axiaplus.gr art & business

Transcript

1 axiaplus.gr 6! + art & business

2 2 Η «Α», αναλύοντας τις δηλώσεις Σόιμπλε ότι η ελληνική οικονομία θα χρειαστεί πρόσθετη χρηματοδότηση για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού της διετίας , χωρίς πουθενά να γίνεται αναφορά στο «μαξιλάρι» του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) των 11 δισ. ευρώ, μετέφερε τις ανησυχίες ορισμένων τραπεζιτών για το ενδεχόμενο να σχεδιάζεται και να προορίζεται η χρήση του «μαξιλαριού» αυτού για τις ίδιες τις τράπεζες. Αναφέροντας και συγκεκριμένους πιθανούς ξένους πολιτικούς σχεδιασμούς που συνδέονται με το παιχνίδι γύρω από τα κεφάλαια του ΤΧΣ. Και τούτο πέρα από την ισχυρή κεφαλαιακή ενίσχυση που έχει ήδη συντελεστεί, με βάση τα EΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ Εκδότης - Διευθυντής ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΙΚΟΥΛΑΣ Διεύθυνση Σύνταξης ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Σύμβουλοι έκδοσης ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΛΑΜΒΑΝΟΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΟΒΕΡΔΟΣ Υπεύθυνος πολιτικού ρεπορτάζ ΣΩΤΗΡΗΣ ΠΙΚΟΥΛΑΣ Συντονισμός πολιτικού ρεπορτάζ ΤΑΚΗΣ ΜΟΥΣΣΑΣ Υπεύθυνη πολιτιστικού ΛΗΤΩ ΜΗΣΙΑΚΟΥΛΗ Υπεύθυνος παραγωγής ΦΩΤΗΣ ΠΙΚΟΥΛΑΣ Εμπορική Διευθύντρια ΝΑΤΑΣΣΑ ΜΠΟΥΤΕΡΑΚΟΥ Σύμβουλος Διοίκησης ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΟΥΡΑΣ Νομικοί σύβουλοι ΑΘ. ΚΟΚΚΙΝΟΣ, Ι. ΠΑΡΑΣΧΟΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: INFOTAINMENT Α.Ε. ΓΡΑΦΕΙΑ: Παπανικολή 22, Χαλάνδρι ΑΘΗΝΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ: , , axia100@vivodinet.gr ΔΙΑΧΩΡΙΣΜΟΙ - ΜΟΝΤΑΖ - ΕΚΤΥΠΩΣΗ: ΙRIS πορίσματα του stress test της BlackRock. Όμως, όλα δείχνουν ότι εδώ πρόκειται για δύο αρκετά διαφορετικές «ασκήσεις» σε ορισμένα πολύ κρίσιμα δεδομένα. Και οι ανησυχίες που προαναφέραμε τείνουν να γίνουν φόβος. Και θα εξηγήσουμε το γιατί. Θα πρέπει να θυμίσουμε ότι το ΔΝΤ είχε διαφωνήσει με τα αποτελέσματα του ελληνικού stress test και ότι ο απερχόμενος διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος (ΤτΕ) είχε σθεναρά πάρει πάνω του την υπόθεση, αναγκάζοντας τον κ. Τόμσεν σε υποχώρηση. Κάτι που, όπως φαίνεται, στο ΔΝΤ δεν ξέχασαν ποτέ. Και είναι αλήθεια ότι η παραμονή του κ. Προβόπουλου στην ΤτΕ θα δυσκόλευε τα σχέδια Σόιμπλε και ΔΝΤ για χρήση του αποθεματικού του ΤΧΣ για τις τράπεζες και όχι για την κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού της χώρας. Τώρα, την άμυνα έναντι των επιδιώξεων αυτών καλείται να την παίξει ο κ. Στουρνάρας μαζί φυσικά με τον κ. Χαρδούβελη. Και εκείνο που αναστατώνει ιδιαίτερα τους τραπεζίτες, που πλέον έχουν αρχίσει να αντιλαμβάνονται τον διεθνή σχεδιασμό, είναι ότι ο κ. Στουρνάρας μέχρι στιγμής έχει δείξει κατά τη θητεία του στο υπουργείο απόλυτα εναρμονισμένος με τη φιλοσοφία Σόιμπλε. Καθώς και ότι ο κ. Χαρδούβελης ως μέλος του στενού επιτελείου που οργάνωσε το PSI, κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού και της εφαρμογής του καταστροφικού για τις τράπεζες και τα ασφαλιστικά ταμεία «κουρέματος» δεν είχε δείξει ευήκοα ώτα στις επισημάνσεις και στα αιτούμενα των τραπεζιτών. Τα κρίσιμα σημεία, στα οποία άλλωστε θα υπάρξει και διαφορετική αντιμετώπιση κατά την άσκηση - stress test της ΕΚΤ σε σχέση με εκείνο της BlackRock, και τα οποία δύνανται να αυξήσουν τις απαιτούμενες κεφαλαιακές ανάγκες, αναμένεται να είναι σε γενικές γραμμές τα εξής: Αρχικά η ενσωμάτωση του country risk. Αν λοιπόν ενσωματωθεί στα κριτήρια και αυτή η παράμετρος, του συστημικού κινδύνου δηλαδή της χώρας, τότε είναι πολύ πιθανόν να δούμε σημαντικές αλλαγές στον τρόπο υπολογισμού των αποτιμήσεων των ομολόγων που διαθέτουν οι τράπεζες, καθώς και των δανείων που έχουν λάβει οι ίδιες αλλά και επιχειρήσεις με εγγυήσεις του Ελληνικού Δημοσίου. Και βέβαια το country risk θα αφορά και στις θυγατρικές των τραπεζών σε άλλες χώρες. Από εκεί και πέρα, το ΔΝΤ ουσιαστικά προανήγγειλε ότι θα υπάρξει διαφορετικός υπολογισμός του ποσοστού των επισφαλών δανείων και την εξέλιξη των κόκκινων δανείων, αλλά και το ποιες από τις ρυθμίσεις που ήδη έχουν γίνει θα θεωρηθούν επισφαλείς. Και βέβαια, υπάρχει και το ζήτημα του υπολογισμού της ακίνητης περιουσίας, καθώς οι τιμές που έχουν χρησιμοποιηθεί στη «δική μας» άσκηση ήταν εύλογα εκείνες που οριοθετεί η Τράπεζα της Ελλάδος. Και σε αυτό το σημείο το ΔΝΤ, για παράδειγμα, είναι κάθετο ότι θα πρέπει να εκτιμηθούν τα ακίνητα σε χαμηλότερα επίπεδα. Λίγο πολύ, λοιπόν, μπορεί κανείς να εκτιμήσει ότι από τους δανειστές υπάρχει η πρόθεση να σφίξουν κι άλλο τα λουριά στις ελληνικές τράπεζες, θεωρώντας άλλωστε ότι με τα διαθέσιμα κεφάλαια του ΤΧΣ μπορούν να πιέσουν εκ του ασφαλούς τα πράγματα. Βέβαια, αν τελικά επιβεβαιωθεί η εκτίμηση ότι επιφυλάσσεται αυστηρή μοίρα για τις ελληνικές τράπεζες στα επικείμενα stress tests, τότε θα τεθεί ένα άλλο ζήτημα: το πόσο εύκολο θα είναι να καλυφθούν οι νέες ανάγκες, όποιες κι αν είναι αυτές. 5-6 δισ. που ανέφερε ως παράδειγμα στην έκθεσή του το ΔΝΤ μιλώντας επί της ουσίας κυρίως για τα κόκκινα δάνεια, ή αρκετά περισσότερο, όπως ζητούσαν οι δανειστές όταν ολοκληρώνονταν τα ελληνικά stress tests; Οι ελληνικές τράπεζες έχουν αποδειχθεί μέχρι στιγμής ιδιαίτερα ικανές να προσελκύσουν διεθνή κεφάλαια, κι αυτό αποδείχθηκε στις πρόσφατες αυξήσεις κεφαλαίου. Το ζήτημα βέβαια είναι ότι την περίοδο κατά την οποία ενδεχομένως θα αναζητήσουν κεφάλαια, το ίδιο θα πράττουν και οι περισσότερες ευρωπαϊκές τράπεζες. Αν πάντως παραστεί ανάγκη χρήσης του «μαξιλαριού» του ΤΧΣ και αν δηλαδή φανεί ότι τα σχέδια που ανησυχούν τους τραπεζίτες εξελίσσονται, για να μείνουν στα ίδια χέρια οι τράπεζες θα πρέπει να συγκεντρωθεί από ίδιες δυνάμεις, και όχι από το ΤΧΣ, το 50% αυτή τη φορά, και όχι μόνο το 10% των κεφαλαίων, όπως συνέβη κατά την πρώτη ανακεφαλαιοποίηση. Γίνεται λοιπόν κατανοητό γιατί προβληματίζονται τόσο πολύ ορισμένες τραπεζικές διοικήσεις.

3

4 4 Υψηλόβαθμα στελέχη του αναφέρουν πως είναι σε εξέλιξη η δημιουργία εναλλακτικών σχεδίων με στόχο την κάλυψη των χρηματοδοτικών αναγκών της χώρας χωρίς την ανάγκη λήψης ενός ακόμα δανείου, προσθέτοντας ότι τα σχέδια θα είναι έτοιμα και απολύτως εμπεριστατωμένα να παρουσιαστούν στην τρόικα κατά την επικείμενη αξιολόγηση της ελληνικής οικονομίας στα τέλη Αυγούστου με αρχές Σεπτεμβρίου, οπότε και αναμένεται να συζητηθεί τόσο το μέγεθος των χρηματοδοτικών αναγκών όσο και η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Πάντως, αντιμέτωπος με τη λήψη νέων «σκληρών» μέτρων, προκειμένου να δοθούν τόσο οι επόμενες δόσεις όσο και για να καλυφθούν το δημοσιονομικό και το χρηματοδοτικό κενό, είναι ο νέος υπουργός Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης, ακόμη κι αν δεν υπάρξει λήψη νέου δανείου. Εκτός των μέτρων, ο νέος υπουργός θα χειριστεί εξ ολοκλήρου το ακανθώδες ζήτημα του ελληνικού χρέους, ενώ είναι πολύ πιθανό, σύμφωνα με πληροφορίες, να υπογράψει ένα τρίτο Μνημόνιο. Άλλωστε, στις 18 Νοεμβρίου του 2013, δήλωνε στην εφημερίδα The Guardian: «Πιστεύω ακράδαντα ότι θα χρειαστούμε ένα ακόμη δάνειο περίπου 12 δισ. ευρώ». Δεν γνωρίζουμε αν συνεχίζει να το πιστεύει, πάντως η λήψη ενός νέου δανείου θα έφερνε αναπόφευκτα ένα νέο μνημόνιο. Αναφορικά με τα καθήκοντά του, η συνεδρίαση του Eurogroup είναι προγραμματισμένη για τις 19 Ιουνίου, ενώ στα μέσα Ιουλίου αναμένεται να υπάρξει και η πρώτη επαφή με τους επικεφαλής της τρόικας, οι οποίοι επανέρχονται στην Αθήνα για περίπου 10 ημέρες πριν από τη μεγάλη αξιολόγηση του φθινοπώρου. Οι εκπρόσωποι των δανειστών αναμένεται να ζητήσουν, τον Ιούλιο, πλήρη ενημέρωση για την πορεία των 12 προαπαιτούμενων δράσεων, από τις οποίες οι πρώτες έξι έπρεπε να έχουν υλοποιηθεί έως τον περασμένο Μάιο και, σύμφωνα με το κείμενο του μνημονίου, είναι οι εξής: 1. Ψήφιση νόμου για το υπαίθριο εμπόριο. 2. Ψήφιση νόμου αδειοδότησης επενδύσεων και νόμου για χωροταξικό σχεδιασμό. 3. Συμπλήρωση λίστας με φόρους και χρεώσεις υπέρ τρίτων. 4. Ψήφιση κώδικα συμπεριφοράς για τα κρατικά και κυβερνητικά στελέχη. 5. Απόφαση για συμψηφισμό επιστροφής ΦΠΑ και οφειλών προς ασφαλιστικά ταμεία. 6. Ψήφιση νόμου για την ιατροφαρμακευτική κάλυψη ανασφάλιστων πολιτών και μείωση περιθωρίων κέρδους φαρμακείων. 7. Συγχώνευση υπό το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης (ΕΤΕΑ) όλων των επικουρικών ταμείων και εφαρμογή ρήτρας μηδενικού ελλείμματος από για όλα τα ταμεία που δεν ανήκουν στο ΕΤΕΑ. 8. Ψήφιση νόμου για τα δάση. 9. Ψήφιση πολυνομοσχεδίου μείωσης διοικητικών βαρών στο Δημόσιο. 10. Κατάργηση από των κοινωνικών πόρων (φόροι υπέρ τρίτων κ.λ.π.) που χρηματοδοτούν τις επικουρικές συντάξεις ταμείων αρμοδιότητας του υπουργείου Εργασίας. 11. Νόμος για τη «μικρή ΔΕΗ» και εκκαθάριση όλων των ληξιπρόθεσμων χρεών του Δημοσίου προς τη ΔΕΗ. 12. Νόμος για τη χρηματοδότηση κομμάτων και για τη «δήλωση και την παρακολούθηση των περιουσιακών στοιχείων». Από εκεί και πέρα το προσεχές διάστημα ο Γκ. Χαρδούβελης θα κληθεί να λάβει μέτρα που επιτάσσει η τρόικα, όπως η παράταση της Έκτακτης Εισφοράς Αλληλεγγύης και το 2015 ώστε να κλείσει το δημοσιονομικό κενό, του δεύτερο σε τρία χρόνια νέο μισθολόγιο στο Δημόσιο, το νέο ασφαλιστικό το οποίο θα στηρίζεται στις καινούργιες αναλογιστικές μελέτες και θα αφορά ολόκληρο το σύστημα συμπεριλαμβανομένων των εφάπαξ και των επικουρικών συντάξεων, τα οποία αναμένεται να «ψαλιδιστούν» αλλά και η πλήρης κατάργηση των τριετιών και η απελευθέρωση των ομαδικών. Σύμφωνα με πληροφορίες τα ταμειακά διαθέσιμα μετά τις εκταμιεύσεις και των δόσεων από την Ευρωζώνη και το ΔΝΤ, επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες του Δημοσίου, ώστε να μην υπάρξει ζήτημα τουλάχιστον τους επόμενους 12 μήνες, όπως εκτιμούν στελέχη στην οδό Νίκης. Άλλωστε στο υπουργείο Οικονομικών θεωρούν δεδομένο ότι θα εκταμιευθούν στην ώρα τους οι δύο υποδόσεις συνολικού ύψους 2 δισ. ευρώ. Ωστόσο, για την αποφυγή οποιασδήποτε έκπληξης, υπάρχει έτοιμο σενάριο κάλυψης των χρηματοδοτικών αναγκών ακόμα και με το ενδεχόμενο εκταμίευσης μόνο 1δισ ευρώ. Ωστόσο, το ζήτημα που θέτει και το ΔΝΤ αλλά και η Κομισιόν είναι η κάλυψη του χρηματοδοτικού κενού που προκύπτει μέσα στο 2015 και ο τρόπος με τον οποίο θα καλυφθεί. Σε αυτό το πλαίσιο το υπουργείο Οικονομικών έχει κινηθεί ήδη ετοιμάζοντας τη λίστα με τις εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, από τις οποίες μπορούν να αντληθούν τα 12,6 δισ. ευρώ, ώστε να αποφευχθεί το νέο δάνειο. Ήδη έχει ανακοινωθεί σχέδιο για την αξιοποίηση των ταμειακών διαθέσιμων των φορέων με repos. Οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι το Δημόσιο μέσω των repos, μπορεί να αντλήσει έως και 5 δισ. ευρώ και μάλιστα με ιδιαίτερα χαμηλό επιτόκιο. Επιπλέον στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, εκτιμούν ότι τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού δείχνουν ότι θα υπάρξει καλύτερη πορεία από τις προβλέψεις που έχουν γίνει, με αποτέλεσμα να υπερβεί η Ελλάδα του δημοσιονομικούς στόχους που περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα. Οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι θα επιτευχθεί ο στόχος μείωσης των δαπανών και αύξησης των εσόδων, ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα στο ταμείο του Δημοσίου. Το μεγαλύτερο ερώτημα ωστόσο παραμένει η αξιοποίηση των διαθεσίμων στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, μετά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Έστω και αν η Κομισιόν, όσο και το ΔΝΤ, επιμένουν ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να κάνει χρήση αυτών των 11 δισ. ευρώ για να καλύψει το χρηματοδοτικό της κενό, στελέχη του υπουργείου Οικονομικών εξηγούν ότι όλα θα κριθούν μετά την ολοκλήρωση των stress test της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας τον Νοέμβριο. Σημειώνουν άλλωστε ότι ακόμα και αν τα τεστ αντοχής της ΕΚΤ, αποκαλύψουν νέες κεφαλαιακές ανάγκες για τις ελληνικές τράπεζες, αυτές θα μπορούσαν να καλυφθούν από ιδιωτικά κεφάλαια, χωρίς να χρησιμοποιηθούν τα 11 δισ. ευρώ του ΤΧΣ.

