ΘΕΜΑ: Ετήσια Έκθεση για τη βελγική οικονομία και τις διμερείς οικονομικές και εμπορικές σχέσεις Ελλάδος-Βελγίου το 2010

Transcript

1 ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ Γραφείο Εμπορικών & Οικονομικών Υποθέσεων Rue des Petits Carmes Bruxelles Τηλ. : Φαξ : ecocom-brussels@mfa.gr ΑΔΙΑΒΑΘΜΗΤΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ Βρυξέλλες, 11/11/2011 Α.Π. Φ / 129 ΠΡΟΣ : Ως Πίνακας Αποδεκτών KOIN : Ε.Δ.: Υπουργείο Εξωτερικών Β8 Διεύθυνση Πρεσβεία Βρυξελλών ΘΕΜΑ: Ετήσια Έκθεση για τη βελγική οικονομία και τις διμερείς οικονομικές και εμπορικές σχέσεις Ελλάδος-Βελγίου το 2010 Σας διαβιβάζουμε συνημμένα, σε ηλεκτρονική μορφή, την ετήσια έκθεση του Γραφείου μας σχετικά με τη βελγική οικονομία και τις διμερείς οικονομικές και εμπορικές σχέσεις της Ελλάδος με το Βέλγιο. Στην ανάλυσή μας έχουμε περιλάβει και όσα στοιχεία υπάρχουν διαθέσιμα αναφορικά με τις εξελίξεις στη βελγική οικονομία και τις διμερείς σχέσεις, μέχρι και το πρώτο ήμισυ του τρέχοντος έτους. Ο Προϊστάμενος Παντελής Γκάσιος Σύμβουλος ΟΕΥ Β' Συνημ.: Ετήσια έκθεση + πίνακας βελγικών επενδύσεων στην Ελλάδα Σελίδα 1 από 1 ΑΔΙΑΒΑΘΜΗΤΟ

2 ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΟ ΒΕΛΓΙΟ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2010 ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ, ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2011

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ I. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΕΛΓΙΟ...3 A. Πληθυσμός:...3 B. Έκταση:...3 C. Κυριότερες πόλεις:...5 D. Υποδομή:...5 E. Κυριότερα λιμάνια:...5 II. ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΒΕΛΓΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ...6 A. Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ)...7 B. Κατά Κεφαλή ΑΕΠ...8 C. Πληθωρισμός...9 D. Δημοσιονομικό έλλειμμα E. Δημόσιο χρέος F. Αγορά εργασίας III. ΤΟ ΒΕΛΓΙΚΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ A. Σύνολο εισαγωγών-εξαγωγών σε εκατ. ευρώ: B. Διμερές εμπόριο Ελλάδας Βελγίου C. Διμερές συμβατικό πλαίσιο: IV. ΆΜΕΣΕΣ ΞΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ V. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

4 I. ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΒΕΛΓΙΟ A. Πληθυσμός: Πληθυσμός: εκατ. κάτοικοι. (πρόβλεψη*) 57,7% στην Περιοχή της Φλάνδρας, 32,3% στην Περιοχή της Βαλλονίας, και 10% στην Περιοχή των Βρυξελλών. Ο πληθυσμός του Βελγίου είναι κατά 90% αστικός και αντιπροσωπεύει το 2,7% περίπου του συνολικού πληθυσμού της Ε.Ε. Περίπου το 10% του πληθυσμού είναι αλλοδαποί προερχόμενοι κυρίως από γειτονικές χώρες και από χώρες της Βόρειας Αφρικής. Για το έτος 2008, οι αλλοδαποί ανά Περιοχή κατατάσσονται ως εξής: στην Περιοχή των Βρυξελλών, στην Περιοχή της Φλάνδρας, και στην Περιοχή της Βαλλονίας. Η ελληνική ομογένεια αριθμεί περίπου άτομα, η πλειονότητα των οποίων έχει αποκτήσει την βελγική ιθαγένεια. B. Έκταση: Έκταση: τετρ. χλμ τετρ. χλμ. Φλάνδρα, τετρ. χλμ. Βαλλονία και 162 τετρ. χλμ. Βρυξέλλες Η έκταση αυτή αντιστοιχεί σε ποσοστό ίσο με το 1,3% της συνολικής έκτασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Με πληθυσμιακή πυκνότητα 335 κατοίκους ανά τετρ. χλμ. το Βέλγιο είναι, μετά την Ολλανδία, η πλέον πυκνοκατοικημένη χώρα της ΕΕ. 3

5 4

6 C. Κυριότερες πόλεις: Βρυξέλλες (πρωτεύουσα) με κατοίκους (2009), Αμβέρσα με κατοίκους, Γάνδη με κατοίκους, Σαρλερουά με κατοίκους, και Λιέγη με κατοίκους. D. Υποδομή: Οδικό δίκτυο χλμ, σιδηροδρομικό δίκτυο χλμ. E. Κυριότερα λιμάνια: Αμβέρσα (το δεύτερο μεγαλύτερο ευρωπαϊκό λιμάνι μετά το Ρότερνταμ), Γάνδη, και Ζίμπρουγκ. Το Βέλγιο είναι ομοσπονδιακή δημοκρατία (από το 1993), με αρχηγό του κράτους τον Βασιλιά Αλβέρτο ΙΙ και μεταβατικό πρωθυπουργό τον Yves Leterme. H χώρα διέρχεται εδώ και ενάμισι έτος πολιτική κρίση, η οποία ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2010 και οδήγησε σε προσωρινή διακυβέρνηση της χώρας από «μεταβατική» κυβέρνηση. Τον Σεπτέμβριο και Οκτώβριο του 2011 άρχισε να διαφαίνεται ότι η περίοδος της πολιτικής κρίσης λαμβάνει τέλος, με ενδεχόμενο σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού υπό τον εντολοδόχο πρωθυπουργό Elio Di Rupo. Διαιρείται σε τρεις γεωγραφικές και διοικητικές περιοχές, τη Φλάνδρα, τη Βαλλονία και τις Βρυξέλλες, οι οποίες υποδιαιρούνται σε δέκα επαρχίες που συγκεντρώνουν 589 κοινότητες: 262 η Βαλλονία, 308 η Φλάνδρα και 19 οι Βρυξέλλες. Το Βέλγιο απαρτίζεται, επιπλέον, από τρεις γλωσσικές κοινότητες: τη γαλλική (περίπου 4 εκατ.) τη φλαμανδική (περίπου 6 εκατ.) και τη γερμανική (περίπου ). Οι διοικητικές περιοχές και οι γλωσσικές κοινότητες μαζί με την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση συγκροτούν επτά κέντρα αποφάσεων. Η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση αποφασίζει για θέματα εξωτερικής πολιτικής, άμυνας, δικαιοσύνης και κοινωνικής ασφάλισης ενώ στη δικαιοδοσία των τριών περιοχών ανήκουν τα κοινωνικά και πολιτιστικά θέματα, η επιστημονική έρευνα, η γεωργική πολιτική, το εξωτερικό εμπόριο και η αναπτυξιακή βοήθεια. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η τάση αποκέντρωσης και αυτονομίας των τριών Περιφερειών σε θέματα κυρίως προϋπολογισμού και οικονομικής διαχείρισης, που οφείλεται κυρίως στις οικονομικές ανισότητες μεταξύ των Περιοχών αυτών και προωθείται έντονα από τη Φλάνδρα, ενδέχεται να οδηγήσει μελλοντικά στη μετεξέλιξη της χώρας σε συνομοσπονδία. 5

