δύναται να είναι συνεργατική Εφόσον το υλικό είναι δηµόσιο, µπορεί να κριθεί από οποιοδήποτε µέλος του δικτύου Πίνακας 2: Βασικές διαφορές εφαρµογών Η/Υ και εφαρµογών Web2 PREZI: ΜΙΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ WEB2 ΓΙΑ ΤΗ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΑΙ ΙΑΝΟΜΗ ΜΗ ΓΡΑΜΜΙΚΩΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ Είναι απορίας άξιο πόσο λίγες επιλογές έχει κανείς αναφορικά µε το λογισµικό παρουσίασης. Το περιοδικό Presentation δίνει τον παρακάτω κατάλογο µε τα δηµοφιλέστερα λογισµικά παρουσίασης (Βλ. πίνακα 3). Η απόλυτη κυριαρχία ανήκει στο PowerPoint. Οι υπόλοιπες υλοποιήσεις είναι πολύ

4 µικρές. Εκτός, όµως, από το λογισµικό για προσωπικό υπολογιστή, υπάρχουν και διαδικτυακές πλατφόρµες παραγωγής, αποθήκευσης και διανοµής παρουσιάσεων. Παραδοσιακό λογισµικό παρουσίασης PowerPoint Adobe Flash Open Office Impress Apple Keynote Web2 λογισµικό παρουσίασης Live Presentation Prezi Google Presentations SlideRocket Πίνακας 3: ηµοφιλέστερα λογισµικά παρουσίασης Η νέα γενιά Web2 προγραµµάτων παρουσίασης είναι περισσότερο υπηρεσίες παρουσίασης οι οποίες υλοποιούνται σε εξυπηρετητή. Αν και είναι εµπορικά προγράµµατα, προσφέρουν και δωρεάν εκδόσεις µε διάφορους περιορισµούς κυρίως σε ό,τι αφορά τον αποθηκευτικό χώρο στον εξυπηρετητή. Τα προγράµµατα αυτά τα οποία αναπτύχθηκαν παράλληλα µε το Web2 δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδοµένα παγκοσµίως, ενώ απουσιάζουν σχεδόν ολοκληρωτικά από την εκπαίδευση και ιδιαίτερα την ελληνική. Ο βασικός λόγος είναι ότι ο εκπαιδευτικός δύσκολα εγκαταλείπει την παλιά και δοκιµασµένη συνταγή: Προσωπικός Η/Υ + Microsoft Office (Θεοχαρόπουλος, 2010). Για τους εκπαιδευτικούς, όµως, οι οποίοι είναι διατεθειµένοι να πειραµατιστούν, το Prezi είναι ένα λογισµικό το οποίο θα δώσει νέα διάσταση και νέα δυναµική στην παραδοσιακή παρουσίαση. Το Prezi ανήκει στην κατηγορία της νέα γενιάς λογισµικού η οποία αξιοποιεί την πλατφόρµα Adobe Air. H πλατφόρµα Adobe Air είναι σχετικά καινούρια βάση ανάπτυξης διαδικτυακού λογισµικού η οποία συνδυάζει HTML, JavaScript, ActionScript και Flash. Σχεδιάστηκε προκειµένου να δίνει στους υλοποιητές προγραµµατιστές ελευθερία ανάπτυξης λογισµικού χωρίς κανέναν περιορισµό τόσο στη διάσταση του λειτουργικού όσο και στη διάσταση των φυλλοµετρητών. Ένα λογισµικό το οποίο έχει δηµιουργηθεί µε βάση το Adobe Air µπορεί να τρέξει σε οποιαδήποτε συσκευή και σε οποιοδήποτε λειτουργικό (cross-platform). Η ίδια εφαρµογή µπορεί να τρέχει µε τον ίδιο τρόπο σε Windows, Mac, Linux, Android, Blackberry, TabletOS και να χρησιµοποιεί διαδικτυακούς πόρους χωρίς απαραίτητα την ανάγκη υποστήριξης φυλλοµετρητή. Η πλατφόρµα Prezi έχει τη δοµή η οποία παρουσιάζεται στο σχήµα 1 και υλοποιείται µε ένα απλό σύστηµα διεπαφής. Σχήµα 1: οµή της εφαρµογής Prezi Η παραπάνω δοµή είναι στην πραγµατικότητα ενδεικτική υλοποίησης ολοκληρωµένων συνεργατικών πληροφοριακών συστηµάτων. Σε πρώτη φάση διαπιστώνουµε ότι η εφαρµογή

