Θέμα: Προώθηση και διανομή του κλάδου των Αερομεταφορών μέσω του Διαδικτύου (E-ticketing)

Transcript

1 Θέμα: Προώθηση και διανομή του κλάδου των Αερομεταφορών μέσω του Διαδικτύου (E-ticketing) Επιβλέπων: Δρ. Ευάγγελος Χρήστου Εισηγητής: ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ( Α.Μ.: ) Φεβρουάριος 2006

2 1

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελ. Εισαγωγή 5 Κεφάλαιο 1 ο : Ο Κλάδος των αερομεταφορών 1.1. Λίγα λόγια για τις αερομεταφορές Έλεγχος των αερομεταφορών Τι είναι η Ι.Α.Τ.Α.; Η ενοποίηση στις αεροπορικές μεταφορές και οι επιπτώσεις της Η κατάσταση του κλάδου των αερομεταφορών σήμερα Τα σχέδια της ΙΑΤΑ για το μέλλον E-ticketing Αυτόματα μηχανήματα Check-in (CUSS, Common Use Self-Service) Κωδικοί στις κάρτες επιβίβασης (BCBP, Bar-Coded Boarding Pass) Ασύρματες ηλεκτρονικές ετικέτες (RFID-Radio Frequency) Εμπορεύματα (Ε-freight) Άλλα σχέδια της Ι.Α.Τ.Α. 18 Κεφάλαιο 2 ο : Ηλεκτρονικά Συστήματα Κρατήσεων (CRS- Computer Reservation Systems) 2.1. Ιστορική ανασκόπηση Τι είναι τα CRS (Computer Reservation Systems) Η στρατηγική των CRS Η κράτηση αεροπορικών εισιτηρίων μέσω των CRS Τα CRS στην Ελλάδα Galileo Hellas S.A Amadeus Hellas Sabre Hellas S.A. 30 Κεφάλαιο 3 ο : Ηλεκτρονικό εισιτήριο (E-ticket) 3.1. Αεροπορικά Εισιτήρια 32 2

4 3.2. OPTAT εισιτήριο ΑΤΒ και ΑΤΒ2 Εισιτήρια Ηλεκτρονικό εισιτήριο Ιστορική αναδρομή Τι είναι το ηλεκτρονικό εισιτήριο Απαιτήσεις ενός ηλεκτρονικού εισιτηρίου Έκδοση Ηλεκτρονικού εισιτηρίου Άλλα Έγγραφα του ηλεκτρονικού εισιτηρίου Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των ηλεκτρονικών εισιτηρίων Παρουσίαση ενός παραδοσιακού έντυπου εισιτηρίου και ενός 41 ηλεκτρονικού εισιτηρίου 3.6. Αεροπορικές εταιρίες που εφαρμόζουν την υπηρεσία του E-Ticketing Αεροπορικές εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην Αμερική Αεροπορικές εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη Αεροπορικές εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην Ασία Αεροπορικές εταιρίες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα Αεροπορικές Εταιρίες χαμηλού κόστους Προοπτικές του E-ticket για το μέλλον 56 Πετώντας προς το μέλλον 60 Βιβλιογραφία 62 3

5 4

6 Εισαγωγή Η αυξανόμενη χρήση του διαδικτύου παγκοσμίως έχει ωθήσει πλήθος αεροπορικών εταιρειών στην υλοποίηση on-line εφαρμογών (e-ticketing, e-check in) με σκοπό την παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών μέσω του διαδικτύου. Οι νέες τεχνολογίες υπόσχονται πιο ευχάριστα ταξίδια στους επιβάτες και μειωμένο κόστος στις αεροπορικές εταιρείες. «Ετοιμαστείτε για σημαντικές αλλαγές στον τρόπο που ταξιδεύετε» ήταν η δήλωση του Giovanni Bisignani, επικεφαλή του International Air Transport Association (IATA) του οργανισμού που συντονίζει τη νομοθεσία και τα διεθνή standards της αεροπορίας. Φυσικά δεν εννοεί ότι θα σταματήσουμε να ταξιδεύουμε με αεροπλάνα, αλλά αντίθετα θεωρεί ότι η 11 η Σεπτεμβρίου, οι οικονομικές κρίσεις, ο ιός SARS, ο πόλεμος του Ιράκ και οι υψηλές τιμές του πετρελαίου, έχουν οδηγήσει την αεροπορία σε μία κρίση, που θα μπορούσε να ξεπεραστεί μόνο με τη βοήθεια της τεχνολογίας. Η ΙΑΤΑ έχει συγκροτήσει ένα σχετικό σχέδιο, που τέθηκε σε εφαρμογή τον Νοέμβρη του 2004 στη Γενεύη. Το σχέδιο αυτό απαιτεί δραστικές αλλαγές σε τέσσερις τομείς της διαδικασίας των αεροπορικών ταξιδιών: τα εισιτήρια, τις κάρτες επιβίβασης, το check-in και τις αποσκευές. Η φύση των αεροπορικών ταξιδιών έχει ήδη αρχίσει να αλλάζει. Οι εταιρείες σκοπεύουν να προωθήσουν την πρόσβαση στο Διαδίκτυο και τη χρήση του κινητού τηλεφώνου κατά τη διάρκεια των πτήσεων, τουλάχιστον σε ορισμένα δρομολόγια. Επιπλέον προσφέρουν ολοένα και πιο εξελιγμένα μέσα ψυχαγωγίας, για να κερδίσουν την αφοσίωση των πελατών τους. 5

7 Κεφάλαιο 1 ο : Ο Κλάδος των αερομεταφορών 1.1. Λίγα λόγια για τις αερομεταφορές Ο κλάδος των αερομεταφορών υπόκειντο τόσο στο παρελθόν όσο και σήμερα, αλλά και μελλοντικά σε πολύ μεγαλύτερο κρατικό έλεγχο σε σχέση με τον κλάδο των θαλάσσιων μεταφορών, αλλά και σε σχέση με άλλα μεταφορικά μέσα. 1 Αυτό οφείλεται σε διάφορους λόγους. Πρώτον, ο αυξημένος κρατικός έλεγχος σχετίζεται με την ευκολία με την οποία μπορούν τα αεροσκάφη κάθε αεροπορικής εταιρίας να διασχίζουν τα εθνικά σύνορα των χωρών, δημιουργώντας σε ορισμένες περιπτώσεις προβλήματα κυριαρχίας, δικαιοδοσίας και εθνικής άμυνας. Δεύτερον, η Πολιτική Αεροπορία έχει τεράστιες επιπτώσεις στο διεθνές εμπόριο με σημαντικές επιπτώσεις στο ισοζύγιο πληρωμών και στην απασχόληση των χωρών. Τρίτον, στις περισσότερες χώρες οι εθνικές μεταφορές θεωρούνται ως ευκολίες δημόσιας χρησιμότητας. Έτσι απαιτείται από αυτές να προσφέρουν ένα επαρκές κατώτατο δίκτυο δρομολογίων και επίπεδο υπηρεσιών ενώ επιπλέον απαιτείται να συνεισφέρουν στο κοινωνικό status της χώρας στο διεθνή χώρο. Τέταρτον, όπως συμβαίνει σε όλα τα μέσα μεταφοράς, το παραγόμενο προϊόν των αερομεταφορών είναι μη αποθηκεύσιμο, αλλά σε αντίθεση με τα άλλα μεταφορικά μέσα οι πελάτες των αερομεταφορών μπορούν εύκολα να αλλάξουν τη μεταφορά τους με αερογραμμή άλλης χώρας. Τέλος, στον κλάδο των αερομεταφορών, υπάρχει γενικότερη αναγνώριση της ανάγκης για συμβιβασμό μεταξύ των εθνικών συμφερόντων και της διεθνούς πολιτικής. Συνεπώς, η από κοινού ανάπτυξη και η αμοιβαία συνεργασία μεταξύ των διαφόρων κυβερνήσεων είναι αναγκαία προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία και περαιτέρω ανάπτυξη των αερομεταφορών. Η ρύθμιση των αερομεταφορών άρχισε το 1914, όταν η Διεθνής Συνδιάσκεψη για τις Αερομεταφορές (International Air Transport Conference) στο Σικάγο διατύπωσε 5 «προνόμια» ή «ελευθερίες» του αέρα. Τα κυρίαρχα κράτη θα παραχωρούσαν το ένα στο άλλο τις ελευθερίες αυτές, προκειμένου να είναι δυνατή η λειτουργία των τακτικών διεθνών υπηρεσιών αερομεταφοράς. 2 Οι ελευθερίες αυτές είναι οι εξής: 1 Doganis R., Flying off Course The economic of International Airlines, Εκδόσεις George Allan & Unwin, London 1985, σελ Αμπακούκμιν Κ., «Αεροπορικές Μεταφορές», Πανεπιστημιακές σημειώσεις, Κεφάλαιο 7 ο,

