ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΠΑΣΡΩΝ ΣΜΗΜΑ ΗΛΔΚΣΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΥΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΑ ΤΠΟΛΟΓΙΣΩΝ ΣΟΜΔΑ: ΣΗΛΔΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ

Transcript

1 ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ ΠΑΣΡΩΝ ΣΜΗΜΑ ΗΛΔΚΣΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΥΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΑ ΤΠΟΛΟΓΙΣΩΝ ΣΟΜΔΑ: ΣΗΛΔΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ ΚΑΙ ΣΔΥΝΟΛΟΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΔΡΓΑΣΗΡΙΟ ΔΝΤΡΜΑΣΗ ΣΗΛΔΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Γιπλωμαηική Δργαζία ηος θοιηηηή ηος Τμήμαηορ Ηλεκηπολόγων Μησανικών και Τεσνολογίαρ Υπολογιζηών ηηρ Πολςηεσνικήρ Σσολήρ ηος Πανεπιζηημίος Παηπών Απιθμόρ Μηηπώος: 5139 Θέμα Τεσνοοικονομική ζύγκπιζη αζςπμαηικών και οπηικών ηεσνολογιών δικηύων ππόζβαζηρ Δπιβλέπων Βαζίλειορ Σηςλιανάκηρ Αριθμός Γιπλωμαηικής Δργαζίας: Πάηπα, Οκηώβπιορ 2011

2

3 ΠΙΣΟΠΟΙΗΗ Πιζηοποιείηαι όηι η Γιπλωμαηική Δπγαζία με θέμα Τεσνοοικονομική ζύγκπιζη αζςπμαηικών και οπηικών ηεσνολογιών δικηύων ππόζβαζηρ Τος θοιηηηή ηος Τμήμαηορ Ηλεκηπολόγων Μησανικών και Τεσνολογίαρ Υπολογιζηών κάληζα Κων/νοσ Απιθμόρ Μηηπώος: 5139 Παποςζιάζηηκε δημόζια και εξεηάζηηκε ζηο Τμήμα Ηλεκηπολόγων Μησανικών και Τεσνολογίαρ Υπολογιζηών ζηιρ Ο Δπιβλέπων Ο Γιεςθςνηήρ ηος Τομέα Β. Σηςλιανάκηρ Ν. Φακωηάκηρ Λέκηοπαρ Καθηγηηήρ

4

5 Πεξίιεςε ηελ παξνύζα δηπισκαηηθή εξγαζία κειεηάηαη έιεγρνο ηεο ιεηηνπξγίαο ελόο πιήζνπο δηαθνξεηηθώλ ηερλνινγηώλ δηθηύνπ, όπσο ην Φεθηαθό Γίθηπν Δλνπνηεκέλσλ Τπεξεζηώλ (Integrated Services Digital Network, ISDN), ν ςεθηαθόο βξόρνο ζπλδξνκεηή (Digital Subscriber Loop), νη ηερλνινγίεο SHDSL,VDSL θ.α. Αθόηνπ έγηλε κηα εθηελήο πεξηγξαθή ησλ πεξηζζόηεξσλ ηύπσλ δηθηύσλ θαη δηεμνδηθή κειέηε ησλ ιεηηνπξγηώλ ηνπο, πξνζδηνξίζηεθαλ νη ηερλνινγίεο δηθηύνπ πνπ είλαη εθηθηό λα κειεηεζνύλ ζηα πιαίζηα ελόο εξγαζηεξηαθνύ καζήκαηνο. Γηα ηελ επίηεπμε ηνπ ζηόρνπ απηνύ δεκηνπξγήζεθαλ κηα ζεηξά εξγαζηεξηαθώλ αζθήζεσλ πνπ βνεζνύλ ζηελ θαηαλόεζε ηόζν ησλ ζπγθεθξηκέλσλ ηερλνινγηώλ (θαη ησλ κεηαμύ ηνπο δηαθνξώλ) όζν θαη ησλ πνιπάξηζκσλ ειέγρσλ πνπ είλαη δπλαηό λα δηεμαρζνύλ γηα ηελ παξαθνινύζεζε θαη ζπληήξεζε ησλ ζπγθεθξηκέλσλ δηθηύσλ. Δλ θαηαθιείδη ε εξγαζία απνηειεί έλα ρξήζηκν εξγαιείν γηα ηε κειέηε ησλ πην ζεκαληηθώλ ηερλνινγηώλ δηθηύνπ. Abstract This diploma thesis examines the monitoring of the functions, of many network technologies such as the Integrated Services Digital Network (ISDN), the Digital Subscriber Loop (DSL), the SHDSL, VDSL technologies and more. After an extensive reference of the most network types and a comprehensive study of their functions, it has been determined which of those is possible to be examined as a part of lab course. In order for this goal to be achieved, it has been created a set of laboratory exercises that help in the understanding of these network technologies, the differences between them and the multiple tests that can be conducted for the monitoring and maintenance of those networks. In conclusion this diploma thesis is useful tool in the study of the most important network technologies.

6 Περιετόμενα Δηζαγσγή Κεθάιαην Έιεγρνο δηθηύσλ πξόζβαζεο xdsl Πεξηγξαθή ιεηηνπξγηώλ ζπζθεπήο Πεξηγξαθή ιεηηνπξγηώλ ηνπ δνκνζηνηρείνπ SSMTT-25W πκπεξάζκαηα Κεθάιαην Ethernet Γίθηπα Πξόζβαζεο xdsl ADSL HDSL VDSL VoIP IPTV Μεηξνπνιηηηθά Γίθηπα SONET/SDH Γξακκέο Μεηάδνζεο Σ Γξακκέο Μεηάδνζεο Δ Οπηηθά Γίθηπα Φπζηθό Δπίπεδν πκπεξάζκαηα Κεθάιαην Έιεγρνο δηθηύσλ ΑΣΜ Δθηέιεζε ειέγρσλ ζε δίθηπν ΑΣΜ Έιεγρνο θπζηθνύ επηπέδνπ δηθηύσλ DSL Δθηέιεζε ειέγρσλ ζην θπζηθό επίπεδν δηθηύσλ DSL Έιεγρνο γηα πελία θνξηίνπ Αλίρλεπζε παξάιιεισλ ζπλδέζεσλ Έιεγρνο θαζκαηηθήο ζπκβαηόηεηαο... 73

7 3.3 Σερληθέο ειέγρσλ TDR Λεηηνπξγία ηνπ ειέγρνπ TDR Δθηέιεζε ειέγρσλ κε ηε ρξήζε ηνπ TDR Έιεγρνο γξακκώλ IDSL Έιεγρνο θπθισκάησλ IDSL Δθηέιεζε ειέγρνπ ζε θύθισκα IDSL πκπεξάζκαηα πκπεξάζκαηα Βηβιηνγξαθία... 84

8 Κατάλογος Σχημάτων Δηθόλα 1Η εμέιημε ηεο ηαρύηεηαο κεηάδνζεο δεδνκέλσλ Δηθόλα 2Γνκνζηνηρείν SSMTT Δηθόλα 3Γνκνζηνηρείν SSMTT Δηθόλα 4Γνκνζηνηρείν MTT-50 GigE Δηθόλα 5 Γνκνζηνηρείν SSMTT-19A TI ADSL2+ ATU-R Δηθόλα 6 Γνκνζηνηρείν SSMTT-14B Δηθόλα 7Γνκνζηνηρείν SSMTT 41V Δηθόλα 8 Γνκνζηνηρείν SSMTT Δηθόλα 9Γνκνζηνηρείν SSMTT Δηθόλα 10Γνκνζηνηρείν SSxDSL-8 Dual T Δηθόλα 11Γνκνζηνηρείν SSMTT-27 E Δηθόλα 12Γνκνζηνηρείν SSMTT-30Z Δηθόλα 13Γνκνζηνηρείν Optical Test Toolkit Δηθόλα 14Γνκνζηνηρείν ΜΣΣ-35Δ Δηθόλα 15 Η ζπζθεπή Sunset MTT ACM II Δηθόλα 16Αξρηθέο ξπζκίζεηο ηεο ζπζθεπήο γηα ηνλ έιεγρν δηθηύνπ ΑΣΜ Δηθόλα 17Δλδείμεηο παξαθνινύζεζεο θίλεζεο ζε ΑΣΜ δίθηπν Δηθόλα 18Οζόλε γηα ηελ αλίρλεπζε πελίσλ Δηθόλα 19Οζόλε γηα ηελ επηινγή TDR γηα ηελ αλίρλεπζε παξάιιεισλ ζπλδέζεσλ Δηθόλα 20Οζόλε γηα ηελ επηινγή ηνπ ειέγρνπ ηεο ππθλόηεηαο θαζκαηηθήο ηζρύνο, πνπ δείρλεη ηελ επίδξαζε 24 Σ1 ζεκάησλ, ηα νπνία είλαη γεηηνληθά ζηνλ ππό εμέηαζε βξόρν Δηθόλα 21Παξάδεηγκα παξάιιειεο ζύλδεζεο ζε γξακκή DSL Δηθόλα 22Δλδείμεηο ζπζθεπήο ζηνλ έιεγρν TDR γηα παξάιιειεο ζπλδέζεηο Δηθόλα 23Δλδείμεηο ζπζθεπήο ζηνλ έιεγρν TDR γηα θνξηία πελίνπ Δηθόλα 24Δλδείμεηο ζπζθεπήο ζηνλ έιεγρν TDR γηα δηαρσξηζκνύο δεπγώλ Δηθόλα 25Δλδείμεηο ζπζθεπήο ζηνλ έιεγρν TDR γηα αλνηρηνθύθισκα... 77

9 Δηθόλα 26Δλδείμεηο ζπζθεπήο ζηνλ έιεγρν TDR γηα βξαρπθύθισκα Δηθόλα 27Έλα ηππηθό ζύζηεκα IDSL Δηθόλα 28Γηακόξθσζε ηεο ζπζθεπήο γηα ηνλ έιεγρν IDSL Δηθόλα 29Γηακόξθσζε ηεο ζπζθεπήο γηα ηνλ έιεγρν EOC... 81

10

11 Διζαγωγή Όηαλ αλαπηύζζνληαλ νη ηειεθσληθέο ππεξεζίεο ζηηο αξρέο ηνπ 20 νπ αηώλα ην κόλν δηαζέζηκν πιηθό γηα ηελ πινπνίεζε ησλ ζπλδεζκνινγηώλ ήηαλ ν ραιθόο. Δπνκέλσο έθηαζε ε επνρή πνπ ηα δηζύξκαηα ή ηεηξαζύξκαηα ράιθηλα θαιώδηα (ζπλεζηξακκέλα δεύγε-twisted pairs) απνηέιεζαλ ην θύξην πιηθό, κέζν θαηαζθεπήο ησλ ηειεπηθνηλσληαθώλ δηθηύσλ γηα παξνρή ηειεθσληθώλ ζπλδέζεσλ. ηε ζπλέρεηα κπήθαλ ζηε δσή καο ηα modems θαη ην δηαδίθηπν κε πεληρξέο ηαρύηεηεο γεγνλόο πνπ καο νδήγεζε ζηελ αλαδήηεζε ιύζεσλ όζνλ αθνξά ηελ πςειή ηαρύηεηα πξόζβαζεο ζην Internet.Γηα λα είλαη όκσο ε ιύζε νηθνλνκηθά ζπκθέξνπζα ζα πξέπεη λα ιεθζεί ππόςε ε ηεξάζηηα εγθαηαζηεκέλε βάζε ησλ ηειεπηθνηλσληαθώλ δηθηύσλ πνπ θηάλεη κέρξη ηνλ ηειηθό ρξήζηε, ε νπνία ζην ζύλνιν ηεο, ρξεζηκνπνηεί ζπλδέζεηο κε ράιθηλα θαιώδηα ηα νπνία δελ γίλεηαη λα αληηθαηαζηαζνύλ από ηε κηα κέξα ζηελ άιιε. Όπσο γίλεηαη εύθνια αληηιεπηό ζηε ζεκεξηλή επνρή ηεο πιεξνθνξίαο ππάξρεη έλα πιήζνο δηθηύσλ θαη ζπλδέζεσλ πνπ ζηεξίδνληαη ζε δηαθνξεηηθέο ηερλνινγίεο. Κξίλεηαη απαξαίηεηε ινηπόλ γηα ηνλ κεραληθό δηθηύνπ ε ρξήζε κηαο ζπζθεπήο πνπ ζα αμηνινγεί θαη ζα αληηκεησπίδεη ηπρόλ πξνβιήκαηα ζηηο γξακκέο DSL.ηόρνο ηεο παξνύζαο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο είλαη λα απνηειέζεη έλα ρξήζηκν εξγαιείν πνπ ζα κπνξεί λα αμηνινγεί ηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ δηαθόξσλ ηερλνινγηώλ DSL,λα δηελεξγεί ζσζηέο κεηξήζεηο ζε κία γξακκή θαη λα πξνηείλεη ζπκθέξνπζεο ιύζεηο γηα ηελ αληηκεηώπηζε ηπρόλ πξνβιεκάησλ. Απηό επηηπγράλεηαη κέζσ ηεο αλαιπηηθήο παξνπζίαζεο ηεο ζπζθεπήο Sunset-MTT,ηνπ εξγαζηεξίνπ ελζύξκαηεο επηθνηλσλίαο ηνπ ηκήκαηνο Ηι. Μεραληθώλ & Σερλνινγίαο Η/Τ, ηνπ Παλ/κίνπ Παηξώλ. Σέινο παξαηίζεληαη κηα ζεηξά κεηξήζεσλ πάλσ ζε δηαθνξεηηθνύο ηύπνπο γξακκώλ,κε ηε κνξθή εξγαζηεξηαθώλ αζθήζεσλ, πνπ ζηόρν έρνπλ ηελ εμνηθείσζε κε ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο ζπζθεπήο θαη ζπλεπαθόινπζα κε ηα δηαθνξεηηθά ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο θάζε ηερλνινγίαο DSL. ην πξώην θεθάιαην ηεο παξνύζαο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο, πξαγκαηνπνηήζεθε κία εθηελήο κειέηε ηνπ εγρεηξίδηνπ ηεο ζπζθεπήο, ώζηε λα γίλεη θαηαλνεηόο ν ηξόπνο ιεηηνπξγίαο θαζώο θαη νη ηξόπνη κε ηνπο νπνίνπο ζπλδέεηαη ε κε ην ππό κειέηε δίθηπν. ηε ζπλέρεηα κειεηήζεθαλ ηα πεξηζζόηεξα δνκνζηνηρεία πνπ παξέρνληαη από ηελ εηαηξία θαηαζθεπήο ηεο ζπζθεπήο, θαη ηα νπνία ρξεζηκνπνηνύληαη αλάινγα κε ηελ ππό κειέηε ηερλνινγία δηθηύνπ. ην ηειεπηαίν θεθάιαην κειεηάηαη ν έιεγρνο 11

12 δηθηύσλ αζύγρξνλνπ ηξόπνπ κεηάδνζεο (Asynchronous Transfer Mode-ATM), όπνπ πεξηγξάθνληαη ηα βήκαηα γηα ηε ρξήζε ηεο ζπζθεπήο, ώζηε λα ειεγρζεί ε παξερόκελε πνηόηεηα ππεξεζίαο θαη ν ξπζκόο ζθαικάησλ Bit.ηε ζπλέρεηα ε ζπζθεπή ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηνλ έιεγρν γξακκώλ DSL, όπνπ πεξηγξάθεηαη ε δηαδηθαζία αλίρλεπζεο ζθαικάησλ. Πεξηγξάθεηαη επίζεο κία ζεκαληηθή ιεηηνπξγία ηεο ζπζθεπήο, ε κέηξεζε αλαθιάζεσλ ζην πεδίν ηνπ ρξόλνπ (κέζνδνο TDR), κε ηε νπνία κπνξεί λα εθηειεζηεί έλα πιήζνο ειέγρσλ, όπσο ηελ αλίρλεπζε βξαρπθπθισκάησλ, πελίσλ θνξηίνπ, παξάιιεισλ ζπλδέζεσλ θαη ειέγρνπ θαζκαηηθήο ζπκβαηόηεηαο. Σέινο πεξηγξάθεηαη ε δηαδηθαζία ειέγρνπ ελόο δηθηύνπ ISDN DSL (IDSL). 12

13 Κεθάλαιο 1 Μέρξη ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ 90 ην ηειεθσληθό δίθηπν θαη όιεο νη εθαξκνγέο πνπ απαηηνύζε ν κέζνο ρξήζηεο κπνξνύζαλ λα ηθαλνπνηεζνύλ από απηό ρξεζηκνπνηώληαο έλα απιό δεύγνο ράιθηλνπ θαισδίνπ. Χζηόζν ζηα ηέιε ηηο δεθαεηίαο ηνπ 80 θαη ζηηο αξρέο ηηο δεθαεηίαο ηνπ 90 παξαηεξήζεθε ε έθξεμε ζηελ ρξήζε ηνπ Internet θαη ζηηο ππεξεζίεο πνπ παξέρεη απηό, θαζώο θαη ζηνλ όγθν ησλ δεδνκέλσλ πνπ άξρηζαλ λα δηαθηλνύληαη κέζσ απηνύ, γεγνλόο πνπ αλάγθαζε ηηο εηαηξίεο λα αλαδεηήζνπλ ιύζεηο γηα επξεία θαη ηαρύξπζκε κεηαθνξά δεδνκέλσλ. Οη πξώηεο ηδέεο αθνξνύζαλ ζηε ρξήζε κέζσλ κεηάδνζεο κε κεγαιύηεξν εύξνο, ό- πσο γηα παξάδεηγκα νη νπηηθέο ίλεο. Η ρξήζε νπηηθώλ ηλώλ γηα ηηο απμεκέλεο αλάγθεο κεηαθνξάο δεδνκέλσλ θξίζεθε αξθεηά ζπκθέξνπζα γηα κεγάιεο εηαηξίεο πνπ είραλ αλάγθε γηα κεγάιε κεηαγσγή δεδνκέλσλ ( π.ρ. κεηαθνξά δεδνκέλσλ από ηε κηα πόιε ζε κηα άιιε). Γηα ηηο κηθξέο εηαηξίεο όκσο όπσο επίζεο θαη γηα απιή νηθηαθή ρξήζε ε ρξεζηκνπνίεζε νπηηθήο ίλαο θξίζεθε αζύκθνξε θαη κε απαξαίηεηε γηαηί κόλν έλα κηθξό κέξνο ηεο ρσξεηηθόηεηάο ηεο ζα ρξεζηκνπνηείην θαη ην θόζηνο γηα ηνλ ρξήζηε ζα ήηαλ αξθεηά κεγάιν ζε ζρέζε κε ην όθεινο πνπ ζα είρε από ηελ ρξήζε ηεο. Δπίζεο θξίζεθε όηη ην θόζηνο αιιαγήο όισλ ησλ θαισδίσλ ραιθνύ πνπ ρξεζηκνπνηνύληαλ από νηθηαθνύο ρξήζηεο ζα ήηαλ ηεξάζηην. Απηόο ήηαλ θαη ν θπξηόηεξνο ιόγνο πνπ νδήγεζε ζηελ αλαδήηεζε λέσλ ηερλνινγηώλ πνπ ζα εθαξκνδόληνπζαλ ζην ήδε ππάξρνλ ηειεπηθνηλσληαθό δίθηπν. Η πξώηε ηερλνινγία πνπ αλαπηύρζεθε ήηαλ νη ISDN (Integrated Services Digital Network) γξακκέο, νη όπνηεο επέηξεπαλ ηελ κεηαθνξά κέρξη 128 kb/sec ηηκή πνπ ζηελ αξρή θξίζεθε αξθεηά ηθαλνπνηεηηθή. Οη ISDN γξακκέο ηέζεθαλ ζε εθαξκνγή ζηα κέζα ηηο δεθαεηίαο ηνπ 80 αιιά ε πεξαηηέξσ αλάπηπμε ηνπ Internet θαη ησλ ππνινγηζηώλ θαη ε παξνρή ππεξεζηώλ κε όιν θαη κεγαιύηεξν κέγεζνο δεδνκέλσλ απέδεημε όηη ε ρξήζε ησλ ISDN γξακκώλ δελ ήηαλ παξά κηα πξνζσξηλή ιύζε. Έηζη νη εηαηξείεο γηα λα ηθαλνπνηήζνπλ ηελ όιν θαη απμαλόκελε αλάγθε γηα κεγαιύηεξε ηαρύηεηα κεηαθνξάο δεδνκέλσλ αλέπηπμαλ ηελ xdsl ηερλνινγία (Digital Subscriber Line). 13

14 Μηα εθαξκνγή πνπ ζηεξίρζεθε ζηελ βαζηθή ηδέα ηεο ISDN, δειαδή παξάιιειε ρξήζε απιώλ γξακκώλ κεηαθνξάο κε modem ηα νπνία θαλνλίδνπλ ηνλ δηακεξηζκό θαη ηελ επαλαζύλζεζε ησλ δεδνκέλσλ, κόλν πνπ ζηηο xdsl γξακκέο γίλεηαη αθόκε κεγαιύηεξε εθκεηάιιεπζε ηνπ θάζκαηνο πνπ πξνζθέξεη έλα ράιθηλν δεύγνο θαισδίσλ από ηηο ISDN γξακκέο, γη απηό θαη ζεσξνύληαη ν πξνγνλόο ησλ xdsl θαη ζηελ δηεζλή βηβιηνγξαθία ζπρλά αλαθέξνληαη ζαλ IDSL. Σν x κπνξεί λα αληηθαηαζηαζεί από δηάθνξα γξάκκαηα ηα νπνία θαζνξίδνληαη από ην αλ ε γξακκή είλαη ζπκκεηξηθή ή αζύκκεηξε θαη ηελ ηαρύηεηα κεηαθνξάο ηεο γξακκήο. Πξώηε εθαξκνγή ησλ xd.s.l ήηαλ νη HDSL γξακκέο πνπ άξρηζαλ λα αλαπηύζζνληαη θαη λα εθαξκόδνληαη ην 1992 θαη επέηξεπαλ ηελ κεηαθνξά από 1,5-2 Mb/s θαη νη SDSL γξακκέο νη νπνίεο έρνπλ ηαρύηεηα κεηαθνξάο θάπνπ ζηα 768 kb/s θαη είλαη HDSL πάλσ όκσο ζε έλα κόλν δεύγνο θαισδίσλ ραιθνύ. Οη HDSL γξακκέο ππνζηήξηδαλ ηελ ζπκκεηξηθή κεηάδνζε δεδνκέλσλ, δειαδή ε κηζή ρσξεηηθόηεηα ηεο γξακκήο ρξεζηκνπνηείηαη γηα κεηαγσγή δεδνκέλσλ πξνο ηνλ ρξήζηε (downstream) θαη ε άιιε κηζή γηα κεηαγσγή δεδνκέλσλ από ηνλ ρξήζηε πξνο ην δίθηπν (upstream). Απηό ήηαλ αζύκθνξν γηα νηθηαθή ρξήζε, γηαηί νη πεξηζζόηεξνη ρξήζηεο ζέινπλ λα «θαηεβάδνπλ» πεξηζζόηεξν από ην λα «ζηέιλνπλ» δεδνκέλα. Γη απηό ζηηο xdsl γξακκέο εθαξκόζζεθαλ δηάθνξεο ηδέεο πνπ ζηεξίρζεθαλ πάλσ ζηελ ηδέα ηεο αζύκκεηξεο κεηάδνζεο δεδνκέλσλ όπσο νη ADSL γξακκέο ην 1997 νη νπνίεο επηηπγράλνπλ ηαρύηεηεο upstream πεξίπνπ κέρξη 640 kbps θαη downstream ηα από 1544 έσο 8448 kbps θαη νη VDSL γξακκέο ην 1999 νη νπνίεο έρνπλ downstream ηαρύηεηα 13-52Mbps θαη upstream ηαρύηεηα κέρξη 2.3 Mbps. Η εμέιημε θαίλεηαη ζρεκαηηθά ζην παξαθάησ ζρήκα. 14