7 II. ΓΕΝΙΚΗ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣΗ ΤΗΣ ΒΕΛΓΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Η βελγική οικονομία είναι μια σύγχρονη οικονομία, θεμελιωμένη πρωταρχικώς στη δράση των πολλών ιδιωτικών επιχειρήσεων που εδρεύουν στη χώρα, ενώ τα κύρια πλεονεκτήματα της κεφαλαιοποίησής της αντλούνται από τη στρατηγική θέση της χώρας στο κέντρο της Ευρώπης, τα εξελιγμένα δίκτυα μεταφορών, τη διαφοροποιημένη βιομηχανική και εμπορική σύνθεση της παραγωγικής της βάσης και τον απόλυτα εξωστρεφή προσανατολισμό της βελγικής επιχειρηματικότητας. Ελλείψει ίδιων φυσικών πόρων, το Βέλγιο υποχρεούται να εισάγει μεγάλες ποσότητες πρώτων υλών και να εξάγει μεγάλους όγκους μεταποιημένων (κυρίως βιομηχανικών) αγαθών, γεγονός που καθιστά τη βελγική οικονομία ιδιαίτερα ευάλωτη στις ασταθείς διακυμάνσεις των διεθνών αγορών. Μετά από τέσσερα χρόνια ισχυρής οικονομικής ανάπτυξης, το δεύτερο εξάμηνο του 2008 και το πρώτο εξάμηνο του 2009 η βελγική οικονομία διήλθε περίοδο βαθιάς ύφεσης, υπό το βάρος της διεθνούς οικονομικής κρίσης. Η οικονομία επλήγη κατ αρχάς από την κρίση στον τραπεζικό τομέα, καθώς οι τρεις σημαντικότερες βελγικές τράπεζες χρειάστηκε να λάβουν κρατική οικονομική ενίσχυση για να επιβιώσουν (Fortis, Dexia, KBC), ενώ η Fortis κατέληξε, επιπλέον, να εξαγοραστεί από τον γαλλικό όμιλο BNP Paribas. Στη συνέχεια η κρίση επηρέασε το εξωτερικό εμπόριο της χώρας, το οποίο παραδοσιακά κρατούσε υψηλά όλους τους βελγικούς δημοσιονομικούς δείκτες. Από την εν λόγω ύφεση, η βελγική οικονομία εξήλθε επισήμως το τρίτο τρίμηνο του έτους 2009 (σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε η Εθνική τράπεζα του Βελγίου), κατόπιν τεσσάρων διαδοχικών τριμήνων καθοδικής αναπτυξιακής πορείας. Η μελλοντική πορεία της βελγικής οικονομίας παραμένει σχετικά εύθραυστη, κυρίως εξαιτίας του υψηλού δημόσιου χρέους, καθώς και των δημόσιων δαπανών που αναμένεται να αυξάνονται τα επόμενα έτη εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού. Ιστορικά το Βέλγιο έχει αντιμετωπίσει κατά το παρελθόν προβλήματα υπερβολικού χρέους, όπως για παράδειγμα το 1993 (134% του ΑΕΠ). Χάρη σε πολυετή πολιτική δημοσιονομικής προσαρμογής που ακολούθησε, το δημόσιο χρέος υποχώρησε εντυπωσιακά έως το τέλος του 2007 (σε 84,2% του ΑΕΠ), στη συνέχεια όμως και κατά την περίοδο , με την αρχή της οικονομικής κρίσης και στη συνέχεια την παγκόσμια ύφεση, η πτωτική πορεία του χρέους ανεκόπη. Κοινή διαπίστωση διεθνών χρηματοδοτικών οργανισμών αλλά και έγκυρων οικονομικών αναλυτών αποτελεί εδώ και πολλούς μήνες ότι η βελγική Κυβέρνηση θα πρέπει να προβεί άμεσα σε εκτεταμένες μεταρρυθμίσεις ιδιαίτερα στον δραστικό περιορισμό κρατικών δαπανών στους τομείς κοινωνικών ασφαλίσεων και εργασίας - προκειμένου να μειώσει το δημόσιο χρέος της χώρας. Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και η πολιτική δημοσιονομικής προσαρμογής έχουν καθυστερήσει μέχρι σήμερα εξαιτίας της πολιτικής κρίσης που διέρχεται η χώρα, η οποία ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2010 και οδήγησε σε προσωρινή διακυβέρνηση της χώρας από «μεταβατική» κυβέρνηση και επαναχρησιμοποίηση του προϋπολογισμού του 2010 κατά το τρέχον έτος. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, η πολιτική απραξία του τελευταίου σχεδόν 1 1/2 έτους έχει επιδράσει θετικά στην οικονομία, με την έννοια ότι δεν εθίγησαν η ιδιωτική κατανάλωση και οι ιδιωτικές επενδύσεις από κυβερνητικά μέτρα λιτότητας που θα είχαν περικόψει εισοδήματα, όπως για παράδειγμα η επιδιωκόμενη και από την Ε.Ε.- κατάργηση της τιμαριθμικής αναπροσαρμογής των βελγικών μισθών, οι περικοπές σε συντάξεις και επιδόματα ανεργίας κ.α. Πολλοί αποδίδουν μάλιστα το γεγονός ότι το Βέλγιο κατατάσσεται μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης με θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, ακριβώς σε αυτήν την πολιτική απραξία. 6

8 A. Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) Το βελγικό ΑΕΠ αντιπροσωπεύει το 2,9% του συνολικού ΑΕΠ της ΕΕ (στοιχεία 2010) και το 1% περίπου του ΟΟΣΑ (κατά 20% ανώτερο του μέσου κοινοτικού όρου). Το Βέλγιο είναι ένας σημαντικός εμπορικός κόμβος και διαμετακομιστικό κέντρο, με εξαιρετικά αναπτυγμένο δίκτυο μεταφορών, από όπου διακινούνται προϊόντα και υπηρεσίες σε άλλα κράτη μέλη της Ε.Ε. και τρίτες χώρες. Η βιομηχανική και εμπορική βάση του Βελγίου είναι εξαιρετικά ευρεία και διαφοροποιημένη, και η βελγική αγορά, παρά τα διαρθρωτικά προβλήματα που παρουσιάζει σήμερα η αγορά εργασίας (χαμηλό ποσοστό απασχόλησης, υψηλό εργατικό κόστος), θεωρείται από τις πλέον δυναμικές και ανταγωνιστικές στον ευρωπαϊκό χώρο, αν όχι παγκοσμίως. Η βελγική οικονομία κατατάσσεται μεταξύ των πλέον εξωστρεφών και ανταγωνιστικών σε παγκόσμιο επίπεδο, με τις εξαγωγές να προσεγγίζουν (το 2010) το 60% του βελγικού ΑΕΠ (σε τρέχουσες τιμές). Η εξωστρέφεια αυτή της βελγικής οικονομίας είναι ο παράγων που, σύμφωνα με έγκυρους διεθνείς οικονομικούς αναλυτές, έχει βοηθήσει μέχρι σήμερα το Βέλγιο να μετριάσει κάπως τις επιπτώσεις της διεθνούς οικονομικής κρίσης. Από την άλλη πλευρά βέβαια, το γεγονός ότι η βελγική οικονομία εξαρτάται σε σημαντικό βαθμό από το διεθνές εμπόριο, την καθιστά αρκετά ευαίσθητη στις μεταβολές του, όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της διεθνούς οικονομικής κρίσης. Η βελγική κυβέρνηση και η Κεντρική Τράπεζα αναμένουν κάποια περιορισμένη επιβράδυνση της οικονομίας στα αμέσως προσεχή τρίμηνα του 2011 λόγω αναμενόμενης εξασθένισης του όγκου διεθνούς εμπορίου αλλά και μία ελαφρά επιδείνωση του επιχειρηματικού κλίματος στο ίδιο το Βέλγιο, μετά την ελαφρά μεγέθυνση κατά το 1 ο και το 2 ο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, προσδοκούν ωστόσο θετικό ρυθμό ανάπτυξης συνολικά για το 2011 (περί το 2,4%), καθώς επίσης και για το 2012 (περί το 2,2%). Έτος 2011* Σε σταθερές τιμές έτους (εκατ. ) % μεταβολή σε 2,3** 2,3-2,7 0,9 2,8 σύγκριση με προηγούμενο έτος * Πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους. ** Σε σύγκριση με το εξάμηνο του ΠΗΓΕΣ : EUROSTAT, Institut des Comptes Nationaux 7

9 (α' εξαμ.) Σε σταθερές τιμές 2009 (εκατ. ) ,8% 2,3% 2,3% ,9% (α εξαμ.) -2,2% -3-4 % μεταβολή σε σύγκριση με τιμή προηγούμενου έτους B. Κατά Κεφαλή ΑΕΠ Το κατά κεφαλή ΑΕΠ του Βελγίου παρέμεινε υψηλό κατά το έτος 2010, διατηρώντας το Βέλγιο μεταξύ των χωρών με το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ παγκοσμίως. Ως προς τις λοιπές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το βελγικό ΑΕΠ είναι κατά ποσοστό 33,6% υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (Ε.Ε.-27) και το έκτο υψηλότερο μεταξύ των 8