8 Τα αεροσκάφη μιας χώρας έχουν το δικαίωμα να πετάνε πάνω από το έδαφος μιας άλλης, χωρίς να είναι αναγκασμένα να προσγειώνονται σε αυτή. Τα αεροσκάφη μιας χώρας έχουν το δικαίωμα να προσγειώνονται στο έδαφος μιας άλλης χώρας με σκοπούς όχι απαραίτητα εμπορικούς (π.χ. για ανεφοδιασμό καυσίμων) Τα αεροσκάφη μιας χώρας έχουν το δικαίωμα να εκφορτώνουν στην εδαφική περιοχή μιας άλλης χώρας, επιβάτες, ταχυδρομείο αλλά και διάφορα φορτία, τα οποία έχουν φορτωθεί στην πρώτη χώρα. Τα αεροσκάφη μιας χώρας έχουν το δικαίωμα να παραλαμβάνουν επιβάτες, ταχυδρομείο και φορτίο από την εδαφική περιοχή μιας άλλης χώρας με προορισμό την πρώτη χώρα. Τα αεροσκάφη μιας χώρας έχουν το δικαίωμα να παραλαμβάνουν επιβάτες, ταχυδρομείο και φορτίο από μια άλλη χώρα με προορισμό μια τρίτη χώρα και το δικαίωμα να εκφορτώνουν επιβάτες, ταχυδρομείο και φορτίο που προέρχεται από οποιαδήποτε χώρα. Τα τελευταία χρόνια οι ελευθερίες του αέρα έχουν αυξηθεί. Σήμερα, μεταξύ των νέων ελευθεριών, η σημαντικότερη από όλες είναι αυτή σύμφωνα με την οποία επιτρέπεται σε μια αερογραμμή να συμμετέχει σε δρομολόγια που δεν αρχίζουν ή τελειώνουν σε ένα συγκεκριμένο σημείο μιας χώρας, αλλά περνάνε από αυτό το σημείο ή συνδέονται με άλλες πτήσεις ή απλώς σταματούν για ένα μικρό διάστημα στο σημείο αυτό Έλεγχος των αερομεταφορών Όπως κάθε μεταφορικό μέσο, έτσι και οι αερομεταφορές, ρυθμίζονται διεθνώς από διάφορα όργανα και παράγοντες. 3 Καταρχήν η ρύθμιση των αερομεταφορών γίνεται από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και το Διεθνή Οργανισμό Πολιτικής Αεροπορίας (International Civil Aviation Organization I.C.A.O.), οι οποίοι ασχολούνται με ζητήματα τεχνικής και νομικής φύσης, αλλά και με θέματα λειτουργίας των αερομεταφορών. Ένας άλλος κύριος παράγοντας ρύθμισης των αερομεταφορών είναι οι 3 Ευάγγελος Σαμπράκος, «Εισαγωγή στην Οικονομική των Μεταφορών», Εκδόσεις Αθ. Σταμούλης, Αθήνα

9 διμερείς συμφωνίες μεταξύ των κρατών για συγκεκριμένα δρομολόγια. Οι συμφωνίες αυτές ρυθμίζουν τα επίπεδα χωρητικότητας, καθορίζουν τις αερογραμμές που θα τα αναλαμβάνουν ενώ επιπλέον ορίζουν και τις διάφορες ελευθερίες που περιγράφηκαν στην παραπάνω ενότητα. Τέλος, οι αερομεταφορές ρυθμίζονται από τον κυβερνητικό έλεγχο σχετικά με τις τιμές μεταφοράς επιβατών και φορτίου, οι οποίες στη συνέχεια καθορίζονται από την I.A.T.A. (International Air Transport Association) Τι είναι η Ι.Α.Τ.Α.; Οι αεροπορικές εταιρίες προκειμένου να επιτύχουν ομοιομορφία στις τιμές και σωστό ανταγωνισμό ίδρυσαν στις 19 Απριλίου του 1945 την Ι.Α.Τ.Α.(International Air Transport Association) στη Χονολουλού. Η Ι.Α.Τ.Α. έχει έδρα το Μόντρεαλ και τη Γενεύη, όπου συναντώνται οι αντιπρόσωποι των αεροπορικών εταιριών για να λύσουν τα προβλήματά τους μια ή δύο φορές το χρόνο. Οι σκοποί και οι επιδιώξεις της Ι.Α.Τ.Α. είναι οι εξής: να προάγει την ασφαλή, τακτική και οικονομική μεταφορά προς όφελος των λαών του κόσμου, να βοηθά το αεροπορικό εμπόριο και να μελετά τα προβλήματα που σχετίζονται με τα ανωτέρω να προμηθεύει τα μέσα συνεργασίας μεταξύ των επιχειρήσεων αεροπορικής μεταφοράς οι οποίες ασχολούνται άμεσα ή έμμεσα με την εξυπηρέτηση των διεθνών αερομεταφορών να συνεργάζεται με τη Διεθνή Ένωση Πολιτικής Αεροπορίας. Σήμερα η Ι.Α.Τ.Α. έχει ως μέλη της 270 αεροπορικές εταιρίες, ελέγχει το 94% των προγραμματισμένων διεθνών πτήσεων, ελέγχει ταξιδιωτικούς πράκτορες παγκοσμίως, εκδίδει πάνω από 300 εκατ. εισιτήρια ετησίως και επενδύει σε ετήσια βάση πάνω από US$225 δις στη βιομηχανία των αερομεταφορών. 4 4 Οι πληροφορίες αυτές προέρχονται από την επίσημη ιστοσελίδα της Ι.Α.Τ.Α. ( 8

10 1.4. Η ενοποίηση στις αεροπορικές μεταφορές και οι επιπτώσεις της Οι εξελίξεις που σημειώθηκαν από το 1957, όπως η μεγάλη αύξηση των αερομεταφορών, η απόσπαση μεταφορικού έργου από τα άλλα μέσα μεταφοράς και η ολοένα και μεγαλύτερη αύξηση της συμμετοχής των charters στην αγορά, κατέστησαν σαφές ότι οι αερομεταφορές δε θα μπορούσαν να εξαιρεθούν από την κοινή πολιτική μεταφορών. Έτσι από το 1988 και μετά έχει υιοθετηθεί μια δέσμη μέτρων για τις αερομεταφορές με τα οποία επέρχονται σημαντικές μεταβολές στο καθεστώς που ίσχυε για τον καθορισμό των ναύλων, για την κατανομή της χωρητικότητας, για την πρόσβαση στην αγορά και τον ανταγωνισμό. Όσον αφορά τον καθορισμό των ναύλων έχει εισαχθεί το σύστημα των «ζωνών τιμολογίων». Σύμφωνα με το σύστημα αυτό, ορίζονται για κάθε είδος τιμολογίου δύο τιμές, μια ανώτατη και μια κατώτατη. Οι τιμές αυτές εκφράζονται ως ποσοστά του «ναύλου αναφοράς», ο οποίος και καθορίζεται ελεύθερα από την εκάστοτε αεροπορική εταιρία. Έτσι, για κάθε συγκεκριμένη γραμμή οι ενδιαφερόμενες αεροπορικές εταιρίες καθορίζουν ελεύθερα τα τιμολόγιά τους μεταξύ των δύο αυτών τιμών, ενώ σε όλες τις τακτικές αεροπορικές γραμμές υπάρχουν και «ζώνες έκπτωσης» και «ζώνες μεγάλης έκπτωσης» υπό συγκεκριμένες κάθε φορά προϋποθέσεις. 5 Η ευχέρεια αυτή που παρέχεται στις αεροπορικές εταιρίες να καθορίζουν ελεύθερα οποιαδήποτε τιμή κρίνουν σκόπιμη πιστεύεται ότι θα οδηγήσει σε μείωση της τιμής των εισιτηρίων, ιδιαίτερα στις γραμμές εκείνες που παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη κινητικότητα. Σε ό,τι αφορά την κατανομή της χωρητικότητας, ανατράπηκε η αναλογία που ίσχυε με το καθεστώς των διμερών συμβάσεων και όριζε 50% για κάθε μια από τις συνήθως δύο αεροπορικές εταιρίες που εκμεταλλεύονταν μια γραμμή. Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, η αναλογία μπορεί να είναι 55 45% για τα πρώτα δύο χρόνια της ισχύος τους σε ένα κράτος μέλος, ενώ από τον τρίτο χρόνο η αναλογία αυτή μπορεί να ανέλθει σε 60 40%. Τέλος, όσον αφορά την είσοδο στην αγορά των αερομεταφορών, οι σημαντικότερες ρυθμίσεις αφορούν την πολλαπλή ανάθεση εκμετάλλευσης, τη σύνδεση μεταξύ κεντρικών και περιφερειακών αεροδρομίων, το συνδυασμό των σημείων, το δικαίωμα 5 Τεροβίτης Θ., «Η εναρμόνιση της Πολιτικής Μεταφορών», Ι.Ο.Β.Ε., Σειρά 1992, Αθήνα 9

