ΤΕΦΑΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΜΑΧΗΤΙΚΑ ΑΘΛΗΜΑΤΑ-ΑΥΤΟΑΜΥΝΑ ΘΕΩΡΙΑ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Γ. ΖΑΓΓΕΛΙΔΗΣ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ

Transcript

1 ΤΕΦΑΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΜΑΧΗΤΙΚΑ ΑΘΛΗΜΑΤΑ-ΑΥΤΟΑΜΥΝΑ ΘΕΩΡΙΑ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Γ. ΖΑΓΓΕΛΙΔΗΣ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟ ΕΤΟΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2013

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ.. 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ 1 Τα είδη των πολεμικών τεχνών Κινέζικες τέχνες Κορεατικές τέχνες Γιαπωνέζικες τέχνες 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ 2 Αυτοάμυνα Ποινικός νομός για την άμυνα Ζωτικά σημεία του ανθρώπινου σώματος 17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ 3 Η εισαγωγή στα βασικά της αυτοάμυνας Οι στάσεις Οι αποκρούσεις και οι τύποι των αποκρούσεων Οι βασικές τεχνικές αποκρούσεων Τα βασικά κτυπήματα (τεχνικές γροθιάς) Τα βασικά λακτίσματα Οι πτώσεις. 33 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ.. 38 Σελ. i

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Πολεμική τέχνη: ορίζεται ως η άσκηση για την επίτευξη της μαχητικής ικανότητας. Από αρχαιότατων χρόνων μέχρι σήμερα το νόημά της δεν έχει αλλάξει. Σκοπός της είναι η επικράτηση έναντι του αντιπάλου και η εξουδετέρωσή του. Αυτοάμυνα: είναι το δικαίωμα να υπερασπίζεται κανείς τη ζωή, τη σωματική ακεραιότητα κτλ. μπροστά σε απειλή ή κίνδυνο. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι η επίτευξη της ικανότητος άμυνας. Ορίζεται ως αυτόνομη αντιμετώπιση της επίθεσης. Συχνά η έννοια της πολεμικής τέχνης και της αυτοάμυνας ταυτίζονται. Μερικές φορές όμως διαφοροποιούνται εξαιτίας των διαφορετικών κατευθύνσεων τους στο στοιχείο της επίθεσης. Άθλημα: ορίζεται ως η άσκηση που λειτουργεί στο πλαίσιο των κανονισμών και του "εύ αγωνίζεσθαι". 'Έχει στόχο μέσω της άμιλλας, να εκτονώσει την ανάγκη για κίνηση. Μέσο Φυσικής Αγωγής: ορίζεται ως μία μέθοδος διαπαιδαγώγησης των νέων που πετυχαίνεται με την άσκηση του σώματος και του πνεύματος. Η πειθαρχία, ο σεβασμός στους άλλους, ο αυτοέλεγχος, η υπομονή, η επιμονή, η ειλικρίνεια, η δικαιοσύνη και η αυταπάρνηση είναι τα στοιχεία που διαπλάθουν το χαρακτήρα και απορρέουν από την σχέση του μαθητή με το δάσκαλο. Do: είναι η ουσία της τέχνης. Περικλείει όλη τη φιλοσοφία των πολεμικών τεχνών. Αν οι τεχνικές αποτελούν το εξωτερικό στοιχείο του αθλήματος, το "do" αποτελεί το εσωτερικό (κάτι που δύσκολα εκφράζεται αλλά το αντιλαμβάνεται ενσυνείδητα ο ασκούμενος όσο περισσότερα χρόνια ασχολείται). Μαθαίνει να εκτελεί κάποιες τεxνικές που ίσως δε θα τις χρησιμοποιήσει ποτέ, αλλά θα του προσφέρουν την αυτοπεποίθηση, την αίσθηση της ελευθερίας και το σεβασμό προς τους άλλους. Το do χρησιμοποιείται στις ανατολικές πολεμικές τέχνες για να ορίσει το δρόμο που κάποιος ακολουθεί για να φτάσει στην τελειοποίηση του εαυτού του. Η ατραπός της αρμονίας και της ισορροπίας στην ανθρώπινη ζωή. Συνοψίζοντας, το do αφορά τόσο στον τρόπο σκέψης και στον τρόπο αντιμετώπισης καταστάσεων μέσα στη πολεμική τέχνη, αλλά και έξω από αυτή στη ζωή. 'Έχει άμεση σχέση με το περιεχόμενο που οι αρχαίοι Έλληνες απέδιδαν στη λέξη "αρετή". 1

4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ 1. ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΩΝ ΠΟΛΕΜΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ Οι Πολεμικές τέχνες είναι μέθοδοι αυτοάμυνας και επιβολής επί του αντιπάλου, χρησιμοποιώντας το σώμα μας ή και όπλα, όπως ξίφος, τόξο το δόρυ ή ακόμα και ένα απλό ξύλο. Ευδοκίμησαν ιδιαίτερα στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας, αν και υπάρχουν τέχνες Ινδικής, ή και Γαλλικής καταγωγής, όπως το Σαβάτε. Σημαντική παράδοση στις πολεμικές τέχνες έχουν και οι Έλληνες με το Παγκράτιο ή Πάμμαχον, την Πάλη και την Πυγμαχία. Ένα από τα πιο δημοφιλή μαχητικά αθλήματα που θεωρείται και εξαιρετική αυτοάμυνα είναι το Κικ Μπόξινγκ, δηλαδή συνδυασμός χτυπημάτων με χέρια και πόδια. Παρόμοια αθλήματα με το κικ μπόξινγκ είναι το Μούι Τάι ή αλλιώς Τάι Μπόξινγκ που είναι το παραδοσιακό άθλημα της Ταϋλάνδης, το Σάντα από την Κίνα και το Σαβάτε από την Γαλλία. Σημαντικό μέσο για την διάδοση των πολεμικών τεχνών υπήρξε και ο κινηματογράφος ο οποίος μέσα από μια πληθώρα κινηματογραφικών αστέρων όπως ο Μπρούς Λι, ο Τσακ Νόρις, ο Τζάκι Τσαν, ο Ζαν Κλοντ Βαν Νταμ, ο Τζετ Λι, ο Στίβεν Σιγκάλ, ο Ντόλφ Λούντγκρεν και ο Μαρκ Ντακάσκος, κατόρθωσε να συναρπάσει το κοινό με τις εντυπωσιακές τεχνικές που χρησιμοποιούσαν. Οι σημαντικότερες χώρες προέλευσης τους είναι: Κίνα (Κουνγκ Φου, Τάι Τσι Τσουάν), Ιαπωνία (Καράτε, Ζίου Ζίτσου, Ιάιντο, Αικίντο, Τζούντο, νιντζουτσου), Κορέα (Τάε Κβο Ντο, Χαπκίντο), Οι χώρες της Ινδοκίνας και της Μαλαισίας - Ινδοκίνας ( Μάι Τάι, Βιετ Βο Νταρ, Εσκρίμα, Σιλάτ), Σιγκαπούρη (Τσαπ Κουν Ντο), Ισραήλ (Κράβ Μάγκα), Ελλάδα (Πανκράτιον), Βραζιλία (Καποέιρα, Βραζιλιάνικο Ζίου Ζίτσου), Αμερική (Τζιτ Κουν Ντο). Τα είδη και οι παραλλαγές των πολεμικών τεχνών είναι τόσο πολλά, που για τον αμύητο μοιάζουν με απροσπέλαστο θαυμαστό κόσμο. Γι' αυτό με κύριο χαρακτηριστικό την προέλευσή τους ταξινομούνται για μία ολοκληρωμένη προσέγγισή τους σε πέντε βασικές κατηγορίες. 1. Κινεζικά: γνωστά με το όνομα Kung Fu (ή Gong Fu). Ο όρος Wu -shu που χρησιμοποιείται στην Κίνα είναι πιο αντιπροσωπευτικός μιας και σημαίνει πολεμική τέχνη (Zhongguo Wushu). Εδώ συναντώνται οι περισσότερες παραλλαγές από κάθε άλλο είδος. 2

5 Φημίζονται για την πολυπλοκότητα των κινήσεων, τις τεχνικές που θυμίζουν πολεμικό χορό και τα έντονα παραδοσιακά τους στοιχεία. Διακρίνονται σε "μαλακές" και "σκληρές" σχολές καθώς και σε βόρεια ( Beipai) και νότια ( Nanpai) στυλ. Γνωστά είναι τα στυλ Taijiquann, Wing Chun, Chang Quan, κτλ. 2. Κορεατικά: με κύριους εκπροσώπους το Taekwondo, Tang soo do, Hap ki do, Hanmudo. Απ' όλα αυτά το Taekwondo έχει τη μεγαλύτερη διάδοση παγκόσμια. 3. Οκιναουέζικα: γνωστά με την ονομασία Okinawa-te. Αποτέλεσαν τον πρόδρομο του σημερινού Karate. Κύριος κορμός τους οι τεχνοτροπίες Naha-te ή Shorei-ryu, Shuri-te ή Shorin-ryu και Tomari-te. 4. Ιαπωνικά: γνωστά με την ονομασία Karate. Αποτελούνται από έναν κορμό τεσσάρων κύριων στυλ: Shotokan-ryu, Wado-ryu, Goju-ryu. Shito-ryu. Άλλα ιαπωνικά είδη είναι το Aikido, το Jujutsu (πρόγονος του Judo), το sumo, το Kendo (ξιφασκία) κτλ. 5. 'Αλλα είδη: από την Ινδονησία το Pentjak Silat (συνδυασμός Karate και Ju -Jutsu), την Βόρεια Ινδία το Kalari και το Gatka, την Ταϋλάνδη η πυγμαχία, γνωστή ως Muay Thai ή Thai Βοχ, τη Βιρμανία το Bando (Thaing), τη Μαλαισία το Bersilat, τις Φιλιππίνες το Arnis και το Kali-Eskrima ή Panantukan, το Βιετνάμ το Viet Vo Dao, τη Βραζιλία το Capoeira, την Ρωσία το sambo, τη Γαλλία το Savate κλπ ΚΙΝΕΖΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ Με το Kung-Fu όμως τα πράγματα είναι πιο πολύπλοκα. Ίσως για την παρούσα κατάσταση ένα ξεκαθάρισμα του όρου Κούνγκ-Φού να είναι απαραίτητο καθώς ο όρος δεν αναφέρεται, όπως λανθασμένα πιστεύεται σε κάποιο συγκεκριμένο σύστημα. '0 όρος Κούνγκ- Φού δηλώνει δύναμη, ταχύτητα, ικανότητα και εκπαίδευση και στην ουσία είναι ο γενικός όρος πού χρησιμοποιείται πλατύτερα στη Δύση για να χαρακτηρίσει τις μυριάδες υπάρχοντα συστήματα Κινέζικης Πυγμαχίας (Chinese Boxing). Επειδή μάλιστα δεν υπήρχε αποστολή εντεταλμένου σιφού (δασκάλων) από την Κίνα με σκοπό την διάδοση του Kung-Fu (όπως συνέβη με τούς Γιαπωνέζους σενσέϊ (δασκάλους τού καράτε), ο δρόμος αφέθηκε ελεύθερος στις ατομικές προσπάθειες Κινέζων και μη, αυθεντικών και μη πού κατόρθωσαν να οργανώσουν ή όχι στον περίεργο αυτό κόσμο του Kung-Fu κάποιες ομοσπονδίες (ευτυχώς όχι ακόμη στη χώρα μας). Δεν είναι πάντως σπάνιο φαινόμενο ιδίως στη χώρα μας να συναντά κανείς στο κόσμο του "Kung-Fu" ανθρώπους, πού απότυχαν στο κόσμο του Καράτε. Με ποικίλες ικανότητες, μερικοί καλοί μερικοί κακοί, μερικοί ανύπαρκτοι στα αναγνωρισμένα μαχητικά συστήματα, 3