5 λειτουργεί υβριδικά σε δυο επίπεδα, σε επίπεδο εξυπηρετητή και σε επίπεδο προσωπικού Η/Υ. ύναται έτσι να καλύπτει τόσο τους χρήστες που επιθυµούν να λειτουργούν αυτόνοµα µέσω του προσωπικού τους υπολογιστή όσο και αυτούς οι οποίοι επιθυµούν να λειτουργούν ενταγµένοι σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο. Η εφαρµογή δηµιουργίας των παρουσιάσεων είναι η ίδια είτε ο χρήστης εργάζεται off-line είτε on-line. Ο χρήστης έχει τις παρακάτω επιλογές αναφορικά µε τη χρήση του ψηφιακού περιεχοµένου που δηµιουργεί: α) Να αποθηκεύει το υλικό στην προσωπική του βιβλιοθήκη (στο σκληρό του δίσκο). Στην περίπτωση αυτή το υλικό είναι προσβάσιµο µόνο από τον ίδιο µε τη µορφή κλασικού αρχείου β) Να αποθηκεύει το υλικό του σε ανοιχτή και προσβάσιµη από όλους διαδικτυακή βιβλιοθήκη. Εφόσον επιλέξει να διατηρεί το ψηφιακό του υλικό σε ανοιχτή βιβλιοθήκη, τότε µπορεί να δέχεται κρίσεις και αξιολογήσεις από τους επισκέπτες. Εννοείται ότι και ο ίδιος έχει πρόσβαση σε όλες τις ανοιχτές παρουσιάσεις γ) Να αποθηκεύει το υλικό του σε κλειστή διαδικτυακή βιβλιοθήκη προσβάσιµη µόνο από τον ίδιο ή οµάδα χρηστών µε δικαίωµα πρόσβασης δ) Να ενσωµατώνει το ψηφιακό του υλικό σε δικτυακό τόπο, blog, facebook κλπ. Σε αυτήn την περίπτωση ο επισκέπτης µπορεί να παρακολουθήσει την παρουσίαση µε το σενάριο που έχει υλοποιήσει ο δηµιουργός ή, αν το επιτρέπει ο δηµιουργός, να περιηγηθεί ελεύθερα στο υλικό της παρουσίασης ε) Να αποθηκεύει το ψηφιακό υλικό σε έκδοση διανοµής και να το διανέµει µε µέσα, όπως δίσκοι flash, CD, κλπ. στ) Να θέτει το υλικό του ως βάση για διαδικτυακή συνεργασία. Εφόσον επιτρέψει τη διαδικτυακή συνεργασία, τότε δύναται να καλέσει άλλους χρήστες, προκειµένου να συνεργαστούν στη δηµιουργία κοινού περιεχοµένου, να αναπτύξουν τις ιδέες τους, να κάνουν συζήτηση κλπ. Ο χρήστης είναι ελεύθερος να κάνει οποιονδήποτε συνδυασµό επιθυµεί. Στη δωρεάν εκπαιδευτική έκδοση δεν δύναται να διατηρεί την εφαρµογή προσωπικού υπολογιστή (Desktop Editor). ύναται, όµως, να αποθηκεύει στο σκληρό του δίσκο τις παρουσιάσεις που δηµιουργεί µε τη µορφή εκδόσεων διανοµής. Το κόστος διατήρησης του Desktop Editor είναι περίπου 40 το χρόνο µε την προϋπόθεση πιστοποίησης της εκπαιδευτικής ιδιότητας. Στη δωρεάν του έκδοση η ανάπτυξη και οργάνωση των παρουσιάσεων µε το σύστηµα Prezi πραγµατοποιείται µέσω της διαδικτυακής εφαρµογής στην οποία έχει κανείς πρόσβαση από τη διεύθυνση H βασική σελίδα διαχείρισης του Prezi ακολουθεί τη βασική λογική της συνεργατικής µάθησης: δηµιουργία γνωστική αντανάκλαση µάθηση (Θεοχαρόπουλος, 2010). O δηµιουργός