11 των αεροσκαφών μιας χώρας να παραλαμβάνουν επιβάτες, ταχυδρομείο και φορτίο από μια άλλη χώρα με προορισμό μια τρίτη χώρα και το δικαίωμα να εκφορτώνουν επιβάτες, ταχυδρομείο και φορτίο που προέρχεται από οποιαδήποτε χώρα. Η ενοποίηση αυτή των αεροπορικών μεταφορών δεν θα μπορούσε να μην έχει επιπτώσεις. Η εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού που ισχύουν στους διάφορους κλάδους μεταφορών αποτελεί μια ρεαλιστική προοπτική και για τον κλάδο των αεροπορικών μεταφορών. Η μείωση των ναύλων σε συνδυασμό με την αύξηση της χωρητικότητας και τις αυξημένες δυνατότητες πρόσβασης στην αγορά αποβλέπουν στην ενίσχυση των συνθηκών ανταγωνισμού. Στην περίπτωση των αερομεταφορών, που από τη φύση τους λειτουργούν υπό συνθήκες ολιγοπωλιακές, η δημιουργία τέτοιων συνθηκών αναμένεται να οδηγήσει στην επικράτηση της αεροπορικής εταιρίας με τη μεγαλύτερη οικονομική επιφάνεια πράγμα που σημαίνει ότι στην απλούστερη περίπτωση αναμένεται να επικρατήσουν οι οικονομικά πιο αποτελεσματικές αεροπορικές εταιρίες. 6 Με την υιοθέτηση κανόνων που προβλέπουν περισσότερο ανταγωνισμό, προβλέπεται ότι ο αριθμός των επιχειρήσεων που θα εξακολουθήσουν να λειτουργούν μάλλον θα μειώνεται παρά θα αυξάνεται παρά την αύξηση του μεταφορικού έργου. Όπως ήδη αναφέρθηκε παραπάνω, οι αεροπορικές εταιρίες λειτουργούν υπό ολιγοπωλιακές συνθήκες. Αυτό σημαίνει ότι η χωρίς φραγμούς απελευθέρωση θα οδηγήσει σε εξοντωτικό ανταγωνισμό. Έτσι, θεωρητικά, οι ναύλοι θα μειωθούν έως ότου εξαφανιστούν οι εταιρίες με τη μικρότερη οικονομική επιφάνεια, εκτός κι αν υπάρξουν ειδικοί μηχανισμοί ελέγχου. Στη συνέχεια, οι εταιρίες που θα επιβιώσουν θα αυξήσουν τις τιμές τους ανάλογα με τη μονοπωλιακή τους θέση ή τις μεταξύ τους συμφωνίες. Όσον αφορά τους καταναλωτές αεροπορικών μεταφορών, οι προοπτικές είναι ότι στις οικονομικά βιώσιμες γραμμές δηλαδή στις γραμμές που αφορούν μακρινές αποστάσεις με μεγάλη και σταθερή ροή ζήτησης η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών θα βελτιωθεί και τουλάχιστον αρχικά θα μειωθούν οι τιμές τους. Αντιθέτως, στις μη βιώσιμες γραμμές δηλαδή στις γραμμές που αφορούν κοντινές αποστάσεις με μικρή ζήτηση και έντονες εποχικές διακυμάνσεις της ζήτησης αναμένεται ότι η ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών θα χειροτερεύσει και αυτό θα γίνει ταυτόχρονα με τη μείωση της παροχής των υπηρεσιών αυτών. 6 Miltiades Chacholiadis, «Μικροοικονομική Ι», Εκδόσεις Κριτική Επιστημονική Βιβλιοθήκη,

12 1.5. Η κατάσταση του κλάδου των αερομεταφορών σήμερα Ο Giovanni Bisignani, Γενικός Διευθυντής και CEO της Ι.Α.Τ.Α., στο συνέδριο της AirFinance στη Νέα Υόρκη στις 4 Απριλίου του 2005 ξεκίνησε την ομιλία του λέγοντας ότι «Η υψηλή τιμή του πετρελαίου μειώνει την κερδοφορία μας». Όπως σημείωσε η τιμή του πετρελαίου (Brent) αυξήθηκε από US$44 δις το 2003 σε US$63 δις το Αν η τάση της τιμής του πετρελαίου παραμείνει ανοδική και το 2005, εκτιμάται ότι οι απώλειες της βιομηχανίας θα αγγίξουν τα US$5.5 δις. Όπως ο ίδιος επισημαίνει στην ίδια ομιλία, οι απώλειες της βιομηχανίας των αερομεταφορών για την τετραετία εξαιτίας της συνεχώς αυξανόμενης τιμής του πετρελαίου θα ξεπεράσουν τα US$40 δις. Οι αερομεταφορές φαίνεται ότι περνάνε κρίση και για αυτό ευθύνονται όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς. 7 Οι κυβερνήσεις συνεχίζουν κάθε χρόνο να επιβάλλουν πρόσθετους φόρους και τέλη στη βιομηχανία, οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις ισούνται με τους αντίστοιχους φόρους των τσιγάρων και των αλκοολούχων ποτών. 8 Την ίδια στιγμή, η ενοποίηση των αερομεταφορών υποτίθεται ότι θα εγκαινίαζε μια νέα εποχή ανταγωνισμού μεταξύ των αεροπορικών εταιριών που θα οδηγούσε σε μειώσεις των ναύλων. Οι αεροπορικές εταιρίες από την πλευρά τους οφείλουν να απλοποιήσουν τις διαδικασίες εκείνες που προσθέτουν κόστος στη λειτουργία τους αλλά δεν προσθέτουν καμία αξία στο τελικό προϊόν που καταναλώνουν οι επιβάτες. Από την άλλη πλευρά τα εργατικά κόστη ως τμήμα των λειτουργικών κοστών κυμαίνονται μεταξύ 18% στη Ασία και 38% στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Ι.Α.Τ.Α. αναζητεί τις ρίζες του προβλήματος στο γεγονός ότι επικρατούν εθνικοί κανονισμοί σε μια βιομηχανία που λειτουργεί σε διεθνές επίπεδο. Μεγάλο είναι το βάρος της ευθύνης που βαρύνει τις κυβερνήσεις, σύμφωνα με την Ι.Α.Τ.Α. Στην Ευρώπη μόνο υπολογίζεται ότι οι απώλειες της βιομηχανίας που οφείλονται σε κανονισμούς, φόρους και λάθους χειρισμούς των κυβερνήσεων ανέρχονται στα 5.9 δις ετησίως. Σύμφωνα πάντα με την Ι.Α.Τ.Α., οι νόμοι και οι κανονισμοί που διέπουν τη βιομηχανία των αερομεταφορών είναι πεπαλαιωμένοι και απαιτούνται νέοι, σύγχρονοι κανονισμοί που να επιτρέπουν στις αεροπορικές εταιρίες να ανταγωνίζονται ελεύθερα σε διεθνές και παγκόσμιο επίπεδο. 7 Ομιλία του Giovanni Bisignani, Director General και CEO της Ι.Α.Τ.Α., «Rebalancing the Air Transport Industry US$5.5 billion Industry Loss Expected in 2005», 4 Απριλίου Στις Ηνωμένες Πολιτείες ο μέσος φόρος που χρεώνονταν σε ένα εισιτήριο κόστους US$200 αυξήθηκε από 7% το 1972 σε 26% το 2004, πράγμα που σημαίνει US$15.8 δις. 11

13 Ένα άλλο ζήτημα που απασχολεί σήμερα τις αεροπορικές εταιρίες παγκοσμίως είναι το γεγονός ότι οι επιβάτες θέλουν να πετάνε φτηνά. Τα έσοδα των αεροπορικών εταιριών παγκοσμίως μειώθηκαν κατά 10% την τελευταία 5ετία. Το τρίπτυχο των προκλήσεων που αντιμετωπίζει σήμερα ο κλάδος των αερομεταφορών είναι: να ανταποκριθεί στις προσδοκίες των επιβατών για οικονομικά εισιτήρια να διατηρήσει την αξία του δικτύου των αερομεταφορών και να επιστρέφει μεγαλύτερη αξία στους επιβάτες. Ποτέ ξανά δεν ήταν τόσο οικονομικές και ασφαλείς οι αεροπορικές μεταφορές. 9 Παρόλα αυτά, οι απώλειες για τις αεροπορικές εταιρίες είναι μεγάλες και σημαντικές, όπως αναφέρθηκε παραπάνω. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες αγορές που παρουσιάζουν υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και μεγέθυνσης. Οι αγορές αυτές εμφανίζονται κυρίως στις χώρες της Ασίας, αλλά και σε χώρες που είναι υποψήφιες προς ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στη χώρα μας ο κλάδος των αερομεταφορών αντιμετώπιζε πολλά προβλήματα κατά το παρελθόν. Μετά την απελευθέρωση της αγοράς των αερομεταφορών έχουν κάνει την εμφάνισή τους στους ελληνικούς ουρανούς διάφορες ιδιωτικές αεροπορικές εταιρίες, όπως η Aegean Airlines και η Hellas Jet, οι οποίες έχουν αλλάξει σε κάποιο βαθμό τα δεδομένα του παρελθόντος όσον αφορά τις αερομεταφορές στην Ελλάδα. Οι επενδύσεις σε υποδομές έχουν συντελέσει σε μεγάλο βαθμό σε αυτές τις αλλαγές. Η δυνατότητα καλύτερης εξυπηρέτησης μεγαλύτερου όγκου επιβατών καθώς και οι νέες βελτιωμένες υπηρεσίες που παρέχουν πολλά αεροδρόμια στη χώρα έχουν ως αποτέλεσμα αυτά να γίνονται περισσότερο «πολυσύχναστα». Έτσι, ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» το 2003 κατετάχθη στην 21 η θέση στη λίστα με τα κορυφαία 50 αεροδρόμια της Ευρώπης των 25 σε όρους διακινηθέντων επιβατών ενώ το αεροδρόμιο του Ηρακλείου της Κρήτης κατετάχθη στην 47 η θέση. Επίσης ο Διεθνής Αερολιμένας Αθηνών κατατάσσεται στην 17 η θέση στη λίστα με τα 20 κορυφαία αεροδρόμια σε όρους διακινηθέντων επιβατών σε πτήσεις εξωτερικού εκτός των συνόρων της Ευρώπης των 15 για το έτος Όπως καταλαβαίνουμε, τα στοιχεία αυτά είναι πάρα πολύ σημαντικά για μια χώρα όπως η Ελλάδα που η κύρια βιομηχανία της είναι ο τουρισμός. Οι υποδομές των 9 Το 2004 οι αερομεταφορές ήταν περισσότερο ασφαλής από ποτέ! 12