5

6 6 Συνεργάτες του πρωθυπουργού, απαντώντας για τα ετερόκλητα στοιχεία που συνθέτουν το κυβερνητικό σχήμα, τονίζουν ότι εστάλησαν και μηνύματα συνέπειας προς το εξωτερικό ως προς την οικονομική πολιτική, αλλά και σήματα προσέγγισης με τα λαϊκά στρώματα στα αστικά κέντρα, τους αγρότες στην περιφέρεια και επαγγελματικές-επιστημονικές ομάδες, όπως οι επαγγελματίες υγείας, που έστρεψαν την πλάτη στην κυβέρνηση και στη Ν.Δ. στις πρόσφατες κάλπες. Η επιλογή του Γκίκα Χαρδούβελη στο υπουργείο Οικονομικών μπορεί να μην ήταν η πρωταρχική του κ. Σαμαρά, καθώς αρχικώς λέγεται ότι αναζητείτο πολιτικό πρόσωπο, ωστόσο είχε οριστικοποιηθεί εδώ και πολλές ημέρες στον στενό πρωθυπουργικό κύκλο, με τον Ευ. Βενιζέλο, προφανώς, να είναι ο μόνος άλλος γνώστης της τελικής επιλογής. Σε αντίθεση με την «επιλογή συνέπειας» Χαρδούβελη, ο οποίος θα πλαισιωθεί από την ομάδα που ήδη έδωσε τη μάχη της διαπραγμάτευσης (Χρ. Σταϊκούρας, Γ. Μαυραγάνης στο υπ. Οικονομικών, Χρ. Λαζαρίδης και Στ. Παπασταύρου από πλευράς Μαξίμου και τον Γ. Στουρνάρα ως επικεφαλής της Τραπέζης της Ελλάδος), οι υπόλοιπες επιλογές μοιάζουν να υπακούουν στην όποια ερμηνεία έδωσε το Μαξίμου στο αποτέλεσμα της κάλπης. Δημοφιλή πρόσωπα με λαϊκό και αιχμηρό τόνο προερχόμενοι από την αχανή Β Αθηνών, έχοντας παλιές σχέσεις με παραγωγικές ομάδες, αναλαμβάνουν κεντρικό ρόλο στο νέο κυβερνητικό σχήμα και, προφανώς, στην πολιτική και εκλογική μάχη που θα δοθεί. Στο υπουργείο Ανάπτυξης, οι κακές γλώσσες λένε ότι οι καθυστερήσεις του κ. Χατζηδάκη να ενσωματώσει την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ στα δύο χρόνια αυτά, καθώς και το στοίχημα των βασικών τιμών στο καλάθι της νοικοκυράς, έγειραν την πλάστιγγα της αλλαγής του και τώρα ο Νίκος Δένδιας έχει κληθεί να συνεχίσει στον δρόμο των μεταρρυθμίσεων πιο συντονισμένα. Ωστόσο, η προσθήκη στο σχήμα της «ανάπτυξης» του κ. Γιακουμάτου αναμένεται κάνει το μείγμα στο υπουργείο Ανάπτυξης εκρηκτικό. Και αυτό διότι, σύμφωνα με το παρασκήνιο, ο κ. Γιακουμάτος πιστεύει ότι έχει παίξει ρόλο ο κ. Δένδιας στη δημοσιοποίηση της υπό- Η υπουργός Τουρισμού, Όλγα Κεφαλογιάννη, και ο υπουργός Εργασίας, Γιάννης Βρούτσης, είναι οι μόνες σταθερές των κυβερνήσεων Σαμαρά. Η πρώτη έχει παραμείνει στο ίδιο πόστο για ευνόητους λόγους, καθώς και για το ότι βρισκόμαστε στη μέση μιας πολλά υποσχόμενης τουριστικής χρονιάς όπου αλλαγές στο βασικό σχήμα δεν χωρούν. Η περίπτωση Βρούτση, όμως, είναι διαφορετική. Αν και λέγεται ότι έχει διασωθεί σε δύο ανασχηματισμούς, το Μέγαρο Μαξίμου διατείνεται ότι έχει κάνει σπουδαίο έργο σε ένα πολύ μεγάλο υπουργείο, ενώ και το τελευταίο στοίχημα, αυτό της ανεργίας, φαίνεται ότι με τον καιρό κερδίζεται. Οι προσθήκες των Μπέζα-Πλακιωτάκη είναι προς την κατεύθυνση της ενίσχυσης του έργου Βρούτση και της συνέχισης μεταρρυθμίσεων όπως η ενοποίηση των ασφαλιστικών ταμείων και η μεγαλύτερη απορρόφηση των κονδυλίων ΕΣΠΑ. Όλγα Κεφαλογιάννη Γιάννης Βρούτσης Πέρα από τη δύσκολη μέχρι στιγμής προσθήκη Λοβέρδου, οι υπόλοιποι πράσινοι που μπήκαν στο σχήμα έχουν δύσκολο έργο. Η περίπτωση του Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου είναι χαρακτηριστική στο υπουργείο Ανάπτυξης, όπου πρώτη φορά μπαίνει ένα στέλεχος του ΠΑΣΟΚ. Επίσης, η ένταξη του κ. Γρηγοράκου στο σχήμα του υπουργείου Υγείας δείχνει ότι οι δύο πολιτικοί αρχηγοί έχουν συμφωνήσει να επωμισθούν και τα δύο κόμματα τα θετικά και τα αρνητικά της κυβέρνησης. Με αυτό το σκεπτικό τοποθετήθηκε στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και ο Πάρις Κουκουλόπουλος, ο οποίος και εκείνος έχει έναν πιο λαϊκό και με γωνίες πολιτικό λόγο. Κάποιοι, τέλος, κάνουν και μια πρόβλεψη: Δύσκολα το ΠΑΣΟΚ, και κυρίως ο κ. Βενιζέλος, θα έχει στενές σχέσεις με τον κ. Χαρδούβελη. Τον λόγο δεν τον λένε, αλλά εικάζουν ότι ο ίδιος ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ έχει πάρει το μήνυμα της βάσης ότι δεν θα δεχθούν στις «πλάτες» τους έναν ακόμα τεχνοκράτη Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος Πάρις Κουκουλόπουλος

7 7 θεσης φοροδιαφυγής που αφορούσε στη γυναίκα του κ. Γιακουμάτου παλαιότερα, και μάλιστα λένε κάποιοι ότι είχε δημιουργηθεί επεισόδιο μεταξύ των δύο ανδρών στη Βουλή. Ο Αργύρης Ντινόπουλος ως υπουργός Εσωτερικών έχει να δώσει πολλές μάχες, ειδικά στο θέμα της κινητικότητας των υπαλλήλων των δήμων. Ο ίδιος γνωρίζει πολύ καλά τη γεωγραφία των δήμων και των περιφερειών και μπορεί να ενώσει, αν και πολλοί παρατηρούν ότι ο συχνά εμπρηστικός του λόγος ίσως έχει και αντίθετα αποτελέσματα. Η Σοφία Βούλτεψη, ως κυβερνητικός εκπρόσωπος, δεν ήταν τυχαία επιλογή. Θεωρείται ότι επειδή τα έχει καλά με τα δύο μεγάλα μπλοκ της Νέας Δημοκρατίας, δηλαδή με το καραμανλικό και το μητσοτακικό, ήταν ιδανική επιλογή. Άλλωστε, την είχε προτείνει ο ίδιος ο πρωθυπουργός στον προηγούμενο ανασχηματισμό υπό τον Άδωνη Γεωργιάδη, αλλά τότε εκείνη δεν δέχτηκε. Έχει, επίσης, το προσόν να γνωρίζει τη δημοσιογραφική πιάτσα ως δημοσιογράφος. Πάντως, οι επιδόσεις της στη Βουλή και στα τηλεπαράθυρα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στο να επιλεχθεί από το Μαξίμου προκειμένου να εκπροσωπεί καθημερινά την κυβέρνηση. Και αυτή όπως και η Κατερίνα Παπακώστα, ως υφυπουργός Υγείας, θεωρούνται στελέχη που μπορούν να απευθυνθούν στη λαϊκή βάση του κόμματος στην αχανή Β Αθήνας, εκεί δηλαδή όπου το κόμμα της Ν.Δ. είδε τα ποσοστά του να υποχωρούν στις πρόσφατες εκλογές. Αντίστοιχη είναι η επιδίωξη της επιλογής του Γ. Καρασμάνη ως υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης, γεγονός που, από σπόντα, οδήγησε τον Α. Λοβέρδο στο Παιδείας. Ο βουλευτής Πέλλας πρωτοστάτησε στις αντιδράσεις για την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ και τη φορολογία των αγροτών, ενώ με σειρά ερωτήσεων πίεζε για οικονομικές ενισχύσεις προς τους αγρότες, ανεξαρτήτως δημοσιονομικού κόστους. Τα τελευταία ανοίγματα του Μαξίμου προς τους αγρότες για το «αφορολόγητο πετρέλαιο» είχαν σφραγίδα Καρασμάνη. Σύμφωνα με έρευνες που έχουν γίνει για τη γεωγραφία των εκλογών, μια μεγάλη ομάδα που έφυγε από τη Νέα Δημοκρατία σε μεγάλο ποσοστό ήταν και οι αγρότες (οι υπόλοιπες είναι οι συνταξιούχοι και οι νοικοκυρές). Οπότε η ενεργοποίηση ενός βουλευτή που έχει επαφή με τους αγρότες ήταν επιβεβλημένη. Άλλωστε, όπως ακούγεται, ο κ. Καρασμάνης ήταν από τους λίγους που κάθε αίτημα των αγροτών το έφερνε ως ερώτηση στη Βουλή Το έργο ενημέρωσης των υπουργών που αποχωρούσαν ανέλαβε ο ίδιος ο πρωθυπουργός, επιφυλάσσοντας ένα-δυο καλά λόγια για καθέναν από τους μέχρι χθες συνεργάτες του στην κυβέρνηση. Κατά πληροφορίες, ο κύκλος άνοιξε με τον πρώην υπουργό Υγείας Άδωνη Γεωργιάδη, ο οποίος έναν ολόκληρο χρόνο εφάρμοσε μεταρρυθμιστικό έργο αλλά με πολλές συγκρούσεις με τους κλάδους υγείας, τις οποίες σε πολλές περιπτώσεις θα μπορούσε να είχε αποφύγει. Ο κ. Γεωργιάδης, λοιπόν, ο οποίος απομακρύνθηκε προκειμένου να αμβλυνθούν οι εντάσεις με τους συνδικαλιστές στον χώρο της Υγείας, εμφανίστηκε αρνητικός στο σενάριο να αναλάβει κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Ν.Δ., όπως του προτάθηκε. Ωστόσο, μετά από συνεννόηση που έκανε ο ίδιος ο πρωθυπουργός με τον ίδιο, η όποια παρεξήγηση έληξε και δέχτηκε να γίνει κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος στη θέση που κατείχε ο Μάκης Βορίδης. Πολλοί εκτιμούν ότι η κόντρα των δύο για την επανατοποθέτηση περισσότερων από 500 διοικητικούς υπαλλήλους στα πανεπιστήμια θα έχει και «τραυματία». Εννοούν δηλαδή ότι είναι τόσο αντιθετικές οι απόψεις τους, που κάποιος από τους δύο θα φύγει από το κυβερνητικό σχήμα. Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι ο κ. Λοβέρδος δεν μπήκε με το δεξί στην κυβέρνηση. Άλλωστε, όπως λέγεται, δεν ήθελε το συγκεκριμένο πόστο. Ήθελε εξαρχής το Αγροτικής Ανάπτυξης, το οποίο δεν έχει μνημονιακές υποχρεώσεις, αλλά μετά από επιμονή Σαμαρά κατέληξε σε γαλάζιο βουλευτή. Η κόντρα των δύο ήταν χαρακτηριστική και στη συνάντηση που είχαν οι εμπλεκόμενοι υπουργοί με συμμετοχή Βενιζέλου και Σταμάτη, όπου σε κάποια στιγμή έντασης ο κ. Μητσοτάκης είπε στον Ανδρέα Λοβέρδο: «Έχουμε καταφέρει να τηρήσουμε το πλάνο μας και να έχουν φύγει από το Δημόσιο, δεν γίνεται να μπλοκάρουμε την όλη προσπάθεια για 300 άτομα». Πάντως, προς το παρόν το Μέγαρο Μαξίμου προσπαθεί να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, κάτι που φάνηκε και από την ανακοίνωση της κ. Βούλτεψη, ωστόσο είναι προφανές ότι αυτή η Κυριάκος Μητσοτάκης κόντρα περισσότερο κακό κάνει στον Βαγγέλη Βενιζέλο, ο οποίος ήθελε να κάνει υπουργό (λόγω διεύρυνσης της Ελιάς) τον κ. Λοβέρδο αλλά τώρα βλέπει ότι η επιλογή του επιφέρει κόντρες και αρρυθμίες στη λειτουργία της κυβέρνησης. Επίσης, κάποιοι γαλάζιοι κάνουν λόγο για σκόπιμες αντιδράσεις του κ. Λοβέρδου, καθώς, όπως λένε, γνώριζε από πριν το θέμα των επανατοποθετήσεων αλλά δέχτηκε να πάρει το υπουργείο. Πολλοί εκτιμούν ότι η κυβέρνηση αυτή το φθινόπωρο θα δοκιμαστεί, κυρίως από την προεδρική εκλογή. Αν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες ότι έχει βρεθεί πρόσωπο κοινής αποδοχής και ότι έχουν εξασφαλιστεί οι 180 ψήφοι για την έγκρισή του από το βουλευτικό σώμα, τότε το Μέγαρο Μαξίμου θα έχει αποφύγει τις εκλογές, οι οποίες θα είχαν σοβαρό αντίκτυπο στην προσπάθεια της κυβέρνησης για την ανάκαμψη της οικονομίας. Αν μάλιστα λυθεί και το ζήτημα του χρέους μέσα στο φθινόπωρο, ο ορίζοντας της κυβέρνησης ανοίγει ακόμα περισσότερο και πλέον μπαίνει σε εφαρμογή το βασικό σενάριο του κ. Σαμαρά, δηλαδή να γίνει μείωση φορολογικών συντελεστών σε ένα περιβάλλον πιο χαλαρών δημοσιονομικών πολιτικών. Ωστόσο, υπάρχει και ο αντίλογος: Δύσκολα αυτή η Βουλή θα συναινέσει σε νέο Πρόεδρο της Δημοκρατίας, και έτσι μοιραία θα οδηγηθούμε σε εκλογική αναμέτρηση. Η κυβέρνηση, σε μια τέτοια περίπτωση, θα πρέπει να θέσει ένα βασικό δίλημμα εάν θέλει να έχει ελπίδες να κρατήσει τις δυνάμεις: «Ή μας δίνετε την εντολή προκειμένου να μειώσουμε το χρέος ή δεν μας δίνετε και τότε χάνουμε την όποια αξιοπιστία κερδίσαμε» θα είναι το βασικό δίλημμα που θα τεθεί σε περίπτωση εκλογών, τονίζει κυβερνητικό στέλεχος. Άλλωστε, όπως ομολογείται συχνά από το Μέγαρο Μαξίμου, «όταν δεν υπάρχει σκληρό δίλημμα, οι συσπειρώσεις είναι χαμηλές». Κάτι που φάνηκε άλλωστε και στις ευρωεκλογές, όπου η Νέα Δημοκρατία είχε συσπείρωση 66% και ο ΣΥΡΙΖΑ (ως αντιμνημονιακή δύναμη) γύρω στο 90%. Πάντως, πολλοί εισηγούνται στον πρωθυπουργό, βάσει αυτού του διλήμματος να αιφνιδιάσει με εκλογές το φθινόπωρο από μόνος του, ωστόσο το Μαξίμου δεν καλοβλέπει τέτοιες κινήσεις, που μπορεί να κρύβουν και ηττοπάθεια

8 8 Από την πλευρά τους οι Έλληνες τραπεζίτες και παλιοί μετοχοι των τραπεζών διαμηνύουν προς πάσα κατεύθυνση ότι έχουν την αναγκαία πλέον κεφαλαιακή επάρκεια και με την οργανική τους κερδοφορία και τα κεφαλαιακά τους αποθέματα μπορούν να προχωρήσουν μες στην επόμενη διετία σε πρόσθετες προβλέψεις 18 δισ. ευρώ. Ας σημειωθεί ότι επί συνόλου NPLs 80 δισ. ευρώ, οι τράπεζες ήδη έχουν εγγράψει προβλέψεις της τάξης του 45% ή 36 δισ. ευρώ, ή κατά άλλες εκτιμήσεις οι προβλέψεις αγγίζουν ήδη το 50%, δηλαδή άνω των 40 δισ. Είναι προφανές ότι οι υφιστάμενοι ιδιώτες μέτοχοι δεν επιθυμούν περαιτέρω dilution για τις μετοχές τους, ενώ θεωρούν ότι πρόσθετες κεφαλαιακές ανάγκες μπορεί να αντιμετωπιστουν είτε με χρήση των 11 δισ. του ΤΧΣ (Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας), κάτι που θα αυξήσει το κρατικό ποσοστό. Και αυτό τη στιγμή που με την υποστήριξη κύκλων της κυβέρνησης και μέσω του μηχανισμού της δωρεάν ανταλλαγής των warrants με μετοχές με βάση τη χρηματιστηριακή ισοτιμία θα προηγηθεί η έκδοση Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου, οι τραπεζίτες επιδιώκουν την πλήρη επανιδιωτικοποίηση των συστημικών τραπεζών προ των ερχόμενων εκλογών. Σύμφωνα με το σενάριο αυτό, τα warrants δεν θα χρησιμοποιηθούν για τον λόγο που εξεδόθησαν, δηλαδή την ανταλλαγή τους με συγκεκριμένο αριθμό μετοχών στην τιμή της πρώτης ανακεφαλαιοποίησης εντόκως, γεγονός που εγείρει σοβαρά νομικά θέματα, καθώς τα warrants είχαν δοθεί δωρεάν και η ανταλλαγή τους θα σημαίνει δωρεάν μεταφορά ποσοστού του ΤΧΣ στους παλαιούς μετόχους. Οι πρόσφατες αποφάσεις της ΕΚΤ για τη θεαματική αύξηση της ρευστότητας στη Ευρωζώνη ήδη έχει οδηγήσει σε μεγάλη υποχώρηση των επιτοκίων και η Alpha σε χρόνο-αστραπή κατόρθωσε και άντλησε 500 εκατ. ευρώ με τριετή ομόλογα και με επιτόκιο λίγο πάνω από 3%, ενώ της προσφέρθηκαν 4 δισ.! Ακολουθεί η Eurobank και όλα δείχνουν ότι υπάρχει και συνέχεια. Περίπου 10 δισ. ευρώ με τις συντηρητικές εκτιμήσεις και 18 με τις πιο αισιόδοξες θα οδεύσουν προς τις ελληνικές τράπεζες από τις νέες ρυθμίσεις Ντράγκι, και η εξάρτηση των ελληνικών τραπεζών φαίνεται να βαίνει μειούμενη από την ΕΚΤ, αφού πριν από τη λήψη των μέτρων είχε υποχωρήσει στα 51 δισ. ευρώ. Δεδομένου ότι για τα 24 από αυτά τα collaterals ήταν ομόλογα του EFSF, τα οποία υποχρεωτικά δέχεται η ΕΚΤ, τα υπόλοιπα 27 θα καλυφθούν κατά μεγάλο μέρος από την πρόσθετη ρευστότητα των μέτρων Ντράγκι και ένα άλλο μέρος με δανεισμό από την αγορά. Η εξέλιξη αυτή έχει βαρύνουσα πολιτική σημασία, καθώς περιορίζει το ενδεχόμενο και του bail in, αλλά κυρίως του συνδρόμου της Κύπρου. Η μικρή επιβράδυνση ως προς τον ρυθμό αύξησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) κατά το πρώτο τρίμηνο του 2014 μπορεί να επισημαίνεται ως θετικό στοιχείο για την πορεία των ελληνικών τραπεζών στις αναλύσεις κορυφαίων διεθνών επενδυτικών τραπεζών για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, δεν αποτελεί όμως και σημείο καμπής. Εκτιμάται ότι η αγορά περιμένει τις ρυθμίσεις εκείνες που μπορεί να οδηγήσουν σε ταχύτερη αναδιάρθρωση του ενεργητικού των ελληνικών τραπεζικών συγκροτημάτων που πρόεκυψαν από την πρόσφατη εκτεταμένη αναδιάρθρωση του κλάδου. Οι διεθνείς αναλυτές, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Deutsche Bank, παρά τη θερμή υποστήριξη του σεναρίου σημαντικής ανόδου στο άμεσο μέλλον των τραπεζικών μετοχών, δεν είναι το ίδιο αισιόδοξοι για την ταχύτητα αποκλιμάκωσης των κόκκινων δανείων ως ποσοστού του συνολικού ύψους των δανείων που χορηγούν οι τρεις μεγάλες ελληνικές συστημικές τράπεζες (Πειραιώς, Εθνική, Alpha). Η ΕΤΕ φαίνεται, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, να περιορίζει με μεγαλύτερη ταχύτητα το πρόβλημα (τα σχετικά στοιχεία παρατίθενται στον δημοσιευόμενο πίνακα). Βεβαίως, αυτή είναι η θεωρητική πλευρά... Των αναλυτών.. Σε κοινωνικό επίπεδο το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα εκρηκτικό και αφορά σε εκατοντάδες χιλιάδες οικογένειες. Η δύσκολη εξίσωση που πρέπει να επιλυθεί μεχρι τέλους του χρόνου συνίσταται στα εξής: Πρέπει να υπάρξουν ρυθμίσεις που να αντιμετω- Σύμφωνα με το ΔΝΤ, θα μπορούσαν με βάση το δυσμενές σενάριο να προκύψουν πρόσθετες απώλειες λόγω πιστωτικού κινδύνου ύψους 4 δισ. ευρώ, ενώ επιπλέον 2 δισ. ευρώ είναι πιθανόν να προκύψουν από τον τομέα της στεγαστικής πίστης. Το ΔΝΤ σημειώνει ότι η αντιμετώπιση του υπερδανεισμού πρέπει να γίνει με πιο δραστικό τρόπο, προκρίνοντας μια εμπροσθοβαρή ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, κάτι που θα επιτρέψει την αντιμετώπιση των κόκκινων δανείων και παράλληλα θα επιτρέψει στις τράπεζες να έχουν ενεργό ρόλο στη χρηματοδότηση της οικονομίας και την υποστήριξη της αναπτυξιακής προσπάθειας. Σύμφωνα με την έκθεση, η Ελλάδα δεν έχει την πολυτέλεια να περιμένει τη μεγέθυνση της οικονομίας για την αντιμετώπιση του υπερδανεισμού, προσθέτοντας ότι η χώρα μας έχει έναν από τους υψηλότερους δείκτες καθυστερήσεων παγκοσμίως, η οικονομία παραμένει μη ανταγωνιστική, ενώ για την προσαρμογή των τιμών θα χρειαστεί χρόνος. Το ΔΝΤ σημειώνει ότι η διαχείριση των επισφαλειών μπορεί να απαιτήσει πολλά χρόνια και προειδοποιεί για τον κίνδυνο οι τράπεζες να αποκομίσουν ολιγοπωλιακά κέρδη λόγω υψηλών περιθωριακών επιτοκίων και προμηθειών, στερώντας από την οικονομία πολύτιμους πόρους.