παράγει το ψηφιακό του περιεχόµενο και στη συνέχεια το θέτει στη διάθεση της κοινότητας, προκειµένου να πραγµατοποιηθούν µέσω αυτού oι κατάλληλες γνωστικές αντανακλάσεις οι οποίες και θα οδηγήσουν στην εξέλιξη του περιεχοµένου µέσω διαδοχικών αναθεωρήσεων. Η διαδικασία της γνωστικής αντανάκλασης είναι µια από τις σηµαντικότερες διαδικασίες της συνεργατικής και οργανωσιακής µάθησης (Pask, 1976, 1986). Η υλοποίηση διαδικτυακών µηχανισµών γνωστικής αντανάκλασης και γνωστικής αλληλεπίδρασης αποτελεί και το σηµαντικό τεχνολογικό άλµα το οποίο περιγράφεται σύντοµα µε την ονοµασία Web2. Ο δηµιουργός έχει επίσης στη διάθεσή του και µια βάση ρητής γνώσης η οποία αποτελεί το συνεπαγωγικό πλέγµα εννοιών της κοινότητας των δηµιουργών Prezi. Κάθε διαδικτυακή εικονική κοινότητα µάθησης διαθέτει έναν µηχανισµό µετατροπής της άρρητης γνώσης των ατόµων µελών σε ρητή γνώση της κοινότητας. Τη διαδικασία αυτή περιγράφουν ως «οργανωσιακή µάθηση» οι Nonaka Tacheuci (1995) και ως «µαθησιακή συζήτηση» οι Pask και Pangaro (2008). Αξίζει να σηµειώσουµε ότι ολοκληρωµένες πλατφόρµες Web2 είναι ικανές να µετασχηµατίσουν τον απλό και µεµονωµένο χρήστη σε µέλος κοινότητας όπου η δυναµική αλληλεπίδραση αυξάνει σηµαντικά το δυναµικό µάθησής του. ΟΥΛΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΟ PREZI: ΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΜΙΑΣ ΜΗ ΓΡΑΜΜΙΚΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗΣ Η βασική εφαρµογή δηµιουργίας παρουσιάσεων έχει τρεις βασικές εργαλειοθήκες: Την εργαλειοθήκη 1 η οποία έχει τα εργαλεία κατασκευής Την εργαλειοθήκη 2 η οποία έχει τα εργαλεία διαχείρισης της παρουσίασης, όπως επίσης και το εργαλείο συνεργασίας

6 Την εργαλειοθήκη 3 η οποία έχει τα εργαλεία εστίασης και πλοήγησης (zoom in, zoom out, home) Η κυρίως περιοχή είναι η επιφάνεια εργασίας και κατασκευής της παρουσίασης. Στην επιφάνεια εργασίας µπορούµε να εισάγουµε εικόνες, βίντεο, YouTube video, αρχεία pdf και κείµενο µε όποιον τρόπο, διάταξη και αλληλοεπικάλυψη επιθυµούµε. Για λόγους απλούστευσης, θα θεωρήσουµε ότι έχουµε µόνο εικόνες και κείµενο. Ξεκινάµε εισάγοντας τις εικόνες οι οποίες και θα αποτελέσουν τη βάση της παρουσίασης. Στην παρουσίαση που δηµιουργούµε θέλουµε να δείξουµε στους µαθητές τις διάφορες µορφές αντιστατών. Αφού εισαγάγουµε τις εικόνες, η επιφάνεια εργασίας θα έχει την µορφή της εικόνας 1. Στη γενική όψη βλέπουµε τη συνολική σύνθεση του υλικού το οποίο και παρουσιάζεται στο ακροατήριο. Εικόνα 1: Συνολική όψη των υλικών της παρουσίασης Χρησιµοποιώντας το ποντίκι, µπορούµε να περιηγηθούµε σε οποιοδήποτε σηµείο της επιφάνειας εργασίας, ενώ µε τη ροδέλα του ποντικιού ή εναλλακτικά µε το εργαλείο εστίασης από το αντίστοιχο µενού µπορούµε να εστιάσουµε σε οποιοδήποτε σηµείο της επιφάνειας εργασίας