10 κρατών μελών της Ένωσης 1. Σημειώνεται, εξάλλου, ότι οι Βρυξέλλες συγκαταλέγονται μεταξύ των τριών πλουσιότερων πόλεων της Ευρώπης, κυρίως λόγω των υψηλά αμειβόμενων μη-μόνιμων κατοίκων. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, στις Βρυξέλλες το ΑΕΠ ανά κάτοικο ανέρχεται σε ευρώ, στην Αμβέρσα σε ευρώ, στην περιοχή της Braband Flamant σε ευρώ, ενώ στην περιοχή της Braband Wallon σε ευρώ. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Λιέγης είναι αρκετά χαμηλότερο και ανέρχεται σε ευρώ. Μεταξύ των ευρωπαϊκών πόλεων, οι Βρυξέλλες κατατάσσονται τρίτες, μετά από το Λονδίνο ( ευρώ) και το Λουξεμβούργο ( ευρώ). Έτος Σε Ευρώ ( ) ΠΗΓΗ : EUROSTAT Σε Ευρώ ( ) C. Πληθωρισμός Τον Ιούλιο του 2008 ο βελγικός πληθωρισμός ανήλθε σε ποσοστό 5,91%, αγγίζοντας την υψηλότερη τιμή των τελευταίων 25 χρόνων. Έκτοτε η πορεία του υπήρξε καθοδική, μέχρι και το φθινόπωρο του έτους 2009, οπότε και άρχισε πάλι να αυξάνεται. Το 2010, ο πληθωρισμός στο Βέλγιο ανήλθε στο 2,3%. Αναλυτές εκτιμούν ότι το 2011 ο πληθωρισμός θα ανέβει στο 3,5%, ενώ το 2012 θα επανέλθει στα επίπεδα του 2010 (2,25%). Έτος % Ποσοστό 2,3 0,0 4,5 1,8 2,3 2,5 ΠΗΓΕΣ : EUROSTAT, Institut des Comptes Nationaux 1 9

11 5 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0-0, ,50% 4 3 2,50% 2,30% 2,30% 2 1,80% ,00% % Ποσοστό Πληθωρισμoύ. D. Δημοσιονομικό έλλειμμα Η οικονομική ενίσχυση των βελγικών τραπεζών δια της χορήγησης δανείων ή εγγυήσεων είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση του δημοσιονομικού ελλείμματος ήδη από το έτος Το έτος 2009 το έλλειμμα άγγιξε το 6% του ΑΕΠ. Το έλλειμμα αυτό, που είναι το υψηλότερο που σημειώνεται έπειτα από το 1993 (7,7% του ΑΕΠ), εξηγείται από την οικονομική κρίση: την επίπτωση του σχεδίου ανάκαμψης, την άνοδο των κοινωνικών δαπανών, τη μείωση των φορολογικών εσόδων. Το σημαντικότερο τμήμα του ελλείμματος προέρχεται από το ομοσπονδιακό κράτος. Το 2010, το δημοσιονομικό έλλειμμα ανήλθε σε 4,1% του ΑΕΠ. Τον περασμένο Ιούλιο, η βελγική κυβέρνηση αναθεώρησε προς τα κάτω τις προβλέψεις της για το ύψος του φετινού δημοσιονομικού ελλείμματος (από 3,6% σε 3,3%), που σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις αποτέλεσε και προσπάθεια «κατευνασμού» των 10

12 αγορών και πρόληψης νέων αρνητικών αναθεωρήσεων των προοπτικών της βελγικής οικονομίας από διεθνείς οίκους αξιολόγησης. Πάντως, υπάρχει επί του παρόντος πολιτική συναίνεση για επιδίωξη δημοσιονομικού ελλείμματος 2,8% το 2012, μειωμένου έναντι του προβλεπόμενου φετινού (3,3%) και κάτω από το κοινοτικό όριο του 3%. Στόχο με βάση το Πρόγραμμα Σταθερότητας αποτελεί η αρχικά ήπια ανάκαμψη της οικονομίας και η επίτασή της στη συνέχεια, προκειμένου να επιτευχθεί πλήρης ισοσκελισμός του προϋπολογισμού το έτος Ορισμένοι Βέλγοι αναλυτές εκτιμούν ότι τα υψηλότερα κόστη δανεισμού σχετίζονται περισσότερο με μία γενικευμένη διεθνή ανησυχία για την κατάσταση στην ευρωζώνη, παρά με την κατάσταση της βελγικής οικονομίας. Οι βελγικές αρχές επιχειρηματολογούν υπέρ της άποψης ότι η βελγική οικονομία είναι υγιέστερη από εκείνες των χωρών που προσέτρεξαν στο μηχανισμό στήριξης, με προοπτικές ισχυρής ανάπτυξης και με πρόγραμμα ισοσκέλισης του προϋπολογισμού έως το 2015 (βελγικό Πρόγραμμα Σταθερότητας). Η δημοσιονομική προσαρμογή, σε συνδυασμό με την αναμόρφωση και ενίσχυση της εποπτείας του τραπεζικού συστήματος που βρίσκονται σε εξέλιξη- καθώς και η υιοθέτηση διαρθρωτικών αναπτυξιακών μεταρρυθμίσεων κρίνονται από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και διεθνείς αναλυτές ως απαραίτητες προϋποθέσεις για να μην περιέλθει το Βέλγιο σε δυσχερή θέση και αντιμετωπίσει προβλήματα αναχρηματοδότησης του δημόσιου χρέους του, όπως συνέβη για παράδειγμα στην περίπτωση της Ελλάδας. ΤΟ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ ΤΟΥ ΒΕΛΓΙΟΥ Έτος Σε εκ , , , ,7 205,1 % ΑΕΠ -4,1-5,8-1,3-0,3 0,1 ΠΗΓΕΣ : EUROSTAT, Institut des Comptes Nationaux 5.000,00 0, , , ,70 205, , , ,00 Σε εκ , ,

13 ,3% 0,1% ,3% ,1% - 5,8% % ΑΕΠ E. Δημόσιο χρέος Η ενίσχυση του τραπεζικού κλάδου προς αποφυγή πτώχευσης είχε ως αποτέλεσμα την εκτίναξη του δημόσιου χρέους του κράτους σε ποσοστό 89,3% του ΑΕΠ το 2008, σε 95,9% το 2009 και 96,2% το Οι διεθνείς αγορές δείχνουν ανησυχία για το υψηλό δημόσιο χρέος του Βελγίου το οποίο πλησιάζει το 100% του ΑΕΠ και αυτό αντανακλάται στα υψηλότατα επιτόκια που ζητούν οι διεθνείς δανειστές. Σημειωτέον ότι το βελγικό δημόσιο χρέος έφθασε το 2010 στο 96,2% του ΑΕΠ, καθιστώντας το Βέλγιο την τρίτη χώρα της ευρωζώνης, μετά τις Ιταλία και Ελλάδα, από πλευράς υψηλής αναλογίας δημόσιου χρέους προς ΑΕΠ. Το Βέλγιο, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια του 2011, αντιμετώπισε κατά περιόδους σοβαρές δυσκολίες δανεισμού από τις διεθνείς αγορές, εξαιτίας αυξημένου κόστους δανεισμού. Κύριες αιτίες υπήρξαν αφ ενός το υψηλό επίπεδο του δημόσιου χρέους, και αφ ετέρου η πολιτική κρίση που συνεχιζόταν. Μετά μάλιστα την πρόσφατη εμπλοκή του βελγικού κράτους στη διάσωση του γαλλο-βελγικού τραπεζικού ομίλου DEXIA, με την εθνικοποίηση της βελγικής θυγατρικής κόστους 4 δις. - και την παροχή εγγυήσεων για την χρηματοδότηση της υπό δημιουργία- τράπεζας επισφαλειών που θα προκύψει από τη διάσπαση του ομίλου DEXIA κατά ποσοστό 60,5%, εκφράζονται φόβοι ότι η δημοσιονομική ισορροπία του Βελγίου θα επιδεινωθεί, και το δημόσιο χρέος του θα εκτιναχθεί σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα. Οι βελγικές αρχές αναγνωρίζουν μεν το υψηλό επίπεδο του δημόσιου χρέους της χώρας, ωστόσο διατείνονται ότι οι προοπτικές εξέλιξής του είναι ευνοϊκές, βασικά διότι μόνον πολύ μικρό του μέρος (3%) έχει εκδοθεί σε ξένα νομίσματα, ενώ το υπόλοιπο σε ευρώ, κάτι που το απαλλάσσει εκ πρώτης όψεως από κινδύνους συναλλαγματικών μεταβολών. Από την άλλη βέβαια, σημειώνουμε το 65% του βελγικού χρέους βρίσκεται εις χείρας αλλοδαπών προσώπων, και το 56% των μεσο-μακροπρόθεσμων βελγικών κρατικών ομολόγων βρίσκεται εκτός Βελγίου (το ¼ αυτών εκτός ευρωζώνης). Επίσης, το μακροπρόθεσμο χρέος της Κεντρικής Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης αντιστοιχεί σε άνω του 90% του συνολικού δημοσίου χρέους, ενώ ταυτόχρονα το Βέλγιο έχει από τα υψηλότερα ποσοστά εξωτερικού βραχυπρόθεσμου χρέους μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης (περίπου 12% του συνολικού εξωτερικού χρέους). Αυτά τα στοιχεία ακριβώς είναι που υποδεικνύουν την ανάγκη υιοθέτησης μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής που προβλέπονται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας του Βελγίου, ώστε το χρέος να αρχίσει μειώνεται ως ποσοστό του ΑΕΠ από το 2012 και να φθάσει στα επίπεδα του 90% το