6 πού βρίσκουν ιδιαίτερα βολικό και προσοδοφόρο να νοθεύουν, οι τύποι αυτοί διαβάλλουν και προκαλούν μεγάλη ζημιά στην ανάπτυξη της αυθεντικής Κινέζικης πυγμαχίας. Ξαφνικά μετά την εμφάνιση του τηλεοπτικού σήριαλ "Kung-Fu" (πού αυτό καθ 'εαυτό ήταν αξιέπαινο για την φιλοσοφική του προσέγγιση ενάντια στην βία, άρχισαν να ξεφυτρώνουν αρκετοί τέτοιοι "μάστερ" του Kung-Fu. Στις περισσότερες περιπτώσεις οι άνθρωποι αυτοί στηρίζονται στην άγνοια του κοινού και στο γεγονός ότι όχι μόνο υπάρχουν αμέτρητα στυλ αλλά και ο έλεγχος γύρω από αυτά είναι σχεδόν αδύνατος. Μερικοί μάλιστα από αυτούς επινόησαν και εισήγαγαν ένα σύστημα ιεραρχίας στο δικό τους "Κung Fu, πράγμα πού δεν υπάρχει στην αυθεντική Κινέζικη πυγμαχία. Αυτό φυσικά αφήνει άλλο ένα παράθυρο ανοιχτό για τούς τσαρλατάνους. Προς άρση κάθε παρεξήγησης υπάρχουν πράγματι γνήσια συστήματα Kung-fu όπως: Taι chi chuan (Τάϊτσι τσου άν), Hsing-I (χσίνγκ -άϊ), Pa- Kua (Πά -κουά), Pai -Hao Chuan (Πάϊ -χάο τσουάν) και Wing-Ghun (Γουϊνγκ - τσάν} είναι μερικά από αυτά αλλά οι πραγματικοί δάσκαλοι σε ολόκληρο τον κόσμο είναι ελάχιστοι. Μερικοί Κινέζοι αλλά και Λευκοί έχουν μερικές ασταθείς γνώσεις (το μόνο πού είναι δυνατόν για λίγα χρόνια εκπαίδευσης) και μπορούν εάν κρατήσουν σωστά το ρόλο του μαθητή και καθοδηγητή και όχι του μάστερ να κάνουν πολλά για την διάδοση της Κινέζικης Πυγμαχίας, πράγμα που άρχισε να συμβαίνει τον τελευταίο καιρό. Ταϊ-Τσι-Τσουάν Η αρχαία Κινεζική πολεμική τέχνη του τάϊ τσι τσουάν συχνά περιγράφεται σαν μία "μοναχική τέχνη, με ασκήσεις που εκτελούνται από ένα άτομο σε αργό και απαλό ρυθμό. Σε πολλά από τα σχολεία της τέχνης γίνονται συνδυασμοί των διαφόρων στάσεων με αποτέλεσμα ο αριθμός των κινήσεων κυμαίνεται από Στη διδασκαλία αυτής της αρχαίας κινέζικης τέχνης, τα μαθήματα ξεκινάνε με τις ασκήσεις που συμμετέχει μόνο ένα άτομο. Στο κλασικό στυλ "γιανγκ", υπάρχουν συνολικά 82 κι νήσεις. Στο σημείο αυτό, σε πολλές σχολές, η διδασκαλία του τάϊ τσι θεωρείται ολοκληρωμένη. Όμως, ανάλογα με τους στόχους, αυτές χρησιμοποιούνται και σαν βάσεις για μία πιο σύνθετη τέχνη. Όλες οι θεμελιώδεις ασκήσεις περιλαμβάνονται στις 82 κινήσεις, που προσφέρουν στους αρχάριους ηρεμία, ισορροπία και ξεκούραση. Οι βασικές κινήσεις δεν είναι παρά μόνο τα πρώτα βήματα ενός μακρύ δρόμου μάθησης.'όταν ολοκληρωθεί ο κύκλος των ασκήσεων για ένα άτομο, πράγμα για το οποίο χρειάζονται περίπου έξι μήνες, οι μαθητές προχωρούν σε αυτό που αποκαλείται οι "Οκτώ θεμελιώδεις μορφές των Ενωμένων Χεριών!. Πρόκειται για ασκήσεις που γίνονται από δύο άτομα που χρησιμοποιούν συγκεκριμένα βήματα και τεχνικές, όπως γρήγορη κίνηση, ώθηση, 4

7 έλξη, δίπλωση και ανατροπή. Επειδή εδώ ακολουθείται ένας πιο γρήγορος ρυθμός απ ότι στις ασκήσεις για ένα άτομο, οι μαθητές ευαισθητοποιούνται στην επαφή και αποκτούν μεγαλύτερη ισορροπία. Επίσης αρχίζουν να αντιλαμβάνονται περισσότερο την έννοια της "απαλότητας" και της χαλάρωσης σε σχέση με τον άλλο, παρά όταν προπονούνται μόνοι τους. Όλο το πρόγραμμα σπουδών του τά'ί τσι ωφελεί την υγεία και γυμνάζει και δυναμώνει ιδιαίτερα τα εσωτερικά όργανα, ενώ οι ατομικές ασκήσεις επιδρούν σε όλο το σώμα με τις διάφορες στροφές, τα τεντώματα και τα λυγίσματα, τα "Ενωμένα Χέρια" δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στα γόνατα, τη μέση, τους αγκώνες, τους ώμους και τον θώρακα. Οι τεχνικές των Ενωμένων Χεριών δεν χρησιμοποιούνται οι ίδιες απευθείας για αυτοάμυνα. Σε πιο προχωρημένο επίπεδο αναπτύσσονται ικανότητες στις λαβές και τις ανατροπές, που προέρχονται από τις τεχνικές αυτές και που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε κάποια συμπλοκή. Στη συνέχεια υπάρχει μία πολύ ενδιαφέρουσα ενότητα τεχνικών, γνωστή σαν τα "Τέσσερα Χέρια". Στο πρώτο μέρος, οι δύο μαθητές δεν μετακινούνται και χρησιμοποιούν τα χέρια τους για να εφαρμόσουν τις διάφορες τεχνικές. Στο δεύτερο μέρος που καλείται "Κινούμενα Τέσσερα Χέρια", στην αρχή κινούνται χρησιμοποιώντας τα ίδια βήματα και μετά τα αντίθετα. Τόσο στα προηγούμενα Σταθερά Τέσσερα Χέρια, όσο και στις τεχνικές των Ενωμένων Χεριών, οι κινήσεις είναι πάντα απαλές και περιστροφικές, ανεξάρτητα με τη ταχύτητα με την οποία εκτελούνται. Η εξάσκηση πάνω στις τεχνικές των Τεσσάρων Χεριών είναι πολύ σημαντική. Ο συγχρονισμός στις κινήσεις των χεριών και των ποδιών σε κάθε νέα ενότητα ασκήσεων, που καλύπτει διαφορετικές αποστάσεις και χρόνους, τελειοποιεί ότι προηγουμένως έχει διδαχτεί. 'Όπως όλες οι βάσεις του τάϊ τσι τσουάν περιλαμβάνονται στις ατομικές ασκήσεις, έτσι και οι πιο προχωρημένες μορφές τεχνικών είναι στηριγμένες στις τεχνικές των Τεσσάρων Χεριών. Με το Τέσσερα Χέρια όμως δεν ολοκληρώνεται η διδασκαλία του ταϊ τσι. Η τιμή αυτή ανήκει σε μια τελευταία ενότητα τεχνικών, που καλείται "Τα Λου" ή Απότομο Τράβηγμα προς τα Πίσω. Εδώ γίνεται συνδυασμός των προηγουμένων τεχνικών και παρουσιάζονται και καινούργιες, όπως σπάσιμο της παλάμης, του χεριού, εξάρθρωση των αστράγαλων, χτυπήματα στους ώμους και τους αγκώνες. Το Τα Λου επιδεικνύει επίσης τις πραγματικά προχωρημένες τεχνικές των εφαρμογών του τάϊ τσι. Η αναφορά στο ταϊ τσι στο σημείο αυτό γίνεται αντιπροσωπευτικά για τα κινέζικα στυλ λόγω του ότι είναι ιδιαίτερα γνωστό χωρίς βέβαια αυτό να μειώνει την αξία και τη σημασία των υπολοίπων. 5