15 Δηθόλα 1Η εμέιημε ηεο ηαρύηεηαο κεηάδνζεο δεδνκέλσλ 1.1 Έλεγτος δικηύων πρόζβαζης xdsl Καηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο δεθαεηίαο έρεη παξαηεξεζεί κία ηδηαίηεξα ζεκαληηθή αύμεζε ηεο ηειεπηθνηλσληαθήο θίλεζεο ζην δηαδίθηπν, θπξίσο ιόγσ ηεο εκθάληζεο δηαθόξσλ ππεξεζηώλ θσλήο, βίληεν θαη δεδνκέλσλ. Η ζπλερήο επέθηαζε ησλ ππεξεζηώλ IP video, ησλ online παηρληδηώλ, ηνπ VoIP, αιιά θαη άιισλ ππεξεζηώλ πςεινύ εύξνπο δώλεο απμάλεη δηαξθώο ηηο απαηηήζεηο γηα επξπδσληθή πξόζβαζε ζην δίθηπν κέζσ ηεο ηερλνινγίαο xdsl. Λόγσ ηεο ύπαξμεο δηαθνξεηηθώλ ηερλνινγηώλ DSL, ε επηηπρήο πινπνίεζε ππεξεζηώλ απαηηεί ηαρύηαηνπο θαη απνδνηηθνύο ειέγρνπο. Απηέο νη ππεξεζίεο απαηηνύλ ιύζεηο ειέγρνπ πνιιαπιώλ εθαξκνγώλ, νη νπνίεο όκσο ζα είλαη θηιηθέο γηα ηνπο ηερληθνύο εγθαηάζηαζεο θαη ειέγρνπ ησλ δηθηύσλ. Κξίλεηαη ινηπόλ απαξαίηεηε ε επηινγή κηαο δηάηαμεο ρακεινύ θόζηνπο, πνπ ζα πξνζθέξεη ηε δπλαηόηεηα ζηνπο ηερληθνύο δηθηύσλ λα εγθαηαζηήζνπλ, λα εθηειέζνπλ ειέγρνπο ζθαικάησλ θαη λα επηβεβαηώζνπλ ηε ζσζηή ιεηηνπξγία ελόο πιήζνπο ηερλνινγηώλ, κε ηε ρξήζε κίαο κόλν ζπζθεπήο. 15

16 ηελ αγνξά δηαηίζεηαη κηα κεγάιε γθάκα ζπζθεπώλ γηα ηνλ έιεγρν δηθηύσλ πξόζβαζεο DSL ηερλνινγίαο. ηελ ζπλέρεηα αλαθέξνληαη νη πην ζεκαληηθέο. Sunset-MTT Multi-function ADSL/ADSL2+ Tester GAO A OE332C tester FlukeNetworks 990DSL CopperPro Test Set MAX-630 EXFO MaxTester DSL ADSL2+ Test VePAL BX100A Όιεο νη πξναλαθεξζείζεο ζπζθεπέο δηελεξγνύλ έλα πιήζνο δνθηκώλ θαη κεηξήζεσλ ζηα δίθηπα DSL θαη απνηεινύλ ρξήζηκα εξγαιεία γηα ηελ παξαθνινύζεζή ηνπο. Γηα ηηο αλάγθεο ηεο παξνύζαο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο επηιέρηεθε ε ρξεζηκνπνίεζε ηεο ζπζθεπήο Sunset-MTT.ηε ζπλέρεηα ηνπ θεθαιαίνπ ζα πεξηγξαθνύλ δηεμνδηθά νη ιεηηνπξγίεο ηεο ζπζθεπήο πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνύλ γηα ηελ δηεμαγσγή ησλ πξνηεηλόκελσλ εξγαζηεξηαθώλ αζθήζεσλ. 1.2 Περιγραθή λειηοσργιών ζσζκεσής Η ζπζθεπή κεηξήζεσλ Sunset MΣΣ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ αμηνιόγεζε γξακκώλ DSL θαζώο θαη γηα ηελ αληηκεηώπηζε ηπρόλ πξνβιεκάησλ ζε απηέο. Γηα ηελ θάζε ηερλνινγία DSL ππάξρεη ην αληίζηνηρν module ην νπνίν είλαη απνζεθεπκέλν ζε θάξηα κλήκεο. Κάζε module ρξεζηκνπνηείηαη γηα εμνκνίσζε θπθισκάησλ ADSL. Πξνζθέξεη άκεζα πιεξνθνξίεο γηα ηελ γξακκή όπσο: ηξέρσλ ξπζκό κεηάδνζεο, πεξηζώξηα ζνξύβνπ(noise margin) θ.α. Δπίζεο εληνπίδεη πηζαλέο παξεκβνιέο θαη πξνεηδνπνηεί γηα ζθάικαηα πνπ πξνθύπηνπλ ζε καθξηλό ή θνληηλό ζεκείν από ην ηέινο ηεο γξακκήο. Σα δηαζέζηκα modules είλαη ηα αθόινπζα: Alcatel ADSL ATM-R (SSx DSL-2) 16

17 Alcatel ADSL ATM-R (SSx DSL-3) Alcatel ADSL ATM-C (SSx DSL-4) IDSL (SSx DSL-5) VG TIMS (SSx 6/6A) SDSL (SSx DSL-7) Dual T1 (SSx DSL-8) Datacom/DDS (SSx DSL-9) ADI ADSL (SSx DSL-10) Alcatel (SSx DSL-11) IP (SSx DSL-12) HDSL 1/G. SHDSL (SSx DSL-14) Alcatel ATU-R (SSx DSL-15) TDR/DMM (SSx DSL-16) HSSI (SSx DSL-1) GlobeSpan ADSL-CAP ATU-R (SSx DSL-18) ADSL ATM-R Annex A (SSx DSL-21). Η ζπζθεπή SunSet MTT έρεη δύν ππνδνρέο γηα θάξηεο κλήκεο. Η εζσηεξηθή θάξηα κλήκεο πεξηέρεη ην απαξαίηεην ινγηζκηθό γηα ηε ιεηηνπξγία θαη ζπζθεπήο. Η εμσηεξηθή θάξηα κλήκεο ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ επέθηαζε ηνπ ρώξνπ απνζήθεπζεο ησλ δεδνκέλσλ. Σν SunSet MTT ιεηηνπξγεί κε κπαηαξίεο NiMh. Γηα ηελ θόξηηζή ηνπ λα ρξεζηκνπνηείηαη κόλν ν κεηαζρεκαηηζηήο πνπ παξέρεηαη κε ηελ ζπζθεπή θαη ν νπνίνο ζπλδέεηαη ζηελ ππνδνρή κε έλδεημε 15 VDC ζην πάλσ κέξνο ηεο ζπζθεπήο. Γηα βέιηηζηε απόδνζε λα κελ ρξεζηκνπνηείηαη ε ζπζθεπή θαηά ηελ δηάξθεηα ηεο θόξηηζεο. Η ζπζθεπή ηίζεηαη ζε ιεηηνπξγία πηέδνληαο ην θόθθηλν θνπκπί κε ηελ έλδεημε POW- ER. Αθνύ ελεξγνπνηεζεί ε ζπζθεπή ζα δηελεξγήζεη δηάθνξα ηεζη νξζήο ιεηηνπξγίαο 17

18 πξηλ εκθαληζζεί ε βαζηθή νζόλε. Όια ηα κελύκαηα πνπ ζα εκθαληζζνύλ ζα πξέπεη λα έρνπλ ζηα δεμηά ηνπο ηελ έλδεημε PASS. Ρύζκηζε ώξαο/εκεξνκελίαο Πηέζηε ην πιήθηξν κε ηελ έλδεημε MENU. Δπηιέμηε ηελ έλδεημε SYSTEM ρξεζηκνπνηώληαο ηα πιήθηξα θαηεύζπλζεο θαη πηέζηε ην ENTER. Δπηιέμηε ηελ έλδεημε SYSTEM CLOCK θαη πηέζηε ENTER. Η ξύζκηζε ηεο ώξαο θαη ηεο εκεξνκελίαο γίλεηαη κε ηα πιήθηξα INC (F1) ΚΑΙ DEC(F2). Γηα ηελ απνζήθεπζε ησλ πην πάλσ ξπζκίζεσλ πηέζηε ην πιήθηξν SET(F3). Λεηηνπξγίεο Πιεθηξνινγίνπ Κάζε πιήθηξν ηεο ζπζθεπήο πξαγκαηνπνηεί δύν μερσξηζηέο ιεηηνπξγίεο νη νπνίεο α- λαγξάθνληαη κε δύν δηαθνξεηηθά ρξώκαηα πάλσ θαη θάησ από ην πιήθηξν. Οη ιεηηνπξγίεο πνπ αλαγξάθνληαη κε ιεπθό ρξώκα πξαγκαηνπνηνύληαη αλ ην πιήθηξν παηεζεί κόλν ηνπ (π.ρ. MODULE ή HISTORY). Γηα ηελ ελεξγνπνίεζε ηεο ιεηηνπξγίεο SHIFT ζα πξέπεη λα παηεζεί ην πνξηνθαιί πιήθηξν SHIFT. Όηαλ γίλεη απηό ζα εκθαληζζεί κηα έλδεημε SHIFT ζηελ πάλσ αξηζηεξή γσλία ηεο νζόλεο. Σν πιήθηξν SHIFT αλαθέξεηαη ζηηο ιεηηνπξγίεο πνπ αλαγξάθνληαη κε πνξηνθαιί ρξώκα θαη δελ πξέπεη λα παηεζεί ηαπηόρξνλα κε νπνηνλδήπνηε άιιν πιήθηξν. Λεηηνπξγίεο Λεπθήο Δηηθέηαο F1-F4: Σα πιήθηξα απηά ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηηο επηινγέο πνπ εκθαλίδνληαη ζην θάησ κέξνο ηεο νζόλεο. Αλ πηάλσ από κηα επηινγή είλαη δηαζέζηκε, ζα εκθαληζηεί 18

19 κηα έλδεημε more ζηε ζέζε ηεο έλδεημεο F4. Πηέδνληαο ην πιήθηξν F4 ζα καο εκθαλίζεη όιεο ηηο δπλαηέο επηινγέο. MODULE: Σν πιήθηξν απηό εκθαλίδεη, ζηελ αξηζηεξή πιεπξά ηεο νζόλεο, ην βαζηθό κελνύ ηνπ module πνπ είλαη εγθαηεζηεκέλν. Η ρξήζε ηνπ πιήθηξνπ απηνύ δίλεη πξόζβαζε ζε όιεο ηηο ιεηηνπξγίεο ηνπ module. MENU: Σν πιήθηξν απηό δίλεη πξόζβαζε ζην βαζηθό κελνύ ηεο ζπζθεπήο ην νπνίν ρξεζηκνπνηείηαη γηα ιεηηνπξγίεο πνπ δελ εκθαλίδνληαη ζην κελνύ ιεηηνπξγηώλ ηνπ module. Η επηινγή ηεο επηζπκεηήο ιεηηνπξγίαο γίλεηαη κε ρξήζε ησλ πιήθηξσλ θαηεύζπλζεο θαη ηνπ πιήθηξνπ ENTER. VOLUME: Σν πιήθηξν απηό ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε ξύζκηζε ηεο έληαζεο ηνπ ήρνπ ηνπ κεγαθώλνπ ηεο ζπζθεπήο. Απηό είλαη απαξαίηεην ζε εθαξκνγέο νκηιίαο/ αθξόαζεο όπσο ζε δνθηκέο ISDN ή VD TIMS. AUTO: Η ρξήζε ηνπ πιήθηξνπ απηνύ είλαη δπλαηή κόλν ζε ζπγθεθξηκέλα modules θαη ε ιεηηνπξγία ηνπ ζα πεξηγξάθεηαη ζηα εγρεηξίδηα απηώλ ησλ modules. LIGHT: Σν πιήθηξν απηό ρξεζηκνπνηείηαη γηα ελεξγνπνίεζε ή απελεξγνπνίεζε ηνπ θσηηζκνύ ηεο νζόλεο. Δίλαη δπλαηή επίζεο ε ρξήζε ρξνλνδηαθόπηε γηα ηελ απελεξγνπνίεζε ηνπ θσηηζκνύ. Η δηαδηθαζία είλαη ε αθόινπζε: 1. Πηέζηε ην πιήθηξν MENU θαη επηιέμηε OTHER SETUP>SYSTEM CONFIG. 2. Δπηιέμηε ηελ έλδεημε BACK LIGHT. 3. Δπηιέμηε ηελ επηζπκεηή δηάξθεηα κε ρξήζε ησλ πιήθηξσλ F. 4. Πηέζηε ην πιήθηξν ESC γηα λα επαλέιζεηε ζην βαζηθό κελνύ. HISTORY: Σν LED s αλαβνζβήλνπλ γηα λα ππνδείμνπλ ζθάικαηα πνπ πξνέθπςαλ θαηά ηε ρξήζε ηεο ζπζθεπήο αιιά έρνπλ επηιπζεί. Η ρξήζε ηνπ πιήθηξνπ απηνύ ε- παλαθέξεη ηα LED s. ERR INS: Σν πιήθηξν απηό εηζάγεη ζθάικαηα ζην κεηαδηδόκελν ζήκα εζθεκκέλα. Η ιεηηνπξγία ηνπ είλαη δπλαηή κόλν ζε ζπγθεθξηκέλα modules. CONTRAST:Σν πιήθηξν απηό ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε ξύζκηζε ηεο αληίζεζεο (contrast) ηεο νζόλεο. 19

20 ESC: Υξεζηκνπνηείηαη γηα ηε κεηάβαζε ζε πξνεγνύκελν κελνύ. ENTER: Υξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ επηινγή ηεο επηζπκεηήο ιεηηνπξγίαο. Λεηηνπξγίεο Πνξηνθαιί Δηηθέηαο Δλεξγνπνηνύληαη όηαλ έρεη παηεζεί ην πιήθηξν SHIFT θαη είλαη νη αθόινπζεο 0-9:Σα πιήθηξα απηά ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηελ εηζαγσγή αξηζκώλ θαηά ηε δηάξθεηα κηαο δνθηκήο όπσο γηα παξάδεηγκα γηα ηελ εηζαγσγή δηεπζύλζεσλ IP θαηά ηε δηάξθεηα ελόο PING test. A-F:Σα πιήθηξα απηά ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηελ εηζαγσγή δεθαεμαδηθώλ ηηκώλ. Λεηηνπξγίεο ησλ LED s Η έλδεημε ηνπ θάζε LED επεμεγείηαη ζηε ιίζηα πνπ αθνινπζεί LED Module ΠΡΑΙΝΟ: Όηαλ ε ζπζθεπή είλαη ζε ιεηηνπξγία module. xtu-c: Σν LED είλαη ελεξγό όηαλ γίλεηαη εμνκνίσζε xtu-c. ΠΡΑΙΝΟ: Όηαλ έρεη επηηεπρζεί ζπγρξνληζκόο κε ην xtu-r. ΚΟΚΚΙΝΟ: Όηαλ δελ έρεη γίλεη ζύλδεζε κε ην xtu-r. ΚΟΚΚΙΝΟ πνπ αλαβνζβήλεη: Όηαλ ε ζπζθεπή επηρεηξεί λα ζπλδεζεί κε ην xtu-r. xtu-r: Σν LED είλαη ελεξγό όηαλ γίλεηαη εμνκνίσζε xtu-r ΠΡΑΙΝΟ: Όηαλ έρεη επηηεπρζεί ζπγρξνληζκόο κε ην xtu-c. ΚΟΚΚΙΝΟ: Όηαλ δελ έρεη γίλεη ζύλδεζε κε ην xtu-c. 20

21 ΚΟΚΚΙΝΟ πνπ αλαβνζβήλεη: Όηαλ ε ζπζθεπή επηρεηξεί λα ζπλδεζεί κε ην xtu-c. T1/E1 SIG: Σν LED είλαη ελεξγό όηαλ γίλνληαη δνθηκέο γηα ζήκαηα T1 ΚΑΙ Δ1 ΠΡΑΙΝΟ: Όηαλ ε ζπζθεπή ιακβάλεη έλα T1 θαη Δ1 ζήκεξα. ΚΟΚΚΙΝΟ: Όηαλ ε ζπζθεπή δελ ιακβάλεη ην αλακελόκελν Σ1/Δ1 ζήκα. LP1 SYNC: Σν LED είλαη ελεξγό θαηά ηε δηάξθεηα δνθηκώλ κε δύν βξόρνπο. Γηα παξάδεηγκα ζηηο HDSL T1/E1 δνθηκέο ηνπ LED δείρλεη ηελ θαηάζηαζε ηνπ πξώηνπ βξόρνπ HDSL. ΠΡΑΙΝΟ: Όηαλ ν πξώηνο βξόρνο είλαη ζε ζπγρξνληζκό. ΚΟΚΚΙΝΟ: Όηαλ ν πξώηνο βξόρνο δελ έρεη ζπγρξνληζηεί. LP2 SYNC: Σν LED είλαη ελεξγό θαηά ηε δηάξθεηα δνθηκώλ κε δύν βξόρνπο. Γηα παξάδεηγκα ζηηο HDSL T1/E1 δνθηκέο ην LED δείρλεη ηελ θαηάζηαζε ηνπ δεύηεξνπ βξόρνπ HDSL. ΠΡΑΙΝΟ: Όηαλ ν δεύηεξνο βξόρνο είλαη ζπγρξνληζηεί. ΚΌΚΚΙΝΟ: Όηαλ ν δεύηεξνο βξόρνο δελ έρεη ζπγρξνληζηεί. FRAME: Σν LED είλαη ελεξγό όηαλ ε ζπζθεπή είλαη ζε ιεηηνπξγία πιαηζίσζεο (framing mode) ΠΡΑΙΝΟ: Όηαλ έρεη επηηεπρζεί ζπγρξνληζκόο πιαηζίνπ ΚΟΚΚΙΝΟ: Όηαλ ν επηζπκεηόο ηύπνο πιαηζίσζεο δελ έρεη βξεζεί ζην ιακβαλόκελν ζήκα. Απηό κπνξεί λα ζεκαίλεη ηελ απώιεηα πιαηζίσλ ζην ζήκα πνπ έρεη ιεθζεί. AIS: Σν LED είλαη ελεξγό όηαλ ε ζπζθεπή αληρλεύζεη ζήκα ζπλαγεξκνύ ΚΟΚΚΙΝΟ: Όηαλ αληρλεπζεί ζήκα ζπλαγεξκνύ (AIS). ΚΟΚΚΙΝΟ πνπ αλαβνζβήλεη: Έλδεημε όηη ζε πξνεγνύκελε κέηξεζε έρεη α- ληρλεπζεί ζήκα ζπλαγεξκνύ, ην νπνίν δελ πθίζηαηαη πιένλ. Η ρξήζε ηνπ πιήθηξνπ HISTORY ζα ζηακαηήζεη ην LED από ην λα αλαβνζβήλεη. 21

22 ALARM: Η ιεηηνπξγία απηνύ ηνπ LED εμαξηάηαη από ην εθάζηνηε module ERRORS: ΚΟΚΚΙΝΟ: Όηαλ ε ζπζθεπή αληρλεύζεη θάπνην ζθάικα. ΚΟΚΚΙΝΟ πνπ αλαβνζβήλεη: Όηαλ ζε πξνεγνύκελε κέηξεζε έρεη αληρλεπζεί θάπνην ζθάικα. Σν LED ζα ζηακαηήζεη λα αλαβνζβήλεη όηαλ παηεζεί ην πιήθηξν HISTORY. BPV/CODE: ΚΟΚΚΙΝΟ: Όηαλ ε ζπζθεπή αληρλεύζεη θάπνηα Γηπνιηθή Παξέκβαζε (Bipolar Violation) ή έλα θσδηθό ζθάικαηνο (Code Error). ΚΟΚΚΙΝΟ πνπ αλαβνζβήλεη : Όηαλ ζε πξνεγνύκελε κέηξεζε ε ζπζθεπή έ- ρεη αληρλεύζεη δηπνιηθή παξάβαζε ή θσδηθό ζθάικαηνο. Σν LED ζα ζηακαηήζεη λα αλαβνζβήλεη πηέδνληαο ην πιήθηξν HISTORY. PAT SYNC: Σν LED είλαη ελεξγό όηαλ πξαγκαηνπνηείηαη Bit Error Test (BERT) βάζεη ελόο γλσζηνύ πξνηύπνπ. Δίλαη ελεξγό γηα παξάδεηγκα θαηά δηάξθεηα δνθηκώλ HDSL, IDSL, Datacom /DDS, T1. ΠΡΑΙΝΟ: Όηαλ ε ζπζθεπή αληρλεύεη bit errors. ΚΟΚΚΙΝΟ: Όηαλ δελ κπνξεί λα επηηεπρζεί (ή έρεη ραζεί) ζπγρξνληζκόο κε ην πξόηππν. BIT ERR: Σν LED είλαη ελεξγό όηαλ δηελεξγείηαη έλα Bit Error Test (BERT) βάζεη θάπνηνπ γλσζηνύ πξνηύπνπ. Δίλαη ελεξγό γηα παξάδεηγκα ζε δνθηκέο ζε HDSL, IDSL, Datacom /DDS, T1. ΚΟΚΚΙΝΟ: Όηαλ ε ζπζθεπή αληρλεύεη Bit Errors. ΚΟΚΚΙΝΟ: πνπ αλαβνζβήλεη: Όηαλ ζε πξνεγνύκελεο δνθηκέο έρνπλ αληρλεπζεί Bit Errors. To LED ζα ζηακαηήζεη λα αλαβνζβήλεη αλ παηεζεί ην πιήθηξν HISTORY. POWER: 22

23 ΠΡΑΙΝΟ Όηαλ ε ζπζθεπή είλαη ζε ιεηηνπξγία. BATTERY: ΠΡΑΙΝΟ: Όηαλ ε ζπζθεπή είλαη ζε ιεηηνπξγία. ΚΟΚΚΙΝΟ: Όηαλ είλαη απαξαίηεηε ε θόξηηζή ηεο ζπζθεπήο. Πίλαθαο πλδέζεσλ Η ζπζθεπή SunSet MTT έρεη δύν πιεπξηθνύο πίλαθεο ζπλδέζεσλ θαη έλαλ ζηελ πάλσ πιεπξά ηεο. Η αξηζηεξή πιεπξά ηεο ζπζθεπήο πεξηέρεη κηα ππνδνρή γηα ηελ ηνπνζέηεζε ησλ Modules. Η δεμηά πιεπξά ηεο ζπζθεπήο πεξηέρεη κηα ππνδνρή ηύπνπ RJ-45 πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ αλίρλεπζε πελίσλ PUPIN. ηελ πάλσ πιεπξά ηεο ζπζθεπήο βξίζθεηαη λα ππνδνρή ζηελ νπνία ζπλδέεηαη ν θνξηηζηήο (κε ηελ έλδεημε 15VDC) θαζώο θαη κηα ζεηξηαθή ζύξα ε νπνία ρξεζηκνπνηείηαη γηα ζύλδεζε κε εθηππσηή. Δπίζεο πεξηιακβάλεη θαη δύν ππνδνρέο γηα θάξηεο κλήκεο PCMCIA ΠΡΟΟΥΉ! Η αιιαγή ησλ Modules πξέπεη λα γίλεηαη κε ηε ζπζθεπή απελεξγνπνηεκέλε. Πεξηγξαθή ιεηηνπξγηώλ ηνπ Μελνύ Πηέζηε ην πιήθηξν MENU γηα λα έρεηε πξόζβαζε ζηηο ιεηηνπξγίεο πνπ δελ εκθαλίδνληαη ζην κελνύ ηνπ module. Σν βαζηθό κελνύ πεξηέρεη δύν επηινγέο: ηελ επηινγή LOAD COIL θαη ηελ επηινγή OTHER SETUP. 23