9 9 Κόκκινα δάνεια/σύνολο δανείων % (2014: εκτίμηση, : προβλέψεις) Έτος Πειραιώς ΕΤΕ* Alpha ,5% 20,7% 32,7% ,9% 20,8% 32,6% ,0% 18,9% 30,0% ,1% 17,0% 27,5% ,2% 15,1% 24,6% ,0% 13,3% 22,0% Πηγή: Deutsche Bank / Greek Banks, 4 Ιουνίου 2014 *Για την ΕΤΕ τα NPLs είναι σε εθνικό επίπεδο, για τις υπόλοιπες σε επίπεδο ομίλου. πίζουν το πρόβλημα και από πλευράς εξασφάλισης της κεφαλαιακής επάρκειας των τραπεζών, αλλά παράλληλα να αντιμετωπίζουν και την κοινωνική διάσταση του προβλήματος, καθώς οι μαζικοί πλειστηριασμοί και η έκρηξη του προβλήματος των αστέγων δεν είναι η αποδεκτή λύση από πλευράς της κοινωνίας. Ό,τι είναι να γίνει πρέπει να γίνει εντός του 2014, καθώς το θέμα των κόκκινων δανείων θα πρέπει να ρυθμιστεί σύμφωνα και με τις μνημονιακές υποχρεώσεις της χώρας εντός του τρέχοντος έτους. Από το φθινόπωρο και μέχρι το τέλος του έτους θα γίνουν νέα stress tests από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Η διαβούλευση επί του σχεδίου που παρουσίασε η τραπεζική πλευρά ολοκληρώθηκε, ενώ από τις πληροφορίες που διαρρέουν προκύπτει ότι οι προτεινόμενες ρυθμίσεις είναι σκληρά τραπεζοκεντρικές και στηρίζονται στην εισαγωγή των αρχών του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» και του «ελάχιστου εισοδήματος». Παρά το γεγονός ότι θεωρείται πιθανόν για τετραμελή οικογένεια να τεθεί ως όριο συμμετοχής σε ρύθμιση ποσόν που να κυμαίνεται στην περιοχή των ευρώ μηνιαίως, οι προτεινόμενες επιλεκτικές επιλογές έχουν ένα βασικό χαρακτηριστικό: Ενώ η εφαρμογή τους αποχαρακτηρίζει το δάνειο ως κόκκινο και κατά συνέπεια συντελεί στην εξυγίανση του χαρτοφυλακίου των τραπεζών, δεν φαίνεται πλην μειοψηφικών περιπτώσεων να βοηθά τον δανειολήπτη να εξασφαλίσει το σπίτι του και να μη ζει υπό τον βραχνά του πλειστηριασμού. Αν οι επιμηκύνσεις του χρόνου αποπληρωμής δεν οδηγούν σε βιώσιμη λύση, προτείνεται ένα ιδιόρρυθμο sale and lease back, το οποίο συνίσταται στα εξής: Α) Η τράπεζα αγοράζει το σπίτι του δανειολήπτη στην αγοραία αξία (η οποία είναι πλέον κατά κανόνα μικρότερη της τιμής αγοράς, άρα και μικρότερη του ύψους του δανείου) ή πιθανώς στην αντικειμενική εφόσον προηγηθεί η προσαμογή των αντικειμενικών στις αγοραίες αξίες, και σβήνει ένα κομμάτι του δανείου. Για το τυχόν υπόλοιπο ο δανειολήπτης εξακολουθεί να παραμένει υπόχρεος προς την τράπεζα, με κίνδυνο, εφόσον διαθέτει, να κινδυνεύει να χάσει και άλλα περιουσιακά στοιχεία. Β) Επί μια πενταετία ο δανειολήπτης καταβάλλει ενοίκιο στην τράπεζα και εφόσον είναι συνεπής με την κυριότητα να είναι πλέον στην τράπεζα να μπορεί να επαναγοράσει το σπίτι του, άγνωστο όμως σε ποια τιμή. Η μέθοδος αυτή έχει το... προσόν να ξεκοκκινίζει το δάνειο για την τράπεζα και να δίνει τη δυνατότητα στον δανειολήπτη να παραμείνει σε αυτό ως ενοικιαστής, έχοντας χάσει στην ουσία το σπίτι του. Οι αντιδράσεις από φορείς όπως η ΕΚΠΟΙΖΩ είναι ήδη απορριπτικές και η πιθανότητα κοινωνικών εντάσεων στο άμεσο μέλλον ιδιαίτερα ισχυρή. «Η Τράπεζα της Ελλάδος ίσως χρειαστεί να ξεφύγει από τα ελάχιστα λογιστικά πρότυπα για τις προβλέψεις και την αναγνώριση εσόδων από τα NPLs και να ζητήσει από τις τράπεζες να υιοθετήσουν μία πιο συντηρητική ερμηνεία, δεδομένου του συστημικού χαρακτήρα των μη εξυπηρετούμενων δανείων» αναφέρει η έκθεση του ΔΝΤ. Στην τραπεζική πραγματικότητα, οι νέες υπερδιευθύνσεις για τη διαχείριση των προβληματικών χορηγήσεων λειτουργούν με ταχύτατους ρυθμούς δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στις χορηγήσεις εκείνες που κινδυνεύουν να ξαναγίνουν... κόκκινες. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία των τραπεζών, τα δάνεια που έχουν αναδιαρθρωθεί ξεπερνούν το 10% του συνόλου των δανειακών χαρτοφυλακίων, ήτοι τα 22 δισ. ευρώ, ενώ αρκετά από αυτά πλέον είναι πλήρως εξυπηρετούμενα. Η σημασία των «σωστών» ρυθμίσεων είναι πολύ μεγάλη. Αρκεί να λάβει κανείς υπόψη τις εκτιμήσεις ξένων οίκων, σύμφωνα με τις οποίες αν οι τράπεζες καταφέρουν να ανακτήσουν ένα ποσοστό της τάξης του 20% από τις δεξαμενές των προβλέψεων, το κεφαλαιακό όφελος θα αντιστοιχεί σε 19%-21% της κεφαλαιοποίησής τους. Σε αυτή την περίπτωση θα μπορούσαν να ενισχύσουν περαιτέρω τους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας έως και 3,5 ποσοστιαίες μονάδες. ομίζω ότι η απόφαση για την μη ανανέωση της Νθητείας του κεντρικού τραπεζίτη ήταν μία λάθος απόφαση. Και ήρθε να συμπληρώσει την κάπως ιλαρή διάθεση που δημιούργησε στην αγορά η ανακοίνωση της νέας σύνθεσης της κυβέρνησης. Ανέλαβε λοιπόν ο κ. Στουρνάρας και ολοκληρώθηκε η θητεία του κ. Προβόπουλου. Την ήθελε πολύ αυτή τη θέση ο κ. Στουρνάρας, παρά το γεγονός ότι δεν φαίνεται να ταιριάζει με τις φιλοδοξίες του. Γιατί από τις 3 Νοεμβρίου του 2014 ο κ. Στουρνάρας θα είναι ουσιαστικά διοικητής άνευ χαρτοφυλακίου. Γιατί ο εποπτικός ρόλος για τις συστημικές τράπεζες μεταφέρεται πλέον στην ΕΚΤ και η ΤτΕ θα εποπτεύει με τα σημερινά δεδομένα μόνο την Τράπεζα Αττικής, την Πανελλήνια και μερικές συνεταιριστικές. πόφαση που θέλει κουράγιο για το νέο τραπεζίτη, Αμια και υπάρχει και ο κίνδυνος να γίνει ο κάτοχος ενός ρεκόρ. Να αποδειχθεί δηλαδή ο βραχυβιότερος διοικητής της ΤτΕ, αν η χώρα οδηγηθεί σε εκλογές και τις κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί είναι ξεκάθαρο ότι ο κ. Τσίπρας μέσα στα πρώτα 2-3 πράγματα που θα κάνει αν αναλάβει την εξουσία είναι να ζητήσει την παραίτηση του κ. Στουρνάρα. έρα από την πλάκα όμως, δεν είναι κατανοητό γιατί Πσε μία χώρα που εξακολουθεί να βρίσκεται σε καθεστώς δημοσιονομικής προσαρμογής και συνεχούς εξέτασης της κεφαλαιακής επάρκειας του τραπεζικού της συστήματος επιλέχθηκε να αλλάξει ο κεντρικός τραπεζίτης. Αν ο κ. Προβόπουλος δεν έκανε σωστά όλα αυτά τα χρόνια και ιδιαίτερα στην περίοδο της κρίσης τη δουλειά του, τότε ασφαλώς και δεν έπρεπε να ανανεωθεί η θητεία του. Όμως από τα ένθερμα λόγια των εμπλεκόμενων στην απόφαση διαπιστώνεται ότι ο απερχόμενος διοικητής υπήρξε καθοριστικός παράγων για να φτάσει σε ήρεμα νερά το καράβι της ελληνικής οικονομίας. Και γενικότερα του success story που επικαλείται η κυβέρνηση. Άρα γιατί κρίθηκε απαραίτητη η αλλαγή φρουράς; ιατί αν στη δουλειά του ήταν εξαιρετικός, μόνο αν Γκάποιους ή κάτι ενόχλησε μπορεί να εξηγηθεί η μη ανανέωση της θητείας του. Ή αν κάποιο σχεδιασμό ματαιώνει ή απειλεί να ματαιώσει η παρουσία του Ομοίως, δεν κατάλαβαίνω γιατί έφυγε από τη θέση του ο κ. Στουρνάρας, για να αντικατασταθεί από έναν κατ εικόνα και ομοίωση καθηγητή. Ήταν καλός ο κ. Στουρνάρας στο έργο που είχε αναλάβει; Αν ναι γιατί να αλλάξει και να τρέχουμε πάλι από την αρχή; Να παραμείνει και να συνεχίσει την πολύτιμη προσφορά του. Αν πάλι δεν ήταν επαρκής, τότε σωστά άλλαξε, αλλά γιατί πρέπει σώνει και ντε να τον βολέψουμε κάπου αλλού; ροσωπικά μπορώ να ξεχωρίσω ορισμένες πλευρές Ππου μπορεί να έχουν ενοχληθεί από την παρουσία του κ. Προβόπουλου και κυρίως από την ανεξαρτησία των κινήσεων και των επιλογών του. Και από τον τραπεζικό και από τον επιχειρηματικό χώρο, αλλά και από τον ας πούμε πολιτικό. Αλλά και ίσως από διεθνείς πλευρές που θέλουν τον Έλληνα κεντρικό τραπεζίτη υποταγμένο σε μια πολιτική ή έναν σχεδιασμό και δεν επιθυμούν να στέκεται εμπόδιο σε σχέδια πλήρους άλωσης του τραπεζικού συστήματος. ου επιθυμούν κεντρικούς τραπεζίτες που δεν πρέ- να «ενοχλούν», που δεν πρέπει να κρούουν τον Ππει κώδωνα του κινδύνου όταν μια οικονομία εκτροχιάζεται, ή να μη στέκονται απέναντι στους δανειστές (π.χ. Τόμσεν) όταν οι επιθυμίες τους είναι εθνικά επιζήμιες. Γιατί τότε, μεταξύ άλλων, αυτοί οι κεντρικοί τραπεζίτες κάνουν και τους πολιτικούς να φαίνονται μικροί. Δεν έχει σημασία να αναφερθώ στο σημείωμα αυτό σε αυτές τις πλευρές. Άλλωστε το καλοκαίρι προβλέπεται μακρύ. Και εδώ θα είμαστε να τα αναλύσουμε.

10 10 Μέσα από το βιβλίο της με τίτλο «Το χρονικό της μεγάλης κρίσης», που παρουσίασε μέσα στην εβδομάδα η Τράπεζα της Ελλάδος, περιγράφει μέρα με την ημέρα, από το 2008 μέχρι και το τέλος του 2013, το θρίλερ που βίωσε η χώρα, καθώς και τις ενέργειες που έγιναν για να αποσοβηθεί. Οικονομικά δεδομένα και στοιχεία που για πρώτη φορά βλέπουν επίσημα το φως της δημοσιότητας αποδεικνύουν με τον πιο γλαφυρό τρόπο το πόσο κοντά βρέθηκε η χώρα στο «ατύχημα» που θα μπορούσε να προκαλέσει ανεξέλεγκτη χρεοκοπία, τραπεζικό κραχ και αποπομπή από την Ευρωζώνη. Είναι άλλωστε χαρακτηριστική η «εξομολόγηση» του απερχόμενου διοικητού της ΤτΕ, Γ. Προβόπουλου, σε δημοσιογράφους: «Υπήρξαν νύχτες χωρίς ύπνο, αφού δεν ήξερες ουσιαστικά σε ποιο νομισματικό καθεστώς θα ξυπνήσεις». Χρηματαποστολές γεμάτες μετρητά, που έφευγαν νύχτα από το Νομισματοκοπείο στον Χολαργό για να εφοδιάσουν με μετρητά τα ATM. Παλέτες με 50ευρα και 100ευρα που έφταναν στην Ελλάδα με άκρα μυστικότητα, φορτωμένες σε αεροπλάνα C-130, δίνοντας την πολυπόθητη «ανάσα ρευστότητας». Αγώνας δρόμου μέχρι την τελευταία στιγμή, ώστε να αποφευχθεί ο πανικός που θα προκαλούσε έστω και ένα άδειο ATM. Οι λεπτομέρειες είναι αποκαλυπτικές και ανατριχιαστικές. Στις 14 και 15 Ιουνίου του 2012, λίγες ημέρες δηλαδή πριν από τις κρίσιμες βουλευτικές εκλογές, έφυγαν από το Νομισματοκοπείο στο Χαλάνδρι και υπό άκρα μυστικότητα 76 και 71 φορτηγά γεμάτα μετρητά. Προορισμός τους οι τράπεζες και από εκεί τα ATM και τα ταμεία τους. Και στόχος να εφοδιαστούν επαρκώς με «ζεστό χρήμα», καθώς ακόμα και ένα περιστατικό στο οποίο κάποιος καταθέτης δεν θα εύρισκε αρκετά μετρητά ήταν αρκετό για να προκαλέσει πανικό και ντόμινο αναλήψεων. Υπό κανονικές συνθήκες καθημερινά από το Νομισματοκοπείο γίνονται περίπου 20 αποστολές, χρειάστηκαν όμως πολύ περισσότερες, μια και σε μία μόνο ημέρα, την Παρασκευή 15 Ιουνίου, την τελευταία εργάσιμη πριν τις εκλογές, είχαν «κάνει φτερά» από τις τράπεζες περισσότερα από 3,5 δισ. ευρώ! Ήταν η εποχή που οι καταθέτες έβαζαν τα χρήματα «κάτω από το στρώμα», φοβούμενοι τα χειρότερα και αψηφώντας τον κίνδυνο των ληστειών. Ενδεικτικό της κατάστασης είναι ότι όπως αποκαλύπτει η ΤτΕ το διάστημα Ιανουαρίου 2011 Ιουνίου 2012 τα μετρητά αντιστοιχούσαν στο 13,8% των συνολικών καταθέσεων στις τράπεζες, ενώ αντίστοιχα ο μέσος όρος της Ευρωζώνης είναι 6,8%. Δηλαδή στην Ελλάδα κυκλοφορούσαν διπλάσια μετρητά σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες. Η άμεση και επιτακτική ανάγκη για «ζεστό χρήμα» καλύφθηκε με «ενέσεις ρευστότητας» από το εξωτερικό. Υπό άκρα μυστικότητα, αεροπλάνα τύπου C-130 έφτασαν τρεις φορές στην Ελευσίνα φορτωμένα με χρηματοδέματα των 50 και των 100 ευρώ. Η πρώτη πτήση έγινε στις 10 Ιουνίου του 2010, καθώς η ένταξη της Ελλάδας στο μηχανισμό στήριξης αλλά και το μπαράζ αρνητικών δημοσιευμάτων πριν το κρίσιμο Eurogroup της 7ης Ιουνίου είχαν «στεγνώσει» από μετρητά τις τράπεζες. Τότε η ΤτΕ, σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αλλά Στον Γιάννη Στουρνάρα περνούν πλέον τα ηνία της Τράπεζας της Ελλάδος μετά από απόφαση του πρωθυπουργού και τυπικά έπειτα από πρόταση του Γενικού Συμβουλίου της ΤτΕ. Ο κ. Προβόπουλος σημείωσε ότι αποχωρεί με «υπερηφάνεια και χωρίς πικρία», ενώ δήλωσε «ευχαριστημένος και απελευθερωμένος», καθώς πέτυχε να οδηγήσει το τραπεζικό σύστημα σε «ασφαλές καταφύγιο». Ο απερχόμενος κεντρικός τραπεζίτης χαρακτήρισε τον κ. Στουρνάρα «την καλύτερη επιλογή», αφού όπως είπε «δεν είναι μόνο θεωρητικός, αλλά γνωρίζει τα τραπεζικά θέματα καλύτερα από τον καθένα». Εύσημα στον κ. Προβόπουλο απέδωσε σε ανακοίνωσή του ο πρωθυπουργός, Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος υπογράμμισε ότι «συνέβαλε με τρόπο καθοριστικό τόσο στην ευστάθεια του χρηματοπιστωτικού συστήματος, όσο και στην ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών, στην πιο δύσκολη μεταπολεμική περίοδο που διένυσε η χώρα μας» ενώ για «επιτυχή άσκηση καθηκόντων στην πιο δύσκολη περίοδο των τελευταίων σαράντα χρόνων» έκανε λόγο στην ανακοίνωσή του και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Ευάγγελος Βενιζέλος. «Έχοντας πλήρη αίσθηση της θεσμικής ανεξαρτησίας της ΤτΕ, της θέσης του σε σχέση με την ΕΚΤ, αλλά και της κρισιμότητας του ρόλου του ως προς τη διαχείριση και υπέρβαση της κρίσης, συνέβαλε επίσης καθοριστικά στους χειρισμούς που οδήγησαν στη μεγαλύτερη στα διεθνή χρονικά μείωση δημοσίου χρέους που έχει πετύχει η Ελλάδα, θεμελιώνοντας τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητά του, που είναι πλέον εφικτή με απλές και προφανείς παραμετρικές αλλαγές» σημείωσε ο κ. Βενιζέλος, ενώ έκανε λόγο για «επαγγελματισμό, ψυχραιμία και αποφασιστικότητα στις προκλήσεις υψηλής πίεσης και επικινδυνότητας». Την ίδια στιγμή ανοιχτό παραμένει το θέμα της αντικατάστασης της υποδιοικήτριας της τράπεζας κ. Ελένης Δενδρινού-