8 1.2 ΚΟΡΕΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ Οι γνωστότερες άοπλες Κορεάτικες Πολεμικές Τέχνες είναι το Taekwondo και το Hapkido αν και παραδοσιακές πρακτικές όπως ssireum - Κορέατικη Πάλη - και taekkyeon Κορεάτικη μάχη με τα πόδια - γρήγορα κερδίζουν σε δημοτικότητα τόσο εντός όσο και εκτός της χώρας. Σήμερα, οι κορεατικές πολεμικές τέχνες ασκούνται σε όλο τον κόσμο. Περισσότερα από το ένα στα εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού ασκείται σε κάποια μορφή taekwondo. Taekwondo Η κορεάτικη ονομασία Taekwondo είναι σύνθετη και απαρτίζεται από τα παρακάτω: Tae = κτυπώ με το πόδι Kwon=κτυπώ με το χέρι Do=τέχνη, τρόπος Η τέχνη δηλαδή που χρησιμοποιεί πόδια και χέρια Ιδρυτής του Taekwondo είναι ο Choi Hong Hi, ο οποίος κατά τη διάρκεια της παραμονής του σαν εξόριστος λόγω συμμετοχής του στον απελευθερωτικό αγώνα της Κορέας στην Ιαπωνία είχε ασκηθεί στο Ιαπωνικό καράτε.η νέα πολεμική τέχνη που δημιούργησε έχει τις βάσεις της στις αρχαίες κορεάτικες τέχνες Soo Bak-Gi, το Taek-Kyon και to karate. Το 1988 στους Ολυμπιακούς της Σεούλ το Taekwondo μετέχει σαν άθλημα επίδειξης. Το ίδιο γίνεται και στους Ολυμπιακούς της Βαρκελώνης το 1992 ενώ εισάγεται επίσημα στους Ολυμπιακούς του Σίδνεϊ. Κατανομή από τεχνική άποψη σε επιμέρους αγωνίσματα σύμφωνα με την αθλητική ορολογία του Taekwondo. 'Έτσι διακρίνουμε τα παρακάτω μέρη: α, φόρμες: περιλαμβάνει τα στερεότυπα κινήσεων (TuI-Poomse), β. αγωνιστικό μέρος: περιλαμβάνει τις μονομαχίες δύο αθλητών μεταξύ τους στα πλαίσια συγκεκριμένων κανονισμών, γ. τεχνικές αυτοάμυνας: περιλαμβάνει τις επιθετικές και αμυντικές κινήσεις μεταξύ δύο ή και περισσοτέρων αντίπαλων, δ. ειδικές τεχνικές: περιλαμβάνει όλες εκείνες τις τεχνικές δύναμης (θραύσεις) και δεξιοτεχνίας στις οποίες παρουσιάζονται Οι αξιοθαύμαστες ικανότητες των μαχητών του taekwondo. 6

9 Επίσης, στο σημείο αυτό επισημαίνεται η ύπαρξη δύο ολοκληρωμένων και αλληλοσυμπληρωμένων στυλ που εκπορεύονται από τις δύο διοικούσες αρχές του παγκόσμιου taekwondo: α. του παραδοσιακού στυλ όπως συνηθίζεται να λέγεται, που κατευθύνεται από την ITF β. του αγωνιστικού -Ολυμπιακού πλέον- στυλ το οποίο κατευθύνεται από την WTF. Η ITF διεξάγει αγώνες με διαφορετικούς κανονισμούς (επιτρεπόμενες τεχνικές, ημιεπαφή με τον αντίπαλο, ποινές, βαθμοί κλπ.) οι οποίοι δίνουν έμφαση σε άλλα χτυπήματα και διαφορετικό προστατευτικό εξοπλισμό (γάντια, προστατευτικό ποδιών, σπασουόρ). Είναι πιο παραδοσιακή και πιο πολεμική τέχνη, που δίνει έμφαση στις Φόρμες στυλ), στην τελειότητα των τεχνικών, τις θραύσεις και λιγότερο στο αγωνιστικό μέρος. Στο στυλ της WTF ΟΙ αθλητές φορούν επικεφαλίδα, θώρακα, σπασουόρ, επικαλαμίδες και επιβραχιονίδες, ο αγώνας με πλήρη επαφή είναι το κυρίαρχο στοιχείο, ενώ οι Φόρμες που λέγονται Poomse κατέχουν λιγότερο σημαντική θέση ΓΙΑΠΩΝΕΖΙΚΕΣ ΤΕΧΝΕΣ Οι ιαπωνικές πολεμικές τέχνες έχουν επηρεαστεί από τις κινεζικές πολεμικές τέχνες, τον Chan (Zen) Βουδισμό, τον κώδικα Bushido (ο δρόμος του πολεμιστή) και το Budo (πολεμικός τρόπος). Ο κώδικας Bushido τονίζει το θάρρος, την τιμή, το καθήκον, το σεβασμό, τη φιλανθρωπία, τη σοφία, την ειλικρίνεια, την πίστη, την ευθύτητα, τη σοφία και την αυτοθυσία. Στις είκοσι εντολές του στο καράτε, σαφώς επηρεασμένες από το Ζεν και το Bushido, ο θεμελιωτής του καράτε Gichin Funakoshi παρουσίασε ως το στόχο του καράτε όχι τη νίκη ή την ήττα, αλλά τη βελτίωση του χαρακτήρα. Η φιλοσοφία του Dojo (αίθουσα κατάρτισης) είναι ότι πρέπει κανείς να αναζητά τη βελτίωση το χαρακτήρα του, την άριστη επίδοση σε ότι κάνει, το σεβασμό των άλλων, να αποφεύγει τη βία και να είναι αξιόπιστος. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο η έννοια του Bushido αντικαταστάθηκε με την πιο ειρηνική του budo. Ο σκοπός του καράτε είναι να προστατεύσει κανείς τον εαυτό του και να εκπαιδεύσει το μυαλό και το σώμα και δεν είναι ο τρόπος του να επιτεθεί ή να βλάψει τους άλλους, αλλά το πώς να επιδείξει αυτοσυγκράτηση. Σχετικά με τον εκπαιδευτή, στις κινεζικές σχολές πολεμικών τεχνών θεωρούν τον sifu σαν πατέρα, ενώ ιαπωνικές σχολές θεωρούν τον sensei σαν τον απόλυτο άρχοντα. 7

10 Αϊκίντο Το Αϊκίντο μαζί με το τζούντο -και το Καράτε- Ντο συνθέτουν τη δυναμική τριάδα, των μαχητικών τεχνών. Στην Ιαπωνία, αυτοί που μυούνται στο Αϊκίντο είναι πολλοί σε αριθμό. Στις Δυτικές χώρες, αντίθετα, είναι αρκετά υποβιβασμένο, θεωρείται από πολλούς σαν ένα είδος ανατολίτικου μυστηρίου, αν όχι μία μη-προσοδοφόρα και χρονοβόρα τέχνη. Η λέξη Αϊκίντο στα Ιαπωνικά σχηματίζεται από τρεις χαρακτήρες. Ο πρώτος και ο πιο σπουδαίος είναι ο «ΑΪ» που σημαίνει συναντώ, ενώνω, εναρμονίζω. Ο δεύτερος είναι το «ΚΙ» που σημαίνει ατμός, ή υδρατμός, αλλά στη σύγχρονη Ιαπωνική σημαίνει πνεύμα, ψυχή. Ο τρίτος χαρακτήρας είναι το «ΝΤΟ» που σημαίνει ο τρόπος, ο δρόμος όπως π.χ. και στη λέξη ΤΖΟΥ-ΝΤΟ. Αϊκίντο σύμφωνα με τα προηγούμενα σημαίνει «ο δρόμος για την εναρμόνιση του ανθρώπου με το πνεύμα του και γενικότερα με το πνεύμα του σύμπαντος. Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Ιάπωνες "Αϊκιντόκα" εξασκούνται δύο με τρεις φορές την εβδομάδα σε μια μαχητική τέχνη, που παρότι διακρίνεται για τη φιλοσοφία της, δεν παύει να θεωρείται μέσο για την εξάσκηση του σώματος. Η μαχητική τέχνη του Αϊκίντο δημιουργήθηκε από τον Μοριχέι Ουέσιμπα ( ) γύρω στο Η ανάπτυξή της οδήγησε στην ίδρυση 30 διαφορετικών Ρύου (σχολών), κάθε μία από τις οποίες μάχεται για να αποδείξει την αυθεντικότητά της και να προβάλει σαν πνευματικό της ηγέτη τον Ουέσιμπα. Ο Ουέσιμπα ξεκίνησε γύρω στο σπουδές στο Τέντζιν Σινρύο-ρύου, κάτω από την καθοδήγηση του Τοζάβα. Σε ηλικία 19 χρονών; μετά από βαριά ασθένεια, ξεκίνησε σπουδές στο Γιαγκύου (Σιν-κάγκε) Ρύου Zίου-Ζίτσου με δάσκαλό του τον Νακάε Μασακάτσου. Μετά την απόλυσή του από τον στρατό, ο Ουέσιμπα μετακόμισε στη Βόρεια Ιαπωνία, όπου μυήθηκε στο Ντάιτο-Ρύου Zίου-Ζίτσου γύρω στο Το 1922 έγινε επιτετραμμένος δάσκαλος των Για γκύου Σιγκάγκε-Ρύου και Ντάιτο- Ρύου Zίου-Ζίτσου Εν τούτοις, δεν έμεινε ικανοποιημένος από την αυστηρή θεώρηση της σωματικής άσκησης των ειδών αυτών του Ζίου Ζίτσου και αν και είχε στην αρχή βαφτίσει το προσωπικό του στυλ "Αίκι- Ζίτσου", τον καιρό της ίδρυσης του δικού του κυρίως Ντότζο Χόμπου στο Τόκυο (1932), το μετονόμασε σε "Αϊκί-ντο" και το απελευθέρωσε από στοιχεία των προηγουμένων σχολών. 'Όπως συμβαίνει πάντα στις μαχητικές τέχνες, μετά από μια χρονική περίοδο αρκετοί κορυφαίοι μαθητές του εγκατέλειψαν τη σχολή του Ουέσιμπα. Μεταξύ αυτών, διασημότεροι είναι οι Σιόντα, Τομίκι Χιράι και Ινούε. Το Γιόσιν Αϊκίντο του Σιόντα τονίζει την αποτελεσματικότητα της μάχης. Το Αϊκίντο του Τομίκι είναι το είδος που απαιτεί εξ ολοκλήρου μύηση στην τέχνη και στα μυστικά της. Το Κορίντο Αϊκίντο του Χιράι δίνει 8