24 Πελία PUPIN (LOAD COILS) Η αλίρλεπζε πελίσλ PUPIN, κέζσ ηεο ιεηηνπξγίαο LOAD COIL ηεο ζπζθεπήο, είλαη κηα εύθνιε δηαδηθαζία πνπ δίλεη γξήγνξα απνηειέζκαηα. Η δηαδηθαζία απηή δίλεη πιεξνθνξίεο γηα ηελ ύπαξμε πελίσλ PUPIN ζε κηα γξακκή όρη όκσο θαη γηα ηελ αθξηβή ηνπνζεζία ηνπο. ηηο ηειεθσληθέο γξακκέο ηα πελία PUPIN παξεκβάιινληαη θάζε 1830 κέηξα (6000 ft.). Οη γξακκέο κεγάινπ κήθνπο ιόγσ απμεκέλεο ρσξεηηθόηεηαο πνπ παξνπζηάδνπλ έρνπλ θαη κεγάιε απόζβεζε. Γηα λα αληηκεησπίζνπλ ην πξόβιεκα απηό νη ηειεθσληθέο εηαηξείεο παξεκβάιινπλ ζηελ γξακκή πελία PUPIN θάζε 1830 κέηξα (6000 ft.) κε απηεπαγσγή 88 mh. Η θνξηηζκέλε (πνππηληζκέλε) γξακκή γηα ζπρλόηεηεο κεηάδνζεο από 300 Hz έσο 3.1 KHz παξνπζηάδεη κηθξόηεξε απόζβεζε ζε ζύγθξηζε κε ηελ αθόξηηζηε γξακκή. Όκσο ζε ζπρλόηεηεο κεγαιύηεξεο από ηα 4 KHz απμάλεη ηζρπξά ε απόζβεζε ζηελ θνξηηζκέλε γξακκή κε απνηέιεζκα θεξέζπρλα ζήκαηα (όπσο απηά πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη ζηελ ADSL κεηάδνζε) λα απνθόπηνληαη. Αλίρλεπζε ησλ πελίσλ PUPIN Η δηαδηθαζία αλίρλεπζεο πελίσλ PUPIN ζε κηα γξακκή είλαη ε αθόινπζε: 1. πλδέζηε ηελ ζπζθεπή ζην δεύγνο θαισδίσλ ηεο γξακκήο (ρξεζηκνπνηώληαο έλα θαιώδην RJ-45 κε δύν άθξα 2. Πηέζηε ην πιήθηξν MENU θαη επηιέμηε ηε ιεηηνπξγία COIL DETECTION. 3. Σξία κελύκαηα ζα εκθαληζζνύλ ζηελ νζόλε ηεο ζπζθεπήο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο κέηξεζε πνπ ζα ελεκεξώλνπλ γηα ηελ ηξέρνπζα θαηάζηαζε ηεο ζπζθεπήο INITIAL: Η ζπζθεπή αξρηθνπνηείηαη θαη θάλεη ηηο απαξαίηεηεο ξπζκίζεηο πξηλ ηελ έλαξμε ηεο κέηξεζεο PROCESSING: Η ζπζθεπή έρεη ηειεηώζεη ηελ αξρηθνπνίεζε θαη μεθηλάεη ηε δηαδηθαζία ηεο κέηξεζεο. Η δηαδηθαζία απηή δηαξθεί πεξίπνπ 20 δεπηεξόιεπηα. COMPLETED: Η ζπζθεπή έρεη ηειεηώζεη ηε δηαδηθαζία ηεο κέηξεζεο θαη εκθαλίδνληαη ζηελ νζόλε ηα απνηειέζκαηα ηεο κέηξεζεο. Γηα επαλάιεςε ηεο κέηξεζεο πηέζηε ην πιήθηξν F4(RESTART) 24

25 4. ηελ νζόλε ζα εκθαληζηεί κηα γξαθηθή παξάζηαζε πνπ δείρλεη ηνλ αξηζκό ησλ πελίσλ PUPIN πνπ ππάξρνπλ ζηελ γξακκή (άμνλαο y: εκπέδεζε, άμνλαο x: ζπρλόηεηα). Σα πελία PUPIN πξνθαινύλ αιιαγή ζηελ εκπέδεζε ηεο γξακκήο γεγνλόο πνπ παξνπζηάδεηαη κε έλα κεγάιν βύζηζκα ηεο γξαθηθήο, ηεο γξακκήο. Σν βύζηζκα απηό δειώλεη ηελ παξνπζία πελίνπ PUPIN. Ο αξηζκόο ησλ πελίσλ PUPIN αλαγξάθεηαη ζην θάησ κέξνο ηεο νζόλεο. Άιιεο ξπζκίζεηο Σν κελνύ ηεο ζπζθεπήο OTHER SYSTEM SETUP πεξηιακβάλεη ηηο εμήο ιεηηνπξγίεο: NV RAM ERASE MANUFACTURE PROFILE SYSTEM CONFIG SYSTEM CLOCK SERIAL PORT CNFG MODULE LIST VERSION / OPTION Γηαγξαθή δεδνκέλσλ ηεο κλήκεο NV RAM(NV RAM ERASE) Η ιεηηνπξγία απηή δηαγξάθεη όια ηα δεδνκέλα πνπ έρεη απνζεθεύζεη ν ρξήζηεο ζηε ζπζθεπή. Δίλαη κηα δηαδηθαζία πνπ επηβάιιεηαη λα γίλεη κεηά ηελ εγθαηάζηαζε λένπ module θαη πξαγκαηνπνηείηαη αθνινπζώληαο ηα επόκελα βήκαηα: 1. Δπηιέμηε MAIN MENU > OTHER SETUP 2. Δπηιέμηε NV RAM ERASE θαη αθνινπζείζηε ηηο νδεγίεο πνπ αλαγξάθνληαη ζηελ νζόλε 25

26 3. Κιείζηε ηε ζπζθεπή 4. Θέζηε ζε ιεηηνπξγία ηε ζπζθεπή θαη πηέζηε MENU > OTHER SETUP γηα λα εηζάγεηαη ηηο λέεο ξπζκίζεηο Ρπζκίζεηο Καηαζθεπαζηή (MANUFACTURE PROFILE) Η ιεηηνπξγία απηή επαλαθέξεη ζηε ζπζθεπή ηηο ξπζκίζεηο ηνπ θαηαζθεπαζηή ρσξίο λα δηαγξάθεη ηα δεδνκέλα πνπ έρεη απνζεθεύζεη ν ρξήζηεο. Γηα λα γίλεη επαλαθνξά ησλ εξγνζηαζηαθώλ ξπζκίζεσλ επηιέμηε: MAIN MENU > OTHER SETUP > MANUFACTURE PROFILE θαη αθνινπζείζηε ηηο νδεγίεο πνπ αλαγξάθνληαη ζηελ νζόλε. Ρπζκίζεηο πζηήκαηνο (SYSTEM CONFIGURATION) Οη ιεηηνπξγίεο πνπ πεξηιακβάλεη απηό ην κελνύ είλαη νη αθόινπζεο: LANGUARE: Ρπζκίζεηο Γιώζζαο Οη δηαζέζηκεο επηινγέο είλαη : ENGLISH (F1), JAPANESE (F2), ITALIAN (F3) UNIT: Δπηινγή κεηξηθνύ ζπζηήκαηνο Οη δηαζέζηκεο επηινγέο είλαη: ENGLISH (F1) (ζε πόδηα) METRIC (F2) (ζε κέηξα) BACKLIGHT: Ρύζκηζε θσηηζκνύ νζόλεο Η νζόλε κπνξεί λα παξακείλεη θσηηζκέλε, ελώ έρεη παηεζεί ην πιήθηξν LIGHT, από 5 έσο 60 ιεπηά. Η ξύζκηζε ηεο δηάξθεηαο θσηηζκνύ γίλεηαη κε ηα πιήθηξα F1 (+5 ιεπηά) θαη F2(-5 ιεπηά). 26

27 Ρπζκίζεηο εηξηαθήο Θύξαο (Serial Port Configuration) Με ηε ιεηηνπξγία απηή γίλνληαη νη απαξαίηεηεο ξπζκίζεηο γηα ζύλδεζε ηεο ζπζθεπήο κε εθηππσηή κέζσ ηεο ζεηξηαθήο ζύξαο Οη δηαζέζηκεο ξπζκίζεηο είλαη νη αθόινπζεο: BAUD RATE: αξηζκόο ζπκβόισλ αλά δεπηεξόιεπην. Γηαζέζηκεο επηινγέο : 1200 (F1), 2400 (F2), 9600 (F3), (F4). PARITY BIT: Bit ειέγρνπ ηζνηηκίαο. Δίλαη κηα κέζνδνο πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ δηαζθάιηζε ηεο αθξίβεηαο ηεο κεηαδηδόκελεο πιεξνθνξίαο ρξεζηκνπνηώληαο έλα επηπιένλ bit. Γηαζέζηκεο επηινγέο: Odd Parity (F2) (κνλόο αξηζκόο bit) Even Parity (F3) (δπγόο αξηζκόο bit) None (F1) (κε επηινγή ειέγρνπ ηζνηηκίαο) STOP BIT: Γηαζέζηκεο επηινγέο: 1_BIT(F1), 2_BIT(F2). DATA SIZE: αξηζκόο bit αλά ραξαθηήξα. Γηαζέζηκεο επηινγέο:5_bit(f1), 6_BIT(F2), 7_BIT(F3), 8_BIT(F4) ΠΡΟΟΥΗ! ΟΛΔ ΟΙ ΠΡΟΗΓΟΤΜΔΝΔ ΡΤΘΜΙΔΙ ΠΡΔΠΔΙ ΝΑ ΤΜΦΧ- ΝΟΤΝ ΜΔ ΣΙ ΑΝΣΙΣΟΙΥΔ ΡΤΘΜΙΔΙ ΣΟΤ ΔΚΣΤΠΧΣΗ CR/LF INSRT Γηαζέζηκεο επηινγέο : CR (F1), CRTLF (F2) PRINT MODE: Δπηινγή εθηύπσζεο θεηκέλνπ ή γξαθήκαηνο Γηαζέζηκεο επηινγέο: TEXT (F1) (θείκελν) GRAPHIC (F2) (γξαθηθή παξάζηαζε) 27

28 Απνζήθεπζε ησλ απνηειεζκάησλ Σα απνηειέζκαηα ησλ κεηξήζεσλ κπνξνύλ λα απνζεθεπζνύλ ην θαζέλα κε έλα μερσξηζηό όλνκα θαη κηα ηαπηόηεηα θπθιώκαηνο γηα ηελ εύθνιε αλαγλώξηζή ηνπο. Η δηαδηθαζία ηεο απνζήθεπζεο ηνπ απνηειέζκαηνο κηαο κέηξεζεο πεξηγξάθεηαη ζηελ ζπλέρεηα 1. ηελ νζόλε εκθάληζεο ηνπ απνηειέζκαηνο πηέζηε ην πιήθηξν απνζήθεπζεο πνπ ππνδεηθλύεηαη από ην θαηάιιειν F πιήθηξν. 2. Με ηα πιήθηξα θαηεύζπλζεο νδεγείζηε ηνλ θέξζνξα ζε θελή γξακκή 3. Πηέζηε ην πιήθηξν F1 (EDIT). 4. ηελ νζόλε εκθαλίδνληαη ηώξα δύν επηινγέο, ε επηινγή SOURCE θαη ε επηινγή CIRCUIT ID. Δπηιέμηε SOURCE θαη πηέζηε ην F1. 5. ηελ νζόλε ραξαθηήξσλ πνπ εκθαλίδεηαη πηέζηε ην πιήθηξν F3 (INPUT) θαη ν θέξζνξαο εκθαλίδεηαη ζην γξάκκα A. Υξεζηκνπνηώληαο ηα πιήθηξα θαηεύζπλζεο θαη ην πιήθηξν ENTER επηιέμηε ην επηζπκεηό όλνκα ηνπ απνηειέζκαηνο θαη πηέζηε F3 (STOP). Σν όλνκά πνπ δώζαηε ζην απνηέιεζκα απνζεθεύεηαη κε ρξήζε ηνπ πιήθηξνπ F4 (SAVE). 6. H ίδηα δηαδηθαζία αθνινπζείηαη θαη γηα ηελ επηινγή CIRCUIT ID. 7. Σα απνζεθεπκέλα απνηειέζκαηα εκθαλίδνληαη ζην κελνύ STORED RE- SULTS. Κλείδωμα ηων αποθηκευμένων Αποηελεζμάηων Σν απνζεθεπκέλν απνηέιεζκα κηαο κέηξεζεο κπνξεί λα θιεηδσζεί γηα λα απνθεπρζεί ηπρόλ αλεπηζύκεηε δηαγξαθή ηνπ. Σν θιεηδσκέλν απνηέιεζκα δελ κπνξεί πιένλ λα δηαγξαθεί παξά κόλν κε ηε δηαδηθαζία NV RAM ERASE. Η δηαδηθαζία θιεηδώκαηνο ελόο απνηειέζκαηνο είλαη ε αθόινπζε: 1. ην κελνύ STORED RESULTS επηιέμηε ην απνηέιεζκα πνπ ζέιεηε λα θιεηδώζεηε. 2. Πηέζηε ην πιήθηξν F4. Καη ζηε ζπλέρεηα ην πιήθηξν F1 (UN/LOCK) γηα λα θιεηδώζεηε ην απνηέιεζκα ή λα μεθιεηδώζεηε έλα ήδε θιεηδσκέλα απνηειέζκαηα. 28 Διαγραθή ηων Αποθηκευμένων Αποηελεζμάηων

29 Η δηαδηθαζία δηαγξαθήο ελόο απνζεθεπκέλνπ απνηειέζκαηνο είλαη ε αθόινπζε: 1. ην κελνύ STORED RESULTS επηιέμηε ην απνηέιεζκα ηεο κέηξεζεο πνπ ε- πηζπκείηε λα δηαγξάςεηε. 2. Πηέζηε ην πιήθηξν F4 θαη ζηε ζπλέρεηα ην πιήθηξν F1 (UN/LOCK). Έλα α- πνζεθεπκέλν απνηέιεζκα δελ πξέπεη λα θέξεη ηελ έλδεημε Locked γηα λα κπνξεί λα δηαγξαθεί. 3. Πηέζηε ην πιήθηξν F3 (CLEAR) γηα λα δηαγξάςεηε ην απνηέιεζκα. Γηα ηε κεηαθνξά δεδνκέλσλ από ηε ζπζθεπή ζε Η/Τ είλαη απαξαίηεηε ε ρξήζε ηνπ ινγηζκηθνύ SunSet Mono Remote Control PC. 1.3 Περιγραθή λειηοσργιών ηοσ δομοζηοιτείοσ SSMTT-25W To SSMTT-25W-TIMS module είλαη ζρεδηαζκέλν λα θάλεη ηηο αθόινπζεο κεηξήζεηο ζε έλα βξόρν κε ηε ρξήζε κηαο ζπζθεπήο Θόξπβνο Τπόβαζξνπ (Background Noise). Κξνπζηηθόο Θόξπβνο (Impulse Noise). Ηιεθηξηθή πκκεηξία Γξακκήο (Longitudinal Balance). πλαθξόαζε ζην ηέινο ηεο γξακκήο (NEXT). Γελλήηξηα πρλνηήησλ (Frequency Generator). Μεηξεηήο πρλόηεηαο (Level Meter). Οη αθόινπζεο κεηξήζεηο κπνξνύλ λα γίλνπλ κε ηε ρξήζε κηαο δεύηεξεο ζπζθεπήο ζην ηέινο ηεο γξακκήο Απώιεηα ηζρύνο ηνπ ζήκαηνο (Insertion Loss). Λόγνο ζήκαηνο πξνο ζόξπβν (SNR). πλαθξόαζε ιόγσ επίδξαζεο άιισλ ζπζθεπώλ (FEXT). 29

30 SSΜΣΣ-25 Module LED s θαη πίλαθαο ζπλδέζεσλ Καηά ηε δηάξθεηα ιεηηνπξγίαο ηνπ W-TIMS/Responder κόλν ην MODULE (xdsl) είλαη ελεξγό θαη έρεη ρξώκα πξάζηλν. Ο πίλαθαο ζπλδέζεσλ ηνπ W-TIMS Module απνηειείηαη από δύν RJ45 ζύξεο. Η ζύξα κε ηελ έλδεημε MAIN ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηηο κεηξήζεηο κε κηα κόλν ζπζθεπή ελώ ε ζύξα AUX όηαλ ρξεζηκνπνηνύληαη δύν ζπζθεπέο. SSMTT-25 Τπάξρνπλ δύν ηύπνη κεηξήζεσλ πνπ κπνξνύλ λα πξαγκαηνπνηεζνύλ κε ην SSMTT- 25: Οη κεηξήζεηο κε ηε ρξήζε κηαο ζπζθεπήο θαη κεηξήζεηο κε ηε ρξήζε δύν ζπζθεπώλ. Υξεζηκνπνηώληαο κηα ζπζθεπή νη κεηξήζεηο πνπ κπνξνύλ λα γίλνπλ (από ηελ ζύξα MAIN) είλαη: Γηα ηνλ θξνπζηηθό ζόξπβν (Impulse Noise) πνπ κπνξεί λα νθείιεηαη ζε παξνδηθέο πεγέο ζνξύβνπ Απνζηνιή θαη ιήςε ηνληθώλ ζεκάησλ. Μέηξεζε ηεο ειεθηξηθήο ζπκκεηξίαο ηεο γξακκήο (Longitudinal Balance). Δπίζεο ρξεζηκνπνηώληαο θαη ηελ ζύξα AUX κπνξνύκε λα κεηξήζνπκε ηελ επίδξαζε ηεο ζπλαθξόαζεο κεηαμύ κεηάδνζεο θαη ιήςεο ζην ίδην ηέινο ηνπ ηκήκαηνο ησλ θαισδίσλ. πλδπαζκέλεο κεηξήζεηο γίλνληαη κε ηε ρξήζε δύν ζπζθεπώλ (κηαο ζε θάζε άθξν ηνπ θαισδίνπ). Οη ζπλδπαζκέλεο κεηξήζεηο πνπ κπνξνύλ λα πξαγκαηνπνηεζνύλ από ηε ζύξα MAIN είλαη: Απώιεηα ηζρύνο ηνπ ζήκαηνο (Insertion Loss). Μεηξάκε ηελ εμαζζέληζε ηνπ ζήκαηνο πάλσ από ηα 2 MHz. Λόγνο ζήκαηνο πξνο ζόξπβν (SNR) πάλσ από ηα 2 MHz. Με ηε ρξήζε θαη ηεο ζύξαο AUX κπνξνύκε λα κεηξήζνπκε ηελ ζπλαθξόαζε ζην δέθηε ιόγσ παξαθείκελσλ ζπζθεπώλ απνζηνιήο ζεκάησλ (FEXT). 30

31 Θόξπβνο Τπόβαζξνπ (Background Noise) Δίλαη ν ζόξπβνο πνπ πξνθαιείηαη από άιιεο ςεθηαθέο ζπζθεπέο ή από ΑΜ ξαδηνθσληθή κεηάδνζε. Θα πξέπεη ε γξακκή λα ηεξκαηίδεηαη ζηα 100 Χ όπνπ απηό είλαη πηζαλό. Δπίζεο κε ηε ρξήζε θαηάιιεινπ θίιηξνπ κπνξεί λα κεηξεζεί ν ζόξπβνο γηα ηηο κπάληεο ζπρλνηήησλ ISDN BRI, HDSL ή ADSL. Θόξπβνο ππόβαζξνπ PSD Δίλαη ν ζόξπβνο πνπ αθνξά ην πιήξεο θάζκα ζπρλνηήησλ ησλ ηερλνινγηώλ ADSL DMΣ θαη CAP. Γηα λα κεηξήζνπκε ηα επίπεδα ηνπ ζνξύβνπ αθνινπζνύκε ηα εμήο βήκαηα: πλδένπκε ζηε ζπζθεπή, ζηε ζύξα MAIN ηνπ module, ην θαιώδην πνπ ζέινπκε λα πάξνπκε ηε κέηξεζε. Πηέδνπκε ην πιήθηξν MODULE (xdsl) ζηε ζπζθεπή. Δπηιέγνπκε ηελ ιεηηνπξγία Background Noise. Δπηιέγνληαο ηελ ιεηηνπξγία BACKGROUND NOISE εκθαλίδνληαη δύν επηινγέο. Η ιεηηνπξγία Rx LEVEL θαη ε ιεηηνπξγία TYPE Rx LEVEL. Δπηινγέο : TERM(F1), BRIDG(F2). Η ιεηηνπξγία TERM πξνζζέηεη αληίζηαζε 100Χ ζην ιακβαλόκελν ζήκα. Η ιεηηνπξγία BRIDGE είλαη κηα πςειήο εκπέδεζεο ιεηηνπξγία πνπ πξνζηαηεύεη ην δσληαλό ζήκα. TYPE Δπηινγέο : PSD (F1), E(F2), F(more,F1), G(more, F2). Γηα ηελ επηινγή ηεο επηζπκεηήο κέηξεζεο πηέδνπκε ην θαηάιιειν F-πιήθηξν. 31

32 PSD: Η επηινγή απηή κεηξάεη ην ζόξπβν ζην πιήξεο θάζκα ηεο ADSL DMT/CAP ηερλνινγίαο, κέρξη ηα 2MHz. E: Η επηινγή απηή κεηξάεη ην ζόξπβν ζην θάζκα ζπρλνηήησλ ηεο ηερλνινγίαο ISDN BRI. Παλσδηαβαηό θίιηξν: 3dB ζηα 1KHz. Καησδηαβαηό θίιηξν: 3dB ζηα 50KHz. F: Η επηινγή απηή κεηξάεη ην ζόξπβν ζην θάζκα ζπρλνηήησλ ηεο ηερλνινγίαο HDSL. Παλσδηαβαηό θίιηξν: 3dB ζηα 5KHz. Καησδηαβαηό θίιηξν: 3dB ζηα 245KHz. G: Η επηινγή απηή κεηξάεη ην ζόξπβν ζην θάζκα ζπρλνηήησλ ηεο ηερλνινγίαο ADSL. Παλσδηαβαηό θίιηξν: 3dB ζηα 20KHz. Καησδηαβαηό θίιηξν: 3dB ζηα 1.1MHz. εκείσζε: Έλα θαιώδην κεηαηξνπήο από 100Χ ζε 135Χ είλαη απαξαίηεην γηα ηηο ε- πηινγέο E θαη F. 4. Γηα ηηο ηερλνινγίεο ADSL DMT/CAP, πηέδνπκε PSD(F1). ηε ζπλέρεηα πηέδνπκε START(F3) γηα λα μεθηλήζεη ε κέηξεζε. ηελ νζόλε ησλ απνηειεζκάησλ πνπ ζα εκθαληζηεί ηα πιήθηξα F ρξεζηκνπνηνύληαη γηα ηηο αθόινπζεο ιεηηνπξγίεο: ZOOM_OUT/IN (F1): Κάλεη κεγέζπλζε/ζκίθξπλζε. MASK (F2): Δηζάγεη δηάθνξα πεξηγξάκκαηα ζνξύβνπ ζηελ νζόλε γηα λα καο βνεζήζεη λα πξνζδηνξίζνπκε ηνλ ηύπν ηεο παξεκβνιήο. CURSOR (F2): Υξεζηκνπνηώληαο ηα πιήθηξα θαηεύζπλζεο κεηαθηλνύκε ηνλ θέξζνξα ζηελ νζόλε γηα λα δνύκε ηελ αθξηβή ζπρλόηεηα ηεο παξεκβνιήο. dbm θαη dbm/hz (more, F3): Με ηελ επηινγή απηή δηαβάδνπκε ην ζόξπβν θαη ηελ ηζρύ ηνπ ζην θάησ κέξνο ηεο νζόλεο. 32

33 Μέηξεζε παξεκβνιώλ ζηε ιεηηνπξγία TERM Η ιεηηνπξγία απηή ρξεζηκνπνηείηαη κόλν ζε εθηόο ιεηηνπξγίαο θπθιώκαηα. Η δηαδηθαζία γηα λα πάξνπκε ηηο κεηξήζεηο είλαη ε αθόινπζε: 1. Πηέδνπκε ην πιήθηξν MODULE(xDSL) ζην πιεθηξνιόγην ηεο ζπζθεπήο. 2. Δπηιέγνπκε BACKGROUND NOISE. 3. ηελ νζόλε επηινγώλ πνπ εκθαλίδεηαη επηιέγνπκε: a. Rx LEVEL: TERM. b. TYPE: PSD. 4. πλδένπκε ηε ζπζθεπή ζην θύθισκα. 5. Μεηά ηε ζύλδεζε ζην θύθισκα, πηέδνπκε ην πιήθηξν START (F3). 6. Αλ δελ εκθαληζηεί ηζρπξό ζήκα απμάλνπκε ην θαηαθόξπθν Gain. 7. Γηα λα εκθαληζηεί έλα πεξίγξακκα παξεκβνιήο ζηελ νζόλε πηέδνπκε ην πιήθηξν MASK(F2). Με ηα πιήθηξα θαηεύζπλζεο επηιέγνπκε ηνλ ηύπν παξεκβνιήο. Απηνί νη ηύπν παξεκβνιώλ βαζίδνληαη ζε κνληέια ζπλαθξόαζεο νξηζκέλα ζε δηάθνξα ζηάληαξ πνπ εμαξηώληαη από ηνλ αξηζκό θαη ηνλ ηύπν ησλ παξεκβνιώλ. Μέηξεζε παξεκβνιώλ ζηελ ιεηηνπξγία BRIDGE Η ιεηηνπξγία Bridge δελ δεκηνπξγεί πξνβιήκαηα ζηηο κεηξήζεηο κε ηερλνινγίεο όπσο ε Σ1 θαη ε Δ1. ε πην ζύλζεηεο ηερλνινγίεο όκσο, όπσο ε ADSL, όηαλ ε ζπζθεπή ζπλδεζεί ζην θύθισκα κπνξεί λα πξνθαιέζεη κηα ζεκαληηθή πηώζε ηνπ επηπέδνπ ζνξύβνπ(noise margin) κε απνηέιεζκα ην ADSL θύθισκα λα απνζπγρξνληζηεί θαη κεηά λα ζπγρξνλίζεη πάιη. ηε ιεηηνπξγία Bridge ε ζπζθεπή εηζάγεη κηα κεγάιε εκπέδεζε ζην ιακβαλόκελν ζήκα γηα λα πξνζηαηέςεη ην θύθισκα, απηό κπνξεί λα επεξεάζεη ειάρηζηα ην θύθισκα. Η δηαδηθαζία είλαη ε αθόινπζε: 1. Πηέδνπκε ην πιήθηξν MODULE(xDSL) ζην πιεθηξνιόγην ηεο ζπζθεπήο. 33