11 11 και την Κεντρική Τράπεζα της Ιταλίας, παρέλαβε 15 εκατ. χαρτονομίσματα των 100 ευρώ, τροφοδοτώντας γκισέ και ATM με ρευστότητα 1,5 δισ. ευρώ. Τα χρηματοδέματα, το καθένα από τα οποία είχε χαρτονομίσματα των 100 ευρώ, έφτασαν στο αεροδρόμιο και από εκεί, υπό άκρα μυστικότητα και με τον κίνδυνο της ληστείας να καραδοκεί, έφτασαν στο Νομισματοκοπείο. Εκεί οι υπάλληλοι της ΤτΕ δούλευαν νυχθημερόν και τα φώτα του κτηρίου επί της λεωφόρου Μεσογείων 341 έμεναν ανοικτά όλο το 24ωρο, δίνοντας τροφή σε διάφορους αστικούς μύθους ότι δήθεν «έκοβε χρήμα». Η πτήση της 10ης Ιουνίου του 2010 δεν ήταν αρκετή. Έναν χρόνο αργότερα, στις 16 Ιουνίου του 2011, μια δεύτερη χρηματαποστολή, αξίας 1,92 δισ. ευρώ σε χαρτονομίσματα των 50 ευρώ, αυτή τη φορά έφτασε στην Ελλάδα από την Αυστρία. Είχε προηγηθεί η δήλωση της Μαρίας Δαμανάκη ότι «το σενάριο της απομάκρυνσης της Ελλάδας από το ευρώ βρίσκεται πλέον στο τραπέζι, καθώς και η μεθόδευσή του» αλλά και μπαράζ αρνητικών δημοσιευμάτων, Λουρή, η θητεία της οποίας λήγει επίσης στις 20 Ιουνίου μαζί με αυτήν του κ. Προβόπουλου. Επικρατέστερη υποψήφια φέρεται να είναι η διευθύνουσα σύμβουλος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, Αναστασία Σακελλαρίου, ενώ μεταξύ των υποψηφίων είναι και ο καθηγητής Μακροοικονομικής στο τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και διευθυντής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού, Γιάννης Μουρμούρας. Ωστόσο, με αφορμή το γεγονός ότι η θητεία του δεύτερου υποδιοικητή πριν «κλειδώσει» η πρώτη απόφαση για το PSI. Η τρίτη «ένεση ρευστότητας» έγινε στις 24 Νοεμβρίου του Είχαν προηγηθεί η αποχώρηση της τρόικας τον Σεπτέμβριο, η επεισοδιακή ψήφιση του πολυνομοσχεδίου και κυρίως η ανακοίνωση για τη διενέργεια δημοψηφίσματος, γεγονότα που οδήγησαν σε φυγή καταθέσεων άνω των 8 δισ. ευρώ σε λίγες εβδομάδες. Για να καλυφθούν οι ανάγκες σε μετρητά ήρθαν 1,84 δισ. ευρώ, και πάλι σε χαρτονομίσματα των 50 ευρώ. Τα μετρητά ήταν, όμως, μόνο το ένα κομμάτι. Με δεδομένο ότι οι τράπεζες ήταν αποκλεισμένες από τον διεθνή δανεισμό, έπρεπε να βρεθούν τα χρήματα για να καλυφθούν και τα ποσά που έφευγαν μαζικά στο εξωτερικό. Ενδεικτικό είναι ότι στο τέλος του 2007 οι εγχώριες τράπεζες είχαν αντλήσει 8,8 δισ. ευρώ από την ΕΚΤ. Έναν χρόνο αργότερα, το ποσό αυτό εκτινάχθηκε στα 40,5 δισ. ευρώ, ενώ στο τέλος του 2011 ξεπερνούσε τα 120 δισ. ευρώ, για να φτάσει στα δυσθεώρητα επίπεδα των 140 δισ. ευρώ το καλοκαίρι του κ. Παπαδάκη λήγει τον Φεβρουάριο και οι αποφάσεις και για τη συγκεκριμένη θέση θα μπορούσαν να επισπευστούν, τις τελευταίες ώρες μεταξύ των υποψηφίων για τις θέσεις του υποδιοικητή της ΤτΕ ακούστηκε και το όνομα του Πάνου Τσακλόγλου, προέδρου του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων. Σε κάθε περίπτωση, πιθανή μετακίνηση της κ. Αναστασίας Σακελλαρίου από το ΤΧΣ θα δημιουργήσει «καραμπόλα» στο Ταμείο, αφού θα χηρέψει η θέση του διευθύνοντος συμβούλου. Λ ίγες ώρες πριν παραδώσει και τυπικά τα καθήκοντά του, ο κ. Προβόπουλος κατέθεσε στη Βουλή την έκθεση της ΤτΕ για τη Νομισματική Πολιτική για το , όπου εκτιμάται ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 0,5% του ΑΕΠ το Όπως σημειώνεται, όμως, αν διατηρηθεί το σημερινό momentum μπορεί η εικόνα να είναι καλύτερη. Η έκθεση επαναλαμβάνει ότι δεν υπάρχει περιθώριο για εφησυχασμό. Οι μεταρρυθμίσεις πρέπει να συνεχιστούν με αποφασιστικότητα ώστε να εξασφαλίσουν την ανάκαμψη. Η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμά ότι οι εξελίξεις των τελευταίων μηνών ενισχύουν την εμπιστοσύνη και βελτιώνουν το κλίμα. Τονίζει όμως ότι η ανάκαμψη της οικονομίας απαιτεί συνέχιση της μεταρρυθμιστικής προσπάθειας. Όπως αναφέρεται, «τα προγράμματα σταθεροποίησης των τελευταίων ετών επέτρεψαν την ουσιαστική βελτίωση των δημοσιονομικών μεγεθών, είχαν όμως δυσμενείς επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία. Οι επιπτώσεις αυτές θα ήταν ασφαλώς λιγότερο επιζήμιες αν δεν είχε καταρρεύσει η εμπιστοσύνη στις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Η οικονομική πολιτική πρέπει τώρα να πείσει ότι δεν εφησυχάζει και δεν οπισθοδρομεί, αλλά είναι έτοιμη να βαδίσει έως το τέλος του δρόμου: στη δημιουργία μιας δυναμικής και εξωστρεφούς οικονομίας». Σύμφωνα με την ΤτΕ η βελτίωση των επιχειρηματικών προσδοκιών και του κλίματος εμπιστοσύνης ενισχύει τις προοπτικές ανάκαμψης των επενδύσεων καθώς: (α) οι επιχειρήσεις αποκτούν πρόσβαση σε εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης, όπως η έκδοση εταιρικών ομολόγων, (β) η απορρόφηση των κοινοτικών πόρων έχει αυξηθεί και (γ) η δημιουργία του Ελληνικού Επενδυτικού Ταμείου θα λειτουργήσει θετικά στην προσέλκυση ξένων κεφαλαίων. Ο δεύτερος παράγοντας που προβλέπεται ότι θα συμβάλει θετικά στην ανάπτυξη είναι η αύξηση των εξαγωγών. Όπως αναλύεται στην έκθεση, η στενή συσχέτιση εξαγωγικών επιδόσεων και ανταγωνιστικότητας κόστους που ίσχυε στο παρελθόν διακόπηκε απότομα μετά το 2009, κυρίως εξαιτίας της αυξημένης αβεβαιότητας σχετικά με τις προοπτικές της χώρας και της στενότητας στη χρηματοδότηση των εξαγωγικών επιχειρήσεων. Παράλληλα, θετικές προοπτικές διαμορφώνονται για τον κλάδο του τουρισμού αλλά και για τη ναυτιλία. Παράλληλα, ζητεί ανασυγκρότηση του δημόσιου τομέα, συνέχιση της δημοσιονομικής προσαρμογής και τα επόμενα χρόνια και αναπροσανατολισμός του παραγωγικού προτύπου που θα εξασφαλίσει μακροχρόνια ταχεία και βιώσιμη ανάπτυξη. Η ΤτΕ σηκώνει το γάντι στις αιχμές που διατυπώνει το ΔΝΤ για τα stress tests τονίζοντας ότι «η αξιοπιστία της άσκησης και η εμπιστοσύνη των αγορών στις προοπτικές των ελληνικών τραπεζών τεκμαίρονται από την επιτυχία των αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου συνολικού ύψους 8,3 δισ. ευρώ που διενήργησαν οι τέσσερεις συστημικές τράπεζες μέσα σε χρονικό διάστημα δύο μηνών, προσελκύοντας το ενδιαφέρον διεθνών επενδυτών». Για τις τράπεζες επαναλαμβάνει ότι «καλούνται βελτιστοποιήσουν τη διαχείριση των προβληματικών στοιχείων ενεργητικού, ώστε αφενός να ελαφρυνθούν οι συνεργάσιμοι δανειολήπτες που δυσκολεύονται προσωρινά να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους και αφετέρου να ανακτηθούν σε μακροπρόθεσμη βάση κεφάλαια των τραπεζών που βρίσκονται δεσμευμένα σε προβληματικά δάνεια». Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά, «οι τράπεζες οφείλουν τώρα να συμβάλουν στην ανασυγκρότηση του ιδιωτικού επιχειρηματικού τομέα και στην εμπέδωση του νέου προτύπου οικονομικής ανάπτυξης. Οφείλουν δηλαδή να αναλάβουν πρωτοβουλίες που θα στοχεύουν στην ενίσχυση των πραγματικά βιώσιμων επιχειρήσεων, νέων και παλαιών, στην ενθάρρυνση των επιχειρηματικών συμπράξεων και στην υποστήριξη πρωτοβουλιών προς την κατεύθυνση γενναίων κλαδικών αναδιαρθρώσεων».

12 12 Αυτό ήταν το αντικείμενο της συνάντησης που είχαν την προηγούμενη εβδομάδα στο Παρίσι ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας και ο σύμβουλος του πρωθυπουργού Σταύρος Παπασταύρου με τη γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ και τον Πoλ Τόμσεν. Σε αυτό το ραντεβού η Ελλάδα παρουσίασε τις θέσεις της για την ελάφρυνση του χρέους, ενώ ο κ. Τόμσεν, εκπροσωπώντας το ΔΝΤ, επέμεινε πως οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να πάρουν γενναίες αποφάσεις που να φθάνουν ως το «κούρεμα». Να σημειωθεί πως το ΔΝΤ στην τελευταία του έκθεση για την Ελλάδα τόνισε πως για να καταστεί το χρέος βιώσιμο απαιτείται περαιτέρω ελάφρυνσή του. Μάλιστα, το Ταμείο αναθεώρησε προς το χειρότερο τις προβλέψεις του για το ύψος του χρέους στα 128% περίπου του ΑΕΠ το 2020 και στο 117% του ΑΕΠ το Το ΔΝΤ προειδοποιεί ότι το δημόσιο χρέος της χώρας παραμένει ιδιαίτερα υψηλό και χαρακτηρίζει καίριας σημασίας τη βοήθεια της Ε.Ε. για να καταστεί το χρέος βιώσιμο. «Με το χρέος να προβλέπεται ότι θα υπερβεί τον στόχο, είναι ζωτικής σημασίας οι Ευρωπαίοι εταίροι της Ελλάδας να τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους σε σχέση με τη συμφωνηθείσα στρατηγική για το χρέος και να είναι έτοιμοι να παράσχουν πρόσθετη ελάφρυνση ώστε να διατηρηθεί το χρέος σε (βιώσιμη) οδό» ανέφερε. Το πρόβλημα του ελληνικού χρέους συζητήθηκε και στη συνάντηση που είχαν την Τετάρτη στο Βερολίνο ο Γιάννης Στουρνάρας και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε. O Γερμανός υπουργός Οικονομικών εξέφρασε την πεποίθηση ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει τις μεταρρυθμίσεις και μετά τον ανασχηματισμό και διαβεβαίωσε ότι το Βερολίνο είναι πρόθυμο να προσφέρει επιπρόσθετη βοήθεια στη χώρα αν χρειαστεί. «Η αλλαγή στο ελληνικό υπουργείο Οικονομικών δεν σημαίνει και αλλαγή πολιτικής» σημείωσε ο κ. Σόιμπλε, ο οποίος έπλεξε το εγκώμιο των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών της Ελλάδας και υποστήριξε ότι η χώρα έχει εκπληρώσει μέχρι τώρα όλα τα προαπαιτούμενα για τη λήψη των πακέτων διάσωσης. «Είμαστε πρόθυμοι να σκεφτούμε επιπρόσθετα μέτρα αν οι όροι έχουν εκπληρωθεί» απάντησε ο Β. Σόιμπλε σε ερώτηση για το αν θα υπάρξει και τρίτο πακέτο διάσωσης. Ο κ. Στουρνάρας σημείωσε από την πλευρά του πως η Ελλάδα συνεχίζει να έχει χρηματοδοτικό κενό, αλλά ότι είναι αισιόδοξος πως το κενό θα καλυφθεί χωρίς εξωτερική βοήθεια. Έκανε λόγο για την ανάγκη διορθωτικών κινήσεων στην πολιτική που ακολουθείται. Οι συζητήσεις βρίσκονται σε αρχικό στάδιο, αλλά το «πόκερ» θα παιχτεί ως το φθινόπωρο, όταν ολοκληρωθούν τα stress tests των τραπεζών, οπότε θα γίνουν γνωστές και τυχόν νέες ανάγκες αλλά και τα ποσά που θα περισσέψουν από τα κεφάλαια του ΤΧΣ. Εν τω μεταξύ, συνεχίστηκαν οι θετικές εκθέσεις για την Ελλάδα από τους διεθνείς οίκους, με τη Morgan Stanley να διπλασιάζει τις προβλέψεις για το ΑΕΠ το 2015 και την HSBC να προβλέπει Η ελληνική οικονομία θα επιτύχει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης από το τρίτο τρίμηνο, εκτιμά η HSBC, προβλέποντας όμως οριακή αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,2% για το σύνολο του Όπως επισημαίνει ο οίκος σε έκθεσή του για τις τράπεζες, ο ρυθμός συρρίκνωσης του ελληνικού ΑΕΠ επιβραδύνεται συνεχώς, με αποτέλεσμα η οικονομία να δίνει σημάδια ότι έχει πιάσει πάτο. Ειδικότερα, η μείωση του ΑΕΠ κατά το τέταρτο τρίμηνο του 2013 κατά 2,3% ήταν η μικρότερη από την αρχή της κρίσης. Η HSBC εκτιμά ότι η συνεχιζόμε-