14 αερομεταφορών της χώρας είναι ένας κρίσιμος παράγοντας που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την περαιτέρω ανάπτυξη του τουριστικού κλάδου Τα σχέδια της Ι.Α.Τ.Α. για το μέλλον Στο ετήσιο συνέδριο της PATA (Pacific Asia Transport Association) που πραγματοποιήθηκε στο Macau στις 18 Απριλίου 2005, ο Giovanni Bisignani παρουσίασε τις μελλοντικές κινήσεις της Ι.Α.Τ.Α., προκειμένου να επέλθουν σημαντικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας των αεροπορικών εταιριών και των αερομεταφορών γενικότερα έτσι ώστε ο κλάδος να βρει τη χαμένη του ισορροπία. Ο προγραμματισμός της Ι.Α.Τ.Α. σχετίζεται με την απλοποίηση διαφόρων λειτουργιών της βιομηχανίας (Simplifying the Business) έτσι ώστε να επέλθουν σημαντικές μειώσεις στα λειτουργικά της κόστη. Όπως τονίζει στην ομιλία του ο Γενικός Διευθυντής και CEO της Ι.Α.Τ.Α., οι σημερινοί επιβάτες απαιτούν τη μεγαλύτερη δυνατή άνεση χωρίς να είναι διατεθειμένοι να την αποκτήσουν σε πολύ υψηλές τιμές. Με την απλοποίηση των διαδικασιών, κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει πραγματικότητα. Φυσικά, ο ρόλος της τεχνολογίας θα είναι καθοριστικός. Με τις νέες, απλούστερες διαδικασίες, η Ι.Α.Τ.Α. εκτιμά ότι θα είναι σε θέση να ικανοποιήσει τις αυξανόμενες ανάγκες και απαιτήσεις των επιβατών εξοικονομώντας ταυτόχρονα τουλάχιστον US$ 6,5 δις ετησίως. Όλες αυτές οι τεχνολογίες έχουν ήδη υιοθετηθεί ως ένα βαθμό από τις πιο προοδευτικές αεροπορικές εταιρείες και αεροδρόμια παγκοσμίως. Η ΙΑΤΑ σκοπεύει να εδραιώσει κάποια κοινά διεθνή standards για να καθιερώσει τη χρήση τους. Αυτά τα standards, όμως, δεν θα αφήνουν στις εταιρείες μεγάλα περιθώρια διαφοροποίησης. Αν όλοι οι επιβάτες χρησιμοποιούν τις ίδιες εγκαταστάσεις, πώς θα ξεχωρίσουν οι εταιρείες από τους ανταγωνιστές τους; Κατ αρχήν, από τα δρομολόγια που εκτελούν και τις τιμές τους. Κατά δεύτερον, από τις υπηρεσίες που παρέχουν κατά τη διάρκεια της πτήσης. Συγκεκριμένα η Ι.Α.Τ.Α. έχει επικεντρώσει το ενδιαφέρον της σε 5 βασικά projects: E-ticketing (ET) Common Use Self-Service (CUSS) Bar-Coded Boarding Pass (BCBP) Radio Frequency ID (RFID) IATA e-freight 13

15 1.6.1 E-ticketing Το πρώτο σχέδιο της Ι.Α.Τ.Α. είναι το e-ticketing. Η I.A.T.A. σκοπεύει να έχει καταργήσει τα χάρτινα εισιτήρια μέχρι το Ήδη μόνο το 20% των εισιτηρίων που εκδίδονται στην Αμερική είναι χάρτινα. Ωστόσο μόνο το 35% των εισιτηρίων που εκδίδονται παγκοσμίως είναι σε ηλεκτρονική μορφή. Οι πληροφορίες των χάρτινων εισιτηρίων αποθηκεύονται σε μια μαγνητική λωρίδα, που διαβάζεται από ειδικά μηχανήματα. Στην περίπτωση των ηλεκτρονικών εισιτηρίων, οι πληροφορίες αποθηκεύονται σε μία βάση δεδομένων της αεροπορικής εταιρείας. Έτσι το εισιτήριο μπορεί να εκδοθεί μέσω Ιντερνετ ή τηλεφώνου. Αυτό διευκολύνει τους επιβάτες, αλλά και μειώνει το κόστος των εταιρειών: η έκδοση ενός χάρτινου εισιτηρίου κοστίζει περίπου 10 δολάρια, ενώ ενός ηλεκτρονικού μόλις 1 δολάριο. Σύμφωνα με το Michael Feldman της Ι.Α.Τ.Α., καταργώντας τα χάρτινα εισιτήρια, οι εταιρείες θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν πάνω από 2,7 δις δολάρια ετησίως. Η εφαρμογή του e-ticketing (αγορά εισιτηρίου μέσω διαδικτύου) σε μία μόνο εταιρεία είναι σχετικά απλή. Το θέμα περιπλέκεται όταν πρόκειται για ταξίδια στα οποία χρησιμοποιούνται περισσότερες από μία εταιρείες. Στην περίπτωση αυτή, οι βάσεις δεδομένων των εταιρειών θα πρέπει να «μιλούν» μεταξύ τους. Με άλλα λόγια, απαιτείται συνεργασία μεταξύ αεροπορικών εταιρειών. Όπως εξηγεί ο κ. Feldman, η αρχή θα γίνει με τις εταιρικές «συμμαχίες» και τις εταιρείες που συνεργάζονται σε ορισμένα δρομολόγια. Τι γίνεται, όμως, με τις μικρότερες, τοπικές αεροπορικές εταιρείες; Δεν είναι ιδιαίτερα περίπλοκο, υποστηρίζει ο James Peters της SITA, μιας εταιρείας που ασχολείται με την τεχνολογία και την υποδομή των αεροπορικών εταιρειών. Η SITA διαχειρίζεται το σύστημα κρατήσεων Gabriel, που χρησιμοποιείται από περισσότερες από 160 εταιρείες. Πολλές από αυτές, είναι μικρές μεταφορικές που εδρεύουν στην Ασία ή στην Αφρική. Από το 2004, το Gabriel υποστηρίζει και το e-ticketing.το πρόβλημα, όμως είναι άλλο. Για να λειτουργήσει το νέο σύστημα, θα πρέπει να εδραιωθούν εμπορικές συμφωνίες μεταξύ των αεροπορικών εταιρειών, να αλλάξουν τα διαδικαστικά και να εκπαιδευτεί το προσωπικό. Ωστόσο, σημαντικό κίνητρο για τις αεροπορικές εταιρείες θα αποτελέσει το μειωμένο κόστος. 14

16 Αυτόματα μηχανήματα Check-in (CUSS, Common Use Self-Service) Tο δεύτερο σχέδιο της Ι.Α.Τ.Α. είναι τα αυτόματα μηχανήματα Check-in. Τα αυτόματα μηχανήματα check-in (Common Use Self-Service, CUSS) έχουν κάνει την εμφάνισή τους την τελευταία δεκαετία και ήδη έχουν μεγάλη απήχηση σε επιβάτες που ταξιδεύουν συχνά. Εικόνα 1.1 και 1.2 Αυτόματα μηχανήματα Check-in 10 Μέχρι τώρα αναπτύσσονται μεμονωμένα από την εκάστοτε αεροπορική εταιρία, που επιθυμεί να αποκτήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και να εξυπηρετήσει τους συχνούς επιβάτες της (Frequent Flyers) και τους επιβάτες της Business Class. Η SITA εκτιμά ότι μέχρι το 2008 η πλειοψηφία των επιβατών θα χρησιμοποιεί τα περίπτερα self service. Στόχος της Ι.Α.Τ.Α. είναι τα μηχανήματα αυτά να γίνουν όπως ATMs των τραπεζών, δηλαδή να μπορούν να εξυπηρετήσουν επιβάτες όλων των αεροπορικών εταιριών. Και σε αυτή την περίπτωση ο ρόλος της τεχνολογίας θα είναι αποφασιστικός. Με τον τρόπο αυτό, η Ι.Α.Τ.Α. στοχεύει στην αποσυμφόρηση των ουρών αναμονής πριν από το checkin της κάθε πτήσης, στη μείωση του εργατικού κόστους και στην καλύτερη και ταχύτερη εξυπηρέτηση όλων των επιβατών. Οι εταιρείες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν «κοινά» περίπτερα, ώστε να ανταπεξέλθουν στην αυξανόμενη ζήτηση και να δώσουν και στις μικρότερες εταιρείες τη δυνατότητα να παρέχουν self service check-in. Τα μηχανήματα αυτά, που υπόκεινται στους κανονισμούς της ΙΑΤΑ, ονομάζονται περίπτερα «self service κοινής χρήσης» (CUSS). Τα πρώτα περίπτερα CUSS που εξυπηρετούν πολλές αεροπορικές εταιρείες εγκαταστάθηκαν τον περασμένο Απρίλιο στο Τορόντο από τη SITA. Η εταιρεία ερευνών 10 Οι εικόνες αυτές είναι από την επίσημη σελίδα της ΙΑΤΑ ( 15