34 2. Δπηιέγνπκε ηε ιεηηνπξγία BACKGROUND NOISE. 3. ηελ νζόλε πνπ ζα εκθαληζηεί επηιέγνπκε a. Rx LEVEL: BRIDGE b. TYPE: PSD 4. πλδένπκε ηε ζπζθεπή ζην θύθισκα. Γηα αθξηβή απνηειέζκαηα είλαη ζεκαληηθό λα ζπλδέζνπκε ηε ζπζθεπή ζην θύθισκα πξηλ μεθηλήζνπκε ηηο κεηξήζεηο. εκαληηθό είλαη επίζεο ε ζπζθεπή λα ζπλδεζεί όζν ην δπλαηόλ πιεζηέζηεξα πξνο ηνλ πνκπό. 5. Μεηά ηε ζύλδεζε ζην θύθισκα πηέδνπκε START(F3) 6. Αλ ην ζήκα δελ εκθαλίδεηαη δπλαηό ζηελ αξρή απμάλνπκε ην θαηαθόξπθν gain. Μεηξήζεηο γηα άιινπ ηύπνπ ζνξύβνπ Τπόβαζξνπ Οη ίδηεο κεηξήζεηο πνπ πεξηγξάθεθαλ γηα ηηο ADSL DMT/CAP ηερλνινγίεο, κπνξνύλ λα γίλνπλ γηα λα κεηξεζεί ν ζόξπβνο ππνβάζξνπ ζηα θάζκαηα ζπρλνηήησλ ησλ ηερλνινγηώλ ISDN BRI, HDSL ή ADSL. Η δηαδηθαζία είλαη ε αθόινπζε: 1. Πηέδνπκε ην πιήθηξν MODULE(x DSL) ζην πιεθηξνιόγην ηεο ζπζθεπήο. 2. Δπηιέγνπκε BACKGROUND NOISE. 3. Δπηιέγνπκε Rx Level. Η επηινγή TERM(F1) εηζάγεη κηα 100Χ αληίζηαζε ζην ιακβαλόκελν ζήκα. BRIDGE (F2): εηζάγεη κηα πςειή εκπέδεζε ζην θύθισκα γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ δσληαλνύ ζήκαηνο. 4. Δπηινγή ηύπνπ κέηξεζεο E(F2): κεηξάεη ην ζόξπβν ζην θάζκα ζπρλνηήησλ ηεο ηερλνινγίαο ISDN BRI. i. Παλσδηαβαηό θίιηξν: 3dB ζηα 1KHz. ii. Καησδηαβαηό θίιηξν: 3dB ζηα 50KHz. F(more, F2): κεηξάεη ην ζόξπβν ζην θάζκα ζπρλνηήησλ ηεο ηερλνινγίαο HDSL. i. Παλσδηαβαηό θίιηξν: 3dB ζηα 5KHz. ii. Καησδηαβαηό θίιηξν: 3dB ζηα 245KHz. 34

35 G(more, F2): Μεηξάεη ην ζόξπβν ζην θάζκα ζπρλνηήησλ ηεο ADSL ηερλνινγίαο. i. Παλσδηαβαηό θίιηξν: 3dB ζηα 20KHz. ii. Καησδηαβαηό θίιηξν: 3dB ζηα 1,1 MHz. 5. πλδένπκε ηε ζπζθεπή ζην θύθισκα. 6. Πηέδνπκε ην πιήθηξν START(F3). ηελ νζόλε εκθαλίδνληαη ν ηύπνο ηνπ θίιηξνπ θαη ηα επίπεδα ζνξύβνπ.. Level Meter Η επηινγή LEVEL METER ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα κεηξήζνπκε ηε ζπρλόηεηα θαη ην επίπεδν ελόο ιακβαλνκέλνπ ηνληθνύ ζήκαηνο. Η επηινγή Level Meter κεηξάεη ηε ζπρλόηεηα κέγηζηεο ηζρύνο. Η δηαδηθαζία είλαη ε αθόινπζε: 1. πλδένπκε ηε ζπζθεπή ζην θύθισκα. 2. Πηέδνπκε ην πιήθηξν MODULE(x DSL) ζην πιεθηξνιόγην ηεο ζπζθεπήο. 3. Δπηιέγνπκε LEVEL METER. 4. Σα απνηειέζκαηα ηεο κέηξεζεο εκθαλίδνληαη ζηελ νζόλε ηεο ζπζθεπήο. Γελλήηξηα πρλνηήησλ (Frequency Generator) Η ζπζθεπή κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ απνζηνιή ηνληθώλ ζεκάησλ κε θαζνξηζκέλε ζπρλόηεηα θαη ηζρύ. Η δηαδηθαζία είλαη ε αθόινπζε 1. Πηέδνπκε ην πιήθηξν MODULE(x DSL) ζην πιεθηξνιόγην ηεο ζπζθεπήο 2. Δπηιέγνπκε ηελ ιεηηνπξγία FREQUENCY GENERATOR. 3. Δκθαλίδνληαη νη επηινγέο FREQ θαη dbm όπνπ θαζνξίδνπκε ηελ επηζπκεηή ζπρλόηεηα θαη ηζρύ ηνπ ηνληθνύ ζήκαηνο πνπ ζέινπκε λα απνζηείινπκε. FREQ:Δύξνο: από 10 έσο 2000KHz Υξεζηκνπνηνύκε ηα πιήθηξα F1 θαη F2 γηα λα ξπζκίζνπκε ηε ζπρλόηεηα. dbm: Δύξνο -20, -10, 0, +10 dbm 35

36 Υξεζηκνπνηνύκε ηα πιήθηξα +1(F1) θαη -1(F2) γηα λα ξπζκίζνπκε ην επίπεδν ηζρύο. 4. πλδένπκε ηε ζπζθεπή ζην θύθισκα. 5. Όηαλ επηιέμνπκε ηελ επηζπκεηή ζπρλόηεηα θαη ηζρύ ηνπ ηνληθνύ ζήκαηνο πνπ ζέινπκε λα απνζηείινπκε πηέδνληαο ην πιήθηξν START. Η ζπζθεπή ζα κεηαδίδεη ην ηνληθό ζήκα κέρξη λα παηήζνπκε ην πιήθηξν ESCAPE. Κξνπζηηθόο Θόξπβνο (Impulse Noise) Με ηε ιεηηνπξγία απηή ηεο ζπζθεπήο αληρλεύνπκε ηνλ θξνπζηηθό ζόξπβν πνπ εκθαλίδεηαη ζην ζήκα ελώ ε ζπζθεπή κεηξάεη ηνλ αξηζκό ησλ θξνπζηηθώλ γεγνλόησλ πνπ ζπκβαίλνπλ κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξόλνπ. ύκθσλα κε ηελ IEEE σο θξνπζηηθόο ζόξπβνο νξίδεηαη νπνηαδήπνηε έθξεμε ζνξύβνπ πνπ παξάγεη ηάζε ε νπνία ππεξβαίλεη ηελ ελεξγό ηηκή ηεο ηάζεο ηνπ ππόβαζξνπ ή ηνπ θβαληηζκέλνπ ζνξύβνπ θαηά 12 db. Η δηαδηθαζία γηα ηελ κέηξεζε ηνπ θξνπζηηθνύ ζνξύβνπ είλαη ε αθόινπζε: 1. πλδένπκε ηελ ζπζθεπή ζην θύθισκα. 2. Πηέδνπκε ην πιήθηξν MODULE(x DSL) ζην πιεθηξνιόγην ηεο ζπζθεπήο. 3. Δπηιέμνπκε IMPULSE NOISE. 4. ηελ νζόλε πνπ εκθαλίδεηαη ξπζκίδνπκε ηηο παξακέηξνπο ηνπ ηεο κέηξεζεο: Καηώθιη(Threshold): Δύξνο 50 dbrn έσο 100 dbrn. Η παξάκεηξνο απηή θαζνξίδεη ηελ θαηώηεξε ηηκή θαησθιηνύ ηνπ θξνπζηηθνύ ζνξύβνπ. Όηαλ ε ζπζθεπή αληρλεύεη ζόξπβν πάλσ από απηό ην θαηώθιη, ηνλ θαηαγξάθεη ζαλ θξνπζηηθό ζόξπβν. Υξεζηκνπνηνύκε ηα πιήθηξα +1(F1) θαη -1(F2) γηα λα ξπζκίζνπκε απηή ηελ παξάκεηξν. Delta: Δύξνο 2 έσο 6 Η παξάκεηξνο απηή νξίδεη ηνλ αξηζκό ησλ γεγνλόησλ ζε ρακειό(low), κεζαίν (Middle) θαη πςειό(high). Αλ γηα παξάδεηγκα ην θαηώθιη έρεη ξπζκηζηεί ζην 60 dbrn, απηή ε ηηκή είλαη ρακειή. Η ηηκή ηεο παξακέηξνπ Delta έρεη ξπζκηζηεί ζην 5. Δπνκέλσο ην ρακειό (Low) αλαθέξεηαη ζε νπνηνδήπνηε ζόξπβν από ην 60 έσο 64 dbrn, ην κεζαίν από 36

37 64 έσο 68 dbrn θαη ην πςειό γηα νπνπδήπνηε ηηκή ζνξύβνπ πάλσ από 68 dbrn. Υξεζηκνπνηνύκε ηα πιήθηξα +1(F1) θαη -1(F2) γηα λα ξπζκίζνπκε απηή ηελ παξάκεηξν. Max Count Δύξνο από 1 έσο 9999 Η ηηκή ηεο παξακέηξνπ απηήο αλαθέξεηαη ζην κέγηζην αξηζκό θξνπζηηθώλ γεγνλόησλ πνπ ζα κεηξεζνύλ θαηά ηε δηάξθεηα κηαο απιήο κέηξεζεο. Υξεζηκνπνηνύκε ηα πιήθηξα F1 θαη F2 γηα λα ξπζκίζνπκε απηή ηελ παξάκεηξν. Dead Time Δύξνο από 0.1ms έσο 255 ms Η παξάκεηξνο Dead Time αλαθέξεηαη ζηελ ρξνληθή θαζπζηέξεζε κεηά ηελ αλίρλεπζε ηνπ αξρηθνύ παικνύ. Η ζπζθεπή αξρίδεη λα κεηξάεη θξνπζηηθνύο παικνύο αθνύ παξέιζεη ην Dead Time. Απηό εκπνδίδεη ηε ζπζθεπή από ην λα κεηξήζεη ηνλ ίδην θξνπζηηθό παικό πνιιέο θνξέο. Timer Δύξνο από 1 έσο 999 Η παξάκεηξνο απηή ξπζκίδεη ηελ δηάξθεηα ηεο κέηξεζεο. Μηα κέηξεζε κπνξεί λα δηαξθεί από 1 έσο 999 ιεπηά. Η κέηξεζε ζηακαηά ζηε ηηκή ηεο παξακέηξνπ πνπ έρνπκε ζέζεη. Γηα κηα ζπλερόκελε κέηξεζε πηέδνπκε ην πιήθηξν more(f4) κέρξη λα εκθαληζηεί ζηελ νζόλε ε έλδεημε CONTINUE θαη ζηελ ζπλέρεηα πηέδνπκε ην πιήθηξν F1(CONTINUE). 5. Αθνύ ξπζκίζνπκε όιεο ηηο παξακέηξνπο ηεο κέηξεζεο πηέδνπκε ην πιήθηξν START(F3) γηα λα μεθηλήζεη ε κέηξεζε Πηέδνπκε ην πιήθηξν RESTART(F4) γηα λα μεθηλήζεη ε κέηξεζε. Πηέδνπκε STORE(F3) γηα λα απνζεθεύζνπκε ηα απνηειέζκαηα ηεο κέηξεζεο. ην πάλσ κέξνο ηεο νζόλεο εκθαλίδνληαη νη εμήο ελδείμεηο: ET: Δίλαη ν ρξόλνο πνπ έρεη πεξάζεη από ηελ έλαξμε ηεο κέηξεζεο. RT: Δίλαη ν ρξόλνο πνπ απνκέλεη κέρξη ηε ιήμε ηεο κέηξεζεο. LOW: Η ρακειόηεξε ηηκή ζνξύβνπ. MID: Η κεζαία ηηκή ζνξύβνπ. 37

38 HIGH: Η πςειόηεξε ηηκή ζνξύβνπ. ην θάησ κέξνο ηεο νζόλεο εκθαλίδνληαη ηα απνηειέζκαηα ηεο κέηξεζεο LOW:Δίλαη ν αξηζκόο ησλ θξνπζηηθώλ παικώλ ρακεινύ επηπέδνπ. MID: Δίλαη ν αξηζκόο ησλ θξνπζηηθώλ παικώλ κεζαίνπ επηπέδνπ. HIGH: Δίλαη ν αξηζκόο ησλ θξνπζηηθώλ παικώλ πςεινύ επηπέδνπ. Ηιεθηξηθή ζπκκεηξία Γξακκήο (longitudinal Balance) Με ηε ιεηηνπξγία απηή εμεηάδεηαη ε ειεθηξηθή ζπκκεηξία ηεο γξακκήο. Η ζπζθεπή παξάγεη έλα ηόλν αλάκεζα ζην θαιώδην θαη ην έδαθνο. Η ηάζε ζην θαιώδην κεηξηέηαη θαη εκθαλίδεηαη ζηελ νζόλε ζε db. Η δηαδηθαζία είλαη ε αθόινπζε 1. πλδένπκε ηε ζπζθεπή ζην θύθισκα (θαη ζηε γείσζε). 2. Πηέδνπκε ην πιήθηξν MODULE(x DSL) ζην πιεθηξνιόγην ηεο ζπζθεπήο. 3. Δπηιέγνπκε LONGITUDINAL BALANCE. Σα απνηειέζκαηα δίλνληαη ζε db. Η κέηξεζε ζα δώζεη απνηειέζκαηα αλάκεζα ζε 20 db θαη ηα 60 db. Σν απνηέιεζκα πξέπεη λα είλαη όζν ην δπλαηό πςειόηεξν γηα λα κελ ππάξρνπλ πξνβιήκαηα ζπλαθξόαζεο. πλαθξόαζε ζην ίδην ηέινο ηεο γξακκήο (ΝΔΥΣ) Η NEXT νξίδεηαη σο κηα επίδξαζε ζπλαθξόαζεο κεηαμύ ηεο κεηάδνζεο θαη ιήςεο από ηα δεπγάξηα ζην ίδην ηέινο ηνπ ηκήκαηνο θαισδίσλ. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο κέηξεζεο ε ζπζθεπή κεηαδίδεη έλα ζήκα θαη ηαπηόρξνλα κεηξάεη ηε ζπλαθξόαζε ζε έλα γεηηνληθό θαιώδην. Η κέηξεζε γίλεηαη ζε ηκήκαηα ησλ 4.3 KHz θαη θαιύπηεη έλα εύξνο από 12.9 KHz έσο 2001 KHz. Σα απνηειέζκαηα ηεο κέηξεζεο εκθαλίδνληαη ζηελ νζόλε ζε κνξθή γξαθήκαηνο θαη ζε πίλαθα. Η δηαδηθαζία ηεο κέηξεζεο είλαη ε αθόινπζε: 1. πλδένπκε ηε ζπζθεπή ζην θαιώδην κέζσ ηεο ζύξαο MAIN. 2. πλδένπκε ην δεύηεξν θαιώδην ζηε ζύξα AUX ηεο ζπζθεπήο από ηελ νπνία εθπέκπεηαη ην ζήκα ηεο κέηξεζεο. 38

39 3. Πηέδνπκε ην πιήθηξν MODULE (x DSL) ζην πιεθηξνιόγην ηεο ζπζθεπήο. 4. Δπηιέγνπκε NEAR END CROSSTALK. 5. Πηέδνπκε ην πιήθηξν ENTER γηα λα μεθηλήζεη ε κέηξεζε Σα απνηειέζκαηα ηεο κέηξεζεο είλαη ζε db. Η ηηκή ηεο κέηξεζεο πξέπεη λα είλαη όζν ην δπλαηόλ πςειόηεξε. Σα πιήθηξα PG_L FT(F1) θαη PG-RGT(F2) καο επηηξέπνπλ λα θηλεζνύκε ζηε γξαθηθή παξάζηαζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο κέηξεζεο. Σν πιήθηξν TABLE(F3) εκθαλίδεη ηα απνηειέζκαηα ηεο κέηξεζεο ζε κνξθή πίλαθα. Με ην πιήθηξν STORE(more, F2) απνζεθεύνπκε ηα απνηειέζκαηα. Με ην πιήθηξν RESTART(more, F3) επαλαθηλνύκε ηελ κέηξεζε. Μέηξεζε κε ηε ρξήζε δύν ζπζθεπώλ Τπάξρνπλ ηξία είδε κεηξήζεσλ δηαζέζηκα ζην κελνύ CONTROLLER. Απηά είλαη: Απώιεηα ηζρύνο ηνπ ζήκαηνο(insertion Loss), Λόγν ζήκαηνο πξνο ζόξπβν(snr) θαη πλαθξόαζε ιόγσ επίδξαζεο άιισλ ςεθηαθώλ πεγώλ ζνξύβνπ (FEXT). Απώιεηα Ιζρύνο ηνπ ζήκαηνο (Insertion Loss) Καηά ηε κέηξεζε απηή ε κία ζπζθεπή (RESPONDER) ζηέιλεη ηνληθά ζήκαηα ελώ ε άιιε (CONTROLLER) δηεμάγεη ηελ κέηξεζε παξέρνληαο ραξαθηεξηζηηθά ηεο απώιεηαο κέρξη ηα 2MHz πεξηιακβάλνληαο όιε ηε κπάληα ζπρλνηήησλ ηεο ADSL ηερλνινγίαο. Απώιεηα Ιζρύνο ηνπ ζήκαηνο γηα ηε κπάληα ζπρλνηήησλ ηεο DMT/CAP ηερλνινγίαο Οη ζπρλόηεηεο ηεο ADSL CAP θαη DMT ηερλνινγίαο θαιύπηνληαη από ηελ ADSL PSD ιεηηνπξγίαο ηεο ζπζθεπήο. Γηα ηελ DMT ADSL ε κέηξεζε γηα ηελ εμαζζέληζε ηεο γξακκήο πξέπεη λα γίλεη γηα νιόθιεξν ην θάζκα ζπρλνηήησλ ηεο DMT, από ηα 39

40 22KHz έσο ηα 1.1 MHz. Πάλσ από απηό ην εύξνο έσο ηα 2MHz ε ζπζθεπή παίξλεη κεηξήζεηο γηα ηελ CAP ADSL ηερλνινγία. Η ζπζθεπή RESPONDER ζηέιλεη ηνληθά ζήκαηα ελώ ε ζπζθεπή CONTROLLER δηεμάγεη ηε κέηξεζε. Η δηαδηθαζία είλαη ε αθόινπζε: 1. πλδένπκε ηε ζπζθεπή CONTROLLER ζην θύθισκα κέζσ ηεο ζύξαο MAIN. 2. Πηέδνπκε ην πιήθηξν MODULE (xdsl) ζην πιεθηξνιόγην ηεο ζπζθεπήο. 3. Δπηιέγνπκε CONTROLLER > INSERTION LOSS > ADSL PSD. 4. ην πάλσ κέξνο ηεο ζπζθεπήο εκθαλίδεηαη ε θαηάζηαζε ηεο κέηξεζε. Τπάξρνπλ ηξείο δπλαηέο θαηαζηάζεηο Processing: Η ζπζθεπή Responder έρεη ιάβεη ηελ εληνιή θαη πξνεηνηκάδεηαη γηα λα ζηείιεη ην ηνληθό ζήκα. Completed: Η ζπζθεπή Responder έρεη ζηείιεη ην ηνληθό ζήκα. Failed: Η ζπζθεπή Responder δελ έζηεηιε ην ηνληθό ζήκα 5. Σα απνηειέζκαηα εκθαλίδνληαη ζηελ νζόλε κε ηελ κνξθή γξαθήκαηνο Η έλδεημε ANSI T1.413 νξίδεη όηη ε απώιεηα ηζρύνο ηνπ ζήκαηνο νθείιεηαη ζε δηάθνξνπο βξόρνπο θαη αηαίξηαζηεο γξακκέο. Σα απνηειέζκαηα ηεο κέηξεζεο εμαξηώληαη από ην κήθνο ηνπ θαισδίνπ, ηε ζεξκνθξαζία θ.α. Με ηα πιήθηξα PG_LFT(F1) PG_RGT(F2) θηλνύκαζηε πάλσ ζην γξάθεκα ηεο κέηξεζεο. Με ην πιήθηξν TABLE(F3) εκθαλίδνληαη ηα απνηειέζκαηα ηεο κέηξεζεο ζε κνξθή πίλαθα. Η ιεηηνπξγία BRG_TAP(more, F1) ςάρλεη θαη αλαθέξεη ηπρόλ γεθπξώζεηο ζην θαιώδην. Σν πιήθηξν STORE(more, F2) καο δίλεη ηε δπλαηόηεηα λα απνζεθεύζνπκε ηα απνηειέζκαηα ηεο κέηξεζεο. Σν πιήθηξν RESTART(more, F3) επαλαθηλεί ηε κέηξεζε. Αλίρλεπζε Γεθπξώζεσλ κέζσ ηεο ιεηηνπξγίαο Insertion Loss Η ιεηηνπξγία Insertion Lossκπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί σο ελαιιαθηηθή κέζνδνο γηα ηελ αλίρλεπζε γεθπξώζεσλ ζηε γξακκή. Η κέζνδνο απηή εκθαλίδεη ηελ ύπαξμε γεθπξώζεσλ θαη ππνινγίδεη ην κήθνο ηνπο. Χζηόζν ε ρξήζε κηαο ζπζθεπήο TDR είλαη 40