14 Έτος Σε εκατ % ΑΕΠ 96,2 95,9 89,3 84,1 88,0 ΠΗΓΕΣ : EUROSTAT, Institut des Comptes Nationaux Σε εκατ ,2% 95,9% 89,3% 88,0% 84,1% % ΑΕΠ F. Αγορά εργασίας Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Office National de l Emploi, το έτος 2009 έχασαν την εργασία τους λόγω πτωχεύσεων εταιρειών περίπου εργαζόμενοι στο Βέλγιο, ήτοι περισσότεροι απ ότι το έτος Οι πτωχεύσεις εταιρειών σημείωσαν αύξηση κατά ποσοστό 15%, ανερχόμενες σε 3.650, γεγονός που οδήγησε όλους τους εργαζομένους σε αυτές να απευθυνθούν στο ειδικό βελγικό ταμείο Fonds de fermeture des entreprises, το οποίο αποζημιώνει τους υπαλλήλους που χάνουν τη δουλειά τους, σε περίπτωση που η εργοδότρια εταιρεία πτωχεύσει. Συνακόλουθα, το εν θέματι Ταμείο 13

15 υποχρεώθηκε να καταβάλει εντός ενός έτους αποζημιώσεις συνολικού ύψους 146 εκατ. ευρώ, ποσό αυξημένο κατά ποσοστό ίσο με 25% σε σύγκριση με το αντίστοιχο καταβληθέν το έτος Αξίζει, μάλιστα, να σημειωθεί ότι το ποσό που προβλέπεται να καταβληθεί για αποζημιώσεις λόγω πτωχεύσεων εταιρειών για το έτος 2010 είναι ακόμη υψηλότερο και ανέρχεται στα 156 εκατ. ευρώ. Το έτος 2009 το μέσο κόστος της αποζημίωσης που χορήγησε το Ταμείο για κάθε εργάτη ήταν ίσο με ευρώ, ενώ για κάθε υπάλληλο το ποσό ήταν ίσο με ευρώ. Κάθε ένα από τα αιτήματα αποζημίωσης διεκπεραιώνεται εντός διαστήματος περίπου δέκα μηνών. Έτσι, οι συνολικές δαπάνες του Ταμείου για το έτος 2009 ανήλθαν στο ποσό των 479 εκατ. ευρώ, ποσό διπλάσιο σε σχέση με το αντίστοιχο του έτους Έτος Πληθυσμός (σε χιλ.) Εργατικό δυναμικό (σε χιλ.) Ανεργία % 8,3 7,9 7,0 7,5 8,3 8,5 ΠΗΓΕΣ : EUROSTAT, Institut des Comptes Nationaux Εργατικό δυναμικό (σε χιλιάδες) 14

16 Ανεργία ως % του ΑΕΠ

17 III. ΤΟ ΒΕΛΓΙΚΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Το εμπορικό ισοζύγιο του Βελγίου παρέμεινε ελλειμματικό για τρίτη συνεχόμενη χρονιά το Η χρονιά έκλεισε με έλλειμμα 3,9 δισ. ευρώ, το ίδιο όπως και το Σε αντίθεση όμως με το 2009, που το έλλειμμα οφειλόταν πρωτίστως στη μείωση της ζήτησης τόσο στις αγορές του εξωτερικού όσο και στο Βέλγιο, με αποτέλεσμα την κάθετη πτώση των εξαγωγών (-29% σε σύγκριση με το 2008), αλλά και των εισαγωγών (-30,4%), το 2010 αυξήθηκε σημαντικά το εξωτερικό εμπόριο του Βελγίου, κατά 17,2% οι εξαγωγές και 16,8% οι εισαγωγές. Η αύξηση αυτή οφείλεται στην ανάκαμψη αρκετών μεγάλων και σημαντικών εμπορικών εταίρων του Βελγίου, αλλά και στην ελαφρά ανάκαμψη της βελγικής οικονομίας που εξηγήσαμε πιο πάνω. Η ίδια αυξητική τάση φαίνεται να εξακολουθεί και κατά το οκτάμηνο του τρέχοντος έτους. Τη μερίδα του λέοντος στις βελγικές εξαγωγές κατέχουν οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Περίπου τα τρία τέταρτα των βελγικών εξαγωγών αλλά και εισαγωγών αφορούν σε χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ποσοστό 71,8% και 72,7% αντίστοιχα το 2010). A. Σύνολο εισαγωγών-εξαγωγών σε δισ. ευρώ: 2011 (8μηνο) ΕΞΑΓΩΓΕΣ 159,0 209,4 178,7 251,6 236,0 223,2 210,8 Εντός ΕΕ 111,0 150,4 133,9 129,6 179,9 171,6 161,3 Εκτός ΕΕ 48,0 59,0 44,8 59,0 56,1 51,6 49,5 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 162,5 213,3 182,6 262,3 233,5 220,2 205,7 Εντός ΕΕ 118,2 157,4 136,7 190,5 172,9 165,2 152,0 Εκτός ΕΕ 44,3 55,9 45,9 71,8 60,6 55,0 53,7 ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ -3,5-3,9-3,9-10,7 2,5 3,0 5,1 Εντός ΕΕ -7,1-7,0-2,8 2,2 7,0 6,4 9,2 Εκτός ΕΕ 3,6 3,1-1,1-12,9-4,5-3,4-4,1 ΠΗΓΕΣ : EUROSTAT, Institut des Comptes Nationaux 16

18 ΕΞΑΓΩΓΕΣ σε δισ. ευρώ (8μηνο) ΕΞΑΓΩΓΕΣ Εντός ΕΕ Εκτός ΕΕ 300 ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ 250 σε δισ. ευρώ (8μηνο) ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ Εντός ΕΕ Εκτός ΕΕ 17

19 ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ (8μηνο) ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ Εντός ΕΕ Εκτός ΕΕ Οι έξι σημαντικότερες χώρες προορισμού των βελγικών εξαγωγών είναι οι εξής: ΣΕ ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΓΕΡΜΑΝΙΑ , , , , , ,5 ΓΑΛΛΙΑ , , , , , ,7 ΟΛΛΑΝΔΙΑ , , , , , ,4 ΗΝ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ , , , , , ,3 ΗΠΑ 9.562, , , , , ,8 ΙΤΑΛΙΑ 8.856, , , , , ,7 ΠΗΓΕΣ : EUROSTAT, Institut des Comptes Nationaux 18

20 ΓΕΡΜΑΝΙ Α Σε εκατ. ευρώ ΗΠΑ ΙΤΑΛΙΑ ΗΠΑ ΗΝΩΜ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΟΛΛΑΝΔΙΑ ΓΑΛΛΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΑ Οι σημαντικότερες χώρες προέλευσης των βελγικών εισαγωγών, είναι οι τέσσερις γειτονικές χώρες του Βελγίου, ενώ στην πέμπτη θέση κατατάσσονται οι ΗΠΑ: ΣΕ ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ΟΛΛΑΝΔΙΑ , , , , , ,5 ΓΕΡΜΑΝΙΑ , , , , , ,2 ΓΑΛΛΙΑ , , , , , ,4 ΗΝΩΜ. ΒΑΣΙΛΕΙΟ , , , , , ,2 ΗΠΑ 8.611, , , , , ,6 ΠΗΓΕΣ : EUROSTAT, Institut des Comptes Nationaux 19