17 Forrester Research εξηγεί ότι το self service check-in κοστίζει στις εταιρείες κατά μέσο όρο 0,16 δολάρια, ενώ το παραδοσιακό check-in γύρω στα 3,68 δολάρια. Τα μηχανήματα CUSS μπορούν να εγκατασταθούν και σε χώρους εκτός αεροδρομίου, όπως γραφεία ενοικίασης αυτοκινήτων, σιδηροδρομικούς σταθμούς ή ξενοδοχεία. Ο κ. Feldman αναφέρει ότι οι αεροπορικές εταιρείες εξετάζουν το ενδεχόμενο να τα τοποθετήσουν και σε άλλους πολυσύχναστους χώρους. Ο Henry Harteveldt της εταιρείας ερευνών Forrester Research επισημαίνει ότι τα CUSS μπορούν να συμπεριλάβουν και άλλες υπηρεσίες, όχι αεροπορικές. Έτσι, θα μπορούμε, για παράδειγμα, να κάνουμε check out από το περίπτερο του ξενοδοχείου όπου διαμένουμε και στη συνέχεια να κάνουμε check-in για την πτήση μας. Επόμενο στόχο αποτελεί η παροχή on-line check-in και μέσω κινητού τηλεφώνου. Η SITA έχει αναπτύξει ήδη ένα τέτοιο σύστημα σε συνεργασία με τη Siemens, το οποίο χρησιμοποιείται δοκιμαστικά από μία Βραζιλιάνικη αεροπορική εταιρεία, από τον περασμένο Νοέμβρη. Ένα λογισμικό «κατεβάζει» το πρόγραμμα του check-in στο τηλέφωνο, σαν τα παιχνίδια και τα ringtones. Στη συνέχεια, το λογισμικό επιτρέπει ασύρματη σύνδεση με το σύστημα κρατήσεων, προβάλλει μια λίστα με τις διαθέσιμες θέσεις και παραλαμβάνει το bar code της κάρτας επιβίβασης, που αποθηκεύεται στην τηλεφωνική συσκευή. Το σύστημα μπορεί ακόμη και να στείλει ένα γραπτό μήνυμα υπενθύμισης στον επιβάτη δύο ώρες πριν από την πτήση Κωδικοί στις κάρτες επιβίβασης (BCBP, Bar-Coded Boarding Pass) Το τρίτο σχέδιο της Ι.Α.Τ.Α. αφορά τους κωδικούς στις κάρτες επιβίβασης. Από τη στιγμή που το εισιτήριο παύει να υφίσταται ως φυσικό αντικείμενο, δεν χρειάζεται να παρουσιαστεί κάποιος στο αεροδρόμιο για να το επιδείξει. Ο επιβάτης πλέον έχει τη δυνατότητα να εκτυπώνει τις κάρτες επιβίβασής του από το σπίτι ή οπουδήποτε αλλού υπάρχει υπολογιστής συνδεδεμένος στον διαδίκτυο και ένας εκτυπωτής και στη συνέχεια να τσεκάρει σε ένα αυτόματο μηχάνημα που περιγράφηκε παραπάνω και να επιβιβάζεται στο αεροσκάφος. Στην περίπτωση αυτή η κάρτα επιβίβασης εκδίδεται στη μορφή ενός δισδιάστατου bar code. Αυτό το bar code εκτυπώνεται από έναν Η/Υ ή επιδεικνύεται από την οθόνη του κινητού και στη συνέχεια «διαβάζεται» στην πύλη, πριν από την επιβίβαση. Πολλές εταιρείες χρησιμοποιούν, ήδη, το on-line check-in. Έτσι, οι επιβάτες 16

18 δεν χρειάζεται να περιμένουν σε ουρές, ενώ μπορούν να δουν στην οθόνη ποιές θέσεις είναι διαθέσιμες και να επιλέξουν κάποια από αυτές. Επιπλέον, οι εταιρείες έχουν κέρδος, αφού χρειάζονται λιγότερο προσωπικό και εγκαταστάσεις για το check-in. Με τη βοήθεια της προηγμένης τεχνολογίας, σε λίγα χρόνια υπολογίζεται ότι ο κωδικός που αναγράφεται στην κάρτα επιβίβασης θα μπορεί να αποστέλλεται με μήνυμα στο κινητό τηλέφωνο των επιβατών, καταργώντας τελείως την ανάγκη χρήσης χαρτιού Ασύρματες ηλεκτρονικές ετικέτες (RFID-Radio Frequency) Το τέταρτο σχέδιο της ΙΑΤΑ είναι και το πιο φιλόδοξο και ίσως, το πιο χρονοβόρο. Αφορά την αντικατάσταση των ετικετών που επισυνάπτονται στις αποσκευές με ασύρματες ηλεκτρονικές ετικέτες, που χρησιμοποιούν την τεχνολογία αναγνώρισης ραδιοσυχνοτήτων (RFID). Ο στόχος της είναι να μειώσει τις απώλειες αποσκευών, κάτι που αποτελεί μόνιμο άγχος για τις εταιρείες και τους επιβάτες. Το 0,7% των 1,5 δισ. αποσκευών που μεταφέρονται στις επιβατικές, πτήσεις καταλήγουν σε λάθος προορισμό. Η διαχείριση του θέματος μιας χαμένης αποσκευής κοστίζει στις εταιρείες περίπου 100 δολ. για κάθε αποσκευή, δηλαδή 1 δισ. ετησίως για το σύνολο των εταιρειών. Επιπλέον, οι εταιρείες χάνουν την εμπιστοσύνη των πελατών τους. Μέρος του προβλήματος έγκειται στο ότι οι ετικέτες τσαλακώνονται και δεν διαβάζονται σωστά από τα μηχανήματα: η ακρίβεια των τυπωμένων bar codes αγγίζει μετά βίας το 80%. Οι ετικέτες RFID, αντίθετα, παρέχουν ακρίβεια της τάξης του 95%. Οι ετικέτες RFID δοκιμάζονται εδώ και χρόνια. Το υψηλό τους κόστος, όμως, αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα. Επιπλέον, οι εταιρείες έχουν διχαστεί σχετικά με δύο επιλογές που τους δίνονται. Από τη μία, μπορούν να χρησιμοποιήσουν «προ-τυπωμένες» ετικέτες RFID, που περιέχουν ένα μοναδικό, αμετάβλητο κωδικό αναγνώρισης. Η ετικέτα επισυνάπτεται στην αποσκευή κατά το check-in και το σύστημα συσχετίζει την αποσκευή με το εισιτήριο του επιβάτη. Την τακτική αυτή χρησιμοποιεί η αμερικανική μεταφορική DELTA. Το πλεονέκτημά της είναι το χαμηλό κόστος: οι προ-τυπωμένες ετικέτες RFID κοστίζουν μόλις 0,05 δολ. Το μειονέκτημά τους, όμως, είναι ότι ο συσχετισμός ετικέτας- εισιτηρίου καταγράφεται στη βάση δεδομένων της εταιρείας. Για να λειτουργήσει, δηλαδή, για πτήσεις που περιλαμβάνουν πάνω από μία εταιρείες, θα πρέπει να συνδέονται οι βάσεις δεδομένων 17

19 των εταιρειών μεταξύ τους. Για το λόγο αυτό, πολλές εταιρείες στρέφονται προς τη δεύτερη εναλλακτική, που όμως έχει αυξημένο κόστος. Οι ακριβές ετικέτες αποθηκεύουν οι ίδιες τα δεδομένα κατά το check-in, οπότε τα στοιχεία ταξιδεύουν μαζί με την αποσκευή και δεν απαιτούν την ανάμειξη της βάσης δεδομένων. Όλα θα εξαρτηθούν από τον καθορισμό των κοινών διεθνών standards, κάτι που απαιτεί διεξοδικές μελέτες και δοκιμές. Προς το παρόν, δίνεται έμφαση σε δοκιμές που περιλαμβάνουν ζευγάρια εταιρειών και αεροδρομίων. Η KLM και η Japan Airlines δοκίμασαν τις ετικέτες RFID στο δρομολόγιο Schiphol- Narita, ενώ στο αεροδρόμιο του Μόντρεαλ δοκιμάζονται περίπτερα που παρέχουν ετικέτες RFID και self service checkin. Για να υιοθετηθούν ευρέως, όμως, εταιρείες, αεροδρόμια και προσωπικό θα πρέπει να πειστούν ότι οι ετικέτες RFID προσφέρουν πολλά πλεονεκτήματα. Και βέβαια, θα πρέπει να δικαιολογήσουν το κόστος τους Εμπορεύματα (Ε-freight) Το πέμπτο σχέδιο της Ι.Α.Τ.Α. αφορά τα εμπορεύματα (E-freight). Σύμφωνα με το σχέδιο αυτό η Ι.Α.Τ.Α. στοχεύει σε μείωση των κοστών από τη χρήση χαρτιού, καταργώντας όλα τα έγγραφα που χρησιμοποιούνται στη μεταφορά του εναέριου φορτίου. Το E-freight ή αλλιώς Paperless Cargo που ξεκίνησε το Δεκέμβριο του 2004 και αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2007, υπολογίζεται ότι θα εξοικονομήσει στις αεροπορικές εταιρείες, US$1.2 δισεκατομμύριο ετησίως Άλλα σχέδια της Ι.Α.Τ.Α. Σήμερα, σημαντικό ρόλο παίζει η ψυχαγωγία κατά την πτήση, εξηγεί ο κ.harteveldt. Το V:port της Virgin Atlantic, ένα από τα πιο προηγούμενα σύγχρονα συστήματα ψυχαγωγίας, διατίθεται προς το παρόν σε 13 από τα 31 αεροσκάφη της, ενώ πρόκειται σύντομα να εγκατασταθεί και σε όλα τα νέα της. Παρέχει επιλογή προβολής βίντεο, με 300 ώρες ταινιών και τηλεοπτικών προγραμμάτων. Κάθε επιβάτης διαθέτει δική του οθόνη. Επίσης, διαθέτει μουσική υπηρεσία και διάφορα παιχνίδια, σε μερικά από τα οποία μπορούν να συμμετέχουν πολλοί επιβάτες. Άλλη μία παροχή στην οποία δίνεται βαρύτητα αποτελεί η πρόσβαση στο Internet κατά τη διάρκεια της πτήσης. Τα πρωτεία εδώ κρατάει η υπηρεσία Connexion της Boeing, που 18