41 απαξαίηεηε γηα λα πξνζδηνξηζηεί ε αθξηβήο ηνπνζεζία ηεο γεθύξσζεο. Η δηαδηθαζία είλαη ε αθόινπζε: 1. Έρνληαο επηιέμεη ηε ιεηηνπξγία Insertion Loss πηέδνπκε ην πιήθηξν BRG_TAP(more,F1). 2. Η ζπζθεπή ςάρλεη γηα ηπρόλ βπζίζκαηα ζηελ θακπύιε ζπρλνηήησλ. Μηα απώιεηα ηζρύνο πνπ δελ νθείιεηαη ζε γεθπξώζεηο δελ ζα έρεη βπζίζκαηα ζηελ θακπύιε ηεο. Σν κήθνο ηνπ βπζίζκαηνο επεξεάδεη δηαθνξεηηθέο ζπρλόηεηεο. 3. Αλ ε ζπζθεπή αληρλεύεη κηα γεθύξσζε κεηαθηλεί ηνλ θέξζνξα ζηε θακπύιε ζην ζεκείν πνπ έρνπκε ηε γεθύξσζε θαη εκθαλίδεη ην κήθνο ηεο γεθύξσζεο (BT Ln) ζε πόδηα ζην θάησ κέξνο ηεο νζόλεο. 4. Η ζπζθεπή ππνινγίδεη ην κήθνο βαζηδόκελε ζην Vp(Velocity of Propagation) ξύζκηζε. Η ηηκή ηεο Vp είλαη νξηζκέλε ζην Αλ γλσξίδνπκε ηελ αθξηβή ηηκή ηεο Vp ρξεζηκνπνηνύκε ηα πιήθηξα +VP(F2) θαη VP(F1) γηα λα ηελ δηνξζώζνπκε. 5. Η ιεηηνπξγία Insertion Loss ηεο ζπζθεπήο κπνξεί λα αληρλεύεη πνιιαπιέο γεθπξώζεηο ζην θαιώδην. Όηαλ ε ζπζθεπή αληρλεύζεη ηελ πξώηε γεθύξσζε πηέδνπκε ην πιήθηξν BRG_TAP(F1) μαλά γηα λα πξνρσξήζνπκε ζηελ αλίρλεπζε ηεο επόκελεο γεθύξσζεο. εκείσζε: Η ιεηηνπξγία Insertion Loss ςάρλεη γηα βπζίζκαηα ζηελ θακπύιε ζπρλνηήησλ. Απηά ηα βπζίζκαηα κπνξεί λα νθείινληαη θαη ζε άιιεο αηηίεο. Γηα λα εμαθξηβώζνπκε ηελ ύπαξμε κηαο γεθύξσζεο ρξεζηκνπνηνύκε κηα ζπζθεπή TDR(Time Domain Reflectometer). Άιιεο κεηξήζεηο πνπ κπνξνύλ λα γίλνπλ κε ηε ιεηηνπξγία Insertion Loss Με ηελ ιεηηνπξγία Insertion Loss κπνξνύλ λα γίλνπλ κεηξήζεηο γηα απώιεηεο ζε κηα ζπγθεθξηκέλε ζπρλόηεηα θαζώο θαη ηηο απώιεηεο ζε κηα ζπγθεθξηκέλε ζπρλόηεηα θαζώο θαη ηηο απώιεηεο ελόο ζπγθεθξηκέλνπ ηύπνπ κεηάδνζεο όπσο HDSL, T1, ISDN BRI θ.α. Η δηαδηθαζία είλαη ε αθόινπζε 1. πλδένπκε ηε ζπζθεπή Controller ζην θύθισκα. 2. Πηέδνπκε ην πιήθηξν MODULE(x DSL). 3. Δπηιέγνπκε CONTROLLER > INSERTION LOSS. 41

42 4. Δπηιέγνπκε ηε κέηξεζε πνπ ζέινπκε λα δηεμάγνπκε ζύκθσλα κε ηνλ πίλαθα θαη πηέδνπκε ENTER. HDSL (euro): 150 KHz HDSL(euro):292 KHz HDSL, 2 pair T1:196 KHz HDSL, 1 pair T1:392 KHz HDSL E1:266 KHz ISDN BRI at the U-Interface: 40 KHz ISDN BRI at the S-Interface:96 KHz DDS: 82 KHz T1: 772 KHz E1: MHz 5. ηελ νζόλε εκθαλίδεηαη ε ζπρλόηεηα ζηελ νπνία έγηλε ε κέηξεζε θαη νη απώιεηεο ζε db. Λόγνο ζήκαηνο πξνο ζόξπβν(snr) Μεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο κέηξεζεο Insertion Loss κπνξνύκε επίζεο λα κεηξήζνπκε ην ιόγν ζήκαηνο πξνο ζόξπβν γηα θάζε ηνληθό ζήκα. Δίλαη κηα κέηξεζε πνπ καο βνεζάεη λα εμαθξηβώζνπκε ηηο ζπλζήθεο ηεο γξακκήο. Μεηξά ην ιόγν ζήκαηνο πξνο ζόξπβν ζε όιν ην εύξνο ζπρλνηήησλ πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη από ηα DSL modems. Σα απνηειέζκαηα ησλ κεηξήζεσλ κπνξνύλ λα ζπλδπαζηνύλ κε ηα απνηειέζκαηα ελόο DMT κόληεκ γηα λα θαζνξίζνπκε ηε δηαλνκή ησλ bit θαη ην επίπεδν ηεο εθπεκπόκελεο ηζρύνο. Δίλαη κηα κέηξεζε πνπ απαηηεί ηε ρξήζε θαη δεύηεξεο ζπζθεπήο. Η ζπζθεπή Responder εθπέκπεη ηνληθά ζήκαηα θαη ε ζπζθεπή controller κεηξάεη ην επίπεδν ηζρύνο θάζε ηόλνπ θαζώο θαη ην ζόξπβν ππνβάζξνπ θαη ππνινγίδεη ην ιόγν ζήκαηνο πξνο ζόξπβν. Οη κεηξήζεηο γίλνληαη ζην θάζκα ζπρλνηήησλ κέρξη ηα 2 MHz. Η πξώηε νζόλε πεξηέρεη ηνληθά ζήκαηα από ηα 39KHz κέρξη ηα 754 khz. Η δεύηεξε νζόλε πεξηέρεη ηνληθά ζήκαηα από ηα 763 KHz κέρξη ηα 1509 KHz θαη ε Σξίηε νζόλε πεξηέρεη ηνληθά 42

43 ζήκαηα από ηα 1255 KHz κέρξη ηα 2001 KHz. Γηα λα επηιέμνπκε ηελ νζόλε πνπ επηζπκνύκε ρξεζηκνπνηνύκε ηα πιήθηξα PG_LFT(F1) ΚΑΙ PG_RGT(F2). FEXT Χο FEXT(Far End Crosstalk) νξίδεηαη ε ζπλαθξόαζε ζην δέθηε ιόγσ παξαθείκελσλ ζπζθεπώλ απνζηνιήο ζεκάησλ. Η κέηξεζε απηή απαηηεί ηε ρξήζε δύν ζπζθεπώλ. Η κηα ζπζθεπή ζηέιλεη ην ζήκα ζην έλα θαιώδην θαη ε άιιε ζπζθεπή κεηξά ηε ζπλαθξόαζε ζην γεηηνληθό θαιώδην. Η κέηξεζε γίλεηαη ζε βήκαηα ησλ 4.3 KHz θαη θαιύπηεη ην θάζκα ζπρλνηήησλ από 12.9 KHz έσο ηα 2001 KHz. Σα απνηειέζκαηα εκθαλίδνληαη ζε γξαθηθή παξάζηαζε θαη ζε πίλαθα. Η δηαδηθαζία είλαη ε αθόινπζε Γηα ηελ ζπζθεπή Controller a. πλδένπκε ην θαιώδην πνπ ζέινπκε λα κεηξήζνπκε ζηε ζύξα MAIN ηεο ζπζθεπήο. b. πλδένπκε ην δεύηεξν θαιώδην πνπ είλαη ην γεηηνληθό κε ην πξώην, ζηε ζύξα AUX ηεο ζπζθεπήο. Γηα ηε ζπζθεπή Responder a. πλδένπκε ζηε ζύξα MAIN ηεο ζπζθεπήο ην θαιώδην πνπ έρνπκε ζπλδέζεη ζηε ζύξα MAIN ηεο άιιεο ζπζθεπήο. b. πλδένπκε ην δεύηεξν θαιώδην ζηε ζύξα AUX ηεο ζπζθεπήο. ηε ζπζθεπή Responder πηέδνπκε ην πιήθηξν MODULE(x DSL) θαη επηιέγνπκε RESPONDER. Μόιηο γίλνπλ όιεο νη ζπλδέζεηο κπνξεί λα μεθηλήζεη ε κέηξεζε. a. ηε ζπζθεπή Controller πηέδνπκε ην πιήθηξν MODULE (x DSL). b. Δπηιέγνπκε CONTROLLER > FAR END CROSSTALK. c. Όηαλ εκθαληζηεί ε έλδεημε 2 MHz SWEEP πηέδνπκε ην πιήθηξν EN- TER γηα λα μεθηλήζεη ε κέηξεζε. Σα απνηειέζκαηα ηεο κέηξεζεο ππνινγίδεηαη ζε db. Η ηηκή ηεο κέηξεζεο πξέπεη λα είλαη όζν ην δπλαηόλ πην πςειή. 43

44 Σν πιήθηξν PG_LEFT(F1) θαη ην PG_RGT(F2) ρξεζηκνπνηνύληαη γηα λα θηλνύκαζηε ζηελ νζόλε αξηζηεξά θαη δεμηά. Σν πιήθηξν TABLE(F3) εκθαλίδεη ηα απνηειέζκαηα ηεο κέηξεζεο ζε πίλαθα. Σν πιήθηξν STORE (more, F3) απνζεθεπκέλα ηα απνηειέζκαηα. Σν πιήθηξν RESTART(more, F3) επαλαθηλεί ηε κέηξεζε. 1.4 σμπεράζμαηα Οινθιεξώλνληαο ην θεθάιαην απηό θιείλεη ε ελόηεηα πεξηγξαθήο ηνπ ζπλόινπ ζρεδόλ ησλ κεηξήζεσλ θαη ησλ δνθηκώλ πνπ είλαη δπλαηό λα δηεμαρζνύλ ζε έλα δίθηπν πξόζβαζεο ηερλνινγίαο DSL.Γηα ηελ δηεμαγσγή ησλ ειέγρσλ πνπ πεξηγξάθεθαλ ρξεζηκνπνηήζεθε ε ζπζθεπή Sunset-MTT θαη ην δνκνζηνηρείν ηεο SSMTT-25W,ε νπνία επηιέρζεθε από έλα ζύλνιν παξόκνησλ ειεγθηώλ δηθηύνπ. Οη πην βαζηθέο παξακνξθώζεηο πνπ επεξεάδνπλ άκεζα ηελ πνηόηεηα κηαο γξακκήο DSL είλαη ε ύπαξμε ζνξύβνπ ππνβάζξνπ, θξνπζηηθνύ ζνξύβνπ, δηαθσλίαο, πελίσλ θόξηνπ (πελία PUPIN) θαη παξάιιεισλ ζπλδέζεσλ.γηα ην ιόγν απηό κειεηήζεθε δηεμνδηθά ε αλίρλεπζε ησλ ζπγθεθξηκέλσλ παξακνξθώζεσλ θαη ε αληηκεηώπηζή ηνπο. ην επόκελν θεθάιαην παξνπζηάδνληαη θάπνηνη ηύπνη δηθηύσλ πνπ δπλαηό λα ειεγρζνύλ ζην εξγαζηήξην. 44

45 Κεθάλαιο 2 Καηά ηε δηάξθεηα ηεο ηειεπηαίαο δεθαεηίαο έρεη παξαηεξεζεί κία ηδηαίηεξα ζεκαληηθή αύμεζε ηεο ηειεπηθνηλσληαθήο θίλεζεο ζην δηαδίθηπν, θπξίσο ιόγσ ηεο εκθάληζεο δηαθόξσλ ππεξεζηώλ θσλήο, βίληεν θαη δεδνκέλσλ. Απηέο νη ππεξεζίεο απαηηνύλ ιύζεηο ειέγρνπ πνιιαπιώλ εθαξκνγώλ, νη νπνίεο όκσο ζα είλαη θηιηθέο γηα ηνπο ηερληθνύο εγθαηάζηαζεο θαη ειέγρνπ ησλ δηθηύσλ. Η ζπζθεπή Sunset MTT απνηειεί κία δηάηαμε ρακεινύ θόζηνπο, πνπ πξνζθέξεη ηε δπλαηόηεηα ζηνπο ηερληθνύο δηθηύσλ λα εγθαηαζηήζνπλ, λα εθηειέζνπλ ειέγρνπο ζθαικάησλ θαη λα επηβεβαηώζνπλ ηε ζσζηή ιεηηνπξγία ελόο πιήζνπο ηερλνινγηώλ, κε ηε ρξήζε κίαο κόλν ζπζθεπήο. Η ζπζθεπή Sunset MTT (Modular Test Toolkit) παξέρεη ηε δπλαηόηεηα ειέγρνπ ελόο πιήζνπο από ππεξεζίεο δηθηύνπ πξόζβαζεο. Η ζπζθεπή έρεη ηε δπλαηόηεηα εθηέιεζεο ειέγρνπ κε πάλσ από 35 δηαθνξεηηθά δνκνζηνηρεία (modules) ειέγρνπ, ηα νπνία βνεζνύλ ζηελ εγθαηάζηαζε, ζηελ επηβεβαίσζε θαη ζηνλ έιεγρν ζθαικάησλ ελόο πιήζνπο ηερλνινγηώλ. Η ζπζθεπή Sunset MTT απνηειείηαη από έλα πιήζνο δηακνξθώζεσλ πνπ επηηξέπεη ηελ εθηέιεζε δηαθόξσλ ειέγρσλ. Σα ζεκαληηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο ζπζθεπήο απηήο είλαη: Παξνρή ελόο κεγάινπ εύξνπο δηαδηθαζηώλ ειέγρνπ δηθηύνπ Δπέιηθηνο ζρεδηαζκόο ησλ δηαηάμεσλ αλαβάζκηζεο ηεο ζπζθεπήο Παξνρή ειέγρνπ δηαθόξσλ ππεξεζηώλ θαη ηερλνινγηώλ Δύξσζηε θαηαζθεπή κηθξνύ κεγέζνπο, ηδαληθή γηα ρξήζε ζε πξαγκαηηθέο ζπλζήθεο ειέγρνπ δηθηύνπ Δθηέιεζε δηαδηθαζηώλ απηόκαηνπ ειέγρνπ θαη παξνπζίαζεο απνηειεζκάησλ Γηαζέηεη ελδείθηεο LED γηα ηελ εύθνιε παξαθνινύζεζε ηεο θαηάζηαζεο ην ειέγρνπ Σν κεγάιν πιήζνο ησλ δνκνζηνηρείσλ πνπ ππνζηεξίδεη ε ζπζθεπή Sunset MTT επηηξέπεη ζηνλ ηερληθό ή ηνλ κεραληθό δηθηύνπ λα εθηειέζεη έλα κεγάιν εύξνο ειέγρνπ 45

46 εθαξκνγώλ θαη ηελ αλίρλεπζε ζθαικάησλ κε ηε ρξήζε κίαο κόλν ζπζθεπήο. ηηο ε- πόκελεο παξαγξάθνπο παξαηίζεληαη 5 δηαθνξεηηθέο ηερλνινγίεο, νη νπνίεο κπνξνύλ λα ειεγρζνύλ κε ηελ εθαξκνγή ηεο ζπζθεπήο Sunset MTT. 2.1 Ethernet Η ζπζθεπή Sunset MTT παξέρεη ηε δπλαηόηεηα ρξήζεο ηνπ δνκνζηνηρείνπ Ethernet SSMTT-28, γηα ηελ εθηέιεζε ειέγρσλ θαηά ηελ εγθαηάζηαζε θαη ηε ζπληήξεζε δηθηύσλ Ethernet, Metro Ethernet θαη ππεξεζηώλ IP (Internet Protocol). Η ζπζθεπή δηαζέηεη έλα πιήζνο από δπλαηόηεηεο ειέγρνπ δηθηύνπ, πξνζθέξνληαο ηε δπλαηόηεηα ζηνπο ηερληθνύο δηθηύσλ λα επηβεβαηώζνπλ ηε κεηάδνζε ηειεπηθνηλσληαθήο θίλεζεο Ethernet, Fast Ethernet θαη/ή IP, λα εθηειέζνπλ ειέγρνπο γηα ην ξπζκό ζθαικάησλ (Bit Error Rate BER), θαη λα θαζνξίζνπλ ηε δηεθπεξαησηηθή ηθαλόηεηα δηθηύνπ (throughput), ην πνζνζηό ρξεζηκνπνίεζεο δεύμεσλ (link utilization), ηελ θαζπζηέξεζε θύθινπ (round trip delay) θαη ηελ IP ζπλδεζηκόηεηα (IP connectivity). Η δηαηζζεηηθή δηεπαθή ρξήζηε (user interface), ζε ζπλδπαζκό κε ηνλ απιό ζρεδηαζκό ηνπ πξνθίι ησλ δηαδηθαζηώλ ειέγρνπ, επηηξέπεη ζηνπο ηερληθνύο δηθηύσλ, νη νπνίνη δηαζέηνπλ πεξηνξηζκέλε εκπεηξία ζηελ εθηέιεζε ειέγρσλ δηθηύσλ Ethernet θαη IP, λα εθηειέζνπλ κε ζρεηηθή επθνιία ηηο δηαδηθαζίεο ειέγρσλ ηεο απόδνζεο παξακέηξσλ δηαθόξσλ ππεξεζηώλ Ethernet. Σν κεγάιν εύξνο ησλ ιεηηνπξγηώλ ηνπ δνκνζηνηρείνπ παξέρεη όια ηα απαξαίηεηα εξγαιεία γηα ηνλ έιεγρν ησλ ζπκθσληώλ παξνρήο ππεξεζηώλ (Service Level Agreements SLAs) κεηαμύ ησλ παξνρώλ ππεξεζηώλ θαη ησλ πειαηώλ ηνπο. Η ζπζθεπή Sunset MTT κε ηε ρξήζε ηνπ δνκνζηνηρείνπ Ethernet SSMTT-28 (ρήκα 1) επηηξέπεη ζηνπο παξόρνπο ππεξεζηώλ λα ειέγμνπλ ηελ ύπαξμε ζθαικάησλ ζε ππεξεζίεο Ethernet θαη ΙΡ, αιιά θαη λα επηβεβαηώζνπλ ηηο SLA κεηαμύ απηώλ θαη ησλ πειαηώλ ηνπο κε ζρεηηθή επθνιία Σα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ δνκνζηνηρείνπ SSMTT-28 είλαη ηα αθόινπζα: Γελλήηξηα ηειεπηθνηλσληαθήο θίλεζεο ξπζκνύ 10/100 Mbps Δθηέιεζε ειέγρσλ γηα δηεθπεξαησηηθή ηθαλόηεηα, θαζπζηέξεζε, ξπζκνύ απώιεηαο πιαηζίσλ (frame loss). Οη έιεγρνη εθηεινύληαη είηε κε ηε δεκην- 46

47 πξγία βξόρνπ επηζηξνθήο (Loopback), είηε κε δεκηνπξγία ζπλδέζεσλ ζεκείνπ πξνο ζεκείν (point-to-point) κε ηε ρξήζε δύν ζπζθεπώλ. Έιεγρνο ηνπ ξπζκνύ ζθαικάησλ (BER) ζηα επίπεδα 1, 2 θαη 3 ππεξεζηώλ Ethernet θαη IP. Δπηβεβαίσζε ζπλδεζηκόηεηαο ΙΡ θαηά κήθνο ελόο δηθηύνπ κε ηελ εθηέιεζε Ping, Trace Route, Echo Response. Γεκηνπξγία έσο θαη 64 δηαθνξεηηθώλ ξνώλ δεδνκέλσλ κε δηαθνξεηηθέο δηεπζύλζεηο MAC ή ΙΡ θαη VLAN tags. Ρπζκίζεηο γηα πξνηεξαηνζέηεζε θίλεζεο (traffic prioritization) Class of Service (CoS) θαη IP Type of Service (ToS). Γπλαηόηεηα Dual Port γηα ηελ εθ ησλ πξνηέξσλ πηζηνπνίεζε ηνπ ειέγρνπ δηαηάμεσλ δηθηύνπ. Γπλαηόηεηα VLAN Scan γηα ηνλ εύθνιν θαη γξήγνξν έιεγρν ησλ δηακνξθώζεσλ VLAN ID. Γηαθνξεηηθά πξνθίι ειέγρσλ γηα ηελ γξήγνξε θαη αμηόπηζηε δηακόξθσζε ησλ ειέγρσλ δηθηύσλ. Δηθόλα 2Γνκνζηνηρείν SSMTT-28 Σα βαζηθά πιενλεθηήκαηα ηεο ρξήζεο ηνπ δνκνζηνηρείνπ SSMTT-28 είλαη ηα α- θόινπζα: Μηθξό βάξνο Δπέιηθηνο ζρεδηαζκόο Διαρηζηνπνίεζε ηεο απαίηεζεο γηα ρξήζε πνιιαπιώλ εξγαιείσλ 47

48 Οινθιεξσκέλε ιύζε γηα ηελ εγθαηάζηαζε θαη ζπληήξεζε ππεξεζηώλ Ethernet θαη ΙΡ Αύμεζε ηεο απνδνηηθόηεηαο ηεο ζπζθεπήο Sunset MTT Οηθνλνκηθή ιύζε Γηα ηελ πεξίπησζε δηθηύσλ Gigabit Ethernet ην δνκνζηνηρείν SSMTT-28 ζα πξέπεη λα αληηθαηαζηαζεί από ην δνκνζηνηρείν SSMTT-29 (ρήκα 3). Απηό ην δνκνζηνηρείν παξέρεη ηε δπλαηόηεηα δεκηνπξγίαο θίλεζεο 1000 Mbps θαη ηνπ αμηόπηζηνπ έ- ιεγρνπ ηεο δηεθπεξαησηηθήο ηθαλόηεηα, θαζπζηέξεζεο θαη ξπζκνύ απώιεηαο πιαηζίσλ δηθηύσλ Gigabit Ethernet. Σν δνκνζηνηρείν απηό παξέρεη ηα ίδηα πιενλεθηήκαηα θαη ιεηηνπξγηθόηεηεο κε ην δνκνζηνηρείν SSMTT-28, ελώ δηαζέηεη θαη ηε δπλαηόηεηα απνζήθεπζεο θαη κεηαθόξησζεο πξνθίι ειέγρσλ γηα ηελ εύθνιε θαη γξήγνξε εθαξκνγή ππεξεζηώλ Gigabit Ethernet. Δηθόλα 3Γνκνζηνηρείν SSMTT-29 Δλαιιαθηηθά, κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ην δνκνζηνηρείν MTT-50 GigE Module (ρήκα 4), ην νπνίν παξέρεη πιήξε ππνζηήξημε ξπζκώλ 10/100/1000 Mbps, ελώ παξάιιεια επηηξέπεη κεηξήζεηο ηεο κεηαβιεηόηεηαο ηεο θαζπζηέξεζεο παθέηνπ (Packet delay Variation), αιιά θαη ηε δπλαηόηεηα ειέγρνπ ππεξεζίαο κεηάδνζεο θσλήο κέζσ ΙΡ (Voice over IP VoIP), θαζώο εθηειεί εμνκνηώζεηο ηειεθώλνπ ΙΡ θαη κεηξήζεηο πνηόηεηαο θσλήο. 48

49 Δηθόλα 4Γνκνζηνηρείν MTT-50 GigE 2.2 Γίκησα Πρόζβαζης xdsl Η ζπζθεπή Sunset MTT ππνζηεξίδεη έλα επξύ θάζκα δνκνζηνηρείσλ γηα ηνλ έιεγρν ησλ δηαθόξσλ ηερλνινγηώλ DSL. Η ρξήζε ηεο ζπζθεπήο Sunset MTT εμαιείθεη ηελ αλάγθε ηεο αγνξάο πνιιώλ δηαθόξσλ εμνπιηζκώλ γηα ηνλ έιεγρν ησλ δηαθνξεηηθώλ ηερλνινγηώλ DSL θαη επηηξέπεη ηνλ έιεγρν εγθαηάζηαζεο θαη επηβεβαίσζεο νξζήο ιεηηνπξγίαο ησλ ππνζηεξηδόκελσλ ππεξεζηώλ δηθηύνπ. ηε ζπλέρεηα παξαηίζεληαη ηα ππνζηεξηδόκελα δνκνζηνηρεία ηεο ζπζθεπήο, γηα ηηο δηάθνξεο ηερλνινγίεο DSL ADSL Γηα ηνλ έιεγρν ζπλδέζεσλ δηθηύνπ ADSL (Asynchronous Digital Subscriber Line) απαηηείηαη ε ρξήζε ηνπ δνκνζηνηρείνπ SSMTT-19A TI ADSL2+ ATU-R Module (ζρήκα 5). Σν δνκνζηνηρείν απηό ππνζηεξίδεη ηηο ηερλνινγίεο ADSL, ADSL2 θαη ADSL2+, θαη απνηειεί ηελ ηδαληθή ιύζε γηα ηνπο παξόρνπο ππεξεζηώλ πνπ είηε δηαζέηνπλ ζπλδέζεηο ADSL, είηε επηζπκνύλ ηελ κεηάβαζε ζηελ ηερλνινγία ADSL2+, ε νπνία παξέρεη πςειό εύξνο δώλεο, ππνζηεξίδεη κεγαιύηεξν κήθσλ γξακκώλ κεηάδνζεο, θαη έρεη ηε δπλαηόηεηα παξνρήο ππεξεζηώλ triple-play (θσλή, δεδνκέλα, βίληεν). Σα βαζηθά ηνπ ραξαθηεξηζηηθά είλαη ηα εμήο: Δμνκνίσζε modem 49