21 Οι έξι πρώτες κατηγορίες προϊόντων που εισάγονται στο Βέλγιο για το 2010 είναι οι εξής: Ορυκτά προϊόντα ΠΡΟΪΟΝ Μηχανές και συσκευές, ηλεκτρικά υλικά, τα μέρη και τα εξαρτήματά τους Προϊόντα χημικών και συναφών βιομηχανιών Εξοπλισμός μεταφορών Κοινά μέταλλα και τεχνουργήματα αυτών Πλαστικές ύλες ΣΥΝΟΛΟ ΑΞΙΑΣ (σε εκατ. ευρώ) , , , , , ,91 ΠΗΓΕΣ : EUROSTAT, Institut des Comptes Nationaux ΧΩΡΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Νορβηγία, Ρωσία, Κατάρ Ολλανδία, Γερμανία, Κίνα, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο Ολλανδία, Γερμανία, Γαλλία Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ Γερμανία, Γαλλία, Ιαπωνία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ισπανία Ολλανδία, Γερμανία, Γαλλία Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ Ολλανδία, Γερμανία, Γαλλία Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ 20

22 Οι έξι πρώτες κατηγορίες προϊόντων που εξάγονται από το Βέλγιο το έτος 2010 είναι οι εξής: ΠΡΟΪΟΝ ΣΥΝΟΛΟ ΑΞΙΑΣ ΧΩΡΕΣ ΕΞΑΓΩΓΗΣ (σε εκατ. ευρώ) Προϊόντα χημικών και συναφών Γερμανία, Ολλανδία, Ηνωμένο ,90 βιομηχανιών Βασίλειο, Γαλλία, Ιταλία, ΗΠΑ Ορυκτά προϊόντα ,95 Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία, ΗΠΑ Μηχανές και συσκευές, ηλεκτρικά Γερμανία, Ολλανδία, Ηνωμένο υλικά, τα μέρη και τα εξαρτήματά ,41 Βασίλειο, Γαλλία, Ιταλία, ΗΠΑ τους Εξοπλισμός μεταφορών Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, ,31 Γαλλία, Ολλανδία, Σουηδία Κοινά μέταλλα και τεχνουργήματα ,80 Γερμανία, Ολλανδία, Ηνωμένο αυτών Πλαστικές ύλες ΠΗΓΕΣ : EUROSTAT, Institut des Comptes Nationaux ,75 Βασίλειο, Γαλλία, Ιταλία, ΗΠΑ Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο B. Διμερές εμπόριο Ελλάδας Βελγίου Οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ Ελλάδας και Βελγίου αναπτύσσονται ομαλά, σημειώνοντας σταθερή αύξηση, με εξαίρεση την διετία , και λιγότερο το 2010, χρονιές κατά τις οποίες το διμερές εμπόριο φαίνεται ότι επλήγη από την διεθνή οικονομική κρίση. Ωστόσο, τόσο το επίπεδο όσο και η δομή των οικονομικών και εμπορικών σχέσεων Ελλάδας-Βελγίου δεν ανταποκρίνονται στις υφιστάμενες δυνατότητες για μία περισσότερο δυναμική και ισόρροπη ανάπτυξη των διμερών συναλλαγών (κυρίως από ελληνικής πλευράς) και αύξηση της εκατέρωθεν επενδυτικής δραστηριότητας. Στον τομέα των επενδύσεων εξάλλου, η δραστηριοποίηση των βελγικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα είναι εκτεταμένη, ενώ η ελληνική επενδυτική παρουσία στο Βέλγιο είναι περιορισμένη. Κατωτέρω παρουσιάζουμε συνοπτικά την εξέλιξη του διμερούς εμπορίου κατά την εξαετία , με βάση τόσο τα βελγικά στοιχεία, όσο και τα ελληνικά (τα οποία κυμαίνονται σε κάπως χαμηλότερα επίπεδα τόσο στις εξαγωγές όσο και στις εισαγωγές), καθώς και την εξέλιξη των ελληνικών εξαγωγών κατά την ίδια εξαετία, με βάση τα βελγικά στοιχεία. C. Διμερές συμβατικό πλαίσιο: Οι βασικές συμφωνίες οικονομικού περιεχομένου, που έχουν υπογραφεί μεταξύ Ελλάδας και Βελγίου, είναι οι εξής : Συμφωνία περί Απαλλαγής της Διπλής Φορολογίας Εισοδήματος ( ) Αναθεωρήθηκε και επικυρώθηκε το Συμφωνία περί Απαλλαγής της Διπλής Φορολογίας των Ναυτιλιακών Κερδών (Ν.Δ. 117/69) 21

23 Συμφωνία περί Απαλλαγής της Διπλής Φορολογίας των Αεροπορικών Επιχειρήσεων Συμφωνία Οδικών Μεταφορών ( ) Συμφωνία Εναέριων Μεταφορών ( ) Συμφωνία Κοινωνικών Ασφαλίσεων (1.4.58) Εισαγωγές στο Βέλγιο από την Ελλάδα Nationaux, σε εκατ. ευρώ ) (βελγικά στοιχεία Institut des Comptes ,96 238,90 244,76 284,24 240,67 191, , ,96 238,90 244,76 240,67 191, Σε εκατ Εξαγωγές από την Ελλάδα στο Βέλγιο (στοιχεία ΕΛ.ΣΤΑΤ., σε εκατ. Ευρώ, από 2007 και μετέπειτα προσωρινά στοιχεία) ,64 227,93 225,36 265,72 216,46 199,94 22

24 ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΠΡΟΣ ΒΕΛΓΙΟ (ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛ.ΣΤΑΤ.) ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ ,64 Εξαγωγές από το Βέλγιο προς την Ελλάδα Nationaux, σε εκατ. ευρώ) (βελγικά στοιχεία Institut des Comptes , , , , , , , , , , , , Σε εκατ Εισαγωγές στην Ελλάδα από το Βέλγιο (στοιχεία ΕΛ.ΣΤΑΤ., σε εκατ. Ευρώ, από 2007 και μετέπειτα προσωρινά στοιχεία) , , , , , ,20 23

25 ΕΞΕΛΙΞΗ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΑΠΟ ΒΕΛΓΙΟ (ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΛ.ΣΤΑΤ.) ΕΚΑΤ. ΕΥΡΩ 3.000, , ,00 0, ,24 Κυριότερες εισαγωγές της χώρας μας από το Βέλγιο με βάση ελληνικά στατιστικά στοιχεία έτους 2010, είναι οι εξής: φαρμακευτικά προϊόντα (450,32 εκατ. ), οχήματα και εξοπλισμός μεταφορών (143,03 εκατ. ), μηχανολογικός εξοπλισμός (122,58 εκατ. ), πλαστικές ύλες και προϊόντα (100,12 εκατ. ), όργανα και συσκευές ακριβείας (66,59 εκατ. ), οργανικά χημικά (58,01 εκατ. ) και υποδήματα (53,24 εκατ. ). 24

26 Πίνακας 1: Διάρθρωση των ελληνικών εξαγωγών προς το Βέλγιο / Κεφάλαια δασμολογίου με εξαγωγές άνω του 1 εκατ. το 2010 Κ.Δ. Προϊόντα /10 (%) 24 Καπνά & προϊόντα καπνού ,6 39 Πλαστικές ύλες ,7 28 Ανόργανα χημικά προϊόντα ,1 87 Εξοπλισμός χερσαίων μεταφορών ,8 30 Φαρμακευτικά ,2 20 Παρ/τα φρούτων & λαχ/κών ,1 84 Μηχανολογικός εξοπλισμός ,8 61 Πλεκτά ενδύματα ,9 76 Προϊόντα αλουμινίου ,8 74 Προϊόντα χαλκού ,6 25 Ορυκτά πετρώματα ,2 04 Γαλακτοκομικά προϊόντα ,0 72 Σίδηρος & χάλυβας ,3 08 Καρποί & φρούτα νωπά ,2 85 Ηλεκτρολογικός εξοπλισμός ,2 31 Λιπάσματα Καλλυντικά & αρώματα ,2 22 Ποτά ,2 64 Υποδήματα & αξεσουάρ ,6 34 Σαπούνια & προϊόντα καθαρισμού ,5 90 Όργανα & συσκευές ακριβείας ,4 15 Ζωικά και φυτικά λίπη & έλαια ,9 48 Προϊόντα χάρτου ,7 73 Χαλυβουργικά προϊόντα ,8 94 Έπιπλα & φωτιστικά ,9 19 Παρ/τα δημητριακών ,8 71 Πολύτιμα μέταλλα, πέτρες, ,9 κοσμήματα 56 Ειδικά νήματα, είδη σχοιν/ίας κλπ ,2 95 Παιχνίδια ,4 99 Εμπιστευτικά ,2 Σημείωση: Ποσά σε.000. ΠΗΓΕΣ : EUROSTAT, Institut des Comptes Nationaux 25