20 χρησιμοποιεί δορυφορική σύνδεση. Η υπηρεσία χρησιμοποιήθηκε πρώτα από τη Lufthansa τον περασμένο Μάιο. Ακολούθησαν η Japan Airlines και η All Nipon Airways, ενώ σύντομα θα χρησιμοποιηθεί και από τη Singapore Airlines και τη SAS. Η υπηρεσία κοστίζει περίπου 30 δολ. για πτήσεις άνω των έξι ωρών και 20 δολ. για μικρότερες. Μία παρόμοια υπηρεσία προσφέρει και η θυγατρική της Airbus, Tenzing, η οποία μαζί με τη SITA ίδρυσε την OnAir, με σκοπό να εκμεταλλευθούν την επόμενη μεγάλη τάση των αεροπορικών ταξιδιών: τη χρήση κινητού τηλεφώνου κατά τη διάρκεια της πτήσης. Αντίθετα με αυτό που πιστεύουν οι περισσότεροι, η χρήση του κινητού κατά την πτήση δεν επηρεάζει τα συστήματα πλοήγησης του αεροσκάφους. Η χρήση των κινητών απαγορεύεται επειδή μια πτήση με 500 κινητά εν λειτουργία, που αλλάζουν συνεχώς συχνότητες προσπαθώντας να βρουν σήμα, θα κάνει τα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας άνω κάτω. Τώρα, όμως, έχει βρεθεί μια τεχνολογία που λύνει το πρόβλημα. Πρόκειται για ένα μικρό σταθμό, που ονομάζεται «pirocell», που εγκαθίσταται στο αεροπλάνο και συνδέεται σε ένα τηλεφωνικό δίκτυο μέσω δορυφόρου. Η καμπίνα του αεροπλάνου μονώνεται, ώστε να μην επιτρέπει στα κινητά να επηρεάζουν τα δίκτυα του εδάφους. Τα συστήματα pirocell έχουν δοκιμαστεί σε πολλές πτήσεις και έχουν αποδειχθεί λειτουργικά. Σύμφωνα με την ετήσια μελέτη της SITA, πάνω από το 20% των αεροπορικών εταιρειών σκοπεύουν να εισάγουν την εν πτήσει κινητή τηλεφωνία μέχρι το Ωστόσο, εξακολουθεί να υφίσταται το μικρό πρόβλημα του κώδικα συμπεριφοράς των χρηστών των κινητών εν πτήση. Η Nancy McKinley International Airline Passengers Association, ενός οργανισμού που εκπροσωπεί τους ταξιδιώτες, θεωρεί ότι η χρήση του κινητού μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα ενοχλητική. Ωστόσο, οι έρευνες έχουν δείξει ότι οι περισσότεροι επιβάτες προτιμούν να αποστέλλουν γραπτά μηνύματα ή να συνδέονται με το Internet και όχι τόσο να πραγματοποιούν τηλεφωνικές κλήσεις. 19

21 Κεφάλαιο 2 ο : Ηλεκτρονικά Συστήματα Κρατήσεων (CRS, Computer Reservation Systems) 2.1. Ιστορική ανασκόπηση Η ανάγκη δημιουργίας και αξιοποίησης ενός συστήματος κρατήσεων εντοπίζεται για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1930 στην Αμερική. Πιο συγκεκριμένα, η ανάγκη για ταχύτητα, αξιοπιστία, ουδετερότητα και απλότητα στις κρατήσεις της American Airlines οδήγησαν στην ανάπτυξη ενός συστήματος από την εταιρία SABRE, το οποίο θα επιχειρούσε να ικανοποιήσει όλες τις παραπάνω ανάγκες. Έτσι, τη δεκαετία του 1930, η American Airlines δημιούργησε ένα σύστημα κρατήσεων «request and reply», σύμφωνα με το οποίο τα τουριστικά γραφεία που ήθελαν να κάνουν κάποια κράτηση τηλεφωνούσαν στα κεντρικά γραφεία κρατήσεων και ζητούσαν να κάνουν την εκάστοτε κράτηση. Στη συνέχεια, τα κεντρικά γραφεία επιβεβαίωναν την κράτηση στέλνοντας την απάντησή τους μέσω τηλετύπου (fax). Τη δεκαετία του 1940 η American Airlines ανέπτυξε 2 συστήματα κρατήσεων, το «Lazy Susan» και το «Tiffany Card». Σύμφωνα με τα συστήματα αυτά, χρωματιστές κάρτες τοποθετούνταν σε ένα μεγάλο περιστρεφόμενο τραπέζι και οι εργαζόμενοι έστρεφαν το τραπέζι αυτό προκειμένου να βρουν τη συγκεκριμένη επιθυμητή πτήση. Οι κάρτες σημειώνονταν με μολύβι όταν γίνονταν οι κρατήσεις θέσεων. Επιπλέον, την ίδια περίοδο, η American Airlines εισήγαγε τη «Διαθεσιμότητα Θέσεων (Availability Reservisor)» μέσω μιας πρωτοεμφανιζόμενης ηλεκτρομηχανικής συσκευής, η οποία για πρώτη φορά χρησιμοποιούσε Η/Υ στην καταχώρηση κρατήσεων. Στη δεκαετία του 1950, η ίδια αεροπορική εταιρία ανέπτυξε το «Magnetronic Reservisor», το οποίο εκτελούσε προοδευτικές για την εποχή του λειτουργίες, όπως η συχνότητα εισόδου, το τύμπανο μνήμης και διάφορες αριθμητικές πράξεις, αποτελώντας την τελευταία λέξη της τότε τεχνολογίας. Η ιδέα ενός πραγματικού συστήματος κρατήσεων με Η/Υ προέκυψε κατόπιν μιας τυχαίας συνάντησης κατά τη διάρκεια μιας πτήσης ανάμεσα στον πρόεδρο της American Airlines και τον Sales Manager της IBM. Τότε ήταν που η American Airlines ανέπτυξε τη SABRE (Semi Automated Business 20

22 Research Environment), που είναι και η πρώτη εταιρία CRS στον κόσμο. Η πλέον σημαντική δυνατότητα του νέου αυτού συστήματος ήταν το γεγονός ότι συνέδεε το όνομα ενός επιβάτη με τη θέση ενός αεροπλάνου ηλεκτρονικά. Τη δεκαετία του 1960, η SABRE εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη δίνοντας τη δυνατότητα στους τουριστικούς πράκτορες να μπορούν να κάνουν πάνω από τηλέφωνα ημερησίως. Έτσι η εταιρία αναδεικνύεται στη μεγαλύτερη εταιρία επεξεργασίας στοιχείων και δεύτερη σε μέγεθος μετά το Πεντάγωνο. Τη δεκαετία του 1970, η SABRE σε συνεργασία με την IBM επεκτείνεται και σε άλλες πολιτείες της Αμερικής ενώ την ίδια περίοδο αναπτύσσονται και οι 2 μεγαλύτερες εταιρίες κρατήσεων της Ευρώπης, η GALILEO και η AMADEUS. 11 Στη δεκαετία του 1980, οι προσωπικοί υπολογιστές (Personal Computers, PCs) γνωρίζουν μεγάλη εξάπλωση και αρχίζουν να χρησιμοποιούνται και στα κατά τόπους τουριστικά γραφεία. Φτάνοντας στη δεκαετία του 1990, οι εταιρίες CRS είναι πλέον δεκάδες και ορισμένες από αυτές αναπτύσσουν τις δραστηριότητές τους και σε διάφορα τοπικά επίπεδα. 12 Ο ανταγωνισμός είναι πια ιδιαίτερα έντονος και κάθε εταιρία εκτός από το σύστημα κρατήσεων, με συνεχώς διευρυνόμενο αριθμό προμηθευτών, προτείνει και ένα αντίστοιχο λογισμικό (software) για την καλύτερη διοικητική, οικονομική και λειτουργική παρακολούθηση της επιχείρησης. Πλέον, τα CRS (π.χ. το SABRE INTERACTIVE) τρέχουν και μέσω internet δίνοντας στους επιβάτες τη δυνατότητα να κάνουν ηλεκτρονικές κρατήσεις εισιτηρίων και από το σπίτι τους (υπηρεσία e-ticketing). Στη συνέχεια του κεφαλαίου θα αναλυθούν τα βασικά στοιχεία των Ηλεκτρονικών Συστημάτων Κρατήσεων (CRS), που όπως θα δούμε παρακάτω έχουν φέρει επανάσταση στις επιχειρήσεις που συνθέτουν τον τουριστικό κλάδο και στον τρόπο που αυτές αντιμετωπίζουν την τουριστική ζήτηση. 11 Ιδρυτικές εταιρίες για την GALILEO ήταν η British Airways, η Swissair, η KLM και η COVIA / United Airlines ενώ για την AMADEUS ήταν η Air France, η Iberia, η Lufthansa και η SAS. 12 Στο πλαίσιο της δημιουργίας συστημάτων κρατήσεων σε τοπικό επίπεδο η GALILEO HELLAS δημιούργησε ένα on line πρόγραμμα Τοπικών Φορέων Παροχής Υπηρεσιών χρησιμοποιώντας σύγχρονους υπολογιστές και προγράμματα και περιλαμβάνει ξενοδοχεία, εταιρίες ενοικίασης αυτοκινήτων και ακτοπλοϊκές εταιρίες που δρουν στην ελληνική αγορά. Το σύστημα αυτό ονομάζεται NVS (National Vendor System). 21