13 13 θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης από το τρίτο τρίμηνο. Ανάλογη άποψη έχει εκφράσει και η Bank of America Merrill Lynch, επισημαίνοντας πως η Ελλάδα βρίσκεται στον δρόμο της ανάκαμψης. Διπλασιάζει τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας το 2015 η Morgan Stanley όπως αναφέραμε. Παρ όλα αυτά, ο οίκος διατηρεί μια μάλλον επιφυλακτική στάση απέναντι στην Ελλάδα, περιμένοντας μηδενική ανάπτυξη φέτος και ρυθμό 1% το 2015 (την ώρα που το πρόγραμμα προσαρμογής βλέπει αύξηση του ΑΕΠ σχεδόν κατά 3%). Η οικονομία ανακάμπτει, αλλά η πολιτική αποτελεί το μεγαλύτερο παράγοντα ρίσκου, τονίζουν οι αναλυτές, προβλέποντας ωστόσο σημαντική πτώση του κόστους δανεισμού, με την απόδοση του 10ετούς ομολόγου να πέφτει κάτω από το 4% το Η μακροοικονομική κατάσταση στην Ελλάδα βελτιώνεται, αλλά παραμένει εύθραυστη, σημειώνει η Morgan Stanley, εκτιμώντας ότι το ΑΕΠ θα εμφανίσει μόνο οριακή συρρίκνωση κατά το δεύτερο τρίμηνο. Οι πιο δυναμικοί κλάδοι και εκείνοι με έντονη εξαγωγική δραστηριότητα αναπτύσσονται ήδη, όμως η παραγωγή και οι δαπάνες εξακολουθούν να μην ακολουθούν τη σημαντική βελτίωση των δεικτών κλίματος. Σύμφωνα με τη Morgan Stanley, ωστόσο, το βασικό ερώτημα είναι αν η Ελλάδα μπορεί να επιτύχει διατηρήσιμη ανάπτυξη. «Πιστεύουμε ότι μπορεί, αλλά αυτό μάλλον θα απαιτήσει περισσότερο χρόνο από ό,τι προβλέπεται» απαντούν οι αναλυτές. Έτσι, ο οίκος προειδοποιεί πως η ελληνική οικονομία ενδέχεται να απογοητεύσει σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Οι εξελίξεις στο μέτωπο της ανάπτυξης θα επηρεαστούν από το κατά πόσο η Ελλάδα μπορεί να αποφύγει τον αποπληθωρισμό, τονίζεται. H Morgan Stanley προβλέπει ότι οι τιμές θα πέσουν και άλλο (με τις προβλέψεις της να κάνουν λόγο για αρνητικό πληθωρισμό της τάξης του 0,9% φέτος και 0,5% το 2015), κάτι που συνδέεται εν μέρει με τις μεταρρυθμίσεις και το πρόγραμμα προσαρμογής. Μια προς τα κάτω προσαρμογή των τιμών είναι όχι μόνο αναμενόμενη αλλά και ευπρόσδεκτη στην Ελλάδα, σημειώνει η Morgan Stanley, καθώς δίνει μια ανάσα στους καταναλωτές και ενισχύει την ανταγωνιστικότητα. Όμως, προειδοποιεί ότι εάν ο αποπληθωρισμός συνεχιστεί για καιρό τότε το κόστος για την οικονομία θα υπερκεράσει το όποιο όφελος, αφού οδηγεί σε αναβολή των αποφάσεων για δαπάνες και επενδύσεις. Όπως αναφέρθηκε, η Morgan Stanley περιμένει μηδενική ανάπτυξη φέτος και 1% το Ανάμεσα στους παράγοντες που συμβάλλουν στο ΑΕΠ, η εγχώρια ζήτηση προβλέπεται μειωμένη κατά 1,6% φέτος και αυξημένη κατά 0,3% του χρόνου, με τις εξαγωγές να σημειώνουν αύξηση 1,6% και 0,8% αντίστοιχα. Ο οίκος προβλέπει μικρή αποκλιμάκωση της ανεργίας, με το σχετικό ποσοστό να πέφτει στο 26,9% φέτος (από 27,3% το 2013) και στο 25,7% το Το πλεόνασμα τρεχουσών συναλλαγών αναμένεται στο 0,2% του ΑΕΠ φέτος και στο 0,8% το Το δημοσιονομικό έλλειμμα αναμένεται στο 1,8% και 1,1% του ΑΕΠ αντίστοιχα, με το πρωτογενές πλεόνασμα στο 2,8% του ΑΕΠ φέτος και στο 4% το Το χρέος αναμένεται στο 174,8% του ΑΕΠ φέτος και στο 169,4% του χρόνου. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του οίκου, το spread του ελληνικού 10ετούς ομολόγου έναντι του αντίστοιχου γερμανικού bund θα διαμορφωθεί στις 482 μονάδες βάσης το δεύτερο τρίμηνο του 2014, στις 445 μονάδες το τρίτο τρίμηνο και στις 410 μονάδες το τέταρτο τρίμηνο. Από το 2015 αναμένεται η μείωσή του κάτω από τις 400 μονάδες βάσης, και συγκεκριμένα στις 390 μονάδες το α τρίμηνο και στις 370 μονάδες το β τρίμηνο. Η Ελλάδα βρίσκεται στον δρόμο προς τη σταθεροποίηση, με την επιστροφή της σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης να μην απέχει πολύ, εκτιμά με τελευταία έκθεσή της η Bank of America Merrill Lynch. Ο αμερικανικός επενδυτικός οίκος πιστεύει ότι η αργή βελτίωση της οικονομικής δραστηριότητας θα συνεχιστεί, με τη συρρίκνωση της οικονομίας να εξακολουθεί να μετριάζεται στο υπόλοιπο του έτους, ώστε η χρονιά να κλείσει με μικρή αύξηση του ΑΕΠ, της τάξης του 0,3%. Η Bank of America εκτιμά ότι η θετική ανάπτυξη απέχει δύο τρίμηνα το πολύ, ενώ σημειώνει πως μπορεί να επιτευχθεί και σε ένα τρίμηνο, εάν τα νούμερα του τουρισμού κατά την περίοδο του Πάσχα αποδειχθούν καλύτερα των προβλέψεων. Όπως εξηγεί ο οίκος, η συρρίκνωση του ελληνικού ΑΕΠ κατά 1,1% το πρώτο τρίμηνο (σε ετήσια βάση) συνιστά σημαντική βελτίωση από το -2,3% που είχε σημειωθεί στα τέλη του 2013 και είναι ελαφρώς καλύτερη από ό,τι περίμενε ο ίδιος αλλά και το σύνολο της αγοράς (-1,3%). Η BofA ML εκτιμά πως η κατανάλωση βρίσκεται πολύ κοντά σε θετικούς ρυθμούς (πιστεύει ότι το α τρίμηνο σημείωσε οριακή μείωση 0,1%), καθώς η επιδείνωση των λιανικών πωλήσεων επιβραδύνεται και ο τουρισμός ενισχύεται (με τις ξένες αφίξεις να ενισχύονται κατά 22% σε σχέση με πέρυσι, έως τον Μάρτιο). Οι αναλυτές θεωρούν ότι και οι επενδύσεις βελτιώνονται σημαντικά, μαζί με τη βιομηχανική παραγωγή. Από την άλλη πλευρά, οι καθαρές εξαγωγές έχουν μειωμένη συνεισφορά στην ανάπτυξη, λόγω των ελαφρά ασθενέστερων εξαγωγών αγαθών, και κυρίως της ταχείας ανάκαμψης των εισαγωγών. Μετά από αυτά, ωστόσο, η Bank of America Merrill Lynch εκτιμά ότι οι προβλέψεις για την ελληνική οικονομία δεν αποκλείεται να αποδειχθούν αισιόδοξες, αν και ο κίνδυνος αυτός είναι χαμηλότερος σε σχέση με τις αρχές του τριμήνου. Η ανάκαμψη που είναι εύθραυστη, η λιτότητα που δεν έχει τελειώσει, η πιστωτική ασφυξία που συνεχίζεται και το πολιτικό ρίσκο ενδέχεται να επιβραδύνουν τις αποφάσεις για προσλήψεις και παραγωγικές διαδικασίες. Συνολικά, οι προβλέψεις της Bank of America Merrill Lynch κάνουν λόγο για ανάπτυξη 0,3% φέτος και 1,5% του χρόνου. Η αδύναμη ανάπτυξη επιδρά αρνητικά στη βιωσιμότητα του χρέους, προειδοποιεί, κυρίως μέσω της επίπτωσης στην πορεία των φορολογικών εσόδων καθώς και στον παρονομαστή του δείκτη χρέους/αεπ. νη ανάκαμψη της Ευρώπης, το θετικό momentum του τουρισμού και το βελτιούμενο επενδυτικό κλίμα θα θέσουν τις βάσεις για μια ήπια ανάκαμψη της Ελλάδας φέτος και πιθανώς για περαιτέρω βελτίωση το Σύμφωνα με τον οίκο, η επιστροφή της χώρας στις αγορές ομολόγων αποτελεί απόδειξη ότι η αγορά πιστεύει στις βελτιωμένες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Παρ όλα αυτά, η HSBC τονίζει ότι μία από τις βασικές προκλήσεις για την κυβέρνηση είναι η ανεργία, επικαλούμενη προβλέψεις του ΔΝΤ, σύμφωνα με τις οποίες το ποσοστό των ανέργων κορυφώθηκε στο 27,3% το 2013 και αναμένεται να σημειώσει πτώση στο εξής, αν και με αργό ρυθμό. «Παρότι ένα τόσο υψηλό ποσοστό ανεργίας θα έχει σίγουρα σημαντική αρνητική επίπτωση στην εγχώρια κατανάλωση, πιστεύουμε ότι αυτό θα συμβάλει επίσης στη συγκράτηση των μισθών, κάτι που θα οδηγήσει σε διατηρήσιμο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για τη χώρα», σημειώνουν οι αναλυτές. Παράλληλα, σε ό,τι αφορά το πολιτικό ρίσκο, σημειώνουν ότι αυτό μειώθηκε έπειτα από τις ευρωεκλογές. Σε υποβάθμιση των εκτιμήσεών της για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας φέτος προχωρά η Nomura. Πρόκειται για υποβάθμιση που είναι μικρή σε έκταση αλλά μεγάλη σε σημασία, καθώς ουσιαστικά δείχνει πως ο οίκος δεν περιμένει πια την επιστροφή της ελληνικής οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, αλλά έναν ακόμα έβδομο χρόνο ύφεσης. Ειδικότερα, σε έκθεσή της η Nomura υποβαθμίζει τις εκτιμήσεις για το φετινό ΑΕΠ και προβλέπει τη συρρίκνωσή του κατά 0,1%, έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για αύξηση κατά 0,1%. Οι προβλέψεις για το 2015 αναβαθμίζονται ελαφρά, στο 1,6% έναντι του 1,5%. Ο οίκος αναθεωρεί και τις προβλέψεις του για τον πληθωρισμό, εκτιμώντας ότι ο αποπληθωρισμός θα είναι κάπως ηπιότερος. Ειδικότερα, προβλέπει μείωση των τιμών κατά 1% φέτος και το 2015, έναντι προηγούμενων εκτιμήσεων για -1,3%.

14 14 Άλλωστε, αφενός σε αυτό το προσωρινό(;) stop της αγοράς έπαιξε τον ρόλο του το διεθνές κλίμα, κυρίως όμως οι «γκρίζες ζώνες» που άφησε να διαγραφούν το ΔΝΤ με τον χρησμό του περί νέων πιθανών κεφαλαιακών αναγκών στις εγχώριες τράπεζες, αφετέρου προσώρας τα ισχυρά ενεργά χαρτοφυλάκια δεν έχουν επιτρέψει να δούμε στο ταμπλό παρά κινήσεις λελογισμένης υποχώρησης και μάλιστα εντός αποδεκτών τεχνικών ορίων. Με αυτά πάνω-κάτω τα λόγια χρηματιστές και αναλυτές σκιαγραφούν την εικόνα στη «Λ. Αθηνών», κάμποσες ημέρες μετά το πέρας των εκλογών, των τραπεζικών ΑΜΚ, των rebalancing, μετά την υλοποίηση και πρώτη αποτίμηση του ανασχηματισμού, αλλά και εν μέσω της «σκόνης» που σήκωσε η αναφορά του ΔΝΤ περί κινδύνου τραπεζικού ατυχήματος στα προσεχή stress tests της ΕΚΤ. Από τη μία πλευρά μερίδα αναλυτών δεν αποκλείει να δούμε περαιτέρω καθοδικά απόνερα και βασικούς δείκτες και blue chips να αναζητούν στηρίξεις σε χαμηλότερα τεχνικά επίπεδα, από την άλλη πλευρά οι πιο αισιόδοξοι επιμένουν να προσδοκούν ότι η ανοδική κίνηση έχει πάψει να αντιμετωπίζεται πλέον ως «ράλι ανακούφισης» και πλέον θεωρείται ως σκέλος ενός ευρύτερου ανοδικού κύματος με στόχο υψηλότερες τιμές τους επόμενους μήνες. «Too fast, too soon» Η αλήθεια πάντως είναι ότι η αγορά μετά το χαμηλό στις 19 Μαΐου κινήθηκε με έντονα ανοδικά αντανακλαστικά, και μάλιστα με αυξημένους τζίρους, με τις ράπεζες από ένα σημείο και μετά να σέρνουν τον χορό. Σημάδια ότι οι ξένοι ελέγχουν το momentum της αγοράς και επιζητούν, τουλάχιστον αυτό έδειχνε μέχρι προ ημερών, μια γρήγορη εμπροσθοβαρή ανοδική αντίδραση δεικτών και δεικτοβαρών τίτλων πριν φθάσουμε ενώπιον σημαντικότερων πιθανών εξελίξεων, σε οικονομικό, πολιτικό και τραπεζικό επίπεδο. Ο Γενικός Δείκτης βρέθηκε να κερδίζει σχεδόν μονάδες ή ποσοστό 24% από τη Δευτέρα 19 Μαΐου, καθώς έφθασε πέριξ των μονάδων (από τις 1.062), με τον FTSE 25 να φθάνει στο +25% και τον τραπεζικό +35%! Η αγορά με συνοπτικές διαδικασίες και κυρίως με το άκρως ποιοτικό στοιχείο της κατακόρυφης αύξησης της αξίας συναλλαγών που έχει σταθεροποιηθεί πάνω από τα εκατ. ευρώ, ενίοτε ξεπερνώντας και τα 300 εκατ., έχει πάρει αποστάσεις από το χαμηλό, πραγματοποιώντας μάλιστα ενδιάμεσα εντυπωσιακό ντεμαράζ ανοδικών συνεδριάσεων. Στις τράπεζες ήταν εμφανές ότι έλαβε χώρα γενικευμένο «σκούπισμα» των ισχυρών χαρτοφυλακίων που με διακυμάνσεις και μεταβολές κάνουν πιο εύκολες τις τοποθετήσεις, οδηγώντας σε μεγάλους όγκους και τζίρους. Ο κλάδος έχει βγει για τα καλά στο προσκήνιο, έχει επιστρέψει επιχειρηματικά αλλά και χρηματιστηριακά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους δείκτες τους οποίους πλέον ελέγχουν περί το 43%. Σε αυτό το 15ήμερο περίπου της αντίδρασης λοιπόν προέκυψαν σημαντικότατα κέρδη στην πλειονότητα των μετοχών του FTSE 25, στις τράπεζες αλλά και σε αρκετές μετοχές του μικρομεσαίου χώρου. Για παράδειγμα, η μετοχή των Folli Follie ήταν πρώτη σε απόδοση το 15ήμερο με άνοδο 42,55%, ακολούθησαν οι Τιτάνας με +36%, ΔΕΗ (+29%), ΟΠΑΠ (+25%), ΟΤΕ (+25%), ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (+25%), Jumbo (+24%), ΜΙΓ (+25%), Μέτκα (+24%), η Ελλάκτωρ με +24%, η Μυτιληναίος με +23%, η EXAE +20,26%, η Τέρνα Ενεργειακή με +18% κ.ο.κ. Στις τράπεζες, από 19 Μαΐου η μετοχή της Πειραιώς προηγείται με άνοδο 38%, ακολουθούμενη από την Εθνική με +35%, Eurobank με +31%, Alpha Bank +27% και Attica Bank με +25% περίπου. Από εκεί και πέρα, ωστόσο, εκείνο το οποίο δείχνει περίπου βέβαιο είναι ότι οι ανοδικές κινήσεις «too fast, too soon» πάντα εμπεριέχουν τον κίνδυνο σχετικά βίαιων διορθώσεων. Το θέμα είναι βέβαια η διάρκεια και το εύρος των αποφορτίσεων, όπως και το κατά πόσο τους κραδασμούς της υποχώρησης τους υφίστανται μόνο όσοι έκανα ράλι ή και οι τίτλοι που έχουν επιδεικτικά «δηλώσει απόντες» από τους προηγούμενους ανοδικούς κυματισμούς. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, το γεγονός ότι η αγορά βρέθηκε να απέχει ελάχιστα από τα προηγούμενα υψηλά 3ετίας προκάλεσε εύλογες κινήσεις ρευστοποίησης κερδών. Δείκτες και μετοχές έπιασαν βραχυπρόθεσμα υπεραγορασμένα επίπεδα και κάθε κίνηση αποφόρτισης ή μεγαλύτερης διόρθωσης θεωρείται λογική, όσο και θεμιτή. Όπως και έγινε μέσα στην εβδομάδα, με τα τραπεζικά χαρτιά να δέχονται τις ισχυρότερες πιέσεις. Με τη βασική αφορμή, τουλάχιστον όσον αφορά στα εγχώρια θέματα, γιατί και διεθνώς είχαμε κάποιου κλυδωνισμούς στα υψηλά ετών, να δίνεται από την έκθεση του ΔΝΤ, στην οποία ξεχώρισε και η αναφορά ότι ενδέχεται οι τράπεζες να χρειαστούν περαιτέρω 6 δις ευρώ κεφάλαια. Τα πανευρωπαϊκά stress tests θα κρίνουν πολλά είτε προς το καλύτερο είτε προς το χειρότερο και εν προκειμένω για τον ελληνικό κλάδο θα φανεί εάν το ΔΝΤ έχει δίκιο να επιφυλάσσεται ή να είναι αυστηρό με τη στάση του. Στην Ευρώπη θα υπάρξουν σχεδόν με βεβαιότητα τραπεζικά ατυχήματα ενώ δεν μπορεί να αποκλειστεί ότι θα υπάρξει ατύχημα και στην Ελλάδα. Η συζήτηση που ανοίγει για τις τράπεζες έχει τη σημασία της και χρηματιστηριακά, καθώς το 65-75% των συναλλαγών γίνεται εσχάτως καθημερινά στις 4 συστημικές μετοχές, οι ξένοι ελέγχουν καταλυτικά το ρηχό ελληνικό χρηματιστήριο ενώ οι διεθνείς οίκοι με συνεχείς εκθέσεις και αναλύσεις άλλοτε αβαντάρουν και άλλοτε υποδαυλίζουν το κλίμα. Κατά συνέπεια, αν και σαφώς αναβαθμισμένος, ο κλάδος παραμένει ευπαθής σε βολές και ενστάσεις τύπου ΔΝΤ και όποτε θα δίνονται αφορμές θα διορθώνει, δίνοντας την ευκαιρία για να τοποθετούνται και νέα κεφάλαια, βραχυπρόθεσμα ή μεσοπρόθεσμου ορίζοντα. Πάντως, για την ώρα το Χ.Α. παραμένει σε σχετικά ελεγχόμενα τεχνικά όρια, λίγο κάτω από τις μονάδες αλλά πάνω από τις 1.280, ενώ τα όσα γίνονται στις δημοπρασίες δείχνουν λες και τα ξένα ενεργά χαρτοφυλάκια δεν αφήνουν την αγορά στην τύχη της αλλά «φροντίζουν» να διατηρεί τεχνικά χαρακτηριστικά. Σε γενικές γραμμές η αγορά βρίσκεται σε επιφυλακή μετά την βουτιά, αλλά και δείχνει συγκρατημένη αισιοδοξία με το μεθοδικό μάζεμα, που δεν περνάει απαρατήρητο. Στα της βραχυπρόθεσμης τάσης, παράγοντες της αγοράς δεν έδειξαν να ανησυχούν, απεναντίας ορισμένοι θεωρούν αυτόν τον διορθωτικό κύκλο απόλυτα φυσιολογικό και απαραίτητο προκειμένου να κατοχυρωθούν διψήφιες υπεραξίες και να τοποθετηθούν επιπλέον κεφάλαια. Πάντως, κατά γενική εκτίμηση το διεθνές περιβάλλον θα επηρεάσει σε μεγαλύτερο βαθμό το Χ.Α., απ ό,τι μέχρι τώρα. Με την προϋπόθεση πως η διόρθωση διεθνώς δεν είναι αυτή που περιμένουν οι αναλυτές και ότι τα χρηματιστήρια διατηρούν την ανοδική φορά τους, το Χ.Α. πιθανότατα δεν θα διαφοροποιηθεί σημαντικά. Τεχνικά, δεν υφίσταται λόγος ανησυχίας για όσους παραμένουν συγκρατημένα αισιόδοξοι, όσο ο Γενικός Δείκτης δεν δίνει κλεισίματα χαμηλότερα των μονάδων (ή έστω των ), ο FTSE 25 χαμηλότερα των μονάδων και ο τραπεζικός δείκτης χαμηλότερα των μονάδων.