27 IV. ΆΜΕΣΕΣ ΞΕΝΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ Το Βέλγιο διατηρεί υψηλή θέση στην κατάταξη των χωρών υποδοχής άμεσων ξένων επενδύσεων και τούτο αναμφίβολα οφείλεται στην υψηλή προστασία που παρέχεται στους ξένους επενδυτές από το εθνικό θεσμικό πλαίσιο. ΑΞΕ: Το Βέλγιο ως χώρα προέλευσης άμεσων επενδύσεων Καθαρή εκροή εταιρικών κεφαλαίων (σε εκατ. ευρώ) 2010-I 2010-II 2010-III 2010-IV 2011-I 2011-II Σύνολο Προς Γερμανία Προς Γαλλία Προς Λουξεμβούργο Προς Ολλανδία Προς ΗΠΑ Προς Ιταλία Καθαρή εκροή άλλων κεφαλαίων (σε εκατ. ευρώ) 2010-I 2010-II 2010-III 2010-IV 2011-I 2011-II Σύνολο Προς Γερμανία Προς Γαλλία Προς Λουξεμβούργο Προς Ολλανδία Προς ΗΠΑ Προς Ισπανία Προς Ην. Βασίλειο Προς Σουηδία Προς Βραζιλία Σημειώσεις: * Η μη αναφορά ορισμένων ποσών οφείλεται σε λόγους εμπιστευτικότητας των στοιχείων. ** Το θετικό πρόσημο σημαίνει επένδυση και το αρνητικό αποεπένδυση. ΠΗΓΕΣ : EUROSTAT, Institut des Comptes Nationaux 26

28 ΑΞΕ: Το Βέλγιο ως χώρα υποδοχής άμεσων επενδύσεων Καθαρή εισροή εταιρικών κεφαλαίων (σε εκατ. ευρώ) 2010-I 2010-II 2010-III 2010-IV 2011-I 2011-II Σύνολο Από Γερμανία Από Γαλλία Από Λουξεμβούργο Από Ολλανδία Από ΗΠΑ Από Σουηδία Καθαρή εισροή άλλων κεφαλαίων (σε εκατ. ευρώ) 2010-I 2010-II 2010-III 2010-IV 2011-I 2011-II Σύνολο Από Γερμανία Από Φινλανδία Από Γαλλία Από Λουξεμβούργο Από Νορβηγία Από Ολλανδία Από ΗΠΑ Από Ην. Βασίλειο Σημειώσεις: * Η μη αναφορά ορισμένων ποσών οφείλεται σε λόγους εμπιστευτικότητας των στοιχείων. ** Το θετικό πρόσημο σημαίνει επένδυση και το αρνητικό αποεπένδυση. ΠΗΓΕΣ : EUROSTAT, Institut des Comptes Nationaux Σύμφωνα με τα πλέον ενημερωμένα στοιχεία του Invest in Greece (Δεκέμβριος 2009), στο Βέλγιο υπάρχουν επτά καταγεγραμμένες ελληνικές άμεσες επενδύσεις, με σωρευτική αξία επενδυμένου κεφαλαίου 10,76 εκατ., στους τομείς εμπορίου πλαστικών, κατασκευών και κτηματομεσιτικών υπηρεσιών, εμπορίου πετρελαιοειδών / εφοδιασμού πλοίων, συμβουλευτικών υπηρεσιών, τεχνολογίας πληροφορικής, ανάπτυξης λογισμικού και τηλεπικοινωνιών. Σύμφωνα επίσης με ενημερωμένα στοιχεία του Invest in Greece (Οκτώβριος 2011), υπάρχουν περίπου 50 επιχειρήσεις στην Ελλάδα με βελγική συμμετοχή μεγαλύτερη του 10% στο μετοχικό τους κεφάλαιο. Συνημμένα σας αποστέλλουμε κατάλογο των επιχειρήσεων βελγικών συμφερόντων που είναι εγκατεστημένες στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία του Invest in Greece. Οι κύριοι κλάδοι στους οποίους κατευθύνονται οι βελγικές επενδύσεις στην Ελλάδα είναι οι ακόλουθοι: τηλεπικοινωνίες, φαρμακευτικά προϊόντα, χονδρεμπόριο διαφόρων προϊόντων, εμπόριο μηχανολογικού εξοπλισμού, κτηματομεσιτικές υπηρεσίες, εξορύξεις και παραγωγή μη μεταλλικών ορυκτών, εμπόριο χημικών 27

29 προϊόντων, καυσίμων, μεταλλευμάτων, εμπόριο τροφίμων και ποτών, υπηρεσίες προς επιχειρήσεις, διαφήμιση, υπηρεσίες logistics, μουσικά προϊόντα, εμπόριο εξοπλισμού μεταφορών, δομικά υλικά, εμπόριο οικιακών συσκευών και ειδών οικιακής χρήσης, ασφαλιστικές υπηρεσίες, κατασκευές, παραγωγή πλαστικών ειδών συσκευασίας, περιβαλλοντικές υπηρεσίες, συλλογή μη επικίνδυνων αποβλήτων, λιανεμπόριο ενδυμάτων. Κατωτέρω παραθέτουμε στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος σχετικά με τις ροές κεφαλαίων μεταξύ Βελγίου και Ελλάδας στην περίοδο ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ (ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΕΣ) ΡΟΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΓΙΑ ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΑΠΟ ΒΕΛΓΙΟ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ Έτος Σε εκατ. ευρώ 230,9 31,0 10,4 17,7 155,3 ΚΑΘΑΡΕΣ ΡΟΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΓΙΑ ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΑΠΟ ΒΕΛΓΙΟ ΣΕ ΕΛΛΑΔΑ Έτος Σε εκατ. ευρώ -74,3-84,1-194,6-34,1 65,6 ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ (ΑΚΑΘΑΡΙΣΤΕΣ) ΡΟΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΓΙΑ ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΑΠΟ ΕΛΛΑΔΑ ΣΕ ΒΕΛΓΙΟ Έτος Σε εκατ. ευρώ -40,8-4,2-4,3-6,5 1,9 ΚΑΘΑΡΕΣ ΡΟΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΩΝ ΓΙΑ ΑΜΕΣΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΑΠΟ ΕΛΛΑΔΑ ΣΕ ΒΕΛΓΙΟ Έτος Σε εκατ. ευρώ -39,5-3,8-3,7-4,8 3,5 Πηγή: Τράπεζα Της Ελλάδος Σημειώσεις: * Όσον αφορά τις βελγικές επενδύσεις στην Ελλάδα, το αρνητικό πρόσημο αφορά είτε καθαρή εξόφληση δανείων που είχαν χορηγηθεί σε θυγατρικές εταιρίες στην Ελλάδα από τις μητρικές τους, είτε επένδυση σε γειτονική χώρα, είτε αποεπένδυση (εκροή) μεγαλύτερη της επένδυσης (εισροή) στον σχετικό κλάδο οικονομικής δραστηριότητας. ** Όσον αφορά τις ελληνικές επενδύσεις στο Βέλγιο, το αρνητικό πρόσημο σημαίνει αύξησή τους, ενώ το θετικό πρόσημο σημαίνει μείωσή τους. Τα στοιχεία των άμεσων ξένων επενδύσεων περιλαμβάνουν επανεπενδυθέντα κέρδη. Για τα έτη 2006, 2007 και 2008, τα στοιχεία των άμεσων ξένων επενδύσεων έχουν αναθεωρηθεί, λόγω αναθεώρησης των επανεπενδυθέντων κερδών. 28