23 2.2. Τι είναι τα CRS (Computer Reservation Systems) Τα CRS ή στη γλώσσα μας Ηλεκτρονικά Συστήματα Κρατήσεων ενοποιούν και διανέμουν ταξιδιωτικές πληροφορίες και επεξεργάζονται ταξιδιωτικές συναλλαγές. Οι ταξιδιωτικοί πράκτορες που παλιά έπρεπε να ψάξουν μέσα σε διάφορα βιβλία με το χέρι ή στην καλύτερη περίπτωση να τηλεφωνήσουν οι ίδιοι στις αεροπορικές εταιρίες, τα ξενοδοχεία κ.τ.λ. προκειμένου να πάρουν διάφορες πληροφορίες ή να κάνουν κρατήσεις, τώρα χρησιμοποιούν εύκολα και γρήγορα τις πληροφορίες που τους δίνουν τα CRS προκειμένου να εξυπηρετήσουν τους πελάτες τους σε ό,τι αφορά ολόκληρο το φάσμα των ταξιδιωτικών επιλογών (π.χ. αεροπορικές εταιρίες, ξενοδοχεία, γραφεία ενοικίασης αυτοκινήτων κ.ο.κ.). Τα CRS προσφέρουν στους χρήστες τους πολλές δυνατότητες μεταξύ των οποίων οι κυριότερες είναι ο υπολογισμός των ναύλων, η εμφάνιση τυχόν διαθεσιμότητας πτήσεων και θέσεων στις πτήσεις αυτές καθώς και η παροχή ενός ευρέως φάσματος ταξιδιωτικών πληροφοριών που μπορούν να αφορούν και το πιο δύσκολο και πολύπλοκο δρομολόγιο. Επιπλέον, εκτός από την κράτηση της πτήσης τα CRS εκτελούν και τις σχετικές πρακτικές λειτουργίες όπως η έκδοση των εισιτηρίων, τα vouchers και οι κάρτες επιβίβασης. Το σημαντικότερο πλεονέκτημα τους είναι όμως, το γεγονός ότι δίνουν στους χρήστες τους (ταξιδιωτικοί πράκτορες, εταιρίες και πλέον ιδιώτες) τη δυνατότητα να κάνουν κρατήσεις σε πραγματικό χρόνο (real time) έχοντας στη διάθεσή τους όλες τις τελευταίες πληροφορίες που μπορεί να αφορούν αεροπορικές εταιρίες, ξενοδοχεία, εταιρίες ενοικίασης αυτοκινήτων, δρομολόγια τρένων, πλοίων και άλλων μεταφορικών μέσων, οργανωμένες εκδρομές κ.τ.λ. Συνοπτικά, λοιπόν, μπορούμε να πούμε ότι τα CRS: υπολογίζουν ναύλους εμφανίζουν διαθεσιμότητες θέσεων παρέχουν τη δυνατότητα κράτησης θέσεων εκδίδουν εισιτήρια, vouchers και κάρτες επιβίβασης παρέχουν ένα ολοκληρωμένο πλέγμα ταξιδιωτικών πληροφοριών και όλα τα παραπάνω γίνονται σε πραγματικό χρόνο (real time) Οι εταιρίες που προμηθεύουν τα CRS λειτουργούν ως μεσάζοντες μεταξύ αγοραστή και πωλητή, εκτελούν την επεξεργασία των εντολών και προσφέρουν την απαραίτητη 22

24 αποθήκευση των δεδομένων καθώς και τα δίκτυα τηλεπικοινωνίας στους πωλητές και τους αγοραστές έναντι κάποιας συνδρομής για κάθε κλείσιμο εισιτηρίου. 13 Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, η βιομηχανία των CRS είναι εξαιρετικά κερδοφόρα και πρόκειται όχι μόνο να παραμείνει κερδοφόρα, αλλά και να αυξήσει τη μελλοντική της κερδοφορία αφού ζούμε πλέον στην εποχή της ηλεκτρονικής πληροφορίας. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της I.A.T.A., το 1996 η βιομηχανία των CRS είχε συνολικά έσοδα ύψους 5 δις δολαρίων και έκτοτε παρουσιάζει ετήσια αύξηση των εσόδων της κατά 10%! 14 Αξιοσημείωτο, αν και καθόλου περίεργο, είναι το γεγονός ότι η αύξηση είναι σαφέστατα μικρότερη στις ώριμες αγορές, όπως για παράδειγμα στην αγορά της Βόρειας Αμερικής, και πολύ μεγαλύτερη σε αναπτυσσόμενες αγορές, όπως αυτή της Άπω Ανατολής. Σύμφωνα πάντα με στοιχεία της I.A.T.A., το 1996, που ήταν έτος σταθμός στην επέκταση των CRS, από τα τερματικά CRS που τοποθετήθηκαν παγκοσμίως σε ταξιδιωτικούς πράκτορες, το 54% ήταν σε περιοχές εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών. Επιπλέον, το 75% των ετήσιων παγκοσμίως προγραμματισμένων πτήσεων πραγματοποιούνται μέσω κάποιου CRS. Το υπόλοιπο 25% των πτήσεων γίνεται με εναλλακτικές μεθόδους. 15 Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι ένας επιβάτης είτε καλεί την ίδια την αεροπορική εταιρία και κάνει την κράτηση μόνος του χωρίς τη μεσολάβηση ταξιδιωτικού πράκτορα, είτε η κράτηση γίνεται μέσω internet (E-ticketing) Η στρατηγική των CRS Προκείμενου ένα CRS να είναι ανταγωνιστικό θα πρέπει να καταφέρει να πετύχει οικονομίες κλίμακας, να έχει πρόσβαση στις διεθνείς αγορές και να προσφέρει όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες με το χαμηλότερο δυνατό κόστος. Έτσι, καθώς τα CRS απαιτούν σημαντικό και ακριβό εξοπλισμό, επιδιώκουν να εξασφαλίζουν όσο το δυνατόν μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς στις κρατήσεις εισιτηρίων αφού ούτως ή άλλως τα κόστη τους αυξάνονται ελάχιστα για κάθε νέα κράτηση Σύμφωνα με στοιχεία του 2001, η συνδρομή ανέρχονταν σε περίπου $3,00 για κάθε αεροπορική κράτηση. 14 Πληροφορίες από την επίσημη ιστοσελίδα της IATA, 15 Πληροφορίες από την επίσημη ιστοσελίδα της IATA, 16 Αυξάνοντας τον όγκο των πωλήσεων, τα CRS επιμερίζουν τα αρχικά υψηλά σταθερά κόστη και αυξάνουν τα περιθώρια κερδοφορίας τους. 23

25 Η στρατηγική των CRS μπορεί να γίνει εύκολα κατανοητή αν λάβουμε υπόψη μας ότι οι πωλητές (π.χ. μια αεροπορική εταιρία) πληρώνουν για κάθε κράτηση που έχει γίνει μέσω κάποιου ταξιδιωτικού πράκτορα την αντίστοιχη εταιρία CRS. Έτσι, λοιπόν, η τιμή για την εξυπηρέτηση είναι το βασικό ανταγωνιστικό όπλο των CRS. Επιπρόσθετα, υπάρχουν CRS που εισπράττουν κάποιο αντίτιμο από τους ταξιδιωτικούς πράκτορες που αντλούν πληροφορίες από αυτά για κρατήσεις και δρομολόγια, ωστόσο το συγκεκριμένο ποσό των εσόδων είναι πολύ μικρότερο σε σχέση με αυτό που περιγράφηκε παραπάνω. Σήμερα και μετά από διάφορες συγχωνεύσεις που έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία 30 χρόνια 17, οι τέσσερις κυρίαρχες εταιρείες CRS είναι οι εξής: 1. SABRE 2. GALILEO INTERNATIONAL 3. WORLDSPAN 4. AMADEUS (System One) 2.4. Η κράτηση αεροπορικών εισιτηρίων μέσω των CRS Αν και κάθε αεροπορική εταιρία έχει συνήθως ένα δικό της σύστημα κρατήσεων (θυγατρικό), ωστόσο όλα τα συστήματα με λίγες εξαιρέσεις συνδέονται μεταξύ τους και έτσι μπορεί κάποιος να αγοράσει ένα εισιτήριο από οποιοδήποτε CRS. Σήμερα όλα τα συστήματα κρατήσεων χρησιμοποιούν ηλεκτρονική έκδοση των εισιτηρίων. Τα κυριότερα από τα πλεονεκτήματά τους είναι τα εξής: η μείωση χρόνου από τη χρήση χαρτιού και συνεπώς γραφειοκρατίας η μείωση του κόστους που προκύπτει ως αποτέλεσμα του παραπάνω πλεονεκτήματος οι πολλές πληροφορίες που προσφέρονται στους καταναλωτές η ενημέρωση για το τι κυκλοφορεί στην αγορά τη στιγμή που το χρειαζόμαστε. Πολλές καινούριες αεροπορικές εταιρίες που προσφέρουν φτηνά εισιτήρια δε συμμετέχουν σε κανένα από τα CRS που αναφέραμε στην παράγραφο 2.3., γιατί έχουν τις δικές τους ιστοσελίδες, οπού ο καθένας μπορεί να βρει και να αγοράσει ηλεκτρονικά ένα εισιτήριο. Οι περισσότερες αεροπορικές εταιρίες είναι παρούσες στο Διαδίκτυο και 17 Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι τα τελευταία 18 χρόνια δεν έχει εμφανιστεί κάποιο καινούργιο Ηλεκτρονικό Σύστημα Κρατήσεων! 24