15 15 Σύμφωνα με τη χρηματιστηριακή, η αγορά έχει ήδη προεξοφλήσει στα τρέχοντα επίπεδα τα κέρδη του , έχει καταγράψει ισχυρό ριμπάουντ από το 2011, με τους επενδυτές αν και επιφυλακτικούς προς το παρόν λόγω των συνεχιζόμενων διαπραγματεύσεων με την τρόικα να είναι έτοιμοι για μεγάλες τοποθετήσεις την κατάλληλη στιγμή και στις κατάλληλες μετοχές. Το ελληνικό χρηματιστήριο, σε αντίθεση με τους υπόλοιπους ευρωπαϊκούς και αμερικανικούς δείκτες που σημείωσαν πρόσφατα ιστορικά υψηλά, βρίσκεται χαμηλότερα 78% από τα υψηλά του 2007, όμως υπεραποδίδει έναντι των Αναδυόμενων Αγορών τα τελευταία δύο χρόνια. Σύμφωνα με την Alpha Finance, ο Γενικός Δείκτης, εξαιρουμένων των τραπεζών, έχει επιστρέψει στα προ κρίσης επίπεδα, αν και εξακολουθεί να είναι περίπου 43% από τα ιστορικά υψηλά. Η Alpha βλέπει προοπτικές ανόδου από 14% έως 19% για το ελληνικό χρηματιστήριο το προσεχές διάστημα. Όπως επισημαίνει η χρηματιστηριακή, η ελληνική οικονομία τείνει προς την ανάκαμψη και υπάρχει περιθώριο για αισιοδοξία, παρά το πολιτικό ρίσκο. Η ελληνική οικονομία, για πρώτη φορά μετά από έξι χρόνια βαθιάς ύφεσης, εμφανίζει τις πρώτες ενδείξεις ανάκαμψης. Αυτό γίνεται άμεσα αντιληπτό από το ποσό το οποίο άντλησαν από τις αγορές τους τελευταίους 2-3 μήνες Ελληνικό Δημόσιο και ελληνικές εταιρείες. Όπως προσθέτει η χρηματιστηριακή, η Ελλάδα κατόρθωσε να επιτύχει πολλά στη διάρκεια των τελευταίων 4 ετών, ωστόσο η αδύναμη κοινοβουλευτική πλειοψηφία της κυβέρνησης συνιστά έναν πραγματικό κίνδυνο. Σύμφωνα με την Alpha Finance, το πολιτικό ρίσκο στην Ελλάδα, αν και είναι μικρότερο από ό,τι πριν από δύο χρόνια, παραμένει ακόμη ζωντανό. Όπως σημειώνει η χρηματιστηριακή, οι προκλήσεις για τα επιχειρηματικά σχέδια των ελληνικών τραπεζών αναμένεται να συνεχιστούν καθ όλη τη διάρκεια του τρέχοντος έτους, Ωστόσο, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, η πιστωτική επέκταση αναμένεται να περάσει σε θετικό έδαφος το επόμενο έτος, Μεταξύ των τεσσάρων συστημικών τραπεζών η Alpha Finance εκτιμά πως, από πλευράς κεφαλαιακής επάρκειας, σε καλύτερη θέση βρίσκεται η Εθνική Τράπεζα. Να σημειωθεί πως στην εν λόγω έκθεσή της η χρηματιστηριακή διευκρινίζει πως δεν δίδει ούτε σύσταση ούτε τιμές στόχους για τις ελληνικές μετοχές. Η λειτουργική μόχλευση, επισημαίνει η χρηματιστηριακή, θα φανεί στον τραπεζικό τομέα, αφού οι περικοπές του κόστους, τα υψηλότερα επιτοκιακά περιθώρια και οι χαμηλότερες απομειώσεις θα οδηγήσουν τις αποδόσεις ενεργητικού (RoA) στο προ κρίσης μέσο όρο ( ) του 1,3% μέχρι το Μάλιστα, σύμφωνα με τη χρηματιστηριακή, οι ελληνικές τράπεζες τελικά θα εμφανίζουν λειτουργικές δαπάνες/ενεργητικό και κόστος/κέρδη σε επίπεδα ακόμα χαμηλότερα από αυτά πριν την κρίση, αφού πλέον οι τέσσερεις συστημικές τράπεζες έχουν το 92% της συνολικής αγοράς. Συγκεκριμένα, βλέπει την αναλογία λειτουργικών δαπανών προς ενεργητικό στο 1,7%, ή ακόμα χαμηλότερα στο 1,5%, αν και σημειώνει ότι η Εθνική θα διατηρήσει σχετικά υψηλά ποσοστά λόγω κυρίως του αυξανόμενου κόστους στην Τουρκία. H ΔΕΗ και ο ΟΤΕ παραμένουν οι δύο βασικές επιλογές, και σε αυτές προστίθενται τα Ελληνικά Πετρέλαια, η Jumbo και η ΕΧΑΕ. Στις top επιλογές μπορούν να περιληφθούν και οι Fourlis, Coca Cola, Μυτιληναίος και ΕΛΛΑΚΤΩΡ. Η Alpha Finance δίνει δυνατότητα ανόδου 48% στη μετοχή του ΟΤΕ και 46% στη μετοχή της ΔΕΗ από τα τρέχοντα επίπεδα (με βάση κλεισίματα στα μέσα εβδομάδας). Παράλληλα, δίνει περιθώρια ανόδου 38% στη μετοχή των ΕΛ.ΠΕ., 35% στο Jumbo και 19% στην ΕΧΑΕ. Στην ίδια ανάλυση προβλέπει ότι ο Fourlis μπορεί να ανέβει κατά 36%, κατά 31% τα Σωληνουργεία Κορίνθου, κατά 22% η Coca Cola, κατά 17% η Motor Oil, κατα 15% η ΜΕΤΚΑ, κατά 14% η ΕΥΔΑΠ, κατά 14% ο Μυτιληναίος, κατά 7% ο ΕΛΛΑΚΤΩΡ ενώ είναι αρνητική για Folli Follie, ΟΠΑΠ και Τιτάνα. Για τη ΔΕΗ εκτιμά ότι η ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ θα μειώσει τον δανεισμό της κατά 1 δισ. ευρώ. Η ιδιωτικοποίηση της «μικρής ΔΕΗ» επίσης θα μειώσει τον δανεισμό κατά 1 δισ. περαιτέρω. Αναμένεται η απόδοση ιδίων κεφαλαίων της επιχείρησης να ανέβει υψηλότερα του 5% από 1%-3% που είναι σήμερα. Παράλληλα, θα ανέβει η σχέση τιμής της μετοχής ως προς τη λογιστική αξία από 0,45 που είναι σήμερα σε 0,66. Για τον ΟΤΕ εκτιμά ότι η δυνατότητα ανόδου κατά 48% προέρχεται από τις ισχυρές ταμειακές ροές που διαμορφώνονται στο 9%-10%, στο σταθερό περιθώριο EBITDA που εκτιμάται στο 35% στα επόμενα χρόνια. Η μείωση των εσόδων αναμένεται να αντισταθμιστεί από την αναστροφή της ελληνικής οικονομίας. Σημαντικό ρόλο θα παίξουν και οι νέες τεχνολογίες (4G, VDSL, pay TV και η συγκέντρωση της αγοράς). Σε ό,τι αφορά τα αποτελέσματα, η χρηματιστηριακή βλέπει ζημίες στα καθαρά κέρδη και το 2014, ωστόσο από το 2015 και έπειτα η εικόνα είναι σαφώς πιο θετική και για τις τέσσερεις τράπεζες. Πιο αναλυτικά, για την Alpha Bank εκτιμά ζημιές 425 εκατ. το 2014, κέρδη 219 εκατ. ευρώ το 2015,611 εκατ. το 2016 και 821 εκατ. το 2017 με τη λογιστική αξία να φθάνει τα 9,386 δισ. ευρώ. Για τη Εurobank το 2014 οι ζημιές αναμένονται σε 748 εκατ., το 2015 σε 194 εκατ., ενώ το 2016 η τράπεζα θα εμφανίσει κέρδη 362 εκατ. και το 2017 κέρδη 673 εκατ. ευρώ, με τη λογιστική αξία στα 5,95 δισ. ευρώ. Για την Εθνική τα κέρδη φέτος θα διαμορφωθούν σε 213 εκατ., το 2015 στα 531 εκατ. ευρώ, το 2016 στα 793 εκατ. ευρώ και το 2017 θα φθάσουν το 1,22 δισ. Τέλος, για την Πειραιώς βλέπει ζημιές 605 εκατ. φέτος, κέρδη 32 εκατ. ευρώ για το 2015 και 511 εκατ., για το 2016, ενώ το 2017 τα κέρδη θα φθάσουν τα 923 εκατ. ευρώ.