και να βάλουµε κείµενο, πλαίσια, γραµµές σήµανσης και βελάκια, προκειµένου να εµπλουτίσουµε την παρουσίαση (εικόνα 2). Έχοντας τοποθετήσει το υλικό στην επιφάνεια εργασίας, προχωρούµε στη δηµιουργία του σεναρίου. Ένα σενάριο στο Prezi είναι στην πραγµατικότητα µια αλληλουχία στιγµιότυπων τα οποία φωτογραφίζουµε µε το ειδικό εργαλείο Capture View. H λήψη στιγµιότυπων είναι το ισχυρό σηµείο του Prezi που το καθιστά µοναδικό ανάµεσα στα άλλα λογισµικά παρουσίασης. εν υπάρχει περιορισµός στη λήψη στιγµιότυπων. Μπορούµε να περιηγηθούµε οπουδήποτε, να εστιάσουµε οπουδήποτε και να φωτογραφίσουµε το στιγµιότυπο. Εικόνα 2: ιαδοχική εστίαση Η ικανότητα εστίασης σε διαφορετικό βάθος δίνει τη δυνατότητα κατεύθυνσης της προσοχής του ακροατηρίου είτε εστιάζοντας σε λεπτοµέρειες είτε παρουσιάζοντας µακροσκοπικές φάσεις. Η µετάβαση µεταξύ των φάσεων γίνεται µε οµαλή κίνηση η οποία παράγεται αυτόµατα. Στην εικόνα 3 βλέπουµε τα στιγµιότυπα τα οποία και αποτελούν το υλικό της παρουσίασης. Το τελευταίο βήµα είναι η δηµιουργία της αλληλουχίας των στιγµιότυπων. Κανονίζοντας τη σειρά της αλληλουχίας των

7 στιγµιότυπων, ολοκληρώνουµε τη δηµιουργία του Prezi (εικόνα 4). Μια παρουσίαση Prezi δηµιουργείται σε τρία βήµατα: τοποθέτηση υλικού, λήψη στιγµιότυπων, καθορισµός αλληλουχίας στιγµιότυπων. εν υπάρχει απολύτως κανένας περιορισµός στην αλληλουχία στιγµιότυπων, πράγµα το οποίο προσδίδει ελευθερία για εναλλακτικές διαδροµές πάνω στο ίδιο υλικό, εφόσον η εφαρµογή είναι Web2 µας δίνει τη δυνατότητα δηµοσίευσης της παρουσίασης στον κοινόχρηστο ή ιδιωτικό χώρο. Εφόσον το επιθυµούµε, η εφαρµογή δηµιουργεί τον απαραίτητο κώδικα ενσωµάτωσης της παρουσίασης σε Blog, Site κλπ. Τέλος, µπορούµε να κατεβάσουµε την παρουσίαση σε εκτελέσιµη µορφή Flash ή, αν έχουµε την εφαρµογή desktop, να αποθηκεύσουµε το αρχείο Prezi στο σκληρό µας δίσκο. Εικόνα 3: Λήψη στιγµιότυπων Εικόνα 4: Σύνδεση στιγµιότυπων και δηµιουργία σεναρίου ΠΕΡΙΟΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ To Prezi βρίσκεται στα πρώτα στάδια της εξέλιξής του και για το λόγο αυτό έχει αρκετές ελλείψεις ιδιαίτερα σε σχέση µε το PowerPoint. Ανάµεσα στις ελλείψεις θα µπορούσαµε να αναφέρουµε την απουσία εφέ κίνησης, την αδυναµία ενσωµάτωσης αρχείων pdf τις µειωµένες δυνατότητες µορφοποίησης ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τους πίνακες, την αδυναµία ανάµιξης στυλ γραφής, την έλλειψη προκατασκευασµένων σχηµάτων κλπ. Θα ήταν όµως άδικη µια 1-1 σύγκριση µε το PowerPoint ή όµοια προγράµµατα παρουσίασης, δεδοµένου ότι το Prezi σχεδιάστηκε ώστε να είναι µινιµαλιστικό και απλό τόσο στη φιλοσοφία του όσο και στη χρήση. Ανάµεσα στους περιορισµούς θα πρέπει να αναφέρουµε ότι στη δωρεάν έκδοση η δηµιουργία των παρουσιάσεων µπορεί να γίνει µόνο µε διαδικτυακή σύνδεση.