50 Λεπηνκεξήο θαηαγξαθή ηεο θαηάζηαζεο ησλ modem/δεύμεσλ Μεηξήζεηο δεύμεο Δπηβεβαίσζε ζπλδεζηκόηεηαο δηθηύνπ Παξνρή ιεηηνπξγηώλ όπσο Trace Route, ATM OAM θαη ζηαηηζηηθώλ δηθηύνπ Σα πιενλεθηήκαηα ηνπ δνκνζηνηρείνπ SSMTT-19A TI ADSL2+ ATU-R είλαη ηα αθόινπζα: Μηθξό βάξνο πζθεπή ρεηξόο Οηθνλνκηθή ιύζε, θαζώο επεθηείλεη ηελ ιεηηνπξγηθόηεηα ηεο ζπζθεπήο Sunset MTT. Πξαθηηθόο ζρεδηαζκόο γηα εύθνιε ρξήζε Δπηινγή εθηέιεζεο κεηξήζεσλ θαη δηακνξθώζεσλ κε ηε ρξήζε ελόο θνπκπηνύ, γηα ηελ απιή θαη γξήγνξε εθηέιεζε ειέγρσλ. Δηθόλα 5 Γνκνζηνηρείν SSMTT-19A TI ADSL2+ ATU-R HDSL Γηα ηελ ππνζηήξημε ζπλδέζεσλ SHDSL ε ζπζθεπή Sunset MTT απαηηεί ηελ ρξήζε ηνπ δνκνζηνηρείν SSMTT-14B (ζρήκα 6). Σν δνκνζηνηρείν απηό παξέρεη έλα πιήξεο ζύλνιν ειέγρσλ, όπσο επηβεβαίσζε ζπλδεζηκόηεηαο δηθηύνπ θαη ν έιεγρνο εγθαηάζηαζεο θαη επαιήζεπζεο ππεξεζηώλ κε ηελ εθηέιεζε ειέγρσλ 2 θαη 4 θαισδίσλ. Δ- πηπξόζζεηα, ππνζηεξίδνληαη ραξαθηεξηζηηθά ΑΣΜ (VCC scan, OAM Cell generation) θαη IP (Status, Ping test, trace route, echo response). 50

51 Δηθόλα 6 Γνκνζηνηρείν SSMTT-14B VDSL Ο έιεγρνο ζπλδέζεσλ VDSL (Very high bit rate Digital Subscriber Line) πξαγκαηνπνηείηαη κε ηε ρξήζε ηνπ δνκνζηνηρείνπ SSMTT-41V (ζρήκα 7). Η ζπζθεπή Sunset MTT κε ηε ρξήζε απηνύ ηνπ δνκνζηνηρείνπ έρεη ηε δπλαηόηεηα ειέγρνπ εγθαηάζηαζεο θαη ιεηηνπξγίαο ζπλδέζεσλ VDSL κε ηε ρξήζε κίαο ζπζθεπήο κηθξνύ βάξνπο. Δπίζεο, ππνζηεξίδεη έλα επξύ θάζκα ιεηηνπξγηώλ θαη παξέρεη όια ηα απαξαίηεηα εξγαιεία γηα ηελ επέθηαζε ηνπ δηθηύνπ ζε VDSL2 γξακκέο. Δηθόλα 7Γνκνζηνηρείν SSMTT 41V 51

52 2.2.4 VoIP Η ζπζθεπή Sunset MTT ππνζηεξίδεη ην VoIP test suite, κέζσ ηνπ δνκνζηνηρείνπ SSMTT-36 (ζρήκα 8), γηα ηνλ απνηειεζκαηηθό έιεγρν ηεο ππεξεζίαο VoIP. Δπηηξέπεη ζηνπο παξόρνπο ππεξεζηώλ λα επηβεβαηώζνπλ κε ηαρύηαην ηξόπν όηη ε ππεξεζία απηή παξέρεηαη ζηνπο πειάηεο ηνπο θάησ από νξζέο ζπλζήθεο ιεηηνπξγίαο. Δπίζεο, παξέρεηαη ε δπλαηόηεηα εθηέιεζεο ησλ θαηάιιεισλ κεηξήζεσλ γηα ηελ αλίρλεπζε θαη ηνλ εληνπηζκό ζθαικάησλ. Σα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά απηήο ηεο ππνζηεξηδόκελεο ιεηηνπξγίαο ηεο ζπζθεπήο είλαη ηα αθόινπζα: Δμνκνίσζε ΙΡ ηειεθώλνπ, ην νπνίν ππνζηεξίδεη αθξόαζε θαη νκηιία, κέζσ ερείνπ θαη κηθξνθώλνπ, αληίζηνηρα Παξέρεη αλάιπζε ηεο ηειεπηθνηλσληαθήο θίλεζεο θιήζεο VoIP Τπνζηεξίδεη κελύκαηα ζεκαηνδνζίαο πξσηνθόιισλ Η.323 θαη SIP Καηαγξάθεη κεηξήζεηο πνηόηεηαο ησλ θιήζεσλ θαη ππνινγίδεη ηηο ηηκέο MOS θαη B-factor. Παξέρεη ηε δπλαηόηεηα ειέγρνπ θαη DSL ζπλδέζεσλ. Δμνκνίσζε αλαινγηθνύ ηειεθώλνπ. Αλάιπζε θιήζεο αλαινγηθνύ ηειεθώλνπ Μεηάδνζε δηαθόξσλ ζπρλνηήησλ, ιήςε θαη κέηξεζε ησλ ππνζηεξηδόκελσλ ζπρλνηήησλ. Μέηξεζε ηνπ ξεύκαηνο βξόρνπ ζε αλαινγηθέο γξακκέο ηειεθώλνπ. Σα βαζηθά πιενλεθηήκαηα απηήο ηεο ζπζθεπήο είλαη ηα εμήο: Μηθξό βάξνο Δπέιηθηνο ζρεδηαζκόο Δμαιείθεη ηελ αλαγθαηόηεηα γηα ύπαξμε πνιιαπιώλ δηαηάμεσλ ειέγρνπ Οηθνλνκηθή ιύζε Βνεζά ζηελ αλίρλεπζε θαη απνκόλσζε ειαηησκαηηθώλ ΙΡ ηειεθώλσλ ζε έλα δίθηπν ηειεθσλίαο ΙΡ Βνεζά ζηελ επίιπζε πξνβιεκάησλ εγθαζίδξπζεο VoIP θιήζεο 52

53 Δπηβεβαηώλεη ηελ πνηόηεηα ηεο θιήζεο, ρσξίο λα απαηηείηαη δεύηεξε ζπζθεπή εγθαηεζηεκέλε ζην άιιν άθξν Βνεζά ζηελ αλίρλεπζε θαη απνκόλσζε ειαηησκαηηθώλ αλαινγηθώλ ηειεθώλσλ ζε έλα δίθηπν αλαινγηθήο ηειεθσλίαο Βνεζά ζηελ επίιπζε πξνβιεκάησλ εγθαζίδξπζεο αλαινγηθήο θιήζεο Δηθόλα 8 Γνκνζηνηρείν SSMTT IPTV Δπέθηαζε ηεο παξαπάλσ εθαξκνγήο απνηειεί ην IPTV test suite ηεο ζπζθεπήο Sunset MTT, ε νπνία επηηξέπεη ζηνπο παξόρνπο ππεξεζηώλ λα επηβεβαηώλνπλ όηη ε ππεξεζία απηή ιακβάλεηαη ζσζηά από ηνπο πειάηεο ηεο. Σα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά απηήο ηεο ιεηηνπξγίαο είλαη ηα εμήο: Τπνζηεξίδεη επξπδσληθέο ππεξεζίεο IPTV Σαρύηαηε αλάιπζε βαζηθώλ παξακέηξσλ γηα ηελ επηβεβαίσζε νξζήο ιεηηνπξγίαο ππεξεζίαο θαη παξνρήο πνηόηεηαο ππεξεζίαο. Καηαγξαθή ξπζκνύ κεηάδνζεο, ξπζκνύ απσιεηώλ παθέησλ, αξηζκνύ παθέησλ πνπ έρνπλ παξαδνζεί, θαζπζηέξεζε, απόθιηζε θαζπζηέξεζεο (jitter). πλδπάδεη ππεξεζίεο ειέγρνπ γξακκήο DSL. πλδπάδεηαη θαη κε ην VoIP test suite γηα ηελ παξνρή ειέγρνπ δηθηύσλ πνπ ππνζηεξίδνπλ ππεξεζίεο triple play. 53

54 2.3 Μηηροπολιηικά Γίκησα Η ζπζθεπή Sunset MTT έρεη ηε δπλαηόηεηα λα παξέρεη νινθιεξσκέλεο ιύζεηο ειέγρνπ γηα κεηξνπνιηηηθά δίθηπα SONET () ή SDH (), θαζώο θαη γξακκώλ κεηάδνζεο Σ1/Δ SONET/SDH Η πινπνίεζε ειέγρσλ ζε δίθηπα SONET/SDH πξαγκαηνπνηείηαη κε ηε ρξήζε ηνπ δνκνζηνηρείνπ SSMTT-38 (ζρήκα 9). Σν δνκνζηνηρείν απηό επηηξέπεη ηνλ απνδνηηθό έιεγρν SONET/SDH, θαζώο θαη PDH δηθηύσλ, πνπ ππνζηεξίδνπλ ξπζκνύο κεηάδνζεο από 2.5 Gbps έσο 1.5 Mbps. Η ζπζθεπή επηηξέπεη δηακνξθώζεηο in-service θαη out-of-service, γηα ηελ θάιπςε ησλ αλαγθώλ εγθαηάζηαζεο, δηαηήξεζεο θαη αλίρλεπζεο ζθαικάησλ. Γηαζέηεη ιεηηνπξγίεο απηόκαηεο δηακόξθσζεο δηαηάμεσλ πνπ είλαη εγθαηεζηεκέλα ζηα ππό κειέηε δίθηπα. Όιεο νη πξαγκαηνπνηνύκελεο κεηξήζεηο είλαη ζύκθσλεο κε ηα ππάξρνληα πξσηόθνιια θαη standards, ζηνηρείν πνπ δίλεη ηε δπλαηόηεηα ηεο εύθνιεο παξαθνινύζεζεο θαη αλίρλεπζεο ζθαικάησλ ζηνπο ειεγθηέο δηθηύνπ. Σα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ δνκνζηνηρείνπ απηνύ είλαη ηα εμήο: Αλάιπζε ηεο απόδνζεο θαη έιεγρνο ηνπ ξπζκνύ ζθαικάησλ bit Απηόκαηε δηακόξθσζε Μέηξεζε ρξνληζκνύ APS Γεκηνπξγία ηζηνγξακκάησλ θαη αξρείνπ θαηαγξαθήο ιαζώλ Ιn-service θαη out-of-service έιεγρνη Καηαγξαθή θαζπζηέξεζεο δηάδνζεο θαη κεηάδνζεο, ζπρλόηεηαο Σα βαζηθά πιενλεθηήκαηα απηήο ηεο ζπζθεπήο είλαη ηα εμήο: Μηθξό βάξνο Δπέιηθηνο ζρεδηαζκόο Δμαιείθεη ηελ αλαγθαηόηεηα γηα ύπαξμε πνιιαπιώλ δηαηάμεσλ ειέγρνπ Γηαηζζεηηθόο θαη εύθνινο ρεηξηζκόο Οηθνλνκηθή ιύζε 54

55 Δηθόλα 9Γνκνζηνηρείν SSMTT Γραμμές Μεηάδοζης Σ1 Η πινπνίεζε ειέγρσλ γξακκώλ κεηάδνζεο Σ1 πξαγκαηνπνηείηαη κε ηε ρξήζε ηνπ δνκνζηνηρείνπ SSxDSL-8 Dual T1 (ρήκα 10). Σν SSxDSL-8 Dual T1 παξέρεη κία πιεζώξα εθαξκνγώλ από ηελ εγθαηάζηαζε θαισδίσλ, σο ηε ζπληήξεζε θαη ηελ παξαθνινύζεζε ιεηηνπξγίαο. Δπίζεο παξέρεη ηε δπλαηόηεηα αλάιπζεο pulse mask, κέηξεζεο ζπρλόηεηαο θαη επηπέδνπ ζήκαηνο, αλίρλεπζεο ιαζώλ, παξαθνινύζεζε πξνεηδνπνηήζεσλ ιαζώλ, ζπρλόηεηαο θσλήο θαη ειέγρνπ βξόρνπ. Δπηπιένλ ραξαθηεξηζηηθά είλαη ηα αθόινπζα: Έιεγρνο full dublex T1, δηθαηεπζπληηθή παξαθνινύζεζε Έιεγρνο frame relay Έιεγρνο DDS Έιεγρνο GR-303 Αλάιπζε θαη δηακόξθσζε θιήζεο Έιεγρνο ζπγρξνληζκνύ πιαηζίσλ Οκηιία θαη αθξόαζε ζε θαλάιηα θσλήο ζηε γξακκή Σ1 Απνδνρή θαη δεκηνπξγία ISDN θιήζεο 55

56 Δηθόλα 10Γνκνζηνηρείν SSxDSL-8 Dual T Γραμμές Μεηάδοζης Δ1 Η πινπνίεζε ειέγρσλ γξακκώλ κεηάδνζεο Δ1 πξαγκαηνπνηείηαη κε ηε ρξήζε ηνπ δνκνζηνηρείνπ SSMTT-27 E1 (ρήκα 11), ην νπνίν έρεη ζρεδηαζηεί ώζηε λα παξέρεη δηεπθνιύλζεηο ζηνπο ηερληθνύο δηθηύνπ αλαθνξηθά κε ηελ εγθαηάζηαζε, ζπληήξεζε θαη αλίρλεπζε ιαζώλ ζε έλα δίθηπν E1. H δηεπαθή Δ1 έρεη ηππνπνηεζεί από ηνλ δηεζλή νξγαληζκό ηειεπηθνηλσληώλ (International Telecommunications Union - ITU) θαη απνηειεί ζεκαληηθό θνκκάηη ςεθηαθώλ ηειεπηθνηλσληαθώλ δηθηύσλ όπσο δίθηπα θηλεηήο ηειεθσλίαο, δίθηπα πξόζβαζεο, δίθηπα κεηαγσγήο θαη δίθηπα δεδνκέλσλ. Σα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ δνκνζηνηρείνπ SSMTT-27 είλαη ηα εμήο: Έιεγρνο BER ζπλδεηήξεο (75 Χ θαη 120Χ) Μεηξήζεηο κε βάζε ηα πξσηόθνιια ITU-T g.821, G.826, M.2100 Αλάιπζε κάζθαο παικώλ Αλάιπζε ηζηνγξάκκαηνο Μέηξεζε θαζπζηέξεζεο κεηάδνζεο Αλίρλεπζε ιαζώλ Μέηξεζε απόθιηζεο θαζπζηέξεζεο Τπνζηήξημε ηερλνινγηώλ GSM, GPRS, Frame relay, ISDN Σα βαζηθά πιενλεθηήκαηα απηήο ηεο ζπζθεπήο είλαη ηα εμήο: Μηθξό βάξνο Δπέιηθηνο ζρεδηαζκόο 56

57 Δμαιείθεη ηελ αλαγθαηόηεηα γηα ύπαξμε πνιιαπιώλ δηαηάμεσλ ειέγρνπ Οινθιεξσκέλε ιύζε γηα ηελ εγθαηάζηαζε θαη ζπληήξεζε δηθηύσλ Δ1 Γηαηζζεηηθόο θαη εύθνινο ρεηξηζκόο Τπνζηεξίδεη πνιιαπιέο εθαξκνγέο ζε δίθηπν Δ1 κέζσ ινγηζκηθνύ, ην νπνίν κπνξεί εύθνια λα αλαβαζκηζηεί Οηθνλνκηθή ιύζε Δηθόλα 11Γνκνζηνηρείν SSMTT-27 E1 2.4 Οπηικά Γίκησα Η ζπζθεπή Sunset MTT δηαζέηεη έλα ζύλνιν από δνκνζηνηρεία γηα ηελ παξαθνινύζεζε θαη ηνλ έιεγρν δηθηύσλ νπηηθώλ ηλώλ. Σν δνκνζηνηρείν θαλαιηνύ νπηηθήο ίλαο SSMTT-30Z (ρήκα 12) παξέρεη έλα νινθιεξσκέλν ζύλνιν δπλαηνηήησλ ειέγρνπ, ην νπνίν κπνξεί λα αμηνπνηεζεί από ηνλ ηερληθό δηθηύνπ, αθόκε θαη αλ δελ δηαζέηεη ηελ απαξαίηεηε εκπεηξία, γηα ηελ επηβεβαίσζε κεηάδνζεο από άθξν ζε άθξν ζε θαλάιηα νπηηθήο ίλαο, αιιά θαη ησλ SLA κεηαμύ ηνπ παξόρνπ ππεξεζηώλ θαη ησλ πειαηώλ ηνπ. Σα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ δνκνζηνηρείνπ απηνύ είλαη ηα εμήο: Γελλήηξηα θίλεζεο κε ξπζκό κεηάδνζεο , 2,125 θαη 4,25 Gbps Έιεγρνο BER ζηα επίπεδα 1 θαη 2 ππεξεζηώλ Fiber channel, FICON θαη ESCON Μέηξεζε θαζπζηέξεζεο θπθιηθήο κεηάδνζεο In service παξαθνινύζεζε 57

58 Πξνθίι ειέγρνπ γηα γξήγνξν θαη αμηόπηζην έιεγρν ηεο δηακόξθσζεο θαη ιεηηνπξγίαο ηνπ δηθηύνπ. Απιόο ζρεδηαζκόο δηεπαθήο Δηθόλα 12Γνκνζηνηρείν SSMTT-30Z ε ζπλδπαζκό κε ην δνκνζηνηρείν SSMTT-30Z, ε ζπζθεπή Sunsett MTT κπνξεί λα ρξεζηκνπνηήζεη ην ζύλνιν δνκνζηνηρείσλ Optical Channel Monitor (OCM), ην νπνίν επηηξέπεη ηε κέηξεζε κήθνπο θύκαηνο θαη ηζρύνο νπηηθώλ ζεκάησλ. Μπνξεί λα ε- θαξκνζηεί ζε δίθηπα πνιύπιεμεο κήθνπο θύκαηνο (Wavelength Division Multiplexing). Απνηειεί νινθιεξσκέλε ιύζε κέηξεζεο θαη θαηαγξαθήο βαζηθώλ ζηνηρείσλ δηθηύνπ νπηηθώλ ηλώλ, ιεηηνπξγίεο νη νπνίεο κπνξνύλ λα γίλνπλ κόλν κε έλαλ αλαιπηή νπηηθνύ θάζκαηνο (αιιά κε πνιύ κηθξόηεξν θόζηνο). Σα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά είλαη ηα εμήο: Παξαθνινύζεζε θαλαιηώλ DWDM (Dense WDM) Παξαθνινύζεζε θαλαιηώλ CWDM (Coarse WDM) Γπλακηθό εύξνο δώλεο 50 db Μέηξεζε ιόγνπ ζήκαηνο πξνο ζόξπβν (Signal to Noise Ratio SNR) Μέηξεζε ηζρύνο θαη κήθνπο θύκαηνο Γεκηνπξγία γξαθεκάησλ Παξαθνινύζεζε κεηάδνζεο Radio Frequency over Fiber Πιήξεο θαηαγξαθή θάζκαηνο ζήκαηνο Σαπηόρξνλε παξαθνινύζεζε θαηεξρόκελνπ ζήκαηνο (1490 nm, 1550 nm) θαη αλεξρόκελνπ (1310 nm) 58

59 Παξάιιεια, ην Optical Test Toolkit module (ζρήκα 13) δίλεη ηε δπλαηόηεηα θαηαγξαθήο ηζρύνο νπηηθνύ ζήκαηνο ζε νπηηθνύο κεηαδόηεο. Σν δνκνζηνηρείν απηό πξαγκαηνπνηεί έλαλ έιεγρν απώιεηαο γηα ηελ θαηαγξαθή απσιεηώλ παξεκβνιήο από άθξν ζε άθξν, θαζώο θαη απσιεηώλ νπηηθήο επηζηξνθήο. Δηθόλα 13Γνκνζηνηρείν Optical Test Toolkit Σέινο, αλαθνξηθά κε ηνλ έιεγρν γηα ηελ εγθαηάζηαζε θαη ζπληήξεζε θαισδίσλ νπηηθώλ ηλώλ, ην δνκνζηνηρείν MTT-35E Micro OTDR (ζρήκα 14) παξέρεη όιεο ηηο δπλαηόηεηεο ελόο νπηηθνύ ξεθιεθηόκεηξνπ ζε κία πξαθηηθή ζπζθεπή. Δθηόο από θαιώδηα νπηηθώλ ηλώλ κπνξνύλ λα κεηξεζνύλ ζπλδεηήξεο (connectors), δηαθιαδσηέο (splices) θαη δηαηάμεηο δηαθνπήο θπθιώκαηνο (breaks). Σν δνκνζηνηρείν MTT-35E αλαθέξεηαη ζε νπηηθέο ίλεο απινύ ξπζκνύ (single mode). Σα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ είλαη ηα εμήο: Μέηξεζε δηπινύ κήθνπο θύκαηνο Απηόκαηε θαη ρεηξνθίλεηε δηακόξθσζε Γπλακηθό εύξνο δώλεο 28 db Γεκηνπξγία αξρείσλ εμόδνπ κε ηα απνηειέζκαηα ειέγρσλ Λνγηζκηθό γηα αλάιπζε ζε ππνινγηζηή 59

60 Μπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ζε πιεζώξα νπηηθώλ δηθηύσλ, όπσο παζεηηθά νπηηθά δίθηπα (Passive Optical Networks PON), Fiber to the Home FTTH, SONET/SDH, 10 Gbps Ethernet Δηθόλα 14Γνκνζηνηρείν ΜΣΣ-35Δ 2.5 Φσζικό Δπίπεδο Η ζπζθεπή Sunset MTT παξέρεη ηε δπλαηόηεηα ειέγρνπ ηεο πνηόηεηαο ράιθηλσλ θαισδίσλ ζην θπζηθό επίπεδν δηθηύσλ. Ο έιεγρνο απηόο πινπνηείηαη κε ηελ επέθηαζε απηήο ηεο ζπζθεπήο ζηε ζπζθεπή MTT ACM II (ζρήκα 15) θαη κπνξεί λα εθαξκνζηεί ζε δηαθνξεηηθνύ ηύπνπ δίθηπα, όπσο δίθηπα DSL. Η ζπζθεπή απηή παξέρεη έλα επξύ θάζκα ζπρλνηήησλ, από ηε δώλε ζπρλνηήησλ θσλήο έσο ηα 30 MHz, ελώ ε επέιηθηε δηακόξθσζή ηεο επηηξέπεη ηνλ ζπλδπαζκό ηεο κε άιια δνκνζηνηρεία, γηα ηνλ έιεγρν δηθηύσλ DSL ή νπηηθώλ δηθηύσλ. Σν ηδηαίηεξν ραξαθηεξηζηηθό ηνπ είλαη ε απνηειεζκαηηθή αλίρλεπζε short bridge taps, νη νπνίεο είλαη ηδηαηηέξσο επηδήκηα ζε δίθηπα VDSL2. Σα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο ζπζθεπήο είλαη ηα εμήο: Έγρξσκε νζόλε Δύθνιε ρξήζε Σαρύηαηε ιεηηνπξγία γηα ηελ εθηέιεζε ειέγρσλ Αλίρλεπζε ζθαικάησλ Αλαιπηήο θάζκαηνο 60