30 V. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η διεθνής οικονομική κρίση αποτυπώνεται κατά την τελευταία τριετία και στα μεγέθη του διμερούς εμπορίου. Οι ελληνικές εξαγωγές, μετά από μία απότομη και σημαντική αύξηση κατά τη διετία , μειώθηκαν αισθητά στην τριετία , χωρίς ωστόσο να χάσουν την δυναμική τους, καθώς αυξήθηκαν μάλιστα το 2010 έναντι του 2009 κατά 7,1%, ανερχόμενες σε 256 εκατ.. Οι βελγικές εξαγωγές προς την Ελλάδα από την άλλη πλευρά, που επίσης είχαν σημειώσει αξιολογότατη αύξηση κατά τη διετία , υπερβαίνοντας σημαντικά τα 2 δις., το 2009 και το 2010 μειώθηκαν, με αποτέλεσμα το 2010 να πέσουν στα επίπεδα του 2005 (1,7 δις., μείωση κατά 13,1% έναντι του 2009). Η σημαντική μείωση των βελγικών εξαγωγών προς Ελλάδα σαφώς οφείλεται στη σοβαρή και ραγδαία επιδείνωση της δημοσιονομικής κρίσης, αλλά και του επιχειρηματικού κλίματος και του επιπέδου κατανάλωσης στη χώρα μας κατά την τελευταία διετία. Το μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών στις συνολικές εισαγωγές του Βελγίου διαμορφώνεται περί το 0,12%, η διατήρηση ωστόσο ή, ακόμη περισσότερο, η επέκταση του υφιστάμενου μεριδίου θα απαιτήσει μεγαλύτερη, περισσότερο συντονισμένη και στοχευμένη από πλευράς Ελλήνων εξαγωγέων προσπάθεια. Το γεγονός ότι το εμπόριο με τα κράτη μέλη της Ε.Ε. είναι απαλλαγμένο από εισαγωγικές διαδικασίες, δασμολογικά, μη δασμολογικά και άλλα τεχνικά εμπόδια, κάνει πολλούς να θεωρούν ότι το ενδοκοινοτικό εμπόριο κινείται περίπου αυτόματα. Τούτο σαφώς δεν αληθεύει, διότι οι αναπτυγμένες και οργανωμένες αγορές της Δ. Ευρώπης, μεταξύ των οποίων το Βέλγιο, απαιτούν συνεπή και συνεχή και παρουσία, αφοσίωση στην επίτευξη της στοχευμένης προσπάθειας και αφιέρωση πόρων προκειμένου να τοποθετηθούν κατάλληλα τα εξαγόμενα προϊόντα ή υπηρεσίες. Η επίτευξη οικονομιών κλίμακας, η προσήλωση στην τήρηση διαδικασιών και προδιαγραφών και ο έντονος ανταγωνισμός είναι το τρίπτυχο που χαρακτηρίζει τις δυτικοευρωπαϊκές αγορές και βέβαια το Βέλγιο. Ιδιαίτερα υπό τις σημερινές συνθήκες, η εξωστρέφεια αποτελεί μονόδρομο επιβίωσης για τις ελληνικές επιχειρήσεις ανεξαρτήτως μεγέθους, γεγονός που επιβεβαιώνεται στο Γραφείο μας από τον μεγάλο αριθμό αιτημάτων που δέχεται καθημερινά από εξαγωγικές ή εν δυνάμει εξαγωγικές επιχειρήσεις. Από την μελέτη των τάσεων που εμφανίζουν οι ελληνικές εξαγωγές την τελευταία εξαετία, θεωρούμε κατ αρχάς ότι τα ελληνικά νωπά και μεταποιημένα αγροτικά προϊόντα, τα τρόφιμα και ποτά, έχουν ιδιαίτερη δυναμική και προοπτικές στην αγορά του Βελγίου, καθώς το βελγικό καταναλωτικό κοινό είναι αρκετά εξοικειωμένο με την εικόνα τους, τις γευστικές τους ιδιότητες και την ποιότητά τους, κυρίως εξαιτίας του ισχυρού βελγικού τουριστικού ρεύματος προς την χώρα μας, αλλά και της έντονης παρουσίας ελληνικού ομογενειακού στοιχείου στο Βέλγιο. Θα πρέπει να στοχεύσουμε σε αύξηση του μεριδίου μας σε προϊόντα συστατικά του καλαθιού μεσογειακής διατροφής, όπως των κρασιών, του ελαιολάδου και των ελιών, των τυριών και των βιολογικών προϊόντων. Ιδιαίτερα η αγορά των τελευταίων γνωρίζει, όπως και σε άλλες προηγμένες δυτικές αγορές, ραγδαία ανάπτυξη και παρουσιάζει σημαντικές ευκαιρίες για σοβαρούς παραγωγούς εξαγωγείς πιστοποιημένων αγροτικών προϊόντων. 29

31 Σημαντικές για τις ελληνικές εξαγωγές, και με αξιόλογες προοπτικές στη βελγική αγορά είναι επίσης οι εξής κατηγορίες προϊόντων: τα προϊόντα καπνού (πρώτη κατηγορία στις εξαγωγές μας το 2010 με 54,3 εκατ. ), οι πλαστικές ύλες και προϊόντα, τα ανόργανα χημικά (που γνωρίζουν σημαντικές αυξήσεις τα τελευταία χρόνια), τα φαρμακευτικά προϊόντα, τα προϊόντα αλουμινίου και χαλκού, τα ορυκτά πετρώματα, τα πλεκτά ενδύματα, ο ηλεκτρολογικός εξοπλισμός, τα καλλυντικά, τα προϊόντα καθαρισμού. Πέραν των δυνατοτήτων προώθησης των ελληνικών εξαγωγών στο Βέλγιο, διαπιστώνουμε ότι υπάρχουν αξιόλογα μέλη της βελγικής επιχειρηματικής κοινότητας τα οποία, παρά τη σημερινή δυσμενή -και για το Βέλγιο- οικονομική συγκυρία, φαίνονται κατ αρχήν ενδιαφερόμενα να επενδύσουν στην Ελλάδα, ιδιαίτερα σε κλάδους όπου υπάρχουν σήμερα οι μεγαλύτερες δυνατότητες για πραγματοποίηση επενδύσεων στη χώρα μας: ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, τουρισμός / διαχείριση ξενοδοχειακών μονάδων, υψηλή τεχνολογία και καινοτομία, βιομηχανία τροφίμων & ποτών, διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων, περιβαλλοντικές τεχνολογίες, καθώς επίσης και δυνητικό ενδιαφέρον για συμμετοχή στο υλοποιούμενο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων και αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας. Περαιτέρω, το Βέλγιο πρέπει να αποτελέσει στόχο στις εισερχόμενες επενδύσεις ειδικότερα στην αγορά εξοχικής κατοικίας, καθώς η χώρα μας αποτελεί κύριο τουριστικό προορισμό (400 χιλ. τουρίστες κατ έτος), αλλά και δεδομένου ότι στο Βέλγιο διαβιούν περίπου 40 χιλ. ομογενείς πρώτης και δεύτερης γενιάς. Σημειώνουμε τέλος τις δυνατότητες και προοπτικές που υπάρχουν για ανάπτυξη συνεργασιών μεταξύ ελληνικών εξαγωγικών ή άλλων εταιρειών (λ.χ. στους κλάδους ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, καινοτομίας κ.α.) και αντίστοιχων βελγικών, οι οποίες διαθέτουν υψηλή τεχνογνωσία και διεθνή πείρα. Τέτοιες συνεργασίες μπορούν να οδηγήσουν σε εκατέρωθεν επανεξαγωγές προϊόντων, υπηρεσιών και τεχνογνωσίας σε γεωγραφικές περιοχές και χώρες όπου η θέση εκάστης χώρας είναι δεσπόζουσα λόγω γεωγραφικών και πολιτιστικών γειτνιάσεων