8 ΤΟ PREZI ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗ ΠΡΑΞΗ: ΣΕΝΑΡΙΑ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΗΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ H παιδαγωγική αξιοποίηση του Prezi ακολουθεί ουσιαστικά τα σενάρια παιδαγωγικής αξιοποίησης των παρουσιάσεων µε τη διαφορά όµως της πρωτότυπης και πολύ εύκολης σύνθεσης πολυµέσων και κίνησης που αναµένεται να δώσει καλύτερα αποτελέσµατα, µιας και καταφέρνει να διατηρεί την ενότητα του περιεχοµένου, κατευθύνοντας εύστοχα την προσοχή. Η πρώτη µας επαφή µε το λογισµικό αυτό ανέδειξε δυνατότητα εφαρµογής σε διδακτικές παρεµβάσεις στην τάξη: α) Ερµηνευτική ανάλυση κειµένων. Είναι δυνατή η παρουσίαση ολόκληρων κειµένων µε εστίαση σε λέξεις-κλειδιά κατά την ερµηνευτική προσέγγιση γλωσσικών και λογοτεχνικών κειµένων. Αποτελεί ένα από τα πολύ δυνατά σηµεία που καθιστά το Prezi ένα ισχυρό εργαλείο παρουσίασης. Στην εικόνα 5 έχουµε στιγµιότυπο από την παρουσίαση του ποιήµατος «Τελευταίος Σταθµός». Στo στιγµιότυπο (α) δίνεται µέρος του κειµένου σε κανονικό µέγεθος. Εστιάζοντας στη λέξη «Σταθµός» του τίτλου, αποκαλύπτεται ένα ερµηνευτικό σχόλιο που αφορά τη λέξη αυτή (β). Με επόµενη εστίαση αποκαλύπτεται ο χάρτης ο οποίος σχετίζεται µε το σχόλιο (γ). Με επόµενη εστίαση αποκαλύπτεται και η εικόνα η οποία σχετίζεται µε το χάρτη (δ). Με επαναφορά επανερχόµαστε στην όψη (α). Επισηµαίνοντας εν συνεχεία τη φράση «Τώρα που κάθοµαι άνεργος» (στ. 6) κι εστιάζοντας στη λέξη «άνεργος» ως διακειµενικό στοιχείο, αποκαλύπτεται σηµείωση του ποιητή που παραπέµπει σε σχετική φράση του Μακρυγιάννη, προκειµένου να καταδειχθεί η αίσθηση της πολυφωνίας που χαρακτηρίζει τη σεφερική ποιητική αφήγηση. Με επαναφορά ανακτούµε την αρχική όψη (α). Χωρίς, λοιπόν, να καταστρέψουµε την ενότητα του κειµένου, είχαµε την ευκαιρία να παρουσιάσουµε στους µαθητές σχόλια και πολυµεσικό υλικό µε διαδοχική εστίαση της προσοχής τους. (α) (β) (γ) Εικόνα 5: (α) Το αρχικό κείµενο. (β) Η εστίαση στη λέξη αποκαλύπτει το ερµηνευτικό σχόλιο. (γ) Η εστίαση στο ερµηνευτικό σχόλιο αποκαλύπτει το σχετικό χάρτη. (δ) Η εστίαση στο χάρτη αποκαλύπτει τη σχετική εικόνα. Η επαναφορά µάς οδηγεί στην όψη (α) β) Εικονική περιήγηση σε πόλεις, µουσεία, οικοσυστήµατα, ουράνια σώµατα, γεωλογικούς σχηµατισµούς, αρχαιολογικούς και θρησκευτικούς χώρους, µνηµεία κλπ. To Prezi µάς δίνει τη δυνατότητα να ενσωµατώσουµε πολλές προεκτάσεις, χρησιµοποιώντας πολλαπλά επίπεδα εστίασης. Παράλληλα, αξιοποιεί και την τεχνολογία HD (High Definition) για την εστίαση σε εικόνες υψηλής ανάλυσης. γ) Περιήγηση σε νοητικούς χάρτες κατασκευασµένους µε λογισµικά, όπως CMAP Tools (Μπίλλα, 2008). δ) Περιήγηση σε κύκλους συσχετισµού (τροφικές αλυσίδες, παραγωγικές αλυσίδες, κύκλος του νερού, διατροφικοί κύκλοι) (δ)