11 έμφαση στην αυτοάμυνα και συνδέεται στενά με το παλαιότερο Αϊκί - Ζίτσου. Τέλος, το Σίνβα Τάιντο του Ινούε είναι στυλ που συνδυάζει την άθληση του σώματος με την αυτοάμυνα.. Καράτε Ντο Φαινομενικά το καράτε είναι ένα από τα πάρα-πολλά αθλήματα. Στην πραγματικότητα όμως, είναι μια τέχνη άοπλης αυτοάμυνας, που συνδυάζει τη συνεργασία των χεριών με τα πόδια, με αποτέλεσμα την ταυτόχρονη άσκηση του νου και του σώματος. Σκοπός του αθλήματος είναι η διάπλαση του σώματος και η διαμόρφωση του χαρακτήρα. Βασίζεται στη συνεχή άσκηση και την ηθική συμπεριφορά. Ο νους, τα χέρια και τα πόδια συντονίζονται σε μια διαρκή ετοιμότητα και ικανότητα, τέτοια ώστε σε περίπτωση που κάποιος δεχτεί μια ξαφνική επίθεση να μπορεί να την αναχαιτίσει αποτελεσματικά, όσο θα του δινόταν η ευκαιρία και με αληθινά όπλα. Υπάρχει η εντύπωση ότι το να παρουσιάσει κανείς την τέχνη του καράτε είναι πιο δύσκολο από το να τη μάθει. Στο είδος αυτό μάχης αποκαλύπτεται στον καρατέκα (ο αθλητής του καράτε) η μυστηριώδης φύση αυτής της τέχνης, που στην ουσία συνιστά έναν αόρατο εσωτερικό πόλεμο. Ο μαθητής που ακολουθεί τον δρόμο του καράτε, δεν πρέπει να θεωρεί την τέχνη του καράτε μόνο σαν σωματική εκγύμναση, αλλά σαν μια ικανότητα, που απορρέει από ψυχοσωματική άθληση. Αν πράγματι κάποιος θέλει να γίνει αληθινός καρατέκα, οι τεχνικές γνώσεις δεν αρκούν. Πρέπει να προχωρήσει πέρα από την τεχνική ώστε η τέχνη αυτή να γίνει μια " τέχνη χωρίς τέχνη-και να έχει τις ρίζες της στο υποσυνείδητο. Αυτό δεν επιτυγχάνεται παρά μόνο, όταν ο καρατέκα έχει εντελώς απελευθερωθεί από το εγώ του. Όταν αυτός και η τελειότητα της τεχνικής επιδεξιότητας του αποτελούν αρμονικά μια ενότητα. Ο μάστερ Μασατόσι Νακαυάμα. Έλεγε " η απόφαση ποιός είναι ο νικητής και ποιός ο νικημένος δεν είναι ο τελικός σκοπός του καράτε- Ντο. Το καράτε είναι επιστήμη για όλο το ανθρώπινο γένος και σχολείο για την ανώτερη πειθαρχία της ψυχής. Γενικότερα είναι τρόπος ζωής. Καράτε -Ντο σημαίνει άμυνα χωρίς όπλα, αλλά και χωρίς κακία (αγνός νους). Αναλύοντας την λέξη κατά κυριολεξία ΚΑRΑ=άδειο ΤΕ=χέρι και NTO=δρόμος. Το κύριο χαρακτηριστικό των τεχνικών του καράτε είναι το κίμε (kime). Το κίμε έχει την έννοια μιας εκρηκτικής επίθεσης στο στόχο με την κατάλληλη τεχνική και τη μέγιστη ισχύ στον ελάχιστο δυνατό χρόνο. (Πριν από χρόνια, υπήρχε η έκφραση ίκκεν χισάτσου - ikken hisatsu - που σημαίνει «να σκοτώσεις μ" ένα χτύπημα», αλλά το να υποτεθεί ότι κάτι 9

12 τέτοιο είναι ο σκοπός, είναι επικίνδυνο και λανθασμένο. Είναι όμως γνωστό, πως οι παλιοί καρατέκα ήταν ικανοί να εξασκούνται στο κίμε κάθε μέρα και με απόλυτη σοβαρότητα χρησιμοποιώντας τη μακιβάρα). Το κίμε μπορεί να εκτελεστεί με χτύπημα, γροθιά ή λάκτισμα, αλλά επίσης και με απόκρουση. Μια τεχνική χωρίς κίμε δεν είναι ποτέ αληθινό καράτε, έστω και αν μοιάζει πολύ με καράτε, ο αγώνας δεν αποτελεί εξαίρεση. Πάντως, είναι αντικανονικό να γίνεται επαφή στο στόχο, μια και αυτό περικλείει κίνδυνο τραυματισμού. Σούν-ντόμε (sun-dome) σημαίνει να σταματά μια τεχνική ακριβώς πριν το άγγιγμα του στόχου (ένα σούν, περίπου τρία εκατοστά). Αλλά, αν δεν τελειώσει μια τεχνική με το κίμε, δεν είναι αληθινό καράτε. Στην ερώτηση το πώς θα συμβιβαστεί η αντίθεση μεταξύ κίμε και σουν-ντόμε. Η απάντηση είναι η εξής: θεωρείται ότι στόχος είναι λίγο πιο μπροστά από το ζωτικό σημείο του αντίπαλου, έτσι μπορεί να γίνει το χτύπημα με ελεγχόμενο τρόπο και μέγιστη ισχύ χωρίς επαφή. Τζούντο Το Judo λόγω της μεγάλης του θεαματικότητας και του ενιαίου του χαρακτήρα, απολαμβάνει μεγάλης δημοτικότητας τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, με αποτέλεσμα την έλευση μεγάλων διακρίσεων σε διεθνές επίπεδο. Ο αυξανόμενος αριθμός των αθλητών του οφείλεται στο γεγονός ότι καλλιεργείται σε συλλόγους, Δήμους και ιδιωτικά γυμναστήρια. Όπως και το οποιοδήποτε άθλημα, το Judo διαθέτει το δικό του περιεχόμενο, τις δικές του τεχνικές και τις κατάλληλες μορφές οργάνωσης και προετοιμασίας. Οι τεχνικές του Judo είναι δημιουργημένες και προσαρμοσμένες στις δυνατότητες τις οποίες προσφέρει η ειδική στολή του αθλήματος (Kimono). Το άθλημα του Judo χαρακτηρίζει ένα πλήθος τεχνικών, μερικές από αυτές στην όρθια θέση ( Nage-Waza), όπως είναι οι ρίψεις με ανατροπές, με σαρώματα, με γαντζώματα κ.λπ. και άλλες στο έδαφος (Ne-Waza), όπως είναι οι τεχνικές των ακινητοποιήσεων, των πνιγμών, οι εξαρθρωτικές στρεβλώσεις, αλλά και τεχνικές επίθεσης των ζωτικών σημείων ( Atemi- Waza) που χρησιμοποιούνται στην αυτοάμυνα κυρίως. Όλες αυτές οι τεχνικές προσδίδουν στο Judo δυναμισμό και θεαματικότητα, ενώ συμβάλλουν παράλληλα στην καλλιέργεια της φαντασίας και της δημιουργικής σκέψης των αθλητών. Το Judo είναι άθλημα που γεννήθηκε στην Ιαπωνία. Ο Ιάπωνας Jigoro Kano ( ), συγκέντρωσε, ανάλυσε και βελτίωσε τις τεχνικές του παλιού Jiu-Jitsu, δημιουργώντας έτσι ένα καινούριο άθλημα, το Judo, δίνοντάς του τη μορφή που και σήμερα επικρατεί σ' ολόκληρο τον κόσμο. Ο Jigoro Kano απέκλεισε από το Judo όλα τα στοιχεία εκείνα, που θα μπορούσαν να είναι επικίνδυνα για την υγεία και τη ζωή των ασκουμένων. Ο Jigoro Kano 10

13 γεννήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 1860 στο Migake κοντά στο Kobe, στην Ιαπωνία, από αριστοκράτες γονείς. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο και ασκήθηκε χρόνια κοντά στους μεγαλύτερους δασκάλους, τόσο στο Ju Jitsu η Jiu- Jitsu, όσο και σε άλλα αθλήματα, μελετώντας ταυτόχρονα όλες τις παλιές μεθόδους αυτοάμυνας. Το Ju Jitsu από τα μέσα του 19ου αιώνα και μετά περνούσε τη μεγαλύτερη κρίση της Ιστορίας του. Αυτό οφειλόταν: α) στον άνεμο των μεταρρυθμίσεων που έπνεε τότε στην Ιαπωνία, β) στην έλλειψη κεντρικής οργάνωσης των διαφόρων Σχολών, γ) στην έλλειψη κανονισμών αγώνων και δ) στα πολλά ατυχήματα που πάθαιναν οι αθλητές του. Αυτή την εικόνα της παρακμής εμφάνιζαν περίπου και όσες Πολεμικές Τέχνες ίσχυαν ακόμα, όταν εμφανίστηκε ο J. Kano, φοιτητής ακόμα, ο οποίος, αφού διαπίστωσε τις ατέλειες του Ju Jitsu και την ασάφεια των τεχνικών του, αφαίρεσε όλα τα επικίνδυνα στοιχεία της πολεμικής αυτής τέχνης, υιοθέτησε τις καλύτερες τεχνικές και εφεύρε ολόκληρο σύστημα τεχνικών και ασκήσεων. Το πλήρες αυτό σύστημα πάλης το ονόμασε Kodokan Judo. Στις 22 Φεβρουαρίου 1882, σε ηλικία 22 ετών, ιδρύει την δική του Σχολή, την οποία εγκαθιστά στο Βουδιστικό Ναό Eishogi και την ονομάζει Kodokan. Η Σχολή τον πρώτο χρόνο έχει εννέα μαθητές. Στην αρχή η Σχολή αντιμετωπίζει δυσκολίες, τόσο από τους μοναχούς που φοβούνται μήπως τους καταστρέψει το Ναό, όσο και από τις άλλες ισχυρές Σχολές του Ju Jitsu, καθώς επίσης από τη δυσπιστία που δείχνει ο κόσμος στο νέο άθλημα. Το 1886 στους Αγώνες που διοργανώνει η Μητροπολιτική Αστυνομία του Τόκιο μεταξύ των μεγαλύτερων Σχολών, το Kodokan συμμετέχει με 15 αθλητές. Τα λαμπρά αποτελέσματα που πετυχαίνει (13 νίκες και 2 ισοπαλίες) διαλύουν και τις τελευταίες αμφιβολίες του κόσμου και εδραιώνουν το Judo σαν το καλύτερο σύστημα άμυνας και επίθεσης. Ο αριθμός των μαθητών πολλαπλασιάζεται από χρόνο σε χρόνο και ο J. Kano, που αντιλαμβάνεται τη διάδοσή του Παγκοσμίως, εκπαιδεύει συνεχώς νέα στελέχη και στέλνει τους καλύτερους μαθητές του στην Αμερική και την Ευρώπη για να διδάξουν το Kodokan Judo. Ο ίδιος ταξιδεύει συνέχεια από το 1909, είναι ήδη διπλωματικός υπάλληλος και δίνει διαλέξεις σ' όλο τον κόσμο παρουσιάζοντας το νέο άθλημα. Το 1911 εκλέγεται Πρόεδρος της Ιαπωνικής Αθλητικής Ομοσπονδίας και τον επόμενο χρόνο οδηγεί την Ιαπωνική ομάδα στους Ολυμπιακούς της Στοκχόλμης. Συνολικά έλαβε μέρος 8 φορές, σαν αντιπρόσωπος της Χώρας του, στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το 1920 το Judo περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα της δημοτικής εκπαίδευσης στην Ιαπωνία. Ο J. Kano πέθανε στις 4 Μαΐου του 1938 σε ηλικία 78 χρόνων, επιστρέφοντας από το Κάιρο, όπου είχε λάβει μέρος στο Διεθνές Συνέδριο των Ολυμπιακών Αγώνων. Στη συνέχεια 11