61 Απώιεηεο παξεκβνιήο 30 db Μεηξήζεηο ζπρλνηήησλ θσλήο Υαξαθηεξηζκόο ηεο πνηόηεηαο θαισδίσλ ραιθνύ Δηθόλα 15 Η ζπζθεπή Sunset MTT ACM II 2.6 σμπεράζμαηα ην θεθάιαην πνπ νινθιεξώζεθε, πξαγκαηνπνηήζεθε κηα ιεπηνκεξήο παξνπζίαζε πέληε δηαθνξεηηθώλ ηερλνινγηώλ δηθηύνπ θαη αλαιύζεθαλ ηα δνκνζηνηρεία κέζσ ησλ νπνίσλ ε ζπζθεπή Sunset-MTT κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεί ειέγρνπο θαη κεηξήζεηο ζηα δίθηπα απηά. Οη ηύπνη δηθηύσλ πνπ αλαιύζεθαλ είλαη: ηα δίθηπα Ethernet,ηα δίθηπα DSL,ηα νπηηθά δίθηπα, ηα κεηξνπνιηηηθά δίθηπα θαη έλαο ηξόπνο ειέγρνπ ηνπ θπζηθνύ επηπέδνπ ησλ δηθηύσλ. Όζνλ αθνξά ηε ηελ ηερλνινγία DSL παξνπζηάζηεθαλ ηα δνκνζηνηρεία πνπ δηελεξγνύλ ειέγρνπο ζηηο ηερλνινγίεο ADSL,SHDSL,VDSL,VoIP,IPTV όπσο επίζεο θαη ηα δνκνζηνηρεία πνπ κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηεζνύλ γηα ηνλ έιεγρν ησλ ηερλνινγηώλ SONET/SDH,T1,E1 ησλ κεηξνπνιηηηθώλ δηθηύσλ. Όπσο γίλεηαη εύθνια αληηιεπηό ν ππνςήθηνο κεραληθόο δηθηύνπ εμνπιηζκέλνο κε ηα θαηάιιεια εξγαιεία (ζπζθεπή Sunset-MTT θαη ηα αληίζηνηρα δνκνζηνηρεία ηεο) κπνξεί λα δηεμάγεη έλα πιήξε έιεγρν ησλ δηαθνξεηηθώλ ηερλνινγηώλ δηθηύσλ,λα θαηαλνήζεη ηηο νπζηαζηηθέο δηαθνξέο ηνπο θαη λα εμάγεη ρξήζηκα ζπκπεξάζκαηα 61

62 Κεθάλαιο 3 ηα θεθάιαηα πνπ πξνεγήζεθαλ έγηλε κία ιεπηνκεξήο παξνπζίαζε ησλ πην γλσζηώλ ηερλνινγηώλ δηθηύσλ πξόζβαζεο θαη ησλ ειέγρσλ πνπ κπνξεί λα δηεμαρζνύλ ζε απηά. Σν θεθάιαην πνπ αθνινπζεί απνηειεί ην ηειεπηαίν ηεο παξνύζαο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο. ην θεθάιαην απηό παξνπζηάδνληαη 4 δηαθνξεηηθέο ηερληθέο ειέγρσλ πνπ κπνξνύλ λα πξαγκαηνπνηεζνύλ ζην εξγαζηήξην κε ηε ρξήζε ηεο ζπζθεπήο Sunset- MTT.Πξόθεηηαη γηα κία ζεηξά δνθηκώλ θαη κεηξήζεσλ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ ζε ζπγθεθξηκέλεο ηερλνινγίεο δηθηύσλ (δίθηπα ATM,ADSL,ISDL).ηηο αζθήζεηο απηέο παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά ν ηξόπνο ζύλδεζεο ηεο ζπζθεπήο ζην θύθισκα, νη έιεγρνη πνπ κπνξνύλ λα γίλνπλ ζηνλ θάζε ηύπν γξακκήο θαη ηα αλακελόκελα απνηειέζκαηα. 3.1 Έλεγτος δικηύων ΑΣΜ Ο αζύγρξνλνο ηξόπνο κεηάδνζεο (Asynchronous Transfer Mode-ATM) απνηειεί ηελ πην δηαδεδνκέλε ηερλνινγία δηθηύνπ επξείαο πεξηνρήο ζηνλ θόζκν. Σα δίθηπα πνπ πηνζεηνύλ ηελ ηερλνινγία ΑΣΜ έρνπλ ηε δπλαηόηεηα κεηάδνζεο θσλήο, βίληεν αιιά θαη θίλεζεο ΙΡ, όπσο ε πεξίπησζε ηνπ ςεθηαθνύ βξόρνπ ζπλδξνκεηή (Digital Subscriber Loop). Η ηερλνινγία ΑΣΜ δίλεη ηδηαίηεξε ζεκαζία ζηελ παξνρή εγγπήζεσλ γηα πνηόηεηα ππεξεζίαο (Quality of Service-QoS). Γηα απηό ην ιόγν είλαη απαξαίηεηνο ν ζπλερήο έιεγρνο ηνπ δηθηύνπ, ηόζν θαηά ηελ εγθαηάζηαζή ηνπ, όζν θαη θαηά ηε δεκηνπξγία ζπλδέζεσλ. Η ζπζθεπή Sunset MTT έρεη ηε δπλαηόηεηα λα παξέρεη έλα πιήζνο από ειέγρνπο ζε έλα δίθηπν ΑΣΜ όπσο: Έιεγρνο θπζηθνύ επηπέδνπ Έιεγρνο QoS θαη BER Έιεγρνο επηπέδνπ ΙΡ 62

63 Παξαθνινύζεζε δηθηύνπ Οη έιεγρνη QoS, BER θαη IP είλαη απαξαίηεηνη γηα ηελ εθηέιεζε ειέγρσλ out-ofservice θαηά ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ δηθηύνπ ή θαηά ηελ εκθάληζε ζθαικάησλ, ελώ ε παξαθνινύζεζε δηθηύνπ πξαγκαηνπνηείηαη θαηά ηελ ιεηηνπξγία ηνπ δηθηύνπ Δκηέλεζη ελέγτων ζε δίκησο ΑΣΜ Γηακόξθσζε ηεο ζπζθεπήο Αξρηθά δηακνξθώλνπκε ηε ζπζθεπή, ώζηε λα είλαη δπλαηόο ν έιεγρνο ηνπ δηθηύνπ ΑΣΜ. 1. Δπηιέγνπκε ην ΑΣΜ ζην Test Mode. 2. Δηζάγνπκε ηα ραξαθηεξηζηηθά ηνπ δηθηύνπ γηα ην Interface θαη ην Payload Σν πιαίζην ησλ αξρηθώλ δηακνξθώζεσλ ηεο ζπζθεπήο απεηθνλίδεηαη ζην ρήκα 16. Δηθόλα 16Αξρηθέο ξπζκίζεηο ηεο ζπζθεπήο γηα ηνλ έιεγρν δηθηύνπ ΑΣΜ 63

64 ύλδεζε κε ην δίθηπν 1. Γηα ηελ παξαθνινύζεζε ελόο θπθιώκαηνο, ην νπνίν είλαη ζε ιεηηνπξγία, απαηηείηαη έλα monitor jack, όπσο έλα DSX panel. Γηα ηελ πεξίπησζε νπηηθώλ δηθηύσλ, απαηηείηαη έλαο δηαρσξηζηήο 90/10, ώζηε ην 10% ηεο ηζρύνο ηνπ ζήκαηνο λα πεξάζεη ζηε ζπζθεπή, ώζηε λα πξαγκαηνπνηεζεί ε κέηξεζε. 2. Η ζύλδεζε ζε πνιύξπζκα (multimode) ζπζηήκαηα απαηηεί ηε ρξήζε πνιύξπζκσλ θαισδίσλ. Δπνκέλσο, ν δέθηεο ηεο ζπζθεπήο πξέπεη λα είλαη ζπκβαηόο γηα πνιύξπζκε ιεηηνπξγία. 3. Αλ ζηελ νζόλε εκθαληζηεί ε έλδεημε Loss of Signal (LOS) ή ε έλδεημε Loss of Framing (LOF) θαηά ηε ζύλδεζε ηεο ζπζθεπήο κε έλα νπηηθό δίθηπν, απαηηείηαη ε ζύλδεζε ελόο attenuator πεξίπνπ -10 db. Έιεγρνο θπζηθνύ επηπέδνπ 1. Σν πξώην βήκα θαηά ηελ εγθαηάζηαζε ή ηελ παξαθνινύζεζε νπνηνπδήπνηε δηθηύνπ ΑΣΜ είλαη ε επηβεβαίσζε όηη ην θπζηθό επίπεδν δελ εκθαλίδεη πξνβιήκαηα. 2. Καηά ηε ζύλδεζε ηεο ζπζθεπήο ζην δίθηπν ζα πξέπεη λα εκθαλίδνληαη πξάζηλα ηα LEDs γηα ηελ επηιεγόκελε Interface θαη Framing. Αλ ηα LEDs γηα ην PULSES θαη ην rate είλαη πξάζηλα, αιιά ην LED FRAME δελ είλαη, επηβεβαίσζε όηη ε δηεπαθή κε ηελ νπνία είλαη ζπλδεδεκέλε ε ζπζθεπή αληηζηνηρεί ζηελ επηινγή ζην Test Configuration (ρήκα 16). 3. Θα πξέπεη επίζεο λα είλαη πξάζηλν θαη ην LED ATM CELL, ζηνηρείν πνπ α- πνδεηθλύεη ηελ παξνπζία ΑΣΜ cells. Αλ δελ είλαη αλακκέλν, ε ζπζθεπή δελ έρεη δηακνξθσζεί γηα έιεγρν δηθηύνπ ΑΣΜ. 4. Αλ ηα LEDs είλαη θόθθηλα, ηόηε πίεζε HISTORY ή LED. Όηαλ θακία έλδεημε δελ ελνριεί, ηόηε εθθηλνύκε ηελ επηζπκεηή κέηξεζε: 5. Δπηιέγνπκε ηελ νζόλε Measurement Results. ε απηή ηελ νζόλε ζα εκθαλίδεηαη ε έλδεημε NO ERRORS ή NO ERR. 64

65 Παξαθνινύζεζε δηθηύνπ ΑΣΜ Όηαλ έλα δίθηπν ΑΣΜ είλαη ζε ιεηηνπξγία, κπνξνύκε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηε ζπζθεπή, ώζηε λα δνύκε ηα ATM cells. Η ζπζθεπή κπνξεί λα παξαθνινπζεί ην δίθηπν ζπλερώο, ή λα ρξεζηκνπνηείηαη κόλν ζηηο πεξηόδνπο κεγάιεο θίλεζεο. Γηα ηελ παξαθνινύζεζε ηεο θίλεζε ζην δίθηπν ζα πξέπεη λα εθηειεζηνύλ ηα εμήο βήκαηα: 1. Δπηιέγνπκε ην ραξαθηεξηζηηθό VCC Scan. Με απηό ηνλ ηξόπν κπνξνύκε λα παξαθνινπζήζνπκε όια ηα θαλάιηα πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη ζην ππό κειέηε ηκήκα ηνπ δηθηύνπ. Με απηό ηνλ ηξόπν κπνξνύκε λα βξνύκε ρακέλα VCCs, λα παξαθνινπζήζνπκε ην ζπλνιηθό ρξεζηκνπνηνύκελν εύξνο δώλεο, αιιά θαη λα εληνπίζνπκε δηαθόπηεο κε ιαλζαζκέλεο ξπζκίζεηο. Θα πξέπεη λα δνζεί ηδηαίηεξε πξνζνρή ζηε γλώζε ηεο ηηκήο ηνπ VPI/VCI, θαζώο ζε θάζε δηαθόπηε απηή ε ηηκή αιιάδεη. 2. Αθνύ ζπλδεζεί ε ζπζθεπή, πάκε ζην κελνύ ATM/IP ή ζην ATM Functions θαη επηιέγνπκε ην ραξαθηεξηζηηθό VCC Scan Feature. 3. ηελ νζόλε ζα εκθαληζηεί ην ρήκα Με ηε ρξήζε ηνπ δνκνζηνηρείνπ SDH ζηελ νζόλε εκθαλίδεηαη θαη ην ρξεζηκνπνηνύκελν ή ην δηαζέζηκν εύξνο δώλεο. Δπηπιένλ, κε ηε ζπζθεπή κπνξνύκε λα επηιέμνπκε έλα ζπγθεθξηκέλν VPI θαη ηα επηθεληξσζνύκε ζε έλα κόλν VPC. 5. Δάλ δελ εκθαλίδεηαη θίλεζε ζηελ νζόλε (ε νζόλε είλαη θελή) θαη ην LED ATM Cell είλαη πξάζηλν, ηόηε ελδερνκέλσο ην θύθισκα λα είλαη γεκάην από θελά θειηά. Δπηιέγνπκε Vcc Scan Configuration, θαη ξπζκίδνπκε ην VPI Capture ζην ALL. 6. Δάλ εκθαλίδεηαη θίλεζε, αιιά ζεκαληηθέο ηηκέο VPI/VCI δελ εκθαλίδνληαη, ζα πξέπεη λα κεηαθηλεζνύκε πξνο ηελ πεγή, αλά έλα δηαθόπηε, ώζπνπ λα εκθαληζηεί ε επηζπκεηή ηηκή. Η θίλεζε κπνξεί λα εμαθαληζηεί θαζώο κία ζπκθόξεζε κπνξεί λα νδεγήζεη έλα δηαθόπηε ζην λα απνξξίςεη θειηά ή γηαηί ν δηαθόπηεο δελ έρεη ξπζκηζηεί ζσζηά θαη ζηέιλεη ηα θειηά ζε ιάζνο ζύξα. Οη 65

66 ηηκέο PTI θαη CLP δείρλνπλ όηη νη ζπλδέζεηο έρνπλ ππνζηεί ζπκθόξεζε ή πηζαλή απώιεηα θειηώλ. 7. Δάλ ζηελ νζόλε εκθαλίδνληαη πεξίεξγα ή άγλσζηα VPI/VCI, έλαο ιαλζαζκέλα δηακνξθσκέλνο δηαθόπηεο κπνξεί λα ζηέιλεη θειηά κε ιαλζαζκέλεο ηηκέο VPI/VCI. Δηθόλα 17Δλδείμεηο παξαθνινύζεζεο θίλεζεο ζε ΑΣΜ δίθηπν Λεπηνκεξήο αλάιπζε θίλεζεο Απηή ε δηαδηθαζία παξαθνινπζεί έλα ζπγθεθξηκέλν VCC γηα πξνβιήκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ην εύξνο δώλεο, γηα ιάζε θαη πξνεηδνπνηήζεηο. 1. Δπηιέγνπκε έλα ζπγθεθξηκέλν VPI/VCI από ηα εκθαληδόκελα ζηελ νζόλε. Απηό γίλεηαη κε ηηο επηινγέο SAVE VCC ή SAVE RX, ελώ έρνπκε επηιέγεη ην επηζπκεηό VPI/VCI. 2. Δπηιέγνπκε ην VCC Statistics θαη βξίζνπκε ην επηζπκεηό VPI/VCI. εκεηώλνπκε ην Cell count θαη ην Cell Rate θαη επηβεβαηώλνπκε όηη ηαηξηάδνπλ κε ηνπο θαζνξηζκέλνπο παξακέηξνπο. Οη PVCs θαη SVCs έρνπλ πξνθαζνξηζκέλνπο κέγηζηνπο θαη ειάρηζηνπο ξπζκνύο θειηώλ. Σα θειηά πνπ ππεξβαίλνπλ ηα όξηα απηά ζα έρνπλ ηηκή 1 ζην CLP θαη κπνξνύλ λα απνξξηθζνύλ. ην ρήκα 17, απηά ηα θειηά είλαη ην 2 ν θαη ην 4 ν. 66

67 3. Καζώο νη ζπκθνξήζεηο απνηεινύλ έλδεημε γηα πεξηνξηζκέλν εύξνο δώλεο, ε εγγύεζε θαιήο QoS κπνξεί λα επηηεπρζεί κε ηελ παξαθνινύζεζε ηνπ ξπζκνύ ζπκθόξεζεο θειηώλ. Δάλ ππάξρεη κεγάιε ζπκθόξεζε, ηόηε ελδερνκέλσο πνιιά θειηά λα απνξξηθζνύλ. Με ηε ρξήζε ηεο ζπζθεπήο κπνξνύκε λα παξαθνινπζνύκε ηνπο δηαθόπηεο ηνπ δηθηύνπ θαη λα εληνπίδνπκε ηα ζεκεία ζηα νπνία παξαηεξείηαη ζεκαληηθή ζπκθόξεζε. 4. Δπηβεβαηώλνπκε όηη νη ξπζκίζεηο ειέγρνπ θιήζεο είλαη ζσζηέο θαη όηη ε πεγή θίλεζεο δελ παξάγεη θίλεζε πάλσ (ή θάησ) από ζπγθεθξηκέλα όξηα. Αλ ν ξπζκόο θειηώλ είλαη πνιύ ρακειόο, ηόηε επεξεάδνληαη ππεξεζίεο πξαγκαηηθνύ ρξόλνπ, όπσο ε κεηάδνζε θσλήο ή βίληεν. Δπνκέλσο παξαηεξνύκε ηελ έλδεημε ηνπ ξπζκνύ θειηώλ, ώζηε λα δηαζθαιίζνπκε όηη δελ βξίζθεηαη εθηόο νξίσλ. 5. Η εκθάληζε ζθάικαηνο HEC απνηειεί κία έλδεημε όηη ζπκβαίλνπλ ζθάικαηα bits ζην θπζηθό επίπεδν. Με δηνξζσκέλα ηέηνηα ζθάικαηα έρνπλ σο απνηέιεζκα ηελ απόξξηςε θειηώλ θαη ηελ αύμεζε ηνπ ξπζκνύ απόξξηςεο θειηώλ (Cell Loss Ratio-CLR). Η ζπζθεπή καο δίλεη ηε δπλαηόηεηα λα παξαηεξνύκε ην CLP θαη ην HEC, ώζηε απηά λα κελ μεθεύγνπλ από ηα επηζπκεηά όξηα 6. ηελ νζόλε κπνξνύλ λα εκθαληζηνύλ πξνεηδνπνηήζεηο, όπσο AIS ή RDI. Σν AIS είλαη πνιύ ζνβαξό πξόβιεκα, ε νπνία ππνδεηθλύεη παληειή έιιεηςε π- πεξεζίαο ζην VPC ή ζην VCC. Η έλδεημε Έιεγρνο ζε δίθηπν εθηόο ιεηηνπξγίαο Ο ζηόρνο απηήο ηεο δηαδηθαζίαο είλαη λα εηζάγνπκε θειηά ΑΣΜ ζην δίθηπν θαη λα παξαθνινπζήζνπκε εάλ έρνπλ ιεθζεί ρσξίο ιάζε, θαζώο θαη ζην λα ειέγμνπκε γηα ηπρόλ πεξηνξηζκνύο ζην εύξνο δώλεο ηνπ δηθηύνπ. Η ζπζθεπή ζα εηζάγεη θειηά ΑΣΜ ζην δίθηπν θαη ζα ηα αλαιύζεη ζηελ επηζηξνθή ηνπο. Απηνύ ηνπ ηύπνπ νη έιεγρνη είλαη απαξαίηεηνη θαηά ηελ εγθαηάζηαζε ελόο δηαθόπηε ζην δίθηπν, θαη γεληθά απνηεινύληαη από ηα εμήο βήκαηα: Γεκηνπξγία θπθιώκαηνο ΑΣΜ 67

68 1. Αξρηθά ν δηαρεηξηζηήο ηνπ δηθηύνπ ζα πξέπεη λα δεκηνπξγήζεη έλα PVC θαη λα θαζνξίζεη πνηα VPI/VCI ζα ρξεζηκνπνηεζνύλ γηα ηνλ έιεγρν. 2. Οη πεξηζζόηεξνη έιεγρνη απαηηνύλ δύν ζπζθεπέο, κία γηα θάζε άθξν ηνπ PVC. Γεληθά ν έιεγρνο κπνξεί λα είλαη κνλνθαηεπζπληηθόο ή δηθαηεπζπληηθόο, αιιά πξέπεη απαξαίηεηα λα έρνπκε δεκηνπξγήζεη έλα PVC γηα θάζε θαηεύζπλζε. 3. Όηαλ ρξεζηκνπνηείηαη κία ζπζθεπή, απαηηείηαη ε δεκηνπξγία ελόο βξόρνπ ε- πηζηξνθήο. Μία ιύζε είλαη ε ρξήζε ελόο θαισδίνπ από ηνλ πνκπό ζην δέθηε, ώζηε λα επηζηξέθεη θάζε θειί πίζσ (hard loopback). Η ιύζε απηή ρξεζηκνπνηείηαη κόλν ζε πεξηπηώζεηο ειέγρνπ ζε δίθηπν εθηόο ιεηηνπξγίαο θαη είλαη θαηάιιειε γηα ηνλ έιεγρν ελόο δηαθόπηε ΑΣΜ. Γηαθνξεηηθά κπνξεί λα νξηζηεί έλα VPC πνπ ζα ζηέιλεη ηα θειηά πίζσ ζηε ζπζθεπή. Γηακόξθσζε VCC Η ζπζθεπή κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη έσο 6 ή 8 VCCs, αιιά ζπλήζσο απαηηείηαη ν έ- ιεγρνο ελόο κόλν VCC θάζε θνξά, ελώ ηα ππόινηπα ρξεζηκνπνηνύληαη σο θίλεζε π- πόβαζξνπ, ώζηε λα γεκίζνπλ ην εύξνο δώλεο ηεο ζύλδεζεο. 1. Πεγαίλνπκε ζην VCC Setup θαη επηιέγνπκε ην πξώην VCC. Δηζάγνπκε ηηο ηηκέο VPI/VCI γηα ην ζπγθεθξηκέλν VCC. Μπνξνύκε λα νξίζνπκε αλεμάξηεηα ηηο επηθεθαιίδεο απνζηνιήο θαη ιήςεο. Σηκέο VCI πάλσ από 32 είλαη πξνηηκόηεξεο θαη έρνπλ ζαλ απνηέιεζκα ηα PTI θαη CLP λα έρνπλ ηηκέο ην πεδίν θίλεζεο (traffic) επηιέγνπκε CBR (Constant Bit Rate). 3. Γηα λέν δίθηπν επηιέγνπκε κεηάδνζε ζην 100% ηνπ εύξνπο δώλεο, θαη κεηξάκε ηα QoS θαη ην BER. Αλ νη ηηκέο ηνπο είλαη ρακειέο, ηόηε κεηώλνπκε ζηαδηαθά ην εύξνο δώλεο, ώζπνπ λα ιάβνπκε ηηο επηζπκεηέο ηηκέο γηα ην QoS θαη/ή ην BER. 4. Γηα ην payload επηιέγνπκε Pattern εάλ ζέινπκε λα ειέγμνπκε ην BER ή Test Cell εάλ ζέινπκε λα ειέγμνπκε ηελ QoS. 5. Δπηβεβαηώλνπκε όηη ηα VCC απνζηνιήο θαη ιήςεο είλαη ελεξγνπνηεκέλα θαη όηη ν πνκπόο θαη ν δέθηεο είλαη ζσζηά ζπλδεδεκέλνη κε ηνλ δηαθόπηε. Καηά ηελ εθθίλεζε ηνπ ειέγρνπ ζα πξέπεη ην ATM CELL LED λα είλαη πξάζηλν. 68

69 Δάλ όρη, πξαγκαηνπνηνύκε ηνλ έιεγρν θπζηθνύ επηπέδνπ, ην νπνίν πεξηγξάθεθε ζηελ παξάγξαθν Έιεγρνο QoS Οη βαζηθνί παξάκεηξνη γηα ηνλ έιεγρν QoS είλαη: Errored Cells Cell Error Ratio Lost Cells Cell Loss Ratio Misinserted Cells Cell Misinsertion Rate Ιδαληθά, όιεο νη παξαπάλσ παξάκεηξνη ζα πξέπεη λα είλαη 0. Έιεγρνο BER Μπνξνύκε λα ειέγμνπκε εάλ ε ζπζθεπή ιακβάλεη θειηά ρσξίο ιάζε bit. Γηα απηό ην ζθνπό ε ζπζθεπή κπνξεί λα εηζάγεη ζην δίθηπν κία ξηπή από bits κε ζπγθεθξηκέλα ιάζε bit θαη ζα πξέπεη ζηελ επηζηξνθή λα κεηξήζεη ε ζπζθεπή ηνλ ίδην αξηζκό ιαζεκέλσλ bits. Η ζπζθεπή ξπζκίδεηαη ώζηε λα εηζαρζνύλ ιάζε κε ξπζκό π.ρ. BER= Έλεγτος θσζικού επιπέδοσ δικηύων DSL Οη πάξνρνη ηειεπηθνηλσληαθώλ ππεξεζηώλ πξνζπαζνύλ λα δώζνπλ ιύζε ζηε πξόβιεκα ηεο ζπκθόξεζεο πνπ εκθαλίδνληαη ζην επίπεδν ηεο πξόζβαζεο θαη λα πξνζθέξνπλ πςειό εύξνο δώλεο ζηνπο ζπλδξνκεηέο. Η θαιύηεξε ιύζε γηα ηελ επηηπρή α- λάπηπμε ηνπ δηθηύνπ απνηειεί ε θαιύηεξε γλώζε γηα ησλ πξνθιήζεσλ θαη ησλ απαηηήζεσλ γηα ηελ επέθηαζε ηνπ δηθηύνπ ράιθηλσλ θαισδίσλ γηα DSL. Με ηε ρξήζε 69