9 ε) Παρουσίαση λεξιλογίου ξένων γλωσσών στ) Παρουσίαση οντολογιών στη Γλώσσα, Φυσική, Χηµεία ζ) Παρουσίασης χρονικών αλληλουχιών στην Ιστορία, Τεχνολογία, Λογοτεχνία (εικόνα 6) η) Παρουσίαση αλληλουχιών εξέλιξης: π.χ. εξέλιξη των Η/Υ θ) Παρουσίαση διατάξεων, συσκευών κλπ. µέσα από εικόνες υψηλής ανάλυσης (εικόνα 7) Βέβαια, η δηµιουργία παρουσιάσεων µε το Prezi δεν αφορά µόνο τους εκπαιδευτικούς. Μπορεί µε άνεση να ανατεθεί σε µαθητές οι οποίοι µάλλον θα το βρουν εύκολο στη χρήση και πολύ εντυπωσιακό στο αποτέλεσµα. Μπορεί, λοιπόν, να χρησιµοποιηθεί ως εργαλείο παρουσίασης συνθετικών, περιβαλλοντικών και άλλων εργασιών, όπως επίσης και επαναληπτικών µαθηµάτων πάνω σε µεγάλες ενότητες. Υποδειγµατικά Prezi υπάρχουν σε µια µεγάλη βιβλιοθήκη στην ιστοσελίδα Εικόνα 6: Χρονική αλληλουχία των διαφόρων µορφών κοινωνικής δικτύωσης. Εικόνα 7: Εξερεύνηση πολύµετρου µε τοprezi. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Το λογισµικό παρουσίασης έχει µια σηµαντική συνεισφορά στην εκπαιδευτική πραγµατικότητα. Αποτελεί ένα πολύ σηµαντικό µέσο υποστήριξης της διδασκαλίας µε τις δυνατότητες οργάνωσης και παρουσίασης ψηφιακού υλικού που διαθέτει. Ο εκπαιδευτικός, όµως, που αξιοποιεί τη χρήση λογισµικού παρουσίασης είναι υποχρεωµένος να αποδεχθεί την εναλλαγή slides ως το µοναδικό τρόπο περιήγησης στο υλικό της παρουσίασης. Κανένα από τα δηµοφιλή λογισµικά παρουσίασης δεν διαθέτει διαφορετικό τρόπο περιήγησης. To Prezi, το οποίο αποτελεί µια νέα πρόταση στο χώρο του λογισµικού παρουσιάσεων, έχει δηµιουργηθεί µε µια πιο «κινηµατογραφική» αντίληψη της παρουσίασης. ίνει στον εκπαιδευτικό τη δυνατότητα να επιλέξει στιγµιότυπα από το υλικό του και να τα συνδέσει µε κινηµατογραφική ροή. Το Prezi συνδυάζει µε πολύ δηµιουργικό τρόπο τις αρετές της παρουσίασης µε αυτές της κινηµατογραφικής προβολής, δηµιουργώντας ένα υβρίδιο το οποίο θα δώσει ένα νέο αέρα στη µονοτονία της δηµιουργίας, αλλά και παρακολούθησης παρουσιάσεων. Τα παραπάνω, συνδυαζόµενα µε το πολύ εύκολο και ευχάριστο σύστηµα διεπαφής, την κοινωνική δικτύωση την οποία προσφέρει, όπως επίσης και το γεγονός ότι η χρήση είναι δωρεάν για τους εκπαιδευτικούς, καθιστούν το Prezi ένα σηµαντικό εργαλείο το οποίο είναι έτοιµο για παιδαγωγική αξιοποίηση.