14 το Judo διδασκόταν σε δύο μεγάλες σχολές στην Ιαπωνία, σύμφωνα με τις αρχές του ιδρυτή του. Η μια από τις σχολές αυτές ήταν το Kodokan του Τόκιο, και η άλλη το Budokai του Κιότο. Ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος κατάφερε ένα δυνατό πλήγμα στο Judo, τόσο στην Ιαπωνία, όσο και στις υπόλοιπες χώρες στις οποίες γινόταν πρακτική εξάσκηση σε αυτό. Στην Ιαπωνία οι εκπαιδευτές του Judo ήταν υποχρεωμένοι να διδάσκουν το Atemi-Waza (τεχνικές επίθεσης στα ζωτικά σημεία του σώματος) και άλλες επικίνδυνες μορφές του Ju-Jitsu. Οι ηθικές αρχές του Judo, τις οποίες ονειρεύτηκε ο Kano, λησμονήθηκαν στην περίοδο του πολέμου. Στην περίοδο κατοχής της Ιαπωνίας απαγορεύτηκαν όλες οι πολεμικές τέχνες, εκτός του Judo, από τις αστυνομικές σχολές (ιδιωτικά), πράγμα το οποίο είχε σαν αποτέλεσμα τη μείωση του αριθμού των αθλουμένων. Με τη λήξη της απαγόρευσης αρχίζει η εξάπλωσή του γύρω στα 1951, οπότε και διεξάγεται το πρώτο Διεθνές Πρωτάθλημα Judo, στη Γαλλία, στο Παρίσι και ιδρύεται η Διεθνής Ομοσπονδία του Judo, η οποία σήμερα αριθμεί πάνω από 150 κράτη-μέλη και πάνω από 200 εκατομμύρια αθλητές. Το 1956 διοργανώνεται το πρώτο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του Τόκιο, το οποίο διεξάγεται και το Το πρωτάθλημα αυτό από το 1965 διεξάγεται ανά δύο χρόνια. Πολλές χώρες, όπως η Αμερική και Γαλλία, προσκαλούν Ιάπωνες εκπαιδευτές με σκοπό την ανάπτυξη του Judo στη χώρα τους. Στην Ολλανδία, ο Haku Machigami αναδεικνύει τον Anton Geesing, ο οποίος στέφεται Παγκόσμιος Πρωταθλητής και χρυσός Ολυμπιονίκης στην Ολυμπιάδα του Τόκιο το Οι νίκες του Ολλανδού Anton Geesing επί του Ιάπωνα Kaji Sone στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα του Judo το 1961 στο Παρίσι και επί του Kaminaga στην Ολυμπιάδα του 1964 στο Τόκιο, σημαίνουν το τέλος της Ιαπωνικής κυριαρχίας στο άθλημα αυτό. Πρέπει επίσης να τονιστεί, με την ίδια σημασία, το γεγονός ότι στην ίδια Ολυμπιάδα η τρίτη και τέταρτη θέση στην ελαφρά κατηγορία και στην κατηγορία των βαρέων καταλήφθηκαν από Σοβιετικούς αθλητές. Στη συνέχεια η ανάπτυξη του Judo είναι ραγδαία και εμφανίζονται πολλοί καλοί αθλητές από διαφορετικές πλέον χώρες. Από το 1964 το Judo περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων του Τόκιο και τελικά εδραιώνεται το 1972 στην Ολυμπιάδα του Μονάχου, σαν Ολυμπιακό Άθλημα. 12

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ 2. ΑΥΤΟΑΜΥΝΑ Τι είναι τελικά η αυτοάμυνα; Άθλημα, πολεμική τέχνη ή τρόπος επιβίωσης; Ότι κι αν πείτε από τα τρία, δεν θα έχετε πέσει έξω, διότι η αυτοάμυνα είναι μια αρμονική συνύπαρξη όλων αυτών. Η βία που χαρακτηρίζει την εποχή μας και η ανασφάλεια που αισθανόμαστε εξαιτίας αυτού, οδήγησε πολλούς γνώστες των πολεμικών τεχνών, να δημιουργήσουν μια τέχνη που να είναι κατανοητή από όλα τα άτομα ανεξαρτήτου ηλικίας και φύλου. Μια τέχνη η οποία μπορεί να εξελίσσεται και να προσαρμόζεται στο σήμερα, να έχει όλα τα θετικά των πολεμικών τεχνών, του αθλητισμού και να διέπει τους κανόνες επιβίωσης. Αυτοάμυνα είναι: η αναγκαία χρήση βίας στην οποία προβαίνει το άτομο για να υπερασπισθεί τον εαυτό του ή άλλον από άδικη και παρούσα επίθεση. Πολεμική Τέχνη είναι ένα σύνολο γνώσεων και ικανοτήτων που σχετίζονται με το αισθητικό ιδεώδες του ικανού αγωνιστή και την ικανότητα του στην πράξη, στον πόλεμο. Στην πραγματική κατάσταση στον δρόμο ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΚΑΝΟΝΕΣ που να διαφυλάττουν το πνεύμα το ΕΥ ΑΓΩΝΙΖΕΣΘΑΙ αλλά και την σωματική ακεραιότητα των εμπλεκομένων όπως συμβαίνει με τους αθλητές στα μαχητικά σπορ και τα Αθλήματα Μονομαχίας. Στην πραγματική κατάσταση δεν υπάρχει προστατευτικός εξοπλισμός, διαιτητές, γιατροί, κατηγορίες βάρους, διαχωρισμός των φύλλων, χρονικά όρια, μαλακό έδαφος, απαγορευμένα σημεία κ.λ.π, ενώ υπάρχουν θανατηφόρα αντικείμενα (μαχαίρια, όπλα, σπασμένα μπουκάλια, πέτρες). Για όλα αυτά οι περισσότερες από τις τεχνικές που γνωρίζει ο ενασχολούμενος με ένα άθλημα μονομαχίας δεν θα του χρησιμεύσουν σε μια συμπλοκή στον δρόμο και μπορεί μάλιστα να τον καταστήσουν ευάλωτο αν προσπαθήσει να τις εφαρμόσει. Πρώτος κανόνα της αυτοάμυνας ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΝΑ ΑΠΟΦΕΥΓΕΙΣ ΠΑΡΑ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙΣ ΑΝ ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΑΠΟΦΥΓΕΙΣ ΤΟΤΕ ΝΑ ΘΥΜΑΣΑΙ ΝΑ ΚΡΑΤΑΣ ΤΗΝ ΣΩΣΤΗ ΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΑΠΟΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΝΑ ΚΙΝΕΙΣΑΙ. βασικές συμβουλές Το μεγαλύτερο κατόρθωμα δεν είναι να πολεμήσεις και να νικήσεις αλλά να κάμψεις την αντίσταση του εχθρού χωρίς να γίνει μάχη ΣΟΥΝ ΤΖΟΥ - Η ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ. Μια άλλη μεγάλη διαφορά είναι ότι στον δρόμο θα αγωνιστείς για την σωματική σου ακεραιότητα και όχι για κάποιο έπαθλο. Βρίσκεσαι σε έναν πραγματικό πόλεμο και το μόνο 13