26 τις ηλεκτρονικές διευθύνσεις τους μπορεί κανείς να τις βρει σε διάφορους καταλόγους που υπάρχουν σε ιστοσελίδες, μερικές από τις οποίες είναι οι εξής: and Economy/Companies/Travel/Airlines και αλλού. Ενδιαφέρον είναι να παρουσιαστούν ορισμένες διευθύνσεις στο internet από τις οποίες μπορεί κανείς να κάνει κρατήσεις εισιτηρίων και να επωφεληθεί διάφορων προσφορών. Το Easy Sabre ( είναι το παλιότερο CRS, διαθέσιμο στο κοινό. Ελέγχεται από την American Airlines και παρέχει δυνατότητα ελέγχου σε διαδρομές, ναύλους και κρατήσεις εισιτηρίων. Τα εισιτήρια αποστέλλονται είτε ταχυδρομικώς είτε μέσω ταξιδιωτικού πράκτορα που χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο CRS. Επιπλέον, ο επιβάτης μπορεί να επιλέξει τη θέση του στο αεροπλάνο ή ακόμα και το γεύμα. Στη νέα υπηρεσία που προσφέρει η Sabre ανήκει και το νέο σύστημα travelcity ( μέσω του οποίου μπορεί να γίνει κράτηση ακόμα κι αν δεν αγοραστεί το εισιτήριο αμέσως ή να γίνει κράτηση σε ξενοδοχείο ή ακόμα και αυτοκινήτου από εταιρία ενοικίασης. Το Microsoft Expedia ( συνεργάζεται με το CRS Worldspan. Οι κρατήσεις γίνονται και εδώ, όπως και παραπάνω, με τη χρήση πιστωτικής κάρτας ενώ προσφέρονται δωρεάν μίλια στους συχνούς επιβάτες της American Airlines, της Continental Airlines και της Northwest Airlines που κλείνουν τα εισιτήριά τους μέσω της παραπάνω ιστοσελίδας. Επιπλέον, παρέχει τη δυνατότητα στους συχνούς επιβάτες να ενημερώνονται σε εβδομαδιαία βάση για τα δρομολόγια τα οποία τους ενδιαφέρουν. Το Internet Travel Network (ITN, συνεργάζεται με το CRS Galileo και προσφέρει τη δυνατότητα ηλεκτρονικής κράτησης εισιτηρίου το οποίο στη συνέχεια μπορεί να προμηθευτεί κανείς μέσω ταξιδιωτικού πράκτορα Τα CRS στην Ελλάδα Galileo Hellas S.A. Η Galileo Hellas S.A. είναι θυγατρική εταιρία της Galileo International, μιας διεθνούς και κυρίαρχης εταιρίας CRS. H Galileo International σχηματίστηκε το Σεπτέμβριο του 25

27 1993 κατόπιν συγχώνευσης μεταξύ των εταιριών COVIA, ιδιοκτήτριας του Apollo CRS και της Galileo Company Ltd. Το 1971 η United Airlines έφτιαξε το σύστημα Apollo CRS προκειμένου να διευκολυνθεί στις κρατήσεις της. Το 1987 πάλι η ίδια εταιρία ίδρυσε μια ξεχωριστή εταιρία, την COVIA, για να αντιπροσωπεύει την Apollo CRS και το 1988 πούλησε το 49,9% των μετοχών της COVIA στις αεροπορικές εταιρίες US Air, British Airways, Swissair, KLM και Alitalia. Το 1987, η Galileo Company Ltd δημιουργήθηκε από 5 ευρωπαϊκές εταιρίες για παροχή κρατήσεων στην ευρωπαϊκή αγορά. Έτσι, λοιπόν, μετά τη συγχώνευση του 1993 η εταιρία Galileo International έχει ιδιοκτήτες, εκτός από ιδιώτες μετόχους, τις παρακάτω 12 αεροπορικές εταιρίες: 1. United Airlines 2. British Airways 3. Swissair 4. KLM 5. Royal Dutch Airlines 6. US Airways 7. Alitalia 8. Olympic Airlines 9. Air Canada 10. Aer Lingus 11. TAP Air Portugal και Austrian Airways. Η GALILEO HELLAS S.A. είναι θυγατρική εταιρία των Ολυμπιακών Αερογραμμών και ιδρύθηκε το Φεβρουάριο του Από την 1 η Απριλίου 1996 λειτουργούν υποκαταστήματα της εταιρίας στη Θεσσαλονίκη και την Κύπρο. Η Galileo Hellas S.A. αποτελεί το NDC (National Distribution Company) της Galileo International και είναι ο αποκλειστικός διανομέας προϊόντων της τελευταίας στο χώρο της ελληνικής ταξιδιωτικής αγοράς. Σήμερα βρίσκεται στην πρώτη θέση μεταξύ των συστημάτων διανομής κρατήσεων θέσεων για αεροπορικές εταιρίες στην Ελλάδα με μερίδιο αγοράς περίπου 42%. Η εταιρία ενώνει ταξιδιωτικούς πράκτορες στην Ελλάδα με 470 αεροπορικές εταιρίες, 24 εταιρίες ενοικίασης αυτοκινήτων, ξενοδοχειακές μονάδες, 368 tour 26

28 operators και με όλες τις κύριες γραμμές κρουαζιερόπλοιων ανά τον κόσμο. Έχει τιμηθεί με 2 βραβεία ως το καλύτερο ηλεκτρονικό σύστημα κρατήσεων στην Ελλάδα για τα έτη 1998 και 1999 όπως επίσης και με το βραβείο του καλύτερου NDC της Ευρώπης, Μέσης Ανατολής και Αφρικής το 2000 και το Η Galileo Hellas S.A. στοχεύοντας στη δημιουργία ενός ολοκληρωμένου Συστήματος Υπηρεσιών Πληροφόρησης στο ζωτικό τομέα του ελληνικού τουρισμού καλύπτει ποικίλους τομείς της τουριστικής αγοράς και σήμερα προσφέρει διάφορες υπηρεσίες, τονίζοντας πως «χάρη στην πλήρη σειρά των αεροπορικών προϊόντων του Galileo, οι αεροπορικές κρατήσεις ποτέ δε γίνονταν με τόσο εύκολο και αξιόπιστο τρόπο». 19 Σε μια εποχή που οι επιβάτες γίνονται ολοένα και περισσότερο απαιτητικοί, ζητώντας ειδικά γεύματα, συγκεκριμένες θέσεις στα αεροπλάνα ή ακόμη και εγγυημένη επιλογή καθίσματος σε συγκεκριμένους τύπους αεροπλάνων, η Galileo προσφέρει πλούσια γκάμα εξειδικευμένων αεροπορικών προϊόντων προκείμενου να μπορεί να χειριστεί οποιαδήποτε απαίτηση με μεγάλη ευκολία, παρέχοντας υψηλή ποιοτική εξυπηρέτηση των καταναλωτών αεροπορικών προϊόντων. Το Galileo Availability εγγυάται την πιο ενημερωμένη διαθεσιμότητα θέσεων σε περισσότερες από 500 αεροπορικές εταιρίες, παρέχοντας πολλές εναλλακτικές πτήσεων και δρομολογίων. Το σύστημα στηριζόμενο σε μια βάση δεδομένων που περιλαμβάνει κάθε δημοσιευμένη πτήση στον κόσμο, ψάχνει αυτόματα για τις πτήσεις που ταιριάζουν στα κριτήρια επιλογής των μελλοντικών επιβατών. Η υπηρεσία CarMaster είναι ένα ευέλικτο και πλήρες σύστημα ενοικίασης αυτοκινήτων που συντελεί σε κρατήσεις αυτοκινήτων που ανταποκρίνονται στις εκάστοτε απαιτήσεις των μελλοντικών επιβατών. Η on-line πρόσβαση σε περίπου γραφεία ενοικίασης αυτοκινήτων παγκοσμίως δίνει απεριόριστες δυνατότητες και την ευκαιρία να ικανοποιείται και ο πλέον απαιτητικός πελάτης. Το Galileo 360o Fares είναι ένα πλήρες και πρωτοποριακό σύστημα τιμολόγησης παγκοσμίως, το οποίο προσφέρει εύκολη και ακριβή πρόσβαση σε οποιαδήποτε δημοσιευμένη τιμή σε περισσότερα από ταξιδιωτικά γραφεία και το οποίο έχουν επιλέξει περισσότερες από 100 αεροπορικές εταιρίες παγκοσμίως σαν το 18 Πληροφορίες από την ιστοσελίδα της GALILEO HELLAS ( 19 Όπως παραπάνω 27