70 κίαο ινγηζηηθήο πξνζέγγηζεο θαη κε ηνλ θαηάιιειν εμνπιηζκό ειέγρνπ νη ηερληθνί κπνξνύλ λα επεθηείλνπλ απνδνηηθά ην δίθηπν DSL. Καζώο νη ηνπηθνί βξόρνη έρνπλ θαηαζθεπαζηεί γηα ηε κεηαθνξά θσλήο θαη όρη γηα πςίζπρλα ςεθηαθά ζήκαηα ηνπ DSL, απαηηείηαη έιεγρνο γηα ην αλ ην ράιθηλν δίθηπν είλαη θαηάιιειν γηα ηελ ππνζηήξημε ππεξεζίαο DSL Δκηέλεζη ελέγτων ζηο θσζικό επίπεδο δικηύων DSL Σν πξώην βήκα είλαη ε εθηέιεζε κεηξήζεσλ ώζηε λα ειεγρζεί εάλ ππάξρνπλ ζεκαληηθά πξνβιήκαηα κε ην θαιώδην, δειαδή λα αληρλεπζνύλ βξαρπθπθιώκαηα, γεηώζεηο, ή θνςίκαηα. Δπίζεο είλαη δπλαηή ε κέηξεζε ηνπ κήθνπο ηνπ βξόρνπ. 1. Αληίζηαζε: (Δπηινγή OHM ζηε ζπζθεπή) Με ηε ζπζθεπή κεηξάκε ηελ αληίζηαζε θαη ησλ ηξηώλ ηύπσλ (tip-ring, tip-ground, ring-ground). Σν άζξνηζκα θαη ησλ 3 δελ ζα πξέπεη λα είλαη κηθξόηεξε από 5 MOHM. Αλ ε αληίζηαζε ηνπ tip-ring είλαη κηθξόηεξε από 5 MOHM, απηό ππνδεηθλύεη όηη ππάξρεη βξαρπθύθισκα. ηε ζπζθεπή πεγαίλνπκε ζην LINE, CONTROLLER, θαη εθηεινύκε ηνλ έιεγρν αληίζηαζεο βξόρνπ. Αλ ππάξρεη βξαρπθύθισκα, ηόηε ε ζπζθεπή επηδεηθλύεη ηελ απόζηαζε πνπ βξίζθεηαη απηό. 2. Υσξεηηθόηεηα: (Δπηινγή CAP ζηε ζπζθεπή) ηε ζπλέρεηα κεηξάκε ηε ρσξεηηθόηεηα. Δάλ ε κεηξνύκελε ρσξεηηθόηεηα είλαη κεγαιύηεξε από 2mF, ηόηε ππάξρεη βξαρπθύθισκα. Παηώληαο ηελ επηινγή TDR (πεξηγξάθεηαη ζην Κε- 70

71 θάιαην 10) κπνξνύκε λα δνύκε ηελ απόζηαζε ζηελ νπνία είλαη ην βξαρπθύθισκα. 3. DCV: (Δπηινγή DCV ζηε ζπζθεπή): ηε ζπλέρεηα κεηξάκε ηελ ηάζε DCV. Απηόο ν έιεγρνο κπνξεί λα βξεη έλα δηαζηαπξνύκελν δεύγνο ειέγρνληαο ηηο ηηκέο ησλ ηάζεσλ ζηα tip-ring, tip-ground θαη tip-ground. 4. ACV: (Δπηινγή ACV ζηε ζπζθεπή): Μεηά κεηξάκε ηελ AC ηάζε ζην βξόρν. Όιεο νη ηηκέο ζα πξέπεη λα είλαη νη ειάρηζηεο ( θάησ από 5 Volt). 71

72 5. Αληίζηαζε βξόρνπ: Θα πξέπεη ε ηηκή ηεο αληίζηαζεο βξόρνπ λα είλαη κέζα ζε επηηξεπόκελα όξηα. Γηα παξάδεηγκα ζηελ πεξίπησζε ηνπ HDSL ζα πξέπεη λα είλαη θάησ από ηα 900Χ, ελώ γηα ADSL ζα πξέπεη λα είλαη θάησ από 1300Χ Έλεγτος για πηνία θορηίοσ Δίλαη απαξαίηεην λα ειεγρζεί εάλ ππάξρνπλ πελία θνξηίνπ, θαζώο εάλ ππάξρνπλ, απηά ηζνδπλακνύλ κε βαζππεξαηά θίιηξα, πνπ κπνξεί λα πεξηνξίζνπλ ηελ εθαξκνγή ηεο DSL. Η κέηξεζή ησλ πελίσλ θνξηίνπ γίλεηαη κε ηελ επηινγή COIL DETECTION, όπσο θαίλεηαη ζην ρήκα 18 Δάλ ππάξρνπλ ηόηε ππάξρεη έλδεημε ηνπ αξηζκνύ ηνπο θαη εθηεινύκε ηελ εληνιή TDR γηα λα βξνύκε ην επόκελν πελίν θνξηίνπ ζην θύθισκα. Αθνύ αθαηξεζεί, πάκε ζην επόκελν Ανίτνεσζη παράλληλων ζσνδέζεων Οη παξάιιειεο ζπλδέζεηο (bridge taps) είλαη νπνηαδήπνηε ηκήκαηα ηνπ θαισδίνπ πνπ δελ βξίζθνληαη ζην απεπζείαο κνλνπάηη από ηνλ ζπλδξνκεηή έσο ην ηειεθσληθό θέληξν. Όζν πην θνληά ζην modem βξίζθεηαη κία παξάιιειε ζύλδεζε, ηόζν πην επηδήκηα είλαη γηα ηε ζύλδεζε (ζα πξέπεη λα είλαη πάλσ από 300 κέηξα). Η αλίρλεπζή ηνπο γίλεηαη κε ηελ εληνιή TDR, όπσο θαίλεηαη ζην ρήκα 18. Αλ αληρλεπζεί κία παξάιιειε ζύλδεζε, ηόηε επηδεηθλύεηαη ε απόζηαζε ζηελ νπνία βξίζθεηαη. 72

73 Δηθόλα 18Οζόλε γηα ηελ αλίρλεπζε πελίσλ Έλεγτος θαζμαηικής ζσμβαηόηηηας Δπίζεο ζα πξέπεη λα ειεγρζεί ε θαζκαηηθή ζπκβαηόηεηα όισλ ησλ ςεθηαθώλ ππεξεζηώλ πνπ είλαη γεηηνληθέο ηεο ππεξεζίαο DSL, θαζώο κπνξεί λα εηζαρζεί δηαθσλία (crosstalk). Γηα απηό ην ιόγν ρξεζηκνπνηείηαη ε κέηξεζε ηεο ππθλόηεηαο θαζκαηηθήο ηζρύνο (power spectral density-psd), όπσο θαίλεηαη ζην ρήκα 19. Σν ρήκα 19 είλαη έλα παξάδεηγκα ειέγρνπ ηεο ππθλόηεηαο θαζκαηηθήο ηζρύνο, πνπ δείρλεη ηελ ε- πίδξαζε 24 Σ1 ζεκάησλ, ηα νπνία είλαη γεηηνληθά ζηνλ ππό εμέηαζε βξόρν. Δηθόλα 19Οζόλε γηα ηελ επηινγή TDR γηα ηελ αλίρλεπζε παξάιιεισλ ζπλδέζεσλ 73

74 Δηθόλα 20Οζόλε γηα ηελ επηινγή ηνπ ειέγρνπ ηεο ππθλόηεηαο θαζκαηηθήο ηζρύνο, πνπ δείρλεη ηελ επίδξαζε 24 Σ1 ζεκάησλ, ηα νπνία είλαη γεηηνληθά ζηνλ ππό εμέηαζε βξόρν 3.3 Σετνικές ελέγτων TDR Σν TDR αληηζηνηρεί ζην Time Domain Reflectometer, ην νπνίν είλαη κία δηάηαμε ε- ιέγρνπ όπνπ ζηέιλεηαη έλαο παικόο ζε έλα θαιώδην θαη κεηξάηαη νπνηαδήπνηε αλάθιαζε. Οη αλαθιάζεηο πξνθαινύληαη από αιιαγέο ζηελ εκπέδεζε ηνπ θαισδίνπ, νη νπνίεο νθείινληαη ζηελ ύπαξμε λεξνύ, παξάιιειεο ζπλδέζεηο, πελία θνξηίνπ, βξαρπθπθιώκαηα ή αλνηρηνθπθιώκαηα. ηε ζπλέρεηα αλαθέξεηαη ε δηαδηθαζία πνπ πξέπεη λα αθνινπζεζεί γηα ηελ αλίρλεπζε απηώλ ησλ ζθαικάησλ, κέζσ ηνπ ειέγρνπ TDR Λειηοσργία ηοσ ελέγτοσ TDR Ο έιεγρνο TDR πξνϋπνζέηεη ηελ ύπαξμε ηνπ δνκνζηνηρείνπ Sunset xdsl: 1. Δπηιέγνπκε ην πιήθηξν MENU πνπ βξίζθεηαη ζηε δεύηεξε ζεηξά ηνπ πιεθηξνινγίνπ. 2. Δπηιέγνπκε TDR. Σν LED ηνπ TDR γίλεηαη πξάζηλν. 74

75 3. ηελ νζόλε πνπ εκθαλίδεηαη, κπνξνύκε λα αιιάμνπκε ηηο κνλάδεο (UNITS, English ή metric). Δηζάγνπκε ηελ ηηκή ηνπ ειεγθηή (gauge) ηνπ θαισδίνπ πνπ ειέγρνπκε. 4. Δηζάγνπκε ηελ ηαρύηεηα δηάδνζεο. Δάλ δελ είλαη γλσζηή, αθήλνπκε ηελ ηηκή πλδένπκε ηε ζπζθεπή κε ην θαιώδην, κε ηε ρξήζε ελόο θαισδίνπ κε RJ Δπηιέγνπκε START (F3). 7. Δπηιέγνπκε ην πιήθηξν SEARCH. Η ζπζθεπή αληρλεύεη γηα ζθάικαηα. Δάλ βξεζεί θάπνην ζθάικα, ηόηε αλαθεξόκαζηε ζε θάπνηα από ηηο πεξηπηώζεηο πνπ πεξηγξάθνληαη παξαθάησ Δκηέλεζη ελέγτων με ηη τρήζη ηοσ TDR Παξάιιειεο ζπλδέζεηο (bridge taps) Οη παξάιιειεο ζπλδέζεηο είλαη κε ρξεζηκνπνηνύκελεο ή κε θαζνξηζκέλεο γξακκέο πξνο ζπλδξνκεηέο, νη νπνίεο έρνπλ απνδεηρζεί σο έλαο από ηνπο πην ζεκαληηθνύο παξάγνληεο πεξηνξηζκνύ ηεο απόδνζεο ησλ θπθισκάησλ ADSL (ρήκα 21). Δηθόλα 21Παξάδεηγκα παξάιιειεο ζύλδεζεο ζε γξακκή DSL Καηά ηελ εθηέιεζε ηνπ ειέγρνπ TDR, εάλ ππάξρεη παξάιιειε ζύλδεζε εκθαλίδεηαη κία θζίλνπζα θακπύιε, ε νπνία ζηε ζπλέρεηα γίλεηαη αύμνπζα, ζην ζεκείν ην νπνίν αληηζηνηρεί ζην ηέινο ηνπ κήθνπο ηεο παξάιιειεο ζύλδεζεο (ρήκα 21). Η ζέζε ηεο παξάιιειεο ζύλδεζεο βξίζθεηαη αλ ηνπνζεηήζνπκε ηνλ θέξζνξα ζηελ αξρή ηεο θζίλνπζαο θακπύιεο, παηήζνπκε DISTANCE θαη εκθαλίδεηαη ζην πάλσ δεμί κέξνο ηεο 75

76 νζόλεο, όπσο απεηθνλίδεηαη θαη ζην ρήκα 21. Δάλ ηνπνζεηήζνπκε κε ηε βνήζεηα ηνπ θέξζνξα ην MARKER ζην ζεκείν όπνπ ηειεηώλεη ε αύμνπζα θακπύιε, ηόηε ζα εκθαληζηεί έλαο αξηζκόο (1693 ζην ρήκα 22) πνπ αληηζηνηρεί ζην κήθνο ηεο παξάιιειεο ζύλδεζεο. Δηθόλα 22Δλδείμεηο ζπζθεπήο ζηνλ έιεγρν TDR γηα παξάιιειεο ζπλδέζεηο Πελία θνξηίνπ Όπσο αλαθέξζεθε θαη ζην πξνεγνύκελν θεθάιαην, ηα πελία θνξηίνπ απνηεινύλ παξάγνληα κείσζεο ηεο απόδνζεο κίαο γξακκήο DSL. ηνλ έιεγρν TDR έλα πελίν θνξηίνπ εκθαλίδεηαη σο έλα κέγηζην ζηελ θακπύιε ηεο νζόλεο (ρήκα 23). Σνπνζεηώληαο ηνλ θέξζνξα ζηελ αξρή ηνπ κεγίζηνπ εκθαλίδεηαη ζηελ επηινγή DISTANCE ε απόζηαζε ζηελ νπνία βξίζθεηαη ην θνξηίν πελίνπ. Δηθόλα 23Δλδείμεηο ζπζθεπήο ζηνλ έιεγρν TDR γηα θνξηία πελίνπ 76

77 Γηαρσξηζκόο δεπγώλ (split pairs) Ο δηαρσξηζκόο δεπγώλ ζπκβαίλεη όηαλ ην έλα θαιώδην ελόο δεύγνπο θαισδίσλ έξρεηαη ζε επαθή κε έλα θαιώδην γεηηνληθνύ δεύγνπο θαισδίσλ. Σν θαηλόκελν απηό απμάλεη ηε δηαθσλία (crosstalk), ε νπνία κεηώλεη ηελ απόδνζε ηνπ DSL. ηε ζπζθεπή εκθαλίδεηαη σο κία απόηνκε θνξπθή (ρήκα 24). Με ηε ρξήζε ηνπ θέξζνξα κπνύκα λα κεηξήζνπκε ηελ απόζηαζε ζηελ νπνία βξίζθεηαη απηόο ν δηαρσξηζκόο. Δηθόλα 24Δλδείμεηο ζπζθεπήο ζηνλ έιεγρν TDR γηα δηαρσξηζκνύο δεπγώλ Αλνηρηνθπθιώκαηα-Βξαρπθπθιώκαηα Ο έιεγρνο TDR κπνξεί λα βξεη αλνηρηνθύθισκα, ν νπνίνο εκθαλίδεηαη σο έλα κέγηζην ζηελ θακπύιε πνπ εκθαλίδεηαη ζηε ζπζθεπή (ρήκα 25). Οκνίσο, αιιά κε ηελ εκθάληζε ειαρίζηνπ, κπνξνύκε λα βξνύκε έλα βξαρπθύθισκα (ρήκα 26). Δηθόλα 25Δλδείμεηο ζπζθεπήο ζηνλ έιεγρν TDR γηα αλνηρηνθύθισκα 77

78 Δηθόλα 26Δλδείμεηο ζπζθεπήο ζηνλ έιεγρν TDR γηα βξαρπθύθισκα 3.4 Έλεγτος γραμμών IDSL Σν IDSL αληηζηνηρεί ζην ISDN DSL. Σν IDSL ρξεζηκνπνηεί ηελ ίδηα θσδηθνπνίεζε γξακκήο κε ην ISDN (2B1Q) θαη έρεη κήθνο θάιπςεο έσο ηα 5500 κέηξα. Καζώο ην IDSL έρεη πνιιά θνηλά ραξαθηεξηζηηθά κε ην ISDN,νη ζπλδξνκεηέο ηεο ππεξεζίαο ISDN κπνξνύλ λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ηνλ εμνπιηζκό ηνπο γηα ηελ ζύλδεζή ηνπο ζε γξακκή IDSL. Σα θπθιώκαηα IDSL κεηαθέξνληαη κέζσ ζπζηήκαηα θεξνπζώλ, όπσο γηα παξάδεηγκα ην Adtran U-Brite, θηι, όπνπ έλαο αξηζκόο από θπθιώκαηα IDSL πνιππιέθνληαη θαη κεηαδίδνληαη θαηά κήθνο κίαο απόζηαζεο πξνηνύ θηάζνπλ ζηνπο ηειηθνύο ρξήζηεο. Σν ζρήκα 27 απεηθνλίδεη έλα ηππηθό ζύζηεκα IDSL. Ο δηαθόπηεο DSLAM δέρεηαη ρξνληζκό από Σ3 γξακκέο ελόο δηθηύνπ ATM. Η κνλάδα κεηάζεζεο θαλαιηώλ U- Brite ιακβάλεη ρξνληζκό δηθηύνπ από κία από ηηο U ζπλδέζεηο από ην DSLAM. Η απνκαθξπζκέλε κνλάδα κεηάζεζεο θαλαιηώλ ιακβάλεη ρξνληζκό κέζσ κίαο Σ1 γξακκήο πνπ ηελ ζπλδέεη κε ηελ κνλάδα κεηάζεζεο θαλαιηώλ U-Brite. Δπνκέλσο ην ζήκα είλαη ρξνληζκέλν από ηε Σ3 γξακκή ηνπ ΑΣΜ έσο ηνλ ζπλδξνκεηή. 78

79 Δηθόλα 27Έλα ηππηθό ζύζηεκα IDSL Έλεγτος κσκλωμάηων IDSL Ο έιεγρνο θπθισκάησλ IDSL γίλεηαη κε ηελ ηνπνζέηεζε ηεο ζπζθεπήο Sunset ΜΣΣ ζην ηειεπηθνηλσληαθό θέληξν, αληηθαζηζηώληαο ην DSLAM θαη έρνληαο θαηεύζπλζε πξνο ηνλ ζπλδξνκεηή. Σν άιιν άθξν ηνπ θπθιώκαηνο ηεξκαηίδεη είηε από κία δεύηεξε ζπζθεπή Sunset MTT, είηε κε ηε ρξήζε ζπζθεπήο ε νπνία έρεη ηε δπλαηόηεηα α- πόθξηζεο ζε εληνιέο επηζηξνθήο βξόρνπ. Καηά ηελ εθηέιεζε ηνπ ειέγρνπ ε ζπζθεπή ζα πξέπεη λα είλαη ζπγρξνληζκέλε κε ην δίθηπν, ώζηε λα παξέρεη αθξηβή απνηειέζκαηα. Δάλ ε ζπζθεπή δελ ζπγρξνληζηεί ζσζηά κπνξεί λα εκθαληζηνύλ ζθάικαηα bit. Γηα απηό θαη είλαη απαξαίηεηε ε ρξήζε εμσηεξηθνύ ξνινγηνύ θαηά ηνλ έιεγρν απηώλ ησλ θπθισκάησλ. Σν δνκνζηνηρείν xdsl ηεο ζπζθεπήο Sunset έρεη δύν δηαθνξεηηθέο δηακνξθώζεηο: 1. Σε ρξήζε ηνπ U external clock, πνπ επηηξέπεη ζηε ζπζθεπή λα ιάβεη ρξνληζκό από κία δηεπαθή U ελόο 2B1Q ζήκα. 2. Σε ρξήζε ελόο Σ1/Δ1 external clock, πνπ επηηξέπεη ζηε ζπζθεπή λα ιάβεη ρξνληζκό από έλα ζήκα Σ1 ή Δ Δκηέλεζη ελέγτοσ ζε κύκλωμα IDSL Η παξαθάησ ζεηξά από εληνιέο πξαγκαηνπνηείηαη θαηά ηελ εθαξκνγή ηεο ζπζθεπήο ζην ηειεπηθνηλσληαθό θέληξν. Αθνινπζνύληαη ηα εμήο βήκαηα: 1. Δπηιέγνπκε ην θνπκπί MODULE. Σν LED ηνπ xdsl γίλεηαη πξάζηλν. 79

80 2. Δπηιέγνπκε ην IDSL TEST 3. Δπηιέγνπκε ην TEST CONFIGURATION. ηελ νζόλε εκθαλίδεηαη ην ρήκα πλδένπκε ηε ζπζθεπή ζην θύθισκα IDSL. Δθόζνλ έρεη επηιεγεί εμσηεξηθή δηάηαμε ρξνληζκνύ, ζπλδέεηαη θαη απηή ζηε ζπζθεπή. 5. Παξαηεξνύκε ηα LEDs ζηε ζπζθεπή. Θα πξέπεη ην LED T1/E1 SIG λα είλαη πξάζηλν, πνπ ζεκαίλεη όηη ε ζπζθεπή ιακβάλεη έλα ζήκα από ηελ δηεπαθή U. Σν LED LP1 SYNC δείρλεη ηελ θαηάζηαζε ηνπ ζπγρξνληζκνύ. Αλ ην LED απηό δελ είλαη πξάζηλν, ζεκαίλεη όηη ε ζπζθεπή δελ δηαζέηεη ζπγρξνληζκό πιαηζίνπ. Δηθόλα 28Γηακόξθσζε ηεο ζπζθεπήο γηα ηνλ έιεγρν IDSL 6. Υξεζηκνπνηώληαο κία ζπζθεπή ηεξκαηηζκνύ NT1 ή έλαλ επαλαιήπηε, εθηεινύκε ηνλ έιεγρν BERT. Μόιηο ηειεηώζεη, βγαίλνπκε από ηελ νζόλε ηνπ Test Configuration. 7. Δπηιέγνπκε ην EOC CONTROL. Δκθαλίδεηαη ζηελ νζόλε ην ρήκα ην ζεκείν ADDRESS παηάκε NEXT (F2) έσο όηνπ ζηα δεμηά εκθαληζηεί ε ζπζθεπή κε ηελ νπνία ζέινπκε λα δεκηνπξγήζνπκε ην βξόρν επηζηξνθήο. Αξρηθά ε ζπζθεπή απηή ζα πξέπεη λα είλαη ε NT1. Δάλ εκθαληζηνύλ ιάζε, βάδνπκε ηνλ επαλαιήπηε. 80

81 9. ην COMMAND επηιέγνπκε ην κήλπκα πνπ ζέινπκε λα ζηείινπκε θαη παηάκε SEND. 10. ην θάησ κέξνο ηεο νζόλεο (RX COMMAND) παξαθνινπζνύκε ηηο εληνιέο ιήςεο. Αλ δελ εκθαλίδεηαη κήλπκα ηόηε δελ έρεη ηνπνζεηεζεί ζσζηά ν βξόρνο επηζηξνθήο. 11. Σξέρνπκε ηνλ έιεγρν BERT, γηα ηελ αλίρλεπζε ιαζώλ bit, θαη βγαίλνπκε από ηελ νζόλε EOC CONTROL. 12. Δπηιέγνπκε ην BERT & RESULTS. To LED ηνπ PAT SYNC ζα πξέπεη λα είλαη πξάζηλν. Δάλ ν έιεγρνο είλαη θαζαξόο δελ ζα εκθαληζηνύλ ιάζε. Αλ όλησο εκθαληζηνύλ ιάζε, ηόηε επηζηξέθνπκε ζην EOC CONTROL θαη ειέγρνπκε αλ έρνπκε θάλεη ζσζηά ην βξόρν επηζηξνθήο. Δηθόλα 29Γηακόξθσζε ηεο ζπζθεπήο γηα ηνλ έιεγρν EOC 3.5 σμπεράζμαηα Με ην θεθάιαην απηό, πνπ απνηειεί ην ηειεπηαίν ηεο παξνύζαο δηπισκαηηθήο εξγαζίαο, νινθιεξώλεηαη ε ελόηεηα παξνπζίαζεο ησλ ειέγρσλ πνπ κπνξνύλ λα πξαγκαηνπνηεζνύλ ζηνπο ηύπνπο δηθηύσλ πνπ αλαιύζεθαλ. Οη εξγαζηεξηαθέο αζθήζεηο πνπ παξνπζηάζηεθαλ απνηεινύλ έλα κέζν θαηαλόεζεο ησλ δηαθνξεηηθώλ ηερλνινγηώλ δηθηύνπ θαζώο κέζσ ησλ δνθηκώλ θαη κεηξήζεσλ πνπ πξνηείλνληαη ν ππνςήθηνο κεραληθόο δηθηύνπ κπνξεί λα εμάγεη ρξήζηκα ζπκπεξάζκαηα γηα ηα δίθηπα απηά. 81