16 που σε νοιάζει είναι το πως θα επιστρέψετε σπίτι σας σώοι, σωματικά και ψυχολογικά, εσύ και οι αγαπημένοι σου. Πως όμως θα κατορθώσεις να μη δώσεις αυτή την μάχη; ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΠΡΩΤΗ: ΑΝΕΠΤΥΞΕ ΤΗΝ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ ΣΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΔΕΥΤΕΡΗ: ΜΗ ΠΡΟΚΑΛΕΙΣ ΤΗΝ ΤΥΧΗ ΣΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΤΡΙΤΗ: ΜΗ ΥΠΟΤΙΜΑΣ ΠΟΤΕ ΚΑΝΕΝΑΝ ΚΑΙ ΚΑΜΙΑ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ: ΜΑΘΕ ΝΑ ΨΥΧΟΛΟΓΕΙΣ ΤΟΝ ΑΝΤΙΠΑΛΟ ΩΣΤΕ ΝΑ ΤΟΝ ΧΕΙΡΙΖΕΣΑΙ ΣΩΣΤΑ ΚΑΙ ΝΑ ΜΗ ΤΟΝ ΑΦΗΝΕΙΣ ΝΑ ΠΙΣΤΕΨΕΙ ΣΕ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΟΤΙ ΤΟΝ ΠΡΟΣΒΑΛΕΙΣ ΤΟ ΚΑΛΥΤΕΡΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΠΟΛΕΜΙΚΗΣ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΜΑΤΑΙΩΣΕΙΣ ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΤΟΥ ΑΝΤΙΠΑΛΟΥ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΝΑ ΤΟΥ ΕΠΙΤΕΘΕΙΣ ΕΣΥ. Συμβουλές αυτοάμυνας για γυναίκες Περπατάμε στο δρόμο στητά και με αυτοπεποίθηση. Κοιτάμε τον αντίπαλο σταθερά στα μάτια. Αντιδρούμε ψύχραιμα και δεν δείχνουμε το φόβο μας. Δεν πετάμε αντικείμενα άσκοπα παρά μόνο σκόνες η σπρέι αν υπάρχουν στα μάτια. Δεν φωνάζουμε υστερικά αλλά βγάζουμε μια κραυγή από μέσα μας, με αποφασιστικότητα και θυμό ή φωνάζουμε φωτιά και όχι βοήθεια. Αμυνόμαστε με σκοπό να ελευθερωθούμε και να φύγουμε. Χτυπάμε γρήγορα και δυνατά και μόνο στα ευάλωτα σημεία. Σε περίπτωση λεκτικής (χυδαίας) επίθεσης στο δρόμο ή οπουδήποτε αλλού, δεν βρίζουμε ποτέ αλλά απαντάμε με χιούμορ, δηλαδή αν είναι κοντός του λέμε κάτι για το ύψος του, αν έχει φαλάκρα, για τη φαλάκρα του κτλ. και έτσι τον γελοιοποιούμε. Δεν μπαίνουμε στο παιχνίδι των ερωτήσεων κι απαντήσεων σε περίπτωση πειράγματος, αλλά αν θέλουμε να τον σταματήσουμε, δηλώνουμε με κοφτές φράσεις ότι ενοχλεί και παραβιάζει τον προσωπικό μας χώρο, πάντοτε κοιτώντας τον άλλο σταθερά στα μάτια. Σε περίπτωση επίθεσης μέσα στο σπίτι να είστε προς την πόρτα ή κοντά σε μπαλκόνι ή παράθυρο για να φωνάξετε για βοήθεια, και να έχετε πρόχειρο κάποιο μέσο άμυνας ώστε να χτυπήσετε και να φύγετε. Σε περίπτωση παρενόχλησης από γνωστό (πρώην σύζυγο ή σύντροφο), αλλάξτε κλειδαριές, μην τον δεχτείτε στο σπίτι, να πείτε στους φίλους και συγγενείς σας να σας 14

17 παίρνουν συχνά τηλέφωνο κι αν παρόλα αυτά συμβεί να είναι εκεί και δεν μπορείτε να μιλήσετε, να έχετε μια συνθηματική φράση που να δηλώνει τον κίνδυνο. Σε περίπτωση σεξουαλικής παρενόχλησης στα μέσα μαζικής μεταφοράς, αν αντιληφθείτε έγκαιρα το δράστη, πατήστε τον δυνατά στο πόδι ή ρίξτε του κλωτσιά στο καλάμι, μη φωνάξετε υστερικά αλλά γελοιοποιήστε τον. Σε περίπτωση που σας ακολουθεί κάποιος το βράδυ μην προχωράτε βιαστικά και φοβισμένα, προσπαθήστε να κινείστε σε φωτεινά σημεία του δρόμου, βγάλτε τα κλειδιά του σπιτιού σας και βάλτε τα ανάμεσα στα δύο δάκτυλα σαν όπλο σε περίπτωση επίθεσης. Χρήσιμη σε μια τέτοια περίπτωση είναι και η ομπρέλα ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΜΥΝΑ Είναι ένα θέμα πράγματι που θέλει ιδιαίτερη προσοχή. Δυστυχώς μπορεί να μπούμε ακόμη και στο δίλημμα αν θα πρέπει να υπερασπίσουμε τον συνάνθρωπο μας ή τον εαυτό μας όταν χρειαστεί. Βέβαια αν είσαι κατάλληλα εκπαιδευμένος και κρατήσεις την ψυχραιμία σου μπορείς να αντεπεξέλθεις και στους δύο αντιπάλους σου (τον επιτιθέμενο και τον νόμο) Άρθρο 22 - Άμυνα. 1. Δεν είναι άδικη η πράξη που τελείται σε περίπτωση άμυνας. 2. Άμυνα είναι η αναγκαία προσβολή του επιτιθέμενου στην οποία προβαίνει το άτομο, για να υπερασπισθεί τον εαυτό του ή άλλον από άδικη και παρούσα επίθεση που στρέφεται εναντίον τους. 3. Το αναγκαίο μέτρο της άμυνας κρίνεται από το βαθμό επικινδυνότητας της επίθεσης, από το είδος της βλάβης που απειλούσε, από τον τρόπο και την ένταση της επίθεσης και από τις λοιπές περιστάσεις. Άρθρο 23 - Υπέρβαση της άμυνας. Όποιος υπερβαίνει τα όρια της άμυνας τιμωρείται, αν η υπέρβαση έγινε με πρόθεση, με ποινή ελαττωμένη (άρθρο 83), και αν έγινε από αμέλεια, σύμφωνα με τις διατάξεις τις σχετικές με αυτήν. Μένει ατιμώρητος και δεν του καταλογίζεται η υπέρβαση, αν ενέργησε μ αυτόν τον τρόπο εξ αιτίας του φόβου ή της ταραχής που του προκάλεσε η επίθεση. Τώρα την περίπτωση της αυτοδικία την έχουμε όταν εμείς προκαλέσουμε την συμπλοκή εκ των υστέρων ακόμη και όταν έχουμε δίκιο. (π.χ κάποιος έκλεψε το πορτοφόλι του πατέρα μας, ξέρουμε ποιος είναι και πάμε και τον βρίσκουμε και χρησιμοποιούμε βία επάνω του. 15

18 Προσοχή όμως, αν ήμαστε παρόντες την ώρα που το γεγονός συμβαίνει έχουμε δικαίωμα να υπερασπιστούμε τον πάππου μας και να αποτρέψουμε την κλοπή). Επίσης έχουμε και την περίπτωση όπου προκαλούμε την επίθεση (γνωρίζοντας την ανωτερότητα μας στην μάχη) στην οποία ο νόμος πάλι είναι σαφής. Άρθρο 24 -Υπαίτια κατάσταση άμυνας Δεν απαλλάσσεται από την ποινή που ορίζει ο νόμος όποιος με πρόθεση προκάλεσε την επίθεση άλλου για να διαπράξει εναντίον του αξιόποινη πράξη με το πρόσχημα της άμυνας. Σχόλιο: Όπως καταλαβαίνετε ο νόμος στην Ελλάδα είναι πολύ γενικός. Αν κάποιος κατηγορούμενος έχει καλό δικηγόρο μπορεί να αθωωθεί ακόμα και αν υπάρχουν μάρτυρες για την αναίτια επίθεση του εις βάρος μας. Στο άρθρο 22 η παράγραφος 3 είναι η πιο ύπουλη. Αν δηλαδή η άμυνα μου είναι δυσανάλογου (μεγαλύτερου) ζήλου από αυτόν της επιθέσεως είμαι ένοχος. Δηλαδή μια ανατρεπτική λαβή μας, σε μια ευθεία ή κυκλική πυγμή του αντιπάλου στο πρόσωπο μας, αν καταλήξει σε εξάρθρωση αγκώνα, τότε είμαστε ένοχοι. Διότι ο επιτιθέμενος θα μας έριχνε μια πυγμή στο πρόσωπο η οποία δεν θα προκαλούσε μόνιμες βλάβες!!! (άραγε πως με σιγουριά μπορούμε να πούμε σε τι ζημιά μπορεί να καταλήξει μια πυγμή προς το πρόσωπο μας και θα είναι μόνο μία? και ποιος είναι ο ειδικός που θα το κρίνει) ενώ εμείς με την άμυνα μας προκαλέσαμε την χρόνια βλάβη της άρθρωσης του επιτιθέμενου. Αλήθεια πως σας φαίνεται αυτό? Δυστυχώς μπορεί να μπούμε ακόμη και στο δίλημμα αν θα πρέπει να υπερασπίσουμε τον συνάνθρωπο μας ή τον εαυτό μας όταν χρειαστεί. Η αυτοάμυνα στον έξω κόσμο θέλει προσοχή, εκπαίδευση και γνώση. Άρθρο 25 - Κατάσταση ανάγκης που αποκλείει το άδικο 1. Δεν είναι άδικη η πράξη που τελεί κάποιος, για να αποτρέψει παρόντα και αναπότρεπτο με άλλα μέσα κίνδυνο ο οποίος απειλεί το πρόσωπο ή την περιουσία του ίδιου ή κάποιου άλλου χωρίς δική του υπαιτιότητα, αν η βλάβη που προκλήθηκε στον άλλο είναι σημαντικά κατώτερη κατά το είδος και τη σπουδαιότητα από τη βλάβη που απειλήθηκε. 2. Η προηγούμενη διάταξη δεν εφαρμόζεται σε όποιον έχει καθήκον να εκτεθεί στον απειλούμενο κίνδυνο. 3. Η διάταξη του άρθρου 23 έχει ανάλογη εφαρμογή και στην περίπτωση αυτού του άρθρου. 16

19 2.2. ΖΩΤΙΚΑ ΣΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ 17

20 1. Top of Skull. Κορυφή του κρανίου 25. Under wrist artery. Κερκιδική αρτηρία 2. Temple. Κρόταφος 26. Neck artery. Αρτηρία λαιμού 3. Mandibular joint. Άρθρωση γνάθου 27. Sternum. Στέρνο 4. Eyeball. Βολβός του ματιού 28. Heart. Καρδιά 5. Nose. Μύτη 29. Solar plexus. Ηλιακό πλέγμα 6. Lips. Χείλια 30. Spleen. Σπλήνα 7. Jaw. Σαγόνι 31. Liver. Συκώτι 8. Upper neck. Πάνω μέρος λαιμού 32. Epigastrium. Επιγάστριο (άνω κοιλία) 9. Wind pipe. Τραχεία 33. Lower abdomen. Κάτω κοιλία 10. Shoulder joint. Άρθρωση ώμου 34. Bladder. Ουροδόχος κύστη 11. Tricep muscle. Τρικέφαλος μυς 35. Groin. Βουβωνική χώρα 12. Bicep Muscle. Δικέφαλος μυς 36. Scrotum. Όσχεο 13. Inner Elbow Joint. Εσωτερικό μέρος του αγκώνα 37. Instep. Ταρσός- κουτουπιέ 14. Funny bone on Elbow. Ωλένιο νεύρο 38. Armpit. Μασχάλη 15. Top of forearm muscle. Οι μύες του πήχη ψηλά 39. Floating ribs. Νόθες πλευρές 16. Wrist joint. Άρθρωση καρπού 40. Kneecaps. Επιγονατίδα 17. Back wrist artery. Ωλένια αρτηρία 41. Side of knee. Πλαϊνό του γόνατος 18. Bridge of nose. Ράχη μύτης (επιρρίνιο) 42. Occiput. Πίσω μέρος του κεφαλιού (ινίο) 19. Philtrum. Το κάθετο αυλάκι στο ανώτερο χείλι 43. Spinal column. Σπονδυλική στήλη 20. Post auricular. Οπίσθιος ωτιαίος μυς 44. Kidney. Νεφρό 21. Angle of mandible. Γωνία κάτω γνάθου 45. Coccyx. Κόκκυξ 22. Point of chin. Πηγούνι 46. Back of knee joint. Πίσω του γόνατος 23. Adam's apple. Μήλο του Αδάμ 47. Achilles tendon. Αχίλλειος τένοντας 24. Clavicle (collar bone). Οστό της κλείδας 48. Ankle joint. Αστράγαλος 18