32 ΒΕΛΓΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΟΥ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (Βελγική συμμετοχή >10%) ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΚΩΔΙΚΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ NACE 2 ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΞΕΝΟΥ ΜΕΤΟΧΟΥ NACE 2 ASTRAZENECA Α.Ε Χονδρικό εμπόριο φαρμακευτικών ASTRA ZENECA CONTINENT B.V. MARLINK ΕΛΛΑΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ 6190 Άλλες τηλεπικοινωνιακές δραστηριότητες MARLINK S.A. SAPPI ΕΛΛΑΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε Χονδρικό εμπόριο άλλων ενδιάμεσων SAPPI EUROPE S.A. GE HEALTHCARE Α.Ε Χονδρικό εμπόριο φαρμακευτικών GE HEALTHCARE BLACK & DECKER (ΕΛΛΑΣ) Α.Ε Χονδρικό εμπόριο εργαλειομηχανών BLACK & DECKER BELGIUM N.V. ΙΝΒΕ ΕΛΛΑΣ Α.Ε Χονδρικό εμπόριο σιτηρών, INVE EUROPE NV ακατέργαστου καπνού, σπόρων και UCB A.E Χονδρικό εμπόριο φαρμακευτικών UCB S.A. LVD GR Ε.Π.Ε Χονδρικό εμπόριο άλλων μηχανημάτων LVD COMPANY N.V./S.A. και εξοπλισμού FIRST NATIONAL DEVELOPER 6820 Εκμίσθωση και διαχείριση ιδιόκτητων ή HOLIDAY AND LEISURE COMPANY NV SERVICES ΕΛΛΑΣ Ε.Π.Ε. μισθωμένων ακινήτων RAVAGO PLASTICS HELLAS Α.Β.Ε.Ε Χονδρικό εμπόριο άλλων ενδιάμεσων RAVAGO PLASTICS N.V. ΟΡΚΑ ΕΛΛΑΣ Ε.Π.Ε Χονδρικό εμπόριο άλλων ενδιάμεσων PENNEL & FLIPO ΟΡΑΚΕΛ ΕΛΛΑΣ Ε.Π.Ε Μη ειδικευμένο χονδρικό εμπόριο ORAKEL GROUP N.V. BECTON DICKINSON HELLAS A.E Χονδρικό εμπόριο φαρμακευτικών BECTON DICKINSON BENELUX N.V. ΒΟΥΓΙΟΥΚΛΗ ΛΑΤΟΜΕΙΑ Α.Β.Ε.Ε Λειτουργία φρεάτων παραγωγής IMERUS MINERAOX S.A. αμμοχάλικου και άμμου εξόρυξη αργίλου COMMSQUARE - HELLAS Ε.Π.Ε Άλλες δραστηριότητες παροχής COMMSQUARE B.V.B.A. υπηρεσιών προς τις επιχειρήσεις π.δ.κ.α. SOLVAY ΧΗΜΙΚΑ Α.Ε Εμπορικοί αντιπρόσωποι που SOLVAY S.A. μεσολαβούν στην πώληση καυσίμων, μεταλλευμάτων, μετάλλων και DORNA ΕΛΛΑΣ Α.Ε Χονδρικό εμπόριο γαλακτοκομικών BSA INTERNATIONAL S.A. προϊόντων, αβγών και βρώσιμων ελαίων TOYOTA LOGISTICS SERVICES 5229 Άλλες υποστηρικτικές προς τη μεταφορά TOYOTA MOTOR MARKETING HELLAS ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε. δραστηριότητες EUROPE S.A. ΑΚΤΗ ΝΑΥΣΙΚΑ Ε.Π.Ε. NATISA BELGIUM S.A. DAIKIN ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜΟΥ 4669 Χονδρικό εμπόριο άλλων μηχανημάτων DAIKIN EUROPE N.V. ΕΛΛΑΣ Α.Ε. και εξοπλισμού MCQUAY HELLAS Α.Ε Χονδρικό εμπόριο άλλων μηχανημάτων DAIKIN EUROPE N.V. και εξοπλισμού ESSELTE ΕΛΛΑΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ 4618 Εμπορικοί αντιπρόσωποι ειδικευμένοι ESSELTE BUSINESS BVBA Ε.Π.Ε. στην πώληση άλλων συγκεκριμένων ΑΛΦΑ - ΒΗΤΑ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε Λιανικό εμπόριο σε μη ειδικευμένα DELHAIZE GROUP S.A. καταστήματα που πωλούν κυρίως LEO BURNETT Α.Ε Διαφημιστικά γραφεία LEO BURNETT BELGIUM GE MEDICAL SYSTEMS ΕΛΛΑΣ Α.Ε Χονδρικό εμπόριο φαρμακευτικών GE MEDICAL HOLDING BELGIUM GOODYEAR DUNLOP ΕΛΑΣΤΙΚΑ ΕΛΛΑΣ Α.Β.Ε.Ε Χονδρικό εμπόριο μερών και εξαρτημάτων μηχανοκίνητων οχημάτων GOODYEAR DUNLOP TIRES AS EUROPE BV ALCOVIN Α.Β.Ε.Ε Χονδρικό εμπόριο χημικών προϊόντων ALCO FINANCE S.A. SAINT GOBAIN GLASS ΕΛΛΑΣ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ε.Π.Ε Χονδρικό εμπόριο ξυλείας, οικοδομικών υλικών και ειδών υγιεινής SAINT GOBAIN GLASS EXPROVER S.A. ΑΓΚΦΑ ΓΚΕΒΕΡΤ Α.Ε.Β.Ε Χονδρικό εμπόριο άλλων ειδών οικιακής AGFA GEVAERT N.V. ΝΤΥ ΠΟΝΤ ΕΛΛΑΣ Α.Ε Χονδρικό εμπόριο χημικών προϊόντων DU PONT DE NEMOURS ΓΚΡΕΙ ΑΘΗΝΑ ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΗ Α.Ε Διαφημιστικά γραφεία GREY HOLDING S.A. EMI - VIRGIN ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ 7740 Εκμίσθωση πνευματικής ιδιοκτησίας και EMI MUSIC BELGIUM S.A. Ε.Π.Ε. παρεμφερών προϊόντων, με εξαίρεση τα έργα με δικαιώματα πνευματικής PURATOS ΕΛΛΑΣ Α.Ε.&Β.Ε Χονδρικό εμπόριο άλλων τροφίμων, PURATOS GROUP S.A. συμπεριλαμβανομένων ψαριών, καρκινοειδών και μαλακίων ΜΔΒ ΕΛΛΑΣ Ε.Π.Ε Δραστηριότητες ασφαλιστικών MDB REINSURANCE BROKER S.A. πρακτόρων και μεσιτών COFELY HELMS Α.Ε Άλλες κατασκευαστικές εγκαταστάσεις ΑΧΙΜΑ S.A.

33 ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΚΩΔΙΚΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ NACE 2 ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΞΕΝΟΥ ΜΕΤΟΧΟΥ NACE 2 HACO - Γ. ΚΟΥΖΑΡΗΣ Ε.Π.Ε Χονδρικό εμπόριο άλλων μηχανημάτων HACO S.A. και εξοπλισμού ΧΕΙΚΟΝ Ν.Α. ΕΥΡΩΠΗΣ Α.Ε.Β.Ε Χονδρικό εμπόριο άλλων μηχανημάτων PUNCH GRAPHIX INTERNATIONAL και εξοπλισμού ΜΟΡΝΟΣ Α.Ε Κατασκευή πλαστικών ειδών BROWN HOLDINGS S.A. FORTES Α.Ε.Β.Ε Συλλογή μη επικίνδυνων αποβλήτων LOBBE N.V. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΑ ΟΡΥΚΤΑ ΕΛΛΑΔΟΣ 2399 Παραγωγή άλλων μη μεταλλικών IMERYS - MINERAUX BELGIGUE S.A. Α.Β.Ε.Ε. ορυκτών προϊόντων π.δ.κ.α. Α.Β.Τ. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ 6420 Δραστηριότητες εταιρειών LOBBE N.V. GATE HOLDINGS S.A. & ΣΙΑ Ο.Ε Χονδρικό εμπόριο ειδών πορσελάνης και GATE HOLDINGS S.A. γυαλικών και υλικών καθαρισμού MINOS EMI A.E Χονδρικό εμπόριο ηλεκτρικών οικιακών EMI MUSIC BELGIUM S.A. συσκευών ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ALMA S.A. ΕΡΕΥΝΑ & ΤΕΧΟΛΟΓ. ΑΝΑΠΤ. Ε.Ο.Ο.Σ. GREBEL Α.Β.&Ε.Ε Λιανικό εμπόριο ενδυμάτων σε PREMAMAN S.A. ειδικευμένα καταστήματα ΑΛΦΑ ΙΝΤΕΡΤΡΕΙΝΤ Α.Ε Χονδρικό εμπόριο άλλων τροφίμων, ANDRE AMVERSA συμπεριλαμβανομένων ψαριών, καρκινοειδών και μαλακίων ΠΑΞ ΙΝΒΕΣΤΜΕΝΤΣ Ε.Π.Ε. M.D.B. REINSURANCE BROKERS S.A. COBRA CLEANING HELLAS Ε.Π.Ε. COBRA REINIGINGSTECHNIEK TECHNIEK DE NETTOYAGE TOYOTA MATERIAL HANDLING 4669 Χονδρικό εμπόριο άλλων μηχανημάτων TOYOTA INDUSTRIES GREECE Α.Ε. και εξοπλισμού ΓΕΩΦΑΡΜ Α.Ε.Ε.Β.Ε Χονδρικό εμπόριο χημικών προϊόντων AGRIPHAR (Βέλγιο) Σημ. 1: Αφορά όλες τις εταιρείες βελγικών συμφρόντων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα συμπεριελαμβανομένων και όσων δεν Σημ. 2: Αρχικό δείγμα εταιρειών.