16 16 57 στη σέντρα Ο τίτλος των ΕΛΠΕ είχε ταλαιπωρηθεί σημαντικά από το σχετικά πρόσφατο rebalancing, και ίσως προσπαθήσει να ανακαταλάβει μέρος του χαμένου εδάφους. Σε κάθε περίπτωση, κλεισίματα υψηλότερα των 6,20 ευρώ, νούμερα που έπιασε η μετοχή προ ημερών, μπορεί να δημιουργήσουν τις τεχνικές προϋποθέσεις για περαιτέρω αντίδραση προς τα 6,80 ευρώ. Για την ώρα και εδώ ανεκόπη η ανοδική φορά, οπότε περιμένει η αγορά να διαπιστώσει από βδομάδα τις διαθέσεις της μετοχής. Οι ξένοι, μετά από μια περίοδο μεγάλης μείωσης της συμμετοχής τους στο Ελληνικό Χρηματιστήριο λόγω της χρεοκοπίας και του κινδύνου φυγής της χώρας από το ευρώ, έχουν επιστρέψει για τα καλά στο Ελληνικό Χρηματιστήριο, ασχέτως αν αυτό ανήκει πλέον στις αναδυόμενες αγορές. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΧΑΕ, ο Μάιος ήταν ο 19ος διαδοχικός μήνας που οι εισροές κεφαλαίων από ξένους επενδυτές υπερέβησαν τις εκροές. Αλλαγές συντελούνται στα χαρτοφυλάκια Margin, σύμφωνα με απόφαση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς της 27ης Φεβρουαρίου. Οι πιο σημαντικές από αυτές είναι η διαφοροποίηση που απαιτείται να υπάρχει στο χαρτοφυλάκιο ασφαλείας του επενδυτή, ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη διασπορά κινδύνου. Το «margin» χαρτοφυλάκιο του επενδυτή θα πρέπει να αποτελείται από τουλάχιστον 3 μετοχές και η αξία της κάθε μετοχής να μην υπερβαίνει το 40% της συνολικής αξίας του χαρτοφυλακίου. Οι αλλαγές αφορούν στα χαρτοφυλάκια Margin αορίστου χρόνου και όχι τα Τ+3. Χρηματιστηριακοί παράγοντες, πάντως, απέδιδαν τη διεύρυνση της διόρθωσης και στις εσωτερικές αλλαγές που σχετίζονται με τη λειτουργία λογαριασμών margin. Η οδηγία που έχει κοινοποιηθεί ήδη στις χρηματιστηριακές αφορά στην κάλυψη «μονομέτοχων κωδικών», αλλά και στην υποχρέωση των χρηματιστηριακών να τηρούν λογαριασμό τουλάχιστον τριών μετοχών. Στην ολοκλήρωση της συμφωνίας για την εξαγορά των εργασιών λιανικής της Citi στην Ελλάδα από την Alpha Bank προχώρησαν οι δύο τράπεζες. Σύμφωνα με τους όρους της σύμβασης, η εν λόγω συναλλαγή περιλαμβάνει τις εργασίες Wealth Management, με υπό διαχείριση κεφάλαια 2,1 δισ. ευρώ εκ των οποίων καταθέσεις ύψους 1,0 δισ. ευρώ, καθαρό υπόλοιπο χορηγήσεων, κυρίως πιστωτικών καρτών, ύψους 0,4 δισ. ευρώ, καθώς και το Δίκτυο Λιανικής Τραπεζικής με 20 καταστήματα, τα οποία εξυπηρετούν 480 χιλ. πελάτες. Ως αποτέλεσμα της εξαγοράς, το εξειδικευμένο προσωπικό που εργάζεται Ο Ευρωπαϊκός Νότος έχει επιστρέψει στο στόχαστρο των ξένων επενδυτών, η Ελλάδα είναι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος και οι Αμερικανοί διαχειριστές κεφαλαίων, ακόμα και αυτοί που έχασαν τους προηγούμενους γύρους ανόδου, δείχνουν πρόθυμοι να μπούνε στη «Λ. Αθηνών» παρά το ράλι που έχει προηγηθεί. Μεγάλα funds των αναδυόμενων αγορών ενεργητικού πάνω από 20 δισ. ευρώ παρακολούθησαν τις παρουσιάσεις των ελληνικών εταιρειών, αλλά και fund managers συμμετείχαν στα λεγόμενα one to one με στελέχη ελληνικών εισηγμένων στη Νέα Υόρκη, δείχνοντας ότι το ενδιαφέρον για τους ελληνικούς τίτλους παραμένει αμείωτο. Με τις τέσσερεις συστημικές τράπεζες να ηγούνται όλων των εισηγμένων όσον αφορά στον αριθμό προγραμματισμένων συναντήσεων, ολοκληρώθηκε το «ελληνικό διήμερο» στις ΗΠΑ που συνδιοργάνωσαν και φέτος στη Νέα Υόρκη η ΕΧΑΕ και το Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο. Οι αποστολές αναχώρησαν με 600 προγραμματισμένα ραντεβού τα οποία εν τω μεταξύ αυξήθηκαν κατά μερικές δεκάδες. Επενδυτικά σχήματα που δεν έχουν εμφανιστεί στο παρελθόν είναι διατεθειμένα να λάβουν περισσότερα ρίσκα για τις ελληνικές εταιρείες. Για ορισμένους, βέβαια, το γεγονός ότι η αγορά έχει καταγράψει μια σημαντική απόδοση την τελευταία διετία οδηγεί ορισμένους fund managers να γίνονται πιο απαιτητικοί στο να ερευνήσουν και να καταλήξουν σε αποφάσεις για εταιρείες που παρουσιάζουν ουσιώδεις προοπτικές ανάκαμψης και ανάπτυξης για την άνοδο των μετοχών τους. Το ενδιαφέρον των «μεγάλων σπιτιών» δεν περιορίστηκε σε μετοχές, αλλά και σε εταιρικά ομόλογα. Πολλοί οι ξένοι διαχειριστές που εξέφρασαν ενδιαφέρον συμμετοχής σε μελλοντική έκδοση εταιρικού ομολόγου των εταιρειών αυτών. Οι hot κλάδοι ήταν οι τράπεζες, η ενέργεια, το real estate και οι κατασκευές. στο Δίκτυο Λιανικής Τραπεζικής της Citi, περίπου 730 εργαζόμενοι, θα ενσωματωθεί στην Alpha Bank. O διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank, Δημήτριος Π. Μαντζούνης, δήλωσε: «Η συναλλαγή είναι ουδέτερη κεφαλαιακά για την Alpha Bank και θα ολοκληρωθεί με τίμημα 2 εκατ. ευρώ. Η απόκτηση των εργασιών Λιανικής Τραπεζικής της Citi αναμένεται να ενισχύσει τα έσοδα προ προβλέψεων από το πρώτο έτος, καθώς και να βελτιώσει τους δείκτες ρευστότητας της τράπεζας. Σύμφωνα εξάλλου με την ανακοίνωση της Citi, η Citi Ελλάδας εφ Ειδικότερα για τον ΟΠΑΠ, και παρά το χθεσινό άδειασμα, ο τίτλος του Οργανισμού Προγνωστικών έδειξε να έχει τις διαθέσεις να κεφαλαιοποιήσει τις προσδοκίες για αυξημένο τζίρο στο «Πάμε Στοίχημα» λόγω Μουντιάλ. Η μετοχή συμπλήρωσε κάποιες συνεχόμενες ανοδικές συνεδριάσεις και βρέθηκε σε υψηλά 37 μηνών. Τεχνικά, αν συνεχίσει να κινείται πλαγιοανοδικά οι επόμενες σημαντικές αντιστάσεις εντοπίζονται στα 13,70, 14,00 και 14,50 ευρώ. Πάντως, χθες βρέθηκε να υποχωρεί προς τα 13 ευρώ, αλλά κατά τους αναλυτές όταν ένας τίτλος έχει δώσει σε μερικές βδομάδες +25% δεν είναι περίεργο κάποιοι να πηγαίνουν ταμείο. Τα περισσότερα ραντεβού ζητήθηκαν μεταξύ άλλων από τις ελληνικές τράπεζες, με το ενδιαφέρον για την Πειραιώς να είναι σαφώς έντονο. Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως στα μάτια των Αμερικανών οι ελληνικές τράπεζες, μετά και την πρόσφατη δεύτερη ανακεφαλαιοποίησή τους, εμφανίζονται πιο δυνατές και σταθερές και με ισχυρότερη κεφαλαιακή επάρκεια από πολλά άλλα ευρωπαϊκά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Τα στελέχη της Eurobank, της Εθνικής, της Πειραιώς και της Alpha Bank είχαν γεμάτο πρόγραμμα, καθώς στις δύο ημέρες που βρέθηκαν στην παγκόσμια πρωτεύουσα του χρήματος πραγματοποίησαν περί τις 150 συναντήσεις με επενδυτές. Μεταξύ των εταιρειών που ξεχώρισαν για τις παρουσιάσεις που έκαναν σε ξένους θεσμικούς ήταν οι Μυτιληναίος, ΜΕΤ- ΚΑ, Τέρνα Ενεργειακή, Intralot, Τιτάνας και ΟΠΑΠ. Όμως η προσοχή στράφηκε παράλληλα και στη μικρότερη κεφαλαιοποίηση, αφού οι ξένοι εξετάζουν τους ελληνικούς ομίλους και εμφανίζονται διατεθειμένοι να τοποθετηθούν, είτε μέσω μετοχών είτε μέσω ομολόγων, σε αποτιμήσεις που για εξής θα εστιάσει στην επέκταση των υπηρεσιών που προσφέρει σε ελληνικές μεγάλες επιχειρήσεις, σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα καθώς και σε πελάτες της ναυτιλίας, του private bank και του δημόσιου τομέα. Επίσης, η τράπεζα θα συνεχίσει να εξυπηρετεί τις πολυεθνικές εταιρείες-πελάτες της που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Ικανοποιητικό ήταν τελικά το επενδυτικό ενδιαφέρον που σημειώθηκε κατά τη δεύτερη περίοδο άσκησης warrants της Alpha Bank, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, ασκήθηκαν περίπου 70 εκατ. τα διεθνή δεδομένα είναι μάλλον μικρές. Υπό αυτή τη λογική δεν αποτελεί έκπληξη το ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε και για τις Σωληνουργεία Κορίνθου, Lamda Development, Σαράντης, Πλαίσιο και Πλαστικά Θράκης. Την τιμητική τους είχαν, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό, και οι εξωστρεφείς όμιλοι που παράγουν μεγάλα ποσοστά των πωλήσεών τους εκτός Ελλάδας, όπως η Folli Follie. Το «παρών» στη Νέα Υόρκη έδωσαν οι Εθνική Τράπεζα, Αlpha Bank, Πειραιώς, Αεροπορία Αιγαίου, Αttica Bank, Σωληνουργεία Κορίνθου, Ελλάκτωρ, Eurobank Properties, Folli Follie, ΓΕΚ Τέρνα, Γρ. Σαράντης, ΕΧΑΕ, Ελληνικά Πετρέλαια, Ιντραλότ, Lamda Development, MIG, Mέτκα, Μότορ Όιλ, Μυτιληναίος, ΟΠΑΠ, Πλαίσιο, Τέρνα Ενεργειακή, Πλαστικά Θράκης και Τιτάν. Στα μεγαλύτερα διεθνή funds που φέτος συμμετείχαν στο ελληνικό forum περιλαμβάνονται οι Morgan Stanley, Lazard, Templeton, Dupont, Fintech Advisors, Columbia Wanger AM αλλά και ονόματα όπως οι Highfields Capital, Ziff Brothers Investments, Columbia παραστατικοί τίτλοι που αντιστοιχούν σε περίπου 500 εκατ. μετοχές της τράπεζας. Εφόσον οι πληροφορίες επιβεβαιωθούν, το ποσοστό των ιδιωτών θα ανέλθει από 31% σε 35%, ενώ το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) θα ενισχύσει τη ρευστότητά του κατά 230 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 9 εκατ. ευρώ αποτελούν κέρδος. Σημειώνεται ότι κατά την πρώτη περίοδο ασκήθηκαν μετοχές ποσού περίπου 100 εκατ. ευρώ και η αγορά ανέμενε ότι αυτήν τη φορά θα ήταν ελαφρώς υψηλότερη η συμμετοχή. Στην επιτυχή έκδοση ομολόγου κύριας εξασφάλισης Wanger Asset Management, Contarian Capital Management, Discerene Value Advisors, Fintech Advisors. Βουτιά ακόμα και κάτω των μονάδων επιφύλαξε χθες το Χ.Α. κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης. Το χρηματιστήριο μετά το ράλι του τελευταίου διαστήματος εμφανίζει σημάδια κόπωσης. Η άνοδος σημειώθηκε με μεγάλους όγκους αλλά η πτώση για την ώρα σημειώνεται με χαμηλότερους τζίρους, που σημαίνει ότι δεν υπάρχει διάθεση για επιθετικό ξεφόρτωμα, ωστόσο η αλλαγή κλίματος ήρθε μετά την έκθεση του ΔΝΤ για τυχόν νέες κεφαλαιακές ανάγκες, που αυτό σημαίνει ότι οι επενδυτές έχουν λάβει υπόψη την αρνητική χροιά των προειδοποιήσεων, που ούτε για την οικονομία ούτε για τις τράπεζες ήταν θετικές. Παράλληλα, προέκυψε και η επιβάρυνση του διεθνούς κλίματος (Ιράκ, άνοδος τιμών πετρελαίου και μετάλλων κ.λ.π.). Σύμφωνα με τους σχετικά αισιόδοξους, η διόρθωση των τιμών των μετοχών, στην παρούσα φάση, μόνο σαν ευκαιρία τοποθετήσεων σε καλύτερες τιμές θα πρέπει να αντιμετωπίζεται, τουλάχιστον από τους επενδυτές που έχουν μεσομακροπρόθεσμο ορίζοντα. Η ανοδική κίνηση του Ελληνικού Χρηματιστηρίου μοιάζει να είναι μονόδρομος αν βελτιωθεί η εικόνα της εγχώριας οικονομίας. Από την άλλη πλευρά, οι πιο συγκρατημένοι συστήνουν να περιμένουμε να ηρεμήσουν οι δείκτες και οι ταλαντωτές και εφόσον Γ.Δ. και FTSE 25 υπερβούν τις πρόσφατες αντιστάσεις τους το ξαναβλέπουμε, εστιάζοντας στη διαφαινόμενη κόπωση του τραπεζικού κλάδου, στο φούσκωμα των αποτιμήσεων σε μερικούς από τους υπόλοιπους δεικτοβαρείς τίτλους λόγω του επιχειρούμενου «rotation», στη σημαντική συρρίκνωση των συναλλαγών. Η μια πλευρά δηλαδή, με άλλα λόγια, εκτιμά πως τα ισχυρά χέρια είναι παρόντα και ενεργά, οι λίγο ως πολύ φυσιολογικές ρευστοποιήσεις θα πρέπει να αφορούν σε κατοχύρωση βραχυπρόθεσμων σημαντικών υπεραξιών και όχι σε αποχώρηση παικτών. Και η απέναντι ισχυρίζεται ότι δίνεται το περιθώριο στην αγορά να αφομοιώσει την τελευταία άνοδο, να ανασυνταχθεί προτού επιχειρηθεί η επόμενη κίνηση. (senior unsecured bond), ύψους 500 εκατ. ευρώ, τριετούς διάρκειας και απόδοσης 3,5% προχώρησε η Alpha Bank. Το βιβλίο προσφορών μέσα σε λίγες ώρες ανήλθε στα 2 δισ. ευρώ (υπερκάλυψη 4 φορές) με τη συμμετοχή θεσμικών επενδυτών από 15 χώρες, γεγονός το οποίο επιβεβαιώνει την απήχηση που είχε η έκδοση στο διεθνές επενδυτικό κοινό. Το επιτόκιο με το οποίο δανείστηκε η Alpha Bank ήταν χαμηλότερο από το 4,37 που πέτυχε η Εθνική Τράπεζα (για έκδοση 500 εκατ.) και το 5% που δανείστηκε η Τράπεζα Πειραιώς (επίσης για έκδοση 500 εκατ.). Σύμφωνα με στελέχη της τράπεζας, τα κεφάλαια θα διατεθούν για την ενίσχυση της ρευστότητάς της και την ανάπτυξη των τραπεζικών εργασιών. Στη φάση του due diligence εισήλθε η διαδικασία πώλησης της NBGI Private Equity Funds από την Εθνική Τράπεζα μετά την αποδοχή πέντε μη δεσμευτικών προσφορών. Οι ενδιαφερόμενοι που επελέγησαν θα έχουν την ευκαιρία ως τις 8 Ιουλίου να λάβουν αναλυτικά οικονομικά στοιχεία για την NBGI ή για τις επιμέρους δραστηριότητες για τις οποίες έχουν υποβάλει προσφορά. Σημειώνεται ότι Απολύτως θεμιτή είναι η σταθεροποίηση του Γενικού Δείκτη πέριξ των μονάδων μετά και την έντονη ανοδική κίνηση από την περιοχή των μονάδων. Χαρακτηριστικό είναι το candlestick, που αποτυπώνεται μέχρι τώρα στο weekly chart τιμών, με το κυρίως σώμα να διαμορφώνεται στο υψηλότερο σημείο των τελευταίων τριών ανοδικών εβδομάδων, αναφέρει ο Απόστολος Μάνθος, υπεύθυνος τεχνικής ανάλυσης της Δυναμικής ΑΧΕΠΕΥ. Ένδειξη η οποία ενισχύει την αίσθηση «χωνέματος» του κερδισμένου εδάφους, παρά ρευστοποιήσεις και διανομή. Μάλιστα, όσο ο Γενικός Δείκτης δε ροκανίζει καθοδικά το ανοδικό τμήμα της πρώτης εβδομάδος του Ιουνίου με κάτω όριο τις μονάδες τόσο θα συσσωρεύει πόντους το σενάριο ανοδικής πλήρωσης των μονάδων με καταγραφή νέων υψηλών. Στο πολύ βραχυπρόθεσμο τεχνικό πεδίο τα σημεία που χρειάζονται προσοχή είναι για μεν τους Bulls οι μονάδες και για δε τους Bears οι με μονάδες. Πάντως, έτσι όπως είναι στοιχειοθετημένα τα διαγράμματα και οι τεχνικοί δείκτες η μετέπειτα κίνηση του Γενικού Δείκτη θα ξεκαθαρίσει την επόμενη εβδομάδα, όπου παραδόξως έχουμε και το «triple witching». Το σίγουρο είναι ότι η εκδήλωση ενός νέου εβδομαδιαίου ανοδικού candlestick με κλείσιμο άνω των μονάδων θα σημάνει συναγερμό στις τάξεις των αναλυτών. Στον έτερο γνωστό δείκτη, FTSE 25, το σημαντικό στοιχείο ενίσχυσης του ανοδικού σεναρίου είναι η διατήρησή του πάνω από τις 410 μονάδες με πιθανό καθοδικό peak τις 403 μονάδες. Όσο ο δείκτης της υψηλής κεφαλαιοποίησης κρατάει αυτή την περιοχή στήριξης και κινείται πέριξ των 425 μονάδων τόσο θα εκτονωθεί έντονα ανοδικά προς τις 440 μονάδες. Εδώ αυτό που διαφαίνεται στο εβδομαδιαίο διάγραμμα τιμών είναι ότι το γεγονός της σταθεροποίησης στα υψηλά σε συνδυασμό με το ανοδικό break στο butterfly pattern των τελευταίων 12 εβδομάδων μπορεί να οδηγήσει τον δείκτη προς τη middle upper line του μακροπρόθεσμου καναλιού στις 470 μονάδες περίπου. ο αριθμός των μη δεσμευτικών προσφορών ήταν υψηλότερος, αλλά απορρίφθηκαν αρκετές λόγω των χαμηλών τιμημάτων (discount ως και 50% επί του NAV). Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού βρέθηκε κατά τη διάρκεια της εβδομάδας ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Τράπεζας Π. Χριστοδούλου, προκειμένου να πραγματοποιήσει μια σειρά από παρουσιάσεις του ομίλου σε μεγάλους Αμερικανούς επενδυτές. Οι συγκεκριμένες παρουσιάσεις λαμβάνουν χώρα στο πλαίσιο του ετήσιου road show Κλειδί παραμένουν οι τράπεζες, με τον κλαδικό δείκτη να δημιουργεί μια βάση τύπου στήριξης στις 180, και τη συνέχεια να εξαρτάται και από το θέμα των κόκκινων δανείων αλλά και τη διαχείρισης των warrants. Και αυτό γιατί αν δεν έχουμε σαφή ρήξη του προς τις μονάδες διαφαίνεται σχηματισμός διπλού χαμηλού για τον δείκτη των τραπεζών στο επίπεδο των 180 μονάδων, τουλάχιστον προς το παρόν. Εάν αρθεί η αμφιβολία που εντάθηκε τελευταία (και με την υπαιτιότητα του ΔΝΤ) τότε η περιοχή των 180 μονάδων θα πρέπει να θεωρείται σημείο αναφοράς και στήριξη από τούδε και στο εξής. Σταδιακά ενεργοποιείται και πάλι το σενάριο για υπέρβαση των 205 μονάδων, με στόχο την επανακατάκτηση των κορυφών των μονάδων της 20ής και 21ης Μαρτίου. Αλλιώς, θα αναζητηθούν στηρίξεις στις 170 μονάδες και βλέπουμε. Πέραν των τραπεζών, που εσχάτως όμως πάλι δέχθηκαν πιέσεις, οι brokers ξεχώρισαν και ένα γκρουπ τίτλων του 25άρη ή και της Mid Cap που επιχείρησαν να στείλουν κάποια περαιτέρω θετικά σημάδια, δίχως να λείπουν και εδώ οι αναταράξεις και η νευρικότητα. Μεταξύ αυτών ο ΟΠΑΠ, ο ΟΤΕ, οι Folli Follie και Τιτάνας (έπιασαν υψηλές κεφαλαιοποιήσεις), οι ΜΕΤΚΑ, ΕΧΑΕ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (έπιασε πρόσκαιρα τα 4 ευρώ ενώ τα πήγε καλά στο road show στη Νέα Υόρκη), ΕΥΔΑΠ, Jumbo, EEE (ενίοτε), Eurobank (αν δώσει ανοδική διαφυγή υψηλότερα των 0,4550 ευρώ μπορεί να ελπίζει σε κίνηση προς τα 0,4900 ευρώ, τεχνική περιοχή ορίζεται στα 0,4200 ευρώ και «stop loss» στους «long», στα 0,3960 ευρώ), Fourlis, ΕΛΠΕ κ.λ.π. στη Ν. Υόρκη, στο οποίο θα παρουσιασθούν 24 εισηγμένες και το ΤΑΙΠΕΔ. Στις αγορές κεφαλαίου επιστρέφει και η Eurobank, ξεκινώντας τη διαδικασία για την έκδοση ομολόγου ύψους 500 εκατ. ευρώ. Το road show της Eurobank ξεκινά την ερχόμενη Δευτέρα, 16 Ιουνίου, και σύμφωνα με πληροφορίες στόχος της τράπεζας είναι η άντληση 500 εκατ. ευρώ από την αγορά, μέσω της έκδοσης ομολόγου κύριας εξασφάλισης. Οι εκτιμήσεις θέλουν την έκδοση να πραγματοποιείται ίσως και μέσα στην επόμενη εβδομάδα. Τον Μάιο 2014 οι ξένοι επενδυτές στο σύνολό τους εμφάνισαν εισροές της τάξης των 116,07 εκατ. ευρώ. Οι εισροές προέρχονται από ξένα νομικά πρόσωπα (107,27 εκατ.), από θεσμικούς επενδυτές (12,92 εκατ.) και από ιδιώτες αλλοδαπούς (0,04 εκατ.), ενώ οι εκροές προέρχονται από λοιπά νομικά πρόσωπα (4,15 εκατ. ευρώ). Οι Έλληνες επενδυτές εμφανίζονται πωλητές, με εκροές κεφαλαίων ύψους 111,13 εκατ. ευρώ. Οι εκροές προέρχονται από Έλληνες ιδιώτες (64,19 εκατ. ευρώ), από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα (31,43 εκατ.), από ιδιωτικές μη χρηματοοικονομικές (20,82 εκατ.) και από αμοιβαία κεφάλαια (4,45 εκατ.), ενώ οι εισροές προέρχονται από ασφαλιστικές εταιρείες και συνταξιοδοτικά κεφάλαια (7,61 εκατ.), από εταιρείες επενδύσεων (1,09 εκατ.), από τον δημόσιο τομέα (0,59 εκατ.) και από λοιπά ιδιωτικών χρηματοοικονομικών (0,47 εκατ.). Για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια, τον μήνα Μάιο η συμμετοχή των ξένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών αυξήθηκε στο 60,4%, ενώ πραγματοποίησαν το 72,5% της συνολικής αξίας συναλλαγών. Ωστόσο, συνυπολογίζοντας τη συμμετοχή του ΤΧΣ (σχεδόν 21 δισ. ευρώ ή 29,6%) στη συνολική κεφαλαιοποίηση, η συμμετοχή των ξένων επενδυτών ανήλθε σε 42,6%, παρουσιάζοντας επίσης σημαντική αύξηση της τάξεως του 15,1% συγκριτικά με τον προηγούμενο μήνα (η συμμετοχή ξένων με ΤΧΣ τον Απρίλιο του 2014 ήταν 37,0%). Ο μέσος ημερήσιος τζίρος τον μήνα Μάιο ανήλθε στα 232,87 εκατ. ευρώ, αυξημένος κατά 51,4% έναντι του Απριλίου, που ήταν στα 161,47 εκατ. ευρώ. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι τον προηγούμενο μήνα οι ενεργές μερίδες, και κατ επέκταση ο ημερήσιος μέσος όρος των ενεργών μερίδων, σημείωσαν νέο υψηλό τρέχοντος έτους. Πιο συγκεκριμένα, οι ενεργές μερίδες έφθασαν τις (έναντι κατά τον μήνα Απρίλιο) και ο ημερήσιος μέσος όρος τις μερίδες. Το 54,77% των επενδυτών είχε μόλις έναν χειριστή, το 24,47% δύο, το 10,78% τρεις χειριστές, και μόλις το 7,98% των ενεργών επενδυτών είχε περισσότερους από τρεις χειριστές. Το 43,35% των ενεργών χαρτοφυλακίων εμπεριείχε μόλις μία μετοχή! Το 42,4% είχε από 2 έως 5 μετοχές, το 9,91% είχε 6 έως 10 μετοχές και το εντυπωσιακά χαμηλό ποσοστό του 4,34% των χαρτοφυλακίων είχε περισσότερες από 10 μετοχές. Τα ελληνικά small caps είναι ανάμεσα στα πιο υποτιμημένα της Ευρώπης και εμφανίζουν περιθώρια ανόδου σχεδόν 25%, όπως προκύπτει από τελευταία έκθεση της Credit Suisse. Οι εκτιμήσεις αυτές εκφράζονται την ώρα που οι μετοχές της μικρής κεφαλαιοποίησης υπερ-αποδίδουν σε όλη την Ευρώπη και ο ελβετικός επενδυτικός οίκος εστιάζει την προσοχή του στις ελληνικές μετοχές. Ειδικότερα, τα στοιχεία της Credit Suisse δείχνουν ότι, με βάση τη μεθοδολογία που χρησιμοποιεί ο οίκος (HOLT), οι ελληνικές μετοχές της μικρής κεφαλαιοποίησης είναι οι πιο υποτιμημένες στην Ευρώπη, μετά από εκείνες της Νορβηγίας. Στο κριτήριο του P/E (με βάση τα εκτιμώμενα εταιρικά κέρδη των επόμενων 12 μηνών), οι ελληνικές μετοχές εμφανίζουν discount μεγαλύτερο του μέσου όρου των τελευταίων 10 ετών. Και σε αυτή την περίπτωση, είναι ανάμεσα στις φθηνότερες της Ευρώπης, μαζί με εκείνες της Νορβηγίας, της Ιρλανδίας, της Πορτογαλίας και της Ολλανδίας. Την ίδια στιγμή, οι προσδοκίες για την ανάπτυξη των εταιρικών κερδών για τους επόμενους 12 μήνες κινούνται πάνω από τον μέσο όρο των τελευταίων 10 ετών. Και μάλιστα, οι προσδοκίες αυτές ενισχύονται όλο και περισσότερο, καθώς τα στοιχεία της Credit Suisse δείχνουν δυναμική αναβάθμιση των εκτιμήσεων της αγοράς για τις ελληνικές μετοχές. Μάλιστα, η Ελλάδα και η Ισπανία είναι οι μοναδικές χώρες της Ευρώπης όπου οι αναβαθμίσεις κυμαίνονται πάνω από τον ιστορικό μέσο όρο.