21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ 3. Η ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΤΗΣ ΑΥΤΟΑΜΥΝΑΣ Στ βασικά της αυτοάμυνας συμπεριλαμβάνονται τα παρακάτω: α) οι στάσεις, β) οι ατομικές τεχνικές, γ) οι μέθοδοι γενικής ενδυνάμωσης, δ) ο συνδυασμός των προηγούμενων, ε) οι πτώσεις. Σε όλο το κείμενο που ακολουθεί οι τεχνικές και οι διάφορες έννοιες περιγράφονται στην πιο βασική μορφή τους Πρώτον πρέπει να διαχωριστεί ότι δεν υπάρχει κανένας συγκεκριμένος τρόπος για να τελειοποιηθεί μια τεχνική. Επειδή κάτι γίνεται διαφορετικά από ότι περιγράφεται εδώ δεν σημαίνει ότι είναι λάθος. Υπάρχουν διαφορετικοί τρόποι για να γίνουν κάποια πράγματα. Παραδείγματος χάριν, ακόμη και στα αρχικά στάδια της κατάρτισης μπορεί να είναι απαραίτητο να τροποποιηθούν μερικές από τις τεχνικές για να προσαρμοστούν πάνω σε κάποια ατομικά χαρακτηριστικά. Τελικά το κάθε πρόσωπο αποτελεί μια ξεχωριστή οντότητα. Δεύτερον είναι σημαντικό να αναγνωριστεί ότι τις βασικές τεχνικές αποτελούν τα κτυπήματα και οι αποκρούσεις, αυτό δεν σημαίνει ότι ένα κτύπημα δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν απόκρουση και αντίστροφα. Αυτό που είναι το σημαντικότερο είναι ότι η πραγματική εφαρμογή της τεχνικής πρέπει να λαμβάνεται πάντα υπόψη. Ουσιαστικά όλα τα άλλα εξαρτώνται από αυτό ΟΙ ΣΤΑΣΕΙΣ Το πρώτο τεχνικό στοιχείο μελέτης στα βασικά της αυτοάμυνας είναι οι στάσεις. Ο όρος "στάση" αναφέρεται στους σχηματισμούς των ισχίων και των ποδιών αλλά και την μυϊκή ένταση που παράγεται κατά τη διάρκεια αυτών. Στην πραγματικότητα, το κλειδί για την κατανόηση της χρήσης και της εφαρμογής των στάσεων είναι η εύρεση του τρόπου με τον οποίο αυτές συντελούν στην αποδοτική μετακίνηση και την αποτελεσματική εφαρμογή της τεχνικής. Στην συνέχεια περιγράφονται μερικές από τις πλέον βασικές στάσεις φυσική στάση Οι πιο βασικές και ευκολότερες στάσεις ονομάζονται «φυσικές», διότι οι πιέσεις που ασκούνται είναι παρόμοιες με εκείνες τις οποίες δέχεται κάποιος όταν περπατά ή στέκεται φυσικά και καθότι εύκολες διδάσκονται πρώτες. Υπάρχουν διαφορετικές παραλλαγές της φυσικής στάσης. Ένα σημαντικό γνώρισμα κοινό για όλες αυτές τις παραλλαγές είναι ότι η κατανομή βάρους είναι περίπου 50/50, κατανεμημένη ομοιόμορφα. Αυτό καθιστά ιδανικές τις στάσεις αυτές για μετακίνηση σε οποιαδήποτε άλλη στάση όποτε οι καταστάσεις το 19

22 απαιτούν. Εκτός από την πλάτη και το λαιμό, τα γόνατα πρέπει επίσης να παραμείνουν σε ευθεία στις φυσικές θέσεις τους και δεν πρέπει να κάμπτονται ή να εκτείνονται υπερβολικά. Οι τρείς μεγάλες Οι τρεις χαρακτηριστικές στάσεις: μπροστινή στάση, η πίσω στάση και η μεγάλη διάσταση με πόδια συσπειρωμένα «στάση του ιππέα» ή πλάγια στάση. Οι τρείς αυτές στάσεις έχουν κάποια κοινά σημεία μεταξύ τους, ο λαιμός και η πλάτη είναι πάντοτε σε ευθεία, τα πέλματα απέχουν περίπου το ίδιο μεταξύ τους, τα ισχία είναι στο ίδιο επίπεδο ύψους και τα πέλματα εφάπτονται συνεχώς με το έδαφος, Μπροστινή στάση (στάση εξωτερικής πίεσης στα πόδια). Η στάση αυτή είναι μια από τις κύριες στάσεις, τις πλέον χρησιμοποιούμενες και από τις πλέον δυνατές. Οι πιέσεις που δέχονται οι μυς στα πόδια είναι παρόμοιες με εκείνες του περπατήματος ή του τρεξίματος. Το βάρος του σώματος μοιράζεται κατά 60% εμπρός και κατά 40% στο πίσω πόδι με το σώμα να παραμένει όρθιο χωρίς να γέρνει. Η πλάτη είναι κατακόρυφη ακριβώς πάνω από τους γοφούς. Το μπροστινό γόνατο είναι λυγισμένο κάθετα πάνω από το πέλμα του ποδιού και το πίσω πόδι είναι τεντωμένο. Το μπροστινό πέλμα έχει κατεύθυνση κατευθείαν μπροστά, ενώ το πίσω ελαφρά προς τα έξω σε μια γωνία μοιρών. Τα πέλματα εφάπτονται στο πάτωμα. Η απόσταση του ενός πέλματος από το άλλο είναι ένα περίπου μέτρο (δύο φορές το πλάτος των ώμων) και το πλάτος 40 περίπου εκατοστά (πλάτος των ώμων). Το σώμα διατηρείται ίσιο και κάθετο στο πάτωμα. Το πρόσωπο κοιτάζει ευθεία μπροστά. Τα ίσχυα και οι ώμοι επίσης είναι ίσια μπροστά. Κατά τη μετακίνηση πόδι που μετακινείται διαγράφει ένα ημικύκλιο (μισοφέγγαρο) από μέσα προς τα έξω. Κατά την διάρκεια της κίνησης το πέλμα σέρνεται ελαφρά στο πάτωμα. Το μπροστινό γόνατο διατηρείται λυγισμένο και οι γοφοί όσο το δυνατό πιο χαμηλά. Κατά την διάρκεια της κίνησης το σώμα εξακολουθεί να είναι κάθετο στο πάτωμα. Στην πλάγια παραλλαγή αυτής της στάσης το κορμί (ώμοι ισχία) έχει κλίση 45 0 ως προς την ευθεία κατεύθυνση με το κεφάλι να παραμένει ευθεία μπροστά. Το πίσω γόνατο κάμπτεται ελαφρά και με κατεύθυνση προς το πέλμα του πίσω ποδιού, αλλά όχι περισσότερο. Υπάρχει μια ακόμη παραλλαγή της στάσης αυτής, η αντίθετη πλάγια μπροστινή στάση. Όπως διαφαίνεται και από το όνομα η στάση αυτή είναι και η πλέον κατάλληλη για τεχνικές στις οποίες η δύναμη κατευθύνεται προς τα εμπρός όπως το μπροστινό λάκτισμα ή η αντίθετη γροθιά.) 20

23 Μεγάλη διάσταση με τα πόδια συσπειρωμένα «στάση του ιππέα», ή πλάγια στάση Η μεγάλη διάσταση με πόδια συσπειρωμένα είναι βασική για την εδραίωση κάποιας σταθερής θέσης και για την εξάσκηση των ποδιών και των γοφών. Είναι αποτελεσματική για επιθέσεις προς τα αριστερά ή δεξιά. Τα πόδια ανοίγουν στη μεγάλη διάσταση με τα πέλματα παράλληλα και τις φτέρνες σε ευθεία. Το βάρος πέφτει ανάμεσα στα πέλματα και μοιράζεται ισόβαρα και στα δύο πόδια. Τα δάχτυλα των ποδιών ελαφρώς προς τα μέσα Τα γόνατα είναι λυγισμένα πάνω από τα δάχτυλα των ποδιών και πιέζονται προς τα έξω. Οι γοφοί είναι χαμηλωμένοι κατακόρυφα, ή πλάτη είναι ίσια και κάθετη στο έδαφος και το σώμα κατευθείαν μπροστά. Η κίνηση γίνεται στα πλάγια ως επί το πλείστον. Το πόδι μεταφέρεται από τα εμπρός προς τα δεξιά ή τα αριστερά και διασταυρώνεται με το άλλο, στη συνέχεια το άλλο πόδι τοποθετείται στα πλάγια σε ευθεία γραμμή με το πόδι έναρξης της κίνησης. Το σώμα διατηρείται ίσιο και κάθετο στο πάτωμα. Πίσω στάση Το μπροστινό πέλμα είναι στραμμένο κατευθείαν μπροστά ενώ το πίσω πέλμα είναι στραμμένο πλάγια σε γωνία 90 μοιρών όπως σε ένα ορθογώνιο τρίγωνο. Όταν τα πόδια είναι το ένα κοντά στο άλλο σχηματίζουν το κεφαλαίο λατινικό γράμμα L. Η απόσταση των ποδιών απέχει ένα μέτρο περίπου και τα πέλματα είναι το ένα πίσω από το άλλο σε ευθεία γραμμή. Το πίσω γόνατο είναι λυγισμένο επάνω από τα δάχτυλα και πιεσμένο προς τα έξω, αποτέλεσμα του αυξανόμενου βάρους στο πίσω πόδι είναι το πίσω γόνατο να κάμπτεται περισσότερο. Το μπροστινό πόδι προβάλλει ελαφρά και το γόνατο είναι ελαφρά λυγισμένο. Δεδομένου ότι τα γόνατα απομακρύνονται το ένα από το άλλο, η πίσω στάση θεωρείται στάση εξωτερικής πίεσης στα πόδια. Το βάρος του σώματος μοιράζεται κατά 70% στο πίσω πόδι και κατά 30% στο μπροστινό πόδι, χωρίς να γέρνει το σώμα, το οποίο είναι κάθετο πάντα προς το πάτωμα. Οι γοφοί είναι χαμηλωμένοι και ή πλάτη σε πλάγια θέση. Ο λαιμός είναι γυρισμένος τόσο έτσι ώστε το κεφάλι να βλέπει μπροστά. 21