10 ΑΝΑΦΟΡΕΣ Adams, C. (2006). «PowerPoint, habits of minds, and classroom culture», Journal of Curriculum Studies, 38 (4), Bacigalupo, M. (2009). Learning2.0: The Impact of Web2.0 Innovation on Education and Training in Europe, European Commission Joint Research Centre, Institute for Prospective Technological Studies. Retrieved from Beauchamp, G. (2008). «Pupils attitudes towards school science as they transfer from an ICTrich primary school to a secondary school with fewer ICT resources: Does ICT matter?», Educational Information Technology 13, Burke, D., Apperley, A. (2004). PowerPoint and Pedagogy. Retrieved 12/12/2010. from % pdf. Donaghy, K. (2009). Pedagogical use of PowerPoint in the language classroom. Retrieved 10/12/2010, from Kinchin, I. M. (2006). «Concept mapping, PowerPoint and a pedagogy of access», Journal of Biological education 40 (2), Lim, P., Chai, C. (2008). «Teachers' pedagogical beliefs and their planning and conduct of computer-mediated classroom lessons», British Journal of Educational Technology, 39 (5), Nonaka, I., & Takeuchi, H. (1995). The Knowledge-Creating Company: How Japanese Companies Create the Dynamics of Innovation. New York: Oxford University Press. Pangaro, P. (2008). Handbook of Conversation Design for Instructional Applications, : ICI Global Publishers. Pask, G. (1976). Conversation Theory: Applications in Education and Epistemology. New York: Elsevier. Pask, G. (1984). Review of Conversation Theory and a Protologic (or Protolanguage) Lp ECTJ, 32(1), Rushby, N. (2005). Editorial: Where are the new paradigms? British Journal of Educational Technology, 36(3), Siegle, D. (2001). «Laptop Computers and Multimedia and Presentation Software: Their Effects on Student Achievement in Anatomy and Physiology», Journal of Research on Technology in Education, 34 (1), Sharp, V. (1996). Computer education for teachers. Madison, WI: Brown and Benchmark. Sherry, L., & Chiero, R. (2004). «Project TALENT Infusing Technology in K-12 Field Placements Through a Learning Community Model», Journal of Technology and Teacher Education, 12 (2), Slay H., I. Siebörger, and C. Hodgkinson-Williams (2008). Interactive whiteboards: Real beauty or just lipstick? Computers & Education, Taft, E. (2006). The cognitive style of PowerPoint. Retrieved 10/12/2010, from Thorsen, C. (1998). Technology-based models for classroom teachers: Volume III.Teaching presentation software: Thinking in 3-D. Boise, ID: Boise State Educational Technology Program. Θεοχαρόπουλος, I. (2010). Συστηµικές - Κυβερνητικές Προσεγγίσεις στην Εκπαίδευση: Εφαρµογή στον Σχεδιασµό, την Ανάλυση και την Υλοποίηση Πληροφοριακού Συστήµατος για την Ανάπτυξη Εικονικών Κοινοτήτων Συνεργασίας και Μάθησης Εκπαιδευτικών, Πανεπιστήµιο Πειραιώς, Πειραιάς. Μπίλλα, Π., Θεοχαρόπουλος, Ι. (2008). «Σενάρια Χρήσης, ιδακτικής και Παιδαγωγικής Αξιοποίησης του Λογισµικού Ανοιχτού Κώδικα IHMC CmapTools για τη ηµιουργία, ηµοσίευση και Ανταλλαγή Εννοιολογικών Χαρτών και Οντολογιών», Πρακτικά 1 ου Πανελληνίου Εκπαιδευτικού Συνεδρίου Ηµαθίας «Ψηφιακό υλικό για την υποστήριξη του παιδαγωγικού έργου των εκπαιδευτικών Πρωτοβάθµιας και ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης», Τόµος Α, Νάουσα, 9, 10 και 11 Μαΐου Επιµέλεια: Ευάγγελος Κολτσάκης, Ιωάννης Σαλονικίδης, Θεσσαλονίκη: Μορφωτική Εστία Καλαµαριάς,