17 ΑΠΟΨΗ ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ RESTART

18 2/18 ΑΠΟΨΗ ΝΕΑ ΕΚΚΙΝΗΣΗ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΑΝΑΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟ ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΤΑΧΥΝΣΗ ΤΟΥ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΔΙΝΕΙ ΤΩΡΑ Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ «Τα πρόσωπα που μπήκαν στην κυβέρνηση δεν είναι τα μόνο ικανά. Υπάρχουν και άλλα. Όμως δεν μπορούσαν σε αυτή τη φάση να αναλάβουν υπουργικά καθήκοντα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να συνεχίσουν να δίνουν τη μάχη. Αντιθέτως όλοι κρίνονται. Όλα εκτιμώνται και όλα καταγράφονται. Είτε πρόκειται γι αυτούς που είναι απλοί βουλευτές είτε πρόκειται για τα κυβερνητικά στελέχη. Άλλωστε, τη θέση κανείς δεν την παντρεύεται. Ούτε το ζητούμενο είναι οι θέσεις, οι καρέκλες. Ζητούμενο είναι οι πολιτικές θέσεις και η καθημερινή στάση όλων, και στο τέλος αυτό θα μετρήσει. Με τα λόγια αυτά, σύμφωνα με πληροφορίες της «Α», σχολίασε ο πρωθυπουργός τις εξελίξεις σε στενό του συνεργάτη. ο πρωθυπουργός. Σας θέλω μάχιμους 24 ώρες 365 ημέρες τον χρόνο». ο μήνυμα εστάλη από τον πρωθυπουργό στο πρώτο Υπουργικό Συμβούλιο μετά την ορκωμοσία ανήμερα του Αγίου Πνεύματος, αφού ευχήθηκε στους νέους υπουργούς και υφυπουργούς να είναι «σιδεροκέφαλοι». «Το νέο κυβερνητικό σχήμα συμβολίζει νέα μέρα και νέα φάση για τη μεγάλη προσπάθεια εξυγίανσης των τελευταίων ετών. Επιτελέστηκε πολύ σύντομα σημαντικό έργο. Κάποιοι μικρόψυχοι μόνο, αρνούνται ότι πέτυχε η κυβέρνηση. Ό,τι πετύχαμε οφείλεται στις θυσίες του ελληνικού λαού και στην αποφασιστικότητα που έδειξε η κυβερνητική συνεργασία, αλλά και στους βουλευτές που στήριξαν την κυβέρνηση στις πολύ δύσκολες αποφάσεις. Το συνολικό αποτέλεσμα είναι πολύ θετικό, κι αυτό το πιστώνεται η χώρα, που είναι πιο αξιόπιστη και δυνατή και αντιμετωπίζει το μέλλον με αισιοδοξία. Τώρα μπορούμε να σχεδιάσουμε το μέλλον» τόνισε. Σημαντικό έργο «Η προηγούμενη κυβέρνηση έκανε ένα σημαντικό έργο, κι αυτό αντανακλά σε όλα τα πρόσωπα που την υπηρέτησαν. Τα πράγματα δεν ήταν εύκολα. Κάθε υπουργός προσέφερε πολλά και κέρδισε πολλά, στον καθέναν που αγωνίστηκε έδωσε ένα πολιτικό κεφάλαιο που θα αξιοποιηθεί. Σήμερα βρισκόμαστε σε μια νέα μέρα και σε νέα φάση της εξόδου από την κρίση. Στόχος είναι να βγούμε από την κρίση και τα μνημόνια, να προωθήσουμε τις διαρθρωτικές αλλαγές και πάνω από όλα να πετύχουμε την ανάπτυξη δίχως να κυλήσουμε στην ύφεση και στα ελλείμματα. Τα ελλείμματα θα αποτελούν παρελθόν. Από εδώ και μπρος μόνο μπροστά, κι αυτό πρέπει να το νιώσουν όλο και περισσότεροι Έλληνες. Αυτό σημαίνει ότι, ενώ ο στόχος και η κατεύθυνση μένουν ίδια, πρέπει να κάνουμε τομές και να διορθώσουμε αδικίες» πρόσθεσε Επιτάχυνση ρυθμών «Θα γίνουν αλλαγές, θα επιταχύνουμε τους ρυθμούς, θα διορθώσουμε και θα επιταχύνουμε εκείνα που μπορούμε να προγραμματίσουμε για το μέλλον. Από τις αρχές Ιουλίου θα αρχίσουν ο συμψηφισμός των οφειλών του ΦΠΑ, η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και η μείωση του ασφαλιστικού κόστους στον αγροτικό τομέα. Έτσι, θα έχουμε την πρώτη μικρή αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος. Επίσης, προγραμματίστηκε ο οδικός χάρτης για τη μείωση των φορολογικών βαρών. Θα τα συζητήσουμε αυτά με τον νέο υπουργό Οικονομικών και θα ανακοινωθούν μέσα στο φθινόπωρο. Χωρίς να τεθούν σε κίνδυνο τα πλεονάσματα. Επίσης, θα ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση για τη βιωσιμότητα του χρέους. Με την επιτυχή έκβαση θα ανακοινωθεί επισήμως βιώσιμο. Αυτό θα το κάνει η σημερινή κυβέρνηση» ξεκαθάρισε ο Αντώνης Σαμαράς. Το βάρος στην ανεργία Ο πρωθυπουργός τόνισε ακόμη: «Η ανεργία έχει σταματήσει να ανεβαίνει, και τους τελευταίους μήνες μειώνεται. Τώρα πρέπει να επιταχύνουμε τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Τονίζω την αίσθηση συνέχειας που πρέπει να υπάρχει στο κυβερνητικό έργο. Σήμερα οι αποδόσεις των πενταετών ομολόγων της Ελλάδας βρέθηκαν κάτω από 5%. Το κόστος δανεισμού μειώνεται συνεχώς. Τονίζω δε και την αίσθηση αλλαγών που πρέπει να υπάρχει. Σε όσους μπαίνετε στην κυβέρνηση εύχομαι να δώσετε την ώθηση στην κυβερνητική προσπάθεια. Αναλαμβάνεται έργο δύσκολο, θέλει δουλειά και συλλογική προσπάθεια, αλλά βρισκόμαστε κοντά στο τέλος της μεγαλύτερης κρίσης που γνώρισε η Ελλάδα εδώ και πολλές δεκαετίες. Πάμε να εξαντλήσουμε την τετραετία. Σοβαρότητα, πολλή δουλειά και λίγες κουβέντες, συντονισμός που θα ελέγχεται από το Μαξίμου και υπευθυνότητα απέναντι στον πολίτη. «Μέλημά μας ο πολίτης» «Θα προχωρήσουμε σε αλλαγές στη διοίκηση του Δημοσίου ώστε οι αποφάσεις να φθάνουν από την κορυφή με ταχύτητα στη βάση και να επιλύονται τα προβλήματα των πολιτών. Δεν παραμελούμε κανένα πρόβλημα του πολίτη και δεν ξεχνάμε καμία από τις δεσμεύσεις μας. Σε όλα αυτά θα δώσουμε εξετάσεις απέναντι στους πολίτες. Θα πρέπει ο κάθε πολίτης να νιώσει τη βελτίωση και να βλέπει το μέλλον με αισιοδοξία. Τις επόμενες ημέρες θα δεχθούμε στην Ελλάδα φίλους μεγάλους ηγέτες κρατών» σημείωσε ο Α. Σαμαράς. Η επίθεση στον ΣΥΡΙΖΑ «Κάποιοι επιμένουν στη μιζέρια και στην απαισιοδοξία, χαίρονται και κερδοσκοπούν στις δοκιμασίες και εκνευρίζονται με τα επιτεύγματα, παρακαλούν να συμβούν τα χειρότερα. Δεν τους πέρασε και τους αφήνουμε να βράζουν στο ζουμί τους όσο εμείς προχωράμε μπροστά» ανέφερε. Στοίχημα η ανάπτυξη Κεντρικό πρόσωπο του ανασχηματισμού αποτελεί ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς Γκίκας Χαρδούβελης, που πήρε τη θέση του Γιάννη Στουρνάρα στο υπουργείο Οικονομικών, με τον μέχρι πρότινος «τσάρο» της οικονομίας να είναι ο νέος διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος. Ο νέος υπουργός είναι ένα πρόσωπο που θα διαχειριστεί την πολύ σοβαρή υπόθεση της διαπραγμάτευσης του χρέους, αλλά και θα επιδιώξει τη μετάβαση στη μεταμνημονιακή εποχή με επίκεντρο και τη μείωση της φορολογίας. «Δεν ήταν επιλογή της τελευταίας στιγμής» υπογράμμισε ο πρωθυπουργός σε συνομιλία που είχε με τους πολιτικούς συντάκτες. Non stop επαφές Σαμαρά εντός και εκτός Ελλάδας Έμφαση στην επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου δίνει ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, ο οποίος μετά τον ανασχηματισμό δεν θέλει να χαθεί καθόλου χρόνος και δίνει ιδιαίτερο βάρος στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων, καθώς και στην περαιτέρω βελτίωση του κλίματος για τη χώρα και την ελληνική οικονομία. Τη Δευτέρα θα υποδεχθεί στην Αθήνα τον Πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν, Χέινταρ Αλίεφ. Βασικό θέμα στην ατζέντα θα είναι τα ενεργειακά, και ήδη έχουν κλείσει δύο μεγάλες συμφωνίες για τον αγωγό ΤΑP αλλά και για τον ΔΕΣΦΑ. Την Τρίτη ο Α. Σαμαράς θα μεταβεί στην Πορτογαλία, όπου θα είναι ομιλητής σε συνεδρίαση ομάδας εργασίας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, ενώ θα συναντηθεί με τον ομόλογό του Πέδρο Κοέλιο. Στην εκδήλωση θα παρευρεθούν ο πρόεδρος της Κομισιόν, Ζοζέ Μπαρόζο, ο υποψήφιος για την προεδρία της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιουνκέρ, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπάν, και ο πρωθυπουργός της Φινλανδίας, Γίρκι Κατάινεν. Την Πέμπτη θα επισκεφθεί την Αθήνα για τριήμερη επίσημη επίσκεψη ο Κινέζος πρωθυπουργός Λι Κετσιάνγκ. Το Πεκίνο έχει ήδη προχωρήσει σε σειρά επενδύσεων στην Ελλάδα και ενδιαφέρεται έντονα για νέες επενδύσεις στον τομέα των μεταφορών. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Κινέζος πρωθυπουργός θα επισκεφθεί με τον Α. Σαμαρά και την Κρήτη. Πάντως ο πρωθυπουργός, που συνεχίζει στους ίδιους εξοντωτικούς ρυθμούς, έχει απαιτήσεις τεράστιες από τους υπουργούς του, που θα πρέπει να αποφεύγουν τις κόντρες και τα προβλήματα που θα αδυνατίζουν την εικόνα της κυβέρνησης, όπως έγινε με την κόντρα Μητσοτάκη-Λοβέρδου. Ο πρωθυπουργός, όπως είπε στενός του συνεργάτης στην «Α», δεν θα χαριστεί σε κανέναν που θα επιχειρήσει να αναδείξει το «εγώ» από το «εμείς». Θα βρεθεί στον πάγκο πριν πει «κύμινο»

19 ΑΠΟΨΗ 3/19 Το νέο Υπουργικό Συμβούλιο Το νέο σχήμα αριθμεί πλέον 46 μέλη, από 41. Έχει 19 υπουργούς, 6 αναπληρωτές και 21 υφυπουργούς. Από τη Ν.Δ. προέρχονται τα 32 μέλη, ενώ τα 13 ανήκουν στο ΠΑΣΟΚ. Η τοποθέτηση του νεαρού Β. Κικίλια στη θέση του υπουργού Δημόσιας Τάξης και σε δεύτερο βαθμό του Αργ. Ντινόπουλου στο πόστο του υπουργού Εσωτερικών ήταν από τις εκπλήξεις. Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες μετακινήσεις ήταν του Ν. Δένδια από το υπουργείο Δημόσιας Τάξης στο υπουργείο Ανάπτυξης, στο οποίο δίνει ιδιαίτερο βάρος ο πρωθυπουργός. Στόχος η ανάπτυξη, οι επενδύσεις, η απορρόφηση κονδυλίων από το νέο ΕΣΠΑ, αλλά και η μάχη κατά της ακρίβειας. Ο Ν. Δένδιας, από τους πλέον επιτυχημένους, θεωρείται πρόσωπο που θα «τρέξει» το υπουργείο και θα έχει, όπως αναμένουν στο Μέγαρο Μαξίμου, καλύτερες επιδόσεις. Εκτός κυβέρνησης έμειναν από πλευράς Ν.Δ. οι Γ. Μιχελάκης, Π. Παναγιωτόπουλος, Κ. Αρβανιτόπουλος, Άδ. Γεωργιάδης και Θ. Καράογλου, καθώς και οι υφυπουργοί Ζέτα Μακρή, Κ. Γκιουλέκας, Θ. Σκορδάς και Θ. Δαβάκης. Από την πλευρά του ΠΑΣΟΚ αντικαταστάθηκε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Θ. Τσαυτάρης και ο υφυπουργός Παιδείας Σ. Κεδίκογλου. Εν τω μεταξύ, ένα από τα μεγάλα στοιχήματα είναι το υπουργείο Υγείας, όπου τη θέση του Αδ. Γεωργιάδη πήρε ο Μ. Βορίδης. Στο νέο σχήμα δεν συμμετέχει ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Σ. Κεδίκογλου. Στη θέση του ορίστηκε για πρώτη φορά γυναίκα, η βουλευτής Β Αθήνας και εμπειρότατη Σ. Βούλτεψη, με την οποία επικοινώνησε προσωπικά ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Η Σ. Βούλτεψη θα χειριστεί και τα ΜΜΕ. «Το νέο κυβερνητικό σχήμα συμβολίζει νέα μέρα και νέα φάση για τη μεγάλη προσπάθεια εξυγίανσης των τελευταίων ετών» επισήμανε μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός. *** *** *** *** *** *** *** *** *** ***

20 4/20 ΑΠΟΨΗ ΣΕ ΑΝΑΣΥΝΘΕΣΗ ΠΑΣΟΚ ΚΑΙ ΔΗΜ.ΑΡ. ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΕΙΡΗΝΕΥΣΗΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΚΑΙ Η ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΠΑΝΔΡΕΪΚΩΝ ΕΚΤΑΚΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΑΙ ΝΕΕΣ ΑΠΟΧΩΡΗΣΕΙΣ (;) ΣΤΗ ΔΗΜ.ΑΡ. Την ικανοποίησή του εξέφρασε το ΠΑΣΟΚ για τη νέα σύνθεση της κυβέρνησης, καθώς, όπως ανέφερε, «το κόμμα διατήρησε την αναλογία της συμμετοχής του στο νέο κυβερνητικό σχήμα». ο ΠΑΣΟΚ διατηρεί σε επίπεδο υπουργού τα υπουργεία Εξωτερικών (Ευ. Βενιζέλος), Περιβάλλοντος (Γ. Μανιάτης) και Υποδομών (Μ. Χρυσοχοΐδης), ενώ αναλαμβάνει το υπουργείο Παιδείας (με τον συνεργαζόμενο μέσω της Ελιάς Α. Λοβέρδο) αντί του Αγροτικής Ανάπτυξης, στο οποίο έχει όμως τώρα τη θέση του αναπληρωτή υπουργού (Π. Κουκουλόπουλος). Αποκτά, επιπλέον, αναπληρωτή υπουργό στο Υγείας (Λ. Γρηγοράκος) αντί του Εσωτερικών, στο οποίο όμως αποκτά τώρα θέση υφυπουργού (Γ. Ντόλιος). Διατηρεί τη θέση του αναπληρωτή υπουργού Άμυνας (Φ. Γεννηματά) και τις θέσεις των υφυπουργών Διοικητικής Μεταρρύθμισης (Ε. Χριστοφιλοπούλου), Εργασίας (Β. Κεγκέρογλου) και Εξωτερικών (Δ. Κούρκουλας), ενώ αποκτά υφυπουργούς στα υπουργεία Ανάπτυξης (Οδ. Κωνσταντινόπουλος) και Πολιτισμού (Α. Γκερέκου). «Διπλωματικές κινήσεις» Ο Ευάγγελος Βενιζέλος κατάφερε με τον ανασχηματισμό να αξιοποιήσει το εκλογικό ποσοστό της Ελιάς στις ευρωεκλογές και να κερδίσει ένα σημαντικό ποσοστό θέσεων στη νέα κυβέρνηση για τα στελέχη του κόμματός του, περιορίζοντας έτσι την εσωκομματική γκρίνια. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, προτείνοντας πολλούς από τους πολέμιούς του μέσα από το κόμμα για να λάβουν υπουργικές θέσεις, μειώνει αισθητά τις όποιες αντιηγετικές τάσεις. Οι ευνοημένοι Ποιοι όμως είναι αυτοί που ευνοήθηκαν από τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ στον πρόσφατο ανασχηματισμό της κυβέρνησης και από «εχθροί» έσονται φίλοι; Κατ αρχάς οι Ανδρέας Λοβέρδος και Μιχάλης Χρυσοχοΐδης είναι πλέον υπουργοί, έπειτα και οι φερόμενοι παπανδρεϊκοί έχασαν δυνάμεις μετά την είσοδο στην κυβέρνηση του Γιώργου Ντόλιου και της Άντζελας Γκερέκου. Η Φώφη Γεννηματά επίσης είναι δύσκολο να κινηθεί πλέον αντιηγετικά μετά την παραμονή της στην κυβέρνηση, κάτι που επίσης έγινε με παρέμβαση του κ. Βενιζέλου. Ακόμη όμως και αν δεν στέφθηκαν με την αναμενόμενη επιτυχία, ο Ευάγγελος Βενιζέλος έκανε και κάποια άλλα βήματα ειρήνευσης: Επιχείρησε να υπουργοποιήσει τον Κώστα Σκανδαλίδη και τον Γιάννη Κουτσούκο. Και στο «βενιζελικό στρατόπεδο» υπήρξε, όμως, συσπείρωση, καθώς οι υπουργοποιήσεις του Π. Κουκουλόπουλου και του Οδ. Κωνσταντινόπουλου αποκατέστησαν την ηρεμία και τις ισορροπίες. Αλλά και η μετακόμιση του Νίκου Ανδρουλάκη στις Βρυξέλλες μειώνει τις δυνατότητες επιρροής που θα είχε ο τελευταίος σε μια πολεμική κατά του Βενιζέλου. Οι επικριτές Στον αντίποδα, πρόβλημα για τον κ. Βενιζέλο θα είναι στελέχη του ΠΑΣΟΚ που έμειναν από επιλογή μακριά από την κυβέρνηση, όπως ο Θάνος Μωραΐτης, ο Μιχάλης Καρχιμάκης («και να είχε αποτολμηθεί πρόταση υπουργοποίησης, θα ήταν μια πρόταση χωρίς παραλήπτη» σημείωσε ο κ. Καρχιμάκης) και ο Φίλιππος Σαχινίδης. Θέμα ηγεσίας Στελέχη του ΠΑΣΟΚ όπως ο Θάνος Μωραΐτης και ο Μιχάλης Καρχιμάκης ζητούν επιτακτικά αλλαγή πολιτικής, θέτοντας θέμα ηγεσίας. Οι δηλώσεις αμφισβήτησης των κ. Μωραΐτη και Καρχιμάκη έρχονται ως συνέχεια των προηγούμενων σχολίων άλλων στελεχών, όπως αυτά του Κώστα Σκανδαλίδη, του Δημήτρη Ρέππα, του Παύλου Γερουλάνου και του Νίκου Ανδρουλάκη. «Αλλαγή αρχηγού» Ο Θάνος Μωραΐτης ζητεί αλλαγή ηγεσίας στο ΠΑΣΟΚ, εκτιμά ότι το εκλογικό αποτέλεσμα ήταν η τρίτη συνεχόμενη ήττα που υπέστη το κόμμα και χαρακτηρίζει την Ελιά «καρικατούρα της Κεντροαριστεράς», ζητώντας παράλληλα την αλλαγή των κυβερνητικών πολιτικών. Το άρθρο του με τίτλο «Πρώτο βήμα» ήταν η πρώτη ευθεία επίθεση στον πρόεδρο του Κινήματος, Ευάγγελο Βενιζέλο. Ο κ. Μωραΐτης άσκησε κριτική και στην Ελιά, καθώς έκανε λόγο για «συμφωνίες κορυφής με γυρο- Ο κ. Βενιζέλος παραδέχτηκε ότι υπάρχει θέμα ηγεσίας, αλλά δεν είναι ευθύνη του ίδιου, καθώς, όπως υποστήριξε, «είναι συλλογική υπόθεση». Ευθεία επίθεση Μωραΐτη-Καρχιμάκη Θάνος Μωραΐτης ΕΥΘΕΙΑ ΕΠΙΘΕΣΗ στον Ευάγγελο Βενιζέλο εξαπέλυσε ο Θάνος Μωραΐτης μία ημέρα μετά τις αναφορές του προέδρου του ΠΑΣΟΚ για πέμπτη φάλαγγα στο εσωτερικό του κόμματος. Ο βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας υποστήριξε ότι χάθηκαν το μέτρο και η ψυχραιμία, τονίζοντας ότι οι αναφορές Βενιζέλου ήταν ατόπημα. «Οι πολιτικοί οφείλουν στα πολιτικά επιχειρήματα να απαντούν με πολιτικά επιχειρήματα. Λυπήθηκα όταν είδα τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ πάνω σε πολιτικά ζητήματα να απαντά με συνωμοσιολογία» ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Μωραΐτης. «Πέμπτη φάλαγγα ας αναζητηθεί στη συμπόρευση με τη Δεξιά και στις πιο ακραίες επιλογές σε βάρος του κόσμου και των μόνιμων θυμάτων της κρίσης» συμπλήρωσε ο πρώην γραμματέας του ΠΑΣΟΚ Μιχάλης Καρχιμάκης απαντώντας στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ. Ο κ. Καρχιμάκης δήλωσε: «Ο κ. Βενιζέλος πρέπει να ηγηθεί μιας προσπάθειας να αλλάξει πολιτική προς όφελος των πολλών, των ανθρώπων της ανάγκης, των διαχρονικών μας πολιτικών και κοινωνικών μας συμμάχων. Αν δεν το κάνει, υπάρχει και το συνέδριο». Μιχάλης Καρχιμάκης