24 Από τη στάση αυτή όταν η κίνηση πραγματοποιείται προς τα πίσω για οπισθοχώρηση, η τοποθέτηση των πελμάτων πρέπει να γίνεται σε ευθεία γραμμή. Η κίνηση εκτελείται με ένα μεγάλο βήμα προς τα πίσω φέρνοντας το μπροστινό πόδι προς τα πίσω, τα γόνατα είναι διαρκώς λυγισμένα. Η απόσταση μεταξύ των φτερνών είναι περίπου όση και στη πλάγια στάση. Για το καθορισμό της ατομικής απόστασης χρησιμοποιείται ο παρακάτω τρόπος. Από την πλάγια στάση εκτελείται πίβοτ σε μια από τις φτέρνες και το πέλμα στρέφεται εξωτερικά. Το βάρος μετατοπίζεται στο πίσω πόδι και το γόνατο κάμπτεται, το κεφάλι στρέφεται προ της κατεύθυνση του πέλματος που κινήθηκε. Το μπροστινό ισχίο τραβιέται ελαφρά πίσω και οι ώμοι ευθυγραμμίζονται ένας με τον άλλο, έτσι ώστε ο πίσω να μην είναι ορατός από μπροστά. Η θέση του πίσω ισχίου είναι παρόμοια με τη θέση του μπροστινού ισχίου στην πλήρη μπροστινή στάση. Τα ισχία είναι στο ίδιο ύψος όπως στην μπροστινή και πλαγιά στάση. Η στάση αυτή χρησιμοποιείται περισσότερο για προπονητικούς σκοπούς, στην πρακτική εξάσκηση των βασικών τεχνικών στοιχείων, στην αποφυγή μίας επίθεσης. Χρησιμοποιείται κυρίως για άμυνα και είναι αποτελεσματική σε αποκρούσεις επιθέσεων από μπροστά. Μετακινήσεις Το επόμενο λογικό βήμα αμέσως μετά την εκμάθηση των βασικών στάσεων είναι ο τρόπος μετακίνησης και η σύνδεσή τους μεταξύ τους. Με γνώμονα το παραπάνω η πλέον κοινοί τρόποι μετακίνησης από στάση σε στάση είναι ο βηματισμός, και το γλίστρημα. Φυσικά σε πλέον προχωρημένα επίπεδα προστίθενται και άλλοι τρόποι μετακίνησης πχ. άλμα, ρολάρισμα κτλ Ο βηματισμός στα αρχικά και ενδιάμεσα στάδια της κατάρτισης γίνεται κυρίως σε μερικές προκαθορισμένες κατευθύνσεις, μπροστά πίσω και πλάγια. Τα σημεία που πρέπει να τονιστούν κατά την μετακίνηση είναι τα παρακάτω. - Τα ισχία πρέπει να διατηρούνται στο ίδιο ύψος σε όλη τη διάρκεια της μετακίνησης για να μην υπάρχει απώλεια δύναμης. Το υπερβολικό όμως χαμήλωμα των ισχύων συντελεί στην απώλεια της ταχύτητας και στη δυσχέρεια της μετακίνησης. - Στα αρχικά στάδια της κατάρτισης όλες οι περιστροφές εκτελούνται πάνω στις φτέρνες με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη επαφή με το έδαφος για τη διατήρηση της κατάλληλης ισορροπίας. - Πριν από κάθε βηματισμό από τις βασικές στάσεις πρέπει να προηγείται κάμψη στα γόνατα. 22

25 - Η πλάτη και ο λαιμός πρέπει να κρατηθούν σε ευθεία με τα μάτια να παραμένουν σταθερά μπροστά. - Η κατανομή του βάρους πρέπει ακόμα να είναι περίπου 50/50 και από αυτήν την θέση πρέπει να είναι δυνατό να μπορεί να μετακινηθεί κάποιος σε οποιαδήποτε κατεύθυνση και στάση γρήγορα. Στα σχήματα που ακολουθούν παρατηρείται η μετακίνηση από τη μπροστινή στάση σε συνδυασμό με ευθεία κα αντίθετη γροθιά ΟΙ ΑΠΟΚΡΟΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΥΠΟΙ ΤΩΝ ΑΠΟΚΡΟΥΣΕΩΝ Η απόκρουση-μπλοκ είναι μια ενέργεια προστασίας που περιγράφει μια κατάσταση στην οποία ένα μέρος του σώματος χρησιμοποιείται για να εκτρέψει ή να αποπροσανατολίσει μια επίθεση. Η παρεμπόδιση ενός χτυπήματος με το βραχίονα ή το πόδι σαφώς και είναι προτιμότερη από την απορρόφηση του. Η προστασία πρέπει βεβαίως να είναι η πρώτη προτεραιότητα οποιασδήποτε απόκρουσης σε μια επίθεση, το πράγμα όμως αυτό μπορεί να επιτευχθεί ορισμένες φορές ευκολότερα με την αποφυγή. Η απόκρουση πρέπει να επιχειρείται σωστά ώστε να παρέχει τη δυνατότητα αντεπίθεσης και να αποτρέπει τον αντίπαλο για συνεχόμενες επιθέσεις. Αν και οι φραγμοί-αποκρούσεις χρησιμοποιούνται συνήθως σαν τεχνικές παρεμπόδισης μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για υπεράσπιση ενάντια σε λαβές ή ακόμα και να χρησιμοποιηθούν σαν κτυπήματα τεχνικές. Ταξινόμηση των αποκρούσεων Υπάρχουν διάφοροι τύποι αποκρούσεων συνήθως όμως ταξινομούνται σε αυτές με κατεύθυνση από «μέσα έξω» και αντίθετα από «έξω μέσα». Στην πρώτη περίπτωση οι μύες των χεριών συσπώνται εσωτερικά και ακολουθεί η διάταση τους για απόκρουση της επίθεσης. Το αντίθετο συμβαίνει στη δεύτερη περίπτωση. Μια άλλη μέθοδος διαχωρισμού γίνεται με βάση την αλληλεπίδραση τους με την επίθεση. Με βάση το προηγούμενο διαχωρίζονται: - Αποκρούσεις με πρόσκρουση 23

26 - Αποκρούσεις με σάρωμα Σε ορισμένες περιπτώσεις της οι δύο αυτοί τύποι έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Οι αποκρούσεις με πρόσκρουση γίνονται σε γωνία 90 μοιρών, η δύναμη συναντά τη δύναμη, η ταχύτητα και η δύναμη είναι απαραίτητες για την απόκρουση με επιτυχία ενάντια σε μια ισχυρή επίθεση. Η πρόθεση σε μια τέτοια απόκρουση είναι η απώλεια της ισορροπίας και του ρυθμού του επιτιθέμενου, η πρόσκρουση συχνά επιφέρει μώλωπες και στα δύο συμπλεκόμενα άκρα. Στα αρχικά και τα ενδιάμεσα στάδια της εκμάθησης η πρόσκρουση γίνεται συνήθως στο ύψος του καρπού. Στα πιο προχωρημένα επίπεδα η επαφή γίνεται όσο το δυνατό πιο κοντά στο σημείο έναρξης της απόκρουσης. Στις αποκρούσεις με σάρωμα απαιτείται μεγαλύτερη προσοχή. Μια σαρωτική απόκρουση συνοδεύει με επαφή την επίθεση. Ο στόχος είναι να εκτραπεί αργά ή να αποπροσανατολιστεί η επίθεση χωρίς τη χρήση πολλής δύναμης. Με αυτόν τον τρόπο και ο επιτιθέμενος και ο αμυνόμενος έχουν τη λιγότερη πιθανότητα για τραυματισμό από ότι στις αποκρούσεις με πρόσκρουση. Ο άριστος συγχρονισμός είναι απαραίτητος, ειδικά όταν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί ενάντια σε μια επίθεση που χρησιμοποιεί ένα μεγαλύτερο άκρο από αυτό που χρησιμοποιείται για την άμυνα. Οι αποκρούσεις αυτές κάνουν την επαφή με την επίθεση στα αρχικά της στάδια και παραμένουν σε επαφή έως ότου έχει αποπροσανατολιστεί η επίθεση, σε αντίθεση με της προηγούμενες αποκρούσεις της οποίες η επαφή διαρκεί για μια πολύ μικρή χρονική περίοδο. Μια άλλη ταξινόμηση συμπεριλαμβάνει της ενισχυμένες αποκρούσεις, της αποκρούσεις σχήματος χ, της αποκρούσεις υπό μορφή φτυαρίσματος, της διπλές αποκρούσεις και αυτές υπό μορφή γαντζώματος. Πριν από την περιγραφή και τη διδασκαλία των βασικών αποκρούσεων κρίνεται απαραίτητο για την ορθή της εκτέλεση να είναι γνωστά τα παρακάτω: - Ο σχηματισμός της γροθιάς - Η σημασία του χεριού έλξης, - Οι τρεις βασικές περιοχές στόχων. Προϋποθέσεις: - Ο σχηματισμός της γροθιάς Για να σχηματιστεί η κατάλληλη γροθιά κάμπτονται οι μεσαίες και ακραίες αρθρώσεις των δακτύλων στη βάση της παλάμης. Στη συνέχεια τα δάχτυλα διπλώνονται εσωτερικά και πιέζονται στη παλάμη, αρχικά από το μικρό, τον παράμεσο και μετά από το μέσο και τι δείκτη με τον αντίχειρα τελευταίο να πιέζει συνεχώς το δείκτη και το μέσο. 24